Author: Cyr.Alex. 
Cyril of Alexandria
Work: Comm.Apost. 
Commentary on the Apostolicum

(Acts and Catholic Epistles)

Euthymius the Athonite's Version


Text as edited by
Ekvtime (Tamaz) Kochlamazashvili,
Commentaries on the Epistles of St. Paul
according to the works of St. John Chrysostomos and other holy fathers,
translated from Greek into Georgian by Euthymios the Athonite.
Edited by Tamaz (Euthymios) Kochlamazashvili /
P̣avles eṗisṭoleta ganmarṭeba,
gamoḳrebuli Iovane Okroṗirisa da sxva c̣mida mamata txzulebebidan,
targmnili Eptvime Mtac̣midelis mier.
Ṭeksṭi gamosacemad moamzada da gamoḳvleva daurto Ekvtime Ḳoč̣lamazašvilma,
Tbilisi 2003, 8-215

42
electronically prepared by Sandro Tskhvedadze,
Tbilisi, 2019;
TITUS / GNC version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 4.3.2021



Manuscripts:
   A:   Ivir. georg. 39, 16v-101r
   D:   Ivir. georg. 18, 118vb-120va




Text: Epist. 
Page of ed.: 8 
Manuscript page: A16v 
Manuscript page: D118v 
Line of ed.: 1   წმიდისა მამისა ჩუენისა კჳრილე
Line of ed.: 2  
ალექსანდრიელ მთავარეპისკოპოსისა, რომელმან
Line of ed.: 3  
თარგმნნა ყოველნივე საწინაჲსწარმეტყუელონი
Line of ed.: 4  
წიგნნი და აღწერნა სხუანი წიგნნი მრავალნი,
Line of ed.: 5  
ებისტოლე სხჳსა ვისმე ეპისკოპოსისა მიმართ,
Line of ed.: 6  
რომელი ვედრებულ იყო მისდა,
Line of ed.: 7  
რაჲთამცა აღწერა მოკლე თარგმანებაჲ
Line of ed.: 8  
წმიდისა მოციქულისა პავლეს ებისტოლეთაჲ


Line of ed.: 9        
მოსწრაფებაჲ და სწავლის მოყუარებაჲ სიწმიდისა შენისაჲ ფრიად
Line of ed.: 10     
მთნდა მე, წმიდაო მამაო, და ამისთჳს მორჩილებითა შენითა ძნელსა
Line of ed.: 11     
საქმესა ჴელ-ვყავ, და მოსწრაფებაჲ ფრიადი შორის შემოვიღე, რაჲ\თამცა
Line of ed.: 12     
დავაწესე ებისტოლეთა თანა წმიდისა მოციქულისა პავლესთა
Line of ed.: 13     
თარგმანიცა მათი, რაჲთა ადვილ იყოს გულისჴმის-ყოფაჲ მათი
Line of ed.: 14     
ყოველთა მიერ, რომელნიცა იკითხვიდენ მოსწრაფებით სიტყუათა
Line of ed.: 15     
მისთა.

Line of ed.: 16        
ვინაჲთგან უკუე წმიდასა მამასა ჩუენსა იოვანე ოქროპირსა უთარგმნიან
Line of ed.: 17     
ებისტოლენი ესე წმიდისა პავლესნი, და რავდენნიმე სიტყუანი მისნი
Line of ed.: 18     
ვპოენ დიდისა ბასილის მიერცა კესარიელისა და გრიგოლ ღმრთის\მეტყუელისა
Line of ed.: 19     
და წმიდისა ათანასის მიერცა თარგმნილნი, ამისთჳს
Line of ed.: 20     
არღარა ჴელ-ვყავ ყოვლისავე თავით ჩემით თარგმანებად, არამედ
Line of ed.: 21     
მათ წმიდათა მიერ აღწერილისაგან გამოვკრიბე, და რომელიმე ჩემ
Line of ed.: 22     
მიერცა შევსძინე, და განვაწესე სიტყუათა თანა წმიდისა მის მო\ციქულისათა
Line of ed.: 23     
მოკლედ თარგმანი მათი [გარემო მათსა, და ყოველსა
Line of ed.: 24     
სიტყუასა ზედა დამიწესებია რიცხჳ, და იგივე რიცხჳ არს თარგ\მანსაცა
Line of ed.: 25     
ზედა], რაჲთა ადვილ იყოს საპოვნელად, თუ რომელი
Line of ed.: 26     
თარგმანი რომლისა სიტყჳსაჲ არს.

