|
| |
| TITUS | DIDACTICA |
| with accentuation | in Roman transcription | without accentuation |
|---|
| म॒नवे ह वै॒ प्रातः॒ । | mánave ha vái prātáḥ : | मनवे ह वै प्रातः । |
| अवने॒ग्यमुदकमा॒जह्रुर्य॒थे॒दं पाणि॒भ्यामवने॒जनाया॒हरन्त्येवं त॒स्यावने॒निजानस्य म॒त्स्यः पाणीऽआ॒पेदे ॥१॥ | avanégyam udakám ā́jahrur yáthedáṃ pāṇíbhyām avanéjanāyāháranty eváṃ tásyāvanénijānasya mátsyaḥ pāṇī́ ā́pede :1: | । अवनेग्यमुदकमाजह्रुर्यथेदं पाणिभ्यामवनेजनायाहरन्त्येवं तस्यावनेनिजानस्य मत्स्यः पाणीऽआपेदे ॥१॥ |
| स॒ हास्मै वा॒चमुवाद । | sá hāsmái vā́cam uvāda : | स हास्मै वाचमुवाद । |
| बिभृहि॒ मा पारयिष्या॒मि त्वे॒ति क॒स्मान्मा पारयिष्यसी॒त्यौघ॒ इमाः स॒र्वाः प्रजा॒ निर्वोढा त॒तस्त्वा पारयितास्मी॒ति क॒थं ते भृ॒तिरि॒ति ॥२॥ | bibhṛhí mā pārayiṣyā́mi tvéti kásmān mā pārayiṣyasī́ty aughá imā́ḥ sárvāḥ prajā́ nirvoḍhā́ tátas tvā pārayitā́smī́ti káthaṃ te bhṛ́tir íti :2: | बिभृहि मा पारयिष्यामि त्वेति कस्मान्मा पारयिष्यसीत्यौघ इमाः सर्वाः प्रजा निर्वोढा ततस्त्वा पारयितास्मीति कथं ते भृतिरिति ॥२॥ |
| स॒ होवाच । | sá hovāca : | स होवाच । |
| या॒वद्वै॒ क्षुल्लका भ॒वामो बह्वी वै॒ नस्ता॒वन्नाष्ट्रा॒ भवत्युत म॒त्स्य एव म॒त्स्यं गिलति कुम्भ्यां मा॒ग्रे बिभरासि स॒ यदा ता॒मतिव॒र्धाऽअथ॒ कर्षूं॒ खात्वा त॒स्यां मा बिभरासि स य॒दा ता॒मतिव॒र्धाऽअथ॒ मा समुद्र॒मभ्य॒वहरासि त॒र्हि वा॒ऽअतिनाष्ट्रो॒ भवितास्मी॒ति ॥३॥ | yā́vad vái kṣullakā́ bhávāmo bahvī́ vái nas tā́van nāṣṭrā́ bhavaty utá mátsya evá mátsyaṃ gilati kumbhyā́ṃ mā́gre bibharāsi sá yadā́ tā́m ativárdhā átha karṣū́ṃ khātvā́ tásyāṃ mā bibharāsi sá yadā́ (!) tā́m ativárdhā átha mā samudrám abhyávaharāsi tárhi vā́ atināṣṭró bhavitā́smī́ti :3: | यावद्वै क्षुल्लका भवामो बह्वी वै नस्तावन्नाष्ट्रा भवत्युत मत्स्य एव मत्स्यं गिलति कुम्भ्यां माग्रे बिभरासि स यदा तामतिवर्धाऽअथ कर्षूं खात्वा तस्यां मा बिभरासि स यदा तामतिवर्धाऽअथ मा समुद्रमभ्यवहरासि तर्हि वाऽअतिनाष्ट्रो भवितास्मीति ॥३॥ |
| श॒श्वद्ध झष॒ आस । | śáśvad dha jhaṣá āsa : | शश्वद्ध झष आस । |
| स हि ज्ये॒ष्ठं व॒र्धते॒ऽथेतिथीँ स॒मां त॒दौघ॒ आगन्ता त॒न्मा ना॒वमुपकल्प्यो॒पासासै स॒ औघऽउ॒त्थिते ना॒वमा॒पद्यासै त॒तस्त्वा पारयितास्मी॒ति ॥४॥ | sá hí jyéṣṭhaṃ várdhaté 'thetithī́m̐ sámāṃ tád aughá āgantā tán mā nā́vam upakálpyópāsāsai sá aughá útthite nā́vam ā́padyāsai tátas tvā pārayitā́smī́ti :4: | स हि ज्येष्ठं वर्धतेऽथेतिथीँ समां तदौघ आगन्ता तन्मा नावमुपकल्प्योपासासै स औघऽउत्थिते नावमापद्यासै ततस्त्वा पारयितास्मीति ॥४॥ |
