TITUS
Girk tltoc
Part No. 2
Previous part

Letter: 6 
Page: 41 
Line: 1  Պատասխանի թղթոյն Պրոկղի երանելոյ,
Line: 2 
ի Սահակայ եւ ի Մաշդոցէ, զուրբ
Line: 3 
վարդապետացն Հայոց


Line: 4       Առ ճշմարիտ եւ Աստուածասէռ պատուական
Line: 5    
տէր մեր եւ հայր՝ սուրբ եպիսկոպոսի
Line: 6    
Պրոկղոս՝ ի Սահակայ եւ ի Մաշդոցէ ողջոյն.

Line: 7       
Ճառագայթք մշտնջենաւոր յաւիտենական
Line: 8    
լուսոյդ որ առ մեր տկարութիւնս երեւեցան
Line: 9    
ի ձեր լուսաւոր արբութենէդ, յոյժ ի ծագել
Line: 10    
իւրըանց զաւրացուցին զմեր տկարութիւնս,
Line: 11    
եւ զմեր տկար խորհուրդս բազմապատիկ զաւրացուցին,
Line: 12    
եւ մմեծապէս զկողմն տկարացեալ անդրէն
Line: 13    
արծարծեալ նորոգեցին, զի անդէն վաղվաղակի
Line: 14    
թուեցաւ մեզ որպէս նոր ինչ անցք ի վերայ
Line: 15    
հասանել բազում անձկալի զթոյն զոր աւրինակ
Line: 16    
անցք անցանիցեն ենդ քաղցրաբեր բոյսս արտոցն
Line: 17    
քաղցրութեան զաւղոյն ի վերայ իջանելով
Line: 18    
եւ զտապ տառապոյն հասկալից բուսոյն ի
Line: 19    
ջերմախառն յանբարեխառն աւդոցն՝ իւրով
Line: 20    
քաղցրութեամբն յանռողջութեան բժշկութիւն
Line: 21    
դարձուցանելով.

Line: 22       
Արդ զայս վայր գեղեցիկ իմն ցանկալի եւ
Line: 23    
ուխտիւք խնդրելի էր մեզ լսել եւ ասել զաւրութիւն
Line: 24    
թղթոցդ ի միջի՝ որ զերանելի պատգամս ի
Page: 42  Line: 1    
ձենջ առ մեզ հասուցաէին՝
Line: 2    
եւ մեր աղաւթք հանապազորդեին արժանի լինել
Line: 3    
յամենայնի՝ ընդունել եւ վայելել յաւրհնութիւնս
Line: 4    
կոգեւորս ձերոյ մեծասքանչ սրբութեանդ.
Line: 5    
Զի քաղցրացեալ էր մեզ կալ մնալ մեզ աստէն
Line: 6    
ի սմին ենտանացեալ տգիտութեան՝ որպէս
Line: 7    
ի բերդ ինչ ամուր եւ յաշտարակ հզաւր փախստեայ
Line: 8    
անկեալք յանգոտութիւնս՝ Արդ պահպանութիւն
Line: 9    
զմեւք առեալ զաւգնականութիւն աղաւթից
Line: 10    
ձերոց սրբութեանդ, հաստատեալք եւ զաւրացեալք
Line: 11    
պահել զհաստատութիւն հաւատոյ, զոր ի սկզպանէ
Line: 12    
ի ձեր ճշմարիտ վարդապետութենէդ ընկալեալ
Line: 13    
ունեաք, մի պղտորութիւն ընդունել ի վերայ
Line: 14    
մկրտութեան տգիտութեան պարզամտութեան
Line: 15    
մերո. եւ բնաւ ամենեւին՝ չընդունել զզուր
Line: 16    
կորստական մոլորութիւնսշ մանաւանդ զվնասակար
Line: 17    
նորաբան նորաձայն զհերեսութիւնս, զոր
Line: 18    
այլանդակաշատ ամբարշտութիւն՝ տակաւին
Line: 19    
զբոյսս դառնութեան սերմանցն ցանէ ի վերայ
Line: 20    
սրբութեան սերմանեաց որոմնախառն ուսումն,
Line: 21    
որք ի հանճարավնաս սատանայախառն սովորեալ
Line: 22    
են. Արդ որովհետեւ մոլարն առաջին եւ գլխաւորն
Line: 23    
ի չարիս զիւր ժանգ աղտեղութեանն կարկառեալ
Line: 24    
սերմանել ժպրհեցաւ՝ զայս մեր մեղաց գործ
Line: 25    
համարըցաք. եւ անդ մեծամեծ բազում եւ
Line: 26    
անչափ ձերում թղթոյդ տրտմակից եղեալ՝
Line: 27    
ըստ մերում տկարութեանս ողբացաք, եւ յամենայն
Line: 28    
տեղիս որ շուրջ զմեւք բնակեալ էին յղեցաք,
Line: 29    
մեծ եւ պատուհասալից պատուիրանաւ մի լսել
Line: 30    
բնաւ ամենեւին զայդպիսի բարբարոսս, մի
Line: 31    
ընդունել ամենեւին զվնասաբեր կորստական
Line: 32    
մոլորական հերեսիւթեանն վարդապետութիւնն.

