TITUS
Petre Laradze, Dilariani
Part No. 2
Previous part

Chapter: 1  
Line of ed.: 1  თავი პირველი

Subchapter: [1]  
Line of ed.: 2  წიგნი პირველი ჰამბისა მის, რომელსა უწოდებენ მსმენელთა
Line of ed.: 3  საამოსა ამას მოთხრობასა დილარიანად.


Section: (1:Sh)  
Line of ed.: 4  შაირი






Strophe: {1}  
Line of ed.: 5  Verse: a        ჰგებდა აბაშეთს დილარ მძლე,   ხელმწიფე გვირგვინოსანი,
Line of ed.: 6  Verse: b        ღვთისა მიერის დიდებით   სკიპტროსან გვირგვინოსანი,
Line of ed.: 7  Verse: c        მზეებრ ოთხ კიდეთ სახელით   განფენილ, მრავალ ყმოსანი,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ვის მორჩილებდენ მეფენი,   მის საუკუნოს დროსანი.





Strophe: {2}  
Line of ed.: 9  Verse: a        ახალ მოყმე, ბრძენი, უხვი   და მფლობელი ზღვა და ხმელთა,
Line of ed.: 10  Verse: b        გულოვანი, მხნე უებრო,   მჯობი ყოვლთა თვითმპყრობელთა,
Line of ed.: 11  Verse: c        მოსამართლე, მშვიდ, მდაბალი,   მოწყალე ქვეშევრდომილთა,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   თვით მოძულე ბოროტისა,   შემაძრწუნი გვრარძნილ მსვლელთა.





Strophe: {3}  
Line of ed.: 13  Verse: a        მშვენიერებით მდიდარი,   უმეტეს ყოვლთა სახისა,
Line of ed.: 14  Verse: b        მისთა მჭვრეტელთა მალხენი,   მსგავსად მის მეფარახისა,
Line of ed.: 15  Verse: c        ყოველთ სიტყვიერთ საქები,   ცხოველთ, მცენართ და ხისა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   მოშორვებულთა საკმავოდ   მიმცემი ოხვრა-ახისა.





Strophe: {4}  
Line of ed.: 17  Verse: a        ბრძოლის ჟამს თვით მარსისა იყო   ბურჯით დამცემელი,
Line of ed.: 18  Verse: b        მისსა ძალსა ბრძენთა ბრძენი   ვერ იქნების მიმწთომელი,
Line of ed.: 19  Verse: c        მკდოვან ქმნილთა გამდიდრველი,   დავრდომილთა სულთა მდგმე\ლი,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ჭირვეულთა შემბრალველი,   რგებად მათდა უშრომელი.



Page of ed.: 15  
Section: (2:Q)  
Line of ed.: 1  ყარიბული


Strophe: {1}  
Line of ed.: 2  Verse: a        ესე აბაშთ მპყრობელი, მტერთა რისხვით მსპობელი, მო\ყვარეთ გულთ ლხინები,
Line of ed.: 4  Verse: b        ერთგულთა მადიდები, ბრძოლათ არ დამრიდები, უხვად სისხლ \\ მადინები,
Line of ed.: 6  Verse: c        ყმა, ახალ მოყმე, ტკბილი, შვენიერ ალვებრ ზრდილი, მნა\ხავთ არ მომწყინები,
Line of ed.: 8  Verse: d        იყო აბაშთა ლომად, რაზმებთა წინამძღოლად, ყმათა მხნედ \\ მადგინები.

Strophe: {2}  
Line of ed.: 10  Verse: a        ჯერეთ წვერ ვარდ განუშლელი, სრას შვებით მიმომსვლელი, \\ მართ ხილვად საწადელი,
Line of ed.: 12  Verse: b        მისსა მხილველს ყოველი, ნახული სხვა ცხოველი, ავიწყის \\ ადრინდელი,
Line of ed.: 14  Verse: c        მოყვასთა თვალთ ნათელი, წყლულთ ემპლასტრად მამთელი, \\ მონათა მამებრ მზრდელი,
Line of ed.: 16  Verse: d        იგ კინამოდ მრხეველი, სურნელებისა მფშვენი, გმირობის სა\ფუძველი.
Verse: _   Strophe: _  



