Das indoiranische Verbum —

allgemeine und spezifische Entwicklungstendenzen


22. Indoiranischer "Passivaorist": R̥gveda: 38 Verbalwurzeln: kṛ "machen": akāri, ákāri; gam "(an)gehen, erreichen": agāmi; ghuṣ "ertönen": ghóṣi; cit "wahrnehmen": aceti, áceti, ceti, céti; chid "spalten": áchedi, chedi; jan "erzeugen, gebären": ajani, ájani, jáni, jā́ni; jñā "erkennen": ájñāyi; tap "erhitzen": átāpi; tṝ "überschreiten": tāri; "geben": dāyi; dṛś "sehen": adarśi, ádarśi, darśi, dárśi; dhā "(ein)setzen": adhāyi, ádhāyi, dhāyi, dhā́yi; pad "fallen": pādi, pā́di; "schützen": apāyi, ápāyi; budh "erwachen": abodhi, ábodhi; bhṛ "(aus)tragen": bhāri; bhrāj "erstrahlen": ábhrāji; muc "befreien": amoci; myakṣ "funkeln": ámyakṣi; yam "umfassen, ergreifen": ayāmi, áyāmi; yuj "an-, einspannen": ayoji, áyoji, yoji; rādh "gelingen, zufrieden stellen": árādhi; ric "freilassen, hinausreichen": reci; ruc "leuchten": aroci, roci; vac "(aus)sprechen": avāci, vāci; vand "preisen": vandi; vid "finden": avedi, védi; vṛ "einschließen, zurückhalten": ávāri; vṛh "reißen": varhi; śṝ "zerschneiden, zerbrechen": śāri; śuc "erstrahlen": aśoci, áśoci; śri "(an)lehnen, ausrichten, gelangen lassen": aśrāyi, áśrāyi; sṛj "loslassen": asarji, ásarji, sarji; sad "sich setzen": asādi, ásādi, sādi, sā́di; su "pressen": ásāvi; stṝ "ausbreiten": ástāri; stu "preisen": astāvi, ástāvi; hu "gießen": áhāvi

23. Indoiranischer "Passivaorist": Altavestisch: J. Kellens, Le verbe avestique, 1984, 382:
"ciš : cōiš- : g. cəuuīšī Y 51,15; g. 2mrū Y 32,14 : mrao- : mraoī; vac : g. vāc- : ind. auuācī Y 36,6, vācī Y 43,13; sru : g. srāu- : srāuuī.

24. Altavest. mraoī: Y. 32,14:
ahiiā. gərə̄hmō.1 ā.hōiϑōi.2 nī. kāuuaiiascīt̰. xratūš.3 nī. dadat̰.4

varəcå̄.5 hīcā. fraidiuuā.6 hiiat̰.7 vīsə̄ṇtā.8 drəguuaṇtəm. auuō.9

hiiat̰cā.10 gāuš.11 jaidiiāi.12 mraoī.13 yə̄. dūraoṣ̌əm. saocaiiat̰. auuō.14


       H. Humbach, The Gāthās of Zarathuštra, II, 1991, 89: Instr.Sg. zu mraoī- "destructive action, destruction, enfeeblement"

25. Gippert, MSS 44, 1985, 29 ff.: "Verbum dicendi + Infinitiv im Indoiranischen": z.B.
       ŚBM 2,1,4,16:
tásmād yátrāgníṃ manthiṣyánt syā́t tád áśvam ā́netavaí brūyāt

"Deshalb soll er (der Adhvaryu) (dann), wenn er ein Feuer anzuzünden beabsichtigt, ein Pferd zu bringen (`sagen'=) befehlen."
       Zugrundeliegender Nominalsatz:
"ein Pferd ist herbeizubringen"

       Paraphrase:
"ein Pferd als herbeizubringen(des) benennen".


26. Ib., 42f. mit Anm. 65 (nach Chr. Bartholomae, Airan. Wb., Sp. 1192 ff. u.a.):

hiiat̰cā. gāuš. jaidiiāi. mraoī.

