TITUS

Author: Rust. 

Šota Rustaveli

Text: Vepx. 

Vepxisṭq̇aosani

The Old Georgian Poem
on The Knight in The Panther's Skin


On the basis of the editions by
Aḳaḳi Šaniʒe (S),
Tbilisi 1975
and
A. Baramiʒe / Ḳ. Ḳeḳeliʒe / A. Šaniʒe (K),
Tbilisi 1957
edited by Jost Gippert and Vaxṭang Imnaišvili,
Frankfurt a/M, 31.1.1996;
TITUS version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 5.11.1997 / 13.10.1998 / 1.9.1999




Chapter: 1 
   დასაწყისი




Strophe: S1/K1 

Verse: a 
       რომელმან შექმნა სამყარო   ძალითა მით ძლიერითა,

Verse: b 
       ზეგარდმოთ არსნი სულითა   ყვნა ზეცით მონაბერითა,

Verse: c 
       ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა,   გვაქვს უთვალავი^ ფერითა,

Verse: d 
    და   მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე   სახითა მის მიერითა.


Strophe: S2/K2 

Verse: a 
       ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ   სახე ყოვლისა ტანისა,

Verse: b 
       შენ დამიფარე, ძლევა მეც   დათრგუნვად მე სატანისა,

Verse: c 
       მომეც მიჯნურთა სურვილი,   სიკვდიდმდე გასატანისა,

Verse: d 
    და   ცოდვათა შესუბუქება,   მუნ თანა წასატანისა.


Strophe: S3/K3 

Verse: a 
       ვის ჰშვენის, - ლომსა, - ხმარება   შუბისა, ფარ-შიმშერისა,

Verse: b 
       - მეფისა მზის @თამარისა,   ღაწვ-ბადახშ, თმა-გიშერისა, -

Verse: c 
       მას, არა ვიცი, შევჰკადრო   შესხმა ხოტბისა, შე-, რისა,

Verse: d 
    და   მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა   მირთმა ხამს მართ, მი-, შერისა.


Strophe: S4/K4 

Verse: a 
       @თამარს ვაქებდეთ მეფესა   სისხლისა ცრემლ-დათხეული,

Verse: b 
       ვთქვენი ქებანი ვისნი მე   არ-ავად გამორჩეული.

Verse: c 
       მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა   და კალმად მე ნა რხეული,

Verse: d 
    და   ვინცა ისმინოს, დაესვას   ლახვარი გულსა ხეული.


Strophe: S5/K5 

Verse: a 
       მიბრძანეს მათად საქებრად   თქმა ლექსებისა ტკბილისა,

Verse: b 
       ქება წარბთა და წამწამთა,   თმათა და ბაგე-კბილისა,

Verse: c 
       ბროლ-ბადახშისა თლილისა,   მის მიჯრით მიწყობილისა.

Verse: d 
    და   გასტეხს ქვასაცა მაგარსა   გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა.


Strophe: S6/K6 

Verse: a 
       აწ ენა მინდა გამოთქმად,   გული და ხელოვანება, -

Verse: b 
       ძალი მომეც და შეწევნა   შენგნით მაქვს, მივსცე გონება;

Verse: c 
       მით შევეწივნეთ @ტარიელს,   ტურფადცა უნდა ხსენება,

Verse: d 
    და   მათ სამთა გმირთა მნათობთა   სჭირს ერთმანერთის მონება.


Strophe: S7/K7 

Verse: a 
       მო, დავსხდეთ, @ტარიელისთვის   ცრემლი გვდის შეუშრობილი;

Verse: b 
       მისებრი მართ დაბადებით   ვინმცა ყოფილა შობილი!

Verse: c 
       დავჯე, @რუსთველმან გავლექსე,   მისთვის გულს ლახვარ-სობილი,

Verse: d 
    და   აქამდის ამბვად ნათქვამი,   აწ მარგალიტი წყობილი.


Strophe: S8/K8 

Verse: a 
       მე, @რუსთველი ხელობითა,   ვიქმ საქმესა ამა დარი:

Verse: b 
       ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა,   მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი;

Verse: c 
       დავუძლურდი, მიჯნურთათვის   კვლა წამალი არსით არი,

Verse: d 
    და   ანუ მომცეს განკურნება,   ანუ მიწა მე სამარი.


Strophe: S9/K9 

Verse: a 
       ესე ამბავი სპარსული,   ქართულად ნათარგმანები,

Verse: b 
       ვით მარგალიტი ობოლი,   ხელით-ხელ საგოგმანები,

Verse: c 
       ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი,   საქმე ვქმენ საჭოჭმანები,

Verse: d 
    და   ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს^   ლაღმან და ლამაზმან ნები.


Strophe: S10/K10 

Verse: a 
       თვალთა, მისგან უნათლოთა,   ენატრამცა ახლად ჩენა;

Verse: b 
       აჰა, გული გამიჯნურდა,   მიჰხვდომია ველთა რბენა!

Verse: c 
       მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის,   მისცეს სულთა ლხენა.

Verse: d 
    და   სამთა ფერთა საქებელთა   ლამის ლექსთა უნდა ვლენა.


Strophe: S11/K11 

Verse: a 
       რაცა ვის რა ბედმან მისცეს,   დასჯერდეს და მას უბნობდეს:

Verse: b 
       მუშა მიწყივ მუშაკობდეს,   მეომარი გულოვნობდეს;

Verse: c 
       კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა   უყვარდეს და გამოსცნობდეს,

Verse: d 
    და   არცა ვისგან დაიწუნოს,   არცა სხვასა უწუნობდეს.


Strophe: S12/K12 

Verse: a 
       შაირობა პირველადვე   სიბრძნისაა ერთი დარგი,

Verse: b 
       - საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი,   მსმენელთათვის დიდი მარგი,

Verse: c 
       კვლა აქაცა ეამების,   ვინცა ისმენს კაცი ვარგი;

Verse: d 
    და   გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის,   შაირია ამად კარგი.


Strophe: S13/K13 

Verse: a 
       ვითა ცხენსა შარა გრძელი და   გამოსცდის დიდი რბევა,

Verse: b 
       მობურთალსა - მოედანი,   მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა,

Verse: c 
       მართ აგრევე მელექსესა -   საუბართა ტკბილთა ფრქვევა.

Verse: d 
    და   რა მისჭირდეს საუბარი   და დაუწყოს ლექსმან ლევა,


Strophe: S14/K14 

Verse: a 
       მაშინღა ნახეთ მელექსე   და მისი მოშაირობა,

Verse: b 
       რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა,   დაუწყოს ლექსმან ძვირობა,

Verse: c 
       არ შეამოკლოს ქართული,   არა ქმნას სიტყვა-მცირობა,

Verse: d 
    და   ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა,   იხმაროს დიდი გმირობა.


Strophe: S15/K15 

Verse: a 
       მოშაირე არა ჰქვიან,   თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი;

Verse: b 
       თავი ყოლა ნუ ჰგონია   მელექსეთა კარგთა სწორი;

Verse: c 
       განაღა თქვას ერთი, ორი,   უმსგავსო და შორი-შორი,

Verse: d 
    და   მაგრა იტყვის: " ჩემი სჯობსო",   უცილობლობს ვითა ჯორი.


Strophe: S16/K16 

Verse: a 
       მეორე ლექსი ცოტაი,   ნაწილი მოშაირეთა,

Verse: b 
       არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა,   გულისა გასაგმირეთა,

Verse: c 
       ვამსგავსე მშვილდი ბედითი   ყმაწვილთა მონადირეთა:

Verse: d 
    და   დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს   ხოცა ნადირთა მცირეთა.


Strophe: S17/K17 

Verse: a 
       მესამე ლექსი კარგი არს   სანადიმოდ, სამღერელად,

Verse: b 
       სააშიკოდ, სალაღობოდ,   ამხანაგთა სათრეველად;

Verse: c 
       ჩვენ მათიცა გვეამების,   რაცა ოდენ თქვან ნათელად.

Verse: d 
    და   მოშაირე არა ჰქვიან,   ვერას იტყვის ვინცა გრძელად.


Strophe: S18/K18 

Verse: a 
       ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა   მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს,

Verse: b 
       ერთი უჩნდეს სამიჯნურო,   ერთსა ვისმე აშიკობდეს,

Verse: c 
       ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს,   მას აქებდეს, მას ამკობდეს,

Verse: d 
    და   მისგან კიდე ნურა უნდა,   მისთვის ენა მუსიკობდეს.


Strophe: S19/K19 

Verse: a 
       ჩემი აწ ცანით ყოველმან,   მას ვაქებ, ვინცა მიქია;

Verse: b 
       ესე მიჩს დიდად სახელად,   არ თავი გამიქიქია!

Verse: c 
       იგია ჩემი სიცოცხლე,   უწყალო ვითა ჯიქია;

Verse: d 
    და   მისი სახელი შეფარვით   ქვემორე მითქვამს, მიქია.


Strophe: S20/K20 

Verse: a 
       ვთქვა მიჯნურობა პირველი   და ტომი გვართა ზენათა,

Verse: b 
       ძნელად სათქმელი, საჭირო   გამოსაგები ენათა;

Verse: c 
       იგია საქმე საზეო,   მომცემი აღმაფრენათა;

Verse: d 
    და   ვინცა ეცდების, თმობამცა   ჰქონდა მრავალთა წყენათა.


Strophe: S21/K21 

Verse: a 
       მას ერთსა მიჯნურობასა   ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან,

Verse: b 
       ენა დაშვრების, მსმენლისა   ყურნიცა დავალდებიან;

Verse: c 
       ვთქვნე ხელობანი ქვენანი,   რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან;

Verse: d 
    და   მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ   არ სიძვენ, შორით ბნდებიან.


Strophe: S22/K22 

Verse: a 
       მიჯნური შმაგსა გვიქვიან   არაბულითა ენითა,

Verse: b 
       მით რომე შმაგობს მისისა   ვერ-მიხვდომისა წყენითა;

Verse: c 
       ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე,   დაშვრების აღმაფრენითა,

Verse: d 
    და   კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება   კეკლუცთა ზედა ფრფენითა.


Strophe: S23/K23 

Verse: a 
       მიჯნურსა თვალად სიტურფე   ჰმართებს მართ ვითა მზეობა,

Verse: b 
       სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე,   სიყმე და მოცალეობა,

Verse: c 
       ენა, გონება, დათმობა,   მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა.

Verse: d 
    და   ვისცა ეს სრულად არა სჭირს,   აკლია მიჯნურთ ზნეობა.


Strophe: S24/K24 

Verse: a 
       მიჯნურობა არის ტურფა,   საცოდნელად ძნელი გვარი;

Verse: b 
       მიჯნურობა სხვა რამეა,   არ სიძვისა დასადარი:

Verse: c 
       იგი სხვაა, სიძვა სხვაა,   შუა უზის დიდი ზღვარი,

Verse: d 
    და   ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა,   გესმას^ ჩემი ნაუბარი!


Strophe: S25/K25 

Verse: a 
       ხამს მიჯნური ხანიერი,   არ მეძავი, ბილწი, მრუში,

Verse: b 
       რა მოჰშორდეს მოყვარესა,   გაამრავლოს სულთქმა, უში,

Verse: c 
       გული ერთსა დააჯეროს,   კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში;

Verse: d 
    და   მძულს უგულო სიყვარული,   ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში.


Strophe: K26 

Verse: a 
       მას ცოცხალი ნუ ელევის,   რაცა პირველ შეუყვარდეს,

Verse: b 
       ნუცა ლხინსა აუზვავდეს,   ნუცა ჭირსა შეუზარდეს:

Verse: c 
       მისთვის დათმოს ყველაკაი,   მისთვის ველთა გამოვარდეს,

Verse: d 
    და   ნურა გაჰვა, სოფელიცა   მისი კერძი გარდაქარდეს


Strophe: S26/K27 

Verse: a 
       ამა საქმესა მიჯნური   ნუ უხმობს მიჯნურობასა:

Verse: b 
       დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა,   სთმობდეს გაყრისა თმობასა;

Verse: c 
       ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს,   ვაჟთა ყმაწვილობასა.

Verse: d 
    და   კარგი მიჯნური იგია,   ვინ იქმს სოფლისა თმობასა.


Strophe: S27/K28 

Verse: a 
       არს პირველი მიჯნურობა   არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა,

Verse: b 
       თავის-წინა იგონებდეს,   ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა,

Verse: c 
       შორით ბნედა, შორით კვდომა,   შორით დაგვა, შორით ალვა,

Verse: d 
    და   დათმოს^ წყრომა მოყვრისაგან,   მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა.


Strophe: S28/K29 

Verse: a 
       ხამს, თავისსა ხვაშიადსა   არვისთანა ამჟღავნებდეს,

Verse: b 
       არ ბედითად "ჰაჲ-ჰაჲ"-ს ზმიდეს,   მოყვარესა აყივნებდეს,

Verse: c 
       არსით აჩნდეს მიჯნურობა,   არასადა იფერებდეს,

Verse: d 
    და   მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს,   მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს.


Strophe: S29/K30 

Verse: a 
       მას უშმაგო ვით მიენდოს,   ვინ მოყვარე გაამჩივნოს?

Verse: b 
       ამის მეტი რამცა ირგო:   მას ავნოს და თვითცა ივნოს.

Verse: c 
       რათამე-ღა ასახელოს,   რა სიტყვითა მოაყივნოს?

Verse: d 
    და   რა ჰგავა^, თუ მოყვარესა   კაცმან გული არ ატკივნოს^!


Strophe: S30/K31 

Verse: a 
       მიკვირს, კაცი რად იფერებს   საყვარლისა სიყვარულსა:

Verse: b 
       ვინცა უყვარს, რად აყივნებს   მისთვის მკვდარი მისთვის წყლულსა?

Verse: c 
       თუ არ უყვარს, რად არა სძულს?   რად აყივნებს, რაც არ სძულსა?!

Verse: d 
    და   ავსა კაცსა ავი სიტყვა   ურჩევნია სულსა, გულსა.


Strophe: S31/K32 

Verse: a 
       თუ მოყვარე მოყვრისათვის   ტირს, ტირილსა ემართლების;

Verse: b 
       სიარული, მარტოობა ჰშვენის,   გაჭრად დაეთვლების; .

Verse: c 
       იგონებდეს, მისგან კიდე   ნურად ოდეს მოეცლების,

Verse: d 
    და   არ დააჩნდეს მიჯნურობა,   სჯობს, თუ კაცთა ეახლების.




Chapter: 2 
   ამბავი @როსტევან არაბთა მეფისა




Strophe: S32/K33 

Verse: a 
       იყო @არაბეთს @როსტევან,   მეფე ღმრთისაგან სვიანი,

Verse: b 
       მაღალი, უხვი, მდაბალი,   ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი,

Verse: c 
       მოსამართლე და მოწყალე,   მორჭმული, განგებიანი,

Verse: d 
    და   თვით მეომარი უებრო,   კვლა მოუბარი წყლიანი.


Strophe: S33/K34 

Verse: a 
       სხვა ძე არ ესვა მეფესა,   მართ ოდენ მარტო^ ასული,

Verse: b 
       სოფლისა მნათი მნათობი,   მზისაცა დასთა დასული;

Verse: c 
       მან მისთა მჭვრეტთა   წაუღის გული, გონება და სული,

Verse: d 
    და   ბრძენი ხამს მისად მაქებრად   და ენა ბევრად ასული.


Strophe: S34/K35 

Verse: a 
       მისი სახელი - თინათინ,   არს ესე საცოდნარია!

Verse: b 
       რა გაიზარდა, გაივსო,   მზე მისგან საწუნარია.

Verse: c 
       მეფემან იხმნა^ ვაზირნი,   თვით ზის ლაღი და წყნარია,

Verse: d 
    და   გვერდსა დაისხნა, დაუწყო   მათ ამო საუბნარია.


Strophe: S35/K356 

Verse: a 
       უბრძანა: "გკითხავ საქმესა,   ერთგან სასაუბნაროსა:

Verse: b 
       რა ვარდმან მისი ყვავილი   გაახმოს, დაამჭნაროსა,

Verse: c 
       იგი წახდების, სხვა მოვა   ტურფასა საბაღნაროსა;

Verse: d 
    და   მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსჭვრეტთ   ღამესა ჩვენ უმთვაროსა^.


Strophe: S36/K37 

Verse: a 
       მე გარდასრულვარ, სიბერე   მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია,

Verse: b 
       დღეს არა, ხვალე მოვკვდები,   სოფელი ასრე მქმნელია;

Verse: c 
       რაღაა იგი სინათლე,   რასაცა ახლავს ბნელია?!

Verse: d 
    და   ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ,   ვისგან მზე საწუნელია."


Strophe: S37/K38 

Verse: a 
       ვაზირთა ჰკადრეს: "მეფეო,   რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა?

Verse: b 
       ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა   გვმართებს მისივე ჯერობა:

Verse: c 
       მისივე ჰმეტობს ყოველსა   სული და ტურფა ფერობა.

Verse: d 
    და   მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან   ვითამცა ჰკადრა მტერობა?!


Strophe: S38/K39 

Verse: a 
       "მაგას ნუ ჰბრძანებთ, მეფეო,   ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია,

Verse: b 
       თქვენი თათბირი ავიცა   სხვისა კარგისა მჯობია;

Verse: c 
       ხმდა განაღამცა საქმნელად,   რაცა თქვენ გულსა გლმობია:

Verse: d 
    და   სჯობს და მას მიეც მეფობა,   ვისგან მზე შენაფლობია.


Strophe: S39/K40 

Verse: a 
       თუცა ქალია, ხელმწიფედ   მართ ღმრთისა დანაბადია;

Verse: b 
       არ გათნევთ, იცის მეფობა,   უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია;

Verse: c 
       შუქთა მისთაებრ საქმეცა   მისი მზებრ განაცხადია.

Verse: d 
    და   ლეკვი ლომისა სწორია,   ძუ იყოს, თუნდა ხვადია".


Strophe: S40/K41 

Verse: a 
       @ავთანდილ იყო სპასპეტი,   ძე ამირ-სპასალარისა,

Verse: b 
       საროსა მჯობი ნაზარდი,   მსგავსი მზისა და მთვარისა,

Verse: c 
       ჯერთ უწვერული, სადარო   ბროლ-მინა საცნობარისა;

Verse: d 
    და   მას თინათინის შვენება   ჰკლვიდის წამწამთა ჯარისა.


Strophe: S41/K42 

Verse: a 
       გულსა მისსა მიჯნურობა   მისი ჰქონდა დამალულად; .

Verse: b 
       რა მოჰშორდის, ვერ-მჭვრეტელმან   ვარდი შექმნის ფერ-ნაკლულად;

Verse: c 
       ნახის, ცეცხლი გაუახლდის,   წყლული გახდის უფრო წყლულად.

Verse: d 
    და   საბრალოა სიყვარული,   კაცსა შეიქმს გულ-მოკლულად!


Strophe: S42/K43 

Verse: a 
       რა მეფედ დასმა მეფემან   ბრძანა მისისა ქალისა,

Verse: b 
       @ავთანდილს მიჰხვდა სიამე,   ვსება სჭირს მის სოქ-ალისა;

Verse: c 
       თქვა: "ზედას-ზედა მომხვდების   ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა,

Verse: d 
    და   ნუთუ მით ვპოვო წამალი   მე ჩემი, ფერ-გამქრქალისა!


Strophe: S43/K44 

Verse: a 
       @არაბეთს გასცა ბრძანება   დიდმან არაბთა მფლობელმან:

Verse: b 
       "თინათინ ჩემი ხელმწიფედ   დავსვი მე, მისმან მშობელმან,

Verse: c 
       მან განანათლნეს ყოველნი,   ვით მზემან მანათობელმან^.

Verse: d 
    და   მოდით და ნახეთ ყოველმან,   შემსხმელმან, შემამკობელმან!


Strophe: S44/K45 

Verse: a 
       მოვიდეს სრულნი არაბნი,   ჯარი განმრავლდა ხასისა:

Verse: b 
       @ავთანდილ პირ-მზე, სპასპეტი   ლაშქრისა ბევრ-ათასისა,

Verse: c 
       ვაზირი @სოგრატ, მოახლე   მეფისა დასთა დასისა;

Verse: d 
    და   მათ რომე დადგეს საჯდომი,   თქვეს: "უთქმელია ფასისა!"


Strophe: S45/K46 

Verse: a 
       თინათინ მიჰყავს მამასა   პირითა მით ნათელითა,

Verse: b 
       დასვა და თავსა გვირგვინი   დასდგა თავისა ხელითა,

Verse: c 
       მისცა სკიპტრა და შემოსა   მეფეთა სამოსელითა.

Verse: d 
    და   ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა   ცნობითა ბრძნად მხედველითა.


Strophe: S46/K47 

Verse: a 
       უკუდგეს და თაყვანის-სცეს   მეფემან და მისთა სპათა,

Verse: b 
       დალოცეს და მეფედ დასვეს,   ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა,

Verse: c 
       ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი   დაატკბობდეს მათთა ხმათა.

Verse: d 
    და   ქალი ტირს და ცრემლთა აფრქვევს,   ჰხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა.


Strophe: S47/K48 

Verse: a 
       მამისა ტახტსა საჯდომად^   თავი არ ეღირსებოდა,

Verse: b 
       ამად ტირს, ბაღი ვარდისა   ცრემლითა აივსებოდა;

Verse: c 
       მეფე სწვრთის: "მამა ყოველი   ძისაგან ითავსებოდა,

Verse: d 
    და   ამისად ქმნამდის დამწველი   ცეცხლი არ დამევსებოდა".


Strophe: S48/K49 

Verse: a 
       უბრძანა: "ნუ სტირ, ასულო,   ისმინე ჩემი თხრობილი:

Verse: b 
       დღეს შენ ხარ მეფე @არაბეთს,   ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი,

Verse: c 
       აქათგან ესე სამეფო   შენია მართ მონდობილი.

Verse: d 
    და   ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა,   იყავ წყნარი და ცნობილი!


Strophe: S49/K50 

Verse: a 
       ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან   მზე სწორად მოეფინების,

Verse: b 
       დიდთა და წვრილთა წყალობა   შენმცა ნუ მოგეწყინების!

Verse: c 
       უხვი ახსნილსა დააბამს,   იგი თვით ების, ვინ ების.

Verse: d 
    და   უხვად გასცემდი, ზღვათაცა   შესდის და გაედინების.


Strophe: S50/K51 

Verse: a 
       მეფეთა შიგან სიუხვე,   ვით ედემს ალვა, რგულია;

Verse: b 
       უხვსა ჰმორჩილობს ყოველი,   იგიცა, ვინ ორგულია;

Verse: c 
       სმა-ჭამა - დიდად შესარგი,   დება რა სავარგულია?!

Verse: d 
    და   რასაცა გასცემ, შენია;    რას^ არა, დაკარგულია!"


Strophe: S51/K52 

Verse: a 
       ამა მამისა სწავლასა   ქალი ბრძნად მოისმინებდა,

Verse: b 
       ყურსა უპყრობდა, ისმენდა,   წვრთასა არ მოიწყინებდა;

Verse: c 
       მეფე სმასა და მღერასა   იქმს, მეტად მოილხინებდა;

Verse: d 
    და   თინათინ მზესა სწუნობდა,   მაგრა მზე თინათინებდა.


Strophe: S52/K53 

Verse: a 
       მოიხმო მისი გამზრდელი,   ერთგული, ნაერთგულევი,

Verse: b 
       უბრძანა: "ჩემი საჭურჭლე,   შენგან დანაბეჭდულევი,

Verse: c 
       მომართვი ჩემი ყველაი,   ჩემი ნაუფლისწულევი".

Verse: d 
    და   მოართვეს, გასცა უზომო,   უანგარიშო, ულევი.


Strophe: S53/K54 

Verse: a 
       მას დღე გასცემს ყველაკასა   სივაჟისა მოგებულსა,

Verse: b 
       რომე სრულად ამოაგებს   მცირესა და დიდებულსა.

Verse: c 
       მერმე ბრძანა: "ვიქმ საქმესა,   მამისაგან სწავლებულსა,

Verse: d 
    და   ჩემსა ნუვინ ნუ დაჰმალავთ   საჭურჭლესა დადებულსა".


Strophe: S54/K55 

Verse: a 
       უბრძანა: "წადით, გახსენით,   რაცა სად საჭურჭლენია!

Verse: b 
       ამილახორო, მოასხი   რემა, ჯოგი და ცხენია!"

Verse: c 
       მოიღეს.გასცა უზომო,   სიუხვე არ მოსწყენია.

Verse: d 
    და   ლარსა ჰხვეტდიან ლაშქარნი,   მართ ვითა მეკობრენია.


Strophe: S55/K56 

Verse: a 
       ალაფობდეს საჭურჭლესა   მისსა, ვითა ნათურქალსა,

Verse: b 
       მას ტაიჭსა არაბულსა,   ქვე-ნაბამსა, ნასუქალსა;

Verse: c 
       რომე ჰგვანდა სიუხვითა   ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა,

Verse: d 
    და   არ დაარჩენს ცალიერსა   არ ყმასა და არცა ქალსა.


Strophe: S56/K57 

Verse: a 
       დღე ერთ გარდახდა.პურობა,   სმა-ჭამა იყო, ხილობა,

Verse: b 
       ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა   მუნ დიდი შემოყრილობა.

Verse: c 
       მეფემან თავი დაჰკიდა   და ჰქონდა დაღრეჯილობა.

Verse: d 
    და   "ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?"   - შექმნეს ამისი ცილობა.


Strophe: S57/K58 

Verse: a 
       თავსა ზის პირ-მზე @ავთანდილ,   მჭვრეტთაგან მოსანდომია,

Verse: b 
       სპათა სპასპეტი, ჩაუქი,   ვითა ვეფხი და ლომია;

Verse: c 
       ვაზირი ბერი @სოგრატი   თვით მას თანავე მჯდომია.

Verse: d 
    და   თქვეს, თუ: "რა უმძიმს მეფესა,   ანუ რად ფერი ჰკრთომია?"

Verse: e 
       


Strophe: S58/K59 

Verse: a 
       თქვეს, თუ: "მეფე ცუდსა რასმე   გონებასა ჩავარდნილა,

Verse: b 
       თვარა აქა სამძიმარი   მათი ყოლა არა ქმნილა".

Verse: c 
       @ავთანდილ თქვა: "სოგრატ, ვჰკითხოთ,   გვითხრას, რადმცა შეგვეცილა?

Verse: d 
    და   ვჰკადროთ რამე სალაღობო,   რასათვისმცა გაგვაწბილა?"


Strophe: S59/K60 

Verse: a 
       ადგეს @სოგრატ და @ავთანდილ   ტანითა მით კენარითა,

Verse: b 
       თვითო აივსეს ჭიქები,   მივლენ ქცევითა წყნარითა,

Verse: c 
       წინა მიუსხდეს მუხლ-მოყრით,   პირითა მოცინარითა.

Verse: d 
    და   ვაზირი ლაღობს ენითა,   წყლიანად მოუბნარითა:


Strophe: S60/K61 

Verse: a 
       "დაგიღრეჯია, მეფეო,   აღარ გიცინის პირიო.

Verse: b 
       მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე   თქვენი მძიმე და ძვირიო,

Verse: c 
       ყველასა გასცემს ასული   თქვენი საბოძვარ-ხშირიო;

Verse: d 
    და   ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი!   თავსა რად უგდე ჭირიო?"


Strophe: S61/K62 

Verse: a 
       რა მეფემან მოისმინა,   გაცინებით შემოჰხედნა,

Verse: b 
       გაუკვირდა: ვით მკადრაო,   ან სიტყვანი ვით გაბედნა?!

Verse: c 
       "კარგი ჰქმენო, - დაუმადლა,   ბრძანებანი უიმედნა, -

Verse: d 
    და   ჩემი ზრახვა სიძუნწისა,   ტყუის, ვინცა დაიყბედნა.


Strophe: S62/K63 

Verse: a 
       ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო,   ესეა, რომე მწყენია:

Verse: b 
       სიბერე მახლავს, დავლიენ   სიყმაწვილისა დღენია,

Verse: c 
       კაცი არ არის, სითგანცა   საბრძანებელი ჩვენია,

Verse: d 
    და   რომე მას ჩემგან ესწავლნენ   სამამაცონი ზნენია.


Strophe: S63/K64 

Verse: a 
       ერთაი მიზის ასული,   ნაზარდი სათუთობითა;

Verse: b 
       ღმერთმან არ მომცა ყმა-შვილი,   - ვარ საწუთროსა თმობითა, -

Verse: c 
       ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად,   ანუ კვლა ბურთაობითა^;

Verse: d 
    და   ცოტასა შემწევს @ავთანდილ   ჩემგანვე ნაზარდობითა"


Strophe: S64/K65 

Verse: a 
       ყმა მეფისა ბრძანებასა   ლაღი წყნარად მოისმენდა,

Verse: b 
       თავ-მოდრეკით გაიღიმნა,   გაცინება დაუშვენდა,

Verse: c 
       თეთრთა კბილთათ ^ გამომკრთალსა   შუქსა ველთა მოაფენდა.

Verse: d 
    და   მეფე ჰკითხავს: "რას იცინი,   ანუ ჩემგან რას შეგრცხვენდა?'


Strophe: S65/K66 

Verse: a 
       კვლა უბრძანა: "თავსა ჩემსა,   რას იცინი, რად დამგმეო?"

Verse: b 
       ყმამან ჰკადრა: "მოგახსენებ   და ფარმანი მიბოძეო,

Verse: c 
       რაცა გკადრო, არ გეწყინოს,   არ გაჰრისხდე, არ გასწყრეო,

Verse: d 
    და   არ გამხადო კადნიერად,   არ ამიკლო ამაზეო^."


Strophe: S66/K67 

Verse: a 
       უბრძანა: "რადმცა ვიწყინე   თქმა შენგან საწყინარისა!"

Verse: b 
       ფიცა მზე თინათინისი,   მის მზისა მოწუნარისა.

Verse: c 
       @ავთანდილ იტყვის: "დავიწყო   კადრება საუბნარისა:

Verse: d 
    და   ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა,   თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა.


Strophe: S67/K68 

Verse: a 
       მიწაცა თქვენი @ავთანდილ   თქვენს წინა მშვილდოსანია;

Verse: b 
       ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ   მოწმად თქვენნივე სპანია;

Verse: c 
       მოასპარეზედ ვინ მგავსო?   - ცუდნიღა უკუთქმანია.

Verse: d 
    და   გარდამწყვედელი მისიცა   ბურთი და მოედანია!"


Strophe: S68/K69 

Verse: a 
       -"მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა   მაგისა დაცილებასა.

Verse: b 
       ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქმო   შედრეკილობა-კლებასა,

Verse: c 
       კარგთა კაცთასა ვიქმოდეთ   მოწმად ჩვენ თანა ხლებასა,

Verse: d 
    და   მერმე გამოჩნდეს მოედანს,   ვისძი უთხრობდენ ქებასა!"


Strophe: S69/K70 

Verse: a 
       @ავთანდილცა დაჰმორჩილდა,   საუბარი გარდასწყვიდეს,

Verse: b 
       იცინოდეს, ყმაწვილობდეს,   საყვარლად და კარგად ზმიდეს,

Verse: c 
       ნაძლევიცა გააჩინეს,   ამა პირსა დაასკვნიდეს:

Verse: d 
    და   "ვინცა იყოს უარესი,   თავ-შიშველი სამ დღე ვლიდეს!"


Strophe: S70/K71 

Verse: a 
       კვლა ბრძანა: "მონა თორმეტი   შევსხათ ჩვენ თანა მარებლად,

Verse: b 
       თორმეტი ჩემად ისრისა   მომრთმევლად, მოსახმარებლად, -

Verse: c 
       ერთაი შენი @შერმადინ   არს მათად დასადარებლად, -

Verse: d 
    და   ნასროლ-ნაკრავსა სთვალვიდენ   უტყუვრად, მიუმცდარებლად".


Strophe: S71/K72 

Verse: a 
       მონადირეთა უბრძანა:   "მინდორნი მოიარენით,

Verse: b 
       დასცევით ჯოგი ნადირთა^,   თავნი ამისთვის არენით".

Verse: c 
       ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს:   "მოდით და მოიჯარენით".

Verse: d 
    და   გაყარეს სმა და ნადიმი.   მუნ ამოდ გავიხარენით.




Chapter: 3 
   @როსტევან მეფისაგან და @ავთანდილისაგან ნადირობა




Strophe: S72/K73 

Verse: a 
       დილასა ადრე მოვიდა   იგი ნაზარდი სოსანი,

Verse: b 
       ძოწეულითა მოსილი,   პირად ბროლ-ბადახშოსანი,

Verse: c 
       პირ-ოქრო რიდე ეხვია,   შვენოდა ქარქაშოსანი,

Verse: d 
    და   მეფესა გასლვად აწვევდა,   მოდგა თეთრ-ტაიჭოსანი.


Strophe: S73/K74 

Verse: a 
       შეეკაზმა მეფე, შეჯდა,   ნადირობას^ გამოვიდეს;

Verse: b 
       მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს,   ალყად გარე შემოჰკრვიდეს;

Verse: c 
       ზეიმი და ზარი იყო,   სპანი ველთა დაჰფარვიდეს,

Verse: d 
    და   ნაძლევისა მათისათვის   ისროდეს და ერთგან სრვიდეს.


Strophe: S74/K75 

Verse: a 
       უბრძანა^: მონა თორმეტი   მოდით, ჩვენთანა ვლიდითა,

Verse: b 
       მშვილდსა ფიცხელსა   მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა,

Verse: c 
       ნაკრავსა შეადარებდით,   ნასროლსა დასთვალვიდითა!'

Verse: d 
    და   დაიწყო მოსლვა ნადირმან   ყოვლთა მინდორთა კიდითა.


Strophe: S75/K76 

Verse: a 
       მოვიდა ჯოგი ნადირთა   ანგარიშ-მიუწვდომელი:

Verse: b 
       ირემი, თხა და კანჯარი   ქურციკი მაღლად მხლტომელი.

Verse: c 
       მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს,   ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი!

Verse: d 
    და   აჰა მშვილდი და ისარი   და მკლავი დაუშრომელი!


Strophe: S76/K77 

Verse: a 
       ცხენთა მათთა ნატერფალნი   მზესა შუქთა წაუხმიდეს,

Verse: b 
       მიჰხოცდეს და მიისროდეს,   მინდორს სისხლთა მიასხმიდეს,

Verse: c 
       რა ისარი დაელივის,   მონანი-ყე მოართმიდეს^.

Verse: d 
    და   მხეცნი, მათგან დაკოდილნი,   წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს.


Strophe: S77/K78 

Verse: a 
       იგი ველი გაირბინეს,   ჯოგი წინა შემოისხეს,

Verse: b 
       დახოცეს და ამოწყვიდეს,   ცათა ღმერთი შეარისხეს,

Verse: c 
       ველნი წითლად შეეღებნეს,   ნადირთაგან სისხლი ისხეს.

Verse: d 
    და   @ავთანდილის შემხედველთა:   "ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს".


Strophe: S78/K79 

Verse: a 
       იგი მინდორი დალიეს,   მართ მათგან განარბენია,

Verse: b 
       მინდორსა იქით წყალი დის   და წყლისა პირსა კლდენია.

Verse: c 
       ნადირნი ტყესა შეესწრნეს,   სადა ვერა რბის ცხენია.

Verse: d 
    და   იგი მაშვრალნი ორნივე   მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია.


Strophe: S79/K80 

Verse: a 
       ერთმანერთსა, თუ: "მე გჯობო",   სიცილით ეუბნებოდეს,

Verse: b 
       ამხანაგობდეს, ლაღობდეს,   იქით და აქათ დგებოდეს.

Verse: c 
       მერმე მოვიდეს მონანი,   რომელნი უკან ჰყვებოდეს,

Verse: d 
    და   უბრძანა: "თქვითო მართალი,   ჩვენ თქვენგან არ გვეთნებოდეს^".


Strophe: S80/K81 

Verse: a 
       მონათა ჰკადრეს: "მართალსა   გკადრებთ და ნუ გემცთარებით;

Verse: b 
       მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით   შენსა მაგისა დარებით,

Verse: c 
       აწვეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ,   - ვერათ ვერ მოგეხმარებით, -

Verse: d 
    და   ვისგან ნაკრავნი გვინახვან   მხეცნი ვერ წაღმა წარებით.


Strophe: S81/K82 

Verse: a 
       ორთავე ერთგან მოკლული   ყველაი ასჯერ ოცია,

Verse: b 
       მაგრა @ავთანდილს ოცითა   უფროსი დაუხოცია:

Verse: c 
       არ დასცთომია ერთიცა,   რაც ოდენ შეუტყოცია,

Verse: d 
    და   თქვენი მრავალი მიწითა   დასვრილი დაგვიხოცია".


Strophe: S82/K83 

Verse: a 
       მეფესა ესე ამბავი უჩს,   ვითა მღერა ნარდისა,

Verse: b 
       უხარის ეგრე სიკეთე   მისისა განაზარდისა,

Verse: c 
       აქვს მიჯნურობა ამისი,   ვითა ბულბულსა ვარდისა,

Verse: d 
    და   სიცილით ლაღობს, მიეცა   გულით ამოსლვა დარდისა.


Strophe: S83/K84 

Verse: a 
       იგი ორნივე საგრილად   გარდახდეს ძირსა ხეთასა.

Verse: b 
       ლაშქართა შექმნეს მოდენა,   მოდგეს უფროსნი ბზეთასა.

Verse: c 
       ახლოს უთქს მონა თორმეტი,   უმხნესი სხვათა მხნეთასა.

Verse: d 
    და   თამაშობდეს და უჭვრეტდეს   წყალსა და პირსა ტყეთასა.




Chapter: 4 
   ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა




Strophe: S84/K85 

Verse: a 
       ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე   ჯდა მტირალი წყლისა პირსა,

Verse: b 
       შავი ცხენი სადავითა   ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა,

Verse: c 
       ხშირად ესხა მარგალიტი   ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა.

Verse: d 
    და   ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა,   გულსა მდუღრად ანატირსა.


Strophe: S85/K86 

Verse: a 
       მას ტანსა კაბა ემოსა,   გარე-თმა ვეფხის ტყავისა,

Verse: b 
       ვეფხის ტყავისა ქუდივე   იყო სარქმელი თავისა,

Verse: c 
       ხელთა ნაჭედი მათრახი   ჰქონდა უსხოსი მკლავისა;

Verse: d 
    და   ნახეს და ნახვა მოუნდა   უცხოსა სანახავისა.


Strophe: S86/K87 

Verse: a 
       წავიდა მონა საუბრად   მის ყმისა გულ-მდუღარისად,

Verse: b 
       თავ-ჩამოგდებით მტირლისა^,   არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, -

Verse: c 
       მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა,   ჰგია გიშრისა ღარი სად, -

Verse: d 
    და   ახლოს მივიდა, მოსცალდა   სიტყვისა თქმად აღარისად.


Strophe: S87/K88 

Verse: a 
       ვერა ჰკადრა საუბარი,   მონა მეტად შეუზარდა,

Verse: b 
       დიდხანს უჭვრეტს გაკვირვებით,   თუცა გული უმაგარდა;

Verse: c 
       მოახსენა: "გიბრძანებსო",   ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა.

Verse: d 
    და   იგი ტირს და არა ესმის   მისგან, გაუუმეცარდა.


Strophe: S88/K89 

Verse: a 
       მის მონისა არა ესმა   სიტყვა, არცა ნაუბარი,

Verse: b 
       მათ ლაშქართა ზახილისა   იყო ერთობ უგრძნობარი,

Verse: c 
       უცხოდ რამე ამოსკვნოდა^   გული ცეცხლთა ნადებარი,

Verse: d 
    და   ცრემლსა სისხლი ერეოდა,   გასდის, ვითა ნაგუბარი.


Strophe: S89/K90 

Verse: a 
       სხვაგან ქნის მისი გონება,   მისმან თავისა წონამან!

Verse: b 
       ესე მეფისა ბრძანება   ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან.

Verse: c 
       არცა დააგდო ტირილი,   არცა რა გაიგონა მან,

Verse: d 
    და   არცა გახლიჩა ბაგეთათ^   თავი ვარდისა კონამან.


Strophe: S90/K91 

Verse: a 
       რა პასუხი არა გასცა,   მონა გარე შემობრუნდა,

Verse: b 
       @როსტანს ჰკადრა: "შემიტყვია,   იმას თქვენი არა უნდა;

Verse: c 
       თვალნი მზეებრ გამირეტდეს,   გული მეტად შემიძრწუნდა,

Verse: d 
    და   ვერ ვასმინე საუბარი,    მით დავყოვნე ხანი მუნ, და-".


Strophe: S91/K92 

Verse: a 
       მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა,   გული უც მისთვის მწყრომარე;

Verse: b 
       გაგზავნა მონა თორმეტი   მისი წინაშე მდგომარე,

Verse: c 
       უბრძანა: "ხელთა აიღეთ   აბჯარი თქვენ საომარე,

Verse: d 
    და   მიდით და აქა მომგვარეთ,   ვინ არის იქი მჯდომარე".


Strophe: S92/K93 

Verse: a 
       მონანი მიდგეს, მივიდეს,   გახდა აბჯრისა ჩხარია;

Verse: b 
       მაშინღა შეკრთა იგი ყმა,   ტირს მეტად გულ-მდუღარია,

Verse: c 
       თვალნი მოარნა ყოველგან^,   ნახა ლაშქართა ჯარია,

Verse: d 
    და   ერთხელ ესე თქვა: "ვაჲ მეო",   სხვად არას მოუბარია^.


Strophe: S93/K94 

Verse: a 
       თვალთა ხელი უკუივლო,   ცრემლნი ცხელნი მოიწურნა,

Verse: b 
       ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა,   მკლავნი გაიმამაცურნა,

Verse: c 
       ცხენსა შეჯდა, - მონათამცა   საუბარნი რად იყურნა!-

Verse: d 
    და   სხვასა მხარსა გაემართა,   მათი ჭირი არ განკურნა.


Strophe: S94/K95 

Verse: a 
       მონათა ხელი გამართეს   მის ყმისა შესაპყრობელად.

Verse: b 
       მან, გლახ, იგინი^ დახადნა   მტერთაცა საწყალობელად:

Verse: c 
       ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა   თავსა ხელ-აუპყრობელად,

Verse: d 
    და   ზოგსა გადაჰკრის მათრახი   ქვე მკრდამდის გასაპობელად.


Strophe: S95/K96 

Verse: a 
       მეფე გაწყრა, გაგულისდა,   ლაშქარნიცა შეუზახნა;

Verse: b 
       მან მდევართა მიწევნამდის   არ უჭვრიტნა, არცა ნახნა,

Verse: c 
       რაზომნიცა მიეწივნეს,   ყოვლნი მკვდართა დაასახნა,

Verse: d 
    და   კაცი კაცსა შემოსტყორცა,   @როსტან ამად ივაგლახნა.


Strophe: S96/K97 

Verse: a 
       შესხდეს მეფე და @ავთანდილ   მის ყმისა მისაწეველად.

Verse: b 
       იგი ლაღი და უკადრი   მივა ტანისა მრხეველად,

Verse: c 
       ტაიჭი მიუქს მერანსა,   მიეფინების მზე ველად,

Verse: d 
    და   შეიგნა მისლვა მეფისა   მისად უკანა მდეველად.


Strophe: S97/K98 

Verse: a 
       რა ცნა, მეფე მოვიდაო,   ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა.

Verse: b 
       მასვე წამსა დაიკარგა,   არ უნახავს თვალსა ჩვენსა,

Verse: c 
       ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა   ანუ ზეცად ანაფრენსა;

Verse: d 
    და   ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს   კვალსა მისგან წანარბენსა.


Strophe: S98/K99 

Verse: a 
       კვალი ძებნეს და უკვირდა   ვერ-პოვნა ნაკვალევისა,

Verse: b 
       აგრე კვალ-წმიდად წარხდომა   კაცისა, ვითა დევისა;

Verse: c 
       ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს,   სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა.

Verse: d 
    და   მეფემან ბრძანა: "ვნახეო   მიზეზი ლხინთა ლევისა".


Strophe: S99/K100 

Verse: a 
       ბრძანა: "ღმერთსა მოეწყინა   აქანამდის^ ჩემი შვება,

Verse: b 
       ამად მიყო სიმწარითა   სიამისა დანავღლება,

Verse: c 
       სიკვდილამდის დამაწყლულა,   ვერვის ძალ-უც განკურნება.

Verse: d 
    და   მასვე მადლი! ესე იყო   წადილი და მისი ნება".


Strophe: S100/K101 

Verse: a 
       ესე თქვა და შემობრუნდა,   დაღრეჯილი წამოვიდა,

Verse: b 
       არცა ჰკრაღა ასპარეზსა,   ვამი ვამსა მოურთვიდა;

Verse: c 
       ყველაკაი მოიშალა,   სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა;

Verse: d 
    და   ზოგთა თქვეს, თუ: "მართალია",   ზოგი: "ღმერთო!", უზრახვიდა.


Strophe: S101/K102 

Verse: a 
       მეფე საწოლს შემოვიდა   სევდიანი, დაღრეჯილი;

Verse: b 
       მისგან კიდე არვინ შეჰყვა,   @ავთანდილ უჩს ვითა შვილი.

Verse: c 
       ყველაკაი გაიყარა,   ჯალაბი ჩანს არ-დაჯრილი.

Verse: d 
    და   გაბედითდა სიხარული,   ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი.


Strophe: S102/K103 

Verse: a 
       @თინათინს ესმა მამისა   ეგეთი დაღრეჯილობა,

Verse: b 
       ადგა და კარსა მივიდა,   -ჰქონდა მზისაცა ცილობა, -

Verse: c 
       მოლარე იხმო^, უბრძანა:   "ძილია თუ ღვიძილობა^?"

Verse: d 
    და   მან მოახსენა: "დაღრეჯით   ზის, სჭირსო ფერ-შეცვლილობა.


Strophe: S103/K104 

Verse: a 
       ერთაი ახლავს @ავთანდილ,   წინაშე უზის სკამითა;

Verse: b 
       უცხო ყმა ვინმე უნახავს,   ასრე დაღრეჯით ამით-ა,

Verse: c 
       @თინათინ ბრძანა: "აწ წავალ,   შესლვა არ ჩემგან ჟამითა

Verse: d 
    და   მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო   აქა ერთითა წამითა".


Strophe: S104/K105 

Verse: a 
       ხანი გამოხდა, იკითხა:   "ნეტარ, რასა იქმს ქალიო,

Verse: b 
       ჩემი ლხინი და ჯავარი,   ჩემი სოფლისა წყალიო?"

Verse: c 
       მოლარე ჰკადრებს: "მოვიდა   აწყაღა ფერ-ნამკრთალიო,

Verse: d 
    და   დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა   წინაშე მომავალიო'.


Strophe: S105/K106 

Verse: a 
       უბრძანა, თუ: "წადი, უხმე!   უმისობა ვით გავსძლეო?

Verse: b 
       მოახსენე: "რად დაჰბრუნდი   შენ, მამისა სიცოცხლეო?

Verse: c 
       მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე,   გულსა წყლულსა მეწამლეო,

Verse: d 
    და   გითხრა ჩემი სამიზეზო,   მე თუ ლხინთა რად დავლეო".


Strophe: S106/K107 

Verse: a 
       @თინათინ ადგა, მივიდა,   მიჰყვა მამისა ნებასა,

Verse: b 
       უგავს პირისა სინათლე   მთვარისა მოვანებასა.

Verse: c 
       მამამან გვერდსა დაისვა,   აკოცა ნება-ნებასა,

Verse: d 
    და   უბრძანა: "მახლავ რად არა,   რად მელი მოყვანებასა?"


Strophe: S107/K108 

Verse: a 
       ქალმან ჰკადრა: "ხელმწიფეო,   დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს,

Verse: b 
       ვინმცა გნახა კადნიერად,   რაზომ გინდა ამაყობდეს!

Verse: c 
       თქვენნი აგრე დაღრეჯანი   მნათობთაცა დაამხობდეს!

Verse: d 
    და   კაცმან საქმე მოიგვაროს,   ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს".


Strophe: S108/K109 

Verse: a 
       უბრძანა: "შვილო, რაზომცა   მჭირს საქმე სავაგლახია,

Verse: b 
       შენი ჭვრეტა და სიახლე   ლხინადვე დამისახია,

Verse: c 
       მომქარვებელი სევდისა,   მართ ვითა მუფარახია.

Verse: d 
    და   ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო,   ჩემი სულთქვმა და ახია.


Strophe: S109/K110 

Verse: a 
       "უცხოსა და საკვირველსა   ყმასა რასმე გარდვეკიდე,

Verse: b 
       მისმან შუქმან გაანათლა   სამყარო და ხმელთა კიდე.

Verse: c 
       რა უმძიმდა, არ ვიცოდი,   ან ტიროდა ვისთვის კიდე;

Verse: d 
    და   ჩემად ნახვად არ მოვიდა,   გავგულისდი, წავეკიდე.


Strophe: S110/K111 

Verse: a 
       "მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა,   თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა.

Verse: b 
       შესაპყრობლად შევუზახენ,   სპანი სრულად დამიხოცნა,

Verse: c 
       ვითა ეშმა დამეკარგა,   არ კაცურად გარდამკოცნა,

Verse: d 
    და   ჯერთცა ესე არა ვიცი,   ცხადი იყო, თუ მეოცნა.


Strophe: S111/K112 

Verse: a 
       "აწ ესე მიკვირს, რა იყო,   ანუ რა ვნახე და რული!

Verse: b 
       მან დამიხოცა ლაშქარი,   სისხლი ადინა^ ღვარული.

Verse: c 
       კაცთა^ ხორცისად ვით ითქმის   ისრე თვალთაგან ფარული?!

Verse: d 
    და   უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი   აქამდის მე მხიარული.


Strophe: S112/K113 

Verse: a 
       ტკბილნი მისნი წყალობანი   ბოლოდ ასრე გამემწარნეს,

Verse: b 
       დამავიწყდეს^, რაცა დღენი   მხიარულსა წამეარნეს.

Verse: c 
       ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს,   ვეღარავინ მინეტარნეს,

Verse: d 
    და   სადამდისცა დღენი მესხნენ,   ვეღარამან გამახარნეს!"


Strophe: S113/K114 

Verse: a 
       ქალმან ჰკადრა: "მოგახსენებ   მე სიტყვასა დანაყბედსა:

Verse: b 
       ჰე მეფეო! რად ემდურვი   ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა?

Verse: c 
       რად დასწამებ სიმწარესა   ყოველთათვის ტკბილად მხედსა?

Verse: d 
    და   ბოროტიმცა რად შეექმნა   კეთილისა შემოქმედსა!


Strophe: S114/K115 

Verse: a 
       მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ,   მეფეთა ზედა მფლობელი,

Verse: b 
       შორს არის თქვენი საზღვარი,   ბრძანება-მიუთხრობელი.

Verse: c 
       გაგზავნე კაცი ყოველგან^   მისთა ამბავთა მცნობელი,

Verse: d 
    და   ადრე სცნობ, არის იგი ყმა   შობილი თუ უშობელი".


Strophe: S115/K116 

Verse: a 
       მოასხნეს კაცნი, გაგზავნეს   ოთხთავე ცისა კიდეთა,

Verse: b 
       უბრძანეს: "წადით, პატიჟთა   თავიმცა რად დაჰრიდეთა?

Verse: c 
       მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა,   სხვად ნურად მოიცლიდეთა,

Verse: d 
    და   მისწერეთ წიგნი, სადაცა   ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა".


Strophe: S116/K116 

Verse: a 
       კაცნი წავიდეს, იარეს   მართ ერთი წელიწადია,

Verse: b 
       მონახეს, ძებნეს იგი ყმა,   იკითხეს კვლა და კვლა დია,

Verse: c 
       ვერცა თუ ნახეს ნახული   ღმრთისაგან დანაბადია,

Verse: d 
    და   ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს,   მათსავე გულსა ზადია.


Strophe: S117/K118 

Verse: a 
       მონათა ჰკადრეს: "მეფეო,   ჩვენ ხმელნი მოვიარენით,

Verse: b 
       მაგრა ვერ ვპოვეთ იგი ყმა,   მით ვერა გავიხარენით,

Verse: c 
       მისსა მნახავსა სულ-დგმულსა   კაცსა ვერ შევეყარენით,

Verse: d 
    და   ჩვენ ვერას გარგებთ, საქმენი   სხვანი რამ^ მოიგვარენით".


Strophe: S118/K119 

Verse: a 
       მეფე ბრძანებს: "მართალ იყო   ასული და ჩემი ძეო,

Verse: b 
       ვნახე რამე ეშმაკისა   სიცუდე და სიბილწეო,

Verse: c 
       ჩემად მტერად წამოსრული,   გარდმოჭრილი ზეცით ზეო.

Verse: d 
    და   გამიშვია შეჭირვება,   არა მგამა ყოლა მეო".


Strophe: S119/K120 

Verse: a 
       ესე თქვა და სიხარულით   თამაშობა ადიადა.

Verse: b 
       მგოსანი და მოშაითი   უხმეს, პოვეს რაცა სადა.

Verse: c 
       დია გასცა საბოძვარი,   ყველა დარბაზს შემოხადა.

Verse: d 
    და   მისი მსგავსი სიუხვითა   ღმერთმან სხვამცა რა დაჰბადა!




Chapter: 5 
   @თინათინისაგან @ავთანდილის გაგზავნა მის ყმის საძებრად




Strophe: S120/K121 

Verse: a 
       @ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს,   ეცვა ოდენ მართ პერანგი,

Verse: b 
       იმღერდა და იხარებდა,   წინა ედგა ერთი ჩანგი.

Verse: c 
       შემოვიდა მას წინაშე   @თინათინის მონა ზანგი,

Verse: d 
    და   მოახსენა: "გიბრძანებსო   ტანი ალვა, პირი მანგი".


Strophe: S121/K122 

Verse: a 
       @ავთანდილს მიჰხვდა მოსმენა   საქმისა სანატრელისა,

Verse: b 
       ადგა და კაბა ჩაიცვა,   მჯობი ყოვლისა ჭრელისა;

Verse: c 
       უხარის ნახვა ვარდისა,   არ ერთგან შეუყრელისა.

Verse: d 
    და   ამოა ჭვრეტა ტურფისა,   სიახლე საყვარელისა!


Strophe: S122/K123 

Verse: a 
       @ავთანდილ ლაღი, უკადრი   მივა, არვისგან ჰრცხვენოდა,

Verse: b 
       მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან   ცრემლი მრავალჯერ სდენოდა;

Verse: c 
       იგი უებრო ქუშად ჯდა,   ელვისა მსგავსად შვენოდა,

Verse: d 
    და   მთვარესა მისთა შუქთაგან   უკუნი გარდაჰფენოდა.


Strophe: S123/K124 

Verse: a 
       გაძრცვილსა ტანსა ემოსნეს   ყარყუმნი უსაპირონი,

Verse: b 
       ებურნეს მოშლით რიდენი,   ფასისა თქმად საჭირონი,

Verse: c 
       ჰშვენოდეს შავნი წამწამნი,   გულისა გასაგმირონი,

Verse: d 
    და   მას თეთრსა ყელსა ეხვივნეს   გრძლად თმანი არ-უხშირონი.


Strophe: S124/K125 

Verse: a 
       დაღრეჯით იყო მჯდომარე   ძოწეულითა რიდითა,

Verse: b 
       @ავთანდილს უთხრა დაჯდომა   წყნარად, ცნობითა მშვიდითა.

Verse: c 
       მონამან სელნი დაუდგნა,   დაჯდა კრძალვით და რიდითა.

Verse: d 
    და   პირის-პირ პირსა უჭვრეტდა,   სავსე ლხინითა დიდითა.


Strophe: S125/K126 

Verse: a 
       ქალმან უბრძანა: "ზარი მლევს   მე ამისისა თხრობისა;

Verse: b 
       მწადდა არა-თქმა, რომლისა   ღონე არა მაქვს თმობისა,

Verse: c 
       მაგრა იცია მიზეზი   შენისა აქა ხმობისა,

Verse: d 
       და   რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით   ასრე მიხდილი ცნობისა?"


Strophe: S126/K127 

Verse: a 
       ყმამან ჰკადრა: "საზაროსა   ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების?

Verse: b 
       მზესა მთვარე შეეყაროს,   დაილევის, და-ცა-ჭნების;

Verse: c 
       აზრად არად აღარა მცალს,   თავი ჩემი მეგონების,

Verse: d 
    და   თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს,   ანუ რაცა გეკურნების".


Strophe: S127/K128 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა საუბარი   კეკლუც-სიტყვად, არ დუხჭირად,

Verse: b 
       იტყვის: "თუცა აქანამდის   ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად,

Verse: c 
       მიკვირს, მოგხვდა წამის ყოფად   საქმე შენგან საეჭვი რად,

Verse: d 
    და   მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე,   სენი მე მჭირს რაცა ჭირად.


Strophe: S128/K129 

Verse: a 
       გახსოვს, ოდეს შენ და @როსტანს   მინდორს მხეცი დაგეხოცა,

Verse: b 
       ყმა გენახა უცხო ვინმე,   რომე ცრემლი მოეხოცა?

Verse: c 
       მას უკანით გონებამან   მისმან ასრე დამამხო-ცა,

Verse: d 
    და   შენ გენუკევ მონახვასა,   კიდით კიდე მოჰლახო ცა.


Strophe: S129/K130 

Verse: a 
       აქანამდის ნაუბარსა   თუცა ვერას ვერ გეტყვია,

Verse: b 
       მაგრა შორით სიყვარული   შენგან ჩემი შემიტყვია,

Verse: c 
       ვიცი, რომე გაუწყვედლად   თვალთათ ცრემლი^ გისეტყვია,

Verse: d 
    და   შეუპყრიხარ სიყვარულსა,   გული შენი დაუტყვია.


Strophe: S130/K131 

Verse: a 
       ასრე გითხრა, სამსახური   ჩემი გმართებს ამად ორად:

Verse: b 
       პირველ, ყმა ხარ, ხორციელი   არავინ გვყავს შენად სწორად,

Verse: c 
       მერმე, ჩემი მიჯნური ხარ,   დასტურია, არ ნაჭორად;

Verse: d 
    და   წა და იგი მოყმე ძებნე,   ახლოს იყოს, თუნდა შორად.


Strophe: S131/K132 

Verse: a 
       "შენგან ჩემი სიყვარული   ამით უფრო გაამყარე,

Verse: b 
       რომე დამსხნა შეჭირვება,   ეშმა ბილწი ასაპყარე.

Verse: c 
       გულსა გარე საიმედო   ია მორგე, ვარდი ყარე,

Verse: d 
    და   მერმე მოდი, ლომო, მზესა   შეგეყრები, შემეყარე.


Strophe: S132/K133 

Verse: a 
       სამსა ძებნე წელიწადსა   იგი შენი საძებნარი;

Verse: b 
       ჰპოვო, მოდი გამარჯვებით,   მხიარულად მოუბნარი;

Verse: c 
       ვერა ჰპოვებ, დავიჯერებ,   იყო თურე უჩინარი;

Verse: d 
    და   კოკობი და უფურჭვნელი   ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი.


Strophe: S133/K134 

Verse: a 
       "ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე   თუ შევირთო რაცა ქმარი,

Verse: b 
       მზეცა მომხვდეს ხორციელი,   ჩემთვის კაცად შენაქმარი,

Verse: c 
       სრულად მოვსწყდე სამოთხესა,   ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი,

Verse: d 
    და   შენი მკლვიდეს სიყვარული,   გულსა დანა ასაქმარი".


Strophe: S134/K135 

Verse: a 
       მოახსენა ყმამან: "მზეო,   ვინ გიშერი აწამწამე,

Verse: b 
       სხვა პასუხი რამცა გკადრე,   ანუ რამცა შევიწამე?

Verse: c 
       მე სიკვდილსა მოველოდი,   შენ სიცოცხლე გამიწამე,

Verse: d 
    და   ვითა მონა, სამსახურად   გაღანამცა წავე, წა-, მე!"


Strophe: S135/K136 

Verse: a 
       კვლაცა ჰკადრა: "აჰა, მზეო,   რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა,

Verse: b 
       მით გმორჩილობს, ზეციერი   მნათობია რაცა სადა;

Verse: c 
       მე რომ თქვენგან მოვისმინენ   წყალობანი, მედიადა.

Verse: d 
    და   ვარდი ჩემი არ დაჭნების,   შუქი შენი იეფად ა"


Strophe: S136/K137 

Verse: a 
       კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა,   დააპირეს ესე პირი,

Verse: b 
       გასალდეს და გაამრავლეს   საუბარი სიტყვა-ხშირი.

Verse: c 
       გაადვილდა, აქანამდის   გარდეხადა რაცა ჭირი;

Verse: d 
    და   თეთრთა კბილთათ^ გამოჰკრთების   თეთრი ელვა ვითა ჭვირი.


Strophe: S137/K138 

Verse: a 
       ერთგან დასხდეს, ილაღობეს,   საუბარი ასად აგეს,

Verse: b 
       ბროლ-ბადახში შეხვეული და   გიშერი ასადაგეს;

Verse: c 
       ყმა ეტყვის, თუ: "შენთა მჭვრეტთა   თავი ხელი, ა, სად აგეს!

Verse: d 
    და   ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა,   გული ჩემი ასადაგეს".


Strophe: S138/K139 

Verse: a 
       ყმა წავიდა, სიშორესა   თუცა მისსა ვერ გასძლებდა,

Verse: b 
       უკუღმავე იხედვიდა,   თვალთა რეტად აყოლებდა,

Verse: c 
       ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს,   ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა,

Verse: d 
    და   გული ჰქონდა გულისათვის,   სიყვარულსა ავალებდა.


Strophe: S139/K140 

Verse: a 
       თქვა: "მზეო, ვარდსა სიშორე   შენი დამაჩნდეს ეს ადრე,

Verse: b 
       ბროლი და ლალი გასრულვარ   ქარვისა უყვითლესად-რე.

Verse: c 
       მაშინ რაღა ვქმნა ვერ-ჭვრეტა   რა მომხვდეს კვლა უგრძესად-რე!

Verse: d 
    და   ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი,   ესე მე დამიც წესად-რე".


Strophe: S140/K141 

Verse: a 
       საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა   ცრემლი ძნელად ეხოცების,

Verse: b 
       ვითა ვერხვი ქარისაგან,   ირხევის და იკეცების;

Verse: c 
       რა მიჰლულნის, სიახლევე   საყვარლისა ეოცების,

Verse: d 
    და   შეკრთის, დიდნი დაიზახნის,   მით პატიჟი ეოცების.


Strophe: S141/K142 

Verse: a 
       მოშორვება საყვარლისა   მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ,

Verse: b 
       ცრემლსა ვითა მარალიტსა   სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ.

Verse: c 
       რა გათენდა, შეეკაზმა   მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ,

Verse: d 
    და   ცხენსა შეჯდა, გაემართა,   დარბაზს მივა სადარბაზოდ.


Strophe: S142/K143 

Verse: a 
       დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა,   მართ მისგან შენარონია,

Verse: b 
       შესთვალა: "გკადრებ, მეფეო,   მე ესე გამიგონია:

Verse: c 
       ყოველი პირი მიწისა   თქვენ ხრმლითა დაგიმონია,

Verse: d 
    და   აწ თუ სჯობს, ესე ამბავი   ცნან, რაცა გარემონია.


Strophe: S143/K144 

Verse: a 
       მე წავიდე, მოვიარო,   ვილაშქრო და ვინაპირო,

Verse: b 
       თინათინის ხელმწიფობა   მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო,

Verse: c 
       მორჩილ-ქმნილთა გავახარო,   ურჩი ყოვლი ავატირო,

Verse: d 
    და   ძღვენნი გკადრნე ზედას-ზედა,   არ სალამი დავაძვირო".


Strophe: S144/K145 

Verse: a 
       მეფესა ეთქვა ამისი   დიადი მადრიელობა,

Verse: b 
       ებრძანა: "ლომო, არა გჭირს   შენ ომთა გარდუხდელობა,

Verse: c 
       აწ მაგა შენსა თათბირსა   ჰგავსო შენივე ქველობა.

Verse: d 
    და   წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა,   თუ სიშორისა გრძელობა!"


Strophe: S145/K146 

Verse: a 
       ყმა შევიდა, თაყვანის-სცა,   მადლი რამე მოახსენა:

Verse: b 
       "ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება   რად იკადრეთ ჩემი თქვენა?!

Verse: c 
       აწ ნუთუ კვლა იშორისა   ღმერთმან ბნელი გამითენა,

Verse: d 
    და   პირი თქვენი მხიარული   მხიარულსა კვლა მიჩვენა!"


Strophe: S146/K147 

Verse: a 
       მეფე ყელსა^ მოეკიდა,   გარდაკოცნა ვითა შვილი.

Verse: b 
       სხვა მათებრი არ ყოფილა   არ გამზრდელი, არ გაზრდილი!

Verse: c 
       ყმა ადგა და წამოვიდა,   მას დღე მათი ჩანს გაყრილი;

Verse: d 
    და   @როსტან მისთვის აატირა   გონიერი გული, ლბილი.


Strophe: S147/K148 

Verse: a 
       გამოემართა @ავთანდილ,   მოყმე მხნე, ლაღად მავალი.

Verse: b 
       ოც დღე იარა, ღამეცა   დღეს ზედა წაჰრთო მრავალი.

Verse: c 
       იგია ლხინი სოფლისა,   იგია ნივთი და ვალი,

Verse: d 
    და   არ მისცილდების @თინათინ   მისი მას, ვისგან სწვავ ალი.


Strophe: S148/K149 

Verse: a 
       რა მოვიდა, სიხარული   შიგან გახდა სამეფოსა.

Verse: b 
       მოეგებნეს დიდებულნი,   ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა.

Verse: c 
       იგი პირ-მზე არ მოსცთების   სიარულსა სასწრაფოსა.

Verse: d 
    და   მიჰხვდეს მყოფნი მას წინაშე   სიხარულსა სადაფოსა.


Strophe: S149/K150 

Verse: a 
       ქალაქი ჰქონდა მაგარი   საზაროდ სანაპიროსა,

Verse: b 
       გარე კლდე იყო, გიამბობ   ზღუდესა უქვიტკიროსა.

Verse: c 
       ყმამან მუნ დაყო სამი დღე   ამოსა სანადიროსა,

Verse: d 
    და   გამზრდელი მისი @შერმადინ   დაისვა სავაზიროსა.


Strophe: S150/K151 

Verse: a 
       ესეა მონა @შერმადინ,   ზემოთცა სახელ-დებული,

Verse: b 
       თანა-შეზრდილი, ერთგული   და მისთვის თავ-დადებული,

Verse: c 
       მან არ იცოდა აქამდის   მის ყმისა ცეცხლი დებული,

Verse: d 
    და   აწ გაუცხადა სიტყვები   მის მზისა იმედებული.


Strophe: S151/K152 

Verse: a 
       უბრძანა: "აჰა, @შერმადინ,   ამად მე შენგან მრცხვენიან,

Verse: b 
       ჩემნი საქმენი ყოველნი   გცოდნიან, გაგივლენიან,

Verse: c 
       მაგრა არ იცი აქამდის,   რანიცა ცრემლნი მდენიან!

Verse: d 
    და   მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი,   აწ მასვე მოულხენიან.


Strophe: S152/K153 

Verse: a 
       მოუკლავარ @თინათინის   სურვილსა და სიყვარულსა,

Verse: b 
       ცრემლი ცხელი ასოვლებდის   ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა,

Verse: c 
       ვერ ვაჩენდი აქანამდის   ჭირსა ჩემგან დაფარულსა,

Verse: d 
    და   აწ მიბრძანა საიმედო,   ამად მხედავ მხიარულსა.


Strophe: S153/K154 

Verse: a 
       მიბრძანა: "მიცან ამბავი   მის ყმისა დაკარგულისა,

Verse: b 
       მოხვიდე, სრულ-ვქმნა მაშინღა   შენი წადილი გულისა,

Verse: c 
       ქმარი არ მინდა უშენო,   მომხვდეს ხისაცა რგულისა!"

Verse: d 
    და   მომცა წამალი გულისა,   აქამდის დადაგულისა.


Strophe: S154/K155 

Verse: a 
       "პირველ, ყმა ვარ, წასლვა მინდა   პატრონისა სამსახურად, -

Verse: b 
       ხამს მეფეთა ერთგულობა,   ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად, -

Verse: c 
       მერმე, ცეცსლი დაუვსია,   აღარა მწვავს გულსა მურად.

Verse: d 
    და   ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს,   ჭირს მიუხდეს მამაცურად.


Strophe: S155/K156 

Verse: a 
       ვართ უმოყვრესნი მე და შენ   ყოველთა პატრონ-ყმათასა,

Verse: b 
       ამისთვის გნუკევ სმენასა   შენ ამა ჩემთა ხმათასა:

Verse: c 
       ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად,   თავადად ჩემთა სპათასა,

Verse: d 
    და   ამა საქმესა ვერა ვიქმ   მე განდობასა სხვათასა.


Strophe: S156/K157 

Verse: a 
       ლაშქართა და დიდებულთა   ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი;

Verse: b 
       დარბაზს კაცსა გაჰგზავნიდი   და ამბავსა მათსა სცნობდი,

Verse: c 
       წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ,   უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი,

Verse: d 
    და   აქა სადმე არ-ყოფასა   ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი!


Strophe: S157/K158 

Verse: a 
       ლაშქრობა და ნადირობა   შენი ჩემსა დაასასე,

Verse: b 
       აქათ სამ წელ მომიცადე,   ხვაშიადი შემინახე,

Verse: c 
       მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი,   ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე,

Verse: d 
    და   არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე,   მიტირე და მივაგლახე.


Strophe: S158/K159 

Verse: a 
       მაშინღა ჰკადრე მეფესა   არ საქმე სასურვალია,

Verse: b 
       აცნობე ჩემი სიკვდილი, -   იყავ მართ ვითა მთრვალია, -

Verse: c 
       მიჰხვდა-თქო საქმე, რომელი   ყოვლთათვის გარდუვალია.

Verse: d 
    და   გლახაკთა მიეც საჭურჭლე,   ოქრო, ვერცხლი და თვალია^.


Strophe: S159/K160 

Verse: a 
       მაშინ უფრო მომეხმარე,   ამისგანცა უფრო მხნედ-რე,

Verse: b 
       ნუ, თუ ადრე დამივიწყო,   მახსენებდი ზედას-ზედ-რე!

Verse: c 
       მეტად კარგად დამიურვე,   სული ჩემი შეივედრე,

Verse: d 
    ზრდანი ჩემნი მოიგონენ,   გული შენი მოიმდედრე". და


Strophe: S160/K161 

Verse: a 
       რა @შერმადინ მოისმინა,   გაუკვირდა, შეეზარა,

Verse: b 
       თვალთათ^ ვითა მარგალიტი   ცხელი ცრემლი გარდმოღვარა,

Verse: c 
       მოახსენა: "უშენომან   გულმან რამცა გაიხარა!

Verse: d 
    და   ვიცი, რომე არ დასდგები,   მაგრა გიშლი ამად არა.


Strophe: S161/K162 

Verse: a 
       "ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო",   - ესე სიტყვა ვით მიბრძანე?

Verse: b 
       რაგვარა ვქმნა პატრონობა?   რამც გიფერე, რამც გიგვანე?

Verse: c 
       შენ მარტოსა გიგონებდე,   მემცა მიწა ვიაკვანე!

Verse: d 
    და   სჯობს ორნივე დავიკარგნეთ,   წამოგყვები, წამიტანე!"


Strophe: S162/K163 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "მომისმინე,   მართლად გითხრობ, არა ჭრელად:

Verse: b 
       რა მიჯნური ველთა რბოდეს,   მარტო უნდა გასაჭრელად.

Verse: c 
       მარგალიტი არვის მიჰხვდეს   უსასყიდლოდ, უვაჭრელად.

Verse: d 
    და   კაცი ცრუ და მოღალატე   ხამს ლახვრითა^ დასაჭრელად.


Strophe: S163/K164 

Verse: a 
       ვისმცა ვუთხარ ხვაშიადი?   შენგან კიდე არვინ ვარგ-ა,

Verse: b 
       უშენოსა პატრონობა   ვის მივანდო, ვინ ქმნას კარგა?

Verse: c 
       სანაპირო გაამაგრე,   მტერმან ახლოს ვერ იბარგა!

Verse: d 
    და   კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც,   ღმერთმან სრულად არ დამკარგა.


Strophe: S164/K165 

Verse: a 
       ფათერაკი^ სწორად მოჰკლავს,   ერთი იყოს, თუნდა ასი;

Verse: b 
       მარტოება ვერას მიზამს,   მცავს თუ ცისა ძალთა დასი;

Verse: c 
       აქათ სამ წელ არ მოვიდე,   მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი;

Verse: d 
    და   წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს,   ვინცა იყოს ჩემი ხასი".




Chapter: 6 
   წიგნი @ავთანდილისა თავის ყმათა თანა




Strophe: S165/K166 

Verse: a 
       დაწერა, თუ: "ჩემნო ყმანო,   გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო,

Verse: b 
       ერთგულნო და მისანდონო,   ამას ზედა გამოცდილნო,

Verse: c 
       თქვენ ჩემისა საწადლისა   მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო,

Verse: d 
    და   წიგნი ჩემი მოისმინეთ,   ყოვლნო ერთგან შემოყრილნო^!


Strophe: S166/K167 

Verse: a 
       მიწაცა თქვენი @ავთანდილ,   ისმინეთ, გიწერ მე რასა:

Verse: b 
       თვით ვიქმ ხელითა ჩემითა   ამა წიგნისა წერასა,

Verse: c 
       ცოტასა ხანსა ვარჩივე   გაჭრა სმასა და მღერასა,

Verse: d 
    და   პურად და საჭმლად მივენდევ   ჩემსა მშვილდსა და ცერასა.


Strophe: S167/K168 

Verse: a 
       საქმე რამე მიც თავისა   ზე სადმე გარდსახვეწელი,

Verse: b 
       დავყო მარტოდ და ღარიბად   ესე წლეული მე წელი,

Verse: c 
       გემუდარები ამისთვის,   ვარ თქვენი შემომხვეწელი,

Verse: d 
    და   მე დამახვედროთ სამეფო   მტერთაგან დაულეწელი.


Strophe: S168/K169 

Verse: a 
       მე @შერმადინ დამიგდია,   ჩემად კერძად პატრონობდეს,

Verse: b 
       სიკვდილსა და სიცოცხლესა   სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს,

Verse: c 
       ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს,   ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს,

Verse: d 
    და   შემცოდესა ყველაკასა   ვითა ცვილსა დაადნობდეს.


Strophe: S169/K170 

Verse: a 
       თქვენცა იცით, გამიზრდია,   ვითა ძმა და ვითა შვილი.

Verse: b 
       ამას ასრე ჰმორჩილობდით,   არის ვითამც @ავთანდილი,

Verse: c 
       ბუკსა იკრას, აქმნევინეთ   ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი;

Verse: d 
    და   მე თუ დრომდის არ მოვიდე,   გლოვა გმართებს, არ სიცილი".


Strophe: S170/K171 

Verse: a 
       ესე წიგნი გაასრულა   წყლიანმან და სიტყვა-ნაზმა,

Verse: b 
       წელთა ოქრო შემოირტყა,   საღარიბოდ მოეკაზმა,

Verse: c 
       ბრძანა: "მინდორს შევჯდებიო",   ლაშქარიცა დაერაზმა;

Verse: d 
    და   მასვე წამსა წამოვიდა,   შინა ხანი არა დაზმა.


Strophe: S171/K172 

Verse: a 
       ბრძანა: "წადით ყველაკაი,   აქა მომხრედ არვინ მინა".

Verse: b 
       მონებიცა მოიშორვა,   თავი გაითავისწინა,

Verse: c 
       მარტო გარე შემობრუნდა   შამბი შიგან გაირბინა,

Verse: d 
    და   მიწყივ მისად საგონებლად   მისი მკლველი თინათინ- ა.


Strophe: S172/K173 

Verse: a 
       იგი ველი გაირბინა,   ლაშქართაგან გაეკიდა.

Verse: b 
       ვინმცა ნახა სულიერმან,   ანუ ვინმცა გაეკიდა?

Verse: c 
       ვის მახვილი ვერას ავნებს,   იმას ვინმცა წაეკიდა!

Verse: d 
    და   მისგან ტვირთი კაეშნისა   ტვირთად ვარგად აეკიდა.


Strophe: S173/K174 

Verse: a 
       რა ლაშქართა ინადირეს   და პატრონი მოითვალეს,

Verse: b 
       იგი პირ-მზე ვეღარ პოვეს,   პირი მათი იფერმკრთალეს,

Verse: c 
       მათსა დიდსა სიხარულსა   სამძიმარი^ ანაცვალეს,

Verse: d 
    და   ყოვლგან რბოდეს საძებარად,   ვინცა იყო უცხენმალეს.


Strophe: S174/K175 

Verse: a 
       დარბოდეს და სხვაგნით სხვათა   მოამბეთა მოასხმიდეს;

Verse: b 
       ვეღარა ცნეს მისი საქმე,   გაიარა აქათ კიდეს,

Verse: c 
       მისნი სპანი გულ-მოკლულნი   ცრემლსა ცხელსა გარდმოჰყრიდეს:

Verse: d 
    და   "ღმერთო, ლომო, შენად ნაცვლად   სხვასა ვისმცა დანერგვიდეს!"


Strophe: S175/K176 

Verse: a 
       @შერმადინ ერთგან შეყარნა   ხასნი და დიდებულები,

Verse: b 
       უჩვენა იგი უსტარი,   ამბავი მისი თქმულები.

Verse: c 
       რა მოისმინეს, ყველაი   დარჩა გულ-დანაწყლულები,

Verse: d 
    და   თავსა იცემდეს, არ იყო   გული უცრემლო, ულები.


Strophe: S176/K177 

Verse: a 
       ყოვლთა ჰკადრეს: "თუცა ყოფა   ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა,

Verse: b 
       უშენოსა საჯდომი და   ტახტი მისი ვისმცა მისცა?

Verse: c 
       განაღამცა გმორჩილობდით,   თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!"

Verse: d 
    და   იგი მონა აპატრონეს,   ყველაკამან თაყვანის-სცა.




Chapter: 7 
   @ავთანდილისაგან მის ყმისა ძებნად წასლვა




Strophe: S177/K178 

Verse: a 
       ამ საქმესა მემოწმების   @დიონოსი ბრძენი, @ეზროს:

Verse: b 
       საბრალოა, ოდეს ვარდი   დაერთვილოს, და-ცა-ეზროს.

Verse: c 
       ვის ბადახში არა ჰგვანდეს   და ლერწამი ტანად ეზროს,

Verse: d 
    და   იგი სადმე გაღარიბდეს,   სამყოფთაგან იაბეზროს.


Strophe: S178/K179 

Verse: a 
       @ავთანდილ იგი მინდორი   ოთხ-ახმით გარდაიარა,

Verse: b 
       დააგდო ზღვარი არაბთა,   სხვათ ზღვართა არე იარა,

Verse: c 
       მაგრა მის მზისა გაყრამან   სიცოცხლე გაუზიარა;

Verse: d 
    და   თქვა: "თუ მე მასმცა ვეახელ,   აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა".


Strophe: S179/K180 

Verse: a 
       ახალმან ფიფქმან დათოვა,   ვარდი დათრთვილა, დანასა;

Verse: b 
       მოუნდის გულსა დაცემა,   ზოგჯერ მიჰმართის დანასა;

Verse: c 
       თქვის: "ჭირი ჩემი სოფელმან   ოთხმოცდაათი ანასა,

Verse: d 
    და   მოვჰშორდი ლხინსა ყველასა:   ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!"


Strophe: S180/K181 

Verse: a 
       ვარდი მის მზისა გაყრილი   უფრო და უფრო ჭნებოდა,

Verse: b 
       გულსა უთხრის, თუ: "დათმეო",   ამად არ დია ბნდებოდა.

Verse: c 
       უცხო უცხოთა ადგილთა   საძებრად იარებოდა,

Verse: d 
    და   მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა,   მათ თანა-ემოყვრებოდა.


Strophe: S181/K182 

Verse: a 
       მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა   სდის ზღვათა შესართავისად.

Verse: b 
       უჩნდის ქვეყანა ტახტად და   მკლავი სადებლად თავისად.

Verse: c 
       თქვის: "საყვარელო, მოგშორდი,   გული შენ დაგრჩა, ვთქვა, ვისად?

Verse: d 
    და   შენთვის სიკვდილი მეყოფის   ლხინად ჩემისა თავისად".


Strophe: S182/K183 

Verse: a 
       ყოვლი პირი ქვეყანისა   მოვლო, სრულად მოიარა,

Verse: b 
       ასრე რომე ცასა ქვეშე   არ დაურჩა, არ ეარა,

Verse: c 
       მაგრა იგი მის ამბვისა   მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა.

Verse: d 
    და   ამას შიგან წელიწადი   სამი სამ თვედ მიიყარა.


Strophe: S183/K184 

Verse: a 
       მიჰხვდა რასმე ქვეყანასა   უგემურსა, მეტად მქისსა,

Verse: b 
       თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს,   ვერას შვილსა ადამისსა,

Verse: c 
       იგი ჭირი არ უნახავს   არ რამინს და არცა ვისსა,

Verse: d 
    და   დღე და ღამე იგონებდა   საყვარელსა მასვე მისსა.


Strophe: S184/K185 

Verse: a 
       მას მიჰხვდა წვერი სადგურად   მაღლისა მთისა დიდისა,

Verse: b 
       გამოჩნდა მუნით მინდორი,   სავალი დღისა შვიდისა.

Verse: c 
       მის მთისა ძირსა წყალი დის,   არად სანდომი ხიდისა,

Verse: d 
    და   ორგნითვე ტყესა შეეკრა   ნაპირი წყლისა კიდისა.


Strophe: S185/K186 

Verse: a 
       ზედ წაადგა, შეექცევის,   დროთა, დღეთა ანგარიშობს;

Verse: b 
       თვენი ესხნეს ორანიღა,   ამად სულთქვამს, ამად იშობს;

Verse: c 
       "ვაჲ თუ საქმე გამიმჟღავნდეს!   - კვლა ამისთვის გულ-მოშიშობს, -

Verse: d 
    და   ავსა კარგად ვერვინ შესცვლიხ,   თავსა ახლად ვერვინ იშობს".


Strophe: S186/K187 

Verse: a 
       საგონებელი შეექმნა   დადგა საქმისა მრჩეველად,

Verse: b 
       თქვა: "თუ დავბრუნდე,   ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად?

Verse: c 
       ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა,   ვიყავ რად დღეთა მლეველად,

Verse: d 
    და   მისი ვერა ვცნა ჭორადცა,   ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად?


Strophe: S187/K188 

Verse: a 
       თუ არ დავბრუნდე, საძებრად   დავყვნე სხვანიცა ხანანი,

Verse: b 
       რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე   ამბავნი მე მისთანანი,

Verse: c 
       დრო გარდაუწყდეს @შერმადინს,   მიჰხვდენ ღაწვისა ბანანი,

Verse: d 
    და   მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა   საქმენი დასაგვანანი!


Strophe: S188/K189 

Verse: a 
       უამბოს ჩემი სიკვდილი,   თვით ჩემგან დავედრებული,

Verse: b 
       მათ შექმნან გლოვა-ტირილი,   ქმნან საქმე გამწარებული,

Verse: c 
       მერმე მივიდე ცოცხალი   მე, სხვაგან სადმე რებული!"

Verse: d 
    და   ამას იგონებს ტირილით   გონება-შეიწრებული.


Strophe: S189/K190 

Verse: a 
       იტყვის: "ღმერთო, სამართალნი   შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ?

Verse: b 
       მე ეზომნი სიარულნი   კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ,

Verse: c 
       გულით ჩემით სიხარულნი   აღჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ?

Verse: d 
    და   დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი   ვერაოდეს^ დავიყუდენ".


Strophe: S190/K191 

Verse: a 
       კვლაცა იტყვის: "დათმობა სჯობს",   და თავსავე ეუბნების:

Verse: b 
       "დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები,   გული ჩემი ნუ დადნების,

Verse: c 
       უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ,   ცრემლი ცუდად მედინების,

Verse: d 
    და   განგებასა ვერვინ შესცვლის,   არ-საქმნელი არ იქმნების".


Strophe: S191/K192 

Verse: a 
       თავს უთხრა: "მოკვე, გიჯობსო   სიცოცხლეს აუგიანსა;

Verse: b 
       მიხვალ, დაგხვდების @თინათინ,   - ანათებს დღესა მზიანსა, -

Verse: c 
       გკითხოს მის ყმისა ამბავი,   რა გმართებს ვაგლახიანსა?"

Verse: d 
    და   იგონებს წამ-წამ, მიჰყვების   ტყის პირსა შამბნარ-წყლიანსა.


Strophe: S192/K193 

Verse: a 
       "ყოვლნი არსნი ცათ ქვეშეთნი   ერთობ სრულად მომივლიან,

Verse: b 
       მაგრა საქმე მის კაცისა   ვერასადა შემიგნიან;

Verse: c 
       უღონიოდ მართალ იყვნეს,   რომელთაცა ქაჯად თქვიან.

Verse: d 
    და   აწ ტირილი არას მარგებს,   ცუდად ცრემლნი რასა მდიან?"


Strophe: S193/K194 

Verse: a 
       მთით ჩამოვიდა @ავთანდილ,   გავლო^ წყალი და ტყენია,

Verse: b 
       მინდორს აცორვებს ტაიჭსა,   შეჟრენით მონაწყენია.

Verse: c 
       გასცუდებოდეს მკლავნი და   მისნი სიამაყენია,

Verse: d 
    და   ბროლისა ველსა სტურფობდეს   გიშრისა მუნ საყენია.


Strophe: S194/K195 

Verse: a 
       მობრუნება დააპირა,   სულთქვნა, მერმე ივაგლახა,

Verse: b 
       მას მინდორსა დაემართა,   გზა თვალითა გამოსახა;

Verse: c 
       თვესა ერთსა სულიერი   კაცი არსად არ ენახა,

Verse: d 
    და   მხეცნი იყვნეს საშინელნი,   მაგრა არა შეუზახა.


Strophe: S195/K196 

Verse: a 
       თუცა მხეც-ქმნილი @ავთანდილ   გულ-ამოსკვნით და კვნესით- ა,

Verse: b 
       ეგრეცა ჭამა მოუნდის   @ადამის ტომთა წესითა,

Verse: c 
       ისრითა მოკლის ნადირი,   @როსტომის მკლავ^-უგრძესითა,

Verse: d 
    და   შამბისა პირსა გარდახდა,   ცეცხლი დააგზო კვესითა.


Strophe: S196/K197 

Verse: a 
       ცხენსა მისცა საძოვარი,   ვირე წვადი შეიწოდეს;

Verse: b 
       ექვსნი რამე ცხენოსანნი,   ნახა, მისკენ მოვიდოდეს;

Verse: c 
       თქვა, თუ: "ჰგვანან მეკობრეთა,   თვარა კარგი რამც იცოდეს!

Verse: d 
    და   აქა კაცი ხორციელი   კვლა ყოფილა არაოდეს".


Strophe: S197/K198 

Verse: a 
       ხელთა ჰქონდა ისარ-მშვილდი,   მათკე მივა მხიარული.

Verse: b 
       ორთა კაცთა წვეროსანთა   ყმა მოჰყვანდა უწვერული,

Verse: c 
       თავსა იყო დაკოდილი,   შეებნიდა სისხლსა გული,

Verse: d 
    და   ტიროდეს და იჭირვოდეს,   ცოტა ედგა მას, გლახ, სული.


Strophe: S198/K199 

Verse: a 
       უყივლა, თუ: "ძმანო, ვინ ხართ?   მეკობრეთა დაგამსგავსენ!"

Verse: b 
       მათ მიუგეს: "დაგვიწყნარდი,   გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ,

Verse: c 
       ვერა გვარგო, მოგვიმატენ,   ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ,

Verse: d 
    და   სატირელნი მოგვიტირენ,   ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ".


Strophe: S199/K200 

Verse: a 
       @ავთანდილ მიდგა, ეუბნა   მათ კაცთა გულ-მდუღარეთა;

Verse: b 
       მათ უთხრეს მათი ამბავი,   ტირილით მოუბარეთა^:

Verse: c 
       "ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე,   მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა,

Verse: d 
    და   დია გვაქვს ციხე-ქალაქი   ხატაეთს არე-მარეთა.


Strophe: S200/K201 

Verse: a 
       კარგი გვესმა სანადირო,   ნადირობას^ წამოვედით,

Verse: b 
       გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი,   წყლისა პირსა გარდავხედით,

Verse: c 
       სანადირო მოგვეწონა,   თვესა ერთსა არ წავედით,

Verse: d 
    და   ვჰხოცდით მხეცსა უზომოსა^   მინდორით და მთით და ქედით.


Strophe: S201/K202 

Verse: a 
       ჩვენ სამთა ძმათა ჩვენთანა   მესროლნი დავაწბილენით,

Verse: b 
       მით ერთმანერთსა სამნივე   ჩვენ კიდე დავეცილენით:

Verse: c 
       "მე უკეთ მოვჰკლავ^, მე გჯობო",   სიტყვანი ვავაქილენით,

Verse: d 
    და   ვერ გავაჩინეთ მართალი,   ვისარჩლეთ, ვითაკილენით.


Strophe: S202/K202 

Verse: a 
       დღეს ავყარენით ლაშქარნი,   სავსენი ირმის ტყავითა,

Verse: b 
       ვთქვით: "გავაჩინოთ მართალი,   ვინ ვსჯობთ თავისა მკლავითა,

Verse: c 
       თავსა ვეახლნეთ მარტონი,   დავდგეთ თავისა თავითა,

Verse: d 
    და   თვით დანახულსა მოვჰკლვიდეთ,   ნუ ვისრით დამნახავითა".


Strophe: S203/K203 

Verse: a 
       ჩვენ ვიახლენით სამთავე   სამნი მეაბჯარენია^,

Verse: b 
       ლაშქართა წასლვა ვუბრძანეთ,   მით არას მოაზრენია,

Verse: c 
       მოვინადირეთ მინდორი,   ისი ტყენი და ღრენია,

Verse: d 
    და   დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი,   რაცა ზე გარდაგვფრენია.


Strophe: S204/K204 

Verse: a 
       ანაზდად მოყმე გამოჩნდა   კუშტი, პირ-გამქუშავია,

Verse: b 
       ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა,   - მერანი რამე შავია, -

Verse: c 
       თავსა და ტანსა ემოსა   გარე-თმა ვეფხის ტყავია,

Verse: d 
    და   ჯერთ მისი მსგავსი შვენება   კაცთაგან უნახავია.


Strophe: S205/K205 

Verse: a 
       ვუჭვრიტეთ, მისთა ელვათა   შუქნი ძლივ გავიცადენით,

Verse: b 
       ვთქვით, თუ: "მზეაო ქვეყანად,   ნუ ვეუბნებით ცად ენით!"

Verse: c 
       მისი მოგვინდა შეპყრობა,   ვჰკადრეთ და შევეცადენით,

Verse: d 
    და   ასრე სულთქვმით და ვაებით   მით ვართ, ცრემლისაცა დენით.


Strophe: S206/K206 

Verse: a 
       მე უხუცესმან უმცროსთა   კაცი დავსთხოვე ქენებით;

Verse: b 
       ჩემმან შედეგმან ტაიჭი   მისი თვით აქო ხსენებით;

Verse: c 
       ამან მართ ოდენ მორევნა   გვთხოვა^, ვუალლეთ ჩვენ ნებით,

Verse: d 
    და   მივჰმართეთ, იგი აგრევე   წყნარად მივა და შვენებით.


Strophe: S207/K207 

Verse: a 
       ბროლმან, ლალსა გარეულმან,   ვარდნი თხელნი ანატიფნა,

Verse: b 
       იგი ტკბილნი გონებანი   ჩვენთვის მეტად გაამყიფნა:

Verse: c 
       არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა,   ყოლა არად ამოგვკრიფნა^,

Verse: d 
    და   მისნი მკვახედ მოუბარნი   მათრახითა შეგვამწიფნა!


Strophe: S208/K208 

Verse: a 
       უმცროსსა ძმასა მივეცით,   უფროსნი დავეზიდენით;

Verse: b 
       ხელი მოჰკიდა, "დადეგო!",   ესეცა ჰკადრა კიდ ენით;

Verse: c 
       მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო,   ჩვენ ამად დავერიდენით,

Verse: d 
    და   თავსა გარდაჰკრა მათრახი,   ვნახეთ სისხლისა კი დენით.


Strophe: S209/K209 

Verse: a 
       მით ერთითა მათრახითა   თავი ასრე გარდაჰფრიწა,

Verse: b 
       ვითა მკვდარი უსულო ქმნა,   ვითა მიწა დაამიწა,

Verse: c 
       მისი რასმე მკადრებელი   მოამდაბლა, მოამიწა,

Verse: d 
    და   თვალთა წინა წაგვივიდა   ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-!


Strophe: S210/K210 

Verse: a 
       აღარ დაბრუნდა, წავიდა   წყნარად და აუჩქარებლად,

Verse: b 
       აგერა მივა, ნახეო,   იგი მზეებრ და მთვარებლად".

Verse: c 
       შორს უჩვენებდეს @ავთანდილს   მტირალნი გაუხარებლად,

Verse: d 
    და   ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი   მისი მის მზისა მარებლად.


Strophe: S211/K211 

Verse: a 
       აჰა მიჰხვდა @ავთანდილსა   ღაწვთა ცრემლით არ-დათოვნა,

Verse: b 
       რათგან ცუდად არ წაუხდა   მას ეგზომი გარეთ ყოვნა.

Verse: c 
       კაცსა მიჰხვდეს საწადელი,   რას ეძებდეს, უნდა^ პოვნა,

Verse: d 
    და   მაშინ მისგან აღარა ხამს   გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა.


Strophe: S212/K212 

Verse: a 
       უთხრა, თუ: "ძმანო, ვარ ვინმე   ღარიბი უადგილოსა,

Verse: b 
       მე იმა ყმისა საძებრად   მოვჰშორდი საგაზრდილოსა,

Verse: c 
       აწ თქვენგან მივჰხვდი საქმესა   ყოლა არ-საადვილოსა,

Verse: d 
    და   ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქმს   თქვენსა დასაღრეჯილოსა^!


Strophe: S213/K213 

Verse: a 
       ვითა მე მივჰხვდი წადილსა,   ჩემის გულისა ნებასა,

Verse: b 
       აგრემცა ღმერთი ნურას იქმს   ძმისა თქვენისა ვნებასა!"

Verse: c 
       უჩვენა მისი სადგომი:   "მიდითო ნება-ნებასა,

Verse: d 
    და   ჩრდილსა გარდასვით მაშვრალი,   მიეცით მოსვენებასა".


Strophe: S214/K214 

Verse: a 
       ესე უთხრა და წავიდა,   ცხენი გაქუსლა დეზითა,

Verse: b 
       ვითა გავაზი გაფრინდა,   არ-გაშვებული ხეზითა,

Verse: c 
       ან მთვარე, მზისა შემყრელი,   მზე სინათლითა ზეზითა.

Verse: d 
    და   დაივსო ცეცხლი შემწველი   მისითა მან მიზეზითა.


Strophe: S215/K215 

Verse: a 
       მიეწურა, იგონებდა,   ახლოს შეყრა ვითა აგოს:

Verse: b 
       "საუბარმან უმეცარმან   შმაგი უფრო გააშმაგოს!

Verse: c 
       ხამს, თუ კაცმან გონიერმან   ძნელი საქმე გამოაგოს,

Verse: d 
    და   არ სიწყნარე გონებისა   მოიძულოს, მოიძაგოს.


Strophe: S216/K216 

Verse: a 
       რათგან ისი არის რადმე^   უცნობოდ და ისრე რეტად,

Verse: b 
       რომე კაცსა არ მიუშვებს   საუბრად და მისად ჭვრეტად,

Verse: c 
       მივეწევი, შევიყრებით   ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად,

Verse: d 
    და   ანუ მომკლავს, ანუ მოვჰკლავ^,   დაიმალვის მეტის-მეტად".


Strophe: S217/K217 

Verse: a 
       @ავთანდილ იტყვის: "ეზომნი   ჭირნიმცა რად ვაცუდენი?

Verse: b 
       რაცაღა არის, არ არის,   თუმცა არ ედგნეს ბუდენი;

Verse: c 
       სადაცა მივა, მივიდეს,   რამცა მოვლიდეს ზღუდენი,

Verse: d 
    და   მუნაღა ვძებნნე ღონენი   ჩემნი არ-დასამრუდენი".


Strophe: S218/K218 

Verse: a 
       წინა-უკანა იარნეს   ორნი დღენი და ღამენი,

Verse: b 
       დღისით და ღამით მაშვრალნი,   არ საჭამადთა მჭამენი,

Verse: c 
       არსადა ხანი არ დაყვეს,   ერთნი თვალისა წამენი.

Verse: d 
    და   მათ თვალთა ცრემლნი სდიოდეს,   მინდორთა მოსალამენი.


Strophe: S219/K219 

Verse: a 
       დღისით ვლეს და საღამო-ჟამ   გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი,

Verse: b 
       კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს,   ძირსა წყალი ჩანადენი,

Verse: c 
       წყლისა პირსა, არ ითქმოდა,   შამბი იყო თუ რასდენი,

Verse: d 
    და   ხე დიდრონი, თვალ-უწდომი,   მაღლა კლდემდის ანაყრდენი.


Strophe: S220/K220 

Verse: a 
       მან ყმამან ქვაბსა მიჰმართა,   გავლნა წყალნი და კლდენია;

Verse: b 
       @ავთანდილ ცხენსა გარდახდა,   მონახნა დიდნი ხენია,

Verse: c 
       მას ზედა ჭვრეტად გავიდა,   ძირსა დააბა ცხენია,

Verse: d 
    და   მუნით უჭვრეტდა. იგი ყმა   მივა ცრემლ-მინადენია.


Strophe: S221/K221 

Verse: a 
       რა ტყენი გავლნა მან ყმამან,   მოსილმან ვეფხის ტყავითა,

Verse: b 
       ქვაბისა კარსა გამოდგა   ქალი ჯუბითა შავითა,

Verse: c 
       ატირდა მაღლად ცრემლითა,   ზღვათაცა შესართავითა,

Verse: d 
    და   იგი ყმა ცხენსა გარდახდა,   ყელსა მოეჭდო მკლავითა.


Strophe: S222/K222 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "დაო @ასმათ,   ხიდნი ზღვასა ჩაგვიცვივდეს:

Verse: b 
       ვეღარ მივჰხვდით ჟამიერად,   ჩვენ ვისიცა^ ცეცხლი^ გვწვიდეს".

Verse: c 
       ესე თქვა და მკერდსა ხელნი   იკრნა, ცრემლნი გარდმოსცვივდეს.

Verse: d 
    და   ქალი შებნდა, მოეხვია,   ერთმანერთსა სისხლით სწვიმდეს.


