[For easy reference, the texts were subdivided into chapters. J.G.]
Line of ed.: 6 პირველად ვაჴსენოთ ესე, რამეთუ სომეხთა და ქართველთა, რანთა და მოვაკნელთა,
Line of ed.: 7 ჰერთა და ლეკთა, მეგრელთა და კავკასიანთა -- ამათ თჳსთა ერთი იყო მამა, სახელით
Line of ed.: 8 თარგამოს. ესე თარგამოს იყო ძე თარშისი, ძის-წული იაფეთისი, ძისა ნოესი. და
Line of ed.: 9 იყო ესე თარგამოს კაცი გმირი. / და შემდგომად განყოფისა ენათასა, ოდეს აღაშენეს
Line of ed.: 10 ბაბილონს გოდოლი, და განეყვნეს მუნ ენანი და განიბნინეს მუნით ყოველსა ქუეყანასა.
Line of ed.: 11 და წარმოვიდა ესე თარგამოს ნათესავით-ურთ მისით, და დაემკჳდრა ორთა მათ
Line of ed.: 12 მთათა შუა კაც-შეუვალთა, არარატსა და მასისსა. და იყო ნათესავი მისი დიდი და
Page of ed.: 4 Line of ed.: 1 ურიცხჳ, რამეთუ ესხნეს ცოლ-მრავალ ძენი და ასულნი, და შვილნი და შვილის-შვილნი
Line of ed.: 2 ძეთა და ასულთა მისთანი, რამეთუ ცხოვნდა იგი ექუსას წელ. და ვერღარა იტევდა
Line of ed.: 3 ქუეყანა არარატისა და მასისისა.
Line of ed.: 4 ხოლო ქუეყანა იგი, რომელი წილით ხდომოდა, ესე არს საზღვარი ქუეყანისა
Line of ed.: 5 მისისა: აღმოსავლით ზღუა გურგენისა, დასავლით ზღუა პონტოსა, და სამხრით ზღუა
Line of ed.: 6 ორეთისა, და ჩრდილოთ მთა კავკასია.
Line of ed.: 7 ხოლო შვილთა შორის მისთა გამოჩნდეს კაცნი რვანი, გმირნი ძლიერნი და
Line of ed.: 8 სახელოვანნი, რომელთა სახელები ესე არს: პირველსა ერქუა ჰაოს, მეორესა ქართლოს, მესამესა
Line of ed.: 9 ბარდოს, მეოთხესა მოვაკან, მეხუთესა ლეკ, მეექუსესა ჰეროს, მეშვიდესა
Line of ed.: 10 კავკას, მერვესა ეგროს. ესე რვანი იყვნეს გმირნი. ხოლო ჰაოს უმეტეს გმირი
Line of ed.: 11 იყო ყოველთასა, რამეთუ ეგევითარი არაოდეს ყოფილ იყო არცა წყლის-რღუნის წინათ
Line of ed.: 12 და არცა შემდგომად ტანითა, ძალითა და სიმჴნითა.
Line of ed.: 13 ხოლო ვერღარა იტევდა ქუეყანა არარატისა და მასისისა, განუყო თარგამოს
Line of ed.: 14 ქუეყანა და ნათესავი თჳსი რვათა ამათ გმირთა: ნახევარი ნათესავისა მისისა და ნახევარი
Line of ed.: 15 და უმჯობესი ქუეყანისა მისისა მისცა ჰაოსს, ხოლო შჳდთა ამათ მისცა ხუედრი
Line of ed.: 16 მათი არძანგებისაებრ მათისა: წარმოიყვანნა შჳდნი იგი ჩრდილოთ კერძო და განუყვნნა
Line of ed.: 17 ქუეყანანი ღირსებისაებრ მათისა მისცა ქართლოსს და უჩინა საზღვარი:
Line of ed.: 18 აღმოსავლით ჰერეთი და მდინარე ბერდუჯისი; დასავლით ზღუა პონტოსი; სამხრით მთა,
Line of ed.: 19 რომელი მიჰყვების ბერდუჯის მდინარის თავსა, და მთა, რომელი მიჰყვების დასავლით
Line of ed.: 20 კერძო, რომლისა წყალი გარდმოდის ჩრდილოთ კერძო და მიერთვის მტკუარსა,
Line of ed.: 21 რომელ მიჰყვების მთა შორის კლარჯეთსა და ტაოს ვიდრე ზღუამდის; და ჩრდილოთ
Page of ed.: 5 Line of ed.: 1 საზღვარი ღადო, მთა მცირე, რომელი გამოვლის შტოდ კავკასისაგან და მოჰკიდავს
Line of ed.: 2 წუერი დასასრულსა ღადოსა, რომელსა აწ ჰქჳან ლიხი. და ამათ საზღვართა საშუალ
Line of ed.: 3 მისცა ყოველი ქართლოსს.
Line of ed.: 4 ხოლო ბარდოსს მისცა მტკუარს სამჴრით, ბერდუჯის მდინარითგან ვიდრე სადა
Line of ed.: 5 შეკრბებიან მტკუარი და რაჴსი. ამან ბარდოს აღაშენა ქალაქი ბარდავი და დაეშენა მუნ.
Line of ed.: 6 ხოლო მოვაკანს მისცა მტკუარსა ჩრდილოთ, მცირისა ალაზნისა შესართავითგან
Line of ed.: 7 ვიდრე ზღუამდე. და ამან აღაშენა ქალაქი მოვაკნე/თი, და დაემკჳდრა მუნ.
Line of ed.: 8 ხოლო ჰეროსს მისცა ქუეყანა მტკურისა ჩრდილოთ, მცირისა ალაზნისა შესართავითგან
Line of ed.: 9 ვიდრე ტყეტბამდე, რომელსა აწ ჰქჳან გულგულა. და ამან ჰეროს აღაშენა
Line of ed.: 10 პირველად ქალაქი შესაკრებელთა შორის ორთავე ალაზანთასა. და უწოდა სახელი თჳსი
Line of ed.: 11 ჰერეთი. და მის გამო ჰქჳან ჰერეთსა ჰერეთი. და აწ მას ადგილსა ჰქჳან ხორანთა.
Line of ed.: 12 ხოლო ეგროსს მისცა ქუეყანა ზღჳს ყურისა, და უჩინა საზღვარი: აღმოსავლით
Line of ed.: 13 მთა მცირე, რომელსა აწ ჰქჳან ლიხი; დასავლით ზღუა; [ჩრდილოთ] მდინარე მცირისა ხაზარეთისა,
Line of ed.: 14 სადა წარსწუთების წუერი კავკასისა. ხოლო ამან ეგროს აღაშენა ქალაქი და
Line of ed.: 15 უწოდა სახელი თჳსი ეგრისი. აწ მას ადგილსა ჰქჳან ბედია.
Line of ed.: 16 ხოლო კავკასიათა ჩრდილოთ არა იყო ხუედრი თარგამოსისა, არამედ არცა იყო
Line of ed.: 17 კაცი კავკასიასა ჩრდილოთ; და უმკჳდრო იყო ქუეყანა იგი კავკასიითგან ვიდრე მდინარემდე
Line of ed.: 18 დიდად, რომელი შესდის ზღუასა დარუბანდისასა. ამისთჳს გამოიყვანნა მრავალთა
Line of ed.: 19 გმირთაგან ორნი გმირნი, ლეკან და კავკასი. და მისცა ლეკანს ზღჳთგან
Line of ed.: 20 დარუბანდისათ ვიდრე მდინარემდე ლომეკისა, / ჩრდილოთ ვიდრე მდინარემდე დიდად
Page of ed.: 6 Line of ed.: 1 ხაზარეთისად. და მისცა კავკასის ლომეკის მდინარითგან ვიდრე დასასრულადმდე კავკასისა,
Line of ed.: 2 დასავალით.
Line of ed.: 3 ხოლო ჰაოს დაემკჳდრა საყოფელთა მამისა თჳსისა თარგამოსისთა, და დაიპყრა
Line of ed.: 4 ქუეყანა ჩრდილოთ, ვითა დამიწერია: სამჴრით მთით ორეთისითგან, აღმოსავლით
Line of ed.: 5 ვიდრე ზღუადმდე გურგანისა, და დასავლით ვიდრე ზღუადმდე პონტოსა. და ამათ
Line of ed.: 6 შჳდთა-ვე გმირთა ზედა იყო განმგებელ და უფალ ჰაოს. და ესე ყოველნი იყვნეს მორჩილ
Line of ed.: 7 ჰაოსისა. და ესე რვანი-ვე ერთობით ჰმონებდეს ნებროთს გმირსა, რომელი იყო
Line of ed.: 8 პირველი მეფე ყოვლისა ქუეყანისა.
Line of ed.: 9 შემდგომად ამისა მცირედთა წელიწადთა მოუწოდა ჰაოს შჳდთა მათ გმირთა,
Line of ed.: 10 შემოკრიბნა და რქუა მათ: "მოგუცა ღმერთმან მაღალმან ძალი და სიმრავლე ნათესავისა
Line of ed.: 11 ჩუენისა. აწ შეწევნითა დამბადებლისათა ვიყვნეთ არა-ვისა მონა, და არა-ვის ვმსახუროთ
Line of ed.: 12 თჳნიერ ღმრთისა დამბადებელისა". ეწამნეს შჳდნი იგი გმირნი, და დაუმტკიცეს
Line of ed.: 13 განზრახვა იგი; და განუდგეს ნებროთს და არ-ღა-რა მისცეს ხარკი. და ეზრახნეს სხუათა
Line of ed.: 14 ვი/ეთმე ნათესავთა, და დაუორგულდეს სხვანი-ცა ნათესავნი.
Line of ed.: 15 მაშინ განუწყრა ნებროთ, და შემოკრიბნა გმირნი მისნი და ყოველნი რომელნი
Line of ed.: 16 ერჩდეს სპანი მისნი, და მომართა თარგმანოსიანთა (!). ხოლო ჰაოს მოუწოდა შჳდთა-ვე
Line of ed.: 17 გმირთა და ყოველსა-ვე ნათესავსა თარგამოსისსა. და შეეწივნეს სხუანი-ცა ვინ-მე ნათესავნი
Line of ed.: 18 დასავლეთისანი: შეკრიბნა ჰაოს ესე ყოველნი და დადგა ძირსა მასისისასა. და
Line of ed.: 19 ვითარ მოადგა ნებროთ ქუეყანასა ადარბადაგნისასა, და დადგა მუნ და წარავლინნა
Line of ed.: 20 გმირნი სამეოცნი და მათ თანა სპანი ძლიერნი წყობად თარგამოსიანთა.
Line of ed.: 21 ხოლო ვითარცა მოიწივნეს სპანი იგი ნებროთისნი, მაშინ მიეგებნეს შჳდნი იგი
Line of ed.: 22 გმირნი ძმანი ჰაოსისნი სპითა ძლიერითა. ხოლო ჰაოს სპითა უძლიერესითა დაუდგა
Line of ed.: 23 უკანით, ზურგით. იქმნა მათ შორის ბრძოლა სასტიკი, რომელი ემსგავსა სასტიკებასა
Line of ed.: 24 ჰაერისასა. რამეთუ მტუერი ფერჴისა მათისა ვითარცა ღრუბელი სქელი; ელვა აბჯრისა
Page of ed.: 7 Line of ed.: 1 მათისა ვითარცა ელვა ცისა; ჴმა პირისა მათისა ვითარცა ჴმა ქუხილისა; სიმრავლე
Line of ed.: 2 ისართა და ტყორცა ქვისა მათისა ვითარცა სეტყ/უა ჴშირი, და დათხევა სისხლისა მათისა
Line of ed.: 3 ვითარცა ღუარი სეტყუათა. განძლიერდა ბრძოლა მათ შორის, და მოსწყდა ორგნით-ვე
Line of ed.: 4 ურიცხჳ.
Line of ed.: 5 ხოლო ჰაოს უდგა ზურგად გმირთა მისთა, ძალ-სცემდა და ნუგეშის-ცემდა ჴმითა
Line of ed.: 6 საზარელითა, რომელი მსგავსი იყო მეხის ტეხისა. მაშინ სძლეს თარგამოსიანთა და
Line of ed.: 7 მოსრნეს სამეოცნი იგი გმირნი ნებროთისნი და სპანი მათნი. ხოლო შჳდნი ესე
Line of ed.: 8 გმირნი თარგამოსიანნი -- ქართლოს, ბარდოს, მოვაკან, ჰეროს, ლეკან, კავკასან, ეგროს -- ესენი
Line of ed.: 9 დარჩეს ცოცხლებით თჳნიერ წყლულებისა, და ძლევა-შემოსილნი ჰმადლობდეს
Line of ed.: 10 ღმერთსა.
Line of ed.: 11 ხოლო ვითარცა ესმა ნებროთს, განწყრა და წარმოემართა მათ კერძო ყოვლითა
Line of ed.: 12 ძალითა მისითა. ხოლო ჰაოსს არა ჰყვეს სპანი ნებროთის სპათა ოდენნი: განმაგრდა
Line of ed.: 13 იგი ღირღალთა შინა მასისისათა. მიუდგა ქუეშე კერძო ნებროთ; და იყო იგი ჭურვილი
Line of ed.: 14 რკინითა და რვალითა ტერფთაგან ვიდრე თხემამდე. და აღჴდა გორასა ერთსა
Line of ed.: 15 ზედა ზრახვად ჰაოსისა და ეტყოდა დამორჩილებასა-ვე მისსა, რათა სთნდეს მიქცევა მისი.
Line of ed.: 16 ხოლო ჰაოს რქუა გმირთა მისთა: "განმიმაგრეთ ზურ/გით კერძი ჩემი, და მივეახლო
Line of ed.: 17 ნებროთს".
Line of ed.: 18 და წარვიდა და მივიდა პირისპირ მახლობელად ნებროთისა, და სტყორცა ისარი
Line of ed.: 19 და ჰკრა მკერდსა ნებროთისსა, ფიცარსა ზედა რვალისასა, და განავლო ზურგით. მაშინ
Line of ed.: 20 დაეცა ნებროთ, და იოტა ბანაკი მისი. და განთავისუფლდეს ნათესავნი თარგამოსისნი.
Line of ed.: 21 და მაშინ ჰაოს ჰყო თავი თჳსი მეფედ ძმათა თჳსთა ზედა და სხუათა-ცა ნათესავთა
Line of ed.: 22 ზედა, მახლობელთა საზღვართა მისთასა. ხოლო შჳდნი-ვე ესე ძმანი წარვიდეს თჳს-თჳსად
Line of ed.: 23 ქუეყანად, და იყვნეს მორჩილ ჰაოსისა. ხოლო აქამომდის დავწერეთ ამბავი ესე
Line of ed.: 24 რვათა-ვე ძმათა.
Line of ed.: 3 ხოლო აქათგან ვიწყოთ და წარმოვთქუათ ამბავი ქართლისა და ნათესავისა მათისა,
Line of ed.: 4 და ცხოვრება მათი ვიდრე დღეთა ჩუენთამდე, და ვითარ-იგი განუყო ქუეყანა
Line of ed.: 5 თარგამოს ნათესავსა მისსა და რვათა-ვე შვილთა მისთა.
Line of ed.: 6 და მისცა ქართლოსს ქუეყანა, რომელი ზემო აღვწერეთ. და ესე ქართლოს მოვიდა
Line of ed.: 7 პირველად ადგილსა მას, სადა შეერთჳს არაგჳ მტკუარსა, და განვიდა მთასა მას
Line of ed.: 8 ზედა, რომელსა ეწოდების არმაზი. და პირველად შექმნა სიმაგრენი მას ზედა, და
Line of ed.: 9 იშენა მუნ ზედა სახლი, და უწოდა მთასა მას სახელი თავისა თჳსისა ქართლი. და ვიდრე
Line of ed.: 10 აღმართებამდე მუნ-ზედა კერპი არმაზისი ერქუა მთასა მას ქართლი, და მის გამო
Line of ed.: 11 ეწოდა ყოველსა ქართლსა ქართლი, ხუნანითგან ვიდრე ზღუამდე სპერისა.
Line of ed.: 12 შემდგომად ამისსა ამან-ვე ქართლოს აღაშენა ციხე ორბისა, რომელსა აწ ჰქჳან
Line of ed.: 13 სამშჳლდე. და კუალად აღაშენა მტუერის-ციხე, რომელსა აწ ჰქჳან ხუნანი. ცხოვნდა
Line of ed.: 14 იგი მრავალთა წელთა და განმრავლდა ნათესავი მისი.
Line of ed.: 15 ხოლო შვილთა შორის მისთა გამოჩნდეს ხუთნი გმირნი, რომელთა სახელები
Line of ed.: 16 ესე არს: პირველსა მცხეთოს, მეორესა გარდაბოს, მესამესა კახოს, მეოთხესა კუხოს,
Line of ed.: 17 მეხუთესა გაჩიოს. ესე ხუთნი-ვე იყვნეს გმირნი. არამედ მცხეთოს უგმირე იყო სხუათა მათ.
Line of ed.: 18 მოკუდა ქართლოს და დაფლეს იგი თავსა ზედა ქართლისასა, რომელსა აწ ეწოდების
Line of ed.: 19 არმაზი. და შემდგომად ამისსა ცოლმან მისმან აღაშენა დედა-ციხე. და მან-ვე
Line of ed.: 20 აღაშენა ბოსტან-ქალაქი, რომელსა აწ ჰქჳან რუსთავი, და განყვნა ცოლმან ქართლოსისმან
Line of ed.: 21 ხუთნი-ვე იგი გმირნი, შვილნი მისნი.
Line of ed.: 22 გარდაბოსს მისცა ხუნანი და უჩინა საზღვარი: აღმოსავლით მდინარე / ბერდუჯისი,
Line of ed.: 23 დასავლით ქალაქი გაჩიანი, და სამჴრით მთა პირველ ჴსენებული, და ჩრდილოთ
Line of ed.: 24 მტკუარი.
Page of ed.: 9
Line of ed.: 1 ხოლო გაჩიოსს მისცა ორბის ციხე და სკჳრეთის მდინარითგან ვიდრე თავადმდე
Line of ed.: 2 აბოცისა. და ამან გაჩიოს აღაშენა ქალაქი გაჩიანი, რომელსა მაშინ ერქუა
Line of ed.: 3 სანადირო ქალაქი.
Line of ed.: 4 ხოლო კუხოსს მისცა ბოსტან-ქალაქი, რომელსა აწ ჰქჳან რუსთავი, მისცა არაგვითგან
Line of ed.: 5 ვიდრე ჰერეთამდე, [......შესარ] თავადმდე, მთასა კახეთისასა და მტკუარსა შუა.
Line of ed.: 6 ხოლო კახოსს მისცა კავკასიასა და კახეთის მთასა შორის, არაგჳთგან ვიდრე
Line of ed.: 7 ტყეტბადმდე, რომელი არს საზღვარი ჰერეთისა. და ამან კახოს აღაშენა ჩელეთი; კუხოს
Line of ed.: 8 შეეწია შენებასა ჩელეთისასა. რამეთუ დედა-ციხე კახოსის ხუედრი იყო. და მისცა
Line of ed.: 9 კახოს შეწევნისათჳს და შეეწია შენებასა ჩელეთისასა, რომელსა ბერ ერქუა პირველ
Line of ed.: 10 შენებულსა კახეთისასა.
Line of ed.: 11 ხოლო მცხეთოს, რომელი უგმირე იყო ძმათა მისთა, ესე დარჩა / საყოფელთა
Line of ed.: 12 მამისა მათისა ქართლოსისათა, რომელსა აწ ჰქჳან არმაზი. და მან-ვე აღაშენა ქალაქი
Line of ed.: 13 შესაკრებელსა შორის მთკურისა და არაგჳსასა, და უწოდა სა/ხელი თჳსი მცხეთა. და
Line of ed.: 14 დაიპყრა ქუეყანა ტფილისითგან და არაგჳთგან დასავლით ვიდრე ზღუადმდე სპერისა.
Line of ed.: 15 და ესე იყო განმგე და უფალ მათ ოთხთა-ვე ძმათა ზედა და ესე ოთხნი-ვე იყვნეს
Line of ed.: 16 მორჩილ მისა. ესე არიან განყოფილნი ქართლოსის ძეთანი და რომელნი განყვნა
Line of ed.: 17 დედამან მათმან შემდგომად სიკუდილისა ქართლოსისა. ხოლო მრავალთა წელთა და
Line of ed.: 18 მრავალთა ჟამთა ცხოვნდა ძე ქართლოსისი, და განმრავლდა ნათესავი მისი, და მათ
Line of ed.: 19 ყოველთა განმრავლდა ნათესავი მათი.
Line of ed.: 20 ხოლო შვილთა შორის მცხეთოსისათა გამოჩნდეს სამნი გმირნი სახელოვანნი,
Line of ed.: 21 რომელთა სახელები ესე არს: პირველსა უფლოს, და შემდგომსა ოძრჴოს, და მესამესა
Line of ed.: 22 ჯავახოს. განუყო მათ ქუეყანა და ნათესავი ათი ყოველი.
Line of ed.: 23 ოძრჴოსს მისცა ტასისკარითგან ვიდრე ზღუამდე სპერისა, ქუეყანა კლდოვანი.
Line of ed.: 24 ამან ოძრჴოს აღაშენა ორნი ციხე-ქალაქნი: ოძრჴე და თუხარისი.
Page of ed.: 10
Line of ed.: 1 ხოლო ჯავახოსს მისცა ფანავრითგან ვიდრე თავადმდე მტკურისა. და ამან ჯავახოს
Line of ed.: 2 აღაშენა ორნი ციხე-ქალაქნი: წუნდა და ქალაქი არტანისა, რომელსა მაშინ ერქუა
Line of ed.: 3 ქაჯთა ქალაქი, ხოლო აწ ჰქჳან ჰუ/რი.
Line of ed.: 4 ხოლო უფლოს დარჩა საყოფელსა მამისა მათისა მცხეთოსისსა მცხეთას. და ეპყრა
Line of ed.: 5 ქუეყანა არაგჳთგან და ტფილისითგან ვიდრე ტასისკარამდე და ფანავრადმე. და ამან
Line of ed.: 6 აღაშენა უფლის-ციხე, ურბნისი, კასპი, არაგჳთგან და არმაზითგან ვიდრე ტასისკარითამდე
Line of ed.: 7 უწოდა ამას ქუეყანასა ზენას-სოფლისა, რომელსა აწ ჰქჳან შიდა-ქართლი.
Line of ed.: 8 ხოლო ვიდრე სიკუდილამდე მცხეთოსისა ესე ყოველნი ნათესავნი თარგამოსისნი
Line of ed.: 9 იყვნეს სიყუარულსა ზედა ერთმანერთისასა; და შიში აქუნდათ ნებროთიანთა, და ჰგონებდეს
Line of ed.: 10 იგინი ნებროთიანთაგან ძებნასა სისხლისა ნებროთისსა. და ისწრაფდეს იგინი
Line of ed.: 11 მაგრებასა ციხე-ქალაქთასა შიშისათჳს ნებროთიანთასა.
Line of ed.: 12 ხოლო ვითარცა მოკუდა მცხეთოს, ძე ქართლოსისი, შთავარდა შური შორის
Line of ed.: 13 შვილთა ქართლოსისთა: იწყეს ბრძოლად და ჴდომად ურთიერთას. რამეთუ უფლოსს,
Line of ed.: 14 ძესა მხეთოსისათა, არა ერჩდეს, არ-ცა ხადოდეს უფლად, რომელი დატევებულ იყო
Line of ed.: 15 საყდართა ქართლოსისათა, რამეთუ მამისა მისისაგან მიცემულ იყო უფლობა ქართლოსიანთა.
Line of ed.: 16 იწყეს ბრძოლად და ჴდომად ურთიერთას; და განაგრძელეს / მათ შორის
Line of ed.: 17 ბრძოლა, რომელ ჟამსა-მე აღდგიან ამათგანნი ორნი ნათესავნი ერთსა ზედა, და სხუანი
Line of ed.: 18 შეეწეოდიან რომელნი-მე მას; და რომელნი-მე კუალად სხუანი აღდგეს ერთმან-ერთსა
Line of ed.: 19 ზედა და სხუანი შეეწეოდიან რომელსა-მე ჟამსა იქმნის მშჳდობა მათ შორის, და კუალად
Line of ed.: 20 შეიშალნიან და ებრძოდიან.
Page of ed.: 11
Line of ed.: 1 და გაგრძელდა მათ შორის ესე-ვითარი საქმე, და არა-ვინ იყო მათ შორის უწარჩინებულეს
Line of ed.: 2 და უსახელოვანეს, არამედ ადგილითი-ადგილად თავადნი იჩინიან. ხოლო
Line of ed.: 3 ვინ-ცა იყვის მცხეთას, რე-ცა თავადი იგი იყვის ყოველთა მათ სხუათა ზედა. და არ-ცა
Line of ed.: 4 სახელ-ედებოდათ მეფედ, არ-ცა ერის-თავად, არამედ მამასახლისი ეწოდებოდათ, და იგი
Line of ed.: 5 იყვის მაზავებელ და ბჭე სხუათა ქართლოსიანთა. რამეთუ ქალაქი მცხეთა განდიდებულ
Line of ed.: 6 იყო უმეტეს ყოველთასა, და უწოდდეს დედა-ქალაქად.
Line of ed.: 7 და მას ჟამსა დაივიწყეს ღმერთი, დამბადებელი მათი, და იქმნეს მსახურ მზისა
Line of ed.: 8 და მთოვარისა და ვარსკულავთა ხუთთა, და მტკიცე და უფროსი საფიცარი მათი იყო
Line of ed.: 9 საფლავი ქართლოსისი.
Line of ed.: 11 მას ჟამსა შინა განძლიერდეს ხაზარნი და დაუწყეს ბრძოლად ნათესავთა ლეკისათა
Line of ed.: 12 და კავკასიოსთა და ესე თარგამოსიანთა ყოველნი მას ჟამსა იყვნეს მშჳდობით
Line of ed.: 13 სიყუარულსა ერთმ/ან-ერთისასა.
Line of ed.: 14 ხოლო შვილთა ზედა კავკასისთა იყო უფალ დურძუკ, ძე ტირეთისი. ეზრახნეს
Line of ed.: 15 ესე ექუსთა-ვე ნათესავთა თარგამოსიანთა, და ითხოვდეს შუელა ხაზართა ზედა. ხოლო
Line of ed.: 16 შეკრბეს ყოველნი ნათესავნი თარგამოსიანნი, და გარდავლეს მთა კავკასია. და მოტყუენნეს
Line of ed.: 17 ყოველნი საზღვარნი ხაზარეთისანი, და აღაშენნეს ქალაქნი პირსა ხაზარეთისასა,
Line of ed.: 18 და წარმოვიდეს.
Line of ed.: 19 ამისსა შემდგომად ხაზართა იჩინეს მეფე, და დაემორჩილნეს ყოველნი ხაზარნი
Line of ed.: 20 მეფესა მას ჩინებულსა მათსა. და წარმოიძღუანეს იგი და გამოვლეს ზღჳს-კარი,
Line of ed.: 21 რომელსა აწ ჰქჳან დარუბანდი. ვერ წინააღუდგეს თარგამოსიანნი, რამეთუ იყო სიმრავლე
Line of ed.: 22 ურიცხჳ ხაზართა, წარტყუენეს ქუეყანა თარგამოსიანთა, და შემუსრნეს ყოველნი
Page of ed.: 12 Line of ed.: 1 ქალაქნი არარატისანი და მასისისანი და ჩრდილოსანი. და დაურჩეს ციხე-ქალაქნი
Line of ed.: 2 თუხარისი, სამშჳლდე და მტუერის-ციხე, რომელ არს ხუნანი, შიდა-ქართლი და ეგრისი.
Line of ed.: 3 და ისწავეს ხაზართა ორნი-ვე ესე გზანი, რომელ არს ზღჳს-კარი დარუბანდი და
Line of ed.: 4 არაგჳს-კარი, რომელ / არს დარიალა. და განამრავლეს ხაზართა გამოსლვა და თყუენვა
Line of ed.: 5 მათი და ვერ-ღა-რა წინააღუდგეს. და მიერითგან იქმნეს ესე ყოველნი თარგამოსიანნი
Line of ed.: 6 მოხარკე ხაზართა.
Line of ed.: 7 ხოლო ოდეს პირველ გამოვიდა ხაზართა მეფე და მოტყუენნა ქუეყანანი, რომელნი
Line of ed.: 8 ზემოთ დამიწერიან, და გარდავლო მთა კავკასია. და იყო ძე მისი სახელით
Line of ed.: 9 უობოს, და მისცა ძესა თჳსსა ტყუე სომხითისა და ქართლისა. და მისცა ქუეყანა კავკასის
Line of ed.: 10 ნაწილი, ლომეკის მდინარისა დასავლით, დასავლეთამდე მთისა.
Line of ed.: 11 და დაეშენა უთბოს:და მათნი ნათესავნი არიან ოვსნი, და იგი არს ოვსეთი,
Line of ed.: 12 რომელ ნაწილი იყო კავკასისა. ხოლო დურძუკ, რომელი უწარჩინებულეს იყო შვილთა
Line of ed.: 13 შორის კავკასისთა, მივიდა და დაჯდა ნაპრალსა შინა მთისასა, და უწოდა სახელი თჳსი
Line of ed.: 14 დურძუკეთი. და მისცემდა ხარკსა მეფესა ხაზართასა.
Line of ed.: 15 ხოლო მას-ვე გზობასა მისცა მამის ძმის-წულსა მისსა ხაზართა მეფემან ნაწილი
Line of ed.: 16 ლეკანისა, აღმოსავლით ზღჳთგან დარუბანდისით მდინარემდე ლომეკისა. და მისცა
Line of ed.: 17 ტყუე რანისა და მოვაკნისა. და დაეშენა იგი მუნ, რომელ ნაწილი იყო ლეკანისა.
Line of ed.: 18 ხოლო ხოზონიხ, რომელ უწარჩინებულეს იყო ნათესავთა შორის ლეკანისთა,
Line of ed.: 19 მივიდა და დაჯდა ნაპრალსა შინა მთისასა, აღაშენა ქალაქი და უწოდა სახელი თჳსი
Line of ed.: 20 ხოზანიხეთი.
Line of ed.: 21 და გარდაჴდეს მას შინა ჟამნი მრავალნი. და ესე ყოველნი ნათესავნი იყვნეს
Line of ed.: 22 მოხარკე ხაზართა.
Line of ed.: 23 ხოლო მიერითგან განძლიერდეს სპარსნი მიერ მზისა აღმოსავლითგან, ნათესავნი
Line of ed.: 24 ნებროთისნი. და გამოჩნდა ნათესავთა შორის ნებროთისთა კაცი ერთი გმირი,
Page of ed.: 13 Line of ed.: 1 რომლისა სახელი აფრიდონ, "რომელმან შეკრა ჯაჭვითა ბევრასფი გუელთა უფალი,
Line of ed.: 2 და დააბა მთასა ზედა, რომელ არს კაცთ შეუვალი-ო".
Line of ed.: 3 ესე-ვითარი წერილ არს ცხოვრებასა სპარსთასა. აფრიდონ ეუფლა ყოველსა ქუეყანასა
Line of ed.: 4 სპარსთასა: ხოლო რომელთა-მე ქუეყანათა შეგზავნნა ერის-თავნი, ჴელადნი მისნი,
Line of ed.: 5 და რომელი-მე ქუეყანა მოხარკე ეყო. ამან წარმოგზავნა ერის-თავი თჳსი სპითა დიდითა,
Line of ed.: 6 რომელსა სახელი ერქუა არდამ, შვილი ნებროთის ნათესავთა. მოვიდა ქართლად და
Line of ed.: 7 შემუსრნა ყოველნი ქალაქნი და ციხენი ქართლისანი. და მოსრა ყოველი რა-ოდენი
Line of ed.: 8 ხაზარი პოვა ქართლსა შინა.
Line of ed.: 9 ამან არდამ ერის-თავმან აღაშენა ქალ/აქი ზღჳს-კარს, და უწოდა სახელი დარუბანდი,
Line of ed.: 10 რომელი ითარგმანების "დაჴშა კარი". და მან-ვე მოზღუდა მცხეთა ქალაქი ქჳთკირითა. და
Line of ed.: 11 აქამომდე არა იყო ქართლსა შინა საქმე ქჳთკირისა. და ამის გამო დაისწავლეს
Line of ed.: 12 ქჳთკირი. ამან-ვე არდამ მოჰკიდა კირი-ზღუდე ციხესა არმაზისასა და აქათ
Line of ed.: 13 მტკურამდის, და წარმოზღუდა ცხჳრი არმაზისი ვიდრე მტკურამდე.
Line of ed.: 14 და ერისთავობდა არდამ მრავალთა წელთა. ხოლო ოდეს განუყო აფრიდონ ყოველი
Line of ed.: 15 ქუეყანა სამთა ძეთა მისთა, მაშინ რომელსა-ცა ძესა მისცა სახლად სპარსეთი, და
Line of ed.: 16 მას-ვე ხუდა წილად ქართლი, რომელსა სახელად ერქუა იარედ.
Line of ed.: 17 ხოლო შემდგომად არდამ ერის-თავისა გარდაიცვალნეს და ერის-თავნი. მიერითგან
Line of ed.: 18 უცალო იქმნეს ძენი აფრიდონისნი, რამეთუ იწყეს ბრძოლად ურთიერთას. და მოკლეს
Line of ed.: 19 ორთა ძმათა იარედ, ძმა მათი. მაშინ პოვეს ჟამი მარჯუე ქართლოსიანთა.
Line of ed.: 20 ეზრახნეს ოვსთა, გარდამოიყვანეს ოვსნი და პოვეს ერის-თავი სპარსთა ველსა
Page of ed.: 14 Line of ed.: 1 გარე, და კნისობდა, და მ/ოკლეს იგი. და რომელ პოვეს სპარსი, ყოველი მოსწყჳდეს
Line of ed.: 2 ოვსთა და ქართველთა, და განთავისუფლდეს ქართველნი, ხოლო რანი და ჰერეთი
Line of ed.: 3 დარჩა სპარსთა.
Line of ed.: 4 და შემდგომად ამისსა მრავალთა წელიწადთა კუალად განძლიერდეს სპარსნი. და
Line of ed.: 5 განდიდნა მეფე სპარსთა, რომელსა ერქუა ქეკაპოს.
Line of ed.: 6 ხოლო მას ჟამსა იყო ვინ-მე ლეკეთს, კაცი მგრძნებელი, ნათესავი ხოზანიხიზისი
Line of ed.: 7 და მან გრძნებითა თჳსითა დააბრმო ქეკაპოს მეფე და სპა მისი, და ვერ შევიდა ლეკეთს,
Line of ed.: 8 უკუ-მოიქცა და მაშინ-ღა განუნათლდა თუალები. ამან ქეკაპოს კუალად მოხარკე
Line of ed.: 9 ყვნა ქართველნი და წარვიდა.
Line of ed.: 10 შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა მოვიდა ამბავი, ვითარმედ მოსე განვლო
Line of ed.: 11 ზღუა ისრაელთა, და იზრდებიან იგინი უდაბნოს მანანათა. განკჳრდეს ყოველნი,
Line of ed.: 12 და მათ ყოველთა წარმართთა აქეს ღმერთი ისრაელთა.
Line of ed.: 13 და შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა უცალო იქმნა ქეკაპოს, მეფე
Line of ed.: 14 სპარსთა, რამეთუ იწყო ბრძოლა თურქთა. მაშინ პოვეს ჟამი მარჯუე სომეხთა და ქართველთა,
Line of ed.: 15 და განუდგეს სპარსთა და განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი მათნი და შეერთნეს
Line of ed.: 16 ყოველნი ნათესავნი თარგამოსიანნი.
Line of ed.: 17 შემდგომად ამისსა რა-ოდენთ/ა-მე წელიწადთა გამოგზავნა ქეკაპოს, სპარსთა მეფემან,
Line of ed.: 18 ძე მისი, რომელსა ერქუა ფარაბოროტ, სპითა დიდითა სომეხთა და ქართველთა
Line of ed.: 19 და ყოველთა თარგამოსიანთა ზედა. ხოლო შეკრბეს ესე ყოველნი თარგამოსიანნი,
Line of ed.: 20 მიეგებნეს და დაეწყვნეს ადარბადაგანს, და იოტეს ფარაბოროტ, და მოსრეს სპა მისი.
Line of ed.: 21 შემდგომად ამისსა მცირედთა წელთა კუალად გამოგზავნა ამან-ვე ქეკაპოს ძის-წული
Line of ed.: 22 მისი, ძე შიოშ ბედნიერისა, რომელი მოიკლა თურქეთს, ვითარცა წერილ არს წიგნსა
Line of ed.: 23 სპარსთა ცხოვრებისასა.
Page of ed.: 15
Line of ed.: 1 წარმოემართა ესე ძე შიოშისი, სახელით ქაიხოსრო. ვერ წინააღუდგეს მას სომეხნი
Line of ed.: 2 და ქართველნი, რამეთუ დიდი იყო ძალი მისი. მოვლო ყოველი სომხითი და
Line of ed.: 3 ქართლი, მოტყუენა ყოველი-ვე, იავარ-ყვნა ყოველნი ციხენი და ქალაქნი, და დაუტევნა
Line of ed.: 4 ერის-თავნი, და აღაშენა ადარბადაგანს სახლი სალოცავი სჯულისა მათისა, და წარვიდა.
Line of ed.: 5 და შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა უცალო იქმნა ქაიხოსრო მეფე,
Line of ed.: 6 და იწყო ბრძოლად თურქთა, ეძიებდა სისხლსა მამისა მათისასა. და პოვეს ჟამი სომეხთა
Line of ed.: 7 და ქართველთა, განუდგეს სპარსთა და მოსრნეს ერის/თავნი სპარსთანი, და განთავისუფლდეს.
Line of ed.: 8 ხოლო მას-ვე ჟამსა მოვიდეს თურქნი, ოტებულნი მის-ვე ქაიხოსროსგან. გამოვლეს
Line of ed.: 9 ზღუა გურგანისი, აღმოყვეს მტკუარსა და მოვიდეს მცხეთას სახლი ოც-და-რვა. და
Line of ed.: 10 ეზრახნეს მამასახლისსა მცხეთისასა, აღუთქუეს შეწევნა სპარსთა ზედა. ხოლო მამასახლისმან
Line of ed.: 11 მცხეთელმან აუწყა ყოველთა ქართველთა. ინებეს დამეგობრება მათ თურქთა,
Line of ed.: 12 რამეთუ აქუნდა შიში სპარსთა, და შემწეობისათჳს დაიმეგობრნეს თურქნი იგი გამოსხმულნი,
Line of ed.: 13 და განიყვანეს ყოველთა ქალაქთა შინა.
Line of ed.: 14 ხოლო უმრავლესნი მათგანნი მოვიდეს და პოვეს ადგილი ერთი მცხეთას, დასავლით
Line of ed.: 15 კერძო კლდეთა შორის გამოკუეთილი, ღრმა, და მოითხოვეს ადგილი იგი მცხეთელთა
Line of ed.: 16 მამასახლისისაგან. მისცა და აღაშენეს იგი, მოზღუდეს მტკიცედ, და ეწოდა
Line of ed.: 17 მას ადგილსა სარკინე.
Line of ed.: 18 და იყვნეს ესე თურქნი და ქართველნი ნების-მყოფელ ერთმან-ერთისა, მოელოდეს
Line of ed.: 19 მოსლვასა სპარსთასა, ამაგრებდეს ციხეთა და ქალაქთა. მას ჟამსა შინა სადათა-ც ვინ
Line of ed.: 20 მივიდის ძჳრის-მოქმედთაგან საბერძნეთით, გინა ასურით / ოტებული, გინა ხაზარეთით,
Line of ed.: 21 ყოველი-ვე დაიმეგობრიან ქართველთა შემწეობისათჳს სპარსთა ზედა.
Line of ed.: 22 და გამოჴდეს ამას შინა ჟამნი მრავალნი. მაშინ ნაბუქოდონოსორ მეფემან წარმოსტყუენა
Line of ed.: 23 იერუსალემი, და მუნით ოტებულნი ურიანი მოვიდეს ქართლს, და მოითხოვეს
Page of ed.: 16 Line of ed.: 1 მცხეთელთა მამასახლისისაგან ქუეყანა ხარკითა. მისცა და დასხნა არაგუსა ზედა,
Line of ed.: 2 წყაროსა, რომელსა ჰქჳან ზანავი. და რომელი ქუეყანა აქუნდა მათ ხარკითა, აწ ჰქჳან
Line of ed.: 3 ხერკ ხარკისა მისთჳს.
Line of ed.: 4 აქამომდის ქართლოსიანთა ენა სომხური იყო, რომელსა ზრახვიდეს. ხოლო ოდეს
Line of ed.: 5 შემოკრბეს ესე ურიცხუნი ნათესავნი ქართლსა შინა, მაშინ ქართველთა-ცა დაუტევეს
Line of ed.: 6 ენა / სომხური და ამათ ყოველთა ნათესავთაგან შეიქმნა ენა ქართული.
Line of ed.: 7 და იპყრეს სჯული უბოროტესი ყოველთა ნათესავთასა. რამეთუ ცოლ-ქმრობისათჳს
Line of ed.: 8 არა უჩნდათ ნათესაობა; და ყოველსა სულიერსა ჭამდეს; საფლავი არა იყო, მკუდარსა
Line of ed.: 9 შესჭამდეს.
Line of ed.: 10 შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა აღმოვიდა ძე სპარსთა მეფისა
Line of ed.: 11 ვაშტა/შაბისი, სახელით სპანდიატ-რვალი, გოლიათი იგი და სახელოვანი. ხოლო
Line of ed.: 12 ვერ წინააღუდგეს სომეხნი და ქართველნი, არამედ განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი,
Line of ed.: 13 და მოელოდეს მოსლვასა მისსა. ხოლო მოვიდა რა იგი ადარბადაგანს, ეწია ამბავი
Line of ed.: 14 სპარსთა, რამეთუ მოკლეს მამის მამა მისი თურქთა და შემოვიდეს თურქნი სპარსეთად.
Line of ed.: 15 მაშინ დაუტევა სპანდიატ ბრძოლა სომეხთა და ქართველთა, შეიქცა თურქთა ზედა
Line of ed.: 16 ძებნად სისხლსა მამის მამისა მისისასა. და განთავისუფლდეს სომეხნი და ქართველნი.
Line of ed.: 17 შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა მეფე იქმნა სპარსეთს ძე სპანდიატისი,
Line of ed.: 18 რომელი არს სახელით ბარამ, რომელი იცნობების არდაშირობით. ესე განდიდნა
Line of ed.: 19 უფროს ყოველთა მეფეთა სპარსთასა. ამან დაიპყრა ბაბილოვანი და ასურეთი,
Line of ed.: 20 მოხარკე ყვნა ბერძენნი და ჰრომნი. და მაშინ ქართველნი მოხარკე იყვნეს მისდა-ვე.
Line of ed.: 21 და იყვნეს ქართლს ესრეთ აღრეულ ესე ყოველნი ნათესავნი, და იზრახებოდა ქართლსა
Line of ed.: 22 შინა ექუსი ენა: სომხური, ქართული, ხაზარული, ასურული, ებრაული და ბერძული.
Line of ed.: 23 ესე ენანი იცოდეს ყოველთა მეფეთა ქართლისათა, მამათა და დედათა.
Line of ed.: 3 ესე ალექსანდრე გამოჩნდა ქუეყანასა საბერძნეთისასა, ქუეყანასა, რომელსა ჰქჳან
Line of ed.: 4 მაკედონი, ძე ნიკტანებისი, მეგჳპტელისა, ვითარცა წერილ არს ამბავი მისი წიგნსა
Line of ed.: 5 / ბერძენთასა.
Line of ed.: 6 ამან ალექსანდრე და/იპყრნა ყოველნი კიდენი ქუეყანისანი. ესე გამოვიდა დასავლით,
Line of ed.: 7 და შევიდა სამჴრით, შემოვიდა ჩრდილოთ, გარდამოვლნა კავკასნი და მოვიდა
Line of ed.: 8 / ქართლად. და პოვნა ყოველნი ქართველნი უბოროტეს ყოველთა ნათესავთა სჯულითა.
Line of ed.: 9 რამეთუ ცოლ-ქმრობისა და სიძვისათჳს არა უჩნდა ნათესაობა, ყოველსა სულიერსა
Line of ed.: 10 ჭამდეს, მკუდარსა შესჭამდეს, ვითარცა მჴეცნი და პირუტყუნი, რომელთა ქცევისა წარმოთქმა
Line of ed.: 11 უჴმ არს. და იხილნა რა ესე ნათესავნი სასტიკნი წარმართნი, რომელთა-იგი
Line of ed.: 12 ჩუენ ბუნთურქად და ყივჩაყად უწოდთ, მსხდომარენი მდინარესა მას მტკურისასა მიხვევით,
Line of ed.: 13 დაუკჳრდა ესე ალექსანდრეს, რამეთუ არა რომელნი ნათესავნი იქმოდეს მას და
Line of ed.: 14 ენება რათა-მცა აღმოფხურნა იგინი ქალაქებისა მისგან, არამედ მას ჟამსა ვერ უძლო,
Line of ed.: 15 რამეთუ პოვნა ციხენი მაგარნი და ქალაქნი ძლიერნი. კუალად გამოვიდეს სხუანი ნათესავნი
Line of ed.: 16 ქალდეველნი, და დაეშენნეს იგინი-ცა ქართლს.
Line of ed.: 17 შემდგომად ამისსა განძლიერდა ალექსანდრე და დაიპყრა ყოველი ქუეყანა, და
Line of ed.: 18 აღმოვიდა ქუეყანასა ქართლისასა. და პოვნა ციხე-ქალაქნი ესე ძლიერნი შუა-ქართლ:
Line of ed.: 19 წუნდა, ხერტჳსი მტკურისა, ოძრჴე მოკიდებული კლდესა ღადოსსა, თუხარისი მდინარესა
Line of ed.: 20 ზედა სპერისასა, რომელსა ჰქჳან ჭოროხი, ურბნისი, კასპი და უფლისციხე, ქალაქი
Line of ed.: 21 დიდი მცხეთა და უბანნი მისნი, სარკინე, ციხე-დიდი და ზანავი, უბანი ურიათა,
Page of ed.: 18 Line of ed.: 1 და რუსთავი, და დედა-ციხე სამშჳლდე, და მტუერის-ციხე, რომელ არს ხუნანი,
Line of ed.: 2 და კახეთისა ქალაქნი. ამათ ყოველთა ციხე-ქალაქთა შინა პოვნა კაცნი სასტიკად
Line of ed.: 3 მბრძოლნი. და განუყო ლაშქარი თჳსი და ყოველთა ამათ ციხე-ქალაქთა გარემოადგინნა,
Line of ed.: 4 და თჳთ დადგა მცხეთას. და დაუდგინნა ლაშქარნი იმიერ და ამიერ, ზემოთ და
Line of ed.: 5 ქუემოთ, და თჳთ დადგა ქსანს ზედა, ადგილსა, რომელსა ჰქჳან ნასტაკისი.
Line of ed.: 6 ხოლო მტუერის-ციხესა და თუხარისსა არა / ჰბრძოდა, რამეთუ ვერ შეუძლებდა
Line of ed.: 7 დაპყრობად. ხოლო სხუანი ესე ციხენი და ქალაქნი დაიპყრნა ექუს თუე. ხოლო სარკინელთა
Line of ed.: 8 ბუნთურქთაგანთა აგინეს მეფესა. განუწყრა ალექსანდრე და არღარა ინება
Line of ed.: 9 ზავი, და ვედრება მათი არა შეიწყნარა, და რქუა მათ: "ვინათგან მაგინეთ მე, ესე არს
Line of ed.: 10 ნაცვალი თქუენი, რათა დაგჴოცნე ყოველნი". და მოიცვა ქალაქი სარკინე, და ვერა
Line of ed.: 11 სადეთ განერა ერთი-ცა კაცი. ხოლო სარკინელთა შესჭირდა, რამეთუ ჰბრძოდა თერთმეტ
Line of ed.: 12 თუე. იწყეს ფარულად კლდესა კაფა, და განჴურიტეს კლდე იგი, რომელი ლბილ
Line of ed.: 13 იყო და ადვილად საჴურეტელი. და განკრბეს ჴურელსა მას სარკინელნი ღამე, და
Line of ed.: 14 შეივლტოდეს კავკასიად, და დაუტევეს ცალიერად ქალაქი.
Line of ed.: 15 დაიპყრა ალექსანდრე ყოველი ქართლი, და მოსრნა ყოველნი იგი ნათესავ/ნი
Line of ed.: 16 აღრეულნი ქართლს მყოფნი, და უცხონი იგი ნათესავნი მოსრნა და დაატყუევნა, და
Line of ed.: 17 დედანი და ყრმანი უცებნი, თხუთმეტისა წლისა უმცროსნი; და დაუტევნა ნათესავნი
Line of ed.: 18 ქართლოსიანნი, და დაუტევა მათ ზედა პატრიკად სახელით აზონ, ძე იარედოსისი,
Line of ed.: 19 ნათესავი მისი ქუეყანით მაკედონით, და მისცა ასი ათასი კაცი ქუეყანით ჰრომით,
Line of ed.: 20 რომელსა ჰქჳან ფრო/ტათოს. ესე ფროტათოსელნი იყვნეს კაცნი ძლიერნი და მჴნენი,
Line of ed.: 21 და ეკირთებოდეს ქუეყანასა ჰრომისასა. და მოიყვანნა ქართლად, მისცა აზონს პატრიკსა.
Line of ed.: 22 და დაუტევა ქართლს ერის-თავად აზონ, და მის თანა სპანი იგი, მპყრობელად
Line of ed.: 23 ქართლისა.
Line of ed.: 24 და უბრძანა ალექსანდრე აზონს, რათა პატივ-სცემდენ მზესა და მთოვარესა და
Line of ed.: 25 ვარსკულავთა ხუთთა, და ჰმსახურებდენ ღმერთსა უხილავსა, დამბადებელსა ყოვლისასა.
Line of ed.: 26 რამეთუ მას ჟამსა არა იყო წინასწარმეტყუელი და მოძღუარი სჯულისა ჭეშმარიტისა,
Page of ed.: 19 Line of ed.: 1 რომელმან-ცა ასწავა და ამხილა, არამედ თჳთ მოიგონა სჯული ესე ალექსანდრე, მეფობასა
Line of ed.: 2 შინა მისსა ყოველსა ქუეყანასა სჯული ესე დაუდვა. და წარვიდა ალექსანდრე.
Line of ed.: 3 ხოლო ამან აზონ მოარღჳვნა ზღუდენი ქალაქსა მცხეთას საფუძვლითურთ, და
Line of ed.: 4 დაუტევნა ოთხნი იგი ციხენი, რომელნი მოსდგმიდეს პირსა ქართლისასა: თავადი
Line of ed.: 5 ციხე, რომელ არს არმაზი; და ერთი ციხე დასასრულსა არმაზისა ცხჳრისასა; და ერთი
Line of ed.: 6 თავსა ზედა მცხეთისასა; მეოთხე ციხე, დასავლით, მცხეთა მტკუარსა ზედა. და ესენი
Line of ed.: 7 მომტკიცნა, და განავსნა იგინი ლაშქრითა. და ყო/ველთა ქართლისა ქალაქთა მოარღჳვნა
Line of ed.: 8 ზღუდენი, და დაიპყრნა ყოველნი საზღვარნი ქართლისანი, ჰერეთითგან და
Line of ed.: 9 ბერდუჯის მდინარითგან ვიდრე ზღუადმდე სპერისა. და დაიპყრა ქართლსა ზედა ეგრისი-ცა,
Line of ed.: 10 და მოხარკე ყვნა ოსნი, ლეკნი და ხაზარნი.
Line of ed.: 11 და ვითარ წარვიდა ალექსანდრე ეგჳპტედ, აღაშენა ქალაქი ალექსანდრია, და
Line of ed.: 12 თორმეტ წლამდის მოვლო ყოველი ქუეყანა, თორმეტსა წელსა შინა დაეპყრნეს ყოველნი
Line of ed.: 13 კიდენი ქუეყანისანი. და მეთოთხმეტესა წელსა ალექსანდრიას შინა მოკუდაო
Line of ed.: 14 იგი, უსწორო დიდი ჴელმწიფე და ვითარ მოკუდებოდა იგი, სიცოცხლესა-ვე შინა
Line of ed.: 15 მისსა განუტევნა ყოველნი მთავარნი, რომელნი შეპყრობილ და დამონებულ იყვნენ
Line of ed.: 16 მისგან. და იგინი წარვიდეს თჳს-თჳსად ქუეყნად, ვითარცა ბრძანებულ იყო.
Line of ed.: 17 მერმე მოიყვანნა ოთხნი კაცნი, ტომნი მისნი, რომელნი იყვნეს სახელით: ანტიოქოზ,
Line of ed.: 18 ჰრომოს, ბიზინტიოს და პლატონ.
Line of ed.: 19 და მისცა ანტიოქოზს ასურასტანი და სომხითი, და კერძო აღმოსავლეთისა უჩინა
Line of ed.: 20 მას. და მან აღაშენა სახელითა მისითა ქალაქი ანტიოქია.
Line of ed.: 21 ხოლო ჰრომოს მისცა თრიმიკოსი, და უჩინა კერძო დასავლეთისა. და მან აღაშენა
Line of ed.: 22 ქალაქი ჰრომი.
Page of ed.: 20
Line of ed.: 1 და ბიზინტიოსს მისცა საბერძნეთი და ქართლი, და უჩინა კერძო ჩრდილოსა. და
Line of ed.: 2 მოუწერა წიგნი ანდერძი აზონ პატრიკსა, ერის-თავსა ქართლისასა, რათა მსახურებდეს
Line of ed.: 3 იგი ბი/ზინტიოსს. და მან აღაშენა ქალაქი ბიზინტია, რომელსა აწ ჰქჳან კოსტანტინეპოლი.
Line of ed.: 4 ხოლო პლატონ დაუტევა ალექსანდრიას.
Line of ed.: 5 და მოკუდა ალექსანდრე.
Line of ed.: 6 ხოლო ამან აზონ დაუტევა სჯული ალექსანდრეს მოცემული, იწყო კერპთ-მსახურებად,
Line of ed.: 7 და შექმნნა ორნი კერპნი ვეცხლისანი: გაცი და გაიმ. და მონებდა იგი ბიზინტიოსს, მეფესა
Line of ed.: 8 საბერძნეთისასა. იყო კაცი ძნელი და მესისხლე, და ესე დააწესა და
Line of ed.: 9 ამცნო სპათა მისთა, ვითარმედ: "ყოველმან ქართველთაგანმან რომელმან პოვოს საჭურველი, მოკალთ
Line of ed.: 10 იგი". და ჰყოფდეს ჰრომნი იგი ესრეთ ქართველთა ზედა, და ვინ-ცა-ვინ
Line of ed.: 11 გამოჩნდის ქართველთაგანი ქმნულ-კეთილი და ასაკოვანი, მოკლიან იგი. და იყო
Line of ed.: 12 ჭირი დიდი ნათესავსა ზედა ქართველთასა. და ესე აზონ მათ ჰრომთა-ცა ზედა იყო
Line of ed.: 13 მესისხლე, და მოესრნეს მრავალნი მათგანნი.
Line of ed.: 16 მას ჟამსა იყო ჭაბუკი ერთი მცხეთას ქალაქსა შინა, რომელსა ერქუა სახელი ფარნავაზ.
Line of ed.: 17 ესე ფარნავაზ იყო მამულად ქართლელი, ნათესავი უფლოსი, მცხეთოსის ძისა,
Line of ed.: 18 და დედულად სპარსი ასპანელი. და იყო იგი ძმის-წული სამარისი, რომელი მოსლვასა
Line of ed.: 19 მას ალექსანდრესსა მცხეთელ მამასახლისი ყოფილ-იყო.
Line of ed.: 20 ესე სამარ და ძმა მისი, მამა ფარ/ნავაზისი, მოკლულ იყო ალექსანდრესგან.
Line of ed.: 21 ხოლო დედასა ფარნავაზისსა წარეყვანა ფარნავაზ, სამისა წლისა ყრმა, და შელტოლვილ
Line of ed.: 22 იყო კავკასიად. და მუნ აღზრდილ იყო და მოსრულ იყო მცხეთას, მამულსა თჳსსა.
Page of ed.: 21
Line of ed.: 1 ხოლო ესე ფარნავაზ იყო კაცი გონიერი, მჴედარი შემმართებელი და მონადირე
Line of ed.: 2 ჴელოვანი. და იმალვიდა იგი სიკეთესა თჳსსა აზონის შიშისაგან. ხოლო მონადირეობითა
Line of ed.: 3 მისითა იქმნა მეცნიერ აზონისა, და შეიყუარა იგი აზონმან მონადირეობისათჳს.
Line of ed.: 4 ევედრებოდა ფარნავაზს დედა მისი: "შვილო ჩემო, ეკრძალე აზონს და ნურა-რას იჩინებ
Line of ed.: 5 თავისა შენისა სიკეთესა, ნუ უკუე მოგკლან შენ".
Line of ed.: 6 და იყო შიში და ძრწოლა მას ზედა. და ვითარ განმრავლდა შიში აზონისი მათ
Line of ed.: 7 ზედა, რქუა ფარნავაზს დედამან მისმან: "შვილო ჩემო, დაუტევე საყოფელი მამათა
Line of ed.: 8 შენთა და წარმიყვანე მამულსა ჩემსა ასპანს, ძმათა ჩემთა თანა, და განერე შენ ცოცხალი
Line of ed.: 9 ჴელისაგან აზონისა.
Line of ed.: 10 და დაამტკიცეს განზრახვა ესე, წარსლვა ასპანისა. ჭირ უჩნდა ფარნავაზს დატევება
Line of ed.: 11 საყოფელსა მამათა მისთასა, არამედ შიშისაგან დიდისა დაამტკიცა წარსლვა.
Line of ed.: 12 / მაშინ იხილა ფარნავაზ სიზმარი, რე-ცა იყო იგი სახლსა შინა უკაცურსა, და
Line of ed.: 13 ეგულვებოდა განსლვა და ვერ განვიდა. მაშინ შემოვიდა სარკუმელსა მისსა შუქი მზისა
Line of ed.: 14 და მოერტყა წელთა მისთა, და განიზიდა და განიყვანა სარკუმელსა მას. და ვითარ განვიდა
Line of ed.: 15 ველად, იხილა მზე ქუე-მდაბლად, მიჰყო ჴელი მისი, მოჰჴოცა ცუარი პირსა
Line of ed.: 16 მ[ზ]ისასა და იცხო პირსა მისსა. განიღვიძა ფარნავაზ და განუკჳრდა, და თქუა: "სიზმარი
Line of ed.: 17 იგი, ესე არს, მე წარვალ ასპანს, და მუნ კეთილსა მივეცემი".
Line of ed.: 18 ხოლო მას დღესა შინა განვიდა ფარნავაზ და ნადირობდა მარტო, და დევნა უყო
Line of ed.: 19 ირემთა ველსა დიღომისასა. და ივლტოდეს ირემნი ღირღალთა შინა ტფილისისათა.
Line of ed.: 20 მისდევდა ფარნავაზ, სტყორცა ისარი და ჰკრა ირემსა. და მცირედ წარვლო ირემმან
Line of ed.: 21 და დაეცა ძირსა კლდისასა. მივიდა ფარნავაზ ირემსა ზედა; და დღე იგი, მწუხრი,
Line of ed.: 22 გარდაჴდა, და დაჯდა ირემსა მის თანა, რათა-მცა დაყო მუნ ღამე და დილეულ-მცა წარვიდა.
Line of ed.: 23 ხოლო კლდისა მის ძირსა ქუაბი იყო, რომლისა კარი აღმოქმნულ იყო ქჳთა
Line of ed.: 24 ძუელად, და სიძუელითა შეჰქმნოდა დარღუევა შენებუ/ლსა მას. მაშინ დაასხა წჳმა მძაფრი.
Line of ed.: 25 ხოლო ფარნავაზ აღმოიღო ჩუგლუგი და გამთარღჳა კარი ქუაბისა მის, რათა-მცა მუნ
Page of ed.: 22 Line of ed.: 1 შიგა დაიმშრალა წჳმისა მისგან, და შევიდა ქუაბსა მა/ს. და იხილა მუნ-შინა განძი
Line of ed.: 2 მიუწდომელი, ოქრო და ვეცხლი და სამსახურებელი ოქროსა და ვეცხლისა
Line of ed.: 3 მიუწდომელი.
Line of ed.: 4 მაშინ ფარნავაზ განკჳრდა და აღივსო სიხარულითა. და მოეგონა სიზმარი იგი, და
Line of ed.: 5 დაჰკრძალა კარი ქუაბისა ეგრეთ-ვე. და მსწრაფლ წარმოვიდა და უთხრა დედასა
Line of ed.: 6 თჳსსა და ორთა დათა მისთა. და მას-ვე ღამესა წარმოვიდეს სამნი-ვე იგი საჴედრებითა
Line of ed.: 7 და ჭურჭლებითა, და იწყეს გამოკრებად განძისა მის და დაფლვად სიმარჯუესა თჳსსა.
Line of ed.: 8 ხოლო ვითარ განთენდებოდის, კუალად ეგრეთ-ვე აღმოქმნიან კარი ქუაბისა მის. და
Line of ed.: 9 ესრეთ გამოკრიბეს განძი იგი ხუთ ღამე და დაიგულეს სიმარჯუესა მათსა.
Line of ed.: 10 მაშინ ფარნავაზ წარგზავნა მონა თჳსი ქუჯის თანა და რქუა: "მე ვარ ნათესავი
Line of ed.: 11 უფლოს მცხეთოსის ძისა, და ძმის-წული სამარა მამა-სახლისისა, და არს ჩემთანა ხუასტაგი
Line of ed.: 12 დიდ-ძალი. აწ ინებო, რათა მით ხუასტაგითა მოვიდე შენთანა, და ვიყვნეთ ჩუენ
Line of ed.: 13 ძმა და ვიჴმაროთ ჩუენ ხუასტაგი იგი ორთა-ვე. გამოუჩნდეთ ჩუენ მტერად აზონ ერის-თავსა,
Line of ed.: 14 და / სუემან ჩუენმან გუცეს ჩუენ ძლევა კეთილი".
Line of ed.: 15 მაშინ განიხარა ქუჯი სიხარულითა დიდითა და რქუა: "აღდეგ და მოვედ ჩემ
Line of ed.: 16 თანა, და ნუ შურობ ხუასტაგსა შენსა, და ხუასტაგითა შენითა განგიმრავლნე სპანი
Line of ed.: 17 შენნი ვიდრე გამოვჩნდეთ მტერად აზონისა. მაშინ განიხარონ ყოველთა ქართველთა
Line of ed.: 18 აწყუედილთა მისგან და მიწყუდეულთა. და ვგონებ, რომელ ჰრომთა მათგანნი-ცა გამოგუერთნენ.
Line of ed.: 19 რამეთუ ურიცხუნი აწყუედილ არიან მათგანნი-ცა აზონისგან".
Line of ed.: 20 მაშინ ფარნავაზ ფარულად წარვიდა სიხარულითა, და რომელი შესაძლებელ იყო
Line of ed.: 21 განძისა მისგან წარიტანა თანა, და დედა-ცა და დანი მისნი მისთანა. და მივიდა ქუჯის
Line of ed.: 22 თანა და რქუა მას ქუჯი: "შენ ხარ შვილი თავთა მათ ქართლისათა, და შენ გმართებს
Line of ed.: 23 უფლობა ჩემი აწ ნუ შურობ ხუასტაგსა შენსა, რათა განვამრავლნეთ სპანი; და უკეთუ
Line of ed.: 24 მოგუეცეს ძლევა, შენ ხარ უფალი ჩუენი და მე ვარ მონა შენი".
Page of ed.: 23
Line of ed.: 1 მაშინ შეიერთნეს და ეზრახნეს ოვსთა და ლეკთა. ხოლო მათ განიხარეს, რამეთუ
Line of ed.: 2 არა სთნდა ხარკისა მიცემა აზონისა და გამოჰყვეს ოვსნი და ლეკნი და განიმრავლნეს
Line of ed.: 3 სპანი. ეგრისით შეკრბეს ურიცხუნი სპანი და მომართეს ა/ზონს. ხოლო აზონმან
Line of ed.: 4 მოუწოდა სპათა თჳსთა და შემოკრიბნა.
Line of ed.: 5 მაშინ ათასი მჴედარი რჩეული ჰრომთა მათგანი, რომელთა ბოროტი წაჰკიდებოდა
Line of ed.: 6 აზონისაგან, განუდგეს აზონს და მოვიდეს წინაშე ფარნავაზისა. მაშინ ყოველნი
Line of ed.: 7 ქართველნი განუდგეს აზონს. ხოლო სპანი რომელ დარჩეს აზონს, ვერ-ღა-რა მიენდო
Line of ed.: 8 მათ, რამეთუ ყოველთა ზედა ბოროტის მოქმედ იყო. წარვიდა აზონ და მივიდა კლარჯეთს,
Line of ed.: 9 და გამაგრდა იგი სიმაგრეთა შინა კლარჯეთისათა.
Line of ed.: 10 ხოლო მოვიდა ფარნავაზ მცხეთას და დაიპყრნა ოთხნი იგი ციხენი მცხეთისანი.
Line of ed.: 11 და მას-ვე წელიწადსა შინა დაიპყრა ყოველი ქართლი თჳნიერ კლარჯეთისა.
Line of ed.: 12 ამან ფარნავაზ წარავლინნა მოციქულნი წინაშე მეფისა ანტიოქოს ასურასტანისა,
Line of ed.: 13 და წარსცა ძღუენი დიდ-ძალი. და აღუთქუა მას მსახურება, და ითხოვა მისგან შეწევნა
Line of ed.: 14 ბერძენთა ზედა. ხოლო ანტიოქოს შეიწყნარა ძღუენი მისი, და უწოდა შვილად თჳსად,
Line of ed.: 15 და წარმოსცა გჳრგჳნი. და უბრძანა ერის-თავთა სომხეთისათა, რათა შეეწეოდიან
Line of ed.: 16 ფარნავაზს.
Line of ed.: 17 ხოლო წელსა მეორესა აზონ მოირთნა სპანი საბერძნეთით, გან/ძლიერდა ფრიად
Line of ed.: 18 და მომართა ფარნავაზს. ხოლო ფარნავაზს განემრავლნეს მჴედარნი ქართლისანი. მოუწოდა
Line of ed.: 19 მათ და უჴმო ქუჯის და ოვსთა. და შეკრბეს ესე ყოველნი, და მოერთნეს ერის-თავნი
Line of ed.: 20 ანტიოქოზისნი სომხითით. და ესე ყოველნი შეკრიბნა ფარნავაზ და მიეგება
Line of ed.: 21 ნაქალაქევსა თანა არტანისასა, რომელსა ერქუა მაშინ ქაჯთა ქალაქი, რომელ არს
Line of ed.: 22 ჰური. და ეწყვნეს მუნ, და იქმნა ბრძოლა დიდ-ძალი. და მოსწდეს ორგნით-ვე ურიცხჳ.
Line of ed.: 23 ხოლო იძლივნეს ბერძენნი ფარნავაზისგან. ივლტოდა ბანაკი მათი და მოკლეს აზონ,
Line of ed.: 24 და ურიცხუნი სპანი მათნი მოსრნეს და ტყუე ქმნნეს.
Line of ed.: 25 და წარვიდა ფარნავაზ და მოტყუენა საზღვარი საბერძნეთისა ანძიანძორა, და
Line of ed.: 26 ეკლეცით შემოიქცა. მოვიდა კლარჯეთს და დაიპყრა კლარჯეთი, და წარმოვიდა მცხეთად
Line of ed.: 27 სიხარულითა დიდითა. ხოლო სიმდიდრესა ზედა მისსა დაერთო ხუასტაგი აზონის-ცა,
Line of ed.: 28 და იქმნა სიმდიდრე გარდარეული.
Page of ed.: 24
Line of ed.: 1 ხოლო ეგრის წყალს ქუემოთ დარჩა ბერძენთა, რამეთუ მკჳდრთა მის ადგილისათა /
Line of ed.: 2 არა ინებეს განდგომა ბერძენთა. მაშინ ფარნავაზ მისცა დაჲ თჳსი ოვსთა მეფესა
Line of ed.: 3 ცოლად, და მეორე დაჲ თჳსი მისცა ქუჯის ცოლად. და მისცა ქუჯის ქუეყანა
Line of ed.: 4 ეგრის წყალსა და რიონს შუა, ზღჳთგან მთამდე, რომელსა შინა არს ეგრისი და სუანეთი,
Line of ed.: 5 და დაამტკიცა იგი ერის-თავად მუნ. და მან ქუჯი აღაშენა ციხე-გოჯი.
Line of ed.: 6 მაშინ ფარნავაზ უშიშ იქმნა ყოველთა მტერთა თჳსთაგან და მეფე იქმნა ყოველსა
Line of ed.: 7 ქართლსა და ეგურსა ზედა. და განამრავლნა ყოველნი მჴედარნი ქართლოსიანნი, განაწესნა
Line of ed.: 8 ერის-თავნი რვანი და სპასპეტი.
Line of ed.: 9 ერ/თი გაგზავნა მარგჳს ერის-თავად, და მისცა მცირით მთითგან, რომელ არს
Line of ed.: 10 ლიხი, ვიდრე ზღუ[რ]ადმდე [ეგრისისა], რიონს ზემოთ. და ამან-ვე ფარნავაზ აღაშენნა
Line of ed.: 11 ორნი ციხენი, შორაპანი და დიმნა.
Line of ed.: 12 და გაგზავნა მეორე კახეთისა ერის-თავად, და მისცა არაგჳთგან ვიდრე ჰერეთამდე,
Line of ed.: 13 რომელ არს კახეთი და კუხეთი.
Line of ed.: 14 მესამე გაგზავნა ხუნანისა ერის-თავად, და მისცა ბერდუჯის მდინარითგან ვიდრე
Line of ed.: 15 ტფილისამდე და გაჩიანთამდის, რომელ არს გარდაბანი.
Line of ed.: 16 მეოთხე გაგზავნა სამშჳლდის ერის-თავად, და მისცა სკჳრეთისა მდინარითგან ვიდრე
Line of ed.: 17 მთამდე, რომელ არს ტაშირი და აბოცი.
Line of ed.: 18 მეხუთე გაგზავნა წუნდის ერის-თავად, და მისცა ფანვარითგან ვიდრე თავადმდე
Line of ed.: 19 მტკურისა, რომელ არს ჯავახეთი და კოლა და არტანი.
Line of ed.: 20 მეექუსე გაგზავნა ოძრჴის ერის-თავად, და მისცა ტასისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის,
Line of ed.: 21 ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელ არს სამცხე და აჭარა.
Line of ed.: 22 მეშჳდე გაგზავნა კლარჯეთის ერის-თავად, და მისცა არსიანითგან ზღუამდე. და მერვე,
Line of ed.: 23 ქუჯი, იყო ერი/ს-თავი ეგრისისა.
Line of ed.: 24 ხოლო ერთი დაადგინა სპასპეტად და მისცა ტფილისითგან და არაგჳთგან ვიდრე
Line of ed.: 25 ტასისკარამდე და ფანვარადმდე, რომელ არს შიდა-ქართლი. და ესე სპასპეტი იყო
Page of ed.: 25 Line of ed.: 1 შემდგომ/ად-ვე წინაშე მეფისა, მთავრობით განაგებდის ყოველთა ერის-თავთა ზედა. ხოლო
Line of ed.: 2 ამათ ერის-თავთა ქუეშე, ადგილთა და ადგილთა, განაჩინნა სპასალარნი და ათასის-თავნი,
Line of ed.: 3 და მათ ყოველთაგან მოვიდოდა ხარკი სამეუფო და საერისთავო.
Line of ed.: 4 ესრეთ განაწესა ესე ყოველი ფარნავაზ მიმსგავსებულად სამეფოსა სპარსთასა.
Line of ed.: 5 და მოიყვანა ცოლი დურძუკელთა, ნათესავი კავკასისი.
Line of ed.: 6 ამან ფარნავაზ მოზღუდა ქალაქი მცხეთა მტკიცედ, და ყოველნი ქალაქნი და
Line of ed.: 7 ციხენი ქართლისანი, მოოჴრებულნი ალექსანდრესგან, ამან აღაშენნა.
Line of ed.: 8 და ვერ-ღა-რა იძიეს შური ბერძენთა მის ზედა, რამეთუ უცალო იყვნეს ბერძენნი
Line of ed.: 9 ბრძოლისაგან ჰრომთასა.
Line of ed.: 10 და ამან-ვე ფარნავაზ შექმნა კერპი დიდი სახელსა ზედა თჳსსა: ესე არს არმაზი,
Line of ed.: 11 რამეთუ ფარნავაზს სპარსულად არმაზ ერქუა. ამართა კერპი იგი არმაზი თავსა ზედა
Line of ed.: 12 ქართლისასა, და მიერითგან ეწოდა არმაზი კერპისა მისთჳს. და ქმნა სატფურება დიდი
Line of ed.: 13 კერპისა მისთჳს აღმართებულისა.
Line of ed.: 14 ოცდაშვიდისა წლისა მეფე იქმნა, და სამეოცდახუთ წელ მეფობდა ნებიერ. და
Line of ed.: 15 მსახურებდა იგი ანტიოქოსს, მეფესა ასურასტანისასა. და ყოველნი დღენი მისნი, რაჲ
Line of ed.: 16 დაჯდა, მშვიდობით დაყვნა, და აღაშენა და განავსო ქართლი.
Line of ed.: 17 ხოლო თუენი გაზაფხულისა და სთულისა არისანი / დაყვნის მცხეთას, სამეუფოსა
Line of ed.: 18 ქალაქსა; და თუენი ზამთრისანი დაყვნის გაჩიანთა; ხოლო თუენი ზაფხულისა -- წუნდას.
Line of ed.: 19 და ჟამითი-ჟამად მივიდის ეგრისს და კლარჯეთს, და მოიკითხნის მეგრელნი
Line of ed.: 20 და კლარჯნი, და განაგის ყოველი საქმე დაშლილი.
Line of ed.: 21 ხოლო იგი ჰრომნი ათასნი მჴედარნი, რომელნი აზონისგან მოერთნეს ფარნავაზს,
Line of ed.: 22 რომელი ზემოთ ვაჴსენეთ, იგინი განყვნა ჴევთა და ქუეყანათა შინა, იპყრნა იგინი
Line of ed.: 23 კეთილად, რამეთუ ბრძოლასა მას აზონისსა მჴნედ იყვნეს. და უწოდა მათ სახელად
Line of ed.: 24 აზნაურნი.
Page of ed.: 26
Line of ed.: 1 და რათგან წარვიდა ალექსანდრე, არღარა ჭამდეს კაცსა თჳნიერ რომელ შესწირიან
Line of ed.: 2 კერპსა მსხუერპლად. იყო განსუენება და სიხარული ყოველსა ქართლსა ზედა
Line of ed.: 3 მეფობისათჳს ფარნავაზისსა და იტყოდეს ამას ყოველნი: "ვჰმადლობთ სუესა ჩუენსა,
Line of ed.: 4 რამეთუ მოგუცა ჩუენ მეფე ნათესავთაგან მამათა ჩუენთასა და აღგვიჴადა ხარკი და
Line of ed.: 5 ჭირი უცხოთა ნათესავთაგან. და ესე ყოველი აღასრულა ფარნავაზ სიბრძნითა და
Line of ed.: 6 სიქუელითა, სიმჴნითა და სიმდიდრითა.
Line of ed.: 7 ესუა ძე და უწოდა სახელი საურმაგ.
Line of ed.: 8 და ესე ფარნავაზ იყო პირველი მეფე ქართლსა შინა ქართლოსისა ნათესავთაგანი.
Line of ed.: 9 ამან განა/ვრცო ენა ქართული, და არ-ღა-რა იზრახებოდა სხუა ენა ქართლსა შინა თჳნიერ
Line of ed.: 10 ქართულისა. და ამან შექმნა მწიგნობრობა ქართული.
Line of ed.: 11 და მოკუდა ფარნავაზ, და დაფლეს წინაშე არმაზისა კერპისა.
Part: V
King: 2
Line of ed.: 12
მეორე მეფე საურმაგ
Line of ed.: 13 და ამის წილ მეფე იქმნა ძე მისი საურმაგ.
Line of ed.: 14 მას ჟამსა შინა ზრახვა ყვეს ერის-თავთა ქართლისათა და თქუეს: "არა კეთილ არს
Line of ed.: 15 ჩუენდა, რათა-მცა ვმსახურებდეთ ნათესავსა ჩუენსა, არამედ ვიყოთ ერთად, და მოვკლათ
Line of ed.: 16 ჩუენ საურმაგ, და ვიყვნეთ ჩუენ თავის-უფალ, ვითარცა ვიყვენით პირველ, და მივსცემდეთ
Line of ed.: 17 ხარკსა ვინ-ცა-ვინ გამოჩნდეს მძლე. რამეთუ ესრეთ ყოფითა უფრო განვისუენებთ".
Line of ed.: 18 განამტკიცეს განზრახვა და მოკლვა საურმაგისი.
Line of ed.: 19 ხოლო იგრძნა საურმაგ, და წარვიდა ფარულად და ივლტოდა, წარიტანა თანა
Line of ed.: 20 დედა მისი და მივიდა ქუეყანასა დურძუკთასა დედის ძმათა მისთა თანა
Line of ed.: 21 მაშინ ჰრომთა იგი აზნაურნი წარვიდეს და მივიდეს დურძუკეთს-ვე, და რქუეს საურმაგს: "დიდი
Line of ed.: 22 კეთილი დგას ჩუენ ზედა მამისა შენისა. ამისთჳს ვართ ჩუენ მტკიცე
Line of ed.: 23 ერთგულებასა შენსა".
Page of ed.: 27
Line of ed.: 1 მაშინ საურმაგ ეზრახა ოვსთა მეფესა, მამისა დის-წულსა მისსა, და ითხოვა
Line of ed.: 2 შეწევნა. ხოლო იგი სიხარულით წარვიდა შუელად მისა და საურმაგ შეიკრიბა დურძუკეთი-ცა,
Line of ed.: 3 და წარმოემართა ქართველთა ზე/და. და ვერ-ვინ წინა-აღუდგა მას. და დაიპყრა
Line of ed.: 4 ქართლი, და მოსრნა განდგომილნი მისნი; და რომელთა-მე შეუნდო, ხოლო დაამდაბლნა
Line of ed.: 5 ქართლოსიანნი და წარჩინებულ ყვნა აზნაურნი, ხოლო განმრავლებულ ყვნა დურძუკნი, ნათესავნი
Line of ed.: 6 კავკასისნი. ხოლო ტყუენვასა მას ხაზართასა ყოველნი-ვე მშჳდობით
Line of ed.: 7 დარჩომილ იყვნეს, სიმაგრისაგან ქუეყანისა, და ვერ-ღა-რა იტევდა დურძუკეთი.
Line of ed.: 8 მაშინ ამან საურმაგ წარმოიყვანნა იგინი ყოველთა კავკასის ნათესავთა ნახევარნი,
Line of ed.: 9 და რომელნი-მე მათგანნი წარჩინებულ ყვნა, და სხუანი დასხნა მთიულეთს, დიდოეთითგან
Line of ed.: 10 ვიდრე ეგრისამდე, რომელ არს სუანეთი, და ესენი დაიპყრნა მისანდობელად
Line of ed.: 11 თჳსად, დედულნი.
Line of ed.: 12 და დაჯდა საურმაგ მცხეთას მეფედ. და უმატა ყოველთა სიმაგრეთა მცხეთისა და
Line of ed.: 13 ქართლისათა. და მან შექმნა ორნი კერპნი, აინინა და დანანა, და ამართნა გზასა ზედა
Line of ed.: 14 მცხეთისასა.
Line of ed.: 15 და მსახურებდა იგი მეფესა ასურასტანისასა. და მოიყვანა ცოლი სპარსი, ასული
Line of ed.: 16 ბარდაველის ერის-თვისა. და ესხნეს მის თანა ორნი ასულნი, და არა ეშუა ძე. მაშინ
Line of ed.: 17 მოიყვანა სპარსეთით შვილი ნებროთისი, ნათესავითგან ცოლისა მისისა, დედის დის-წული,
Line of ed.: 18 და დაიჭირა იგი შვი/ლად, რომელსა ერქუა სახელი მირვან. და მისცა ასული
Line of ed.: 19 თჳსი ცოლად, ქალაქი გაჩიანი და საერისთაო სამშჳლდისა და ერთი ასული მისცა
Line of ed.: 20 ძესა ქუჯისსა, მამის დის-წულსა თჳსსა.
Line of ed.: 21 მეფობდა საურმაგ ბედნიერად მრავალთა წელთა. და მოკუდა საურმაგ, და მეფე
Line of ed.: 22 იქმნა მის წილ შვილებული მისი მირვან.
Part: VI
King: 3
Line of ed.: 23
მესამე მეფე, მირვან, ნებროთიანი
Line of ed.: 24 ესე მირვან იყო ტანითა სრული, შუენიერი, ძლიერი, მჴნე და ქუელი. ამისსა
Line of ed.: 25 მეფობასა დურძუკთა დაივიწყეს სიყუარული ფარნავაზისი და საურმაგისი; და გარდამოვიდეს
Page of ed.: 28 Line of ed.: 1 დურძუკეთს მყოფნი, და გაერთნეს თანა ჭართალეთსა მსხდომნი კავკასიანნი,
Line of ed.: 2 მოტყუენეს კახეთი და ბაზალეთი.
Line of ed.: 3 მაშინ მირვან მეფემან მოუწოდა ყოველთა ერის-თავთა ქართლისათა, და შემოკრიბნა
Line of ed.: 4 ყოველნი სპანი, მჴედარი და ქუეითი, და ყოველნი კავკასიანნი იყვნეს სარწმუნოდ
Line of ed.: 5 მორჩილებასა ზედა მირვანისსა, რომელნი გარდამოვლინებულ იყვნეს საურმაგ
Line of ed.: 6 მეფისაგან, თჳნიერ ჭართალთასა. შემოკრიბნა ესე ყოველნი და წარემართა დურძუკეთს.
Line of ed.: 7 შეკრბეს დურძუკნი და დაუდგეს სიმაგრეთა ზედა გარდასავალთა გზასა მას.
Line of ed.: 8 მაშინ მირვან გარდაჴდა ცხენისაგან, მივიდა ქუეითთა თანა თჳსთა, და წარუძღუა
Line of ed.: 9 წინა ქუეითთა, ზურგი/თ შემოადგინნა მჴედარნი, და მოვიდა კართა მათ შინა, ვითარცა
Line of ed.: 10 ჯიქი სიფიცხითა, ვითარცა ვეფხი სიმჴნითა, ვითარცა ლომი ზახილითა. იქმნა მათ
Line of ed.: 11 შორის ბრძოლა ძლიერი. ხოლო მირვანს ვერ ჰკუეთდა მახჳლი დურძუკთა, ვითარცა
Line of ed.: 12 კლდესა სიპსა, და დგა უძრავად, ვითარცა კოშკი მტკიცე. და გაგრძელდა მათ შორის.
Line of ed.: 13 მიუდგეს უკან ქართველნი, მოსრნეს და ტყუე ქმნეს. და შევიდა მირვან დურძუკეთს,
Line of ed.: 14 და მოაოჴრა დურძუკეთი და ჭართალი. და შეაბნა კარნი ქჳტკირითა, და უწოდა სახელად
Line of ed.: 15 დარუბალ. და დაჯდა მირვან მცხეთას, მეფობდა ნებიერად და უშიშად.
Line of ed.: 16 იყო კაცი მიმნიჭებელი კეთილისა უხუად, და შეიყუარეს იგი ყოველთა მკჳდრთა
Line of ed.: 17 ქართლისათა. და მსახურებდა იგი მეფესა ასურასტანელთასა.
Line of ed.: 18 ამის-ზე მიიცუალა ანტიოქისა მეფობა ბაბილონს. და მას ჟამსა შინა მეფე იქმნა
Line of ed.: 19 სომხითს რომელსა ერქუა არშაკ. ეზრახა მირვან არშაკს, და მისცა ასული თჳსი ძესა
Line of ed.: 20 არშაკისსა, არშაკს. და მოკუდა მირვან, და მეფე იქმნა მის წილ ძე მისი ფარნაჯომ.
Part: VII
King: 4
Page of ed.: 29
Line of ed.: 1
მეოთხე მეფე, ფარნაჯომ, ნებროთიანი
Line of ed.: 2 ამან ფარნაჯომ მეფემან უმატა ყოველთა ციხე-ქალაქთა შენება, და ამან აღაშენა
Line of ed.: 3 ციხე ზა/დენი, და შექმნა კერპი სახელით ზადენ, და ამართა ზადენს და იწყო შენებად
Line of ed.: 4 კახეთს ქალაქსა ნელქარისსა, რომელ არს ნეკრესი.
Line of ed.: 5 ამისა შემდგომად შეიყუარა სჯული სპარსთა, ცეცხლის მსახურება, მოიყვანნა
Line of ed.: 6 სპარსეთით ცეცხლის-მსახურნი და მოგუნი, და დასხნა იგინი მცხეთას, ადგილსა მას,
Line of ed.: 7 რომელსა აწ ჰქჳან მოგუთა, და იწყო ცხადად გმობად კერპთა. ამისთჳს მოიძულეს
Line of ed.: 8 იგი მკჳდრთა ქართლისათა, რამეთუ დიდი საშოება აქუნდა კერპთა მიმართ. მაშინ
Line of ed.: 9 შეითქუნეს ერის-თავნი ქართლისანი უმრავლესნი, და წარავლინეს მოციქული წინაშე
Line of ed.: 10 სომეხთა მეფისა და რქუეს: "მეფე ჩუენი გარდაჴდა სჯულსა მამათა ჩუენთასა, არღარა
Line of ed.: 11 მსახურებს ღმერთთა მპყრობელთა ქართლისათა, შემოიღო სჯული მამული და დაუტევა
Line of ed.: 12 სჯული დედული. აწ არღარა ღირს არს იგი მეფედ ჩუენდა მოგუეც ძე შენი არშაკ,
Line of ed.: 13 რომელსა უზის ცოლად ნათესავი ფარნავაზიანთა, მეფეთა ჩუენთა. გუაშუელე ძალი
Line of ed.: 14 შენი, და ვაოტოთ ფარნაჯომ, შემომღებელი ახლის სჯულისა, და იყოს მეფედ ჩუენდა
Line of ed.: 15 ძე შენი არშაკ და დედოფლად ჩუენდა ცოლი მისი, შვილი მეფეთა ჩუენთა."
Line of ed.: 16 მაშინ სთნდა სომეხთა მეფესა განზრახვა ესე. გაგზავნა მოციქული მათი პასუხითა
Line of ed.: 17 კეთილითა და რქუა / მათ: "უკეთუ ჭეშმარიტად უბიწოთა გულითა გნებავსთ მეფედ
Line of ed.: 18 თქუენდა ძე ჩემი, თქუენ ყოველთა ერის-თავთა მომეცით მე მძევალი, და მიგცე ძე ჩემი
Line of ed.: 19 მეფედ თქუენდა, და ყოვლითა-ვე ნიჭითა აღგავსნე".
Line of ed.: 20 მაშინ ერის-თავთა ქართლისათა უმრავლესთა მისცეს მძევლები და განაცხადეს
Line of ed.: 21 განდგომა ფარნაჯომისი. მაშინ, სომეხთა მეფე ყოვლითა ძალითა მისითა წარმოემართა
Line of ed.: 22 ქართლს. ხოლო ფარნაჯომ მეფემან მოუწოდა სპარსთა და მოიყვანნა სპარსნი ძლიერნი
Line of ed.: 23 და რომელნი-მე დარჩომოდეს შემოკრიბნა ქართველნი-ცა. ხოლო ერის-თავნი ქართლისანი
Line of ed.: 24 განდგომილნი მიმგებნეს სომეხთა მეფესა ტაშირს, და მუნ შეკრბა სიმრავლე
Line of ed.: 25 სომეხთა და ქართველთა. ხოლო ფარნაჯომ მიეგება მუნ-ვე ტაშირს.
Page of ed.: 30
Line of ed.: 1 იქმნა მათ შორის ბრძოლა ძლიერი, მოსწყდა ორგნით-ვე ურიცხჳ (!), რამეთუ იძლია
Line of ed.: 2 ფარნაჯომ სომეხთა და ქართველთაგან. და მოიკლა ფარნაჯომ და მოსრეს სპა მისი.
Line of ed.: 3 ხოლო ძე ფარნაჯომისი მირვან, წლისა ერთისა ყრმა, წარიყვანა მამა-მძუძემან მისმან,
Line of ed.: 4 და ივლტოდა სპარსეთს. ხოლო სომეხთა მეფემან მოსცა ძე თჳსი არშაკ.
Part: VIII
King: 5
Line of ed.: 5
მეხუთე მეფე, არშაკ, არშაკუნიანი
Line of ed.: 6 დაჯდა მეფედ არშაკ, და დაიპყრა ყოველი ქართლი; და მეფობდა იგი ნებიერად,
Line of ed.: 7 და უმატა ყოველთა სიმა/გრეთა ქართლისათა. და უმეტეს მოამტკიცნა ზღუდენი ჯავახეთს,
Line of ed.: 8 ქალაქსა წუნდას.
Line of ed.: 9 მოკუდა არშაკ, და მეფე იქმნა ძე მისი არტაგ.
Part: IX
King: 6
Line of ed.: 10
მეექუსე მეფე. არტაგ. არშაკუნიანი
Line of ed.: 11 და ესე მეფე არტაგ ორ წელ ოდენ მეფობდა. და მეორესა წელსა მეფობისა
Line of ed.: 12 მისისასა მოვიდეს ერის-თავნი სპარსთანი, სპითა დიდითა, ძიებად სისხლისა ფარნაჯომისა
Line of ed.: 13 და სპათა მათ სპარსთასა, რომელნი აწყუედილ იყვნეს ფარნაჯომის თანა. ვერ
Line of ed.: 14 წინა-აღუდგა მათ არტაგ, მეფე ქართველთა, რამეთუ დიდ იყო ძალი სპარსთა, არამედ
Line of ed.: 15 განამაგრნა ციხენი და ქალაქნი. და მოვლეს სპარსთა ყოველი ქართლი, და მოაოჴრნეს
Line of ed.: 16 ველნი, არამედ ციხე-ქალაქნი ვერა-რომელი წარიღეს, და წარვიდეს.
Line of ed.: 17 მოკუდა არტაგ და დაჯდა მის წილ ძე მისი ბარტომ.
Part: X
King: 7
Line of ed.: 18
მეშვიდე მეფე. ბარტომ, არშაკუნიანი
Line of ed.: 19 ამან მეფემან ბარტომ უმატა ზღუდეთა მცხეთისათა და ყოველთა სიმაგრეთა
Line of ed.: 20 ქართლისათა.
Line of ed.: 21 ხოლო აღზარდეს სპარსთა ძე ფარნაჯომისი მირვან, რომელი სიკუდილსა მას
Line of ed.: 22 ფარნაჯომისსა წარეყვანა მამა-მძუძესა მისსა, რომელი ვაჴსენეთ პირველ. ესე მირვან
Page of ed.: 31 Line of ed.: 1 იყო კაცი ქუელი, მჴნე, მჴედარი, და მრავალ-გზის გამოიცადა იგი ბრძოლასა თურქთა
Line of ed.: 2 და არაბთასა.
Line of ed.: 3 ამან მირვან შეკრიბნა სპანი ძლიერნი სპარსეთს, წარემართა ქართლს, და მოუგზავნა
Line of ed.: 4 მოციქული ერის-თავთა ქართლისათა, და რქუა მათ: "მოიჴსენეთ სიყუარული
Line of ed.: 5 მამის მამისა, / მირვანისი, და კეთილი მისი თქუენდა მომართ. დაღაცათუ მამამან
Line of ed.: 6 ჩემმან შემოიღო სჯული უცხო თქუენ შორის და მისგან-ცა გაქუნდა კეთილი.
Line of ed.: 7 სამართლად მოიკლა მამა ჩემი, რამეთუ ვერ კეთილად იპყრა სჯული მამათა თქუენთა, და
Line of ed.: 8 აწ ნუ არს საურავი და შიში გულსა თქუენსა სიკუდილისათჳს მამისა ჩემისა, რამეთუ
Line of ed.: 9 სჯულისა დატევებისათჳს მოჰკლვენ მამანი შვილთა და ძმანი ძმათა, და არა იძიების
Line of ed.: 10 სისხლი სჯულისა დატევებისათჳს მოკლულთა. მე ვარ შვილი მეფეთა თქუენთა ფარნავაზიანთა დაღაცათუ
Line of ed.: 11 აღზრდილ ვარ სპარსთა თანა, არამედ ვარ მე სჯულსა ზედა
Line of ed.: 12 მამათა თქუენთასა, და ვესავ მე ღმერთთა მპყრობელთა ქართლისათა, და სასოებითა
Line of ed.: 13 მათითა წარმართებულ ვარ ძიებად მამულისა ჩემისა, აწ ითუალეთ ჩემგან დიდება და
Line of ed.: 14 კეთილი".
Line of ed.: 15 ხოლო ერის-თავთა ქართლისათა არა შეიწყნარეს ბრძანება მირვანისი, არამედ
Line of ed.: 16 ყოველნი მივიდეს წინაშე ბარტომ მეფისა. ხოლო მცირედნი ვინ-მე ქართველნი, არა
Line of ed.: 17 წარჩინებულნი, წარვიდეს და მიერთნეს მირვანს.
Line of ed.: 18 ხოლო მეფემან ბარტომ შემოკრიბნა ყოველნი სპანი ქართლისანი, და მოირთო
Line of ed.: 19 ძალი სომხითით, დ/ა მიეგება იგი ხუნანს. და იპყრა იგი ზურგად, ქალაქი ხუნანი.
Line of ed.: 20 მოვიდა მირვან და დადგა მდინარესა ბერდუჯისასა. და იწყეს ბრძოლად, და გამოჩნდეს
Line of ed.: 21 ორთა-ვე შორის მუნ ბუმბერაზნი. იყვნეს ყოველთა დღეთა ბუმბერაზთა ბრძოლანი
Line of ed.: 22 თუესა ერთსა: ოდეს მათ სძლიან, და ოდეს-მე ამათ სძლიან.
Page of ed.: 32
Line of ed.: 1 ხოლო ამას თუესა შინა ერთსა ამან მირვან თავის-თავითა მოკლა ცამეტი ბუმბერაზი
Line of ed.: 2 ქართველთა და სომეხთაგანი. და არა-ვინ გამოჩნდა ქართველთაგანი და სომეხთაგანი
Line of ed.: 3 მძლე მირვანისი; და ვერ-ცა-ღა თჳთ ბარტომ მეფე ებრძოდა მას, რამეთუ არა
Line of ed.: 4 იყო ბარტომის თანა გოლიათობა.
Line of ed.: 5 მაშინ ბარტომ მეფემან განაწყვნა სპანი თჳსნი, და მიმართა ყოვლითა სპითა
Line of ed.: 6 მირვანს, და მუნით მირვან მოეგება სპითა ყოვლითა. და იქმნა ბრძოლა ძლიერი
Line of ed.: 7 მათ შორის. მოსწყდა ორგნით-ვე ურიცხჳ. და იძლივნეს სომეხნი და ქართველნი სპარსთაგან,
Line of ed.: 8 და მოკლეს ბარტომ, მეფე ქართველთა.
Line of ed.: 9 ხოლო ამას ბარტომ მეფესა არა ესუა ძე, არამედ ასული ერთი, და სიცოცხლესა-ვე
Line of ed.: 10 მისსა მოეყვანა ეგრისით ძის-წული ქუჯისი, სახელით ქართამ, რომელსა შესდგმიდა
Line of ed.: 11 ფარნავაზიანობა, ფარნავაზის დისა ქუჯის ცოლისაგან და დედისა მის/ისა, საურმაგის
Line of ed.: 12 ასულისა ქუჯის ძის ცოლისაგან. და ამის ქართამისდა ეგრისით მიეცა ასული თჳსი
Line of ed.: 13 ცოლად ბარტომ მეფესა, და აღეღო ესე შვილად. და ესე ქართველთა სათნოებისათჳს
Line of ed.: 14 ექმნა ბარტომს, რამეთუ ქართველთა დიდი სათნოობა აქუნდა ფარნავაზიანთა მიმართ;
Line of ed.: 15 და არა უნდა სხჳსა ნათესავისა მეფობა რომელსა-მცა არა შესდგმიდა ფარნავაზიანობა.
Line of ed.: 16 ხოლო ესე ქართამ, ძედ შვილებული ბარტომ მეფისა, მას-ვე წყობასა მოიკლა
Line of ed.: 17 ბარტომის თანა. ხოლო ცოლი მისი, ასული ბარტომისი, უძლები დარჩა, ივლტოდა
Line of ed.: 18 და წარვიდა სომხითს და მუნ შვა ყრმა და უწოდა სახელად ადერკი, და იზრდებოდა
Line of ed.: 19 იგი მუნ.
Line of ed.: 20 ხოლო ვითარ მოკლა მირვან ბარტომი, და შემოვიდა ქართლად და დაიპყრა
Page of ed.: 33 Line of ed.: 1 ყოველი ქართლი; და რომელნი დაშთომილ იყვნეს ერის-თავნი ქართლისანი ციხეთა
Line of ed.: 2 და სიმაგრეთა შინა, მისცა მათ ფიცი და აღთქმა, და გამოიყვანნა ყოველნი; და
Line of ed.: 3 მძლავრებით გამოიყვანა ცოლი ბარტომისი სამშჳლდით და შეირთო ცოლად, რომელი
Line of ed.: 4 შვილი იყო არშაკუნიანთა-ვე. და დაჯდა იგი მცხეთას.
Part: XI
King: 8
Line of ed.: 5
მერვე მეფე. მირვან
Line of ed.: 6 და ნებიერად მეფობდა მცირედ-ჟა/მ და მოკუდა. და დაჯდა მის წილ ძე მისი
Line of ed.: 7 არშაკ.
Line of ed.: 9 ხოლო ესე არშაკ მეფე იყო დედით არშაკუნიანი და მამით ნებროთიანი და
Line of ed.: 10 ფარნავაზიანი. ამან არშაკ განაშუენა ნელქარ, ქალაქი კახეთისა, რომელ არს ნეკრესი,
Line of ed.: 11 და ჰმატა სიმაგრესა უფლის-ციხისასა. და იყო ესე ძლიერი ძალითა, დიდი და გოლიათი.
Line of ed.: 12 ხოლო ესე ადერკი, ძე ქართამისი, ასულის წული ბარტომ მეფისა, რომელი
Line of ed.: 13 ვაჴსენეთ ზემოთ, აღზარდეს სომხითს. და იყო კაცი ასაკით შუენიერი, ტანით დიდი
Line of ed.: 14 და გოლიათი, მრავალ-გზის გამოცდილ იყო ბრძოლასა სომეხთა და ასურთასა, და მას
Line of ed.: 15 მოეკლა მრავალი ბუმბერაზი, და სახელოვან ქმნილ იყო იგი.
Line of ed.: 16 ამან ადერკი მოითხოვნა სპანი სომეხთა მეფისაგან, და მოსცნა მას, და წარმოემართა
Line of ed.: 17 არშაკს ქართველთა მეფესა ზედა, დედის ძმასა თჳსსა. ხოლო არშაკ შემოკრიბნა
Line of ed.: 18 ყოველნი ერის-თავნი ქართლისანი, მოირთო ძალი სპარსეთით და მიეგება წინა.
Page of ed.: 34
Line of ed.: 1 და შეკრბეს ორნი-ვე სპანი თრიალეთს და დაიბანაკეს მახლობელად ერთმან-ერთისა.
Line of ed.: 2 სთხოვა ბრძოლა თავის-თავ არშაკ ა/დერკის, ხოლო ადერკი სიხარულით აღიჭურა
Line of ed.: 3 საჭურველითა შუენიერითა, და აღჯდა ტაიჭსა და რქუა სპათა თჳსთა: "განმიმაგრეთ
Line of ed.: 4 ზურგით-კერძო ჩემი, და ნუ შესძრწუნდებით". და განვიდა ეგრეთ-ვე არშაკ,
Line of ed.: 5 შეიჭურა და განვიდა განწყობილთა შორის.
Line of ed.: 6 აღიზახნეს ორთა-ვე ჴმითა სასტიკითა, და მიეტევნეს ურთიერთას. და იწყეს ორთა-ვე
Line of ed.: 7 გურემად ოროლითა, და ვერა ჰკუეთდეს საჭურველსა ერთმან-ერთისასა. და ბრძოლისა
Line of ed.: 8 სიგრძესა შინა განუტყდა ოროლები, აღმოიღეს ჩუგლუგები და იწყეს ბრძოლად
Line of ed.: 9 ჩუგლუგებითა. ოდეს უსეთქნიან ჩუგლუგი იგი საჭურველსა ზედა მათსა, ჰგუანდის ჴმა
Line of ed.: 10 იგი ჴმასა მას უროს მჭედლისასა, რომელი ეცემის გურდემლსა; და ჴმა ზახილისა
Line of ed.: 11 მათისა მსგავს იყო ქუხილისა.
Line of ed.: 12 მაშინ ვერ სძლეს ურთიერთას, დაშურეს და უკუ-დგეს იმიერ და ამიერ. შეღამდა
Line of ed.: 13 დღე იგი და განისუენეს ორთა-ვე, და დილეულ კუალად გამოვიდეს და აღიღეს მშჳლდები,
Line of ed.: 14 და იწყეს რბევად და სრვ/ად ერთმან-ერთისა. ჰკრა ადერკი ისარი მკერდსა არშაკისსა
Line of ed.: 15 და ვერ-ღა-რა უფარა სიმაგრემან საჭურველისამან; განვარდა ზურგით, და ჩამოვარდა
Line of ed.: 16 არშაკ ცხენისაგან.
Line of ed.: 17 შემოიქცა ადერკი მსწრაფლ, და მივიდა სპათა თანა სომხითისათა, და რქუა მათ:
Line of ed.: 18 "გაფუცებ ღმერთთა თქუენთა, ნუ განმარტებთ მახჳლთა თქუენთა ქართველთა ზედა,
Line of ed.: 19 რამეთუ მამულნი არიან ჩემნი. და აწ მე ვარ მეფე მათი, ძალითა და შეწევნითა
Line of ed.: 20 თქუენითა". ისმინეს სომეხთა ვედრება მისი და დაადგრეს ადგილსა ზედა.
Line of ed.: 21 შემოიქცა და მოვიდა ადერკი მახლობელად ქართველთა სპათასა. და ჴმა უყო
Line of ed.: 22 ჴმითა მაღლითა: "მე ვარ შვილი მეფეთა თქუენთა, და სუესა ჩემსა მოუცემია მეფობა
Page of ed.: 35 Line of ed.: 1 ჩემდა. აწ მიიღეთ ჩემგან კეთილი და სიხარული. აჰა ესე-რა აღარა მოუშვნე სპანი
Line of ed.: 2 სომეხნი თქუენ ზედა".
Line of ed.: 3 მაშინ მიუგეს ქართველთა: "შენ / გამოსჩნდი უმჯობესი ყოველთა შორის ნათესავთა
Line of ed.: 4 ფარნავაზისთა. რათგან მოკუდა მეფე ესე ჩუენი, აწ შენ ხარ მეფე ჩუენი; და ვმადლობთ
Line of ed.: 5 სუესა ჩუენსა, რამეთუ მოგუეცა საზღვარად მეფისა ამის ჩუენისა შვი/ლი-ვე მეფეთა
Line of ed.: 6 ჩუენთა, გოლიათი და სახელოვანი".
Line of ed.: 7 და გარდაჴდეს ყოველნი ქართველნი, დაცჳვეს პირსა ზედა თჳსსა და თაყუანის-სცეს
Line of ed.: 8 ადერკის. და მშჳდობით შეკრბეს ერთად სომეხნი და ქართველნი და სპარსნი რანისანი,
Line of ed.: 9 და მოიღეს ქართველთა გჳრგჳნი არშაკისი, და დაადგეს ადერკის და წარმოიყვანეს.
Part: XIII
King: 10
Line of ed.: 10
მეათე მეფე, ადერკი, ძე ბარტომისი. არშაკუნიანი
Line of ed.: 11 და ამან ადერკი დაიპყრა ყოველი ქუეყანა ქართლი და ეგრისი. და მოსცა სომეხთა
Line of ed.: 12 მეფემან ასული თჳსი ცოლად და დაჯდა მცხეთას და მეფობდა კეთილად: ოცდაათის
Line of ed.: 13 წლისა მეფე იქმნა და ორმეოც და ჩვიდმეტ წელ მეფობდა.
Line of ed.: 14 ხოლო პირველსა-ვე წელსა მეფობისა მისისასა იშვა უფალი ჩუენი იესო ქრისტე,
Line of ed.: 15 ბეთლემს ურიასტანისასა. და მოვიდეს მისსა მოგუნი ძღუნისა შეწირვად, და მათ მოგუთა
Line of ed.: 16 შესლვასა იერუსალემს მოვიდა ამბავი მცხეთას, ვითარმედ "სპარსთა იერუსალემი წარტყუენეს-ო".
Line of ed.: 17 და ურიანი რომელნი მცხეთას იყვნეს, იქმნა მათ შორ/ის გლოვა და ტირილი.
Line of ed.: 18 და შემდგომად მეორესა წელსა სხუა მოვიდა ამბავი, ვითარმედ "სპარსნი იგი
Page of ed.: 36 Line of ed.: 1 არა წარტყუენვად მოვიდეს იერუსალემს, არამედ აქუნდა ძღუ/ენი ყრმისა ვის-მე შობილისათჳს".
Line of ed.: 2 და განიხარეს ურიათა მცხეთელთა.
Line of ed.: 3 და შემდგომად ამისსა, ვითარ გარდაჴდეს წელნი ოცდაათნი, მოვიდეს მოციქულნი
Line of ed.: 4 ურიათა იერუსალემით ურიათა თანა მცხეთელთა, ვითარმედ: "რომლისათჳს-იგი
Line of ed.: 5 მოვიდეს მოგუნი და შეწირეს ძღუენი, აღზრდილ არს იგი და იტყჳს თავსა
Line of ed.: 6 თჳსსა ძედ ღმრთისა. და აწ წარმოგჳვლენიან ჩუენ მოციქულნი ყოველთა თანა ურიათა,
Line of ed.: 7 რათა მოვიდენ მეცნიერნი სჯულისანი, და განვიკითხოთ და განვბრჭოთ მას ზედა.
Line of ed.: 8 და აწ თქუენგან-ცა წარმოვიდენ მეცნიერნი სჯულისანი მანდით,
Line of ed.: 10 რათა სჯული მამათა ჩუენთა შეუცვალებელ ვჰყოთ და დავამტკიცოთ, და მცნება მოსესი
Line of ed.: 11 აღვასრულოთ, რათა ახლითა მით სჯულითა რომელ რას-მე გჳქადაგებს არა შეაცთუნნეს უმარტივესნი
Line of ed.: 12 ვინ-მე სჯულისა ჩუენისანი, ხოლო სიკუდილითა-ცა მისითა შური ვიძიოთ.
Line of ed.: 13 მაშინ უკუე წარვიდა ელიოზ, კაცი მოხუცებული. ხოლო ესუა მას დედა ტომისაგან ელი
Line of ed.: 14 მღდლისა, და კუალად ერთი და. ხოლო წარმავალსა მას ევედრებოდა დედა ძესა თჳსსა, ვითარმედ:
Line of ed.: 15 "წარვედ უკუე შვილო საყუარელო წოდებასა მას მეუფისასა და წესსა სჯულისასა, გარნა
Line of ed.: 16 ესე ხოლო, რომელსა გამცნებ შენ, დაიმარხენ, ნუ უკუე შეერთჳნ ცნობა შენი განზრახვასა მას
Line of ed.: 17 მათსა ბოროტსა, და ნუ-ცა ვიდრე-მე ეზიარები დათხევასა სისხლისა მის მისისასა ნუ, შვილო
Line of ed.: 18 ჩემო, გევედრები, ნუ რამეთუ უეჭუელად უწყოდე, ვითარმედ იგი არს სიტყუა წინასწარმეტყუელთა,
Line of ed.: 19 რომელსა პირველითგან-ვე მოესწავებოდეს.
Line of ed.: 20 და წარვიდეს აქათ ელიოზ მცხეთელი და ლონგინოზ კარსნელი. და მუნ დახუდეს
Line of ed.: 21 ჯუარ-ცმასა უფლისასა და მათ მოიღეს მუნით კუართი უფლისა, ელიოზ მცხეთელმან
Line of ed.: 22 და ლონგინოზ კარსნელმან, ვითარცა წერილ არს ესე განცხადებულად მოქცევასა
Line of ed.: 23 ქართლისასა.
Line of ed.: 2 ხოლო რაჟამს-იგი იერუსალემს დამსჭუალვიდეს უფალსა, ცემასა მას კუერისასა სამსჭუალთა
Line of ed.: 3 ზედა მყის მებრ მას-ვე ჟამსა მცხეთას ჴმა ესმა დედასა ელიოზასსა. ხოლო მან საშინელითა
Line of ed.: 4 კრჩხიალებითა დაიზახნა და თქუა: "მშჳდობით, მეფობაო ისრაელისაო, რამეთუ უგუნურებით
Line of ed.: 5 მოკალთ, უბადრუკნო და წარწყმედილნო, უფალი და მაცხოვარი ყოველთა, და იქმენით
Line of ed.: 6 ბოროტად მკლველ შემოქმედისა თქუენისა. ვაჲ თქუენდა, უბადრუკნო! ვინ-მცა უკუე იპოვა ეგე-ვითარი
Line of ed.: 7 გლოვა, რომელსა თქუენ ღირს ხართ. ხოლო უფროს-ღა ვაჲ ჩემდა, რამეთუ პირველ
Line of ed.: 8 სიკუდილისა ჩემისა მსმენელ იქმნეს ყურნი ჩემნი ყოვლისა მწუხარებისა სასმენელსა". და მყის
Line of ed.: 9 ამას სიტყუასა ზედა მეყუსეულად უკუე შეისვენა დედაკაცმან მან მწუხარებასა და გლოვასა შინა
Line of ed.: 10 ფრიადსა და მიუთხრობელსა.
Line of ed.: 11 ხოლო ოდეს კუართსა მას ზედა უფლისასა წილ იგდეს უღმრთო/თა ურიათა ჯუარ-ცმასა
Line of ed.: 12 უფლისასა, და განგებულებამან ღმრთისამან მიახუედრა მცხეთელთა ურიათა. და წარმოვიდა
Line of ed.: 13 იერუსალემით ელიოზ და ლონგინოზ, და წარმოიღო კუართი იგი წმიდა. ვითარცა მოიღო
Line of ed.: 14 ელიოზ მცხეთას, მყის წინა უკუე მიეგება დაჲ იგი მისი გოდებითა და ტირილითა საშინელითა,
Line of ed.: 15 ცრემლითა შესუარული, და მოეხჳა ყელსა სასურველისა მის ძმისასა. ხოლო ვითარცა იხილა
Line of ed.: 16 უსასურველესი იგი ყოველთა სასურველთა კუართი მჴსნელისა ჩუენისა, მყის წადიერებით უკუე
Line of ed.: 17 და სიყუარულით შეიტკბო მკერდსა თჳსსა, და მეყუსეულად სულნი წარჴდეს ნეტარსა მას დედა-კაცსა
Line of ed.: 18 სამ-სახეთა მათ მიზეზთათჳს: პირველ უკუე უფლისა სიკუდილისა და ვნებისა მისისათჳს;
Line of ed.: 19 მეორედ, რამეთუ ეზიარა ძმა იგი მისი სისხლსა უფლისასა; ხოლო მესამე, ვინათგან მოეჴსენა
Line of ed.: 20 დედისა-ცა თჳსისა იგი მწუხარებით სიკუდილი. ვინათგან უკუე ყოველი-ვე მწუხარება ერთბამად
Line of ed.: 21 შემოუკრბა, ამისთჳს-ცა ძლეულ იქმნა ბუნებისაგან კაცობრივისა და სიკუდილი დაესაჯა ლმობილსა
Line of ed.: 22 მწუხარებათაგან ფრიადთა.
Line of ed.: 23 მაშინ უკუე საკჳრველი საქმე იგი დიდი განისმა ყოველსა მას ქალაქსა მცხეთას და ვითარცა
Line of ed.: 24 საცნაურ იქმნა, მეფესა-ცა და ყოველთა მთავართა, და ყოველსა ერსა და ყოველთა ერთბამად
Line of ed.: 25 დაუკჳრდა საქმე იგი საშინელი. ხოლო ვითარცა იხილა ადერკი მეფემან წმიდა კუართი
Line of ed.: 26 იგი, სთნდა უკუე ფრიად შუენიერებისა მისთჳს მისისა სამოსელი იგი შეემოსა შეგინებულსა მას
Line of ed.: 27 გუამსა თჳსსა. ხოლო საკჳრველებისა მისთჳს და მის მიზეზისათჳს, რომელი-იგი იქმნა, არ-ღა-რა
Line of ed.: 28 უკუე ინება გამოღებად მკერდისაგან მკუდრისა მის. ხოლო ელიოზ დამარხა დაჲ იგი თჳსი სანატრელითა
Line of ed.: 29 დამარხვითა. რამეთუ ერთბამად ვითარცა აქუნდა მკერდსა თჳსსა ზედა კუართი იგი,
Line of ed.: 30 ეგრეთ-ვე დამარხნა. ხოლო წმიდა იგი კუართი წმიდა-ვე უკუე დაშთა, და წმიდა-ვე გიეს ვითარცა
Line of ed.: 31 პირველ-ვე, ვითარცა წერილ არს ესე განცხადებულად მოქცევასა ქართლისასა.
Page of ed.: 38
Line of ed.: 1 და შემდგომად ამაღლებისა უფლისა, რაჟამს წილ-იგდეს მოციქულთა, მაშინ ყოვლად-წმიდასა
Line of ed.: 2 ღმრთის-მშობელსა წილად ხუდა მოქცევად ქუეყანა საქართველოსა. და ჩუენებით ეჩუენა
Line of ed.: 3 მას ძე მისი, უფალი ჩუენი, და რქუა: "ჵ, დედაო ჩემო, არა უგულებელ ვყო ერი იგი საზეპურო
Line of ed.: 4 უფროს ყოველთა ნათესავთა, მეოხებითა შენითა მათთჳს. ხოლო შენ წარავლინე პირველ-წოდებული
Line of ed.: 5 ანდრია ნაწილსა მას შენდა ხუედრებულსა, და თანა-წარატანე ხატი შენი ვითარი-ცა
Line of ed.: 6 პირსა შენსა დადებითა გამოისახოს. და შენ წილ ხატი იგი შენი მკჳდრობდეს მცუელად მათდა
Line of ed.: 7 უკუნისამდე ჟამთა".
Line of ed.: 8 მაშინ რქუა ყოვლად-წმიდამან მოციქულსა ანდრიას: "შვილო ანდრია, დიდად უჩნს სულსა
Line of ed.: 9 ჩემსა, რომელ ქუეყანასა მას ნაწილსა ჩემსა არა ქადაგებულ არს სახელი ძისა ჩემისა. ოდეს
Line of ed.: 10 წარვემართე ქადაგებად ძისა ჩემისა ქუეყანასა მას, წილად ჩემდა ხუედრებულსა, მაშინ გამომეცხადა
Line of ed.: 11 სახიერი ძე ჩემი და ღმერთი, და მიბრძანა, რათა შენ წარხჳდე და წარასუენო სახე ჩემი
Line of ed.: 12 და სახიერისა ძისა ჩემისა ქუეყანასა, ჩემდა წილ-ხდომილსა, რათა მე ვიყო განმგებელ ცხოვრებისა
Line of ed.: 13 მათისა, ხელი აღუპყრა და შევეწიო მათ, და არა-ვინ მტერთაგანი მძლე ექმნას მათ".
Line of ed.: 14 რქუა მას მოციქულმან: "ყოვლად-წმიდაო, ნება სახიერისა ძისა შენისა და შენი იყავნ
Line of ed.: 15 ყოველსა ჟამსა" მაშინ ყოვლად-წმიდამან მოითხოვა ფიცარი, დაიბანა პირი და დაიდვა პირსა
Line of ed.: 16 ზედა თჳსსა. და გამოისახა ხატი ესე-ვითარი, რომელ წიაღთა თჳსთა ეტჳრთა განჴორციელებული
Line of ed.: 17 ჩჩჳლი, ყოვლად სახიერი სიტყუა ღმრთისა, რომელ აწ ყოველთა მიერ სახილველ არს
Line of ed.: 18 ხატი ყოვლად-წმიდისა / აწყუერისა ღვთის-მშობელისა. და მისცა იგი მოციქულსა ანდრიას და
Line of ed.: 19 რქუა: "მადლი და შეწევნა ჩემგან შობილისა უფლისა თანა-შემწე გეყავნ შენ, სადა-ცა ხჳდოდე,
Line of ed.: 20 და მეცა თანა-შემწე ვარ ქადაგებასა მაგას, და დიდად შევეწიო მონაწილესა მას ჩემდა ხუედრებულსა".
Line of ed.: 21 მაშინ დავარდა მოციქული ქუეყანად, და მადლი შესწირა ცრემლითა ყოვლად-წმიდასა,
Line of ed.: 22 და გამოვიდა მიერ სიხარულით, და წარემართა ქადაგებად სახარებისა.
Line of ed.: 23 ხოლო ამან ადერკი მეფემან უმატა სიმაგრეთა ქართლისათა, ქალაქთა და ციხეთა,
Line of ed.: 24 და უმეტეს მოამტკიცნა ზღუდენი ქალაქისა მცხეთისანი, წყლისა იმიერ და ამიერ. და
Line of ed.: 25 ამის-ვე ადერკის მეფობასა შინა მოვიდეს ათორმეტთა წმიდათა მოციქულთაგანნი ანდრია
Line of ed.: 26 და / სჳმონ კანანელი აფხაზეთს და ეგრისს. და მუნ აღესრულა წმიდა სჳმონ კანანელი
Line of ed.: 27 ქალაქსა ნიკოფსისასა საზღვარსა ბერძენთასა. ხოლო ანდრია მოაქცივნა მეგრელნი და
Line of ed.: 28 წარვიდა გზასა კლარჯეთისასა.
Line of ed.: 2 მოვიდა ... ანდრია ქალაქად ტრაპიზონად, რომელ არს სოფელი მეგრელთა, სადა-იგი
Line of ed.: 3 დაჰყო ჟამი მცირედი, და იხილა უგუნურება პირუტყუებრივი მკჳდრთა შორის მის ქალაქისათა,
Line of ed.: 4 განვიდა მიერ და შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდ-აჭარა ეწოდების, და იწყო
Line of ed.: 5 ქადაგებად სახარებისა. რამეთუ კაცნი პირუტყუთა უუგუნურეს იყვნეს და არა იცნობდეს შემოქმედსა
Line of ed.: 6 ღმერთსა, და ყოველსა საძაგელსა და არა-წმიდასა წესსა აღასრულებდეს, რომელი სათქმელადა-ცა უჯერო
Line of ed.: 7 არს. და მრავალნი ჭირნი და განსაცდელნი დაითმინნა ურწმუნოთაგან, და
Line of ed.: 8 შეწევნითა ღმრთისათა და წმიდისა მის ხატისათა ყოველნი-ვე მადლობით მოითმინნა, ვიდრემდის
Line of ed.: 9 ყოველნი-ვე მოაქცივნა და მოიყვანნა სარწმუნოებად. რამეთუ ადგილსა, რომელსა დაასვენა
Line of ed.: 10 ხატი ყოვლად-წმიდისა ღმრთის-მშობლისა, აღმოეცენა წყარო ფრიად შუენიერი და დიდი, რომელი-იგი
Line of ed.: 11 ვიდრე დღეს-ცა დაუწეუედელად აღმოსდის. და შემოკრბეს ყოველნი-ვე ყოვლით-კერძო
Line of ed.: 12 მკჳდრნი მის ქუეყანისანი, და ნათელ-სცა ყოველთა სახელითა მამისათა, და ძისათა, და სულისა
Line of ed.: 13 წმიდისათა, და დაადგინნა მღუდელნი და დიაკონნი, და დაუდვა წესი და საზღუარი სარწმუნოებისა
Line of ed.: 14 და აღაშენეს ეკკლესია შუენიერი სახელსა ზედა ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისასა. და
Line of ed.: 15 ვითარცა ენება წმიდასა მოციქულსა მიერ წარსლვა, ევედრებოდეს და არა უტევებდეს წარსლვად,
Line of ed.: 16 არამედ ეტყოდეს: "უკეთუ შენ წარხვალ, ხატი ეგე ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისა აქა
Line of ed.: 17 დაგჳსვენე, სასოდ და მცველად ჩუენდა". ხოლო წმიდამან მოციქულმან ანდრია შექმნა ფიცარი
Line of ed.: 18 მსგავსი ზომისა და დასდვა ხატსა მას ზედა. და მეყუსეულად გამოისახა სახე უცვალებელი
Line of ed.: 19 ხატისა მის და მისცა იგი მათ. ხოლო მათ სიხარულით შეიწყნარეს და დაისვენეს ეკკლესიასა
Line of ed.: 20 შინა თჳსსა პატივით, რომელი-იგი ვიდრე დღეს-აქამომდე ჰგიეს. ხოლო წმიდასა მოციქულსა
Line of ed.: 21 მისცეს მშჳდობა და მოწლედ მოიკითხეს, ამბორს-უყვეს და წარმოგზავნეს.
Line of ed.: 22 ხოლო იგი წარმოემართა და გარდამოვლო მთა, რომელსა ეწოდების რკინის-ჯუარი, და
Line of ed.: 23 თქმულ არს, ვითარმედ ჯუარი იგი თჳთ ნეტარისა ანდრიას / მიერ აღმართებულ არს. ხოლო
Line of ed.: 24 ვითარცა შთავლო ხევი ოძრახისა და მოვიდა საზღუართა სამცხისათა, დაივანა სოფელსა, რომელსა
Line of ed.: 25 ეწოდების ზადენ-გორა. მიხედნა მოციქულმან და იხილნა კაცნი მის ადგილისანი რამეთუ
Line of ed.: 26 უზორვიდეს კერპთა ყრუთა, და ილოცა მოციქულმან წმიდისა მის ხატისა მიმართ. და ყოველნი
Line of ed.: 27 იგი კერპნი დაემხუნეს და შეიმუსრნეს. ხოლო წმიდა მოციქული წარმოემართა და მოიწია
Line of ed.: 28 აწყვერს, რომელსა პირველად ეწოდებოდა სოსანგეთი, და პირისპირ საქრისი. და დაივანა ადგილსა
Line of ed.: 29 ერთსა, სადა იგი იყო ტაძარი საკერპო, რომელსა აწ ძველ-ეკკლესია ეწოდების, და მას
Line of ed.: 30 შინა იმსახურებოდეს კერპნი მათნი. ხოლო მთავრობდა მაშინ დედა-კაცი ვინ-მე ქურივი სამძივარი,
Line of ed.: 31 რომელსა ერთი ოდენ ძე ესვა და ყოველი სასოება მისი მისსა მიმართ მოძრავობდა, და
Line of ed.: 32 მას ოდენ ჟამსა მომკუდარ იყო. და იყო ვაება ტირილისა და შფოთი ფრიად მრავალი. და
Line of ed.: 33 ღამესა მას იხილეს ციხითგან ნათელი დიდი, სადა ესვენა ხატი ყოვლად წმიდისა, განკჳრდეს
Line of ed.: 34 ფრიად ვინაობასა მათსა. და რა განთენდა, მსწრაფლ წარმოგზავნნეს კაცნი, რათა-მცა იხილონ
Line of ed.: 35 თუ ვინ არიან, ანუ რაჲ არს. და ვითარცა იხილეს კაცთა მათ წმიდა მოციქული და ხატი
Line of ed.: 36 ყოვლად-წმიდისა, მსწრაფლ წარვიდეს და აუწყეს ქურივსა მას დედა-კაცსა, ვითარმედ: "უცხონი
Page of ed.: 40 Line of ed.: 1 ვინ-მე კაცნი არიან, და უცხოსა ღმერთსა ქადაგებენ შემოქმედად და დამბადებელად, და სიცოცხლესა (!)
Line of ed.: 2 კაცთასა მომნიჭებელად, და მკუდართა აღმადგინებელად, და ჰყავს მათ ხატი შუენიერი
Line of ed.: 3 და მას პატივს-სცემენ.
Line of ed.: 4 ვითარცა ესმა სიტყუა ესე მკუდართა აღდომისა დედა-კაცსა მას, განკჳრდა და მცირედ
Line of ed.: 5 რა-მე ნუგეშინის-ეცა გულსა მისსა, წარავლინნა მონანი თჳსნი მოწოდებად მოციქულისა, რომელი
Line of ed.: 6 ვითარცა მივიდა. ჰრქუა დედა-კაცმან, ვითარმედ: "ვინ ხართ. ანუ სადა მოხვალთ, ანუ
Line of ed.: 7 რაჲ არს უცხო ეგე მოძღურება თქუენი, რომელსა იტყჳთ, რამეთუ არა-სადა სმენილ არს ეგე-ვითარი
Line of ed.: 8 თხრობა". მიუგო წმიდამან მოციქულმან და ჰრქუა: "მოვალ წმიდით ქალაქით იერუსალემით,
Line of ed.: 9 სადა დასდგეს ფერჴნი უფლისანი, გოლგოთას და ბეთლემს, ცათა მობაძავთა, და
Line of ed.: 10 მონა ვარ და მოციქული უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი, რომელი წამის-ყოფით აღადგენს
Line of ed.: 11 მკუდართა, და მას ვექადაგებ ღმერთად და უფლად და მპყრობელად ყოველთა დაბადებულთა. და
Line of ed.: 12 რომელსა ჰრწმენეს იგი და ნათელს-იღოს სახელითა მამისათა, და ძისათა, და სულისა წმიდისათა,
Line of ed.: 13 ყოველი რა-ოდენი ითხოვოს სარწმუნოებით მიეცემის, და ყოველთა სენთაგან განიკურნების".
Line of ed.: 14 ხოლო ვითარცა ესმა ესე დედა-კაცსა, დავარდა ქუეყანად და ჰრქუა ცრემლით მოციქულსა:
Line of ed.: 15 "შეიწყალე სიქურივე ესე ჩემი და უბადრუკება; ვინათგან მონა ხარ მკუდართა აღმადგინებელისა,
Line of ed.: 16 ილოცე ღმერთისა შენისა მიმართ, და მიანიჭე შვილსა ამას ჩემსა სიცოცხლე, და ყოველი
Line of ed.: 17 რა-ოდენი მიბრძანო, გისმინო, და არა ურჩ გექმნე. უკეთუ ძე ჩემი აღდგომილი ვიხილო.
Line of ed.: 18 რამეთუ ესე მხოლო მივის და სხუა არა". ხოლო წმიდამან მოციქულმან მიუგო და ჰრქუა:
Line of ed.: 19 "უკეთუ გრწმენინ იესო ქრისტე, / ძე ღმერთისა, ჭეშმარიტი ღმერთი, რომელი იქადაგების
Line of ed.: 20 ჩუენ მიერ, რა-ოდენი-ცა-რა ითხოვო სარწმუნოებით, ყოველი-ვე მოგეცემის მის მიერ. ხოლო
Line of ed.: 21 დედა-კაცსა მას ვითარცა ესმა ესე, აღივსო სიხარულითა, და ცრემლით ჰრქუა მოციქულსა მას:
Line of ed.: 22 "ჵ, მონაო ჭეშმარიტისა ღვთისაო, ჭეშმარიტად მრწამს და აღვიარებ იესო ქრისტესა, რომელსა
Line of ed.: 23 შენ ქადაგებ, არამედ შეეწიე ურწმუნოებასა ჩემსა".
Line of ed.: 24 ხოლო მოციქულმან გამოასხა ყოველი იგი ერი და მგოსნები, და არა-ვინ უტევა მუნ,
Line of ed.: 25 გარნა ქურივი იგი და მცირენი საკუთარნი მისნი, და მიიქუა ჴელთა ხატი ყოვლად-წმიდისა
Line of ed.: 26 ღვთის-მშობელისა, და დაასვენა ცხედარსა მას ზედა, სადა იდვა ყრმა იგი. და იწყო ლოცვად
Line of ed.: 27 და ვედრებად ღვთისა მიმართ ჴელ-აღპყრობით. და შემდგომად ლოცვისა უპყრა ჴელი ყრმასა
Line of ed.: 28 მას და, ვითარცა ძილისაგან, ეგრეთ აღადგინა იგი და მისცა დედასა მისსა. და ვითარცა იხილეს
Line of ed.: 29 ყოველთა უცხო ესე სასწაული, განკჳრდეს ფრიად და თქმად რასა-მე უღონო იყვნეს.
Line of ed.: 30 ხოლო დედაკაცმან ვითარცა იხილა ძე თჳსი განცოცხლებული, სიხარულით აღსდგა და
Line of ed.: 31 დავარდა ფერჴთა თანა მოციქულისათა, ცრემლით თაყვანის-სცა და მადლი შესწირა, და ჰრწმენა
Line of ed.: 32 უფალი იესო ქრისტე, და ნათელს-იღო დედა-კაცმან ძითურთ და ყოვლით სახლეულით თჳსით.
Line of ed.: 33 და მსწრაფლ წარავლინნა მონანი თჳსნი, და წარსცა წიგნები სამცხისა მთავართა მიმართ, და
Line of ed.: 34 მიუწერა ესრეთ. "აჰა, ქურივი გახარებ, ძმანო, სიხარულსა დიდსა ყოველთა ერთა. მო-ვინ-მე-ვიდა
Line of ed.: 35 კაცი ერთი უცხოსა ქუეყანისაგან, რომელი უცხოსა ღმერთსა ქადაგებს, და ჰყავს მას ხატი
Line of ed.: 36 ზეცისა, რომელმან ძე ჩემი მომკუდარი აღადგინა. აწ უკუე მსწრაფლ მოვედით, რათა უმჯობესი
Line of ed.: 37 წესი და სჯული გამოვარჩიოთ და ვსცნათ, თუ რაჲ ჯერ არს.
Page of ed.: 41
Line of ed.: 1 და ვითარცა ესმა მესხთა ამბავი ესე საკჳრველი, მსწრაფლ შეკრბეს ყოვლით-კერძო, და
Line of ed.: 2 იქმნა სიმრავლე ერისა ფრიადი ვიდრემდის აღივსო ველი იგი საქრისისა. და განუკჳრდა ყოველთა,
Line of ed.: 3 იხილეს რა ძე იგი ქურივისა აღდგომილი მკუდრეთით.
Line of ed.: 4 ხოლო იყო ქალაქსა მას შინა ბომონი საკერპო, რომელსა შინა იმსახურებოდეს ბილწნი
Line of ed.: 5 ღმერთნი მათნი, არტემი და აპოლონ. და ვითარცა იხილეს საქმე ესე მღუდელთა მათ სიცრუვისათა,
Line of ed.: 6 აღივსნეს შურითა და იწყეს ცილობად და წინა-აღმდგომად მოციქულისა, ეგრეთ-ვე ერი
Line of ed.: 7 იგი რომელნი-მე იტყოდეს: "ჯერ არს თაყვანის-ცემად რომელმან ესე-ვითარი სასწაული აღასრულა",
Line of ed.: 8 ხოლო რომელნი-მე იტყოდეს ვითარმედ: "აპოლონ და არტემი არიან დიდნი ღმერთნი".
Line of ed.: 9 და იყო ცილობა და შფოთი მათ შორის, ვიდრემდის ესე-ვითარი საქმე და ბჭობა დაამტკიცეს
Line of ed.: 10 თანა-მოწამებითა ყოვლისა ერისათა. და ჰრქუა: "განაღეთ კარი საკერპოჲსა მაგის ტაძრისა, და
Line of ed.: 11 შევასვენოთ ჩუენ ხატი ესე შუა კერძო კერპთა თქუენთა და დავბეჭდოთ ზოგად ორთა-ვე კარსა
Line of ed.: 12 ზედა, და მცველნი დაადგინენით, და ილოცეთ თქუენ ღამესა ამას ღმერთთა მიმართ თქუენ/თა.
Line of ed.: 13 ხოლო ჩუენ ვილოცოთ იესო ქრისტეს, ჭეშმარიტისა ღვთისა ჩუენისა მიმართ, და ვიხილოთ
Line of ed.: 14 ჩუენ განთიად: უკეთუ სძლოს ღმერთმან თქუენმან, მისი ჯერ იყოს თაყვანის-ცემა; ხოლო უკეთუ
Line of ed.: 15 სძლოს ღმერთმან ჩუენმან, მას თაყვანის-ვცეთ ყოველთა".
Line of ed.: 16 და დაასკუნეს ესე ესრეთ. შეასვენეს ხატი ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისა შუა კერპთა
Line of ed.: 17 მათთა და დაბეჭდეს კარსა ზედა, და მცველნი დაადგინნეს და იწყეს ლოცვად მღუდელთა მათ
Line of ed.: 18 სიცრუვისათა.და წმიდამან ილოცა ქრისტეს მიმართ ჭეშმარიტისა ღვთისა ჩუენისა. და ვითარცა
Line of ed.: 19 განთენა და განაღეს კარი საკერპოსა, იხილნეს ყოველნი კერპნი მათნი ქუეყანად დათხეულნი
Line of ed.: 20 და სახედ მტუერისა შემუსრვილნი. ხოლო ხატი ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისა ბრწყინვიდა,
Line of ed.: 21 ვითარცა მზე, დიდებითა და პატივითა.
Line of ed.: 22 მაშინ მღუდელნი იგი კერპთანი აღივსნეს სირცხჳლითა, და უმეცრებისა მათისათჳს შენდობასა
Line of ed.: 23 ითხოვდეს მოციქულისაგან. და ყოველმან ერმან მადლობისა ხმა აღმოუტევეს და თქუეს,
Line of ed.: 24 ვითარმედ: "დიდ არს ღმერთი ქრისტეანეთა, რომელსა მოციქული ანდრია ქადაგებს". და
Line of ed.: 25 ჰრწმენა ყოველთა უფალი ჩუენი იესო ქრისტე და სიხარულით ნათელს-იღეს ყოველთა სახელითა
Line of ed.: 26 მამისათა, და ძისათა, და სულისა წმიდისათა. და იქმნა სიხარული დიდი მას დღესა შინა
Line of ed.: 27 ყოვლისა მის ერისა, და ადიდებდეს ღმერთსა, რომელმან იჴსნა იგინი ხელთაგან ეშმაკისათა.
Line of ed.: 28 ხოლო წმიდა მოციქულსა ენება კუალად წარსლვა სხუათა-ცა ქალაქთა და სოფელთა ქადაგებად
Line of ed.: 29 სახარება ქრისტესი. ხოლო დედა-კაცი იგი და ზოგად ყოველი ერი ევედრებოდეს, რათა
Line of ed.: 30 არა განეშოროს მათგან, არამედ დღითი-დღე ასწავებდეს წესსა სჯულისასა. და მოციქული-ცა
Line of ed.: 31 ერჩდა მათ და ჟამ რა-ოდენ-მე დაადგრა მათ თანა, და ასწავა მათ ყოველი წესი სჯულისა და
Line of ed.: 32 სარწმუნოებისა და დაუდგინნა ეპისკოპოსი, მღუდელნი და დიაკონნი, და კუალად განემზადა
Line of ed.: 33 ქადაგებად სახარებისა.
Line of ed.: 34 და კუალად-ცა ევედრნეს ქურივი იგი დედა-კაცი და სრულიად მესხნი, რათა არა განეშოროს
Line of ed.: 35 მათგან. ხოლო წმიდამან ანდრია მიუგო და ჰრქუა: "სხუათა-ცა ქალაქთა და სოფელთა ჯერ
Line of ed.: 36 არს ჩემდა ქადაგებად სახარება უფლისა" ხოლო მათ ჰრქუეს: "უკეთუ წარხვალ, ხატი ეგე
Line of ed.: 37 ყოვლად-წმიდისა აქა დაგჳსვენე სასოდ და მცველად ჩუენდა" მიუგო მოციქულმან და ჰრქუა,
Line of ed.: 38 ვითარმედ: "ხატი ესე თჳთ ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისა პირსა ზედა დადებით გამოსახულ
Page of ed.: 42 Line of ed.: 1 არს". და მიუთხრა ყოველი-ვე შემდგომითი-შემდგომად, ვითარ-იგი შემდგომად ამაღლებისა
Line of ed.: 2 უფლისა წილ-იგდეს წმიდათა მოციქულთა ყოველი ქუეყანა მოსაქცეველად, და ვითარ-იგი
Line of ed.: 3 ყოვლად-წმიდასა ღვთის-მშობელსა წილ-ხუდა ქუეყანა ესე სამცხისა, და მის მიერ წარმოგზავნილი
Line of ed.: 4 არს აქა ხატი იგი სასოდ და მცველად წილ-ხდომილთათჳს და ჯერეთ-ცა ეგრეთ არს,
Line of ed.: 5 რათა დაესვენოს აქა მკჳდრად უკუნისამდე ჟამთა.
Line of ed.: 6 და ვითარცა ესმა ესე მოციქულისაგან ქურივსა მას და მესხთა, უმეტესითა სიხარულითა
Line of ed.: 7 აღივსნეს, ცნეს რა წილ-ხდომა ყოვლად-წმიდისა ღვთის-მშობლისა, მადლი შესწირეს ქრისტესა
Line of ed.: 8 და უბიწოდ მშო/ბელსა მისსა, და უმეტესი სიყუარული და სურვილი სურვილსა ზედა შესძინეს
Line of ed.: 9 წმიდისა ამის ხატისა, და ცრემლითა სიხარულით ადიდებდეს მას. და დაასვენეს ყოვლად დიდებული
Line of ed.: 10 ხატი ყოვლად წმიდისა აწყვერის ღვთის-მშობლისა მცირესა მას ეკუდერსა, რომელსა აწ
Line of ed.: 11 ძველ-ეკლესიად სახელ-სდებენ.
Line of ed.: 12 ხოლო წმიდამან მოციქულმან ანდრია მოიკითხნა ყოველნი სიმდაბლით და სიყუარულით,
Line of ed.: 13 მისცა მშჳდობა და წარემართა სხუათა-ცა ადგილთა ქადაგებად სახარებისა.
Line of ed.: 14 ხოლო ვითარცა ესმა მეფესა ადერკის მეგრელთაგან სჯულისა დატევება, განუწყრა
Line of ed.: 15 და წარავლინნა ერის-თავნი მისნი, და იძულებით კუალად-ვე მიაქცივნა მეგრელნი.
Line of ed.: 16 და დამალნეს ხატნი და ჯუარნი, და შერისხნა მეფე ადერკი ერის-თავსა კლარჯეთისასა,
Line of ed.: 17 რომელ მშჳდობით განუტევა ანდრია მოციქული.
Line of ed.: 18 ხოლო ვითარცა აღესრულა დღე-სასწაული მარტჳლისა, წარმოვიდა მუნით დიდებული
Line of ed.: 19 ანდრია სხუათა მათ თანა მოციქულთა, მოვიდოდეს ქალაქითი-ქალაქად და სოფლითი-სოფლად,
Line of ed.: 20 ასწავებდეს ერთა და იქმოდეს სასწაულთა, და ესრეთ მიიწივნეს ქუეყანასა ქართლისასა. და
Line of ed.: 21 მერმე წარვლეს ტაოს კერძი ქუეყანა და ვიდრე მდინარედ ჭოროხადმდე, ყოველი იგი სოფლები
Line of ed.: 22 მის კერძისა მოვლეს, და დაუცადებელად ქადაგებდეს სახელსა ღვთისასა. და ესრეთ ქადაგებითა
Line of ed.: 23 მიიწივნეს სვანეთისა ქუეყანასა.
Line of ed.: 24 ხოლო მას ქუეყანასა მთავრობდა დღეთა მათ დედა-კაცი ვინ-მე მთავარი, რომელსა ჰრწმენა
Line of ed.: 25 ქადაგება მოციქულთა. და მატათა სხუათა მათ თანა მოწაფეთა დაშთა მათ კერძოთა. ხოლო
Line of ed.: 26 დიდი ანდრია სიმონითურთ შევიდა ქუეყანასა ოვსეთისასა, და მიიწია ქალაქად, რომელსა ეწოდებოდა
Line of ed.: 27 ფოხტაფორი, სადა იგი დიდი სასწაული ქმნეს და მრავალნი ერნი მოაქცივნეს და
Line of ed.: 28 განანათლნეს, მიერ წარვიდეს და შევიდეს ქუეყანასა / აფხაზეთისასა და სევასტე ქალაქად
Line of ed.: 29 მივიდეს, რომელსა აწ ეწოდება ცხუმი. და უქადაგეს სიტყუა ღვთისა, და მრავალთა შეიწყნარეს.
Page of ed.: 43
Line of ed.: 1 და მუნ დაუტევა ნეტარმან ანდრია სიმონ კანანელი სხუათა თანა მოწაფეთა და თავადი
Line of ed.: 2 ჯიქეთისა ქუეყანად აღვიდა. ხოლო კაცნი მის ქუეყანისანი ჯიქნი იყვნეს კაცნი ფიცხელნი გულითა
Line of ed.: 3 და საქმეთა შინა ბოროტთა განფრდილნი, ურწმუნონი და უმღებნი. რომელთა არა შეიწყნარეს
Line of ed.: 4 ქადაგება მოციქულისა, არამედ ენება მოკლვა მისი. ხოლო მადლმან ღვთისამან დაიცვა
Line of ed.: 5 და იხილა რა მიუდრეკელობა ეათი და პირუტყუებრივი გონება. დაუტევა და წარვიდა. ამისთჳს-ცა
Line of ed.: 6 ვიდრე აქამომდე ურწმუნოებასა შინა არიან. / ხოლო სიმონ კანანელისა საფლავი არს
Line of ed.: 7 ნიკოპს ქალაქსა, შორის აფხაზეთისა და ჯიქეთისა, რამეთუ მუნ აღესრულა წმიდა სჳმონ კანანელი.
Line of ed.: 8 ხოლო კუალად განამტკიცნა წმიდამან ანდრია მეგრელნი და აფხაზნი და წარვიდა სკჳთედ.
Line of ed.: 9 ხოლო ამის-ვე ადერკის მეფობასა გამოჩნდა კუალად მეფობა სპარსეთისა. რამეთუ
Line of ed.: 10 რათგან შესრულ იყო ალექსანდრე და განერყუნა სპარსეთი, აქა ჟამადმდე არღარა
Line of ed.: 11 დაჯდომილ იყო მეფე სპარსეთს, რამეთუ ადგილთა და ადგილთა იყვნეს ერის-თავნი
Line of ed.: 12 სპარსეთისა.
Line of ed.: 13 მაშინ შეკრბეს ერის-თავნი სპარსეთისანი და დასუეს მეფედ აჟღალან ბრძენი. მაშინ
Line of ed.: 14 სომეხნი და ქართველნი იყვნეს მორჩილ აჟღალანისი სპარსთა მეფისა, და ვიდრე ადერკის
Line of ed.: 15 მეფობამდე ერთი დაჯდის ქართველთა მეფედ, რაზომ-ცა მრავალნი იყვნიან შვილნი
Line of ed.: 16 მეფეთანი.
Line of ed.: 17 ხოლო ამას ადერკის ესხნ/ეს ორნი ძენი, რომელთა ერქუა სახელად ერთსა
Line of ed.: 18 ბარტომ და მეორესა ქართამ. და ამათ განუყო ყოველი ქუეყანა თჳსი: მისცა ქალაქი
Line of ed.: 19 მცხეთა და ქუეყანა მტკუარსა შიდა ქართლი, მუხნარით კერძი ქალაქი / და ყოველი
Line of ed.: 20 ქართლი მტკუარსა ჩრდილოეთი, ჰერეთითგან ვიდრე თავადმდე ქართლისა და ეგრისისა -- ესე
Line of ed.: 21 ყოველი მისცა ბარტომს ძესა თჳსსა, ხოლო არმაზით კერძი ქალაქი,
Line of ed.: 22 მტკუარსა სამხრით ქართლი, ხუნანითგან ვიდრე თავადმდე მტკურისა, და კლარჯეთი
Line of ed.: 23 ყოველი მისცა ქართამს ძესა თჳსსა. და მოკუდა ადერკი.
Line of ed.: 2 და მეფობდეს შემდგომად მისსა ძენი მისნი. ხოლო ამათსა მეფობასა უესპასიანოს
Line of ed.: 3 ჰრომთა კეისარმან წარმოტყუენა იერუსალემი, და მუნით ოტებულნი ურიანი მოვიდეს
Line of ed.: 4 მცხეთას და დასხდეს ძუელთა-ვე ურიათა თანა, რომელთა თანა ერთნეს შვილნი ბარაბასნი,
Line of ed.: 5 რომელი ჯუარ-ცმასა უფლისასა განუტევეს ურიათა უფლისა ჩუენისა იესოს წილ.
Line of ed.: 6 და მეფობდა ესე ბარტომ და ქართამ მშჳდობით და სიყუარულსა ზედა ერთმან-ეთისასა. ესუა
Line of ed.: 7 ძე ბარტომს, რომელსა ერქუა კაოს, და ქართამს ესუა ძე სახელით
Line of ed.: 8 ფარსმან. და მოკუდეს ადერკის ძენი ბარტომ და ქართამ. და შემდგომად მათსა მეფე
Line of ed.: 9 იქმნეს შვილნი მათნი: არმაზს -- ფარსმან და შიდა ქალაქსა -- კაოს.
Line of ed.: 11 ხოლო ადერკისითგან ვიდრე ამათ მეფობამდე იყვნეს მორჩილებასა შინა სომეხთა
Line of ed.: 12 მეფისასა. და უმეტეს არმ/აზელნი მეფენი შეეწეოდეს სომეხთა ყოველთა მტერთა მათთა
Line of ed.: 13 ზედა. მაშინ მეფე იქმნა სომხითს დიდი იგი მეფე იარვანდ. და დაივიწყა მან კეთილი
Line of ed.: 14 ქართველთა, ემძლავრა ფარსმანს არმაზელსა, და მოუღო საზღვარსა ქართლისასა
Line of ed.: 15 ქალაქი წუნდა და არტანი მტკურამდე და დასხნა წუნდ/ას შინა კაცნი მჴეცნი, ნათესავნი
Line of ed.: 16 დევთანი, და უწოდა წუნდასა სახელად ქაჯატუნი, რომელი-ესე ითარგამნების
Line of ed.: 17 დევთა-სახლად. და ვერ იძებნეს მეფეთა ქართლისათა საზღვარი, და მოკუდეს მწუხარებასა
Line of ed.: 18 შინა დიდსა ფარსმან და კაოს.
Page of ed.: 45
Line of ed.: 1 და დასხდეს მეფედ შემდგომად მათსა შვილნი მათნი, არმაზს აზორკ და შიდა
Line of ed.: 2 ქართლსა არმაზელ.
Line of ed.: 4 ხოლო ესე მეფენი არმაზელ და აზორკ იყვნეს კაცნი მჴნენი და შემმართებელნი.
Line of ed.: 5 და შეითქუნეს ესენი, და განიზრახეს ძიება საზღვართა ქართლისათა. მაშინ მოკლა
Line of ed.: 6 სუმბატ ბივრიტიანმან იარვანდ, მეფე სომეხთა, და დასვა მეფედ ძმა იარვანდისი,
Line of ed.: 7 რომელსა ეწოდებოდა სახელად არტაშან. მაშინ ამათ მეფეთა ქართლისათა აზორკ და
Line of ed.: 8 არმაზელ მოუწოდეს ოვსთა და ლეკთა, და გარდამოიყვანნეს ოვსთა მეფენი ძმანი
Line of ed.: 9 ორნი გოლიათნი, სახელით ბაზუკ და აბაზუკ, სპითა ოვსეთისათა. და მათ გარდამოიტანნეს
Line of ed.: 10 თანა პაჭან/იკნი და ჯიქნი. და გარდამოვიდა მეფე ლეკთა და გარდამოიტანნა
Line of ed.: 11 დურძუკნი და დიდონი. და ამათ მეფეთა ქართლისათა შემოკრიბნეს სპანი თჳსნი
Line of ed.: 12 და შეკრბა ესე ყოველი სიმრავლე ურიცხჳ. და სიმარჯჳთ ფარულად შეკრბეს, ვიდრე
Line of ed.: 13 შეკრბებოდეს სპანი სომეხთანი. და შევიდეს ესენი სომხითს და უგრძნეულად წარმოსტყუენეს
Line of ed.: 14 / შირაკუანი და ვანანდი ბაგრევანამდე და ბასიანამდე, და შეიქცეს და ჩატყუენეს დაშტი ვიდრე
Line of ed.: 15 ნახჭევანამდე, და აღიღეს ტყუე და ნატყუენავი ურიცხჳ, და
Line of ed.: 16 აღივსნეს ყოვლითა-ვე ხუასტაგითა, და გამოვლეს გზა ფარისოსისა.
Line of ed.: 17 მაშინ სუმბატ ბივრიტიანმან მოუწოდა სპათა სომხითისათა, და შეკრბეს მსწრაფლ
Line of ed.: 18 სომეხნი და დევნა უყვეს. ხოლო ესე ყოველნი ჩრდილონი განსრულ იყვნეს მტკუარსა
Line of ed.: 19 და მისრულ იყვნეს კამბეჩოანს, და დაებანაკათ იორსა ზედა, და განიყოფდეს ტყუესა
Page of ed.: 46 Line of ed.: 1 და ნატყუენავსა. მაშინ სუმბატ წარავლინა მოციქული და რქუა: "რომელი აღგიღიათ
Line of ed.: 2 ნატყუენავი სომხითით, პირუტყჳ, ოქრო, ვეცხლი და ნაქსოვი, ყოველი მომინიჭებია
Line of ed.: 3 თქუენდა; და რომელი დათხეულ არს სისხლი სომეხთა თქუენ მიერ, იგი-ცა უძებნელ
Line of ed.: 4 იყოს თქუენ ზედა; გარნა რომელი აწე გყავს კაცი ტყუედ, განუტევეთ და წარვედით
Line of ed.: 5 მშჳდობით, განმდიდრებულნი და აღსავსენი ყოვლითა-ვე. / ხოლო მათ პასუხი მიუგეს
Line of ed.: 6 ესრეთ ვითარმედ: "არა სხუად შემოვედით სომხითს, არამედ ძიებად შენდა და ვერა
Line of ed.: 7 გპოვეთ შენ. და აწ მოვედ ჩუენდა, მიიღე ნაწილი შენი, თუ-არა მოვიდეთ შენდა, სადა-ცა
Line of ed.: 8 იყო და ვერ განერე ჴელთაგან ჩუენთა ცოცხალი".
Line of ed.: 9 მაშინ სუმბატ ბივრიტიანმან განვლო მტკუარი. და ბაზოკ ოვსთა მეფემან სთხოვა
Line of ed.: 10 მუქარა, მიუგზავნა მოციქული და ითხოვა თავის-თავ ბრძოლა. ხოლო სუმბატ აღიჭურა
Line of ed.: 11 და აღჯდა ვარსამატსა თჳსსა და განვიდა განწყობილთა შორის. და მუნით გამოჴდა
Line of ed.: 12 ბაზოკ. და აღიზახნეს ორთა-ვე და მიეტევნეს. და სცა სუმბატ ჰოროლნი სარტყელსა
Line of ed.: 13 ზედა, და განავლო ზურგით წყრთა ერთი, აღიღო ცხენისაგან და დასცა ქუეყანასა
Line of ed.: 14 ზედა. მაშინ მიეტევა ანბაზუკ შუელად ძმასა თჳსსა, ხოლო მოსწუადნა სუმბატ ჰოროლნი
Line of ed.: 15 იგი, მიეგება და ეგრეთ-ვე მას-ცა სცნა და განავლო, აღიღო და დასცა ქუეყანასა ზედა.
Line of ed.: 16 და თქუა: "ესე სომეხთა დედათა და მამათა, ყრმათა ჩჳლთათჳს, რომელნი თქუენ
Line of ed.: 17 მოსრენით". მაშინ სპათა მ/ათ ყოველთა ოვსთა, ლეკთა და ქართველთა, და ყოველთა
Line of ed.: 18 მათ ჩრდილოთა ნათესავთა ერთ-პირად აღიზახნეს და თქუეს: "ვინათგან მოკლნეს ძმანი
Line of ed.: 19 ისი ორნი, თავნი გოლიათობისა ყოვლისანი, სიკუდილი ჩუენი არად შესარაცხელ არს".