       Paraphrase:
"und wenn die Kuh als zu töten(de) genannt wird"


27. Kellens, MSS 55, 1995, 52: "cette construction, à laquelle est consacrée l'article C de Gippert, me paraît illusoire". —

28. Gegenargument gegen Zuweisung von mraoī zu 2mrū (Erweiterung von mṛ- "töten/sterben"?): Keine finiten Formen bezeugt, v.a. keine Aoristformen; belegt nur unsichere Nominalbildungen:

       mruta F. 11 (= 491 ed. Klingenschmitt)

       Zu mrūra- vgl. "Reimbildung" xrūra- "roh, blutig" (z.B. Yt. 10,93);

       zu mr(a)uuaiiå̄sca in Yt. 11,15 vgl xruuī.draoš ib.

29. Sichere Passivform auf -i von Präsensstamm: jungavest. ərənāuui Y. 9,3-4 (ähnlich 6-7, 9-10, 12-13):

       āat̰. aoxta. zaraϑuštrō. nəmō. haomāi.
       kasə.ϑβąm. paoiriiō. haoma. maš́iiō.
       astuuaiϑiiāi. hunūta. gaēϑiiāi

       kā. ahmāi. aṣ̌iš. ərənāuui.
       cit̰. ahmāi. jasat̰. āiiaptəm.

       āat̰. mē. aēm. paitiiaoxta. haomō. aṣ̌auua. dūraoṣ̌ō

       vīuuaŋhå̄. mąm. paoiriiō. maš́iiō.
       astuuaiϑiiāi. hunūta. gaēϑiiāi

       hā. ahmāi. aṣ̌iš. ərənāuui.
       tat̰. ahmāi. jasat̰. āiiaptəm.
       yat̰. hē. puϑrō. us.zaiiata.
       yō. yimō. xṣ̌aētō. huuąϑβō.
      
"Da sprach Zarathustra: `Verehrung dem Haoma!
Wer hat dich, Haoma, als erster Mensch
für die stoffliche Welt gepreßt?
Welche Zuteilung ist ihm (dafür) zugeteilt worden?
Welcher Lohn ist ihm zugefallen?' —
[flammbare

Da antwortete mir der, Haoma, der wahrhafte, der schwer ent-
`Vivaŋwhant hat mich als erster Mensch
für die stoffliche Welt gepreßt.
Diese Zuteilung ist ihm zugeteilt worden:
dieser Lohn ist ihm zugefallen:
Daß ihm ein Sohn geboren wurde,
der Yəma, der strahlende, gut mit Herden ausgestattete (ist)."       
30. Zur figura etymologica mit aṣ̌i- (< *árti-) "Zuteilung" und ar "zuteilen" (vgl. griech. ἄρνυμαι) vgl. Y. 56,3-4 und 65,17:
.. vaŋhuiiå̄scā. aṣ̌ōiš. yasnāi. yā.nə̄ āraēcā. ərənauuataēcā. aṣ̌aŋhāxš

".. zur Verehrung der guten Zuteilung, die uns als mit der Gerechtigkeit einhergehende zugeteilt ist und zugeteilt werden wird"


31. mraoī ebenfalls vom Präsensstamm (= Wurzel, da Wurzelpräsens) abgeleitet? Oder doch unmitelbar von der Wurzel?
a)        Vgl. ved. ástāvi "es wurde gepriesen" (RV 1,141,13a; 6,23,10b; 8,52,9a; 10,45,12a; 63,17d; 64,17d):

b)
c)


32. avāci und astāvi: je sechsmal im R̥gveda belegt, davon je fünfmal in der letzten Strophe einer Hymne:
       avāci: 1,51,15b; 5,3,12b; 6,34,5b; 8,40,12b; 10,54,6d; Ausnahme: 7,70,1b (erste Strophe);
       astāvi: 1,141,13a; 6,23,10a; 10,45,12a; 63,17d; 64,17d; Ausnahme: 8,52,9a (vorletzte Strophe).
Funktion: Zusammenfassung / Abschluß der Hymne:
       6,23,10a:
evéd índraḥ suté astāvi sóme

"So(mit) ist Indra (nun) zur Somapressung gepriesen"

       6,34,5b:
índrāya stotrám matíbhir avāci

"(Somit) ist nun der Lobpreis an Indra mit (frommen) Gedanken ausgesprochen"


33. Entsprechende bevorzugte Stellung in letzter Strophe für die 1.Ps.Sg. und Pl. Aor.Ind.Akt., avocam und avocāma im RV:
       ávocam: 1,116,25a; 4,45,7a; Ausnahme: 1,185,10a (vorletzte Strophe);
       ávocāma: 1,78,5a; 114,11a; 189,8a; 4,2,20b; 5,1,12a; 5,73,10d; 10,80,7b; Ausnahme: 8,59,5a (drittletzte Strophe).
Entsprechende Funktion: Zusammenfassung / Abschluß der Hymne:
       1,114,11a-d:
ávocāma námo asmā avasyávaḥ śṛṇótu no hávaṃ rudró marútvān

tán no mitró váruṇo māmahantām áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ

