TITUS Texts: Sulxan-Saba Orbeliani, Kilila da Damana

TITUS
Sulxan-Saba Orbeliani, Kilila da Damana
Part No. 10

Previous part

Chapter: 8
Page of edition: 744
Line of edition: 1
ჱ

Line of edition: 2
კარი მერვე

Line of edition: 3
მეშურნისაგან გაფრთხილებისა და      Page of alt.ed.: D_398
Line of edition: 4
მიუნდობელის კაცის ღადრობისა      Page of alt.ed.: C_407
Line of edition: 5
და მიფერებისაგან

Line of edition: 6 ქუეყანათა აღმაშენებელმან რაიმ კეთილად მრჩეველსა ბარამანს
Line of edition: 7 უბრძანა:

Line of edition: 8
ლექსი

Line of edition: 9        აღმომავალო მთიებო, მნათობო პირშვენიერო,
Line of edition: 10        ცნობით სოგრატის უბრძნესო, ათილას უმეცნიერო!²⁰⁶^*

Line of edition: 11        მსგავსიერად სირცხვილი მოეჴადა მაგა არაკისა დასრულებითა
Line of edition: 12     მათ ზედა, რომელსა კაცსა მომრევნი და მძლავრნი
Line of edition: 13     მტერნი გარ მოსდგომოდეს, არსადეთ გაცლისა და გარდახვეწნისა
Line of edition: 14     გზა არა ჰქონდეს და შემწე და მომჴმარო არ ეგულვებოდეს,
Line of edition: 15     იგი ერთს მათგანსა შეეხვეწოს, და ყოველივე მისის
Line of edition: 16     სიცოცხლის გზები წინ / დაუდვას და მისის მოჴმარებითა სხვათა      Page of alt.ed.: T_84
Line of edition: 17     მტერთა შეჭირვებისაგან მორჩეს, შიშისა და რიდის
Line of edition: 18     ჭმუნვისაგან უზრუნველი შეიქმნას, და თჳსიცა პაემანი მოუშლელად
Line of edition: 19     აღასრულოს და თჳსიცა სული უვნებელად დაიფაროს,
Line of edition: 20     და ჴერჴითა და ხრიკითა და ჭკუის ბედნიერობითა ნავღლისა
Line of edition: 21     მორვისაგან გაცუროს და სიკეთის ნაპირსა გავიდეს, --
Line of edition: 22     ესე ყოველივე გავიგონე. აწე ამას გეხვეწები, რომე ამისიცა
Page of edition: 745   Line of edition: 1     არაკი მიბრძანო: მტერთა და მეშურეთა მორიდება და შორს
Line of edition: 2     ყოფა უმჯობესია, თუცა მათი ალერსი და ახლორე ყოფა?
Line of edition: 3     ანუ, თუ ერთმან მათგანმა შერიგებისათუის გული მოილბოს
Line of edition: 4     და მისმან წადილმა ჩუენკენ მოიწიოს, მისი დაზავება სჯობს
Line of edition: 5     ანუ გული არა უნდა ანდოსო?
Line of edition: 6        ბარამან მოახსენა:

Line of edition: 7
შაირი Page of alt.ed.: A_254

Line of edition: 8        მეფის სიბრძნეო, გავჰკვირდი, ვინ გინაყოფა, რას ები?
Line of edition: 9        გონება, ცნობა, გარკვევა გიპყრია ასად ასები,
Line of edition: 10        უცხოდ რამ ჭკვათა მიხვედრა, სხვა ბრძენთა დასანასები,
Line of edition: 11     და   ვერ მიხვდენ შენთა ცოდნათა ფილასოფოსთა დასები!

Line of edition: 12        რომელიცა სულითა გაწმედილია, ყოვლით გზით სასარგებლოდ
Line of edition: 13     და სრულითა გაკრძალვითა სიკეთის საქმეთა საქნელად
Line of edition: 14     გამოიკულევს და სიავის ზიანსა და დასაკლისსა ფესვითურთ
Line of edition: 15     გამოიცნობს, და არა დაფარვით აქუან მოყუარეთა და
Line of edition: 16     მტერთაგან ნანახნი ჭირნი, და მათ გუერდი მოაცილვოს
Line of edition: 17     ესე სიცოცხლესა მიახლება არს; და ჴერჴისა და საცთურის
Line of edition: 18     ხუარბლისა მომაჩვენებელად ქერისა გამსყიდველთა რომე არა
Line of edition: 19     გაეწყოს, ესე მოსვენებისა და დაწყნარებისა სამკაულია.
Line of edition: 20     სიფრთხილი/სა და მორიდებისაგან ესე გამოვა, შინაგანთაა      Page of alt.ed.: C_408
Line of edition: 21     ცუალებათა და გულდაჯერებულობის მეტ-ნაკლებობისა თჳსის
Line of edition: 22     ჭკუის თუალითა გაიცდის და მისის გულის ბოროტებასა სახედველითა
Line of edition: 23     იხილავსო. მოახსენა:

Line of edition: 24
შაირი

Line of edition: 25        რა მტერსა ავნო, არ გავნოს, ნუ დამშვიდდები ცნობითა,
Line of edition: 26        შენგან მოწყლული ეცდების, მანცა გწყლას მაოცნობითა,²⁰⁷^*
Line of edition: 27        ლიქნითა არ მოგაცთუნოს, ტკბილის ეროვანობითა,
Line of edition: 28     და   ბოლოდ ჭირშია გაგაბას ღადართა ჴელოვნობითა!      Page of alt.ed.: D_399

Line of edition: 29        რომელსაცა შურისმგებელსა მტერობისა ნიში რამე უნახოს,
Line of edition: 30     ჴამს მას კეთილი გზები მოუნახოს და ტკბილის ენითა
Line of edition: 31     და სიყუარუ/ლის ჩუენებითა არ მოსტყუვდეს და გაკრძალვისა      Page of alt.ed.: T_85
Line of edition: 32     და მღვიძარებისა და ბოლოს საგონებლის საქმე გულიდამ არ
Line of edition: 33     გარდიგდოს; და რომელიცა ამა იგავსა არ დაიჯერებს, მან
Line of edition: 34     მისი თავი და ტანი დასაჭრელად ჭირის ისრის საგნად დადვას,
Line of edition: 35     და მოოჴრების ცეცხლი თჳსსა მკერდსა შიგა აინთოსო
Line of edition: 36     თქვა:

Page of edition: 746
Line of edition: 1
ფისთიკაური

Line of edition: 2        მტრის მოლოდინზე არამც დამშვიდდე, ჯილეხს მოგიძღნობს მოსატანელად,
Line of edition: 3        სიწყნარის თეს[ლ]ის მთესველი ჭირთა ნაყოფსა მოგცემს სწრაფად არ ხელად.

Line of edition: 4        ესე არაკები, რომელი ამა საქმისათჳს გულისა მატიანეთა
Line of edition: 5     დაგვიწერია, იბნი-მედინისა და ჭაროს საქმისა ცოდნას დია
Line of edition: 6     შეუმატებსოა .
Line of edition: 7        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 8
ბარამან თქუა არაკი

Line of edition: 9
[ჴელმწიფე და ჭარო]

Line of edition: 10        ერთი ჴელმწიფე ყოფილა, სახელად იბნი-მედინ რქმევია,
Line of edition: 11     -- მაღალი, დიდებული, უხვი, მოწყალე, ნათლად მრჩეველი,
Line of edition: 12     მისის თემისა სივრცე და სიგრძესა და ჴელმწიფობის
Line of edition: 13     სიდიდით მეტნობა და დიდებულის გაწყობილება უფსკრულისა
Line of edition: 14     თევზთა ყურთა მისმენოდა; მისის საფუძვლის განსა
Line of edition: 15     სიუხვის ველი ესრე მოეცვა, საზღურის გამოუთქმელად ცის
Line of edition: 16     კიდეთა მისწდომოდა!

Line of edition: 17
ფისთიკაური

Line of edition: 18        ჰქონდა სამეფო ეტლთა ვარსკულავი ჯიმშედ მეფისა სვიანობისა,
Line of edition: 19        მთუარებრ მაღალი, გამოჩენილად საყდართა მჯდომი, მსგავსი მზობისა!

Line of edition: 20        ერთსა ფრინველსა დია გასწყობოდა, რომელსა ჭაროს
Line of edition: 21     უწოდენ. იგი ესეთი ფრინველი იყო. ჟამიერი და შვენიერი
Line of edition: 22     გულისა მალხინებელი, სანდომლად მოუბარი, სანახავად სატრფიალო.
Line of edition: 23     მიწყივ ჴელმწიფე მას ეალერსებოდა და ტკბილსა
Line of edition: 24     სიტყვათა და სხვადასხვა რიგსა მისსა იგავებთა შესთვისებოდა.
Line of edition: 25     /      Page of alt.ed.: T_86

Line of edition: 26
ლექსი

Line of edition: 27        სხვადასხვარიგად შემკულნი სიტყუანი საალერსონი,
Line of edition: 28        კაცსა მოალხენს ამბავნი, ართუ საუარესონი!      Page of alt.ed.: C_409

Page of edition: 747
Line of edition: 1        რა მცირე ხანი გამოჰჴდა, ჭარომ ჴელმწიფისა კოშკთა
Line of edition: 2     კუერცხი დადვა და მართვე გამოჩეკა. ჴელმწიფემ რა სცნა
Line of edition: 3     მეტის სიხარულით მოაყუანინა და საჯალაბოს სრათა მსახურთა
Line of edition: 4     მიაბარა და ფრთხილობით ზრდა უბრძანა. მასვე დღესა
Line of edition: 5     მას ჴელმწიფესა ვაჟი ეყოლა, ნათლად ბრწყინვალე გუარი
Line of edition: 6     შუბლთა ზედა აშვენებდა და ბედნიერობის ელვა მისის ამბვის
Line of edition: 7     მაგალითხედ სპეკალთა აფრქუევდა.

Line of edition: 8
ლექსი

Line of edition: 9        შვენიერი, ვითა მთუარე, მანათებლად აღმობრწყინდა,      Page of alt.ed.: A_255
Line of edition: 10        კაცთა თუალთა უნახავნი ნახვად ვინმცა მოიწყინდა!      Page of alt.ed.: D_400

Line of edition: 11        ვითა ჭაროს ბარტყი იზრდებოდა, ჴელმწიფის ძეცა ეგრევე
Line of edition: 12     აღირძინდებოდა. იგინიცა დია მეგობრობდეს, და ჴელმწიფის
Line of edition: 13     ძე მიწყით მასთან შესცხრებოდა, და ჭარო იგი ტეცრთა
Line of edition: 14     და უღაღთა მოვლიდა და ერთსა რასმე კაცთაგან უცნაურსა
Line of edition: 15     ხილსა მოიღებდა. თუცა ვისმე ეცნა, მოღება არავის ძალედვა.
Line of edition: 16     თუალიტა ორთა მოიღებდა, ერთსა ჴელმწიფისა ძესა
Line of edition: 17     მისცემდა და მეორესა თჳსსა მართუესა აჭმევდა. რა ჩჩვილთა
Line of edition: 18     იგი იგემეს, დიდისა წადილითა შესჭამდენ ხოლმე, და მისის
Line of edition: 19     ჭამითა ზრდა და ასაკი მალ აღუორძინდათ და ღონე
Line of edition: 20     და ძალი დია ემატათ, ესრე რომე უჟამოდ დაიზარდნენ! ამის
Line of edition: 21     მიზეზისათჳს მას ჭაროსა წყალობა, პატივი და ჴელის შეწყობა
Line of edition: 22     მოუმატეს. რაც ხანი ესრე გავლო, უხანომა სოფელმან
Line of edition: 23     დღისა და ღამის ჟამი შავად და თეთრად კაბადონთა ზედა
Line of edition: 24     ააჭრელა. ერთსა დღესა ჭარო სხვაგან წასრულიყო. მისი მართვე
Line of edition: 25     ჴელმწიფის ძეს წინარე უჯდა, შეაფრინდა და კლანჭითა
Line of edition: 26     ჴელი ატკივნა. მას ჯავრითა ცეცხლისა ალი გულთა აღეგზნა
Line of edition: 27     თაკილობისა მორევთა დაინთქა, და მოწყალებისა და გამსინგაობისა
Line of edition: 28     თუალთა შიგა აღტაცების მტვერი ჩააყარა და მკვიდრი
Line of edition: 29     მეგობრობა დააკარგვინა. ორივა ფერჴი სტაცა, ზე აიღო
Line of edition: 30     და ესრე მიწასა დასცა, წამსა შინა სული წარჴდა და სიკუდილმა
Line of edition: 31     წარიტაცა. ოდესცა ჭარო მოვიდა და თჳსი / ბარტყი      Page of alt.ed.: T_87
Line of edition: 32     მოკლული ნახა, კნინღა და მისის სულისა კვირიონი გუამის
Line of edition: 33     გალიიდამ გამოუფრინდა; და ესეთისა მოსავალისაგან მეტისმეტი
Line of edition: 34     ვალალება გულთაგან წამოხეთქა, ზახილი და ჭრტინვა
Line of edition: 35     ცაზედ მთუარისა სადგომთა მიაწვდინა და ამას იტყოდა

Line of edition: 36
ფისთიკაურსა

Line of edition: 37        ვაი, საოლავნი თუალთა ჩინისა ქუეყნის მხედველის გუგათ დამექცა,
Line of edition: 38        ლხინ-სიხარულის შვებამ მიმრიდა, ნავღელი დამრჩა, ყვალა გამექცა!

