TITUS Texts: Eprem Mcire, Colophons

ARMAZI
Author: Epr.Mc.
Eprem Mcire (Ephraemus Minor)
Text collection: Test.
Testamenta

e codicibus diversis

(Ephrem the Minor's Colophons)

ეფრემ მცირის კოლოფონები

(ტექსტები)

Texts as digitized in connection with the preparation of the edition by
Darejan Tvaltvadze,
Eprem Mciris ḳoloponebi,
Tbilisi 2009,
Tbilisi and Frankfurt a/M 1999-2000;
ARMAZI version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 13.6.2000 / 29.3.2002 / 18.3.2007 / 27.10.2012

[Subdivision into paragraphs added J.G.]

Text: 1
Page of ed.: 173
Manuscript: Q_37
Line of ed.: 1   შესავალი ეფრემ მცირის ფსალმუნთა თარგმანებისა
Manuscript page: 1r
Line of ed.: 2   შეწევნითა უფლისა ჩუენისა იესუ (ქრისტე)სითა.

Part: (1)
Line of ed.: 3   უწყებაჲ მიზეზსა დ(ა ვითარებ)ასა, და თხრობაჲ წესსა და
Line of ed.: 4   საჴმარებასა წინა-მდება(რის)სა ამის წიგნისასა
Line of ed.: 5   რომელ არს "თარგმანებაჲ ფსალმუნთაჲ"

...

Page of ed.: 195
Paragraph: 19
Line of ed.: 1     აჰა ესერა გაქუს, სწავლის-მოყუარეო, დაღაცათუ არა
Line of ed.: 2     სრულებითი, არამედ ზოგებითი რაჲმე გულისჴმის-ყოფაჲ სიტყუათაჲ,
Line of ed.: 3     რომელნი ღმრთისათჳს ჴორციელად ითქუმიან და სულიერად
Line of ed.: 4     გულის ჴმა-იყოფებიან.

Paragraph: 20
Line of ed.: 5     ამას თანა ამასცა მეცნიერ იყავ, ვითარმედ ესრეთ აქუს
Line of ed.: 6     ჩუელებაჲ წიგნებსა ბერძენთასა, რაჲთა ანბანსა ზედა განაწყობდენ
Line of ed.: 7     ყოველთავე სიტყუათა გამოსაძიებელთა და ღრმათა,
Line of ed.: 8     რაჲთა ადვილ იყვნენ საპოვნელად. და წიგნსა მას "ლექსიკონ"
Line of ed.: 9     უწოდენ, რომელ არს ლექსთაჲ, ესე-იგი არს ღრმათა სიტყუათაჲ.
Line of ed.: 10     და თითოეულსა წიგნსა - გარეშეთა გინა საეკლესიოთაგანსა
Line of ed.: 11     - ყოველივე ღრმაჲ და გამოსაძიებელი სიტყუაჲ ანბანთა
Line of ed.: 12     ზედა განწყობილი და შეკრებული თავად და შესავალად წიგნისა
Line of ed.: 13     უწერია, უკუეთუ ოდენ გამომეძიებელ და გულისჴმისმყოფელ
Line of ed.: 14     ყოფილ იყოს მომგებელი წიგნისაჲ, რომელთა კუალსა
Line of ed.: 15     შედგომითა კნინი ესე სახე ჩუენცა გიჩუენეთ თქუენ.

Paragraph: 21
Line of ed.: 16     ამით სახითა განწყობილ არიან სიტყჳს-გებანი მწვალებელთანი
Line of ed.: 17     წმიდათა მამათა და მნათობთა მათგან ყოვლისა სოფლისათაჲ
Line of ed.: 18     ბასილი კესარიელისა და გრიგოლი ღმრთისმეტყუელისა
Line of ed.: 19     და იოანე დამასკელისა, რაჲთა რაჟამს არსებისათჳს სიტყუა-გიგებდენ
Line of ed.: 20     წინა-აღმდგომნი, მყის ანისაგან სიტყუა-უგო, ხოლო
Line of ed.: 21     ბუნებისათჳს - ბანისაგან და გუამისათჳს - განისაგან. და ესრეთ
Line of ed.: 22     ადვილ იყოს საჴმარებელად ჟამსა ჭირისასა ანბანსა ზედა
Line of ed.: 23     განწყობილი იგი წიგნები წმიდათაჲ.