Line of ed.: 20 და უფროჲსად განბოროტნეს და შეკრბეს ყოველნი სპასალარობასა ქუეშე არზოკ
Line of ed.: 21 და არმაზაელისსა, ქართველთა მეფეთასა, და ყოველნი მიეტევნეს სუმბატს და სპათა
Line of ed.: 22 სომხითისათა. მაშინ იქმნა ბრძოლა დიდ-ძალი მათ შორის, და გაგრძელდა მათ შორის
Page of ed.: 47 Line of ed.: 1 ბრძოლა სამ ჟამითგან ვიდრე მეცხრედ ჟამადმდე. და მოსწყდა ორგნით-ვე ურიცხჳ, და
Line of ed.: 2 აღჴდა მტუერი, და დღე ბნელ იქმნა ვითარცა ღამე. და აღრეულ იყვნეს ერთგან და
Line of ed.: 3 ვერ-ღა-რა იცნობდეს ერთმან-ერთსა მტუერისა მისგან.
Line of ed.: 4 მაშინ იძლია ბანაკი ჩრდილოჲსა სომეხთაგან, მეოტ იქმნეს და დაიფანჩნეს
Line of ed.: 5 ყოველნი-ვე, მიუდგა სუმბატ, მრავალთაგან მრავალთა მოწყლული, და სდევნა ღამემდე
Line of ed.: 6 და მოსრნა ყოველნი ოვსნი და ლეკნი, რომელთაგან მცირედნი დაურჩეს; ხოლო ქართველნი
Line of ed.: 7 უფრო დარჩეს სამეოტოთა გზათა მეც/ნიერებისაგან და შემოიხუეწნეს ორნი-ვე
Line of ed.: 8 მეფენი ქართლისანი მცხეთას, მოწყლულნი.
Line of ed.: 9 მაშინ სუმბატ გამარჯუებული შემოვიდა ქართლად, და მოაოხრა ქართლი, რომელი
Line of ed.: 10 პოვა ციხეთა და ქალაქთა გარე; ხოლო ციხე-ქალაქთა არა ჰბრძოდა, რამეთუ არა მზა
Line of ed.: 11 იყო მსწრაფლ გამოსლვისაგან. არამედ აღაშენა ციხე ქუეყანასა ოძრჴევისასა, რომელსა
Line of ed.: 12 ეწოდების სამცხე, ადგილსა, რომელსა ჰქჳან დემოთი, მოკიდებულად მთასა ღადოსსა.
Line of ed.: 13 და დაუტევნა მას შინა ლაშქარნი შემწედ წუნდელთა და მაბრძოლად ოძრჴეველთა და
Line of ed.: 14 წარვიდა.
Line of ed.: 15 ხოლო მეფენი ესე ქართლისანი, არზოკ და არმაზელ, სიფიცხლითა გულისა
Line of ed.: 16 მათისათა არა შეუშინდეს, არამედ განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი თჳსნი, განწირნეს
Line of ed.: 17 ყოველნი ველნი ქართლისანი და არა დასცხრეს კირთებისაგან სომეხთა ზედა.
Line of ed.: 18 და იწყეს ოვსთა ძებნა სისხლისა მათისა სომეხთა ზედა, გარდამოვიდოდეს ქართლად
Line of ed.: 19 და დაემეგობრნეს ქართველთა, და აღერივნეს ერთად ოვსნი და ქართველნი. და
Line of ed.: 20 მარადის ბრძოდეს სომეხთა.
Line of ed.: 21 და იყო ოძრჴეს ქალაქსა შინა ერის-თავი მეფისა არმაზელ/ისი, აზნაურთაგანი,
Line of ed.: 22 და იგი დადგრომილ იყო სარწმუნოებით ერთგულებასა ზედა არმაზელისსა, და მას
Page of ed.: 48 Line of ed.: 1 შეეწეოდეს მეგრელნი. ხოლო წუნდელნი და დემოთელნი შეეწეოდეს ერთმან-ერთსა, და
Line of ed.: 2 დაუცხრომელად იბრძოდეს და უფროსი ბრძოლა მათი იყვის მდინარესა ზედა, რომელსა
Line of ed.: 3 ჰქჳან ნოსტე.
Line of ed.: 4 და იყო კლარჯეთს ერის-თავი არზოკ მეფისა, აზნაურთა-ვე-განი. და იგი ავნებდის
Line of ed.: 5 საზღვართა სომხითისათა, ქუეყანასა პარხლისასა, რომელ არს ტაო, და ვერა-ვინ შევიდოდა
Line of ed.: 6 მავნე კლარჯეთს. რამეთუ შეუვალი და მაგარი იყო ტყითა და კლდითა, და
Line of ed.: 7 მკჳდრნი კლარჯეთისანი იყვნეს კაცნი მკჳრცხნი და მჴედარნი-ცა.
Line of ed.: 8 ხოლო თჳთ მეფენი ქართლისანი მცხეთით გაემართოდიან სომხითს გზასა აბოცისსა, და
Line of ed.: 9 მარადის ესრეთ ჰკრფებოდეს ქართველნი. მაშინ წარმოემართა ძალითა
Line of ed.: 10 თჳსითა ყოვლითა არტაშან, მეფე სომეხთა, და სპასპეტი მისი სუმბატ ბივრიტიანი.
Line of ed.: 11 ხოლო ქართველთა განამაგრნეს ციხენი და ქალაქნი, და მოირთეს ძალი ოვსეთით და
Line of ed.: 12 განავსნეს ციხენი და ქალაქნი და მოვიდეს სომეხნი და დადგეს მცხეთას, და ჰბრძოდეს
Line of ed.: 13 ხუთ თუე. და დღეთა ყოველთა იყვის ბრძოლა ბუმბერაზთა. მაშინ შესჭირდა ქართველთა
Line of ed.: 14 და ოვსთა, ითხოვეს მშჳდობა, და აღუთქუეს მორჩილება და არღარა ძიება
Line of ed.: 15 სისხლისა და ზღვარისა. მაშინ ისმინა სომეხთა მეფემან ვედრება მათი. და ქმნეს
Line of ed.: 16 ფიცი და აღთქმა, და დაიმონნა ქართველნი და ოვსნი სომეხთა მეფემან, და წარვიდა.
Line of ed.: 17 ხოლო გარდაჴდეს ამას შინა წელნი რა-ოდენნი-მე. და აღშენდა ქართლი მოოჴრებული
Line of ed.: 18 სომეხთაგან. მაშინ უცალო იქმნეს სომეხნი, რამეთუ იწყეს ბრძოლა სპარსთა
Line of ed.: 19 და ბერძენთა. და პოვეს მას შინა ჟამი მარჯუე ქართველთა და ოვსთა, იწყეს კირთებად
Line of ed.: 20 სომეხთა. რამეთუ სპანი სომეხთანი ყოველნი და ორნი ძენი მეფისანი და სუმბატ
Line of ed.: 21 იყვნეს ბრძოლად სპარსთა. და ვითარ განამრავლეს ქართველთა და ოვსთა ვნება
Line of ed.: 22 სომეხთა, მაშინ არტაშან მეფემან შეკრიბნა სპანი, რომელნი შინა დარჩომოდეს, და
Line of ed.: 23 მისცნა ძესა თჳსსა ზარენს, და წარმოგზავნა ქართველთა ზედა.
Page of ed.: 49
Line of ed.: 1 /ხოლო შეკრბეს ქართველნი და ოვსნი, და მიეგებნეს ქუეყანასა ჯავახეთისასა. და
Line of ed.: 2 ეწყუნეს და სძლიეს ქართველთა და ოვსთა, და აოტეს ზარენ, ძე სომეხთა მეფისა, და
Line of ed.: 3 მოსრეს სპა მისი ყოველი და სდევნეს საზღვარამდე სომხითისა; მიეწივნეს ზარენს,
Line of ed.: 4 ძესა მეფისასა, და შეიპყრეს იგი ტბისა მის პირსა, რომელსა რქჳან ცელი, და
Line of ed.: 5 უკმო-იყვანეს.
Line of ed.: 6 ხოლო ოვსთა ჰნებვიდა მოკლვა მის ზარენისი სისხლისათჳს მეფეთა მათთასა,
Line of ed.: 7 არამედ ქართველთა დაიცვეს ცოცხლებით ძიებისათჳს საზღვართა მათთასა, და დასუეს
Line of ed.: 8 პყრობილად ციხესა დარიალანისსა. ვერ ძებნეს სომეხთა, რამეთუ უცალო იყვნეს სპარსთაგან.
Line of ed.: 9 მაშინ წელსა მესამესა მოვიდა სუმბატ ბივრიტიანი და ორნი ძენი მეფისანი,
Line of ed.: 10 არტავაზ და ტიგრან, ყოვლითა სპითა სომხითისათა. მაშინ მეფეთა ქართლისათა
Line of ed.: 11 უბრძანეს ქუეყანასა მათსა შელტოლვა ციხეთა და ქალაქთა, / და მთეულეთთა განამაგრნეს
Line of ed.: 12 ციხენი და ქალაქნი. ხოლო მოვიდეს სომეხნი და დადგეს თრიალ/ეთს. და
Line of ed.: 13 აღდგეს მათ შორის მოციქულნი და დაიზავნეს; მისცეს ქართველთა ძე მეფისა შეპყრობილი,
Line of ed.: 14 და აღუთქუეს შეწევნა ესრეთ: "უკეთუ ვინ აღდგეს მტერი თქუენ ზედა და მოღმართ
Line of ed.: 15 [გ]ებრძოდის, ჩუენ ორნი-ვე მეფენი თავითა ჩუენითა და სპითა ჩუენითა თანა-დაგიდგეთ
Line of ed.: 16 და გიშუელოთ; და უკეთუ კუალად ვის-მე მიღმართ ჰბრძოდით, ათას-ათასითა
Line of ed.: 17 მჴედრითა ჭურვილითა შეგეწეოდით". და ესე-ცა აღუთქუეს ქართველთა, ვითარმედ:
Line of ed.: 18 "ქალაქსა ამას ჩუენსა დრამა არტაშან მეფისა ხატითა დავსცეთ-ო".
Line of ed.: 19 ხოლო ამისთჳს სომეხთა უკმო-სცეს საზღვარი ქართლისა, ქალაქი წუნდა და ციხე
Line of ed.: 20 დემოთისა, ჯავახეთი და არტანი. და მიერითგან იქმნეს მოყუარე სომეხნი და ქართველნი
Line of ed.: 21 და ოვსნი. და სამნი-ვე ერთობით ბრძოდეს მტერთა.
Page of ed.: 50
Line of ed.: 1 და აღესრულნეს არზოკ და არმაზაელი, ნუგეშინის-ცემულნი დიდად. რამეთუ
Line of ed.: 2 სიმჴნითა მათითა უკუ-მოისუნეს საზღვარნი ქართლისანი.
Line of ed.: 3 და შემდგომად მათსა მეფობდეს შვილნი მათნი: არმაზს -- ამაზასპ და შინა
Line of ed.: 4 ქართლს -- დეროკ.
Line of ed.: 6 და შემდგომად მათსა მეფ/ობდეს შვილნი მათნი: არმაზს -- ფარ/სმან ქუელი და
Line of ed.: 7 შინა ქართლსა -- მირდატ.
Line of ed.: 10 აქამომდე ესე მეფენი ყოველნი ორ-ორნი იყვნეს მოყურობასა ზედა: ერთგან
Line of ed.: 11 მოყუარენი ვისნი-მე და ერთგან მტერნი ვისნი-მე. მაშინ ამან მირდატ ქართველმან მოიყვანა
Line of ed.: 12 ცოლი სპარსი, ნათესავი მეფეთა, და წუევითა სპარსთათა მტერ ექმნეს ფარსმან
Line of ed.: 13 ქუელსა არმაზელსა, და განიზრახა მუხთლად სიკუდილი ფარსმან ქუელისა. და მოხადა
Line of ed.: 14 მირდატ ფარსმან ქუელსა სახლსა თჳსსა რე-ცა მიჯლიშად და განცხრომად. რომელი-ესე
Line of ed.: 15 უთხრა ვინ-მე ფარსმანს და განაკრძალა. ხოლო იგი არღარა მივიდა.
Page of ed.: 51
Line of ed.: 1 მიერითგან იქმნეს მტერ ურთიერთას, და მირდატს შეეწეოდეს სპარსნი, ხოლო
Line of ed.: 2 ფარსმანს სომეხნი. და ესე მირდატ იყო კაცი ურვილი და მოსისხლე, ხოლო ფარსმან
Line of ed.: 3 ქუელი იყო კაცი კეთილი და უხუად მომნიჭებელი და შემნდობელი, ასაკითა შუენიერი,
Line of ed.: 4 ტანითა დიდი და ძლიერი, მჴნე მჴედარი და შემმართებელი ბრძოლისა, უშიში
Line of ed.: 5 ვითარცა უჴორცო და / ყოვლითა-ვე უმჯობესი ყოველთა მეფეთა ქართლისათა, რომელნი
Line of ed.: 6 გარდაცვალებულ იყვნეს უწინარეს მისსა. ესე უყუარდა მირდატის კერძთა-ცა ქართველთა
Line of ed.: 7 და სძულდა მირდატ მესისხლეობისა და მედგრობისა მისისათჳს და გამოერთნეს უმრავლესნი
Line of ed.: 8 მირდატისა-ცა კერძნი, ემძლავრა ფარსმან ქუელი და / აოტა მირდატ მეფე. და
Line of ed.: 9 წარვიდა მირდატ სპარსეთად.
Line of ed.: 10 ხოლო იყო მაშინ სპასპეტი ფარსმან ქუელისა, ეგრეთ-ვე ქუელი და გოლიათი, სახელით
Line of ed.: 11 ფარნავაზ, ესე ფარნავაზ ძუძუს-მტე იყო ფარსმანისი, სარწმუნო, ერთ-გული და
Line of ed.: 12 მისანდობელი. და იგი დაადგინა შიგა ქართლსა, ადგილსა მირდატისსა. და ყოვლად-ვე
Line of ed.: 13 იყვის ფარნავაზ სპასპეტი ქართლსა შინა, ხოლო მეფე ფარსმან ქუელი იარებოდის
Line of ed.: 14 და განაგებდის სამეფოსა თჳსსა.
Line of ed.: 15 მაშინ მირდატ გამოიყვანნა სპარსნი, სპანი ძლიერნი, და მომართა ფარსმანს,
Line of ed.: 16 ხოლო ფარსმან შემოკრიბნა სპანი ქართლისანი, და მოირთო ძალი სომხითით, და
Line of ed.: 17 მიეგება იწროთა რკინის-ჴევისათა. და იწყეს ბრძოლად ბუმბერაზთა დღეთა მრავალთა
Line of ed.: 18 ; /და უკეთუ გამოჩნდის ბუმბერაზი სპარსთა შორის, რომელსა ვერ ებრძოდიან ბუმბერაზნი
Line of ed.: 19 ქართლისა და სომხითისანი, მას ზედა განვიდის თჳთ მეფე ფარსმან, ანუ სპასპეტი
Line of ed.: 20 მისი ფარნავაზ, და ესრეთ აჯობიან და სძლიან. და მას ბრძოლასა შინა მოკლა
Line of ed.: 21 ფარსმან მეფემან ჩჳდმეტი ბუმბერაზი სპარსთა, ხოლო სპასპეტმან მისმან ფარნავაზ
Line of ed.: 22 მოკლა ოცდასამი.
Page of ed.: 52
Line of ed.: 1 მაშინ იყო სპარსთა შორის კაცი ერთი გოლიათი, სახელით ჯუმბერ, რომელი
Line of ed.: 2 ლომსა / ჴელითა შეიპყრობდა. და მან სთხოვა ბრძოლა თავის-თავ მეფესა ფარსმანს.
Line of ed.: 3 ხოლო ფარსმან ქუელი სიხარულით აღიჭურა და განვიდა. და აღიზახნეს ორთა-ვე
Line of ed.: 4 ჴმითა სასტიკითა, და მიეტევნეს ურთიერთას, და იწყეს ბრძოლად ჴრმლითა. და ჴმა
Line of ed.: 5 ბრძოლისა მათისა ემსგავსა ჴმასა ქუხილისა და ტეხისასა. აჯობა ფარსმან, ჩამოაგდო
Line of ed.: 6 და მოკლა, და მოიქცა სპისა თჳსისა კერძო, და ჴმა-ყო ჴმითა მაღლითა და რქუა მათ:
Line of ed.: 7 "აჰა, ლომნო მძჳნვარენო, ცხოვარნი დასეტყჳლნი!"
Line of ed.: 8 მაშინ მიეტევნეს ქართველნი და სომეხნი სპარსთა ზედა, აოტნეს და მოსწყჳდნეს
Line of ed.: 9 და / ტყუე ყვნეს ურიცხუნი, და წარვიდა მირდატ მეოტი სპარსეთად-ვე. და წელსა მეორესა
Line of ed.: 10 კუალად მოვიდა მირდატ სპითა უძლიერესითა. ხოლო ფარსმან ქუელმან შემოკრიბნა
Line of ed.: 11 სპანი თჳსნი, მჴედარნი და ქუეითნი, და დადგა მცხეთას ქალაქსა შინა, რამეთუ
Line of ed.: 12 არა ჰყვნეს სპანი მირდატის სპათა ოდენნი. მოვიდა მირდატ და დადგა ჯაჭუს, და
Line of ed.: 13 ეგრეთ ყოველთა დღეთა იბრძოდიან ბუმბერაზნი. და ბრძოლასა მას შინა მოკლა
Line of ed.: 14 ფარსმან მეფემან თავის-თავ თორმეტი ბუმბერაზი, ხოლო სპასპეტმან ფარნავაზ
Line of ed.: 15 თექუსმეტი ბუმბერაზი.
Line of ed.: 16 მაშინ ფარსმან მეფემან სიფიცხითა გულისა თჳსისათა არღარა განახა სიმრავლე
Line of ed.: 17 სპარსთა, არამედ. განვიდა ჟამსა განთიადისასა სპითა თჳსითა, და დაესხა. და
Line of ed.: 18 მო/სცა სუემან მისმან ძლევა: აოტა ბანაკი მათი და მოსწყჳდნა ურიცხუნი. და წარვიდა
Line of ed.: 19 მირდატ მეოტი სპარსეთად-ვე. და მიერითგან განითქუა სახელი ფარსმან ქუელისა და
Line of ed.: 20 სპასპეტისა მისისა ფარნავაზისი. და წინა-მძღუარ ექმნა იგი სპათა ქართლისა და
Page of ed.: 53 Line of ed.: 1 სომხითისათა. და იწყ/ო ბრძოლად სპარსთა და შესლვად სპარსეთს. და ვერ-ღა-რა-ოდეს
Line of ed.: 2 ვინ წინა-აღუდგა ფარსმან ქუელსა.
Line of ed.: 3 მაშინ სპარსთა გება-ყვეს სიმარჯუე ესე, რამეთუ მოიყვანეს მზარეული ერთი, და
Line of ed.: 4 აღუთქუეს .მას კეთილი დიდი, და რქუეს ესრეთ, ვითარმედ: "წარვედ და შემწყნარე
Line of ed.: 5 ფარსმან ქუელსა, და წარიტანე შენ თანა წამალი სასიკუდინე, და შეუზავე საჭმელსა
Line of ed.: 6 თანა მისსა და შეაჭამე". ხოლო წარვიდა მზარეული იგი და ყო ეგრეთ, ვითარცა
Line of ed.: 7 უთხრეს სპარსთა მათ. და ესრეთ მოკლა ფარსმან მეფე ქუელი.
Line of ed.: 8 მაშინ იქმნა გლოვა და ტირილი, და ტყება ყოველთა ზედა ქართველთა წარჩინებულითგან
Line of ed.: 9 ვიდრე გლახადმდე. და იტყებდეს ყოველნი თავთა თჳსთა ყოველთა შინა
Line of ed.: 10 ქალაქთა და დაბნებთა, რამეთუ დასხდიან მგოსანნი გლოვისანი, და შეკრბიან ყოველნი
Line of ed.: 11 და აჴსენებდიან სიმჴნესა და სიქუელესა, და სიშუენიერესა და სახიერებასა ფარსმან
Line of ed.: 12 ქუელისასა, და იტყოდიან ესრეთ: "ვაჲ ჩუენდა, რამეთუ მოგჳძინა / სუემან ბოროტმან,
Line of ed.: 13 და მეფე ჩუენი, რომლისაგან ჴსნილ ვიყვენით მონებისაგან მ/ტერთასა, მოიკლა იგი
Line of ed.: 14 აცთა მგრძნებელთაგან, და აწ მივეცენით ჩუენ წარტყუენვად ნათესავთა უცხოთა".
Line of ed.: 15 მაშინ გამოვიდეს სპარსნი, და გამოიტანეს თანა მირდატ, და დაიპყრეს ქართლი,
Line of ed.: 16 და მისცეს მირდატს ნაწილი მისი. ხოლო ნაწილი ფარსმანისი თჳთ დაიჭირეს, და
Line of ed.: 17 დაუტევეს ერის-თავი არმაზს. ხოლო ფარნავაზ სპასპეტმან წარიყვანა ცოლი და ძე
Line of ed.: 18 ფარსმან ქუელისა, და ივლტოდა, და მივიდა სომხითს. რამეთუ სომეხთა მეფისა ასული
Line of ed.: 19 იყო ცოლი ფარსმანისი. და დაიპყრეს ქართლი მირდატ და ერის-თავმან სპარსთამან.
Line of ed.: 20 ხოლო მეგრნი დადგეს ერთ-გულობასა ფარსმანის ძისასა.
Line of ed.: 21 ხოლო მას ჟამსა მოყუარე იყვნეს სომეხნი და ბერძენნი. მაშინ სომეხთა მეფემან
Line of ed.: 22 მოირთო ძალი ბერძენთაგან, და წარმოემართა ბრძოლად სპარსთა და ქართველთა.
Page of ed.: 54 Line of ed.: 1 მიერთნეს მეგრნი, და შეკრბა სიმრავლე ურიცხჳ. მაშინ მირდატ და ერის-თავმან სპარსთამან
Line of ed.: 2 მოირთეს ძალი სპარსეთით. ხოლო სომეხნი და ბერძენნი და მეგრნი შთავიდეს
Line of ed.: 3 შიგა / ქართლს, და მუნ მიეგებნეს სპარსნი და ქართველნი მდინარე/სა ზედა, რომელსა
Line of ed.: 4 ჰქჳან ლიახჳ. და მუნ იქმნა ბრძოლა მათ შორის ადგილსა, რომელსა ჰქჳან რეჴაჲ.
Line of ed.: 5 და მოსწყდა ორგნით-ვე ურიცხჳ, იძლივნეს სპარსნი და ქართველნი, და მოკლეს მირდატ
Line of ed.: 6 და ერის-თავი სპარსეთისა, და მოსრნეს სპანი მათნი.
Line of ed.: 8 და დასუეს მეფედ ძე ფარსმან ქუელისა, რომელსა ერქუა ადამი. და სამ წელ ოდენ
Line of ed.: 9 მეფობდა და მოკუდა. და დარჩა ძე მისი წელიწდისა ერთისა ყრმა; და ვიდრე აღიზარდებოდა
Line of ed.: 10 ყრმა იგი, მეფობდა დედა ადამისი, ცოლი ფარსმან ქუელისა, რომელსა
Line of ed.: 11 სახელი ერქუა ღადანა.
Line of ed.: 12 და ვითარ აღიზარდა ძის-წული ფარსმან ქუელისა, სახელით ფარსმან-ვე, მეფობდა
Line of ed.: 13 იგი.
Part: XX
King: 17
Line of ed.: 14
მეჩვიდმეტე მეფე, ფარსმან, ძე ადამისი, არშაკუნიანი
Line of ed.: 15 ხოლო მეფობდა ესე ფარსმან ყოველსა ქართლსა ზედა, და ესუა ძე, და უწოდა
Line of ed.: 16 სახელად ამაზასპ. და შემდგომად ამისსა მოკუდა ფარსმან, და შემდგომად მისსა მეფობდა
Line of ed.: 17 ძე მისი ამაზასპ.
Part: XXI
King: 18
Page of ed.: 55
Line of ed.: 1
მეთვრამეტე მეფე, ამაზასპ, ძე ფარსმანისი. არშაკუნიანი
Line of ed.: 2 ესე ამაზასპ იყო კაცი ძლიერი და დიდი გოლიათი, მსგავსი ფარსმან ქუელისა.
Line of ed.: 3 და ამისსა მეფობასა გარდამოვიდეს ოვსნი, სპანი დიდნი გზასა დვალეთისასა. ხოლო
Line of ed.: 4 ვერ იგრძნა ამაზასპ მეფემან გარდამოსლვა ოვსთა ვიდრე გარდამოვლამდე მთისა.
Line of ed.: 5 მოვი/დეს ოვსნი და დადგეს ლიახუსა ზედა რვა დღე განსუენებად, და არა სადა განვიდა
Line of ed.: 6 მარბიელი, რამეთუ ქალაქისა მცხეთისა შემუსრვად მოსრულ იყვნეს.
Line of ed.: 7 მაშინ ამაზასპ მოუწოდა ყოველთა ერის-თავთა ქართლისათა. და მოვიდეს / ერის-თავნი
Line of ed.: 8 აღმოსავალისანი: ერის-თავი კახეთისა, ერის-თავი ხუნანისა, ერის-თავი სამშჳლდისა. და
Line of ed.: 9 შემოკრბეს მჴედარნი სპასპეტისანი; და ვიდრე მოსლვადმდე დასავლეთისა
Line of ed.: 10 ერის-თავისა, მოვიდეს ოვსნი ჩრდილოთ კერძოთა ქალაქისათა, რომელ არს მუხნარი.
Line of ed.: 11 მაშინ ამაზასპ მეფემან განავსნა ციხენი და კარნი მცხეთისანი ლაშქრითა. და
Line of ed.: 12 იყო სიმრავლე ქუეითთა მცხეთელთა, რომელნი კართა და ზღუდეთა სცვიდეს; მათგან
Line of ed.: 13 კიდე რომელი გარე მეომრად განვიდოდეს, იყო ოცდაათი ათასი ქუეითი ყოვლად-ვე.
Line of ed.: 14 და მაშინ სხუა რომელი ჰყვა მჴედარი ათი ათასი, და განვიდა ამაზასპ და განაწესნა
Line of ed.: 15 ქუეითნი იგი არაგუსა იმიერ და ამიერ სიმაგრეთა შინა კართასა, ხოლო მჴედრითა
Line of ed.: 16 ლაშქრითა განვიდა ადგილსა, რომელსა ჰქჳან საფუ/რცლე. და იპყრა ზურგად ქალაქი
Line of ed.: 17 და ქუეითნი იგი, რომელ დაეყენნეს კართა შინა.
Line of ed.: 18 და იწყეს ბრძოლად ბუმბერაზთა. და განვიდა ამაზასპ მშჳლდითა, და იწყო სროლად
Line of ed.: 19 გულითა ფიცხელითა და მკლავითა ძლიერითა; ეზომ შორით ისროდა, რომელ
Page of ed.: 56 Line of ed.: 1 დამართებითა მდგომთა ოვსთაგან არა / შეიტყუებოდა და არ-ცა ინახვებოდა სიშორითა,
Line of ed.: 2 თუ ყოვლად აქუს მშჳლდი. და მან ჰკრის ისარი, რომელსა ვერ დაუდგის სიმაგრემან
Line of ed.: 3 საჭურველისამან. და მას დღესა შინა ამაზასპ თავის-თავითა მოკლა ბუმბერაზი თხუთმეტი
Line of ed.: 4 რჩეული და ცხენი მრავალი. და სხუათა-ცა ბუმბერაზთა ამაზასპისათა მოკლნეს
Line of ed.: 5 ბუმბერაზნი მრავალნი ოვსთანი; და დასდვეს დიდი ვნება ოვსთა ზედა.
Line of ed.: 6 მას დღესა შინა შემოვიდა ამაზასპ ქალაქად მჴედრითა სპითა, ხოლო ქუეითნი
Line of ed.: 7 იგი დგეს მუნ-ვე ადგილსა ზედა კართა შინა. და ღამესა მას მოემატნეს მჴედარნი,
Line of ed.: 8 რომელნი ვერ მოეტანნეს თანა ერის-თავთა მათ სისწრაფითა.
Line of ed.: 9 და ვითარ განთენდა, კუალად განვიდა მუნ-ვე ამაზასპ და აღ/იხუნა ოროლნი. და
Line of ed.: 10 გამოვიდა ოვსთაგან კაცი ერთი, რომელსა ერქუა სახელი ხუანსუა; იგი გამორჩეულ
Line of ed.: 11 იყო სპათა შორის ოვსთასა. აღიზახნეს ორთა-ვე და მიეტევნეს ურთიერთას; და პირველსა-ვე
Line of ed.: 12 მისლვასა სცნა ოროლნი ამაზასპ, და განავლო ზურგით, და მოკლა იგი. და
Line of ed.: 13 აღმოიჴადა ჴრმალი, და მიეტევა სხუათა-ცა ბუმბერაზთა, / და მოკლნა ორნი სხუანი-ცა,
Line of ed.: 14 შემოიქცა და შემოვიდა ქალაქად მჴედრებით-ურთ. ხოლო ქუეითნი დგეს მუნ-ვე კართა
Line of ed.: 15 შინა, და მას ღამესა კუალად მოემატნეს მჴედარნი.
Line of ed.: 16 ხოლო განიზრახეს დასხმა ოვსთა; და განვიდა და დაესხა ოვსთა, განთიადისა
Line of ed.: 17 ჟამსა, მჴედრითა და ქუეითითა ყოვლითა, სძლია და აოტა ბანაკი მათი, და მოკლა
Line of ed.: 18 მეფე ოვსთა და მოსრა ყოველი სიმრავლე მათი.
Page of ed.: 57
Line of ed.: 1 და წელსა მეორესა მოირთო ძალი სომხითით, და შეკრიბნა სპანი თჳსნი ყოველნი, და
Line of ed.: 2 გარდავიდა ოვსეთს. და ვერ-ვინ წინა-აღუდგა და მოტყუენა ოვსეთი, და
Line of ed.: 3 მოვიდა შინა გამარჯუებული.
Line of ed.: 4 და შემდგომად ამისსა შეექმნა სილაღე, და იწყო მესისხლეობად, და მოს/წყჳდნა
Line of ed.: 5 მრავალნი წარჩინებულნი. და ამისთჳს მოიძულეს იგი ერმან ქართლისამან. და მტერ
Line of ed.: 6 ექმნა იგი სომეხთა, და შეიყუარნა სპარსნი.
Line of ed.: 7 მაშინ განდგეს ერის-თავნი დასავლეთისანი ხუთნი: ორნი ერის-თავნი ეგრისისანი,
Line of ed.: 8 ერთი ოძრჴისა, ერთი კლარჯეთისა და ერთი წუნდისა. ეზრახნეს ესე სომეხთა მეფესა,
Line of ed.: 9 და ითხოვეს ძე მისი მეფედ, რამეთუ დის-წული იყო ამაზასპისი. მაშინ სომეხთა მეფე
Line of ed.: 10 ძალითა მრავლითა წარმოემართა ქართლად, და მოირთო ძალი საბერძნეთით-ცა. და
Line of ed.: 11 ეზრახნეს ოვსთა-ცა, ხოლო ო/ვსნი სიხარულითა წარმოვიდეს, რამეთუ მესისხლე იყო
Line of ed.: 12 ამაზასპ მათი. და გარდამოვლეს გზა თაკუერისა, და მოვიდეს ერის-თავთა თანა ეგრისათა.
Line of ed.: 13 მაშინ ამაზასპ მოუწოდა სპარსთა, და მოვიდეს სპარსნი ძლიერნი. და შეკრიბნა
Line of ed.: 14 ქართველნი-ცა, რომელნი დარჩომოდეს. მაშინ ოვსთა და მეგრთა გარდამოვლეს მთა
Line of ed.: 15 მცირე, და შეკრბეს იგინი და ერის-თავნი ქართლისანი განდგომილნი, და მოვიდეს
Line of ed.: 16 ესე ყოველნი წინაშე სომეხთა მეფისა.
Line of ed.: 17 ხოლო წარმოემართა ამაზასპ, და მოეგება იგი / გუთის-ჴევს და არა-ვინ იპოვა
Line of ed.: 18 ეგე-ოდენთა მათ სპათა შინა ბერძენთა, სომეხთა, ოვსთა, მეგრთა და ქართველთა მარტოდ-მბრძოლი
Line of ed.: 19 ამაზასპისი, არამედ ეწყვნეს ურთიერთას სპანი იგი. და იქმნა ბრძოლა
Line of ed.: 20 მათ შორის: იძლია ამაზასპ, და ივლტოდა სპა მისი. და მოკლეს ამაზასპ, და მოსრეს
Line of ed.: 21 სპა მისი, და დაიპყრეს ქართლი. და დაუტევა სომეხთა მეფემან ძე თჳსი ქართლისა
Line of ed.: 22 მეფედ, რომელსა სახელი ერქუა რევ, დის-წული ამაზასპისი.
Part: XXII
King: 19
Page of ed.: 58
Line of ed.: 1
მეცხრამეტე მეფე, რევ, არშაკუნიანი
Line of ed.: 2 ამან რევ მოიყვანა ცოლი საბერძნეთით, ასული ლოღოთეთისა, სახელით სეფელია.
Line of ed.: 3 და ამან სეფელია მოიტანა თანა კერპი, სახელით აფროდიტოს, და აღმართა
Line of ed.: 4 თავსა ზედა მცხეთისასა.
Line of ed.: 5 ესე რევ მეფე დაღაცათუ იყო წარმართი, არამედ იყო / მოწყალე და შემწე ყოველთა
Line of ed.: 6 ჭირვეულთა: რამეთუ სმენილ იყო მისდა მცირედ რა-მე სახარება უფლისა ჩუენისა
Line of ed.: 7 იესო ქრისტესი, და აქუნდა რა-მე სიყუარული ქრისტესი. და ამან მეფობასა შინა
Line of ed.: 8 მისსა არღარა-ვის უტევა ქართლსა შინა ყრმათა კლვა, რომელსა-იგი ამისსა უწინარეს
Line of ed.: 9 და პირველ კერპთა მიმართ შესწირვიდეს მსხუერპლა/დ ყრმათა; და ვიდრე იგი
Line of ed.: 10 იყო მეფედ, არღარა-ვინ კვლიდა ყრმათა კერპთათჳს, არამედ ცხურისა და ზროხისა
Line of ed.: 11 შეწირვა განუწესა. ამისთჳს-ცა ეწოდა მას რევ მართალი. და მეფობდა ესე რევ კეთილად,
Line of ed.: 12 და მოკუდა რევ.
Part: XXIII
King: 20
Line of ed.: 13
მეოცე მეფე, ვაჩე, ძე რევისა. არშაკუნიანი
Line of ed.: 14 და შემდგომად.ამისსა მეფობდა ძე მისი ვაჩე.
Part: XXIV
King: 21
Line of ed.: 15
მეოცდაერთე მეფე, ბაკურ, ძე ვაჩესი. არშაკუნიანი
Line of ed.: 16 და შემდგომად ვაჩესსა მეფობდა ძე ვაჩესი ბაკურ.
Part: XXV
King: 22
Page of ed.: 59
Line of ed.: 1
მეოცდაორე მეფე, მირდატ, ძე ბაკურისი, არშაკუნიანი
Line of ed.: 2 და შემდგომად ბაკურისა მეფობდა ძე ბაკურისი, მირდატ
Line of ed.: 4 და შემდგომად მირდატისა მეფობდა ძე მისი ასფაგურ.
Line of ed.: 5 ამან ასფაგურ აღაშენა ციხე-ქალაქი უჯარმა.
Line of ed.: 6 ხოლო ალექსანდრეს მეფობითგან ესე ყოველნი მეფენი მეფობდეს ქართლს და
Line of ed.: 7 იყვნეს კერპთ-მსახურ. და ესე ასფაგურ იყო უკანასკნელი მეფე ფარნავაზიანთა ნათესავისა.
Line of ed.: 8 და ამის-ზე მეფე იქმნა სპარსეთს ქასრე ანუშარვან სასანიანი, რომელმან მოსრნა
Line of ed.: 9 მეფენი აჟღალანიანნი, რომელი იცნობების არდაბირობით, ვითარცა წერილ არს
Line of ed.: 10 / ცხოვრებასა სპარსთასა.
Line of ed.: 11 ხოლო სომხითს მეფე იქმნა კოსარო. და ამან კოსარო სომეხთა მეფემან უწყო
Line of ed.: 12 ბრძოლად ქასრე მეფესა სპარსთასა, და შეეწეოდა მას ასფაგურ, მეფე ქართველთა, და
Line of ed.: 13 ამან ასფაგურ განუხუნის კარნი კავკასიანთანი და გამოიყვანნი/ს ოვსნი, ლეკნი და
Line of ed.: 14 ხაზარნი, და მივიდის კოსარო მეფისა თანა სომეხთასა ბრძოლად სპარსთა.
Line of ed.: 15 და პირველსა-ვე შესლვასა სპარსეთად ეწყო ქასრე, მეფე სპარსთა, და აოტეს იგი
Line of ed.: 16 და მოსრეს სპა მისი. და მიერითგან ვერ-ღა-რა წინა-აღუდგა ამათ მეფე იგი სპარსთა,
Line of ed.: 17 და განამრავლეს შესლვა სპარსეთად და ტყუენვა სპარსეთისა.
Line of ed.: 18 ხოლო დაესრულნეს მეფენი ქართლისანი ფარნავაზიანნი,
Line of ed.: 3 ვითარ იოტეს სომეხთა და ქართველთა და ჩრდილოსა ნათესავთა მეფე სპარსთა,
Line of ed.: 4 და განამრავლეს შესლვა სპარსეთს და ოჴრება სპარსეთისა; და ვერ-ღა-რა ოდეს წინა-აღუდგა მეფე
Line of ed.: 5 სპარსთა. მაშინ მეფემან სპარსთამან, სავსემან მწუხარებითა, მოუწოდა
Line of ed.: 6 მთავართა სო/ფლებისათა პიტიახშთა და ერის-თავთა სოფლებისათა, და ყო განზრახვა.
Line of ed.: 7 და ეძიებდა ღონებასა ბოროტისა მის მოწევნულისასა, / და აღუთქმიდა ნიჭსა დიდსა
Line of ed.: 8 და პატივსა, რომელმან უძლოს და უძიოს ღონე შურის-გებისა.
Line of ed.: 9 ხოლო კრებულსა მას შორის იყო წარჩინებული ერთი მთავარი, სახელით ანაკ,
Line of ed.: 10 ნათესავისაგან კოსაროს სომეხთა მეფისა. აღდგა იგი, წარმოდგა და თქუა: "ოტებულ
Line of ed.: 11 არს სპა ჩუენი კოსაროს სომეხთა მეფისაგან, აწყუედილ არიან მჴედარნი ჩუენნი, და
Line of ed.: 12 დასდებია შიში და ძრწოლა მათი სპარსთა ზედა, და განძლიერებულ არიან იგინი,
Line of ed.: 13 და ვერ ძალ-გჳც წინა-აღმდგომად მათდა. აწ ესე არს განზრახვა ჩემი, რათა მშჳდობითა და
Line of ed.: 14 ვედრებითა და ხარკისა მიცემითა დავამშჳდოთ კოსარო მეფე". ესე რომელ
Line of ed.: 15 თქუა ანაკ, არა გულითა თქუა, არამედ სიმრავლესა მას უფარვიდა გულისა მისისა
Line of ed.: 16 განზრახვასა. მიეახლა მეფესა და რქუა თჳსგან: "უწმოდე, რამეთუ არა ესე არს განზრახვა
Line of ed.: 17 ჩემი, რომელ ვთქუ, არამედ ღირს მყავ მარტოდ ზრახვად შენ წინაშე, და
Line of ed.: 18 ვაუწყო მეფობასა შენსა გულის-ზრახვა ჩემი". მაშინ წარჩინებულთა მათ იზრახეს
Line of ed.: 19 თ/ჳს-თჳსად წინაშე მეფისა და წარვიდეს. მაშინ ფარულად მოუწოდა / მეფემან ანაკს,
Page of ed.: 61 Line of ed.: 1 და რქუა მეფესა ანაკ: "მეფე, ცხოვნდი უკუნისამდე, მე გიძიო ღონე შურის-გებისა
Line of ed.: 2 კოსაროს ზედა. წარვიდე მის თანა დედა-წულით ჩემით-ურთ, დამომენდობის იგი ნათესაობისათჳს,
Line of ed.: 3 და სუემან შენმან მოავლინოს კეთილად, და მოვკლა მეფე იგი, და დავდვა
Line of ed.: 4 თავი ჩემი შენთჳს".
Line of ed.: 5 სთნდა / განზრახვა ესე მეფესა. და მოკლეთა დღეთა წარმოვიდა ანაკ და ძმა
Line of ed.: 6 მისი დედა-წულითა მათითა რე-ცა განდგომად სპარსთა მეფისაგან. და მოვიდა საზღვართა
Line of ed.: 7 სომხითისათა, ქალაქსა, რომელსა რქჳან ხილახილა, საზამთროთა ადგილთა
Line of ed.: 8 სომეხთა მეფეთასა. იხილა რა მეფემან კოსარო, დიდითა პატივითა შეიწყნარა, რამეთუ
Line of ed.: 9 ყოვლითა-ვე სიმარჯჳთა მოსლვასა მისსა სარწმუნოდ აჩუენებდა; და ხედვიდა მეფე,
Line of ed.: 10 რამეთუ ყოვლითა სახლეულითა მისითა მისდა მოემართა, მაშინ მეფემან მისცა მას
Line of ed.: 11 პატივი, მეორედ მისსა საყდა/რსა აღიყვანა სიხარულით და განსუენებით დაყვნეს რა
Line of ed.: 12 დღენი ზამთრისანი, და მოიწივნეს დღენი ზაფხულისა არისანი, და განდიდნეს მდინარენი,
Line of ed.: 13 წარმოვიდა მეფე მუნით და მოვიდა არატსა / ქალაქსა, და განმზადებულ იყო
Line of ed.: 14 კოსარო მეფე კუალად შესლვად სპარსეთს. მაშინ დღესა ერთსა განვიდა მეფე ნადირობად,
Line of ed.: 15 და გაჰყვეს თანა ანაკ და ძმა მისი, და იპყრნეს მახჳლნი ლესულნი ფარულად
Line of ed.: 16 საწჳმარსა ქუეშე სტეოედსა; და პოვეს დრო და მოკლეს მეფე და ივლტოდეს. ხოლო
Line of ed.: 17 დევნა უყვეს მთავართა სომხითისათა, და მო/უსწრეს ვიეთ-მე ჴიდსა და რომელთა-მე
Line of ed.: 18 მოუსწრეს ფონსა, და იწყუდინეს იწროსა შინა; და ვერ-ვინ წაუვიდეს, და მოკლნეს
Line of ed.: 19 იგინი-ცა. და მოსრნეს ყოველნი ნათესავნი მათნი, თჳნიერ დაშთეს ორნი შვილნი
Page of ed.: 62 Line of ed.: 1 მათნი, რომელნი-ცა აღიხუნეს მამა-მძუძეთა მათთა: ერთი შეივლტოდა საზღვართა
Line of ed.: 2 საბერძნეთისათა და მეორე საზღვართა სპარსეთისათა.
Line of ed.: 3 ვითარცა ესმა ამბავი ესე სპარსთა მეფესა ქასრეს სასანიანსა, აღივსო სიხარულითა
Line of ed.: 4 და წარმოემართა ყოვლ/ითა ძალითა მისითა; მოვიდა პირველად სომხითს და
Line of ed.: 5 დაიპყრა სომხითი, მოსრა და ტყუე ყო ყოველი ნათესავი სომეხთა მეფისა. ხოლო
Line of ed.: 6 ერთი ძე კოსარო მეფისა, მცირე ყრმა, შეივლტოდა საზღვართა საბერძნეთისათა, და
Line of ed.: 7 მუნ იზარდებოდა, რომელსა ერქუა თრდატ. მაშინ ვითარცა დაიპყრა სომხითი სპარსთა
Line of ed.: 8 მეფემან და შემოვიდა ქართლად, წარვიდა ასფაგურ ქა/რთველთა მეფე ოვსეთს, რათა-მცა
Line of ed.: 9 მოიმატნა სპანი ოვსეთით და განამაგრნა ციხე-ქალაქნი. ხოლო რაჟამს შევიდა
Line of ed.: 10 ასფაგურ ოვსეთს, ეწია სიკუდილი და მოკუდა მუნ.
Line of ed.: 11 ამას ასფაგურს არა ესუა ძე, არამედ ასული ერთი მაშინ შეკრბეს ყოველნი ერის-თავნი
Line of ed.: 12 ქართლისანი მცხეთას ქალაქსა სპასპეტისა თა/ნა, რომელსა ერქუა მაეჟან. ზრახვა
Line of ed.: 13 ყვეს ერთბამად სავსეთა მწუხარებითა და თქუეს: "არა ვაუფლოთ გულთა ჩუენთა მწუხარება,
Line of ed.: 14 რათა არა მიგუეღოს გონიერება, გარნა ვიძიოთ ღონე ჭირთა და განსაცდელთა
Line of ed.: 15 ჩუენ/თათჳს". მაშინ თქუა მაეჟან სპასპეტმან: "უკუეთუ-მცა იყო ჩუენ თანა ძალი ეზომი,
Line of ed.: 16 ჩუენ-მცა მესამედთა სპარსთა შევესწორებოდეთ, დამცავსხენით თავნი ჩუენნი სიკუდილად
Line of ed.: 17 და წინა-აღუდეგით მათ, და თუ-მცა დარჩომილ იყო მკჳდრი მეფისა ჩუენისა ანუ ნათესავი
Line of ed.: 18 მეფეთა ჩუენთა, რომელი-ცა ღირს იყო მეფობასა, დავდეგით-მცა ციხე-ქალაქთა
Line of ed.: 19 შინა, დავსხენით-მცა თავნი ჩუენნი სიკუდილად და ვჭამეთ-მცა ჴორცი კაცისა, ვითარცა
Line of ed.: 20 პირველ მამათა ჩუენთა. არამედ მოწევნადსა ჟამსა ესრეთ მოუვლენია, რამეთუ მოიკლა
Line of ed.: 21 სპარსთაგან დიდი იგი მეფე სომხითისა, წაღებულ არს სომხითი, რომელსა ეკიდა
Page of ed.: 63 Line of ed.: 1 სამეფო ჩუენი, და აღუღია პირი მისი სპარსთა მეფესა შთანთქმად ყოვლისა ქუეყანისა.
Line of ed.: 2 არა-ვინ არს ჩუენ თანა წინა-აღმდგომი მისი და დარჩომილ ვართ ჩუენ ობლად, ვითარცა
Line of ed.: 3 ცხოვარნი უმწყემსონი. აწ ესე არს განზრ/ახვა ჩემი, რათა მივაგოთ წინა / მეფესა
Line of ed.: 4 სპარსთასა მორჩილება და ვითხოვოთ მისგან წყალობა და ვითხოვოთ მისგან ძე მისი
Line of ed.: 5 მეფედ ჩუენდა, და ვევედრნეთ, რათა შერთოს ცოლად ძესა მისსა ასული მეფისა ჩუენისა
Line of ed.: 6 ასფაგურისი. ვაუწყოთ ქალისა მის ნათესაობა ქართლოსიანთა და ნებროთიანთა და
Line of ed.: 7 დიდებულთა არშაკუნიანთა და მეფეთა ჩუენთა ფარნავაზიანთა, და ვითხოვოთ მისგან
Line of ed.: 8 დამჭირვა სჯულსა ზედა მამათა ჩუენთასა, და ვითხოვოთ ჩუენ თანა არა აღრევა სპარსთა
Line of ed.: 9 და წარჩინებულად პყრობა ჩუენი. ნუ უკუე შეიწყნაროს ვედრება ესე ჩუენი, და ყოს.
Line of ed.: 10 ესე ყოველი ჩუენ ზედა და უკეთუ სჯულსა მამათა ჩუენთასა მიგჳღებდეს, და ჩუენ ზედა
Line of ed.: 11 სპარსთა წარჩინებულ ჰყოფდეს, და ნათესავსა მეფეთა ჩუენთასა მოსწყუედდეს, მაშინ
Line of ed.: 12 სიკუდილი უმჯობეს არს თავთა ჩუენთათჳს ვიდრე მონახვასა ესე-ვითარისასა. დავსხნეთ
Line of ed.: 13 თავნი ჩუენნი ცი/ხეთა და ქალაქთა შინა და მოვსწყდეთ ყოველნი".
Line of ed.: 14 მაშინ დაემოწმნეს ყოველნი ერის-თავნი ზრახვასა მაეჟან სპასპეტისასა, და წარგზავნეს
Line of ed.: 15 მოციქული წინაშე სპარსთა მეფისა, და მოაჴსენეს / ესე ყოველი, რომელი განეზრახა.
Line of ed.: 16 ხოლო გამოიკითხა სპარ/სთა მეფემან პირველად ქალაქისა / მცხეთისა, და უთხრეს.
Line of ed.: 17 სივრცე და სიმაგრე მისი და მახლობელობა ხაზართა და ოვსთა. და კუალად გამოიკითხა გუარნათესაობა ასფაგურის ასულისა, და უთხრეს ნათესაობა
Line of ed.: 18 ნებროთიანთა
Line of ed.: 19 და არშაკუნიანთა და ფარნავაზიანთა. კეთილად სთნდა სპარსთა მეფესა, და შეიწყნარა
Line of ed.: 20 ვედრება ქართველთა. რამეთუ თჳთ-ცა უკუთესად გამოარჩია მცხეთას დასუმა ძისა მისისა
Page of ed.: 64 Line of ed.: 1 მეფედ. რამეთუ ყოველთა ქალაქთა სომხითისა და ქართლისათა, რანისა და მის კერძოთა, ყოვლისა
Line of ed.: 2 უფროსად და უმაგრესად გამოარჩია და მახლობელად ჩრდილოთა
Line of ed.: 3 მტერთა, რათა ჰბრძოდის მათ მუნით და იპყრობდეს ყოველთა კავკასიანთა. აღუსრულა
Line of ed.: 4 ყოველი იგი სათხოველი ქართველთა, და მისცა ყოველსა ზედა ფიცი და აღთქმა. და
Line of ed.: 5 მოვიდა მცხეთას და მიეგება მაეჟან სპასპეტი დ/ა ყოველნი ერის-თავნი ქართლისანი.
Line of ed.: 6 მაშინ მოიყვანეს ასული ასფაგურ მეფისა სამშჳლდით, რომელსა ერქუა აბეშურა, და
Line of ed.: 7 შერთო / იგი სპარსთა მეფემან ძესა თჳსსა, რომელი მუნ თანა ჰყვა შჳდისა წლისა,
Line of ed.: 8 ნაშობი მჴევლისა, რომელსა ერქუა სპარსულად მიჰრან, ხოლო ქართულად მირიან.
Line of ed.: 9 ესე / მირიან იგი არს, რომელმან ჟამსა სიბერისა მისისასა იცნა ღმერთი დამბადებელი, და
Line of ed.: 10 შეიწყნარა სახარება მოციქულთა წმიდისა ნინოს მიერ, და იქმნა აღმსარებელ
Line of ed.: 11 წმიდისა სამებისა და თაყუანის-მცემელ ჯუარისა პატიოსნისა.
Line of ed.: 15 ვითარცა შეიწყნარა მეფემან ქასრე ვედრება ქართველთა, და შეჰრთო ძესა მისსა
Line of ed.: 16 მირიანს ასული ქართველთა მეფისა და მისცა ქართველთა მეფედ ძე მისი და დასუა
Line of ed.: 17 მცხეთას. და მისცა ქართლი, სომხითი, რანი, მოვაკანი და ჰერეთი. და იყო მირიან
Line of ed.: 18 მაშინ წლისა შჳდისა. და თანა ჰყვა ქასრე მეფესა დედა მირიანისი და არა დაუტევა
Line of ed.: 19 იგი მი/რიანის თანა, რამეთუ უყუარდა დედა იგი მირიანისი ვითარცა თავი თჳსი,
Line of ed.: 20 არამედ დაუტევა მამა-მძუძედ და განმგებელად წარჩინებული ერთი, რომელსა ერქუა
Page of ed.: 65 Line of ed.: 1 სახელად მირვანოზ. და დაუტევა ორმოცი ათასი მჴედარი სპარსი რჩეული, და არა
Line of ed.: 2 დასხნა ქართლისა საზღვართა სპარსნი იგი / ფიცისა მისთჳს, რომელ ფიცებულ იყო
Line of ed.: 3 ქართველთად, არამედ დასხნა ჰერეთს და მოვაკანს და სომხითს. ხოლო უბრძანა
Line of ed.: 4 მირვანოზს, რათა სპარსთა მათგანი რჩეული შჳდი ათასი მჴედარი / ყოვლად-ვე ქალაქსა
Line of ed.: 5 შინა იპყრას მცველად ძისა მისისა. და ესრეთ დამზავა ქართველთა, რათა კარნი და
Line of ed.: 6 ციხენი და ქალაქნი ყოველნი იპყრნეს ლაშქრითა სპარსითა: და სხუა სიმრავლე
Line of ed.: 7 სპარსთა არა იყოს ქუეყანასა შინა ქართლისასა თანა-აღრეულად; "და იყოს შვილი ჩემი
Line of ed.: 8 ორსა-ვე სჯულსა ზედა: მამათა ჩუენთა ცეცხლის-მსახურებასა და თქუენთა კერპთასა",
Line of ed.: 9 რამეთუ პირველ-ვე ამას ზედა მოეცა ფიცი.
Line of ed.: 10 და წარვიდა მეფე და წარიხუნა ყოველნი ჴევნი კავკასიანთანი და დასხნა ყოველგან
Line of ed.: 11 მთავარნი, და უბრძანა მათ ყოველთა, რათა იყვნენ მორჩილ ძისა მისისა მირიანისსა, და
Line of ed.: 12 უბ/რძანა მირიანს, ძესა თჳსსა, და მამა-მძუძესა მისსა მირვანოზს, რათა
Line of ed.: 13 ჰბრძოდიან ხაზართა, და წარვიდა მეფე სპარსეთად.
Line of ed.: 14 ხოლო ამან მირვანოზ ჰმატა ყოველთა სიმაგრეთა ქართლისათა და უმეტეს
Line of ed.: 15 ყოველთასა მოამტკიცნა ზღუდენი ნეკრესისა ქალაქისანი. და აღიზარდა მირიან მსახურებასა
Line of ed.: 16 მას შინა შჳდთა მათ კერპთასა და ცეცხლისასა. ხოლო შეიყუარნა ქართველნი,
Line of ed.: 17 და დაივიწყა ენა სპარსული და ისწავა ენა ქართული. და ჰმატა შემკობა / კერპთა და
Line of ed.: 18 ბომონთა, კეთილად იპყ/რნა ქურუმნი კერპთანი, და ყოველთა მეფეთა ქართლისათა
Line of ed.: 19 უმეტეს აღასრულებდა მსახურებასა მას კერპთასა, და შეამკო საფლავი ფარნავაზისი.
Line of ed.: 20 ხოლო ესე ყოველი ქართველთა სათნოებისათჳს ქმნა, და კეთილად იპყრნა ქართველნი
Line of ed.: 21 ნიჭითა და ყოვლითა დიდებითა. და შეიყუარეს იგი ყოველთა ქართველთა უმეტეს
Line of ed.: 22 ყოველთა მეფეთასა. და მეფობდა ესრეთ მირიან მცხეთით გაღმართ ქართლს, სომხითს,
Line of ed.: 23 რანს, ჰერეთს, მოვაკანს და ეგრს.
Page of ed.: 66
Line of ed.: 1 ხოლო იქმნა რა მირიან თხუთმეტისა წლისა, მოუკუდა / ცოლი, ასული ქართველთა
Line of ed.: 2 მეფისა, და ამას ზედა დაესრულა ქართლს შინა მეფობა და დედოფლობა
Line of ed.: 3 ფარნავაზიანთა მეფეთა. მაშინ შეწუხდეს ყოველნი ქართველნი სიკუდილსა ზედა დედოფლისა
Line of ed.: 4 მათისასა, არამედ დაადგრეს ერთგულებასა ზედა მირიანისსა, რამეთუ არღარა
Line of ed.: 5 ვინ იყო ყოვლად-ვე ნათესავი ფარნავაზიანთა, რომელი-ცა ღირს იყო მეფობასა ქართველთასა.
Line of ed.: 6 და ესრეთ შეიტკბეს ამის მიზეზისათჳს მეფობა მირიანისი.
Line of ed.: 7 ხოლო მირიან მეფემან ჰმატა კეთილსა ქართველთასა, და მოიყვანა ცოლი
Line of ed.: 8 საბერძნეთით, პონტოით, ასული ოლიღოტოსისი, სა/ხელით ნანა. და იწყო ბრძოლად
Line of ed.: 9 ხაზართა, და მარადი/ს ჰბრძოდის: ოდეს-მე გაადგიან მირიანს ლეკნი და მათ გამოიყვანიან
Line of ed.: 10 რა ხაზარნი თანა-შემწედ მათდა, მიეგების მათ წინა მირიან ჰერეთს ანუ
Line of ed.: 11 მოვაკანს და მუნ ეწყჳს მათ; და ოდეს-მე დურძუკთა და დიდოთა მოირთნიან და გამოიყვანიან
Line of ed.: 12 ხაზარნი, მაშინ ეწყჳს და ვერ-ოდეს სძლეს ხაზართა, და / ყოვლად-ვე მირიან
Line of ed.: 13 სძლის. და ესრეთ მრავალ-გზის გარდაიჴადა წყობა ხაზართა.
Line of ed.: 14 და უფროსი ლაშქრობა მისი იყვის დარუბანდს. რამეთუ მოვიდიან ხაზარნი და
Line of ed.: 15 მოადგიან დარუბანდს, რათა-მცა წარიღეს და განაღეს კარი ფართო, და მუნით იწყეს
Line of ed.: 16 გასლვად სპარსთა ზედა. ხოლო ოდეს მოვიდიან ხაზარნი დარუბანდს, მაშინ წარვიდის
Line of ed.: 17 მირიან შუელად დარუბანდისა: ოდეს-მე უომრად მიჰრიდიან ხაზართა მათ მირიანს, და
Line of ed.: 18 ოდეს-მე ბრძოლითა აოტნის.
Page of ed.: 67
Line of ed.: 1 ხოლო ვითარ იქმნა მირიან წლისა ორმეოცისა, მაშინ მოკუდა მამა მისი, სპარსთა
Line of ed.: 2 მეფე, და დაჯდა შემდგომად მისსა მეფედ სპარსეთს ძმა მირიანისი ურწემესი, რომელსა
Line of ed.: 3 ერქუა ბარტამ. და ვითარცა ესმა ესე მირიანს, მოუწოდა ყოველთა სპათა მისთა,
Line of ed.: 4 შეიკრიბნა და წარემართა ბაღდადს, რათა-მცა დაჯდა საყდართა მამისა მისისათა. / მაშინ
Line of ed.: 5 ძმამან მისმან შეიკრიბნა სპანი ურიცხუნი და მიეგება ბ/რძოლად ჴევსა მას ზედა
Line of ed.: 6 ნასიბისასა. და ვით/არ-ცა იხილეს მოხუცებულთა და მარზაპანთა სპარსეთისათა, ვითარმედ
Line of ed.: 7 მახჳლი დაეცემის ურთიერთას, აღდგეს მათ შორის მოციქულად და ბჭედ, და
Line of ed.: 8 დასჯერდეს ორნი-ვე მეფენი ბჭობასა მათსა. და დასხდეს რა ბჭობად, მაშინ მირიან
Line of ed.: 9 იტყოდა სარჩლად: "პირმშო შვილი ვარ მე მამისა ჩემისა და საუფლისწულოდ ებოძნეს
Line of ed.: 10 ქუეყანანი უცხონი მკლავითა წახმულნი, და მუნ ყოველნი დღენი ჩემნი დამიყოფიან
Line of ed.: 11 ბრძოლასა შინა ხაზართასა, და მრავალ-გზის სისხლითა ჩემითა დამიცავს სპარსეთი
Line of ed.: 12 ხაზართაგან. ამისთჳს ჩემი არს საყდარი მამისა ჩემისა".
Line of ed.: 13 ხოლო ბარტამ იტყოდა ამისთჳს, ვითარმედ: "თუ-მცა პირმშო მირიან არს, არამედ
Line of ed.: 14 ნაშობი არს მჴევლისა, და ნაშობსა მჴევლისასა ეყოფის სუედ რომელ მას მიხდომიან
Line of ed.: 15 სამეფონი. ხოლო მე ნაშობი ვარ ჰინდოთა მეფისა ასულისა, სპარსთა დედოფლისა,
Line of ed.: 16 და მოგისმენია ანდერძი მამისა ჩემისა, და მოგინახავს, რამეთუ ჴელითა მისითა
Line of ed.: 17 დამადგა გჳრგჳნი თავსა ჩემსა".
Line of ed.: 18 ხოლო მათ გაბ/ჭეს და მისცეს მ/ეფობა სპარსეთისა ბარტამს, ხოლო მირიანს
Line of ed.: 19 გულის-სადებად მისც/ეს ბარტამისგან ჯაზირეთი, და შამის ნახევარი, და ადარბადაგანი.
Line of ed.: 20 და ესე ყოველი ქართლს, სომხითს, რანს, ჰერეთს და მოვაკანს ზედა მოურთეს. და
Line of ed.: 21 წარმოვიდა მირიან. ხოლო ვიდრე-ღა მირიან ჯერეთ იყო მუნ, გარდამოვლეს ოვსთა
Page of ed.: 68 Line of ed.: 1 ფეროშ და კავტია და განრყუნეს ქართლი. ხოლო მირიან გარეს-გარ გარდავიდა ოვსეთს,
Line of ed.: 2 მოტყუენა ოვსეთი და მიუწია ხაზარეთამდი, და გარდამოვლო გზა დვალეთისა და
Line of ed.: 3 მოვიდა შინა.
Line of ed.: 4 და შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელთა ჩუეულებისაებრ მოვიდეს ხაზარნი
Line of ed.: 5 ბრძოლად დარუბანდისა. ხოლო მირიან წარვიდა შუელად დარუბანდისა, და ვიდრე იგი
Line of ed.: 6 მუნ იყო წყობად ხაზართა, მაშინ უკუე მეფე გუთთა სპითა ურიცხჳთა შევიდა საბერძნეთს. ხოლო
Line of ed.: 7 მეფე ბერძენთა შეკრბა სპითა დიდითა და წინა-აღუდგა. მაშინ მეფემან
Line of ed.: 8 გუთთამან სთხოვა თავის-თავ ბრძოლა კეისარსა. ხოლო კეისარსა ვერ ძალ-ედვა
Line of ed.: 9 ბრძოლა მისი. ხოლო მაშინ მუნ იყო სპათა თანა ბერძენთასა ძე კოსაროს სომეხ/თა
Line of ed.: 10 მეფისა, სახელით / თრდატ, რომელი ვაჴსენეთ ზემო: აღზრდილ იყო იგი საბერძნეთს,
Line of ed.: 11 და იყო იგი გოლიათი. მას ჟამსა შინა იყო იგი სპასა თანა ბერძენთასა, და იგი
Line of ed.: 12 გამოარჩიეს ყო/ველთა სპათა ბერძენთა, და შემოსეს იგი შესამოსლითა და საჭურველითა
Line of ed.: 13 კეისრისათა, და კეისრის სახედ გაუგზავნეს ბრძოლად გუთთა მეფესა. გამოვიდა მუნით
Line of ed.: 14 გუთთა მეფე და მიეტევნეს ურთიერთას ბრძოლად: სძლო თრდატ და ჴელად შეიპყრა,
Line of ed.: 15 და იოტეს ბანაკი გუთთა. ხოლო კეისარმან მისცნა სპანი თრდატს და გამოგზავნა
Line of ed.: 16 სომხითს, მამულსა თჳსსა. გამოვიდეს სომხითს და გამოასხნეს სპანი ერის-თავნი
Line of ed.: 17 მირიანისნი.
Line of ed.: 18 მაშინ მირიან შეიქცა წყობისაგან ხაზართასა, და მოიყვანა სპარსეთით თჳსი მისი,
Line of ed.: 19 ნათესავი მეფეთა, სახელით ფეროზ; და მან მოიტანა თანა სპა დიდი. და ამას ფეროზს
Line of ed.: 20 მისცა მირიან ასული თჳსი ცოლად და მისცა ქუეყანა ხუნანითგან ბარდავამდე,
Page of ed.: 69 Line of ed.: 1 მტკ/უარსა ორი-ვე კერძი, და დაადგინა იგი ერის-თავად მუნ. და სხუა-ცა ძალი მოირთო
Line of ed.: 2 სპარსეთით და უწყო ბრძოლად თრდატს. ხოლო ოდეს მოირთის ძალი თრდატ საბერძნეთით
Line of ed.: 3 და მომართის მირიანს, და მას ვერ ძალ-ედვის წინა-აღდგომად, და გაამაგრნის
Line of ed.: 4 ციხენი და ქალაქნი, და მოვლის / თრდატ ქუეყანა მისი. და ოდეს განძლიერდის
Line of ed.: 5 მირიან სპარსეთით, მაშინ ვერ წინა-აღუდგის თრდატ, და მოვლის მირიან სომხითი.
Line of ed.: 6 და ესრეთ დაუცხრომელად იყვის შფოთი მათ შორის წელთა მრავალთა, და არა-ვინ
Line of ed.: 7 / იპოვა ოდეს სპარსთა შორის მარტოდ-მბრძოლი თრდატისი. და სახელოვან იქმნა იგი
Line of ed.: 8 ყოველსა ქუეყანასა, და სძლო ყოვლად-ვე მბრძოლთა მისთა, ვითარცა წერილ არს
Line of ed.: 9 ამბავი მისი ცხორებასა სომეხთასა.
Line of ed.: 10 შემდგომად ამისსა მეფე იქმნა სპარსეთს მესამე ძმა მირიანისი და ბარტამისი,
Line of ed.: 11 რომელმან მოუვლინა მირიანს მოციქული და რქუა: "რათა შევკრბეთ, და გარდავლოთ
Line of ed.: 12 სომხითი, და შევიდეთ ს/აბერძნეთად". მაშინ გამოვიდა სპარსთა მეფე, და მიეგება
Line of ed.: 13 მირიან, და შეკრბა სიმრავლე ურიცხჳ, ვითარცა თივანი ველთანი და ფურცელნი
Line of ed.: 14 ხეთანი სიმრავლითა. და გარდავლეს სომხითი და ვერ წინა-აღუდგა თრდატ, არამედ
Line of ed.: 15 განამაგრნა ციხე-ქალაქნი. და წარტყუენეს სომხითი და შევიდეს საბერძნეთად. და ვერ
Line of ed.: 16 წინა-აღუდგა მათ ბერძენთა მეფე კოსტანტინე და შთავარდა მწუხარებასა დიდსა.
Line of ed.: 17 და ვითარ იწყეს ტყუენვად საბერძნეთისა, / მაშინ არწმუნეს მეფესა კოსტანტინეს
Line of ed.: 18 კაცთა ვიეთ-მე ღმრთის-მსახურთა და რქუეს ვითარმედ: "ვიხილეთ საკჳრველება ქრისტესი
Line of ed.: 19 და ძლევა მტერთა მოსავთა მისთაგან, ვითარ ყოველნი მოსავნი ქრისტესნი
Line of ed.: 20 წარძღუანებითა ჯუარისათა სძლევენ მტერთა მათთა". ხოლო კოსტანტინე მეფემან
Line of ed.: 21 ირწმუნა მათი, ვითარცა წერილ არს ესე / განცხადებულად მოქცევასა ბერძენთასა,
Page of ed.: 70 Line of ed.: 1 ნათელ-იღო კოსტანტინე, და წარმოიძღუანა სახე ჯუარისა, და ეწყო მტერთა სპარსთა
Line of ed.: 2 მათ ურიცხუთა სპითა მცირითა, და ძალითა / ქრისტესითა აოტა ბანაკი მათი, და
Line of ed.: 3 მოსრა სიმრავლე მათი.
Line of ed.: 4 და ივლტოდეს ორნი-ვე იგი მეფენი მცირედითა მჴედრითა, და მიუდგა უკანა
Line of ed.: 5 კოსტანტინე, და შევიდა საზღვართა მათთა. და სპარსთა მეფე შევიდა სპარსეთად
Line of ed.: 6 მეოტი, ხოლო მირიან დადგა ქართლად და განამაგრნა ციხე-ქალაქნი. უღონო იქმნა
Line of ed.: 7 მირიან და შეეშინა სრულიად ოტებასა ქართლით, რამეთუ აწყუედილ იყვნეს წყობასა
Line of ed.: 8 მას შინა ყოველნი წარჩინებულნი მისნი, სპარსნი და ქართველნი. და ამისთჳს-ცა
Line of ed.: 9 წარგზავნა მოციქული წინაშე კოსტანტინე მეფისა, და ითხოვა მისგან მშჳდობა, და
Line of ed.: 10 აღუთქუა მას მსახუ/რება და განდგომა სპარსთაგან და შემოდგომა მისდა. რომელი-ესე
Line of ed.: 11 სთნდა კოსტანტინეს, რამეთუ შიში აქუნდა კუალად-ცა სპარსთა მეფისაგან და შემწეობისათჳს
Line of ed.: 12 დაეზავა მირიანს. და აღიყვანა შვილი მირიანისი მძევლად, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 13 ბაქარ, და დაამოშურნა თრდატ და მირიან, და ამზახნა ურთიერთას. რამეთუ მოსცა
Line of ed.: 14 თრდატ ასული თჳსი, რომელსა ერქუა სალომე, ძესა მირიანისსა ცოლად, რომელ/სა
Line of ed.: 15 ერქუა რევ. და განუჩინა საზღვარი მირიანს და თრდატს / ესრეთ: რომელთა ქუეყანათა
Line of ed.: 16 მდინარენი დიან სამხრეთით და მიერთვიან რაჴსსა, ესე ქუეყანანი თრდატის კერძად
Line of ed.: 17 დაყარნა; და რომლისა ქუეყანისა მდინარენი ჩრდილოთ დიან და მიერთვიან მტკუარსა,
Line of ed.: 18 ესე მირიანის კერძად დაყარნა. და ესე რა განუგო კოსტანტინე მეფემან და შუამდგომელ
Line of ed.: 19 ექმნა მათ, და წარვიდა თჳსად სამეფოდ.
Line of ed.: 20 და მეფობდა მირიან მუნ ქართლს, რანს, ჰერეთს და მოვაკანს. და აქუნდა ეგრისი-ცა
Line of ed.: 21 ვიდრე ეგრის წყლამდე; და მისცა ძესა მისსა რევს საუფლისწულოდ კახეთი და
Page of ed.: 71 Line of ed.: 1 კუხეთი, და დასუა იგი უჯარმას, რევ და ცოლი მისი სალომე, ასული თრდატისი, და
Line of ed.: 2 ცხოვნდებოდეს იგინი უჯარმას. ხოლო ფეროზს, სიძესა მირიანისსა, აქუნდა ქუეყანა,
Line of ed.: 3 რომელი ზემო თავსა ვაჴსენეთ მიცემულად მირიანისგან, და იყო იგი მუნ ერის-თავად.
Line of ed.: 4 /მას ჟამსა მოსრულ იყო წმიდა და ნეტარი დედა და ემბაზი ჩუენი ნინო, და
Line of ed.: 5 დაეყო მცხეთას შინა სამი წელი და განეცხადა ქება / ქრისტეს სჯულისა, და იქმოდა
Line of ed.: 6 კურნებათა თჳნიერ წამლისა, და ჴმა-მაღლად იწყო ქებად სჯულსა ჭეშმარიტსა ქრისტეს
Line of ed.: 7 ღმრთისა ჩუენისასა.
Line of ed.: 5 პირველად ვაჴსენოთ ცხოვრება / წმიდისა და ნეტარისა დედისა ჩუენისა და ყოვლისა
Line of ed.: 6 ქართლისა განმანათლებელისა ნინო მოციქულისა, რომელი-ესე თჳთ მან-ვე
Line of ed.: 7 ნეტარმან მოგჳთხრა ჟამსა აღსრულებისა მისისასა, რომელი აღწერა მორწმუნემან
Line of ed.: 8 დედოფალმან სალომე უჯარმელმან, ძის ცოლმან მირიან მეფისამან, ასულმან თრდატ
Line of ed.: 9 სომეხთა მეფისამან.
Line of ed.: 10 და იყო მათ ჟამთა შინა, ოდეს წმიდა გიორგი კაბადუკელი იწამა ქრისტესთჳს,
Line of ed.: 11 იყო კაბადუკიათ ქალაქით კაცი ვინ-მე, მთავართა შესაბამი მონა ღმრთისა, სახელით
Line of ed.: 12 ზაბილონ, და ესე წარვიდა ჰრომედ წინაშე მეფისა მსახურებად / და ნიჭისა მოღებად
Line of ed.: 13 მისგან. და მათ-ვე დღეთა შინა კაცი ვინ-მე იყო კოლასტრას შინა, და ეს/ხნეს მას ორ
Line of ed.: 14 შვილ, ძე და ასული: და სახელი ძისა მისისა იობენალი, ხოლო ასულისა სოსანა.
Line of ed.: 15 და აღესრულნეს მეუღლენი იგი, და დარჩეს და-ძმანი იგი ობლად, და აღდგეს და
Line of ed.: 16 წარვიდეს იგინი .ქალაქად წმიდად იერუსალემად. და იმედ ყვეს იმედი იგი ყოველთა
Line of ed.: 17 ქრისტიანეთა წმიდა აღდგომა, და მიევედრნეს მუნ. ვინა-ცა ძმა ესე იობენალი მიემთხჳა
Line of ed.: 18 დევტალარობასა, ხოლო დაჲ იგი მისი სოსანა მსახურებდა ნიაფორსა სარა ბეთლემელსა.
Page of ed.: 73
Line of ed.: 1 ხოლო ესე ჭაბუკი კაბადუკელი, სახელით ზაბილონ, რომელი ვაჴსენეთ, მიიწია
Line of ed.: 2 ჰრომედ წინაშე მეფისა. და აღდგომილ იყვნეს მას ჟამსა ბრანჯნი ბრძოლად ჰრომთა,
Line of ed.: 3 ველსა ზედა პატალანისასა. და მოსცა / უფალმან ძალი ზაბილონს, ჭაბუკსა მას კაბადუკელსა,
Line of ed.: 4 უძლეველი, და ქმნა წინა-აღდგომა მტერთა მიმართ უზომოთა, და აოტნა
Line of ed.: 5 ბრანჯნი, და შეიპყრა მეფე ბრანჯთა და ყოველნი იგი მთავარნი მათნი, და / მიიყვანნა
Line of ed.: 6 იგინი წინაშე მეფისა. ხოლო მეფემან განაწესა სიკუდილი მათი. მაშინ იწყეს ტირილად
Line of ed.: 7 ბრანჯთა მათ, და ევედრებოდეს ზაბილონს: "მოგუეც პირველად სჯული თქუენი
Line of ed.: 8 და შეგჳყვანენ ტაძარსა ღმრთისა თქუენისასა, და მაშინ-ღა / იყავნ სიკუდილი ჩუენი.
Line of ed.: 9 რამეთუ შენ-ვე გჳპყრენ და შენ-ვე ყავ ესე ჩუენ ზედა, და უბრალო იქმნე სისხლისა
Line of ed.: 10 ჩუენისაგან, ახოვანო".
Line of ed.: 11 ხოლო ზაბილონს ვითარცა ესმა ესე, მსწრაფლ აუწყა მეფესა და პატრიაქსა
Line of ed.: 12 სიტყუა მათი. და მოსცეს ნათელი ჴელსა ქუეშე ზაბილონისსა. და შეიყვანნეს ტაძარსა
Line of ed.: 13 შინა ღმრთისასა, აზიარნეს წმიდათა საიდუმლოთა, ჴორცსა და სისხლსა ქრისტესსა,
Line of ed.: 14 და უჩუენნეს მათ დიდებანი იგი მოციქულთანი.
Line of ed.: 15 და დილეულ ადრე ადგეს ბრანჯნი იგი, და შეიმოსეს სამოსელი სამკუდრო, და
Line of ed.: 16 განვიდეს ადგილსა მას კაცის სამკლველოსა და სისხლის დასათხეველსა, ილოცვიდეს
Line of ed.: 17 და ჰმადლობდეს ღმერთსა ნათლის-ღებისათჳს და იტყოდეს: "ჩუენ სიკუდილსა / შინა
Line of ed.: 18 უ/კუდავ ვართ, რამეთუ ღირს გუყვნა ღმერთმან ესე-ვითარსა დიდებასა მიღებად
Page of ed.: 74 Line of ed.: 1 საგზალსა მას დაულევნელსა, ჴორცსა და სისხლსა ქრისტეს ძისა ღმრთისა უკუდავისასა,
Line of ed.: 2 რომელი უმაღლეს არს ყოველთა მთათა და უქუესკნელეს ყოველთა უფსკრულთა,
Line of ed.: 3 რომელი-იგი არს კურთხეულ უკუნისამდე. ხოლო ვაი ნაშობთა ჩუენთა, ნაყოფთა სიმწარისათა
Line of ed.: 4 და მკჳდრთა ბნელისათა". და ჴმობდეს: "მოვედინ მეჴრმლე / და აღიხუენ
Line of ed.: 5 თავნი ჩუენნი ჩუენგან".
Line of ed.: 6 ამას რა ხედვიდა ზაბილონ, აღიძრა გონებითა და ტიროდა მწარედ, რამეთუ
Line of ed.: 7 ვითარცა ცხოვართა თავნი მათნი წარკუეთად მოიდრიკნეს, და მოსიკუდიდ მიეპყრნეს,
Line of ed.: 8 და ვითარცა კრავთა შვილთა მათთა საწყალობელად იგლოვდეს.
Line of ed.: 9 მაშინ მოწყალე ქმნული მათთჳს შევიდა ზაბილონ წინაშე მეფისა და გამოითხოვნა
Line of ed.: 10 იგინი მეფისაგან სამკუდროდ შეკაზმულნი, და მიმადლნა მეფემან და რქუა: "მიმინიჭებია
Line of ed.: 11 იგინი შენდა, და რაჲ-ცა გნებავს უყავ მათ". და განუტევნა იგინი.
Line of ed.: 12 ხოლო იგინი ევედრებოდეს ზაბილონს, რათა წარყვეს ქუეყანასა მათსა და მისცეს.
Line of ed.: 13 / სჯული ქრისტესი, ნათლის-ღება წყლითა ყოველსა ერსა მათსა. ხოლო მან ისმინა
Line of ed.: 14 ვედრება მათი, და მოითხოვა მღდელი პატრიაქისაგან; და ბრძანება მოიღო მეფისაგან.
Line of ed.: 15 და წარვიდეს სიხარულით.
Line of ed.: 16 და ვითარ მიეახლნეს დღისა ერთისა სავალსა, მივიდა წინა / ამბავი, ვითარმედ:
Line of ed.: 17 "მეფე ცოცხალი არს, მოვალს, და ყოველნი მთავარნი მის თანა". მაშინ შეიძრნეს
Line of ed.: 18 ათნი საერისთაონი: ხოზამა, ხოზა, გაახილაჯა, ტენებაგა, ხინგარაგი, ზიჯა, ზაგა,
Page of ed.: 75 Line of ed.: 1 ზადა, ზარმა და თმონიდი სამეფო. და მიეგებვოდეს ესე ყოველნი მდინარესა ზედა
Line of ed.: 2 დიდსა და ღრმასა.
Line of ed.: 3 და განყო მეფემან ერი იგი და დაადგინა წყალსა იმიერ და ამიერ. და აკურთხეს
Line of ed.: 4 მღდელთა მათ წყალი იგი, და შთაჴდა ყოველი ერი იგი წყალსა მას, განიბანნეს და
Line of ed.: 5 აღმოვიდეს აღმოსავალსა ერთსა, და დასდებდა ზაბილონ ჴელსა თჳსსა ყოველ/სა მას
Line of ed.: 6 ერსა..და იყო მუნ ათ დღე. და აზიარნა ერნი იგი ყოველნი საიდუმლოსა ქრისტესსა,
Line of ed.: 7 დაუტ/ევნა მღდელნი და განუწესა ყოველი წესი ქრისტიანობისა.
Line of ed.: 8 ამისა შემდგომად იჯმნა მათგან, დაუტევა მშჳდობა ყოველთა და წარვიდა, ნიჭითა
Line of ed.: 9 დიდითა, ჰრომედ, და განიზრახა გონებასა თჳსსა: "წარვიდე იერუსალემად და ვამსახურო
Line of ed.: 10 ნიჭი ესე ჩემი ადგილთა ღმრთისათა". წარვიდა იერუსალემს და, ვითარ მიიწია
Line of ed.: 11 იერუსალემად, განუყო ყოველი იგი მონაგები თჳსი გლახაკთა, მცნებისათჳს ღმრთისა.
Line of ed.: 12 და იხილა, რამეთუ პირველ ჴსენებული იგი დევტალარი პატრიაქ ქმნილ იყო; და
Line of ed.: 13 ფრიად დაიმეგობრნეს ურთიერთას ზაბილონ და პატრიაქი იგი.
Line of ed.: 14 მაშინ რქუა სარა ნიაფორმან პატრიაქსა ესრეთ, ვითარმედ: "ესე ზაბილონ, მამა
Line of ed.: 15 და ემბაზი ბრანჯთა, კაცი სრული ღმრთის-მოშიშობითა და სიბრძნითა არს ყოვლად-ვე:
Line of ed.: 16 მიეც უ/კუე დაჲ შენი სოსანა ცოლად მისდა. ვინა-ცა სთნდა წმიდასა პატრიაქსა
Page of ed.: 76 Line of ed.: 1 განზრახვა ესე სარა ნიაფორისა, და მისცა სოსანა ცოლად ზაბილონს, და წარვიდა
Line of ed.: 2 ზაბილონ თჳსად ქალაქად კოლასტრად.
Line of ed.: 3 ესე წმიდა ნინო, მოძღუარი ქართლისა, მათგან იშვა ოდენ მხოლოდ, თჳნიერ
Line of ed.: 4 სხჳსა შვილისა. და აღზარდა დედამან მისმან სოსანა მსახურებასა შინა გლახაკთ/ასა.
Line of ed.: 5 ხოლო ვითარ იქმნა ნინო თორმეტისა წლისა, მაშინ განყიდეს მშობელთა მისთა
Line of ed.: 6 ყოველი-ვე, რა-ცა აქუნდა, და წარვიდეს იერუსალემად და განუყვეს გლახაკთა. ხოლო
Line of ed.: 7 მი-რა-იწივნეს იერუსალემად (!), მაშინ ზაბილონ დაიწერა / ჯუარი პატრიაქისაგან და იჯმნა
Line of ed.: 8 ცოლისაგან თჳსისა, და შეიტკბო მკერდსა თჳსსა ასული თჳსი წმიდა ესე ნინო, და
Line of ed.: 9 დაყარნა, ვითარცა წყარონი, ცრემლნი თუალთაგან პირსა მისსა და რქუა: "შენ მხოლოო
Line of ed.: 10 ასულო ჩემო, ესე-რა დაგიტეობ ობლად ჩემგან და მიგათუალავ შენ მამასა ზეცათასა
Line of ed.: 11 და ყოველთა მზრდელსა ღმერთსა. რამეთუ იგი არს მამა ობოლთა და მსაჯული
Line of ed.: 12 ქურივთა. ნუ გეშინინ, შვილო ჩემო, ხოლო შენ მარიამ მაგდანელისა შური აღიღე
Line of ed.: 13 ქრისტეს სიყუარულისათჳს და დათა მათ ლაზარესთა. და უკეთუ შენ ეგრეთ შეიყუარო
Line of ed.: 14 იგი, ვითარცა მათ შეიყუარეს, მან ეგრეთ-ვე მოგცეს შენ ყოველი-ვე, რა-ცა ითხოვო
Line of ed.: 15 მისგან.
Line of ed.: 16 ხოლო ესე-რა თქუა, დაუტევა ამბორის-ყოფა საუკუნო და წარვი/და წიაღ იორდანესა
Line of ed.: 17 კაცთა მათ თანა / ველურთა, სადა-იგი ყოფა მისი უწყის ღმერთმან, ყოვლისა
Line of ed.: 18 მეცნიერად დამბადებელმან.
Page of ed.: 77
Line of ed.: 1 ხოლო დედა იგი წმიდისა ნინოსი მისცა პატრიაქმან მსახურად გლახაკთა დედათა
Line of ed.: 2 და უძლურთა. და წმიდა ნინო მსახურებდა ნიაფორსა სომეხსა დვინელსა ორ წელ,
Line of ed.: 3 და ჰკითხვიდა ყოვლად-ვე ვნებათა მათთჳს ქრისტესთა: ჯუარ-ცმისა, დაფლვისა და აღდგომისა
Line of ed.: 4 მისისა, და სამოსლისა მის და ტილოთა და სუდარისა, და ჯუარისა და სხჳსა
Line of ed.: 5 ყოვ/ლისა-ვე შემდგომითი-შემდგომად გამოეძიებდა, რამეთუ არა-ვინ ყოფილ-იყო და არ-ცა-ვინ
Line of ed.: 6 იყო შორის იერუსალემისა სწორ მისსა მეცნიერებითა სჯულისა, ძუელისა და
Line of ed.: 7 ახლისათა, ყოველსა-ვე ზედა-მიწევნით. ხოლო იწყო უწყებად მისა და რქუა: "ვხედავ,
Line of ed.: 8 შვილო ჩემო, ძალსა შენსა ვითარცა ძალსა ლომისა ძუისასა, რომელი იზახებნ ყოველთა
Line of ed.: 9 ზედა ოთხფერჴთა, გინა ვითარცა ორბი დედალი, რომელი აღვიდის სიმაღლესა
Line of ed.: 10 ჰაერთასა უფროს მა/მლისა, და ყოველი ჴმელი გუგასა შინა თუალისა მისისასა მცირისა
Line of ed.: 11 მარგალიტისა სწორად შეიყვანის, განიხილის და განიცადის საჭმელი მისი
Line of ed.: 12 ცეცხლებრ. ხოლო იხილის რა, მიუტევნის ფრთენი და მიეტევის მას ზედა. ეგრეთ-ვე
Line of ed.: 13 სახედ იყოს ცხოვრება შენი წინამძღურებითა სულისა წმიდისათა.
Line of ed.: 14 ხოლო აწ ვიწყო და მიგითხრა ყოველი-ვე. რამეთუ ოდეს იხილეს ღმერთი იგი
Line of ed.: 15 უკუდავი კაცთა მოკუდავთა ქუეყანასა ზედა, რომელი მოსრულ იყო / მოწოდებად წარმართთა,
Line of ed.: 16 ვითარცა თჳთ უნდა ჴსნა სოფლისა, იწყო კეთილის ყოფად ჰურიათა: მკუდართა
Line of ed.: 17 აღდგინებად, ბრმათა ახილვად, სნეულთა განკურნებად. რომელი-ესე შეიშურვეს და
Line of ed.: 18 შეიზრახნეს, და წარავლინეს სტრატიოტნი ყოველსა ქუეყანასა მსწრაფლ მოსლვად
Page of ed.: 78 Line of ed.: 1 ჰურიათა და თქუეს, რამეთუ: "აჰა, ესე-რა წარვწყმდებით, მოვედით და შემო/კერბით
Line of ed.: 2 ყოველნი".
Line of ed.: 3 მაშინ მოიწივნეს ყოვლით ქუეყანით კაცნი ურიცხუნი, სწავლულნი სჯულსა
Line of ed.: 4 მოსესსა, რომელნი-იგი / წინააღუდგეს სულსა წმიდასა, და რა-იგი ჯერ იყო ყოფად
Line of ed.: 5 ქრისტესსა, მათ აღასრულეს: რამეთუ ჯუარს აცუეს და სამოსელსა მისსა ზედა წილი
Line of ed.: 6 იგდეს, და ხუდა წილითა მით ჩრდილოელთა მცხეთელთა მოქალაქეთა. ხოლო დაფლეს
Line of ed.: 7 რა მათ ჰურიათა ქრისტე, და დაკრძალეს და დაბეჭდეს საფლავი იგი მისი. არამედ იგი
Line of ed.: 8 აღდგა, ვითარცა თქუა პირველად, და ტილონი იგი პოვნეს საფლავსა მას შინა. ვითარ
Line of ed.: 9 განთენა, ესე ყოველი წარმოიცა. და მოვიდა პილატე-ცა და ცოლი პილატესი ქრისტეს
Line of ed.: 10 საფლავად. და ტილონი იგი, ვითარ პოვნეს, მოიხუნა ცოლმან პილატესმან და წარვიდა
Line of ed.: 11 მსწრაფლ პონტოდ, სახლად თჳსად, და იქმნა მორწმუნე ქრისტესა.
Line of ed.: 12 ხოლო შემდგომად ჟამთა რა-ოდენთა-მე მივიდეს წელთა ლუკა მახარებლისათა, და
Line of ed.: 13 დასხნა მან იგინი სადა-ცა თჳთ უწ/ყის. ხოლო სუდარი არა იპოვა, დაღაცათუ თქუეს
Line of ed.: 14 ვიეთ-მე პეტრესთჳს, ვითარმედ: "ჴელ-ეწიფა ახუმად-ო და აქუნდეს მას-ო". არამედ განცხადებულად
Line of ed.: 15 არა გჳ/თ/ხრეს, ვითარ სხუა იგი. ხოლო ჯუარნი იგი ამას-ვე ქალაქსა
Line of ed.: 16 შინა იერუსალემსა დამარხულ არიან, გარნა ადგილი მათი არა-ვინ უწყის; ოდეს ინებოს
Line of ed.: 17 ღმერთმან, გამოჩნდეს იგინი-ცა. ვითარცა ესმა ესე ყოველი წმიდასა ნინოს სარა
Page of ed.: 79 Line of ed.: 1 ნიაფორისაგან, მაშინ შეწირა ღმრთისა მადლობა და აკურთხა. და კუალად ჰკითხა მას,
Line of ed.: 2 თუ "სადა არს ჩრდილოსა. იგი ქუეყანა, სადათ-იგი მოსრულთა მათ ჰურიათა წილ
Line of ed.: 3 ხუდა და წარიღეს სამოსელი იგი უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი". მიუგო და რქუა
Line of ed.: 4 სარა ნიაფორმან, ვითარმედ: "არს აღმოსავლეთით ქალაქი სახელით მცხეთა, ქუეყანა
Line of ed.: 5 ქართლისა და სომხითისა -- მთეულეთი საწარმართო, არამედ ჟამსა ამას უჟიკთა საჴელმწიფოდ
Line of ed.: 6 შექმნილ არს იგი".
Line of ed.: 7 ხოლო მათ დღეთა შინა მოვიდა დედა-კაცი ვინ-მე ეფესოთ თაყუანის-ცემად წმიდისა
Line of ed.: 8 აღდგომისა, და ჰკითხვიდა დედა-კაცსა მას სარა ნიაფორი, ვითარმედ: "ელენე დედოფალი
Line of ed.: 9 ეგრეთსა-ვე ცთომილებასა და ბნელსა შინა არს-ა"? ხ/ოლო მან რქუა ესრეთ,
Line of ed.: 10 ვითარმედ: "მე ვარ მჴევალი მათი და მეცნიერი განზრახვასა მათსა ყოველსა, ცხადსა
Line of ed.: 11 და დაფარულსა, და უწყი მე მისი, რამეთუ აქუს მას დიდი წადიერება ქრისტეს სჯულისა
Line of ed.: 12 და ნათლის-ღებისათჳს".
Line of ed.: 13 ხოლო ესმა რა ესე დედა-კაცისა მისგან წმიდასა ნინოს, რქუა ნიაფორსა ესრეთ,
Line of ed.: 14 ვითარმედ: "წარმგზავნე მე და მივიდე წინაშე დედოფლისა ელენესსა, ნუ უკუე მივიახლო
Line of ed.: 15 მის წინაშე სიტყჳს-გებად ქრისტესთჳს. ხოლო / ნიაფორმან აუწყა პატრიაქსა
Line of ed.: 16 წადიერება ესე და საქმე ნინოსი. ხოლო დედის-ძმამან მოუწოდა წმიდასა ამას ნინოს,
Line of ed.: 17 დის-წულსა თჳსსა, და დაადგინა იგი აღსავალსა წმიდისა საკურთხევლისასა; და დასხნა
Line of ed.: 18 ჴელნი მისნი წმიდანი მჴართა მისთა ზედა, სულთ-ითქუნა ცად მიმართ სიღრმითა
Line of ed.: 19 გულისა მისისათა და თქუა: "უფალო, ღმერთო საუკუნეთაო, ჴელთა შენთა შევვედრებ
Page of ed.: 80 Line of ed.: 1 ობოლსა ამას შვილსა დისა ჩემისასა, და წარვავლინებ ქადაგებად ღმრთეებისა შენისა,
Line of ed.: 2 რათა ახაროს აღდგომა შენი; სადა-ცა სათნო იყო სრბა მისი, ექმენ, ქრისტე ღმერთო,
Line of ed.: 3 ამას მოგ/ზაურ, ნავთ-სადგურ, მოძღუარ და ენა-მეცნიერ, ვითარცა-იგი წინათა მათ
Line of ed.: 4 მოშიშთა სახელისა შენისათა".
Line of ed.: 5 და უჯმნა დედისაგან თჳსისა ამბორის-ყოფითა განშორებისათა და გამოსახა მას
Line of ed.: 6 ზედა სასწაული ჯუარისა; და ესრეთ ლოცვითა ღმრთისა მიმართ და კურთხევითა
Line of ed.: 7 განუტევა.
Line of ed.: 8 და წარემართა წმიდა ნინო დედა-კაცისა მის თანა, ეფესოთ მოსრულისა, და ვითარ
Line of ed.: 9 მიიწივნეს სამეფოსა ჰრომს სახიდ დედა-კაცისა, რომლისა-იგი თანა-მოგზაურ იქმნა,
Line of ed.: 10 პოვეს მუნ დედოფალი ვინ-მე მეფეთა ნათესავი, სახელით რიფსიმე, და დედა-მძუძე მისი
Line of ed.: 11 გაიანე, მონასტერსა შინა ქალწულთასა, რომელთა ქრისტეს აღსარებისათჳს სუროდა
Line of ed.: 12 და ელოდეს იერუსალემით ნათლის-ღებასა.
Line of ed.: 13 მაშინ დედა-კაცმან მან მოიყვა/ნა წმიდა ნინო და მისცა წმიდასა რიფსიმეს, და
Line of ed.: 14 აუწყა საქმე მისი, რომელი-იგი იხილა რა / ქრისტეს მოყუარემან რიფსიმე, სიხარულით
Line of ed.: 15 შეიტკბო და შეიწყნარა სახიდ თჳსად, წინაშე მისსა, წმიდა ნინო ჴელითგან მის
Line of ed.: 16 დედა-კაცისა / თანა-მოგზაურისა.
Line of ed.: 17 და ესრეთ იყოფვოდა რა მის თანა წმიდა ნინო, მას-ვე შინა წელიწადსა ნათელ-იღო
Line of ed.: 18 რიფსიმე, რომლისათჳს იგი სურვიელ იყო; მის თანა გაიანე-ცა დედა-მძუძემან
Line of ed.: 19 მისმან და სხუათა მათ სახლეულთა მისთა, რიცხჳთა ორმოცდაათმან სულმან სხუამან;
Page of ed.: 81 Line of ed.: 1 და უმრავლესთა მათგანთა ჴელსა ქუეშე წმიდისა ნინოსსა ნათელ-იღეს. და წარვიდეს
Line of ed.: 2 ესე ყოველნი მონასტერსა თჳსსა. და იყო მათ თანა წმიდა ნინო ორ წელ.
Line of ed.: 3 მათ დღეთა შინა გამოგზავნნა კეისარმან ძებნად ქალისა ქმნულ-კეთილისა და
Line of ed.: 4 შუენიერისა, რათა-მცა უპოვეს ღირსი ცოლად მისა. და ვითარ მოიწივნეს მონასტერსა
Line of ed.: 5 მას ქალწულთასა მეძიებელნი იგი, და იხილეს რიფსიმე, და განიცადეს ხატი მისი
Line of ed.: 6 და გამოიკითხეს გუარი მისი, რამეთუ არა-ვინ იყო მსგავსი რიფსიმესი სახითა. და
Line of ed.: 7 გამოსახეს ხატი მისი ფიცარსა ზედა, და წარგზავნეს წინაშე კეისრისა. სთნდა კეისარსა და
Line of ed.: 8 აღივსო სიხარულითა, და განაწესა აღსრულება / ქორწილისა. მრავლითა
Line of ed.: 9 სიხარულითა, რომლისთჳს-ცა მსწრაფლ წარავლინნა მოციქულნი და განმგებელნი
Line of ed.: 10 ყოველთა შინა საბრძანებელთა მისთა, რათა ყოველნი ძღუნითა შემოკრბენ და დიდითა
Line of ed.: 11 სიხ/არულითა მოვიდენ ბრძანებასა / მეფისასა და ქორწილსა სამეუფოსა.
Line of ed.: 12 ხოლო იხილეს რა ყოვლად წმიდათა მათ დაფარული იგი მანქანება მტერისა
Line of ed.: 13 და ისარნი მისნი განჴურვებულნი, რომლითა-იგი ისწრაფდა სისრად წმიდათა ქალწულთა,
Line of ed.: 14 იურვოდეს, რამეთუ ჭური რისხჳსა იპოვა მეფე, ვითარცა გუელი რომელ
Line of ed.: 15 სამოთხესა შინა მსახრველ ექმნა, ეგრეთ-ვე აქა მსგავსად მისსა უსჯულო ესე, რომელსა
Line of ed.: 16 აქუნდა შეგინებული თაყუანის-ცემა ბილწთა და საძაგელთა კერპთა.
Line of ed.: 17 ხოლო იხილეს რა ნეტარმან რიფსიმე, გაიანე და სხუათა მათ წმიდათა და ყოვლად
Line of ed.: 18 ქებულთა დედათა განსაცდელი ესე მათ ზედა მოწევნულად, მაშინ მოიჴსენეს მათ
Page of ed.: 82 Line of ed.: 1 უბიწო იგი აღთქმა და ღირსი ქებისა მარტოებით ცხოვრება, რომელსა-იგი იყვნეს
Line of ed.: 2 განსწავლულ, და გოდებით ტიროდეს გამოხატვით შესწავებისა მისთჳს წინაშე მეფისა
Line of ed.: 3 უ/სჯულოსა შუენიერებისა წმიდისა რიფსიმესა, რომელი-იგი გამოეხატათ და წარგზავნეს.
Line of ed.: 4 ილოცვიდეს დაუცხრომელად და უფიცხელესთა კანონთა შეაყენნეს თავნი მათნი,
Line of ed.: 5 ევედრებოდეს ღმერთსა ყოვლად მოწყალესა მრავლითა ვედრებითა. და ერთობით განზრახვითა
Line of ed.: 6 ურთიერთას ყოველთა-ვე დაუტევეს ქუეყანა იგი ფარულად ორმ/ოცდაცამეტმან
Line of ed.: 7 სულმან.
Line of ed.: 8 და მოვიდეს ლტოლვილნი არეთა სომხითისათა, ადგილსა მას, რომელსა ჰქჳან
Line of ed.: 9 ახალქალაქი, უალერეს შენებულსა, რომელ არს დვინი, საყოფელი სომეხთა მეფისა.
Line of ed.: 10 და შევიდეს მუნ საწნეხელთა ვენაჴისათა, რომელი შენებულ არს ჩრდილოთ-კერძ და
Line of ed.: 11 აღმოსავალით, და იზარდებოდეს მუნ შინა ჴელთ-საქმრისაგან ვაჭრობით.
Line of ed.: 12 ხოლო კეისარი აღივსო / მწუხარებითა და წარავლინნა კაცნი ყოველთა ადგილთა
Line of ed.: 13 მოძიებად მათდა. მაშინ მოიწივნეს მოციქულნი კეისრისანი წინაშე თრდატ სომეხთა
Line of ed.: 14 მეფისა და მოართუეს წიგნი კეისრისა, რომელსა წერილ იყო ესრეთ:
Line of ed.: 15 "თჳთ-მპყრობელი კეისარი საყუარელსა ძმასა და მეგობარსა და თანა-მოსაყდრესა
Line of ed.: 16 ჩემსა თრდატს გიკითხავ. უწყებულ იყავნ ძმობა შენი და თანა შემწეობა, რომლისათჳს-იგი
Line of ed.: 17 ყოვლად-ვე გუევნების შეცთომილისა მისგან ქრისტიანეთა ნათესავისა. რამეთუ
Line of ed.: 18 ყოვლად-ვე შეურაცხ იქმნების ჩუენი უფლება მათისაგან კრებულისა, და საწუნელ არს
Page of ed.: 83 Line of ed.: 1 ჩუენი ჴელმწიფება მათგან. რამეთუ იგინი ჯუარ-ცმულსა ვის-მე მომკუდარსა მსახურებენ
Line of ed.: 2 და ძელსა თაყუანის-ცემენ, და ძუალებსა კაცთასა პატივ-სცემენ, და თავისა მათისა
Line of ed.: 3 სიკუ/დილი უფ/ლისა მათისათჳს დიდებად შეურაცხიეს და არა ეშინის ჰურიათაგან და
Line of ed.: 4 ჰურიათა ჯუარ-ცმულისაგან ეშინიან და შეცდომილ არიან; მეფეთა-ც აგინებენ, / ღმერთთა
Line of ed.: 5 შეურაცხ ჰყოფენ, და ძალსა-ცა ნათლისა მზისა და მთოვარისასა და ვარსკულავთასა
Line of ed.: 6 არად შერაცხენ, არამედ შექმნულად იტყჳან მათ ჯუარ-ცმულისა მის მიერ. და ესრეთ
Line of ed.: 7 მიაქციეს ქუეყანა, ვიდრემდის მამანი დედათაგან და დედანი მამათაგან ცოცხლივ
Line of ed.: 8 განეშორნეს. დაღაცათუ დიდითა ქადებითა და ფრიადითა სატანჯველითა მოვსწყჳდენით,
Line of ed.: 9 არამედ კუალად-ცა უფროსად განმრავლდეს. ხოლო აწ შემემთხჳა მე ხილვად
Line of ed.: 10 ნათესავისა მათისაგან ჭაბუკი ერთი ქალი, და განვიზრახე მოყვანება მისი ცოლად
Line of ed.: 11 ჩემდა. ხოლო მას არა თუ ვითარცა მეფისა გული უთქმიდა სურვილად ჩემდა, არამედ
Line of ed.: 12 საძულელად-ცა და არა-წმიდად შემრაცხეს. რომლითა-ცა მეოტ იქმნნეს ფარულად ჩემგან,
Line of ed.: 13 და კერძოთა ქუეყანისა შენისათა წარმოსრულ არიან. უწყებულ იყავნ შენდა, ძმაო
Line of ed.: 14 ჩემო, მოიძიენ იგინი და, პოვნე რა მისთანანი იგი, სიკუდილით მოაკუდინენ. ხოლო
Line of ed.: 15 რომელი-იგი შეაცთუნნეს, შუენიერი ხატითა / და სახელით რიფსიმე, ჩემდა წარმოავლინე.
Line of ed.: 16 და უკეთუ შენ გთნდეს, თავისა შენისათჳს იგულე, რამეთუ არა-ვინ იპოვა
Line of ed.: 17 სხუა, / მსგავსი მისი, / იონთა სოფელსა შინა. და ცოცხლებით იყავნ ღმერთთა
Line of ed.: 18 მსახურებით".
Page of ed.: 84
Line of ed.: 1 ხოლო ვითარ/ცა წარიკითხა თრდატ ბრძანება ესე კეისრისა, მსწრაფლ იწყო
Line of ed.: 2 ძიებად მათდა, და პოვნა იგინი საწნეხელთა მათ შინა პირველ ჴსენებულთა.
Line of ed.: 3 და იხილა რა რიფსიმე, აღივსო გულის-თქმითა და განიხარა სიხარულითა
Line of ed.: 4 დიდითა, და განიზრახა ცოლად მოყვანება მისი. ხოლო არა ერჩდა წმიდა რიფსიმე.
Line of ed.: 5 მაშინ იწამა იგი, დედა-მძუძე მისი გაიანე და სხუანი მრავალნი მათთანანი, ვითარცა
Line of ed.: 6 წერილ არს წამება მათი და სასწაული მოქცევასა შინა სომეხთასა. (რამეთუ მადლითა
Line of ed.: 7 ღმრთისათა იქმნა მეფე თრდატ ეშუად). ხოლო რომელნი-მე / მათ წმიდათაგანნი დაიმალნეს
Line of ed.: 8 და ივლტოდეს.
Line of ed.: 9 მაშინ ესე წმიდა ნინო დაიმალა ეკალთა შორის ვარდისათა, რომელი-იგი ჯერეთ
Line of ed.: 10 არა ყუაოდა მას ჟამსა. და ოდეს-იგი აღმოვიდოდეს სულნი წმიდათა მათ მოწამეთანი,
Line of ed.: 11 იხილა წმიდამან ნინო სტეფანეს მსგავსი დიაკონი, ჩამომავალი ოლარითა ნათლისათა;
Line of ed.: 12 და ჴელთა მისთა აქუნდა სასაკუმევლე, რომლისაგან გამოვიდოდა კუამლი სულნელებისა, რომელი
Line of ed.: 13 ცათა დაფარ/ვიდა, და მის თანა სიმრავლე ერთა ზეცისათა. და მათ
Line of ed.: 14 შეერთნეს სულ/ნი წმიდათა მოწამეთანი.
Line of ed.: 15 რომელი-ესე იხილა რა ესრეთ წმიდამან ნინო, ღაღად-ყო ესრეთ: "უფალო,
Line of ed.: 16 უფალო, რად დამიტეობ მე შორის ასპიტთა და იქედნეთა". მაშინ ჴმა ესმა ზეგარდამო,
Page of ed.: 85 Line of ed.: 1 რომელი ეტყოდა, ვითარმედ: "ესრეთ-ვე იყოს წარყვანება შენი, ოდეს ეგე / ეკალი,
Line of ed.: 2 რომელი არს გარემოს შენსა, ყოველი იქმნეს ვარდის ფურცელ სულნელ. აღდეგ და
Line of ed.: 3 ვიდოდე ჩრდილოთ-კერძო, სადა-იგი არს სამკალი ფრიად და მუშაკი არა".
Line of ed.: 4 და წარმოვიდა მუნით წმიდა ნინო და მოვიდა ორბანთად, საზღვართა სომხითისათა,
Line of ed.: 5 და მუნ დაიზამთრა ჭირთა შინა მრავალთა. და თუესა მეოთხესა, რომელ არს
Line of ed.: 6 ივნისი, წარმოემართა და მოიწია მთათა ჯავახეთისათა, სადა-იგი მიემთხჳა ტბასა
Line of ed.: 7 დიდსა გარდამდინარესა, რომელსა ჰქჳან ფარავნა. ხოლო მიხედნა რა მუნით, და
Line of ed.: 8 იხილნა მთანი ჩრდილოსანი; რამეთუ დღეთა მათ ზაფხულისათა იყვნეს სავსენი თოვლითა
Line of ed.: 9 და ჰაერითა სასტიკითა. და შეძრწუნდა წმიდა ნინო და თქუა: "უფალო, უფალო,
Line of ed.: 10 მიიღე სული ჩემი ჩემგან".
Line of ed.: 11 და დაყო მუნ ორი დღე და ითხოვა საზრდელი მეთევზურთაგან, ტბასა მას შინა
Line of ed.: 12 მონადირეთასა. და მწყემსნი-ცა იყვნეს / მას-ვე ადგილსა და ჴუმილვიდეს საჴუმილავსა
Line of ed.: 13 ღამისასა სამწყსოსა მათსა ზედა; და ხადოდეს / ღმერთთა მათთა არმაზს და ზადენ/ს,
Line of ed.: 14 და აღუთქმიდეს მათ შესაწირავთა: "ოდეს მოვიდეთ მშჳდობით-ო".
Line of ed.: 15 ხოლო წმიდა ნინო მეცნიერ იყო მცირედ ენასა სომხურსა, რამეთუ პირველ
Line of ed.: 16 ესწავლა ნიაფორისგან, და პოვა მწყემსთა მათ შორის სომხურად მზრახველი და
Line of ed.: 17 ჰკითხა მას, ვითარმედ: "რომლისა სოფლისანი ხართ?" ხოლო მან მიუგო და რქუა,
Line of ed.: 18 ვითარმედ: "დაბით ელარბინით და საფურცლით, და ქინძარელნი, რაბატელნი დიდისა
Page of ed.: 86 Line of ed.: 1 ქალაქისა მცხეთისანი, სადა ღმერთნი ღმერთობენ და მეფენი მეფობენ". და ჰკითხა,
Line of ed.: 2 თუ "სადათ არს მცხეთა?" ხოლო მწყემსმან მან ესრეთ ოდენ აუწყა, რომელ მდინარე
Line of ed.: 3 გასდის ტბასა ამას მცხეთას მისლვად.
Line of ed.: 4 ხოლო წმიდამან ნინო დაიდვა ლოდი სასთუნალ, დაწვა და დაიძინა გარდასადინელსა მის
Line of ed.: 5 ტბისასა. და ვითარ-იგი ეძინა, მოვიდა კაცი ერთი ჩუენებით, ასაკითა
Line of ed.: 6 ზომი და თმითა ნახევარ-თმოსანი. და მოსცა მან წიგნი დაბეჭდული წმიდასა ნინო/ს
Line of ed.: 7 და რქუა: "მიართუ ესე მცხეთას მეფესა მას წარმართთასა". ხოლო წმიდამან ნინო
Line of ed.: 8 იწყო ტირილად და ვედრებად მისა: "უფალო, მე დედა-კაცი ვარ უცხო და უმეცარი,
Line of ed.: 9 და არ-ცა ვიცი ენა, ვითარ მი/ვიდე უცხოსა ქუეყანასა და უცხოთა ნათესავთა თანა".
Line of ed.: 10 მაშინ კაცმან განუჴსნა წიგნი იგი, და მისცა კითხვად, და წერილ იყო ჰრომაელებრ
Line of ed.: 11 და ბეჭედი / იყო იესოსი. დაწერილ იყვნეს წიგნსა მას შინა ათნი სიტყუანი.
Line of ed.: 12 ა^. სადა-ცა იქადაგოს სახარება ესე, მუნ-ცა ითქუას დედა-კაცი ესე.
Line of ed.: 13 ბ^. არ-ცა მამაკაცება არს, არ-ცა დედაკაცება, არამედ თქუენ ყოველნი ერთ ხართ.
Line of ed.: 14 გ^. წარვედით და მოიმოწაფენით ყოველნი წარმართნი და ნათელს-ცემდით
Line of ed.: 15 მათ სახელითა მამისათა, და ძისათა, და სულისა წმიდისათა
Line of ed.: 16 დ^. ნათელი გამობრწყინდა წარმართთა ზედა დიდებად ერისა შენისა ისრაელისა.
Line of ed.: 17 ე^. სადა-ცა იქადაგოს სახ/არება ესე სასუფეველისა, მუნ-ცა ითქმოდის ყოველსა
Line of ed.: 18 სოფელსა.
Page of ed.: 87
Line of ed.: 1 ვ^. რომელმან თქუენი ისმინოს და შეგიწყნარნეს მე შემიწყნარა. და რომელმან
Line of ed.: 2 მე შემიწყნაროს, შეიწყნაროს მომავლინებელი ჩემი.
Line of ed.: 3 ზ^. რამეთუ ფრიად უყუარდა მარიამ უფალსა, რამეთუ მარადის ისმენდა მისსა
Line of ed.: 4 სიტყუასა ჭეშმარიტსა.
Line of ed.: 5 ჱ^. ნუ გეშინინ მათგან, რომელთა მოგწყჳდნენ ჴორცნი თქუენნი, ხოლო სულისა
Line of ed.: 6 ვერ შემძლებელ არიან მოწყუედად.
Line of ed.: 7 თ^. რქუა მარიამ მაგდანელსა იესო: "წარვედ, დედა-კაცო, და ახარე დათა და
Line of ed.: 8 ძმათა ჩემთა.
Line of ed.: 9 ი^. სადა-ცა ქადაგებდეთ სახელითა მამი/სათა, და ძისათა, და სულისა წმიდისათა.
Line of ed.: 10 ვითარცა წარიკითხნა სიტყუანი ესე წმიდამან ნინო, იწყო ვედრებად ღმრთისა
Line of ed.: 11 მიმართ და გულის-ხმა ყო, ვითარმედ ზეცით იყო ჩუენება იგი. / და აღიხილნა
Line of ed.: 12 თუალნი ზეცად და ხვალისაგან ითხოვა შეწევნა მისი.
Line of ed.: 13 და შემდგომად ამისსა წარემართა მდინარესა მას ტბისასა, და იყო დინება მისი
Line of ed.: 14 დასავლეთით-კერძო. და მიუდგა გზათა / ძნელთა და ფიცხელთა, ნახნა ჭირნი დიდნი
Line of ed.: 15 გზათაგან და შიში დიდი მჴეცთაგან, ვიდრე-ღა მიიწია ადგილსა მას, სადა წყალმან
Line of ed.: 16 აღმოსავლით იწყო დინება. და მიერითგან იქმნა ლხინება მისი, რამეთუ პოვნა მუნ
Line of ed.: 17 მოგზაურნი, რომელთა თანა მიიწია სანახებსა ქართლისასა, ქალაქსა მას, რომელსა
Line of ed.: 18 ეწოდების ურბნისი, სადა-იგი იხილა ერი უცხოთა თესლთა ღმერთთა მსახური; რამეთუ
Line of ed.: 19 ცეცხლსა, ქვათა და ძელთა ღმერთად თაყუანის-ცემდეს. რომლისათჳს-ცა შეეურვა სულსა
Page of ed.: 88 Line of ed.: 1 ამის წმიდისასა და შევიდა ბაგინსა ჰურიათასა ენისათჳს ებრაულისა, და დაყო მუნ თუე
Line of ed.: 2 ერთი, და განიცდიდა ძალსა ამის ქუეყანისასა.
Line of ed.: 3 მაშინ დღესა ერთსა აღიძრნეს ერნი დიდნი მით ქალაქით, წარმავალნი დიდად
Line of ed.: 4 ქალაქად სამეუფოდ, მცხეთად, მოვაჭრებად საჴმართა რათამე და ზორვად წინაშე არმაზ
Line of ed.: 5 ღმრთისა მათისა. და წარჰყვა წმიდა იგი მათ / თანა. ხოლო ვითარ-იგი მიიწივნეს
Line of ed.: 6 ქალაქად მცხეთად, წიაღ / მოგუთასა ჴიდსა ზედა, და დადგეს მუნ. და / ხედვიდა წმიდა
Line of ed.: 7 ნინო ცეცხლის მსახურთა მათ ერთა მოგუებასა და ცთომასა; და ტიროდა წმიდა ნინო
Line of ed.: 8 წარწყმედასა მას ზედა მათსა, და იგლოვდა უცხოებასა თჳსსა.
Line of ed.: 9 და აჰა ესერა, ხვალისა დღე იყო ჴმა ოხრისა და საყჳრისა; გამოვიდა ერი
Line of ed.: 10 ურიცხჳ, ვითარცა ყუავილნი ველისანი, და ზარი საშინელი გამოვიდოდა, და ჯერეთ
Line of ed.: 11 მეფე არღა გამოსრულ იყო. და ვითარ მოიწია ჟამი, იწყო სივლტოლა და მიდამომალვა
Line of ed.: 12 ყოვლისა კაცისა, შიშითა საფარველსა თჳსსა შეივლტოდა. და აჰა, მყის
Line of ed.: 13 გამოვიდა დედოფალი ნანა, და ნელიად მოვიდოდა ერი. და შეამკუნეს ყოველნი
Line of ed.: 14 ფოლოცნი თჳთოფერითა სამოსლებითა და ფურცლითა. და იწყო ყოველმან ერმან ქებად მეფისა. მაშინ გამოვიდა მირიან მეფე საზარელითა და
Line of ed.: 15 თუალ-შეუდგამითა ხილვითა.
Page of ed.: 89
Line of ed.: 1 და ჰკითხა წმიდამან ნინო დედაკაცსა ვისმე ჰურიასა, ვითარმედ: "რა არს ესე?"
Line of ed.: 2 ხოლო მან რქუა: "ღმერთი ღმერთთა არმაზ მიუწესს, რომელ არა არს მისსა გარეშე
Line of ed.: 3 სხუა კერპი" მაშინ მყის უკუე წარვიდა წმიდა ნინო ხილვად არმაზისსა. და აღივსნეს
Line of ed.: 4 მთანი იგი დროშებითა და ერითა, ვითარცა ველნი ყუავილითა.
Line of ed.: 5 ხოლო წმიდამან ნინო შეუსწრო ციხედ არმაზად, და დადგა იგი მახლობელად
Line of ed.: 6 კერპისა მის ნაპრალსა ზღუდისასა. და ხედვიდა საკჳრველებასა მიუწდომელსა და ენითა
Line of ed.: 7 გამოუთქმელსა, ვითარღა იყო ზარის აღსაჴდელი იგი შიში მეფეთა, მთავართა და
Line of ed.: 8 და ყოვლისა ერისა წინაშე კერპთა მათ წარმოდგომილთა. და იხილა წმიდამან ნინო,
Line of ed.: 9 რამეთუ დგა კაცი ერთი სპილენძისა, და ტანსა მისსა ეცუა ჯაჭჳ ოქროსი, და თავსა
Line of ed.: 10 მისსა ჩაბალახი მყარი, და თუალნი ესხნეს ზურმუხტი და ბივრილი, და ჴელთა მისთა
Line of ed.: 11 აქუნდა ჴრმალი ბრწყინვალე, ვითარცა ელვა, და იქცეოდა ჴელთა შინა. უკეთუ ვინმე
Line of ed.: 12 შეეხებინ, თავი თჳსი სიკუდილად განწირის და იტყჳნ: "ჵ ჩემდა, ნუ უკუე და-სამე-
Line of ed.: 13 -ვაკლე დიდებასა დიდისა ამის ღმრთისა არმაზისსა, ანუ შე-სამე-ვსცეთ სიტყუად ებრაელთა
Line of ed.: 14 თანა, გინა მოგუთა თანა სმენისა; და რომელ იტყჳან უცებნი უცხოსა ვისთჳსმე
Line of ed.: 15 ღმრთისა, ნუ უკუე პოოს რამე ბიწი და მცეს მე მახჳლი იგი მისი, რომლისაგან
Line of ed.: 16 ეშინის ყოველსა". და შიშით თაყუანის-ცემენ მას.
Line of ed.: 17 და კუალად იყო მარჯუენით მისსა კაცი ოქროსი და სახელი მისი გაცი; და
Page of ed.: 90 Line of ed.: 1 მარცხენით მისსა უდგა კაცი ვეცხლისა, და სახელი მისი გაიმ, რომელნი-იგი ღმერთად
Line of ed.: 2 უჩნდეს ერსა მას ქართლისასა.
Line of ed.: 3 მაშინ ტიროდა და სულთ-ითქუმიდა ნეტარი ნინო ღმრთისა მიმართ ცთომათა
Line of ed.: 4 მათთათჳს ქუეყანისა ჩრდილოსა, მიფარვასა მათგან ნათლისასა და უფლებასა მათ
Line of ed.: 5 ზედა ბნელისასა: რამეთუ მიხედნა მეფეთა მათ დიდ-ძალთა და ყოველთა მთავართა,
Line of ed.: 6 რომელნი ცოცხლებით შთაენთქნეს ჯოჯოხეთსა, დაეტევა დამბადებელი, და ქუათა და
Line of ed.: 7 ძელთა, სპილენძსა და რვალსა განჭედილსა ღმერთად თაყუანის-ცემდეს, და ესენი
Line of ed.: 8 იცოდეს ყოვლისა შემოქმედად. მაშინ მოეჴსენა სიტყუა იგი, რომელი ამცნო იობენალ
Line of ed.: 9 პატრიაქმან, წმიდამან მამამან, ვითარმედ: "მამაკაცსა სრულსა წარგავლინებ, და მიწევნად
Line of ed.: 10 ხარ ქუეყანასა უცხოსა და ნათესავთა დარაგეველ ზეფელ ბაკადულ, რომელ არს
Line of ed.: 11 ბრანჯულად: "კაცთა ღმრთის მჴდომთა".
Line of ed.: 12 მაშინ აღიხილნა ზეცად და თქუა: "უფალო, მრავლითა ძალითა შენითა გეცრუვნეს
Line of ed.: 13 მტერნი შენნი და მრავლითა სულგრძელებითა შენითა იქმენ, რასაც იქმან და მოიგონებენ
Line of ed.: 14 მტუერნი ესე ქუეყანასა ზედა. არამედ ნუ უგულებელს-ჰყოფ, რამეთუ ხატი
Line of ed.: 15 შენი არს კაცი, რომლისათჳსცა ერთი წმიდისა სამებისაგანი კაც იქმენ და აცხოვნე
Line of ed.: 16 ყოველი სოფელი, და მოხედენ წყალობით ამათ-ცა ზედა ნათესავთა, და შერისხენ სულთა
Line of ed.: 17 ამათ ურჩთა სოფლის მპყრობელთა და მთავართა ბნელისათა, და შთაჴადენ ადგილთა
Line of ed.: 18 ძნელთა. და მიჩუენე მე, უფალო, ღმერთო მამისა და დედისა ჩემისაო, მჴევალსა ამას
Page of ed.: 91 Line of ed.: 1 შენსა და ნაშობსა მათსა, რათა იხილონ ყოველთა კიდეთა ქუეყანისათა მაცხოვარება
Line of ed.: 2 შენი და რათა ჩრდილო ბღუარსა თანა იხარებდეს და ყოველმან ენამან მხოლოსა
Line of ed.: 3 ღმერთსა თაყუანის-გცეს ქრისტეს იესოს მიერ, ძისა შენისა, რომელსა შუენის მადლობა
Line of ed.: 4 და დიდების მეტყუელება".
Line of ed.: 5 და ვითარცა დაასრულა ლოცვა ესე წმიდამან ნინო, და წამის-ყოფა იყო ოდენ
Line of ed.: 6 თუალისა -- აღდგეს დასავლით ქარნი და ჰაერნი, და ჴმა სცეს ქუხილითა, ჴმითა საზარელითა, და
Line of ed.: 7 გამოჩნდეს ღრუბელნი მოსწრაფედ ნიშნითა საშინელითა. და მოიღო
Line of ed.: 8 ნიავმან დასავალისა მზისამან სული ჯერკულისა მწარისა და ნავღლისა მყრალისა.
Line of ed.: 9 რომელი-ესე იხილა რა სიმრავლემან ერისამან მათ ზედა მომავალად, მაშინ ივლტოდა
Line of ed.: 10 ყოველი კაცი ქალაქად და სოფლად. მიეცა დრო, ვიდრემდის შეესწრნეს კაცნი საყოფელთა
Line of ed.: 11 მათთა შინა. და მეყსეულად მოიწია რისხვისა იგი ღრუბელი, მწარედ სასტიკი
Line of ed.: 12 და მოიღო სეტყუა ლიტრისა სწორი ადგილსა მას ოდენ ზედა, საყოფელსა კერპთასა.
Line of ed.: 13 და დააწულილნა კერპნი იგი და დამუსრნა, დაარღვივნა ზღუდენი ქარმან სასტიკმან
Line of ed.: 14 და შთააბნივნა კლდეთა ნაპრალსა. ხოლო წმიდა ნინო დარჩა მშჳდობით ადგილსა
Line of ed.: 15 მას, სადა პირველ შესრულ იყო.
Line of ed.: 16 ხოლო დღესა მეორესა გამოვიდა მირიან მეფე და ყოველი იგი ერი, ეძიებდეს
Line of ed.: 17 ღმერთთა მათთა და არა ჰპოვებდეს. რომლისათჳს-იგი დაეცა მათ შიში და ძრწოლა.
Line of ed.: 18 და იგლოვდეს გულ-ფიცხელი ერი იგი და იტყოდეს, ვითარმედ: "ქალდეველთა ღმერთი
Page of ed.: 92 Line of ed.: 1 ითრუჯან და ჩუენი ესე ღმერთი არმაზ ყოვლადვე მტერ არიან: ამან სამე მას ზედა
Line of ed.: 2 ზღუა მოაქცია, და აწ მან შური იძია და მის მიერ მოიწია ესე". ხოლო რომელნიმე
Line of ed.: 3 იტყოდეს: "რომლისა ღმრთისა ძალითა თრდატ მეფე ეშუად იქმნა და მისვე ღმრთისა
Line of ed.: 4 ძალითა კაცად იქმნა, და მან უკუე ღმერთმან მოაწია ესე. რამეთუ სხუა ღმერთი ვერ
Line of ed.: 5 შემძლებელ არს ესევითარისა ქმნად". ესევითარსა ამას იტყოდეს, რამეთუ ვინათგან
Line of ed.: 6 თრდატ მეფე ქრისტეს ძალითა ეშუად ქმნილ იყო, და ქრისტეს ძალით-ვე კუალად
Line of ed.: 7 კაცად მოქცეულ იყო. მიერითგან ქება-დიდება ქრისტესი არღარა ფარულად ითქმოდა
Line of ed.: 8 ქართლს შინა, რამეთუ მადლსა ღმრთისასა ეწყო მიფენად აღმოსავლეთს.
Line of ed.: 9 ხოლო მასვე დღესა რისხვისასა, ოდეს დასცხრა სეტყუა იგი და ქარი სასტიკი,
Line of ed.: 10 მაშინ გამოვიდა წმიდა ნინო კლდისა მისგან ნაპრალისა და პოვა თუალი იგი ბივრილი,
Line of ed.: 11 აღიღო და წარმოვიდა წინა-კერძო დასასრულსა მის კლდისა ცხჳრისასა, სადა
Line of ed.: 12 ყოფილ იყო ძუელი ციხე, და მუნ დგა ხე ერთი ბრინჯისა, შუენიერი, მაღალი და
Line of ed.: 13 რტო-მრავალი, სადა-იგი ყოფილ-იყო ბარტამ მეფისა საგრილი და განსასუენებელი.
Line of ed.: 14 და მივიდა ხესა მას ქუეშე, გამონიშნა ნიში ქრისტეს ჯუარისა და ილოცვიდა მუნ ექუს
Line of ed.: 15 დღე. და მადლობდა ღმერთსა და ევედრებოდა, რათა მოხედნეს წყალობით ერსა მას
Line of ed.: 16 შეცთომილსა და იჴსნეს ეშმაკისაგან. ხოლო ოდეს იქმნა ესე, ჟამი იყო მეექუსე, და
Line of ed.: 17 დღე მეექუსე და თჳსა მის, ოდეს იგი ევმანოელ თაბორს მამისა ხატი უჩუენა თავთა
Line of ed.: 18 მათ მოწაფეთა და თავთა მათ წინასწარმეტყუელთა.
Page of ed.: 93
Line of ed.: 1 მაშინ მოვიდა სეფექალი ერთი, სახელით შროშანა და იხილა იგი ხესა მას
Line of ed.: 2 ქუეშე; განკჳრდა და მოიყვანა ბერძულად მეტყუელი დედაკაცი, და ჰკითხა გზა მისი.
Line of ed.: 3 ხოლო წმიდამან ნინო აუწყა და უთხრა ყოველი გზა და საქმე მისი, თჳნიერ ხოლო
Line of ed.: 4 დედა-ძმათა მისთა არა აუწყა, რამეთუ ტყუედ უთხრა თავი თჳსი. მაშინ შეეწყალა შროშანას
Line of ed.: 5 უცხოებისა მისთჳს, აღევსნეს თუალნი ცრემლითა და აიძულებდა მას, რათამცა
Line of ed.: 6 წარჰყვა სახიდ სამეუფოდ. ხოლო წმიდამან ნინო არა ინება წარსლვა მის თანა, და
Line of ed.: 7 წარვიდა შროშანა.
Line of ed.: 8 შემდგომად ამისსა მესამესა დღესა ჩამოვიდა ქართლად, გამოვლო მტკუარი და
Line of ed.: 9 მიმართა სამოთხესა მას მეფისასა, სადა-იგი აწ არს სუეტი იგი ღმრთივ აღმართებული
Line of ed.: 10 და ეკლესია საკათალიკოზო, და მი-რა-ვიდა კარსა მას სამოთხისასა, იხილა სახლი
Line of ed.: 11 მცირე სამოთხისა მცველისა. შევიდა წმიდა ნინო, და ჯდა მას შინა დედაკაცი,
Line of ed.: 12 რომლისა სახელი ანასტო. და ვითარცა იხილა დედაკაცმან მან, აღდგა, მოეხჳა და
Line of ed.: 13 შეიტკბო ვითარცა მეცნიერმან, დაჰბანნა ჴელნი და სცხო ზეთი, მოართუა პური და
Line of ed.: 14 ღჳნო, და დაყო მის თანა წმიდამან ნინო ცხრა თუე.
Line of ed.: 15 ხოლო იყვნეს ესე ანასტო და ქმარი მისი უშვილო და ზრუნვიდეს ფრიად
Line of ed.: 16 უშვილოებისათჳს. მაშინ იხილა წმიდამან ნინო ჩუენებასა შინა: მოვიდა კაცი ნათლის
Line of ed.: 17 ფერი და რქუა, ვითარმედ: "შევედ სამოთხესა მაგას, ბაბილო არს მცირე ნაძუთა ქუეშე,
Page of ed.: 94 Line of ed.: 1 საუფლო შეზავებული, მიწა აღიღე მის ადგილისაგან, შეაჭამე კაცთა მაგათ და აესუს
Line of ed.: 2 შვილი. ყო ეგრეთ წმიდამან ნინო და რქუა მათ: "ძალითა ქრისტეს ძისა ღმრთისათა
Line of ed.: 3 დაუსაბამოსათა, რომელი თანა-მოსაყდრე არს მამისა და სულისა წმიდისა და ჴსნისათჳს
Line of ed.: 4 ჩუენისა განკაცნა, ჯუარს ეცუა, დაეფლა და აღდგა მესამესა დღესა, და ამაღლდა ზეცად
Line of ed.: 5 და დაჯდა მარჯუენით მამისა და კუალად მოვალს დიდებითა განსჯად ცხოველთა და
Line of ed.: 6 მკუდართა, მან მოგცეს გულის-ხმის ყოფა". და აუწყა ყოველი გზა ჭეშმარიტი.
Line of ed.: 7 მაშინ ცოლ-ქმართა მათ აღიარეს ქრისტე და დაემოწაფნეს ფარულად. მაშინ
Line of ed.: 8 წმი/დამან ნინო ქალაქისა ზღუდეთა გარეგნით პოვა ქოჩი ერთი ბრწამი მაყულისა,
Line of ed.: 9 სადა აწ არს საკურთხეველი ზემოსა ეკლესიისა საეპისკოპოსო, და იგი შექმნა საყოფლად
Line of ed.: 10 თჳსა. და შექმნა ჯუარი ნასხლევისა და აღმართა ქოჩსა მას ქუეშე, / და მარადის
Line of ed.: 11 ილოცავნ დღე და ღამე დაუცხრომელად. და მსახურებდეს ცოლ-ქმარნი იგი, და იყვნეს
Line of ed.: 12 დაკჳრვებულ ღუაწლთა მისთა, მარხვასა, და ლოცვასა, [და] მღჳძარებასა.
Page of ed.: 95
Line of ed.: 1 და მრავალ-გზის მოვიდის უბანსა ურიათასა ენისათჳს ებრაულისა და გამოძიებისათჳს
Line of ed.: 2 კუართისა უფლისა, რომელ ასმიოდა იერუსალემს ნიაფორისგან, ვითარმედ:
Line of ed.: 3 "კუართი უფლისა მცხეთელთ ჰურიათა წარუღია-ო". ამისთჳს გამოეძიებდა ჰურიათა
Line of ed.: 4 მათ თანა, რათა-მცა ცნა რა-მე საქმე კუართისა მის.
Line of ed.: 5 და პოვა ჰურია ერთი მღდელი, სახელით აბიათარ, და უქადაგა მას და ასულსა
Line of ed.: 6 მისსა სიდონიას სახარება უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი. ხოლო მათ რწმენა და
Line of ed.: 7 დაემოწაფნეს, იგინი და ექუსნი დედანი სხუანი ჰურიანი. და აღიღეს უღელი სწავლისა
Line of ed.: 8 წმიდისა ნინოსი თჳნიერ ნათლის-ღებისა, რამეთუ არა / იპოვებოდა მღდელი, რომელმან-მცა
Line of ed.: 9 ნათელ-სცა, და ფარულად იყვნეს მოწაფე მისი. და ჰყოფდა კურნებათა და
Line of ed.: 10 საკჳრველებათა ძალითა ქრისტესითა: მრავალნი განრღუეულნი განკურნნა რე-ცა
Line of ed.: 11 მიზეზითა / წამლისათა.
Line of ed.: 12 და ესრეთ იქცეოდა მცხეთას ქალაქსა შინა / სამ წელ ოდენ; და მათ ჟამთა შინა
Line of ed.: 13 იყო შესლვა მირიან მეფისა და ძმის-წულისა მისისა, დიდისა სპარსთა მეფისა, საბერძნეთად,
Line of ed.: 14 ოდეს კოსტანტინე ბერძენთა მეფემან ძალითა ქრისტესითა და წინამძღურებითა
Line of ed.: 15 ჯუარისათა იოტნა მეფენი და სპანი მათნი ურიცხუნი მოსრნა.
Line of ed.: 18 მე, აბიათარ მღდელი, ვიყავ წილით ხუედრებული მის წელიწადისა, ოდეს
Line of ed.: 19 წმიდა ესე და ნეტარი ნინო მოვიდა მცხეთად. და მას-ვე ჟამსა მოწევნულ იქმნა ჩემდა
Line of ed.: 20 წიგნი ანტიოქიით ჰურიათაგან მღდელთა, რომელსა შინა წერილ იყო ესრეთ, ვითარმედ:
Line of ed.: 21 "სამად განხეთქა ღმერთმან მეფობა ისრაელისა. აჰა ესე-რა, წინასწარმეტყუელნი
Line of ed.: 22 ჩუენნი დასცხრეს, და რომელსა სული აწუევდა, აღესრუ/ლა ყოველი და განვიბნიენით
Page of ed.: 96 Line of ed.: 1 ჩუენ ყოველსა ქუეყანასა, და ჰრომთა დაიპყრეს ქუეყანა ჩუენი; ვტიროდით ჩუენ
Line of ed.: 2 ე/რით-ურთ, რამეთუ განვარისხეთ შემოქმედი ღმერთი. აწ განიხილენ წიგნნი მოსესნი
Line of ed.: 3 და სიტყუა იგი, რომელი დამიწერა ჩუენ ესე ყოველი, ვითარმედ: "რომელი იტყოდა
Line of ed.: 4 ქუეყანასა ზედა / თავსა თჳსსა ძედ ღმრთისად, მოკუედინ-ო". ანუ-მე უკუე შევსცეთით
Line of ed.: 5 ნაზარეველისა იესოს სიკუდილისა. რამეთუ ვხედავთ, ოდეს პირველ მამათა ჩუენთა
Line of ed.: 6 შესცოდიან ღმერთსა და ყოვლად დაივიწყიან იგი, და მისცნის იგინი ჴელმწიფესა
Line of ed.: 7 ძნელსა და ტყუეობასა; და ოდეს მოიქციან და ღაღად-ყვიან, მსწრაფლ განარინნის
Line of ed.: 8 იგინი ჭირისაგან.
Line of ed.: 9 "ესე შჳდ-გზის ვიცით წერილისაგან. ხოლო აწ ვინათგან ჴელი შეახეს მამათა
Line of ed.: 10 მათ ჩუენთა ძესა მას დედა-კაცისა მწირისასა და მოკლეს იგი, აღიღო ღმერთმან ჴელი
Line of ed.: 11 წყალობისა მისისა ჩუენ ზედა და განხეთქა მეფობა ჩუენი, განმაშორნა ტაძარსა მისსა
Line of ed.: 12 წმიდასა და უგულებელს-ყო ნათესავი ჩუენი სრულიად. და არს მით ჟამითგან სამასი
Line of ed.: 13 წელი და უმეტეს-ცა, რომელ არა ისმინა ვედრება ჩუენი და არ-ცა-ღა ყო ლხინება ჩ/უენი.
Line of ed.: 14 რომლისათჳს საგონებელ გჳჩნს, ვითარმედ ნუ უკუე და ზეცით იყო განგება ესევითარი".
Line of ed.: 15 განმრავ/ლდა მოწერილი.
Line of ed.: 16 ხოლო მე, ვითარცა მესმა ესე, ვიწყე კითხვად დედა-კაცისა მის ნინოსგან ქრისტესთჳს,
Line of ed.: 17 თუ ვინა იყო იგი, ანუ რომლისა მიზეზისათჳს იქმნა კაც ძე ღმრთისა. მაშინ
Line of ed.: 18 აღაღო პირი თჳსი წმიდამან ნინო, ვითარცა ჯურღმულმან აღმომდინარემან, და იწყო
Page of ed.: 97 Line of ed.: 1 სიტყუად საუკუნითგან, და წიგნთა ჩუენთა ზეპირით აღმოიტყოდა / და განმიმარტებდა,
Line of ed.: 2 და ვითარცა მძინარესა განმაღჳძებდა და ვითარცა დასულებულსა გონიერ-მყოფდა, და
Line of ed.: 3 მამათა ჩუენთა შემაწყალებდა, და სჯულისა ცვალებასა დამაჯერებდა, ვიდრემდის მრწმენა
Line of ed.: 4 სიტყუათა მისთა: იესო ქრისტე ძე ღმრთისა, ვნება მისი და აღდგომა, მეორედ მოსლვა
Line of ed.: 5 მისი საშინელი და სადა-იგი არს მოლოდება წარმართთა. მე და შვილი ჩემი ღირს
Line of ed.: 6 ვიქმნენით მოღებად საპკურებელსა მას განსაწმედელსა ცოდვ/ათაგან, ემბაზისა წყალსა,
Line of ed.: 7 რომელსა ინატრიდა დავით და ვერ ეწიფა. და მესმა ჴმა ახლისა სჯულისა, ეჰა საგალობელთა,
Line of ed.: 8 რომელსა ინატრიდა დავით. და ღირს ვიქმნენით ზია/რებად ჴორცსა და
Line of ed.: 9 სისხლსა ქრისტეს ძისა ღმრთისასა, და კრავსა ცოდვათათჳს სოფლისათა შეწირულსა,
Line of ed.: 10 რომლისა ტკბილ არს გემოს-ხილვა მისი. და ამას. ზედა, უფალო, ყავ განსლვა ჩემი
Line of ed.: 11 ჴორცთაგან ჩემთა. და კუალად მრავალნი სასწაულნი იხილნა თუალმან ჩემმან მცხეთას,
Line of ed.: 12 წმიდისა ნინოს მიერ აღსრულებული დღეთა ჩუენთა".
Line of ed.: 15 "მე, აბიათარ, მიგ/ითხრობ თქუენ თხრობასა მას, რომელი მეუწყა და ყურითა
Line of ed.: 16 ჩემითა ვისმინე მამისა და დედისა ჩემისაგან და რო/მელი წიგნთაგან-ცა უწყი. რამეთუ
Page of ed.: 98 Line of ed.: 1 მათ-ცა პაპათა და მშობელთაგან თჳსთა მოთხრობით და სმენით უტყოდეს ესრეთ, ვითარმედ:
Line of ed.: 2 ოდეს-იგი ჰეროდე მეფობდა იერუსალემს, მაშინ გუესმა ესრეთ, ვითარმედ "იერუსალემი
Line of ed.: 3 სპარსთა დაიპყრეს-ო". რომლისათჳს-იგი იქმნა გლოვა და წუხილი ჰურიათა
Line of ed.: 4 ზედა ქართველთა, მცხეთელთა მკჳდრთა, ბოდელთა მღდელთა, კოდის-წყაროელთა მწიგნობართა
Line of ed.: 5 და სობის კანანელთა თარგმანთა -- ესე ყოველნი აღიძრნეს სივლტოლად.
Line of ed.: 6 ხოლო შემდგომად მცირედთა დღეთა / მოვიდა ღაღადისი ნუგეშინის-ცემისა, ვითარმედ:
Line of ed.: 7 "სპარსნი არა დაპყრობად მოვიდეს იერუსალემისა, არამედ საჭურველისა წილ აქუნდა
Line of ed.: 8 ოქრო სამეუფო, და მური მსწრაფლ მკურნალი წყლულებათა და გუნდრუკი სულ-ამო.
Line of ed.: 9 და ეძიებდეს ყრმასა ვის-მე შობილსა, ძესა დავითისსა, რე-ცა პოვეს მწირი ერთი, მწირისა
Line of ed.: 10 დედა-კაცისაგან შობილი უჟამოდ და უადგილოსა ადგილსა. / და ესენი მის ყრმისა
Line of ed.: 11 მოვიდეს თაყუანის-ცემად, და შეწირეს მისა ძღუენი იგი" და იქმნა სიხარული დიდი
Line of ed.: 12 ყოველთა ზედა ჰურიათა ქართველთა.
Line of ed.: 13 "ხოლო შემდგომად ამისსა, ვითარ გარდაჴდა ოცდაათი წელი, მაშინ მოუწერა ანა
Line of ed.: 14 მღდელმან იე/რუსალემით მამის მამისა ჩემისა ელიოზის თანა ესრეთ, ვითარმედ: "იგი,
Line of ed.: 15 რომლისათჳს სპარსნი მეფენი ძღუნითა მოვიდეს, აღზრდილ არს იგი და ჰასაკსა
Page of ed.: 99 Line of ed.: 1 საზომსა მიწევნულ არს, და თავსა თჳსსა ხადის ძედ ღმრთისად. მოვედით ყოველნი
Line of ed.: 2 სიკუდილსა მისსა, რათა აღესრულოს მცნება მოსესი". და წარვიდა აქათ ელიოზ, მამის
Line of ed.: 3 მამა ჩემი, კაცი მოხუცებული; და ესუა მას დედა ტომისაგან ელია მღდელისა, / და
Line of ed.: 4 ესუა მას დაჲ ერთი. და ევედრებოდა ელიოზს დედა მისი ესრეთ: "წარვედ, შვილო,
Line of ed.: 5 წოდებასა მეფისასა და წესსა სჯულისასა; ხოლო რომელსა-იგი განიზრახვენ, ნუ შეერთვინ
Line of ed.: 6 ცნობა შენი, ნუ შვილო რამეთუ იგი არს სიტყუა წინასწარმეტყუელთა და იგავი
Line of ed.: 7 ბრძენთა". / და წარვიდა ელიოზ მცხეთელი და ლონგინოზ კარსნელი, და მუნ დახუდეს
Line of ed.: 8 ჯუარ-ცმასა უფლისასა.
Line of ed.: 9 ხოლო ოდეს დამსჭუალეს უფალი და პასანიკმან კუერითა დაჰკრა სამსჭუალთა,
Line of ed.: 10 აქა დედასა ელიოზისსა ესმა, და იკრჩხიალნა და თქუა: "მშჳდობით, მეფობაო ჰურიათაო,
Line of ed.: 11 რამეთუ მოჰკალთ თავისა თქუენისა მაცხოვარი და იქმნენით მკლ/ველ შემოქმედისა. ვაი
Line of ed.: 12 თავსა ჩემსა, რომელ არა წინა-ვე მოვკუედ, რათა-მცა არა სმენილ იყო ყურთა
Line of ed.: 13 ჩემთა". და ამას ზედა შეისუენა.
Line of ed.: 14 "ხოლო კუართი იგი უფლისა წილით ხუდა მცხეთელთა: წარმოიღო ელიოზ, და
Line of ed.: 15 მოიღო მცხეთას. და მიეგება დაჲ მისი, შესუარული ცრემლითა: მ/ოეხჳა ყელსა ძმასა
Page of ed.: 100 Line of ed.: 1 თჳსსა და მოუღო სამოსელი იგი იესოსი, შეიტკბო მკერდსა თჳსსა და მსწრაფლ
Line of ed.: 2 სულნი წარჴდეს, სამითა ამით ტკივილითა: ქრისტეს სიკუდილისათჳს, და დედისათჳს,
Line of ed.: 3 და ძმისათჳს, / რომელ ეზიარა სისხლსა უფლისასა.
Line of ed.: 4 "მაშინ იყო საკჳრველი დიდი და შეშფოთება მცხეთას შინა. რამეთუ განკჳრდა
Line of ed.: 5 თჳთ დიდი მეფე ადერკი და ყოველი სიმრავლე ერისა და მთავართა. და სთნდა მეფესა
Line of ed.: 6 ადერკის სამოსელი იგი, გარნა საკჳრველებისა მისგან ზარ-განჴდილ და შეშინებულ
Line of ed.: 7 იქმნა იგი და არა ინება გამოღება ჴელთაგან მის მკუდრისათა, რომელსა-იგი მაგრად
Line of ed.: 8 და სურვილით შემოემკრდა. და ელიოზ დამარხა დაჲ თჳსი, და ჴელთა აქუნდა სამოსელი
Line of ed.: 9 იგი უფლისა. და არს ადგილი იგი, რომელი უფალმან უწყის.
Line of ed.: 10 შემდგომად მრავალთა წელიწადთა ძის-წულის შვილმან ადერკი მეფისამან,
Line of ed.: 11 მეფემან არმაზაელ, ძიება ყო სამოსლისა მის ჰურიათა თანა და არა პოვა. რამეთუ
Line of ed.: 12 აუწყეს ესე ყოველი, რომელი / იყო, და არა-ვინ უწყის ადგილი იგი თჳნიერ ამისა,
Page of ed.: 101 Line of ed.: 1 რომელ "არს მახლობელად ნაძჳსა მის ლიბანით მოღებულისა და მცხეთას დანერგულისა
Line of ed.: 2 და აღორძინებულისა". რამეთუ მრავალ-გზის ბრძანა დედამან ჩუენმან, წმიდამან
Line of ed.: 3 ნინო, რათა-მცა მოვიძიეთ სამოსელი იგი, გარნა მას-ცა ესდენ მიეთხრა: "არს
Line of ed.: 4 ადგილი იგი, რომელსა ზედა ენანი კაცთანი არა დადუმნენ გალობად ღმრთისა მიმართ".
Line of ed.: 5 ხოლო სახლი ელიოზისი / იყო ქალაქსა დასავალით, წიაღ მოგუთასა, ჴიდსა ზედა.
Line of ed.: 6 მათ დღეთა შინა მრავალ-გზის იხილა ჩუენება წმიდამან ნი/ნო მცირედსა მას
Line of ed.: 7 მირულებასა მისსა მუჴლთა მისთა ზედა, რე-ცა მოვიდიან მფრინველნი ცისანი, ფერითა
Line of ed.: 8 შავნი, და შთავიდიან მდინარესა მას შინა, განიბანნიან და განსპეტაკნიან, და აღვიდიან
Line of ed.: 9 სამოთხესა მას, ბაბილოსა მოისთულებდიან და ყუავილსა მას ძოვდიან, და ესრეთ
Line of ed.: 10 მოწლედ და სურვილით წმიდისა ნინოსდა მივლენ, რე-ცა მისი არს სამოთხე იგი,
Line of ed.: 11 გარე მოადგიან ჟივილით შუენიერად. ესე უთხრა წმიდამან ნინო მოწაფესა თჳსსა
Line of ed.: 12 სიდონიასა, ასულსა აბიათარისსა. ხოლო სიდონია რქუა წმიდასა ნინოს: "უცხოო და
Line of ed.: 13 აქა შობილო ტყუეო და / ტყუეთა მჴს/ნელო, უწყი, რამეთუ შენ მიერ მოიწია ახალი
Line of ed.: 14 ესე ჟამი, და შენ ძლით ისმის ამბავი იგი ძუელი, მამათა ჩუენთა ნაქმარი ზეცისა
Line of ed.: 15 მის კაცისა ზედა, უბრალოსა მის სისხლისა უსამართლოდ დათხევა, რომლითა-ცა იქმნა
Line of ed.: 16 ჰურიათა სირცხჳლი: ცის-კიდეთა განბნევა, მეფობისაგან დაცემა, ტაძრისა მის წმიდისა
Line of ed.: 17 მიღება, ერისა უცხოსა წოდება და დიდება მათი მათდა მიცემად: იერუსალემ, იერუსალემ,
Page of ed.: 102 Line of ed.: 1 ვითარ განგიმარტვან ფრთენი შენნი და შეიკრებ ყოველთა ცის-კიდისა ნათესავთა
Line of ed.: 2 ფრთეთა შენთა ქუეშე. აჰა, აქა-ცა მოსრულ არს დედა-კაცი ესე, რომელმან შე/სცვალოს
Line of ed.: 3 ყოველი წესი ამის ქუეყანისა" და კუალად-ცა მიექცა წმიდასა ნინოს და რქუა: "ჩუენება
Line of ed.: 4 ესე შენი არს, რამეთუ ადგილი ესე შენ მიერ იქმნეს სამოთხე".
Line of ed.: 5 "ხოლო ვითარ მოვიდა მირიან მეფე საბერძნეთით, ოტებული კოსტანტინე მეფისაგან, და
Line of ed.: 6 ვიდრე მოსლვადმდე მისა გა/ნეცხადა წმიდასა ნინოს ქადაგება ქრისტეს
Line of ed.: 7 სჯულისა. რამეთუ იტყოდა იგი ჴმა-მაღლად, ვითარმედ: "გპოვენ მკ/ჳდრნი ჩრდილოსანი
Line of ed.: 8 ცთომასა შინა", და გამოაჩინა ჯუარი იგი ნასხლევისა, და მით იქმოდა საკჳრველებათა
Line of ed.: 8 დიდთა. რამეთუ განრღუეულნი განკურნის თჳნიერ წამლისა, შეხებითა
Line of ed.: 9 ჯუარისათა. და მის თანა ქადაგებდეს მოწაფენი მისნი, რომელნი პირველ ფარულად
Line of ed.: 10 დაემოწაფნეს, შჳდნი დედანი, ნათესავნი ჰურიათანი: სიდონია, ასული აბიათარისი,
Line of ed.: 11 და ექუსნი სხუანი; და სამოთხისა მცველნი იგი ცოლ-ქმარნი, და აბიათარ მღდელი,
Line of ed.: 12 ახალი იგი პავლე, რომელი უშიშად და დაუცხრომელად ქადაგებდა სჯულსა ქრისტესსა,
Line of ed.: 12 რომელი ფრიად მეცნიერ იყო ძუელისა სჯულისა, და ახალი ესე სჯული
Line of ed.: 13 ესწავა წმიდისა ნინოსაგან და უმეტეს ნინოსსა ამხილებდა ყოველსა კაცსა სჯულსა
Line of ed.: 14 ჭეშმა/რიტსა.
Line of ed.: 15 მაშინ აღიძრნეს ჰურიანი აბიათარს ზედა, რათა-მცა ქვა დაკ/რიბეს მას. ხოლო
Line of ed.: 16 მირიან მეფემან მიავლინნა მსახურნი და განარინა აბიათარ სიკუდილისაგან, რამეთუ
Line of ed.: 17 მირიან მეფესა აქუნდა სურვილი ქრისტეს სჯულისა. რამეთუ ასმიოდა სასწაული
Page of ed.: 103 Line of ed.: 1 ქრისტეს სჯულისა საბერძნეთით და / სომხითით, და არა დააბრკოლებდა იგი ქადაგებად
Line of ed.: 2 ნინოს და მოწაფეთა მისთა. არამედ ჰბრძოდა ეშმაკი, მტერი იგი უჩინო, და ვერ
Line of ed.: 3 დაამტკიცებდა აღსარებასა ქრისტესსა. ხოლო ნანა დედოფალი გულ-ფიცხელ იყო უმეტეს
Line of ed.: 4 და შეურაცხ ჰყოფდა ქადაგებასა მას.
Line of ed.: 5 ხოლო წმიდა ნინო ილოცვიდა დაუცხრომელად საყუდელსა მას თჳსსა მაყუალთა
Line of ed.: 6 მათ ქუეშე. და დაკჳრვებულ იყვნეს წარმართნი იგი ლოცვასა მისსა და მღჳძარებასა.
