TITUS
Kartlis Cxovreba
Part No. 17
Previous part

Part: XVI  
King: 13 
Line of ed.: 3  
მეცამეტე მეფენი აზორკ და არმაზელ, ძენი ფარსმანისი და კაოსისა, არშაკუნიანნი


Line of ed.: 4        ხოლო ესე მეფენი არმაზელ და აზორკ იყვნეს კაცნი მჴნენი და შემმართებელნი.
Line of ed.: 5     და შეითქუნეს ესენი, და განიზრახეს ძიება საზღვართა ქართლისათა. მაშინ მოკლა
Line of ed.: 6     სუმბატ ბივრიტიანმან იარვანდ, მეფე სომეხთა, და დასვა მეფედ ძმა იარვანდისი,
Line of ed.: 7     რომელსა ეწოდებოდა სახელად არტაშან. მაშინ ამათ მეფეთა ქართლისათა აზორკ და
Line of ed.: 8     არმაზელ მოუწოდეს ოვსთა და ლეკთა, და გარდამოიყვანნეს ოვსთა მეფენი ძმანი
Line of ed.: 9     ორნი გოლიათნი, სახელით ბაზუკ და აბაზუკ, სპითა ოვსეთისათა. და მათ გარდამოიტანნეს
Line of ed.: 10     თანა პაჭან/იკნი და ჯიქნი. და გარდამოვიდა მეფე ლეკთა და გარდამოიტანნა
Line of ed.: 11     დურძუკნი და დიდონი. და ამათ მეფეთა ქართლისათა შემოკრიბნეს სპანი თჳსნი
Line of ed.: 12     და შეკრბა ესე ყოველი სიმრავლე ურიცხჳ. და სიმარჯჳთ ფარულად შეკრბეს, ვიდრე
Line of ed.: 13     შეკრბებოდეს სპანი სომეხთანი. და შევიდეს ესენი სომხითს და უგრძნეულად წარმოსტყუენეს
Line of ed.: 14     / შირაკუანი და ვანანდი ბაგრევანამდე და ბასიანამდე, და შეიქცეს და ჩატყუენეს დაშტი ვიდრე
Line of ed.: 15     ნახჭევანამდე, და აღიღეს ტყუე და ნატყუენავი ურიცხჳ, და
Line of ed.: 16     აღივსნეს ყოვლითა-ვე ხუასტაგითა, და გამოვლეს გზა ფარისოსისა.

Line of ed.: 17        მაშინ სუმბატ ბივრიტიანმან მოუწოდა სპათა სომხითისათა, და შეკრბეს მსწრაფლ
Line of ed.: 18     სომეხნი და დევნა უყვეს. ხოლო ესე ყოველნი ჩრდილონი განსრულ იყვნეს მტკუარსა
Line of ed.: 19     და მისრულ იყვნეს კამბეჩოანს, და დაებანაკათ იორსა ზედა, და განიყოფდეს ტყუესა
Page of ed.: 46   Line of ed.: 1     და ნატყუენავსა. მაშინ სუმბატ წარავლინა მოციქული და რქუა: "რომელი აღგიღიათ
Line of ed.: 2     ნატყუენავი სომხითით, პირუტყჳ, ოქრო, ვეცხლი და ნაქსოვი, ყოველი მომინიჭებია
Line of ed.: 3     თქუენდა; და რომელი დათხეულ არს სისხლი სომეხთა თქუენ მიერ, იგი-ცა უძებნელ
Line of ed.: 4     იყოს თქუენ ზედა; გარნა რომელი აწე გყავს კაცი ტყუედ, განუტევეთ და წარვედით
Line of ed.: 5     მშჳდობით, განმდიდრებულნი და აღსავსენი ყოვლითა-ვე. / ხოლო მათ პასუხი მიუგეს
Line of ed.: 6     ესრეთ ვითარმედ: "არა სხუად შემოვედით სომხითს, არამედ ძიებად შენდა და ვერა
Line of ed.: 7     გპოვეთ შენ. და აწ მოვედ ჩუენდა, მიიღე ნაწილი შენი, თუ-არა მოვიდეთ შენდა, სადა-ცა
Line of ed.: 8     იყო და ვერ განერე ჴელთაგან ჩუენთა ცოცხალი".

