TITUS
Szyrwid, Punkty kazan (Pol.)
Part No. 3
Previous part

Date: Dom._3_Adv.   Link to spslt Link to wp
Section: Per.   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 69  
Reference: Jo._1_19 
Page: 70  
Line: 1   Niedźielę Trzećią
Line: 2  
Adwentu Euangel. v Janá
Line: 3  
Z Rozdź. 1.


Line: 5     W ON czás: Posłáli Zydowie z Jeruzálem kapła-
Line: 6     
ny y Lewity do Jana, áby go ſpytali: Ktoś ty iest?
Line: 7     
Y wyznał, á nie záprzał: á wyznał, żem ia nie ieſt Chri-
Line: 8     
ſtus. Y ſpytali go. Coż tedy? Jeſteś ty Eliaß? Y rzekł: Nie
Line: 9     
"ieſtem. Jeſteś ty Prorok? Y odpowiedźiáł; Nie. Rzekli mu "
Line: 10     
tedy: Ktożeś ieſt, żebychmy dáli odpowiedż tym, ktorzy nas
Line: 11     
posłáli? Co powiadaß ſam o ſobie? Rzekł: Jam głos wołáią-
Line: 12     
cego pußczy: Proſtuyćie drogę Páńska, iáko powiedżiał
Line: 13     
Jzáiaß Prorok. A ći co byli posłáni, byli z Pharyzeußow.
Line: 14     
Y pytáli go, á mowili mu: Czemuż tedy krzćiß, ieśliżeś ty ni{e}
Line: 15     
iest Christus, áni Eliaß, áni Prorok? Odpowiedźiáł im
Line: 16     
Jan, mowiąc: Jáć krzczę wodą: ále w pośrzodku was ſtá-
Line: 17     
nął, ktorego wy nieznaćie. Tenći ieſt, ktory za mną prziy-
Line: 18     
dźie, ktory przedemną był: ktoregom ia niegodźień, żebym
Line: 19     
rozwiazał rzemyk v trzewiká iego. To śię dźiáło w Be-
Line: 20     
tháiey Jordanem, kędy Jan krzćił.


Section: I   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 71  
Line: 4   PVNKTA KAZAN Z EWANGELIY.

Line: 6  
PVNKT I.

Line: 8   Link to spsnt
Czemu Zydźi Ianá S.
Line: 9  
chćieli ſobie obráć ża
Line: 10  
Meſſiáſza?


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 71  
Line: 12   Link to spsnt   
1. PRzyczyna była
Line: 13     
złey wołnośći
Line: 14     
pragnienie. Bo
Line: 15     
śię z tego obrániá ſpo-
Line: 16     
dźiewali / im Jan
Line: 17     
święty nic nie będźie
Line: 18     
bronił / ále wßytko co
Line: 19     
będą chćieć czynić / po-
Line: 20     
zwoli / chcąc im wdźię-
Line: 21     
cżnym śię pokazać za
Line: 22     
to / że go Meſiaßa ſo-
Line: 23     
bie obrali. Jaśny y zna-
Line: 24     
czny przykłád czytali o-
Line: 25     
ni w piśmie o Krolu Sa-
Line: 26     
mariey / ktory od Sáma-
Line: 27     
ritow Kroleſtwo pod-
Line: 28     
nieśiony / we wßytkim
Line: 29     
ich woli wygodźić vśi-
Line: 30     
łował. O czym tak pi-
Page: 72   Line: 1   Link to spsnt   
ſmo święte mowi. Vczy-
Line: 2     
niła Samariá / że prze-
Line: 3     
ßedł Krol iey iáko piana
Line: 4     
na wierzchu wody. Jáko
Line: 5     
z wody porußoney czy-
Line: 6     
ni śię piana na niey / ábo
Line: 7     
woda porußona czyni
Line: 8     
pianę / y nośi ſobie
Line: 9     
iuż ſam iuż tam / gdźie
Line: 10     
rozmaite wiatry pędzą /
Line: 11     
y vderzywſzy śię z nią o
Line: 12     
ſkałę ábo brzeg
Line: 13     
wyrzućiwßy / ſama śię
Line: 14     
wraca / á pianę po- ŅĞ
Line: 15     
rzuca / ktorá tych
Line: 16     
miaſt znika. Ták śię
Line: 17     
ſtáło Krolowi Sama-
Line: 18     
riey Jeroboámowi / obrá-
Line: 19     
ligo Samaritáni za
Line: 20     
Krolá / gdźie chćieli /
Line: 21     
tam go obracáli / do tego
Line: 22     
przywiedli do cz{e}go ro-
Line: 23     
zmaite wiátry żądz ich
Line: 24     
one pędźiły. A oſobliwie
Line: 25     
znim w balwochwalſtwo
Line: 26     
abo pogáńſtwo wpad-
Line: 27     
ßy / y ſámych śiebie y
Line: 28     
Krolá ſwego zgubili.
Line: 29     
Tak y Zydowie ćiele ſo-
Line: 30     
bie ze żłota vláwßy / bo-
Line: 31     
giem go czynili / aby śię
Page: 73   Line: 1     
im według żądz ſwych
Line: 2     
żyć godźiło: poniewáß
Line: 3     
ono ćiełe ich za bogá v-
Line: 4     
czynione żadney rzeczy
Line: 5     
im nie broniło nie będąc
Line: 6     
żywe / ani maiąc rozumu.
Line: 7     
Lecz Moyżeß z druzgo-
Line: 8     
tał to ćiele / y chwalce
Line: 9     
iego pozábiiał. Jan tedy
Line: 10     
święty nie pozwala to
Line: 11     
áby go obrano za Meſi-
Line: 12     
aßá żeby beſpiecznie y o-
Line: 13     
ſtro ich gromił o roz-
Line: 14     
maite y wielkie złośći

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 73  
Line: 15   Link to spsnt   
2. Dla pożytku / ktore-
Line: 16     
go z tey elekciey ſpodźie-
Line: 17     
wali śię. Bo gdyby Chri-
Line: 18     
ſtusá obráli / tedyby v-
Line: 19     
tráćili byli ceremonie /
Line: 20     
ofiáry / y rozmáite dáry /
Line: 21     
ktore ludzie Bogu do
Line: 22     
Kośćiołá nośili / á te
Line: 23     
Kápłánom doſtáwały
Line: 24     
śię. Bo Chriſtus miał
Line: 25     
odmienić wßytek ſtáry
Line: 26     
teſtáment / á nowy vczy-
Line: 27     
nic / inße Kapłány / in-
Line: 28     
ßą ofiárę / inße ceremo-
Line: 29     
nie w kośćiele ſwym po-
Line: 30     
ſtánowić. Od Janá tey
Line: 31     
odmiány nieſpodźiewałi
Page: 74   Line: 1     
śię / myśląc ſobie / on
Line: 2     
będąc ſynem Zacháriaßo-
Line: 3     
wym ktory był Kapłá-
Line: 4     
nem ſtarozákonnym /
Line: 5     
tego nieuczyni / lecz za-
Line: 6     
chowa ſtary zákon we
Line: 7     
wßytkim nienárußony.
Line: 8     
myśl ſerca ſwego wy-
Line: 9     
iáwili / gdy o ſmierci
Line: 10     
Chryſtuſowey zmawiá-
Line: 11     
iąc śię ták rzekli. Prziy-
Line: 12     
da Rzymianie / y wezmą
Line: 13     
mieſce naße y národ.
Line: 14     
Mieyſce / to ieſt Krole-
Line: 15     
ſtwo y Kośćiol / w kto-
Line: 16     
rym wielkie mamy po-
Line: 17     
żytki.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 74  
Line: 18   Link to spsnt   
3. Niechćieli Chryſtuſá
Line: 19     
obrać z pychy. Bo wi-
Line: 20     
dżieli Chryſt9 ieſt vbo-
Line: 21     
gim / z małego miáſtecz-
Line: 22     
Nazárethu / oycá ie-
Line: 23     
go / iáko mnimali po-
Line: 24     
dlego ćiesle Joſepha /
Line: 25     
mátkę Marią także we-
Line: 26     
dlug świátá nie wielką
Line: 27     
áni przed ludźmi ten
Line: 28     
czás znaczną. Obrác te-
Line: 29     
dy Syná ćieśielſkieo bez
Line: 30     
bogáctw y okazałości
Line: 31     
z wierzchney zdáło śię im
Page: 75   Line: 1     
że to będźie przećiw czći
Line: 2     
y zacnośći ich. W Janie
Line: 3     
zaś vpátrowali wyſokie
Line: 4     
vrodzenie / wielkie mni[e]-
Line: 5     
manie o nim v wßytkich
Line: 6     
dla ſurowośći ćiáłá y
Line: 7     
rzátkiey świątobliwo-
Line: 8     
śći / y przeto chćieli go
Line: 9     
Meſiaßa obrać / a
Line: 10     
nie Chryſtusa. Stáry y
Line: 11     
barzo zatwardżiały żwy-
Line: 12     
czay ieſt ten ludzki / kto-
Line: 13     
ry maią w obierániu in-
Line: 14     
nych zwierzchność
Line: 15     
iaką / nie patrzyć to /
Line: 16     
czego náprzednieyßym
Line: 17     
obyczáiem rząd innych
Line: 18     
ludźi potrzebuie: ále re-
Line: 19     
ſpektowáć inne rzeczy /
Line: 20     
ktore nie tak ſą potrze-
Line: 21     
bne temu ktory innemi
Line: 22     
władnie / y dlatego ma-
Line: 23     
wzgłąd nie mały / iesli
Line: 24     
wyſokiego rodu / iesli
Line: 25     
vrodźiwy / iesli bogaty /
Line: 26     
iesli ſtárey fámiliey y z
Line: 27     
domu idący okazałego /
Line: 28     
ten ktorego ſtárßego /
Line: 29     
y rządzce ſwego chcą o-
Line: 30     
bráć. Tak Jozepha nie-
Line: 31     
chćieli braćia krolá
Page: 76   Line: 1     
mieć / że młodßym były
Line: 2     
w vrodzeniu im rownym[.]
Line: 3     
Jzáli náßym Krolem
Line: 4     
będźieß? Ták y Samuel
Line: 5     
prorok chćiáł pomazáć
Line: 6     
kroleſtwo tego / kto-
Line: 7     
rego widźiáł pieknego
Line: 8     
twárzy y w zroſtu
Line: 9     
wiſokiego ſyna Jzái.
Line: 10     
Tak oni v Jſaiaßa iedne-
Line: 11     
go obieráli ſobie ſtár-
Line: 12     
ßego dla ßát. Maß o-
Line: 13     
dźienie práwi / bądź
Line: 14     
Kśiążęćiem náßym.
Line: 15     
Lecz wyſokie vrodżenie[/]
Line: 16     
bogáctwa / odźienie / nie
Line: 17     
wiele ſłuźą do rządu do-
Line: 18     
brego / ieśli niemaß cnot
Line: 19     
ktorych zwierzchność
Line: 20     
potrzebuie / mądrośći /
Line: 21     
roſtropnośći / ſpráwie-
Line: 22     
dliwośći / czuynośći / y
Line: 23     
innych tákich. Co po
Line: 24     
odżieniu do rządu /
Line: 25     
nie odźieniá ale głowy mą-
Line: 26     
drey potrzeba do niego.
Line: 27     
Zidźi tedy bárzo bładźi-
Line: 28     
li Jana oſobliwie dla o-
Line: 29     
kazałey familiey chcąc
Line: 30     
Meſiaßa obráć / a Chry-
Line: 31     
ſtusá dla vboſtwá odrzu-
Line: 32     
ćić.