Paragraph: 22
Line of ed.: 24     ამითვე სახითა აღუწერიან თჳსნი ლექსიკონნი ღრმა/თა სიტყუათათჳს
Line of ed.: 25     ბერძულთა კოსტანტინე მეფესა პორფჳროგენიტსა
Line of ed.: 26     და დიდსა კჳრილეს ალექსანდრიელსა, რაჲთა რაჟამს ეძიებდეს
Line of ed.: 27     უმეცარი, თუ რაჲ არს მყისი ანუ მრჩობლი, მანსა შინა განუმარტონ,
Line of ed.: 28     ვითარმედ მრჩობლ ეწოდების ორკეცსა, ხოლო მყის -
Line of ed.: 29     ანაზდაჲთსა. და ესე აქამომდე იყავნ.

Paragraph: 23
Line of ed.: 30     ხოლო, რაჲთა ესეცა ცხად იყოს, სწავლისაებრ წმიდათა
Line of ed.: 31     წერილთაჲსა, ვითარმედ თჳს არს წინაჲსწარმეტყუელისა არა
Line of ed.: 32     ხოლო ყოფადთა საქმეთათჳს წინაჲსწარმეტყუელებაჲ, არამედ
Line of ed.: 33     მის ჟამისათა და გარდასრულთაცა საქმეთა წარმოთქუმაჲ,
Line of ed.: 34     ვითარ-იგი ღმრთის-მხილველმან მოსე იწყო სიტყუად ღმრთივსწავლულსა
Line of ed.: 35     მას მისდა დასაბამსა სოფლის შესაქმისასა და
Line of ed.: 36     მოიყვანა სიტყუა თჳსი მის ჟამისასა მას თანა ფარაოჲს მძლავრებასა
Line of ed.: 37     და შეუდგინა გამოსლვა ძეთა ისრაელისათა მოკლებითურთ
Page of ed.: 196   Line of ed.: 1     ჴორცისაჲთ და მოცემით მანანაჲსაჲთ; მიერითგან იწყო
Line of ed.: 2     მოსწავებად ყოფადთა, მოსლვასა მეუფისა ქრისტესსა და განთესვასა
Line of ed.: 3     ჰურიათასა და ცხორებასა წარმართთასა.

Paragraph: 24
Line of ed.: 4     ეგრეთვე ჰყოფს ღმრთივ-აღძრულიცა ესე ქნარი სიტყუათა
Line of ed.: 5     დავითისთაჲ: ყოფადთათჳს წინასწარმეტყუელებს და გარდასრულთა
Line of ed.: 6     ქველის-მოქმედებათა ღმრთისათა მოიჴსენებს; მის
Line of ed.: 7     ჟამისათა მათ წარმოიტყჳს და შემდგომად მრავალთა ჟამთა
Line of ed.: 8     აღსრულებადსა ვითარცა აღსრულებულსა წარმოაჩინებს. არა
Line of ed.: 9     ხოლო წინაჲსწარმეტყუელებითთა სიტყუათა იჴუმევს, არამედ
Line of ed.: 10     მოძღურებითთაცა და სწავლითთაცა, შჯულის-დებითთა
Line of ed.: 11     და მცნებითთა. ოდესმე ჰურიათასა ეგლოვს განგდებულებასა
Line of ed.: 12     და ოდესმე წარმართთასა იხარებს მოწოდებასა მრავალ-მოქცევობითა
Line of ed.: 13     წინასწარმეტყუელებისაჲთა, მსმენელთა გულსა
Line of ed.: 14     გულისჴმისყოფად განაკრძალებს და ვნებათა და აღდგომისა
Line of ed.: 15     ქრისტესისა მოსწავებითა წინა-აღმდგომთა ზრახვასა
Line of ed.: 16     განაქარვებს.