Section: (3:H)  
Line of ed.: 17  ჰამბავი


Line of ed.: 18       იყო უგანძლიერებულესი და უდიდებულესი ხელმწი\ფე,
Line of ed.: 19    ყოველთა დიდ შემძლეთა სკიპტროსან-გვირგვინოსანთა
Line of ed.: 20    თვით მპყრობელთა მეფეთა უზესთაესი, ქვეყანასა აბაშეთისასა,
Line of ed.: 21    დილარ, ხელმწიფე სახელ-დებული, რომელიცა მას ჟამსა მე\ფობისა
Line of ed.: 22    თვისისასა შარავანდედსა ოთხსავე კიდესაგან მფენე\ლობდა
Line of ed.: 23    და ყოვლისა ქვეყანისა მეფენი და მონარხნი უძრწო\დენ
Line of ed.: 24    ძალსა მისსა და მზესა მისსა ჰფუცავდეს. დიდი იყო ყო\ველთა
Line of ed.: 25    ხელმწიფეთა და მეფეთა შორის. სახელი მისისა სი\ბრძნისა,
Line of ed.: 26    მოსამართლოებისა, სიყმე-გულოვნობისა, სიუხვისა,
Line of ed.: 27    მოწყალებისა, სიმდაბლისა და მშვენიერებისა, რომელსა არა\ვინ
Line of ed.: 28    მძლეველთა მებრძოლთაგანი განერინებოდა, ხელთაგან
Page of ed.: 16   Line of ed.: 1    თვისთა უძლეველი, რომელიცა მრავალთა სახელოვანთა ბრძო\ლათა
Line of ed.: 2    შინა ათას გზის დაფნისა გვირგვინითა განდიდებულ
Line of ed.: 3    იყო და რომლისათვის უწოდეს დილარ-მძლეველი. ესე ვი\თარად
Line of ed.: 4    სახელოვანსა მას ხელმწიფეს ახლდენ ერთ ათეულნი
Line of ed.: 5    ასნი ვაზირნი და ათორმეტნი ურჩეულესნი მათსა ყოველთა
Line of ed.: 6    სიბრძნითა და მეცნიერებითა გამოცდილნი და ვარსკვლავთ
Line of ed.: 7    მრიცხველობისა ხელოვნებათა ზედ-მიწევნით სრულნი, კუ̂ლა
Line of ed.: 8    მონებდეს სრულითა სიყვარულითა და სიცოცხლის შეწირვი\თა
Line of ed.: 9    ათორმეტნი უპირველესნი სპასალარნი ერთ ათეულთავე
Line of ed.: 10    ასოთა სპასპეტითა, რვა ერგასითა ბევრითა, ათასითა რჩეული\თა
Line of ed.: 11    გუნდითა გულოვნითა, ჭაბუკთა ყოველთა საბრძოლველი\თა
Line of ed.: 12    საჭურჭლითა განწყობილნი; ყოველნი კიდენი განიგებოდეს
Line of ed.: 13    კეთილად და ყოველთა საქებელითა განგებითა ათორმეტთა
Line of ed.: 14    მათ უპირველესთა სპასალართაგან სამხედრონი და სამამაცონი
Line of ed.: 15    წესნი, გარნა სხვებრ სამოქალაქონი განკარგულნი ათასთა
Line of ed.: 16    მათ უპირველესთა ათორმეტთა ვაზირთაგან შეიმკოდეს, რომ\ლითა
Line of ed.: 17    ესრეთ დატკბობილ იყო ჟამსა მას დიდისა მის სამო\ნარხოსა
Line of ed.: 18    ერი, რომელ თვინიერ განცხრომისა და შვებისა არა
Line of ed.: 19    რა იპოებოდა გულსა მათსა ურვა, არა იქნებოდა არა ვითარი\მე
Line of ed.: 20    მძლავრება, არცა უსამართლოება, არცა ერთი ერთისადმი
Line of ed.: 21    მეშურნოება, არცა მკრეხველობა, არცა რომელთამე კერძოთა
Line of ed.: 22    კერძოთა გზათა ზედა და ეგრეთვე სამოქალაქოთა განსაგე\ბელთა
Line of ed.: 23    სავაჭროთა ნივთთა ზედა, საზომთა ანუ საწონთა მოკლება
Line of ed.: 24    ანუ მომატება, გარე ბრძანებისა დიდისა დილარ მძლეველისა,
Line of ed.: 25    მათ რომე ყოველსა წელიწადსა შინა ერთ გზის დასდვის
Line of ed.: 26    ბრძანება ყოველსა ნივთსა ზედა ნირისა, ვითარ იგი ითხოვ\და
Line of ed.: 27    შემთხვევა წლისა მის, რომლისა გამო იყო დიადი იაფობა
Line of ed.: 28    წესდებულებითა ესე ვითარითა, და ესრეთ ყოველნივე იყვნენ
Line of ed.: 29    სიყვარულსა და ერთი ერთისადმი სიხარულსა შინა. დიდსა მას
Line of ed.: 30    ხელმწიფესა დილარ მძლეველს აქუნდა ფლობასა თვისსა ხუთ\გზის
Line of ed.: 31    ასეული ქალაქი, ჩინებული, შემკობილი ყოვლითა შვე\ნიერებითა
Line of ed.: 32    და კეთილობითა, გარნა უპირველესი მათ შორის,
Page of ed.: 17   Line of ed.: 1    გვირგვინოსანი და დედა-კათედრი, რომელსაცა უწოდებდეს
Line of ed.: 2    მარგარიტისა ქალაქად, იყო, და ყოვლად კეთილად რასმე შე\ნებული,
Line of ed.: 3    რომელსაცა უვიდოდეს ოთხნი უდიდესნი მშვენიერნი
Line of ed.: 4    და დამტკბარნი მდინარენი, მრავალ გვარითა გემოვანითა თევ\ზითა