Section: II   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 77  
Line: 1   PVNKT II.

Line: 3   Link to spsnt
Imie Boże ieſtem, ſtwo-
Line: 4  
rzenia lepák Ia nie
Line: 5  
ieſtem.


Line: 7     
JAn święty ſpytany /
Line: 8     
czym ieſt / kilakroć
Line: 9     
odpowiedźiał nie ieſtem /
Line: 10   Link to spsnt   
nie ieſtem. Z tych iego
Line: 11     
ſłow możemy ſobie vwa-
Line: 12     
záć / ſamemu Bogu
Line: 13     
właśnie to imię Ja ieſtem
Line: 14     
ſłuży / czlowiekowi zaś y
Line: 15     
każdemu ſtworżeniu Ja
Line: 16     
nie ieſtem. Pánu Bogu
Line: 17     
náleży to imię.

Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 77  
Line: 18   Link to spsnt   
1. on ma w ſobie ie-
Line: 19     
ſteſtwo y bytnosć nie-
Line: 20     
ſkońcżoną / iáko morze
Line: 21   Link to spsnt   
iakie bez dná bez brze-
Line: 22     
gow / bez wierzchu. Ja
Line: 23     
práwi ieſtem / ktory ie-
Line: 24     
ſtem.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 77  
Line: 25   Link to spsnt   
2{.} on ſam ieſt praw-
Line: 26     
dźiwym Bogiem / á inßy
Line: 27     
bogowie wymyśleni od
Line: 28   Link to spsnt   
ludźi / ſłupy abo obrazy
Line: 29     
podobne człowiekowi
Line: 30     
práwdźiwemu / y znáki in-
Line: 31     
ßego ſtworzenia nic nie
Page: 78   Line: 1     
ſ} / iáko Apoſtoł mowi.
Line: 2     
Wiemy bałwan nić
Line: 3     
nie ieſt świećie.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 78  
Line: 6   Link to spsnt   
3. ſam ieden ieſt nie-
Line: 7     
odmienny / ale zawße ie-
Line: 8     
dnoſtaynie w ſwey iſtno-
Line: 9   Link to spsnt   
śći trwaiący. Jam Pan
Line: 10     
á nieodmieniam śię. Jn-
Line: 11     
ße ſtworzenia bez prze-
Line: 12     
ſtanku odmieniaią śię
Line: 13     
rozmaićie iako widźiemy[.]
Line: 14     
Odmieniać śię lepák zaw-
Line: 15     
ße ieſt iákoby przeſtać
Line: 16     
być / y nie iako zniknąć.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 78  
Line: 19   Link to spsnt   
4. on ſam ieſt wie-
Line: 20     
czny / ktory był bez po-
Line: 21     
czątku przez wßytkie
Line: 22     
wieki niezliczone / ieſt
Line: 23     
teraż / y będźie bez koń-
Line: 24   Link to spsnt   
cá. Ty tenżeś ieſt / y láta
Line: 25     
twoie nievſtaną. Ty pa-
Line: 26     
nie trwaß na wieki.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 78  
Line: 28   Link to spsnt   
5. on ſam ma iſtność
Line: 29   Link to spsnt   
ſwoię od śiebie. Ktomu
Line: 30     
pierwey dał / a będźie mu
Line: 31     
oddáno? Nic nie wźiął
Page: 79   Line: 1     
od żadnego ſtworzenia /
Line: 2     
wßytko co ma / z śiebie
Line: 3     
ſamego ma.

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 79  
Line: 5   Link to spsnt   
6. on ſam ieden ma
Line: 6     
iſtność ábo ieſteſtwo
Line: 7     
powßechne abo vniuer-
Line: 8     
ſalne / nieſkończone / nie-
Line: 9   Link to spsnt   
ograniczone. wßyt-
Line: 10     
ko dobre tobie pokażę.
Line: 11     
Jeśli wßytko dobre ma /
Line: 12     
y wßeláki byt ma.

Paragraph: 7   Link to spslt
Page: 79  
Line: 13   Link to spsnt   
7. on ieſt przyczyną
Line: 14     
wßelakiey iſtnośći y by-
Line: 15     
tnośći / ktorą inne rze-
Line: 16     
czy maią. Bo z niego iá-
Line: 17   Link to spsnt   
ko {z}e zrzodłá ábo morzá
Line: 18     
biorą y czerpáią ſwoię
Line: 19     
bytność inne ſtworzeniá
Line: 20     
z niego iáko kropelki ka-
Line: 21     
pią. Z niego / przezeń / y
Line: 22     
w nim ieſt wßytko.

Line: 25   Link to spsnt   
Przećiwnym żaś oby-
Line: 26     
czaiem każdego ſtwo-
Line: 27     
rzenia imię ieſt / nie ie-
Line: 28     
ſtem. Y tak ſpytány An-
Line: 29     
iol / człowiek / ogień / ká-
Line: 30     
mień / niebo &c. Coś ieſt?
Line: 31     
iako ćię zowią? odpo-
Page: 80   Line: 1     
wiedżieć ma moie názwi-
Line: 2     
ſko ieſt nie być / zowią
Line: 3     
mię nie ieſtem.

Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 80  
Line: 4   Link to spsnt   
1. Dla tego każda rzecz
Line: 5     
ſtworzona prżed tym
Line: 6     
nim była ſtworzoná /
Line: 7     
miáłá wieczny nie byt.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 80  
Line: 9   Link to spsnt   
2. ieśli ieſt ſkáźitel-
Line: 10     
na / żaś będźie miałá wie-
Line: 11     
czny nie byt gdy śię ſkażi.
Line: 12     
A ieśli nieſkaźitelną ieſt
Line: 13     
iako Anioł y duße ludzkie /
Line: 14     
może záwße mieć nie byt.
Line: 15     
Bo iey byt ieſt w mocy
Line: 16     
Bożey / ktory dobrowol-
Line: 17     
nie one záchowuie / y mo-
Line: 18     
że kiedykolwiek zechce
Line: 19     
w niwecż obroćic.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 80  
Line: 20   Link to spsnt   
3. poki ieſt / odmien-
Line: 21     
ieſt / y dlá tego ma
Line: 22     
przymießáną nieby-
Line: 23     
tność. Bo w każdey od-
Line: 24     
miennośći záwierá śię
Line: 25     
iákaś niebytność.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 80  
Line: 27   Link to spsnt   
4. kázda rzecz wię-
Line: 28     
cey ma niebytu / niż
Line: 29     
bytu / człowiek tylko ma
Line: 30     
byt człowieczy / lecz ma
Line: 31     
nie byt nieba / źiemię / ka-
Page: 81   Line: 1     
mieniá Aniołá / y wßyt-
Line: 2     
kich innych rzeczy. J
Line: 3     
ták ma ieden byt / á nie-
Line: 4     
zliczone inne nie byty.
Line: 5     
Wielką tedy ma mą-
Line: 6     
drość / kto ſamego śie-
Line: 7     
bie y ſwoy niebyt zna.
Line: 8     
Jáko znał Jan S. gdy
Line: 9     
ſpytany. Jeſtes ty Chry-
Line: 10     
ſtus? ieſtes ty Prorok?
Line: 11     
Odpowiedźiáł. Nie ie-
Line: 12     
ſtem.


Section: III   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 81  
Line: 15   PVNKT III.

Line: 17   Link to spsnt
Slepi ludźie w ſwoich, á
Line: 18  
wielooczni częſto w
Line: 19  
cudzych ſpráwách
Line: 20  
są[.]