Line of ed.: 7 და უცხო უჩნდა საქმე იგი; იწყეს გამოკითხვად მისა, ხოლო იგი აუწყებდა ძუელთა
Line of ed.: 8 და ახალთა წიგნთა, და განაბრძნობდა უგუნურთა და უგულისხმოთა მათ, და შთაუგდებდა
Line of ed.: 9 გულსა მათსა სიყუარულ/სა ქრისტესსა.
Line of ed.: 10 და იყო ესრეთ სამ წელ, ვინა-ცა განაცხადა ქადაგება ქრისტესი და / დაიმოწაფნა
Line of ed.: 11 მრავალნი. მაშინ იყო ვინ-მე ყრმა-წული, უფალი მძიმისა სენისა, და მიმოაქუნდა
Line of ed.: 12 დედასა მისსა კარითი-კარად, რათა-მცა პოვა მეცნიერი ვინ-მე კურნებისა, და
Line of ed.: 13 ჰყო-მცა სარგებელი მისი. და შეისწავეს იგი ყოველთა და არა-ოდეს პოვეს სარგებელი
Line of ed.: 14 კურნები/სა ყრმისა მისთჳს. და მკურნალთა-ცა რქუეს დედა-კაცსა მას, ვითარმედ: "არა
Line of ed.: 15 სარგებელ ეყვის ყრმასა მაგას". ხოლო დედა-კაცი იგი იყო წარმართი, გულ-ფიცხელი, და
Line of ed.: 16 მარადის სძაგებნ სჯულსა ქრისტიანეთასა, და აყენებდის სხუათა-ცა მისლვად და კითხვად
Line of ed.: 17 წმიდისა ნინოსა. ხოლო ვითარცა სასო-წარკუეთილ იქმნა მკურნალთა მიერ, მოვიდა
Line of ed.: 18 და დავარდა წინაშე წმიდისა ნინოსსა, და ევედრებოდა კურნებასა ყრმისასა. მაშინ რქუა
Line of ed.: 19 წმიდამან ნინო: "კურნება, რომელი კაცთაგან არს, მე არა რა ვყო; ხოლო ღმერთმან
Line of ed.: 20 ჩემმან ქრისტემან მოსცეს ყრმასა მაგას კურნება, რომელი ყოველთაგან განწირულ
Page of ed.: 104 Line of ed.: 1 არს". და რომელსა კილიკსა ზედა მარადის ილო/ცავნ წმიდა ნინო, მას ზედა დადება
Line of ed.: 2 უბრძანა ყრმისა მის, და იწყო ვედრებად ღმრთისა მიმართ. და მას-ვე ჟამსა განიკურნა
Line of ed.: 3 ყრმა იგი და განცოცხლებული მისცა დედასა მისსა. ხოლო დედამან ყრმისამან აღიარა
Line of ed.: 4 ქრისტე და თქუა: "არა არს სხუა ღმერთი თჳნიერ ქრისტესა, რომელსა ქადაგებს
Line of ed.: 5 ნინო". და დაემოწაფა წმიდასა ნინოს, და შეუდგა კუალსა / მისსა, და ადიდებდა
Line of ed.: 6 ღმერთსა.
Line of ed.: 7 მაშინ დე/დოფალი ნანა შევარდა სენსა დიდსა და მწარესა, რომლისა კურნება
Line of ed.: 8 ვერა-ვინ შეუძლო. რამეთუ ყოველთა ჴელოვანთა მკურნალთა წარმოცალიერნეს წამალნი
Line of ed.: 9 მათნი და ვერ შეუძლეს კურნება მისი, უღონო იქმნეს და სასო-წარკუეთილ. ხოლო
Line of ed.: 10 აუწყეს ვიეთ-მე დედოფალსა, ვითარმედ: "დედა-კაცისა მის ჰრომისა ტყჳსა მიერ, რომელსა
Line of ed.: 11 ჰქჳან ნინო, ლოცვითა მისითა მრავალნი სნეულნი განიკურნებიან". მაშინ
Line of ed.: 12 უბრძანა მსახურთა თჳსთა, რათა მოიყვანონ ნინო.
Line of ed.: 13 "მივიდეს მსახურნი დედოფლისანი, და პოვეს წმიდა ნინო / ქოჩსა მას ქუეშე
Line of ed.: 14 მაყულისასა, ილოცვიდა ჟამსა მეექუსესა, და მიუთხრეს ბრძანება დედოფლისა. ხოლო
Line of ed.: 15 წმიდამან ნინო რქუა: "არა ბრძანებულ არს ჩემდა, რათა განვიდე, სადა შუება ჩუენი
Line of ed.: 16 არა არს, არამედ დედოფალი მოვედინ საყოფელსა ამას ჩემსა, და ჭეშმარიტად განიკურნოს
Line of ed.: 17 ძალითა ქრისტესითა". ხოლო მსახურთა მათ მიუთხრეს დედოფალსა თქმული
Line of ed.: 18 იგი ნინოსი. მაშინ დედოფალი გულს-მოდგინედ ეტყოდა მათ: "შემიმზადეთ მე ცხედარი
Line of ed.: 19 და მიმიყვანეთ მისსა". მაშინ წარიყვანეს ცხედრითა მსა/ხურთა მათ, და ძე მისი რევ,
Line of ed.: 20 და / სიმრავლე ერისა მის თანა.
Line of ed.: 21 "ვითარ მივიდეს საყოფელსა მას წმიდისა ნინოსსა, და დადვეს დედოფალი
Line of ed.: 22 კილიკსა მისსა ზედა, იწყო წმიდამან ნინო ლოცვად და ვედრებად ღმრთისა მიმართ
Page of ed.: 105 Line of ed.: 1 მყოვარ-ჟამ, და მოიღო ჯუარი იგი, რომელი აქუნდა, შეახო თავსა, ფერჴთა და მჴართა
Line of ed.: 2 ჯუარის სახედ, და მეყსეულად განიკურნა, და აღდგა განცოცხლებული. და ჰრწმენა
Line of ed.: 3 ქრისტე და თქუა: "არა არს სხუა ღმერთი, თჳნიერ ქრისტესა, რომელსა ქადაგებს
Line of ed.: 4 ტყუე ესე დედა-კაცი". და მიერითგან შექმნა იგი მეგობრად თჳსად / შინაურად, და
Line of ed.: 5 მარადის ჰკითხავნ და გამოიწულილავნ სჯულსა ქრისტესა, და ასწავებნ წმიდა ნინო
Line of ed.: 6 და აბიათარ, ახალი პავლე, და ასული მისი სიდონია. და იქმნა დედოფალი მორწმუნე
Line of ed.: 7 და იცნა ღმერთი ჭეშმარიტი.
Line of ed.: 8 და ჰკითხვიდა დედოფალსა მეფე, ვითარ-იგი მეყსეულად განიკურნა. და უთხრობდა
Line of ed.: 9 დედოფალი ყოველსა მას, რომელი იქმნა მის ზედა, ვითარ-იგი თჳნიერ წამლისა,
Line of ed.: 10 ლოცვითა და შეხებითა ჯუარისათა განიკურნა. და სიმრავლე იგი ერთა, რომელთა
Line of ed.: 11 ეხილვა, დაამტკიცებდეს სიტყუასა მას დედოფლისასა.
Line of ed.: 12 მაშინ მირიან მეფე განკჳრდა და / იწყო / გამოძიებად სჯულსა ქრისტესსა და
Line of ed.: 13 მრავალ-გზის ჰკითხავნ ჰურია-ყოფილსა მას აბიათარს ძუელთა და ახალთა წიგნთასა,
Line of ed.: 14 და იგი აუწყებდა ყოველსა. და წიგნი-ცა რომელი ჰქონდა მირიან მეფესა ნებროთისი,
Line of ed.: 15 და მას-ცა წიგნსა შინა პოვა წერილი ესრეთ: აღშენებასა მას გოდლისასა ჴმა იყო
Line of ed.: 16 ზეცით ნებროთის მიმართ, რომელი ეტყოდა: "მე ვარ მიქაელ, რომელი დადგინებულ
Line of ed.: 17 ვარ ღმრთისა მიერ მთავრობასა ზედა აღმოსავალისასა; განვედ ქალაქით მაგით, რამეთუ
Line of ed.: 18 ღმერთი ჰფარავს ქალაქსა მაგას. ხოლო უკუანასკნელთა ჟამთა მოვიდეს მეუფე იგი
Line of ed.: 19 ცისა, რომლისა-იგი შენ გნებავს ხილვა ერსა შორის შეურაცხსა. შიშმან მისმან განაქარვნეს
Line of ed.: 20 გემონი სოფლისანი; მეფენი დაუტეობდენ მეფობასა და ეძიებდენ სიგლახაკესა;
Line of ed.: 21 მან გიხილოს ჭირსა შინა და გიჴსნეს შენ". მაშინ გულის-ხმა ყო მეფემან მირიან,
Line of ed.: 22 რამეთუ ძუელნი წიგნნი და ახალნი ეწამებოდეს და ნებროთის წიგნი-ცა დაამტკიცებდა,
Line of ed.: 23 და შეექმნა სურვილი ქრისტეს სჯულისა. და ბრძოდა მტერი იგი უჩინო, აყენებდა /
Line of ed.: 24 აღსარებად ქრისტესა, გულსა შთაუგდებდა სასოებასა კერპ/თასა და ცეცხლისასა. არამედ
Page of ed.: 106 Line of ed.: 1 მარადის ევედრებინ დედოფალი აღსარებასა ქრისტესსა. და იყო მეფე დედოფლისა
Line of ed.: 2 მოქცევითგან წელიწადსა ერთსა ორგულებასა შინა. ხოლო ასწავებდა ერსა დაუცხრომელად
Line of ed.: 3 წმიდა ნინო, და არა-ვის აუწყებდა, თუ "ვინ ვარ, ანუ სადათ მოვალ", არამედ
Line of ed.: 4 ტყუედ იტყოდა თავსა თჳსსა.
Line of ed.: 5 "შემდგომად ამისსა მოგჳ იგი მთავარი სპარსი, სახელით ხუარა, სნეულ იყო,
Line of ed.: 6 სულითა უკეთურითა ფიცხელად იგუემებო/და, და სიკუდილსა მიახლებულ იყო, და
Line of ed.: 7 იყო მთავარი იგი ნათესავისაგან მირიან მეფისა. მაშინ ევედრნეს წმიდასა ნინოს ნანა
Line of ed.: 8 დედოფალი და მეფე, ხოლო მეფე იხილვიდა საქმესა მისსა მცირედ ორგულებით.
Line of ed.: 9 ეტყჳნ წმიდასა ნინოს: "რომლისა ღმრთისა ძალითა იქმ კურნებასა ამას, ანუ ხარ
Line of ed.: 10 შენ ასული არმაზისი, ანუ შვილი ზადენისი, უცხოებით მოხვედ და შეუვრდი, და
Line of ed.: 11 ზედა-აც მათ წყალობა შენი და მიგანიჭეს ძალი კურნებათა, რათა მით სცხოვნდებოდი
Line of ed.: 12 უცხოსა ქუეყანასა. დიდებულ-მცა არიან უკუნისამდე! ხოლო შენ წინაშე ჩუენსა იყავ
Line of ed.: 13 ვითარცა მაწ/ოებელი ერთი შვილთა ჩუენთა და პატივ-ცემულ ქალაქსა ამას შინა. არამედ
Line of ed.: 14 უცხოსა ამას სიტყუასა / ნუ იტყჳ, ჰრომთა მათ შეცთომილთა სჯულსა, ნუ-ცა გნებავს
Line of ed.: 15 ყოვლად-ვე თქმად. რამეთუ აჰა ესე-რა, ღმერთნი დიდნი, სოფლის-მპყრობელნი, მზისა
Line of ed.: 16 მომფენელნი, წჳმისა მომცემელნი და ქუეყანისა ნაშობთა გამომზრდელნი ღმერთნი
Line of ed.: 17 ქართლისანი, არმაზ და ზადენ, ყოვლისა დაფარულისა გამომეძიებელნი, ძუელნი /
Line of ed.: 18 ღმერთნი მამათა ჩუენთანი, გაცი და გაიმ, -- იგინი იყვნეს სარწმუნებელად კაცთა მიმართ.
Line of ed.: 19 აწ უკეთუ განკურნო მთავარი ესე, განგამდიდრო და გყო შენ მკჳდრ მცხეთას შინა,
Line of ed.: 20 მსახურად არმაზისა. დაღაცათუ ჰაერითა მით და სეტყჳთა მოიწია მის ზედა შემუსრვა
Line of ed.: 21 მისი, არამედ იგი ადგილი უძლეველ არს. ესე არმაზ ქართველთა და ქალდეველთა
Page of ed.: 107 Line of ed.: 1 ღმერთი ითრუჯან ყოვლად-ვე მტერ არიან: ამან მას ზედა ზღუა შემოადგინა, და მან
Line of ed.: 2 ამას ზედა ესევითარი ურვა მოაწია, ვითარ აქუს ჩუეულება სოფლის-მპყრობელთა. და
Line of ed.: 3 კმა გეყავნ ჩემგან ბრძანება ესე".
Line of ed.: 4 / მიუგო ნეტარმან ნინო: "შენ მეფე სახელითა ქრისტესითა და ვედრებითა
Line of ed.: 5 დედისა მისისათა და მის თანა ყოველთა წმიდათათა, მოავლინენ შენ ზედა ღმერთმან,
Line of ed.: 6 ცისა და ქუეყანისა შემოქმედმან, დამბადებელმან ყოვლისა დაბადებულისამან, დიდისა
Line of ed.: 7 და დიდებულისა მისისა და აურაცხელისა მრავალ-მოწყალებისაგან მოავლინენ შენ ზედა,
Line of ed.: 8 ვითარცა საჴმილისაგან ნაბერწკალი ერთი მადლისა მისისა, რათა სცნა და გულის-ხმა
Line of ed.: 9 ჰყო სიმაღლე ცისა და ნ/ათელი მზისა, სიღრმე ზღჳსა და სივრცე ქუეყანისა და საფუძველი
Line of ed.: 10 მისი, და უ/წყებულ იყო შენ, მეფე, ვინ შემოსნის ცანი ღრუბლითა და ქუხნ
Line of ed.: 11 ჴმითა ჰაერისათა, და იძრვინ ქუეყანა სიმძლაფრითა მისითა, და რბიან მეხის-ტეხანი,
Line of ed.: 12 და კუალსა მისსა ეგზების ცეცხლი გულის-წყრომითა მისითა. ანუ ოდეს შეიძრას
Line of ed.: 13 ვეშაპი იგი დიდი ზღუათა შინა, შეიძრის. ყოველი ქუეყანა, ვიდრემდის დაირღჳან
Line of ed.: 14 მთანი მყარნი, კლდენი და ქვანი. და მეცნიერ გყვენ შენ ამას ყოველსა მიწევნად,
Line of ed.: 15 რამეთუ ღმერთი არს ცათა შინა, უხილავ არს თავადი იგი ყოველთა დაბადებულთაგან,
Line of ed.: 16 თჳნიერ ძისა მისისა, რომელ/ი მისგან გამოვიდა, და ქუეყანასა ზედა გამოჩნდა
Line of ed.: 17 ვითარცა კაცი, რომელმან აღასრულა ყოველი, რომლისათჳს მოსრულ იყო, და აღვიდა
Line of ed.: 18 მათ-ვე სიმაღლეთა მამისა თანა. და იხილა მხოლო დაუსაბამო, რომელი მაღალ არს
Line of ed.: 19 და მდაბალთა ხედავს, და მაღალნი იგი შორით იცნის. მეფეო, ახლოს არს მიახლება
Line of ed.: 20 შენი ღმრთისა მიხედვად, რამეთუ არს ქალაქსა ამას შინა სასწაული ერთი: სამოსელი
Line of ed.: 21 ძისა ღმრთისა აქა არს, და ხალენისა მის ელიასი თქუეს ვიეთ-მე აქავე ყ/ოფა. / და
Page of ed.: 108 Line of ed.: 1 მრავალნი სასწაულნი არიან, რომელნი. ღმერთმან გამოაჩინნეს. და აწ მე მთავარი
Line of ed.: 2 ესე შენი განვკურნო ძალითა ქრისტეს ღმრთისა ჩემისათა და ჯუარითა ვნებისა მისისათა,
Line of ed.: 3 ვითარცა დედოფალი განვკურნე სენისაგან დიდისა. და რა იგი ვაუწყე მას,
Line of ed.: 4 ჰყოფს იგი, რათა სული-ცა თჳსი განაბრწყინვოს და ერი-ცა თჳსი მიაახლოს ღმერთსა".
Line of ed.: 5 "და მიჰგუარეს მას მთავარი იგი, და მოვიდა დედოფალი-ცა იგი სამოთხესა მას
Line of ed.: 6 შინა, ნაძუთა მათ ქუეშე; და დაადგინა იგი აღმოსავალით, სცნა ჴელნი აპყრობად და
Line of ed.: 7 ათქუმია სამ-გზის: "ვიჯმნი შენგან, ეშმაკო, და შეუდგები ქრისტეს/ა ძესა ღმრთისასა".
Line of ed.: 8 და ტიროდა ნინო სულ-თქმითა სულისა თჳსისათა. და ითხოვდა ღმრთისაგან შეწევნასა
Line of ed.: 9 კაცსა მას ზედა. და იყვნეს მოწაფენი მისნი მუნ-ვე ერთ დღე და ორ ღამე. და მსწრაფლ
Line of ed.: 10 განვიდა მისგან სული იგი ბოროტი. და დაემოწაფნეს ნინოს სახლით და ერით-ურთ
Line of ed.: 11 მისით, და ადიდებდეს ღმერთსა".
Line of ed.: 17 "და იყო. / დღესა ერთსა ზაფხულისასა, თუესა ივლისსა ოცსა, დღესა შაბათსა,
Line of ed.: 18 განვიდა მეფე ნადირობად მუხნარით-კერძო, და მოუჴდა უჩინო იგი მტერი, ეშმაკი,
Line of ed.: 19 და შთაუგდო გულსა სიყუარული კერპთა და ცეცხლისა; და იგონებდა ყოველსა მსახურებასა
Line of ed.: 20 მათსა და მახჳლითა მოწყუედასა ყოველთა ქრისტიანეთასა. და რქუა მეფემან
Line of ed.: 21 ოთხთა თანა/-მზრახველთა მისთა: "ღირს ვართ ჩუენ ღმერთთა ჩუენთაგან ბოროტის
Line of ed.: 22 ყოფასა, რამეთუ უდებ ვიქმნენით მსახურებასა მათსა და მიუშჳთ ჩუენ ქრისტიანეთა
Page of ed.: 109 Line of ed.: 1 გრძნეულთა ქადაგებად სჯულსა მათსა ქუეყანასა ჩუენსა: რამეთუ გრძნებითა ჰყოფენ
Line of ed.: 2 საკჳრველებათა მათ. აწ ესე არს გა/ნზრახვა ჩემი, რათა ბოროტად მოვსრნეთ ყოველნი
Line of ed.: 3 მოსავნი ჯუარ-ცმულისანი და უმეტეს შეუდგეთ მსახურებასა ღმერთთა მათ მპყრობელთა
Line of ed.: 4 ქართლისათა; ვამხილოთ ნანას, ცოლსა ჩემსა, შენანება და დატეობა სჯულსა ჯუარ-ცმულისასა,
Line of ed.: 5 და თუ არა მერჩდეს, დავივიწყო სიყუარული მისი და სხუათა-ვე თანა
Line of ed.: 6 წარვწყმიდო იგი-ცა". და დაუმტკიცეს / განზრახვა მისი თანა-მზრახველთა მათ, რამეთუ
Line of ed.: 7 მჴურვალედ იყვნეს იგინი საქმესა ამას, და ნებვიდა პირველითგან და ვერ იკადრებდეს
Line of ed.: 8 განცხადებად.
Line of ed.: 9 "ხოლო მეფემან მოვლო ყოველი სანახები მუხნარისა და აღვიდა მთასა ზედა
Line of ed.: 10 თხოთისასა მაღალსა, რათა-მცა მოიხილა კასპად და უფლისციხედ. განვიდა თხემსა
Line of ed.: 11 მთისასა. შუა-სამხრისა ოდენ დაბ/ნელდა მზე მთასა ზედა და იქმნა ვითარცა ღამე
Line of ed.: 12 ბნელი, უკუნი, და დაიპყრნა ბნელმან არენი და ადგილნი. და განიბნივნეს ურთიერთას
Line of ed.: 13 ჭირისაგან და ურვისა.
Line of ed.: 14 "და დაშთა მეფე მარტო, და იარებოდა მთათა და მაღნართა შეშინებული და
Line of ed.: 15 შეძრწუნებული. დადგა ერთსა ადგილსა და წარეწირა სასოება ცხოვრებისა მისისა. და
Line of ed.: 16 ვითარცა მოეგო თავსა თჳსსა ცნობასა, და განიზრახვიდა ესრეთ გულსა თჳსსა: "აჰა
Line of ed.: 17 ესე-რა, ვხადე ღმერთთა ჩემთა და არა ვპოვე ჩემ ზედა / ლხინება. აწ, რომელსა-იგი
Line of ed.: 18 ქადაგებს ნინო ჯუარსა და ჯუარ-ცმულსა და ჰყოფს კურნებასა, მისითა მოსავობითა,
Line of ed.: 19 არა-მცა ძალ ედვა-ა ჴსნა ჩემი ამის ჭირისაგან? რამეთუ ვარ მე ცოცხლივ ჯოჯოხეთსა
Line of ed.: 20 შინა და არა უწყი, თუ ყოვლისა ქუეყანისათჳს იქმნა დაქცევა / ესე, ანუ თუ ჩემთჳს
Line of ed.: 21 ოდენ იქმნა. აწ, თუ ოდენ ჩემთჳს არს ჭირი ესე, ღმერთო ნინოსო, განმინათლე
Line of ed.: 22 ბნელი ესე და მიჩუენე საყოფელი ჩემი; და აღვიარო სახელი შენი, და აღვმართო
Page of ed.: 110 Line of ed.: 1 ძელი ჯუარისა და თაყუანის-ვცე მას და აღვაშენო სახლი სალოცველად ჩემდა, და
Line of ed.: 2 ვიყო მორჩი/ლ ნინოსა სჯულსა ზედა ჰრომთასა".
Line of ed.: 3 "ესე ყოველი რა წართქუა, განთენა და გამობრწყინდა მზე. და გარდაჴდა მეფე
Line of ed.: 4 ცხენისაგან, დადგა მას-ვე ადგილსა, განიპყრნა ჴელნი აღმოსავლით ცად მიმართ და
Line of ed.: 5 თქუა: "შენ ხარ ღმერთი ყოველთა ზედა ღმერთთა და უფალი ყოველთა ზედა უფალთა,
Line of ed.: 6 ღმერთი, რომელსა ნინო იტყჳს; და საქებელ არს სახელი შენი ყოვლისა დაბადებულისაგან,
Line of ed.: 7 ცასა ქუეშე და ქუეყანასა ზედა. რამეთუ შენ მიჴსენ მე ჭირისაგან და განმინათლე
Line of ed.: 8 ბნელი ჩემი. აჰა ესე-რა, მიცნობი/ეს, რამეთუ გინდა ჴსნა ჩემი, ლხინება და
Line of ed.: 9 მიახლება შენდა, უფალო კურთხეულო. ამას ადგილსა აღვმართო ძელი ჯუარისა,
Line of ed.: 10 რომლითა იდიდებოდის სახელი შენი და იჴსენებოდის საქმე ესე სასწაული უკუნისამდე". და
Line of ed.: 11 დაი/სწავა ადგილი იგი და წარმოემართა. იხილეს ნათელი და მოერთო
Line of ed.: 12 ერი განბნეული. ხოლო მეფე ღაღადებდა: "მიეცით ღმერთსა ნინოსსა დიდება, რამეთუ
Line of ed.: 13 იგი არს საუკუნითგან ღმერთი და მას მხოლოსა შუენის დიდება უკუნისამდე".
Line of ed.: 14 "ხოლო ნანა დედოფალი და ყოველი ერი განვიდა მიგებებად მეფისა. რამეთუ
Line of ed.: 15 ესმა პირველ წარწყმედა და კუალად მოსლვა მშჳდობით, და მიეგებოდ/ეს ქინძარას და
Line of ed.: 16 ღართას. ხოლო ნეტარი ნინო დადგომილ იყო ლოცვასა მწუხრისასა მაყულოვანსა
Line of ed.: 17 მას შინა, ჩუეულებისაებრ მისისა, ჟამსა თჳსსა, და ჩუენ მის თანა ორმეოცდაათი
Line of ed.: 18 სული. და ვითარცა მოვიდა მეფე, იძრვოდა ქალაქი, და ჴმითა მაღლითა ღაღადებდა
Line of ed.: 19 მეფე: "სადა არს დედა-კაცი იგი უცხო, რომელ არს დედა ჩემი და ღმერთი მისი
Line of ed.: 20 მჴსნელი ჩემი". და ვითარცა რქუეს, თუ: "აქა მაყულოვანსა არს და ილ/ოცავს", მოვიდა
Line of ed.: 21 თჳთ მეფე და ყოველი იგი ლა/შქარი, გარდაჴდა მეფე ცხენისაგან და ეტყოდა ნინოს:
Page of ed.: 111 Line of ed.: 1 "აწ ღირს ვარ სახელის-დებად სახელსა ღმრთისა შენისასა და მჴსნელისა ჩემისასა".
Line of ed.: 2 ხოლო წმიდა ნინო ასწავებდა და ეტყოდა მსწრაფლ თაყუანის-ცემად აღმოსავალით და
Line of ed.: 3 აღსარებად ქრისტეს ძისა ღმრთისა.
Line of ed.: 4 მაშინ იყო გრგჳნვა და ტირილი ყოვლისა კაცისა, ოდეს ხედვიდეს მეფესა და
Line of ed.: 5 დედოფალსა ცრემლოვანთა. და ხვალისა დღე წარავლინნა მოციქულნი საბერძნეთად
Line of ed.: 6 მირიან მეფემან წინაშე კოსტანტინე ბერძენთ მეფისა და წიგნი ნინოსი ელენე დედოფალსა
Line of ed.: 7 წინაშე. და აუწყეს ესე ყოველი სასწაული ქრისტესმიერი, რომელი იქმნა
Line of ed.: 8 მცხეთას შინა / მირიან მეფესა ზედა, და ითხოვნეს მოსწრაფებით მღდელნი ნათლის-ღებისათჳს.
Line of ed.: 9 ხოლო წმიდა ნინო და მოწაფენი მისნი ქადაგებდეს ერსა მას ზედა დღე და
Line of ed.: 10 ღამე დაუცხრომელად, და უჩუენებდეს გზასა ჭეშმარიტსა სასუფეველისასა".
Line of ed.: 12 "ოდეს წარემართა მეფე და ყოველი ერი ქრისტიანობასა / მოსწრაფებით ვიდრე
Line of ed.: 13 მღდელთა მოსლვადმდე, რქუა მეფემან წმიდასა ნინოს: "მესწრაფების მე აღშენებად
Line of ed.: 14 სახლსა ღმრთისასა; სადა აღვაშენო?" რქუა წმიდამან ნინო: "სადა-ცა მეფეთა გონება
Line of ed.: 15 მტკიცე არს" რქუა მას მეფემან: "მიყუარან მე მაყუალნი ესე შენნი და მუნ მნებავს
Line of ed.: 16 გონებითა ჩემითა, გარნა არა ვყო ესრეთ, არამედ არა ვრიდო სამოთხესა მას სამეუფოსა,
Line of ed.: 17 და ნაძუთა ამათ სიმაღლესა, და ბაბილოთა ამათ ნაყოფიერებასა, და ყუავილთა
Line of ed.: 18 სურნელებასა. რამეთუ ჩუენება რომელი იხილე შენ მფრინველთა მათ ფრთითა უშუერითა
Line of ed.: 19 განბანა წყლითა და განსპეტაკება ბრწყინვალედ, და დასხდომა მათი ხეთა მათ
Line of ed.: 20 ზედა სამოთხისათა და ჴმობა მათი ჴმითა ტკბილითა, -- ჭეშმარიტად / სამოთხე ესე
Line of ed.: 21 ჴორციელი წარმწყმედელი შეგუეცვალოს სამოთხედ საუკუნოდ, და მუნ აღვაშენოთ
Line of ed.: 22 სახლი ღმრთისა სალოცველად ჩუენდა ვიდრე მოსლვადმდე მღდელთა საბერძნეთით".
Page of ed.: 112 Line of ed.: 1 და მეყუსეულად მოიღო ძალი და ასწავებდა ხუროთა, და მოჰკუეთა ნაძჳ იგი და ნაძჳსა
Line of ed.: 2 მისგან შემზადნა შჳდნი სუეტნი ეკლესიისანი. და ვითარ / აღაშენეს კედელი იგი
Line of ed.: 3 ძელითა, და აღმართნეს ექუსნი იგი სუეტნი თჳს-თჳსად. ხოლო სუეტი იგი უდიდესი,
Line of ed.: 4 რომელი საკჳრველ იყო ხილვითა, საშუალ ეკლესიისა შესაგდებელად განმზადებული,
Line of ed.: 5 ვერ შეუძლეს აღმართებად მისა. და აუწყეს მეფესა საკჳრველი იგი ყოვლად ვერ-ძრვა
Line of ed.: 6 ადგილით-ცა სუეტისა მის.
Line of ed.: 7 "მაშინ მოვიდა მეფე სიმრავლითა ერისათა. და მოიხუნეს მრავალ-ღონენი მანქანანი,
Line of ed.: 8 და სიმარჯჳთა და ერისა სიმრავლისა ძალითა ეცადნეს აღმართებად და ვერ
Line of ed.: 9 შეუძლეს. და იყო დაკჳრვებულ მეფე და სიმრავლე ერისა, და იტყოდეს: "რა-მე არს
Line of ed.: 10 ესე"? და ვითარ იქმნა მწუხრი, წარვიდა მე/ფე სახიდ თჳსად, შეწუხებული დიდად.
Line of ed.: 11 ხოლო წმიდა ნინო და ათორმეტ/ნი მოწაფენი მისნი დედანი დაადგრეს სუეტსა მას თანა.
Line of ed.: 12 ხოლო სანატრელი იგი გოდებდა სუეტსა მას ზედა და. ადინებდა ცრემლთა მისთა.
Line of ed.: 13 ვითარცა შუა ღამე ოდენ იქმნა, წარმოიქცეს ორნი-ვე ესე მთანი, არმაზ და
Line of ed.: 14 ზადენ, რე-ცა თუ ჩამოირღუეს და დააყენნეს წყალნი ორთა-ვე: და მტკუარმან გარდამოხეთქა
Line of ed.: 15 და წარჰქონდა ქალაქი, და შეიქმნეს ჴმანი საზარელნი ტყებისა და გოდებისანი.
Line of ed.: 16 და ეგრეთ-ვე არაგჳ გარდამოჴდა ციხესა ზედა და იქმნებოდეს საზარ/ელნი
Line of ed.: 17 გრგჳნვანი. შეეშინა დედათა მათ და ივლტოდეს. ხოლო ნეტარი ნინო ღაღადებდა:
Line of ed.: 18 "ნუ გეშინინ, დანო ჩემნო, მთანი მუნ-ვე ჰგიან, და წყალნი მუნ-ვე დიან, და ერსა
Line of ed.: 19 ყოველსა სძინავს. ხოლო ესე რომელ რე-ცა მთანი დაირღუეს, სამართლად გეჩუენების,
Line of ed.: 20 რამეთუ ურწმუნოებისა მთანი დაირღუეს ქართლს შინა. და წყალნი რომელ დაეყენნეს,
Line of ed.: 21 სისხლი იგი ყრმათა, კერპთა მიმართ შეწირული, დაეყენოს. ხოლო ჴმა ესე ტყებისა
Line of ed.: 22 არს / ეშმაკთა სიმრავლისა, რამეთუ იგლოვენ იგი თავსა თჳსსა, რომელ არიან მეოტ
Page of ed.: 113 Line of ed.: 1 ამით ადგილ/ით ძალითა მაღლისათა და ჯუარითა ქრისტესითა. მოიქეცით და ილოცევდით
Line of ed.: 2 ღმრთისა მიმართ". და მეყსეულად დასცხრეს ჴმანი იგი, და იყო არა რა.
Line of ed.: 3 და დადგა წმიდა ნინო, განეპყრნეს ჴელნი და ილოცვიდა ღმრთისა მიმართ და
Line of ed.: 4 იტყოდა: "რათა არა დაებრკოლოს საქმე ესე, რომელსა წარმართებულ არს მეფე". კუალად
Line of ed.: 5 ვიდრე არა ეყივლა ქათამსა სამთა-ვე კართა ქალაქისათა, დასცა ზარსა ლაშქარმან
Line of ed.: 6 ძლიერმან: დალეწნეს კარნი, და აღივსო ქალაქი სპარსითა ლაშქრითა; და შეიქმნა ჴმა
Line of ed.: 7 ზარის-საჴდელი, ზრზინვა, და ყივილი, და კლვა. და აღივსო ყოველი ადგილი სისხლითა,
Line of ed.: 8 და მოვიდა სიმრავლე ზახილითა და მახჳლითა, და სხუათა მათ შიშისაგან
Line of ed.: 9 დადნებოდეს ჴორცნი და განილია სული მათი. ტიროდეს / ნათესავთა თჳსთა.
Line of ed.: 10 "და მსწრაფლ ისმოდა, ჴმობდეს რა ძლიერად: "მეფე სპარსთა, მეფეთ-მეფე
Line of ed.: 11 ხუარან-ხუარა ბრძანებს: ყოველი / ჰურია განარინეთ პირისაგან მახჳლისა". ესე რა
Line of ed.: 12 მესმა, და მოვეგე თავისა ცნობასა; და შევორგულდით მე და ათნი-ვე იგი ჩემთანანი,
Line of ed.: 13 და მოახლებულ იყვნეს მახჳლოსანნი გარემოს ჩუენსა, სცემდეს / და კლვიდეს.
Line of ed.: 14 და ისმა ჴმა ძლიერი -- "მირიან მეფე შეიპყრეს-ო". გარე-მოიხილა მჴნემან
Line of ed.: 15 მოღუაწემან და თქუა: "ესე რომელ ყივის, ვიცი რომელ აწ სამე დიდად სჭირს; და
Line of ed.: 16 ვმადლობ ღმერთსა, რომელ ესე ნიშანი მათისა წარწყმედისა არს, და ქართლისა
Line of ed.: 17 ცხოვრებისა, და ამის ადგილისა დიდებისა". და ნუგეშინის გუცემდა, ვითარცა მოძღუარი
Line of ed.: 18 ჴელოვანი, ჭეშმარიტად მოძღუარი და მოციქული ქრისტესი.
Line of ed.: 19 მიექცა ერსა მას მომავალსა და რქუა: "სადა არიან მეფენი სპარსთანი ხუარა და
Line of ed.: 20 ხუარან-ხუარა, საბასტანით გუშინ წამოხვედით, მალე სამე მოხვედით და დიდი სამე
Line of ed.: 21 ლაშქარი ხართ, ძლიერად დალეწეთ ქალაქი ესე, და მახჳლი დაეცით, ქართა და
Line of ed.: 22 ნიავთა წარგუალეთ ბნელით ჩრდილოთ-კერძო, მთათა და კედართა. აჰა, მოვიდა
Page of ed.: 114 Line of ed.: 1 რომელსა თქუე/ნ ევლტით". და განძრა ჴელი ჯუარის სახედ და მეყსეულად / უჩინო
Line of ed.: 2 იქმნეს ყოველნი იგი. და იქმნა დაყუდება დიდი, და დედანი იგი ნატრიდეს მას და
Line of ed.: 3 ადიდებდეს ღმერთსა.
Line of ed.: 4 ხოლო ვითარცა ცისკარი აღეღებოდა, და მიერულა ყოველთა მათ დედათა.
Line of ed.: 5 ხოლო მე, სიდონია, მღჳ/ძარე ვიყავ. და იგი დგა ჴელ-განპყრობით. აჰა ესე-რა, ზედა
Line of ed.: 6 მოადგა ჭაბუკი ერთი ნეტარსა მას, ყოვლად ნათლითა შემკობილი, შებლარდნილი
Line of ed.: 7 ცეცხლის ზეწრითა, და რქუა რა-მე სამნი სიტყუანი. ხოლო იგი დაეცა პირსა ზედა
Line of ed.: 8 თჳსსა, და ჭაბუკმან მან შეჰყო ჴელი სუეტსა მას და აღმართა და წარიღო სიმაღლესა
Line of ed.: 9 შინა. და განკჳრვებული მივეახლე მას და ვარქუ ესრეთ: "დედოფალო, რა არს ესე?"
Line of ed.: 10 ხოლო მან მრქუა: "მოიდრიკე თავი ქუეყანად", და ტირილად იწყო ზარისა მისგან.
Line of ed.: 11 და მცირედისა ჟამისა შემდგომად აღდგა და აღმადგინა და განვეშორენით მას ადგილსა.
Line of ed.: 12 ხოლო დედანი ვითარ იყვნეს კიდე, იხილეს მათ-ცა სუეტი / იგი, ცეცხლის სახედ
Line of ed.: 13 ჩამოვიდოდა და მოახლდებოდა ხარისხად მონაკუეთსა ზედა ძირსა ნაძჳსასა.
Line of ed.: 14 ვითარცა რიჟუ-რაჟუ ოდენ იყო, აღდგა მეფე გულ-გდებული ურვათაგან, მიხედნა
Line of ed.: 15 სამოთხესა მას და დაწყებულსა ეკლესიასა, სადა-იგი მტკიცე იყო გონება მისი, / იხილა
Line of ed.: 16 ნათელი, ვითარცა ელვა აღწევნული ცად სამოთხით მისით. იწყო სრბად და მკჳრცხლ
Line of ed.: 17 მოვიდოდა, და ყოველი სიმრავლე სახლისა მისისა და ყოველი ერი ქალაქისა მოვიდა
Line of ed.: 18 მის თანა.
Line of ed.: 19 / "ვითარცა იხილეს საკჳრველი იგი, ნათლითა ბრწყინვალე სუეტი ჩამოვიდოდა
Line of ed.: 20 ადგილად თჳსად, რე-ცა ვითარცა ზეცით, და დადგა ხარისხსა მას ზედა, და დაემყარა
Line of ed.: 21 ჴელით შეუხებლად კაცთაგან. და ნეტარ იყო მას ჟამსა შინა, რამეთუ, რა იგი იქმნებოდა,
Line of ed.: 22 შიშითა და სიხარულითა აღივსო მცხეთა ქალაქი, და დიოდეს მდინარენი
Page of ed.: 115 Line of ed.: 1 ცრემლთანი მეფეთა და მთავართა და ყოველსა ერსა. სულ-თქმითა სულისა მათისათა
Line of ed.: 2 ადიდებდეს ღმერთსა და ნატრიდეს ნეტარსა / ნინოს. და იქმნეს სასწაულნი დიდნი მას
Line of ed.: 3 დღესა შინა.
Line of ed.: 4 პირველად მოვიდა ჰურია ვინ-მე, ბრმა შობითგან; მიეახლა სუეტსა მას და იქმნა
Line of ed.: 5 მხედველ მუნქუეს-ვე, და ადიდებდა ღმერთსა. მეორე სეფე-წული მოვიდა ყრმა, ამაზასპანი;
Line of ed.: 6 იდვა რვისა წლისა. მოიღო დედამან მისმან სარწმუნოებით და დადვა ცხედრითა
Line of ed.: 7 წინაშე სუეტსა მას ნათლისასა, და ნანდჳლ-ვე ნათლისასა ევედრებოდა ნინოს: "მოხედენ,
Line of ed.: 8 დედოფალო, ძესა ამას ჩემსა, სიკუდილად მიახლებულსა. რამეთუ ვი/ცი ღმერთი
Line of ed.: 9 ღმერთთა იგი არს, რომელსა შენ ჰმსახურებ და ჩუენ გჳქადაგებ". მაშ/ინ წმიდამან
Line of ed.: 10 ნინო შეახო ჴელი სუეტსა მას, დასდვა ყრმასა მას და რქუა: "გრწმენინ იესო ქრისტე,
Line of ed.: 11 ძე ღმრთისა, ცხოვრებისათჳს ყოვლისა სოფლისა ჴორცითა მოსრული; განიკურნე
Line of ed.: 12 ამიერითგან და ადიდებდი მას, ვისმან ძალმან განკურნა". და მსწრაფლ აღდგა ყრმა
Line of ed.: 13 იგი, ვითარცა უტკივნელი. და დაეცა შიში დიდი მეფესა და ყოველსა ერსა. და თჳთო-სახენი
Line of ed.: 14 სნეულნი მოვიდოდეს და განიკურნებოდეს, ვიდრემდის მეფემან შეუქმნა
Line of ed.: 15 საბურ/ველი ძელისა გარემოს სუეტსა მას, და დაფარა ხედვისაგან. და ეგრეთ-ვე შეეხებოდეს
Line of ed.: 16 ერნი სართულსა მას და განიკურნებოდეს. მსწრაფლ იწყო მეფემან და განასრულა
Line of ed.: 17 ეკლესია სამოთხესა შინა.
Line of ed.: 18 "და ვითარცა მიიწივნეს მოციქულნი მირიან მეფისანი კოსტანტინე ბერძენთა
Line of ed.: 19 მეფესა წინაშე, და მიუთხრეს ყოველი, რა-ცა იქმნა. მაშინ აღივსო სიხარულითა მეფე
Line of ed.: 20 და დედა მისი ელენე დედოფალი: პირველად ამისთჳს, რამეთუ მადლი ღმრთისა
Line of ed.: 21 მიეფინებოდა ყოველთა ადგილთა და ჴელსა ქუეშე მათსა ნათელს-იღებდა ყოველი
Line of ed.: 22 ქართლი. შემდგომად ამისთჳს განმხიარულდეს, რამეთუ დაიდასტურეს მი/რიან მეფისაგან
Line of ed.: 23 სრულიად მოწყუედა სპარსთა და მტკიცედ მიღება სიყუარულისა მათისა. და
Line of ed.: 24 ადიდებდეს და ჰმად/ლობდეს ღმერთსა. და წარმოგზავნა მღდელი ჭეშმარიტი იოვანე
Line of ed.: 25 ეპისკოპოსად, და მის თანა მღდელნი ორნი და დიაკონნი სამნი. და მოუწერა მირიანს
Page of ed.: 116 Line of ed.: 1 კოსტანტინე მეფემან წიგნი ლოცვისა და / კურთხევისა ღმრთისა მადლობისა. და წარმოსცა
Line of ed.: 2 ჯუარი და ხატი მაცხოვრისა, და მის თანა ნიჭი დიდი. და ელენე დედოფალმან
Line of ed.: 3 მოუწერა წიგნი ქებისა და ნუგეშინის-ცემისა.
Line of ed.: 4 "მოიწია იოვანე ეპისკოპოსი და მის თანა მღდელნი და დიაკონნი და მოციქულნი
Line of ed.: 5 მცხეთად, და აღივსნეს სიხარულითა მეფე და დედოფალი და ყოველი ერი მათი,
Line of ed.: 6 რამეთუ სურვიელ იყვნეს ყოველნი-ვე ნათლის-ღებისათჳს. მაშინ მსწრაფლ გაგზავნა
Line of ed.: 7 ბრძანება მირიან მეფემან ყოველთა თანა ერის-თავთა, სპასალართა და ყოველთა პირთა
Line of ed.: 8 სამეფოსათა მოწოდებად წინაშე მისსა; და მსწრაფლ მოიწივნეს ყოველნი ქალაქად.
Line of ed.: 9 "მაშინ ნათელ-იღო მეფემან ჴელსა ქუეშე წმიდისა ნინოსსა, და შემდგომად დედოფალმან
Line of ed.: 10 და შვილთა მათთა ჴელსა ქუეშე მათ მღდელთა / და დიაკონთასა. და შემდგომად
Line of ed.: 11 ამისსა აკურთხეს მდინარე მტკუარი, და ეპისკოპოსმან შემზადა ადგილი ერთი,
Line of ed.: 12 მიწურვით ჴიდისა კარსა / მოგუეთისასა, სადა ყოფილ იყო სა/ხლი ელიოზ მღდელისა,
Line of ed.: 13 და მუნ ნათელს-ცემდა წარჩინებულთა თჳთოსა და ეწოდა ადგილსა მას მთავართა
Line of ed.: 14 სანათლო. ხოლო ქუემოთ მისსა, მდინარისა-ვე პირსა, ორგან, ორნი იგი მღდელნი
Line of ed.: 15 და დიაკონნი ნათელს-ცემდეს ერსა. და მიატყდებოდა ერი იგი ურთიერთას მოსწრაფებით
Line of ed.: 16 და ევედრებოდეს მღდელთა, რათა პირველად მას ვის-მე ნათელს-ცეს. და ესრეთ
Line of ed.: 17 სურვიელ იყო ერი იგი ნათლის-ღებისათჳს, რამეთუ ესმინა ქადაგება წმიდისა ნინოსი,
Line of ed.: 18 რომელსა იტყჳნ: "ყოველმან რომელმან არა ნათელ-იღოს, არა პოვოს მან ნათელი
Line of ed.: 19 საუკუნო" და ამისთჳს მოსწრაფე იყვნეს ნათლის-ღებად ყოველნი იგი. და ესრეთ
Line of ed.: 20 სახედ ნათელ-იღეს ყოველმან ერმან და სიმრავლემან ქართლისამან, თჳნიერ ხოლო
Line of ed.: 21 არა ნათელ-იღეს მთიულთა კავკასიანთა, არ-ცა მოვიდეს მოფენასა მას ნათლისასა,
Line of ed.: 22 არამედ დაადგრეს ბნელსა შინა ჟამ რა-ოდენ/-მე. და ჰურიათა მცხეთელთა არა-ვე ნათელ-იღეს,
Line of ed.: 23 გარ/ნა ბარბიანთა ნათელ-იღეს ორმოცდაათმან სახლმან და იქმნეს ქრისტიანე
Page of ed.: 117 Line of ed.: 1 ჭეშმარიტ. ამისთჳს-ცა დიდ იქმნეს იგინი წინაშე მეფისა; და მიუბოძა მათ დაბა,
Line of ed.: 2 რომელსა ჰქჳან ციხე-დიდი. არ/ამედ არა ნათელ-იღო ფეროზ, სიძემან მირიან მეფისამან,
Line of ed.: 3 რომელსა ჰქონდა რანი ბარდავამდინ მიცემულად მირიან მეფისაგან; არ-ცა ერმან
Line of ed.: 4 მისმან ნათელ-იღო, არამედ ჴორციელ ოდენ მსახურებდა მირიან მეფესა.
Line of ed.: 5 მაშინ წარავლინა მირიან მეფემან ეპისკოპოსი იოვანე და მის თანა წარჩინებული
Line of ed.: 6 ერთი წინაშე კოსტანტინე მეფისა, და ითხოვა ნაწილი ძელისა ცხოვრებისა,
Line of ed.: 7 რომელი მას ოდენ ჟამსა გამოეჩინა ღმრთის-მოყუარესა ელენე დედოფალსა. და ითხოვნა
Line of ed.: 8 მღდელნი მრავალნი, რათა განავლინნეს ყოველთა ქალაქთა და ადგილთა და
Line of ed.: 9 ნათელს-ცემდენ ერსა, რათა მსწრაფლ ნათელ-იღოს ყოველმან სულმან ქართლ/ისამან.
Line of ed.: 10 და ითხოვნა ქვით-ხურონი აღშენებისათჳს ეკლესიათა.
Line of ed.: 11 ვითარ მიიწივნეს წინაშე კოსტანტინე კეისრისა, სიხარულით მოანიჭა ნაწილი
Line of ed.: 12 ძელისა ცხოვრებისა, და ფიცარნი იგი, რომელთა ზედა ფერჴნი და/მსჭუალულ იყვნეს
Line of ed.: 13 უფლისანი და სამსჭუალნი ჴელთანი. და წარმოგზავნნა მღდელნი და ხურონი ფრიად
Line of ed.: 14 მრავალნი: რამეთუ კოსტანტინე მეფემან მეფობასა შინა მისსა აღაშენა წმიდა ეკლესია,
Line of ed.: 15 / ტაძარი ღმრთისა ხუთასი. და მოსცა განძი დიდ-ძალი ეპისკოპოსსა იოვანეს და უბრძანა:
Line of ed.: 16 "სადა-ცა ჯერ იჩინო ადგილთა ქართლისათა, აღაშენენ ეკლესიანი სახელსა ზედა
Line of ed.: 17 ჩემსა; და ნიჭნი ესე დაამკჳდრენ ქალაქთა ქართლისათა".
Line of ed.: 18 და წარმოვიდა ეპისკოპოსი და მის თანა მოციქული. და ვითარ მოიწივნეს
Line of ed.: 19 ადგილსა, რომელსა ჰქჳან ერუშეთი, და დაუტევნა ხურონი საქმედ ეკლესიისა: დაუტევნა
Line of ed.: 20 განძი და სამსჭუალნი უფლისანი და წარმოვიდა. და დაუტევნა წუნდას ხურონი
Page of ed.: 118 Line of ed.: 1 და განძი და, რაჟამს ეწყო ოდენ ეკლესიასა, წ/არმოვიდა და მოვიდა მანგლისს, და
Line of ed.: 2 იწყო ეკლესიასა შენება; და დაუტევნა ფიცარნი იგი უფლისანი.
Line of ed.: 3 "მაშინ შეწუხნა მირიან მეფე ამისთჳს, რამეთუ პირველ არა სამეუფოსა ქალაქსა
Line of ed.: 4 მოვიდეს, არამედ სხუათა ქალაქთა და ადგილთა იწყეს შენებად ეკლესიათა და დაუტევნეს
Line of ed.: 5 ნაწილნი. ხოლო მოვიდა / წმიდა ნინო წინაშე მეფისა და რქუა; "ნუ სწუხ,
Line of ed.: 6 მეფეო, რამეთუ ესრეთ ჯერ არს: სადა-ცა მოვიდოდიან, დასთესვიდენ სახელსა ღმრთისასა.
Line of ed.: 7 ხოლო არს ქალაქსა ამას შინა სამოსელი იგი დიდებული უფლისა.
Line of ed.: 8 მაშინ მოიყვანა მეფემან აბიათარ მღდელი და მის თანა ჰურიანი მრავალნი, და
Line of ed.: 9 გამოიკითხა მათგან კუართისა მისთჳს. ხოლო მათ მიუთხრეს ყოველი, რომელი ზემო
Line of ed.: 10 წერილ არს. მაშინ აღიპყრნა ჴელნი / მირიან მეფემან და თქუა: "კურთხეულ ხარ
Line of ed.: 11 შენ, უფალო იესო ქრისტე, ძეო ღმრთისა ცხოველისაო; რამეთუ პირველითგან-ვე
Line of ed.: 12 გინდა ჴსნა ჩუენი ეშმაკისაგან და ადგილისა მისგან ბნელისა. ამისთჳს სამოსელი იგი
Line of ed.: 13 შენი წმიდა წარმოეც წმიდით ქალაქით / იერუსალემით ებრაელთა მათ, ღმრთეებისა
Line of ed.: 14 შენისაგან უცხო-ქმნილთა, და მომეც ჩუენ უცხოთა ნათესავთაგან".
Line of ed.: 15 "და წარემართა მეფე და ყოველი ქალაქი მტკიცედ ქრისტიანობასა იწყეს ხუროთა
Line of ed.: 16 შენებად ეკლესიისა გარეგნივ ზღუდესა, მაყუალთა მათ ზედა, საყოფელსა წმიდისა
Line of ed.: 17 ნინოსსა, სადა აწ არს ეკლესია საეპისკოპოსო. მაშინ თქუა წმიდამან ნინო: "კურთხეულ
Line of ed.: 18 არს უფალი / ღმერთი იესო ქრისტე და მამა უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი,
Line of ed.: 19 რომელმან მოავლინა სიტყუა მისი წმიდა ზეცითგან მაღალთათ, თჳთ ძლიერისაგან
Line of ed.: 20 საყდრისა გარდამოსრული ქუეყანად მდაბლად, შობილი. უეჭუელად თესლისაგან დავითისა,
Line of ed.: 21 დედაკაცისაგან მარტოდ შობილისა, წმიდისა და უბიწოსა; რომელი სათნო ეყო
Line of ed.: 22 მას მიზეზითა, მიზეზი ცხოვრებისა ჩუენისა, რომელმან ცასა ქუეშე ყოველი/ვე განანათლა
Line of ed.: 23 და მორწმუნენი აცხოვნნა; რომელი იშვა ვითარცა კაცი, ნათელი ყოველთა,
Line of ed.: 24 ხატი ღმრთისა მამისა, და ვითარცა მსახურმან ვინ-მე სჯულისამან ნათელ-იღო წყლისაგან
Page of ed.: 119 Line of ed.: 1 / და სულისა, ჯუარს ეცუა, დაეფლა და აღდგა მესამესა დღესა, და აღჴდა სიმაღლესა
Line of ed.: 2 მამისა თანა, და კუალად მოვალს დიდებით; რომელსა შუენის ყოველი-ვე დიდება,
Line of ed.: 3 პატივი და თაყუანის-ცემა თანა მამით და სულით წმიდით".
Line of ed.: 5 ვითარცა ნათელ-იღეს მეფემან, და დედოფალმან, და შვილთა მათთა, და ყოველმან
Line of ed.: 6 ერმან, მაშინ დგა ხე ერთი ადგილსა ერთსა, კლდესა ზედა ბორცუსა შეუვალსა, და
Line of ed.: 7 იყო ხე იგი შუენიერი ფრიად / და სულნელი. და ესე საკჳრველება იყო ხისა მისგან,
Line of ed.: 8 რამეთუ ისარ-ცემული ნადირი, რომელი მოვიდის და ჭამის ფურცელი მისი და
Line of ed.: 9 გინა თესლი მისი, განერის სიკუდილისაგან, დაღაცათუ საკლავსა ადგილსა დიდად
Line of ed.: 10 წყლულ იყვის. ესე დიდად საკჳრველ უჩნდის პირველთა მათ / წარმართთა, და აუწყეს
Line of ed.: 11 ეპისკოპოსსა იოვანეს ხისა მისთჳს. ხოლო ეპისკოპოსმან თქუა: "აჰა ესე-რა, ჭეშმარიტად
Line of ed.: 12 პირველითგან-ვე დამარხულ ა/რს ქუეყანა ესე ღმრთისაგან მსახურად თჳსად, რამეთუ
Line of ed.: 13 ღმრთისაგან აღმოსცენდა ხე იგი დამარხული ჟამისა ამისთჳს. რამეთუ აწ მოეფინა
Line of ed.: 14 მადლი ღმრთისა ქართლსა, და მის ხისაგან ჯერ არს შექმნად ჯუარი პატიოსანი,
Line of ed.: 15 რომელსა თაყუანის-ცეს ყოველმან სიმრავლემან ქართლისამან.
Line of ed.: 16 და წარვიდეს რევ, ძე მეფისა, და ეპისკოპოსი, და სიმრავლე ერისა, და მოჰკუეთეს
Line of ed.: 17 ხე იგი და წარმოიღეს რტოთურთ თჳსით. და მოაქუნდა ათსა ათეულსა კაცსა
Line of ed.: 18 ზე-ზე რტოთურთ და ფურცლითურთ შემოაქუნდა ქალაქად. და შემოკრბა ერი ხილვად
Line of ed.: 19 მწუანის ფერობასა მას და ფურცლიანობასა, ჟამსა ზამთრისასა, ოდეს სხუა ყოველი ხე
Line of ed.: 20 ჴმ/ელ იყო, ხოლო ესე ფურცელ-დაუცჳნელი, სულ-ამო და სახილველად შუენიერი.
Page of ed.: 120 Line of ed.: 1 და ძირსა ზედა აღმართეს ხე იგი კარსა ზედა ეკლესიისასა, სამხრით, სადა ბერვიდა
Line of ed.: 2 ნელი ნიავი, და შლიდა ფურცელთა მის ხისათა, და ძრვიდა რტოთა მისთა. და იყო
Line of ed.: 3 ხილვა მისი შუენიერი, ვითარცა სმენით ვიცით, ხისა მის ალვისა.
Line of ed.: 4 ესე მოჰკუეთეს მარტსა ოცდახუთსა, დღესა პარასკევსა. და დაადგრა ხე იგი ეგრეთ
Line of ed.: 5 დღესა ოცდაჩჳდმეტსა, და არა შეიცვალა ფერი ფურცელმან მისმან, ვითარცა დგა
Line of ed.: 6 ძირსა-ვე ზედა მისსა, თავსა ზედა წყაროსასა, ვიდრემდის ყოველნი ხენი მაღნარისანი
Line of ed.: 7 შეიმოსნეს ფურცლითა და ხენი ნაყოფისა გამომღებელნი შეიმოსნეს ყუავილითა.
Line of ed.: 8 მაშინ თუესა მაისსა ერთსა შექმნნეს ჯუარნი ესე, და შჳდსა ამის თჳსასა აღმართნეს
Line of ed.: 9 ჴელის დადებითა მეფეთათა, სიხარულითა და წადიერებითა ყოვლისა ერისა ქალაქისათა,
Line of ed.: 10 და იყვნეს ეკლესიასა შინა. იხილა ყოველმან ერმან ქალაქისამან ყოველთა
Line of ed.: 11 მათ დღეთა: აჰა, ჩამოვიდის ჯუარი ცეცხლისა ზეცით და მისა / გარემოს, მსგავსად
Line of ed.: 12 გჳრგჳნისა ვარსკულავისათა, და დაადგრის ეკლესიასა ზედა ვიდრე განთიადმდე. და
Line of ed.: 13 რიჟუ-რაჟუ ოდენ გამოვიდიან მისგან ორნი ვარსკულავნი: ერთი წარვიდის აღმოსავალით
Line of ed.: 14 და ერთი დასავალით; და იგი თავადი ეგრეთ ბრწყინვალედ, ნელიად-ნელიად,
Line of ed.: 15 განვიდის მიერ კერძო არაგუსა, და დადგის ბორცუსა მას ზედა კლდისასა,/ ზემო-კერძო
Line of ed.: 16 ახლოს წყაროსა მას, რომელი აღმოაცენეს ცრ/ემლთა წმიდისა ნინოსთა, და მუნით
Line of ed.: 17 აღიმაღლის ზეცად. და ესრეთ მრავალ-გზის იხილა ყოველმან ერმან მაცხოვარება
Line of ed.: 18 ღმრთისა ჩუენისა. მაშინ იწყეს კითხვად ნეტარისა ნინოსა, თუ "რა არს, რომელ
Line of ed.: 19 გამოვალს ბრწყინვალე ვარსკულავი, და ერთი წარვალს აღმოსავალით და ერთი დასავალით".
Line of ed.: 20 ხოლო მან თქუა: "განავლინენით კაცნი მთათა ზედა მაღალთა აღმოსავალით
Page of ed.: 121 Line of ed.: 1 ვიდრე კახეთის მთამდე და დასავალით ვიდრე სანახებამდე ამის ქალაქისა; და ოდეს
Line of ed.: 2 გამობრწყინდენ მთიებნი იგი, ნახონ. თუ სადა დადგენ, და მუნ-ცა აღემართნენ ჯუარნი
Line of ed.: 3 ესე ქრისტესნი".
Line of ed.: 4 მაშინ ყო მეფემან ეგრე და შეიცვნა თავნი მთათანი მიწყებით. ხოლო დღე ესე
Line of ed.: 5 იყო პარასკევი, და შაბათი გ/ანთენდებოდა. იყო იგი-ვე სასწაული, და იქმნა ეგრეთ-ვე,
Line of ed.: 6 ვითარცა პირველ იქმნის. ხვალისა დღე მოვიდეს დასავალისანი, რომელნი დგეს
Line of ed.: 7 მთათა ზედა ქუაბთა თავისათა, / და მიუთხრეს მეფესა, ვითარმედ: "გამოვიდა ვარსკულავი
Line of ed.: 8 იგი, ამაღლდა და მიიწია მთასა ზედა თხოთისასა, გარდასავალსა ზედა კასპისასა,
Line of ed.: 9 დაადგრა ადგილსა ერთსა და ყოვლად უჩინო იქმნა".
Line of ed.: 10 და ეგრეთ-ვე მოვიდეს მთით კახეთისათ და თქუეს: "ვიხილეთ ვარსკულავი აქათ
Line of ed.: 11 მომავალი, და დაადგრა დაბასა ბოდესა კუხეთისასა". მაშინ უბრძანა ნეტარმან ნინო:
Line of ed.: 12 "წარი/ხუენით ორნი ჯუარნი და აღმართენით ერთი თხოთს, სადა-იგი გამხილა
Line of ed.: 13 ღმერთმან ძალი მისი, და ერთი მიეც სალომეს, მჴევალსა ქრისტესსა, და აღმართოს
Line of ed.: 14 უჯარმას ქალაქსა. რამეთუ ბოდი, დაბა კუხეთისა, არა წინააღუდგეს ქალაქსა მეფეთასა,
Line of ed.: 15 რამეთუ ერისა სიმრავლე არს მას შინა. ბოდის კულა დაბა თჳთ იხილოს სათნო იგი
Line of ed.: 16 ადგილი ღმრთისა" და ყვეს ეგრეთ, ვითარცა უბრძანა დედოფალმან.
Line of ed.: 17 ხოლო ესე სასწაულითა ზეცისათა ჩუენებით ჯუარი პატიოსანი მცხეთას იპყრეს,
Line of ed.: 18 ჴელითა კაცობრივითა, და მივედით ბორ/ცუსა მას ქუეშე: წყაროსა მას ზედა ათიეს
Line of ed.: 19 ღამე, და ილოცეს ღმრთისა მიმართ, და ნეტარი ნინო ცრე/მლითა შეაზავებდა წყაროსა
Line of ed.: 20 მას, და იქმნებოდეს კურნებანი და სასწაულნი დიდნი.
Line of ed.: 21 ხოლო ხვალისა დღე აღვიდეს კლდესა მას ზედა. და მივიდა ნეტარი იგი ბორცუსა
Line of ed.: 22 მას ზედა, დავარდა ქვათა მათ ზედა, ტიროდა თჳთ იგი და მის თანა მეფენი და
Line of ed.: 23 მთავარნი, და ყოველი სიმრავლე ერისა, ვიდრემდის მთანი ჴმას-ცემდეს. და დასდვა
Page of ed.: 122 Line of ed.: 1 ჴელი ერთსა ქვასა და რქუა ეპისკოპოსსა: "მოვედ, რამე/თუ შენდა ჯერ არს და დასწერე
Line of ed.: 2 ჯუარი ქვასა ამას" და მან ყო ეგრეთ, და მუნ აღემართა ჯუარი იგი დიდებითა მეფეთაგან.
Line of ed.: 3 და მოდრკა ერი იგი ურიცხჳ, და თაყუანის-ცეს ჯუარსა, და აღიარეს ჯუარ-ცმული ჭეშმარიტად
Line of ed.: 4 ძედ ღმრთისა ცხოველისად. და ჰრწმენა სამებით დიდებული ღმერთი.
Line of ed.: 5 ხოლო დიდნი იგი მთავარნი არა განეშორებოდეს ეკლესიასა წმიდასა, და სუეტსა
Line of ed.: 6 ნათლისასა, და ჯუარსა მას ცხოველსა, რამეთუ ხედვიდეს სასწაულთა მათ უზომოთა და
Line of ed.: 7 კურნებათა მათ მიუთხრობელთა. და დღესა კჳრიაკესა აღვსე/ბისა ზატიკსა ყო მირიან
Line of ed.: 8 მეფემან და ყოველმან მცხეთამან, შეწირეს შესაწირავი იგი / დღე განაწესეს ჯუარისა
Line of ed.: 9 მსახურებად, აღვსებისა ზატიკი, ყოველმან ქართლმან მოდღენდელად დღედმდე.
Line of ed.: 10 და იყო რა-ოდენისა-მე დღისა შემდგომად, მარტჳლისა უკანას, იხილეს სასწაული
Line of ed.: 11 დიდად საშინელი, დღესა ოთხშაბათსა: აჰა ესე-რა, სუეტი ნათლისა, სახედ ჯუარისა, დგა
Line of ed.: 12 ჯუარსა მას ზედა, და თორმეტნი ვარსკულავნი, სახედ გჳრგჳნისა, გარემოს მისსა,
Line of ed.: 13 ხოლო ბორცჳ იგი კუმოდა სახედ სულნელად. და ხედვიდეს სასწაულსა ამას ყოველნი,
Line of ed.: 14 ; და მრავალნი უღმრთოთაგანნი მოიქცეს და ნათელ-იღეს მას დღესა შინა. ხოლო
Line of ed.: 15 ქრისტიანენი უფროს მორწმუნე იქმნებოდეს და ადიდებდეს ღმერთსა. მერმე კუალად
Line of ed.: 16 იხილეს სხუა სასწაული ჯუარისა, ვითარცა რა ცეცხლი დგა თავსა ზედა მისსა, შჳდ
Line of ed.: 17 წილად მზისა უბრწყინვალესი, ზედა დაადგრა მას და, ვითარცა საჴუმი/ლისა ნაბერწყალნი
Line of ed.: 18 აღვლენ, ეგრე სახედ ანგელოზნი ღმრთისანი აღვიდოდეს და გარდამოვიდოდეს
Line of ed.: 19 მას ზედა. ხოლო ბორცჳ იგი იძრვოდა ძლიერად და, ვითარცა სასწაული იგი დასცხრებოდა,
Line of ed.: 20 ეგრე-ცა ძრვა იგი დასცხრებოდა. ვითარცა იხილეს სასწა/ული იგი, დაუკჳრდა
Line of ed.: 21 ყოველთა, და უფროსად და უმეტესად ადიდებდეს ღმერთსა. და ვითარცა იქმნებოდეს
Line of ed.: 22 წლითი-წლად სასწაულნი იგი, და ყოველი ერი ხედვიდეს შიშით და ძრწოლით; მოვიდოდეს
Line of ed.: 23 თაყუანის-ცემად გულს-მოდგინედ.
Page of ed.: 123
Line of ed.: 1 მას ჟამსა რევის, ძესა მეფისასა, ესუა ყრმა-წული. მცირე, და იყო სნეულ, და
Line of ed.: 2 მიწევნულ იყო სიკუდილად. რამეთუ იგი ოდენ მხოლო ესუა მათ, მოიღო და დადვა
Line of ed.: 3 იგი წინაშე ჯუარისა და ცრემლით იტყოდა: "უკეთუ მომიბოძო ყრმა ესე ცოცხალი,
Line of ed.: 4 აღვაშენო კუბო / საყუდელად შენდა". და მუნქუეს-ვე განიკურნა ყრმა იგი, და განკურნებული
Line of ed.: 5 და განცოცხლებული წარიყვანა. მერმე მოვიდა აღნათქუამისა აღმასრულებელად
Line of ed.: 6 და ყო მადლისა მიცემა დიდითა სიხარულითა. და გულ-მოდგინებით აღაშენა კუბო
Line of ed.: 7 ჯუარისა მცხე/თისა რევ, ძემან მეფისამან, და წლითი-წლად მოვიდის და აღასრულის
Line of ed.: 8 აღნათქუამი იგი მსხუერპლისა. და მიერითგან უფროს მოვიდოდეს ყოველნი უძლურნი
Line of ed.: 9 და სნეულნი, განიკურნებოდეს და სიხარულით ადიდებდეს ჯუარსა წმიდასა ქრისტესსა.
Line of ed.: 10 იყო ვინ-მე მამაკაცი ჭაბუკი, და ორნი-ვე თუალნი დასდგომოდეს. / ჯდა იგი წინაშე
Line of ed.: 11 ჯუარსა ქრისტესსა, და შემდგომად შჳდისა დღისა აღეხილნეს თუალნი: ხედვიდა და
Line of ed.: 12 ადიდებდა პატიოსანსა ჯუარსა.
Line of ed.: 13 მერმე დედა-კაცი ვინ-მე იყო, მარადის გუემული სულისაგან უკეთურისა ეგე-ოდენ,
Line of ed.: 14 რომელ ძალი და გონება მისი მიეღო რვასა წელსა, და სამოსელსა თჳსსა დაიპებდა.
Line of ed.: 15 და ვითარ მოიყვანეს და პატიოსანსა ჯუარსა შეამთხჳვეს, შემდგომად თორმეტისა დღისა
Line of ed.: 16 განიკურნა და თჳსითა ფერჴითა წარვიდა. და ადიდებდა ღმერთსა და თაყუანის-ცემდა
Line of ed.: 17 პატიოსანსა ჯუარსა.
Line of ed.: 18 და კუალად იყო ყრმა ვინ-მე მცირე: მეყსეულად დაეცა და მოკუდა. / აღიღო იგი
Line of ed.: 19 დედამან მისმან და დააგდო წინაშე ჯუარსა ყრმა იგი მომწყდარი, დილითგან მიმწუხრადმდე.
Line of ed.: 20 ხოლო დედა მისი / ტირილით ილოცვიდა წინაშე ჯუარსა, და სხუანი ეტყოდეს:
Line of ed.: 21 "წარიღე, დედა-კაცო, და დამარხე, რამეთუ მომკუდარ არს, და ნუ-ღა-რა აწყინებ".
Line of ed.: 22 ხოლო მან არა წარიკუეთა სასოება, არამედ უფროს და უმეტეს საწყალობელად ტიროდა
Line of ed.: 23 და ილოცვიდა. ხოლო მწუხრის ჟამსა სულიერ იქმნა და თუალნი აღეხილნეს.
Page of ed.: 124 Line of ed.: 1 და შემდგომად შჳდისა დღისა განიკურნა, და განცოცხლებული წარიყვანა ყრმა იგი
Line of ed.: 2 დედამან მისმან. და ადიდებდა ღმე/რთსა.
Line of ed.: 3 იხილეს რა სასწაული და კურნება ყოვლად წმიდისა ჯუარისა, მრავალნი უშვილონი
Line of ed.: 4 მოვიდოდეს და ითხოვდეს შვილიერებასა, და შვილ-მრავალ იქმნებოდეს, და
Line of ed.: 5 შესაწირავთა და მადლთა ჰყოფდეს. არა თუ რომელნი მოვიდიან მათ ოდენ მიიღიან
Line of ed.: 6 კურნება, არამედ რომელნი შორით ილოცვიდიან წმიდასა ჯუარსა, მუნქუეს-ვე შეწევნითა
Line of ed.: 7 მისითა მიიღიან მადლი, მძლე ექმნებიან მტერთა და მოსწრაფედ მოვიდიან
Line of ed.: 8 შეწირვად მადლისა.
Line of ed.: 9 მრავალნი უკუე უღმრთონი ჭირსა შთაცჳვიან, და რაჟამს ხადოდიან / წმიდასა
Line of ed.: 10 ჯუარსა, მუნქუეს-ვე განერიან ჭირისაგან და მოვიდოდიან შემთხუევად პატიოსნისა
Line of ed.: 11 ჯუარისა, და მსწრაფლ ნათელ-იღიან და ადიდებდიან პატიოსანსა ჯუარსა. მრავალნი
Line of ed.: 12 უკუე, მრავალსა ჭირსა შთაცჳვნულნი, ძალითა პატიოსნისა ჯუარისა/თა განიკურნებოდეს
Line of ed.: 13 პირად-პირადთაგან სატანჯველთა, მოივლტიედ ვედრებად და მყის განიკურნებიედ
Line of ed.: 14 მოდღენდელად-დღედმდე და ადიდებდეს მამას, და ძესა, და წმიდასა სულსა.
Line of ed.: 18 მათ დღეთა შინა მოვიდა წიგნი ჰრომით, წმიდისა პატრიაქისა, ნინოს და მეფესა
Line of ed.: 19 და ყოველსა ერსა ქართლისასა. და მოავლინა ბრანჯი დიაკონი ქებისა შესხმად და
Page of ed.: 125 Line of ed.: 1 კურთხევისა მიცემად, და ამის ნეტარისა ნინოსგან ლოცვისა წარღებად და მადლისა
Line of ed.: 2 ზიარებად. აქუნდა წიგნი ბრ/ანჯთა მეფისა ნინოს-ცა თანა: რამეთუ მამისა მისისაგან
Line of ed.: 3 ნათელ-ეღო ბრანჯეთს. და ესე ყოველი მისმენილ იყო იერუსალემით და კოსტანტინეპოლით,
Line of ed.: 4 ვითარმედ ქუეყანასა მას ქართლისასა მიეფინა მზე სიმართლისა. ამისთჳს
Line of ed.: 5 სანატრელი წიგნი მოუწერა, რათა-მცა ეუწყნეს აქანი იგი სასწაულნი / სუეტისა მის
Line of ed.: 6 და მაყულოვნისა, და ძალი იგი კურნებისა. ესე ყოველი იხილა და მოისმინნა სასწაულნი
Line of ed.: 7 იგი ბრანჯმან დიაკონმან, რომელნი ქმნილ იყვნეს მცხეთას, და განკჳრვებული
Line of ed.: 8 ადიდებდა ღმერთსა; წარიღო წიგნები და წარვიდა.
Line of ed.: 9 მაშინ რქუა მეფემან წმიდასა ნინოს და ეპისკოპოსსა: "მნებავს ესრეთ, რათა
Line of ed.: 10 იძულებით მახჳლითა მოვაქცივნეთ მთეულნი და სიძე ჩე/მი ფეროზ, და დავამონნეთ
Line of ed.: 11 ძესა ღმრთისასა და ვათაყუანნეთ პატიოსანსა ჯუარსა". მაშინ რქუეს: "არა ბრძანებულ
Line of ed.: 12 არს უფლისაგან მახჳლისა აღება, არამედ სახარებითა და ჯუარითა პატიოსნითა უჩუენოთ
Line of ed.: 13 გზა ჭეშმარიტი, მიმყვანებელი ცხოვრებად საუკუნოდ, და მადლმან ღმრთისამან
Line of ed.: 14 განანათლოს ბნელი იგი გულთა მათთა.
Line of ed.: 15 და წარვიდა წმიდა ნინო და ეპისკოპოსი იოვანე, და მათ თანა წარატანა მეფემან
Line of ed.: 16 ერის-თავი ერთი. მივიდეს და დადგეს / წობენს, და მოუწოდეს მთეულთა, პირუტყუთა
Line of ed.: 17 სახეთა მათ კაცთა, ჭართალელთა, ფხოელთა, წილკანელთა და გუდამაყრელთა.
Line of ed.: 18 /და უქადაგეს მათ სჯული ქრისტიანეთა ჭეშმარიტი, მიმყვანებელი ცხოვრებად საუკუნოდ.
Line of ed.: 19 ხოლო მათ არა ინებეს ნათლის-ღება. მაშინ ერის-თავმან მეფისამან მცირედ წარმართა
Line of ed.: 20 მახჳლი მათ ზედა, და ძლევით შემუსრნა კერპნი მათნი.
Page of ed.: 126
Line of ed.: 1 გარდამოვიდეს მუნით და დადგეს ჟალეთს, და უქადაგეს ერწო-თიანელთა. ხოლო
Line of ed.: 2 მათ შეიწყნარეს და ნათელ-იღეს. ხოლო ფხოელთა დაუტევეს ქუეყანა მათი / და გარდავიდეს
Line of ed.: 3 თუშეთს. და სხუანი-ცა მთეულნი უმრავლესნი არა მოიქცეს, არამედ დაუმძიმა
Line of ed.: 4 მათ მეფემან ხარკი, ოდეს არა ინებეს ნათლის-ღება. ამისთჳს წარკრბეს იგინი და
Line of ed.: 5 შესცთეს, და რომელნი-მე უკანასკნელ მოაქცივნა აბიბოს ნეკრესელ ეპისკოპოსმან და
Line of ed.: 6 რომელნი-მე მათგანნი დარჩეს წარმართობასა-ვე შინა დღეს-აქამომდე.
Line of ed.: 7 ხოლო წმიდა ნინო წარემართა წარსლვად რანს, მოქცევად ფეროზისა. და ვითარცა
Line of ed.: 8 მიეახლა კუხეთს, დაბასა ბოდისასა, დაყვნა მუნ დღენი რა-ოდენნი-მე. და მო/ვიდოდეს
Line of ed.: 9 მისსა კახეთით, ჰკითხვიდეს და აღიარებდეს სწავლასა / მისსა სიმრავლე ერისა. მაშინ
Line of ed.: 10 დასნეულდა მუნ; და ვითარცა ცნა რევ, ძემან მეფისამან, და სალომე, ცოლმან მისმან,
Line of ed.: 11 რომელნი ცხორებდეს უჯარმას, მოვიდეს ნინოსა და აცნობეს მეფესა და დედოფალსა.
Line of ed.: 12 ხოლო მათ მიავლინეს ეპისკოპოსი იოვანე წარმოყვანებად წმიდისა ნინოსსა, ხოლო
Line of ed.: 13 წმიდა ნინო არა ერჩდა. მაშინ წარვიდა თჳთ მეფე და სიმრავლე ერისა. და შეკრბა
Line of ed.: 14 მის ზედა სიმრავლე ერთა ძლიერთა. რამეთუ ხედვიდა ყოველი იგი ერი პირსა
Line of ed.: 15 ნინოსსა, ვითარცა / პირსა ზეცისა ანგელოზისასა, და მოსწყუედდიან ფესუსა სამოსლისა
Line of ed.: 16 მისისასა, მიიღებდეს და ემთხუეოდეს სარწმუნოებით, და იძულებით ევედრებოდეს
Line of ed.: 17 ყოველნი დედოფალნი, გარემოს მსხდომნი, რომელთა გარდამოსდიოდე ცრემლნი
Line of ed.: 18 თუალთაგან მათთა განშორებისათჳს მოძღურისა მათისა და მოღუაწისა, და სნეულთა
Line of ed.: 19 მკურნალისა ჴელოვანისა.
Line of ed.: 20 და ეტყოდეს სალომე უჯარმელი და პეროჟავრი სივნელი და მათ თანა ერის-თავნი
Page of ed.: 127 Line of ed.: 1 და მთავარნი ჰკითხვიდეს, თუ "ვინა ანუ სადათ მოხვედ ამა ქუეყანასა მაცხოვრად
Line of ed.: 2 ჩუენდა, / ანუ სადათ-მე იყო აღზრდა შენი, დედოფალო; მაუწყე ჩუენ საქმე შენი. რასა
Line of ed.: 3 იტყჳ ტყუეობასა, ტყუეთა მჴსნელო სანატრელო, რამეთუ ესე-რა გჳს/წავიეს შენ მიერ,
Line of ed.: 4 ვითარმედ ყოფილ არიან წინასწარმეტყუელნი პირველ ძისა ღმრთისა, და შემდგომად
Line of ed.: 5 მოციქულნი თორმეტნი და სხუანი სამოცდაათნი, და ჩუენდა არა-ვინ მოავლინა ღმერთმან,
Line of ed.: 6 გარნა შენ, და ვითარ იტყჳ, ვითარმედ ტყუე ვარი მე, ანუ ვითარ უცხო".
Line of ed.: 7 / მაშინ იწყო სიტყუად წმიდამან ნინო და თქუა: "ასულნო სარწმუნოებისანო,
Line of ed.: 8 მახლობელნო დედოფალნო ჩემნო. გხედავ თქუენ, ვითარცა პირველთა მათ დედათა,
Line of ed.: 9 ყოველთა სარწმუნოებასა ზედა ქრისტესსა, და გნებავს გზათა ჩემთა ცნობა, გლახაკისა
Line of ed.: 10 მჴევლისათა. აწ გაუწყო-ცა, რამეთუ ესე-რა მოსრულ არს სული ჩემი ჴორჴად ჩემდა,
Line of ed.: 11 და მეძინების მე ძილითა დედისა ჩემისათა საუკუნოდ. არამედ მოიხუენით საწერელნი
Line of ed.: 12 და დაწერეთ გლახაკი და უდები ცხოვრება ჩემი, რათა უწყოდიან შვილთა-ცა თქუენთა
Line of ed.: 13 სარწმუნოება თქუენი, და შეწყნარება ჩემი, და სასწაულნი ღმრთისანი, რომელ გიხილვან".
Line of ed.: 14 მაშინ მსწრაფლ მოიხუნეს საწერელნი სალომე უჯარმელმან და პეროჟავრი სივნელმან: იწყო
Line of ed.: 15 სიტყუად წმიდამან ნინო, ხოლო იგინი წერდეს. და წარმოუთხრა ყოველი,
Line of ed.: 16 რომელი / ზემოთ დავწერეთ, ცხოვრება მის წმიდისა და ნეტარისა. და შევედრა
Line of ed.: 17 მეფესა იაკობ მღდელი, რათა შემდგომად იოვანესსა იგი იყოს ეპისკოპოს. მაშინ
Line of ed.: 18 იოვანე ეპისკოპოსმან შეწირა ჟამი და აზიარა წმიდა ნინო ჴორცსა და სისხლსა
Line of ed.: 19 ქრისტესსა. / და შევედრა სული თჳსი მეუფესა ცათასა, ქართლად მოსლვითგან მისით
Line of ed.: 20 მეთოთხმეტესა წელსა, ქრისტეს ამაღლებითგან სამას ოცდათურამეტსა წელსა, დასაბამითგანთა
Line of ed.: 21 წელთა ხუთიათას რვაას ოცდათურამეტსა.
Page of ed.: 128
Line of ed.: 1 მაშინ შეიძრნეს ორნი-ვე ესე ქალაქნი, მცხეთა და უჯარმა, და ყოველი ქართლი,
Line of ed.: 2 მიცვალებასა ნინოსსა. მუნ მივიდეს და დამარხეს ძლევით შემოსილი გუამი მისი
Line of ed.: 3 ადგილსა-ვე ზედა კუხეთს, დაბასა ბოდისასა, რამეთუ მუნ ითხოვა თჳთ დაფლვა მეფისაგან,
Line of ed.: 4 შეხედვებითა ღმრთისათა: სიმდაბლისათჳს ქმნა ესე წმიდამან, რამეთუ ადგილი
Line of ed.: 5 იგი შეურაცხი იყო. და მწუხარე იყო მეფე და ყოველნი წარჩინებულნი მუნ დაფლვასა
Line of ed.: 6 მისსა, არამედ მცნებისა და ანდერძისა მისისა აღსრულებისათჳს დაფლეს მუნ.
Line of ed.: 7 და ვითარ აღასრულა ესე ყოველი ღმრთივ-განბრძნობილმან მირიან მეფემან, განამტკიცა
Line of ed.: 8 ყოველი ქართლი და ჰერეთი / სარწმუნოებასა ზედა სამებისა წმიდისასა, ერთარსებისა
Line of ed.: 9 ღმრთისა დაუსაბამოსასა, დამბადებელისა ყოვლისასა; და განმტკიცდეს სრულსა
Line of ed.: 10 სარწმუნოებასა ზედა.
Line of ed.: 11 მაშინ კეისარსა კოსტანტინეს რომელ ჰყვა მძევალი, ძე / მირიანისი, რომელსა
Line of ed.: 12 ერქუა ბაქარ, გამოგზავნა იგი მეფემან კოსტანტინე ნიჭითა დიდითა, და მოუწერა
Line of ed.: 13 ესრეთ: "მე, კოსტანტინე მეფე, თჳთ-მპყრობელი, ახალი მონა ცათა მეუფისა, პირველ
Line of ed.: 14 ეშმაკისაგან წარტყუენული და მერმე გამოჴსნილი დამბადებელისა მიერ, მოვსწერე
Line of ed.: 15 შენდა ღმრთივ-განბრძნობილისა და ჩემთანა-ვე ახალ-ნერგისა, მორწმუნისა მეფისა მირიანისსა.
Line of ed.: 16 იყავნ შენ თანა მშჳდობა და სიხარული! ვინათგან იცან შენ სამება ერთარსება,
Line of ed.: 17 ღმერთი დაუსაბამო, დამბადებელი ყოვლისა, არღარა მიჴმს მე / შენგან მძევალი,
Line of ed.: 18 არამედ კმა არს ჩუენ შორის შუა-მდგომელად ქრისტე, ძე ღმრთისა, პირველ ჟამთა
Line of ed.: 19 შობილი, რომელი განკაცნა ჴსნისათჳს ჩუენისა, და ჯუარი მისი პატიოსანი, რომელი
Line of ed.: 20 მოცემულ არს ჩუენდა წინა-მძღურად, გულითა მოსავთა მისთა, და შუა-მდგომელობითა
Line of ed.: 21 ღმრთისა დამბადებელისათა ვიყვნეთ ჩუენ სიყუარულსა ზედა ძმებრივ. და შვილი შენი
Line of ed.: 22 შენდა-ვე მიმინიჭებიეს, იხილე და განიხარე; და ღმრთისაგან მოვლინებული ანგელოზი
Line of ed.: 23 მშჳდობისა იყავნ შენ თანა მარადის; განდევნენ ღ/მერთმან დამბადებელმან ეშმაკი
Line of ed.: 24 მაცთური საზღვართაგან შენთა".
Page of ed.: 129
Line of ed.: 1 მოვიდა ბაქარ, ძე მეფისა მირიანისი, და მოციქული კოსტანტინე მეფისა მცხეთას.
Line of ed.: 2 აღივსნეს სიხარულითა მირიან მეფე და ნანა დედოფალი, და მადლობდეს ღმერთსა,
Line of ed.: 3 ნიჭთა სრულთა მომცემელსა.
Line of ed.: 4 მაშინ მირიან მეფემან განასრულა ეკლესია საეპისკოპოსო და აღასრულა სატფურება
Line of ed.: 5 მისი მრავლითა დიდებითა. და მოქცევითგან მირიან მეფისათ მეოცდახუთესა
Line of ed.: 6 წელსა მოკუდა ძე მისი რევ, სიძე თრდატ სომეხთა მეფისა, რომლისადა-ვე მიეცა
Line of ed.: 7 მეფობა სიცოცხლესა-ვე მისსა. და დაფლეს აკლდამასა-ვე, / რომელი თჳთ მას-ვე რევს
Line of ed.: 8 აღეშენა.
Line of ed.: 9 და მას-ვე წელიწადსა დასნეულდა მირიან მეფე, რომელი-ცა აღესრულა. და მოიყვანა
Line of ed.: 10 ძე მისი ბაქარ და ცოლი მისი ნანა, და რქუა ნანას: "აჰა ესე-რა, მე წარვალ
Line of ed.: 11 ვინა-ცა მოვედ, დავმადლობ მრავალ-მოწყალესა ღმერთსა, დამბადებელსა ცისა და ქუეყან/ისასა,
Line of ed.: 12 რომელმან წარტყუენული ეშმაკისაგან მიჴსნა მე პირისაგან ჯოჯოხეთისა, და
Line of ed.: 13 ღირს მყო მე მარჯუენით მის თანა. შენ, ნანა, უკეთუ გეცეს-ღა მოცალება ცხოვრებისა
Line of ed.: 14 ჩემისა შემდგომად განყავ სამეფო განძი ჩუენი ორად, და მიიღე სამარხავსა ნინოსა,
Line of ed.: 15 განმანათლებელისა ჩუენისასა, ჟამთა შეცვალებისათჳს, რათა არა შეირყიოს უკუნისამდე
Line of ed.: 16 იგი ადგილი; რამეთუ მეფეთა საჯდომი არს, არამედ მწირ არს". ეგრეთ-ვე
Line of ed.: 17 დავედრა ეპისკოპოსთა, რათა ადიდონ დიდება მის ადგილისა, "რამეთუ ღირს არს
Line of ed.: 18 პატივის-ცემასა".
Line of ed.: 19 ხოლო ძესა თჳსსა რქუა: "შვილო ჩემო, შეიცვალა ბნელი ჩემი ნათლად და
Line of ed.: 20 სიკუდილი ცხოვრებად. შენდა მომიცემია გჳრგჳნი მეფობისა ჩემისა. ღმერთმან დამბადებელმან
Line of ed.: 21 ცისა და ქუეყანისამან დაგამტკიცენ შენ სრულსა სარწმუნოებასა / ზედა.
Line of ed.: 22 იწურთიდი ყოვლად-ვე მცნებათა ძისა ღმრთისათა, და დაადგერ სრულიად მათ ზედა:
Line of ed.: 23 და სახელსა ზედა ქრისტესსა სიკუდილი ცხოვრებად გიჩნდინ, რომლითა წარუვალი
Page of ed.: 130 Line of ed.: 1 ცხოვრება მოიგო. და სადა პოვნე ვნებანი იგი ცეცხლისანი კერპნი, ცეც/ხლითა
Line of ed.: 2 დაწუენ, და ნაცარი შეასუ რომელნი მათ ესვიდენ. და ესე შვილთა-ცა შენთა ამცენ,
Line of ed.: 3 რამეთუ მე ვიცი იგი, რომელ კავკასიათა-ცა შინა-ვე დაილევიან. ხოლო შენ ამას შეუდეგ
Line of ed.: 4 გულითა შენითა, და თავი შენი შევედრე ძესა ღმრთისასა, პირველ ჟამთა შობილსა,
Line of ed.: 5 და განკაცებულსა, და ვნებულსა ჴსნისათჳს ჩუენისა. და წარძღუანებითა პატიოსნისა
Line of ed.: 6 ჯუარისათა სძლო მტერთა, ვითარცა აქუს ჩუეულება გულითა მოსავთა მისთა. და
Line of ed.: 7 პატივს-ცემდი სუეტსა მას ცხოველსა ღმრთივ-აღმართებულსა, და იყავნ ყოვლითურთ
Line of ed.: 8 სასოება შენი მისა მიმართ, და იყავნ მისლვა შენი ძილად საუკუნოდ სარწმუნოებასა
Line of ed.: 9 ზედა სამებისასა".
Line of ed.: 10 და მოაყვანებინა ჯუარი იგი წმიდისა ნინოსი, რომელი პირველითგან აქუნდა,
Line of ed.: 11 და ჩამოჰკიდა გჳრგჳნი სამეფო ჯუარსა მას. და მოიყვანა ძე თჳსი ბაქარ. და თავსა
Line of ed.: 12 მისსა გამოსახა .სახე ჯუარისა; და აღიღო გჳრგჳნი ჯუარისაგან და დადგა თავსა ძისა /
Line of ed.: 13 თჳსისასა. და აღეს/რულა მირიან მეფე, და დაეფლა ზემოსა ეკლესიასა, საშუალსა
Line of ed.: 14 სუეტსა სამხრითსა, ჩრდილოთ-კერძო. და მას სუეტსა შინა არს ნაწილი ღმრთივ-აღმართებულისა
Line of ed.: 15 მის სუეტისა. და მეორესა წელსა მოკუდა ნანა დედოფალი, და დაეფლა
Line of ed.: 16 მას-ვე სუეტსა დასავალით, სადა მირიან მეფე დამარხულ იყო.
Part: VIII
King: 25
Line of ed.: 17
მეოცდახუთე მეფე, ბაქარ, ძე მირიანისი. ხოსროიანი
Line of ed.: 18 და დაჯდა მეფედ ძე მისი ბაქარ, და იყო მორწმუნე, ვითარცა მამა მისი. და ამან
Line of ed.: 19 მოაქცივნა უმრავლესნი კავკასიანნი, რომელნი ვერ მოექცივნეს მამასა მისსა. და შთავარდა
Line of ed.: 20 შორის მისსა და სომეხთა მტ/ერობა. რამეთუ სომეხნი ბაქარის ძმის-წულის,
Line of ed.: 21 რევის ძისა, თრდატ სომეხთა მეფის ასულის-წულის მეფობასა ლამოდეს ქართლსა.
Line of ed.: 22 ხოლო ესე ბაქარ ეზრახა სპარსთა მეფესა, მამის ძმის-წულსა მისსა, დაემოყურა და
Line of ed.: 23 გაუცვალა ქუეყანა დისიძესა მისსა ფეროზს. რომელსა აქუნდა რანი ბარდავამდის მიცემულად
Line of ed.: 24 მირიანისგან, და მისცა მის წილ სამშჳლდითგან მიღმართ ქუეყანანი ვიდრე
Page of ed.: 131 Line of ed.: 1 თავადმდე აბოცისა. მაშინ-ღა ნათელ-იღო ფეროზ და ერმან მისმან. და მოირთეს ძალი
Line of ed.: 2 ხუასროთაგან და ეწყუნეს სომეხთა ჯავა/ხეთს: სძლეს და აოტნეს სომეხნი.
Line of ed.: 3 მაშინ მეფემან ბაქარ, შუა-მდგომელობითა ბერძენთა მეფისა და სპარსთა მეფი/სათა,
Line of ed.: 4 დაწერა ჴელით-წერილი ძმის-წულთა მისთა და დედისა მათისა სალომესგან ესრეთ,
Line of ed.: 5 ვითარმედ: "ვიდრემდის იყოს ნათესავი ბაქარისი, რომელსა ეძლოს პყრობა მეფობისა.
Line of ed.: 6 მისი იყოს მეფობა, და არა-ოდეს ძებნონ მეფობა ნათესავთა რევისთა".
Line of ed.: 7 მაშინ-ღა მოიყვანნა ძმის-წულნი მისნი და მისცა კუხეთი, და დასხნა რუსთავს
Line of ed.: 8 ერის-თავად. ამან ბაქარ ყოველნი დღენი ცხოვრებისა მისი/სანი დიდსა სარწმუნოებასა
Line of ed.: 9 შინა აღასრულნა, და განამრავლნა მღდელნი და დიაკონნი ყოველსა ქართლსა და რანსა
Line of ed.: 10 ეკლესიათა მსახურებად. ამან აღაშენა ეკლესია წილკნისა. მოკუდა და დაეფლა ძმასა-ვე
Line of ed.: 11 თჳსსა თანა.
Line of ed.: 13 და დაჯდა მეფედ ძე მისი მირდატ, და მეფობდა დიდსა სარწმუნოებასა შინა. და მან
Line of ed.: 14 აღაშენა ეკლესია თუხარისის ციხესა შინა, რამეთუ ჴევსა კლარჯეთისასა არა იყო
Line of ed.: 15 ეკლესია, და მუნ შინა დაადგინნა მღდელნი მოძღურად კლარჯთა. და მატა შემკობა და
Line of ed.: 16 შენება ერუშეთისა და წუნდისა / ეკლესიათა.
Line of ed.: 17 მაშინ ამის მირდატის მეფობასა იწყეს ქართველთა სუეტისა ცხოველისაგან ნაწილის
Line of ed.: 18 გამოღებად და ქმნად ჯუარად, რამეთუ დიდნი სასწაულნი და კურნებანი იქმნებოდეს, სადა-ცა
Line of ed.: 19 იყვის ნაწილი სუეტისა ცხოველისა. და არა აყენებ/და მირდატ მეფე
Line of ed.: 20 ნაწილისა გამოღებად, რამეთუ ეპისკოპოსმან-ცა ჭეშმარიტმან იაკობ ეგრეთ ჯერ იჩინა
Line of ed.: 21 და თქუა: "მინიჭებულ არს უფლისაგან და ჯერ არს სუეტისა მის ღმრთივ-აღმართებულისა
Line of ed.: 22 ქმნა სახედ ჯუარისა". და განეფინა ყოველთა ადგილთა ქართლისათა ნ/აწილი
Line of ed.: 23 სუეტისა ცხოველისა.
Page of ed.: 132
Line of ed.: 1 მაშინ ამან მეფემან მირდატ მისვე სუეტისაგან შექმნა ჯუარი ზომიერი და რომელი
Line of ed.: 2 დარჩა სუეტისა მისგან ცხოველისა, მას გარე მოქმნა ქვითკირითა, და აღამაღლა
Line of ed.: 3 ქვითკირი პირველ სუეტისა ოდნად; და თავსა მის სუეტისასა აღმართა ჯუარი იგი,
Line of ed.: 4 ძელი განმაცხოველებელი. და ყოველნი დღენი ცხოვრებისა მისისანი უშფოთველად
Line of ed.: 5 აღასრულნა სარწმუნოებასა შინა დიდსა. და მის-ზე მოკუდა იაკობ ეპისკოპოსი, და
Line of ed.: 6 დაჯდა იობ სომეხი, ნერსე კათალიკოსისა დიაკონი. და მ/ოკუდა მირდატ მეფე.
Part: X
King: 27
Line of ed.: 7
მეოცდაშვიდე მეფე, ვარაზ-ბაქარ, ძე მირდატისი. ხოსროიანი
Line of ed.: 8 და დაჯდა მეფედ ძე მისი ვარაზ-ბაქარ. და შეირთნა ორნი ცოლნი: ერთი -- ასული
Line of ed.: 9 თრდატისი, რევის ძისა, მირიანის ძის-წულისა; და ერთი -- ძის-წული ფეროზისი,
Line of ed.: 10 მირიანის ასულის-წულისა.
Line of ed.: 12 / იყო ესე უშვილო, რამეთუ არა ესუა ძე-წული, და ვედრებინ ღმერთსა მარხვითა და
Line of ed.: 13 მჴურვალედ ვედრებითა, რათა ღირს იქმნეს იგი მიცემად ძისა, რომლისა-ცა მიმთხუევად ღირს
Line of ed.: 14 იქმნა. რამეთუ ჟამსა რომელსა-მე მომავალი ქუეყანათაგან სამეფოდ მისდა, მცხეთად, მწუხრი
Line of ed.: 15 დაივანა კიდესა დიდისა მის მდინარისასა, რომელსა მტკუარ ეწოდების. და ვითარცა აღასრულა
Line of ed.: 16 მწუხრისა ლოცვა. რათა მიიძინოს, რამეთუ თჳნიერ ლოცვისა არა-ოდეს ისერის არ-ცა მიიძინის,
Line of ed.: 17 ამას ლოცვასა შინა გამოუჩნდა ანგელოზი ნათლისა ბრწყინვალე, რომლისა ხილვასა შეშინდა
Line of ed.: 18 მეფე. ხოლო მან რქუა: "ნუ გეშინინ, ჵ მეფე, რამეთუ შეისმეს ვედრებანი შენნი წინაშე
Line of ed.: 19 ღმრთისა, და მოგეცეს ძე, რომელი იყოს დიდ და სრულ წინაშე ღმრთისა და კაცთა, და მრავალნი
Line of ed.: 20 ერნი ღმრთისა[დ] მოაქცივნეს". და ვითარცა განიღჳძა მეფემან, მხიარული სულითა
Line of ed.: 21 ადიდებდა ღმერთსა.
Line of ed.: 22 და შემდგომად მცირედისა მიუდგა ცოლი მეფისა და უშვა მას ძე, და დიდი სიხარული
Line of ed.: 23 ყვეს მეფემან, მოვლით სამეუფოთ მისით-ურთ, ჟამსა მას შობისა მისისასა და ნათელ-სცეს სახელითა
Line of ed.: 24 წმიდისა სამებისასა, და უწოდეს სახელად მურვანოს. ესრეთ ანგელოზისა ხარებითა იშვა
Line of ed.: 25 წმიდა ესე, ვითარცა სამოელ და ერემია. და საშოთაგან-ვე წმიდა იქმნა, ვითარცა დიდი წინა-მორბედი. და
Line of ed.: 26 ვითარ მიეცა სასწავლოდ, მცირედთა ჟამთა დაისწავლა ყოველი-ვე წერილი, და
Page of ed.: 133 Line of ed.: 1 გულის-ხმის-ყოფით აღმოიკითხავნ და იწურთინ დღე და ღამე: რამეთუ ფრთხილ იყო და მახჳლ
Line of ed.: 2 გონებითა, და მადლი ღმრთისა იყო მას ზედა.
Line of ed.: 3 ჟამთა მცირისა თეოდოსი ბერძენთა მეფისათა იქმნა მტერობა ბერძენთა შორის და სპარსთა;
Line of ed.: 4 და მეფემან თეოდოსი, მოშიშმან ნუ უკუე შეერთნენ ქართველნი სპარსთა და იძლინენ ბერძენნი,
Line of ed.: 5 ამისთჳს-ცა მოსთხოვა სიყუარული ქართველთ მეფესა, და უმეტესისა სიმტკიცისათჳს მძევალნი-ცა
Line of ed.: 6 სთხოვნა. ხოლო რათა არა განიწვალნენ ქართველნი ბერძ/ენთაგან, მოველი სათხოველი ბერძენთა
Line of ed.: 7 მეფისა აღუსრულა მეფემან ქართველთამან, და წარმოავლინა ძე თჳსი მურვანოს, ათოთხმეტისა
Line of ed.: 8 წლისა, მძევლად, ქალაქად კოსტანტინეპოლედ, სხუათა თანა სეფე-წულთა, მრავლითა
Line of ed.: 9 პატივითა და დიდებითა.
Line of ed.: 10 და ვითარცა მიიწინეს და ცნა მეფემან თეოდოსი, მრავლითა მლევანებითა აღიყვანა სამეუფოდ
Line of ed.: 11 პალატად. და ხილვასა-ვე თანა, ვითარცა ღ(მრ)თივ მონიჭებული ძე მათი, ესრეთ სურვილით
Line of ed.: 12 და სიყუარულით და ამბორის-ყოფით მოიკითხეს მეფემან თეოდოსი და მეუღლემან მისმან ევდუკია,
Line of ed.: 13 ყოვლისა თანა სამეუფოსა მათისა.
Line of ed.: 14 ვითარცა იხილა ყრმამან მან მურვანოს მეფე და დედოფალი და ყოველი პალატი, რამეთუ
Line of ed.: 15 იყვნეს დიდსა შინა ღ(მრ)თის-მსახურებასა მარხვითა ლოცვითა, გლახაკთ-მოწყალებითა, ამან
Line of ed.: 16 უფროსად განამრავლა მოღუაწება: მარხვა ფრიადი, მღჳძარება უზომო, ლოცვა დაუცხრომელი,
Line of ed.: 17 გლახაკთ-მოწყალება, სიმშჳდე, სიყუარული, სახიერება, მოთმინება და ყოველნი-ვე ნაყოფნი
Line of ed.: 18 სულისანი შეიტკბნა, რომელ არიან წმიდანი სათნოებანი, სიტყჳსაებრ წმიდისა მოციქულისა.
Line of ed.: 19 ხოლო უმეტეს და უაღრეს ყოვლისა მოიგო სიწმიდე სულისა და ჴორცთა, ვითარცა დიდმან
Line of ed.: 20 იოსებ. / ხოლო მცირეთა ჟამთა ისწავა ენა ბერძული, და ყოველი-ვე სწავლულება საეკლესიო და
Line of ed.: 21 საპილოსოფოსო. ეგრეთ-ვე წარვიდა რა იერუსალემად, საფლავსა უფლისასა მიიწია, და მუნ
Line of ed.: 22 აკვეცილ იქმნა მონოზნებად, და უწოდეს სახელით პეტრე. ისწავა ენა და სწავლულება ასურებრივი,
Line of ed.: 23 ვიდრემდის უკჳრდა ყოველთა სიფრთხილე და სიმახჳლე გონებისა მისისა. ხოლო
Line of ed.: 24 დღითი-დღე პალატით მოცემულსა როჭიკსა გლახაკთა განუყოფდა, ემოსა ფლასი ფიცხელი და
Line of ed.: 25 მქისე ქუეშე-კერძო სამეუფოთა სამოსელთა. იმარხავნ იგი ორ-ორით, სამ-სამით და უფროს-ღა
Line of ed.: 26 შჳდეულით. რამეთუ იყო დიდი წმიდა წინაშე ღ(მრ)თისა, და იქმნა / ჩუენებითა და ბრძანებითა
Line of ed.: 27 ქ(რისტე)სითა ეპისკოპოს მოჰამისა, რამეთუ არა-ვინ შემძლებელ იყო ქებად მისსა, გარნა გრიგოლი
Line of ed.: 28 დიალოღი, პატრიაქი რომისა, რომელ აღწერა ქება მისი წიგნსა შინა თჳსსა.
Line of ed.: 30 ხოლო ამას ანგელოზისა ხარებითა მოენიჭა ძე, რომელსა უწოდეს მურვანოს. ესე მურვანოს
Line of ed.: 31 საშოთგან-ვე დიდი წმიდა იქმნა, ვითარცა წინა-მორბედი, და ყოველი-ვე საღმრთო
Line of ed.: 32 წერილი დაისწავლა. და წარემატებოდა ჰასაკითა და მადლითა წინაშე ღ(მრ)თისა.
Line of ed.: 33 ვითარ იქმნა ათორმეტისა წლისა, მაშინ ბერძენთა მეფე თეოდოსი მცირე შეშინებულ
Line of ed.: 34 იქმნა, რათა არა მიერთნენ ქართველნი სპარსთა, და სთხოვა ვარაზ-ბაქარს მურვანოს მძევლად.
Line of ed.: 35 და წარიყვანა კოსტანტინეპოლედ და ვითარცა ძესა თჳსსა ზრდიდა ფუფუნებითა დიდითა. ხოლო
Line of ed.: 36 მურვანოსს არა-რა ეურვებოდა სოფლისა ამის დიდებისათჳს, არამედ შესძინა ლოცვასა და მარხვასა
Line of ed.: 37 და სიწმიდით ცხოვრებდა. და შეიმოსა შინაგან, ჴორცთა თჳსთა ზედა, ფლასი თხის ბალნისა,
Line of ed.: 38 და მით აჭირვებდის ჴორცთა თჳსთა. და მსწრაფლ ისწავა ენა ბერძული და ას/ურებრივი,
Line of ed.: 39 და ფილოსოფოსობა სრული, ვიდრე ყოველთა უკჳრდა.
Page of ed.: 134
Line of ed.: 1 ხოლო მიენიჭნეს მას მადლნი ღ(მრ)თისა მიერ სნეულთა კურნებისანი, რომელი წერილ არს
Line of ed.: 2 სრულსა ცხოვრებასა მისსა. და ღამესა განცხადებისასა მდგომარე იყო შვილად, და რქუა მსახურსა
Line of ed.: 3 თჳსსა მოღებად ზეთი აღსანთებელად კანდლისა. ხოლო მან შეურაცხ ყო მურვანოს და
Line of ed.: 4 აყუედრა: "მეფისა ძე ხარ და არა გსურის სამეფოთათჳს, და ვითარცა მონაზონი იყოფები მშიერი
Line of ed.: 5 კჳრიაკით კჳრიაკედმდე":
Line of ed.: 6 ხოლო მურვანოს აღანთო წყალი კანდელსა შინა, თჳნიერ ზეთისა, და ილოცვიდა ეგრე:
Line of ed.: 7 რამეთუ შჳდ-ღამე ენთებოდა კანდელი იგი წყალსა მას შინა. და ეჩუენა უფალი იე/სო ქრისტე
Line of ed.: 8 და აღუთქუა მის თანა ყოფა მარადის და მრავალი სასწაული აღასრულა კანდლისა მის მიერ
Line of ed.: 9 ცხებითა სნეულთათა.
Line of ed.: 10 ხოლო საჭურისი ვინ-მე იყო მეფისა. რომელი-ესე ორნი-ვე შეითქუნეს წარსლვად. სცნა
Line of ed.: 11 მეფემან თევდოსი და დაუდგინნა მცველნი. ხოლო წინამძღურებითა უფლისათა განვლეს ღამე
Line of ed.: 12 და წარვიდეს. რამეთუ სუეტი ნათლისა წინაუძღოდა მათ, ვითარცა ისრაელთა, და ჴმა ესმათ
Line of ed.: 13 სუეტით გამო: "რომელი შემომიდგეს მე, არა ვიდოდეს ბნელსა". და პოვეს ნავი და ვლეს
Line of ed.: 14 რა-ოდენი-მე დღენი. ხოლო ქალაქსა ერთსა შინა შეპყრობილ იქმნეს ვისგან-მე და შეიყენნეს
Line of ed.: 15 საპყრობილესა. ხოლო მას ღამესა იქმნა ძრვა და მეხის-ტეხა, და ელვა ფრიადი და მთავარსა
Line of ed.: 16 მას ქალაქისასა დაადგა კაცი ვინ-მე, საშინელებით ეტყოდა: "განუტევენ მონანი ღ(მრ)თისანი.
Line of ed.: 17 უკეთუ არა, დაიქცევის ქალაქი ესე". და ესრეთ შეძრწუნებულმან განუტევნა.
Line of ed.: 18 ამისა შემდგომად მოვიდეს იერუსალემად. და მუნ იყო ვინ-მე მეფე ჰრომისა სამთავროთ
Line of ed.: 19 მოსრული, სახელით პინინოს, და მეუღლე მისი, რომელთა დაეტევათ სოფლისა სიცბილი და მუნ
Line of ed.: 20 იყოფოდეს. რამეთუ მონაზონ იქმნნეს და აღაშენნეს ორნი მონასტერნი, რომელნი თჳთოეულნი
Line of ed.: 21 მუნ იყოფოდეს. და ამათ მიერ შეწყნარებულ იქმნეს. / შემდგომად ამისსა საფლავსა უფლისასა
Line of ed.: 22 მიიწივნეს, და მუნ აღკუეცილ იქმნეს მონაზონებად: და უწოდეს მურვანოსს პეტრე, ხოლო
Line of ed.: 23 საჭურისსა იოვანე, რომელთა ღუაწლნი და შრომანი გამოუთქმელ არიან. და აღაშენნეს მონასტერნი
Line of ed.: 24 და ქსენონი.
Line of ed.: 25 ამისა შემდგომად გამოსცადა ეშმაკმან პეტრე და აყუედრა მამულთა სამეფოთა დატევება,
Line of ed.: 26 და მონაზონებითა არა კეთილად ცხოვრება. ხოლო მან შერისხა და განაძო. ამისა შემდგომად
Line of ed.: 27 გამოეცხადა კუალად ქრისტე, და აჩუენა ცათა შინა ეკლესია და ერგასისნი კაცნი მგალობელნი,
Line of ed.: 28 შუენიერნი ხილვითა. და აღუთქუა დიდება საუკუნო.
Line of ed.: 29 და ანასტასი პატრიაქისა მიერ იძულებით მღდელად ჴელ-დასხეულ იქმნა. შემდგომად განვიდა
Line of ed.: 30 უდაბნოთა და აღაშენ[ნ]ა მუნ-ცა მონასტერნი. პირსა იორდანესსა, მჯდომი მძჳნვარე განკურნა.
Line of ed.: 31 მოვლნა ყოველნი უდაბნონი ეგჳპტისა და სკიტი/სანი, და მრავალნი სასწაულნი აღასრულნა.
Line of ed.: 32 კუალად მონასტერსა და ქსენონსა თჳსსა მოიქცა, და სიყმილსა შინა საფქვილე, საცერცვე,
Line of ed.: 33 საზეთე და საღჳნე -- ყოველნი-ვე ჭურჭელნი ლოცვითა თჳსითა აღავსნა.
Line of ed.: 34 / მას ჟამსა აღესრულა ეპისკოპოსი მოამისა, და შეკრბეს კაცნი მის ქალაქისანი და
Line of ed.: 35 გამოითხოვეს პეტრე ქართველი. ხოლო მან არა თავს-იდვა, რათა-მცა უსმინა პატრიაქსა, არამედ
Line of ed.: 36 ენება თავისა გარდაგდება სიმაღლისაგან და ეგრეთ წარტოლვა სხუათა ადგილთა. არამედ
Page of ed.: 135 Line of ed.: 1 კუალად ქრისტე გამოეცხადა სიმრავლესა თანა ანგელოზთასა, და სიტყჳთა უფლისათა ეპისკოპოსობა
Line of ed.: 2 თავს-იდვა.
Line of ed.: 3 მრავალ-გზის ესმა ჴმა ზეგარდამო ქალაქსა მას, რომელი ეტყოდა პეტრე ქართველსა:
Line of ed.: 4 უწჳმრობასა წჳმიან ჰყოფდა, უშვილოთა შვილიერ, სნეულთა განკურნებდა, უნაყოფოთა ნაყოფიერ
Line of ed.: 5 ჰყოფდა, მეთევზურთა განუმარჯუებდა. ხოლო მისცა ღმერთმან მადლი წინასწარმეტყუელებისა
Line of ed.: 6 და სულისა წმიდისა ხილვისა. რამეთუ სული მამისა ესაიასი და მამისა ზენონ სკიტელისა
Line of ed.: 7 ჴორცთაგან რა განვიდეს, იხილნა ზეცად აღმავალნი.
Line of ed.: 8 ამისა შემდგომად სცნა განსლვა თჳსი ჴორცთაგან და ყოველთა აუწყა. ხოლო ძმამან ვინ-მე
Line of ed.: 9 ათანასე იხილა ჩუენება პეტრესთჳს, რამეთუ წმიდანი ევედრნეს ღმერთსა: "პეტრე ქართველისა
Line of ed.: 10 ბრძანე მოყვანებად ჩუენდა, რამეთუ ფრიად ტანჯნა ჴორცნი თჳსნი". და შემდგომად ათისა
Line of ed.: 11 დღისა უბრძანა მოსლვად მისსა ამისა შემდგომად ათ დღე ილოცვიდა სენაკსა თჳსსა. და გამოვიდა
Line of ed.: 12 მეათესა დღესა და შესწირა წმიდა / მსხუერპლი, და ეზიარა წმიდათა საიდუმლოთა, და
Line of ed.: 13 სხუანი-ცა აზიარნა და აკურთხნა და მშჳდობა მისცა. შევიდა სენაკად, მიწვა და დაიძინა ძილი
Line of ed.: 14 თჳსი, თუესა დეკემბერსა ორსა. და იხილეს წმიდათა კაცთა ვიეთ-მე წმიდა სული მისი რომელ
Line of ed.: 15 შეჰყვანდათ სიმრავლესა წმიდათასა, გალობითა და დიდებითა, რომელთა წანა-უპირობდა მღდელ-მოწამე
Line of ed.: 16 პეტრე ალექსანდრიელი და მრავალნი სნეულნი განიკურნეს, რომელნი შეეხნეს წმიდასა
Line of ed.: 17 გუამსა მისსა, რომელი ცხოვრებასა შინა მისსა წერილ არს.
Line of ed.: 18 ხოლო ამის ნეტარისა ფრიადი ქება აღეწერა გრიგოლ დიალოღოსსა, წმიდასა პატრიაქსა
Line of ed.: 19 ჰრომისასა, წიგნსა შინა თჳსსა.
Line of ed.: 20 ხოლო ჩუენ პირველსა-ვე სიტყუასა მოვიდეთ.
Line of ed.: 21 და უშვნა რევის ძის-წულმან ორნი ძენი, რომელთა სახელები ერქუა მირდატ და
Line of ed.: 22 თრდატ; ერთი უშვა ფეროზის ძის-წულმან, რომელსა ერქუა ფარსმან.
Line of ed.: 23 ესე ვარაზ-ბაქარ მეფე იყო კაცი ურწმუნო და მოძულე სჯულისა, და ვერ იკადრებდა
Line of ed.: 24 ერისაგან განცხადებად სჯულისა ს/იძულილისა, რამეთუ მოქცეულ იყო ქართლი
Line of ed.: 25 და დიდსა სარწმუნოებასა შინა იყვნეს აზნაურნი და ყოველი ერი ქართლისა. და
Page of ed.: 136 Line of ed.: 1 ვარაზ-ბაქარ შიშისა მათისაგან ვერ განაცხადებდა დატევებასა სჯულისასა; არა სადა
Line of ed.: 2 აღაშენა ეკლესია, არ-ცა-რა მატა შენებულთა, და ყოვლითა-ვე იქცეოდა უსჯულოდ.
Line of ed.: 3 ამის-ზე გამოგზავნა სპარსთა მეფემან ერის-თავი სპითა დიდითა სომეხთა და ქართველთა
Line of ed.: 4 ზედა ხარკისა დადებად. მაშინ სომეხთა მოგზავნეს ვარაზ-ბაქარისსა მოციქული
Line of ed.: 5 და რქუეს, რათა შეკრბენ და მოირთონ ძალი ბერძენთაგან, და განახუნენ / კარნი
Line of ed.: 6 კავკასიანთანი, და გამოიყვანნენ ოვსნი და ლეკნი, და წინააღუდგენ სპარსთა. და წარჩინებულნი
Line of ed.: 7 თჳსნი-ცა ეტყოდეს წინა-აღდგომასა სპარსთასა. არა ისმინა არ-ცა სომეხთა,
Line of ed.: 8 არ-ცა წარჩინებულთა თჳსთა. რამეთუ იყო იგი ჩუკენი და მოშიში: უკუ-ჯდა იგი ჴევსა
Line of ed.: 9 კახეთისასა, და აღაშენა ციხე ჴიდარს, და განამაგრნა ციხე-ქალაქნი, და უბრძანა ყოველთა,
Line of ed.: 10 რათა დამალნენ ჯუარნი.
Line of ed.: 11 და მოვიდეს სპარსნი პირველად სომხითს, და მოაოჴრეს სომხითი, და შემოვიდეს
Line of ed.: 12 ქართლს, / და აღაშენა ერის-თავმან სპარსთამან ტფილისის კართა შო/რის ციხედ
Line of ed.: 13 მცხეთისად. მაშინ ვარაზ-ბაქარ ეზრახა შევრდომით და ითხოვა მშჳდობა. ხოლო ერის-თავმან
Line of ed.: 14 სპარსთამან რქუა მას: "პირველად მომეც რანი და მოვაკანი, რამეთუ საზღვართა
Line of ed.: 15 სპარსეთისაგანთა არს, და მათი არს, რომელნი სრულიად შვილნი არიან სპარსთა
Line of ed.: 16 მეფეთანი და სხენან საყდართა მამათა მათთასა; და თქუენდა კმა არს ქართლი, რომელნი
Line of ed.: 17 ნაშობნი ხართ მჴევლისანი. გაქუნდეს უკუე ქართლი და ხარკსა მისცემდეთ
Line of ed.: 18 მეფეთა ხუასროვანთა".
Line of ed.: 19 მაშინ ვარაზ-ბაქარ ვერ-ღა-რა პასუხი მიუგო შიშისაგან დიდისა მისცა რანი და
Line of ed.: 20 მოვაკანი, / და განუკუეთა ხარკი, ხოლო ერის-თავმან სპარსთამან მოსცა ციხე ტფილისისა
Line of ed.: 21 და წარვიდა. და მიერითგან იქმნნეს სომეხნი და ქართველნი სპარსთა მოხარკენი.
Line of ed.: 22 და ამისა შემდგომად განდგეს კლარჯნი ვარაზ-ბაქარისაგან და მიერთნეს ბერძენთა.
Page of ed.: 137 Line of ed.: 1 და დაიპყრეს ბერძენთა თუხარისი და ყოველი კლარჯეთი ზღჳთგან არსიანთამდე.
Line of ed.: 2 და დარჩა ვარაზ-ბაქარს ქართლი თჳნიერ კლარჯეთისა, და ჰერეთი და ეგრისი. მან-ვე
Line of ed.: 3 ერის-თავმან სპარსთამან წარიყვანნა ტყუედ შვილნი ფეროზისნი, ასულის-წულნი მირიანისნი,
Line of ed.: 3 მორწმუნისა მეფისანი, და ქუეყანა მათი საზღვარი ქართლისა მოსცა ვარაზ-ბაქარს-ვე.
Line of ed.: 5 და მო/კუდა / ვარაზ-ბაქარ, და დარჩეს ძენი მისნი სამნი წურილნი, რომელნი
Line of ed.: 6 ვერ იპყრობდეს მეფობასა.
Line of ed.: 8 მაშინ წარჩინებულთა ქართლისათა ზრახვა ყვეს და დასუეს მეფედ სიმამრი ვარაზ-ბაქარისი, ძე
Line of ed.: 9 რევისი, ძის-წული მირიანისი, კაცი მოხუცებული, სახელით თრდატ,
Line of ed.: 10 და მისცნეს შვილნი ვარაზ-ბაქარისნი საზრდოდ, ასულის-წულნი მისნი. ხოლო მესამესა
Line of ed.: 11 შვილსა, მეორისა ცოლისასა, ზრდიდა ერის-თავი სამშჳლდისა, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 12 სახელი ფარსმან. ხოლო მეფობდა ესე თრდატ მოხუცებული კეთილად, იყო კაცი მორწმუნე, ბრძენი
Line of ed.: 13 და გონიერი, ამან სი/ბრძნითა თჳსითა დაამშჳდნა სპარსნი, გამოაჩინნა
Line of ed.: 14 ჯუარნი და შეკაზმნა ეკლესიანი. და ამის-ზე მოკუდა ეპისკოპოსი იაკობ, და დასუა
Line of ed.: 15 მის წილ ელია. და ხარკსა მისცემდა სპარსთა მეფესა. ხოლო მან გამოიღო რუსთავი
Line of ed.: 16 და აღაშენა ეკლესია; და მან-ვე აღაშენა ეკლესია ნეკრესისა. და მეფობდა უშფოთველად,
Line of ed.: 17 და მოკუდა სარწმუნოებასა შინა დიდსა.
Part: XII
King: 29
Line of ed.: 18
მეოცდაცხრე მეფე. ფარსმან. ძე ვარაზ-ბაქარისი. ხოსროიანი
Line of ed.: 19 და დაჯდა მეფედ ძე ვარაზ-ბაქარისი, ძის-წულის წული ფეროზისი, სახელით
Line of ed.: 20 ფარსმან. რამეთუ იგი უხუცესი იყო ძმა/თა მისთა. და მოკუდა ელია ეპისკოპოსი, და
Line of ed.: 21 დასუეს სჳმონ. ესე ფარსმან იყო კაცი მორწმუნე, მჴე/დარი შემმართებელი. ეზრახა
Page of ed.: 138 Line of ed.: 1 მეფესა ბერძენთასა და ითხოვა მისგან შეწევნა; და აღასრულა თხოვა მისი კეისარმან.
Line of ed.: 2 მაშინ განდგა და არღარა მისცა სპარსთა ხარკი; და განამრავლნა ჯუარნი, და განაახლნა
Line of ed.: 3 ეკლესიანი ყოველსა ქართლსა შინა, და აღაშენა ეკლესია ბოლნისისა. და მცირედ-ჟამ
Line of ed.: 4 მეფობდა და მოკუდა.
Line of ed.: 6 და დაჯდა მეფედ ძმა მისი მირდატ, ასულის-წული თრდატისი, ძე ვარაზ-ბაქარისი, მამულად
Line of ed.: 7 ბაქარიანი, დედულად რევიანი, ორითა-ვე მირიანის ძეთა ნათესავი
Line of ed.: 8 და იყო ესე მირდატ კაცი ქუელი, მჴ/ედარი შემმართებელი, ურწმუნო და უშიში
Line of ed.: 9 ღმრთისა, ლაღი და ამპარტავანი, და მინდობილი მჴედრობასა თჳსსა. არა მსახურა
Line of ed.: 10 ღმერთსა, არ-ცა აღაშენა ეკლესია, არ-ცა-რა მატა შენებულთა, და სილაღითა მისითა
Line of ed.: 11 მტერ ექმნა ბერძენთა და სპარსთა ბერძენთაგან ეძიებდა კლარჯეთს, საზღვარსა ქართლისასა,
Line of ed.: 12 ხოლო სპარსთა არა მისცემდა ხარკსა. მაშინ სპარსთა მეფემან გამოგზავნა
Line of ed.: 13 ერის-თავი, რომელსა ერქუა უფრობ, / სპითა ძლიერითა, მირდატის ზედა. მაშინ მირდატ,
Line of ed.: 14 სილაღითა თჳსითა, არა ჰრიდა სიმრავლესა სპარსთასა, მცირედითა სპითა მიეგება
Line of ed.: 15 გარდაბანს და ეწყო: იოტეს და შეი/პყრეს სპარსთა; მოვიდეს ქართლად, დაიპყრეს
Line of ed.: 16 ქართლი და განრყუნნეს ეკლესიანი. ხოლო ნათესავნი მეფეთანი დარჩეს ჴევსა კახეთისასა,
Line of ed.: 17 და სჳმონ ეპისკოპოსი მათ თანა-ვე. ხოლო მირდატ წარიყვანეს ბაღდადს და მუნ
Line of ed.: 18 მოკუდა.
Line of ed.: 5 ვითარ-იგი შეიპყრეს ქართველთა მეფე მირდატ სპარსთა წყობასა შინა, და წარიყვანეს
Line of ed.: 6 ბაღდადს და მუნ მოკუდა. და დაიპყრეს ქართლი სპარსთა, და განრყუნეს ეკლესიანი,
Line of ed.: 7 და დამალეს ჯუარები ქართველთა. და ყოველთა შინა ეკლესიათა ქართლისათა
Line of ed.: 8 ცეცხლის-მსახურთა სპარსთა აღაგზნეს ცეცხლი.
Line of ed.: 9 ხოლო ნათესავნი ქართველთა მეფეთანი დარჩეს ჴევსა კახეთისასა. და შემდგომად
Line of ed.: 10 სამისა წლისი უცალო იქმნა სპარსთა მეფე, რამეთუ აღდგეს მტერნი აღმოსავალით.
Line of ed.: 11 მაშინ შეითქუნეს აზნაურნი ქართლისანი, მოიყვანეს და დასუეს მეფედ მცხე/თას
Line of ed.: 12 ძე თრდატისი, ძმის-წული მირდატისი, მეფისა წარტყუენულისა, სახელით არჩილ.
Line of ed.: 2 ამან / არჩილ მოიყვანა ცოლი საბერძნეთით, ნათესავი ივბიმიანოს მეფისა, სახელით
Line of ed.: 3 მარიამ, და განაცხადა მტერობა სპარსთა; გამოაჩინნა ჯუარნი და მოკაზმ/ნა
Line of ed.: 4 ეკლესიანი; მოსრნა და განასხნა ყოველნი ცეცხლის-მსახურნი საზღვართაგან ქართლისათა;
Line of ed.: 5 მოირთო ძალი საბერძნეთით და წარძღუანებითა ჯუარისათა იწყო ბრძოლად
Line of ed.: 6 სპარსთა.
Line of ed.: 7 მაშინ ერის-თავი სპარსთა მეფისა რომელი ერისთაობდა რანს და მოვაკანს, ვიდრე
Line of ed.: 8 არჩილის მეფობადმდე, მისი-ვე გასაგებელი იყო ქართლი. ამან შეკრიბა სპა რანისა
Line of ed.: 9 და მოვაკანისა და ადარბადაგანისა, და მომართა არჩილს. ხოლო არჩილ, სასოებითა
Line of ed.: 10 და მინდობითა ღმრთისათა, მიეგება საზღვართა ზედა ქართლისათა და რანისათა,
Line of ed.: 11 ეწყო მუნ მდინარესა ზედა ბერდუჯისასა, და ძალითა პატიოსნისა ჯუარისათა მოსრნა
Line of ed.: 12 და ტყუე-ყვნა; შევიდა რანს, მოტყუენა და მოვიდა შინა გამარჯუებული. განავლინა
Line of ed.: 13 ქადაგი ყოველსა შინა ქართლსა და რქუა ყოველთა: "არა ძალითა ჩუენითა, არ-ცა სიმჴნითა,
Line of ed.: 14 არ-ცა / სიბრძნითა, არ-ცა სიმრავლითა სპათათა ვსძლეთ მტერთა, არამედ ჯუარითა
Line of ed.: 15 უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესითა, ძისა ღმრთისათა, რომელმან მოგუცა წინა-მძღურად
Line of ed.: 16 / და საჭურველად ჯუარი მისი პატიოსანი. აწ ყოველთა ქართველთა ადიდეთ
Line of ed.: 17 სამება ერთარსება, ღმერთი დაუსაბამო, დამბადე/ბელი ყოვლისა. შეწირეთ მადლობა,
Line of ed.: 18 და მტკიცე-მცა არიან გულნი თქუენნი სარწმუნოებასა ზედა სამებისა წმიდისასა. და
Line of ed.: 19 ყოველთა ქართველთა შეწირეს მადლობა ღმრთისა მიმართ, და განაახლნეს ეკლესიანი.
Line of ed.: 20 მაშინ არჩილ მეფემან აღაშენა ეკლესია სტეფან-წმიდისა მცხეთას, კართა ზედა
Line of ed.: 21 არაგჳსათა, სადა იყვნეს კოშკნი მტკიცენი საბრძოლნი, რომელნი მას-ვე აღეშენნეს.
Line of ed.: 22 ესუა ძე არჩილს, და უწოდა სახელი მისი მირდატ. აღიზარდა ესე მირდატ, და
Line of ed.: 23 დადგა ასაკსა მამაკაცობისასა. მირდატ იყო მორწმუნე და ღმრთის-მსახური, ვითარცა
Page of ed.: 141 Line of ed.: 1 მამა მისი; და იყო იგი ქუელი და შემმართებელი. ამან უმეტესად უწყო ბრძოლად
Line of ed.: 2 სპარსთა, შესლვად და ტყუენვად რანსა და მოვაკანსა; რამეთუ მას ჟამსა უცალო იყო
Line of ed.: 3 მეფე სპარსთა, და ბრძოდა იგი ინდოთა და / სინდთა და აბაშთა, და ვერ შემძლებელ
Line of ed.: 4 იყო სპისა დიდისა გამოგზავნად; და სპათა რანისა და მოვაკანისათა და ადარბადაგანისათა
Line of ed.: 5 ემძლავრებოდეს ქართველნი. წინა-მძღუარ ექმნის მირდატ სპათა მამისა
Line of ed.: 6 თჳსისათა, და მარადის ტყუენვიდის რანსა და მოვაკანსა.
Line of ed.: 7 მას ჟამსა შინა იყო რანს ერის-თავად ბარზაბოდ, და ვერა-ოდეს წინა-აღუდგებოდა
Line of ed.: 8 იგი, არამ/ედ განამაგრნის ციხენი და ქალაქნი, და შესლვასა ქართველთასა / რანს,
Line of ed.: 9 სადა-ცა ეწყუნიან სპარსნი ნაწყუედთა ლაშქართა, მტყუენველთა ქართველთა, მარადის
Line of ed.: 10 სპარსნი იძლეოდიან. ხოლო ბარზაბოდს, ერის-თავსა რანისასა, ესუა ასული ქმნულ-კეთილი,
Line of ed.: 11 შუენიერი, რომელსა ერქუა საგდუხტ. უთხრეს მირდატს, ძესა არჩილისსა,
Line of ed.: 12 სიშუენიერე მისი, და სმენითა სიშუენიერისა მისისათა ტრფიელ იქმნა მირდატ მის
Line of ed.: 13 ზედა. მოაჴსენა მამასა თჳსსა: "ვევედრები მეფობასა შენსა, მომგუარე ცოლად ჩემდა
Line of ed.: 14 საგდუხტ, ასული ბარზაბოდისი, და შევქმნათ ჩუენ შორის მშჳდობა. დაღათუ ძალითა
Line of ed.: 15 ქრისტესითა ჩუენ ვართ მძლენი, არამედ ვერა ავიხუამთ ც/იხეთა და ქალაქთა რანისათა.
Line of ed.: 16 ნუ უკუე იცალოს მეფემან სპარსთამან, და იძიოს ჩუენ ზედა შური, და მოაოჴრნეს
Line of ed.: 17 ეკლესიანი და საზღვარნი ჩუენნი. და აწ ამით განქარდეს მტერობა ჩუენ შორის;
Line of ed.: 18 რამეთუ ჩუენთჳს რა-ცა მოვაჴსენო მეფესა სპარსთასა, უსმენს იგი. და ამით მტკიცედ
Line of ed.: 19 და შეურყეველად ვიპყრნეთ საზღვარნი ქართლისანი, და განმტ/კიცნეს სჯული ქრისტესი
Line of ed.: 20 ქართლს, და არღარა შეიქმნას გულსა ქართველთასა იჭჳ და გმობა სჯულისა ქრისტესისა
Line of ed.: 21 მძლავრებისათჳს სპარსთასა". ესე ყოველი / სიყუარულისათჳს ქალისა მირდატ წარმოთქუა.
Page of ed.: 142
Line of ed.: 1 მაშინ არჩილ მეფემან აღუსრულა ნება მისი. წარგზავნა მოციქული ბარზაბოდისსა, და
Line of ed.: 2 ითხოვა ასული მისი ცოლად ძისა თჳსისა. ხოლო ბარზაბოდ განიხარა
Line of ed.: 3 სიხარულითა დიდითა, რამეთუ მოოჴრებულ იყო ქუეყანა მისი და შესჭირვებოდა:
Line of ed.: 4 ითხოვა ფიცი და აღთქმა მშჳდობისათჳს და მისცეს ფიცი. და მოსცა მან ასული
Line of ed.: 5 თჳსი ზითვითა დიდითა: მოიყვანეს მცხეთას და ქმნეს ქორწილი, შუება და განცხრომა
Line of ed.: 6 დღეთა მრავალთა. და მისცა მეფემან სამშჳლდე ძესა თჳსსა საერისთოთა მისითა, და მუ/ნ
Line of ed.: 7 დასხდეს მირდატ და საგდუხტ.
Line of ed.: 8 ხოლო ამან საგდუხტ დედოფალმან გამოიკითხა სჯული ქრისტესი: რამეთუ ქმარმან
Line of ed.: 9 მისმან მოჰგუარნა კაცნი სჯულისა მეცნიერნი, და უთარგმანეს სახარება უფლისა
Line of ed.: 10 ჩუენისა იესო ქრისტესი. და ამხილეს, რამეთუ ჭეშმარიტი ღმერთი ქრისტე არს,
Line of ed.: 11 რომელი განკაცნა ჴსნისათჳს ჩუენისა. მაშინ საგდუხტ გულის-ხმა ყო და იცნა / სჯული
Line of ed.: 12 ჭეშმარიტი, დაუტევა ცეცხლის-მსახურება, ნათელ-იღო და იქმნა მორწმუნე. და მან
Line of ed.: 13 აღაშენა სიონი სამშჳლდისა.
Line of ed.: 14 ამის არჩილის-ზე გარდაიცვალნეს სამნი ეპისკოპოსნი: / იონა, გრიგოლი და
Line of ed.: 15 ბასილი. და ბასილისა შემდგომად ამან-ვე არჩილ დასუა ეპისკოპოსი, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 16 მობიდან. ესე იყო ნათესავად სპარსი, და აჩუენებდა იგი მართლ-მადიდებლობასა. ხოლო
Line of ed.: 17 იყო ვინ-მე მოგჳ უსჯულო და შემშლელი წესთა, და ვერ უგრძნა არჩილ მეფემან და
Line of ed.: 18 ძემან მისმან უსჯულოება მობიდანისი, არამედ ჰგონებდეს მორწმუნედ. და ვერ-ცა განაცხადებდა
Line of ed.: 18 ქადაგებასა სჯულისა მისისასა შიშისაგან მეფისა და ერისა, არამედ ფარულად
Line of ed.: 20 წერდა წიგნებსა ყოვლისა საც/თურებისასა, რომელი შემდგომად მისსა დაწუა ყოველი
Line of ed.: 21 წერილი მისი ჭეშმარიტმან ეპისკოპოსმან მიქაელ, რომელი განიკუეთა კადრებისათჳს
Line of ed.: 22 ვახტანგ მეფისა.
Line of ed.: 23 ხოლო ამან არჩილ მეფემან ყოველნი დღენი ცხოვრებისა მისისანი აღასრულნა
Line of ed.: 24 სარწმუნოებასა შინა სამებისა წმიდისასა, ეკლესიათა შენებასა, და ყოველსა ქართლსა
Line of ed.: 25 შინა განამრავლნა მღდელნი და დიაკონნი / და მსახურნი ეკლესიათანი, და მოკუდა.
Line of ed.: 2 და დაჯდა მეფედ მის წილ ძე მისი მირდატ და მეფობდა იგი, ვითარცა მამა
Line of ed.: 3 მისი, დიდსა სარწმუნოებასა შინა. მიუდგა დედოფალი საგდუხტ და შვა ასული, და
Line of ed.: 4 უწოდა სახელი მისი ხუარანძე. კუალად ევედრებოდეს ღმერთსა მეფე მირ/დატ და
Line of ed.: 5 დედოფალი საგდუხტ, რათა მოსცეს ძე. და შემდგომად ოთხისა წლისა საგდუხტ
Line of ed.: 6 მიუდგა და შვა ძე, და უწოდა სახელი მისი სპარსულად ვარან-ხუასრო-თანგ, ხოლო ქართულად
Line of ed.: 7 ეწოდა ვახტანგ. აღივსნეს სიხარულითა მშობელნი მისნი შობასა ყრმისა ამის
Line of ed.: 8 ვახტანგისსა, და განავლინეს მახარობელი ყოველთა თანა ერის-თავთა. და გამოიღეს
Line of ed.: 9 ხუასტაგი დიდ-ძალი, ოქრო და ვეცხლი, და განუყვეს გლახაკთა, და შეწირეს მადლობა
Line of ed.: 10 ღმრთისა მი/მართ, ლოცვითა და ღამის-თევითა, დღეთა მრავალთა.
Line of ed.: 11 და შემდგომად ამისა მოხადა მეფემან ყოველთა წარჩინებულთა ქალაქად; და
Line of ed.: 12 დღეთა მრავალთა ყო პურობა და განცხრომა, და ევედრებოდეს ყოველნი ღმერთსა
Line of ed.: 13 აღზრდისათჳს ყრმისა ვახტანგისსა. მოითხოვა მეფისაგან საზრდოდ საურმაგ სპასპეტმან
Line of ed.: 14 ვახტანგ, დიდითა ვედრებითა, ხოლო / მიანიჭა მეფემან და მისცა ძე მისი ვახტანგ
Line of ed.: 15 საურმაგს სპასპეტსა საზრდოდ. რამეთუ წესი იყო, რომელ შვილნი მეფეთანი წარჩინებულთა
Line of ed.: 16 სახლსა შინა აღიზარდნიან. შემდგომად ამისსა, მეექუსესა წელსა, შვა საგდუხტ
Line of ed.: 17 ასული სხუა, და უწოდა სახელი მისი მირანდუხტ. და მოითხოვა იგი საზრდოდ
Line of ed.: 18 სპასალარმან კასპისამან, და მისცა იგი მეფემან; და წარიყვანა იგი ქალაქად კასპისა, და
Line of ed.: 19 იზარდებოდა მუნ. შემდგომად ამისსა წელსა მეორესა / მოკუდა მეფე მირდატ; და
Line of ed.: 20 დარჩა ვახტანგ შჳდისა წლისა ყრმა.
King: 33
Page of ed.: 144
Line of ed.: 1
მეოცდაცამეტე მეფე, ვახტანგ. ძე მირდატისი. ხოსროიანი
Line of ed.: 2 მაშინ საგდუხტ დედოფალმან, შეწუხებულმან მამისა მისისა ბარზაბოდისგან, ნუ
Line of ed.: 3 უკუე შური იგოს მამამან ჩემმან ნაქმრისათჳს მამამთილისა და ქმრისა ჩემისა, რომელ
Line of ed.: 4 ეგე/ოდენნი ბოროტნი მოეწივნეს მის ზედა, და ნუ უკუე შური იგოს ჩემ ზედა დატევებისათჳს
Line of ed.: 4 სჯულისა, და წარწყმიდოს შვილი ჩემი, განრყუნას ქართლი და სჯული
Line of ed.: 5 ქრისტესი წარწყმიდოს" -- ესე ყოველი მოიგონა და შთავარდა მწუხარებასა შინა
Line of ed.: 6 დიდსა. ევედრებოდა ღმერთსა და განიზრახა წარსლვა წინაშე მამისა მისისა და შევრდომა
Line of ed.: 7 მისი. მოიყვანნა ყოველნი ერის-თავნი სპასპეტისა თანა, და ცრემლითა სიმწარისათა
Line of ed.: 8 შევედრა ძე მისი სპასპეტსა / და ყოველთა ერის-თავთა.
Line of ed.: 9 და წარვიდა ბარდავს მამისა თჳსისა თანა. განიღო თავი, და უყარნა მუჴლნი,
Line of ed.: 10 და აღმოყარნა ძუძუნი მისნი, დავარდა პირსა ზედა და დადვა პირი თჳსი ფერჴთა
Line of ed.: 11 მისთა ზედა, დაალტობდა ფერჴთა მამისა თჳსისათა ცრემლითა და ითხოვდა მისგან
Line of ed.: 12 შეწვალებასა და არა ჴსენებასა ნაქმართა მამამთილისა და ქმრისა მისისათა, და შენდობასა
Line of ed.: 13 დატევებისათჳს სჯულისა. და ევედრებოდა, რათა / არა აიძულოს დატევება ქრისტეს
Line of ed.: 14 სჯულისა, რამეთუ იგი არს ღმერთი ჭეშმარიტი. და ევედრებოდა, რათა იპყრას.
Line of ed.: 15 შვილი მისი მამულსა შინა მისსა, და მოურავ ექმნეს იგი სპარსთა მეფესა წი/ნაშე.
Line of ed.: 16 მაშინ ბარზაბოდ, განმზადებულმან ბოროტის ყოფად ქართველთათჳს, შეიწყალა
Line of ed.: 17 ასული თჳსი: არა აიძულა დატევება სჯულისა, და აღასრულა ყოველი თხოვა მისი
Line of ed.: 18 ხოლო სჯულისათჳს ესრეთ რქუა: "იძულებით არ-ცა-ვის ქართველსა სხუასა დაგაგდებინებ
Line of ed.: 19 სჯულსა ქრისტესსა, არამედ მივგზავნნე ცეცხლის-მსახურნი ქალაქსა თქუენსა
Line of ed.: 20 და იყვნენ მუნა ეპისკოპოსნი მათ ზედა სჯულისა ჩუენისანი. და ვინ-ცა ქართველი
Page of ed.: 145 Line of ed.: 1 ნებითა თჳსითა აღირჩევდეს სჯულსა ჩუენსა, / ნუ აყენებთ". მაშინ საგდუხტ ერჩდა
Line of ed.: 2 მამასა თჳსსა შიშისაგან დიდისა, და აღუთქუა მინდობითა ღმრთისათა, და წარმოვიდა
Line of ed.: 3 ქართლად.
Line of ed.: 4 მაშინ ბარზაბოდ წარმოგზავნა ცეცხლის-მსახურნი მცხეთას და მათ ზედა ეპისკოპოსად
Line of ed.: 5 ბინქარან, და დასხდეს მოგუთას. და საგდუხტ დედოფალი განაგებდა მეფობასა
Line of ed.: 6 ძალითა და შეწევნითა მამისა თჳსისათა. და მოკუდა ბარზაბოდ, მამა საგდუხტისი, და
Line of ed.: 7 მის წილ დაადგინა სპარსთა მეფემან ძე-ვე მისი ვარაზ-ბაკურ, ძმა საგდუხტ დედოფლისა.
Line of ed.: 8 / და მოკუდა საურმაგ სპასპეტი, მამა-მძუძე ვახტანგისი.
Line of ed.: 9 მაშინ მეფემან დაადგინა სხუა სპასპეტი, რომელსა ერქუა ჯუანშერ. / ხოლო ბინქარან,
Line of ed.: 10 ეპისკოპოსი ცეცხლის-მსახურთა, ასწავებდა ქართველთა სჯულსა თჳსსა, არამედ
Line of ed.: 11 არა-ვინ ერჩდა წარჩინებულთაგანი, გარნა წურილი ერი მიიქცა მრავალი ცეცხლის-მსახურებასა.
Line of ed.: 12 და შეერია ქართლს წურილსა ერსა ცეცხლის-მსახურება ამისთჳს მწუხარე იყო
Line of ed.: 13 საგდუხტ დედოფალი, არამედ მძლავრებისაგან სპარსთასა ვერას იკადრებ/და. მაშინ
Line of ed.: 14 მოიყვანა მღდელი ჭეშმარიტი საბერძნეთით, სახელით მიქაელ, და დაადგინა იგი
Line of ed.: 15 ეპისკოპოსად ზემოსა ეკლესიასა, რამეთუ მობიდან ეპისკოპოსი გარდაცვალებულ იყო
Line of ed.: 16 და ესე მიქაელ ეპისკოპოსი წინა-აღუდგა ბინქარან მაცთურსა, რამეთუ ასწავებდა ყოველთა
Line of ed.: 17 ქართველთა სჯულსა ჭეშმარიტსა. ამან იპყრნა სარწმუნოებასა ზედა ყოველნი
Line of ed.: 18 წარჩინებულნი ქართლისანი და ერი-ცა უმრავლესი, არამედ მცირედნი ვინ-მე წურილისა
Line of ed.: 19 ერისაგანნი მიიქცეს ცეცხლის-მსახურებასა.
Line of ed.: 20 მაშინ ვითარ იქმნა ვახტანგ წლისა ათისა, გარდამოვიდეს ოვსნი სპანი ურიცხუნი
Line of ed.: 21 და მოტყუენეს ქართლი თავითგან მტკურისათ ვიდრე ხუნანამდე, და მოაოჴრნეს ველნი
Line of ed.: 22 არამედ ციხ/ე-ქალაქნი დაურჩეს, თჳნიერ კასპისა. ხოლო / კასპი ქალაქი შემუსრეს
Line of ed.: 23 და ტყუე ყვეს, და წარიყვანეს დაჲ ვახტანგისი მირანდუხტ, სამის წლის ქალი. რომელ
Page of ed.: 146 Line of ed.: 1 დაურჩეს წარუტყუენველად ჴევნი ქართლისანი, კახეთი და კლარჯეთი და ეგრისი,
Line of ed.: 2 ჩავლეს რანისა და მოვაკანისა, წარტყუენეს იგი-ცა და განვლეს კარი დარუბანდისა,
Line of ed.: 3 რამეთუ თჳთ გზა / სცეს დარუბანდელთა, და შევიდეს ოვსეთს გამარჯუებულნი.
Line of ed.: 4 მას-ვე ჟამსა გამოვიდეს ბერძენნი აფხაზეთით, რამეთუ ბერძენთა ჰქონდა ეგრის-წყალს
Line of ed.: 5 ქუემოთი კერძი ყოველი, და დაიპყრეს ეგრის-წყლითგან ვიდრე ციხე-გოჯადმდე.
Line of ed.: 6 მაშინ იქმნა გლოვა და წუხილი ყოველთა ზედა ქართველთა და იტყოდეს: "განვამრავლეთ
Line of ed.: 7 ცოდვა ღმრთისა მიმართ, და არა კეთილად ვიპყართ სჯული ქრისტესი და წესი
Line of ed.: 8 იოვანეს მცნებისა. სამართლად მოაწია ღმერთმან ჩუენ ზედა ესე რისხვა, რამეთუ
Line of ed.: 9 მიგუცნა ჩუენ წარტყუენვად უცხოთა ნათესავთა, და მიგჳღო ჩუენ საზღვარი ბერძენთაგან,
Line of ed.: 10 ვითარცა მიუღო ვარაზ-ბაქარს მეფესა კლარჯეთი. და იგი ცოდვითა ვარაზ-ბაქარისითა
Line of ed.: 11 მოიწია, რამეთუ ვერ კეთილად ეპყრა სჯული ქრისტესი. ხოლო ესე არა
Line of ed.: 12 მეფეთა ჩუენთა ცოდვისაგან იქმნა, არ/ამედ ერისა ცოდვათაგან აწ მეფე ჩუენი ყრმა
Line of ed.: 13 არს, და არ გჳვის ჩუენ წინა-მძღუარი, რომელი-მცა სასოებითა ქრისტესითა და წინამძღურებითა
Line of ed.: 14 ჯუარისათა წარგჳძღუა ჩუენ. და ვიძიოთ ჩუენ შური პირველ ოვსთა
Line of ed.: 15 ზედა, და შემდგომად-მცა ვძებნეთ საზღვარი ქართლისა ბერძ/ენთაგან". ამას იტყოდეს
Line of ed.: 16 ყოველნი ქართველნი და იყვნეს მწუხარებასა შინა დიდსა.
Line of ed.: 17 მაშინ ვახტანგ იზარდებოდა და ისწავლიდა მიქაელ ეპისკოპოსისაგან ყოველსა
Line of ed.: 18 მცნებასა უფლისასა, და სიყრმისა-ვე დღეთა შეიყუარა სჯული ქრისტესი უფროს
Line of ed.: 19 ყოველთა მეფეთა ქართლისათა. და მწუხარე იყო იგი ამისთჳს, რამეთუ შემორეოდა
Line of ed.: 20 ქართლს ცეცხლის-მსახურება ტყუეობისა და საზღვართა მიხუმისაგან. და უმეტეს იურვოდა
Line of ed.: 21 სჯულისათჳს გონებასა შინა, არამედ მძლავრებისაგან სპარსთასა ვერ იკადრებდა
Line of ed.: 22 გამოცხადებად.
Page of ed.: 147
Line of ed.: 1 მაშინ ვითარ იქმნა ვახტანგ წლისა თხუთმეტისა, მოუწოდა ყოველთა წარჩინებულთა
Line of ed.: 2 ქართლისათა, და შემოკრიბნა ყოველნი ქალაქად. და განმზადა მეფემან სახლი
Line of ed.: 3 ერთი და დაჯდა საყდართა ზედა მაღალთა, ხოლო ჯუანშერ სპასპეტი და ორნი-ვე ეპისკოპოსნი
Line of ed.: 4 / დასხდეს საყდართა-ვე, და / სხუანი ყოველნი ერის-თავნი დასხდეს სელებითა,
Line of ed.: 5 და ათასის-თავნი და ასის-თავნი და ყოველი ერი წარმოდგეს ზე.
Line of ed.: 6 მაშინ მეფემან, ვითარცა მოხუცებულმან და ბრძენმან და ვითარცა აღზრდილმან
Line of ed.: 7 ფილოსოფოსთა თანა, იწყ/ო ზრახვად ჴმითა მაღლითა და თქუა: "მეფეთა და ერთა
Line of ed.: 8 ზედა მოიწევის განსაცდელი და ჭირი ღმრთისა მიერ ცოდვათა მათთაგან: ოდეს მორწმუნეთა
Line of ed.: 9 აკლონ მსახურება ღმრთისა და გარდაჰჴდენ მცნებასა, მოაწევს ჭირთა ესე-ვითართა
Line of ed.: 10 ზედა, რომელი აწ ესე მოიწია ჩუენ ზედა, ვითარცა რა მამა კეთილი წურთინ
Line of ed.: 11 შვილსა კეთილად კეთილთა ზედა საქმეთა. და უკეთუ არა კეთილად აღასრულებდეს
Line of ed.: 12 სწავლასა მამისა თჳსისასა, გუემს მამა იგი გუემითა და სწავლითა, რათა ისწავოს
Line of ed.: 13 ყოველი კეთილი და იქმნას საჴმარ კეთილისა. ეგრეთ-ვე გუწუართნა ჩუენ ღმერთმან,
Line of ed.: 14 დამბადებელმან ცისა და ქუეყანისამან. ამისთჳს გჳჴმს ჩუენ, რათა ვმადლობდეთ მოწყალებათა
Line of ed.: 15 მისთა" მაშინ ყოველთა მისცეს მადლი ღმერთსა.
Line of ed.: 16 კუალად იწყო ზრახვად მეფემან ვახტანგ და თქუა ყოველთა წარჩინებულთა:
Line of ed.: 17 "ისმინეთ ჴმისა ჩემისა; დაღაცათუ ყრმა ვარ / და არა გინახავს ჩემგან კეთილი,
Line of ed.: 18 მამა/თა კულა ჩემთაგან გინახვან დიდნი კეთილნი და დიდებანი თქუენ, რომელნი
Line of ed.: 19 დადგინებულ ხართ მთავრობასა ზედა. აწ უკეთუ გუაცოცხლებს ღმერთი, მოგხუდენ
Line of ed.: 20 კე/თილნი და დიდებანი, რომელნი არა გეხილნენ მამათა ჩემთაგან. აწ რომელსა
Line of ed.: 21 გეტყჳ თქუენ, დაღაცათუ ჩემ ზედა და თქუენ ზედა სწორად მოწევნულ არს განსაცდელი
Page of ed.: 148 Line of ed.: 1 ესე, არამედ ესრეთ იპყართ, ვითარ-მცა არა მოწევნულ არს თქუენ ზედა, არამედ ჩემ
Line of ed.: 2 ზედა ოდენ. და არა იყოს გულსა ჩემსა სიტყუა, თუ რომელ მოიწივნეს მათ ზედა
Line of ed.: 3 განსაცდელნი, თჳსისა შურის-გებისათჳს ჰყოფენ ამას. არამედ ყოველნი ჩემდა სამსახურებელად
Line of ed.: 4 დავითუალო, ყოვლისათჳს კეთილი მოგაგო. და არა დავითმინო კიცხევა
Line of ed.: 5 ოვსთა, არამედ სასოებითა და მინდობითა ღმრთისათა, სამებისა ერთარსებისა დაუსაბამოსათა, და
Line of ed.: 6 წარძღუანებითა ჯუარისა მის პატიოსნისათა, რომელი მოცემულ არს
Line of ed.: 7 წინა-მძღურად და საჭურველად გულითა მოსავთა მისთა, და ვიძიოთ შუ/რი ოვსთა ზედა
Line of ed.: 8 უკეთუ-მცა წარგუკიდებოდა ესე სპარსთა მეფეთაგან, ანუ ბერძენთა მეფისაგან, მო-მცა-ვითმინეთ.
