TITUS
Hitopadesa
Part No. 3
Chapter: 3
3
Sentence: 1
ato
'haṃ
bravīmi\
ato+
+ahaṃ+
bravīmi\
Sentence: 2
ajñātakulaśīlasyety
ādi
\
ajñāta-kula-śīlasya
_ity+
ādi
\
Sentence: 3
ity
ākarṇya
jambukaḥ
sakopam
āha
\
ity+
ākarṇya
jambukaḥ
sa-kopam
āha
\
Sentence: 4
mr̥gasya
pratʰamadarśanadine
bʰavān
apy
ajñātakulaśīla
eva
\
mr̥gasya
pratʰama-darśana-dine
bʰavān
apy+
ajñāta-kula-śīla+
eva
\
Sentence: 5
tad
bʰavatā
saha
katʰam
adya
yāvad
etasya
snehānuvr̥ttir
uttarottaraṃ
vardʰate
\
tad+
bʰavatā
saha
katʰam
adya
yāvad+
etasya
sneha-anuvr̥ttir+
uttara-uttaraṃ+
vardʰate
\
Sentence: 6
anyac
ca\
anyac+
ca\
Strophe: 56
Verse: a
ayaṃ
nijaḥ
paro
veti
ayaṃ+
nijaḥ
paro+
vā
_iti
Verse: b
gaṇanā
lagʰucetasām
\
gaṇanā
lagʰu-cetasām
\
Verse: c
udāracaritānāṃ
tu
udāra-caritānāṃ+
tu
Verse: d
vasudʰaiva
kuṭumbakam
\\ 56 \\
vasudʰā
_eva
kuṭumbakam
\\ 56 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 7
ato
yatʰāyaṃ
mr̥go
mama
bandʰus
tatʰā
bʰavān
api
\
ato+
yatʰā
_ayaṃ+
mr̥go+
mama
bandʰus+
tatʰā
bʰavān
api
\
Sentence: 8
mr̥go
brūte
\
mr̥go+
brūte
\
Sentence: 9
kim
anenottarottareṇa
\
kim
anena
_uttara-uttareṇa
\
Sentence: 10
sarvair
ekatra
viśrambʰālāpe
sukʰibʰiḥ
stʰīyatām
\
sarvair+
ekatra
viśrambʰa-ālāpe
sukʰibʰiḥ
stʰīyatām
\
Sentence: 11
kāka
evam
astu
\
kāka+
evam
astu
\
Sentence: 12
tataḥ
prātaḥ
sarve
yatʰābʰimataṃ
deśaṃ
gatāḥ
\
tataḥ
prātaḥ
sarve
yatʰā-abʰimataṃ+
deśaṃ+
gatāḥ
\
Sentence: 13
ekadā
tena
jambukena
sunibʰr̥tam
uktam
\
ekadā
tena
jambukena
su-nibʰr̥tam
uktam
\
Sentence: 14
sakʰe
mr̥ga
\
sakʰe
mr̥ga
\
Sentence: 15
etasmin
vanaikadeśe
śasyasampūrṇaṃ
kṣetram
asti
\
etasmin
vana-eka-deśe
śasya-sampūrṇaṃ+
kṣetram
asti
\
Sentence: 16
ahaṃ
tvāṃ
nītvā
darśayāmi
\
ahaṃ+
tvāṃ+
nītvā
darśayāmi
\
Sentence: 17
tatʰā
kr̥te
sati
sa
mr̥gaḥ
pratyahaṃ
śasyaṃ
kʰādati
\
tatʰā
kr̥te
sati
sa+
mr̥gaḥ
praty-ahaṃ+
śasyaṃ+
kʰādati
\
Sentence: 18
kṣetrapatinā
ca
dr̥ṣṭvā
pāśas
tatra
niyojitaḥ
\
kṣetra-patinā
ca
dr̥ṣṭvā
pāśas+
tatra
niyojitaḥ
\
Sentence: 19
anantaraṃ
punar
āgato
mr̥gaḥ
pāśair
baddʰo
'cintayat\
anantaraṃ+
punar+
āgato+
mr̥gaḥ
pāśair+
baddʰo+
+acintayat\