Line: 22     
TEn ſtáry y zły máło
Line: 23     
nie wßytkich ludńi
Line: 24     
zwyczay widźiemy w E-
Line: 25     
wa˜geliy dźiśieyßey. Pha-
Line: 26     
rizeußowie / Lewitowie
Line: 27   Link to spsnt   
y Kapłáni Zydowscy
Line: 28     
ślepemi będąc w pozna-
Line: 29     
niu sámych śiebie pyta-
Line: 30     
śie y chcą poznáć Ja-
Line: 31     
S. Ty ktoś ieſt? da-
Page: 82   Line: 1     
leko by byli lepiey vczy-
Line: 2     
nili pytaiąc śię. My co
Line: 3     
zacz / iáko żyiemy / iako
Line: 4     
śię ſpráwuiemy powiedz
Line: 5     
nam Janie S. Tyś ieſt
Line: 6     
Prorok od Bogá do nas
Line: 7     
poſłany / możeß nas po-
Line: 8     
znáć y pokazać coſmy
Line: 9     
zacz? Niemi nic o ſo-
Line: 10     
bie niepytaią. Lecz o
Line: 11     
Janie ci ięzyczni wiele
Line: 12     
świegocą. Czy ieſtes
Line: 13     
ty Chryſtus / czy Eliaß
Line: 14   Link to spsnt   
czy Prorok? Acz niepy-
Line: 15     
taią Janá S. czym ſą /
Line: 16     
wßakże on nie milczy /
Line: 17     
ale odſłániá twarz ich y
Line: 18     
wßytkim vkazuie iáko
Line: 19     
Matheuß S. piße wroz-
Line: 20   Link to spsnt   
dźiále. 3. gdy powiada
Line: 21     
ſą iaſczurkami iado-
Line: 22     
witemi / drzewem v-
Line: 23     
ſchłym / do ktorego ko-
Line: 24     
rzenia śiekira przyłożo-
Line: 25     
na ieſt / aby wyćięte y
Line: 26     
w ogień wrzucone było /
Line: 27     
powiada ſą plewa kto-
Line: 28     
Chryſtus Pan w dźień
Line: 29     
ſądny od pßenice oddzieli
Line: 30     
y nieugaßonym ogniem
Line: 31     
ſpáli. Tak S. Jan. Sam
Page: 83   Line: 1   Link to spsnt   
lepák Chryſtus Pan v
Line: 2     
Mattheußa w rozdźiále
Line: 3     
23. daleko wyráźniey /
Line: 4     
czym byli opiſał / y ro-
Line: 5     
zmáite złośći ich wyt-
Line: 6     
knął ſtraßliwemi ſłowy
Line: 7     
iáko piorunem iákiem /
Line: 8     
wieczną zgube im opo-
Line: 9     
wiadaiąc. Nazywa ie
Line: 10     
obłudnikámi / ślepemi wo-
Line: 11     
dzami / nad to grobami
Line: 12     
z wierzchu pobielanemi /
Line: 13     
a wewnątrz kośći zgni-
Line: 14     
łych pełnemi. Dla tego
Line: 15     
groźi ſrogą im y wieczną
Line: 16     
biedą. Lecz poſłuchay-
Line: 17     
my Janá świętego czym
Line: 18     
ſamego śiebie nazywá /
Line: 19     
y vczmy śię od niego sá-
Line: 20     
mych śiebie poznawáć.
Line: 21   Link to spsnt   
Opuśćiwßy wyſokie y
Line: 22     
zacne tytuły ſwe / y mo-
Line: 23     
gąc śię názwáć Proro-
Line: 24     
kiem naywyßßego / czło-
Line: 25     
wiekiem od Bogá wiel-
Line: 26     
kiemi cudy przy poczęćiu
Line: 27     
y narodzeniu ſwym in˜ym
Line: 28     
wſławiony / świecą go-
Line: 29     
ráiącą y świecącą /
Line: 30     
więkßym miedzy wßyt-
Line: 31     
kiemi ſynámi niewie-
Page: 84   Line: 1     
śćiemi / Aniołem Bożym
Line: 2   Link to spsnt   
na źiemie zeſłánym. &c. Te
Line: 3     
mowie nazwyſká opu-
Line: 4     
śćiwßy / názywa śię
Line: 5     
głoſem wołáiącego. Ja-
Line: 6     
ko podłá rzecz ieſt głos?
Line: 7     
Jáko prętko przemiiá-
Line: 8     
iąca y ginąca? Ták
Line: 9     
święći / na podłość
Line: 10     
ſwoie oczy otwieraią / á
Line: 11     
wielkość y świąto-
Line: 12   Link to spsnt   
bliwość zamrużáią. S.
Line: 13     
Abrahám wielkim był /
Line: 14     
á iáko śię podłym czynił /
Line: 15     
gdy śię názywáł pro-
Line: 16     
chem / y popiołem? Da-
Line: 17     
wid był barzo świętym /
Line: 18     
á przećie názwáł śię
Line: 19     
pchłą y pſem zgniłym.
Line: 20     
J inni tymże ſpoſobem.
Line: 21   Link to spsnt   
Swiátowi żaś ludźie ßu-
Line: 22     
kaią ſłáwy y pochwáły
Line: 23     
z márnośći / y wyno-
Line: 24     
ßą śię z kawalca źiemie /
Line: 25     
wymyslaiąc ſobie na-
Line: 26     
zwyſká / Ceſárz Aziá-
Line: 27     
ticki / Gocki / Aſrikán-
Line: 28   Link to spsnt   
ſki / Xiąze tey y tey pro-
Line: 29     
winciey. Nazwali imio-
Line: 30     
ſwe w źiemiách ſwych.
Line: 31     
Drudzy nadymaią śię z
Page: 85   Line: 1     
ßát y ſtroiow / nieprzy-
Line: 2     
patruiąc śię zkąd te o-
Line: 3     
dźienia maią / z roba-
Line: 4     
kow iedwabie / zowiec
Line: 5     
ſukna / z rozmaitego
Line: 6     
żwierza ſkury / z ſkorup
Line: 7     
morſkich perły / zelnu
Line: 8     
płotná &c. Te y inne łá-
Line: 9     
chmaniny nágrzbiet w-
Line: 10     
dźiáwßy / ſkurami z be-
Line: 11     
ſtiy zdártemi opiąwßy
Line: 12     
śię / perły czele y
Line: 13     
vßách záwieśiwßy dro-
Line: 14     
go śię ßácuią / y chlubią
Line: 15     
z łupow rozmáitemu
Line: 16     
ſtworzeniu wydartych /
Line: 17     
ktore zgromadźiwßy śię /
Line: 18     
gdy by to / co każde ná-
Line: 19     
człowiecze widźi / iáko
Line: 20     
włáſność ſwą / odbiera-
Line: 21     
ło / zarazby ten pęcherz
Line: 22     
prożnym wiátrem nádę-
Line: 23     
ty zklęſł / zárázby ta
Line: 24     
wrona / cudzym pierzem
Line: 25     
przyodźiána / od inßego
Line: 26     
ptaſtwa oſkubioná y
Line: 27     
przy właſnym ſwym pie-
Line: 28     
rzu zoſtawioná / niełabę-
Line: 29     
dźiem / nie pawem / áni
Line: 30     
innym iákim pięknym
Line: 31     
ptáßkiem / ále czárną
Page: 86   Line: 1     
wroną pokazáłáby śię.
Line: 2     
Jeśli tedy chcemy nas ſa-
Line: 3     
mych poznáć / patrzmy
Line: 4     
sámi na śię ßczyrze vwa-
Line: 5     
żaiąc dußę y ćiáło ſwe /
Line: 6     
nie na to co ſię powierzcho-
Line: 7     
wnie świeći na nas / ále
Line: 8     
to / co we wnątrz śię
Line: 9     
tai / oczy cbrácaiąc. Od
Line: 10     
rzucaymi precz larwy
Line: 11     
rzeczy ſtworzonych / tylko
Line: 12     
na właſną twarz náßę
Line: 13     
pogłądáiąc / á ták śię nie
Line: 14     
będziem ku gurze wſpi-
Line: 15     
náć y nie będźiem patrzyć
Line: 16     
to / czym nie ieſteſmy /
Line: 17     
poznamy náße nic / á to
Line: 18     
co mamy na dußy y na
Line: 19     
ćiele / Bogu wßego do-
Line: 20     
brá dawcy oddamy / z kto-
Line: 21     
rego iáko zmorzá wßyt-
Line: 22     
kie dary wynikaią y wy-
Line: 23     
pływaią.


Section: IV   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 86  
Line: 25   Link to spsnt PVNKT IV{.}

Line: 27   Link to spsnt
Ty ktos ieſt? człowiek za-
Line: 28  
cne ieſt Boże ſtworźe-
Line: 29  
nie według duſze dla iey
Line: 30  
dźiewiąći doskona-
Line: 31  
łośći.


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 86  
Line: 32   Link to spsnt   
1. DVße doſkonałość
Page: 87   Line: 1  
ieſt / ma przyrodzenie
Line: 2     
duchowne y rozumne.
Line: 3     
Duch wroći śię do Boga
Line: 4     
ktory go dał. Ktoż wie
Line: 5     
z ludzi co ieſt czlowie-
Line: 6     
czego / iedno duch czło-
Line: 7     
wieczy ktory w nim ieſt.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 87  
Line: 9   Link to spsnt   
2. ma wolą y pamięć.
Line: 10   Link to spsnt   
Wola ſerca mego y mo-
Line: 11   Link to spsnt   
dlitwa do Boga dźieie śię
Line: 12     
za nie ku zbaweniu. Pa-
Line: 13     
mięćią pomnieć będę y
Line: 14     
vſchnie we mnie dußa
Line: 15     
moiá.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 87  
Line: 16   Link to spsnt   
3. nie záwiſłá od ma-
Line: 17     
teriey tak iako ćiało / kto-
Line: 18     
remu potrzeba śiła rze-
Line: 19     
czy / pokarmu / napoiu /
Line: 20     
odźienia / mieſca do mie-
Line: 21     
ßkania y innych. Lecz
Line: 22     
dußa może śie obyść bez
Line: 23     
tych / y wyßedßy z ćiałá
Line: 24     
żadney rzeczy ciału nale-
Line: 25     
żytey nie potrzebuie.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 87  
Line: 27   Link to spsnt   
4. ieſt nieśmiertelną.
Line: 28     
Nieboyćie śię tych kto-
Line: 29   Link to spsnt   
rzy zabiiaią ćiáło / a du-
Line: 30     
ße zabić nie mogą. Po-
Line: 31     
kazuie śię to y z tych kto-
Page: 88   Line: 1     
rzy zmártwych byli w
Line: 2     
ſkrzeßeni. Abowiem też
Line: 3     
ich duße / ktore pierwey
Line: 4     
w ćiele mießkały do ćiał
Line: 5     
włásnych mocą Boſką
Line: 6     
przywrocone były. Ták
Line: 7     
młodźieńca onego ſyna
Line: 8     
wdowy / ták y Lazárzá
Line: 9     
dußa z rożkazániá Páń-
Line: 10     
ſkiego do ćiałá ſwego
Line: 11     
wroćiłá śię.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 88  
Line: 12   Link to spsnt   
5. ma władzą ſobie
Line: 13     
daną na wßytko ſtwo-
Line: 14     
rzenie ták czytamy o tym[.]
Line: 15     
Vczyńmy cżłowieká
Line: 16     
wyobráżenie y podo-
Line: 17     
bieńſtwo náße / a niech
Line: 18     
przełożony będźie rybom
Line: 19     
morſkim / y ptaſtwu
Line: 20   Link to spsnt   
powietrznemu y beſtiom /
Line: 21     
y wßytkiey źiemi. J Da-
Line: 22     
wid o tym ták mowi.
Line: 23     
Wßytko poddałes pod
Line: 24     
nogi iego.

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 88  
Line: 26   Link to spsnt   
6. ma wołną wołą / kto-
Line: 27     
rey niemaß w bydłętách.
Line: 28     
Sa˜ człowiek może ſobie
Line: 29     
obráć / iákąkołwiek chce
Line: 30     
rzecz według ſwego v-
Line: 31     
podobania / bądź to złą /
Page: 89   Line: 1     
bądź dobrą / iako piſmo
Line: 2   Link to spsnt   
mowi. Położył przed ćię
Line: 3     
wodę y ogień: do czego
Line: 4     
chceß śćiągni rękę two-
Line: 5     
ię. Przed człowiekiem
Line: 6     
żywot y ſmierć / dobre y
Line: 7     
złe: co mu śię podoba /
Line: 8     
będźie mu dano.

Paragraph: 7   Link to spslt
Page: 89  
Line: 9   Link to spsnt   
7. ma dußę ſpoſo-
Line: 10     
bną do wßelkich nauk /
Line: 11     
vmieiętnośći y káżdego
Line: 12     
rżemieſłá. Dał im ſerce
Line: 13     
ku wymyśleniu / (rze-
Line: 14     
czy rozmáitych) y ták
Line: 15   Link to spsnt   
ludzki rozum nálazł y wy-
Line: 16     
myslił wßytkie rzemie-
Line: 17     
ſłá / iáko czytamy w pi-
Line: 18     
ſmie. Ktemu ieſt ſpo-
Line: 19     
ſobna do cnot przyro-
Line: 20     
dzonych / do ſpráwiedli-
Line: 21     
wośći / do miłośći y in-
Line: 22     
nych.