Paragraph: 25
Line of ed.: 17     და ამას ყოველსა თანა სახარულევან და ტკბილ ექმნების
Line of ed.: 18     ყოველთა მუჴლედად იამბიკოდ შემოკლებითა სიტყჳსაჲთა,
Line of ed.: 19     რამეთუ უმრავლესთა ფსალმუნთა რიცხუედობაჲ და მარცულედობაჲ
Line of ed.: 20     ცხად არს საფსალმუნეთა შინა ებრაელთასა, დაღაცათუ
Line of ed.: 21     სხუათა ენათა შინა ვერ დაუცავს თარგმანთა რიცხჳ
Line of ed.: 22     მარცულისაჲ. რომლისათჳსცა გუასმიეს უბადრუკისა აპოლინარისთჳს,
Line of ed.: 23     ვითარმედ ბერძულად ესევითარითა სიტყჳთა აღწერა
Line of ed.: 24     დავითი, რომელ ძალი არა დაშთებოდა, არცა კუალად განიყოფებოდა
Line of ed.: 25     სხუათა დავითთა ძალისაგან. და იამბიკოდ თორმეტ
Line of ed.: 26     მარცულედობაჲ ყოვლისა მუჴლისაჲ არცა აღემატებოდა,
Line of ed.: 27     არცა დააკლდებოდა. გარნა მისი იგი სამჭედური მასვე განეწონა,
Line of ed.: 28     რაჟამს სიტყუათა მისთა თხზულებასა ჴელოვნებაჲ სიტყუათა
Line of ed.: 29     წმიდისა გრიგოლი ღმრთისმეტყუელისათაჲ დამარღუეველ
Line of ed.: 30     ექმნა და რომლითა-იგი ერთა მოინადირებდა, უმრავლესნი თჳსთა
Line of ed.: 31     მიმდგომთაგანნი ჩუენთა ამათ ერთა შეაერთნა. რამეთუ
Line of ed.: 32     არა თუმცა მას ეწყო პირველად თხზვად სხუათა, დამჭირდებოდა
Line of ed.: 33     ეკლესიასა გჳრგჳნი იგი მრავალ-თუალოვანი სიტყუათა
Line of ed.: 34     დიდისა ღმრთისმეტყუელისათაჲ, რამეთუ არა აქუნდა ჩუეულებაჲ
Line of ed.: 35     მეტსა და მრავალ-ჴელოვანსა რასმე სიტყუა-მჭევრობასა
Line of ed.: 36     შესლვად ეზოთა უფლისათა. ხოლო, ვინაჲთგან შეეშინა
Line of ed.: 37     წინამძღუართა ეკლესიისათა, ნუუკუე მეტნობაჲ (სიტყუა)თა
Page of ed.: 197   Line of ed.: 1     უმეტესობად ქადაგებისა წინააღმდგომთაჲსა შე(ე)რაცხოს და
Line of ed.: 2     მიიზიდნეს მრავალნი, ამისთჳსცა ქნარი იგი სულისა წმიდისაჲ
Line of ed.: 3     - ენა დიდისა მის ღმრთის-მეტყუელისაჲ - ყვეს დამჴსნელ ყოვლისავე
Line of ed.: 4     ჴელოვნებისა სიტყუათაჲსა.

Paragraph: 26
Line of ed.: 5     ესრეთ უკუე ჯეროვნად განგუეცხადების რიცხუედობაჲ
Line of ed.: 6     რომელთამე ფსალმუნთა დავითისთაჲ მათგან, რომელნი ზედა-მიწევნით
Line of ed.: 7     მეცნიერ არიან ენასა ებრაელთასა.

Paragraph: 27
Line of ed.: 8     ჯერ-არს უკუე, რაჲთა უწყოდით ესეცა, ვითარმედ, დაღაცათუ
Line of ed.: 9     მრავალნი იცილობებიან წიგნისათჳს ფსალმუნთაჲსა,
Line of ed.: 10     ვითარმედ არა ყოველნი დავითისნია, არამედ უმრავლესნი
Line of ed.: 11     და ჩუენნი ყოველნი ერთ-ჴმა არიან, ვითარმედ ყოველნივე
Line of ed.: 12     დავითის მიერ თქუმულ არიან. დაღაცათუ რომელიმე სხუათა
Line of ed.: 13     ვიეთმე პირსა ზედა აღუწერიან და თჳსთა მგალობელთ-მთავართადა
Line of ed.: 14     მიუცემიან. არამედ სიტყუაჲ ყოველი მისი არს
Line of ed.: 15     ასორმეოცდაათთავე ფსალმუნთაჲ და ზედა-წარწერილნიცა
Line of ed.: 16     ყოველნი მისნი არიან და სხუათაგან მოპოვნებულნი, ვითარ-იგი
Line of ed.: 17     თქუმულ არს ვიეთგანმე.