Line of ed.: 5    სავსენი, და უვლიდეს ყოვლისა მის ქალაქისა შუკა ქულ\ბაქთა
Line of ed.: 6    საშუალ, ყოველთა ქუჩათა ვრცლად თლილისა მარმა\რილოსა
Line of ed.: 7    არხითა, ძვირფასად ხელოვნებულითა, ვრცელთა გარე
Line of ed.: 8    მობაგებულთა, რომელთა შინა მოქმედებდეს მრავალთა ქვე\ყანათა
Line of ed.: 9    დრომონნი, რომლისა გამო დიდად განდიდებულ იყვნეს
Line of ed.: 10    მოქალაქენი მისნი, სადაცა სცხოვრებდეს ექვს-გზის ერგასისა
Line of ed.: 11    ბევრისა მამაკაცი, კიდე მათ სხვათა ქალაქთა, რომელთა შინა
Line of ed.: 12    მკვიდრობდნენ ერგასის ბევრისა ერნი. იყო უდიდებულესისა
Line of ed.: 13    მის მონარხისა საბრძანებელი ოთხსავე კიდესა ზედა, სიგრძით
Line of ed.: 14    გინა სიგანით ასისა შვიდეულისა სავალი, მალე მსრბოლითა
Line of ed.: 15    ჰუნითა ცვლით მსვლელთა, ხოლო ქვეყანა იგი იყო სავსე
Line of ed.: 16    ერითა, ვითარ ქვიშა ზვისა, მით, რომელ ზესთა ბრძენი თვით
Line of ed.: 17    მპყრობელი იგი მათი კეთილ-განკარგულებითა და მოსამარ\თლეობითა
Line of ed.: 18    უმეტესად ამრავლებდა მათ, ზრდიდა ვითარ იგი
Line of ed.: 19    ყე მამა მშობელი შვილთა თვისთა; და ყოველნი იგი ერნი სა\ბრძანებელისა
Line of ed.: 20    მისისანი სიყრმესავე მისსა შინა განისწავლებო\დეს
Line of ed.: 21    ყოვლისა სამამაცოსა და სამხედროსა წესითა და საჭურ\ველისა
Line of ed.: 22    ხმარებითა და მსგავსადვე სიბრძნითა და მეცნიერება\თა
Line of ed.: 23    ყოვლისა ხელოვნებისათა; არა იყო სახელმწიფო ხარკი
Line of ed.: 24    სამონარხოსა მას და ყოველსა წელიწადში ერთ-გზის მიეცე\მოდა
Line of ed.: 25    ყოველსა სულსა ოქრო ერთი, წონითა ექვს ათეული\სა
Line of ed.: 26    დანგისა, ჭედილი სახლთა დილარ მძლეველისათა სადღე\გრძელოდ
Line of ed.: 27    მეფობისა მათისა. აქუნდა ჩვეულება ხელმწიფი\სა
Line of ed.: 28    მას დილარ მძლეველსა, რომელ დღესა შობისა მისი\სასა
Line of ed.: 29    წელიწადსა ერთ გზის გარდაიხდის მაემნობა დიდი და
Line of ed.: 30    გასცის დიადი დიდთა და მცირეთა ზედა კუალად აქუნდა
Line of ed.: 31    წესად, რომე სამსა წელსა შინა ერთ გზის გამოსცვლის
Line of ed.: 32    მხედრობა იგი განწესებული და ახალი დაადგინის, თვი\ნიერ
Page of ed.: 18   Line of ed.: 1    სპასალარისა, მათ და ნამსახურთა განუტევებდის სა\ხლთა
Line of ed.: 2    მათთა ნიჭითა მრავლითა; და სპასპეტნი იგი, ოდეს
Line of ed.: 3    გამოიცვლებოდეს სნეულებისა ძალით ანუ მოხუცებულობისა
Line of ed.: 4    გამო, -- სნეულნი სახლთა შინა სამეფოთა მოივლებოდეს ყოვ\ლითა
Line of ed.: 5    პატივისცემითა ხელოვანთა მკურნალთაგან სრულისა
Line of ed.: 6    სახელმწიფოს წარსაგებელითა, და მოხუცებულთა მიეცემოდა
Line of ed.: 7    წლისა როჭიკად ორი ათასი განწესებული იგი ოქროჲ საუკუ\ნოდ
Line of ed.: 8    და სახესაცა დილარ მძლეველისასა ოქროსა ძვირფასად
Line of ed.: 9    მოჭვილსა მკერდსა დამოჰკიდებდეს, რომელიცა იყო დიდად
Line of ed.: 10    პატივცემულ მათ შორის. აქუნდა დილარ მძლეველსა შემოსა\ვალი
Line of ed.: 11    ოქროისა, ლითონთაგან ვეცხლი და ოქროჲ, ვითა ტყე\თა
Line of ed.: 12    ხეთა ფურცელი, და იყო ესრეთსა განცემასა და სიუხვესა
Line of ed.: 13    შინა, რომე, თუ სთქვა, ცა სწვიმდა ერსა ზედა ოქროსა და
Line of ed.: 14    ვერცხლსა, და იყვნენ ყოველნივე განცხრომასა და ზესთა სიხა\რულსა,
Line of ed.: 15    იყო სმა-ნადიმობა, პურობა, ნადირობა, ასპარეზო\ბა,
Line of ed.: 16    აშფაშაგობა და ბურთაობა; ჰქონდა კუ̂ლა სამოქალაქო
Line of ed.: 17    სათამაშონი: მუსიკობა, სახიობა, ცეკვა, როკვა, შუშპარ, ბას\ტა
Line of ed.: 18    ბუქნა, მუშაითობანი, კუ̂ლა წარმოდგენანი მრავალ გვარნი
Line of ed.: 19    და საცთურებელნი მოჩვენებანი. ესე ვითარისა დღეთა და
Line of ed.: 20    ტკბობასა შინა დილარ იშვებდა ყმათა თვისთა ზედა და ერნი
Line of ed.: 21    მას შესტრფოდეს ყოვლითა ერთგულებითითა სურვილითა.