Sentence: 20
ko
mām
itaḥ
kālapāśād
iva
vyādʰapāśāt
trātuṃ
mitrād
anyaḥ
samartʰaḥ
\
ko+
mām
itaḥ
kāla-pāśād+
iva
vyādʰa-pāśāt
trātuṃ+
mitrād+
anyaḥ
samartʰaḥ
\
Sentence: 21
tatrāntare
cāgatyopastʰito
jambuko
'cintayat
\
tatra
_antare
ca
_āgatya
_upastʰito+
jambuko+
+acintayat
\
Sentence: 22
pʰalitaṃ
tāvad
asmākaṃ
kapaṭaprabandʰena
\
pʰalitaṃ+
tāvad+
asmākaṃ+
kapaṭa-prabandʰena
\
Sentence: 23
manoratʰasiddʰir
api
me
bāhulyād
bʰaviṣyati
\
manoratʰa-siddʰir+
api
me
bāhulyād+
bʰaviṣyati
\
Sentence: 24
yataḥ
\
yataḥ
\
Sentence: 25
etasyotkr̥tya
mānasya
māmsāsr̥gliptāny
astʰīni
prāptavyāni
mayā
\
etasya
_utkr̥tya
mānasya
māmsa-asr̥g-liptāny+
astʰīni
prāptavyāni
mayā
\
Sentence: 26
mr̥gas
taṃ
dr̥ṣṭvollasito
brūte
\
mr̥gas+
taṃ+
dr̥ṣṭvā
_ullasito+
brūte
\
Sentence: 27
sakʰe
śr̥gāla
cʰinddʰi
mama
bandʰanam
\
sakʰe
śr̥gāla
cʰinddʰi
mama
bandʰanam
\
Sentence: 28
satvaraṃ
trāyasva
mām
\
sa-tvaraṃ+
trāyasva
mām
\
Sentence: 29
yataḥ
\
yataḥ
\
Strophe: 54
Verse: a
āpatsu
mitraṃ
jānīyād
āpatsu
mitraṃ+
jānīyād+
Verse: b
yuddʰe
śūraṃ
dʰane
śucim
\
yuddʰe
śūraṃ+
dʰane
śucim
\
Verse: c
bʰāryāṃ
kṣīṇeṣu
vitteṣu
bʰāryāṃ+
kṣīṇeṣu
vitteṣu
Verse: d
vyasaneṣu
ca
bāndʰavān
\\ 54 \\
vyasaneṣu
ca
bāndʰavān
\\ 54 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 30
jambukaḥ
pāśaṃ
muhur
vilokyācintayat
\
jambukaḥ
pāśaṃ+
muhur+
vilokya
_acintayat
\
Sentence: 31
dr̥ḍʰas
tāvad
ayaṃ
bandʰaḥ
\
dr̥ḍʰas+
tāvad+
ayaṃ+
bandʰaḥ
\
Sentence: 32
brūte
ca
\
brūte
ca
\
Sentence: 33
sakʰe
snāyunirmitā
ete
pāśāḥ
\
sakʰe
snāyu-nirmitā+
ete
pāśāḥ
\
Sentence: 34
tad
adya
bʰaṭṭārakavāre
katʰam
etān
dantaiḥ
spr̥śāmi
\
tad+
adya
bʰaṭṭāraka-vāre
katʰam
etān
dantaiḥ
spr̥śāmi
\
Sentence: 35
mitra
nānyatʰā
mantavyam
\
mitra
na
_anyatʰā
mantavyam
\
Sentence: 36
prabʰāte
yat
tvayā
vaktavyaṃ
tat
kartavyam
eva
\
prabʰāte
yat
tvayā
vaktavyaṃ+
tat
kartavyam
eva
\
Sentence: 37
anantaraṃ
ca
kākaḥ
prātaḥkāle
taṃ
mr̥gam
anāgatam
avalokyānviṣyams
tatʰāvidʰaṃ
dr̥ṣṭvovāca
\
anantaraṃ+
ca
kākaḥ
prātaḥ-kāle
taṃ+
mr̥gam
an-āgatam
avalokya
_anviṣyams+
tatʰā-vidʰaṃ+
dr̥ṣṭvā
_uvāca
\
Sentence: 38
sakʰe
kim
etat
\
sakʰe
kim