Strophe: S223/K223 

Verse: a 
       იგი ტევრი გაეხშირა   დანაგლეჯსა მათსა თმასა,

Verse: b 
       ერთმანერთსა ეხვეოდეს:   ყმა ქალსა და ქალი ყმასა;

Verse: c 
       იზახდიან, მოსთქვმიდიან,   მოსცემდიან^ კლდენი ხმასა.

Verse: d 
    და   @ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით   მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა.


Strophe: S224/K224 

Verse: a 
       სული დაიღო მან ქალმან,   დათმო გულისა წყლულობა,

Verse: b 
       ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი,   მოჰხადა აკაზმულობა,

Verse: c 
       მას ყმასა შეჰხსნა,   შეიღო აბჯრისა წელ-მორტყმულობა;

Verse: d 
    და   შინა შევიდეს, მას დღესა   გარდახდა გამოსრულობა.


Strophe: S225/K225 

Verse: a 
       @ავთანდილს უკვირს: "ამბავი   ისი თუ ვცნაო მე რითა?!"

Verse: b 
       გათენდა, ქალი გამოდგა,   მოსილი მითვე ფერითა,

Verse: c 
       შავსა აუდვა ლაგამი,   სწმედდა რიდისა წვერითა,

Verse: d 
    და   შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი   წყნარად, არ რამე ჩხერითა.


Strophe: S226/K226 

Verse: a 
       მის მოყმისა წესი იყო,   მეტსა თურე არას ეჯდა.

Verse: b 
       ქალი ტირს და მკერდსა იცემს,   თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა;

Verse: c 
       ერთმანერთსა მოეხვივნეს,   აკოცა და ცხენსა შეჯდა;

Verse: d 
    და   @ასმათ, ისრე დაღრეჯილი,   კვლა უფრორე დაიღრეჯდა.


Strophe: S227/K227 

Verse: a 
       @ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა   სახე მისივე კაცისა,

Verse: b 
       ულვაშ-აშლილი, წვერ-გამო,   "ნუთუ მზეაო, - თქვა, - ცისა?"

Verse: c 
       ეყნოსა სული ალვისა,   ქართაგან მონატაცისა;

Verse: d 
    და   ასრე უჩს მოკლვა ლომისა,   მართ ვითა ლომსა ვაცისა.


Strophe: S228/K228 

Verse: a 
       მასვე გზასა წამოვიდა,   რომე გუშინ შეეარა,

Verse: b 
       შამბი გავლო, გაეშორა,   თავი მინდორს გააგარა;

Verse: c 
       @ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით,   მალვით ხესა მოეფარა,

Verse: d 
    და   თქვა, თუ: "ღმერთმან ესე საქმე   მეტად კარგად მომიგვარა.


Strophe: S229/K229 

Verse: a 
       აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან   სხვა საქმე რა ვამჯობინო?

Verse: b 
       ქალი შევიპყრა, მის ყმისა   ამბავი ვაამბობინო,

Verse: c 
       ჩემიცა ვუთხრა ყველაი,   მართალი გავაბრჭობინო, .

Verse: d 
    და   მას ყრმასა ხრმალი არა ვჰკრა,   არც მისი დავისობინო".




Chapter: 8 
   ამბავი @ავთანდილისა @ასმათს რომ ეუბნების ქვაბს შიგან




Strophe: S230/K230 

Verse: a 
       ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა,   მისგან ხესა შემობმული,

Verse: b 
       ზედა შეჯდა, გაემართა,   ქვაბი დაჰხვდა კარ-განხმული.

Verse: c 
       მუნით ქალი გამოიჭრა   გულ-მდუღარე, ცრემლ-დასხმული,

Verse: d 
    და   ეგონა, თუ: დაბრუნდაო   პირი ვარდი, ბროლ-ბაკმული.


Strophe: S231/K231 

Verse: a 
       ვერ იცნა, - სახე არ ჰგვანდა   მისი მის ყმისა სახესა, -

Verse: b 
       ფიცხლა გაიქცა, მიჰმართა   ზახილით კლდესა და ხესა;

Verse: c 
       ყმა გარდაიჭრა, დააბა,   ვითა კაკაბი მახესა;

Verse: d 
    და   ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა   ზახილსა მუნ ერთ-სახესა.


Strophe: S232/K232 

Verse: a 
       მას ყმასა თავი არ მისცა,   ჭვრეტადცა ებილწებოდა,

Verse: b 
       ვითა კაკაბი არწივსა   ქვეშე მი და მო ძრწებოდა,

Verse: c 
       @ტარიელს ვისმე უზახდა   მწედ, თუცა არ ემწებოდა,

Verse: d 
    და   @ავთანდილ მუხლთა უყრიდა,   თითითა ეხვეწებოდა.


Strophe: S233/K233 

Verse: a 
       ეტყოდა: "სულე! რამც გიყავ?   კაცი ვარ, ადამიანი,

Verse: b 
       უფერო-ქმნილნი მინახვან   ვარდნი და ისი იანი,

Verse: c 
       მისი რამ^ მითხარ, ვინ არის   ტან-სარო, პირ ბაკმიანი?

Verse: d 
    და   სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის,   ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი".


Strophe: S234/K234 

Verse: a 
       ქალი ეტყოდა ტირილით,   სარჩელი უგავს ბრჭობასა:

Verse: b 
       "თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ;    შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა!

Verse: c 
       აწ მეტად ძნელსა საქმესა   მნუკევ ადვილად თხრობასა;

Verse: d 
    და   ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი   მაგა ამბვისა ცნობასა!"


Strophe: S235/K235 

Verse: a 
       კვლა ეტყვის: " ყმაო, რა გინდა,   ანუ მენუკევ მე რასა?

Verse: b 
       მაგა საქმესა ვერა იქმს   ვერცა კალამი წერასა.

Verse: c 
       შენ ერთხელ მეტყვი, "მითხარო",   მე ასჯერ გეტყვი "ვერასა",

Verse: d 
    და   ვითა სიცილი ტირილსა,   ვაგლახი მიჯობს მღერასა".


Strophe: S236/K236 

Verse: a 
       "ქალო, არ იცი, სით მოვალ,   რა ჭირნი მომითმენიან,

Verse: b 
       ოდითგან ვეძებ ამბავთა,   ესე არვისგან მსმენიან;

Verse: c 
       შენ მიპოვნიხარ, სიტყვანი   ჩემნი რაზომცა გწყენიან,

Verse: d 
    და   ვერ დაგეხსნები, მიამბე,   ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან!"


Strophe: S237/K237 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა: "რას შეგესწარ,   მე ვინ ვარ^ და ანუ შენო?

Verse: b 
       მზე არ მახლავს, შეგეტყვების,   თრთვილო, ასრე მით მაწყენო!

Verse: c 
       გრძელი სიტყვა საწყინოა,   ასრე მოკლედ მოგახსენო:

Verse: d 
    და   ვერასათვის ვერ გიამბობ,   რაცა გინდა, იგი ქმენო!"


Strophe: S238/K238 

Verse: a 
       კვლაცა ჰკითხა ზენარობით   მიუყარნა მუხლნი წინა,

Verse: b 
       მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა,   მუდარობა მოეწყინა,

Verse: c 
       პირსა ზედა გაგულისდა,   თვალთა სისხლი მოედინა,

Verse: d 
    და   ადგა, თმათა წამოზიდნა,   ყელსა დანა დააბრჯინა.


Strophe: S239/K239 

Verse: a 
       ეგრე უთხრა: "მე ეზომი   ჯავრი ვითა შეგარჩინო?!

Verse: b 
       რაგვარა თუ ამატირო,   ცრემლი ცუდად დამადინო?!

Verse: c 
       გიჯობს, მითხრა; ამის მეტი   მართ აღარა არ გაწყინო,

Verse: d 
    და   თვარა, ღმერთმან მტერი ჩემი   მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!"


Strophe: S240/K240 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა: "ეგე ღონე   მოიგონე მეტად ავი:

Verse: b 
       თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები,   მრთელი ვარ და მოუკლავი^.

Verse: c 
       რად რა გითხრა, სადამდისცა   ვიყო ჭირთა უნახავი?

Verse: d 
    და   კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ   აღარ მედგას ზედან თავი".


Strophe: S241/K241 

Verse: a 
       კვლა ეტყვის: "ყმაო, რად მპოვე,   ვინ მეუბნები მე, ვინო?

Verse: b 
       ეგე ამბავი ცოცხალსა   ენითა ვერ მათქმევინო!

Verse: c 
       მე თავი ჩემი ნებითა   ჩემითა მოგაკლვევინო,

Verse: d 
    და   ვითა უსტარი ბედითი   ადვილად დაგახევინო.


Strophe: S242/K242 

Verse: a 
       ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად   პატიჟად ნურად გგონია,

Verse: b 
       მით რომე დამხსნი ტირილსა,   შემშრების ცრემლთა ფონია;

Verse: c 
       ჩალად მიჩს ყოვლი სოფელი,   მისთვისვე შემიწონია.

Verse: d 
    და   ვერ გიცნობ, ვინ ხარ, ვის გითხრნე   სიტყვანი მისანდონია?"


Strophe: S243/K243 

Verse: a 
       ყმამან თქვა, თუ: "არ ეგების   აწ ამისი ასრე თქმევა,

Verse: b 
       სხვასა რასმე მოვიგონებ^,   სჯობს საქმისა გამორჩევა".

Verse: c 
       გაუშვა და ცალკე დაჯდა,   ტირს, დაიწყო ცრემლთა ფრქვევა,

Verse: d 
    და   ქალსა უთხრა: "გაგარისხე,   აწ, ესე თქვი, ვით დავრჩე, ვა!"


Strophe: S244/K244 

Verse: a 
       ქალი დაუჯდა კუშტ-გვარად,   ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია;

Verse: b 
       @ავთანდილ ქვე ზის ტირილად,   აღარას მოუბარია;

Verse: c 
       ვარდისა ბაღსა მოგუბდა   ცრემლისა საგუბარია.

Verse: d 
    და   კვლა იქით ქალი ატირდა,   მისთვის გულ-ნალმობარია.


Strophe: S245/K245 

Verse: a 
       ყმა მტირალი შეებრალა,   ამად ცრემლნი ცხელნი ღვარნა,

Verse: b 
       მაგრა უჯდა უცხოს უცხო,   არ ბაგენი აუბარნა;

Verse: c 
       ყმამან ცნა, თუ: "გონებანი   ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა".

Verse: d 
    და   ცრემლ-დენილი შეეხვეწა,   ადგა, მუხლნი მიუყარნა.


Strophe: S246/K246 

Verse: a 
       უთხრა: "ვიცი, აღარ ვარგ ხარ   შენ აწ ჩემად დასადობლად,

Verse: b 
       გაგარისხე, დარჩომილ ვარ   ღარიბად და ამად ობლად;

Verse: c 
       აწ ეგრეცა თავი ჩემი   დამიც შენთვის დასანდობლად,

Verse: d 
    და   ამად რომე შეცოდება   შვიდ-გზის თქმულა შესანდობლად.


Strophe: S247/K247 

Verse: a 
       თავი ჩემი სამსახურად   თუცა ავად მოგაწონე,

Verse: b 
       მიჯნურისა შებრალება   ხამს, ესეცა გაიგონე;

Verse: c 
       სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ,   არვინ არის ჩემი ღონე;

Verse: d 
    და   სულთა მოგცემ გულისათვის,   სხვა მეტიმცა რა გამონე!"


Strophe: S248/K248 

Verse: a 
       რა ქალსა მიჰხვდა ყმისაგან   მიჯნურობისა სმინება,

Verse: b 
       გულ-ამოხვინჩვით დაიწყო   ას-კეცთა ცრემლთა დინება,

Verse: c 
       კვლა გაამრავლა ზახილით   ტირილი, არ გაცინება.

Verse: d 
    და   @ავთანდილს ღმერთმან წადილი   მისცა, გულისა ლხინება.


Strophe: S249/K249 

Verse: a 
       იტყვის, თუ: "ამა სიტყვითა   მას ფერი შეეცვალების,

Verse: b 
       ვისთვისმე ხელი უცილოდ,   მას ცრემლი ემალმალების".

Verse: c 
       კვლა უთხრა: "დაო, მიჯნური   მტერთაცა შეებრალების;

Verse: d 
    და   ესეცა იცი, სიკვდილსა   თვით ეძებს, არ ეკრძალების.


Strophe: S250/K250 

Verse: a 
       ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე,   გაუძლებლად სულთა დგმისად;

Verse: b 
       ჩემმან მზემან გამომგზავნა   საძებარად იმა ყმისად;

Verse: c 
       ღრუბელიცა ვერ მიჰხვდების,   მე მისრულვარ სადა, მი-, სად!

Verse: d 
    და   გული თქვენი მიპოვნია,   მისი შენდა, შენი მისად.


Strophe: S251/K251 

Verse: a 
       მისი სახე გულსა ჩემსა   ხატად ასრე გამოვხატე,

Verse: b 
       მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან,   ლხინი ჩემი ვაალქატე.

Verse: c 
       ორისაგან ერთი მიყავ:   ტყვედ მქმენ, ანუ მააზატე,

Verse: d 
    და   ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ,   ჭირი ჭირსა მომიმატე".


Strophe: S252/K252 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა   პირველისა უამესი:

Verse: b 
       "ეგე სიტყვა მოიგონე   დია რამე უკეთესი.

Verse: c 
       წეღან საქმე მტერობისა   გულსა ჩემსა შთამოსთესი,

Verse: d 
    და   აწ მოყვარე გიპოვნივარ,   დისაგანცა უფრო დესი.


Strophe: S253/K253 

Verse: a 
       მაშა რათგან მიჯნურობა   შენად ღონედ მოიგონე,

Verse: b 
       არ ეგების, ამას იქით   თუ-მცა თავი არ გამონე,

Verse: c 
       არ შენ მოგეც თავი ჩემი,   დაგაბნიე, დაგაღონე;

Verse: d 
    და   შენთვის მოვკვდე, ამისებრი   მემცა საქმე რა ვიღონე!


Strophe: S254/K254 

Verse: a 
       აწ რაცა გითხრა, თუ ამა   საქმესა დამმორჩილდები,

Verse: b 
       რასაცა ეძებ, მიჰხვდები,   უცილოდ არ ასცილდები;

Verse: c 
       თუ არ მომისმენ, ვერ ჰპოვებ,   რაზომმცა ცრემლსა ჰმილდები,

Verse: d 
    და   მოგხვდების მდურვა სოფლისა,   მოჰკვდები, გა-ცა-სწბილდები".


Strophe: S255/K255 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "ეგე საქმე   ამას ჰგავსო, არა სხვასა:

Verse: b 
       ორნი კაცნი მოდიოდეს^   სადაურნი სადმე გზასა,

Verse: c 
       უკანამან წინა ნახა   ჩავარდნილი შიგან ჭასა,

Verse: d 
    და   ზედ მიადგა, ჩაყიოდა,   ტირს, იზახიხ ვაგლახ-ვასა.


Strophe: S256/K256 

Verse: a 
       ეგრე უთხრა: "ამხანაგო,   იყავ მანდა, მომიცდიდე,

Verse: b 
       წავალ თოკთა მოსახმელად,   მწადსო, თუ-მცა ამოგზიდე";

Verse: c 
       მას ქვეშეთსა გაეცინა^,   გაუკვირდა მეტად კიდე,

Verse: d 
    და   შემოჰყივლა: "არ გელოდე,   სად გაგექცე, სად წავიდე?"


Strophe: S257/K257 

Verse: a 
       აწ, დაო, შენთა ხელთაა   ჩემი საბელი ყელისა,

Verse: b 
       სხვად უღონოა უშენოდ   ჩემგან^ აპყრობა ხელისა;

Verse: c 
       რასაცა მიზამ, შენ იცი,   შენ ხარ წამალი ხელისა,

Verse: d 
    და   თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა   შეკრვა თავისა მრთელისა!"


Strophe: S258/K258 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა: "მომეწონა,   ყმაო, შენი ნაუბარი.

Verse: b 
       ხარ უცილოდ კარგი ვინმე,   მოყმე, ბრძენთა საქებარი;

Verse: c 
       ხარ ვინათგან აქანამდის   მაგა ჭირთა დამთმობარი,

Verse: d 
    და   რაცა გითხრა, მომისმინე,   გიპოვნია საძებარი.


Strophe: S259/K259 

Verse: a 
       იმა მოყმისა ამბავი   არსადა არ იპოვნების;

Verse: b 
       თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის,   არვისგან დაიჯერების^;

Verse: c 
       მოილოდინე, მოვიდეს,   რაზომმცა დაგეყოვნების,

Verse: d 
    და   დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ,   ცრემლითა ნუ ითოვნების.


Strophe: S260/K260 

Verse: a 
       გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან   ჩვენისა^ შენ სახელისა:

Verse: b 
       @ტარიელ არის სახელი   იმა მოყმისა ხელისა;

Verse: c 
       მე @ასმათ მქვიან, რომელსა   წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა,

Verse: d 
    და   სულთქვმა სულთქვმისა ბევრისა,   მაშა თუ არ ერთხელისა.


Strophe: S261/K261 

Verse: a 
       ამის მეტსა ვერას გითხრობ   მე სიტყვასა ამისთანსა.

Verse: b 
       ისი მინდორს არონინებს   ტანსა მტერთა მემაჯანსა,

Verse: c 
       ვჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა   მისგან ხორცსა მონატანსა,

Verse: d 
    და   აწვე მოვა, არა ვიცი,   თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა.


Strophe: S262/K262 

Verse: a 
       ამას გვედრებ, მოიცადო,   თავი სხვაგან არსად არო;

Verse: b 
       რა მოვიდეს, შევეხვეწო,   ნუთუ ვითა მოვაგვარო;

Verse: c 
       ერთმანერთსა შეგამეცნნე,   თავი შენი შევაყვარო,

Verse: d 
    და   თვით გიამბოს საქმე მისი,   საყვარელსა გაახარო".


Strophe: S263/K263 

Verse: a 
       ქალსა ყმამან მოუსმინა,   დაჰმორჩილდა, დაჰრთო ნება.

Verse: b 
       ამას ზედა მოიხედნეს,   ხევით ესმა ჩხაპუნება;

Verse: c 
       მთვარე წყალსა გამოსრული   ნახეს, შუქთა მოფინება,

Verse: d 
    და   უკურიდნეს, აღარა ქმნეს   მუნ ხანისა დაყოვნება.


Strophe: S264/K264 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა: "ყმაო, ღმერთმან   მოგცა ჟამად, რაცა გინა,

Verse: b 
       მაგრა თავი უჩინო ქმენ,   დამალული იყავ შინა;

Verse: c 
       იმა ყმისა მეუნებლე   ხორციელი არავინ- ა;

Verse: d 
    და   ნუთუ ვით რა^ მოვაგვარო,   შენი ნახვა არ ეწყინა'


Strophe: S265/K265 

Verse: a 
       @ავთანდილ ქვაბსა დამალა   ქალმან დამალვით მალითა.

Verse: b 
       იგი ყმა ცხენსა გარდახდა,   შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა;

Verse: c 
       ატირდეს მაღლად ცრემლითა,   ზღვათაცა შესამალითა,

Verse: d 
    და   @ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა   ჭვრეტითა იდუმალითა.


Strophe: S266/K266 

Verse: a 
       ამარტის ფერად შეცვალა   ბროლი ცრემლისა ბანამან.

Verse: b 
       დიდხან იტირეს ყმამან და   მან ქალმან შაოსანამან;

Verse: c 
       შეხსნა, შეიღო აბჯარი,   ცხენიცა შეიყვანა მან;

Verse: d 
    და   დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა   შავმან გიშრისა დანამან.


Strophe: S267/K267 

Verse: a 
       @ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა,   ტყვე, საკნით ნააზატები.

Verse: b 
       მან ქალმან ქვეშე დაუგო   ვეფხის ტყავისა ნატები;

Verse: c 
       მას ზედა დაჯდა იგი ყმა,   სულთქვამს ჭირ-მონამატები,

Verse: d 
    და   სისხლისა ცრემლსა გაეწნა   შუა გიშრისა სატები.


Strophe: S268/K268 

Verse: a 
       მან ქალმან ხელ-ყო კვესითა   გზება ცეცხლისა ნელისა,

Verse: b 
       ეგონა ჭამა ხორცისა   შემწვრისა, შეუქმნელისა;

Verse: c 
       მიუპყრა, ერთი აჰხლიჩა,   ქმნაა საქმისა ძნელისა,

Verse: d 
    და   ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო   გამოყრა უცოხნელისა.


Strophe: S269/K269 

Verse: a 
       ცოტად მიწვა, მიიძინა,   თუცა ყოლა ვერა მეტი;

Verse: b 
       შეკრთა, დიდნი დაიზახნა,   წამოვარდა ვითა რეტი,

Verse: c 
       იზახდის და წამ-წამ იკრის   გულსა ლოდი, თავსა კეტი.

Verse: d 
    და   ცალ-კერძ ზის და პირსა იხოკს   ქალი მისი შენამჭვრეტი.


Strophe: S270/K270 

Verse: a 
       "რად დაჰბრუნდი? - მოახსენა,   - მითხარ, რაცა წაგეკიდა!"

Verse: b 
       მან უბრძანა: "მონადირე   მეფე ვინმე გარდმეკიდა,

Verse: c 
       ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი,   ბარგი მძიმედ აეკიდა,

Verse: d 
    და   იგი მინდორს ნადირობდა,   დაეფანჩა მარეკი, და-.


Strophe: S271/K271 

Verse: a 
       სევდად მეცა კაცთა ნახვა,   ცეცხლი უფრო გავიალე,

Verse: b 
       -არ მივეო ახლოს შეყრად -   თავი ჩემი შევიწყალე,

Verse: c 
       მათგან მკრთალი შემოვბრუნდი,   ტყესა შიგან დავიმალე".

Verse: d 
    და   თქვა: "ნუთუმცა უკუმრიდა,   რა გათენდეს, წავალ ხვალე".


Strophe: S272/K272 

Verse: a 
       ქალსა ცრემლნი გარდმოსცვივდეს   ას-ნაკეცნი, ბევრის-ბევრად;

Verse: b 
       მოახსენა: "მხეცთა თანა   იარები მარტო ტევრად,

Verse: c 
       არას კაცსა არ იახლებ   საუბრად და შემაქცევრად;

Verse: d 
    და   მას მაგითა ვერას არგებ,   დღეთა შენთა ცუდად ჰლევ რად?


Strophe: S273/K273 

Verse: a 
       ყოვლი პირი ქვეყანისა   ერთობ სრულად მოგივლია,

Verse: b 
       ერთი კაცი შემაქცევრად   შენად ვითა დაგელია?

Verse: c 
       გეახლოს და არ გაჰშმაგდე,   თუცა ჭირი არ გაკლია;

Verse: d 
    და   შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს,   ესე შენთვის რა მადლია?"


Strophe: S274/K274 

Verse: a 
       უბრძანა: "დაო, ეგეა   მსგავსი შენისა გულისა,

Verse: b 
       მაგრა არ არის ქვეყანად   წამალი ამა წყლულისა!

Verse: c 
       ვის ძალ-უც პოვნა კაცისა,   თვით სოფლად არ-მოსრულისა?

Verse: d 
    და   ჩემი ლხინია სიკვდილი,   გაყრა ხორცთა და სულისა.


Strophe: S275/K275 

Verse: a 
       ღმერთმან სხვამცა ეტლსა ჩემსა   რადმცა^ კაცი რად დაჰბადა,

Verse: b 
       სიახლე და საუბარი   თუმცა მისი მე მეწადა!

Verse: c 
       ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი,   ანუ ვინმცა შეეცადა?

Verse: d 
    და   შენგან კიდე ხორციელი,   დაო, მივის არასადა".


Strophe: S276/K276 

Verse: a 
       ქალმან ჰკადრა: "არ გამიწყრე,   ვიშიშვი და ვიაჯ დია;

Verse: b 
       რათგან ღმერთსა ვაზირობა   შენი ჩემზედ მოუგდია,

Verse: c 
       ვერ დავმალავ, უკეთესი   რაცა საქმე გამიცდია.

Verse: d 
    და   არა ვარგ-ა უსაზომო,   ზომსა თავი გარდგიხდია.


Verse: e 
       მისი მძებნელი იყომცა   ჭკუითა მეტის-მეტითა;

Verse: f 
       შენ კაცთა ნაცვლად ნადირთა   ახლავ გულითა რეტითა;sǯobs, erti ḳaci iaxlo,   ilxende misit č̣vreṭita.

Verse: h 
       და   ვით იადონი არ მოჰკვდე   ბულბულოს თესლთა კვნეტითა".


Strophe: S277/K277 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "რას მენუკევ,   არა ვიცი, გამიცხადე.

Verse: b 
       კაცი ჩემად სამსახურად   უღმრთოდ მემცა ვით დავჰბადე!

Verse: c 
       ღმერთსა ჩემი უბედობა   უნდა, მემცა რას ვეცადე!

Verse: d 
    და   განაღამცა გავნადირდი,   თავი ასრე გავიხადე".


Strophe: S278/K278 

Verse: a 
       ქალმან კვლა ჰკადრა:   "გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა,

Verse: b 
       მაგრა თუ კაცი მოგგვარო,   მოგყვეს თავისა ნებითა,

Verse: c 
       იგი გეახლოს, ილხენდე   მისითა შემეცნებითა,

Verse: d 
    და   ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო,   არ-სავნებლისა ვნებითა".


Strophe: S279/K279 

Verse: a 
       მან უბრძანა: "თუ მიჩვენებ,   ვნახავ, დიდად გავიხარებ,

Verse: b 
       სიყვარულმან მისმან, ვისთვის   ხელი მინდორს თავსა ვარებ,

Verse: c 
       არას ვუზამ უგემურსა,   არათ ოდეს გავამწარებ;

Verse: d 
    და   რაცა ჩემგან ეამების,   ვაამებ და შევიყვარებ".




Chapter: 9 
   შეყრა @ტარიელისა და @ავთანდილისა




Strophe: S280/K280 

Verse: a 
       ქალი ადგა და წავიდა   მის ყმისა მოსაყვანებლად;

Verse: b 
       "არ ეწყინაო", უამბობს,   არს მისად მაგულვანებლად,

Verse: c 
       ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა,   ვით, მთვარე მოსავანებლად;

Verse: d 
    და   იგი რა ნახა @ტარიელ,   თქვა მზისა დასაგვანებლად.


Strophe: S283/K283 

Verse: a 
       გამოეგება @ტარიელ,   ჰმართებს ორთავე მზე დარად,

Verse: b 
       ანუ ცით მთვარე უღრუბლო   შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად,

Verse: c 
       რომე მათ თანა ალვისა   ხეცა ვარგ იყო ხედ არად,

Verse: d 
    და   ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა,   სხვადმცა რისად ვთქვი მე დარად!


Strophe: S284/K284 

Verse: a 
       მათ აკოცეს ერთმანერთსა,   უცხოებით არ დაჰრიდეს,

Verse: b 
       ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან   კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს,

Verse: c 
       ყელი ყელსა გარდააჭვდეს,   ერთმანერთსა აუტირდეს,

Verse: d 
    და   ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი   მათნი, თუცა ლალად ღირდეს.


Strophe: S285/K285 

Verse: a 
       მობრუნდეს. ყმამან @ავთანდილს   ხელი შეუპყრა ხელითა,

Verse: b 
       ერთგან დასხდეს და იტირეს   დიდხან ცრემლითა ცხელითა.

Verse: c 
       @ასმათი სულსა უღებდა   სიტყვითა საკვირველითა:

Verse: d 
    და   "თავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ   მზესა თქვენითა ბნელითა".


Strophe: S286/K286 

Verse: a 
       @ტარიელის ვარდი იყო   დათრთვილული, არ დაზრული;

Verse: b 
       ყმასა უეთხრა: "მესწრაფების,   მითხარ შენი დაფარული,

Verse: c 
       ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულხარ,   სადაური, სით მოსრული?

Verse: d 
    და   მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ,   ვარ მისგანცა გაწირული".


Strophe: S287/K287 

Verse: a 
       @ავთანდილ გასცა პასუხი,   სიტყვები ლამაზებია:

Verse: b 
       "ლომო და გმირო @ტარიელ,   ვის თავი გინაზებია,

Verse: c 
       მე ვარ არაბი, @არაბეთს   არს ჩემი დარბაზებია,

Verse: d 
    და   მიჯნურობითა დამწვარ ვარ,   ცეცხლი უშრეტი მგზებია.


Strophe: S288/K288 

Verse: a 
       მე პატრონისა ჩემისა   ასული შემყვარებია;

Verse: b 
       თვით მეფედ მათად მას ხედვენ   მონები მკლავ-მაგრებია.

Verse: c 
       თუცა არ მიცნობ, გინახავ,   თუ ვითა გიაზრებია,

Verse: d 
    და   გახსოვსც^ა, ოდეს დაჰხოცე   მონები არ-საპყრებია?


Strophe: S287/K287 

Verse: a 
       შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი,   ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით,

Verse: b 
       პატრონი ჩემი გაგიწყრა,   ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით,

Verse: c 
       გიხმეთ, არ მოხვე, ლაშქარნი   უკანა გამოგკიდენით,

Verse: d 
    და   შენ ველნი წითლად შეჰღებენ   სრულად სისხლისა კი დენით.


Strophe: S288/K288 

Verse: a 
       ყველაკასა მათრახითა   თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ.

Verse: b 
       მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე,   კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ,

Verse: c 
       ვითა ქაჯი დაგვემალე,   მონებიცა დავაფეთეთ,

Verse: d 
    და   ამან უფრო დაგვაშმაგნა,   თავი სრულად გავაშეთეთ.


Strophe: S289/K289 

Verse: a 
       ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით,   ხელმწიფე ნებიერია.

Verse: b 
       მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან,   მათ რუკა დაუწერია,

Verse: c 
       ვერ ნახეს შენი მნახავი^   ვერცა ყმა, ვერცა ბერია;

Verse: d 
    და   აწ გამომგზავნა, რომელსა   ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია.


Strophe: S290/K290 

Verse: a 
       მიბრძანა: "მიცან ამბავი   მის ყმისა წარხდომილისა,

Verse: b 
       მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა,   მის შენგან მონდომილისა".

Verse: c 
       სამ წლამდის მითხრა დადენა   უმისოდ ცრემლთა მილისა.

Verse: d 
    და   არ გიკვირს, გავძელ ვერ-ჭვრეტა   მისისა მე ღიმილისა?!


Strophe: S291/K291 

Verse: a 
       აქანამდის მნახავიცა   კაცი შენი არ მენახა;

Verse: b 
       ქურდნი^ ვნახენ, რომე თქვენთვის   სიტყვა რამე გაემკვახა;

Verse: c 
       მათრახითა ჩამოგეგდო   ერთი, მკვდართა დაგესახა;

Verse: d 
    და   მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა   სულ-მობრძავი სამე, გლახ, ა".


Strophe: S292/K292 

Verse: a 
       @ტარიელსცა აეხსენა   ომი მათი მაშინდელი,

Verse: b 
       იტყვის: "მახსოვს ეგე საქმე,   თუცა არის ადრინდელი;

Verse: c 
       ერთგან გნახენ ნადირობას   შენ და შენი მე გამზრდელი;

Verse: d 
    და   მით ვტიროდი, მომეგონა   მე, გლახ, ჩემი წარმწყმედელი.


Strophe: S293/K293 

Verse: a 
       რას მაქმნევდით, რად გინდოდი,   ერთმანერთსა რითა^ ვჰგვანდით?

Verse: b 
       თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით,   ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვჰბანდით.

Verse: c 
       რა მონანი შესაპყრობლად   მომწიენით, გაჰგულვანდით,

Verse: d 
    და   აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად   თანა მკვდართა მიიტანდით.


Strophe: S294/K294 

Verse: a 
       მოვიხედენ, მომეწია   რა პატრონი შენი, ვნახე,

Verse: b 
       ხელმწიფობით შემებრალნეს,   ამად ხელი არ შევახე,

Verse: c 
       თვალთა წინა გამოგექეც,   მეტი არა შევუზრახე.

Verse: d 
    და   ჩემი ცხენი უჩინოსა   ჰგავს და სხვასმცა რას ვასახე!


Strophe: S295/K295 

Verse: a 
       კაცმან ვერ ასწრას თვალისა   დაფახვა, დაწამწამება,

Verse: b 
       მას გავექცევი, ვისგანცა   ჩემი არა ვცნა ამება;

Verse: c 
       მათ თურქთა მიღმა გამეგო   მე არას არ შეწამება,

Verse: d 
    და   ავად ჰშვენოდა მორევნა   და ჩემი დათამამება.


Strophe: S296/K296 

Verse: a 
       აწ ვაშად მოხვე, მეამა   ნახვა შენისა პირისა!

Verse: b 
       ტანად სარო და პირად მზე,   მამაცად მსგავსი გმირისა,

Verse: c 
       გარჯილ ხარ, მაგრა^ არა ხარ   გარდაუხდელი ჭირისა:

Verse: d 
    და   ძნელია პოვნა კაცისა   ღმრთივ ზეცით განაწირისა!"


Strophe: S297/K297 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "ვით მაქებ   საქები ბრძენთა ენისა?

Verse: b 
       მაგისად ნაცვლად რამც ვიყავ^   ღირსი ქებისა თქვენისა!

Verse: c 
       სახე ხარ მზისა ერთისა,   ზეცით მნათისა ზენისა,

Verse: d 
    და   რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი   ეგზომთა ცრემლთა დენისა.


Strophe: S298/K298 

Verse: a 
       ამა დღემან დამავიწყა,   გული ჩემი ვინ დაბინდა;

Verse: b 
       დამიგდია სამსახური მისი,   იქმნას, რაცა გინდა;

Verse: c 
       იაგუნდი ეგრეცა სჯობს,   ათასჯერმცა მინა მინდა,

Verse: d 
    და   შენ გეახლო სიკვდილამდის,   ამის მეტი არა მინდა!"


Strophe: S299/K299 

Verse: a 
       @ტარიელ უთხრა: "მე შენი   გული აწ მემხურვალების;

Verse: b 
       მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად   შენ ჩემი რა გევალების!

Verse: c 
       მაგრა წესია, მიჯნური   მიჯნურსა შეებრალების,

Verse: d 
    და   შე საყვარელსა გაგყარო,   ესე რათ გენაცვალების!


Strophe: S300/K300 

Verse: a 
       წამოსრულ ხარ ჩემად ძებნად,   პატრონისა სამსახურად;

Verse: b 
       ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ,   შენცა ცდილ ხარ მამაცურად.

Verse: c 
       მაგრა ჩემსა რა გიამბობს,   გამოჭრილ ვარ ასრე თუ რად!

Verse: d 
    და   მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი   ცხელი, შემიქმს ალად, მურად".


Strophe: S301/K301 

Verse: a 
       @ასმათ უთხრა: "ლომო, ცრემლით   მაგა ცეცხლსა რა ერგების!

Verse: b 
       მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა,   რათგან ეგრე^ არ ეგების!

Verse: c 
       ვხედავ, ესე ხელი ვინმე   მოყმე შენთვის წაეგების,

Verse: d 
    და   ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა,   ქმნას რა, ღონეა ეგების.


Strophe: S302/K302 

Verse: a 
       მეხვეწებოდა, ლამოდა   ჩემგან რასამე სმენასა;

Verse: b 
       ნუ უყოს ღმერთმან, გაძლება   მემცა ვით მივეც ენასა!

Verse: c 
       თუ რას სცნობს, ვეჭობ ამისგან   თქვენსა რასამე ლხენასა.

Verse: d 
    და   არს უკეთესი, რაცაღა   სწადს განგებასა ზენასა".


Strophe: S303/K303 

Verse: a 
       ამას დაყმუნდა @ტარიელ   დამწვარი, დაალებული;

Verse: b 
       @ასმათს უბრძანა: "მას აქათ   შენ ხარ ჩემ თანა ხლებული;

Verse: c 
       რად არა იცი, უწამლო   არს ლები ესე ლებული!

Verse: d 
    და   კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი,   ცრემლითა დავალებული.


Strophe: S304/K304 

Verse: a 
       კაცმან ვით პოვოს, ღმრთისაგან   რაც არა^ დანაბადია!

Verse: b 
       მით გული ჩემი სევდამან   აწ ასრე დანაბა დია,

Verse: c 
       კვლა გზასა მიკრავს, მიჭირავს   მითქს ბადე დანაბადია;

Verse: d 
    და   აწ ხელთა, ნაცვლად ლხინისა,   ჩალა მაქვს და ნაბადია.


Strophe: S305/K305 

Verse: a 
       მაგრა ღმერთმან მოწყალემან   მით ცნობითა ერთით მზითა

Verse: b 
       ორი მისი მოწყალება   დღესცა მომცა ამა გზითა:

Verse: c 
       პირველ, შეჰყრის მოყვარულთა   ჩემით რათმე მიზეზითა,

Verse: d 
    და   კვლა, ნუთუმცა სრულად დამწვა   ცეცხლთა ცხელთა ანაგზითა".


Strophe: S306/K306 

Verse: a 
       ყმასა უთხრა: "ვინცა კაცმან   ძმა იძმოს, თუ დაცა იდოს,

Verse: b 
       ხამსო მისთვის სიკვდილსა და   ჭირსა თავი არ დაჰრიდოს;

Verse: c 
       ღმერთმან ერთი რად^ აცხოვნოს,   თუ მეორე არ წაწყმიდოს!

Verse: d 
    და   შენ ისმენდი, მე გიამბობ,   რაცღა გინდა წამეკიდოს".


Strophe: S307/K307 

Verse: a 
       @ასმათს უთხრა: "მოდი, მოჯე,   თანა წყალი მომიტანე,

Verse: b 
       დაბნედილსა მაპკურებდი,   გული მითა გარდამბანე;

Verse: c 
       მკვდარი მნახო, დამიტირე,   სულთქვმა გაათანისთანე,

Verse: d 
    და   მე სამარე გამითხარე,   აქა მიწა მიაკვანე".


Strophe: S308/K308 

Verse: a 
       ღილ-ჩახსნილი საამბობლად   დაჯდა, მხარნი ამოყარნა;

Verse: b 
       ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით,   დიდხან შუქნი არ ადარნა;

Verse: c 
       ვერ გაახვნა სასაუბროდ,   მან ბაგენი გაამყარნა,

Verse: d 
    და   მერმე სულთქვნა, დაიზახნა,   ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა.


Strophe: S309/K309 

Verse: a 
       მოსთქვამს: "ჰაი, საყვარელო,   ჩემო, ჩემთვის დაკარგულო,

Verse: b 
       იმედო და სიცოცხლეო,   გონებაო, სულო, გულო,

Verse: c 
       ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი,   ხეო, ედემს დანერგულო!

Verse: d 
    და   ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა,   გულო, ასჯერ დადაგულო?!"




Chapter: 10 
   @ტარიელისაგან თავის ამბვის მბობა @ავთანდილთანა




Strophe: S310/K310 

Verse: a 
       "ისმენდი, მიეც გონება   ჩემთა ამბავთა სმენასა;

Verse: b 
       საუბართა და საქმეთა   ვისთა ძლივ ვათქმევ ენასა,

Verse: c 
       იგი, ვინ ხელ-მქმნის, მოველი   მისგან აროდეს ლხენასა,

Verse: d 
    და   ვისგან შევუცავ სევდათა,   სისხლისა ღვართა დენასა.


Strophe: S311/K311 

Verse: a 
       "@ინდოეთს შვიდთა მეფეთა   ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი:

Verse: b 
       ექვსი სამეფო @ფარსადანს   ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი,

Verse: c 
       უხვი, მდიდარი, უკადრი,   მეფეთა ზედა მფლობელი,

Verse: d 
    და   ტანად ლომი და პირად მზე,   ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი.


Strophe: S312/K312 

Verse: a 
       მამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე^,   მეფე მებრძოლთა მზარავი,

Verse: b 
       @სარიდან ერქვა სახელად,   მტერთა სრვად დაუფარავი;

Verse: c 
       ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა,   ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი;

Verse: d 
    და   ნადირობდის და იშვებდის   საწუთრო-გაუმწარავი.


Strophe: S313/K313 

Verse: a 
       ხალვა მოსძულდა, შეექმნა   გულს კაეშანთა ჯარები.

Verse: b 
       თქვა: "წამიღია მტერთაგან   ძლევით ნაპირთა არები,

Verse: c 
       ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი,   მაქვს ზეიმი და ზარები";

Verse: d 
    და   ბრძანა: "წავალ და მეფესა   @ფარსადანს შევეწყნარები";


Strophe: S314/K314 

Verse: a 
       @ფარსადანს წინა დაასკვნა   გაგზავნა მოციქულისა,

Verse: b 
       შესთვალა: "შენ გაქვს მეფობა   ინდოეთისა სრულისა;

Verse: c 
       აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე   მეცა ვცნა ძალი გულისა,

Verse: d 
    და   სახელი დარჩეს ჩემისა   ერთგულად ნამსახურისა".


Strophe: S315/K315 

Verse: a 
       @ფარსადან შექმნა ზეიმი   ამა ამბვისა მცნობელმან.

Verse: b 
       შესთვალა: "ღმერთსა მადლობა   შევსწირე ხმელთა მფლობელმან,

Verse: c 
       რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან,   ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან.

Verse: d 
    და   აწ მოდი, ასრე პატივ გცე,   ვითა მამამან მშობელმან".


Strophe: S316/K316 

Verse: a 
       ერთი სამეფო საკარგვად,   უბოძა ამირბარობა.

Verse: b 
       თვით ამირბარსა ინდოეთს   აქვს ამირ-სპასალარობა.

Verse: c 
       მეფე^ რა დაჯდა, არა სჭირს   ხელისა მიუმცთარობა^;

Verse: d 
    და   სხვად პატრონია, მართ ოდენ   არა აქვს კეისარობა.


Strophe: S317/K317 

Verse: a 
       თვით მეფემან მამა-ჩემი   დაიჭირა სწორად თავსა.

Verse: b 
       თქვა: "ჩემებრი ამირბარი,   ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!"

Verse: c 
       ლაშქრობდის და ნადირობდის,   აძლევდიან მტერნი ზავსა.

Verse: d 
    და   მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა   მე სხვა კაცი არა მგავსა.


Strophe: S318/K318 

Verse: a 
       ძე არ ესვა მეფესა და   დედოფალსა მზისა დარსა,

Verse: b 
       ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო,   მით აეხვნეს სპანი ზარსა.

Verse: c 
       ვაჲ კრულია დღემცა იგი,   მე მივეცი ამირბარსა!

Verse: d 
    და   მეფემ ბრძანა: "შვილად გავზრდი,   თვით ჩემივე გვარი არსა".


Strophe: S319/K319 

Verse: a 
       მეფემან და დედოფალმან   მიმიყვანეს შვილად მათად,

Verse: b 
       საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა   ლაშქართა და ქვეყანათად,

Verse: c 
       ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად   ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად;

Verse: d 
    და   მოვიწიფე, დავემსგავსე   მზესა თვალად, ლომსა ნაკვთად.


Strophe: S320/K320 

Verse: a 
       @ასმათ, მითხრობდი, რაცა სცნა   ჩემგან ამბობა ცილისა.

Verse: b 
       ხუთისა წლისა შევიქმენ   მსგავსი ვარდისა შლილისა;

Verse: c 
       ჭირად არ მიჩნდის ლომისა   მოკლვა, მართ ვითა სილისა;

Verse: d 
    და   არ გაჰვიდოდის @ფარსადანს   მისი არა-სმა შვილისა.


Strophe: S321/K321 

Verse: a 
       @ასმათ, შენცა ხარ მოწამე   ჩემისა ფერ-მიხდილისა,

Verse: b 
       მზესა მე ვსჯობდი შვენებით,   ვით ბინდსა ჟამი დილისა;

Verse: c 
       იტყოდეს ჩემნი მნახავნი:   "მსგავსია ედემს ზრდილისა".

Verse: d 
    და   აწ მაშინდლისა ჩემისა   სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა.


Strophe: S322/K322 

Verse: a 
       მე ხუთისა წლისა ვიყავ,   დაორსულდა დედოფალი".

Verse: b 
       ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა,   ცრემლით ბრძანა: "შობა ქალი".

Verse: c 
       დაბნედასა მიეწურა,   @ასმათ ასხა გულსა წყალი;

Verse: d 
    და   თქვა: "მაშინვე მზესა ჰგვანდა,   აწ მედების ვისგან ალი!


Strophe: S323/K323 

Verse: a 
       წიგნი წიგნსა ეცემოდა,   დედოფალი ოდეს შობდა,

Verse: b 
       მოციქული - მოციქულსა,   @ინდოეთი სრულად სცნობდა;

Verse: c 
       მზე და მთვარე განსცხრებოდეს,   სიხარულით ცა ნათობდა;

Verse: d 
    და   ყოვლი არსად შემოსრული   მხიარული თამაშობდა.


Strophe: S324/K324 

Verse: a 
       ქება არ ითქმის ენითა,   აწ ჩემგან ნაუბარითა^.

Verse: b 
       @ფარსადან დაჯდა ხარებად   ზეიმითა და ზარითა;

Verse: c 
       ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი   ნიჭითა მრავალ-გვარითა.

Verse: d 
    და   საჭურჭლე გასცეს, აივსნეს   ლაშქარნი საბოძვარითა.


Strophe: S325/K325 

Verse: a 
       საშობელი გაიყარა,   ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა.

Verse: b 
       მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი   მზისა შუქთა ნასამალსა.

Verse: c 
       ვუყვარდით და სწორად ვუჩნდით   მეფესა და დედოფალსა.

Verse: d 
    და   აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი   დაუდაგავს გული ალსა!"


Strophe: S326/K326 

Verse: a 
       ყმა დაბნდა, რა სახელისა   ხსენებასა მიეწურა;

Verse: b 
       @ავთანდილსცა აეტირა,   მისმან ცეცხლმან გულსა ჰმურა;

Verse: c 
       ქალმან სულად მოაქცია,   მკერდსა წყალი დააპკურა.

Verse: d 
    და   თქვა: "ისმენდი, მაგრა ჩემი   სიკვდილისა დღე დასტურ- ა.


Strophe: S327/K327 

Verse: a 
       მას ქალსა @ნესტან-დარეჯან   იყო სახელად ხმობილი.

Verse: b 
       შვიდისა წლისა შეიქმნა   ქალი წყნარი და ცნობილი,

Verse: c 
       მთვარისა მსგავსი, შვენებით   მზისაგან ვერ-შეფრობილი^;

Verse: d 
    და   მისსა ვით გასძლებს გაყრასა   გული ალმასი, წრთობილი!


Strophe: S328/K328 

Verse: a 
       იგი ასრე მოიწიფა,   მე შემეძლო შესლვა ომსა;

Verse: b 
       მეფე ქალსა ვით ხედვიდა   მეფობისა ქმნისა მწთომსა,

Verse: c 
       მამასავე ხელთა მიმცეს,   რა შევიქმენ ამა ზომსა;

Verse: d 
    და   ვბურთობდი და ვნადირობდი,   ვით კატასა ვხოცდი ლომსა.


Strophe: S329/K329 

Verse: a 
       მეფემან სახლი ააგო,   შიგან საყოფი ქალისა:

Verse: b 
       ქვად ფაზარი სხდა,   კუბო დგა იაგუნდისა თვალისა,

Verse: c 
       პირსა ბაღჩა და საბანლად   სარაჯი ვარდის წყალისა;

Verse: d 
    და   იგი მუნ იყვის, მედების   ვისგან სახმილი ალისა!


Strophe: S330/K330 

Verse: a 
       დღე და ღამე მუჯამრითა   ეკმეოდის ალვა თლილი;

Verse: b 
       ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბაღჩას   ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი.

Verse: c 
       @დავარ იყო და მეფისა,   ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი,

Verse: d 
    და   მას სიბრძნისა სასწავლელად   თვით მეფემან მისცა შვილი.


Strophe: S331/K331 

Verse: a 
       სრა ედგა მოფარდაგული   ოქსინოთა და შარდითა;

Verse: b 
       ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა   პირითა მინა-ვარდითა;

Verse: c 
       @ასმათ და ორნი მონანი   ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა;

Verse: d 
    და   მუნ იზრდებოდის ტანითა,   გაბაონს განაზარდითა.


Strophe: S332/K332 

Verse: a 
       თხუთმეტისა წლისა ვიყავ,   მეფე მზრდიდა^ ვითა შვილსა;

Verse: b 
       დღისით ვიყვი მას წინაშე,   გამიშვებდის არცა ძილსა;

Verse: c 
       ძალად ლომსა, თვალად მზესა,   ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა,

Verse: d 
    და   სროლასა და ასპარეზსა   აქებდიან ჩემგან ქმნილსა.


Verse: e 
       რა მინდორს შევჯდი, ზარითა   ხმა იყვის ბუკთა ცემისა;

Verse: f 
       თანა მყვის სპისა სიმრავლე   მსგავსი ფუტკრისა რემისა;

Verse: g 
       ჭვრეტად ქალ-ყმები დაჯრილა,   დგას თემისა და თემისა;

Verse: h 
       ვინც მნახის, ეყვის ერთ წლამდის   კვეხა ნახვისა ჩემისა.


Strophe: S333/K333 

Verse: a 
       მოსრნის მხეცნი და ნადირნი   ისარმან ჩემგან სრეულმან;

Verse: b 
       მერმე ვიბურთი მოედანს,   მინდორით შემოქცეულმან;

Verse: c 
       შევიდი, შევქმნი ნადიმი,   ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან;

Verse: d 
    და   აწ საწუთროსა გამყარა   პირმან ბროლ-ბადახშეულმან!


Strophe: S334/K334 

Verse: a 
       მამა მომიკვდა, მოვიდა   დღე სიკვდილისა მისისა;

Verse: b 
       ქმნა გაუცუდდა @ფარსადანს   ნიშატისა და ნიშისა;

Verse: c 
       მათ გაეხარნეს, ვის ზარი   დაჰლევდის მისგან შიშისა;

Verse: d 
    და   ერთგულთა შექმნეს ვაება,   მტერთა - ხსენება იშისა.


Strophe: S335/K335 

Verse: a 
       მე წელიწდამდის^ ბნელსა ვჯე   საწუთრო-გაცუდებული,

Verse: b 
       დღისით და ღამით ვვაებდი,   ვერვისგან სულ-დაღებული;

Verse: c 
       გაყვანად ხასნი მოვიდეს,   მითხრეს მეფისა მცნებული,

Verse: d 
    და   ებრძანა: "შვილო @ტარიელ,   ნუ ხარ შავითა ღებული.


Strophe: S336/K336 

Verse: a 
       ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ   დაგვაკლდა სწორად თავისა".

Verse: b 
       ასი ებოძა საჭურჭლე,   ებრძანა ახდა შავისა,

Verse: c 
       ბოძება მისეულისა   სრულისა საკარგავისა:

Verse: d 
    და   "შენ გქონდეს ამირბარობა,   ქმნა მისვე საურავისა".


Strophe: S337/K337 

Verse: a 
       ავენთი, დამწვეს მამისა   სახმილთა დაუშრობელთა^;

Verse: b 
       უკანის გამომიყვანეს   ხასთა მათ წინა- მდგომელთა;

Verse: c 
       გამოსლვისათვის ზეიმი   შექმნეს @ინდოეთს მფლობელთა,

Verse: d 
    და   შორს მომეგებნეს, მაკოცეს   პატივით ვითა მშობელთა.


Strophe: S338/K338 

Verse: a 
       მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს,   პატივს მცემდეს ძისა დარად,

Verse: b 
       მის ხელისა საურავი   მათ ორთავე მითხრეს წყნარად;

Verse: c 
       ურჩ ვექმენ და მისეულთა   წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად;

Verse: d 
    და   არ მომეშვნეს, დავჰმორჩილდი,   თაყვანის-მცეს ამირბარად.


Strophe: S339/K339 

Verse: a 
       აღარა ვიცი, დამვიწყდეს,   თუცა დიადი წელია;

Verse: b 
       გიამბო ჩემი ამბავი,   განა რაზომცა ძნელია!

Verse: c 
       ცრუ და მუხთალი სოფელი   მიწყივ ავისა მქმნელია,

Verse: d 
    და   მისთა ნაკვესთა წინწალი   დამეცეს^ ხანგრძლად მწველია".




Chapter: 11 
   ამბავი @ტარიელის გამიჯნურებისა




Strophe: S340/K340 

Verse: a 
       კვლა დაიწყო თქმა ამბვისა   მან, რა ხანი მოიტირა:

Verse: b 
       დღესა ერთსა მე და მეფე   მოვიდოდით, გვენადირა;

Verse: c 
       მიბრძანა, თუ: "ქალი ვნახოთ",   ხელი ხელსა დამიჭირა.

Verse: d 
    და   მის ჟამიხა მხსენებელი   მე სულ-დგმული არ გიკვირა?


Strophe: S341/K341 

Verse: a 
       მეფემან ახმა დურაჯთა   მითხრა მიტანად ქალისა,

Verse: b 
       გამოვუხვენ და წავედით   ჩემად სადებლად ალისა;

Verse: c 
       მაშინ დავიწყე გარდახდა   მე საწუთროსა ვალისა.

Verse: d 
    და   ალმასისა ხამს ლახვარი   ლახვრად გულისა სალისა!


Strophe: S342/K342 

Verse: a 
       ბაღჩა ვნახე უტურფესი   ყოვლისავე სალხინოსა:

Verse: b 
       მფრინველთაგან ხმა ისმოდა   უამესი სირინოსა;

Verse: c 
       მრავლად იყო სარაჯები   ვარდის წყლისა აბანოსა.

Verse: d 
    და   კარსა ზედა მოჰფარვიდა   ფარდაგები ოქსინოსა.


Strophe: S343/K343 

Verse: a 
       ვიცოდი, სწადდა არვისგან   ნახვა მის მზისა დარისა,

Verse: b 
       მე გარე ვდეგ და მეფემან   შევლო ფარდაგი კარისა;

Verse: c 
       ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა   მესმოდა საუბარისა.

Verse: d 
    და   @ასმათს უბრძანა გამოხმა   დურაჯთა ამირბარისა.


Strophe: S344/K344 

Verse: a 
       @ასმათ ფარდაგსა აზიდნა,   გარე ვდეგ მოფარდაგულსა;

Verse: b 
       ქალსა შევხედენ, ლახვარი   მეცა ცნობასა და გულსა.

Verse: c 
       მოვიდა, მივსცენ დურაჯნი,   მთხოვნა ცეცხლითა დაგულსა.

Verse: d 
    და   ვაჲმე, მას აქათ სახმილსა   დავუწვავ ნიადაგულსა!


Strophe: S345/K345 

Verse: a 
       აწ წარხდეს იგი ნათელნი,   მზისაცა მოწუნარენი!"

Verse: b 
       მისი ვერ გასძლო ხსენება,   დაბნდა და სულთვქნა მწარენი;

Verse: c 
       ყმა და @ასმათი ტიროდეს   ხმას სცემდეს იგი არენი,

Verse: d 
    და   ჭმუნვით თქვეს: "მკლავნი ცუდ ქმნილნი,   ვაჲ, გმირთა მემუქარენი!"


Strophe: S346/K346 

Verse: a 
       @ასმათმან წყალი დაასხა,   ცნობად მოვიდა @ტარია,

Verse: b 
       დიდხან ვერა თქვა, სევდამან   გული შეუპყრა, დარია;

Verse: c 
       დაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა,   ცრემლი მიწასა გარია,

Verse: d 
    და   თქვა: "ჩემგან მისი ხსენება,   ვაჲმე, რა დიდი ზარია!


Strophe: S347/K347 

Verse: a 
       მიმნდონი საწუთროსანი   მისთა ნივთთაგან რჩებიან,

Verse: b 
       იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ   ბოლოდ ვერ მოურჩებიან;

Verse: c 
       ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა,   რომელნი ეურჩებიან.

Verse: d 
    და   ისმენდი ჩემთა ამბავთა,   თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან.


Strophe: S348/K348 

Verse: a 
       დურაჯნი მივსცენ, გავიღე   სხვა ვერა გზაღა თავისა,

Verse: b 
       დავეცი, დავბნდი, წამიხდა   ძალი მხართა^ და მკლავისა,

Verse: c 
       რა სულად მოვე, შემესმა   ხმა ტირილისა და ვისა:

Verse: d 
    და   გარე მომრტყმოდა ჯალაბი,   ვითა ჩამსხდომი ნავისა.


Strophe: S349/K349 

Verse: a 
       შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა   ტურფითა საგებელითა,

Verse: b 
       ზედ დამტიროდეს მეფენი   ცრემლითა უშრობელითა,

Verse: c 
       პირსა იხოკდეს ხელითა,   ღაწვისა გამპობელითა,

Verse: d 
    და   მუყრნი მოასხნეს, სენითა   მთქვეს გამაბელზებელითა.


Strophe: S350/K350 

Verse: a 
       მე რა მნახა თვალ-ახმული,   მეფე ყელსა მომეხვია,

Verse: b 
       ცრემლით მითხრა: "შვილო, შვილო,   ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!"

Verse: c 
       მე პასუხი ვერა გავეც^,   ვითა შმაგი შევკრთი^ დია,

Verse: d 
    და   კვლა დავეცი დაბნედილი,   გულსა სისხლი გარდმეთხია.


Strophe: S351/K351 

Verse: a 
       სრულნი მუყრნი და მულიმნი   მე გარე შემომცვიდიან;

Verse: b 
       მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი,   ყოველნი იკითხვიდიან;

Verse: c 
       მტერ-დაცემული ვეგონე,   არ ვიცი, რას სჩმახვიდიან.

Verse: d 
    და   სამ დღემდის ვიყავ უსულო^,   ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან.


Strophe: S352/K352 

Verse: a 
       აქიმნიცა იკვირვებდეს:   "ესე სენი რაგვარია?

Verse: b 
       სამკურნალო არა სჭირს რა,   სევდა რამე შემოჰყრია".

Verse: c 
       ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი,   სიტყვა მცთარი წამერია.

Verse: d 
    და   დედოფალი ზღვასა შეიქმს,   მას რომ^ ცრემლი დაუღვრია.


Strophe: S353/K353 

Verse: a 
       "სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ   არ ცოცხალი, არცა მკვდარი;

Verse: b 
       მერმე ცნობა მომივიდა,   მივჰხვდი რასმე მიუმხვდარი;

Verse: c 
       ვთქვი, თუ: "ჰაჲ-ჰაჲ, რას შიგან ვარ   მე სიცოცხლე-გარდამხდარი!"

Verse: d 
    თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა,   ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი.


Strophe: S354/K354 

Verse: a 
       ვთქვი, თუ: "ღმერთო, ნუ გამწირავ,   აჯა ჩემი შეისმინე,

Verse: b 
       მომეც ძალი დათმობისა,   ცოტად ვითა აღმადგინე,

Verse: c 
       აქა ყოფა გამამჟღავნებს,   სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!"

Verse: d 
    და   მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი,   გული წყლული გავარკინე.


Strophe: S355/K355 

Verse: a 
       ზე წამოვჯე. მეფისაგან   კაცი დია მოვიდოდა.

Verse: b 
       ახარებდეს: "წამოჯდაო",   დედოფალი გამორბოდა;

Verse: c 
       მეფე მორბის თავ-შიშველი,   არ იცოდა, რას იქმოდა,

Verse: d 
    და   იგი ღმერთსა ადიდებდა,   სხვა ყველაი უჩუმოდა.


Strophe: S356/K356 

Verse: a 
       იქით და აქათ მომისხდეს,   მახვრიტეს სახვრეტელია;

Verse: b 
       მე მოვახსენე: "პატრონო,   გული აწ უფრო მრთელია;

Verse: c 
       ცხენსა შეჯდომა მწადიან,   ვნახნე წყალნი და ველია".

Verse: d 
    და   ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე,   მეფე ჩემ თანა მვლელია.


Strophe: S357/K357 

Verse: a 
       გამოვედით, მოვიარეთ   მოედანს და წყლისა პირსა;

Verse: b 
       ჩემსა მივე, დავაბრუნვე,   მეფე მომყვა სახლთა ძირსა.

Verse: c 
       შინა მივე, უარ გავხე,   სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა;

Verse: d 
    და   ვთქვი, თუ: "მოვკვდე, ბედი ჩემი   ამის მეტსა არას ღირსა".


Strophe: S358/K358 

Verse: a 
       ზაფრანის ფერად შეცვალა   ბროლი ცრემლისა ბანამან,

Verse: b 
       გული უფრორე დამიჭრა   ათიათასმან დანამან.

Verse: c 
       საწოლის მეკრე შემოდგა,   მოლარე გაიყვანა მან;

Verse: d 
    და   ვთქვი, თუ: "რა იცის ამბავი,   ნეტარ, ან იმან, ან ამან?"


Strophe: S359/K359 

Verse: a 
       "მონააო @ასმათისი".   -" რა იცისო?", ვარქვი, ვჰკითხე.

Verse: b 
       შემოვიდა, სააშიკო   წიგნი მომცა, წავიკითხე;

Verse: c 
       გამიკვირდა, სხვად ვითამცა   ვქმენ გულისა^ მწველთა სითხე?

Verse: d 
    და   მისგან ეჭვი არა მქონდა,   სევდად მაწვა გულსა მით ხე.


Strophe: S360/K360 

Verse: a 
       მე გამიკვირდა: "სით ვუყვარ,   ანუ ვით მკადრებს თხრობასა?

Verse: b 
       მიუყოლობა არ ვარგ-ა,   დამწამებს უზრახობასა,

Verse: c 
       ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს,   მერმე დამიწყებს გმობასა".

Verse: d 
    და   დავწერე, რაცა პასუხად   ჰმართებდა აშიკობასა.


Strophe: S361/K361 

Verse: a 
       დღენი გამოხდეს, მე გული   უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა,

Verse: b 
       ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა,   მინდორს თამაშად მავალთა;

Verse: c 
       დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა   დაიწყეს მოსლვა მრავალთა,

Verse: d 
    და   მაშინ დავიწყე გარდახდა   სოფლისა ლხინთა და ვალთა.


Strophe: S362/K362 

Verse: a 
       "მათ ვერა მარგეს, მე გულსა   ბინდი დამეცა ბნელისა,

Verse: b 
       სხვამან ვერავინ შემატყვა   დება ცეცხლისა ცხელისა;

Verse: c 
       სისხლი დამწამეს; მეფემან   ბრძანა გახსნევა ხელისა.

Verse: d 
    და   გავიხსენ ფარვად პატიჟთა^,   არვისგან საეჭველისა.


Strophe: S363/K363 

Verse: a 
       ხელ-გახსნილი, სევდიანი,   საწოლს ვიყავ თავის წინა;

Verse: b 
       ჩემი მონა შემოვიდა,   შევხედე, თუ თქვას: რა მინა.

Verse: c 
       "მონააო @ასმათისი".   შემოყვანა ვუთხარ შინა.

Verse: d 
    და   გულსა შინა დავუზრახე:   "რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!"


Strophe: S364/K364 

Verse: a 
       მონამან^ წიგნი მომართვა,   მე წავიკითხე ნებასა;

Verse: b 
       წიგნსა შევატყევ^, ლამოდა   შეყრისა მოსწრაფებასა;

Verse: c 
       პასუხად გავეც: "ჟამია,   მართალ ხარ გაკვირვებასა;

Verse: d 
    და   მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ   მოსლვისა დაზარებასა".


Strophe: S365/K365 

Verse: a 
       გულსა ვარქვი, თუ: "ლახვარნი   ეგრე ვით დაგაღონებენ?

Verse: b 
       ამირბარი ვარ, ხელმწიფე,   სრულნი ინდონი მმონებენ;

Verse: c 
       აზრად შეიქმან, საქმესა   ათასჯერ შეაწონებენ,

Verse: d 
    და   თუ შეიგებენ, მე მათთა   არეთა არ მარონებენ".


Strophe: S366/K366 

Verse: a 
       კაცი მოვიდა მეფისა:   "სწადსო ამბისა სმინება".

Verse: b 
       მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა:   "ქმნაცა^ სისხლისა დინება?"

Verse: c 
       მე ვჰკადრე: "ხელი გავიხსენ,   დამიწყო მოჯობინება,

Verse: d 
    და   წინაშე მოვალ, ამისთვის   კვლა უფრო მმართებს ლხინება".


Strophe: S367/K367 

Verse: a 
       დარბაზს მივე. მეფე ბრძანებს:   "ამის მეტსა ნუ იქმ აბა!"

Verse: b 
       ცხენსა შემსვა უკაპარჭო,   წელთა არა არ შემაბა,

Verse: c 
       შეჯდა, ქორნი მოუტივნა,   დურაჯები დაინაბა,

Verse: d 
    და   მშვილდოსანნი გასაგანნა,   იტყოდიან: "შაბაშ, შაბა!"


Strophe: S368/K368 

Verse: a 
       შინა დავსხედით ნადიმად   მას დღესა მინდორს რებულნი;

Verse: b 
       მომღერალნი და მუტრიბნი   არ იყვნეს სულ-დაღებულნი;

Verse: c 
       მეფემან გასცნა მრავალნი   თვალნი, ღარიბად ქებულნი.

Verse: d 
    და   აუვსებელნი არ დარჩეს   მას დღესა მათნი ხლებულნი.


Strophe: S369/K369 

Verse: a 
       ვეცდებოდი, არა მცალდა   სევდისაგან თავის კრძალვად;

Verse: b 
       ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო   მედებოდა გულსა ალვად;

Verse: c 
       ჩემნი სწორნი წავიტანენ,   ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად,

Verse: d 
    და   შევქმენ სმა და ნადიმობა   პატიჟთა და ჭირთა მალვად.


Strophe: S370/K370 

Verse: a 
       მოლარემან შინაურმან   ყურსა მითხრა ნაუბარი:

Verse: b 
       "ქალი ვინმე იკითხავსო:   "ინახვისა ამირბარი?"

Verse: c 
       ზეწარითა მოუხურავს პირი,   ბრძენთა საქებარი";

Verse: d 
    და   ვარქვი: "საწოლს წაიყვანე,   ჩემგან არის ნახმობარი".


Strophe: S371/K371 

Verse: a 
       ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად   აემზადნეს ასაყრელად;

Verse: b 
       შადი ვუთხარ: " ნუ ასდგებით,   მოვალ ხანთა დაუზმელად";

Verse: c 
       გამოვე და საწოლს შევე,   მონა მოდგა კარსა მცველად.

Verse: d 
    და   გული მივეც თმობა-ქმნათა   აუგისა საკრძალველად.


Strophe: S372/K372 

Verse: a 
       კარსა შევდეგ, ქალი წინა   მომეგება, თაყვანის-მცა;

Verse: b 
       მითხრა: "მოსლვა თქვენს წინაშე   კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!"

Verse: c 
       გამიკვირდა, მიჯნურისა   თაყვანება ექმნა ვისმცა?

Verse: d 
    და   ვთქვი: "არ იცის აშიკობა;    თუ-მც იცოდა, წყნარად ზისმცა".


Strophe: S373/K373 

Verse: a 
       შევე, დავჯე ტახტსა ზედა;    ქალი მოდგა ნოხთა პირსა,

Verse: b 
       ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად   თავი მისი არ აღირსა;

Verse: c 
       ვარქვი: "მანდა რად ჰზი შენ, თუ   სიყვარული ჩემი გჭირსა?"

Verse: d 
    და   მან პასუხი არა მითხრა,   ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა.


Strophe: S374/K374 

Verse: a 
       მითხრა: "დღე ეგე სირცხვილად   მედების გულსა ალობა:

Verse: b 
       გგონია ჩემგან წინაშე   მაგისთვის მომავალობა,

Verse: c 
       მაგრა აწ მიდებს იმედსა   შენგან ცდის არღა^ მალობა.

Verse: d 
    და   ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი,   მაკლია ღმრთისა წყალობა".


Strophe: S375/K375 

Verse: a 
       ადგა, მითხრა: "თქვენსა მკრძალსა   ჩემგან ცნობა უბნევია;

Verse: b 
       ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა   ბრძანებასა უთქმევია;

Verse: c 
       ეზომ დიდსა შემართებად   გულსა მისსა უთნევია,

Verse: d 
    და   ამან წიგნმან გაგაგონოს,   ჩემთვის რაცა უქმნევია^".




Chapter: 12 
   წიგნი @ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი




Strophe: S376/K376 

Verse: a 
       წიგნი ვნახე, მისი იყო,   ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა;

Verse: b 
       მოეწერა მზისა შუქთა:   "ნუ დაიჩნევ, ლომო, წყლულსა;

Verse: c 
       მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები,   მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა.

Verse: d 
    და   აწ @ასმათი მოგახსენებს   ყველაკასა ჩემგან თქმულსა.


Strophe: S377/K377 

Verse: a 
       ბედითი ბნედა, სიკვდილი   რა მიჯნურობა გგონია?

Verse: b 
       სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე   საქმენი საგმირონია!

Verse: c 
       ხატაეთს მყოფნი ყოველნი   ჩვენნი სახარაჯონია,

Verse: d 
    და   აწ მათნი ჯავრნი ჩვენ ზედა   ჩვენგან არ დასათმონია!


Strophe: S378/K378 

Verse: a 
       შენგან ჩემისა ქმრობისა   წინასაც^ ვიყავ მნდომია,

Verse: b 
       მაგრა აქამდის საუბრად   კვლა ჟამი არ მომხდომია,

Verse: c 
       ძოღან ხელ-ქმნილსა გიჭვრეტდი   კუბოსა შიგან მჯდომია,

Verse: d 
    და   მანდა ყველაი მასმია,   რაცა შენ გარდაგხდომია.


Strophe: S379/K379 

Verse: a 
       მართლად გითხრობ, მომისმინე   ესე, რაცა მოგახსენე:

Verse: b 
       წა, შეები ხატაელთა,   თავი კარგად გამაჩვენე;

Verse: c 
       გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტით,   ვარდი კვლამცა რად დასტენე?

Verse: d 
    და   მზემან მეტი რაღა გიყოს,   აჰა, ბნელი გაგითენე!"


Strophe: S380/K380 

Verse: a 
       @ასმათი მეუბნებოდა   უშიშრად^, არ მეკრძალვოდა;

Verse: b 
       ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ,   ლხინი რად^ დამეთვალვოდა!

Verse: c 
       გული მი და მო მიარდა,   კრთებოდა და მემალვოდა;

Verse: d 
    და   მით პირი ჩემი გაბროლდა   და ღაწვი გამელალვოდა^".




Chapter: 13 
   წიგნი ტარიელისა საყვარელთანა




Strophe: S381/K381 

Verse: a 
       თვალთა დავიდევ უსტარი   მე მისგან მონაწერია.

Verse: b 
       პასუხად ვსწერდი: "მთვარეო,   შენმცა მზე ვით მოგერია?

Verse: c 
       მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს,   რაც არა^ შენი ფერია!

Verse: d 
    და   სიზმრად მგონია, დარჩომა   ჩემი ვერ დამიჯერია".


Strophe: S382/K382 

Verse: a 
       @ასმათს ვუთხარ: "მე პასუხსა   ამის მეტსა ვერ მივჰხვდები;

Verse: b 
       ესე ჰკადრე: "რათგან, მზეო,   ჩემთვის ნათლად^ აღმოჰხდები,

Verse: c 
       აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე,   ამას იქით აღარ ვბნდები,

Verse: d 
    და   რასაცაღა სამსახურსა,   ვტყუვი, თუღა ვერიდები".


Strophe: S383/K383 

Verse: a 
       @ასმათ მითხრა: "მე მიბრძანა,   ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს:

Verse: b 
       ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა   საუბნარსა ვერა სცნობდეს,

Verse: c 
       ჩემად ნახვად მოვიდოდეს,   შენ ვითამცა გაშიკობდეს";

Verse: d 
    და   და-ცა-მვედრა: " ამირბარსა   უთხარ, ასრე ნამუსობდეს".


Strophe: S384/K384 

Verse: a 
       მეკეთა ესე თათბირი,   სიბრძნე გულისა მისისა,

Verse: b 
       მისი, მზესაცა რიდება   ჰქონდის ნახვისა ვისისა;

Verse: c 
       მისგან მომეცა მოსმენა   არ საუბრისა მქისისა,

Verse: d 
    და   ვისთა შუქთაგან უკუნსა   ჰგვანდის სინათლე დღისისა.


Strophe: S385/K385 

Verse: a 
       @ასმათს მივართვი რჩეული   თვალი ოქროსა ჯამითა;

Verse: b 
       მან მითხრა: "არა, არ მინდა,   ვარ გამაძღარი ამითა".

Verse: c 
       ერთი აიღო ბეჭედი,   მართ აწონილი დრამითა:

Verse: d 
    და   "ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ   სხვად ხელის შესაბამითა".


Strophe: S386/K386 

Verse: a 
       ქალი ადგა, წამოვიდა;    მე ლახვართა გულსა მრიდეს,

Verse: b 
       ლხინმან ბნელი განმინათლა,   დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს;

Verse: c 
       შევე, დავჯე ნადიმადვე,   ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს.

Verse: d 
    და   მხიარულმან საბოძვარი   გავეც, ზამი გაადიდეს.




Chapter: 14 
   წიგნი @ტარიელისა ხატაელთანა




Strophe: S387/K387 

Verse: a 
       გავგზავნე კაცი ხატაეთს   და წიგნი ჩემ-მაგიერი;

Verse: b 
       მივსწერე: "მეფე ინდოთა   არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი!

Verse: c 
       მათი ერთგული გაძღებიხ   ყოველი სული მშიერი,

Verse: d 
    და   ვინცა ურჩ ექმნას, იქმნების   თავისა არ-მადრიერი^.


Strophe: S388/K388 

Verse: a 
       ჩვენნო ძმანო და პატრონნო,   თქვენგან არ გავიმწარებით;

Verse: b 
       ესე რა ჰნახოთ ბრძანება,   აქამცა მოიარებით;

Verse: c 
       თქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ,   ზედა არ მოგეპარებით.

Verse: d 
    და   სჯობს, რომე გვნახნეთ,   თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით".


Strophe: S389/K389 

Verse: a 
       კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა   მომეცა უფრო^ ლხინები,

Verse: b 
       დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო   ცეცხლი წვად მოუთმინები;

Verse: c 
       მაშინ სოფელმან საწუთრომ   იუხვის, რაცა ვინები,

Verse: d 
    და   აწ ხელ-მქმნა, რომე საახლოდ   მხეცთაცა მოვეწყინები.


Strophe: S390/K390 

Verse: a 
       პირველ გაჭრისა პირება,   მერმე დაწყნარდეს ცნობანი;

Verse: b 
       ჩემთა სწორთაგან იყვნიან   ჩემს წინა ნადიმობანი,

Verse: c 
       მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან   სურვილთა დიადობანი;

Verse: d 
    და   ზოგჯერ შემცვიან სევდათა,   ვთქვნი საწუთროსა გმობანი".




Chapter: 15 
   @ნესტანისაგან @ტარიელის ხმობა




Strophe: S391/K391 

Verse: a 
       დღესა ერთსა საწოლს მოვე   მეფისა სრით წამოსრული,

Verse: b 
       ვჯე და მასვე ვიგონებდი,   არ მიეცა თვალთა რული;

Verse: c 
       წიგნი მქონდა საიმედო,   ამად ვიყავ მხიარული;

Verse: d 
    და   კარსა მცველმან მონა უხმო,   უთხრა საქმე დაფარული.


Strophe: S392/K392 

Verse: a 
       "მონააო @ასმათისი",   საწოლს ვუთხარ შემოყვანა.

Verse: b 
       მოეწერა: "გიბრძანებსო",   ვისი მესვა გულსა დანა.

Verse: c 
       ლხინმან ბნელი გამინათლა,   ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა,

Verse: d 
    და   წავე, მონა წავიტანე,   რამცა ვუთხარ ამისთანა!


Strophe: S393/K393 

Verse: a 
       ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა   კაცი ჩემი მოუბნარი;

Verse: b 
       ქალი წინა მომეგება   მხიარული, მოცინარი,

Verse: c 
       მითხრა: "ვაშად ამოგიღე,   არ გასვია გულსა ნარი,

Verse: d 
    და   მოდი, ნახე ვარდი შენი   უფრჭვნელი და დაუმჭნარი".


Strophe: S394/K394 

Verse: a 
       ამიგდო ქალმან ფარდაგი   მძიმე თავისა ძალითა,

Verse: b 
       სადა დგა კუბო შემკული   ბადახშითა და ლალითა;

Verse: c 
       შიგან ჯდა იგი პირითა   მზისაებრ ელვა-მკრთალითა,

Verse: d 
    და   მე შემომხედნის ლამაზად   მის მელნის ტბისა თვალითა.


Strophe: S395/K395 

Verse: a 
       დიდხან ვდეგ და არა მითხრა   სიტყვა მისსა მონასურსა,

Verse: b 
       ოდენ ტკბილად შემომხედნის   ვითამცა რა შინაურსა;

Verse: c 
       @ასმათ უხმო, მოიუბნეს;    ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა:

Verse: d 
    და   "აწ წადიო, ვერას გითხრობს",   მე კვლა მიმცა ალმან მურსა.


Strophe: S396/K396 

Verse: a 
       @ასმათ გამომყვა, წამოვე,   ფარდაგი გამოვიარე,

Verse: b 
       ვთქვი: "საწუთროო, ვის წეღან   გული დარმანთა მიარე,

Verse: c 
       მაშინ მოგეცა იმედი,   ლხინი რად გამიზიარე?"

Verse: d 
    და   გულმან გაყრისა სიძნელე   კვლა უფრო დამიტია-რე!"


Strophe: S397/K397 

Verse: a 
       @ასმათ ლხინსა მიქადებდა,   ჩავიარეთ შიგან ბაღი;

Verse: b 
       მითხრა: "ეგრე წასლვისათვის   ნუ გაჩნია გულსა დაღი,

Verse: c 
       სიმძიმილთა ერდო დაჰხაშ,   სიხარულის კარი აღი;

Verse: d 
    და   სირცხვილი აქვს საუბრისა,   მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი".


Strophe: S398/K398 

Verse: a 
       მე ვუთხარ: "დაო, შენგან ვეჭვ   ამა გულისა წამალსა;

Verse: b 
       ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი,   ამბვითა შრეტდი ამ ალსა,

Verse: c 
       ჩემ თანა წიგნსა ნუ გასწყვედ   შენ ზედას-ზედა მავალსა;

Verse: d 
    და   თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ   მე შენგან, არ, დანამალსა".


Strophe: S399/K399 

Verse: a 
       შევჯე, წამოვე, მდიოდა   ნაკადი ცრემლთა მილისა;

Verse: b 
       საწოლს შემოვე, ხელ-ქმნილსა   ღონე არ მქონდა ძილისა,

Verse: c 
       ბროლი და ლალი შევიქმენ   მე ულურჯესი ლილისა;

Verse: d 
    და   ღამე მერჩია, მეწადა   არ-გათენება დილისა.




Chapter: 16 
   წიგნი ხატაელთა მეფისა @ტარიელის წინაშე მიწერილი პასუხად




Strophe: S400/K400 

Verse: a 
       ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს,   -მათგან მოსლვისა დრონია, -

Verse: b 
       სიტყვანი შემოეთვალნეს   ლაღნი და უკადრონია:

Verse: c 
       "არცა თუ ჩვენ ვართ ჯაბანნი,   არც ციხე-უმაგრონია,

Verse: d 
    და   ვინ არის თქვენი ხელმწიფე?   ჩვენ ზედა რა პატრონია?"


Strophe: S401/K401 

Verse: a 
       მოეწერა: "რამაზ მეფე   წიგნსა გიწერ @ტარიერსა.

Verse: b 
       გამიკვირდა, რა ეწერა   წიგნსა შენგან მონაწერსა!

Verse: c 
       რაგვარა თუ მანდა გეხმე,   ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა?

Verse: d 
    და   ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ   კვლაღა წიგნსა შენ მიერსა".


Strophe: S402/K402 

Verse: a 
       ვუბრძანე წვევა ლაშქართა,   გავგზავნე მარზაპანია.

Verse: b 
       იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი   მოკრბეს ინდოთა სპანია,

Verse: c 
       შორით და ახლოთ ყველაი   მართ ჩემკე მონასხრპანია,

Verse: d 
    და   ერთობ ლაშქრითა აივსო   მინდორი, კლდე, კაპანია.


Strophe: S403/K403 

Verse: a 
       ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა   მათ შინა ხან-დაზმულობა;

Verse: b 
       აღლუმი ვნახე, მეკეთა   ლაშქართა მოკაზმულობა,

Verse: c 
       სიჩაუქე და სიკეთე,   კეკლუცად დარაზმულობა,

Verse: d 
    და   ტაიჭთა მათთა სიმალე,   აბჯართა ხვარაზმულობა.


Strophe: S404/K404 

Verse: a 
       ავმართე დროშა მეფისა,   ალმითა წითელ-შავითა,

Verse: b 
       დილასა ვბრძანე გამართვა   ლაშქრითა უთვალავითა,

Verse: c 
       თავსა ვსტიროდი, ვიტყოდი   ბედითა მეტად ავითა:

Verse: d 
    და   "მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი,   ვიარო ვითა და ვითა!"


Strophe: S405/K405 

Verse: a 
       შინა მოვე, დაღრეჯილსა   გულსა სევდა მიიეფდა,

Verse: b 
       თვალთათ, ვითა საგუბარი,   ცხელი ცრემლი^ გარდმომჩქეფდა.

Verse: c 
       "ბედი ჩემი უბედური, -   ვთქვი, თუ, - ჯერთცა ვერ გამეფდა!

Verse: d 
    და   ხელმან ვარდი რად იხელთა,   რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?"




Chapter: 17 
   @ტარიელისა და @ნესტანის პირის-პირ შეყრა




Strophe: S406/K406 

Verse: a 
       მონა შემოდგა, მივეცი   საქმესა გაკვირვებულსა;

Verse: b 
       @ასმათის წიგნი მომართვა   მე მეტად შეჭირვებულსა,

Verse: c 
       ეწერა: "გიხმობს შენი მზე   შენ, მისთვის მოსურვებულსა,

Verse: d 
    და   მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა,   საქმესა ბედით ვებულსა".


Strophe: S407/K407 

Verse: a 
       ვითა მმართებდა, ეგზომი   რამცა ვით გავიხარეო!

Verse: b 
       შეღამდა, წავე, ბაღისა   მე კარი შევიარეო;

Verse: c 
       სად @ასმათ პირველ მენახა,   მუნვე ჩნდა მდგომიარეო,

Verse: d 
    და   სიცილით მითხრა: "წამოვლე,   მოგელის ლომსა მთვარეო".


Strophe: S408/K408 

Verse: a 
       შემავლო სახლი, ნაგები   კეკლუცად ბანის-ბანითა;

Verse: b 
       გამოჩნდა მთვარე ნათლითა   გარე შუქ-მონავანითა,

Verse: c 
       ფარდაგსა შიგან^ მჯდომარე   შესამოსლითა მწვანითა,

Verse: d 
    და   საკრძალავი^ და ღარიბი,   უცხო პირით^ და ტანითა.


Strophe: S409/K409 

Verse: a 
       შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა,   მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად,

Verse: b 
       გულსა ბნელი განმინათლა^,   ზედა ლხინი ადგა სვეტად.

Verse: c 
       მას ბალიში შემოეგდო,   მზისა შუქსა სჯობდა მეტად,

Verse: d 
    და   ჩემგან პირსა იფარვიდა,   აიხედნის წამსა ჭვრეტად.


Strophe: ს410 

Verse: a 
       უბრძანა, თუ: "'მოახსენე,   @ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!"

Verse: b 
       მან ბალიში დამართებით   დადვა მას მზედ საქებარსა.

Verse: c 
       დავჯე, მივეც^ გულსა ლხინი^,   საწუთროსა დამგმობარსა;

Verse: d 
    და   მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან,   ვიტყვი მისგან ნაუბარსა!


Strophe: S411/K411 

Verse: a 
       მიბრძანა: "ძოღან გეწყინა   გაშვება უუბარისა,

Verse: b 
       მზემან გაყრითა დაგაჭნე,   ვითა ყვავილი ბარისა:

Verse: c 
       დაგსჯიდა დენა ცრემლისა,   ნარგისთათ^ ნაგუბარისა,

Verse: d 
    და   მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი   და რიდი ამირბარისა.


Strophe: S412/K412 

Verse: a 
       თუცა ჰმართებს დედაკაცსა   მამაცისა დიდი კრძალვა,

Verse: b 
       მაგრა მეტი^ უარეა   არა-თქმა და ჭირთა მალვა:

Verse: c 
       მე თუ ზე-პირ მიცინია,   ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა;

Verse: d 
    და   ძოღან ქალი გამოვგზავნე,   ვქმენ მართლისა შემოთვალვა.


Strophe: S413/K413 

Verse: a 
       ერთმანერთისა, მას აქათ,   რაცა ორთავე ვიცითა,

Verse: b 
       აწცა მიცოდი საშენოდ   მითვე პირითა მტკიცითა;

Verse: c 
       ამას შესჯერდი დიდითა   ზენარითა^ და ფიცითა.

Verse: d 
    და   გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას,   ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა!


Strophe: S414/K414 

Verse: a 
       წა, შეები ხატაელთა,   ილაშქრე და ინაპირე;

Verse: b 
       ღმერთმან ქმნას და გაგემარჯვოს,   მორჭმულიმცა ჩემ კერძ ირე!

Verse: c 
       მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა   მომხვდებოდეს შენი ვირე?

Verse: d 
    და   გული მომეც გაუყრელად,   ჩემი შენთვის დაიჭირე!"


Strophe: S415/K415 

Verse: a 
       მოვახსენე: "არ მეწყალვის   თავი შენთვის დასაწველად,

Verse: b 
       მაგრა რათგან დამარჩინე,   არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად,

Verse: c 
       შენ სინათლედ თვალთა^ ჩემთა^   მიჩნდე მზეებრ სანახველად,

Verse: d 
    და   აწ შევება ხატაელთა,   მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად.


Strophe: S416/K416 

Verse: a 
       აწ რასაცა მე მაღირსებ,   ხორციელი არვინ ღირს-ა;

Verse: b 
       მოწყალება იჩქითია,   ღმრთისა ამად არა მკვირსა^;

Verse: c 
       შენთა შუქთა შემომადგამ,   გულსა ბნელსა ზედა ჭვირსა,

Verse: d 
    და   შენი ვიყო, სადამდისცა   დამიყოფდეს მიწა პირსა".


Strophe: S417/K417 

Verse: a 
       ზედა წიგნსა საფიცარსა   შევჰფიცე და შემომფიცა,

Verse: b 
       მისგან ჩემი სიყვარული   ამით უფრო დაამტკიცა:

Verse: c 
       "უშენოსა მოწონება   ვისიცაო^ გულსა მიცა,

Verse: d 
    და   ღმერთი მომკლავს! ამას იქით   თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთი-ცა".


Strophe: S418/K418 

Verse: a 
       დავყავ ხანი მას წინაშე,   სიტყვანიცა ტკბილნი^ ვთქვენით^,

Verse: b 
       ვჭამეთ ამო ხილი რამე,   ერთმანერთსა ვეუბენით^,

Verse: c 
       მერმე ავდეგ წამოსავლად   ტირილით და ცრემლთა დენით.

Verse: d 
    და   მისთა შუქთა შვენებანი   ნათლად მადგეს გულსა ფენით.


Strophe: S419/K419 

Verse: a 
       მეძნელებოდა სიშორე   მისი, ბროლ-ბადახშ-მინისა.

Verse: b 
       მე გამიახლდა სოფელი,   მქონდა სიმრავლე ლხინისა;

Verse: c 
       ჩემად ჩნდა იგი სინათლე   ეთერით მზედ ნაჩინისა,

Verse: d 
    და   აწ მიკვირს, მისი გამყრელი   გული მიც კლდისა ტინისა!"




Chapter: 18 
   @ტარიელისაგან @ხატაეთს წასლვა და დიდი ომი




Strophe: S420/K420 

Verse: a 
       დილასა შევჯე, ვუბრძანე:   "ჰკარით ბუკსა და ნობასა!"

Verse: b 
       სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ   არ შესხდომისა^ მზობასა.

Verse: c 
       ლომმან მივჰმართე @ხატაეთს,   ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა,

Verse: d 
    და   უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი,   არ გაივლიდეს გზობასა.


Strophe: S421/K421 

Verse: a 
       დავაგდე ზღვარი ინდოთა,   მევლო პაშტაი ხანია;

Verse: b 
       @რამაზის კაცი მემთხვია,   @ხატაეთს ზედა ხანია,

Verse: c 
       მან მითსრა მოციქულობა   გულისა მოსაფხანია:

Verse: d 
    და   "ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ   თქვენნი, ინდოთა, თხანია".


Strophe: S422/K422 

Verse: a 
       მე შემომძღვნეს @რამაზისგან   ძღვნად საჭურჭლე საშინელი,

Verse: b 
       მითხრეს^ : "გკადრებს: "ნუ ამოგვწყვედ,   არის შენგან არ-საქმნელი,

Verse: c 
       ზენაარი გამოგვიღე,   მით გვაბია ყელსა წნელი,

Verse: d 
    და   მოურბევლად მოგახსენნეთ   თავნი, შვილნი, საქონელი.


Strophe: S423/K423 

Verse: a 
       რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდევ,   თვით ჩვენვე შეგვინანია;

Verse: b 
       თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ,   აქა ნუ მოვლენ სპანია;

Verse: c 
       ქვეყანა ჩვენი არ აწყდეს,   რიხხვით არ დაგვტყდენ ცანია;

Verse: d 
    და   შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი,   მოგყვნენ ცოტანი ყმანია".


Strophe: S424/K424 

Verse: a 
       გვერდსა დავისხენ ვაზირნი,   ვიუბნეთ^, გავიზრახენით;

Verse: b 
       მითხრეს, თუ: "ხარო ყმაწვილი,   ბრძენნი^ მით გკადრებთ, გლახ, ენით:

Verse: c 
       არიან ერთობ მუხთალნი,   -ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, -

Verse: d 
    და   არამცა მოგკლეს ღალატად,   არამცა ვივაგლახენით!"


Strophe: S425/K425 

Verse: a 
       ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე   კარგითა მართ მამაცითა,

Verse: b 
       ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ,   სცნობდენ ამბავსა კაცითა;

Verse: c 
       გულ-მართლად იყვნენ, მიენდე,   აფიცე ღმრთითა და ცითა,

Verse: d 
    და   არ დაგმორჩილდენ, შეჰრისხდი   რისხვითა კვლა და კვლაცითა".


Strophe: S426/K426 

Verse: a 
       მეკეთა ესე თათბირი,   ვაზირთა ნავაზირები;

Verse: b 
       შევსთვალე: "@რამაზ მეფეო,   ვცან შენი დანაპირები;

Verse: c 
       სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე,   დაგვიდგამს ვერ ქვიტკირები;

Verse: d 
    და   ლაშქართა დავჰყრი, ცოტათა   წამოვალ, შენ კერძ ვირები".


Strophe: S427/K427 

Verse: a 
       მათ ლაშქართაგან სამასნი   კარგნი მოყმენი, ქველანი,

Verse: b 
       თანა წამომყვეს, წა-ცა-ვე,   დავყარენ სპანი ყველანი,

Verse: c 
       დავჰვედრე: "სადა მე მევლოს,   ვლენით იგივე ველანი,

Verse: d 
    და   ახლოს მომდევდით, მიშველეთ,   გიხმობ, თუ მინდეს^ შველანი".


Strophe: S428/K428 

Verse: a 
       სამ დღე ვიარე, მემთხვია   სხვა კაცი მისვე ხანისა.

Verse: b 
       კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი   შესამოსელი ტანისა,

Verse: c 
       ებრძანა: "მწადსო სიახლე   შენ ლაღისა და ჯანისა,

Verse: d 
    და   რა შეგეყარო, მაშინ სცნა   შენ ძღვნობა ამისთანისა".


Strophe: S429/K429 

Verse: a 
       კვლაცა ეთქვა: "მართალია   ეზომ ჩემი მონახსენი,

Verse: b 
       მე თვით წინა მოგეგებვი,   მესწრაფების ნახვა შენი".

Verse: c 
       მოვახსენე: "დია, ღმერთო,   ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი,

Verse: d 
    და   ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი,   ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი".


Strophe: S430/K430 

Verse: a 
       მუნით წასრული ჩამოვხე   ტევრისა რასმე კიდესა;

Verse: b 
       კვლა მოციქულნი მოვიდეს,   სალამად არ დამრიდესა;

Verse: c 
       წინა ტურფათა ტაიჭთა   ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა:

Verse: d 
    და   "შენსა ნახვასა მეფენი,   - თქვეს, - მართლად ინატრიდესა".


Strophe: S431/K431 

Verse: a 
       მითხრეს: "მეფე მოგახსენებს,   მეცა შენ კერძ ვიარები,

Verse: b 
       სახლით ჩემით წამოსრული   ხვალე ადრე შეგეყრები".

Verse: c 
       მოციქულნი დავაყენენ,   ხარგა დავდგი, არ მაზრები,

Verse: d 
    და   მეტად ამოდ ვუალერსე,   ერთგან დაწვეს ვით მაყრები.


Strophe: S432/K432 

Verse: a 
       კარგი საქმე კაცსა ზედა   აზომ თურე არ წახდების:

Verse: b 
       ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა,   მოდგა, მალვით მეუბნების:

Verse: c 
       "დიდი მაცო თქვენი ვალი,   ჩემგან ძნელად გარდიხდების,

Verse: d 
    და   გაწირვა და დავიწყება   ჩემგან შენი არ იქმნების.


Strophe: S433/K433 

Verse: a 
       მე მამისა თქვენისაგან   ვარ ცოტაი განაზარდი.

Verse: b 
       თქვენი მესმა საღალატო,   საცნობელად გამოვვარდი;

Verse: c 
       მკვდარი მიმძიმ სანახავად   ტანი მჭევრი, პირი ვარდი,

Verse: d 
    და   ყველასავე მოგახსენებ,   გამიგონე, დამიწყნარდი.


Strophe: S434/K434 

Verse: a 
       რომე ცუდად არ მოჰღორდე,   ისი კაცნი გღალატობენ,

Verse: b 
       ერთგან შენთვის დამალულნი   სპანი ასჯერ ათასობენ;

Verse: c 
       კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი,   ასრე ფიცხლად^ მით გიხმობენ,

Verse: d 
    და   აწვე თავსა არ ეწევი,   ფათერაკსა შეგასწრობენ.


Strophe: S435/K435 

Verse: a 
       მეფე ცოტათ მოგეგებვის,   ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან;

Verse: b 
       მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა,   მიენდო, მით გეთნევიან;

Verse: c 
       კვამლსა შეიქმენ, ლაშქარნი   ყოველგნით მოგეხვევიან.

Verse: d 
    და   რა ერთსა გცემდენ ათასნი,   ეგრეცა მოგერევიან".


Strophe: S436/K436 

Verse: a 
       მას კაცსა ამოდ ვეუბენ   და მადლსა გარდვიხდიდია:

Verse: b 
       "რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო,   შენ ამას ინატრიდია;

Verse: c 
       აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან,   წადი, მათ თანა ვლიდია,

Verse: d 
    და   თუ დაგივიწყო, უთუოდ   მემცა ვარ განაკიდია!"


Strophe: S437/K437 

Verse: a 
       არვის გავანდევ სულ-დგმულსა,   დავმალე ვითა ჭორია.

Verse: b 
       რაცა იქმნების, იქმნების,   ყოვლი თათბირი სწორია!

Verse: c 
       მაგრა სპათაკენ გავგზავნე   კაცი^, გზა თუცა შორია,

Verse: d 
    და   შევსთვალე: "ფიცხლად წამოდით,   მოგრაგნეთ მთა და გორია".


Strophe: S438/K438 

Verse: a 
       მე დილასა მოციქულთა   სიტყვა ტკბილი შევუთვალე:

Verse: b 
       "@რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი,   მოდი, მოვალ მეცა მალე".

Verse: c 
       ნახევარ დღე სხვა ვიარე,   ჭირსა თავი არ ვაკრძალე.

Verse: d 
    და   განგებაა, დღესცა მომკლავს,   ქვემცა სადა დავიმალე?!


Strophe: S439/K439 

Verse: a 
       ქედსა რასმე გარდავადეგ,   მინდორს მტვერი დავინახე;

Verse: b 
       ვთქვი, თუ: "მოვა რამაზ მეფე;    ჩემთვის უდგამს თუცა მახე,

Verse: c 
       ჩემი^ გაჰკვეთს ხორცსა მათსა   ხრმალი ბასრი, შუბი ვახე".

Verse: d 
    და   მაშინ ვუთხარ სპათა ჩემთა,   სახე დიდი დავუსახე.


Strophe: S440/K440 

Verse: a 
       ვთქვი, თუ: "ძმანო, ისი კაცნი   ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან,

Verse: b 
       მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი   ამისთვისმცა რად დალბიან?

Verse: c 
       ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის,   სულნი მათნი ზეცას რბიან.

Verse: d 
    და   აწ შევებნეთ ხატაელთა,   ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან?"


Strophe: S441/K441 

Verse: a 
       ვუბრძანე ჩაცმა აბჯრისა   ლაღმან სიტყვითა ხაფითა;

Verse: b 
       დავეკაზმენით საომრად   ჯაჭვ-ჯავშანითა, ქაფითა;

Verse: c 
       რაზმი დავაწყევ, მივჰმართე,   წავე დიდითა სწრაფითა,

Verse: d 
    და   მას დღესა ჩემი მებრძოლი   ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა.


Strophe: S442/K442 

Verse: a 
       მივეახლენით, შეგვატყვეს   მათ ტანსა აბჯარ-ცმულობა;

Verse: b 
       კაცი მოვიდა, მომართვა   მეფისა მოციქულობა;

Verse: c 
       ეთქვა, თუ: "ჟამად გვაჩნია   ჩვენ თქვენი არ-ორგულობა,

Verse: d 
    და   აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია   აწ ამად გულ-ნაკლულობა".


Strophe: S443/K443 

Verse: a 
       შევსთვალე, თუ: "მეცა ვიცი,   რაცა ჩემთვის გაგიგია;

Verse: b 
       თქვენ რასაცა სთათბირობდით,   არ იქმნების, არ, იგია!

Verse: c 
       ბრძანეთ, მოდით, შემებენით,   ვითა წესი და რიგია,

Verse: d 
    და   მეცა თქვენად დასახოცლად   ხელი ხრმალსა დამიგია".


Strophe: S444/K444 

Verse: a 
       რა მივიდა მოციქული,   კვლამცა რადღა გამოგზავნეს!

Verse: b 
       კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის,   დამალული გაამჟღავნეს;

Verse: c 
       სამალავით გამოვიდეს,   თავნი ორგნით აქარავნეს,

Verse: d 
    და   შექმნეს რაზმი მრავალკეცი,   თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს.


Strophe: S445/K445 

Verse: a 
       შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ   მუზარადის დასარქმელად;

Verse: b 
       საომარად ატეხილი   ვიყავ მათად გამტეხელად;

Verse: c 
       ერთსა წავსწყდი უტევანსა,   წავგრძელდი და წავე გრძელად.

Verse: d 
    და   მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო,   წყნარად დგეს და აუშლელად.


