TITUS
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
Part No. 69
Previous part

Chapter: 33  
Լ՜Գ
Page: 151  
Line: 2 
Քարոզութիւն յԵդեսիայ առաքելոցն Թադէոսի, եւ պատճէն թղթոցն հնգից։


Line: 3    Sentence: 1   Բայց յետ համբառնալոյ Փրկչին մերոյ՝ Թովմաս առաքեալ, մի
Line: 4    
յերկոտասանիցն, առաքեաց զմի յեօթանասնից անտի զԹադէոս ի քաղաքն
Line: 5    
Եդեսիայ՝ բժշկել զԱբգար եւ աւետարանել ըստ բանին Տեառն։

Line: 6    
Sentence: 2   Որոյ եկեալ եմուտ ի տուն Տուրիայ իշխանի հրէի, զոր ասեն լինել
Line: 7    
յազգէն Բագրատունեաց. Sentence: 3   որոյ խուսեալ յԱրշամայ՝ ոչ ուրացաւ զհրէութիւնն
Line: 8    
ընդ այլ ազգականս իւր, այլ նովին օրինօք եկաց մինչեւ
Line: 9    
հաւատալ ի Քրիստոս։ Sentence: 4   Եւ ել համբաւ նորա ընդ ամենայն քաղաքն։

Line: 10    
Sentence: 5   Լուեալ Աբգարու ասէ ասէ. Sentence: 6   "Նա է վասն որոյ գրեացն Յիսուս", եւ իսկոյն
Line: 11    
կոչեաց զնա։ Sentence: 7   եւ եղեւ ի մտանելն Թադէի՝ տեսիլ սքանչելի երեւեցաւ
Line: 12    
Աբգարու յերեսսն Թադէի. Sentence: 8   եւ յարուցեալ ի գահոյիցն անկաւ ի վերայ
Line: 13    
երեսաց իւրոց եւ երկիր եպագ նմա. Sentence: 9   եւ զարմացան ամենայն իշխանքն
Line: 14    
որ շուրջն կային, զի ոչ գիտացին զտեսիլն։ Sentence: 10   Եւ ասէ ցնա Աբգար,
Line: 15    
եթէ "Դու իցես արդարեւ աշակերտ օրհնելոյն Յիսուսի, զոր ասաց
Line: 16    
առաքեալ ինձ այսր, եւ կարող իցես բժշկել զցաւս իմSentence: 11   Պատասխանի
Line: 17    
ետ նմա Թադէ. Sentence: 12   " Եթէ հաւատասցես ի Քրիստոս Յիսուս յորդին Աստուծոյ՝
Line: 18    
տացին խնդրուածք սրտի քոյSentence: 13   Ասէ ցնա Աբգար. Sentence: 14   "Ես հաւատացի ի նա
Page: 152   Line: 1    
եւ ի հայր նորա. Sentence: 15   վասն որոյ կամեցայ առնուլ զզօրս իմ եւ գալ կոտորել
Line: 2    
զՀրեայսն որ խաչեցին զնա, եթէ ոչ էր իմ արգելեալ վասն թագաւորութեանն
Line: 3    
Հռոմայեցւոց։

Line: 4    
Sentence: 16   Եւ յայնմ բանէ սկիզբն արարեալ Թադէի՝ աւետարանեաց նմա եւ
Line: 5    
քաղաքի նորա. Sentence: 17   եւ եդեալ ձեռն ի վերայ բժշկեաց զնա, եւ զԱբդիու
Line: 6    
պատագրոս իշխան քաղաքին եւ պատուական յամենայն տանն արքայի,
Line: 7    
նա եւ զամենայն որ էին ի քաղաքին հիւանդք եւ ախտաժէտք, բժշկեաց։

Line: 8    
Sentence: 18   Եւ հաւատացին ամենեքեան. Sentence: 19   եւ մկրտեցաւ ինքն Աբգար եւ ամենայն
Line: 9    
քաղաքն. Sentence: 20   եւ զդուրս տաճարաց կռոցն փակեցին. Sentence: 21   եւ որ ի վերայ բագնին
Line: 10    
եւ սեանն կային պատկերքն՝ ծածկեալ պատեցին եղեգմամբ. Sentence: 22   եւ ոչ զոք
Line: 11    
ածէր բռնութեամբ ի հաւատս, բայց օր ըստ օրէ յաւելեալ ի հաւատացեալսն
Line: 12    
բազմանային։