Paragraph: 8   Link to spslt
Page: 89  
Line: 23   Link to spsnt   
8. ma ſpoſobność do
Line: 24     
wyßßych dárow Boſkich
Line: 25     
ktore pzechodzą przy-
Line: 26     
rodzenie. Takie ſą
Line: 27     
wiára / nádźieia / miłość /
Line: 28   Link to spsnt   
y inne / prez ktore czło-
Line: 29     
wiek ſtaie śię Boſkiey na-
Line: 30     
tury vczeſtnikiem. Przez
Line: 31     
ktorego (to ieſt Chryſtu-
Page: 90   Line: 1     
sá) nawiękße y koßto-
Line: 2     
wne obietnice nam daro-
Line: 3     
wał: ábyśćie śię przez
Line: 4     
nie ſtali vczeſtnikami
Line: 5     
Boſkiego przyrodzeniá.

Paragraph: 9   Link to spslt
Page: 90  
Line: 6   Link to spsnt   
9. ma ſpoſobność do
Line: 7     
wiekuiſtego ßczęśćia w
Line: 8     
kroleſtwie niebieſkim /
Line: 9     
ktore zależy w iaſnym
Line: 10     
widzeniu twarzy Bo-
Line: 11     
ſkiey / y w tym wßytko
Line: 12     
dobre człowiecze zawie-
Line: 13   Link to spsnt   
ra śię. wßytko dobre
Line: 14     
tobie pokażę / to ieſt mnie
Line: 15     
ſamego. Podobni mu
Line: 16     
będźiemy / go vyrzemy
Line: 17   Link to spsnt   
iako ieſt. Te y inße ſwey
Line: 18     
duße doſkonálośći czło-
Line: 19     
wiek vpatruiąc wßytkie
Line: 20     
te źiemſkie rzeczy / iako
Line: 21     
daleko podleyße nad śię
Line: 22     
za nic będźie miał / y dlá-
Line: 23     
nich duße ſwey tak dro-
Line: 24     
giey niebędźie gubił / pa-
Line: 25     
miętaiąc na one ſłowa
Line: 26   Link to spsnt   
Pańſkie. Coż pomoże
Line: 27     
człowiekowi / ieśliby
Line: 28     
wßytek świát zyſkał /
Line: 29     
á na dußy ſwey ßkodę po-
Line: 30     
diął? abo co za odmia-
Line: 31     
da człowiek dußę
Page: 91   Line: 1     
ſwoię? Poznayże tedy
Line: 2     
człowiecze coś ieſt we-
Line: 3     
dług duße ſwey / iako
Line: 4     
wielki y iako zacny.


Section: V   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 91  
Line: 5   PVNKT V.

Line: 7   Link to spsnt
Ty ktos ieſt? W czym
Line: 8  
człowiek Bogá wyraża,
Line: 9  
iáko obraz iego?


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 91  
Line: 11   Link to spsnt   
1. Jż dußa człowiecza
Line: 12     
przyrodzenia ieſt
Line: 13     
duchownego wtym wy-
Line: 14     
raża że Bog ktory
Line: 15     
ſtworzył / ieſt duchem
Line: 16   Link to spsnt   
ćiáła nie maiącym. Duch
Line: 17     
ieſt Bog / a ći ktorzy go
Line: 18     
chwalą / potrzebá aby
Line: 19     
go chwalili w duchu y w
Line: 20     
prawdźie.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 91  
Line: 21   Link to spsnt   
2. Jz ieſt nieśmiertelną /
Line: 22     
wtym wyraża / Bog
Line: 23     
iey tworcá ieſt nieśmier-
Line: 24   Link to spsnt   
telny. Ktory ſam ma nie-
Line: 25     
śmiertelność / rozumiey
Line: 26     
iſtotnie. Abowiem y in-
Line: 27     
ße ſtworzenia ſą nie-
Line: 28     
śmiertelne / iáko Anio-
Line: 29     
łowie y duße ludzkie / ale
Line: 30     
ſą nieśmiertelne vżyczo-
Line: 31     
ſobie od Bogá nie-
Line: 32     
śmiertelnośćią.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 92  
Line: 1   Link to spsnt   
3. Ma dußá náßá rozum
Line: 2     
w ſobie przeſtronny nie-
Line: 3     
ſkończenie / w ktorym
Line: 4     
mogą śię záwrzeć wßy-
Line: 5     
tkie nauki y vmieiętno-
Line: 6   Link to spsnt   
śći niezliczone. Ta prze-
Line: 7     
ſtronność iey rozumu
Line: 8     
wyraża / Bog ma mą-
Line: 9     
drość y vmieiętność nie-
Line: 10     
ſkończona. Mądrośći
Line: 11     
iego niemaß liczby.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 92  
Line: 12   Link to spsnt   
4. Tákże ma wolą abo
Line: 13     
chęć podobną przepáśći
Line: 14     
dná niemaiącey y ßero-
Line: 15     
kość iey nieográniczoną /
Line: 16     
ktorey żadne dobro ſtwo-
Line: 17     
rzone niemoże naſyćić /
Line: 18     
iedno ſámá nieſtworzo-
Line: 19     
na y niezmierna dobroć
Line: 20     
boſka. {T}a przeſtronność y
Line: 21     
nie napełnioná chćiwość
Line: 22     
woli iey / wyráża że Bog
Line: 23     
ma wſobie wßytko do-
Line: 24     
bre / wßytkie radośći y
Line: 25   Link to spsnt   
weſela wieczne / ktoremi
Line: 26     
naſyca śię náświętßa wo-
Line: 27     
la iego. Jáko wielkie
Line: 28     
mnoſtwo ſłodkośći twey
Line: 29     
Panie / ktorąs zákrył
Line: 30     
boiącym śię ćiebie.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 93  
Line: 1   Link to spsnt   
5. Wolną wolą ktora
Line: 2     
śię nayduie w dußy lu-
Line: 3     
dzkiey / wyráza / Bog
Line: 4     
ieſt wolny / y czyni
Line: 5   Link to spsnt   
niebie y źiemi / wßyt-
Line: 6     
ko według woli y vpo-
Line: 7     
dobánia ſwego: Czylimi
Line: 8     
śię niegodżi vczynić co
Line: 9     
chcę?

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 93  
Line: 10   Link to spsnt   
6. Bez przeſtánku dußá
Line: 11     
náßa rußa śię / y cokol-
Line: 12     
wiek záwße czyni z przy-
Line: 13     
rodzenia ſwego. Tym
Line: 14     
wyráża Bog záwße
Line: 15   Link to spsnt   
od początku ſtworzenia
Line: 16     
świátá nie prożnuie ále
Line: 17     
zawße dźiáła. Oćiec
Line: 18     
moy dotąd dźiáła / y ia
Line: 19     
dźiałam.

Paragraph: 7   Link to spslt
Page: 93  
Line: 20   Link to spsnt   
7. Dußá człowiecza bez
Line: 21     
rozćiągłośći y bez po-
Line: 22     
dźiału na ćzęśći we wßy-
Line: 23     
tkim ćiele ieſt / y w każdey
Line: 24     
części iego wßytká y cá-
Line: 25     
łá w nim mieſcá nie záy-
Line: 26     
muiąc wyráża tym bog
Line: 27     
ácz ieſt nierozdźielney
Line: 28     
natury / przećię wßytek
Line: 29     
świat y wßytkie ſtwo-
Line: 30     
rzenia / nápełnia / wßę-
Line: 31     
dźie cały / wßędźie wßy-
Page: 94   Line: 1   Link to spsnt   
tek / a żadnym mieyſcem
Line: 2     
nieográniczony. Aza
Line: 3     
nieba y źiemie ia niena-
Line: 4     
pełniam?

Paragraph: 8   Link to spslt
Page: 94  
Line: 6   Link to spsnt   
8. Dußa ieſt rozumna / y
Line: 7     
wßytka iáko rozum nie
Line: 8     
iáki wyßßym ſpoſobem
Line: 9     
wßytkich ſmyſłow wi-
Line: 10     
dzenia / ſłyßenia &c. po-
Line: 11     
znawanie w ſobie ma / y
Line: 12     
do tego śiłá poymuie /
Line: 13     
czego áni oko widźieć /
Line: 14     
áni vcho ſłyßeć / ani inne
Line: 15     
ſmyſły poznáć nie mogą.
Line: 16     
Tym wyraża / Bog
Line: 17     
ieſt wßytek mądrośćią /
Line: 18     
ktory wyżßym y doſko-
Line: 19     
nálßym obyczáiem ma w
Line: 20     
ſobie vmieiętność wßyt-
Line: 21     
kich ludźi y Aniołow / y
Line: 22     
nad to nieſkończenie wię-
Line: 23     
cey wie y rozumie / czego
Line: 24     
áni ludzki ani Anielſki
Line: 25     
rozum poiąć nie może.
Line: 26   Link to spsnt   
O glębokośći bogactw /
Line: 27     
mądrośći y wiadomośći
Line: 28     
Bożey / iáko ſą nieogár-
Line: 29     
nione ſądy iego y niedo-
Line: 30     
śćigłe drogi iego?

Paragraph: 9   Link to spslt
Page: 94  
Line: 31   Link to spsnt   
9. Dußa mießkaiąc w
Page: 95   Line: 1     
ćiele ſwym záchowuie o-
Line: 2     
no żywe y zdrowe / á
Line: 3     
gdy z niego wynidźie ná-
Line: 4     
tych miaſt pſuie śię[/] gniie
Line: 5     
y w proch śię rozſypuie.
Line: 6   Link to spsnt   
Odeymieß ducha ich y
Line: 7     
vſtáną / y w proch śię
Line: 8     
ſwoy obrocą. Tym wy-
Line: 9     
raża Bog záwße ſwą
Line: 10     
mocą záchowuie świát
Line: 11     
w ſwey bytnośći / ktory
Line: 12     
na tych miaſt wniwecz
Line: 13     
by śię obroćił / ieśliby on
Line: 14     
rękę ſwą wßytko zacho-
Line: 15   Link to spsnt   
wuiącą / od niego vm-
Line: 16     
knął. W nim żyiemy /
Line: 17     
y rußamy śię / y ieſteſmy.

Paragraph: 10   Link to spslt
Page: 95  
Line: 19   Link to spsnt   
10. Dußa ieſt niewido-
Line: 20     
oczom cieleſnym. Tym
Line: 21     
wyraża Bog nie może
Line: 22     
być widźiany oczymá
Line: 23   Link to spsnt   
ćieleſnemi. Ktorego ża-
Line: 24     
den z ludźi nie widźiał /
Line: 25     
lecz ani widźieć nie moze
Line: 26     
rozumiey nie może wi-
Line: 27     
dźieć okiem ćieleſnym.
Line: 28   Link to spsnt   
Bo oczyma dußnemi mo-
Line: 29     
że być widźiany iáko czy-
Line: 30     
tamy w piśmie. Vyrzy-
Line: 31     
my go iáko ieſt. Błogo-
Page: 96   Line: 1     
ſłáwieni czyſtego ſercá
Line: 2     
abowiem oni Bogá o-
Line: 3     
głądáią.