"(Somit) haben wir nun (also) die Verehrung ihm (gegenüber) ausgesprochen, (als) Hilfesuchende;

Rudra, der mit den Maruts (ist), höre unseren Ruf,

dies(e Hilfe) mögen uns Mitra, Varuṇa, Aditi, Sindhu, Erde und Himmel reichlich gewähren."



34. Statt sā́ vāci in RV 7,58,6c ist entsprechend sā́ avāci zu lesen (vgl. K. Hoffmann, Der Injunktiv im Veda, 1967, 219):
prá sā́_avāci suṣṭutír maghónām idáṃ sūktam marúto juṣanta

"Proklamiert ist (somit) der Lobpreis der Gabenreichen; diese wohlgesprochene (Hymne) sollen die Maruts genießen."



35. Vgl. altavest. auuaocāma (so Geldner mit Dh1, Lb2, H1, L13, J7, P6; v.ll. āuuaocāma Pt4, K5, J2, S1;Mf2, Jp1, K4;
       auuōcāmā Mf4, Mf1, J3, L2, L1, O2, B2, L3, Bb1, C1) in YH 38,5 (letzte Strophe des Lieds):
apascā. vå̄. azīšcā. vå̄. mātərąšcā. vå̄. agəniiå̄. drigudāiiaŋhō. vīspō.paitīš. +āuuaocāmā. vahištå̄. sraēštå̄.

J. Narten:
"Als die Wasser rufen wir euch an, als Milchkühe euch, als Mutterkühe euch, ihr auserlesenen Kühe,

die ihr für den Bedürftigen sorgt, für alle zu trinken habt, ihr Besten, Herrlichsten."

Oder:
"Als die Wasser haben wir euch (somit nun) herbeigerufen (*ā-au̯au̯čāma) / angesprochen (au̯au̯čāma)"

Vgl. frā̆uuaocāmā in YH 35,9 (vorletzte Strophe; frā° in J2, Mf2, Jp1, K4):

       Y.35,9        imā. āt̰. uxδā. vacå̄. ahurā. mazdā.
              aṣ̌əm.+maniiā. vahehiiā. +frāuuaocāmā:
      
"Diese ausgesprochenen Worte nun, o Ahura Mazdā,
haben wir mit bestem Wahrheitseifer proklamiert"?


36. Altavest. vāci neben Aorist-Injunktiv dārəšt in außerzeitlich-memorativer Funktion: Y. 43,13:
arəϑā. vōizdiiāi. kāmahiiā. tə̄m. mōi. dātā.

darəgahiiā. yāuš. yə̄m. vå̄. naēcīš. dārəšt. itē.

vairiiå̄. stōiš. yā. ϑβahmī. xṣ̌aϑrōi. vācī.

"die Absichten zu erkennen des Wunsches - den erfüllt mir -

nach langem Leben - (den Wunsch,) dem nachzugehen euch niemand anhält -

(und nach) dem zu erwählenden Dasein, von dem gesagt wird, daß es in eurer Macht sei."



37. Altavest. mraoī neben Präsensinjunktiven in Y. 32,14:
              ahiiā. gərə̄hmō. ā.hōiϑōi. nī. kāuuaiiascīt̰. xratūš. [nī.] dadat̰.
              varəcå̄.hīcā. fraidiuuā. hiiat̰. vīsə̄ṇtā. drəguuaṇtəm. auuō.
              hiiat̰cā. gāuš. jaidiiāi. mraoī. yə̄. dūraoṣ̌əm. saocaiiat̰. auuō.
"In dessen Fessel legen die Kumpane, nämlich die Kavis, (ihren) Verstand ab

(und) in (dessen) Pracht, seit jeher, wenn sie in einen Trughaften eindringen als Hilfe,

und wenn die Kuh zu töten befohlen wird, (in den Trughaften), der den schwer entflammbaren (Haoma) anzündet, als Hilfe."