Line: 13    
Sentence: 23   Իսկ առաքելոյն Թադէ զխոյրարար ոմն մետաքսագործ մկրտեա2,54
Line: 14    
ւ անուն կոչեալ Ադդէ, ձեռնադրեալ ի վերայ Եդեսիայ՝ փոխանակ
Line: 15    
իւր թողու առ արքայի։ Sentence: 24   եւ իւր առեալ հրովարդակ յԱբգարէ, զի
Line: 16    
ամենեքեան լուիցեն աւետարանին Քրիստոսի՝ գայ առ Սանատրուկ
Line: 17    
քեռորդի նորին, զոր կարգեալ էր ի վերայ աշխարհիս եւ զօրացն։ Sentence: 25   Բայց
Line: 18    
Աբգար յօժարեցաւ գրել թուղթ առ Տիբերիոս կայսր, որ ունի օրինակ
Line: 19    
զայս. Sentence: 26   -
Page: 153   Line: 1    
Թուղթ Աբգարու առ Տիբերիոս։

Line: 2    
Sentence: 27   Աբգար արքայ Հայոց, տեառն իմում Տիբերի Կայսեր Հռոմայեցւոց
Line: 3    
խնդալ։

Line: 4    
Sentence: 28   Գիտելով իմ, եթէ ոչ ինչ ծածկի ի քումմէ թագաւորութենէդ,
Line: 5    
այլ իբրեւ զմտերիմ քո՝ աւելի եւս իմացուցանեմ ի ձեռն գրոյ։ Sentence: 29   Զի
Line: 6    
Հրեայք, որ բնակեալ են ի գաւառս Պաղեստինացւոց՝ ժողովեալ
Line: 7    
խաչեցին զՔրիստոս առանց իրիք յանցանաց, ի վերայ մեծամեծ երախրեացն,
Line: 8    
զոր արար առ նոսա, նշանս եւ սքանչելիս, մինչեւ զմեռեալս
Line: 9    
անգամ յարուցանել։ Sentence: 30   Եւ գիտեա, զի զօրութիւնքս այս ոչ են սոսկ մարդոյ,
Line: 10    
այլ Աստուծոյ։ Sentence: 31   Զի եւ ի ժամանակին յորում խաչեցինն զնա՝ արեգակն
Line: 11    
խաւարեցաւ, եւ երկիր շարժեալ տատանեցաւ. Sentence: 32   եւ ինքն յետ երից աւուրց
Line: 12    
յարեաւ ի մեռելոց եւ երեւեցաւ բազմաց։ Sentence: 33   Եւ այժմ յամենայն տեղիս
Line: 13    
անուն նորա ի ձեռն աշակերտաց նորա սքանչելիս մեծամեծս կատարէ.

Line: 14    
Sentence: 34   որ եւ առ իս ինքեան եցոյց յայտնապէս։ Sentence: 35   Եւ արդ՝ այսուհետեւ տէրութիւնդ
Line: 15    
քո գիտէ, որ ինչ արժան է հրամայել ի վերայ ժողովրդեանն
Line: 16    
Հրէից, որք զայն գործեցին, եւ գրել ընդ ամենայն տիեզերս, զի
Line: 17    
երկրպագեսցեն Քրիստոսի՝ իբրեւ ճշմարիտ Աստուծոյ։ Sentence: 36   Ողջ լեր։

Page: 154   Line: 1    
Պատասխանի թղթոյն Աբգարու ի Տիբերեայ։

Line: 2    
Sentence: 37   Տիբերիոս կայսր Հռոմայեցւոց, Աբգարու թագաւորի Հայոց
Line: 3    
խնդալ։