Strophe: S446/K446 

Verse: a 
       ახლოს მივე, შემომხედნეს,    "შმაგიაო", ესე თქვესა.

Verse: b 
       მუნ მივჰმართე მკლავ-მაგარმან,   სად უფროსი ჯარი დგესა;

Verse: c 
       კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც,   მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა,

Verse: d 
    და   შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ,   ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა!


Strophe: S447/K447 

Verse: a 
       შიგან ასრე გავერივე,   გნოლის^ ჯოგსა^ ვითა ქორი,

Verse: b 
       კაცი კაცსა შემოვსტყორცე^,   ცხენ-კაცისა დავდგი გორი;

Verse: c 
       კაცი, ჩემგან განატყორცი^,   ბრუნავს ვითა ტანაჯორი,

Verse: d 
    და   ერთობ სრულად ამოვწყვიდე   წინა კერძი რაზმი ორი.


Strophe: S448/K448 

Verse: a 
       ერთობილნი მომეხვივნეს,   მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი;

Verse: b 
       ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგნის,   სისხლსა მჩქეფრსა აღმოვჰღვრიდი;

Verse: c 
       ცხენსა კაცი გაკვეთილი   მანდიკურად გარდავჰკიდი.

Verse: d 
    და   სითცა ვიყვი, გამექციან,   მათ შექმნიან^ ჩემი რიდი.


Strophe: S449/K449 

Verse: a 
       საღამო-ჟამ დაიზახნა   ქედით მათმან დარაჯამან:

Verse: b 
       "ნუღარა სდგათ, წაედითო,   კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან:

Verse: c 
       მოვა მტვერი საშინელი,   შეგვაშინა^ ამად ამან,

Verse: d 
    და   ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს   უთვალავმან, ბევრმან სპამან".


Strophe: S450/K450 

Verse: a 
       ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი   წამომეტანნეს მე არა,

Verse: b 
       რა ეცნა, წამოსრულიყვნეს,   ღამე-წამორთვით ეარა;

Verse: c 
       ვერ დაიტევდა მინდორი   და არე მთათა ეარა,

Verse: d 
    და   გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა,   ბუკმან ხმა გააზეარა.


Strophe: S451/K451 

Verse: a 
       იგი ნახეს, გასაქცევლად   გაემართნეს, შევჰკივლენით;

Verse: b 
       ველნი, ჩვენგან ნაომარნი,   ომითავე გარდავვლენით.

Verse: c 
       @რამაზ მეფე ჩამოვაგდე,   ერთმანერთსა გავეხრმლენით,

Verse: d 
    და   მისნი სპანი ყველაკანი   დავიპყრენით, არ მოვკლენით.


Strophe: S452/K452 

Verse: a 
       უკანანიცა ლაშქარნი   მოესწრნეს მათ გაქცეულთა,

Verse: b 
       დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა   შეშინებულთა, ძლეულთა;

Verse: c 
       ძილისა მიჰხვდა ნაცვალი   ძილ-მკრთალთა, ღამე-თეულთა,

Verse: d 
    და   ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა   კვნესა, მართ ვითა სნეულთა.


Strophe: S453/K453 

Verse: a 
       მას ადგილსა ნაომარსა   გარდავხედით მოსვენებად.

Verse: b 
       ხელსა ხრმლითა დავეკოდე,   წყლულად მაჩნდა, არ-ნაღებად;

Verse: c 
       ჩემნი სპანი მოვიდიან   საჭვრეტლად და ჩემად ქებად,

Verse: d 
    და   ვერ იტყვიან ვერ მიმხვდარნი   ქებასაცა მოხსენებად.


Strophe: S454/K454 

Verse: a 
       ერთსა კაცსა ეყოფოდეს,   დიდებანი რომე მჭირდეს;

Verse: b 
       ზოგთა შორით დამლოციან,   ზოგნი კოცნად გამიპირდეს;

Verse: c 
       რომელთაცა გავეზარდე,   დიდებულნი ამიტირდეს,

Verse: d 
    და   ჩემგან ხრმლითა განაკვეთი^   ნახეს^, მეტად გაუკვირდეს.


Strophe: S455/K455 

Verse: a 
       გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი,   ალაფი ავაღებინე,

Verse: b 
       ერთობ სავსენი მოვიდეს,   თავიცა ვალაღებინე^,

Verse: c 
       სისხლთა მებრძოლთა ჩემთასა   მინდორი შევაღებინე,

Verse: d 
    და   არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა   უომრად გავაღებინე.


Strophe: S456/K456 

Verse: a 
       @რამაზს ვარქვი: "შემიგნია   საქმე შენი სამუხთალე,

Verse: b 
       აწ ეგრეცა შეპყრობილმან   თავი გამოიმართალე,

Verse: c 
       სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ,   ყველა ხელთა მომათვალე,

Verse: d 
    და   თვარა შენი შეცოდება   მემცა ზედა რად წავსთვალე?"


Strophe: S457/K457 

Verse: a 
       @რამაზ მითხრა: "აღარაა^   ამის მეტი ჩემი ღონე,

Verse: b 
       ერთი ჩემი დიდებული   მომეც, ზედა მაპატრონე,

Verse: c 
       ციხოვანთა გავუგზავნო,   საუბარი გამიგონე,

Verse: d 
    და   ხელთა მოგცემ ყველაკასა,   განაღამცა შენ გაქონე!"


Strophe: S458/K458 

Verse: a 
       მივეც ერთი დიდებული,   თანა სპანი წავატანენ,

Verse: b 
       ციხოვანნი ერთობილნი   ჩემს წინაშე მოვიყვანენ,

Verse: c 
       ხელთა მომცეს^ სიმაგრენი,   ომნი ასრე შევანანენ,

Verse: d 
    და   საჭურჭლენი სიმრავლითა   რასმცა ვითა დავაგვანენ!


Strophe: S459/K459 

Verse: a 
       მაშინღა შევე @ხატაეთს   მოვლად და მოსათვალავად;

Verse: b 
       კლიტენი საჭურჭლეთანი   მომართვნეს დაუმალავად;

Verse: c 
       ქვეყანა ჩავსხი, ვუბრძანე:   "იყვენით თქვენ უკრძალავად,

Verse: d 
    და   მზემან არ დაგწვენ, იცოდით,   დაგყარენ გაუგვალავად".


Strophe: S460/K460 

Verse: a 
       საჭურჭლენი გარდავნახენ   თავის-თავის, კიდის-კიდე.

Verse: b 
       უცხო ფერთა საჭურჭლეთა,   დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე;

Verse: c 
       ერთგან ვნახე^ საკვირველი   ყაბაჩა და ერთი რიდე,

Verse: d 
    და   თუ-მცა ჰნახე^, სახელისა   ცოდნასაცა ინატრიდე!


Strophe: S461/K461 

Verse: a 
       ვერა შევიგენ, რა იყო,   ანუ ნაქმარი რაულად!

Verse: b 
       ვისცა ვუჩვენი, უკვირდის,   ღმრთისაგან თქვის სასწაულად;

Verse: c 
       არცა ლარულად ჰგდებოდა   მას ქსელი, არც ორხაულად;

Verse: d 
    და   სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა,   ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად.


Strophe: S462/K462 

Verse: a 
       იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ,   ვისი შუქი მანათობდა;

Verse: b 
       მეფისათვის დავარჩიე,   საარმაღნოდ რაცა სჯობდა:

Verse: c 
       ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი,   ყველაკაი წვივ-მაგრობდა, -

Verse: d 
    და   ატვირთული გავუგზავნე,   ამბავსაცა^ კარგსა სცნობდა.




Chapter: 19 
   წიგნი @ტარიელისა ინდოთ მეფის წინაშე და გამარჯვებით შემოქცევა




Strophe: S463/K463 

Verse: a 
       წიგნი დავწერე: "მეფეო,   სვემცაა თქვენი სვიანად!

Verse: b 
       მე ხატაელთა მიმუხთლეს,   - თუცა მათ ეცა ზიანად, -

Verse: c 
       ჩემი ამბავი დასტური   ამად გაცნობე გვიანად;

Verse: d 
    და   მეფე შევიპყარ, მოგივალ   მე ალაფიან-ტყვიანად".


Strophe: S464/K464 

Verse: a 
       რა ყველაი დავიურვე,   @ხატაეთით გავემგზავრე,

Verse: b 
       წამოვიხვენ საჭურჭლენი,   სახელმწიფო დავიავრე,

Verse: c 
       ვერ მოვეყავ აქლემითა,   აზავრები ვააზავრე,

Verse: d 
    და   მოვირჭვენ და მოვივლინე,   რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე.


Strophe: S465/K465 

Verse: a 
       @ხატაეთისა ხელმწიფე   მომყვანდა შეპყრობილია.

Verse: b 
       @ინდოეთს მივე, მეგება   ჩემი გამზრდელი ტკბილია;

Verse: c 
       რა ქება მითხრა, არ ითქმის,   ჩემგან სათქმელად წბილია!

Verse: d 
    და   ხელი გამიხსნა, შემომკრა   მან სახვეველი ლბილია.


Strophe: S466/K466 

Verse: a 
       ედგნეს ტურფანი კარავნი   მოედანს ჩამოდგომილსა,

Verse: b 
       საუბრისა და ჭვრეტისა   ჩემისა მას მონდომილსა.

Verse: c 
       მას დღესა ედვა ნადიმი   მას შიგან გარდახდომილსა;

Verse: d 
    და   მიალერსებდა, მაჭმევდა   წინაშე ახლოს ჯდომილსა.


Strophe: S467/K467 

Verse: a 
       მას ღამით ვსხედით ნადიმად,   მუნ ამოდ გავიხარენით,

Verse: b 
       დილასა ქალაქს შევედით,   მოედნით ავიყარენით;

Verse: c 
       მეფემან ბრძანა: "ლაშქარნი   უხმენით, შემომყარენით,

Verse: d 
    და   დღეს ხატაელი მიჩვენეთ,   ტყვენიცა შემომგვარენით!"


Strophe: S468/K468 

Verse: a 
       @რამაზ მეფე მას წინაშე   შეპყრობილი მოვიყვანე;

Verse: b 
       ტკბილად ნახა ხელმწიფემან,   ვითა შვილი სააკვანე.

Verse: c 
       ორგული და მოღალატე   ნამსახურსა დავაგვანე,

Verse: d 
    და   ესე არის მამაცისა   მეტის-მეტი სიგულვანე!


Strophe: S469/K469 

Verse: a 
       მას მეფესა ხატაელსა   უმასპინძლა, უალერსა,

Verse: b 
       ჟამიერად უბრძანებდის   საუბარსა მათსა ფერსა.

Verse: c 
       ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს   მე სიტყვასა ლმობიერსა:

Verse: d 
    და   "შეუნდობო ხატაელსა,   მას აქამდის შენამტერსა?"


Strophe: S470/K470 

Verse: a 
       მე ვჰკადრე: "ღმერთი ვინათგან   შეუნდობს შეცოდებულსა,

Verse: b 
       უყავით თქვენცა წყალობა   მას ღონე-გაცუდებულსა".

Verse: c 
       @რამაზს უბრძანებს^: "იცოდი,   გაგგზავნით შეწყალებულსა,

Verse: d 
    და   მაგრა ნუ გნახავთ კვლამცაღა   ჩვენს წინა გაწბილებულსა!"


Strophe: S471/K471 

Verse: a 
       ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს   დრაჰკანი ასჯერ ასია,

Verse: b 
       კვლა ხატაური მრავალი,   სხვა სტავრა, სხვა ატლასია.

Verse: c 
       მერმე ყველაი დამოსა,   იგი და მისი ხასია,

Verse: d 
    და   შეწყალებული გაგზავნა,   უყო რისხვისა ფასია.


Strophe: S472/K472 

Verse: a 
       ხატაელმან დაუმადლა,   დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა,

Verse: b 
       მოახსენა: "ორგულობა   თქვენი ღმერთმან შემანანა.

Verse: c 
       თუღა^ ოდეს შე-ღა-გცოდო,   მაშინ მომკალ მემცა განა!"

Verse: d 
    და   წავიდა და ყველაკაი   მისი თანა წაიტანა.


Strophe: S473/K473 

Verse: a 
       მოვიდა კაცი მეფისა,    ცისკრობს, არ დანაღამია;

Verse: b 
       ებრძანა: "რა შენ გაგყრივარ,   მას აქათ თვეო სამია,

Verse: c 
       მინდორს მოკლული ისრითა   ნადირი არ მიჭამია,

Verse: d 
    და   არ დამაშვრალ ხარ, წავიდეთ,   თუცა დაშვრომის ჟამია".


Strophe: S474/K474 

Verse: a 
       შევეკაზმე, დარბაზს მივე,   დამხვდა ჯარი ავაზისა,

Verse: b 
       შავარდნითა სავსე იყო   სრულად არე დარბაზისა,

Verse: c 
       მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული,   შვენებითა მსგავსი მზისა;

Verse: d 
    და   გაეხარნეს მისლვა ჩემი,   ტურფისა და ლამაზისა!


Strophe: S475/K475 

Verse: a 
       იდუმალ ცოლსა ეუბნა,   მართ ჩემგან უცოდნელია:

Verse: b 
       "ომით მოსრული @ტარიელ   საჭვრეტლად სასურველია,

Verse: c 
       მან გაანათლოს მჭვრეტელთა   გული, რაზომცა ბნელია;

Verse: d 
    და   რაცა დაგვედრო საქმნელად,   ქმენ, არა საზოზნელია.


Strophe: S476/K476 

Verse: a 
       აწ მითქვამს საქმე უშენოდ,   შენცა ცან ესე მცნებული:

Verse: b 
       რათგან ქალია სამეფოდ   ჩვენგანვე სახელ-დებული,

Verse: c 
       ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს,   აჰა დღე^, ედემს ხლებული^,

Verse: d 
    და   გვერდსა დაისვი, ორნივე   სრას დამხვდით, მოვალ შვებული".


Strophe: S477/K477 

Verse: a 
       მოვინადირეთ მინდორი,   ძირი მთისა და გორისა;

Verse: b 
       იყო სიმრავლე ძაღლისა,   შავარდნისა და ქორისა.

Verse: c 
       ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ   არ ეჯი გზისა შორისა.

Verse: d 
    და   აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს   თამაშობისა ორისა.


Strophe: S478/K478 

Verse: a 
       ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა   ქალაქი, შუკა და ბანი.

Verse: b 
       ომ-გარდახდილსა მშვენოდეს   მაენიანნი კაბანი;

Verse: c 
       ფერმიხდილ-გვარი ვშვენოდი   ვარდი, ცრემლითა ნაბანი,

Verse: d 
    და   ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის,   - მართლად არს, არ კატაბანი.


Strophe: S479/K479 

Verse: a 
       რიდენი რომე მეშოვნეს   ქალაქსა ხატაელთასა,

Verse: b 
       იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს,   ვახელებ^ გულსა ხელთასა.

Verse: c 
       მეფე გარდახდა, დარბაზსა   შევედით ჩემთა მზრდელთასა,

Verse: d 
    და   შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა   ღაწვთა მზეებრ^ ნათელთასა.


Strophe: S480/K480 

Verse: a 
       მას მზესა ტანსა ემოსნეს   ნარინჯის-ფერნი ჯუბანი,

Verse: b 
       ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა,   დას-დასად, უბან-უბანი;

Verse: c 
       სრულად ნათლითა აევსო   სახლი, შუკა და უბანი,

Verse: d 
    და   მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს   ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი.


Strophe: S481/K481 

Verse: a 
       ნაომარსა, დაკოდილსა   ხელი ყელსა ჩამომება.

Verse: b 
       დედოფალი საჯდომთაგან   ადგა, წინა მომეგება,

Verse: c 
       ვითა შვილი გარდამკოცნა,   ღაწვი ვარდი დამილება,

Verse: d 
    და   მითხრა: "ნუ ეჭვ ამას იქით,   თუღა^ მტერი შე-ღა-გება".


Strophe: S482/K482 

Verse: a 
       ახლოს დამისვეს ადგილსა,   მუნ, სადა მეამებოდა.

Verse: b 
       პირის-პირ მიჯდა იგი მზე,   გული ვისთვისცა კვდებოდა.

Verse: c 
       მალვით ვუჭვრეტდი, მიჭვრეტდის,   სხვად არად მეუბნებოდა;

Verse: d 
    და   თვალნი მოვსწყვიდნი,   სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა.


Strophe: S483/K483 

Verse: a 
       შეიქმნა სმა და პურობა,   მსგავსი მათისა ძალისა;

Verse: b 
       სხვა გახარება ასეთი   არს უნახავი თვალისა!

Verse: c 
       ჯამი და ჭიქა - ყველაი   ფეროზისა და ლალისა.

Verse: d 
    და   არვისი ბრძანა მეფემან   არცა გაშვება მთრვალისა.


Strophe: S484/K484 

Verse: a 
       მე მუნა მყოფი მივეცი   შვებასა მეტის-მეტასა.

Verse: b 
       რა შემომხედნის, შევხედნი,   ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა;

Verse: c 
       კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი   გულსა შმაგსა და რეტასა.

Verse: d 
    და   რა უამეა პირის-პირ   საყვარელისა ჭვრეტასა!


Strophe: S485/K485 

Verse: a 
       დააგდეს მღერა მუტრიბთა,   "სულეთო!", თავი ხარიან;

Verse: b 
       მიბრძანეს: "შვილო @ტარიელ,   ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?!

Verse: c 
       ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი   მით ჩვენნი ვაგლახ არიან;

Verse: d 
    და   მართალან შენნი მჭვრეტელნი,   არ ცუდად იმკვეხარიან.


Strophe: S486/K486 

Verse: a 
       აწ თუცა გვმართებს შემოსა,   ვის მორჭმით მოგივლენიან,

Verse: b 
       არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა   არ აგხდით: ტურფად გშვენიან;

Verse: c 
       აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე,   ვის შუქნი მოგიფენიან,

Verse: d 
    და   თვით შეიკერე, რაცა გწადს,   ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან".


Strophe: S487/K487 

Verse: a 
       მომართვნეს ასნი კლიტენი   ასთავე საჭურჭლეთანი;

Verse: b 
       თაყვანის-ვეც და დავლოცენ   დავლანი მათთა სვეთანი;

Verse: c 
       მაკოცეს, ადგეს ორნივე,   თვით იგი მზენი მზეთანი,

Verse: d 
    და   რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე   ლაშქართა სისავსეთანი!


Strophe: S488/K488 

Verse: a 
       კვლაცა დაჯდა მხიარული,   მოიმატა სმა და მღერა;

Verse: b 
       კვლა გაგრძელდა ნადიმობა,   ბარბითი და ჩანგთა ჟღერა^.

Verse: c 
       დედოფალი^ წამოვიდა^,   შეეყარა მწუხრსა დღე რა,

Verse: d 
    და   ძილ-პირამდის სიხარულსა   სიხარული ჰგვანდა ვერა.


Strophe: S489/K489 

Verse: a 
       ავიყარენით, მიგვჭირდა   სმა დოსტაქნისა მეტისა.

Verse: b 
       საწოლს შემოვე, შემექმნა   ცნობა მართ ვითა რეტისა.

Verse: c 
       ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა   მე ამა ცეცხლთა შრეტისა.

Verse: d 
    და   მეგონებოდის, მალხენდის   გონება მისგან ჭვრეტისა".




Chapter: 20 
   წიგნი @ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა




Strophe: S490/K490 

Verse: a 
       მონა მოვიდა, მიამბო   ამბავი მან მართალია:

Verse: b 
       "თქვენსა ამბავსა იკითხავს   აჯიღოსანი ქალია".

Verse: c 
       მაშინვე ვიცან, ავიჭერ,   ჩქარ-ჩქარად გულ-გამკრთალია;

Verse: d 
    და   მოვიდა, ვნახე @ასმათი   ჩემ თანა მომავალია.


Strophe: S491/K491 

Verse: a 
       მე ვისთვის ვკვდები, მეამა   @ასმათის ნახვა მე მისად.

Verse: b 
       აღარ მივუშვი, ვაკოცე,   ქმნადღა თაყვანის-ცემისად;

Verse: c 
       ხელი მოვჰკიდე, დავისვი   ახლოს ტახტისა^ ჩემისად,

Verse: d 
    და   ვჰკითხე, თუ: "ნეტარ, მისრულა   მორჩი ალვისა ხე მისად?


Strophe: S492/K492 

Verse: a 
       მიამბე მისი ამბავი,   სხვად ნურას მეუბნებია!"

Verse: b 
       მითხრა, თუ: "'გკადრებ მართალსა,   აწ ჩემგან არ-სათნებია,

Verse: c 
       დღეს ერთმანერთი გინახავს   და ტურფად მოგწონებია,

Verse: d 
    და   აწ კვლაცა ცნობა ამბვისა   მას ჩემგან უბრძანებია".


Strophe: S493/K493 

Verse: a 
       წიგნი მომართვა, ჩავხედენ,   პირისა თემთა მთენისა.

Verse: b 
       ეწერა: "ვნახე სიტურფე   წყალ-ჯავარისა შენისა.

Verse: c 
       ომ-გარდახდილი ჰშვენოდი,   შენატევები ცხენისა,

Verse: d 
    და   არ-ავი მიმიჩს მიზეზი   ჩემისა ცრემლთა დენისა.


Strophe: S494/K494 

Verse: a 
       ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი   ქებად შენდა უშენოსა,

Verse: b 
       შენთვის მკვდარი აღარ ვიტყვი,   მაშა მომკლავ უშენოსა;

Verse: c 
       მზემან ლომსა ვარდ-გიშერი   ბაღჩას ბაღად უშენოსა;

Verse: d 
    და   შენმან მზემან, თავი ჩემი   არვის ჰმართებს უშენოსა!


Strophe: S495/K495 

Verse: a 
       თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა,   მაგრა ცუდად არ იდენო,

Verse: b 
       ამას იქით ნუღარ იდენ,   ჭირსა თავი არიდენო;

Verse: c 
       შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა   აგინებენ, არ იდენო;

Verse: d 
    და   რომე წეღან მოგეხვივნეს,   იგი ჩემთვის არიდენო.


Strophe: S496/K496 

Verse: a 
       იგი მე მომცენ რიდენი,   რომელნი წეღან გშვენოდეს,

Verse: b 
       რა მნახო, შენცა გეამოს,   შენეულითა მშვენოდეს;

Verse: c 
       ესე სამკლავე შეიბი,   თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს,

Verse: d 
    და   ერთი ასეთი ცოცხალსა   სხვა ღამე არ გაგთენოდეს".




Chapter: 21 
   @ტარიელის ტირილი და დაბნედა




Strophe: S497/K497 

Verse: a 
       აქა მხეც-ქმნილი @ტარიელ   ტირს, ჭირი ეათასების;

Verse: b 
       თქვა: "მე მაქვს სამხრე, რომელი   კვლა წინას მკლავსა მას ების!"

Verse: c 
       იგი შეიხსნა, მოიღო,   თვალვით არ დაიფასების,

Verse: d 
    და   პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა,   ქვე მკვდართა დაედასების.


Strophe: S498/K498 

Verse: a 
       ასრე წვა, რომე არ ჰგვანდა   მკვდარი სამარის კარისა,

Verse: b 
       ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა,   მართ გულსა გარდნაკარისა;

Verse: c 
       @ასმათს სდის ღვარი სისხლისა,   ღაწვთაგან ნახოკარისა,

Verse: d 
    და   კვლა წყალსა ასხამს, უშველის,   ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა^.


Strophe: S499/K499 

Verse: a 
       @ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ,   დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა;

Verse: b 
       @ასმათ ვანი გაამრავლნა,   ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა;

Verse: c 
       მერმე სულად მოაქცია,   ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა;

Verse: d 
    და   თქვა: "ცოცხალ ვარ? საწუთრომან   აწცა^ ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!"


Strophe: S500/K500 

Verse: a 
       ზე წამოჯდა ფერ-მიხდილი,   აყოლებდა თვალთა რეტად.

Verse: b 
       ვარდი სრულად შექმნილიყო   ზაფრანად და ვითა სპეტად.

Verse: c 
       დიდხან მათად არა სცალდა   საუბრად და არცა ჭვრეტად,

Verse: d 
    და   დარჩომა და არ-სიკვდილი   მას უმძიმდა მეტის-მეტად.


Strophe: S501/K501 

Verse: a 
       @ავთანდილს უთხრა: "ისმენდი,   ცნობა მიც თუცა ხელისა,

Verse: b 
       გითხრა ამბავი ჩემი და   ჩემისა დამმარხველისა:

Verse: c 
       ლხინად მიჩს შეყრა მოყვრისა   მის, შენგან შეუყრელისა,

Verse: d 
    და   მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე,   ასრე დარჩომა მრთელისა!


Strophe: S502/K502 

Verse: a 
       @ასმათის ნახვა მეამა,   ჩემგან დად საესავისა.

Verse: b 
       წიგნი რა ვნახე, მომართვა   ესე საბამი მკლავისა.

Verse: c 
       მკლავსა შევიბი მაშინვე,   მოვიხსენ რიდე თავისა,

Verse: d 
    და   იგი უცხო და ღარიბი,   მტკიცისა რასმე შავისა" .




Chapter: 22 
   წიგნი @ტარიელისა საყვარელსა თანა პასუხად




Strophe: S503/K503 

Verse: a 
       მივუწერე: "მზეო, შუქი   შენი, შენგან მონაფენი,

Verse: b 
       გულსა მეცა, გამიცუდდეს   სიჩაუქე-სიალფენი;

Verse: c 
       ხელმან შენნი გავიცადენ   სინატიფე-სიტურფენი,

Verse: d 
    და   სულთა ნაცვლად სამსახურნი   რამცა ვითა გიმუქფენი?!


Strophe: S504/K504 

Verse: a 
       მაშინ, ოდეს დამარჩინე,   სულთა სრულად არ გამყარე,

Verse: b 
       აწ ჩემთვისცა^ ესე ჟამი   მასვე ჟამსა დავადარე;

Verse: c 
       სამხრე შენი მომივიდა,   შემოვიბი მკლავსა გარე,

Verse: d 
    და   რომე მმართებს სიხარული,   ეგზომიმცა რა ვიხარე?!


Strophe: S505/K505 

Verse: a 
       განაღამცა ვიწინაშე:   აჰა რიდე, რომე მთხოვე;

Verse: b 
       ყაბაჩაცა ასეთივე,   ამისებრი ვერა ვჰპოვე;

Verse: c 
       დაბნედილსა ნუ დამაგდებ,   მიშველე რა, მარგე, მოვე;

Verse: d 
    და   სოფელს მყოფსა უშენოსა   კაცსა ვისმცა შევეპოვე!"


Strophe: S506/K506 

Verse: a 
       ქალი ადგა, გამეყარა.   დავწევ, ამოდ დამეძინა,

Verse: b 
       მაგრა შევკრთი, საყვარელი   ჩემი ვნახე ძილსა შინა;

Verse: c 
       გამეღვიძა, აღარა მყვა,   სულ-დგმულობა მომეწყინა,

Verse: d 
    და   ღამე ასრე გავათენე,   მისი ხმაცა არ მესმინა".




Chapter: 23 
   რჩევა @ნესტან-დარეჯანის გათხოვებისა




Strophe: S507/K507 

Verse: a 
       დილასა ადრე სრას მიხმეს,   დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა;

Verse: b 
       ავდეგ, ვცან მათი ამბავი,   წასლვა ვქმენ მითვე წამითა;

Verse: c 
       ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს   ხასითა ოდენ სამითა,

Verse: d 
    და   რა მივე, მითხრეს დაჯდომა,   წინაშე დავჯე სკამითა.


Strophe: S508/K508 

Verse: a 
       გვიბრძანეს, თუ: "ღმერთმან ასრე   დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია;

Verse: b 
       ჟამი გვახლავს სიბერისა,   სიყმაწვილე გარდგვივლია;

Verse: c 
       ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის,   ვისგან შუქი არ გვაკლია,

Verse: d 
    და   ყმისა არ-სმა არა გვაგვა^,   ამად ზედა წაგვითვლია


Strophe: S509/K509 

Verse: a 
       აწ ქალისა ჩვენისათვის   ქმარი გვინდა, სად მოვნახოთ,

Verse: b 
       რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი,   სახედ ჩვენად გამოვსახოთ,

Verse: c 
       სამეფოსა ვაპატრონოთ,   სახელმწიფო შევანახოთ,

Verse: d 
    და   არ ამოვწყდეთ, მტერთა ჩვენთა   ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ".


Strophe: S510/K510 

Verse: a 
       ვთქვით: "თქვენის^ ძისა არა-სმა   გულსა ვით მიეფარების,

Verse: b 
       მაგრა კმა ჩვენად იმედად,   ვინ მზესა დაედარების;

Verse: c 
       ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ,   მას დიდად გაეხარების,

Verse: d 
    სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით,   მაგას რა მოეგვარების".

Verse: e 
       და   


Strophe: S511/K511 

Verse: a 
       დავიწყეთ რჩევა საქმისა,   გული მიც, თუცა მელია;

Verse: b 
       ვთქვი: "ჩემგან დაშლა ამისი   არ ითქმის, არ-საქმნელია!"

Verse: c 
       მეფემან ბრძანა: "ხვარაზმშა,   ხელმწიფე ხვარაზმელია,

Verse: d 
    და   თუ მოგვცემს შვილსა საჩვენოდ,   მისებრი არ-რომელია".


Strophe: S512/K512 

Verse: a 
       რომე პირველვე დაესკვნა,   მათ ესე შეეტყვებოდა;

Verse: b 
       ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს,   სიტყვაცა აგრე სწბებოდა.

Verse: c 
       ჩემგან დაშლისა კადრება   მართ ამბვად არ ეგებოდა,

Verse: d 
    და   ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი,   გული მი და მო კრთებოდა.


Strophe: S513/K513 

Verse: a 
       დედოფალმან თქვა: "ხვარაზმშა   მეფეა მორჭმით მჯდომელი,

Verse: b 
       მათსამცა შვილსა სასიძოდ   ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!"

Verse: c 
       შეცილებამცა ვინ ჰკადრა,   რათგან თვით იყო მნდომელი!

Verse: d 
    და   მოწმობა დავჰრთე, დაესკვნა   დღე ჩემი სულთა მხდომელი.


Strophe: S514/K514 

Verse: a 
       გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას   წინა შვილისა მთხოელი;

Verse: b 
       შესთვალეს: "გახდა უმკვიდროდ   სამეფო ჩვენი ყოელი;

Verse: c 
       არს ერთი ქალი საძეო,   არ კიდე-გასათხოელი,

Verse: d 
    და   თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ,   სხვასა ნუღარას მოელი".


Strophe: S515/K515 

Verse: a 
       კაცი მოვიდა, აევსო   ჯუბაჩითა და რიდითა,

Verse: b 
       გაჰხარებოდა ხვარაზმშას   სიხარულითა დიდითა;

Verse: c 
       ებრძანა: "მოგვხვდა ღმრთისაგან,   ჩვენ რომე ვინატრიდითა!

Verse: d 
    და   თვით მაგისებრსა შვილსამცა   ჩვენ ხელსა რასა ვჰხდიდითა!"


Strophe: S516/K516 

Verse: a 
       კვლა გაგზავნეს^ სხვანი კაცნი   სასიძოსა მოყვანებად,

Verse: b 
       დაავედრეს: "ნუ აყოვნებთ,   მოდით ჩვენად ნაბრძანებად".

Verse: c 
       მე მაშვრალი, ნაბურთალი   საწოლს შევე მოსვენებად,

Verse: d 
    და   გულსა სევდა შემეყარა,   ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად".




Chapter: 24 
   @ტარიელისა და ნესტან-დარეჯანის თათბირი და გამორჩევა




Strophe: S517/K517 

Verse: a 
       მეტმან სევდამან მიმწურა   გულსა დაცემად დანისად.

Verse: b 
       @ასმათის მონა შემოდგა,   მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად,

Verse: c 
       წიგნი მომართვა, ეწერა:   "ვინ სჩან ალვისა ტანისად,

Verse: d 
    და   ადრე მოდიო, გიბრძანებს,   დაუყოვნებლად ხანისად".


Strophe: S518/K518 

Verse: a 
       შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე.   ვითა სცნობდე ლხინთა ზომით!

Verse: b 
       ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა,   @ასმათ ვნახე ძირსა დგომით;

Verse: c 
       ვნახე : "ვსჭვრეტდი ნატირებად,   ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით,

Verse: d 
    და   დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე;    ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით.


Strophe: S519/K519 

Verse: a 
       იგი ვნახე დაღრეჯილი,   ესე მეტად დამიმძიმდა.

Verse: b 
       ვითა წინას შემომცინის,   არღა ეგრე გამიღიმდა.

Verse: c 
       ყოლა სიტყვა არ მომიგო,   ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა,

Verse: d 
    და   ამით უფრო დამაწყლულა,   არა წყლულთა მიაქიმდა.


Strophe: S520/K520 

Verse: a 
       ჩემნი ერთნი გონებანი   მეტად შორად გამიკიდნა,

Verse: b 
       შინა კოშკად შემიყვანა,   ფარდაგსაცა ამიზიდნა.

Verse: c 
       შევე, ვნახე იგი მთვარე;    ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა,

Verse: d 
    და   გულსა შუქნი შემომადგნა,   მაგრა გული არ დამიდნა.


Strophe: S521/K521 

Verse: a 
       იყო არ-ნათლად ნათელი,   ფარდაგსა შემომდგომელი;

Verse: b 
       ებურა მოშლით პირ-ოქრო   რიდე^, მე მივეც რომელი,

Verse: c 
       მითვე მწვანითა უებრო   მიწოლით ტახტსა მჯდომელი,

Verse: d 
    და   ცრემლისა ღვარსა მოეცვა   პირი, ელვათა მკრთომელი.


Strophe: S522/K522 

Verse: a 
       ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა   ვეფხი პირ-გამეხებული,

Verse: b 
       არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე,   ხე ალვა, ედემს ხებული;

Verse: c 
       @ასმათმან დამსვა შორს-გვარად   გულსა მე ლახვარ-ხებული;

Verse: d 
    და   მერმე წამოჯდა წარბ-შერჭმით,   გამწყრალი, გარისხებული.


Strophe: S523/K523 

Verse: a 
       მიბრძანა: "მიკვირს, რად მოხვე   მშლელი პირისა მტკიცისა,

Verse: b 
       გამწირავი და მუხთალი,   შენ, გამტეხელი ფიცისა?!

Verse: c 
       მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა   მიგცემსო ზენა, მი, ცისა!"

Verse: d 
    და   ვჰკადრე: "რა გკადრო პასუხი   მის ჩემგან მე უვიცისა?"


Strophe: S524/K524 

Verse: a 
       ვთქვი: "პასუხსა ვერას გკადრებ,   თუ არა ვსცნობ მე მართალსა:

Verse: b 
       რა შეგცოდე, რა მიქმნია   უცნობოსა, ფერ-ნამკრთალსა?"

Verse: c 
       კვლაცა მითხრა: "რას გეუბნა   მტყუანსა და შენ მუხთალსა?

Verse: d 
    და   დიაცურად რად მოვღორდი?   მე დავუწვავ ამით ალსა.


Strophe: S525/K525 

Verse: a 
       შენ არ იცი ხვარაზმშასი   საქმროდ ჩემად მოყვანება?!

Verse: b 
       შენ ჯდომილხარ სავაზიროდ,   შენი რთულა ამას ნება,

Verse: c 
       შენ გასტეხე ფიცი ჩემი,   სიმტკიცე და იგი მცნება,

Verse: d 
    და   ღმერთმან ქმნა და დაგირჩინა   ცუდად შენი ხელოვნება!


Strophe: S526/K526 

Verse: a 
       გახსოვს, ოდეს "ჰაჲ-ჰაჲ-ს" ზმიდი,   ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს,

Verse: b 
       მკურნალნი და დასტაქარნი   წამალსა-ყე მოგიტანდეს?

Verse: c 
       მამაცისა სიცრუვეთა,   ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს!

Verse: d 
    და   რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ,   ვინძი უფრო დაზიანდეს!


Strophe: S527/K527 

Verse: a 
       ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა   ეპატრონოს @ინდოეთსა,

Verse: b 
       ეგრეც მე მაქვს პატრონობა,   უგზოს ვლიდენ, თუნდა გზეთსა!

Verse: c 
       ეგე აგრე არ იქმნების,   წა, მომცთარ ხარ მოსაცეთსა,

Verse: d 
    და   აზრნი შენნი შენვე გგვანან,   მტყუანსა და შენ აგეთსა!


Strophe: S528/K528 

Verse: a 
       ცოცხალ ვიყო, შენ @ინდოეთს,   ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო!

Verse: b 
       თუ ეცადო დაყოფასა,   ხორცთა შენთა სული გაჰყო!

Verse: c 
       სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო,   ცათამდისცა ხელი აჰყო!"

Verse: d 
    და   ესე სიტყვა დაასრულა,   ყმა ატირდა, სულთქვნა, აჰ-ყო.


Strophe: S529/K529 

Verse: a 
       თქვა: "რა მესმა ესე მისგან,   მეიმედა მეტის-მეტად,

Verse: b 
       კვლა მიეცა თვალთა ძალი   მის ნათლისა ეგრე^ ჭვრეტად.

Verse: c 
       აწ დავკარგე; რად არ გიკვირს,   რად ცოცხალ ვარ, რად ვარ რეტად?

Verse: d 
    და   ვაჲ, სოფელი უხანოო,   რად ჰზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?


Strophe: S530/K530 

Verse: a 
       შევჰხედენ, ვნახე სასთუნალ   მუსაფი გაშლით მდებარე,

Verse: b 
       ავიღე, ავდეგ მე ღმრთისა   და მერმე მათი მქებარე,

Verse: c 
       ვჰკადრე, თუ: "მზეო, დაგიწვავ^,   ჩემიცა დაწვი მზე ბარე,

Verse: d 
    და   რათგან არ მომკლავ, პასუხი   ერთაი გკადრო მე ბარე.


Strophe: S531/K531 

Verse: a 
       რომე გკადრებ, ესე სიტყვა   აწ თუ ცუდად ნალიქნია,

Verse: b 
       ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი   ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია!

Verse: c 
       თუ მაღირსებ გაკითხვასა,   ავი არა არ მიქმნია".

Verse: d 
    და   მან მიბრძანა: "რაცა იცი,   თქვიო!", თავი დამიქნია.


Strophe: S532/K532 

Verse: a 
       კვლაცა ვჰკადრე: "მე თუ, მზეო,   შენთვის^ ფიცი გამეტეხოს,

Verse: b 
       ღმერთმან აწვე რისხვა მისი   ზეცით ჩემთვის გაამეხოს!

Verse: c 
       ვისი გინდა უშენოსა   პირი მემზოს, ტანი მეხოს,

Verse: d 
    და   მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე,   რა ლახვარი გულსა მეხოს!


Strophe: S533/K533 

Verse: a 
       მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს,   შექმნეს დიდი ვაზირობა.

Verse: b 
       მათ წინასვე დაეპირა   იმა ყმისა შენი ქმრობა.

Verse: c 
       დამეშალა, ვერ დავშლიდი,   დამრჩებოდა უმეცრობა;

Verse: d 
    და   თავსა ვუთხარ: "მიემოწმე,   ჟამად გიჯობს გულმაგრობა".


Strophe: S534/K534 

Verse: a 
       მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე,   რათგან იგი ვერ მიმხვდარა!

Verse: b 
       არ იტყვის, თუ: "@ინდოეთი   უპატრონოდ არ მომხდარა?

Verse: c 
       @ტარიელ არს მემამულე,   სხვასა ჰმართებს არვის^ არა!

Verse: d 
    და   ვის მოიყვანს, არა ვიცი,   ანუ იგი ვინ მომცდარა?


Strophe: S535/K535 

Verse: a 
       ვთქვი: "ამითა ვეღარას ვიქმ,   ღონე სხვა რა მოვიგვარო";

Verse: b 
       თავსა ვუთხარ: "ნუ მოგიცავ,   გონებაო მრავალ-გვარო!"

Verse: c 
       მედვა გული მხეცისაებრ,   ათასჯერცა მინდორს ვარო,

Verse: d 
    და   ვისმცა მივეც თავი შენი,   შენვე რადმე არ წამგვარო?!"


Strophe: S536/K536 

Verse: a 
       სულთა ვჰყიდდი გულისათვის,   კოშკი ამად გამებაზრა;

Verse: b 
       იგი წვიმა და-რე-ნელდა,   რომე პირველ ვარდი აზრა;

Verse: c 
       ვნახე, ძოწსა მარგალიტი   გარე ტურფად მოემაზრა.

Verse: d 
    და   მიბრძანა, თუ: "ეგე საქმე   მემცა მართლად რად მეაზრა?!


Strophe: S537/K537 

Verse: a 
       არ დავიჯერებ მე შენსა   ღალატსა, ორგულობასა,

Verse: b 
       უარის ქმნასა ღმრთისასა,   ამისთვის არ მადლობასა;

Verse: c 
       იაჯდი თავსა ჩემსა და   მორჭმით @ინდოეთს ფლობასა!

Verse: d 
    და   მე და შენ დავსხდეთ^ ხელმწიფედ,   სჯობს ყოვლსა სიძე-სძლობასა".


Strophe: S538/K538 

Verse: a 
       მე ღმრთისაებრად მომიტკბა   გამწყრალი, გამქისებული,

Verse: b 
       ანუ მზე იყო ქვეყანად,   ან მთვარე პირ-გავსებული;

Verse: c 
       ახლოს დამისვა, მაღირსა   აქამდის არ-ღირსებული;

Verse: d 
    და   მეუბნებოდა, დამივსო   ცეცხლი ამითა გზებული.


Strophe: S539/K539 

Verse: a 
       მიბრძანა, თუ: "გონიერი   ხამს აროდეს არ აჩქარდეს,

Verse: b 
       რაცა სჯობდეს, მოაგვაროს,   საწუთროსა დაუწყნარდეს;

Verse: c 
       თუ სასიძო არ მოუშვა,   ვა თუ მეფე გაგიმწარდეს,

Verse: d 
    და   შენ და ისი წაიკიდნეთ,   @ინდოეთი გარდაქარდეს!


Strophe: S540/K540 

Verse: a 
       კვლა თუ სიძე შემოუშვა,   მე შემირთოს, იყოს ასდენ,

Verse: b 
       ერთმანერთსა გავეყარნეთ,   ძოწეულნი გაგვიფლასდენ,

Verse: c 
       მათ მორჭმულთა მოივლინონ,   ჩვენ პატიჟნი გაგვიასდენ,

Verse: d 
    და   ესე ამბად არ ეგების,   რომე სპარსნი გაგვიხასდენ".


Strophe: S541/K541 

Verse: a 
       მე ვჰკადრე: "ღმერთმან აშოროს   მას ყმასა შენი ქმარობა!

Verse: b 
       რა შემოვიდენ @ინდოეთს,   შევიგნა მათი გვარობა,

Verse: c 
       ვუჩვენო ჩემი ძალ-გული   და ჩემი მეომარობა:

Verse: d 
    და   ასრე დავხოცნე, შეეძლოს   აღარა^, არ, სახმარობა!"


Strophe: S542/K542 

Verse: a 
       მიბრძანა, თუ: "ხამს დიაცი   დიაცურად, საქმე-დედლად,

Verse: b 
       დიდსა სისხლსა ვერ შეგაქმნევ,   ვერ ვიქმნები შუა კედლად:

Verse: c 
       რა მოვიდეს სიძე, მოკალ   მისთა სპათა აუწყვედლად.

Verse: d 
    და   ქმნა მართლისა სამართლისა   ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად.


Strophe: S543/K543 

Verse: a 
       ასრე ქმენ, ჩემო ლომო და   მჯობო ყოველთა გმირთაო,

Verse: b 
       მოპარვით მოკალ სასიძო,   ლაშქართა ნუ მოირთაო,

Verse: c 
       მისთა სპათაცა ნუ დაჰხოც,   ზროხათა ვითა, ვირთაო, -

Verse: d 
    და   დიადი სისხლი უბრალო   კაცმანმცა ვით იტვირთაო?


Strophe: S544/K544 

Verse: a 
       იგი რა მოჰკლა, ეუბენ   პატრონსა, ჩემსა მამასა,

Verse: b 
       ჰკადრე, თუ: "სპარსთა ვერა ვიქმ   @ინდოეთისა ჭამასა,

Verse: c 
       ჩემია მკვიდრი მამული,   არ მივსცემ არცა დრამასა,

Verse: d 
    და   არ დამეხსნები, გაგიხდი   ქალაქსა ვითა ტრამასა!"


Strophe: S545/K545 

Verse: a 
       ჩემი ყოლა ნურა გინდა -   სიყვარული, ნუცა ნდომა,

Verse: b 
       ამით უფრო მოგეცემის   სამართლისა შენ მოხდომა;

Verse: c 
       ქმნას მეფემან ყელ-მოტეხით   შემოხვეწა, შემოკვდომა,

Verse: d 
    და   ხელთა მოგცემს თავსა ჩემსა,   შეგვფერობდეს ერთგან სხდომა".


Strophe: S546/K546 

Verse: a 
       ესე მეტად მომეწონა   თათბირი და გამორჩევა,

Verse: b 
       ჩემთა მტერთა დავაქადე^   დასახოცლად ხრმლისა ქნევა;

Verse: c 
       მერმე ავდეგ წამოსავლად,   მან დამიწყო ქვევე წვევა,

Verse: d 
    და   მწადდა, მაგრა ვერ შევჰმართე   შეჭიდება, შემოხვევა.


Strophe: S547/K547 

Verse: a 
       ხანი დავყავ, გავეყარე,   მაგრა გავხე ვითა ხელი.

Verse: b 
       @ასმათ წინა ჩამომიძღვა,   ჩამდიოდა ცრემლი ცხელი.

Verse: c 
       ჭირი ბევრჯელ ვაათასი,   ლხინი ჩემი ვაერთხელი,

Verse: d 
    და   მერმე წასლვა არა მწადდა,   ამად მივალ არ-ფიცხელი".




Chapter: 25 
   ხვარაზმშას შვილის @ინდოეთს მოსლვა საქორწილოდ და @ტარიელისაგან მისი მოკლვა




Strophe: S548/K548 

Verse: a 
       მოვიდა კაცი: "სასიძო   მოვაო", მოსლვა გვახარა,

Verse: b 
       მაგრა თუ ღმერთი რას უზამს,   არა იცოდა, გლახ, არა;

Verse: c 
       მეფესა მიჰხვდა სიამე,   არ სიტყვა ივაგლახა რა,

Verse: d 
    და   მიბრძანა, ახლოს მიმისვა,   "მოდიო", თავი დახარა.


Strophe: S549/K549 

Verse: a 
       მიბრძანა: "ჩემთვის ესე დღე   ლხინი და სიხარულია.

Verse: b 
       გარდავიხადოთ ქორწილი,   ხამს ვითა დასა, სრულია;

Verse: c 
       კაცნი გავგზავნნეთ, მოვიღოთ   ყოვლგნით საჭურჭლე სრულია,

Verse: d 
    და   უხვად გავსცემდეთ, ვავსებდეთ,   სიძუნწე უმეცრულია".


Strophe: S550/K550 

Verse: a 
       მე გავგზავნენ ყოვლგნით^ კაცნი   საჭურჭლეთა წამომხმელნი;

Verse: b 
       სასიძოცა მოგვივიდა,   იყვნეს ხანსა არ-დამზმელნი;

Verse: c 
       შიგნით ჩვენნი გაეგებნეს,   გარეთ მოდგეს ხვარაზმელნი;

Verse: d 
    და   მათ ლაშქართა ერთგან მყოფთა   ვერ იტევდეს ვერცა ხმელნი.


Strophe: S551/K551 

Verse: a 
       მეფემან ბრძანა: "მოკაზმეთ   კარვითა მოედანია,

Verse: b 
       გამოისვენოს სიძემან,   დაყოს ცოტაი ხანია;

Verse: c 
       მუნ მისად ნახვად გავიდენ   უშენოდ სპანი სხვანია,

Verse: d 
    და   შენ აქა ნახენ^, კმარიან   იქა ნახვისად ყმანია".


Strophe: S552/K552 

Verse: a 
       მოედანს დავდგით კარვები   წითლისა ატლასებისა.

Verse: b 
       მოვიდა სიძე, გარდახდა,   დღე, ჰგვანდა, არს აღვსებისა,

Verse: c 
       შეიქმნა გასლვა შიგანთა,   ჯარია მუნ ხასებისა,

Verse: d 
    და   დაიწყეს დგომა ლაშქართა   თემ-თემად, დას-დასებისა.


Strophe: S553/K553 

Verse: a 
       მე დავშვერ, ვითა წესია   საურავ-გარდახდილისა;

Verse: b 
       შინა წამოვე, მაშვრალსა   ქმნა მომნდომოდა ძილისა;

Verse: c 
       მონა მოვიდა, მომართვა   წიგნი @ასმათის ტკბილისა:

Verse: d 
    და   "ადრე მოდიო, გიბრძანებს   მსგავსი ალვისა ზრდილისა".


Strophe: S554/K554 

Verse: a 
       ცხენისაგან არ გარდავხე,   წავე ფიცხლა, დავჰმორჩილდი;

Verse: b 
       ქალი დამხვდა ნატირები,   ვჰკითხე: "ცრემლსა რასა ჰმილდი?"

Verse: c 
       მითხრა: "შენი შესწრობილი   ტირილსამცა ვით ავსცილდი?

Verse: d 
    და   გაუწყვედლად ვით გამართლო?   რაგვარადმცა გავვაქილდი?!"


Strophe: S555/K555 

Verse: a 
       შევედით, ვნახეთ ბალიშსა   ზედა წარბ-შერჭმით^ მჯდომარე;

Verse: b 
       მზე ვეღარას იქმს მის მეტსა,   მას გაენათლა რომ არე,

Verse: c 
       წავდეგ, მიბრძანა: "რასა სდგა?   დღე მიგიჩს წინ საომარე!

Verse: d 
    და   ანუ გამწირე, მიტყუე   და კვლაცა მოიმცდომარე?!"


Strophe: S556/K556 

Verse: a 
       მე მეწყინა, აღარა ვთქვი,   ფიცხლა გარე შემოვბრუნდი.

Verse: b 
       უკუვჰყივლე: "აწ გამოჩნდეს,   არ მინდოდეს, ვისცა ვუნდი!

Verse: c 
       ქალი ომსა რაგვარ მაწვევ,   აგრე ვითა დავძაბუნდი?"

Verse: d 
    და   შინა მოვე, მოკლვა მისი   დავაპირე, არ დავყმუნდი.


Strophe: S557/K557 

Verse: a 
       ასსა ვუბრძანე მონასა:   "საომრად დაემზადენით!"

Verse: b 
       შევსხედით, გავვლეთ ქალაქი,   არავის გავეცხადენით.

Verse: c 
       კარავსა შევე, იგი ყმა   ვითა წვა, ზარ-მაც თქმად ენით,

Verse: d 
    და   უსისხლოდ მოვკალ იგი გლახ,   თუცა ხმდა სისხლთა დადენ.ით


Strophe: S558/K558 

Verse: a 
       კარვის კალთა ჩახლათული   ჩავჭერ, ჩავაკარაბაკე,

Verse: b 
       ყმასა ფერხთა მოვეკიდე,   თავი სვეტსა შევუტაკე,

Verse: c 
       წინა მწოლთა დაიზახნეს,   გლოვა მიჰხვდა საარაკე;

Verse: d 
    და   ცხენსა შევჯე, წამო-ცა-ვე;    ჯაჭვი მეცვა საკურტაკე.


Strophe: S559/K559 

Verse: a 
       ხმა დამივარდა, შეიქმნა   ზახილი მოსაწევარი;

Verse: b 
       წამოვე, წევნა დამიწყეს,   დავხოცე ჩემი მდევარი.

Verse: c 
       ქალაქი მქონდა მაგარი,   მტერთაგან მოურევარი,

Verse: d 
    და   მუნ შიგან შევე მშვიდობით,   ამოდ იგივე მე ვარი!


Strophe: S560/K560 

Verse: a 
       კაცნი გავგზავნენ, ვაცნობე   ყოვლგან ლაშქარსა ყველასა:

Verse: b 
       "აქა მომმართეთ, ვინცაღა   ჩემსა იქმოდეთ შველასა".

Verse: c 
       არ გაწყდა მოსლვა მდევართა   ღამესა დია ბნელასა,

Verse: d 
    და   ჩემი რა ცნიან, სცვიდიან   თავებსა მათსა მრთელასა.


Strophe: S561/K561 

Verse: a 
       ცისკრად ავდეგ, შევეკაზმე,   რა გათენდა ღამე დილად,

Verse: b 
       ვნახენ სამნი დიდებულნი   მეფისაგან მოგზავნილად;

Verse: c 
       ებრძანა, თუ: "ღმერთმან იცის,   გამეზარდე ვითა შვილად,

Verse: d 
    და   ჩემი ასრე რად შესცვალე   სიხარული სიმძიმილად?


Strophe: S562/K562 

Verse: a 
       ხვარაზმშას სისხლი უბრალო   სახლად რად დამადებინე?

Verse: b 
       თუ ჩემი ქალი გინდოდა,   რად არა შემაგებინე?

Verse: c 
       მე, ბერსა შენსა გამზრდელსა,   სიცოცხლე მაარმებინე,

Verse: d 
    და   დღედ სიკვდილამდის შენიცა   თავი არ მაახლებინე!"


Strophe: S563/K563 

Verse: a 
       მე შევუთვალე: "მეფეო,   ვარ უმაგრესი რვალისა,

Verse: b 
       თვარა რად მიშლის სიკვდილსა   ცეცხლი სირცხვილთა ალისა?

Verse: c 
       მაგრა, თვით იცით, ხელმწიფე   ხამს მქმნელი სამართალისა,

Verse: d 
    და   მე, თქვენმან მზემან, მაშოროს   ნდომა თქვჳენისა ქალისა!


Strophe: S564/K564 

Verse: a 
       იცით, ინდოთა სამეფო   რაზომი სრა-საჯდომია! -

Verse: b 
       ერთიღა მე ვარ მემკვიდრე, -   ყველაი თქვენ მოგხდომია:

Verse: c 
       ამოწყდა მათი ყველაი,   მამული თქვენ დაგრჩომია;

Verse: d 
    და   დღესამდის ტახტი უჩემოდ   არავის არ მოჰნდომია!


Strophe: S565/K565 

Verse: a 
       ვერ გათნევ, თქვენმან კეთილმან,   აწ ეგე არ-მართალია:

Verse: b 
       ღმერთმან არ მოგცა ყმა შვილი,   გიზის ერთაი ქალია,

Verse: c 
       ხვარაზმშა დაჰსვა ხელმწიფედ,   დამრჩების რა ნაცვალია?

Verse: d 
    და   სხვა მეფე დაჯდეს @ინდოეთს,   მე მერტყას ჩემი ხრმალია?


Strophe: S566/K566 

Verse: a 
       შენი ქალი არად მინდა,   გაათხოვე, გამარიდე!

Verse: b 
       @ინდოეთი ჩემი არის,   არვის მივსცმე ჩემგან კიდე.

Verse: c 
       ვინცა ჩემსა დამეცილოს,   მისით მასცა ამოვფხვრიდე,

Verse: d 
    და   სხვად მეშველსა გარეგანსა,   მომკალ, ვისცა ვინატრიდე!"




Chapter: 26 
   ამბვის ცნობა @ტარიელისაგან @ნესტან-დარეჯანის დაკარგვისა




Strophe: S567/K567 

Verse: a 
       ესე კაცნი გამეგზავნნეს,   გონებასა გავეშმაგე.

Verse: b 
       რომე მისი ვერა მეცნა,   ამას უფრო დავედაგე.

Verse: c 
       მას ზღუდესა გარდავადეგ,   მინდორთაკე რომე ვაგე,

Verse: d 
    და   მესმა საქმე საშინელი,   თუცა თავი ვერ წავაგე.


Strophe: S568/K568 

Verse: a 
       გამოჩნდეს ორნი ქვეითნი,   მე მივეგებე წინა-რე.

Verse: b 
       ქალი ჰყვა ერთსა მონასა,   ვცანცა, თუ მოღმა ვინ არე:

Verse: c 
       თავ-გაგლეჯილი @ასმათი,   პირსა სისხლ-ჩამომდინარე,

Verse: d 
    და   აღარ მიყივლა ღიმილით,   არცაღა გამიცინა-რე.


Strophe: S569/K569 

Verse: a 
       იგი ვნახე, დავებნივე,   გონებანი გამიშმაგნა; .

Verse: b 
       შორით ვუხმე: "რას შიგან ვართ,   ანუ ცეცხლმან რად დაგვდაგნა?"

Verse: c 
       მან საბრალოდ შემომტირნა,   ძლივ სიტყვანი გამოაგნა,

Verse: d 
    და   მითხრა: "ღმერთმან სიმგრგვლე ცისა   ჩვენთვის რისხვით წამოგრაგნა".


Strophe: S570/K570 

Verse: a 
       ახლოს მივე, კვლაცა ვჰკითსე:   "რას შიგან ვართ? თქვი მართალი!"

Verse: b 
       კვლა საბრალოდ ამიტირდა,   კვლა მოედვა ამით ალი,

Verse: c 
       დიდხან სიტყვა ვერა მითხრა,   მისთა ჭირთა ნაათალი,

Verse: d 
    და   მკერდსა წითლად უღებვიდა   სისხლი ღაწვთა ნაწვეთალი.


Strophe: S571/K571 

Verse: a 
       მერმე მითხრა: "მოგახსენებ,   ესე რადმცა დაგიმალე?

Verse: b 
       მაგრა ვითა გაგახარნე,   შენცა აგრე შემიწყალე:

Verse: c 
       ნუ მაცოცხლებ, ნუ დამარჩენ,   შემიხვეწე, შემიბრალე,

Verse: d 
    და   დამხსენ ჩემსა საწუთროსა,   ღმერთსა შენსა მიავალე!"


Strophe: S572/K572 

Verse: a 
       მიამბო: "ოდეს სასიძო   მოჰკალ და ხმა დაგივარდა,

Verse: b 
       მეფესა ესმა, აიჭრა,   მართ მისგან გასატკივარდა,

Verse: c 
       შენ დაგიზახნა: "მიხმეთო",   ხმა-მაღლად გახმამყივარდა;

Verse: d 
    და   მოგნახეს, შინა ვერ გპოვეს,   მით მეფე გამომჩივარდა.


Strophe: S573/K573 

Verse: a 
       ჰკადრეს: "აქა აღარ არის,   კარნი სადმე გაუვლიან".

Verse: b 
       მეფე ბრძანებს: "ვიცი, ვიცი,   მეტად კარგად შემიგნიან:

Verse: c 
       მას უყვარდა ქალი ჩემი,   სისხლნი ველთა მოუღვრიან,

Verse: d 
    და   რა ნახიან ერთმანერთი,   არ-შეხედვა ვერ დათმიან.


Strophe: S574/K574 

Verse: a 
       აწ, თავმან ჩემმან, მას მოვჰკლავ,   ჩემად დად ვინცა მადესა!

Verse: b 
       მე ღმრთისა ვუთხარ, დაუბამს   მას ეშმაკისა ბადესა!

Verse: c 
       მათ ბოზ-კუროთა ასეთი   რა მისცეს, რა უქადესა?

Verse: d 
    და   თუ დავარჩინო, ღმერთი ვგმო!   მისად პატიჟად მზად ეს-ა".


Strophe: S575/K575 

Verse: a 
       მის მეფისა წესი იყო:   თავი მისი ძვირად ფიცის,

Verse: b 
       და, თუ ფიცის, არ გატეხის,   მასვე წამსა დაამტკიცის.

Verse: c 
       ესე წყრომა მეფისაგან   ვისცა ესმა, ვინცა იცის,

Verse: d 
    და   მან უამბო @დავარ ქაჯსა,   ვინ გრძნებითა ცაცა იცის.


Strophe: S576/K576 

Verse: a 
       @დავარს, დასა მეფისასა,   უთხრა ვინმე ღმრთისა მტერმან:

Verse: b 
       "თავი ფიცა ძმამან შენმან,   არ დაგარჩენს, იცის ერმან".

Verse: c 
       მან ეგრე თქვა: "უბრალო ვარ,   იცის ღმერთმან სახიერმან!

Verse: d 
    და   ვისგან მოვკვდე, ვისთვის მოვკვდე,   მიიხვედროს იგი ვერ მან".


Strophe: S577/K577 

Verse: a 
       პატრონი ჩემი აგრევე   იყო, წამოხვე შენ ოდეს;

Verse: b 
       შენეულნივე რიდენი ებურნეს,   ტურფად ჰშვენოდეს.

Verse: c 
       @დავარ მოსთქმიდა სიტყვათა,   რომელნი არა მსმენოდეს:

Verse: d 
    და   "ბოზო, შენ ბოზო, რად მომკალ?   ვეჭვ, შენცა არა გლხენოდეს!


Strophe: S578/K578 

Verse: a 
       როსკიპო, ბოზო დიაცო,   საქმრო რად მოაკლვევინე?

Verse: b 
       ანუ სისხლითა მისითა   ჩემი რად მოაზღვევინე?

Verse: c 
       არ ცუდად მომკლავს ძმა ჩემი.   რა გიყავ, რა გაქმნევინე?

Verse: d 
    და   აწ, ღმერთსა უნდეს, ვერ მიჰხვდე,   ვის ესე დააშლევინე!"


Strophe: S579/K579 

Verse: a 
       ხელი მიჰყო, წამოზიდნა,   თმანი გრძელნი დაუფუშნა,

Verse: b 
       დაალება, დაალურჯა,   მედგრად პირნი მოიქუშნა.

Verse: c 
       მან პასუხი ვერა გასცა,   ოდენ სულთქვნა, ოდენ უშნა,

Verse: d 
    და   ქალმან შავმან ვერა არგო,   ვერცა წყლულნი დაუშუშნა.


Strophe: S580/K580 

Verse: a 
       რა დავარ გაძღა ცემითა,   მისითა დალურჯებითა,

Verse: b 
       წამოდგეს ორნი მონანი,   პირითა მით ქაჯებითა, .

Verse: c 
       მათ კიდობანი მოჰქონდა,   ეუბნეს არ აჯებითა,

Verse: d 
    და   მას შიგან ჩასვეს იგი მზე,   ჰგავს, იქმნა დარაჯებითა.


Strophe: S581/K581 

Verse: a 
       მან უთხრა: "წადით, დაკარგეთ   მუნ, სადა ზღვისა ჭიპია;

Verse: b 
       წმიდისა წყლისა ვერ ნახოს   მყინვარე, ვერცა ლიპია";

Verse: c 
       მათ გაეხარნეს, ხმა-მაღლად   იყივლეს: "იპი, იპია".

Verse: d 
    და   ესე ვნახე და არ მოვკვე,   არა მგავს არცა სიპია.


Strophe: S582/K582 

Verse: a 
       ზღვითკე გაარნეს სარკმელნი,   მაშინვე გაუჩინარდა.

Verse: b 
       @დავარ თქვა: "მქმნელი ამისი   ვინ არ დამქოლოს, ვინ არ, და-!

Verse: c 
       ვირე მომკლვიდეს, მოვკვდები,   სიცოცხლე გასაწყინარდა".

Verse: d 
    და   დანა დაიცა, მო-ცა-კვდა,   დაეცა, გასისხლმდინარდა.


Strophe: S583/K583 

Verse: a 
       რად არ მიკვირვებ ცოცხალსა,   მე ლახვარ-დაუსობელსა!

Verse: b 
       აწ იგი მიყავ, რა მმართებს   ამისსა მახარობელსა!

Verse: c 
       ზენაარ, დამხსენ სიცოცხლე   სულთადგმა-დაუთმობელსა!"

Verse: d 
    და   საბრალოდ ცრემლსა ადენდა   უკლებსა, დაუშრობელსა.


Strophe: S584/K584 

Verse: a 
       მე ვუთხარ: "დაო, რად მოგკლა,   ანუ რა შენი ბრალია?

Verse: b 
       რამცა ვქმენ ნაცვლად, თვით რომე   მისი ჩემზედა ვალია!

Verse: c 
       აწ თავსა მისად საძებრად   მივსცემ, სად კლდე და წყალია".

Verse: d 
    და   სრულად გავქვავდი, შემექმნა   გული მართ ვითა სალია.


Strophe: S585/K585 

Verse: a 
       მეტმან ზარმან გამაშმაგა,   მომიკიდა ცხრო და თრთოლა;

Verse: b 
       გულსა ვუთხარ: "ნუ მოჰკვდები,   არას გარგებს ცუდი წოლა,

Verse: c 
       გიჯობს გაჭრა ძებნად მისად,   გავარდნა და ველთა რბოლა.

Verse: d 
    და    - აჰა ჟამი, ვისცა გინდა   ჩემი თანა წამოყოლა!"


Strophe: S586/K586 

Verse: a 
       შევე, ფიცხლად^ შევეკაზმე,   ცხენსა შევჯე შეკაზმული;

Verse: b 
       ას სამოცი კარგი მოყმე,   ჩემსა თანა ხან-დაზმული,

Verse: c 
       წამომყვა და წამოვედით   კართა გარე დარაზმული,

Verse: d 
    და   ზღვის პირს მივე, ნავი დამხვდა,   მენავემან მნახა ზმული.


Strophe: S587/K587 

Verse: a 
       ნავსა შევჯე, ზღვასა შევე,   ზღვასა შიგან გავალაგდი,

Verse: b 
       არსით ნავი მომავალი   უნახავად არ დავაგდი;

Verse: c 
       მოველოდი, არა მესმა,   შმაგი უფრო გა-ვე-ვშეაგდი,

Verse: d 
    და   რომე სრულად მომიძულვა,   ღმერთსა თურე ასრე ვსძაგდი.


Strophe: S588/K588 

Verse: a 
       რომე დავყავ წელიწადი,   თვე თორმეტი გამეოცა,

Verse: b 
       მაგრა მისი მნახავიცა   სიზმრივ კაცი არ მეოცა;

Verse: c 
       თანა-მყოლი ყველაკაი   ამომიწყდა, დამეხოცა,

Verse: d 
    და   ვთქვი, თუ: "ღმერთსა ვერას ვჰკადრებ,   რაცა სწადდეს, აგრე ვყო-ცა".


Strophe: S589/K589 

Verse: a 
       ზღვა-ზღვა ცურვა მომეწყინა,   მით გამოვე ზღვისა პირსა,

Verse: b 
       გული სრულად გამიმხეცდა,   არ ვუსმენდი არც ვაზირსა;

Verse: c 
       ყველაკაი დამეფანტა,   დაჰრჩომოდა რაცა ჭირსა.

Verse: d 
    და   კაცსა ღმერთი არ გასწირავს   ასრე, მისგან განაწირსა!


Strophe: S590/K590 

Verse: a 
       ერთაი ესე @ასმათი   და დამრჩეს ორნი მონანი,

Verse: b 
       ჩემნი გულისა მდებელნი   და ჩემნი შემაგონანი.

Verse: c 
       მისნი ვერა ვცნენ ამბავნი   ვერცა დრამისა წონანი,

Verse: d 
    და   ტირილი მიჩნდის ლხინად და   მდინდიან ცრემლთა ფონანი.




Chapter: 27 
   ამბავი @ნურადინ-ფრიდონისა, ოდეს @ტარიელს შეეყარა




Strophe: S591/K591 

Verse: a 
       ღამით მევლო, მოვიდოდი,   ზღვისა პირსა აჩნდეს ბაღნი;

Verse: b 
       ჰგვანდეს ქალაქს, ვეახლენით,   ცალ-კერძ იყვნეს კლდეთა ნაღნი;

Verse: c 
       არ მეამის კაცთა ნახვა,   მიდაღვიდეს გულსა დაღნი;

Verse: d 
    და   მუნ გარდავხე მოსვენებად,   დამხვდეს რამე ხენი ლაღნი.


Strophe: S592/K592 

Verse: a 
       ხეთა ძირსა მივიძინე,   მათ მონათა ჭამეს პური;

Verse: b 
       მერმე ავდეგ სევდიანი,   მიღამებდა გულსა მური:

Verse: c 
       ვერა მეცნა ეგზომ გრძელად   ვერ ჭორი და ვერ დასტური,

Verse: d 
    და   ველთა ცრემლი ასოვლებდა,   თვალთა ჩემთა მონაწური.


Strophe: S593/K593 

Verse: a 
       ზახილი მესმა. შევხედენ,   მოყმე ამაყად ყიოდა,

Verse: b 
       შემოირბევდა^ ზღვის პირ-პირ,   მას თურე წყლული სტკიოდა;

Verse: c 
       ხრმლისა ნატეხი დასვრილი   აქვს, სისხლი ჩამოსდიოდა,

Verse: d 
    და   მტერთა ექადდა, წყრებოდა,   იგინებოდა, ჩიოდა.


Strophe: S594/K594 

Verse: a 
       ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა,   აწ ესე მე მითქს რომელი,

Verse: b 
       მართ ვითა ქარი მოქროდა   გაფიცხებული, მწყრომელი;

Verse: c 
       მონა მივსწიე, მისისა   შეყრისა ვიყავ მნდომელი;

Verse: d 
    და   შევსთვალე: "დადეგ, მიჩვენე,   ლომსა ვინ გაწყენს, რომელი?"


Strophe: S595/K595 

Verse: a 
       მას მონასა არა უთხრა,   არცა სიტყვა მოუსმინა;

Verse: b 
       ფიცხლა შევჯე, ჩავეგებე,   მე ჩავუსწარ, ჩავე წინა,

Verse: c 
       ვუთხარ: "დადეგ, გამაგონე,   შენი საქმე მეცა მინა!"

Verse: d 
    და   შემომხედნა, მოვეწონე,   სიარული დაითმინა.


Strophe: S596/K596 

Verse: a 
       გამიცადა, ღმერთსა ჰკადრა:   "შენ ასეთი^ ხენი ვით ჰხენ!"

Verse: b 
       მერმე მითხრა: "მოგახსენებ,   აწ სიტყვანი რომე მკითხენ:

Verse: c 
       იგი მტერნი გამილომდეს,   აქანამდის რომე ვითხენ,

Verse: d 
    და   უკაზმავსა მიღალატეს,   საჭურველნი ასრე ვითხენ".


Strophe: S597/K597 

Verse: a 
       მე ვუთხარ: "დადეგ, დაწყნარდი,   გარდავხდეთ ძირსა ხეთასა;

Verse: b 
       არ შეუდრკების ჭაბუკი   კარგი მახვილთა კვეთასა.

Verse: c 
       თანა წამომყვა, წავედით   უტკბოსნი მამა-ძეთასა.

Verse: d 
    და   მე გავეკვირვე ჭვრეტასა   მის ყმისა სინაზეთასა.


Strophe: S598/K598 

Verse: a 
       ერთი მონა დასტაქარი   მყვა და წყლულნი შეუხვივნა,

Verse: b 
       ისრის პირნი ამოუხვნა,   დაკოდილნი არ ატკივნა.

Verse: c 
       მერმე ვჰკითხე: "ვინ ხარ, ანუ   მკლავმან შენმან ვისგან ივნა?"

Verse: d 
    და   საამბობლად დამირიგდა,   თავი მისი გაამჩივნა.


Strophe: S599/K599 

Verse: a 
       პირველ მითხრა: "არა ვიცი,   რა ხარ, ანუ რას გამსგავხო?

Verse: b 
       ანუ ეგრე რამ დაგლია,   ანუ პირველ რამ გაგავსო?

Verse: c 
       რამან შეგქმნა მოყვითანოდ^,   ვარდ-გიშერი რომე ჰრგავსო?

Verse: d 
    და   ღმერთმან მისგან ანთებული   სანთელიცა რად დაგავსო?


Strophe: S600/K600 

Verse: a 
       @მულღაზანზარის ქალაქი,   ახლოს მე მაქვსო რომელი,

Verse: b 
       @ნურადინ-ფრიდონ სახელ მძეს,   მეფე ვარ მუნა მჯდომელი;

Verse: c 
       ესე საზღვარი ჩემია,   სადა ხარ გარდამხდომელი,

Verse: d 
    და   ცოტა მაქვს, მაგრა ყოველგნით   სიკეთე-მიუწდომელი.


Strophe: S601/K601 

Verse: a 
       მამის ძმა და მამა-ჩემი   პაპამ^ ჩემმან გაყვნა ოდეს,

Verse: b 
       ზღვასა შიგან კუნძულია, -   ჩემად წილად მას იტყოდეს, -

Verse: c 
       თვით ბიძასა ჩემსა მიჰხვდა,   ვისთა შვილთა აწ დამკოდეს;

Verse: d 
    და   მათკენ^ დარჩა სანადირო,   არ მივსცემდი, მომერჩოდეს.


Strophe: S602/K602 

Verse: a 
       დღეს გამოვე ნადირობას^,   ზღვისა პირსა ვინადირე,

Verse: b 
       მუნა გასვლა^ მომნდომოდა,   მით მრეკალი არ ვახშირე;

Verse: c 
       სპათა ვუთხარ: "მომიცადეთ,   მოვიდოდე მეცა ვირე!"

Verse: d 
    და   ხუთთა ოდენ ბაზიერთა   მეტი არა დავიჭირე.


Strophe: S603/K603 

Verse: a 
       ნავითა გავე, ზღვისაგან   შტო რამე გამოვიდოდა.

Verse: b 
       არა^ მოვჰკრეფდი გამყოფთა,   ვთქვი, ჩემთა რად დავჰრიდო, და-?

Verse: c 
       დამეძაბუნნეს, სიმრავლე   მე მათი არ გამვიდოდა,

Verse: d 
    და   ვნადირობდი და ვიზახდი,   ხმა ჩემი არ უდიდოდ-ა.


Strophe: S604/K604 

Verse: a 
       მართლად იჯავრეს, წუნობა   მათი თუ ესრე ხმდა ვითა!

Verse: b 
       გამომეპარნეს^ ლაშქარნი,   გზანი შემიკრეს^ ნავითა,

Verse: c 
       თვით ბიძასძენი ჩემნიცა   შესხდეს მათითა თავითა,

Verse: d 
    და   ჩემთა გაუხდეს ლაშქართა   ომად თავისა მკლავითა.


Strophe: S605/K605 

Verse: a 
       მათი მესმა, დავინახე   ზახილი და ხრმალთა ელვა,

Verse: b 
       ნავი ვსთხოვე მენავეთა,   მით ვიყივლე მე ერთხელ ვა,

Verse: c 
       ზღვასა შევე, მომეგება   მეომარი ვითა ღელვა,

Verse: d 
    და   სწადდა, მაგრა ვეღარა ქმნეს   ჩემი ზედა წამოქელვა.


Strophe: S606/K606 

Verse: a 
       კვლა სხვანი დიდნი ლაშქარნი   უკანა მომეწეოდეს,

Verse: b 
       იქით და აქათ მომიხდეს,   ერთგნით ვერ მომერეოდეს,

Verse: c 
       არ მომწურვოდეს წინანი,   ზურგით მესროდეს მე ოდეს,

Verse: d 
    და   ხრმალსა მივენდევ, გამიტყდა,   ისარნი დამელეოდეს.


Strophe: S607/K607 

Verse: a 
       მომეჯარნეს, ვეღარა ვქმენ,   ნავით ცხენი გარდვიხლტუნვე,

Verse: b 
       ზღვა-ზღვა ცურვით წამოვუვე,   ჩემნი მჭვრეტნი^ გავაცბუნვე;

Verse: c 
       თანა-მყოლნი ყველაკანი   დამიხოცნეს, დამრჩეს მუნვე,

Verse: d 
    და   ვინცა მდევდის, ვერ შემომხვდის,   მივუბრუნდი, მივაბრუნვე.


Strophe: S608/K608 

Verse: a 
       აწ იგი იქმნას, რაცაღა   ენებოს ღმრთისა წადილსა!

Verse: b 
       ვეჭვ, ჩემი სისხლი^ არ შეჰრჩეს^,   ძალი შემწევდეს^ ქადილსა!

Verse: c 
       ოხრად გავუხდი ყოფასა   მათ საღამოსა და დილსა,

Verse: d 
    და   ვუხმობ ყვავთა და ყორანთა,   მათ ზედა ვაქმნევ ხადილსა!"


Strophe: S609/K609 

Verse: a 
       ამა ყმამან შემიკვეთა,   გული მისკე მიმიბრუნდა.

Verse: b 
       მოვახსენე: "აჩქარება   შენი ყოლა არა უნდა,

Verse: c 
       მეცა თანა წამოგყვები,   დაიხოცნენ იგი მუნ, და-!

Verse: d 
    და   ჩვენ ორთავე მეომარი   განაღამცა შეგვიძრწუნდა!.


Strophe: S610/K610 

Verse: a 
       ესეცა ვუთხარ: "ამბავი   ჩემი არ გაგეგონების,

Verse: b 
       უფრორე წყნარად გიამბობ,   თუ ჟამი ჩვენ გვექონების".

Verse: c 
       მან მითხრა: "ლხინი საჩემო   მაგას არ შეეწონების!

Verse: d 
    და   დღედ სიკვდილამდის სიცოცხლე   შენ ჩემი დაგემონების".


Strophe: S611/K611 

Verse: a 
       მივედით მისსა ქალაქსა   ტურფასა, მაგრა ცოტასა;

Verse: b 
       გამოეგებნეს ლაშქარნი,   ისხემდეს^ მისთვის ოტასა,

Verse: c 
       პირსა იხოკდეს, გაჰყრიდეს   ნახოკსა ვით ნაფოტასა,

Verse: d 
    და   ეხვეოდიან, ჰკოცნიდეს   ხრმალსა და სალტე-კოტასა.


Strophe: S612/K612 

Verse: a 
       კვლა მოვეწონე, ვეტურფე   მე მისი გარდნაკიდარი;

Verse: b 
       შემასხმიდიან ქებასა:   "მზეო, შენ ჩვენთვის იდარი!"

Verse: c 
       მივედით, ვნახეთ ქალაქი   მისი ტურფა და მდიდარი,

Verse: d 
    და   ყველასა ტანსა ემოსა   ზარქაში განაზიდარი.




Chapter: 28 
   შველა @ტარიელისაგან @ფრიდონისა




Strophe: S613/K613 

Verse: a 
       მოჯობდა, ომი შეეძლო,   ხმარება ცხენ-აბჯარისა;

Verse: b 
       დავკაზმეთ ნავი, კატარღა   და რიცხვი სპათა ჯარისა;

Verse: c 
       კაცი ხმდა, მისთა მჭვრეტთათვის   ღონემცა ეაჯა რისა!

Verse: d 
    და   აწ გითხრა ომი მოყმისა,   მებრძოლთა დამსაჯარისა.


Strophe: S614/K614 

Verse: a 
       მათი მესმა დაპირება,   ჩაბალახთა ჩამობურვა;

Verse: b 
       ნავი წინა მომეგება,   არა ვიცი, იყო^ თუ რვა.

Verse: c 
       ფიცხლა ზედა შევეჯახე,   მათ დაიწყეს ამოდ ცურვა;

Verse: d 
    და   ქუსლი ვჰკარ და დავუქცივე,   დაიზახეს დიაცურ ვა!


Strophe: S615/K615 

Verse: a 
       კვლა სხვასა მივე, მოვჰკიდე   ხელი ნავისა ბაგესა,

Verse: b 
       ზღვასა დავანთქენ, დავხოცენ,   ომიმცა რაღა აგესა!

Verse: c 
       სხვანი გამექცეს, მიჰმართეს   მათ მათსა საქულბაგესა;

Verse: d 
    და   ვინცა მიჭვრეტდეს, უკვირდა,   მაქებდეს, არ მაძაგესა.


Strophe: S616/K616 

Verse: a 
       ზღვა გავიარეთ, გავედით,   შემოგვიტივეს ცხენია,

Verse: b 
       კვლა შევიბენით, შეიქმნა^   ომისა სიმარცხენია^.

Verse: c 
       მუნ მომეწონა^ @ფრიდონის   სიქველე-სიფიცხენია^:

Verse: d 
    და   იბრძვის ლომი და პირად მზე,   იგი ალვისაც ხენია.


Strophe: S617/K617 

Verse: a 
       თვით ორნივე ბიძასძენი   მისნი ხრმლითა ჩამოყარნა,

Verse: b 
       ხელნი წმიდად გარდეკვეთნეს,   იგი ასრე ასაპყარნა,

Verse: c 
       მოიყვანნა მხარ-დაკრულნი,   ერთმან ორნი, არ დაყარნა,

Verse: d 
    და   მათნი ყმანი გაამტირლნა,   მისნი სპანი^ ამაყარნა.


Strophe: S618/K618 

Verse: a 
       მათნი ლაშქარნი გაგვექცეს;    ვეცენით, გა-ცა-ვფანტენით.

Verse: b 
       ფიცხლად^ წავუღეთ ქალაქი,   არ თავნი გავაზატენით^;

Verse: c 
       ქვითა დავჰლეწეთ წვივები,   ჩვენ იგი გავანატენით.

Verse: d 
    და   მომკალ, თუ^ ლარი დაჰლიოთ   ან აკიდებით, ან ტენით.


Strophe: S619/K619 

Verse: a 
       @ფვრიდონ ნახნა საჭურჭლენი   და ბეჭედნი მისნი დაჰსხნა.

Verse: b 
       თვით ორნივე ბიძასძენი   დაპყრობილნი წამოასხნა.

Verse: c 
       მისად^ ნაცვლად სისხლნი მათნი   მოღვარნა და ველთა ასხნა;

Verse: d 
    და   ჩემი თქვეს, თუ: "ღმერთსა მადლი,   ვინ ალვისა ხენი ასხნა!"


Strophe: S620/K620 

Verse: a 
       მივედით, მოქალაქეთა   ზარი ჩნდა, რომე ზმიდიან,

Verse: b 
       აჯათა^ მქმნელნი მჭვრეტელთა   გულსა მუნ დააბმიდიან;

Verse: c 
       მე და @ნურადინს ყველანი   ქებასა შეგვასხმიდიან,

Verse: d 
    და   გვითხრობდეს: "მკლავთა თქვენთაგან   ჯერთ მათნი სისხლნი მიდიან!"


Strophe: S621/K621 

Verse: a 
       ლაშქარნი @ფრიდონს მეფედ და   მიხმობდეს მეფეთ-მეფობით,

Verse: b 
       თვით თავსა მათსა - მონად და   ჩემსა - ყველასა სეფობით;

Verse: c 
       დაღრეჯით ვიყავ, ვერ მპოვეს   ვეროდეს ვარდის^ მკრეფობით,

Verse: d 
    და   ჩემი ვერ ცნიან ამბავი,   მუნ იყო არ იეფობით.




Chapter: 29 
   @ფრიდონისაგან @ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა




Strophe: S622/K622 

Verse: a 
       დღესა ერთსა მე და @ფრიდონ   ნადირობას გამოვედით,

Verse: b 
       ზღვასა ზედა წაწურვილსა   ქედსა რასმე გარდავედით;

Verse: c 
       @ფრიდონ მითხრა: "გითხრობ რასმე,   ვთამაშობდით, ცხენსა ვსხედით;

Verse: d 
    და   ერთი რამე საკვირველი   მე ვნახეო ამა ქედით".


Strophe: S623/K623 

Verse: a 
       მე ვჰკითხევდი, @ფრიდონ მეტყვის   მართ ამბავსა ესოდენსა:

Verse: b 
       "დღე ერთ მწადდა ნადირობა,   შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა, -

Verse: c 
       ზღვათა შიგან იხვსა ჰგავს და   ხმელთა ზედა შავარდენსა, -

Verse: d 
    და   აქა ვდეგ და თვალს ვუგებდი   ქორსა, იქით განაფრენსა.


Strophe: S624/K624 

Verse: a 
       ზოგჯერ ზღვისკენ^ მივიხედნი,   წავსდგომოდი ამა გორსა;

Verse: b 
       ზღვასა შიგან ცოტა რამე   დავინახე, თუცა შორსა.

Verse: c 
       ეგრე ფიცხლა სიარული   არას ძალ-უც მისსა სწორსა,

Verse: d 
    და   ვერად ვიცან, გონებასა   გავეკვირვე ამად^ ორსა:


Strophe: S625/K625 

Verse: a 
       ვთქვი: "რა არის, რას ვამსგავსო,   მფრინველია, ანუ მხეცი?"

Verse: b 
       ნავი იყო, გარ ეფარა^   სამოსელი მრავალ-კეცი;

Verse: c 
       წინა კაცნი მოზიდვიდეს;    თვალი ამად დავაცეცი,

Verse: d 
    და   მთვარე უჯდა კიდობანსა,   ცა მეშვიდე მასმცა ვეცი.


Strophe: S626/K626 

Verse: a 
       ამოძვრეს ორნი მონანი,   შავნი მართ ვითა ფისანი.

Verse: b 
       ქალი გარდმოსვეს, სისხონი   ვნახენ მისისა თმისანი.

Verse: c 
       მას რომე ელვა ჰკრთებოდა,   ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი!

Verse: d 
    და   მან განანათლა სამყარო,   გაცუდდეს შუქნი მზისანი!


Strophe: S627/K627 

Verse: a 
       სიხარულმან ამაჩქარა,   ამათრთოლა, და-ცა-მლეწა,

Verse: b 
       იგი ვარდი შემიყვარდა,   რომე თოვლსა არ ეხეწა;

Verse: c 
       დავაპირე შეტევება,   ვთქვი: "წავიდე მათკე მე, წა-,

Verse: d 
    და   ჩემსა შავსა სულიერი   რამცა ვითა გარდეხვეწა!"


Strophe: S628/K628 

Verse: a 
       ცხენი გავქუსლე, იქმოდა^   შამბი^ ხმასა და ხრიალსა,

Verse: b 
       ვეღარ მივუსწარ^, გამესწრნეს,   რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა.

Verse: c 
       ზღვის პირსა მივე, შევხედენ,   ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა,

Verse: d 
    და   გამშორვებოდეს, წამსლვოდეს,   ამისთვის დავეწვი ალსა".


Strophe: S629/K629 

Verse: a 
       ესე მესმა @ფრიდონისგან,   მომემატა ცეცხლთა სიცხე,

Verse: b 
       ცხენისაგან გარდავიჭერ,   თავი სრულად გავიკიცხე,

Verse: c 
       ჩემთა ღაწვთა დანადენი   მე ჩემივე სისხლი ვიცხე.

Verse: d 
    და   ვუთხარ: "მომკალ, უჩემოსა   ენახამცა ვისცა ის ხე!"


Strophe: S630/K630 

Verse: a 
       ესე ჩემგან გაუკვირდა   @ფრიდონს, მეტად^ ეუცხოვა,

Verse: b 
       მაგრა მეტად შევებრალე,   ტირილითა მესათნოვა;

Verse: c 
       ვითა შვილი დამადუმა,   მემუდარა, შემეპოვა,

Verse: d 
    და   თვალთათ^ ვითა მარგალიტი   ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა.


Strophe: S631/K631 

Verse: a 
       ვაგლახ მეო, რა გიამბე   ფათერაკად, მცთარმან, შმაგად!"

Verse: b 
       მოვახსენე: "ნურა გაგვა,   ნუ ინავღლი მაგას მაგად!

Verse: c 
       იგი მთვარე ჩემი იყო,   მით მედების ცეცხლი მდაგად;

Verse: d 
    და   აწ გიამბობ, რათგან თავი   გინდა ჩემად ამხანაგად".


Strophe: S632/K632 

Verse: a 
       @ფრიდონს ვუთხარ ყველაკაი   ჩემი, თავსა გარდასრული;

Verse: b 
       მან მითსრა, თუ: "რას ვიტყოდი   მოცთომილი გაბასრული!"

Verse: c 
       შენ, მაღალი ინდოთ მეფე,   ჩემსა რადმე ხარ მოსრული,

Verse: d 
    და   სახელმწიფო საჯდომი და   ტახტი გმართებს, სრაცა სრული".


Strophe: S633/K633 

Verse: a 
       კვლაცა მითხრა: "ვისცა ღმერთი   საროს მორჩსა ტანად უხებს,

Verse: b 
       მას ლახვარსა მოაშორვებს,   თუცა პირველ გულსა უხებს,

Verse: c 
       იგი მოგვცემს წყალობასა   მისსა, ზეცით მოგვიქუხებს,

Verse: d 
    და   ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს,   არაოდეს შეგვაწუხებს".


Strophe: S634/K634 

Verse: a 
       წამოვედით ნატირებნი,   სრას დავსხედით თავის წინა;

Verse: b 
       @ფრიდონს ვუთხარ: "ჩემი შემწე   შენგან კიდე არავინ ა-,

Verse: c 
       ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი   სოფლად არა მოავლინა,

Verse: d 
    და   მაშა, რათგან შეგემეცენ,   ამის მეტი რად რა მინა?


Strophe: S635/K635 

Verse: a 
       არ ავი გესვა მოყვარე,   ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად,

Verse: b 
       ენა, გონება მახმარე   გამოსარჩევლად ამისად:

Verse: c 
       რა მოვაგვარო, რა მიჯობს   სალხენლად ჩემად და მისად?

Verse: d 
    და   თუ ვერას ვარგებ, ვიქმნები   ვერ-დამყოვნელი^ წამისად".


Strophe: S636/K636 

Verse: a 
       მან მითხრა: "ბედი ღმრთისაგან   მიჯობსღა ამას რომელი?

Verse: b 
       მოსრულ ხარ ჩემად წყალობად   მეფე @ინდოეთს მჯდომელი;

Verse: c 
       მემცა რად ვიყავ ამისთვის   მადლისა რასმე მნდომელი?

Verse: d 
    და   ერთი ვარ მონა მონებად   წინაშე თქვენსა მდგომელი.


Strophe: S637/K637 

Verse: a 
       ესე ქალაქი გზა არის   ნავთა, ყოველგნით მავალთა,

Verse: b 
       შემომკრეფელი ამბავთა   უცხოთა რათმე მრავალთა;

Verse: c 
       აქა მოგვესმის ამბავი^,   შენ რომე დაუწვავ ალთა.

Verse: d 
    და   ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა   მაგ შენთა ჭირთა მრავალთა^!


Strophe: S638/K638 

Verse: a 
       ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი,   რომელთაცა კვლა უვლია,

Verse: b 
       მოგვინახონ იგი მთვარე,   ვისთვის ჭირი არ გვაკლია;

Verse: c 
       მუნამდისცა მოიჭირვე,   გონებამან არ დაგლია.

Verse: d 
    და   ყოლა ჭირი არ ეგების,   თუ-მცა ლხინმან არ დასძლია".


Strophe: S639/K639 

Verse: a 
       კაცნი იხმნა^ მასვე წამსა,   ესე საქმე დავიურვეთ,

Verse: b 
       უბრძანა, თუ: "ნავებითა წადით,   ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ,

Verse: c 
       მოგვინახეთ, საყვარელსა მისსა   მისთვის მოასურვეთ;

Verse: d 
    და   თავთა ჭირი უათასეთ,   რადმც უშვიდეთ, რადმცა ურვეთ?"


Strophe: S640/K640 

Verse: a 
       აჩინნა კაცნი, სადაცა   სადგურნი ნავთა სჩენოდეს;

Verse: b 
       უბრძანა: "ძებნეთ ყოველგან,   რაცა ვის მისი გსმენოდეს".

Verse: c 
       მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ,   პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს,

Verse: d 
    და   უმისოდ ლხინი მინახავს,   ამა დღისათვის მრცხვენოდეს!


Strophe: S641/K641 

Verse: a 
       @ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა   ადგილსა საპატრონოსა,

Verse: b 
       მითხრა, თუ: "მცთარ ვარ, აქამდის   ვერ მივჰხვდი გასაგონოსა:

Verse: c 
       ხარ დიდი მეფე ინდოთა,   რა ვით ვინ მოგაწონოსა!

Verse: d 
    და   ვინ არის კაცი, რომელმან   თავი არ დაგამონოსა?!"


Strophe: S642/K642 

Verse: a 
       რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს   ყოვლგნით ამბვისა მბობელნი,

Verse: b 
       ცუდნი და ცუდთა ადგილთა   თავისა დამაშრობელნი;

Verse: c 
       ვერა, ვერ ეცნა, ვერ იყვნეს   ვერას ამბვისა მცნობელნი,

Verse: d 
    და   მე უფრო მდინდეს თვალთაგან   კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი.


Strophe: S643/K643 

Verse: a 
       მე @ფრიდონს ვუთხარ: "ესე დღე   ვითა მესაზაროების,

Verse: b 
       ამისად მოწმად ღმერთი მყავს,   სათქმელად მეუცხოების;

Verse: c 
       უშენოდ მყოფსა ღამე და   დღეცა მესაღამოების,

Verse: d 
    და   დახსნილ ვარ ლხინსა ყოველსა,   მით გული ჭირსა მოების.


Strophe: S644/K644 

Verse: a 
       მაშა მე მისსა ამბავსა   რათგან აღარას მოველი,

Verse: b 
       ვეღარ ვიქმნები, გამიშვი,   ვარ ფარმანისა მთხოველი!"

Verse: c 
       @ფრიდონს რა ესმა, ატირდა,   სისხლითა მუნ მორწყო ველი,

Verse: d 
    და   მითხრა, თუ: "ძმაო, დღესითგან   ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!"


Strophe: S645/K645 

Verse: a 
       თუცა დია მოიჭირვეს,   ვერცა ეგრე დამიჭირეს;

Verse: b 
       მისთა სპათა მუხლ-მოყრილთა   თავი მათი ჩემ-კერძ ირეს,

Verse: c 
       მეხვეოდეს, მაკოცებდეს,   ატირდეს და ამატირეს:

Verse: d 
    და   "ნუ წახვალო, დაგაწამოთ,   სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!"


Strophe: S646/K646 

Verse: a 
       ეგრე ვუთხარ: "თქვენი გაყრა   მეცა დია მეძნელების,

Verse: b 
       მაგრა ლხინი უმისოსა   ჩემგან ძნელად გაიძლების;

Verse: c 
       ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ,   თქვენცა დია გებრალების,

Verse: d 
    და   ნუვინ მიშლით, არ დავდგები,   არცა ვისგან დამეშლების".


Strophe: S647/K647 

Verse: a 
       მერმე @ფრიდონ მოიყვანა,   მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი,

Verse: b 
       მითხრა: "ჰხედავ, პირი მზისა,   თქვენ საროსა ეგეც ხენი,

Verse: c 
       ვიცი, მეტი არა გინდა,   ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი?

Verse: d 
    და   თვით ამანვე მოგაწონოს^   სახედრობა-სიფიცხენი".


Strophe: S648/K648 

Verse: a 
       @ფრიდონ გამომყვა, წავედით,   ორთავე ცრემლნი ვღვარენით;

Verse: b 
       მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ,   ზახილით გავიყარენით.

Verse: c 
       სრულად ლაშქარნი მტიროდეს   გულითა მართლად, არ ენით.

Verse: d 
    და   გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა   ჩვენ თავნი დავადარენით.


Strophe: S649/K649 

Verse: a 
       @ფრიდონისით წამოსრულმან   წავე ძებნად, კვლა ვიარე,

Verse: b 
       რომე არა არ დამირჩა   ხმელთა ზედა, ზღვათა გარე,

Verse: c 
       მაგრა მისსა მნახავსაცა   კაცსა ვერას შევეყარე;

Verse: d 
    და   გული სრულად გამიშმაგდა,   თავი მხეცთა დავადარე.


Strophe: S650/K650 

Verse: a 
       ვთქვი, თუ: "ჩემგან^ აღარა ხამს^   სიარული, ცუდი ცურვა,

Verse: b 
       ნუთუ მხეცთა სიახლემან   უკუმყაროს გულსა ურვა!"

Verse: c 
       მონათა და ამა @ასმათს   სიტყვა ვუთხარ შვიდი, თუ რვა:

Verse: d 
    და   "ვიცი, რომე დამირჯიხართ,   დია გმართებს ჩემი მდურვა.


Strophe: S651/K651 

Verse: a 
       აწ წადით და მე დამაგდეთ,   ეტერენით თავთა თქვენთა,

Verse: b 
       ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა,   თვალთა ჩემთათ^ მონადენთა!"

Verse: c 
       რა ესენი მოისმენდეს   საუბართა ესოდენთა,

Verse: d 
    და   მითხრეს: "ჰაჲ-ჰაჲ, რასა ჰბრძანებ,   ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა!


Strophe: S652/K652 

Verse: a 
       უშენოსა ნუმცა ვნახავთ   ნუ პატრონსა, ნუ უფალსა!

Verse: b 
       ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს   ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა!

Verse: c 
       თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა   შვენიერსა, სატურფალსა!"

Verse: d 
    და   თურე ბედი მოაღაფლებს   კაცსა ეგზომ არ-ღაფალსა.


Strophe: S653/K653 

Verse: a 
       ვეღარ გავგზავნენ, სიტყვანი   მესმნეს მონათა ჩემთანი,

Verse: b 
       მაგრა დავყარენ არენი   მე კაცრიელთა თემთანი;

Verse: c 
       სახლად სამყოფნი^ მიმაჩნდეს   თხათა და მათ^ ირემთანი.

Verse: d 
    და   გავიჭერ, სრულად დავტკეპნენ   ქვე მინდორნი და ზე მთანი.


Strophe: S654/K654 

Verse: a 
       ესე ქვაბნი უკაცურნი   ვპოვენ, დევთა შეეკაფნეს,

Verse: b 
       შემოვები, ამოვწყვიდენ,   ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს,

Verse: c 
       მათ მონანი დამიხოცნეს,   ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს.

Verse: d 
    და   საწუთრომან დამაღრიჯა,   ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს.


Strophe: S655/K655 

Verse: a 
       დევთა ყვირილი, ზახილი   ზეცამდის აიწეოდა;

Verse: b 
       მათისა ლახტის ცემითა   ქვეყანა შეირყეოდა;

Verse: c 
       მზე დააბნელეს მტვერითა,   ალვის შტო შეირხეოდა,

Verse: d 
    და   ასი ერთ კერძოთ მომიხდეს,   დავფრიწე, დაიხეოდა.


Strophe: S656/K656 

Verse: a 
       აჰა, ძმაო, მაშინდითგან   აქა ვარ და აქა ვკვდები;

Verse: b 
       ხელი მინდორს გავიჭრები,   ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები,

Verse: c 
       ესე ქალი არ დამაგდებს,   - არს მისთვისვე ცეცხლ-ნადები, -

Verse: d 
    და   ჩემად ღონედ სიკვდილისა   მეტსა არას არ ვეცდები!


Strophe: S657/K657 

Verse: a 
       რომე ვეფხი შვენიერი   სახედ მისად დამისახავს,

Verse: b 
       ამად მიყვარს ტყავი მისი,   კაბად ჩემად მომინახავს;

Verse: c 
       ესე ქალი შემიკერავს,   ზოგჯერ სულთქვამს, ზოგჯერ ახავს;

Verse: d 
    და   რათგან თავი არ მომიკლავს,   ხრმალი ცუდად მომიმახავს.


Strophe: S658/K658 

Verse: a 
       მისსა ვერ იტყვის ქებასა   ყოველი ბრძენთა ენები;

Verse: b 
       მას დაკარგულსა ვიგონებ   მე, სიცოცხლისა მთმენები;

Verse: c 
       მას აქათ ვახლავ ნადირთა,   თავსა მათებრვე მხსენები;

Verse: d 
    და   სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან,   ვარ სიკვდილისა მქენები".


