TITUS
Basilius Magnus, Hexaemeron
Part No. 2
Previous part

Chapter: 2  
Page: 30  
Line: 1   Page of ms. A: 4R  თქუმული მისივე
Line: 2  
თავი მეორე


Line: 3        მცირედ რაჲმე გუშინ შევემთხჳენით სიტყუათა დ[ა ვპო]ვეთ
Line: 4     
სიღრმე გულისჴმის-ყოფისაჲ, დაფარულ[ებაჲ], ვიდრე წარვიკუეთეთ
Line: 5     
სასოებაჲ დაშთომილისაჲ მისთ[ჳს. უკუეთუ] სტოვაჲ სიწმიდისაჲ
Line: 6     
ესრეთ არს და წინაშე კართა [სიწმიდისათა] ესრეთ შუენიერ და
Line: 7     
მარილოვან, და ფრიად შუენი[ერებითა] თჳსითა განანათლებს
Line: 8     
თუალთა გონებისა ჩუენისათა, [ვითარ-მე უ]კუე წმიდაჲ იგი წმიდათაჲ?
Line: 9     
და ვინ შემძლებელ არს შე[კადრებად] შეუვალსა მას? და
Line: 10     
ვინ მიჰხედოს დაფარულ[თა მათ? რამეთუ] პირი იგი მისი საშინელ
Line: 11     
აარს მიხედვად და სიტყუაჲ -- [ძნიად] გულისჴმის-საყოფელ,
Line: 12     
ძნიად სათარგმანებელ.

Line: 13        
[ხოლო ვინაჲთგან მართლ-]მსაჯულისა მის მოსაგებელი განმზადებულ
Line: 14     
არ[ს], რომელთა-იგი ჰნებავნ ყოფად, რაჲ-იგი არს ს[აწუნელ],
Line: 15     
და ნუმცა გცონის გამოძიებად. რამეთუ, დაღაცათუ ნაკ[ლულევან]
Line: 16     
ვართ ღირსისა მისგან, არამედ რაჟამს არა განვი[ზრახავთ
Line: 17     
წერ]ილთა გონებისაგან შეწევნითა სულისა წმიდისაჲთა,
Line: 18     
[შე]ურაცხ ვიქმნნეთ და არცა დავისაჯნეთ [და შეწევ]ნითა მადლისაჲთა
Line: 19     
მო-რაჲმე-ვიპოოთ მცირედი.

Line: 20        
`და ქუეყანაჲ იყო უხილავ და განუმზადებელ'. ვითარ ო[რნივე]
Line: 21     
სწორ არიან დაბადებულობით, ესე იგი არს, ცაჲ და [ქუეყანაჲ,
Line: 22     
ცაჲ]იგი სრულ იქმნა, ხოლო ქუეყანაჲ არღა განმზადებ[ულ]?
Line: 23     
რაჲ-მე არს განუმზადებელობაჲ იგი მისი და რაჲ სი[......]?

Line: 24        
რამეთუ განმზადებულობაჲ ქუეყანისაჲ არს აღშენებაჲ, რომელნ[ი
Line: 25     
ა]რიან: აღმოცენებაჲ მცენარეთა მრავალთაჲ, [წარმოჩი]ნებაჲ
Line: 26     
ხეთა მაღალთაჲ, ნაყოფიერთაჲ და უნაყო[ფოთაჲ, მრა]ვალფერობაჲ
Line: 27     
ყუავილთაჲ და სულნელებაჲ სულ[......] სხუათაჲცა, რომელნი
Line: 28     
აღმოსლვად არიან ნებითა [ღმრთისაჲთა, რაჲთა შე]ამკონ მათ ქუეყანაჲ
Line: 29     
იგი მშობელი მათი, და ვ[ინაჲთგან ...] მათა, ეწოდა
Line: 30     
მას `განუმზადებელ'.

Line: 31        
და ესრეთ ვიტყოდით ცისათჳს, ვითარმედ განუმზადებ[ელ
Line: 32     
იყო] ..........................................................................................................................................
Line: 33     
.........................................................................................................................................................
Line: 34     
Page of ms. A: 5R  ნებამან და შეამკო იგი საზომად საჴმარისა, და შექმნა
Line: 35     
ნიჩაბი მენავეთათჳს და ქუეყანის-მოქმედთათჳს, და ლახურისა
Line: 36     
ტარი -- მჴედართათჳს.