38. Altavest. Opferruf beim Kuhopfer: Y. 32,12:
yā. rå̄ŋhaiiən. srauuaŋhā. vahištāt̰. š́iiaoϑanāt̰. marətānō.

aēibiiō. mazdå̄. akā. mraot̰. yōi. gə̄uš. mōrəṇdən. uruuāxš.uxtī. jiiōtūm.

yāiš. gərə̄hmā. aṣ̌āt̰. varatā. karapā. xṣ̌aϑrəmcā. īṣ̌anąm. drujəm.

"Die durch ihre Prahlerei die Sterblichen vom besten Tun abbringen,

zu denen spricht Mazdā Böses, die das Leben der Kuh mit dem uruuāxš-Ruf zerstören,

mit denen (zusammen) eine Kumpanei (zu bilden) der Karpān der Wahrheit vorgezogen hat

und die Macht derjenigen, die den Trug suchen."


W.D. Whitney Skt.Gr. § 999: "As already pointed out .., the language, especially later, has a decided predilection for the passive form of the sentence. This is given in part by the use of finite passive forms, but oftener by that of the passive participle and of the gerundive .."
§ 282a: "The construction of a passive verb (or participle) with an instrumental of the agent is common from the earliest period, and becomes decidedly more so later, the passive participle with instrumental taking to no small extent the place of an active verb with its subject."


āiδi Yt. 8: VA 45; 42: aδaēca "il lui est dit".
mraoī Y. 32,14:
Humb. GZ2 89: "instr.sg. of the stem mraoī- `destructive action, destruction, enfeeblement', derived from a root 2mrau/mrū `to destroy, enfeeble', attested in Yt. 11,15 .. mr(a)uuaiiå̄sca [J 10 mraoiiå̄sca] .. Another trace of the root 2mrū/mrau is the adj. mrūra- in V 2,22 staxrō mrūrō ziiå̄ `winter, severe and destructive'. Less clear are F 11 mruta- and N 62 mruāca wyštk kardag hē. Cf. also the proper name OP. Gaubruva <g-u-b-ru-v> `bull-killer'. mraoī cannot be for *mrāuuī, 3rd sg.aor pass. of mrau/mrū `to speak, recite', since the aor. of this root is supplemented by the root vac `to speak, say' (43,13 vācī, 36,6 auuācī, Ved. avāci).
Zu mrūra- in V. 2,22 vgl. FrW 8,2 mit staxrō .. mōirōs (!); F 492: mərəzānāi murā nach mruta.
In V. 2,22 Varr.: mrūrō Mf2, Ml4, B2, O2, M2, L1,2; mrurō K3a, B1, Ml3, P2, Pt2, M3; mūrō Jp1, Br1 (-r- sec.m.), Ml2; murō P10; < K10.
Zu mrauuaiiå̄sca Yt. 11,15: mruuaiiå̄sca K20, mrauuaiiå̄sca K36, J15, Ml2, mrauuāiiå̄sca L12 (mit ā); maruuaiiå̄sca K18, M4; mraoiiå̄sca J10; marauuaiiå̄sca M35; amauiia K22; amuiia.mana F1, Pt1, E1, L18, L11, P13, J16, O3, Mb1, M35; amuuiiamna Jm4.
Bthl.Wb. 1197: j. mrvī- f. etwa `Hader, Zwist' .. Yt. 11,15.
       ib.: j. mrūra- Adj. `aufreibend, zerstörend, verderblich' .. V. 2,22.
       ib. 1196: mruta- Adj. `aufgerieben, schwach' .. F 11.
       ib.: xxmruuāča N. 62. Pahl.-Text: nē apē dānēt ku mruuāča višātak kart aδāv nē.
       Waag: mruiiāt̰.ca.
Vgl. xrūta- V 7,27 ebf. über Winter gesagt!


Zu diiāi Y. 29,8: Insl. diiā als 3sAoS (stative, vgl. duhīya-t, also dīyā)
Vgl. ā .. diiā in Y. 43,8.




sá ā́ naḥ yónim sadatu préṣṭhaḥ]
|p2
<bṛ́haspátir viśvávāro yó ásti />
[bṛ́haspátiḥ viśvávāraḥ yáḥ ásti /]
|p3
(kā́mo rāyáḥ suvī́ryasya táṃ dāt párṣan no áti saścáto áriṣṭān //)
<kā́mo rāyáḥ suvī́ryasya táṃ dāt>
[kā́maḥ rāyáḥ suvī́ryasya tám dāt]
|p4
<párṣan no áti saścáto áriṣṭān //>
[párṣat naḥ áti saścátaḥ áriṣṭān //]

̂(RV7 97,4:1-4)


arəϑā.4 vōizdiiāi.5 kāmahiiā.6 tə̄m. mōi.7 dātā.
darəgahiiā. yāuš.8 yə̄m.9 vå̄.10 naēcīš.11 dārəšt. itē.12
vairiiå̄.13 stōiš.14 yā.15 ϑβahmī. xṣ̌aϑrōi. vācī.