Line: 4    
Sentence: 38   Զթուղթ մտերմութեանդ քոյ ընթերցան առաջի իմ, վասն որոյ
Line: 5    
շնորհակալութիւն ի մէնջ քեզ հասցէ։ Sentence: 39   Թէպէտ եւ ի բազմաց մեր լուեալ
Line: 6    
զայդ յառաջագոյն, եցոյց եւ Պիղատոս ստուգապէս վասն նշանաց նորա,
Line: 7    
եւ եթէ յետ յարութեանն ի մեռելոց հաւատարիմ եղեւ բազմաց, թէ
Line: 8    
Աստուած է։ Sentence: 40   Վասն որոյ եւ ես կամեցայ առնել զայդ, զոր եւ դուդ
Line: 9    
խորհեցար։ Sentence: 41   Այլ քանզի սովորութիւն է Հռոմայեցւոց՝ աստուած ի
Line: 10    
հրամանէ թագաւորի միայնոյ ոչ նստուցանել, մինչեւ ոչ փորձեալ
Line: 11    
քննեսցի նա ի սինկղիտոսէ, վասն որոյ եւ իմ յայտնեալ զբանս զայս
Line: 12    
սինկղիտոսին՝ արհամարհեաց սինկղիտոսն, զի ոչ քննեցաւ նա յառաջագոյն
Line: 13    
ի սմանէ։ Sentence: 42   Այլ մեր տուաք հրաման ամենայն ումեք, որում եւ
Line: 14    
հաճոյ թուեսցի Յիսուս՝ ընկալցին զնա ընդ աստուածս. Sentence: 43   եւ մահ այնոցիկ
Line: 15    
սպառնացեալ, որ չարախօս կայցեն զքրիստոնէից։ Sentence: 44   Եւ վասն ժողովրդեանն
Line: 16    
Հրէից, որք յանդգնեցան խաչել զնա, զորմէ լսեմ, եթէ ոչ արժանի խաչի
Line: 17    
էր նա եւ մահու, այլ պատուի եւ երկրպագութեան, յորժամ առից
Line: 18    
պարապումն ի պատերազմէն Սպանիացւոց ապստամբողաց յինէն՝
Line: 19    
քննեալ հատուցից նոցա զարժանն։

Page: 155   Line: 1    
Դարձեալ գրէ թուղթ Աբգար առ Տիբերիոս։

Line: 2    
Sentence: 45   Աբգար արքայ Հայոց, տեառն իմում Տիբերի Կայսեր Հռոմայեցւոց
Line: 3    
խնդալ։

Line: 4    
Sentence: 46   ԶԹուղթ գրեալ ըստ արժանի քոյոյ տէրութեանդ տեսի, եւ ընդ
Line: 5    
հրաման մտածութեանդ քոյ ուրախացայ. Sentence: 47   եւ եթէ ոչ ցասնուցուս ինձ՝
Line: 6    
գործ սինկղիտոսիդ յոյժ այպանելի է. Sentence: 48   քանզի առ դոսա՝ ի քննութենէ
Line: 7    
մարդկան տուեալ լինի աստուածութիւն։ Sentence: 49   Եւ արդ այսուհետեւ եթէ ոչ
Line: 8    
լինիցի Աստուած հաճոյ մարդոյն՝ Աստուած լինել նա ոչ կարէ. Sentence: 50   եւ իբրեւ
Line: 9    
յայսմանէ մարդոյն արժան է քաւել զԱստուածն։ Sentence: 51   Բայց քեզ տեառն
Line: 10    
իմում հաճոյ թուեսցի առաքել զայլ ոք յԵրուսաղէմ փոխանակ Պիղատոսի
Line: 11    
զի լուծցի նա անարգանօք յիշխանութենէն յոր կարգեցեր
Line: 12    
զնա. Sentence: 52   վասն զի արար զկամս Հրէիցն, եւ խաչեաց զՔրիստոս ի տարապարտուց
Line: 13    
առանց քոյոյ հրամանի։ Sentence: 53   Ողջ լինել քեզ ըղձամ։

Line: 14    
Sentence: 54   Զայս գրեալ Աբգարու՝ զհաւասար թղթոյն եդ ի դիւանի իւրում,
Line: 15    
որպէս եւ զայլսն։ Sentence: 55   Գրեաց եւ առ Ներսեհ մանուկ արքայ Ասորեստանի ի
Line: 16    
Բաբելոն։