Page of edition: 748
Line of edition: 1        მრავლის ტირილისა და ვაების შემდგომად ამა საგონებელსა
Line of edition: 2     ჩაიჭრა, რომე ცეცხლი ესე თჳთ მოვიკიდეო/და ჩემის      Page of alt.ed.: D_401
Line of edition: 3     შვების ლხინი საყვედრელს ნავღელ/ზედ მე გავყიდეო; ჴამდა,      Page of alt.ed.: C_410
Line of edition: 4     ერთისა კლდისა თავთა ანუ ნაშენებთა რასამე ზედა ბუდე
Line of edition: 5     დამედგა, ჴელმწიფისა საჯალაბოთა მე რა ჴელი მედვაო? მე
Line of edition: 6     ჩემისა მართვისა გაზრდას უნდა ვცდილიყაო, მეფეთ შვილთ
Line of edition: 7     ალერსთა და შექცევათა რა მღლიდაო! თუცა ერთსა ყურესა
Line of edition: 8     და მცირესა საზრდელსა დავსჯერებოდი, დღეს ესეთი ჭირი
Line of edition: 9     თავსა არ დამედებოდაო და ნავღლითა ნავღელსა არ მოვიმატებდიო!
Line of edition: 10     თქუა:

Line of edition: 11
შაირი

Line of edition: 12        მის კაცისა სამსახურსა ჩამოეხსენ ყოლე სრულად,
Line of edition: 13        ვერ იცნას და ვერ შეიგნას თაობიდამ აღსასრულად,
Line of edition: 14        არცაღა თუ დაგიმადლოს, ვითა ქარი გარდასრულად,
Line of edition: 15     და   არცა მოგცეს სარეწავი, ასრე გაბასრულად!

Line of edition: 16        მე დროთა პოვნისა ჟამსა ამისსა მუქაფასა არ დავივიწყებ,
Line of edition: 17     ჩემისა შვილისა შურსა მის უწყალოსა და უსამართლოსაგან
Line of edition: 18     ვიძიებ, მას სისხლის მსმელსა ამას არ შევარჩენ! ართჟამად
Line of edition: 19     ნაშობი ამხანაგი, თჳსი საყუარელი მოყუარე დაუნაშავებლად
Line of edition: 20     მოკლა, მისი შინაური და თანამყოფი და თანამწოლი
Line of edition: 21     უბრალოდ გააცუდა, თუცა მუქაფა არ მივაგო, განსვენება
Line of edition: 22     არ მომეცემაო! თქუა:

Line of edition: 23
ლექსი

Line of edition: 24        სიყუარული და სირცხვილი თან შესართავად ვაშურო,
Line of edition: 25        მჴურვალედ ასაგზებელად მე სამართალი ვაშურო!²⁰⁸^* /      Page of alt.ed.: T_88

Line of edition: 26        ამაზე ჴელმწიფის ძესა პირთა მიაფრინდა და წუეყნისა
Line of edition: 27     მხედველი თუალნი სრულობით აღმოჰჴადნა/და კოშკთა ზედა      Page of alt.ed.: D_402
Line of edition: 28     შეფრინდა. ესე ამბავი ჴელმწიფეს მოახსენეს. მან ძისა თჳსისა
Line of edition: 29     დაბრმაებისათვის სავაგლახო ტირილი დაიწყო და მის ფრინვლის
Line of edition: 30     ჴერჴითა ჴელთ გდება, და მოცთუნებით მახეთა გაბმა
Line of edition: 31     და ჭირისა გალიათა შინა დაპატიმრება და ძლიერი ტანჯვა
Line of edition: 32     მოინება; კოშკისა ძირსა მიუდგა და პირისპირ საუბარი დაუწყო
Line of edition: 33     და უთხრა:
Line of edition: 34        -- ჰაი, ჰაი, ჟამიერად გამწყობელო! სიმაღლით ჩამოჴედ
Line of edition: 35     შენის სულისა რიდი ნუ გაქვსო. უთხრა:

Page of edition: 749
Line of edition: 1
ტაეპი

Line of edition: 2        შენ ჩემგან წყენად გგონია, მე წამსაც არ მამგონია.

Line of edition: 3        აწ შენ ჩემსა ალერსსა ნუ მოიშლი, ჩემსა ლხინისა ყუავილსა
Line of edition: 4     ნუ დამიჭკნობო.
Line of edition: 5        / ჭარომ უტხრა:      Page of alt.ed.: A_256
Line of edition: 6        -- ჱე, ჴელმწიფეო, შენისა ბრძანებისა დასასრული შურისძიებაა,
Line of edition: 7     მაგრამე მე რასაც ხანს გაუსინჯაობისა ველთა
Line of edition: 8     თავჳხედად ვლიდი, ესეთისა ნავღლისა კიდესა მივეწურე, ამისთჳს
Line of edition: 9     რომე ჩემთა გავლილთა დღეთა იმედოანი ჟამი ბედნიერობის
Line of edition: 10     საპოვნელად ჴელმწიფის კარის კიდე არარა ვიცოდიო
Line of edition: 11     და გურიანსა ტაიჭსა, თუ არ ჴელმწიფისა სამსახურად
Line of edition: 12     არსად ვარბევდი. ესე იმედი მქონდა, შენისა წყალობისა
Line of edition: 13     ჩრდილში ტრედივით განმესვენა და შეწყალებული გზათმავლობითა
Line of edition: 14     და ცდითა ლხინთა მიწევნილვიყავ. აწე, რადგან
Line of edition: 15     ჩემისა შვილისა სისხლი, ურიათ მსხვერპლსავით, ჴელმწიფის
Line of edition: 16     საჯალაბოთა შინა უბრა/ლოდ დასთხიეს, ვითღა იქნება,      Page of alt.ed.: C_411
Line of edition: 17     მე მაგა სახლთა-ღა მოვენდო? თუცა ესრე გულისხმა მეყო
Line of edition: 18     რომე ტკბილსა სულსა ემონაცვლებოდა რამე, მლოცაობითა
Line of edition: 19     სამოღვაწოთა სამსახურთა ვიპყრობდიო. მაგრამ, თქუა:

Line of edition: 20
ლექსი

Line of edition: 21        რა სირი მახეს დაფრთხება გულითა ცნობიერითა,
Line of edition: 22        მერმეღა მისსა ახლოსა ვითღა გაივლის მღერითა?

Line of edition: 23        სხვაცა სიტყუაცა სიმართლესა შეჰკრვია: მცოდინარემა
Line of edition: 24     კაცმა ჴამს ერთი საქმე ორგზის არა გამოსცადოსო და ერთი
Line of edition: 25     ჭირისაგან ორჯერ არ გაიპატიჟოსო. / უთხრა:      Page of alt.ed.: T_89

Line of edition: 26
ჩახრუხაული

Line of edition: 27        უთქუამთ არაკად, კეთილად რა კად,²⁰⁹^* ძველს ბრძენთა ჩვენთჳს სასწავლებელად,
Line of edition: 28        უცებად ქმნილსა, ჭირთა აქმნილსა, ჴერჴით ჴამს მორჩეს დაუკლებელად!

Line of edition: 29        ესე მზის მსგავზავსად ჴელმწიფის გული განათლებულია
Line of edition: 30     რომე შემცოდე მოუსვენებლად ჴამს გამჴადონო. თუცა იგი
Line of edition: 31     ტანჯვისა გვემათაგან განერას სიკუდილსა, აგრევე სატანჯველისა
Line of edition: 32     მოსავალი ადრევე ეწევის, და თუცა მას ბედნიერობა
Page of edition: 750   Line of edition: 1     ხვდა და იგი გარდარჩა, მისნი თესლ-ტომნი და შვილიშვილნი
Line of edition: 2     სიმწარისა სასმლისა ჭაშნიკსა, საგვემელსა / ეკალსა      Page of alt.ed.: D_403
Line of edition: 3     მისად ნაცვალად ჴამს მოელოდენო. უთხრა:

Line of edition: 4
ლექსი

Line of edition: 5        ვინცა მუშაკი სთესვიდეს თესლად ნათალსა ხისასა,
Line of edition: 6        შაქრის ლერწამი ვით მომკოს ნაჴნავსა ზედა ქვისასა?²¹⁰^*

Line of edition: 7        ნუთუ ჴელმწიფეს დანადილისა და მეკობრის არაკი არ
Line of edition: 8     მოხსენებოდეს, მეკობრესწ რა ნაცუალი მიეგოო?
Line of edition: 9        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 10
ჭარომ თქუა არაკი

Line of edition: 11
[მეკობრენი და მწერონი]

Line of edition: 12        თქმულა, რაყეს^*^* ქალაქში ერთი მწირი იყო, საქმითა
Line of edition: 13     მოსაწონებელი და განკრძალვით საქებელი და ყოვლისა რიგითა
Line of edition: 14     შემკობილი. მისითა კეთილად ქცევითა მისი წესისა და სიწყნარის
Line of edition: 15     ქება განფენილიყო, ამისთჳს რომე გული მეცნიერებით
Line of edition: 16     აევსო და ცოდნა ყოველივე შემოეკრიბა. მას სახელად დანადილი
Line of edition: 17     ეწოდა და მის ქალაქისა დიდებულნი დიდად
Line of edition: 18     ჰყუარობდენ.

Line of edition: 19
ლექსი

Line of edition: 20        ცნობა და გონიერება შემოეკრიბა მრავალი,
Line of edition: 21        სულთა სალხენი მიზეზი გულისა წამლად სავალი.

Line of edition: 22        ერთსა დღესა იერუსალიმს^**^* მოლოცვა მოინება და უამხანაგოდ
Line of edition: 23     და უმეგზაუროდ გზას გაემართა. წინარე მეკობრეთ
Line of edition: 24     დასნი დამთხვივნენ. რა იგი მწირი ნახეს, მისი მრავლის
Line of edition: 25     წონება იაზრეს და სასიკუდილოდ მოინდომეს. მან დანადილმა
Line of edition: 26     უთხრა: /      Page of alt.ed.: T_90
Line of edition: 27        -- მე ეგოდენი ქონება არა მაქუს, რასცა თქუენ ჰგონებთო:
Page of edition: 751   Line of edition: 1     არცაღა თუ / იერუსალიმისა გზისა როქია. თუცა თქუენ      Page of alt.ed.: C_412
Line of edition: 2     იგი საქონელი გინდათ, მე იგი არა მეზრუნება, იგი მიმიღეთ
Line of edition: 3     და მე გამიტევეთო, რომე სასოებით მგზავრობა ესე აღვასრულო,
Line of edition: 4     მომლოდინე თუალ<შ>ი წმიდათ ალაგის მიწა თუთიად
Line of edition: 5     ვიოლვოო. უთხრა:

Line of edition: 6
ლექსი

Line of edition: 7        მივალ წმიდათა ადგილთა თავისა დასამონებლად,
Line of edition: 8        მის ზღურბლის მტვერთა ვიოლავ თუთიად მოსაწონებლად!

Line of edition: 9        მათ უწყალოთა მეკობრეთა მისი ვედრება არა ისმინეს და
Line of edition: 10     მისად სასიკუდილოდ ჴრმალი მოიწვადეს. საწყალობელი
Line of edition: 11     მწირი აქა-იქ შტერსავით იხედვიდა, რარიგათაც შეღონებულთა
Line of edition: 12     წესია, -- ნუთუ შემწე და მეხვაიშნე მოსწრებოდა. მას
Line of edition: 13     უდაბურთა ველთა ზედა და საშიშართა და სარიდალთა უდაბნოთა
Line of edition: 14     შინა ვინ მოვიდოდა მისად მწედ?! ამასა ზედა მწეროთა
Line of edition: 15     გარდმოვლეს მათ ზედა. დანადილმა უჴმო:
Line of edition: 16        -- ეჰა, მწერონო, ამა უდაბურთა უწყალოთა ჴელთა შინა      Page of alt.ed.: A_257
Line of edition: 17     შევარდი, ქუეყნის მფარველის ღ(მრ)თის მეტმან ჩემის შეჭირვების
Line of edition: 18     ამბავი არავინ იცის, თქუენ ჩემი შური ამა მეკობრეთაგან
Line of edition: 19     იძიეთ და ჩემსა სისხლსა ამათ ნუ შეარჩენთო!
Line of edition: 20        მეკობრეთ გაეცინათ და ჰკითხეს:
Line of edition: 21        -- სახელი რა გეწოდებაო?
Line of edition: 22        მან უთხრა:
Line of edition: 23        -- დანადილი მქვიანო.
Line of edition: 24        მეკობრეთ უთხრეს:
Line of edition: 25        -- შენსა გულთა ცოდნისა და ჭკუის / ნაწილი არა ჰქონიაო.
Line of edition: 26     ესე ჩუენ გაგუეხარა, ხელი ვინმე ყოფილხარ და შმაგისა      Page of alt.ed.: T_404
Line of edition: 27     სიკუდილი ეგოდენ ცოდვა არ არისო!
Line of edition: 28        დანადილმა უთხრა:
Line of edition: 29        -- აქა საქმის მიგებისათჳს ერთსა სიტყუათა თქუენსა
Line of edition: 30     ყურთა შინა ჩავაგდებ. თქუენისა ნამუსაკევისა საქმესა ცოტას
Line of edition: 31     რასმე თუალთა წინ დაგისხამ, მაგრამე ვინცა ყრუვი და
Line of edition: 32     ბრმა და უცოდინარი არის, ამით იგი რას შეისმენსო.
Line of edition: 33        უთხრა:

Line of edition: 34
ლექსი

Line of edition: 35        თუ ბრძენი, ჭკვათა უფალი ყურსა უპყრობდეს გონითა,
Line of edition: 36        მას ერთი სწავლა ეყოფის საჴმარად სავარგონითა.

