TITUS
Vatsyayana, Kamasutra
Part No. 3
Book: 3
kanyāsaṃprayuktakaṃ
Chapter: 1_(16)
varaṇasaṃvidʰānam
saṃbandʰaniścayaḥ
ca
Page of edition: 190
Sentence: 1
savarṇāyām
ananyapūrvāyāṃ
śāstrato
'dʰigatāyāṃ
dʰarmo
'rtʰaḥ
putrāḥ
saṃbandʰaḥ
pakṣavr̥ddʰir
anupaskr̥tā
ratiś
ca
//
savarṇāyām
ananyapūrvāyāṃ
śāstrato
+adʰigatāyāṃ
dʰarmo
+artʰaḥ
putrāḥ
saṃbandʰaḥ
pakṣavr̥ddʰir
anupaskr̥tā
ratiś
ca
//
Sentence: 2
tasmāt
kanyām
abʰijanopetāṃ
mātāpitr̥matīṃ
trivarṣāt
prabʰr̥ti
nyūnavayasaṃ
ślāgʰyācāre
dʰanavati
pakṣavati
kule
saṃbandʰipriye
saṃbandʰibʰir
ākule
prasūtāṃ
prabʰūtamātr̥pitr̥pakṣāṃ
rūpaśīlalakṣaṇasaṃpannām
anyūnādʰikāvinaṣṭadantanakʰakarṇakeśākṣistanīm
arogiprakr̥tiśarīrāṃ
tatʰāvidʰa
eva
śrutavāñ
śīlayet
//
tasmāt
kanyām
abʰijana^upetāṃ
mātā-pitr̥-matīṃ
tri-varṣāt
prabʰr̥ti
nyūna-vayasaṃ
ślāgʰya^ācāre
dʰanavati
pakṣavati
kule
saṃbandʰi-priye
saṃbandʰibʰir
ākule
prasūtāṃ
prabʰūta-mātr̥-pitr̥-pakṣāṃ
rūpa-śīla-lakṣaṇa-saṃpannām
anyūna^adʰikā--vinaṣṭa-danta-nakʰa-karṇa-keśa^akṣi-stanīm
arogi-prakr̥ti-śarīrāṃ
tatʰā-vidʰa
eva
śrutavāñ
śīlayet
//
Page of edition: 191
Sentence: 3
yāṃ
gr̥hītvā
kr̥tinam
ātmānaṃ
manyeta
na
ca
samānair
nindyeta
tasyāṃ
pravr̥ttir
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
yāṃ
gr̥hītvā
kr̥tinam
ātmānaṃ
manyeta
na
ca
samānair
nindyeta
tasyāṃ
pravr̥ttir
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
Sentence: 4
tasyā
varaṇe
mātāpitarau
saṃbandʰinaś
ca
prayateran
/
mitrāṇi
ca
gr̥hītavākyāny
ubʰayasaṃbaddʰāni
//
tasyā
varaṇe
mātā-pitarau
saṃbandʰinaś
ca
prayateran
/
mitrāṇi
ca
gr̥hīta-vākyāny
ubʰaya-saṃbaddʰāni
//
Page of edition: 192
Sentence: 5
tāny
anyeṣāṃ
varayitr̥̄ṇāṃ
doṣān
pratyakṣānāgamikāṃś
ca
śrāvayeyuḥ
/
kaulān
pauruṣeyān
abʰiprāyasaṃvardʰakāṃś
ca
nāyakaguṇān
/
viśeṣataś
ca
kanyāmātur
anukūlāṃs
tadātvāyatiyuktān
darśayeyuḥ
//
tāny
anyeṣāṃ
varayitr̥̄ṇāṃ
doṣān
pratyakṣa^anāgamikāṃś
ca
śrāvayeyuḥ
/
kaulān
pauruṣeyān
abʰiprāya-saṃvardʰakāṃś
ca
nāyakaguṇān
/
viśeṣataś
ca
kanyāmātur
anukūlāṃs
tadātva^āyatiyuktān
darśayeyuḥ
//
Sentence: 6
daivacintakarūpaś
ca
śakunanimittagrahalagnabalalakṣaṇadarśanena
nāyakasya
bʰaviṣyantam
artʰasaṃyogaṃ
kalyāṇam