̂(YG 43:13)


ərənāuui in Y. 9,3 ff.: Vgl. Y 56,3;4;65,17 ərənauuataēca; Y. 52,3 ərənauuaṅte (immer mit aši-).
Bthl. Wb. 184 f. s.v. 2ar-. araēca dass. als Perf.



kasə.ϑβąm.2 paoiriiō. haoma. maš́iiō.3
astuuaiϑiiāi.4 hunūta.5 gaēϑiiāi6
kā. ahmāi. aṣ̌iš. ərənāuui.7
cit̰.8 ahmāi. jasat̰. āiiaptəm.9

|p4
āat̰. mē. aēm.1 paitiiaoxta.
haomō. aṣ̌auua. dūraoṣ̌ō
vīuuaŋhå̄. mąm. paoiriiō. maš́iiō.2
astuuaiϑiiāi. hunūta.3 gaēϑiiāi4
hā. ahmāi. aṣ̌iš. ərənāuui.5
tat̰. ahmāi. jasat̰. āiiaptəm.
yat̰. hē.6 puϑrō.7 us.zaiiata.8
yō. yimō.9 xṣ̌aētō. huuąϑβō.10

̂(Y 9:3-4)
Computer Book: C:\ETC\AIRAN\AVESTA\AVESTA.BYB
Reference List: vohunąmcā

|p3
səraoṣ̌ō.1 iδā. astū.2 apąm. vaŋuhīnąm.3
yasnāi. vaŋhuš.4 vaŋuhīnąm.5 aməṣ̌anąmcā.6
spəṇtanąm. huxṣ̌aϑranąm.7 huδå̄ŋhąm.
vohunąmcā.8 vaŋhuiiå̄scā.9 aṣ̌ōiš.
yasnāi. yā.nə̄10 āraēcā11 ərənauuataēcā.12
aṣ̌aŋhāxš13 səraoṣ̌ascā.14 iδā. astū.
apąm. vaŋuhīnąm.15 yasnāi. vaŋhuš.
aṣ̌iuuå̄.16 hiiat̰. paouruuīm. tat̰.
ustəməmcīt̰.17

(Y 56:3)


|p4
auuaϑāt̰. iδā. səraoṣ̌ō.1 astū. apąm.
vaŋuhīnąm.2 yasnāi. vaŋhuš. vaŋuhīnąm.3
aməṣ̌anąmcā.4 spəṇtanąm. huxṣ̌aϑranąm.5
huδå̄ŋhąm. vohunąmcā.6 vaŋhuiiå̄scā.7
aṣ̌ōiš. yasnāi. yā.nə̄.8 āraēcā.9
ərənauuataēcā10 aṣ̌aŋhāxš11 səraoṣ̌ascā.12
iδā. astū. apąm. vaŋuhīnąm.13 yasnāi.
vaŋhuš. aṣ̌iuuå̄.14

(Y 56:4)


|p17
səraoṣ̌ō.1 iδā. astū. apąm. vaŋuhīnąm.2
yasnāi. vaŋhuš.3 vaŋuhīnąm.4 aməṣ̌anąmcā.5
spəṇtanąm. huxṣ̌aϑranąm.6 huδąŋhąm.
vohunąmcā.7 vaŋhuiiå̄scā.7 aṣ̌ōiš.
yasnāi. yā.nə̄.8 āraēcā.9 ərənauuataēcā.10
aṣ̌aŋhāxš səraoṣ̌ascā.11 iδā. astū.
apąm. vaŋuhīnąm.2 yasnāi. vaŋhuš. aṣ̌iuuå̄.12
hiiat̰. paouruuīm. tat̰. ustəməmcīt̰.13

(Y 65:17)