Line of edition: 37        რაოდენსაცა დანადილი ევედრებოდა, მათი გონების სასმენელი
Line of edition: 38     კეთილის სიტყვისაგან უნაყოფოდ გარდიქცა და მათი
Page of edition: 752   Line of edition: 1     თუალი ღ(მრ)თის გზის სიმართლის ელვარებისა სახესა ვერ
Line of edition: 2     გაიცდიდა. საბრალო იგი / მოკლეს და რაცაღა ჰქონდა, წაიღეს.      Page of alt.ed.: T_91
Line of edition: 3     რა მისის სიკუდილის ამბავი დავარდა და მისსა ქალაქსა
Line of edition: 4     მიესმა, დიდად დაუმძიმდათ და წამ და წუთ მისთჳს კვნესით
Line of edition: 5     სულთ ითქმიდეს და მიწყივ მკვლელსა მისსა პოვნად
Line of edition: 6     ეძებდეს.
Line of edition: 7        რა ბუნიობა მოიწია და დღე და ღამე გასწორდა, ვარსკვლავთა
Line of edition: 8     გამოძიებისათჳს და წელიწადთა ცნობისათჳს მეცნიერნი
Line of edition: 9     მის ქალაქისანი ერთბამად შეკრბენ და მრავალნი
Line of edition: 10     სხვანიცა, მის მწირისა მკულელნიცა მუნ მოვიდენ. მაშინ
Line of edition: 11     მწერონი მომფრენვალნი, აერთა ზედა მწყობრნი, მათ მეკობრეთა
Line of edition: 12     თავთა დაად/გეს, ბრუნვიდეს და ერთსა რასმე ჴმასა      Page of alt.ed.: C_413
Line of edition: 13     ყიოდენ, რომე მათ შეკრებულთა კაცთა მათის ყივილისაგან
Line of edition: 14     თჳსი საურავი დაუტევეს და მათ უმზირდენ. ერთსა მეკობრესა
Line of edition: 15     გაეცინა და თჳსა ამხანაგსა ელაღობა და უთხრა:
Line of edition: 16        -- ნუთუ მწერონი დანადილის სისხლსა ჩუენგან
Line of edition: 17     ითხოვდენო?
Line of edition: 18        მათ ახლორე მოქალაქე ვინმე შეხვდა; რა ეს მათგან მოისმინა,
Line of edition: 19     სხვათა აცოდინა. მასვე წამსა შეიპყრეს მოურავთა
Line of edition: 20     და მსაჯულთა გაიკითხეს და ყოველივე ათქმიეს და მის უბრალოსა
Line of edition: 21     სისხლისა ნაცვლად ბრალეულთა სისხლი დასთხიეს.
Line of edition: 22        თქუა:

Line of edition: 23
ფისთიკაური

Line of edition: 24 ვინცა ქუეყანად უსამართლობის მშვილდსა გარდაუცუა მოსაწყეველად,
Line of edition: 25 რომე არ იქნა უკუნისამდე წყევის ისრითა იგ სასრეველად!

Line of edition: 26
*
Line of edition: 27
* *

Line of edition: 28        ეს არაკი ამისთვის მოვიყვანე, ჴელმწიფის საცნაური შეიქნას:
Line of edition: 29     ესე ჩემი შებედვა და ძისა თქუენისა შეცოდება ნაცვლისგებამა
Line of edition: 30     მოაჴდინა, თვარა ერთსა ფრთეშემუსრვილს ფრინველსა
Line of edition: 31        ესეთი საქმე ვით ძალ-ედვა, რომე ესეთი საქმის სახე
Line of edition: 32     ჩემგან შეგუამებულიყოო. აწე ჭკუისა მეძიებელთა ესრე
Line of edition: 33     უბრძანებიათ, რომე მე თქუენი ბრძანება აღარა თავს ვიდვა
Line of edition: 34     და არცაღა თქვენი ნდობაღა ვირწმუნო, და საქმე დაუტეო და
Line of edition: 35     შენგან მოცთუნების ჴნარცვთა ჩავარდეო! უთხრა:

Line of edition: 36
ტაეპი

Line of edition: 37        დია მიჯობს, გავეშორო ჴელმწიფისა სამსახურსა!

Page of edition: 753
Line of edition: 1        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 2        -- რაცა მითხარ, მართალი და სწორე იყო. ფილოსოფოსთა
Line of edition: 3     ნათქვამი სასარგებლოდ შეკრულია. / ესე ყოველი, ვიცი,      Page of alt.ed.: D_405
Line of edition: 4     ჩემისა შვილისა ბრალია, რადგან დაუნაშაებლად შენი      Page of alt.ed.: T_92
Line of edition: 5     შვილი მოკლა. შენცა ხომე მისი მუქაფა შეზღევ? ვინცა
Line of edition: 6     რასმე დააშავებს, მისი საპასუხოს მიგება სამართალი და მადლია.
Line of edition: 7     მე ამაზე დიდად გიმადლი. აწე ამით დანაშაული
Line of edition: 8     არცარა შენა გაქუს და არც ჩუენ გუმართებს შენი შეწყენა.
Line of edition: 9     აწე, დამიჯერე, ცუდისა საქმისათჳს ჩემსა გაყრასა და გაშორებასა
Line of edition: 10     ჴელს ნუ ჰყოფ, ამისთჳს რომე გულბილწობა კაცისათვის
Line of edition: 11     წესი არ არის და უჴამსია, მიტევება მამაცისაგან
Line of edition: 12     მიწყი საქნელიაო.
Line of edition: 13        ჭარომ უთხრა:
Line of edition: 14        -- ჩემსა შენკენ პირის ქნასა ნურაოდეს აზრობ :ჭკვიანნი
Line of edition: 15     რა შეშინდებიან, მოყუარეთა გვერდსა მოსცილდებიან. გონიერთ
Line of edition: 16     უთქუამს: შენგან განაწყენებულის კაცისაგან რაოდენიც
Line of edition: 17     გულის დასაამებელი სიტყუა გესმას, ანუ საქმით გაჩუენოს
Line of edition: 18     ანუ ნიჭი და საბოძარი უხვად მოგეცემოდეს, იგი მისგუარად
Line of edition: 19     ჲცნა და მორიდებით და გაკრძალ/ვით ყოფა ჴამს. რავდენიც
Line of edition: 20     ესრეთის გზითა სიმაღლე და ფერობა გიმატოს, მანცა მისი
Line of edition: 21     მორიდება ჴამს უნდა უმატოსო. უთხრა:

Line of edition: 22
შაირი

Line of edition: 23        საყუარელო, თუმცა კაცსა აწყენინო საწყინარი,
Line of edition: 24        ყოლე ნუღარ მიენდობი, ვითა შმაგი, ვითა მქნარი;²¹¹^*      Page of alt.ed.: C_414
Line of edition: 25        თუცა სული ზედ წააკლა, გულით უძუღუნა ქვე ზენარი,
Line of edition: 26     და   ეჭვსა გაიმრავლებს ვითა ჭნობას ვარდი მჭნარი!

Line of edition: 27        ჴელმწიფემ ითხრა:
Line of edition: 28        -- ჵოი ჭაროვ, ეგეთსა სიტყუებსა გასცილდი. შენ ჩემდა
Line of edition: 29     მოყურად და ძმურად გიჭვრეტ. ეგეთი კაცი არ არის
Line of edition: 30     თჳსის მისიანისათუის ავი უნდოდესო.
Line of edition: 31        ჭარომ უთხრა:
Line of edition: 32        -- ბრძენთა მისიანთათჳს ერთი მაგალითი დაუცთ და
Line of edition: 33     თიტოს სიტყვით თითორიგად უჩვენებიათ: მამა-დედანი კეთილის
Line of edition: 34     მყოფელთათჳს მიუმსგავსებიათ, ძმანი-ამხანაგთათჳს,
Line of edition: 35     ბიძა და ბიძია-მეგობართა ზომათა შინა, ცოლი მოალერსედ
Line of edition: 36     და შემაქცეველთა მსგავსად; ქალი მტერთათჳს შეუდარებიათ
Page of edition: 754   Line of edition: 1     და სხუა ნათესავნი და ტომნი უცხო ხარისხთა
Line of edition: 2     აუყუანიატ. მაგრამ მისა სახელისა ჴსენება უკუდავებისათჳს
Line of edition: 3     შეუსწორებიათ, კეთილსაწადელი თჳსის ბუნებისაგანი თან
Line of edition: 4     შეუნივთებია და არცა მათთან მიუჩნევიათ. მე ვერაოდეს შენის
Line of edition: 5     ძის ადგილს ვერ დავიმკვიდრებ; თუცა / შენ შენის შვილისა      Page of alt.ed.: D_406
Line of edition: 6     მაგიერად მიმიჩნიო, დიდსა ჭირისა ნავღლისა მოსაგებელს
Line of edition: 7     ზედ მომაყენებო. თუცა კაცი კაცსა დიდად უყუარდეს და
Line of edition: 8     სიტყვითა თავსა ანაცვალებდეს და სულსა მისთჳს დასდებდეს,
Line of edition: 9     / უთხრა:      Page of alt.ed.: T_93

Line of edition: 10
ტაეპი

Line of edition: 11        სული არ მემუღაბნება შენის ჭირისა ნაცვალად!

Line of edition: 12        მაგრამე, რა რომე ტაროსისა მოსავალისა საქმე ერთსა ჟამსა
Line of edition: 13     მოვიდეს და სულისა და ჴორცთა გაყრასა მიადგეს, მაშინ
Line of edition: 14     თუცა შეიძლებს, სიყუარულისა მორევიდამ სიცოცხლის
Line of edition: 15     ველთა გაიტაცებს და არას საქმი თავისსა მზეგრძელობისა
Line of edition: 16     მეტნობასაცა სხუასა არ ანაცვალებსო! უთხრა:

Line of edition: 17
ლექსი

Line of edition: 18        კაცი ჴამს სიმჴნის მოღვაწე, ჭირისა არ შემდრეკელი
Line of edition: 19        სულს გასწირევდეს სხვისათჳს, ვით ხვასტაგთ შემომკრებელი!

Line of edition: 20        განა ჴელმწიფესა ბებრისა მის და მაჰსათის არაკი არ
Line of edition: 21     მოხსენებიაო?
Line of edition: 22        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 23
ჭარომ თქუა არაკი

Line of edition: 24
[დედაბერი და მისი მომაკვდავი ქალიშვილი]

Line of edition: 25        უთქუამსთ, ერთი დღით დაძველებული ბებერი იყო და
Line of edition: 26        ერთი ასული ესვა, ესეთი გავსილი, მთოვარე მისის პირისა
Line of edition: 27     ნათლისა ელვასა მეშურნეობა, ქუეყანის მანათობელი მზე
Line of edition: 28     მისის სხივისა სიბრწყინვალითა სირხვილის ოფლსა
Line of edition: 29     იწურევდა.

Page of edition: 755
Line of edition: 1
წყობილი

Line of edition: 2        ენამარჯვე, დია ტკბილი
Line of edition: 3        შაქრის მსყიდველთ გამაწბილი,
Line of edition: 4        თუალგიშერი, გულცნობილი,
Line of edition: 5        ტანად სარო, ჴორცით ლბილი!

Line of edition: 6        ანაზდეულად მას კვიპაროზსა ვარდისფერის ჟამისაგან
Line of edition: 7     ავი თუალი ეცა და სნეულებისა სასთაულსა მიწვა. მისისა
Line of edition: 8     სახისა საშროშნესა შიგა არღავნის ნაცულად ზაფრანის კუკურმა
Line of edition: 9     ზრდა დაიწყო, მისი შვენიერი ნერგისა სიცხის სიმჴურვალისაგან
Line of edition: 10     უწყლოობა დააჩნდა, მისსა ნარდიონთა ცხელებისაგან
Line of edition: 11     დაჭნობა გამოაჩნდა.

Line of edition: 12
ლექსი

Line of edition: 13        ვით მისნი თმანი ხუჭუჭნი ამბრისა ფერად მშვენვარე,
Line of edition: 14        ეგრე შექნოდა ზრო ტანი მნახავთა მოსაწყენარე! /      Page of alt.ed.: T_94

Line of edition: 15        ბებერი თჳსსა ასულსა თავს ევლებოდა, შეჭმუნებული
Line of edition: 16     ღაწვი მტირალის თუალისაგან გაზაფხულის ღრუბლისაებრ
Line of edition: 17     უსველდებოდა და იტყოდა:
Line of edition: 18        -- ეჰა, დედისა სულო, შენისამცა ჭირისა ნაცვალად
Line of edition: 19     მემც ვიქნებიო, და ჩე/მიმცა თავი შენსა სნეულებასა იტვირთავსო,
Line of edition: 20     და ესე ნახევარი სული, რაღაცა მიდგს, ესეცა შენისა
Line of edition: 21     შეწუხებისათჳს დამითმია და შენის სიცოცხლისათჳს მსხუერპლად
Line of edition: 22     შემიწირავსო! უთხრა:

Line of edition: 23
ტაეპი

Line of edition: 24        თუ წამოიტკენ თავსაო, გლახ, გულმან იგ ითავსაო!

Line of edition: 25        დღე-ყოელ ვაებითა და კუნესითა ღრთსა შესტიროდა და
Line of edition: 26     ესრე ევედრებოდა: მე ხანდაზმულსა ესე შეწყალება მომეც --
Line of edition: 27     მე დღით გამაძღარ ვარ და ამა ახალსა/მანაცვალეო. თქუა:

Line of edition: 28
შაირი

Line of edition: 29
რაღაცა დღენი მისხენან აქათგან კიდე მქონარე,
Line of edition: 30
იგი ასულსა შესძინე, მისთჳ არს დასაღონარე!
Line of edition: 31
მე ბეწვებრ წვლილი გამწირე, ჩალათა შესაწონარე,
Line of edition: 32
და მისსა თმასაცა ნუ ავნებ, ეს სენი შეუმცონარე!