Strophe: S659/K659 

Verse: a 
       პირსა იცა, გაიხეთქა   ღაწვი, ვარდი აახეწა^,

Verse: b 
       ლალი ქარვად გარდაიქცა,   ბროლი სრულად დაილეწა;

Verse: c 
       @ავთანდილსცა ცრემლი წასდის   წამწამთაგან ერთ-სახე, წა-;

Verse: d 
    და   მერმე ქალმან დაადუმა,   მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა.


Strophe: S660/K660 

Verse: a 
       @ტარიელ უთხრა @ავთანდილს,   @ასმათის დად სამებულმან^:

Verse: b 
       "შენ ყველაკაი გაამე   მე ვერას ვერ ამებულმან;

Verse: c 
       გიამბე ჩემი ამბავი   სიცოცხლე-გაარმებულმან,

Verse: d 
    და   აწ წადი, ნახე შენი მზე   ნახვისა მოჟამებულმან".


Strophe: S661/K661 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "მე შენი   გაყრა არ მომეთმინების; .

Verse: b 
       თუ გაგეყრები, თვალთაგან   ცრემლიცა დამედინების.

Verse: c 
       მართალსა გითხრობ, ამისი   კადრება ნუ გეწყინების,

Verse: d 
    და   შენ ვისთვის ჰკვდები, მაგითა   მას არა არ ელხინების.


Strophe: S662/K662 

Verse: a 
       რა აქიმი დასნეულდეს,   რაზომ გინდა საქებარი,

Verse: b 
       მან სხვა უხმოს მკურნალი და   მაჯაშისა შემტყობარი^,

Verse: c 
       მას უამბოს, რაცა სჭირდეს   სენი, ცეცხლთა მომდებარი:

Verse: d 
    და   სხვისა სხვამან უკეთ იცის   სასარგებლო საუბარი.


Strophe: S663/K663 

Verse: a 
       რაცა გითხრა, მომისმინე,   ბრძენი გეტყვი, არა ხელი:

Verse: b 
       ასი გმართებს გაგონება,   არ გეყოფის, არ, ერთხელი;

Verse: c 
       კარგად ვერას ვერ მოივლენს^   კაცი აგრე გულ-ფიცხელი.

Verse: d 
    და   აწ მე მინდა ნახვა მისი,   ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი.


Strophe: S664/K664 

Verse: a 
       იგი ვნახო, სიყვარული   მისი ჩემთვის დავამტკიცო;

Verse: b 
       მოვახსენო, რაცა მეცნას,   მეტი საქმე არა მიცო;

Verse: c 
       შენ გენუკევ, შემაჯერო,   ღმერთი იღმრთო, ცაცა იცო,

Verse: d 
    და   ერთმანერთი არ გავწიროთ,   მაფიცო და შემომფიცო.


Strophe: S665/K665 

Verse: a 
       რომე აქათ არ წახვიდე,   შენ თუ ამას შემეპირო,

Verse: b 
       მეცა ფიცით შეგაჯერო,   არასათვის არ გაგწირო,

Verse: c 
       კვლა მოვიდე შენად ნახვად,   შენთვის მოვკვდე, შენთვის ვირო,

Verse: d 
    და   ღმერთსა უნდეს, ვისთვის ჰკვდები,   მისთვის ეგრე არ გატირო".


Strophe: S666/K666 

Verse: a 
       მან მიუგო: "უცხოს უცხო   ეგრე ვითა შეგიყვარდი?

Verse: b 
       გასაყრელად გეძნელები,   იადონსა ვითა ვარდი;

Verse: c 
       რაგვარამცა დაგივიწყე,   რაგვარამცა უკუმქარდი!

Verse: d 
    და   ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო   ალვა მორჩი, განაზარდი.


Strophe: S667/K667 

Verse: a 
       პირი შენი ნახვად ჩემად   თუ მობრუნდეს, ტანი იხოს,

Verse: b 
       გული მინდორს არ გაიჭრეს,   არ ირმოს და^ არცა ითხოს;

Verse: c 
       თუ გიტყუო, მოგაღორო,   ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს!

Verse: d 
    და   შენმან ჭვრეტა-სიახლემან   მომაქარვოს სევდა, მითხოს!"


Strophe: S668/K668 

Verse: a 
       ამას ზედა შეიფიცნეს   მოყვარენი, გულ-სადაგნი,

Verse: b 
       იაგუნდნი ქარვის-ფერნი,   სიტყვა-ბრძენნი, ცნობა-შმაგნი;

Verse: c 
       შეუყვარდა ერთმანერთი,   სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი,

Verse: d 
    და   მას ღამესა ერთგან იყვნეს   შვენიერნი ამხანაგნი.


Strophe: S669/K669 

Verse: a 
       @ავთანდილცა მასვე თანა   ტიროდა და ცრემლი ღვარა;

Verse: b 
       რა გათენდა, წამოვიდა,   აკოცა და გაეყარა;

Verse: c 
       @ტარიელს თუ ვით ეწყინა,   რა ქმნას, ამას ვერ მიმხვდარა;

Verse: d 
    და   @ავთანდილცა ჩატიროდა,   შამბი შიგან ჩაიარა.


Strophe: S670/K670 

Verse: a 
       @ავთანდილს @ასმათ ჩამოჰყვა,   ზენარით ეუბნებოდა,

Verse: b 
       მუხლთა უყრიდა, ტიროდა,   თითითა ეხვეწებოდა,

Verse: c 
       ადრე მოსლვასა ჰვედრებდა,   მართ ვითა ია ჭნებოდა;

Verse: d 
    და   მან უთხრა: "დაო, უთქვენოდ   სხვა რამცა მეგონებოდა!


Strophe: S671/K671 

Verse: a 
       ადრე მოვალ, არ გაგწირავ,   არას დავზამ შინა ხანსა,

Verse: b 
       ოდენ სხვაგან არ წავიდეს,   ნუსად არებს იმა ტანსა;

Verse: c 
       აქათ ორ თვე არ მოვიდე,   ვიქმ საქმესა დაუგვანსა,

Verse: d 
    და   შეიგენით, მიცემულ ვარ   ჭირსა რასმე თანისთანსა"




Chapter: 30 
   ამბავი @ავთანდილისა @არაბეთს შექცევისა




Strophe: S672/K672 

Verse: a 
       იგი მუნით წარმოსრული   სევდამანცა განა მოკლა!

Verse: b 
       პირსა იხოკს, ვარდსა აზრობს,   ხელი მისი გაამხოკლა;

Verse: c 
       სისხლსა, მისგან დადენილსა,   მხეცი ყოვლი გაამლოკლა;

Verse: d 
    და   მისმან ფიცხლა სიარულმან   შარა გრძელი შეამოკლა.


Strophe: S673/K673 

Verse: a 
       მუნ მივიდა, სადა-იგი   მისნი სპანი დაეყარნეს.

Verse: b 
       ნახეს, იცნეს; რაგვარაცა   ჰმართებს, აგრე გაეხარნეს.

Verse: c 
       @შერმადინსცა ახარებდეს,   ფიცხლა კაცთა თავნი არნეს:

Verse: d 
    და   "მოვიდაო, აქანამდის   ვისთვის ლხინი^ გაგვემწარნეს!"


Strophe: S674/K674 

Verse: a 
       გაეგება, მოეხვია,   ზედა დასდვა პირი ხელსა,

Verse: b 
       აკოცებდა, სიხარულით   ცრემლთა^ ღვრიდა ველთა მრწყველსა;

Verse: c 
       ესე თქვა, თუ: "ნეტარ, ღმერთო,   ცხადსა ვხედავ, ანუ ბნელსა?

Verse: d 
    და   მე ვით ღირს ვარ ამას, რომე   თვალნი ჩემნი გჭვრეტდენ მრთელსა!'


Strophe: S675/K675 

Verse: a 
       ყმამან მდაბლად მოიკითხა,   ზედა დასდვა პირი პირსა;

Verse: b 
       უბრძანა, თუ: "ღმერთსა ვჰმადლობ,   შენ თუ ჭირად არა გჭირსა!"

Verse: c 
       დიდებულთა თაყვანის-სცეს,   აკოცებდეს, ვინცა ღირს -ა,

Verse: d 
    და   ზარსა სცემდეს, უხაროდა   უფროსსა და თუნდა მცირსა.


Strophe: S676/K676 

Verse: a 
       მოვიდეს, სადა საყოფად   სახლი დგა მუნ აგებული.

Verse: b 
       მოვიდა ნახვად ყოველი   მის ქალაქისა კრებული.

Verse: c 
       მაშინვე დაჯდა ნადიმად   მორჭმით ლაღი და შვებული.

Verse: d 
    და   ენა მის დღისა შვებასა   ყოლა ვერ იტყვის კლებული.


Strophe: S677/K677 

Verse: a 
       @შერმადინს უთხრა, უამბო   ყოველი მისგან ნახული,

Verse: b 
       ანუ ვით პოვა იგი ყმა,   მისგანვე მზედ დასახული.

Verse: c 
       ავთანდილს ცრემლი უყოფდა,   უბნობდა თვალ-დაფახული:

Verse: d 
    და   "უმისოდ მყოფსა სწორად მიჩს   ჩემთვის დარბაზი და ხული".


Strophe: S678/K678 

Verse: a 
       მუნ^ ამბავი შინაური   ყველაკაი მოახსენა:

Verse: b 
       "შენი წასლვა არვინ იცის,   რაცა მითხარ, აგრე ვქმენა!"

Verse: c 
       მას დღე მუნით არ წავიდა,   ინადიმა, გაისვენა,

Verse: d 
    და   ცისკრად შეჯდა, გაემართა,   დღე რა მზემან გაათენა.


Strophe: S679/K679 

Verse: a 
       არცაღა დაჯდა ნადიმად,   არცაღა ქმნად ხალვათისა;

Verse: b 
       @შერმადინ მახარობელი   წავა მისლვისა მათისა,

Verse: c 
       ფიცხლა წავიდა, სავალი   სამ დღე ვლო დღისა ათისა.

Verse: d 
    და   მას ლომსა ნახვა უხარის   მის მზისა მოკამათისა^.


Strophe: S680/K680 

Verse: a 
       შესთვალა: "მეფე უკადრი   ხარმცა მორჭმით და დიდებით^!

Verse: b 
       ამა საქმესა ვიკადრებ   შიშით, კრძალვით და რიდებით^:

Verse: c 
       მის ყმისა ვერას ვერ მცნობი   ვუხმობდი თავსა ფლიდებით^,

Verse: d 
    და   აწ ვცან და გაცნევ ყოველსა,   მოვალ შვებით და მშვიდებით^".


Strophe: S681/K681 

Verse: a 
       @როსტევან - მეფე უკადრი,   მორჭმული, შეუპოველი!

Verse: b 
       @შერმადინ მოციქულობა   თვით მოახსენა ყოველი:

Verse: c 
       "@ავთანდილ მოვა წინაშე,   მის ყმისა ვისმე მპოველი".

Verse: d 
    და   ბრძანა: "ვცან ჩემი ღმრთისაგან   სააჯო და სათხოველი".


Strophe: S682/K682 

Verse: a 
       @თინათინს ჰკადრა @შერმადინ,   ნათელსა მას უღამოსა:

Verse: b 
       @ავთანდილ მოვა წინაშე,   გკადრებს ამბავსა ამოსა".

Verse: c 
       იგი მით აკრთობს ელვასა,   მზისაცა უთამამოსა,

Verse: d 
    და   მას საბოძვარი უბოძა,   მისი ყველაი დამოსა.


Strophe: S683/K683 

Verse: a 
       მეფე შეჯდა, გაეგება   ყმასა, მუნით მომავალსა;

Verse: b 
       ამას პირ-მზე მეფისაგან   ივალებდა ვითა ვალსა.

Verse: c 
       მიეგება, მოეგება   მხიარული გულ-მხურვალსა,

Verse: d 
    და   დიდებულთა ჯარისაგან   ზოგი ჰგვანდა ვითა მთრვალსა.


Strophe: S684/K684 

Verse: a 
       რა მიეახლა, გარდახდა,   ყმამ^ თაყვანის-სცა მეფესა;

Verse: b 
       აკოცა @როსტან, მიმხვდარმან   ნიშატთა სიიეფესა;

Verse: c 
       გულ-მხიარულნი, შვებულნი   მივლენ დარბაზსა სეფესა;

Verse: d 
    და   მის ყმისა მოსლვა უხარის   ყოველსა მუნ მეკრეფესა.


Strophe: S685/K685 

Verse: a 
       მას @ავთანდილ თაყვანის-სცა -   ლომთა ლომმან მზეთა მზესა.

Verse: b 
       მუნ ბროლი და ვარდ-გიშერი   გაეტურფა სინაზესა.

Verse: c 
       პირი მისი უნათლეა   სინათლესა ზესთა-ზესა,

Verse: d 
    და   სახლ-საყოფი არა ჰმართებს,   ცამცა გაიდარბაზესა!


Strophe: S686/K686 

Verse: a 
       მას დღე დასხდეს ნადიმობად,   გაამრავლეს სმა და ჭამა;

Verse: b 
       ყმასა მეფე ასრე უჭვრეტს,   ვითა შვილსა ტკბილი მამა.

Verse: c 
       მათ ორთავე აშვენებდა:   ფიფქსა - თოვნა, ვარდსა - ნამა.

Verse: d 
    და   უხვად გასცეს საბოძვარი,   მარგალიტი ვითა დრამა.


Strophe: S687/K687 

Verse: a 
       სმა გარდახდა, თავის-თავის   გაიყარნეს მსმელნი შინა;

Verse: b 
       დიდებულნი არ გაუშვნეს,   ყმა დაისვეს ახლოს წინა;

Verse: c 
       მეფე ჰკითხავს, იგი ჰკადრებს,   რაცა ჭირი დაეთმინა,

Verse: d 
    და   მერმე მისი, უცნობოსა,   რა ენახა, რა ესმინა:


Strophe: S688/K688 

Verse: a 
       "მას ვახსენებდე, ნუ გიკვირს,   თქმა მჭირდეს მიწყივ ახისა!

Verse: b 
       მზე თუ ვთქვა მსგავსი მისი და   ანუ მისისა სახისა,

Verse: c 
       ვინ უნახავ ქმნის გონება   ყოველთა კაცთა მნახისა;

Verse: d 
    და   ვარდი დამჭნარი ეკალთა   შუა, შორს მყოფი, ახ, ის ა!"


Strophe: S689/K689 

Verse: a 
       რა ჭირი კაცსა სოფელმან   მოუთმოს მოუთმინამან,

Verse: b 
       ქაცვი ლერწამმან, ზაფრანა   იმსგავსოს ფერად მინამან,

Verse: c 
       @ავთანდილ, მისმან მხსენებმან,   ღაწვი ცრემლითა მინამან,

Verse: d 
    და   წვრილად უამბო ამბავი   მან, მისმან მონასმინამან:


Strophe: S690/K690 

Verse: a 
       "ქვაბნი ომითა წაუხმან,   სახლად აქვს დევთა სახლები,

Verse: b 
       საყვარელისა მისისა   ქალი ჰყავს თვით ნაახლები,

Verse: c 
       ვეფხისა ტყავი აცვია,   ცუდად უჩს სტავრა-ნახლები,

Verse: d 
    და   არღარა ნახავს სოფელსა,   ცეცხლი სწვავს ახალ-ახლები".


Strophe: S691/K691 

Verse: a 
       რა დაასრულა ამბავი,   საქმე მისისა ჭირისა,

Verse: b 
       ნახვა მის მზისა ნათლისა,   მის თვალად არ დუხჭირისა,

Verse: c 
       ეამა, უქეს ვარდისა   ხელი, მძლედ დანამჭირისა:

Verse: d 
    და   "ეგე კმა სიმხნე სიმხნისად,   რადღა ხარ მომხვეჭი რისა!'


Strophe: S692/K692 

Verse: a 
       გამხიარულდა @თინათინ   ამა ამბისა სმენითა;

Verse: b 
       მას დღე იხარებს სმისა და   ჭამისა არ-მოწყენითა,

Verse: c 
       კვლა საწოლს დაჰხვდა მის მზისა   მონა სიტყვითა ბრძენითა:

Verse: d 
    და   მისლვა ებრძანა, - ეამა,   თქმა არ ეგების ენითა.


Strophe: S693/K693 

Verse: a 
       ყმა წავიდა მხიარული,   ლმობიერი, არ გამწყრალი,

Verse: b 
       ლომი მინდორთ ლომთა თანა   მინდორს რული, ფერ-ნამკრთალი,

Verse: c 
       ყმა სოფლისა ხასიათი,   ჯავარი და სრული ლალი,

Verse: d 
    და   მაგრა ჰქონდა გულისათვის   გული გულსა განაცვალი.


Strophe: S694/K694 

Verse: a 
       მზე უკადრი ტახტსა ზედა   ზის მორჭმული, არ ნადევრი,

Verse: b 
       წყლად ევფრატსა უხვად ერწყო   ედემს რგული ალვა მჭევრი;

Verse: c 
       ბროლ-ბადახშსა აშვენებდა   თმა გიშერი, წარბი ტევრი,

Verse: d 
    და   მე ვინ ვაქებ? ათენს ბრძენთა,   ხამს, აქებდეს ენა ბევრი!


Strophe: S695/K695 

Verse: a 
       ყმა მხიარული წინაშე   დასვა სკამითა მისითა;

Verse: b 
       სხენან სავსენი ლხინითა,   ორთავე შესატყვისითა;

Verse: c 
       უბნობენ ლაღნი, წყლიანნი   არა სიტყვითა მქისითა;

Verse: d 
    და   უთსრა: "ჰპოვეა, პატიჟნი   ჰნახენ ძებნითა ვისითა?"


Strophe: S696/K696 

Verse: a 
       ჰკადრა: "რა კაცსა სოფელმან   მისცეს წადილი გულისა,

Verse: b 
       ხსოვნა არა ხამს ჭირისა,   ვით დღისა გარდასრულისა.

Verse: c 
       ვპოვე ხე, ტანი ალვისა,   სოფლისა წყალთა რწყულისა,

Verse: d 
    და   მუნ პირი, მსგავსი ვარდისა,   მაგრა აწ ფერ-ნაკლულისა.


Strophe: S697/K697 

Verse: a 
       მუნ სარო, მსგავსი ვარდისა,   ვნახე, მისჭირდა, მი, ნები;

Verse: b 
       იტყვის: "დავკარგე ბროლი და   სადა ჰრთავს ბროლსა მინები".

Verse: c 
       მით ვიწვი, რათგან ჩემებრვე   ცეცხლი სწვავს მოუთმინები"

Verse: d 
    და   მერმე კვლა ჰკადრა ამბავი   მან, მისგან მონასმინები.


Strophe: S698/K698 

Verse: a 
       სიარულსა მისგან ძებნად,   სრულ პატიჟთა მოსთვლის, ჭირსა,

Verse: b 
       მერმე ჰკადრა, საწადლისა   ღმერთმან პოვნა ვით აღირსა:

Verse: c 
       "საწუთრო და სოფელს ყოფა,   კაცი უჩსო, ვით ნადირსა,

Verse: d 
    და   ოდენ ხელი მხეცთა თანა   იარების მინდორს, ტირსა.


Strophe: S699/K699 

Verse: a 
       ნუ მკითხავ, ქება რა გკადრო,   ჩემგან რა გაგეგონების?

Verse: b 
       მისსა მნახავსა ნახული   აღარა მოეწონების;

Verse: c 
       თვალნი მჭვრეტელთა^, ვით მზისა   ციაგსა, დაეღონების;

Verse: d 
    და   ვარდი შექმნილა ზაფრანად,   აწ ია შეიკონების!"


Strophe: S700/K700 

Verse: a 
       წვრილად ჰკადრა, რა იცოდა,   რა ნახულად, რა ნასმენად:

Verse: b 
       "ვითა ვეფხსა წავარნა და   ქვაბი აქვსო სახლად, მენად;

Verse: c 
       ქალი ახლავს სასურველად,   სულთა დგმად და ჭირთა თმენად".

Verse: d 
    და   ვაჲ, სოფელმან სოფელს მყოფი   ყოვლი დასვა ცრემლთა დენად!


Strophe: S701/K701 

Verse: a 
       ქალსა რა ესმა ამბავი,   მიჰხვდა წადილი ნებისა,

Verse: b 
       განათლდა პირი მთვარისა,   ვით ნათლად ნავანებისა;

Verse: c 
       იტყვის: "რა ვუთხრა პასუხი   მას სათნებლისა თნებისა,

Verse: d 
    და   რაა წამალი მისისა   წყლულისა განკურნებისა?"


Strophe: S702/K702 

Verse: a 
       ყმა ეტყვის: "ვის აქვს მინდობა   კაცისა მომცქაფავისა?

Verse: b 
       მან ჩემთვის დაწვა თავისა   დადვა, არ-დასაწვავისა;

Verse: c 
       დრო დამიც ჩემგან მისლვისა,   მითქვამს დადება თავისა,

Verse: d 
    და   მზე შემიფიცავს თავისა,   ჩემგან მზედ სახედავისა.


Strophe: S703/K703 

Verse: a 
       ხამს მოყვარე მოყვრისათვის   თავი ჭირსა არ დამრიდად,

Verse: b 
       გული მისცეს გულისათვის,   სიყვარული გზად და ხიდად;

Verse: c 
       კვლა მიჯნურსა მიჯნურისა   ჭირი უჩნდეს ჭირად დიდად,

Verse: d 
    და   აჰა, მაქვსმცა უმისოსა   ლხინი არმად, თავი ფლიდად!"


Strophe: S704/K704 

Verse: a 
       მზე ეტყვის: "მომხვდა ყოველი   ჩემი წადილი გულისა:

Verse: b 
       პირველ, შენ მოხვე მშვიდობით,   მპოვნელი დაკარგულისა,

Verse: c 
       მერმე, ზრდა სიყვარულისა   გაქვს, ჩემგან დანერგულისა,

Verse: d 
    და   ვპოვე წამალი გულისა,   აქამდის დადაგულისა!


Strophe: S705/K705 

Verse: a 
       საწუთრო კაცსა ყოველსა   ვითა ტაროსი უხვდების:

Verse: b 
       ზოგჯერ მზეა და ოდესმე   ცა რისხვით მოუქუხდების.

Verse: c 
       აქამდის ჭირი ჩემზედა   აწ ესე ლხინი უხვდების,

Verse: d 
    და   რათგან შვება აქვს სოფელსა,   თვით რად ვინ შეუწუხდების?


Strophe: S706/K706 

Verse: a 
       შენ არ-გატეხა კარგი გჭირს   ზენაარისა, ფიცისა.

Verse: b 
       ხამს გასრულება მოყვრისა   სიყვარულისა მტკიცისა,

Verse: c 
       ძებნა წამლისა მისისა   და ცოდნა ხამს უვიცისა^,

Verse: d 
    და   ჩემი თქვი, რა ვქმნა ბნელ-ქმნილმან,   მზე მიმეფაროს, მი-, ცისა?"


Strophe: S707/K707 

Verse: a 
       ყმამან ჰკადრა: "სიახლითა   შევჰრთე ჭირი შვიდსა მე რვა,

Verse: b 
       ცუდი არის დამზრალისა   გასათბობლად წყლისა ბერვა,

Verse: c 
       ცუდი არის სიყვარული,   ქვეით კოცნა, მზისა წვერვა,

Verse: d 
    და   თუ გეახლო, ერთხელ ვა და,   რა მოგშორდე, ათასჯერ ვა!


Strophe: S708/K708 

Verse: a 
       ვაჲ თუ გავიჭრა, გაჭრილსა   სადა, გლახ, დამწვავს სამ ალი!

Verse: b 
       გული ძეს საგნად ისრისა,   მესრის საკრავად^ სამალი;

Verse: c 
       დრო სიცოცხლისა ჩემისა   დღესითგან ჩანს ნასამალი;

Verse: d 
    და   მალვა მწადს, მაგრა გარდახდა   ჟამი პატიჟთა სამალი!


Strophe: S709/K709 

Verse: a 
       მესმა თქვენი ნაუბარი,   გავიგონე, რაცა ჰბრძანე!

Verse: b 
       ვარდსა ქაცვი მოაპოვნებს,   ეკალთამცა რად ვეფხანე!

Verse: c 
       მაგრა, მზეო, თავი მზესა   ჩემთვის სრულად დააგვანე,

Verse: d 
    და   სიცოცხლისა საიმედო   ნიშანი რა წამატანე!"


Strophe: S710/K710 

Verse: a 
       ყმა ტკბილი და ტკბილ-ქართული,   სიკეთისა ხელის მხდელი,

Verse: b 
       ამას ზედა ეუბნების,   ვით გაზრდილსა ამო მზრდელი;

Verse: c 
       ქალმან მისცნა მარგალიტნი,   სრულ-ქმნა მისი საწადელი,

Verse: d 
    და   ღმერთმან ქმნას და გაუსრულდეს   ლხინი ესე აწინდელი!


Strophe: S711/K711 

Verse: a 
       რა სჯობს, რა კაცმან გიშერი   ბროლ-ლალსა თანა ახიოს,

Verse: b 
       ანუ ბაღს ალვა საროსა   ახლოს რგოს, მორწყოს, ახიოს,

Verse: c 
       მისსა მჭვრეტელსა ალხინოს,   ვერ- მჭვრეტსა ავაგლახიოს!

Verse: d 
    და   ვაჲ მოყვარისა გაყრილსა,   ახი ოს ეყოს, ახი ოს!


Strophe: S712/K712 

Verse: a 
       მათ მიჰხვდა ლხინი ყოველი   ერთმანერთისა ჭვრეტითა.

Verse: b 
       ყმა წამოვიდა გაყრილი,   მივა გულითა რეტითა.

Verse: c 
       მზე ტირს სისხლისა ცრემლითა,   ზღვისაცა მეტის-მეტითა.

Verse: d 
    და   იტყვის: "ვერ გაძღა სოფელი,   ვაჲ, სისხლთა ჩემთა ხვრეტითა!"


Strophe: S713/K713 

Verse: a 
       ყმა წავიდა სევდიანი,   მკერდსა იცემს, ამად ილებს,

Verse: b 
       რომე კაცსა მიჯნურობა   ატირებს და გააფრდილებს;

Verse: c 
       რა ღრუბელი მიეფარვის,   მზე ხმელეთსა დააჩრდილებს, .

Verse: d 
    და   მის მოყვრისა მოშორვება   კვლა აბინდებს, არ ადილებს.


Strophe: S714/K714 

Verse: a 
       სისხლმან და ცრემლმან გარევით   ღაწვი ქმნის ღარად და ღარად;

Verse: b 
       იტყვის: "მზე ჩემგან თავისად   კმა დასადებლად აღარად;

Verse: c 
       მიკვირს, თუ გული ალმასი   შავმან წამწამმან დაღა რად!

Verse: d 
    და   ვირე ვნახვიდე, სოფელო,   მინდი სალხინოდ აღარად!


Strophe: S715/K715 

Verse: a 
       ვინ გუშინ ედემს ნაზარდი   ალვა მრგო, მომრწყო, მახია,

Verse: b 
       დღეს საწუთრომან ლახვარსა   მიმცა, დანასა მახია,

Verse: c 
       დღეს გული ცეცხლსა უშრეტსა   დაბმით დამიბა მახია.

Verse: d 
    და   აწყა ვცან, საქმე სოფლისა   ზღაპარია და ჩმახია!"


Strophe: S716/K716 

Verse: a 
       ამას მოსთქვამს, ცრემლსა აფრქვევს^,   ათრთოლებს და აწანწარებს,

Verse: b 
       გულ-ამოსკვნით, ოხრვა-სულთქვმით   მიხრის ტანსა, მიაწარებს.

Verse: c 
       საყვარლისა სიახლესა   მოშორვება გაამწარებს,

Verse: d 
    და   ვაჲ, საწუთრო ბოლოდ თავსა   ასუდარებს-აზეწარებს!


Strophe: S717/K717 

Verse: a 
       ყმა მივიდა, საწოლს დაჯდა,   ზოგჯერ ტირს და ზოგჯერ ბნდების,

Verse: b 
       მაგრა ახლავს გონებითა   საყვარელსა, არ მოსწყდების;

Verse: c 
       ვით მწვანვილსა თრთვილისაგან,   პირსა ფერი მოაკლდების.

Verse: d 
    და   ჰხედავთ, ვარდსა უმზეობა   რაგვარ ადრე დააჩნდების!


Strophe: S718/K718 

Verse: a 
       გული კრულია კაცისა,   ხარბი და გაუძღომელი,

Verse: b 
       გული^ ჟამ-ჟამად^ ყოველთა   ჭირთა მთმო, ლხინთა მნდომელი,

Verse: c 
       გული - ბრმა, ურჩი ხედვისა,   თვით ვერას ვერ გამზომელი,

Verse: d 
    და   ვერცა ჰპატრონობს სიკვდილი,   ვერცა პატრონი რომელი!"


Strophe: S719/K719 

Verse: a 
       რა გულსა უთხრნა გულისა   სიტყვანი საგულისონი,

Verse: b 
       თვით მარგალიტნი მოიხვნა   მის მზისა სამეყვისონი,

Verse: c 
       მის მზისა მკლავსა ნაბამი^,   მათ კბილთა შესატყვისონი,

Verse: d 
    და   პირი დასდვა და აკოცა,   ცრემლი სდის, ვითა ბისონი.


Strophe: S720/K720 

Verse: a 
       რა გათენდა, კაცი მოვა^   მომკითხავი, დარბაზს მხმობი.

Verse: b 
       ყმა წავიდა ლაღი, ნაზი,   ნაღვიძები, ძილ-ნაკრთობი.

Verse: c 
       ერთმანერთსა ეჯარვიან,   დგას მჭვრეტელთა ჯარი მსწრობი;

Verse: d 
    და   მეფე მინდორს ეკაზმოდა,   მოემზადა დაბდაბ-ნობი.


Strophe: S721/K721 

Verse: a 
       მეფე შეჯდა, მაშინდელი   ზარი აწმცა ვით ითქმოდა!

Verse: b 
       ქოს-დაბდაბთა ცემისაგან   ყურთა სიტყვა არ ისმოდა,

Verse: c 
       მზესა ქორნი აბნელებდეს,   ძაღლთა რბოლა მიდამოდა;

Verse: d 
    და   მას დღე მათგან დანაღვარი   სისხლი ველთა მოესხმოდა!


Strophe: S722/K722 

Verse: a 
       ინადირეს, შემოიქცეს   მხიარულნი მინდორს რულნი,

Verse: b 
       შეიტანნეს დიდებულნი,   თავადნი და სპანი სრულნი;

Verse: c 
       დაჯდა, დახვდეს მოკაზმულნი   საჯდომნი და სრანი სრულნი,

Verse: d 
    და   ხმას სცემს ჩანგი ჩაღანასა,   მომღერალნი იყვნეს სრულნი^!


Strophe: S723/K723 

Verse: a 
       ყმა ახლოს უჯდა მეფესა,   ჰკითხვიდა, ეუბნებოდა;

Verse: b 
       ბაგეთათ^ გასჭვირს ბროლ-ლალი,   მათ^ კბილთათ^ ელვა ჰკრთებოდა.

Verse: c 
       ღირსნი ახლოს სხდეს^, ისმენდეს,   შორს ჯარი დაიჯრებოდა,

Verse: d 
    და   უტარიელოდ ხსენება   არვისგან იკადრებოდა.


Strophe: S724/K724 

Verse: a 
       ყმა მივიდა გულ-მოკლული,   ცრემლი ველთა მოედინა.

Verse: b 
       მართ მისივე სიყვარული   უარებდის თვალთა წინა.

Verse: c 
       ზოგჯერ ადგის, ზოგჯერ დაწვის,   ხელსა რადმცა დაეძინა!

Verse: d 
    და   რაცა აჯა დათმობისა   გულმან ვისმცა მოუსმინა!


Strophe: S725/K725 

Verse: a 
       წევს, იტყვის: "გულსა სალხინო   რამცაღა დავუსახეო?

Verse: b 
       მოგშორდი, ედემს ნაზარდო   ტანო ლერწამო და ხეო,

Verse: c 
       შენთა მჭვრეტელთა ნიშატო,   ვერ-მჭვრეტთა სავაგლახეო,

Verse: d 
    და   ცხადად ნახვასა არ ღირს ვარ,   ნეტამცა^ სიზმრად გნახეო!"


Strophe: S726/K726 

Verse: a 
       ამას მოთქმიდის ტირილით   ცრემლისა დასაღვაროთა;

Verse: b 
       კვლა გულსა ეტყვის: "დათმობა   ჰგვანდეს სიბრძნისა წყაროთა.

Verse: c 
       არ დავთმოთ, რა ვქმნათ, სევდასა,   მითხარ, რა მოვუგვაროთა?

Verse: d 
    და   თუ ლხინი გვინდა ღმრთისაგან,   ჭირიცა შევიწყნაროთა".


Strophe: S727/K727 

Verse: a 
       კვლა იტყვის: "გულო, რაზომცა^   გაქვს სიკვდილისა წადება,

Verse: b 
       სჯობს სიცოცხლისა გაძლება,   მისთვის თავისა დადება,

Verse: c 
       მაგრა დამალე, არ გაჩნდეს^   შენი ცეცხლისა კვლა დება,

Verse: d 
    და   ავად შეჰფერობს მიჯნურსა   მიჯნურობისა ცხადება!"




Chapter: 31 
   დათხოვა @ავთანდილისა @როსტევან მეფესთანა. ვაზირის საუბარი.




Strophe: S728/K728 

Verse: a 
       რა გათენდა, შეეკაზმა,   ყმა გავიდა ადრე გარე;

Verse: b 
       იტყვის: "ნეტარ, მიჯნურობა   არ დამაჩნდეს, და-მცა-ვფარე!"

Verse: c 
       დათმობასა ეაჯების გულსა:   "შენ რა მოუგვარე!"

Verse: d 
    და   ცხენსა შეჯდა, წამოვიდა   ვაზირისა სახლსა მთვარე.


Strophe: S729/K729 

Verse: a 
       ვაზირმან ცნა, გაეგება:   "ჩემსა მზეა ამოსრული,

Verse: b 
       ამას თურე მახარებდა   დღეს ნიშანი სახარული!"

Verse: c 
       მიეგება, თაყვანის-სცა,   ჰკადრა სრულსა ქება სრული:

Verse: d 
    და   ხამს სტუმარი სასურველი,   მასპინძელი მხიარული.


Strophe: S730/K730 

Verse: a 
       ყმა გარდასვა მასპინძელმან,   არ ღაფალმან, ავმან, უქმან;

Verse: b 
       ფერხთა ქვეშე ხატაურსა   უფენენ და მიწად უქმან.

Verse: c 
       ყმამან სახლი გაანათლა^,   ვით სამყარო მზისა შუქმან;

Verse: d 
    და   თქვეს: "სურნელი^ სული ვარდთა   დღეს მოგვბერა ქვენამ^ ბუქმან".


Strophe: S731/K731 

Verse: a 
       დაჯდა, მისთა შემხედველთა   გული მათი მართლად ხელეს^,

Verse: b 
       მისთა მჭვრეტთა მისთვის   ბნედა თავისათვის ისახელეს,

Verse: c 
       სულთქვმა ბევრი აათასეს,   აღარა თუ აერთხელეს.

Verse: d 
    და   გაყრა ბრძანეს, გაიყარნეს,   ჯალაბობა გაათხელეს.


Strophe: S732/K732 

Verse: a 
       რა ჯალაბი გაიყარა,   ყმა ვაზირსა ეუბნების,

Verse: b 
       ეტყვის: "შენი დამალული   დარბაზს არა არ იქმნების;

Verse: c 
       რაცა გწადდეს საურავი,   მეფე იქმს და შენ გეთნების,

Verse: d 
    და   გაიგონენ ჭირნი ჩემნი^,   მკურნე, რაცა მეკურნების.


Strophe: S733/K733 

Verse: a 
       მის ყმისა ცეცხლი მედების,   წვა მისისა მჭირს მწველისა;

Verse: b 
       მკლავს სურვილი და ვერ-ნახვა   ჩემისა სასურველისა;

Verse: c 
       მას ჩემთვის სულნი არ ჰშურდეს   შეზღვა ხამს შეუზღველისა;

Verse: d 
    და   ხამს სიყვარული მოყვრისა   უხვისა, უშურველისა.


Strophe: S734/K734 

Verse: a 
       მისი ნახვა გულსა ჩემსა   ვითა ბადე დაებადა,

Verse: b 
       მუნვე დარჩა, დათმობაცა   მას თანავე დაება, და -;

Verse: c 
       რათგან დასწვავს მოახლეთა,   ღმერთსა მზედცა დაებადა,

Verse: d 
    და   მერმე @ასმათ ჩემთვის დისა   მართ დად უფრო დაებადა.


Strophe: S735/K735 

Verse: a 
       ოდეს წამოვე, შევჰფიცე   ფიცითა საშინელითა:

Verse: b 
       "კვლა მოვალ, გნახავ პირითა   არ მტერთა საწუნელითა;

Verse: c 
       შენსა მე ვეძებ ნათელსა,   შენ ხარ გულითა ბნელითა";

Verse: d 
    და   ჟამია ჩემგან წასლვისა,   მით მწვავს ცეცხლითა ნელითა.


Strophe: S736/K736 

Verse: a 
       ყოველსავე მართლად გითხრობ,   არ სიტყვასა საკვეხელსა.

Verse: b 
       მიმელის და ვერ მისრულ ვარ,   ესე მიდებს ცეცხლსა ცხელსა;

Verse: c 
       ვერ გავუტეხ ზენაარსა,   ვერ გავსწირავ ხელი ხელსა,

Verse: d 
    და   რამცა სადა გაუმარჯვდა   კაცსა, ფიცთა გამტეხელსა!


Strophe: S737/K737 

Verse: a 
       რაცა გითხრა, ჩემ მაგიერ   @როსტანს ჰკადრე, მიედ სრასა;

Verse: b 
       თავმან მისმან, ფიცით გეტყვი   შენ, ვაზირსა, ოსტასრასა:

Verse: c 
       არ შემიპყრობს, არ დავდგები,   თუ შემიპყრობს, მაქმნევს რასა?

Verse: d 
    და   მიშველე რა, გული ცეცხლმან   არ დამიჭრას, არცა სრასა!


Strophe: S738/K738 

Verse: a 
       ჰკადრე: "ვინ გაქოს ყოველმან   პირმან არ მეუმზრახემან?

Verse: b 
       ვითა ვიშიშვი, გაცნობოს   ღმერთმან, ნათელთა მსახემან^!

Verse: c 
       მაგრა მან ყმამან ცეცხლითა   დამწვა, ალვისა სახემან^,

Verse: d 
    და   გული წამსავე წამიღო,   - ვერათ ვერ შევინახე, - მან.


Strophe: S739/K739 

Verse: a 
       აწ, მეფეო, უმისობა   ჩემგან ყოლა არ ეგების;

Verse: b 
       გული მას აქვს, უგულოსა   აქა ხელი რა მეხდების?

Verse: c 
       თუ რას ვარგებ, პირველ ხვალმე   თვით სახელი თქვენ მოგხვდების;

Verse: d 
    და   ვერას ვარგებ, გულსა დავსდებ,   ჩემი ფიცი არ გატყდების.


Strophe: S740/K740 

Verse: a 
       წასლვა ჩემი გულსა თქვენსა   არ ეწყინოს, არ დაჭმუნდეს;

Verse: b 
       თავსა ჩემსა გაგებული   იქმნას, რაცა ღმერთსა უნდეს;

Verse: c 
       მანვე ქმნას და გაგიმარჯვდეს,   თქვენი თქვენკე და-ვე-ბრუნდეს.

Verse: d 
    და   არ მოვბრუნდე^, თქვენმცა ჰსუფევთ,   მტერი თქვენი დაძაბუნდეს!"


Strophe: S741/K741 

Verse: a 
       კვლა პირ-მზე ეტყვის ვაზირსა:   "მე სიტყვა შევამცირეო,

Verse: b 
       წა, ესე ჰკადრე მეფესა,   შე- ვინ -ვიდოდეს ვირეო;

Verse: c 
       მიაჯე ამოდ გაშვება და   თავი გაიგმირეო,

Verse: d 
    და   ასი ათასი წითელი   შენ ქრთამად შეიწირეო".


Strophe: S742/K742 

Verse: a 
       ვაზირმან უთხრა სიცილით:   "ქრთამი შენ გქონდეს შენია!

Verse: b 
       შენგან კმა ჩემად წყალობად,   რომე გზა გაგიჩენია.

Verse: c 
       მაგას რა ვჰკადრებ მეფესა,   რაცა აწ თქვენგან^ მსმენია,

Verse: d 
    და   ვიცი, უცილოდ ამავსებს,   შოვება არ-საწყენია.


Strophe: S743/K743 

Verse: a 
       თავმან მისმან, მუნვე მომკლავს,   ვეჭვ, წამიცა არ წამაროს!

Verse: b 
       შენი ოქრო შენვე დაგრჩეს,   მე, გლახ, მიწა მესამაროს;

Verse: c 
       მომკალ, კაცსა სიცოცხლისა   სწორად რაცა მოეხმაროს!

Verse: d 
    და   არ ითქმის და ვერცა ვიტყვი,   რა გინდა ვინ მისაგმაროს.


Strophe: S744/K744 

Verse: a 
       გზა არ წავა თავსა წინა,   სიცოცხლე, გლახ, ვით გათნიო?

Verse: b 
       ამიკლებს და ანუ მომკლავს:   "ეგე სიტყვა ვითა სთქვიო?!

Verse: c 
       რად არ მუნვე გაიგონე,   რად ხარ შმაგი აგეთიო?!"

Verse: d 
    და   სჯობს სიკვდილი აკლებასა,   ამას თავსა აწვე ვსწვრთიო.


Strophe: S745/K745 

Verse: a 
       თუ მეფეცა გაგიშვებდეს,   თვით ლაშქარნი რად მოღორდენ!

Verse: b 
       რად გაგიშვან, რად დაღონდენ,   ანუ მზესა რად მოჰშორდენ?

Verse: c 
       შენ წახვიდე, მტერნი ჩვენნი   დაგვთამამდენ, გაგვისწორდენ.

Verse: d 
    და   ეგე ასრე არ იქმნების,   ვითა ჩიტნი არ გაქორდენ".


Strophe: S746/K746 

Verse: a 
       ყმა ატირდა, ცრემლით უთხრა:   "ხამს, თუ დანა გულსა ვიცი;

Verse: b 
       ჰე ვაზირო, შეგეტყობის^,   სიყვარული არ თურ იცი,

Verse: c 
       ანუ სხვაცა არ გინახავს   მოყვრობა და არცა ფკიცი,

Verse: d 
    და   თუ გინახავს, უმისოსა   ჩემი ლხინი ვით ამტკიცი?!


Strophe: S747/K747 

Verse: a 
       მზე დაბრუნდა, არ ვიცოდი,   მზესა რამცა დააბრუნვებს!

Verse: b 
       აწ ვუშველოთ, გვიჯობს, იგი   ნაცვლად დღესა დაგვითბუნვებს,

Verse: c 
       ჩემი ჩემებრ არვინ იცის,   რა მამწარებს, რა მატკბუნვებს;

Verse: d 
    და   ცუდთა კაცთა საუბარი   კაცსა მეტად დააჭმუნვებს.


Strophe: S748/K748 

Verse: a 
       მეფე ანუ მისნი სპანი,   ნეტარ, ხელსა რასა მხდიან!

Verse: b 
       აწ ვითაცა გაუწყვედლად   უცნობოსა^ ცრემლნი მდიან.

Verse: c 
       სჯობს წავიდე, არ გავტეხნე,   კაცსა ფიცნი გამოსცდიან;

Verse: d 
    და   ჭირნი, მისგან უნახავნი,   დია, ვის-მე გარდუხდიან?


Strophe: S749/K749 

Verse: a 
       აწ, ვაზირო, მაგა პირსა   გული კრული ვით მოგთმინდეს?

Verse: b 
       რკინა, ჩემი მონაცვალე,   ხამს, გაცვილდეს, არ გატინდეს;

Verse: c 
       ვერ გარდვიხდი ცრემლთა მისთა,   ჯეონიცა თვალთა მდინდეს,

Verse: d 
    და   მომეხმარე, ნუთუ ჩემგან   მოხმარება შენცა გინდეს.


Strophe: S750/K750 

Verse: a 
       არ გამიშვებს, გავიპარვი,   წავალ მათგან შეუგებლად;

Verse: b 
       ვითა მნუკევს, ეგრე დავჰრთო   გული ცეცხლთა^ მოსადებლად.

Verse: c 
       ვიცი, ჩემთვის არას გიზამს,   თუ არ უნდი გასაძებლად;

Verse: d 
    და   თქვი, რა გინდა წაგეკიდოს,   თავი დადევ საწამებლად!"


Strophe: S751/K751 

Verse: a 
       ვაზირმან თქვა: "შენი ცეცხლი   მეცა ცეცხლად მომედების,

Verse: b 
       ვეღარ ვუჭვრეტ ცრემლთა შენთა,   სოფელიცა^ გაქარდების;

Verse: c 
       ზოგი^ თქმა სჯობს არა-თქმასა,   ზოგი^ თქმითაც დაშავდების.

Verse: d 
    და   ვიტყვი, მოვკვდე, არა მგამა,   ჩემი მზეცა^ თქვენ მოგხვდების!"


Strophe: S752/K752 

Verse: a 
       რა ვაზირმან ესე უთხრა,   ადგა, დარბაზს გაემართა.

Verse: b 
       მეფე დაჰხვდა შეკაზმული,   პირი მზეებრ ეწაღმართა.

Verse: c 
       შეუშინდა, საწყენლისა   მოხსენება ვერ შეჰმართა,

Verse: d 
    და   დაყრით დადგა, იგონებდა   არ საქმეთა საომართა.


Strophe: S753/K753 

Verse: a 
       მეფემან ნახა ვაზირი   დაღრეჯით, დაყმუნვებული,

Verse: b 
       უბრძანა: "რა გჭირს, რა იცი,   რად მოხვე შეჭირვებული?"

Verse: c 
       მან ჰკადრა: "არა ვიციო,   მართ ვარ თავისა ვებული,

Verse: d 
    და   მართალ ხართ, მომკლათ, რა გესმას   ამბავი გაკვირვებული.


Strophe: S754/K754 

Verse: a 
       ჩემი ჭმუნვა ჭირსა ჩემსა   არცა ჰმატს და არცა სდიდობს;

Verse: b 
       მეშინიან, თუცა შიშსა   მოციქული არ დაჰრიდობს.

Verse: c 
       აწ @ავთანდილ გეთხოვების,   მოაჯეობს, არ წამკიდობს,

Verse: d 
    და   უმისყმისოდ სოფელსა და   საწუთროსა მისთვის ფლიდობს".


Strophe: S755/K755 

Verse: a 
       რაცა იცოდა, ყველაი   ჰკადრა მოშიშრად ენითა,

Verse: b 
       კვლა მოახსენა: "რამცა სცან   სიტყვითა ესოდენითა,

Verse: c 
       თუ რაგვარ მყოფი მინახავს,   თუ რაგვარ ცრემლთა დენითა!

Verse: d 
    და   მართალ ხართ, თუმცა რისხვანი   ჩემთვის იანაზდენითა".


Strophe: S756/K756 

Verse: a 
       რა მეფემან მოისმინა,   გაგულისდა, გაავცნობდა,

Verse: b 
       ფერი ჰკრთა და გასაშიშრდა,   შემხედველთა შეაშთობდა;

Verse: c 
       შეუზახნა: "რა სთქვი, შმაგო,   მაგას სხვამცა ვინ მითხრობდა!

Verse: d 
    და   ავსა კაცსა ურჩევნია,   ავსამცა რას ადრე სცნობდა!


Strophe: S757/K757 

Verse: a 
       ვითამც რამე სახარული   საქმე მითხარ ვითა ადრად!

Verse: b 
       მაგის მეტი რა ვინ მიყოს,   თუ არ მომკლას მუხთლად, ღადრად?

Verse: c 
       შმაგო, ენა ვით იხმარე   აწ მაგისად^ ჩემად კადრად!

Verse: d 
    და   აგრე შმაგი არ ვაზირად,   არად^ ვარგხარ არცა სხვად რად.


Strophe: S758/K758 

Verse: a 
       ხამსა, კაცმან პატრონისა   საწყინარსა არ დახედნეს,

Verse: b 
       ოდენ სიტყვა უმეცრული^   უალაგოდ^ დაიყბედნეს?!

Verse: c 
       მე მაგისად მოსმენამდის   რად არ ყურნი შემეჭედნეს!

Verse: d 
    და   შენ თუ მოგკლა, სისხლნი შენნი   ჩემმან ქედმან მიიქედნეს!"


Strophe: S759/K759 

Verse: a 
       კვლა უბრძანა: "თუ-მცა მისგან   აწ არ იყავ მოგზავნილი,

Verse: b 
       თავმან ჩემმან, თავსა მოგკვეთ^,   არად უნდა ამას ცილი!

Verse: c 
       წა, უკუდეგ! ავი, შმაგი,   უმეცარი, შლეგი, წბილი!

Verse: d 
    და   შაბაშ სიტყვა, შაბაშ კაცი,   შაბაშ საქმე, მისგან ქმნილი!"


Strophe: S760/K760 

Verse: a 
       დადრკა, სკამნი შემოსტყორცნა,   ჰკრნა კედელსა, შეალეწნა;

Verse: b 
       დააცთუნნა, მაგრა მისთვის   აალმასნა, არ აძეწნა:

Verse: c 
       "ვით მიამბე წასლვა მისი,   ვინ ალვისა მორჩი ხე წნა!"

Verse: d 
    და   ვაზირისა ცრემლმან ცხელმან   ღაწვნი თეთრნი აახეწნა.


Strophe: S761/K761 

Verse: a 
       ვაზირმან, გლახ, გამოჰრიდნა,   მართ ვეღარას ვერ იძრწივნებს;

Verse: b 
       გამოძრწა და გამომელდა,   გულსა წყლულსა მოიმტკივნებს;

Verse: c 
       შეის ხასობს, გაის ქუშობს,   ენა ასრე მოაყივნებს,

Verse: d 
    და   მტერი მტერსა ვერას ავნებს,   რომე კაცი თავსა ივნებს.


Strophe: S762/K762 

Verse: a 
       თქვა: "ცოდვათა ჩემთა მსგავსი   ღმერთმან მეტი რა მიჩვენოს?

Verse: b 
       რად მოვღორდი, რად დავბნელდი,   ნეტარ, ვინღა გამითენოს!

Verse: c 
       ვინცა კაცმან კადნიერად   პატრონსა რა მოახსენოს,

Verse: d 
    და   ჩემნი დღენი მასმცა ადგან,   რაძი ვითა გაისვენოს!"


Strophe: S763/K763 

Verse: a 
       ვაზირი გაწბილებული   მივა ბედითა შავითა;

Verse: b 
       @ავთანდილს უთხრა დაღრეჯით,   პირითა გამქუშავითა:

Verse: c 
       "მადლი რა გკადრო, აწ თქვენგან   გავხასდი მე მაშა ვითა,

Verse: d 
    და   ვაჲ, კარგი თავი უებრო   დავკარგე, დავაშავითა!"


Strophe: S764/K764 

Verse: a 
       ქრთამსა სთხოვს და ამხანაგობს,   თუცა ცრემლსა არ იწურვებს:

Verse: b 
       - მიკვირს, რად სცალს წყლიანობად,   რად არ გულსა შეიურვებს!-

Verse: c 
       "ვინ არ მისცეს ქადებული^,   მოურავსა მოიმდურვებს,

Verse: d 
    და   თქმულა: "ქრთამი საურავსა   ჯოჯოხეთსცა დაიურვებს".


Strophe: S765/K765 

Verse: a 
       ვით გამხადა, რა მიბრძანა,   არ ეგების ჩემგან თხრობა:

Verse: b 
       რა სიავე, რა სირეგვნე,   რა შლუობა, რა შმაგობა!

Verse: c 
       მე თვით კაცად აღარ ვარგ ვარ,   აღარა მიც თავსა ცნობა;

Verse: d 
    და   ესე მიკვირს, რად არ მომკლა,   მისცა თურე ღმერთმან თმობა.


Strophe: S766/K766 

Verse: a 
       მეცა ვიცოდი, რაცა ვქმენ,   ცთომით არ წამკიდებია,

Verse: b 
       ვიაზრე, გამიწყრებოდა,   ჭმუნვა მით გამდიდებია;

Verse: c 
       განგებით ქმნილსა რისხვასა   ვერავინ დაჰრიდებია!

Verse: d 
    და   შენთვის სიკვდილი ლხინად მიჩს,   ჭირი არ გამცუდებია".


Strophe: S767/K767 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "აღარ-წასლვა   არ ეგების ჩემგან აროს.

Verse: b 
       იადონი მაშინ მოკვდეს,   ოდეს ვარდმან იდამჭნაროს.

Verse: c 
       ხამს, უძებნოს ცვარი წყლისა,   მისთვის თავი ყოვლგან აროს,

Verse: d 
    და   ვერ უპოვოს, რა ქმნას, ანუ   გული რითა^ დაიწყნაროს!


Strophe: S768/K768 

Verse: a 
       უმისოდ მყოფი ვერ გავსძლებ   ჯდომასა, ვერცა წოლასა,

Verse: b 
       მართ ნადირთაებრ გაჭრასა   ვირჩევ, მათ თანა რბოლასა;

Verse: c 
       ასრე გასრულსა რად მნუკევს   მისთა მებრძოლთა ბრძოლასა?

Verse: d 
    და   სჯობს უყოლობა კაცისა   მომდურავისა ყოლასა.


Strophe: S769/K769 

Verse: a 
       მოვახსენებ ერთხელ კვლაცა,   აწ რაზომცა მეფე წყრების,

Verse: b 
       ნუთუ გაბრჭოს, გული ჩემი   ვით იწვის და ვით ენთების;

Verse: c 
       არ გამიშვებს, გავიპარვი,   რა იმედი გარდმიწყდების,

Verse: d 
    და   მე თუ მოვკვდე, ჩემი კერძი   სოფელიმცა გარდიფხვრების!"


Strophe: S770/K770 

Verse: a 
       მოიუბნეს. ვაზირმან ქმნნა   ჭამა-სმანი მათნი ფერნი,

Verse: b 
       უმასპინძლა, ძღვენნი უძღვნნა   შვენიერსა შვენიერნი,

Verse: c 
       მისნი მყოლნი ა-ვე-ავსნა,   მოყმენი და თუნდა ბერნი.

Verse: d 
    და   გაიყარნეს, ყმა წავიდა,   სახლად ჩადგეს მზისა წვერნი.


Strophe: S771/K771 

Verse: a 
       შეკრა წითელი ასი ათასი   პირად მზემან და ტანად სარომან,

Verse: b 
       სამასი თავი სტავრა-ატლასი   უხვმან, ნიადაგ მიუმცთარომან,

Verse: c 
       სამოცი თვალი ლალ-იაგუნდი   ფერად მართ ვითა მიუმხვდარომან.

Verse: d 
    და   კაცი გაგზავნა ვაზირისასა,   ესე ყველაი მისთვის არო მან.


Strophe: S772/K772 

Verse: a 
       შესთვალა, თუ: "რაცა გმართებს,   ვით მოგცე და ვით გაქონო,

Verse: b 
       ვალთა შენთა გარდასახდლად^   რა ნაცვალი მოვიგონო?

Verse: c 
       თუღა დავრჩე, შენთვის მოვკვდე,   თავი ჩემი დაგამონო,

Verse: d 
    და   სიყვარული სიყვარულსა   შეგიცალო, შეგიწონო".


Strophe: S773/K773 

Verse: a 
       მე ვითა ვთქვა უებრობა,   სიკეთე და ქება მისი!

Verse: b 
       კაცი იყო საქმისაცა   შესაფერი, შესატყვისი;

Verse: c 
       ასრე უნდა მოხმარება,   გაჰვიდოდეს ვისცა ვისი.

Verse: d 
    და   ოდეს კაცსა დაეჭიროს,   მაშინ უნდა ძმა და თვისი.




Chapter: 32 
   @ავთანდილისაგან @შერმადინის საუბარი




Strophe: S774/K774 

Verse: a 
       @შერმადინს ეტყვის, უბრძანებს   პირ-მზე, ნათელთა მფენელი:

Verse: b 
       ესე დღე არის იმედი,   ჩემის გულისა მლხენელი,

Verse: c 
       შენგან თავისა შენისა   საჩემოდ გამომჩენელი".

Verse: d 
    და   მქებრად ამბვისა მათისა   ხამს მკითხავი^ და მსმენელი.


Strophe: S775/K775 

Verse: a 
       იტყვის: @როსტან არ გამიშვა,   არცა სიტყვა მომისმინა;

Verse: b 
       მან არ იცის, რა მჭირს, ანუ   სულ-დგმული ვარ^ ვისგან ვინა;

Verse: c 
       უმისოდმცა^ ნუ ცოცხალ ვარ   ნუცა გარე, ნუცა შინა!

Verse: d 
    და   რაცა საქმე უსამართლო   ღმერთმან ვისმცა შეარჩინა!


Strophe: S776/K776 

Verse: a 
       თუცა^ მისი არ-გაწირვა   ჩემგან მტკიცობს, არ სათუობს,

Verse: b 
       ყოვლი ცრუ და მოღალატე   ღმერთსა ჰგმობს და აგრე ცრუობს;

Verse: c 
       გული, მისი უნახავი,   ტირს და სულთქვამს, ვაებს, უშობს^,

Verse: d 
    და   ლხინსა არას არ იახლებს,   კრთების, კუშტობს, ვახშობს, უშობს^.


Strophe: S777/K777 

Verse: a 
       სამი არის მოყვრისაგან   მოყვრობისა გამოჩენა:

Verse: b 
       პირველ, ნდომა სიახლისა,   სიშორისა ვერ-მოთმენა,

Verse: c 
       მიცემა და არას შური,   ჩუქებისა არ-მოწყენა,

Verse: d 
    და   გავლენა და მოხმარება,   მისად რგებად ველთა რბენა.


Strophe: S778/K778 

Verse: a 
       რადღა ვაგრძელებ სიტყვასა,   ჟამია შემოკლებისა!

Verse: b 
       აწ გაპარვაა წამალი   ამა გულისა ლებისა.

Verse: c 
       რასაცა გვედრებ, ისმენდი,   ვირე დრო გქონდეს ხლებისა;

Verse: d 
    და   შენ გაამაგრე დაჭირვა   ჩემისა ნასწავლებისა.


Strophe: S779/K779 

Verse: a 
       აწ მეფეთა სამსახურად   პირველ თავი დაამზადე,

Verse: b 
       სიკეთე და უკლებლობა   შენი ერთობ გააცხადე;

Verse: c 
       სახლი ჩემი შეინახე,   სპათა ჩემთა ეთავადე,

Verse: d 
    და   სამსახური აქამდისი,   კვლა გავლენა გააკვლადე.


Strophe: S780/K780 

Verse: a 
       მტერთა ჩემთა ენაპირე,   ძალი ნუმცა მოგაკლდების,

Verse: b 
       ერთგულთათვის კარგი ნუ გშურს,   ორგულიმცა შენი კვდების!

Verse: c 
       შემოვიქცე, შენი ჩემგან   ვალი კარგად გარდიხდების;

Verse: d 
    და   პატრონისა სამსახური   არაოდეს არ წახდების".


Strophe: S781/K781 

Verse: a 
       ესე ესმა, ცრემლი ცხელი   @შერმადინსა თვალთა სდინდი;

Verse: b 
       მოახსენა: "მარტოებით   ჭირსა რადმცა შევუშინდი!

Verse: c 
       მაგრა რა ვქმნა, უშენოსა^   დამეცემის გულსა ბინდი!

Verse: d 
    და   წამიტანე სამსახურად,   მოგეხმარო, რადცა გინდი.


Strophe: S782/K782 

Verse: a 
       ვის ასმია მარტოსაგან   ღარიბობა ეგზომ დიდი?

Verse: b 
       ვის ასმია პატრონისა   ჭირსა შიგან ყმისა რიდი?

Verse: c 
       დაკარგულსა გიგონებდე,   რა ვიქმნები აქა ფლიდი?"

Verse: d 
    და   ყმამან უთხრა: "ვერ წაგიტან,   რაზომსაცა ცრემლსა ჰღვრიდი.


Strophe: S783/K783 

Verse: a 
       შენგან ჩემი სიყვარული   ვითამც^ არა დამეჯერა,

Verse: b 
       მაგრა საქმე არ მოხდების,   ჟამი ასრე დამემტერა!

Verse: c 
       ვის მივანდო სახლი ჩემი,   შენგან კიდე ვინმც მეფერა?!

Verse: d 
    და   გული დადევ, დაიჯერე,   ვერ წაგიტან, ვერა, ვერა!


Strophe: S784/K784 

Verse: a 
       თუ მიჯნური ვარ, ერთი ვხამ   ხელი მინდორთა მე რებად;

Verse: b 
       არ მარტო უნდა გაჭრილი   ცრემლისა სისხლსა ფერებად?

Verse: c 
       გაჭრა ხელია მიჯნურთა,   რად სცალს თავისა ბერებად!

Verse: d 
    და   ასრეა ესე სოფელი,   შესჯერდი კვლა შეჯერებად!


Strophe: S785/K785 

Verse: a 
       რა მოგშორდე, მახსენებდი,   სიყვარული ჩემი გქონდეს;

Verse: b 
       არ ვეშიშვი მტერთა ჩემთა,   თავი მონად მომიმონდეს.

Verse: c 
       ხამს, მამაცი გაგულოვნდეს^,   ჭირსა შიგან არ დაღონდეს.

Verse: d 
    და   მძულს, რა კაცსა სააუგო   საქმე არა^ არ შესწონდეს.


Strophe: S786/K786 

Verse: a 
       მე იგი ვარ, ვინ სოფელსა   არ ამოვჰკრეფ^ კიტრად ბერად,

Verse: b 
       ვის სიკვდილი მოყვრისათვის   თამაშად და მიჩანს^ მღერად;

Verse: c 
       ჩემსა მზესა დავეთხოვე,   გავუშვივარ, დავდგე მე რად?

Verse: d 
    და   მას თუ დავსთმობ, სახლსა ჩემსა   ვეღარ დავსთმობ ვისსა ვერად?


Strophe: S787/K787 

Verse: a 
       აწ ანდერძსა ჩემსა მოგცემ,   @როსტანს წინა დაწერილსა;

Verse: b 
       შენ შეგვედრებ, დაგიჭიროს,   ვითა გმართებს ჩემსა ზრდილსა.

Verse: c 
       მოვკვდე, თავსა ნუ მოიკლავ,   სატანისგან^ ნუ იქმ ქმნილსა,

Verse: d 
    და   ამას ზედა იტირებდი,   დაიდებდი თვალთა მილსა".




Chapter: 33 
   ანდერძი @ავთანდილისა @როსტევან მეფის წინაშე




Strophe: S788/K788 

Verse: a 
       დაჯდა წერად ანდერძისა^,   საბრალოსა საუბრისად:

Verse: b 
       "ჰე მეფეო, გავიპარე   ძებნად ჩემგან საძებრისად!

Verse: c 
       ვერ დავდგები შეუყრელად   ჩემთა ცეცხლთა მომდებრისად;

Verse: d 
    და   შემინდევ და წამატანე   მოწყალება ღმრთეებრისად.


Strophe: S789/K789 

Verse: a 
       ვიცი, ბოლოდ არ დამიგმობ   ამა ჩემსა განზრახულსა.

Verse: b 
       კაცი ბრძენი ვერ გასწირავს   მოყვარესა მოყვარულსა;

Verse: c 
       მე სიტყვასა ერთსა გკადრებ,   პლატონისგან სწავლა-თქმულსა:

Verse: d 
    და   "სიცრუე და ორპირობა   ავნებს ხორცსა, მერმე სულსა".


Strophe: S790/K790 

Verse: a 
       რათგან თავია სიცრუე   ყოვლისა უბედობისა^,

Verse: b 
       მე რად გავწირო მოყვარე,   ძმა, უმტკიცესი ძმობისა?!

Verse: c 
       არა ვიქმ, ცოდნა რას მარგებს   ფილასოფოსთა ბრძნობისა!

Verse: d 
    და   მით ვისწავლებით, მოგვეცეს   შერთვა ზესთ მწყობრთა წყობისა.


Strophe: S791/K791 

Verse: a 
       წაგიკითხავს, სიყვარულსა   მოციქულნი რაგვარ წერენ?

Verse: b 
       ვით იტყვიან, ვით აქებენ?   ცან, ცნობანი მიაფერენ.

Verse: c 
       "სიყვარული აღგვამაღლებს",   ვით ეჟვანნი, ამას ჟღერენ^,

Verse: d 
    და   შენ არ ჯერ ხარ, უსწავლელნი   კაცნი ვითმცა შევაჯერენ!


Strophe: S792/K792 

Verse: a 
       ვინ დამბადა, შეძლებაცა   მანვე მომცა ძლევად მტერთად,

Verse: b 
       ვინ არს ძალი უხილავი   შემწედ ყოვლთა მიწიერთად,

Verse: c 
       ვინ საზღვარსა დაუსაზღვრებს,   ზის უკვდავი ღმერთი ღმერთად,

Verse: d 
    და   იგი გაჰხდის წამის-ყოფით   ერთსა ასად, ასსა ერთად.


Strophe: S793/K793 

Verse: a 
       რაცა ღმერთსა არა სწადდეს,   არა საქმე არ იქმნების.

Verse: b 
       მზისა შუქთა ვერ-მჭვრეტელი   ია ხმების, ვარდი ჭნების,

Verse: c 
       თვალთა ტურფა საჭვრეტელი   ყველა რამე ეშვდინების;

Verse: d 
    და   მე ვით გავსძლო უმისობა,   ან სიცოცხლე ვით მეთნების!


Strophe: S794/K794 

Verse: a 
       რაზომცა სწყრები, შემინდევ   შეცვლა თქვენისა მცნებისა.

Verse: b 
       ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა   მე მაგისისა თნებისა;

Verse: c 
       აწ წასლვა იყო წამალი   ჩემთა სახმილთა გზნებისა,

Verse: d 
    და   სადა გინდ ვიყო, რა მგამა,   ყოფამცა მქონდა ნებისა!


Strophe: S795/K795 

Verse: a 
       არას გარგებს სიმძიმილი,   უსარგებლო ცრემლთა დენა;

Verse: b 
       არ გარდავა გარდუვალად   მომავალი საქმე ზენა;

Verse: c 
       წესი არის მამაცისა   მოჭირვება, ჭირთა თმენა,

Verse: d 
    და   არვის ძალ-უც ხორციელსა   განგებისა გარდავლენა.


Strophe: S796/K796 

Verse: a 
       რაცა ღმერთსა გაუგია   თავსა ჩემსა გარდასავლად,

Verse: b 
       გარდამხდეს და შემოვიქცე,   აღარ დამრჩეს გული ავლად;

Verse: c 
       თქვენვე გნახნე მხიარულნი   დიდებით და დავლა-მრავლად;

Verse: d 
    და   მას რა ვარგო, დიდებად და   კმარის ესე ჩემად დავლად.


Strophe: S797/K797 

Verse: a 
       მეფეო, ესე თათბირი,   მომკალ, ვინ დამიწუნოსა!

Verse: b 
       მეფეო, ნუთუ წასლვამან   თქვენ ჩემმან დაგაჭმუნოსა?

Verse: c 
       ვერ ვეცრუვები, ვერ ვუზამ   საქმესა საძაბუნოსა,

Verse: d 
    და   პირის-პირ მარცხვენს, ორნივე   მივალთ მას საუკუნოსა.


Strophe: S798/K798 

Verse: a 
       არ-დავიწყება მოყვრისა   აროდეს გვიზამს ზიანსა;

Verse: b 
       ვჰგმობ კაცსა აუგიანსა,   ცრუსა და ღალატიანსა!

Verse: c 
       ვერ ვეცრუვები, ვერ ვუზამ   მას ხელმწიფესა მზიანსა.

Verse: d 
    და   რა უარეა მამაცსა   სულ-დიდსა, წასლვა-გვიანსა!


Strophe: S799/K799 

Verse: a 
       რა უარეა მამაცსა   ომშიგან პირის მხმეჭელსა,

Verse: b 
       შემდრკალსა, შეშინებულსა   და სიკვდილისა მეჭველსა!

Verse: c 
       კაცი ჯაბანი რითა^ სჯობს   დიაცსა ქსლისა მბეჭელსა^?

Verse: d 
    და   სჯობს სახელისა მოხვეჭა   ყოველსა მოსახვეჭელსა!


Strophe: S800/K800 

Verse: a 
       ვერ დაიჭირავს სიკვდილსა   გზა ვიწრო, ვერცა კლდოვანი;

Verse: b 
       მისგან გასწორდეს ყოველი,   სუსტი და ძალ-გულოვანი;

Verse: c 
       ბოლოდ შეყარნეს მიწამან   ერთგან მოყმე და მხცოვანი.

Verse: d 
    და   სჯობს სიცოცხლესა ნაზრახსა   სიკვდილი სახელოვანი!


Strophe: S801/K801 

Verse: a 
       მერმე ვიშიშვი, მეფეო,   თქვენდა კადრებად ამისად:

Verse: b 
       სცთების და სცთების, სიკვდილსა   ვინ არ მოელის წამისად;

Verse: c 
       მოვა შემყრელი ყოველთა   ერთგან დღისა და ღამისად,

Verse: d 
    და   თუ ვერა გნახე ცოცხალმან,   სიცოცხლე გქონდეს ჟამისად.


Strophe: S802/K802 

Verse: a 
       თუ საწუთრომან დამამხოს^,   ყოველთა დამამხობელმან,

Verse: b 
       ღარიბი მოვკვდე ღარიბად,   ვერ დამიტიროს მშობელმან,

Verse: c 
       ვეღარ შემსუდრონ დაზრდილთა   და ვერცა მისანდობელმან, -

Verse: d 
    და   მუნ შემიწყალოს თქვენმანვე   გულმან მოწყალე-მლმობელმან.


Strophe: S803/K803 

Verse: a 
       მაქვს საქონელი ურიცხვი,   ვერვისგან ანაწონები,

Verse: b 
       მიეც გლახაკთა საჭურჭლე,   ათავისუფლე მონები,

Verse: c 
       შენ დაამდიდრე ყოველი   ობოლი, არას მქონები:

Verse: d 
    და   მიღვწიან, მომიგონებენ,   დამლოცვენ, მოვეგონები.


Strophe: S804/K804 

Verse: a 
       რაცა თქვენთვის არ ვარგ იყოს   საჭურჭლესა დასადებლად,

Verse: b 
       მიეც ზოგი ხანაგათა,   ზოგი ხიდთა ასაგებლად;

Verse: c 
       ნურა ნუ გშურს საქონელი   ჩემი ჩემთვის წასაგებლად!

Verse: d 
    და   შენგან კიდე არვინ მივის   ცეცხლთა ცხელთა დამავსებლად.


Strophe: S805/K805 

Verse: a 
       ამას იქით ჩემგან ჩემი   ამბავიცა არ გეცნევის,

Verse: b 
       ამად გვედრებ სულსა ჩემსა,   წიგნი გკადრებს, არ გეთნევის,

Verse: c 
       არას არგებს, ეშმაკისა   საქმეთაგან დაეძლევის,

Verse: d 
    და   შემინდევ და შემივედრე,   მკვდარსა რაღა გარდმეხდევის!


Strophe: S806/K806 

Verse: a 
       გვედრებ, მეფეო, @შერმადინს,   მონასა ჩემსა რჩეულსა, -

Verse: b 
       ნაკად აქვს ჭირი სამისოდ   ამ წელიწადსა^ წლეულსა, -

Verse: c 
       ნუგეშინის-ეც წყალობით,   ჩემგან წყალობა-ჩვეულსა,

Verse: d 
    და   ნუ დაადინებ თვალთაგან   ცრემლსა, სისხლითა ფრქვეულსა.


Strophe: S807/K807 

Verse: a 
       გასრულდა ჩემი ანდერძი,   ჩემგან ნაწერი ხელითა.

Verse: b 
       აჰა, გამზრდელო, მოგშორდი,   წავე გულითა ხელითა!

Verse: c 
       ნუ სჭმუნავთ ჩემთვის მეფენი,   ნუ ხართ მოსილნი ბნელითა,

Verse: d 
    და   სუფევითამც ხართ^ თავითა,   მტერთაგან საკრძალველითა!"


Strophe: S808/K808 

Verse: a 
       მისცა ანდერძი @შერმადინს,   რა გაათავა წერითა,

Verse: b 
       უთხრა: "ჰკადრეო მეფესა   საქმითა მეცნიერითა,

Verse: c 
       შენ დაგამეტებს ვერავინ   მსახურებითა ვერითა".

Verse: d 
    და   მოეხვია და ატირდა   ცრემლითა სისხლთა ფერითა.




Chapter: 34 
   ლოცვა @ავთანდილისა




Strophe: S809/K809 

Verse: a 
       ილოცავს, იტყვის: "მაღალო   ღმერთო ხმელთა და ცათაო,

Verse: b 
       ზოგჯერ მომცემო პატიჟთა,   ზოგჯერ კეთილთა მზათაო,

Verse: c 
       უცნაურო და უთქმელო,   უფალო უფლებათაო,

Verse: d 
    და   მომეც დათმობა სურვილთა,   მფლობელო გულის-თქმათაო!


Strophe: S810/K810 

Verse: a 
       ღმერთო, ღმერთო, გეაჯები,   რომელი ჰფლობ ქვენათ ზესა^,

Verse: b 
       შენ დაჰბადე მიჯნურობა,   შენ აწესებ მისსა წესსა,

Verse: c 
       მე სოფელმან მომაშორვა   უკეთესსა ჩემსა მზესა^,

Verse: d 
    და   ნუ ამოჰფხვრი სიყვარულსა,   მისგან ჩემთვის დანათესსა!


Strophe: S811/K811 

Verse: a 
       ღმერთო, ღმერთო მოწყალეო,   არვინ მივის შენგან კიდე,

Verse: b 
       შენგან ვითხოვ შეწევნასა,   რაზომსაცა გზასა ვვლიდე:

Verse: c 
       მტერთა ძლევა, ზღვათა ღელვა,   ღამით მავნე გამარიდე!

Verse: d 
    და   თუღა დავრჩე, გმსახურებდე,   შენდა მსხვერპლსა შევსწირვიდე" .


Strophe: S812/K812 

Verse: a 
       რა ილოცა, ცხენსა შეჯდა,   მალვით კარნი გაიარნა,

Verse: b 
       @შერმადინცა დააბრუნვა,   თუცა ვამნი ადიადნა^;

Verse: c 
       მონა ტირს და მკერდსა იცემს,   საბრალომან ცრემლნი ღვარნა;

Verse: d 
    და   პატრონისა ვერა-მჭვრეტმან   ყმამან რადმცა გაიხარნა!




Chapter: 35 
   ცნობა @როსტევან მეფისაგან @ავთანდილის გაპარვისა




Strophe: S813/K813 

Verse: a 
       აწ ამბავი სხვა დავიწყო,   ყმას არ წავჰყვე წამავალსა.

Verse: b 
       არ შეექმნა დარბაზობა   მას დღე როსტანს გულ-გამწყრალსა;

Verse: c 
       რა გათენდა, ქუში ადგა,   ჰგავს, თუ ადენს პირით ალსა,

Verse: d 
    და   ხმობა ბრძანა ვაზირისა,   მიიყვანდეს შიშით მკრთალსა^.


Strophe: S814/K814 

Verse: a 
       რა ვაზირი მოწიწებით   დარბაზს ნახა შემოსრული,

Verse: b 
       @როსტან უთხრა: "არა მახსოვს   გუშინდელი შენგან თქმული.

Verse: c 
       მაწყინე და გამარისხე,   ვერ დავიღე დიდხან სული,

Verse: d 
    და   აზომ რომე გაგათრიე   შენ, ვაზირი გულის-გული.


Strophe: S815/K815 

Verse: a 
       თუღა გახსოვს, რა უნდოდა,   ისრე ავად რად გაგხადე?

Verse: b 
       მართლად უთქვამს მეცნიერთა^:   "წყენააო ჭირთა ბადე";

Verse: c 
       ესეგვარსა ნუოდეს იქმ,   საქმე ხოლე გაიცადე,

Verse: d 
    და   აწ მითხარ, თუ რას იტყოდი,   თქვი და სიტყვა გააკლადე".


Strophe: S816/K816 

Verse: a 
       კვლა მოახსენა ვაზირმან   სიტყვა ნაგუშინდელევი,

Verse: b 
       რა გაიგონა, შესთვალა   პასუხი არ-ნაგრძელევი:

Verse: c 
       "შენ თუ უშმაგო მგონიხარ,   ვარმცა ურია მე ლევი!

Verse: d 
    და   კვლა მაგის მეტად ნუ მასმენ,   თვარა მე სრულად გელევი!"


Strophe: S817/K817 

Verse: a 
       რა გამოვიდა, ვაზირმან   ძებნა, ვერ პოვნა მინანი,

Verse: b 
       მართ გაპარვასა უთხრობდეს   მონანი, ცრემლთა მდინანი.

Verse: c 
       მან თქვა: "მე დარბაზს ვერ შევალ,   მახსოვან დღენი წინანი,

Verse: d 
    და   ვინცაღა ჰკადრებს, მან ჰკადროს;    რაცა ვთქვი, მასცა ვინანი".


Strophe: S818/K818 

Verse: a 
       რა ვაზირი არ შევიდა,   კვლა მეფემან კაცი გზავნის;

Verse: b 
       კაცმან ცნის და გარეთ დადგის,   წასლვა ვერვინ გაამჟღავნის;

Verse: c 
       @როსტანს ეჭვი^ შეუვიდა,   ჭმუნვა ამით გაათავნის;

Verse: d 
    და   თქვა: "უცილოდ გაიპარა,   ვინ მარტომან ასთა ავნის".


Strophe: S819/K819 

Verse: a 
       თავ-დადრეკით იგონებდა,   გულსა ჰქონდა ჭმუნვა დიდი,

Verse: b 
       უში ქმნა და აიხედნა,   უბრძანებდა მონას: "მიდი,

Verse: c 
       მოვიდეს და აწ მიამბოს,   შემოვიდეს იგი ფლიდი!"

Verse: d 
    და   რა ვაზირი შემობრუნდა,   ფერი ჰკრთა და ჰქონდა რიდი.


Strophe: S820/K820 

Verse: a 
       კვლა შევა დარბაზს ვაზირი   დაღრეჯით, არ მხიარულად;

Verse: b 
       მეფემან ჰკითხა: "წასრულა^   მზე დაუდგომლად^, მთვარულად?"

Verse: c 
       მან მოახსენა ყველაი,   ვით წასრულიყო ფარულად^:

Verse: d 
    და   "მზე აღარ მზეობს ჩვენთანა,   დარი არ დარობს დარულად!"


Strophe: S821/K821 

Verse: a 
       რა მეფემან მოისმინა,   დაიზახნა მეტის-მეტნი;

Verse: b 
       პირსა ხოკით, წვერსა გლეჯით   გააკვირვნა მისნი მჭვრეტნი,

Verse: c 
       მოსთქვამს, იტყვის: "ვაჲ, გაზრდილო,   ვეღარ გნახვენ თვალნი რეტნი!

Verse: d 
    და   სად წაჰხე და სად დაჰკარგენ   სინათლისა ეგე სვეტნი?   


Strophe: S822/K822 

Verse: a 
       თუ თავი შენი შენ გახლავს,   ღარიბად არ იხსენები,

Verse: b 
       მაგრა მე რა ვქმნა, გაზრდილო,   აწ სახლად მმართებს სენები!

Verse: c 
       გამაღარიბე, დამაგდე,   გულსა, გლახ, ვისთვის ენები?

Verse: d 
    და   შენად შეყრამდის პატიჟთა   ჩემთა ვერ იტყვის ენები!


Strophe: S823/K823 

Verse: a 
       ოდეს გნახავ მხიარულსა,   ნადირობით შემოსრულსა?

Verse: b 
       ვეღარ გიჭვრეტ ნაბურთალსა,   ტანსა მჭევრსა, ჯავარ-სრულსა,

Verse: c 
       ვეღარ ვისმენ ხმასა შენსა,   სასმენელად მე მას რულსა,

Verse: d 
    და   აწ უშენოდ რა, გლახ, ^ ვუყო   საჯდომსა და სრასა სრულსა?


Strophe: S824/K824 

Verse: a 
       ვიცი, არ მოგკლავს შიმშილი,   რაზომმცა დია ირები:

Verse: b 
       შენ შენი მშვილდი დაგარჩენს,   შენთა ისართა პირები,

Verse: c 
       ნუთუ კვლა ღმერთმან წყალობით   გაგიადვილოს ჭირები,

Verse: d 
    და   მაგრა, თუ მოვკვდე, გაზრდილო,   ვისგანღა დავიტირები?"


Strophe: S825/K825 

Verse: a 
       ზარი გაისმა, შემოკრბა   ჯარი მრავალი კაცისა,

Verse: b 
       დარბაზს ხასთაგან ჯარია   ხელითა წვერთა ტაცისა,

Verse: c 
       იგლეჯს და იცემს ყველაი,   ხმა ისმის თავსა ტკაცისა;

Verse: d 
    და   თქვეს: "ბნელი გვმართებს დღე-კრულთა,   რათგან მზე მიგვიდრკა ცისა!"


Strophe: S826/K826 

Verse: a 
       რა მეფემან დიდებულნი   ნახნა, სულთქმით შემოსტირნა,

Verse: b 
       უთხრა: "ჰხედავთ, მზემან ჩვენმან   შუქნი სრულად დაგვიძვირნა!

Verse: c 
       რა ვაწყინეთ, რა შევსცოდეთ,   რად დაგვყარნა, რად გაგვწირნა,

Verse: d 
    და   სპანი, მისგან დაჭირულნი,   ვინმცაღა ვით დაგვიჭირნა?"


Strophe: S827/K827 

Verse: a 
       ყოვლნი ტიროდეს, მოსთქმიდეს,   მერმე დაწყნარდეს გვიანად.

Verse: b 
       მეფემან ბრძანა: "იკითხეთ,   მარტოა, ანუ ყმიანად?"

Verse: c 
       მოვიდა მონა @შერმადინ   მოშიშრად, სირცხვილიანად,

Verse: d 
    და   ანდერძი ჰკადრა, ატირდა,   სიცოცხლე უჩნდა ზიანად.


Strophe: S828/K828 

Verse: a 
       მოახსენა: "საწოლს ვპოვე   ესე მისგან დანაწერი;

Verse: b 
       დგეს მონანი ნატირებნი,   დაეგლიჯა თმა და წვერი;

Verse: c 
       იგი მარტო გაპარულა,   ყმა არ ახლავს, არცა ბერი.

Verse: d 
    და   მე თუ მომკლათ, მემართლებით,   სიცოცხლე მჭირს შეუფერი!"


Strophe: S829/K829 

Verse: a 
       რა ანდერძი წაიკითხეს,   კვლა იტირეს დიდი ხანი;

Verse: b 
       მერმე ბრძანა: "მხიარულსა   ნუ ჩაიცმენ ჩემნი სპანი,

Verse: c 
       ვამლოცველნეთ დავრდომილნი,   ობოლნი და ქვრივნი სხვანი,

Verse: d 
    და   შევეწივნეთ, მშვიდობისა   ნუთუ მისცნეს ღმერთმან გზანი!"




Chapter: 36 
   წასლვა @ავთანდილისაგან @ტარიელის შეყრად მეორედ




Strophe: S830/K830 

Verse: a 
       მთვარე მზესა მოეშორვოს,   მოშორვება გაანათლებს,

Verse: b 
       რა ეახლოს, შუქი დასწვავს,   გაეყრების, ვერ იახლებს,

Verse: c 
       მაგრა ვარდსა უმზეობა   გაახმობს და ფერსა აკლებს,

Verse: d 
    და   ჩვენ ვერ-ჭვრეტა საყვარლისა   ჭირსა ძველსა გაგვიახლებს.


Strophe: S831/K831 

Verse: a 
       აწყა დავიწყებ ამბავსა,   მის ყმისა წამავლობასა:

Verse: b 
       მივა და მიტირს გულ-მდუღრად,   ვერ ვიტყვი ცრემლთა მცრობასა,

Verse: c 
       წამ-წამ მობრუნდის, იაჯდის   მისთვის მზისავე მზობასა,

Verse: d 
    და   უჭვრეტდის, თვალნი ვერ მოჰხსნნის^,   თუ მოჰხსნნის^, მიჰხდის ცნობასა.


Strophe: S832/K832 

Verse: a 
       რა მიეახლის დაბნედად,   ვერ ხელ-ჰყვის გაძრვად ენისად,

Verse: b 
       მაგრა სდის ცრემლი თვალთაგან   მსგავსად დიჯლისა დენისად,

Verse: c 
       ზოგჯერ დაბრუნდის, იჭვრეტდის   ღონედ პატიზთა თმენისად,

Verse: d 
    და   რა გაემართის, არ იცის,   მას თუ არბევდის ცხენი სად.


Strophe: S833/K833 

Verse: a 
       თქვა: "ჩემო, შენი შორს ყოფი   კრულია ვინცა დადუმდეს^,

Verse: b 
       რათგან შენ დაგრჩა გონება,   გული შენკევე დაბრუნდეს,

Verse: c 
       თვალთა მტირალთა შეხედვა   შენივე სწადდეს და უნდეს.

Verse: d 
    და   სჯობს, საყვარელსა მოყვარე   რაზომც არ დაუძაბუნდეს!


Strophe: S834/K834 

Verse: a 
       მე რა ვქმნა შენად შეყრამდის,   ანუ რას ვეჭვდე ლხენასა?

Verse: b 
       თავსა მოვიკლავ, მე თუ-მცა   შენგან არ ვეჭვდი წყენასა,

Verse: c 
       მაგრა შენ გაწყენ ჩემისა   არ-სიცოცხლისა სმენასა,

Verse: d 
    და   მოდი და მივსცნე ცოცხალმან   თვალნი ცრემლისა დენასა!"


Strophe: S835/K835 

Verse: a 
       ტირს, იტყვის: "დადვა კეშანი   ლახვარმან ჩემთვის ათმანო;

Verse: b 
       ინდოთა რაზმი ჩემად კლვად   თქვა, ესე ტევრი ვთხზა თმანო.

Verse: c 
       თვალთა გიშერი აშვენებს,   სათმან რად მომკლა, სათმანო!

Verse: d 
    და   ბაგე-კბილო და თვალ-წარბო,   მომცემდი პატიჟთა, თმანო!"


Strophe: S836/K836 

Verse: a 
       იტყვის: "ჰე, მზეო, ვინ ხატად   გთქვეს მზიანისა ღამისად,

Verse: b 
       ერთ-არსებისა ერთისა,   მის უჟამოსა ჟამისად,

Verse: c 
       ვის გმორჩილობენ ციერნი   ერთის იოტის წამისად,

Verse: d 
    და   ბედსა ნუ მიქცევ, მიაჯე,   შეყრამდის ჩემად და მისად.


Strophe: S837/K837 

Verse: a 
       ვის ხატად ღმრთისად გიტყვიან   ფილასოფოსნი წინანი,

Verse: b 
       შენ მიშველე რა ტყვე-ქმნილსა,   ჯაჭვნი მაბიან, რკინანი!

Verse: c 
       ბროლ-ბადახშისა მძებნელმან   სათნი დავკარგენ, მინანი;

Verse: d 
    და   მაშინ ვერ გავსძელ სიახლე,   აწ სიშორესა ვინანი


Strophe: S838/K838 

Verse: a 
       ამას მოსთქმიდის, იწვოდის,   ვითა სანთელი დნებოდის,

Verse: b 
       დაყოვნებისა მოშიში   ისწრაფდის, იარებოდის;

Verse: c 
       რა შეუღამდის, ვარსკვლავთა   ამოსლვა ეამებოდის,

Verse: d 
    და   მას ამსგავსებდის, ილხენდის,   უჭვრეტდის, ეუბნებოდის.


Strophe: S839/K839 

Verse: a 
       მთვარესა ეტყვის: "იფიცე   სახელი ღმრთისა შენისა!

Verse: b 
       შენ ხარ მომცემი მიჯნურთა   მიჯნურობისა სენისა,

Verse: c 
       შენ გაქვს წამალი მისისა   მოთმინებისა თმენისა,

Verse: d 
    და   მიაჯე შეყრა პირისა,   შენ გამო შენებრ მშვენისა!"


Strophe: S840/K840 

Verse: a 
       ღამე ალხენდის, დღე სჯიდის,   ელის ჩასლვასა მზისასა;

Verse: b 
       რა წყალი ნახის, გარდახდის,   უჭვრეტდის ჭავლსა წყლისასა,

Verse: c 
       მას თანა-ჰრთვიდის ნაკადსა   სისხლისა ცრემლთა ტბისასა,

Verse: d 
    და   კვლა გაემართის, ისწრაფდის   წავლასა მისვე გზისასა.


Strophe: S841/K841 

Verse: a 
       მარტო მოსთქმიდის, ტიროდის   ტანად ალვისა ხიანი,

Verse: b 
       მინდორს თხა მოკლის, სადაცა   ადგილი დაჰხვდის კლდიანი,

Verse: c 
       შეწვის, ჭამის და წავიდის   პირ-მზე, გულ-მარიხიანი,

Verse: d 
    და   იტყვის: "დავყარენ ვარდნი და,   აჰა მე, ვაგლახ, იანი!"


Strophe: S842/K842 

Verse: a 
       აწ ვერ ვიტყვი მაშინდელსა   მე მის ყმისა ნაუბარსა,

Verse: b 
       რას უბნობდის, რას მოსთქმიდის,   რას ტურფასა, რაზომ გვარსა!

Verse: c 
       ზოგან თოვლი გაეწითლის   ვარდსა, ბრჭკლითა ნახოკარსა.

Verse: d 
    და   ქვაბნი ნახნა, გაეხარნეს,   ზე გავიდა ქვაბთა კარსა.


Strophe: S843/K843 

Verse: a 
       რა @ასმათმან დაინახა,   მოეგება, ცრემლი სწვთების,

Verse: b 
       ვით ეამა, სიხარულსა   მართ ვეღარას ვერ მიჰხვდების;

Verse: c 
       ყმა გარდახდა, მოეხვია,   აკოცებს და ეუბნების.

Verse: d 
    და   კაცი კაცსა მოელოდეს,   მოსლვა დია ეამების.


Strophe: S844/K844 

Verse: a 
       ყმა ქალსა ეტყვის: "პატრონი,   ნეტარ, სად არის და ვითა?"

Verse: b 
       ქალი ატირდა ცრემლითა,   ზღვათაცა შესართავითა,

Verse: c 
       ეტყვის: "რა წახვე, გაიჭრა,   ქვაბს ყოფა მისჭირდა ვითა;

Verse: d 
    და   აწ მისი არა არ ვიცი,   არ ნახვით, არ ამბავითა".


Strophe: S845/K845 

Verse: a 
       ყმა დაჭმუნდა, ვითამც რამე   ჰკრეს ლახვარი გულსა შუა;

Verse: b 
       ქალსა ეტყვის: "აჰა, დაო,   ეგეთიმცა კაცი ნუა!

Verse: c 
       იგი ფიცი ვით გატეხა!   არ ვეცრუვე, ვით მეცრუა?

Verse: d 
    და   ვერ იქმოდა, რად მიქადა?   თუ მიქადა, რად მიტყუა?!


Strophe: S846/K846 

Verse: a 
       მე უმისოდ სოფელს ყოფა   რათგან ჩირად არ მიღირდა,

Verse: b 
       რად დავვიწყდი, რად მივსცილდი?   რად ვერ გასძლო, რა მისჭირდა?

Verse: c 
       მან გატეხა ზენარისა   რად შეჰმართა, ვით გაპირდა?

Verse: d 
    და   მაგრა ავის ბედისაგან   ჩემი რამცა გამიკვირდა!"


Strophe: S847/K847 

Verse: a 
       კვლა ქალი ეტყვის: "მართალ ხარ   მაგისსა დამძიმებასა,

Verse: b 
       მაგრა, რა გავბრჭო მართალი,   ნუ მეჭვ რასაცა თნებასა:

Verse: c 
       არ გული უნდა ფიცის და   პირისა გასრულებასა?

Verse: d 
    და   იგი უგულო მოელის   მართ დღეთა შემოკლებასა.


Strophe: S848/K848 

Verse: a 
       გული, ცნობა და გონება   ერთმანერთზედა ჰკიდიან.

Verse: b 
       რა გული წავა, იგიცა   წავლენ და მისკე მიდიან;

Verse: c 
       უგულო კაცი ვერ კაცობს,   კაცთაგან განაკიდიან.

Verse: d 
    და   შენ არ გინახვან, არ იცი,   მას რომე ცეცხლნი სწვიდიან.


Strophe: S849/K849 

Verse: a 
       შენ უმართლე ხარ, ემდურვი,   შენ გაეყარე ძმობილსა,

Verse: b 
       მაგრა ვით ითქმის, ვით გახდა,   ვითა გიამბო ცნობილსა!

Verse: c 
       ენა დაშვრების, გაცვთების,   გულსა შეელმის ლმობილსა,

Verse: d 
    და   ამას მით ვაზრობ, მინახავს   მე უბედურსა შობილსა.


Strophe: S850/K850 

Verse: a 
       ჯერთ მისი მსგავსი სასჯელი   არცა ვის ამბად ჰსმენია.

Verse: b 
       არა თუ კაცთა, სასჯელი   ქვათაცა შემაძრწენია,

Verse: c 
       დიჯლადცა კმარის, მას რომე   თვალთაგან ცრემლი სდენია;

Verse: d 
    და   თვით რაცა ჰბრძანოთ, მართალ ხართ:   სხვა სხვისა ომსა ბრძენია.


Strophe: S851/K851 

Verse: a 
       მას წამავალსა ვჰკითხევდი,   დამწვარსა, ცეცხლ-მოდებულსა:

Verse: b 
       "მოვიდეს, რა ქმნას @ავთანდილ?   მისსა დამვედრე დებულსა".

Verse: c 
       მიბრძანა: "მო-ღა-მნახვიდეს   მე, მისთვის გაცუდებულსა,

Verse: d 
    და   ამათ არ დავჰყრი არეთა,   არ გავსტეხ მის ქადებულსა.


Strophe: S852/K852 

Verse: a 
       მას ზენაარსა არ გავსტეხ,   მას ფიცსა არ ვეცრუები,

Verse: b 
       მად პაემნამდის მოვიცდი,   რაზომ-მცა გამდის რუები;

Verse: c 
       თუ მკვდარი მნახოს, დამმარხოს,   თქვას ვაგლახი და უები,

Verse: d 
    და   ცოცხალი დავჰხვდე, უკვირდეს,   სიცოცხლე არს სათუები".


Strophe: S853/K853 

Verse: a 
       ჩემთვის გარდახდა მას აქათ   გაყრა მზისა და ქედისა;

Verse: b 
       ოდენ მოდენა ცრემლისა   მჭირს, ველთა მოსალბედისა.

Verse: c 
       მსჯის გამრავლება ხელ-ქმნილსა   სულთქვმისა ზედა^-ზედისა,

Verse: d 
    და   დავვიწყებივარ სიკვდილსა,   ნახეთ ნაქმარი ბედისა!


Strophe: S854/K854 

Verse: a 
       ესე არაკი მართალი^   ჩინს ქვასა ზედა სწერია:

Verse: b 
       ვინ მოყვარესა არ ეძებს,   იგი თავისა მტერია".

Verse: c 
       აწ ზაფრანია, ვის წინას   ვერ ვარდი ჰგვანდის, ვერ ია;

Verse: d 
    და   თუღა მოჰნახავ, მონახე,   ქმენ, რაცა შენი ფერია".


Strophe: S855/K855 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "უმართლე ხარ,   არ მამართლო მდურვად მისად,

Verse: b 
       მაგრა გაბრჭე, რა მიქმნია   სამსახური ტყვესა ტყვისად:

Verse: c 
       გამოჭრილ ვარ სახლით ჩემით,   ვით ირემი ძებნად წყლისად,

Verse: d 
    და   მას ვეძებ და მას ვიგონებ,   ვიარები ველთა ვლისად.


Strophe: S856/K856 

Verse: a 
       ბროლ-სადაფნი მარგალიტსა   ლალის-ფერსა სცვენ და ჰბურვენ,

Verse: b 
       მას მოვჰშორდი, ვერ ვეახელ,   ვერ მისურვეს, ვერ ვასურვენ,

Verse: c 
       გამოპარვით წამოსლვითა   ღმრთისა სწორნი მოვიმდურვენ,

Verse: d 
    და   ნაცვლად მათთა წყალობათა   გულნი მათნი შევაურვენ.


Strophe: S857/K857 

Verse: a 
       პატრონი ჩემი გამზრდელი,   ღმრთისაგან დიდად^ ცხოველი,

Verse: b 
       მშობლური, ტკბილი, მოწყალე,   ცა, წყალობისა მთოველი!

Verse: c 
       მას ვუორგულე, წამოვე,   მართ დავივიწყე ყოველი,

Verse: d 
    და   მისი შემცოდე ღმრთისაგან   კარგსა აღარას^ მოველი.


Strophe: S858/K858 

Verse: a 
       ესე ყველაი ასრე მჭირს,   დაო, ბედითა მისითა,

Verse: b 
       არ ვუტყუვე, და მოსრულ ვარ   მგზავრი ღამით და დღისითა;

Verse: c 
       აწ იგი სადმე წასრულა,   ვიწვი ცეცხლითა ვისითა,

Verse: d 
    და   ცუდ-მაშვრალი და მტირალი   ქვე ვზი პირითა მქისითა.


Strophe: S859/K859 

Verse: a 
       დაო, მეტსა საუბარსა   აღარ მომცემს ჟამი და დრო,

Verse: b 
       არ ვინანი გარდასრულსა,   ბრძენთა სიტყვა გავაადრო^;

Verse: c 
       წავალ, ვძებნი, ანუ ვპოვებ,   ან სიკვდილი მოვიადრო,

Verse: d 
    და   თვარა ბედი აზომ თურე   მიკვეთს, ღმერთსა რაღა ვჰკადრო!"


Strophe: S860/K860 

Verse: a 
       ამის მეტი აღარა თქვა,   ატირდა და წამოვიდა,

Verse: b 
       ქვაბი ჩავლო, წყალსა გახდა,   შამბი გავლო, ველს გავიდა;

Verse: c 
       ქარი, ველთა მონაქროლი,   ლალის-ფერსა ვარდსა ზრვიდა;

Verse: d 
    და   "რად მიმეცო ამა ჭირსა?"   ბედსა ამას უზრახვიდა.


Strophe: S861/K861 

Verse: a 
       იტყვის: "ღმერთო, რა შეგცოდე   შენ, უფალსა, არსთა მხედსა,

Verse: b 
       რად გამყარე მოყვარეთა,   რად შემასწარ ამა ბედსა?

Verse: c 
       ერთი ორთა მგონებელი   ვარ საქმესა წასაწყმედსა,

Verse: d 
    და   მოვკვდე, თავი არ მეწყალვის,   სისხლი ჩემი^ ჩემსა ქედსა!


Strophe: S862/K862 

Verse: a 
       მოყვარემან ვარდის კონა   გულსა მკრა და დამიწყლულა,

Verse: b 
       იგი ფიცი, ჩემგან სრული,   მან აღარა გამისრულა;

Verse: c 
       მას თუ გამყრი, საწუთროო,   ჩემი ლხინი გარდასრულა,

Verse: d 
    და   სხვა მოყვარე თვალსა ჩემსა   გაკიცხულა, გაბასრულა .