Section: (4:Sh)  
Line of ed.: 22  შაირი






Strophe: {1}  
Line of ed.: 23  Verse: a        ტკბილად სჭვრეტდა ყმათა თვისთა,   ერნი სურვით მას \\ შესტრფოდეს,
Line of ed.: 25  Verse: b        სულსა სძღვნიდეს სამსახურად,   ჭვრეტისათვის ესურვოდეს,
Line of ed.: 26  Verse: c        ვით ბულბულნი ვარდის კვალსა,   ეგრეთ გარე მიერტყმოდეს,
Line of ed.: 27  Verse: d     და   ბრძანებისა აღსრულებად,   ვით ფრთოვანნი, მიმორბოდეს.





Strophe: {2}  
Line of ed.: 28  Verse: a        სიყრმესავე ისწავლიდეს,   სრულად ერნი სიბრძნის გვართა,
Line of ed.: 29  Verse: b        ჰმატობდიან უმირ, პლატონს,   არისტოტელს და სხვა მოძღვართა,
Line of ed.: 30  Verse: c        ბრძოლის ჟამს ღექტორ, ღერკულ ვერ   უდრიდენ მეომართა,
Line of ed.: 31  Verse: d     და   ერთის ბრძოლა მათგანისა   ასსა გმირს ვერ შეემართა.

Page of ed.: 19  




Strophe: {3}  
Line of ed.: 1  Verse: a        გადიდებულს სახელმწიფოს   არა იყო ხარკი სრულად,
Line of ed.: 2  Verse: b        წესად აქვნდათ ერთგულება,   ჰმონებდიან სულწასულად,
Line of ed.: 3  Verse: c        დას-დასობა გულოვანთა   აქუნდათ, იყვნენ დარაზმულად,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   თუ სად სცნიან მტერი თვისდა,   შეიქმიან გაბასრულად.





Strophe: {4}  
Line of ed.: 5  Verse: a        შობისა დღესა დილარ მძლეს   აქვნდა პურობის დიდობა,
Line of ed.: 6  Verse: b        გასცის ყოველთ ზე საჭურჭლით,   იყო ლართ განაზიდობა,
Line of ed.: 7  Verse: c        სრულად აღივსნის, არ ჰქონდათ   წაღებისათვის რიდობა,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   სამი ათასსა საჭურჭლეს   დაცლით შეუდვის ფლიდობა.





Strophe: {5}  
Line of ed.: 9  Verse: a        მას ძლიერსა სახელმწიფოს   რავდენიცა იყვის სული,
Line of ed.: 10  Verse: b        თვითოს ზედა ოქრო ერთი,   კვლა სხვა გასცის აღბეჭდული,
Line of ed.: 11  Verse: c        არა დარჩის ყრმა და ბერი,   მას დღე მისგან უნიჭული,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ერთსა მზგეფსსა მოუკლებლად   იყო ერთობ სიხარული.
Verse: _   Strophe: _  



Section: (5:H)  
Line of ed.: 13  ჰამბავი


Line of ed.: 14       იყო წლითი წლად სამარადისო ღამე და დღე სასმენელ\თა
Line of ed.: 15    დამატკბობელი ხმა ნოტთა, ორღანოთა, ებანთა, ქნართა,
Line of ed.: 16    წინწილთა, საბუკთა, სახიობთა, მუტრიბთა და მეჩანგეთაგან,
Line of ed.: 17    და ყოველნი შორიელნი მეფენი და დიდ-შემძლენი მეპატრო\ნენი
Line of ed.: 18    სურმით ჰნატრობდენ დილარისა და ერისა და ქვეყანისა
Line of ed.: 19    მისისასა ხილვასა, და მიიწივა ყოველთა უვალთაცა კერძოთა
Line of ed.: 20    ხმა დილარ მძლეველისა ქებისა.