Page of edition: 756
Line of edition: 1        ბებერი, წესით მოყუარული და დედობრივის ბუნებით
Line of edition: 2     მოწყალე, დღე და ღამე ცრემლით ილოცევდა, და თუცა შესძლებოდა,
Line of edition: 3     თჳსსა სულსა მას ასულსა ანაცვალებდა. თურე მის
Line of edition: 4     ბებრის ზროხა ველით მოიქცა და სამზარეულოსა სახლთა
Line of edition: 5     შევიდა. მუნ მხლითა ქუაბი იდგა, პირი მიჰყო, ჭამა დაუწყო;
Line of edition: 6     თავი ქვაბსა შიგა გაეჯარა, თავი ვეღარ ამოაძრო, და ქუაბი
Line of edition: 7     თავს ერქუა და ეგრე სამზარეულოდამ გამოვიდა. ბებერი მუნ
Line of edition: 8     არ იყო და არცა რა იცოდა. მოვიდა, ნახა ესე უცხო რამე
Line of edition: 9     მუნ ეზოთა შინა ეტარებოდა. მას სულთამხუთავი ეგონა, მისის
Line of edition: 10     ასულის სულის მიმღებელად მოსული; კივილი და ვაება
Line of edition: 11     შექნა და ესრე ეტყოდა:

Line of edition: 12
მრჩობლედსა

Line of edition: 13        სულთამხუთაო, არა ვარ მასნათი, ჩემი ასული,
Line of edition: 14        მე ბერი დედაკაცი ვარ სოფლის ყუედრებით გასული!
Line of edition: 15        თუცა მის სულსა ეძიებ, წარხმად და სასიკუდილოდა,
Line of edition: 16        იგი სახლთა წევს, ლოგინთა იპოებ საადვილოთა!
Line of edition: 17        მასნათი გინდა? არ გიჭერ, არც გეტყვი საუარესა,²¹²^*
Line of edition: 18        ის წაიყუანე, მიტევე მე მისი საუარესა!.. /

Line of edition: 19
*
Line of edition: 20
* *

Line of edition: 21        ესე არის, რა ჭირი კაცსა მიადგების, მაშინ გამოჩნდების
Line of edition: 22     პირველი იგი სიყუარული, თუ მას დედასა ვითა უყუარდა
Line of edition: 23     და თავს ანაცუალებდა; და რა ჭირი მიადგა, იგივე მისაცემელად
Line of edition: 24     გაიმეტა. მე ესე მინდა, რომე სცნათ: ესეთი კაცი არ
Line of edition: 25     არის, რა ჭირი მიადგეს, თავი გასცეს და სხვა, თუ შეიძლოს,
Line of edition: 26     სანაცლოდ თჳსის თავისათჳს იგი არ გაიმეტოსო! აწ მე დღეს
Line of edition: 27     ყოვლის კეთილის მყოფელისაგან უცხოქმნილი ვარ და ყოვლის
Line of edition: 28     ერდგულისაგან -- აბეზარი. სამსახურისაგან ესოდენი საგძალი
Line of edition: 29     მიშოვნია, რომე ჩემსა წამღებსა მეტის წაღება არა
Line of edition: 30     ძალუც,^*^* არათუ სხუაღა ტვირთისა აკიდება შეუძლოსო.
Line of edition: 31     უთხრა:

Line of edition: 32
ტაეპი

Line of edition: 33        მეშინის უსუსურობით ტყირთი ვერ ვზიდო სრულობით!

Page of edition: 757
Line of edition: 1        ვინ არის ესეთი მოძრავი, ესეთი მოთმინება ჰქონდეს,
Line of edition: 2     რომლისა ღვიძლისა ნაკუეთი ცეცხლითა შეწვან, და მისისა
Line of edition: 3     გულისა ხილი ქარსა გააბნევინონ, და მისისა თუალისა ჩინი
Line of edition: 4     სიკუდილისა მახეთა გააბან? -- ამა ყოველთა ჭირთაგან მე გარემოცული
Line of edition: 5     ვარ. ამათ ყოველთათვის ესრე რა მომეფერება
Line of edition: 6     ვინმე და ლიქნით მომატყუებს, რომე ჭკუა ვერ მივაწვდინო
Line of edition: 7     და შორს არ გავეცალოო. უთხრა:

Line of edition: 8
ლექსი

Line of edition: 9        ვისსა შეყრასა მოწყენა მოაქვს და მოსდევს ურვანი,
Line of edition: 10        მოშორვება სჯობს შეყრასა, არ ჰქონდეს ცრემლთა წურვანი.

Line of edition: 11        ჴელმწიფემ უთხრა:
Line of edition: 12        -- რაცა შენგან მესმიან, თუცა პირველისაებრ იქნებოდეს,
Line of edition: 13     შენისა ალერსისა სიახლოე მწადიან. აწ ერთი რამ საქმე
Line of edition: 14     მოიგონე ესოდენისა სატანჯვლისათჳს და ერთი რამე
Line of edition: 15     მოქმედება წინა დაიდევ. ჩემი და შენი სახე მის ჴელმწიფისა
Line of edition: 16     და მისის მგოსანისა არაკსა ჰგავსო.
Line of edition: 17        ჭარომ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 18
ჴელმწიფემ თქუა არაკი

Line of edition: 19
[ჴელმწიფე და მგოსანი]

Line of edition: 20        მოუყვანიათ, ერთს ჴელმწიფესა მგოსანი ჰყუა, ჴმატკბილი,      Page of alt.ed.: A_260
Line of edition: 21     კეთილად საკრავთა მცემელი, ესრე რომე გულისა მიმტაცებელისა
Line of edition: 22     სიმღერითა ჭკუითა ტერფთა ავჟანდით გამოიხმიდა,
Line of edition: 23     მართალმავალსა სადავესა მოთმინებისა ჴელიდამ წაუხმიდაო.
Line of edition: 24     / თქუა:      Page of alt.ed.: T_96

Line of edition: 25
ჩახრუხაული

Line of edition: 26        ჴმა და უსული მას ჰქონდა სრული, ბარბითთ სიტკბონი ყოვლის ძალისა,
Line of edition: 27        წინწილ-კითარი ნახო, ვით არი, ხუროს წაუჴდეს ქონა ძალისა.

Line of edition: 28        მას ჴელმწიფეს დიდად უყუარდა, მიწყივ გულის საწადლის
Line of edition: 29     სიღრმითა და ამოსა ღიღინებითა ახარებდა.

Page of edition: 758
Line of edition: 1
ჩახრუხაული

Line of edition: 2        ჴმათა მგოსანთა,²¹³^* ეშყთა მდოსანთა თუ ისმენ, შვება გემატებიან,
Line of edition: 3        მუსიკთ ბანითა, ცათა ბანითა ასპიროზ, კრონოს მისთჳს ბნდებიან!

Line of edition: 4        ამა მგოსანსა ერთისა გონიერისა ყრმისა წვრთა ბრძანებულიყო,
Line of edition: 5     ყოვლითა სახიობითა და მუსიკათი ასწავებდა. ესე
Line of edition: 6     მსწრაფლ სწავლობდა, მცირესა ხანში ოსტატს გარდაემატა,
Line of edition: 7     მგოსნობა და სახიობისა ოინები სხუადასხუარიგი გარდაჭარბა.
Line of edition: 8     მისისა ძალითა ცემასა, და მუსიკათა ქცევასა და ჴმათა მიმოცვლასა
Line of edition: 9     გონება ცოდნის ანდაზათაცა ვერ მისწვდებოდა. მისის
Line of edition: 10     სიმღერის კარგუსულობისა სეფურმა ყოველი ყური
Line of edition: 11     აავსო. თქუა:

Line of edition: 12
შაირი

Line of edition: 13        გულს მოსტაცებდის ცნობასა მისი სიმღერა მჴცოვანსა,
Line of edition: 14        განცხრომით მოალხინებდა კაცთა გულს ქვაქმნილს, კლდოვანსა,
Line of edition: 15        სმენითა ძალი მიუღის გმირსაცა მას გულოვანსა,
Line of edition: 16     და   მგლოიარესა მისცემდა სიხარულს დიდ-დიდროვანსა!

Line of edition: 17        ჴელმწიფე, რა მის მონისა ესეთსა ჴმოანებასა გაეწყო,
Line of edition: 18     მწყალობელი შეექნა და კეთილსა ადგილს დააყენა, რომე მახლობელია
Line of edition: 19     და შინაყმა შეიქნა და ამოთა ჴმებითა ჴელმწიფეს
Line of edition: 20     შეაქცევდა. მას მგოსანსა მისი ესეთი შური ჩაუარდა, ღაზოდ
Line of edition: 21     ოფლი სდიოდა, იმუხთლა და იგი მისი გაწვრთნილი მონა მოკლა.
Line of edition: 22     რა ჴელმწიფეს მოეხსენა, გარისხდა და მგოსნისა თრევით
Line of edition: 23     მოღება ბრძანა. რა მოიყუანეს, შერისხა და უთხრა:
Line of edition: 24        -- არ იცოდია, მე ლხინი მიყუარდა და ჩემსა ლხინსა ორი
Line of edition: 25     რიგი რამ გაეწყობოდა: ერთი, ნადიმში მკურელისაგან და მეორე,
Line of edition: 26     თავისწინაობაში მუტრიბობისაგან? აწე შენ რაჲ ესეთი გაწყინე,
Line of edition: 27     ჩემი შინამონა მომიკალ და ჩემი ნახევარლხინი გააცუდე?
Line of edition: 28     აწ ვბრძანებ: რომელიცა სასმელი შენ მონასა ჩემსა
Line of edition: 29     შეასვი, მისთანავე გასვან შენ, რომ კულავ ესეთსა მოსაგონსა
Line of edition: 30     ჴელი არავინ ყოსო!
Line of edition: 31        მგოსანმან ჴელმწიფის რისხვაზედა ერთი სიმღერა მოიგონა
Line of edition: 32     და თქუა:
Line of edition: 33        -- ჴელმწიფევ, ვსცოდე, თქუენი ნახევარლხინი გავაცუდე,
Line of edition: 34     მაგრამე, თუცა აწ მე მომკლავ, ორივე ლხინი სრულობით
Line of edition: 35     გაგიცუდდებისო.
Line of edition: 36        ჴელმწიფეს ეს სიტყუა მოეწონა, მიუტოვა და სიკუდილისაგან
Line of edition: 37     გაათავისუფლა.

Page of edition: 759
Line of edition: 1
*
Line of edition: 2
* *

Line of edition: 3        ამ არაკისა წადილი ესე არს: ჩემი ლხინისა ნახევარი ჩემისა
Line of edition: 4     შვილისათჳს მომშლია, და ნახევარი -- შენ რომ გასაყრელს
Line of edition: 5     საკრავსა ჰკრავ, ჰგავს, რომე ჩემის იმედის ზურგს
Line of edition: 6     ჩანგის მსგავსად მოსდრეკ და ნავღლით მოშლილს გულსა
Line of edition: 7     შურის ფრჩხილითა უდსავით ფხაკა-ფხუკს დააწყებინებ, და
Line of edition: 8     საქმის დასასრულად უნებური სიკუდილი ჩემი გწადიან. აწ
Line of edition: 9     შემიწყალე და გაყრილობის / ნდომა დაუტევო. უთხრა:      Page of alt.ed.: D_410

Line of edition: 10
შაირი

Line of edition: 11        შენ რას ისწრაფი გაყრასა, ამ ჩემსა მოშორვებასა?
Line of edition: 12        იცი, უხანო სოფელი მალე მოგვივლენს ვებასა!
Line of edition: 13        ვინ დარჩნენ მისგან მოყუასნი მოუშორვებლად ხდებასა,
Line of edition: 14     და   ჩუენც ადრე გაგვყრის, დავეხსნათ ამ ცუდსა მიდ-მოდებასა!

Line of edition: 15        ჭარომ უთხრა:
Line of edition: 16        -- რისხვა გულისა დარანთა ქუეშე იმალვის, შური
Line of edition: 17     მკერდისა კუთხთა იფარების, რომე მისი ცნობა არავის ძალუც,
Line of edition: 18     და რასაცა ენა იტყვის, მაზედ ვერ დადგებაო. უთხრა:

Line of edition: 19
ლექსი

Line of edition: 20        გულის განზრახვა გულმავე იცის და ემოწმებიან,
Line of edition: 21        ენა და ბაგე შორს ახლავს, არც იცის, ვერცა სწვდებიან!

Line of edition: 22        შენი ენა რომელსაცა იტყვის, მას გული არ ემოწმება, და
Line of edition: 23     რაიცა შენსა გულთა შინა დაფარულ არს, შენი ენა მას არ
Line of edition: 24     აცხადებსო! უთხრა:

Line of edition: 25
ტაეპი

Line of edition: 26        ჭირსამცა მოსჭამს მას ასი სული, ვისცა სწორე აქვს ენა და გული!

Line of edition: 27        ჴელმწიფევ, მე შენისა სიმაღლისა შიშსა მართლობით
Line of edition: 28     ვიცნობ და შენისა მრისხანეობისა რიდისა ჰამბავი ყოველივე
Line of edition: 29     მაქუს; ვერაოდეს შიშისა შენისაგან შვებით ვერ დავდგები,
Line of edition: 30     გულსა ჩემსა შენისა წყრომისა მოლოდინისაგან ვერ
Line of edition: 31     დავაწყნარებ. მე იგი არა ვარ, რომელსა მკურნალი ეტყოდა:
Page of edition: 760   Line of edition: 1     შენ თუალის წამალი უფროსად გარგებს, ვირემ მუცლის
Line of edition: 2     წამალიო!
Line of edition: 3        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /

Line of edition: 4
ჭარომ თქუა არაკი

Line of edition: 5
[მკურნალი და მტკივნეული]

Line of edition: 6        ერთი კაცი, მუცლის ტკივილისაგან შეღონებული, მკურნალთან
Line of edition: 7     მივიდა. ესრე მწარედ სტკიოდა, მიწაზე გორვიდა და
Line of edition: 8     ტკივილის მეტნობითა მწარედ ტიროდა, წამალსა სთხოვდა,
Line of edition: 9     ეტყოდა

Line of edition: 10
ტაეპსა

Line of edition: 11        ეჰა, მკურნალო, მარგე რა, სულთა სიკუდილი მომერა!

Line of edition: 12        პირველად მკურნალნი მათის რიგითა და კანონითა რა
Line of edition: 13     სნეულსა იხილვენ, კითხვასა აუჴსნიან სნეულებისა ცნობისათჳს,
Line of edition: 14     და მერმეღა მარგებელსა ღონისძიებისა მიზეზთა
Line of edition: 15     შეუდგებიან და ეგრე ჴელ-ჰყოფენ წამლობად. ესეთისა წესითა
Line of edition: 16     გამოჰკითხა ტკივნეულსა:
Line of edition: 17        -- დღეს რაი ჭამადი გიგემებიაო?
Line of edition: 18        მან კაცმან უთხრა:
Line of edition: 19        -- ერთი ნაკუეთი დამწვარი პური ვჭამე და მას უკან მცირითა
Line of edition: 20     ხემსითა ბუნების თორნე გავაჴურვეო.
Line of edition: 21        მკურნალმა ერთსა ყრმასა თუალის სინათლის მომმატებელისა
Line of edition: 22     თუთიის მოღება უბრძანა, / მის კაცისა თუალისა გამოოლვა,
Line of edition: 23     და მან სნეულმან თქუა:

Line of edition: 24
ლექსი

Line of edition: 25        რას მეხუმრების, მკურნალო, რა ლაღობისა დრონია,
Line of edition: 26        სული ყიათა მომსვლია, სიკუდილი საადრონია!