Strophe: S863/K863 

Verse: a 
       კვლა იტყვის: "მიკვირს ნავღელი   კაცისა ჭკუიანისა.

Verse: b 
       რა მჭმუნვარებდეს, რას არგებს   ნაკადი ცრემლთა ბანისა?

Verse: c 
       სჯობს გამორჩევა, აზრობა   საქმისა დასაგვანისა,

Verse: d 
    და   აწ მეცა მიჯობს მონახვა   მის მზისა ლერწამ-ტანისა".


Strophe: S864/K864 

Verse: a 
       ყმა გაემართა საძებრად   მტირალი, ცრემლთა მფრქვეველი,

Verse: b 
       ეძებს, უზახის, უყივის,   დღეებრ ღამეთა მთეველი;

Verse: c 
       სამ დღემდის მოვლო მრავალი   ხევი, შამბნარი, ტყე, ველი;

Verse: d 
    და   ვერ პოვა, მივა მჭმუნვარე,   ვერას ამბვისა მცნეველი.


Strophe: S865/K865 

Verse: a 
       იტყვის: "ღმერთო, რა შეგცოდე,   ეგზომ დიდი რა გაწყინე?

Verse: b 
       რად შემასწარ ამა ბედსა^,   რა სასჯელი მომივლინე!

Verse: c 
       გამკითხველო, გამიკითხე,   აჯა ჩემი შეისმინე,

Verse: d 
    და   დაამოკლენ დღენი ჩემნი,   ჭირნი ამით ^ გამილხინე!"




Chapter: 37 
   პოვნა @ავთანდილისაგან დაბნედილის @ტარიელისა




Strophe: S866/K866 

Verse: a 
       მივიდოდა, მიუბნობდა   ყმა მტირალი, ფერ-შეცვლილი,

Verse: b 
       ქედსა რასმე გარდაადგა,   ველი აჩნდა მზიან-ჩრდილი;

Verse: c 
       ნახა, შავი შამბთა პირსა   დგა სადავე-უკუყრილი;

Verse: d 
    და   თქვა: "უცილოდ იგიაო,   არა უნდა ამას ცილი".


Strophe: S867/K867 

Verse: a 
       რა შეხედნა, ყმასა გულმან   გაუფეთქნა, გაუნათდა,

Verse: b 
       აქა ლხინი დაღრეჯილსა   უათასდა, არ უათდა;

Verse: c 
       ვარდმან ფერი გაანათლა,   ბროლი ბროლდა, სათი სათდა,

Verse: d 
    და   ვით გრიგალმან ჩაირბინა,   არ მოსცალდა ჭვრეტად მათდა.


Strophe: S868/K868 

Verse: a 
       რა @ტარიელ დაინახა,   განაღამცა დაეღრიჯა:

Verse: b 
       ახლოს მყოფი სიკვდილისა   ჯდა და პირი დაებღნიჯა,

Verse: c 
       საყელონი გარდეხივნეს,   თავი სრულად გაეგლიჯა,

Verse: d 
    და   მას აღარა შეესმოდა,   სოფლით გაღმა გაებიჯა.


Strophe: S869/K869 

Verse: a 
       ერთ-კერძ^ უც ლომი მოკლული   და ხრმალი სისხლ-მოცხებული,

Verse: b 
       კვლა სხვაგნით - ვეფხი უსულო,   მკვდარი, ქვე-დანარცხებული;

Verse: c 
       მას წყაროსაებრ თვალთაგან   ცრემლი სდის გაფიცხებული.

Verse: d 
    და   მუნ აგრე გულსა უნთებდა   ცეცხლი მცხინვარე, ცხებული.


Strophe: S870/K870 

Verse: a 
       თვალთა ახმადცა ზარ-ედვა   სრულად მიჰხდოდა ცნობასა,

Verse: b 
       მიახლებოდა სიკვდილსა,   მოჰშორვებოდა თმობასა.

Verse: c 
       ყმა სახელ-დებით უყივის,   ლამის სიტყვითა კრთობასა,

Verse: d 
    და   ვეღარ ასმინა, გარდიჭრა,   ძმა გამოაჩენს ძმობასა!


Strophe: S871/K871 

Verse: a 
       ხელითა ცრემლსა უწურავს,   თვალთა ავლებდა სახელსა,

Verse: b 
       ახლოს უზის და უზახის   მართ სახელ-დებით სახელსა;

Verse: c 
       ეტყვის: "ვერ მიცნობ @ავთანდილს,   შენთვის გაჭრილსა და ხელსა?"

Verse: d 
    და   მას არა დია შეესმის   რეტსა, თვალ-დაუფახელსა.


Strophe: S872/K872 

Verse: a 
       ესე ყველაი ასრეა,   რაცა აწ ჩემგან თხრობილა.

Verse: b 
       ცრემლნი მოსწურნა თვალთაგან,   ცოტად-რე მოაცნობილა.

Verse: c 
       მაშინღა იცნა, აკოცა,   მოეჭდო, მოეძმობილა.

Verse: d 
    და   ვიმოწმებ ღმერთსა ცხოველსა,   მათებრივ^ არვინ შობილა!


Strophe: S873/K873 

Verse: a 
       უთხრა: "ძმაო, არ გიტყუე,   გიყავ, რაცა შემოგფიცე,

Verse: b 
       გნახე სულთა გაუყრელმან,   ფიცი ასრე დავამტკიცე;

Verse: c 
       აწ დამეხსენ, სიკვდილამდის   ვიტირო და თავსა ვიცე.

Verse: d 
    და   მაგრა გვედრებ დამარხვასა,   მხეცთა საჭმლად არ მივიცე".


Strophe: S874/K874 

Verse: a 
       ყმამან უთსრა: "რას შიგან ხარ,   შენ საქმესა რად იქმ ავსა?

Verse: b 
       ვინ მიჯნური არ ყოფილა,   ვის სახმილი არა სწვავსა?

Verse: c 
       ვის უქმნია შენი მსგავსი   სხვასა კაცთა ნათესავსა?

Verse: d 
    და   რად სატანას წაუღიხარ,   რად მოიკლავ ნებით თავსა?


Strophe: S875/K875 

Verse: a 
       თუ ბრძენი ხარ, ყოვლნი ბრძენნი   აპირებენ ამა პირსა:

Verse: b 
       ხამს მამაცი მამაცური,   სჯობს, რაზომცა ნელად ტირსა.

Verse: c 
       ჭირსა შიგან გამაგრება   ასრე უნდა, ვით ქვითკირსა.

Verse: d 
    და   თავისისა ცნობისაგან   ჩავარდების კაცი ჭირსა.


Strophe: S876/K876 

Verse: a 
       ბრძენი ხარ და გამორჩევა   არა იცი ბრძენთა თქმულებ,

Verse: b 
       მინდორს სტირ და მხეცთა ახლავ,   რას წადილსა აისრულებ?

Verse: c 
       ვისთვის ჰკვდები, ვერ მიჰხვდები,   თუ სოფელსა მოიძულებ,

Verse: d 
    და   თავსა მრთელსა რად შეიკრავ,   წყლულსა ახლად რად იწყლულებ?


Strophe: S877/K877 

Verse: a 
       ვინ არ ყოფილა მიჯნური,   ვის არ სახმილნი სდებიან?

Verse: b 
       ვის არ უნახვან პატიჟნი,   ვისთვის ვინ არა ბნდებიან?

Verse: c 
       მითხარ, უსახო რა ქმნილა,   სულნი რად ამოგხდებიან?

Verse: d 
    და   არ იცი, ვარდნი უეკლოდ   არავის მოუკრებიან!


Strophe: S878/K878 

Verse: a 
       ვარდსა ჰკითხეს: "ეგზომ ტურფა   რამან შეგქმნა ტანად, პირად?

Verse: b 
       მიკვირს, რად ხარ ეკლიანი?   პოვნა შენი რად არს^ ჭირად?"

Verse: c 
       მან თქვა: "ტკბილსა მწარე ჰპოვებს,   სჯობს, იქმნების რაცა ძვირად:

Verse: d 
    და   ოდეს ტურფა გაიეფდეს,   არღარა ღირს არცა ჩირად".


Strophe: S879/K879 

Verse: a 
       რათგან ვარდი ამას იტყვის   უსულო და უასაკო,

Verse: b 
       მაშა ლხინსა ვინ მოიმკის   პირველ ჭირთა უმუშაკო?

Verse: c 
       უბოროტო ვის ასმია   რაცა საქმე^ საეშმაკო,

Verse: d 
    და   რად ემდურვი საწუთროსა?   რა უქმნია უარაკო?!


Strophe: S880/K880 

Verse: a 
       ისმინე ჩემი თხრობილი,   შეჯე, წავიდეთ ნებასა,

Verse: b 
       ნუ მიჰყოლიხარ თავისსა   თათბირსა, გაგონებასა,

Verse: c 
       რაცა არ გწადდეს, იგი ქმენ,   ნუ სდევ წადილთა ნებასა,

Verse: d 
    და   ასრე არ სჯობდეს, არ გეტყვი,   რად მეჭვ რასაცა თნებასა!"


Strophe: S881/K881 

Verse: a 
       მან უთხრა: "ძმაო, რა გითხრა,   ძრვაცა არ ძალ-მიც ენისა,

Verse: b 
       ძალი არა მაქვს ხელ-ქმნილსა   შენთა სიტყვათა სმენისა;

Verse: c 
       რა ადვილად გიჩს მოთმენა   ჩემთა სასჯელთა თმენისა!

Verse: d 
    და   აწ მივსწურვივარ სიკვდილსა,   დრო მომეახლა ლხენისა.


Strophe: S882/K882 

Verse: a 
       ამას მოკვდავი ვილოცავ,   აროდეს ვითხოვ, არ, ენით:

Verse: b 
       აქა გაყრილნი მიჯნურნი   მუნამცა შევიყარენით,

Verse: c 
       მუნ ერთმანერთი კვლა ვნახნეთ,   კვლა რამე გავიხარენით,

Verse: d 
    და   მო^, მოყვარეთა დამმარხეთ,   მიწანი მომაყარენით!


Strophe: S883/K883 

Verse: a 
       საყვარელმან საყვარელი   ვით არ ნახოს, ვით გაწიროს!

Verse: b 
       მისკე მივალ მხიარული,   მერმე იგი ჩემ კერძ^ იროს,

Verse: c 
       მივეგებვი, მომეგებოს,   ატირდეს და ამატიროს.

Verse: d 
    და   ჰკითხე ასთა, ქმენ გულისა,   რა გინდა ვინ გივაზიროს!


Strophe: S884/K884 

Verse: a 
       მართ გარდაწყვედით იცოდი,   გეტყვი მართალსა პირასა:

Verse: b 
       სიკვდილი მახლავს, დამეხსენ,   ხანსაღა დავჰყოფ მცირასა;

Verse: c 
       არ ცოცხალ ვიყო, რას მაქმნევ?   რა დავრჩე, ხელსა მხდი რასა?

Verse: d 
    და   დამშლიან ჩემნი კავშირნი,   შევჰრთვივარ სულთა სირასა.


Strophe: S885/K885 

Verse: a 
       რა სთქვი, რას იტყვი, არ მესმის,   არცა მცალს სმენად მაგისად^,

Verse: b 
       სიკვდილი მახლავს ხელ-ქმნილსა,   სიცოცხლე არის წამისად;

Verse: c 
       აწ გამიარმდა სიცოცხლე   მეტად ყოვლისა ჟამისად,

Verse: d 
    და   მუნ მეცა მივალ, ცრემლისა   მიწად სად გამდის ლამი, სად.


Strophe: S886/K886 

Verse: a 
       ბრძენი? ვინ ბრძენი, რა ბრძენი?   ხელი ვითა იქმს ბრძნობასა?

Verse: b 
       ეგ საუბარი მაშინ ხამს,   თუცაღა ვიყო ცნობასა;

Verse: c 
       ვარდი ვერ არის უმზეოდ;    იყოს, დაიწყებს ჭნობასა;

Verse: d 
    და   მაწყენ, დამეხსენ, არა მცალს,   არცაღა ვახლავ თმობასა".


Strophe: S887/K887 

Verse: a 
       კვლა ეუბნების @ავთანდილ   სიტყვითა მრავალ-ფერითა,

Verse: b 
       ეტყვის: "თუ მოჰკვდე, რას არგებ   ქცევითა მაგ ოხერითა?

Verse: c 
       ნუ იქმ, არა სჯობს საქმითა,   ნუ ხარ თავისა მტერითა!"

Verse: d 
    და   ვერ წაიყვანა, ვერა ქმნა   სიტყვითა ვერა-ვერითა.


Strophe: S888/K888 

Verse: a 
       მერმე უთხრა: "აჰა, რათგან   არ მომისმენ არას, არა,

Verse: b 
       აღარ გაწყენს ენა ჩემი,   აქამდისცა ცუდად მცთარა;

Verse: c 
       თუ სიკვდილი გიჯობს, მოკვე,   ვარდი დაჭნეს, და-ცა-მჭნარა^!

Verse: d 
    და   ერთსა რასმე გეაჯები,   მიყავ!" - ცრემლი ამდუღარა.


Strophe: S889/K889 

Verse: a 
       "სადა ინდონი ბროლ-ვარდსა   სარვენ გიშრისა სარითა,

Verse: b 
       მას მოვეშორვე, წამოვე   სიჩქარით, არ სიწყნარითა;

Verse: c 
       ვერ დამიჭირა მეფემან   მშობლურად საუბარითა^,

Verse: d 
    და   შენ არ შემიყრი, გამიყრი,   აწ ჩემი ლხინი ვთქვა რითა?


Strophe: S890/K890 

Verse: a 
       ნუ გამგზავნი გულ-მოკლულსა,   ერთი მიყავ საწადელი,

Verse: b 
       ერთხელ შეჯე, ცხენოსანი   გნახო ჩემი სულთა მხდელი,

Verse: c 
       ნუთუ მაშინ მოვიქარვო   სევდა ესე აწინდელი;

Verse: d 
    და   მე წავალ და შენ დაგაგდებ,   იქმნას შენი საქადელი!"


Strophe: S891/K891 

Verse: a 
       ეხვეწებოდა: "შეჯეო ",   აჯას ხვეწნითა არვებდა,

Verse: b 
       იცოდა, რომე შეჯდომა   კაეშანს მოაქარვებდა,

Verse: c 
       ლერწმისა სარსა დასდრეკდა,   გიშერსა დაიკარვებდა;

Verse: d 
    და   დაიმორჩილა, ეამა,   არ ივაგლახა, არ ვებდა.


Strophe: S892/K892 

Verse: a 
       ცხადად უთხრა: "შევჯდებიო,   მომიყვანე ცხენი წინა".

Verse: b 
       მან მოჰგვარა, წყნარად შესვა,   არ სიჩქარით ააქშინა;

Verse: c 
       მინდორთაკე წაიყვანა,   ტანი მჭევრი აძრვევინა,

Verse: d 
    და   ხანი წავლეს, სიარულმან   მოჯობება დააჩინა.


Strophe: S893/K893 

Verse: a 
       შეაქცევს და ეუბნების   საუბართა^ შვენიერთა,

Verse: b 
       მისთვის სძრვიდა სასაუბროდ   მათ ბაგეთა ძოწის-ფერთა,

Verse: c 
       მისი სმენა გააყრმობდა^   მსმენელისა ყურთა ბერთა;

Verse: d 
    და   მოიშორვა კაეშანი,   დათმობავე შეაერთა.


Strophe: S894/K894 

Verse: a 
       რა შეატყო^ მოჯობება მან,   სევდისა მუფარახმან,

Verse: b 
       გაანათლა პირი-ვარდი   სიხარულმან დაუსახმან,

Verse: c 
       ცნობიერთა დასტაქარმან,   უცნობოთა ოხრვა-ახმან;

Verse: d 
    და   ცნობიერი სიტყვა უთხრა   უცნობოსა რასმე მზრახმან.


Strophe: S895/K895 

Verse: a 
       შე-რასმე-ჰყვეს საუბარსა^,   სიტყვა ჰკადრა არ-მალული:

Verse: b 
       "ერთსა რასმე მოგახსენებ,   გამიცხადე დაფარული:

Verse: c 
       ეგე სამხრე მისეული,   შენ გაჩნია ვისგან წყლული,

Verse: d 
    და   რაგვარ გიყვარს, რაგვარ გიღირს?   თქვი, დავიღო მერმე სული".


Strophe: S896/K896 

Verse: a 
       მან უთხრა: "სახე რა გითხრა   მის უსახოსა სახისა!

Verse: b 
       ესეა ჩემი სიცოცხლე,   ჩემი მომცემი ახისა,

Verse: c 
       მჯობი ყოვლისა სოფლისა,   წყლისა, მიწისა და ხისა;

Verse: d 
    და   არ-სასმენლისა მოსმენა   არს უმჟავესი წმახისა".


Strophe: S897/K897 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "ვლამოდი   მართ მაგისისა თქმევასა;

Verse: b 
       აწ რათგან გითქვამს, პასუხსა   გკადრებ და ნუ მეჭვ თნევასა:

Verse: c 
       სჯობს @ასმათისა არ-ლევა   მაგა სამხრის არ-ლევასა,

Verse: d 
    და   ამად არ გიქებ საქმისა   უარესისა რჩევასა.


Strophe: S898/K898 

Verse: a 
       სამხრე გაბია ოქროსა,   ოქრომჭედლისა დნობილი,

Verse: b 
       უასაკო და უსულო,   არ სიტყვიერი, ცნობილი;

Verse: c 
       აღარად გინდა @ასმათი, -   ნახე მართალი ბრჭობილი! -

Verse: d 
    და   პირველ, გლახ, მისი ნაჭვრეტი,   თვით მერმე შენი დობილი.


Strophe: S899/K899 

Verse: a 
       თქვენს შუა მქმნელი საქმისა,   შენგან ნახმობი დობისა,

Verse: b 
       თქვენი შემყრელი მსახური,   შენგან ღირს-ქმნილი ხმობისა,

Verse: c 
       მისი გამზრდელი, გაზრდილი,   მისთვის მიხდილი ცნობისა,

Verse: d 
    და   გლახ, დაგიგდია, არ ჰნახავ,   შაბაშ მართლისა ბრჭობისა!"


Strophe: S900/K900 

Verse: a 
       მან უბრძანა: "რაცა გითქვამს,   უმართლე ხარ მეტის-მეტად:

Verse: b 
       საბრალოა @ასმათ მისად   მგონებლად და ჩემად მჭვრეტად;

Verse: c 
       მე სიცოცხლე არ მეგონა,   შენ მომესწარ ცეცხლთა შრეტად,

Verse: d 
    და   რათგან დავრჩი, გვალე, ვნახოთ,   თუცავე ვარ ჯერთცა რეტად".


Strophe: S901/K901 

Verse: a 
       დაჰმორჩილდა. გაემართნეს   @ავთანდილ და ამირბარი.

Verse: b 
       ვერ მიგია ქება მათი,   ვერა ქება საქებარი:

Verse: c 
       კბილნი - ვითა მარგალიტნი,   ბაგე - ვარდი ნაპობარი.

Verse: d 
    და   გველსა ხვრელით ამოიყვანს   ენა ტკბილად მოუბარი.


Strophe: S902/K902 

Verse: a 
       ამას ეტყვის: "შენთვის დავსდებ   გონებასა, სულსა, გულსა,

Verse: b 
       მაგრა შენცა ნუ აგრე ხარ,   ნუ იწყლულებ ახლად წყლულსა;

Verse: c 
       არას გარგებს სწავლულება^,   თუ არა იქმ ბრძენთა თქმულსა:

Verse: d 
    და   არ იხმარებ, რას ხელსა ჰხდი   საუნჯესა დაფარულსა?


Strophe: S903/K903 

Verse: a 
       არას გარგებს შეჭირვება:   რომ სჭმუნვიდე, რა გერგების?

Verse: b 
       არ თურ იცი, უგანგებოდ   არა^ კაცი არ მოკვდების?

Verse: c 
       მზისა შუქთა მომლოდინე   ვარდი სამ დღე არ დაჭნების.

Verse: d 
    და   ბედი ცდაა, გამარჯვება,   ღმერთსა უნდეს, მო-ცა-გხვდების".


Strophe: S904/K904 

Verse: a 
       მოახსენა: "ეგე სწავლა   ჩემთვის ყოვლად სოფლად ღირდეს, -

Verse: b 
       გონიერთა მწვრთელი უყვარს,   უგუნურთა გულსა ჰგმირდეს, -

Verse: c 
       მაგრა რა ვქმნა, რაგვარ გავსძლო,   მეტის-მეტი რა მიმჭირდეს!

Verse: d 
    და   შენცა გჭირან ჭირნი ჩემნი,   არ მამართლო, არ მიკვირდეს?


Strophe: S905/K905 

Verse: a 
       ცვილსა ცეცხლის სიმხურვალე   უგავს, ამად აენთების,

Verse: b 
       მაგრა წყალსა არსით ახლავს,   თუ ჩავარდეს, და-ცა-შრტების;

Verse: c 
       რაცა ვისცა საქმე თვით სჭირს,   სხვათათვისცა ევარგების,

Verse: d 
    და   თავიდაღმა რად არ იცი,   გული ჩემი რაგვარ დნების!"




Chapter: 38 
   მბობა @ტარიელისგან ლომ-ვეფხთ დახოცისა




Strophe: S906/K906 

Verse: a 
       რა წამეკიდა, ყველაი   წვრილად გიამბო ენითა,

Verse: b 
       მერმეღა გაბრჭევ მართალი   მაგა გულითა ბრძენითა;

Verse: c 
       შენ მოგელოდი, მიმჭირდა   მოლოდინითა შენითა,

Verse: d 
    და   ქვაბს ვეღარ გავსძელ, მინდორთა   მოვლა მომინდა ცხენითა.


Strophe: S907/K907 

Verse: a 
       იმა ქედსა გარდავადეგ,   შამბნი ისი მომეარნეს;

Verse: b 
       ერთი ლომი ერთი ვეფხი   შეკრბეს, ერთად შეიყარნეს,

Verse: c 
       ჰგვანდეს რათმე მოყვარულთა,   მათი ნახვა გამეხარნეს,

Verse: d 
    და   მათ რა უყვეს ერთმანერთსა,   გამიკვირდეს, შემეზარნეს.


Strophe: S908/K908 

Verse: a 
       ქედსა გარდავდეგ, ლომ-ვეფხნი   მოვიდეს ორგნით რებულნი, -

Verse: b 
       სახედ ვამსგავსე ^ მიჯნურთა,   ცეცხლნი დამევსნეს დებულნი, -

Verse: c 
       შეიყარნეს და შეიბნეს,   იბრძოდეს გამწარებულნი,

Verse: d 
    და   ლომი სდევს, ვეფხი მიურბის,   იყვნეს არ ჩემგან ქებულნი.


Strophe: S909/K909 

Verse: a 
       პირველ ამოდ ილაღობეს,   მერმე მედგრად წაიკიდნეს:

Verse: b 
       თვითო ტოტი ერთმანერთსა ჰკრეს,   სიკვდილსა არ დაჰრიდნეს;

Verse: c 
       გამოჰრიდნა ვეფხმან გული, -   დედათა-მცა გამოჰრიდნეს! -

Verse: d 
    და   ლომი მედგრად გაეკიდა,   იგი ვერვინ დაამშვიდნეს.


Strophe: S910/K910 

Verse: a 
       ლომსა დავუგმე ნაქმარი,   ვარქვი: "არა ხარ ცნობასა,

Verse: b 
       შენ საყვარელსა რად აწყენ?   ფუ მაგა მამაცობასა!"

Verse: c 
       ხრმალ-გამოწვდილი გავუხე,   მივეც ლახვართა სობასა,

Verse: d 
    და   თავსა გარდავჰკარ, მო-ცა-ვკალ,   დავჰხსენ სოფლისა თმობასა.


Strophe: S911/K911 

Verse: a 
       ხრმალი გავსტყორცე, გარდვიჭერ,   ვეფხი შევიპყარ ხელითა;

Verse: b 
       მის გამო კოცნა მომინდა,   ვინ მწვავს ცეცხლითა ცხელითა;

Verse: c 
       მიღრინვიდა და მაწყენდა   ბრჭკალითა სისხლთა მღვრელითა,

Verse: d 
    და   ვეღარ გავუძელ, იგიცა   მოვკალ გულითა ხელითა.


Strophe: S912/K912 

Verse: a 
       რაზომსაცა ვამშვიდებდი,   ვეფხი ვერა დავამშვიდე,

Verse: b 
       გავგულისდი, მოვიქნივე,   ვჰკარ მიწასა, დავაწყვიდე;

Verse: c 
       მომეგონა, ოდეს ჩემსა   საყვარელსა წავეკიდე;

Verse: d 
    და   სულნი სრულად არ ამომხდეს,   რად გიკვირს, თუ ცრემლთა ვჰღვრიდე!


Strophe: S913/K913 

Verse: a 
       აჰა, ძმაო, მითხრობია   ჭირი ჩემი, რაცა მჭირდა;

Verse: b 
       სულთა დგმაცა არა მმართებს,   ასრე გასლვა რად გიკვირდა?

Verse: c 
       სიცოცხლესა გავეყარე,   სიკვდილიცა დამიძვირდა".

Verse: d 
    და   ესე სიტყვა დაასრულა,   ყმამან სულთქვნა, ა-ცა-ტირდა.


Strophe: S914/K914 

Verse: a 
       @ავთანდილცა მას თანავე   ტიროდა და ცრემლსა ჰღვრიდა;

Verse: b 
       უთხრა: "დათმე, ნუ მოჰკვდები,   გულსა სრულად ნუ დასჭრი, და-!

Verse: c 
       ღმერთი მაგას მოწყალეობს,   თუცა ჭირმან არ გაგრიდა;

Verse: d 
    და   თუმც უნდოდით ^ გასაყრელად,   პირველ ერთად არ შეგყრიდა.


Strophe: S915/K915 

Verse: a 
       სდევს მიჯნურსა ფათერაკი,   საწუთროსა დაანავღლებს;

Verse: b 
       მაგრა ბოლოდ ლხინსა მისცემს,   ვინცა პირველ ჭირსა გასძლებს;

Verse: c 
       მიჯნურობა საჭიროა,   მით სიკვდილსა მიგვაახლებს,

Verse: d 
    და   გასწავლულსა გააშმაგებს,   უსწავლელსა გაასწავლებს".




Chapter: 39 
   @ტარიელისაგან და @ავთანდილისგან ქვაბს მისლვა და @ასმათის ნახვა




Strophe: S916/K916 

Verse: a 
       იტირეს და გაემართნეს,   ქვაბისაკე თავნი არნეს;

Verse: b 
       რა @ასმათმან დაინახნა,   განაღამცა გაეხარნეს!

Verse: c 
       მოეგება, მოტიროდა,   ცრემლმან მისმან^ კლდენი ღარნეს,

Verse: d 
    და   აკოცეს და ა-ცა-ტირდეს,   კვლა ცნობანი ააჩქარნეს.


Strophe: S917/K917 

Verse: a 
       @ასმათ თქვა: "ღმერთო, რომელი   არ ითქმი კაცთა ენითა,

Verse: b 
       შენ ხარ სავსება ყოველთა,   აღგვავსებ მზეებრ ფენითა;

Verse: c 
       გაქო, ვით გაქო, რა გაქო,   არ-საქებელო სმენითა!

Verse: d 
    და   დიდება შენდა, არ მომკალ   ამათთვის^ ცრემლთა დენითა!"


Strophe: S918/K918 

Verse: a 
       @ტარიელ ეტყვის: "ჰე^, დაო,   მით ცრემლი აქა მდინია,

Verse: b 
       საწუთრო ნაცვლად გვატირებს,   რაც ოდეს გაგვიცინია.

Verse: c 
       ძველი წესია სოფლისა,   არ ახლად მოსასმინია.

Verse: d 
    და   ვა^ შენი ბრალი, დავ, თვარა   სიკვდილი ჩემი ლხინია!


Strophe: S919/K919 

Verse: a 
       სწყუროდეს, წყალსა ვით დაღვრის   კაცი უშმაგო, ცნობილი?

Verse: b 
       მე თვალთა ჩემთა მით მიკვირს,   რად ვარ ცრემლითა ლტობილი!

Verse: c 
       უწყლოობა ჰკლავს, წყალი სდის,   აროდეს არ გახმობილი.

Verse: d 
    და   ვა^, წახდა ვარდი პობილი,   ვა^, მარგალიტი წყობილი!"


Strophe: S920/K920 

Verse: a 
       @ავთანდილსცა მოეგონა   მისი მზე და საყვარელი;

Verse: b 
       იტყვის: "ჩემო, ვით ვეგები   მე უშენოდ სულთა მდგმელი?

Verse: c 
       შენ არ გახლავ, ჩემი ჩემთვის   სიცოცხლეა სანანელი,

Verse: d 
    და   გითხრამცა ვინ, რა მჭირს, ანუ   რა ცეცხლი მწვავს, რაგვარ ცხელი!


Strophe: S921/K921 

Verse: a 
       ვარდი ამას ვით იაზრებს:   მზე მომშორდეს, არ დავჭკნეო,

Verse: b 
       ანუ ჩვენ, გლახ, რა გვერგების,   რა ჩასვენდეს გორსა მზეო?

Verse: c 
       გულო, გიჯობს, გაუმაგრდე,   თავი სრულად გაიკლდეო,

Verse: d 
    და   ნუთუ მოგხვდეს ნახვა მისი,   სულთა სრულად ნუ დაჰლეო".


Strophe: S922/K922 

Verse: a 
       სული დაიღეს, დადუმდეს,   ორთავე ცეცხლი სდებოდა;

Verse: b 
       @ასმათი შეჰყვა, შევიდა,   ცეცხლი მათებრვე ჰგზებოდა,

Verse: c 
       დაუგო ტყავი ვეფხისა,   რომელ კვლა მიწყივ ჰგებოდა;

Verse: d 
    და   ორნივე დასხდეს, უბნობდეს,   რაცა მათ ეამებოდა.


Strophe: S923/K923 

Verse: a 
       წვადი შეიწვეს, შეიქმნა   პურობა მსგავსი ჟამისა,

Verse: b 
       მუნ უპურობა პურობა,   არ-სიდიადე ჯამისა,

Verse: c 
       მას შეეხვეწნეს: "ჭამეო",   ძალი არ ჰქონდა ჭამისა,

Verse: d 
    და   გასცოხნის, ლუკმა გასტყორცის,   წონა ძლივ ჩანთქის დრამისა.


Strophe: S924/K924 

Verse: a 
       ამოა რომე კაცი კაცს   ამოსა ეუბნებოდეს!

Verse: b 
       მან გაუგონოს, რაცა თქვას,   არ ცუდად წაუხდებოდეს,

Verse: c 
       ცოტად ეგრეცა დაუვსებს,   ცეცხლი რაზომცა სდებოდეს.

Verse: d 
    და   დიდი ლხინია ჭირთა თქმა,   თუ კაცსა მოუხდებოდეს.


Strophe: S925/K925 

Verse: a 
       მას ღამესა ერთგან იყვნეს   იგი ლომნი, იგი გმირნი,

Verse: b 
       იუბნეს და გააცხადნეს   თავის-თავის მათნი ჭირნი.

Verse: c 
       რა გათენდა, კვლა დაიწყეს   საუბარნი სიტყვა-ხშირნი;

Verse: d 
    და   ერთმანერთსა გაუგონნეს   ფიცნი პირველ დანაპირნი.


Strophe: S926/K926 

Verse: a 
       @ტარიელ ეტყვის: "რად უნდა   სიტყვისა თქმა მრავალისა?

Verse: b 
       რაცა შენ ჩემთვის გიქმნია,   ღმერთი მზღველია ვალისა;

Verse: c 
       კმა ზენაარი ზენარად,   არ ნაქმარია მთრვალისა,

Verse: d 
    და   არ დაივიწყე მოყვრობა   მოყვრისა წარმავალისა.


Strophe: S927/K927 

Verse: a 
       აწ შემიხვეწე, ნუ დამწვავ   კვლა წვითა უცხელესითა;

Verse: b 
       მე რომე ცეცხლი მედების,   არ ნაგზებია^ კვესითა.

Verse: c 
       ვერ დამშრეტ^, შენცა დაიწვი   სოფლისა ქმნისა წესითა,

Verse: d 
    და   წადი, დაბრუნდი, შეიქეც   მუნითვე, შენი მზე სით -ა.


Strophe: S928/K928 

Verse: a 
       ვინ დამბადა, განკურნება   ჩემი უჩანს მასცა ძნელად,

Verse: b 
       ვისცა გესმის, გაიგონეთ,   მით გაჭრილ ვარ ხელი ველად;

Verse: c 
       რაცა ჰმართებს გონიერთა,   ერთხელ ვიყავ მეცა მქმნელად,

Verse: d 
    და   აწ ნობათი ხელობისა   მომხდომია^, მით ვარ ხელად".


Strophe: S929/K929 

Verse: a 
       @ავთანდილ ეტყვის: "რა გითხრა   პასუხი მაგა თქმულისა?

Verse: b 
       შენვე თქვი, ეგეა სიტყვა   კაცისა ბრძნად სწავლულისა:

Verse: c 
       ღმერთსამცა ვით არ შეეძლო   კვლა განკურნება წყლულისა?

Verse: d 
    და   იგია მზრდელი ყოვლისა   დანერგულ-დათესულისა!


Strophe: S930/K930 

Verse: a 
       ღმერთსამცა ესე რად ექმნა,   ეგეთნი დაებადენით,

Verse: b 
       აღარ შეგყარნა, გაგყარნა,   ხელი გქმნა^ ცრემლთა დადენით!

Verse: c 
       სდევს ფათერაკი მიჯნურსა,   გაჭვრიტეთ, გაიცადენით,

Verse: d 
    და   თქვენ ერთმანერთსა არ მიხვდეთ^,   მე სულნი ამომხადენით!


Strophe: S931/K931 

Verse: a 
       ნეტარ, მამაცი სხვა რაა,   არ გასძლოს, რაცა ჭირია!

Verse: b 
       ჭირსა გადრეკა რად უნდა,   რა სასაუბრო პირია!

Verse: c 
       ნუ გეშის, ღმერთი უხვია,   თუცა სოფელი ძვირია,

Verse: d 
    და   რაცა^ მიწვრთიხარ, იწვართე;    გკადრო, უწვრთელი ვირია.


Strophe: S932/K932 

Verse: a 
       თუ რა გესმის, გაიგონე,   ესე კმარის სწავლა სწავლად;

Verse: b 
       ჩემსა მზესა დავეთხოვე   თქვენს წინაშე წამოსავლად,

Verse: c 
       მოვახსენე: "რათგან ჩემი   შეუქმნია გული ავლად,

Verse: d 
    და   არას ვარგებ, არ დავდგები,   სხვა^ ვიუბნო რაღა მრავლად?"


Strophe: S933/K933 

Verse: a 
       მან მიბრძანა: "მადლიერ ვარ,   კარგად ხარ და მამაცურად,

Verse: b 
       შენგან მისსა^ გავლენასა   მე დავიჩენ სამსახურად".

Verse: c 
       მისით კითხვით წამოსრულ ვარ,   არ-მთრვალი და არ- მახმურად,

Verse: d 
    და   აწ შევიქცე^, რა ვუამბო?   რად მოვეო ჯაბან-ხრდლურად?


Strophe: S934/K934 

Verse: a 
       მაგ საუბარსა ესე სჯობს,   ისმინე ჩემი თხრობილი

Verse: b 
       მქმნელი საქმისა ძნელისა   კაციმცა იყო ცნობილი;

Verse: c 
       ვერას ვერ შეიქმს^ ნაყოფსა   ვარდი უმზეოდ ჭნობილი.

Verse: d 
    და   შენ ვერას ირგებ, მე გარგებ,   ძმა ძმისა უნდა ძმობილი!


Strophe: S935/K935 

Verse: a 
       სადაცა გწადდეს, მუნ იყავ   მითვე წესითა მაგითა,

Verse: b 
       გწადდეს - გულითა ბრძენითა,   გწადდეს - ცნობითა შმაგითა;

Verse: c 
       მაგა ქცევითა ტურფითა,   ანაგებითა ნაგითა,

Verse: d 
    და   ოდენ გამაგრდი, არ მოჰკვდე,   არ დასდნე ცეცხლთა დაგითა.


Strophe: S936/K936 

Verse: a 
       ამის მეტსა არას გნუკევ:   წელიწადსა ერთსა მსგეფსსა

Verse: b 
       აქავ^ ქვაბსა მომნახევდი   მე, ამბავთა ყოვლგნით მკრეფსა;

Verse: c 
       ამა ჟამსა ნიშნად მოგცემ,   დროსა ამას ვარდ-იეფსა,

Verse: d 
    და   ვარდთა ნახვა გაგაკრთობდეს,   მართ ვითა-მცა ძაღლი ყეფსა.


Strophe: S937/K937 

Verse: a 
       ამა დროსა გარდავსცილდე,   აქავ ქვაბსა არ მოვიდე,

Verse: b 
       ცან, ცოცხალი არ თურე ვარ,   უღონიოდ მოვკვე კიდე;

Verse: c 
       ეს ამისად ნიშნად კმარის,   შენ თუ ჩემთვის ცრემლსა ჰღვრიდე,

Verse: d 
    და   მაშინ გწადდეს - იხარებდი,   გწადდეს - ჭმუნვა გაიდიდე.


Strophe: S938/K938 

Verse: a 
       აწ რაცა გკადრე, ამისთვის   ნუთუ შენ იყო მჭმუნავი!

Verse: b 
       მოგშორდები და არ ვიცი,   თუ ცხენი დამცემს, თუ ნავი;

Verse: c 
       არ, უთქმელობა არ ვარგ-ა,   არ პირუტყვი ვარ მჩმუნავი,

Verse: d 
    და   არ ვიცი, ღმერთი რას მიზამს,   ანუ ცა მიწყივ მბრუნავი".


Strophe: S939/K939 

Verse: a 
       მან უბრძანა: "აღარ გაწყენ,   არცა სიტყვა გამეტადდეს,

Verse: b 
       არ მომისმენ, რაზომ გინდა   საუბარი მიდიადდეს;

Verse: c 
       თუ არ მოგყვეს საყვარელი,   შენ მას მიჰყევ, რაცა სწადდეს,

Verse: d 
    და   ბოლოდ ყოვლი დამალული   საქმე ცხადად გამოცხადდეს.


Strophe: S940/K940 

Verse: a 
       არ დაიჯერო, მაშინ სცნა   ჩემთა საქმეთა ძნელობა;

Verse: b 
       ჩემთვის ყველაი სწორია,   გაჭრა და გაუჭრელობა;

Verse: c 
       შენ რაცა გითქვამს, მაგას ვიქმ,   მრჯის რაზომ გინდა ხელობა,

Verse: d 
    და   უშენოდ მომხვდეს, რაღა ვქმნა,   არ დია დღეთა გრძელობა!"


Strophe: S941/K941 

Verse: a 
       საუბარი გარდასწყვიდეს,   დააპირეს ესე პირი;

Verse: b 
       ცხენსა შესხდეს, მოიარეს,   თვითო მოკლეს ველს ნადირი;

Verse: c 
       შემოიქცეს, აატირეს   გული, კვლაცა ანატირი,

Verse: d 
    და   ხვალ გაყრისა^ გონებამან   სხვა მიჰმატა ჭირსა ჭირი.


Strophe: S942/K942 

Verse: a 
       ლექსთა მკითხველნო^, თქვენნიმცა^   თვალნი ცრემლისა მღვრელია!

Verse: b 
       გულმან, გლახ, რა ქმნას უგულოდ,   თუ გული გულსა^ ელია?!

Verse: c 
       მოშორვება და მოყვრისა   გაყრა კაცისა მკლველია,

Verse: d 
    და   ვინცა არ იცის, არ ესმის,   ესე დღე რაგვარ ძნელია!


Strophe: S943/K943 

Verse: a 
       დილა გათენდა, შესხდეს და   მას ქალსა გაესალამნეს.

Verse: b 
       @ტარიელ, @ასმათ, @ავთანდილ   თვალთაგან ცრემლნი დალამნეს;

Verse: c 
       სამთავე ღაწვთა ალამნი   არღავნის ფერად ალამნეს,

Verse: d 
    და   მათ ლომთა, მიწყივ მხეც-ქმნილთა,   თავნი მხეცთავე ალამნეს.


Strophe: S944/K944 

Verse: a 
       ქვაბი ჩავლეს და წავიდეს   ზახილით ცრემლთა მდენანი,

Verse: b 
       @ასმათ ტირს, მოსთქვამს: "ჰე ლომნო,   ვისნი ვით მოგთქმენ ენანი!

Verse: c 
       მზემან დაგწვნა და დაგდაგნა   ცისა მნათობნი ზენანი,

Verse: d 
    და   ვა ჭირნი ჩემნი ეზომნი!   ვა სიცოცხლისა თმენანი!"


Strophe: S945/K945 

Verse: a 
       მათ ყმათა, მუნით წასრულთა,   იგი დღე ერთგან იარეს,

Verse: b 
       ზღვის პირს მივიდეს,   მუნ დადგეს, არ ხმელთა არე იარეს,

Verse: c 
       არ გაიყარნეს მას ღამით^,   კვლა ცეცხლი გაიზიარეს,

Verse: d 
    და   ერთმანერთისა შორს ყოფნა   იტირეს, იმგლოვიარეს.


Strophe: S946/K946 

Verse: a 
       @ტარიელს ეტყვის @ავთანდილ:   "რუ გახმა ცრემლთა დენისა!

Verse: b 
       რად მოიშორვე შენ @ფრიდონ,   მომცემი მაგა ცხენისა?

Verse: c 
       მუნით იცნობის ამბავი,   ღონე მის მზისა ლხენისა,

Verse: d 
    და   აწ მე მუნ მივალ, მასწავლე   გზა ძმად-ფიცისა შენისა".


Strophe: S947/K947 

Verse: a 
       @ტარიელ სიტყვით ასწავლის   მხარსა @ფრიდონის გზისასა,

Verse: b 
       მართ გააგონა, რაც ოდენ   შეეძლო ძალსა თქმისასა:

Verse: c 
       "აღმოსავლითკე წადიო,   პირსა იარე ზღვისასა,

Verse: d 
    და   თუ ჰნახო, ჩემი უამბე,   გკითხავს ამბავსა ძმისასა".


Strophe: S948/K948 

Verse: a 
       თხა მოკლეს და მიითრიეს,   ცეცხლი შექმნეს ზღვისა პირსა,

Verse: b 
       სვეს და ჭამეს, რაცა ჭამა   შეჰფერობდა მათსა ჭირსა;

Verse: c 
       მას ღამესა ერთად იყვნეს,   ერთგან მიწვეს ხეთა ძირსა.

Verse: d 
    და   ვჰგმობ მუხთალსა საწუთროსა,   ზოგჯერ უხვსა, ზოგჯერ ძვირსა.


Strophe: S949/K949 

Verse: a 
       ცისკრად ადგეს გასაყრელად,   ერთმანერთსა მოეხვივნეს^;

Verse: b 
       მაშინ მათგან ნაუბარნი,   დადნეს, ვინცა მოისმინნეს;

Verse: c 
       თვალთა, ვითა წყაროს თვალნი,   ცრემლნი ველთა მოადინნეს,

Verse: d 
    და   დიდხან დგანან შეჭდობილნი^,   მკერდი მკერდსა შეარკინეს.


Strophe: S950/K950 

Verse: a 
       გაიყარნეს ტირილით და   პირსა ხოკით, თმათა გლეჯით,

Verse: b 
       ერთი აღმა, ერთი ჩაღმა,   უგზოდ მივლენ შამბთა ეჯით;

Verse: c 
       ვირე უჩნდა ერთმანერთი,   იზახდიან პირსა ბღნეჯით;

Verse: d 
    და   იგი ნახნეს დაღრეჯილნი,   მზე დაიღრეჯს მისით ღრეჯით.




Chapter: 40 
   წასლვა @ავთანდილისგან @ფრიდონისასა




Strophe: S951/K951 

Verse: a 
       ვა, სოფელო, რას შიგან ხარ,   რას გვაბრუნვებ, რა ზნე გჭირსა!

Verse: b 
       ყოვლი შენი მონდობილი   ნიადაგმცა ჩემებრ ტირსა!

Verse: c 
       სად წაიყვან სადაურსა,   სად აღუფხვრი^ სადათ ძირსა!

Verse: d 
    და   მაგრა ღმერთი არ გასწირავს   კაცსა, შენგან განაწირსა.


Strophe: S952/K952 

Verse: a 
       @ავთანდილ მისი გაყრილი   ტირს, ხმა მისწვთების ცათამდის^,

Verse: b 
       იტყვის, თუ: "ღვარი სისხლისა   კვლაცა მდენია, კვლაცა მდის;

Verse: c 
       აწ აგრე გაყრა ძნელია,   ვით მაშინ შეყრა და-ც-ამდის.

Verse: d 
    და   კაცი არ ყველა სწორია,   დიდი ძეს კაცით კაცამდის".


Strophe: S953/K953 

Verse: a 
       ველს მაშინ მხეცნი ძღებოდეს   სისხლითა მუნ ნატირითა;

Verse: b 
       ვერ დაივსებდა სახმილსა,   იწვის ცეცხლითა ხშირითა;

Verse: c 
       კვლა @თინათინის გონება   ავსებს უფრო-რე ჭირითა;

Verse: d 
    და   ბაგეთათ^ ვარდსა ანათობს   ბროლი ძოწისა ძირითა.


Strophe: S954/K954 

Verse: a 
       ვარდი ჭნებოდა, ღვრებოდა,   ალვისა შტო ირხეოდა;

Verse: b 
       ბროლი და ლალი გათლილი   ლაჟვარდად გარდიქცეოდა;

Verse: c 
       გაჰმაგრებოდა სიკვდილსა,   ამისთვის არ უმხნეოდ -ა;

Verse: d 
    და   იტყვის, თუ: "ბნელი რას მიკვირს,   რათგან დამაგდე, მზეო, და-!"


Strophe: S955/K955 

Verse: a 
       მზესა ეტყვის: "მზეო, გიტყვი   @თინათინის ღაწვთა დარად,

Verse: b 
       შენ მას ჰგავ და იგი შენ გგავს,   თქვენ ანათობთ მთად და ბარად;

Verse: c 
       ხელსა მალხენს ნახვა შენი,   ამად გიჭვრეტ არ-დამცთარად,

Verse: d 
    და   მაგრა ჩემი რად დააგდეთ   გული ცივად, გაუმთბარად?


Strophe: S956/K956 

Verse: a 
       თუ ერთისა მოშორვება   მზისა ზამთრის გაგვამცივნებს,

Verse: b 
       მე, გლახ, ორნი დამიყრიან,   გული ამად რად არ ივნებს?

Verse: c 
       მაგრა კლდესა არა^ შესწონს,   არაოდეს არ იმტკივნებს;

Verse: d 
    და   წყლულსა დანა ვერა ჰკურნებს,   გაჰკვეთს, ანუ გაამსივნებს".


Strophe: S957/K957 

Verse: a 
       მიმავალი ცასა შესტირს,   ეუბნების, ეტყვის მზესა:

Verse: b 
       "აჰა, მზეო, გეაჯები   შენ, უმძლესთა მძლეთა მძლესა,

Verse: c 
       ვინ მდაბალთა გაამაღლებ,   მეფობისა მისცემ, სვესა,

Verse: d 
    და   მე ნუ გამყრი საყვარელსა,   ნუ შემიცვლი ღამედ დღესა!


Strophe: S958/K958 

Verse: a 
       მო, ზუალო, მომიმატე   ცრემლი ცრემლსა, ჭირი ჭირსა,

Verse: b 
       გული შავად შემიღებე,   სიბნელესა მიმეც ხშირსა,

Verse: c 
       შემომყარე კაეშანი,   ტვირთი მძიმე, ვითა ვირსა,

Verse: d 
    და   მას უთხარ, თუ: "ნუ გასწირავ,   შენია და შენთვის ტირსა".


Strophe: S959/K959 

Verse: a 
       ჰე მუშთარო, გეაჯები   შენ, მართალსა ბრჭესა, ღმრთულსა,

Verse: b 
       მო და უყავ სამართალი,   გაებრჭობის გული გულსა;

Verse: c 
       ნუ ამრუდებ უმართლესსა,   ნუ წაიწყმედ ამით სულსა!

Verse: d 
    და   მართალი ვარ, გამიკითხე!   რად მაწყლულებ მისთვის წყლულსა?


Strophe: S960/K960 

Verse: a 
       მოდი, მარიხო, უწყალოდ   დამჭერ ლახვრითა შენითა,

Verse: b 
       შე-ცა-მღებე და შემსვარე   წითლად სისხლისა დენითა,

Verse: c 
       მას უთხრენ ჩემნი პატიჟნი,   მას გააგონენ ენითა,

Verse: d 
    და   რაგვარ გასრულ ვარ, შენ იცი,   გული არღარას ლხენით-ა.


Strophe: S961/K961 

Verse: a 
       მოდი, ასპიროზ, მარგე რა,   მან დამწვა ცეცხლთა დაგითა,

Verse: b 
       ვინ მარგალიტსა გარეშე   მოსცავს ძოწისა ბაგითა;

Verse: c 
       შენ დააშვენებ კეკლუცთა   დაშვენებითა მაგითა,

Verse: d 
    და   ვისმე ჩემებრსა დააგდებ,   გაჰხდი ცნობითა შმაგითა.


Strophe: S962/K962 

Verse: a 
       ოტარიდო, შენგან კიდე   არვის მიგავს საქმე სხვასა:

Verse: b 
       მზე მაბრუნვებს, არ გამიშვებს,   შემიყრის და მიმცემს წვასა;

Verse: c 
       დაჯე წერად ჭირთა ჩემთა,   მელნად მოგცემ ცრემლთა ტბასა,

Verse: d 
    და   კალმად გიკვეთ გაწლობილსა   ტანსა, წვრილსა ვითა თმასა.


Strophe: S963/K963 

Verse: a 
       მო, მთვარეო, შემიბრალე,   ვილევი და შენებრ ვმჭლდები,

Verse: b 
       მზე გამავსებს, მზევე გამლევს,   ზოგჯერ ვსხვდები, ზოგჯერ ვწვლდები;

Verse: c 
       მას უამბენ სჯანი ჩემნი,   რა მჭირს, ანუ რაგვარ ვბნდები,

Verse: d 
    და   მიდი, უთხარ, ნუ გამწირავს,   მისი ვარ და მისთვის ვკვდები.


Strophe: S964/K964 

Verse: a 
       აჰა, მმოწმობენ ვარსკვლავნი,   შვიდნივე მემოწმებიან:

Verse: b 
       მზე, ოტარიდი, მუშთარი   და ზუალ ჩემთვის ბნდებიან,

Verse: c 
       მთვარე, ასპიროზ, მარიხი   მოვლენ და მოწმად მყვებიან.

Verse: d 
    და   მას გააგონნენ, რანიცა   ცეცხლნი უშრეტნი მდებიან".


Strophe: S965/K965 

Verse: a 
       აწ გულსა ეტყვის: "ვითამცა   გდის ცრემლი, არ გაგხმობია,

Verse: b 
       რას გარგებს მოკლვა თავისა?   ეშმა ძმად თურე გძმობია;

Verse: c 
       მეც ვიცი, ჩემსა ხელ-მქმნელსა   თმად ყორნის ბოლო სთმობია,

Verse: d 
    და   მაგრა თუ ჭირსა არ დასთმობ,   ლხინი რა დასათმობია!


Strophe: S966/K966 

Verse: a 
       თუ დავრჩეო, ესე მიჯობს, -   სიცოცხლისა იტყვის თუსა-

Verse: b 
       ნუთუ მომხვდეს ნახვა მზისა,   ნუ ვიზახი მიწყივ უსა".

Verse: c 
       მიიმღერის^ ხმასა ტკბილსა,   არ დასწყვეტდის^ ცრემლთა რუსა,

Verse: d 
    და   მისსა ხმასა თანა ხმაცა   ბულბულისა ჰგვანდის ბუსა^.


Strophe: S967/K967 

Verse: a 
       რა ესმოდის მღერა ყმისა,   სმენად მხეცნი მოვიდიან,

Verse: b 
       მისვე ხმისა სიტკბოსაგან   წყლით ქვანიცა გამოსხდიან,

Verse: c 
       ისმენდიან, გაჰვირდიან,   რა ატირდის, ატირდიან;

Verse: d 
    და   იმღერს ლექსთა საბრალოთა,   ღვარისაებრ ცრემლნი სდიან.


Strophe: S968/K968 

Verse: a 
       მოვიდიან შესამკობლად   ქვეყნით ყოვლნი სულიერნი:

Verse: b 
       კლდით ნადირნი, წყალშიგ თევზნი,   ზღვით ნიანგნი, ცით მფრინველნი,

Verse: c 
       ინდო-არაბ-საბერძნეთით,   მაშრიყით და მაღრიბელნი,

Verse: d 
    და   რუსნი, სპარსნი, მოფრანგენი   და მისრეთით მეგვიპტელნი.




Chapter: 41 
   მისლვა @ავთანდილისგან @ფრიდონისასა




Strophe: S969/K969 

Verse: a 
       ყმა მტირალი სამოც-ათ დღე   ზღვისა პირსა მივა გზასა;

Verse: b 
       შორით ნახნა^ მენავენი,   მოდიოდეს^ შიგან ზღვასა;

Verse: c 
       მოიცადა, ჰკითხა: "ვინ ხართ,   თქვენ ამისსა გნუკევ თქმასა,

Verse: d 
    და   ეს სამეფო ვისი არის,   ან ჰმორჩილობს ვისსა ხმასა?"


Strophe: S970/K970 

Verse: a 
       მათ მოახსენეს: "ტურფაო   სახით და ანაგებითა,

Verse: b 
       გვეუცხოვე და გვეკეთე,   მით გეუბნებით ქებითა;

Verse: c 
       აქამდის ზღვარი თურქთაა,   მოზღვრე @ფრიდონის ზღვებითა;

Verse: d 
    და   ჩვენცა ვისნი ვართ, გიამბობთ,   თუ ჭვრეტით არ დავბნდებითა.


Strophe: S971/K971 

Verse: a 
       @ნურადინ-ფრიდონ მეფეა   ამა ქვეყნისა ჩვენისა,

Verse: b 
       მოყმე მხნე, უხვი, ძლიერი,   ფიცხლა მომხლტომი ცხენისა;

Verse: c 
       ვნება არავის არ ძალ-უც   მის მზისა ოდნად მშვენისა,

Verse: d 
    და   იგია ჩვენი პატრონი,   მსგავსი ცით შუქთა მფენისა".


Strophe: S972/K972 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "ძმანო ჩემნო,   კარგთა კაცთა გარდგეკიდე;

Verse: b 
       მე მეფესა თქვენსა ვეძებ,   მასწავლეთ, თუ სით წავიდე,

Verse: c 
       რა ვიარო, ოდეს მივალ,   ან გზასა აქვს რა სიდიდე?"

Verse: d 
    და   მენავეთა უწინამძღვრეს,   არ დააგდეს ზღვისა^ კიდე.


Strophe: S973/K973 

Verse: a 
       მოახსენეს: "ესე გზაა   @მულღაზანზარს მიმავალი,

Verse: b 
       მუნ დაგხვდების მეფე ჩვენი   მშვილდ-ფიცხელი, მახვილ-ხრმალი;

Verse: c 
       აქადაღმა ათ დღე მიხვალ   ნაკვთად სარო, ფერად ლალი;

Verse: d 
    და   ვა, რად დაგვწვენ, უცხოს უცხო   რად მოგვიდევ ცეცხლებრ ალი?"


Strophe: S974/K974 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "მიკვირს, ძმანო,   რად ხართ ჩემთვის გულ-მოკლულნი,

Verse: b 
       ანუ ეგრე ვით გეკეთნეს   ზამთრის ვარდნი ფერ-ნაკლულნი!

Verse: c 
       თქვენმცა მაშინ გენახენით,   ლაღნი ვდეგით, არ საპყრულნი!

Verse: d 
    და   ჩვენნი მჭვრეტნი დავაშვენნით,   ჩვენგან სხდიან მხიარულნი".


Strophe: S975/K975 

Verse: a 
       კაცნი^ წავიდეს; დაბრუნდა   ყმა გზასა თავის-წინასა,

Verse: b 
       ვისი ჰგავს ტანი საროსა   და ვისი გული- რკინასა;

Verse: c 
       მიაცორვებს და მიუბნობს,   მოსთქვამს მისსავე ლხინასა,

Verse: d 
    და   ნარგისნი ქუხან, ცრემლსა წვიმს,   ჩარცხის ბროლსა და მინასა.


Strophe: S976/K976 

Verse: a 
       ვინცა გზას ნახნის უცხონი,   ჰმსახურებდიან, ჰყმობდიან,

Verse: b 
       მოვიდოდიან საჭვრეტლად,   მას ზედა სტრფიალობდიან,

Verse: c 
       ეძნელებოდის გაშვება,   გაყრასა ძლივ დასთმობდიან,

Verse: d 
    და   გზის ყოლაუზი მისციან,   ჰკითხის რა, უამბობდიან.


Strophe: S977/K977 

Verse: a 
       @მულღაზანზარს მიეახლა,   ადრე დაჰლევს გზასა გრძელსა;

Verse: b 
       მინდორს ნახა სპა ლაშქართა   და ნადირთა ჰგვანდეს მსრველსა,

Verse: c 
       ყოვლგნით ალყა შემოეკრა,   მოსდგომოდეს გარე ველსა,

Verse: d 
    და   ისრიან და იზახიან,   მხეცსა სჭრიან ვითა მჭელსა.


Strophe: S978/K978 

Verse: a 
       კაცი ემთხვია; მას ჰკითხა   ამბავი მის ლაშქარისა,

Verse: b 
       უბრძანა: "ისი ვისია   ხმა ზათქისა და ზარისა?"

Verse: c 
       მან უთხრა: "@ფრიდონ ხელმწიფე,   მეფე @მულღაზანზარისა,

Verse: d 
    და   იგი ნადირობს, შეუკრავს   ნაპირი ველ-შამბნარისა".


Strophe: S979/K979 

Verse: a 
       მათ ლაშქართაკე წავიდა   მით უსახოთა ქცევითა,

Verse: b 
       გამხიარულდა; შვენება   მის ყმისა ვთქვიმცა მე ვითა!

Verse: c 
       მისთა გამყრელთა დააზრობს,   შემყრელთა დასწვავს მზე ვითა,

Verse: d 
    და   ნახოს, მჭვრეტელთა ახელებს,   ტანი ლერწამობს რხევითა.


Strophe: S980/K980 

Verse: a 
       მათ ლაშქართა ყოლბსა შუა   ორბი სითმე გარდმოფრინდა^;

Verse: b 
       ყმამან ცხენით^ შეუტივა^,   გაამაყდა, არ შეშინდა,

Verse: c 
       შესტყორცა და ჩამოაგდო,   დაეცა და სისხლი სდინდა,

Verse: d 
    და   გარდახდა და ფრთენი დასჭრნა,   წყნარად შეჯდა, არ აქშინდა.


Strophe: S981/K981 

Verse: a 
       იგი რა ნახეს, მესროლნი   სროლასა მოეშლებოდეს,

Verse: b 
       ალყა დაშალეს, მოვიდეს,   მოეხვეოდეს, ბნდებოდეს,

Verse: c 
       იქით და აქათ უვლიდეს,   ზოგნი უკანა ჰყვებოდეს,

Verse: d 
    და   ვერცა ჰკადრებდეს: "ვინ ხარო",   ვერცა რას ეუბნებოდეს.


Strophe: S982/K982 

Verse: a 
       მინდორსა შუა გორი დგა,   @ფრიდონ მას ზედა დგებოდა;

Verse: b 
       ღირსნი მას თანა სროლასა   ორმოცი კაცი ჰხლებოდა;

Verse: c 
       მუნ დაემართა @ავთანდილ,   მას თანა ყოლბი ჰყვებოდა.

Verse: d 
    და   @ფრიდონს უკვირდა: "რა ქმნესო",   მისთა სპათათვის წყრებოდა.


Strophe: S983/K983 

Verse: a 
       @ფრიდონ მონა გამოგზავნა:   "წა, ნახეო^ ისი სპანი,

Verse: b 
       რა ქმნეს, ალყა რად დაშალეს,   სად წადიან ვითა ბრმანი?"

Verse: c 
       მონა ფიცხლა მოეგება,   ნახა სარო, მორჩი ტანი,

Verse: d 
    და   დადგა, თვალნი გაურეტდეს,   დაავიწყდეს სიტყვის თქმანი.


Strophe: S984/K984 

Verse: a 
       @ავთანდილ ცნა, თუ: "ისია   მოამბვედ ჩემად რებული.

Verse: b 
       -უთხრა: "არქვი შენს პატრონსა   ეს ჩემი დავედრებული:

Verse: c 
       ვარ უცხო ვინმე ღარიბი,   საყოფთა მოშორვებული,

Verse: d 
    და   ძმად-ფიცი @ტარიელისი,   თქვენს წინა მომგზავრებული".


Strophe: S985/K985 

Verse: a 
       მონა წავიდა @ფრიდონის   თხრობად ამბვისა მისისად,

Verse: b 
       უთხრა: "მზე ვნახე მოსრული,   ჩანს მანათობლად დღისისად;

Verse: c 
       ვაზრობ, იგიცა დაშმაგდენ,   თუ ბრძენთა ნახონ ისი სად;

Verse: d 
    და   "ვარ ძმაო @ტარიელისი   შეყრად @ფრიდონის მქისისად".


Strophe: S986/K986 

Verse: a 
       რა "@ტარიელ" მოისმინა,   @ფრიდონს ჭირი უსუბუქდა,

Verse: b 
       თვალთა ცრემლნი გარდმოსცვივდეს,   გული უფრო აუჩუქდა,

Verse: c 
       მონაქროლმან ვარდი დაზრა,   წამწამთაგან ბუქი ბუქდა;

Verse: d 
    და   შეიყარნეს, ერთმანერთი   მათგან იქო, არ გაუქდა.


Strophe: S987/K987 

Verse: a 
       ფიცხლა იგი ქედი ჩავლო,   ჩაეგება @ფრიდონ წინა;ra šexedna, ese tkva, tu:   "tu ar mzeo, isi vin- a?"

Verse: c 
       მას ჰმეტობდა, რაცა ქება   მონისაგან მოესმინა;

Verse: d 
    და   ერთმანერთსა გარდაუხდეს,   ლხინმან ცრემლი აფრქვევინა.


Strophe: S988/K988 

Verse: a 
       მოეხვივნეს ერთმანერთსა,   უცხოებით არ დარიდონ;

Verse: b 
       თვით უსახოდ @ფრიდონს ყმა და   მოეწონა ყმასა @ფრიდონ;

Verse: c 
       რა მჭვრეტელთა იგი ნახონ,   მზე მათ თანა გააფლიდონ,

Verse: d 
    და   მომკალ, ბაზარს სხვა მათებრი   ივაჭრონ რა, ანუ ყიდონ.


Strophe: S989/K989 

Verse: a 
       @ფრიდონისებრნი მოყმენი   ვინმცა ვით ვინ ეგებიან!

Verse: b 
       მაგრა მას ახლავს^ ქებანი,   მართ მეტი არ მიხჰვდებიან;

Verse: c 
       მზე უჩინო იქმს მნათობთა,   რა ახლოს შეიყრებიან,

Verse: d 
    და   დღისით ვერ ნათობს სანთელი   და ღამით შუქნი ჰკრთებიან.


Strophe: S990/K990 

Verse: a 
       ცხენთა შესხდეს, გაემართნეს,   @ფრიდონისსა მივლენ სრასა.

Verse: b 
       დაიშალა ნადირობა,   მოეშალნეს მხეცთა სრვასა;

Verse: c 
       @ავთანდილის ჭვრეტად სპანი   იქით-აქათ იქმენ ჯრასა,

Verse: d 
    და   თქვეს : "ასეთი ხორციელი   შეუქმნია რაგვარ რასა?"


Strophe: S991/K991 

Verse: a 
       ყმა @ფრიდონს ეტყვის : "ისწრაფი^,   ვიცი, ამბვისა თხრობასა,

Verse: b 
       გიამბო, ვინ ვარ, სით მოვალ, -   ვინათგან ჰლამი ცნობასა, -

Verse: c 
       ანუ სით ვიცნობ @ტარიელს,   ანუ რად ვიტყვი ძმობასა,

Verse: d 
    და   იგი ძმად მიხმობს, ძმა ხარო,   თუცა ძლივ ღირს ვარ ყმობასა.


Strophe: S992/K992 

Verse: a 
       მე ვარ ყმა @როსტან მეფისა,   მოყმე @არაბეთს ზრდილობით,

Verse: b 
       დიდი სპასპეტი, სახელად   მიხმობენ @ავთანდილობით,

Verse: c 
       ძე დიდებულთა დიდ-გვართა,   ზრდილი მეფეთა შვილობით,

Verse: d 
    და   საკრძალავი და უკადრი,   მყოფი არვისგან ცილობით.


Strophe: S993/K993 

Verse: a 
       დღესა ერთსა მეფე შეჯდა,   ნადირობას^ გამოვიდა;

Verse: b 
       მინდორს ვნახეთ, @ტარიელი,   ცრემლთა ღვრიდა, ველთა რწყვიდა,

Verse: c 
       გაგვიკვირდა, გვეუცხოვა,   ვაწვიეთ და არ მოვიდა,

Verse: d 
    და   ჩვენ გვეწყინა, არ ვიცოდით,   მას თუ ცეცხლი რაგვარ სწვიდა.


Strophe: S994/K994 

Verse: a 
       მეფემან სპანი შეპყრობად   შეუზახნა და წყრებოდა;

Verse: b 
       მან უჭირველად დახოცნა,   ომი არ მისჭირდებოდა,

Verse: c 
       ზოგსა მხარ-თეძო დაჰლეწა   და ზოგთა სული ჰხდებოდა;

Verse: d 
    და   მუნღა ცნეს, ეტლი მთვარისა   რომე არ დაბრუნდებოდა.


Strophe: S995/K995 

Verse: a 
       მათ სპათაგან ვერ-შეპყრობა   ცნეს მეფეთა მეტად მწყრალთა,

Verse: b 
       თვით შესხდეს და შეუტივეს^   ამაყთა და არას მკრძალთა.

Verse: c 
       რა @ტარიელ მეფე იცნა,   მუნღა დაჰკრთა მათთა ხრმალთა,

Verse: d 
    და   ცხენსა მისცნა სადავენი,   დაგვეკარგა წინა თვალთა.


Strophe: S996/K996 

Verse: a 
       ვძებნეთ და კვალი ვერ ვპოვეთ,   დავსწამეთ ეშმაურობა.

Verse: b 
       მეფე დაჭმუნდა, დაშალა   სმა, ნადიმობა, პურობა.

Verse: c 
       მე ვეღარ გავსძელ მისისა   ამბვისა არ-დასტურობა,

Verse: d 
    და   გამოვიპარე საძებრად:   მწვიდა ცეცხლი და მურობა.


Strophe: S997/K997 

Verse: a 
       იგი ვძებნე წელსა სამსა   არ ვიამე არცა ძილი.

Verse: b 
       მათ მასწავლეს, ხატაელნი   ვნახენ მისგან დაკოდილი;

Verse: c 
       ვპოვე ვარდი მოყვითანე,   შუქ-მკრთალი და ფერ-მიხდილი,

Verse: d 
    და   შემიტკბო და შემიყვარა,   ვითა ძმა და ვითა შვილი.


Strophe: S998/K998 

Verse: a 
       ქვაბნი წაუხმან დევთათვის,   სრულად გაჰმესისხლებია;

Verse: b 
       მუნ @ასმათ ახლავს მარტოსა,   სხვა არვინ უახლებია;

Verse: c 
       მას მუდამ ძველი ცეცხლი სწვავს,   არ ახალ, არ ახლებია,

Verse: d 
    და   ვა ჰმართებს მისსა გაყრილსა,   შავი ხლა თავსა ჰხლებია.


Strophe: S999/K999 

Verse: a 
       ქალი მარტო ქვაბსა შიგან   ზის მტირალი, ცრემლ-ნაწთომი;

Verse: b 
       ყმა ნადირსა უნადირებს,   ლომის ლეკვსა ვითა ლომი,

Verse: c 
       მიართვამს და აგრე არჩენს   იგი ერთგან ვერ-დამდგომი,

Verse: d 
    და   მისგან კიდე სანახავად   არა უნდა კაცთა ტომი.


Strophe: S1000/K1000 

Verse: a 
       მე უცხოს უცხო მანატრა   მოსმენა სანატრელისა,

Verse: b 
       მითხრა ამბავი მისი და   მისისა სასურველისა.

Verse: c 
       რა ჭირნი დათმნა, ვერ იტყვის   აწ ენა ესე ხელისა,

Verse: d 
    და   ჰკლავს სურვილი და ვერ-ჭვრეტა   მისისა დამმარხველისა.


Strophe: S1001/K1001 

Verse: a 
       ვითა მთვარე დაუდგომლად   იარების, არ დადგების;

Verse: b 
       მასვე ცხენსა შენეულსა   ზის, აროდეს გარდაჰხდების;

Verse: c 
       არას ნახავს პირ-მეტყველსა,   ვით ნადირი^ კაცთა ჰკრთების.

Verse: d 
    და   ვა მე, მისსა მგონებელსა,   ვა მას, ვინცა მისთვის კვდების!


Strophe: S1002/K1002 

Verse: a 
       მის ყმისა ცეცხლი მედების,   დამწვა ცეცხლითა მისითა^;

Verse: b 
       შემებრალნეს და გავშმაგდი,   გავხე ცნობითა ვისითა^;

Verse: c 
       მომინდა მისთა წამალთა   ძებნა ზღვითა და ქვიშითა^;

Verse: d 
    და   შევიქეც, ვნახენ მეფენი,   მყოფნი გულითა მქისითა^.


Strophe: S1003/K1003 

Verse: a 
       დავეთხოვე და გამიწყრა^,   მეფე მიეცა ჭმუნვასა.

Verse: b 
       დავყარენ ჩემნი ლაშქარნი,   მით იზახიან მუნ ვასა;

Verse: c 
       გამოვიპარე, დავეხსენ   სისხლისა ცრემლთა წურვასა,

Verse: d 
    და   აწ ვეძებ მისთა წამალთა,   ვიქმ იქით-აქათ ბრუნვასა.


Strophe: S1004/K1004 

Verse: a 
       შენი მან მითხრა ამბავი   მისგან ძმობისა შენისა,

Verse: b 
       აწ მიპოვნიხარ უებრო,   შენ - საქებელი ენისა;

Verse: c 
       გამომირჩიე, სით მიჯობს   ძებნა მის მზისა ზენისა,

Verse: d 
    და   მისთა მჭვრეტელთა ლხინისა,   ვერ-მჭვრეტთა ამაზრზენისა".


Strophe: S1005/K1005 

Verse: a 
       აწ @ფრიდონ იწვის სიტყვითა   მის ყმისა ნაუბარითა;

Verse: b 
       ორნივე სწორად მოსთქმიდეს   მოთქმითა საქებარითა,

Verse: c 
       გულ-ამოსკვნილნი გულითა   ტირან ვერ-დამთმობარითა,

Verse: d 
    და   მუნ ვარდსა წყლითა ცხელითა   რწყვენ ტევრთა საგუბარითა.


Strophe: S1006/K1006 

Verse: a 
       ლაშქართა შიგან შეიქმნა   ხმა ტირილისა დიდისა,

Verse: b 
       ზოგთაგან ხოკა პირისა,   ზოგთაგან სრევა რიდისა.

Verse: c 
       @ფრიდონ ტირს, მოსთქვამს ხმა-მაღლად,   გაყრილი წლისა შვიდისა:

Verse: d 
    და   "უხანობა და სიცრუვე,   ვა, საწუთროსა ფლიდისა!"


Strophe: S1007/K1007 

Verse: a 
       @ფრიდონ მოსთქვამს: "რა შეგასხათ,   ვერ-საქებო, ვერ-სათქმელო!

Verse: b 
       ხმელთა მზეო, სამყაროსა   მზისა ეტლთა გარდამხმელო,

Verse: c 
       მოახლეთა სალხინოო,   სიცოცხლეო, სულთა მდგმელო,

Verse: d 
    და   ცისა ეტლთა სინათლეო,   დამწველო და დამანთქმელო!


Strophe: S1008/K1008 

Verse: a 
       რა მოგეშორვე, მას აქათ   სიცოცხლე მომძულვებია;

Verse: b 
       თუცა შენ ჩემად არა გცალს,   მე შენთვის მომსურვებია;

Verse: c 
       შენ უჩემობა ლხინად გიჩს,   მე დია მიმჭირვებია,

Verse: d 
    და   ოხერ სიცოცხლე უშენოდ,   სოფელი გამარმებია!"


Strophe: S1009/K1009 

Verse: a 
       @ფრიდონ თქვნა ესე სიტყვანი   მოთქმითა შვენიერითა;

Verse: b 
       სული დაიღეს, დადუმდეს,   მივლენ არ თურე ღერითა.

Verse: c 
       @ავთანდილ მჭვრეტთა აშვენებს   ტურთითა აერ-ფერითა,

Verse: d 
    და   მელნისა ტბათა მიჯარვით   ჰბურავს გიშრისა ჭერითა.


Strophe: S1010/K1010 

Verse: a 
       ქალაქს შევიდეს, მუნ დაჰხვდა   სრა მოკაზმული სრულითა,

Verse: b 
       სახელმწიფოთა ყოვლითა   გასაგებლითა სრულითა;

Verse: c 
       მონანი ტურფად მოსილნი   წესითა იყვნეს რულითა!

Verse: d 
    და   შეჰფრფინვიდიან @ავთანდილს   გულითა სულ-წასულითა.


Strophe: S1011/K1011 

Verse: a 
       შევიდეს და დიდი შექმნეს   ჯალაბობა, არ ხალვათი:

Verse: b 
       იქით-აქათ დიდებულნი   წარიგებით ათჯერ ათი;

Verse: c 
       თვით ორნივე ერთგან დასხდეს;    ვითა ვინ თქვას ქება მათი!

Verse: d 
    და   ბროლ-ბადახშსა აშვენებდა   ზოგან მინა, ზოგან სათი.


Strophe: S1012/K1012 

Verse: a 
       დასხდეს, შეიქმნა პურობა,   გაამრავლებდეს მახალსა,

Verse: b 
       უმასპინძლებდეს @ავთანდილს,   ვითა მზახალი მზახალსა,

Verse: c 
       მოიღებდიან ჭურჭელსა   ტურფასა, ახალ-ახალსა,

Verse: d 
    და   მაგრა მის ყმისა მჭვრეტელთა   გული მიეცა, გლახ, ალსა.


Strophe: S1013/K1013 

Verse: a 
       მას დღე სვეს, ჭამეს, გარდახდა   ნადიმი მსმელთა დასისა.

Verse: b 
       გათენდა, ბანეს @ავთანდილ,   რიცხვი ძეს მუნ ატლასისა,

Verse: c 
       შესამოსელი შეჰმოსეს   დრაჰკნისა ბევრ-ათასისა,

Verse: d 
    და   შეარტყეს წელთა სარტყელი,   დაუდებელი ფასისა.


Strophe: S1014/K1014 

Verse: a 
       ყმამან დაყვნა დღენი რამე,   თუცა ყოვნას ვერა სთმობდა,

Verse: b 
       @ფრიდონს თანა ნადირობას^   გავიდის და თამაშობდა,

Verse: c 
       სწორად ჰხოცდა შორს და ახლოს,   თუ რას ხელსა მიაპყრობდა,

Verse: d 
    და   მისი სროლა მშვილდოსანსა   ყველაკასა აწბილობდა.


Strophe: S1015/K1015 

Verse: a 
       ყმა @ფრიდონს ეტყვის: "გესმოდეს   ჩემი აწ მონახსენები:

Verse: b 
       მე შენი გაყრა სიკვდილად   მიჩს და მით თავსა ვევნები,

Verse: c 
       მაგრა არა მცალს დღე-კრულსა,   ცეცხლი მწვავს მოუთმენები,

Verse: d 
    და   გზა გრძელი, საქმე სასწრაფო   მიც, დია დავეყენები.


Strophe: S1016/K1016 

Verse: a 
       მართალ-ა, შენი გამყრელი   თვალი თუ ცრემლსა ღვრიდესა,

Verse: b 
       დღეს წაუვალი ვერა ვარ,   მით ცეცხლი სხვაცა მწვიდესა;

Verse: c 
       დგომა მგზავრისა ცთომაა,   კარგსა იქმს, თავსა სწვრთიდესა;

Verse: d 
    და   სადა გინახავს იგი მზე,   წამომყევ ზღვისა კიდესა".


Strophe: S1017/K1017 

Verse: a 
       @ფრიდონ უთხრა: "დასაშლელი   ჩემგან არა არ გეთხრობის;

Verse: b 
       ვიცი, რომე აღარა გცალს,   შენ ლახვარი სხვა გესობის:

Verse: c 
       წადი, ღმერთი გიწინამძღვრებს,   შენი მტერი დაემხობის,

Verse: d 
    და   მაგრა თქვი, თუ უშენობა   ჩემგან ვითა დაითმობის?


Strophe: S1018/K1018 

Verse: a 
       ამას გკადრებ, არ ეგების   მარტოსაგან წასლვა შენი;

Verse: b 
       თანა ყმათა წამოგატან,   იმსახურენ, იახლენი,

Verse: c 
       აბჯარი და საგებელი,   ერთი ჯორი, ერთი ცხენი.

Verse: d 
    და   არ წაიტან, გაირჯები   ღაწვი-ვარდი, ცრემლთა მდენი".


Strophe: S1019/K1019 

Verse: a 
       მოასხნა ოთხნი მონანი,   მისანდობელნი გულითა,

Verse: b 
       სრული აბჯარი საკაცო   ქაფითა, საბარკულითა,

Verse: c 
       სამოცი ლიტრა წითელი   აწონით, არ-ნაკლულითა,

Verse: d 
    და   ერთი ტაიჭი უებრო,   მით უნაგრითა სრულითა.


Strophe: S1020/K1020 

Verse: a 
       ერთსა ჯორსა წვივ-მაგარსა   საგებელი აუკიდა;

Verse: b 
       წავიდა და @ფრიდონ შეჯდა,   მას თანავე გამოვიდა.

Verse: c 
       აწ გაყრისა მომლოდნესა   ედებოდა ცეცხლი, სწვიდა,

Verse: d 
    და   მოსთქვამს: "თუმცა მზე გვეახლა,   ჩვენ ზამთარი ვერ დაგვზრვიდა".


Strophe: S1021/K1021 

Verse: a 
       ზარი მის ყმისა წასლვისა   გახდა, მიეცნეს წუხილსა.

Verse: b 
       მოატყდეს მოქალაქენი,   ლარსა ვინ ჰყიდდა, თუ ხილსა;

Verse: c 
       ხმა ზახილისა მათისა   ჰგვანდა ჰაერთა ქუხილსა,

Verse: d 
    და   იტყოდეს: "მზესა მოვჰშორდით,   მო, თვალნი მივსცნეთ წუხილსა!"


Strophe: S1022/K1022 

Verse: a 
       ქალაქი გავლეს, მივიდეს   პირსა დიდისა ზღვისასა,

Verse: b 
       მაშინ @ფრიდონის ნახულსა,   ნასაჯდომევსა მზისასა,

Verse: c 
       მუნ დაადენდეს ნაკადსა   სისხლისა ცრემლთა ტბისასა,

Verse: d 
    და   @ფრიდონ უამბობს ამბავსა   მის მნათობისა ტყვისასა:


Strophe: S1023/K1023 

Verse: a 
       "აქა მათ ზანგთა მონათა   მზე მოიყვანეს ნავითა,

Verse: b 
       კბილ-თეთრი, ბაგე-ბადახში,   სახედავითა შავითა;

Verse: c 
       ცხენი გავქუსლე, გავაგე   წაგვრა ხრმლითა და მკლავითა,

Verse: d 
    და   შორს მნახეს, ადრე გამექცეს,   ნავი მფრინვალე ჩნდა ვითა".


Strophe: S1024/K1024 

Verse: a 
       მოეხვივნეს ერთმანერთსა,   გაამრავლნეს ცრემლთა ღვრანი,

Verse: b 
       აკოცეს და გაუახლდეს   მათ ორთავე მათნი წვანი,

Verse: c 
       გაიყარნეს გაუყრელნი   ძმად-ფიცნი და ვითა ძმანი,

Verse: d 
    და   @ფრიდონ დადგა, ყმა წავიდა,   შემხედველთა მკლველი ტანი.




Chapter: 42 
   წასლვა @ავთანდილისგან @ნესტან-დარეჯანის საძებრად და ქარავანთა შეყრა




Strophe: S1025/K1025 

Verse: a 
       ყმა მიმავალი მიუბნობს,   მსგავსი მთვარისა სრულისა.

Verse: b 
       არს @თინათინის გონება   მისად სალხენლად გულისა;

Verse: c 
       იტყვის: "მოგშორდი, სიცრუე,   ვა, საწუთროსა კრულისა!

Verse: d 
    და   შენ გაქვს წამალი ჩემისა   მამრთელებელი წყლულისა".


Strophe: S1026/K1026 

Verse: a 
       რად სიცხე გულსა ნიადაგ   მწვავს გმირთა სამს ალებისა?

Verse: b 
       რად გული კლდისა ტინისა   შემქმნია სამ სალებისა?

Verse: c 
       არ შეუძლია ლახვარსა   დაჩენა სამსა ლებისა,

Verse: d 
    და   ყენ ხარ მიზეზი სოფლისა   ასრე გასამსალებისა".


Strophe: S1027/K1027 

Verse: a 
       @ავთანდილ მარტო ზღვის პირსა   მივა ოთხითა მონითა,

Verse: b 
       წამალსა @ტარიელისსა   ეძებს ყოვლითა ღონითა,

Verse: c 
       დღისით და ღამით მტირალი   იღვრების ცრემლთა ფონითა,

Verse: d 
    და   ჩალად უჩს ყოვლი ქვეყანა   მისვე ჩალისა წონითა.


Strophe: S1028/K1028 

Verse: a 
       სადაცა ნახნის, ეუბნის,   მგზავრნი ზღვის პირსა რებულნი,

Verse: b 
       ჰკითხის მის მზისა ამბავი;    დღენი ვლნა გაასებულნი.

Verse: c 
       ქედსა გარდადგეს, აქლემნი   აუჩნდეს ლარ-კიდებულნი.

Verse: d 
    და   მოქარავნენი ზღვის პირსა   დაყრით დგეს, შეჭირვებულნი.


Strophe: S1029/K1029 

Verse: a 
       მუნ ქარავანი ურიცხვი   მისდგმოდა ზღვისა კიდესა.

Verse: b 
       შეიჭირვებდეს, ჭმუნვიდეს,   ვერა დგეს, ვერცა ვლიდესა.

Verse: c 
       ყმამან სალამი უბრძანა,   ქებასა შეასსმიდესა,

Verse: d 
    და   ჰკითხა, თუ: "ვინ ხართ, ვაჭარნო?" -   მათ საუბარი ჰკიდესა.


Strophe: S1030/K1030 

Verse: a 
       @უსამ იყო ქარავნისა   უხუცესი, კაცი ბრძენი.

Verse: b 
       მოახსენა ხოტბა სრული,   დალოცა და უქნა ზნენი.

Verse: c 
       ჰკადრეს: "ხმელთა სინათლეო^,   შენ ამოხვე ჩვენი მლხენი,

Verse: d 
    და   ჩამოხე და მოგახსენოთ   ამბავი და საქმე ჩვენი".


Strophe: S1031/K1031 

Verse: a 
       გარდახდა. ჰკადრეს: "ჩვენ ვართო   მობაღდადელნი^ ვაჭარნი,

Verse: b 
       მაჰმადის სჯულის მჭირავნი,   აროდეს გვისმან მაჭარნი,

Verse: c 
       ზღვათა მეფისა ქალაქსა   სავაჭროდ გარდმონაჭარნი,

Verse: d 
    და   საქონელ-სრულნი, მდიდარნი,   არ ლარნი გვქონან ნაჭარნი.


Strophe: S1032/K1032 

Verse: a 
       ჩვენ აქა ვპოვეთ ზღვის პირსა   კაცი უსულოდ მდებარე,

Verse: b 
       ვუშველეთ, ენა მოეცა   სიტყვისა გამომგებარე;

Verse: c 
       ვჰკითხეთ, თუ: "ვინ ხარ, ღარიბო,   რასა საქმისა მძებარე?"

Verse: d 
    და   გვითხრა: "თუ შეხვალთ, დაგხოცენ;    კიდე ცოცხალ ვარ მე ბარე?!"


Strophe: S1033/K1033 

Verse: a 
       თქვა: "ქარავანი @ეგვიპტით   გამოვემართეთ ერითა,

Verse: b 
       ზღვასა შევედით ტვირთულნი   ლარითა მრავალ-ფერითა,

Verse: c 
       მუნ მეკობრეთა დაგვხოცნეს   ძელით, სახნისის წვერითა;

Verse: d 
    და   ყველაი წახდა, არ ვიცი,   აქა მოსრულვარ მე რითა!"


Strophe: S1034/K1034 

Verse: a 
       ლომო და მზეო, ესეა   მიზეზი აქა დგომისა,

Verse: b 
       დაბრუნვებითა გვეცემის   ზიანი არ-საზომისა;

Verse: c 
       შევიდეთ, ვა თუ დაგვხოცნენ,   ძალი არა გვაქვს ომისა,

Verse: d 
    და   ვერცა ვდგათ, ვერცა წასრულვართ,   ღონე წაგვსლვია რჩომისა".


Strophe: S1035/K1035 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "ვინცა ჭმუნავს,   ცუდია და ცუდად სცთების!

Verse: b 
       რაცა მოვა საქმე ზენა,   მომავალი არ აგვცთების;

Verse: c 
       მე მივინდობ სისხლთა თქვენთა,   შემოვისხამ, და-ცა-მწვთების,

Verse: d 
    და   ვინცა გებრძვის, ხრმალი ჩემი   მბრძოლთა თქვენთა დააცვთების".


Strophe: S1036/K1036 

Verse: a 
       მოქარავნენი აივსნეს   სიხარულითა დიდითა,

Verse: b 
       თქვეს: "ყმა ვინმეა ჭაბუკი,   არა ჩვენებრვე რიდითა,

Verse: c 
       აქვს თავისაგან იმედი,   ვიყვნეთ გულითა მშვიდითა".

Verse: d 
    და   შევიდეს, ჩასხდეს ხვამალდსა,   გაჰმართეს ზღვისა კიდითა.


Strophe: S1037/K1037 

Verse: a 
       სიამოვნესა დარითა   იარეს, არ სიძნელითა

Verse: b 
       მათი ბადრაგა @ავთანდილ   უძღვის გულითა ქველითა.

Verse: c 
       გამოჩნდა ნავი მეკობრე   დროშითა მეტად გრძელითა,

Verse: d 
    და   მას ნავსა ნავთა სალეწლად   სახნისი ჰგია ძელითა.


Strophe: S1038/K1038 

Verse: a 
       კიოდეს და მოდიოდეს^,   იზახდეს და ბუკსა ჰკრესა;

Verse: b 
       შეუშინდა ქარავანი   მათ ლაშქართა სიდიდესა;

Verse: c 
       ყმამან უთხრა: "ნუ იშიშვით   თქვენ იმათსა სიალფესა,

Verse: d 
    და   ანუ დავჰხოც იმ ყველასა,   ან სიკვდილი ჩემი დღეს-ა.


Strophe: S1039/K1039 

Verse: a 
       უგანგებოდ ვერას მიზმენ,   შე-ცა-მებნენ ხმელთა სპანი;

Verse: b 
       განგებაა, არ დავრჩები,   ლახვარნია ჩემთვის მზანი;

Verse: c 
       ვერ დამხსნიან ვერ ციხენი,   ვერ მოყვასნი, ვერცა ძმანი, -

Verse: d 
    და   ვინცა იცის ესე ასრე,   ჩემებრვეა გულოვანი.


Strophe: S1040/K1040 

Verse: a 
       თქვენ, ვაჭარნი, ჯაბანნი ხართ,   ომისაცა უმეცარნი,

Verse: b 
       შორს ისრითა არ დაგხოცნენ,   ჩაიხშენით თანა კარნი;

Verse: c 
       მარტო მნახეთ, ვით შევება,   ვით ვიხმარნე ლომნი მკლავნი!

Verse: d 
    და   მეკობრისა ნავისანი   სისხლნი ჰნახნეთ მონაღვარნი".


Strophe: S1041/K1041 

Verse: a 
       ჩაიცვა ტანსა აბჯარი   ქცევითა ვეფხებრ მკრჩხალითა.

Verse: b 
       მას ხელთა კეტი რკინისა   ჰქონდა ხელითა ცალითა;

Verse: c 
       ნავისა თავსა გულითა   წადგა შიშ-შეუვალითა,

Verse: d 
    და   ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა,   მტერნი დახოცნა ხრმალითა.


Strophe: S1042/K1042 

Verse: a 
       კიოდეს იგი ლაშქარნი,   ხმა მათი არ გაწყდებოდა,

Verse: b 
       აძგერეს ძელი, რომელსა   ზედა სახნისი ჰგებოდა;

Verse: c 
       ყმა ნავის თავსა უშიშრად   ქვე დგა, არ თურე კრთებოდა,

Verse: d 
    და   კეტი ჰკრა, ძელი მოსტეხა,   სხვით არათ არ მოსტყდებოდა.


Strophe: S1043/K1043 

Verse: a 
       ძელი მოსტყდა და @ავთანდილ   დარჩა ნავ-დაულეწელი;

Verse: b 
       შეშინდეს იგი ლაშქარნი,   გზა ძებნეს გარდსახვეწელი;

Verse: c 
       ვეღარ გარდესწრნეს, დარდუხლტა   მტერთა მი და მო მლეწელი;

Verse: d 
    და   არ დარჩა კაცი ცოცხალი   მუნ მისგან დაუფრეწელი.


Strophe: S1044/K1044 

Verse: a 
       მათ ლაშქართა გულ-უშიშრად   ასრე ჰხოცდა, ვითა თხასა;

Verse: b 
       ზოგი ნავსა შეანარცხის,   ზოგსა ჰყრიდა შიგან ზღვასა;

Verse: c 
       ერთმანერთსა შემოსტყორცის,   რვა ცხრასა და ცხრა ჰკრის რვასა;

Verse: d 
    და   დაკოდილნი^ მკვდართა შუა   იმალვიან, მალვენ ხმასა.


Strophe: S1045/K1045 

Verse: a 
       გაუმარჯვდა ომი მათი,   ვითა სწადდა მისსა გულსა.

Verse: b 
       ზოგთა ჰკადრეს ზენაარი:   "ნუ დაგვხოცო, შენსა სჯულსა!"

Verse: c 
       არ დახოცნა, დაიმონნა,   დაჰრჩომოდა რაცა წყლულსა.

Verse: d 
    და   მართლად იტყვის მოციქული:   "შიში შეიქმს სიყვარულსა".


Strophe: S1046/K1046 

Verse: a 
       კაცო, ძალსა ნუ იქადი,   ნუცა მოჰკვეხ ვითა მთრვალი!

Verse: b 
       არას გარგებს ძლიერება,   თუ არ შეგწევს ღმრთისა ძალი!

Verse: c 
       დიდთა ხეთა მოერევის,   მცირე დასწვავს ნაბერწკალი,

Verse: d 
    და   ღმერთი გფარავს, სწორად გაჰკვეთს,   შეშა ვის ჰკრა, თუნდა ხრმალი.


Strophe: S1047/K1047 

Verse: a 
       მუნ @ავთანდილ საჭურჭლენი   მათეულნი დიდნი ნახნა,

Verse: b 
       ნავი ნავსა შეატყუბა,   ქარავანსა დაუზახნა.

Verse: c 
       @უსამ ნახა მხიარული^, -   გაეხარნეს, არ იახნა,

Verse: d 
    და   ჰკადრეს^ ხოტბა ქებად მისად,   სასახავნი დიდნი სახნა.


Strophe: S1048/K1048 

Verse: a 
       @ავთანდილის მაქებელთა   ათასიმცა ენა ენდა!

Verse: b 
       ვერმცა მათ თქვეს, ნაომრობა   როგორ ტურფად დაუშვენდა;

Verse: c 
       ქარავანმან იზრიალა^,   თქვეს: "უფალო, მადლი შენდა!

Verse: d 
    და   მზემან შუქნი შემოგვადგნა,   ღამე ბნელი გაგვითენდა".


Strophe: S1049/K1049 

Verse: a 
       მოეგებნეს, აკოცებდეს   თავსა, პირსა, ფერხთა, ხელსა;

Verse: b 
       ჰკადრეს ქება უსაზომო   მას ტურფასა საქებელსა:

Verse: c 
       - მისი^ ჭვრეტა გააშმაგებს   კაცსა ბრძენსა, ვითა ხელსა:

Verse: d 
    და   "შენგან დავჰრჩით ჩვენ ყველანი   ფათერაკსა ეზომ ძნელსა".


Strophe: S1050/K1050 

Verse: a 
       ყმამან უთხრა: "მადლი ღმერთსა,   შემოქმედსა, არსთა მხადსა,

Verse: b 
       ვისგან ძალნი ზეციერნი   გააგებენ აქა ქმნადსა,

Verse: c 
       იგი იქმან ყველაკასა,   იდუმალსა, ზოგსა ცხადსა;

Verse: d 
    და   ხამს ყოვლისა დაჯერება,   ბრძენი სჯერა მოწევნადსა.


Strophe: S1051/K1051 

Verse: a 
       ღმერთმან სულსა ეგოდენსა   თქვენ გათნია სისხლი თქვენი.

Verse: b 
       მე, გლახ, რა ვარ? მიწა ცუდი;    თავით ჩემით რამცა ვქმენი?

Verse: c 
       აწ დავხოცენ მტერნი თქვენნი,   გავასრულენ, რაცა ვთქვენი;

Verse: d 
    და   ნავი სრულად საქონლითა   მომიღია, ვითა ძღვენი".


Strophe: S1052/K1052 

Verse: a 
       ამოა, კარგსა მოყმესა   რა ომი გაჰმარჯვებოდეს,

Verse: b 
       ამხანაგთათვის ეჯობნოს,   ვინცა მას თანა-ჰხლებოდეს.

Verse: c 
       მიულოცვიდენ, აქებდენ,   მათ აგრე მყოფთა სწბებოდეს,

Verse: d 
    და   ჰშვენოდეს დაკოდილობა,   ცოტაი რამე ჰვნებოდეს.


Strophe: S1053/K1053 

Verse: a 
       იგი ნავი მეკობრეთა   მას დღე ნახეს, არ ახვალეს,

Verse: b 
       მუნ დებულთა საჭურჭლეთა   ამარიმცა ვით დათვალეს!

Verse: c 
       მათსა ნავსა გარდმოიღეს,   ნავი სრულად გარდმოცალეს;

Verse: d 
    და   დალეწეს და ზოგი დაწვეს,   შეშა დრამად არ გაცვალეს.


Strophe: S1054/K1054 

Verse: a 
       @ავთანდილს @უსამ მოართვა   ვაჭართა შემოთვლილობა:

Verse: b 
       "შენგან ვართ გამაგრებულნი,   ჩვენ ვიცით ჩვენი ცვილობა^;

Verse: c 
       რაცა გვაქვს, იგი შენია,   ამას არ უნდა ცილობა,

Verse: d 
    და   რასაცა მოგვცემ, გვიბოძე,   გვიქმნია აქა ყრილობა".


Strophe: S1055/K1055 

Verse: a 
       ყმამან შესთვალა: "ჰე, ძმანო,   წეღანცა მოგისმენია,

Verse: b 
       ღმერთსა შეესმა, ნაკადი   რაცა თქვენ თვალთა გდენია,

Verse: c 
       მან დაგარჩინნა; მე რა ვარ?   მე, გლახ, რა მომილხენია!

Verse: d 
    და   რა გინდა მომცეთ, რას ვაქმნევ?   მე ვარ და ჩემი ცხენია!


Strophe: S1056/K1056 

Verse: a 
       მე თუცა რამცა^ მინდოდა   საჭურჭლე დასადებელი,

Verse: b 
       ჩემსაცა მქონდა ურიცხვი,   უსახო ლარ-საგებელი;

Verse: c 
       რას ვაქმნევ თქვენსა? რად მინდა?   ოდენ ვარ თქვენი მხლებელი;

Verse: d 
    და   სხვაგან რამე მიც სხვა საქმე   თავისა წასაგებელი.


Strophe: S1057/K1057 

Verse: a 
       აწ რაცა აქა ვიშოვე   საჭურჭლე დაუთვალავი,

Verse: b 
       რაცა ვის გინდა, წაიღეთ,   არვისი ვიყო მლალავი,

Verse: c 
       ერთსა ვიაჯი, მააჯეთ   სააჯო არ-საკრძალავი:

Verse: d 
    და   საქმე რამე მიც თქვენ შიგან   თავისა დასამალავი.


Strophe: S1058/K1058 

Verse: a 
       ჟამამდის ჩემსა ნუ იტყვით   არ თქვენსა პატრონობასა,

Verse: b 
       თქვით ^: "თავადია ჩვენი"-თქო^,   ნუ მიხმობთ ჭაბუკობასა.

Verse: c 
       მე სავაჭროსა ჩავიცვამ,   დავიწყებ ჯუბაჩობასა;

Verse: d 
    და   თქვენ შემინახეთ ნამუსი,   თქვენსა და ჩემსა ძმობასა!"


Strophe: S1059/K1059 

Verse: a 
       ესე საქმე ქარავანსა   გაეხარნეს მეტად დია;

Verse: b 
       მოვიდეს და თაყვანის-სცეს,   ჰკადრეს: "ჩვენი იმედია,

Verse: c 
       რაცა აჯა ჩვენ გვმართებდა,   იგი თქვენვე გიაჯია,

Verse: d 
    და   მას ვჰმსახუროთ, ვისი პირი   მზისა პირად გაგვიცდია".


Strophe: S1060/K1060 

Verse: a 
       მუნით წავიდეს, იარეს,   არ თურე ხანსა ზმიდიან,

Verse: b 
       მიჰხვდეს ტაროსსა ამოსა,   ნიადაგ ამოდ ვლიდიან;

Verse: c 
       შეჰფრფინვიდიან @ავთანდილს,   ქებასა შეასხმიდიან,

Verse: d 
    და   მას მარგალიტსა მას ყმასა,   კბილთავე ფერსა, სძღვნიდიან.




Chapter: 43 
   ამბავი @ავთანდილისა @გულანშაროს მისლვისა




Strophe: S1061/K1061 

Verse: a 
       ზღვა გაიარა @ავთანდილ,   მივა ტანითა მჭევრითა.

Verse: b 
       ნახეს ქალაქი, მოცული^   გარე ბაღისა ტევრითა,

Verse: c 
       გვარად უცხონი ყვავილნი,   ფერითა ბევრის ბევრითა.

Verse: d 
    და   მის ქვეყანისა სიტურფე   რა გაგაგონო ენითა^!