Aor.-Passiva: srāuuī Y 32,7b; 32,8a; 45,10b; 53,1a. Außerdem bei Kellens VA 382 (3.3.): cəuuīšī 51,15; mraoī 32,14 zu 2mrū; auuācī 36,6, vācī 43,13;
Ved.:
Aor.-Zuordnung evident durch ákāri in 1,187,6c neben avadhīt.
ákāri neben ástāri 6,63,1ab.
áśoci neben áceti 7,67,3ac neben adṛśran b.
jā́ni 8,7,36a; sonst ájani und jáni 1,141,1b (neben dhāyi).
ádarśi 1.46.11c neben ábhūd a.
adarśi 5,1,2c neben amoci d. - dṛśyáte !!! ~ ucyáte
avedi 7,8,2a "ist gefunden" und 10,99,10c.
ástāvi 1,141,13a; 6,23,10b ! u.ö.
avāci 8,40,12a !
intr.: agāmi 6,16,19a; Delbrück, Ai.Sy. 266: Passivum "angehen"
"Transitiv": nach Whitney, Skt.Gr. § 845 in VS 28,15; TB 2,6,10,2: Beides
áyāvy anyā́_aghā́ dvéṣāṃsi
Vgl. dazu unten 1,63,9 ákāri mit "Objekt" brahmāṇi.

! Quasi-Koinzidenzfall, neben evá
ástāvi 5 von 6mal in RV im letzter Strophe eines Lieds; Bedeutung also "nun ist (also) gepriesen". Ausnahme 8,52,9c: vorletzte Strophe.

RV1-51,15:2; RV5-3,12:2; RV6-34,5:2; RV7-70,1:2; RV8-40,12:2; RV10-54,6:4

RV1-141,13:1; RV6-23,10:1; RV8-52,9:1; RV10-45,12:1; 63,17:4; 64,17:4


evéd índraḥ suté astāvi sóme bharádvājeṣu kṣáyad ín maghónaḥ /)
<evéd índraḥ suté astāvi sóme>
[evá ít índraḥ suté astāvi sóme]
|

̂(RV6 23,10:1)


ásmā etán máhy āṅgūṣám asmā índrāya stotrám matíbhir avāci /)
<ásmā etán máhy āṅgūṣám asmā>
[ásmai etát máhi āṅgūṣám asmai]
|p2
<índrāya stotrám matíbhir avāci />
[índrāya stotrám matíbhiḥ avāci /]
|

̂(RV6 34,5:1-2)


Ebenso avāci: 5 von 6mal! Ausnahme nur: 7,70,1b: Erste Strophe! Dies erlaubt, auch das singuläre "injunktivische" vāci in 7,58,6a (letzte Strophe) zu avāci zu restituieren (gegen Grassmann etc.):
prá sā́_vāci suṣṭutír maghónām        idáṃ sūktam marúto juṣanta
sā́ vor vokalisch anlautender finiter Verbalform sonst nur noch: sā́sat = sā́ asat 4,4,7d; sā́vaha = sā́ ā́ vaha 6,64,5a (von insges. 88 Belegen)
Avest. auuāci in YH. 36,6 letztes Wort der Hymne! Deshalb auch in YH 38,5 besser auuaocāma als āuuaocāma gegen Narten, YH 235, Fn. 145 und 237f.. ā + vac RV: 7,73,2d; 8,100,5c (ā́ práti); 5,41,14ab (ā́ + áchā: ā́ daívyāni pā́rthivāni jánma_apáḥ ca ácha+ súmakhāya vocam;



tán no mitró váruṇo māmahantām áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //)
<tán no mitró váruṇo māmahantām>
[tát naḥ mitráḥ váruṇaḥ māmahantām]
|p4
<áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //>
[áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //]

̂(RV1 114,11:3-4)


apascā. vå̄.1 azīšcā.2 vå̄.1 mātərąšcā.3
vå̄. agəniiå̄. drigudāiiaŋhō.4
vīspō.paitīš.5 auuaocāmā.6 vahištå̄.
sraēštå̄.