Line of ed.: 27        
პირველად უკუე ჯერ-ვიჩინე მცირედ წმიდისა მოციქულისა პავ\ლესთჳს
Line of ed.: 28     
თქუმად.

Line of ed.: 29        
პავლე მოციქული ნათესავით იყო ებრაელი, ტომისაგან ბენია\მენისა,
Page of ed.: 9   Line of ed.: 1     
ფარისეველთა დასისაგან. აღზრდილ იყო მორწმუნისა
Line of ed.: 2     
გამალიელის მიერ, რომლისაგან ესწავა რჩული მოსესი და მკჳდრ
Line of ed.: 3     
იყო ტარსუნს კილიკიისასა. ხოლო ემტერებოდა ქრისტიანეთა
Line of ed.: 4     
და სდევნიდა ეკლესიათა, ვიდრეღა თანა[ჯერმჩინებელ] ეყო სიკუდილსა
Line of ed.: 5     
პირველმოწამისა სტეფანესსა. ხოლო ამას ყოველსა იქმოდა არა
Line of ed.: 6     
უკეთურითა გონებითა, ვითარ სხუანი ჰურიანი, არამედ უმეცრებით
Line of ed.: 7     
კეთილი ეგონა, რასა-იგი იქმოდა. ამისთჳს უფალმან იცოდა კეთილი
Line of ed.: 8     
გონებაჲ მისი და არა უგულებელს ყო იგი, არამედ, მივიდოდა რაჲ
Line of ed.: 9     
იგი დამასკედ, გამოუბრწყინდა გზასა ზედა, ვიდრე ნათლისა მისგან
Line of ed.: 10     
დაუბნელდეს თუალნი. და, შევიდა რაჲ დამასკედ, მოვიდა მისა
Line of ed.: 11     
მოციქული ანანია და ნათელ-სცა, და უწოდა პავლე. და აზიარა
Line of ed.: 12     
წმიდათა საიდუმლოთა. და მეყსეულად შეიმოსა მან შური იგი
Line of ed.: 13     
საღმრთოჲ და ქადაგებდა ქრისტესა ყოველსა სოფელსა. ხოლო
Line of ed.: 14     
შემდგომად ჟამისა რამდენისამე მივიდა იერუსალემდ ხილვად პეტრესა
Line of ed.: 15     
და მიერ მიიღო მოციქულებაჲ წარმართთაჲ. და განვიდა და
Line of ed.: 16     
ქადაგა ქრისტე ყოველსა ქუეყანასა. მივიდა იერუსალემით ტარ\სუნს
Line of ed.: 17     
და მიერ ანტიოქიას, და კუალად მეორედ იერუსა\ლემს,
Line of ed.: 18     
და კუალად მეორედ ანტიოქიას და მუნ განიჩინა
Line of ed.: 19     
ბარნაბას თანა მოციქულებად. და შთავიდა სელევკიას და
Line of ed.: 20     
მერმე კჳპრეს, სადაცა იწყო პავლე წოდებად. და მერმე პერგეს
Line of ed.: 21     
და მერმე ანტიოქიას პისიდიისისა. და მერმე იკონიას, და
Line of ed.: 22     
მერმე ლუსტრას და დერბეს ლუკაონისასა და მერმე პამფილი\ას
Line of ed.: 23     
და მერმე პერგეს და მერმე ატალიას და Manuscript page: A17r  მერმე
Line of ed.: 24     
მესამედ ანტიოქიას ასურეთისასა. მიერ მესამედ იერუსალემს
Line of ed.: 25     
წინადაცუეთისათჳს სიტყუად. და მიერ მეოთხედ ანტიოქი\ას