Page: 31  

Line: 1        
ხოლო ღმერთმან პირველად ყოვლისა ხილულისაჲ რაჟამს
Line: 2     
ინება და იზრახა, რაჲთამცა ქმნნა არაარსნი და ვითარ იყოს სოფელი
Line: 3     
ესე, ზრახვასავე შინა თჳსსა შექმნა სიჴშოჲ იგი სამკაულითა
Line: 4     
თჳსითა. და განუჩინა ცასა ბუნებაჲ, რომელი მას შეეტყუებოდა,
Line: 5     
და ხატსა ქუეყანისასა -- ნივთი, რომელი შეჰგავდა. და ცეცხლი და
Line: 6     
წყალი და ჰაერი დაჰბადა, ვითარცა უნდა; და ყვნა იგინი თავსა
Line: 7     
შინა თჳსსა, ვითარცა შეეტყუების თითოეულსა მათსა საზღვარსა
Line: 8     
შინა თჳსსა. და ყოველი სოფელი, რომელი არს ნაწილთაგან შეუმსგავსებელთა,
Line: 9     
შეყო და შეამტკიცა იგი ერთითა ზიარებითა, საზღვრითა
Line: 10     
შეზავებისაჲთა მიუთხრობელითა, ვიდრემდის თჳს-თჳს
Line: 11     
საჩინონიცა იგი ადგილითა ერთმანერთისაგან იქმნნეს შეზავებულ
Line: 12     
სიყუარულითა. და აწ დადუმენინ სიტყუათაგან ცუდთა და ნუ ასწორებენ
Line: 13     
უძლურებასა განზრახვათა მათთასა ძალსა მას მიუწდომელსა
Line: 14     
გონებათა მიერ კაცთაჲსა და ვერ სათქუმელ სიტყუათა
Line: 15     
მათთა!

Line: 16        
`დაჰბადა ღმერთმან ცაჲ და ქუეყანაჲ', არა თუ ზოგი #### ლი
Line: 17     
თითოეულისა მათისაჲ, არამედ ცაჲ სრულიად და ქუეყანაჲ სრულიად,
Line: 18     
###### მსგავსებასა თანა შექმნული, და არა თუ მომღებელი
Line: 19     
ოდენ ხატთაჲ არს იგი, არამედ თჳთ მის ბუნებისა დამბადებელი.
Line: 20     
უკუეთუ არა, მოგჳგედ ჩუენ მათ, თუ ვითარ შეეზავა ძალი ღმრთისაჲ
Line: 21     
###### ბუნებასა თანა სიჴშოჲსასა ვნებიერსა, ხოლო ერთი
Line: 22     
ამათგანი მომღებელ არს თჳსისა მის თჳნიერ ხატისა, [ხოლო] მეორესა
Line: 23     
მას აქუს მეცნიერებაჲ ხატთაჲ თჳნიერ სიჴშოჲსა, რაჲთა
Line: 24     
აღავსოს თითოეულმან მათმან ნაკლულევანებაჲ მოყუსისა თჳსისაჲ;
Line: 25     
რამეთუ დამბადებელისაჲ არს, რაჲთა გამოუცხადოს სიბრძნე თჳსი,
Line: 26     
და სიჴშოჲსაჲ არს, რაჲთა განაგდოს უშუერებაჲ თჳსი და არაშუენიერებაჲ
Line: 27     
თჳსი? და კმა არს ჩუენდა სიტყჳსა ამისთჳს, და მოვიდეთ
Line: 28     
დაშთომილსა.

Line: 29        
`და ქუეყანაჲ იყო უხილავ და Page of ms. A: 5V  განუმზადებელ'. ოდეს-იგი
Line: 30     
თქუა, ვითარმედ `[დასაბამად ქმნა ღმერთმან ცაჲ და] ქუეყანაჲ',
Line: 31     
დადუმნა მრავლისათჳს -- წყლისა, ჰაერისა და ცეცხლისა, და სხუანი,
Line: 32     
რომელნი იშვებიან მათგან ვნებანი, რომელ არიან განმამზადებელნი
Line: 33     
სოფლისანი; არამედ წიგნმან დაუტევნა იგინი გამოსაძიებელად გონებათა
Line: 34     
ჩუენთა, და მივსწუთეთ მცირედითა ამით მიზეზითა განზრახვად
Line: 35     
დაშთომილსა მას. და ვინაჲთგან არა ითქუა წყლისათჳს,
Line: 36     
ვითარმედ: ღმერთმან დაჰბადა იგი, და ქუეყანისათჳს ითქუა, ვითარმედ:
Line: 37     
იყო იგი უხილავ; მიჰხედე შენ თავით თჳსით, თუ რომლითა
Line: 38     
საბურველითა დაბურვილ იყო იგი, ოდეს-იგი არღა ჩნდა?
Page: 32   Line: 1     
ცეცხლითა ვერ ეგებოდა დაბურვაჲ მისი, რამეთუ ცეცხლი ყოველსავე
Line: 2     
განმანათლებელ არს და არა დამაბნელებელ. და ჰაერი
Line: 3     
ვერ შესაძლებელ იყო საბურველ ყოფად მისსა მაშინ, რამეთუ ბუნებაჲ
Line: 4     
ჰაერისაჲ თხელ არს და წმიდაჲ და შემწყნარებელი ყოვლისავე
Line: 5     
ხილულისაჲ და მიმცემელი სხუათაჲ სახილველად. აწ უკუე
Line: 6     
საცნაურ არს გონებათა, ვითარმედ წყალი იყო, რომელი ჰფარვიდა
Line: 7     
პირსა ქუეყანისასა; და ვინაჲთგან არა იყო ბუნებაჲ იგი ნოტიაჲ
Line: 8     
შეკრებულ ადგილსა თჳსსა. და არა თუ ამით ოდენ იყო უხილავ
Line: 9     
ქუეყანაჲ, არამედ განუმზადებელცა იყო იგი, რამეთუ ფრიადი
Line: 10     
სინოტიე მაშინ და აწცა მაყენებელ არს ქუეყანისა აღმოცენებად
Line: 11     
მდელოჲსა. და ესე არს მიზეზი განუმზადებლობისა და უხილაობისა
Line: 12     
მისისაჲ. ვინაჲთგან იყო ბუნებით შუენიერებაჲ ქუეყანისაჲ
Line: 13     
განმზადებულებაჲ მისი; ველნი მღელვარენი ყანებითა, და მწუანენი
Line: 14     
სამოთხეთანი აღმოაცენებენ ფერად-ფერადთა ყუავილთა, ღელენი
Line: 15     
[...]განი და თავნი მთათანი, ხეებითა დაბურვილნი, რომლისაგან
Line: 16     
არარაჲ იყო მაშინ ესევითარი მას ზედა. და ელმოდა მას შობად
Line: 17     
ამის ყოვლისა ძალისაგან დამბადებელისა, რომელი იყო მას
Line: 18     
შინა, არამედ ელოდა იგი ჟამთა მარჯუეთა, რაჲთა გამოიხუნეს
Line: 19     
ნაშობნი თჳსნი ბრძანებითა ღმრთისაჲთა.