Line of ed.: 9 არამედ რა მოწევნულ არს ჩუენ ზედა ოვსთა კიცხთაგან, / არა ჴამს დათმენა:
Line of ed.: 10 სიკუდილი სჯობს თავთა ჩუენთათჳს.
Line of ed.: 11 მაშინ აღდგა ჯუანშერ სპასპეტი და თქუა: "ცხოვნდი, მეფეო, უკუნისამდე დიდებით
Line of ed.: 12 და მტერთა / შენთა ზედა ნება-აღსრულებით. ჭეშმარიტი ბრძანე, ცოდვათა ჩუენთა
Line of ed.: 13 მიერ მოიწია განსაცდელი ესე ჩუენ ზედა, და სამართლად დაგუსაჯნა ღმერთმან: რამეთუ
Line of ed.: 14 განვამრავლეთ ცოდვა წინაშე მისსა. და გჳღირს მადლობა ღმრთისა მიმართ: რამეთუ
Line of ed.: 15 დიდსა პატიჟსა ღირს ვიყვენით და არა ეზომსა, რომელ მოიწია ჩუენ ზედა; არამედ
Line of ed.: 16 მრავალ-მოწყალემან არა შეცოდებათა ჩუენთა ოდენი პატიჟი მოგუაგო, და ამით კნინითა
Line of ed.: 17 პატიჟითა გუწუართნა. და ჩუენ, მკჳდრთა ქართლისათა, ამისთჳს დიდი მადლობა
Line of ed.: 18 გჳღირს ღმრთისა მიმართ. რამეთუ შენ, უმჯობესი ყოველთა მეფეთა ქართლისათა და
Line of ed.: 19 მამათა შენთა უფროსი, ყოვლითა-ვე სრული, მსგავსი ნებროთ გმირისა, გამოგაჩინა
Line of ed.: 20 წინა-მძღურად ჩუენდა და მოცემულ ხარ / ღმრთისა მიერ განმაქარვებელად ჭირთა
Page of ed.: 149 Line of ed.: 1 ჩუენთა, ძუელთა და ახალთა. და უკეთუ ცოდვანი ჩუენნი არა დას/ძლევენ, შენ მიერ
Line of ed.: 2 მოველით განქარვებასა ყოველთა ჭირთა ჩუენთასა და უმეტეს წარმატებასა საზღვართა
Line of ed.: 3 ჩუენთასა ყოვლისა ჟამისასა, რამეთუ არა-ვინ ყოფილ არს მამათა ჩუენთაგანი მსგავს
Line of ed.: 4 შენდა. ცხოვნდი, მეფეო, უკუნისამდე, რათგან მოწევნულ არს ოვსთაგან ხუთსა ამას
Line of ed.: 5 წელსა შინა, ყოფილ-ვართ ჩუენ მწუხარებასა შინა დიდსა, ამისთჳს რამეთუ ყრმა იყავ,
Line of ed.: 6 და არა ძალ-გედვა მჴედრობა და წყობათა წინა-მძღურობა, და არ-ცა შინა მეფობისა
Line of ed.: 7 განგება. აწ, მეფეო, დაღაცათუ სრულ ხარ სიბრძნითა და ძალითა, სიმჴნითა და ასაკითა,
Line of ed.: 8 არამედ გაკლს სისრულე დღეთა მჴედრობისათჳს. ხოლო ვხედავ სიბრძნესა შენსა:
Line of ed.: 9 დაღაცათუ ყრმა ხარ, არამედ ძალ-გიც განგება მეფობისა, ხოლო მჴედრობისა და
Line of ed.: 10 წყობათა წინა-განწყობისა შენისა არა არს ჟამი. ესე არს განზრახვა ჩემი, რათა სიბრძნითა
Line of ed.: 11 შენითა და კითხვითა დედისა შენისათა გამოარჩიე ერთი ვინ ჩუენგანი წინა-მძღურად
Line of ed.: 12 სპისა / ჩუენისა, და მიგუცენ ჩუენ ყოველნი მას, და ვიყვნე/თ მორჩილ
Line of ed.: 13 ვითარცა მამისა შენისა, და ძალითა სამებისა, ღმრთისა ერთარსებისათა, წარვიდეთ
Line of ed.: 14 და ვიძიოთ შური. ხოლო შენ იყავ შინა და განაგებდი მეფობასა. უკეთუ / ცოდვათა
Line of ed.: 15 ჩუენთაგან ვიძლივნეთ ოვსთაგან, მეფობა შენი უვნებელად დარჩეს; ხოლო უკეთუ
Line of ed.: 16 კუალად თავითა შენითა ცოდვათა ჩუენთაგან იძლიო, სრულიად წარწყმდეს. ქუეყანა
Line of ed.: 17 ჩუენი, რამეთუ ნაცვალი შენი არა არს ქუეყანასა ზედა". ესე თქუა ჯუანშერ სპასპეტმან
Line of ed.: 18 და დაემოწმნეს ყოველნი წარჩინებულნი და ერის-თავნი ზრახვასა მისსა.
Line of ed.: 19 მაშინ თქუა მეფემან: "ვითარ ხუდების სრულსა სიბრძნესა და ერთ-გულობასა
Line of ed.: 20 შენსა, ეგრეთ წარმოსთქუ ყოველი, ჯუანშერ, ხოლო მე არა ვარ მორჩილ ზრახვისა
Page of ed.: 150 Line of ed.: 1 მაგის შენისა, რამეთუ, რათგან მოწევნულ არს განსაცდელი იგი ჩუენ ზედა, ყოველნი
Line of ed.: 2 დღენი ცხოვრებისა ჩემისანი მწუხარებასა შინა დამიყოფიან, ვითარცა მყოფსა ბნელსა
Line of ed.: 3 შინა. და სიბრალული დისა ჩემისა განლევს გულსა ჩემსა ვითარცა მახჳლი ცეცხლისა,
Line of ed.: 4 და სიკუდილი მირჩევნია თავისა ჩემისა, / ვიდრე-ღა სიცოცხლესა. არამედ მინდობითა
Line of ed.: 5 ღმრთისათა და წინა-მძღურობითა ჯუარისა მის / პატიოსნისათა თავითა ჩემითა წარვალ,
Line of ed.: 6 და ვ/ესავ მრავალ-მოწყალებათა მისთა, -- არა გამწიროს და მომცეს ძლევა".
Line of ed.: 7 მაშინ ვითარ ვერ-ღა-რა დაუშლიდეს, მიემოწმნეს ყოველნი იგი წარჩინებულნი და
Line of ed.: 8 თქუეს: "ცხოვნდინ, მეფეო, უკუნისამდე! იქმნეს განზრახვა შენი, ღმერთმან დამბადებელმან
Line of ed.: 9 მოავლინენ ანგელოზი მისი ძალად შენდა, და დასცენ ყოველნი მტერნი
Line of ed.: 10 შენნი, დაამტკიცენ მეფობა შენი".
Line of ed.: 12 და დაამტკიცეს ლაშქრობა ოვსეთისა, და განიყარნეს ყოველნი სახლად თჳსად
Line of ed.: 13 კაზმად. ხოლო ვახტანგ მეფემან წარავლინა მოციქული წინაშე დედის ძმისა მისისა
Line of ed.: 14 ვარაზ-ბაკურისა, რანისა ერის-თვისა: აუწყა ლაშქრობა ოვსეთისა და ითხოვა მისგან
Line of ed.: 15 შეწევნა. ხოლო მან სიხარულით აღუთქუა, რამეთუ ქუეყანა მისი-ცა ტყუე-ქმნილ იყო
Line of ed.: 16 ოვსთაგან. ხოლო ვახტანგ მოუწოდა ყოველთა სპათა ქართლისათა; და შემოკრბეს
Line of ed.: 17 ყოველნი და დაიბანაკეს მუხნარს და ხერკს, ამიერ და იმიერ არაგუსა: და იყო ასი
Line of ed.: 18 ათასი მჴედარი და სამოცი ათასი ქუეითი, და გამოგზავნნა ვარაზ-ბაკურ სპანი თჳსნი
Line of ed.: 19 თორმეტი ათასი მჴედარი. და ვახტანგ მეფე / განვიდა ქალაქით მცხეთით, და განასრულნა
Page of ed.: 151 Line of ed.: 1 სპანი თჳსნი და განასხნა: მოეწონნეს სიმრავ/ლ/ითა, ცხენ-კეთილობითა და მოკაზმულობითა,
Line of ed.: 2 და იხილნა ყოველნი იგი მხიარულად და აზარვით, რამეთუ სავსენი იყვნეს ,
Line of ed.: 3 შურითა ოვსთათა. აღივსო სიხარულითა და მადლობდა ღმერთსა. შემოვიდა ქალაქად,
Line of ed.: 4 და აღასრულა შჳდეული ერთი ლოცვითა, და მარხვითა, და ღამის-თევითა; და განუყო
Line of ed.: 5 ხუასტაგი დიდ-ძალი გლახაკთა. და დაუტევნა განმგებელად სამეფოსა თჳსისა დედა მისი
Line of ed.: 6 საგდუხტ და დაჲ მისი ხუარანძე, და დაწერა ანდერძი ესრეთ: "უკეთუ არღარა შემოვიქცე
Line of ed.: 7 ცოცხალი, დაჲ ჩემი ხუარანძე შეირთოს მირიან, რომელი ეყვოდა ვახტანგს
Line of ed.: 8 მამის ძმის-წულად, ნათესავისაგან რევისა, მირიანის ძისა, რომელი სიძე იყო თრდატ
Line of ed.: 9 სომეხთა მეფისა, მან შეირთოს დაჲ ჩემი, და მან იპყრას მეფობა". და ესე დაწერილი
Line of ed.: 10 დედასა მისსა მისცა, და სხუასა არა-ვის აუწყა. და იგი მირიან, მამის ძმის-წული მისი,
Line of ed.: 11 დაუტევა მცხეთას.
Line of ed.: 12 წარვიდა ვახტანგ და დადგა თიანეთს. და მუნ მიერთნეს ყოველნი მეფენი კავკასიანნი
Line of ed.: 13 / ორმოცდაათი / ათასი / მჴედარი. და წარემართა სახელსა ზედა ღმრთისასა,
Line of ed.: 14 განვლო კარი დარიალანისა. შესლვასა მისსა ოვსეთად იყო ვახტანგ წლისა
Line of ed.: 15 თექუსმეტისა.
Line of ed.: 16 მაშინ მეფეთა ოვსეთისათა შეკრიბნეს სპანი მათნი და მოირთეს ძალი ხაზარეთით, და
Line of ed.: 17 მოეგებნეს მდინარესა ზედა, რომელი განვლის დარიალანსა და ჩავლის
Line of ed.: 18 ველსა ოვსეთისასა. და მას-ცა მდინარესა არაგჳ ჰქჳან, რამეთუ ერთის მთისაგან გამოვალს
Line of ed.: 19 თავი ორთა-ვე: ქართლისა არაგჳსა და ოვსეთისა არაგჳსა.
Line of ed.: 20 და დაიბანაკეს ორთა-ვე სპათა ამიერ და იმიერ, რამეთუ მდინარისა მის პირსა
Line of ed.: 21 ორგნით-ვე ქარაფნი იყვნეს კლდისანი, ჭალაკნი და ველოვანნი პირთა მდინარისათა.
Line of ed.: 22 და განეკრძალნეს ერთმან-ერთისაგან, და დაიცვნეს გზანი ქარაფთანი, და დადგეს ეგრეთ
Line of ed.: 23 შჳდ დღე. ამა შჳდსა დღესა ბრძოლა იყო ბუმბერაზთა მდინარესა მას ზედა. მაშინ
Line of ed.: 24 ოვსთა რომელ ჰყვეს ნიჯადნი ხაზართანი, მათ თანა ერთო კაცი ერთი გოლიათი,
Page of ed.: 152 Line of ed.: 1 სახელით თარჴან. გამოვიდა ესე თარჴან ხაზარი, და ჴმა ყო ჴმითა მაღლითა, და თ/ქუა:
Line of ed.: 2 /"გეტყჳ თქუენ, ყოველთა სპათა ვახტანგისთა, ვინ-ცა არს თქუენ შო/რის უძლიერესი,
Line of ed.: 3 გამოვიდეს ბრძოლად ჩემდა".
Line of ed.: 4 ხოლო ვახტანგ მეფესა რომელ ყვეს სპანი სპარსთა ნიჯადნი, მათ თანა ერთო
Line of ed.: 5 კაცი ერთი, რომელსა ერქუა ფარსმან-ფარუხ: ამისდა ვერ-ვის დაედგნეს ბრძოლასა შინა,
Line of ed.: 6 რამეთუ მრავალი ლომი ჴელითა შეეპყრა. ესე განვიდა ბრძოლად თარჴანისად. და
Line of ed.: 7 აღიზახნეს ორთა-ვე, და მიეტევნეს ურთიერთას. და პირველსა-ვე შეკრებასა უხეთქნა
Line of ed.: 8 ჴრმალი ფარსმან-ფარუხსა ჩაბალახსა ზედა, და განუპო თავი ვიდრე ბეჭთამდე. მაშინ
Line of ed.: 9 დაჭმუნდა ვახტანგ და სპანი მისნი, რამეთუ არა-ვინ დარჩა მათ შორის მსგავსი ფარსმან-ფარუხისი.
Line of ed.: 10 შეძრწუნდეს ყოველნი იგი სპანი, და აღივსნეს მწუხარებითა.
Line of ed.: 11 და დაღამდა დღე იგი, და ვახტანგ შევიდა კარვად თჳსად. და დადგა ლოცვად,
Line of ed.: 12 და ცრემლითა ევედრებოდა ღმერთსა, და ვიდრე განთენებადმდე არა დაჯდა ქუე ლოცვისაგან:
Line of ed.: 13 ითხოვდა ღმრთისაგან შეწევნასა. და მინდობითა ღმრთისათა ეგულებოდა თჳთ-ბრძოლა
Line of ed.: 14 თარჴანისი, რამეთუ უშიშ იყო / ვითარცა უჴორცო, და იმედი / ჰქონდა ღმრთისაგან
Line of ed.: 15 და ძალისა თჳსისაგან.
Line of ed.: 16 ვითარ განთენა, კუალად შთამოვიდა თარჴან კიდესა მდინარისასა, აყუედრებ/და
Line of ed.: 17 კუალად, და ითხოვდა მუქარასა, და არა-ვინ იპოვა სპათა შორის ვახტანგისთა მბრძოლი
Line of ed.: 18 მისი.
Line of ed.: 19 მაშინ ვახტანგ რქუა სპათა თჳსთა: "არა მინდობილ ვარ მე ძალისა ჩემისად
Line of ed.: 20 და სიმჴნისა ჩემისად, არამედ მინდობითა ღმრთისა დაუსაბამოსათა, სამებისა ერთარსებისა
Line of ed.: 21 ყოვლისა დამბადებელისათა განვალ თჳთ-ბრძოლად თარჴანისა. მაშინ განკჳრდეს
Line of ed.: 22 წარჩინებულნი იგი, აყენებდეს ვახტანგს და მრავალ-ღონედ ზრახვიდეს, რათა-მცა დააყენეს
Line of ed.: 23 ბრძოლისაგან რამეთუ ყრმა იყო ვახტანგ, და არა იცოდეს გამოცდილება მისი.
Page of ed.: 153
Line of ed.: 1 არა ერჩდა ვახტანგ, არამედ დაამტკიცა ბრძოლა მისი; გარდაჴდა ცხენისაგან და
Line of ed.: 2 დავარდა ქუეყანასა ზედა, თაყუანის-ცა ღმერთსა, აღიპყრნა ჴელნი თჳსნი და თქუა:
Line of ed.: 3 "ჰე, უფალო, დამბადებელო ყოვლისაო და შემმატებელო კეთილთაო, აღმამაღლებელო
Line of ed.: 4 მოსავთა შენთაო! შენ იყავ მწე ჩემდა, მოავლინე ანგელოზი შენი ძალად ჩემდა, და
Line of ed.: 5 დაეც უსჯულო ისი, და / არცხჳნე მგმობართა შენთა, რამეთუ არა ძალისა ჩემისად
Line of ed.: 6 მინდობილ ვარ, ა/რამედ მოწყალებისა შენისად". მოიქცა ვახტანგ და აღჯდა ტაიჭსა
Line of ed.: 7 თჳსსა, და რქუა სპათა თჳსთა: / "ევედრებოდით ღმერთსა და ნუ შეძრწუნდებით".
Line of ed.: 8 წარვიდა ვახტანგ, და დადგეს სპანი მისნი ზურგით მისსა; შეძრწუნდებოდა და სავსენი
Line of ed.: 9 მწუხარებითა თჳს-თჳსსა სჯულსა ზედა ევედრებოდეს ღმერთსა.
Part: IIa
Page of ed.: 153
Line of ed.: 10
ა^. აქა ვახტანგისი და თარჴანის ომი და მოკლვა თარჴანისი ვახტანგისგან
Line of ed.: 11 მაშინ ვახტანგ ჩავლო გუერდი და შთადგა მდინარისა პირსა; აქუნდეს ჴელთა
Line of ed.: 12 ოროლნი. მოხედნა თარჴან და რქუა: "მე გოლიათთა და გმირთა გამოცდილთა
Line of ed.: 13 მბრძოლი ვარ, არა ყმა-წურილთა, გარნა შენ ზედა-ცა დავიმდაბლო თავი ჩემი". აღიზახნეს
Line of ed.: 14 და მიეტევნეს ურთიერთას, და პირველსა-ვე შეკრებასა სცნა ვახტანგ ოროლნი
Line of ed.: 15 სარტყელსა ზედა; და ვერ უფარა სიმაგრემან საჭურველისამან, და განვლო ზურგით
Line of ed.: 16 და მოკლა.
Line of ed.: 17 ხოლო ქართველთა ნუგეშინის-ცემულთა და სავსეთა სიხარულითა აღიზახნეს ჴმითა
Line of ed.: 18 საშინელითა, და შეწირეს მადლობა ღმრთისა მიმართ. ხოლო ვახტანგ მას-ვე ადგილსა
Line of ed.: 19 გარდაჴდა ცხენისაგან, და და/ვარდა მიწასა ზედა, თაყუანის-ცა ღმერთსა და თქუა:
Line of ed.: 20 "კურთხეულ ხარ შენ, უფალო, რომელმან მოავლინე. / ანგელოზი შენი / და დაეც
Line of ed.: 21 მტერი ჩემი; შენ ხარ აღმამაღლებელი მოსავთა შენთა; შენ ხარ, რომელმან აღადგინი
Page of ed.: 154 Line of ed.: 1 ქუეყანისაგან გლახაკი და სკორეთაგან აღამაღლი დავრდომილი". მოჰკუეთა თავი
Line of ed.: 2 თარჴანს, აღჯდა და წარვიდა ლაშქართა თჳსთა თანა. და ყოველთა მათ სპათა ჴმითა
Line of ed.: 3 აღწევნულითა შეასხეს ქება ვახტანგს და მადლობდეს ღმერთსა.
Part: IIb
Page of ed.: 154
Line of ed.: 4
ბ^. აქა ვახტანგისი და ბაყათარ ოვსის ომი და მოკლვა ბაყათარისა ვახტანგისგან
Line of ed.: 5 და მეორესა დღესა სხუა გამოვიდა ბუმბერაზი ოვსთაგან, რომელსა ერქუა ბაყათარ.
Line of ed.: 6 იგი იყო გოლიათი; და რაჲთგან დაეწყო მჴედრობად, ვერ-ვის დაედგნეს მისთჳს
Line of ed.: 7 ბრძოლასა შინა. და მოესრა ყოველი მბრძოლი მისი: რამეთუ იყო სიგრძე მშჳლდისა
Line of ed.: 8 მისისა თორმეტი მტკაველი და ისარი მისი ექუსი მტკაველი. მოდგა ესე ბაყათარ
Line of ed.: 9 პირსა მდინარისასა და ჴმა ყო ჴმითა მაღლითა და თქუა: "ვახტანგ მეფეო, ნუ განლაღნები შენ
Line of ed.: 10 მოკლვისათჳს თარჴანისა: არა ერთო იგი გოლიათთა და ამისთჳს
Line of ed.: 11 მოიკლა იგი ყმა-წურილისა მიერ. აწ უკეთუ შენ-ვე გამოხვიდე მბრძოლად ჩემდა,
Line of ed.: 12 მოგხუდენ ჩემგან ბრძოლანი ფიცხელნი, რომელთაგა/ნ ვერ-ღა-რა განერე. თუ არა
Line of ed.: 13 ვინ-ცა სპათა შენთა/განი გამოვიდეს, მის/თჳს-ცა მზა ვარ".
Line of ed.: 14 მაშინ პასუხ უგო ვახტანგ ბაყათარს და რქუა: "არა ძალითა ჩემითა ვსძლე თარჴანს,
Line of ed.: 15 არამედ ძალითა დამბადებელისა ჩემისათა. და არა მეშინის მე შენგან, ვითარცა
Line of ed.: 16 ძაღლისა ერთისაგან, რამეთუ ძალი ქრისტესი ჩემ თანა, და ჯუარი მისი პატიოსანი
Line of ed.: 17 საჭურველ ჩემდა". და განაწესნა ვახტანგ სპანი და დაადგინნა განმზადებულად; და
Line of ed.: 18 აღჯდა ტაიჭსა შეჭურვილსა ჯავშნითა, და აღიღო ფარი მისი ვიგრის ტყავისა,
Line of ed.: 19 რომელსა ვერ ჰკუეთდა მახჳლი, და ჩავლო გუერდი და მიდგა მახლობელად მდინარისა.
Line of ed.: 20 ჴმა უყო ბაყათარს და რქუა: "არა გამოვალ მე მდინარესა, რამეთუ მეფე ვარ;
Line of ed.: 21 არა მივეახლები მე სპასა ოვსეთისასა, რამეთუ წარწყმედითა ჩემითა წარწყმდების სპა
Line of ed.: 22 ჩემი ყოველი. ხოლო შენ მონა ხარ, და წარწყმედითა შენითა არა ევნების სპათა
Page of ed.: 155 Line of ed.: 1 ოვსეთისათა, ვითარცა ძაღლისა ერთისათა. გამოვედ მდინარესა ჩემ-კერძო". მაშინ
Line of ed.: 2 ბაყათარ ოვსმან აღასრულა სიტყუა მისი და რქუა: "მე მომკლველმან / შენმან გამოვლო
Line of ed.: 3 მდინარე, არამედ პირისაგან მდინარი/სა უკუ-დეგ სამ უტევან".
Line of ed.: 4 / მაშინ ვახტანგ უკუ-დგა. გამოვლო მდინარე ბაყათარ, და უწყო სროლად ისრითა.
Line of ed.: 5 მაშინ ვახტანგ სიფიცხლითა თუალთათა, და სიმახჳლითა გონებისათა, და სიკისკასითა
Line of ed.: 6 ტაიჭისა მისისათა ირიდებდა ისარსა: რამეთუ შორს-ვე იხილის ისარი მომავალი, და
Line of ed.: 7 უხლდებოდა და სიმარჯჳთ მიეახლებოდა. ამიერ და იმიერ სპათაგან იყო ცემა ბუკებისა
Line of ed.: 8 და დაბდაბთა. და იზახდეს ჴმითა აღწევნულითა სპანი ორნი-ვე, ქართველნი და
Line of ed.: 9 ოვსნი, რომლითა იძრვოდეს მთანი და ბორცუნი. და ვერა ჰკრა ისარი, ორისა ისრისაგან
Line of ed.: 10 მეტი, ბაყათარ ფარსა ვახტანგისსა, და ვერ ჰკუეთა ყოვლად. და კუალად ჰკრა
Line of ed.: 11 სხუა ისარი ცხენსა ვახტანგისსა, და გააგდო შიგა. და ვიდრე დაეცემოდა ცხენი ვახტანგისი,
Line of ed.: 12 მიუჴდა ზედა და უხეთქნა ჴრმალი მჴარსა ბაყათარისსა, და ჩაჰკუეთა ვიდრე
Line of ed.: 13 გულამდე.
Line of ed.: 14 მაშინ-ღა დაეცა ცხენი ვახტანგისი, სწრაფით მიჰყო ჴელი და შეიპყრა ცხენი
Line of ed.: 15 ბაყათარისი. და პირველ დავა/რდა ქუეყანასა ზედა, და თაყუანის-ცა ღმერთსა, და შეწირა
Line of ed.: 16 მადლობა / უმეტეს პირველისა. აღჯდა ცხენსა ბაყათარისსა, და მოდგა მახლობელად
Line of ed.: 17 სპათა თჳსთა, და რქუა ჴმითა მაღლ/ითა: "მჴნე იყვენით და განძლიერდით, რამეთუ
Line of ed.: 18 ღმერთი ჩუენ-კერძო არს".
Line of ed.: 19 ხოლო სპანი იგი წარემართნეს განმზადებულნი, ცხენ-თორნოსანნი და ჯაჭუ-ჩაბალახოსანნი, წინა
Line of ed.: 20 კერძო და მათ უკანა ქუეითნი, და ქუეითთა უკანა სიმრავლე
Page of ed.: 156 Line of ed.: 1 მჴედართა, და ესრეთ მიმართეს ოვსთა ხოლო ოვსნი წარმოდგეს ქარაფსა ზედა და
Line of ed.: 2 დაასხეს ისარი, ვითარცა წჳმა მძლაფრი.
Line of ed.: 3 მაშინ ვახტანგ მეფე მოქცეულ იყო სპასა მისსა ზურგით რჩეულითა მჴედრითა,
Line of ed.: 4 უზახებდა და განაძლიერებდა და ნუგეშინის-ცემდა სპათა მისთა. მაშინ წინა ცხენ-თორნოსანთა
Line of ed.: 5 აღვლეს გზა ქარაფისა, აღჴდეს ვაკესა, და აღუდგეს უკანა ქუეითნი და
Line of ed.: 6 შემდგომად სიმრავლე მჴედართა. და იქმნა ბრძოლა ძლიერი მათ შორის. ხოლო ვახტანგ
Line of ed.: 7 უკეთუ მარჯუენით-კერძო იბრძოდის, მარცხენით-კერძო ძრწოდ/იან; და უკეთუ
Line of ed.: 8 მარცხენით-კერძო იბრძოდის, მარჯუენით-კერძო ძრწოდიან. და ეგოდენსა სიმრავლესა
Line of ed.: 9 სპათასა იცნობებოდა ჴმა ვახტანგისი, ვითარცა / ჴმა ლომისა; და თანა ჰყვებოდეს მას
Line of ed.: 10 ორნი მჴედარნი: არტავაზ ძუძუს-მტე, ძე საურმაგ სპასპეტისა, და ბივრიტიან სეფე-წული.
Line of ed.: 11 და იგინი-ცა იბ/რძოდეს მჴნედ.
Line of ed.: 12 მაშინ იძლივნეს ოვსნი და ივლტოდა ბანაკი მათი. მოისრნეს და ტყუე იქმნნეს,
Line of ed.: 13 ხოლო უმრავლესი მეოტი ოვსთა მათგანი ცოცხალი შეიპყრეს უკ-მოჴსნისათჳს ტყუეთასა,
Line of ed.: 14 რომელნი წარტყუენულ იყვნეს პირველ ოვსთაგან ქართველნი. ვითარ უკ-მოიქცეს
Line of ed.: 15 დევნისაგან, და დაიბანაკეს ბანაკსა-ვე თჳსსა: სამ დღე განისუენეს და შეწირეს მადლობა
Line of ed.: 16 ღმრთისა მიმართ. და მერმე განიბნივნეს ტყუენვად ოვსეთისა, შემუსრნეს ქალაქნი
Line of ed.: 17 მათნი, და აღიღეს ტყუე და ნატყუენავი ურიცხჳ.
Line of ed.: 19 ხოლო დაიმორჩილნა ოვსნი და ყივჩაყნი, და შექმნა კარნი ოვსეთისანი, რომელთა ჩუენ
Line of ed.: 20 დარიანისად უწოდთ. და აღაშენნა მას ზედა გოდოლნი მაღალნი, და დაადგინნა მცველად მახლობელნი
Line of ed.: 21 იგი მთეულნი. არა ჴელეწიფების გამოსლვად დიდთა მათ ნათესავთა ოვსთა და ყივჩაყთა
Line of ed.: 22 თჳნიერ ბრძანებისა ქართველთა მეფისა.
Line of ed.: 23 და განვიდეს პაჭანიკეთს, რამეთუ მაშინ მუნ იყო პაჭანიკეთი მოსაზღვრედ ოვსეთისა, მდინარესა
Line of ed.: 24 მას / ოვსეთისასა წიაღ, და ჯიქეთი მუნ-ვე იყო. შემდგომად ჟამთა
Page of ed.: 157 Line of ed.: 1 მრავალთა იოტნეს პაჭანიკნი და ჯიქნი თურქთაგან; და წარვიდეს პაჭანიკნი დასავლით-კერძო,
Line of ed.: 2 ხოლო ჯიქნი დაემკჳდრნეს ბოლოსა აფხაზ/ეთისასა. და მოტყუენა ვახტანგ
Line of ed.: 3 პაჭანიკეთი და ჯიქეთი, და შეიქცა, და მოადგა ოვსეთსა-ვე. და მეფენი ოვსთანი შელტოლვილ
Line of ed.: 4 იყვნეს სიმაგრეთა კავკასისათა აღდგეს მათ შორის მოციქულნი, და დაიზავნეს. და
Line of ed.: 5 ითხოვეს ვახტანგისგან ოვსთა, ნაც/ულად დისა მისისა, ოცდაათი ათასი
Line of ed.: 6 ტყუე ოვსეთისა, ყოველი უკეთესი, რომელი სახელ-დებით თქუეს ოვსთა. და მისცა
Line of ed.: 7 ვახტანგ ოცდაათი ათასი ტყუე დისა მისისათჳს, და ესე მოიყვანა.
Line of ed.: 8 ხოლო ტყუენი ქართველნი რომელ ჰყვეს ოვსთა ექუსსა მას წელსა, იგი ყოველნი
Line of ed.: 9 უკ-მოიჴსნნა თჳთო თჳთოსათჳს, და აღიღო მძევალი ოვსთაგან და მძევლისათჳს მისცა
Line of ed.: 10 სხუა ტყუე ოცდაათი ათასი, და რომელი უკ-მოიჴსნა ტყუე ქართლისა, რიცხჳთ სამას
Line of ed.: 11 ორმოცდაათი ათასი, და რომელ და/რჩა ტყუე ოვსი ამათ განტყობილთაგან კიდე
Line of ed.: 12 თუალვით ექუსას ორმოცდაათი ათასი თჳნიერ პაჭანიკთა და ჯიქთასა. და ესე ყოველი
Line of ed.: 13 აღესრულა ოთხ თუე.
Line of ed.: 14 მაშინ მეფემან განუტევნა ნიჯადნი იგი სპარსთანი და მეფენი კავკასია/ნთანი
Line of ed.: 15 ნიჭითა დიდითა, წარმოგზავნნა დაჲ მისი მირანდუხტ და ტყუე იგი მოველი გზასა
Line of ed.: 16 დარიალისასა, და თჳთ სპითა დიდითა ქართლისათა წარმოვიდა გზასა აფხაზეთისასა.
Line of ed.: 17 სულ-გრძელად და უშიშად იწყო ბრძოლად ციხეთა აფხაზეთისათა. რამეთუ მეფე ბერძენთა
Line of ed.: 18 ლეონ დიდი უცალო იყო ბრძოლისაგან სპარსთასა, და ვერ-შემძლებელ იყო
Line of ed.: 19 სპათა გამოგზავნად აფხაზეთს; და სამ წელ წარტყუენნა ყოველნი ციხენი აფხაზეთისანი
Line of ed.: 20 ვიდრე ციხე-გოჯამდე. და მოვიდა სახლსა მისსა, ქალაქსა სამეუფოსა მცხეთას. გაეგება
Line of ed.: 21 წინა დედა მისი, და დანი მისნი, და სიმრავლე ქალაქისა მამათა და დედათა მიუფენდეს
Page of ed.: 158 Line of ed.: 1 საჴელთა და სამოსელთა მათთა ფერჴთა ქუეშე მისთა. და აყ/რიდეს თავსა დრამასა
Line of ed.: 2 და დრაკანსა, და აღწევნულითა ჴმითა შეასხმიდეს ქებასა; რამეთუ არა რომელსა მეფესა
Line of ed.: 3 ექმნა ეგე-ვითარი ძლიერი წყობა.
Line of ed.: 4 მაშინ ვახტანგ მეფემან შეწირა მადლობა ღმრთისა მიმართ მრავლითა ლოცვითა
Line of ed.: 5 და ღამის-თევითა, და გლახაკთა მიცემითა. და გასცა ნიჭი ერსა თჳსსა, და წარჩინებულ
Line of ed.: 6 ქმნნა მჴედარნი, მსახურ/ნი მჴნედ და გამოცდილნი წყობასა მას შინა ოვსთასა. და
Line of ed.: 7 წარსცა ძღუენი ნატყუენავისა მისგან დედის ძმისა მისისა თანა ვარაზ-ბაკურისა: მონა
Line of ed.: 8 ათასი, ცხენი საჴედარი ათასი, ჴდალი ცხენი ათასი. და კუალად წარსცა წინაშე
Line of ed.: 9 სპარსთა მეფისა მონა ათი ათასი, ცხენი საჴედარი ათი ათასი, ცხენი ჴდალი ათი
Line of ed.: 10 ათასი. ესე ყოველი მიუძღუანა სპარსთა მეფესა ჴელითა ბინქარან ეპისკოპოსისათა,
Line of ed.: 11 და ითხოვა სპარსთა მეფისაგან ასული ცოლად; ხოლო სპარსთა მეფემან მოსცა ასული
Line of ed.: 12 მისი ცოლად, რომელსა ერქუა ბალენდუხტ. და მოსცა სომხითი / და ყოველნი მეფენი
Line of ed.: 13 კავკასიანნი ზითვად და მისწერა მის თანა წიგნი, რომელ/სა პატრუცაგსა წერილ
Line of ed.: 14 იყო ესრეთ: "ურმისდისგან, ყოველთა მეფეთა მეფისა, ვახტანგის მიმართ, ვარან-ხუასრო-თანგისა,
Line of ed.: 15 ათთა მეფეთა მეფისა ახოვანისა". და მოუწერა მან ბრძოლა კეისრისა,
Line of ed.: 16 რამეთუ კეისარი განსრულ იყო ბრძოლად სპარსთა.
Line of ed.: 17 მაშინ ვახტანგ აუწყა ყოველთა სპათა მისთა და ყოველთა მეფეთა კავკასისათა.
Line of ed.: 18 შემოკრბეს და დადგეს მტკუარსა იმიერ და ამიერ, ვითარ ორასი ათასი და მოერთო
Page of ed.: 159 Line of ed.: 1 ვარაზ-ბაკურ, დედის ძმა მისი, ერის-თავი რანისა, ბრ/ძანებითა სპარსთა მეფისათა,
Line of ed.: 2 სპითა ადარბადაგანისათა, რანისა და მოვაკანისათა, ვითარ ორას ათასითა მჴედრითა.
Line of ed.: 3 მას ჟამსა იყო ვახტანგ წლისა ოცდაორისა; და იყო იგი უმაღლეს კაცთა მის
Line of ed.: 4 ჟამისათა, და უშუენიერეს სახითა და ძლიერი ძალითა, რომელ ჭურვილი ქუეითი
Line of ed.: 5 ირემსა მიეწიის, უპყრის რქა და დაიჭირის, და ცხენი ჭურვილი აღიღის მჴართა ზედა
Line of ed.: 6 და მცხეთით აღვიდის ციხესა არმაზისასა. და მარტო იყო იგი ძე მამისა მისისა, და
Line of ed.: 7 ერთი დაჲ მისი ხუარანძე-ცა იყო ძლ/იერი და შუენიერი. და ნათესავისაგან მირი/ან
Line of ed.: 8 მეფისა მორწმუნისა ვახტანგ და დანი მისნი დარჩომილ იყვნეს: იგინი იყვნეს ნათესავნი
Line of ed.: 9 ბაქარ მირიანის ძისა.
Line of ed.: 10 ხოლო მირიან და გრიგოლ იყვნეს ნათესავისაგან რევისა, მირიანის-ვე ძისა, და
Line of ed.: 11 აქუნდა მათ კუხეთი, და ცხოვნდებოდეს რუსთავს ციხე-ქალაქსა. რამეთუ შემცირებულ
Line of ed.: 12 იყვნეს ურთიერთსა კლვითა.
Line of ed.: 13 მირიან მეფისითგან ვიდრე ვახტანგ მეფისამდე გარდაცვალებულ იყო ნათესავი
Line of ed.: 14 რვა და მეფენი ათნი, და წელიწადი ას ორმოცდაჩჳდმეტი, ხოლო ეპისკ/ოპოსნი წესსა
Line of ed.: 15 ზედა ჭეშმარიტსა გარდაცვალებულნი რვანი, ხოლო სხუანი შემშლელნი წესისანი.
Part: III
Page of ed.: 159
Line of ed.: 16
აქა ვახტანგ გორგასლისაგან საბერძნეთს წასლვა საომრად
Line of ed.: 17 წარემართა ვახტანგ შესლვად საბერძნეთად. და მიიწივნეს სომხითს, და მოერთნეს
Line of ed.: 18 პეროჟა-კაფას, სადა-იგი ციხე აეგო პირველ ჴსენებულსა ფეროზს, ერის-თავნი
Line of ed.: 19 სომხითისანი: სივნელი არევ, ასფურა/გნელი ჯუანშერ, ტაროვნელი ამაზასპ გრიგოლის
Line of ed.: 20 შენებულისა ქალაქისაგან, თრდატ ნათესავისაგან დიდისა თრდატისა. და მოადგეს
Line of ed.: 21 ციხე-ქალაქსა, რომელსა ერქუა კარახპოლა, ხოლო აწ ეწოდების კარნუ-ქალაქი. და
Page of ed.: 160 Line of ed.: 1 ბრძოდეს მას, ხოლო ვერ შეუძლეს დაპყრობად, რამეთუ იყო იგი / ზღუდითა მაღლითა
Line of ed.: 2 სამითა. და დაუტევნეს ორნი ერის-თავნი მჴედრითა თორმეტი ათასითა ბრძოლად
Line of ed.: 3 ქალაქისად.
Line of ed.: 4 წარვიდა ვახტანგ პონტოს და მოაოჴრნა გზასა ქალაქნი სამნი: ანძორეთი,
Line of ed.: 5 ეკლეცი და სტერი. და მოადგეს ლაშქარნი პონტოსა ქალაქსა დიდსა ზღჳს-კიდესა;
Line of ed.: 6 და ბრძოდეს სამ თუე, და მიუწია ლაშქარმან ვიდრე ქალაქისა მის კოსტანტინისა
Line of ed.: 7 ხოლო სპარსნი რომელ / ჰპოვებდეს ეკლესიისა მსახურთა, დაჰკლვიდეს; ხოლო ვახტანგ
Line of ed.: 8 მეფემან ამცნო სპათა სომხითისათა და ყოველთა სპარსთა, რათა არა-ვის ჰკლვიდენ
Line of ed.: 9 მოწესეთაგანსა, არამედ ტყუე ჰყოფდენ, და / რქუა მათ:
Line of ed.: 10 "მამის მამა ჩემი მირიან ოდეს შემოჰყვა მეფესა სპარსთასა, ძმის-წულსა თჳსსა,
Line of ed.: 11 ბრძოლად ბერძენთა ზედა, ესე-ვითარსა უყოფდეს მოწესეთა და ეკლესიისა მსახურთა,
Line of ed.: 12 და იძლივნეს ძლევითა ბოროტითა ურიცხუნი სპანი მცირეთა ლაშქართაგან. მიერითგან
Line of ed.: 13 მიიღეს საზღვარი ესე ბერძენთა ჩუენ, ქართველთაგან, აღმოსავალით ზღჳსა ამის.
Line of ed.: 14 ხოლო წყობა პირველთა მეფეთა იყო ანძიანძორს, სადა უკუე / აწ არს საფლავი დიდისა
Line of ed.: 15 მოძღურისა გრიგოლისი, და მუნით იოტნეს მეფენი ჩუენნი. ხოლო ჩუენ ათისა
Line of ed.: 16 დღისა სავალი ჩამოგჳვლია, ჩრდილოთ მოქცეულ ვართ. და ჩუენ-ცა ვართ სჯულსა
Line of ed.: 17 ზედა ბერძენთასა აღმსარებელ ქრისტესა, რომელ არს ღმერთი ჭეშმარიტი ყოველთა.
Line of ed.: 18 "ანუ არა გასმიან-ა სასწაულნი, რომელნი ქმნნეს კოსტანტინეს-ზე / მეფისა წარძღუანებითა
Line of ed.: 19 ჯუარისათა, ანუ რომელნი ქუეყანასა ბერძენთასა იქმნნეს სასწაულნი
Line of ed.: 20 / ივლიანეს-ზე მეკერპისა მეფისა? -- ვითარ იგი ისარმან ზეცისამან მოკლა, და შეკრბეს
Line of ed.: 21 სპანი ბერძენთანი და ივბიმიანოს აჩინეს მეფედ, ხოლო მან არა თავს-იდვა ვიდრემდის
Line of ed.: 22 არა დამუსრნეს კერპნი და აღმართნეს ჯუარნი, და მას ზედა დაარქუეს გჳრგჳნი
Page of ed.: 161 Line of ed.: 1 მეფისა; ხოლო ანგელოზმან უფლისამან აღიღო გჳრგჳნი და დაადგა თავსა ივბიმიანოსსა,
Line of ed.: 2 ჭეშმარიტსა მეფესა. და ჴმა იყო ზეცით, რომელი ეტყოდა სპარსთა მეფესა
Line of ed.: 3 ხუასროთანგსა: "დაეცადენით ბრძოლად ივბიმიანოსისა, რამეთუ ძალითა ჯუარისათა
Line of ed.: 4 უძლეველ არს, და მიერითგან იქმნეს მოყუა/რე მეფე და ხუასრო, ვიდრემდის ორნი-ვე
Line of ed.: 5 იგი შეიცვალნეს.
Line of ed.: 6 "ანუ თქუენ, მკჳდრთა მაგათ სომხითისათა არშაკუნიანთა, პატიახშთა ბივრიტიანთა,
Line of ed.: 7 არა გაჴსოვანა საქმენი გრიგოლი პართეველისანი და წინა-აღმდგომთა მის/თა,
Line of ed.: 8 თრდატ მეფისა არშაკუნიანისა -- ვითარ დასცა ზუაობისაგან და ი/ქმნა იგი ეშუად?
Line of ed.: 9 არამედ გრიგოლი მოაქცია იგი, და მიერითგან იქმნა იგი მუშაკ ეკლესიათა, და
Line of ed.: 10 ეკლესია დიდი აღაშენა თრდატ ზურგითა თჳსითა, რამეთუ იყო იგი გმირი. ხოლო
Line of ed.: 11 თქუენ, მკჳდრნო ქართლისანო, ნათესავნო მეფეთა ქართლისათანო, რომელნი დღეს
Line of ed.: 12 მთავრობასა ზედა დადგინებულ ხართ ჩუენ, მეფეთაგან, რომელნი ვართ ნათესავნი
Line of ed.: 13 ნებროთ გმირისანი, რომელი უწინარეს ყოველთა მეფეთა გამოჩნდა ქუეყანასა ზედა,
Line of ed.: 14 რომელი ლომსა ძალითა ვითარცა თიკანსა მოიყვანებდა, კანჯართა და ქურციკთა
Line of ed.: 15 ქუეითი იპყრობდა. რამეთუ ეზომ განდიდნა ძალი. მისი, რომელ დაემორჩილნეს
Line of ed.: 16 ყოველნი ნათესავნი ნოესნი, ვიდრემდის შ/ეუძლო ქმნად ქალაქი, რომლისა ქვად
Line of ed.: 17 შექმნა ქვა ოქროდ, და ხარისხად ვეცხლი, და გარემოს მისსა მოიქმოდა / აგურითა
Line of ed.: 18 და კირითა, ხოლო ქუდნი კართა და სარკმელთანი იაკინთისა და ზურმუხტისანი შექმნა;
Line of ed.: 19 რამეთუ მათისა ნათლისაგან ვერ შეუძლებდა დაბნელებ/ად ღამე. და ქმნა მას შინა ტაძრები
Line of ed.: 20 და კოშკები, რომელ ვერ შესაძლებელ არს გაგონებად თქუენდა, მოუგონებელ არს
Line of ed.: 21 თჳთოეულისა სიბრძნე მისი, რომელი მიეცა მას ვიდრემდის აღმართა სამისა დღისა
Line of ed.: 22 სავალსა, რომელი ექმნა აღსავალად ხარისხად ზღუდეთა ზედა. და ენება, რათა აღვიდეს
Page of ed.: 162 Line of ed.: 1 ცად და იხილნეს მყოფნი ცისანი. ხოლო ვითარცა განვლო საზღვარი ჰაერისა და
Line of ed.: 2 შევიდა საზღვარსა ვარსკულავთასა, ვერ-ღა-რა უძლებდეს საქმედ მოქმედნი, რამეთუ დადნებოდა
Line of ed.: 3 ოქრო და ვეცხლი; რამეთუ მუნით-გამო ვიდრე-მე არს ჴელმწიფება ცეცხლისა
Line of ed.: 4 ეთერისა მის, რომელი მგზების მძლაფრიად სამყაროსა ქცევისაგან და ესმა მუნით
Line of ed.: 5 საზრახავი შჳდთა გუნდთა / ზეცისათა, რომლისაგან შესლბეს ადამიანნი. / და იქმნა
Line of ed.: 6 ყოველი კაცი თჳთო ნათესავით-ურთ მეტყუელ თჳთო ენასა, და არღარა ერჩდე ურთიერთას
Line of ed.: 7 პირსა მოყუსისა თჳსისასა, და წარვიდეს.
Line of ed.: 8 "ხოლო ნებროთს ენითა სპარსულითა რქუა: მე ვარ მიქაელ ანგელოზი, რომელი
Line of ed.: 9 დადგინებულ ვარ ღმრთისა მიერ მთავრ/ობასა ზედა აღმოსავლისასა. განვედ
Line of ed.: 10 ქალაქით მაგით, რამეთუ ღმერთი ჰფარავს ქალაქსა მაგას ვიდრე გამოჩინებადმდე
Line of ed.: 11 სამოთხისა, რომელი-ესე დგას მახლობელად ნაშენებსა მაგას შენსა, რომელსა შორის
Line of ed.: 12 არს მთა ესე, რომლისაგან აღმოვალს მზე და გამოვლენ მისგან ორნი მდინარენი:
Line of ed.: 13 ნილოსი და გეონი. რამეთუ გეონსა გამოაქუს სამოთხით ხე სულნელი და თივა,
Line of ed.: 14 რომელი შეეზავების მუშკსა. აწ წარვედ შენდა. და დაჯედ ორთა-ვე / მდინარეთა შორის,
Line of ed.: 15 ევფრატსა და ჯილასა, და განუტევენ ნათესავნი ესე, ვითარცა ვინ ინებოს, რამეთუ
Line of ed.: 16 წარუვლენიან უფალსა. ხოლო მეფობა შენი მეფობდეს ყოველთა ზედა მეფეთა, არამედ
Line of ed.: 17 ჟამთა უკანასკნელთა მო/ვიდეს მეუფე ცისა, რომლისა შენ გნებავს ხილვა მისი, ერსა
Line of ed.: 18 შორის შეურაცხსა; შიშმან მისმან განაქარვნეს გემონი სოფლისანი, მეფენი დაუტეობდენ
Line of ed.: 19 მეფობასა და ეძიებდენ სიგლახაკესა. მაშინ გიხილოს შენ ჭირსა შინა და გიჴსნეს
Line of ed.: 20 ღმერთმან".
Line of ed.: 21 "და დაუტევეს ყოველთა ქალაქი და წარვიდეს. და დაუტევნა ჰინდურად მზრ/ახველნი ჰინდოეთს,
Line of ed.: 22 სინდნი სინდეთს, ჰრომნი ჰრომს, ბერძენნი -- საბერძნეთს,
Page of ed.: 163 Line of ed.: 1 აგ და მაგუგ -- მაგუგეთს, სპარსნი -- სპარსეთს; ხოლო პირველი ენა ასურებრი იყო,
Line of ed.: 2 და ესე არიან შჳდნი ენანი, რომელნი ნებროთისამდე ზრახვიდეს. ამისთჳს მოგითხარ,
Line of ed.: 3 რომელ მამათა ჩუენთა დაფარ/ულად ეპყრა წიგნი ესე, ხოლო მე შურმან
Line of ed.: 4 საღმრთომან მაიძულა თქმად ამისსა, ამის მიერ შეიწყნარა მამამან ჩუენმან მირიან
Line of ed.: 5 სახარება ქრისტესი ნინოს მიერ.
Line of ed.: 6 "ანუ არა ქრისტეს მოსლვამდე მიიღებდეს მამანი ჩუენნი ხარკსა, და მუნითგან
Line of ed.: 7 მოუძლურდით, ესე რა ბერძენნი მიღმართ ბრძვანან? და მან იხილა ნებროთ ჯოჯოხეთსა
Line of ed.: 8 შინა და იჴსნა: იგი არს პირ/ველი ყოველთა მეფეთა, და დანიელ-ცა ეწამების,
Line of ed.: 9 ვითარმედ მიქაელ დადგინებულ არს ძალად სპარსთა. და თქუენ, ყოველთა ქართველთა,
Line of ed.: 10 იხილენით სასწაულნი ესე, რომელ ქმნნა ნინო. ანუ ჰგონებთ, ვითარმედ ბერძენნი
Line of ed.: 11 განწირნა ღმერთმან? არა უმეტესნი ქუეყანანი სპარსთანი მათ შემუსრნეს და მათ
Line of ed.: 12 შემოურთვან, და დღეს მ/ეექუსე თუე არს, რაჲთგან ასმიეს ჴმა ლაშქრობისა ჩუენისა;
Line of ed.: 13 ქცეულ არს კეისარი, რამეთუ ასმიეს შემოსლვა ჩუენი, და აწ მოახლებულ არს / ბრძოლად
Line of ed.: 14 ჩუენდა. აწ უკუე ყოველნი ნათესავნი უფალსა ღმერთსა მსახურებდით და დასცხერით
Line of ed.: 15 ვნებათაგან ეკლესიისათა".
Line of ed.: 16 და ვითარცა ესე ყოველი წარმოთქუა, განავლინა ქადაგი, რათა ყოველნი მოწესენი
Line of ed.: 17 გამოვიდენ სამალავთაგან მათთა, და ტყუენი განუტევნენ, და სადა-ცა ენებოს წარვიდენ. და
Line of ed.: 18 გამოვიდა სიმრავლე მღდელთა და დიაკონთა, მოწესეთა მონაზონთა და
Line of ed.: 19 ენკრატისთა, ქუაბებით და მთათაგან, და უმრავლესნი პონტო ქალაქით, რამეთუ შეიწრებულ
Line of ed.: 20 იყო / ქალაქი ოთხ თუე ოდენ.
Line of ed.: 21 და მათ თანა იყვნეს / ორნი კაცნი: პეტრე მღდელი, მოწაფეთაგან გრიგოლი
Line of ed.: 22 ღმრთის-მეტყუელისათა (რამეთუ საფლავსა მისსა ზედა მღდელობდა), და სამოელ მონაზონი.
Page of ed.: 164 Line of ed.: 1 წარდგეს წინაშე ვახტანგისსა მადლისა მიცემად განტევებისათჳს ტყუეთასა და
Line of ed.: 2 განთავისუფლებისათჳს ეკლესიათასა და მღდელთასა. და ვითარ წ/არმოთქუეს ლოცვა,
Line of ed.: 3 სთნდა მეფესა და მოიხილნა იგინი, და უბრძანა შემოსლვად ყოველთა ტყუეთა და
Line of ed.: 4 მოწესეთა, განტევებულთა მისგან უძლურთა, რამეთუ ყოველნი უძლურნი ქალაქით
Line of ed.: 5 გამოსრულ იყვნეს. უძლურთა მისცა საჴედრები და ჭაბუკთა სამ-სამი დრაჰკანი, და
Line of ed.: 6 განუტევნა. ხოლო პეტრე მღდელი და სამოელ მონაზონი მის თანა დაიჭირნა.
Line of ed.: 7 და ვითარ წარვიდეს სპანი იგი კარვად თჳსად, და მეფე შევიდა სერობად. რქუა
Line of ed.: 8 მეფემან პეტრეს: "სთნდა-მცა ღმერთსა საქმე ესე ჩემი, რამეთუ დავიცვენ ეკლესიანი და
Line of ed.: 9 განუტევენ / ტყუენი".
Line of ed.: 10 რქუა პეტრე: "იტყოდის მონა შენი წინაშე შენსა კადნიერად, ანუ მიგცემდე ქებასა
Line of ed.: 11 სიცრუვისასა".
Line of ed.: 12 რქუა მას მეფემან: "იტყოდე, რამეთუ არას ვეძიებ გარნა მხილებასა, რათა განვერნეთ
Line of ed.: 13 სიცრუვისაგან".
Line of ed.: 14 რქუა პეტრე: "ეკლესიანი ჴორცთანი უფროს არიან / წინაშე ღმრთისა, ვიდრე
Line of ed.: 15 ეკლესიანი ქვათანი. ეკლესია ქვათა ოდეს-მე დაირღუეს, და აღაშენიან მით-ვე ქვითა;
Line of ed.: 16 ხოლო ეკლესიანი ჴორცთანი ოდეს დაირღუენ, ვერ-ვინ შემძლებელ არს განკურნებად,
Line of ed.: 17 ვერ-ცა მკურნალი და ვერ-ცა მეფე. აწ რ/აოდენნი გუამნი კაცთა მართალთანი დაგიცემიან,
Line of ed.: 18 რომელსა იტყჳს სისხლისათჳს აბელისსა: ყოველი სისხლი ნოეს რღუნითა
Line of ed.: 19 განიწმიდა; და სისხლისა მისთჳს ზაქარიასსა, ბარუქის ძისა, მიუგო ყოველი შეურაცხება
Line of ed.: 20 ჰურიათა, ვითარცა იტყჳს ესაია: აღიღე და წარწყმიდე ყოველი წული მათი,
Line of ed.: 21 ტიტოს და სპასიანოსის მიერ. ანუ არა აღმოგიკითხავსა წიგნთაგან მოსესთა, რაჟამს
Line of ed.: 22 ისრაიტელმან ისიძვა უცხოსა თესლსა თანა, რა-ოდენი სული მოკუდა ერთისა მის
Line of ed.: 23 სიძვისათჳს? აწ უკუე სპათა შენთაგან რა-ოდენნი ქალწულნი განხრწნილ არიან,
Line of ed.: 24 ტაძარნი ღმრთისანი".
Page of ed.: 165
Line of ed.: 1 და რქუა მეფემან; "არა ხედავ, ვითარ-იგი ივბიმიანოს დაცვისათჳს ეკლესიათასა
Line of ed.: 2 იყო ივლიანეს თანა უკეთურისა? და თუ დაბრკოლდეს კაცი, უმჯობეს არს დაცემა
Line of ed.: 3 სრულიად".
Line of ed.: 4 რქუა პეტრე: "არა დაბრკოლებულსა დაგცემ, არამედ დაცემულსა აღგადგინებ,
Line of ed.: 5 ვითარცა დავით საცთურისაგან ურიაჲსა; და არა მნებავს შენი, რათა იყო ვითარცა კაცი,
Line of ed.: 6 რომელი მარჯუენით იქმნ / და მარცხენით არღუევნ; და არ-ცა ვითარცა რომელნი
Line of ed.: 7 პირითა მათითა აკურთხევდენ, და გულითა მათითა სწყევდენ და აგინებდენ, არამედ
Line of ed.: 8 ვითარცა მეფენი კეთილად ჴსენებულნი რომელთა დაიპყრეს სოფელი ესე და სასუფეველსა
Line of ed.: 9 არა განეშორნეს: დავით, სოლომონ და კოსტანტინე, ივბიმიანოს და ყოველნი
Line of ed.: 10 მსგავსნი მათნი. ხოლო რა არს მსგავსება შენი ივბიმიანოსისსა, და ვინ არს შენ ზედა
Line of ed.: 11 უფალ, / რომელ-მცა ჴრმალი მისი იყო კისერსა შენსა ზედა, ვითარცა იგი ივბიმიანოსისსა
Line of ed.: 12 ივლიანესი? ანუ სადა გევნო შენ ვითარცა ივბიმიანოსს ივლიანესგან? ანუ
Line of ed.: 13 ვის ხედავს ღმერთი, რომელი შენ ზედა უფალ ყო და ჰქონდა-მცა პასუხი შენსა სიმართლესა
Line of ed.: 14 წინაშე ღმრთისა. არა უკუე შენ უფალ გყო ამათ ყოველთა ზედა, და შენ შეგიდგინა
Line of ed.: 15 / ყოველნი. ამიერითგან ითხოვოს ღმერთმან ყოველი ჴელთაგან შენთა საქმე
Line of ed.: 16 ბოროტისა, და შენ მიგაგოს არა თუ შეინანო".
Line of ed.: 17 რქუა მეფემან: "მნებავს განმართლება თავისა ჩემისა, ხოლო სიმართლით შენ
Line of ed.: 18 დამსაჯე უმსჯავროებასა ჩემსა".
Line of ed.: 19 რქუა პეტრე: "ვინათგან გზა ეც შეწამებად, / ცოდვა შენი განგეშორა შენგან.
Line of ed.: 20 ხოლო აწ გითხრა გულის-სიტყუა შენი: არა უმეცრებამან აღგძრა ბრძოლად ძეთა
Line of ed.: 21 ზედა ღმრთისათა, არამედ შუელისათჳს ნათესავისა შენისა სპარსთასა. და არა უწყი-ა,
Line of ed.: 22 რამეთუ ბერძენნი ნათესავნი ღმრთისანი არიან აღთქმისა მისთჳს, რაჟამს უწოდა მათ
Line of ed.: 23 შვილად ღმრთისა და მოსცა / მათ ბეჭედი, რომლითა შემუსრა ჯოჯოხეთი და არს
Line of ed.: 24 იგი ჯუარი?"
Page of ed.: 166
Line of ed.: 1 რქუა მეფემან: "აწ რა გნებავს შენ?"
Line of ed.: 2 რქუა მას პეტრე: "მნებავს, რათა შენ მიერ აღგზებული ესე ცეცხლი შენ-ვე დაშრიტო
Line of ed.: 3 და მეგობარ იყო კეისრისა, ვითარცა დღესამომდე იყავ სპარსთა".
Line of ed.: 4 მიუგო მეფემან: "ესე მნებავს, რათა მიჩუენოთ ლოცვითა თქუენითა ამას ღამესა
Line of ed.: 5 კეისარი და მე შეკრებულნი, და რომელ ზრახვად არს ჩუენ შორის სიყუარულისა
Line of ed.: 6 ყოფა, და ვცნა მე, ვითარმედ სთნავს ქრისტესა ზრახვა ესე შენი ჩემდა მომართ".
Line of ed.: 7 რქუა პეტრე: "დამძიმდა თხოვა ესე შენი ჩემ ზედა, რამეთუ ესე არს კაცთა რჩეულთა,
Line of ed.: 7 რომელ არიან ვითარცა ანგელოზნი სრულითა სა/ქმითა, და არიან ამათ
Line of ed.: 8 კლდეთა შორის, და ესე-ვითარი მათგან ეგების საქმედ, რომელსა შენ ითხოვ. მეც მე
Line of ed.: 9 დრო, რათა წარვიდე და ვევედრო მათ, და უთხრა ბრძანება შენი, და ლოცვითა მათითა
Line of ed.: 10 აღესრულოს განზრახვა შენი; არამედ შეურაცხ გჳ/ჩნს თავი ჩუენი, რამეთუ კაცნი ვართ
Line of ed.: 11 ცოდვილნი, ნუ უკუე სილაღედ იხილოს ღმერთმან".
Line of ed.: 12 შერისხნა მას სამოელ მონაზონი და რქუა: "მღდელო, საქმესა ღმრთისასა ვითარცა
Line of ed.: 13 საქმესა კაცთასა ზრახავ. ანუ არა აღმოგიკითხავს-ა, ვითარ ეტყჳს ღმერთი პალეკარპოსს --
Line of ed.: 14 უკეთუ-მცა არა დაბრკოლდებოდეს ანგელოზნი კაცთა სათნოებისათჳს, ყოველთა-მცა
Line of ed.: 15 ქალაქთა შინა ჯუარს ვეცუ, რათა ყოველნი ვაცხოვნნე? ანუ-მე უფროს არს აქაბ,
Line of ed.: 16 მეფე ისრაელისა, მეფესა ქრისტიანეთასა, რომელსა ეტყჳს ესაია -- / ითხოვე სასწაული
Line of ed.: 17 სიმაღლედ, ანუ სიღრმედ, და მისთჳს თქუა: მიუდგეს ქალწული? ანუ ვინ რქუა ისრაიტელსა -- რა-ცა
Line of ed.: 18 ითხოვო სახელითა ჩემითა, მოგეცეს? ისო რქუა სამყაროსა ცისასა
Line of ed.: 19 "მოიქეც", და სამსა ჭდესა მოიქცა / იგი. აწ სიტყუა სიმდაბლისა შენისა კეთილ არს,
Line of ed.: 20 პეტრე, არამედ საბრკოლებელ არს მცირედ მორწმუნეთა კაცთა. ხოლო შენ, მეფეო,
Line of ed.: 21 მცირედ შეგუეწიენ ჩუენ სარწმუნოებითა, რამეთუ ლოცვამან ჭირვეულისა ამის / ქალაქისამან
Line of ed.: 22 ყოს ნება შენი" და წარვიდეს წმიდანი იგი სადგურად თჳსად.
Page of ed.: 167
Line of ed.: 1 ხოლო მეფემან მყოვარ-ჟამ ილოცა და დაწვა, და მირულებასა შინა მისსა, აჰა,
Line of ed.: 2 უკუე მოვიდა დედა-კაცი იგი, რომელი იყო წმიდა ნინო, და რქუა: "აღდეგ, მეფეო,
Line of ed.: 3 და განკრძალულად მიეგებვოდე, რამეთუ ორნი მეფენი ზეცისა და ქუეყანისანი მოვლენ
Line of ed.: 4 შენდა" და რე-ცა მიხედნა და იხილა პირველ სახე ქალისა, ვითარ არს კოსტანტინეს;
Line of ed.: 5 და მიიწია იგი სწრაფით და იხილნა ორნი საყდარნი: ერთსა ზედა მჯდომარე ჭაბუკი,
Line of ed.: 6 საჭურველითა, გჳრგჳნოსანი; და მეორეთა საყდართა იხილა მოხუცებული მჯდომარე
Line of ed.: 7 ზეწრ/ითა სპეტაკითა, და თავსა ზედა ედვა გჳრგჳნი ნათლისა, არა ოქროსა, და
Line of ed.: 8 ფერჴთა მისთა თანა ჯდა ნინო; და ჴელი ვახტანგისი მარჯუენა ეპყრა პეტრეს მღდელსა
Line of ed.: 9 და მარცხენა სამოელს მო/ნაზონსა. და რქუა სამოელ: "შეუვრდი პირველად დიდსა
Line of ed.: 10 იმას / მთავარსა ზეცისასა გრიგოლის". მივიდა და თაყუანის-ცა. და რქუა გრიგოლი:
Line of ed.: 11 "რა ესე ჰყავ ბოროტი, კაცო, რამეთუ მოაოჴრე ბანაკი ჩემი და მჴეცთა შეაჭამენ
Line of ed.: 12 საცხოვარნი ჩემნი. უკეთუ-მცა ორნი ეგე არა, რომელნი გუერდით გიდგან, და დედა-კაცისა
Line of ed.: 13 ამისთჳს სათნოსა, რომელი მარადის იღუწის მარიამის თანა თქუენთჳს, -- შურ
Line of ed.: 14 ვიგე-მცა შენგან, ვითარცა მამათა შენთაგან, რომელნი ესვიდეს ცეცხლსა შემწუელსა და
Line of ed.: 15 არა ბრწყინვალებასა განმანათლებელსა ყოველთასა". და მისცა ჴელი და ამბორს-უყო,
Line of ed.: 16 რე-ცა და მიჰყო ჴელი გჳრგჳნსა ნათლისასა, რე-ცა ეგე-ვითარი-ვე გჳრგჳნი მისცა ვახტანგს,
Line of ed.: 17 და რქუა: "დაარქუ ეგე პეტრეს." და აღიღო პეტრე მის-ვე გჳრგჳნისაგან რე-ცა
Line of ed.: 18 უდარესი, და დაარქუა სამოელს მონაზონსა. და რქუა ნინო ვახტანგს: "აწ უკუე მივედ
Line of ed.: 19 მეფისა და მიიღე ნიჭი შენი" მივიდა მეფისა, და ამბორს-უყვეს ურთიერთას, და
Line of ed.: 20 ადგილ-სცა საყდართა თჳსთა, და დაისუა იგი თა/ნა. და მისცა ბეჭედი ჴელ/ისა მისისაგან,
Line of ed.: 21 რომლისა იყო თუალი ფრიად ნათელი, და რქუა კეისარმან: "უკეთუ გნებავს,
Line of ed.: 22 რათა მოგცე გჳრგჳნი, აღუთქუ ვინ ესე დგას ჩუენ ზედა, რათა ჰბრძოდი მტერთა მისთა
Page of ed.: 168 Line of ed.: 1 და მიიღე მისგან გჳრგჳნი". მოიხილა ვახტანგ და იხილა ჯუარი, რომელსა ფრთეთა
Line of ed.: 2 მისთა ზედა აქუნდა გჳრგჳნი, და უმეტესად ხილვამან ჯუარისამან დასცა შეძრწუნება,
Line of ed.: 3 რამეთუ უსაშინელეს იყო ზარი მისი, და დადუმნა. ხოლო აღდგა ნინო და მიხედნა
Line of ed.: 4 პეტრეს კერძო და სამოელისა, და ერთითა პირითა თქუეს: "ჩუენ ვართ თავს-მდებნი,
Line of ed.: 5 ვითარმედ უმეტეს ყოველთასა წარემართოს, ჵ ჯუარო უძლეველო". და მიჰყო ჴელი
Line of ed.: 6 კეისარმან, და მოიღო გჳრგჳნი ჯუარისაგან, და დაარქუა გჳრგჳნი იგი ვახტანგს
Line of ed.: 7 თავსა.
Line of ed.: 8 და იწყეს გამოსლვად, რე-ცა ჴმა ყო ეპისკოპოსმან სამ-გზის, და რქუა: "ვახტანგ,
Line of ed.: 9 ვახტანგ, ვახტანგ! / უმეტეს მორწმუნე იყო შენ ყოველთა შორის ნათესავსა სპარსთასა".
Line of ed.: 10 მეორედ: "შენგან აღეშენენ ეკლესიანი და განეწესნენ ეპისკოპოსნი და ეპი/სკოპოსთა
Line of ed.: 11 მთ/ავარი". და მესამედ: "გჳრგჳნი-ცა წამებისა მიიღო" და გამოვიდა, რე-ცა
Line of ed.: 12 მოუწოდა ძილსა-ვე შინა პეტრეს და სამოელს, და უთხრობდა ძილსა-ვე შინა ჩუენებასა,
Line of ed.: 13 და იგინი აუჴსნიდეს: "რომელი-იგი იხილე საყდართა ზედა გჳრგჳნოსანი ნათლითა,
Line of ed.: 14 იგი არს დიდი მოძღუარი გრიგოლი; და მან რომელ მომცა მე გჳრგჳნისა მისგან,
Line of ed.: 15 მომცა ეპისკოპოსთა მთავრობა; და მე რომელ მივეც გჳრგჳნისა ჩემისაგან მოყუასსა
Line of ed.: 16 ჩემსა, ჩემ მიერ ყოფად არს ეპისკოპოსად; და რომელ ნახე გჳრგჳნითა ოქროსათა
Line of ed.: 17 ჭურვილი, იგი არს კეისარი; და რომელ მოგცა შენ ბეჭედი, მოგცეს შენ ასული
Line of ed.: 18 ცოლად, და ყოველი საზღვარი ქართლისა მისგან უკ-მოღებული მოგცეს; ხოლო
Line of ed.: 19 გჳრგჳნი ჯუარისაგან რომელ მოგცა, ვრცელნი ღუაწლნი გარდაიჴადენ შეწევნითა
Line of ed.: 20 ჯუარისათა; ხოლო მოძღუარმან ჩუენმან რომელ სამ-გზის გიჴმო, სამნი ნიჭნი გითხოვნა
Line of ed.: 21 ღმრთისაგან, რათა შენ მიერ ჭეშმარიტება დაემტკიცოს ქარ/თ/ლისა კათალიკოსთაგან
Line of ed.: 22 და ეპისკოპოსთა, და სძლევდე მ/ტერთა ვიდრე დღედმდე აღსრულებისა შენისა. ხოლო
Line of ed.: 23 აღსრულებასა შენსა გჳრგჳნი წამებისა მიიღო ბრძოლასა შინა, ჴელთა მტერთასა არა
Line of ed.: 24 შეჰვარდე. ესე ყოველი აღესრულოს ვიდრე მოუძლურებადმდე შენდა და სიბერედმდე".
Page of ed.: 169
Line of ed.: 1 ვითარცა განიღვიძა მეფემან ვახტანგ, მადლობდა ღმერთსა, რომელმან ყოველი-ვე
Line of ed.: 2 გამოუცხადა, და მოუწოდა მსწრაფლ პეტრეს და სამოელს, და რქუა: "რა იხილეთ?"
Line of ed.: 3 ხოლო მათ რქუეს: "იტყოდე, მეფე: ერთი მარჯუენით და ერთი მარცხენით ვდეგით,
Line of ed.: 4 რაჟამს შენ საყდართა მსხდომარეთა წინაშე კეისრისა და ღმრთივ-გამომეტყუელისა
Line of ed.: 5 სდეგ; და კუალად იგი-ვე დედოფალი ჩუენი დაამშჳდებდა მოძღუარსა მას განძჳნებულსა
Line of ed.: 6 შენ ზედა, და მიგცემდა შენ ჴელთა მისთა"
Line of ed.: 7 და რქუა მათ მეფემან: "დუმენით, წმიდანო, რამეთუ ყოველი-ვე ჩემ თანა გიხილავს.
Line of ed.: 8 აწ ვითარ გნებავს თქუენ ქალაქისა ამის საქმე, რომელი შემუ/სრვად მიწევნულ
Line of ed.: 9 არს? ანუ რა ვყოთ ტყჳსა ამისთჳს, რომელი უმეტეს არს ბევრ / ათასისა, რომელი
Line of ed.: 10 არს ჴელთა ჩუენთა? აწ უკუე სწ/რაფით განვიდეს აქათ ქადაგი, ვითარმედ სპარსთა
Line of ed.: 11 მეფე წარმომართებულ არს ქუეყანად ჯაზირეთად, და გამოვლეს ფილისტიმი კუალსა
Line of ed.: 12 მეფისა კეისრისასა, რომელმან მოაოჴრა ქუეყანა სპარსთა, და სპარსთა მეფემან ვერ
Line of ed.: 13 უძლო ბრძოლად. ხოლო კეისარმან ვითარცა ცნა, ვითარმედ ჩუენ მოვედით ქუეყანასა
Line of ed.: 14 მათსა, მოისწრაფის ბრძოლად ჩუენდა, და ვხედავთ რე-ცა სპარსთა მეფე მოვალს ძალად
Line of ed.: 15 ჩუენდა. და ვიცით, ვითარმედ სპანი სპარსთანი სომხითისა და ქართლისა სპათა
Line of ed.: 16 უმრავლეს არიან, და არა-ვინ არს ჩუენ შორის ჭეშმარიტი მორწმუნე; რომელნი
Line of ed.: 17 დანერგნა მამამან ჩუენმან მირიან, გინა თრდატ, დედით ნათესავმან ჩემმან, აქა ამათ
Line of ed.: 18 ყოველთა სარწმუნოება ვიცით, რამეთუ სავსე არს საცთურითა. / ნუ უკუე გამოცხადებასა
Line of ed.: 19 საქმისა ჩემისასა განწყრეს დედის ძმა ესე ჩემი, და ვეწყვნეთ ურთიერთას და
Line of ed.: 20 ვიქმნეთ საცინელ ყოველთა მტერთა ჩუენთა. არამედ ესე ვყო, რე-ცა მოვიდენ სპანი
Line of ed.: 21 ჩუენნი / და მაუწყონ ჩუენ მოსლვა კეისრისა, და მას ზედა უკუ-ვრიდოთ ჩუენ.
Page of ed.: 170 Line of ed.: 1 / პირველ-ვე საქმე ესე ვაუწყოთ, ოდეს მოვიდეს და მოგუეახლოს ჩუენ კეისარი; მაშინ
Line of ed.: 2 ვითარცა იზრახოს სიწმიდემან შენმან, ეგრეთ ვყოთ და არ-ცა ერთი ტყუეთა მისთაგანი
Line of ed.: 3 დააკლდეს".
Line of ed.: 4 და წარვიდა პეტრე კეისრისა, ხოლო სამოელ დადგა წინაშე მეფისა. ხოლო
Line of ed.: 5 ხვალისა დღე მოვიდა რე-ცა დიასპანი და უქადაგა მეფესა, ვითარმედ სპანი ბერძენთანი
Line of ed.: 6 შემოვიდეს კოსტანტინეპოლედ და მოუწოდა მეფემან ვახტანგ დედის ძმასა თჳსსა და
Line of ed.: 7 ყოველთა მეფეთა, და რქუა: "რასა იტყჳთ, რამეთუ უწყით სიმრავლე სპათა ბერძენთა,
Line of ed.: 8 და ვერაგობა წყობისა მათისა, და სიმარჯუე ზღუათა შინა ნავებითა. ესე-რა შევიდეს
Line of ed.: 9 იგინი სპარსეთს, ქუეყანასა გმ/ირთა და გოლიათთასა, და მათ ვერ უძლეს წყობად.
Line of ed.: 10 აწ მეშინის, ნუ უკუე სპანი ნავებითა მოვიდენ, შეიპყრან გზა ჩუენი და მოგუწყჳდნენ
Line of ed.: 11 ჩუენ, ვითარცა ბაკსა შინა. არამედ აღვდგეთ აქათ და დავიბანაკოთ ზღუასა სამხრით
Line of ed.: 12 კერძო, რათა გუაქ/უნდეს ჩუენ გზა ჭირისა და ლხინისა".
Line of ed.: 13 აღიყარა ლაშქარი გარემოს ქალაქისა, და ვლეს ხუთისა დღ/ისა სავალი სამხრით
Line of ed.: 14 კერძო, და დადგეს სპერით კერძო და განვიდეს მყოფნი ქალაქისანი, მიწევნულნი
Line of ed.: 15 სიკუდილად, და მისცეს მადლი ვახტანგს, და მისცეს ძღუენი ათასი ლიტრა ოქრო და
Line of ed.: 16 ხუთასი თავი სტავრა, და განვიდა ერი იგი მშჳდობით სავაჭროსათჳს და საჴმრისა.
Line of ed.: 17 ხოლო ვითარცა მივიდა პეტრე წინაშე მეფისა კეისრისა, და უთხრა ყოველი
Line of ed.: 18 იგი. ხოლო კეისარმან განიხარა ფრიად, და ყოველი რომელი ეხილვა ჩუენებასა შინა,
Line of ed.: 19 მისცა მას ზედა ნება ვახტანგს. და წარმოავლინა პეტრე მღდელი, და მიუმცნო
Line of ed.: 20 აღ/თქმითა და ფიცითა ძლიერითა, რათა სწორ იყოს მეფობისა მისისა. არამედ
Line of ed.: 21 ორთა-ვე. სპათა დასცნენ სპარსნი, რომელნი იყვნეს ვახტანგის თანა, არა აღვიდენ
Line of ed.: 22 საბრძანებელთა მათთაგან, ოდეს შეეკრბენ ვახტანგ და იგი. ხოლო ვიდრე პეტრე და
Page of ed.: 171 Line of ed.: 1 მოციქულნი მოვიდოდეს ვახტანგისსა, კეისარი შემოვიდა კოსტანტინედ და წარმოავლინა
Line of ed.: 2 ხუთასი დრომონი, რომელსა შინა ისხდა ხუთას-ხუთასი კაცი, და უბრძანა, რათა
Line of ed.: 3 მ/იეახლნენ ვახტან/გს და დადგენ თჳნიერ ბრძოლისა. და წარმოემართა კეისარი გზასა
Line of ed.: 4 პონტოსასა რვაასი ათასითა კაცითა. და ვითარ მოეახლნეს სპანი იგი ზღჳსანი, უნდა
Line of ed.: 5 სპარსთა წყობა მათი, ხოლო მეფე აყენებდა, და არა მიუშუნა ბრძოლად.
Line of ed.: 6 ხოლო ვითარცა შეართუეს ძღუენი მოციქულმან კეისრისამან და პეტრე, ჰქონდა
Line of ed.: 7 სიტყუა საიდუმლო და კუალად ჰქონდა სიტყუა საერო. და თქუა ცხადად, ვითარმედ:
Line of ed.: 8 "ნუ ივლტი, დადეგ ვიდრე ჩემად მოსლვამდე, რათა რომელნი-ეგე შენ / თანა არიან
Line of ed.: 9 სპარსნი, რომელნი დაგურჩეს შესლვასა ამას ჩუენსა სპარსეთს მოუწყუედელად, მოვსწყჳდნეთ
Line of ed.: 10 ეგენი-ცა".
Line of ed.: 11 ხოლო საიდუმლოდ მოართუეს მას ჯუარი და გჳრგჳნი შუა-მდგომელად, და შესამოსელი
Line of ed.: 12 ტანისა მისისა, და თქუა: "რა შევკრბეთ, მიგცე ციხე თუხარისი და საზღვარნი
Line of ed.: 13 ქართლისანი". ხოლო მისცა ვახტანგ მეფემან პასუხი საეროდ, ვითარმედ: "არა რომლისა
Line of ed.: 14 მიზეზისათჳს მოვედით აქა, გარნა წყობისა შენისათჳს, აწ მოვედ აქა, და თუ
Line of ed.: 15 არა, ჩუენ მოვიდეთ კოსტანტინედ" და ფარულად ამცნ/ო და რქუა: "რომელი არა შუენის
Line of ed.: 16 შენსა ღმრთის-მოყუა/რებასა, რომელი შენ არა ჰყო, სხუასა ნუ აწუევ, რამეთუ
Line of ed.: 17 ღადრობა არა ჴელ არს კაცთა პატიოსანთა. დაღათუ აწ შენ მიგცნე სპარსნი, არა უკუე
Line of ed.: 18 განცრუვდესა სახელი ჩემი და უმეტეს ჩუენსა აქუს მრავალთა მათგანთა სიყუარული
Line of ed.: 19 ქრისტესი, არამედ შიშისაგან მათისა ვერ გამოაცხადებენ აწ ბრძანე, რათა / საქმე ესე
Line of ed.: 20 ჩუენი მშჳდობით ვყოთ, ვითარცა ივბიმიანოს და ყოველთა სპარსთა. ხოლო შემდგომად
Line of ed.: 21 ამისსა, რაჟამს გაწყდეს საქმე ჩუენი უმარჯუესადრე შევყარნე იგინი ჴელსა შენსა და
Line of ed.: 22 ნუ-მცა-რა იქმნების საქმე უშუერი, და ნუ-ცა საქმე შფოთისა თქუენ მიერ, რათა არა
Line of ed.: 23 დაეცნენ პირითა მახჳლისათა ერნი თქუენნი, რამეთუ ერნი თქუენნი განლაღებულ
Page of ed.: 172 Line of ed.: 1 არიან ჯობნასა ზედა სპარსთასა, ხოლო სპარსნი არა-ვე შეშინებულ არიან არამედ
Line of ed.: 2 შურითა თქუენითა წადიერ არიან წყობასა: ანუ-მცა მოკუდეს, ანუ-მცა იძიეს შური
Line of ed.: 3 სისხლთა მათთა. ხოლო სპანი ესე შენნი თუ მიღმა/რთ ჰბრძვანან, მე-მცა უბრალო ვარ".
Line of ed.: 4 და წარვიდა მის თანა მოციქულად ვარაზ-მიჰრ, მამა-მძუძისა მისისა ძმა, / და
Line of ed.: 5 სამოელ მონაზონი. ხოლო კეისარი მოწევნულ იყო პონტოდ ქალაქად, და პონტოელნი
Line of ed.: 6 გამოსრულ იყვნეს მიგებებად, და შეასხმიდეს ქებასა და ვახტანგ მეფისა მადლობასა,
Line of ed.: 7 რამეთუ უკურიდა მათ და არა მისცნა იგინი სიკუდილად. ვითარცა მიიწივნეს მოციქულნი
Line of ed.: 8 ვახტანგ მეფისანი ქალაქად, მიართუეს ძღუენი ათასი მუთაკალი მუშკი, ხუთასი
Line of ed.: 9 ამბარი და ათასი ლიტრა ალვა. და განსრულ იყო გუნდი მეფისა ვახტანგისი ალაფობად,
Line of ed.: 10 და მიეტევნეს მათ მკჳრცხლნი ბერძენთანი, და მათ თანა შეკრებულნი ჴევთა
Line of ed.: 11 და ქალაქთა მჴედარნი ვითარ სამასი ათასი.
Line of ed.: 12 ხოლო ვახტანგ მეფე აყენებდა მიიძულებად სპათა მათ მეალაფეთა, ვიდრე არა
Line of ed.: 13 მივიდა დედის ძმა მისი, ერის-თავი სპარსთა, და რისხვით რქუა ვახტანგს: "ჵ გუელო
Line of ed.: 14 და ნათესავო ასპიტისაო! არა უწყი-ა, რამეთუ დედა მამისა შენისა ბერძენი იყო, ნათესავი
Line of ed.: 15 / ივბიმიანოსისი? და გძლო შენ ბუნებამან მამის დედისა შენისამან, და სიყუარული
Line of ed.: 16 ჯუარ-ცმულისა მის კაცისა მომკუდარისა გიპყრიეს, და გნებავს შეყენება ჩუენი
Line of ed.: 17 ჴელსა ბერძენთასა" ხოლო ვახტანგ რქუა: "აჰა, შენ და ბერძენნი, და იხილო ძალი
Line of ed.: 18 კაცისა მის მომკუდარისა / და ცოცხლისა მის / სასოსა შენისა". და სცეს საყვირსა
Line of ed.: 19 და განვიდეს ყოველი სომხითი და სპარსნი და მეფე დარუბანდისა. ხოლო მეფე
Page of ed.: 173 Line of ed.: 1 ვახტანგ და ქართველნი განვიდეს ხედვად და დადგეს და აღჯდა მეფე პილოსა ზედა
Line of ed.: 2 თეთრსა, და ეწყვნეს იგინი ზღჳს-კიდესა მას, რომელ არს ჭალაკი, რიყე ხერთვისისა.
Line of ed.: 3 მისლვამდე სპარსთა ლაშქრისა მოეკლა ბერძენთა ერისა მისგან ოცდაშჳდი ათასი, და
Line of ed.: 4 განძლიერდა ბრძოლა, და მოკლეს დედის ძმა ვახტანგისი, ერის-თავი სპარსთა და
Line of ed.: 5 მოკლეს იპაჯაჯ, მეფე ლეკთა, და მრავალნი ერის-მთავარნი, და იძლია ბანაკი აღმოსავლეთისა.
Line of ed.: 6 იყო ბერძენთა სპასალარი პალეკარპოს ლოღოთელი, დის-წული მეფისა
Line of ed.: 7 და იყო იგი ძლიერი, და მას მოეკლნეს ძლიერად მბრძოლნი სპარსთანი და ესე-ცა
Line of ed.: 8 ერის-თავი მან-ვე მოკლა.
Line of ed.: 9 მაშინ გარდამოჴდა მეფე ვახტანგ ეტლთაგან და თქუა: "არა რომელი ჩუენ გჳნდა,
Line of ed.: 10 გარნა რომელი ღმერთსა სთნდა, რამეთუ ჩუენ ვიტყოდ/ით მშჳდობასა, არამედ სილაღემან
Line of ed.: 11 სპარსთამან / აგინა ღმერთსა, და ღმერთმან შურ-იგო, და მოკლეს ერის-თავი
Line of ed.: 12 რანისა. რომლისა/თჳს ყოველი სპარსეთი ვითარცა მოოჴრებასა სპარსეთისასა იგლოვს
Line of ed.: 13 აწ დამდაბლდა სილაღე სპარსთა, მოიყვანეთ ჯუარი და წარვიძღუანოთ, რათა რომლითა
Line of ed.: 14 გუძლევდენ მით-ვე იძლივნენ, და იქმნენით ძედ ძლიერებისად, და ნუ-ვინ ბრძავთ
Line of ed.: 15 ურთიერთას სხჳსა მიერ, და ნუ ეძიებთ ძლევასა მტერთასა; არამედ იყვნენ ჴელნი
Line of ed.: 16 თქუენნი ვითარცა ჴელნი ჩემნი, რათა არა ვიძლივნეთ სრულიად. არა ხოლო თუ აქა
Line of ed.: 17 ვდევნნეთ, არამედ ვიდრე ადარბადაგანამდე, ვითარცა იდევნიან ყორანნი მართუეთაგან
Line of ed.: 18 თჳსთა".
Line of ed.: 19 და მოიყვანა პეტრე მღდელმან ჯუარი, და რქუა მეფემან: "დადეგ წინაშე პირსა
Line of ed.: 20 მტერისასა და ერისა ჩუენისასა, და არქუ ყოველთა -- "თაყუანის-ეცით ჯუარსა და
Page of ed.: 174 Line of ed.: 1 ვსძლოთ მტერსა" და რომელმან არა თაყუანის-ცეს, მოკალთ" და უბრძანა დემეტრეს,
Line of ed.: 2 ერის-თავსა თჳსსა, და ჯუანშერს სპასპეტსა, რათა მიჰყვენ ჯუარსა თანა. და ქადაგი
Line of ed.: 3 ჴმობდა ძლიერად: "რომ/ელმან არა თაყუანის-ცეს ჯუარსა, მოკუედინ" / და მივიდოდეს
Line of ed.: 4 ყოველნი ერნი, და თაყუანის-ცემდეს და დადგებოდეს წინაშე ჯუარსა. ხოლო ბორ/ზო
Line of ed.: 5 მოვაკნელმან მეფემან თქუა: "არა დაუტეობ ნათელსა შემწუელსა, და არა თაყუანის-ვცემ
Line of ed.: 6 ძელსა მაშმელსა, რომელი განშუენებულ არს ოქროთა და ანთრაკითა", და სცა
Line of ed.: 7 მას ლახუარი ჯუანშერ სპასპეტმან, და დაეცა მძორი მისი. მიერითგან არღარა-ვინ
Line of ed.: 8 იკადრა გმობად ჯუარისა, და აღთქმით ეტყოდა ერი იგი მეფესა ვახტანგს: "უკეთუ
Line of ed.: 9 შემეწიოს ჩუენ ჯუარი, არღარა იყოს ჩუენდა სხუა ღმერთი გარნა ჯუარ-ცმული".
Line of ed.: 10 და გარდაჴდა მეფე და თაყუანის-ცა მას, და ყოველმან ერმან მის თანა და თქუა
Line of ed.: 11 მეფემან: "აჩუენე ძალი შენი ერსა ამას შენსა ურწმუნოსა, რათა მოიყვანნე სარწმუნოებად,
Line of ed.: 12 უფალო ღმერთო, მორწმუნენი შენნი; დაღაცათუ მოკუდენ, არამედ ცოცხალ
Line of ed.: 13 არიან, და ცხოველნი შენნი შენ ცხოველისაგან ძლიერ არიან. და სპანი იგი ბერძენთანი
Line of ed.: 14 გამოვიდეს ვითარცა ელვა. ხოლო პალეკარპოს ვითარცა მგელი სი/სხლითა
Line of ed.: 15 აღმოსრვილი და ვი/თარ-ცა ლომი განძჳნებული მოიზახდა და შეურაცხ-ჰყოფდა სპათა
Line of ed.: 16 მათ. ხოლო მეფემან რქუა: "ვინ არს თქ/უენ შორის კაცი, რომელი ეწყოს იმას და
Line of ed.: 17 სწორ იყოს მეფობისა ჩემისა". წარვლო ქადაგმან ორ-გზის, და ვერ-ვინ იკადრა ყოვლად
Line of ed.: 18 სიტყუად.
Line of ed.: 21 მაშინ თქუა ვახტანგ: "არა ძალითა განძლიერდების კაცი, არამედ ღმერთმან
Line of ed.: 22 მოსცის ძალი. და მე ვესავ ძალსა შენსა, და ვითარცა დავით განვალ ნიშითა
Page of ed.: 175 Line of ed.: 1 ჯუარისათა; მომეც ძალი ვითარცა დავითს გოლიათსა ზედა, რამეთუ ესე-ცა მაყუედრებელად
Line of ed.: 2 და შეურაცხებით მოუჴდა ჯუარსა შენსა; რაჟამს იხილა ჯუარი აღმართებულად
Line of ed.: 3 ძალად ჩუენდა, არა ივლტოდა მისგან, არამედ სასოებითა ძალისა მისისათა განვიდეს
Line of ed.: 4 ბრძოლად" და თქუა: "იხილი, ღმერთო, ამპარტავანი და დაამდაბლი; კუალად იხილი
Line of ed.: 5 ჭირვეული და იჴსნი. ხოლო ისი შეურაცხად მიჩნს და არა მეშინის, რამეთუ ძალი
Line of ed.: 6 შენ მიერ მოცემული დიდ არს, რომლითა ვსძლო; არამედ მეშინის მე შენგან, რამეთუ
Line of ed.: 7 მდაბალთა ჴმანი ისმინნი და შენ გხადი შემწედ ჩემდა".
Line of ed.: 8 აღმოიჴადა ჴრ/მალი და შეამთხჳა ჯუარსა, და განვიდა შორის განწყობი/ლთა მათ,
Line of ed.: 9 და თქუა: არა ჰბრძავნ ლომი ჴარსა, რამეთუ მე მეფე ვარ და შენ მონა, არამედ დავდვა
Line of ed.: 10 თავი ჩემი / ერისა ამისთჳს სიმდაბლით, რათა რწმენეს ძალი ჯუარისა". და მოეტევა
Line of ed.: 11 პალეკარპოს. ხოლო ვახტანგ მსუმრიად და ნებასა მიეახლებოდა. და აღიზახნეს ორთა-ვე
Line of ed.: 12 მათ განწყობილთა ჴმითა საშინელითა, და იყო ჴმა იგი ვითარცა ჴმა ქუხილისა,
Line of ed.: 13 რომლითა შეიძრა ქუეყანა. და დასცა ლახუარი პალეკარპოს ფარსა ვახტანგისსა,
Line of ed.: 14 რომელი იყო ვიგრის ტყავისა, და განავლო ფარსა ვითარ წყრთა ერთი, რამეთუ იყო
Line of ed.: 15 სიმსხო ლახურისა ვითარ მკლავი კაცისა. და მისცა ფარი იგი მეფემან ლახუარსა
Line of ed.: 16 მისსა, და მიეტევა პირისპირ, და სცა ჴრმალი ჩაბალახსა ზედა და განაპო თავი მისი
Line of ed.: 17 ვიდრე ბეჭთამდე. და მიჰყო ჴელი და უპყრა თავისა მისისა ნახევარი, და მოიღო წინაშე
Line of ed.: 18 ჯუარისა, და თქუა: "ყოვლისა განდგომილისა შენისა ესე იყავნ ნა/წილი".
Line of ed.: 19 და მიეტევნეს სპანი ვახტანგისნი სპათა ბერძენთასა, და აოტნეს იგინი, და
Page of ed.: 176 Line of ed.: 1 აღიჭრნეს გუნდ-გუნდად, და მიაწყუდინეს ზღჳს-პირსა; და არა-ვინ განერა მათგანი,
Line of ed.: 2 გარნა რომელი შეესწრა / ზღუად და ივლტოდეს ნავითა. მას დღესა შინა მოსწყდა
Line of ed.: 3 სპათაგან ვახტანგისთა ორმოცდასამი / ათასი, და სპათაგან ბერძენთასა მოსწყდა
Line of ed.: 4 სამოცდათორმეტი ათასი; და შეიპყრეს ტყუედ მათგანი ას ოცდახუთი ათასი.
Line of ed.: 5 და ვითარცა მოიქცეს სპანი იგი ვახტანგისნი და მივიდეს გუამსა ზედა ვარაზ-ბაკურისსა,
Line of ed.: 6 ვახტანგის დედის ძმისასა, იგლოვეს და შემურეს იგი საბრითა და მურითა,
Line of ed.: 7 და წარსცეს ბარდავად.
Line of ed.: 8 ხოლო მეფემან ვახტანგ მოუწოდა ყოველთა სპათა, და უბრძანა მოყვანება ყოველთა
Line of ed.: 9 ტყუეთა, და მოიყვანნეს დაუკლებელად: და იყო ერთ-რიცხვად ყოველი მამაკაცი
Line of ed.: 10 და დედა-კაცი შჳდას ოთხმოცი ათასი. და წარსცა იგი ყოველი წინაშე კეისრისა, ჴელითა
Line of ed.: 11 ნასრესითა და ადარნასე/სითა, ერის-თავთა მისთათა. და მიწერა წიგნი, ვითარმედ:
Line of ed.: 12 "სიბრძნე ღმრთისა მიუწდომელ არს, და სიბრძნესა კაცთასა და ნებასა სძლევს ნება
Line of ed.: 13 ღმრთისა. მე უწყი, რამეთუ არა არს ნება შენი საქმესა ამას, რომელი-ესე იქმნა
Line of ed.: 14 პალეკარპოსისაგან, არ-ცა თუ იყო ნება ჩემი, რომელი-ესე ქმნა დედის ძმამან ჩემმან,
Line of ed.: 15 და ორნი-ვე ესე ძჳრის-მოქმედნი ძჳრმან-ვე მოინადირნა. ამისთჳს ყო ესე ღმერთმან,
Line of ed.: 16 რათა ახალ-ნერგნი ესე მოიყვანნეს / სარწმუნოებად შიშსა მისსა, ვითარცა იგი უძღებისა
Line of ed.: 17 შვილისათჳს ყო საქმე განსაცხრომელი. / ხოლო თქუენ პირმშონი შვილნი ხართ
Line of ed.: 18 ღმრთისანი, და მარადის მისნი ხართ აწ მწუხარება ესე დედის ძმისა ჩემისა, დის-წულისა
Line of ed.: 19 თქუენისა მიერ ნუგეშინის-ვეც, რაჟამს ვიძიე შური მკლველთა მისთა ხოლო
Line of ed.: 20 თქუენ ნუგეშინის-გეცით ერისა ამისთჳს, რომელი იჴსნა ღმერთმან შჳდას ოთხმოცი
Line of ed.: 21 ათასი. და უკეთუ ბრძანებდე მიმთხუევად ჩემდა, გამოისწრაფე; და უკუეთუ არა მოციქულითა
Page of ed.: 177 Line of ed.: 1 განაგე საქმე ჩუენი. რამეთუ დამძიმდა დგომა ჩუენი ქუეყანისა / ამისთჳს
Line of ed.: 2 მოოჴრებულისა".
Line of ed.: 3 ხოლო ვიდრე მისლვამდე მოციქულთა ფრიად მწუხარე (!) იყო კეისარი. არამედ
Line of ed.: 4 რაჟამს უთხრეს, ვითარმედ ტყუე პირველ შეპყრობილი და ტყუე ერისაგან მეოტისა
Line of ed.: 5 ყოველი დაუკლებელად განუტეობია, მაშინ განიხარა ფრიად და ყოველთა დაუტევეს
Line of ed.: 6 მწუხარება. და შეჯდა მეფე ნავსა და განვიდა სამასითა დრომონითა, სუბუქად გამოვიდა
Line of ed.: 7 ზღჳს-კიდესა, და მოუწოდა ვახტანგს; და ყვეს ურთიერთას აღთქმა და ფიცი, და განაგეს
Line of ed.: 8 საქმე წინდობისა. და უკუ-მოსცა კეისარმან საზღვარი ქართლისა, ციხე თუხარისი
Line of ed.: 9 და კლარჯეთი / ყოველი, / ზღჳთგან ვიდრე არსიანთამდე, და ჴევნი რომელნი მოსდგმანან
Line of ed.: 10 ღადოთა.
Line of ed.: 11 და გამოიკითხა კეისარმან საზღვარი საბერძნეთისა, ქუეყანა ზღჳს-პირისა, რომელ
Line of ed.: 12 არს აფხაზეთი, და რქუა ესრეთ: "ეგრის-წყლითგან ვიდრე მდინარედმდე მცირისა
Line of ed.: 13 ხაზარეთისა -- ესე საზღვარი არს საბერძნეთისა ალექსანდრობითგან, რომელი აწ შენ
Line of ed.: 14 მიგიღია მკლავითა ჩუენგან. აწ იგი უკუ-მოგუეც, და ოდეს წარიყვანე/ბდე ცოლსა
Line of ed.: 15 შენსა, ასულსა ჩემსა, მაშინ მოგცე მისგან ქუეყანა" და დაუწერა ეგრის-წყალსა და
Line of ed.: 16 კლისურასა შუა ქუეყანა ზითვად, და სხუა აფხაზეთი უკუ-სცა ვახტანგ ბერძენთა.
Line of ed.: 17 და წარმოვიდა ვახტანგ გზასა კლარჯეთისასა, და სპანი მისნი განუტევნა გზასა
Line of ed.: 18 სომხითისასა. და ვითარ მოიწია თუხარისად, მიხედნა და შეუყუარდა ციხე, და თქუა:
Line of ed.: 19 "ჭეშმარიტად თუ ხარ შენ ციხე" და ვითარცა წარმოვიდა, იხილა კლდე შუა კლარჯეთსა,
Line of ed.: 20 რომელსა სოფელსა ერქუა არტანუჯი. და მოუწოდა არტავაზს, ძუძუს-მტესა მისსა,
Line of ed.: 21 და დაადგინა იგი ერის-თავად; და უბრძანა, რათა ააგოს ციხე არტანუჯისა; და უბრძანა,
Line of ed.: 22 რათა გამონახოს ჴევსა მას შ/ინა ადგილი სამონასტრე და აღაშენოს ეკლესია, და
Page of ed.: 178 Line of ed.: 1 ქმნეს მონასტრად, / ვითარცა ეხილვნეს მონასტერნი საბერძნეთისანი. და რქუა არტავაზს:
Line of ed.: 2 "უკეთუ განძლიერდენ სპარსნი ჩუენ ზედა, საყუდელი ჩუენი აქა ყოფად არს".
Line of ed.: 3 ხოლო არტავაზ აღაშენა ციხე არტანუჯისა, და მონასტერი რომელ არს ოპიზა,
Line of ed.: 4 და სამნი ეკლესიანი: დაბა მერისა, შინდობისა და ახიზისა. და განაახლა ციხე ახიზისა,
Line of ed.: 5 და ქმნა იგი ქუაბად.
Line of ed.: 6 და ვითარ წარმოვიდა ვახტა/ნგ და მოვიდა ქალაქად თჳსად მცხეთად, იყო სიხარული
Line of ed.: 7 დიდი და მადლისა მიცემა ღმრთისა, რამეთუ მოვიდა იგი მშჳდობით. და მისცა
Line of ed.: 8 ნიჭი დიდი ერსა თჳსსა.
Line of ed.: 9 ხოლო მეფემან სპარსთამან ვითარცა ცნა, ვითარმედ მიიქცა ვახტანგ ბერძენთა
Line of ed.: 10 კერძო, შეიქცა სპარსეთად და მოკუდა. და დაჯდა მეფედ ძე მისი, და ვიდრე მოიწიფებოდა
Line of ed.: 11 იგი, წარჴდა ამას შინა წელიწადი სამი.
Line of ed.: 12 ხოლო ვახტანგ მეფესა უშვნა ცოლმან ძე და ასული მარჩბივად, და მოკუდა
Line of ed.: 13 შობასა შინა ბალენდუხტ დედოფალი, ასული სპარსთა მეფისა. ხოლო ვახტანგ უწოდა
Line of ed.: 14 ძესა თჳსსა სახელი სპარსულად დარჩილ და ქართულად დაჩი. მაშინ ვახტანგ მეფემან
Line of ed.: 15 ვერ მოიცალა მოყვანებად ცოლი ბერძენთა მეფისა ასული, და ვერ-ცა კათალიკოსისა
Line of ed.: 16 და / ეპისკოპოსთა, რამეთუ მოელოდა იგი სპარსთა მეფისა მოსლვასა: / ამაგრებდა
Line of ed.: 17 ციხეთა და ქალაქთა, და ჰკაზმიდა მჴედართა, და განამზადებდა ბრძოლად სპარსთა.
Line of ed.: 18 მაშინ შეაგდო საპყრობილესა შინა ბინქარან მაცთური, ეპისკოპოსი ცეცხლის-მსახურთა,
Line of ed.: 19 და მოსრნა და განასხნა ყოველნი ცეცხლ/ის-მსახურნი საზღვართაგან ქართლისათა.
Line of ed.: 20 ხოლო სპარსთა მეფე, შემდგომად სამისა წლისა, წარმოემართა ბრძოლად ვახტანგისად,
Line of ed.: 21 და მოიწია ინდაბრიანთა, და დაიბანაკა მუნ. ხოლო ვახტანგ წარავლინა
Page of ed.: 179 Line of ed.: 1 ბერძენთა მეფისა თანა და მიუმცნო, ვითარმედ: "აჰა დღე იგი, რომელ აღმითქუამს,
Line of ed.: 2 ვითარმედ სპარსნი შემოვაწყუდივნე ჴელსა შენსა; აჰა ესე-რა, მომიყვანებიან იგინი შუა
Line of ed.: 3 საზღვართა ქართლისათა და ყოველი კაცი მათ თანა ვითარ სამასი ათასი. რამეთუ
Line of ed.: 4 ჰგონებდა იგი განმრავლებასა სპათა მისთასა სომხითით და მეფეთაგან კავკასიანთასა,
Line of ed.: 5 ხოლო მათ ვერ იკადრეს განრთვად მისა. რამეთუ რომელთა-მე მათგანთა აქუნდა
Line of ed.: 6 სასოება ჯუარ-ცმულისა, ხოლო რომელნი იძლივნეს ეშმაკისაგან, მეფენი დარ/უბანდისანი
Line of ed.: 7 გაერთნეს. აწ აღმისრულებიეს აღთქმა ჩემი, რომელი აღმითქუამს: რამეთუ
Line of ed.: 8 სადა-ცა მიპოვნიე/ს სახლი ცეცხლისა, დამივსია ფსლითა, და მოგუნი და მზირნი
Line of ed.: 9 მათნი მიმიცემიან სატანჯველსა ბოროტსა, და მაცთური ბინქარან მივეც საპყრობილესა, და
Line of ed.: 10 სიკუდილისაგან გარდაიხუეწა. მან უკუე მოიყვანნა სპარსნი ქართლად, და
Line of ed.: 11 დავსუ ეპისკოპოსად მიქაელ, კაცი სარწმუნო. ხოლო ბინქარან, ვითარცა / მოიწია
Line of ed.: 12 საზღვართა ქართლისათა, მოკუდა. აწ სწრაფით წარმოემართნენ სპანი შენნი, რათა
Line of ed.: 13 აქა შინა დაეცნენ ყოველნი მტერნი ჯუარისანი, და მოიცალო შენ ყოველთა მტერთა
Line of ed.: 14 შენთაგან, ხოლო უკეთუ ჩუენ გუძლოს, განძლიერდეს იგი და შემოვიდეს საზღვართა
Line of ed.: 15 შენთა გზასა შიმშატისასა".
Line of ed.: 16 ხოლო ვიდრე მიიწეოდეს მოციქულნი ვახტანგ მეფისანი, წარსრულ იყო კეისარი
Line of ed.: 17 ქუეყანით ხაზარეთით კერძო, რომლისაგან ვერ მოიცალებდა მოსლვად ქართლად.
Line of ed.: 18 მაშინ ვახტანგ განაძლიერნა ციხენი ქალაქისანი, და ურჩეულესი მბრძოლი ერისა
Line of ed.: 19 მისისა ვითარ ასი ათასი მჴედარი და ასი ათასი ქუეითი იპყრა მის თანა, და დაუბანაკა
Line of ed.: 20 მათ დიღ/მით ვიდრე ქართლის კართამდე, და სპარსთა დაიბა/ნაკეს ცხენის ტერფითგან
Line of ed.: 21 ჩაღმართ.
Line of ed.: 2 ხოლო ვახტანგ განაფართა ჴიდი მოგუეთისა ვითარ სამოცი მჴარი ქცევისათჳს
Line of ed.: 3 მას ზედა სპათასა, ხოლო მეფე და ჯუანშერ სპასპეტი დადგეს მცხეთას, და ნასრა და
Line of ed.: 4 მირდატ დაუტევნა სპათა ზედა სომხითისა და ქართლისათა, რომელნი დგეს არმაზით
Line of ed.: 5 კერძო. და რა ბრძოდ/იან სპარსნი არმაზით კერძო, მცხეთით განვიდიან; და რა განვიდის
Line of ed.: 6 ლაშქარი იგი მიერ კერძო მცხეთით, ეწყუნიან არაგუსა ზედა. და ოდეს-მე განვლიან
Line of ed.: 7 ფონი მტკურისა და შეიბნიან ფონსა ზედა ტფილისისასა, და რომელსა-მე
Line of ed.: 8 დღესა მათ სძლიან და რომელსა-მე დღესა ამათ.
Line of ed.: 9 ხოლო ვახტანგ მეფესა შეექმნა ჩაბალახი ოქროსი, და გამოესუა წინათ მგელი
Line of ed.: 10 და უკანათ ლომი; და რომელსა კერძსა იძლეოდიან ქართველნი, მუნით-ცა მიმართის
Line of ed.: 11 და მოსრის სპისა მისგან სპარსთასა, ვითარცა ლომმან კანჯარნი. მიერითგან ვერ-ღა-რა
Line of ed.: 12 შეუძლებდეს სპარსნი წყობად მისა, რამეთუ დაისწავლეს იგი, რომელსა / ეწერა მგელი
Line of ed.: 13 და ლომი, და ვითარცა იხილიან ვახტანგ, თქჳან: "დურ აზ გორგასალ", რომელ არს
Line of ed.: 14 ესე: "მირიდეთ თავსა / მგლისასა" და მის მიერ სახელ-ედვა ვახტანგ მეფესა გორგასალ.
Line of ed.: 15 განგრძელდა მათ შორის ბრძოლა ოთხ თუე ოდენ და მოვიდა მოციქული კეისრისაგან,
Line of ed.: 16 და მოართუა ძღუენი ვახტანგს, და მოჰგუარა სპათაგან ბერძენთასა ოთხმოცი
Line of ed.: 17 ათასი მჴედარი, და მოუწერა ვახტანგს, ვითარმედ: "შევექეც წყობასა ხაკანისასა,
Line of ed.: 18 და მომივლენია შენდა ოთხმოცი ათასი მჴედარი, და მომიწერია ლეონისდა: უკეთუ
Line of ed.: 19 გიჴმდეს შენ ლაშქარი, წინაშე შენსა არს მელიტენითგან ვიდრე ლამედმდე და მოღმართ
Line of ed.: 20 ვიდრე კარნუ-ქალაქამდე, და მიბრძანებია ლეონისდა წინაშე შენსა იყოს.
Page of ed.: 181
Line of ed.: 1 და მოწ/ევნულ იყო ლაშქარი ბერძენთა ჯავახეთს. ხოლო ვითარცა ცნა სპარსთა
Line of ed.: 2 მეფემან ბერძენთა მოსლვა შუელად მათდა, იწყო ზრახვად ვახტანგისა. მიუმცნო მოციქულსა
Line of ed.: 3 მისსა და რქუა: "რასათჳს მოვსწყდებით ურთიერთას, ძმანი კაცნი ვართ, შვილნი
Line of ed.: 4 ნებროთისნი? უკეთუ ცეცხლი არს ღმერთი, შე-უკუე-ეწიენ იგი; ხოლო ჩუენ / დავადგრეთ
Line of ed.: 5 სიყუარულსა ზედა მამათა ჩუენთასა. ხოლო თჳთ/ოეული ჩუენგანი სათნოსა
Line of ed.: 6 სულისა თჳსისასა ჰმსახურებდეს".
Line of ed.: 7 ვითარცა მოვიდა მოციქული და უთხრა ვახტანგ მეფესა ყოველი შეთულილობა
Line of ed.: 8 სპარსთა მეფისა, და სთნდა ვახტანგს და ყოველსა ერსა მისსა. და მისცა ნიჭი ვახტანგ
Line of ed.: 9 მეფემან, მიუვლინა მოციქული მისი და რქუა: "გიხილავს ძალი ჯუარისა, რამეთუ
Line of ed.: 10 ყოველთა მეფეთა მოგუაქუნდა ხარკი ვიდრე გამოჩინებადმდე ჯუარ-ცმულისა. რაჟამს
Line of ed.: 11 გამოჩნდა იგი, მძლე გექმნნეს ყოველნი თაყუანის-მცემელნი მისნი წინაშე მისსა, და
Line of ed.: 12 მოხარკენი შენნი ბერძენნი მოღმართ გბრძვანან, და მოაოჴრნეს სამსახურებელნი
Line of ed.: 13 ცეცხლისანი. აწ, უკეთუ გუბრძოდი ჩუენ დატეობისათჳს სჯულისა, მოვკუდეთ ჩუენ
Line of ed.: 14 მისთჳს, ვითარცა იგი მოკუდა ჩუენთჳს, და მან აღმადგინნეს ჩუენ. / ხოლო უკეთუ
Line of ed.: 15 აღასრულო სიტყუა შენი და არა იყოს ცეცხლი ღმერთად შენდა, და იყოს ღმერთად
Line of ed.: 16 ჩუენდა ქრისტე, მამად და უფლად გხადო შენ. დაღაცათუ ჩუენ პირმშონი ვართ, არამედ
Line of ed.: 17 თქუენ სხდეთ საყდართა ზედა მამისა ჩუენისათა".
Line of ed.: 18 ვითარცა უთხრეს სიტყუა ვახტანგისი, შეიწყნარა და წარსცა / ძღუენი გორგასალსა
Line of ed.: 19 ძლიერად, და მის თანა გჳრგჳნი ანთრაკოანი, და ჟამი დად/ვეს შეკრებისა.
Line of ed.: 20 აიყარა მეფე სპარსთა, და უკუ-დგა რუსთავად, და გამოვიდეს იგინი განთიად და დადგეს
Line of ed.: 21 ველსა კალაისასა: რამეთუ ტფილისი სოფელი და კალაი-ცა მოოჴრებულ იყო მაშინ.
Line of ed.: 22 ხოლო მეფე ვახტანგ დადგა ჯაჭუს, და შეკრბეს მას-ვე ველსა ორნი-ვე მეფენი, და მოიკითხეს
Page of ed.: 182 Line of ed.: 1 ურთიერთას, და ყვეს აღთქმა თავის-თავისა სჯულსა ზედა გარდაუვალ. და
Line of ed.: 2 მოხადა მას დღესა სპარსთა მეფე გორგასალმან ლაშქრით-ურთ თჳსით ტფილისად, და
Line of ed.: 3 უძღუნა გორგასალმან მჴევალი ათასი, მონა ხუთასი, სტავრა სკარამანგი ხუთასი,
Line of ed.: 4 ბიზიონი ზუზმა ხუთასი, ჴდალი ცხენი ათი ათასი, ცხენი ბარგისა ხუთასი, ჯორი
Line of ed.: 5 სამასი, ზროხა ოთხი ათასი, ცხუარი ათი ათასი, და დღესა მესამესა მივიდა გორგასალი
Line of ed.: 6 მის თანა და თანა / წარიტანა ლეონ, ანთიპატი კეისრისა, და ყვეს განზრახვა.
Line of ed.: 7 და აზრახა ანთიპატმან გორგასალსა, რათა ყოს მშჳდობა შორის კეისრისა და
Line of ed.: 8 ხუასროსა, რამეთუ ეშინოდა ბერძენთა -- ნუ უკუე შევიდენ საბერძნეთად სპარსნი და
Line of ed.: 9 მოაოჴრონ იგი, / რამეთუ სპანი საბერძნეთისანი ყოველნი იყვნეს ხაზარეთს.
Line of ed.: 10 და რქუა ხუასრო გორგასალსა: "ითხოვე ჩემგან რა-ცა გნებავს თ/ავისა შენისათჳს,
Line of ed.: 11 ანუ სხჳსა ვისთჳს-ცა გნებავს". ხოლო გორგასალმან რქუა: "მნებავს, რათა იყოს.
Line of ed.: 12 მშჳდობა შენ შორის და კეისრისა". რქუა ხოსრო: "დამძიმდა თხოვა შენი ჩემ ზედა:
Line of ed.: 13 რამეთუ ბერძენთა რაჟამს პოვიან ჟამი ჩუენ ზედა, არა ყვიან წყალობა. და მე ამით
Line of ed.: 14 ვყავ სიყუარული შენ ზედა, რათა მევიდე საბერძნეთად და შური ვიძიო მათგან და
Line of ed.: 15 აჰა, მოციქული ხაზართა მეფისა მეათე დღე არს, რაჲთგან მოსრულ არს, და შენ არა
Line of ed.: 16 უწყი მიზეზი მტერობისა ჩუენისა. ხოლო აწ მიგითხრა სილაღე მათი ჩუენ ზედა, და
Line of ed.: 17 მერმე ვყო ნება შენი, ვინათგან აღგითქუ ფიცითა ძლიერითა, ვითარმედ არა ვყო
Line of ed.: 18 უნებელი შენი" და თქუა, ვი/თარმედ: "შენ უწყი, რამეთუ ზღუასა მოღმართ ჩუენი
Line of ed.: 19 არს საზღვარი, განყოფილი ნოესითგან, და აწ იგი მბრძავს ჩუენ ჯაზირსა და შამსა
Line of ed.: 20 და მოოჴრებულ არიან ქალაქნი, ხოლო შამი სამეფო ჩუენი არს. არამედ ჯაზირისა
Line of ed.: 21 ნახევარი, განწესებული მამათა ჩუენთა, შენი არს ხუედრი, და მიუღებიეს იგი ბერძენთა (!),
Page of ed.: 183 Line of ed.: 1 / და მე ესე-რა შევიდოდე უკ-მოღებად მისა. აწ რ/ომელი ნაწილი მამათა შენთა
Line of ed.: 2 არს, შენ განუყავ, შენ იცი და ბერძენთა. ხოლო სხუა ჯაზირისა მომცენ მე ბერძენთა,
Line of ed.: 3 და რომელი ვითხოვე მე შენგან".
Line of ed.: 4 ხოლო ვითარცა ესმა ესე ლეონ ანთიპატსა, განიხარა ფრიად და თაყუანის-ცა
Line of ed.: 5 ორთა-ვე მეფეთა, და თქუა: "ხუთნი ქალაქნი ჯაზირისანი შენდა-ვე იყვნენ, შენ-კერძნი,
Line of ed.: 6 რამეთუ ნახევარი სიკილიისა, რომელი მოგუეღო შენგან, უკუ-გცეთ, და დღეთა ჩუენთა
Line of ed.: 7 იყავნ მშჳდობა შორის შენსა და მისსა".
Line of ed.: 8 და თქუა მეფემან: ვინ უწყის, თუ დასჯერდეს ბერძენთა მეფე ქმნულსა ჩუენსა.
Line of ed.: 9 და თქუა ლეონ: "რაჟამს წარმომავლინა მე ძალად ამის მეფისა, რქუა მეფესა ჩუენსა
Line of ed.: 10 მონაზონმან / ვინ-მე ღმრთის-მეცნიერმან, ვითარმედ სთნავს ღმერთსა მშჳდობა სამთა-ვე
Line of ed.: 11 ამათ მეფეთა. და იქმნა-ცა ეგრე. ხოლო კეისარმან უბრძანა მწიგნობარსა და დაწერა
Line of ed.: 12 წიგნი ზავისა. და აჰა, აქა არს აღწერილი წიგნი მისი".
Line of ed.: 13 ვითარცა ესე თქუა, წარიკითხეს წიგნი იგი, დაწერილ იყო ფიცით: "თჳნიერ
Line of ed.: 14 მისსა, რომელი მოსცა სპარსთა მეფემან / ივბიმიანოსსა, არა ვძებნო თქუენ ზე/და"
Line of ed.: 15 და მოუწოდა სპარსთა მეფემან ხაზართა მეფისა მოციქულსა, და უთხრა მან აღზრზენა
Line of ed.: 16 სპარსთა ბერძენთა ზედა. მაშინ მოიღო სპარსთა მეფემან ქარტა და დაწერა ჴელითა
Line of ed.: 17 თჳსითა წიგნი ბერძენთა მეფისა სიყუარულისა, და ჩინება საზღვართა, და სიკილიისა
Line of ed.: 18 უკუ-ცემისათჳს. მისცა ფილისტიმი საზღვრითა იერუსალემისათა. და თქუა, ვითარმედ:
Line of ed.: 19 "ქალაქი სჯულისა თქუენისა არს იერუსალემი". და მისცა გორგასალსა ნიჭი: ალვა
Line of ed.: 20 ლიტრა სამი ათასი, ამბარი ლიტრა ხუთასი, მუშკი ლიტრა ხუთასი, ტაიჭი ცხენი
Line of ed.: 21 სამი ათასი, სამოსელი ხუასროვანი ათასი და ხაზდი სამი ათასი.
Line of ed.: 22 და წარვიდა ვახტანგ შინა; ხვალისა დღე მოუვლინა მეფემან ვახტანგს ბარზაბან,
Page of ed.: 184 Line of ed.: 1 საკუთარი მობი/დანი, და რქუა ესრეთ გორგასალს: "რომელი გინდა ჩემგან, მე ვქმნე
Line of ed.: 2 აწ. განაგე საბრძანებელი შენი, ვითარცა გნებავს: მიავლინენ დასტურნი და მიითუალენ
Line of ed.: 3 ქალაქნი შენნი, რომელნი მიგცენ შენ და კეისარსა. ხოლო ბარზაბანისდა მიბრძანებია
Line of ed.: 4 მისლვა კეისრ/ისა მითუალვად ქუეყანა/თა და ქალაქთა თქუენთა ხოლო შენ უწყი,
Line of ed.: 5 რამეთუ საქმესა ამას ჩუენ ზედა განრისხნენ სპარსნი მოხუცებულნი, რამეთუ მათ
Line of ed.: 6 ეგონა ჩემ მიერ შემუსრვა საბერძნეთისა, ხოლო მე დღეს საზღვართა ჩემთაგან ორი
Line of ed.: 7 სამეფო მივანიჭე. აწ ესე არს სათხოველი ჩემი, რათა დაჲ შენი მომცე ცოლად, და
Line of ed.: 8 შენ წარმოსჳდე ჩემ თანა ქუეყანასა მამულსა ჩუენსა, რათა ჰნახნე ნათესავნი შენნი და
Line of ed.: 9 შენ შემწე მეყო მე თავითა შენითა მტერთა ჩემთა ზედა, აბაშთა და ელამთა, ჰინდოთა
Line of ed.: 10 და სინდთა, რამეთუ უძჳრესი ბოროტი და დამდაბლება მეფობისა ჩემისა მათ ყვეს. აწ
Line of ed.: 11 ოდეს მოხჳდე ჩემ თანა, და ესრეთ რქუა მოხუცებულთა და მარზაპანთა ჩემთა, რამეთუ
Line of ed.: 12 სიყუარული ვყავ ჩემი და მოყუარეთა ჩემთა, რამეთუ ესრეთ ინება ძმამან ჩემმან ვახტანგ
Line of ed.: 13 / მეფემან. რომელნი ქუეყანანი მივცენით, მათითა-ვე შემწეობითა მოხარკე
Line of ed.: 14 ვყვენით მტერნი ჩუენნი, და ამით დავაცხროთ გულის-წყრომა მათი ბერძენთა ზედა.
Line of ed.: 15 ხოლო შენ თავითა შენითა მინებ ძალად ჩემდა, არამედ სპანი შენნი / ადგილსა-ვე
Line of ed.: 16 იყვნენ".
Line of ed.: 17 მაშინ ვახტანგ მოუწოდა თანა-მზრახველთა თჳსთა, / და ეზრახა ლეონ ანთიპატი
Line of ed.: 18 ესრეთ, ვითარმედ: "დიდ არს კეთილი შენი ბერძენთა ზედა, უფროს მეფეთა მათ,
Line of ed.: 19 რომელნი სხენან საყდართა მათთა, რამეთუ შენ დასცევ ქალაქი პონტოსა შემუსრვისაგან, და
Line of ed.: 20 შენ მიანიჭე შჳდას ოთხმოცი ათასი სული, და დღეს შენ მიერ მიეცემის.
Line of ed.: 21 ჯაზირა და ფილისტიმი, რომელი მშჳდობით არა რომელსა მეფესა ბერძენთასა
Line of ed.: 22 შეუპყრიეს. და მართალ არს ხუასრო, უკეთუ არა ჰყო მის თანა სათნოება, უჴმრად
Page of ed.: 185 Line of ed.: 1 შერაცხოს იგი ერმან მისმან; დაღაცათუ მან არა გითხრა, მიღმართ ვძლიოთ, რამეთუ
Line of ed.: 2 ესე არს სრული სიყუარული; მე მიგცე ლაშქრისა ჩემისაგან ათი ათასი ჭურვილი და
Line of ed.: 3 მე წარვჰყვე მოციქულთა შენთა თანა წინაშე კეისრისა, და მუნით გამოგერთო ჯაზირას
Line of ed.: 4 სპითა ძლიერითა".
Line of ed.: 5 ესე გა/ნაზრახა ლეონ ანთიპატმან. და სთნდა მეფესა ვახტანგს და ყოველთა წარჩინებულთა
Line of ed.: 5 მისთა განზრახვა მისი; და მისცა სპარსთა მეფესა დაჲ მისი ვახტანგ
Line of ed.: 7 მეფემან ცოლად, რომელსა ერქუა მირანდუხტ, რომელი წარტყუენულ იყო ოვსთაგან
Line of ed.: 8 და გა/მოეჴხნა ვახტანგს. ხუარანძე ა/მისთჳს არა მისცა, რამეთუ დაწინდებულ იყო
Line of ed.: 9 სომეხთა პატიახშისა. და მოიყვანა ვახტანგ ძე მისი, რომელსა ერქუა სპარსულად
Line of ed.: 10 დარჩილ, ხოლო ქართულად დაჩი. იყო ხუთისა წლისა, და დაადგა გჳრგჳნი, და დაუტევა
Line of ed.: 11 მეფედ, და დაუტევნა მის თანა შჳდნი წარჩინებულნი მისნი:
Line of ed.: 12 პირველად ჯუანშერ სპასპეტი, მპყრობელი შიდა ქართლისა და მფლობელი ყოველთა
Line of ed.: 13 ერის-თავთა:
Line of ed.: 14 და დემეტრე, ერის-თავი კახეთისა და კუხეთისა;
Line of ed.: 15 და გრიგოლი, ერის-თავი ჰერეთისა;
Line of ed.: 16 და ნერსარან, ერის-თავი ხუნანისა;
Line of ed.: 17 და ადარნასე, ერის-თავი სამშჳლდისა;
Line of ed.: 18 და სამნაღირ, ერის-თავი შიდა ეგრისა და სუანეთისა;
Line of ed.: 19 და ბაკურ, ერის-თავი მარგჳსა და თაკუერისა.
Line of ed.: 20 და ამათ შეჰვედრა ძე თჳსი დაჩი, და უბრძანა აღშენება / უჯარმისა და მუნ შინა
Line of ed.: 21 ზრდა დაჩი მეფისა, რამეთუ სიმარჯუედ გამონახა იგი ნადირთა და ცხოვართათჳს და
Line of ed.: 22 წარიტანნა თანა ოთხნი წარჩინებულნი მისნი:
Line of ed.: 23 არტავაზ, ერის-თავი კლარჯეთისა;
Line of ed.: 24 და ნასარ, ერის-თავი წუნდისა;
Line of ed.: 25 და ბივრიტიან, ერის-თავი ოძრჴისა;
Page of ed.: 186
Line of ed.: 1 და საურმაგ, ეჯიბი მისი დიდი; და მათ თანა ათი ათასი მჴედარი / ლაშქრისა
Line of ed.: 2 მისისა დარჩეული.
Line of ed.: 3 და ლეონ ანთიპატმან დაუტევა ლაშქრისა მისისაგან ათი ათასი ბერძენი, და
Line of ed.: 4 თჳთ წარვიდა წინაშე კ/ეისრისა. და ვახტანგ მეფემან წარატანა თანა მოციქულად
Line of ed.: 5 არტავაზ, ერის-თავი კლარჯეთისა; და წარსცა ყოველი ნიჭი წინაშე კეისრისა, რომელი
Line of ed.: 6 მიენიჭა მეფესა ხუასროს; გარნა სტავრები და ტაიჭები დაიჭირა თავისათჳს, და სხუა
Line of ed.: 7 ყოველი წარსცა და უბრძანა არტავაზს, რათა ჯაზირას მოერთოს ლეონ ანთიპატისა თანა.
Line of ed.: 8 ხოლო ვახტანგს ევედრნეს დედა და დაჲ მისი ხუარანძე, რათა წარიტანნეს თანა
Line of ed.: 9 და ილოცონ იერუსალემს. წარიტანნა, და წარვიდეს ვახტანგ მეფე და ხუასრო გზასა
Line of ed.: 10 ადარბადაგანისასა; / და მუნით წარვიდეს ვახტანგ და დედა და დაჲ მისი იერუსალემს,
Line of ed.: 11 და ხუასრო ელოდა ანტიოქიას. შევიდეს და ილოცეს წმიდასა აღდგომასა, და მოილოცნეს
Line of ed.: 12 ყოველნი ადგილნი წმიდანი, და შეევედრნეს წმიდასა აღდგომასა, შეწირეს შესაწირავი
Line of ed.: 13 დიდი და წარმოვიდეს ანტიოქიას.
Line of ed.: 14 ხოლო ლეონ, ანტიპატოსი კეისრისა, და არტავაზ, ერის-თავი ვახტანგისი,
Line of ed.: 15 მოვიდეს ოცი ათასითა მჴედრითა რჩეულითა, და მოართუეს ხუასროს კეისრისაგან
Line of ed.: 16 / ძღუენი მიუწდომელი და ვახტანგს ნიჭი მიუწდომელი. და მოემცნო კეისარსა მოციქულთად სიხარული და მადლისა მი/ცემა ღმრთისა, და ვახტანგის
Line of ed.: 17 ქება და მადლი
Line of ed.: 18 მიუწდომელი. და მოემცნო ვახტანგისად: "და მიბრძანებიეს ლეონისდა ესრეთ, რათა
Line of ed.: 19 იყოს შიშსა და ბრძანებასა შენსა ქუეშე ვითარცა ჩემსა" და შეკრბა ვახტანგის საბრძანებელსა
Line of ed.: 20 ქუეშე ბერძენი და ქართველი და სომეხი ორმოცდაათი ათასი მჴედარი რჩეული.
Page of ed.: 187
Line of ed.: 1 მაშინ უბრძანა სპარსთა მეფემან ვახტანგს: "ვინათგან დედა და დაჲ შენი აქამდის
Line of ed.: 2 დამაშურალ არიან, მოვიდენ იგინი-ცა სამეფოდ ჩემდა, რათა ერთობით აღვასრულოთ
Line of ed.: 3 / სიხარული ჩუენი მერმე თუ ინებონ წარსლვა ქართლს, წარვიდენ იგინი გზასა
Line of ed.: 4 რანისასა. ხოლო თუ ინებონ ლოდინება შენი, გელოდიან ურაჰას ქალაქსა შინა".
Line of ed.: 5 სთნდა უკუე ვახტანგს ბრძანება ხუასროსი, და წარიტანნეს თანა და წარემართნეს.
Line of ed.: 6 და წარგზავნა სპარსთა მეფემან მოციქული წინაშე ყოველთა წარჩინებულთა სპარსეთისათა,
Line of ed.: 7 და მიუთხრა ესე ყოველი. ხოლო მათ განიხარეს სიხარულითა დიდითა. რამეთუ
Line of ed.: 8 ცეცხლებრ ეგზებოდეს ბრძოლისათჳს ჰინდოთა, სინდელთა, და აბაშთა, და ჯორჯანთათჳს.
Line of ed.: 9 / და მივიდეს ბაღდადს, და მოეგებნეს ყოველნი წარჩინებულნი სპარსეთისანი
Line of ed.: 10 სიხარულითა დ/იდითა. და აღასრულეს ქორწილი სამეუფო, ექუს თუე განცხრომითა
Line of ed.: 11 და განსუენებითა მიუწდომელითა. და შემდგომად ქორწილისა მისცა ნიჭი დიდ-ძალი
Line of ed.: 12 დედასა და დასა ვახტანგისსა, და წარმოვიდეს ურაჰას. და პატივ-სცემდა ვახტანგს ყოველი
Line of ed.: 13 ერი სპარსეთისა ვითარცა ხუასროს, მეფესა მათსა, და მერმე წარემართნეს
Line of ed.: 14 მტერთა ზედა.
Line of ed.: 17 პირველად მივიდეს ჯორჯანეთს, და წარმოტყუენეს ჯორჯან/ეთი, და ყოვლად
Line of ed.: 18 უმკჳდრო ყვეს. და დასხნეს ადგილსა მათსა ნათესავნი სპარსთანი. და მიერითგან
Line of ed.: 19 იქმნნეს ჯორჯანნი გლეხად, რომელნი აწ არიან მებეგრენი სპარსთანი.
Part: VII
Page of ed.: 188
Line of ed.: 1
შესლვა ჰინდოეთს ვახტანგ გორგასლისაგან და ვახტანგისგან
Line of ed.: 2
გამარჯუება მათ ზედა
Line of ed.: 3 და მუნით შევიდეს ჰინდოეთად, და მუნ იქმნნეს ბრძოლანი ძლიერნი და თჳთო-თჳთო.
Line of ed.: 4 და იყო მუნ წესად: რომელმან-ცა მათგანმან სძლის, ივლტინ მის წინაშე ბანაკი.
Line of ed.: 5 ხოლო ვახტანგ მეფემან მოკლა ბუმბერაზი თხუთმეტი მუნ შინა, რომელთა დაეცნეს
Line of ed.: 6 მრავალნი გოლიათნი სპარსთანი. და დაყვეს ბრძოლასა შინა ჰინდოეთისასა სამი წელი,
Line of ed.: 7 და წარმოტყუენნეს უმრავლესნი ქუეყანანი ჰინდოეთისანი, არამედ მტკიცენი ციხე-ქალაქნი
Line of ed.: 8 ვერ განტეს/ნეს, რამეთუ ზღუდეთა შინა / იყვნეს. და წარმოიღეს ხარკი
Line of ed.: 9 ჰინდოთა მეფისაგან; მუშკი ლიტრა ათასი, ამბარი ეგზომი-ვე, ალვა ნავი ათი, თუალები
Line of ed.: 10 იაკინთი და ზურმუხტი ნავი ერთი, და მის თანა საფირონი თჳთო-სახე, ოქრო აქლემი
Line of ed.: 11 ასი, ვეცხლი აქლემი ხუთასი.
Part: VIII
Page of ed.: 188
Line of ed.: 12
შესლვა სინდეთს ვახტანგ გორგასლისაგან და გამარჯუება ვახტანგისგან
Line of ed.: 13 და მუნით შევიდეს სინდეთს. მაშინ სინდთა მეფემან განყო ერი თჳსი ციხეთა
Line of ed.: 14 და ქალაქთა შინა; და რომელსა-ცა კერძსა განვიდიან სპარსნი მტყუენავნი, გამოუჴდიან
Line of ed.: 15 / სინდნი ციხეთა და ქალაქთაგან და დასდვიან ვნება დიდი სპარსთა ზედა, და მოსწყდა
Line of ed.: 16 ურიცხჳ ერი სპარსთაგანი. ხოლო ძალითა ქრისტესითა არა-სადა იძლივნეს ვახტანგის
Line of ed.: 17 სპათაგანნი, და ყოვლად-ვე მძლედ გამოჩნდეს მტერთა ზედა, და მჴნედ მბრძოლად
Line of ed.: 18 გამოჩნდეს ოთხნი იგი წარჩინებულნი ვახტანგისნი და ლეონ ბერძენი; რამეთუ მათ
Line of ed.: 19 დასცნეს მრავალნი მჴნედ მბრძოლნი ბუმბერაზნი სინდთანი ხოლო სინდთა მეფე იყო
Line of ed.: 20 ქალაქსა შინა სინდიას. მაშინ ყოვლითა ძალითა მათითა მივიდეს სინდიას, და მუნ
Line of ed.: 21 მოხუდეს ბრძოლანი ძლიერნი, და დღეთა ყოველთა გამოვიდის თჳთ სინდთა მეფე,
Page of ed.: 189 Line of ed.: 1 რამეთუ / იყო იგი მჴნე გოლიათი და შემმართებელი, და გამოიტანნის მჴედარნი
Line of ed.: 2 სინდეთისანი, და იყვის ბრძო/ლა ბუმბერაზთა; რომელსა-მე დღესა მათ სძლიან და
Line of ed.: 3 რომელსა-მე მათ. და სინდთა მეფემან სძლო თავის-თავითა ყოველთა ბუმბერაზთა
Line of ed.: 4 მბრძოლთა მისთა, და არა მიხუდეს იგი და ვახტანგ ბრძოლასა შინა დღეთა მრავალთა.
Line of ed.: 5 მაშინ სინდთა მეფემან ველსა მას ზედა, კართა ქალაქისათა, / ღამე თხარა
Line of ed.: 6 მთხრებლი დიდი დასამალავად შიგა მჴედართა, და სიმარჯჳთ დაუტევნა გზანი გამოსავალნი,
Line of ed.: 7 და ჩაადგინნა მუნ შინა მჴედარნი ათნი რჩეულნი. და დილასა ადრე გამოგზავნა
Line of ed.: 8 ბუმბერაზი ერთი. და მას დღესა ხუედრი იყო ვახტანგისი კართა ცვისათჳს.
Line of ed.: 9 და მიდგა ესე ბუმბერაზი და სთხოვა ბრძოლა თავის-თავ, რათა-მცა წარიტყუა და
Line of ed.: 10 შეჰჴადა მჴედართა მათ ზედა. მაშინ საურმაგ, ეჯიბი ვახტანგისი, განვიდა და რქუა:
Line of ed.: 11 "არა ხარ შენ კადნიერ ბრძოლად მეფისა, არამედ მე გებრძოლო, მონა მონასა", და
Line of ed.: 12 მიეტევა. ხოლო სინდელი იგი გაიქცა, და მისდევდა საურმაგ ჩუეულებისაებრ: რამეთუ
Line of ed.: 13 მრავალ-გზის ბრძო/ლილ იყო ველსა მას ზედა. და ვითარ წარჴდა დამალულთა მათ,
Line of ed.: 14 მჴედართა, გამოუჴდეს ზურგით მისსა / და იგი მეოტი შემოიქცა. ხოლო საურმაგ
Line of ed.: 15 სცნა ჰოროლნი წინასა მას და მოკლა, ხოლო ათთა მათ მოკლეს საურმაგ.
Line of ed.: 16 მაშინ მიეტევა თჳთ ვახტანგ მეფე და მის თანა სამნი იგი წარჩინებულნი მისნი:
Line of ed.: 17 არტავაზ, ბივრიტიან და ნასარ, და / მათ თანა ლეონ ბერძენი. ხოლო სინდელნი
Line of ed.: 18 იგი ივლტოდეს, და მისდევდა ვახტანგ მოყუსით-ურთ ვიდრე კართამდე ქალაქისათა, და
Line of ed.: 19 სინდნი იგი შეივლტოდეს ქალაქად. მაშინ ვახტანგ სავსე მწუხარებითა შეიქცა, და
Line of ed.: 20 იგლოვდა გუამსა ზედა საურმაგისსა, ვითარცა ძმისა საყუარელისასა. რამეთუ თანა-ზრდილ
Line of ed.: 21 იყო მისი, ძმის-წული მამა-მძუძისა მისისა, არტავაზის მამისა, ერთ-გული, მისანდობელი
Line of ed.: 22 და ქუელი.
Line of ed.: 2 მაშინ სინდთა მეფე გამოდგა კართა ქალაქისათა, და ჴმა ყო ჴმითა მაღლითა,
Line of ed.: 3 და რქუა: "ვახტანგ მეფეო, მსგავსი ხარ შენ ყუავისა მის უგუნურისა, რომელმან პოვა
Line of ed.: 4 ქორი მოწყლული და გაგლეჯილი არწივისაგან, რომელსა ვერ ეძლო აფრენა და
Line of ed.: 5 მიახლებულ იყო სიკუდილ/სა. და არა ქმნა ყუავმან მან ვითარცა წესი არს ყუავისა.
Line of ed.: 6 რამეთუ სხუამან ყუავმან ოდეს იხილის ქორი, იწყის ჴმა-მაღლად ყივილი, და ასმინის
Line of ed.: 7 სხუათა-ცა, და დაესხის სიმრავლე ყუავთა ქო/რსა, რათა-მცა განიოტეს საყოფელთაგან
Line of ed.: 8 მისთა, და უშიშად-მცა დაყვნეს დღენი მათნი რამეთუ პირუტყუთა-ცა იციან / სარგებელი
Line of ed.: 9 თავისა მათისა.
Line of ed.: 10 "არა ქმნა ყუავმან ესე-ვითარი, არამედ შეიწყალა ქორი იგი, ვითარცა კეთილის-მყოფელი მისი;
Line of ed.: 11 დაუტევა ზრდა მართუეთა თჳსთა, და მარადის უკრებნ მკალსა და
Line of ed.: 12 გუელსა, რამეთუ სხჳსა შეპყრობა არა ძალ-უც ყუავსა, და მით ზრდიდა ქორსა. ვითარცა
Line of ed.: 13 მოეზარდნეს ქორსა მას ფრთენი, თქუა გონებასა თჳსსა: "ესე-რა დღეთა მრავალთა
Line of ed.: 14 გაზრდილ ვარ მკალითა და გუელითა, და არა მომცემია ძალი მამა-დედათა ჩემთა,
Line of ed.: 15 რამეთუ მკალითა ვერ განვძლიერდები. თუ-მცა ძალ-მედვა მიწევნა მფრინველთა და
Line of ed.: 16 მით გამოზრდა თავისა ჩემისა, არამედ შევიპყრა ყუავი ისი, მზრდელი ჩემი, შევჭამო
Line of ed.: 17 და განვისუენო ორ დღე: მომეცეს ძალი და ვიწეო წესისაებრ ნადირობად, მამათა
Line of ed.: 18 ჩუენთაებრ". რომლისათჳს-ცა აღასრულა / ესე, შეიპყრა ყუავი იგი და შეჭამა. მიერითგან
Line of ed.: 19 იწყო ნადირობად დიდთა და მალეთა მფრინველთა. არა მიეცა ყუავსა მას ქება
Line of ed.: 20 მოწყალებისა მისთჳს, არამედ უგუნურად და თავისა მკლველად ითქმის. არ-ცა მი/ეცა
Line of ed.: 21 ქორსა მას შუედრ/ება უწყალოებისა და კეთილის-უჴსენებლობისა; რამეთუ იგი არს
Page of ed.: 191 Line of ed.: 1 გუარი და წესი ქორისა: განილეოდა და მოკუდებოდა მკალითა, და ქმნა წესისაებრ,
Line of ed.: 2 და განერა სიკუდილისაგან ხოლო ყუავმან მან არა წესისაებრ ქმნა, და მით-ცა მოკუდა.
Line of ed.: 3 "აწ სპარსნი, რომელნი პირველითგან მოაქამომდე და წაღმართ მიუკუნისამდე
Line of ed.: 4 მტერნი არიან ჯუარის-მსახურთანი, ჟამსა შინა, უღონოებით, ლიქნით ყვიან სიყუარული;
Line of ed.: 5 და ოდეს ეცის ჟამი, არა ყვიან წყალობა და კეთილის-ჴსენება. ესე, ბევრის-ბევრეულ-ჯერ
Line of ed.: 6 ქმნილი, გუასმიეს წიგნთაგან. და ოდეს იხილენ სპარსნი ჩემ მიერ
Line of ed.: 7 შეკნინებულნი, არა ჰყავ იგი, რომელი ჯერ იყო შენდა საქმედ, სიხარული და მადლისა
Line of ed.: 8 შეწირვა ღმრთისა შენისა, და ზრახება სხუათა-ცა ნათესავთა, და მტერთა აღზრზენა
Line of ed.: 9 სპარსთა ზედა, და შეწევნა მტერთა სპარსეთისათა. არა ჰყავ ესე-ვითარი, / არამედ
Line of ed.: 10 დაგიტეობიეს საყოფელი მამათა შენთა, და წინამძღუარ ქმნილ ხარ სპასა დიდსა
Line of ed.: 11 საქრისტიანოსა საბერძნეთისასა, და მოგივლია ორისა წელიწდისა გზა, და მოსრულ
Line of ed.: 12 ხარ ძა/ლად სპარსთა, რათა-მცა განძლიერდეს, და მოიწყუნეს, და წარგწყმიდეს / შენ და
Line of ed.: 13 ქუეყანა შენი, და დაიპყრეს წარსაწყმედელად ყოველთა ჯუარის-მსახურთა. ჭეშმარიტად
Line of ed.: 14 ამას იმზადებ თავისა შენისათჳს და ყოველთა ჯუარის-მსახურთათჳს. რად ვთქუ მე
Line of ed.: 15 შენთჳს ყუავისა იგავი? რამეთუ მეფე ხარ თჳთ-მპყრობელი და ახოვანი, და ნებითა
Line of ed.: 16 შენითა მიგიცემია თავი შენი მონად მტერთა შენთა. და ვითარ არა უგუნურად ვთქუა
Line of ed.: 17 თავი შენი?"
Part: X
Page of ed.: 191
Line of ed.: 18
არაკი ვახტანგ გორგასლისა
Line of ed.: 19 მაშინ ვახტანგ რქუა: "გეგონა შენ, ვითარმედ სიბრძნით გამონახულად იზრახე,
Line of ed.: 20 არამედ ცრუ არიან სიტყუანი ეგე შენნი. მე გითხრა და გაუწყო ჭეშმარიტი: უგუნურო,
Line of ed.: 21 მსგავს ხარ შენ თაგჳსა მის მთხუნველისა, რომელსა არა ასხენ თუალნი, და საყოფელი
Page of ed.: 192 Line of ed.: 1 მისი არს მიწასა ქუეშე; და არა უწყის ბრწყინვალება მზისა და შუენიერება
Line of ed.: 2 ველთა; და დაჯერებულ არს იგი ცხოვრებასა თჳსსა, რამეთუ / ეგე-ოდენი ჰგონიეს მას.
Line of ed.: 3 ცხოვრება ყოველთა იძრვისთა, ვითარსა ცხოვრებასა თჳთ არს; და არა სურვიელ არს
Line of ed.: 4 ხილვად ნათელსა და შუენიერებასა ცისა და ქუეყანისასა.
Line of ed.: 5 "ეგრეთ-ვე შენ ბრმა ხარ გონებისა თუალითა, და ყ/რუ ხარ გონებისა ყურითა: არა
Line of ed.: 6 ხედავ, არ-ცა გესმის, / და არ-ცა უწყი ცხოვრება სულიერი; და არ-ცა სურვიელ ხარ შენ
Line of ed.: 7 მისლვად ცხოვრებასა მას საუკუნოსა, ნათელსა მას დაუსრულებელსა, დიდებასა მას
Line of ed.: 8 მოუგონებელსა და მიუწდომელსა. და არ-ცა იცნობ შენ ღმერთსა შემოქმედსა ყოვლისასა,
Line of ed.: 9 რომლისა მიერ შეიქმნა ყოველი-ვე.
Line of ed.: 10 "არა მიქმნია მოსლვა ამას ქუეყანასა დიდებისათჳს ამა სოფლისა, არ-ცა მსახურებისათჳს
Line of ed.: 11 სპარსთა მეფისა, არამედ მსახურებისათჳს ღმრთისა დაუსაბამოსა, სამებისა
Line of ed.: 12 ერთარსებისა, დამბადებელისა ყოველთასა, დიდებისათჳს მერმისა საუკუნოსა დაუსრულებელისა.
Line of ed.: 13 რამეთუ ჩემითა აქა მოსლვითა პირველად გამომიჴსნია იერუსალემი, წმიდა
Line of ed.: 14 ქალაქი, სადა დადგეს ფერჴნი უფლისა ჩუენისა იესოს ქრისტესნი, და მუნ აღასრულა
Line of ed.: 15 ყოველი-ვე ჴსნისათჳს სულთა ჩუენთასა. / და შემდგომად ყოველი საქრისტიანო დამიჴსნია
Line of ed.: 16 მოოჴრებისაგან, რამეთუ მისცემოდა ჟამი სპარსთა მეფესა მოტყუენვად ყოვლისა
Line of ed.: 17 საქრისტიანოსა.
Line of ed.: 18 "დაღათუ-მცა ქუეყანა ჩემი დაცულ იყო ძალითა ქრისტესითა და სიმჴნითა / სპათა
Line of ed.: 19 ჩემთათა / არამედ უცალო იყვნეს ბერძენნი და ვერ წინა-აღუდგებოდეს და ესრეთ
Line of ed.: 20 ჯერ არს ჩუენ ქრისტეს მოსავთაგან, რათა ერთისა მოყუსისა ჩუენისათჳს დავდვათ
Line of ed.: 21 სული ჩუენი. ხოლო ბევრისა-ბევრეული სული დაჴსნილ არს ჩემითა აქა მოსლვითა,
Page of ed.: 193 Line of ed.: 1 და ამისთჳს მიქმნიეს ესე, რათა ღმერთმან დამბადებელმან შეიწიროს მსახურება ესე
Line of ed.: 2 ჩემი, და აღმისუბუქნეს ცოდვანი ჩემნი. და რომელ სთქუ შენ, თუ "მოიწყონ რა
Line of ed.: 3 სპარსთა, მტერ ექმნებიან ქრისტიანეთა", მე ძალითა და შეწევნითა ქრისტესითა ჟამსა
Line of ed.: 4 ამას დამიჴსნიან ქრისტიანენი ჭირისაგან დიდისა, და უკანას ღმერთმან დამბადებელმან
Line of ed.: 5 წყალობა ყოს კუალად მოსავთა მისთა ზედა.
Line of ed.: 6 "დაღათუ-მცა არა იყო მიზეზი ქრისტიანეთა ჴსნისა, და თჳთ ძალად სპარსთა
Line of ed.: 7 მოსრულ ვიყავ აქა. ჯერ იყო ესე-ცა / პირველად ნათესაობისათჳს და შემდგომად ამისთჳს,
Line of ed.: 8 დაღაცათუ არა ჭეშმარიტსა სჯულსა ზედა არიან სპარსნი, არამედ მეცნიერნი
Line of ed.: 9 არიან ღმრთისა დამბადებელისანი, და რწამს ცხოვრება სულიერი ხოლო თქუენ სრულიად უმეცარნი
Line of ed.: 9 ხართ ღმრთისანი და უგულისხმო, ვი/თარ-ცა ცხენი და ჯორი.
Line of ed.: 10 ვითარ / უკუე არა-მცა მსახურებად შეიწირა ღმერთმან დამბადებელმან ყოვლისამან.
Line of ed.: 11 "და საწუთოსა-ცა ამის საქმეთაგან საძაგელ არს გონება შენი. რამეთუ ქორმან
Line of ed.: 12 ღადარმან, რომელმან შეჭამა ყუავი იგი, მზრდელი მისი, აქებ ნაქმარსა მისსა ხოლო
Line of ed.: 13 ბუნება ჩუენი ესე არს, რათა კეთილის-მყოფელისა ჩუენისათჳს დავდვათ სული ჩუენი,
Line of ed.: 14 და მოვიგოთ მადლი ღმრთისაგან, და ვპოვოთ ცხოვრება საუკუნო, და სოფელსა ამას
Line of ed.: 15 მოვიგოთ ქება კაცთაგან და სახელსა ზედა ღმრთისასა და მცნებათა მისთათჳს თუ
Line of ed.: 16 მოვკუდეთ, უკუდავნი-ვე ვართ, და სიკუდილისაგან ცხოვრებად მივიცვალებით".
Line of ed.: 17 მაშინ რქუა სინდთა მეფემან: "ცუდ არს სიგრძე ზრახვისა ჩუენ შორის, არამედ
Line of ed.: 18 რომელ სთქუ შენ, თუ სახელისათჳს ღმრთისა ჩემისა / მოვკუდე, სიკუდილისაგან
Line of ed.: 19 ცხოვრებად მივიცვალები, მაშა უკეთუ კაცმან უწყოდის მის ზედა მომავალი დიდება
Line of ed.: 20 და კეთილი, ჯერ არს ესრეთ, რათა ისწრაფოს მიმთხუევად სუფევისა მის. აწ უკუე
Line of ed.: 21 ჭეშმარიტად უწყი სუფევად მისლვა შენი. გამოვედ ბრძოლად ჩემდა, რა/თა ჩემ მიერ
Line of ed.: 22 მიიცვალო დღეს სიკუდილ/ისაგან ცხოვრებად; რამეთუ წარჩინებული ისი შენი წარმოვლენია
Line of ed.: 23 წინამორბედად შენდა, რათა განგიმზადოს სადგური შენი".
Page of ed.: 194
Line of ed.: 1 რქუა ვახტანგ: "აწინდელი სიკუდილი არა მიჩნს სიხარულად, რამეთუ ცოდვილი
Line of ed.: 2 ვარ, და არა სრულიად აღმისრულებია მცნება ღმრთისა, და არა სრულიად აღმიჴოციან
Line of ed.: 3 ცოდვანი ჩემნი სინანულითა, არამედ ძალითა ქრისტესითა არა მეშინის მე
Line of ed.: 4 შენგან სიკუდილისა; რამეთუ იგი არს მფარველი ჩემი, რომლისა მიერ დაცულ ვარ
Line of ed.: 5 ყოვლად-ვე; და მრავალ-მოწყალემან ღმერთმან, მრავლითა ძალითა მის-მიერითა, ჩემ
Line of ed.: 6 მონისა მისგან მოგკლას მგმობარი მისი, და სული შენი წარვიდეს ბნელსა მას
Line of ed.: 7 გარესკნელსა, ცეცხლსა უშრეტსა".
Line of ed.: 8 მაშინ გამოვიდა სინდთა მეფე, და ვახტანგ რქუა მოყუასთა თჳსთა: "ღმერთსა
Line of ed.: 9 ევედრ/ენით, და ზურგით კერძი ჩემი განმიმაგრეთ". და განვიდა ვახტანგ, და ორთა-ვე
Line of ed.: 10 მათ აქუნდა ჰოროლები. მაშინ იწყეს რბევად მრგულივ ნავარდსა, და ღონესა ეძიებდეს
Line of ed.: 11 ორნი-ვე, რათა-მცა შეჰყვეს წუე/რსა ჰოროლისასა. მაშინ დაიჟამა სინდთა მეფემან შეყოლა
Line of ed.: 12 ვახტანგის ჰოროლის წუერისა / და შეუტევა, რათა-მცა სცნა ჰოროლნი. ხოლო სიმჴნითა
Line of ed.: 13 და სიკისკასითა ტანისა მისისათა მიუდრკა ვახტანგ ჰოროლსა და წარჴდა, და
Line of ed.: 14 შემოუმრგლო ვითარცა გრიგალმან და სცნა ჰოროლნი სინდთა მეფესა ბეჭსა მარცხენასა.
Line of ed.: 15 ვერ უფარა სიმაგრემან საჭურველისამან, და იწყლა წყლულებითა დიდითა.
Line of ed.: 16 რამეთუ წინათ განავლო წყრთა ერთი. და ჩამოიჭრა სინდთა მეფე, და მივიდა ზედა
Line of ed.: 17 ვახტანგ, ჩაჰყო ჴელი და უპყრა ფერჴი მისი, და თრევით მიიღო წინაშე სპარსთა
Line of ed.: 18 მეფისა.