Paragraph: 28
Line of ed.: 18     და კუალად დიაფსალმაჲ მისივე არს და ორთა პირთა
Line of ed.: 19     გულისჴმა-გჳყოფს: ანუ ცვალებასა სიტყუათა ძალისასა, ანუ
Line of ed.: 20     ქცევასა კილოჲსა საგალობელისასა. რამეთუ მრავალნი მწყობრნი
Line of ed.: 21     მგალობელნი დაედგინნეს წინაჲსწარმეტყუელსა დავითს
Line of ed.: 22     აღსაშენებელად ერისა, რომელნი-იგი მრავალ-სახეთა ჴმათა
Line of ed.: 23     ქცევითა საწადელ კაცთა ჰყოფდეს მრავალ-მოქცევსა მას სიჴშოსაჲსა
Line of ed.: 24     წინასწარმეტყუელოთა სიტყუათასა.

Paragraph: 29
Line of ed.: 25     ხოლო წინაუკმოდ განწყობისა და უკუანაჲსკნელთა პირველად
Line of ed.: 26     და პირველთა ფსალმუნთა უკუანაჲსკნელად დაწესებისა
Line of ed.: 27     მიზეზი ცხად არს, ვითარმედ ადგილ-ადგილ თქუმულნი ერთად
Line of ed.: 28     შეკრებულ არიან და არა მსგავსად თქუმულებისა წესთა მიუღიეს
Line of ed.: 29     რიცხჳ პირველობისა და უკუანაჲსკნელობისაჲ, არამედ
Line of ed.: 30     რომელიცა პირველ პოვნილ არს, პირველ [დაწესებულ არს]; და
Line of ed.: 31     რომელი [შემდგომად] პოვნილ არს, იგიცა შემდგომად დაწეს[ე]ბულ
Line of ed.: 32     არს. და ამითვე წესითა სრულ იქმნების რიცხჳ ასერგასისთა
Line of ed.: 33     ფსალმუნთაჲ, რომელნი-იგი ჰურიათა შორის ხუთ წიგნად
Line of ed.: 34     განიყოფებიან. ხოლო განიყოფებიან ესრეთ: პირველით ფსალმუნითგანი
Line of ed.: 35     ვიდრე მეორმოცედმდე ერთ წიგნად; და მიერითგანი
Line of ed.: 36     ვიდრე სამეოცდამეათერთუმეტედმდე მეორედ; და
Line of ed.: 37     მიერითგან ვიდრე ოთხმეოცდამერვედმდე მესამედ წიგნად;
Page of ed.: 198   Line of ed.: 1     და მიერითგანი ასდამეხუთედმდე მეოთხედ; და მიერითგანი
Line of ed.: 2     ასორმოცდამეათედმდე მეხუთედ წიგნად. ხოლო ბერძენთა
Line of ed.: 3     და ქართველთაჲ წიგნი ფსალმუნთაჲ ყოველივე სწორ არს და
Line of ed.: 4     ერთ წიგნ შეწევნითა ღმრთისაჲთა და მოსწრაფედ მოღუაწებითა
Line of ed.: 5     დიდისა მის მნათობისა გიორგი მთაწმიდელისაჲთა, ვინაჲცა
Line of ed.: 6     მისითავე ლოცვითა და მადლითა ბერისა ჩუენისაჲთა
Line of ed.: 7     ყოველსავე ამას დავითისა თარგმანსა შინა არცა ერთსა მუჴლსა
Line of ed.: 8     სადა ეჴმარა ცვალებაჲ, არამედ მისივე თარგმნილი მუჴლი
Line of ed.: 9     დავწერეთ მის მიერითა ოხითა განმჴნობილთა. რომლისაჲ
Line of ed.: 10     იყავნ საუკუნოჲ ნეტარებაჲ და ჴსენებაჲ მისი. ამინ.

Line of ed.: 11 Q_37_1r-7v;
Line of ed.: 12 Jer_1_1r-6r.