Line: 20        
და იტყჳს, ვითარმედ: `ბნელ იყო ზედა უფსკრულთა'. კუალად
Line: 21     
ესე არიან მიზეზნი სიტყუათა Page of ms. A: 6R  ამაოთანი და წარ#####ებაჲ
Line: 22     
უღმრთოებისაჲ, რომელნი-იგი გარდააქცევენ სიტყუასა წერილთასა
Line: 23     
გონებისაებრ მათისა. რამეთუ თარგმანებენ იგინი ბნელსა
Line: 24     
არა * ვითარ იგი არს: ჰაერი -- ბნელი, ანუ თუ ადგილი დაბურვილი
Line: 25     
აჩრდილისაგან გუამისა რაჲსმე, ანუ თუ ადგილი უნათლოჲ
Line: 26     
მიზეზისაგან რაჲსმე, არამედ იტყჳან იგინი, ვითარმედ ძალი
Line: 27     
არს ბოროტისაგანი, ვითარმედ თჳთ იგი არს ბოროტი, თავით
Line: 28     
თჳსით დაწყებული, და წინააღმდგომ არს იგი სახიერებასა ღმრთისასაო.
Line: 29     
რამეთუ თქუეს: უკუეთუ `ღმერთი ნათელ არს'*, უკუე
Line: 30     
ძალი იგი, რომელი წინაღუდგების მას, ბნელ არს იგი განზრახულისაებრ
Line: 31     
გონებისა; და ბნელი, რომლისა არავინაჲ არს დამტკიცებაჲ
Line: 32     
მისი სხჳთ კერძო, არამედ მშობელი თავისა თჳსისაჲ,
Line: 33     
ბნელი -- ბრძოლაჲ სულთაჲ და მოქმედი სიკუდილისაჲ და წინააღმდგომი
Line: 34     
სათნოებისაჲ, რომელი იპოვების დაუბადებელი ღმრთისაგანო.
Line: 35     
და შეაცთუნნეს თავნი თჳსნი სიტყჳთა წინაწარეტყუელისაჲთა.
Line: 36     
და ესევითარითა სიტყჳთა რაჲ-მე არა დაჰბადეს მათ სიტყუათაგანი
Page: 33   Line: 1     
ბოროტთაჲ და განშორებულთაჲ ღმრთისაგან? `ვითარნი
Line: 2     
მგელნი მძიმენი'*, განმაბნეველნი სამწყსოთა
Line: 3     
ღმრთისათანი, ამით მცირითა სიტყჳთა წარწყმიდნეს სულნი მრავალნი!
Line: 4     
მარკიანნი იგი და ვალენტიანნი არა აქაჲთ აღდგესა? ანუ
Line: 5     
თუ წვალებაჲ იგი საძაგელი მანიქეველთაჲ არა აქაჲთ იყოა, რომელსა
Line: 6     
უწოდა ვინმე განრყუნილებაჲ ეკლესიათაჲ და არა შესცთა?

Line: 7        
რაჲსათჳს ივლტი შორად ჭეშმარიტებისაგან, კაცო, წარსაწყმედელად
Line: 8     
თავისა თჳსისა? სიტყუაჲ, განმარტებული და საცნაური
Line: 9     
ყოველთაგან, იტყჳს: `ქუეყანაჲ იგი იყო უხილაო'. და
Line: 10     
რაჲ არს მიზეზი ამისი? -- რამეთუ უფსკრული იყო ზედა ქუეყანასა.
Line: 11     
და რაჲ არს უფსკრული? -- სიმრავლე წყალთაჲ და ძნიად მისაწდომელი
Line: 12     
სიღრმე მისი. და შე-მე ვინ-მძლებელ არსა თქუმად,
Line: 13     
ვითარმედ: ოდესმე ვიხილენით მრავალნი გუამთაგანნი და არნ მათ
Line: 14     
Page of ms. A: 6V  ზედა წყალი წმიდაჲ და მარ###### , [და რ]აჲსათჳს არა ჩნდა
Line: 15     
წყალთა მათ შინა ნაწილი ერთი ქუეყანისაჲ? რამეთუ ჰაერი იგი,
Line: 16     
რომელ იყო ზედა კერძო მისსა მდებარე, იყო იგი ბნელ და უხილავ.
Line: 17     
რამეთუ რაჟამს ბრწყინვალებაჲ მზისაჲ დაადგრის წყალსა
Line: 18     
ზედა, ჩანნ ღჳნჭაჲ მისი. ხოლო ღამესა შინა ბნელსა ვერარაჲ ეგების
Line: 19     
ხილვად წყალთა შინა. და რომელ-იგი არა უფლებდა ხილვად
Line: 20     
ქუეყანასა უფსკრული იგი, რომელ იყო ზედა კერძო მისსა ბნელი.