etat
\
Sentence: 39
mr̥go
'vadat
\
mr̥go+
+avadat
\
Sentence: 40
avadʰīritasuhr̥dvākyapʰalam
etat
\
avadʰīrita-suhr̥d-vākya-pʰalam
etat
\
Sentence: 41
tatʰā
coktam
\
tatʰā
ca
_uktam
\
Strophe: 55
Verse: a
suhr̥dāṃ
hitakāmānāṃ
suhr̥dāṃ+
hita-kāmānāṃ+
Verse: b
yaḥ
śr̥ṇoti
na
bʰāṣitam
\
yaḥ
śr̥ṇoti
na
bʰāṣitam
\
Verse: c
vipat
samnihitā
tasya
vipat
samnihitā
tasya
Verse: d
sa
naraḥ
śatrunandanaḥ
\\ 55 \\
sa+
naraḥ
śatru-nandanaḥ
\\ 55 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 42
kāko
brūte
\
kāko+
brūte
\
Sentence: 43
sa
śr̥gālaḥ
kva
\
sa
śr̥gālaḥ
kva
\
Sentence: 44
mr̥geṇoktam
\
mr̥geṇa
_uktam
\
Sentence: 45
manmāmsārtʰī
tiṣṭʰaty
atraiva
\
man-māmsa-artʰī
tiṣṭʰaty+
atra
_eva
\
Sentence: 46
kāko
'vadat
\
kāko+
+avadat
\
Sentence: 47
mitra
uktam
eva
mayā
\
mitra
uktam
eva
mayā
\
Strophe: 56
Verse: a
aparādʰo
na
me
'stīti
aparādʰo+
na
me+
+asti
_iti
Verse: b
naitad
viśvāsakāraṇam
\
na
_etad+
viśvāsa-kāraṇam
\
Verse: c
vidyate
hi
nr̥śamsebʰyo
vidyate
hi
nr̥śamsebʰyo+
Verse: d
bʰayaṃ
guṇavatām
api
\\ 56 \\
bʰayaṃ+
guṇavatām
api
\\ 56 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 48
niḥśvasya
\
niḥśvasya
\
Sentence: 49
are
vañcaka
kiṃ
tvayā
pāpakarmaṇā
kr̥tam
\
are
vañcaka
kiṃ+
tvayā
pāpa-karmaṇā
kr̥tam
\
Sentence: 50
yataḥ
\
yataḥ
\
Strophe: 57
Verse: a
samlāpitānāṃ
madʰurair
vacobʰir
samlāpitānāṃ+
madʰurair+
vacobʰir+
Verse: b
mitʰyopacāraiś
ca
vaśīkr̥tānām
\
mitʰyā-upacāraiś+
ca
vaśīkr̥tānām
\
Verse: c
āśāvatāṃ
śraddadʰatāṃ
ca
loke
āśāvatāṃ+
śraddadʰatāṃ+
ca
loke
Verse: d
kim
artʰināṃ
vañcayitavyam
asti
\\ 57 \\
kim
artʰināṃ+
vañcayitavyam
asti
\\ 57 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 51
anyac
ca
\
anyac+
ca
\
Strophe: 58
Verse: a
upakāriṇi
viśrabdʰe
upakāriṇi
viśrabdʰe
Verse: b
śuddʰamatau
yaḥ
samācarati
pāpam
\
śuddʰa-matau
yaḥ
samācarati
pāpam
\
Verse: c
taṃ
janam
asatyasandʰaṃ
taṃ+
janam
a-satya-sandʰaṃ+
Verse: d
bʰagavati
vasudʰe
katʰaṃ
vahasi
\\ 58 \\
bʰagavati
vasudʰe
katʰaṃ+
vahasi
\\ 58 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 52
atʰavā
stʰitir
iyaṃ
durjanānām
\
atʰavā
stʰitir+
iyaṃ+
durjanānām