Part: (2)
Manuscript page: 316v
Line of ed.: 1 "ფსალმუნთა თარგმანების" ანდერძი

Paragraph: 1
Line of ed.: 2     დიდებაჲ და პატივი, თაყუანისცემაჲ და მადლი სამგუამოვნებით
Line of ed.: 3     ცნობილსა და ერთარსებით აღსარებულსა წმიდასა
Line of ed.: 4     სამებასა, რომელმან ჯერ-იჩინა მეოხებითა წმიდისა ღმრთისმშობელისა
Line of ed.: 5     და ყოველთა წმიდათა მისთაჲთა და ლოცვითა წმიდათა
Line of ed.: 6     მამათა ჩუენთა ეფთჳმესითა და გიორგისითა, თანადგომითა
Line of ed.: 7     და უფროჲსღა ოხითა და წინაძღომითა ბერისა ჩუენისა
Line of ed.: 8     საბა სულაჲსძისა თუხარსელისაჲთა, განზოგებაჲ წიგნისა ამის,
Line of ed.: 9     რომელსა უწოდიან თარგმანნი დავითისანი, ანუ თუ თარგმანი
Line of ed.: 10     დავითისაჲ. პირველი იგი სიმრავლისათჳს მთარგმნელთაჲსა,
Line of ed.: 11     ხოლო მეორე ერთგუამობისათჳს და ურთიერთას შენაწევრებისა
Line of ed.: 12     პატიოსანთა მათ ასოთა, მისივე და ერთისა თავსაკიდურისა
Line of ed.: 13     ქრისტესდა დამოკიდებულთაჲსა. მუჴლი უკუე დავითისანი
Line of ed.: 14     პირველ თარგმნილისაგან დედისა ეგრეთვე დავწერენით, ვითა
Line of ed.: 15     ვპოეთ ახალ თარგმნილთა დავითთა საუკუნოდ მოჴსენებულისა
Line of ed.: 16     გიორგი მთაწმიდელისაჲთა, რომელი-იგი უნაკლულოდ თარგმნილ
Line of ed.: 17     იყო პირველ ჩუენსა და არცა მოქენე განმართებისა. ხოლო
Line of ed.: 18     თარგმანი მუჴლთაჲ ყოველი ახლად ითარგმნა ბერძულისაგან,
Line of ed.: 19     ვითარცა ყოველივე გეუწყოს შესავალსა წიგნისასა.

Paragraph: 2
Line of ed.: 20     გევედრები ყოველთა, რომელნი მიემთხჳნეთ წმიდასა ამას
Line of ed.: 21     წიგნსა, ლოცვა-ყავთ ზემოჴსენებულისა მამისა საბაჲსთჳს ბერისა,
Line of ed.: 22     ეფრემ უშკელისათჳს, მოძღუართ, მშობელთა, ძმათა და
Line of ed.: 23     შვილთა მათთათჳს, რამეთუ მათითა წინაძღომითა და საჭეთმპყრობელობითა,
Line of ed.: 24     და უფროჲსღა საჴმრითა და წარსაგებელითა,
Page of ed.: 199   Line of ed.: 1     ქმნილ არს ყოველივე კეთილი ჩუენ ზედა ღმრთისა მიერ,
Line of ed.: 2     რომელმან ძუელ ოდესმე კარაულიცა ბალაამისი აღატყუა
Line of ed.: 3     რომლისასა არარაჲთ უნაკლულევანეს არს აღტყუებაჲ პირუტყუთ
Line of ed.: 4     სახესა ამას გონებას ჩემ მცირისა და უნდოჲსა ეფრემისსა,
Line of ed.: 5     რომელმან ესე ვთარგმნე ბერძენთა ენისაგან ქართველთა
Line of ed.: 6     ენად და მოქენე ვარ ღმრთისა წმიდითა ლოცვითა თქუენითა
Line of ed.: 7     აჴოცად ბრალთა და ცთომილებათა ჩემთა.

Paragraph: 3
Line of ed.: 8     დაიწერა წმიდაჲ ესე წიგნი შავსა მთასა სანახებსა წმიდისა
Line of ed.: 9     სჳმეონისსა, მონასტერსა მამისა ეზრაჲსსა, ჴელითა იოვანე
Line of ed.: 10     ხუცისა მთავარაჲსძისაჲთა. უფალმან მიეცინ სასყიდელი გულსმოდგინედ
Line of ed.: 11     წერისაჲ და ლოცვითა თქუენ ღმრთისმოყუარეთა
Line of ed.: 12     მკითხველთაჲ. ქრონიკონი იყო ტ .

Paragraph: 4
Line of ed.: 13     უფალო ღმერთო, შეიწყალენ და ადიდენ სასუფეველსა
Line of ed.: 14     შინა წმიდანი მამანი, მნათობნი ჩუენნი: ანტონი ტბელი და
Line of ed.: 15     კჳრიკე ალექსანდრიელი, რომელნი სიტყჳთ და საქმით ძალ-მწე
Line of ed.: 16     მეყვნეს თარგმანთა ამის წიგნისასა და კურთხევითა მათითა
Line of ed.: 17     აცხოვნენ ყოველნი ძმანი ეზრაჲს მონასტრისანი
Line of ed.: 18     გარდაცვალებულნი.

Q_37_316v.

This text is part of the TITUS edition of Eprem Mcire, Colophons.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 27.10.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.