anuvarṇayet
//
daiva-cintaka-rūpaś
ca
śakuna-nimitta-graha-lagna-bala-lakṣaṇa-darśanena
nāyakasya
bʰaviṣyantam
artʰa-saṃyogaṃ
kalyāṇam
anuvarṇayet
//
Page of edition: 193
Sentence: 7
apare
punar
asyānyato
viśiṣṭena
kanyālābʰena
kanyāmātaram
unmādayeyuḥ
//
apare
punar
asya^anyato
viśiṣṭena
kanyālābʰena
kanyāmātaram
unmādayeyuḥ
//
Sentence: 8
daivanimittaśakunopaśrutīnām
ānulomyena
kanyāṃ
varayed
dadyāc
ca
//
daiva-nimitta-śakuna^upaśrutīnām
ānulomyena
kanyāṃ
varayed
dadyāc
ca
//
Sentence: 9
na
yadr̥ccʰayā
kevalamānuṣāyeti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
na
yadr̥ccʰayā
kevala-mānuṣāya^iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
Sentence: 10
suptāṃ
rudatīṃ
niṣkrāntāṃ
varaṇe
parivarjayet
/
suptāṃ
rudatīṃ
niṣkrāntāṃ
varaṇe
parivarjayet
/
Sentence: 11
apraśastanāmadʰeyāṃ
ca
guptāṃ
dattāṃ
gʰonāṃ
pr̥ṣatām
r̥ṣabʰāṃ
vinatāṃ
vikaṭāṃ
vimuṇḍāṃ
śucidūṣitāṃ
sāṃkarikīṃ
rākāṃ
pʰalīnīṃ
mitrāṃ
svanujām
varṣakarīṃ
ca
varjayet
//
apraśasta-nāmadʰeyāṃ
ca
guptāṃ
dattāṃ
gʰonāṃ
pr̥ṣatām
r̥ṣabʰāṃ
vinatāṃ
vikaṭāṃ
vimuṇḍāṃ
śuci-dūṣitāṃ
sāṃkarikīṃ
rākāṃ
pʰalīnīṃ
mitrāṃ
svanujām
varṣakarīṃ
ca
varjayet
//
Page of edition: 194
Sentence: 12a
nakṣatrākʰyāṃ
nadīnāmnīṃ
vr̥kṣanāmnīṃ
ca
garhitām
/
nakṣatra^ākʰyāṃ
nadī-nāmnīṃ
vr̥kṣa-nāmnīṃ
ca
garhitām
/
Sentence: 12b
lakārarepʰopāntāṃ
ca
varaṇe
parivarjayet
//
lakāra-repʰa^upāntāṃ
ca
varaṇe
parivarjayet
//
Sentence: 13
yasyāṃ
manaścakṣuṣor
nibandʰas
tasyām
r̥ddʰiḥ
/
netarām
ādriyeta
/
ity
eke
//
yasyāṃ
manaś-cakṣuṣor
nibandʰas
tasyām
r̥ddʰiḥ
/
na^itarām
ādriyeta
/
ity
eke
//
Page of edition: 195
Sentence: 14
tasmāt
pradānasamaye
kanyām
udāraveṣāṃ
stʰāpayeyuḥ
/
aparāhṇikaṃ
ca
nityaṃ
prasādʰitāyāḥ
sakʰībʰiḥ
saha
krīḍā
/
yajñavivāhādiṣu
janasaṃdrāveṣu
prāyatnikaṃ
darśanam
/
tatʰotsaveṣu
ca
/
paṇyasadʰarmatvāt
//
tasmāt
pradāna-samaye
kanyām
udāra-veṣāṃ
stʰāpayeyuḥ
/
aparāhṇikaṃ
ca
nityaṃ
prasādʰitāyāḥ
sakʰībʰiḥ
saha
krīḍā
/
yajña-vivāha^ādiṣu
jana-saṃdrāveṣu
prāyatnikaṃ
darśanam
/
tatʰa^utsaveṣu
ca
/
paṇya-sadʰarmatvāt
//
Sentence: 15
varaṇārtʰam
upagatāṃś
ca
bʰadradarśanān
pradakṣiṇavācaś
ca
tatsaṃbandʰisaṃgatān
puruṣān
maṅgalaiḥ
pratigr̥hṇīyuḥ
/