Line: 33       
Այլ մեք հաւատամք ի մի Աստուած Հայր
Line: 34    
ամենակալ արարիչ երկնից եւ երկրի, եւ
Page: 43  Line: 1    
աներեւելի արարածոց. Եւ ի մի տէր Յիսուս
Line: 2    
Քրիստոս ի միածին Որդին Աստուծոյ, այսինքն
Line: 3    
է եութիւն յեութենէ, եութիւն ծնեալ՝ որով
Line: 4    
ամենայն եղեւ, աստուած յԱստուծոյ, լոյս
Line: 5    
ի լուսոյ, ծնեալ եւ ոչ արարեալ, իսկակից
Line: 6    
Հաւր, որ վասն մեր մարդկութեան էջ եւ
Line: 7    
մարմնացաւ յանձն առ չարչարանս, յարեաւ
Line: 8    
յերիր աւուր, եւ ել յերկինս՝ գայ դատել
Line: 9    
զկենդանիս եւ զմեռեալս. Եւ ի սուրբ Հոգին
Line: 10    
հաւատամք. իսկ որք ասենն էր երբեմն զի
Line: 11    
չէր, եւ մինչեւ ծնեալ էր չէր, եւ ասեն
Line: 12    
ի չեութենէ եղեւ, եւ յայլմէ իմեմնէ եւ
Line: 13    
զաւրութենէ, եւ կամ եղծանելով եւ փոփոխելով,
Line: 14    
զայնպիսիսն նզովեմք. զի միշտ Հայր, միշտ
Line: 15    
Որդի, միշտ սուրբ Հոգին, Հոգի Աստուծոյ
Line: 16    
Հոգի սուրբ, կատարեալ, բարեխաւս, անստեղծ,
Line: 17    
անեղծ, որ խաւսեցաւ աւրինաւք եւ մարգարէիւք
Line: 18    
եւ առաքելովք, որ էջին ի յորդանան.

Line: 19       
Եւ վասն մարմնազգեցութեան մարմնազգեցութեան
Line: 20    
Որդոյ այսպէս հաւատամք՝ զի առ յանձն լինել
Line: 21    
մարդ կատարեալ յաստուածածին Մարիամայ
Line: 22    
սրբով Հոգւով, առեալ շունչ եւ մարմին
Line: 23    
ճշմարտիւ եւ ոչ կեղծեաւք, այսպէս եւ կատարեաց
Line: 24    
փրկել զմեր մարդկութիւնս, եւ ճշմարտիւ
Line: 25    
չարչարեցաւ. ոչ եթէ ինքն պարտէր չարչարանաց,
Line: 26    
զի ազատ է աստուածութիւնն ի չարչարանաց՝
Line: 27    
այլ վասն մեր եառ յանձն զչաչարանս, խաչեցաւ
Line: 28    
եւ թաղեցաւ եւ յերիր աւուր յարեաւ, եւ
Line: 29    
յերկինս համբարձաւ, եւ ընդ աջմէ Հաւր
Line: 30    
նստաւ, եւ գալոց է դատել զկենդանիս եւ
Line: 31    
զմեռեալս՝ Այլ առ կատարման հաւատոց՝ հաւատամք
Line: 32    
ի մի մկրտութիւն ապաշխարութեան, եւ մի
Line: 33    
կաթողիքէ եկեղեցի՝ եւ ի յարութիւն մեռելոց,
Line: 34    
եւ յարքայութիւնն երկնից եւ ի դատաստանսն
Line: 35    
յաւիտենեականս. Եւ աստուած խոստովանիմք զՀայր
Page: 44  Line: 1    
եւ զՈրդի եւ զսուրբ Հոգին, մի Աստուածութիւն
Line: 2    
սրբոյ Երրորդութեանն, զի Հոգի է Աստուած,
Line: 3    
եւ կամաւք երեւեալ, խաւասեալ աւրինաւք
Line: 4    
եւ մարգարէիւք եւ առաքելովք.