Line of ed.: 19 მაშინ ყოველმან სპამან ჴმითა მაღლითა შეასხეს ქება ვახტანგს, და აღივსო
Line of ed.: 20 სიხარულითა სპარსთა მეფე და ყოველი ბანაკი მისი. და მოვიდოდეს ყოველნი წარჩინებულნი
Line of ed.: 21 წინაშე ვახტანგ მეფისა ძღუნითა, და შესწირვიდეს ძღუენსა. მაშინ სპარსთა
Line of ed.: 22 მეფემან მოიყვანა მკურნალი ჴელოვანი და დაადგინა ზედა სინდთა მეფესა, რათა
Line of ed.: 23 განიკურნოს წყლულებისაგან, და მის მიერ / წარიღოს ყო/ველი სინდეთი. ხოლო
Line of ed.: 24 სინდთა დაიჭირეს ნაცვლად მეფისა მათისა ძე მისი.
Page of ed.: 195
Line of ed.: 1 მაშინ მეფემან ვახტანგ აზრახა სპარსთა მეფესა განტევება სინდთა მეფისა, აღება
Line of ed.: 2 ხარკისა და მძევალთა, რამეთუ ვერ წარ/იღებდეს სინდეთსა. არამედ სთნდა სპარსთა
Line of ed.: 3 მეფესა განზრახვა ვახტანგისი: განუტევა სინდთა მეფე, აღიღო.მისგან ხარკი ორი
Line of ed.: 4 ეგზომი, რომელი აეღო ჰინდოთაგან, და ორნი შვილნი მძევლად. და ესე ხარკი
Line of ed.: 5 სინდთა სპარსთა მეფემან ყოველი მიანიჭა ვახტანგს.
Line of ed.: 6 მაშინ მეფე იგი სინდთა დაემოყურა ვახტანგს სიყუარულითა დიდითა: პირველად
Line of ed.: 7 ამისთჳს, რომელ, ოდეს შევარდა ჴელთა ვახტანგისთა, არა მოკლა და ცოცხლებით
Line of ed.: 8 მიიყვანა წინაშე სპარსთა მეფისა; და შემდგომად ამისთჳს, რამეთუ ვახტანგის მიერ-ვე
Line of ed.: 9 განთავისუფლდა ტყუეობისაგან. და უძღუნა ვახტანგს ძღუენი მიუწდომელად დიდ-ძალი.
Line of ed.: 10 და წარმოვიდეს სინდეთით წელსა მეოთხესა სინდეთს შესლვი/სა, და დარჩომოდეს მოუოჴრებელად
Line of ed.: 11 ქალაქნი სინდეთისანი: სინდილა, თოფორი, კიმრაი.
Line of ed.: 14 და მოვიდეს მუნით აბაშეთს. ხოლო აბაშნი მსხდომარე იყვნეს ქუეყანასა, რომელსა
Line of ed.: 15 მოსდგმიდა წყალი და ლე/რწმოანი, რომელსა ვერ იარებოდა ნავი, და ვერ-ცა ოთხ-ფერჴი,
Line of ed.: 16 არამედ საზღვართა ზედა არს სპარსთასა, და სულ-გრძელად ჰბრძოდეს. რამეთუ
Line of ed.: 17 წყალი იგი რომელ შესდიოდა, გარდაუგდეს, და ლერწმოანი იგი დაწუე/ს ცეცხლითა,
Line of ed.: 18 და წარმოტყუენეს აბაშეთი ყოველი. და განყვნა მეფემან სპარსთამან აბაშნი ორად: და
Line of ed.: 19 ნახევარნი დაუტევნა ადგილსა-ვე ზედა, და ნახევარნი წარმოიყვანნა ვითარ სახლი
Line of ed.: 20 ათასი, და განყვნა იგინი ადგილითი-ადგილად. და ესე არიან ქურდნი, ნათესავნი იგი
Line of ed.: 21 რომელ წარმოტყუენნა აბაშთაგან.
Page of ed.: 196
Line of ed.: 1 და წარმოვიდა ვახტანგ წელსა მერვესა შესლვით მისითგან სპარსეთად ვიდრე
Line of ed.: 2 ანტიოქიამდე, და მოვიდა ურაჰად. ხოლო სპარსთა მეფე აძლევდა ვახტანგს ცოლად
Line of ed.: 3 თჳსთაგან მეფეთასა. ხოლო ვახტანგ რქუა: "არა ჯერ არს ჩემგან / ორთა ცოლთა
Line of ed.: 4 პყრობა, რამეთუ მივის მე ცოლი ასული კეისრისა". დაუმძიმდა ესე მეფესა ხუასროს,
Line of ed.: 5 არამედ ვერა რქუა, ხოლო ვახტანგ მშჳდობით პოვნა დედა და დაჲ მისი, და წარმოვიდეს
Line of ed.: 6 ვიდრე განსაყოფელსა ბერძენთა და სომეხთასა.
Line of ed.: 7 და წარვიდა ლეონ ბერძენი და სპა მისი შიმშატად. ხოლო ვახტანგ წარავლინა
Line of ed.: 8 მოციქული წარმოყვანებად ცოლისა მისისა, და პეტრესთჳს კათალიკოსისა და სა/მოელ
Line of ed.: 9 ეპისკოპოსისა. წარმოვიდა ვახტანგ ქართლად, და მიეგება ძე მისი დაჩი და მის თანა
Line of ed.: 10 ყოველნი სპასალარნი, და მათ თანა ეპისკოპოსნი. და ვითარცა ცნა ეპისკოპოსმან,
Line of ed.: 11 ვითარმედ წარავლინა მეფემან მოციქული მოყვანებად კათალიკოსისა და ეპისკოპოსთა,
Line of ed.: 12 დაუმძიმდა მას ზედა. და იწყო რე-ცა ამბოხებად და მიზეზობად, და მიუვლინა მეფესა
Line of ed.: 13 და რქუა, ვითარმედ: "შენ დაგიტეობია ქრისტე და ცეცხლსა ესავ". ხოლო ვახტანგ
Line of ed.: 14 მოუვლინა, ვითარმედ: "ძალითა ქრისტესითა შევედ და სიმართლით გამოვედ ძალითა-ვე
Line of ed.: 15 ქრისტესითა, და უბრალო ვარ, ღმერთმან იცის/ მაგრა წარმივლენია მოციქული
Line of ed.: 16 მოყვანებად კათალიკოსისა და ეპისკოპოსთა".
Line of ed.: 17 და ვითარცა ესმა ესე ეპისკოპოსსა, დაიდასტურა; და ჰგონებდა, რათა შფოთითა
Line of ed.: 18 დააცადოს საქმე იგი და მოსლვა მათი, და კრულ ყო მეფე და ყოველნი სპანი მისნი.
Line of ed.: 19 ხოლო მეფემან თქუა: "დაღაცათუ უბრალო ვართ, სიმდაბლე ჯერ არს ჩუენგან" და
Line of ed.: 20 მივიდა მეფე, და გარდაჴდა საჴედარსა, რათა-მცა შეემთხჳა ფერჴთა ეპისკოპოსისათა.
Line of ed.: 21 და განძრა მან ფერჴი, და მიამთხჳა პირსა მეფისასა ფანდაკითა და შემუსრა კბილი
Line of ed.: 22 მისი. ხოლო მეფემან თქუა: "სილაღე ესე ამპარტავანებისა / არს საცთური ეშმაკისა;
Page of ed.: 197 Line of ed.: 1 უკეთუ სიმრავლემან ცოდვათა ჩემთამან აღგძრა, არა გაქუს ჴელმწიფება ბოროტისა,
Line of ed.: 2 არამედ შენდობისა, ვითარცა იტყჳს სახარება, ვითარმედ: არა დაშრიტო პატრუკი
Line of ed.: 3 მგზებარე, არ-ცა განსტეხო ლ/ერწამი დაჩეჩქჳლი". ხოლო შენ ჰგონებ ვითარ-მცა შენითა
Line of ed.: 4 სივერაგითა ჩუენ დაგუაცადენ სიყუარულსა ქრისტესსა. მაშინ გამოჩნდა ცხა/დად,
Line of ed.: 5 რაჟამს გესმა უმთავრესისა შენისა ქართლად მოყვანება, და აღეგზენ შურითა ბოროტად,
Line of ed.: 6 ვითარცა იუდა პეტრესითა; რამეთუ შენ ხარ ვითარცა იუდა, ხოლო ეკლესია ვითარცა
Line of ed.: 7 პეტრე. ვეცხლის მოყუარე ხარ შენ, რამეთუ შენ-ცა მეგუადრუცე ხარ ქრისტესი. აწ
Line of ed.: 8 მიგავლინო შენ პატრიაქისა კოსტანტინეპოლედ და, ვითარცა ჯერ იყოს, განგიკითხოს".
Line of ed.: 9 და წარსცა იგი დიასპანთა, და მის თანა კბილი მისი, და შეუთუალა, რათა კათალიკოსი
Line of ed.: 10 და თორმეტნი ეპისკოპოსნი სწრაფით წარმოავლინენ. და მათ შორის-მცა არს
Line of ed.: 11 პეტრე კათალიკოსად და სამოელ ეპისკოპოსად, და სხუანი ვინ-ცა სთნდენ. და ვითარცა
Line of ed.: 12 მიაწიეს მიქელ ეპისკოპოსი, რქუა მას პატრიაქმან: "ვინათგან დაითხია სისხლი შენ
Line of ed.: 13 მიერ ქუეყანა/სა ზედა, არღარა ღირს ხარ შენ ეპისკოპოსად, და კადრებისათჳს მეფისა
Line of ed.: 14 თანა-გაც შენ სიკუდილი, ვითარცა იტყჳს: დაემორჩილენით თქუენ მეფეთა, რამეთუ
Line of ed.: 15 არა ცუდად ჴრმალ აბიეს, რამეთუ ღმრთისა მიერ მთავრობს, ვითარცა ლომი შორის
Line of ed.: 16 ცხოვართა". და ექსორია ყვეს / მიქელ ეპის/კოპოსი მონასტერსა მღჳძარეთასა.
Line of ed.: 17 და წარავლინეს პეტრე მღდელი და სამოელ მონაზონი ანტიოქიას. და მიუწერეს
Line of ed.: 18 ანტიოქიისა პატრიაქსა მეფემან და პატრიაქმან კოსტანტინეპოლელმან ესრეთ, ვითარმედ:
Line of ed.: 18 "პირველად, დასაბამსა ქართლის მოქცევისასა დედა-კაცისა ჰრომაელისა ნინოს
Line of ed.: 20 მიერ, განივლინა აქათ ეპისკოპოსი, რამეთუ შორის სპარსთა და ბერძენთა შფოთი იყო,
Line of ed.: 21 და მით ვერ მოაწიეს საქმე ესე ჯერისა-ებრ სჯულისა: რამეთუ ჩუენ უწყით, ვითარმედ
Line of ed.: 22 ქართლი და აღმოსავლეთი და ჩრდილო მაგის წმიდისა საყდრისანი არიან, ვითარცა
Line of ed.: 23 განაწესეს მოციქულთა სახარებასა შინა, რომელ არს უწინარესობა". და მიუწერეს
Page of ed.: 198 Line of ed.: 1 ყოველი საქმე დიდისა ვახტანგ მეფისა, ვითარმედ: "ეპისკოპოსი იგი, რომელი მათ
Line of ed.: 2 მიერ დადგინებულ იყო, უკუ-ვადგინეთ, და დღეს იცოდეთ ახალ-ნერგ/ად ჭეშმარიტად
Line of ed.: 3 ქართლი. აწ ორნი ესე მათნი თხოილნი აკურთხენ, სხუანი თორმეტნი, ვინ-ცა-ვინ შენ
Line of ed.: 4 გენებოს, იგინი აკურთხენ. და ჩუენდა წარმოვ/იდენ, რათა ჩუენ ნიჭითა და საჴმრითა
Line of ed.: 5 ყოვლითა განუტევნეთ". და ანტიოქელმან პატრიაქმან აკურთხნა თორმ/ეტნი ეპისკოპოსნი
Line of ed.: 6 და პეტრე კათალიკოსად.
Line of ed.: 7 და მოვიდეს კოსტანტინეპოლედ, და მეფემან მისცა ნიჭი დიდ-ძალი, და ასული
Line of ed.: 8 თჳსი მისცა, სახელით ელენე, მეფესა ვახტანგს, და გამოავლინა იგი სპითა დიდითა
Line of ed.: 9 ვიდრე საზღვართამდე სომხითისათა. და მუნ მიეგება ვახტანგ მეფე, და შეიქცეს სპანი
Line of ed.: 10 ბერძენთანი. და წარმოვიდეს მცხეთად.
Line of ed.: 11 ხოლო მცხეთას მეფემან ვახტანგ აღაშენა ეკლესია მოციქულთა სუეტი ცხოველი,
Line of ed.: 12 და უპყრა სუეტსა შინა სამხრით ადგილსა მას, სადა-იგი დაცემულ იყო ეკლესია,
Line of ed.: 13 რომელ არს სიონი დიდი. და მუნ შინა დასუეს პეტრე კათალიკოსად და სამოელ
Line of ed.: 14 ეპისკოპოსად მცხეთასა-ვე საეპისკოპოსოსა.
Line of ed.: 15 და დასუა ერთი ეპისკოპოსად კლარჯეთს, ეკლესიასა ახიზისასა; ერთი არტანს
Line of ed.: 16 ერ/უშეთს; ერთი ჯა/ვახეთს, წუნდას; ერთი მანგლისს; ერთი ბოლნისს;
Page of ed.: 199 Line of ed.: 1 ერთი რუსთავს; ერთი ნინოწმიდას, უჯარმის კარსა, რომელი გორგასალსა
Line of ed.: 2 აღეშენა; ერთი ჭერემს, მისსა-ვე აღშენებულსა, და მუნ ქმნა ქალაქი ერთი შორის
Line of ed.: 3 ორთა-ვე ეკლესიათა, რომელი-იგი მან-ვე აღაშენა; ერთი ჩელეთს, რომელი სოფელსა
Line of ed.: 4 და აღაშენა; ერთი ხორნაბუჯს და ერთი აგარაკს, რომელ არს ხუ/ნანს
Line of ed.: 5 გამართებით.
Line of ed.: 6 შემდგომად მისსა აღაშენა ეკლესია ნიქოზისა საგზებელსა თანა ცეცხლისასა. და
Line of ed.: 7 დასუა ეპისკოპოსი, სადა-იგი ეფლა გუამი წმიდისა რაჟდენისი, რომელი იწამა სპარსთა
Line of ed.: 8 მიერ წყობასა ვახტანგისსა.
Line of ed.: 9 ესე რაჟდენ იყო მამა-მძუძე ვახტანგის ცოლისა, რომელი-იგი პირველ მოეყვანა
Line of ed.: 10 სპარსთა მეფისა ასული; და მოიქცა იგი ქრისტიანედ, და იქმნა იგი დიდად მორწმუნე;
Line of ed.: 11 და იყო იგი ბრძოლასა მას შინა ძლიერ, შეიპყრეს იგი სპარსთა და აიძულებდეს,
Line of ed.: 12 რათა-მცა უარ-ყო ქრისტე. ხოლო მან წმიდამან აღირჩია წარუვალი იგი დიდება
Line of ed.: 13 და იწამა ქრისტესთჳს.
Line of ed.: 14 და ესხნეს ვახტა/ნგს ბერძნისა ცოლისაგან სამ ძე და ორ ასულ. ხოლო ძესა
Line of ed.: 15 მისსა პირმშო/სა პირველისა ცოლისასა, დაჩის, მისცა ქალაქი ჭერემისა და ნეკრესისა.
Line of ed.: 16 და ქალაქი კამბეჩოვანისა, რომელ არს ხორნაბუჯი; და ყოველი ქუეყანა მტკუარსა
Line of ed.: 17 აღმოსავლით. და თჳთ ვახტანგ დაჯდა უჯარმოს, და აღაშენა იგი ნაშენებითა უზომოთა.
Line of ed.: 18 და დაჲ მისი ხუარანძე მისცა ბაკურს ცოლად, პატიახშსა სომხითისასა.
Line of ed.: 19 / და ვითარცა წარჴდეს ამას შინა ჟამნი რა-ოდენნი-მე, მოკუდა ხუასრო, მეფე
Line of ed.: 20 სპარსთა, და დაჯდა მის წილ ძე მისი ხუასრო. და განძლიერებულ იყვნეს სპარსნი,
Line of ed.: 21 რამეთუ ყოველნი მტერნი მათნი დაემორჩილნეს შესლვითა ვახტანგისითა, და წარმოემართა
Line of ed.: 22 იგი ბრძოლად ბერძენთა, და მოუვლინა გორგასალსა მოციქული და რქუა:
Page of ed.: 200 Line of ed.: 1 "მოკუდა მამა ჩემი, და მეფე მყო მე ყოველმან ერმან მისმან საყდართა მისთა ზედა
Line of ed.: 2 და ესრეთ მიბრძანეს მოხუცებულთა ჩემთა, რათა მოვიდე წინაშე შენსა და ვერჩდე
Line of ed.: 3 ბრძანებასა (!) შენსა, და შენ წარმიძღუე ჩუენ, / მეფეო, წინა-მძღურად ჩუენდა შესლვასა
Line of ed.: 4 ამას ჩუენსა საბერძნეთად. და მომეც ასული შენი ცოლად, რათა ვიყო მე ვითარცა
Line of ed.: 5 ერთი შვილთა შენთაგანი". და ვითარცა მოვიდა მოციქული წინაშე ვახტანგ მეფისა,
Line of ed.: 6 და ვახტანგ აშენებდა ქალაქსა ტფილისისასა და საფუძველი ოდენ დაედვა.
Line of ed.: 7 და ვითარცა უთხრა მოციქულმან შეთულილობა ხუასრო მეფისა, თქუა მეფემან:
Line of ed.: 8 "ამისთჳს თქჳან: / მჭედელო, გამახუე მახჳლი შენი, რათა მსწრაფლ განეწონოს.
Line of ed.: 9 ასოთა შენთა". მაშინ ვახტანგ / დღეთა მიწევნულ იყო ვითარ სამოცისა წლისა და
Line of ed.: 10 თქუა ესრეთ: "უთხართ მეფესა ხუასროს: პირველად განემზადე ბრძოლად ჩუენდა, და
Line of ed.: 11 ეგრე შევედ საბერძნეთად, რამეთუ ძალნი რომელნი იქმნნეს ყოველნი ძალითა ჯუარისათა
Line of ed.: 12 იქმნნეს. აწ ცხოვრება ჩუენი იყავნ სასოებითა ჯუარ-ცმულისათა".
Line of ed.: 13 და წარავლინა ქადაგი, რათა დაუტეონ სოფლები და ქალაქები, რომელი იყო
Line of ed.: 14 არა ძლიერი, და შეივლტო/დიან კავკასიანთა და კახეთად, რამეთუ კახეთი ტყე იყო და
Line of ed.: 15 შეუვალი მტერისა მიერ. ხოლო დაჩი მეფე და დის-წული მისი გარდავიდეს კახეთად,
Line of ed.: 16 და შედგეს ჴევსა ლოპოტისასა, ქუეყანასა მას კლდითა მოზღუდვილსა (და იყვნეს სოფლისა
Line of ed.: 17 მის კაცნი ცეცხლისა და წყლისა მსახურ, და სავსე იყო ჴევი იგი სიმრავლითა
Line of ed.: 18 კაცთათა ვიდრე ნოსრამდე), ხოლო გორგასალისა ცოლი და შვილნი -- უჯარმის ჴევსა.
Line of ed.: 19 და წინასა ციხესა თჳთ შედგა, და მის თანა ჯუანშერ და ადარნასე. ხოლო მცხეთას
Line of ed.: 20 დემეტრე და ნერსე და ბივრიტიანი დაუტევა, წარავლინა მოციქული და მიუმცნო კეისარსა.
Line of ed.: 3 და მოვიდა ხუასრო მეფე და შემუსრნა / ქალაქი კამბეჩოანი, და ჭერმისა ციხე,
Line of ed.: 4 და ველის-ციხე. და ვითარცა მოიწივნეს კახეთად, დაიბანაკეს იორსა ზედა. ხოლო
Line of ed.: 5 სპანი ვახტ/ანგისნი დადგეს ველსა ზედა, გარემოს ციხე-ქალაქსა, სადა ჰქჳან დარფაკა.
Line of ed.: 6 და შეიბნეს იორსა ზედა, და სამ დღე ყოველთა დღეთა იბრძოდეს, და დაეცემოდა
Line of ed.: 7 /ორთა-ვე სპათაგან ურიცხჳ. მაშინ ვახტანგ მოუწოდა პეტრე კათალიკოსსა და რქუა:
Line of ed.: 8 "უწყოდე, რამეთუ არა ხარკისა მიცემისათჳს გუბრძვანან, არამედ ქრისტეს დატეობისათჳს.
Line of ed.: 9 აწ მე ესე განმიზრახავს, რამეთუ ცხოვრებასა ჩემსა სიკუდილი უმჯობეს არს სახელსა
Line of ed.: 10 ზედა ქრისტესსა, რათა სასუფეველი გუაქუნდეს, აღთქმული მათ თანა, რომელთა
Line of ed.: 11 ეტყჳს: რომელმან წარიწყმიდოს თავი თჳსი ჩემთჳს, მან პოოს იგი".
Line of ed.: 12 რქუა მას პეტრე კათალიკოსმან: "გიხილვან საქმენი, რომელნი არა-ვინ ნათესავთა
Line of ed.: 13 შენთაგანმან იხილნა, შეწევნანი ქრისტესმიერნი. რამეთუ უწყის სიბრძნემან შენმან,
Line of ed.: 14 ვითარმედ მტერი იგი გამომცდელი ჩუენი აცილობს ღმერთსა ჩუენთჳს ვითარცა
Line of ed.: 15 იობისთჳს; რამეთუ ღმერთი მიუშუებს მოძულებულთა მათ თჳსთა / წარწყმედად, ხოლო
Line of ed.: 16 შეყუარებულთა თჳსთა განღმრთობად. იყავ შენ, ვითარცა გაზრახოს ღმერთმან, დაღაცათუ
Line of ed.: 17 არა მოჰკუდეთ, მოვკუდეთ". და ამით სიტყჳთა ამხილა, / ვითარმედ წყობასა მას
Line of ed.: 18 არა დარჩეს, და რქუა: "არა-ხოლო-თუ ქართლი მიეცეს განსარყუნელად, / არამედ
Line of ed.: 19 იერუსალემი-ცა, რომელ არს მშობელი ყოველთა შვილთა ნათლისათა".
Line of ed.: 20 და რქუა მეფემან: "დადეგ ეკლესიასა შინა რაჟდენ წმიდისასა, რომელი რაბატსა
Line of ed.: 21 შინა უჯარმოსასა აღმიშენებიეს; და ვეჭუ, ვითარმედ ყოველნი ქალაქნი გარემოს უჯარმოსა
Page of ed.: 202 Line of ed.: 1 იძლივნენ, რამეთუ მტკიცენი და ძლიერნი ზღუდენი აქა დავსხენით". და ყო
Line of ed.: 2 ეგრე კათალიკოსმან. ხოლო ეპისკოპოსნი ყოველნი წმიდანი მუნ შეკრბეს.
Line of ed.: 3 და იყო ლაშქარი ვახტანგისი ორას ორმოცი ათასი, ხოლო სპარსთა -- შჳდას
Line of ed.: 4 ორმოცი ათასი. და განყო ვახტანგ ლაშქარი მისი სამად: და კლდით კერძო მოავლინა
Line of ed.: 5 ქუეითი; და ერთ-კერძო მოავლინნა პატიახშნი და სპასპეტი; და სადათ სპარსთა მეფე
Line of ed.: 6 იყო, მუნით თჳთ მივიდა ვახტანგ ვითარ ასი ათასითა სპითა.
Line of ed.: 7 ღამესა ნისლისაგან განცისკრებულსა ოდენ დაესხა ვახტანგ სპარსთა ზედა და
Line of ed.: 8 რქუა ყოველსა ერსა მისსა: "ყოველი კაცი, რო/მელი დარჩეს სიკუდილისაგან
Line of ed.: 9 / და მტერთა ჩუენთაგანისა თავი ანუ ჴელი არა გამოიტანოს, ჩუენ მიერ მოკუედინ იგი".
Line of ed.: 10 და ცისკარი რა აღეღებოდა, დაესხა და შევლო ვიდრე პალატამდე მეფისა. შევიდა
Line of ed.: 11 კარავსა შინა მეფისასა და მეფე შეესწრა ცხენსა ზედა, და ძე მისი ბარტამ მოკლა და
Line of ed.: 12 მოჰკუეთა თავი მისი. და მუნ / შინა სპარსმან ვინ-მე სცა ისარი მკერდსა ვახტანგისსა,
Line of ed.: 13 და იყო ბრძოლა ვიდრე შუადღემდე. სძლო ვახტანგ სპარსთა მათ, და მოკლა მათგანი
Line of ed.: 14 ვითარ ას ოცდაათი ათასი, ხოლო სპათაგან ვახტანგისთა მოკუდა ვითარ ოცდარვა
Line of ed.: 15 ათასი. და წარმოიღეს ნატყუენავი ცხენი ვითარ ასი ათასი, და სრულიად ვერ იოტნეს
Line of ed.: 16 სიმრავლისაგან. და აიყარა მუნით სპარსთა მეფე, და ჩადგა რუსთავს. და დამძიმდა
Line of ed.: 17 წყლულება ვახტანგისი, რამეთუ შეწეულ იყო ისარი ფირტუად. და წარვიდა უჯარმოს,
Line of ed.: 18 და უბრძანა სპასალართა ქართლისათა, რათა ადგილსა-ვე დგენ.
Line of ed.: 19 ცნეს სპარსთა, ვითარმედ დამძიმდა ვახტანგ წყლულებისაგან, მოაოჴრეს ტფილისი
Line of ed.: 20 და არმაზი ქართლი, ხოლო მცხეთა ვერ დაი/პყრეს გარნა რომელი ზღუდესა
Line of ed.: 21 გარ/ეგნით იყო, მოაოჴრეს, რომელი-იგი მუხნარით და არაგუსა ხერთვისსა იყო.
Page of ed.: 203
Line of ed.: 1 ხოლო ბერძენთა მეფე, სიმამრი ვახტანგისი, მოკუდა, და დაჯდა მეფედ ზენონ,
Line of ed.: 2 ძე მისი. და გამოვიდა სპერად, გამოსლვად ქართლს. და ვითარცა ცნა სიმძიმე ვახტანგისი,
Line of ed.: 3 დაადგრა კარნუ-ქალაქსა. და მივიდა მუნ ხუასრო, და შეიბნეს ხუასრო და კეისარი
Line of ed.: 4 კარნიფორას. და დაიჴოცა ორთაგან-ვე სპათა, რომელ იქმნა სისხლისა მდინარე;
Line of ed.: 5 და მის მიერ ეწოდა ადგილსა მას კარნიფორა რე-ცა სისხლისა მუცელი. და ვერ
Line of ed.: 6 სძლეს / ერთმან-ერთსა, რამეთუ სპანი ორთანი-ვე დაიჴოცნეს, და შეიქცა ხუასრო გზასა
Line of ed.: 7 ქართლისასა.
Line of ed.: 8 ხოლო ვახტანგ შეიტყო სიკუდილი თავისა თჳსისა, და მოუწოდა კათალიკოსსა,
Line of ed.: 9 და ცოლსა თჳსსა, და ძეთა და ყოველთა წარჩინებულთა, და თქუა: "მე ესე-რა წარვალ
Line of ed.: 10 წინაშე ღმრთისა ჩემისა, და ვმადლობ სახელსა მისსა, რამეთუ არა დამაკლო გამორჩეულთა
Line of ed.: 11 წმიდათა მისთა. აწ გამცნებ თქუენ, რათა მტკიცედ სარწმუნოებასა ზე/და სდგეთ
Line of ed.: 12 და ეძიებდეთ ქრისტესთჳს სიკუდილსა სახელსა მისსა ზედა, რათა წარუვალი დიდება
Line of ed.: 13 მოიგოთ".
Line of ed.: 14 და რქუა ყოველთა წარჩინებულ/თა: "თქუენ, მკჳდრნო ქართლისანო, მოიჴსენენით
Line of ed.: 15 კეთილნი ჩემნი, რამეთუ პირველად სახლისა ჩემისა მიერ მიიღეთ ნათელი საუკუნო,
Line of ed.: 16 და მე ჴორციელებრითა დიდებითა გადიდენ თქუენ ნათესავთა ჩემთა. და სახლსა ჩუენსა
Line of ed.: 17 ნუ შეურაცხ-ჰყოფთ, და სიყუარულსა ბერძენთასა ნუ დაუტეობთ".
Line of ed.: 18 და რქუა ძესა თჳსსა დაჩის: "შენ ხარ პირმშო შვილი ჩემი, შენდა მიმცემია
Line of ed.: 19 გჳრგჳნი მეფობისა ჩემისა, და ნაწილად ძმათა შენთა მიმიცემია ტასისკარითგან
Line of ed.: 20 და წუნდითგან ვიდრე სომხითამდე და საბერძნეთამდე, საზღვარი აფხაზეთისა,
Line of ed.: 21 რომელი მოცემულ არს ეგრის-წყალსა და კლისურასა შუა, იგი თჳთ ძმათა
Page of ed.: 204 Line of ed.: 1 შენთა დედისა არ/ს, იგი აქუნდეს მათ, და იყვნენ შენდა ერის-თავად მორჩილებასა ქუეშე
Line of ed.: 2 ნათესავისა შენისასა.
Line of ed.: 3 და მო/უწოდა ნასარს, ერის-თავსა წუნდისასა, და არტავაზს, ერის-თავსა კლარჯეთისასა,
Line of ed.: 4 და ბივრიტიანს, ერის-თავსა ოძრჴისასა, და მათ მიათუალა ცოლი თჳსი ელენე
Line of ed.: 5 და შვილნი მისნი, რომელთა ერქუა ლეონ და მირდატ, და შეავედრნა მათ სამთა-ვე
Line of ed.: 6 ერის-თავთა ცრემლი/თა და შეხედვებითა ღმრთისათა.
Line of ed.: 7 მაშინ წარჩინებულთა და ყოველსა ერსა ზედა დღე იყო სასჯელისა, და იტყებდეს
Line of ed.: 8 ყოველნი თავთა თჳსთა, ისხმიდეს ნაცარსა, და ყოველნი ინატრიდეს სიკუდილსა თავისა
Line of ed.: 9 თჳსისასა; და ჴმისაგან ტირილისა და გოდებისა იძრვოდა ქუეყანა; და მორწმუნე ერი
Line of ed.: 10 ჰნატრიდა მეფესა, რამეთუ ქრისტესთჳს მოიკლა. და მოკუდა ვახტანგ, და დაეფლა
Line of ed.: 11 მცხეთას, საკათალიკოსოსა ეკლესიასა შინა სუეტსა თანა, რომელსა შინა არს
Line of ed.: 12 ღმრთივ-აღმართებულისა სუეტისაგან დაპყრობით.
Line of ed.: 14 და საფლავსა მისსა ზედა წერილ არს ხატი მისი, სწორი ასაკისა მისისა. აწ რომელ არს
Line of ed.: 15 აბჯარი და სამოსელნი მისნი მისგან უფრო საცნაურ არს.
Line of ed.: 17 და დაჯდა საყდარსა მისსა ძე მისი დაჩი, ხოლო ცოლი და ორნი ძენი ვახტანგისნი
Line of ed.: 18 წარიყვანნეს სამთა მათ ერის-თავთა, და დაიპყრეს დასავლეთი ქართლისა,
Page of ed.: 205 Line of ed.: 1 რომელი მისცა ვახტანგ. და დასხდეს წუ/ნდას ქალაქსა ზაფხულის, და ზამთრის იყვნიან
Line of ed.: 2 ოძრჴეს. და არა ეწოდა მათ მეფედ, არამედ ერის-თავთა-მთავრად, და იყვნეს მორჩილებასა
Line of ed.: 3 ძმისა მათისა დაჩი მეფისასა.
Line of ed.: 4 ხოლო ამან დაჩი მეფემან იწყო / შენებად ქართლისა, რამეთუ მოოჴრებულ
Line of ed.: 5 იყვნეს ყოველნი ჴევნი ქართლისანი, თჳნიერ კახეთისა და კლარჯეთისა და ეგრისისა.
Line of ed.: 6 და გ/ანასრულნა ზღუდენი ტფილისისანი, და, ვითა ებრძანა ვახტანგს, იგი შექმნა
Line of ed.: 7 სახლად სამეუფოდ.
Line of ed.: 8 და მოკუდა პეტრე კათალიკოსი და დაჯდა სამოელ. და მეფემან მას მიათუალა
Line of ed.: 9 მცხეთა, რამეთუ ეგრე ებრძანა მეფესა ვახტანგს. ამან-ვე მეფემან დაჩი დაჰპატიჟა
Line of ed.: 9 მთეულთა კახეთისათა, რათა აღიარონ ქრისტე, ხოლო მათ არა ინებეს, და განდგეს
Line of ed.: 9 ყოველნი ნოპატელნი.
Line of ed.: 11 ხოლო ორთა-ვე მათგან ძეთა ვახტანგისთა, ნაშობთა ბერძნისა ცოლისათა, მოკუდა
Line of ed.: 12 რომელსა ერქუა ლეონ, და დარჩა მირდატ ოდენ. ამას მირდატს დაევაჭრა ძმა მისი
Line of ed.: 13 დაჩი: მეფემან გაუცვალა ქუეყანა, და აღიღო მირდატისგან ეგრის-/წყალსა და კლისურასა
Line of ed.: 14 შუა, მირდატის დედული საზღვარი საბერძნეთისა, და მისცა ნაცვლად ჯავახეთი
Line of ed.: 15 ფარავნითგან მტკურამდე. დაიპყრა მირდატ, ძემან ვახტანგისმან, ფარავნითგან და
Line of ed.: 16 ტასისკარითგან ვიდრე ზღუამდე სპერისა, და ერისთავობდა მუნ; და იყო მორჩილ
Line of ed.: 17 დაჩი მეფისა, ძმისა თჳსისა. ამან აღაშენა ჯავახეთს ეკლესია წყაროსთავისა და მოკუდა
Line of ed.: 18 დაჩი მეფე.
Line of ed.: 2 და დაჯდა მეფედ ძე მისი ბაკურ. და მოკუდა ბაკურ.
Line of ed.: 4 და დაჯდა მეფედ ძე მისი ფარსმან / და მ/ოკუდა კათალიკოსი სამოელ, და დაჯდა
Line of ed.: 5 კათალიკოსად თავფეჩაგ. და მოკუდა თავფეჩაგ, და დაჯდა კათალიკოსად ჩერმაგ.
Line of ed.: 6 და ვახტანგისითგან მოაქამომდე ესე მეფენი მშჳდობით იყვნეს, და შვილნი მირდატისნი
Line of ed.: 7 ჰმონებდეს შვილთა დაჩისთა.
Line of ed.: 8 ამის ფარსმანის მეფობასა მოვიდეს სპარსნი, მოაოჴრეს ქართლი და რანი. ხოლო
Line of ed.: 9 ფარსმან, მეფემან ქართველთამან, ითხოვა სპარსთ მეფისაგან, რათა არა მოაოჴრნეს.
Line of ed.: 10 ეკლესიანი და იპყრას ქართლი სჯულსა ზედა ქრისტესსა. რამეთ/უ მას ჟამსა ბერძენნი
Line of ed.: 11 უცალო იყვნეს: დასავლით მტერნი აღდგომილ იყვნეს, და ვერ შემძლებელ იყვნეს
Line of ed.: 12 შეწევნად ქართველთა და წინა-აღდგომად სპარსთა. მაშინ სპარსთა მეფემან ისმინა ვედრება
Line of ed.: 13 მისი და დაიცვნა ეკლესიანი. და ფარსმან დაუწერა მას მორჩილება და მსახურება,
Line of ed.: 14 და წარვიდა სპარსთა მეფე.
Page of ed.: 207
Line of ed.: 1 მიერითგან განიყვნეს ნათესავნი ვახტანგ მეფისანი. რამეთუ შვილნი დაჩისნი
Line of ed.: 2 ჰმორჩილობდეს სპარსთა, ხოლო შვილნი მირდატისნი დაადგრეს მორჩილებასა ბერძენთასა.
Line of ed.: 3 მოკუდა ფარსმან და დაჯდა მეფედ ძმის-წული მისი, რომელსა ერქუა ფარსმან-ვე.
Line of ed.: 5 და იყო იგი მორწმუნე ვით/არ-ცა მამის / ძმა მისი, და ჰმატა ყოველთა ეკლესიათა
Line of ed.: 6 შემკობა.
Line of ed.: 8 ხოლო ითხოვეს იუსტინიანესგან ქართველთა, რათა დასხდებოდენ კ(ათალიკო)ზად (?) ნათესავნი ქართველთანი.
Line of ed.: 9 რამეთუ მოვიდოდიან კათალიკოსნი საბერძნეთით. ხოლო იუსტინიანე დაწერა წიგნი
Line of ed.: 10 და დაბეჭდა თჳსითა ბეჭდითა ესრეთ, რათა დასხდებოდენ კათალიკოსად ნათესავნი ქართველთანი,
Line of ed.: 11 და აქუნდეს უაღრესობა ყოველთა ეკლესიათა და მღდელთ-მთავართა ზედა.
Line of ed.: 12 და მოკუდა კათალიკოსი ჩერმაგ, და ამან-ვე ფარსმან მეფემან დასუა საბა. აქათგან
Line of ed.: 13 არღარა მოიყვანებდეს კათალიკოსსა საბერძნეთით, არამედ ქართველნი დასხდებოდეს,
Line of ed.: 14 წარჩინებულთა ნათესავნი. / და მოკუდა კათალიკოსი საბა, და მან-ვე მეფემან დასუა
Line of ed.: 15 კათალიკოსად ევლათი.
Line of ed.: 16 მის-ვე ფარსმანის-ზე მოვიდა იოვანე შუა-მდინარით, რომელსა ეწოდა ზედაზადნელი,
Line of ed.: 17 განმანათლებელი ქართლისა და განმწმედელი სჯულისა, მაშენებელი ეკლესიათა,
Line of ed.: 18 რომელმან ქმნა სასწაულები და ნიშები მრავალი, მან და მოწაფეთა მისთა, რომელთა
Line of ed.: 19 განაკჳრვნეს ყოველნი ქართველნი. დაიწერა ცხოვრება და სასწაულნი მათნი და დაისხნეს
Line of ed.: 20 ეკლესიათა შინა ქართლისათა.
Line of ed.: 2 სახელები წმიდათა მოწაფეთა: იოვანე ზედაზადენელი, დავით გარესჯელი, სტეფანე
Line of ed.: 3 ხირსელი, იოსებ ალავერდელი, ზენონ იყალთოელი, ანტონი მარტო-მყოფელი, ისე წილკნელი,
Line of ed.: 4 თათე სტეფანწმიდელი, შიო მღჳმელი, ისიდორე სამთავნელი, აბიბოს ნეკრესელი, მიქელ
Line of ed.: 5 ულუმბელი, პიროს ბრეთელი და ელია დიაკონი. მრავალნი სხუანი-ც დაემოწაფნეს წმიდასა
Line of ed.: 6 მას მამასა, კაცნი წმიდანი და სულიერნი მამანი დაჰყუნეთ ჟამისათა და შემდგომად ოთხას
Line of ed.: 7 ოცისა წლისა გამოიკითხა და გამოიძია წმიდამან მამამან ჩუენმან არსენი ქართლისა კათალიკოსმან;
Line of ed.: 8 რომელი-მე წიგნთაგან აღმოვიკითხეთ და რომელი-მე მათგან სმენილ იყო საქმეთაგან მათთა. და აღვწერეთ
Line of ed.: 9 ცხოვრება და მოქალაქობა წმიდათა მათ მამათა, საცნობელად ჩუენ მორწმუნეთა
Line of ed.: 10 და სადიდებლად სამებისა წმიდისა, აწ და მარადის, და უკუნითი უკუნისამდე, ამინ.
Line of ed.: 12 და აწ ვიწყოთ შემოკლებით ცხოვრება მათი.
Line of ed.: 13 იოვანე იყო ქუეყანით შუა-მდინარით, რომლისა მშობელნი არა უწყით, არამედ მხოლო
Line of ed.: 14 მამა ზეცისა მშობელად მისა. აღიზარდა და სრულ იქმნა ყოვლითა სწავლითა, და შეიმკო სრულითა
Line of ed.: 15 სათნოებითა. ამისთჳს მიენიჭნეს მას ღმრთისა მიერ სენთა კურნება, და ეშმაკთა ოტება,
Line of ed.: 16 რომლისა მიერ მრავალნი სასწაულნი აღესრულებოდეს.
Line of ed.: 17 ვინათგან მრავალი წყინება ჰქონდა, ამისთჳს მეოტ იქმნა უდაბნოდ, და მუნ დაადგრა.
Line of ed.: 18 ხოლო მუნ ბრძანება მოიღო ანგელოზისა მიერ, რათა ათორმეტით მოწაფითურთ თჳსით წარვიდეს
Line of ed.: 19 ქართლად. და მოვიდა მცხეთას, და ბრძანებითა მეფისათა და კურთხევითა კათალიკოსისათა
Line of ed.: 20 აღვიდა მთასა ზედა ზადენსა, და მუნ დაემკჳდრა დაყუდებით მუნ მთასა ზედა პირველითგან
Line of ed.: 21 კერპნი აღმართებულ იყვნეს, და მით დამკჳდრებულ იყო მუნ ეშმაკთა სიმრავლე. ხოლო
Line of ed.: 22 ლოცვითა წმიდისა მამისა იოვანესითა, ყოველი-ვე განიდევნა მთისა მისგან. ხოლო მოწაფენი
Line of ed.: 23 მისნი წარგზავნა წინაძღომითა სულისა წმიდისათა, რომელი-მე ქართლს და რომელი-მე კახეთს,
Line of ed.: 24 და რომელი-მე უდაბნოდ გარესჯად.
Page of ed.: 209
Line of ed.: 1 მაშინ მუნ დაადგრა იოვანე, ღირსი მამა ჩუენი, ერთისა ოდენ მოწაფითა, და მრავალნი
Line of ed.: 2 წინა-აღმდგომობა და განსაცდელნი მოითმინნეს ეშმაკისა მიერ, და მძლედ გამოჩნდეს მათ ყოველთა
Line of ed.: 3 ზედა.
Line of ed.: 4 ამისა შემდგომად მთასა მას ურწყულსა წყარო გემრიელი გამოადინა ღმერთმან ლოცვითა
Line of ed.: 5 მისითა, რომლისა სმითა და ცხებითა მდაბიურთაგან მრავალნი სნეულნი განიკურნებოდეს.
Line of ed.: 6 /ამისა შემდგომად დათვი წყაროსა მას ზედა მდგომელი მშჳდითა მოძღურებითა განიოტა;
Line of ed.: 7 და მიერითგან არღარა-ვის ავნებენ დათვნი მის მთისანი კაცთა ვის-მე, ვიდრე დღეინდელად
Line of ed.: 8 დღედმდე. ესრეთ განისწავლნეს დათვნი უმწყსნი.
Line of ed.: 9 მოჰგუარეს მას განრღუეული მრავალჟამეული, და ლოცვითა მისითა მყის განიკურნა.
Line of ed.: 10 ხოლო სხუა მოიყვანეს კაცი, რომლისა თანა იყო ეშმაკი უტყუებისა: და ილოცა მისთჳს, და
Line of ed.: 11 მყის დაუტევა ეშმაკმან და ივლტოდა მისგან. და განიკურნა კაცი იგი და ადიდებდა ღმერთსა.
Line of ed.: 12 მრავალთა მისთა სასწაულთაგან მცირედნი ესე წარმოვთქუნი.
Line of ed.: 13 ოდეს მოიწია განსლვა მისი ჴორცთაგან, მოუწოდა ელია დიაკონსა და სხუათა ვიეთთა
Line of ed.: 14 მოწაფეთა თჳსთა, ასწავა და განამტკიცნა. და იხილნა ზეცისა მჴედრობანი მოსრულნი მის ზედა,
Line of ed.: 15 და შევედრა სული თჳსი ჴელთა შინა მათთა და დაიძინა მშჳდობით. შემურეს წმიდა გუამი მისი
Line of ed.: 16 და მიიღეს საყოფელსა-ვე მას თჳს/სა, სადა იღუაწა მთასა მას-ვე მუნ. ხოლო შემდგომად მიცვალებისა
Line of ed.: 17 მ/რავალნი სასწაულნი აღესრულნეს, რომელთა სრული ცხოვრება წმიდისა იოვანესი
Line of ed.: 18 მოგჳთხრობს.
*
Line of ed.: 19 წმიდა მამა დავით იყო ქუეყანით შუა-მდინარით, რომლისა მშობელთა არა მეცნიერ
Line of ed.: 20 ვართ. ესე დამოწაფებული იოვანეს თანა მოვიდა, და განვიდა გარესჯასა უდაბნოსა, ერთისა
Line of ed.: 21 ოდენ მოწაფითა, რომლისა სახელი ლუკიანე, რომელთა სიცხენი მზისანი და ნეფხვანი ზამთრისანი
Line of ed.: 22 ფრიად მრავალნი მოითმინნეს ამისსა შემდგომად, ვითარცა მამა დიდისა ბასილისა,
Line of ed.: 23 ირემთა მიერ გამოიზარდნეს. რამეთუ სამნი ირემნი ჩუკროსანნი მოვიდიან და მოწველიან, და
Line of ed.: 24 ხაჭოსა მისსა ჭამდიან; გარნა ოთხშაბათს და პარასკევს არ მოვიდიან. შემდგომად მცირედისა
Line of ed.: 25 ჟამისა, ერთი ნუკრთაგანი შთანთქა ვეშაპმან მძჳნვარემან, რომელი მკჳდრ იყო ღელესა რომელსა-მე
Line of ed.: 26 ნაპრალთა კლდისათა, რომელი სიტყჳთა დავითისითა განიდევნა, და ველსა ყარაიისასა
Line of ed.: 27 მეხის-ტეხითა შეიწვა, და ბუბაქარ დიდებული, კაკაბთა ნადირობასა შინა, შეემთხჳა წმიდასა
Line of ed.: 28 და ენება მახჳლითა მოკლვა, რომელსა ჴ/ელი განმარტებული შეაჴმო და ვედრებითა მის-ვე
Line of ed.: 29 წმიდისათა კუალად ეგო, ვითარცა უვნებელი. და ძენი ბუბაქარისნი, საპყარნი, წამსა შინა,
Line of ed.: 30 ლოცვითა მისითა განკურნა. ხოლო ამის გამო განისმა ჴმა მისი და ფრიად მრავალნი ერნი
Line of ed.: 31 დაემოწაფნეს, და მრავალნი ჯურღმულნი აღმოკუეთეს.
Page of ed.: 210
Line of ed.: 1 და მოვიდა ღირსი დოდო-ცა, და დაადგრა მის თანა. ამისა შემდგომად წმიდამან წყალნი
Line of ed.: 2 მწარენი დაატკბნა, რომელნი დიან ვიდრე დღეინდელად დღედმდე, გარემოს ბერთუბნის მონასტრისა,
Line of ed.: 3 და მრავალნი სასწაულნი აღასრულნა. და შემდგომად წარვიდა წმიდა ქალაქად იერუსალემად,
Line of ed.: 4 ქვეითად. და სადა იხილვების ბორცვებთაგან, არა თავს-იდვა შთასლვა მუნ. არამედ
Line of ed.: 5 მუნით მოდრკა და თაყვანის-ცა, და აღიღო სამნი ლოდნი; და შთაისხნა ჩაჴუთა რასა-მე, და
Line of ed.: 6 წარმოემართა. ამისთჳს პატრიაქმან იხილა ჩუენება, და მალე-მსრბოლნი კაცნი მოსწივეს წმიდასა
Line of ed.: 7 და ორნი იგი ლოდნი მოუხუნეს, და ერთი მიანიჭეს, რომელი მოვიდა და მოიღო ლოდი
Line of ed.: 8 იგი, რომლისა სასწაულნი ითქუნეს ანგელოზისა მიერ პატრიაქისა მიმართ, არა მიცემად სამთა
Line of ed.: 9 ქვათა, არამედ მესამედისა მადლისა წმიდისა ქალაქისა მოღებად აქა უდაბნოდ, ვინათგან სამ-გზის
Line of ed.: 10 აქა ლოცვა მიესწორების ერთ-გზის იერუსალემსა მისლვასა. ამისსა შემდგომად სული
Line of ed.: 11 თჳსი ღმერთსა შევედრა, და დაისხნა წმიდა გუამი მისი სამყოფსა თჳსსა, გარესჯის მონასტერსა.
Line of ed.: 12 (რომლისა სასწაულნი და ღუაწლნი მისნი სრულიად სრულსა ცხოვრებასა მისსა
Line of ed.: 13 შინა წერილ არიან. ხოლო ამის წმიდისა მამის დავითის სიცოცხ[ლ]ესა-ვე შინა მოვიდა მამა
Line of ed.: 14 წმიდა დოდო კახეთით, და მის-ვე მამის წმიდისა განვიდა მიერ უდაბნოდ და დ[ა]ემკჳდრა მუნ,
Line of ed.: 15 და აღაშენა მონასტერი ფრიად დიდი, რომელსა შინა მრავალნი ღუაწლნი და შრომანი აღასრულნა. რომლისა
Line of ed.: 16 სასწაულსა და ცხოვრებასა და ღუაწლსა მოგჳთხრობს ცხოვრება მისი. და
Line of ed.: 17 ამისა შემდგომად სული თჳსი ღმერთსა შევედრა, და დაისხნა წმიდა გუამი მისი საყოფელსა
Line of ed.: 18 თჳსსა-ვე).
*
Line of ed.: 19 იყო წმიდა მამა შიო ქალაქით ანტიოქიით, სიჩჩოთგან დამტევებული სოფლისა და დამოწაფებული
Line of ed.: 20 მამისა იოვანესი: ვინათგან წარმოვიდა ქართლად წმიდა იოვანე, წინაძღომითა
Line of ed.: 21 საღმრთოთა სულისათა, არა უგულებელს-ყო სულიერი მამა თჳსი, და მის თანა-ვე წარმოვიდა
Line of ed.: 22 ღირსი შიო. მოსრულმან ქართლს, ქალაქსა მცხეთას, მყუდროებისა და მარტო-მყოფობისა მოსურნე
Line of ed.: 23 იყო. ითხოვა შენდობა კათალიკოსისა და მამისა იოვანესგან, და წარვიდა წმიდა შიო
Line of ed.: 24 დასავლით-კერძო მცხეთისა, მარჯუენით მდინარესა მტკუარსა, რომელსა ჰქჳან მღჳმე, ღრმათა
Line of ed.: 25 ჴევთა ფრიადთა; მზის სიცხეთა და ზამთრისა ყინვათა მიერ განიბძარვოდეს ჴორცნი მისნი.
Line of ed.: 26 პოვა ქვაბი კლდისა გამოკუეთილი, და სიცივისა და სიცხისა ნუგეშინის-იცა მას შინა. ხოლო
Line of ed.: 27 ვინათგან სახიერმან ღმერთმან არა უგულებელს-ყო / მრავალი ღუაწლი მისი, არამედ ვითარცა
Line of ed.: 28 ელია ყორნისა მიერ გამოზარდა, ეგრეთ-ვე აქა-ცა დღითი-დღე ტრედისა მიერ საზრდელი მოეღებოდა.
Line of ed.: 29 ამისა შემდგომად, დღესა ერთსა, ფრინვლითა ნადირობად გამოვიდა კაცი მდიდარი და
Line of ed.: 30 საჩინო, სახელით ევაგრე. მხოლოდ მდგომი კლდისა თავსა ზედა, ნახა ტრედი მიმქონი საზრდელისა,
Line of ed.: 31 თვალ-აგნა და განეცჳფრა გონებასა თჳსსა, და კუალად დღესა მეორესა ეგრეთ-ვე
Line of ed.: 32 ნახა, ვითარცა პირველ, და შეუდგა კუალსა ტრედისასა, ნახა ბერი ვინ-მე მოღუაწე, შეიშურა
Line of ed.: 33 მოთმინება ბერისა მის და არა უგულებელ-ყო განშორება მისი. რქუა: "მამაო, ღირს მყავ "
Page of ed.: 211 Line of ed.: 1 თანა დამკჳდრებად, რათა მყუდროებასა შინა აღვასრულო დღენი ჩემნი": რქუა მას წმიდამან
Line of ed.: 2 შიო. "აღიღე კუერთხი ესე ჩემი, უკეთუ იმიერ და ამიერ მდინარემან გზა გცეს, განიპოს
Line of ed.: 3 წყალი იგი, ნება უფლისა არს. და მოვედ აქა. და უკეთუ არა გზა გექმნას, იყავ სახლად და
Line of ed.: 4 და სარწმუნოდ მნებებელად". წარვიდა განმგებ სახლისაგან მოსეს მსგავსად. ორ-გზის მტკუარი
Line of ed.: 5 განაპო კუერთხმან იმან: აღვიდა მამისა შიოსსა ევაგრე არა უკუნ-მხედველი, ვითარცა ლო/თ
Line of ed.: 6 სოდომისა, შიშითა არა იქმნეს ძეგლ მარილისა: ასწავა მოთმინება, ლოცვა, უძილობა და
Line of ed.: 7 ღუაწლი მონაზონებისა. ამისა შემდგომად რქუა წმიდამან შიო: "შვილო ევაგრე, გ/ჳღირს
Line of ed.: 8 ეკლესია, სადა-ცა უფალსა უნდეს მვედრებელი ღმრთისა აღვიდენ". თავსა კლდისა წუერისასა
Line of ed.: 9 მარცხენასა ჴელსა საკმეველი და ცეცხლი დაიყარა, მარჯუენით ჯუარი გამოსახა, საკმლის კუამლით
Line of ed.: 10 წუერ-ჩამობრუნვით იპოვა ადგილი, სადა-ცა ეკლესია უნებს უფალსა, და აღაშენა საყდარი
Line of ed.: 11 ყოვლად წმიდისა ღმრთისა დედისა. იქმნა მონაზონ ევაგრე, განითქუა ამბავი მათი, და ყოველსა
Line of ed.: 12 გარემოს სოფლებსა მოვიდენ სხუანი ურიცხუნი სულნი მონაზონებად: ყოველი საზრდო, წყალი-ცა
Line of ed.: 13 საზიდი იყო. სატვირთავად ჰყუანდათ კარაულები: უბრძანა მგელთა, და იდგნენ მგელნი
Line of ed.: 14 ვირთა. ერთსა დღესა ბერისა კონონის კარაული კლდესა გარდაჭრილი მიუხლველ იქმნა სადგომსა. რქუა
Line of ed.: 15 ბერმან მან წმიდასა შიოს: "რა ესე ვყავ, ვითარ მგელი მყემსად კარაულთა
Line of ed.: 16 განაჩინე, ამას შეუჭამიეს". ჩუეულ იყო მგელი, რა კარაულთა მიიყვანის, ბერთა / პური დაუნეცვიან და ჭამის, ხოლო აწ
Line of ed.: 17 დატუქსვილი თრთის, და ეჭიდების ზიდვად კალთასა ბერისასა. წაყოლილმან ნახა
Line of ed.: 18 თავსა კლდისასა ნაპრალთა დაგორებული კარაული, უსულოდ მდებარე პოვა:
Line of ed.: 19 თავის-უფალ ყო მგელი, უბრძანა: "ნუ-ღა-რა იყოფები სავნებელად ადგილსა ამას. სასწაულნი ესე
Line of ed.: 20 დღეინდელა დღედმდე ჰგიან, რამეთუ ვერას ავნის პირუტყუთა ნადირნი ველისანი. სხუანი-ცა
Line of ed.: 21 მრავალნი სასწაულნი აღასრულნა.
Line of ed.: 22 შემდგომად ამისა მამად ბერთა ევაგრე განაჩინა, თჳთ შთავიდა ლაკუასა, მღჳმესა ბნელსა,
Line of ed.: 23 კაცთა მიუვალსა. ვითარ გამოთქუეს სიმჴნე და მოთმინება მისი, ლოცვა, ეშმაკთაგან განსაცდელთა
Line of ed.: 24 შეწყნარება, ცრემლი და ვედრება უფლისა. მას შინა კეთილად აღასრულა ცხოვრება
Line of ed.: 25 მისი ითხოვა მღდლისა-მიერი სიწმიდე და წარვიდა წინაშე უფლისა, და მუნ-ვე მიმღებელ
Page of ed.: 212 Line of ed.: 1 იქმნა სადა ღუაწლი აღასრულა და ჩანან საფლავი დღეისით, სასო ქართველთა: წლითი-წლად
Line of ed.: 2 ნაწილნი აღმოეცენნებიან, მორწმუნეთა განმამჴნობელად, და ურწმუნოთა განმამკჳრებელად:
Line of ed.: 3 ვიდრე სულიერ-ღა იყო, მრავალი სასწაული / აღასრულა: დიდსა-ცა არაგუთა მდინარე განაპო,
Line of ed.: 4 მკელობელი ავლინა, განრისხებული მეფე მშჳდ ყო, ვნებული არა-წმიდათაგან განკურნა,
Line of ed.: 5 უშვილოთა შვილი მიანიჭა, და ძე იგი კათალიკოს ყო. დაიდვა წმიდა გუამი მისი სამყოფსა
Line of ed.: 6 და საღუაწოსა შინა მღჳმისასა.
*
Line of ed.: 7 იყო მამა წმიდა ისე წილკნელი მოწაფე წმიდისა მამისა იოვანესი, რომლისა არა უწყით
Line of ed.: 8 მშობელნი, არ-ცა ადგილსა სადაურობისა, თჳნიერ ესე ვიცით, თანა მოჰყვა იოვანესა და მრავლითა
Line of ed.: 9 იძულებითა ქართლისა კათალიკოსმან აკურთხა მღუდელთ-მთავრად, საყდარსა წმიდისა
Line of ed.: 10 ღვთის-მშობლისასა, ქუეყანასა მუხრანისასა, და სოფელსა წილკნისასა. ფრიადნი ურწმუნონი
Line of ed.: 11 სწავლითა მოაქცივნა, მოძღურება და ქადაგება განფინა სამწყოსა თჳსსა: დაბასა მას უწყლობითა
Line of ed.: 12 სასო-წარკუეთილ იყვნეს, ამისთჳს რამეთუ შორს / იყო ქსანი, შუა ტყე და მაღალი გორა
Line of ed.: 13 ჰქონდა: აღიღო კუერთხი თჳსი, დღესა ერთსა, შესრულმან, ვედრებისა წარმთქმელმან წინაშე
Line of ed.: 14 ხატსა დედისა ღმრთისასა: მიიწია ქსნის პირსა, უბრძანა წყალსა მას: "ძლიერებითა უფლისა
Line of ed.: 15 ჩუენისა იესო / ქრისტესითა, და ღვთის-მშობლისა მარიამისითა, გიბრძანებ, მდინარეო, გამოვედ
Line of ed.: 16 და შემოუდეგ კუალსა ჩემსა, და მოსდევდი წუერსა კუერთხისასა". უვალსა და უგზაურსა ალაგსა
Line of ed.: 17 შემოუდგა, ჰყევებოდა ვითარცა მონა. წარმოიღო ვიდრე წილკნის ჩაღმა, რომელი დღეინდელად
Line of ed.: 18 მდინარეობს წყალი იგი.
Line of ed.: 19 ამისა შემდგომად ღუაწლი მრავალი განფინა უფლისა მიერ, წარვიდა სიხარულითა,
Line of ed.: 20 მღდელთ-მოძღურობისა პატივი აღასრულა, ღირსი წმიდა სული შევედრა ღმერთსა, და მიიღო
Line of ed.: 21 ყოვლად პატიოსანი გუამი მისი მონასტერსა მას-ვე წილკნისასა, რომელი აწამომდე ჩანს, სასოდ
Line of ed.: 22 და შესავედრებელად ქართველთა.
*
Line of ed.: 23 ხოლო მამა ანტონი შუა-მდინარელი, რომელი იყო მოწაფე მამისა იოვანესი, იყო
Line of ed.: 24 წმიდა ესე განშორებულთა შორის ფრიად სათნო და წარჩინებული. ამან ყოვლად სანატრელმან
Line of ed.: 25 წმიდა იგი ხატი უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი, რომელ სახედ პირსა თჳსსა ტილოსა ზედან
Line of ed.: 26 გამოსახა, და ავგაროზს სასოება აღუსრულა; და შემდგომად ამაღლებისა, თადეოსის-მიე/რითა
Line of ed.: 27 ჴელითა მიუვლინა და განკურნა კეთრისა მისგან ქუემდებარისა, და ყოვლით სახლეულით მისით
Line of ed.: 28 ნათელ-იღო, თადეოსის-მიერითა ჴელითა. და შემდგომად მისსა ძე კაცისა ავგაროზისა, და
Line of ed.: 29 კუალად შვილის-შვილისა ძისა მისისა ენაცვალნეს მათ მეფობათა ოდენ, და არა ღმრთის-მსახურებითა. რამეთუ
Line of ed.: 30 განდგომილ იქმნეს ღვთის-მსახურებასა, და დამონებულ ეშმაკთა საოცრებასა.
Line of ed.: 31 რამეთუ რა იგი ავგაროზს ეყო ეშმაკთა, და ვითარ შემუსრნა და განუდგა, მისი ენება შურის-გება,
Line of ed.: 32 რათა მიუზღოს ეშმაკთა, სახე ძუელისა მის საზორველისა დამჴობისა, დამჴობათა ხატისა
Line of ed.: 33 მის საუფლოსათა, რომელი აღმართა ავგაროზ ბჭეთა ზედა ქალაქისათა, სადა-იგი ემართა
Page of ed.: 213 Line of ed.: 1 კერპი ბილწი. რამეთუ მუნ დაუსუენა ხატი იგი ტილოსი, ფიცარსა ზედა გარდართხმული, რათა
Line of ed.: 2 ყოველნი შემავალნი მუნ შინა ხილვით თაყვანის-ცემდენ. მაშინ ბილწმან შვილის-წულმან ავგაროზისმან
Line of ed.: 3 აღირჩია დღე-კეთილებისა წილ უსახურობა, და ხატი იგი უარყო, და ეშმაკთა შეუდგა,
Line of ed.: 4 და იგონა ხატისა მის ქრისტესისა, რათა / წარწყმიდოს იგი.
Line of ed.: 5 მაშინ ეპისკოპოსმან მის ქალაქისამან გულის-ხმა ყო განზრახვა ბოროტისა მის, და ყო
Line of ed.: 6 განგება ღირსი და შემსგავსებული მის ჟამისა. რამეთუ სადა-იგი ხატი ესუენა, კამარედად
Line of ed.: 7 ქმნილ იყო, და წმიდამან ეპისკოპოსმან დადგა კანდელი აღნთებული, საფარველად ტაძრისა
Line of ed.: 8 მის, აღმართა / კეცი წინა პირსა ხატისასა, და აღმოყორა კარი იგი კამარისა, და შეაფარილა,
Line of ed.: 9 რომელ ყოვლად არა ეტყობოდა, თუ ერთი რომელ უახლეს არს. და შემდგომად უკანასკნელთა
Line of ed.: 10 ჟამთა, ხუასრო, სპარსთა მეფე, მოადგა ედესია ქალაქსა, და უწყო თხრა ქუეშე ზღუდესა, და
Line of ed.: 11 ენება, რათა ეგრეთ შევიდენ, რ(ამეთუ) ვერ აგრძნან, თუ ბრძავს-ო. მაშინ ღ(მერთ)თ(მა)ნ არა დაიდუმა უტყუველი
Line of ed.: 12 აღთქმა, რომელ აღუთქუა, ვითარმედ: "ზღუდე ვარ მე ედესიისა", და მშობელისა თჳსისა მეოხებითა,
Line of ed.: 13 ევლავიოზს, ეპისკოპოსსა მის ქალაქისასა, გამოეცხადა დედა ღმრთისა და რქუა, ვითარმედ:
Line of ed.: 14 "მას რომელსა-მე ბჭესა ზედა არს ხატი იგი ჴელით-უქმნელი და დაფარული". და ვითარცა
Line of ed.: 15 განიღჳძა ეპისკოპოსმან, გულის-ხმა ყო ჭეშმარიტებით ყელსა შინა ჩუენებულსა მას, და განთიად
Line of ed.: 16 წარვიდა, ლიტანიით, ადგილსა მას, და პოვა წმიდა ხატი იგი ყოვლად განურყვნელი,
Line of ed.: 17 და კანდელი იგი წინაშე მისსა ანთებული ეგო ეგე-ოდენსა ჟამთა სიმრავლესა შინა, და გარდააწუეთეს
Line of ed.: 18 ზეთი მის კანდელისა მბრძოლთა მათსა ზედან მის ქალაქისათა, და მეყუსეულად
Line of ed.: 19 ვითარცა მიახლდა, მიედვა და დაიწვნეს, და ვითარცა მტუერი განიბნივნეს, და უჩინო იქმნეს.
Line of ed.: 20 ხოლო რომელი იგი კეცი საფარველად მის ხატისა აღმართებულ იყო, მას ზედა გამოსახულ
Line of ed.: 21 იყო სხუა ხატი და მსგავსება წმიდისა მის საუფლოსა ხატისა. რომელი იგი სწორებით
Line of ed.: 22 პატივ-იცემებოდეს, და ნისტორიანთა ეკლესიასა შინა დაესუენნეს.
Line of ed.: 23 მაშინ წმიდამან ამან ანტონი იძია მოძღურისა თჳსისა გზა, და ისწავა ჭეშმარიტი, და ცნა;
Line of ed.: 24 რამეთუ წარვიდა სომხითს, ჩრდილოეთით-კერძო, სხუათა თანა მოწაფეთა, რომელთა აწ მოვიჴსენნეთ, დავით, და
Line of ed.: 25 დოდო, და შიო ანტიოქელნი, და რვანი სხუანი მოწაფენი იოვანესნი,
Line of ed.: 26 ერთისა საზღვრისანი. ესე ცნა წმიდამან ანტონი, აღიძრა ტრფიალებითა მოძღურისა თჳსისათა
Line of ed.: 27 და ესე-ცა ეძჳნებოდა გულსა თჳსსა, რომელ ნისტორიანთა ეკლესიასა შინა იყვნეს საუფლონი
Line of ed.: 28 იგი ხატნი, / და აღიყვანა კეცი, რომელი საფარველად მის ხატისა ყოფილ იყო, და
Line of ed.: 29 ხატი ქმნულ იყო. ესე უჩინარად წარმოიყვანა, წინა-ძღომითა ანგელოზისათა და უწყებითა
Line of ed.: 30 ზეციერითა, ჩრდილოეთს და მიიწია მტკუარსა ზედან, განვლო იგი და დაემკჳდრა აღმოსავალით,
Line of ed.: 31 ვითარ ოთხ მილიონ ნაპრალსა კლდისასა, შინაგან მთათა აკრიანთა. იოანეს ახლვიდა
Line of ed.: 32 ვითარ ხუთ მილიონ, და შიოს ვითარ ცხრა მილიონ, დავით-დოდოს ათსამეტ მილიონ. ხოლო
Line of ed.: 33 მუნქვეს-ვე რომელ წმიდისა ამის ანტონის ედგნეს საზარდელად გუამისა თჳსისა ირემნი. და
Line of ed.: 34 იყო მთა უღაღი და სერტყიანი, და იყო ქალაქი ვითარ ერთ მილიონ, მცირე. და ესე ირემნი
Line of ed.: 35 წარვიდიან ველსა, და ვითარ ჟამი მოვიდის, შინა მოვიდიან, წველის, ვითარ მწყემსნი
Page of ed.: 214 Line of ed.: 1 მოვიდოდეს ჟამეულად. ხოლო ერთსა ოდენ ჟამსა მოიწივნეს უჟამოდ, დამფრთხალნი, და უკან
Line of ed.: 2 ნუკრი მოხდევდა, ჴორც-შეკუეთილი. და ესე დაუკჳრდა წმიდასა მას, და თქუა გულსა შინა
Line of ed.: 3 თჳსსა: თუ "სადა ვინ შეემთხჳა?" რამეთუ არა უწყოდა სიახლე მის ქალაქისა, და მყის ვითარცა
Line of ed.: 4 კაცთა თუალ-მმრუმედ ხედვასა თანა რქვა: "რა არს ეგე?" და მათ ვითარცა პირ-მეტყუელთა
Line of ed.: 5 თავ-მიზიდვით რქუეს: "შემომიდეგ და გიჩვენოთ". და შეუდგა კუალსა მათსა, და მიიწია მას
Line of ed.: 6 ადგილსა, სადა-იგი შემთ/ხუეულ იყო მათდა, და აჰა მთავარი მის დაბისა მოვიდოდა ნადირობად
Line of ed.: 7 და წინა შეემთხჳა და რქუა: "ვინ ხარ"? ხოლო წმიდა იგი ჴელით უჩუენებდა, სადა იყოფოდა
Line of ed.: 8 და ყოველსა-ვე საქმესა, რამეთუ ენა არა ესმოდა.
Line of ed.: 9 მაშინ მთავარმან რქუა: "მე ენა შენი არა მესმის, და რომელ ეგე ჴელითა მეუბნები ეგე-ცა მოგკუეთო".
Line of ed.: 10 და რქუა: "წარიყვანეთ მჭედლისა თანა". და ვითარცა მიიყვანეს, მჭედელმან შანთი გააჴურვა, და
Line of ed.: 11 გამოიღო, რათა ჴელი მოჰკუეთოს, და დავარდა ქუე, და ჴელნი ვითარცა შეშანი შეექმნნეს.
Line of ed.: 12 მაშინ წმიდამან მიჰყო ჴელი და ვითარცა ნაკუერცხალი ჴელითა აღებული მიუპყრა და რქუა:
Line of ed.: 13 "ვყავ ადრე ბრძანებული შენდა". და იგი განკრთა საშინელსა მას ზედა ხილვასა. და მსწრაფლ
Line of ed.: 14 მიუმცნეს მთავარსა, და რქუეს ყოველი ხილული. და მან ბრძანა, რათა წინაშე მისსა მიიყვანონ.
Line of ed.: 15 და ვითარცა მიიყვანეს, რქუა მას: "რა გნებავს სთქუ, და ყოველი მიგცე". ხოლო მცირედი
Line of ed.: 16 ქვა უჩვენა მან, ვითარ სამეული, და ლოკდა, და ცნეს რამეთუ მარილი უნდა, და მოართუეს
Line of ed.: 17 ორი ოდენ ქვა გაუტეხელი. და მან მოხლიჩა ერთი ლიტრა და წარვიდა, და ალოკა
Line of ed.: 18 ფურთა თჳსთა. და იყოფოდა ხატსა მას წინაშე ვიდრე აღსასრულამდე / ცხოვრებისა მისისა.
Line of ed.: 19 და წმიდა იგი წმიდათა შინა მიიცვალა, და ჩუენ დაგჳტევა ხატი იგი საუფლო, და არს ვიდრე
Line of ed.: 20 დღეინდელად დღემდე უჩინრად, და სასწაულთ-მოქმედებს განცხადებულად, რომელ უადვილეს
Line of ed.: 21 არს აღრიცხვა ზღჳს ქვიშათა, ვიდრე საკჳრველებათა საუფლოსა მის ხატისათა. გარნა ვინათგან
Line of ed.: 22 ღმერთი მხოლო არს მოქმედი სასწაულთა, მან-ვე მხოლომან უწყის სიმრავლე სასწაულთა
Line of ed.: 23 მისთა. და უკეთუ სოლომონ-ცა იყო, ვერ-ცა მან შეუძლოს აღრიცხვად, თჳნიერ ღმრთისა მხოლოსა.
Line of ed.: 26 ჟამსა მას ოდეს თჳთ-მპყრობელი იუსტინიანოს, მეფე ბერძენთა, ბრძოდა კერძოთა ოვსეთისათა,
Line of ed.: 27 საზღვარსა ავაზგიასსა, ნათესავსა ხასკუნთასა, რამეთუ ექმნა მათ განდგომილება, მაშინ
Line of ed.: 28 მოძღუანა ნიჭი დიდი იუსტინიანოს ფარსმანს ქართველთა მეფესა და ევედრა რათა შეეწიოს
Line of ed.: 29 მჴედრობასა მისსა, ყოვლითა ძალითა თჳსითა, და ბრძოლა უყოს ხასკუნთა. ისმინა უკუე
Line of ed.: 30 ფარსმან ვედრება ბერძენთა მეფისა, და დაუტევა ევაგრე, მცველ სამეუფოსა თჳსსა, ხოლო თჳთ
Line of ed.: 31 უკუე წარვიდა და შეწევნითა ღვთისათა დაიმორჩილა ნათესავი იგი ხასკუნთა. და მთავარნი
Line of ed.: 32 მათნი ყოველნი შეპყრობილნი წარავლინნა წინაშე იუსტინიანესსა. მერმე მოიქცა თჳსად-ვე
Line of ed.: 33 სამეფოდ.
Line of ed.: 2 ოცდამეექუსესა წელსა იუსტინიანეს მეფობისასა იქმნა კრება მეხუთე, ას სამეოცდახუთთა
Line of ed.: 3 წმიდათა მამათაგან, ქრისტეს აქეთ ფ^კზ. კოსტანტინეპოლის, ვიგილიოს წმიდისა ჰრომთა პაპისა-ზე
Line of ed.: 4 რომლისა წინა-მძღუარ იყვნეს ევტიქიოს კოსტანტინეპოლელი, აპოლინარი ალექსანდრიელი,
Line of ed.: 5 დომნოს ანტიოქელი, და ადგილისა აღმავსებელნი იერუსალიმელთანი: სტეფანოს, გიორგი
Line of ed.: 6 და დამიანოს ეპისკოპოსნი. ხოლო შემოკრბეს ორიგენიანთა და მის-თანა მიმდგომთათჳს, დიდიმოს
Line of ed.: 7 და ევაგრესთჳს, რომელნი-ცა შეაჩუენნეს და დაამჴივნეს.
Line of ed.: 9 მათ-ვე ჟამთა შინა იუსტინიანეს მეფობისათა, აფხაზნი-ცა შეიცვალნეს უმჯობესად, და
Line of ed.: 10 ქრისტეანობისა შეიწყნარეს ქადაგება. რამეთუ პალატსა შინა იუსტინიანე მეფისასა იყო ვინ-მე
Line of ed.: 11 საჭურისი აფხაზი ნათესავით, და ევფრატა სახელის-დებით, რომელი წარივლინა მეფისა მიერ
Line of ed.: 12 ქადაგებად მათდა და აღთქმად, ვითარმედ ამიერითგან არ-ცა ერთი-ღა-ვინ ნათესავისა მათისაგანი
Line of ed.: 13 განჴუებულ იქმნებოდის მამაკაცობისაგან რკინისა მიერ. რამეთუ მრავალნი იყვნეს მათგანნი
Line of ed.: 14 მსახურ სამეუფოსა საწოლისა, რომელთა საჭურის იცის წოდება ჩუეულებამან. ვინა-ცა
Line of ed.: 15 იუსტინიანე ტაძარი წმიდისა ღმრთის-მშობლისა აღაშენა აფხაზეთს შინა, ბიჭვინტას, და
Line of ed.: 16 მღდელნი დაადგინნა მას შინა, რათა უგანცხადებულესად ასწავებდენ სჯულსა ქრისტეანობისასა.
Line of ed.: 17 ხოლო ჩვენ პირველსა-ვე სიტყუასა მოვიდეთ.
Line of ed.: 18 და მეფობითგან მირიან მეფისათა ვიდრე მეორისა ფარსმანისა გარდაჴდეს წელნი
Line of ed.: 19 ორას ორმოცდაათნი. და მეფენი გარდაიცვალნეს ი^დ. და ვახტანგისითგან კათალიკოსნი
Line of ed.: 20 გარდაიცვალნეს რვანი და მოკუდა ფარსმან, და დაჯდა მეფედ ძე მისი ბაკურ.
Line of ed.: 22 ესე ბაკურ იყო მორწმუნე და მაშენებელი ეკლესიათა. ამან / განამრავლნა ეკლესიანი
Line of ed.: 23 და მღდელნი სამეფოსა შინა თჳსსა და განწ/მიდა ქართლი ყოვლისა ურწმუნოებისაგან.
Line of ed.: 24 და მოკუდა კათა/ლიკოსი ევლავიოზ, და მან-ვე მეფემან დასუა კათალიკოსი მაკარი.
Line of ed.: 25 ამას-ვე ჟამსა მეფობდა სპარსეთს რომელსა ერქუა ურმიზდ.
Page of ed.: 216
Line of ed.: 1 და მას-ვე ჟამსა იყო სომხითს კაცი ერთი, შვილი მთავართა, სახელით ვასქენ.
Line of ed.: 2 და ესუა მას ცოლი, მთავართა შვილი, რომელსა ერქუა შუშანიკ, ასული ვარდანისი.
Line of ed.: 3 ხოლო ამას ვასქენს ეუფლა ეშმაკი და განიზრახა მიქცევა ცეცხლის-მსახურებად: წარვიდა
Line of ed.: 3 წინაშე სპარსთა მეფისა, და დაუტევა სჯული ქრისტესი, და იქმნა ცეცხლის-მსახურ.
Line of ed.: 5 ხოლო სპარსთა მეფემან წარმოგზავნა იგი ნიჭითა დიდითა ერის-თავად რანისა.
Line of ed.: 6 ვითარ მოვიდა და ცნა ცოლმან მისმან შუშანიკ ქმრისა მისისაგან დატევება ქრისტეს
Line of ed.: 7 სჯულისა, არღარა ერჩდა იგი ცოლებად. და დაივიწყა სიყუარული ქმრისა თჳსისა,
Line of ed.: 8 და ყოვლითა გულითა შეუდგა იგი ქრისტესა აღსრულებად მცნებათა მისთა.
Line of ed.: 9 მაშინ ვასქენ შეუდგა მრავალ-ღონედ, პირველად ლიქნითა და ვედრებითა, და
Line of ed.: 10 ნიჭისა მიცემითა; შემდგომად შეაგ/დო / სატანჯველთა შინა დიდთა რო/მელ სიგრძისაგან ვერ
Line of ed.: 11 დავწერენ ღუაწლნი წმიდისა შუშანიკისნი. და მოკლა იგი ქმარმან მისმან
Line of ed.: 12 ვასქენ, ერის-თავმან რანისამან.
Line of ed.: 13 მაშინ ბაკურ, მეფემან ქართველთამან, მოუწოდა ყოველთა ერის-თავთა მისთა, და
Line of ed.: 14 შემოკრიბნა ლაშქარნი ფარულად, და წარემართა ვასქენს ზედა პარვით. რამეთუ ვასქენ
Line of ed.: 15 ველსა გარე დგა კიდესა მტკურისასა, სადა მიერთვის მდინარე ანაკერტისა მტკუარსა,
Line of ed.: 16 დაესხა და შეიპყრა ვასქენ. დაჭრეს წურილად და ასონი მისნი დამოჰკიდეს ხესა. ხოლო
Line of ed.: 17 გუამი წმიდისა შუშანიკისი წარმოიღეს დიდითა პატივითა, და დაფლეს ცორტავს.
Line of ed.: 18 ამან ბაკურ მეფემან წარგზავნა მოციქული წინაშე სპარსთა მეფისა, აუწყა ესე
Line of ed.: 19 ყოველი, და ითხოვა მისგან შენდობა. მაშინ სპარსთა მეფემან განიზრახა გონებასა
Line of ed.: 20 თჳსსა, და თქუა: "უკეთუ შევრისხნე ქართველთა, განერთნენ იგინი ბერძენთა". და შენდობა
Line of ed.: 21 აღირჩია: გამოგზავნა მოციქული ბაკურისი პასუხითა კეთილითა; / რამეთუ
Line of ed.: 22 ყოველი გმობა და ბრალობა ვასქენ მოკლულისა უბრძანა, და ამართლა ბაკურ სიკუდილსა
Page of ed.: 217 Line of ed.: 1 მისსა. და წარმოგზავნა რანს და მოვაკანს სხუ/ა ერი/ს-თავი, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 2 დარელ. და უბრძანა, რათა კეთილად მეგობრობდეს ქართველთა.
Line of ed.: 3 და მოკუდა კათალიკოსი მაკარი, და მან-ვე მეფემან დასუა სჳმონ კათალიკოსად.
Line of ed.: 4 და მოკუდა ბაკურ, და დარჩეს შვილნი მისნი წურილნი, რომელნი ვერ იპყრობდეს
Line of ed.: 5 მეფობასა.
Line of ed.: 6 მაშინ მეფემან სპარსთამან ურმიზდ მისცა ძესა თჳსსა რანი და მოვაკანი, რომელსა
Line of ed.: 7 ერქუა ქასრე ამბარვეზი. მოვიდა და დაჯდა ბარდავს, და უწყო ზრახვად ერის-თავთა
Line of ed.: 8 ქართლისათა: აღუთქუა კეთილი დიდი, და დაუწერა საერისთოთა მათთა მამულობა
Line of ed.: 9 შვილითი-შვილამდე, და ესრეთ წარიბირნა ლიქნითა. და განდგეს ერის-თავნი და თჳს-თჳსად
Line of ed.: 10 ხარკსა მისცემდეს ქასრე ამბარვეზსა.
Line of ed.: 11 და შვილნი ბაკურისნი დარჩეს მთიულეთს კახეთისასა; და ნათესავნი მირდატისნი,
Line of ed.: 12 ვახტანგის ძისანი, რომელნი მთავრობდეს კლარჯეთს და ჯა/ვახეთს, იგინი დარჩეს
Line of ed.: 13 კლდეთა შინა კლარჯეთისათა. სხუა ყოველი ქართლი, სომხითი და ასფურაგანი დაიპყრეს
Line of ed.: 14 სპარსთა და ჰბრძოდეს ბერძენთა.
Line of ed.: 15 შემდგომად ამისსა მცირედთა წელთა იქმნნეს შფოთნი დიდნი სპარსეთს შინა,
Line of ed.: 16 რამეთუ შევიდა თურქთა მეფე სპარსეთს შინა; მოვიდეს ბერძენნი, ეწყუნეს სპარსთ/ა
Line of ed.: 17 შ/უა-მდინარესა, აოტნეს და შევიდეს სპარსეთს, და იწყეს ტყუენვად სპარსეთისა. მაშინ
Line of ed.: 18 ქასრე ამბარვეზმან დაუტევა რანი და ქართლი, და წარვიდა შუელად მამისა თჳსისა.
Line of ed.: 19 ესრეთ რა უცალო იქმნეს სპარსნი, მაშინ შეითქუნეს ყოველნი ერის-თავნი ქართლისანი, ზემონი
Line of ed.: 20 და ქუემონი, და წარგზავნეს მოციქული წინაშე ბერძენთა მეფისა,
Line of ed.: 21 და ითხოვეს, რათა უჩინოს მეფე ნათესავთაგან მეფეთა ქართლისათა და რათა იყვნენ
Line of ed.: 22 ერის-თავნი იგი თჳს-თჳსსა საერისთოსა შეუცვალებელად.
Page of ed.: 218
Line of ed.: 1 მაშინ კეისარმან აღასრულა თხოვა მათი, და მოსცა მეფედ დის-წული მირდატისი,
Line of ed.: 2 / ვახტანგის ძისა, ბერძნის ცოლისაგან, რომელსა ერქუა გუარამ, რომელი მთავრობდა
Line of ed.: 3 კლარჯეთს და ჯავახეთს.
Line of ed.: 5 ხოლო ესე გუარამ იყო დედით ხოსროიანი და მამით ბაგრატოანი. და ესე ბაგრატოანნი
Line of ed.: 6 შვილის-შვილნი და ნათესავნი არიან ამა გუარამისნი.
Line of ed.: 7 ამას გუარამს მოსცა კეისარმან კურაპალატობა, და წარმოგზავნა მცხეთას.
Page of ed.: 219
Line of ed.: 1 და შვილნი ბაკურ მეფისანი, ნათესავნი დაჩისნი, ვახტანგის ძისანი, რომლისადა
Line of ed.: 2 მიეცა მეფობა ვახტანგ მეფესა, იგინი დარჩეს კახეთს. და დაიპყრეს კუხეთი და ჰერეთი
Line of ed.: 3 იორითგან, და დასხდეს უჯარმოს / და იყვნეს მორჩილებასა გუარამ კურაპალატისასა.
Line of ed.: 4 მაშინ კეისარმან წარმოსცა განძი დიდი გუარამ კ/ურაპალატისა თანა, და უბრძანა,
Line of ed.: 5 რათა მით განძითა გამოიყვანნეს ჩრდილოს ლაშქარნი, და შეერთნეს თანა სპანი
Line of ed.: 6 ქართველთანი, და შეგზავნნეს სპარსეთს. ხოლო გუარამ ყო ეგრე: გამოიყვანნა ოვსნი,
Page of ed.: 220 Line of ed.: 1 დურძუკნი და დიდონი, და წარუძღუანნა წინა ერის-თავნი ქართლისანი. შევიდეს ადარბადაგანს,
Line of ed.: 2 დაუწყეს ტყუენვად. და ესე-ვითარნი ჭირნი და უცალოებანი მოიწივნეს
Line of ed.: 3 სპარსთა ზედა.
Line of ed.: 4 მაშინ გამოჩნდა სპარსეთს კაცი ერთი რომელსა ერქუა ბარამ ჩუბინი. ესე ეწყო
Line of ed.: 5 თურქთა, სპარსეთს შემოსრ/ულთა, ვითარცა წერილ არს განცხადებულად ცხოვრებასა
Line of ed.: 6 სპარსთასა, მოკლა საბა, თურქთა მეფე, და აოტა ბანაკი მათი. ხოლო სპანი იგი ბერძენთანი,
Line of ed.: 7 რომელნი შესრულ იყვნეს სპარსეთს, შეიქცეს და წარვიდეს შინა. და ჩრდილონი
Line of ed.: 8 იგი, გუარამ კურაპალატისა შეგზავნილნი, წარმოვიდეს იგინი-ცა შინა; რამეთუ ვინათგან
Line of ed.: 9 მოიცალეს სპარსთა თურქთაგან, შეშინდეს, და და/ეცა შიში და ძრწოლა ქართველთა
Line of ed.: 10 სპარსთაგან.
Line of ed.: 11 და ამან გუარამ კურაპალატმან იწყო ციხეთა და ქალაქთა მაგრებად.
Line of ed.: 12 და კუალად-ცა წყალობა ყო ღმერთმან ქრისტიანეთა ზედა, და სხუა / შუღლი
Line of ed.: 13 დავარდა სპარსეთს: რამეთუ იგი-ვე ბარამ ჩუბინი გაადგა სპარსთა მეფესა, და დასწუნეს
Page of ed.: 221 Line of ed.: 1 თუალნი ურმიზდ მეფესა ცოლის ძმათა მისთა, და იწყეს ბრძოლად ჩუბინმან და ქასრე.
Line of ed.: 2 იოტა ქასრე ჩუბინისაგან, და წარვიდა საბერძნეთს. და კეისარმან მავრიკ მოსცა ასული
Line of ed.: 3 თჳსი ცოლად ქასრეს, და მოსცა სპა მისი და წარმოგზავნა ჩუბინსა ზედა. იოტა
Line of ed.: 4 ჩუბინი სპარსეთით, და ქასრემან დაიპყრა სპარსეთი.
Line of ed.: 5 მაშინ მავრიკ კეისარმან იურვა ქართველთათჳს ქასრეს თანა, და რქუა: "ვინათგან
Line of ed.: 6 და/უტეობიათ ქართველთა კერპთ-მსახურება, მუნითგან მორჩილნი ბერძენთანი არიან;
Line of ed.: 7 რამეთუ ჟამსა შინა მძლავრებისაგან თქუენისა იქმნის განრყუნილ ქართლი, თუ არა
Line of ed.: 8 სამართალი თქუენი არა არს ქართლსა ზედა. აწ ბრძანებითა ღმრთისათა, ვინათგან
Line of ed.: 9 სრულსა სიყუარულსა ზედა ვართ მე და / შენ, და ქართლი ჩუენ შორის იყავნ თავის-უფალ
Line of ed.: 10 მშჳდობით: მე ვარ მწე და მოურავი ყოველთა ქართველთა და ყოველთა
Line of ed.: 11 ქრისტიანეთა".
Line of ed.: 12 მაშინ ერჩდა სპარსთა მეფე კეისარსა, და განთავისუფლდეს ქართველნი. და ესე
Line of ed.: 13 გუარამ კურაპალატი დადგა მორჩილებასა ზედა ბერძენთასა.
Line of ed.: 14 იყო კაცი მორწმუნე და მაშენებელი ეკლესიათა. ამან იწყო ეკლესია ჯუარისა
Line of ed.: 15 პატიოსნისა; და აქამომდე ჯუარი ველსა ზედა იყო, და ქმნა ეკლესია წელთამდის ოდენ.
Line of ed.: 16 და მეფობდა კეთილად და უშფოთველად. არამედ ერის-თავნი ქართლისანი ვერ
Line of ed.: 17 სცვალნა საერისთვოთაგან მათთა, რამეთუ სპარსთა მეფისაგან / და ბერძენთა მეფისაგან ჰქონდეს
Line of ed.: 18 სიგელნი მკჳდრობისათჳს საერისთვოთა მათთა, არამედ იყვნეს მორჩილებასა
Line of ed.: 19 გუარამ კურაპალატისასა.
Line of ed.: 20 ხოლო ამას გუარამ კურაპალატსა ესხნეს ძენი, რომელთა ეწოდებოდა სახელად ერთსა
Line of ed.: 21 სტეფანოზ და მეორესა დემეტრე.
Page of ed.: 222
Line of ed.: 1 და მოკუდა კათალიკოსი სჳმონ და დაჯდა სამოელ. და მოკუდა კათალიკოსი
Line of ed.: 2 სამოელ და დასუეს სამოელ-ვე.
Line of ed.: 3 ამან-ვე გუარამ კურაპალატმან განაახლა საფუძველი ტფილისისა სიონისა,
Line of ed.: 4 რომელი შემდგომად ამის გუარამისა განასრულეს აღშენება ტფილისის სიონისა: ნახევარი
Line of ed.: 5 ერთმან ვინ-მე ქურივმან დედა-კაცმან, და ნახევარი ყოველმან ერმან, ჟამსა პირველის
Line of ed.: 6 ადარნასე მთავრისასა, და იგი ადარნასე-ცა შეეწია აღშენებასა მისსა.
Line of ed.: 7 რამეთუ ნათესავნი მორწმუნისა მირიან მეფისანი ყოველნი ეკლესიათა მაშენებელნი
Line of ed.: 8 იყვნეს.
Line of ed.: 9 და მოკუდა გუარამ კურაპალატი
Line of ed.: 12 და დაჯდა ძე მისი სტეფანოზ. / მეფობისა სახელი ვერ იკადრა სპარსთა და ბერძენთა
Line of ed.: 13 შიშისაგან, არამედ ერის-თავთა-მთავრად ხადოდეს. და მოკუდა სამოელ კათალიკოსი, და
Line of ed.: 14 ამან სტეფანოზ დასუა ბართლომე კათალიკოსად. ხოლო ესე სტეფანოზ
Line of ed.: 15 იყო ურწმუნო და უშიში ღმრთისა, არა ჰმსახურა ღმერთსა, არ-ცა ჰმატა სჯულსა და
Line of ed.: 16 ეკლესიათა.
Page of ed.: 223
Line of ed.: 1 და ამის-ზე იქმნა შფოთი დიდი საბერძნეთს: რამეთუ მავრიკ კეისარსა განუდგა
Line of ed.: 2 ფოკ/ას მჴედარი, და მოკლა მა/ვრიკ კეისარი და შვილნი მისნი. და დაიპყრა საბერძნეთი
Line of ed.: 3 ფოკას მჴედარმან. მაშინ სიძემან კეისრისამან, სპარსთა მეფემან ქასრე, იწყო
Line of ed.: 4 ძებნად სისხლსა სიმამრისა და ცოლის ძმათა მისთასა, შესლვად და ტყუენვად საბერძნეთისა.
Line of ed.: 5 განძლიერდა ბერძენთა ზედა, და ვერ წინა-აღუდგა ფოკას კეისარი. ხოლო
Line of ed.: 6 სტეფანოზ, მთავარი ქართლისა, შეუშინდა მეფესა სპარსთასა, განუდგა ბერძენთა და
Line of ed.: 7 მიექცა სპარსთა.
Line of ed.: 8 მას ჟამსა მან-ვე მეფემან ქასრე წარმოტყუენა იერუსალემი და წარიყვანა ძელი
Line of ed.: 9 ცხოვრებისა; და. შემდგომად ამისსა აღიღო ღმერთმან ჴელი წყალობისა ქასრესგან:
Line of ed.: 10 შეიპყრა იგი ძემან თჳსმ/ან, შესუა იგი საპყრობილესა, და მოკუდა სენითა ბოროტითა.
Line of ed.: 11 ხოლო ამის სტეფანოზის-ზე მცხეთას მოკლდებოდა და ტფილისი განძლიერდებოდა,
Line of ed.: 12 არმაზი აღოჴრდებოდა და კალა აშენდებოდა. და ძმა სტეფანოზისი, სახელით
Line of ed.: 13 დემეტრე, აღაშენებდა ეკლესიასა ჯუარისა პატიოსნისასა. რამეთუ სენი-ცა იყო მის
Line of ed.: 14 თანა ბოროტი, და ვე/რ შემძლებელ იყო განშორებად კარსა ეკლესიისასა და სტეფანოზ
Line of ed.: 15 მთავრობდა ყოველ/სა ქართლსა ზედა, და დაჯდა იგი ტფილისს, და ჰმორჩილებდა
Line of ed.: 16 იგი სპარსთა.
Line of ed.: 17 ხოლო შემდგომად ამისსა რა-ოდენთა-მე წელიწადთა გამოჩნდა საბერძნეთს კაცი
Line of ed.: 18 ერთი, თჳსი მავრიკ კეისრისა, სახელით ერაკლე. ამან მოკლა ფოკას კეისარი, და
Line of ed.: 19 დაიპყრა საბერძნეთი. განძლიერდა იგი და მიიყვანნა დასავლეთით თურქნი, და შეკრიბნა
Page of ed.: 224 Line of ed.: 1 სპანი ურიცხუნი, და წარმოემართა სპარსეთად ძებნად ძელისა ცხოვრებისასა. და
Line of ed.: 2 მოვიდა პირველად ქართლს,
Line of ed.: 3 სამცხეს, და ესმა სასწაულთ-მოქმედება ხატისა მის, რომელი წმიდასა ღმრთის-მშობელსა
Line of ed.: 4 გამოესახა და მიეცა პირველ-წოდებულისა ანდრიასთჳს, და მას მოესვენა და დაესვენებინა მცირესა
Line of ed.: 5 ეკუდერსა შინა აწყუერს. მოვიდა კეისარი ერაკლე ხილვად და თაყუანის-ცემად ხატისა მის.
Line of ed.: 6 მაშინ იწყო ერაკლე აწყუერს დიდისა საყდრისა საძირკუელისა ჩაგდებად და შენებად, ვიდრემდის
Line of ed.: 7 მიერითგან განსრულდა მორწმუნეთა კაცთა მიერ, და მიერ შექმნეს საეპისკოპოსოდ.
Line of ed.: 8 ამან სტეფანოზ არა ინება განდგომა სპარსთაგან, და განამაგრნა ციხე-ქალაქნი,
Line of ed.: 9 და დადგა ტფილისსა შინა. მოვიდა ერაკლე მეფე და მოადგა ტფილისსა. ხოლო სტეფანოზ
Line of ed.: 10 იყო ქუელი მჴედარი და შემმართებელი; დღეთა ყოველთა გამოვიდის / კართა
Line of ed.: 11 ქალაქისათა, და ებრძოდის ბერძენთა. მაშინ უკუე მას წყობასა შინა ჩამოაგდეს სტეფანოზ
Line of ed.: 12 და მოკლეს. და დაიპყრა კეისარმან ტფილისი.
Line of ed.: 13 ხოლო ციხესა კალისასა დარჩეს კაცნი, და არა მოერთნეს მეფესა; და ციხით
Line of ed.: 14 გამოღმართ ციხის-თავმან აგინა მეფესა და რქუა: "ვაცისა წუერნი გასხენ და ვაცბოტისა
Line of ed.: 15 კისერი გათქს". მაშინ ბრძანა მეფემან: "დაღაცათუ კაცმან ამან ბას/რობით
Line of ed.: 16 მრქუა მე ვაცბოტობა, არა არს ცუდ სიტყუა მისი". და მოიღო წიგნი დანიელ, და
Line of ed.: 17 პოვა მას შინა წერილი ესრეთ: "გამოვიდეს ვაცი დასავლისა, და შემუსრნეს რქანი
Line of ed.: 18 ვერძისა აღმოსავლისანი". მაშინ განიხარა მეფემან და დაიდასტურა, რამეთუ ყოველი-ვე
Line of ed.: 19 განემარჯუებოდა სპარსთა ზედა.
Page of ed.: 225
Line of ed.: 1 მაშინ კეისარმან მოუწოდა ძესა ბაკურისსა, ქართველთა მეფისასა, ნათესავსა
Line of ed.: 2 დაჩისასა, ვახტანგის ძისასა, რომელი ერისთაობდა კახეთს, რომელსა ერქუა ადარნასე,
Line of ed.: 3 და მისცა მას ტფილისი და მთავრობა ქართლისა. და დაუტევა მის თანა ერის-თავი,
Line of ed.: 4 რომელსა ერქუა ჯიბღა, და უბრძანა ბრძოლა კალისა, და თჳთ წარემართა მეფე
Line of ed.: 5 ბრძოლად სპარსთა.
Line of ed.: 7 ხოლო ამან ადარნასე, მთავარმან ქართლისამან, და ერის-თავმან ჯიბღუ უწყეს ბრძოლად
Line of ed.: 8 ციხესა კალისასა. და კეისარი წარემართა ბაღდადს.
Line of ed.: 9 ხოლო მცირედთა დღეთა წარიღეს კალა / და შეიპყრეს ციხის-თავი იგი. ამან
Line of ed.: 10 ერის-თავმან პირველად პირი დრაჰკნითა აღუვსო, რომელ სიტყჳთა შენითა კეისარმან
Line of ed.: 11 განიხარა-ო. და შემდგომად / ამისსა ტყავი გაჰჴადა, და კეისარსა უკანა მისწია გარდაბანს:
Line of ed.: 12 კადრებისათჳს მეფისა უყო ესე.
Page of ed.: 226
Line of ed.: 1 და ესე-ვითარითა სიკუდილითა წარეგნეს სტეფანოზ და მსახურნი მისნი. ამისთჳს
Line of ed.: 2 უყო ესე ღმერთმან მთავარსა მას სტეფანოზს, რამეთუ არა მინდობითა ღმრთისათა
Line of ed.: 3 ცხოვნდებო/და: მორწმუნეთა ემტერებოდა და ურწმუნოთა მოყურობდა.
Line of ed.: 4 მაშინ კუალად წარიღეს ბერძენთა საზღვარი ქართლისა: სპერი და ბოლო კლარჯეთისა,
Line of ed.: 5 ზღჳს-პირი. და შვილნი სტეფანოზისნი დარჩეს კლდეთა შინა კლარჯეთისათა,
Line of ed.: 6 სხუა ყოველი ქართლი დაიპყრა ადარნასე ბაკურის ძემან მთავრობით, და მეფობისა
Line of ed.: 7 სახელი ვერ-ცა მან იკადრა. და ერის-თავნი იგი თჳს-თჳსსა საერისთოსა შინა
Line of ed.: 8 მკჳდრობდეს შეუცვალებელად, და მორჩილებდეს ადარნასე მთავარსა.
Line of ed.: 10 და მოკუდა კათალიკოსი ბართლომე, და ამან ადარნასემ დასუა კათალიკოსად იოანე.
Line of ed.: 12 და წარგზავნეს ანტიოქიას და მის თანა მონაზონი ერთი მოციქულათა-ცა და საკურთხეველათა-ცა.
Line of ed.: 13 რამეთუ განწესებულ იყო კურთხევა ანტიოქიით კათალიკოსისა, და ვერ-ღა-რა-ვის ჴელეწიფებოდა
Line of ed.: 14 სლვად გზასა ანტიოქიისასა. ამისთჳს დიდი ზრუნვა აქუნდა ქართველთა. ხოლო დღეთა
Line of ed.: 15 თეოფილაკტე ანტიოქელ პატრიაქისა წარავლინნეს მოციქულნი და მივიდეს წინაშე თეოფილაკტე
Line of ed.: 16 ანტიოქელ პატრიაქისა, და მიუთხრეს ნეტარსა თეოფილაკტეს, ვითარმედ დიდსა ჭირსა
Line of ed.: 17 შინა არიან ქრისტიანენი, მკჳდრნი ქართველთა სოფლებისანი, რამეთუ დღითგან ნეტარისა
Line of ed.: 18 ანასტასი მღდელ-მოწამისათა არა კურთხეულ არს სიძნელისათჳს გზათასა. ხოლო მან ჰყო
Line of ed.: 19 საზოგადო კრება, და განაჩინა ბჭობითა კრებისათა, მთავარ-ეპისკოპოსთა, მიტროპოლიტთა და
Line of ed.: 20 ეპისკოპსთა თჳსთა თანა, რათა შეკრბებოდენ ეპისკოპოსნი სამრევლოსა მისისანი და აკურთხევდენ
Line of ed.: 21 კათალიკოსსა ჟამითი-ჟამად, რომელი-ცა საღმრთომან მადლმან უჩუენოს მათ და რომელი
Line of ed.: 22 გამოირჩიონ და სთნდეს მეფესა და ეპისკოპოსთა, და ერსა და მოყუასთა მის ეკლესიისათა. და
Line of ed.: 23 შეუქმნა მათ აღწერილი მოსაჴსენებელი თავისა თჳსისათჳს და მუნ შემოკრებულისა კრებისათჳს
Line of ed.: 24 და ჴელთ-დასხმულ ჰყო ერთი ორთა მათ მისსა მოვლინებულთა მონაზონთაგანი, სახელით იოანე,
Line of ed.: 25 მის ჟამისა კათალიკოსად მათდა. ხოლო ამას ანტიოქიის კრებასა შინა გაპატიოსნდა და განთავისუფლდა
Line of ed.: 26 მათგან კათალიკოსი. რამეთუ ჴელ-ქვეით აღარ არის პატრიაქთა, აღარ-ც
Page of ed.: 227 Line of ed.: 1 აკურთხევენ, არამედ თჳსნი ეპისკოპოსნი აკურთხევენ და მიერითგან განეფინა ქუეყანასა
Line of ed.: 2 ზედა, ვითარმედ განთავისუფლდა კრებასა შინა ანტიოქიისასა.
Line of ed.: 4 მაშინ უკუე იოანე გუთელ ეპისკოპოსი თჳსისა სამწყსოსა და ერისა მიერ მოივლინა
Line of ed.: 5 ქართლად, და ქართლისა კათალიკოსისა იოანეს მიერ მიიღო ჴელთ-დასხმა მცხეთას, რამეთუ
Line of ed.: 6 მას ჟამსა საბერძნეთისა კერძონი ხატთა ბრძოლისა წვალებასა დაეპყრნეს.
Line of ed.: 7 და შემდგომად რა-ოდენისა ჟამისად მოკუდა კუალად კათალიკოსი იოანე და ამან-ვე ადარნასემ
Line of ed.: 8 დასუა ბაბილა.
Line of ed.: 9 ხოლო ერაკლე მეფე შევიდა სპარსეთს, და მოკლა ხუასრო მეფე, და წარიღო
Line of ed.: 10 ბაღდადი, და წარმოიყვანა ძელი ცხოვრებისა. უკ-მოიარა გზა ქართლისა-ვე მეშჳდესა
Line of ed.: 11 წელსა, რაჲთგან ჩაევლო. // და ეკლესია ჯუარისა პატიოსნისა და სიონი ტფილისისა
Line of ed.: 12 განესრულნეს ადარნასე ქართლისა მთავარსა.
Line of ed.: 13 მაშინ ერაკლე მეფემან წარიხუნა მანგლისით და ერუშეთით ფერჴთა ფიცარნი
Page of ed.: 228 Line of ed.: 1 და სამსჭუალნი უფლისა ჩუენისა იესოს ქრისტესნი, რომელნი მოცემულ იყვნეს კოსტანტინესგან
Line of ed.: 2 მირიანისდა.
Line of ed.: 3 შეწუხნა ადარნასე ქართლისა მთავარი, და ევედრებოდა კეისარსა, რათა არა
Line of ed.: 4 წარიხუნეს ნიჭნი ი/გი ღმრთისა-მიერნი. არა ისმინა კეისარმან ვედრება მისი და
Line of ed.: 5 წარიხუნა.
Line of ed.: 6 ხოლო ამის ადარნასეს-ზე გარდაიცვალნეს სამნი კათალიკოსნი: იოვანე, ბაბილა
Line of ed.: 7 და თაბორ.
Line of ed.: 8 მოკუდა ადარნასე, და დადგა ძე მისი სტეფანოზ.
Line of ed.: 10 ესე სტეფანოზ იყო უმეტეს ყოველთა ქართლის მეფეთა და მთავართა მორწმუნე
Line of ed.: 11 და განმწმედელი სჯულისა, მაშენებელი ეკლესიათა. და მან მოადგნა ზღუდენი ეკლესიასა
Line of ed.: 12 ჯუარისა პატიოსნისასა, და აღაშენნა დარბაზნი, და დაუწერა კრება ყოველთა
Line of ed.: 13 პარასკევთა, და მუნ შეკრბიან ყოველნი ეპისკოპოსნი და მღდელნი მის ადგილისა და
Page of ed.: 229 Line of ed.: 1 არისანი კათალიკოსის თანა, წინაშე პა/ტიოსნისა ჯუარისა; ადიდიან პარ/ასკევი, ვითარცა
Line of ed.: 2 დიდი პარასკევი ხოლო საკათალიკოსოსა არიან კრებანი ყოველთა ხუთშაბათთა და
Line of ed.: 3 ადიდიან წმიდა სიონი, ვითარცა დიდსა ხუთშაბათსა, საიდუმლოსა თანა ჴორცითა და
Line of ed.: 4 სისხლითა ქრისტესითა. ხოლო მცხეთას საეპისკოპოსოსა არნ ყოველთა სამშაბათთა
Line of ed.: 5 კრება და ჴსენება პირველ-მოწამისა სტეფანესი და ყოველთა მოწამეთა, დიდისა მისგან
Line of ed.: 6 ძლიერებისა სპარსთასა რომელ წამებულ იყვნეს, და აბიბოს ნეკრესელ ეპისკოპოსისა,
Line of ed.: 7 რომელმან მოაქცი/ვნა უმრავლესნი მთეულნი არაგუსა აღმოსავლითნი. ხოლო პატიოსანი
Line of ed.: 8 გუამი მისი დადვეს მცხეთას, საეპისკოპოსოსა, სამარხავსა ეპისკოპოსთასა. და დღესასწაულსა
Line of ed.: 9 მისსა უფროს ყოველთა დღესასწაულთასა შეკრბიან და ადიდებდიან ღმერთსა.
Line of ed.: 10 მათ ჟამთა გამოჩენილ იყო მოჰამად, ნათესავი ისმაელისი, მოძღუარი სარკინოზთა
Line of ed.: 11 სჯულისა, და ყოველი არაბია და იამანეთი დაიპყრა. და მოკუდა იგი, და
Line of ed.: 12 დადგა მის / წილ აბობიქარ, და შევიდა სპარსეთს. რამეთუ ვინათგან შესრულ იყო
Line of ed.: 13 ერაკლე მეფე სპარსეთს, და განერყუნა სპარსეთი; და არღარა-ვინ იყო წინა-აღმდგომი
Line of ed.: 14 სპარსეთს. ამან აბობიქარ აგარიანმან დაიპყრა / სპარსეთი, შევიდა ბაღდადს და მძლავრობით
Line of ed.: 15 დაატეობინა უმრავლესთა ცეცხლის-მსახურება, და მოაქცივნა სარკინოზად. და
Line of ed.: 16 მოკუდა იგი, და დადგა მის წილ ომარ, და უმეტეს განძლიერდა იგი.
Page of ed.: 230
Line of ed.: 1 უთხრეს მეფესა ერაკლეს, ვითარ შემოვლენ აგარიანნი შამად და ჯაზირეთად,
Line of ed.: 2 რომელ არს შუა-მდინარე. და გამოვიდა ერაკლე ფილისტიმად, რათა-მცა ეწყო მუნ.
Line of ed.: 3 ხოლო იყო მუნ მონაზონი ვინ-მე, კაცი ღმრთისა, და მან რქუა მეფესა: "ივლტოდეთ,
Line of ed.: 4 რამეთუ უფალმან მისცა აღმოსავლ/ეთი და სამხრეთი სარკინოზთა, რომელ არს თარგმანი
Line of ed.: 5 მისი სარას ძაღლთა". და მონაზონისა მის სიტყჳთა ესე უთხრეს ერაკლე მეფესა
Line of ed.: 6 ვარსკულავთ-მრიცხველთა და სრულთა მისანთა. აღაშენა ერაკლე მეფემან სუეტი და
Line of ed.: 7 დაწერა მას ზედა: "მშ/ჳდობა შუა-მდინარეო და ფილისტიმო, ვიდრემდის წარჴდეს
Line of ed.: 8 შჳდნი შჳდეულნი". შჳდეულისათჳს ესრეთ პოვეს ჟამი განსაზღვრებული ფილოსოფოსთა
Line of ed.: 9 ჰერმის ტრისმეჯისტონის წიგნთა შინა სარკინოზთათჳს, რომელ არს ორას
Line of ed.: 10 ორმოცდაათი წელი.
Line of ed.: 11 მოჰმადის გამოჩინებამდე ალექსანდრეს წელთაგან იყო ცხრაას ოცდაშჳდი წელი
Line of ed.: 12 ალექსანდრესი.
Line of ed.: 13 მაშინ ყოველნი / ნათესავნი ბერძენთანი წარჩინებულნი ჰფლვიდეს ქუეყანათა
Line of ed.: 14 შინა განძთა, რათა რაჟამს გამოვიდენ, პოვნენ განძნი იგი და არღარა ნახონ ჭირი
Line of ed.: 15 წაღებისა და კუალად გამოღებისა.
Page of ed.: 231
Line of ed.: 1 და აღმოვლო ერაკლე კეისარმან გზა რანისა და მეორედ შემოვიდა ქართლად,
Line of ed.: 2 და რქუა ნათესავსა სპარსთასა, რომელნი შემოლტოლვილ იყვნეს სარკინოზთაგან:
Line of ed.: 3 "უკეთუ უწყით, ვითარმედ დასრულდა მეფობა თქუენი; დაუტევეთ ჩრდილო და შემოვედით
Line of ed.: 4 ჩუენ თანა". და მათ დაუტევეს ქუეყანა ესე, და დაფლ/ნეს განძნი მათნი; რომელნი-მე
Line of ed.: 5 წარჰყვეს და რომელნი-მე დადგეს, და შეიტანნეს ყოვლისა საგანძურისა / გუჯარნი.
Line of ed.: 6 და რა გუჯარი დაწერეს, აღწერეს ნათესავი თჳსი და ქუეყანა, და დადვეს, რათა ოდეს
Line of ed.: 7 მოვიდენ ბერძენნი, მით გუჯრითა მოიძივნენ ნათესავნი მათნი და თჳთოეულად განუყონ
Line of ed.: 8 ქუეყანა და განძი.
Line of ed.: 10 მოკუდა კათალიკოსი თაბორ და დასუეს კათალიკოსად სამოელ.
Line of ed.: 11 ამისა შემდგომად გარდაჴდეს რა-ოდენი-მე წელნი. ქრისტეს აქეთ ქ^ნვ იქმნა კრება მეექუსე,
Line of ed.: 12 რ^ო წმიდათა მამათა კოსტანტინეპოლის შინა, მეათსამმეტესა წელსა პოღონატი კოსტანტინეს
Page of ed.: 232 Line of ed.: 1 მეფობისასა. რომელი იყო მამა იუსტინიანესი, რომლისა წინა-მძღუარ იყვნეს თეოდორე და
Line of ed.: 2 გიორგი ხუცესნი და იოანე დიაკონი, ადგილის-მცველნი აღათონ ჰრომთა პაპისანი, და გიორგი
Line of ed.: 3 კოსტანტინეპოლელი, თეოფანე ანტიოქელი. ამის კრებისა მიერ ბრძანეს ესრეთ წმიდისა ეკლესიისა
Line of ed.: 4 საქართველოსათჳს, რომელ არს წმიდა მცხეთა, რათა იყოს სწორ პატივითა ვითარცა
Line of ed.: 5 წმიდანი სამოციქულო კათოლიკე ეკლესიანი, საპატრიაქონი. და იყოს კათალიკოსი ქართლისა
Line of ed.: 6 სწორი პატრიაქთა თანა, და აკურთხევდეს, მწყსიდეს და განაგებდეს სიმართლით მთავარ-ეპისკოპოსთა,
Line of ed.: 7 მიტროპოლიტთა და ეპისკოპოსთა, და სამწყსოსა თჳსსა ქართლსა გამოღმა-გაღმა
Line of ed.: 8 კახეთსა, შაქსა, შირვანსა და მიდგმით-წამოვლით მთისა ადგილისათა, სუანეთისა და ჩერქეზის
Line of ed.: 9 საზღვრამდის, სრულიად ოვსეთსა და ყოველსა ზემო-ქართლსა სამცხე-საათაბაგოსა. "მისთჳს
Line of ed.: 10 მიგჳთვლია საქართველოს ეკლესიანი, მას ჰმონებდენ, და მის ჴელ ქუეშე იყვნენ, და სჯულსა მისსა
Line of ed.: 11 ერჩდენ, და მისგან იმწყსებოდენ.და მიგჳცემია ჴელმწიფება შეკრვისა და განჴსნისა: რომელი
Line of ed.: 12 შეკრას, კრულ იყოს იგი ცათა შინა; და რომელი განჰჴსნას ქუეყანასა ზედა, ჴსნილ იყოს იგი ცათა
Line of ed.: 13 შინა ხოლო პირველითგან ანტიოქიის კრებისა მიერ განპატიოსნებულ იყო, და ამ კრებისა
Line of ed.: 14 მიერ დაგჳმტკიცებია პატრიაქად, რამეთუ ნუ იქმნებინ მიტროპოლიტი, ნუ-ცა ეპისკოპოსი კათალიკოსისა
Line of ed.: 15 შეუნდობრად. ხოლო უკეთუ ვინ-მე იკადროს კათალიკოსისა წინა-აღდგომა, მთავარ-ეპისკოპოსმან
Line of ed.: 16 გინა მიტროპოლიტმან, ანუ ეპისკოპოსმან, ანუ დაიპყრას ხარისხი და ეკლესია
Line of ed.: 17 ძალითა, კათალიკოსისა უკითხავად და შეუნდობელად, ანუ იკურთხოს მეფე გინა მთავარნი,
Line of ed.: 18 ანუ მთავარ-ეპისკოპოსნი და მიტროპოლიტ-ეპისკოპოსნი, განიკუეთენ. ხოლო ოდეს-ცა ენებოს
Line of ed.: 19 შემზადება და კურთხევა მირონისა, აკურთხოს თჳსსა ეკლესიასა".
Line of ed.: 20 რამეთუ მრავალნი მრავალ-გზის ამათ პირთათჳს გუკითხვიდეს, და დავბრკოლდებოდით
Line of ed.: 21 ჩუენ უმეცრებით. და ესე მცირედნი სიტყუანი, ვითარცა თესლის-მკრებელმან მიმოგანთესულნი
Line of ed.: 22 წმიდათა წერილთაგან, ერთად შემოვკრიბენ ჯერ-ჩინებითა შენითა, კაცო ღმრთისაო.
Line of ed.: 23 ხოლო სტეფანოსს ესხნეს ორნი ძენი არჩილ და მიჰრ. და განუყო ყოველი
Line of ed.: 24 ხუასტაგი სამეფოსა მისისა, საგანძური ოქროსა და ვეცხლისა და თუალთა პატიოსანთა:
Line of ed.: 25 და ნახევარი წარიღო ქუეყანასა ეგრისსა და წარიყვანა ძე თჳსი პირმშო მიჰრ;
Line of ed.: 26 და ნახევარი საქონ/ელისა მისისა მისცა არჩილს, უმრწემესსა ძესა თჳსსა. ხოლო არჩილ
Page of ed.: 233 Line of ed.: 1 დაჰფლა საგანძური უფროსი ჴევსა კახეთისასა; ხოლო სამსახურებელნი ოქროსა და
Line of ed.: 2 ვეცხლისანი ჴევსა უჯარმოსასა, და საგანძურნი ქართლისა და ჯავახეთისანი დასხნა
Line of ed.: 3 გორს, რომელი მან-ვე ერაკლე განაჩინა სამალავად განძთა მათთჳს, რომელნი თანა
Line of ed.: 4 ვერ წარჰქონდეს. სახელი გორისა მის არს ტონთიო, რომელ არს თარგმანებით "მთა
Line of ed.: 5 ოქროსა". და დასუა მას ზედა ტილისმი, რათა ვერ/ვინ შეუძლოს გამოღებად ხოლო
Line of ed.: 6 საგანძურნი ყოველთა ქართლისა ეკლესიათანი დაფლნა აჩრდილსა დიდისა სიონისასა
Line of ed.: 7 მცხეთას. და შემდგომად მცირედთა / ჟამთა შევიდა არჩილ-ცა ეგრად-ვე
Line of ed.: 8 და მუნ ყოფასა შინა მოკუდა სტეფანოზ, მთავარი ქართლისა, და მის წილ მეფე იქმნა
Line of ed.: 9 ძე მისი მირ.
Line of ed.: 11 რამეთუ მოიწია ამირა აგარიანი ქართლად, რომელსა ერქუა მურვან ყრუ, ძე
Line of ed.: 12 მომადისი, რომელი წარმოევლინა ეშიმს, ამირმუმლსა ბაღდადელსა, ძესა აბდალ-მელიქისსა,
Line of ed.: 13 ნათესავისაგან ამათისა. ამისთჳს ეწოდა მეორედ ყრუ, რომელ არა მიითუალვიდა
Line of ed.: 14 სიტყუასა განმზრახთასა.
Line of ed.: 16 ხოლო რაჟამს აღიღო მთავრობა სპარსთა და არაბთა, და აღძრა ყოველი თესლ-ტომი
Line of ed.: 17 აგარიანთა, და განილაშქრა ქრისტეანეთა ზედა, და აღაოჴრა და მოსრა, და ტყუე ყო ქუეყანა
Page of ed.: 234 Line of ed.: 1 საბერძნეთისა და სასომხითოსა ვიდრე ზღუადმდე, და მოეფინა, ვითარცა ღრუბელი ბნელისა,
Line of ed.: 2 სიმრავლითა, ვითარცა მკალი და მუმლი, არეთა ჩრდილოსათა, და დაფარა პირი ქუეყანისა.
Line of ed.: 3 და ყოველნი მთავარნი და პატიახშნი, ნათესავნი ერის-თავთა და წარჩინებულთანი
Line of ed.: 4 / შეიმეოტნეს კავკასიად, და დაიმალნეს ტყეთა და ღრეთა. და მოვლო ყრუმან ყოველი
Line of ed.: 5 კავკასია, და დაიპყრა კარი დარიელისა და დარუბანდისა, და შემუსრნა ყოველნი
Line of ed.: 6 ქალაქნი და უმრავლესნი ციხენი ყოველთა საზღვართა ქართლისათა.
Line of ed.: 8 და მოვიდა სამცხეს და დაიბანაკა არეთა ოძრჴისათა რამეთუ იყო მაშინ ქალაქი იგი სახელოვანი, ძველ
Line of ed.: 9 ნაქმართა მისთათჳს. მაშინ უკუე აღიძრა და წარმოვიდა სამცხით და წარმოემართა
Line of ed.: 10 ქუეყნად არგუეთად და წინა-მბრძოლნი და რჩეულნი წარმოვიდეს. მაშინ იყვნეს დიდნი
Line of ed.: 11 და დიდებულნი ტომებითა მთავარნი, ქართველნი, სანახებისგან ქუეყანისა არგუეთისა, დავით
Line of ed.: 12 და კოსტანტინე. მაშინ იყვნეს შეკრებილ და რჩეულ, და ფრთხილ. ხოლო იხილეს რა წარმართთა
Line of ed.: 13 დავით და კოსტანტინე, აღიზახნეს ვითარცა მჴეცთა, და მოერთნეს. ხოლო დავით
Line of ed.: 14 განაძლიერა გუნდი თჳსი, და უშიშ ყვნა იგინი, აღიზახა ვითარცა ლომმან და აოტა, და განაბნივნა
Line of ed.: 15 იგინი, ურიცხჳ მოსრეს, და აღუდგინა ძლევა ქრისტეანეთა. მაშინ მეოტნი უკუნ-იქცეს
Line of ed.: 16 და მიუთხრეს მურვან ყრუსა, რა იგი მოწევნულ იყო მათ ზედა, ვითარმედ წინა-მბრძოლნი
Line of ed.: 17 ლაშქარნი რჩეულნი ყოველნი მოსრნეს შეშის-მსახურთა. ხოლო მან პირსა თჳსსა იკრნა ჴელნი
Line of ed.: 18 თჳსნი და თქუა, ვითარმედ "ვინ არს მკადრე, რომელ-მცა წინა-აღუდგა დიდსა მოციქულსა მოამედს, დედის
Line of ed.: 19 ძმასა ჩემსა". ესე თქუა და შეუძახა ყოველსა-ვე სიმრავლესა წარმართთასა, და
Line of ed.: 20 წარმოემართნეს, ვითარცა ქვიშა სიმრავლითა, და მოვიდა ქუეყანად არგუეთისა, და შეიცვეს
Line of ed.: 21 ტყე და ველნი, მთანი და ბორცუნი, და შეეწყუდივნეს ჴელსა წარმართთასა ერნი ქრისტეანეთანი,
Line of ed.: 22 / რამეთუ რომელნი-მე ტყეთა დაიმალნეს და რომელნი-მე მოსრნეს. დავით და კოსტანტინე
Line of ed.: 23 და სხუან[ნი] ვიეთნი-მე შემდგომნი მათნი შეპყრობილ იქმნნეს. მაშინ, ვითარცა ეუწყა
Line of ed.: 24 შეპყრობა მათი, (მაშინ) აღიტყუელნა ჴელნი და ადიდა დიდად დედის ძმა თჳსი მოამედ და
Line of ed.: 25 სჯული მისი, გამარჯუებისა მისთჳს. ხოლო ვითარცა დაიბანაკეს, დაჯდა საყდართა ზედა, მიიყვანეს
Line of ed.: 26 დავით და კოსტანტინე წინაშე ყრუსა, და წარადგინეს ჴელ-შეკრული უსჯულოსა მის.
Line of ed.: 27 ხოლო ქრისტეს აღსარებისათჳს იწამნეს წმიდანი ესე და მრავალნი სატანჯველნი თავს-ისხნეს,
Line of ed.: 28 და მერმე შთაყარნეს ტბასა მას, და თჳთ ივლტოდეს მტარვალნი, შეშინებულნი ჴმისა მისგან
Line of ed.: 29 წმიდათა მათთჳს მოწამეთა, რომელ ისმოდა ზეცით. მაშინ უღმრთომან არა თავს იდვა.
Line of ed.: 30 და ვითარ ცნა, რამეთუ მეფენი ქართლისანი და ყოველნი ნათესავნი მათნი
Line of ed.: 31 წარვიდეს ეგრისად და მუნით კუალად მიიცვალნეს აფხაზეთად, შეუდგა კუალსა მათსა
Page of ed.: 235 Line of ed.: 1 და შემუსრნა ყოველნი ქალაქნი და სიმაგრენი / ეგრისის ქუეყანისანი. და ციხე იგი
Line of ed.: 2 სამ-ზღუდე, რომელ არს ციხე-გოჯი, შემუსრა, და შევლო ზღუდე იგი საზღვარი
Line of ed.: 3 კლისურისა. და მოსლვასა მისსა კათალიკოსი იყო თაბორ.
Line of ed.: 4 და ვითარცა შევლო ყრუმან კლისურა, რომელი მას ჟამსა იყო საზღვარი / საბერძნეთისა
Line of ed.: 5 და საქართველოსა, და შემუსრა ქალაქი აფშილეთისა ცხუმი. და მოადგა ციხესა
Line of ed.: 6 ანაკოფისასა, რომელსა შინა არს ხატი ყოვლად წმიდისა ღმრთის-მშობელისა, არა
Line of ed.: 7 კაცობრივითა ჴელითა დაწერილი, არამედ ზეგარდამო, რომლისათჳს არა-ვინ უწყის -- ვინა
Line of ed.: 8 იგი მოსრული იპოვა თავსა ზედა მის გორისასა, / რომელსა მოსდგამს სამხრით
Line of ed.: 9 ზღუა და ჩრდილოთ ჭალაკი მწყურნები. მუნ შინა იყვნეს მაშინ მეფენი ქართლისანი
Line of ed.: 10 მირ და არჩილ; ხოლო მამა მათი გარდაცვალებულ იყო და დამარხულ ეგრსა შინა.
Line of ed.: 11 და ერის-თავი კეისრისა ლეონ შესრულ იყო ციხესა შინა სობღისასა, რომელ არს
Line of ed.: 12 გარდასავალსა ოვსეთისასა. და ვერ-ვინ შემძლებელ იყო წყობად ყრუსა, რამეთუ იყვნეს
Line of ed.: 13 სპანი მისნი უფროს და უმრავლეს ჭალაკთა ეგრისათა.
Line of ed.: 14 ხოლო ამან-ვე ყრუმ შეიპყრა და აწამა წმიდა დავით და კოსტანტინე, რომელთა წამებასა
Line of ed.: 15 ვრცელად მოგჳთხრობს ცხოვრება მათი.
Page of ed.: 236
Line of ed.: 1 და ჩუენ პირველი-ვე სიტყუა ვიწყოთ.
Line of ed.: 2 მაშინ ვითარ იყვნეს ციხესა მას შინა ანაკოფისასა, მუნ მივიდა მურვან ყრუ და უწყო
Line of ed.: 3 ბრძოლა მეფეთა მათ.
Line of ed.: 4 / მაშინ რქუა არჩილ ძმასა თჳსსა მირს: "მიწყუდეულ არს ციხე-ქალაქი ესე შემუსრვად. და
Line of ed.: 5 უკეთუ შეგჳპყრნენ ჩუენ ჴელად, გამოიკითხნეს ყოველნი საგანძურნი ნამალევნი,
Line of ed.: 6 რომელნი იგი დავფლენით ქუეყანასა ჩუენსა, მონაგებნი მირიან ღმრთივ-განბრძნობილისანი, და
Line of ed.: 7 კუალად ვახტანგ ღმრთივ-განბრძნობილისა მეფისანი, და
Line of ed.: 8 ყოველთა შვი/ლთა მათთანი, რომელთა გუშვნეს ჩუენ. და იგი-ცა ითხოვოს, რომელი
Line of ed.: 9 დამალა ერაკლე მეფემან, რომლისა აღწერილი ყოველი დავდევით ორთა მათ თანა
Line of ed.: 10 გჳრგჳნთა ზურმუხტისა და იაგუნდისა / ძოწეულისათა, რომელნი იგი გამოიტანნა
Line of ed.: 11 მამამან ჩუენმან, დიდმან მეფემან ვახტანგ, ინდოეთით და სინდეთით, დავფლენით იგი
Line of ed.: 12 უჯარმოს, მახლობელად შორის ორთა მათ კოშკთა უმცველოთა, და ყოველი იგი
Line of ed.: 13 აღწერილ არს გონებასა ჩემსა. და შენ წარიხუენ ორნი იგი გჳრგჳნნი, ოქროსა და
Line of ed.: 14 ანთრაკისანი: ერთი მირიან მეფისა და ერთი ვახტანგისი, რომელი მოუძღუნა სპარსთა
Line of ed.: 15 მეფემან ვახტანგს, ყოველსა თანა ოქროსა და ვეცხლსა, რომელი აჰკიდა სატჳრთავსა
Line of ed.: 16 ხუთასსა და მკჳრცხლსა ორიათასსა; და / შენ და მამამან ჩუენმან დასდევით იგი ქუთათისს
Line of ed.: 17 და ციხე-გოჯს. ხოლო მე გჳრგჳნნი იგი ჩემნი და გუჯარნი ტყჳვისანი მარტოდ
Line of ed.: 18 დავსხენ. აწ, უკეთუ მოვკუდეთ, განძი იგი ყოველი უცნაურად დარჩეს, და
Line of ed.: 19 გამოსლვასა ბერძენთასა ძიება ყოს კეისარმან ნათესავისა ჩუენისათჳს, და მოსცეს
Line of ed.: 20 მეფობა და განძი-ცა იგი. აწ უკუე არა ვიქმნეთ ჩუენ მიზეზ მოოჴრებისათჳს ქართლისა
Line of ed.: 21 და საბერძნ/ეთისა, არამედ განვიდეთ და ვეწყუნეთ ზღჳთ-კერძოსა ამას გუერდსა
Line of ed.: 22 შინა. და თუ ენებოს ღმერთსა, ერთითა იოტოს ათასი და ორითა ბევრი".
Page of ed.: 237
Line of ed.: 1 და / მივიდეს წინაშე წმიდისა მის ხატისა ყოვლად წმიდისა ღმრთის-მშობელისასა,
Line of ed.: 2 თაყუანის-ცეს შევრდომით და იტყოდეს: "განვალთ სასოებითა ძისა შენისა და ღმრთისა
Line of ed.: 3 ჩუენისათა, რომელი იშვა შენგან, მისა შეწირე ოხა ჩუენთჳს, და თანა-მავალ მეყავ
Line of ed.: 4 ჩუენ წყალობა შენი". და იყო მათ თანა სიმრავლე მცირედ ტაძრეულისა მათისა და
Line of ed.: 5 ნათესავი ერის-თავთა და პატიახშთა, ათასი ოდენ, ხოლო სპათაგან აფხაზთა მბრძოლი
Line of ed.: 6 ორი ათასი. და ვიდრე განთენებამდე მოავლინა / უფალმან სარკინოზთა ზედა
Line of ed.: 7 რისხვა ერსა და ბანაკსა და ეტლებსა მისსა ზედა რამეთუ აბაშთა ნათესავი იყო დაბანაკებული
Line of ed.: 8 მდინარესა მას ზედა, რომელსა რქჳან აბაშ[ა], ხოლო უნები და ეტლები მდინარისა
Line of ed.: 9 კიდესა, რომელსა რქჳან ცხენის-წყალი. და იქმნეს სასწაულნი ზეგარდამო, ქუხილნი და ელვანი;
Line of ed.: 10 და
Line of ed.: 11 ხორშაკი ბღუარისა, და გუემნა იგინი სატლითა სისხლისათა. და ეჩუენა მას
Line of ed.: 12 ღამესა არჩილს ანგელოზი უფლისა, რომელმან რქუა მას: "წარვედით და ეწყუენით
Line of ed.: 13 აგარიანთა, რამეთუ მიმივლენია მათ ზედა გუემა სასტიკად მომსრველი, კაცითგან
Line of ed.: 14 მიპირუტყუთამდე. და გან-რა-ხჳდეთ, გესმეს ბანაკით მათით ჴმა ვაებისა და ტირილისა.
Line of ed.: 15 ხოლო თქუენ მჴნე იყვენით და განძლიერდით სასოებითა ღმრთისათა". და
Line of ed.: 16 ვითარცა განთენდებოდა, ისმა ბანაკით მათით ჴმა ტირილისა და გოდებისა.
Line of ed.: 17 /მაშინ უკუე განვიდეს სასოებითა ღმრთისათა წყობად მათდა: და ეწყუნეს, და
Line of ed.: 18 მოსცა უფალმან ძლევა / მცირედთა ერთა ქრისტეანეთა; და მოსწყდა სატლითა სარკინოზთაგან
Line of ed.: 18 ოცდათხუთმეტი ათასი, ხოლო მახჳლითა-სამი ათასი. და იწყლა მირ
Line of ed.: 20 მაზრაკითა ფერდსა, ხოლო ქრისტიანეთაგან მას დღესა შინა მოკლეს კაცი სამოცი,
Line of ed.: 21 და სარკინოზთა ცხენი დაეცა ვითარცა ჭალაკი და ჩაჰყრიდეს ყოველსა მას ზღუად.
Page of ed.: 238
Line of ed.: 1 მაშინ იხილა აგარიანმან ვინ-მე ჩუენება, რომელსა ეტყოდა რე-ცა მოციქული მათი:
Line of ed.: 2 "მოუცემია ღმერთსა ძლევა ჩუენდა ვიდრე აღსრულებადმდე ათთა მეფეთა, / ვითარცა
Line of ed.: 3 რქუა აბრაამს და აგარს ღმერთმან, არამედ ეკლესიათა წმიდათა და კაცთა ღმრთის-მსახურთა
Line of ed.: 4 ეკრძალებოდეთ, ვითარცა იგი გამცენ კურანსა შინა ჩემსა". მსწრაფლ აღიყარნეს
Line of ed.: 5 და უკუნ-იქცეს კუალსა-ვე თჳსსა. და ვითარცა აღიარეს ციხე-გოჯი, და დაიბანაკეს
Line of ed.: 6 წყალთა მათ ზედა ორთა, მსგავსად ერთისა, და გარდამოჴდა წჳმა ფიცხელი,
Line of ed.: 7 აღდგეს მდინარენი სასტიკად; და მიმართა უმცროსმან წყალმან სპასა აბაშთასა, და
Line of ed.: 8 წარიღო მათგან მ/კჳრცხლი ოცდასამი ათასი. და მიმართა უფროსმან წყალმან მჴედართა,
Line of ed.: 9 რომელთა-იგი ბანაკი იყო უჭალავე, რომელნი/მე ივლტოდეს ადგილითა და
Line of ed.: 10 რომელნი-მე ხეთა ზედა გაჴდეს, და წარიღო ცხენი ოცდათხუთმეტი ათასი. და მიერითგან
Line of ed.: 11 სახელ-ედვა ორთა მათ მდინარეთა: ერთსა ცხენის-წყალი და ერთსა აბაშა.
Line of ed.: 12 და ვითარცა იხილა ესე ყოველი მურვან ყრუმან, მოწევნული მის ზედა, ფრიად აბრალა
Line of ed.: 13 [თავსა] თჳსსა [და] განმზრახთა მისთა იწროსა და მაღნარსა ამას ქუეყანასა მოსლვისათჳს, და
Line of ed.: 14 აღიძრა და დაიბანაკა პიტიოტას, ზღჳს-პირს, ქალაქსა, რომელსა ჰქჳან ცხუ[მი].
Line of ed.: 15 და აღიყარა მუნით და შემოვლო გზა გურიისა. და განვლეს სპერისა, და სიმრავლისაგან
Line of ed.: 16 არა შეჩენილ იყო დაკლება. ხოლო უწინავე დასჭრეს კუდები ცხენთა
Line of ed.: 17 მათთა, რამეთუ თიჴისაგან ვერ ითრევდეს.
Page of ed.: 239
Line of ed.: 1 და ჩაიარა უღმერთომან მურვან ყრუ ზღჳს-პირი და გამოიხუნა ციხენი და ქალაქნი
Line of ed.: 2 ზღჳს-პირისანი, და ოჴერ და უ[ვ]ალ ყო ყოველი ქუეყანა ზღჳს პირისა, ვიდრემდის მიიწია
Line of ed.: 3 ქალაქსა მას, რომელ არს კოსტანტინეპოლე, და დაიბანაკეს, რომელსა ხალკიდონ ჰქჳან რამეთუ
Line of ed.: 4 არს მუნ ზღუა იწროდ წარმდინარე და არა აქუს ტანი სიფართისა. ამისთჳს განიზრახა
Line of ed.: 5 უგუნურმან და უგონებომან ყრუმან, რათა ქვითა აღავსოს ზღუა და სავალ ყოს, რათა ფრჴივ
Line of ed.: 6 განიყვანოს ერი თჳსი ზღუასა ზედა, და ესრეთ გამოიღოს ქალაქი კოსტანტინეპოლე. არამედ
Line of ed.: 7 ღმერთმან ცუდ ყო განზრახვა მისი, ეწია რისხვა ღმრთისა; რამეთუ დაიწვა მწუხრი მრთელი,
Line of ed.: 8 და განთიად იპოვა მკუდარი, მოძაგებული და დავიწყებული ყოველთა მიერ. და ვითარცა იხილეს
Line of ed.: 9 ესე სპათა მისთა, განიბნივნეს და ლტოლვილნი წარვიდეს ქუეყანად / თჳსად.
Line of ed.: 10 ხოლო იქმნა მას ჟამსა განრყუნილ ქუეყანა / ქართლისა, სომხითისა და რანისა
Line of ed.: 11 და არღარა იპოვებოდა ნაშენები, არ-ცა საჭამადი კაცთა და პირუტყუთა ყოვლად-ვე. და
Line of ed.: 12 წარავლინეს მოციქული წინაშე ბერძენთა მეფისა მირ და არჩილ და ლეონ, ერის-თავმან
Line of ed.: 13 აფხაზეთისამან, და აუწყეს ესე ყოველი, რა-ცა იქმნა ღმრთისა მიერ ჴელითა
Line of ed.: 14 მათითა. ხოლო მან წარმოსცა ორი გჳრგჳნი და გუჯარი მირსა და არჩილს, და
Line of ed.: 15 მოსწერა მათ თანა, ვითარმედ: "თქუენი იყო მეფობა, სიმჴნე და სიბრძნე ქართლსა
Line of ed.: 16 შინა. აწ დაღაცათუ იდევნებით ჩუენ / თანა /მსახურებისათჳს ჯუარისა, მოქცევასა ჩუენსა,
Line of ed.: 17 ვითარცა აღმითქუა ჩუენ ღმერთმან, ჩუენ თანა-ვე იდიდნეთ. არამედ დაადგერით სიმაგრეთა
Line of ed.: 18 შინა თქუენთა, ვიდრემდის წარჴდეს წელიწადნი მათნი სამასნი; რამეთუ ორას
Line of ed.: 19 მეერგასესა წელსა განივთოს მეფობა მათი და განსრულებასა მესამასისა წლისასა მოეცეს
Line of ed.: 20 ძალი მეფობასა ჩუენსა, და შევმუსრნეთ აგარიანნი, და ყოველნი მათნი ამაღლებულნი
Line of ed.: 21 დამდაბლდენ, და ჩუენ თანა მადიდებელნი ამაღლდენ".
Line of ed.: 22 და მოუწერა ლეონს ესრე სახედ: / "ყოვლად-ვე საზღვართა ქართლისათა ჩუენგან
Line of ed.: 23 ქმნილ არს ვნება და მეფეთა მათთაგან ჩუენდა მომართ თანა-დადგომა და რგება. აწ
Line of ed.: 24 ესე მესამე მსახურება და რგება დადვეს ჩუენ თანა საყდარსა ამას სამეუფოსა: პირველად
Page of ed.: 240 Line of ed.: 1 ნათელი მიიღეს ჴელსა ქუეშე ჩუენსა; კუალად შემუსრვისაგან დაარჩინეს დიდი ქალაქი
Line of ed.: 2 პონტოსა, და შორის ჩუენსა და შორის სპარსთა ყვეს მშჳდობა. რამეთუ იგი-ვე ვახტანგ
Line of ed.: 3 მეფე შუამდგომელ იქმნა, და ჴრმლითა მისი/თა უკ-მოუღო სამეფოსა ამას პალესტინე
Line of ed.: 4 და ორი ნაწილი ჯაზირეთისა. აწ თუ-მცა ღმერთსა არა მაგათ მიერ დაებრკოლა
Line of ed.: 5 ბორ/ოტი ეგე მტერი, შემო-მცა-სრულ იყო ვიდრე კოსტანტინეპოლედმდე, და შვილთა
Line of ed.: 6 შორის ნებროთისთა წარჩინებულ ყვნა ღმერთმან ეგენი, რამეთუ არა მოაკლდეს ნათესავსა
Line of ed.: 7 მაგათსა ბრძენი გულის-ხმის-მყოფელი და მბრძოლი, ვითარცა ესე მოგჳთხრობს
Line of ed.: 8 ჩუენ აღწერილი გუჯარი, რომელსა შინა აღწერილ არიან მეფენი, წარჩინებულნი
Line of ed.: 9 ტომებით და სოფლებით მათით. ხოლო შენდა მიბრძანებიეს ერისთაობა აფხაზე/თისა
Line of ed.: 10 შენ და შვილთა შენთა და მომავალთა შენთა მიუკუნისამდე. არამედ კეთილად პატივს-ცემდი
Line of ed.: 11 მეფეთა და ერთა მაგათ ქართლისათა, და ამიერითგან ნუ-ღა-რა-მცა ჴელგეწიფების
Line of ed.: 12 ვნებად მათდა და საზღვართა მათთა ეგრისათა, ვიდრემდის იყვნენ მანდა ანუ განვიდენ
Line of ed.: 13 მანდით.
Line of ed.: 14 ხოლო მირ დამძიმდა წყლულებისა მისგან მოსიკუდიდ, და რქუა ძმასა თჳსსა
Line of ed.: 15 არჩილს: "მე ესე-რა წარვალ, ძმაო, მამათა ჩუენთა თანა; არამედ წარმეც და დამფალ
Line of ed.: 16 საფლავსა მამათა-ვე ჩუენთა თანა და შენ გაუწყო ადგილი საგანძურთა ჩუენთა ნამალევთა სადა
Line of ed.: 17 არს. და არა მივის ძე-წული შვილი მკჳდრად, არამედ მისხენ შჳდნი
Line of ed.: 18 ქალნი. აწ შენ ხარ მკჳდრი სახლისაგან მეფობისა ჩ/უენისა, მირიან მეფისა. და შენ
Line of ed.: 19 თჳთ უწყი, ვითარმედ ქალი, შვილი ჩუენი, არა მივსცით ერის-თავთა ჩუენთა ცოლად.
Line of ed.: 20 ანუ მივსცით მეფეთა, ანუ მო-ვინ-მე-ვიდის სპარსთაგან ნათესავი მეფეთა, ვითარცა
Page of ed.: 241 Line of ed.: 1 ფეროზ, რომელსა მისცა მირიან მეფემან. ასული მისი ცოლად. და ჩუენ შემცირებულ
Line of ed.: 2 ვართ, რამეთუ შენ ხარ უცოლო, და მე ვარ უძეო. აწ / რათგან მოიყვანნიან მამათა
Line of ed.: 3 ჩუენთა ცოლნი ასულნი ერის-თავთა ჩუენთანი, მისცენ მათ ასულნი ჩემნი და განუყვენ
Line of ed.: 4 მათ ქუეყანანი ქართლისანი: ნახევარი შენ და ნახევარი მათ ხოლო საუხუცესოდ
Line of ed.: 5 რომელ მქონდა, მომიცემია შენდა, და გქონდეს საუხუცესოდ: ეგრისი, სუანეთი,
Line of ed.: 6 თაკუერი, არგუეთი და გურია. ხოლო კლარჯეთი და შუა მთიულეთი მიეც ასულთა
Line of ed.: 7 ჩემთა, რათა მუნ შინა იყვნენ ჟამთა ამათ ბოროტთა. და მამა-ცა ჩუენი მოკუდა შფოთსა
Line of ed.: 8 ამას შინა და ვერ წარვეცით იგი მცხეთას, წარსცენ ძუალნი მისნი და დაჰფლენ
Line of ed.: 9 საყდარსა ქუთათისსა, რათა იპოვოს იგი საწამებელად სამკჳდროსა ჩუენისა, და შენ
Line of ed.: 10 დაადგერ აქა და ემოყურებოდი ბერძენთა, ვიდრემდის გან/ქარდეს ბნელი ესე".
Line of ed.: 11 და მოკუდა მირ, და წარმოსცეს მცხეთ/ას, და დაფლეს ზემოსა ეკლესიასა, შესავალსა
Line of ed.: 12 კარისასა.
Line of ed.: 13 და დაჯდა მის წილ მეფედ ძმა მისი-ვე არჩილ.
Line of ed.: 16 ხოლო არჩილ მოუწოდა ერის-თავთა ქართლისათა, და მისცნა ძმის-წულნი მისნი:
Line of ed.: 17 ერთი მისცა მამის ძმის-წულსა მისსა, შვილსა გუარამ კურაპალატისასა, რომელსა
Line of ed.: 18 ჰქონდა კლარჯეთი / და ჯავახეთი;
Line of ed.: 19 მეორე მისცა პატიახშსა, ნათესავსა ფეროზისსა, რომელი მთავრობდა თრიალეთს,
Line of ed.: 20 ტაშირს და აბოცს;
Line of ed.: 21 მესამე მისცა ნერსეს ნერსიანსა რომელი-იგი იყო წარჩინებული ვახტანგ მეფისა.
Page of ed.: 242
Line of ed.: 1 მეოთხე მისცა ადარნასეს ადარნასიანსა, და ორთა-ვე ამათ განუყო ზენა სოფელი,
Line of ed.: 2 რომელ არს ქართლი;
Line of ed.: 3 მეხუთე მისცა ვარზმანს, და მისცა კოტმანითგან ქურდის-ჴევამდე; იყო ესე
Line of ed.: 4 ვარზმან ნათესავი სპარსთა ერის-თავისა ბარდაველისა, რომელი იყო დედის მამა ვახტანგ
Line of ed.: 5 მეფისა;
Line of ed.: 6 მეექუსე მისცა ჯუანშერს ჯუანშერიანსა, რომელი-იგი იყო ნათესავი მირიან
Line of ed.: 7 მეფისა, შვილთაგან რევისთა, და მისცა ჯუარი და ხერკი, და ყოველი მთიულეთი,
Line of ed.: 8 მანგლისის ჴევი და ტფილისი.
Line of ed.: 9 ხოლო ნაწილი არჩილისი იყო განზოგებით გამონაყოფი ყოველთა / ამათ ჴევთაგან.
Line of ed.: 10 და ვითარ იხილეს, რამეთუ ჯუანშერს უმეტესი ნაწილი მისცა, დაუმძიმდა
Line of ed.: 11 მცირედ რა-მე სხუათ/ა მათ. და განუტევნა მთავარნი ესე ცოლებით-ურთ თჳს-თჳსად
Line of ed.: 12 ადგილად.
Line of ed.: 13 ხოლო არჩილ მოუწოდა ლეონს და რქუა: "კურთხეულ იყავ შენ უ/ფლისა მიერ,
Line of ed.: 14 რამეთუ კეთილად იღუაწე სტუმრობა ჩუენი, და დამიცვენ ჩუენ ადგილთა შენთა მშჳდობით:
Line of ed.: 15 გარნა აწ უწყიეს შენება ადგილთა ჩუენთა კლისურითგან აღმართ. წარვალ და
Line of ed.: 16 დავეშენები ციხე-გოჯს და ქუთათისს. აწ ითხოვე თავისა შენისათჳს რა გნებავს ჩემგან,
Line of ed.: 17 ნაცვლად კეთილისა მსახურებისა შენისა".
Line of ed.: 18 ხოლო ლეონ რქუა: "მომცა მე კეისარმან ქუეყანა ესე მკჳდრობით კეთილად
Line of ed.: 19 სიმჴნითა თქუენითა. ხოლო ამიერითგან არს ესე მამულობით სამკჳდრებელ ჩემდა
Line of ed.: 20 კლისურითგან ვიდრე მდინარედმდე დიდად ხაზარეთად, სადა დასწუდების წუერი კავკასიისა
Line of ed.: 21 ამის. შემრთე მეცა მონათა შენთა თანა, რომელნი-ესე დღეს ღირს ყვენ შვილად
Line of ed.: 22 და ძმად შენდა. არა მინდა ნაწილი შენგან, არამედ ჩემი-ცა ესე შენდა-ვე იყოს".
Line of ed.: 23 მაშინ მისცა ლეონს ცოლად ძმის-წული მისი გუარანდუხტ და გჳრგჳნი იგი, რომელი
Page of ed.: 243 Line of ed.: 1 ბერძენთა მეფესა წარმოეცა მირისთჳს. და ყვეს აღთქმა და ფიცი საშინელი, ვითარმედ
Line of ed.: 2 არა იყოს მტერობა შორის მათსა, არამედ ერჩდეს ლეონ არჩი/ლს ყოველთა დღეთა
Line of ed.: 3 მისთა.
Line of ed.: 4 წარმოვიდა არჩილ და დაემკჳდრა ეგრისს ვიდრე შორაპნადმდე და განაგნა ყოველნი
Line of ed.: 5 ციხენი და ქალაქნი, და აღაშენა ციხე საზღუარსა ზედა გურიისა და საბერძნეთისასა. და
Line of ed.: 6 წარჴდა ამათ შინა წელიწადი თორმეტი, და იწყო შენებად ქართლმან.
Line of ed.: 7 ხოლო განრყუნილ იყო საყოფელად მცხეთა. გარდამოვიდა არჩილ ეგრისით, და დაჯდა
Line of ed.: 8 ნაციხარსა ჴიდრისასა.
Line of ed.: 9 მაშინ მოვიდა მისა მთავარი ერთი, რომელი იყო ნათესავისაგან დავით წინასწარმეტყუელისა,
Line of ed.: 10 სახელით ადარნასე, ძმის-წული ადარნასე ბრმისა, რომლისა მამა მისი
Line of ed.: 11 მზახებულ იყო ბაგრატონიანთად-ვე, და ბერძენთა მიერ დადგინებულ იყო ერის-თავად
Line of ed.: 12 არეთა სომხითისათა, და ტყვეობასა მას ყრუისასა შთასრულ იყო იგი შვილთა
Line of ed.: 13 თანა გუარამ კურაპალატისთა კლარჯეთს, და მუნ დარჩომილ იყო. ითხოვა არჩილისგან
Line of ed.: 14 და რქუა: "უკეთუ ინებო და / მყო მე ვითარცა მკჳდრი შენი, მომეც ქუეყანა".
Line of ed.: 15 და მისცა შულავერი და არტანი.
Line of ed.: 16 ამისა შემდგომად მოვიდა არ/ჩილ კახეთად, და ყოველთა ტაძრეულთა მისთა
Line of ed.: 17 მიუბოძა / კახეთი, და აზნაურ ყვნა იგინი, აღაშენა ეკლესია საძმორს, შეირთო ცოლი
Line of ed.: 18 ასული გუარამ კურაპალატისა, რომელი იყო შვილთაგან ვახტანგ მეფისათა, ბერძნის
Line of ed.: 19 ცოლისა ნაშობთა და დაჯდა / წუქეთს, და აღაშენა კასრი, და ჴევსა ლაკუასტისასა
Line of ed.: 20 აღაშენა ციხე. და პოვნა წუქეთს მთავარნი, რომელთადა მიებოძა ვახტანგ მეფესა
Line of ed.: 21 წუქეთი, და იყო მაშინ რომელი ერისთავობდა თუშთა და ხუნზთა ზედა და ყოველთა
Line of ed.: 22 წარმართთა მის მთისათა, სახელით აბუხუასრო, და არა ინება მისგან წაღებად წუქეთი.
Page of ed.: 244 Line of ed.: 1 და აღაშენა ციხე-ქალაქი ერთი ნუხპატს ორთა წყალთა შუა. ხოლო ნუხპატელნი უწინარეს
Line of ed.: 2 იყვნეს კაცნი წარმართნი და მჴეცის-ბუნებისანი, არამედ ყრუსა მოესრა სიმრავლე
Line of ed.: 3 მათი. და იძულებით მონათლნა არჩილ იგინი.
Line of ed.: 4 განძლიერებულ იყვნეს სარკინოზნი ქუეყანასა რანისასა; დაეპყრათ გაზირი და
Line of ed.: 5 სომხითი, და ჰბრძოდა მასლამა ბერძენთა. ხოლო ძმის-წულნი ადარნასე ბრმისანი,
Line of ed.: 6 რომელთა დასწუნეს მამის ძმასა თუალნი, / წარმოვიდეს ტარონით შაკიხად, სამნი
Line of ed.: 7 ძმანი, და დაემკ/ჳდრნეს მუნ, ბრძანებითა არჩილისითა, რამეთუ ყოველი პირი კავკასიისა,
Line of ed.: 8 რანით კერძი, უმკჳდრო ქმნილ იყო. ხოლო ჰერეთი და კახეთი ჭალაკთა და
Line of ed.: 9 ტყეთაგან უკეთუ დარჩომილ იყო, და დაემკჳდრნეს სამნი-ვე იგი ძმანი ვიდრე გულგულამდის.