Strophe: S1062/K1062 

Verse: a 
       მათ ბაღთა პირსა დააბეს   ნავი საბლითა სამითა;

Verse: b 
       @ავთანდილ ტანსა ჯუბანი   ჩაიცვნა, დაჯდა სკამითა;

Verse: c 
       მოასხნეს კაცნი მზიდავნი,   დამიზდებულნი დრამითა;

Verse: d 
    და   იგი ყმა ვაჭრობს, თავადობს   და თავსა მალავს ამითა.


Strophe: S1063/K1063 

Verse: a 
       მოვიდა მისი მებაღე,   ბაღსა იახლნეს^ რომელსა,

Verse: b 
       მას ყმასა უჭვრეტს შეფრფინვით   პირსა, ელვათა მკრთომელსა;

Verse: c 
       @ავთანდილ უხმო, ეუბნა   კაცსა არ სიტყვა-მცთომელსა:

Verse: d 
    და   "ვისნი ხართ, ვინ ხართ, რა ჰქვიან   მეფესა აქა მჯდომელსა?


Strophe: S1064/K1064 

Verse: a 
       წვრილად მითხარ ყველაკაი, -   ყმა მას კაცსა ეუბნების, -

Verse: b 
       რა ლარია უფრო ძვირად,   ან იეფად რა იხსნების?"

Verse: c 
       ჰკადრა: "ვხედავ, პირი შენი   მზისა პირად მემეცნების;

Verse: d 
    და   რაცა ვიცი, მართლად გკადრებ,   მრუდი არა არ გემცნების.


Strophe: S1065/K1065 

Verse: a 
       ესეა ზღვათა სამეფო   თვისა ათისა სავლითა,

Verse: b 
       თვით @გულანშარო ქალაქი,   სავსე ტურფითა მრავლითა;

Verse: c 
       აქ მოდის ტურფა ყველაი   ზღვა-ზღვა ნავითა მავლითა;

Verse: d 
    და   @მელიქ-სურხავი ხელმწიფობს,   სრული სვითა და დავლითა.


Strophe: S1066/K1066 

Verse: a 
       აქა მოსლვითა გაყმდების,   კაციცა იყო ბერები:

Verse: b 
       სმა, გახარება, თამაში,   ნიადაგ არნ სიმღერები,

Verse: c 
       ზამთარ და ზაფხულ სწორად   გვაქვს ყვავილი ფერად-ფერები;

Verse: d 
    და   ვინცა გვიცნობენ, გვნატრიან,   იგიცა, ვინ-ა მტერები.


Strophe: S1067/K1067 

Verse: a 
       დიდ-ვაჭარნი სარგებელსა   ამისებრსა ვერ ჰპოვებენ:

Verse: b 
       იყიდიან, გაჰყიდიან,   მოიგებენ, წააგებენ;

Verse: c 
       გლახა თვე ერთ გამდიდრდების,   სავაჭროთა ყოვლგნით ჰკრებენ;

Verse: d 
    და   უქონელნი წელიწდამდის^   საქონელსა დაიდებენ.


Strophe: S1068/K1068 

Verse: a 
       მე ვარ მებაღე @უსენის,   ვაჭართა უხუცესისა;

Verse: b 
       ესეცა გკადრო ამბავი,   საქმე მისისა წესისა:

Verse: c 
       თვით ესე ბაღი მისია,   თქვენი სადგომი დღესისა;

Verse: d 
    და   პირველ მას ჰმართებს ჩვენება   ყოვლისა უტურფესისა.


Strophe: S1069/K1069 

Verse: a 
       რა შემოვლენ დიდ-ვაჭარნი,   მას ნახვენ და ძღვენსა სძღვნიან,

Verse: b 
       უჩვენებენ, რაცა ჰქონდეს,   სხვაგან ლარსა ვერ გახსნიან,

Verse: c 
       უტურფესთა სეფედ დასხმენ,   ფასსა მუნვე დაუთვლიან;

Verse: d 
    და   მათ მაშინვე ააზატებს,   ვითა სწადდეს, დაჰყიდიან.


Strophe: S1070/K1070 

Verse: a 
       თქვენებრთა საბატიოთა^   მათ^ ჰმართებს გამოსვენება;

Verse: b 
       დამყენებელთა უბრძანებს,   ჰმართებდეს ვის დაყენება.

Verse: c 
       აწ იგი აქა არ არის,   რას მარგებს მისი ხსენება!

Verse: d 
    და   გამოგებვა და^ წაყვანა   მას ჰმართებს, თქვენი ქენება.


Strophe: S1071/K1071 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნ შინა არის,   ხათუნი და ცოლი მისი,

Verse: b 
       პურად კარგი მასპინძელი,   მხიარული^, არ თუ მქისი;

Verse: c 
       მას ვაცნობო მოსლვა თქვენი,   წაგიყვანოს ვითა თვისი;

Verse: d 
    და   წინა კაცთა მოგაგებებს,   ქალაქს შეხვალ ნათლივ, დღისი".


Strophe: S1072/K1072 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "წადიო,   აგრე ქმენ, რაცა გწადიან".

Verse: b 
       მებაღე მირბის, ახარებს,   ოფლი^ ქვე მკრდამდის ჩასდიან.

Verse: c 
       ხათუნსა უთხრა ამბავი:   "მე ესე დამიქადიან:

Verse: d 
    და   ყმა მოვა, მისთა მჭვრეტელთა   შუქნი მზედ გაიცადიან.


Strophe: S1073/K1073 

Verse: a 
       ვაჭარი ვინმე პატრონი   არს ქარავნისა დიდისა,

Verse: b 
       საროსა მსგავსი ნაზარდი   და მთვარე დღისა შვიდისა;

Verse: c 
       ჰშვენის ჯუბა და მოხვევა   ძოწეულისა რიდისა.

Verse: d 
    და   მე მიხმო, მკითხა ამბავი   და ნირი ლართა სყიდისა".   


Strophe: S1074/K1074 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნს გაეხარნეს,   გააგება მონა ათი,

Verse: b 
       მოუკაზმნა ქარვანსრანი,   დააყენა ბარგი მათი;

Verse: c 
       შემოვიდა ღაწვი-ვარდი,   ბროლ-ბადახში, მინა-სათი;

Verse: d 
    და   მისთა მჭვრეტთა დაუსახეს   ვეფხსა ტოტი, ლომსა - თათი.


Strophe: S1075/K1075 

Verse: a 
       ზარი გახდა, შემოაკრბეს   ქალაქისა ერნი სრულად,

Verse: b 
       იქით-აქათ იჯრებოდეს^:   "ვუჭვრიტოთო ამას რულად!"

Verse: c 
       ზოგნი ნდომით შეჰფრფინვიდეს,   ზოგნი იყვნეს სულ-წასრულად;

Verse: d 
    და   მათთა ცოლთა მოიძულვნეს,   ქმარნი დარჩეს გაბასრულად.


Strophe: S1076/K1076 

Verse: a 
       @ფატმან, ცოლი @უსენისი,   გაეგება კართა წინა,

Verse: b 
       მხიარულმან უსალამა,   სიხარული დაიჩინა;

Verse: c 
       ერთმანერთი მოიკითხეს,   შევიდეს და დასხდეს შინა;

Verse: d 
    და   @ფატმან ხათუნს მოსლვა მისი,   შე- ვით -ვატყვე, არ ეწყინა.


Strophe: S1077/K1077 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნ თვალად მარჯვე,   არ-ყმაწვილი, მაგრა მზმელი,

Verse: b 
       ნაკვთად კარგი, შავ-გვრემანი^,   პირ-მსუქანი, არ პირ-ხმელი,

Verse: c 
       მუტრიბთა და მომღერალთა   მოყვარული, ღვინის-მსმელი;

Verse: d 
    და   დია ედვა სასალუქო   დასაბურავ-ჩასაცმელი.


Strophe: S1078/K1078 

Verse: a 
       მას ღამესა @ფატმან ხათუნ   უმასპინძლა მეტად კარგა.

Verse: b 
       ყმამან უძღვნა ძღვენი ტურფა,   მიმღებელთა თქვეს, თუ: "ვარგ-ა".

Verse: c 
       @ფატმანს მისი მასპინძლობა   უღირს, ღმერთო, არ დაკარგა;

Verse: d 
    და   სვეს და ჭამეს, დასაწოლად   ყმა გავიდა ღამით გარ, გა.


Strophe: S1079/K1079 

Verse: a 
       დილასა ლარი ყველაი   უჩვენა, გაახსნევინა,

Verse: b 
       ტურფანი სეფედ გარდასხნა,   ფასიცა დაათვლევინა,

Verse: c 
       ვაჭართა უთხრა: "წაიღეთ!"   აჰკიდა, გააწევინა,

Verse: d 
    და   თქვა: " ვითა გინდა, ვაჭრობდით,   ნუ გამამჟღავნებთ, მე ვინა".


Strophe: S1080/K1080 

Verse: a 
       ყმა ვაჭრულად იმოსების,   არ ჩაიცვამს არას მისსა.

Verse: b 
       ზოგჯერ უხმის @ფატმან მისსა,   ზოგჯერ იყვის @ფატმანისსა;

Verse: c 
       ერთგან სხდიან, უბნობდიან   საუბნარსა არა-მქისსა;

Verse: d 
    და   @ფატმანს ჰკლვიდა უმისობა,   @რამინისი ვითა @ვისსა.




Chapter: 44 
   @ფატმანისგან @ავთანდილის გამიჯნურება




Strophe: S1081/K1081 

Verse: a 
       სჯობს სიშორე დიაცისა,   ვისგან ვითა დაითმობის:

Verse: b 
       გილიზღებს და შეგიკვეთებს,   მიგინდობს და მოგენდობის,

Verse: c 
       მართ ანაზდად გიღალატებს,   გაჰკვეთს, რაცა^ დაესობის,

Verse: d 
    და   მით დიაცსა სამალავი   არას თანა არ ეთხრობის.


Strophe: S1082/K1082 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნს @ავთანდილის   გულსა ნდომა შეუვიდა,

Verse: b 
       სიყვარული მეტის-მეტი   მოემატა, ცეცხლებრ სწვიდა.

Verse: c 
       დამალვასა ეცდებოდა,   მაგრა ჭირთა ვერ ჰმალვიდა,

Verse: d 
    და   იტყვის: "რა ვქმნა, რა მერგების?"   - აწვიმებდა, ცრემლთა ჰღვრიდა.


Strophe: S1083/K1083 

Verse: a 
       "მიღმა ვუთხრა, ვა თუ გაწყრეს,   შეხედვაცა დამიძვირდეს!

Verse: b 
       თუ არა ვთქვა, ვეღარ გავსძლებ,   ცეცხლი უფრო გამიხშირდეს.

Verse: c 
       ვთქვა და მოვკვდე, ანუ დავრჩე,   ერთი რამე გამიპირდეს;

Verse: d 
    და   მას მკურნალმან ვერა ჰკურნოს,   თუ არ უთხრას, რაცა სჭირდეს".




Chapter: 45 
   წიგნი @ფატმანისა @ავთანდილს თანა სამიჯნურო




Strophe: S1084/K1084 

Verse: a 
       დაწერა წიგნი საბრალო,   მის ყმისა მისართმეველი,

Verse: b 
       მისისა მიჯნურობისა,   მისთა პატიჟთა მცნეველი,

Verse: c 
       მისთა მსმენელთა გულისა   შემძრველი, შემარყეველი,

Verse: d 
    და   უსტარი შესანახავი,   არ ცუდად დასახეველი:


Strophe: S1085/K1085 

Verse: a 
       "ჰე მზეო, ღმერთსა ვინათგან   მზედ სწადდი დასაბადებლად,

Verse: b 
       მით შეგქმნა მოშორვებულთა   ლხინად, არ ჭირთა მწადებლად,

Verse: c 
       ახლოს შემყრელთა დამწველად,   მათად ცეცხლისა მადებლად,

Verse: d 
    და   მნათობთა შენი შეხედვა   ტკბილად უჩს, დასაქადებლად.


Strophe: S1086/K1086 

Verse: a 
       შენ გტრფიალობენ მჭვრეტელნი,   შენთვის საბრალოდ ბნდებიან,

Verse: b 
       ვარდი ხარ, მიკვირს, ბულბულნი   რად არ შენ ზედა კრფებიან!

Verse: c 
       შენი შვენება ყვავილთა   აჭნობს, ჩემიცა^ ჭნებიან,

Verse: d 
    და   სრულად დამწვარ ვარ, თუ მზისა   შუქნი არ მომესწრებიან.


Strophe: S1087/K1087 

Verse: a 
       ღმერთი მყავს მოწმად, ვიშიშვი   თქვენსა ამისსა თხრობასა,

Verse: b 
       მაგრა რა ვირგო დღე-კრულმან,   სრულად გავჰყრივარ თმობასა,

Verse: c 
       გული ვერ გასძლებს ნიადაგ   შავთა წამწამთა სობასა,

Verse: d 
    და   თუ რას მეწევი, მეწიე,   თვარა მივჰხდები ცნობასა!


Strophe: S1088/K1088 

Verse: a 
       მე ვირე ამა წიგნისა   პასუხი მომივიდოდეს,

Verse: b 
       ვსცნობდე, გინდოდე საკლავად,   ან ჩემი რა გაგვიდოდეს,

Verse: c 
       მუნამდის გავსძლო სულთა დგმა,   გული რაზომცა მტკიოდეს,

Verse: d 
    და   სიცოცხლე, ანუ სიკვდილი   გარდმიწყდეს, ნეტარძი, ოდეს!"


Strophe: S1089/K1089 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნ დაწერა და   გაუგზავნა წიგნი მისი.

Verse: b 
       ყმამან ასრე წაიკითხა,   და ვინმეა, ანუ თვისი;

Verse: c 
       თქვა: "არ იცის გული ჩემი,   ვინ მაშიკობს, ვისსა ვისი,

Verse: d 
    და   რომე მიმიჩს სამიჯნურო^,   რათ ვამსგავსო მე მას ისი!"


Strophe: S1090/K1090 

Verse: a 
       თქვა: "ყვავი ვარდსა რას აქმნევს,   ანუ რა მისი ფერია!

Verse: b 
       მაგრა მას ზედა ბულბულსა   ჯერთ ტკბილად არ უმღერია.

Verse: c 
       უმსგავსო საქმე ყოველი^   მოკლეა^, მით ოხერია.

Verse: d 
    და   რა უთქვამს, რა მოუჩმახავს,   რა წიგნი მოუწერია!"


Strophe: S1091/K1091 

Verse: a 
       ესეგვარი საზრახავი   დაუზრახა გულსა შინა;

Verse: b 
       მერმე იტყვის: "ჩემგან კიდე   ჩემი შემწე არავინ-ა;

Verse: c 
       რასათვისცა გამოჭრილ ვარ,   მისი ძებნა რათგან მინა,

Verse: d 
    და   რათაცა ვით ვჰპოვებ, მას ვიქმ,   გულმან სხვა-მცა რა ისმინა!


Strophe: S1092/K1092 

Verse: a 
       ისი დიაცი აქა ზის,   კაცთა მნახავი მრავალთა,

Verse: b 
       მოსადგურე და მოყვარე   მგზავრთა, ყოველგნით მავალთა;

Verse: c 
       მივჰყვე, მიამბობს ყველასა,   გამავალ-შემომავალთა^,

Verse: d 
    და   ნუთუ რა მარგოს, მე მისი   გარდახდა ჩემგან ვცნა ვალთა".


Strophe: S1093/K1093 

Verse: a 
       თქვა: "დიაცსა ვინცა უყვარს,   გაექსვის და მისცემს გულსა,

Verse: b 
       აუგი და მოყივნება   არად შესწონს ყოლა კრულსა;

Verse: c 
       რაცა იცის, გაუცხადებს,   ხვაშიადსა უთხრობს სრულსა,

Verse: d 
    და   მიჯობს, მივჰყვე, განაღ რასმე   ვსცნობ საქმესა დამალულსა".


Strophe: S1094/K1094 

Verse: a 
       კვლა იტყვის: "ვერვინ ვერას იქმს,   თუ ეტლი არ მოსთმინდების;

Verse: b 
       მით რაცა მინდა, არა მაქვს,   მაქვს რაცა, არ მომინდების;

Verse: c 
       ბინდის გვარია სოფელი,   ესე თურ ამად ბინდდების,

Verse: d 
    და   კოკასა შიგან რაცა დგას,   იგივე წამოდინდების!"




Chapter: 46 
   წიგნი @ავთანდილისა @ფატმანს თანა




Strophe: S1095/K1095 

Verse: a 
       მიუწერა: "წავიკითხე   შენი წიგნი, ჩემი ქება.

Verse: b 
       შენ მომასწარ, თვარა შენგან   მე უფრო მჭირს ცეცხლთა დება.

Verse: c 
       შენცა გინდა, მეცა მინდა   გაუწყვედლად შენი ხლება,

Verse: d 
    და   შეყრა არის პირიანი,   ორთავეა რათგან ნება".


Strophe: S1096/K1096 

Verse: a 
       @ფატმანისსა ვერ გიამბობ,   მოემატა რა სიამე!

Verse: b 
       მიუწერა: "კმარის, რაცა   უშენომან ცრემლი ვლამე,

Verse: c 
       აწ ვიქმნები თავის წინა,   აქა მპოვე მარტო სამე,

Verse: d 
    და   მომისწრაფე შეყრა შენი,   რა შეღამდეს, მოდი ღამე".


Strophe: S1097/K1097 

Verse: a 
       მას ღამითვე საწვეველი   რა მიართვეს წიგნი ყმასა,

Verse: b 
       შეღამდა და წა-ცა-ვიდა,   სხვა ემთხვია მონა გზასა:

Verse: c 
       "ამას ღამე ნუ მოხვალო,   ვერა მპოვებ შენთვის მზასა".

Verse: d 
    და   მას ეწყინა, არ დაბრუნდა,   თქვა, თუ: "ჰგავსო ეგე რასა?"


Strophe: S1098/K1098 

Verse: a 
       წვეული აღარ დაბრუნდა   კვლა ზევე უკუწვევითა.

Verse: b 
       @ფატმან ზის წყენით, შევიდა   @ავთანდილ მარტო ხე ვითა,

Verse: c 
       დიაცსა წყენა შეატყო^,   ნახა შესლვითა, შე-, ვითა,

Verse: d 
    და   ვერ დაიჩინა შიშითა   და მისითავე თნევითა.


Strophe: S1099/K1099 

Verse: a 
       ერთგან დასხდეს და დაიწყეს   კოცნა, ლაღობა წყლიანი;

Verse: b 
       შემოდგა კარსა ყმა ვინმე   კეკლუცი, ტან-ნაკვთიანი,

Verse: c 
       შემოვლო ახლოს, შემოჰყვა   მონა ხრმალ-დარაკიანი,

Verse: d 
    და   დაჰკრთა, რა ნახა @ავთანდილ:   ჰგავსო, თუ გზაა კლდიანი.


Strophe: S1100/K1100 

Verse: a 
       @ფატმან რა ნახა, შეშინდა,   ძრწის და მიეცა ძრწოლასა.

Verse: b 
       მან გაკვირვებით უჭვრიტა   მათსა ლაღობა-წოლასა;

Verse: c 
       უთხრა: "არ გიშლი, დიაცო,   ფერთა მი და მო კრთოლასა,

Verse: d 
    და   გამითენდების, განანებ   მაგა მოყმისა ყოლასა!


Strophe: S1101/K1101 

Verse: a 
       გამკიცხე, ბოზო დიაცო,   და დამდევ გასათრეველად,

Verse: b 
       მაგრა სცნობ ხვალე პასუხსა   მაგა საქმისა მზღვეველად:

Verse: c 
       ვარ შენთა შვილთა შენითა   კბილითა დამაჭმეველად,

Verse: d 
    და   დავშალო, წვერთა ფუ მიყავ,   ხელიღა ვრბოდე მე ველად!"


Strophe: S1102/K1102 

Verse: a 
       ესე თქვა და კაცმან წვერთა   მოიზიდნა, გავლნა კარნი;

Verse: b 
       @ფატმან შექმნა თავსა ცემა,   ღაწვნი ესხნეს ნახოკარნი;

Verse: c 
       ცრემლთა მისთა შეეყარნეს,   წყაროსაებრ ისმნეს წკარნი;

Verse: d 
    და   თქვა: "დამქოლეთ, მოდით, ქვითა,   მომადეგით მომაკარნი.


Strophe: S1103/K1103 

Verse: a 
       მოთსქვამს: "მოვკალ, თავი, ქმარი,   ამოვწყვიდენ წვრილნი შვილნი,

Verse: b 
       იავარ-ვყავ საქონელი,   უსახონი თვალნი თლილნი,

Verse: c 
       გავეყარე საყვარელთა,   ვა გამზრდელნი, ვა გაზრდილნი.

Verse: d 
    და   ბოლოდ ვექმენ თავსა ჩემსა,   სიტყვანია ჩემნი წბილნი".


Strophe: S1104/K1104 

Verse: a 
       ამას ყველასა @ავთანდილ   ისმენდა გაცბუნვებული;

Verse: b 
       უბრძანა: "რა გჭირს, რას იტყვი,   რასთვის ხარ აგრე ვებული?

Verse: c 
       რას დაგექადა იგი ყმა,   რა ნახა შენგან კლებული?

Verse: d 
    და   დადუმდი, მითხარ, ვინ იყო,   ანუ რად საქმედ რებული?"


Strophe: S1105/K1105 

Verse: a 
       დიაცმან უთხრა: "ჰე ლომო,   ხელი ვარ ცრემლთა დენითა,

Verse: b 
       ნურას ნუ მკითხავ ამბავსა,   ვერცა რას გითხრობ ენითა;

Verse: c 
       დავხოცენ შვილნი ხელითა,   მით ვარ აღარას ლხენითა.

Verse: d 
    და   თავი მოვიკალ უთმინოდ   სიყვარულითა შენითა.


Strophe: S1106/K1106 

Verse: a 
       ესეგვარი დია მიჰხვდეს   სიტყვა-მცთარსა, ენა-მეტსა,

Verse: b 
       ხვაშიადთა ვერ-მმალავსა,   უჭკუოსა, შმაგსა, რეტსა;

Verse: c 
       ვაგლახითა მეწიენით,   გეტყვი ყოვლსა ჩემსა მჭვრეტსა,

Verse: d 
    და   მკურნალმანცა ვერა ჰკურნოს   თავისისა სისხლთა^ მხვრეტსა.


Strophe: S1107/K1107 

Verse: a 
       ორისაგან ერთი ქმენით,   ამის მეტსა ნურას ჰლამით:

Verse: b 
       მო- ვითა -ჰკლავ იმა კაცსა,   წადი, მოკალ მალვით ღამით,

Verse: c 
       მე და სრულად სახლი ჩემი   დახოცასა დაგვხსენ ამით!

Verse: d 
    და   მოხვალ, გითხრობ ყველაკასა,   მო- ვით-გითხრა ცრემლთა ლამით.


Strophe: S1108/K1108 

Verse: a 
       თვარა ღამითვე ტვირთები   შენი წაიღე ვირითა,

Verse: b 
       დააგდე ჩემი მიდამო,   სრულად მიკრიფე, მი-, რითა.

Verse: c 
       ვეჭვ, რომე ჩემთა ცოდვათა   შენცა აგავსონ ჭირითა,

Verse: d 
    და   თუ დარბაზს მივა იგი^ ყმა,   შვილთა დამაჭმევს პირითა".


Strophe: S1109/K1109 

Verse: a 
       რა ესე ესმა @ავთანდილს   ლაღსა, ბუნება-ზიარსა,

Verse: b 
       ადგა და ლახტი აიღო,   რა ტურფა რამე მხნე არსა!

Verse: c 
       "ამა საქმისა ვერ-ცნობა, -   თქვა, -ჩემი სიძუნწე არსა".

Verse: d 
    და   ნუ ეჭვ სულ-დგმულსა ქვეყანად,   თუ ვითმე მისებრი არსა!


Strophe: S1110/K1110 

Verse: a 
       @ფატმანს უთხრა: "კაცი მომეც   მასწავლელად, წინამძღვარად,

Verse: b 
       გზასა მართლად წამიყვანოს,   თვარა მეშვლად მინდა არად;

Verse: c 
       იმა კაცსა ვერა ვხედავ   მეომარად ჩემად დარად,

Verse: d 
    და   რაცა ვუყო, მოგახსენებ,   მომიცადე, იყავ წყნარად".


Strophe: S1111/K1111 

Verse: a 
       მას მისცა მონა დიაცმან   წინამძღვრად, წა-ცა-მყვანელად,

Verse: b 
       კვლავე შეჰყივლა: "ვინათგან   ცეცხლი ცხელია აწ^ ნელად,

Verse: c 
       თუ მო- ვითა -ჰკლა იგი ყმა   ჩემად გულისა მფხანელად,

Verse: d 
    და   ბეჭედი ჩემი აცვია,   მას გვედრებ მოსატანელად".


Strophe: S1112/K1112 

Verse: a 
       @ავთანდილ გავლო ქალაქი   მით უებროთა ტანითა;

Verse: b 
       ზღვის პირსა სახლნი ნაგებნი   დგეს ქვითა წითელ-მწვანითა,

Verse: c 
       ქვეშეთკე სრითა ტურფითა,   კვლა ზედათ ბანის-ბანითა,

Verse: d 
    და   დიდროვანითა ტურფითა,   მრავლითა თანის-თანითა.


Strophe: S1113/K1113 

Verse: a 
       მუნ მიჰყავს პირ-მზე @ავთანდილ   მას, მისსა წინამძღომელსა;

Verse: b 
       ხმა-მდაბლად ჰკადრებს: "ისია   სრა მისი, ეძებ რომელსა".

Verse: c 
       უჩვენებს, ეტყვის: "ჰხედაო   ბანსა ზე და ქვე მდგომელსა?

Verse: d 
    და   იქი წევს ძილად, იცოდი,   ანუ ქვე ჰპოვებ მჯდომელსა".


Strophe: S1114/K1114 

Verse: a 
       კარსა წინა დარაჯანი   ორნი უწვეს მას, გლახ, ყმასა.

Verse: b 
       ყმა გავიდა, გაეპარა,   დააგდებდეს ვირე ხმასა,

Verse: c 
       თვითო ხელი ყელსა მიჰყო,   მუნვე მისცა სულთა ხდასა,

Verse: d 
    და   თავი თავსა შეუტაკა,   გაურია ტვინი თმასა.


Strophe: S1115/K1115 

Verse: a 
       იგი ყმა საწოლს მარტო წვა   გულითა ჯავრიანითა;

Verse: b 
       ხელ-სისხლიანი @ავთანდილ   შედგა ტანითა ჯანითა;

Verse: c 
       ვერღა აესწრა, იდუმალ   მოკლა, ვერცა თუ ვცანითა,

Verse: d 
    და   ხელი მოჰკიდა, მიწასა   დაასკვნა, დაკლა დანითა.


Strophe: S1116/K1116 

Verse: a 
       მჭვრეტელთა მზე და მებრძოლთა   მხეცი და ვითა ზარია.

Verse: b 
       ბეჭდითურთ თითი მოჰკვეთა,   ქვესკნელს მიწათა გარია,

Verse: c 
       ზღვათაკე სარკმლით^ გასტყორცა,   ზღვისა ქვიშათა დარია,

Verse: d 
    და   მისთვის არცაღა სამარე,   არცა სათხარად ბარია.


Strophe: S1117/K1117 

Verse: a 
       ხმა მათისა დახოცისა   არ გაისმა არსით არა.

Verse: b 
       წამოვიდა ვარდი ტკბილი,   რასამცა ვით გაემწარა!

Verse: c 
       ესე მიკვირს, სისხლი მათი   ასრე ვითა მოიპარა!

Verse: d 
    და   რომე წეღან წამოევლო,   გზა იგივე წაიარა.


Strophe: S1118/K1118 

Verse: a 
       რა @ფატმანისსა შევიდა   ლომი, მზე, მოყმე წყლიანი,

Verse: b 
       უბრძანა: "მოვკალ, მან ყმამან   დღე ვეღარ ნახოს მზიანი,

Verse: c 
       თვით მონა შენი მოწმად მყავს,   ფიცი აფიცე ღმრთიანი,

Verse: d 
    და   აჰა თითი და ბეჭედი,   და დანა მაქვს სისხლიანი.


Strophe: S1119/K1119 

Verse: a 
       აწ მითხარ თუ: რას იტყოდი,   რას გაშმაგდი ისრე რეტად?

Verse: b 
       რას გექადდა ისი კაცი?   მესწრაფების მეტის-მეტად".

Verse: c 
       @ფატმან ფერხთა მოეხვია:   "არა ღირს ვარ^ პირსა ჭვრეტად,

Verse: d 
    და   გამიმრთელდა გული წყლული,   აწყა დავჯე ცეცხლთა შრეტად.


Strophe: S1120/K1120 

Verse: a 
       მე და უსენი შვილითურთ   აწ ახლად დავიბადენით;

Verse: b 
       ლომო, ქებანი შენნიმცა   ჩვენ ვითა ვადიადენით!

Verse: c 
       ვინათგან სისხლთა იმისთა   დაღვრევა დავიქადენით,

Verse: d 
    და   თავითგან გითხრობ ყველასა,   თქვენ სმენად დაემზადენით".




Chapter: 47 
   @ფატმანისგან @ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა




Strophe: S1121/K1121 

Verse: a 
       ამა ქალაქსა წესია:   დღესა მას ნავროზობასა

Verse: b 
       არცა ვინ ვაჭრობს ვაჭარი,   არცა ვინ წავა გზობასა;

Verse: c 
       ყოველნი სწორად დავიწყებთ   კაზმასა, ლამაზობასა,

Verse: d 
    და   დიდსა შეიქმენ^ მეფენი   პურობა-დარბაზობასა.


Strophe: S1122/K1122 

Verse: a 
       ჩვენ დიდ-ვაჭართა ზედა-გვაც   დარბაზს მიღება ძღვენისა,

Verse: b 
       მათ საბოძვრისა ბოძება   ჰმართებს მსგავსისა ჩვენისა;

Verse: c 
       ათ დღემდის ისმის ყოველგნით   ხმა წინწილისა, ებნისა,

Verse: d 
    და   მოედანს მღერა, ბურთობა,   დგრიალი ცხენთა დგენისა.


Strophe: S1123/K1123 

Verse: a 
       ქმარი ჩემი დიდ-ვაჭართა   წაუძღვების, უსენ, წინა,

Verse: b 
       მათთა ცოლთა მე წავასხამ,   მაწვეველი არად მინა;

Verse: c 
       დედოფალსა ძღვენსა ვუძღვნით,   მდიდარი თუ გლახა ვინ-ა,

Verse: d 
    და   დარბაზს ამოდ გავიხარებთ,   მხიარულნი მოვალთ შინა.


Strophe: S1124/K1124 

Verse: a 
       დღე მოვიდა ნავროზობა,   დედოფალსა ძღვენი ვსძღვენით;

Verse: b 
       ჩვენ მივართვით, მათ გვიბოძეს,   ავავსეთ და^ ავივსენით;

Verse: c 
       ჟამიერად მხიარულნი   წამოვედით ნებით ჩვენით,

Verse: d 
    და   კვლა დავსხედით გახარებად,   უნებურნი არ ვიყვენით.


Strophe: S1125/K1125 

Verse: a 
       ბაღსა შიგან თამაშობად   საღამოსა გავე ჟამსა,

Verse: b 
       გავიტანე ხათუნები, -   მათი ჭმევა ჩემგან ხამსა;

Verse: c 
       მომყვებოდეს მომღერალნი,   იტყოდიან ტკბილსა ხმასა,

Verse: d 
    და   ვიმღერდი და ვყმაწვილობდი,   ვიცვალებდი რიდე-თმასა.


Strophe: S1126/K1126 

Verse: a 
       იქ ბაღსა შიგან ტურფანი   სახლნი, ნატიფად გებულნი,

Verse: b 
       მაღალნი, ყოვლგნით მხედველნი,   ზღვას ზედა წაკიდებულნი,

Verse: c 
       მუნ შევიტანენ ხათუნნი,   იგი ჩემ თანა ხლებულნი,

Verse: d 
    და   კვლა დავიდევით ნადიმი,   დავსხედით ამოდ შვებულნი.


Strophe: S1127/K1127 

Verse: a 
       ვაჭრის ცოლთა მხიარულმან   ვუმასპინძლე ამოდ, დურად;    

Verse: b 
       სმასა ზედა უმიზეზოდ   გავხე რამე^ უგემურად,

Verse: c 
       რა შემატყვეს, გაიყარა,   სხდომილ იყო რაცა პურად,

Verse: d 
    და   მარტო დავრჩი, სევდა რამე   შემომექცა გულსა მურად.


Strophe: S1128/K1128 

Verse: a 
       უკმოვახვენ სარკმელნი და   შევაქციე პირი გზასა,

Verse: b 
       ვიხედვიდი, ვიქარვებდი   კაეშნისა ჩემგან ზრდასა,

Verse: c 
       შორს ამიჩნდა ცოტა რამე,   მოცურვიდა შიგან ზღვასა,

Verse: d 
    და   მფრინველად ვთქვი, ანუ მხეცად,   სხვას ვამსგავსე მე-მცა რასა!


Strophe: S1129/K1129 

Verse: a 
       მაშორვიდა, ვერად ვიცან;    მომეახლა, იყო ნავი;

Verse: b 
       ორთა კაცთა, ტანად შავთა,   თვით პირიცა ედგა შავი;

Verse: c 
       იქით-აქათ მოსდგომოდეს,   ახლოს^ უჩნდა ოდენ თავი,

Verse: d 
    და   გამოიღეს, გამიკვირდა   იგი უცხო სანახავი.


Strophe: S1130/K1130 

Verse: a 
       გამოზიდნეს იგი ნავი,   გამოიღეს ბაღსა წინა,

Verse: b 
       მიიხედნეს, მოიხედნეს,   ვინ გვიჭვრეტსო, სადა, ვინა,

Verse: c 
       ვერა ნახეს სულიერი,   ვერცა რამან შეაშინა;

Verse: d 
    და   მე იდუმალ ვიხედვიდი,   სულ-ღებული ვიყავ შინა.


Strophe: S1131/K1131 

Verse: a 
       მით ნავიდაღმა მათ რომე   გარდმოსვეს კიდობანითა,

Verse: b 
       აჰხადეს, ქალი გარდმოხდა   უცხოთა რათმე ტანითა,

Verse: c 
       თავსა რიდითა შავითა,   ქვეშეთ მოსილი მწვანითა,

Verse: d 
    და   მზესა სიტურფედ ეყოფის,   იყოს მისითა გვანითა.


Strophe: S1132/K1132 

Verse: a 
       რა მობრუნდა ქალი ჩემკე,   შემოადგეს სხივნი კლდესა,

Verse: b 
       ღაწვთა მისთა ელვარება   ელვარებდა ხმელთა, ზესა;

Verse: c 
       დავიწუხენ თვალნი, ყოლა   ვერ შევადგენ, ვითა მზესა,

Verse: d 
    და   უკმოვიხაშ კარი, ჩემგან   მათი ჭვრეტა ვერა ცნესა.


Strophe: S1133/K1133 

Verse: a 
       მოვიხმენ ოთხნი მონანი,   ჩემსა წინაშე მდგომელნი,

Verse: b 
       ვუჩვენე: "ჰხედავთ, ინდოთა   ტყვედ ჰყვანან შუქნი რომელნი?

Verse: c 
       ჩაეპარენით, ჩაედით   წყნარად, ნუ ჩქარად მხლტომელნი,

Verse: d 
    და   მოგყიდონ, ფასი მიეცით,   რისაცა^ იყვნენ მნდომელნი.


Strophe: S1134/K1134 

Verse: a 
       თუ არ მოგცენ, ნუღა მისცემთ,   წაჰგვარეთ და დახოცენით,

Verse: b 
       მოიყვანეთ ისი მთვარე,   ქმენით კარგად, ეცადენით!"

Verse: c 
       ჩემნი ყმანი ზედადაღმა   ჩაეპარნეს, ვითა ფრენით,

Verse: d 
    და   დაევაჭრნეს, არ მოჰყიდეს,   შავნი ვნახენ მეტად წყენით.


Strophe: S1135/K1135 

Verse: a 
       მე სარკმელთა გარდავადეგ.   რა შევიგენ, არ მოჰყიდეს,

Verse: b 
       მევუზახენ: "დახოცენით!"   დაიპყრნეს და თავსა სჭრიდეს;

Verse: c 
       იგი ზღვასა შეასრივნეს,   შემოადგეს ქალსა, სცვიდეს;

Verse: d 
    და   ჩავეგებე, გამოვჰგვარე,   ზღვის პირს ხანსა არ დაზმიდეს.

Strophe: 1136 

Verse: e 
       რა გიამბო ქება მისი,   რა სიტურფე, რა ნაზობა!

Verse: f 
       ვფიცავ, რომე იგი მზეა,   არა ჰმართებს მზესა მზობა!

Verse: g 
       ვინ გაიცდის შუქთა მისთა,   ვინ-მცა ვით ქმნა ნახაზობა!

Verse: h 
       მე თუ დამწვავს, აჰა მზად ვარ,   აღარ უნდა ამას მზობა!"

Strophe: 1137 

Verse: i 
       ესე სიტყვა დაასრულა,   @ფატმან იკრნა პირსა ხელნი;

Verse: j 
       @ავთანდილსცა აეტირნეს,   გარდმოყარნა ცრემლნი ცხელნი;

Verse: k 
       ერთმანერთი დაავიწყდა,   მისთვის გახდეს ვითა ხელნი,

Verse: l 
       ღვარმან, ზედათ მოდენილმან,   გააწყალნა ფიფქნი თხელნი.

Strophe: 1138 

Verse: m 
       მოიტირეს.ყმამან უთხრა:   "ნუღარ გასწყვედ, გაასრულე".

Verse: n 
       @ფატმან იტყვის: "მივეგებე,   გული მისთვის ვაერთგულე,

Verse: o 
       გარდვუკოცნე ყოვლი ასო,   თავი ამად მოვაძულე,

Verse: p 
       ზედა დავსვი ტახტსა ჩემსა,   შევეკვეთე, გავესულე.

Strophe: 1139 

Verse: q 
       ვჰკადრე: "მითხარ, ვინ ხარ, მზეო,   ანუ შვილი ვისთა ტომთა?

Verse: r 
       იმა ზანგთა სით მოჰყვანდი   შენ, პატრონი ცისა ხომთა?"

Verse: s 
       მან პასუხი არა მითხრა   მე სიტყვათა ესეზომთა,

Verse: t 
       ას-ნაკეცი წყარო ვნახე   ცრემლთა, მისგან მონაწთომთა.

Strophe: 1140 

Verse: u 
       რა მივაჭირვე კითხვითა,   მეტითა საუბარითა^,

Verse: v 
       გულ-ამოხვინჩვით ატირდა   მით რათმე ხმითა წყნარითა;

Verse: w 
       ბროლ-ლალსა ღვარი ნარგისთა   მოსდის გიშრისა ღარითა;

Verse: x 
       მისი მწვრეტელი დავიწვი,   გავხე გულითა მკვდარითა.

Strophe: 1141 

Verse: y 
       მითხრა: "შენ ჩემთვის, დედაო,   ხარ უმჯობესი დედისა,

Verse: z 
       რას აქმნევ ჩემსა ამბავსა,   ზღაპარი არის ყბედისა!

Verse: aa 
    ღარიბი ვინმე, შემსწრობი   ვარ უბედოსა ბედისა;

Verse: ab 
    თუ რაცა მკითხო, ძალი-მცა   გიგმია არსთა მხედისა!"   


Strophe: S1142/K1142 

Verse: a 
       ვთქვი: "უჟამოდ არ წესია   მოყვანა და მზისა ხმობა;

Verse: b 
       მომყვანელი გაშმაგდების   და წაუვა ერთობ ცნობა;

Verse: c 
       ხმობა უნდა ჟამიერად,   სააჯოსა ყოვლსა თხრობა.

Verse: d 
    და   რად არ ვიცი ამა მზისა   საუბრისა უჟამობა?"


Strophe: S1143/K1143 

Verse: a 
       ავიყვანე იგი პირ-მზე   ნაქები და ვერ ვთქვი უქი;

Verse: b 
       სურვილმან და მზემან მისმან,   ძლივ დავმალე მისი შუქი,

Verse: c 
       ჩამოვჰბურე მრავალ-კეცი   სტავრა მძიმე, არ-სუბუქი;

Verse: d 
    და   ცრემლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს,   წამწამთაგან მოქრის ბუქი.


Strophe: S1144/K1144 

Verse: a 
       მოვიყვანე შინა ჩემსა   იგი პირ-მზე ტანით ალვით,

Verse: b 
       მოვუკაზმე სახლი ერთი,   შიგან დავსვი მეტად მალვით;

Verse: c 
       არვის ვუთხარ სულიერსა,   შევინახე ფარვით, კრძალვით,

Verse: d 
    და   ერთი ზანგი ვამსახურე;    მე შევიდი, ვნახი ხალვით.


Strophe: S1145/K1145 

Verse: a 
       ვით გიამბო საკვირველი   მე, გლახ, მისი ყოფა-ქცევა,

Verse: b 
       დღე და ღამე გაუწყვედლად   ტირილი და ცრემლთა ფრქვევა!

Verse: c 
       შევეხვეწი: "დადუმდიო",   წამ ერთ ჰქონდის ჩემი თნევა.

Verse: d 
    და   აწ უმისოდ ვით ცოცხალ ვარ,   ჰაი ჩემთვის, ვაგლახ მე, ვა!


Strophe: S1146/K1146 

Verse: a 
       შინა შევიდი, მას წინა   ედგის ცრემლისა გუბები,

Verse: b 
       შიგან სისხლისა მორევსა   ეყრდნის გიშრისა შუბები,

Verse: c 
       მელნისა ტბათათ ^იღვრების   სავსე სათისა რუბები,

Verse: d 
    და   შუა ძოწსა და აყიყსა^   ჭვირს მარგალიტი ტყუბები.


Strophe: S1147/K1147 

Verse: a 
       ჟამი ვერ ვპოვე კითხვისა   ნიადაგ ცრემლთა ღვრისაგან,

Verse: b 
       თუ-მცა მეკითხა: "ვინა ხარ^,   ეგრე გასრული რისაგან?"

Verse: c 
       მჩქეფრად სისხლისა ნაკადი   მოსდის ალვისა ხისაგან,

Verse: d 
    და   მას ხორციელი ვით^ გასძლებს   სხვა, კიდეგანი ქვისაგან!


Strophe: S1148/K1148 

Verse: a 
       არად უნდის საბურავი,   არცა წოლა საგებლითა,

Verse: b 
       მიწყივ იყვის რიდითა და   მით ერთითა ყაბაჩითა,

Verse: c 
       მკლავი მისი სასთაულად   მიიდვის და მიწვის მითა,

Verse: d 
    და   ძლივ ვაჭამი ცოტა რამე   ათასითა შეხვეწითა^.


Strophe: S1149/K1149 

Verse: a 
       სხვა გიამბო საკვირველი   რიდისა და ყაბაჩისა;

Verse: b 
       ვარ მნახავი ყოვლისავე   უცხოსა და ძვირფასისა,

Verse: c 
       მაგრა მისი არა ვიცი,   ქმნილი იყო რაგვარ რისა:

Verse: d 
    და   სილბო ჰქონდა ნაქსოვისა   და სიმტკიცე - ნაჭედისა.


Strophe: S1150/K1150 

Verse: a 
       მან ტურფამან სახლსა ჩემსა   ეგრე დაყო ხანი დიდი.

Verse: b 
       ვერ გავანდევ ქმარსა ჩემსა,   შესმენისა მქონდა რიდი;

Verse: c 
       ვთქვი: " თუ ვუთხრობ, ვიცი, დარბაზს   გაამჟღავნებს ისი ფლიდი".

Verse: d 
    და   ესე მეყო საგონებლად,   კვლა შევიდი, კვლა გავიდი.


Strophe: S1151/K1151 

Verse: a 
       ვთქვი: "თუ არ ვუთხრა, რა ვუყო   ჩემგან რა მოეგვარების?

Verse: b 
       არცა რა ვიცი, რა უნდა,   რა ვისგან მოეხმარების;

Verse: c 
       ქმარი რა მიგრძნობს, მო-ცა-მკლავს,   ვეღარა მომეფარების;

Verse: d 
    და   ვითა დავმალო ნათელი,   ვინ მზესა დაედარების?!


Strophe: S1152/K1152 

Verse: a 
       მე, გლახ, მარტომან რა ვუყო,   მიმატებს ცეცხლთა დებასა!

Verse: b 
       მო და გავანდო, ნუ შევალ   @უსენის შეცოდებასა;

Verse: c 
       არ გამამჟღავნოს^, ვაფიცო,   თუ მომცემს იმედებასა,

Verse: d 
    და   სულსა ვერ წასწყმედს, ვერა იქმს   ფიცისა გაცუდებასა.


Strophe: S1153/K1153 

Verse: a 
       მივე მარტო, ქმარსა ჩემსა   ველაღობე, ველაციცე,

Verse: b 
       მერმე ვუთხარ: "გითხრობ რასმე,   მაგრა პირველ შემომფიცე,

Verse: c 
       არვის უთხრა სულიერსა,   საფიცარი მომეც მტკიცე".

Verse: d 
    და   ფიცი ფიცა საშინელი:   "თავიცაო კლდესა ვიცე!


Strophe: S1154/K1154 

Verse: a 
       რაცა მითხრა, სიკვდილამდის   არვის ვუთხრა სულიერსა,

Verse: b 
       არა ბერსა, არა ყმასა,   მოყვარესა, არცა მტერსა".

Verse: c 
       მერმე ვუთხარ ყველაკაი   @უსენს, კაცსა ლმობიერსა:

Verse: d 
    და   "მოდი, მომყევ აქა სადმე^,   მე, გიჩვენებ მზისა ფერსა".


Strophe: S1155/K1155 

Verse: a 
       ადგა, ამყვა და წავედით,   შევლენით კარნი სრისანი.

Verse: b 
       @უსენ გაჰკვირდა, გა-ცა-კრთა,   რა შუქნი ნახნა მზისანი;

Verse: c 
       თქვა: "რა მიჩვენე, რა ვნახე,   რანია, ნეტარ, რისანი?!

Verse: d 
    და   თუ ხორციელი არის-მცა,   თვალნიმცა მრისხვენ ღმრთისანი!"


Strophe: S1156/K1156 

Verse: a 
       ვთქვი, თუ: "არცა რა მე ვიცი   ამისი ხორციელობა,

Verse: b 
       რაცა არ გითხარ, მის მეტი   არა მაქვს^ მეცნიერობა;

Verse: c 
       მე და შენ ვჰკითხოთ, ვინ არის,   ვისგან სჭირს ისი ხელობა,

Verse: d 
    და   ნუთუ რა გვითხრას, ვეაჯნეთ,   ქმნას დიდი ლმობიერობა".


Strophe: S1157/K1157 

Verse: a 
       მივედით, გვქონდა ორთავე   კრძალვა მისისა კრძალისა;

Verse: b 
       ვჰკადრეთ, თუ: "მზეო, სახმილი   გვედების შენგან ალისა,

Verse: c 
       გვითხარ, რა არის წამალი   მთვარისა შუქ-ნამკრთალისა?

Verse: d 
    და   რას შეუქმნიხარ ზაფრანად   შენ, ფერად მსგავსი ლალისა?"


Strophe: S1158/K1158 

Verse: a 
       რაცა ვჰკითსეთ, არა ვიცი,   ესმა, ანუ არ ისმენდა:

Verse: b 
       ვარდი ერთგან შეეწება,   მარგალიტსა არ აჩენდა;

Verse: c 
       გველნი მოშლით მოეკეცნეს,   ბაღი შეღმა შე-რე-შენდა,

Verse: d 
    და   მზე ვეშაპსა დაებნელა,   ზედა რადმცა გაგვითენდა!


Strophe: S1159/K1159 

Verse: a 
       ვერა დავჰყარეთ პასუხი   ჩვენ საუბრითა ჩვენითა:

Verse: b 
       ვეფხი-ავაზა პირ-ქუშად   ზის, წყრომა ვერ ვუგრძენითა.

Verse: c 
       კვლაცა ვაწყინეთ, ატირდა   მჩქეფრად ცრემლისა დენითა,

Verse: d 
    და   "არა ვიციო, მიმიშვით!"-   ეს ოდენ გვითხრა ენითა.


Strophe: S1160/K1160 

Verse: a 
       დავსხედით და მას თანავე   ვიტირეთ და ცრემლი ვლამეთ,

Verse: b 
       რაცა გვეთქვა, შევინანეთ,   სხვამცა რაღა შევიწამეთ!

Verse: c 
       ძლივ ვიაჯეთ დადუმება,   დავადუმეთ, დავაამეთ,

Verse: d 
    და   ჩვენ მივართვით ხილი რამე,   მაგრა ვერა ვერ ვაჭამეთ.


Strophe: S1161/K1161 

Verse: a 
       @უსენ იტყვის: "ბევრ-ათასნი   ჭირნი ამან ამიხოცნეს;

Verse: b 
       ესე ღაწვნი მზისად ხმანან,   კაცთაგანმცა ვით იკოცნეს!

Verse: c 
       უმართლეა, ვერ-მჭვრეტელმან   თუ პატიჟნი იასოცნეს,

Verse: d 
    და   მე თუ შვილნი მირჩევნიან,   ღმერთმან იგი დამიხოცნეს!"


Strophe: S1162/K1162 

Verse: a 
       მას ვუჭვრიტეთ დიდი ხანი,   წამოვედით სულთქვმით, ახით;

Verse: b 
       შეყრა გვიჩნდის სიხარულად,   გაყრა დიდად ვივაგლახით;

Verse: c 
       ვაჭრობისა საქმისაგან   მოვიცალით, იგი ვნახით,

Verse: d 
    და   გული ჩვენი^ გაუშვებლად   დაეტყვევნეს მისით მახით.


Strophe: S1163/K1163 

Verse: a 
       რა გარდახდა ხანი რამე,   გამოვიდეს ღამე-დღენი,

Verse: b 
       @უსენ მითხრა: "არ მინახავს   ძოღანდითგან მეფე ჩვენი.

Verse: c 
       მივაზირებ, წავალ, ვნახავ,   ვუდარბაზო, ვუძღვნა ძღვენი".

Verse: d 
    და   მოვახსენე: "დია, ღმერთო,   ბრძანებაა ეგე თქვენი!"


Strophe: S1164/K1164 

Verse: a 
       @უსენ ტაბაკსა დააწყო   მარგალიტი და თვალები.

Verse: b 
       დავჰვედრე: "დარბაზს დაგხვდების   დარბაზის ერი მთრვალები;

Verse: c 
       ამა ქალისა ამბავსა,   მომკალ, თუ არ ეკრძალები".

Verse: d 
    და   კვლა შემომფიცა: "არ ვიტყვი,   თავსაცა მეცეს ხრმალები!"


Strophe: S1165/K1165 

Verse: a 
       @უსენ მივიდა, ხელმწიფე   დაჰხვდა ნადიმად მჯდომელი-

Verse: b 
       @უსენ არიფი მეფისა,   მეფეა მისი მნდომელი-

Verse: c 
       წინა მიისვა, შეიძღვნა,   ძღვენი მიართვა რომელი.

Verse: d 
    და   აწ ჰნახო მთრვალი ვაჭარი,   ცქაფი, უწრფელი მწთომელი^.


Strophe: S1166/K1166 

Verse: a 
       რა მეფემან @უსენს წინა   სვა მრავალი დოსტაქანი,

Verse: b 
       კვლა შესვეს და კვლა აუვსნეს   სხვა ფარჩნი და სხვა ჭიქანი.

Verse: c 
       დაავიწყდეს იგი ფიცი,   რა მუსაფი, რა მაქანი!

Verse: d 
    და   მართლად თქმულა: "არა ჰმართებს   ყვავსა ვარდი, ვირსა რქანი".


Strophe: S1167/K1167 

Verse: a 
       უთხრა დიდმან ხელმწიფემან   უჭკუოსა @უსენს, მთრვალსა:

Verse: b 
       "დია მიკვირს, საძღვნოდ ჩვენად   სით მოიღებ ამა თვალსა,

Verse: c 
       მარგალიტსა დიდროანსა^,   უმსგაცსოსა ჰპოვებ ლალსა?

Verse: d 
    და   ვერ გარდვიხდი, თავმან ჩემმან,   ძღვენთა შენთა ნაათალსა".


Strophe: S1168/K1168 

Verse: a 
       თაყვანის-სცა @უსენ, ჰკადრა:   "ჰე მაღალო ხელმწიფეო,

Verse: b 
       ზეცით შუქთა მომფენელო,   მარჩენელო არსთა, მზეო!

Verse: c 
       რაცა სხვა მაქვს, ვისი არის   ოქრო, თუნდა საჭურჭლეო?

Verse: d 
    და   დედის მუცლით რა გამომყვა?   მბოძებია თქვენგან მეო.


Strophe: S1169/K1169 

Verse: a 
       ამას გკადრებ, თავმან თქვენმან,   არა გმართებს მადლი ძღვნისა;

Verse: b 
       სხვა რამე მითქს სასძლო თქვენი,   შესართავი თქვენის ძისა;

Verse: c 
       მას უცილოდ დამიმადლებთ,   ოდეს ჰნახოთ მსგავსი მზისა,

Verse: d 
    და   მაშინ მეტად გაამრავლოთ   თქვენ ბრძანება ნეტარძისა".


Strophe: S1170/K1170 

Verse: a 
       რას ვაგრძელებდე! გატეხა   ფიცი, სიმტკიცე სჯულისა,

Verse: b 
       უამბო პოვნა ქალისა,   მჭვრეტთაგან მზედ სახულისა.

Verse: c 
       მეფესა მეტად ეამა,   მიეცა ლხინი გულისა,

Verse: d 
    და   უბრძანა დარბაზს მოყვანა,   სრულ-ქმნა @უსენის თქმულისა.


Strophe: S1171/K1171 

Verse: a 
       მე აქა ჩემსა ამოდ ვჯე,   მუნამდის არ მიკვნესია.

Verse: b 
       შემოდგა კარსა მეფისა   მონათა უხუცესია,

Verse: c 
       თანა ჰყვა მონა სამოცი,   ვით ხელმწიფეთა წესია,

Verse: d 
    და   მოვიდეს; მეტად გავკვირდი,   ვთქვი: "რამე საქმე ზესია".


Strophe: S1172/K1172 

Verse: a 
       მისალამეს, "ფატმან! - მითხრეს -   ბრძანებაა ღმრთისა სწორთა:

Verse: b 
       დღეს რომელი @უსენ შესძღვნა   ქალი, მსგავსი მზეთა ორთა,

Verse: c 
       აწ მოგვგვარე, წავიყვანოთ,   ვლა არ გვინდა გზათა შორთა".

Verse: d 
    და   ესე მესმა, დამტყდეს ცანი,   რისხვა ღმრთისა ეცა გორთა.


Strophe: S1173/K1173 

Verse: a 
       მე გაკვირვებით კვლა ვჰკითხე:   "რა ქალი გინდა, რომელი?"

Verse: b 
       მათ მითხრეს: "უსენ შემოსძღვნა   პირი ელვათა მკრთომელი".

Verse: c 
       არას მარგებდა, დაესკვნა^   დღე ჩემი სულთა მხდომელი,

Verse: d 
    და   ავთრთოლდი, ავდეგ ვეღარა,   ვერცა ქვე ვიყავ მჯდომელი.


Strophe: S1174/K1174 

Verse: a 
       შევე, ვნახე იგი ტურფა   მტირალად და ცრემლ-დასხმულად,

Verse: b 
       ვჰკადრე: "მზეო, ბედმან შავმან   ვით მიმუხთლა, ჰხედავ, რულად!

Verse: c 
       ცა მობრუნდა რისხვით ჩემკე,   იავარ-მყო, ამფხვრა სრულად,

Verse: d 
    და   შემასმინეს, მეფე გითხოვს,   ვარ ამისთვის გულ-მოკლულად".


Strophe: S1175/K1175 

Verse: a 
       მან მითხრა: "დაო, ნუ გიკვირს,   ეგე რაზომცა ძნელია!

Verse: b 
       ბედი უბედო ჩემზედა   მიწყივ ავისა მქმნელია.

Verse: c 
       კარგი რამ^ მჭირდეს, გიკვირდეს,   ავი რა საკვირველია!

Verse: d 
    და   სხვა-და-სხვა ჭირი ჩემ ზედა   არ ახალია, ძველია".


Strophe: S1176/K1176 

Verse: a 
       თვალთათ ^ ვითა მარგალიტი   გარდმოყარა ცრემლი ხშირი,

Verse: b 
       ადგა ასრე გულ-უშიშრად,   ვეფხი იყო, ანუ გმირი,

Verse: c 
       ლხინი ლხინად არად უჩნდა,   მართ აგრევე ჭირად ჭირი.

Verse: d 
    და   მთხოვა, გარე აჯიღითა   მოიბურა ტანი, პირი.


Strophe: S1177/K1177 

Verse: a 
       შევე საჭურჭლეს, რომელსა   ფასი არ დაედებოდა,

Verse: b 
       თვალ-მარგალიტი ავიღე,   რაც ოდენ ამეღებოდა,

Verse: c 
       თვითო და თვითო თვითოსა   ქალაქსა ეფასებოდა,

Verse: d 
    და   მივე, მას წელთა შევარტყი,   შავ-გული ვისთვის კვდებოდა.


Strophe: S1178/K1178 

Verse: a 
       ვარქვი: "ჩემო, განაღ სადმე   გეხმარების ესეგვარი".

Verse: b 
       მათ მონათა ხელთა მივეც   იგი პირი, მზისა დარი.

Verse: c 
       ცნა მეფემან, მოეგება;    ჰკრეს ტაბლაკსა, გახდა ზარი;

Verse: d 
    და   იგი მივა თავ-მოდრეკით   წყნარი, არას მოუბარი^.


Strophe: S1179/K1179 

Verse: a 
       ზედა მოატყდა მჭვრეტელი,   გახდა ზათქი და ზარები,

Verse: b 
       ვერ იჭირვიდეს სარანგნი,   მუნ იყო არ-სიწყნარები;

Verse: c 
       იგი რა ნახა მეფემან,   საროსა მსგავსი ნარები,

Verse: d 
    და   გაკრთომით უთხრა: "ჰე, მზეო,   აქა ვით მოიგვარები?"


Strophe: S1180/K1180 

Verse: a 
       ვით მზემან, მისნი მჭვრეტელნი   შექმნნა თვალისა მფახველად;

Verse: b 
       მეფემან ბრძანა: "გამხადა   ნახული მე უნახველად,

Verse: c 
       ღმრთისაგან კიდე ვინ-მც იყო   კაცი ამისად მსახველად!

Verse: d 
    და   ჰმართებს ამისთა მიჯნურთა,   ხელნი თუ რბოდენ, გლახ^, ველად!"


Strophe: S1181/K1181 

Verse: a 
       გვერდსა დაისვა, ეუბნა   ტკბილითა საუბარითა^:

Verse: b 
       "მითხარო, ვინ ხარ, ვისი ხარ,   მოსრული ვისით ^ გვარითა?"

Verse: c 
       მან არა გასცა პასუხი   პირითა, მზისა დარითა;

Verse: d 
    და   თავ-მოდრეკილი დაღრეჯით   ქვე ზის ცნობითა წყნარითა.


Strophe: S1182/K1182 

Verse: a 
       არ ისმენდა მეფისასა,   რასა გინდა უბრძანებდა,

Verse: b 
       სხვაგან იყო გული მისი,   სხვასა რასმე იგონებდა;

Verse: c 
       ვარდი ერთგან შეეწება,   მარგალიტსა არ აღებდა^,

Verse: d 
    და   მჭვრეტნი მისნი გააკვირვნა,   რასა-მცა ვინ იაზრებდა!


Strophe: S1183/K1183 

Verse: a 
       მეფე ბრძანებს: "რა შევიგნათ,   გული ჩვენი რით ^ იხსნების?

Verse: b 
       ამა ორთა კიდეგანთა^   აზრი არა არ იქმნების:

Verse: c 
       ან ვისიმე მიჯნურია,   საყვარელი ეგონების,

Verse: d 
    და   მისგან კიდე არვისად სცალს,   ვეღარცა ვის ეუბნების.


Strophe: S1184/K1184 

Verse: a 
       ანუ არის ბრძენი ვინმე,   მაღალი და მაღლად მხედი,

Verse: b 
       არცა ლხინი ლხინად უჩანს,   არცა ჭირი ზედას-ზედი;

Verse: c 
       ვით ზღაპარი, ასრე ესმის   უბედობა, თუნდა ბედი,

Verse: d 
    და   სხვაგან არის, სხვაგან ფრინავს,   გონება უც ვითა ტრედი.


Strophe: S1185/K1185 

Verse: a 
       ღმერთმან ქმნას, შინა მოვიდეს   ძე ჩემი გამარჯვებული,

Verse: b 
       მე დავა ხედრო ესე მზე,   და-, მისთვის დამზადებული;

Verse: c 
       მან ათქმევინოს ნუთუ რა,   ჩვენცა ვცნათ გაცხადებული,

Verse: d 
    და   მუნამდის მთვარე შუქ-კრთომით   ჯდეს, მზისა მოშორვებული".


Strophe: S1186/K1186 

Verse: a 
       ხელმწიფისა შვილსა გითხრობ   კარგსა ყმასა, გულოვანსა,

Verse: b 
       უებროსა ზნედ და თვალად,   შვენიერსა პირსა, ტანსა;

Verse: c 
       მაშინ ლაშქარს წასრულ იყო,   მუნ დაჰყოფდა დიდსა ხანსა,

Verse: d 
    და   მამა მისთვის ამზადებდა მას,   მნათობთა დასაგვანსა.


Strophe: S1187/K1187 

Verse: a 
       მოიღეს, ტანსა ჩააცვეს   შესამოსელი ქალისა,

Verse: b 
       მას ზედა შუქი მრავალი   ჩნდა მნათობისა თვალისა,

Verse: c 
       დაადგეს თავსა გვირგვინი   ერთობილისა ლალისა,

Verse: d 
    და   მუნ ვარდსა ფერი აშვენებს   ბროლისა გამჭვირვალისა^.


Strophe: S1188/K1188 

Verse: a 
       მეფემან ბრძანა: "მოკაზმეთ   საწოლი უფლის-წულისა!"

Verse: b 
       დაუდგეს ტახტი ოქროსა,   წითლისა მაღრიბულისა;

Verse: c 
       ადგა თვით დიდი ხელმწიფე,   პატრონი სრისა სრულისა,

Verse: d 
    და   მას ზედა დასვა იგი მზე,   ლხინი მჭვრეტელთა გულისა.


Strophe: S1189/K1189 

Verse: a 
       უბრძანა ცხრათა ხადუმთა   დადგომად^ მცველად კარისად;

Verse: b 
       ხელმწიფე დაჯდა ნადიმად,   მსგავსად მათისა გვარისად;

Verse: c 
       უბოძა @უსენს უზომო   მუქფად მის მზისა დარისად.

Verse: d 
    და   სცემენ ბუკსა და ტაბლაკსა   მოსამატებლად ზარისად.


Strophe: S1190/K1190 

Verse: a 
       გააგრძელეს ნადიმობა,   სმა შეიქმნა მეტად გრძელი,

Verse: b 
       ქალი პირ-მზე ბედსა ეტყვის:   "რა ბედი მიც ჩემი მკლველი!

Verse: c 
       სადაური სად მოსრულ ვარ,   ვის მივჰხვდები ვისთვის ხელი,

Verse: d 
    და   რა ვქმნა, რა ვყო, რა მერგების,   სიცოცხლე მჭირს მეტად ძნელი!"


Strophe: S1191/K1191 

Verse: a 
       კვლაცა იტყვის: "ნუ დავაჭნობ   შვენებასა ვარდთა ფერსა,

Verse: b 
       ვეცადო რას, ნუთუ ღმერთმან   მომარიოს ჩემსა მტერსა!

Verse: c 
       სიკვდილამდის ვის მოუკლავს   თავი კაცსა მეცნიერსა?

Verse: d 
    და   რა მისჭირდეს, მაშინ უნდან   გონებანი გონიერსა!"


Strophe: S1192/K1192 

Verse: a 
       ხადუმნი უხმნა, უბრძანა:   "ისმინეთ"^, მოდით ცნობასა!

Verse: b 
       მოღორებულ ხართ, დამცთარ ხართ   თქვენ ჩემსა პატრონობასა,

Verse: c 
       დამცთარა თქვენი პატრონი^,   ჩემსა თუ ლამის სძლობასა,

Verse: d 
    და   ჩემთვის ბუკსა და ტაბლაკსა   ცუდად, გლახ, იცემს, ნობასა.


Strophe: S1193/K1193 

Verse: a 
       არ ვარგ ვარ თქვენად დედოფლად,   ჩემი გზა კიდეგანია;

Verse: b 
       მაშოროს ღმერთმან მამაცი,   პირად მზე, სარო-ტანია!

Verse: c 
       სხვასა რად მნუკევთ საქმესა?   ჩემნი საქმენი სხვანია!

Verse: d 
    და   თქვენ თანა ჩემი სიცოცხლე   არ ჩემი შესაგვანია.


Strophe: S1194/K1194 

Verse: a 
       უცილოდ თავსა მოვიკლავ,   გულსა დავიცემ დანასა,

Verse: b 
       თქვენ დაგხოცს თქვენი პატრონი,   სოფელს ვერ დაჰყოფთ ხანასა;

Verse: c 
       ესე სჯობს: მოგცე საჭურჭლე,   მძიმე მარტყია ტანასა,

Verse: d 
    და   მე გამაპარეთ, გამიშვით,   თვარა დაიწყებთ ნანასა".


Strophe: S1195/K1195 

Verse: a 
       შემოიხსნა მარგალიტი,   შემოერტყა რაცა თვალი,

Verse: b 
       მოიხადა გვირგვინიცა   გამჭვირვალი^ ერთობ ლალი;

Verse: c 
       მისცა, უთხრა: "გამომიღეთ,   გეაჯები გულ-მხურვალი,

Verse: d 
    და   მე გამიშვით, ღმერთსა თქვენსა   მიავალეთ დიდი^ ვალი".


Strophe: S1196/K1196 

Verse: a 
       მონათა მიჰხვდა სიხარბე   მის საჭურჭლისა ძვირისა,

Verse: b 
       დაჰვიწყდა შიში მეფისა,   ვითა ერთისა გზირისა,

Verse: c 
       გამოპარება დაასკვნეს   მის უებროსა პირისა.

Verse: d 
    და   ნახეთ, თუ ოქრო რასა იქმს,   კვერთხი ეშმაკთა ძირისა!


Strophe: S1197/K1197 

Verse: a 
       რა ოქრო მისთა მოყვასთა   აროდეს მისცემს ლხენასა,

Verse: b 
       დღედ სიკვდილამდის სიხარბე   შეაქმნევს კბილთა ღრჭენასა:

Verse: c 
       შესდის და გასდის, აკლია,   ემდურვის ეტლთა რბენასა,

Verse: d 
    და   კვლა აქა სულსა დააბამს,   დაუშლის აღმაფრენასა.


Strophe: S1198/K1198 

Verse: a 
       რა ხადუმთა აუსრულეს   საქმე მისი საწადელი,

Verse: b 
       ერთმან ტანსა აიხადა,   მისცა მისი ჩასაცმელი,

Verse: c 
       სხვანი კარნი გამოარნეს,   იჯარვოდა დარბაზს მსმელი.

Verse: d 
    და   დარჩა მთვარე გავსებული,   გველისაგან ჩაუნთქმელი^.


Strophe: S1199/K1199 

Verse: a 
       მონანიცა გარდიხვეწნეს,   გაიპარნეს მასვე თანა.

Verse: b 
       ქალმან კარსა დამირეკა,   @ფატმანობა ჩემი ბრძანა.

Verse: c 
       გავე, ვიცან, მოვეხვიე,   გამიკვირდა მეცა განა!

Verse: d 
    და   შინა ყოლა არ შემომყვა:   "რად მაწვეო?", შემანანა.


Strophe: S1200/K1200 

Verse: a 
       მიბრძანა: "თავი ვიყიდე   მოცემულითა შენითა,

Verse: b 
       მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს   მოწყალებითა ზენითა!

Verse: c 
       ვეღარ დამმალავ, გამიშვი,   ფიცხლავ გამგზავნე ცხენითა,

Verse: d 
    და   სადამდის სცნობდეს ხელმწიფე,   კაცთა მომწევდეს რბენითა".


Strophe: S1201/K1201 

Verse: a 
       შევე ფიცხლავ საჯინიბოს,   ავხსენ ცხენი უკეთესი,

Verse: b 
       შევუკაზმე, ზედა შევსვი   მხიარული, არ მოკვნესი;

Verse: c 
       ჰგვანდა, ოდეს ლომსა შეჯდეს   მზე, მნათობთა უკეთესი^.

Verse: d 
    და   წახდა ჩემი ჭირნახული,   ვერ მოვიმკე, რაცა ვსთესი.


Strophe: S1202/K1202 

Verse: a 
       დღე მიიყარა, ხმა გახდა,   მოვიდა მისი მდევარი,

Verse: b 
       მოიცვეს შიგან ქალაქი,   შეიქმნა მოსაწევარი;

Verse: c 
       მე მკითხეს, ვარქვი: "თუ ჰპოვოთ   მუნ სასლსა, სადა მე ვარი,

Verse: d 
    და   მეფეთა ვიყო შემცოდე   და მათთა სისხლთა მზღვევარი!"


Strophe: S1203/K1203 

Verse: a 
       მონახეს, ვერა შეიგნეს,   შეიქცეს დაწბილებულნი,

Verse: b 
       მას აქათ იგლოვს ხელმწიფე   და ყოვლნი მისნი^ ხლებულნი.

Verse: c 
       დაჰხედენ დარბაზის ერთა!   შევლენ ისფრითა ღებულნი:

Verse: d 
    და   "მზე მოგვეშორვა, მას აქათ   ჩვენ ვართ სინათლე-კლებულნი.


Strophe: S1204/K1204 

Verse: a 
       მის მთვარისა სადაობა   კვლა გიამბო, საქმე კვლაცი;

Verse: b 
       აწ უწინა ესე გითხრა,   რას მექადდა ისი კაცი:

Verse: c 
       მე, გლახ, ვიყავ მისი ნეზვი,   იგი იყო ჩემი ვაცი.

Verse: d 
    და   კაცსა დასვრის უგულობა   და დიაცსა ბოზი ნაცი.


Strophe: S1205/K1205 

Verse: a 
       მით არ ჯერ ვარ ქმარსა ჩემსა,   მჭლე არის და თვალად ნასი.

Verse: b 
       ისი კაცი ჭაშნაგირი   დარბაზს იყო მეტად ხასი;

Verse: c 
       ჩვე გვიყვარდა ერთმანერთი,   არ მაცვია თუცა ფლასი,

Verse: d 
    და   ნეტარძი ვინ სისხლი მისი   შემახვრიტა ერთი თასი!


Strophe: S1206/K1206 

Verse: a 
       ესე ამბავი მას თანა   ვთქვი დიაცურად, ხელურად:

Verse: b 
       ჩემსავე მოსლვა მის მზისა   და გაპარება მელურად.

Verse: c 
       გამჟღავნებასა მექადდა   არ მოყვარულად, მტერულად,

Verse: d 
    და   აწ ისრე მკვდარსა ვიგონებ,   იშ, თავი ვისსენ მე რულად!


Strophe: S1207/K1207 

Verse: a 
       დამექადის, რაზომჯერცა   წავიკიდნით თავის წინა.

Verse: b 
       ოდეს მეხმე, არ მეგონა   მე იმისი ყოფა შინა;

Verse: c 
       მოსრულიყო, მოსლვა ეთქვა;    შენცა მოხვე, შემეშინა,

Verse: d 
    და   ამად გკადრე: "ნუ მოხვალო",   მოგაგებე მონა წინა.


Strophe: S1208/K1208 

Verse: a 
       აღარ დაჰბრუნდით, მოხვედით,   შუქნი თქვენ ჩემთვის არენით;

Verse: b 
       შეიყარენით ორნივე,   ჩემზედა დაიჯარენით;

Verse: c 
       ამად შევშინდი, ღონენი   ვეღარა მოვაგვარენით,

Verse: d 
    და   იმას, გლახ, ჩემი სიკვდილი   გულითა სწადდა, არ ენით.


Strophe: S1209/K1209 

Verse: a 
       თუ-მცა ისი არ მოგეკლა,   მისრულიყო დარბაზს ვითა,

Verse: b 
       შემასმენდა ჯავრიანი,   გული ედვა ცეცხლებრ წვითა;

Verse: c 
       მეფე მწყრალი გარდასწმედდა   სახლსა ჩემსა გარდაგვითა,

Verse: d 
    და   შვილთა, ღმერთო, დამაჭმევდა,   დამქოლვიდა მერმე ქვითა!


Strophe: S1210/K1210 

Verse: a 
       მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს! -   მადლსა გკადრებდე მე რასა-

Verse: b 
       რომელმან დამხსენ მშვიდობით   იმა გველისა მზერასა!

Verse: c 
       აწ ამას იქით ვჰნატრიდე   ჩემსა ეტლსა და წერასა,

Verse: d 
    და   აღარ ვიშიშვი სიკვდილსა,   ჰაი^, ჩავიჭერ ქვე რასა!"


Strophe: S1211/K1211 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "ნუ გეშის,   წიგნსაცა აგრე სწერია:

Verse: b 
       მოყვარე მტერი ყოვლისა   მტრისაგანც უფრო მტერია;

Verse: c 
       არ მიენდობის გულითა,   თუ კაცი მეცნიერია.

Verse: d 
    და   ნუღარ იშიშვი იმისგან,   აწ იგი მკვდართა ფერია.


Strophe: S1212/K1212 

Verse: a 
       იგივე მითხარ, მას აქათ,   ქალი გაჰგზავნე შენ ოდეს,

Verse: b 
       რაცაღა გეცნას ამბავი,   ანუ რა მისი გსმენოდეს".

Verse: c 
       კვლა იტყვის @ფატმან ტირილით,   კვლა თვალთათ ^ ცრემლი^ სდენოდეს:

Verse: d 
    და   "წახდესო შუქნი, რომელნი   მზისაებრ ველთა ჰფენოდეს!"




Chapter: 48 
   ამბავი @ნესტან-დარეჯანის ქაჯთაგან შეპყრობისა.



Verse: e 
       @ფატმანისგან მბობა @ავთანდილს თანა


Strophe: S1213/K1213 

Verse: a 
       ვა, საწუთროო, სიცრუვით   თავი სატანას ადარე!

Verse: b 
       შენი ვერავინ ვერა ცნას,   შენი სიმუხთლე სად არე;

Verse: c 
       პირი მზისაებრ საჩინო   სად უჩინო ჰყავ, სად არე?

Verse: d 
    და   მით ვხედავ, ბოლოდ სოფელსა   ოხრად ჩანს ყოვლი სად არე!


Strophe: S1214/K1214 

Verse: a 
       @ფატმან იტყვის: "მომეშორვა   მზე, მნათობი სრულად ხმელთა,

Verse: b 
       სიცოცხლე და სულ-დგმულობა,   მონაგები ჩემთა ხელთა;

Verse: c 
       მას უკანით გაუწყვედლად   დება მჭირდის ცეცხლთა ცხელთა,

Verse: d 
    და   ვერ გავახმი წყარო ცრემლთა,   თვალთათ^ ჩემთა გადმომღვრელთა^.


Strophe: S1215/K1215 

Verse: a 
       სახლი და შვილი მომძულდის^,   ვჯდი უგულოთა გულითა,

Verse: b 
       მას ვიგონებდი მღვიძარე,   რა მიმეძინის ლულითა;

Verse: c 
       @უსენ, გამტეხი ფიცისა,   მიჩს უსჯულოთა სჯულითა,

Verse: d 
    და   ვერ მიმიახლოს საახლოდ   კრულმან პირითა კრულითა.


Strophe: S1216/K1216 

Verse: a 
       დღესა ერთსა, საღამო ჟამს -   ჩასლვა იყო ოდენ მზისა -

Verse: b 
       წავდეგ წინა დარიჯაგთა,   კარი მიჩნდა ხანაგისა;

Verse: c 
       ვიგონებდი, სევდა მკლვიდა   მისისავე გონებისა,

Verse: d 
    და   ვთქვი: "კრულია ზენაარი   ყოვლისა-მცა მამაცისა".


Strophe: S1217/K1217 

Verse: a 
       მოვიდა სითმე ღარიბი   მონა მოყვსითა სამითა,

Verse: b 
       მონა მონურად მოსილი,   სხვანი მგზავრულად ხამითა;

Verse: c 
       სასმელ-საჭმელი მოიღეს,   ქალაქს ნასყიდი დრამითა,

Verse: d 
    და   სმიდეს, ჭამდეს და უბნობდეს,   სხდეს მხიარულნი ამითა.


Strophe: S1218/K1218 

Verse: a 
       მე ვუყურებდი, ვუჭვრეტდი;    თქვეს: "ამოდ გავიხარენით,

Verse: b 
       მაგრა ჩვენ აქა მოყვასნი   უცხონი შევიყარენით,

Verse: c 
       არცა რა ვიცით, ვინ ვინ ვართ,   ანუ სით მოვიარენით,

Verse: d 
    და   ხამს, ერთმანერთსა ამბავი   ჩვენიცა ვუთხრათ ბარ ენით".


Strophe: S1219/K1219 

Verse: a 
       მათ სხვათა მათი ამბავი   თქვეს, ვითა მგზავრთა წესია;

Verse: b 
       მონამან უთსრა: "ჰე, ძმანო,   განგება რამე ზესია:

Verse: c 
       მე მარგალიტსა მოგიმკი,   თქვენ ქვრიმი დაგითესია,

Verse: d 
    და   ჩემი ამბავი ამბავთა   მაგათგან უკეთესია.


Strophe: S1220/K1220 

Verse: a 
       მე ვარო მონა მეფისა   მაღლისა, ქაჯთა მფლობლისა;

Verse: b 
       მათ მიჰხვდა ცემა სენისა,   მათისა დამამხობლისა:

Verse: c 
       მოგვიკვდა შემწე ქვრივისა,   შემწყნარებელი^ ობლისა,

Verse: d 
    და   აწ შვილთა მისთა და მისი   ზრდის, უკეთესი მშობლისა.


Strophe: S1221/K1221 

Verse: a 
       @დულარდუხტ არის დიაცი,   მაგრა კლდე, ვითა ლოდია,

Verse: b 
       ვისცა არ დაჰკოდს, ყმა მისი   ვერავის დაუკოდია;

Verse: c 
       მას უსხენ წვრილნი ძმის-წულნი:   @როსან და ერთი @როდია, -

Verse: d 
    და   აწ იგი @ქაჯეთს ხელმწიფედ   ქვე ზის, მორჭმული ^ სწოდია.


Strophe: S1222/K1222 

Verse: a 
       გვესმა ამბავი, ზღვათ იქით   სიკვდილი დისა მათისა,

Verse: b 
       შეიჭირვებდეს ვაზირნი,   დაშალეს ქმნა ხალვათისა:

Verse: c 
       "ვითა ვჰკადროთო დავსება   პირისა, ხმელთა მნათისა?"

Verse: d 
    და   @როშაქ მონაა, თავადი   მონისა ბევრ ათასისა^.


Strophe: S1223/K1223 

Verse: a 
       @როშაქ ბრძანა: "მო-ცა-ვინ -მკლას,   მე ტირილსა არ დავჰხვდები.

Verse: b 
       მინდორს წავალ, ვიმეკობრებ,   ალაფითა ავივსები,

Verse: c 
       შინა მოვალ შოვებული,   ადრე ზედა მოვესწრები,

Verse: d 
    და   მეფე დისა დატირებად   წავიდოდეს, წა-ცა-ვჰყვები".


Strophe: S1224/K1224 

Verse: a 
       გვითხრა მისთა ხელისათა:   "წავალ, თანა წამომყევით!"

Verse: b 
       წაგვიტანა მონა ასი,   ყველაკაი მისგან რჩევით.

Verse: c 
       დღისით, მზისით ვმეკობრობდით,   ღამეთაცა ვიყვნით თევით;

Verse: d 
    და   დია ვლეწეთ ქარავანი,   ლარი ჩვენკე გარდმოვდევით.


Strophe: S1225/K1225 

Verse: a 
       მინდორ-მინდორ მოვდიოდით   ჩვენ ღამესა დია ბნელსა,

Verse: b 
       დიდნი რამე სინათლენი   გამოგვიჩნდეს შუა ველსა;

Verse: c 
       ვთქვით, თუ: "მზეა, ნუთუ ზეცით   ჩამოჭრილი ზედა ხმელსა!

Verse: d 
    და   დაბნეულნი მივეცენით   გონებასა ჩვენსა მსჯელსა.


Strophe: S1226/K1226 

Verse: a 
       ზოგთა ვთქვით: არის ცისკარი;    ზოგთა ვთქვით: არის მთვარეო;

Verse: b 
       მას დარაზმულთა მივჰმართეთ,   ახლოს-მცა ვნახეთ ბარეო!

Verse: c 
       შორს მოვუარეთ, მივედით,   შემოვადეგით გარეო;

Verse: d 
    და   მით ნათლიდაღმა გამოხდა   ხმა, ჩვენი მოუბარეო^.


Strophe: S1227/K1227 

Verse: a 
       გვითხრა: "ვინ ხართ, ცხენოსანნო?   თქვენ სახელნი თქვენნი თქვენით;

Verse: b 
       @გულანშაროთ მოციქული   @ქაჯეთს მივალ, მერიდენით!"

Verse: c 
       ესე გვესმა, მოვადეგით,   ალყად გარე მოვერტყენით,

Verse: d 
    და   პირ-მზე რამე ცხენოსანი   გავიცადეთ თვალით ჩვენით.


Strophe: S1228/K1228 

Verse: a 
       ვუჭვრიტეთ პირსა მნათობსა,   ელვათა მაელვარებსა;

Verse: b 
       მისი ციმციმი მზისაებრ   ეფინებოდა არებსა;

Verse: c 
       ძვირ-ძვირად გვეუბნებოდა   სიტყვასა^ რასმე წყნარებსა,

Verse: d 
    და   კბილთაგან შუქი შეადგა   ზედა გიშრისა სარებსა.


Strophe: S1229/K1229 

Verse: a 
       კვლა ვეუბენით მას მზესა   ტკბილ-მოუბრითა ენითა.

Verse: b 
       არ მონა იყო, ტყუოდა,   ჩვენ ესე შევიგენითა;

Verse: c 
       @როშაქ შეატყო ქალობა,   გვერდსა წაუდგა ცხენითა,

Verse: d 
    და   აღარ გავუშვით, დაჭირვა   ვჰკადრეთ ხელითა ჩვენითა.


Strophe: S1230/K1230 

Verse: a 
       კვლა ვჰკითხეთ: "გვითხარ მართალი   საქმე შენ მზებრ ნათელისა,

Verse: b 
       ვისი ხარ, ვინ ხარ, სით მოხვალ   მანათობელი^ ბნელისა?"

Verse: c 
       მან არა გვითხრა გაუშვა   წყარო ცრემლისა ცხელისა.

Verse: d 
    და   რა საბრალოა გავსილი   მთვარე, ჩანთქმული გველისა!


Strophe: S1231/K1231 

Verse: a 
       არცა რა ცხადი ამბავი,   არცა რა დასამალავი,

Verse: b 
       არა არ გვითხრა, ვინ იყო,   ან ვისგან ნამუხთალავი;

Verse: c 
       ქუშ-ქუშად გვეუბნებოდა   კუშტი, თავისა მკრძალავი,

Verse: d 
    და   ვითა ასპიტი, მჭვრეტელთა   მისთა თვალითა მლალავი.


Strophe: S1232/K1232 

Verse: a 
       @როშაქ გვიბრძანა: "ნუ ჰკითხავთ,   აწ თურე არ-სათქმელია,

Verse: b 
       ამისი საქმე უცხოა,   საამბობლადცა ძნელია;

Verse: c 
       ბედი მეფისა ჩვენისა   არსთაგან სანატრელია,

Verse: d 
    და   მით რომე ღმერთი მას მისცემს,   რაც უფრო საკვირველია.


Strophe: S1233/K1233 

Verse: a 
       ესე ღმერთსა მისაგვრელად   მისად ჩვენთვის მოუგვრია^,

Verse: b 
       მივუტანოთ არმაღანად,   დაგვიმადლებს მეტად დია.

Verse: c 
       თუ^ დავმალავთ, დავმჟღავნდებით^,   მეფე ჩვენი ამაყია,

Verse: d 
    და   პირველ - მათი შეცოდება,   მერმე დიდი აუგია".


Strophe: S1234/K1234 

Verse: a 
       მივემოწმენით, თათბირნი   არ კიდე გავაკიდენით;

Verse: b 
       დავბრუნდით, @ქაჯეთს მივჰმართეთ,   მას წინა მოვეკიდენით,

Verse: c 
       არცა რა ვჰკადრეთ ხელდახელ,   არცა თუ წავეკიდენით;

Verse: d 
    და   იგი ტირს, ღაწვსა გულ-მდუღრად   ჩაჰრცხის ცრემლისა კი დენით.


Strophe: S1235/K1235 

Verse: a 
       მე @როშაქს ვჰკადრე: "გამიშვი   კვლა ადრე თქვენი მხლებელი;

Verse: b 
       აწ @გულანშაროს ქალაქსა   ვარ საქმის რასმე მდებელი".

Verse: c 
       მან გამომიშვა, აქ სადმე   ლარი მიც წასაღებელი,

Verse: d 
    და   თანა წავიტან^, წა-ცა-ვალ   მე მათი ზედა-მსწრებელი".


Strophe: S1236/K1236 

Verse: a 
       მათ კაცთა დია ეამა   ესე ამბავი მონისა.

Verse: b 
       მე გავიგონე, შე-რე-მშრა   ნაკადი ცრემლთა ფონისა,

Verse: c 
       მენიშნა, ყოვლი ნიშანი   ვიცან ჩემისა ღონისა,

Verse: d 
    და   ცოტაი ლხინი მომეცა,   მსგავსი დრამისა წონისა.


Strophe: S1237/K1237 

Verse: a 
       მოვიყვანე იგი მონა,   ახლოს დავსვი ჩემსა წინა,

Verse: b 
       ვჰკითხე: "მითხარ, რას იტყოდი?   გაგონება მეცა მინა".

Verse: c 
       მან იგივე კვლა მიამბო,   რაცა მუნით მომესმინა,

Verse: d 
    და   მან^ ამბავმან გამაცოცხლა,   სულთ-მობრძავი დამარჩინა.


Strophe: S1238/K1238 

Verse: a 
       მე ორნი შავნი მონანი   მყვანან სავსენი გრძნებითა:

Verse: b 
       უჩინოდ მივლენ, წამოვლენ   მათითა ხელოვნებითა;

Verse: c 
       მოვასხენ, @ქაჯეთს გავგზავნენ,   ვარქვი, თუ: "ნუ დასდგებითა,

Verse: d 
    და   მაცნობეთ მისი ამბავი   თქვენითა მოქმედებითა".


Strophe: S1239/K1239 

Verse: a 
       სამ დღე მოვიდეს, მიამბეს,   ფიცხლავ ებიჯა გზისადა:

Verse: b 
       "მიუგვრიაო მეფისა^,   ზღვას^ იქით წამავლისადა,

Verse: c 
       ვერვის შეუდგმან საჭვრეტლად   თვალნი, მართ ვითა მზისადა,

Verse: d 
    და   ქვე დაუწინდავს საცოლედ   @როსან ცოტასა ყმისადა.


Strophe: S1240/K1240 

Verse: a 
       @როსანს შევჰრთოთო, - დულარდუხტს   მეფესა უბრძანებია, -

Verse: b 
       ჯერ^ ქორწილობად არა მცალს,   აწ გული ცეცხლ-ნადებია;

Verse: c 
       შემოვიქცევი, შევისძლობ,   ვინ ცისა მზედ ნაქებია".

Verse: d 
    და   ციხეს დაუსვამს, ხადუმი   ერთაი უახლებია.


Strophe: S1241/K1241 

Verse: a 
       ყოვლი მცოდნელი გრძნებისა   მას თანა წაუტანია,

Verse: b 
       მით რომე გზა საჭიროა,   მტერნი საომრად მზანია;

Verse: c 
       ქვე დაუყრია მოყმები,   ვინც უფრო გულოვანია,

Verse: d 
    და   დაეყოვნების: წასრულა,   ჯერეთ^ ცოტაი ხანია.


Strophe: S1242/K1242 

Verse: a 
       ქაჯთა ქალაქი აქამდის   მტერთაგან უბრძოლველია:

Verse: b 
       ქალაქსა შიგან მაგარი   კლდე მაღალი და გრძელია,

Verse: c 
       მას კლდესა შუა გვირაბი,   ასაძრომელი^ ხვრელია,

Verse: d 
    და   მუნ არის მარტო მნათობი,   მისთა შემყრელთა მწველია.


Strophe: S1243/K1243 

Verse: a 
       გვირაბის კარსა ნიადაგ   მოყმე სცავს არ პირ-ნასები,

Verse: b 
       ათი ათასი ჭაბუკი   დგას, ყველაკაი ხასები,

Verse: c 
       ქალაქის კართა სამთავე -   სამათას-სამათასები.

Verse: d 
    და   გულო, გაგსაჯა სოფელმან,   არ ვიცი რასა, გლახ, ^ ები!"


Strophe: S1244/K1244 

Verse: a 
       ესე ამბავი @ავთანდილ   პირ-მზემან, მაგარ-ვადამან,

Verse: b 
       რა მოისმინა, ეამა,   სხვად არა გაუცხადა მან,

Verse: c 
       შესწირა ღმერთსა მადლობა   ტურფამან დანაბადამან:

Verse: d 
    და   "ამბავი ჩემი სალხინო   მითხრაო ვისმანღა დამან!"


Strophe: S1245/K1245 

Verse: a 
       @ფატმანს უთხრა: "საყვარელო,   კმა ხარ ჩემგან სასურველად,

Verse: b 
       მე ამბავი სანატრელი   მომასმინე არ პირ-ბნელად,

Verse: c 
       მაგრა საქმე @ქაჯეთისა   გამაგონე უფრო მრთელად,

Verse: d 
    და   ქაჯნი^ ყველა უხორცოა,   რამან შექმნა ხორციელად?


Strophe: S1246/K1246 

Verse: a 
       მის ქალისა სიბრალული   ამანთებს და მიდებს ალსა,

Verse: b 
       მაგრა ქაჯნი უხორცონი   რას აქმნევენ, მიკვირს, ქალსა?!"

Verse: c 
       @ფატმან უთხრა: "მომისმინე,   მართლად გხედავ მანდა მკრთალსა,

Verse: d 
    და   არ ქაჯნია, კაცნიაო,   მიჰნდობიან კლდესა სალსა.


Strophe: S1247/K1247 

Verse: a 
       ქაჯნი სახელად მით ჰქვიან,   არიან ერთად კრებულნი

Verse: b 
       კაცნი, გრძნებისა მცოდნელნი,   ზედა გახელოვნებულნი,

Verse: c 
       ყოველთა კაცთა მავნებნი,   იგი არვისგან^ ვნებულნი;

Verse: d 
    და   მათნი შემბმელნი წამოვლენ   დამბრმალნი, დაწბილებულნი.


Strophe: S1248/K1248 

Verse: a 
       იქმან რასმე საკვირველსა,   მტერსა თვალთა დაუბრმობენ,

Verse: b 
       ქართა აღსძრვენ საშინელთა,   ნავსა ზღვა-ზღვა დაამხობენ,

Verse: c 
       ვითა ხმელსა გაირბენენ,   წყალსა წმიდად დააშრობენ,

Verse: d 
    და   სწადდეს - დღესა ბნელად იქმან,   სწადდეს - ბნელსა ანათლობენ.


Strophe: S1249/K1249 

Verse: a 
       ამისთვის ქაჯად უხმობენ   გარეშემონი ყველანი,

Verse: b 
       თვარა იგიცა კაცნია   ჩვენებრვე ხორციელანი".

Verse: c 
       @ავთანდილ მადლი უბრძანა:   "ცეცხლნი დამივსენ ცხელანი,

Verse: d 
    და   დიდად მეამნეს ამბავნი,   სიტყვანი აწინდელანი".


Strophe: S1250/K1250 

Verse: a 
       გულითა ღმერთსა ადიდებს   @ავთანდილ ცრემლთა მდენელი;

Verse: b 
       თქვა: "ღმერთო, გმადლობ, რომელი   ხარ ჭირთა მომალხენელი;

Verse: c 
       ყოფილი, მყოფი, უთქმელი,   ყურთაგან მოუსმენელი,

Verse: d 
    და   წყალობა თქვენი იჩქითად   არს ჩვენი გარდმომფენელი!"


Strophe: S1251/K1251 

Verse: a 
       მის ამბვისა ცნობისათვის   ცრემლით ღმერთსა ადიდებდა.

Verse: b 
       @ფატმან ეჭვდა თავისათვის,   ამად ცეცხლსა კვლა იდებდა;

Verse: c 
       ყმა ნამუსსა ინახვიდა,   სიყვარულსა იფერებდა;

Verse: d 
    და   @ფატმან ყელსა ეხვეოდა,   პირსა მზესა აკოცებდა.


Strophe: S1252/K1252 

Verse: a 
       მას ღამით ^ @ფატმან იამა   @ავთანდილს თანა წოლითა;

Verse: b 
       ყმა უნდომ-გვარად ეხვევის   ყელსა ყელითა ბროლითა,

Verse: c 
       ჰკლავს @თინათინის გონება,   ძრწის იდუმლითა ძრწოლითა,

Verse: d 
    და   გული მხეც-ქმნილი გასჭრია   მხეცთავე თანა რბოლითა.


Strophe: S1253/K1253 

Verse: a 
       @ავთანდილ მალვით ცრემლსა სწვიმს,   სდის ზღვათა შესართავისად

Verse: b 
       შიგან მელნისა მორევსა,   ცურავს გიშრისა ნავი სად;

Verse: c 
       იტყვის, თუ: "მნახეთ, მიჯნურნო,   იგი, ვინ ვარდი-ა ვისად,

Verse: d 
    და   უმისოდ ნეხვთა ზედა ვზი   ბულბული მსგავსად ყვავისად!"


Strophe: S1254/K1254 

Verse: a 
       მუნ ცრემლნი, მისგან ნადენნი,   ქვათაცა დასალბონია;

Verse: b 
       გიშრისა ტევრი აგუბებს,   ვარდისა ველსა ფონია;

Verse: c 
       @ფატმან მას ზედა იხარებს   მართ ვითა იადონია.

Verse: d 
    და   თუ ყვავი ვარდსა იშოვნის^,   თავი ბულბული ჰგონია.


Strophe: S1255/K1255 

Verse: a 
       გათენდა. ბანად წავიდა   მზე, სოფელს შუქ-ნაკიდები;

Verse: b 
       დიაცმან უძღვნა მრავალი   კაბა, ყაბაჩა, რიდები,

Verse: c 
       მრავალი ფერი სულნელი,   ტურფა პერანგი, წმიდები:

Verse: d 
    და   "რაცა გწადდესო, ჩაიცვი,   მე ნურას ნუ მერიდები".


Strophe: S1256/K1256 

Verse: a 
       @ავთანდილ თქვა: "საქმე ჩემი   გავაცხადო ამა დღესა!"

Verse: b 
       სამოსისა ვაჭრულისა   ცმა აქამდის დაეწესა;

Verse: c 
       მას დღე ყოვლი საჭაბუკო   შეიმოსა ტანსა მხნესა,

Verse: d 
    და   მოიმატა დაშვენება,   დაემსგავსა ლომი მზესა.


Strophe: S1257/K1257 

Verse: a 
       @ფატმანს პური შეეკაზმა   @ავთანდილის საწვეველად;

Verse: b 
       ყმა შევიდა მოკაზმული^   მხიარულად, არ პირ-ბნელად;

Verse: c 
       @ფატმან ნახა, გაუკვირდა   ვაჭრულისა უმოსელად,

Verse: d 
    და   შემოსცინნა: "აგრე სჯობსო   შენთვის ხელთა სასურველად".


Strophe: S1258/K1258 

Verse: a 
       @ფატმან მისსა შვენებასა   მეტის-მეტად ჰკვირდებოდა.

Verse: b 
       მან პასუხი არა გასცა,   თავის წინა ღიმდებოდა:

Verse: c 
       "შეეტყვების, არ მიცნობსო",   რეგვნადა და რაგვარ ჰხმობდა!

Verse: d 
    და   თუცა რასმე იფერებდა,   მეტი არა გაჰვიდოდა.


Strophe: S1259/K1259 

Verse: a 
       პური ჭამეს, გაიყარნეს,   ყმა მივიდა მისსა შინა,

Verse: b 
       ღვინო-სმული, მხიარული   დაწვა, ამოდ დაიძინა;

Verse: c 
       საღამო-ჟამ გაიღვიძა,   შუქი ველთა მოაფინა,

Verse: d 
    და   @ფატმან უხმო: "მოდი, მნახე,   მარტო ვარო, თავის წინა".


Strophe: S1260/K1260 

Verse: a 
       @ფატმან მივიდა, @ავთანდილს   ხმა ესმა მისგან ოხისა;

Verse: b 
       იტყოდა: "მომკლავს უცილოდ   ტანი ალვისა, მო-, ხისა!"

Verse: c 
       გვერდსა დაისვა, ბალიში   მისცა მისისა ნოხისა,

Verse: d 
    და   ვარდისა ბაღსა უჩრდილობს   ჩრდილი წამწამთა ქოხისა.


Strophe: S1261/K1261 

Verse: a 
       @ავთანდილ ბრძანა: "ჰე @ფატმან,   ვიცი ეს საქმე შენია,

Verse: b 
       დაჰკრთები ამა ამბავსა,   მართ ვითა გველ-ნაკბენია,

Verse: c 
       მაგრა აქამდის მართალი   შენ ჩემი არა გსმენია,

Verse: d 
    და   ჩემნი მომკლველნი წამწამნი   შავნი გიშრისა ხენია.


Strophe: S1262/K1262 

Verse: a 
       გგონივარ ვინმე ვაჭარი,   პატრონი ქარავანისა;

Verse: b 
       მე ვარ სპასპეტი მაღლისა   მეფისა @როსტევანისა,

Verse: c 
       თავადი სპისა დიდისა,   მათისა შესაგვანისა,

Verse: d 
    და   მაქვს პატრონობა მრავლისა   საჭურჭლე-ზარადხანისა.


Strophe: S1263/K1263 

Verse: a 
       შენ გიცი კარგი მოყვარე,   ერთგული, მისანდობელი.

Verse: b 
       მათ უვის ერთი ასული,   მზე ხმელთა მანათლობელი, -

Verse: c 
       იგია ჩემი დამწველი   და ჩემი დამადნობელი, -

Verse: d 
    და   მან გამომგზავნა, დავაგდე   პატრონი, მათი მშობელი.


Strophe: S1264/K1264 

Verse: a 
       რომე შენ ქალი გყოლია,   მე ძებნად მისვე ქალისად

Verse: b 
       მივლია ყოვლი ქვეყანა,   მის მზისა მონაცვალისად;

Verse: c 
       მისთვის გაჭრილი მინახავს,   წევს ლომი ფერ-ნამკრთალი სად,

Verse: d 
    და   გამცუდებელად თავისად^,   მის გულისა და ძალისად".