Line: 21        
არა თუ უფსკრული იგი იყო სიმრავლე ძალთა წინააღმდგომთაჲ,
Line: 22     
და არცა იყო ძალი ბოროტისა ჴელმწიფებისაჲ წინააღმდგომ
Line: 23     
კეთილისა. რამეთუ ოდეს ორნი რაჲმე სწორ იყვნიან
Line: 24     
ურთიერთას წინააღდგომითა, უკუე განმრყუნელ არიედ იგინი
Line: 25     
ერთიერთისა და მარადის არიედ იგინი შფოთსა შინა დაუსრულებელსა.
Line: 26     
და უკუეთუ სძლოს ერთმან მათგანმან ძალითა თჳსითა
Line: 27     
მოყუასსა თჳსსა, წარმწყმედელ არს იგი მისი. და უკუეთუ თქუან,
Line: 28     
ბოროტი ესწორების წინააღდგომითაო, უკუე შემოიღონ მათ
Line: 29     
ბრძოლაჲ დაუცადებელი და რყუნილებაჲ დაუცხრომელი, რამეთუ
Line: 30     
ოდესმე სძლეედეს იგი და ოდესმე იგი. და უკუეთუ ძალი კეთილ[ი]საჲ
Line: 31     
მარადის სძლევს, რაჲსათჳს არა განქარდა სრულიად ძალი
Line: 32     
იგი ბოროტისაჲ? ანუ თუ წინააღმდგომად ამისა, რომელი არა
Line: 33     
ჯერ-არს სიტყუად, მიკჳრს მე, თუ ვითარ არა ივლტიედ იგინი
Line: 34     
თავით თჳსით, რაჟამს მიიწინიან ესევითარსა უღმრთოებასა და
Line: 35     
გმობასა!?

Page: 34  

Line: 1        
და ყოლადვე არა ჯერ-არს მორწმუნისა კაცისა თქუმად,
Line: 2     
ვითარმედ: არსობაჲ ბოროტისაჲ ღმრთისაგანვე არსო, რამეთუ
Line: 3     
ყოველივე ურთიერთას წინააღმდგომი ვერ დამამტკიცებელ არს
Line: 4     
ერთმანერთისა. და არცა ცხოვრებამან შვის სიკუდილი და არცა ბნელი
Line: 5     
[არს] დაწყებაჲ ნათლისაჲ, და არცა სენი მოქმედ არს სიმრთელისა.
Line: 6     
ხოლო შეცვალებასა განგებულებათასა წინააღმდგომმან განდევნის
Line: 7     
წინააღმდგომი თჳსი, არამედ თქჳს, ვითარმედ: რომელნიიგი
Line: 8     
სწორ არიან მისა ტომებითა, ერთბამად გამოვლენ იგინი. და
Line: 9     
კუალად თქუეს, Page of ms. A: 7R  ვითარმედ: უკუეთუ ბოროტი დაუ[ბადებელ
Line: 10     
არს]? #######, არცა ღმრთისაგან შექმნილ არს იგი, ვინაჲ უ[კუე] ა[რ]ს
Line: 11     
ბუნებაჲ მისი? რამეთუ ვერვინ სოფელსა ამას მყოფი უარ-ჰყოფს
Line: 12     
ბოროტსაო.

Line: 13        
რაჲ-მე უკუე ვთქუათ ამისთჳს? რამეთუ ბოროტი არა არს
Line: 14     
ბუნებაჲ ცხოველი და სულიერი, არამედ აღძრვაჲ სულსა შინა,
Line: 15     
წინააღმდგომი სათნოვებისაჲ, და არნ იგი უდებთა შორის მოკლებისაგან
Line: 16     
კეთილისა. და ნუ ჰგონებ, ვითარმედ ბოროტი გარეშეთ
Line: 17     
არს; და ნუცა ჰგონებ, ვითარმედ პირველითგანვე არს ბუნებაჲ
Line: 18     
ბოროტისაჲ, არამედ თითოეული დასაბამი არს ბოროტისა
Line: 19     
თჳსისა.