Section: (6:Sh)  
Line of ed.: 21  შაირი






Strophe: {1}  
Line of ed.: 22  Verse: a        თვით უვალთაცა ადგილთა   ხმობდნენ დილარის ქებასა,
Line of ed.: 23  Verse: b        სრულად მსმენელნი ეტრფოდნენ   მის სიმხნე გულოვნებასა,
Line of ed.: 24  Verse: c        სიბრძნეს, სიმდიდრეს, სიუხვეს,   მოყმე მშვენიერებასა,
Line of ed.: 25  Verse: d     და   მართ ხილვად მისდა ოთხ-კერძო   იქმოდენ მოსწრაფებასა;





Strophe: {2}  
Line of ed.: 26  Verse: a        ინატრიდეს თვალით განცდას,   სრულნი არსნი მას შე\სტრფოდეს,
Line of ed.: 27  Verse: b        ოთხ კიდეთა დიდ-შემძლენი   სად ვინ მუნ მოკრბებოდეს,
Page of ed.: 20   Line of ed.: 1  Verse: c        დილარისა ქების ძალსა   ერთი ერთსა მიუთხრობდეს,
Line of ed.: 2  Verse: d     და   ყოვლისა მხრის გულოვანნი   სამონებლად მისდა რბოდეს.





Strophe: {3}  
Line of ed.: 3  Verse: a        ქვეყანისა დიდებულნი   მრავალს ნივთსა წარაგებდეს,
Line of ed.: 4  Verse: b        თავს მისცემდეს უცხოებას,   სახლთა თვისთა დასტოებდეს,
Line of ed.: 5  Verse: c        მისს ერთ ოდენ შეხედვასა   გულსა სძღვნიდა, მსახურებდეს,
Line of ed.: 6  Verse: d     და   მადლობელნი განგებისა   მისის ჭვრეტით იხარებდეს,





Strophe: {4}  
Line of ed.: 7  Verse: a        დილარისა ვითარებას   ყოვლნი ბრძენნი გაჰკვირდიან,
Line of ed.: 8  Verse: b        სამონარხოს გამგეობას   განდიდებით უქებდიან,
Line of ed.: 9  Verse: c        ხელმწიფენი მისსა წესსა   სურვილით ინატრიდიან,
Line of ed.: 10  Verse: d     და   სახლსა მყოფი დილარისა   ხოტბასავე იწვრთიდიან,





Strophe: {5}  
Line of ed.: 11  Verse: a        დატკბობილი მრავალ სახედ   იყო ესრეთ განდიდებით,
Line of ed.: 12  Verse: b        ლითონთაგან ურიოშ ოქრო   აქვნდა ქვიშებრ დებით,
Line of ed.: 13  Verse: c        დავრდომილნი გამდიდრდიან   მისის ოდენ შევედრებით,
Line of ed.: 14  Verse: d     და   გლახაკთათვის მისაცემლად   ზოგად აქვნდა გარდადებით.



Section: (7:Q)  
Line of ed.: 15  ყარიბული


Strophe: {1}  
Line of ed.: 16  Verse: a        მოწყალებანი მისნი იყვნენ ფარულად მყისნი, ღამე და \\ დღე სწორებით,
Line of ed.: 18  Verse: b        სნეულთ ნახევდა ხშირად, პყრობილთ უცნოდ და მზირად, \\ იყო მათ გზასა რებით,
Line of ed.: 20  Verse: c        აძლევდა უშურველად, სჩნდა დავრდომილთა მღაწველად, \\ უძლურთა მსახურებით,
Line of ed.: 22  Verse: d        თხოვად გაუბედავთა ნივთებით სავსე ნავთა უძღვნიდა მივლი\ნებით.

Strophe: {2}  
Line of ed.: 23  Verse: a        თუ დაცემულთა სახლთა გრძნობდის შვილთა მავალთა, \\ მათი მამებრ მლმობელი,
Line of ed.: 25  Verse: b        იყო მზრდელ და მფარველი, ნივთთა ცაებრ მთოველი, ტკბი\ლად ხელ-აღმპყრობელი,
Line of ed.: 27  Verse: c        სოფლით განსრულთა გვამთა შეაწევდის რაბამთა, ჭმუნვილთა \\ თან მვანებელი,
Line of ed.: 29  Verse: d        მოლხინეთა ლხინებას კვლა მისცემდის სავსებას, შვებით აღ\მავსებელი.
Verse: _   Strophe: _  