Strophe: S1265/K1265 

Verse: a 
       @ავთანდილ @ფატმანს ყოველი   უთხრა ამბავი თავისა,

Verse: b 
       ამბავი @ტარიელისა^,   შემოსა ვეფხის ტყავისა;

Verse: c 
       უბრძანა: "შენ ხარ წამალი   ჯერთ შენგან უნახავისა,

Verse: d 
    და   ღონე წამწმისა ხშირისა,   ყორნის ფრთებრ ნაფუშავისა.


Strophe: S1266/K1266 

Verse: a 
       მოდი და, @ფატმან, მეწიე,   ვეცადნეთ მისსა რგებასა,

Verse: b 
       ვუშველოთ, იგი მნათობნი   ნუთუ მიეცნენ შვებასა;

Verse: c 
       ვინცა სცნობს, კაცი ყველაი   ჩვენსა დაიწყებს ქებასა,

Verse: d 
    და   ნუთუ კვლა მიჰხვდენ მიჯნურნი   ერთმანერთისა ხლებასა.


Strophe: S1267/K1267 

Verse: a 
       მომგვარე, @ქაჯეთს გავგზავნოთ   იგივე მონა გრძნეული,

Verse: b 
       ქალსა ვაცნობოთ ყველაი,   ამბავი ჩვენგან ცნეული;

Verse: c 
       მანცა გვაცნობოს მართალი,   ვქმნათ მისი გამორჩეული,

Verse: d 
    და   ღმერთმან ქმნას, ქაჯთა სამეფო   მოგესმას ჩვენგან ძლეული!"


Strophe: S1268/K1268 

Verse: a 
       @ფატმან თქვა: "ღმერთსა დიდება,   საქმენი მომხვდეს, მო-, რანი,

Verse: b 
       დღეს რომე მესმნეს ამბავნი,   უკვდავებისა სწორანი!"

Verse: c 
       მოჰგვარა მონა გრძნეული,   შავი მართ ვითა ყორანი;

Verse: d 
    და   უბრძანა: "@ქაჯეთს გაგგზავნი,   წა, გზანი გისხენ შორანი!


Strophe: S1269/K1269 

Verse: a 
       აწ გამოჩნდების სახმრობა   ჩემთვის შენისა გრძნებისა,

Verse: b 
       ფიცხლავ დამივსე სახმილი   შენ ჩემთა ცეცხლთა გზნებისა,

Verse: c 
       მას მზესა ჰკადრე მიზეზი   მისისა განკურნებისა".

Verse: d 
    და   მან უთხრა: "ხვალე მოგართვა   ყოვლი ამბავი ნებისა".




Chapter: 49 
   წიგნი @ფატმანისა @ნესტან-დარეჯანს თანა




Strophe: S1270/K1270 

Verse: a 
       @ფატმან სწერს: "აჰა, მნათობო,   სოფლისა მზეო ზენაო,

Verse: b 
       შენთა შორს-მყოფთა ყოველთა   დამწველო, ამაზრზენაო,

Verse: c 
       სიტყვა-მჭევრო და წყლიანო,   ტურფაო, ლამაზ-ენაო,

Verse: d 
    და   ბროლო და ლალო - ოროვე   კვლა ერთგან შენათხზენაო!


Strophe: S1271/K1271 

Verse: a 
       თუცა თუ შენი ამბავი   შენ არა მომასმენიე,

Verse: b 
       მე ეგრეცა ვცან მართალი,   მით გულსა მოვალხენიე;

Verse: c 
       შენთვის ხელ-ქმნილსა @ტარიელს   ამბვითა, მო, ალხენიე,

Verse: d 
    და   ორნივე მიჰხვდეთ წადილსა,   იგი ვარდობდეს, შენ იე.


Strophe: S1272/K1272 

Verse: a 
       მოსრულა შენად საძებრად   მისი ძმად-შეფიცებული,

Verse: b 
       @ავთანდილ, მოყმე არაბი,   @არაბეთს შიგან ქებული,

Verse: c 
       სპასპეტი @როსტან მეფისა,   ვერვისგან დაწუნებული;

Verse: d 
    და   შენ სწერდი შენსა ამბავსა,   ლაღი, ბრძნად გაგონებული.


Strophe: S1273/K1273 

Verse: a 
       ჩვენ ამისთვის ესე მონა   გამოვგზავნეთ თქვენსა წინა,

Verse: b 
       ვცნათ ამბავი @ქაჯეთისა,   მოსრულანცა^ ქაჯნი შინა?

Verse: c 
       მანდაურთა მეომართა   ანგარიში წვრილად გვინა:

Verse: d 
    და   ვინ არიან მცველნი შენნი,   ან თავადი მათი ვინ-ა?


Strophe: S1274/K1274 

Verse: a 
       რაცა იცი მანდაური,   მოგვიწერე, გაამჟღავნე;

Verse: b 
       მერმე შენსა საყვარელსა   ნიშანი რა გაუგზავნე!

Verse: c 
       შენი ყველა აქანამდის   ჭირი ლხინსა გაათავნე,

Verse: d 
    და   ღმერთსა უნდეს, მოყვარენი   შესაფერნი შეგაზავნე!"


Strophe: S1275/K1275 

Verse: a 
       წადი, უსტარო, ისწრაფე,   თუ მუხლი გქონდეს მალები;

Verse: b 
       დაგნატრი, მიხვალ, დაგხვდების   ბროლი, სათი და ლალები;

Verse: c 
       ბედად შენ მჯობხარ, უსტარო,   გნახვენ დამწველის თვალები,

Verse: d 
    და   შენს უკან ჩემი სიცოცხლე,   თუ გესმის, არ გებრალები?"


Strophe: S1276/K1276 

Verse: a 
       @ფატმან მისცა დაწერილი^   მას გრძნეულსა ხელოვანსა:

Verse: b 
       "ესე წიგნი მიართვიო   ქალსა, მზისა დასაგვანსა!"

Verse: c 
       მან გრძნეულმან მოლი რამე   წამოისხა ^ ზედა ტანსა,

Verse: d 
    და   მასვე წამსა დაიკარგა,   გარდაფრინდა ბანის-ბანსა^.


Strophe: S1277/K1277 

Verse: a 
       წავიდა ვითა ისარი   კაცისა მშვილდ-ფიცხელისა.

Verse: b 
       რა ქაჯეთს შეხდა, ქმნილ იყო   ოდენ ბინდ-ბანდი ბნელისა.

Verse: c 
       უჩინოდ შევლო სიმრავლე   მოყმისა, კართა მცველისა,

Verse: d 
    და   მას მზესა ჰკადრა ამბავი   მისისა სასურველისა.


Strophe: S1278/K1278 

Verse: a 
       ციხისა კარნი დახშულნი   შევლნა მართ ვითა ღიანი,

Verse: b 
       შევიდა ზანგი პირ-შავი,   თმა-გრძელი, ტან-ნაბდიანი;

Verse: c 
       იგი მზე დაჰკრთა, ეგონა   სამისო რამე ზიანი,

Verse: d 
    და   შეცვალა ვარდი ზაფრანად,   ლაჟვარდის-ფერად - იანი.


Strophe: S1279/K1279 

Verse: a 
       ზანგმან უთხრა: "ვინ გგონივარ,   ანუ აგრე რად დაჰბნდები?

Verse: b 
       მე ვარ მონა @ფატმანისი,   თქვენს წინაშე ნამგზავრები;

Verse: c 
       ამა წიგნმან გამამართლოს,   არ ტყუილად გეუბნები,

Verse: d 
    და   მზისა შუქნი მოიცადენ,   ვარდო, ადრე ნუ დასჭნები!"


Strophe: S1280/K1280 

Verse: a 
       პირ-მზე გაჰკვირდა @ფატმანის   ამბვითა საკვირველითა,

Verse: b 
       ნუშნი გააპნა, შეიძრნეს   სათნი გიშრისა წნელითა.

Verse: c 
       მას იგი წიგნი მონამან   მისცა თავისა ხელითა;

Verse: d 
    და   იკითხავს, სულთქვამს^, უსტარსა   ალტობს ცრემლითა ცხელითა.


Strophe: S1281/K1281 

Verse: a 
       მონასა ჰკითხა: "მიამბე,   ვინ არის ჩემი მძებნელი?

Verse: b 
       ანუ ვინ მიცის ცოცხალი,   მიწასა ზედა მტკებნელი?"

Verse: c 
       მან მოახსენა: "ვიკადრებ,   რასცა ოდენ ვარ მცნებელი,

Verse: d 
    და   რა წამოსრულ ხარ, მას აქათ   შენგან ჩვენია მზე ბნელი.


Strophe: S1282/K1282 

Verse: a 
       @ფატმანის გული მას აქათ   ლახვართა შენახევია;

Verse: b 
       მას რომე ცრემლი სდენია^,   ზღვათაცა შენართევია;

Verse: c 
       მე ერთხელ შენი ამბავი   მისთვის კვლა მიმირთმევია,

Verse: d 
    და   ღმერთსა ვიმოწმებ, მას აქათ   ტირილი არ დაჰლევია.


Strophe: S1283/K1283 

Verse: a 
       აწ ვინმე მოყმე მოვიდა   შვენიერითა პირითა,

Verse: b 
       მან უთხრა წვრილად ყველაი,   თქვენ ხართ რითაცა^ ჭირითა.

Verse: c 
       იგია შენი მძებნელი   მკლავითა ვითა გმირითა;

Verse: d 
    და   მე გამოგზავნეს, დამვედრეს   სწრაფა სწრაფითა ხშირითა".


Strophe: S1284/K1284 

Verse: a 
       ქალმან უთხრა: "მემართლების,   ყმაო, შენი ნაუბარი!

Verse: b 
       @ფატმან ჩემი არ იცოდა,   ვიყავ ვისი წანაგვარი?

Verse: c 
       უღონიოდ არის სადმე   ჩემი ცეცხლთა მომდებარი,

Verse: d 
    და   მე მივუწერ, შენცა ჰკადრე,   ვარ ვითამცა^ გულ-მდუღარი".




Chapter: 50 
   წიგნი @ნესტან-დარეჯანისა @ფატმანს თანა




Strophe: S1285/K1285 

Verse: a 
       პირ-მზე სწერს^: "აჰა, ხათუნო,   დედისა მჯობო დედაო!

Verse: b 
       მისგან ტყვე-ქმნილსა სოფელმან   რა მიყო, ამას ჰხედაო?

Verse: c 
       მე, გლახ, მათ ჩემთა პატიჟთა   სხვაცა დამერთო ზედაო,

Verse: d 
    და   აწ ვნახე შენი უსტარი,   მე დიდად მეიმედაო.


Strophe: S1286/K1286 

Verse: a 
       შენ ორთა დამხსენ გრძნეულთა,   გამიადვილე ჭირები,

Verse: b 
       აწ აქა სრულთა ქაჯთაგან   ვარ ასრე დანამჭირები:

Verse: c 
       ერთსა მცავს ერთი სამეფო,   ბევრჯერ ათასი გმირები,

Verse: d 
    და   ავად მომიხდა თათბირი   და ჩემი დანაპირები!


Strophe: S1287/K1287 

Verse: a 
       სხვად ამბავი აქაური   მეტი რა-მცა მოგიწერე:

Verse: b 
       ქაჯთა მეფე არ მოსრულა,   არცა მოვლენ ქაჯნი ჯერე,

Verse: c 
       მაგრა სპანი უთვალავნი   მცვენ და მათი სიალფე-რე,

Verse: d 
    და   რასა ჰქვიან ძებნა ჩემი?   არ ეგების, დაიჯერე!


Strophe: S1288/K1288 

Verse: a 
       ვინცაღა ჩემი მძებნელი   მოსრულა, ცუდ-მაშვრალია,

Verse: b 
       იჭირვის, იწვის, ენთების,   ჩემი სწვავს ცეცხლებრ ალია,

Verse: c 
       მაგრა მას ვჰნატრი, უნახავს   მზე, ამად არ-დამზრალია,

Verse: d 
    და   უმისოდ ჩემი სიცოცხლე,   ვამე^, რა დიდი ბრალია!


Strophe: S1289/K1289 

Verse: a 
       შენ ამბავი არ გიამბე,   მაშინ ამად დაგიმალე,

Verse: b 
       ვერ იტყოდა ენა ჩემი,   თავი ჭირთა გავაკრძალე;

Verse: c 
       გეაჯები^, საყვარელსა   შემახვეწე, შემიბრალე,

Verse: d 
    და   ნუ წამოვა ძებნად ჩემად,   მიუწერე, შე-ცა-სთვალე.


Strophe: S1290/K1290 

Verse: a 
       მე რომ მჭირს, კმარის, ნუ მომკლავს   ამისითავე სწორითა:

Verse: b 
       მას მკვდარსა ვნასავ, მოვკვდები   მე სიკვდილითა ორითა.

Verse: c 
       ვერას ვინ მარგებს, დასტურად   ვიცი, არ რამე ჭორითა,

Verse: d 
    და   არ დაგმორჩილდეს, დამქოლე   შავისა ქვისა ყორითა.


Strophe: S1291/K1291 

Verse: a 
       გეთქვა ნიშნისა გაგზავნა,   აწ ესე განამჟღავნია,

Verse: b 
       მისეულთავე რიდეთა   ნაკვეთი გამიგზავნია;

Verse: c 
       ესენი ჩემთვის მის გამო   ტურფანი სანახავნია,

Verse: d 
    და   თუცა თუ ფერად ბედისა   ჩემისა მსგავსად შავნია".




Chapter: 51 
   წიგნი @ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა




Strophe: S1292/K1292 

Verse: a 
       აწ საყვარელსა მიუწერს   გულ-ამოსკვნილი, მტირალი,

Verse: b 
       მისმანვე ცრემლმან დაუვსის,   ვის ედებოდა ვის ^ ალი!

Verse: c 
       დაწერა წიგნი, მსმენელთა   გულისა გასაგმირალი,

Verse: d 
    და   ვარდი გააპის, გამოჩნდის   მუნ ბროლი გამომჭვირალი.


Strophe: S1293/K1293 

Verse: a 
       "ჰე ჩემო, ესე უსტარი   არს ჩემგან მონაღვაწები,

Verse: b 
       ტანი კალმად მაქვს, კალამი-   ნავღელსა ამონაწები,

Verse: c 
       მე გული შენი ქაღალდად   გულსავე ჩემსა ვაწები, -

Verse: d 
    და   გულო, შავ-გულო, დაბმულხარ,   ნუ აეხსნები, აწ ები!


Strophe: S1294/K1294 

Verse: a 
       ხედავცა^, ჩემო, სოფელი   რათა საქმეთა მქმნელია!

Verse: b 
       რაზომცა ნათობს სინათლე,   ჩემთვის ეგრეცა ბნელია.

Verse: c 
       ბრძენნი იცნობენ, სწუნობენ,   მით მათგან საწუნელია;

Verse: d 
    და   უშენოდ ჩემი სიცოცხლე,   ვამე^, რა დიდი ძნელია!


Strophe: S1295/K1295 

Verse: a 
       ჰხედავ, ჩემო, ვით გაგვყარნა   სოფელმან და ჟამმან კრულმან?

Verse: b 
       ვეღარ გნახე საყვარელი   მხიარული მხიარულმან,

Verse: c 
       ნეტარ, რა ქმნას უშენომან   გულმან, შენგან დალახვრულმან!

Verse: d 
    და   გაგიცხადა დამალული   გონებამან დაფარულმან.


Strophe: S1296/K1296 

Verse: a 
       შენმან მზემან, აქანამდის   შენ ცოცხალი არ მეგონე;

Verse: b 
       ჩემი მეთქვა: გარდასრულდა   სიცოცხლე და ყოვლი ღონე;

Verse: c 
       აწ რა მესმა, შემოქმედი   ვადიდე და ღმერთსა ვჰმონე,

Verse: d 
    და   ჩემი ყველა აქამდისი   ჭირი ლხინსა შევაწონე.


Strophe: S1297/K1297 

Verse: a 
       შენი სიცოცხლე მეყოფის   ჩემად იმედად გულისად,

Verse: b 
       გულისა^ ერთობ წყლულისა   და ასრე დადაგულისად!

Verse: c 
       მომიგონებდე, გახსოვდე^   მე შენთვის დაკარგული სად;

Verse: d 
    და   ვზი მზრდელად სიყვარულისა,   მის ჩემგან დანერგულისად.


Strophe: S1298/K1298 

Verse: a 
       სხვად, ჩემო, ჩემი ამბავი   ჩემგან არ მოგეწერების:

Verse: b 
       ენა დაშვრების, მოსმენით   არვისგან დაიჯერების.

Verse: c 
       @ფატმან წამგვარა გრძნეულთა,   ღმერთი-მცა მას ეტერების!

Verse: d 
    და   აწ კვლა ქმნა იგი სოფელმან,   რაცა მას შეეფერების.


Strophe: S1299/K1299 

Verse: a 
       აწ სოფელმან უარესი   ჭირი ჭირსა დამისართა,

Verse: b 
       არ დასჯერდა ბედი ჩემი   მათ პატიჟთა მრავალ-გვართა,

Verse: c 
       კვლაცა მიმცა შესაპყრობლად   ქაჯთა, ძნელად საომართა;

Verse: d 
    და   ბედმან გვიყო ყველაკაი,   ჩემო, რაცა დაგვემართა!


Strophe: S1300/K1300 

Verse: a 
       ციხეს ვზი ეზომ მაღალსა,   თვალნი ძლივ გარდასწვდებიან,

Verse: b 
       გზა გვირაბითა შემოვა,   მცველნი მუნ ზედა-დგებიან,

Verse: c 
       დღისით და ღამით მოყმენი   ნობათსა არ დასცდებიან,

Verse: d 
    და   მათთა შემბმელთა დაჰხოცენ,   მართ ცეცხლად მოედებიან.


Strophe: S1301/K1301 

Verse: a 
       ნუთუ ესენი გეგონნენ   სხვათა მებრძოლთა წესითა!

Verse: b 
       ნუცა მე მომკლავ ჭირითა,   ამისგან უარესითა;

Verse: c 
       შენ მკვდარსა გნახავ, დავიწვი,   ვითა აბედი კვესითა;

Verse: d 
    და   მოგშორდი, დამთმე გულითა,   კლდისაცა უმაგრესითა!


Strophe: S1302/K1302 

Verse: a 
       შენ, საყვარელო, ნუ სჭმუნავ   ჭმუნვითა ამისთანითა,

Verse: b 
       ჩემი სთქვა: სხვათა მიჰხვდების   იგი ალვისა ტანითა.

Verse: c 
       არამ სიცოცხლე უშენოდ!   ვარ აქამდისცა ნანითა;

Verse: d 
    და   ან თავსა კლდეთა ჩავიქცევ,   ანუ მოვიკლავ დანითა.


Strophe: S1303/K1303 

Verse: a 
       შენმან მზემან, უშენოსა   ვერვის მიჰხვდეს მთვარე შენი,

Verse: b 
       შენმან მზემან, ვერვის მიჰხვდეს,   მო-ცა-ვიდენ სამნი მზენი!

Verse: c 
       აქათ თავსა გარდავიქცევ,   ახლოს მახლვან დიდნი კლდენი,

Verse: d 
    და   სული ჩემი შეივედრე,   ზეცით მომხვდენ ნუთუ ფრთენი.


Strophe: S1304/K1304 

Verse: a 
       ღმერთსა შემვედრე, ნუთუ კვლა   დამხსნას სოფლისა შრომასა,

Verse: b 
       ცეცხლსა, წყალსა და მიწასა,   ჰაერთა თანა ძრომასა;

Verse: c 
       მომცნეს ფრთენი და აღვფრინდე,   მივჰხვდე მას ჩემსა ნდომასა,

Verse: d 
    და   დღისით და ღამით ვჰხედვიდე   მზისა ელვათა კრთომასა.


Strophe: S1305/K1305 

Verse: a 
       მზე უშენოდ ვერ იქმნების,   რათგან შენ ხარ მისი წილი,

Verse: b 
       განაღამცა მას ეახელ   მისი ეტლი, არ თუ წბილი!

Verse: c 
       მუნა გნახო, მადვე გსახო,   გამინათლო გული ჩრდილი,

Verse: d 
    და   თუ სიცოცხლე მწარე მქონდა,   სიკვდილი-მცა მქონდა ტკბილი!


Strophe: S1306/K1306 

Verse: a 
       მე სიკვდილი აღარ მიმძიმს,   შემოგვედრებ რათგან სულსა,

Verse: b 
       მაგრა შენი სიყვარული   ჩავიტანე, ჩამრჩა გულსა;

Verse: c 
       მომეგონოს მოშორვება,   მემატების წყლული წყლულსა;

Verse: d 
    და   ნუცა მტირ და ნუცა მიგლოვ,   ჩემო, შენთვის დაკარგულსა^!


Strophe: S1307/K1307 

Verse: a 
       წადი, @ინდოეთს მიჰმართე,   არგე რა ჩემსა მშობელსა,

Verse: b 
       მტერთაგან შეიწრებულსა,   ყოვლგნით ხელ-აღუპყრობელსა,

Verse: c 
       გულსა ალხინე ჩემისა   მოშორვებისა მთმობელსა,

Verse: d 
    და   მომიგონებდი მტირალსა,   შენთვის ცრემლ-შეუშრობელსა!


Strophe: S1308/K1308 

Verse: a 
       რაცა ვიჩივლე ბედისა   ჩემისა, კმა საჩივარად;

Verse: b 
       ცან, სამართალი მართალი   გულისა გულსა მივა რად.

Verse: c 
       შენთვის მოვკვდები, გავხდები   ყორანთა დასაყივარად^,

Verse: d 
    და   ვირე ცოცხალ ვარ, გეყოფი^   სატირლად და სატკივარად.


Strophe: S1309/K1309 

Verse: a 
       აჰა, ინიშნე ნიშანი   შენეულისა რიდისა!

Verse: b 
       გარდმიკვეთია ალამი,   ჩემო, ერთისა კიდისა,

Verse: c 
       ესეღა დაგრჩეს სანაცვლოდ   მის იმედისა დიდისა.

Verse: d 
    და   რისხვით მობრუნდა ბორბალი   ჩვენ ზედა ცისა შვიდისა".


Strophe: S1310/K1310 

Verse: a 
       ესე წიგნი, საყვარელსა   მისსა თანა მინაწერი,

Verse: b 
       რა დაწერა, გარდაჰკვეთა   მათ რიდეთა ერთი წვერი.

Verse: c 
       თავ-მოხდილსა დაუშვენდა   სისხო, სიგრძე, თმათა ფერი,

Verse: d 
    და   ალვისაგან სული მოქრის,   ყორნის ფრთათათ^ მონაბერი.


Strophe: S1311/K1311 

Verse: a 
       იგი მონა წამოვიდა,   @გულანშაროს მომავალი,

Verse: b 
       წამ-ერთ მიხდა @ფატმანისსა,   დღე იარა არ-მრავალი.

Verse: c 
       რა @ავთანდილს გაუსრულდა   საქმე მისი სასურვალი,

Verse: d 
    და   ხელ-აღპყრობით ღმერთსა ჰმადლობს   ცნობა-სრული, არა მთრვალი.


Strophe: S1312/K1312 

Verse: a 
       @ფატმანს უთსრა: "გამისრულდა   ჟამად საქმე საწადელი,

Verse: b 
       დიდი შენი მოჭირვება   ჩემგან არის გარდუხდელი,

Verse: c 
       წავალ, დგომად აღარა მცალს,   დრო მოსრულა შარშანდელი,

Verse: d 
    და   ფიცხლავ @ქაჯეთს მოვიყვანო   მათი მომსპობ-ამწყვედელი".


Strophe: S1313/K1313 

Verse: a 
       ხათუნმან უთხრა: "ჰე ლომო,   ცეცხლი აწ უფრო ცხელდების,

Verse: b 
       მოეშორვების ნათელსა,   გული ამისთვის ბნელდების;

Verse: c 
       ისწრაფე, ჩემი ნუ გაგვა,   ხელი ეგრეცა ხელდების,

Verse: d 
    და   თუ ქაჯნი მოგესწრებიან,   მუნ მისლვა გაგიძნელდების".


Strophe: S1314/K1314 

Verse: a 
       ყმამან @ფრიდონის მონანი   უხმნა, მას თანა ხლებულნი,

Verse: b 
       უბრძანა: "მკვდარნი აქამდის   აწღა ვართ დაცოცხლებულნი,

Verse: c 
       რაცა გვინდოდა, მისითა   სმენითა გახარებულნი^,

Verse: d 
    და   ჩვენთა მტერთანი გიჩვენნე   წყლულნი მით ვაგლახებულნი^!


Strophe: S1315/K1315 

Verse: a 
       მიდით და @ფრიდონს უამბეთ   ამბავი არ-ნაცქაფავი;

Verse: b 
       მე ვერა ვნახავ, ვისწრაფი,   გზა ჩემი არს ნასწრაფავი.

Verse: c 
       მან გაახაფოს ხმა ხაფი,   კვლა უფრო გასახაფავი,

Verse: d 
    და   თქვენ მოგცე ლარი ყველაი   მე, ჩემი ნაალაფავი.


Strophe: S1316/K1316 

Verse: a 
       ჩემსა ზედა დიდი არის   ვალი, თქვენგან დანადები;

Verse: b 
       მადლსა სხვაებრ გარდავიხდი,   თუღა @ფრიდონს შევეყრები;

Verse: c 
       აწ წაიღეთ ყველაკაი,   მეკობრეთა წანაღები,

Verse: d 
    და   ამის მეტსა ვერას მოგცემ,   ვიცი, ამად გეძუნწები.


Strophe: S1317/K1317 

Verse: a 
       სახლი არ მახლავს, არ ძალ-მაქვს^   გაცემა საბოძვარისა".

Verse: b 
       მისცა მართ სავსე ხომალდი^,   რიცხვი ტურფათა ჯარისა,

Verse: c 
       უბრძანა: "წადით, წაიღეთ,   გზა წავლეთ მისვე არისა,

Verse: d 
    და   @ფრიდონს მიართვით უსტარი   ჩემგან, ძმად-ნაფიცარისა".




Chapter: 52 
   წიგნი @ავთანდილისა @ფრიდონს თანა




Strophe: S1318/K1318 

Verse: a 
       დაწერა: "ფრიდონ მაღალო,   სვე-სრულო მეფეთ-მეფეო,

Verse: b 
       ლომისა მსგავსო ძალ-გულად,   მზეო შუქ-მოიეფეო,

Verse: c 
       მოვლენილო და მორჭმულო,   მტერთა სისხლისა მჩქეფეო,

Verse: d 
    და   უმცროსმან ძმამან შორი-შორ   სალამი დავიყეფეო!


Strophe: S1319/K1319 

Verse: a 
       ჭირნი ვნახენ და მო-ცა-მხვდა   ნაცვალი ჭირ-ნახულისა,

Verse: b 
       კარგა მოხდომა საქმისა   ჩემისა გაზრახულისა;

Verse: c 
       მიცნია მართლად ამბავი   პირისა მზედ სახულისა,

Verse: d 
    და   დამარჩენელი ლომისა მის,   ქვესკნელს დამარხულისა.


Strophe: S1320/K1320 

Verse: a 
       იგი მზე ქაჯთა მეფესა   ჰყავს, @ქაჯეთს პატიმარია.

Verse: b 
       მუნ მისლვა მიჩანს^ თამაშად,   თუცა გზა საომარია.

Verse: c 
       ნარგისთათ ^ წვიმა ბროლისა   წვიმს, ვარდი ნაწვიმარია,

Verse: d 
    და   ჯერთ ქალსა ქაჯნი არ ახლვან,   მაგრა სპა უამარია.


Strophe: S1321/K1321 

Verse: a 
       გულ-მხიარული ვიხარებ,   ამად არ ცრემლი მმილდების,

Verse: b 
       სადაცა შენ და შენი ძმა   ხართ, ძნელი გაადვილდების;

Verse: c 
       რაცა მოგინდეს, უცილოდ   იქმთ, იგი არ აგცილდების,

Verse: d 
    და   არ თურე^ კაცმან დაგიდგნას^,   ვეჭვ, კლდეცა გაგილბილდების.


Strophe: S1322/K1322 

Verse: a 
       აწ შემინდევ, ვერა გნახე,   შორს ამისთვის წაგიარე,

Verse: b 
       გზა-გზა ყოვნად აღარა მცალს,   პატიმრად-ა იგი მთვარე;

Verse: c 
       ადრე მოვალთ მხიარულნი,   ჩვენი ნახვა გაიხარე,

Verse: d 
    და   ამის მეტი რაღა გკადრო,   ძმასა ძმურად მოეხმარე.


Strophe: S1323/K1323 

Verse: a 
       ამა მონათა ჩემ ზედა   გარდაუხდელი გულია:

Verse: b 
       ამოდ მმსახურეს, თქვენი-მცა   გული ამათთვის სრულია!

Verse: c 
       ქება რად უნდა მას, ვინცა   თქვენ თანა ხან-დაზმულია?

Verse: d 
    და   "მსგავსი ყველაი მსგავსსა შობს",   ესე ბრძენთაგან თქმულია".


Strophe: S1324/K1324 

Verse: a 
       ესე უსტარი დაწერა,   შეკრა და წა-ცა-ხვია მან,

Verse: b 
       მისცა @ფრიდონის მონათა   ვარდმან და ვითა იამან;

Verse: c 
       შესთვალა ზეპირ, რაცა ხმდა   სრულად, მართ ვითა ჰგია, მან,

Verse: d 
    და   მათ მარგალიტი უჩვენის   ძოწისა კარმან ღიამან.


Strophe: S1325/K1325 

Verse: a 
       მონახა, პოვა @ავთანდილ   ნავი მისისა მხარისა,

Verse: b 
       გამოემართა იგი მზე   პირია სავსე მთვარისა,

Verse: c 
       მაგრა დაგდება უმძიმდა   @ფატმანის გულ-მდუღარისა^;

Verse: d 
    და   მისთა გამყრელთა ნაკადი   ჩასდის სისხლისა ღვარისა.


Strophe: S1326/K1326 

Verse: a 
       @ფატმან, @უსენ და მონანი   ტირან ცრემლითა ცხელითა,

Verse: b 
       იტყვიან: "მზეო, რა გვიყავ?   დაგვწვენ ცეცხლითა მწველითა!

Verse: c 
       რად დაგვაბნელენ შენისა   მოშორვებისა ბნელითა?

Verse: d 
    და   და-ცა-გვმარხენო ხელითა   ჩვენისა დამმარხველითა?"




Chapter: 53 
   წასლვა @ავთანდილისა @გულანშაროთ და @ტარიელის შეყრა



Verse: e 
       


Strophe: S1327/K1327 

Verse: a 
       გამოვლნა ზღვანი @ავთანდილ   მგზავრითა რათმე ნავითა,

Verse: b 
       პირ-მხიარული აცორვებს   მართ ოდენ მარტო თავითა;

Verse: c 
       მას შეყრა @ტარიელისი   უხარის მით ამბავითა,

Verse: d 
    და   ხელ-განპყრობილი გულითა   არს ღმრთისა საესავითა.


Strophe: S1328/K1328 

Verse: a 
       მოწურვილ იყო ზაფხული,   ქვეყნით ამოსლვა მწვანისა,

Verse: b 
       ვარდის ფურცლობის ნიშანი,   დრო მათის პაემანისა,

Verse: c 
       ეტლის ცვალება მზისაგან,   შეჯდომა საროსტანისა^.

Verse: d 
    და   სულთქვნა, რა ნახა ყვავილი   მან, უნახავმან ხანისა.


Strophe: S1329/K1329 

Verse: a 
       აგრგვინდა ცა და ღრუბელნი   ცროდეს ბროლისა ცვარითა;

Verse: b 
       ვარდთა აკოცა ბაგითა,   მითვე ვარდისა დარითა;

Verse: c 
       უბრძანა: "გიჭვრეტ თვალითა,   გულ-ტკბილად შემხედვარითა,

Verse: d 
    და   მისად სანაცვლოდ მოვილხენ   თქვენ თანა საუბარითა^".


Strophe: S1330/K1330 

Verse: a 
       რა მოეგონის მოყვარე,   სდინდიან ცრემლნი მწარენი.

Verse: b 
       @ტარიელისკე იარნა   მან გზანი საწყინარენი,

Verse: c 
       უდაბურნი და უგზონი,   უცხონი რამე არენი,

Verse: d 
    და   სადაცა ნახნის, დახოცნის   ლომ-ვეფხნი მოშამბნარენი.


Strophe: S1331/K1331 

Verse: a 
       ქვაბნი გამოჩნდეს, ეამა,   იცნა, თქვა: "იგი კლდენია,

Verse: b 
       სადა-ა ჩემი მოყვარე   და ვისთვის ცრემლი მდენია;

Verse: c 
       ღირს ვარმცა, ვნახო პირის-პირ,   ვუამბო, რაცა მსმენია,

Verse: d 
    და   არ მოსრულ იყოს, რაღა ვქმნა,   ცუდ ჩემი განავლენია!


Strophe: S1332/K1332 

Verse: a 
       თუ მოსრულა, უღონიოდ   შინა ხანსა არ დაჰზმიდა,

Verse: b 
       მინდორს სადმე წავიდოდა,   მხეცისაებრ ველთა ვლიდა;

Verse: c 
       სჯობს, თუ შამბ-შამბ წავიარო", -   იგონებდა, იხედვიდა,

Verse: d 
    და   ესე თქვა და მიუქცია,   მინდორთაკე წამოვიდა.


Strophe: S1333/K1333 

Verse: a 
       მიაცორვებს და იმღერის   მხიარულითა გულითა,

Verse: b 
       მართ სახელ-დებით უყივის   ხმითა მით სახარულითა.

Verse: c 
       ცოტაი წავლო, გამოჩნდა   მზე სინათლითა სრულითა:

Verse: d 
    და   შამბისა პირსა @ტარიელ   დგა ხრმლითა მომახულითა.


Strophe: S1334/K1334 

Verse: a 
       @ტარიელს ლომი მოეკლა,   მით ხრმალსა სისხლი სცხებოდა;

Verse: b 
       შამბისა პირსა ქვეითი   დგა, ცხენი არა ჰხლებოდა;

Verse: c 
       ყივილი @ავთანდილისი   ესმოდა, ეოცებოდა,

Verse: d 
    და   შეხედნა, იცნა, გაიქცა,   მისკე მირბოდა, ხლტებოდა.


Strophe: S1335/K1335 

Verse: a 
       ხრმალი გასტყორცა @ტარიელ,   მიჰმართა მისსა ძმობილსა.

Verse: b 
       ყმა ცხენისაგან გარდიჭრა,   ჰგვანდა ეტლისა სწრობილსა.

Verse: c 
       მათ ერთმანერთსა აკოცეს,   ჰგვანან ყელ-გარდაჭდობილსა,

Verse: d 
    და   ხმა შაქრის-ფერად გაუხდა   ვარდსა, ხშირ-ხშირად პობილსა.


Strophe: S1336/K1336 

Verse: a 
       @ტარიელ მოთქვა ტირილით   სიტყვა ნატიფი, მჭევრები:

Verse: b 
       - სისხლისა ღვარმან შეღება   წითლად გიშრისა ტევრები,

Verse: c 
       ალვასა წყარო ცრემლისა   მორწყავს, ნაკადი ბევრები, -

Verse: d 
    და   "რათგან შენ გნახე, რა მგამა,   პატიჟი მჭირდეს მევ რები!"


Strophe: S1337/K1337 

Verse: a 
       @ტარიელ ტირს და @ავთანდილ   სიცილით ეუბნებოდა;

Verse: b 
       გაღიმდის, ძოწნი გააპნის,   კბილთაგან ელვა ჰკრთებოდა;

Verse: c 
       ეტყოდა: "ვცანო ამბავი,   შენ რომე გეამებოდა,

Verse: d 
    და   აწ გაახლდების ყვავილი,   ვარდი აქამდის ჭნებოდა".


Strophe: S1338/K1338 

Verse: a 
       @ტარიელ უთხრა: "ჰე ძმაო,   კმა არს, დღეს რაცა მლხენია,

Verse: b 
       ყოველი ჩემი სალხინო   მინახავს, - ნახვა შენია;

Verse: c 
       სხვად^ ნუ ყოს ღმერთმან წამალი,   არცა რა მოგისმენია:

Verse: d 
    და   კაცმან-მცა სოფელს ვით პოვა,   რაცა რა საქმე ზენია!"


Strophe: S1339/K1339 

Verse: a 
       რა @ტარიელ არ შესჯერდა,   @ავთანდილცა არ დაწყნარდა,

Verse: b 
       მის ამბვისა დაყოვნება   ვეღარ გასძლო, აუჩქარდა,

Verse: c 
       გამოიღო რიდე მისი^,   ვინ ბაგეთათ^ ვარდი ვარდა.

Verse: d 
    და   რა @ტარიელ ნახა, იცნა,   გამოუღო, შემოვარდა.


Strophe: S1340/K1340 

Verse: a 
       წიგნი და კიდე რიდისა   იცნა და გა-ცა-შალა მან,

Verse: b 
       პირსა დაიდვა, დაეცა,   ვარდმან ფერითა მკრთალამან,

Verse: c 
       სულნი გაექცეს, მოდრიკა   თავი გიშრისა ტალამან.

Verse: d 
    და   მისნი ვერ გასძლნეს პატიჟნი   ვერ ყაენ, ვერცა სალამან.


Strophe: S1341/K1341 

Verse: a 
       @ავთანდილ უჭვრეტს @ტარიელს,   უსულოდ ქვე-მდებარესა,

Verse: b 
       შეფრინდა, შველად მიჰმართა   მას, ტკბილად მოუბარესა,

Verse: c 
       ვერა ვერ არგო დამწვარსა,   სრულად ცეცხლ-ნადებარესა;

Verse: d 
    და   მისთა ნიშანთა სიცოცხლე   მართ მისი მიიბარესა.


Strophe: S1342/K1342 

Verse: a 
       @ავთანდილ დაჯდა ტირილად,   ტირს ხმითა შვენიერითა,

Verse: b 
       ყორანსა გაჰგლეჯს ხშირ-ხშირად,   აფრთხობს ბროლისა ჭერითა;

Verse: c 
       გახეთქა ლალი, გათლილი   ანდამატისა კვერითა,

Verse: d 
    და   მუნით წყარონი გამოხდეს,   ძოწსა ვამსგავსენ ფერითა.


Strophe: S1343/K1343 

Verse: a 
       პირსა იხოკს, ღაწვთა სისხლი   ჩასდიოდა მისსა მჭვრეტსა:

Verse: b 
       "რაცა ვქმენო, არ უქმნია   არცა შმაგსა, არცა რეტსა;

Verse: c 
       წყალი სწრაფით რად დავასხი   ცეცხლსა, ძნელად დასაშრეტსა!

Verse: d 
    და   ჩქარად ეცეს, ვერ გაუძლებს   გული ლხინსა მეტის-მეტსა.


Strophe: S1344/K1344 

Verse: a 
       მე მოვკალ ჩემი მოყვარე;    რა მმართებს გაწბილებულსა?

Verse: b 
       თავსა ვაბრალობ საქმესა,   არ დასმით გაგონებულსა!

Verse: c 
       ცრუ კაცი კარგად ვერას იქმს   საქმესა გაძნელებულსა,

Verse: d 
    და   თქმულა: "სიწყნარე გმობილი   სჯობს სიჩქარესა ქებულსა!"


Strophe: S1345/K1345 

Verse: a 
       უცნობო-ქმნილი @ტარიელ   ძეს მსგავსად ნატუსალისად.

Verse: b 
       @ავთანდილ ადგა, გამოვლნა   შამბნი საძებრად წყალისად,

Verse: c 
       მან პოვა სისხლი ლომისა,   მოაქვს სავსებლად ალისად,

Verse: d 
    და   მკერდსა დაასხა, გა-ვე-ხდა   ლაჟვარდი ფერად ლალისად.


Strophe: S1346/K1346 

Verse: a 
       @ავთანდილ მკერდსა დაასხა   მას ლომსა სისხლი ლომისა;

Verse: b 
       @ტარიელ შეკრთა, შეიძრა   რაზმი ინდოთა ტომისა,

Verse: c 
       თვალნი აახვნა, მიეცა   ძალი ზე წამოჯდომისა.

Verse: d 
    და   ლურჯად ჩანს შუქი მთვარისა,   მზისაგან შუქ-ნაკრთომისა.


Strophe: S1347/K1347 

Verse: a 
       ზამთარი ვარდთა^ გაახმობს,   ფურცელნი შთამოსცვივიან,

Verse: b 
       ზაფხულის მზისა სიახლე   დასწვავს, გვალვასა ჩივიან,

Verse: c 
       მაგრა მას ზედა ბულბულნი   ტურფასა ხმასა ყივიან, -

Verse: d 
    და   სიცხე სწვავს, ყინვა დააზრობს,   წყლულნი ორჯერვე სტკივიან.


Strophe: S1348/K1348 

Verse: a 
       აგრევე გული კაცისა   მოსაგვარებლად ძნელია,

Verse: b 
       ჭირსა და ლხინსა ორსავე   ზედა მართ ვითა ხელია,

Verse: c 
       მიწყივ წყლულდების, საწუთრო   მისი აროდეს მრთელია.

Verse: d 
    და   იგი მიენდოს სოფელსა,   ვინცა თავისა მტერია!


Strophe: S1349/K1349 

Verse: a 
       @ტარიელ ნახა ნაწერი   კვლაცა მკლველისა მისისა,

Verse: b 
       იკითხავს, თუცა აშეთებს   კითხვა წიგნისა მისისა;

Verse: c 
       დაუყვის ცრემლმან სინათლე,   ბნელად ჩანს შუქი დღისისა.

Verse: d 
    და   @ავთანდილ ადგა, დაუწყო   თხრობა სიტყვისა მქისისა.


Strophe: S1350/K1350 

Verse: a 
       იტყვის, თუ: "ნაქმრად არ ვარგა   კაცისა გასწავლილისად,

Verse: b 
       აწ რადღა გვმართებს ტირილი?   ხამს, დავსხდეთ ქმნად ღიმილისად;

Verse: c 
       ადეგ, წავიდეთ საძებრად   მის მზისა წარხდომილისად!

Verse: d 
    და   ადრე მიგიყვან, მიყვანა   არს შენგან მონდომილი სად.


Strophe: S1351/K1351 

Verse: a 
       ვითა გვმართებს გახარება,   პირველ აგრე გავიხარნეთ,

Verse: b 
       მერმე შევსხდეთ, გავემართნეთ,   @ქაჯეთისკე თავნი ვარნეთ,

Verse: c 
       ხრმალნი ჩვენნი ვიწინამძღვრნეთ,   მათნი ზურგით დავიყარნეთ,

Verse: d 
    და   უჭირველნი შემოვიქცეთ,   იგი მძორთა დავადარნეთ".


Strophe: S1352/K1352 

Verse: a 
       მერმე @ტარიელ ამბავსა   ჰკითხავს, აღარა ბნდებოდა.

Verse: b 
       შეჰხედნის, თვალნი აჰმართნის,   შავ-თეთრი ელვა ჰკრთებოდა,

Verse: c 
       მართ ვითა ლალსა მზისაგან,   მას ფერი ეზარდებოდა;

Verse: d 
    და   ვინ ღირს-ა, თუ-მცა წყალობით   ცა მიწყივ მობრუნდებოდა!


Strophe: S1353/K1353 

Verse: a 
       @ავთანდილს მადლი უბრძანა,   ქმნა უყო საუბარისა:

Verse: b 
       "მე შენი ქება ვითა ვთქვა,   ბრძენთაგან საქებარისა!

Verse: c 
       ვითა ზე-მთისა წყარომან,   მომრწყე ყვავილი ბარისა,

Verse: d 
    და   დამწყვიდე დენა ცრემლისა,   ნარგისთათ^ ნაგუბარისა.


Strophe: S1354/K1354 

Verse: a 
       მე ვერა გიყო, ნაცვალსა   ღმერთი გარდიხდის ციერი,

Verse: b 
       ზეგარდმოთ მისით შემოგზღოს   მუქაფა ჩემ-მაგიერი!"

Verse: c 
       შესხდეს და შინა წავიდეს,   მათ ლხინი ჰქონდა ძლიერი;

Verse: d 
    და   აწ გა-ვე-აძღო სოფელმან   @ასმათ, ადრითგან მშიერი.


Strophe: S1355/K1355 

Verse: a 
       ქვაბისა კარსა @ასმათი   მარტო ზის, არ-ბარგოსანი.

Verse: b 
       შეჰხედნა, იცნა @ტარიელ,   თანა ყმა ჭარმაგოსანი, -

Verse: c 
       ორნივე ტურფად იმღერდეს,   ვით იადონი მგოსანი, -

Verse: d 
    და   მაშინვე იცნა, ავარდა   მოშლილი, პერანგოსანი.


Strophe: S1356/K1356 

Verse: a 
       აქამდის მიწყივ ენახა   ქვაბს მისლვა მოტირალისა,

Verse: b 
       აწ გაუკვირდა დანახვა   სიცილით მომღერალისა.

Verse: c 
       ზარ-აღებული ავარდა,   ცნობა უც ვითა მთრვალისა,

Verse: d 
    და   არ იცის სმენა ამბვისა   ჯერთ მისგან სასურვალისა.


Strophe: S1357/K1357 

Verse: a 
       მათ რა ნახეს, შემოჰყივლეს   სიცილით და კბილთა ჩენით:

Verse: b 
       "ჰე @ასმათო, მოგვივიდა   მოწყალება ღმრთისა ზენით:

Verse: c 
       ვპოვეთ მთვარე დაკარგული,   რაცა გვწადდა, იგი ვქმენით,

Verse: d 
    და   აწ გავხედით ბედისაგან   ცეცხლთა შრეტით, ჭირთა ლხენით".


Strophe: S1358/K1358 

Verse: a 
       @ავთანდილ ცხენსა გარდახდა   @ასმათის მოსახვეველად;

Verse: b 
       მან მიჰყო ხელი ალვასა,   შტო მოჰყვა მოსარხეველად,

Verse: c 
       ყელსა და პირსა აკოცებს,   არის ცრემლისა მფრქვეველად:

Verse: d 
    და   "რა სცანო, რა ჰქმენ, მიამბე,   ვტირ შენი მოაჯე ველად".


Strophe: S1359/K1359 

Verse: a 
       @ავთანდილ @ასმათს უსტარი   მისცა მისისა ზრდილისა,

Verse: b 
       ალვისა შტო-დამჭნარისა,   მთვარისა ფერ-მიხდილისა;

Verse: c 
       უთხრა, თუ: "ნახე ნაწერი   მის პატიჟ-გარდახდილისა;

Verse: d 
    და   მზე მოგვეახლა, მოგვეცა   ჩვენ მოშორვება ჩრდილისა".


Strophe: S1360/K1360 

Verse: a 
       @ასმათ რა ნახა უსტარი,   ცნა მისი დანაწერობა,

Verse: b 
       გაკვირდა, ზარმან აიღო,   ათრთოლებს, ვითა ხელობა,

Verse: c 
       ტერფით თხემამდის გაუხდა   მას მეტი საკვირველობა;

Verse: d 
    და   იტყვის: "რა ვნახე, რა მესმის?   არს-მცა ამისი მრთელობა?!"


Strophe: S1361/K1361 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "ნუ გეშის,   ეგე ამბავი მრთელია;

Verse: b 
       ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა   ყოველი ჭირი ძნელია,

Verse: c 
       მზე მოგვეახლა, უკუნი   ჩვენთვის აღარა ბნელია,

Verse: d 
    და   ბოროტსა სძლია კეთილმან,   არსება მისი გრძელია!"


Strophe: S1362/K1362 

Verse: a 
       ინდოთ მეფე მხიარული   @ასმათს რასმე უბრძანებდა;

Verse: b 
       ერთმანერთსა ეხვეოდეს,   სიხარული ატირებდა;

Verse: c 
       ვარდსა ზედა ყორნის ბოლო   ნამსა თხელსა^ აპკურებდა.

Verse: d 
    და   კაცსა ღმერთი არ გასწირავს,   თუ-მცა კაცი შეიგებდა.


Strophe: S1363/K1363 

Verse: a 
       ღმერთსა მისცეს დიდი მადლი,   თქვეს: "გვიყოო, რაცა სჯობდა;

Verse: b 
       აწღა ვცანით, უარესსა   პირი თქვენი არ გაჰბრჭობდა",

Verse: c 
       ინდოთ მეფე მხიარული   ხელ-განპყრობით ამას ხმობდა.

Verse: d 
    და   ქვაბს შევიდეს მხიარულნი,   @ასმათ რასმე მასპინძლობდა.


Strophe: S1364/K1364 

Verse: a 
       @ტარიელ ეტყვის @ავთანდილს:   "ისმინე სიტყვა ასები,

Verse: b 
       გიამბობ რასმე ამბავსა,   მოამბედ ^ ნუ გენასები:

Verse: c 
       მე ოდეს ქვაბნი წავუხვენ,   დავხოცე დევთა დასები,

Verse: d 
    და   მას აქათ მათი აქა ძეს   საჭურჭლე ძვირ-ნაფასები.


Strophe: S1365/K1365 

Verse: a 
       მე აგრე არა მინახავს,   მართ ვითა არა მნდომია;

Verse: b 
       მოდი და გავხსნათ, შევიგნეთ,   საჭურჭლე თუ რა ზომია".

Verse: c 
       ეამა, ადგეს ორნივე,   არცა ქვე @ასმათ მჯდომია,

Verse: d 
    და   დალეწეს კარი ორმოცი,   მათგან არ ზედა ომია.


Strophe: S1366/K1366 

Verse: a 
       პოვეს საჭურჭლე უსახო,   კვლა უნახავი თვალისა,

Verse: b 
       მუნ იდვა რიყე თვალისა,   ხელ-წმიდად განათალისა,

Verse: c 
       ჩნდის მარგალიტი, ოდენი   ბურთისა საბურთალისა;

Verse: d 
    და   ვინმცა ქმნა რიცხვი ოქროსა,   ვერვისგან დანათვალისა!


Strophe: S1367/K1367 

Verse: a 
       იგი სახლი ორმოცივე   შიგან იყო გატენილი.

Verse: b 
       პოვეს ერთი ზარადხანა,   აბჯრისათვის სახლად ქმნილი;

Verse: c 
       მუნ აბჯარი ყოვლიფერი   ასრე იდვა, ვითა მწნილი,

Verse: d 
    და   შიგან ერთი კიდობანი   დაბეჭდული, არ-გახსნილი.


Strophe: S1368/K1368 

Verse: a 
       ზედა ეწერა: "აქა ძეს   აბჯარი საკვირველიო,

Verse: b 
       ჯაჭვ-მუზარადი ალმასი   ხრმალი ბასრისა, მჭრელიო;

Verse: c 
       თუ ქაჯნი დევთა შეებნენ,   იყოს დღე იგი ძნელიო!

Verse: d 
    და   უმისჟამისოდ ვინც გაჰხსნის,   არის მეფეთა მკლველიო".


Strophe: S1369/K1369 

Verse: a 
       კიდობანი გახსნეს, პოვეს   მუნ აბჯარი სამი ტანი,

Verse: b 
       რასაცა ვით შეიმოსენ   მეომარნი სამნი ყმანი:

Verse: c 
       ჯაჭვი, ხრმალი, მუზარადი,   საბარკული მათი გვანი^, -

Verse: d 
    და   ზურმუხტისა ბუდებითა   იყვნეს ვითა ლუსკუმანი.


Strophe: S1370/K1370 

Verse: a 
       თვითომან თვითო ჩაიცვეს,   თავის თავს გამოსცდიდიან,

Verse: b 
       ჯაჭვ-მუზარადსა, აბჯარსა^   მართ ვერა ვერ მოჰკიდიან;

Verse: c 
       ხრმალი რკინასა მოჰკრიან,   ვით ბამბის მკედსა სჭრიდიან,

Verse: d 
    და   მათ უღირს ყოვლად ქვეყანად,   შევატყვე, არ გაჰყიდიან.


Strophe: S1371/K1371 

Verse: a 
       თქვეს: "ესე ნიშნად გვეყოფის,   ვართო კარგითა ბედითა;

Verse: b 
       ღმერთმან მოგვხედნა თვალითა,   ზეგარდმოთ მონახედითა".

Verse: c 
       აიღეს იგი აბჯარი   თავის-თავისა ქედითა,

Verse: d 
    და   თვითო მათ, ერთი @ფრიდონის   საძღვნობლად შეკრეს ღვედითა.


Strophe: S1372/K1372 

Verse: a 
       ოქროც რამე წაიტანეს,   მარგალიტი ღარიბები;

Verse: b 
       გამოვიდეს, გამობეჭდეს   ორმოცივე საჭურჭლები.

Verse: c 
       @ავთანდილ თქვა: "ამას იქით   დავამაგრო ხრმალსა ნები,

Verse: d 
    და   ამას ღამე არსად წავალ,   რა გათენდეს, არ დავდგები".


Strophe: S1373/K1373 

Verse: a 
       აქა, მხატვარო, დახატენ   ძმათ უმტკიცესნი ძმობილნი,

Verse: b 
       იგი მიჯნურნი მნათობთა,   სხვისა ვერვისგან სწრობილნი,

Verse: c 
       ორნივე გმირნი მოყმენი,   მამაცობისა ცნობილნი;

Verse: d 
    და   რა ქაჯეთს მივლენ, გასინჯოთ   ომი ლახვართა სობილნი.




Chapter: 54 
   @ტარიელისა და @ავთანდილისგან წასლვა @ფრიდონისასა




Strophe: S1374/K1374 

Verse: a 
       რა გათენდა, გაემართნეს,   წაიტანეს @ასმათ თანა,

Verse: b 
       @ნურადინის ქვეყანამდის   შეისვიან მათ უკანა;

Verse: c 
       მუნ ვაჭარმან ოქროს ფასად   ცხენი მისცა, არ უძღვანა;

Verse: d 
    და   @ავთანდილ კმა ყოლაუზად,   სხვა-მცა ვინღა წაიტანა!


Strophe: S1375/K1375 

Verse: a 
       იარეს და ზედა შეჰხდეს   @ნურადინის მეჯოგეთა;

Verse: b 
       ჯოგი ნახეს, მოეწონა,   @ფრიდონისთვის ეაგეთა.

Verse: c 
       მუნ @ავთანდილს ინდო ეტყვის:   "გაქმნევ კარგთა სიშმაგეთა,

Verse: d 
    და   მოდი, @ფრიდონს ველაღობნეთ,   ჯოგსა მისსა მოვადგეთა!


Strophe: S1376/K1376 

Verse: a 
       ჯოგი წავუღოთ, მოსრულნი   ვესმით ჯოგისა წაღებად,

Verse: b 
       გამოემართვის საომრად,   ველთა სისხლითა დაღებად,

Verse: c 
       ანაზდად გვიცნობს, გაკრთების,   გულსა შეჰლამის დაღებად, -

Verse: d 
    და   ამოა კარგი ლაღობა,   ლაღსა შე-ვე-იქმს ლაღებად".


Strophe: S1377/K1377 

Verse: a 
       დაუწყეს პყრობა ტაიჭთა   @ფრიდონის უკეთესებსა.

Verse: b 
       მუნ მეჯოგეთა ფანოსი   შეექმნა, ეკრა კვესებსა;

Verse: c 
       უყივლეს.: "ვინ ხართ, მოყმენო,   ვინ იქმთ საქმესა ზესებსა?

Verse: d 
    და   ჯოგი მისია, ვინ მტერსა   ჰკრავს ხრმალსა, არ აკვნესებსა".


Strophe: S1378/K1378 

Verse: a 
       მათ მშვილდები დაიწვადეს,   მეჯოგეთა გაეკიდნეს.

Verse: b 
       მეჯოგენი მიიზახდეს,   ხმანი მათნი გაადიდნეს:

Verse: c 
       "გვიშველეთო, გვიშველეთო,   მეკობრეთა ამოგვწყვიდნეს!"

Verse: d 
    და   ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს,   @ფრიდონს ჰკადრეს, არ დაჰრიდნეს.


Strophe: S1379/K1379 

Verse: a 
       შეეკაზმა @ფრიდონ, შეჯდა,   შეკაზმული გამოვიდა.

Verse: b 
       ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს,   რაზმი ველთა დაჰფარვიდა.

Verse: c 
       იგი მზენი მოეგებნეს,   ვის ზამთარი ვერ დაჰზრვიდა;

Verse: d 
    და   დაეხურა ზარადები,   პირსა მათსა უფარვიდა.


Strophe: S1380/K1380 

Verse: a 
       რა @ტარიელ @ფრიდონ იცნა,   თქვა: "ვნახეო, ვინცა მინა".

Verse: b 
       მუზარადი მოიხადა,   გაიღიმნა, გაიცინა;

Verse: c 
       @ფრიდონს უთხრა: "რასა ჰლამი,   ჩვენი მოსლვა რას გეწყინა?

Verse: d 
    და   პურად ავი მასპინძელი   მოგვეგებვი ომად წინა!"


Strophe: S1381/K1381 

Verse: a 
       @ფრიდონ ფიცხლავ გარდაიჭრა,   დავარდა და თაყვანის-სცა.

Verse: b 
       იგინიცა გარდაუხდეს^,   მოეხვივნეს, აკოცისცა ^.

Verse: c 
       @ფრიდონ ღმერთსა ხელ-აღპყრობით   უსაზომო მადლი მისცა;

Verse: d 
    და   დიდებულნი აკოცებდეს,   იცნობდიან იგი ვისცა.


Strophe: S1382/K1382 

Verse: a 
       @ფრიდონ უთხრა: "რასა სდეგით?   მოგელოდი უწინარე,

Verse: b 
       მე მზა ვარო, სამსახური   თქვენი რა-მცა დავიზარე!"

Verse: c 
       ჰგვანდა, თუ-მცა შეყრილ იყვნეს   ორნი მზენი, ერთი მთვარე,

Verse: d 
    და   ერთმანერთი დააშვენეს,   გაემართნეს, იქცეს გარე.


Strophe: S1383/K1383 

Verse: a 
       @ფრიდონის სახლსა გარდახდეს   ორნივე, ტურფად გებულსა.

Verse: b 
       @ტარიელ დაჯდა საჯდომსა,   ოქსინო-გარდაგებულსა,

Verse: c 
       ახლოს დაისვამს @ავთანდილს,   მისსა ძმად-შეფიცებულსა;

Verse: d 
    და   მათ უძღვნეს იგი აბჯარი   @ფრიდონს, ჭაბუკად ქებულსა.


Strophe: S1384/K1384 

Verse: a 
       უთხრეს: "ჯერთ ჟამად არა გვაქვს   სხვა შენთვის არმაღანია,

Verse: b 
       მაგრა ტურფანი მრავალნი   ქვე სადმე^ გვისხენ სხვანია".

Verse: c 
       მან დასდვა პირი მიწასა,   არ დაიყოვნა ხანია:

Verse: d 
    და   "ჩემთვის ამისი ბოძება   არს თქვენი შესაგვანია".


Strophe: S1385/K1385 

Verse: a 
       გამოისვენეს მას ღამით   @ფრიდონის მასპინძლობითა;abanos banna, aavsna   šesamoslisa ʒġvnobita,

Verse: c 
       დამოსნა ტურფა-ტურფითა^,   ერთმანერთისა მჯობითა,

Verse: d 
    და   თვალ-მარგალიტი ღარიბი   უძღვნა ოქროსა გობითა.


Strophe: S1386/K1386 

Verse: a 
       უთხრა, თუ: "ესე სიტყვაა   ავისა მასპინძელისა,

Verse: b 
       ჰგავს, მომწყენოდეს სტუმრობა   თქვენ ბრძნისა ვითა ხელისა,

Verse: c 
       მაგრა აწ ყოვნა არ ვარგა,   წალვა სჯობს გზისა გრძელისა,

Verse: d 
    და   თუ ქაჯნი მოგვესწრებიან,   საეჭვი არს სიძნელისა.


Strophe: S1387/K1387 

Verse: a 
       დიდთა რას ვაქმნევთ ლაშქართა?   კარგნი გვინდან და ცოტანი;

Verse: b 
       სამასი კაცი გვეყოფისთ,   წავიდეთ მართ^ მეოტანი;

Verse: c 
       ჩვენ @ქაჯეთს ქაჯთა საომრად^   დავაგნეთ ხრმალთა კოტანი,

Verse: d 
    და   მას ადრე ვჰპოვებთ, ვისიცა   მოგვკლავს ალვისა, მო-, ტანი.


Strophe: S1388/K1388 

Verse: a 
       @ქაჯეთს ერთხელ კვლაც^ ყოფილ ვარ,   ჰნახავთ, თქვენცა გემაგრების;

Verse: b 
       ყოვლგნით კლდეა, გარეშემო   მტერი ვერა მოადგების;

Verse: c 
       თუ იდუმალ არ შევუვალთ,   ცხადად შებმა არ ეგების,

Verse: d 
    და   მით ლაშქარი არად გვინდა, -   რაზმი მალვით ვერ მოგვყვების".


Strophe: S1389/K1389 

Verse: a 
       იგინიცა დაემოწმნეს   ამა მისსა ნაუბარსა.

Verse: b 
       მუნ დააგდეს ქალი @ასმათ,   @ფრიდონ მისცემს საჩუქარსა.

Verse: c 
       თვით სამასსა ცხენოსანსა   წაიტანდეს, გმირთა დარსა.

Verse: d 
    და   ბოლოდ ღმერთი გაუმარჯვებს   ყოვლსა, პირველ შენაზარსა.


Strophe: S1390/K1390 

Verse: a 
       ზღვა გაიარეს სამთავე   ერთგან ძმად შეფიცებულთა;

Verse: b 
       @ფრიდონ გზა იცის, იარეს,   დღისით და ღამით რებულთა.

Verse: c 
       @ფრიდონ თქვა: "ვახლავთ არეთა   ჩვენ, @ქაჯეთს მიახლებულთა,

Verse: d 
    და   აქათგან ღამით ვლა გვინდა,   მით არას გამჟღავნებულთა".


Strophe: S1391/K1391 

Verse: a 
       ამა @ფრიდონის თათბირსა   სამნივე ერთგან ჰზმიდიან:

Verse: b 
       რა გაუთენდის, დადგიან   და ღამით ფიცხლავ ვლიდიან;

Verse: c 
       მივიდეს, აჩნდა ქალაქი,   მცველთა ვერ დასთვალვიდიან,

Verse: d 
    და   გარე კლდე იყო, გუშაგთა   ხმა ჯარვით გაადიდიან.


Strophe: S1392/K1392 

Verse: a 
       გვირაბის კარსა ჭაბუკი   ათი ათასი მცველია.

Verse: b 
       მათ ლომთა ნახეს ქალაქი,   მთვარე დგას მუნ ნათელია;

Verse: c 
       თქვეს: "ვითათბიროთ, ვითა ვქმნათ^,   აწ გამორჩევა ძნელია;

Verse: d 
    და   ასი ათასსა აჯობებს,   თუ გამორჩევით მქმნელია".




Chapter: 55 
   თათბირი @ნურადინ-ფრიდონისა




Strophe: S1393/K1393 

Verse: a 
       @ფრიდონ თქვა: "ვიტყვი სიტყვასა,   ვეჭვ, ჩემი არ დამცთარია:

Verse: b 
       ჩვენ ცოტანი ვართ, ქალაქი   დიდთაგან საომარია;

Verse: c 
       პირის-პირ ომი არ ძალ-გვიც,   არ ჟამი საკვეხარია,

Verse: d 
    და   ათას წელ ვერსით შევუვალთ,   თუ ზედ დაგვიხშან კარია.


Strophe: S1394/K1394 

Verse: a 
       ჩემსა სიმცროსა გამზრდელნი   სამუშაითოდ მზრდიდიან,

Verse: b 
       მასწავლნეს მათნი საქმენი,   მახლტუნვებდიან, მწვრთიდიან^;

Verse: c 
       ასრე გავიდი საბელსა,   რომ თვალნი^ ვერ მომკიდიან,

Verse: d 
    და   ვინცა მჭვრეტდიან ყმაწვილნი,   იგიცა ინატრიდიან.


Strophe: S1395/K1395 

Verse: a 
       აწ ვინცა ვიცით უკეთე   შეტყორცა საგდებელისა,

Verse: b 
       მან ერთსა ბურჯსა გარდვაგდოთ   წვერი საბლისა გრძელისა,

Verse: c 
       მას ზედა გავლა ასრე მიჩნს^,   ვითა გარბენა^ ველისა.

Verse: d 
    და   თქვენ ჭირად გიყო^ შიგანთა   პოვნა კაცისა მრთელისა.


Strophe: S1396/K1396 

Verse: a 
       აბჯრითა გავლა არად ^ მიჩნს   ჭირად, გატანა ფარისა;

Verse: b 
       შიგან ჩავხლტები კისკასად,   ვეცემი მსგავსი ქარისა,

Verse: c 
       ლაშქართა დავჰხოც, გავახვამ,   ჰნახოთ გაღება კარისა!

Verse: d 
    და   თქვენცა მუნ მოდით, სადაცა   გესმას ზრიალი ზარისა".




Chapter: 56 
   თათბირი @ავთანდილისა




Strophe: S1397/K1397 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა: "ჰე @ფრიდონ,   მოყვასნი ვერ გიჩივიან:

Verse: b 
       ლომთა მკლავთაგან იმედი   გაქვს, არა წყლულნი გტკივიან;

Verse: c 
       სთათბირობ ძნელსა თათბირსა,   მტერთა ივაგლახ-ივიან,

Verse: d 
    და   მაგრა თუ გესმის, გუშაგნი   რა ახლო-ახლო^ ყივიან?!


Strophe: S1398/K1398 

Verse: a 
       რა გახვიდოდე, გუშაგთა   ესმას აბჯრისა ჩხერება,

Verse: b 
       გიგრძნობენ, თოკსა მოჰკვეთენ,   ამისი ხამს დაჯერება;

Verse: c 
       წაგიხდეს ცუდად ყველაი,   დაგრჩეს ცუდიღა ფერება,

Verse: d 
    და   ეგე თათბირი არ ვარგა,   სხვებრ ვქმნათ თავისა ტერება.


Strophe: S1399/K1399 

Verse: a 
       სჯობს, დადეგით დამალულნი   თქვენ ადგილსა იდუმალსა,

Verse: b 
       ისი კაცნი არ იჭირვენ   მგზავრსა, ქალაქს შემავალსა,

Verse: c 
       სავაჭროთა შევეკაზმვი,   ვიქმ საქმესა მე მუხთალსა,

Verse: d 
    და   ერთსა ჯორსა გარდავჰკიდებ   მუზარადსა, ჯაჭვსა, ხრმალსა.


Strophe: S1400/K1400 

Verse: a 
       სამთავე შესლვა არ ვარგა,   თუ გვიგრძნან, არს სათუები;

Verse: b 
       მე მარტო შევალ ვაჭრულად   და კარგად შევეტყუები,

Verse: c 
       მალვით ჩავიცვამ აბჯარსა,   გავჩნდები, გავეცრუები, .

Verse: d 
    და   ღმერთმან ქმნას, უხვად ვადინო   შიგნით სისხლისა რუები!


Strophe: S1401/K1401 

Verse: a 
       შიგანთა მცველთა მოვიცლი   მე უნახავად ჭირისად,

Verse: b 
       თქვენ გარეთ კართა ეცენით   ყოველნი მსგავსად გმირისად;

Verse: c 
       კართა გავახვამ, მომართეთ,   კივილი გესმას ხშირი სად.

Verse: d 
    და   თუ რა სხვა სჯობდეს, თქვენ ბრძანეთ,   ვარ მრჩევლად ამა პირისად".




Chapter: 57 
   თათბირი @ტარიელისა




Strophe: S1402/K1402 

Verse: a 
       ტარიელ უთხრა: "მე თქვენი   ვცან გმირთა მეტი გმირობა,

Verse: b 
       თქვენსა ძალ-გულსა თქვენივე   ჰგავს თათბირობა, პირობა;

Verse: c 
       ვიცი, გწადს ომი ფიცხელი,   არ ცუდი ხრმალთა ღირობა,

Verse: d 
    და   კაცი-მცა მაშინ თქვენ გახლავს,   რა ომმან ქმნას გაჭირობა.


Strophe: S1403/K1403 

Verse: a 
       მაგრა იყვენით ჩემთვისცა   საქმისა რასმე რჩევითა:

Verse: b 
       ხმა ესმას ჩემსა ხელ-მქმნელსა,   ზედა გარდმოდგეს მზე ვითა,

Verse: c 
       თქვენ გქონდეს ოყი ფიცხელი,   უომრად მნახოს მე ვითა?

Verse: d 
    და   ესე მე დამსვრის, ნუ უბნობთ   სიტყვითა თქვენ სათნევითა.


Strophe: S1404/K1404 

Verse: a 
       მაგა თათბირსა ესე სჯობს,   ვქმნათ ჩემი მონახსენები:

Verse: b 
       გავიყოთ კაცი ას-ასი,   რა ღამე ჩნდეს ნათენები,

Verse: c 
       სამთავე სამგნით მივჰმართოთ,   ფიცხლავ დავსხლიტოთ ცხენები;

Verse: d 
    და   მოგვეგებვიან, ვემცრობით,   ჩვენ ხრმალთა მივსცეთ მძლე ნები.


Strophe: S1405/K1405 

Verse: a 
       ფიცხლავ შევებნეთ, შევსჯარნეთ,   ვერ მოგვასწრებენ კარებსა,

Verse: b 
       სამთაგან ერთი შევუვალთ,   სხვა გარეთ ვსცემდეთ გარებსა,

Verse: c 
       მან ერთმან შიგნით შიგანნი   მივსცნეთ სისხლისა ღვარებსა,

Verse: d 
    და   ხელი კვლა ვჰხადოთ აბჯარსა,   მას ჩვენგან მძლედ ნახმარებსა"


Strophe: S1406/K1406 

Verse: a 
       @ფრიდონ უთხრა: "შემიგნია,   გამიგია, ვიცი მე რა:

Verse: b 
       მაგა ცხენსა ჩემეულსა   წამოასწრობს კართა ვერა;

Verse: c 
       ოდეს გიძღვენ, არ ვიცოდი,   @ქაჯეთს გვინდა ქაჯთა მზერა,

Verse: d 
    და   თვარა ყოლა არ გიძღვნიდი,   ჩემი გითხრა სიძუნწე რა".


Strophe: S1407/K1407 

Verse: a 
       @ფრიდონ ლაღი ამხნაგობს   საუბართა^ ესოდენთა.

Verse: b 
       ამას ზედა გაიცინნეს   მათ წყლიანთა, სიტყვა-ბრძენთა,

Verse: c 
       ერთმანერთსა ელაღობნეს   ლაღობათა მათთა მშვენთა,

Verse: d 
    და   გარდახდეს და დაეკაზმნეს,   უკეთესთა შესხდეს ცხენთა.


Strophe: S1408/K1408 

Verse: a 
       კვლა ერთმანერთსა მიუგეს   სიტყვები არ პირ-მკვახები,

Verse: b 
       დაასკვნეს იგი თათბირი,   @ტარიას განაზრახები:

Verse: c 
       გაიყვეს კაცი ას-ასი,   ყველაი გმირთა სახები,

Verse: d 
    და   ცხენებსა შესხდეს, აიღეს   მათ მათი ჩაბალახები.


Strophe: S1409/K1409 

Verse: a 
       იგი ჭაბუკნი შუქითა   ვნახენ მზისაცა მეტითა;

Verse: b 
       მათ სამთა შვიდნი მნათობნი   ჰფარვენ ნათლისა სვეტითა;

Verse: c 
       @ტარიელ შავსა ზედა ზის   ტანითა მით წერწეტითა;

Verse: d 
    და   დალივნეს მტერნი ომითა,   ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა.


Strophe: S1410/K1410 

Verse: a 
       ჩემი აწ ესე ნათქვამი   მათი სახე და დარია:

Verse: b 
       რა ზედა წვიმდენ ღრუბელნი   და მთათა აღტყდეს ღვარია,

Verse: c 
       მოვა და ხევთა მოგრაგნის,   ისმის ზათქი და ზარია,

Verse: d 
    და   მაგრა რა ზღვასა შეერთვის,   მაშინ ეგრეცა წყნარია.


Strophe: S1411/K1411 

Verse: a 
       თუცა @ფრიდონ და @ავთანდილ   სიკეთე-მიუწვთომნია,

Verse: b 
       მაგრა @ტარიას შებმანი   არვისგან მოსანდომნია,

Verse: c 
       მზე მნათობთაცა დაჰფარავს,   არცაღა ნათლად ხომნია.

Verse: d 
    და   აწ იყურებდით, მსმენელნო,   გესმნენ ფიცხელნი ომნია!


Strophe: S1412/K1412 

Verse: a 
       სამთავე სამად გაიყვეს -   თვითომან თვითო - კარები;

Verse: b 
       თანა ჰყვა კაცი სამასი,   ყველაი გმირთა დარები.

Verse: c 
       მას ღამით უქმნეს სადარნო,   უცთურო^, არ ნაჩქარები,

Verse: d 
    და   გათენდა, გაჩნდეს, მიჰმართეს,   თავის-თავ ჰქონდა ფარები.


Strophe: S1413/K1413 

Verse: a 
       პირველ ამოდ მიდიოდეს   მგზავრთა რათმე მაგიერად,

Verse: b 
       მათ შიგანთა ვერა უგრძნეს,   ვერცა დაჰხვდეს გულ-ხმიერად;

Verse: c 
       გულსა შიში არა ჰქონდა,   ამოდ დგეს და ნებიერად,

Verse: d 
    და   მიდგეს გარეთ, მუზარადნი   დაიხურნეს ჟამიერად.


Strophe: S1414/K1414 

Verse: a 
       ანაზდად ცხენი გაქუსლეს,   მათრახმან შექმნა წრიალი.

Verse: b 
       რა ნახნეს, კარნი გაახვნეს,   ქალაქით გახდა ზრიალი.

Verse: c 
       სამთავე სამგნით მიჰმართეს,   თავსა მით უყვეს რიალი,

Verse: d 
    და   იკრეს ნობსა და დაბდაბსა,   შეიქმნა ბუკთა ტკრციალი.


Strophe: S1415/K1415 

Verse: a 
       მაშინ @ქაჯეთს მოიწია   უსაზომო რისხვა ღმრთისა:

Verse: b 
       @კრონოს, წყრომით შეხედულმან,   მოიშორვა სიტკბო მზისა,

Verse: c 
       მათვე რისხვით გარდუბრუნდა   ბორბალი და სიმგრგვლე ცისა,

Verse: d 
    და   ველნი მკვდართა ვერ იტევდეს,   გადიადდა ჯარი მკვდრისა.


Strophe: S1416/K1416 

Verse: a 
       კაცსა უკრავად დაბნედდის   ხმა @ტარიელის ხაფისა,

Verse: b 
       აბჯარსა ფრეწდის, გაცუდდა   სიმაგრე ჯავშან-ქაფისა.

Verse: c 
       სამგნითვე კართა შესჯარნეს,   ჭირი არ ნახნეს კაფისა,

Verse: d 
    და   რა ქალაქს შეხდეს, შეიქმნა   სიხარკე^ ციხეს სწრაფისა.


Strophe: S1417/K1417 

Verse: a 
       @ავთანდილ და ლომი @ფრიდონ   შიგნით ერთგან შეიყარნეს,

Verse: b 
       მტერნი სრულად აეწყვიდნეს,   სისხლნი მათნი მოეღვარნეს,

Verse: c 
       უყივლეს და ერთმანერთი   ნახეს, დიდად გაეხარნეს,

Verse: d 
    და   თქვეს: "@ტარიელ რა იქმნაო?"   მისად ჭვრეტად თვალნი არნეს.


Strophe: S1418/K1418 

Verse: a 
       ერთმანცა არა იცოდა   ვერა ცნეს @ტარიერისა.

Verse: b 
       ციხისა კარსა მიჰმართეს,   რიდი არ ჰქონდა მტერისა;

Verse: c 
       მუნ ნახეს რიყე აბჯრისა,   ნალეწი ხრმალთა წვერისა,

Verse: d 
    და   ათი ათასი ნობათი,   უსულო, მსგავსი მტვერისა.


Strophe: S1419/K1419 

Verse: a 
       ციხისა მცველი ყველაი   იდვა მართ ვითა სნეული,

Verse: b 
       თავით ფერხამდის დაჭრილი,   აბჯარი მუნ დახეული,

Verse: c 
       ციხისა კარნი განხმულნი,   კართა ნალეწი - სრეული,

Verse: d 
    და   ცნეს ნაქმრად @ტარიელისად,   თქვეს: "საქმე არს მისეული".


Strophe: S1420/K1420 

Verse: a 
       გზანი დაჰხვდეს შეკაფულნი,   შევიდეს და გაძვრეს ხვრელსა,

Verse: b 
       ნახეს, მზისა შესაყრელად   გამოეშვა მთვარე გველსა,

Verse: c 
       მუზარადი მოეხადა,   ჰშვენის აკრვა თმასა ლელსა,

Verse: d 
    და   მკერდი მკერდსა შეეწება,   გარდაეჭდო ყელი ყელსა.


Strophe: S1421/K1421 

Verse: a 
       ეხვეოდეს ერთმანერთსა,   აკოცეს^ და ცრემლნი ღვარნეს^;

Verse: b 
       ამას ჰგვანდეს, ოდეს ერთგან   @მუშთარ, @ზუალ შეიყარნეს^.

Verse: c 
       მზე რა ვარდთა შემოადგეს,   დაშვენდეს^ და შუქნი არნეს^,

Verse: d 
    და   აქანამდის ჭირ-ნახულთა   ამას იქით გაიხარნეს^.


Strophe: S1422/K1422 

Verse: a 
       მათ ერთმანერთსა აკოცეს,   დგანან ყელ-გარდაჭდობილნი.

Verse: b 
       კვლა შეეწებნეს ხშირ-ხშირად   ვარდნი ბაგეთათ^ პობილნი.

Verse: c 
       აწ ესენიცა გავიდეს,   შეკრბეს სამნივე ძმობილნი,

Verse: d 
    და   მას მზესა მისცეს სალამი,   წადგეს მართ ვითა ხმობილნი.


Strophe: S1423/K1423 

Verse: a 
       მზე მოეგება პირითა   ტურფითა, მოცინარითა,

Verse: b 
       აკოცა მისთა მეშველთა   ლაღმან ცნობითა წყნარითა,

Verse: c 
       მათ მდაბლად მადლი უბრძანა   სიტყვითა მით ნარნარითა,

Verse: d 
    და   ორნივე ერთგან უბნობდეს   ტურფითა საუბარითა^.


Strophe: S1424/K1424 

Verse: a 
       @ტარიელსცა უსალამეს,   მას ალვისა მორჩსა ვით ხეს,

Verse: b 
       მიულოცეს გამარჯვება,   ერთმანერთი მოიკითხეს.

Verse: c 
       არა სჭირდა, არ ინანეს,   რომ აბჯარი არ გაითხეს,

Verse: d 
    და   თავნი მათნი გაალომნეს,   მათნი მბრძოლნი^ იშვლეს^, ითხეს.


Strophe: S1425/K1425 

Verse: a 
       სამასისა კაცისაგან   ას-სამოცი შეჰყოლოდა;

Verse: b 
       @ფრიდონს უმძიმს სპათა მისთა,   მაგრა ერთ-კერძ უხაროდა;

Verse: c 
       მონახეს და არ აცოცხლეს,   რაცა მბრძოლი დაჰრჩომოდა,

Verse: d 
    და   რომე პოვნეს საჭურჭლენი,   აწმცა თვალვით ვით ითქმოდა!


Strophe: S1426/K1426 

Verse: a 
       მოკრიფეს ჯორი, აქლემი,   რაცა ვით პოვეს მალები;

Verse: b 
       სამიათასსა აჰკიდეს   მარგალიტი და თვალები,

Verse: c 
       თვალი ყველაი დათლილი,   იაგუნდი და ლალები,

Verse: d 
    და   იგი მზე შესვეს კუბოსა,   არს მათგან განაკრძალები.


Strophe: S1427/K1427 

Verse: a 
       სამოცი კაცი დააგდეს   @ქაჯეთს ციხისა მცველია,

Verse: b 
       წამოიყვანეს იგი მზე,   მათიღა წაგვრა ძნელია;

Verse: c 
       ზღვათა ქალაქსა დაჰმართეს,   თუცა გზა მუნით გრძელია,

Verse: d 
    და   თქვეს: "@ფატმან ვნახოთ, მუქაფა   გვაც მისი გარდუხდელია".




Chapter: 58 
   @ტარიელისგან ზღვათა მეფისას მისლვა




Strophe: S1428/K1428 

Verse: a 
       ზღვათა მეფისა წინაშე   გაგზავნა მახარობელი,

Verse: b 
       შესთვალა: "მოვალ @ტარიელ,   მტერთა მძლე, მოსრვით მსპობელი;

Verse: c 
       @ქაჯეთით მოყავს ჩემი მზე,   ჩემი ლახვართა მსობელი;

Verse: d 
    და   მწადიან, გნახნე პატივით,   ვითა მამა და მშობელი.


Strophe: S1429/K1429 

Verse: a 
       აწ მე მაქვს ქაჯთა ქვეყანა   და მათი დანადებია;

Verse: b 
       მეფეო, კარგი ყველაი   მე თქვენგან წამკიდებია;

Verse: c 
       @ფატმანს უხსნია ჩემი მზე,   სდედებია და სდებია,

Verse: d 
    და   ამისად მუქფად რა გიძღვნა?   მძულს ცუდი ნაქადებია.


Strophe: S1430/K1430 

Verse: a 
       მოდი, გვნახენ, გავიარდეთ   ქვეყანასა შენსა ვირე,

Verse: b 
       სრულად ქაჯთა სამეფოსა   გიძღვნი, ჩემგან შეიწირე,

Verse: c 
       კაცნი შენნი შეაყენენ,   ციხე მაგრად დაიჭირე,

Verse: d 
    და   მე ვისწრაფი, ვერა გნახავ,   შენ წამოდი, ჩემ კერძ ირე.


Strophe: S1431/K1431 

Verse: a 
       თქვენ უბრძანეთ ჩემ მაგიერ   @უსენს, ქმარსა @ფატმანისსა,

Verse: b 
       გამოგზავნოს, ეამების   ნახვა მისი ხსნილსა მისსა;

Verse: c 
       მისგან კიდე ინატრიდა   ჭვრეტასა-მცა სხვადღა ვისსა,

Verse: d 
    და   ვინ მზესაცა უნათლეა,   ასრე ვითა ბროლი ფისსა!"


Strophe: S1432/K1432 

Verse: a 
       რა კაცი @ტარიელისი   ესტუმრა ზღვათა მფლობელსა, -

Verse: b 
       წესია, გული გაჰკრთების   ამბავსა გასაკთობელსა, -

Verse: c 
       მისცა მადლი და დიდება   ღმერთსა, მართლისა მბრჭობელსა,

Verse: d 
    და   მაშინვე შეჯდა, არ უნდა   მისლვა სხვასაღა მხმობელსა.


Strophe: S1433/K1433 

Verse: a 
       ბარგი აჰკიდა, გააგო   ქმნა ქოწილისა მათისა,

Verse: b 
       მას მიაქვს რიცხვი ტურფათა,   არ-სიდიადე სათისა;

Verse: c 
       @ფატმან ჰყავს თანა, იარა   სავალი დღისა ათისა;

Verse: d 
    და   უხარის ნახვა ლომისა   და მზისა, ხმელთა მნათისა.


Strophe: S1434/K1434 

Verse: a 
       შორს გაეგებნეს სამნივე   დიდსა მეფესა ზღვათასა,

Verse: b 
       გარდახდეს, მდაბლად აკოცეს,   გა-რე-სწყდეს ჯარსა სპათასა;

Verse: c 
       შეასხეს ქება @ტარიელს,   მან მადლი გაუათასა,

Verse: d 
    და   ქალი რა ნახეს^, სტრფიალობს   შუქსა მას ბროლ-ბაკმათასა.


Strophe: S1435/K1435 

Verse: a 
       @ფატმან ხათუნს, მისსა მჭვრეტსა,   ედებოდა ცეცხლი ნელი,

Verse: b 
       მოეხვია, გარდუკოცნა   ხელი, ფერხი, პირი, ყელი;

Verse: c 
       იტყვის: "ღმერთო, რა გმსახურო,   გამინათლდა რათგან ბნელი!

Verse: d 
    და   ვცან სიმოკლე ბოროტისა,   კეთილია მისი გრძელი".


Strophe: S1436/K1436 

Verse: a 
       ქალი @ფატმანს ეხვეოდა,   ტკბილად იტყვის, არ გამწყრალი:

Verse: b 
       "ღმერთმან გული გამინათლა   გახეთქილი, გა-ცა-მწკრალი,

Verse: c 
       აწ აგრე ვარ გავსებული,   წინას ვიყავ ვითა მცხრალი,

Verse: d 
    და   მზემან შუქნი შემომადგნა,   ვარდი მით ვჩან არ-დამზრალი".


Strophe: S1437/K1437 

Verse: a 
       ზღვათა მეფე გარდაიხდის   მუნ ქორწილსა მეტად დიდსა.

Verse: b 
       @ქაჯეთიცა დაუმადლა,   არ გაუშვა დღესა შვიდსა;

Verse: c 
       უხვად გასცემს საბოძვარსა,   საჭურჭლესა ანაკიდსა,

Verse: d 
    და   პერპერასა დაფანტულსა   ზედა სცვეთენ ვითა ხიდსა.


Strophe: S1438/K1438 

Verse: a 
       მუნ იდვის გორი ლარისა,   სტავრისა და ატლასისა;

Verse: b 
       @ტარიელს უძღვნა გვირგვინი,   ვერ-დანადები ფასისა,

Verse: c 
       იაგუნდისა მრთელისა,   ყვითლისა, მეტად ხასისა,

Verse: d 
    და   კვლა ერთი ტახტი ოქროსა,   წითლისა მართ ხალასისა.


Strophe: S1439/K1439 

Verse: a 
       @ნესტან-დარეჯანს ყაბაჩა   უძღვნა, შემკული თვალითა,

Verse: b 
       იაგუნდითა წითლითა,   ბადახშითა და ლალითა.

Verse: c 
       დასხდეს ორნივე ქალ-ყმანი   პირითა ელვა-მკრთალითა,

Verse: d 
    და   მათნი მჭვრეტელნი დაიწვნეს   ცეცხლითა მართ ახალითა.


Strophe: S1440/K1440 

Verse: a 
       @ავთანდილს და @ფრიდონს უძღვნა   უსაზომო დიდი ძღვენი:

Verse: b 
       ძვირფასისა უნაგირი,   უკეთესი თვითო ცხენი,

Verse: c 
       თვითო კაბა თვალიანი,   უცხო ფერთა შუქთა მფენი,

Verse: d 
    და   მოახსენეს: "მადლი რა ვთქვათ,   სვიანმცა-ა დავლა თქვენი!"


Strophe: S1441/K1441 

Verse: a 
       @ტარიელ მადლსა გარდიხდის   ტურფა სიტყვითა ენითა:

Verse: b 
       "დიდად ვიამე, მეფეო,   პირველ, ნახვითა თქვენითა,

Verse: c 
       მერმე, აგვავსენ მრავლითა   ტურფა ფერითა ძღვენითა,

Verse: d 
    და   ვიცი, შორი-შორ არ-ჩავლა   ჩვენ თქვენი კარგა ვქმენითა".


Strophe: S1442/K1442 

Verse: a 
       ზღვათა მეფე მოახსენებს:   "ხელმწიფეო, ლომო, ქველო,

Verse: b 
       მოახლეთა სიცოცხლეო,   ვერა-მჭვრეტთა შორით მკლველო,

Verse: c 
       მსგავსი თქვენი რა-მცა მეძღვნა,   შვენიერო სანახველო!

Verse: d 
    და   რა მოგშორდე, რა მერგების,   საჭვრეტელად სასურველო?!"


Strophe: S1443/K1443 

Verse: a 
       @ტარიელ @ფატმანს უბრძანა:   "მე თავი შენი მიდია;

Verse: b 
       დავ, ვალი შენი ჩემზედა   გარდაუხდელი, დიდია;

Verse: c 
       აწ რაცა ქაჯთა საჭურჭლე   @ქაჯეთით ამიკიდია,

Verse: d 
    და   მომიცემია, წაიღე,   არ კიდე მომიყიდია".


Strophe: S1444/K1444 

Verse: a 
       ფატმან ხათუნ თაყვანის-სცა,   ჰკადრებს მადლსა მეტის-მეტსა:

Verse: b 
       "მე მეფეო ნახვა შენი   მიდებს ცეცხლსა დაუშრეტსა;

Verse: c 
       რა მოგშორდე, რა ვიქმნები?   მე დამაგდებ ვითა რეტსა.

Verse: d 
    და   ახ, ნეტარძი მოახლეთა!   ვაგლახ თქვენსა ვერა-მჭვრეტსა!"


Strophe: S1445/K1445 

Verse: a 
       ზღვათა მეფესა ეტყვიან   სამნივე შუქთა მაფენი^,

Verse: b 
       კბილნი ბროლნი და ბაგენი   სადაფთა მოსადაფენი:

Verse: c 
       "უთქვენოდ მყოფთა არ გვინდან   ნიშატნი, საჩანგდაფენი,

Verse: d 
    და   მაგრა გაგვიშვენ, ჟამია,   წავიდეთ, ვართ მოსწრაფენი.


Strophe: S1446/K1446 

Verse: a 
       შენ იყავ ჩვენი მშობელი,   ჩვენგან ღმრთად საესავიო,

Verse: b 
       მაგრა ამასცა ვიაჯით,   გვიბოძო ერთი ნავიო".

Verse: c 
       მეფემან ბრძანა: "არა მშურს   სამიწოდ თქვენად თავიო,

Verse: d 
    და   რათგან ისწრაფი, რა გკადრო?   წა, გიწინამძღვრდეს მკლავიო!"


Strophe: S1447/K1447 

Verse: a 
       მეფემან ნავი-ხომალდი^   მოჰკაზმა ზღვისა კიდესა.

Verse: b 
       გამოემართა @ტარიელ,   გამყრელნი ცრემლსა ღვრიდესა,

Verse: c 
       თავსა იცემდეს, იგლეჯდეს,   თმა-წვერსა გაიყრიდესა,

Verse: d 
    და   @ფატმანის ცრემლთა შედენით   თვით ზღვაცა გაადიდესა.


Strophe: S1448/K1448 

Verse: a 
       გამოვლნეს ზღვანი სამთავე,   ერთგან ძმად შენაფიცართა,

Verse: b 
       კვლა ამტკიცებდეს სიტყვათა,   მათ პირველ დანამტკიცართა;

Verse: c 
       ჰშვენის მღერა და სიცილი   მათ, მისთა არ-უვიცართა^,

Verse: d 
    და   ბაგეთათ^ შუქი შეადგის   ზედა ბროლისა ფიცართა.


Strophe: S1449/K1449 

Verse: a 
       მუნით კაცი @ასმათს თანა   მათ გაგზავნეს მახარობლად,

Verse: b 
       კვლა @ფრიდონის თავადთასა -   ნაომართა მათთა მთხრობლად:

Verse: c 
       "მანდა მოვა, მოიმაღლებს   მზე მნათობთა მამაგრობლად,

Verse: d 
    და   ჩვენ, დამზრალნი, აქანამდის,   აწ გავხედით დაუზრობლად".


Strophe: S1450/K1450 

Verse: a 
       იგი მზე შესვეს კუბოსა,   იარეს გზა ზღვის პირისა,

Verse: b 
       მიყმაწვილობდეს, უხარის   მათ გარდახდომა ჭირისა;

Verse: c 
       მივიდეს, სადა ქვეყანა   იყო @ნურადინ გმირისა,

Verse: d 
    და   მოეგებნიან, ისმოდის   ხმა სიმღერისა ხშირისა.


Strophe: S1451/K1451 

Verse: a 
       მუნ მიეგება ყოველი   @ფრიდონის დიდებულები.

Verse: b 
       @ასმათი, სავსე ლხინითა,   ვის აღარ აჩნდა წყლულები,

Verse: c 
       @ნესტან-დარეჯანს მოეჭდო^,   რომ ვეღარ^ გაჰხსნის ცულები,

Verse: d 
    და   აწ გაუსრულა ყოველი   მან მისი ნაერთგულები.


Strophe: S1452/K1452 

Verse: a 
       @ნესტან-დარეჯან ეხვევის,   პირსა აკოცებს პირითა;

Verse: b 
       უბრძანა: "ჩემო, ვაგლახ მე,   შენცა აგავსე ჭირითა,

Verse: c 
       აწ ღმერთმან მოგვცა წყალობა,   ვცან, მისი არ-სიძვირით-ა;

Verse: d 
    და   მე გულსა შენსა ეზომსა,   არ ვიცი, გარდვიხდი რითა!"


Strophe: S1453/K1453 

Verse: a 
       @ასმათ ჰკადრა: "მადლი ღმერთსა,   ვარდნი ვნახენ არ-დაზრულნი,

Verse: b 
       ბოლოდ ასრე გააცხადნა   გონებამან დაფარულნი,

Verse: c 
       სიკვდილიცა სიცოცხლედ მიჩს,   ოდენ გნახენ^ მხიარულნი".

Verse: d 
    და   სჯობან ყოვლთა მოყვარულთა   პატრონ-ყმანი მოყვარულნი.


Strophe: S1454/K1454 

Verse: a 
       დიდებულთა თაყვანის-სცეს,   მოახსენეს დიდი ქება:

Verse: b 
       "რომე ღმერთმან გაგვახარნა,   კურთხეულ-ა მისი ღმრთება!

Verse: c 
       ჩვენ გვიჩვენა პირი თქვენი,   აღარა გვწვავს ცეცხლთა დება,

Verse: d 
    და   წყლულსა, მისგან დაკოდილსა,   მასვე ძალ-უც განკურნება".


Strophe: S1455/K1455 

Verse: a 
       მოვიდეს და პირი ხელსა   დასდვეს, აგრე გარდაჰკოცნეს.

Verse: b 
       მეფე ეტყვის: "ძმათა თქვენთა   თავნი ჩვენთვის დაიხოცნეს,

Verse: c 
       იგი შვება საუკუნოს^   ცხადად პოვეს, არ იოცნეს,

Verse: d 
    და   ერთსა მიჰხვდეს საზიაროდ -   დიდებანი იასოცნეს.


Strophe: S1456/K1456 

Verse: a 
       თუცა მე მათი დახოცა   მტკივის და სატკივარია,

Verse: b 
       მაგრა მათ მიჰხვდა უკვდავი   მუნ დიდი საჩუქარია".

Verse: c 
       ესე თქვა, ნელად ატირდა   და წვიმა თოვლსა არია,

Verse: d 
    და   ნარგისთათ^ იძრვის ბორიო,   ვარდსა ზრავს, იანვარია.


Strophe: S1457/K1457 

Verse: a 
       მუნ ატირდეს ყველაკანი,   რა ტირილად იგი ნახეს,

Verse: b 
       რაცა ვისცა დაჰკლებოდა,   მათ ტირილით, სულთქვმით ახეს;

Verse: c 
       დადუმდეს და მოახსენეს:   "რათგან ბრძენთა მზეებრ გსახეს,

Verse: d 
    და   თქვენთა მჭვრეტთა მღერა ჰმართებს,   რასათვის-მცა ივაგლახეს!"


Strophe: S1458/K1458 

Verse: a 
       ვინ ღირს-ა თქვენსა ეგზომსა   ტირილსა, შეჭირვებასა!

Verse: b 
       თქვენთვის სიკვდილი დია სჯობს   მიწათა ზედა რებასა".

Verse: c 
       კვლა @ფრიდონ ჰკადრა მეფესა:   "ნურათ^ იქმთ გამწარებასა,

Verse: d 
    და   ღმერთი-მცა მუქფად მოგიზღავს   ათასსა გახარებასა!"


Strophe: S1459/K1459 

Verse: a 
       @ავთანდილცა მიუმტკივნა,   იტყვის დიდსა სიმძიმილსა;

Verse: b 
       მათ შეასხეს ქება, უთხრეს:   "თავნი მივსცნეთ აწ ღიმილსა,

Verse: c 
       რათგან მიჰხვდა დაკარგული   ლომი მზესა წახდომილსა,

Verse: d 
    და   აღარა ვსტირთ სატირალსა,   აღარ დავსდებთ თვალთა მილსა".


Strophe: S1460/K1460 

Verse: a 
       მივიდეს, სადა ქალაქი   დიდი @მულღაზანზარია;

Verse: b 
       სცემდეს ბუკსა და ტაბლაკსა,   გახდა ზათქი და ზარია,

Verse: c 
       დაბდაბისა და ქოსისა   ხმა ტურფად შენათხზარია,

Verse: d 
    და   მოიტყდეს მოქალაქენი,   დააგდეს მუნ ბაზარია.


Strophe: S1461/K1461 

Verse: a 
       შუკათათ^ მოდგეს ვაჭარნი,   ყოვლგნით მჭვრეტელთა ჯარია;

Verse: b 
       შორს უარებდეს სარანგნი,   ხელთა აქვს მათ აბჯარია;

Verse: c 
       მოიჯრებოდეს ჯალაბნი,   სარანგთა დამსაჯარია,

Verse: d 
    და   მათად საჭვრეტლად მიშვება   მუნ მათგან ნააჯარია.


Strophe: S1462/K1462 

Verse: a 
       გარდახდეს @ფრიდონისასა^,   სრა ნახეს მოსაწონები.

Verse: b 
       გამოეგება მრავალი   ოქრო^ სარტყლითა მონები,

Verse: c 
       ფერხთა საფენლად ოქსინო   მართ მათგან არს ნაქონები,

Verse: d 
    და   თავსა აყრიდეს ოქროსა,   ხვეტს ჯარი მუნ ნარონები.




Chapter: 59 
   ქორწილი @ტარიელისა და @ნესტან-დარეჯანისა @ფრიდონისაგან




Strophe: S1463/K1463 

Verse: a 
       მათ ქალ-ყმათათვის საჯდომი   დაედგა თეთრ-ძოწეული,

Verse: b 
       წითელ-ყვითლითა თვალითა   ზედა კეკლუცად ფრქვეული;

Verse: c 
       @ავთანდილისთვის - ყვითელი   და შავი ერთგან რეული;

Verse: d 
    და   მოვიდეს, დასხდეს; მჭვრეტელი   ვცან მათი სულ-დალეული.


Strophe: S1464/K1464 

Verse: a 
       მგოსანნი^ მოდგეს, ისმოდა   ხმა სიმღერისა ტკბილისა;

Verse: b 
       ქორწილი ქმნეს და გამრავლდა   ძღვნობა ლარისა ლბილისა

Verse: c 
       @ფრიდონის პურად კარგისა,   არ მასპინძლისა წბილისა;

Verse: d 
    და   @ნესტან-დარეჯანს უშვენის   ღიმილი, ჩენა კბილისა.


Strophe: S1465/K1465 

Verse: a 
       მოიღეს ძღვენი უსახო   @ფრიდონის არ-ალქატისა,

Verse: b 
       ცხრა მარგალიტი, სიდიდით   მართ ვითა კვერცხი ბატისა,

Verse: c 
       კვლა ერთი თვალი, სამსგავსო   მზისა შუქ-მონამატისა,

Verse: d 
    და   მას წინა ღამით ძალ-ედვის   მხატვარსა ხატვა ხატისა.