Line of ed.: 10 მას-ვე ჟამსა პატიახშნი ვინ-მე არა შეეშუნეს კლარჯეთს, სხუად / წარვიდეს ნახევარნი
Line of ed.: 11 მათგანნი, და შეიპყრეს კლდე ერთი ტაოს, რომელსა ერქუა კალმახი, და აღაშენეს
Line of ed.: 12 ციხედ. ხოლო ნახევარნი მოვიდეს კახეთად არჩილის თანა. ერთსა მათგანსა
Line of ed.: 13 მისცა ცოლად ნათესავისაგან აბუხუასროსა, რამეთუ დაქურივებულ იყო იგი და არა
Line of ed.: 14 ესუა ქმარი, და მიუბოძა წუქეთი ციხით და კასრით-ურთ. ჟამთა მათ დაეცადნეს სარკინოზნი
Line of ed.: 15 შემოსლვად ქართლად ყრუსა წარსლვითგან წელიწადსა ორმოცდამეათესა. აქა
Line of ed.: 16 ჟამამდე არღარა შემოვიდოდეს, არამედ მიიღებდეს ხარკსა ერის-თავთაგან.
Line of ed.: 17 და ესხნეს არჩილს ძენი ორნი: ჯუანშერ და იოვანე, და ასულნი ოთხნი: გუარანდუხტ,
Line of ed.: 18 მარიამ, მირანდუხტ და შუშან.
Line of ed.: 19 ესე არჩილის წამება, და მეფეთა ცხოვრება, და ნინო/ს მიერ
Line of ed.: 20 ქართლის მოქცევა ლეონტი მროველმან აღწერა.
Line of ed.: 3 და ვითარ გარდაჴდეს ამას შინა წელიწადნი ორმეოცდაათნი, კუალად მოვიდა ჭიჭნაომ, ძე
Line of ed.: 4 მოჰმადისი. მოაოჴრა და შემუსრა ყოველი შენებული ქართლისა და მიჰმართა შესლვად
Line of ed.: 5 კახეთად, რათამცა მოაოჴრა და ყოვლითურთ უმკჳდრო ყო. და იყო შიში დიდი მეფეთა
Line of ed.: 6 და მთავართა და ყოვლისა ერისა და არა შემძლებელ იყვნეს წინა-აღდგომად, რამეთუ
Line of ed.: 7 რათგან განერყუნა ქუეყანა ესე ყრუსა, დაღაცათუ გარდავლნა ჟამნი მრავალნი მშჳდობით,
Line of ed.: 8 არღარა მოგებულ იყო კუალსა თჳსსა.
Line of ed.: 9 ხოლო წმიდამან არჩილ განიზრახა გულსა თჳსსა სიმჴნითა გულისა მისისათა,
Line of ed.: 10 რათა მივიდეს და იხილოს და ითხოვოს მისგან მშჳდობა ქუეყანისა და დაცვა
Line of ed.: 11 შეურყეველად ეკლესიათა და დაპატიჟება დატევებისათჳს სჯულისა. მინდობითა ღმრთისათა
Line of ed.: 12 აღირჩია თავისა თჳსისა და სულისა დადება საჴსრად ქრისტიანეთა. აღდგა და მივიდა
Line of ed.: 13 ჭიჭანაუმს თანა, რომელსა ეწოდა ასიმ.
Line of ed.: 14 ხოლო მან ვითარ ცნა მისლვა მისი, მიეგება წინა სიხარულით, და მოიკითხა დიდითა.
Line of ed.: 15 დი/დებითა. და დაყვეს დღე იგი ერთობით. აქო სიკეთე მისი, შეუყუარდა სისრულე ასაკისა
Line of ed.: 16 მისისა და უმეტესად შუენიერება პირისა მისისა. და შემდგომად მცირედთა დღეთა იწყო
Line of ed.: 17 სიტყუად ლიქნითა, აღუთქმიდა ნიჭთა დიდთა და აწუევდა დატევებასა ქრისტეს სჯულისასა და
Page of ed.: 246 Line of ed.: 1 მიქცევად სარკინოზად. ხოლო წმიდამან არჩილ ყოვლად-ვე არა თავს-იდვა სიცბილი
Line of ed.: 2 მისი და მტკიცითა გონებითა მიუგო და რქუა: "ნუ იყოფინ, თუ-მცა სიტყუათა შენთა
Line of ed.: 3 ვისმინე, ანუ-მცა დაუტევე ქრისტე ღმერთი ცხოველი, რომელი-იგი არს ღმერთი ჭეშმარიტი",
Line of ed.: 4 რომელმან ჴსნისათჳს ჩუენისა ჴორცითა სიკუდილი დაითმინა, -- და უკუეთუ
Line of ed.: 5 ვისმინო შენი, უწყოდე, რათა მოვკუდე სიკუდილითა, რომლითა ვიტანჯებოდი საუკუნოდ.
Line of ed.: 6 გარნა უკუეთუ შენ მომკლა, აღვდგე ვითარცა ღმერთი ჩემი და მის თანა-ცა
Line of ed.: 7 ვიდიდო".
Line of ed.: 8 ესმა რა ესე ყოველი უსჯულოსა მას, და იხილა სიმტკიცე მისი უქცეველი, დაუკჳრდა
Line of ed.: 9 ფრიად. და უბრძანა შეპყრობა მისი და შეყენება საპყრობილესა, რათა ღონის-ძიებითა
Line of ed.: 10 მიაქციოს იგი, რამეთუ არა სთნდა სიკუდილი მისი სიშუენიერისათჳს ხატისა
Line of ed.: 11 და / სიმაღლისათჳს / ასაკისა მისისა. და ვითარ შეაყენეს საპყრობილესა,
Line of ed.: 12 აკურთხევდა ღმერთსა და ითხოვდა მის-მიერსა შეწევნასა, რათა მოწყალებითა მისითა
Line of ed.: 13 ღირს ყოს თავი თჳსი მიმთხუევად და მკჳდრ ყოფად ნათელსა დაუსრულებელსა ყოველთა თანა
Line of ed.: 14 წმიდათა, რომელთა ღმრთისათჳს სიკუდილითა უკუდავება მოიგეს.
Line of ed.: 15 მაშინ უკუე წარმოდგა წინაშე ასიმისა მთავარი ერთი გარდაბანელი, მიქცეული
Line of ed.: 16 სარკინოზად, რომლისა მამის-ძმა მოეკლა წანართა და მკლველნი მისნი განერნეს
Line of ed.: 17 მშჳდობით პაპასა არჩილისსა, ადარნასე მეფესა. ამისთჳს უკუე შური იგო გარდაბანელმან
Line of ed.: 18 და რქუა ასიმს: "/ არა უწყი-ა, თუ ვინ არს ესე არჩილ? ესე არს ძე სტეფანოზისი,
Line of ed.: 19 ნათესავი დიდისა მეფისა ვახტანგისი, რომელი იყო ნათესავისაგან მირიანის
Line of ed.: 20 ძისა ქასრესი. და ესე იყო მამისა თჳსისა თანა, რაჟამს-იგი დაჰფლვიდეს საგანძურთა
Line of ed.: 21 სამეფოთა ქართლისათა, და იგი-ცა იცის, რომელი ერაკლე მეფემან დაჰფლნა საგანძურნი
Line of ed.: 22 თჳსი, რამეთუ ერაკლე-ცა უჩუენებდა, სადა-იგი ჰფლვიდეს.
Line of ed.: 23 ესმა რა ესე ასიმს, მოუწოდა კუალად არ/ჩილს. და რქუა: "უწინ
Line of ed.: 24 თუალ-გახუენ ქმნულ-კეთილობისა შენისათჳს, რამეთუ ფრიად ქმნულ-კეთილ ხარ,
Page of ed.: 247 Line of ed.: 1 ხოლო აწ მითხრეს შენთჳს, რამეთუ შვილ ხარ დიდთა მეფეთა ხუასროანთა, არამედ
Line of ed.: 2 აწ უფროსად განსდიდნე წინაშე ჩემსა, უკუეთუ ისმინო ჩემი და იყოს სამეფო შენი
Line of ed.: 3 შენდა-ვე და საგანძურნი-ცა მამათა შენთანი მიგანიჭნე შენ-ვე. პირველად მიჩუენენ
Line of ed.: 4 საგანძურნი მეფეთა ბერძენთანი, მოიქეც სჯულსა ჩემსა. იქმენ სარკინოზ და სპასალარ
Line of ed.: 5 გყო შენ ქუეყანასა ზედა ქართლისასა, მეფე და უფალ ერთა ზედა ქართლისათა."
Line of ed.: 6 მაშინ მიუგო წმიდამან არჩილ: "უწყოდე მტკიცედ, რამეთუ მცირე ვიყავ
Line of ed.: 7 ჰასაკითა, ოდეს-იგი განვლო ქუეყანა ესე ერაკლე მეფემან. ხოლო მამამან ჩემმან და
Line of ed.: 8 ძმამან ჩემმან დასხნეს ყოველნი საგანძურნი მათნი ციხესა მას, სადა-იგი შეიქცა ყრუ ამირა.
Line of ed.: 9 და აწ აქუს იგი ბერძენთა. ხოლო მე არა დაუტეო უფალი ღმერთი ჩემი, არ-ცა განვყიდო
Line of ed.: 10 წარუ/ვალი იგი დიდება მსწრაფლ წარმავალისა ამისთჳს".
Line of ed.: 11 მიუგო და რქუა ასიმ: "შენ უკუე იყავ დაცემასა მას აფხაზეთს შინა?"
Line of ed.: 12 რქუა წმიდამან / არჩილ: "მე ვიყავ მაშინ, რაჟამს დასცნა იგინი ღმერთმან".
Line of ed.: 13 რქუა ასიმ: "რომელმან ღმერთმან დასცნა სარკინოზნი?"
Line of ed.: 14 მიუგო წმიდამან არჩილ და რქუა: "ღმერთმან ცხოველმან, რომელ არს შემოქმედი
Line of ed.: 15 ცისა და ქუეყანისა, და რომელი-იგი მოვიდა ზეცით ქუეყანად ჴსნისათჳს ნათესავისა
Line of ed.: 16 კაცთასა, და სიკუდილითა თჳსითა აღგუადგინა და უკუდავება მოგუანიჭა. მან
Line of ed.: 17 უკუე დასცნა და დაამდაბლნა იგინი".
Line of ed.: 18 მაშინ რქუა ასიმ წმიდასა არჩილს: "რომლისა ღმერთი უკუე მოკუდავი არს და სასოება
Line of ed.: 19 ცხორებისა მოკუდავისა მიმართ გაქუს, ჯერ-არს მისი-ცა სიკუდილი".
Line of ed.: 20 და უბრძანა თავისა მოკუეთით აღსრულება წმიდისა არჩილისი. და არა ჰრიდა
Line of ed.: 21 სიკეთესა მისსა, არ-ცა შერცხჳნა დიდებისაგან წარჩინებულებისა მისისა. განიყვანეს
Line of ed.: 22 გარე და მოჰკუეთეს თავი მისი მახჳლითა თთუესა მირკანისსა, რომელ არს მარტი, ოცსა მის თჳსასა. და
Page of ed.: 248 Line of ed.: 1 შეჰვედრა სული თჳსი ჴელთა შინა დამბადებელისათა, აღირჩია სიკუდილი უკუდავ/ებისა მომატყუებელი.
Line of ed.: 2 შესცვალა მცირედ ჟამისა ესე მეფობა საწუთროსა სიხარულად საუკუნოდ, ღირს იქმნა
Line of ed.: 3 განწყობილსა შორის წმიდათასა და ახოვანთა მოწამეთასა წარდგომად წინაშე ღმრთისა
Line of ed.: 4 და მათ თანა გჳრგჳნოსანი იხარებს / წინაშე სამებისა წმიდისა.
Line of ed.: 5 ხოლო ვითარცა აღესრულა წმიდა მოწამე არჩილ, მივიდეს ღამესა მას გოდერძიანნი
Line of ed.: 6 ტბელნი და მათ თანა სხუანი-ცა აზნაურნი მამეანნი და მოიპარეს გუამი წმიდისა
Line of ed.: 7 მოწამისა არჩილისი. წარმოიღეს და შემუსრეს დიდითა პატივითა და დამარხეს ნოტკორას,
Line of ed.: 8 მას მიერ აღშენებულსა ეკლესიასა. ხოლო ცოლმან მისმან მიუბოძა სოფლები
Line of ed.: 9 მათ, რომელთა მოიღეს გუამი წმიდისა მოწამისა არჩილისა კახეთს შინა სამკჳდრებელად.
Part: And.
Page of ed.: 248
____
Line of ed.: 10 წიგნი ესე წამებისა მისისა იპოვა სულ-მცირედ აღწერილი, რომელ
Line of ed.: 11 ჟამთა შლილობითა ჯერისა-ებრ ვერ-ვის აღეწერა.
Line of ed.: 12 ხოლო წიგნი ესე ქართველთა ცხოვრებისა ვიდრე ვახტანგისამდე აღიწერებოდა
Line of ed.: 13 ჟამითი-ჟამად. / ხოლო ვახტანგ მეფისითგან ვიდრე აქამომდე აღწერა ჯუანშერ ჯუანშერიანმან,
Line of ed.: 14 ძმის-წულის ქმარმან წმიდისა არჩილის/მან, ნათესავმან რევისმან, მირიანის
Line of ed.: 15 ძისამან. მიერითგან შემდგომთა მომავალთა ნათესავთა აღწერონ ვითარცა იხილონ და
Line of ed.: 16 წინამდებარემან ჟამმან უწყებად მოსცეს გონებასა მათსა ღმრთივ-განბრძნობილსა.
Line of ed.: 3 შემდგომად ამისსა, რაჟამს აღესრულა წმიდა მოწამე არჩილ, დაშთეს შვი/ლნი
Line of ed.: 4 მისნი იოვანე და ჯუანშერ. წარვიდა იოვანე ეგრისად და წარიტანა თანა დედა და
Line of ed.: 5 ორნი დანი თჳსნი. ხოლო ჯუანშერ და ორნი დანი მისნი დაშთეს ქუეყანასა ქართლისასა
Line of ed.: 6 და კახეთისასა. არამედ უმრწემესი დაჲ მისი იყო სახითა შუენიერ. და მიესმა სიშუენიერე
Line of ed.: 7 მისი ხაზართა მეფესა ხაკანს; მოუგზავნა მოციქული და ითხოვა შუშან ცოლად, და
Line of ed.: 8 უქადა შუელად სარკინოზთა ზედა. რაჟამს მოიწია მოციქული ხაკანისა, მიუმცნო
Line of ed.: 9 ჯუანშერ ძმასა თჳსსა და დედასა. ხოლო მათ არა ინებეს და უთხრეს: "უკეთუ უღონო
Line of ed.: 10 იქმნეს ყოფა ჩუენი, უმჯობეს არს, რათა შევიდეთ საბერძნეთად და მივმართოთ ქრისტიანეთა,
Line of ed.: 11 ვიდრე-ღა-რა შეიგინოს შვილი ჩუენი წარმართთა მიერ". და შუშან-ცა აგინა
Line of ed.: 12 ხაზართა მეფესა.
Line of ed.: 13 შემდგომად სამისა წლისა მოგზავნა ხაკა/ნმან სპასალარი თჳსი ბლუჩან; გამოვლო
Line of ed.: 14 გზა ლეკეთისა და შემოვიდა კახეთად; მოადგა ციხესა, რომელსა შინა იყვნეს ჯუანშერ
Line of ed.: 15 და დაჲ მისი შუშან, და მცირედთა დღეთა წარიღო და ტყუე ყვნა იგინი; შემუსრა
Line of ed.: 16 ქალაქი ტფილისი, წარტყუენა ქართლი და ყოველი ესე ქუეყანა.
Page of ed.: 250
Line of ed.: 1 და ვითარ წარემართა გზასა დარიალანისასა, დღესა ერთსა რქუა შუშან ძმასა თჳსსა:
Line of ed.: 2 "უმჯობეს ა/რს ჩემთჳს სიკუდილი, რათა ღირს მყოს მე უფალმან წმიდათა დედათა
Line of ed.: 3 თანა, ვიდრე-ღა-რა შევიგინო წარმართთა მიერ". და ჰქონდა მას ბეჭედი, აღმოუგდო
Line of ed.: 4 მას თუალი და მოწოა იგი; რამეთუ იყო თუალსა მას ქუეშე წამალი სასიკუდინე, და
Line of ed.: 5 მუნქუეს-ვე მოკუდა.
Line of ed.: 6 წარვიდა ბლუჩან ხაკანისა, მიჰგუარა ჯუანშერ და მიუთხრა სიკუდილი დისა
Line of ed.: 7 მისისა შუშანისი. ხოლო იგი / განუწყრა არა-მიტანებისათჳს გუამისა მისისა, რომლისა
Line of ed.: 8 წადიერ იყო ხილვად შეიპყრეს ბლუჩან და მოაბეს ყელსა საბელი, და განზიდვად
Line of ed.: 9 სცეს ორთა ცხენოსანთა იმიერ და ამიერ, და მოსწყჳდეს თავი მისი ბოროტად.
Line of ed.: 10 და ვითარ დაჰყო ჯუანშერ წელიწადი შჳდი, განუტევა. ნიჭითა დიდითა ხაკანმან და
Line of ed.: 11 წარმოგზავნა ქუეყანად თჳსად.
Line of ed.: 12 ხოლო ამიერითგან იწყო შემცირებად მეფობამან დიდთა მეფეთა ხუასროანთამან.
Line of ed.: 13 პირველად, უფლება სარკინოზთა განდიდნა და მიერითგან მიეცა ყოველი ესე / ქუეყანა
Line of ed.: 14 ჟამითი-ჟამად რბევასა და ოჴრებასა. მეორედ, იქმნა სიმრავლე მთავართა ქუეყანა/სა
Line of ed.: 15 ქართლისასა და შეერია ბრძოლა, იქმნეს მტერ ურთიერთას. და უკეთუ ვინ-მე გამოჩნდის
Line of ed.: 16 შვილთა შორის ვახტანგისთა, რომელი-მცა ღირს იყო მეფედ, იქმნის შემცირებულ
Line of ed.: 17 სარკინოზთაგან. რამეთუ დაიპყრეს ქალაქი ტფილისი აგარიანთა, შექმნეს სახლად
Line of ed.: 18 საყოფლად თჳსად; მიიღებდეს ხარკსა ქუეყანისა ამისგან, რომელსა ჰქჳან ხარაჯა.
Line of ed.: 19 რამეთუ განგებითა ღმრთისათა სიმრავ/ლისათჳს ცოდვათა ჩუენთასა განდიდნა ნათესავი
Line of ed.: 20 აგარიანთა.
Page of ed.: 251
Line of ed.: 1 და განეფინა ქადაგება მაჰმად უსჯულოსა და მრავალი ერი შეუდგა მას შემდგომად
Line of ed.: 2 მისსა გამოვიდეს სპარსნი და პონტომდე მოიწინნეს, და ყოველი კაბადუკია დაიპყრეს ღ^ჲვ.
Line of ed.: 3 ხოლო ამან ჯუანშერ შეირთო ცოლი ნათესავი ბაგრატონიანთა, ასული ადარნასესი,
Line of ed.: 4 სახელით ლატავრი, და აბრალა დედამან მისმან მოყვანება მისი ცოლად: არა-თუ-რე
Line of ed.: 5 კეთილად მეცნიერი იყო, ვითარმედ არიან იგინი ნათესავნი დავით წინასწარმეტყუელისანი,
Line of ed.: 6 რომელი-იგი ჴორციელად მამად ღმრთისად იწოდა. და ვითარ იხილა
Line of ed.: 7 ძის ცოლი თჳსი, შეუყუარდა, აკურთხა და დალოცა.
Line of ed.: 8 და ვითარ გარდაჴდეს ამას შინა წელიწადნი მრავალნი, მოვიდა ამირა აგარიანი,
Line of ed.: 9 რომელი მთ/ავრობდა სომხითს, ქართლს და ჰერეთს, სახელით ხუასრო; ამან აღაშენა
Line of ed.: 10 ტფილისი ქალაქი, მოოჴრებული ხაზართაგან.
Line of ed.: 11 ხოლო რაჟამს მოუძ/ლურდეს ბერძენნი, გადგა მათგან ერის-თავი აფხაზთა, სახელით
Line of ed.: 12 ლეონ, ძმის-წული ლეონ ერის-თავისა, რომლისად მიეცა სამკჳდროდ აფხაზეთი.
Line of ed.: 13 ესე მეორე ლეონ ასულის წული იყო ხაზართა მეფისა, და ძალითა მათითა გაადგა
Line of ed.: 14 ბერძენთა, დაიპყრა აფხა/ზეთი და ეგრისი ვიდრე ლიხამდე, სახელ-იდვა მეფე აფხაზთა,
Line of ed.: 15 რამეთუ მიცვალებულ იყო იოვანე და დაბერებულ იყო ჯუანშერ. და შემდგომად ამისსა
Line of ed.: 16 ჯუანშერ-ცა მიიცვალა.
Line of ed.: 17 არამედ სიცოცხლესა-ვე ჯუანშერისსა იცვალა ადარნასე ბაგრატონიანმან ნასამალი
Line of ed.: 18 კლარჯეთისა, შავშეთისა, აჭარისა, ნიგალისა, ასისფორისა, არტანისა და ქუემოსა ტაოსა,
Line of ed.: 19 და ციხეთაგან-ცა რომელნი ჰქონდეს შვილის-შვილთა ვახტანგ მეფისათა. და წარვიდა
Line of ed.: 20 ადარნასე კლარჯეთად და მუნ მოკუდა.
Page of ed.: 252
Line of ed.: 1 რამეთუ მამა მისი ნერსე, ძე ვარაზ-ბაკურ ანთიპატრიკისა და ამის ვარაზ-ბაკურის მამა,
Line of ed.: 2 სახელით გუარამ კურაპალატი, ძე პირველისა სტეფანოზისი და ძმა დემეტრესი, -- ესენი გარდაცვალებულ
Line of ed.: 3 იყვნეს; და ძმანი ამის ადარნასესნი, სახელით ფილიპე და სტეფანოზ, იგინი-ცა
Line of ed.: 4 მომკუდარ იყვნეს.
Line of ed.: 6 შემდგომად სიკუდილისა ადარნასესისა განადიდა უფალმან მეფობა აშოტ კურაპალატისა: ხოლო
Line of ed.: 7 ეუფლა ქართლს და საზღვართა მისთა. / რამეთუ მათ-ვე ჟამთა შესრულ იყო მასლამა საბერძნეთად, და
Line of ed.: 8 შეიქცა მოუძლურებული და განწბილებული.
Line of ed.: 9 მაშინ ბერძენთა მეფემან მოუბოძა კურაპალატობა აშოტს, და მოუძლურებულ იყვნეს
Line of ed.: 10 სარკინოზნი, და განდიდნა აშოტ კურაპალატი. ხოლო ტფილისს არა-ვინ დარჩა სარკინოზთაგანი
Line of ed.: 11 თჳნიერ ალი შუაბის ძ/ისა. და გრიგოლი მთავრობდა კახეთს.
Line of ed.: 12 მას ჟამსა გამოილაშქრა აშოტ კურაპალატმან, და უშუელა თ/ევდოსი აფხაზთა
Line of ed.: 13 მეფემან, ძემან მეორისა ლეონისმან, რომელი-იგი სიძე იყო აშოტ კურაპალატისა.
Line of ed.: 14 მოვიდა გრიგოლ კახეთით, და გრიგოლს უშუელეს მთიულთა და წანართა და ამირამან
Line of ed.: 15 ტფილელმან. და შეიბნეს ქსანსა ზედა აშოტ და გრიგოლ. გააქციეს გრიგოლ, მთავარი
Page of ed.: 253 Line of ed.: 1 კახეთისა, და დაიპყრეს ქუეყანა, რომელი ჰქონდა ქართლისაგან. და დაიპყრა
Line of ed.: 2 აშოტ კლარჯეთითგან ვიდრე ქსნამდე.
Line of ed.: 3 შემდგომად ამისსა მოვიდა ხალილ იზიდის ძე არაბიელი, და დაიპყრა სომხითი,
Line of ed.: 4 ქართლი და ჰერეთი. და მოკლეს აშოტ კურაპალატი გარდაბანს, ეკლესიასა შინა,
Line of ed.: 5 და სისხლი მისი, რომელი მაშინ დაითხია, აწ-ცა იხი/ლვების ვითარცა ახალი.
Page of ed.: 254
Line of ed.: 1 ხოლო კუალად-ცა ეუფლნეს სარკინოზნი ქართლსა. და ვითარ წარვიდა ხალილ,
Line of ed.: 2 დაუტევა ამირად ალი შუაბის ძე. მას ჟამსა შეითქუნეს გარდაბანელნი და განაჩინეს
Line of ed.: 3 ქორეპისკოპოსად დაჩი, ძე იოვანე ქუაბულის ძისა და შემდგომად ამისსა დასუეს ქორეპისკოპოსად
Line of ed.: 4 სამოელ დონაური. კუალად მეორედ მოვიდა იგი-ვე ხალილ არაბი. შეებნეს
Line of ed.: 5 გარდაბანელნი, გავაზს; და გააქციეს / ხალილ, და მოსწყდა სიმრავლე ფრიადი.
Page of ed.: 255
Line of ed.: 1 კუალად დაჯდა ამირად ტფილისს / საჰაკ ისმაელის ძე. ხოლო ხალილ მოვიდა მესამედ,
Line of ed.: 2 და მოკლეს ჯავახეთს და ძე მისი მოჰამედ მოვიდა ქართლს. მოერთო მას ბაგრატ,
Line of ed.: 3 ძე აშოტ კურაპალატისა, და მისცა მას ქართლი.
Line of ed.: 6 ხოლო ამან ბაგრატ და ძმათა მისთა დაიპყრეს არტანუჯით გამოღმართ მათი ნაქონები
Line of ed.: 7 იგი მამულები მამისა მათისა, და მორჩილობდეს სარკინოზთა. ხოლო ვითარ მოვიდა მოჰამედ
Line of ed.: 8 ქართლს და მიერთო მას ბაგრატ კურაპალატი, მაშინ
Line of ed.: 9 გამოვიდა საჰაკ, ამირა ტფილელი, ლაშქრითა და დადგა რეჴს, ხოლო მოჰამედ
Line of ed.: 10 და ბაგრატ წარიღეს უფლისციხე. და მოვიდეს კახნი გარდაბანელნი შუელად საჰაკისა;
Line of ed.: 11 შეიბნეს რეჴს და იყო ბრძოლა მათ შორის: არ-ცა იგინი გაიქცეს და არ-ცა იგინი,
Line of ed.: 12 ვიდრემდის გაიყარნეს. აიყარა მოჰამედ და წარვიდა ბარდავს.
Line of ed.: 13 ხოლო ამან ბაგრატ გააჩინა და განაწესა კათალიკოსი აფხაზეთს ქრისტეს აქეთ ყ^ლ.
Line of ed.: 14 აქა ჟამამდის გარდასრულ იყვნეს წელიწადნი მოჰამედის გამოჩინებითგან, / რომელმან
Line of ed.: 15 სარკინოზთა სჯული დაუდვა, ორას ცხრამეტნი.
Page of ed.: 256
Line of ed.: 1 მაშინ მოვიდა ბუღა თურქი მონა ბაღდადით რომელი გამოეგზავნა ამირმუმნსა,
Line of ed.: 2 სპითა დიდითა: შემუსრა ყოველი სომხითი და ტყუე ყვნა ყოველნი მთავარნი მათნი.
Line of ed.: 3 და მოვიდა და მოადგა ქალაქსა ტფილისსა, რამეთუ არა მორჩილობდა ამირა სააკ:
Line of ed.: 4 / მოკლა სააკ, შემუსრა ტფილისი, დაწუა ცეცხლითა და მოაოჴრნა ყოველნი არენი მისნი.
Line of ed.: 5 და თევდოსი, მეფე აფხაზთა, გამოვიდა წინა-აღმდგომად მისა, და დადგა კუერცხობს.
Line of ed.: 6 ხოლო ბუღა, ვითარცა ცნა, წარავლინა ზირაქ, სპასალარი თჳსი, და ბაგრატ,
Line of ed.: 7 ძე აშოტ კურაპალატისა: / შეიბნეს და გააქცივნეს აფხაზნი, და მოსწყდა სიმრავლე ურიცხჳ.
Line of ed.: 8 და თევდოსი მეფე წარვიდა მეოტი გზასა დვალეთისასა.
Line of ed.: 9 კუალად უკუ-მოქცეულთა დაუდგეს წინა გარდაბანელნი ჯუარის-გუერდსა, და ავნეს
Line of ed.: 10 დიდად ლაშქარსა. ვითარ ცნა ბუღა, აღიყარა მუნით და მოვიდა ჭართალეთს, და დადგა
Line of ed.: 11 მუნ შინა; აღიყვანნა მთიულთაგან მძევალნი, კაცი სამასი, და ლამოდა შესლვასა
Line of ed.: 12 ოვსეთად, და შევიდა ცხავატამდის. ხოლო აბულაბაზ სომეხთა ერის-თავმან და გუარამ
Line of ed.: 13 აშოტის ძემან მიუწერეს მთიულთა, რა/თა არა შეუშუან. ხოლო მათ გაწირნეს მძევალნი
Line of ed.: 14 მათნი. უშუელა ღმერთმან: რამეთუ მოვიდა თოვლი, დაუდგეს წინა და შეებნეს. მოსცა
Line of ed.: 15 ღმერთმან / ძლევა, და მოკუდა ურიცხჳ ერი სარკინოზთა; და ცხენმან მათმან ძოვა
Line of ed.: 16 იელი, და დაიჴოცა ფრიად. ხოლო სიმრავლისაგან ლაშქრისა არა აჩნდა დაკლება,
Line of ed.: 17 რამეთუ იყო სიმრავლე მისი ვითარ ასოცი ათასი.
Line of ed.: 18 შეიქცა გარე და დაიზამთრა ბარდავს და შეიპყრა ხუცისა ვინ-მე ძე, რომელი
Line of ed.: 19 გამთავრებულ იყო, და შემუსრა გარდაბანი. განაღო კარი დარუბანდისა და გამოიყვანნა
Line of ed.: 20 ხაზარნი, სახლი სამასი, და დასხნა იგინი შანქორს. დარიალანით გამოიყვანნა
Page of ed.: 257 Line of ed.: 1 ოვსნი ვითარ სახლი ასი, / და დასხნა იგინი დმანისს, და ენება ზაფხულის შესლვა
Line of ed.: 2 ოვსეთად. ხოლო ამირმუმნმან ვითარ ცნა, ვითარმედ ხაზართა, ტომთა მისთა, ზრახავს,
Line of ed.: 3 მოუვლინა ბუღას, რათა დაუტეოს ქართლი ჰუმედს, ხალილის ძესა. და წარვიდა
Line of ed.: 4 ბუღა, და ამირობდა ჰუმედ, ხალილის ძე. და გარდაადგინა ამირამან მან ჰუმედ და
Line of ed.: 5 დაადგინა ისე შიხის ძე, ნათესავი ჰუმედისი-ვე.
Line of ed.: 6 და ქორეპისკოპოსი იყო გაბრიელ დონაური, ძმა სამოელ ქორეპისკოპოსისა. და
Line of ed.: 7 წარვიდა ისე, და მოვიდა სხუა ამირა, აბრაჰამ. და მოვიდა კუალად ამირად ხალილი/ს ძე
Line of ed.: 8 ჰუმედ, და უფროს ნებიერად დაიპყრა ყოველი ესე ქუეყანა: სომხითი, ქართლი და რანი.
Line of ed.: 9 და წარვიდა ხალილის ძე, და დადგა ამირად კაცი სააკის მონათაგანი, სახელით
Line of ed.: 10 გაბულოც. ხოლო გუარამ, ძემან აშოტ კურაპალატისამან, შეიპყრა გაბულოც და
Line of ed.: 11 წარსცა საბერძნეთად: რამეთუ განდიდებულ იყო გაბულოც და დაემორჩილნეს გარდაბანელნი.
Line of ed.: 12 და ბრძოდა აშოტ მამის ძმის-წულსა მისსა, ძმასა გუარამისსა. ხოლო გუარამს
Line of ed.: 13 დაეპყრა ჯავახეთი, თრიალეთი, ტაშირი და აბოცი, და არტანი. და ჰბრძოდა სარკინოზთა: ზოგ-ჯერ
Line of ed.: 14 სძლის გუარამ და ზოგ-ჯერ სარკინოზთა. ხოლო გუარამ განუყვნა
Line of ed.: 15 ქუეყანანი ძმათა თჳსთა / ადარნასეს და ბაგრატს, და აბოცი განუყო ცოლის ძმასა
Line of ed.: 16 თჳსსა სომეხთა მეფესა.
Line of ed.: 17 და შემდგომად ამისა გარდაიცვალა ადარნასე, ძმა ამის გუარამისა და ძე აშოტ
Line of ed.: 18 კურაპალატისა.
Page of ed.: 258
Line of ed.: 1 გარდაიცვალა ბაგრატ კურაპალატი, ძმა ამის ადარნასესი, ქორონიკონსა ე^ვლ, და დაუტევნა
Line of ed.: 2 სამნი ძენი: დავით, აშოტ და ადარნასე.
Line of ed.: 3 გარდაიცვალა ესე ადარნასე ქორონიკონსა ჟ^დ.
Line of ed.: 4 გარდაიცვალა აშოტ, ძმა ამის ადარნასესი და ძე ბაგრატ კურაპალატისა, ქორონიკონსა რ^ე.
Line of ed.: 5 მას ჟამსა გამოვიდა გიორგი, აფხაზთა მეფე, ძმა თეოდოსესი და დემეტრესი,
Line of ed.: 6 ძე ლეონისი; დაიპყრა ქართლი და დაუტევა ერის-თავად ჩიხას ძე დემეტრესი, და ვითარ
Line of ed.: 7 გარდაიცვალა გიორგი აფხაზთა მეფე, დარჩა ძე დემეტრესი მცირე, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 8 ბაგრატ, რომელი იცნო/ბების ექსორია-ქმნილობით. და ცოლმან გიორგი მეფისამან
Line of ed.: 9 მოკლა ძე დემეტრესი, ერის-თავი ჩიხისა. და მცრუა იგი ივანე მთავარსა შავლიანსა,
Line of ed.: 10 და შთააგდეს ბაგრატ ზღუასა. ხოლო ღმერთმან განარინა იგი, და მიიწია ქალაქად
Line of ed.: 11 კოსტანტინეპოლედ. და მოჰგუარა მეფემან იოვანე ძესა თჳსსა ადარნასეს ცოლი, ასული
Line of ed.: 12 გუარამ აშოტის ძისა. და მოკუდა იოვანე, მეფე აფხაზთა, და მეფობდა მის წილ ძე
Line of ed.: 13 მისი ადარნასე. და შეიპყრნა ლიპარიტ ქუეყანანი თრიალეთისანი, აღაგო ციხე კლდე-კართა
Line of ed.: 14 და იპატრონა დავით ბაგრატის ძე.
Line of ed.: 15 თეოდოსი მეორე გარდაიცვალა ცოლ-შვილიანად, და დაჯდა მეფედ გიორგი, რომელსა
Line of ed.: 16 საუფლისწულოდ ჰქონდა აღწეფი. ამისთჳს ეწოდა მას გიორგი აღწეფელი. თეოდოსიმ იბატონა
Line of ed.: 17 ოცდაშჳდი წელი.
Line of ed.: 19 ხოლო ამას დავით კურაპალატსა აღუდგა მტრად ნასრა, ძე გუარამ მამფლისა, რომელი
Line of ed.: 20 იყო მამის ძმა ამის დავითისი.
Page of ed.: 259
Line of ed.: 1 ხოლო ნასრა, ძე გუარამისი, და გურგენ იყვნეს აფხაზთა კერძ, ხოლო დავით
Line of ed.: 2 და ლიპარიტ უშუელდეს სომეხთა, და იბრძოდეს სომეხნი და აფხაზნი ქართლსა ზედა.
Line of ed.: 3 მას ჟამსა მონაზონ იქმნა გუარამ.
Line of ed.: 4 ხოლო ამან დავით კურაპალატმან აღაშენა ეკლესია ხახულისა.
Line of ed.: 5 და ვითარ მოკუდა კახთა ქორეპისკოპოსი გაბრიელ დონაური, დაჯდა ქორეპისკოპოსად
Line of ed.: 6 ფადლა არევმანელი, / კაცი ბრძენი და საქმის-მეცნიერი.
Line of ed.: 7 მას ჟამსა, ვითარცა მოიტყუა ნასრა ძემან გუარამისმან დავით ძე ბაგრატისი,
Line of ed.: 8 მამის ძმის-წული მისი, და მოკლა იგი
Line of ed.: 10 ქორონიკონსა რ^ა, და დაუტევა ძე სახელით ადარნასე, რომელი მეფე იქმნა შემდგომად
Line of ed.: 11 მამისა თჳსისა.
Line of ed.: 12 გარდაიცვალა აშოტ კეკელა, ძე ადარნასესი, მისა აშოტ დიდისა ქორონიკონსა პ^ზ.
Line of ed.: 13 გარდაიცვალა სუმბატ მამფალი არტანუჯელი, ძმა აშოტ კეკელასი და ძე ადარნასესი,
Line of ed.: 14 ძისა აშოტ დიდისა, ქორონიკონსა რ^თ.
Line of ed.: 15 გარდაიცვალა ძე ამის სუმბატისა, დავით მამფალი მონაზონ-ქმნილი, ქორონიკონსა რ^ჲგ.
Line of ed.: 16 გარდაიცვალა სუმბატ ერის-თავთ-ერის-თავი, ძე მის დავით მამფალ-მონაზონისა, ქორონიკონსა
Line of ed.: 17 ს^ჱ, და დაუტევნა ძენი ორნი: დავით და ბაგრატ.
Line of ed.: 18 გარდაიცვალა ესე ბაგრატ, ძე სუმბატისი და ძმა დავითისი, ქორონიკონსა ს^ჱ, მას-ვე
Line of ed.: 19 წელსა, რომელსა წელსა მოკუდა მამა მისი სუმბატ, და დაუტევნა ძენი ორნი: გურგენ და
Line of ed.: 20 სუმბატ.
Line of ed.: 21 ხოლო გურგენ დაუტევა ძე ერთი, სახელით დემეტრე; და სუმბატ დაუტევა ძე ერთი,
Line of ed.: 22 სახელით ბაგრატ.
Line of ed.: 23 გარდაიცვალა გურგენ კურაპალატი, ძმა სუმბატ მამფალ არტანუჯელისა და ძე ადარნასესი,
Line of ed.: 24 ძმისა აშოტ დიდისა, ქორონიკონსა რ^ია.
Page of ed.: 260
Line of ed.: 1 გარდაიცვალა აშოტ კუხი, რომელმან აღაშენა ტბეთი საეპისკოპოსო, ძე მის გურგენ
Line of ed.: 2 კურაპალატისა, ქორონიკონსა რ^ლჱ.
Line of ed.: 3 გარდაიცვალა ადარნასე ერის-თავთ-ერის-თავი, ძე გურგენ კურაპალატისა, ძმა აშოტ კუხისა,
Line of ed.: 4 ქორონიკონსა რ^ივ, და დაუტევნა ორნი ძენი: დავით ერის-თავთ-ერის-თავი და გურგენ
Line of ed.: 5 ერის-თავთ-ერის-თავი.
Line of ed.: 6 გარდაიცვალა ეს გურგენ ერის-თავთ-ერის-თავი, ძმა დავით ერის-თავისა, ქორონიკონსა რ^ჲა.
Line of ed.: 7 გარდაიცვალა ბაგრატ მამფალ არტანუჯელი, ძე სუმბატ მამფალ-ანთიპატი არტანუჯელისა,
Line of ed.: 8 ძისა ადარნასესი, და ძმა დავით მამფალ მონაზონ-ქმნილისა, ქორონიკონსა რ^კთ.
Line of ed.: 9 გარდაიცვალა ადარნასე-ყოფილი და მონაზონ-ქმნილი ბასილი, ძე მის ბაგრატ მამფალ არტანუჯელისა,
Line of ed.: 10 ქორონიკონსა რ^ჲე.
Line of ed.: 11 გარდაიცვალა აშოტ, ძმა ადარნასე მონაზონ-ქმნილისა და ძე ბაგრატ მამფალ არტანუჯელისა,
Line of ed.: 12 ქორონიკონსა რ^ნთ.
Line of ed.: 13 გარდაიცვალა დავით ერის-თავთ-ერის-თავი, ძე ბაგრატ მამფალ არტანუჯელისა და ძმა
Line of ed.: 14 ადარნასე-ყოფილ ბასილისა, ქორონიკონსა რ^კჱ.
Line of ed.: 15 გარდაიცვალა გურგენ ერის-თავი, ძმა ამის დავით ერის-თავთ-ერის-თავისა და ძე ბაგრატ
Line of ed.: 16 მამფალ არტანუჯელისა, ქორონიკონსა რ^მგ.
Line of ed.: 17 გარდაიცვალა გურგენ ძე მის გურგენ ერის-თავისა, ძისა ბაგრატ მამფალ არტანუჯელისა,
Line of ed.: 18 ქორონიკონსა რ^პჱ.
Line of ed.: 19 ხოლო ვიწყოთ ჩუენ პირველი-ვე ამბავი იგი დავით კურაპალატისა, რომელი მოკლა ნასრი,
Line of ed.: 20 მამის ძმის-წულმან მისმან, ძემან გუარამ მამფალისამან.
Line of ed.: 21 / ხოლო ნასრას შეუკრბეს მტერად სომეხნი, ლიპარიტ და ქართველნი, და აშოტ
Line of ed.: 22 ძმა დავითისი, და მათ თანა სა/რკინოზნი. და შეებნეს ნასრას და გააქციეს, და
Line of ed.: 23 მიუხუნეს ციხენი. და წარვიდა საბერძნეთს წინაშე ბერძენთა მეფისა.
Line of ed.: 24 და მოკუდა გუარამ ძე აშოტისი, და დამარხეს ოპიზას, მეორედ მისგან აღშენებულსა.
Line of ed.: 2 და დასუეს ქართველთა მეფედ ადარნასე, ძე დავით კურაპალატისა, ხოლო ამან ადარნასე
Line of ed.: 3 მეფობასა შინა მისსა აღაშენა ბანა, ჴელითა კჳრიკე ბანელისათა, რომელი-იგი იქმნა
Line of ed.: 4 პირველ ეპისკოპოს ბანელ.
Line of ed.: 5 ხოლო ბაგრატ, ძე აფხაზთა მეფისა დემეტრესი, შესრულ იყო საბერძნეთად,
Line of ed.: 6 კოსტანტინეპოლედ, და მოსცა ბერძენთა მეფემან ლაშქარი, და მოგზავნა ზღჳთ და
Line of ed.: 7 ნავითა შემოვიდა აფხაზეთად, და მოკლა ადარნასე, ძე იოვანესი, და დაიპყრა აფხაზეთი.
Line of ed.: 8 და შეირთო ცოლი მისი ცოლად, ასული გუარამისი; და გამოიყვანა ბაგრატ
Line of ed.: 9 აფხაზთა მეფემან ნასრა ცოლის ძმა მისი საბერძნეთით და მისცა ლაშქარი მისი.
Line of ed.: 10 ხოლო ნასრა შეიპყრნა სამნი ციხენი სამცხეს: ოძრჴე, ჯუარის-ციხე და ლომსიანთა,
Line of ed.: 11 გუარამისი-ვე აღშენებული.
Line of ed.: 12 მოვიდეს გურგენ და ადარნასე, ძე დავითისი; უშუ/ელეს სომეხთა, შეიბნეს მტკუარსა
Line of ed.: 13 ზედა; იძლივნეს აფხაზნი, მოკლეს ნასრა და ბაყათარ, მთავარი / ოვსი, და ერის-თავი
Line of ed.: 14 აფხაზთა.
Page of ed.: 262
Line of ed.: 1 ხოლო ფადლა ქორეპისკოპოსი განძლიერდა და დაიმორჩილნა გარდაბანელნი, და
Line of ed.: 2 შემდგომად მისსა დაჯდა კჳრიკე ქორეპისკოპოსად; და იპყრობდეს ქართლს აზნაურნი.
Line of ed.: 3 მას ჟამსა გამოვიდა კოსტანტი, აფხაზთა მეფე, დაიპყრა ქართლი, და ემტერა
Line of ed.: 4 სომეხთა / მეფე სუმბატ ტიეზერაკალი; გამოილაშქრა სპითა დიდითა, და მოადგა უფლისციხესა,
Line of ed.: 5 და მოიღეს პალან-კურდანი, აღმოაგეს ზემო-კერძო და წარიღეს ციხე ჴერჴითა.
Line of ed.: 6 ხოლო კეთილად იმზახნეს სუმბატ და კოსტანტი, და უკუ-მოსცა უფლისციხე და
Line of ed.: 7 ყოველი ქართლი.
Line of ed.: 8 ხოლო ამისსა შემდგომად მოვიდა ამირა აგარიანი, სახელით აბულ-კასიმ, ძე აბუსაჯისი,
Line of ed.: 9 რომელი გამოეგზავნა ამირმუმნსა სპითა დიდითა და ურიცხჳთა, რომელთა
Line of ed.: 10 არა იტევდა ქუეყანა. რამეთუ მოვიდა პირველად სომხითს, და მოსრა ყოველი სომხითი,
Line of ed.: 11 სივნეთი, ვაეძორი და ასფურაგანი. და სუმბატ სომეხთა მეფემან ვერ დაიდგნა
Line of ed.: 12 ზარისა მისისაგან, და წარმოვიდა მუნით მეო/ტობით და მიმართა მთათა / აფხაზეთისათა,
Line of ed.: 13 და მუნ იყოფოდა.
Page of ed.: 263
Line of ed.: 1 და მოვიდა აბუსაჯის ძე ტფილისს, და მას ჟამსა ამირა იყო ჯაფარ, ძე ალისი,
Line of ed.: 2 მოვიდა და მოადგა უჯარმოს. შიგა დგა სამასი კაცი, და ჰბრძოდეს მრავალთა დღეთა.
Line of ed.: 3 და ვითარ იხილეს, რამეთუ ვერ დაუდგმიდეს, დააგდეს ღამე და გარდაიხუეწნეს: რომელნი-მე
Line of ed.: 4 წარვიდეს და რომელთა-მე ეწივნეს და დაჴოცნეს, ვითარცა ცნეს ბოჭორმელთა
Line of ed.: 5 ციხოვანთა წაღება უჯარმისა, დააგდეს ციხე და გარდაიხუ/ეწნეს. რაჟამს მოვიდეს,
Line of ed.: 6 პოვეს იგი უკაცური და თქუეს: "რომელი ბაკი იყო, მუნ შინა ფიცხლად შეგუებნეს;
Line of ed.: 7 და რომელი ციხე არს, იგი უკაცურად დაუგდიათ". აღიღეს ბოჭორმა და დაიჭირეს
Line of ed.: 8 ციხედ-ვე, და უჯარმის ზღუდენი დაარღჳვნეს.
Line of ed.: 9 ხოლო კჳრიკე ქორეპისკოპოსმან ვითარ იხილა, რომელ არა იყო ღონე მისი,
Line of ed.: 10 მიენდო ფიცითა, მივიდა და ნახა; და ჰკითხა მან: "ვინ გაწჳა აქა მოსლვა?" და უთხრა:
Line of ed.: 11 "მაწჳა დედამან ჩემმან". და თქუა: "არა ვატკინო გული ერთისა შემხედვარსა". და
Line of ed.: 12 შეუყუარდა სიკეთისა მისისათჳს და განუტევა, გარნა ბოჭო/რმა თჳთ დაიჭირა.
Line of ed.: 13 შემდგომად ამისა შემოვიდა ქართლად, და მოაოჴრა ქართლი; და ვიდრე იგი
Line of ed.: 14 შემოვიდოდა, მოარღჳვნეს ზღუდენი უფლისციხისანი, რომელ არა დაიმჭირონ. შე/ვიდა
Line of ed.: 15 მუნით სამცხეს, და მოაოჴრა სამცხე და ჯავახეთი, მოადგა ციხესა თმოგჳსასა. და
Line of ed.: 16 ვითარ იხილა სიმტკიცე მისი და სიმაგრე, აიყარა მუნით, მოვიდა ყუელს, მოადგა
Line of ed.: 17 გარე და უწყო ბრძოლად.
Line of ed.: 18 იყო მუნ შინა ჭაბუკი ერთი, სახელით გობრონ; ებრძოდა შიგნით გამოღმართ
Line of ed.: 19 ყოველთა დღეთა მოყუასთა თჳსთა თანა. და ვითარ წარიღეს ციხე იგი, შეიპყრეს
Page of ed.: 264 Line of ed.: 1 წმიდა გობრონ და აწამეს, რომლისა წამება მისი ვრცელად აღწერა წმიდამან მამამან
Line of ed.: 2 ჩუენმან სტეფანე მტბევარ ეპისკოპოსმან.
Line of ed.: 3 აღიყარა მუნით და წარვიდა დვინად ქალაქად. მოვიდეს და უთხრეს, ვითარმედ
Line of ed.: 4 სუმბატ მეფე შევიდა / ციხესა კაპოეტისასა; მსწრაფლ აღიყარა და მიუმცნო ლაშქარსა
Line of ed.: 5 თჳსსა, რათა ყოველი კაცი, რომელი პოვონ ცოცხალი, გამოიყვანონ მის წინაშე
Line of ed.: 6 მოვიდა და მოადგა ციხესა კაპოეტისასა; და ციხოვანთა დედა-წული რომელი პოვა
Line of ed.: 7 გარეგნით, დაიპყრა ჴელთა. ამისთჳს / გამოსცეს ციხე და შეიპყრეს სუმბატ; წარიყვანა
Line of ed.: 8 დვინს, ჩამოჰკიდა ძელსა და მოკუდა.
Line of ed.: 9 შემდგომად ამისა, ვითარ გარდაჴდეს წელნი რა-ოდენნი-მე და მოეშენა ქუეყანა,
Line of ed.: 10 მაშინ უჴმო კჳრიკე ქორეპისკოპოსმან კოსტანტი აფხაზთა მეფესა; / ჩავიდეს ჰერეთად და
Line of ed.: 11 მოადგეს ციხესა ვეჟინისასა. აფხაზთა მეფე მოადგა ზედათ-კერძო, და
Line of ed.: 12 კჳრიკე ქუემოთ. და ვითარ მისწურეს წაღებად, მაშინ ადარნასე პატრიკი მოვიდა,
Line of ed.: 13 პარასკევის ჯუარსა მიუპყრა ზავის პირი, მოსცა აფხაზთა მეფესა არიში, გავაზნი, და
Line of ed.: 14 კჳრიკეს ორჭობი. ვითარ დაიზავნეს, და შემოიქცეს. მოვიდა კოსტანტი, აფხაზთა
Line of ed.: 15 მეფე, ილოცა ალავერდს წმიდის გიორგის წინაშე, და შემოსა ხატი მისი ოქროთა.
Line of ed.: 16 ხოლო ლაშქარი მისი უმრავლესი წარავლინა გზასა გარესა და ფრიად პატივ-სცა
Line of ed.: 17 კჳრიკე ქორეპისკოპოსმან, და წარ/ვიდა ქუეყანად თჳსად.
Line of ed.: 18 შემდგომად მცირედთა დღეთა გარდაიცვალა კოსტანტი, აფხაზთა მეფე, და იშლებოდა
Line of ed.: 19 ქუეყანა აფხაზეთისა ჟამ რა-ოდენ-მე. რამეთუ ესხნეს ძენი ორნი კოსტანტი მეფესა:
Page of ed.: 265 Line of ed.: 1 ერთი უხუცესი და მეორე, რომელი უშვა მეორემან ცოლმან, უმრწემესი. უხუცესსა
Line of ed.: 2 ერქუა გიორგი, უმრწემესსა ბაგრატ. / და იყო მათ შორის ბრძოლა ფიცხელი, რომელი
Line of ed.: 3 თჳთოეულად ჰპოვო ცხოვრებასა მათსა.
Line of ed.: 4 ხოლო ესე ბაგრატ სიძე იყო გურგენ ერის-თავთ-ერის-თავისა; უშუელდა გურგენ
Line of ed.: 5 ყოვლითა ძალითა მისითა. ვიდრე არა მიიცვალა ბაგრატ, არა იყო მშჳდობა და შ/ემდგომად
Line of ed.: 6 სიკუდილისა მისისა მიიღო სრულობით მეფობა აფხაზთა გიორგი მეფემან.
Line of ed.: 7 იყო იგი სრული ყოვლითა სიკეთითა, სიმჴნითა და ახოვნებითა; ღმრთის-მოყუარე
Line of ed.: 8 იყო, უმეტეს ყოველთა მაშენებელი ეკლესიათა, მოწყალე გლახაკთა, უხჳ და მდაბალი,
Line of ed.: 9 და ყოვლითა კეთილითა და სათნოებითა სრული. ამან განაგნა და განაწყუნა ყოველნი
Line of ed.: 10 საქმენი მამულსა და სამეფოსა მისსა: აღაშენა საყდარი ჭყონდიდისა, შექმნა საეპისკოპ/ოსოდ,
Line of ed.: 11 და განაშუენა იგი ნაწილთა სიმრავლითა წმიდათა მარტჳლთათა.
Line of ed.: 12 მას ჟამსა გარდაიცვალა კჳრიკე ქორეპისკოპოსი, და დაჯდა ქორეპისკოპოსად
Line of ed.: 13 ფადლა, ძე კჳრიკესი; ამან აღაგო ციხე ლოწობანთა. ამას-ვე ჟამსა მოვიდეს სარკინოზნი,
Line of ed.: 14 რომელთა / უჴმობდეს საჯობით, და მოტყუენეს კახეთი, და დაწუეს ჯუარი და
Line of ed.: 15 მცხეთა, და შეიქცეს; და წარვიდეს და წარიტანეს თანა ჯუარი პატიოსანი დაჭრილი.
Line of ed.: 16 და შეედვათ სნება მუცლისა, და გულის-ხმა ყვეს, რომელ ჯუარისაგან ევნოთ. შეკრიბნეს
Line of ed.: 17 ნაწილნი და წარმოსცნეს ჯუარსა. ჩაკრიბნეს ბუდესა შინა და აღმართეს ადგილსა-ვე თჳსსა
Page of ed.: 266
Line of ed.: 1 და ჰერეთსა-ვე, მეფობამდე იშხანიკისსა, პირველნი ყოველნი იყვნეს მწუალებელნი;
Line of ed.: 2 ხოლო იშხანიკ დის-წული იყო / გურგენ ერის-თავთ-ერის-თავისა, და დედამან მისმან
Line of ed.: 3 მოაქცივნა მართლ-მადიდებელად, დინარ დედოფალმან. და სალართა დაეპყრა მაშინ
Line of ed.: 4 ბარდავი და ადარბადაგანი.
Line of ed.: 5 ხოლო გიორგი აფხაზთა მეფემან მისცა ქართლი ძესა თჳსსა უხუცესსა კოსტანტის.
Line of ed.: 7 რამეთუ მაშინ გარდაცვალებულ იყო მეფე ადარნასე, ქორონიკონს რ^მგ.
Line of ed.: 8 და გარდაიცვალა ძე ამის ადარნასე მეფისა, აშოტ კურაპალატი, ქორონიკონსა რ^ოდ.
Line of ed.: 9 გარდაიცვალა ძმა ამის აშოტ კურაპალატისა, მეფე დავით, ქორონიკონსა რ^ნზ.
Line of ed.: 10 გარდაიცვალა ყმა ამათი და მე ადარნასე მეფისა, ბაგრატ მაგისტროსი კურაპალატი,
Line of ed.: 11 ქორონიკონსა რ^ჲე.
Line of ed.: 12 გარდაიცვალა მე ამის ბაგრატისა, ადარნასე კურაპალატი, ქორონიკონსა რ-პა.
Line of ed.: 13 გარდაიცვალა ბაგრატ, ძე ამის ადარნასე კურაპალატისა, ქორონიკონსა რ^პთ.
Line of ed.: 14 გარდაიცვალა დავით ერის-თავთ-ერის-თავი, ძმა ამის ბაგრატისა, ქორონიკონსა რ-პვ.
Line of ed.: 15 გარდაიცვალა სუმბატ მეფე-კურაპალატი, ძე ადარნასე მეფისა, და ძმა დავით მეფისა,
Line of ed.: 16 ქორონიკონსა რ^ოჱ, და დაუტევნა ძენი ორნი: ბაგრატ რეგუენი, რომელი შემდგომად მამისა
Line of ed.: 17 თჳსისა მეფე იქმნა, და ადარნასე კურაპალატი.
Line of ed.: 18 გარდაიცვალა ესე ადარნასე კურაპალატი ქორონიკონსა ს^გ.
Line of ed.: 19 გარდაიცვალა ძე ამის ადარნასესი, დავით დიდი კურაპალატი, აღსავსე სიკეთითა, რომლისა
Line of ed.: 20 ამბავი ქუემო-რე სიტყუამან ცხად ჰყოს, ქორონიკონსა ს-კა.
Line of ed.: 21 გარდაიცვალა მამის ძმა ამის დავით კურაპალატისა და ძე სუმბატ მეფე-კურაპალატისა,
Line of ed.: 22 ბაგრატ მეფე რეგუენი, ქორონიკონსა ს^იდ.
Line of ed.: 23 გარდაიცვალა ძე ამის ბაგრატ მეფე რეგუენისი, სუმბატ, ქორონიკონსა ს^იბ, და არა
Line of ed.: 24 დაუშთა შვილი.
Line of ed.: 2 და ვითარ დაყო სამი წელიწადი, იწყო მტერობად მამისა თჳსისა და ძებნად
Line of ed.: 3 მეფობისა. და ვითარ გამოცხადნა საქმე მისი, შედგა იგი უფლისციხეს და შეუდგ/ეს
Line of ed.: 4 თანა ტბელნი და სხუანი მრავალი აზნაურნი.
Line of ed.: 5 ხოლო გიორგი მეფემან ვითარ დაიდასტურა განდგომა ძისა თჳსისა, და გამოილაშქრა
Line of ed.: 6 / ყოვლითა ძალითა თჳსითა, და მოიყვანნა ტაოელნი მეფენი და ფადლა
Line of ed.: 7 ქორეპისკოპოსი, და მოადგეს უფლისციხეს. და ბრძოდეს მრავალთა დღეთა და ვერა-რას
Line of ed.: 8 ავნებდეს ციხესა, რომელ მრავლად დგეს შიგნით. ზოგსა დღესა შეიბნიან ცხენითა,
Line of ed.: 9 და ზოგსა დღესა ქუეითნი.
Line of ed.: 10 მაშინ გიორგი მეფემან აბირნა აზნაურნი საზუერელნი ესრე სახედ: "გამოვედ
Line of ed.: 11 ჩუენ წარგიყვანოთ აფხაზეთად, შენ დაჯედ მეფედ და მამა შენი დარჩეს გარეგნით".
Line of ed.: 12 ხოლო მან დაიჯერა და მიენდო, გარნა აზნაურნი იგი,რომელნი უდგეს თანა, უშლიდეს
Line of ed.: 13 საქმესა / ამას, და მან არა ისმინა მათი. გამოვიდა ღამე ტივითა მტკუარსა, და
Line of ed.: 14 ვითარ განეწურა პირსა მტკურისასა, ვერ-ღა-რა დაითმინეს და მიეტევნეს შეპყრობად.
Line of ed.: 15 და ვითარ იგრძნა ზაკულება მათი, შეაქცივნა ტივნი გარე, რათა-მცა შევიდა ციხესა-ვე.
Line of ed.: 16 ვერ-ღა-რა დაიმორჩილნეს ტივნი და ჩაჴდეს ადგილსა, სადა ტივნი დადგებოდეს. შეიქმნა
Line of ed.: 17 ჴმა, გამოვი/და მეფე და ყოველი ლაშქარი; დაიცვეს ციხე გარეშემო, და რაჟამს განთენა,
Line of ed.: 18 იწყეს ძებნად. ხოლო იგი გამოსრულ იყო წყლით, / და შესრულ იყო ნაპრალსა
Line of ed.: 19 კლდისასა, და მუნ დამალულ იყო. პოვა იგი კაცმან ვინ-მე უნდომან, შეიპყრეს და
Line of ed.: 20 მოჰგუარეს მეფესა, და მეფემან გააპატიჟა ბოროტად: პირველად თუალნი დასწუნეს და
Page of ed.: 268 Line of ed.: 1 მერმე გამოყუერეს, და მოკუდა. ხოლო აზნაურნი, რომელნი დგეს ციხესა ძინა,
Line of ed.: 2 მინდობით გამოიყვანნა, და ტბელნი განუტევნა მშჳდობით, და გაგზავნნა იგინი
Line of ed.: 3 ასფურაგანს.
Line of ed.: 4 გარდაიცვალა ფადლა ქორეპისკოპოსი, და დაჯდა კჳრიკე ქორეპისკოპოსად. ამისა
Line of ed.: 5 შემდგომად გადგეს აზნაურნი გარდაბანელნი, იწყეს ზრახვად გიორგი მეფისა. გამოილაშქრა
Line of ed.: 6 გიორგი მეფემან, ჩავიდა კახეთად, მოსწუა და ასწყჳდა, და წარვიდა თჳსად-ვე
Line of ed.: 7 ქუეყანად. კუალად დადგა / ატენს და ძე მისი ლეონ იყო ერის-თავად ქართლისა; და
Line of ed.: 8 აწჳა ყოველი ლაშქარი კუალად შთასლვად კახეთად. ვითარ ცნა კჳრიკე, რამეთუ ვერ
Line of ed.: 9 დაუდგებოდა, მოვიდა მათ წინაშე. და კუალად ენება გაპარვა ზაკჳთ, შეიპყრა ჴელთა
Line of ed.: 10 და წარვიდა კახეთად, რათა-მცა დედა-წული მისი აკრიბა ჴელთა. გარდაეხუეწნეს, რამეთუ
Line of ed.: 11 აცნობეს აზნაურთა ქართველთა.
Line of ed.: 12 მოერთო შუ/რტა, ძმა კჳრიკე ქორეპისკოპოსისა, გიორგი მეფესა, და მოუტანა
Line of ed.: 13 / თანა ციხე მისი უჯარმო; და ეუფლნეს სხუათა-ცა ციხეთა კახეთისათა თჳნიერ სამთა
Line of ed.: 14 ციხეთა: ნახჭევანისა, ბოჭორმისა და ლოწობანთა.
Line of ed.: 15 ლოწობანნი ჰქონდეს ივანე არშის ძესა, და გამაგრდა შიგან, გაწირა პატრონი.
Line of ed.: 16 აუგეს შურის-ციხე და დააყენნეს შიგან ლაშქარნი. და ციხე მარანისა ჰქონდა მაშინ
Line of ed.: 17 ხახუასა, არშის ძესა-ვე, ძმასა ივანესსა; ლამოდა მსგავსად ძმისა თჳსისა მკლავითა
Line of ed.: 18 დაჭირვასა. მივიდა მეფე, უბრძანა შებმა ლაშქართა. ხოლო მათ წარიღეს ჴერჴითა და
Line of ed.: 19 ხახუა მოიყვანეს შეპყრობილი წინაშე მეფისა; და მეფემან წარსცა პყრობილად ჯიქეთს.
Line of ed.: 20 ციხე ნახჭევანისა ჰქონდა ფადლას, ძესა კჳრიკესსა. იგი-ცა გამაგრდა შიგან. ვითარ
Line of ed.: 21 იხილა კჳრიკე / ქორეპისკოპოსმან, რამეთუ არღარა იყო ღონე მისი, ითხოვა სიმტკიცე
Page of ed.: 269 Line of ed.: 1 ცოცხლებით გაგზავნისა, და დაულოცა კახეთი გიორგი მეფესა. ხოლო ლეონ,
Line of ed.: 2 ძე მეფისა, არა ლამოდა განტევებასა კჳრიკესსა, რამეთუ არ-ცა პირველ შეპყრობასა
Line of ed.: 3 იყო ნება მისი, გარნა არა უსმინა მამამან / მისმან. და კჳრიკე ესე პირი ითხოვა,
Line of ed.: 4 რათა მას ზამთარსა არა აღიღონ ციხე / ბოჭორმა, და შემდგომად აღვსებისა წარვიდეს
Line of ed.: 5 და ნება სცეს. ამისთჳს აღიღეს ციხე ნახჭევანისა და შვილი ერთი უმრწემესი,
Line of ed.: 6 დავით, მძევლად, და განუტევეს დღესა ლამპრობასა.
Line of ed.: 7 წარვიდა მეფე აფხაზეთად, და შევიდა კჳრიკე ბოჭორმას; ეკაზმოდა და ლამოდა
Line of ed.: 8 შემდგომად აღვსებისა წარსლვასა. მაშინ შეეზრახნეს აზნაურნი ქართველნი და მათ
Line of ed.: 9 თანა კახნი: გოდერძი მგდეური, მამა ყანჩაელი, დაჩი კორინთელი, დაჩი და ივანე
Line of ed.: 10 სხჳლოსელნი, სარა და გრიგოლ ძმანი ფხუენელნი, და მათ თანა ორმოცდაათი აზნაური
Line of ed.: 11 სხუა, და მიერთნეს კჳრიკეს. დაუწყეს ბრძოლად ციხეთა, და მცირედთა დღეთა
Line of ed.: 12 წარიხუნეს ციხენი ყოველნი; დაარღჳვნეს შურის-ციხე და ლოწობანთა, და კუალად
Line of ed.: 13 ეუფლა კჳრიკე მამულსა თჳსსა.
Line of ed.: 14 მოვიდეს და უთხრეს გიორგი მეფესა წაღება კახეთისა დ/აუმძიმდა დიდად, და
Line of ed.: 15 აბრალა ყოველთა ვინ-ცა-ვინ აწჳა გაშუება კჳრიკე ქორეპისკოპოსისა. და ვითარ
Line of ed.: 16 ამას შინა გარდაჴდა ზამთარი, / კუალად გაგზავნა ლაშქარი თჳსი, და ძე მისი ლეონ
Line of ed.: 17 უჩინა წინა-მძღურად. და მივიდა და მოწუა კახეთი, და მას-ვე ლ/აშქრობასა შინა მოართუეს
Line of ed.: 18 ამბავი: მიცვალება დიდისა და ღმრთის-მოყუარისა გიორგი მეფისა. მაშინ მოუწოდა
Line of ed.: 19 ლეონ კჳრიკე ქორეპისკოპოსსა; და შეკრბეს ბაზალეთს, ტბისა პირსა, თჳთო
Line of ed.: 20 ცხენოსნითა, და იუბნეს დღე ერთი, ვიდრემდის განუცხადა მიცვალება მამისა თჳსისა.
Line of ed.: 21 და აჰკიდა სიყუარული, და უქადა ძისა მისისა სიძობა. და ვითარცა ესმა ესე კჳრიკეს,
Page of ed.: 270 Line of ed.: 1 გარდაჴდა ცხენისაგან, და თაყუანის-ცემითა მისცა მადლი, და განიხარა ზავი და სიყუარული,
Line of ed.: 2 და უფროს პირი მზახობისა.
Line of ed.: 3 შეიქცა ლეონ და ეუფლა მამულსა და სამეფოსა თჳსსა, რამეთუ მაშინ-ვე შთავიდა
Line of ed.: 4 აფხაზეთად. და განადიდა უფალმან ღმერთმან მეფობა მისი მსგავსად მამისა მისისა.
Line of ed.: 5 იყო იგი-ცა ღმრთის-მოყუარე და სავსე ყოვლითა კეთილითა. ამან აღაშენა ეკლესია
Line of ed.: 6 მოქჳსა და შექმნა საყდრად საეპისკოპოსოდ, აკურთხა და განასრულა ყოვლითა განგებითა.
Line of ed.: 7 და ვითარ ეუფლა მამულსა თჳსსა, აღუსრულა აღთქ/მა თჳსი კჳრიკე ქორეპისკოპოსსა,
Line of ed.: 8 და მისცა ასუ/ლი თჳსი ცოლად ძესა მისსა. და შემდგომად მცირედისა მოკუდა
Line of ed.: 9 ასული ლეონისი.
Line of ed.: 10 კუალად იწყო მტერობად კჳრიკესა და ძებნად კახეთისა; გაილაშქრა სპითა დიდითა,
Line of ed.: 11 ჩადგა არაგჳს პირსა, / ასწყჳდა მუხნარი, ხერკი და ბაზალეთი, და მას-ვე ლაშქრობასა
Line of ed.: 12 დასნეულდა, შეიქცა გარე და მოკუდა.
Line of ed.: 13 შემდგომად მისსა დაჯდა დემეტრე მეფედ, ძმა ლეონისი, და ეუფლა ქართლსა.
Line of ed.: 14 და ვითარ მოიწყო სამეფო თჳსი, გარდაჴდეს ამას შინა ჟამნი. და იყო ძმა მისი თეოდოსი
Line of ed.: 15 საბერძნეთს, უჴმეს კაცთა ვიეთ-მე ამის ქუეყანისათა, რათა გამოვიდეს ძმასა თჳსსა
Line of ed.: 16 ზედა. რამეთუ სიცოცხლესა-ვე დიდისა გიორგი აფხაზთა მეფისასა გაეგზავნეს ორნი
Line of ed.: 17 შვილნი საბერძნეთს, თეოდოსი და ბაგრატ, რათა მუნ იზრდებოდიან, ამისთჳს რათა
Line of ed.: 18 შემდგომად სიკუდილისა მისისა არა იყოს მათ შორის ბრძოლა და ჴდომა.
Line of ed.: 19 გამოვიდა თეოდო/სი საბერძნეთით, მოვიდა სამცხეს, და დადგა მარგის მერეს,
Line of ed.: 20 უჴმობდა მესხთა აზნაურთა, იკრებდა ლაშქართა და ლამოდა მკლავითა თჳსითა აღებასა
Line of ed.: 21 მამულისა თჳსისასა. ხოლო დემეტრე მეფემან წარავლინა ლაშქარი თჳსი, დაესხნეს
Line of ed.: 22 უგრძნეულად და გააქციეს / თეოდოსი. წარვიდა ქართლს და მიმართა ადარნასეს,
Page of ed.: 271 Line of ed.: 1 ძამელსა მთავარსა; შეიყვანეს იგი ძამის ციხესა და მუნით გამოღმართ ეძიებდა საქმესა
Line of ed.: 2 თჳსსა.
Line of ed.: 3 მაშინ დემეტრე მეფემან მიგზავნა ლაშქარი თჳსი, მოადგეს / ციხესა ძამისასა,
Line of ed.: 4 და ჰბრძოდეს სამ თუე ოდენ. და ციხით გამოღმართ ევნებოდეს ფრიად. და ვითარცა
Line of ed.: 5 მისჭირდა ციხოვანთა, ითხოვეს ფიცი და სიმტკიცე, რათა განუტეონ თეოდოსი და
Line of ed.: 6 წარვიდეს მშჳდობით. და მათ მიინდვეს იგი, და .გაგზავნეს მშჳდობით. წარვიდა წინაშე
Line of ed.: 7 დავით კურაპალატისა, და მუნ დაყო წელიწადი ერთი.
Line of ed.: 8 ხოლო ესე დავით კურაპალატი იგი არს, რომლისა სიკუდილი ზემო-რე აღგჳწერია,
Line of ed.: 9 ს^კა ქორონიკონს-ზე, რომელი იყო ძე ადარნასე კურაპალატისა, ძისა სუმბატ მეფე-კურაპალატისა,
Line of ed.: 10 რომელი იყო ბაგრატოანი.
Line of ed.: 11 და კუალად წარმოვიდა ტაოთ და მოვიდა კახეთად. მაშინ მოუგზავნა მოციქული
Line of ed.: 12 დემეტრე მეფემან თეოდოსის და კჳ/რიკე ქორეპისკოპოსსა და რქუა: "რათგან მოვიდა
Line of ed.: 13 ძმა ნემი საბერძნეთით, არა დაილევის ჩუენ შორის ბრძოლა, სიტყჳთა კაცთათა; აწ
Line of ed.: 14 შუა-მდგომელობითა შენითა მომანდევ ძმა ჩემი, და ვიყვნეთ ორნი-ვე სწორად უფალ
Line of ed.: 15 მამულსა ჩუენსა, ვითარცა ვიშვენით უწინარეს მე და ლეონ; და აღიღე ჩემგან სიმტკიცე
Line of ed.: 16 და შუა-მდგომელნი, და შენგან დიდად დავიმადლო საქმე ესე". ვითა/რ ცნა კჳრიკე
Line of ed.: 17 ქორეპისკოპოსმან სიტყუა დემეტრე მეფისა, მოიყვანა თეოდოსი და აწჳა მინდობა
Line of ed.: 18 მისი, და ეტყოდა: "მე ვიყო მეძიებელი სისხლისა შენისა". და თეოდოსი მიანდო
Line of ed.: 19 ძმასა თჳსსა და გაგზავნა.
Line of ed.: 20 მაშინ წარიყვანეს იგი ფიცითა და სიმტკიცითა, რომლითა ეფუც/ნეს წინაშე
Line of ed.: 21 სუეტსა ცხოველსა კათალიკოსი, მღდელთ-მოძღუარნი და დიდებულნი ყოველნი. და
Page of ed.: 272 Line of ed.: 1 ვითარ მოვიდა თეოდოსი წინაშე ძმისა თჳსისა, დაყვნა დღენი მცირედნი. ხოლო
Line of ed.: 2 დემეტრე მეფემან დაივიწყა შუა-მდგომლობა ღმრთისა და კა/ცთა, და შემართა ფიცთა
Line of ed.: 3 გატეხა: შეიპყრა თეოდოსი და დასწუნა თუალნი. და ვითარ იხილეს ესე მყოფთა
Line of ed.: 4 მამულისა მისისათა, ძიება ყვეს ძმისა მათისა, რომელსა ერქუა ჭალა-მეფე, და ვერ
Line of ed.: 5 შეუძლეს ამისი ქმნა, რამეთუ დემეტრე მეფე იყო მჴნე და ახოვანი. და რაჟამს აღესრულა
Line of ed.: 6 დემეტრე მეფე, იხილეს ყოველთა მკჳდრთა ქუეყანისათა, რომელ არღარა დარჩა
Line of ed.: 7 მკჳდრი აფხაზეთისა და ქართლისა, გამოიყვანეს თეოდოსი, და დასუეს მეფედ.
Line of ed.: 8 მაშინ მოვიდეს კახნი და მოადგეს უფლისციხესა. და იყო მათ ჟამთა ერის-თავი
Line of ed.: 9 ქართლისა ივანე მარუშის-ძე, კაცი ძლიერი / და ერ-მრავალი. ამან წარავლინა მოციქული წინაშე დავით
Line of ed.: 10 კურაპალატისა; აწჳა, რათა გამოილაშქროს ძალითა მისითა,
Line of ed.: 11 აღიღოს ქართლი: ანუ დაიმჭიროს თჳთ, ანუ უბოძოს ბაგრატს, ძესა გურგენისსა,
Line of ed.: 12 ასულის-წულსა გიორგი აფხაზთა მეფისასა, რომელ/სა ეყოდა დედულად აფხაზეთი და
Line of ed.: 13 ქართლი. / ესე-ვე ივანე მარუშის-ძე ეძებდა ბაგრატს მეფედ. და ვითარცა მოისმინა
Line of ed.: 14 დავით კურაპალატმან სიტყუა ივანე მარუშის-ძისა, წარმოემართა ძალითა თჳსითა
Line of ed.: 15 ყოვლითა, და მოვიდა ქართლად. და რაჟამს ცნეს მოსლვა მისი კახთა, წარვიდეს
Line of ed.: 16 ვითარცა მეოტნი და დაუტევეს ქართლი.
Line of ed.: 17 მოვიდა დავით კურაპალატი, ჩამოდგა ქუაჴურელთა; მოეგება წინა ქართლის
Line of ed.: 18 ერის-თავი ივანე მარუშის-ძე, აღიღო მისგან უფლისციხე, და მიუბოძა ბაგრატს და
Line of ed.: 19 მამასა მისსა გურგენს, რამეთუ არა ესუა შვილი დავით კურაპალატსა, და ბაგრატ,
Line of ed.: 20 ძე გურგენისი, გაეზარდა შვილად თჳსად.
Page of ed.: 273
Line of ed.: 1 ესე დავით კურაპალატი უმეტეს განდიდნა ყოველთა მეფეთა ტაოსთა.
Line of ed.: 2 რამეთუ ამათ ჟამთა შინა განუდგა მეფესა ბერძენთასა სკლიაროსი და ყოველი ჴმელით
Line of ed.: 3 კერძი დაიპყრა; მეფენი და დედოფალი შეწყუდეულ ყვნა ქალაქსა შინა დიდითა ჭირითა. ამას
Line of ed.: 4 რა შინა იყვნეს. განიზრახეს, ვითარმედ: "ჩუენი შემწე დავით კურაპალატისაგან კიდე არა-ვინ
Line of ed.: 5 არს"3 დაწერეს წიგნები ვედრებისა და წარმოგზავნეს ქართველი თორნიკე რომელ მყოფ იყო
Line of ed.: 6 დიდსა ლავრასა შინა მთა-წმიდისასა, მონასტერსა დიდისა ათანასესსა, დავით კურაპალატისა
Line of ed.: 7 თანა, რათა შემწე ეყოს მათ.
Line of ed.: 8 იხილა რა ესე კურაპალატმან, ფრიად განიხარა და წიგნები ბერძენთა მეფისა მიითუალა,
Line of ed.: 9 და ყოველი-ვე საქმე თორნიკ[ე] გააცადა რომლისათჳს-ცა განზრახვა ქმნეს, (და) რათა ლაშქარნი
Line of ed.: 10 წარგზავნენ საბერძნეთს, და სპასალარად თორნიკე განაჩინეს. ხოლო თორნიკე კურაპალატისა
Line of ed.: 11 და თავისი წიგნები ბერძენთა მეფეთა წინაშე წარსცა და ყოველი-ვე ნება კურაპალატისა აუწყა.
Line of ed.: 12 და მაშინ მისცნეს მეფემან ბერძენთამან ზემონი ქუეყანანი საბერძნეთისანი კურაპალატსა, რათა
Line of ed.: 13 თავის სიცოცხლეში აქუნდეს.
Line of ed.: 14 და აზნაურთა შვილნი მძევლად ითხოვნა დავით კურაპალატისაგან. და მისცა მძევლად
Line of ed.: 15 უფლისწელნი. და კუალად ითხოვნა: ცოლის ძმათა მამისა იოანესთა ძე მისი ეფთჳმე მიგუარეს
Line of ed.: 16 მეფესა ბერძენთასა ესე რა ცნა იოანე, უნდა თუ არა, უნებლიეთ თავი თჳსი გამოაცხადა და
Line of ed.: 17 სამეუფოდ ქალაქად აღვიდა და ვინათგან მეფენი მეცნიერ იყვნეს აბუჰარბისა, რომელ იყო
Line of ed.: 18 სიმამ/რი მამისა იოანესი, და იოანესდა-ცა ფრიადი სიყუარული აჩუენეს მის ზედა, და კეთილად
Line of ed.: 19 მოიკითხეს. და ამისა შემდგომად განგრძობილად სიტყჳს-გება იქმნა შორის იოანესსა და
Line of ed.: 20 სიმამრისა მისისა ეფთჳმესთჳს. რამეთუ არა ენება მოცემა მისი, და ფრიად აბრალა მას იოანე,
Line of ed.: 21 ვითარმედ: "რა არს ესე? ნუ-უკუე შვილ არა გესხნეს-ა თქუენ? გარნა ესე ცხად არს, რომელ
Line of ed.: 22 მათ სწყალობდით ვითარცა შვილთა თჳსთა, და შვილი ჩემი ვითარცა ობოლი მძევლად გასწირეთ,
Line of ed.: 23 გარნა უფალმან შეგინდვენ თქუენ". და ესრეთ განგებათა საღმრთოთა და ბჭობითა მეფეთათა
Line of ed.: 24 თჳსი შვილი მიიყვანა და კუალად ულუმბოდ-ვე მიიქცა.
Line of ed.: 25 ხოლო თორნიკ[ე] მოუწერა კურაპალატსა: "ვიცით, რომელ ღმერთი შეგეწევის და ნურა-რას
Line of ed.: 26 ორგულობ; და ოდეს ღმერთმან წარგიმართოს, ყოველნი წინა-აღმდგომნი ჩუენნი დატყუენენ,
Line of ed.: 27 და ყოველი-ვე ნატყუენავი მათი შენი იყოს" რომლისათჳს-ცა მისცა კურაპალატმან თორმეტი
Line of ed.: 28 ათასი მჴედარი რჩეული, და შეწევნითა ქრისტესითა აოტა სკლიაროსი, და ვიდრე სპარსეთად-ვე
Line of ed.: 29 მეოტად წარიქცია. და მერმე შეიქცა სიტყჳსაებრ მეფეთასა და ტყუე ყვნა ყოველნი დიდებულნი
Line of ed.: 30 საბერძნეთისანი, და მონაგები მათი იავარ-ყო, და რომელი-მე ლაშქართა განუყო, და რომელი-მე
Line of ed.: 31 თჳთ დაიმჭირა ნატყუენავი ფრიადი და დიდ-ძალი: ოქრო, და ვეცხლი, და სტავრა, და სხუა
Line of ed.: 32 ესე-ვითარი, და უკუნ-იქცა, და მოიკითხა კურაპალატი და დიდად მოიმადლა.
Page of ed.: 274
Line of ed.: 1 რამეთუ იყო პირველად ღმრთის-მოყუარე და გლახაკთ-მოწყალე, მდაბალი მშჳდი
Line of ed.: 2 და ძჳრ-უჴსენებელი, ეკლესიათა მაშენებელი, ტკბილი, უხჳ, კაცთ-მოყუარე და ფიჩოსანთ-მოყუარე,
Line of ed.: 3 ყოველთათჳს კეთილის-მყოფ/ელი და სავსე ყოვლითა კეთილითა. ამან
Line of ed.: 4 აღაშენა მონასტერი და საყდარი ღმრთისა, / წმიდა ეკლესია ხახულისა.
Line of ed.: 5 და ვითარ შეიქცა მუნით გარე, დაუტევნა უფლისციხეს გურგენ და ძე მისი
Line of ed.: 6 ბაგრატ. მას ჟა/მსა იყო ბაგრატ ჯერეთ ასაკითა თჳსითა უსრულ, ამისთჳს თანა-განმგებელად
Line of ed.: 7 დაუტევა მამა მისი გურგენ. შემოკრიბნა ქართველნი აზნაურნი და უბრძანა:
Line of ed.: 8 "ესე არს მკჳდრი ტაოსი, ქართლისა და აფხაზეთისა, შვილი და გაზრდილი ჩემი, და
Line of ed.: 9 მე ვარ მოურავი ამისი და თანა-შემწე; ამას დაემორჩილენით ყოველნი" და დაყვნა
Line of ed.: 10 დღენი მცირედნი და წარვიდა ტაოს.
Line of ed.: 12 ვითარ წარჴდეს ამას შინა ჟამნი რა-ოდენნი-მე, იწყეს კუალად მედგრობად ზაკულებით, ვითარცა
Line of ed.: 13 არს ჩუეულება ქართლისა აზნაურთა: შეეუბნეს ნაქურდეველთა და
Line of ed.: 14 საბოტარელთა, და მოიყვანნეს ლაშქარნი კახეთით; და გასცეს უფლისციხე, და შეიპყრეს
Line of ed.: 15 გურგენ და ძე მისი ბაგრატ და დედოფალი გუარანდუხტ, წარიყვანეს კახეთად.
Line of ed.: 16 რაჟამს ცნა ესე დავით კურაპალატმან, დაუმძიმდა ფრიად, გამოილაშქრა ყოვლითა
Line of ed.: 17 ძალითა მისითა, მოვიდა / თრიალეთს შთასლვად კახეთად და რაჟამს ცნეს კახთა,
Line of ed.: 18 მოუგზავნეს მოციქული და მოუპყრეს პირი ზავისა: განუტევნეს გურ/გენ და ბაგრატ
Page of ed.: 275 Line of ed.: 1 და დედოფალი გუარანდუხტ, და შეუქციეს ქართლი და უფლისციხე, ხოლო წი/რქუალის
Line of ed.: 2 ციხე და გრუი თჳთ დაიჭირეს. მას ჟამსა ეპყრა უფლისციხე და ქართლი გუარანდუხტ
Line of ed.: 3 დედოფალსა. ესე გუარანდუხტ დედოფალი ასული იყო გიორგი აფხაზთა მეფისა და
Line of ed.: 4 დედა ბაგრატისი.
Line of ed.: 5 და ვითარ გარდაჴდა ამას შინა წელიწადი სამი, და მეფობდა აფხაზეთს თეოდოსი
Line of ed.: 6 მწუხარე. განირყუნა ქუეყანა იგი და შეიცვალა ყოველი წესი და განგება, პირველთა
Line of ed.: 7 მეფეთაგან განწესებული იხილეს რა წარჩინებულთა მის ქუეყანისათა, იყვნეს ყოველნი
Line of ed.: 8 ერთობით მწუხარებასა შინა დიდსა.
Line of ed.: 9 ამან-ვე ივანე მარუშის-ძემან ინება, რათა მოიყვანოს ბაგრატ მეფედ აფხაზეთისა
Line of ed.: 10 და მის თანა ყოველთა დიდებულთა, ერის-თავთა და აზნაურთა აფხაზეთისა და ქართლისათა
Line of ed.: 11 გამოითხოვეს ბაგრატ მეფედ დავით კურაპალატისგან. ხოლო მან დიდითა
Line of ed.: 12 იძულებითა ძნელად აღა/სრულა თხოვა მათი; ვითარცა ვთქუ პირველად, უშვილო იყო
Line of ed.: 13 დავით კურაპალატი, და ბაგრატ გაეზარდა შვილად, მპყრობელად ორისა-ვე კერძოსა
Line of ed.: 14 ტაოსა. გარნა რაჟამს უმკჳდრო ქმნილ იყო ქუეყანა ქართლისა და აფხაზეთისა, მოსცა
Line of ed.: 15 მათ ს/იმტკიცითა და მძევლითა.
Line of ed.: 16 შთაიყვანეს იგი აფხაზეთს, დალოცეს / მეფედ და დაემორჩილნეს ყოველნი ბრძანებასა
Line of ed.: 17 მისსა: რამეთუ განსრულებულ იყო ასაკითა. და ვითარ გარდაჴდა ამას შინა
Line of ed.: 18 წელიწადი ორი, იწყო განგებად და საურავად და განმართებად ყოველსა საქმესა მსგავსად
Line of ed.: 19 პაპისა მისისა, დიდისა გიორგი მეფისა, გინა თუ უმეტესადრე ვთქუა, რამეთუ
Line of ed.: 20 ყოვლითურთ მიემსგავსებოდა ქცევასა გამზრდელისა თჳსისასა, დიდისა მეფისა დავით
Line of ed.: 21 კურაპალატისასა, და იხილვებოდა მის თანა ყოველი საქმე კეთილისა. გამოგზავნა
Line of ed.: 22 თეოდოსი მეფე, დედის ძმა მისი, ტაოს წინაშე დავით კურაპალატისა, რამეთუ ესე
Page of ed.: 276 Line of ed.: 1 საქმე გამონახა უმჯობესად, რათა ყოველთა კაცთა, დიდთა და მცირეთა, სასოება კეთილისა,
Line of ed.: 2 გინა შიში უწესოებისათჳს მისა მიმართ აქუნდეს.
Line of ed.: 3 შემდგომად ამისსა გარდამოვიდა ქართლს, რათა განაგნეს საქმენი დაშლ/ილნი
Line of ed.: 4 ქართლისანი მოვიდა და დადგა თიღუას. ხოლო მას ჟამსა აზნაურთა ქართლისათა
Line of ed.: 5 რომელთა-მე არა ენება გარდამოსლვა მისი, რამეთუ თითოეულად განაგებდეს საქმეთა
Line of ed.: 6 ქართლისათა, დაღაცათუ იყვნეს მორჩილებასა შინა გუარანდუხტისასა.
Line of ed.: 7 იწინამძღურეს ქავთარ ტბელი, / მოეგებნეს ბრძოლად და დაუდგეს თავსა ზედა
Line of ed.: 8 მოღრისასა. იხილა რა ბაგრატ აფხაზთა / მეფემან, აღუზახნა სპათა თჳსთა, მივიდეს
Line of ed.: 9 და შეებნეს. იოტნეს ქართველნი: რომელნი-მე დაჴოცნეს, რომელნი-მე დაიპყრნეს და
Line of ed.: 10 სხუანი კუალად მეოტნი გარდაიხუეწნეს და დაიფანჩნეს. მოვიდა უფლისციხეს, აღიღო
Line of ed.: 11 ციხე დედისაგან თჳსისა, დაყვნა დღენი და განაგნა მცირედ საქმენი ქართლისანი;
Line of ed.: 12 წარიყვანა დედა თჳსი და წარვიდა .ქუეყანად აფხაზეთისა. და ვითარცა ჴელოვანმან
Line of ed.: 13 მენავეთ-მოძღუარმან განაგო ყოველი საქმე აფხაზეთისა: რამეთუ მცირედ ამხილის
Line of ed.: 14 ყოველთა, ვინ უკუე პოვის ურჩი, და მისსა ადგილსა განადიდის ერთ-გული და მისანდობელი
Line of ed.: 15 თჳსი.
Line of ed.: 16 და ამას შინა გარდაჴდეს წელიწადნი რა-ოდენნი-მე. იყო მას ჟამსა ერის-თავად
Line of ed.: 17 კლდე-კართა რატი, და ჰქონდა ციხე ატენისა და ქართლისაგან მტკუარსა სამხრით-კერძო
Line of ed.: 18 ყოველი-ვე, / თრიალეთი, მანგლის-ჴევი და სკჳრეთი; არა მორჩილობდა კეთილად
Line of ed.: 19 ბაგრატ მეფესა.
Line of ed.: 20 შეკრიბა უცნაურად სპა თჳსი ყოველი ბაგრატ მეფემან და გამოვიდა ქართლს:
Line of ed.: 21 ენება შეპყრობა რატი ერის-თავისა. მაშინ უკუე აუწყეს მსწრაფლ დავით კურაპალატსა
Line of ed.: 22 და უთხრეს ესრე / სახედ: "არა სადა წარვალს სხუაგან, არამედ განმზადებულ არს
Page of ed.: 277 Line of ed.: 1 სიკუდილად შენდა. და შეკაზმულ იყო გურგენ, მამა / ბაგრატისი, მისლვად შვილისა
Line of ed.: 2 თჳსისა თანა. ხოლო დავით კურაპალატი წარმოვიდა მსწრაფლ, მოუწოდა ლაშქარსა
Line of ed.: 3 თჳსსა და უჴმო ყოველთა მეფეთა სომხითისათა. და მაშინ ჯერეთ ცოცხალ იყო პაპა
Line of ed.: 4 ბაგრატისი, ბაგრატ ქართველთა მეფე; იგი-ცა მოვიდა დავით კურაპალატისა წინაშე,
Line of ed.: 5 რამეთუ ეშინოდა ძისა თჳსისა გურგენისგან წაღებასა მეფობისასა. მოვიდეს და დადგეს
Line of ed.: 6 დლივს სპითა დიდითა, რომელთა არა იყო რიცხჳ, და გაგზავნნა ლაშქარნი გურგენს
Line of ed.: 7 ზედა. მიეგებნეს წინა გურგენს, და შეიბნეს გარდათხრილთა, თავსა შავშეთისასა; გააქციეს
Line of ed.: 8 გურგენ, და შთაიხუეწა მეოტი, და შევიდა ციხესა წეფთისასა.
Line of ed.: 9 მას ჟამსა მოსრულ იყო ბაგრატ თრიალეთს; დადგა კარუშეთს. გაგზავნა მოციქული,
Line of ed.: 10 / განახნა ლაშქარნი და იხილა, რომელ ძალითა არა ეგებოდა წინა-აღდგომა
Line of ed.: 11 დავით კურაპალატისა. მაშინ დაუტევნა სპანი თჳსნი ადგილსა ზედა, და თჳთ მარტო
Line of ed.: 12 მივიდა წინაშე მისსა; ითხოვა შენდობა და აუწყა, ვითარმედ: "სხჳსა არა რომლისათჳს
Line of ed.: 13 / მოვედ, გარნა არა მორჩილებისათჳს რატისა". ხოლო მან გაგზავნა და უბრძანა ესრეთ:
Line of ed.: 14 "მითხრეს რომელ სიკუდილად ჩემდა გამოსრულ იყავ, გარნა აწ ვსცან / დასტური,
Line of ed.: 15 რომელ უბრალო ხარ. არამედ მითავისუფლებიხარ რატის ზედა: დაიმორჩილე ვითა-ცა
Line of ed.: 16 სახედ გწადიან".
Line of ed.: 17 მაშინ წარმოვიდა სიხარულითა სავსე, და წარვიდა მას ჟამსა აფხაზეთად-ვე, რათა
Line of ed.: 18 ვერ უგრძნას რატი და უგრძნეულად მივიდეს ოდეს არა გონებდეს. ვითარ მოიწია
Line of ed.: 19 ჟამი ზამთრისა, მოვიდა ძალითა თჳსითა ყოვლითა და მოადგა კლდე-კართა იხილა
Line of ed.: 20 რა ესე რატი, გამოვიდა გარე და გამოიტანა შვილი მისი ლიპარიტ თანა, შევედრა
Page of ed.: 278 Line of ed.: 1 ბაგრატ აფხაზთა მეფესა, და მისცა ციხე თჳსი ბაგრატს, და თჳთ დაჯდა მამულსა
Line of ed.: 2 თჳსსა არგუეთს.
Line of ed.: 3 ხოლო ამას ჟამსა შინა გარდაცვალებულ იყო დავით დიდი კურაპალატი, ვითარცა
Line of ed.: 4 ვთქუთ ზემორ[ე]. და ვითარ მოკუდა ესე დავით, არა დაშთა ძე.
Line of ed.: 5 და აოჴრდა იმიერ-ტაო და გამოვიდა ბასილი, ბერძენთა მეფე, და მისცნეს მას ციხენი
Line of ed.: 6 აზნაურთა ამა დავითისთა, და დაიპყრა ბასილი მეფემან მამული დავით კურაპალატისა.
Line of ed.: 7 და მივიდეს მის წინაშე ბაგრატ, აფხაზთა მეფე, და მამა მისი გურგენ, და მოსცა მათ
Line of ed.: 8 ბასილი მეფემან პატივად გურგენს მაგისტროსობა და ბაგრატს კურაპალატობა, რათა-მცა ვითა
Line of ed.: 9 მტერ ყვნა ერთმან-ერთისა მიმართ მამა-ძენი ესე, და ამით ღონითა იძმაცუა. ხოლო გურგენ
Line of ed.: 10 ჭეშმარიტი და წრფელი იყო, და ვერა აღძრა გული მისი ზაკჳთა ამით მიზეზითა და ვერა
Line of ed.: 11 უძლო ღონის-ძიებითა.
Line of ed.: 12 და შემდგომად ამისა რა-ოდენთა-მე წელთა გარდაიცვალა ესე გურგენ მეფეთ-მეფე, მამა
Line of ed.: 13 ამის ბაგრატ მეფისა და ძე ბაგრატ მეფე რეგუნისა, ქორონიკონსა ს^კჱ.
Line of ed.: 14 კუალად ვითარ წარჴდეს ამას შინა ჟამნი რა-ოდენნი-მე და ვითარ ვთქუ პირველ-ვე,
Line of ed.: 15 მოიწყუნა და განაგნა ყოველნი საქმენი აფხაზეთისა/ნი: ურჩნი თჳსნი შეცვალნა დიდებისაგან
Line of ed.: 16 და ადგილთა მათთა დაადგინნა ერთ-გულნი და მოსწრაფედ მორჩილნი ბრძანებათა
Line of ed.: 17 მისთა. და წარემატა ყოველთა მეფეთა აფხაზეთისა და ქართლისათა ყოვლითა
Line of ed.: 18 განგებითა. და განამრავლა ლაშქარი თჳსი უმეტეს ყოვლისა ჟამისა.
Line of ed.: 19 გა/მოილაშქრა ყოვლითა სპითა თჳსითა, გარდამოვიდა ქართლს, წარგზავნა მოციქული
Line of ed.: 20 კახეთს, ითხოვნა ციხენი ქართლისანი, რომელნი მათ ჰქონდეს. მას ჟამსა იყო
Line of ed.: 21 ქორეპისკოპოსი დავით. ხოლო მან არა ინება მოცემა ციხეთა, არამედ მიუმცნო ესრეთ:
Line of ed.: 22 "უკეთუ ეძიებ ციხეთა, იყოს ჩუენ შორის დამჯერებელ მკლავი და ომი; ხოლო მე
Line of ed.: 23 წინა მოგეგებო ქსანსა ზედა".
Line of ed.: 24 განუწყრა ბაგრატ, აფხაზთა და ქართველთა მეფე. და კურაპალატი იყო მას ჟამსა
Line of ed.: 25 დლივს, რამეთუ განაგებდა საქმეთა ტაოსა და ქართლისათა, რომელ მაშინ თჳთ-ვე
Line of ed.: 26 ეპყრა ტაო მიცვალებასა ზედა მამისა მათისა გურგენ მეფეთ-მეფისა. წარგზავნა კაცი
Page of ed.: 279 Line of ed.: 1 მოსწრაფედ, აწჳა სპათა აფხაზეთისა და ქართლისათა, და თჳთ წარემართა ზემოთა
Line of ed.: 2 ლაშქრითა, გაიარა თრიალეთი, გავლო ჴიდი მცხეთისა. და მოერთნეს თანა აფხაზნი
Line of ed.: 3 / და ქართველნი. დადგა თიანეთს, და იწყო შემუსრვად კახეთისა. და ვერ წინა-აღუდგა
Line of ed.: 4 დავით, რამეთუ იყო ძალი მისი ურიცხჳ; იწყო ბრძოლად ციხეთა და მას ჟამსა აღიღო
Line of ed.: 5 ქუეყანა ჰერეთისა, და განაჩინა მთავრად აბულალ და წარმოვიდა შინა.
Line of ed.: 6 და მათ-ვე ჟამთა, რაჟამს წარმოვიდა / ბაგრატ აფხაზთა მეფე, კუალად მიიქცეს
Line of ed.: 7 კაცნი ჰერეთისანი და მიერთნეს დავითს; აღიღო დავით ჰერეთი. შემდგომად მცირედისა
Line of ed.: 8 ჟამისა მიიცვალა. / კუალად გამოვიდა ყოვლითა სპითა თჳსითა ბაგრატ,
Line of ed.: 9 აღიღო მეორედ ჰერეთი. დაიჭირა დინარ დედოფალი თჳსად, იწყო ძებნად კახეთისა,
Line of ed.: 10 და ძალითა მისითა მიუწდომელითა ორ წელ წარიხუნა ყოველნი ციხენი კახეთისანი.
Line of ed.: 11 შეაწყუდია კჳრიკე ბოჭორმას, და დაუყენნა ციხესა გარეშემო მცველნი წელიწდამდი,
Line of ed.: 12 წარიღო ბოჭორმა-ცა. და დაიპყრა სრულიად ჰერეთი და კახეთი, წარმოიყვანა კჳრიკე
Line of ed.: 13 და დაიჭირა თჳსსა კარსა ზედა.
Line of ed.: 14 მას ჟამსა განდიდნა ფადლონ, ამირა განძისა, იწყო კირთებად ერის-თავთა ჰერეთისა და
Line of ed.: 15 კა/ხეთისათა, ჟამითი-ჟამად მეკობრობით და პარვით რბევად და ტყუენვად
Line of ed.: 16 ადგილითი-ადგილად. ხოლო იხილა რა დიდმან მეფემან ბაგრატ კადნიერება მისი,
Line of ed.: 17 დიდად შეძრწუნდა და აღივსო შურითა. განემზადა ყოვლითა სპითა მისითა, წარგზავნა
Line of ed.: 18 მოციქული წინაშე გაგიკ შაჰანშა სომეხთა მეფისა; აწჳა, რათა იძიოს შური ფადლონისგან. ხოლო
Line of ed.: 19 მან განიხარა სიხარულითა დიდითა, მოსწრაფედ მოუწოდა ყოველთა
Page of ed.: 280 Line of ed.: 1 სპათა თჳსთა, წარმოემართა და მოვი/და წინაშე ბაგრა/ტ აფხაზთა მეფისა. შეკრბეს
Line of ed.: 2 ორნი-ვე ძორაკერტს; მიმართეს ფადლონს, დიდად განლაღებულსა, მოძულესა ქრისტიანეთასა,
Line of ed.: 3 რომელი-იგი ყოვლითურთ ეძიებდა წარწყმედასა ყოველთა ჯუარის-მსახურთასა.
Line of ed.: 4 და ვითარ იხილა ძალი მათი უძლეველი, შეუშინდა, წარვიდა და მიმართა
Line of ed.: 5 სიმაგრეთა შესლვად.
Line of ed.: 6 ამან დიდმან და ყოვლითურთ ძლევა-შემოსილმან მეფემან ბაგრატ წარმოტყუენა
Line of ed.: 7 ქუეყანა რანისა, მოადგა ქალაქსა შანქორსა, დაუდგნა ფილაკავანნი, და მცირედთა დღეთა
Line of ed.: 8 დალეწნეს ზღუდენი შანქორისანი. ხვალისა დღე ეგულებოდა შემუსრვად და წა/რტყუენვად
Line of ed.: 9 ქალაქისა მის. მას ღამესა მოუვლინა მოციქული ფადლონ, ითხოვა შენდობა;
Line of ed.: 10 აღუთქუა დღეთა შინა სიცოცხლისა მისისათა მსახურება, გაუკუეთა ხარაჯა და დაუწერა
Line of ed.: 11 თავის-თავითა ლაშქრობა მტერთა მისთა ზედა მაშინ უბრძანა და შემოკრიბნა ყოველნი
Line of ed.: 12 დიდებულნი წინაშე მისსა; უბრძანა პირველად, რათა დაიჭირონ ქალაქი იგი ძალითა
Line of ed.: 13 მათითა. იხილეს და განიცადეს, და მოაჴსენეს, რომელ ვერ-ვის ძალ-ედვა. და უფროს
Line of ed.: 14 ამისთჳს, რომელ სხუათა ყოველთა / სალაშქროთა საქმეთაგან უცალო იქმნებოდეს.
Line of ed.: 15 კუალად / უბრძანა და განიზრახა დაზავება ფადლონისი. და მათ ყოველთა,
Line of ed.: 16 სიბრძნითა მათითა, გამოარჩიეს და უმჯობესად აწჳეს ზავი. უბრძანა და გაგზავნა
Line of ed.: 17 მოციქული, და მისგან აუწყა ზავი დასტური. მაშინ ფადლონ განიხარა სიხარულითა
Line of ed.: 18 დიდითა, აღასრულა ყოველი იგი, სიტყჳთ აღთქმული, საქმით: უძღუნა ძღუენი დიდი
Line of ed.: 19 და მიუწდომელი, აღავსნა ყოველნი დიდებულნი ნიჭითა მიუწდომელითა, და წარმოვიდა
Line of ed.: 20 შინა გამარჯუებული.
Line of ed.: 21 ამის მეფობისა-ზე იყო წმიდა მამა ჩუენი ეფთჳმე ქართველი მთარგმნელი წიგნთა
Line of ed.: 22 ჩუენ ქართველთანი, შ^კ.
Page of ed.: 281
Line of ed.: 1 ამან-ვე დიდმან მეფემან აღაშენა საყდარი ბედიისა, და შექმნა საყდრად საეპისკოპოსოდ,
Line of ed.: 2 მოცვალა მუნ გუდაყჳსა სა/ეპისკოპოსო, შეწირნა სოფელნი მრავალნი ყოველთა
Line of ed.: 3 ჴევთა და ადგილთა, განასრულა ყოვლითა განგებითა, შეამკო ყოვლითა სამკაულითა
Line of ed.: 4 ეკლესია, აკურთხა და დასუა ეპისკოპოსი. უკეთუ ვის-მე ენებოს განცდად და გულის-ხმის-ყოფად
Line of ed.: 5 სიმაღლისათჳს დიდებისა მისისა, პირველად განიცადოს სამკაული ბედიისა
Line of ed.: 6 ეკლესიისა, და მისგან გულის-ხმა ყოს, რომელ არა-ვინ ყოფილ არს სხუა მეფე მსგავსი
Line of ed.: 7 მისი ქუეყანასა ქართლისასა და აფხაზეთისასა.
Line of ed.: 8 ამან-ვე აკურთხა ეკლესია ქუთა/თისა განგებითა დიდითა / და მიუწდომელითა.
Line of ed.: 9 რამეთუ შემოკრიბნა მახლობელნი ყოველნი ჴელმწიფენი და კათალიკოსნი, მღდელთ-მოძღუარნი
Line of ed.: 10 და ყოველთა მონასტერთა წინა-მძღუარნი, და ყოველნი დიდებულნი ზემონი
Line of ed.: 11 და ქუემონი, მამულისა და სამეფოსა მისისა მყოფნი, და სხუათა ყოველთა საჴელმწიფოთანი
Line of ed.: 12 ხოლო ამან ბაგრატ მეფემან კურაპალატმან დაიპყრა ყოველი კავკასია თჳთ-მპყრობელობითა
Line of ed.: 13 ჯიქეთითგან ვიდრე გურგენადმდე, და ადარბადაგანი და შირვანი მოხარკე ყო სომხითისა
Line of ed.: 14 ჴელმწიფებითა. მეფე სპარსთა მეგობარ და ერთ-გულ ყო სიბრძნითა და ძლიერებითა თჳსითა,
Line of ed.: 15 უფროს სახლეულთა თჳსთასა, და ბერძენთა მეფესა-ცა შიში აქუნდა ამისი ყოვლად-ვე.
Line of ed.: 16 ესე ბაგრატ, აფხაზთა და ქართველთა მეფე წარემატა ყოველთა ჴელმწიფეთა
Line of ed.: 17 ყოვლითა განგებითა. ამისდა შემპოვნედ და ამისდა მოაჯედ შეიქმნეს ყოველნი ჴელმწიფენი,
Line of ed.: 18 მახლობელნი / და მოთაულნი მამულისა და სამეფოსა მისისანი, მოლაშქრედ
Line of ed.: 19 ვითარცა თჳსნი და მისანდობელნი. და დაუმორჩილნა ღმერთმან ყოველნი მტერნი და
Line of ed.: 20 წინა-აღმდგომნი მისნი; მომადლა დღეთა მისთა მშჳდობა და დიდი დაწყნარება ქუეყანისა.
Page of ed.: 282
Line of ed.: 1 და უკეთუ ვინ-მე ინებოს თჳთოეულად წარმოთქმად ყოველთა განგებულებათა
Line of ed.: 2 მისთა, მოუძლურდეს ძალი მისი, რომელთაგან მცირედი წარმოვთქუ ჟამთა სიგრძისაგან
Line of ed.: 3 არა-დავიწყებისათჳს.
Line of ed.: 4 და ვთქუა ესე-ცა, რომელ შემდგომად დიდისა მეფისა ვახტანგ გორგასლისა არა-ვინ
Line of ed.: 5 გამოჩენილ არს სხუა მსგავსი მისი დიდებითა და / ძალითა, და ყოვლითა გონებითა;
Line of ed.: 6 ეკლესიათა მ/აშენებელი იყო, გლახაკთა მოწყალე და სამართლის-მოქმედი ყოველთა
Line of ed.: 7 კაცთათჳს.
Line of ed.: 8 მოკუდა კათალიკოზი სჳმონ და დასუა ამან მეფემან დიდებულთა კაცთა შვილი მეყვისი
Line of ed.: 9 და გაზრდილი თჳსი მელქისედეკ კათალიკოზ-პატრიაქად. ხოლო ესე წმიდაჲ მეფე წარვიდა
Line of ed.: 10 ბერძენთა მეფისა ბასილის წინაშე კოსტანტინეპოლედ, რათა შეეწიოს. რამეთუ იყო დიდი ესე
Line of ed.: 11 კათოლიკე სამოციქულო ეკლესია სვეტი-ცხოველი, რომელი ვახტანგ გორგასალს აღეშენა,
Line of ed.: 12 დაძველებულ იყო და ჟამთა შლილობით გარეშემო სტოანი და ბჭენი დაქცეულ იყო, და აღარა-ვინ
Line of ed.: 13 იყო მწე აღშენებად და არ-ცა-რა-ვის ძალ-ედვა აღშენება მისი. და მივიდა და მიუთხრა
Line of ed.: 14 ყოველი შეუძლებლობა ქართველთა და სათხოველი თჳსი.
Line of ed.: 15 მაშინ მეფემან ბასილი მოსცა მონასტერი ჴესტორია, რომელ[სა] რ^ე სოფელი აქუს,
Line of ed.: 16 განძი და შესამკობელნი ეკლესიათანი, ხატნი და ჯუარნი, და ყოველი-ვე სამღდელთმთავრო და
Line of ed.: 17 სამღდელო სამკაული. წარმოვიდა და მოიწია ქუეყანასა-ვე თჳსსა ქართლად და სამეუფოდ ქალაქად
Line of ed.: 18 მცხეთად, და იწყო შენებად გარეთითა ბჭითა და გარეშემოთა სტოითა მოქმნითა და ზედა-დაბურვითა,
Line of ed.: 19 და ყოველი განასრულა. და მიმადლა ღმერთმან განახლება მცხეთის ქალაქისა-ცა,
Line of ed.: 20 და შეამკო დიდი კათოლიკე სამოციქულო ეკლესია სვეტი-ცხოველი ყოვლითა სამკაულობითა,
Line of ed.: 21 ოქროთა და ვეცხლითა, თუალითა და მარგალიტითა; და შესჭედა სვეტი-ცხოველი ოქროთა და
Line of ed.: 22 ვეცხლითა; და შესჭედა წმიდა საკურთხეველი ოქროთა და ვეცხლითა, თუალითა და მარგალიტითა;
Line of ed.: 23 და მოჭედა კანკელი და კარნი საკურთხეველისანი ოქროთა და ვეცხლითა; და შექმნა
Line of ed.: 24 წმიდა სამარტვილო ოქროთა და ვეცხლითა, თუალითა და მარგალიტითა; და შექმნა ძელ[ნ]ი
Line of ed.: 25 ცხოვრებისანი ორნი თუალითა და მარგალიტითა და დაასვენნა ყოველთა წმიდათა ნაწილნი
Line of ed.: 26 აურაცხელნი და ძელი ცხოვრებისა სხუაჲ; მოჭედილნი ხატნი თუალითა და მარგალიტითა,
Line of ed.: 27 ოქროთა და ვეცხლითა შემკულნი, რიცხვით ორმოცდათხუთმეტი; წიგნნი მოჭედილ-მოუჭედელნი,
Line of ed.: 28 რომელ თვითან აღაწერინა და დასდვა, ჯუმლად ოცდახუთი.
Line of ed.: 30 ხოლო ესე-ცა წარმოვთქუათ ჩუენ, რამეთუ რა-ოდენნი ბაგრატოანნი მეფედ და კურაპალატად
Line of ed.: 31 ზემორ[ე] აგჳწერია, რომელნი-მე მეფობდეს ქართლსა და რომელნი-ვე სამცხე-ტაოსა შინა,
Page of ed.: 283 Line of ed.: 1 ვიდრე ამა ბაგრატის გამეფებამდე. და ოდეს მეფე იქმნა, რომელნი-მე გარდაცვალებულ იყვნეს
Line of ed.: 2 და რომელნი-მე ამას ჟამსა გარდაიცვალნეს. და არღარა-ვინ იყო ამის ჟამში სხუა ბაგრატოანი,
Line of ed.: 3 თჳნიერ სუმბატისა და ძმისა მისისა გურგენისა, რომელნი მეფობდეს კლარჯეთს, ძენი ბაგრატ
Line of ed.: 4 არტანუჯელისანი, რომელთა სიკუდილი ზემო-რე აღვწერეთ:
Line of ed.: 5 სუმბატის სიკუდილი, ს^ლა ქორონიკონ-ზე;
Line of ed.: 6 ძმისა მისისა გურგენისა სიკუდილი, ს^ლბ ქორონიკონ-ზე.
Line of ed.: 7 ხოლო ესრეთ იყო გარდაცვალება მათი: რამეთუ მაშინ ოდეს-მე ამან ბაგრატ მეფემან
Line of ed.: 8 კურაპალატმან მოიყვანნა ესე ორნი ძმანი, კლარჯთა ჴელმწიფენი, სუმბატ და გურგენ, ძენი
Line of ed.: 9 ბაგრატ არტანუჯელისანი, დარბაზობად მის წინაშე, ციხესა შინა ფანასკერტისასა, და მუნ შინა
Line of ed.: 10 შეიპყრნა იგინი და აღიხუნა ციხენი და ქალაქნი მათნი, რამეთუ იგინი პატიმარ ყვნა ციხესა
Line of ed.: 11 შინა თმოგჳსასა, და მუნ ციხესა შინა გარდაიცვალნეს სუმბატ და გურგენ.
Line of ed.: 12 ხოლო შვილნი ამათნი წარვიდეს კოსტანტინეპოლედ, ძე გურგენისი დემეტრე და ძე
Line of ed.: 13 სუმბატისი ბაგრატ, ბასილი მეფისა წინაშე, და მათნი-ვე შვილნი კლარჯთა მეფეთანი რომელ
Line of ed.: 14 დაშთეს ამა ქუეყანასა, მოისრნეს ყოველნი სიკუდილითა პატიმრობასა შინა.
Line of ed.: 16 ამისსა შემდგომად ბაგრატ მეფემან მოვლო ყოველი სამეფო თჳსი, აფხაზეთი, ჰერეთი
Line of ed.: 17 და კახეთი, მოვიდა და დაიზამთრა ჴევთა ტაოსათა, და მო-რა-იწია ზაფხული, მოვიდა მას-ვე
Line of ed.: 18 ციხესა ფანასკერტისასა, წელსა მესამესა. და მუნ შინა გარდაიცვალა ესე ბაგრატ მეფე.
Line of ed.: 19 მეფობდა ოცდათექუსმეტ წელ და გარდაიცვალა შემკობილი მჴცითა შუენიერითა,
Line of ed.: 20 ქრონიკონსა ორას ოცდათოთხმეტსა, თუესა მაისსა შჳდსა, დღესა პარასკევსა. და იყო
Line of ed.: 21 დღეთა მიცვალებისა მისისათა ტაოს და წარმოიღო გუამი მისი ზჳად/მან ერის-თავთ-ერის-თავმან,
Line of ed.: 22 და დამარხა ბედიას.
Line of ed.: 23 შემდგომად მისსა მეფე იქმნა ძე მისი გიორგი და იყო იგი-ცა სავსე ყოვლითა
Line of ed.: 24 სიკეთითა.
Line of ed.: 3 ხოლო ესე გიორგი ეუფლა ყოველსა მამულსა და სამეფოსა თჳსსა ჟამსა ოდენ
Line of ed.: 4 სიყრმისა და სიჭაბუკისა მისისასა, რამეთუ იყო, რაჟამს მეფე იქმნა, წლისა თორმეტისა.
Line of ed.: 5 მას ჟამსა გან[უ]დგა ამას ქუეყანა ჰერეთ-კახეთისა, და ღადრობითა აზნაურთათა შეპყრობილ
Line of ed.: 6 იქმნეს ერის-თავნი, მათ ქუეყანით კუალად-ვე ეუფლნეს მათნი უფალნი, რომელთა პირველ
Line of ed.: 7 აქუნდა იგი.
Line of ed.: 8 ხოლო მეშჳდესა წელსა მეფობისა მისისასა გამოვიდა ბასილი, მეფე ბერძენთა,
Line of ed.: 9 მას ზედა ყოვლითა სპითა საბერძნეთისათა და უცხო-თესლითა ურიცხჳთა. ხოლო
Line of ed.: 10 გიორგი მეფე განვიდა სპითა დიდითა წინა-აღდგომად მისსა. და დაიბანაკეს ორთა-ვე
Line of ed.: 11 ქუეყანასა ბასიანისასა მრავალ-დღე, და არი მიმართეს ბრძოლად ურთიერთას. მორიდა
Line of ed.: 12 გიორგი მეფემან, მოვიდა და დაწუა ქალაქი ოლ/თისი. და მუნით მოვიდა კოლას,
Line of ed.: 13 და გამოუდგა კუალსა, და მოუდგა უკანა ბასილი, მეფე ბერძენთა. / და შეკრბეს უკანა-მავალნი
Line of ed.: 14 გიორგისნი და წინა-მავალნი ბასილისნი, და იქმნა ბრძოლა დიდი სოფელსა,
Line of ed.: 15 რომელსა რქჳან შირიმნი. და მოისრნეს ორ-კერძო-ვე მრავლად, მოკლნეს ერის-თავნი
Line of ed.: 16 და დიდებულნი: რატი, ძე ლიპარიტისი, და ხურსი. და გჳანად ეწია ჴმა გიორგი
Page of ed.: 285 Line of ed.: 1 მეფესა, ვითარმედ ომი არს უკანა-/მავალთა ზედა. მაშინ უბრძანა სპათა თჳსთა და
Line of ed.: 2 აღიჭურნეს მსწრაფლ. განვიდა თჳთ გიორგი მეფე, რამეთუ ახოვან იყო და უშიში
Line of ed.: 3 ყოვლითურთ ვითარცა უჴორცო, და მის თანა სიმრავლე სპისა მისისა. და მოვიდა
Line of ed.: 4 მუნით ბასილი მეფე ყოვლითა სპითა მისითა. შეკრბეს იმიერ და ამიერ, იქმნა
Line of ed.: 5 ბრძოლა დიდი, და მოისრნეს ბერძენნი ფრიად, და წარმოიღეს ავარი. ეზომ გაგრძელდა
Line of ed.: 6 მათ შორის ბრძოლა, რომელ სივლტოლად განემზადა ბასილი მეფე.
Line of ed.: 7 ხოლო ვითარ სულ-მოკლე იქმნეს ქართველნი, მორიდეს და წარმოვიდეს. წარმოუდგეს
Line of ed.: 8 უკანა ბერძენნი და დაჴოცნეს ურიცხუნი პირითა მახჳლისათა მოუწია ლაშქარმან
Line of ed.: 9 არტანს, ტყუე ყვეს და მოაოჴრეს არტანი. და რაჟამს წარვიდა გიორგი მეფე
Line of ed.: 10 თრიალეთს, წარმოუდგა უკანა, ასწმჳდა / ქუეყანა ჯავახეთისა და გარდავიდა თრიალეთს.
Line of ed.: 11 კუალად-ცა დაეახლნეს ურთიერთას, რამეთუ განძლიერდა გიორგი მეფე და
Line of ed.: 12 მოირთო ძა/ლი კახეთისა და ჰერეთისა, გარნა დაუშალეს შებმა მეორედ.
Line of ed.: 13 შეიქცა ბასილი მეფე თრიალეთით, უკუ-მოიარა / ჯავახეთი და არტანი. და კუალად
Line of ed.: 14 უბოროტესადრე შურის-გებით მოაოჴრნა ქუეყანანი იგი; წარვიდა და დაიზამთრა
Line of ed.: 15 ქუეყანასა ხალდისასა, მახლობელად ქალაქსა ტრაპიზონთასა. და ვიდოდეს მათ შორი/ს
Line of ed.: 16 მოციქულნი ზავისა და სიყუარულისათჳს.
Line of ed.: 17 მას ჟამსა იქმნა დიდი განდგომილება საბერძნეთს. შეიერთნეს სპასპეტი და წარვეზი,
Page of ed.: 286 Line of ed.: 1 ძე ფოკას განდგომილისა და წარიდგინეს ქუეყანა აღმოსავლეთისა. და დიდად შეძრწუნდა
Line of ed.: 2 ამისთჳს ბასილი. გარნა პატივ-სცა ღმერთმან მას-ვე, და მოკლა წარვეზი ქსიფე;
Line of ed.: 3 და გადგეს რომელნი მირთულ იყვნეს. ხოლო ქსიფეს მიეგო ცრუობა წარვეზისა:
Line of ed.: 4 რამეთუ შეიტყუეს ციხესა დალასანოსთა სისხლისათჳს ფოკას ძისა, შეიპყრეს და მოჰგუარეს
Page of ed.: 287 Line of ed.: 1 ბასილი მეფესა, და მან ექსორია ყო კუნძულსა რომელსა-მე. და მისთანათა
Line of ed.: 2 მრავალთა მოჰკუეთა თავი მახჳლითა, რომელთა თანა იყო ფერის, ძე ჯოჯიკისი,
Line of ed.: 3 ნათესავით ტაოელი, და სხუანი იყვნეს ბერძენნი.
Line of ed.: 4 კუალად შემოიქცა ბასილი, მოვი/და ბასიანს, ითხოვდა ქუეყანათა და ციხე/თა,
Line of ed.: 5 და აღუთქმიდა ზავსა და მშჳდობასა. ცნა რა გიორგი მეფემან, წარავლინ/ა ზჳადი
Line of ed.: 6 ერის-თავი სპითა მისითა და უბრძანა, რათა[მცა] ზავის მიპყრობითა მცირედ-ხან დაიმჭირვა
Line of ed.: 7 ადგილსა, და თჳთ წარუდგა უკანა სპითა ძლიერითა. და განიზრახვიდა ესრეთ:
Line of ed.: 8 "უკეთუ ინებოს ზავი ბასილი მეფემან, იქმნეს ესრეთ; და უკეთუ ინებოს ომი, განვემზადნეთ
Line of ed.: 9 მისთჳს-ცა". ხოლო რომელთა არა უნდა ყოფად მშჳდობისა, იწყეს განმზადებად
Line of ed.: 10 ბრძოლად და მივიდეს ბასილი მეფესა ზედა დაბანაკებულსა, რომელსა უწოდიან სჳნდაქსად.
Line of ed.: 11 იწყეს ბრძოლად და აოტეს ზოგი ლაშქრისა მისისა განუწერა ბასილი მეფე,
Line of ed.: 12 უბრძანა მოყვანებად ძელისა ცხოვრებისა, და მანდილი წმიდა დადვა ქუეყანასა ზედა,
Line of ed.: 13 და თქუა: "უკეთუ მიმცე ჴელთა მტრისათა, არღარა ვიყო თაყუანის-მცემელ თქუენდამი
Line of ed.: 14 უკუნისამდე". და ვითარ გაგრძელდა მათ შორის ბრძოლა, კუალად-ცა მეოტ იქმნნეს
Page of ed.: 288 Line of ed.: 1 სპანი ქართველთანი და წარმოვიდეს მეოტად, მოისრნეს ურიცხუნი პირითა მახჳლისათა;
Line of ed.: 2 / და რომელნი-მე ტყუე იქმნნეს. და წარიღეს ავარი დიდ-ძალი და განძი სამეფო,
Line of ed.: 3 რომელი ჰქონდა / თანა.
Line of ed.: 4 და წარმოუდგა უკანა ბასილი მეფე. ხოლო კუალად-ცა იწყეს ზავად, ვითარცა
Line of ed.: 5 პირველ; რამეთუ შიში დიდი აქუნდა საბერძნეთით / განდგომისა. და ყვეს მშჳდობა
Line of ed.: 6 და დაიზავნეს, და მისცა გიორგი მეფემან მძევლად ძე თჳსი ბაგრატ წელიწდისა
Line of ed.: 7 სამისა და ციხენი რომელ პირველ გაეცნეს აზნაურთა დაუცალნა და მისცნა; სხუანი-ცა
Line of ed.: 8 ციხენი პირველ მიცემულნი და უკანის თოთხმეტნი; და ქუეყანა, რომელი ჰქონდა
Line of ed.: 9 დავით კურაპალატსა ტაოსთა, ბასიანს, კოლა-არტანთა და ჯავახეთს. ხოლო რომელნი-მე
Line of ed.: 10 ამა ქუეყანათაგან ეკლესიანი, სოფელნი და ადგილნი დაულოცნა გიორგი მეფესა. და
Line of ed.: 11 წარვიდა ბასილი მეფე და თანა წარიყვანა ბაგრატ უფლის-წული მძევლად ძე გიორგი
Page of ed.: 289 Line of ed.: 1 მეფისა ჩუენისა. აღუთქუა ფიცითა აღთქმა, ვითარმედ: "წელსა მესამესა გამოგიგზავნო;
Line of ed.: 2 ძე შენი". და იყო. სამ წელ ქალაქსა სამეფოსა კოსტანტინეპოლეს და წე/ლსა მესამესა
Line of ed.: 3 გამოგზავნა, ვითარცა აღუთქუა.
Line of ed.: 4 რაჟამს მოიწია მამულსა და სამეფოსა თჳსსა, მოჰყვა თანა კატაბანი აღმოსავლეთისა
Line of ed.: 5 ვიდრე საზღვართამდე მამულისა მისისა. და ვითარ შეიქცა გარე, მოეწია სწრაფით
Line of ed.: 6 მანდატური და მოართუა კატაბანსა წიგნი კოსტანტინე მეფისა, რომელსა წერილ
Line of ed.: 7 იყო ესრე სახედ, ვითარმედ: "განგებითა ღმრთისათა / მიიცვალა სანატრელი ძმა ჩემი,
Line of ed.: 8 ბასილი მეფე, და ნ/აცვლად მისსა ვიქმენ მე მეფედ ყოველსა საბერძნეთსა. აწ უკუე,
Line of ed.: 9 სადა-ცა მიწევნულ იყოს განსაგებელსა ჩემსა ბაგრატ, ძე გიორგი აფხაზთა ჴელმწიფისა,
Line of ed.: 10 შეაქციეთ სწრაფითა დიდითა, რომელ მოიწიოს წინაშე ჩუენსა".
Line of ed.: 11 ხოლო მან, ვითარცა წარიკითხა ბრძანება მეფისა, ენება, რათა-მცა შეაქცია გარე
Line of ed.: 12 ბრძანებისა-ებრ მისისა შეიქცა სწრაფით, დევნა უყო უკანა. რაჟამს მიეახლა, იხილა,
Line of ed.: 13 რომელ სიმრავლე დიდ-ძალი მიგებებულ იყო წინა: დიდებულნი, ერის-თავნი და აზნაურნი
Line of ed.: 14 ტაოელნი, მესხნი და ქართველნი, რომელთა არა იყო რიცხჳ სიმრავლისა
Line of ed.: 15 მათისა. შეიქცა გარე და უთხრა მანდატურსა, რომელი მიწეულ იყო: "უკე/თუ ძალ გიც
Line of ed.: 16 შენ, აქციე, ჩემგან კულა ესე აღარა ეგების".
Page of ed.: 290
Line of ed.: 1 ჵ, დიდი საკჳრველება და მოწყალება ღმრთისა! ვითარ მყის განერა მართალი
Line of ed.: 2 ჴელთაგან მათთა, რომელთა ენება ზაკჳთ შექცევა მისი. და თუ ვის-მე გენებოს განცდად
Line of ed.: 3 ესე-ვითართა, შეწევნითა ღმრთისა-მიერითა იხილეთ და განიცადენით ურიცხუნი ჴელის
Line of ed.: 4 აპყრობანი ღმრთისა-მიერნი ამას დიდსა ბაგრატს აფხაზთა მეფესა ზე/და, რომელნი
Line of ed.: 5 არა-ვის ზედა. მოწევნულ იყვნეს სხჳსა მეფისა, რომლისათჳ/ს ჟამსა და ჟამსა გაუწყოს
Line of ed.: 6 წინამდებარემან სიტყუამან.
Line of ed.: 7 ვითარ უკუე მოიწია წინაშე მამისა თჳსისა გიორგი მეფისა, სახლად მათდა
Line of ed.: 8 ქუთათისს, იხილეს მშობელთა მისთა შვილი მათი მსგავსი განუცდელისა და მიუთხრობელისა სიკეთისა
Line of ed.: 9 მათისა, ყოვლითურთ შუენიერი, რომლისა სიკეთისა მისისათჳს
Line of ed.: 10 შეუძლებელ არს კაცთაგან მითხრობა. იხილეს რა, განიხარეს სიხარულითა მიუთხრობელითა და
Line of ed.: 11 შეწირეს მადლობა ღმრთისა მიმართ. იყო ქრონიკონი მას ჟამსა ორას
Line of ed.: 12 ორმოცდახუთი.
Line of ed.: 13 ამისა შემდგომად წარვიდა პატრიაქი მელქისედეკ კოსტანტინე მეფისა წინაშე კოსტანტინეპოლედ.
Line of ed.: 14 შეიწყნარა მეფემან ბერძენთამან კოსტანტინე<მ> და მოსცა მესამკობელნი ეკლესიათა,
Line of ed.: 15 ხატნი და ჯუარნი, და ყოველი სამღდელთმთავრო და სამღდელო სამკაული. მოვიდა ქუეყანასა
Line of ed.: 16 და სამწყსოსა თჳსსა და იყიდა სოფლები ტაოს: ზადკარეკი ხუთითა აგარა[ჲ]თა, და
Line of ed.: 17 ძაღლის-ჴევს იყიდა სოფელი ოროთა სამითა აგარა[ჲ]თა. ესე ორნი-ვე სოფელნი მათითა აგარა[ჲ]თა
Line of ed.: 18 თჳსთა ძმათა განძითა იყიდა. და კლარჯეთს მოიგო სოფელი ერთი სხლოანი. და შავშეთს
Line of ed.: 19 მოიგო სოფელი დიდი სხლობანი, აგარა მისი ნაღუარევი. და ჯავახეთს მოიგო სოფელი
Line of ed.: 20 ტონთიო. და კოლას მოიგო და დააშენა სოფელი დიდი ო/როტანი აგარა[ჲ]თა. და ფანავარს
Line of ed.: 21 ააშენა სოფელი ერთი მახაროვანი. და საკოეთს შეიპყრნა და ააშენნა სოფელნი ორნი <და>:
Line of ed.: 22 ნაქალაქევი და ბერდაძონი, და დაუდვა წმიდასა ამას დედა-ქალაქსა მცხეთას, სუეტსა ცხოველსა.
Line of ed.: 23 / შემდგომად ორისა წლისა გარდაიცვალა გიორგი მეფე, სავსე ყოვლითა სიკეთითა, ჟამსა
Line of ed.: 24 ოდენ სიყრმისასა, რომელ არა-ვინ გამოჩენილ იყო მსგავსი მისი მამათა
Line of ed.: 25 შორის მისთა ახოვნებითა, ჭაბუკობითა და სიქუელითა, ტანითა და სახითა, ცნობითა,
Page of ed.: 291 Line of ed.: 1 და სავსე ყოვლითა განგებითა საჴელმწიფოთა, ქრონიკონსა ორას ორმოცდაშჳდსა,
Line of ed.: 2 თუესა აგჳსტოსა თექუსმეტსა, ქუეყანასა თრიალეთისასა, ადგილსა, რომელსა ეწოდების
Line of ed.: 3 მყინვარნი გინა იწრონი. და დაუტევა გლოვა და მწუხარება ყოველთა მკჳდრთა
Line of ed.: 4 მამულისა / და სამეფოსა მისისათა. იგლოვდეს ყოველნი სიკეთისა, და სიჭაბუკისა, და
Line of ed.: 5 ახოვნებისა მ/ისისათჳს. წარიყვანეს და დამარხეს საყდარსა ქუთათისსა.
Line of ed.: 6 ესხნეს შვილნი ოთხნი: ძენი ბაგრატ და დემეტრე, და ასულნი გუარანდუხტ და
Line of ed.: 7 კატა; მეხუთე შვილი მათი მართა მიცვალებულ იყო შემდგომად მიცვალებისა დიდისა
Line of ed.: 8 მეფისა გიორგისსა, მას-ვე ჟამსა მეფე იქმნა ბაგრატ ყოველსა მამულსა და სამეფოსა
Line of ed.: 9 მისსა ზედა, ზემოსა და ქუემოსა, წელიწდისა ცხრ/ისასა.
Line of ed.: 12 მას-ვე ჟამსა წარვიდეს აზნაურნი ტაოელნი საბერძნეთს: ვაჩე კარიჭის-ძე და ბანელი
Line of ed.: 13 ეპისკოპოსი იოვანე, და მათ თანა სიმრავლე აზნაურთა ტაოელთა. ხოლო კოსტანტინე
Line of ed.: 14 მეფემან მოქცევასა ოდენ წელიწდისასა გამოგზავნა პარკიმანოზი ლაშქრითა ურიცხჳთა,
Page of ed.: 292 Line of ed.: 1 მოვიდა და ჩამოდგა, და მოაოჴრნა იგი-ვე ქუეყანანი, რომელნი ბასილი მეფესა მოეოჴრნეს.
Line of ed.: 2 მოვიდა თრიალეთს ციხესა ქუეშე კლდე-კართასა; მას ჟამსა ჰქონდეს ლიპარიტ
Line of ed.: 3 ერის-თავთ-ერის-თავსა, ძესა ლიპარიტისასა. შემოკრიბნა სხუანი-ცა აზნაურნი, დაუდგეს
Line of ed.: 4 განძათა და შეებნეს ციხესა ქუეშე. რაჟამს იხილა პარკიმანოზმან, რომელ ვერას
Line of ed.: 5 ავნე/ბდა, შეიქცა გარე. მას-ვე ჟამსა წარვიდა ჩანჩახი ფალელი საბერძნეთს, მისცა ციხე
Line of ed.: 6 გარყლობისა, მიერთო ბერძენთა, და არჯევან ჰოლოლას-ძემან მისცა ბერძენთა ციხე
Line of ed.: 7 წერეფთისა.
Line of ed.: 8 რაჟამს იხილა საბა, მტბევარმან ეპისკოპოსმან, რომელ შავშეთს არღარა იყო
Line of ed.: 9 სხუა ღონე, ააგო ციხე თავსა ზედა ტბეთისასა, დაიჭირა ქუეყანა შავშეთისა, ქმნა დიდი
Line of ed.: 10 ერთ-გულობა ბაგრატ აფხაზთა მეფისათჳს. პატივ-სცა ღმერთმან / და ვერ წარუღეს
Line of ed.: 11 ქუეყანა მტერთა. რამეთუ მას ჟამსა გაგზავნა პარკიმანოზმან და პროედროსმან იოვანე
Line of ed.: 12 ბანელი ხარტულარი, წარიყვანა თანა ვალანგი ლაშქრითა დიდითა, და მისცა თანა
Line of ed.: 13 დემეტრე კლარჯი, ძე სუმბატისი, რე-ცა შესატყუევნელად ქუეყანისა კაცთათჳს, და ამით
Line of ed.: 14 მიზეზითა მოიქცეს მრავალნი კაცნი მის ქუეყანისანი წურილისა ერისაგან. შემოვიდა
Line of ed.: 15 მას-ვე ციხესა შინა ეზრა ანჩელი, და რომელნი აზნაურნი გამოჩნდეს ერთ-გულად.
Line of ed.: 16 შეუდგეს მას-ვე ციხესა შინა და გამაგრდეს ფრიად.
Page of ed.: 293
Line of ed.: 1 ხოლო ციხე არტანუჯისა ჰქონდა იოვანეს ერის-თავსა აბუსერსა, და მათ ჟამთა
Line of ed.: 2 ქუეყანათა ამათ შინა / ი/ქმნნეს ბრძოლანი და შუღლნი და მი-და-მონი მრავალნი. და
Line of ed.: 3 ვითარ დიდად იღელვებოდა ქუეყანა ესე, კუალად-ცა პატივ-სცა ღმერთმან ბაგრატს,
Line of ed.: 4 აფხაზთა და ქართველთა მეფესა. ეწია სენი სასიკუდინე კოსტანტინე მეფესა. მოუწერა
Line of ed.: 5 პარკიმანოზს პროედროსსა, უჴმო შეღმართ. ხოლო იგი წარემართა მსწრაფლ და,
Line of ed.: 6 ვიდრე მოვიდოდა, მიიცვალა კოსტანტინე მეფე. და რაჟამს მიიცვალებოდა, დასუა სხუა
Line of ed.: 7 მე/ფე, სახელით რომანოზ, და შერთო ცოლად ასული თჳსი ზოია.
Page of ed.: 294
Line of ed.: 1 წარვიდა კათალიკოზ-პატრიაქი მელქისედეკ წინაშე რომანოზ ბერძენთა მეფისა კოსტანტინეპოლედ.
Line of ed.: 2 შეიწყნარა და მოსცა შესამკობელნი ეკლესიათანი, ხატნი და ჯუარნი, სამღდელთეთავრო
Line of ed.: 3 და სამღდელო სამკაული, და წარმოვიდა ქუეყანასა და სამწესოსა-ვე თჳსსა.
Line of ed.: 4 შემდგომად ამისსა, წელსა მესამესა, წარვიდა დედოფალი მარიამ, დედა ბაგრატისი, აფხაზთა
Line of ed.: 5 მეფისა, საბერძნეთად ძიებად მშჳდობისა და ერთობისა, და კუალად
Line of ed.: 6 ძიებად პატივისა კურაპალატობისა ძისათჳს თჳსისა, ვითარცა არს ჩუეულება და წესი
Line of ed.: 7 სახლისა მათისა, და მოყვანებისათჳს მის ცოლისა.
Line of ed.: 8 ამის ჟამში იყო წმიდა გიორგი მთა-წმიდელი მთარგმნელი, თან ახლდა დედოფალს
Line of ed.: 9 მარიამს, ქრისტეს აქათ ჩ^ჲჱ.
Line of ed.: 10 ხოლო ჩუენ პირველსა-ვე სიტყუასა მოვიდეთ.
Line of ed.: 11 და ვითარცა მიიწია საბერძნეთად წინაშე ბერძენთა მეფისა, აღუსრულა ყოველი
Line of ed.: 12 სათხოველი სიხარულით: მოსცნა ფიცნი და სიმტკიცენი ერთობისა და სიყუარულისათჳს,
Line of ed.: 13 დაუწერნა ოქრო-ბეჭედნი, მოსცა პატივი კურაპალატობისა, და მოსცა ცოლად
Line of ed.: 14 ბაგრატისთჳს ელენე დედოფალი.
Page of ed.: 295
Line of ed.: 1 მო-რა-იწია მარიამ დედოფალი მამულსა ძისა თჳსისასა, ქუეყანასა ტაოს, მოართუა
Line of ed.: 2 პატივი კურაპალატობისა. აღასრულ/ეს ქ/ორწილი, უკურთხეს გჳრგჳნი ბანას.
Line of ed.: 3 და შემდგომად მცირედისა ჟამისა მიიცვალა ელენე დედოფალი ქუთათისს შინა,
Line of ed.: 4 და შეირთო ცოლად ბაგრატ მეფემან ბორენა დედოფალი, ოვსთ მეფისა ასული, დაჲ
Line of ed.: 5 დორღოლელისა.
Line of ed.: 6 და ამისსა შემდგომად სხუა-ცა ძე დარჩა / გიორგი მეფესა ანაკოფიას შინა, ოვსთა
Line of ed.: 7 მეფისა ასულსა მეორესა ცოლსა თანა და აზნაურთაგან იყო მათ შუა მი-და-მო საუბარი, და
Line of ed.: 8 ყრმა მცირე იყო, სახელით დემეტრე. ვერ-ცა გაამეფეს, თუ-ცა ვის გულსა
Line of ed.: 9 ედვა, და ვერ-ცა-ღა გამოინდვეს ბაგრატ მეფემან და დედამან მისმან, არ-ცა-ღა თავადთა
Line of ed.: 10 დიდებულთა ამის სამეფოსათა. და ვერ-ღა-რა დაიდგნა და წარვიდა სამეფოსა მისგან,
Line of ed.: 11 და მიმართა ბერძენთა მეფესა, და წარუტანა თანა ანაკოფია. და მიერითგან წარუჴდა
Line of ed.: 12 ანაკოფია აფხაზთა მეფესა მოაქაჟამადმდე.
Line of ed.: 13 შემდგომად ამისა წმიდამან მეუფემან კათალიკოს-პატრიაქმან მელქისედეკ მოიგო ქართლს:
Line of ed.: 14 მონასტერი პალავრა ოთხითა სოფლითა; და ცუქითი შესავლითა მისითა; ყინცვისი შესავლითა
Line of ed.: 15 მისითა; და შინდების ნახევარი; კურბითს სააზნაურო კარგი სოფელი ერთი; ჩოჩეთს უბანი
Line of ed.: 16 ერთი, მიწა და ვენაჴი სასეფეო; ზეგანთა სოფელი ერთი შიდარი; და კახეთს ახატანს უბანი
Line of ed.: 17 ერთი და ნოსორნა სოფელი ერთი; და ჰერეთს მონასტერი დიდითა ძალითა (და) ლაგოდეჴი
Line of ed.: 18 და ჰერეთს-ვე კატეხისა ეკლესია შესავლითა მისითა. და კაკს ვაჭარი ათორმეტი. და ზიარი
Line of ed.: 19 სოფელი დიდი. ესე ყოველი სოფლები, რომელი მას მოიგო.
Line of ed.: 20 და რომელნი სოფელნი ძუელად ჰქონდეს წმიდას[ა] სუეტსა ცხოველსა და კათოლიკე
Line of ed.: 21 ეკლესიასა, და სხუა შესავალნი რა-ც იყვნეს მოაჴსენა ბაგრატ კურაპალატსა და შეუვალად გაუჴადნეს.
Line of ed.: 22 და მისცა სიმტკიცე შეუვალობისა; და სხუა რომელნი-მე შესავალნი იყვნეს ამის წმიდისა
Line of ed.: 23 დედა-ქალაქისანი: ცხუარი, ცხენი, ღჳნო ზედანი და რა-ცა იყო ყოველი ალი ამირმა[ნ] ამოაგდო
Page of ed.: 296 Line of ed.: 1 და აჴადა ამას წმიდასა კათოლ/იკე ეკლესიასა. და ყოველნი სოფელნი, რომელნი წმიდისა კათოლიკე
Line of ed.: 2 ეკლესიისანი არიან, ააშენნა და დადგნა ყოველგან სახლნი და ააგო ეკლესიანი რიცხჳთ
Line of ed.: 3 ყოველნი-ვე.
Line of ed.: 4 და შემდგომად სამხრით სადიაკვნოსა წმიდათა მოწამეთა სამარტჳლოსა შიგან შექმნა საფლავი
Line of ed.: 5 თჳსი, და დადგა საკურთხეველი. დააყენა საფლავსა თჳსსა ზედა გაზრდილი მისი იოანე,
Line of ed.: 6 და უჩინა ამა საკურთხეველსა [და] ჟამის-მწირველსა, და მისცა თემს გლეხი სამი ფუძითა
Line of ed.: 7 სრულითა, ვენაჴი ერთი, მიწა ერთი, წის-ქვილი ერთი, ჭალა და ოტათლოანს გლეხი ერთი;
Line of ed.: 8 ციხედიდს გლეხი ერთი, ორი-ვე ფუძითა სრულითა, და ვენაჴი ერთი; მცხეთას სენაკი ერთი,
Line of ed.: 9 ბოსელი, ყანა, ვენაჴი -- ესე ყოველი ჴელ-შეუვალად თავის-უფლად მისცა და გაირიგა სამკჳდრო
Line of ed.: 10 სასულიერო აღაპნი და მოსაჴსენებელი და გარდაიცვალა წმიდა ესე, და აწ წარუმართენ ღმერთმან
Line of ed.: 11 ოქროპირს, მელქისედეკისგან შვილად გაზრდილსა; დაჯდა კათალიკოს-პატრიაქად ოქროპირი, და
Line of ed.: 12 ამან-ცა მრავალნი შემატნა დიდსა კათოლიკე სამოციქულო ეკლესიასა და აღაშენა
Line of ed.: 13 დასავლის კუთხს სამხრით ეკვდერი, ქვითა წმიდითა და თეთრად შუენიერად გამოქანდაკებულითა,
Line of ed.: 14 ყოვლად წმიდისა და კათოლიკე ეკლესიისა, და სხუა შესავალნი რა-ც იყვნეს მოაჴსენა
Line of ed.: 15 ბაგრატ კურაპალატსა და კჳრიკე კახთ მეფესა, დის-წულსა კჳრიკე მეფისასა, და შეუვალად
Line of ed.: 16 გაუჴადნეს და მისცა სიმტკიცე შეუვალობისა. წმიდამან ამან კათალიკოს პატრიაქმან
Line of ed.: 17 ოქრო/პირ(მა) მრავალნი ეკლესიანი აღაშენნა და განა[ა]ხლნა.
Line of ed.: 18 და შემდგომად ამისა მოირჭუნა და ეუფლა ზემოსა და ქუემოსა თავის მამულსა
Line of ed.: 19 ზედა ბაგრატ.
Line of ed.: 20 და დიდი ფადლონ ავად იქცეოდა, და სწუნობდა ყოველთა მოთაულთა ამის სამეფოსათა.
Line of ed.: 21 და ვიდრე ყრმა-ღა იყო ბაგრატ, შეკრბეს ლაშქარნი ამის სამეფოსანი, იპირნეს
Line of ed.: 22 ლიპარიტ და ივანე აბაზას-ძე; მოვიდა დიდი კჳირიკე, რანთა და კახთა მეფე, დავით
Line of ed.: 23 /სომეხ/თა მეფე, და ჯაფარ ამირა ტფილელი, რამეთუ ესე ყოველნი პირობითა კჳრიკესითა
Line of ed.: 24 შეკრებულ იყვნეს ეკლეცს ფადლონს ზედა; გაა/ქციეს ფადლონ და აუწყჳდეს
Line of ed.: 25 ლაშქარი, აიღეს ავარი და განძი ურიცხჳ. ამიერითგან ვიდრე სიკუდილამდე შეჰავდა (?)
Line of ed.: 26 ფადლონ.
Line of ed.: 27 და სიმცირესა-ვე შინა ბაგრატ მეფისასა ლიპარიტ ლიპარიტის-ძემან და ივანე
Line of ed.: 28 აბაზას-ძემან, ქართლის ერის-თავმან, მუხათ-გუერდსა გამოიტყუეს ტფილელი ამირა
Line of ed.: 29 ჯაფარ, და შეიპყრეს, და დიდი ხანი დაყვეს პატიმრობასა შინა, და წარუღეს ბირთჳსი.
Page of ed.: 297 Line of ed.: 1 შეიწყალა აფხაზთა მეფემან და დაუტევა ტფილისს ზედა ამირად; და მიერითგან
Line of ed.: 2 დარჩა მტერობა ლიპარიტეთ და ამირას შუა.
Line of ed.: 3 და შემდგომად მცირედისა ჟამისა აზრახა ლიპარიტ ბაგრატს წაღება ტფილისისა.
Line of ed.: 4 მოადგეს ტფილისსა მტკუარსა ამიერით, ზემოთ და ქუემოთ, აფხაზთა მეფისა ლაშქარნი,
Line of ed.: 5 და წყალსა იმიერით, ისნით კერძო, მოადგეს ლაშქარნი კახნი და ჰერნი მას
Line of ed.: 6 ჟამსა მოკლულ იყო დიდი კახთა მეფე კჳრიკე ოვსისა ვის-მე მონისა მიერ, რამეთუ
Line of ed.: 7 წყობასა შინა ოვსთა მეფე ურდურე მოეკლა კჳრიკე მეფესა. და მესისხლეობით მოიკლა
Line of ed.: 8 კჳრიკე მეფე ნადირობასა შინა, ფიდრაზის გორთა, ო/ვსისა მონისა მიერ.
Line of ed.: 9 მას ჟამსა / იყო მეფე კახეთს გაგიკ, ძე დავით სომეხთა მეფისა სამშჳლდარისა
Line of ed.: 10 და ძორაკერტელისა, დის-წული კჳრიკესი, და ბრძოდეს ორ წელ ტფილისსა. და მ/ას
Line of ed.: 11 ჟამსა იყო ამირად ჯაფარ, ძე ალისი. და ესრე შეაჭირვეს ტფილელთა, რომელ ლიტრა
Line of ed.: 12 ვირის ჴორცი ხუთას დრამად ასყიდიეს, და ვერ-ღა-რა დაუდგმიდეს შიმშილთა და
Line of ed.: 13 ბრძოლათა ძლიერთა. ტფილელთა განიზრახეს მოცემა ტფილისისა. და ამის ქალაქისა
Line of ed.: 14 ბრძოლასა შინა წაუხუნეს ციხენი ორბეთი და ფარცხისი აფხაზთა მეფისა ლაშქართა
Line of ed.: 15 და ამირა შეეკაზმა თავის ლაშქრითა შემზადა ტივები და ნავები ღამით წარსლვად
Line of ed.: 16 განძას ლაშქარიას თანა ფადლონის შვილსა და რომელთა-მე დიდებულთა აფხაზთა
Line of ed.: 17 მეფისათა ლიპარიტისაგან ფარულად გააზრახეს მეფესა არა განძება ამირასი, და
Line of ed.: 18 ფარულად ლიპარიტისაგან დაჰკიდეს ზავი ამირასა, გამოაცხადეს და დაამკჳდრეს ამირა
Page of ed.: 298 Line of ed.: 1 ტფილისსა-ვე ზედა. და იბირნა აფხაზთა მეფემან კახნი, აშოტ მთავარი მარილელი,
Line of ed.: 2 დი-სიძე კჳრიკე მეფისა, და ხახჳლა გურთა ჯუარის-ციხი/თა; და მოეყარა აფხაზთა
Line of ed.: 3 მეფე ქალაქსა და ემტერა კახთა. და მიერითგან შეიქმნა ლიპარიტ ქუე-გამხედვარად
Line of ed.: 4 თავის პატრონისაგან.
Line of ed.: 5 გაილაშქრა აფხ/აზთა მეფემან კახეთს, შეება და შეუჴდა მთასა ზედა მიქელ-გაბრიელთასა. და
Line of ed.: 6 წყობასა შინა შეიპყრნა: სტეფანოზ ვარჯანის-ძე, პანკისისა ერის-თავი;
Line of ed.: 7 და ვაჩე, ძე გურგენ ბერისა, ხორნაბუჯის ერის-თავი; და ჯედი, დის-წული
Line of ed.: 8 გოდერძისა, შტორის ერის-თავი და მაჭელისა. გარდადგა თიანეთს და დაწუა დარბაზი
Line of ed.: 9 ბოდოჯისა, სახლი სახელოვანი, დიდისა კჳრიკე მეფისა აგებული. და ესე ერის-თავნი
Line of ed.: 10 ქენებით აძლევდეს ციხეთა მათთა; და ვერ-ღა-რა ჩავიდეს კახეთს და შემოიქცა, რამეთუ
Line of ed.: 11 ლიპარიტ იწყო საურავთა გუერდ-ქცეულთა.
Line of ed.: 12 შემდგომად მცირედისა ჟამისა გამოიყვანა ლიპარიტ დემეტრე, ძმა ბაგრატისი,
Line of ed.: 13 საბერძნეთით ბერძენთა მეფისა ლაშქრითა. და მიერთნეს სხუანი-ცა ვინ-მე დიდებულნი
Line of ed.: 14 და აზნაურნი, მოვლეს ზემო ქუეყანა და ჩამოვიდეს ქართლს, მოადგეს ატენს, არე-არე
Line of ed.: 15 მოწუეს ქართლი.
Line of ed.: 16 და ჰყვეს ლიპარიტს კახნი და ბერძენნი, და ვერ წა/იღეს ატენი, რამეთუ ციხეთა უფალნი
Line of ed.: 17 კაცნი მტკიცე იყვნეს ერთ-გულობასა ზედა ბაგრატისსა, თჳნიერ ფარსმან
Line of ed.: 18 თმოგუელისა და ბეშქენ ჯაყელისა, თუხარისისა ერის-თავისა. გავიდეს ჯავახეთს და
Line of ed.: 19 იწყეს ახალქალაქისა ზღუდეთა შენებად, რამეთუ მას / ჟამსა უზღუდო იყო. არე ზამთრისა
Line of ed.: 20 მოწევნულ იყო; ბერძენთა ენება / შეღმართ წასლვა. დაეზავა ლიპარიტ აფხაზთა
Line of ed.: 21 მეფესა; უბოძა მეფემან ქართლის ერისთაობა. წარვიდეს ბერძენნი საბერძნეთად და
Line of ed.: 22 წარიტანეს დემეტრე თანა.
Page of ed.: 299
Line of ed.: 1 და კუალად განძლიერდა და მოირჭუნა ბაგრატ მეფემან თავის მამულსა ზედა.