Page of ed.: 21  
Section: (8:H)  
Line of ed.: 1  ჰამბავი


Line of ed.: 2       ესრეთ განდიდებულსა მას სახელმწიფოსა დილარ მძლე\ველსა
Line of ed.: 3    აქუნდა ზღვა საკუთარი, მომცემი მარგარიტისა, რომ\ლისა
Line of ed.: 4    გამო შეუვიდოდა სალაროსა თვისსა ურიცხვ ტვირთი სხვი\ლისა
Line of ed.: 5    მარგალიტისა წელიწადსა შინა და ამის ძლით ესრეთ
Line of ed.: 6    მრავლობდა მანგი მუნ, რომელ ყოველთა პალატთა, შუკათა და
Line of ed.: 7    ქულბაქთა შენობულებანი და კედელნი მდიდრად მოოჭილ
Line of ed.: 8    იყვნენ მათ მიერ ოქროსა და ვერცხლისა ზედა ესრეთ, რომელ
Line of ed.: 9    თვალნი მოკუდავთანი უშვენიერესსა ვერღარასა იხილვიდეს
Line of ed.: 10    შენებულებას, რომლისა გამო ეწოდა გვირგვინოსანსა მას კე\კელასა
Line of ed.: 11    მარგარიტისა ქალაქი. მოვიდოდეს შორეულთა ქვეყა\ნითა
Line of ed.: 12    და სამეფოთაგან დიდ-შემძლებელნი გვამნი, და ჩინე\ბულნი
Line of ed.: 13    ლომგულნი ჭაბუკნი სძღვნიდიან დილარ მძლეველსა,
Line of ed.: 14    განჰკვირდიან მკლავთა მისთა ძლიერებასა, შვენიერებასა, მოყმე\ობასა
Line of ed.: 15    და უგანდიდებულესსა ხელმწიფებასა, და აგრეთვე ქალა\ქისა
Line of ed.: 16    მის საოცრად რასმე შემკობილებასა აქებდიან. იყო ყო\ველთა
Line of ed.: 17    მის ქალაქისა ქუჩათა, ურაკ-პარაკთა და ქულბაქთა ორ\პირად
Line of ed.: 18    მწყობრად ჩარიგებულნი მდგომარენი ხენი, ოქროსა
Line of ed.: 19    და ვერცხლისანი, შემკულნი ძვირფასისა მარგარიტთაგან და
Line of ed.: 20    ვრცელისა მის ქალაქისა ქუჩანი იჩრდილებოდეს მათ უკეთილეს\თა
Line of ed.: 21    ხეთაგან, ნაყოფთა, ხევანთა, მტევანთა და ფურცელთაგან,
Line of ed.: 22    რომელნიცა იყვნეს შემდგარნი მარგარიტისა მიერ წითლისა ია\გუნდისა
Line of ed.: 23    და მწვანისა ზურმუხტისაგან; კუ̂ლა ისხდეს ხეთა მათ
Line of ed.: 24    ზედა ყოველთა გვართა მფრინველთაგან ოქროსანი, შეწყობით
Line of ed.: 25    ხელოვნებული მათვე სპეკალთაგან; უვიდოდეს ძირსა წყალნი:
Line of ed.: 26    შევლიდეს სოლინარებითა ხეთა და მფრინველთა მათ შინა და
Line of ed.: 27    მრავალ გვარნი იგი მფრინველნი ხმობდნენ უსაწადელესად
Line of ed.: 28    თვისთა ხმათა ზედა დღე და ღამ მოუკლებლად, რომელთა ხმა\თა
Line of ed.: 29    მიერ მცხოვრებნი ქალაქსა მას შინა იყვნენ ფრიად დამტ\კბარნი;
Line of ed.: 30    ამისთვის მხილველთაგან ესე ვითარისა დიდებისა და
Line of ed.: 31    შემკობილებისა თვის შენებულებათა უმეტესად იქებოდა ხელ\მწიფე
Page of ed.: 22   Line of ed.: 1    იგი დილარ მძლეველი პირსა ზედა ყოვლისა ქვეყნისასა.
Line of ed.: 2    არა იყო შეჭირვება გულსა მისსა და მარად იშვებდა ერთა
Line of ed.: 3    თვისთა დღე-კეთილობასა ზედა, და მიმდემ აქუნდა გონება
Line of ed.: 4    მღვიძარე წარმატებისათვის მათისა, გარნა ვინაიდგან არს ბუ\ნებითი
Line of ed.: 5    რაჲმე მოქმედება ჭაბუკთა დედათა მიმართ მიდრეკი\ლება,
Line of ed.: 6    ამისთვის იგიცა დილარ მცირედრე მიიზიდა მის მიდრე\კილებისადმი;
Line of ed.: 7    ვინაიდგან წარვლილნი იგი ჟამნი მისნი ორ
Line of ed.: 8    ათეულობისანი დაამღერებდეს გულსა მისსა ეგე ვითარსა
Line of ed.: 9    გრძნობასა; ნუ ჰგონებთ, მსმენელნო, რომელ რეცა მიიდევ\ნებდა
Line of ed.: 10    აღძრვა იგი, არა ოდენ ამას განიძრახვიდა, თუ ვითარ
Line of ed.: 11    ანუ რომელსამე კერძოჲთ ეპოვა მსგავსი თვისი მშვენიერე\ბითა
Line of ed.: 12    და შესაბამი ხელმწიფებისა თვისისა; ესე ვითარმან ჰაზრ\მან
Line of ed.: 13    შეიყვანა გულსა მისსა ჭმუნვაჲ, მცირედრე დაამძიმებდა
Line of ed.: 14    საგონებელი იგი.