Strophe: S1466/K1466 

Verse: a 
       კვლა უძღვნა თვითო ფარღული,   გარდასაყრელი ყელისა,

Verse: b 
       მგრგვლად დათლილისა თვალისა,   იაგუნდისა მრთელისა;

Verse: c 
       კვლა მოაქვს ერთი ტაბაკი,   მძლედ საჭირავი ხელისა,

Verse: d 
    და   @ავთანდილისთვის ლომისა   ძღვენი @ფრიდონის ქველისა.


Strophe: S1467/K1467 

Verse: a 
       იგი ტაბაკი სავსეა   მარგალიტითა სხვილითა.

Verse: b 
       @ავთანდილს უძღვნა ყველაი   არა სიტყვითა წბილითა.

Verse: c 
       აივსო სახლი სტავრითა   და ოქსინოთა ლბილითა,

Verse: d 
    და   @ტარიელ მადლი უბრძანა   ლაღმან სიტყვითა ტკბილითა.


Strophe: S1468/K1468 

Verse: a 
       @ფრიდონისგან უსაზომო   ქორწილია დღესა რვასა;

Verse: b 
       ყოვლთა დღეთა მიართმიდის   უფასოსა ძღვენსა მზასა;

Verse: c 
       დღე და ღამე არ გასწყვედდის   ჩაღანა და ჩანგი ხმასა.

Verse: d 
    და   აჰა, მიჰხვდეს შესაფერნი   ყმა ქალსა და ქალი ყმასა.


Strophe: S1469/K1469 

Verse: a 
       @ტარიელ @ფრიდონს უბრძანა   დღე-ერთ სიტყვები გულისა:

Verse: b 
       "არს გული თქვენი საჩემოდ   უფროსი ძმისა სრულისა,

Verse: c 
       არ გემუქფების სიცოცხლე,   არცა მოცემა სულისა,

Verse: d 
    და   მე თქვენგან ვპოვე მოკვდავმან   ჩემი წამალი წყლულისა.


Strophe: S1470/K1470 

Verse: a 
       @ავთანდილისგან შენც იცი   ჩემთვის თავისა დადება,

Verse: b 
       აწ მე მაქვს ნაცვლად მისისა   მოხმარებისა წადება:

Verse: c 
       შენ მიდი, ჰკითხე, რა უნდა,   მან ქმნას ამისი ცხადება,

Verse: d 
    და   ვითა დამივსო სახმილი,   ეგრე მისიცა კმა დება.


Strophe: S1471/K1471 

Verse: a 
       უთხარ: "ძმაო, რა გარდიხდის   შენგან ჩემსა ჭირ-ნახულსა!

Verse: b 
       ღმერთი მოგცემს წყალობასა,   მისგან ზეცით შესახულსა!

Verse: c 
       თუ ვერა ვიქმ საწადელსა   შენსა, შენთვის გაზრახულსა,

Verse: d 
    და   არა ვნახავ სახლსა ჩემსა,   არ დარბაზსა, არცა ხულსა.


Strophe: S1472/K1472 

Verse: a 
       აწ მითხარ, ჩემგან რა გინდა,   ანუ რათ მოგეხმარები?

Verse: b 
       ვარჩევ, წავიდეთ @არაბეთს,   იყავ ჩემიცა მარები;

Verse: c 
       ტკბილის სიტყვითა გავმართოთ   და ხრმლითა - საომარები:

Verse: d 
    და   თუ შენ შენს ცოლსა არ შეგრთავ,   მე ჩემსა არ ვექმარები".


Strophe: S1473/K1473 

Verse: a 
       რა @ფრიდონ უთხრა @ავთანდილს   @ტარიას მოციქულობა,

Verse: b 
       მას გაეცინნეს, გაღიმდა,   ჰშვენოდა მხიარულობა;

Verse: c 
       თქვა, თუ: "მეშველი რად მინდა?   მჭირს არავისგან წყლულობა!

Verse: d 
    და   ჩემი მზე არცა ქაჯთა ჰყავს,   არცა სჭირს ლხინ-ნაკლულობა.


Strophe: S1474/K1474 

Verse: a 
       ჩემი მზე ტახტსა ზედა ზის,   მორჭმული ღმრთისა ნებითა,

Verse: b 
       საკრძალავი და უკადრი,   ლაღი, არვისგან ვნებით-ა,

Verse: c 
       არცა რა უმძიმს ქაჯთაგან,   არცა გრძნეულთა გრძნებითა,

Verse: d 
    და   მას ზედა შველა რად მინდა?   რად მეჭვ რასაცა თნებითა?


Strophe: S1475/K1475 

Verse: a 
       რა მოვა ჩემთვის განგება,   ზეცით მოსრულნი ზენანი,

Verse: b 
       ღმერთი იწადებს, მომივლენ   გულსა სახმილთა ლხენანი;

Verse: c 
       მაშინღა მომხვდენ მოკვდავსა   მზისა ელვათა ფენანი,

Verse: d 
    და   უმისჟამისოდ ცუდია   ჩემგან მი და მო რბენანი.


Strophe: S1476/K1476 

Verse: a 
       მიდი და ჰკადრე @ტარიელს   პასუხი, ჩემგან თხრობილი:

Verse: b 
       "მადლი რად უნდა, მეფეო,   ხარ რაზომ გინდა ლმობილი?

Verse: c 
       ვარ მუცლითგანვე დედისათ   თქვენად სამონოდ შობილი,

Verse: d 
    და   ღმერთმან მუნამდის მიწა მყოს,   ვირ მეფე იყო ცნობილი.


Strophe: S1477/K1477 

Verse: a 
       გებრძანა: "შეყრა მწადიან   საყვარელისა შენიხა".

Verse: b 
       ეგე არს მსგავსი გულისა   ლმობიერისა თქვენისა;

Verse: c 
       მუნა მე ხრმალი არ მიკვეთს,   არცა სივრცელე ენისა,

Verse: d 
    და   მიჯობს მოლოდნა საქმისა   მის განგებისა ზენისა.


Strophe: S1478/K1478 

Verse: a 
       ესეა ჩემი საწადი   და ჩემი მოსანდომარე:

Verse: b 
       @ინდოეთს გნახო მორჭმული,   საჯდომთა ზედა მჯდომარე,

Verse: c 
       გვერდსავე გიჯდეს მნათობი,   პირი ელვათა მკრთომარე,

Verse: d 
    და   მებრძოლნი თქვენნი მოგესრნენ,   არვინ ჩნდეს მუნ მეომარე.


Strophe: S1479/K1479 

Verse: a 
       რა გამისრულდენ ესენი   ჩემნი გულისა ნებანი,

Verse: b 
       მაშინღა მივალ @არაბეთს,   მომხვდენ მის მზისა ხლებანი;

Verse: c 
       ოდესცა სწადდეს, დამივსნეს   ამა ცეცხლისა დებანი.

Verse: d 
    და   სხვა^ თქვენგან არა არ მინდა,   მძულან ცუდნიღა^ თნებანი".


Strophe: S1480/K1480 

Verse: a 
       რა ფრიდონ ჰკადრა @ტარიელს   ესე სიტყვანი ყმისანი,

Verse: b 
       მან ბრძანა: "მაგას არა ვიქმ,   ამას არ უნდა მისანი!

Verse: c 
       ვითა მან პოვნა მიზეზნი   ჩემისა სულთა დგმისანი,

Verse: d 
    და   ეგრევე მანცა სამისოდ   ნახნეს ძალ-გულნი ძმისანი!


Strophe: S1481/K1481 

Verse: a 
       მიდი, უთხარ ჩემ მაგიერ   სიტყვა ჩემგან არ-ნათნები:

Verse: b 
       "მე შენისა გამზრდელისა   უნახავად არ დავდგები.

Verse: c 
       ვეჭვ, მრავალი დამეხოცოს   მონა, მისგან საყვარლები,

Verse: d 
    და   ვითხოვ ხოლე შენდობასა,   ეგეთიღა^ მოვბრუნდები".


Strophe: S1482/K1482 

Verse: a 
       ესე უთხარ: "ამის მეტსა   ჰმოციქულობ ნურას ნუო,

Verse: b 
       ხვალე წასლვა არ დავშალო,   არცა საქმე გავათუო;

Verse: c 
       მე არ მიზამს არაბთ მეფე,   რომე სიტყვა გავაცრუო,

Verse: d 
    და   ამოდ ვსთხოვო ქალი მისი,   შევეხვეწო, შევაგუო".


Strophe: S1483/K1483 

Verse: a 
       უამბო @ფრიდონ @ავთანდილს   @ტარიას მოციქულობა:

Verse: b 
       არ დადგებისო, ცუდია   შენგან ცდისაღა თქმულობა".

Verse: c 
       მას დაუმძიმდა, მოედვა   კვლა გულსა კვამლ-ალმულობა.

Verse: d 
    და   ასრე ხამს რიდი მეფეთა,   ყმათაგან მოკრძალულობა!


Strophe: S1484/K1484 

Verse: a 
       @ავთანდილ მივა მუხლ-მოყრით   @ტარიას შესახვეწელად,

Verse: b 
       ფერხთა ეხვევის, აკოცებს,   აღარ შეჰხედავს ზე წელად,

Verse: c 
       ეტყვის: "კმა, რაცა შევსცოდე   @როსტანს წლეულად მე წელად,

Verse: d 
    და   კვლა ნუ მიქმ ერთგულობისა   გამტეხლად, და-ცა-მლეწელად.


Strophe: S1485/K1485 

Verse: a 
       რასაცა ჰლამი, არ მოგცემს   მას ღმრთისა სამართალია,

Verse: b 
       გამზრდელსა ჩემსა ვით ვჰკადრო   მე საქმე სამუხთალია!

Verse: c 
       მე მისთვის ხელი ვით გავძრა,   ვინ ჩემთვის ფერ-ნამკრთალია!

Verse: d 
    და   ვით მოიხმაროს მონამან   პატრონსა ზედა ხრმალია!


Strophe: S1486/K1486 

Verse: a 
       ეგე საქმე მე და ჩემსა   საყვარელსა შეგვამდურვებს,

Verse: b 
       ვა^ თუ გაწყრეს, გაგულისდეს,   კუშტი გულსა შეაურვებს,

Verse: c 
       ამბავსაცა დამიძვირებს,   ჭვრეტისათვის მომასურვებს,

Verse: d 
    და   შენდობასა ხორციელი   კაცი ვერა დამიურვებს".


Strophe: S1487/K1487 

Verse: a 
       @ტარიელ უთხრა სიცილით,   მან მზემან შუქ-ნაფენამან,

Verse: b 
       ხელი მოჰკიდა @ავთანდილს,   აჰმართა, ააყენა მან:

Verse: c 
       "მიყოო კარგი ყველაი   მომართებამან შენამან,

Verse: d 
    და   მაგრა სჯობს, შენცა გალხინოს   ჩემმან შენითა ლხენამან.


Strophe: S1488/K1488 

Verse: a 
       დია მძულს მეტი მოყვრისა   შიში, კრძალვა და რიდობა,

Verse: b 
       მძულს გაუწყვედლად კუშტობა   და სულ-მძიმობა, დიდობა;

Verse: c 
       თუ მოყვარეა, გულისა   ქმნას ჩემკე მონაზიდობა,

Verse: d 
    და   თვარა მე ჩემდა, იგ მისდა,   დია სჯობს კიდის-კიდობა.


Strophe: S1489/K1489 

Verse: a 
       მე ვიცი გული საშენოდ   შენისა საყვარელისა,

Verse: b 
       არ ეწყინების სტუმრობა   შენისა მე^ შემყრელისა.

Verse: c 
       რად-მცა რა ვჰკადრე მეფესა   თხრობა რასაცა ჭრელისა!

Verse: d 
    და   ოდენ ნახვისა მათისა   ნატრა მაქვს სანატრელისა.


Strophe: S1490/K1490 

Verse: a 
       ამას ოდენ მოვახსენებ   მუდარით და შეპოვნებით,

Verse: b 
       რომე მოგცეს ქალი მისი   მან მისითა მოგონებით,

Verse: c 
       რათგან ბოლო შეყრავეა,   სიშორესა ვით ეთნებით?

Verse: d 
    და   დააშვენეთ ერთმანერთი,   თავის-თავის ნუ დასჭნებით".


Strophe: S1491/K1491 

Verse: a 
       რა @ავთანდილ @ტარიასგან   ცნა, წასლვასა არ დაჰშლიდა,

Verse: b 
       არა ჰკადრა შეცილება,   საუბარსა ზედა ჰრთვიდა;

Verse: c 
       @ფრიდონ კაცსა დარჩეულსა   სათანაოდ გარდასთვლიდა,

Verse: d 
    და   თანა წაჰყვა, განაღა-მცა   მათ თანავე გზასა ვლიდა.




Chapter: 60 
   სამთაგანვე ქვაბსა მისლვა და მუნით @არაბეთს წასლვა




Strophe: S1492/K1492 

Verse: a 
       ამ საქმესა დაფარულსა   ბრძენ @დიონოს გააცხადებს:

Verse: b 
       ღმერთი კარგსა მოავლინებს,   აწ^ ბოროტსა არ დაჰბადებს,

Verse: c 
       ავსა წამ-ერთ შეამოკლებს,   კარგსა ხან-გრძლად გააკვლადებს,

Verse: d 
    და   თავსა მისსა უკეთესსა   უზადო-ჰყოფს, არ აზადებს.


Strophe: S1493/K1493 

Verse: a 
       @ფრიდონისით გაემართნეს   იგი ლომნი, იგი მზენი,

Verse: b 
       თანა მიჰყავს პირი მზისა,   ქალი მჭვრეტთა ამაზრზენი,

Verse: c 
       ჰკიდავს ბროლსა ყორნის ბოლო   დაწყობილი, დანათხზენი,

Verse: d 
    და   მუნ ბადახშსა აშვენებდეს   სინატიფე-სინაზენი.


Strophe: S1494/K1494 

Verse: a 
       იგი მზე უჯდა კუბოსა   და ეგრე არონინებდეს;

Verse: b 
       მინადირობდეს, ნადირსა   მუნ სისხლსა დაადინებდეს;

Verse: c 
       სადაცა დაჰხვდის ქვეყანა,   მჭვრეტელთა მოალხინებდეს,

Verse: d 
    და   მოეგებნიან, სძღვნობდიან,   აქებდეს, არ აგინებდეს.


Strophe: S1495/K1495 

Verse: a 
       მას ჰგვანდეს, თუ-მცა სამყაროს   მზე უჯდა შუა მთვარეთა;

Verse: b 
       იარნეს დღენი მრავალნი   ლაღთა, ბრძნად მოუბარეთა^;

Verse: c 
       შიგან მათ დიდთა მინდორთა,   ყოვლგნით კაც-მიუმხვდარეთა,

Verse: d 
    და   სად ყოფილიყო @ტარიელ,   მიჰხვდეს მის კლდისა არეთა.


Strophe: S1496/K1496 

Verse: a 
       @ტარიელ ბრძანა: "მე მმართებს   დღეს თქვენი მასპინძელობა;

Verse: b 
       მუნ მივალ, სადა ყოფილ ვარ,   მჭირდა სადამდის ხელობა;

Verse: c 
       მუნ გვიმასპინძლოს @ასმათმან,   მას უც ხორცისა ხმელობა,

Verse: d 
    და   მე რომე გიძღვნი ტურფათა,   აქოთ ლარისა ჭრელობა".


Strophe: S1497/K1497 

Verse: a 
       მივიდეს, შიგან გარდახდეს   ქვაბსა მას დიდთა კლდეთასა.

Verse: b 
       @ასმათს უც ხორცი ირმისა,   იქმს მასპინძლობა-კვეთასა.

Verse: c 
       ამხანაგობდეს, ლაღობდეს   წასლვასა მათ საქმეთასა,

Verse: d 
    და   ღმერთსა ჰმადლობდეს შეცვლასა   ლხინად ჭირისა დღეთასა.


Strophe: S1498/K1498 

Verse: a 
       მოიარეს ქვაბოვანი,   თამაშობდეს მხიარულნი,

Verse: b 
       პოვნეს იგი საჭურჭლენი,   @ტარიასგან დაბეჭდულნი,

Verse: c 
       ვერცა ვისგან დანათვალნი,   ვერცა ვისგან შეგებულნი;

Verse: d 
    და   არ იტყვიან, თუ: არ გვაქვსო,   იგ ამისთვის გულ-ნაკლულნი.


Strophe: S1499/K1499 

Verse: a 
       უბოძა ტურფა მრავალი   მათ მათი შესადარები,

Verse: b 
       კვლა @ფრიდონისნი აავსნა,   სპა ჰყვა თუ სპასალარები.

Verse: c 
       აივსო კაცი ყველაი,   მაშინ მათ თანა ნარები,

Verse: d 
    და   მაგრა ძეს რომე საჭურჭლე,   ჰგვანდა კაც-დაუკარები.


Strophe: S1500/K1500 

Verse: a 
       @ფრიდონს უთხრა: "ვალი შენი   ჩემგან ძნელად გარდიხდების,

Verse: b 
       მაგრა თქმულა: "კარგის მქმნელი   კაცი ბოლოდ არ წახდების";

Verse: c 
       აწ საჭურჭლე რაზომიცა   აქა ძეს და ან იდების,

Verse: d 
    და   შენი იყოს ყველაკაი,   შენ წაიღე, ვითა გხვდების".


Strophe: S1501/K1501 

Verse: a 
       @ფრიდონ მდაბლად თაყვანის-სცა,   ჰკადრა მადლი მეტის-მეტი:

Verse: b 
       "მე, მეფეო, რად გგონივარ   უჭკუო და აგრე რეტი?

Verse: c 
       მტერი ყოვლი ჩალად გიჩანს,   ვინ-მცა იყო ვითა კეტი,

Verse: d 
    და   ჩემი ლხინი მუნამდის-ა,   ვირე ვიყო შენი მჭვრეტი!"


Strophe: S1502/K1502 

Verse: a 
       @ფრიდონ კაცნი დააბრუნნა   მოსასხმელად აქლემისად,

Verse: b 
       სახლსა მისსა მისაღებლად   მის ყველასა საჭურჭლისად;

Verse: c 
       აწ მუნითცა გაემართნეს   @არაბეთით მივლად გზისად,

Verse: d 
    და   @ავთანდილ-ა გალეული   შესაყრელად მთვარე მზისად.


Strophe: S1503/K1503 

Verse: a 
       მიჰხვდეს არაბთა საზღვარსა,   რა ვლეს მრავალი ხანები.

Verse: b 
       დაჰხვდა სოფლები, ციხები,   ხშირ-ხშირად, თანის-თანები,

Verse: c 
       მუნ შიგან მყოფსა ემოსა   ტანსა ლურჯი და მწვანები,

Verse: d 
    და   @ავთანდილისთვის ყველაი   ცრემლითა არს ნაბანები.


Strophe: S1504/K1504 

Verse: a 
       @ტარიელ კაცი გაგზავნა   წინაშე @როსტან მეფესა,

Verse: b 
       შესთვალა: "გკადრებ, მეფეო,   სურვილთა სიიეფესა;

Verse: c 
       მე მოვალ, მეფე ინდოთა,   დარბაზსა თქვენსა სეფესა,

Verse: d 
    და   გიჩვენებ ვარდსა კოკობსა,   უფრჭვნელსა, მოუკრეფესა.


Strophe: S1505/K1505 

Verse: a 
       მაშინ თქვენ ჩემი გეწყინა   ნახვა მიწისა შენისა,

Verse: b 
       ცდა შეპყრობისა ავი ჰქმენ,   შემოტევება ცხენისა;

Verse: c 
       მე შენთა სპათა ვაჩვენე   ნიშანი რამე წყენისა,

Verse: d 
    და   დავხოცე მონა მრავალი,   მსახური სრისა თქვენისა.


Strophe: S1506/K1506 

Verse: a 
       აწ ამად მოვალ წინაშე,   დავყარენ ჩემნი გზანია,

Verse: b 
       შემინდოთ, რაცა შეგცოდე,   ჰქმნნეთ გაწყრომისა კმანია.

Verse: c 
       ძღვენი არა მაქვს, მმოწმობენ   @ფრიდონ და მისნი სპანია,

Verse: d 
    და   ოდენ ძღვნად თქვენი @ავთანდილ   მე თქვენთვის მომიტანია".


Strophe: S1507/K1507 

Verse: a 
       რა მიუვიდა მეფესა   მახარობელი ჟამისა,

Verse: b 
       ვით გაეხარნეს, ვერ იტყვის   ენა ერთისა წამისა;

Verse: c 
       @თინათინს ღაწვთა ემატა   ელვა შუქისა სამისა,

Verse: d 
    და   ბროლსა და ლალსა აშვენებს   მუნ ჩრდილი წარბ-წამწამისა.


Strophe: S1508/K1508 

Verse: a 
       ტაბლაკსა ჰკრეს და გაისმა   სიცილი თქართქარებისა.

Verse: b 
       ლაშქარნი რბოდეს მი და მო,   ქმნა სწადდა მათკე რებისა.

Verse: c 
       დაიწყეს მოსხმა ცხენისა,   მოღება უნაგრებისა,

Verse: d 
    და   შესხდა სიმრავლე მოყმისა   მკლავ-ფიცხელ გულ-მაგრებისა.


Strophe: S1509/K1509 

Verse: a 
       მეფე შეჯდა, გაეგებნეს   თავადნი და სრულად სპანი.

Verse: b 
       ვისცა ესმის, მოვიდიან   მას წინაშე სხვაგნით სხვანი.

Verse: c 
       ყველაკაი ღმერთსა ჰმადლობს,   გაამაღლეს მათნი ხმანი,

Verse: d 
    და   თქვეს: "ბოროტსა უმყოფოო,   კეთილნია შენთვის მზანი!"


Strophe: S1510/K1510 

Verse: a 
       რა ერთმანერთი აუჩნდა   მიგებულ-მოსაგებავთა,

Verse: b 
       @ავთანდილ ეტყვის @ტარიელს   სიტყვათა დანაზებავთა:

Verse: c 
       "აგერა ჰხედავთ^ მინდორთა,   მტვერითა შენაღებავთა?

Verse: d 
    და   ამად მედების სახმილი,   გულსა ეცხელა, ებავთა.


Strophe: S1511/K1511 

Verse: a 
       ისია ჩემი გამზრდელი   და თქვენდა მოგებებულა.

Verse: b 
       იქი ვერ მივალ, მრცხვენიან,   გულსა სახმილი დებულა,

Verse: c 
       ჩემად არაკად სულ-დგმული   კაცი არ გაწბილებულა,

Verse: d 
    და   რასაცა მიზამთ, თქვენ იცით,   @ფრიდონ თქვენ თანა ხლებულა".


Strophe: S1512/K1512 

Verse: a 
       @ტარიელ უთხრა: "კარგსა იქმ   შენ პატრონისა კრძალვასა.

Verse: b 
       აწ დადეგ, იქი ნუ მოხვალ,   იქმ-მცა უჩემოდ ხალვასა.

Verse: c 
       მე მივალ, ვუთხრობ მეფესა   შენგან თავისა მალვასა,

Verse: d 
    და   ვეჭვ, ღმრთითა ადრე შეგყარო   მზესა მას, ტანად ალვასა".


Strophe: S1513/K1513 

Verse: a 
       მუნ დადგა ლომი @ავთანდილ,   დაიდგა მცირე კარავი.

Verse: b 
       ნესტან-დარეჯან მუნვე დგას,   იგია მჭვრეტთა მზარავი,

Verse: c 
       მისთა წამწამთა ნიავი   ქრის, ვითა ქარი არავი,

Verse: d 
    და   წავიდა მეფე ინდოთა   მისრული, მიუპარავი.


Strophe: S1514/K1514 

Verse: a 
       @ფრიდონ წაჰყვა. განაღამცა   გავლეს ველი დიდსა ხანსა,

Verse: b 
       ცნა მეფემან, @ტარიელ-ა,   მარტო მოვა, მოჰხრის ტანსა;

Verse: c 
       გარდახდა და თაყვანის-სცა   მას უკადრსა, ლომებრ ჯანსა,

Verse: d 
    და   სდებს პატივსა ინდოთ მეფე   მართ მამისა შესაგვანსა.


Strophe: S1515/K1515 

Verse: a 
       @ტარიელცა თაყვანის-სცა,   მივა კოცნად, სასალამოდ;

Verse: b 
       მეფე ყელსა აკოცებდა   მართ ბაგისა დასაამოდ,

Verse: c 
       გაკვირვებით ეუბნების,   არის მისგან სათამამოდ:

Verse: d 
    და   "შენ მზე ხარო, შენი გაყრა   არის დღისა შესაღამოდ".


Strophe: S1516/K1516 

Verse: a 
       გაეკვირვა მეფე მისსა   თვალადობა-სიტურფესა,

Verse: b 
       პირსა უჭვრეტს გაკვირვებით,   უქებს მკლავთა სიალფესა;

Verse: c 
       კვლა @ფრიდონცა უსალამა,   თაყვანის-სცა მან მეფესა,

Verse: d 
    და   მას მეფესა, @ავთანდილის   ნახვისათვის მოსწრაფესა.


Strophe: S1517/K1517 

Verse: a 
       მეფე @ტარიას ქებასა   დაჰკრთების, დაეღონების.

Verse: b 
       @ტარიელ ეტყვის: "მეფეო,   აწ გული შენ გემონების;

Verse: c 
       მიკვირს, თუ ეგრე სიკეთე   თქვენ ჩემი რად გეგონების!

Verse: d 
    და   რათგან @ავთანდილ შენია,   სხვა რად ვინ მოგეწონების?


Strophe: S1518/K1518 

Verse: a 
       ნუ გიკვირს მისი ვერ-ნახვა   და დაყოვნება ხანისა!

Verse: b 
       მოდი და დავსხდეთ, მეფეო,   ამოა კორდი მწვანისა,

Verse: c 
       გკადრო მიზეზი მისისა   თქვენს წინა ვერ-მოტანისა,

Verse: d 
    და   ვიაჯ რასმე და აწ მმართებს   მოთხოვა მე ფარმანისა".


Strophe: S1519/K1519 

Verse: a 
       დასხდეხ მეფენი, მოადგა   გარე სიმრავლე რაზმისა.

Verse: b 
       @ტარიელს პირსა ციმციმი   ათქს, უნათლესი ბაზმისა;

Verse: c 
       ჭვრეტა ახელებს მჭვრეტელთა   ყოფა-ქცევისა და ზმისა;

Verse: d 
    და   დაუწყო თხრობა მეფესა   სიტყვისა, ბრძნად ნაკაზმისა:


Strophe: S1520/K1520 

Verse: a 
       "მეფეო, თავი მემცრობის   მე მისად მოსახსენებლად,

Verse: b 
       მაგრა მოსრული თქვენს წინა   ვარ შემომხვეწლად, მქენებლად;

Verse: c 
       თვით იგი იაჯს, რომელი   ჩანს მზეებრ შუქთა მფენებლად,

Verse: d 
    და   ვინ არის ჩემად სინათლედ   და ბნელთა გამათენებლად.


Strophe: S1521/K1521 

Verse: a 
       აწ ამას გკადრებთ ორნივე   ხვეწნით და შემუდარებით:

Verse: b 
       @ავთანდილ დამდვა წამალი   მისგან თავისა დარებით,

Verse: c 
       დაჰვიწყდეს, რომე პატიჟნი   სჭირდეს ჩვენთავე დარებით;

Verse: d 
    და   არ გაწყენ, გრძელი ამბავი   არს ჩვენგან მიუმხვდარებით.


Strophe: S1522/K1522 

Verse: a 
       თქვენთა უყვარს ერთმანერთი,   ქალი მას და იგი ქალსა,

Verse: b 
       მით ვიგონებ საბრალოსა,   მტირალსა და ფერ-ნამკრთალსა;

Verse: c 
       მუხლ-მოყრილი გეაჯები,   ნუღარ აწვევ იმათ ალსა,

Verse: d 
    და   რომე მისცეთ ქალი თქვენი   მკლავ-მაგარსა, გულ-ფიქალსა.


Strophe: S1523/K1523 

Verse: a 
       ამის მეტსა არას გკადრებ,   არ მოკლესა, არცა გრძელსა".

Verse: b 
       ამოიღო ხელ-მანდილი,   მოინასკვა იგი ყელსა,

Verse: c 
       ადგა, მუხლნი დაუყარნა,   ეაჯების ვითა მზრდელსა.   

Verse: d 
    და   გაუკვირდა ყოვლსა კაცსა,   მის ამბვისა მომსმენელსა.


Strophe: S1524/K1524 

Verse: a 
       რა @ტარიელ მუხლ-მოყრილი   ნახა, მეფე შეუზარდა,

Verse: b 
       შორს უკუდგა, თაყვანის-სცა,   ქვე მიწამდის დაუვარდა,

Verse: c 
       მოახსენა: "ხელმწიფეო,   ლხინი ყოვლი გამიქარდა,

Verse: d 
    და   თქვენმან აგრე სიმდაბლემან   ნახვა თქვენი ჩამადარდა.


Strophe: S1525/K1525 

Verse: a 
       ვით ეგების, რაცა გწადდეს,   რომე კაცი არ მოგთმინდეს,

Verse: b 
       ანუ მშურდეს ქალი ჩემი,   საკლავად და ტყვედცა გინდეს;

Verse: c 
       გებრძანამცა სახლით თქვენით,   ცრემლი არცა მაშინ მდინდეს;

Verse: d 
    და   სხვა მისებრი ვერა პოვოს,   ცათამდისცა^ გა-ცა-ფრინდეს!


Strophe: S1526/K1526 

Verse: a 
       მე სიძესა @ავთანდილის   უკეთესსა ვჰპოვებ ვერა;

Verse: b 
       თვით მეფობა ქალსა ჩემსა   მივეც, აქვს და მას ეფერა;

Verse: c 
       ვარდი ახლად იფურჭვნების,   მე ყვავილი დამებერა,

Verse: d 
    და   რად-მცა ვჰკადრე შეცილება,   რასცა ოდენ იგი სჯერა!


Strophe: S1527/K1527 

Verse: a 
       თუ შეგერთო ერთი მონა,   თქვენთვის არცა მაშინ მშურდა.

Verse: b 
       ვინ-მცა გკადრა შეცილება,   უშმაგო-მცა ვით მოგმდურდა!

Verse: c 
       თუ @ავთანდილ არ მიყვარდა,   ასრე მისთვის რად მომსურდა?

Verse: d 
    და   დია, ღმერთო, წინაშე ვარ,   ესე ჩემგან დადასტურდა".


Strophe: S1528/K1528 

Verse: a 
       რა @ტარიელ მეფისაგან   ესე სიტყვა მოისმინა,

Verse: b 
       დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა,   პირსა ზედა დაეფინა.

Verse: c 
       კვლა მეფემან თაყვანის-სცა,   წამო-რე-ვლო, წადგა წინა,

Verse: d 
    და   ერთმანერთი მოიმადლეს,   მათ ერთსაცა არ ეწყინა.


Strophe: S1529/K1529 

Verse: a 
       @ფრიდონ შეჯდა, @ავთანდილის   მახარობლად გაექანა,

Verse: b 
       ესდენ დიდი სიხარული   გაეხარნეს მასცა განა!

Verse: c 
       წავიდა და წამოუძღვა,   მოიყვანა, მოჰყვა თანა,

Verse: d 
    და   მაგრა ირცხვის მეფისაგან,   შუქი ბნელად მოევანა.


Strophe: S1530/K1530 

Verse: a 
       მეფე ადგა, მოეგება;    ყმა გარდახდა, რა მივიდა;

Verse: b 
       ხელთა ჰქონდა ხელ-მანდილი,   პირსა მითა იფარვიდა.

Verse: c 
       მზე ღრუბელსა მოჰფარვოდა,   ქუშდებოდა, ვარდსა ზრვიდა,

Verse: d 
    და   მაგრა მისსა შვენებასა   რა-მცა ვითა დაჰფარვიდა?!


Strophe: S1531/K1531 

Verse: a 
       მეფე კოცნასა ჰლამოდა,   აღარა ცრემლნი სდენიან;

Verse: b 
       @ავთანდილ ფერხთა ეხვევის,   შუქნი ქვე დაუფენიან;

Verse: c 
       უბრძანა: "ადეგ, ნუ ირცხვი,   შენ ზნენი გამოგჩენიან;

Verse: d 
    და   რათგან მერჩიო, ნუ მერცხვი,   ჩემგან ნუღარა^ გრცხვენიან!"


Strophe: S1532/K1532 

Verse: a 
       მოეხვია, გარდუკოცნა   მან პირისა არე-მარე:

Verse: b 
       "დამივსეო ცეცხლი ცხელი,   მაგრა წყალი არე, მარე;

Verse: c 
       ვინ გიშერი დააჯოგა   და წამწამი არემა-რე,

Verse: d 
    და   გვალე, შეგყრი, ლომო, მზესა,   თავი მისკე არე, მარე".


Strophe: S1533/K1533 

Verse: a 
       მეფე ყელსა ეხვეოდა   მას ლომსა და ვითა გმირსა,

Verse: b 
       ახლოს უზის, ეუბნების,   აკოცებს და უჭვრეტს პირსა;

Verse: c 
       იგი მზე და ხელმწიფობა   ასრე მიჰხვდა, ვითა ღირს-ა.

Verse: d 
    და   მაშინღაა ლხინი ამო,   რა გარდიხდის კაცი ჭირსა.


Strophe: S1534/K1534 

Verse: a 
       ყმა მეფესა მოახსენებს:   "მიკვირს, სხვასა რად რას ჰბრძანებ!

Verse: b 
       რად არ გინდა ნახვა მზისა,   ანუ რადღა აგვიანებ?

Verse: c 
       მიეგებვი მხიარული,   სახლსა თქვენსა მოიყვანებ,

Verse: d 
    და   შემოიმოს შუქთა მისთა,   ნათლად გარე მოივანებ".


Strophe: S1535/K1535 

Verse: a 
       @ტარიელსცა მოახსენა.   შესხდეს, ქალსა მიეგებნეს,

Verse: b 
       მათ სამთავე გოლიათთა   მზისა ფერად ღაწვნი ღებნეს,

Verse: c 
       მიჰხვდეს მათსა საწადელსა,   იგი პოვეს, რაცა ძებნეს,

Verse: d 
    და   ხელი ჰხადეს ხრმალთა მათთა,   არა ცუდად წელთა ებნეს.


Strophe: S1536/K1536 

Verse: a 
       მეფემან ქალს უსალამა,   მან შორით გარდახდომილმან.

Verse: b 
       დაუყვნა თვალნი ელვამან,   მისთა ღაწვთაგან კრთომილმან;

Verse: c 
       გამოეგება, აკოცა   კუბოსა შიგან ჯდომილმან,

Verse: d 
    და   დაუწყო ქება მეფემან,   თვით ვერას ვერ-მიხდომილმან^.


Strophe: S1537/K1537 

Verse: a 
       ეტყვის: "მზეო, ვითა გაქო,   ნათელო და დარიანო!

Verse: b 
       შენთვის ხელნი გონებანი   არა ცუდად არიანო,

Verse: c 
       მზიანო და მთვარიანო,   ეტლად რაო და რიანო,

Verse: d 
    და   თქვენ საჭვრეტლად აღარ მინდით,   არ ვარდნო და არ იანო".


Strophe: S1538/K1538 

Verse: a 
       გაკვირდეს ყოვლნი მხედველნი   მისთა ელვათა ფენასა;

Verse: b 
       ვით მზემან, დაყვნა მჭვრეტელთა   თვალნი ნათლისა ჩენასა;

Verse: c 
       მისგან დამწვარნი მისცნიან   გულნი ჭვრეტითა ლხენასა,

Verse: d 
    და   სითცა გამოჩნდის, იქმოდეს   ჯარნი მუნითკე რბენასა.

Verse: e 
       


Strophe: S1539/K1539 

Verse: a 
       შინა წავიდეს ყოველნი,   შესხდეს თავისა დარებად,

Verse: b 
       ჰქონდეს შვიდნივე მნათობნი   მის მზისა დასადარებად,

Verse: c 
       არ მიიხდომის^ სიტურფე,   არს მათგან მიუმხვდარებად,

Verse: d 
    და   ადრე მივიდეს მეფისა   სახლად საყოფად, არებად.


Strophe: S1540/K1540 

Verse: a 
       შევიდეს, ნახეს @თინათინ,   მჭვრეტთა მიმცემი ჭირისა;

Verse: b 
       სკიპტროსან-გვირგვინოსანსა   ჰშვენოდა ცმა პორფირისა,

Verse: c 
       მისრულთა^ პირსა შეადგა   ელვა მისისა პირისა;

Verse: d 
    და   შევიდა მეფე ინდოთა,   იგი მზე, მსგავსი გმირისა.


Strophe: S1541/K1541 

Verse: a 
       @ტარიელ და ცოლმან მისმან   ქალსა მდაბლად უსალამეს,

Verse: b 
       მოეგება^, აკოცეს და   საუბარი დააამეს,

Verse: c 
       იგი სახლი გაანათლეს,   არ ნათელი შეაღამეს,

Verse: d 
    და   ბროლ-ბადახში გააღაწვეს   და გიშერი აწამწამეს.


Strophe: S1542/K1542 

Verse: a 
       @თინათინ ზედა აწვივნა   ტახტსა მეფეთა ზეთასა,

Verse: b 
       @ტარიელ უთხრა: "შენ დაჯე,   სწადიან ბრჭესა ბრჭეთასა,

Verse: c 
       დღეს ტახტი შენი შენ გმართებს   მეტად ყოველთა დღეთასა,

Verse: d 
    და   მე ლომი ლომთა დაგისვა   გვერდსა შენ, მზესა მზეთასა".


Strophe: S1543/K1543 

Verse: a 
       ორთავე ხელი მოჰკიდეს   და დასვეს ტახტსა თავისსა,

Verse: b 
       გვერდსა დაუსვეს @ავთანდილ,   სურვილსა მოეკლა ვისსა;

Verse: c 
       უნახავსა და ნახულსა   სჯობს ყოვლსა სანახავისსა,

Verse: d 
    და   ნუ ეჭვ მიჯნურთა მათებრთა   ნუცა თუ რამინს და ვისსა.


Strophe: S1544/K1544 

Verse: a 
       ქალსა შესწბა, გაუკვირდა   @ავთანდილის გვერდსა ჯდომა,

Verse: b 
       ფერი ჰკრთა და გაუფიცხა   შე და გამო გულმან კრთომა.

Verse: c 
       მეფე ეტყვის: "შვილო, ჩემგან   გაქვს სირცხვილი თუ რა ზომა,

Verse: d 
    და   ბრძენთა უთქვამს სიყვარული,   ბოლოდ მისი არ-წახდომა".


Strophe: S1545/K1545 

Verse: a 
       აწ, შვილო, ღმერთმან თქვენ მოგცეს   ათას წელ დღეთა გრძელობა,

Verse: b 
       სვე-სვიანობა, დიდობა,   კვლა ჭირთა გარდუხდელობა!

Verse: c 
       ცა-მცა ნუ შეგცვლის, მოგხვდების   თვით მისებრ შეუცვლელობა!

Verse: d 
    და   თქვენით ხელითა მეღირსოს   მიწათა შემომყრელობა!"


Strophe: S1546/K1546 

Verse: a 
       მართ მეფემან სპათა ბრძანა   @ავთანდილის თაყვანება:

Verse: b 
       "ესეაო მეფე თქვენი,   ასრე იქმნა ღმრთისა ნება,

Verse: c 
       დღეს ამას აქვს ტახტი ჩემი,   მე - სიბერე ვითა სნება,

Verse: d 
    და   ჩემად სწორად ჰმსახურებდით,   დაიჭირეთ ჩემი მცნება!"


Strophe: S1547/K1547 

Verse: a 
       ლაშქარნი და დიდებულნი   დადრკეს, მდაბლად ეთაყვანნეს,

Verse: b 
       მოახსენეს: "მიწად ვექმნნეთ,   ვინცა მიწად მიგვიყვანნეს,

Verse: c 
       მორჩილ-ქმნილნი დაგვადიდნეს,   ურჩნი მკვდართა დაგვაგვანნეს,

Verse: d 
    და   მტერთა მკლავნი შეაძუნტნეს,   გულნი ჩვენნი აგულვანნეს".


Strophe: S1548/K1548 

Verse: a 
       @ტარიელცა უთხრა ქებით   იმედისა გათავება;

Verse: b 
       ქალსა ეტყვის: "შემიყრიხართ,   აღარა გწვავს ცეცხლთა დება,

Verse: c 
       ქმარი შენი ძმაა ჩემი,   მწადს ეგრევე შენი^ დება,

Verse: d 
    და   ორგულთა და შემცილეთა   თქვენთა მე ვქმნა გაფლიდება".




Chapter: 61 
   ქორწილი @ავთანდილისა და @თინათინისა არაბთა მეფისაგან




Strophe: S1549/K1549 

Verse: a 
       მას დღე @ავთანდილ პატრონად   ზის და ხელმწიფე ზენია,

Verse: b 
       მას თანა მჯდომსა @ტარიელს   ჰშვენიან სინაზენია;

Verse: c 
       ნესტანჯარ^ ახლავს თინათინს,   ვინ მჭვრეტთა ამაზრზენია,

Verse: d 
    და   ჰგავს, თუ ცა მოდრკა ქვეყანად,   შეყრილან ოთხნი მზენია.


Strophe: S1550/K1550 

Verse: a 
       დაიწყეს მორთმა პურისა   ლაშქართა მის მესავსისა^,

Verse: b 
       ზროხა და ცხვარი დაკლული   არს უმრავლესი მხავსისა,

Verse: c 
       შეიქმნა ძღვნობა ძღვენისა,   მათისა შესამსგავსისა,

Verse: d 
    და   მათ ყოვლთა შუქი ანათობს   პირისა მზისა მსგავსისა.


Strophe: S1551/K1551 

Verse: a 
       იაგუნდისა ჯამები   იყვის, ლალისა ჭიქები,

Verse: b 
       კვლა უცხოფერთა ჭურჭელთა   სხდის უცხო-უცხო სიქები.

Verse: c 
       მის ქორწილისა მაქები   კაცი ბრძენთაგან იქები,

Verse: d 
    და   მჭვრეტელო, გულსა ეტყოდი:   "ნუ აეხსნები, იქ ები!"


Strophe: S1552/K1552 

Verse: a 
       მუტრიბნი მოდგეს ყოველგნით,   ისმოდის ხმა წინწილისა;

Verse: b 
       შეყრით ძეს გორი ოქროსა   და ბადახშისა თლილისა;

Verse: c 
       მსმელთათვის წყარო ღვინისა   ასგან დის, მსგავსი მილისა,

Verse: d 
    და   ბინდით ცისკრამდის სმა იყო,   გარდახდა ჟამი დილისა.


Strophe: S1553/K1553 

Verse: a 
       არა დარჩა უსაბოძვრო   არ კოჭლი და არ საპყარი;

Verse: b 
       მოდიოდა მარგალიტი   მოფანტული, მონაყარი;

Verse: c 
       გაბედითდა წასაღებლად   ატლასი და ოქრო მყარი.

Verse: d 
    და   სამ დღე იყო ინდოთ მეფე   @ავთანდილის ვით მაყარი.


Strophe: S1554/K1554 

Verse: a 
       ხვალისა მეფე არაბთა   კვლა პურობს, არ ღაფალია;

Verse: b 
       @ტარიელს უთხრა: "შენი მზე   საჭვრეტლად სატურფალია.

Verse: c 
       მეფე ხარ ყოვლთა მეფეთა   და ეგე დედოფალია;

Verse: d 
    და   ხამს, ყურსა^ გვეგდოს   საყურად ჩვენ თქვენი ნატერფალია.


Strophe: S1555/K1555 

Verse: a 
       აწ, მეფეო, არ ეგების   ჩვენი სხდომა თქვენად სწორად".

Verse: b 
       სახელმწიფო საჯდომი და   სხვა დაუდგა ტახტი შორად.

Verse: c 
       ქვემოთ დასხნა @ავთანდილ და   ცოლი მისი მათად სწორად.

Verse: d 
    და   პირველ ძღვენი @ტარიასთვის   მოიღიან, იდვის გორად.


Strophe: S1556/K1556 

Verse: a 
       არაბთა მეფე მასპინძლობს,   იქმს ოდენ არიფობასა,

Verse: b 
       ზოგჯერ მათ ახლავს, ზოგჯერ მათ,   არ იხმობს ხელმწიფობასა,

Verse: c 
       გასცემს და უქებს ყველაი   უხვობა-იეფობასა,

Verse: d 
    და   @ფრიდონ ზის ახლოს @ავთანდილს,   ჩვეული თვით^ მეფობასა.


Strophe: S1557/K1557 

Verse: a 
       მეფესა ქმრითურთ პატივი   ჰქონდა ინდოთა ქალისა,

Verse: b 
       სიყვარული და ჩუქება,   ვით სიძისა და სძალისა;

Verse: c 
       რომე სძღვნა, არა ეგების   თქმა არცა ნაათალისა, -

Verse: d 
    და   თვითო სკიპტრა და პორფირი   და გვირგვინები თვალისა.


Strophe: S1558/K1558 

Verse: a 
       კვლა უძღვნა ძღვენი ორთავე,   მსგავსი მათისა ბედისა,

Verse: b 
       ათასი თვალი, ნაშობი   რომანულისა დედისა,

Verse: c 
       კვლა მარგალიტი ათასი,   მართ ვითა კვერცხი ტრედისა,

Verse: d 
    და   ათასი ცხენი ტაიჭი,   სიდიდით მსგავსი ქედისა.


Strophe: S1559/K1559 

Verse: a 
       @ფრიდონს უძღვნა ცხრა ტაბაკი   მარგალიტი თავ-შედგმული,

Verse: b 
       ცხრა ტაიჭი, ძვირფასისა^   უნაგრითა შეკაზმული.

Verse: c 
       ინდოთ მეფე თაყვანსა^ სცემს   ლაღი, ბრძენი, არ მახმული,

Verse: d 
    და   მადლი ჰკადრა ფხიზელურად,   თუცა იყო ღვინო-სმული.


Strophe: S1560/K1560 

Verse: a 
       რას ვაგრძელებდე? გარდახდეს   დღენი ერთისა თვისანი.

Verse: b 
       თამაშობდიან, არ იყვნეს   ყოლა გაყრანი სმისანი.

Verse: c 
       @ტარიელს სძღვნიან უცხონი   თვალნი ლალისა ქვისანი,

Verse: d 
    და   ათ ყოვლთა მათნი ელვანი   ჰფარვენ მართ ვითა მზისანი.


Strophe: S1561/K1561 

Verse: a 
       @ტარიელ ჰგვანდის ვარდსა და   იყვის ფიფქისა მოველად,

Verse: b 
       @ავთანდილ @როსტანს წინაშე   გაგზავნა დასათხოველად,

Verse: c 
       შესთვალა: "შენი სიახლე   კმა ჩემად ლხინად ყოველად,

Verse: d 
    და   მტერთა აქვს ჩემი სამეფო,   ვიცი მუნ შიგან მძოველად.


Strophe: S1562/K1562 

Verse: a 
       უცებნი მოსრნის მცოდნელთა   ცოდნამან, ხელოვნებამან.

Verse: b 
       ვეჭვ, მოგცეს თქვენცა დაღრეჯა   ჩემმან რასაცა ვნებამან;

Verse: c 
       წავიდე, ავი არ მიყოს   მე აქა დაყოვნებამან,

Verse: d 
    და   ადრე კვლა გნახნე მორჭმულნი,   ინებოს ღმრთისა ნებამან".


Strophe: S1563/K1563 

Verse: a 
       @როსტევან ჰკადრა: "მეფეო,   რად ხართ რასაცა რიდითა?

Verse: b 
       რაცა გიჯობდეს, იქმოდით^,   გასჭვრეტდით, გაიცდიდითა,

Verse: c 
       @ავთანდილ თანა წამოგყვეს,   წადით ლაშქრითა დიდითა,

Verse: d 
    და   თქვენთა მტერთა და ორგულთა   დაჰფრეწდით, და-ცა-სჭრიდითა".


Strophe: S1564/K1564 

Verse: a 
       @ავთანდილ უთხრა @ტარიელს   ესე სიტყვები ორები.

Verse: b 
       მან უთხრა: "აგრე^ ნუ უბნობ,   შეცევ ბროლისა ყორები,

Verse: c 
       ახალ შერთულსა მთვარესა,   მზეო, ვით მოეშორები?"

Verse: d 
    და   @ავთანდილ უთხრა: "მაგითა   შენგან არ მოვიღორები".


Strophe: S1565/K1565 

Verse: a 
       არ დია გინდა დამაგდო,   წახვიდე ჩემად მზრახავად!

Verse: b 
       "ცოლი უყვარსო, გამწირა",   იყო ამიხად მსახავად;

Verse: c 
       მე დავრჩე შენი გაყრილი   თავისა მევაგლახავად?

Verse: d 
    და   კაცსა მოყვრისა გაწირვა,   ახ, მოუხდების, ახ, ავად!"


Strophe: S1566/K1566 

Verse: a 
       @ტარიელს უგავს სიცილი   ბროლისა ვარდთა ფრქვევასა;

Verse: b 
       უბრძანა: "ვიტყვი უშენოდ   შენისა უფრო მე ვასა;

Verse: c 
       რათგან გწადიან, წამომყევ,   დამწამებ ნურას თნევასა".

Verse: d 
    და   @ავთანდილ ბრძანებს ლაშქართა   ყოვლგნით მის თანა წვევასა.


Strophe: S1567/K1567 

Verse: a 
       შეყარნა სპანი @არაბეთს,   აღარა ხანსა ზმულია,

Verse: b 
       კაცი ოთხმოცი ათასი,   ყველაი დაკაზმულია.

Verse: c 
       კაცსა და ცხენსა ემოსა   აბჯარი ხვარაზმულია.

Verse: d 
    და   არაბთა მეფე მათითა   გაყრითა ნავღელ-ჭმულია.


Strophe: S1568/K1568 

Verse: a 
       ერთმანერთისა გაყრილნი   ქალნი ორნივე, დობილნი,

Verse: b 
       ერთმანერთისა დად-ფიცნი,   სიტყვისა გამონდობილნი,

Verse: c 
       მკერდითა მკერდსა შეკრულნი,   ყელითა გარდაჭდობილნი,

Verse: d 
    და   ტიროდეს; მათთა მჭვრეტელთა   გულნი-მცა ესხნეს წთობილნი^.


Strophe: S1569/K1569 

Verse: a 
       მთვარე ცისკრისა ვარსკვლავსა   რა თანა-შეესწოროსა,

Verse: b 
       ორნივე სწორად ნათობენ,   მოჰშორდეს, მოეშოროსა;

Verse: c 
       არა თუ იგი მოჰშორდეს,   მართ ცამან მოაშოროსა,

Verse: d 
    და   მათად საჭვრეტლად მჭვრეტელმან   ხამს, თავი იქედგოროსა.


Strophe: S1570/K1570 

Verse: a 
       მათთავე სახედ, რომელსა   ესენი დაუბადიან,

Verse: b 
       იგივე გაჰყრის, სიშორე   არა თუ ნებით სწადიან,

Verse: c 
       ვარდსა სწებვენ და აპობენ,   ტირან და ცრემლნი ჩასდიან.

Verse: d 
    და   მათთა გამყრელთა ყოველთა   სიცოცხლე არ იქადიან.


Strophe: S1571/K1571 

Verse: a 
       @ნესტან-დარეჯან თქვა: "ნეტა-მც   ყოლა არ შეგემცნებოდი^, -

Verse: b 
       მზისა გამყრელი გაყრითა   აწ ასრე არ დავდნებოდი^.

Verse: c 
       ამბავსა სცნევდი, მაცნევდი,   წიგნითა მეუბნებოდი,

Verse: d 
    და   ვითა მე შენთვის დამწვარ ვარ,   აგრევ შენ ჩემთვის ჭნებოდი^".


Strophe: S1572/K1572 

Verse: a 
       @თინათინ უთხრა: "ჰე მზეო,   შენთა მჭვრეტელთა ლხინებო,

Verse: b 
       რად-მცა გაგწირე, თუ ვითა   გაყრასა მოვითმინებო!

Verse: c 
       ღმრთისაგან დღეთა თხოვისა   ნაცვლად სიკვდილი ვინებო,

Verse: d 
    და   აგრემცა მივი, რაზომსა   ცრემლსა მე^ დავიდინებო!"


Strophe: S1573/K1573 

Verse: a 
       კვლა აკოცეს ერთმანერთსა,   გაიყარნეს იგი ქალნი;

Verse: b 
       ქვე დამდგომმან წამავალსა   ვერ მოსწყვიდნა ყოლა თვალნი;

Verse: c 
       იგი იჭვრეტს უკუღმავე,   ედებოდეს ამით ალნი.

Verse: d 
    და   რომე მწადდეს, ვერ დავწერენ   მე სიტყვანი ნაათალნი.


Strophe: S1574/K1574 

Verse: a 
       @როსტან მათითა გაყრითა   ხელთაგან უფრო ხელდების,

Verse: b 
       ათასჯერ იტყვის ვაგლახსა,   არ სულთქმა უერთხელდების,

Verse: c 
       ცხელი სდის წყარო ცრემლისა,   მართ ვითა ქვაბი ცხელდების;

Verse: d 
    და   @ტარიელ არის დაღრეჯით,   ფიფქი ნასდების, თხელდების.


Strophe: S1575/K1575 

Verse: a 
       @ტარიელს ვარდსა დაუტყლეჟს   მეფე ხვევნით და კოცებით;

Verse: b 
       იტყვის, თუ: "თქვენი სიახლე   მიჩს აქამდისცა ოცებით;

Verse: c 
       რათგან მოგშორდი, დავრჩები   პატიჟთა გაასოცებით,

Verse: d 
    და   შენგან მოგვეცა სიცოცხლე   შენგანვე დავიხოცებით".


Strophe: S1576/K1576 

Verse: a 
       @ტარიელ შეჯდა, მეფისა   გამყრელი, გამომსალამე;

Verse: b 
       სრულად ლაშქართა სდიოდა   ცრემლი, მინდორთა სალამე:

Verse: c 
       "მზე შენ გლამისო საომრად   და თავი შენ მას ალამე".

Verse: d 
    და   უბრძანა: "თქვენთვის მტირალსა   ყოლ არად მიჩნდეს სალა მე!"


Strophe: S1577/K1577 

Verse: a 
       გაემართნეს და წავიდეს   დია სპითა და ბარგითა

Verse: b 
       @ტარიელ, @ფრიდონ, @ავთანდილ   თავითა მეტად კარგითა,

Verse: c 
       კაცი ოთხმოცი ათასი   ჰყვა ცხენებითა ვარგითა,

Verse: d 
    და   მივლენ სამნივე გულითა   ერთმანერთისა მარგითა.


Strophe: S1578/K1578 

Verse: a 
       სამ თვე ვლეს, - ღმერთმან მათებრი   სხვა ნურა ნუ დაჰბადოსა!

Verse: b 
       მოეგებნიან, მტერობა   ვერავინ დაიქადოსა!

Verse: c 
       მინდორსა შიგან სადილად   გარდახდეს უდილადოსა,

Verse: d 
    და   ვითა ჰმართებდა, პურობდეს,   ღვინოსა სმიდეს, არ დოსა.




Chapter: 62 
   @ტარიელისაგან ინდოთ მეფის სიკვდილის ცნობა




Strophe: S1579/K1579 

Verse: a 
       ქედსა ზედა გარდმოადგა   მეტად დიდი ქარავანი,

Verse: b 
       კაცები და სახედრები   ერთობ იყო შაოსანი;

Verse: c 
       გარეშემო მოეკვეცნეს   უკანამო დალალანი;

Verse: d 
    და   მეფე ბრძანებს: "მოასხითო,   ჩვენ დავყოვნოთ აქა ხანი".


Strophe: S1580/K1580 

Verse: a 
       მოასხნეს იგი ვაჭარნი   და მათი უხუცესია;

Verse: b 
       უბრძანა: "ვინ ხართ, შავითა   რად ტანი შეგიგლესია?"

Verse: c 
       მათ მოახსენეს: "სით მოვალთ,   მუნ ასრე დანაწესია,

Verse: d 
    და   @ინდოეთს @მისრით მოსრულთა   გვივლია გზა უგრძესია".


Strophe: S1581/K1581 

Verse: a 
       გაეხარნეს მათ ვაჭართა   @ინდოეთით მომავლობა,

Verse: b 
       მაგრა თავი უმეცარ ყვეს,   არა მისცეს ყოლა გრძნობა;

Verse: c 
       უცხოურად ეუბნების,   მათ ვერა ქმნეს მათი ცნობა,

Verse: d 
    და   არ ესმოდა ინდოური,   არაბულად ყვეს უბნობა.


Strophe: S1582/K1582 

Verse: a 
       უბრძანეს: "გვითხართ, ვაჭარნო,   ამბავი @ინდოეთისა".

Verse: b 
       მათ ჰკადრეს: "ზეცით მოსრულა   @ინდოეთს რისხვა ზეცისა;

Verse: c 
       დიდსა და წვრილსა ყველასა   ცრემლი სდის მსგავსი წვეთისა,

Verse: d 
    და   მას შიგან მყოფსა ბრძენსაცა   ცნობა აქვს ვითა შეთისა".


Strophe: S1583/K1583 

Verse: a 
       თვით მათვე მათსა ამბავსა   უამბობს, არის წყლიანი:

Verse: b 
       "@ფარსადან, მეფე ინდოთა,   იყო ხელმწიფე სვიანი,

Verse: c 
       მას ესვა ქალი მნათობი,   მზისაცა უფრო მზიანი,

Verse: d 
    და   კბილ-მარგალიტი, ტან-ალვა,   ღაწვ-ბადახშ, ყორან-თმიანი.


Strophe: S1584/K1584 

Verse: a 
       მას ქალსა და ამირბარსა   ერთმანერთი შეუყვარდა.

Verse: b 
       ამირბარმან სიძე მოკლა,   ხმა მეფესა დაუვარდა;

Verse: c 
       იგი ქალი პატარაი   მამიდასა გაეზარდა,

Verse: d 
    და   ბუქთა მისგან მონაქროლთა   @ინდოეთი გარდაქარდა.


Strophe: S1585/K1585 

Verse: a 
       მამიდაი ქაჯი იყო,   გრძნეულობა იცის კარგა,

Verse: b 
       მით შემართა საშინელი,   მზე ხმელეთსა დაუკარგა;

Verse: c 
       თვითცა მოკვდა უბედური,   მართ საცოცხლოდ არად ვარგა;

Verse: d 
    და   იგი ქალი დაიკარგა,   ალვა მორჩი სხვაგან დარგა.


Strophe: S1586/K1586 

Verse: a 
       ცნა ამირბარმან წავიდა   ლომი მის მზისა მძებნელად,

Verse: b 
       იგიცა წახდა, @ინდოეთს   გახდა მთვარე და მზე ბნელად;

Verse: c 
       ორნივე გადაიკარგნეს,   მათიღა პოვნა არს ძნელად;

Verse: d 
    და   მეფემან ბრძანა: "ჰე ღმერთო,   რად ცეცხლსა მომიდებ ნელად?"


Strophe: S1587/K1587 

Verse: a 
       მეფე გაშმაგდა მათისა   უღონო-ქმნილი ძებნისა;

Verse: b 
       ვად შეიცვალა @ინდოეთს   ხმა წინწილისა, ებნისა;

Verse: c 
       ცოტასა ხანსა გა-ვე-ძლო   დება სახმილთა გზნებისა,

Verse: d 
    და   აწ თვითცა მოკვდა, შეიქმნა   ბოლო სრვისა და ტკებნისა".


Strophe: S1588/K1588 

Verse: a 
       რა ვაჭარმან ესე სიტყვა   თქვა, საქმენი გააკვლადნა,

Verse: b 
       ქალმან დიდნი დაიკივლნა,   ფიცხლა თავსა მოიხადნა;

Verse: c 
       @ტარიელცა დაიზახნა,   დაფარულნი გააცხადნა;

Verse: d 
    და   ნარგისთაგან ნაწვიმარი   ღვარი ადგა, თოვლი გადნა.


Strophe: S1589/K1589 

Verse: a 
       მომკალ, ქალსა თავ-შიშველსა   თუ მზე ვითა ეურჩოსა!

Verse: b 
       სული ვარდსა დავამსგავსე,   თავ-მოხდილი - ყაყაჩოსა.

Verse: c 
       თუ ბრძენიცა მაქებარი   მისი იხმობს ვირებრ "ჩოსა",

Verse: d 
    და   ჰგავს, თუ ტყუბი მარგალიტი   ზის ბროლისა ხარხაჩოსა.


Strophe: S1590/K1590 

Verse: a 
       ქალი საბრალოდ მამასა   სტირს, ბულბულისა მსგავსია,

Verse: b 
       თმა გაიგლიჯა, გაყარა,   ღაწვი ცრემლითა ავსია,

Verse: c 
       ვარდი შექმნილა ზაფრანად,   ლალი მართ ვითა ხავსია,

Verse: d 
    და   მზესა ღრუბელი ეფარვის,   ამად ნათელი დავსია.


Strophe: S1591/K1591 

Verse: a 
       იხოჭს და იგლეჯს, ზახილით   ტირს სიტყვა-ხაფი უარე;

Verse: b 
       სისხლი და ცრემლი თვალთაგან   ჩამოსდის გარე უარე:

Verse: c 
       "მოვკვე, მამაო, მე შენთვის   შვილი ყოველთა უარე,

Verse: d 
    და   ვერა გმსახურე ასულეან,   ვერცა რა შეგაგუარე.


Strophe: S1592/K1592 

Verse: a 
       ჩემთვის ბნელ-ქმნილო მამაო,   ნათელო თვალთა ჩემთაო,

Verse: b 
       ჩემთა რა გაცნევს ამბავთა,   გულისა მონაცემთაო!

Verse: c 
       მზეო, რადღა გაქვს სინათლე,   რადღა ანათობ თემთაო?

Verse: d 
    და   რად არ დაიქეც, ქვეყანავ,   რადღა ჰმართიხარ ზე, მთაო?"


Strophe: S1593/K1593 

Verse: a 
       @ტარიელ მოთქვამს: "გამზრდელო,   ჰა, ჰა, რა საქმე მსმენია!

Verse: b 
       მიკვირს, თუ მზეღა რად ნათობს,   რად არა დაუჩენია?!

Verse: c 
       მზე მოჰკვე ყოვლთა სულ-დგმულთა,   სოფელი აღარ შენია,

Verse: d 
    და   ღმერთსა მიჰმადლე, შემინდევ,   რაცა შენ ჩემგან გწყენია".


Strophe: S1594/K1594 

Verse: a 
       კვლა უბრძანებდეს: "გვიამბეთ   ამბავი დანარჩომია".

Verse: b 
       მათ მოახსენეს: "პატრონო,   @ინდოეთს დიდი ომია,

Verse: c 
       მოსულა ხატათ ლაშქარი,   ქალაქსა შემოსდგომია,

Verse: d 
    და   @რამაზ არს ვინმე ხელმწიფე,   მათად პატრონად მჯდომია.


Strophe: S1595/K1595 

Verse: a 
       "ჯერთ დედოფალი ცოცხალ-ა,   მკვდართაგან უფრო მკვდარია,

Verse: b 
       იბრძვის ინდოთა ლაშქარი,   თუც იმედ-გარდამწყდარია,

Verse: c 
       გარეთ ციხენი წაუხვმან,   ყველაი გარდამხდარია,

Verse: d 
    და   მზენო, თქვენ შუქნი მიჰფინეთ,   ჰაი, რა ავი დარია!


Strophe: S1596/K1596 

Verse: a 
       მუნა მყოფსა ყველაკასა   შეეკერა, ჩვენცა, შავი;

Verse: b 
       @რამაზს წინა გამოვედით,   მისრულად ვთქვით ჩვენი თავი.

Verse: c 
       მეფე ჩვენი დიდი არის,   მათ ეწადა მისი ზავი,

Verse: d 
    და   გამოგვიშვა, წამოვედით,   არა გვიყო ყოლა ავი".


Strophe: S1597/K1597 

Verse: a 
       რა @ტარიელს ესე ესმა,   მეტად ფიცხლად აიყარა,

Verse: b 
       ეჯი სამ დღე წასავალი   ერთსა დღესა წაიარა;

Verse: c 
       დროშა მისი აიმართა,   წინა არა აიფარა,

Verse: d 
    და   აწ ნახეთ, თუ გოლიათი   გული ვითა ამაგარა!




Chapter: 63 
   @ტარიელისაგან @ინდოეთს მისლვა და ხატაელთა დამორჩილება




Strophe: S1598/K1598 

Verse: a 
       @ინდოეთს ზედა წაადგა,   მუნ მთა და დიდი ქედია;

Verse: b 
       აჩნდა ლაშქარი უსახო,   ესაკვირველა, ჰე, დია.

Verse: c 
       @ტარიელ ბრძანა: "მოყმენო,   აწ თქვენგან რა იმედია?

Verse: d 
    და   ადრე მოვიცლი იმათგან,   ღმერთი და ჩემი ბედია!


Strophe: S1599/K1599 

Verse: a 
       იმა ლაშქართა უნახვან   კვლა ჩემნი ხრმალთა კვეთანი;

Verse: b 
       ერთხელ შემებნეს, დავხოცენ,   შევქმენ აბჯართა ფეთანი".

Verse: c 
       @ავთანდილ ჰკადრა: "რად უნდან   თქმანი სიტყვათა მძლეთანი?

Verse: d 
    და   მათ ვითა მტვერთა წავიხვამთ,   მიჰხვდენ ფერხითა ცვეთანი".


Strophe: S1600/K1600 

Verse: a 
       დაეკაზმნეს საომარად,   გაამაყდეს, გაჩაუქდეს,

Verse: b 
       ცხენთა შესხდეს უკეთესთა,   სახედარნი ასუბუქდეს,

Verse: c 
       ერთმანერთსა აჯობინეს,   მჭვრეტელთაგან არ გაუქდეს,

Verse: d 
    და   იგი ქედი ჩაიქროლეს,   ბუქისაგან უფრო ბუქდეს.


Strophe: S1601/K1601 

Verse: a 
       წინ მავალნი დარაჯათა   მათთა ზედა გარდეკიდეს;

Verse: b 
       @ტარიასთა გააქცივნეს,   მიეწივნეს, ჩამოჰყრიდეს,

Verse: c 
       მოაგებნეს მხარ-დაკრულნი,   მათ წინაშე მოასხმიდეს,

Verse: d 
    და   აიზიდნეს; "ვისნი ხართო?"   - ჰკითხეს, ხანსა არ დაზმიდეს.


Strophe: S1602/K1602 

Verse: a 
       მათ მოახსენეს: "ტურფაო,   ჩვენ - ცუდად დაღორებულნი,

Verse: b 
       @რამაზის ხელმწიფისანი   აქა დარაჯად რებულნი".

Verse: c 
       უბრძანა: "წადით, რეგვენნო,   თქვენ ჩვენგან გაფიცხებულნი,

Verse: d 
    და   აცნობეთ თქვენსა პატრონსა:   "მოვლენ გულითა ქებულნი".


Strophe: S1603/K1603 

Verse: a 
       უთხარით: "ბრძანებს @ტარიელ,   მეფე ლაღი და ჯანია,

Verse: b 
       იგი ხელმწიფე მაღალი,   მებრძოლთა მემაჯანია:

Verse: c 
       ჩემსა ამბავსა გაცნევენ   თქვენნივე დარაჯანია,

Verse: d 
    და   შიში ვერ გიხსნის სიკვდილსა,   ცუდნიღა დაღრეჯანია!


Strophe: S1604/K1604 

Verse: a 
       დია დიდთა დამაჯნება   უშმაგომან ვით გააგო!

Verse: b 
       @ინდოეთსა ვით მოადეგ,   შმაგთაგანცა უფრო შმაგო?

Verse: c 
       აჰა, მოველ იგი ცეცხლი,   რომე სრულად ამოგდაგო,

Verse: d 
    და   ხრმალი ჩემი მოლესული   შენს ტანზედა დავაბლაგო.


Strophe: S1605/K1605 

Verse: a 
       აწ დაემზადე, მოპარვა   მე შენი არა მწადიან;

Verse: b 
       შემები, რაზმი დააწყევ,   პირველვე გამიცხადიან;

Verse: c 
       პირ-ბოზო, ჩემი მორევნა   რა დია დაგიქადიან?!

Verse: d 
    და   მე ჩაბალახად გახმარებ,   რაცა გიმუზარადიან".


Strophe: S1606/K1606 

Verse: a 
       დარაჯანი წავიდეს და   ერთმანერთსა მიუსწრობდეს.

Verse: b 
       @რამაზს ჰკადრეს ყველაკაი,   დამალვასა ვერა სთმობდეს:

Verse: c 
       "მოვიდაო ინდოთ მეფე,   ლაშქარნიცა კარგნი ჰყმობდეს,

Verse: d 
    და   ვინცა ვითა გარდეხვეწოს,   იგი ერთი ორთა სჯობდეს!"


Strophe: S1607/K1607 

Verse: a 
       ინდოთა დროშა @ტარიელს   აქვს და ალამი უბია,

Verse: b 
       დროშა არაბთა მეფისა   მას თანა შენატყუბია;

Verse: c 
       არაბთა იცის ყველამან,   მათი აბჯარი შუბია;

Verse: d 
    და   @ფრიდონ - მზე მოყმე, რომელმან   შექმნა სისხლისა გუბია.


Strophe: S1608/K1608 

Verse: a 
       ცოტაი წავლეს, გამოჩნდეს   ხუთასნი ცხენოსანანი;

Verse: b 
       შეტევებასა ჰლამოდეს   ყმანი არაბთა თანანი;

Verse: c 
       @ტარიელ ეტყვის: "ნუ იქმთო",   მისცა სიტყვისა ნანანი;

Verse: d 
    და   მოვიდეს, აჩნდა უაბჯროდ,   არცა თუ ჰქონდეს დანანი.


Strophe: S1609/K1609 

Verse: a 
       ცხენის ფერხთა მოეხვია,   მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა,

Verse: b 
       მოახსენა: " შემიბრალე,   მისსა ძალსა, ვინცა გხვეწა!

Verse: c 
       ნუ დამარჩენ, ნუ მაცოცხლებ   და წამიღონ მკვდარი მე, წა-!

Verse: d 
    და   გული თქვენი სასაკუთრო   ბედმან ასრე დამილეწა.


Strophe: S1610/K1610 

Verse: a 
       დაიკარგენით, წახვედით   თქვენ, წელნი მეათენია,

Verse: b 
       გახდეს მფრინველნი უმეფოდ,   არწივსა მოსტყდეს ფრთენია;

Verse: c 
       ამად შევმართენ საქმენი   ჩემნი საკამათენია,

Verse: d 
    და   ადრე გამიტყდა სოფელი,   მართ ვითა კაბათენია.


Strophe: S1611/K1611 

Verse: a 
       ვიაჯი, მომკალ მე ხოლმე,   ყველაი ჩემი ბრალია;

Verse: b 
       მერმე ხუთასი ვაზირი   მყავს აქათ წაუვალია,

Verse: c 
       თავები დასჭერ, ადინე   სისხლი, მართ ვითა ღვარია,

Verse: d 
    და   სპა უბრალოა, ნუ დაჰხოც,   ვტირ ამად გულ-მდუღარია".


Strophe: S1612/K1612 

Verse: a 
       ყოვლთა მისცეს ზენაარი,   მიუყარნეს მუხლნი წინა:

Verse: b 
       "ნუ დაგვხოცო, მისსა ძალსა,   ვინცა აგრე დაგარჩინა!"

Verse: c 
       @ტარიელ დგას დაყმუნვებით,   @რამაზ წინა მოეფინა.

Verse: d 
    და   ღმერთი ალხენს მონანულთა,   არ შეუნდობს კაცი ვინა!


Strophe: S1613/K1613 

Verse: a 
       კაცი ცრემლითა შეინდობს,   თუ ცოდვა მის თანაც არსა.

Verse: b 
       ვით ნინეველნი, ისხემდეს   თავსა მტვერსა და ნაცარსა,

Verse: c 
       ამით დაეხსნეს რისხვასა,   ზეცით მოსრულსა ნაცარსა.

Verse: d 
    და   წაღმავე წაგრეხს სოფელი   კვლა მისგან უკუნაცარსა.


Strophe: S1614/K1614 

Verse: a 
       ბრძენთა ვინმე მოსწავლემან   საკითხავი ესე ვპოვნე:

Verse: b 
       "ესეაო მამაცისა   მეტის-მეტი სიგულოვნე:

Verse: c 
       ოდეს მტერსა მოერიო,   ნუღარ მოჰკლავ, დაიყოვნე;

Verse: d 
    და   გინდეს სრული მამაცობა,   ესე სიტყვა დაიხსოვნე".


Strophe: S1615/K1615 

Verse: a 
       @ტარიელ მოტკბა, ღმრთისავე   მსგავსად იგ წაღმართულია:

Verse: b 
       "აღარ დაგხოცო", უბრძანა, -   ძლეული შიშმან თუ ლია, -

Verse: c 
       წაღმავე წაგრეხს საქმესა,   რაცა უკუღმა სთულია;

Verse: d 
    და   "ნაქმარი მრუდი ყველაი   აწ ჩემგან გამართულია".


Strophe: S1616/K1616 

Verse: a 
       თაყვანის-სცეს და დალოცეს,   ყოვლთა ხმა ერთად იერეს,

Verse: b 
       ღმერთსა შეჰვედრეს ზახილით,   სვე მათი გააძლიერეს,

Verse: c 
       თავები დახსნეს სიკვდილსა,   სიცოცხლე ამით მიერეს.

Verse: d 
    და   @ტარიას ხრმალნი ვერ გაძღეს,   ჯერთ ხორცი მოიმშიერეს.


Strophe: S1617/K1617 

Verse: a 
       @ტარიას ნახვად მოსრული   მუშთარი ახლოს მჭვრეტია;

Verse: b 
       რისხვისა ცეცხლი @ტარიელს   სიტკბოთა დაუშრეტია;

Verse: c 
       მოვიდეს, ნახეს: @რამაზის   ლაშქარი ძლივღა ეტია;

Verse: d 
    და   @ინდოეთს ზეცით სინათლე   ჩადგა, მართ ვითა სვეტია.


Strophe: S1618/K1618 

Verse: a 
       ერთი კაცი მახარობლად   მათ ლაშქართა მიუვიდა:

Verse: b 
       "არ დაგხოცსო, შეგიწყალნა",   - ყველაკაი დალოცვიდა;

Verse: c 
       ბუკსა ჰკრეს და იხარებდეს,   ყველა ამას მოზრახვიდა:

Verse: d 
    და   "მოვიდაო იგი მოყმე,   რომე ერთი ბევრსა სრვიდა".


Strophe: S1619/K1619 

Verse: a 
       მოეგებნიან @ტარიელს,   შორი-შორ უსალამიან;

Verse: b 
       შიგანთა დროშა ინდოთა   მათად ცნეს, იალამიან.

Verse: c 
       ვერ გამოენდვნეს ინდონი,   თქვეს, თუ: "ღალატსა ლამიან", -

Verse: d 
    და   არ მოელოდეს @ტარიელს,   მით ცრემლი დაილამიან.


Strophe: S1620/K1620 

Verse: a 
       @ტარიელ მიდგა, უყივლა:   "მე მოველ, მეფე თქვენიო,

Verse: b 
       თანა მყავს ჩემი მნათობი,   პირი ელვათა მფენიო,

Verse: c 
       ჩვენ მოგვცა მაღლით მაღალმან   წყალობა მისი ზენიო,

Verse: d 
    და   გამოდით, თქვენი სიშორე   არს ჩემგან მოუთმენიო".


Strophe: S1621/K1621 

Verse: a 
       მაშინღა იცნეს @ტარიელ,   მათგან მი და მო სრბანია,

Verse: b 
       სრულად ნათლითა აივსო   ზღუდე და ბანის-ბანია;

Verse: c 
       ხმა-მაღლად ხმობდეს, იზახდეს:   "მოგვშორდეს სალმობანია,

Verse: d 
    და   აქამდის რისხვა-მაღალმან   აწ მოგვცნა წყალობანია".


Strophe: S1622/K1622 

Verse: a 
       კარნი გაახვნეს, გამოჩნდეს,   მოიხვნეს მათ კლიტენია;

Verse: b 
       ერთობ ფლასითა მოსილნი   უმზერდეს მუნ მჭვრეტენია;

Verse: c 
       ტირან ორნივე ქალ-ყმანი,   ვარდისა ბაღსა ტენია,

Verse: d 
    და   ზახილით თავსა იცემდეს,   ყორნის ფრთა ბროლსა სტენია.


Strophe: S1623/K1623 

Verse: a 
       ვითა გამზრდელსა ჰმართებდა,   გაზრდილი აგრე ხელია;

Verse: b 
       რომე სდის ცრემლი თვალთაგან,   ცეცხლთაგან უფრო ცხელია;

Verse: c 
       თავსა იცემდეს, იზახდეს,   ტირს მეტად გულ-ფიცხელია.

Verse: d 
    და   გიშრისა ტევრსა მოჰფოცხდა   ბროლისა საფოცხელია.


Strophe: S1624/K1624 

Verse: a 
       რა ნახნა ხასნი, ვაზირნი   ფლასითა დამოსილნია,

Verse: b 
       კვლა დაიზახნა @ტარიელ   უფროსნი დანაკივლნია;

Verse: c 
       სისხლი და ცრემლი თვალთაგან   სდის და მიწყობით მილნია.

Verse: d 
    და   მოვიდეს, ყელსა მოეჭდვნეს,   ვითა ძმანი და შვილნია.


Strophe: S1625/K1625 

Verse: a 
       დიდებულნი მოეხვივნეს,   მოუზრუნვეს მათ ცოლ-ქმართა;

Verse: b 
       ქალი დაბნდა, მამისათვის   ტირილიცა ვერ შემართა,

Verse: c 
       ვარდსა რტონი ჩამოსცვივდეს,   ზე ვერავინ წამომართა,

Verse: d 
    და   მუნა კაცთა ვერ ჰნახვიდი   გაცინებით მოღიმართა.


Strophe: S1626/K1626 

Verse: a 
       დედოფალი გამოჭრილი   მოვიდოდა მათად ნახვად,

Verse: b 
       უბრძანებდა: "რად ვინ სტირთო,   - ესე ჰქონდა წყრომა-ზრახვად, -

Verse: c 
       ღმერთმან რისხვა მოაქცია   წყალობისა გამოსახვად,

Verse: d 
    და   გვმართებს, რომე მადლი მივსცეთ,   აღარა გვცალს გლოვა-ახვად".


Strophe: S1627/K1627 

Verse: a 
       @ტარიელ ზედა მოიჭდო   მხურვალთა ცრემლთა მდენელმან;

Verse: b 
       იტყვის, თუ: "ცეცხლი დამევსო   ცხელი, აწ დამწვა მე ნელმან;

Verse: c 
       დადუმდი, სული დაიღე   ჩემგან ამისმან მსმენელმან,

Verse: d 
    და   თქვენი სიცოცხლე მალხინა   ღმერთმან, ობოლთა მლხენელმან".


Strophe: S1628/K1628 

Verse: a 
       ქალმან დედასა შესტირნა:   "ჰაი მე, რა ვქმნა, დედაო!

Verse: b 
       წითელ-ყვითლითა დაგაგდე,   აწ შაოსანსა გხედაო,

Verse: c 
       მამამან ტახტი დაცალა,   აღარსადა ზის ზედაო!"

Verse: d 
    და   დედამან ცრემლნი მოსწურნა:   "ნუ სტირ, დადუმდი, ბედ-აო".


Strophe: S1629/K1629 

Verse: a 
       გარდაუკოცნა პირი და   ბაგეთა ვარდი თხელები,

Verse: b 
       ვარდსა დაუტყლეჟს ბაგითა,   გახდა ალვისა მთხელები,

Verse: c 
       @ნესტანჯარს ეტყვის: "რადღა ვთქვათ   სიტყვები ბედით ხელები?

Verse: d 
    და   ჩვენ ყოვლთა გვმართებს ნეტარძი   ათასი, არ ერთხელები".


Strophe: S1630/K1630 

Verse: a 
       რა გარდახდა მცირე ხანი,   ჟამი იქმნა გარდასრულად,

Verse: b 
       დიდებულნი ეთაყვანნეს,   ერთობილნი ადგეს სრულად;

Verse: c 
       იგი მზენი მიეგებნეს,   მოეხვივნეს გულის-გულად.

Verse: d 
    და   აკოცეს და მოიკითხეს   თავის-თავის, თვითეულად.


Strophe: S1631/K1631 

Verse: a 
       @ავთანდილ და @ფრიდონ ჰკადრეს   დედოფალსა მიმტკივნება;

Verse: b 
       @ტარიელ თქვა: "დედოფალო,   გჭირს ამათი არა-მცნება,

Verse: c 
       ესენია მხსნელნი ჩვენნი,   აწ არა გვცალს გრძლად უბნება,

Verse: d 
    და   ამათგან გვაქვს ჩვენ ორთავე   სიცოცხლისა მოპოვნება".


Strophe: S1632/K1632 

Verse: a 
       ადგეს და ქალაქს შევიდეს,   თვით გარდახდეს სრასა მათსა;

Verse: b 
       ერთსა ბრძანებს დედოფალი,   მართ სიტყვასა ვითამ ათსა:

Verse: c 
       "ღმერთმან მოსრნა მტერნი ჩვენნი,   ვერ დაგვცემენ ყოლ შამათსა,

Verse: d 
    და   ამად შევიქმ სიხარულსა   მართ გულისა საკამათსა".


Strophe: S1633/K1633 

Verse: a 
       უბრძანა: "გლოვა გახსენით,   ქოს-წინწილასა ჰკარითო,

Verse: b 
       დიდი ზათქი და ზეიმი   გავიდეს ჩვენით კარითო;

Verse: c 
       ნახლები თქვენი ოქროსა   სარტყლითა მოიკარითო,

Verse: d 
    და   იცინოდით და იმღერდით,   ნუ ცრემლი აწანწკარითო".




Chapter: 64 
   ქორწილი @ტარიელისა და @ნესტან-დარეჯანისა




Strophe: S1634/K1634 

Verse: a 
       დედოფალმან მათ ცოლ-ქმართა   თვითო ხელი დაუჭირა,

Verse: b 
       ზედა ტახტსა მეფისასა   ერთგან დასხმა გაუპირა,

Verse: c 
       მოიშორვა კაეშანი,   გული მდედრი აქვიტკირა,

Verse: d 
    და   გლოვა ცვალა სიხარულად,   აღარავინ აატირა.


Strophe: S1635/K1635 

Verse: a 
       დედოფალმან შეიმოსა,   შავი ძაძა აიხადა,

Verse: b 
       დიდებულთა შესამოსი   მხიარული დაუმზადა,

Verse: c 
       ყველაკაი დამოსა და   საბოძვარი უდიადა,

Verse: d 
    და   ბრძანა: "ჭირი დავივიწყოთ,   რათგან ლხინი დაგვებადა".


Strophe: S1636/K1636 

Verse: a 
       ტახტსა ზედა ერთგან მსხდომნი   @ტარიელ და ცოლი მისი

Verse: b 
       ერთმანერთსა შეჰფერობდეს,   ქალი ყმისა შესატყვისი;

Verse: c 
       გონება და ანუ ენა   გამოთქმიდა ვითა ვისი!

Verse: d 
    და   ვინმცა ჰგვანდა ხორციელი   სოფელს შვილი ადამისი!


Strophe: S1637/K1637 

Verse: a 
       @ტარიელს და ცოლსა მისსა   მიჰხვდა მათი საწადელი -

Verse: b 
       შვიდი ტახტი სახელმწიფო,   საშვებელი გაუცდელი.

Verse: c 
       მათ პატიჟთა დაავიწყებს   ლხინი ესე აწინდელი,

Verse: d 
    და   ყოლა ლხინთა ვერ იამებს   კაცი ჭირთა გარდუხდელი.


Strophe: S1638/K1638 

Verse: a 
       თვით ორნივე ერთგან მსხდომნი   ჰნახნეთ, მზეცა ვერა სჯობდეს;

Verse: b 
       ბუკსა ჰკრეს და მეფედ დასვეს,   ქოსნი ხმათა დაატკბობდეს;

Verse: c 
       მისცა კლიტე საჭურჭლეთა,   თავთა მათთა მიანდობდეს.

Verse: d 
    და   "ესეაო მეფე ჩვენი", -   იზახდიან, ამას ხმობდეს.


Strophe: S1639/K1639 

Verse: a 
       @ავთანდილ და @ფრიდონისთვის   ორნი ტახტნი დაამზადნეს,

Verse: b 
       ზედა დასხდეს ხელმწიფურად,   დიდებანი უდიადნეს;

Verse: c 
       ღმერთმან სხვანი ხორციელნი   მათებრნიღა რად დაბადნეს!

Verse: d 
    და   ამბობდიან ჭირთა მათთა,   ყველაკასა გაუცხადნეს.


Strophe: S1640/K1640 

Verse: a 
       სმა, პურობა, გახარება   ქმნეს, ჯალაბი გაადიდეს;

Verse: b 
       ვითარიცა ქორწილობა   ხამს, ეგეთსა გარდიხდიდეს.

Verse: c 
       მათ ოთხთავე თავის-თავის   ძღვენსა სწორად მიართმიდეს,

Verse: d 
    და   გლახაკთათვის საბოძვარსა   საჭურჭლესა ერთგან ჰყრიდეს.


Strophe: S1641/K1641 

Verse: a 
       დედოფალმან ეგრე ბრძანა:   "ობოლ-ქვრივნი მოასხენით,

Verse: b 
       ყველაკაი დაამდიდრეთ,   საბოძვრითა აავსენით";

Verse: c 
       თვით უბოძა უსაზომო,   რომ არ ითქმის კაცთა ენით:

Verse: d 
    და   "ულოცეთო დღეგრძელობა,   ესე ღმერთსა შეჰვედრენით".


Strophe: S1642/K1642 

Verse: a 
       @ტარიელ თქვა: "დედოფალო,   გკადრებ ერთსა მოსახსენსა:

Verse: b 
       შეიწყალე @რამაზ მეფე,   მიავალე ღმერთსა შენსა!

Verse: c 
       ვნახე, მეტად შემებრალნეს,   შეუშინდა ხრმალსა ჩვენსა.

Verse: d 
    და   ღმერთი ალხენს მონანულსა,   მოცთომილსა, ცრემლ-ნადენსა".


Strophe: S1643/K1643 

Verse: a 
       დედოფალმან ლმობიერად   "შევუნდობო", ესე ბრძანა;

Verse: b 
       მოიყვანა @რამაზ მეფე,   ხელმწიფეთა ათაყვანა;

Verse: c 
       ყოვლით კერძო მომღერალთა   ხმები გაეთანისთანა, -

Verse: d 
    და   ჭირთა მათგან გარდახდილთა   ესე ლხინი შეაგვანა.


Strophe: S1644/K1644 

Verse: a 
       ოქრო, თვალი, მარგალიტი,   შვენიერი სანახავად,

Verse: b 
       ყოვლგან იდვის ვითა გორი,   მოდის ველთა მოსარწყავად;

Verse: c 
       ვისცა სწადდის, ალაფობდის,   წაიღიან უკითხავად,

Verse: d 
    და   მანდატური არვის სცვიდის,   ბოლოს ვინ ჯდის, ანუ თავად.


Strophe: S1645/K1645 

Verse: a 
       @ავთანდილ და @ფრიდონისთა   სპათა ეტყვის მეფე დიდი:

Verse: b 
       "სტუმარნი ხართ, შოებისა   სირცხვილი და ნუ გაქვს რიდი!"

Verse: c 
       თვითოს კაცსა თვითო ჯორი   მარგალიტი ანაკიდი -

Verse: d 
    და   ესე მისცა საბოძვარი,   სხვას ყველასა ვერ დავსთვლიდი.


Strophe: S1646/K1646 

Verse: a 
       @ავთანდილ და @ფრიდონისთვის   საბოძვარსა ვინ დასთვალავს!

Verse: b 
       ვერ გამოთქვამს სიმრავლესა   ენა, ამად თავსა კრძალავს!

Verse: c 
       რაცა ედვა, უკეთესსა   დედოფალი არ დაჰმალავს,

Verse: d 
    და   მათ უხმობდა მხსნელად მათად,   ტკბილად უჭვრეტს, არა ჰლალავს.


Strophe: S1647/K1647 

Verse: a 
       სრულნი ინდონი @ავთანდილს   და @ფრიდონს მწედ ხადოდიან:

Verse: b 
       "თქვენგან გვჭირს კარგი ყველაი",   - მართ ამას მოიტყოდიან,

Verse: c 
       ვითა პატრონსა სჭვრეტდიან,   რაც სწადდის, მას იქმოდიან,

Verse: d 
    და   სადარბაზებლად^ ნიადაგ   მათ წინა მოვიდოდიან.


Strophe: S1648/K1648 

Verse: a 
       @ტარიელ @რამაზ მეფესა   უბოძა საბოძვარია

Verse: b 
       უბრძანა: "ხარკსა მოგვცემდი,   მართ ვითა შენი გვარია".

Verse: c 
       მან თაყვანის-სცა, პირსა ქვე   მიწამდის დამდებარია,

Verse: d 
    და   წავიდა მისი მლოცველი,   არ ომთა მომკვეხარია


Strophe: S1649/K1649 

Verse: a 
       ინდოთ მეფე უბრძანებდა   @ასმათს, მისსა შეკვდომილსა:

Verse: b 
       "რაცა შენ ჰქმენ, არ უქმნია   არ გამზრდელსა, არცა ზრდილსა;

Verse: c 
       აწ @ინდოეთს სამეფოსა   მეშვიდესა, - ერთსა წილსა, -

Verse: d 
    და   ზედა დაგსვამ; შენი იყოს,   გვმსახურებდი ტკბილი ტკბილსა.


Strophe: S1650/K1650 

Verse: a 
       ვინცა გწადდეს, ქმრად შეირთე,   სამეფოსა ეპატრონე;

Verse: b 
       მუნიდაღმა გვმსასურებდი,   თავი შენი დაგვამონე!"

Verse: c 
       @ასმათ ფერხნი გარდუკოცნა:   "შენგან-აო ჩემი ღონე,

Verse: d 
    და   მონობისა უკეთესი   რამც ვიშოვნე, რამც ვიქონე?"


Strophe: S1651/K1651 

Verse: a 
       მოახსენა: "ხელმწიფეო,   ვიკადრებ და ნუ გასწყრები:

Verse: b 
       თუ ხმელეთი სრულად მქონდეს,   ვერცა მაშინ გაგეყრები,

Verse: c 
       მე მეყოფა შუქი თქვენი,   ვარ მზის ეტლთა შენასწრები,

Verse: d 
    და   ვერ გავსწირავ ჩემგან ზრდილსა,   არცა სხვაგან ვიარები".


Strophe: S1652/K1652 

Verse: a 
       კვლაცა უბრძანა @ტარიელ:   "კმარს შენი ჭირთ ნახულები,

Verse: b 
       გვახსოვან შენნი ჩვენზედა   თვალნი ცრემლ-ნაფახულები;

Verse: c 
       სჯობს, მოისმინო ნათქვამი,   ჰქმნა ჩემგან გაზრახულები,

Verse: d 
    და   ბოროტი სცვალო კეთილად,   გყვენ სპანი ხრმალ-მახულები".


Strophe: S1653/K1653 

Verse: a 
       დაჰმორჩილდა, მოახსენა:   "ჭირთა ჟამი ერთხელია".

Verse: b 
       მოიყვანეს კარგი მოყმე,   გონიერი, არ ხელია;

Verse: c 
       @ასმათ მისცეს, მიუძღვების,   დაუჭირა სახელია,

Verse: d 
    და   იგი კაცი გაადიდეს,   აქვს მეფობის სახელია.


Strophe: S1654/K1654 

Verse: a 
       ერთგან სამთავე ძმობილთა   დაყვნეს ცოტანი დღენია;

Verse: b 
       თამაშობდიან, უსახო   მიუდიოდის ძღვენია:

Verse: c 
       რა მარგალიტი ღარიბი,   რა უკეთესი ცხენია!

Verse: d 
    და   მაგრა @ავთანდილს სურვილმან   დაღრეჯა დააჩენია.


Strophe: S1655/K1655 

Verse: a 
       @ტარიელ ცნა, ამა ყმასა   ცოლისათვის მოესურვა.

Verse: b 
       უბრძანებდა: "გული შენი,   განაღამცა მომემდურვა;

Verse: c 
       აწ ვაგლახ მე, ჭირი შენი   გონებამან შვიდით ურვა,

Verse: d 
    და   მოგშორდები, საწუთრომან   ლხინი ასრე^ დამიშურვა".


Strophe: S1656/K1656 

Verse: a 
       კვლა @ფრიდონცა დაეთხოვა:   "წავიდეო სახლსა ჩემსა,

Verse: b 
       ზედას-ზედა დავსტკებნიდე   დარბაზსა და ამა თემსა;

Verse: c 
       სამსახურსა მიბრძანებდი,   უხუცესი ვითა მრწემსა,

Verse: d 
    და   თქვენთვის ასრე მომსურდების,   წყაროსათვის ვით ირემსა".


Strophe: S1657/K1657 

Verse: a 
       მასცა უბოძა ფარმანი:   "წა, სახლი მოიარეო,

Verse: b 
       მე ნუ გამწირავ, მნახევდი^,   ადრე მობრუნდი გარეო".

Verse: c 
       @ავთანდილს უთხრა: "უშენოდ   რა-მცაღა გავიხარეო?

Verse: d 
    და   რათგან ისწრაფი, ნუ გაგვა.   მიგელის ლომსა მთვარეო!"


Strophe: S1658/K1658 

Verse: a 
       @როსტანისთვის წაატანა   ძღვნად ტურფები ჯუბაჩები,

Verse: b 
       კვლა ჭურჭელი თვალთა თლილთა,   არ კოვზები, არ ჩამჩები:

Verse: c 
       "ჩემ მაგიერ მიუტანე,   წაო, ნურას მეურჩები".

Verse: d 
    და   @ავთანდილ თქვა: "არა ვიცი,   მე უშენოდ ვით დავრჩები!"


Strophe: S1659/K1659 

Verse: a 
       ქალსა ქალმან გაუგზავნა   ყაბაჩა და ერთი რიდე,

Verse: b 
       რომე ჩაცმა-დაბურვასა   ვინ-მც ღირს იყო მათგან კიდე!

Verse: c 
       ერთი თვალი - წამღებელსა,   ვერა თქვას, თუ: "ცუდად ვზიდე", -

Verse: d 
    და   ღამე მზეებრ გაანათლის,   ჩნდის, სადაცა შეჰხედვიდე.


Strophe: S1660/K1660 

Verse: a 
       @ავთანდილ შეჯდა, წავიდა,   @ტარიას გაესალამა;

Verse: b 
       იგი ორნივე გაყრისა   დაწვნა ცეცხლისა ალამა;

Verse: c 
       სრულად ინდონი მისტირან,   ცრემლმან მინდორი დალამა;

Verse: d 
    და   @ავთანდილ იტყვის: "მომკლაო   სოფლისა მე სამსალამა".


Strophe: S1661/K1661 

Verse: a 
       ერთგან @ფრიდონ და @ავთანდილ   იარნეს დღენი მცირენი;

Verse: b 
       გზამან გაყარნა, წავიდეს   თავის-თავ ანატირენი;

Verse: c 
       კარგად მოუხდეს მათ მათნი   საქმენი დანაპირენი;

Verse: d 
    და   @ავთანდილ მიხდა @არაბეთს,   ნახნა არ ცუდნი ჭირენი.


Strophe: S1662/K1662 

Verse: a 
       გამოეგებნეს არაბნი,   სამეფო დააშვენა მან;

Verse: b 
       ნახა მზე მისი, მიჰრიდა   მისთა სურვილთა წყენამან;

Verse: c 
       მას თანა ტახტსა და-ვე-ჯდა,   ალხინა მჭვრეტთა ლხენამან,

Verse: d 
    და   გაახელმწიფა გვირგვინი   ზეცით მოსრულმან ზენამან.


Strophe: S1663/K1663 

Verse: a 
       მათ სამთავე ხელმწიფეთა   ერთმანერთი არა სძულდეს,

Verse: b 
       ერთმანერთსა ჰნახვიდიან,   საწადელნი გაუსრულდეს,

Verse: c 
       ბრძანებისა შემცილენი   მათთა ხრმალთა და-ვე-წყლულდეს,

Verse: d 
    და   მოიმატნეს სამეფონი,   გახელმწიფდეს, გამორჭმულდეს.


Strophe: S1664/K1664 

Verse: a 
       ყოვლთა სწორად წყალობასა   ვითა თოვლსა მოათოვდეს,

Verse: b 
       ობოლ-ქვრივნი დაამდიდრნეს   და გლახაკნი არ ითხოვდეს,

Verse: c 
       ავთა მქმნელნი დააშინნეს,   კრავნი ცხვართა^ ვერა სწოვდეს^,

Verse: d 
    და   შიგან მათთა საბრძანისთა   თხა და მგელი ერთგან სძოვდეს.


Strophe: S1665/K1665 

Verse: a 
       გასრულდა მათი ამბავი   ვითა სიზმარი ღამისა.

Verse: b 
       გარდახდეს, გავლეს სოფელი,   - ნახეთ სიმუხთლე ჟამისა!-

Verse: c 
       ვის გრძლად ჰგონია, მისთვისცა   არის ერთისა წამისა.

Verse: d 
    და   ვწერ ვინმე მესხი მელექსე   მე @რუსთველისად ამისა.


Strophe: S1666/K1666 

Verse: a 
       ქართველთა ღმრთისა @დავითის,   ვის მზე მსახურებს სარებლად,

Verse: b 
       ესე ამბავი გავლექსე   მე მათად მოსახმარებლად,

Verse: c 
       ვინ არის აღმოსავლეთით   დასავლეთს ზართა მარებლად,

Verse: d 
    და   ორგულთა მათთა დამწველად,   ერთგულთა გამახარებლად.


Strophe: S1667/K1667 

Verse: a 
       @დავითის ქმნანი ვითა ვთქვნე   სიჩალხე-სიხაფეთანი!

Verse: b 
       ესე ამბავნი უცხონი,   უცხოთა ხელმწიფეთანი,

Verse: c 
       პირველ ზნენი და საქმენი,   ქებანი მათ მეფეთანი,

Verse: d 
    და   ვპოვენ და ლექსად გარდავთქვენ,   ამითა ვილაყფეთანი.


Strophe: S1668/K1668 

Verse: a 
       ესე ასეთი სოფელი,   არვისგან მისანდობელი,

Verse: b 
       წამია კაცთა თვალისა   და წამწამისა მსწრობელი!

Verse: c 
       რასა ვინ ეძებთ, რას აქმნევთ?   ბედია მაყივნებელი,

Verse: d 
    და   ვის არ შეუცვლის, კარგია,   ორისავ იყოს მხლებელი.


Strophe: S1669/K1669 

Verse: a 
       @ამირან @დარეჯანის ძე   @მოსეს უქია @ხონელსა,

Verse: b 
       @აბდულ-მესია - @შავთელსა,   ლექსი მას უქეს რომელსა,

Verse: c 
       @დილარგეთ - @სარგის თმოგველსა,   მას ენა-დაუშრომელსა,

Verse: d 
    და   @ტარიელ - მისსა @რუსთველსა,   მისთვის ცრემლ-შეუშრომელსა.

Copyright Jost Gippert Frankfurt a/M 1999. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.