Line of ed.: 2 და დააგო სუემან ბაგრატისმან ჟამი; მოერთო ვესტი ცხრითა ციხითა ანისისათა,
Line of ed.: 3 თჳნიერ ამბერდისათა. და მოსცეს ანელთა ანისი ბაგრატის დედასა, რამეთუ მამულად
Line of ed.: 4 ეყვოდეს სომეხნი -- სენაქერემ სომეხთა მეფისა ასული იყო მარიამ დედოფალი, ბაგრატის
Line of ed.: 5 დედა.
Line of ed.: 6 იყო ჟამი გაზაფხულისა და ბაგრატ აფხაზეთს იყო; მოადგა ანაკოპიას და მისწურა
Line of ed.: 7 წასაღებელად და მოვიდეს ტფილელნი ბერნი, რამეთუ მის ჟამისა პირველ
Line of ed.: 8 მომკუდარ იყო ტფილელი ამირა ჯაფარ. / უქადეს ქალაქი და უჴმეს სასწრაფოდ.
Line of ed.: 9 წამოვიდა და მოაყენა ანაკოფიას გარე ქუაბულელ ჭაჭას-ძე ოთაღო აფხაზეთისა ლაშქრითა.
Line of ed.: 10 ამოიარა და მოვიდა ქუთათისს, და მოიყენა ქუთათისისა სამოქალაქოსა ლაშქარი,
Line of ed.: 11 და გურიელნი აზნაურნი და ლომსიანნი მოიყვანნა ხუფათსა, დაუდგნეს ფილაკავანნი
Line of ed.: 12 და ბრ/ძოდეს. და ამოიარა მეფემან და მოვიდა ქართლს, და მოვიდეს სხუანი მჴმ/ობელნი
Line of ed.: 13 ბერნი ტფილელნი.
Line of ed.: 14 წარემართა ტფილისად და მოეგებნეს ქალაქის ბერნი, დარბაზის ყმანი, ცხენოსანნი
Line of ed.: 15 დიღმისა ველსა, და ყოველი ერი ქუეითი დაკაზმული უმედეულსა, და დედათა
Line of ed.: 16 და მამათა სიმრავლე იყო მოედანს. და იყო ჴმა ბუკთა და დუმბულთა ორ-კერძო-ვე
Line of ed.: 17 საშინელი, რომლისა ჴმითა იძრვოდა ქუეყანა; და იყო სიხარული ორ-კერძო-ვე განსაკჳრვებელი.
Line of ed.: 18 შეიყვანეს და მოვლეს ქალაქი, ასხმიდეს დრამასა და დრაჰკანსა, და
Line of ed.: 19 მოართუნეს კლიტენი ქალაქისანი, და შეიყვანეს საამირაოსა დარბაზსა. დაჯდა მეფე
Line of ed.: 20 ბაგრატ საურავად. აღიხუნა კოშკნი კართანი თავის კაცითა, და აღიღო ციხე ქალაქისა
Line of ed.: 21 დარიჯელი, / და ორნი-ვე კოშკნი წყალყინისანი და თაბორი, და დაადგინნა
Line of ed.: 22 შიგან ლაშქარნი თჳსნი და ერის-თავნი. ხოლო ისნელთა / ჩააგდეს ჴიდი და არა მოსცეს
Page of ed.: 300 Line of ed.: 1 ისნი; დაუდგნეს ფილაკავანნი, და ბრძოდეს ისნსა, და ესროდეს ისარსა. და ისნის
Line of ed.: 2 ველსა მოვიდეს კახთა მეფე გაგიკ და ერის-თავთ-ერის-თავი გოდერძი, და ყოველნი
Line of ed.: 3 დიდებულნი კახეთისანი დარბაზობად ბაგრატ მეფისა წინაშე და მშჳდობისა ძებნად.
Line of ed.: 4 მაშინ განვიდა ბაგრატ მეფე ველსა ისნისასა, მოიყვანნა კახნი და ითაყვანნა, / მისცა
Line of ed.: 5 მშჳდობა და განუტევნა. და იყო სიხარული და მშჳდობა და საურავი დღითი-დღე
Line of ed.: 6 შემატებისა.
Line of ed.: 7 და ვითარ ამას შინა / გარდაჴდეს დღენი ზაფხულისანი, და კუალად იწყო ლიპარიტ მათ-ვე ფიცხელთა
Line of ed.: 8 საურავთა. და გამოიტყუვნა ანისით დედოფლისაგან აბუსერი,
Line of ed.: 9 ერის-თავი არტანუჯისა, და ხისათა და ციხის-ჯუარისა და აწყუერის ციხის პატრონი, და
Line of ed.: 10 ივანე ერის-თავი, ივანე დადიანი და გუარამ გოდერძის-ძე, ბეჭის ციხისა
Line of ed.: 11 პატრონი, და შეიპყრნა იგინი ანისის კარსა და დააგდო ტფილისი / მეფემან, და
Line of ed.: 12 გავიდა ჯავახეთს.
Line of ed.: 13 ამისა შემდგომად გამოიყვანნა მაწყუერელმან მესხნი, განძითა ბაგრატისითა,
Line of ed.: 14 შუელად მეფისა და მეფე დგა ღრტილას. ხოლო ლიპარიტ შეკრიბნა კახნი და მოადგა
Line of ed.: 15 ფოკათა. გამოექცა მაწყუერელი მეფესა ბაგრატს და შეეზრახა ლიპარიტს. ვითარცა
Line of ed.: 16 ცნა ესე მეფემან, ზამთრისა ბუქთა საშინელთა გარდაიარა შავშეთი და ჩავიდა ქართლს.
Line of ed.: 17 და ლიპარიტ გამოიყვანნა ახლად საბერძნეთით დემეტრე, ძმა ბაგრატ მეფისა.
Line of ed.: 18 ბერძენთა მეფისა განძი და ლაშქარი შემწე იყო. და განხეთქნა ამის სამეფოსა კაცნი:
Line of ed.: 19 რომელნი-მე წარუდგინნა დემეტრეს, და რომელნი-მე დარჩეს ბაგრ/ატის ერთ-გულობასა
Line of ed.: 20 შინა. და ძე ლიპარიტისი ივანე მძევლად დარჩა ბაგრატის ჴელთა შინა, და ითხოვა
Line of ed.: 21 იგი ბაგრატისგან, და ნაცვლად გაუშუა აბუსერი თავის / ციხითა მშჳდობით. და იყვნეს
Line of ed.: 22 თანა-მდგომ ლიპარიტისსა კახნი ძალითა მათითა, და დავით სომეხთა მეფე ძალითა
Page of ed.: 301 Line of ed.: 1 მისითა და განძლიერდა იგი ძალითა მათითა ამას კერძოსა ქართლისასა. და იყო
Line of ed.: 2 მი-და-მო საურავი ჴელოვნებისა.
Line of ed.: 3 და მოვ/იდეს ვარანგნი სამი ათასი კაცი, და დააყენა ბაშს; გარდამოიტანა თანა
Line of ed.: 4 შჳდასი კაცი. და მოვიდა ბაგრატ შიდათ ლაშქრითა; და ამათ ვარანგთა მესხნი ვერ-ღა-რა
Line of ed.: 5 მოილოდინნეს, მივიდეს, და შეიბნეს თავსა სასირეთისა ჭალისასა; გაიქცა შიდა ლაშქარი.
Line of ed.: 6 და ომსა ამას-ვე შეიპყრეს აბუსერი და სხუანი-ცა დიდებულნი მის თანა, ვერ-ღა-რა
Line of ed.: 7 უძლეს ბრძოლად ვარანგთა; მისცნა ლიპარიტ პაშტნი და წინა მათსა პურსა უკაზმიდეს;
Line of ed.: 8 და ეგრეთ ლიხნი გარდავლეს.
Line of ed.: 9 და ამისსა პირველ მომკუდარ იყო ძმა ბაგრატისი დემეტრე და შემდგომად
Line of ed.: 10 გაქცევისა შეშინდა ბაგრატ სამეფოსა და მამულისა მისისა განხეთქილობასა. და უქმნა
Line of ed.: 11 მუდარა ლიპარიტს, და მცირედითა ცხენოსნითა მივიდა ლიპარიტის თანა ხოვლეს (?).
Line of ed.: 12 და რა ცნა ლიპარიტ მი/სლვა მისი, არა ნახა, გარიდა მუნით; შეიქცა მეფე-ცა და
Line of ed.: 13 წარვიდა აფხაზეთს.
Line of ed.: 14 და შემდგომად მცირედისა ჟამისა სულა ერის-თავმან კალმახისამან, გრიგოლ
Line of ed.: 15 ერის-თავმან არტ/ანუჯისამან შეაერთეს სიტყუა და შეიწჳვნეს მათ თანა სხუანი-ცა აზნაურნი
Line of ed.: 16 მესხნი, და უჴმეს მეფესა ბაგრატს. და / წარმოემართა ლაშქრითა, გარდამოვლო
Line of ed.: 17 გზა რკინის-ჯუარისა, და შეკრბეს არყის-ციხეს. ცნა ესე ლიპარიტ და შეკრიბა თავისი
Line of ed.: 18 ლაშქარი, და მოირთნა კახნი და სომეხნი, და ბერძენნი-ცა თანა-ვე ჰყვეს. და მიუჴდა
Line of ed.: 19 უგრძნეულად არყის-ციხეს, და შეიბნეს. და სძლია ლიპარიტ-ვე, და გააქცია მეფე,
Page of ed.: 302 Line of ed.: 1 შეიპყრეს სულა, კალმახისა ერის-თავი, და მრავლითა ტანჯვითა და ძელსა გასუმითა
Line of ed.: 2 სთხოვეს კალმახი, და არა მისცა. მას-ვე ომსა შეიპყრეს გრიგოლ, ძე აბუსერისი, და
Line of ed.: 3 სთხოვეს არტანუჯი სიკუდილისა ქადებითა, და მისცა. მოირჭუნა ლიპარიტ ზემოსა
Line of ed.: 4 ქუეყანასა და აღიხუნა ციხენი, და მიიერთნა თავადნი კაცნი, და გარეს-გარე წარვიდა
Line of ed.: 5 ლიპარიტ მით-ვე ლაშქრითა დვინად, და ულაშქრა ბერძენთა მეფესა დვინელსა ზედა,
Line of ed.: 6 და შემოიქცა თავის ქუეყანად.
Line of ed.: 7 და შემდგომად წელიწდისა მოქცევისა გამოჩნდეს თურქნი სულტნისანი ბარაჰიმ-ილმი[ს]ა/ნი
Line of ed.: 8 ქუეყანასა ბასიანისასა. გამოვიდა ბერძენთა მეფისა ლაშქარი, და უჴმეს
Line of ed.: 9 ლიპარიტს. და წარვიდა ლიპარიტ შუელად ბერძენთა ყოვლითა ლაშქრითა ამის ზედაჲს
Line of ed.: 10 კ/ერძისათა. შეიბნ/ეს ორდროსა და უკუმიასა ქუემოთ, და გააქციეს ყოველი სპა საბერძნეთისა
Line of ed.: 11 და ლიპარიტისა თურქთა იქმნა მოსრვა დიდი, და შეიპყრეს ლიპარიტ და
Line of ed.: 12 წარიყვანეს ხუარასანს სულტანსა თანა. დიდებულთა ამის სამეფოსათა და შვილთა
Line of ed.: 13 ლიპარიტისთა, ივანე და ნიანია, იძებნეს უშიშოება და გამოიყვანეს მეფე მეფედ. და
Line of ed.: 14 კუალად მოირჭუნა და შეიპყრნა შვილნი ლიპარიტისნი; აიღო უფლისციხე და გამოუშუა
Line of ed.: 15 ივანე.
Line of ed.: 16 და დადგომილ იყვნეს განძას ქუეყანასა თურქნი, და წასაღებელად მიეწურა განძა.
Line of ed.: 17 გამოგზავნა თავისა ნაცვლად ბერძენთა მეფემან ლიხტური ლაშქრითა დიდითა, და აწჳეს.
Line of ed.: 18 ბაგრატ ყოვლითა ლაშქრითა მისითა, და წაჰყვა თანა. დაემართნეს თურქთა; და მივიდეს
Line of ed.: 19 განძას კარსა, და მირიდეს თურქთა, და დაარჩინეს განძის ქუეყანა, და შემოიქცეს
Line of ed.: 20 მშჳდობით. და ამისსა შემდგომად კუალად უჴმეს ტფილელთა და მოსცეს ტფილისი
Line of ed.: 21 ბაგრატს, და შეიყვანეს შინა. და იყო სიხარული და მშჳდობა დიდი.
Page of ed.: 303
Line of ed.: 1 ამისსა შემდგომად / დაეჴსნა / ლიპარიტ თურქთა, და შემოვიდა ანისს დააგდო
Line of ed.: 2 ბაგრატ ტფილისი ლიპარიტის გზითა, აღმოვლო ქართლი და მოვიდა ჯავახეთს.
Line of ed.: 3 განძლიე/რდა ლიპარიტ, რამეთუ მსახურებისათჳს ბერძენთა მეფისა ტყუე-ქმნილ იყო;
Line of ed.: 4 წარვიდა საბერძნეთს, და ნახა ბერძენთა მეფე, და მოირთო ბერძენთა მეფისაგან ძალი.
Line of ed.: 5 და ვერ-ღა-რა დაუდგა ბაგრატ.
Line of ed.: 6 ამისსა პირველ სუმოდა ძე მისი გიორგი ბაგრატს, დაუტევა ქუთათისს მეფედ
Line of ed.: 7 სამეფოსა ზედა აფხაზეთისასა და წარვიდა საბერძნეთს. მას ჟამსა იყო ბერძენთა მეფე
Line of ed.: 8 კოსტანტინე მონომახი და [შემდგომად] მიხაელ. და ლიპარიტის სათნოთა სწრაფით
Line of ed.: 9 ვერ-ღა-რა შემოიქცა ბაგრატ თავის მამულსა ზედა; და დაყო მუნ სამი წელიწადი დიდსა
Line of ed.: 10 დიდებასა და პატივსა შინა.
Line of ed.: 11 მაშინ უკუე წმიდა მამა ჩუენი გიორგი მთა-წმიდელი მოვიდა მთა-წმიდითგან, ხილვისათჳს
Line of ed.: 12 და სათხოველისა, კოსტანტინე მონომახისა თანა. ხოლო ესე რა სმენოდა ბაგრატ მეფე და
Line of ed.: 13 დედა მისი დედოფალი მარიამ კოსტანტინეპოლედ მოსრულან, აღმოვიდა წინაშე ბაგრატ მეფისა
Line of ed.: 14 და დედოფლისა მარიამისა. იხილეს რაჲ მეფემან და დედოფალმან და ყოველთა მთავართა
Line of ed.: 15 წა/რჩინებულთა მათთა, განიხარეს სიხარულითა დიდითა, რამეთუ ასმიოდა საღმ[რ]თო იგი
Line of ed.: 16 მოქალაქობა მისი. და მიიღეს წმიდა ლოცვა და მადლი მისი. და სულიერი სარგებელი ფრიადი
Line of ed.: 17 მოისთულეს და მადლობდეს ღმერთსა.
Line of ed.: 18 ამისა შემდგომად დაემოწაფა დედოფალი მარიამ, დედა ბაგრატ მეფისა და იკურთხა მის
Line of ed.: 19 მიერ სქემითა. ხოლო იყო რა ქალაქსა კოსტანტინეპოლედ ნათესავი სამარიტელთა, ტომისაგან
Line of ed.: 20 სჳმონ მოგჳსა, და ესენი-ცა მგრძნეულობდეს მჴეცთა ზედა საკჳრველად უცხოდ. და ამას გიორგი
Line of ed.: 21 ჯუარი გამოსახა და აყუდა შეგრძნება მისი. ესე რა ნახა მეფემან სასწაული ბერისა მის და
Line of ed.: 22 მთავართა, აღივსნეს სიხარულითა და მიუთხრეს მონომახსა კოსტანტინეს.
Line of ed.: 23 ამისა შემდგომად, ვითარცა იხილა მეფემან ბაგრატ ესე-ვითარი სიწმიდით და ღირსებით
Line of ed.: 24 მოქალაქობა და უსხეულოთა მსგავსი ცხოვრება და სასწაული მისი, დიდად შეიყუარა, ვითარცა
Line of ed.: 25 ანგელოზი ღმრთისა, და ღონესა ეძიებდა, რათა-მცა თჳსსა მამულსა წარიყვანა. და მისცა
Line of ed.: 26 მღდელთ-მოძღურება ჭყონდიდისა საყდრისა, სადა შექმნა ბაგრატ საფლავი თჳსი და დაუსვენებიან
Page of ed.: 304 Line of ed.: 1 მრავალნი წმიდათა მარტჳლნი. ამა წმიდამა[ნ] ბერმა[ნ] (დ)არა მი[ი]თუალა, არ-ცა დაიჭირა,
Line of ed.: 2 რამეთუ ყოვლითა მსწრაფებითა ევლტოდა დიდებასა კაცთასა და შფოთსა სოფლისასა,
Line of ed.: 3 და სიმდაბლესა შეიტკბობდა. და ესრეთ დაყო სამეფოსა ქალაქსა რა-ოდენი-მე წელი.
Line of ed.: 4 ხოლო ჩუენ პირველსა-ვე სიტყუასა ზედა მოვიდეთ.
Line of ed.: 5 ვიდრე-ღა იყო ბაგრატ საბერძნეთს, ითხოვა ლიპარიტ ძე ბაგრატისი, გიორგი,
Line of ed.: 6 მეფედ, რათა მოსცეს იგი დედამან მისმან და დიდებულთა მის ქუეყანისათა. მოიყვანეს.
Line of ed.: 7 საყდარსა რუისისასა და აკურთხეს მეფედ. და მოიყვანეს მზრდელად მისა ლიპარიტ
Line of ed.: 8 და პატრონად დაჲ ბაგრატისი გუარანდუხტ დედოფალი, კაცი სრული და უნაცვალო
Line of ed.: 9 სახითა, სიბრძნითა, სიუხჳთა, ღმრთის-მსახურებ/ი/თა და ყოვლითა სიკეთითა. და შემდგომად
Line of ed.: 10 მცირედისა ჟამისა მოითხოვა გუარანდუხტ ბაგრატ ბერძენთა მეფისაგან, და
Line of ed.: 11 გამოგზავნა ბერძენთა მეფემან დიდითა დიდებითა, ნიჭითა და განძითა / მიუწდომელითა მიეგება
Line of ed.: 12 ყოველი ლაშქარი აფხაზეთისა ზღჳს-პირსა, ხუფათს. და იყო სიხარული
Line of ed.: 13 და ღმრთის მადლობა დიდი, ბრძანა და შემოვიდა სახლად თჳსად ქუთათისს.
Line of ed.: 14 და ლიპარიტ მოირჭუნა ზემოსა კერძსა დაუკლებელად, და იყო მოყუარედ მისა
Line of ed.: 15 ხუარასანს დოღლუბეგ სულტანი და საბერძნეთს ბერძენთა მეფე, და ზრდიდა ბაგრატის
Line of ed.: 16 ძესა გიორგის მცირესა სახელითა მეფობისათა. ხოლო ბაგრატს აქუნდა ლიხსა
Line of ed.: 17 ქუემოთი კერძი დაწყობით.
Line of ed.: 18 და მცირედისა ჟამისა შემდგომად ამის სამეფოსა დიდებულთა მოეწყინა პატრონობა
Line of ed.: 19 ლიპარიტისი. სულა კალმახელი და ყოველნი მესხნი გამოექცეს ლიპარიტს, და
Line of ed.: 20 შეიპყრეს დლივს ლიპარიტ და ძე მისი ივანე, ხოლო ნიანია გარდაეხუეწა და მიმართა
Line of ed.: 21 კლდე-კართა; და არა შეუშუეს მამისა მისისა ციხოვანთა, და წარვიდა ანისს ბერძენთა
Line of ed.: 22 თანა. ხოლო ლიპარიტ და ივანე პყრობილნი სულა წარიყვანნა კალმახს. და მსწრაფლ /
Line of ed.: 23 გაგზავნა სულა მეფისა / წინაშე სულთა ზედა მჴმობელნი. ხოლო გუარანდუხტ და
Page of ed.: 305 Line of ed.: 1 გიორგი, ძე ბაგრატისი, დგეს ღრტილას, და რა ცნეს შეპყრობა ლიპარიტისი, შეიყვანეს
Line of ed.: 2 ახალქალაქსა და მუნ მოილოდინეს ბაგრატ სუ/ლთა ზედა. მოვიდა ბაგრატ და
Line of ed.: 3 ამის მსახურებისა ნაცვლად მეფემან უბოძა სულას მამულობით ციხის-ჯუარი და ოძრჴე
Line of ed.: 4 ბოდო-კლდითა, და სხუა-ცა მრავალი საქონელი და სამღდელთ-მოძღურონი, და
Line of ed.: 5 რა-ცა უნდა.
Line of ed.: 6 მოვიდა მეფესა წინაშე სულა ჯავახეთს, და მოჰგუარნა ლიპარიტ და ივანე პყრობილნი,
Line of ed.: 7 და მოაჴსენნა; ჴელთა აღიხუნა ლიპარიტეთგან ციხენი არტანუჯი და ყუელი,
Line of ed.: 8 უფლისციხე და ბირთვისი. ხოლო კლდე-კარნი მტკიცედ ეპყრნეს ციხოვანთა; რამეთუ
Line of ed.: 9 მუნ შიგან დგა ანამორი, მწიგნობართ-უხუცესი ლიპარიტისი მიიყვანეს თრიალეთს,
Line of ed.: 10 ამოთა თხოვითა არა მოსცნეს ციხოვანთა კლდე-კარნი, აღმართნეს ძელნი და გაასხნეს
Line of ed.: 11 მას ზედა ლიპარიტ და ივანე, და განწირნეს სიკუდილად. და შემდგომად დღეთა
Line of ed.: 12 რა-ოდენთა-მე მოიმტკიცეს მეფე და დიდებულნი ამის სამეფოსანი ციხოვანთა ლიპარიტისთა
Line of ed.: 13 მშჳდობით გაშუებისათჳს ლიპა/რიტისა / და ივანესა. მოსცნეს კლდე-კარნი;
Line of ed.: 14 გამოიღო თავისი ხუასტაგი და ჩაიცუნა ჩოჴანი ლიპარიტ, და შეჰვედრა ძე თჳსი
Line of ed.: 15 ივანე მეფესა. დარჩა არგუეთის მამული ივანეს. ეფუცა ლიპარიტ მეფესა შეუცოდლობისა/თჳს,
Line of ed.: 16 და გაუშუეს და წარვიდა სამეფოსა.
Line of ed.: 17 და შემდგომად მცირედისა ჟამისა გაიპარა და წარვიდა ივანე საბერძნეთს და
Line of ed.: 18 დაყვნა მუნ წელნი რა-ოდენნი-მე. და ნიანია მოკუდა ანისს ბერძენთა ყმობასა შინა; და
Line of ed.: 19 ივანეს უურვა თავის მამამან ბაგრატს თანა.
Line of ed.: 20 და თჳთ ბაგრატ-ცა გამოიზიდნა და გამოიყვანა ამას სამეფოსა, და უბოძა მამული
Line of ed.: 21 არგუეთისა და ქართლისა, და ჰმონებდა ერთ-გულობით. და იყო თავად თავადთა-ვე
Line of ed.: 22 თანა ამის სამეფოსათა და სპასალარ სიკეთითა მისითა. ხოლო ლიპარიტ მიიცვალა
Page of ed.: 306 Line of ed.: 1 საბერძნეთს სამეფოსა ქალაქსა კოსტანტინეპოლეს, და წარმოიყვანეს დიდითა დიდებითა
Line of ed.: 2 ერთ-გულთა და გაზრდილთა მისთა, მოიყვანეს და დამარხეს კაცხს, სამარხავსა მამათა
Line of ed.: 3 მათთასა.
Line of ed.: 4 და მოირჭუნა ბაგრატ და განძლიერდა უფროს ყოველთა მეფეთა მის ქუეყანისათა.
Line of ed.: 5 და ამან წარიხუნა ყოველნი ციხენი ჰერეთისა და კახეთისანი, თჳნიერ კუეტარისა და
Line of ed.: 6 ნახჭევანისა. და შემდგო/მად ამისსა იქმნნეს დიდნი საქმენი და აღძრ/ვანი დიდთა
Line of ed.: 7 მეფეთანი.
Line of ed.: 8 ამის მეფობისა ჟამთა შინა გამოვიდა სულტანი არფასარან, მეფე სპარსეთისა,
Line of ed.: 9 დასხმის გუარად. უგრძნეულად / მოვიდა და შემუსრა კანგარი და თრიალეთი, და დღესა
Line of ed.: 10 ერთსა მარბიელმან მისმან მიუწია ყუელის ყურსა, გარდავიდა შავშეთს, კლარჯეთს
Line of ed.: 11 და ტაოს ვიდრე ფანასკერტამდე. და მას-ვე დღესა ჩამოუწია თორს და ღჳვის-ჴევს, და
Line of ed.: 12 თჳთ დადგა თრიალეთს სამ დღე.
Line of ed.: 13 რამეთუ მას ჟამსა მომავალი იყო მეფე ტაოთ, და თანა ჰგვანდეს დედა, და დაჲ
Line of ed.: 14 და ძე მისი გიორგი; გადგრომილ იყვნეს ხეკრებულთა (?). და აყრისა მისისა ჟამსა
Line of ed.: 15 მოუჴდა ლაშქარი სულტანისა; მოვიდეს და წარმოადგეს ქედსა ზედა. ხოლო იგინი
Line of ed.: 16 ჩამოესწრნეს ქართლს. წავიდეს ჯავახეთს და მოადგეს ახალქალაქს, რამეთუ მესხნი
Line of ed.: 17 აზნაურნი და ზემოსა კერძისანი ძლიერად დგეს ახალქალაქს, და ბრძოდეს სამ დღე,
Line of ed.: 18 რამეთუ არა ზღუდითა მტკიცითა განსრულებულ იყო ახალქალაქი. ვერ-ღა-რა დაუდგმიდეს
Line of ed.: 19 ბრძოლათა ძლიერთა, აღიჭურნეს მყოფნი ქალაქისანი, / და განახუნეს კარნი და
Line of ed.: 20 შეებნეს ძლიერად, მოსრნეს პირითა მახჳლისათა. და შევიდეს ქალაქად თურქნი და
Line of ed.: 21 ტყუე ყვნ/ეს ურიცხუნი სულნი ქრისტიანეთანი; აღიღეს განძი და ტყუე ძლიერი, და
Line of ed.: 22 შეიღება წყალი ახალქალაქისა სისხ/ლითა.
Line of ed.: 23 და მოუვლინა ახალქალაქით მოციქული სულტანმან ბაგრატ მეფესა; აჰკიდა მზახობა
Page of ed.: 307 Line of ed.: 1 და სთხოვა დის-წული ცოლად. და მიიქცა სულტანი ანისად, შემუსრა და წაიღო ანისი,
Line of ed.: 2 მოსრნა და ტყუე ყვნა ურიცხუნი სულნი, და წარვიდა ქუეყანად თჳსად სპარსეთად და
Line of ed.: 3 ანისი წარუღო ბერძენთა და მისცა მანუჩას, ძესა აბულასვარისსა.
Line of ed.: 4 ხოლო დის-წული ბაგრატისი, რომელსა ითხოვდა სულტანი, იყო ძმის-წული
Line of ed.: 5 სომეხთა მეფისა კჳრიკესი. სთხოვა ბაგრატ და არა მოსცა სომეხთა მეფემან. მიგზავნა
Line of ed.: 6 ბაგრატ მოციქულად დიდ-ძალად ერის-თავი ვარაზ-ბაკურ გამრეკელი. იბირნა კაცნი
Line of ed.: 7 სომეხთა მეფისანი-ცა, და სამშჳლდეს შემომავალი სომეხთა მეფე კჳრიკე და ძმა მისი
Line of ed.: 8 სუმბატ შეიპყრეს ქუეშის-ჭალასა, და აცნობეს ბაგრატს. და წარვიდა ქვაჴურელთათ.
Line of ed.: 9 მსწრაფლ, და მოგუარნეს პყრობილნი კლდე-კართა ქუეშე / სთხოვა სამშჳლდე და არა
Line of ed.: 10 მოსცეს, რამეთუ ერთი ძმა მათი ადარნასე შესრულ იყო სამშჳლდეს. ხოლო მიიყვანეს
Line of ed.: 11 სამშჳლდეს და ამართეს ძელი, და გასუეს სომეხთა მეფე კჳრიკე სამ დღე; ითხოვეს.
Line of ed.: 12 მშჳდობა და მოსცეს // სამშჳლდე. ხოლო მოსრულ იყვნეს ორნი ერის-თავნი სომეხთა
Line of ed.: 13 მეფისანი: ლუკიის ერის-თავი და კაქვაქარისა. აძლევდა და მოსცემდა სამთა ციხეთა
Line of ed.: 14 სუმბატ, ძმა კჳრიკესი: ოფრეთს და კოშკსა და ვარზაქარსა. ხოლო შეეწყალნეს ბაგრატ
Line of ed.: 15 მეფესა: მისცნა და უთავისუფლნა ყოველნი ციხენი თჳნიერ სამშჳლდისა; და არ-ცა
Line of ed.: 16 სხუანი ციხეთა-უფალნი, კაცნი დიდებულნი, შემოუშვნა, არამედ სამშჳლდე ოდენ იურვა
Line of ed.: 17 სახლად თჳსად, და ეგრეთ-ვე მონებდეს სომეხნი.
Line of ed.: 18 მას ჟამსა ოდეს თეოდორა დედოფალსა ეპყრა ბერძენთა მეფობა. ითხოვა ბაგრატ მეფისაგან,
Line of ed.: 19 რათა მოსცეს ასული მისი მართა [და] შვილად თჳსად აღზარდოს. ხოლო მეფემან ბაგრატ
Line of ed.: 20 სიხარულითა დიდითა წარმოგზავნა შვილი თჳსი მართა კაცთა თანა საკუთართა თჳსთა.
Line of ed.: 21 ხოლო მათ დღეთა შინა, განგებითა საღმრთოთა, თეოდორა დედოფალი აღესრულა, და
Line of ed.: 22 მას-ვე ჟამსა მარიამ დედოფალი, დედა ბაგრატისი, მუნ იყო; და წმიდა-ცა ესე მამა ჩუენი
Line of ed.: 23 გიორგი
Line of ed.: 24 მთა-წმიდელი მუნ-ვე იყო მიზეზითა რა-მე საქმეთათა. ხოლო, ვითარცა ვთქუთ, მი-რა-იცვალა
Line of ed.: 25 თეოდორა დედოფალი მეყუსეულად მართა, ასული ბაგრატისი, სამეუფოდ შემოიყვანეს და,
Line of ed.: 26 ვითარცა იხილა წმიდამან ამან მართა, სასმენელად ყოველთა წინასწარმეტყუელა და თქუა,
Line of ed.: 27 ვითარმედ: "უწყოდეთ ყოველთა, ვითარმედ დღეს დედოფალი განვიდა და დედოფალი შემოვიდა".
Page of ed.: 308
Line of ed.: 1 ხოლო მაშინ დაყო მცირედი ჟამი, და კუალად ზე-ვე წარიყვანეს მართა. ხოლო ოდეს მოიწია
Line of ed.: 2 ჟამი, კუალად მოსთხოვა დუკიცმან და სძლად თჳსად სამეუფოსა ქალაქსა შეიყვანა. იხილეს რა
Line of ed.: 3 აღსრულებულად, ყოველთა დაუკჳრდა [და] მადლობდეს ღმერთსა. ეგრეთ-ვე მარიამ დედოფალმან
Line of ed.: 4 რქუა წმიდასა გიორგის, იყო რა იგი აღმოსავლეთს, ვითარმედ: "მამაო, აღესრულა წინასწარმეტყუელება
Line of ed.: 5 შენი, რა-იგი ოდეს-მე წინასწარმეტყუელე მართასთჳს".
Line of ed.: 6 ხოლო დიდმან ბაგრატ მეფემან გაათხოვა ასული თჳსი მართა და შერთო ბერძენთა
Line of ed.: 7 მეფესა.
Line of ed.: 8 ამისა შემდგომად მარიამ დედოფალი, დედა ბაგრატისი მეფისა, ქალაქით სამეუფოდ
Line of ed.: 9 ქალაქად ანტიოქიად წარვიდა და მივიდა: რამეთუ ეგულებოდა წარსლვად წმიდად ქალაქად
Line of ed.: 10 იერუსალემად, ლოცვად და თაყუანის-ცემად წმიდათა მათ და განმაცხოველებელთა ადგილთა, და
Line of ed.: 11 აქუნდა სამეფო ბრძანება თავადსა თანა და პატრიაქსა ანტიოქი[ი]სასა, რათა მოვლითა დიდებითა
Line of ed.: 12 და პატივითა წარგზავნონ. ხოლო პატრიაქმან და მთავარმან განიზრახეს და გაიგონეს,
Line of ed.: 13 თანა-ზრახვითა მამისა გიორგისითა, რამეთუ: "არა კეთილად არს აღმოსავალისა მეფეთა დედა
Line of ed.: 14 რათა-მცა სარკინოზეთს წარვიდა, ვინათგან ცოდვათა ჩუენთაგან იგინი უფლებენ ქუეყანასა მას"
Line of ed.: 15 და ესრეთ პირითა თჳსისა მოძღურისა გიორგისითა მოაჴსენეს დედოფალსა და წარსლვისაგან
Line of ed.: 16 დააცხვრეს. ხოლო იგი დაღაცათუ შეწუხდა, არამედ ნებასა ღმრთისასა ვერ წინა-აღუდგა. მაშინ
Line of ed.: 17 ევედრა წმიდა გიორგი ბერსა მთა-წმიდელსა, რათა შეიწყალოს სული მისი, ვითარცა შეუწყალებია-ცა,
Line of ed.: 18 და იღუაწოს ცხოვრებისათჳს მისისა, ვინათგან თჳთ ვერ ღირს იქმნა შესლვად წმიდათა
Line of ed.: 19 მათ და თაყუანის-საცემელთა ადგილთა, გარნა რათა საფასე იგი, რომელი საგზლად
Line of ed.: 20 აღეკაზმა, წარიღოს იგი იერუსალემად და გლახაკთა და დავრდომილთა განუყოს წმიდისა მის
Line of ed.: 21 ქალაქისათა და მონასტერთა მათ წმიდათა, რომელნი შენ არიან გარემოს მისა.
Line of ed.: 22 ხოლო შემდგომად ამისსა გაათხოვა დის-წული თჳსი და შერთო სპარსთა მეფესა
Line of ed.: 23 სულტანსა. და შემდგომად სამისა წლისა გამოვიდა სულტანი, შემოვლო რანი და
Line of ed.: 24 უგრძნეულად შევიდა ჰერეთად. და მის ქუეყანასა დიდებულნი იყვნეს მორთულ და ერთ-გულ ბაგრატისსა
Line of ed.: 25 და მას ჟა/მსა იყო მცირედითა საქონლითა მეფე კახეთისა აღსართან, ძე
Line of ed.: 26 გაგიკისი. და ყოველთა დაყარნეს ციხენი მათნი, და ივლტოდეს კავკასიად.
Line of ed.: 27 და იყო ბაგრატ გალაშქრებული აღებად კახეთისა, და ლაშქარი მისი / წინა გაგზავნილი იყო
Line of ed.: 28 ვეჟინის ერის-თავსა თანა წირქუა/ლელსა შემოიქცეს მშჳდობით, და უამბეს
Line of ed.: 29 შემოსლვა სულტანისა და დაყრა ციხეთა. შემოიქცა სწრაფით და მოვიდა ქუეყანად
Line of ed.: 30 თჳსად ქართლად.
Page of ed.: 309
Line of ed.: 1 ხოლო აღსართან მიერთო სულტანსა მიუძღუანა ძღუენი დიდი, დაუტევა სჯული,
Line of ed.: 2 დაიცჳთა წინა, აღუთქუა ხარაჯა; და მისცნა ყოველნი ციხენი დაყრილნი სულტანმან
Line of ed.: 3 მას-ვე: და რომელნი აფხაზთა მეფისა კაცთა დაეყარნეს, და რომელნი თჳთ აღსართანისთა,
Line of ed.: 4 მისცნა ყოველნი. და შემდგომად სამისა კჳრისა წარეოემართა აფხაზთა მეფესა ზედა.
Line of ed.: 5 და მიერთნეს სომეხთა მეფე კჳრიკე, და ტფილელი ამირა, და აღსართან; შემოჰყვეს
Line of ed.: 6 ქართლს თანა ჯაჭჳთა. გაუშუეს მარბიელი ცისკრად, და სამწუხროდ აღივსო ყოველი
Line of ed.: 7 ქართლი, თუესა დეკემბერსა ათსა, დღესა სამშაბათსა, ხოლო ქრონიკონი იყო ორას
Line of ed.: 8 ოთხმოცდარვა.
Line of ed.: 9 და იყო ქართლს შინა პური და ღჳნო / ფრიადი. და დაყო ექუსი კჳრა, და იწყო
Line of ed.: 10 ოჴრებად და ჴოცად კაცისა, და გარდავიდა მარბიელი მისი არგუეთს. მიუწიეს და
Line of ed.: 11 დაარბივეს ვიდრე სუერის-ციხემდე და მოისრა ურიცხჳ სული ქრისტიანეთა და ტყუე
Line of ed.: 12 იქმნა; და ი/ქმნა საძაგელ ქუეყანა ქართლისა სახილ/ველად კაცთა: მოოჴრდეს ყოველნი
Line of ed.: 13 ეკლესიანი და სიმრავლითა მძორისათა არღარა დაედგმოდეს ქუეყანასა თუალნი; და
Line of ed.: 14 ცოდვათა ჩუენთა მოსაგებელსა რისხვასა ღმრთისასა ზეცით ცაჲ წამებდა, და სისხლის
Line of ed.: 15 მწჳმელი ღრუბელი აღმოსავლეთით მოეფინა ქართლსა ზედა; და იქმნა ღამე უკუნი,
Line of ed.: 16 ვითარცა ნათელი დღისა და იყო ხილვა მისი საშინელი და შესაძრწუნებელი, და
Line of ed.: 17 არე-არე სისხლის წჳმა ეხილვა კაცთა და იქმნა ზამთარი სასტიკი; რომელი გარდაეხუეწა
Line of ed.: 18 და მიმართა მთათა, მოსწყდა იგი-ცა სიფიცხისაგან ზამთრისა. ხოლო ყოველსა
Line of ed.: 19 ქართლსა შინა დადგა ლაშქარი, და თჳთ თავადი სულტანი დადგა კარბსა, და მერმე
Line of ed.: 20 / ჩამოდგა შერთულთა. და აჭირვა სიძნელემან ზამთრისამან და ბუქთა ძლიერთა.
Line of ed.: 21 და მიგზავნა მოციქულად ივანე, ძე ლიპარიტისი, მეფემან ბაგრატ / ძიებად
Line of ed.: 22 მშჳდობისა. ხოლო სულტანმან შეაქცია იგი აფხაზეთად ბაგრატისა, სთხოვა ხარაჯა
Page of ed.: 310 Line of ed.: 1 და უქადა მშჳდობა. ხოლო სიფიცხლისაგან ზამთრისა ვერ-ღა-რა მოილოდინა და წარვიდა
Line of ed.: 2 / ქართლით. და ჩამავალმან წარუღო ტფილისი და რუსთავი, და მისცა ფადლონს,
Line of ed.: 3 განძისა პ/ატრონსა. არა-თუ მეფეთა ჩუენთა მტერობისათჳს ოდენ ამოსწყჳდა ტფილისი
Line of ed.: 4 და რუსთავი ამას სამეფოსა, არ-ცა ამისთჳს ქმნა, თუ-მცა იგი ამირანი ორ-გულად
Line of ed.: 5 დადგომილ იყვნეს კარსა მისსა ზედა, არამედ კეთილისა და მსახურებისა ნაცვლად
Line of ed.: 6 ბოროტსა უყოფდიან ყოველსა კაცსა, რამეთუ მინდობილ იყვნეს იგინი ძალსა უღმრთოებისა
Line of ed.: 7 მათისასა, და იყვნეს იგინი ყოვლით კერძო მცბიერ. და ამის ქართლისა
Line of ed.: 8 ოჴრებასა შინა იყო ლაშქრისა მისისა სიმრავლე ხუთასი ათასი.
Line of ed.: 9 და წარვიდა სულტანი ქუეყანად თჳსად. და ვითარცა მოიწია არე გაზაფხულისა,
Line of ed.: 10 შეიქმნა სიმდიდრე წყალთა ძლიერი, და მტკუარი ვერ-ღა-რა ეტია ნადინებსა თჳსსა,
Line of ed.: 11 მოეფინა ველთა და წარიღო მრავალი სული, რომელი დარჩოეოდა სულტანსა.
Line of ed.: 12 და ამისა შემდგომად იწყო ფადლონ ამპარტავანებასა და ურჯუებასა, და სიახლესა
Line of ed.: 13 ტ/ფილისისა სადა სად-მე გამოყვანებასა ჴელოსანთასა. და ვითარცა იქმნა გაზაფხული,
Line of ed.: 14 / გარდამოვიდა მეფე ქართლად და ჩადგა დიდგორთა, რამეთუ საზაფხულო მეფეთა სადგომი
Line of ed.: 15 არს ადგილი იგი. ხოლო ფადლონ არად შერაცხა დიდგორთა დგომა მეფისა.
Line of ed.: 16 წარმოემართა ლაშქრითა, ოცდაცამეტი ათასითა კაცითა, მოვიდა ტფილისს და დაიბანაკა
Line of ed.: 17 ვ/ელსა ისნისასა. ხოლო მუნ დაუტევნა კარავნი და აღმოვლო ღამე ყოველ
Line of ed.: 18 მუხნარისა, და არბივნა ქართლისა ნაპირნი.
Line of ed.: 19 ხოლო ცნა ტფილისით გაღმართ აფხაზთა მეფემან ქართლისა ვნება, წარმოსლვა
Line of ed.: 20 ფადლონისი, გამოგზავნა ხილვად ივანე ძე ლიპარიტისი, და ნიანია ძე ქუაბულისი,
Line of ed.: 21 და მურვან ჯაყელი, ერის-თავი ყუელისა, და მათ თანა სხუანი-ცა აზნაურნი მცირედნი
Line of ed.: 22 რჩეულითა ლაშქრითა. ხოლო ქართლს ვერ-ღა-რა ჩამოესწრნეს, შექცეულთა გაუსწრეს
Page of ed.: 311 Line of ed.: 1 მუხნარს წინა წილკნის გორთა თანა. უკანასა კერძსა შეებნეს და პირველსა-ვე ჴრმლისა
Line of ed.: 2 მოკიდებასა გააქციეს ფადლონ. და მიადგა ფადლონის ლაშქარი გაქცეული ხრამსა
Line of ed.: 3 ნარეკუავისასა, მიჰჴოცდეს და იპყრობდეს აფხაზთა მეფისა ლაშქარნი, და აღმოიგო
Line of ed.: 4 ხრამი იგი ც/ხენითა და კაცითა.
Line of ed.: 5 და ზედა ლაშქარმან მეოტმან გასლვა იწყო შობოს ტყით. და ყოველთა ტ/ყეთაგან
Line of ed.: 6 და ძეძუნართაგან, ვითა ჭუისა მართუეთა, გამოჰკრებდეს დამალულსა ლაშქარსა ფადლონისსა
Line of ed.: 7 ბაგრატის ლაშქარნი და შემოუსწრეს წინა იწროსა ღართისასა, და მცირედნი
Line of ed.: 8 ვინ-მე გაესწრნეს და სდევნა ლაშქარმან ბაგრატისმან ვიდრე მთამდე ხერკისა.
Line of ed.: 9 მოსრეს და ტყუე ყვეს ლაშქარი ფადლონისი. ხოლო ფადლონ თხუთმეტითა ოდენ
Line of ed.: 10 ცხენოსნითა წარვლო გზა წილკნისა, / და მიეხჳა პირსა არაგჳსასა, და გაჴდა ნარღუევთა
Line of ed.: 11 გზით ერწოდ, და თქუა თავი თჳსი მოციქულად, ვითარმედ: "ფადლონის მოციქული ვარ და მახარობლად
Line of ed.: 12 მივალ აღსართანის თანა; აფხაზთა მეფისა ლაშქარი
Line of ed.: 13 გავაქციეთ".
Line of ed.: 14 დახუდა კაცი ვინ-მე მეცნიერი, რომელი იცნობდა ფადლონს, და რქუა: "არა ხარ
Line of ed.: 15 შენ მოციქული, არამედ ხარ ამირათ-ამირა ფადლონ".
Line of ed.: 16 და რქუა კაცსა მას ფადლონ: "მიიღე ჩემგან ოქრო და ვეცხლი დიდ-ძალი და
Line of ed.: 17 საკარგავნი მრავალნი, და ნუ შემიწამებ; გარდამიყვანე მინდორად და წამომყევ თანა".
Line of ed.: 18 რქუა მას კაცმან: "ვერ ვიქმ საქმესა მაგას, რამეთუ მკჳდრი ვარ ამის ქუეყანისა.
Line of ed.: 19 აწ ისმინე ჩემი და მო/მყევ თანა, და მე მიგიყვანო აღსართანის თანა, და მან გაგგზავნოს
Line of ed.: 20 ქუეყანასა შენსა".
Line of ed.: 21 ნებსით არა უნდა ესე ფადლო/ნს, არამედ ერწოდ ვერ-ღა-რა შემძლებელ იყო
Line of ed.: 22 წარსლვად. წარუძღუა კაცი იგი და მიჰგუარა ჟალეთს ისაკ ტოლობელის ძესა, აზნაურსა
Page of ed.: 312 Line of ed.: 1 მესხსა. ხოლო რა ცნა ფადლონის კარად მისლვა, გაძარცუა ერი ფადლონისი,
Line of ed.: 2 გარდაყარნა ცხენსა და დაიჭირნა ჴელთა, და გასუა ჯორსა ფადლონ. და არა იჴსენა
Line of ed.: 3 ისაკ მკჳდრობა აფხაზთა მეფისა, რომელ-მცა აფხაზთა მეფისაგან გაქცეული ფადლონ
Line of ed.: 4 შეიპყრა, და შეგუარა ბოჭორმას ბაგრატისთჳს. არამედ მსწრ/აფლ წარიყვანა და მიჰგუარა
Line of ed.: 5 აღსართანს თელავს. ხოლო აღსართან მსწრაფლ წარიყვანა ხორნაბუჯს, რამეთუ
Line of ed.: 6 აფხაზთა მეფისაგან ეშინოდა უკანა ჩამოდგომისა. მიუპყრეს ხორნაბუჯს ფადლონ, და
Line of ed.: 7 მისცა ხორნაბუჯი. წარიყვანეს არადეთად და მისცა არადეთი აღსართანს-ვე.
Line of ed.: 8 ხოლო ბაგრატ შეშინდა გაშუებასა ფადლონისსა, მისცა ბოჭორმა და უჯარმო
Line of ed.: 9 კახთა, და წამოიყვანა ფადლონ. გასუეს ძელსა და მიუპყრეს ტფილისსა; და აიღეს
Line of ed.: 10 ჭირვეულად ტფილისი, რამეთუ მუნ შინა მდგომი კაცი თჳთ გაამირებასა ლამოდა.
Line of ed.: 11 და არა დაიჭირა ბაგრატ თავისად ტფილისი, არამედ დმანისს დატევებული სითლარაბი
Line of ed.: 12 ძებნა, / შემოიყვანა ტფილისად, და მისცა მას / ტფილისი. ხოლო თავისად
Line of ed.: 13 აღიხუნა ციხენი რუსთავი, ფარცხისი, აგარანი, გრიგოლ-წმიდანი, ქავაზინი, და
Line of ed.: 14 ორმოცდაოთხი ათასი დრაჰკანი, და მძევალნი ძმის-წული მისი, ძე მანუჩასი, და სამთა
Line of ed.: 15 თავადთა განძისათა.
Line of ed.: 16 მთარგმნელნი ამ ჟამთა იყვნენ. იოანე პატრიკ-ყოფილი პეტრიწი ფილოსფოსი და
Line of ed.: 17 სტეფანე.
Line of ed.: 18 და მოგზავნა სულტანმან სარანგი ალხაზი, და მისითა შუა-მდგომლობითა და
Line of ed.: 19 სიტყჳთა სულტანისათა დაეზავა ბაგრატ და განუტევა ფადლონ, და გაგზავნა საჴელმწიფოსა
Line of ed.: 20 თჳსსა გა/ნძას. და წარჰყვა სარანგი თანა.
Page of ed.: 313
Line of ed.: 1 და მოართუნეს გაგით კლიტენი, და აღიღო აფხაზთა მეფემან გაგი. შემდგომად
Line of ed.: 2 ამისსა ფადლონმან გატეხნა ფიცნი და შუა-მდგომელობანი დიდისა სულტანისანი, და მოიპარა
Line of ed.: 3 ქავაზინი და შემდგომად მისსა მეფე აფხაზეთს იყო, მოვიდა ფადლონ და მოადგა
Line of ed.: 4 აგარათა; და მისცნა ციხის-თავმან აგარანი. და მსწრაფლ აღმოვიდა მეფე, მივიდა და
Line of ed.: 5 მოადგა აგარათა. და წარიხუნა აგარანი.
Line of ed.: 6 და გამოიყვანა დორღოლელი, ოვსთა მეფე, ორმოცი ათასითა კაცითა ოვსითა,
Line of ed.: 7 და წარუძღუანა ძე მისი გიორგი კურაპალატი და მოაოჴრა განძა, და აღიღო ტყუე
Line of ed.: 8 და ნატყუენავი ურიცხჳ, და გაგზავნა თავის სამეფოდ. ამისა შემდგ/ომად აღისურვილა
Line of ed.: 9 დიდმან ოვსთა მეფემან დორღოლელმან დი-სიძისა მათისა ბაგრატისა სევასტოსისათჳს,
Line of ed.: 10 და / ითხოვა დარბაზობა ბაგრატისგან. ხოლო ბაგრატ ნება სცა და მხიარულად წარმოემართა
Line of ed.: 11 ოვსთა მეფე ყოვლითა თავადითა ოვსეთისათა, და აღმოვლო გზა აფხაზეთისა
Line of ed.: 12 და მოვიდა ქუთათისს და ნახა დაჲ მათი დედოფალი, დედა გიორგი კურაპალატისა;
Line of ed.: 13 რამეთუ გიორგი კურაპალატი გებულ იყო უწინა, და მოიყვანეს ქართლს და მეფე დგა
Line of ed.: 14 ტინისჴიდის ჭალასა, ნადარბაზევს, და მოეგება წინა დიდითა ზიემითა და პატივითა.
Line of ed.: 15 შეკრბეს ერთგან კეზუთა ზედა. და იყო სიხარული და ჴმა ბუკთა და დუმბულთა
Line of ed.: 16 საშინელი და / მიუწდომელი. და დაყვეს ერთგან დღე თორმეტი, და განისუენეს ყოვლითა
Line of ed.: 17 განსუენებითა და სიხარულითა. და მიზეზითა ზამთრისათა გაისწრაფეს, და
Line of ed.: 18 მისცა ნიჭი და საბოძვარი მეფესა და ყოველსა დიდებულსა ოვსეთისასა. გაგზავნა და
Line of ed.: 19 წარვიდეს სიხარულითა.
Line of ed.: 20 და გარდაიცვალა კათალიკოს-პატრიაქი ოქროპირ, და დაჯდა გიორგი ტაოელი. მცირედთა
Line of ed.: 21 ჟამთა გარდაიცვალა გიორგი ტაოელი, და დაჯდა კათალიკოს-პატრიაქად გაბრიელ
Line of ed.: 22 სიხარულითა.
Page of ed.: 314
Line of ed.: 1 და შემდგომად ამისსა არებდა სულტანი მოციქულთა, და უკრებდა ძღუენთა ბაგრატ
Line of ed.: 2 მეფესა, ამოთა ენითა სთხოვდა ხარაჯასა. ხოლო არა დაიდვა ბაგრატ მეფე/მან
Line of ed.: 3 ხარაჯა, არამედ ავლენდა იგი-ცა მოციქულთა, და უკრებდა იგი-ცა ძღუენსა. და იყო
Line of ed.: 4 მათ შორის სიტყჳთ სიყუარული.
Line of ed.: 5 და შემდგომად მცირედთა წელიწადთა სამშჳლდის ტბათა მდგომსა ბაგრატ მეფესა
Line of ed.: 6 დაეცა სალმობა მუცლისა, და ჩადგა მარაბდათა. და გაუძნელდა სალმობა, და ტახტითა
Line of ed.: 7 წარმოიყვანეს, და / თანა ჰყვა გიორგი კურაპალატი და ყოველნი დიდებულნი მისნი
Line of ed.: 8 ხოლო გიორგი კურაპალატი გაგებულ იყო წინა, და მოიყვანეს ქართლს მეფე, და
Line of ed.: 9 ყოველნი დიდებულნი მისნი მუნ მოვიდეს. და მოვიდა დედა მისი მარიამ დედოფალი, და
Line of ed.: 10 ცოლი მისი ბორენა, და ასული მისი მარიამ. და შემდგომად მცირედთა
Line of ed.: 11 დღეთა მიათუალა ძე მისი გიორგი კურაპალატი მეფედ დიდებულთა ამის სამეფოსათა,
Line of ed.: 12 და ყოველნი შეჰვედრნა მას, და რქუა დედასა თჳსსა: "დედაო, მეწყალი შენ, რამეთუ
Line of ed.: 13 ყოველნი შობილნი შე/ნნი წარგჳქციენ წინა და ეგრეთ-ღა შენ მოჰკუდები". და შემდგომად
Line of ed.: 14 ამისსა მიიცვალა თუესა ნოემბერსა ოცდაოთხსა, ქრონიკონსა ორას ოთხმოცდათორმეტსა.
Line of ed.: 15 და ამის-ვე ბაგრატის სიკუდილისა ჟამსა შინა მოიკლა სულტანი კაცისა ვისგან-მე,
Line of ed.: 16 ბერისა თურქისაგან, თავის ლაშქართა ხარგასა შინა. გაევლო ჯეონი / შჳდასი ათასითა
Line of ed.: 17 კაცითა, გაელაშქრა თურქთა მეფესა ზედა, სამარკანდისა სიახლესა ციხესა რომელსა-მე
Line of ed.: 18 მოადგა; და მოიკლა მის ციხისა პატრონისა თურქისა მიერ და ვერ-ღა-რა შეესწრა
Line of ed.: 19 თურქი იგი ციხესა, და დაჭრეს უწყალოდ მახჳლითა. და ვერ-ღა-რა ცნეს ბაგრატ და
Line of ed.: 20 სულტანმან ერთმან-ერთისა სიკუდილი.
Line of ed.: 21 შემდგომად ამისსა დაჯდა ძე ბაგრატისი გიორგი კურაპალატი მეფედ.
Page of ed.: 315
Line of ed.: 1 და არა აფრინდა ყოველსა შინა მამულსა მისსა ერთი-ცა ქათამი. და დიდითა
Line of ed.: 2 დიდებითა და პატივითა წარიყვანეს და და/მარხეს ჭყონდიდს. ესე მეფე ბაგრატ წელიწდისა
Line of ed.: 3 ცხრისა მეფე იქმნა, და აღესრულა წლისა ორმოცდათექუსმეტისა. ესე ბაგრატ
Line of ed.: 4 პირველ იყო კურაპალატი, და შემდგომად ნოველისიმოსი, და მერმე იქმნა სევასტოს.
Line of ed.: 5 იყო კაცი სახითა უშუენიერესი ყოველთა კაცთასა, სრული სიბრძნითა, ფილოსოფოსი
Line of ed.: 6 ენითა, სჳანი ბედითა, უმდიდრესი ყოველთა მეფეთა აფხაზეთისათა, / მოწყალე შეცოდებულთათჳს, უხჳ
Line of ed.: 7 ალაგთა ზედა. ხოლო ჟამთა მისთა ქუეყანასა დაწყნარება არა
Line of ed.: 8 ჰქონდა: ეკლესიანი და გლეხნი, აზნაურნი და გლახაკნი ვერ იკითხვებოდეს.
Line of ed.: 11 ხოლო გიორგი მეფე იყო მოწყალე / და განმკითხველი გლახაკთა, კაცი საშიში
Line of ed.: 12 და უუხუესი ყოველთა მეფეთა აფხაზეთისათა, და პურად უკეთესი ყოველთა კაცთასა,
Line of ed.: 13 ცხენოსან-მშჳლდოსანი რჩეული.
Line of ed.: 14 და შემდგომად მამისა მისისა დაყო მშჳდობით ზამთარი ერთი და ზაფხულისა
Line of ed.: 15 ნახევარი. ხოლო შემდგომად თავადთა ამის სამეფოსათა ნიანია ქუაბულის-ძემან, და
Line of ed.: 16 ივანე ლიპარიტის ძემან, და ვარდან სუანთა ერის-თავმან, რე-ცა თუ იკლეს რა-მე
Page of ed.: 316 Line of ed.: 1 სიყრმით გიორგი მეფისათ, და აუშალეს ქუეყანა: ივანე მოირთნა კახნი და დადგა
Line of ed.: 2 ქსნის პირსა; და ნიანია წარუღო ქუთათისისა საჭურჭლე და შედგა ქუთა/თისს შიგა;
Line of ed.: 3 და ვარდან გაადგინნა სუანნი ავისა მოხარკულნი, დაარბიეს და ამოსწყჳდეს საეგრო.
Line of ed.: 4 ხოლო გიორგი მეფემან სძლო სიკეთითა, სიბრძნითა, და ძჳრ-უჴსენებელ იქმნა:
Line of ed.: 5 უბოძა ივანეს სამშჳლდე; და ძესა ივანესსა ლიპარიტს მისცა ლოწობანნი ნაცვლად
Line of ed.: 6 რუსთავისა, რომელი მიეცა კა/ხთა; და ნიანიას თმოგჳ და სხუანი საქონელნი რჩეულნი;
Line of ed.: 7 ვარდანს უბოძა ასკალანა და უთალუბო ჯაყელთა, ივანეს სიტყჳთ, უბოძა და ყოველი-ვე
Line of ed.: 8 ერთ-გული და ორ-გული დაიყარა წყალობითა, და დაიწყნარა მეფობა თჳსი გიორგი
Line of ed.: 9 მეფემან.
Line of ed.: 10 კუალად გადგა ივანე ლიპარიტის ძე, და ცნა გიორგი მეფემან. ქუთათისით
Line of ed.: 11 გარდამოვიდა სამცხეს, მოირთნა მესხნი, გარდამოიარა და მივიდა სამშჳლდის კარსა.
Line of ed.: 12 მუნ მოიყვანა კახთა მეფე აღსართან. ვერ დადგა ივანე ციხე შიგან, მირიდა მთათა
Line of ed.: 13 სამხრისათა. და მას ვერ-წყობილობასა შინა წაიხუნა ლოწობანნი ლიპარიტისაგან
Line of ed.: 14 აღსართან. მოეყარა სამშჳლდესა, გარდადგა ჯავახეთს, / და მოიყვანა მეფეთ-მეფემან
Line of ed.: 15 გიორგი მათ წინაშე, და დაიფიცნეს ეკრანთას, და დაიმტკიცა ივანე კლდე-კართა და
Line of ed.: 16 სამშჳლდესა ზედა.
Line of ed.: 17 კუალად-ცა გადგა ივანე, გამოსტყუა გაგი ციხოვანთა გიორგი მეფისათა, და
Line of ed.: 18 მიჰყიდა ფადლონს, განძის პატრონსა. და მოვიდა სულტანი მალიქ-შა მტერად
Line of ed.: 19 ყოველთა ქრისტიანეთა. მიაგება ივანე ძე მისი ლიპარიტ წინა, შეაწყნარა სულტანსა,
Line of ed.: 20 და დაყო მის თანა მცირედი ხანი, და გამოეპარა. და მოვიდა სულტანი, და მოადგა
Page of ed.: 317 Line of ed.: 1 სამშჳლდესა, და წარუღო სამშჳლდე, და ტყუე იქმნა ივანე თავითა, ცოლითა და
Line of ed.: 2 შვილის-შვილითა, და / ყოველთა აზნაურთა დედა-წულითა, და დაიჭირა სამშჳლდე სულტანმან.
Line of ed.: 3 და მუნ დგომასა მოარბია ქართლი, წაიღო ტყუე და ნატყუენავი ურიცხჳ, და
Line of ed.: 4 შეიქცა გარე. და აიღო განძა, და დააგდო სარანგი თავადად განძას და ბრძოლად
Line of ed.: 5 ქუეყანისა ყოვლისა, ორმოცდარვა ათასითა კაცითა. შედგა ფადლონ ციხეთა მაგართა,
Line of ed.: 6 და ვერ / დაუდგნა, გამოიყვანეს და დააპატიმრეს იგი-ცა.
Line of ed.: 7 შემდგომად მცირედისა ხანი/და შეკრბა სარანგი ყოვლითა ლაშქრითა მისითა და
Line of ed.: 8 განძისათა, დვინისა და დმანისისა ამირათა თანა-დგომითა, და მომართა გიორგი მეფესა.
Line of ed.: 9 შეკრბა გიორგი მეფეთ-მეფე ყოვლითა სპითა მისითა, ზემოთა და ქუემოთა, და მოიყვანა
Line of ed.: 10 მათ წინაშე აღსართან, კახთა მეფე, და დაჰმართეს ერთმან-ერთსა. განაძლიერა
Line of ed.: 11 ღმერთმან გიორგი მეფე; წარძღუანებითა პატიოსნისა ჯუარისათა მიუჴდა ზედა, ფარცხისს
Line of ed.: 12 ქუემოთ, და იოტა ბანაკი / სარანგისი: გააქცია და ასწყჳდა იყო ჟამი მწუხრისა,
Line of ed.: 13 და სიღამემან დაარჩინა ნეშტი სარანგის ლაშქრისა, და შემოიქცა უკლებლად და
Line of ed.: 14 მშჳდობით მეფეთ-მეფე გიორგი თავისა სამეფოსა.
Line of ed.: 15 და შემდგომად ამისსა მომადლა ღმერთმან მძლავრებისაგან ბერძენთასა წახმულნი
Line of ed.: 16 ციხენი. წაუხუნა ბერძენთა ანაკოფია, თავადი ციხეთა აფხაზეთისათა, და მრავალნი
Line of ed.: 17 ციხე/ნი კლარჯეთისა, შავშეთისა, ჯავახეთისა და არტანისა და შემდგომად ამისსა ესე-ცა
Line of ed.: 18 მომადლა ღმერთმან, აღიღო ქალაქი კარისა, ციხე-ქუეყანა, და / სიმაგრენი ვანანდისა
Line of ed.: 19 და კარნიფორისანი, და იოტნა თურქნი მის ქუეყანისანი.
Line of ed.: 2 ამისა შემდგომად მოვიდა სულტანი მალიქ-შა მოადგა სამშჳლდესა და წარიღო,
Line of ed.: 3 და ივანე ძე ლიპარიტისი ტყუე ჰყო, მოაოჴრა სომხითი და წარვიდა. ხოლო მას-ვე
Line of ed.: 4 წელსა მოვიდა სარანგი ძალითა სულტანისათა, ჩამოდგა სამშჳლდის ბარს; და მივიდეს
Line of ed.: 5 ლაშქარნი გიორგი მეფისანი, შეიბნეს ფარცხისს, სძლიეს სპათა გიორგისთა და
Line of ed.: 6 იოტნეს სპარსნი, რამეთუ დიდი ძლევა მოსცა ღმერთმან გიორგის.
Line of ed.: 7 და წარვიდა მეფე გიორგი მამულსა თჳსსა ტაოს, და მოვიდა ბანას.
Line of ed.: 8 ხოლო მუნ მოვიდა წი/ნაშე მათსა ზორვარი აღმოსავალისა გრიგოლ ბაკურიანის
Line of ed.: 9 ძე, რომელსა ჰქონდეს ოლთისნი, და კარნუ-ქალაქი, და კარი, და დიდად განიხარეს
Line of ed.: 10 და განისუენეს. და მოსცა გიორგი მეფესა კარის ციხე-ქალაქი და მისი მიმდგომი
Line of ed.: 11 ქუეყანა, და განიყარნეს ხოლო მეფემან გიორგი დაუტევნა კარს აზნაურნი შავშნი და
Line of ed.: 12 წარმოვიდა შინა. ხოლო განძლიერებასა თურქთასა დაუტევნეს ბერძენთა ქუეყანანი
Line of ed.: 13 მათნი, ციხენი და ქალაქნი, რომელ აღმოსავლეთს ჰქონდეს, და / წარვიდეს. რომელნი-ცა
Line of ed.: 14 აიხუნეს თურქთა და დაემკჳდრნეს მას შინა. და ვინათგან მეზობლობით მოეახლნეს
Line of ed.: 15 საზღვართა ჩუენთა, განმრავლდა შიში და ჭირი მათგან ჩუენ ზედა. რამეთუ იწყეს
Page of ed.: 319 Line of ed.: 1 მიერითგან რბევად, ტყუენვად და მოოჴრებად, წუად, სრვად და ტყუეობად ჩუენ
Line of ed.: 2 ქრისტიანეთა.
Line of ed.: 3 რამეთუ მათ ჟამთა შინა გიორგი მეფესა, ყუელს გარე-მდგომსა, დაესხნეს უგრძნეულად
Line of ed.: 4 თურქნი დიდნი, რომელთა თავადი იყო აჰმად, ამირა ძლიერი და მაგრიად
Line of ed.: 5 მოისარი, რომელსა მას ოდენ ჟამსა აეღო კარი. მოვიდეს ესენი შინა-განცემითა
Line of ed.: 6 ქრისტიანეთათა, აოტეს გიორგი მეფე და სპა მისი ურიცხჳ.
Line of ed.: 7 / ხოლო საჭურჭლენი დიდნი და სამსახურებელნი სამეფოთა ტაბლათანი, ოქროსა
Line of ed.: 8 და ვეცხლ/ისანი, ბაგრატეულნი სასმურნი და სამწდეონი პატიოსანნი, კარავნი სამეფონი და
Line of ed.: 9 ყოველთა დიდებულთანი აიხუნეს იავარად და წარვიდეს. ხოლო გიორგი
Line of ed.: 10 მეფე წარვიდა მეოტი აჭარით აფხაზეთად. მათ უკუე ლაშქართა, / ესევითარითა ალაფითა
Line of ed.: 11 სავსეთა მიმავალთა, წინა დაემთხჳვნეს ამირანი დიდნი, იასი ვინ-მე და ბუჟღუშ,
Line of ed.: 12 და მათ თანა სიმრავლე ურიცხჳ თურქთა, საბერძნეთს მიმავალთა. რომელთა იხილეს
Line of ed.: 13 რა ესე-ოდენი სიმრავლს ოქროსა და სიმდიდრისა რომელი ჰქონდა და ცნეს მეოტობა
Line of ed.: 14 გიორგისი, და ესმა-ცა მათგან, ვითარმედ: "რად / წარხვალთ საბერძნეთად? აჰა ქუეყანა
Line of ed.: 15 საქართველო, უკაცური და სავსე ესე-ვითარითა სიმდიდრითა". ხოლო მათ მყის მოაქცივნეს
Line of ed.: 16 გზანი მათნი და მოეფინნეს პირსა ყოვლისა ქუეყანისასა, ვითარცა მკალნი.
Line of ed.: 17 და დღესა ივანობისასა ასისფორნი და კლარჯეთი ზღვის-პირამდის, შავშეთი,
Line of ed.: 18 აჭარა, სამცხე, ქართლი, არგუეთი, სამოქალაქო და ჭყონდიდი აღივსო თურქითა.
Line of ed.: 19 მოისრა და ტყუე იქმნა ამათ ქუეყანათა მკჳდრი ყოველი. და მას-ვე ერთსა დღესა
Line of ed.: 20 დაწუეს ქუთათისი, და არტანუჯი, და უდაბნონი კლარჯეთისანი. და დაყვეს ამათ
Page of ed.: 320 Line of ed.: 1 ქუეყანათა შინა თ/ურქთა ვიდრე მოსლვადმდე თოვლისა, მოჭამეს ქუეყანა და მოსწყჳდეს,
Line of ed.: 2 თუ სად-ღა ვინ დარჩომილ იყო ტყეთა, კლდეთა, ქუაბთა და ჴურელთა ქუეყანისათა.
Line of ed.: 3 და ესე იყო პირველი და დიდი თურქობა; რამეთუ ქრონიკონი იყო სამ/ასი ხოლო
Line of ed.: 4 თუ ვინ-მე მთიულეთს ანუ სიმაგრეთა სადა-მე ვინ დაშთა კაცი, ზამთრისა სიფიცხითა,
Line of ed.: 5 უსახლობითა და შიმშილითა ეგრე-ცა მოისრა.
Line of ed.: 6 და განგრძელდა ესე-ვითარი ჭირი ქრისტიანეთა ზედა; რამეთუ არესა თანა გაზაფხულისასა
Line of ed.: 7 მოვიდიან თურქნი და მათ-ვე პირველთა საქმეთა-ებრ იქმოდიან, და ზამთრის
Line of ed.: 8 წარვიდიან. და არა იყო მათ ჟამთა შინა თესვა და მკა: მოოჴრდა ქუეყანა და ტყედ
Line of ed.: 9 გარდაიქცა, და ნაცვლად კაცთა მჴეცნი და ნადირნი ველისანი დაემკჳდრნეს მას შინა.
Line of ed.: 10 და იყო ჭირი მოუთმენელი ყოველთა ზედა მკჳდრთა ქუეყანისათა, შეუსწორებელი და
Line of ed.: 11 აღმატ/ებული ოდეს-ვე ყოფილთა სმენილთა და გარდასრულთა ოჴრებათასა. რამეთუ
Line of ed.: 12 წმიდანი ეკლესიანი შექმნეს სახლად ჰუნეთა თჳსთა, ხოლო საკურთხეველნი ღმრთისანი
Line of ed.: 13 ადგილად არა-წმიდებისა მათისა. და მღდელნი რომელნი-მე თჳთ შეწირვასა-ვე შინა
Line of ed.: 14 საღმრთოსა მსხუერპლისასა მუნ-ვე / მახვილითა შეწირულ იქმნეს და სისხლნი მათნი
Line of ed.: 15 აღირივნეს მეუფისათა თანა და რომელნი-მე მწარესა ტყუეობასა მიცემულ იქმნეს, მოხუცებულნი
Line of ed.: 16 არა შეწყალებულ იქმნეს, ხოლო ქალწულნი გინებულ, ჭაბუკნი დაკუეთებულ,
Line of ed.: 17 ხოლო ჩჩჳლნი / მიმოდატაცებულ. ცეცხლი უცხო და მბრძოლი, რომლითა
Line of ed.: 18 მოიწუა შენებული ყოველი, მდინარენი სისხლთანი. ნაცვლად წყლისა ნაკადულთა,
Line of ed.: 19 მრწყველნი ქუეყანისანი. და რათა თჳთ მათ იერემიასთა ვიტყოდით, რამეთუ ამან
Line of ed.: 20 ოდენ კეთილად უწყოდა ჟამისა ამის ჯეროვანი გოდება, ვითარმედ: "ძენი სიონისანი,
Line of ed.: 21 პატიოსანნი და ბოროტისა გამოუცდელნი, უცხოთა გზათა ტყუეობისათა მოგზაურობენ. ხოლო
Line of ed.: 22 გზანი სიონისანი იგლოვენ არა-ყოფისათვის მათ ზედა მედღესესწაულეთასა.
Line of ed.: 23 და ჴელნი დედათა მოწყალეთანი არა საზრდელისა შვილთა მიცემად მოქმედებენ,
Page of ed.: 321 Line of ed.: 1 არამედ საზრდელ თჳსსა ჰყოფენ თჳთ თჳსთა მათ საყუარელთა". / და ესენი ესრეთ
Line of ed.: 2 და ფრიად-ცა უძჳრეს.
Line of ed.: 3 ამათ რა საქმეთა ესრეთ ხედვიდა მეფე გიორგი და რამეთუ არა-სადათ იყო ღონე
Line of ed.: 4 ჴსნისა და შეწევნისა, არ-ცა რა დამ/ჴსნელი ამათ ძჳრთა, რომელ მოეცვა პირი ყოვლისა
Line of ed.: 5 ქუეყანისა, რამეთუ ძალი ბერძენთა-ცა შემცირებულ იყო, და რომელნი ქუეყანანი მათ
Line of ed.: 6 აღმოსავლეთს ჰქონდეს ზღუასა გარეთ, ყოველი თურქთა დაეპყრა. მაშინ ჰყო განზრახვა
Line of ed.: 7 დიდებულთა თჳსთა თანა, და დაამტკიცეს წარსლვა მაღალსა სულტანსა მალიქ-შას
Line of ed.: 8 წინაშე.
Line of ed.: 9 და ესრეთ დადვა სული თჳსი და სისხლნი ქრისტეანეთა ჴსნისათჳს. და მინდობითა ღმრთისათა და
Line of ed.: 10 წარძღუანებითა ძელისა ცხოვრებისათა წარვიდა ასპანს, ნახა
Line of ed.: 11 სულტანი და შეწყნარებულ იქმნა მისგან ვითარცა შვილი საყუარელი.
Line of ed.: 12 რამეთუ იყო კაცი იგი მალიქ-შა ვითარცა სიდიდითა კიდეთა მპყრობელობისათა
Line of ed.: 13 შეუსწორებელ, ეგრეთ-ვე სახითა სიტკბოებისათა და სახიერებითა აღმატებულ ყოველთა
Line of ed.: 14 კაცთასა, რომლისანი მრავალ არიან და სხუანი-ცა ურიცხუნი საცნაურებანი, მართლ-მსაჯულობანი,
Line of ed.: 15 მოწყალებანი, ქრისტიანეთა / სიყუარულნი, და, რათა არა განვაგრძოთ
Line of ed.: 16 სიტყუა, ყოვლად უბოროტო რა-მე გონება ყოვლით-კერძო აქუნდა ამისთჳს-ცა ყოველი
Line of ed.: 17 სათხოველი აღუსრულა მეფესა / გიორგის, უმეტეს-ცა სასოებისა და სამეფო მისი
Line of ed.: 18 განათავისუფლა ზედა-მარბეველთაგან და მოსცა კახეთი და ჰერეთი, გარნა ხარაჯა
Line of ed.: 19 ითხოვა სამეფოსა მისისა, რომელსა აიღებდეს ჟამთა მრავალთა. და ესრე განდიდებითა
Line of ed.: 20 და მრავლითა / დიდებითა გამოგზავნა თჳსად სამეფოდ და წარმოაყოლნა სპანი
Line of ed.: 21 დიდნი, რათა წარვლონ გზა მშჳდობისა და რათა აართვან კახეთი. და ჟამსა სთულისასა
Line of ed.: 22 მოვიდეს კახეთად და მოადგეს ციხესა ვეჟინისასა და, ვიდრე ბრძოდეს-ღა, მოვიდა
Line of ed.: 23 თოვლი.
Page of ed.: 322
Line of ed.: 1 ხოლო მეფესა გიორგის მოეჴსენა ნადირობა აჯამეთისა, არ-ღა-რას ზრუნვიდეს
Line of ed.: 2 სხუასა, არ-ცა ელოდა აღებასა ვეჟინისასა და კახეთისა, არამედ ლაშქართა თურქთასა,
Line of ed.: 3 რომელ ჰყვა, მისცა ნიჭად სუჯეთი და ყოველი ქუეყანა იორის პირი კუხეთი, რომელი
Line of ed.: 4 მოოჴრდა მუნ დღეინდელად დღედმდე. ხოლო თჳთ გარდავლო მთა ლიხთა და შთავიდა
Line of ed.: 5 აფხაზეთად.
Line of ed.: 6 მათ ჟამთა კახთა მეფე აღსართან წარვიდა მალიქ-შას წინაშე, დაუტევა ქრისტიანობა
Line of ed.: 7 და შეეძინა სარკინოზთა სჯულსა, და ამით ღონითა აიღო სულტანისაგ/ან კახეთი.
Line of ed.: 8 ამათ ესე-ვითართა ჟამთა არა-ვე დამშ/ჳდნა ქუეყანა, არ-ცა-რა იქმნა ლხინება კაცთა
Line of ed.: 9 უკეთურებისათჳს მკჳდრთა მისთასა, რამეთუ ყოველმან ასაკმან და ყოველმან პატივმან
Line of ed.: 10 ყოვლითურთ შესცოდეს ღმერთსა და მიიქცეს გზათაგან წრფელთა ყოვლისა მიმართ
Line of ed.: 11 უკეთურებისა, და ბუნებით მოწყალე და სახიერი ღმერთი ესე-ოდენ განარისხეს, ვიდრემდის
Line of ed.: 12 თჳთ მოიხადეს განჩინება რისხვისა, ქადებული უსჯულოთათჳს ესაიას მიერ
Line of ed.: 13 მეტყუელისა ესრეთ: "ვაჲ ნათესავსა ცოდვილსა, ერი რ/ომელი სავსე არს უსჯულოებითა,
Line of ed.: 14 კუალითგან ფერჴთათ ვიდრე თავადმდე, არა არს მას შინა სიცოცხლე, არ-ცა
Line of ed.: 15 ბრძჳლ, არ-ცა შესახუეველ, და შემდგომნი: "ამისთჳს ქუეყანა თქუენი ოჴერ, ქალაქნი
Line of ed.: 16 ცეცხლითა მომწუარ, სოფელთა თქუენთა უცხო-თესლნი მოსჭამდენ, და მოოჴრებულ და
Line of ed.: 17 დაქცეულ არს ერისაგან უცხო-ტომთასა."
Line of ed.: 18 ესე ყოველი მოიწია, და თუალითა ჩუენითა ვიხილეთ და ფრიად უფროს ამათ
Line of ed.: 19 წარმოთქმულთასა, რამეთუ ვითარ-მცა ვინ გამოთქუა თითოეულად რომელი დღეთა
Line of ed.: 20 ჩუენთა მოიწია ჭირი. ამას ყოველსა ზედა არა-ვე / დასცხრა გულის-წყრომა უფლისა
Line of ed.: 21 ჩუენ ზედა, რამეთუ არა შევინანეთ, არ-ცა გულ/ის-ხმა ვყავთ, არ-ცა ჯეროვნად მოვიქეცით
Page of ed.: 323 Line of ed.: 1 გზათა მიმართ უფლისათა. ამისთჳს-ცა ქუეყანით მავალთა ბოროტთა ზედა სხუანი-ცა
Line of ed.: 2 საშინელებანი ზეგარდამონი, ღმრთისა მიერ მოვლინებულნი გუემანი მოიწივნეს ქუეყანასა
Line of ed.: 3 ჩუენსა ზედა, რათა არა თქუან მცოდველთა, ვითარმედ: "ესე აღძრვანი წარმართთანი
Line of ed.: 4 არა ცოდვათა ჩუენთათჳს იქმნნეს, არ-ცა ღმრთისა მიერ მოიწივნეს, არამედ
Line of ed.: 5 შეცვალებითა რათა-მე ჟამთათა და დამთხუევითა აღძრვისა საქმეთათა".
Line of ed.: 6 ამისთჳს-ცა დღესა აღვსებასა, თჳთ მას აღდგომასა უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესსა,
Line of ed.: 7 რომელსა შინა სიხარული და განსუენება ჯერ იყო, მოხედნა უფალმან რისხვითა
Line of ed.: 8 და შეძრა ქუეყანა საფუძველითურთ, ესე-ოდენ სასტიკად, ვიდრემდის მთანი მაღალნი
Line of ed.: 9 და კლდენი მყარნი სახედ მ/ტუერისა დაიგალნეს, ქალაქნი და სოფელნი დაირღუეს,
Line of ed.: 10 ეკლესიანი დაეცნეს, და სახლნი დაინთქნეს და დაზულეს, და იქმნეს საფლავ მას შინა
Line of ed.: 11 მკჳდრთა. რომელთა თანა თმოგჳ-ცა დაიქცა და დაიპყრნა ქუეშე კახაბერი ძე ნიანიასი
Line of ed.: 12 ცოლით-ურთ. და განგრძელდა ესე-ვითარი ძრვა ქუეყანისა საშინელი / ვიდრე წელიწდამდის,
Line of ed.: 13 რომელსა შინა მოსწყდა სიმრავლე ურიცხჳ.
Line of ed.: 14 მაშინ რისხვა/სა შინა მოიჴსენა წყალობა მან, რომელი სწავლის ყოველსა
Line of ed.: 15 შვილსა, რომელი უყუარს, მოაკუდინებს და აცხოვნებს", რომელი მზა არს წყალობად,
Line of ed.: 16 უფროს მამისა მოწყალისა, რამეთუ წერილისა-ებრ: არა-თუ-მცა უფალმან დამიტევა ჩუენ
Line of ed.: 17 თესლი, ვითარცა სოდომნი-მცა შევიქმნენით და გომორელთა-მცა მივემსგავსენით, რამეთუ
Line of ed.: 18 ამიერითგან იწყეს ნიავთა ცხოვრებისათა მობერვად და ღრუბელთა მაცხოვარებისათა
Line of ed.: 19 აღმოჭჳრობად, ვინათგან ათორმეტ წელ ამათ თჳთო-სახეთა ჭირთა განგრძობითა
Line of ed.: 20 ბნელსა უკუნსა შინა იწყო აღმოცისკრებად მზემან ყოველთა მეფობათამან, დიდმან
Page of ed.: 324 Line of ed.: 1 სახელითა და უდიდესმან საქმითა, სახელ-მოდგამმან დავით, ღმრთისა მამისამან, და
Line of ed.: 2 თჳთ სამეოცდამეათურამეტემან შვილმან ამის დავითისმან, დავით.
Line of ed.: 3 მას ჟამსა იყო ჰასაკითა თექუსმეტისა წლისა, ხოლო ქრონიკონი სამას და ცხრა.
Line of ed.: 4 ამას მარტოდ შობილსა გიორგისგან თჳთ მამამან დაადგა გჳრგჳნი მეფობისა და,
Line of ed.: 5 უჭეშმარიტესი ვთქ/უათა, "თჳთ მამამან ზეცათამან პოვა დავით, მონა თჳსი, და საცხებელი
Line of ed.: 6 მისი წმიდა სცხო მას რამეთუ ჴელი მისი შეეწეოდა მას, და მკლა/ვმან მისმან
Line of ed.: 7 განაძლიერა / იგი"; "წყალობა და ჭეშმარიტება შეემოსებოდა მას"; და "უზეშთაეს ყო
Line of ed.: 8 იგი უფროს ყოველთა მეფეთა ქუეყანისათა" ვიდრემდის "დავსდვა ზღუასა ზედა ჴელი
Line of ed.: 9 მისი და მდინარეთა ზედა მარჯუენე მისი". გარნა შრომითა ფრიადითა და ღუაწლითა
Line of ed.: 10 ძლიერითა მრავალთა დღეთა შემდგომად იქმნა ესე, ვითარცა წინამდებარემან სიტყუამან
Line of ed.: 11 ცხად ყოს.
Line of ed.: 12 რამეთუ მეფე იქმნა რა დავით, მოოჴრებულ იყო ქართლი და თჳნიერ ციხეთა
Line of ed.: 13 სადა-მე არა სადა იყო კაცი სოფელსა შინა, არ-ცა-რა შენებულობა. და მათ ჟამთა შინა
Line of ed.: 14 ჰქონდეს თრიალეთი და კლდე-კარნი და მიმდგომი მისი ქუეყანა ლიპარიტს და მეფესა
Line of ed.: 15 დავითს წინაშე იყო რე-ცა ერთ-გულად. ეგრეთ-ვე ნიანია კახაბერის ძესა და სხუანი-ცა
Line of ed.: 16 აზნაურნი მცირედ-მცირედ შემოკრბიან დაშთომილნი სადა-ვე და სოფლებად-ცა იწყეს
Line of ed.: 17 შთამოსლვად და დასხდომად.
Line of ed.: 18 და იყო მაშინ საზღვარი სამეფოსა მთა მცირე ლიხთა, და სადგომი სამეფო
Line of ed.: 19 წაღულის-თავი. და ოდეს-ცა ნადირობა უნდის ქართლისა ჭალათა, ანუ ნაჭარმაგევს,
Page of ed.: 325 Line of ed.: 1 რომელი ყოვლად აღსავსე იყო ირემთა და ეშუთა მიერ, /ხოლო/ ცხენ-კეთილნი კაცნი
Line of ed.: 2 ჩამოგზავნიან და გაინახიან; ეგრეთ-ღა ჩამოვიდიან ნა/დირობად ვაკესა.
Line of ed.: 3 ხოლო ამა ვითარებასა შინა გარდაჴდა წელიწადი ოთხი, მოკუდა სულტანი
Line of ed.: 4 მალიქ-შა და ლიპარიტ ამირამან იწყო მათ-ვე მამულ-პაპურთა კუალთა სლვა, რამეთუ
Line of ed.: 5 ზაკჳდა წინაშე მისსა მოპოვნებად უსჯულოებისა. დაღათუ ქრისტიანე იყო სახითა,
Line of ed.: 6 გარნა ორ-გულება და სიძულილი პატრონთა გუარისაგან მოაქუნდა გონებითა. და
Line of ed.: 7 ვინათგან გულის-ხმის-ყოფა არა ინება კეთილისა, დადგა ყოველსა გზასა არა-კეთილსა.
Line of ed.: 8 ამას რა ესე-ვითარებასა ხედვითა (?) დავით, ინება გაწურთა მისი. ამისთჳს-ცა პყრობილ
Line of ed.: 9 ყო იგი ჟამ რაოდენ-მე, რომელი კმა იყო განსასწავლელად გონიერისა ვის-მე.
Line of ed.: 10 და ესრეთ მომტკიცებული მრავალთა და მტკიცეთა ფიცთა მიერ და ერთ-გულობისათჳს
Line of ed.: 11 ღმრთისა შუა-მდგომელად მომცემი განუტევა იგი. და მით-ვე დიდებითა ადიდა და არა
Line of ed.: 12 შეუცვალა. რამეთუ კეთილმან არა თუ მართალსა, არამედ არ-ცა-ღა თუ ბოროტსა ადვილად
Line of ed.: 13 აბრალის, ვინათგან სიბოროტედ არა განსწავლულ არს, არ-ცა მეჭუელ.
Line of ed.: 14 ხოლო იგი ვითარცა ძაღლი მიექცა ნათხევარსა და ვითარცა ღორი ინწუბა
Line of ed.: 15 სანგორელსა მწჳრისასა: განა/ც/ხადა მტერობა და / უკეთურებასა იწურთიდა საწოლსა
Line of ed.: 16 ზედა თჳსსა. იხილა რა მშჳდმან და / ღმრთივ-განბრძნობილმან მეფემან დავით,
Line of ed.: 17 რამეთუ კუდი ძაღლისა არა განემართების, არ-ცა კირჩხიბი მართლად ვალს, მეორესა
Line of ed.: 18 წელსა კუალად შეიპყრა, ორ წელ პყრობილ ყო, და საბერძნეთს გაგზავნა. და მუნ
Line of ed.: 19 განეჴუა ცხორებასა.
Line of ed.: 20 ამას ჟამსა გამოვიდეს ფრანგნი, აღიღეს იერუსალემი და ანტიოქია, და შეწევნითა
Page of ed.: 326 Line of ed.: 1 ღმრთისათა მოეშენა ქუეყანა ქართლისა, განძლიერდა დავით და განამრავლნა
Line of ed.: 2 სპანი. და არღარა მისცა სულტანსა ხარაჯა, და თურქნი ვერ-ღა-რა დაიზამთრებდეს
Line of ed.: 3 ქართლს. რამეთუ ვიდრე აქამომდე ზამთრისა მოწევნასა თანა ფალანგებითა მათითა
Line of ed.: 4 ჩამოდგიან ჰავჭალას და დიღომს, ჩაღმართ მტკურისა და იორის პირთა, რამეთუ მათი
Line of ed.: 5 იყო სადგური.
Line of ed.: 6 კახეთს მეფობდა კჳრიკე, კაცი მეფობისა-ვე თანა მეფე-/ქმნილი ვნებათა ზედა
Line of ed.: 7 და ჭეშმარიტი ქრისტიანე. მოსცა. ჟამი ღმერთმან მეფესა დავითს და წარუღო კჳრიკეს
Line of ed.: 8 ციხე ზედაზადენი. ქრონიკონი იყო სამას ოცდასამი. და წარემატებოდა დიდებითა და
Line of ed.: 9 განმარჯუებულობითა. რომელთა თანა ესე-ცა იქმნა: მოკუდა რატი, ძე ლიპარიტისი,
Line of ed.: 10 კაცი ორ-გული და ნანდჳლ-ვე ნაშობი იქედნესი. ესრეთ დასრულდა სახლი ბაღვივაშთა,
Line of ed.: 11 სახლი განმამწარებელთა, რამეთუ სუა უკანასკნელი თხლე რისხვისა, სასუმელი ცოდვილთა
Line of ed.: 12 ქუეყანისათა. და არღარა-ვინ დაშთა საყოფელთა მათთა მკჳდრი, რამეთუ აღიჴსნა
Line of ed.: 13 უსჯულოება მამათა / მათთა წინაშე უფლისა, და მამული მათი აღიღო მეფემან.
Line of ed.: 14 და შემდგომად წელიწდისა ერთისა მიიცვალა მეფე კჳრიკე, და დასუეს კახთა
Line of ed.: 15 მეფედ ძმის-წული კჳრიკესი აღსართან, რომელსა არა რა ჰქონდეს ნიჭნი მეფობისანი,
Line of ed.: 16 რამეთუ იყო ცუნდრუკი რა-მე, უსჯულო და უმეცრად უსამართლო, და ყოვლად წინა-უკმო
Line of ed.: 17 მამის ძმისა მისისა.
Line of ed.: 18 მას ჟამსა განიცადა მეფემან გონებისა თუალითა და კეთილად გულის-ხმა ყო
Line of ed.: 19 საქმე, რომლითა მოიმადლებდა ღმერთსა და სარგებელი დიდი იქმნებო/და.
Line of ed.: 20 გარდაიცვალა კათალიკოზი გაბრიელ საფარელი და დაჯდა კათალიკოზად იოანე.
Page of ed.: 327
Line of ed.: 1 რამეთუ წმიდანი ეკლესიანი, სახლნი ღმრთისანი, ქუაბ ავაზაკთა ქმნილ იყვნეს,
Line of ed.: 2 და უღირსთა და უწესოთა მამულობით უფროს ვიდრე ღირსებით დაეპყრნეს უფროსნი
Line of ed.: 3 საეპისკოპოსონი, ვითარცა ავაზაკთა, და მათნი-ვე მსგავსნი ხუცესნი და ქორეპისკოპოსნი
Line of ed.: 4 დაედგინნეს, რომელნი ნაცვლად სჯულთა საღმრთოთა უსჯულოებასა აწურთიდეს
Line of ed.: 5 მათ ქუეშეთა ყოველთა. და თჳთ / სახლით უფლისათ და მღდელთაგან გამოვიდო/და
Line of ed.: 6 ყოველი უსჯულოება და ცოდვა, / რომელთა თუალი ღმრთისა ხედვიდა ყოველთა და
Line of ed.: 7 განრისხებულ იყო, ვითარცა ზემო ვთქჳთ.
Line of ed.: 8 და რამეთუ არა სწორ არს ცოდვა მღდელისა და მჴედრისა, არ-ცა ერისა და
Line of ed.: 9 მღდელთ-მთავრისა, არ-ცა მწყემსისა და სამწყსოსა, ვითარცა წერილ არს: მონამან
Line of ed.: 10 რომელმან იცოდის ნება უფლი/სა თჳსისა და არა განემზადოს ნებისაებრ მის[ის]ა,
Line of ed.: 11 იგუემოს ფრიად ამათ უკუე ესე-ვითართა და დიდთა წყლულებათა კურნებად შემოკრბა
Line of ed.: 12 ერი მრავალი: რამეთუ სამეფოსა თჳსისა კათალიკოსი, მღდელთ-მთავარნი, მეუდაბნოენი,
Line of ed.: 13 მომღუარნი და მეცნიერნი შემოკრიბნა წინაშე მისსა ჟამსა და ადგილსა ჯეროვანსა, და
Line of ed.: 14 დღეთა მრავალთა ფრიადითა გამოწულილვითა კეთილად გამოიძიეს და
Line of ed.: 15 ყოველი ცთომა განმართეს, კეთილი და სათნო ღმრთისა წესი ყოველი დაამტკიცეს,
Page of ed.: 328 Line of ed.: 1 უღირსად გამოჩინებულნი განკუეთნეს, და შეაჩუენნეს, გარდამოსთხინეს საყდართაგან,
Line of ed.: 2 დაღათუ ძნელ-ღა იყო ესე, რამეთუ იყვნეს კაცნი მთავართა და წარჩინებულთა შვილნი,
Line of ed.: 3 რომელთა უწესოდ დაეპყრნეს საყდრები; და მათ წილ ჭეშმარიტნი მწყემ/სნი და სათნონი
Line of ed.: 4 ღმრთისანი დაადგინნეს, და ძეგლი შუენიერი ჭეშმარიტისა სარწმუნოებისა აღწერეს,
Line of ed.: 5 მიმდგომი და მოწამე წმიდათა ათორმეტთა კრებათა. და ესრეთ ყოველნი ნიჭითა
Line of ed.: 6 სამეფოთა წარგზავნნეს / თჳთოეული სახიდ თჳსად. და ესე-ცა მიმსგავსებულად დიდისა
Line of ed.: 7 კოსტანტინესსა აღასრულა მეფემან დავით უწინარეს ყოველთა კეთილთა საქმეთა
Line of ed.: 8 თჳსთა, რომლისა სანაცვლოდ იხილეთ, თუ რა განაგო ღმერთმან გულთ-მეცნიერმან,
Line of ed.: 9 უძილმან მცველმან ისრაელისამან.
Line of ed.: 10 რამეთუ ესე აღსართან, კახთა მეფედ ჴსენებული, შეიპყრეს ჰერთა დიდებულთა,
Line of ed.: 11 არიშიანმან და ბარამ, და დედის ძმამან მათმან ქავთარ ბარამის ძემან, და მოსცეს
Line of ed.: 12 მეფესა. და აღიხუნა მეფემან ჰერეთი და კახეთი, და ერწუხს ქმნნა წყობ/ანი დიდნი
Line of ed.: 13 და ჴმა-გასმენილი იგი დიდი ძლევა, რომელ მცირედითა ლაშქრითა და განწირულითა
Line of ed.: 14 ერითა დაჴოცნა სულტანისა იგი ურიცხუნი სპანი, ათაბაგი განძისა და უმრავლესი
Line of ed.: 15 კახთა და ქუეყანისა ერი, მტერთა-ვე თანა გარე-მოდგომილი ჩუენდა. ესე-ოდენ
Line of ed.: 16 ადვილად და მოსწრაფედ ჴელთ-უსხნა ღმერთმან საკჳრველებათამან, რომელ ერთი
Line of ed.: 17 ათასთა არა თუ სდევდა, არამედ ჴელითა იპყრობდა, და ორთა არა თუ წარექცივნეს
Line of ed.: 18 ბევრნი არამედ სანთლითა თჳთ მათ-ვე ტყეთათ და მთხრებლთათ ტ/ყუედ მოჰყვანდეს
Line of ed.: 19 ყოველნი ქრისტიანენი.
Page of ed.: 329
Line of ed.: 1 ხოლო თჳთ მეფე არა თუ ვითარცა სხუა ვინ-მე ზურგით უდგა ოდენ სპათა
Line of ed.: 2 თჳსთა, / ანუ შორით უზახებდა, ვითარცა ერთი მთავართაგანი ვინ-მე, არამედ უპირატეს
Line of ed.: 3 ყოველთასა თჳთ წინა უვიდოდა, და ვითა ლომი შემზახებდა ჴმითა მაღლითა,
Line of ed.: 4 და ვითა გრიგალი მი-და-მო იქცეოდა; და თჳთ გოლიათ-ებრ მიმართებდა და მკლავითა
Line of ed.: 5 მტკიცითა დაამჴობდა ახოვანთა, სრვიდა და დასცემდა წინა დამთხუეულთა
Line of ed.: 6 ყოველთა, ვიდრემდის ფრიადისა ცემისაგან არა თუ ვითარცა ძუელსა დავითს ელია
Line of ed.: 7 ზარის ჴელი ჴრმლისა ვადასა ოდენ დაეწება, არამედ ჴრმლით მისით უკ-მომდინარითა
Line of ed.: 8 სისხლითა წელნი აღსავსე ესხნეს, რომელი შემდგომად ომისა გარდაჴდისა და სარტყლისა
Line of ed.: 9 განჴსნისა საცნაურ იქმნა, ქუეყნად რა დაითხია ესე-ოდენისა მტკნარისა / სისხლისა
Line of ed.: 10 შეყინებულისა, რომელსა პირველ განხილვისა თჳთ მისგან ვგონებდით გამოსრულად.
Line of ed.: 11 და მას დღესა სამნი ცხენნი გამოუკლნეს და მეოთხესა-ღა ზედა მჯდომმან სრულ ყო
Line of ed.: 12 მის დღისა ომი. და ესე მრავლისაგან ყოვლად მცირედი და კნინი წარმოვთქჳთ.
Line of ed.: 13 ესრეთ რა თჳთ-მპყრობელობით დაიპყრა ჰერეთი / და კახეთი, და ნებიერად
Line of ed.: 14 აღიხუნა ციხენი და სიმაგრენი მათნი, მზე-ებრ მიჰფინა წყალობა ყოველთა ზედა
Line of ed.: 15 მკჳდრთა ქუეყანისათა. და ვინათგან ღმერთი ესრეთ განაგებდა / საქმეთა დავითისთა,
Line of ed.: 16 და წარუმართებდა ყოველთა გზათა მისთა, და მოსცემდა ჟამად-ჟამად ძლევათა საკჳრველთა,
Line of ed.: 17 და უძღოდა ძალითი-ძალად, -- არ-ცა იგი უდებებდა განმრავლებად ტალანტთა,
Line of ed.: 18 არამედ სრულითა გულითა მსახურებდა, და მათ იქმოდა, რომელნი ნებისა ღმრთისად
Line of ed.: 19 დაამტკიცნის და სათნო-ყოფილად მისდა აღუჩნდის, ვითარცა აწ ითქუას.
Line of ed.: 20 რამეთუ მოიგონა აღშენება მონასტრისა და დაამტკიცა რომელი-ცა გამოირჩია
Line of ed.: 21 მადლმან საღმრთომან ადგილსა ყოვლად შუენიერსა და ყოვლითურთ უნაკლულოსა,
Line of ed.: 22 რომელსა შინა ვითარცა მეორე ცაჲ გარდაართხა ტაძარი ყოვლად წმიდისა და
Line of ed.: 23 უფროსად კურთხეულისა დედისა ღმრთისა, რაბამ რა-მე აღმატე/ბული ყოველთა
Page of ed.: 330 Line of ed.: 1 წინანდელთა ქმნულთა, რომელი ზეშთა ჰმატს შუენიერებასა ყოველთასა, სივრცითა
Line of ed.: 2 და ნივთთა სიკეთითა და სიმრავლითა, და მოქმნულობისა შეუსწორებლობითა, რომელსა
Line of ed.: 3 აწ თანა-მოწმობით ხედვენ თუალნი ყოველთანი. და აღავსო სიწმი/დეთა მიერ
Line of ed.: 4 პატიოსანთა ნაწილთა წმიდათასა, და წმიდათა ხატთა მიერ და სიწმიდისა სამსახურებელთა
Line of ed.: 5 ყოვლად დიდებულთა და სხუათა ნივთთა ძნიად საპოვნელთა.
Line of ed.: 6 ამათ / თანა დასხნა მუნ-ვე დიდთა და ხოსროანთა მეფეთა ტახტნი და საყდარნი,
Line of ed.: 7 სასანთლენი და კიდელნი ფერად-ფერადნი იავარად მოხმულნი თჳსნი და კუალად
Line of ed.: 8 გჳრგჳნნი და მანიაკნი, ფიალანი და სასუმელნი, რომელნი მოუხუნა მეფეთა არაბეთისათა,
Line of ed.: 9 რაჟამს თჳთ იგინი-ცა ტყუედ მოიყვანნა, მას-ვე ტაძარსა შინა შეწირნა ღმრთისა
Line of ed.: 10 საჴსენოდ და სამადლობელად ძლევისა მის საკჳრველისა.
Line of ed.: 11 და მუნ-ვე შემოკრიბნა კაცნი პატიოსანნი ცხოვრებითა და შემკულნი ყოვლითა
Line of ed.: 12 სათნოებითა, არა თჳსთა ოდენ სამეფოთა შინა პოვნილნი, არამედ ქუეყანისა კიდეთათ
Line of ed.: 13 სადათ-ცა ესმა ვიეთ-მე სიწმიდე, სიკეთე, სისრულე, სულიერითა და ჴორციელითა სათნოებითა აღსავსეობა,
Line of ed.: 14 იძინა და კეთილად გამოიძინა, მოიყვანნა და დაამკჳდრნა
Line of ed.: 15 მას შ/ინა.
Line of ed.: 16 და მამული ლიპარიტეთი უმკჳდროდ დარჩომილ იყო, არამედ სხუათა მრავალთა
Line of ed.: 17 და სამართლიანთა უსარჩლელ-მიუხუეჭელთა სოფელთა თანა / მისცნა დედასა ღმრთისასა
Line of ed.: 18 სამსახურებელად მისსა წინაშე მდგომელთა მისთათჳს. და უზრუნველი ტრაპეზი
Line of ed.: 19 განუჩინა. რომელი-ცა აწ წინა-მდებარე არს ყოვლისა აღმოსავალისა მეორედ / იერუსალემად,
Page of ed.: 331 Line of ed.: 1 სასწავლოდ ყოვლისა კეთილისად, მოძღურად სწავლულებისად, სხუად ათინად, ფრიად
Line of ed.: 2 უაღრეს მისსა საღმრთოთა შინა წესთა, დიაკონად ყოვლისა საეკლესიოსა შუენიერებისად.
Line of ed.: 3 ხოლო სახელი მისი გელათი.
Line of ed.: 4 და კუალად სხუა მოიგონა საქმე შემსგავსებული მოწყალისა და ტკბილისა
Line of ed.: 5 ღმრთისა სახისა, კაცთ-მოყუარებისა თჳსისა: აღაშენა ქსენონი ადგილსა შემსგავსებულსა
Line of ed.: 6 და შუენიერსა, რომელსა შინა შეკრიბნა ძმანი, თჳთო-სახითა სენითა განცდილნი, და
Line of ed.: 7 მოუმზადა ყოველი საჴმარი მათი, უნაკლულოდ და უხუებით, და განუჩინნა შესავალნი
Line of ed.: 8 და საღუაწნი მათნი ყოვლად-ვე. თჳთ მივიდის და მოიხილნის, მოიკითხნის და ამბორს-უყვის
Line of ed.: 9 თჳთოეულსა, აფუფუნებდის მამებრ, სწყალობდის და ნატრიდის, განამჴნობდის.
Line of ed.: 10 მოთმინებისა მიმართ, მონახის თჳსითა ჴელითა ცხედრები, სამოსლები და საგებელი
Line of ed.: 11 მათი, პინაკი და ყოველი საჴმარი მათი, მისცის თჳ/თოეულსა ოქრო საყოფინი, და
Line of ed.: 12 გა/ნაკრძალნის ზედა-მდგომელნი მათნი, და განაგის ყოველი საქმე მათი დიდად შუენიერად
Line of ed.: 13 და ღმრთის-მსახურებით.
Line of ed.: 14 ხოლო ვიდრე ამა ჟამადმდე (!) ქალაქი ტფილისი, რუსთავი და სომხითი და ყოველი
Line of ed.: 15 სამშჳლდე და აგარანი თურქთა ჰქონდეს. ხოლო თრიალეთი და კლდე-კარნი ჰქონდეს.
Line of ed.: 16 თე/ვდორეს, ჭყონდიდელისა დის-წულსა, კაცსა გონიერსა და დიდად მყოფსა. რამეთუ რა
Line of ed.: 17 მეფე გარდავიდის აფხაზეთად, უმცრორე ეშინოდის თურქთა და მათთა ციხოვანთა. მას
Line of ed.: 18 ჟამსა მეფე გარდავიდა იმერეთს; და შეკრბეს გიორგი ჭყონდიდელსა და მწიგნობართ-უხუცესსა
Line of ed.: 19 წინაშე თევდორე, აბულეთი და ივანე ორბელი და სიმარჯჳთ მოიპარეს
Line of ed.: 20 სამშჳლდე.
Line of ed.: 21 მაშინ იქმნა დიდი სიხარული, რამეთუ დღითი-დღე შეემატებოდა საზღვართა
Line of ed.: 22 სამეფოსათა. ცნეს რა თურქთა აღება სამშჳლდისა, უმრავლესნი ციხენი სომხითისანი
Page of ed.: 332 Line of ed.: 1 დაუტევნეს, და ღამით მეოტ იქმნნეს, და ჩუენ თანა მოითუალნეს იგინი. რამეთუ
Line of ed.: 2 ვიდრე მოაქამომდე სთუელთა ჩამოიარიან თურქთა სომხითი, ყოვლითა ფალანგითა
Line of ed.: 3 მათითა, ჩამოდგიან გაჩიანთა, პ/ირსა მტკუარისასა, ტფილისითგან ვიდრე ბარდავადმდე,
Line of ed.: 4 და იორის პირთა, და ყოველთა ამათ შუენიერთა ადგილთა საზამთროთა, რომელთა
Line of ed.: 5 შინა ზამთრის, ვითარცა არესა გაზაფხულისასა, ითიბების თივა, და აქუს შეშა
Line of ed.: 6 და წყალი უსუებით, და მუნ არს სიმრავლე ნადირთა თჳთო-ფერი და საშუებელი
Line of ed.: 7 ყოველი. ამათ ადგილთა შინა დადგიან ხარგებითა. ცხენისა, ჯორისა, ცხუარისა და
Line of ed.: 8 აქლემისა მათისა არა იყო რიცხ/ჳ, / და აქუნდა ცხოვრება სანატრელი; ნადირობდიან,
Line of ed.: 9 განისუენებდიან და იხარებდიან, და არა იყო ნაკლულევანება მათ თანა. თჳსთა ქალაქთა
Line of ed.: 10 ვაჭრობდიან, ხოლო ჩუენთა ნაპირთა არბევდიან ტყჳთა და ალაფითა სავსეთა გაზაფხულსა
Line of ed.: 11 თანა იწყიან სლვა აღმართ მთათა სომხითისა და არარატისათა. ეგრეთ-ვე
Line of ed.: 12 ზაფხულის-ცა ჰქონდის შუება და განსუენება, თივათა და ველთა შუენიერთა, წყაროთა
Line of ed.: 13 და ადგილთა ყუავილოვანთა, და ესე-ოდენ დიდი იყო ძალი მათი და სიმრავლე,
Line of ed.: 14 რომელ სთქუა-მცა თუ "ყოველი თურქობა ყოვლისა ქუეყანისა იქი არს-ო". და არავისგან
Line of ed.: 15 მოსაგონებელ იყო ოდეს-ცა მათი გასხმა ანუ ვნება, არ-ცა თუ თჳთ სულტ/ანისაგან.
Line of ed.: 16 ოდეს სამშჳლდე და ძერნა აიღეს, ქრონიკონი იყო სამას ოცდაათი. მას წელსა
Line of ed.: 17 მოვიდა ძალი სულტანისა და ყოველი თურქობა, კაცი ვითარ ასი ათასი, უგრძნეულად
Line of ed.: 18 სიმარჯჳთა, ხოლო მეფე დგა ნაჭარმაგევს ტაძრეულითა. ცნა რა მიმწუხრი მოსლვა
Line of ed.: 19 მათი თრიალეთს, ღამე ყოველ წარვიდა მასლათა კაცითა ათას ხუთასითა, რამეთუ
Line of ed.: 20 ესე-ოდენნი დახუდეს მას წინაშე. ცისკარს მოვიდეს თურქნი და იქმნა ბრძოლა ფიცხელი
Line of ed.: 21 მას დღესა, და შეწევნითა ღმრთისათა / იძლია ბანაკი მათი. და მიდრეკასა დღისასა
Page of ed.: 333 Line of ed.: 1 მიდრკეს სივლტოლად ესე-ოდენ ზარ-განჴდილნი და მოსწრაფნი, ვიდრემდის არ-ცა თუ
Line of ed.: 2 კარავთა მათთა და ჭურჭელთა მიხედნეს ყოვლად, არამედ მოსწრაფებასა პატივ-სცე/ს
Line of ed.: 3 ფერჴთა მათთა უფროს საქონლისა მათისა, და ესრეთ განიბნივნეს თჳსთა ქუეყანათა.
Line of ed.: 4 ხოლო ესე-ვითარსა საკჳრველსა სივლტოლასა მათსა თჳთ მეფე და სპანი მისნი
Line of ed.: 5 ესოდენ ურწმუნო იყვნეს, ვიდრემდის არა-ვინ სდევნა ყოვლად, რამეთუ ხვალისა ომი
Line of ed.: 6 ეგონა. და წარიღო გიორგი ჭყონდიდელმან რუსთავი-ცა, მეფისა მუხნარს ყოფასა.
Line of ed.: 7 ქრონიკონი იყო სამას ო/ცდა თხუთმეტი რომლისათჳს-ცა დიდად წმენა შეექმნა თურქთა
Line of ed.: 8 და რიდობა საზამთროთა ადგილთა დგომისა. რამეთუ მოიმსტვარნის მეფემან რომელთა
Line of ed.: 9 მოსრვა ეგებოდის, და უგრძნეულად დაესხის და მოსწყჳდნის და ესე არა ერთ-გზის
Line of ed.: 10 ანუ ორ-გზის, გინა სამ, არამედ მრავალ-გზის, ვითარცა აწ ერთი ითქუას.
Line of ed.: 11 რამეთუ ტაოს ჩამოდგეს დიდნი თურქნი ხარგებითა, ვინათგან ზამთრისა სიფიცხესა
Line of ed.: 12 და მთათა სიმაგრეთა მიენდვნეს. ხოლო მეფემან მოიჴელოვნა ესრეთ, რამეთუ
Line of ed.: 13 სპათა ქართლისათა მზაობა უბრძანა და თჳთ ქუთათისს გარდავიდა, რომლითა უეჭუელ
Line of ed.: 14 ყვნა იგინი. და თუესა თებერვალსა აცნობა ქართუელთა და მესხთა, რათა კლარჯეთს
Line of ed.: 15 დახუდენ პაემანსა, და თჳთ შიდითა სპითა ხუფთით ჭოროხის პირი წარვლო. და
Line of ed.: 16 შეკრბეს ერთად, და უგრძნეულად დაესხნეს მათ ზედა, უშიშად გულ-დებითა მსხდომარეთა
Line of ed.: 17 ბასიანამდე და მთად კარნიფორისად. რამეთუ ქრონიკონი იყო სამას ოცდათექუსმეტი.
Page of ed.: 334
Line of ed.: 1 მოსრეს სიმრავლე მათი ურიცხჳ, და აღიღეს დედა-წული მათი, ცხენები, ცხოვარი,
Line of ed.: 2 აქლემები და ყოველი ნაქონ/ები მათი, რომლითა აღივსო ყოველი სამეფო მისი
Line of ed.: 3 ყოვლითა კეთი/ლითა.
Line of ed.: 4 და მას-ვე წელსა ასული თჳსი კატა გაგზავნა საბერძნეთს სძლად ბერძენთა მეფისად.
Line of ed.: 5 რამეთუ პირველ ამისსა პირმშო ასული თჳსი თამარი გაეგზავნა დედოფლად
Line of ed.: 6 შარვანისა, რათა ვითარცა ორნი მნათობნი -- ერთი აღმოსავლეთს, ხოლო მეორე
Line of ed.: 7 დასავლეთს -- ცისკროვან ჰყოფდენ სფეროსა, მამისაგან მიმღებელნი მზეებრთა შარავანდედთანი.
Line of ed.: 8 ამისა ჟამთა შევიდენ მთარგმანებელნი წიგნთანი ეფრემ მცირე, და თეოფილე, და არსენ
Line of ed.: 9 იყალთოელი, და იოვანე ტაიჭის ძე, ქრისტეს აქათ ქ(რონი)კ(ონ)ს ჩ^როდ.
Line of ed.: 10 და მეორესა წელსა დაიპყრნა გრიგოლის ძენი, ასამ და შოთა, და აღიღო ციხე
Line of ed.: 11 გიში. და გაგზავნა ძე თჳსი დემეტრე შარვანს სპითა ძლიერითა ლაშქრად. ხოლო მან
Line of ed.: 12 ქმნნა ომნი საკჳრველნი, რომლითა განაკჳრვნა მხილველნი და მსმენელნი; გამოიღო
Line of ed.: 13 ციხე ქალაძორი და ძლევა-შემოსილი მოვიდა წინაშე მამისა თჳსისა, სავსე ალაფითა
Line of ed.: 14 და ტყჳთა ურიცხჳთა.
Line of ed.: 15 ხოლო მეორესა წელსა / ბზობად წარმოემართა მეფე ღანუჴით წარსლვად რაჴსის
Line of ed.: 16 პირსა, და ზატიკი გარდაიჴადა ნაჴიდურს. მუნ მოართუეს ამბავი ბეშქენ ჯაყელისა
Line of ed.: 17 ჯავახეთს თურქთაგან მოკლვისა. და ამისთჳ/ს უშლიდეს დიდებულნი მას ჟამსა წარსლვად. და
Line of ed.: 18 არა მოისმინა ყოვლად. არამედ დაესხა თურქთა, რაჴსის პირსა მდგომთა,
Line of ed.: 19 და მოსრა სიმრავლე მათი, და წარმოიღო ტყუე და ალაფი ურიცხჳ.
Page of ed.: 335
Line of ed.: 1 ამას-ვე წელსა აღიღო სომხითისა ციხე ლორე. და მას-ვე წელსა, ივლისსა, აღიხუნა
Line of ed.: 2 აგარანი, მეორესა დღესა, ცისკარს. რამეთუ პირველ-ცა ესე ციხე აეღო ბაგრატს,
Line of ed.: 3 პაპასა მისსა, გარნა / სამ თუე ბრძოლითა. ხოლო ამას-ვე წელსა აგჳსტოსსა მოკუდა
Line of ed.: 4 სულტანი მალიქი, მალიქ-შას ძე, და ალექსი ბერძენთა მეფე და ვერ ცნეს ერთმან
Line of ed.: 5 მეორისა სიკუდილი. ქრონიკონი იყო სამას ოცდათურამეტი.
Line of ed.: 6 ხედვიდა რა მეფე დავით ესე-ოდენთა ზეგარდამოთა ღმრთისა მიერ წყალობათა,
Line of ed.: 7 შეწევნათა, ძლევათა და გამარჯუებათა თჳსთა, და რომელთა ღმერთი მოსცემდა სამეფოთა
Line of ed.: 8 ქუეყანათა, ქალაქთა და ციხეთა, რამეთუ არა იყო ესე-ოდენი სიმრავლე ლაშქართა
Line of ed.: 9 სამეფოსა შინა მისსა, რათა-მცა ქალაქთა და ციხეთა შინა მდგომად და დამჭირველად და
Line of ed.: 10 კუალად თჳთ მის თანა მყოფად და მოლაშქრედ-მცა კმა ეყვნეს / დაუცხრომელად
Line of ed.: 11 მიმოსლვასა ლაშქრობასა მისსა ზამთარ და ზაფხულ / ამისთჳს-ცა შემოიკრიბა
Line of ed.: 12 გონება, კეთილად და გონიერად გამგონე, ვითარცა დავით, სულისა მიერ წმიდისა,
Line of ed.: 13 აღიღო მაღლად თავი თჳსი და მიმოავლო თუალი გონებისა თჳსისა და განიცადა
Line of ed.: 14 კეთილად, განიზრახა სამეფოთა ცნობითა, რომელ არა კმა იყვნეს სამეფოსა მისისანი
Line of ed.: 15 თანა-მიყოლად კრთომათა და წადიერებათა სულისა მისისათა.
Line of ed.: 16 და მსგავსად ალექსანდრესსა ქმნა და ამან-ცა სულთ-ითქუნა, რამეთუ ითქუმის-ცა
Line of ed.: 17 მისთჳს, ვითარმედ ფილოსოფოსმან ვინ-მე რქუა მას: "არიან-ო მრავალნი და ურიცხუნი
Line of ed.: 18 სამეფონი, რომელთა არ-ცა თუ სახელი გასმიეს შენ." და მან სულთ-ითქუნა და თქუა:
Line of ed.: 19 "უკეთუ დამიშთეს ესენი, რა იყოს მპყრობელობა ჩემი". ამისთჳს-ცა ამან მეორემან
Line of ed.: 20 ალექსანდრე განიზრახა სივრცითა გონებისათა, რამე/თუ სხუაებრ არა იყო ღონე, და
Page of ed.: 336 Line of ed.: 1 უწყოდა კეთილად ყივჩაყთა ნათესავისა სიმრავლე, და წყობათა შინა სიმჴნე, სისუბუქე
Line of ed.: 2 და მიმოსლვა, სიფიცხე მიმართებისა, ადვილად დასამჭირვლობა და ყოვლითურთ
Line of ed.: 3 მომზავებლობა ნებისა თჳსისა. და ამათ თანა უადვილეს იყვნეს მოსლვად მახლობელობითა-ცა
Line of ed.: 4 და უპოვარებითა, და რამეთუ პირველ / მრავალთა წელთასა მიერ / მოეყვანა
Line of ed.: 5 სანატრელი და ყოვლად განთქმული სიკეთითა გუარანდუხტ დედოფალი, შვილი ყივჩაყთა
Line of ed.: 6 უმთავრესისა ათრაქა შარაღანის ძისა, სჯულიერად მეუღლედ თჳსად და დედოფლად
Line of ed.: 7 ყოვლისა საქართველოსა. ამისთჳს-ცა წარავლინნა კაცნი სარწმუნონი და მოუწოდა
Line of ed.: 8 ყივჩაყთა და სიმამრსა თჳსსა.
Line of ed.: 9 ხოლო მათ სიხარულით მიითუალეს, გარნა ითხოვეს გზა მშვიდობისა ოვსთაგან.
Line of ed.: 10 ამისთჳს-ცა ბრძანა მეფემან წარსლვა ოვსეთს, და სიტყუასა-ვე თანა წარემართა და
Line of ed.: 11 თანა-წარიტანა გიორგი ჭყონდიდელი და მწიგნობართ-უხუცესი თჳსი, კაცი სრული
Line of ed.: 12 ყოვლითა სიკეთითა სულისა და ჴორცთასა, სავსე სიბრძნითა და გონიერებითა, განმზრახი,
Line of ed.: 13 სჳანი და ფრთხილი, თანა-აღზრდილი აღმზრდელი პატრონისა და თანა-განმკაფელი
Line of ed.: 14 ყოველთა გზათა, საქმეთა და ღუაწლთა მისთა.
Line of ed.: 15 შევიდეს ოვსეთს და მოეგებნეს მეფენი ოვსეთისანი და ყოველნი მთავარნი მათნი,
Line of ed.: 16 და ვითარცა მონანი დადგეს წინაშე მისსა. და აღიხუნეს მძევალნი ორთაგან-ვე, ოვსთა
Line of ed.: 17 და ყივჩაყთა, და ესრეთ ადვილად შეაერთნა ორნი-ვე ნათესავნი. და ყო შორის მათსა
Line of ed.: 18 სიყ/უარული და მშჳდობა ვითარცა ძმათა. და აღიხუნა ციხენი დარიალასა და ყოველთა
Line of ed.: 19 კართა ოვსეთისათა და კავკასიისა მთისათანი და შექმნა გზა მშჳდობისა ყივჩაყთათჳს,
Line of ed.: 20 და გამოიყვანა სიმრავლე ფრიად დიდი; და სიმამრი და ცოლის ძმანი თჳსნი
Line of ed.: 21 არა ცუდად დაშურეს; არ-ცა ცუდ იქმნა / გამოყვანა მათი, არამედ მათითა ჴელითა მოსრნა
Line of ed.: 22 სრულიად სპარსეთისა ძალნი, და დასცა შიში და ზარი ყოველთა მეფეთა ქუეყანისათა,
Line of ed.: 23 და მათითა თანა-დგომითა ქმნნა საქმენი დაურწმუნებელნი, ვითარცა ითქუას წაღმართ.
Page of ed.: 337
Line of ed.: 1 ხოლო მაშინ ოვსეთს ყოფასა მიიცვალა გიორგი ჭყონდიდელი; თავ-ადგა სიყრმითგანთა
Line of ed.: 2 პატრონისა მსახურებათათჳს; და პატივითა დიდითა წარმოგზავნა მონასტერსა
Line of ed.: 3 ახალსა და მუნ დაემარხა. რომელი იგლოვა ყოველმან სამეფომან და თჳთ მეფემან,
Line of ed.: 4 ვითა მამა და უმეტეს-ცა მამისა, შემოსითა შავისათა ორმეოც დღე, ვიდრემდის იშვა
Line of ed.: 5 ვახტანგ, რომლისა ხარებითა დაიჴსნა გლოვა.
Line of ed.: 6 ხოლო ყივჩაყი დააყენნა ადგილთა მათ მარჯუეთა დედა-წულითა მათითა,
Line of ed.: 7 რომელთა თანა იყო წყობად განმავალი რჩეული ორმოცი ათასი. ესენი განასრულნა
Line of ed.: 8 ცხენებითა და საჭურველითა; და კუალად მონანი რომელ ჰყვეს რჩეულნი და განსწავლულნი
Line of ed.: 9 ღუაწლსა, ვითარ ხუთიათასი კაცი, ყოველნი ქრისტიანე ქმნულნი, მისანდონი
Line of ed.: 10 და გამოცდილნი სიმ/ჴნითა. და თჳთ ყივჩაყნი-ცა უმრავლესნი ქრისტიანე იქმნებოდეს
Line of ed.: 11 დღითი-დღე, და სიმრავლე ურიცხჳ შეეძინებოდა ქრისტესა. ე/სენი რა / ესრეთ შემოიკრიბნა, და
Line of ed.: 12 დააწყუნა გუარად-გუარად და დაუდგინნა სპასალარნი და მმართებელნი;
Line of ed.: 13 და ეგრეთ-ვე თჳსისა სამეფოსა სპანი, რჩეულნი და მოკაზმულნი, ცხენ-კეთილნი და
Line of ed.: 14 პირ-შეუქცეველნი; და / საშუალ მათსა თჳთ იგი უმსგავსო სპასპეტი და წინა-მბრძოლი,
Line of ed.: 15 მიმსგავსებული ძუელისა ქაიხოსროსთჳს მოთხრობილთა, წინა-უძღოდა, და იწყო რბევად
Line of ed.: 16 სპარსეთისა, შარვანისა და სომხითისა დიდისა. რამეთუ არა დაშურებოდა, არ-ცა
Line of ed.: 17 მოეწყინებოდა, არამედ ჟამიერად და წესიერად ალაშქრებდა მათ, მართებდა და განაგებდა
Line of ed.: 18 მსგავსად მისსა დიდ-გონეობითა, და ვინ-ღა-მცა იყო წინა-მდგომი მისი, და ანუ
Line of ed.: 19 მიმმართი ომისა მის წინაშე. რამეთუ დაღათუ წერილმან ფრთოვანსა ვეფხსა მიამსგავსა
Line of ed.: 20 მაკედონელი იგი სიფიცხითა მიმმართველობისათჳს, და მსწრაფლ მიმოვლისა ქუეყანათა
Line of ed.: 21 შინა, და ჭრელად მრავალ-ფერობისათჳს ქცევათა და განზრახვათა მისთასა, არამედ
Page of ed.: 338 Line of ed.: 1 ჩუენი ესე გჳრგჳნოსანი და ახალი ალექსანდრე, დაღათუ იყო ჟამითა შემდგომი, არამედ
Line of ed.: 2 არა საქმითა-ცა, არ-ცა განზრახვითა, არ-ცა / სიმჴნითა უმცირე, და თჳთ მათ საქმეთა
Line of ed.: 3 შინა, რომელთა მძლედ ითქმის ალექსანდრე, არა უმდაბლე. არამედ მრავლითა / უმაღლეს
Line of ed.: 4 მგონიეს ესე. და რა-ოდენ საწუთოთა და ჴორციელთა შინა იგი მისთა სწორთა
Line of ed.: 5 და მისგან და მის ჟამისათა ყოველთა უმაღლეს და უზეშთაეს იყო, ეგე-ოდენ ესე საღმრთოთა
Line of ed.: 6 და ქრისტეს მცნებათა შინა ჴორციელთა-ვე / თანა მისთა პირველთა ყოველთა
Line of ed.: 7 ჰმატდა. რამეთუ არა სცა ძალი თუალთა, არ-ცა სრული წამთა, არ-ცა განსუენება
Line of ed.: 8 ჴორცთა თჳსთა; არა მიდრკა გემოვნებათა მიმართ. არ-ცა ნებასა ჴორცთასა; არა
Line of ed.: 9 სასმელ-საჭმელთა, არ-ცა სიმღერა-სიღოდათა და არათურთითა არარა ჴორციელთა
Line of ed.: 10 შეაკრა გონება, გარნა საღმრთოთა და სასულიეროთა ყოველთა დასრულებად და უდებებად
Line of ed.: 11 მზიდველთა ნებისათა და განიცადეთ-ღა ოთხთა ამათ წელთა ქმნილნი მისნი,
Line of ed.: 12 რომელთა მრავალ-გზის ქმნულთა მცირედი მეგულების თქუმად.
Line of ed.: 13 ხოლო აქუნდის ჩუეულებად ესე მეფესა, რამეთუ განზრახვით გარდავიდის აფხაზეთით
Line of ed.: 14 და ჩამოიტყუვნნის თურქმანნი საზამთროთა ადგილთა მტკურის პირისათა.
Line of ed.: 15 რამეთუ მათნი-ცა მსტოვარნი ზედა ადგიან მეფესა და ეძებდიან გზათა მისთა გარდავიდა
Line of ed.: 16 მეფე გუგეთს და მიერ ხუფათს, და ამით გულ-პყრობილ ყვნა იგინი. ქრონიკონი
Line of ed.: 17 / იყო სამას ორმოცი. ხოლო მათ ცნეს რა სიშორე მისი, ჩამოდგეს ბოტორას, დიდნი
Line of ed.: 18 ფრიად, და დაიზამთრეს. / და არა ჰრულოდა მეფესა, არამედ გარდამოიფრინვა თებერვალსა
Line of ed.: 19 ათოთხმეტსა და უცნაურად დაესხა ზედა, და ძლით ვინ-მე შეესწრა ცხენსა
Line of ed.: 20 და გარდაიხუეწა. აღიღეს ტყუე და ალაფი ურიცხჳ, და მოვიდა ღანუჴს.
Page of ed.: 339
Line of ed.: 1 და მას-ვე შჳდეულსა პირ-მარხვასა დღესა აიღო შარვანს ქალაქი ყაბალა, და
Line of ed.: 2 აღავსო სამეფო თჳსი ოქროთა და ვეცხლითა და ყოვლითა სიმდიდრითა წარმოვიდა
Line of ed.: 3 ქართლს და მსწრაფლ შეკრიბა სპა, და ჩავიდა შარვანს, მაისსა შჳდსა, არბია ლიჟათათ
Line of ed.: 4 ვიდრე ქურდევანამდე და ხიშ/ტალანთამდე, და სავსენი ალაფითა მოვიდეს ქართლს.
Line of ed.: 5 მათ-ვე დღეთა შეიბნეს შარვანელი და დარუბანდელი, მოკლეს აფრიდონ, და მოსწყჳდნეს
Line of ed.: 6 შარვანელნი.
Line of ed.: 7 თუესა ნოემბერსა წარვიდა მეფე აშორნიას, დაესხა თურქმანთა, მოსრნა და იავარ-ყვნა,
Line of ed.: 8 და წარმოიღო ნატყუენავი მათი ურიცხჳ. ჩამოვლო / მგზავრ, დაესხა სევგელამეჯს
Line of ed.: 9 თურქმანთა-ვე და არა დაუტევა მოტირალი კარავთა მათთა; ესე ერთისა წლისა.
Line of ed.: 10 და მას-ვე ზამთარსა ჩავიდა აფხაზეთს ბიჭჳნტამდე და განაგნა საქმენი მანდაურნი:
Line of ed.: 11 ღირსნი წყალობისანი შეიწყალნა, შემცო/დენი დაიპყრნა და წუართნა; რამეთუ იყო
Line of ed.: 12 ზამთარი ძნელი და თოვლი ფრიადი. ხოლო ცნეს რა თურქთა, ვითარმედ შორს არს
Line of ed.: 13 მეფე, გულ-დებით ჩამოდგეს პირსა მტკურისასა, გარნა ლომსა მოჴელოვნებულსა არა
Line of ed.: 14 სცონოდა, არ-ცა ჰრულოდა ომისათჳს, ვერ-ცა-რა დამხრწეველთაგანი დაიმჭირვიდა წარმოვიდა
Line of ed.: 15 მსწრაფლ აფხაზეთით თოვლთა საშინელთა, გარდაათხრევინა მთა ლიხისა,
Line of ed.: 16 სადა გარდანაკუეთსა თოვლისასა აქუნდა სიმაღლე მჴარი სამი. და დახუდა მზად სპა
Line of ed.: 17 მისი, და პირველ ამბავისა ქართლისა ცნობამდე დაესხა ხუნანს და აღავსო ლაშქარმან
Page of ed.: 340 Line of ed.: 1 მთით მტკურამდე და გაგთათ ბერდუჯამდე. და მოსრეს პირითა მახჳლისათა,
Line of ed.: 2 / რომელ არა დაუშთა მთხრობი ამბავისა. ქრონიკონი იყო სამას ორმოცდაერთი, თუე
Line of ed.: 3 მარტი.
Line of ed.: 4 გაზაფხულ განდიდნა მტკუარი, რომელ ნადინებსა ვერ დამტია. ამისითა მინდობითა
Line of ed.: 5 ჩადგეს თურქმანნი ბარდავს გულ-დებითა. მაშინ მონახნა მეფემან იგინი-ცა და
Line of ed.: 6 ალონს მტკუარსა გაცურდა ყივჩაყითა და/უზრავხა მას წყალსა, მოსრნა თურქნი,
Line of ed.: 7 არბია ბარდავი. და დაყო ორი დღე, და ნებიერად მოვიდა შინა სავსე ალაფითა. თუე
Line of ed.: 8 იყო ივნისი.
Line of ed.: 9 ამათ ესე-ვითართა ჭირ/თაგან შეიწრებულნი თურქმანნი და კუალად ვაჭარნი
Line of ed.: 10 განძელ-ტფილელ-დმანელნი წარვიდეს სულტანსა წინაშე, და ყოველსა სპარსეთსა
Line of ed.: 11 შეიღებნეს შავად, რომელთა-მე პირნი, და რომელთა-მე ჴელები, და რომელნი-მე სრულიად; და ესრეთ
Line of ed.: 12 მიუთხრნეს ყოველნი ჭირნი, მოწევნულნი მათ ზედა, რომლითა
Line of ed.: 13 აღძრნეს წყალობად თჳსა, და იქმნა გლოვა ფრიადი შორის მათსა.
Line of ed.: 14 მაშინ სულტანმან მოუწოდა არაბეთისა მეფესა დურბეზს, სადაყას ძესა, და მოსცა
Line of ed.: 15 ძე თჳსი მალიქი და ყოველი ძალი მისი; / და აჩინა სპასალარად ელღაზი, ძე არდუსისი, კაცი დაჰმანი
Line of ed.: 16 და მრავალ-ღონე. და უბრძანა თურქმანობასა სადა-ღა-ცა ვინ იყო,
Line of ed.: 17 დამასკოთ და ჰალაბითგან ამოღმართ, ყოველსა მჴედრობად შემძლებელსა, ამათ თანა
Line of ed.: 18 ათაბაგსა განძისასა მისითა ძალითა და ყოველთა სომხითისა ამირათა. ქრონიკონი
Line of ed.: 19 იყო სამას ორმოცდაერთი.
Line of ed.: 20 შეკრბეს ესე ყოველნი, შეითქუნეს, შეიმტკიცნეს სიმრავლითა ვითარცა ქვიშა
Page of ed.: 341 Line of ed.: 1 ზღჳსა, რომლითა აღივსო ქუეყანა, და აგჳსტოსსა თურამეტსა მოვიდეს თრიალეთს,
Line of ed.: 2 მანგლისს და დიდგორთა, რომელ თჳთ ფერჴთა ზედა ვერ ეტეოდეს ამათ ადგილთა.
Line of ed.: 3 ხოლო მეფემან დავით, უშიშმან და ყოვლად უძრავმან გულითა, თუ ვითარ / წინა
Line of ed.: 4 განაწყო სპა მისი, და თუ ვითარ ყოველი საქმე შუენიერად და ღონიერად ყო, რაბამ
Line of ed.: 5 რა-მე წყნარად, / უშფოთველად და გამოცდილებით და ყოვლად ბრძნად განაგო, და
Line of ed.: 6 თუ ვითარ თჳსნი სპანი დაიცვნა უვნებელად, -- ამათ ყოველთათჳს არა ჩუენი, არამედ
Line of ed.: 7 ვგონებ, რომელ ყოველთა ბრძენთა სოფლისათა ენა ვერ შემძლებელ არს მითხრობად
Line of ed.: 8 ზედა-მიწევნით ყოველსა-ვე.
Line of ed.: 9 რამეთუ პირველსა-ვე ომსა იოტა ბანაკი მათი და ივლტოდა, რამეთუ ჴელი მაღლისა
Line of ed.: 10 შეეწეოდა, და ძალი ზეგარდამო ფარვიდა მას, და წმიდა მოწამე გიორგი განცხადებულად
Line of ed.: 11 და ყოველთა სახილველად წინაუძღოდა მას და მკლავითა თჳსითა მოსრვიდა
Line of ed.: 12 ზედა-მოწევნულთა უსჯულოთა მათ წარმართთა, რომელ თჳთ იგი უსჯულონი და უმეცარნი
Line of ed.: 13 მოღმართ აღიარებდეს და მოგჳთხრობდეს სასწაულსა ამას მთავარ-მოწამისა
Line of ed.: 14 გიორგისსა, და ვითარითა ღონითა მოსრნა სახელოვანნი იგი მებრძოლნი არაბეთისანი,
Line of ed.: 15 და ანუ მეოტთა ვითარ სიმარჯჳთ და განკრძალულად სდევნნა და მოსრნა, რომლითა
Line of ed.: 16 აღივსნეს ველნი, მთანი და ღელენი მძორებითა.
Line of ed.: 17 ხოლო სპანი ჩუენნი და უფროსად ყოველი სამეფო აღივსო ოქროთა და ვეცხლითა,
Line of ed.: 18 არაბულითა ცხენებითა, ასურულითა ჯორებითა, / კარვებითა, სრა-ფარდაგებითა,
Line of ed.: 19 სხჳთა უცხოთა ჭურჭლებითა საბრძოლელთა თჳთო-სახეთათა, ქოსთა და ფილაკავანთათა,
Line of ed.: 20 სასმურთა ტურფათა და სანადიმოთათა, საბანელთა და სამზარეულოთათა, -- რაოდენმან
Line of ed.: 21 ქარტამან და მელანმან დაიტიოს აღწერად! და რამეთუ გლეხთა იხილე-მცა,
Page of ed.: 342 Line of ed.: 1 ოდეს არაბთა მეფენი მოჰყვანდეს ტყუედ. და სხუათა გოლიათთათჳს რად-ღა რა-მცა
Line of ed.: 2 გჳნდოდა თქმად.
Line of ed.: 3 ხოლო ამად რა თხრობად მოვიწიე, ვაებისა ღირსად შევრაცხენ დიდნი იგი და
Line of ed.: 4 სახელოვანნი გამომეტყუელნი, ვიტყჳ უკუე უმიროსსა და არისტოვლის ელინთა, ხოლო
Line of ed.: 5 იოსიპოს ებრაელსა, რომელთაგანმან ერთმან ტროადელთა და აქეველთანი შეამკვნა
Line of ed.: 6 თხრობანი, თუ ვითარ აღამემნონ და / პრიამოს, ანუ აქილევი და ეკტორი, მერმე-ცა
Line of ed.: 7 ოდისეოს და ორესტი ეკუეთნეს, და ვინ ვის მძლე ექმნა; და მეორემან ალექსანდრესნი
Line of ed.: 8 წარმოთქუნა მძლეობანი, სიმჴნენი და ძლევა-შემოსილობანი; ხოლო მესამემან ვესპასიანე
Line of ed.: 9 ტიტოჲს-მიერნი მეტომეთა თჳსთა-ზედანი ჭირნი მისცნა აღწერასა. და ვინათგან
Line of ed.: 10 ამათ ნივთნი საქმეთანი არა აქუნდეს კმად მისათხრობელად, ამისთჳს-ცა მის ჴელოვნებითა
Line of ed.: 11 რიტორობისათა განავ/რცელნეს, ვითარცა იტყჳს თჳთ სადა-მე ალექსანდრე: "არა
Line of ed.: 12 დიდ იყავ აქილევი, არამედ დიდსა მიემთხჳე მაქებელსა უმიროსს". რამეთუ ოცდარვა
Line of ed.: 13 წელ განგრძობასა ტროადელთა ბრძოლისასა ვერა-რა ღირსი ქებისა იქმნა ხოლო
Line of ed.: 14 მეფისა დავითისი ესე-ოდენთა მიმართ წინაგანწყობა სამ ჟამადმდე იყო, და ვერ-ცა
Line of ed.: 15 პირველსა კუეთებასა შეუძლეს წინა-დადგომად. ჰქონებოდეს-მცა ამათ ბრძენთა თხრობათა
Line of ed.: 16 ნივთად საქმენი დავითისნი, და მათ-მცა აღწერნეს ჯეროვნად მათისა-ებრ რიტორობისა,
Line of ed.: 17 და მაშინ-ღა-მცა ღირს ქმნილ იყვნეს ჯეროვანსა ქებასა. და ესენი ესე-ოდენ.
Line of ed.: 18 ხოლო მეორესა წელსა აიღო მეფემან ქალაქი ტფილისი, პირველსა-ვე ომსა,
Line of ed.: 19 ოთხას წელ ქონებული სპარსთა, და დაუმკჳდრა შვილთა თჳსთა საჭურჭლედ და სახლად
Line of ed.: 20 თჳსად საუკუნოდ. ქრონიკონი იყო სამას ორმოცდაორი.
Page of ed.: 343
Line of ed.: 1 და მეორესა წელსა მოვიდა სულტანი შარვანს, შეიპყრა შარვანშა, აიღო შამახია
Line of ed.: 2 და მოგზავნა მოციქული მეფისა წინაშე, და მოუწერა წიგნი და მორქუა, ვითარ/მედ:
Line of ed.: 3 "შენ ტყეთა მეფე ხარ და ვერა ოდეს გამოხვალ ველთა; ხოლო მე ესე-რა შარვანშა
Line of ed.: 4 შევიპყარ ჴელთა და ხარაჯასა ვითხოვ; შენ თუ გენებოს. ძღუენი ჯეროვანი გამო/გზავნე, და
Line of ed.: 5 თუ გინდა სამალავთათ გამოვედ და მნახე" ხოლო ესმა რა ესე მეფესა,
Line of ed.: 6 მსწრაფლ ჴმა უყო ყოველთა სპათა მი/სთა, და ბრძანებასა-ვე მისსა თანა მოვიდეს წინაშე
Line of ed.: 7 მისსა ყოველნი სამეფოსა მისისანი. და წარემართა სულტანსა ზედა, და ყივჩაყნი ოდენ
Line of ed.: 8 აღთუალულ იყვნეს მაშინ, და იყო შემბმელი კაცი ორმოცდაათი ათასი. და ეუწყა რა
Line of ed.: 9 სულტანსა ზედა-მისლვა და ძალი და სიმრავლელ სპათა მისთა, და განკრთა, აიყარა
Line of ed.: 10 ველთათ, სადა დგა, და მსწრაფლ შევიდა ქალაქად და გარე-მოიზღუდა ერთ-კერძო
Line of ed.: 11 სხრტითა და ხანდაკებითა, და სხჳთ-კერძო ზღუდითა ქალაქისა შამახ/იისათა. ხოლო
Line of ed.: 12 ცნა რა ესე მეფემან, არღარა ჯერ უჩნდა ზედა-მისლვა მლტოლვარისა, არამედ
Line of ed.: 13 დავარდა მიწასა ზედა და მადლობა შეწირა ღმრთისა სახიერისა და კაცთ-მოყუარისა,
Line of ed.: 14 და ადგილობანსა დადგა.
Line of ed.: 15 მაშინ სულტანმან მრავალთა მიერ ვედრებათა და ძღუენთა და მუდარითთა შეთულილობათა,
Line of ed.: 16 ვითარცა მონამან ჭირვეულმან, არ-ღა ძღუენი ანუ ომნი ითხოვნა, არამედ გზა
Line of ed.: 17 სამლტოლვარო, ფრიად რა-მე სიმდაბლით და არა სულტანურად, შეიწრებულმან შიმშილითა
Line of ed.: 18 და წყურილითა მრავალ დღე.
Page of ed.: 344
Line of ed.: 1 მას-ვე დღესა სულტანსა წინაშე მიმავალი ათაბაგი რანისა აღსუნღული, ძალითა
Line of ed.: 2 მრავ/ლითა, მოსრეს მონათა / მეფისათა ვითარ ოთხი ათასი კაცი, და იგი ოდენ
Line of ed.: 3 მარტო მეოტი ძლით მივიდა სულტანსა წინაშე. იხილა რა ესე სულტანმან, მას-ვე
Line of ed.: 4 ღამესა გაიპარა, და სასდუნით მეოტი სხჳთ გზით წარვიდა სოფლად თჳსად. / და
Line of ed.: 5 ესრეთ ძლევა-შემოსილი და მმადლობელი ღმრთისა შემოიქცა მეფე. და მცირედთა
Line of ed.: 6 დღეთა განისუენა ამთენს.
Line of ed.: 7 და მეორესა თუესა, ივნისსა, კუალად წარვიდა შარვანს, აღიღო გულისტანი,
Line of ed.: 8 სახლი თავადი შარვანისა, სიცხეთა მათ საშინელთა, მოირთო შარვანი და აღავსნა
Line of ed.: 9 კეთილითა ყოველნი მორჩილნი ბრძანებათა მისთანი. წარმოვიდა ქართლად. ხოლო
Line of ed.: 10 სთუელთა გადავიდა გეგუთს, ინადირა, განისუენა, განაგო მანდაური ყოველი, და
Line of ed.: 11 მარტსა გარდამოვიდა ქართლად, და აღიღო ქალაქი დმანისი. და აპრილსა დაესხნეს
Line of ed.: 12 შაბურანს, დარუბანდელსა, და მოსწყჳდნეს ქურდნი, ლეკნი და ყივჩაყნი დარუბანდელისანი
Line of ed.: 13 და აღიხუნეს შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზაონდი და მიმდგომი მათი ქუეყანა.
Line of ed.: 14 და მყის აღისრბოლა ვითარცა არწივმან, და მაისსა აღიხუნა ციხენი სომხითისანი:
Line of ed.: 15 გაგნი, ტერონაკალი, / ქავ/აზინნი, ნორბედი, მანასგომნი და ტალინჯაქარი. და
Line of ed.: 16 ივნისსა წარემართა ლაშქრითა, განვლო ჯავახეთი, კოლა, კარნიფორა, ბასიანნი სპერამდის,
Line of ed.: 17 და, რა-ცა პოვა თურქმანი, მოსრა და ტყუე ყო; ჩამოვლო ბუღთა-ყური, და
Line of ed.: 18 დაწუნა ოლთის/ნი, და მოვიდა თრიალეთს დიდითა გამარჯუებითა. და მცირედნი
Line of ed.: 19 დღენი შუა გამოჴდეს და განიყარა ლაშქარი თჳს-თჳსად.
Line of ed.: 20 და აგჳსტოსსა ოცსა მოვიდეს მწიგნობარნი ანელთა თავადთანი და მოაჴსენეს
Line of ed.: 21 მოცემა ქალაქისა და ციხეთა ბოჟანას წყაროთა ზედა მდგომსა. და მსწრაფლ წიგნები
Page of ed.: 345 Line of ed.: 1 წუევისა წარსცა ყოველთა, და მესამესა დღესა სამოცი ათასი მჴედარი წინაშე უდგა
Line of ed.: 2 წარემართა და, ვითარცა მიიწია, მესამესა დღესა აიღო ქალაქი ანისი და ციხენი
Line of ed.: 3 მისნი უჭირველად, და სოფელნი და ქუეყანანი მიმდგომნი ანისისანი.
Line of ed.: 4 და დაიპყრნა არფასლანიანნი და ამოსწყჳდნა იგინი, რომელთა დიდი საყდარი ანისისა
Line of ed.: 5 მისგითად მოეკაზმათ და ქრისტიანეთა სისხლითა იგი საყდარი და ქალაქი მოერწყო. იმუქფა
Line of ed.: 6 ღმრთის-მოყუარემან დავით აღმაშენებელმან / მოლათა და დარიშმანთა სისხლითა ახლად-ვე მან
Line of ed.: 7 მორწყო და საყდარი იგი ახლად მონათლა, რომელი აღეშენა ბერძენთა ასულსა დედუფალსა
Line of ed.: 8 კატრონიტეს და იქი-ვე ესაფლავა. მაშინ მივიდა თჳთ მეფე დავით და კათალიკოზი, ეპისკოპოზნი
Line of ed.: 9 და ერთობილი ლაშქარი საფლავსა ზედა, და ახლად წესი აღუგეს. და თჳთ მეფემან
Line of ed.: 10 სამ-გზის საფლავსა ჩასმახა: "გიხაროდენ შენ, წმიდაო დედოფალო, რამეთუ იჴსნა ღმერთმან
Line of ed.: 11 საყდარი შენი უსჯულოთა ჴელთაგან". ამასა ზედან მკუდრისა ძუალთა საფლავით ჴმა გამოსცეს.
Line of ed.: 12 და ღმერთსა მადლობა მისცა. განუკჳრდა მეფესა და ერთობილ[თა] ერთა. და წარმოვიდა
Line of ed.: 13 მუნით მეფე დავით.
Line of ed.: 14 და წარმოიყვანა ბულასვარ, რვათა ძეთა მისთა თანა და მჴევალთა და სძალთა,
Line of ed.: 15 და ჩაგზავნა აფხაზეთად; ანისისა მცველად დაუტევნა აზნაურნი მესხნი, და წარმოვიდა
Line of ed.: 16 ქართლად. და მცირედთა დღეთა მოუ/სუენა სპათა თჳსთა. და მერმე წარემართა შარვანს,
Line of ed.: 17 და აღიღო ქალაქი შამახია და ციხე / ბირიტი, სრულად ყოველი შარვანი, და
Line of ed.: 18 დაუტევნა ციხეთა და ქალაქთა შინა ლაშქარნი დიდნი, ჰერნი და კახნი. და განმგებელად
Line of ed.: 19 და ზედა-მხედველად ყოველთა საქმეთა მანდაურთა აჩინა მწიგნობართ-უხუცესი
Line of ed.: 20 თჳსი სჳმონ, ჭყონდიდელი მთავარ-ეპისკოპოსი, მაშინ ბედიელ-ალავერდელი, მიმსგავსებული
Line of ed.: 21 გიორგი დედის ძმისა თჳსისა, კაცი ყოვლითურთ სრული და ბრძენი.
Line of ed.: 22 და განაგო მეფემან ყოველი საქმე შარვანისა, აღავსნა კეთილითა და საბოძვარითა
Line of ed.: 23 ქურდნი, ლეკნი და თარასნი, მოვიდა ქართლად. და ყივჩაყთა თჳსთა უჩინა
Line of ed.: 24 საზამთროდ სადგური, და საზრდელი, და კაცნი ზედა-მდგომნი / მათნი. და განაგო
Page of ed.: 346 Line of ed.: 1 ყოველი საქმე ქართლისა, სომხითისა და ანისისა და ეგულებოდა გაზაფხულ ქმნა
Line of ed.: 2 დიდთა საქმეთა და უფროსთა ლაშქრობათა, ვინათგან არა-ვინ წინა-აღუდგა მას.
Line of ed.: 3 / რამეთუ თჳთ სულტანი მუნ, სადა იყო, ძრწოდა შიშისაგან მისისა, და არ-ცა-ღა თჳთ
Line of ed.: 4 ძუელად ქონებულთა ქალაქთა და ქუეყანათა ჰგონებდა თჳსად ქონებად, არამედ რა-ოდენ-ცა
Line of ed.: 5 შორს იყო, ეგრე-ცა ეოცებოდა მძინარესა შიში და მღჳძარესა სიკუდილი.
Line of ed.: 6 ამისთჳს-ცა ზედას-ზედა წარმოავლენდის / მოციქულთა ძღუენითა და მშჳდებად პირსა
Line of ed.: 7 მისსა რამეთუ წარმოსცნის საჭურჭლენი მძიმენი, ტურფანი, მრავალ-ფერნი, მფრინველნი
Line of ed.: 8 და ნადირნი უცხონი და ძჳრად საპოვნელნი, და ეძიებნ მშჳდობასა და სიყუარულსა
Line of ed.: 9 და ყივჩაყთაგან არა რბევა/სა. ამისთჳს-ცა არა-რას მიხედვიდეს წარსაგებელთა
Line of ed.: 10 სიმრავლესა, ოდენ-მცა მუნ თჳთ, სადა იყვის, იპოვის მშჳდობა და სიცოცხლე თავისა
Line of ed.: 11 თჳსისა. და ვგონებ, ვითარმედ მამათა და პაპათაგან წაღებულნი ქუეყანანი, ტყუენი
Line of ed.: 12 და სიმდიდრენი მრავალ-წილად უკუ-მოიზღუნა ამან მჴნე/მან. დაამშჳდა ქუეყანა, აღივსო
Line of ed.: 13 და გარდაეცა ყოვლითა კეთილითა, განავსო და აღაშენა ყოველი ოჴერ-ქმნილი. და
Line of ed.: 14 გარდაემატა ყოველთა ჟამთა მშჳდობითა და სიმდიდრითა სამეფო ჩუენი, ნაცვლად
Line of ed.: 15 გარდასრულთა ოჴრებათასა.
Line of ed.: 16 ესე-ვითარნი უკუე არიან მეფობრივთა მიმოსლვათა მისთა, წყობათა და ღუაწლთა,
Line of ed.: 17 ძლევათა და წარმართებულებათა, დაპყრობათა და ახუმათა დიდთა მათ და მრავალთა
Line of ed.: 18 სა/მეფოთა და სამთავროთა მოთხრობანი და საქმენი, რომელნი მან ქმნნა და აღასრულნა, რომელნი
Line of ed.: 19 ჩუენ მცირედითა და ყოვლად კნინითა სიტყჳთა წარმოგჳჩენიან
Line of ed.: 20 / დიდთა მათ და მითხრობად შეუძლებელთა საქმეთა მისთაგან, და ბრჭალთაგან ლომსა
Line of ed.: 21 და ფესჳსაგან მცირისა ყუავილისასა ქსოვილისა ვითარებასა საცნაურ ყოფად ვმეცადინობთ,
Line of ed.: 22 ვითარცა აჩრდილისაგან კაცსა, რომელნი-ესე შეუძლებელ არიან ყოფად.