varaṇa^artʰam
upagatāṃś
ca
bʰadra-darśanān
pradakṣiṇa-vācaś
ca
tatsaṃbandʰi-saṃgatān
puruṣān
maṅgalaiḥ
pratigr̥hṇīyuḥ
/
Sentence: 16
kanyāṃ
caiṣām
alaṃkr̥tām
anyāpadeśena
darśayeyuḥ
/
kanyāṃ
ca^eṣām
alaṃkr̥tām
anya^apadeśena
darśayeyuḥ
/
Sentence: 17
daivaṃ
parīkṣaṇaṃ
cāvadʰiṃ
stʰāpayeyuḥ
/
ā
pradānaniścayāt
//
daivaṃ
parīkṣaṇaṃ
ca^avadʰiṃ
stʰāpayeyuḥ
/
ā
pradāna-niścayāt
//
Page of edition: 196
Sentence: 18
snānādiṣu
niyujyamānā
varayitāraḥ
sarvaṃ
bʰaviṣyatīty
uktvā
na
tadaharevābʰyupagaccʰeyuḥ
//
snāna^ādiṣu
niyujyamānā
varayitāraḥ
sarvaṃ
bʰaviṣyati^ity
uktvā
na
tad-ahar-eva^abʰyupagaccʰeyuḥ
//
Sentence: 19
deśapravr̥ttisātmyād
vā
brāhmaprājāpatyārṣadaivānām
anyatamena
vivāhena
śāstrataḥ
pariṇayet
/
iti
varaṇavidʰānam
//
deśa-pravr̥tti-sātmyād
vā
brāhma-prājāpatya^ārṣa-daivānām
anyatamena
vivāhena
śāstrataḥ
pariṇayet
/
iti
varaṇa-vidʰānam
//
bʰavanti
ca^atra
ślokāḥ
---
Sentence: 20ab
samasyādyāḥ
sahakrīḍā
vivāhāḥ
saṃgatāni
ca
/
samasya^ādyāḥ
saha-krīḍā
vivāhāḥ
saṃgatāni
ca
/
Sentence: 20cd
samānair
eva
kāryāṇi
nottamair
nāpi
vādʰamaiḥ
//
samānair
eva
kāryāṇi
na^uttamair
na^api
vā^adʰamaiḥ
//
Page of edition: 197
Sentence: 21ab
kanyāṃ
gr̥hītvā
varteta
preṣyavad
yatra
nāyakaḥ
/
kanyāṃ
gr̥hītvā
varteta
preṣyavad
yatra
nāyakaḥ
/
Sentence: 21cd
taṃ
vidyād
uccasaṃbandʰaṃ
parityaktaṃ
manasvibʰiḥ
//
taṃ
vidyād
ucca-saṃbandʰaṃ
parityaktaṃ
manasvibʰiḥ
//
Sentence: 22ab
svāmivad
vicared
yatra
bāndʰavaiḥ
svaiḥ
puraskr̥taḥ
/
svāmivad
vicared
yatra
bāndʰavaiḥ
svaiḥ
puraskr̥taḥ
/
Sentence: 22cd
aślāgʰyo
hīnasaṃbandʰaḥ
so
'pi
sadbʰir
vinindyate
//
aślāgʰyo
hīna-saṃbandʰaḥ
so
+api
sadbʰir
vinindyate
//
Sentence: 23ab
parasparasukʰāsvādā
krīḍā
yatra
prayujyate
/
paraspara-sukʰa^āsvādā
krīḍā
yatra
prayujyate
/
Sentence: 23cd
viśeṣayantī
cānyonyaṃ
saṃbandʰaḥ
sa
vidʰīyate
//
viśeṣayantī
ca^anyonyaṃ
saṃbandʰaḥ
sa
vidʰīyate
//
Sentence: 24ab
kr̥tvāpi
coccasaṃbandʰaṃ
paścāj
jñātiṣu
saṃnamet
/
kr̥tvā^api
ca^uccasaṃbandʰaṃ
paścāj
jñātiṣu
saṃnamet
/
Sentence: 24cd
na
tv
eva
hīnasaṃbandʰaṃ
kuryāt
sadbʰir
vininditam
//
na
tv
eva
hīna-saṃbandʰaṃ
kuryāt
sadbʰir
vininditam
//
Chapter: 2
kanyāvisrambʰaṇam