Line of edition: 27        მკურნალო, ლიზღობა დაუტევე, მუცელი მაჭირვებს და
Line of edition: 28     შენ თუთია სპეკალსა თუალთა მაყრი, თუალის წამალი მუცელს
Line of edition: 29     რას არგებსო!
Line of edition: 30        მკურნალმა უთხრა:
Line of edition: 31        -- მე ესე მწადს, თუალთა ნათელი გემატოს, რათა შავი
Line of edition: 32     და თეთრი გაარჩიო, რომე კულავ დამწვარი პური აღარა
Line of edition: 33     სჭამოო.

Page of edition: 761
Line of edition: 1
*
Line of edition: 2
* *

Line of edition: 3        ჩემი ნდომა და წადილი ამა არაკითა ესეა, რომე ჴელმწიფეს
Line of edition: 4     მე მისთანა გაუგებელი არ ვეგონო, დამწვარი და დაუმწვარი
Line of edition: 5     ვერ ვიცნა, და მგბარი და უმგბარი ვერ გავარჩიოო!
Line of edition: 6     უთხრა:

Line of edition: 7
ლექსი

Line of edition: 8        მადლი ღ(მერ)თსა, ვინ ესდენი მომცა სიბრძნე, გამოკულევა,
Line of edition: 9        ავ-კარგისა შეტყობისა გარჩევა და მართლ წაკულევა!

Line of edition: 10        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 11        -- რაჲცა მე და შენს შუა ჩამოვარდა, მრავალთა მოყუარულთა
Line of edition: 12     შიგა ესეთისა უძნელესი მრავალგზის ქნი/ლა, მაგრამე
Line of edition: 13     მართებული არ არის, ბოლომდე სრულიად გარდაიკვეთოს
Line of edition: 14     და მტერობა გააძლიეროს, და ჩხუბი და ბრძოლა გაახშირონ.
Line of edition: 15     რომელიცა ჭკუის გზით განათლებული და შემკულია,
Line of edition: 16     რაჲცა ძალუც, შფოთისა დაწყნარებასა ეცდებიან და გულკეთილობისა
Line of edition: 17     წყალსა გულპილწობისა ცეცხლსა ზედა დაასხმენ.
Line of edition: 18     უთხრა:

Line of edition: 19
მრჩობლედი

Line of edition: 20        ნუ აზრობ, აუგს არ გაწევ სასირცხოდ მისაჩენელად,
Line of edition: 21        გულისწყრომისა მოთმენა მადლს მოგცემს მოსაფენელად.
Line of edition: 22        რისხუა მეხისა ელვაა, კაცთა გამლევი ზარითა,
Line of edition: 23        რისხუა ზღვას მიჰგავს დამთქმელსა სიკუდილის შესაზარითა.
Line of edition: 24        მშვიდი ზღვის პელაგონია, შეუმღვრეველი ღვარითა,
Line of edition: 25        არას გაირევს ღნიოშსა, მოწვიმდეს ჴშირად ბღვარითა!

Line of edition: 26        ჭარომ უთხრა:
Line of edition: 27        -- ესე გამოცხადებულად უარაკებიათ, რომელიცა რასმე
Line of edition: 28     ადვილად იწყებს, ძნელად იქს. ესე საქმე დია ძნელია და
Line of edition: 29     ადვილად ნუ მივიჩნევთ, მე ამა ძნელსა საქმესა საადვილოდ
Line of edition: 30     ვერ ვიპყრობ, მე ჩემი ცხოვრება მოთამაშედ ნარდის მღერის
Line of edition: 31     კამათლის ჭვრეტით დამიღამებია, ჩემი სხვადასხუარიგი /      Page of alt.ed.: A_262
Line of edition: 32     დროები ამა თვალთმაქცის სოფლის საკვირველობაზედ გარდამიგია;
Line of edition: 33     გამოცდილების საკეთილო საგზალი მეცნიერების
Line of edition: 34     გზით შემიკრებია, სწავლისა ცოდნითა გამოცნობისა სათავნო
Page of edition: 762   Line of edition: 1     მრავლად / მისარგებლებია; ესე ჭეშმარიტად მიცნია: სიბოროტის      Page of alt.ed.: D_412
Line of edition: 2     ნდომის ნაბერწყალი პაემნისა საძირკველსა დასწვავს
Line of edition: 3     და სიდიდის სილაღის ნემსი უდიერობის ძაფითა ურცხვად
Line of edition: 4     სიკეთის თუალსა ამოჰკერავს; ნადირთ ჴელმწიფე ლომი მიღმა
Line of edition: 5     რომ საშიშრად კუდსა ადგილსა სცემდეს, მელსა განცხრომის
Line of edition: 6     ხალისი მოეშლება. მე ეს მიჯობს, ჩემი თავი ყურდგელსავით
Line of edition: 7     ძილსა შინა არა ჩავაგდო და ვეფხის რისხვისა შეშინებულს
Line of edition: 8     ქურციკივით ტრამალთა ველთა გავრბოდე. სუსტი
Line of edition: 9     მტერი ძლიერს მებრძოლსა ვერ გაუმკლავდება, რარიგათცა
Line of edition: 10     მას ერთსა ჴელმწიფესა მისის მტრისათჳს ესეთსა საქმეზედ
Line of edition: 11     ერთი არაკი უთქუამს.
Line of edition: 12        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 13
ჭარომ თქუა არაკი

Line of edition: 14
[ჴელმწიფე და დიდებული]

Line of edition: 15        უთქუამთ, თურქისტანის თემსა ერთი ჴელმწიფე იყო,
Line of edition: 16     არწივებრ ამაღლებული, უხვი, მშვიდი და უამხანაგო. მას მისისა
Line of edition: 17     სიბრძნისა / ჩრდილი ჴმელეთსა ზედა გარდაეფინა, მისი
Line of edition: 18     ფასკუნჯსავით ამაღლებული და ქებული ბავრაყი ზეცისა
Line of edition: 19     წალკოტის ფარშამანგის ბუდეთა შინა გაეტარებინა, და მისის
Line of edition: 20     სიკეთის სახელოვნება ქუეყნის მფარველობის საქმეებზე მეტითა
Line of edition: 21     მპყრობელობითა დაემშვიდა, და ადრაზიგი უმეტესი
Line of edition: 22     აქუნდა მისსა უზომოსა ცოდნასა და ჴელმწიფობის წესთა
Line of edition: 23     მცდელობის პირითა აღასრულებდა.

Line of edition: 24
რვული

Line of edition: 25        მეფე მაღალი, კეთილსვიანი,
Line of edition: 26        მსჯავრის მოყუარე, სამართლიანი,
Line of edition: 27        ცნობაკეთილი, მეტად ჭკვიანი,
Line of edition: 28        სიბრძნე -- უფსკრული, ყოვლად გზიანი,
Line of edition: 29        დალიჭთ მჯდომელი, განგებიანი,
Line of edition: 30        გვირგვინოსანი, შუქნათლიანი,
Line of edition: 31        და ჴმელთა მპყრობელი, საქმეგვიანი,
Line of edition: 32        კიდის კიდემდე სახელიანი!

Line of edition: 33        ერთსა მისსა გამგებელსა გულთა შიგა საგონებელი რამე
Line of edition: 34     დაეთესა, და ჴელმწიფისა სამსახურსა ზურგი ადრიკა და
Line of edition: 35     მისთა მტერთაგანსა ერთსა ჴელმწიფესა ებირა, აშლასა და
Page of edition: 763   Line of edition: 1     ბრძოლასა ზედა შეაგულიანა. რა მან დიდმა ჴელმწიფემ მისის
Line of edition: 2     მტრის მორჩილების გზის გარდაქცევა სცნა, თქვა: -- ცოდვისა
Line of edition: 3     მაწეველსა ეშმასა მისის სარწმუნოების სიმტკიცესა შიგა
Line of edition: 4     გზა უპოვნია, და მდუღარესა გულითა უმგბარი შავი ნავღელი
Line of edition: 5     თაობისა და დიდობის პოვნასა გაჰპირებია და მით თავში
Line of edition: 6     წევა დაუწყიაო. ამისთვის საწვრთელი, ჴელმწიფური
Line of edition: 7     სწავლისა ერთი პატრუცაგი მისწერა, მაგრამ მან ამპარტავანმა
Line of edition: 8     მტერმან მეტისა სილაღითა მისის შეგონებისა უსტარსა
Line of edition: 9     ყური არა მიუპყრა და სადაცა ვინ ეულნი კაცნი შეამცნია,
Line of edition: 10     მობირვის თოკისა მოიზიდნა და თჳსსა ლაშქართა შერია და
Line of edition: 11     თან დაიდგინა.

Line of edition: 12
ლექსი

Line of edition: 13        შემოიკრიბა ნიჯადნი, აქა-იქ დანაგროები,
Line of edition: 14        ომის დღისათუის ალაფთა შემკრებნი, მალ მაშოები.

Line of edition: 15        რა ესე საქმე ჴელმწიფემ სცნა, თვისი სიმშწდის ნოშთაროთი,
Line of edition: 16     რადგან მათს სრულიად გარდაქცეულს გულსა ვეღარასა
Line of edition: 17     არგებდა და არცაღა გასწორდებოდა, ესრეთ შეუთვალა: /      Page of alt.ed.: T_101
Line of edition: 18        -- მე და შენი საქმე ჭიქასა და ქუასა ჰგავს: თუცა ქუა
Line of edition: 19     ჭიქასა ეცა ანუ ჭიქა ქვასა დაჰკრა, ორგზისვე ჭიქა დაილეწება
Line of edition: 20     და ქვა უვნებელად დადგებაო!

Line of edition: 21
*
Line of edition: 22
* *

Line of edition: 23        ამა არაკისა თქმისა სარგებელი ესე არს, ჴელმწიფის გონება
Line of edition: 24     განათლდეს. მეცა ჭიქისა მსგავსი ვარ, და ჴელმწიფობის
Line of edition: 25     რისხვა ქვის უმაგრესია და მტრის გამტეხელი, მისი შეყრა
Line of edition: 26     და შეხება მე არ შემიძლიაო. უთხრა:

Line of edition: 27
შაირი

Line of edition: 28        რკინისა გულსა ფიცხელსა, კეკელად განშვენებულსა,
Line of edition: 29        გულო, ნუ შეეხეთქები მას უნებურად ნებულას:
Line of edition: 30        შენ ჭიქა ხარ და არ გავხარ გრდემლსა მას ჴელოვნებულსა,
Line of edition: 31     და   წამს შეიმუსვრი, იჩქითად ვნება გეცემის ვნებულსა!

Line of edition: 32        ჴელმწიფე მოწყალებისა სახესა მაჩუენებს და ესე ნებავს,      Page of alt.ed.: C_421
Line of edition: 33     მიზეზის სალოკელითა გველეშაპი მწითური ნავღელი დააცხროს,
Page of edition: 764   Line of edition: 1     მაგრამ ჭკუის გზებში ბოდიშისათუის / მიყოლა და      Page of alt.ed.: A_263
Line of edition: 2     მიზეზისა გაუსინჯავად დაჯერება უგზო და უგვანიაო; და
Line of edition: 3     კაცთა შორის რა სარჩელი შეიქნება და სიკუდილის სახე გამოჩნდება,
Line of edition: 4     ვარძმისა და `აშოროს" სიტყვის თქმა გულძვირობის
Line of edition: 5     გზა არისო. უთხრა:

Line of edition: 6
შაირი

Line of edition: 7        ძუელად ანდერძი მასმია ბრძენთაგან საერთხელია:
Line of edition: 8        მიწყივ გაკრძალვა მტერისა, ცნობა არ დასათხელია,
Line of edition: 9        ზავში ღალატსა ხედვიდე, დაზავდე, რა სახელია?
Line of edition: 10     და   ნურც მოღორდები, ნუცა ხარ მინდობის გამტეხელია!

Line of edition: 11        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 12        -- ეჭვით მეგობრობის მოკუეთა და მოყსობის გაშვება მამაცთა
Line of edition: 13     წესი არ არის. შიშისაგან საწყინარი კიდეც გამოჩნდეს
Line of edition: 14     რამე, ამხანაგობის გაყრითა დასაწვავი ცეცხლი არ უნდა
Line of edition: 15     აღაგზნან. მკვიდრი მეგობრისა და მოალერსისა ცოტას საქმისათჳს
Line of edition: 16     სრულიად გარდაგდება და მოყვასთ სიყუარულის
Line of edition: 17     ცუდად ჴელიდამ გაშვება სიმართლის გზასა არ შვენის.
Line of edition: 18     უთხრა:

Line of edition: 19
შაირი

Line of edition: 20        უპირო ვინმე ყოფილხარ, მუხთალი, მეტად ღადარი,
Line of edition: 21        სიყუარულისა მკვეხელი, მეშურნობისა სადარი!
Line of edition: 22        შენსავე სიტყუას აჩნია შენი გონება სად არი,
Line of edition: 23     და   გულქვაო, რასაც იტყოდი, ცრუ იყო, დასაქადარი!

Line of edition: 24        ძაღლსა ვერა ხედავა, თუ ვითა ერთპირი და ერთგულია,
Line of edition: 25     ყოველთა პირუტყუთა უდარესი და უუპატიურესი, და იგი ვითარ
Line of edition: 26     იქცევა? და შენ ორგულობისა ასპარეზიდამ ფერჴსა უკან
Line of edition: 27     არ უკუსდგამ და რომელიცა პაემანი და სიყვარული ჩემთანა
Line of edition: 28     შეგიმტკიცებია, მას თავსა იცილვებო. უთხრა:

Line of edition: 29
ტაეპი

Line of edition: 30        კაცი ჴამს სწორე გზიანი, გულმრთელი, პაემნიანი!