Page of ed.: 347
Line of ed.: 1 ხოლო ჴორც/იელთა საქმეთა ესრეთ მოქმედისაგან უკეთუ ვიეთ-მე ჰგონონ, ვითარმედ
Line of ed.: 2 რად-ღა-მცა მოეცალა საღმრთოთა და სულიერთა სათნოებათა მიმართ მიხედვად-მცა
Line of ed.: 3 და მოგონებად, არა თუ ქმნად, ვინათგან ფრიად-ცა კმა არიან ესენი ერთისა ჴორცთა
Line of ed.: 4 შინა მყოფისა კაცისაგან ქმნად და წარმართებად, და თუ სადათ პოვა სამეფო თჳსი
Line of ed.: 5 სიმდაბლედ შთასრული, და თუ სადა სიმაღლედ აღიყვანა, და თუ სადა დასხნა საზღვარნი
Line of ed.: 6 და ძლეულნი ვითა მძლედ გამოაჩინნა, -- ამათნი მგონებელნი ნუ უკუე არა იბრალნენ,
Line of ed.: 7 არამედ ეუწყენ მათ, ვითარმედ უკეთუ ამათ პირთათჳს ვინ გამოიძიოს და ზედა-მიწევნით
Line of ed.: 8 ვინ ცნობა ინებოს, კნინ-ღა და ესე ჴორციელნი საქმენი წარმოთქმულნი ფრიად უნდოდ
Line of ed.: 9 და არა-რად პოვნეს, ვითარცა ნამდჳლ-ვე მცირედნი და სასაწუთონი; და დგრომადთა
Line of ed.: 10 მათ თანა მტკიცეთა და / საუკუნოდ ღმერთ-მყოფელთა მისთა საქმეთა, რომელთა-იგი
Line of ed.: 11 უმეტეს / ამათსა მათ მოქმედებდა და უსასწრაფოეს აქუნდა, რომელთაგანნი მცირედნი
Line of ed.: 12 მრავლისაგან, ვითარცა სასმელი ერთი მტკურისაგან, ჩუენ-ცა მივსცეთ თ/ხრობასა.
Line of ed.: 13 იტყჳს სოლომონ: დასაბამად სიბრძნისა მოიგე სიბრძნე-ო. ხოლო დავით, მამა
Line of ed.: 14 ღმრთისა: დასაბამად სიბრძნისა შიში უფლისა. ესე შიში უფლისა მოიგო სიყრმითგან
Line of ed.: 15 თჳსით დავით, და ჰასაკსა მისსა თანა აღორძნდა, და ჟამსა თჳსსა ესე-ვითარნი ნაყოფნი
Line of ed.: 16 გამოიხუნა, რომლითა ორ-კერძო ცხოვრება თჳსი განაშუენა, რომლითა შეამკუნა საქმენი
Line of ed.: 17 თჳსნი, რომლითა განაგნა ჴორციელნი და წარმართნა სულიერნი.
Line of ed.: 18 ხოლო ისმენდი, თუ ვითარ გონიერად დედად სიბრძნისა რა პოვა შიში უფლისა,
Line of ed.: 19 ღმერთთად-ც -- საღმრთონი წერილნი. და ესენი მდიდრად შეიკრიბნა, რა-ოდენნი პოვნა
Line of ed.: 20 გარდამოღებულად ენასა ქართველთასა სხუათა ენათაგან, ძუელნი და ახალნი, ვითარცა
Line of ed.: 21 სხუამან პტოლემეოს, ამას ზედა ოდენ სასოვან ქმნი/ლმან, და ესე-ოდენ შეიყუარნა და
Line of ed.: 22 შეითჳსნა, რომელ სთქუა-მცა, თუ მათ შინა ცხოველ არს და მათ შინა იძრვის იგინი
Page of ed.: 348 Line of ed.: 1 იყვნეს მისსა საზრდელ, ყოველთა გემოან, და სასმელ ტკბილ და საწადელ; იგინი --
Line of ed.: 2 შუება, განცხრომა საწურთელ და სარგებელ. დღე და ღამე მიმოსლვათა შინა მიმდემთა,
Line of ed.: 3 / ლაშქრობათა მოუწყენელთა, შრომათა განუსუენებელთა წიგნები ეტჳრთა
Line of ed.: 4 სიმრავლესა ჯორთა და აქლემთასა; და სადა გარდაჴდის ჰუნესა, პირველ ყოვლისა
Line of ed.: 5 წიგნნი მოაქუნდიან ჴელითა, და არა დააცადის კითხვა, ვიდრე არა დაშურის.
Line of ed.: 6 ხოლო შემდგომად სერობისა, ნაცულად ძილისა ანუ სხჳსა რას-მე საქმისა, კუალად
Line of ed.: 7 კითხვა წიგნთა. და რაჟამს თუალნი დაშურიან, სასმენელნი ანაცვალნის, სადა არა
Line of ed.: 8 გარეწარად, არამედ ფრიად-ცა ფრთხილად ისმენნ წინაშე თჳსსა მკით/ხველისასა, გამოეძიებნ,
Line of ed.: 9 ჰკითხავნ, უფრო-ღა თჳთ განმარტებნ ძალსა და სიღრმესა მათსა. და უსაკჳრველეს
Line of ed.: 10 არს ესე: უწყით ყოველთა, თუ ვითარ სასწრაფო არს ყოველთა საქმე ნადირობისა,
Line of ed.: 11 და თუ ვითარ დაიმონებს შედგომილსა თჳსსა და წარტყუენულ ჰყოფს, და ნადირობ/ასა
Line of ed.: 12 შინა არა რასა სხუასა, გარნა ხილვასა და დევნასა ნადირისასა; და თუ ვითარ
Line of ed.: 13 ჴელთ იგდოს, მიმხედველ ჰყოფს. გარნა მისი გულს-მოდგინება ამას-ცა სძლევდა, რამეთუ
Line of ed.: 14 თჳთ ნადირობასა შინა წიგნნი აქუნდიან ჴელთა და, რაჟამს ჟამი იყვის, მისცნის
Line of ed.: 15 ვის-მე მსახურსა და ესრეთ დევნა უყვის. და ნუ უკუე ჰგონო, ვითარმედ ჴელითა ცალიერითა
Line of ed.: 16 მოიქცის, ანუ ცუდად დაშურის. / რამეთუ ვინ ჰგავნ ჴორციელი ანუ ვინ იხილა
Line of ed.: 17 ესე-ოდენ განმარჯუებული ნადირობასა შინა. მოსიმახოს ვინ-მე ითქმის ებრაელი მოისრობის
Line of ed.: 18 და კეთილ-მმართებლობისათჳს ალექსანდრეს სპათა შორის მჯობად, და აქილევი
Page of ed.: 349 Line of ed.: 1 კენტავროსისგან განსწავლულად მოისრობისა ელენთა შორის, ხოლო ბარამ-ჯური
Line of ed.: 2 სპარსთა შორის მოქმედად უცხოთა და საკჳრველთა, გარნა ჭეშმარიტად ვერ-ცა ერთი
Line of ed.: 3 ამათგანი შეესწორებოდა ამას, ვითარცა გჳხილავს ჩუენ.
Line of ed.: 4 და ვთქუა სხუა-ცა საქმე, საცნაურ-მყოფელი წიგნთა სიყუარულისა, რომელსა შინა
Line of ed.: 5 არა-რა იყოს ტყუვილი, ვინათგან წარსწყმედს / უფალი "ყოველნი რომელნი იტყჳან
Line of ed.: 6 სუცრუვესა" (?). წინა-დაიდვა ოდეს-მე წიგნი სამოციქულო წარკითხვად; და რაჟამს დაასრულის,
Line of ed.: 7 ნიშანი დასუის ბოლოსა წიგნისასა. ხოლო / მოქცევასა წელიწდისასა მით ნიშნითა
Line of ed.: 8 აღვთუალეთ: ოცდაოთხ-ჯერ წარეკითხა.
Line of ed.: 9 არიან უკუე სხუანი-ცა მრავალნი საცნაურებანი ამის პირისანი, გარნა მე ერთი-ღა
Line of ed.: 10 შევსძინო სიტყუად სხუა ამათ თანა. ქალაქი ტფილისი იყო, ოდეს ჯერეთ არა სრულ/იად
Line of ed.: 11 შემოყენებულ იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა, ვითარცა აწ, არამედ სავსე იყო
Line of ed.: 12 სისხლითა ქრისტიანეთათა: რამეთუ ოდეს-მე ყვიან ღავღავი და თჳნიერ მიზეზისა-ცა
Line of ed.: 13 მოსრნიან რა-ოდენნი პოვნიან ქრისტიანენი, ხოლო ოდეს-მე ქარავანსა თანა შემოყოლილთა
Line of ed.: 14 თურქთა ზედა გასცნიან შემომავალ-გამომავალნი ქრისტიანენი, და ტყუეობად
Line of ed.: 15 და სიკუდილად მისცნიან, და ესრეთ ისრვოდა ქუეყანა მრავალ-ჟამ, რომელი-ესე ფრიად
Line of ed.: 16 ეძჳნებოდა სულსა დავითისსა.
Line of ed.: 17 შემოვიდა ოდეს-მე ქარავანი / დიდი განძით, და თანა შემოჰყვეს თურქნი დიდნი.
Line of ed.: 18 ცნა რა მეფემან, გაგზავნნა მონათაგანნი თხუთმეტნი კაცნი რჩეულნი, რათა ლოჭინით
Line of ed.: 19 კერძო ნახირი მძოვარი ქალაქისა წარმოიტაცონ, ნუ უკუე იგი თურქნი გამოვიდენ
Line of ed.: 20 დევნად, და მოსწყჳდნეს ამით ღონითა. ხოლო თჳთ სამასითა ოდენ მჴედრითა
Line of ed.: 21 დაიმალა ღელეთა ავჭალისათა, და არა-ვის მიენდო მჴედ/არსა სხუასა, არამედ თჳთ
Page of ed.: 350 Line of ed.: 1 მარტო წარვიდა ყოვლად უსაჭურველო, ჴრმლითა ოდენ. და თანა წარიტანა წიგნი
Line of ed.: 2 ღმრთის-მეტყუელი, და ამცნო სპათა არა შეძრვად ყოვლად-ვე მისლვადმდე / მისა მათთანა.
Line of ed.: 3 ხოლო მონათა მათ ყვეს ბრძანებული მათდა, და წარმოიღეს ნახირი; მოეწივნეს
Line of ed.: 4 თურქნი ვითარ ასი კაცი. და შემდგომად დიდისა ომისა ჩამოყარნეს მონანი და
Line of ed.: 5 დაუჴოცნეს ცხენნი, გარნა ქუეით-ცა იბრძოდეს ფიცხლად. ხოლო მეფე ცხენსა რა
Line of ed.: 6 გარდაჴდა, არა ჰგონებდა ჯერეთ მოსლვასა: შეექცა კითხვასა და ესე-ოდენ წარიტყუენა
Line of ed.: 7 მისგან გონებითა, რომელ სრულიად დაავიწყდა წინა-მდებარე / საქმე, ვიდრემდის ჴმა
Line of ed.: 8 რა-მე კივილისა შემოესმა ყურთა. მყის დაუტევა წიგნი მუნ-ვე, და აღმჴედრებული მიჰყვა
Line of ed.: 9 მას ჴმასა. და ვითარცა ზედა წარადგა მონათა თჳსთა, ესე-ვითარსა ღუაწლსა შინა
Line of ed.: 10 მყოფთა, -- და რამეთუ აშორვიდა სპათა თჳსთა, და უკეთუ-მცა მათდა ცნობად წარსულ
Line of ed.: 11 იყო, / მონათა დაუჴოცდეს, -- მსწრაფლ შთაბრიალდა ვითარცა არწივი, და დააბნივნა
Line of ed.: 12 ვითარცა კაკაბნი, და მსწრაფლ ესე-ოდენნი მოსწყჳდნა, რომელ მათნი ცხენნი კმა ეყვნეს
Line of ed.: 13 მონათა მათ. და აღმჴედრებულთა ესე-ოდენნი მოსრნეს, რომელ მცირედნი-ღა შეესწრნეს
Line of ed.: 14 ქალაქს. ხოლო გზანი სავსენი იყვნეს მძორითა მათითა და ფრიადისა ცემისაგან ჴრმალმან-ცა
Line of ed.: 15 და ღულარჭნილმან უარ ყო ქარქაში თჳსი. მაშინ-ღა მოვიდა სპათა თჳსთა თანა,
Line of ed.: 16 რომელნი ფრიად აბრალებდეს მას. განიცადეთ-ღა ჩემდად, რომელ ესე-ვითარსა საქმესა
Line of ed.: 17 შინა და ესე-ოდენ უცალოსა წიგნი-ვე აქუნდეს უსასწრაფოესად საქმედ. და ესენი
Line of ed.: 18 ესე-ოდენ.
Line of ed.: 19 ხოლო ვთქუა ესე-ცა, ვითარმედ / უკეთუ-მცა არა წერილთა მეცნიერებანი და
Line of ed.: 20 გარდასრულთა საქმეთა შემცნებანი, პირველ ყოფილთა მეფეთა კეთილ ძღუანებულთა,
Page of ed.: 351 Line of ed.: 1 / ანუ / ვერას წარმართებულთა შემთხუეულნი წინა-განსაკრძალებელად სახედ
Line of ed.: 2 არა შემოეხუნეს და არა მოეჴმარნეს, ვითარცა იტყჳს სოლომონ, ვითარმედ: "იცნის
Line of ed.: 3 ქცეულებანი ჟამთანი, აღჴსნანი იგავთანი და გარდასრულთა შეამსგავსნის მომავალნი", -- არა-თუ-მცა
Line of ed.: 4 ესენი ესრეთ, კუერთხი მეფობისა ესე-ოდენ დამდაბლებული, ესე-ოდენ
Line of ed.: 5 ძნელი და ნანდჳლ-ვე დიდი განსაგებელი რათა იპყრა ესრეთ მაღლად, ვითარ ვერ-ვინ სხუამან.
Line of ed.: 6 რამეთუ განბრძნდა უფროს ბესელ[იელ]ისსა (!) და უმეტეს ეთამ ისრაიტელისა, წერილისა-ებრ;
Line of ed.: 7 და ვითარ ვინ აღრაცხნეს რა-ოდენნი საქმენი ეთხოვებიან მეფობასა, რა-ოდენნი
Line of ed.: 8 მართებანი და განსაგებელნი, კიდეთა პყრობანი, ნაპირთა ჭირვანი, განხეთქილობათა
Line of ed.: 9 კრძალვანი, სამეფოსა წყნარებისა ღონენი, ლაშქრობათა მეცადინობანი, მთავართა
Line of ed.: 10 ზაკვისა ცნობანი, / მჴედართა განწესებანი, საერონი ში/შნი, საჴელოთა და საბჭოთა
Line of ed.: 11 სჯანი, საჭურჭლეთა შემოსავალნი, მოციქულთა შემთხუევანი და პასუხნი, მეძღუნეთა
Line of ed.: 12 ჯეროვანნი მისაგებელნი, შემცოდეთა წყალობითნი წურთანი, მსახურებულთა ნიჭ-მრავლობანი,
Line of ed.: 13 მოჩივართა მართალნი გამოძიებანი, მოსაკითხავთა შესატყჳსნი მოკითხვანი,
Line of ed.: 14 სპათა დაწყობანი და ღონიერნი მიმართებანი, და რა-ოდენნი ვინ აღმოწყუნეს სიტყჳთა
Line of ed.: 15 უფსკრულისაგან სამეფოთა საქმეთასა, რომელთა შინა ვერ-ვინ ძუელთა და ახალთაგან
Line of ed.: 16 მეფეთა ემსგავსა, ვითარცა საქმენი წამებენ მზისა შარავანდთა უბრწყინვალესნი და
Line of ed.: 17 ცხადნი, რომელნი სიბრძნითა თჳსითა ქმნნა.
Line of ed.: 18 რამეთუ სულტანი დასუა მოხარკედ თჳსა, ხოლო მეფე ბერძენთა ვითა/რ-ცა სახლეული
Line of ed.: 19 თჳსი; დასცნა წარმართნი, მოსრნა ბარბაროზნი, მრწე/მად მოიყვანნა მეფენი,
Line of ed.: 20 ხოლო მონად ჴელმწიფენი; მეოტად წარიქცივნა არაბნი, იავარად ისმაიტელნი, მტუერად
Line of ed.: 21 დასხნა სპარსნი, ხოლო გლეხად მთავარნი მათნი. და რათა / მოკლედ ვთქუა,
Page of ed.: 352 Line of ed.: 1 პირველ ყოფილნი მეფენი, გოლიათნი, გმირნი კაცნი იგი, საუკუნითგან სახელოვანნი,
Line of ed.: 2 მჴნენი და ძლიერნი, და რათა-ცა საქმეთა ზედა სახელოვანნი, ყოველნი-ვე ესრეთ
Line of ed.: 3 დასხნა, ვითარცა პირუტყუნი ყოველსა საქმესა შინა.
Line of ed.: 4 ხოლო კუალად საღმრთოთა სათნოებათა და სულიერთა საქმეთა მისთა ვიეთი
Line of ed.: 5 გონება მისწუთეს, ანუ მოგონებულსა ვისმან ენამან შეუძლოს თხრობად. რამეთუ
Line of ed.: 6 ვითარცა ღმერთი მართლ სჯიდა სამწყსოთა თჳსთა თუალ-უხუავითა მით ბჭობითა
Line of ed.: 7 თჳსითა, და არა სადათ მიდრკებოდა წამი სასწორისა", ვითარცა სოლომონისთჳს
Line of ed.: 8 გუესმის საბჭოთა შინა და თჳთ მოსეს-მიერნი გუაუწყებენ ბჭობანი და თხრობანი.
Line of ed.: 9 ხოლო თავი სათნოებათა, სიწმიდე, ესე-ოდენი მოიგო, ვითარცა დიდმან ანტონი: ნუ
Line of ed.: 10 მეტყჳ მისთა სიჭაბუკისათა რათა-მე, რომელნი არ-ცა ღმერთმან მოიჴსენნეს! უწყი ჭეშმარიტებით,
Line of ed.: 11 რამეთუ ყოველთა ათისა წლისა ჟამთა სამარადისოდ წმიდითა პირითა და
Line of ed.: 12 განწმედილითა გონებითა მიიღებდა უხრწნელთა ქრისტეს საიდუმ/ლოთა თანა-მოწამებითა
Line of ed.: 13 სჳნდისისათა და არა მხილებითა გონებისათა, რომლისა მოწამე არს სარწმუნო იგი
Line of ed.: 14 ცათა შინა. კუალად ლოცვისა და მარხვისათჳს რად-ღა საჴმ/არ არს თქმა, რომლისა
Line of ed.: 15 იგი საქმარ ოდენ იყო. და კუალად მონასტერნი და საეპისკოპოსონი და ყოველნი
Line of ed.: 16 ეკლესიანი წესსა და რიგსა ლოც/ვისასა და ყოვლისა საეკლესიოსა განგებისასა დარბაზის
Line of ed.: 17 კარით მიიღებდიან, ვითარცა კანონსა უცთომელსა, ყოვლად შუენიერსა და
Line of ed.: 18 დაწყობილსა, კეთილ-წესიერებასა ლოცვისა და მარხვისასა.
Line of ed.: 19 ხოლო საეშმაკონი სიმღერანი, სახიობანი და განცხრომანი, და გინება ღმრთისა
Line of ed.: 20 საძულელი, და ყოველი უწესოება მოსპობილ იყო ლაშქართა შინა მისთა და ურიცხუსა
Line of ed.: 21 მას შინა სიმრავლესა ენათა ნათესავთასა, ვითარცა ცათა შინა მყოფთა შორის. კუალად
Line of ed.: 22 წყალობა გლახაკთა ესე-ოდენი აქუნდა, ვიდრემდის აღავსო ზღუა და ჴმელი ქუელის
Line of ed.: 23 საქმემან მისმან. რამეთუ ლავრანი და საკრებულონი და მონასტერნი არა თჳსთა ოდენ
Page of ed.: 353 Line of ed.: 1 სამეფოთა, არამედ საბერძნეთისნი-ცა, მთა-წმიდისა და ბორღალეთისანი, მერმე-ცა ასურეთისა
Line of ed.: 2 და კჳპრისა, შავისა მთისა, პალეს/ტინისანი, აღავსნა კეთილითა, უფროს-ღა
Line of ed.: 3 საფლავი უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი, და მყოფნი იერუსალემისანი თჳთო-ფერთა
Line of ed.: 4 მიერ შესაწირავთა განამდიდრნა. კუალად უშორეს-ცა ამათსა: რამეთუ მთასა სინასა, სადა
Line of ed.: 5 იხილეს ღმერთი მოსე და ელია, აღაშენა მონასტერი, და წარსცა ოქრო მრავალ-ათასეული,
Line of ed.: 6 და მოსაკიდელნი ოქსინონი, და წიგნები საეკლესიაო სრულებით, და
Line of ed.: 7 სამსახურებელი სიწმიდეთა ოქროსა რჩეულისა.
Line of ed.: 8 და კუალად დღითი-დღე წარსაგებელთა, რომელთა თჳსითა ჴელითა მისცემდა
Line of ed.: 9 ფარულად, ვინ ა/ღრაცხოს თჳნიერ მამისა ზეცათასა, რომელი მიაგებს ცხადად. რამეთუ
Line of ed.: 10 იყო მისა კისაკი მცირე: აღავსის დრაკნითა რა დღე სარწმუნოთა თჳსთა ჴელითა, და
Line of ed.: 11 სამწუხროდ ცალიერი მოაქუნდის იგი მხიარულსა სულითა / და პირითა. ოდეს-მე
Line of ed.: 12 ნახევარი წარაგის მისი, და ოდეს-მე არა-ვინ ეპოვნის, და ეგრე სავსე მისცის დამარხვად
Line of ed.: 13 ხვალ/ისა და სულ-თქმითა თქჳს: "დღეს ვერა მივეც ქრისტესა მარცხებითა ჩემთა
Line of ed.: 14 ცოდვათათა". და ამას არა თუ ჴელოსანთაგან მორთმეულისა იქმოდის, ანუ თუ საჭურჭლით,
Line of ed.: 15 არამედ ჴელთა თჳსთა ნადირებულისა. რომელთაგანი თჳსსა მოძღუარსა იოვანეს
Line of ed.: 16 მისცა ოდეს-მე დრაჰკანი, ვითარ ოცდაოთხი ათასი, რათა განუყოს გლახაკთა. და ესე-ცა
Line of ed.: 17 მცირედი მრავლისაგან თქმად შეუძლებელ.
Line of ed.: 18 ხოლო განათავისუფლნა არა მონასტერნი ოდენ და ლავრანი მოსაკარგვეთა
Line of ed.: 19 მაჭირვებელთაგან, არამედ ხუცესნი-ცა სამეფოსა შინა მისსა ყოვლისა ჭირისა და ბეგრისაგან,
Line of ed.: 20 რათა თავისუფალთა საღმრთო მსახურება მიუპყრან ღმერთსა.
Line of ed.: 21 ხოლო ამათ თანა რა-ოდენნი ეკლესიანი აღაშენნა, რა-ო/დენნი ჴიდნი მდინარეთა
Line of ed.: 22 სასტიკთა ზედა, რა-ოდენნი გზანი, საწყინოდ სავალნი, ქვა-ფენილ ყვნა, რა-ოდენნი
Page of ed.: 354 Line of ed.: 1 ეკლესიანი, წარმართთაგან შეგინებულნი, განწმიდნა სახლად ღმრთისად, რა-ოდენნი
Line of ed.: 2 ნათესავნი წარმართთანი შვილად წმიდისა ემბაზისად მოიყვანნა და შეაწყნარნა ქრისტესა,
Line of ed.: 3 და დად/ვა მისთჳს უმეტესი მოსწრაფება, რათა-მცა ყოველი სოფელი მოსტაცა
Line of ed.: 4 ეშმაკსა და შეასაკუთრა ღმერთსა, რომლითა მიიღო / მადლი მოციქულობისა, ვითარცა
Line of ed.: 5 პავლე და ვითარცა დიდმან კოსტანტინე.
Line of ed.: 6 სხუათა-ვე კეთილთა თანა აქუნდა ესე/-ცა, რამეთუ სლვათა შინა თჳსთა სამეფოთასა
Line of ed.: 7 სიმრავლითა სპათათა და სიმალითა სლვისათა ვერ ადვილად მიემთხუეოდიან მოჩივარნი
Line of ed.: 8 და დაჭირებულნი და მიმძლავრებულნი, განაღა ვიეთ-ღა-მე რომელთა საჭიროდ
Line of ed.: 9 უჴმდის განკითხვა / და შეწევნა მეფობრივი, ნუ უკუე და ვინ-მე აღვიდის ბორცუსა
Line of ed.: 10 ზედა რას-მე, გზისა მახლობელსა, ანუ კლდესა გინა თუ ხესა ვითარცა ზაქე. უკეთუ
Line of ed.: 11 ოდენ ეპოვის ესე-ვითარი რა-მე, და მუნით საცნაურ ყვის ჭრტინვა თჳსი, ამისთჳს
Line of ed.: 12 დაედგინნეს კაცნი მართლად მცნობელნი და განმკითხვარნი მოჩივართანი, რომელთა
Line of ed.: 13 მიერ მიიღებდეს კურნებასა. მრავალ-გზის გჳხილავს იგი დამალტობელად ღაწუთა
Line of ed.: 14 თჳსთა ცრემლითა ხილვასა ზედა თჳთო-სახეთა სენთა მიერ განცდილთასა და ხილვად
Line of ed.: 15 საძ/ნაურთა, რომელნი შეემთხუევიან მიუნდობელთა ამათ და უბადრუკთა ჴორცთა,
Line of ed.: 16 რომელთა ზრდის სხუათა უმეტეს ქუეყანა ქუთათისისა. ვინ აღრიცხუნეს ტყუენი,
Line of ed.: 17 რომელნი მან განათავისუფლნა და რომელნი უკუ-მოიჴსნნა თჳსთა ყივჩაყთა/გან ფასითა.
Line of ed.: 18 ვინ ჯეროვნად წარმოთქუნეს პატივის პყრობანი მონაზონთანი, სიმდაბლით შემთხუევანი
Line of ed.: 19 და მოკითხვანი, და სიყვარულით შეწყნარებანი მათნი, თჳთოეულისა ნიჭნი და
Line of ed.: 20 საჴმარნი, რომლითა უზრუნველ ყვნის ყოველთა საჭიროთაგან.
Line of ed.: 21 ხოლო აქუნდა ამას ყოვლად ბრძენსა მეფესა საქმედ ე/სე-ცა, რომლითა უმეტეს
Line of ed.: 22 ყოველთა საშიშად საზარელ იყო ყოველთა, რამეთუ ღმრთისა მიერ იყო მის ზედა
Line of ed.: 23 ნიჭი ესე და საქმე ყოვლად საკჳრველი. არა-რა შორიელი არ-ცა სამეფოთა შინა
Line of ed.: 24 მისთა, არ-ცა ლაშქართა შინა მისთა მყოფთა კაცთა, დიდთა და მცირედთა, საქმე
Page of ed.: 355 Line of ed.: 1 ქმნილი, კეთილი გინა სიტყუა ბოროტი თქმული, -- არა-რა დაეფარვოდა ყოვლად-ვე,
Line of ed.: 2 არამედ რა-ოდენ-ცა ვის ფარულად ექმნის ანუ თუ ეთქჳს, ყოველი-ვე ცხად / იყო წინაშე
Line of ed.: 3 მისსა, ვიდრემდის გ/ულის-სიტყუანი-ცა და მოგონებანი ვიეთნი-მე მიუთხრნის მათ,
Line of ed.: 4 რომელთა ზარ-განჴდილ ყვნის. და მონაზონთა განშორებულთა სენაკთა შინა მათთა
Line of ed.: 5 ქმნილნი ღუაწლნი და სათნოებანი უწყოდნის ცხადად, და სიშორე გზისა ვიდრე ეკლესიამდე
Line of ed.: 6 ზომით იცოდის, და მოთმინებისათჳს აქებდის და ნატრიდის. ნუ ამას ეძიებ,
Line of ed.: 7 მკითხველო, თუ ვითარ იქმნებოდა ესე, არამედ ამას ცნობდა, თუ რა სარგებელი
Line of ed.: 8 პოვის ამათ მიერ. რამეთუ არა თუ ცუდად რად-მე და განსაკითხავად საგიობელთა
Line of ed.: 9 საქმეთად, ანუ საკიცხელად ვიეთთათჳს-მე იქმოდის: ნუ იყოფინ ესე, წარვედ!
Line of ed.: 10 არამედ დიდნი საქმენი და ფრიად სასწრაფონი წარმართნა ამით, და მრავალთა
Line of ed.: 11 კეთილთა მიზეზ იქმნა ესე: პირველად ორგულებასა, და ზაკუასა, და ღალატსა რასა-მე
Line of ed.: 12 ვერ-ვინ დიდი-ა / ანუ მცირეთაგანი იკადრებდა მოგონებად-ცა, არა თუ თქმად ვისდა,
Line of ed.: 13 არ-ცა თუ მეუღლესა და ცხედრეულსა თჳსსა თანა, ანუ მოყუასსა თჳსსა, გინა ყრმათა
Line of ed.: 14 თჳსთა თანა, ვინათგან / ესე მტკიცედ უწყოდა ყოველმან კაცმან, რომელ პირით აღმოსლვასა-ვე
Line of ed.: 15 თანა სიტყჳსასა საცნაურ / ქმნილ არს უეჭუელად წინაშე მეფისა. და მრავალნი
Line of ed.: 16 განპატიჟებულ-ცა იყვნეს და მხილებულ ესე-ვითართათჳს. ამისთჳს-ცა ვერ ოდეს
Line of ed.: 17 ვინ განიზრახა ღალატი რაჲთურთით დღეთა მისთა, არამედ იყო ყოველთაგან საკრძალავ
Line of ed.: 18 და სარიდო.
Line of ed.: 19 და კუალად მღდელთ-მოძღუართა, მღდელთა და დიაკონთა, მონაზონთა და ყოველთა
Line of ed.: 20 კაცთა ესე-ვე საქმე ექმნა წესიერებად და გზად ყოველთა სათნოებათა მიმართ.
Line of ed.: 21 რამეთუ შიშითა მისითა ვერ იკადრებდიან უწესოდ სლვად, ვინათგან უწ/ყოდიან არა-რას
Page of ed.: 356 Line of ed.: 1 დაფარულობა წინაშე მისსა, და მის მიერ ქება სათნოებისა, და ძაგება არა-წმიდათა და
Line of ed.: 2 უწესოთა საქმეთა. რამეთუ ვერ-ცა მსოფლიო ვინ-მე და ვერ-ცა მოქალაქე, ვერ მჴედარი
Line of ed.: 3 და ვერ რომელი პატივი და ასაკი იკადრებდა განდრეკილად სლვად: რამეთუ ყოველთა
Line of ed.: 4 კაცთა იყო წესიერება, ყოველთა კანონ, ყოველთა პატიოსნება, და თჳთ მათ მეძავთა-ცა
Line of ed.: 5 ყოველთა კრძალულება, ყოველთა შიშ და მმართებელ გზათა საღმრთოთა და მშჳდობისათა.
Line of ed.: 6 ესე დიდნი საქმენი, ღმრთისაგან ოდენ შესაძლებელნი, ესრე/თ ადვილად წარმართნა
Line of ed.: 7 ამით, ვითარცა ვერ-ვინ ადვილ წარმართის ეგრეთ ამისთჳს-ცა შიში დიდი და
Line of ed.: 8 ზარი მისი განითქუა კიდეთა / ქუეყანისათა, და განკრთეს ყოველნი მკჳდრნი ქუეყანისანი.
Line of ed.: 9 ხოლო შემოკრბა ოდეს-მე წინაშე მეფისა ნათესავი გულ-არ-ძნილი, ყოვლად
Line of ed.: 10 ბოროტთა სომეხთა / ეპისკოპოსები და მონასტერთა მათთა წინამძღურები მრავალი
Line of ed.: 11 ფრიად, რომელნი აზმნობდეს თავთა თჳსთა მიწევნად თავსა ყოვლისა სწავლულებისა
Line of ed.: 12 და მეცნიერებისასა. და მოაჴსენეს, რათა-მცა ყო ბრძანებითა მისითა კრება და ყვეს-მცა
Line of ed.: 13 სიტყჳს-გება და გამოძიება სჯულისა: უკეთუ იძლივნენ სომეხნი, და იქმნენ თანა-ერთ-ჴმა
Line of ed.: 14 სჯულისა და თჳსი სჯული შეაჩუენონ; ხოლო უკეთუ სძლონ სომეხთა, ესე-ოდენ
Line of ed.: 15 მიემადლოს, რათა არღარა გჳწოდდეთ-ო მწვალებელად და არ-ცა შეგუაჩუენებდეთ.
Line of ed.: 16 მაშინ მოუწოდა მეფემან-ცა იოანეს, კათალიკოსსა ქართლისასა, და მის ქუეშეთა
Line of ed.: 17 ეპისკოპოსთა და მეუდაბნოეთა, და არსენის იყალთოელსა, თარგმანსა და მეცნიერსა
Line of ed.: 18 ბერძენთა და ქართველთა ენათასა, და განმანათლებელსა ყოველთა ეკლესიათასა, და
Line of ed.: 19 სხუათა მეც/ნიერთა და ბრძენთა კაცთა.
Line of ed.: 20 ყვეს უკუე სიტყჳს-გება ურთიერთას ცისკრითგან ვიდრე ცხრა ჟამამდე, და ვერას
Line of ed.: 21 უძლეს დაბოლოებად. რამეთუ იყო ორ-კერძო-ვე ძლევის-მოყუარება ოდენ და ცუდ
Line of ed.: 22 სიტყუათა პაექრობა: რამეთუ შევიდიან შეუვალთა საქმეთა და ძნიად გამოსავალთა,
Page of ed.: 357 Line of ed.: 1 რომელი-ესე შეეწყინა მეფესა და რქუა მათ: "თქუენ, მამანო, სიღრმეთა სადა-მე შესრულ
Line of ed.: 2 ხართ და უცნაურთა ხედვათა, ვითარცა ფილოსოფოსნი, / და ჩუენ ვერა-რას უძლებთ
Line of ed.: 3 ცნობად, ვითარცა უსწავლელნი და ყოვლად მსოფლიონი. და ესე საცნაურ არს თქუენდა,
Line of ed.: 4 რამეთუ მე შორს ვარ სწავლულებასა და მეცნიერებასა, ვითარცა მჴედრობათა შინა
Line of ed.: 5 აღზრდილი. ამისთჳს-ცა უსწავლელთა და ლიტონთა და მარტივთა მიერ სიტყუათა
Line of ed.: 6 გეზრახო თქუენ".
Line of ed.: 7 ესე რა თქუა, იწყო მათდა მიმართ სიტყუათა თქმად, რომელსა ღმერთი მოსცემდა
Line of ed.: 8 უეჭუელად პირსა მისსა. ესე/-ოდენთა იგავთა და სახეთა წინადაუდებდა, აჴსნათა საკჳრველთა
Line of ed.: 9 მიერ წინა-დაუდგრომელთა და უცილობელთა, / რომლითა დაანთქნა, ვითარცა
Line of ed.: 10 მეგჳპტელნი, და დაუყო პირი მათი და უპასუხო ყვნა და ყოვლად უსიტყუელ, ვითარცა
Line of ed.: 11 ოდეს-მე დიდმან ბასილი ათინას შინა.
Line of ed.: 12 ესე მწვალებელნი და ესე-ოდენ ზარ-გაჴდილ ყვნა და ყოვლად უღონო, რომელთა
Line of ed.: 13 აღიარეს ცხადად ძლეულება თჳსი ამისთა ოდენ მეტყუელთა, ვითარმედ: "ჩუენ, მეფეო,
Line of ed.: 14 მოწაფე გუეგონე ამათ მოძღუართა თქუენთა, გარნა, ვითარ ვხედავთ, შენ სამე ხარ
Line of ed.: 15 მოძღუარი მოძღუართა, რომლისა ბრჭალსა ვერ მიმწუთარ არიან ეგე მოძღუარ საგონებელნი
Line of ed.: 16 თქუენნი". და ესრეთ ფრიად მაბრალობელნი თავისანი მიიქცეს სირცხჳლეულნი,
Line of ed.: 17 არღარა ოდეს მკადრებელნი ამისნი ოდეს-ცა.
Line of ed.: 18 ხოლო არიან ვინ-მე მაბრალობელნი მეფისანი ჯერეთ-ცა ესე-ოდენ მჭირსედ მოქალაქობისა
Line of ed.: 19 და მოლაშქრეობისათჳს და მჴედრო/ბათა მისთა განუსუენებელისა მიმოსლვისათჳს
Line of ed.: 20 და დაჭირებისა, ვითარმედ: "არ-ცა მშჳლდი თავს იდებს-ო მარადის გარდაცმულობასა,
Line of ed.: 21 არ-ცა ძალი ო/რღანოსა მარადის განსხირპულობასა, რამეთუ ჟამსა ჴმარე/ბისა
Page of ed.: 358 Line of ed.: 1 მათისასა თითოეული მათი უჴმარ იპოვოს-ო". და ესე-ვითართა უგიობლისა მისთჳს და
Line of ed.: 2 ყოვლად უმიზეზოსა იტყჳან.
Line of ed.: 3 გარნა ისმინეთ ესე-ვითართა მათ პირველად ესე, რამეთუ სამეფო აფხაზეთისა
Line of ed.: 4 მცირე ჰქონდა მოკლებული, და მცირე იყო, და ტყუეობათა და ზემო-ჴსენებულთა
Line of ed.: 5 ჭირთაგან მცირე გუნდი მჴედრობისა და იგინი-ცა დაჯაბნებულნი, მრავალ-გზის მტერთაგან
Line of ed.: 6 სივლტოლითა უცხენო და უსაჭურველონი, და თურქთა მიმართ წყობისა ყოვლად
Line of ed.: 7 უმეცარნი და ფრიად მოშიშნი. უკეთუ-მცა ესე-ოდენ უწყინოთა ლაშქრობითა და მცირედ-მცირედ
Line of ed.: 8 ბრძოლითა და სწავლითა გ/უარიანად და ღონიერად წინა-ძღომითა, და მრავალთა
Line of ed.: 9 ძლევათა მიერ მოგუარებითა არა განეწუართნეს სპანი თჳსნი, და განეკადნიერნეს
Line of ed.: 10 წყობათა მიერ მჴნეთა, ქებითა და ნიჭთა მიცემითა, ხოლო ჯაბანთა სადედოთა
Line of ed.: 11 შთაცუმითა და კიცხევით ძაგებითა, არა-მცა მოეღონა, ვიდრემდის სპათა შორის მისთა
Line of ed.: 12 ყოვლად არა იპოვებოდა ჯაბანად ზრახული, რათა-მცა ექმნნეს ესე-ოდენნი ძლევანი,
Line of ed.: 13 ანუ რათა-მცა ექმნნეს და აღეხუნეს ესე-ოდენნი სამეფონი? ნუ უკუე ძილითა ანუ
Line of ed.: 14 ადგილთა მწუანვილოვანთა ზედა მოსმურობითა და განცხრომითა და მაჩუკნებელთა
Line of ed.: 15 საქმეთა შედგომითა; არა ესრეთ, არა, არამედ არ-ცა ალექსანდრე ქმნა ესრეთ. რამეთუ
Line of ed.: 16 პირველად მამულისა თჳსისანი შეკრიბნა და მით დაიპყრნა დასავლისანი ევროპი,
Line of ed.: 17 იტალია, რომი და აფრიკეთი, და მათითა წარ/ტანებითა დაიპყრა ეგჳპტე, შესრულმან
Line of ed.: 18 კარქედონით, და მიერ ეგჳპტით პალესტინე და ფინიკე, და კილიკიასა თჳსად
Line of ed.: 19 შემქმნელი, წინა-განეწყო დარიოსს. და რაჟამს სპარსეთი მოირთო, მაშინ-ღა სძლო
Line of ed.: 20 პიროს ჰინდოსა, და ეგრეთ-ღა ამით ყოვლითა მოვლო ყოველი ქუეყანა; და ქმნა, რა
Page of ed.: 359 Line of ed.: 1 იგი ქმნა; თუ არა ქართველთა ოდენ სპითა ვერ-ცა-რას ალექსანდრე იქმოდა კარგსა.
Line of ed.: 2 და თუ-მცა დავითს სპარსთა ჰქონებოდა მეფობა, ანუ ბერძენთა და ჰრომთა ძალი, ანუ
Line of ed.: 3 სხუათა დიდთა სამეფოთა, მაშინ-მცა გენახნეს ნაქმარნი მისნი, უაღრესნი სხუათა
Line of ed.: 4 ქებულთანი.
Line of ed.: 5 ხოლო ვთქუა მეორე-ცა მიზეზი ამის-ვე პირისა, ვინათგან ნათესავი ქართველთა
Line of ed.: 6 ორ-გულ ბუნება არს პირველითგან-ვე თჳსთა უფალთა. რა/მეთუ, რაჟამს განდიდნენ,
Line of ed.: 7 განსუქნენ და დიდება პოონ და განსუენებალ იწყებენ განზრახვად ბოროტისა, ვითარცა
Line of ed.: 8 მოგჳთხრობს ძველი მატიანე ქართლისა და საქმენი აწ ხილულნი. და ესე მან
Line of ed.: 9 უბრძნესმან ყოველთა კაცთამან კეთილად სად-მე უწყოდა. ამისთჳს-ცა არა-ოდეს მოაცალა
Line of ed.: 10 ამისად განზრახვად, ანუ განსუენებად, ანუ შეკრებად და ქენად რასა-მე ესე-ვითარსა.
Line of ed.: 11 არამედ საქმეთა, რომელთა იწყო ქმნად, გაასრულნა-ცა მაღლად და შუენიერად. ნუ
Line of ed.: 12 უკუე და ლომსა-ცა აბრალონ ეგე-ვითართა, რამეთუ არა ციდამტკავლურად იხედავს,
Line of ed.: 13 არ-ცა კუერნაულად კრთების.
Line of ed.: 14 კუალად სხუასა ბრალობასა შემოიღებენ მეტყუელნი ესრეთ: "შეიყუარნის ვინ-მე
Line of ed.: 15 და განადიდნის ვინ-მე-ო, და კუალად მოიძულნის ვინ-მე და დაამცირნის-ო, ესე აღამაღლის
Line of ed.: 16 და ესე დაამდაბლის-ო". ეჰა უსამართ/ლოებასა, ჵ უგუნურებასა! ამისთჳს აბრალება,
Line of ed.: 17 რამეთუ კაცი მიწისაგანი ღმერთსა ემსგავსა რომლითა-ცა საქმითა? ვინ იხილა ესე
Line of ed.: 18 საუკუნითგან, ჵ კაცო? ამისთჳს რად არა ღმერთსა-ცა აბრალებ, უგუნურო, ამ/ას-ვე
Line of ed.: 19 ესრეთ მოქმედსა? ანუ არა ხუთთა ქანქართა ათ-მყოფელსა მისცნა-ა ათნი ქანქარნი? ანუ
Line of ed.: 20 არა ერთისა დამფლველსა მოუღო იგი-ცა და მისცა ათთა ზედა მეთერთმეტედ?
Line of ed.: 21 ანუ რასათჳს ქადაგებულ არიან სამოთხისა შუებანი და სასუფეველისა ნეტარებანი
Line of ed.: 22 ღმრთისა ნების მყოფელთათჳს ჭეშმარიტად, ხოლო საშინელებანი ურჩთა და უღირსთათჳს?
Line of ed.: 23 უკეთუ მეფემან ერთ-გულნი, ფრთხილნი და ახოვანნი, ნაცვლად ორ-გულთა,
Line of ed.: 24 ჯაბანთა და უღირსთა, ადიდნეს, რა უსამართლო ქმნა? ნუ უკუე დუხჭირმან-ცა აბრალოს
Page of ed.: 360 Line of ed.: 1 სარკესა, რამეთუ სახე მისი ცხადად უჩუენის: უჴმარნი და უღირსნი ნუ მას,
Line of ed.: 2 არამედ თავთა თჳსთა აბრალებდენ. უკეთუ არა, ვინ იყო ეს-ოდენ მართლად აღმწონელ
Line of ed.: 3 საქმეთა და მცნობელ ვითარებასა კაცისასა, რომლისა აჩრდილსა შეკრებულ იყვნეს
Line of ed.: 4 ერნი, ტომნი და ენანი, მეფენი და ჴელმწიფენი ოვსეთისა და ყივჩაყეთისანი, სომხეთისა
Line of ed.: 5 და ფრანგეთისანი, შარვანისა და სპარსეთისანი, ხილვისა-ებრ ნაბუქოდონოსორისა: ვხედევდ-ო,
Line of ed.: 6 იტყჳს, ხესა შორის ქუეყანისა ს/იმაღლედ ცისა მიწდომასა, და
Line of ed.: 7 რტოთა მისთა კიდედმდე ქუეყანისა ფურცელნი მისნი შუენიერ, და ნაყოფი მისი
Line of ed.: 8 ფრიად და საზრდელი ყოველთა მის შორის. ქუე-კერძო მისსა დაიმკჳდრეს მჴეცთა
Line of ed.: 9 ქუეყანისათა, და შორის რტოთა მისთა მკჳდრობა ყვეს მფრინველთა ც/ისათა, და მისგან
Line of ed.: 10 იზრდებოდა ყოველი ჴორციელი.
Line of ed.: 11 აჰა ესე-რა, სახე არა უმსგავსო, არამედ ფრიად-ცა თანა-შეტყუებული ჩუენისა თჳთ-მპყრობელისა,
Line of ed.: 12 და ყოვლად გამომსახველი სიტყჳთ საქმეთა თუალთა ჩუენთა ხილულთა.
Line of ed.: 13 რამეთუ სიტკბოებისა, / სახიერებისა და სიბრძნისა მისისა ხილვად წყურიელნი
Line of ed.: 14 კიდით ქუეყანისათ შემოკრბებოდეს წინაშე მისსა. ვინ იყო ეზომ ტკბილ შემთხუევათა
Line of ed.: 15 შინა, ვინ სატრფიალო ზრახვითა და სასურველ დუმილითა, იგი-ვე შუენიერ ხატითა,
Line of ed.: 16 უშუენიერეს მორთულობითა გუამისათა, შეწყობილ ანაგებითა და ახოვან ტანითა,
Line of ed.: 17 ძლიერ ძალითა, უძლიერეს სიმახჳლითა, საწადელ ღიმილითა, უსაწადელეს მჭმუნვარებითა,
Line of ed.: 18 მადლიერ ხედვითა, საზარელ ლომებრ მკრთომელობითა, ბრძე/ნ ცნობითა,
Line of ed.: 19 უბრძნეს გამორჩევითა, მარტივ სახითა, მრავალ-სახე მართებითა, შემრისხველ მყუდროებითა,
Line of ed.: 20 მაქებელ განმსწავლელობითა, და არ-ცა ერთსა კეთილთაგანსა შემაშთობელ
Line of ed.: 21 უზომოებითა. მაღალ უმაღლესთათჳს და მდაბალ უმდაბლესთათჳს, და თჳთ მათ მტერთაგან-ცა
Line of ed.: 22 საწადელ და საყუარელ სათნოებათა მისთაგან შეკდიმებულთა. ვინა ესრეთ
Page of ed.: 361 Line of ed.: 1 მიიღო ერთი-ცა სათნო/ებათაგანი, ვითარ ვინ ყოველთაგანმან შეიკრიბა ყოველი სრულებით
Line of ed.: 2 თითოეული, რომელ ყოველთათჳს შეუძლებელ არს დაკჳრვება ოდენ, არა-თუ
Line of ed.: 3 მიბაძვება რომლითა სრულ იქმნა იგი ყოველსა შინა, ე/სრეთ რა აღსავსე იყო ნავი
Line of ed.: 4 უფასოთაგან ტჳრთთა სათნოებისათა, და არღარა შემძლებელ წარსლვად ღადირთა.
Line of ed.: 5 და აქუნდა ყოვლით-კერძო მშჳდობა და დაწყნარება სამეფოთა მისთა. მაშინ
Line of ed.: 6 დიდმან მან წინა-განმგებელეან ცხოვრებისა ჩუენისამან და ყოვლისა-ვე უმჯობესად
Line of ed.: 7 შემცვალებელმან განგებითა მით, რომელი მან უწყის და განაწესებს ჟამთა და წელთა
Line of ed.: 8 ჩუენთა, ესრეთ განაგო, ვითარცა მ/უშაკმან კეთილმან: რაჟამს იხილნის ჴუვილნი
Line of ed.: 9 აღსავსედ ნაყოფითა და ქუეყანად დადრეკილნი, ისწრაფის დაუნჯება მათი; და ვითარცა
Line of ed.: 10 მენავემ/ან ბრძენმან განიცადის რა ნავი თჳსი აღსავსედ მრავალ-ფერითა ტჳრთითა,
Line of ed.: 11 მიისწრაფის ნავთ-სადგურად, რათა არარა ევნოს სოფლისა ამის მღელვარისა ზღჳსაგან.
Line of ed.: 12 რამეთუ ჟამსა ზამთრისასა, მშჳდობასა და დაწყნარებასა ყოვლისა სამეფოსასა,
Line of ed.: 13 არა გარეგნად მენაკიდურესა, არამედ საშუალ თჳსთა სამეფოთა ადგილთა, თჳთ მის
Line of ed.: 14 მიერ-ვე წინათ განჩინებულთა განსასუენებელად და მისაძინელად, ვითარცა ჰრულითა
Line of ed.: 15 რათა-მე შუენიერითა დაიძინა მამათა თჳსთა თანა. და თჳთ მებრ ესე კმა არს საცნაურ
Line of ed.: 16 მყოფელად საკუთრებისა თჳსისა ღმრთისა მიმართ. რამეთუ მრავალ-გზის მრავალთა
Line of ed.: 17 მიზეზთა და განსაცდელთა სიკუდილისათა შთავარდა იგი, რომელთაგან მცირედი
Line of ed.: 18 მივსცეთ თხრობასა. რამეთუ ნადირთა დევნასა / შინა ოდეს-მე მუხნარს წაექცა ცხენი,
Line of ed.: 19 და ესე-ოდენ შეიმუსრა, რომელ სამ დღე ყოვლად უსულო მდებარე იყო / უძრავად,
Line of ed.: 20 სამშჳნველისაგან ოდენ საცნაური ცოცხლად. და შემდგომად სამ დღე ნამტკნარსა
Line of ed.: 21 სისხლისასა აღმომყრელსა მოექცა სული და სიტყუა, და ძლითღა აღდგა ცოცხალი.
Line of ed.: 22 და ესე-ვითარი მრავალ-გზის შეემთხჳა და ღმერთმან იჴსნა სიკუდილისაგან.
Line of ed.: 23 კუალად ციხესა რომელსა-მე ბრძოდეს ქართლს, და მეფე კარსა კარვისა თჳსისასა
Line of ed.: 24 დგა, პერანგითა მოსილი ოდენ, შუა-დღე, და ციხით ვინ-მე შემოსტყორცა ისარი, და
Page of ed.: 362 Line of ed.: 1 ჰკრა ხატსა მთავარ-ანგელოზისასა, რომელი ეკიდა ყელსა, ოქროსა მცირე, და ძალმან
Line of ed.: 2 საღმრთომან განარინა მშჳდობით. რა-ოდენ-გზის ყივჩაყთა თჳსთა განიზრახეს ღალატი,
Line of ed.: 3 და განაჩინნეს კაცნი მჴნენი, რომელნი-მე ჴრმლითა, რომელ/ნი-მე შუბითა, სხუანი
Line of ed.: 4 ისრითა; და ესე არა ერთ და ორ, გინა სამ, არამედ მრავალ-გზის; და არა-ოდეს მიუშუა
Line of ed.: 5 ღმერთმან კუერთხი ცოდვილთა მართალსა მას ზედა", არ-ცა ოდეს მისცა იგი ჴელთა
Line of ed.: 6 მეძიებელთა მისთასა, დაღათუ მრავალ-გზის დევნასა თურქთასა მარტო დაეპყრის.
Line of ed.: 7 ანუ უსაჭურველო, გარნა ყოველსა შინა ჴელი იგი / ზეგარდამო ფარვიდა მდევართა
Line of ed.: 8 მისთაგან, არამედ ყოვლად-ვე და ყოველსა შინა საქმესა მისსა იყო ბედნიერ და სჳან,
Line of ed.: 9 და მადლითა აღსავსე.
Line of ed.: 10 ეგრეთ-ვე ჟამსა შინა შუენიერსა და ჯეროვანსა მოუწოდა ღმერთმან შემყუარებელსა
Line of ed.: 11 თჳსსა და მარადის მოსურნესა სამარადისოდ მეფობად წინაშე მისსა. და არღარა მიუშვა
Line of ed.: 12 მრავალ-ჟამ სჯად და დაჭირვად სამსხემოსა ამას კედარსა შინა მკჳდრობითა, და ჴორცთა
Line of ed.: 13 ამათ ქუე-დამხიდველ/თა მიერ შეკრვად სულსა გონება-ქმნუ/ლსა, არ-ცა განხრწნადითა
Line of ed.: 14 გჳრგჳნითა და პორფირითა, ვითარცა სიზმრითა და ნაოცნითა, უმრავლესად მღერად,
Line of ed.: 15 არამედ ნანდჳლ ჭეშმარიტითა და მტკიცითა, წარუდინებელითა და სამარადისოთა.
Line of ed.: 16 სადა თჳთ იგი ბუნებით ღმერთი მეუფებს მადლით ღმერთ-ქმნილთა ზედა, მუნ აღიყვანა
Line of ed.: 17 მის თანა მეფობად, უხრწნელითა და ბრწყინვალითა გჳრგჳნითა და პორფირითა
Line of ed.: 18 შემკული, სადა იგი აწ მკჳდრ არს და იქცევის ნათელსა შინა ღმრთაებისასა.
Line of ed.: 19 რამეთუ იყო მაშინ თუე იანვარი ოცდაოთხი და დღე შაბათი, ოდეს ქრონიკონი
Line of ed.: 20 იყო სამ/ას ორმოცდახუთი, ხოლო წელიწადნი მისნი შობითგანნი ორმოცდაცამეტნი.
Page of ed.: 363 Line of ed.: 1 ხოლო მეფობდა ოცდათექუსმეტ წელ და, ვითარცა პირველმან დავით სოლომონი,
Line of ed.: 2 ამან-ცა თჳსითა ჴელი/თა დასუა საყდართა თჳსთა ძე თჳსი დიმიტრი, სახელით ოდენ
Line of ed.: 3 ცვალებული, მარადღე გარდამონასახი, ყოვლითურთ მსგავსი მამულთა ძირთა, და
Line of ed.: 4 დაადგა თავსა შუენიერსა გჳრგჳნი ქვათაგან პატიოსანთა, ვიტყჳ უკუე სათნოებათა
Line of ed.: 5 მამულთა, და შეარტყა ჴელთა ძლიერთა მახჳლი, ეჰა, რაბამ სჳანად ჴმარებული, და
Line of ed.: 6 შემოსა პორფირი მკლავთა ლომებრთა და ტანსა ახოვანსა. და დაულოცა ცხოვრება
Line of ed.: 7 წარმართებული და განგრძობა დღეთა ბედნიერობით, თაყუანის-ცემად მისა მეფეთა
Line of ed.: 8 ქუეყანისათა და ყოველთა წარმართთა მონებად მისა, გამობრწყინვებად დღეთა მისთა
Line of ed.: 9 სიმართლე და მრავალი მშჳდობა. და ესრეთ განცვალა ქუენა მოქალაქობა ზენად სუფევად,
Line of ed.: 10 რომლისა მკჳდრნი განჴსნილ არიან შრომათაგან და ოფლთა და ზრუნვათა, და
Line of ed.: 11 მუნ მეფობს სიმ/დიდრე/თა მათ ზედა, რომელნი შინა წარგზავნნა, საუნჯეთა მათ
Line of ed.: 12 მაღალთა და მპარავთაგან უშიშთა დალეკნისა და მოკლებისაგან, ქალაქსა მას, რომლისა
Line of ed.: 13 შუენიერება არა უხილავს თუალსა სხეულიანსა და რომლისა ბრწყინვალება ვერა
Line of ed.: 14 აღვალს გულსა ჴორციელსა, ვერ-ცა სასმენელი დაიტევს სმენილსა. რამეთუ მუნ არს
Line of ed.: 15 შუება / და სიხარული, რომელსა არა აქუს მწუხარება და სიმდიდრე, რომელსა არა
Line of ed.: 16 შეუდგს სიგლახაკე და მხიარულება, რომელსა არა განკუეთს ურვა და მეფობა, რომელსა
Line of ed.: 17 არა აქუს აღსასრული, და მუნ არს ცხოვრება, რომელსა არა შეამღურევს სიკუდილი.
Line of ed.: 19 საქმენი ჴელთა ჩუენთანი წარმართენ უფალო.
Line of ed.: 20 ცხორება და მოქცევა ქართლისა და მოთხრობა ნათესაობისა, და თუ რომელნი
Line of ed.: 21 რომელთა ტომთანი ვართ, ანუ თუ ვითარ მოვიქეცით და მოვიდეთ სული ქრისტეანობისა
Line of ed.: 22 და ვიცანთ ღმერთი, ისმინეთ აღწერილი აბიათარისი.
Line of ed.: 23 ადიდენ ღმერთმან და დაამყარენ ორთა-ვე ცხორებათა შინა პატრონნი: დედოფალთა
Line of ed.: 24 დედოფალი ნესტან-დარეჯან, და ძე მათი მეფე ალექსანდრე და დედოფალი ანა.
Page of ed.: 364 Line of ed.: 1 ესენი იყუნეს უმეტეს ყოველთა ქართლისა მეფეთა და მთავართა მორწმუნენი, მაშენებელნი
Line of ed.: 2 ეკლესიათანი. რამეთუ ალავერდი წარტყუენულ იყო წარმართთაგან, რომელ სხუათა მეფეთა
Line of ed.: 3 ვერ ჴელ ეყო განწმედად და აღშენებად; ამათ აღაშენეს და განწმიდნეს ყოვლისაგან ღუარძლისა,
Line of ed.: 4 აღაშენნეს ცაჲ და გუმბათი და სამჴრონი რაბამ რა-მე აღმატებულად და შემსგავსებულად,
Line of ed.: 5 ვითარცა ჯერ იყო წინანდელთა ქმნულთა ნივთ/თა სიკეთითა და მოქმნულებისა
Line of ed.: 6 შეუსწორებელობისა. და აღავსო სიწმიდეთა მიერ პატიოსანთა ნაწილთა წმიდათათა, წმიდათა
Line of ed.: 7 ხატთა და სიწმიდისა სამსახურებელთა, ყოვლად დიდებულთა ყოვლითა სიკეთითა,
Line of ed.: 8 შესწირნა მრავალნი გლეხნი სამსახურებელად წმიდისა გიორგისა და მოწესეთა მისთათჳს.
Line of ed.: 9 შემდგომად ამათ თანა რა-ოდენნი-მე ეკლესიანი აღაშენნეს და რა-ოდენნი-მე წარმართთაგან
Line of ed.: 10 შეგინებულნი ეკლესიანი განწმიდნეს სახლად ღმრთისა და წარსამართებელად მეფობისა
Line of ed.: 11 თჳსისა.
Line of ed.: 12 ღმერთო და ყოველნო წმიდანო მისნო და წმიდაო გიორგი ალავერდისაო, მთავარ-მოწამეო,
Line of ed.: 13 მცველ და მფარველ, მჴარსა მდგომელ და განმმარჯუებელ ექმნენით ორთა ცხორებათა
Line of ed.: 14 შინა პატრონთა: დედოფალთა დედოფალსა ნესტან-დარეჯანს, და ძესა მათსა,
Line of ed.: 15 ღმრთივ-გჳრგჳნოსანსა მეფესა ალექსანდრეს, და დედოფალსა ანას, რომლისა მიერ გუებრძანა
Line of ed.: 16 პატიოსანთა ამათ წიგნთა აღწერა; დაღაცათუ ჩუენ შეუძლებელ ვიყვენით, არამედ
Line of ed.: 17 ბრძანებათა მისთა ვერ-ღა-რა ურჩ ვექმნენით. ხოლო ჩუენ ძალისა-ებრ, / ვითარცა ძალ-გუედვა,
Line of ed.: 18 ვიღუაწეთ, დაღაცათუ ნაღუაწი ესე უნდო და უშუერ არს, არამედ შენდობა იყავნ
Line of ed.: 19 ყოველთაგან.
Line of ed.: 2 სრულ ყო რა დავით სრბა მეფობრივი ქრონიკონსა სამას ორმოცდახუთსა, და
Line of ed.: 3 მივიდა დაუსრულებელსა სუფევასა საუკუნოდ, სიცოცხლესა-ვე შინა მისსა დასუა მეფედ
Line of ed.: 4 ძე მისი დემეტრე, და დაადგა გჳრგჳნი თჳთ მისითა ჴელითა. დაიპყრა სამეფო ტახტი
Line of ed.: 5 და საჯდომი მკლავითა ლომებრივითა მისათხრობელად ბრძენთა ქების-მოყუარეთათჳს.
Line of ed.: 6 იტყჳს სოლომონ-ცა მეფე: "ჟამნი არიან მშჳდობისანი სარწმუნოება მეფეთა, პირველად
Line of ed.: 7 მოშიში იყო ღმრთისა. სჳანი და გამარჯუებული, სიმაღლესა და სიმდიდრესა შინა
Line of ed.: 8 მდაბალი, და გლახაკთა მოწყალე, ობოლთა და ქურივთა განმკითხველი, საყდართა და
Line of ed.: 9 ეკლესიათა. მღდელთა და მონაზონთა კეთილის-მყოფელი, შემწირველი სოფელთა და
Line of ed.: 10 აგარაკთა დიდებულთა სამეფოსა მათისათა და კარსა ზედა მყოფთა ტკბილად მოუბარი,
Line of ed.: 11 უხჳ და მბოძებელი. ვითარ გაავრცელა და აღაშენა სამეფო მისი: ოდეს დიდმან დავით
Line of ed.: 12 ტფილ/ისი აიღო, ჰერეთი და კახეთი მოირთო, ციხეთა და ქალაქთაგან კიდე კაც/ი
Line of ed.: 13 არსადა იყო. ჰერეთი, სომხითი, ტაშირი, ჯავახეთი, ქუენა-არტანი და ზენა-არტანი
Line of ed.: 14 ამათსა მეფობასა შინა აშენდა, და ტაოს ნაპირნი.
Line of ed.: 15 ოდეს ჯერ არა იყო მეფე, დიდმან დავით შარვანს გაგზავნა შვილი დემეტრე და
Line of ed.: 16 ქმნნა ომნი და ბრძოლანი, რომელ ყოველნი მხედველნი მისნი განაკჳრვნა, და აღიღო
Page of ed.: 366 Line of ed.: 1 ციხე ქალაძორი, და აღივსო ალაფითა და ტყჳთა ურიცხჳთა, გააქცივნა სუქმანეთნი
Line of ed.: 2 (ოდეს სუქმანეთნი გააქცივნა დემეტრე, ქრონიკონი იყო სამას ორმოცდაათი), თავი
Line of ed.: 3 ყოვლისა სპარსეთობისა, დაჴოცნა და ამოსწყჳდნა, და აღავსნა საჭურჭლენი და ლაშქარნი
Line of ed.: 4 მისნი.
Line of ed.: 5 ერთგულთა შემწყნარებელი იყო და შეცოდებულთა სამართლიანად მწურთელი.
Line of ed.: 6 ვინათგან არა სწორ არს ცოდვა მღდელისა და მჴედრისა, არ-ცა ერისა და მღდელთ-მთავრისა
Line of ed.: 7 "რომელმან იცოდის ნება უფლისა თჳსისა და არა / ყოს, იგუემოს ფრიად".
Line of ed.: 8 ყოვლითურთ ემსგავსა ძირსა კეთილსა დავითიანსა, ხესა ღმრთივ-დანერგულსა და
Line of ed.: 9 ცხებულიანსა. წარვლო ცხოვრება, და მიიწია სრულ-ქმნილი სიბერესა. შეიმოსა / ჩოჴა
Line of ed.: 10 და იკურთხა სქემითა. დაყო წელიწადი ერთი და მოკუდა.
Line of ed.: 11 და დასუეს მეფედ ძე მისი დავით. იმეფა ექუს თუე და მოკუდა.
Line of ed.: 12 შემდგომად მისსა დაჯდა ძე მისი-ვე გიორგი ქრონიკონსა სამას
Line of ed.: 13 სამოცდათხუთმეტსა.
Line of ed.: 14 ამას-ვე წელსა დემეტრე მეფე მოკუდა, და დაჲ დემეტრესი თამარ, თიღჳსა აღმაშენებელი,
Line of ed.: 15 იგი-ცა შემონაზონებული გარდაიცვალა. და დაჲ მისი კატა დედოფალი
Line of ed.: 16 საბერძნეთს გათხოვილ იყო.
Page of ed.: 367
Line of ed.: 1 ამის დავითის შვილი და გიორგის ძმის-წული დემეტრე დარჩა, და ოდეს ორბელნი
Line of ed.: 2 უკუ-ადგეს გიორგი მეფესა, იგი თანა-უკუ-იტანეს და ლო/რეს შედგეს. მუნით
Line of ed.: 3 გამოასხნა ორბელნი მეფემან, და იპყრნა და დაჴოცნა. და დემეტრე კლდე-კართა
Line of ed.: 4 დასუეს, უკანის თუალნი დასწუნეს და მოკუდა და მცხეთას დამარხეს.
Line of ed.: 5 დემეტრე მეფე ბელტის ციხეს მიიცვალა და გელათს წარიყვანეს მისგან-ვე კურთხეულსა
Line of ed.: 6 ახალსა მონასტერსა. ქრონიკონი იყო სამას სამოცდათოთხმეტი. დემეტრე
Line of ed.: 7 აბულეთის ძესა ივანეს თავი მოჰკუეთა ჩხერეს მერეს მეოცესა წელიწადსა მეფობისა
Line of ed.: 8 მისისასა, და მე/ტეხთა დადვა ფიცის არ გატეხისათჳს.
Part: II
King: 57
Page of ed.: 367
Line of ed.: 9
ცხოვრება გიორგი მეფისა
Line of ed.: 10 დაჯდა მეფედ გიორგი, უმაღლესი ყოველთა მეფეთასა, მძლე და მორჭმული
Line of ed.: 11 მტერთა და შეცოდებულთათჳს, კეთილის-მსახური ღმრთისა. საყდართა, ეპისკოპოსთა
Line of ed.: 12 მეუდაბნოვეთა, მღდელთათჳს კეთილის-მყოფელი იყო და უკადრი შეცოდებისა დიდთა
Line of ed.: 13 და ცოტათაგან, გლახაკთა და ქურივთათჳს მოწყალე იყო და ერთგულთათჳს უხჳ და
Line of ed.: 14 მბოძებელი იყო.
Line of ed.: 15 სპარსეთისა სულტანნი, შორს მყოფნი და ახლოს მყოფნი, მეძღუნედ და მოხარკედ
Line of ed.: 16 მისდა იყვნეს, და ყოველნი სანაპირონი სამეფოსა მისისანი უშიშად ჰქონდეს.
Line of ed.: 17 აიღო ანისი, ადრითგან წანაღები თურქთა, ქრონიკონსა სამას ოთხმოცსა. შეიპყრა
Line of ed.: 18 სალდუხი, ამოსწყჳტა ყოველი ძალი მისი, მოაღებინა ძღუენი და საჭურჭლენი, რომელი
Line of ed.: 19 არა აითუალვოდა. და აღივსნეს სამეფო და ლაშქარნი მისნი.
Line of ed.: 20 უშიშად ჰქონდეს განძას სულტანი და ხლათის სულტანი. / და შამისა, ჯაზირისა
Line of ed.: 21 და არდოხისძე სალდუხი გააქცივნა და დაჴოცნა. და მოვიდა ილდღუზი დიდითა ლაშქრითა
Line of ed.: 22 სპარსეთისათა, / დაარბია შავშეთი, კლარჯეთი და გავალის ჯარს ესრე დაჴოცნეს,
Line of ed.: 23 რომელ მოამბე ერთი-ცა ვერ წავიდა.
Line of ed.: 24 ოდეს ორბელნი გადგეს, ქრონიკონი იყო სამას ოთხმოცდაჩჳდმეტი.
Line of ed.: 25 და აფხაზეთი, სუანეთი და ყოველი სამოქალაქო აქუნდა დაწყნარებით. და ოვსთა
Line of ed.: 26 და ყივჩაყთა რაოდენი ათასი კაცი უბრძანის, მოვიდიან, ეგრეთ-ვე შარვანის სახლი.
Line of ed.: 27 და მოსცა ღმერთმან შვილი გჳრგჳნის ცოლსა თანა ბურდუხანს, მსგავსად აღთქმით
Line of ed.: 28 შობილისა, ვითარ ანნას სამოელი, რომლისა მიერ გამობრწყინდა სიმართლე
Line of ed.: 29 და მრავალი მშჳდობა დღეთა მისთა. და იმეფა ოცდარვა წელი და მიიცვალა სტაგირს
Line of ed.: 30 კახეთისასა, თუესა მარტსა ოცდაშჳდსა, სამშაბათსა ვნებისასა. და დამარხეს მცხეთას
Line of ed.: 31 ჟამის სიძნელისაგან, და მას-ვე წელსა გელათს წაიყვანეს.
Line of ed.: 2 იქმნა ყოველთა მეფეთა შორის უდიდეს, სჳანი და ბედნიერი, ღმრთის-მოშიში,
Line of ed.: 3 ტკბილი, სახიერი (და თავი ყოველთა კეთილთა ღმრთის-მოშიშება არს და სიმდაბლე),
Line of ed.: 4 ეკლესიათა და მონაზონთა მოყუარე, გლახაკთა და მოჩივართა განმკითხველი.
Line of ed.: 5 საბერძნეთისა მთა-წმიდისა, / იერუსალემისა და შავ-მთისა საყდარნი და ეკლესიანი
Line of ed.: 6 რომელნი-მე დარღუეულნი აღაშენნა, [რომელნი-მე] მათითა საფასოთა დაიჴსნნა
Line of ed.: 7 ხარკისაგან უცხოთესლთასა. და თჳთ ჴელთაგან მისთა სთულისა სამსხუერპლოდ
Line of ed.: 8 ღმრთისა და სიწმიდისა სამსახურად აკერვინებდა, და ეგრე დასდებდეს ეკლესიათა იქი
Line of ed.: 9 და აქა აღმოსავლეთისათა-ცა შინა.
Line of ed.: 10 ლოცვისა მოყუარე იყო დაუცადებელი: ვითარ მოწესემან უწინარეს ძილისა
Line of ed.: 11 ლოცვა და ფსალმუნება გარდაიჴადა.
Line of ed.: 12 ვაზირთა მისთა და ლაშქართა განურისხებელი, ღირსთათჳს მშობლურთა წყალობათა
Line of ed.: 13 მიმფენელი და [ეგზომ], რომელ მისსა სამეფოსა შინა ერთი-ცა მსახური არ გაპატიჟებულა,
Line of ed.: 14 თჳნიერ გუზან ტაოსკარელისაგან
Line of ed.: 15 კიდე: მას თუალნი დასწუნეს. გაღმა
Line of ed.: 16 გასული სპარსეთს ზაქარია ასპანის ძემან შეიპყრა და დარბაზს მოგუარეს.
Line of ed.: 17 და რომელ მისა მეფობასა შინა სულტანნი გააქცივნეს, ქალაქნი და ციხენი
Line of ed.: 18 აიხუნნეს, ესე არს: ათაბაგი განძისა გააქციეს, ქრონიკონი იყო [ოთხ]ას და რ[ვა].
Line of ed.: 19 აღივსო ტყჳთა და ალაფითა სამეფო მათი. მჴარ-გრძელმან ზაქარია მანდატურთ-უხუცესმან
Line of ed.: 20 და სპასალარმან, მისმან ძმამან ივანე ათაბაგმან აიღეს დვინი მეცხრესა წელსა
Line of ed.: 21 მე/ფობისა მისისასა, ქორონიკონი იყო [ოთხ]ას ოცდაცამეტი.
Line of ed.: 22 მათ-ვე აიღეს გელაქუნი, ბიჯნისი, ამბერდი და ბარგუშატი ზემოთ ანისთ (!) და
Line of ed.: 23 ვიდრე ხუაფრიდისა ჴიდამდის. არა-ვის ასმია, არ-ცა ყოფილა სხუა ჴელმწიფისა ყმა,
Line of ed.: 24 ვითარ ესენი, ერთ-გულად მსახურებითა სჳანნი და გამარჯუებულნი.
Line of ed.: 25 მოვიდა რუქნადინი, და თანა ჰყვა ლაშქარი დიმუშკით და ალაბით ამოღმა წაღებად
Line of ed.: 26 ამის სამეფოსა. მიეგებნეს ბასიანის ქუეყანასა, გაიქციეს, ჴოცეს და ამოსწყჳდეს.
Line of ed.: 27 მოასხნეს სულტანნი და ამირანი ტყუედ ერზინკიელი, შამელი და ბივრიტელი, საჭურჭლისა
Line of ed.: 28 ზანდუკთა ოქროთა და მარგალიტითა სავსეთა, და დროშათა სასულტანოთა მრავალთა
Line of ed.: 29 კარავთა, ვეცხლის ჭურჭელთა და ოქროსათა სადა იყო სიმრავლე. აქლემითა,
Line of ed.: 30 ჯორითა და ცხენითა აღავსნეს მინდორნი და ველნი. ქრონიკონი იყო [ოთხ]ას ოცდათხუთმეტი.
Line of ed.: 31 ამისსა შემდგომად აიღეს კარი, და ციხენი კარნიფორისა, და ვანანდისნი, და
Line of ed.: 32 რაჴსის პირის ციხენი; და წინა ამისსა ხახული, ოშკი და ბანა წაეღო.
Page of ed.: 369
Line of ed.: 1 ამათ ესდენთა ღმრთისა წყალობათა უფროსი-ცა ღმრთის-მოშიშება მოემატებოდა.
Line of ed.: 2 საყდართა / და მონასტერთა დალეწასა ვერ-ვინ იკადრებდა. ქარავანსა ვერ-ვინ მარცჳდა
Line of ed.: 3 ამერი და იმერი. ძუელი სამეფო მათი აფხაზეთისა დაწყნარებით ჰქონდა, რომელ
Line of ed.: 4 ერთი-ცა ქათამი არსად მოიკლვოდა: მპარავი, ავის-მოქმედი აღარ იყო. თუ ნაპარევი
Line of ed.: 5 ვინ-მე პოვის, კარსა ზედა მიიღის და დროშათა ქუეშე დადვის. ოვსმან, მთიულმან, და
Line of ed.: 6 ყივჩაყმან, და სუანმან ვერ იკადრიან პარვა. და იყო მდიდრად ესე სამეფო, რომელ
Line of ed.: 7 აზნაურის ყმანი მათთა პატრონთა სწორად იმოსებოდეს.
Line of ed.: 8 თამარის ქმარი დავით იყო ოვსთ მეფე, ტომი ბაგრატიონთა, ჭაბუკი და ლომი
Line of ed.: 9 და მისათხრობელი, ამათ ყოველთა განმარჯუებათა და ნაქმართა თანა-დამხუდარი და
Line of ed.: 10 თჳთ-მქონელი, შემმართებელი, მოლაშქრე მკჳრცხლი.
Line of ed.: 11 დალეწნეს სპარსეთისა ქალაქნი, და მარანდი ამოსწყჳდეს და ერანის ქუეყანა.
Line of ed.: 12 ესდენად სიშორესა შინა მივიდენ, რომელ არ-ცა თუ სახელი ქართველობისა ისმოდა.
Line of ed.: 13 ორნი შვილნი მიეცნეს: გიორგი და რუსუდან. ამის გიორგის შობასა ზედა
Line of ed.: 14 გაილაშქრა და აიღო კარი: ესრე ჩნდა ბედნიერობა ამისი და თამარ მეფისა.
Line of ed.: 15 და ასუ/ლი მამის მისისა გიორგისი, რუსუდან დედოფალი, იყო ტკბილი და
Line of ed.: 16 მოწვალე, ნუგეშინის-მცემელი და შემხუეწელი დაჭირვებულთა, და მზრდელი ჩჳლთა და
Line of ed.: 17 ობოლთა, რომელ ღირსნი მათგან ზრდისანი ნაშობთა მათთა წინაშე მიუსხმიდიან.
Line of ed.: 18 ჴელთა მისთაგან ნაქმარი საყდართა და ეკლესიათა იგზავნებოდა.
Line of ed.: 19 მოახლენი მათნი სულტანნი მოხარკედ დასხნა და სამეფო განუხეთქელად დაიცვა,
Line of ed.: 20 ყოველნი-ვე შეიტკბნა და მშჳდობა ყო ყოველთათჳს. მეფობასა შინა დაყო ოცდასამი
Line of ed.: 21 წელიწადი და აღვიდა წინაშე ღმრთისა, სადა იგი მკჳდრობენ წინასწარმეტყუელნი და
Line of ed.: 22 მამათ-მთავარნი და მეფენი, თუესა იანვარსა თორმეტსა, დღესა ოთხშაბათსა, აგარათა
Line of ed.: 23 სომხითისათა, ქრონიკონსა ოთხას ოცდაშჳდსა. დამარხეს ახალსა მონასტერსა გელათს.
Line of ed.: 24 ვაი იყო ჟამისა მისთჳს. რა-ოდენ ულხინებელი გლოვა, ტყეპა და თმათა ფხურა
Line of ed.: 25 იქმნებოდა, ლმობიერებანი, სიტკბოებანი, ღირსთათჳს მშობლურნი ზრდანი და ბოძებანი. საჴმარ
Line of ed.: 26 იყო გულისხმის-ყოფა მეცნიერთაგან, მოთქუმა ნუგეშინის-მცემელთაგან.
Line of ed.: 27 იგლო/ვა ყოველმან ამან სამეფომან ჟამსა ჯეროვანსა. დასუეს გიორგი ძე მისი მეფედ
Line of ed.: 28 მას-ვე წელიწადსა, რომლისა წელნი-ცა მრავალ-ჟამეულ არიან და ცხოვრება მათი კეთილად
Line of ed.: 29 წარმართებულ აქა ცვალებადსა თანა, მერმესა-ცა დაუსრულებელსა.
Line of ed.: 31 ოდეს დაიბადა, ქრონიკონი იყო ოთხას და ცამეტი.
Line of ed.: 32 მრავალ არიან ჭირნი მართალთანი, იტყჳს წინასწარმეტყუელი, და ყოვლისა-ვე
Line of ed.: 33 ბოროტისაგან იჴსნნეს მოშიშნი მისნი. და კუალად მოციქული: ჵ სიბრძნე სიმდიდრისა
Line of ed.: 34 და სიბრძნისა ღმრთისა, ვითარ გამოუკულეველ არიან გზანი მისნი, ვინ ცნა
Line of ed.: 35 გონება უფლისა, ანუ ვინ თანა-მზრახველ ეყო მას.
Page of ed.: 370
Line of ed.: 1 შემდგომად გარდაცვალებისა თამარ მეფეთ-მეფისა, წარიწირა სასოება ყოველმან
Line of ed.: 2 ამან სამეფომან, გარნა ღმერთმან, გჳანმან მრისხანებისათჳს. და მოსწრაფემან მოწყალებისათჳს,
Line of ed.: 3 მოსცა მშობელისა-ვე მსგავსი მისგან-ვე შობისა ლაშა.
Line of ed.: 4 თორმეტისა წლისა იყო, ოდეს მეფედ დაჯდა ნერგი კეთილ-მოზარდი და ყუავილი
Line of ed.: 5 ყოველთა ფერთაგან შემკობილი, ლომი ძალითა და უმანკო გონებითა, მოყუარული
Line of ed.: 6 ყოველთა კაცთა, დიდთა და მცირეთა, მთავ/ართა მათითა პატივითა, მონაზონთა
Line of ed.: 7 და მღდელთა მათითა პატივითა, მშჳდი და განურისხებელი ბუნებითა, შჳდთა სამეფოთა
Line of ed.: 8 მეფე მონისა-ცა ერთისა მათრაჴისა არა მკრველი, მშჳლდოსანი და ცხენოსანი
Line of ed.: 9 გულოვანი და შემმართებელი, რომელ მისითა მკლავითა ომნი დასხნა და გარდაიჴადნა
Line of ed.: 10 სიმცროსა-ვე შინა სწორნი დავით პაპის-პაპისა მისისანი. ბედნიერი ლაშქრობითა, ბედნიერი
Line of ed.: 11 ქუეყანისა ნაყოფთა მოსლვისათჳს, დაჭირებულთა განმკითხველი, ბჭე და მოსამართლე,
Line of ed.: 12 დამხედვარი მეტად ჟამისა და ასაკისა მისისა.
Line of ed.: 13 და იყო სამეფო მისი დიდსა დაწყნარებასა შინა, და იყვნეს გამგედ და განმზრახად
Line of ed.: 14 ყოველთა საქმეთა მისთა მისისავე მშობლისობითგან (!) მჴარ-გრძელი ზაქარია,
Line of ed.: 15 მანდატურთ-უხუცესი და ამირ-სპასალარი, და ივანე ათაბაგი. პირველსა მშობელმან
Line of ed.: 16 მათმან დიდმან თამარ მეფეთ-მეფემან გაალაშქრებინა მისსა ბედსა ზედა და აიღო კარი.
Line of ed.: 17 შემდგომად გაილაშქრა, წარვიდა და შევიდა დიდსა სპარსეთს, გატეხა არდაველი,
Line of ed.: 18 დალეწნა ციხე-ქალაქნი და აღავსო სამეფო ალაფითა.
Line of ed.: 19 ამისსა შემდგომად მოწუა და მოარბივა ხლათისა ქუეყანა, შემოიხუეწა ხლა/თელი
Line of ed.: 20 და ძლევა-შემოსილმან მას ზედა მისცნა ზავისა სიმტკიცენი მათგან შეუცოდებელობასა
Line of ed.: 21 შინა წყობისნი. და სხუა შემოიხუეწა კარნუ-ქალაქელი მოყურად და ერთ-გულად სახლისა
Line of ed.: 22 მისისა, ჩადგა ბასიანს და მუნ ითამაშეს და გაისუენეს ერთგან. აიღო კეჩროლი
Line of ed.: 23 შალვა თორელმან მისითა ჴრმლითა და ომითა მისათხრობელითა, რომელ არა ყოფილა
Line of ed.: 24 კაცთა შორის მისებრი ჭაბუკი და მეომარი.
Line of ed.: 25 მეფემან აიღო ოროტი და ყოველნი ციხენი და მიმდგომნი მისნი ვიდრე ნახჭევანამდე
Line of ed.: 26 და განძას კართამდის, აიღო შანქორი.
Line of ed.: 27 და შემოვიდეს უცხო-თესლნი ვინ-მე ლაშქარნი სომხითს და ჰერეთს, ევნო რა-მე
Line of ed.: 28 მცირედი მათგან-ცა. შექცეულთა მიეწია ბალის წყალთა ზედა და პირველი წყლულება
Line of ed.: 29 მათგან იქმნა. შემდგომ მოხედვითა ღმრთისათა და ლმობიერ-ქცევითა მეფისა გიორგისითა
Line of ed.: 30 გააქცივნეს და ამოსწყჳდნეს გაქცეულნი. მეორესა წელიწადსა კულა-ცა მომართეს
Line of ed.: 31 და დადგეს ბარდავის ჭალასა. შეიყარა სამეფო მისი და მოირთნა კარნუ-ქალაქისა
Line of ed.: 32 ლაშქარნი, დადგა ლომთა-გორსა და აგარათა შუა და ვიდრე ზედა-მისლვადმდე გაექცნეს
Line of ed.: 33 და გარდაიხუეწნეს, განვლე/ს დარუბანდისა გზა.
Line of ed.: 34 და ვიტყოდეთ ქებასა მისსა წინაშე ყოველთა კაცთა, არა ვტყუოდეთ, არ-ცა გურცხუენოდის. ვითარ
Line of ed.: 35 იტყჳს დავით მამა ღმრთისა: იქმნეს მშჳლდ რვალისა მკლავნი მისნი
Line of ed.: 36 და ექმნა შემწედ მაცხოვარება მისი.
Page of ed.: 371
Line of ed.: 1 ესრეთ წარმართებასა და ბედნიერობასა შინა მათსა დაჲ მათი რუსუდან ითხოვეს
Line of ed.: 2 ხლათსა დასასმელად დიდმან სულტანმან მელიქმან, რომელსა ეგჳპტით ვიდრე ხლათამდის
Line of ed.: 3 სპარსეთი ჰქონდა, და დაშალა მოწყალებამან ღმრთისამან და არა ყო ესრე.
Line of ed.: 4 შემდგომად ამისსა დიდითა შემოხუეწითა სთხოვა შარვან-შაჰმან. უქადეს და უბრძანეს
Line of ed.: 5 მიცემისა პირი. გაგზავნა შარვანს ქართლისა ერის-თავი და თჳთ გიორგი მეფე
Line of ed.: 6 ბაგავანს მივიდა გაკაზმად და მიცემად დისა მისისა და ათ დღე [დაყო], დრო იყო
Line of ed.: 7 წასლვისა მისისა. ხოლო მოგუაგო ღმერთმან პატიჟად ცოდვათა ჩუენთა: მოკუდა
Line of ed.: 8 გიორგი მეფე ბაგავანს იანვარსა თურამეტსა, დღესა ოთხშაბათსა. ქრონიკონი იყო
Line of ed.: 9 ოთხას / ორმოცდაორი.
Line of ed.: 10 და იქმნეს საშინელნი ტკივილნი, ცრემლთა წილ გულით სისხლის დენანი,
Line of ed.: 11 წარწირვანი დარჩომისა და სიცოცხლისანი თანა-აღზრდილთა და მომჴსენებელთა
Line of ed.: 12 კეთილთა და სიამოვნეთა მისთანი, ტკივილნი და ნაცრისა თავსა სხმანი ვაზირთა და
Line of ed.: 13 დიდეულთა და ყოვლისა სამეფოსაგან და თჳთ მისისა გამზრდელისა ივანე ათაბაგისაგან.
Line of ed.: 14 ღმერთმან, რომელი მდიდარ არს მოწყალებითა და მიუწდომელ ძლიერებითა,
Line of ed.: 15 მოხედნა და არა გაწირა ესე სამეფო, რისხვასა შინა წყალობით მოიჴსენა: ესრე
Line of ed.: 16 ღმრთისა ნებითა დარჩომილი ამას-ვე სამეფოსა შინა რუსუდან დასუეს მეფედ მას-ვე
Line of ed.: 17 წელიწადსა. უკეთუ-მცა ღმერთსა წარწყმედისაგან არა დავეცვენით, აღარ საგონებელ
Line of ed.: 18 იყო სიცოცხლესა ტკივილისაგან ძმისა მისისა.
Line of ed.: 19 წაიყვანეს მაშინ-ვე გელათს, დამარხეს საფლავსა მამისა მისისასა. და არა დარჩა
Line of ed.: 20 ცოლსა თანა გჳრგჳნისა შვილი.
Line of ed.: 21 ხოლო ღმერთმან ყოვლისა სახიერებისამან, რომელი არა განსწირავს მოშიშთა
Line of ed.: 22 მისთა, დაიცავნ სამეფო ესე და მეფე ჩუენი ღმრთივ-გჳრგჳნოსანი რუსუდან, და ყავნ
Line of ed.: 23 ნაყოფი მისი ჩუენდა სალხინებელად თესლითი-თესლადმდე, და მიეცინ სიმრავლე
Line of ed.: 24 წელიწადთა, შემდგომად უწინარესი და სასუფეველი ცათა.
Line of ed.: 5 ადამ შვა სეით. სეით შვა ენოს. ენოს შვა კაინან. კაინან შვა მალელ. მალელ შვა
Line of ed.: 6 იარედ. იარედ შვა ენოქ. ენოქ შვა მათუსალა. მათუსალა შვა ლამექ. ლამექ შვა ნოე.
Line of ed.: 7 ნოე შვა სემ. სემ შვა არფაქსად. არფაქსად შვა კაინან. კაინან შვა სალა. სალა შვა
Line of ed.: 8 ებერ. ებერ შვა ფალეგ. ფ/ალეგ შვა რაგავ. რაგავ შვა სერუქ. სერუქ შვა ნაქორ. ნაქორ
Line of ed.: 9 შვა თარა. თარა შვა აბრამ. / აბრამ შვა ისაკ. ისაკ შვა იაკობ. იაკობ შვა იუდა. იუდა
Line of ed.: 10 შვა ფარეზ. ფარეზ შვა ესრომ. ესრომ შვა არამ. არამ შვა ამინადაბ. ამინადაბ შვა
Line of ed.: 11 ნაასონ. ნაასონ შვა სალმონ. სალმონ შვა ბოოს. ბოოს შვა იობედ. იობედ შვა იესე.
Line of ed.: 12 იესე შვა დავით მეფე. დავით მეფემან შვა სოლომონ. სოლომონ შვა რობუამ. რობუამ
Line of ed.: 13 შვა აბია. აბია შვა ასაფ. ასაფ შვა იოსაფატ. იოსაფატ შვა იორამ. იორამ შვა ოზია.
Line of ed.: 14 ოზია შვა იოთამ. იოთამ შვა აქაზ. აქაზ შვა ეზეკია. ეზეკია შვა მანასე. მანასე შვა
Line of ed.: 15 ამონ. ამონ შვა იოსია. იოსია შვა იოვაკიმ. იოვაკიმ შვა იექონია, იექონია შვა სალათაელ.
Line of ed.: 16 სალათაელ შვა ზორაბაბელ. ზორაბაბელ შვა აბიუდ. აბიუდ შვა ელიაკიმ. ელიაკიმ
Line of ed.: 17 შვა აზორ. აზორ შვა სადუკ. სადუკ შვა აქიმ. აქიმ შვა ელიუდ. ელიუდ შვა ელიაზარ.
Line of ed.: 18 ელიაზარ შვა მატათან. მატათან შვა იაკობ. იაკობ შვა იოსებ, ქმარი მარიამისი
Line of ed.: 19 და ძმა კლეოპასი. კლეოპა შვა ნაომ. ნაომ შვა სალა. სალა შვა რობუამ. რობუამ შვა
Line of ed.: 20 მოხთარ. მოხთარ შვა ელიაკიმ. ელიაკიმ შვა ბენიამენ. ბენიამენ შვა იერობემ. იერობემ
Page of ed.: 373 Line of ed.: 1 შვა მოსე. მოსე შვა იუდა, იუდა შვა ელიაზარ. ელიაზარ შვა ლევი. ლევი შვა იორამ.
Line of ed.: 2 იორამ შვა მანასე. მანასე შვა იაკობ. იაკობ შვა მიქია. მიქია შვა იოვაკიმ. იოვაკიმ
Line of ed.: 3 შვა იერუბემ, იერუბემ შვა აბრაჰამ. აბრაჰამ შვა იობ. იობ შვა აქაბ. აქაბ შვა სჳმონ.
Line of ed.: 4 სჳმონ შვა იზაქარ. იზაქარ შვა აბია. აბია შვა გაად. გაად შვა ასერ. ასერ შვა ისაკ.
Line of ed.: 5 ისაკ შვა დან. დან შვა სოლომონ. სოლომონ შვა შჳდნი ძმანი, რომელნი-იგი მოსცნა
Line of ed.: 6 ღმერთმან ტყუეობასა შინა.
Line of ed.: 7 და ესენი შჳდნი ძმანი, / ძენი ამის სოლომონისნი, წარმოვიდეს ქუეყანით პილისტიმით,
Line of ed.: 8 ტყუეობით წარმოსულნი ჰურიანი, და მოიწივნეს / ეკლეცს წინაშე რაქაელ
Line of ed.: 9 დედოფლისა და მისგან ნათელ იღეს. და დაშთეს იგინი ქუეყანათა სომხითისათა და
Line of ed.: 10 მუნ დღეინდელად დღემდე შვილნი მათნი მთავრობენ სომხითს.
Line of ed.: 11 და ოთხნი ძმანი მათნი მოვიდეს ქართლს: ხოლო ერთი მათგანი, სახელით
Line of ed.: 12 გუარამ, განაჩინეს ერის-თავად, და ესე არს ერის-თავი ქართლისა და მამა ბაგრატიონთა. და
Line of ed.: 13 ესე ქართლისა ბაგრატონიან[ნ]ი შვილის შვილნი და ნათესავნი არიან მის
Line of ed.: 14 გუარამისნი.
Line of ed.: 15 ხოლო ძმა მისი, სახელით საჰაკ, წარვიდა კახეთს და დაემზახა იგი ნერსეს. და
Line of ed.: 16 სხუანი ორნი იგი ძმანი ამათნი, სახელით ასამ და ვარაზვარდ, წარვიდეს კამბეჩანს,
Line of ed.: 17 და მოკლეს მათ სპარსთა სპასალარი და დაიპყრეს კამბეჩანი, და დასხდეს იგინი მუნ
Line of ed.: 18 ცხოვრებად ხორნაბუჯს. და ამა ჟამამდე შვილნი მათნი მთავრობენ მას შინა.
Line of ed.: 19 ხოლო ვინათგან მოკლდა მეფობა შვილთა გორგასლისათა, მით ჟამითგან ეპყრა
Line of ed.: 20 უფლება ქართლისა აზნაურთა ვიდრე ამათადმდე. არამედ დაესრულა უფლება ქართლისა
Line of ed.: 21 აზნაურთა ბოროტთა საქმეთა მათგან.
Line of ed.: 22 მას ჟამსა მცხეთას კათალიკოსი იყო სჳმონ-პეტრე; და მცხეთა აღთხელდებოდა
Line of ed.: 23 და ტფილისი აღშენდებოდა, არმაზი შემცირდებოდა და კალაჲ განდიდდებოდა. და
Line of ed.: 24 სპარსნი უფლებდეს ქართლს, კახეთს, ჰერეთს, სომხითს, სივნეთს, ასპურანგს.
Line of ed.: 25 მოკუდა კათალიკოზი სჳმონ და დაჯდა კათალიკოზად სამოელ, კათალიკოზი მეცხრე.
Page of ed.: 374
Line of ed.: 1 მას ჟამსა კათალიკოსი იყო მცხეთას სამოელ, და ერთად შეკრბა ყოველი ქართლი
Line of ed.: 2 და გამოარჩიეს გუარამ, დავითის ნათესავისაგან, მოწევნული ძმათა მისთა თანა,
Line of ed.: 3 ასამს და ვარაზვარდს, რომელნი იგი ზემო ვაჴსენენით. ესენი წარმოვიდეს ეკლეცით,
Line of ed.: 4 რომელნი მონათლნა რაქაელ დედ/ოფალმან, ძმანი შჳდნი ჰურიანი, ტყუეობით მოსრულნი
Line of ed.: 5 ქუეყანით / ფილისტიმით, და ნათელ-იღეს ეკლეცს ჴელითა რაქაელ დედოფლისათა.
Line of ed.: 6 რომელმან სამთა მათგანთა უცვალა სახელი: რამეთუ ერთსა სახელ-სდვა
Line of ed.: 7 მუშელ, და ერთსა ბაგრატ, რომელ არს მამა ბაგრატონიანთა, ერთსა აბგავარ; ერთი
Line of ed.: 8 შემოიყვანა სიძედ და ორნი მათგანნი ამზახნა სომხითის მეფეთა.
Line of ed.: 9 ხოლო ოთხნი ესე ძმანი წარმოემართნეს ქართლს, ვითა ზემო ვაჴსენეთ და
Line of ed.: 10 გუარამ განაჩინეს ერის-თავად და მოსცა ამას მეფემან ბერძენთამან პატივად კურაპალატობა
Line of ed.: 11 და წარმოგზავნა მცხეთას. და ამან დადვა საფუძველი ჯუარისა ეკლესიასა,
Line of ed.: 12 რომელ არს მცხეთას.
Line of ed.: 13 ხოლო სამნი ესე ძმანი წარვიდეს კახეთს და საჰაკ დაუზახა ბაკურს, ძესა ნერსესსა,
Line of ed.: 14 ხოლო ასამ და ვარაზვარდ წარვიდეს კამბეჩოანს, და გარდაუქციეს ერი ვეზანს,
Line of ed.: 15 ერის-თავსა ბაჰარ ჩუბინისსა, და ვეზან მოკლეს, და დაიპყრეს მათ კამბეჩოანი.
Line of ed.: 16 და იყო მას ჟამსა მცხეთას კათალიკოსი სამოელ. და ამის-ზე ტფილისისა მკჳდრთა
Line of ed.: 17 ეკლესიისა გებად იწყეს, რომლისა ნახევარსა ყოველი ერი აშენებდა, და ნახევარსა
Line of ed.: 18 ერთი ვინ-მე დედა-კაცი.
Line of ed.: 19 და კათალიკოსი იყო მცხეთას ბართლომე.
Line of ed.: 20 და შემდგომად ამის გუარამისსა ერისთაობდა ძე მისი სტეფანოზ და ძმა დემეტრესი.
Line of ed.: 21 და აშენებდეს ეკლესიასა ჯუარის[ასა] მცხეთას.
Line of ed.: 22 და ამის-ზე წარვლო ერეკლე მეფემან ბერძენთამან, და მივიდა ტფილისად, და დადგა
Line of ed.: 23 დამართებით ციხესა კალისასა. და ციხის-თავმან ჴმა-უყო ციხით გამოღმართ და რქუა ერეკლე
Line of ed.: 24 მეფესა: "რომელსა გასხენ წუერნი ვაცისანი და ვაც-ბოტისა კისერი გათქს". მაშინ [ვითარცა]
Line of ed.: 25 /ესმა [სიტყუა ესე] / ერეკლე მეფესა, განრისხნა მისთჳს, და აღმოიკითხა წიგნისაგან
Line of ed.: 26 დანიელ წინასწარმეტყუელისა სიტყუა იგი, ვითარმედ: "აღმოვიდეს ვაცი დასავლისა
Line of ed.: 27 და შემუსრნეს რქანი აღმოსავლისა ვერძისანი". და თქუა მეფემან: "უკეთუ იყო ჩემდა
Page of ed.: 375 Line of ed.: 1 სიტყუა ეგე კადნიერებისათჳს ჩემისა მისაგებელი ორკეცი დაგიტეო შენ." და დაუტევა
Line of ed.: 2 ტფილისს ჯიბღუ ერის-თავი ბრძოლად ციხესა ტფილისისასა, და თჳთ წარემართა
Line of ed.: 3 ბაღდადს. და მივიდა გარდაბანს, ვარაზ გაგელისასა, და დაილაშქრა ადგილსა მას,
Line of ed.: 4 რომელსა ჰქჳან ხუზაშენი, და ნათელ-სცა ერეკლე ვარაზ გაგელსა და ყოველსა ერსა
Line of ed.: 5 მისსა. და იწყო შენებად ეკლესიასა, რომელი იგი უბრწყინვალეს არს ყოველთა ეკლესიათა.
Line of ed.: 6 და წარვიდა ბერდუჯს და დადგა გულსა სოფლისასა. და აღმართა ჯუარი ქვისა
Line of ed.: 7 და დადვა საფუძველი წმიდისა ღმრთის-მშობელისა ეკლესიისა, და აღასრულა გუმბათი
Line of ed.: 8 მისი. ხოლო მან ჯიბღუ წარიღო კალა და ციხე იგი ტფილისისა გამოიღო, და
Line of ed.: 9 ციხის-თავი იგი შეიპყრა. და დრაჰკნითა პირი აღუვსო ამისთჳს, რამეთუ თქუა სადიდებელი
Line of ed.: 10 იგი მეფისა ერეკლესი. ხოლო კადრებისა მისთჳს ტყავი გაჰჴადა და მეფესა
Line of ed.: 11 მისწია იგი გარდაბანს ვარაზ გაგელისსა. და გარდაბანით მეფემან მიცვალა ლალს,
Line of ed.: 12 და უწოდა მეწეკევნელთა მთავარსა, ნათელ-სცა და წარვიდა ბაღდადს. და გამოიღო
Line of ed.: 13 ბაღდადი, და შეიპყრა ხუასრო მეფე, და მოაღებინა ძელი ცხოვრებისა, და იწყო შენებად
Line of ed.: 14 იერუსალემისა, და დასუა / მოდისტოს პატრიაქად და წარმოემართა აქათ-ვე, და მოვიდა
Line of ed.: 15 წელსა მეშჳდესა. / და ვიდრე მოსლვადმდე მისსა ტფილისის ეკლესია სიონი განესრულა,
Line of ed.: 16 ხოლო ჯუარისა ეკლესიასა აკლდა.
Line of ed.: 17 და მან ერეკლე მეფემან ტფილისს და მცხეთას და უჯარმოს ქადაგნი განავლინა,
Line of ed.: 18 რათა ყოველნი ქრისტეანენი ეკლესიასა შევიდენ, და ყოველნი მოგუნი და ცეცხლის-მსახურნი,
Line of ed.: 19 რომელნი-ცა-ღა არა მოინათლნენ, მოისრნენ. ხოლო მათ ნათლის-ღება არა
Line of ed.: 20 ინებეს, არამედ ზაკუვით აღერივნეს ქრისტიანეთა თანა. და მიაწიეს ყოველთა მათ
Line of ed.: 21 ზედა მახჳლი, და ეკლესიათა შინა მდინარენი სისხლთანი დიოდეს. და განწმიდა
Line of ed.: 22 სჯული ქრისტეს ღმრთისა ჩუენისა, და წარვიდა ერეკლე მეფე სამეფოდ-ვე თჳსად.
Line of ed.: 23 და მთავრობდა ქართლს იგი-ვე სტეფანოზ დიდი. კათალიკოსი იყო მეორე
Line of ed.: 24 ბართლომე.
Line of ed.: 25 მის ზედა-ვე და შემდგომად მისსა მთავრობდა ადარნასე, ძე მის სტეფანოზისი. და
Line of ed.: 26 მის ზედა სამნი კათალიკოსნი იცვალნეს: იოვანე, ბაბილა და თაბორ. და ამისა შემდგომად
Line of ed.: 27 მოკუდა ადარნასე მთავარი და მის წილ დაჯდა სტეფანოზ, ძე მისი. და მან
Line of ed.: 28 განასრულა ეკლესია [ჯუარისა], და განაწესა მუნ ჯუარისა კრება, და დაჯდა ტფილისს
Line of ed.: 29 ცხოვრებად. და კათალიკოსი იყო სამოელ და ენონ. და მის-ზე ქუეყანა ქართლისა
Page of ed.: 376 Line of ed.: 1 აღწერეს, და წარიღეს საბერძნეთს. და ამბავი მოიწია, ვითარმედ ბაღდადი დაიპყრეს
Line of ed.: 2 აგარის ნათესავთა-ო.
Line of ed.: 3 და ამის სტეფანოზისა შემდგომად ერისთაობდა ძე მისი გუარამ კურაპალატი.
Line of ed.: 4 და შემდგომად მისსა ვარაზ-ბაკურ, ძე მისი, ანთიპატ/ოსი, რომელმან გარდაბანელნი
Line of ed.: 5 მოაქცივნა. და მერმე ნერსე და ძენი მისნი, ფი/ლიპე და სტეფანოზ და ადარნასე.
Line of ed.: 6 და ძენი მისნი გურგენ ერის-თავი, აშოტ კურაპალატი.
Line of ed.: 7 ხოლო აშოტ კურაპალატი მთავრობდა ქუეყანასა მას შინა და სახლად მისა იყო
Line of ed.: 8 ბარდავი და ტფილისი, და ჰქონდა მას ქუეყანა, რომელ არს გარემოს მისსა. და მაშინ
Line of ed.: 9 გაძლიერდა ჴელმწიფება აგარიანთა და იწყეს ძიება აშოტ კურაპალატისა. და ვერ
Line of ed.: 10 უძლო წინა-აღდგომად მათდა აშოტ. და ივლტოდა მათგან. და წარემართა, რათა წარვიდეს
Line of ed.: 11 საბერძნეთად და თანა ჰყვეს მას დედა და ცოლი და ორნი ძენი ასაკითა ჩჳლნი,
Line of ed.: 12 უხუცესი ადარნასე და შედეგი ბაგრატ. ხოლო უმრწემესი ძე გუარამ ჯერეთ არა ესუა.
Line of ed.: 13 და ერი თჳსი მცირედ ჰყვა თანა, მკჳდრნი მისნი, დედა-წულითურთ და შვილითურთ.
Line of ed.: 14 მოიწივნეს მთასა ჯავახეთისასა, კიდესა დიდისა ტბისა ფარავნისასა დამაშურალნი სლვისაგან,
Line of ed.: 15 და გარდაჰჴდეს განსუენებად კიდესა მის ტბისასა. ჭამეს რა პური, და მცირედ
Line of ed.: 16 მიერულა. და მძინარეთა ეწივნეს დიდნი ლაშქარნი სარკინოზნი. მაშინ შეეწია ღმერთი
Line of ed.: 17 აშოტ კურაპალატსა, და კნინსა მას ლაშქარსა მისსა მოსცა ძლევა მათ ზედა, და
Line of ed.: 18 მოსრნეს სიმრავლენი ურიცხუნი. წარმოვიდეს მუნით და მოიწივნეს ჴევსა შავშეთისასა.
Line of ed.: 19 ხოლო ჴევი შავშეთისა უშენებელი იყო მაშინ, გარეშე მცირედთა სოფელთასა.
Line of ed.: 20 რამეთუ ჟამთა სპარსთა უფლებისასა აოჴრდა, ოდეს-იგი ყრუმან ბაღდადელმან შემუსრნა
Line of ed.: 21 ყოველნი ც/იხენი და მოვლო შავშეთი-ცა და ღადონი. და კუალად შემდგომად მისსა
Line of ed.: 22 სრვამან სატლობისამან მოაოჴრა შავშეთი, კლარჯეთი და მცირედ-ღა დაშთეს / კაცნი
Line of ed.: 23 ადგილ-ადგილ. ხოლო დაშთომილთა მათ მკჳდრთა შავშეთისათა შეიწყნარეს იგი სიხარულითა
Line of ed.: 24 და სიყუარულითა, და დაემკჳდრა მუნ. და მისცა ღმერთმან გამარჯუება და
Line of ed.: 25 აჴელმწიფა იგი შავშეთ-კლარჯეთსა ზედა. და მან სოფლები ზოგი იყიდა საფასოთა,
Line of ed.: 26 და ზოგი ოჴერი აღაშენა, და განამრავლა სოფლები აშოტ კურაპალატმან ქუეყანათა მათ
Line of ed.: 27 შინა. და მისცა ღმერთმან და განამტკიცა ჴელმწიფება მისი ნებითა ბერძენთა მეფისათა.
Page of ed.: 377
Line of ed.: 1 და ამან აშოტ კურაპალატმან პოვა კლარჯეთის ტყეთა შინა კლდე ერთი, რომელი
Line of ed.: 2 პირველ ვახტანგ გორგასალს ციხედ აღეშენა, სახელით არტანუჯი; და აოჴრებულ იყო
Line of ed.: 3 ბაღდადელისა მის ყრუობითგან. იგი განაახლა აშოტ და აღაშენა ეგრეთ-ვე ციხედ, და
Line of ed.: 4 წინა-კერძო მისსა ქუეშეთ აღაშენა ქალაქი. და აღაშენა ციხესა მას შინა ეკლესია წმიდათა
Line of ed.: 5 მოციქულთა პეტრესი და პავლესი, და შექმნა მას შინა საფლავი თჳსი, და დაემკჳდრა ციხესა მას
Line of ed.: 6 შინა ცხოვრებად. და მერმე კუალად ეუფლა ქუეყანათა ვიდრე
Line of ed.: 7 კარადმდე ბარდავის ქალაქისა. და მრავალ-გზის მოსცა ღმერთმან აშოტს კურაპალატსა
Line of ed.: 8 ძლევა და დიდი დიდება ბრძოლათა შინა.
Line of ed.: 9 და იყო ერთსა შინა ჟამსა, განვიდა აშოტ, რათა-მცა შეკრიბა ლაშქარი ბრძოლისათჳს
Line of ed.: 10 სარკინოზთასა. მოვიდა იგი ადგილსა რომელსა-მე და განავლინა ლაშქრის-მაწუეველნი.
Line of ed.: 11 და ვიდრე არღარა შეკრებულ იყო / ლაშქარი იგი მისი მის თანა, დაესხნეს
Line of ed.: 12 მას სარკინოზნი უცნაურად და აოტეს იგი. წარმოემართა და მოიწია ჴევსა ნიგალისასა
Line of ed.: 13 და იწყო ძებნად ერისა, რათა-მცა ვითა განიმრავლა ლაშქარი თჳსი. და წარმოემართნეს
Line of ed.: 14 მოსლვად მის წინაშე იგინი, რომელთა მან უბრძანა, ხოლო იგინი მოვიდოდეს
Line of ed.: 15 კლვად / მისსა. მაშინ ვიდრე მოწევნადმდე მათდა კარად მისსა არა უწყოდა აშოტ ზაკუა,
Line of ed.: 16 მათი, და რაჟამს მოიწივნეს იგინი კარად მისსა, მაშინ-ღა აგრძნა რაჲ-იგი ეგულვებოდა
Line of ed.: 17 მათ. და არა ჰყვა მას ერი თჳსი თჳნიერ მცირედთასა. ვერ წინა-აღუდგებოდა
Line of ed.: 18 იგი მათ. ამისთჳს-ცა შეივლტოდა აშოტ კურაპალატი ეკლესიად, და მოწყლეს იგი
Line of ed.: 19 მახჳლითა საკურთხეველსა ზედა და შეისუარა საკურთხეველი იგი სისხლითა მისითა,
Line of ed.: 20 რამეთუ დაკლეს იგი მუნ, ვითარცა ცხოვარი, აღსავალსა საკურთხევლისასა და სისხლი
Line of ed.: 21 იგი მისი დათხეული დღეს-ცა საჩინოდ სახილველ არს.
Line of ed.: 22 ხოლო ესმა რა ესე ამბავი ერსა მისსა, რომელნი-იგი იყვნეს დოლისყანასა,
Line of ed.: 23 ვითარმედ მოიკლა უფალი იგი მათი აშოტ ჴელითა ოროზ-მოროზის ძეთათა, წარვიდეს
Line of ed.: 24 დოლისყანით და დევნა უყვეს მკლველთა მათ უფლისა თჳსისათა, დაეწივნეს მათ
Line of ed.: 25 სავანესა ზედა ჭოროხისასა, მოსრნეს იგინი ბოროტად, ვიდრემდის არა დაუშთა ერთი
Line of ed.: 26 მათგანი, და წარმოიღეს მკუდარი აშოტ კურაპალატი და დაფლეს მისსა მას საფლავსა
Line of ed.: 27 შინა ციხესა არტანუჯისასა, ეკლესიასა წმიდათა მოციქულთასა. რამეთუ მოიკლა ესე აშოტ
Line of ed.: 28 კურაპალატი დასაბამითგან წელთა ხ^ჳლ, ქრონიკონსა მეათცამეტედ მოქცეულსა შინა
Line of ed.: 29 მ^ვ, თუესა იანვარ/სა ოცდაცხრასა.
Line of ed.: 30 და დაუტევნა სამნი ძენი: უხუცესი ადარნასე და შედეგი მისი ბაგრატ. ესე ორნი
Page of ed.: 378 Line of ed.: 1 თანა ჰყვეს მას, რაჟამს-იგი მოიწია შავშეთ-კლარჯეთად. ხოლო უმრწემესი გუარამ
Line of ed.: 2 არტანუჯის მოსლვას-ღა შინა დაებადა.
Line of ed.: 3 და შემდგომად აშოტის სიკუდილისა, მამისა მათისა, რომელ გარეთ ქუეყანა ჰქონდა
Line of ed.: 4 ძეთა აშოტისთა -- წარუღეს სარკინოზთა, რამეთუ იყვნეს იგინი უსრულ ასაკითა.
Line of ed.: 5 ხოლო რაჟამს სრულ-ასაკ იქმნეს იგინი, კუალად-ცა მოსცა ღმერთმან მათ-ვე ყოველი-ვე
Line of ed.: 6 იგი ნაქონები მამისა მათისა. და ვიდრე უსრულო-ღა იყვნეს იგინი ასაკითა, იზარდებოდეს
Line of ed.: 7 ციხესა შინა არტანუჯისასა, და იყვნეს ხარკის-მიმცემელ სარკინოზთა ყოველნი-ვე
Line of ed.: 8 ჴევნი შავშეთ-კლარჯეთ-ნიგალისანი. ხოლო არტანუჯით გამოღმართ დაიპყრეს
Line of ed.: 9 მათი ნაქონები იგი მამულები მამისა მათისა, დასუეს ბაგრატ კურაპალატად. / და
Line of ed.: 10 წარმართა ღმერთმან ჴელმწიფება მათი.
Line of ed.: 11 / და იყვნეს ძენი უხუცესისა მის ძმისა მათისა, აშოტის ძისა ადარნასესნი, სამნი:
Line of ed.: 12 გურგენ, რომელი-იგი დღეთა სიბერისა მისისათა კურაპალატად დასუეს, და ძმანი
Line of ed.: 13 მისნი აშოტ კეკელაჲ და სუმბატ არტანუჯელი, რომელი ჴელმწიფობასა მისსა დასუეს
Line of ed.: 14 ანთიპატოს-პატრიკად. და ძენი ბაგრატ კურაპალატისანი სამნი: დავით, რომელი შემდგომად
Line of ed.: 15 მამისა თჳსისა დასუეს კურაპალატად, ადარნასე და აშოტ. და ძენი უმრწემესისა
Line of ed.: 16 აშოტის ძისა გუარამისნი ორნი: ნასრა და აშოტ.
Line of ed.: 17 ხოლო აშოტ კეკელაჲ, ძე ადარნასესი, გარდაიცვალა ქრონიკონსა პ^ზ, და დაუტევა
Line of ed.: 18 გურგენ, რომელი შემდგომად კურაპალატად დასუეს, და სუმბატ არტანუჯელი
Line of ed.: 19 ანთიპატრიკი.
Line of ed.: 20 /გარდაიცვალა აშოტ, ძე მამფლისა გუარამისა, უწინარეს მამისა თჳსისა ქრონიკონსა
Line of ed.: 21 პ^თ. არა დაუტევა ძე.
Line of ed.: 22 გარდაიცვალა ადარნასე, ძე ბაგრატ კურაპალატისა, ქრონიკონსა ჟ^დ; სიცოცხლესა-ვე
Line of ed.: 23 მამისა თჳსისასა, და არა დაუტევა შვილი. და მამა მისი, ბაგრატ კურაპალატი,
Line of ed.: 24 ძე აშოტ კურაპალატისა, გარდაიცვალა ქრონიკონსა ჟ^ვ, და დაუტევნა ძენი: დავით,
Line of ed.: 25 რომელი შემდგომად მისსა კურაპალატ ყვეს; და მოიკლა იგი ჴელითა მამის ძმის-წულისა
Line of ed.: 26 თჳსისა ნასრა გუარამის ძისითა, სიცოცხლესა-ვე შინა გუარამისსა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 27 რ^ა, სუფევასა შინა გუარამისსა, ხოლო გუარამ მამფალი, მამის ძმა მისი, მამა ნასრესი,
Line of ed.: 28 უბრალო იყო სისხლისაგან დავით კურაპალატისათა; და დაუტევა ამან დავით
Page of ed.: 379 Line of ed.: 1 მოკლულმან ძე / მცირე ადარნასე, მოუწიფებელი ასაკითა, ხოლო ნასრ მკლველი ივლტოდა
Line of ed.: 2 სამეფოსა კოსტანტინეპოლედ და იყო მუნ მრავალ წელ.
Line of ed.: 3 და ამისსა შემდგომად დასუეს გურგენ ძე ადარნასესი კურაპალატად, დიდისა აშოტ
Line of ed.: 4 კურაპალატის ძისა.
Line of ed.: 5 გარდაიცვალა გუარამ მამფალი, ძე აშოტ დიდისა, მამა ნასრისა, ქრონიკონსა რ^ბ.
Line of ed.: 6 და გარდაიცვალა აშოტ, ძე ბაგრატ კურაპალატისა, ქრონიკონსა რ^ე.
Line of ed.: 7 და ამისსა შემდგომად გამოვიდა ნასრ სამეფოთ და მოვიდა აფხაზეთს. და / იყო
Line of ed.: 8 მაშინ აფხაზთა მეფე ბაგრატ, დი-სიძე ნასრესი, და შესწია მან დიდითა ლაშქრითა,
Line of ed.: 9 მეფემან აფხაზთამან, და მუნით გარდამოვიდა ნასრ სამცხეს და შეკრიბა სხუა-ცა ლაშქარი
Line of ed.: 10 ურიცხჳ. ხოლო ადარნასე, ძე მოკლულისა კურაპალატისა, განვიდა ბრძოლ/ად
Line of ed.: 11 მისა, და მიჰყვა მის თანა შეწევნად ადარნასესა გურგენ კურაპალატი და შვილნი მისნი.
Line of ed.: 12 და ყვეს ბრძოლა და ომი დიდი ნასრის ზედა. და შეეწია ღმერთი მცირეთა ამათ ადარნასეს-კერძთა
Line of ed.: 13 და სძლეს ნასრას, მეოტ-ქმნეს, შეიპყრეს და მოკლეს ნასრა ჴევსა სამცხისასა,
Line of ed.: 14 სოფელსა ასპინძას, ქრონიკონსა რ^ე. და არა დაუშთა შვილი ნასრას, და აღიჴოცა
Line of ed.: 15 საჴსენებელი მისი.
Line of ed.: 16 ადარნასე, ძე დავით კურაპალატისა, დასუეს ქართველთა მეფედ [ნაცვლად] მის
Line of ed.: 17 მოკლულისა. და ამან ადარნასე, ძემან დავით მოკლულისამან, აღაშენა ბანა ჴელითა
Line of ed.: 18 კჳრიკე ბანელისათა, რომელი-იგი იქმნა პირველ ეპისკოპოს ბანელ.
Line of ed.: 19 და მამფალი სუმბატ არტანუჯელი, ძე ადარნასესი, ძისა აშოტ დიდისა, გარდაიცვალა
Line of ed.: 20 ქრონიკონსა რ^თ, და დაუტევნა ძენი ორნი: ბაგრატ მამფალი არტანუჯელი
Line of ed.: 21 [და დავით მამფალი].
Line of ed.: 22 /და სიცოცხლესა-ვე შინა სუმბატ არტანუჯელისასა მოისრა ნასრ; და ქუეყანა ნასრისი
Line of ed.: 23 დაიპყრეს სხუათა ამათ მთავართა.
Line of ed.: 24 ხოლო გურგენ კურაპალატი წარვიდა ტაოთ, კალმახით, მამულით თჳსით, ცხოვრებად
Line of ed.: 25 შავშეთს და არტანს. და ამისსა შემდგომად შეიმტერნეს ურთიერთას და შეკრიბეს
Line of ed.: 26 ლაშქარი ერთმან-ერთსა ზედა ერთ-კერძო გურგენ კურაპალატმან და ერთა მისთა,
Line of ed.: 27 მეორე-კერძ ადარნასე ქართველთა მეფემან და ბაგრატ არტანუჯელმან. მოვიდეს ესენი
Line of ed.: 28 ჴევსა არტანისასა, სოფელსა მგლინავსა, / და ჰბრძოლეს ერთმან-ეთსა. და მეოტ იქმნა
Line of ed.: 29 გურგენ კურაპალატი, წყლეს და შეიპყრეს. და მოკუდა წყლულებითა მისითა გურგენ
Line of ed.: 30 კურაპალატი, ძე ადარნასესი, მისა აშოტ დიდისა, ქრონიკონსა რ^ია. და დაუტევნა
Line of ed.: 31 /ორნი ძენი: ადარნასე და აშოტ ერის-თავთ-ერის-თავი.
Page of ed.: 380
Line of ed.: 1 შემდგომად გურგენ მამისა თჳსისა კურაპალატისა გარდაიცვალა [ადარნასე] ქრონიკონსა
Line of ed.: 2 რ^ივ, და დაუტევნა ორნი ძენი მცირენი: დავით ერის-თავთა-ერის-თავი და
Line of ed.: 3 გურგენ, რომელი შემდგომად, მერმე, დიდი ერის-თავთა-ერის-თავი იყო.
Line of ed.: 4 და გარდაიცვალა ბაგრატ მამფალი არტანუჯელი ძე სუმბატისი ქრონიკონსა რ^კთ,
Line of ed.: 5 თუესა აპრილსა კ^, დღესა აღვსებასა, და დაუტევნა ძენი ოთხნი: ადარნასე, რომელი-იგი
Line of ed.: 6 მონაზონ იქმნა და ბასილი სახელ-იდვა, გურგენ ერის-თავი, აშოტ და დავით.
Line of ed.: 7 გარდაიცვალა დავით ერის-თავი, ძე ადარნასესი, ძისა გურგენ კურაპალატისა, ძმა
Line of ed.: 8 დიდისა გურგენისა, ქრონიკონსა რ^კჱ, და არა დაუტევა შვილი.
Line of ed.: 9 აშოტ ერის-თავთა-ერის-თავმან, ძემან გურგენ კურაპალატისამან, რომელსა ეწოდა
Line of ed.: 10 კუხი, აღაშენა ტბეთი შავშეთს და განასრულა იგი ყოვლითა განგებითა, და დასუა
Line of ed.: 11 პირველად ეპისკოპოსად სანატრელი სტეფანე / უწყებითა სულისა წმიდისათა. და გარდაიცვალა
Line of ed.: 12 ესე აშოტ კუხი ქრონიკონსა რ^ლჱ, და არა ესუა შვილი.
Line of ed.: 13 და ამისსა შემდგომად გურგენ, ძმის-წული მისი, ძე ადარნასესი, დასუეს
Line of ed.: 14 ერის-თავთა-ერის-თავად.
Line of ed.: 15 გარდაიცვალა დავით, ძე ბაგრატ არტანუჯელისა, ქრონიკონსა რ^მბ, და დაუტევა
Line of ed.: 16 ძე მუცელსა შინა ცოლისა თჳსისასა, რომელსა-იგი ეწოდა ბაგრატ.
Line of ed.: 17 გარდაიცვალა ადარნასე, ქართველთა მეფე, ძე დავით მოკლულისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 18 რ^მგ და დაუტევნა ძენი ოთხნი, დავით რომ/ელი შემდგომად მამისა / თჳსისა ქართველთა
Line of ed.: 19 მეფე იქმნა, აშოტ კურაპალატი, და ბაგრატ მაგისტროსი, და სუმბატ, რომელი
Line of ed.: 20 ძმათა შემდგომად კურაპალატად დასუეს.
Line of ed.: 21 გარდაიცვალა გურგენ ერის-თავი, ძე ბაგრატ არტანუჯელისა, ქრონიკონსა რ^მგ,
Line of ed.: 22 მას-ვე წელსა შინა, რომელსა შინა ქართველთა მეფე ადარნასე მიიცვალა, და დაუტევა
Line of ed.: 23 ამან გურგენ ძე მუცელსა შინა ცოლისა თჳსისასა, რომელსა ეწოდა გურგენ-ვე, სახელი
Line of ed.: 24 მამისა თჳსისა.
Line of ed.: 25 გარდაიცვალა დავით, ქართველთა მეფე, ძე ადარნასე მეფისა ქართველთასა,
Line of ed.: 26 ქრონიკონსა რ^ნზ, და არა ესუა ძე.
Line of ed.: 27 გარდაიცვალა აშოტ, ძე ბაგრატ არტანუჯელისა, ქრონიკონსა რ^ნთ, თუესა
Line of ed.: 28 ივნისსა, და არა ესუა ძე.
Line of ed.: 29 გარდაიცვალა გურგენ დიდი ერის-თავთა-ერის-თავი, ძე ადარნასესი, რომელმან უმეტესნი
Line of ed.: 30 სიმჴნენი და ბრძოლანი ქმნნა ყოველთა მამათა მისთასა, და დაიმორჩილნა
Line of ed.: 31 ყოველნი გარემოსნი, ქრონიკონსა რ^ჲა, თუესა თებერვალსა ი^დ. არა ესუა ძე.
Page of ed.: 381
Line of ed.: 1 გარდაიცვალა მამფალი დავით, ძე სუმბატ ართანუჯელისა მონაზონობასა შინა,
Line of ed.: 2 ქრონიკონსა რ^ჲგ, თუესა თებერვალსა ოცსა, და დაუტევა ძე თჳსი სუმბატ, რომელი-იგი
Line of ed.: 3 დასუეს ერის-თავთა-ერის-თავად.
Line of ed.: 4 გარდაიცვალა ბაგრატ მაგისტროსი, ძე ადარნასე ქართველთა მეფისა, ქრონიკონსა რ^ჲე, თუესა
Line of ed.: 5 მარტსა, და დაუტევა ძე თჳსი ადარნასე, რომელი შემდგომად
Line of ed.: 6 მამისა თჳსისა მაგისტროსი იქმნა / და შემდგომად მამის ძმათა კურაპალატი იქმნა.
Line of ed.: 7 მას-ვე წელსა ბაგრატ მაგისტროსის გარდაცვალებისასა ბასილი მონაზონი კლარჯი
Line of ed.: 8 გარდ/აიცვალა, ძე ბაგრატ მამფლისა.
Line of ed.: 9 გარდაიცვალა აშოტ კურაპალატი, ძე ადარნასე ქართველთა მეფისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 10 რ^ოდ, და არა ესუა შვილი. და ამას-ვე წელსა აშოტ, ძე სუმბატისი, გარდაიცვალა
Line of ed.: 11 და არა ესუა ძე.
Line of ed.: 12 და შემდგომად აშოტ კურაპალატისა / ძმა მისი დასუეს კურაპალატად, სუმბატ.
Line of ed.: 13 და ესე სუმბატ კურაპალატი, ძე ადარნასე ქართველთა მეფისა, გარდაიცვალა ქრონიკონსა
Line of ed.: 14 რ^ოჱ, და დაუტევნა ძენი ორნი: ბაგრატ ერის-თავთ-ერის-თავი, რომელი ქართველთა
Line of ed.: 15 მეფედ დასუეს, რეგუენი, და ადარნასე კურაპალატი.
Line of ed.: 16 გარდაიცვალა [ადარნასე კურაპალატი], ძე ბაგრატ მაგისტროსისა, ქორონიკონსა
Line of ed.: 17 რ^პა, რომელი-ესე ძეთა შეიპყრეს და მონაზონ ქმნეს. მოკუდა უნებლიეთ ფიჩჳთა,
Line of ed.: 18 და დაუტევნა ძენი: ბაგრატ და დავით ერის-თავთა-ერის-თავი. გარდაიცვალა ესე ბაგრატ
Line of ed.: 19 ერის-თავთ-ერის-თავი, ძე ადარნასე კურაპალატისა, ქრონიკონსა რ^პვ, ხოლო ძმა მისი
Line of ed.: 20 დავით კურაპალატი იქმნა დიდად.
Line of ed.: 21 გარდაიცვალა გურგენ, ძე გურგენის, ძისა ბაგრატ მამფლისა, ქრონიკონსა რ^პჱ.
Line of ed.: 22 გარდაიცვალა ადარნასე, ძე სუმბატ კურაპალატისა, ძმა ბაგრატ რეგუნისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 23 ს^გ, და დაუტევა ძე დავით მცირე.
Line of ed.: 24 გარდაიცვალა სუმბატ ერის-თავთა-ერის-თავი, კაცი მართალი, ძე დავით მამფლისა,
Line of ed.: 25 არტანუჯელი, ქრონიკონსა ს^ჱ და დაუტევნა ძენი ორნი: დავით და ბაგრატ. და შემდგომად მიცვალებისა მისისა
Line of ed.: 26 დღესა მეორმოცესა გარდაიცვალა ძე მისი ბაგრატ, და
Line of ed.: 27 დაუტე/ვნა ძენი ორნი: სუმბატ / და გურგენ.
Line of ed.: 28 გარდაიცვალა სუმბატ, ძე ბაგრატ რეგუნისა, ქართველთა მეფისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 29 ს^იბ, და არა ესუა შვილი.
Line of ed.: 30 გარდაიცვალა დავით, ძე სუმბატ ერის-თავთა-ერის-თავისა დიდებულისა, კაცისა
Line of ed.: 31 მართლისა; და გარდაიცვალა ბაგრატ რეგუენი ქართველთა მეფე, ძე კურთხეულისა
Page of ed.: 382 Line of ed.: 1 სუმბატ კურაპალატისა, ქრონიკონსა ს^იდ, და დაუტევა ძე თჳსი უხუცესი გურგენ,
Line of ed.: 2 რომელსა უწოდეს მეფეთა-მეფე. და ამას გურგენს ესუა ბაგრატ დედით აფხაზთა მეფისა
Line of ed.: 3 დის-წული, დემეტრესი და თევდოსესი. ვიდრე გურგენის გამეფებამდე ესე ბაგრატ მეფე
Line of ed.: 4 იქმნა / აფხაზეთს, და ამისთჳს გურგენს მეფეთ-მეფობა ეწოდა.
Line of ed.: 5 გარდაიცვალა დავით დიდი კურაპალატი, ძე ადარნასე კურაპალატისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 6 ს^კა, და არა ესუა ძე.
Line of ed.: 7 და აოჴრდა იმიერ-ტაო; და გამოვიდა ბასილი ბერძენთა მეფე, და მისცნეს მას
Line of ed.: 8 ციხენი აზნაურთა ამა დავითისთა, და დაიპყრა ბასილი მეფემან მამული დავით კურაპალატისა. და
Line of ed.: 9 მივიდეს მის წინაშე ბაგრატ აფხაზთა მეფე და მამა მისი გურგენ. და
Line of ed.: 10 მოსცა მათ ბასილი მეფემან პატივი -- გურგენს მაგისტროსობა და ბაგრატს კურაპალატობა,
Line of ed.: 11 რათა-მცა ვითარ მტერ-ყვნა ერთმან-ერთისა მიმართ მამა-ძენი ესე, და ამით
Line of ed.: 12 ღონითა იძმაცუა. ხოლო გურგენ ჭეშმარიტი და მართალი იყო და ვერა აღძრა გული
Line of ed.: 13 მისი ზაკჳთა ამით მიზეზითა და ვერა უძლო ღონის-ძიებითა.
Line of ed.: 14 გარდაიცვალა ესე გურგენ მეფეთ-მეფე, ძე ბაგრატ ქართველთა მეფისა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 15 ს^კჱ, და დაუტევა ძე ესე თჳსი ბაგრატ, აფხაზთა მეფე, კურაპალატი დიდი, და
Line of ed.: 16 ეუფლა ტაოს მამულსა თჳსსა, და დაიპყრა ყოველი კავკასია თჳთ-მპყრობელობითა
Line of ed.: 17 ჯიქეთითგან ვიდრე / გურგენადმდე. ხოლო ადარბადაგანი და შარვანი მოხარკე ყო, სომხითისა
Line of ed.: 18 ჴელმწიფებითა,. ნებიერად განაგებდა. მეფე სპარსთათჳს მეგობრად და ერთ-გულ
Line of ed.: 19 ყო სიბრძნითა და ძლიერებითა თჳსითა უფროს სახლეულთა თჳსთასა, და ბერძენთ
Line of ed.: 20 მეფესა-ცა შიში აქუნდა ამისი ყოვლად-ვე.
Line of ed.: 21 და ამან ბაგრატ კურაპალატმან მოიყვანნა კლარჯნი ჴელმწიფენი სუმბატ და
Line of ed.: 22 გურგენ, ძენი ბაგრატ არტანუჯელისანი, თჳსნი მამის დის-წულისანი, დარბაზობად მის
Line of ed.: 23 წინაშე ციხესა შინა ფანასკერტისასა, და მუნ შინა შეიპყრნა იგინი. და აღიხუნა ქუეყანანი
Line of ed.: 24 და ციხენი მათნი, რამეთუ იგინი / პატიმარ ყვნა ციხესა შიგა თმოგჳსასა. და
Line of ed.: 25 მუნ ციხესა შინა თმოგჳსასა გარდაიცვალა სუმბატ არტანუჯელი ქრონიკონსა ს^ლა.
Line of ed.: 26 და ეგრეთ-ვე მას-ვე წელსა შინა გურგენ-ცა გარდაიცვალა, ძმა სუმბატისი, ქრონიკონსა
Line of ed.: 27 ს^ლბ ხოლო შვილნი ამათნი წარვიდეს კოსტანტინეპოლედ, ძე სუმბატისი ბაგრატ
Line of ed.: 28 და ძე გურგენისი დემეტრე, ბასილი მეფისა წინაშე, და მათნი-ვე შვილნი კლარჯთა მეფეთანი
Line of ed.: 29 რომელ დაშთეს ამათ ქუეყანასა, მოისრნეს ყოველნი სიკუდილითა პატიმრობასა შინა.
Line of ed.: 30 ამისსა შემდგომად მოვლო ბაგრატ ყოველი სამეფო თჳსი, აფხაზეთი, ჰერეთი და
Line of ed.: 31 კახეთი, მოვიდა და დაიზამთრა ჴევთა ტაოსათა. და მო-რა-იწია ზაფხული, მოვიდა
Page of ed.: 383 Line of ed.: 1 მას-ვე ციხესა ფანასკერტისასა წელსა მესამესა. და მუნ შინა გარდაიცვალა ესე ბაგრატ
Line of ed.: 2 ქრონიკონსა / ს^ლდ, თუესა მაისსა ზ^, დღესა პარასკევსა. და დაუტევა ძე თჳსი
Line of ed.: 3 გიორგი და დაჯდა იგი მეფედ წლისა ი^ჱ.
Line of ed.: 4 ხოლო დაჯდა რა ესე გიორგი მეფედ, გან[უ]დგა ამას ქუეყანა ჰერეთ-კახეთისა,
Line of ed.: 5 და ღადრობითა აზნაურთათა შეპყრობილ იქმნეს ერის-თავნი. მათ ქუეყანათ კუალად-ვე
Line of ed.: 6 ეუფლნეს მათნი უფალნი, რომელთა პირველ აქუნდა იგი.
Line of ed.: 7 და ამის გიორგის მეფობისა მეშჳდესა წელსა გამოვიდა ბასილი ბერძენთა მეფე
Line of ed.: 8 ამას გიორგის მეფესა ზედა. ხოლო ესე გიორგი განვიდა ლაშქრითა დიდითა და
Line of ed.: 9 დაიბანაკეს ქუეყანასა ბასიანისასა ორთა-ვე მრავალ დღე, და არა მივიდეს ბრძოლად ერთმან-ერთსა
Line of ed.: 10 ზედა, არამედ მოერიდა გიორგი და მოვიდა და დაწუა ქალაქი ოლთისი.
Line of ed.: 11 [და მუნით მოვიდა კოლასა და] გამოუდგა კუალსა და მოუდგა უკანა მეფე ბერძენთა.
Line of ed.: 12 და შეკრბეს რა უკანა-მავალნი გიორგისნი და წინა-მავალნი ბასილისნი ლაშქარნი,
Line of ed.: 13 იქმნა ბრძოლა დიდი სოფელსა შინა, რომელსა ეწოდების / შირიმთა. და მრავლად
Line of ed.: 14 მოისრნეს ორ-კერძო-ვე და მოიკლნეს მუნ დიდნი ერის-თავნი: რატი ძე ლიპარიტისი
Line of ed.: 15 და ხურსი. და ვითარცა მოესმა ჴმა ომისა გიორგი მეფესა, აღბორგნეს, განვიდეს და მოვიდეს
Line of ed.: 16 ადგილსა მას, სადა იყვნეს ბრძოლად, და მოვიდა მუნ ბასილი მეფე-ცა სპითა დიდითა.
Line of ed.: 17 და შეკრბეს იგინი იმიერ და ამიერ. და იქმნა მუნ ბრძოლა დიდი და მოისრნეს
Line of ed.: 18 მუნ ბერძენნი დიდნი და ფრიადნი. და / წარმოიღეს გიორგისთა ავარი, და ეზომ
Line of ed.: 19 განდიდნა ბრძოლა იგი, რომელ სივლტოლა ეგულებოდა ბასილი მეფესა. გარნა
Line of ed.: 20 გიორგისნი-ვე სულ-მოკლე იქმნეს რამეთუ მორიდეს და წარმოვიდეს. ხოლო ბასილი
Line of ed.: 21 უკანა წარმოუდგა და მოვიდა არტანს, და დაწუა იგი; და რომელი პოვა, ტყუე ყო.
Line of ed.: 22 ხოლო გიორგი წარვიდა ნიალით კერძო სამცხედ, და მიუდგა მას უკანა ბასილი ჯავახეთით
Line of ed.: 23 კერძო, და მოაოჴრა ყოველი-ვე. გარდავიდა გიორგი თრიალეთად, და მოადგა
Line of ed.: 24 ბასილი-ცა თრიალეთად-ვე. და რა ეახლნეს ერთმან-ერთსა, კუალად განძლიერდა გიორგი
Line of ed.: 25 ლაშქრითა, რამეთუ მოიყვანნა წანარნი და შაქნი. ხოლო იხილა რა ესე ბასილი,
Line of ed.: 26 შეიქცა თრიალეთით და უკ-მოვლო ჯავახეთი და არტანი დღეთა შინა ზამთრისათა,
Line of ed.: 27 და კუალად უბოროტესადრე მოაოჴრა. და წარვიდა და დაიზამთრა ხალდიასა, ქალაქსა
Line of ed.: 28 ტრაპიზონთასა. და ვიდოდეს მოციქულნი ორთა-ვე ამათ მეფეთანი ზავისათჳს ერთმან-ერთისა
Line of ed.: 29 წინაშე და მშჳდობისა.
Line of ed.: 30 ხოლო იქმნა ამას ჟამსა შინა განდგომილება დიდი საბერძნეთს, რამეთუ შეირთნეს
Line of ed.: 31 ბასილის სპასპეტი და წარვეზი, ძე ფოკას განდგომილისა, და მეფე იქმნა ქსიფი,
Line of ed.: 32 და მიიდგინეს მათ ყოველი აღმოსავლეთით-კერძი ქუეყანა. ხოლო ღმერთმან ბასილის
Page of ed.: 384 Line of ed.: 1 დიდად შეშინებულსა-ვე პატივ-სცა, რამეთუ განუდგეს ქსიფენ წარვეზს, და ყოველნი-ვე
Line of ed.: 2 ერნი მისად მიმდგომელნი შეიტყუვნეს ციხესა შინა, შეიპყრ/ეს და ბასილის წინაშე
Line of ed.: 3 წარმოგზავნეს. და მან ექსორია ყო იგი კუნძულსა შინა და მიმდგომთა მისთა მრავალთა
Line of ed.: 4 თავი მოჰკუეთა, რომელთა თანა იყო ფერის ჯოჯიკის ძე ქართველი.
Line of ed.: 5 და კუალად შემოიქცა ბასილი მეფე / და მოვიდა ბასიანს. და ითხოვდა იგი
Line of ed.: 6 გიორგი მეფისაგან ციხე-ქუეყანათა და აღუთქმიდა ზავსა და მშჳდობასა. ხოლო გიორგი
Line of ed.: 7 მეფემან განავლინა ზჳადი ლაშქრითა დიდითა უწინარეს თჳსსა. და დაილაშქრა ზჳადმან-ცა
Line of ed.: 8 ამიერ კიდესა ბასიანისასა, რე-ცა ზამთრის სახედ. ხოლო თჳთ გიორგი მეფე
Line of ed.: 9 უკანა ისრე განვიდა ზავად წადიერი ლაშქრითა დიდითა და ძლიერითა. გარნა ორ-კერძო-ვე
Line of ed.: 10 მზაკუარნი იგი აზნაურნი არა მიეშუნეს გიორგის ყოფად ზავისა, რამეთუ არა
Line of ed.: 11 უნდოდა მშჳდობა, არამედ აზრახეს მას ბრძოლად. აწჳეს იგი ბასილის ზედა, რომელი-იგი
Line of ed.: 12 ზავად და მშჳდობად ჰგონებდა მისლვასა მათსა, და ჰგონებდა და მოელოდა. ხოლო
Line of ed.: 13 გიორგისთა იწყეს ბრძოლად და აოტეს ზოგი ბასილის ლაშქრისა. მაშინ უბრძანა
Line of ed.: 14 ბასილი მეფემან დამოკიდება წუერსა ჰოროლისასა დაწერილი მათი, რომელნი მისად
Line of ed.: 15 დაეწერნეს გიორგი მეფესა ჩუენსა სიმტკიცისა და ზავისანი. და ესრეთ ბასილი მეფემან
Line of ed.: 16 ჰოროლისა წუერითა ამართნა იგინი. მიუპყრა ღმერთსა და თქუა: "იხილე, უფალო,
Line of ed.: 17 წერილი ესე მათი და საქმე, რომელსა აწ იქმან".
Line of ed.: 18 და კუალად მოიღო ბასილი მეფემან ძელი / ცხოვრებისა მანდილითა წმიდითა,
Line of ed.: 19 და დასცა იგი ქუეყანასა ზედა და თქუა ესრეთ, ვითარმედ: "უკეთუ მიმცე მე ჴელთა
Line of ed.: 20 მტერთასა, არღარა თაყუანის-გცე უკუნისამდე". და ვითარ ესე ყო და თქუა, მყის მას-ვე
Line of ed.: 21 ჟამსა იძლივნეს და მეოტ იქმნეს სპანი გიორგისნი, რომელნი-იგი პირველ მივიდეს;
Line of ed.: 22 და გამოვიდეს მიერ-კერძო ტაღმანი მეფისანი რუსნი, და არა განერა ერთი-ცა პირველ
Line of ed.: 23 მოსრულთა მათ თჳნიერ მცირედთასა. რამეთუ თჳთ მეფე გიორგი და უძლიერესი
Line of ed.: 24 ლაშქარი მისი არღარა მისრულ იყო ჯერეთ ყოვლად-ვე, და მოიკლნეს მათგანი მას
Line of ed.: 25 დღესა შინა, რომელთა-ცა-იგი მშჳდობის-ყოფა არა ენებათ, და მეოტ იქმნეს ყოველნი.
Line of ed.: 26 და მოისრნეს ურიცხუნი პირითა მახჳლისათა და რომელნი-მე მეოტ იქმნეს. წარიღეს
Line of ed.: 27 ბერძენთა ავარი დიდ-ძალი და განძი სამეფო ყოველი სრულიად, რომელი აქუნდა.
Line of ed.: 28 და წარმოიძრა მცირედ ბასილი / მეფე და მოუდგა უკანა. და კუალად იწყო
Line of ed.: 29 ზავად და მშჳდობად პირველისაებრ-ვე, რამეთუ შიში აქუნდა საბერძნეთით კუალად-ცა
Line of ed.: 30 განდგომილებისა. და ყვეს მაშინ მშჳდობა და დაიზავნეს.
Line of ed.: 31 და მისცა გიორგი მეფემან მძევლად ძე თჳსი ბაგრატ, სამისა წლისა ყრმა ჩჳლი,
Line of ed.: 32 და მისცა ციხე ათორმეტი, და ქუეყანა დავით კურაპალატისა ნაქონები ტაოს, ბასიანს,
Page of ed.: 385 Line of ed.: 1 და ჯავახეთს, შავშეთს. და ესრეთ წარვიდა / ბერძენთა მეფე ბასილი, და თანა წარიტანა
Line of ed.: 2 ბაგრატ ყრმა მცირე. და შემდგომად სამისა წლისა შინა-ვე წარმოგზავნა აღუთქუა
Line of ed.: 3 გიორგის ბაგრატისი.
Line of ed.: 4 გარდაჴდეს რა სამნი წელნი, მაშინ წარმოგზავნა ბასილი მეფემან ქალაქით
Line of ed.: 5 კოსტანტინეპოლით ბაგრატ, ძე გიორგისი, ვითარცა-იგი აღეთქუა. და მოიწია ბაგრატ
Line of ed.: 6 ტაოს და შემოვიდა თჳსსა მამულსა ბანას თანა-მოყოლითა მისად კატაბანისა აღმოსავლისათა
Line of ed.: 7 ზღვრადმდე ბაგრატის მამულისა. ხოლო შე-რა-იქცა კატაბანი იგი, მოემთხჳვნეს
Line of ed.: 8 მას მანდატურნი წიგნითა ესრეთ წერილითა, ვითარმედ: "მიიცვალა ბასილი
Line of ed.: 9 მეფე, ძმა ჩემი, და ვიქმენ მე მეფე ყოვლისა საბერძნეთისა. და აწ სადა-ცა-ღა მოწევნულ
Line of ed.: 10 იყოს საჴელმწიფოსა შინა ძე გიორგისი ბაგრატ, გარე-ვე-აქციე იგი სწრაფით და
Line of ed.: 11 წინაშე ჩუენსა მოგზავნე". და ვითარცა აღმოიკითხა კატაბანმან, მსწრაფლ მოიქცა და
Line of ed.: 12 დევნა უყო ბაგრატს, გარნა ვერ ეწია მას, რამეთუ თჳსსა მამულსა შემოსრულ იყო
Line of ed.: 13 იგი და განძლიერებულ ლაშქრითა, რომლისა ბრძოლად ვერ-ღა-რა ეძლო კატაბანსა
Line of ed.: 14 მას, არამედ გარე-უკუნ-იქცა და წარვიდა. ეჰა, დიდი და საკჳრველი მოწყალება ღმრთისა/
Line of ed.: 15 ვითარ-ღა განერა მართალი ჴელთაგან შემპყრობელთა და მტერთა მისთასა, ქრონიკონსა
Line of ed.: 16 ს^მე.
Line of ed.: 17 და მოვიდა ბა/გრატ საბერძნეთით წინაშე მამისა თჳსისა გიორგი მეფისა და
Line of ed.: 18 დედისა თჳსისა მარიამ დედოფლისა ქალაქსა მათსა ქუთათისს. და ესრეთ შეკრბეს
Line of ed.: 19 იგინი მშჳდობით, და მისცეს დიდება და მადლობა / ღმერთსა მომადლებისათჳს მათდა
Line of ed.: 20 ესე-ვითარისა მის კეთილისა. და შემდგომად ამისსა რა გარდაჴდეს წელნი ორნი, გარდაიცვალა
Line of ed.: 21 გიორგი, მამა ამის ბაგრატისი, თრიალეთს, ადგილსა მას, რომელსა ეწოდების
Line of ed.: 22 მყინვარნი, ქრონიკონსა ს^მზ, თუესა აგჳსტოსა ი^ვ. და დამარხეს იგი ქუთათისს.
Line of ed.: 23 და დაჯდა შემდგომად მისსა მეფედ ძე მისი ბაგრატ ცხრისა წლისა. ხოლო აზნაურნი
Line of ed.: 24 ტაოელნი წარვიდეს საბერძნეთს: ვაჩე კარიჭის-ძე, და ბანელი ეპისკოპოსი
Line of ed.: 25 იოვანე, და ამათ თანა უმრავლესნი აზნაურნი ტაოსა, რომელნი-მე ციხოვანნი და
Line of ed.: 26 რომელნი-მე უციხონი, განუდგეს ბაგრატს და მიერთნეს კოსტანტინეს, ძმასა ბასილი
Line of ed.: 27 ბერძენთა მეფისასა, რომელი შემდგომად მისსა მეფე იყო.
Line of ed.: 28 და წელსა მეორესა გამოგზავნა კოსტანტინე მეფემან პარკიმანოსი თჳსი მიუუწდომელისა
Line of ed.: 29 ძალითა ლაშქრითა თჳსისათა და განძითა ურიცხჳთა ყოვლად უძლიერესად
Line of ed.: 30 ბასილი მეფისა-ცა. მოვლო და მოაოჴრა ქუეყანანი იგი, რომელნი პირველ მოეოჴრნეს
Line of ed.: 31 ქუეყანანი ბასილი მეფესა, და უმეტეს-ცა. რამეთუ მიიწია ესე თრიალეთს ციხესა ქუეშე
Line of ed.: 32 კლდე-კართასა, სადა-იგი იყვნეს მაშინ აზნაურნი ბაგრატისნი, და ბრძ/ოლა ყვეს, გარნა
Line of ed.: 33 არა დიდად. და განდგეს კუალად აზნაურნი, და მისცნეს ციხენი, ჩანჩახამან, ერის-თავმან
Line of ed.: 34 შავშეთისამან, მისცა ციხე წეფთისა, და თჳთ წარვიდეს იგინი საბერძნეთს.
Page of ed.: 386
Line of ed.: 1 ხოლო აღაშენა სიმაგრე საბა მტბევარ ეპისკოპოსმან, მახლობელად ტბეთის
Line of ed.: 2 ეკლესიასა და სახელ-სდვა მას სუეტი. და შეკრიბა მაშინ მან ერი თჳსი და შევიდეს
Line of ed.: 3 მას შინა თჳთ საბა მტბევარ ეპისკოპოსი, და ეზრა ანჩელ ეპისკოპოსი, და შავშეთის
Line of ed.: 4 აზნაურნი, და განძლიერდა მას შინა.
Line of ed.: 5 ხოლო მოავლინა მუნ პარკიმანოსმან იოვანე ხ/არტულარი, სახელით ვალანგ,
Line of ed.: 6 ლაშქრითა დიდ-ძალითა, და თანა-მოსცა მას ძე გურგენ კლარჯისა დემეტრე, რე-ცა
Line of ed.: 7 შესატყუენელად ქუეყანისა მკჳდრთა, რომელი-ესე იქმნა ესრეთ. რამეთუ მიიქცეს ერნი,
Line of ed.: 8 სოფელნი უგუნურ-უსუსურნი ცნობითა და გონებითა. და გამოადგინეს ლაშქარნი
Line of ed.: 9 სუეტსა მას ტბეთისასა, და ჰბრძოდეს ძლიერად მრავალ-ღონედ. და ღმერთმან განაძლიერნა
Line of ed.: 10 მყოფნი იგი სუეტსა მას შინა მადლითა და მეოხებითა წმიდათა მოციქულთათა და
Line of ed.: 11 ლოცვითა წმიდათა ამათ მღდელთ-მოძღუართათა. და ვითარცა ერთ-გულნი
Line of ed.: 12 და ჭეშმარიტნი მარტჳლნი საღმრთონი თავთა თჳსთა სიკუდილად განსწირვიდეს, და
Line of ed.: 13 ჴორციელთა უფალთათჳს თავთა თჳსთა განსწირვიდეს, და სისხლთა დასთხევდეს
Line of ed.: 14 სიტყჳსაებრ მოციქულთასა, და / განძლიერდებოდეს. ყოველთა-ვე ეტყოდეს, ვითარმედ:
Line of ed.: 15 "ნუ-მცა შეგჳტყუებენ ჩუენ ლიქნანი ესე და საფასენი მსწრაფლ წარმავალნი, არამედ
Line of ed.: 16 მოვიგოთ მადლი ერთგულებისა და გჳრგჳნი ახოვნებისა". რამეთუ მბრძოლნი იგი გარე
Line of ed.: 17 მოდგომილნი მათდა ლიქნიდეს აღთქმითა და ქადაგებითა კეთილითა და საფასეთათა:
Line of ed.: 18 ხოლო ესე-ვითარად რა ღელვად აღტეხილად იგუემებოდა აღმოსავლეთი, მსწრაფლ
Line of ed.: 19 ეწია რისხვა უმსჯავროსა მას მეფესა კოსტანტინეს, მსგავსად-ვე ივლიანეს უსჯულოსა,
Line of ed.: 20 უწყალოებისათჳს ბაგრატ მეფისა ჩუენისა, მოოჴრებისათჳს მამულისა მისისა, და
Line of ed.: 21 მოსწრაფედ მოუწერა პარკიმანოსს პროედროსსა თჳსსა, რათა მსწრაფლ შეიქცეს იგი
Line of ed.: 22 ლაშქრით-ურთ თჳსით და მოვიდეს კოსტანტინეპოლედ. და წარვიდა იგი, ესმა რა ესე.
Line of ed.: 23 და ვითარცა გარდაიცვალა ესე კოსტანტინე მეფე, დაუტევა შემდგომად მისსა მეფობა
Line of ed.: 24 რომანოზს, ნათესავსა და მიმდგომსა-ვე თჳსსა.
Line of ed.: 25 ამისსა შემდგომად წელსა მესამესა სანატრელმან დედოფალმან მარიამ, დედამან
Line of ed.: 26 ბაგრატ მეფისამან, შეიმოსა სიმჴნე და ახოვნება, რამეთუ ნაშობი იყო ბრწყინვალეთა
Line of ed.: 27 მათ ძლიერთა და დიდთა / მეფეთა არშაკუნიანთა და წარვიდა კოსტანტინეპოლედ
Line of ed.: 28 წინაშე რომანოზ მეფისა, ვედრებად მისა, რათა მშჳდობა-ყოს აღმოსავლეთისათჳს და
Line of ed.: 29 რათა არღარა იყოს ბრძოლა ბერძ/ენთა და ქართველთა, და გლახაკნი დაწყნარებულ
Line of ed.: 30 და მყუდრო იყვნენ, და რათა მიუთხრეს პატივი ძესა თჳსსა ბაგრატს მეფესა წესისაებრ
Line of ed.: 31 სახელისა.
Copyright TITUS Project,
Frankfurt a/M, 12.12.2008.
No parts of this document may be republished in any form
without prior permission by the copyright holder.