Paragraph: 11   Link to spslt
Page: 96  
Line: 4   Link to spsnt   
11. Dußá iedyná w ſo-
Line: 5     
bie będąc przez rozmáite
Line: 6     
śiły to ſpoſobne roz-
Line: 7     
máite rzeczy czyni / o-
Line: 8     
czymá widźi / vßymá
Line: 9     
ſłyßy / rozumem poymu-
Line: 10     
ie / wolą miłuie / y inne-
Line: 11     
go wiele dźiáła. Tym
Line: 12     
wyráża Bog przez
Line: 13     
ſwą iſtność / iednák bez
Line: 14     
inſtrumentow dźiáła roz-
Line: 15     
maite rzeczy niebie y
Line: 16     
źiemi / widźi bez oczu
Line: 17     
ćieleſnych / ſłyßy bez vßu /
Line: 18     
robi bez ręku. A gdy pi-
Line: 19     
ſmo mowi / ma oczy /
Line: 20     
vßy / ręce / y inne człon-
Line: 21     
ki człowiecze / to mowi
Line: 22     
dla náßego wyrozumie-
Line: 23     
nia. Ponieważ my nie-
Line: 24     
rozumiemy wydzącego /
Line: 25     
tylko tego ktory ma oczy
Line: 26     
y ſłyßącego tylko przez
Line: 27     
vßy. Bog tedy bez tych
Line: 28     
inſtrumentow ſamą ſwą
Line: 29     
naturą wßytko czyni y
Line: 30   Link to spsnt   
czynić może. Wßytkich
Line: 31     
rzeczy robotnicá mą-
Page: 97   Line: 1     
drość &c. będąc ie-
Line: 2     
dyna wßytko może.

Paragraph: 12   Link to spslt
Page: 97  
Line: 5   Link to spsnt   
12. Dußy nie widźim
Line: 6     
w ćiele. Lecz tam będącey
Line: 7     
dochodźim z ſpráw ktore
Line: 8     
czyni. Tym wyrażá
Line: 9     
Bogá nie widźim obe-
Line: 10     
cnego tym świećie /
Line: 11     
iednak wiemy że práw-
Line: 12     
dżiwie nim ieſt / z ſku-
Line: 13     
tkow ktore czyny. Nie
Line: 14   Link to spsnt   
zoſtawił ſamego śiebie
Line: 15     
bez świádectwa czyniąc
Line: 16     
dobrze z niebá / dawá-
Line: 17     
iąc dżdże y czáſy vro-
Line: 18     
dzayne / napełniáiąc po-
Line: 19     
kármem y weſelem ſerca
Line: 20     
náße. Jákoby rzekł A-
Line: 21     
poſtoł / mogą ludżie
Line: 22     
dorozumieć śię Bog
Line: 23     
ieſt tym świećie: bo
Line: 24     
on iákoby świádkiem ie-
Line: 25     
go przytomnośći ieſt.


Section: VI   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 98  
Line: 1   PVNKT VI.

Line: 3   Link to spsnt
Iáko wielkim y zacnym
Line: 4  
ieſt człowiek ſpráwie-
Line: 5  
dliwy.


Line: 6   Link to spsnt   
TWorżąc Bog czło-
Line: 7     
wieka / wyráżył
Line: 8     
nim obráz y podobień-
Line: 9     
ſtwo ſwoie: miedzy temi
Line: 10     
Doktorowie święći da-
Line: 11     
rożnice táką. Obraz
Line: 12     
Boży / ktory człowiek w
Line: 13     
ſobie ma / wyráża Bogá
Line: 14     
dáwcę darow przyrodzo-
Line: 15     
nych: podobieńſtwo wy-
Line: 16     
ráża dáwce dárow / kto-
Line: 17     
re przechod[z]ą przyrodze-
Line: 18     
nie. Obráz Boży w czło-
Line: 19     
wiecze ieſt dußá iego. Po-
Line: 20     
dobieńſtwo Boże / ieſt
Line: 21     
łáſka Bozá z innymi dary
Line: 22     
niebieſkiemi. To tedy po-
Line: 23     
dobieńſtwo Boże ábo łá-
Line: 24     
ſká iego / ktorą tylko
Line: 25     
ſpráwiedliwy człowiek
Line: 26     
w ſobie ma / czyni go bár-
Line: 27     
zo drogim y zácnym.

Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 98  
Line: 28   Link to spsnt   
1. łáſká Bozá dáie
Line: 29     
człowiekowi nowy y wy-
Line: 30     
ſoki byt / ktory przecho-
Line: 31     
dźi wßelkiey natury byt
Page: 99   Line: 1   Link to spsnt   
wielkośćią y ceną ſwą.
Line: 2     
Ták nauczá S. Augu-
Line: 3     
ſtyn. Laſká práwi Bożá /
Line: 4     
nie tylko gwiázdy wßyt-
Line: 5     
kie / y wßytkie niebioſa /
Line: 6     
ále y wßytkie Anioły
Line: 7     
przewyzßá. S. Thomaß[.]
Line: 8     
Dobro łáſki iedney więk-
Line: 9     
ße ieſt / niżli dobro na-
Line: 10   Link to spsnt   
tury wßytkiego świáta.
Line: 11     
Ta nauká tych tak wiel-
Line: 12     
kich doktorow może śię
Line: 13     
potwierdżić y z piſma
Line: 14     
świętego. Bo S. Piotr
Line: 15     
mowiąc ô łáſce Bożey y
Line: 16     
o innych darách niebie-
Line: 17     
ſkich ták pißę. Przez kto-
Line: 18   Link to spsnt   
rego / to ieſt Jezusá
Line: 19     
Chryſtusá nawiękße y
Line: 20     
koßtowne obietnice nam
Line: 21     
dárował: abyśćie śię
Line: 22     
przez nie ſtáli vczeſtni-
Line: 23     
kámi Boſkiego przyro-
Line: 24     
dzenia. Nauczáią Phi-
Line: 25     
loſophowie ſorma ábo
Line: 26     
kßtałt dáie káżdey rzeczy
Line: 27     
byt włáſny / ktory ſtá-
Line: 28     
nowi w ſobie y od innych
Line: 29     
oddżiela. Jm ten kßtałt
Line: 30   Link to spsnt   
ieſt lepßy y doſkonalßy /
Line: 31     
tym rzeczy káżdey dáie
Page: 100   Line: 1     
byt lepßy y zácnieyßy.
Line: 2     
Dla tego złoto droßße ni-
Line: 3     
żli żelazo / lilia pieknieyßá
Line: 4     
niżli pokrzywa / czło-
Line: 5     
wiek wiekßy niżli inne
Line: 6     
ſtworzenia / bo maią for-
Line: 7     
abo kßtalt w ſobie
Line: 8     
lepßy. A łáſká Bożá
Line: 9     
ieſt ſormą nad wßytko
Line: 10     
nazácnieyßą / dla tego
Line: 11     
człowieka ſpráwiedliwe-
Line: 12     
go czyni náwiękßym y
Line: 13     
nazácnieyßym nad wßy-
Line: 14   Link to spsnt   
tko / y bogiem iákimśi
Line: 15     
ſtworzonym iako piſmo
Line: 16     
mowi. Jam rzekł: Jeſte-
Line: 17     
śćie Bogowie y ſynowie
Line: 18     
Naywyzßego wßyſcy.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 100  
Line: 19   Link to spsnt   
2. Taż łaſká vmárłego
Line: 20     
człowieká przez grzechy
Line: 21     
ćięßkie ożywia / dáiąc
Line: 22     
mu żywot nowy niebieſki /
Line: 23     
ktory wyſłużył Pan Chry-
Line: 24   Link to spsnt   
ſtus ſmierćią ſwą. Jam
Line: 25     
przyßedł áby żywot mieli.
Line: 26     
Gdyſmy byli vmarłymi
Line: 27     
przez grzechy / oźywił
Line: 28   Link to spsnt   
nas ſpołem w Chryſtuśie.
Line: 29     
Przenieśieni ieſteſmy z
Line: 30     
śmierći do żywota. Dro-
Line: 31     
gi ieſt żywot ćieleſny v
Page: 101   Line: 1     
ludźi / dla ktorego wßy-
Line: 2     
tko wola wydać / niżli
Line: 3     
on vtráćić. Jáko vczy-
Line: 4     
niłá oná krwią plynącá
Line: 5     
niewiáſta / wßytkę ma-
Line: 6     
iętność ſwą wydałá
Line: 7     
lekárże. Lecz źywot du-
Line: 8     
ßny daleko bez porowna-
Line: 9     
nia droßßy ieſt / ktory á-
Line: 10     
by nam Syn Boży otrzy-
Line: 11     
máł / wßytkę maiętność
Line: 12     
ſwą / to wáżył / to ieſt
Line: 13     
wydał duße y ćiáło ſwe
Line: 14     
náświętße boleśći y
Line: 15     
męki ſrogie / nakoniec y
Line: 16     
vmarł / áby nas ozywił.
Line: 17     
Wtym śię okazáła mi-
Line: 18   Link to spsnt   
łość Boźa w nas /
Line: 19     
Syná ſwego iednorodzo-
Line: 20     
nego poſłał Bog
Line: 21     
świat / abyſmy żyli prze-
Line: 22     
zeń.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 101  
Line: 25   Link to spsnt   
3. Láſka przynośi zdro-
Line: 26     
wie duny náßey ducho-
Line: 27     
wne / ktore przechodźi
Line: 28     
zdrowie ćiełeſne. J ztąd
Line: 29     
śię pokázuie zacność
Line: 30     
człowieká ſprawiedli-
Line: 31     
wego. Abowiem zdro-
Page: 102   Line: 1   Link to spsnt   
wie ieſt mu barzo drogo
Line: 2     
kupione boleśćiami / ra-
Line: 3     
nami y krwią Syná Bo-
Line: 4     
żego. Sinością práwi
Line: 5     
iego ieſteſmy vzdrowieni.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 102  
Line: 6   Link to spsnt   
4. Daię śiłę aby mogł
Line: 7     
dobre vcżynki czynić /
Line: 8     
wßelakie przeßkody /
Line: 9     
nieprzyiáćioly y rozmai-
Line: 10     
te pokuſy zwyćiężyć.
Line: 11     
Wßytko mogę wtym /
Line: 12   Link to spsnt   
ktory mię vmacniá. V-
Line: 13     
czyniłem cię dźis miáſtem
Line: 14     
obronnym / y ſłupem że-
Line: 15     
laznym y murem mie-
Line: 16     
dźiánym.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 102  
Line: 18   Link to spsnt   
5. Daie piękność niewy-
Line: 19     
powiedźiáną / ktorá ża le-
Line: 20     
ży wtym áby nie miałá
Line: 21     
zmazy iakiey / áby miałá
Line: 22     
wßytkie cżęśći cáłe /
Line: 23     
koniec áby tez cżęśći by-
Line: 24     
ły przyſtoyney miáry.
Line: 25     
Wßytko to nayduię śię
Line: 26     
w pieknośći duße ſprá-
Line: 27   Link to spsnt   
wiedliwey. Wßytka ie-
Line: 28     
ſtes piękna / á niemaß w
Line: 29     
tobie zmazy. Cáłą ieſt / bo
Line: 30     
wßytkie człońki y ſmyſły
Line: 31     
duchowne ma w ſobie.
Page: 103   Line: 1     
Ma głowę ſerce / ręce &c.
Line: 2     
ma oczy / vßy / ma na-
Line: 3     
koniec wzroſt przyſtoy-
Line: 4     
ny. Abowiem ſtará śię á-
Line: 5     
by ile może / przyßłá do
Line: 6     
miáry wieku Chryſtuſo-
Line: 7     
wego. To ßeroce opi-
Line: 8     
ſuię Salomon w pieniu
Line: 9     
ſwoim.