Section: (9:Sh)  
Line of ed.: 15  შაირი






Strophe: {1}  
Line of ed.: 16  Verse: a        ახალ მოყმესა გულოვანს,   ძლიერსა, დიდსა მეფესა,
Line of ed.: 17  Verse: b        ბრძოლათა მაძრწუნს უსწოროს.   მკლავ მაგარს, სისხლთა მჩქე\ფესა,
Line of ed.: 18  Verse: c        შვენიერებით მდიდარსა,   სვე-სრულსა, მოიეფესა,
Line of ed.: 19  Verse: d     და   სურვილმან კარსა ურეკა,   ამსგავსა ბულბულს მყეფესა.





Strophe: {2}  
Line of ed.: 20  Verse: a        რა ჟამმან ეშყის ისარი   ჭაბუკთა სტყორცნოს გულებსა,
Line of ed.: 21  Verse: b        აშორვებს ლხინსა ყოველსა,   უმატებს სევდით წყლულებსა,
Line of ed.: 22  Verse: c        ღაწვთ ფეროვნებას მიუხვამს,   ასახებს ვარდსა ზრულებსა,
Line of ed.: 23  Verse: d     და   იგი არს მყარი მამაცი,   ვინ ევლტვის მის ბრკალს მტრულებსა;





Strophe: {3}  
Line of ed.: 24  Verse: a        მაღალი დილარ მძლეველი   ჰყოფს მისდა ძლიერ ბრძოლასა,
Line of ed.: 25  Verse: b        იჭირვის, ითმენს, მცადნელობს   გულისა არ მიყოლასა,
Line of ed.: 26  Verse: c        ბჭობს, ნუ თუ სიმხნე მიცუდდეს,   არს ამად დიდსა ძრწოლასა,
Line of ed.: 27  Verse: d     და   იტყვის: მასმია ეშყისა   ძალი კაცს შეუქმს თრთოლასა.





Strophe: {4}  
Line of ed.: 28  Verse: a        სურვილისა ქარი დილარს   გულსა ჰქროლავს მალის-მალად,
Line of ed.: 29  Verse: b        თავსა ურჩევს: გიჯობს, იქმნე   შენ ცეცხლისა ამის მმალად,
Page of ed.: 23   Line of ed.: 1  Verse: c        არსად გიჩანს მსგავსი შენი,   ვისღა იქმნე მომავალად,
Line of ed.: 2  Verse: d     და   განგებისა მოწევნადმდე   შენ საქმისა იყავ მკრძალად.





Strophe: {5}  
Line of ed.: 3  Verse: a        ოდეს მიხვდე განგებითა   შესაბამსა შენსა მზესა,
Line of ed.: 4  Verse: b        მაშინ განღა ეტრფიალე,   მის სიტურფე, სინაზესა,
Line of ed.: 5  Verse: c        უ მის ჟამოდ ნურცა გნახავ,   გულო, ცეცხლით მონაგზესა,
Line of ed.: 6  Verse: d     და   მოითმინე, უთმინებით   ნუ არისხებ ზესთა ზესა.



Section: (10:Q)  
Line of ed.: 7  ყარიბული


Strophe: {1}  
Line of ed.: 8  Verse: a        მაშინ გაჩნდების ძალი, მამაცის გული სალი, ოდეს სურ\ვილი ბრჭალსა,
Line of ed.: 10  Verse: b        რა წელსა შემოახვევს, თუ ვითარ სიმხნით მას სძლევს, უშრეტს \\ მეშურნეს თვალსა,
Line of ed.: 12  Verse: c        მხნედ მისსა ასპარეზსა, რა დასდგეს სახლსა ზესსა, შეიმოსავს \\ მრავალსა,
Line of ed.: 14  Verse: d        ახსოვდეს, ეს სოფელი არს ხან დაუყოფელი, ვითა პირველ \\ მრავალსა

Strophe: {2}  
Line of ed.: 16  Verse: a        აცთუნებდა მტრფიალსა, თვისის მხიბლაობითა ქვესკნელს \\ დააფსკერებდა,
Line of ed.: 18  Verse: b        შვებას მალ უცუდებდა, სიხარულს უვაებდა, არც ამას აჯე\რებდა,
Line of ed.: 19  Verse: c        სულსა წარსაწყმედელსა ჯოჯოხეთის კედელსა მწარედ შეუ\ხეთქებდა,
Line of ed.: 20  Verse: d        ხორცთა შინა სიმწარეს მისცემდა შინ თუ გარეს, ურგებ \\ დროთ ატარებდა.