Line: 20        
რამეთუ რომელი-იგი არნ ჩუენ თანა, რომელიმე ბუნებისაგან
Line: 21     
არს, ვითარცა სახედ -- სიბერე და უძლურებაჲ; და რომელიმე მეყსეულად
Line: 22     
[არნ] მიზეზთაგან გარეშეთა, შემაწუხებელნი, გინა თუ
Line: 23     
განმახარებელნი, ვითარცა ვინ პოვის საფასე თხრასა ჯურღმულისასა,
Line: 24     
გინა თუ უკბინის ძაღლმან ცოფმან განსლვასა მისსა სავაჭროდ;
Line: 25     
და რომელიმე [ჩუენგან] არნ, ვითარცა სახედ -- დაყენებაჲ
Line: 26     
სულისაჲ გულის-თქუმისაგან. გინა თუ მიტევებაჲ მისი, ანუ თუ
Line: 27     
დაყენებაჲ გულისწყრომისაგან, გინა თუ განმტკიცებაჲ ჴელისაჲ
Line: 28     
განმარისხებელისა მიმართ, გინა თუ ჭეშმარიტებაჲ, გინა თუ ტყუვილი,
Line: 29     
ანუ სიმდაბლე ანუ ამპარტავანებაჲ.

Line: 30        
არამედ რომელსა ზედა შენ ჴელმწიფე ხარ, ნუ ეძიებ მიზეზთა
Line: 31     
მისთა გარეშეთ, არამედ უწყოდე, ვითარმედ ბოროტი ჭეშმარიტი
Line: 32     
ნებისა მიდრეკილობისაგან არს. და უკუეთუმცა არა ჩუენგან იყო
Line: 33     
და არცა ნებისა ჩუენისაგან, არამცა თანა-ედვა პატიჟი შჯულისაგან
Line: 34     
ძჳრის-მოქმედსა მათ მსგავსად საქმეთა მათთაებრ. და სიტყუაჲ
Line: 35     
ესე ჩემი არს ბოროტისათჳს, რომელ არს ჭეშმარიტად ბოროტი.
Line: 36     
ხოლო სალობაჲ და სიმკოდვე და შეურაცხებაჲ, და სხუანიცა
Line: 37     
საქმენი შემაწუხებელნი კაცთანი. არა ჯერ-არიან შერაცხად
Line: 38     
ნაწილსა თანა ბოროტისასა, ხოლო სხუაჲ იგი, წინააღმდგომი
Page: 35   Line: 1     
ამათი, არარაჲ დიდად კეთილად შესარაცხელ არს ჩუენ შორის,
Line: 2     
რომლისაჲ-იგი რომელიმე არს ბუნებით და რომელიმე შეგუემთხუევის
Line: 3     
უმჯობესისათჳს.

Line: 4        
არამედ და\ვდუმნეთ Page of ms. A: 7V  ჟამსა ამას თარგმანებისათჳს ბნელისა
Line: 5     
ძრახვითა და შევიწყნაროთ თარგმანებაჲ მისი მარტივად შედგომითა
Line: 6     
ზრახვასა წიგნისასა. და ვიტყოდით ჩუენ გამოძიებისათჳს
Line: 7     
ბნელისა, უკუეთუ დაებადა იგი სოფლისავე თანა, გინა თუ უწინარეს
Line: 8     
არს იგი ნათლისა, და რაჲსათჳს უდარესი იგი იყო უწინარეს?
Line: 9     
და ვთქუთ, ვითარმედ: ბნელი ესე არა თუ ბუნებით დგას, არამედ
Line: 10     
ვნებაჲ არს იგი ჰაერთა შინა, და არნ იგი მოკლებისაგან ნათლისა.
Line: 11     
და რომელი-მე ნათელი მოაკლდა სოფელსა მყის, და ამის გამო
Line: 12     
იქმნა ბნელი ზედა წყალთა?

Line: 13        
რამეთუ უწყით ჩუენ, ვინაჲთგან იყო რაჲმე უწინარეს დაბადებისა
Line: 14     
ამის სოფლისა განქარვებადისა ნათელსა შინა, ვიდრე იყო
Line: 15     
იგი უცილობელად. და ჴელმწიფენი იგი ანგელოზთანი და გუნდნი
Line: 16     
ზეცისანი, რომელთა სახელ-ედების და რომელთა ვერ სახელ-ედების,
Line: 17     
მეტყუელთა ბუნებათაგანნი და სულნი მსახურთანი, არა იყვნეს
Line: 18     
ესე ყოველნი ბნელსა შინა, არამედ ნათელსა შინა და სიხარულსა
Line: 19     
სულიერსა და რომელი-იგი მათ შუენოდა განმზადებულებაჲ.
Line: 20     
და არავინ უარ-ჰყოფს ამას. და იგი არს ნათელი მოსალოდებელი,
Line: 21     
აღთქუმული კეთილთა შინა მომავალთაჲ, რომლისათჳს თქუა
Line: 22     
სოლომონ: `ნათელი მართალთაჲ უკუნისამდე*'; და კუალად მოციქულიცა
Line: 23     
იტყჳს: `ჰმადლობდეთ მამასა, რომელმან ღირს მყვნა
Line: 24     
ჩუენ ნაწილსა მას მკჳდრობისა წმიდათაჲსა ნათლთა მით'*. რამეთუ
Line: 25     
უკუეთუ დაშჯილნი იგი წარივლინნენ ბნელსა მას გარესკნელსა,
Line: 26     
უფროჲსღა კეთილის-მოქმედთაჲ მათ იყოს განსუენებაჲ ნათელსა
Line: 27     
მას შინა, რომელი უფროჲს არს სოფლისა ამის.