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 103  
Line: 11   Link to spsnt   
6. Czyni ſynem Bożym
Line: 12     
przyſpoſobionym. Na-
Line: 13     
mileyßy / teraz Synámi
Line: 14   Link to spsnt   
Bożymi ieſteſmy / á ieſcze
Line: 15     
śię nie okázało czym bę-
Line: 16     
dźiemy. Jeśli ſynem być
Line: 17     
Krolewſkim / kśiążęcym
Line: 18     
ábo Potenta iakiego
Line: 19     
świećie / ieſt rzecz wielká /
Line: 20     
iáko daleko więkßá bez
Line: 21     
miáry będźię ſtáć śię ſy-
Line: 22     
nem Bożym / mieć
Line: 23     
Oyca on Maieſtat nay-
Line: 24     
wyzßy. Z tego ſynow-
Line: 25     
ſtwa ták wyſokiego ro-
Line: 26     
śćie dźiedźictwo / y wßy-
Line: 27     
tkie dobrá y bogactwá /
Line: 28     
ktore ma oćieć / Syno-
Line: 29     
wi náleżą. A Bog ieſt
Line: 30     
Pánem wßelakich bo-
Line: 31     
gáctw / kto iego ſynem
Page: 104   Line: 1     
ieſt teraz przez łáſkę
Line: 2     
źiemi / będźie dżiedżicem
Line: 3     
y dźierzáwcą wßytkiego
Line: 4     
tego / co ma iego Nay-
Line: 5     
wyzßy Oćieć Bog. Je-
Line: 6     
śli ſynami / tedyć y dźie-
Line: 7   Link to spsnt   
dźicami. Jeśliśmy ſą Sy-
Line: 8     
námi Bożymi / będźiemy
Line: 9     
y dźiedźicami Bożymi. O-
Line: 10     
puſczaią śię tu dla krot-
Line: 11     
kośći inne ſkutki / ktore
Line: 12     
ſpráwuie łaſká. Z tych
Line: 13     
krotko namienionych mo-
Line: 14     
że każdy zrozumieć iáko
Line: 15     
zacny y wielki ieſt czło-
Line: 16     
wiek ſpráwiedłiwy / abo
Line: 17     
podobieńſtwo Boże to
Line: 18     
ieſt łáſkę Bożą w ſobie
Line: 19     
maiący.


Section: VII   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 104  
Line: 21   PVNKT VII.

Line: 23   Link to spsnt
Ty ktoś ieſt? Dwanásćie
Line: 24  
ran abo plag, ktoremi
Line: 25  
człowiek po vpadku
Line: 26  
w grzech Zraniony
Line: 27  
ieſt.


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 104  
Line: 28   Link to spsnt   
1. NJewiadomośc ná-
Line: 29     
rozumie. Abowiem
Line: 30     
człowiek rodźi śię bez ża-
Line: 31     
dnego vżywania rozumu /
Line: 32     
niewiedząc ani ſam o ſo-
Page: 105   Line: 1     
bie / áni o innych rzeczach
Line: 2     
y ieſt ten czas podo-
Line: 3     
bny bydlętom. Dorozßy
Line: 4     
zás vżywaniá rozumu /
Line: 5     
bez nauczyćiela nic śię
Line: 6     
niemoże nauczyc áni wie-
Line: 7   Link to spsnt   
dźieć o Bogu / y o ſwym
Line: 8     
zbáwieniu. Te ráne ma-
Line: 9     
my z grzechu iáko piſmo
Line: 10     
s. mowi. Człowiek gdy
Line: 11     
we czći był nierozumiał /
Line: 12     
przyrownany ieſt bydle-
Line: 13     
tom bez rozumnym y ſtał
Line: 14     
śię im podobny.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 105  
Line: 15   Link to spsnt   
2[.] Złość woli / ktorá
Line: 16     
ſkłonná ieſt do złych / á
Line: 17     
oćiężałá do dobrych v-
Line: 18     
czynkow. Ztąd miłość
Line: 19     
złá ſamego śiebie / leni-
Line: 20     
ſtwo do chwáły Bożey
Line: 21   Link to spsnt   
&c. Smyſł y myſl ſercá
Line: 22     
człowieczego ſkłonne ſą
Line: 23     
do złego od mlodźień-
Line: 24     
ſtwá ſwego.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 105  
Line: 26   Link to spsnt   
3. W śilie dußney gnie-
Line: 27     
wliwey y pożądliwey
Line: 28     
niepoſłußeńſtwo y prze-
Line: 29     
ćiwieńſtwo rozumowi /
Line: 30   Link to spsnt   
ktorą nażywá Apoſtoł
Line: 31     
grzechem / z grzechu po-
Page: 106   Line: 1     
chodźi / y do grzechu czlo-
Line: 2     
wieka prowadźi. Kto nie
Line: 3     
wie iáko ßaleie / y roźiád-
Line: 4     
ßy śię czego nie czyni
Line: 5     
gniew ludzki / pełne pi-
Line: 6     
ſmo s. ſtráßliwych przy-
Line: 7     
kłádow tego. Tákże ko-
Line: 8     
mu nie wiádomo ieſt / co
Line: 9     
ieſt ogień pożądliwośći
Line: 10     
nieczyſtey. Strách y w-
Line: 11     
ſpomnieć iáko Dawidá /
Line: 12     
Salomoná / Samſona /
Line: 13     
Amnona y innych ten
Line: 14     
płomień ſprośnie opá-
Line: 15     
rzył.
Line: 16   Link to spsnt   
4. Práca y ſtaranie tro-
Line: 17     
ſkliwe w nabywaniu po-
Line: 18     
karmu / pićia y odźieniá.
Line: 19     
Tych rzeczy niedoſtatek
Line: 20     
bárzo łudżie trápi / kto-
Line: 21     
rzy zádną miárą nie mo-
Line: 22     
śię pożywić bez ćięß-
Line: 23     
kiego y wielkiego zábie-
Line: 24     
ganiá / czym Bog ich
Line: 25   Link to spsnt   
dla grzechu ſkaráł. W po-
Line: 26     
ćie obliczá twego bę-
Line: 27     
dźieß pożywáł chlebá
Line: 28     
twego.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 106  
Line: 29   Link to spsnt   
5. Vłomnośći rozmái-
Line: 30     
te ćiele y zmyſłách.
Line: 31     
Abowiem śiłá śię rodźi
Page: 107   Line: 1     
ślepych / głuchych nie-
Line: 2     
mych / chromych &c. Nie-
Line: 3     
mocy zaś inßey choroby
Line: 4     
tegoż ciała y policzone
Line: 5     
być niemogą / gorącz-
Line: 6   Link to spsnt   
/ febra / bol zębow /
Line: 7     
kłoćie / dycháwicá. &c.
Line: 8     
Człowiek vrodzony znie-
Line: 9     
wiáſty / napełnion bywa
Line: 10     
wielą nądz.

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 107  
Line: 11   Link to spsnt   
6. Krotki żywot / kto-
Line: 12     
rego krotkość pokázuie
Line: 13     
nam piſmo / gdy látá ná-
Line: 14     
ße nazywa páięczyną /
Line: 15     
trawą / kwiatem / dy-
Line: 16     
mem / ábo párą / ćie-
Line: 17     
niem / prześćiem okrętu
Line: 18     
wodźie / ptáßym lo-
Line: 19     
tem prętkim powie-
Line: 20     
trzu / piáną y innemy ná-
Line: 21     
zwiſki. Z ktorych łácno
Line: 22     
z rozumieć iáko nie dłu-
Line: 23     
gi ieſt żywot ludzki na
Line: 24     
świećie.

Paragraph: 7   Link to spslt
Page: 107  
Line: 26   Link to spsnt   
7. Smierć ktorá wßyt-
Line: 27     
kie choroby / pracé[/] fra-
Line: 28     
ſunki tego krotkiego
Line: 29   Link to spsnt   
żyćiá kończy. Ta ieſt zá-
Line: 30     
płátą grzechu. Abowiem
Line: 31     
iáko Apoſtoł mowi.
Page: 108   Line: 1     
Przeż iednego człowieká
Line: 2     
grzech na świát wßedł /
Line: 3     
á przez grzech śmierć.
Line: 4     
Poſtanowiono ieſt lu-
Line: 5     
dźiom raz vmrzeć.

Paragraph: 8   Link to spslt
Page: 108  
Line: 6   Link to spsnt   
8. Gniew Boży lu-
Line: 7     
dźie / w ktorym wßyſcy
Line: 8     
śię rodzą. Abowiem iá-
Line: 9     
ko Apoſtoł twierdźi / z
Line: 10     
przyrodzenia ieſteſmy
Line: 11   Link to spsnt   
ſynámi gniewu / dla te-
Line: 12     
go w grzechu poczy-
Line: 13     
náią y rodzą nas matki
Line: 14     
náße. Obiáwiá śię z nie-
Line: 15     
ba gniew Boży przećiw-
Line: 16     
ko wßelakiey niepobo-
Line: 17     
żnośći.

Paragraph: 9   Link to spslt
Page: 108  
Line: 18   Link to spsnt   
9. Niewola ßatańſká / w
Line: 19     
ktorą człowiek wpáda
Line: 20     
dla grzechu. Bo kto ieſt
Line: 21     
powieda S. Piotr od ko-
Line: 22     
go zwyćiężon / tego też
Line: 23     
niewolnikiem ieſt. Dla
Line: 24     
tego ßatan nazywá śię
Line: 25   Link to spsnt   
Xiążęćiem świáta tego /
Line: 26     
grzeßniki trzyma w
Line: 27     
ſwey mocy według vpo-
Line: 28     
dobaniá ſwego{.} J dla
Line: 29     
teyże przyczyny krąży
Line: 30     
iáko Lew po wßytkim
Line: 31     
świećie y wywrácá wßy-
Page: 109   Line: 1     
tkie kąty iego / ßukaiąc
Line: 2     
kogoby pożárł.