Line of ed.: 9        მაშინ სუმბატ ბივრიტიანმან განვლო მტკუარი. და ბაზოკ ოვსთა მეფემან სთხოვა
Line of ed.: 10     მუქარა, მიუგზავნა მოციქული და ითხოვა თავის-თავ ბრძოლა. ხოლო სუმბატ აღიჭურა
Line of ed.: 11     და აღჯდა ვარსამატსა თჳსსა და განვიდა განწყობილთა შორის. და მუნით გამოჴდა
Line of ed.: 12     ბაზოკ. და აღიზახნეს ორთა-ვე და მიეტევნეს. და სცა სუმბატ ჰოროლნი სარტყელსა
Line of ed.: 13     ზედა, და განავლო ზურგით წყრთა ერთი, აღიღო ცხენისაგან და დასცა ქუეყანასა
Line of ed.: 14     ზედა. მაშინ მიეტევა ანბაზუკ შუელად ძმასა თჳსსა, ხოლო მოსწუადნა სუმბატ ჰოროლნი
Line of ed.: 15     იგი, მიეგება და ეგრეთ-ვე მას-ცა სცნა და განავლო, აღიღო და დასცა ქუეყანასა ზედა.
Line of ed.: 16     და თქუა: "ესე სომეხთა დედათა და მამათა, ყრმათა ჩჳლთათჳს, რომელნი თქუენ
Line of ed.: 17     მოსრენით". მაშინ სპათა მ/ათ ყოველთა ოვსთა, ლეკთა და ქართველთა, და ყოველთა
Line of ed.: 18     მათ ჩრდილოთა ნათესავთა ერთ-პირად აღიზახნეს და თქუეს: "ვინათგან მოკლნეს ძმანი
Line of ed.: 19     ისი ორნი, თავნი გოლიათობისა ყოვლისანი, სიკუდილი ჩუენი არად შესარაცხელ არს".

Line of ed.: 20        და უფროჲსად განბოროტნეს და შეკრბეს ყოველნი სპასალარობასა ქუეშე არზოკ
Line of ed.: 21     და არმაზაელისსა, ქართველთა მეფეთასა, და ყოველნი მიეტევნეს სუმბატს და სპათა
Line of ed.: 22     სომხითისათა. მაშინ იქმნა ბრძოლა დიდ-ძალი მათ შორის, და გაგრძელდა მათ შორის
Page of ed.: 47   Line of ed.: 1     ბრძოლა სამ ჟამითგან ვიდრე მეცხრედ ჟამადმდე. და მოსწყდა ორგნით-ვე ურიცხჳ, და
Line of ed.: 2     აღჴდა მტუერი, და დღე ბნელ იქმნა ვითარცა ღამე. და აღრეულ იყვნეს ერთგან და
Line of ed.: 3     ვერ-ღა-რა იცნობდეს ერთმან-ერთსა მტუერისა მისგან.

Line of ed.: 4        მაშინ იძლია ბანაკი ჩრდილოჲსა სომეხთაგან, მეოტ იქმნეს და დაიფანჩნეს
Line of ed.: 5     ყოველნი-ვე, მიუდგა სუმბატ, მრავალთაგან მრავალთა მოწყლული, და სდევნა ღამემდე
Line of ed.: 6     და მოსრნა ყოველნი ოვსნი და ლეკნი, რომელთაგან მცირედნი დაურჩეს; ხოლო ქართველნი
Line of ed.: 7     უფრო დარჩეს სამეოტოთა გზათა მეც/ნიერებისაგან და შემოიხუეწნეს ორნი-ვე
Line of ed.: 8     მეფენი ქართლისანი მცხეთას, მოწყლულნი.

Line of ed.: 9        მაშინ სუმბატ გამარჯუებული შემოვიდა ქართლად, და მოაოხრა ქართლი, რომელი
Line of ed.: 10     პოვა ციხეთა და ქალაქთა გარე; ხოლო ციხე-ქალაქთა არა ჰბრძოდა, რამეთუ არა მზა
Line of ed.: 11     იყო მსწრაფლ გამოსლვისაგან. არამედ აღაშენა ციხე ქუეყანასა ოძრჴევისასა, რომელსა
Line of ed.: 12     ეწოდების სამცხე, ადგილსა, რომელსა ჰქჳან დემოთი, მოკიდებულად მთასა ღადოსსა.
Line of ed.: 13     და დაუტევნა მას შინა ლაშქარნი შემწედ წუნდელთა და მაბრძოლად ოძრჴეველთა და
Line of ed.: 14     წარვიდა.