Line: 28        
და რაჟამს დაებადა ცაჲ ბრძანებითა ღმრთისაჲთა და მყის
Line: 29     
გარდაერთხა ყოველსა ზედა, რომელი შეიცვა სიმრგულემან მისმან.
Line: 30     
და აქუს მას გუამი ვრცელი, და შესაძლებელ არს მისა, რაჲთა
Line: 31     
ყოს გარეშე იგი შინა კერძო; და განკუეთა უნებლიაჲთ ბრწყინვალებაჲ
Line: 32     
ნათლისაჲ და იქმნა ადგილი იგი დაშთო\მილი Page of ms. A: 8R  თჳნიერ
Line: 33     
ნათლისა. რამეთუ დამტკიცებასა შინა აჩრდილისასა სამნი ესე შეკრბებიან:
Line: 34     
ნათელი, გუამი და ადგილი უნათლობელი. და სიბნელე
Line: 35     
სოფლისაჲ იქმნა გუამისაგან ცისა. და გულისჴმა-ყავ ესე სახისაგან
Line: 36     
საცნაურისა. აღუდგ თავს თჳსსა კარავი სიჴშოჲსაგან მტკიცე
Page: 36   Line: 1     
შუადღეს ოდენ, რაჟამს წმიდა იყოს ჰაერი, და შეაყენე თავი შენი
Line: 2     
სიბნელესა შინა მისსა. ეგრევე შეჰრაცხე ბნელი იგი, რამეთუ არა
Line: 3     
პირველად აღემართა იგი, არამედ სხუასა შეუდგა იგი. ამის ბნელისათჳს
Line: 4     
ითქუა, ვითარმედ: იყო იგი ზედა უფსკრულთა, რამეთუ
Line: 5     
მწუერვალნი ჰაერისანი მისწუთებიან ყოველთა გუამთა სახილველთა;
Line: 6     
და წყალი იყო ზედა ყოვლისა; ამისათჳს ითქუა იძულებით,
Line: 7     
ვითარმედ: ბნელი იყო ზედა უფსკრულთა.

Line: 8        
`და სული ღმრთისაჲ იქცეოდა ზედა წყალთა'.
Line: 9     
უკუეთუ წინაწარმეტყუელი სულად სივრცესა ამის ჰაერისასა
Line: 10     
იტყჳს, უკუე შეიწყნარე მისგან რაცხაჲ იგი ნაწილთა ამის სოფლისათაჲ,
Line: 11     
რამეთუ ღმერთმან შექმნნა ცაჲ და ქუეყანაჲ, წყალი და
Line: 12     
ჰაერი, მდინარე და დათხეული. და უკუეთუ სულსა წმიდასა იტყჳს
Line: 13     
ღმრთისასა, რომელი უფროჲს-ღა ეგრეთ არს ჭეშმარიტად, ვითარცა
Line: 14     
თქუეს უწინარესთა ჩუენსა, რამეთუ წიგნმან საკუთრად მოაჴსენა
Line: 15     
მისთჳს და არარას სხუასა ეწოდების სულ ღმრთისა, გარნა
Line: 16     
სულსა წმიდასა და სულსა ჭეშმარიტებისასა, განმასრულებელსა
Line: 17     
ნეტარისა სამებისასა. და ოდეს ესრეთ შეიწყნარო ესე, ჰპოო მისგან,
Line: 18     
სარგებელი დიდი.

Line: 19        
და ვითარ იქცეოდა იგი ზედა წყალთა? მე გაუწყო
Line: 20     
შენ, არა თუ თავით ჩემით ვიტყჳ, არამედ თქუმულისა მისგან კაცისა
Line: 21     
ასურასტანელისა, განშორებულისა სიბრძნისაგან ამის სოფლისა
Line: 22     
და მახლობელისა მეცნიერებისაგან ჭეშმარიტისა. რამეთუ
Line: 23     
იტყოდა იგი, ვითარმედ: სიტყუაჲ ასურასტანელთაჲ უფროჲს გამოჩინებულ
Line: 24     
არს თარგმანებისათჳს წიგნთაჲსა, რამეთუ მახლობელ
Line: 25     
არს იგი ებრაელებისა. და თარგმანებაჲ, ძალი სიტყჳსაჲ ამის, არს
Line: 26     
რომელი-იგი თქუა, ვითარმედ: იქცეოდა იგი, [ესე ი]გი Page of ms. A: 8V  არს,
Line: 27     
ვითარმედ: იტ[ფობდა] და განაცხოველებდა ბუნებასა წყლისასა,
Line: 28     
ვითარცა-იგი [ქმნის] ქათამმან მატფობარმან, რომელმან მისცის
Line: 29     
ძალი განმაცხოველებელი მისგან დატფობილთა მათ. და ესრეთვე იგი
Line: 30     
იტყოდა, ვითარმედ სიტყუაჲ იგი ამას ძალსა მოასწავებს, რაჲ-იგი
Line: 31     
თქუა: [სუ]ლი ღმრთისაჲ იქცეოდა ზედა წყალთა. და ესე ფრიად გამოაცხადებს
Line: 32     
[ძიებულსა] ვიეთსამე, რომელნი იტყჳან, ვითარმედ:
Line: 33     
სულითა წმიდითა განსრულდებიან დაბადებულნი.