Paragraph: 10   Link to spslt
Page: 109  
Line: 3   Link to spsnt   
10. Okrućieńſtwo ludźi
Line: 4     
sámych przećiw ſobie /
Line: 5     
ktorży wálczą / y woyny
Line: 6     
ſtráßliwe miedzy ſobą
Line: 7     
wiodą / y bez liczby śię żá-
Line: 8     
biáią mało nie wßędżie.
Line: 9     
Skąd walki y zwadzy
Line: 10   Link to spsnt   
miedzy wami? iżali nie
Line: 11     
ſtąd? Z pożądliwośći
Line: 12     
waßych / ktore woiuią
Line: 13     
w członkách waßych.

Paragraph: 11   Link to spslt
Page: 109  
Line: 14   Link to spsnt   
11. Niepoſłußeńſtwo y
Line: 15     
przećiwieńſtwo żwie-
Line: 16     
rząt bezrozumnych / kto-
Line: 17     
re poki człowiek Bogu
Line: 18     
był poſłußny / y one czło-
Line: 19     
wiekowi były powolne:
Line: 20     
lecz teraz śiłá ich nieſłu-
Line: 21     
cha go y nie daie śię v-
Line: 22     
żyć wiełką prácą y
Line: 23     
rozmáitym przemyſłem.

Paragraph: 12   Link to spslt
Page: 109  
Line: 25   Link to spsnt   
12. Wßelakie przypádki
Line: 26     
nieſcześliwe / ktore z nie-
Line: 27     
ba / z powietrzá / z źie-
Line: 28     
mie / z wody / z ogniá /
Line: 29     
ludźie przychodzą.
Line: 30     
Trudno wyliczyć / co lu-
Line: 31     
dźie ponoßą od pomienio-
Page: 110   Line: 1     
onych rzeczy. Abowiem
Line: 2     
ogień pożera maiętnośći /
Line: 3   Link to spsnt   
wodá zátapiá okręty /
Line: 4     
żiemie trzęśienie zámki /
Line: 5     
miaſta obala / &c. á te-
Line: 6     
go wßytkiego przyczyną
Line: 7     
grzech / iako s. piſmo mo-
Line: 8     
wi. Swiát z nim / to ieſt z
Line: 9     
Bogiem / przećiw ßalo-
Line: 10     
nym walczyć będźie.


Section: VIII   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 110  
Line: 13   PVNKT VIII.

Line: 15   Link to spsnt
Ty ktoś ieſt? Pięć zwier-
Line: 16  
ćiadł, w ktorych czło-
Line: 17  
wiek może ſámego
Line: 18  
śiebie poznać.


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 110  
Line: 20   Link to spsnt   
1. SWiát ten ze wßy-
Line: 21     
tkiem ſtworze-
Line: 22     
niem / ktore w wielu rze-
Line: 23   Link to spsnt   
czach człowieká przecho-
Line: 24     
dzą. Abowiem nie mało
Line: 25     
znich ieſt mocnieyßych /
Line: 26     
pięknieyßych / prętßych /
Line: 27     
y dłużey trwaiących&c[.] á
Line: 28     
człowiek pełen nądz / krot-
Line: 29     
kiego żywota / według
Line: 30     
piſma. Nápełnion bywą
Line: 31     
nądz / krotkie ſą dni czło-
Page: 111   Line: 1     
wiecze / liczbá mieśią-
Line: 2     
cow iego v śiebie ieſt.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 111  
Line: 3   Link to spsnt   
2. Piſmo święte / ktore
Line: 4     
iáko zwierćiádło prżed
Line: 5     
oczyma wnętrznemi wy-
Line: 6     
ſtáwione / ſerdeczną
Line: 7     
twarz náßę / iáka ieſt / v-
Line: 8     
kazuie. Abowiem tam
Line: 9     
poznawamy zmazy duß
Line: 10     
náßych / gdy śię w nim
Line: 11     
ſami ſobie pilno przy-
Line: 12     
pátruiem / acz o zgładze-
Line: 13     
nie ich nie záwße dbamy /
Line: 14     
iáko naucza S. Jákub
Line: 15   Link to spsnt   
Apoſtoł. Jeśli kto ieſt
Line: 16     
ſłucháczem ſłowá / á nie-
Line: 17     
czynićielem ten podobny
Line: 18     
będźie mężowi przypá-
Line: 19     
truiącemu śię obliczu
Line: 20     
narodźenia ſwego w
Line: 21     
zwierćiedle / bo śię obey-
Line: 22     
źrzáł y odßedł / y wnet
Line: 23   Link to spsnt   
zápomniáł / iakowy był.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 111  
Line: 24     
3. Ludźié żywi y vmárli.
Line: 25     
Zywi święći Boży / kto-
Line: 26   Link to spsnt   
rzy świątobliwośćią
Line: 27     
ſwoią vkazuią y potę-
Line: 28     
piáią nięzbożnych wßela-
Line: 29     
niepráwość. Wey-
Line: 30     
źrzy ludźie (rozumiey
Line: 31     
iáko zwierćiádła) y
Page: 112   Line: 1     
rzecze żgrzeßyłem / y
Line: 2     
prawdźiwiem wykro-
Line: 3     
cżył / á iakom był godzień
Line: 4     
nie odnioſłem. Vmárli
Line: 5     
ſą źwierćiádłem wkośni-
Line: 6     
cy. Tám vkázuią czym
Line: 7   Link to spsnt   
człowiek ieſt / y każdemu
Line: 8     
mowią żyiącemu[.] Pamię-
Line: 9     
tay na oſądzenie moie:
Line: 10     
bo ták będźie y twoie:
Line: 11     
mnie wczora / á dźiś tobie

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 112  
Line: 12   Link to spsnt   
4. Chriſtus Pan náß /
Line: 13     
ktorego piſmo náżywá
Line: 14     
źwierćiadłem bez żmazy.
Line: 15     
Tam pozná człowiek
Line: 16     
chrześćiáńſki / iáko śię
Line: 17     
oddalił od Chryſtusá
Line: 18     
żwierćiádłá ſwego / w
Line: 19   Link to spsnt   
ktorym śię ma częſto
Line: 20     
przeglądáć ieśli iego
Line: 21     
pokory / ćierpliwośći /
Line: 22     
poſłußeńſtwa / ćicho-
Line: 23     
śći / náśladuie. &c. We-
Line: 24     
dług ſłow ſamegoż Chri-
Line: 25     
ſtusá. Jeśli mi kto ſłu-
Line: 26     
ży / niech mną idźie.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 112  
Line: 27   Link to spsnt   
5. Nie ogárnioná Bo-
Line: 28     
ſká naturá / ze wßytkie-
Line: 29     
mi doſkonáłośćiámi ſwe-
Line: 30     
mi / do ktorych człowie-
Line: 31     
czá iákákolwiek przy-
Page: 113   Line: 1     
ſtoſowaná doſkonáłosć
Line: 2     
ginie. to źwierćia-
Line: 3     
dło S. Dawid patrząc
Line: 4     
poznał prożnosć abo
Line: 5     
Nic ſwoie. Bytność mo-
Line: 6     
ia iáko nic przed tobą /
Line: 7     
zápráwdę wßytka mar-
Line: 8     
ność wßelki człowiek
Line: 9     
żyiący. Wtymże żwier-
Line: 10     
ćiedle przegladaiąc śię /
Line: 11     
á vważáiąc ſprawiedli-
Line: 12     
wość Boſką y ludzką
Line: 13     
wyrzekł te poważne ſło{-}
Line: 14   Link to spsnt   
wa Job S. Jżali v prá-
Line: 15     
wiedliwion być może
Line: 16     
człowiek przyrownány
Line: 17     
Bogu / abo śię czyſtym
Line: 18     
okazać / vrodzony z nie-
Line: 19     
wiaſty? Oto y kśiężyc
Line: 20     
nieświeći y gwiazdy nie
Line: 21     
ſą czyſte przed oczyma
Line: 22     
iego / iako daleko wię-
Line: 23     
cey człowiek zgniłość
Line: 24     
y ſyn człowieczy robák?
Line: 25   Link to spsnt   
Tenże vważaiąc mą-
Line: 26     
drość Boſką y ludzką
Line: 27     
záwołał. O to Bog wiel-
Line: 28     
ki / prewyßßáiący vmie-
Line: 29     
iętność naßę. Tymże ſpo-
Line: 30     
ſobem w tym zwierćiedle
Line: 31     
y wßytkie inße doſkoná-
Page: 114   Line: 1     
łośći Boſkie każdy oba-
Line: 2     
czywßy / ſwoie lepak
Line: 3     
nikczemność abo Nic
Line: 4     
rzecze. Tyś Pánie ſam
Line: 5     
ieſt / Tyś ſam dobry /
Line: 6     
tyś ſam mądry / mo-
Line: 7     
cny &c.


Section: IX   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 114  
Line: 9   PVNKT IX.

Line: 11   Link to spsnt
Ktorych rzeczy człowiek
Line: 12  
nie wie o ſobie.


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 114  
Line: 14   Link to spsnt   
1. NJe wie co dobre-
Line: 15     
go y co złego w
Line: 16     
ſobie ma. Jáko on nie
Line: 17     
świádom co w nim było /
Line: 18     
chełpił śię z tego / cżego
Line: 19     
nie miał. Powiadáß żeś
Line: 20   Link to spsnt   
bogaty / y niczego nie
Line: 21     
potrzebuieß / á nie wieß
Line: 22     
żeś ty lichotá y nędznik /
Line: 23     
żebrak / vbogi / ślepy y
Line: 24     
nági?