Line of edition: 31        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 32        -- ჩემგან ერთპირობის საფუძველი ვით დაიდების, რადგან
Line of edition: 33     შენში ვაქილობისა სვეტნი სრულიად წაქცეულან და
Page of edition: 765   Line of edition: 1     სრულობით პირობის ნიშანი არა ჩანს? ამაში საეჭვი არ არის,
Line of edition: 2     რომე ჴელმწიფემ მისი გულისწყრომა მოითმინოს, მის მუქაფას
Line of edition: 3     არა ეცადოს, რადგან აწ ჩემზე არცა ძალითა და არცა
Line of edition: 4     ღონისძიებითა ჴელი არა მოუწვდების. ესე ნებავს, მე / ხრიკითა      Page of alt.ed.: D_414
Line of edition: 5     და ენატკბილობით მომაცთუნოს და შურისძიებისათჳს ქუე
Line of edition: 6     ჩამიტყუოს. ჩემგან თქუენი შიში მართებულია, რადგან შურსა
Line of edition: 7     ჴელმწიფისა გულსა შინა დაუსადგურებია. ჴელმწიფობისა
Line of edition: 8     ზუაობა სანაცლოს მიგებას მეცადინობს; როდესაც დამაჴელებს
Line of edition: 9     და დროს დაიცემს, აღარას გზითა სიტყვის წართქმადაც
Line of edition: 10     აღარ მაცადებენ. რისხვისა ცეცხლი მიტევებისა
Line of edition: 11     გულსა დააჭნობს, და რაგინდ ამა გულძვი/რობისა საქმე გამოსაჩენელად
Line of edition: 12     არა ეწადოს, თუცა კნინიღა რამე გამრუდდა,
Line of edition: 13     იგი პირველი ნაწყენი აენთების, და შურისა ალი ამაღლდების
Line of edition: 14     და ერთსა თემსა ლერწამისაებრ მოსწვავს, და ძვირის
Line of edition: 15     ჴსენების კუამლი, რადგან ღაზოდ აღგზებულა, მრავალთა
Line of edition: 16     ჴორჴი ამოუჴმია და მრავალი თუალი ცრემლმდინარე შეუქნიაო.
Line of edition: 17     ეს სააზროა, თუცა შურის ცეცხლისაგან ერთიცა ნაბერწყალი
Line of edition: 18     გულის ლითონთა დარჩა, მერმე რისხვისა ალიას
Line of edition: 19     ზიანისაგან მშვიდობა მე ვეღარასადა ვიპოვნოო. უთხრა:

Line of edition: 20
ტაეპი

Line of edition: 21        ოდეს ამაღლდა შურისა ალი, ნედლსა და ჴმელსა დამართა ძალი.

Line of edition: 22        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 23        -- ესე დიდად მიკვირან, ერთსა საქმეთა ზედა დამდგარხარ
Line of edition: 24     და მეორე დაგიტევებია! რისათჳს არა იქნების, რისხვა
Line of edition: 25     მოწყალებად შეიცვალოს და ორგულებისა შემდგომად ერთგულებისა
Line of edition: 26     შვენიერება გამოჩნდესო?
Line of edition: 27        ჭარომ უთხრა:
Line of edition: 28        -- თუცა ვინმე ეგეთი იპოებოდეს, ორისავე მჴრითა დაზავებასა
Line of edition: 29     შიგა სრული სიყუარული მოჰჴდებოდეს და შერიგებით
Line of edition: 30     და მოყრობით უზიანო საწადელი აღესრულებოდეს, და შვებითა
Line of edition: 31     და მშვიდობით მოთავსდებოდენ მათდა სასარგებლოდ
Line of edition: 32     და ავის კეთი/ლად შეცულისათჳს, მართებულია, რომე ეგეთი
Line of edition: 33     საქნელი იქნას, და თუცა მათი შური მათგან გაწმდებოდეს,
Line of edition: 34     და მხიარულითა გულითა ყოველსა ზაკუასა და ჴერჴს
Line of edition: 35     გააძებდენ და მშვიდობის ნიავითა ამოდ დაწყნარდებოდენ,
Line of edition: 36     დია კაი იქნების. მაგრამე მე ამათგანსა ვერცა ერთსა ვხედავ,
Line of edition: 37     რადგან თქუენსა და ჩემში არცა ერთისა ზავისა გზა არ არის.
Page of edition: 766   Line of edition: 1     მე თქუენსა სამსახურთა შიგა მაშ რაღად მოვიქცე. წამ და
Line of edition: 2     წუთ შიშსა და კრძალვასა შინა უნდა ვიყოფებოდე, ჟამითი
Line of edition: 3     ჟამად სიკუდილსა უნდა ვე/ლოდე მაშე, ამისი მგულვებელი
Line of edition: 4     არა გიახლო და შორს წავიდე. იგი უმჯობესიაო. უთხრა:

Line of edition: 5
ლექსი

Line of edition: 6        თუცა ბედისა ხისაგან აყვავდეს შეყრის ვარდია,
Line of edition: 7        გაყრავე მიჯობს, ველთა ვლა, სად ქაცვია და ბარდია.^*^*

Line of edition: 8        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 9        -- ღ(მრ)თის უნებურად ზიანი და სარგებელი არავის შეუძლიაო;
Line of edition: 10     დიდნი და მცირენი, მაღალნი და მდაბალნი და ყოველივე
Line of edition: 11     დაბადებულნი მისის განგებით არიან! აგრევე ჩემისა ძისა
Line of edition: 12     ბოძებაცა მისგან იქნა და დაბრმობაცა ყოველივე განგებამა
Line of edition: 13     მოიღო. აწ შენ / ცათა მპყრობელსა წინა ნუ აღუდგები, მისგან      Page of alt.ed.: D_415
Line of edition: 14     მოვლინებულსა საქმესა ნუ ერიდები, მისსა მოქმედებულსა დაჯერდიო.
Line of edition: 15     უთხრა:

Line of edition: 16
შაირი

Line of edition: 17        განგებასა სად წაუხვალ, მიკვირს, რადმცა ერიდები?
Line of edition: 18        მოთმენა ჴამს განსაცდელთა, ამას ხმობენ ერი, დები,
Line of edition: 19        მოდი, ყოლე ნუ გეშინის, ქალთა ნუ გთნავს ე რიდები,
Line of edition: 20        და ვერ გაექცე მოსავალსა, ოდენ მანდაც ვერ იდები!

Line of edition: 21        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 22        -- ეგ მართალია, დაბადებულს დამბადებლის განგების შეცუალება
Line of edition: 23     არ შეუძლია, მაგრამ ღ(მრ)თის განგების მოსავალი
Line of edition: 24     სხუაა და სოფლის ვი/თარებათა სხვაჲა: სოფლის მოსავალსა
Line of edition: 25     გაკლძალვა უნდა და ღ(მრ)თის განგებაზედა სიტყუა არავის აქუსო!
Line of edition: 26     უთხრა:

Line of edition: 27
ლექსი

Line of edition: 28        ვინ ჰრქუა მეკეცეს ჭურჭელმან: რად შემქენ ესრე ცუდები?
Line of edition: 29        ან შემოქმედსა ვინ ჰკადრა განგების გასამრუდები?

Page of edition: 767
Line of edition: 1        დიდთა ბრძენთა ამ საქმეზედ გული დაუჯერებიათ და
Line of edition: 2     არცავინ ამას იტყვის, რომე შიშისა და გაკრძალვისაგან ჴელი
Line of edition: 3     აიღონ, რომე სოფლის საცთურისა და ბოროტის საქმისათჳს
Line of edition: 4     თავს არ გა/უფრთხილდენ, და ჭირთა და ტანჯვათა არ      Page of alt.ed.: T_104
Line of edition: 5     მოერიდნენ, და ესე უმეტეს დაუმტკიცებიათ, ყოელს საჴმარს
Line of edition: 6     ეცადონ, და შემწეთა პატივსა უყოფდენ და ბოროტისაგან განრომას
Line of edition: 7     იქენებოდეს, და ყოველივე საქმე თჳსი ღ(მერ)თსა მიანდონო.
Line of edition: 8     თქუა:

Line of edition: 9
მრჩობლედი

Line of edition: 10        წესად გაგებით დაუსხამთ წრფელთა გზაზედა მავალთა,
Line of edition: 11        ვინც მოქენეობს ცას ქუეშე მას სათხოელსა მრავალთა,
Line of edition: 12        რომელი მიზეზს მოიხუამს, მას ვერ მიხუდები შენაო,
Line of edition: 13        ამად გსურს ესე სოფელი, არ ძალგიც ხილვა ზენაო.
Line of edition: 14        სარჩოს მიზეზით შეკრულხარ, საზღვარს ნუ განეშორები,
Line of edition: 15        მიზეზის მქნელის გარდაცვლას არ შეგივიდეს ჭორები.

Line of edition: 16        კულავ უთქუამთ: რომელსაც საქმესა ღ(მერ)თზე მიაგდებ,
Line of edition: 17     იგი უპატიოსნესიაო. თქუა:

Line of edition: 18
ტაეპი

Line of edition: 19        მინდობა ღ(მრ)თისა შემუსრავს ამპარტავანთა ძუალებთა.

Line of edition: 20        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 21        -- ჩემის სიტყვისა თავი და ბოლო ამის მეტი არა არის
Line of edition: 22     რა: მე შენის ერთობისა მდომელი ვარ და შენთა ალერსთა
Line of edition: 23     შეთჳსებული, ჩემთა საწადელთა ნამეტნავად სასიხარულოდ
Line of edition: 24     მიაჩნიხარ. მე უცხოდ სასურველად მიყუარხარ და შენ ჩემის
Line of edition: 25     სიმძულვარის მეტი არა გიჩანს რაო! უთხრა:

Line of edition: 26
შაირი

Line of edition: 27        შენ ამას ცდილობ, შევსწუხდე, მოწყენა მომეც მე რითა,
Line of edition: 28        მე მონატრე ვარ -- შენ გახლდე განცხრომითა და მღერითა.
Line of edition: 29        გული გულს შენაწებარი კაცმან ვერ გაჴსნას ვერითა,
Line of edition: 30     და   ბოლოდ იგიცა მოშორდეს ზე განგებისა წერითა!

Line of edition: 31        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 32        -- შენი სანატრელი ეს არის, ჩემისა სისხლისა სმის სიმთრვალითა
Line of edition: 33     შენი გული გაამხიარულო, მაგრამ აწ ესე ვიცი,
Page of edition: 768   Line of edition: 1     გულსა ჩემსა სიკვდილის სასმლის სმის ნება არა აქუს და არცა
Line of edition: 2     გაცუდების სამოსლის შემოსა ნებავს. ვირე საწადლის სათავნო
Line of edition: 3     ჴელთა აქვს, ეგეთსა საქმესა არ მოვინებებ და თქუენის
Line of edition: 4     ახლო ყოფისაგან გაშორვება უმჯობესიაო. / უთხრა:      Page of alt.ed.: T_105

Line of edition: 5
ტაეპი

Line of edition: 6        ტანზედ თავს ვინღა მოაბამს, ფესვი არ აქუს სანერგო.

Line of edition: 7        მე ჩემი სვინიდისი თქუენს მორიდებასა და მოშორვებასა      Page of alt.ed.: C_424
Line of edition: 8     მასწავლის. / რადგან მე ჴელმწიფის შვილის სიკვდილის      Page of alt.ed.: D_416
Line of edition: 9     მცდელი ვარ, მაშა, ჴელმწიფესა/ცა, მისის ძის ნავღლის გამო,      Page of alt.ed.: A_265
Line of edition: 10     ჩემის სიკუდილის მეტი არა ნებავს რაო! გულწყლულის
Line of edition: 11     კაცის გულისსიტყუასა ეგეთი კაცი სცნობს, რომელსაცა მისთანავე
Line of edition: 12     ურვისა ცეცხლითა მისი სტომაქი დამწვარიყოს და
Line of edition: 13     მისსივე მსგავსი სიმწარის სასმელი ესვას. განსვენებით მოსარჩლენი
Line of edition: 14     ესეთისა საქმისა უმეცარნი არიან, და შვებასა
Line of edition: 15     მყოფნი და ნებიერად ზრდილნი ვაების სამოსლის გამოუცდელნი
Line of edition: 16     არიანო. უთხრა:

Line of edition: 17
ლექსი

Line of edition: 18        ფერჴთა ეკალთა ნასობთა ჰამბავი ოდეს გსმენია,
Line of edition: 19        ლომთა ჭაბუკთა ნაკრავი თავს ჴრმალი არ დაგჩენია.

Line of edition: 20        ჩემისა გონებისა თუალითა ვხედავ, რა ჴელმწიფეს მისის
Line of edition: 21     ძის დაბრმაება მოაგონდების და მე ჩემი თუალის ჩინი მომესურვება,
Line of edition: 22     ორთავე ცნობა მიგუეღება, გული პირსა სხუადასხვა
Line of edition: 23     ფერსა უჩუენებს; ამით თქუენი წადილის რა არის, შეიგება,
Line of edition: 24     და რომელიც ზრუნვა რას ამბავს წა-რომ-იტყვის, მისი სახე
Line of edition: 25     გამოჩნდება, -- ამისთჳს ჩუენი გაყრა უფრორე მართებულია
Line of edition: 26     ერთად ყოფასაო. უთხრა:

Line of edition: 27
ტაეპი

Line of edition: 28        უგვანს ალერსსა გაყრა სჯობს, -- არისტოტელის თქმულია.

Line of edition: 29        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 30        -- კაცისაგან რა უქნელი საქმეა, მოყუარეს შენაცოდარი
Line of edition: 31     შეუნდოს და მრისხანება და შური განაგდოს. ბრძენსა და ქუელთა
Line of edition: 32     კაცთა წესი ნიადაგ ეს არის, დანაშაული და შეცოდება
Page of edition: 769   Line of edition: 1     ესრეთ ჴამს მიუტეოს, რომე მისთანა არღაცა თუ ქმნილიყოს
Line of edition: 2     და არცაღა მისისა გულისა ფიცართა მისი სახისა ნიშანი
Line of edition: 3     ცახეთაცა ოდენი აღარ ამოაჩინოს. რარიგადაც ცოდვის აღთქმითა
Line of edition: 4     ბოროტის მოქმედმა სულის შიშითა ავი საქმე მოიკუეთოს,
Line of edition: 5     აგრევე კაცის სიავე იგი არს, სიბოროტე და შური
Line of edition: 6     არ გაიწმიდოს, ავისათჳს ავი მიაგოს, ზაკუა გონებიდამ არ
Line of edition: 7     ამოიღოს. ჩემი გონება ამას ყოველსა ზედა გამიწმედია :რისხვა,
Line of edition: 8     წყრომა და მძლავრება ლხინად და / მოწყალებად შემიცუალებია,
Line of edition: 9     შურისგება ჩემსა საგონებელსა შინა აღარ იპოების;
Line of edition: 10     წამ და წუთ მიტევება და შენდობა შურსა და ღაზოობაზე
Line of edition: 11     გარდამიმატებია. ესეც ვიცი, რაზომ შეცოდება დიდი იყოს,
Line of edition: 12     მისი მიტევება მისგან უნამეტნავეაო. უთხრა:

Line of edition: 13
შაირი

Line of edition: 14        თუ უდარესმან შესცოდოს უაღრესს წყენა დიდები,
Line of edition: 15        უფროსსა მართებს იტვირთოს საძნელოდ ასაკიდები,
Line of edition: 16        დიდნი შეუნდოს ცოდვანი, ჭკუისგან დასარიდები,
Line of edition: 17     და   მას ექმნას მისად სუფევად, საზეოდ ასაზიდები.