Line: 5       
Հաւատարիմք ճշմարտիւ անգիտութեամբ
Line: 6    
եւ անհասութեամբ՝ զի ամենայն մարդ ըստ
Line: 7    
պատկերի Աստուծոյ, այլ թէ ո՞րպէս կամ
Line: 8    
զիա՞րդյ Աստուած միայն է գիտել, բայց
Line: 9    
զարմացեալ եմ ենդ այնս որք աւելի քան
Line: 10    
զինքեանց չափն ջանան եւ նկրտին ըմբռնել
Line: 11    
զանհասն զառանց ըմբռնելոյն. Բայց կարծեմք
Line: 12    
զայնպիսին, իբրեւ ի մեր տգիտութեան կարծեաց՝
Line: 13    
թէ այնպիսիքն ոչ գիտեն ամենեւին զգիրս,
Line: 14    
եւ ոչ զզաւրութիւն հոգոյն՝ որ ի գիրս
Line: 15    
է, բայց եթէ հրեարէն, միայն զմուրն նկատիցեն.
Line: 16    
Եւ որպէս գողացեալ համարիմք զնոցա միտս
Line: 17    
ի թշնամոյն, զի արբեցեալ են զչար հիւանդութեան
Line: 18    
արբեցութիւն, որոց ի բազում եւ ի թանձր
Line: 19    
արբեցութենէն զգայութիւն ճաշակելացն թարշամեցուցեալ
Line: 20    
է, եւ ոչ ճաշակելացն անգամ կարեն առնուլ
Line: 21    
զմահ գինոյն ի բազում կիզմանն զայրութենէ
Line: 22    
զզգայութիւնսն կորուսեալ է՝ եւ կամ զայս
Line: 23    
իմանամք ի կարծել մերում, թէ ի զուր աստապարատոց
Line: 24    
է գիտութիւն բազում ուսման, զի ի սատանայութեան
Line: 25    
մոլորութիւնն կործանեալ են՝ հասանել անհաս
Line: 26    
չափոցն ժպրհին՝ զի ոչինչ է այլ տգիտութիւն,
Line: 27    
այլ վաւար խորհրդեան եւ ամենայն կեղծաւորութեան
Line: 28    
խորամանգութիւն, եւ գործ սատանայութեան.
Line: 29    
Երկուս որդիս եւ երկուս տաճարս մեքենայեն
Line: 30    
գտանել ընդ միտս իւրեանց, խորհել աներկիւղութեամբ
Line: 31    
եւ անամաւթութեամբ, զամաւթ իւրեանց լրբութեամբ
Line: 32    
յայտնապէս պատմեն՝ զի եւ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս
Line: 33    
կամաւք Հաւր գթացաւ ի վերայ մոլորութեան մարդկան՝ Բանն
Page: 45  Line: 1    
որ ի սրտէ Հաւր բխեալ՝
Line: 2    
կամեցեալ հաճոյ առնել, հովանի լինելով
Line: 3    
Սրբոյ Հոգւոյն, մարմին լինել յարգանդի
Line: 4    
Կուսին սրբութեան, եւ ընդունել զմարմին
Line: 5    
հնացեալ որ ըստ վաբեութեան սատանայի յապաքանութիւն
Line: 6    
դարձեալ էր, նորոգել մամնով շնչով եւ
Line: 7    
հոգով, զի աչանց ապականութեան ստեղծուածն
Line: 8    
առաջին ի միւս անգամ ծննդեանն յարութեան
Line: 9    
մեռելոց երեւեսցի, զի ճշմարիտ մարմին
Line: 10    
զգեցաւ վասն մեր՝ եւ սերմանեաց ի մեզ
Line: 11    
հաւատով զաստուածութիւնն, եւ արար նշանս
Line: 12    
եւ արուեստս զի նորա Աստուածութեամբն
Line: 13    
հաւատարմասցուք. ինքն յանձն եառ քաղց
Line: 14    
եւ ծարաւ, աշխատութիւն եւ քուն, իբր ոչ
Line: 15    
եթէ աստուածութիւնն ի մարմնոյ չարչարանաց
Line: 16    
ի պարտութիւն մատնեալ էր, այլ զի խցցէ
Line: 17    
զանամաւթ բերանս եւ անաւրենութեամբ սրեալ
Line: 18    
զլեզուս, որ արդէն իսկ յաւժարեալ են հայհոյութիւնս
Line: 19    
խաւսել որք ասեն՝ ոչ ճշմարտութեամբ այլ
Line: 20    
կեղծեաւք ի ցնորս առ աչաւք երեւելով գալուստն
Line: 21    
եղեւ, համբեր յանձն առեալ ապտակս եւ անարգանս,
Line: 22    
խաչ եւ մահ իբրեւ ոչ եթէ ինքն պարտական
Line: 23    
եւ արժանի էր այսմ՝ եւ ոչ մահուն արժանի
Line: 24    
էր զոր մեռաւ, զի անմահ է աստուածութիւնն,
Line: 25    
այլ զի մեր անարգանս որ ի մեղաց մերոց
Line: 26    
եղեւ, սրբով Աւետարանաւ եւ պատուական
Line: 27    
արեամբն չնչել ի մէնչ եւ լուանալ արժանի
Line: 28    
արասցէ.