Line of ed.: 26     
და მერმე წარვლო ასურეთი და კილიკიაჲ, და მივიდა
Line of ed.: 27     
მეორედ დერბედ და ლუსტრად, სადა-იგი ტიმოთეს წინა-დასცჳ\თა,
Page of ed.: 10   Line of ed.: 1     
და მერმე ფრიგჳას და გალატელთა სოფელსა და
Line of ed.: 2     
მერმე მისიას და მერმე ტროადას და მერმე ნეაპოლის
Line of ed.: 3     
და მიერ ფილიპეს მაკედონიისასა და მერმე წარვლეს ამფიპოლი
Line of ed.: 4     
და აპოლონიაჲ და მივიდეს თესალონიკედ, მერმე ბერიას,
Line of ed.: 5     
მერმე ათინას, მერმე კორინთეს და მიერ ეფესოს და
Line of ed.: 6     
მერმე კესარიას და მერმე მეორედ ანტიოქიას პისიდიისასა,
Line of ed.: 7     
და მერმე გალატეთს და ფრჳგიას და კუალად მეორედ
Line of ed.: 8     
ეფესოს, და მერმე წარვლო მაკედონიაჲ და მივიდა ელა\დას.
Line of ed.: 9     
და კუალად წარმოვლო მაკედონიაჲ და მოვიდა ფილიპიას
Line of ed.: 10     
მეორედ და ფილიპიაჲთ ტროადას, სადა ევტჳქოს აღადგი\ნა,
Line of ed.: 11     
და მერმე ასონს და მერმე მიტჳლინეს. და მერმე
Line of ed.: 12     
ქიონს, მიერ სამოსს და მიერ მელიტონს და მიერ მოუწო\და
Line of ed.: 13     
ეფესელთა და ეზრახა და წარვიდა კონს და მიერ როდონს და
Line of ed.: 14     
მიერ პატრას და მიერ ტჳროსს, და მიერ პტოლემაიდას და
Line of ed.: 15     
მიერ კესარიას და მიერ მეოთხედ აღვიდა იერუსალემდ.
Line of ed.: 16     
და იყოფოდა რაჲ მუნ, აღიძრნეს მის ზედა ჰურიანი და ენება
Line of ed.: 17     
მოკლვაჲ მისი. ხოლო ლჳსია ათასის-თავმან აღიტაცა მათგან და
Line of ed.: 18     
წარავლინა იგი კესარიას, ფლიქს მთავრისა მიმართ. და მან
Line of ed.: 19     
დაიმჭირა იგი საპყ\\რობილესა Manuscript page: D120r  შინა ორ წელ, და მერმე
Line of ed.: 20     
გარდაიდგინა ფელიქს და მიიღო მთავრობაჲ პორკიონმან ფესტოს,
Line of ed.: 21     
რომელმანცა ინება დასჯაჲ პავლესი მომადლებისაჳს ჰურიათაჲ\სა,
Line of ed.: 22     
ხოლო პავლე უღაღადა კეისარსა და ამისთჳს ვერღარა
Line of ed.: 23     
იკადრა ფესტოს სჯაჲ მისი, არამედ წარავლინა კეისრისა ნერონის
Line of ed.: 24     
მიმართ ჰრომედ. და იყვნეს მის თანა არისტარხოს, რომლი\სათჳს
Page of ed.: 11   Line of ed.: 1     
იტყჳს ებისტოლეთა თჳსთა შინა, ვითარმედ: "არისტარხოს
Line of ed.: 2     
თანა-ტყუე ჩემი", და ლუკაცა მახარებელი, რომელმან აღწერნა
Line of ed.: 3     
საქმენიცა მოციქულთანი.