\
Strophe: 59
Verse: a
prāk
pādayoḥ
patati
kʰādati
pr̥ṣṭʰamāmsaṃ
karṇe
kalaṃ
nanu
prāk
pādayoḥ
patati
kʰādati
pr̥ṣṭʰa-māmsaṃ+
karṇe
kalaṃ+
nanu
Verse: b
virauti
śanair
vicitram
\
virauti
śanair+
vicitram
\
Verse: c
cʰidraṃ
nirūpya
sahasā
praviśaty
aśaṅkaḥ
sarvaṃ
kʰalasya
cʰidraṃ+
nirūpya
sahasā
praviśaty+
a-śaṅkaḥ
sarvaṃ+
kʰalasya
Verse: d
caritaṃ
maśakaḥ
karoti
\\ 59 \\
caritaṃ+
maśakaḥ
karoti
\\ 59 \\
Strophe:
Verse:
Sentence: 53
atʰa
prabʰātakāle
kṣetrapatir
laguḍahastas
taṃ
pradeśam
āgaccʰan
avalokitaḥ
\
atʰa
prabʰāta-kāle
kṣetra-patir+
laguḍa-hastas+
taṃ+
pradeśam
āgaccʰan
avalokitaḥ
\
Sentence: 54
ālokya
kākenok
tam
\
ālokya
kākena
_uk
tam
\
Sentence: 55
mitra
tvaṃ
ātmānaṃ
mr̥tavat
sandarśyopatiṣṭʰa
\
mitra
tvaṃ+
ātmānaṃ+
mr̥ta-vat
sandarśya
_upatiṣṭʰa
\
Sentence: 56
tato
yadāhaṃ
śabdaṃ
karomi
tadā
tvam
uttʰāya
satvareṇa
yāsyasi
\
tato+
yadā
_ahaṃ+
śabdaṃ+
karomi
tadā
tvam
uttʰāya
sa-tvareṇa
yāsyasi
\
Sentence: 57
tataḥ
kṣetrapatinā
harṣotpʰullalocanenāvalokitas
tatʰāvidʰo
mr̥gaḥ
\
tataḥ
kṣetra-patinā
harṣa-utpʰulla-locanena
_avalokitas+
tatʰā-vidʰo+
mr̥gaḥ
\
Sentence: 58
ālokya
cāsau
vyādʰaāḥ
svayaṃ
mr̥to
'yam
ity
uktvā
bandʰanān
mocayitvā
pāśaṃ
samvarituṃ
saya
tno
babʰūva
\
ālokya
ca
_asau
vyādʰaāḥ
svayaṃ+
mr̥to+
+ayam
ity+
uktvā
bandʰanān+
mocayitvā
pāśaṃ+
samvarituṃ+
sa-ya
tno+
babʰūva
\
Sentence: 59
tataḥ
kākaśabdaṃ
śrutvā
mr̥gaḥ
satva
ram
uttʰāya
palāyitaḥ
\
tataḥ
kāka-śabdaṃ+
śrutvā
mr̥gaḥ
sa-tva
ram
uttʰāya
palāyitaḥ
\
Sentence: 60
tam
uddiśya
tena
vyādʰena
nikṣiptalaguḍena
śr̥gālo
hataḥ
pañcatvaṃ
gataḥ
\
tam
uddiśya
tena
vyādʰena
nikṣipta-laguḍena
śr̥gālo+
hataḥ
pañcatvaṃ+
gataḥ
\
Sentence: 61
tatʰā
hy
uktam
\
tatʰā
hy+
uktam
\
Strophe: 60
Verse: a
tribʰir
varṣais
tribʰir
māsais
tribʰir+
varṣais+
tribʰir+
māsais+
Verse: b
tribʰiḥ
pakṣais
tribʰir
dinaiḥ
\
tribʰiḥ
pakṣais+
tribʰir+
dinaiḥ
\
Verse: c
atyugrapuṇyapāpānām
aty-ugra-puṇya-pāpānām
Verse: d
ihaiva
pʰalam
aśnute
\\ 60 \\
iha
_eva
pʰalam
aśnute
\\ 60 \\
Strophe:
Verse:
This text is part of the
TITUS
edition of
Hitopadesa
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.