Line: 29       
Եւ որ ի փայտէն գայթագղութիւն
Line: 30    
եղեւ ի դերախտին՝ ի մէջ միջնաժողով ջողովրդոց
Line: 31    
զխաչն կանգնեաց՝ փաձտ առփայտ, եւ ծառ
Line: 32    
առ ծառ, եւ զպտուղն գենաց, փոխանակ ապականաբեր
Line: 33    
պտղոյն զկենդանաբեր փայտէն կախեաց, կամաւք
Line: 34    
կամակարութեամբ, եւ ոչ ակամայ կամաւք զանձն
Line: 35    
մատնեաց՝ ինքն զինքն եդ, եւ անդրէն ինքն զինքն,
Page: 46  Line: 1    
յանձն իւր ընկալաւ, զսուրբ
Line: 2    
մարմինն եւ զպատուական արիւնն պաշար կենաց
Line: 3    
մեզ որք քշմարտութեամբ հաւատացաք յաշտիճանաւոր
Line: 4    
ճանապարհն որ յերկինսն է, սիրելեաց իւրոց
Line: 5    
պատրաստեաց. Այլ վասն տարապարտ եւ անաւգուտ,
Line: 6    
մանաւանդ վասն նզովեալ մոլորութեան նոցա,
Line: 7    
զի՞պարտ է զբազում բանիւք անկանել, եւ
Line: 8    
զսուրբ ազատութեանն լսելիս, զանարատ մտաց
Line: 9    
հաստատութիւն մեզ իշխել ազտեղել՝ զի որ
Line: 10    
միանգամ մոլորական եղեն ի ճշմարտութեան
Line: 11    
ճանապարհէն, եւ յուղեղ հաւատոյն վրիպեալք
Line: 12    
ընկեցան.

Line: 13       
Այլ զի՞նչ խորհիցին, կամ զինչ
Line: 14    
խաւսիցին թէ ոչ որ ի հուր գեհենին պատրաստեալ
Line: 15    
հատուցումն նոցա է՝ զի մեք աստ, որ զայնպիսի
Line: 16    
իշխեն յանձն առնուլ՝ եւ կամ ուրեք ի տեղիս
Line: 17    
այնպիսի գտանիցի խորհել կամ խաւսել, ոչ
Line: 18    
միայն չընդունիմք կամ հալածեմք, այլ բազում
Line: 19    
եւ մեծամեծ պատիժ պատուհասի առնել ոչ
Line: 20    
դանդաղիմք. Որչափ եւս առաւել պարտ եւ
Line: 21    
պատշաճ է ձեզ որ ի մեծամեծ իշխանութիւնդ
Line: 22    
վայելէք, նախանձել զնախանձ Աստուծոյ եւ
Line: 23    
ի գլուխ վարել զայնպիսին նախանձու վրիռուց
Line: 24    
հատուցմունս, եւ ոգով եւ մարմնով ջամալ
Line: 25    
զի բարձին ի միջոյ եկեղեցոյ Քրիստոսի
Line: 26    
անուանարկ անաւրէն ամբարշտութեանն գայթագղութիւնք.
Line: 27    
Մանաւանդ զի թագաւորս ունիք, որ զհոգ
Line: 28    
Աստուծոյ յանձին բարձեալ բերեն, եւ հաւասարութեան
Line: 29    
Երորդութեանն սրտի մտաւք ընդանեցեալ են,
Line: 30    
կարող են զփուշն ի միջոյ սրբել, զի բոյսն
Line: 31    
սիւրբ սերմանեցան հաւատոյն, բարձրացեալ
Line: 32    
ծաղկալից պարարտացեալ լի արմդեացն քաղցրութեամբ՝
Line: 33    
զանկեալ զհատն սերմանողացն մատուսցէ ատոքացեալ,
Line: 34    
բազմապատիկ զբերրի զպտուղն մատուցանել մարթասցէ եւ ուրախ
Page: 47  Line: 1    
արասցէ զտէրն արդիւնարարաց եւ զմշակն
Line: 2    
արդարապէս հատուցման պարգեւաց արժանի
Line: 3    
արասցէ.