Line: 34        
`და თქუა ღმერთმან: იყავნ ნათელი'*. პირველმან ჴმამან
Line: 35     
ღმრთისამან დაჰბადა შუენიერებაჲ ნათლისაჲ და ქმნა ნათელი, შემუსრა
Line: 36     
მწუხრობაჲ და გამოაჩინა შუენიერებაჲ და შეამკო ყოველივე,
Page: 37   Line: 1     
მყის მოიღო ხილვაჲ საწადელი და ცაჲ იგი, რომელი იყო დაფარულ
Line: 2     
ბნელითა, გამოჩნდა. და წამებენ თუალნი, რომელნი ჰხედვენ შუენიერებასა.
Line: 3     
აწ ვითარ-იგი გამოჩნდა მაშინ, და განმხიარულდა ჰაერი,
Line: 4     
რამეთუ უფროჲსღა იყო მას შინა ნათელი განმზადებული
Line: 5     
ყოვლითურთ ყოველსა შინა და გამოავლინებდა განყოფასა ნათლისასა
Line: 6     
მსწრაფლ ყოველთა მიმართ საზღვართა თჳსთა; ხოლო ზე
Line: 7     
[მ]იმართ ათერად და ცად მიმართ მისწუთებოდა, ხოლო სივრცით
Line: 8     
ვიდრე ნაწილადმდე სოფლისა ნათობდა წამსა თუალისასა აღმოსავალად
Line: 9     
და დადავალად, ჩრდილოდ და ბღუარად. რამეთუ ესრეთ
Line: 10     
არს ბუნებაჲ მისი, მწულილ და ნათელ, ვითარმედ არა უჴმს მას
Line: 11     
სივრცე ჟამიერი სლვასა თჳსსა. და ვითარცა-იგი მისწუდების ხილვაჲ
Line: 12     
ჩუენი თჳნიერ ჟამისა, ეგრეთვე განუტევებს იგი ნათელსა
Line: 13     
თჳსსა კიდეთა მიმართ თჳსთა. და შემდგომად ნათლისა ბუნებაჲ ცხელისაჲ
Line: 14     
ათირი შუენიერ არს და წყალნი ბრწყინვალე, არა თუ რაოდენ
Line: 15     
ბრწყინვალებასა ნათლისასა ოდენ შეიწყნარებენ იგინი, არამედ
Line: 16     
მათითა მით განათლებითა სხუანიცა განანათლიან. და ჴმამან
Line: 17     
ღმრთისამან [ყო] ყოველივე განმზადებაჲ პატიოსანი.

Line: 18        
ვითარცა-იგი ვიეთმე შთაასხიან ზეთი სიღრმესა წყლისასა
Line: 19     
და იქმნის ადგილი იგი ნათელ, ეგრეთვე დამბადებელმან ყოვლისამან
Line: 20     
თქუა და მყი[ს] Page of ms. A: 9R  იქმნა სოფელსა შინა მდ#############.
Line: 21     
იყავნ ნათელი. და იქმნა ბრძანებაჲ იგი [საქმე]დ; იქმნა ბუნებაჲ
Line: 22     
იგი, რომელ არაჲ უშუენიერეს არს მისსა სასუებელად, რომელსა
Line: 23     
ვერ მისწუთების ზრახვაჲ კაცობრივი.

Line: 24        
და რაჟამს ვთქუთ, ვითარმედ ჴმაჲ უფლისაჲ, გინა სიტყუაჲ
Line: 25     
ანუ ბრძანებაჲ, არა თუ ამას ვიტყჳთ, ვითარმედ ჴმაჲ რაჲმე გამოვალს
Line: 26     
ჭურჭლისაგან მჴმობარისა, და არცა ესრეთ გულისჴმა-ვჰყოფთ,
Line: 27     
ვითარმედ სიტყუაჲ ღმრთეებისაჲ არს ჰაერი, რომელ სცემს ენასა
Line: 28     
შინა, არამედ მიდრეკასა ზრახვისა მისისასა ვიტყჳთ ჴმად, ვითარცა
Line: 29     
საქმესა გულისჴმის-ყოფისათჳს მოსწავლეთაჲსა.