Line: 17    
Sentence: 56   Թուղթ Աբգարու առ Ներսեհ։

Line: 18    
Sentence: 57   Աբգար արքայ Հայոց, որդւոյ իմում Ներսեհի խնդալ։

Line: 19    
Sentence: 58   Զգիր ողջունի քոյ տեսի, եւ զՊերոզ լուծի ի կապանաց, եւ զվնաս
Line: 20    
նորա թողի նմա. Sentence: 59   եւ եթէ կամ իցէ քեզ՝ կարգեսցես զնա ի վերակացութիւն
Line: 21    
Նինուէի, որպէս եւ կամիս։ Sentence: 60   Այլ վասն այնր զի գրեցեր առ իս,
Page: 156   Line: 1    
թէ տուր ածել զայրդ բժիշկ, որ զնշանսդ առնէ եւ քարոզէ այլ Աստուած
Line: 2    
ի վեր քան զհուր եւ զջուր, զի տեսից եւ լուայց դմա՝ նա ոչ էր բժիշկ
Line: 3    
ըստ արուեստից մարդկան, այլ աշակերտ որդւոյն Աստուծոյ, արարչի
Line: 4    
հրոյ եւ ջրոյ. Sentence: 61   եւ վիճակ հասեալ ի կողմանս Հայոց առաքեցաւ։ Sentence: 62   Բայց
Line: 5    
յընկերաց նորա գլխաւորաց, Սիմովն անուն, այդր ի կողմանս Պարսից
Line: 6    
առաքեալ է. Sentence: 63   խնդիր արարեալ լուիցս նմա, յորժամ եւ հայրն քո Արտաշէս։ Sentence: 64   Եւ նա
Line: 7    
բժշկեսցէ զամենայն հիւանդութիւնս, եւ ճանապարհ
Line: 8    
կենաց ցուցցէ։

Line: 9    
Sentence: 65   Եւ յաւել եւս գրել առ Արտաշէս արքայ Պարսից օրինակ զայս. Sentence: 66   -
Line: 10    
Թուղթ Աբգարու առ Արտաշէս։

Line: 11    
Sentence: 67   Աբգար արքայ Հայոց, Արտաշիսի եղբօր իմում Պարսից արքայի
Line: 12    
խնդալ։

Line: 13    
Sentence: 68   Գիտեմ զի արդ լուեալ է քո վասն Յիսուսի Քրիստոսի որդւոյն
Line: 14    
Աստուծոյ, զոր խաչեցին Հրեայքն. Sentence: 69   որ յարեաւն ի մեռելոց, եւ առաքեաց
Line: 15    
զաշակերտսն իւր ընդ ամենայն տիեզերս՝ ուսուցանել ընդ հանուր։ Sentence: 70   Եւ
Line: 16    
մի յաշակերտաց նորա գլխաւորաց, Սիմովն անուն, է ի կողմանս քոյոյ
Line: 17    
տէրութեանդ։ Sentence: 71   Արդ՝ խնդիր արարեալ գտցես զնա, եւ նա բժշկեսցէ
Line: 18    
զամենայն ախտս հիւանդութեանց՝ որ ի ձեզ, եւ ճանապարհ կենաց
Line: 19    
ցուցցէ. Sentence: 72   Հաւատասցես բանի նորա, դու եւ եղբայրք քո եւ ամենեքեան,
Line: 20    
որ հնազանդին քեզ կամաւոր։ Sentence: 73   Զի ախորժելի է ինձ՝ զձեզ ըստ մարմնոյ
Line: 21    
ազգականս՝ լինել ինձ մտերիմ եւ հարազատս եւ ըստ Հոգւոյ։

Line: 22    
Sentence: 74   Եւ մինչ դեռ պատասխանի այսց թղթոց ոչ էր ընկալեալ՝ վախճանի
Line: 23    
Աբգարիոս, թագաւորեալ ամս երեսուն եւ ութ։



Next part



This text is part of the TITUS edition of Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 9.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.