| त॒मेवं॒ भृत्वा॒ समुद्र॒मभ्य॒वजहार । | tám eváṃ bhṛtvā́ samudrám abhyávajahāra : | तमेवं भूत्वा समुद्रमभ्यवजहार । |
| स॒ यतिथीं तत्स॒मां परिदि॒देश ततिथीँ स॒मां ना॒वमुपक॒ल्प्योपासां॒ चक्रे स॒ औघऽउ॒त्थिते ना॒वमा॒पेदे तँ स म॒त्स्य उपन्या॒पुप्लुवे त॒स्य शृ॒ङ्गे नावः पा॒शं प्र॒तिमुमोच ते॒नैतमु॒त्तरं गिरिम॒तिदुद्राव ॥५॥ | sá yatithī́ṃ tát sámāṃ parididéśa tatithī́m̐ sámām̐ nā́vam upakálpyopāsā́ṃ cakre sá aughá útthite nā́vam ā́pede tám̐ sá mátsya upanyā́pupluve tásya śṛ́ṅge nāváḥ pā́śaṃ prátimumoca ténaitám úttaraṃ girím átidudrāva :5: | स यतिथीं तत्समां परिदिदेश ततिथीँ समां नावमुपकल्प्योपासां चक्रे स औघऽउत्थिते नावमापेदे तँ स मत्स्य उपन्यापुप्लुवे तस्य शृङ्गे नावः पाशं प्रतिमुमोच तेनैतमुत्तरं गिरिमतिदुद्राव ॥५॥ |
| स॒ होवाच । | sá hovāca : | स होवाच । |
| अपी॒परं वै॒ त्वा वृक्षे ना॒वं प्र॒तिबध्नीष्व तं तु॒ त्वा मा॒ गिरौ स॒न्तमुदक॒मन्त॒श्च्छैत्सीद्या॒वदुदकँ॒ समवा॒यात्ता॒वत्तावदन्व॒वसर्पासी॒ति स॒ ह ता॒वत्ताव॒देवान्व॒वससर्प त॒दप्येत॒दुत्तरस्य गिरेर्म॒नोरवस॒र्पणमि॒त्यौघो॒ ह ताः स॒र्वाः प्रजा॒ निरुवाहा॒थेह म॒नुरेवै॒कः प॒रिशिशिषे ॥६॥ | ápīparaṃ vái tvā vṛkṣé nā́vaṃ prátibadhnīṣva táṃ tú tvā mā́ giráu sántam udakám antáśchaitsīd yā́vad udakám̐ samavā́yāt tā́vattāvad anvávasarpāsī́ti sá ha tā́vattāvad évānvávasasarpa tád ápy etád úttarasya girér mánor avasárpaṇam íty aughó ha tā́ḥ sárvāḥ prajā́ niruvāhā́thehá mánur eváikaḥ páriśiśiṣe :6: | अपीपरं वै त्वा वृक्षे नावं प्रतिबध्नीष्व तं तु त्वा मा गिरौ सन्तमुदकमन्तश्च्छैत्सीद्यावदुदकँ समवायात्तावत्तावदन्ववसर्पासीति स ह तावत्तावदेवान्ववससर्प तदप्येतदुत्तरस्य गिरेर्मनोरवसर्पणमित्यौघो ह ताः सर्वाः प्रजा निरुवाहाथेह मनुरेवैकः परिशिशिषे ॥६॥ |
| Transcription, divided into contextual units | same, without Sandhi | German translation |
|---|
| mánave ha vái prātáḥ : avanégyam udakám ā́jahrur | mánave ha vái prātár : avanégyam udakám ā́jahrur | Dem Manu brachten sie am Morgen Waschwasser herbei, |
| yáthedáṃ pāṇíbhyām avanéjanāyāháranty | yáthā ͡ idám pāṇíbhyām avanéjanāya ͡ āháranti | (so) wie man es (gewöhnlich) für die Hände zum Waschen herbeibringt. |
| eváṃ tásyāvanénijānasya mátsyaḥ pāṇī́ ā́pede :1: | evám tásya ͡ avanénijānasya mátsyaḥ pāṇī́ ā́pede :1: | Gerade als er sich die Hände wusch, gelangte ein Fisch in seine Hände. |
| sá hāsmái vā́cam uvāda : | sá ha ͡ asmái vā́cam uvāda : | Der sprach ihn mit den Worten an: |