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 114  
Line: 25   Link to spsnt   
2. Nie wie vczynkow y
Line: 26     
ſpráw / ktore co dźień
Line: 27     
czyni. Abowiem mnie-
Line: 28     
ma / że dobrże cżyni á óno
Line: 29     
nie dobrzé czyni. Jeſt
Line: 30     
drogá (to ieſt rzecz kto-
Line: 31     
czyni) ktora śię zdá
Line: 32     
człowiekowi proſtą á
Page: 115   Line: 1   Link to spsnt   
koniec iey prowádźi do
Line: 2     
śmierći. J Jsaiaß mo-
Line: 3     
wi: Biadá tym / ktorży
Line: 4     
zowią żłe dobrem / á do-
Line: 5     
bre złem / kłádąc świá-
Line: 6     
tłość ćiemność / á
Line: 7   Link to spsnt   
ćiemność świátłość /
Line: 8     
kładąc gorzkie ſłod-
Line: 9     
kie / á ſłodkie gorzkie.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 115  
Line: 10   Link to spsnt   
3. Nie wie człowiek o
Line: 11     
ſwoiey máiętnośći / iák
Line: 12     
długo iey będźie záżywał.
Line: 13     
Bo częſtokroć obiecuie
Line: 14     
ſobie / że śię długo / ábo
Line: 15     
do śmierći będźie miał
Line: 16     
dobrże / á ono iednego
Line: 17     
dniá wßytko vtraca / á-
Line: 18     
bo ogień wßytkę maią-
Line: 19     
tność pożera / ábo okra-
Line: 20     
da kto / ábo nieprzyia-
Line: 21     
ćiel gwałtem wydźiera.
Line: 22     
Słyßymy y widźimy to
Line: 23   Link to spsnt   
częſto. Tak Jobowi S.
Line: 24     
z dopuſczenia Bożego / du-
Line: 25     
ßny nieprzyiáciel wßy-
Line: 26     
tko iednego dnia pobrał.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 115  
Line: 27   Link to spsnt   
4. Nie wie człowiek iák
Line: 28     
długo będżie zdrow. A-
Line: 29     
bowiem częſto wpada w
Line: 30     
chorobę nagle / y do ſa-
Line: 31     
mey śmierći nie ożdra-
Page: 116   Line: 1     
wia / ábo do zdrowia
Line: 2     
więcey nie przychodźi.
Line: 3     
Ták Lázarz pełen był
Line: 4   Link to spsnt   
wrzodow y inßych chorob
Line: 5     
áż do konca żywota ſwe-
Line: 6     
go.

Paragraph: 5   Link to spslt
Page: 116  
Line: 7   Link to spsnt   
5. Nie wie o godźinie
Line: 8     
śmierći ſwoiey / áni o
Line: 9     
mieyſcu y ſpoſobie iey.
Line: 10     
Jeśli dźiś czyli iutro /
Line: 11     
ieśli tego mieśiącá / y
Line: 12     
tego roku / czyli inedy:
Line: 13     
ieśli przyrodzonym ſpo-
Line: 14     
ſobem y poſpolitym
Line: 15   Link to spsnt   
wßytkim / czyli rzadkim
Line: 16     
iakim / nágłym / oſobli-
Line: 17     
wym y niezwyczaynym
Line: 18     
vmrze. Cżuyćie / bo nie
Line: 19     
wiećie dniá / áni godźiny.

Paragraph: 6   Link to spslt
Page: 116  
Line: 20   Link to spsnt   
6. Nie wie o ſwoiem o-
Line: 21     
brániu do Kroleſtwá
Line: 22     
niebieſkiego / ábo od-
Line: 23     
rzuceniu wieczne po-
Line: 24     
tępienie dla grzechow /
Line: 25   Link to spsnt   
w ktorych widźi Bog że
Line: 26     
vmrże bez pokuty nie.
Line: 27     
Mocny fundament Bo-
Line: 28     
ſki ſtoi / maiący pieczęć
Line: 29     
: Zna Pan / ktorzy ie-
Line: 30     
go ſą.

Paragraph: 7   Link to spslt
Page: 116  
Line: 31   Link to spsnt   
7. Niewie ieśli miłośći
Page: 117   Line: 1     
czyli nienawiśći Bożey
Line: 2     
ieſt godźien / to ieſt nie
Line: 3     
wzwie o ſobie / ieśli ieſt
Line: 4     
ſprawiedliwy y bez grze-
Line: 5     
chu ćięßkiego przed
Line: 6     
Bogiem / czyli leży we
Line: 7     
złośćiách iakich / ktore
Line: 8     
Bog widźi / y nie nawi-
Line: 9   Link to spsnt   
dźi go dla nich. nie-
Line: 10     
wiadomość wielki czyni
Line: 11     
ſwiętym fráſunek y bo-
Line: 12     
iázń / iáko s. Dawidowi.
Line: 13     
Grzechy kto rozumie? od
Line: 14     
ſtrytych moich oczyść mie[.]
Line: 15     
Jako s. Páwłowi: Nic
Line: 16     
śię nie czuię / lecz nie
Line: 17     
przeto vſpráwiedliwio-
Line: 18     
ny ieſtem / bo ktory m[i]ę
Line: 19     
ſądźi / pan ieſt. Do ta-
Line: 20     
kiey boiażni a drżączki
Line: 21     
świętey y innych napo-
Line: 22     
mina. Z boiáżnią y że
Line: 23     
drżeniem zbáwienie ſwo-
Line: 24     
[i]e ſpráwuyćie.
Line: 25   Link to spsnt   
8. Nie wie o dotrwániu
Line: 26     
ſwoiem / abo nie wie ieśli
Line: 27     
śćierpi y do końca w
Line: 28     
ſpráwiedliwośći abo w
Line: 29     
Bożey łaſce wytrwa /
Line: 30     
czyli przerwie / y przez
Page: 118   Line: 1     
ćięßki grzech vtra-
Line: 2     
ćiwßy / áni iey przez po-
Line: 3     
kutę odyſkawßy vmrze.
Line: 4     
Abowiem y ſpráwiedli-
Line: 5     
wy człowiek podczás
Line: 6     
vtraca ſpráwiedliwość /
Line: 7     
y one zgubiwßy / á z nie
Line: 8     
ſprawiedliwośći nie po-
Line: 9     
wſtawßy / przepada wie-
Line: 10     
cznie iako Bog v Ezechie-
Line: 11   Link to spsnt   
mowi. Jeśli śię odwro-
Line: 12     
ći ſpráwiedliwy od ſpra-
Line: 13     
wiedliwośći ſwoiey / a
Line: 14     
popełni nieſpráwiedłi-
Line: 15     
wość &c: w przeſtępſtwie
Line: 16     
y w grzechu ſwoim vm-
Line: 17   Link to spsnt   
rze / to ieſt będźie potę-
Line: 18     
piony. Potrzeba tedy do
Line: 19     
śmierći w ſprawiedli-
Line: 20     
wośći trwáć / á tego
Line: 21     
nikt nie wie / ieśli dotrwa
Line: 22     
będźie zbawion / iáko
Line: 23     
Pan powiáda. Kto wy-
Line: 24     
trwa ten zbawioń będźie[.]


Section: X   Link to spslt
Paragraph: _  
Page: 118  
Line: 26   PVNKT X.

Line: 28   Link to spsnt
Czworakie Nic człowie-
Line: 29  
cze, ktore w ſobie ma.


Paragraph: 1   Link to spslt
Page: 118  
Line: 31   Link to spsnt   
1. NJc nie iſtnośći.
Line: 32     
Abowiem z śiebie
Page: 119   Line: 1     
sámego nie ma człowiek
Line: 2     
ieſteſtwá / y nie miałby
Line: 3   Link to spsnt   
przez wieki / by go był
Line: 4     
Bog z niczego nie wyiął
Line: 5     
dáiąc mu być człowie-
Line: 6     
kiem. Bez niego śię pra-
Line: 7     
wi nie zſtáło nic / to ieſt
Line: 8     
żadna rzecz nie dáła ſo-
Line: 9     
bie bytu / ábo nie będąc /
Line: 10     
nie mogłá począc byc /
Line: 11     
by iey był Bog z niczego
Line: 12     
nie wyrwał / ynie wy-
Line: 13     
wlokł / á to vczyni} / gdy
Line: 14     
ſtworzył. Abowiem
Line: 15     
tworzyć ábo ſtworzyć
Line: 16     
ieſt rzecz iáką z niczego
Line: 17   Link to spsnt   
vczynić. Kto rozumie
Line: 18     
o ſobie iákoby był czym /
Line: 19     
będąc niczym (rozumiey
Line: 20     
z śiebie sámego) ſam
Line: 21     
śiebie oßukywa.

Paragraph: 2   Link to spslt
Page: 119  
Line: 22   Link to spsnt   
2[.] Drugie nic ieſt w czło-
Line: 23     
wieku z ſtrony łaſki Bo-
Line: 24     
żey / bez ktorey niczym
Line: 25     
ieſt / choćby inße wßy-
Line: 26     
tko miał / y dźiwnychby
Line: 27     
dárow pełen był / y zná-
Line: 28   Link to spsnt   
kiby y cuda niewidźiáne
Line: 29     
áni ſłycháne czynił / ie-
Line: 30     
śli nie ma łaſki abo mi-
Line: 31     
łośći Bozey / niczym go
Page: 120   Line: 1     
zowie Apoſtoł. Gdybych
Line: 2     
ludzkimi ięzykámi mo-
Line: 3     
wił y Anielſkimi / á mi-
Line: 4     
łośćibych nie miáł / zſtá-
Line: 5     
łem śię iáko miedź
Line: 6     
brzmiąca / ábo cymbáł
Line: 7     
brząkaiący. A choćbych
Line: 8     
miał proroctwo / y wie-
Line: 9     
dźiałbych wßytkie taię-
Line: 10     
mnice &c. y gorybych
Line: 11     
przenośil / y dałbym ćia-
Line: 12     
ło ſwoie palić &c. niczym
Line: 13     
ieſtem / nic mi nie pomo-
Line: 14     
że / ieślibych milośći nie
Line: 15     
miał.

Paragraph: 3   Link to spslt
Page: 120  
Line: 16   Link to spsnt   
3. Nic z ſtrony vczyn-
Line: 17     
kow do zbawienia du-
Line: 18     
ßnego ſpoſobnych. Tych
Line: 19     
człowiek ſwemi śiłami /
Line: 20     
ábo z śiebie śamego nie
Line: 21     
może czynić bez łáſki Bo-
Line: 22     
żey / abo bez Bozey oſo-
Line: 23     
bliwey pomocy. A nie tyl-
Line: 24     
ko takich dobrych rzeczy
Line: 25   Link to spsnt   
nie może czynić / ale y po-
Line: 26     
myślić o nich bez teyże
Line: 27     
Boſkiey pomocy nie mo-
Line: 28     
że. Beze mnie práwi nic
Line: 29     
nie możecie czynić / ro-
Line: 30     
zumiey rzecz y iákiey na-
Line: 31     
leżącey do zbawienia. J
Page: 121   Line: 1     
Apoſtoł powiada: Nie
Line: 2     
ieſtesmy doſtateczni my-
Line: 3     
ślić z nas iáko z nas / ále
Line: 4     
wßytek doſtatek náß ieſt
Line: 5     
z Bogá.

Paragraph: 4   Link to spslt
Page: 121  
Line: 6   Link to spsnt   
4. Nic / ktore ma w ſobie
Line: 7     
człowiek / ieſt grzech. Tak
Line: 8     
S. Auguſtyn one ſłowá
Line: 9     
wykłáda. Bez niego śię
Line: 10   Link to spsnt   
zſtáło nic / to ieſ{t} grzech.
Line: 11     
Abowiem Bog grzechu
Line: 12     
nie vczynił / bez Bogá
Line: 13     
tedy zſtáło śię to prze-
Line: 14     
klęte Nic / abo grzech.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Szyrwid, Punkty kazan (Pol.).

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 23.3.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.