Line: 30        
და იხილა ღმერთმან ნათელი იგი, რამეთუ კეთილ
Line: 31     
არს*. რომელი ქებაჲ ვთქუათ ღირსი ნათლისაჲ მის უფროჲს
Line: 32     
მისა, რომელი-იგი წინაჲსწარ ითქუა დამბადებელისაგან,
Line: 33     
ვითარმედ კეთილ არს იგი? და სიტყუაჲ ესე უბრძანებს
Line: 34     
თუალთა ჩუენთა განსაზღვრებად ამას, რამეთუ ვერ ეგებოდა თქუმად
Line: 35     
უფროჲს წამებისა გრძნობისა. და უკუეთუ ჴორცთა შუენიერებისაჲ
Line: 36     
მის არსებაჲ არს სისწორე ასოთაჲ და სიკეთე ფერისა
Page: 38   Line: 1     
საჩინოჲსაჲ, და ვითარ ბუნებაჲ ნათლისაჲ განმარტებული და სწორი
Line: 2     
ნაწილითა თჳსითა არა მისწუთს საზღვარსა შუენიერებისასა? რამეთუ
Line: 3     
განსწორებაჲ ნათლისაჲ არა თუ ნაწილთა ოდენ შინა მისთა
Line: 4     
არს, არამედ განსუენებითა მიხედვისაჲთა მისსა მიმართ. და ეგრეთვე
Line: 5     
ოქროჲ არა თუ განსწორებითა ნაწილთავთა მიიტაცებს თუალთა
Line: 6     
მისა მიმართ, არამედ სიკეთითა ოდენ ფერისა მისისაჲთა.
Line: 7     
ეგრეთვე მთიები განთიადისაჲ უშუენიერეს არს ვარსკულავთა, არა
Line: 8     
თუ რაოდენ ასონი იგი მისნი შეეტყუებიან ურთიერთას, არამედ
Line: 9     
რაოდენ გამოავლინებს ბრწყინვალებასა თჳსსა თუალთა მომართ
Line: 10     
ჩუენთა უშრომელად. და წამებაჲ იგი ღმრთისაჲ კეთილისათჳს არა
Line: 11     
თუ თუალ[თა] მიხედვისა შენდომისათჳს ოდენ არს, არამედ სარგებელისათჳს,
Line: 12     
რომელსა მიიწიო მისგან უკუანაჲსკნელ, რამეთუ ჯერეთ
Line: 13     
არღა Page of ms. A: 9V  იყვნეს თუალნი ვრმ########### ნათლისასა.

Line: 14        
`და განაშორა ღმერთმან შორის [ნათლისა მის
Line: 15     
და შორის ბნელისა'*, ესე] იგი არს, ვითარმედ შექმნა ბუნებაჲ
Line: 16     
მათი წინააღმდგომ ერთმანერთისა და შეურეველ, და განაშორა
Line: 17     
შორის მათსა განშორებითა შორითა.

Line: 18        
`და უწოდა ღმერთმან ნათელსა მას დღე, და
Line: 19     
ბნელსა მას უწოდა ღამე'*. #############სგან, რაჟამს
Line: 20     
არს ჰაერი ნათელ მზისაგან, ##### იგი ნახევარსა სიმგრგულესა
Line: 21     
ზე[ცისასა] მა############## [მზე] აჩრდილითა ქუეყანისაჲთა
Line: 22     
არნ ღამე. ხოლო მაშინ არა ძრვითა მზისაჲთა იყო დღე და ღამე,
Line: 23     
არამედ წარმ###ენ###ა ნათლისა ##### დაბადებულისაჲთა.

Line: 24        
`და იყო მწუხრი და იყო განთიადი დღე იგი
Line: 25     
პირველი'. მწუხრი იგი საზღვარი არს ზიარი დღისა და ღამისაჲ,
Line: 26     
და განთიადი კუალად მოძმეობაჲ არს ღამისაჲ დღესა თანა.
Line: 27     
და რაჲთა მისცეს დღესა პირველი არსებაჲ, მოიპსენა დასასრული
Line: 28     
დღისაჲ, და განთიადი არს დასასრული ღამისაჲ, რამეთუ ღამე
Line: 29     
დღესა შეუთქს. ხოლო რომელ-იგი იყო უწინარეს სოფლის-დაბადებისა,
Line: 30     
არა იყო ღამე, არამედ ბნელი. წინააღმდგომი ესე დღისაჲ
Line: 31     
არს ღამე, რომელმან მოიღო ახალი სახელი შემდგომად დღისა.

Line: 32        
`და იყო მწუხრი და იყო განთიად'. დღესა მას ერთსა
Line: 33     
ღამითურთ მისით უწოდა დღე, და არა უწოდა დღე და ღამე,
Line: 34     
არამედ მისცა სახელის-დებაჲ მძლესა მას. და ესე ჩუელებაჲ იპოვების
Line: 35     
ყოველთა შინა წიგნთა რაცხვასა შინა ჟამთასა, რამეთუ აღირაცხვიან
Line: 36     
დღენი და არა თუ ღამენი დღეთა თანა. ვითარცა იგი
Page: 39   Line: 1     
იტყჳს ფსალმუნთა შინა, ვითარმედ: `დღეი წელიწადთა ჩუენთანი*'.
Line: 2     
და კუალად იაკობ იტყჳს: `დღენი ცხორებისა ჩუენისანი
Line: 3     
არიან მცირე და უნდო*'. და კუალად, ვითარმედ: `ყოველნი
Line: 4     
დღენი ცხორებისა ჩუენისანი*'. და ყოველი რომელი მჴსენებულ
Line: 5     
არს წიგნთა სიტყუასა შინა ამასვე სახესა ზედა.

Line: 6        
`და იყო მწუხრი, და იყო განთიად, დღე იგი
Line: 7     
ერთი'. რაჲსათჳს არა თქუა. `იყო დღე იგი პირველი', არამედ
Line: 8     
თქუ: `იყო დღე იგი ერთი'? და შეჰგავს მისა, რომელი-იგი იტყოდის
Line: 9     
........................................................................................................................................
Line: 10     
................................................................................................................................................



Next part



This text is part of the TITUS edition of Basilius Magnus, Hexaemeron.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.10.2007. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.