Line of edition: 18        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 19        -- მშვიდობის მყოფელი სული ეგრეა, მაგრამ მე დიდი
Line of edition: 20     დანაშაული მიცს და დამნაშავე მიწყივ მოშიშარი იქნების.
Line of edition: 21     ჩემი საქმე მის კაცის არაკსა ჰგავს, რომელსა ტერფი დაწყლულებული
Line of edition: 22     ჰქონდეს და თჳსის გულმაღლობითა არ შეეპოვოს
Line of edition: 23     და / ღამე ბნელთა ქვავნართა იარებოდეს და წყლუ/ლი      Page of alt.ed.: D_417    Page of alt.ed.: C_425
Line of edition: 24     გაუძნელდეს, ფერჴი სლვისგან უჴმარი შეექნას და რბილს
Line of edition: 25     კორდზედან ფერიას დადგმა ვეღარ შეიძლოს! ჩემი ჴელმწიფის
Line of edition: 26     სამსახურში ახლო ყოფა ესეგუარი იქნების. შჯულშიაცა
Line of edition: 27     და შჯულისმდებელთაგანცა განწესებულია, ამისგან კიდე უფროსად
Line of edition: 28     მოგერიდო და გაგეშოროო. ბრძენთ უთქუამთ: სამსახენი
Line of edition: 29     კაცნი სიბრძნის დარგთა შიგა არა ითქმიან და ცოდნისა
Line of edition: 30     გზისაგან შეცთომილანო. პირველი, თჳსის თავისა და ღონის
Line of edition: 31     მინდობილი, -- ესეთი კაცი ნიადაგ ფათერაკსა და ჭირში თავსა
Line of edition: 32     ჩაიგდებს და სილაღით სიკუდილსა მოატყუებსო; მეორე
Line of edition: 33     იგი, რომელი სმისა და ჭამისა რიგი არა იცოდეს და ნაყროვანებით
Line of edition: 34     ვეღარ მოინელოს, -- დასნეულდება და თჳსს თავსა
Line of edition: 35     თჳთ მტერი შეექნებისო; მესამე კაცი, რომელი მტრისა სიტყვითა
Line of edition: 36     და ლიქნითა და ქებითა თავსა აულაღდეს, და ვისგანცა
Line of edition: 37     კეთილსა არ ელის, მისგან მოღორდეს, -- მისის საქმის
Line of edition: 38     ბოლო დასანანებლად დაემტკიცების. უთხრა:

Page of edition: 770
Line of edition: 1
ლექსი

Line of edition: 2        ნუ მოღორდები მტერისა ენაფლიდისა ძალითა,
Line of edition: 3        გონება სხვის გზით მიმართე, სადავე იცხენმალითა!²¹⁴^*

Line of edition: 4        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 5        -- ჱე, ჭაროვ, რავდენჯერ წყალობისა კართა გაგიხვამ და
Line of edition: 6     კეთილის გზითა მოყრობისა ანდერძთა გიანდერძებ, შენ ეგრევე
Line of edition: 7     გულქუაობასა ზედა დამყარებულხარ და ანდერძის / დაჯერებისაგან      Page of alt.ed.: T_107
Line of edition: 8     კალთა დაგიბერტყია. ერთმა კაცმა რომ ანდერძი
Line of edition: 9     არ მოისმინოს, მისი საუბარი უსარგებლოა, რაგვარადაც მან
Line of edition: 10     მოღვაწემ მგელს ანდერძი დაუგდოო.
Line of edition: 11        ჭარომ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Line of edition: 12
ჴელმწიფემ თქუა არაკი

Line of edition: 13
[მგლის თავზე სახარება]

Line of edition: 14        უთქუამთ, ერთი მოღუაწე პატიოსანი, კეთილმოქმედი, რომელი
Line of edition: 15     არას ჟამს ლოცვისა და სწავლის გარდა არარასა იქმოდა,
Line of edition: 16     ერთსა ველსა ზედა ეტარებოდა. ნახა მგელი ერთი, მტაცებლობისა
Line of edition: 17     და მოხვეჭისათჳს პირაშკმული ვლიდა და თუალი
Line of edition: 18     ნდომისა გზათა ზედა ეპყრა და ყოველი საწადელი მისთჳს
Line of edition: 19     შეეკრიბა. ამას ცდილობდა, უბრალო ვინმე შეეწუხებინა
Line of edition: 20     ანუ ერთი პირუტყვი უსულოდ მიეჴადა და მისი უგვანი აგებულობა
Line of edition: 21     სიმაძღრით გაეხარებინა.

Line of edition: 22
ფისთიკაური

Line of edition: 23        უსამართლოსა საქმის მოქმედსა, მას უწყალოსა სჭვრიტე ხელასა,
Line of edition: 24        ერთის ცოტასა სარგებლისათჳს ასს ზიანს მისცემს ოდენ ყველასა.

Line of edition: 25        რა მოღვაწემ იგი ესეთისა სახითა ნახა და შუბლსა მისსა
Line of edition: 26     ზედა უწყალოებისა და მძვინვარებისა სიჭრელე აღმოიკითხა,
Line of edition: 27     მისის წყალობისა და მოწყალებისა საუნჯისაგან წვრთისა
Line of edition: 28     მისისათჳს პირი ააღო და ეტყოდა:
Line of edition: 29        -- კაცთა ცხოვართა ნუ იტაცებო. ზროხათა და ჴბოთა ჴოცასა
Line of edition: 30     მოერიდეო, / საბრალო გლეხთ უდიერისა მოქმედსა ღ(მერ)თი
Line of edition: 31     რისხუასა მიუვლენსო და უწყალოთათჳს მას სოფელს სატანჯველი
Line of edition: 32     გამზადებულიაო. უთხრა:

Page of edition: 771
Line of edition: 1
შაირი

Line of edition: 2        უსამართლონი ნიადაგ თჳსთა გულთაგან იწვიან,
Line of edition: 3        მაღლოის კაცთა ზიანად, მოქაცვით მონახიწვიან,
Line of edition: 4        სოფლისგან განვლენ ცოდვითა, მისგანვე შეიბიწვიან,
Line of edition: 5     და   მერმე მას შეაჭირვებენ, ვინც შიშით მოეწიწვიან!

Line of edition: 6        ესეთისა სიტყვებითა ასწავლიდა და ტაცებასა და კაცთა
Line of edition: 7     შეწყენასა ნამეტნავად უშლიდა. მგელმა უთხრა:
Line of edition: 8        -- ქადაგება შეამოკლეო, მე არა მცალს: მას გორსა იქით
Line of edition: 9     ცხოვარნი სძოენ და მოტაცების ჟამი გარდაიარსო და მერმეღა
Line of edition: 10     სინანული ვეღარ გამაძღებსო. /      Page of alt.ed.: T_108

Line of edition: 11
*
Line of edition: 12
* *

Line of edition: 13        ეს არაკი ამისთვის მოგახსენე: რაზომცა შეგაგონო, შენ
Line of edition: 14     შენსა გულძვირობასა არა მოიშლი და ჩემსა წვრთასა ყურსა
Line of edition: 15     არა უპყრობო. უთხრა:

Line of edition: 16
ლექსი

Line of edition: 17        მოწყალე კაცის გონება სიტყვას შეისმენს ადრეა,
Line of edition: 18        ათას წელ ერთსა ნათქვამსა შეცვლადმცა არა მკადრეა!

Line of edition: 19        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 20        -- მე სწავლისათვის ყური მიწყივ მიმიპყრია, ბრძნის მქადაგებელისაგან
Line of edition: 21     სწორე რიგი დამისწავლია; მე ჭკუვისმყოფელად
Line of edition: 22     მას ვხადი, რომელსაც ნიადაგ აზრისა კარნი ღიანი ჰქონან
Line of edition: 23     და გამოცდილებისა სარკე ჴელთა ეპყრას. მე რომ აქა
Line of edition: 24     აღმოვჰჴედ, ნამეტნავის შიშით ვქენ, ჭკვიანთ სიფრთხილე მასწავლეს
Line of edition: 25     და გასაპარავს გზას დავაპყარ. ესრე ჰგონე, არაოდეს
Line of edition: 26     მე არ გენახო და ვეღარცა ამას იქით მიხილო. აქადგან კიდე
Line of edition: 27     ჩემი აქა ყოფა უჯეროა, მოცდა და დაგვიანება გულში გასავლებად
Line of edition: 28     საწყინოა; მე დამიჯერებია, რომ ჩემი სისხლი ჴელმწიფეს
Line of edition: 29     მსხვერპლივით შესაწირავად მიაჩნია; რომელიც რჯულის
Line of edition: 30     ბრძანებაა -- უცოდველია. მაშ, ამა გზითა ჩემი აქა დოგმა
Line of edition: 31     უქნელია და მალე წასვლა საქნელიაო. უთხრა:

Line of edition: 32
ტაეპი

Line of edition: 33        წავალ და ხანსა არ დავზამ, აქ დოგმა არა მცალიან!

Page of edition: 772
Line of edition: 1        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 2        -- შენის სიცოცხლის საზრდო აქა მზას არიან, განსვენებისა
Line of edition: 3     და პერპერასა კარი შენს პირისპირ ღია არიან. მგზავრ/ობისა      Page of alt.ed.: A_267
Line of edition: 4     და უცხოობისა თავს-დება გიტვირთავს. ეჭვიანსა ნდომასა
Line of edition: 5     და მიუნდობლობისა ქნასა არარა სარგებელი აქვსო.
Line of edition: 6        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 7        -- რომელსაც ხუთი ესე ნიშატი საგზლად ჰქონან და სიცოცხლის
Line of edition: 8     სათავნოდ იპყრობს, სადაც წავა, პატიოსნობის მოსაგებელსა
Line of edition: 9     მოიმკის; სადაცა მივა, მეგობართა და ტკბილთა
Line of edition: 10     ამხანაგთა სარგებელთა მოისთლობს: პირველად, ავი საქმე
Line of edition: 11     გაიშოროს; მეორედ, კეთილი საქმე წაიძღვანოს; მესამედ, ცილისწამებისა
Line of edition: 12     და ძვირის ზრახვისაგან სტომაქი დაიცალოს;
Line of edition: 13     მეოთხედ, კეთილგონების მოსამსახურე იყოლიოს; მეხუთედ,
Line of edition: 14     ლხინისა და ალერსის რიგი იცოდეს და იქმოდეს. რომელსაც
Line of edition: 15     კაცსა ესეთი ნიშანი ჰქონდეს, მას არას ადგილს უცხოობასა
Line of edition: 16     არ დააჩნევენ და მისს სიმწუხარესა და გარდავარდნასა შინაურად
Line of edition: 17     შეთჳსებულად შეიერთებენ. / უთხრა:      Page of alt.ed.: T_109

Line of edition: 18
ტაეპი

Line of edition: 19        სადა ჰპოო კაცთ შენობა, მწირი მცოდნე არ იქნება.

Line of edition: 20        ჭკუისმყოფელი კაცი თჳსისა სამკვიდროსა და / თჳსთა ტომთა
Line of edition: 21     გულს ვერ ანდობდეს, მაშ ჴამს, თჳსსა მოყუასთა და სამყოფთა
Line of edition: 22     მოშორდეს. თუცა სხვაგან მეგობრისა შოვნა საეჭველია,
Line of edition: 23     მაგრამ თავისა შოვნა დია ძნელიაო. უთხრა:

Line of edition: 24
შაირი

Line of edition: 25        თუ შენდა ნებად შენს ადგილს ვერ დაჰყო ხანთა დრონია,
Line of edition: 26        მარტოი სახლსა რად იჯდე, უწესო, უკადრონია!
Line of edition: 27        სხვაგან მოიგე მოყუარე, წასვლა სჯობს საადრონია,
Line of edition: 28     და   სადაცა მიხვალ, დაგხვდება შენობა მუნ დიდრონია.

Line of edition: 29        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 30        -- შენი წასვლა როდეს დაგიმტკიცებია ანუ რა ხანსა
Line of edition: 31     მოიცდიო?
Line of edition: 32        ჭარომ მოახსენა:
Line of edition: 33        -- შენ ჩემის წაუსვლელობისა და გარე შექცევის საგონებელი
Line of edition: 34     გაიყარე. ამა მგზავრობიდამე ჩემსა კიდე აქათ მოსლვასა
Line of edition: 35     ნუ ეჭვ, რომე ამა ჩუენსა საქმესა მის არაბისა და ხაბაზის
Line of edition: 36     არაკი დია მიჰგავსო.
Line of edition: 37        ჴელმწიფემ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?

Page of edition: 773
Line of edition: 1
ჭარომ თქუა არაკი

Line of edition: 2
[მშიერი არაბი]

Line of edition: 3        უთქუამთ, ერთი ველური არაბი ბაღდადის ქალაქად შევიდა
Line of edition: 4     და ნახა ხაბაზის დუქანი. მუნ მადაური პურები მთვარის
Line of edition: 5     მსგავსად აღმოსავალით აღმოჩენილსა შეადარა, შიმშილობის
Line of edition: 6     სიბნელე მიწიდამ აეტაცა და სიბრწყინვალისა ფერჴი სიმაღლეზედ
Line of edition: 7     შეედგა. კაცსა ესრე ეგონის, მნათობის მზისათჳს გაკრთომის
Line of edition: 8     თათი პირთა მოესვა და კეცის ლავაშის საყელი
Line of edition: 9     ჩამოეხია^*^*.