Line: 4       
Զի եթէ երկրաւոր թագաւորաց
Line: 5    
սպասաւորք իցեն դուզնաքեայ ինչ բանք,
Line: 6    
մանաւանդ որ վասն ծիրանեաց լինին, ոչ
Line: 7    
յանձն առնուն դատարկացուցանել, թէ ոչ
Line: 8    
մեծապէս պատժիւ եւ պատուհասիւ մեծապէս
Line: 9    
վրէժ խնդրեսցեն, որչափ եւս առաւել պարտ
Line: 10    
եւ պատշաճ է որ զանեղծ եւ զանարատ հաւատ
Line: 11    
յապականութիւն դարձուցանել ջանան, եւ
Line: 12    
որ անհասն է՝ հասանելի ժպրհին՝ եւ յաւիտենական
Line: 13    
լուսոյն գեր ի վերոյ լինել յաւժարեն,
Line: 14    
եւ սրբոյ զանճառ զանքննին Երորդութեանն՝
Line: 15    
քննութիւնն ջանան ընդ խնդիր արկանել,
Line: 16    
առաւել եւս նոցա ընդունել պատիժս պատուհասի
Line: 17    
եստ իւրեանց խորհրդոց, զի սրբութիւն Երրորդութեանն
Line: 18    
անմատոյց հրեշտակաց եւ աներեւելի քերովբէից
Line: 19    
եւ սրովբէից, լոկով միայն փառաւորութեամբ
Line: 20    
եւ աւրհնութեամբ պաշտի.

Line: 21       
Արդ տէր մեր եւ ճշմարիտ աստուածասէր
Line: 22    
հայր մեր, եւ ամենայն եկեղեցոյ Աստուծոյ
Line: 23    
ընդունելի, եւ ի սուրբ աղաւթս քո յիշել
Line: 24    
զմեզ հանապազ անգարշ լինիչիր՝ եւ զմեր
Line: 25    
տկարութիւնս զաւրացուցանել մի դանդաղիցիս,
Line: 26    
եւ եթէ ինչ ըստ չփ թղթոյդ առ տգիտութեան
Line: 27    
վրիպեալ լիցէ, ուղղել անգարշ լինիչիր՝
Line: 28    
Եւ որ Թէոդորեայ Մամուեստացւոյ աշակերտեալք
Line: 29    
իցեն՝ առ ժամանակս ի զնորհացն աստուծոյ
Line: 30    
այնպիսի ինչ աստ չեւ է յայտնեալ, ապա
Line: 31    
թէ իցէ ծածկեալ ի ժանգոյ աղտեգութեան,
Line: 32    
ի հարկէ ջան լիցի մեզ խլել զխոչն, եւ
Line: 33    
զգայթագղութիւնն զայն ի միջոյ ի բաց կորուսանել,
Line: 34    
զի միաբանութիւն որպէս ի ձերում միջի
Line: 35    
փառաւորի, եւ զմեզ ի նմին հաւասարութեան
Page: 48  Line: 1    
փառաւորութիւն առ Աստուած հասուցանել
Line: 2    
արժանի արասցէ.

Line: 3       
ամենայն ուխտի որ ընդ ձերով սրբութեանբ
Line: 4    
են, մեք եւ եղբարք որ ընդ մեզ են ողջունի
Line: 5    
թղթովդ աղաչեմք, զի աղաւթիցէք ի վէրայ
Line: 6    
եղբայրութեանս հասարակաց.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Girk tltoc.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.