Line of ed.: 15        ხოლო მეფენი ესე ქართლისანი, არზოკ და არმაზელ, სიფიცხლითა გულისა
Line of ed.: 16     მათისათა არა შეუშინდეს, არამედ განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი თჳსნი, განწირნეს
Line of ed.: 17     ყოველნი ველნი ქართლისანი და არა დასცხრეს კირთებისაგან სომეხთა ზედა.

Line of ed.: 18        და იწყეს ოვსთა ძებნა სისხლისა მათისა სომეხთა ზედა, გარდამოვიდოდეს ქართლად
Line of ed.: 19     და დაემეგობრნეს ქართველთა, და აღერივნეს ერთად ოვსნი და ქართველნი. და
Line of ed.: 20     მარადის ბრძოდეს სომეხთა.

Line of ed.: 21        და იყო ოძრჴეს ქალაქსა შინა ერის-თავი მეფისა არმაზელ/ისი, აზნაურთაგანი,
Line of ed.: 22     და იგი დადგრომილ იყო სარწმუნოებით ერთგულებასა ზედა არმაზელისსა, და მას
Page of ed.: 48   Line of ed.: 1     შეეწეოდეს მეგრელნი. ხოლო წუნდელნი და დემოთელნი შეეწეოდეს ერთმან-ერთსა, და
Line of ed.: 2     დაუცხრომელად იბრძოდეს და უფროსი ბრძოლა მათი იყვის მდინარესა ზედა, რომელსა
Line of ed.: 3     ჰქჳან ნოსტე.

Line of ed.: 4        და იყო კლარჯეთს ერის-თავი არზოკ მეფისა, აზნაურთა-ვე-განი. და იგი ავნებდის
Line of ed.: 5     საზღვართა სომხითისათა, ქუეყანასა პარხლისასა, რომელ არს ტაო, და ვერა-ვინ შევიდოდა
Line of ed.: 6     მავნე კლარჯეთს. რამეთუ შეუვალი და მაგარი იყო ტყითა და კლდითა, და
Line of ed.: 7     მკჳდრნი კლარჯეთისანი იყვნეს კაცნი მკჳრცხნი და მჴედარნი-ცა.

Line of ed.: 8        ხოლო თჳთ მეფენი ქართლისანი მცხეთით გაემართოდიან სომხითს გზასა აბოცისსა, და
Line of ed.: 9     მარადის ესრეთ ჰკრფებოდეს ქართველნი. მაშინ წარმოემართა ძალითა
Line of ed.: 10     თჳსითა ყოვლითა არტაშან, მეფე სომეხთა, და სპასპეტი მისი სუმბატ ბივრიტიანი.
Line of ed.: 11     ხოლო ქართველთა განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი, და მოირთეს ძალი ოვსეთით და
Line of ed.: 12     განავსნეს ციხენი და ქალაქნი და მოვიდეს სომეხნი და დადგეს მცხეთას, და ჰბრძოდეს
Line of ed.: 13     ხუთ თუე. და დღეთა ყოველთა იყვის ბრძოლა ბუმბერაზთა. მაშინ შესჭირდა ქართველთა
Line of ed.: 14     და ოვსთა, ითხოვეს მშჳდობა, და აღუთქუეს მორჩილება და არღარა ძიება
Line of ed.: 15     სისხლისა და ზღვარისა. მაშინ ისმინა სომეხთა მეფემან ვედრება მათი. და ქმნეს
Line of ed.: 16     ფიცი და აღთქმა, და დაიმონნა ქართველნი და ოვსნი სომეხთა მეფემან, და წარვიდა.

Line of ed.: 17        ხოლო გარდაჴდეს ამას შინა წელნი რა-ოდენნი-მე. და აღშენდა ქართლი მოოჴრებული
Line of ed.: 18     სომეხთაგან. მაშინ უცალო იქმნეს სომეხნი, რამეთუ იწყეს ბრძოლა სპარსთა
Line of ed.: 19     და ბერძენთა. და პოვეს მას შინა ჟამი მარჯუე ქართველთა და ოვსთა, იწყეს კირთებად
Line of ed.: 20     სომეხთა. რამეთუ სპანი სომეხთანი ყოველნი და ორნი ძენი მეფისანი და სუმბატ
Line of ed.: 21     იყვნეს ბრძოლად სპარსთა. და ვითარ განამრავლეს ქართველთა და ოვსთა ვნება
Line of ed.: 22     სომეხთა, მაშინ არტაშან მეფემან შეკრიბნა სპანი, რომელნი შინა დარჩომოდეს, და
Line of ed.: 23     მისცნა ძესა თჳსსა ზარენს, და წარმოგზავნა ქართველთა ზედა.