Line of edition: 10
ლექსი

Line of edition: 11        მომყმარი პურსა რა ნახავს, მიიჩნევს ნათლის სახითა,
Line of edition: 12        თორნისა პირსა მჯდომელი გაძღების მისის ნახვითა.

Line of edition: 13        ჩაღას ვაგრძელებ, საბრალო არაბი რადგან პურისა სუნისა
Line of edition: 14     მიუდენლობითა უსუსურ ქმნილიყო, რა პური გაიცადა,
Line of edition: 15     მოთმინების ჯაჭვი აიწყვიდა და ხაბაზთან მივიდა და უთხრა: /      Page of alt.ed.: T_110
Line of edition: 16        -- ჰე, ხოჯავ, რაოდენსა ფოლსა გიმომიღებ, ვირე პურითა
Line of edition: 17     გავძღეო?
Line of edition: 18        ხაბაზი საგონებელსა ჩავარდა და ესრე იტყოდა: თუცა ამან
Line of edition: 19     კაცმა ერთი ოდენ ლიტრი პური შეჭამა, გაძღესმცა, და თუცა
Line of edition: 20     გარდამეტა, ორსაღა თუ შესჭამს, სამად ხომ ვერ მიაწევსო!
Line of edition: 21     უთხრა:
Line of edition: 22        -- ნახევარ დინარი მომეც და რაერთიც გენებოს, ჭამეო.
Line of edition: 23        არაბმა ნახევარი დინარი მისცა, და წინ რუ ჩაუდიოდა, მუნ
Line of edition: 24     დაჯდა. ხაბაზი პურს აძლევდა, არაბი წყალში ასველებდა და
Line of edition: 25     სჭამდა. ეგოდენი რა შეჭამა, მისს ფასს დააჭარბა და ოთხსა
Line of edition: 26     დინარსა დამეტდა, ხაბაზმა ვეღარ / მოითმინა და უთხრა:      Page of alt.ed.: D_420
Line of edition: 27        -- ჱე, ძმაო არაბო, მას ღ(მერ)თს გაფიცებ, რომელმაც ესოდენი
Line of edition: 28     პურის შეჭმის ღონე მოგცა, მითხარ, ვირემდე უნდა ეს პური
Line of edition: 29     აგრე სჭამოო?
Line of edition: 30        არაბმა უპასუხა:
Line of edition: 31        -- ეჰა, ხოჯავ! ნუ სჩქარობ, სანამდისი ეს წყალი ჩამოდის,
Line of edition: 32     მანამდი მე პურის ჭამისაგან ვერ მოვიცლიო!

Page of edition: 774
Line of edition: 1
*
Line of edition: 2
* *

Line of edition: 3        ამა არაკისა წადილი ე სარის: ჴელმწიფის წინ საცნაური
Line of edition: 4     იყოსო, ვირემდე სიცოცხლის წყალი ტანთა ჩემთა შინა დგას,
Line of edition: 5     შიშისა და რიდის ლუკმის ჭამისაგან ჴელს არ ავიღებო და
Line of edition: 6     თქუენის გუერდს ხლების სანოაგისაგან სარგებლის პოვნას
Line of edition: 7     აღარ მოველიო. ჟამმან რადგან ჩვენ შუა გაყრა ჩამოაგდო, შეყრის
Line of edition: 8     საგონებელი შორს შაჰკიდა. თუცა ჴელმწიფის ამბვისა
Line of edition: 9     ცნობისა წადილი მომინდეს, დილისა ნიავ-ქართა ვკითხავ და
Line of edition: 10     ჴელმწიფის შვენიერს სახესა გონების სარკითა განვიცდიო.
Line of edition: 11     უთხრა:

Line of edition: 12
ლექსი

Line of edition: 13        თუცა საყუარელს ვერ ვხედავ, მოგონებითაც გავიცდი,
Line of edition: 14        მწირის სადგომსა სანთელად მთვარისა შუქთა დავიცდი.

Line of edition: 15        უთხრა: აწ, სვიანო ჴელმწიფევ, ტახტ-გვირგვინისა მაშვენებელო,
Line of edition: 16     რაზომცა წყალობისა საფუძველი დასდვა და მოსვენებულის
Line of edition: 17     სიცოცხლისათჳს კეთილი რიგები გამიწესო, და
Line of edition: 18     ესეთი მტკიცე პირობა დამიდვა, აღარას გზით მე სამსახურის
Line of edition: 19     ოღი ყურთა გავიყარო და სამსახურის ბალქოში მჴართა ვიტვირთოო.
Line of edition: 20     უთხრა:

Line of edition: 21
ტაეპი

Line of edition: 22        ცუდად სიტყუას ნუ აშრომებ, არ შეესმის ყურსა ჩემსა!

Line of edition: 23        ჴელმწიფემ დაიჯეროს, რომე ხრიკისა ნემსითა შიშის
Line of edition: 24     ეკალი ჭაროს გულის ფეჴიდამ აღარ გამოიღებისო და მშვილდით
Line of edition: 25     გატყორ/ცილი ისარი ძალის მიზეზითა ჴელთა აღარ
Line of edition: 26     შემოიქცევაო.
Line of edition: 27        ჴელმწიფემ უთხრა:
Line of edition: 28        -- ჵი, ჭაროვ, მე ესრე ვგულობ, შენის სახის სავარდისაგან
Line of edition: 29     სულნელებისა ფშვა წადილით ჩემთა ცხვირთა აღარ ეყნოსება
Line of edition: 30     და ალერსის ხატის იმედი სარკესა შინა აღარ დაინახება.
Line of edition: 31     თქუა:

Page of edition: 775
Line of edition: 1
შაირი

Line of edition: 2        ამჟამად ლხინისა რუსა თუ იყოს წყალი მდინარი,
Line of edition: 3        ვით თმანი თავზე ხუჭუჭი, ქვე პირი თან მოცინარი,
Line of edition: 4        ვაი, ჭირო! ლხინი მიმტაცე, ჟამი სადარი, ვინ არი,
Line of edition: 5     და   ესრე გასრული მეჩვენე, ვით ნახავს სიზმარს მძინარი!

Line of edition: 6        მაგრამ ეს მაშინც მიყავ, რომე შენის მოგონებისათჳს
Line of edition: 7     ორიოდე სიტყუა -- საბედნიერო ნიშანი -- ჟამის კაბადონთა
Line of edition: 8     ზედა აღმომიჩინე და მიბძანე, სამოყრო სწავლითა და შეგონებითა
Line of edition: 9     უგუნურების ქარისაგან რადგან ჩემის / გულისა სარკე
Line of edition: 10     ნაღვლის მტვერითა შესვარულია, იგი გამიჴოცეო. უთხრა:

Line of edition: 11
ლექსი

Line of edition: 12        სახსოვრად სიტყვა დამიგდევ სასწავლებელი მცნებისა,
Line of edition: 13        კაის სიტყვისა უმჯობე რამცა იჴელოვნებისა?!

Line of edition: 14        ჭარომ:
Line of edition: 15        -- ეჰა, ხელმწიფეო, დაბადებულთა საქმე ზეგარდმო განეწესება:
Line of edition: 16     მას არცა რა მომეტდება და არცა რა დააკლდება და
Line of edition: 17     ვერცა ვინ შესცვლის და ვერცა ვინ უკუაქცევს, და არცა ვინ
Line of edition: 18     უწყის, ბედნიერობის როარტაგი რომლისა სახელსა ზედა
Line of edition: 19     დაწერილია, ანუ სიბოროტე ვისა მიადგების. მაგრამ ჩუენგან
Line of edition: 20     საქნელი ეს არის: ჩუენს საქმესა კეთილის განზრახვითა
Line of edition: 21     და რჩევითა რიგიანი მოსავალი მოვისთლოთ და თჳსთა თავთა
Line of edition: 22     კრძალვითა, ფრთხილობითა და რიდითა ვაქცევდეთ. თუცა
Line of edition: 23     ჩუენი რჩევა ზეგარდამოსა განგებასა შეესწორა, სვესვიანობისა
Line of edition: 24     ხარისხთა და ბედნიერობისა სნატთა მივხვდებით, და
Line of edition: 25     თუცა მოსაგებელი სარისხველად შეიცუალა, მოყვრებთან
Line of edition: 26     ბოდიშსა მოვითხოვ -- მაყვედრებელთ ყვედრებისა სიხშირე
Line of edition: 27     აღარა ჴამს. უთხრა:

Line of edition: 28
შაირი

Line of edition: 29        განგებაა ყოვლი საქმე, მაგრამ აგრევ ქენი რჩევა,
Line of edition: 30        განგებაა შენი რჩევა, მოგხვდეს, გეყოს არაზღვევა; /      Page of alt.ed.: T_112
Line of edition: 31        განგებამ თუ არ ინება ვისგან მოგჴუდეს ამით წყევა,
Line of edition: 32     და   ამასა ჰყოფს ყოვლი ბრძენი, ვის ცნობას აქუს ზეით ზევა.

Line of edition: 33        ეს უნდა იცოდეს კაცმან, ცუდი საქონელი მას ჰქვიან, კაცი
Line of edition: 34     ვერ გამოიყენებდეს; უმეცარი ჴელმწიფე იგი არს, რომელი
Page of edition: 776   Line of edition: 1     ქუეყანათა და გლეხთა არა უარდეს; უბადო მოყვარე იგი არს,
Line of edition: 2     [მოყვარე] გაჭირვებასა და დავრდომილებაში გაუშვას; ბოროტი
Line of edition: 3     დიაცი იგი არს, ქრმის სიტყუას გარდაჰჴდებოდეს; / ავი შვილი      Page of alt.ed.: A_269
Line of edition: 4     იგია, მამა-დედის ურჩი იყოს; ოჴერი ქალაქი იგია, სადა
Line of edition: 5     განსვენება და იაფობა არ იპოებოდეს; უგვანი ალერსი იგია,
Line of edition: 6     მეგობართ გული ერთი არ იყოს. რადგან პირველსავე ალერსსა
Line of edition: 7     შიგა ჩემსა და ჴელმწიფეს შუა ერთი ეჭვი გამოჩნდა, აწ
Line of edition: 8     მისგან ლტოლვა უმჯობესია. ახლო ყოფნა და ალერსნი გამოსალმებაზედ
Line of edition: 9     შევსცვალოთ, უკეთესიაო. უთხრა:

Line of edition: 10
შაირი

Line of edition: 11        წავალ და დაგესალმები გულითა მეტად სალითა
Line of edition: 12        მიწას დავალტობ ცრემლითა ღვარულად მჩქეფრად თუალითა.
Line of edition: 13        თუ ავი მიყავ, კარგს ვიტყვი ენამჭევრისა მალითა,
Line of edition: 14     და   თუ რამ გაწყინე, შემინდევ, ცხადად თუ იდუმალითა.

Line of edition: 15        ამა სიტყვითა მათს საქმეს ბოლო მოეღო და სახლის
Line of edition: 16     ერდოდამ გარდაფრინდი და მინდორსა მიმართა. და ჴელმწიფემან
Line of edition: 17     მწუხარებისა თითთა გაბუცებით იკბინა და მრავალი
Line of edition: 18     ჭმუნვა შეედვა, და უზომოს ურვისაგან ცნობისა საზღუარსა
Line of edition: 19     გარდაჴდა, პირი მას კოშკსა^*^* მიაპყრა და უთხრა:

Line of edition: 20
შაირი

Line of edition: 21        ვის მიუთხრა ჭირნი ჩემნი, გულთა ცეცხლი სადებარი?
Line of edition: 22        მკურნალმა-ყე მომაკუდინა, წამალი მცა სავნებარი!
Line of edition: 23        მეგობარსა ვინ დაუგმო საქმე სიბრძნით საქებარი,
Line of edition: 24     და   მოყუარემა იგი მიყო, ძნელად სათქმელ-სამბობარი!

Line of edition: 25        ესე არს არაკი შურის მეძიებელისა და ხრიკის მოქმედის
Line of edition: 26     კაცის გაფრთხი/ლებისა, და მათ გულღაზოთაგან განკრძალვისა,      Page of alt.ed.: C_430
Line of edition: 27     და მათის ბოროტის ჭირის შემთხვევისა, და მტრის
Line of edition: 28     ჴერჴის გაშორვებისა, და მიუნდობელის მოყრობის მოცილვებისა
Line of edition: 29     და მათის ტკბილის სიტყვით მოუტყუებლობისა. ღადრობითა
Line of edition: 30     და მუხთლობით ჯავრთა ამოყრა რომე ენებოს და
Line of edition: 31     მოღორებას ცდილობდეს, ამით არ აულაღდეს და ჭკუა და
Page of edition: 777   Line of edition: 1     ცნობა მოიჴმაროს. წადილი ამა საქმისა ესე არს: ბრძენმა
Line of edition: 2     ჟამთა ვითარებათაგან რაც მოინახოს, სხვასა და სხვას დროს
Line of edition: 3     მორჩე/ნის გზები დანახვით გასინჯოს, ჭკუის საფუძველი      Page of alt.ed.: T_113
Line of edition: 4     რჩევისა სიმტკიცეზედ დაამყაროს, და არცა ალაღებით და
Line of edition: 5     არცა შეწყენილი მტერსა არასდროს არ მიენდოს და საცთურითა
Line of edition: 6     და ვერაგობითა არ მომშვიდდესო. უთხრა:

Line of edition: 7
შაირი

Line of edition: 8        თუ გინდა ჭირსა მოშორდე, შეჭირვებასა მეტასა,
Line of edition: 9        ბროლულად სიტყუა გასინჯე, თუალნი მიაპყარ ცქეტასა;
Line of edition: 10        გალაჴულს მტერსა არ ენდო, შენგან ხელურსა, რეტასა,
Line of edition: 11     და   რა მოგერევა, მაშინ იქს მისთა საჴმილთა შრეტასა! /      Page of alt.ed.: T_114

Next part

This text is part of the TITUS edition of Sulxan-Saba Orbeliani, Kilila da Damana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 29.8.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.