Strophe: {3}  
Line of ed.: 22  Verse: a        ესე ბრძენმან დილარმან იცოდა, მისმან ქარმან რა დაჰქრო\ლა მალებმან;
Line of ed.: 24  Verse: b        ამად მისსა ბრძოლასა ხელ-ჰყო არა წოლასა, მრავალთ სწავ\ლათ შემკრებმან.
Line of ed.: 26  Verse: c        რადგან მეუღლეობა იყო კეთილ-დღეობა, სჯობს, ჰყონ ცო\დვით ფრდილებმან;
Line of ed.: 28  Verse: d        ესრეთ ჰაზრს მიცემული, არც მძლეველ, ვერც ძლეული, აზრო \\ ცრემლმან მთოებმან.
Verse: _   Strophe: _  



Page of ed.: 24  
Section: (11:H)  
Line of ed.: 1  ჰამბავი.


Line of ed.: 2       იყო დილარ მძლეველისა წესი ესე ვითარი, რომელ უკე\თუ
Line of ed.: 3    დასამძიმებელი რაიმე საგონებელი გულსა შეუხდის, მყის\ვე
Line of ed.: 4    აღჯდის ტაიჭსა და ნადირობასა შეექცის, რომელმანცა
Line of ed.: 5    წესი ესე მისცა, საგონებელსა შინა არავე დაუტევა და ჰბრძა\ნა,
Line of ed.: 6    ბაღსა და სანადიროსა სამეფოსა წარსვლაჲ. მაშინ მოემზა\და
Line of ed.: 7    სახლისა უხუცესი სათანოისა განსაგებელითა და მისცა
Line of ed.: 8    ხელის ქვეშეთა თვისთა ბრძანება, ორი ათასთა სუფრაჯთა,
Line of ed.: 9    ორი ათასთა ეზოს-მოძღვართა, ორი ათასთა ჩაშნაგირთა, ორი
Line of ed.: 10    ათასთა სუფრა-ქეშთა და სხვათა სამზარეულოთა კრებულთა
Line of ed.: 11    ათხუთმეტთა ათასთა, რათა სრულ ექმნათ ყოველივე სანოვაგე
Line of ed.: 12    და სანუკვარნი ყოვლისა თანა უნაკლულოდ. შემდგომად მო\ვიდა
Line of ed.: 13    ჩარბთა მფრინველთა უხუცესი თვისითა ხელ-ქვეშეთითა
Line of ed.: 14    თხუთმეტის ათასითა ცხენოსნითა, ორის ათასითა თეთრის
Line of ed.: 15    ქორითა, ორის ათასითა სონღულითა, ორის ათასითა ბარი\თა,
Line of ed.: 16    ორის ათასითა გავაზითა, ათასითა შავარდენითა, ათასითა
Line of ed.: 17    მიმინოჲთა, ათასითა თვალ-შავითა, ათასითა მარჯანითა და
Line of ed.: 18    ათასითა ასკატითა, გარნა ძაღლთა სხვა-და-სხვა გვაროვანთა
Line of ed.: 19    სიმრავლე არა შეიგებოდა. კვალად მოვიდა მესტუმრეთ უხუცესი
Line of ed.: 20    თვისითა ხელქვეშეთითა ათისა ათასითა მესტუმრითა; კვლა მოდგა
Line of ed.: 21    მენიჯგორეთა უხუცესი თვისითა ხელ-ქვეშითა -- ათისა ათასითა
Line of ed.: 22    მენიჯგორითა; ხოლო სხვასა გუნდსა თანა მოვიდნენ მანდატურთ
Line of ed.: 23    უხუცესნი თვისითა დასითა, მირ ყაზაბნი, მკულელობის მო\ქმედნი,
Line of ed.: 24    თვისითა გუნდითა, ხელ არგანოსანთა თავნი თვისითა
Line of ed.: 25    დასითა, მოლარენი და მეჭურჭლეთ უხუცესნი თვისითა კრე\ბულითა.
Line of ed.: 26    ესე ყოველნი შეჰკრბენ სამეფოსა მას ფრიად კეკე\ლასა
Line of ed.: 27    მოედანსა, რომელსაცა აქუნდა სიმგურგვლე ათი ათასი
Line of ed.: 28    უტევანი და გარემო ევლო შვენიერად ხენი სანდლისა და
Line of ed.: 29    უდისანი და აჩრდილებდეს ვარჯავარად მოედნისა მის გარე\მოთა
Line of ed.: 30    და იყო სულნელება დიადი მათ მიერ, საშუალ მოედ\ნისა
Line of ed.: 31    მის იყო ათისა უტევნისა სიმგვრგვლე ჰაუზი ვეცხლისა,
Page of ed.: 25   Line of ed.: 1    თვით ვერცხლითვე გარე მობაგული, უცხოდ ხელოვნებული,
Line of ed.: 2    რომელსა შინა იყო ათასი შადრევანი, მრავალ გვარისა სახისა
Line of ed.: 3    მექონნი, და აღმომჩქეფრობდნენ სულნელთა ყვავილთა წყალ\ნი,
Line of ed.: 4    გარე ევლნეს ხენი კინამოსანი მაჩრდილობელად და ადენ\დნენ
Line of ed.: 5    სულსა კეთილ-სულნელსა.


Next part


This text is part of the TITUS edition of Petre Laradze, Dilariani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.8.2016. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.