Page of ed.: 49  
Line of ed.: 1        /ხოლო შეკრბეს ქართველნი და ოვსნი, და მიეგებნეს ქუეყანასა ჯავახეთისასა. და
Line of ed.: 2     ეწყუნეს და სძლიეს ქართველთა და ოვსთა, და აოტეს ზარენ, ძე სომეხთა მეფისა, და
Line of ed.: 3     მოსრეს სპა მისი ყოველი და სდევნეს საზღვარამდე სომხითისა; მიეწივნეს ზარენს,
Line of ed.: 4     ძესა მეფისასა, და შეიპყრეს იგი ტბისა მის პირსა, რომელსა რქჳან ცელი, და
Line of ed.: 5     უკმო-იყვანეს.

Line of ed.: 6        ხოლო ოვსთა ჰნებვიდა მოკლვა მის ზარენისი სისხლისათჳს მეფეთა მათთასა,
Line of ed.: 7     არამედ ქართველთა დაიცვეს ცოცხლებით ძიებისათჳს საზღვართა მათთასა, და დასუეს
Line of ed.: 8     პყრობილად ციხესა დარიალანისსა. ვერ ძებნეს სომეხთა, რამეთუ უცალო იყვნეს სპარსთაგან.

Line of ed.: 9        მაშინ წელსა მესამესა მოვიდა სუმბატ ბივრიტიანი და ორნი ძენი მეფისანი,
Line of ed.: 10     არტავაზ და ტიგრან, ყოვლითა სპითა სომხითისათა. მაშინ მეფეთა ქართლისათა
Line of ed.: 11     უბრძანეს ქუეყანასა მათსა შელტოლვა ციხეთა და ქალაქთა, / და მთეულეთთა განამაგრნეს
Line of ed.: 12     ციხენი და ქალაქნი. ხოლო მოვიდეს სომეხნი და დადგეს თრიალ/ეთს. და
Line of ed.: 13     აღდგეს მათ შორის მოციქულნი და დაიზავნეს; მისცეს ქართველთა ძე მეფისა შეპყრობილი,
Line of ed.: 14     და აღუთქუეს შეწევნა ესრეთ: "უკეთუ ვინ აღდგეს მტერი თქუენ ზედა და მოღმართ
Line of ed.: 15     [გ]ებრძოდის, ჩუენ ორნი-ვე მეფენი თავითა ჩუენითა და სპითა ჩუენითა თანა-დაგიდგეთ
Line of ed.: 16     და გიშუელოთ; და უკეთუ კუალად ვის-მე მიღმართ ჰბრძოდით, ათას-ათასითა
Line of ed.: 17     მჴედრითა ჭურვილითა შეგეწეოდით". და ესე-ცა აღუთქუეს ქართველთა, ვითარმედ:
Line of ed.: 18     "ქალაქსა ამას ჩუენსა დრამა არტაშან მეფისა ხატითა დავსცეთ-ო".

Line of ed.: 19        ხოლო ამისთჳს სომეხთა უკმო-სცეს საზღვარი ქართლისა, ქალაქი წუნდა და ციხე
Line of ed.: 20     დემოთისა, ჯავახეთი და არტანი. და მიერითგან იქმნეს მოყუარე სომეხნი და ქართველნი
Line of ed.: 21     და ოვსნი. და სამნი-ვე ერთობით ბრძოდეს მტერთა.

Page of ed.: 50  
Line of ed.: 1        და აღესრულნეს არზოკ და არმაზაელი, ნუგეშინის-ცემულნი დიდად. რამეთუ
Line of ed.: 2     სიმჴნითა მათითა უკუ-მოისუნეს საზღვარნი ქართლისანი.

Line of ed.: 3        და შემდგომად მათსა მეფობდეს შვილნი მათნი: არმაზს -- ამაზასპ და შინა
Line of ed.: 4     ქართლს -- დეროკ.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.