| bibhṛhí mā | bibhṛhí mā | "Bringe mich (zurück), |
| pārayiṣyā́mi tvéti | pārayiṣyā́mi tvā ͡ íti | (und) ich werde dich retten." |
| kásmān mā pārayiṣyasī́ty | kásmāt mā pārayiṣyasi ͡ íti | "Wovor willst du mich denn retten?" (sprach Manu). - |
| aughá imā́ḥ sárvāḥ prajā́ nirvoḍhā́ | augháḥ imā́ḥ sárvāḥ prajā́ḥ nirvoḍhā́ | "Eine Flut wird alle Geschöpfe hier forttragen; |
| tátas tvā pārayitā́smī́ti | tátaḥ tvā pārayitā́ ͡ asmi ͡ íti | davor werde ich dich retten." - |
| káthaṃ te bhṛ́tir íti :2: | kátham te bhṛ́tiḥ íti :2: | "Wie soll ich dich also zurückbringen?" (fragte Manu). |
| sá hovāca : | sá ha ͡ uvāca : | Der (Fisch) aber antwortete: |
| yā́vad vái kṣullakā́ bhávāmo | yā́vat vái kṣullakā́ḥ bhávāmaḥ | "Solange wir klein sind, |
| bahvī́ vái nas tā́van nāṣṭrā́ bhavaty utá | bahvī́ vái naḥ tā́vat nāṣṭrā́ bhavati utá | gibt es für uns große Gefahr: |
| mátsya evá mátsyaṃ gilati | mátsyaḥ evá mátsyam gilati | Fisch verschlingt nämlich Fisch. |
| kumbhyā́ṃ mā́gre bibharāsi | kumbhyā́m mā ͡ ágre bibharāsi | Zuerst sollst du mich (deshalb) in einen Topf geben. |
| sá yadā́ tā́m ativárdhā | sá yadā́ tā́m ativárdhā | Wenn ich diesem entwachsen bin, |
| átha karṣū́ṃ khātvā́ tásyāṃ mā bibharāsi | átha karṣū́m khātvā́ tásyām mā bibharāsi | dann sollst du ein Loch graben und mich dort hinein geben. |
| sá yadā́ (!) tā́m ativárdhā | sá yadā́ (!) tā́m ativárdhā | Wenn ich (auch) diesem entwachsen bin, |
| átha mā samudrám abhyávaharāsi | átha mā samudrám abhyávaharāsi | dann sollst du mich in das Meer hinabtragen. |
| tárhi vā́ atināṣṭró bhavitā́smī́ti :3: | tárhi vā́ atināṣṭráḥ bhavitā́ ͡ asmi ͡ íti :3: | So werde ich der Gefahr entkommen." |
| śáśvad dha jhaṣá āsa : | śáśvat ha jhaṣáḥ āsa : | Schnell wurde der Fisch nun ein großer jhaṣa |
| sá hí jyéṣṭhaṃ várdhaté | sá hí jyéṣṭham várdhate ͡ | (dieser wird nämlich am größten). |
| 'thetithī́m̐ sámāṃ tád aughá āgantā | átha ͡ itithī́m sámām tát augháḥ āgantā | Darauf (sprach der Fisch): "In einem bestimmten Jahr wird also die Flut kommen, |
| tán mā nā́vam upakálpyópāsāsai | tát mā nā́vam upakálpya ͡ úpāsāsai | dann sollst du ein Schiff herrichten und an mich denken; |
| sá aughá útthite nā́vam ā́padyāsai | sá aughé útthite nā́vam ā́padyāsai | wenn die Flut emporgestiegen ist, sollst du dich in das Schiff begeben, |