̂(YH 38:5)


also kein Koinzidenzfall, sondern nahe Vergangenheit.
Ganz entsprechend AV 5,1,9: letzter Vers des Liedes, quasi überzähliger Vers.
Beachten: avāci neben redupliziert-thematischem Aorist!!


p1
(ávocāma námo asmā avasyávaḥ śṛṇótu no hávaṃ rudró marútvān /)
<ávocāma námo asmā avasyávaḥ>
[ávocāma námaḥ asmai avasyávaḥ]
<śṛṇótu no hávaṃ rudró marútvān



tán no mitró váruṇo māmahantām áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //)
<tán no mitró váruṇo māmahantām>
[tát naḥ mitráḥ váruṇaḥ māmahantām]
|p4
<áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //>
[áditiḥ síndhuḥ pṛthivī́ utá dyaúḥ //]

̂(RV1 114,11:3-4)



RV ávocāma in letzter Strophe auch: 1,78,5a; 114,11a; 189,8a; 4,2,20b; 5,1,12a; 5,73,10d (letzter Vers; Hoffm.Inj. 254 zu tákṣāma; dort: "Eine große Huldigung haben wir gesprochen"); 10,80,7b; einzige Ausnahme: 8,59,5a (drittletzte Strophe).
Entsprechend auch avocam: 1,116,25a; 4,45,7a; in 1,185,10a vorletzte Strophe.
Demgegenüber prá vocam im ersten Vers: 1,32,1a (mit ); 1,154,1 (), 2,15,1 ≈; 6,8,1b ≈.
prá vocam statt prá ávocam allenfalls in 10,93,14b: prá rāmé vocam (wenn Abhinihita-Sandhi; Achtung: überzählig; prá tilgen?). Dann aber gegen Hoffmann Inj. 235, wonach keine aktuelle Vgght); ähnlich auch 10,112,8: vīryā̀ vocam für vīryā̀ ávocam? Aber Akzent!).

Dazu wohl auch: ákāri .. bráhmāṇi oktā .. 1,63,9: "Es sind dir, Indra, von den Gotamiden erbauliche Worte gedichtet worden, unter Verbeugung für die beiden Falben ausgesprochen (?)" Gdn.

Ebenso áhāvi 5,86,6;b 10,91,15b; hier quasi-koinzidell: "hiermit ist der Opfertrank gegossen".


Folgt durchweg noch ein Wunsch im Optativ oder eine Aufforderung im Impv.


Inj.: varhi 3,53,17 neben śāri
prá raśmíbhir daśábhir bhāri bhū́ma 9,97,23d: vgl. 7,34,7b: bíbharti bhārám pr̄thivī́ ná bhū́ma
Nach Delb.Ai.S. 266 prá-bhar- "fördern"

Sek.: jārayā́yi 6,12,4d.

Delbrück, Ai.Sy. 267: "Es verdient hervorgehoben zu werden, dass sehr häufig neben diesen Aoristen "mediopassivische Praes. auf yate stehen, z.B.: kshī́yate neben ákshāyi, ebenso bei ardh jan pad mi rādh ric hā.


Y. 29,8 als Beispiel für ppp-Konstruktion: aēm. mōi. idā. vistō. "Diesen habe ich hier gefunden" ("This one has been found here by me" Humb.)? Dagegen Y. 50,1 mit mōi / mə̄.nā = mana als Dativ "für mich".
Vgl. Vd. 19,31: kaδa. nō. iδa. ašāum. agatō. "Wie bist du, A., hierher zu uns gekommen?"

Zaza-ppp: -na- Kausativa, -in- Passiva, -a- Transitiva


Humb. ib. 87 ad hišasat̰ Y. 32.13: This could represent the earliest example of the passive formation in -asa- of the type Khw. xšs- < *karšasa- `to be dragged'. In that case, hīšásat̰ would mean `is seen, spotted`, a pass. from the pres. hišā/hiš- in 45,4:5 vīspā.hišas, nom.sg. of the pres.part. vīspā.hišat- `all-seeing'."
Zu Y. 32,14 vgl. 32,12 mit uruuāxš.uxti, Humb. ib. 86: `(act of) pronouncing (the word) uruuāxš [proceed]', cf. Ved. námaukti- `(act of) pronouncing (the word) namaḥ [reverence]'." .

Humb. ib. 139 ad Y. 43,8: isōiiā `I would seek (as allies for myself)' is 3rd sg.opt.mid. of the pres. isa- `to seek'".





Achtung: Dieser Text ist mit Unicode / UTF8 kodiert. Um die in ihm erscheinenden Sonderzeichen auf Bildschirm und Drucker sichtbar zu machen, muß ein Font installiert sein, der Unicode abdeckt wie z.B. der TITUS-Font Titus Cyberbit Unicode. Attention: This text is encoded using Unicode / UTF8. The special characters as contained in it can only be displayed and printed by installing a font that covers Unicode such as the TITUS font Titus Cyberbit Unicode.




Copyright Frankfurt a/M, 2001. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.