TITUS
Notker, De Syllogismis
Part No. 15
Previous part

Chapter: 15  
Line: 11     ALIA DIFFINITIO SYLLOGISMI.
Line: 12     
Item. Quid est syllogismus? Ratiocinatio .
Line: 13     
disputatio . argumentatio uel argumentum .
Line: 14     
dissertio . discussio . iudicium . experimentum.
Line: 15     
Est enim ratiocinari . rationem rerum dare
Line: 16     
in hunc modum. Quia sic hoc est . illud est .
Line: 17     
uel si hæc duo sunt . tertium illud erit. Hoc est
Line: 18     
et disputare . et argumentari . et disserere . et
Line: 19     
discutere . et iudicium facere . et experiri.
Line: 20     
Vbe chéden máht . hínnân uuéiz íh iz .
Page: 299  
Manuscript page: D44r  
Line: 1     
úbe dáz íst . íst tíz . sínt tíu díng . íst
Line: 2     
tíz sús . sólih kechôse héizit syllogismus. Táz
Line: 3     
héizit rédenôn únde ráchon . irrâtin . chléin\chôson .
Line: 4     
ersûochen . ze úrtéildo uuérfen . be\uínden.
Line: 5     
Prodest quoque et originem eorum
Line: 6     
nominum scire. Uuízîn óuh uuánnân die
Line: 7     
námen chómene sîn. Ratio est quę ostendit
Line: 8     
rem. Ratio est indita uis animę . ad discer\nendum
Line: 9     
bonum et malum . uerum et falsum.
Line: 10     
Hæc est qua facti sumus ad imaginem et
Line: 11     
similitudinem dei. Hæc est . qua distamus
Line: 12     
a brutis animalibus. Tíu máht dero sêlo ge\gébin
Line: 13     
íst . kûot únde úbel ze be-chén-nín\ne .
Line: 14     
únde uuâr únde lúgi . dáz íst réda.
Line: 15     
Tía hábendo . íst ter mán cóte gelîh . án\derên
Line: 16     
dîerin úngelîh. Faciamus deriuationem .
Line: 17     
ut a nomine quod est ratio . fiat uerbum
Line: 18     
ratiotinor .i. ratione loquor . uel rationabiliter
Line: 19     
loquor. Hinc iterum uerbale nomen . ratio\cinatio
Page of ed. Piper: 617 
Line: 20     
.i. rationabilis oratio. Ze êrist chídit
Page: 300  
Manuscript page: D44v  
Line: 1     
man réda . dánnân chídit man rédenôn . ún\de
Line: 2     
rédenúnga. Item disputare est diuersos
Line: 3     
diuerse putare . ut philosophorum alii mundum
Line: 4     
ex igne . alii ex aqua . alii ex aere factum pu\tabant .
Line: 5     
et disputabant. Intellegitur tamen
Line: 6     
disputare . cum ratione aliquid affirma\re
Line: 7     
uel negare . aut per coniecturam probabi\liter
Line: 8     
dicere . quod solemus interpretari
Line: 9     
ráchôn. Item argumentum uel argumentatio
Line: 10     
dicitur . ut boetio placet . quod rem argu\it
Line: 11     
.i. probat. Nos autem dicimus argumen\tum .
Line: 12     
tánnân man iz uuízen mág . álde
Line: 13     
irrâtin mág . ál-de dara-nâh chómen mág .
Line: 14     
uuórt-zéichin . quíssunga . irréchida . iruá\reni .
Line: 15     
clôublîchi. Item est dissertio uerbum
Line: 16     
quod inter duos seritur . donec diligenter
Line: 17     
inuestigatur. Ideo dissertus est chléin-chô\siger .
Line: 18     
rédo-spáher .i. explorator rationis
Line: 19     
uel orationis . quia spéha exploratio est . réda
Line: 20     
utrumque potest significare . rationem
Page: 301  
Manuscript page: D45r  
Line: 1     
et orationem . hinc et dissertio rédo-spáhi
Line: 2     
dicitur. Item discutere est . diligenter rem qua\tere
Line: 3     
.i. úr-sûochenon . inde et discussio est úr-sûoh.
Line: 4     
Item iudicare est ius dicere . réht fínden . réht
Line: 5     
spréchen. Est autem iudicium facere . réht frúm\min .
Line: 6     
ze úrteildo uuérfen. Ipsum autem iu\dicium
Line: 7     
dicimus geríhte. Sed si de syllogismo
Line: 8     
iudicium dicitur . pesûecheda unde chîesun\ga
Line: 9     
interprętatur. Item experimentum est . quasi
Line: 10     
extra operimentum . ipsa detectio rei . et mani\festatio.
Line: 11     
Táz man be-uíndet únde gé-eis\côt
Line: 12     
tia uuâr-heit . táz ist experimentum .
Line: 13     
táz ist syllogismus.

Next part



This text is part of the TITUS edition of Notker, De Syllogismis.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 15.10.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.