Line of ed.: 4        
წარმოემართნეს უკუე ნავითა კესარიაჲთ და მივიდეს სიდონს
Line of ed.: 5     
და მიერ მჳრას და მიერ კნიდონს და მიერ ღელვა-გუემულნი
Line of ed.: 6     
განვიდეს მელიტონ ჭალაკსა, სადა იქედნე მოეხჳა მკლავსა მისსა
Line of ed.: 7     
და მიერ მივიდეს სჳრაკოსს და მიერ რიგიონს და მიერ პოტი\ოლს,
Line of ed.: 8     
და მიერ ჴმელით აღვიდა ჰრომს, და იყო პყრობილად
Line of ed.: 9     
ორ წელ.

Line of ed.: 10        
აქამომდე აღწერა ლუკა მახარებელმან, რამეთუ მას ჟამსა აღწერა
Line of ed.: 11     
წიგნი იგი მოციქულთა საქმისაჲ.

Line of ed.: 12        
ხოლო ამისა შემდგომად, ვითარცა იტყჳს ევსევი პამფილიელი, რო\მელმან
Line of ed.: 13     
მრავალნი აღწერნა საეკლესიონი საქმენი, და მანვე დაწერა
Line of ed.: 14     
ამისცა მოციქულისა და პეტრეს წამებაჲ, იტყჳს იგი, ვითარმედ ამისა
Line of ed.: 15     
შემდგომად დაუტევეს იგი არისტარხოს და ლუკა და ქადაგებდა იგი
Line of ed.: 16     
სიტყუასა ღმრთისასა. და ვითარცა ორი იგი წელი გარდაჴდა, განიკითხა
Line of ed.: 17     
იგი ნერონ და განუტევა. და განვიდა იგი და ქადაგა სახარებაჲ სხუა\სა
Line of ed.: 18     
ათსა წელსა. და მერმე განაძჳნა კუალად ეშმაკმან ნერონ და მოსრ\ნა
Line of ed.: 19     
მრავალნი ქრისტეანენი და წარჰკუეთა ამის ნეტარისაცა თავი. და
Line of ed.: 20     
ჯუარს-აცუა პეტრე მოციქულიცა, ხოლო იყო მაშინ პავლეს თანა კუალად
Line of ed.: 21     
ლუკავე. და ესრეთ მოიღუაწა Manuscript page: A17v  მან ღუაწლი კეთილი თთუესა
Line of ed.: 22     
ივნისსა Ⴉ̂Ⴇ, დღესა ხუთშაბათსა, ვნებითგან მაცხოვრისაჲთ ოც და
Line of ed.: 23     
მეათექუსმეტესა წელსა. დაყო ქადაგებასა შინა Ⴊ̂Ⴄ წელი. მრავალნი
Line of ed.: 24     
უკუე ღუაწლნი თავს ისხნა ქრისტესთჳს, და მრა\\ვალნი Manuscript page: D120v  სწავ\ლანი
Line of ed.: 25     
წარმოუთხრნა კაცთა. ხოლო უმეტეს ყოვლისა წერილითა ამით
Line of ed.: 26     
ათოთხმეტთა ამათ ებისტოლეთაჲთა ყოველივე მოქალაქობაჲ სათ\ნოებისაჲ
Line of ed.: 27     
გამოსახა, და სარწმუნოებაჲ მართალი დაამტკიცა.

Line of ed.: 28        
ხოლო აწ ჩუენ ვიტყოდით სიტყუათა მათ მისთა ძალსა შეძლები\საებრ,
Line of ed.: 29     
ხოლო შენ ლოცვა ყავ ჩუენთჳს უფლისა მიმართ.





Next part



This text is part of the TITUS edition of Cyril of Alexandria, Commentary on the Apostolicum.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 5.3.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.