| tátas tvā pārayitā́smī́ti :4: | tátaḥ tvā pārayitā́ ͡ asmi ͡ íti :4: | und ich werde ich vor ihr retten." |
| tám eváṃ bhṛtvā́ samudrám abhyávajahāra : | tám evám bhṛtvā́ samudrám abhyávajahāra : | (Manu) trug ihn also zurück und brachte ihn ins Meer. |
| sá yatithī́ṃ tát sámāṃ parididéśa | sá yatithī́m tát sámām parididéśa | (Und) genau in dem Jahr, das er ihm angesagt hatte, |
| tatithī́m̐ sámām̐ nā́vam upakálpyopāsā́ṃ cakre | tatithī́m sámām nā́vam upakálpya ͡ upāsā́ṃ cakre | in diesem Jahr richtete er ein Schiff her und gedachte (des Fisches). |
| sá aughá útthite nā́vam ā́pede | sá aughé útthite nā́vam ā́pede | (Und) als die Flut emporstieg, begab er sich in das Schiff. |
| tám̐ sá mátsya upanyā́pupluve | tám sá mátsyaḥ upanyā́pupluve | (Und siehe da), der Fisch kam herbeigeschwommen, |
| tásya śṛ́ṅge nāváḥ pā́śaṃ prátimumoca | tásya śṛ́ṅge nāváḥ pā́śam prátimumoca | (und) er band das Tau des Schiffs an das Horn (des Fischs), |
| ténaitám úttaraṃ girím átidudrāva :5: | téna ͡ etám úttaraṃ girím átidudrāva :5: | (und) damit fuhr er hin bis zum nördlichen Gebirge. |
| sá hovāca : | sá ha ͡ uvāca : | (Da) sagte der (Fisch): |
| ápīparaṃ vái tvā | ápīparam vái tvā | "Nun habe ich dich also gerettet. |
| vṛkṣé nā́vaṃ prátibadhnīṣva | vṛkṣé nā́vam prátibadhnīṣva | Binde dein Schiff an einen Baum, |
| táṃ tú tvā mā́ giráu sántam udakám antáśchaitsīd | tám tú tvā mā́ giráu sántam udakám antáśchaitsīt | aber lasse dich nicht vom Wasser abschneiden, während du auf dem Berg bist, |
| yā́vad udakám̐ samavā́yāt | yā́vat udakám samavā́yāt | (sondern) im gleichen Maße, wie der Wasser(spiegel wieder) absinkt, |
| tā́vattāvad anvávasarpāsī́ti | tā́vattāvat anvávasarpāsi ͡ íti | in dem Maße fahre auch du mit hinab." |
| sá ha tā́vattāvad évānvávasasarpa | sá ha tā́vattāvat éva ͡ anvávasasarpa | (Manu) also ließ sich mit (dem Wasser) hinab. |
| tád ápy etád úttarasya girér mánor avasárpaṇam íty | tát ápi etát úttarasya giréḥ mánoḥ avasárpaṇam íti | Deshalb heißt dieser (Abhang) des nördlichen Gebirges "Manus Abstieg". |
| aughó ha tā́ḥ sárvāḥ prajā́ niruvāha_ | augháḥ ha tā́ḥ sárvāḥ prajā́ḥ niruvāha ͡ | Die Flut aber trug alle Geschöpfe dieser (Welt) fort, |
| ā́thehá mánur eváikaḥ páriśiśiṣe :6: | átha ͡ ihá mánuḥ evá ͡ ékaḥ páriśiśiṣe :6: | nur Manu allein blieb hier übrig. |