Page of edition: 198
Sentence: 1
saṃgatayos
trirātram
adʰaḥ
śayyā
brahmacaryaṃ
kṣāralavaṇavarjam
āhāras
tatʰā
saptāhaṃ
satūryamaṅgalasnānaṃ
prasādʰanaṃ
sahabʰojanaṃ
ca
prekṣā
saṃbandʰināṃ
ca
pūjanam
/
iti
sārvavarṇikam
//
saṃgatayos
trirātram
adʰaḥ
śayyā
brahma-caryaṃ
kṣāra-lavaṇa-varjam
āhāras
tatʰā
saptāhaṃ
satūrya-maṅgala-snānaṃ
prasādʰanaṃ
saha-bʰojanaṃ
ca
prekṣā
saṃbandʰināṃ
ca
pūjanam
/
iti
sārva-varṇikam
//
Sentence: 2
tasminn
etāṃ
niśi
vijane
mr̥dubʰir
upacārair
upakrameta
//
tasminn
etāṃ
niśi
vijane
mr̥dubʰir
upacārair
upakrameta
//
Page of edition: 199
Sentence: 3
trirātram
avacanaṃ
hi
stambʰam
iva
nāyakaṃ
paśyantī
kanyā
nirvidyeta
paribʰavec
ca
tr̥tīyām
iva
prakr̥tim
/
iti
bābʰravīyāḥ
//
trirātram
avacanaṃ
hi
stambʰam
iva
nāyakaṃ
paśyantī
kanyā
nirvidyeta
paribʰavec
ca
tr̥tīyām
iva
prakr̥tim
/
iti
bābʰravīyāḥ
//
Sentence: 4
upakrameta
visrambʰayec
ca
,
na
tu
brahmacaryam
ativarteta
/
iti
vātsyāyanaḥ
//
upakrameta
visrambʰayec
ca
,
na
tu
brahmacaryam
ativarteta
/
iti
vātsyāyanaḥ
//
Sentence: 5
upakramamāṇaś
ca
na
prasahya
kiṃcid
ācaret
//
upakramamāṇaś
ca
na
prasahya
kiṃcid
ācaret
//
Sentence: 6
kusumasadʰarmāṇo
hi
yoṣitaḥ
sukumāropakramāḥ
/
tās
tv
anadʰigataviśvāsaiḥ
prasabʰam
upakramyamāṇāḥ
saṃprayogadveṣiṇyo
bʰavanti
/
tasmāt
sāmnaivopacaret
//
kusuma-sadʰarmāṇo
hi
yoṣitaḥ
sukumāra^upakramāḥ
/
tās
tv
anadʰigata-viśvāsaiḥ
prasabʰam
upakramyamāṇāḥ
saṃprayoga-dveṣiṇyo
bʰavanti
/
tasmāt
sāmnā^eva^upacaret
//
Page of edition: 200
Sentence: 7
yuktyāpi
tu
yataḥ
prasaram
upalabʰet
tenaivānu
praviśet
//
yuktyā^api
tu
yataḥ
prasaram
upalabʰet
tena^eva^anu
praviśet
//
Sentence: 8
tatpriyeṇāliṅganenācaritena
/
nātikālatvāt
//
tat-priyeṇa^āliṅganena^ācaritena
/
na^atikālatvāt
//
Sentence: 9
pūrvakāyeṇa
copakramet
/
viṣahyatvāt
//
pūrva-kāyeṇa
ca^upakramet
/
viṣahyatvāt
//
Sentence: 10
dīpāloke
vigāḍʰayauvanāyāḥ
pūrvasaṃstutāyāḥ
/
bālāyā
apūrvāyāś
cāndʰakāre
//
dīpa^āloke
vigāḍʰa-yauvanāyāḥ
pūrva-saṃstutāyāḥ
/
bālāyā
apūrvāyāś
ca^andʰakāre
//
Sentence: 11
aṅgīkr̥tapariṣvaṅgāyāś
ca
vadanena
tāmbūladānam
/
tadapratipadyamānāṃ
ca
sāntvanair
vākyaiḥ
śapatʰaiḥ
pratiyācitaiḥ
pādapatanaiś
ca
grāhayet
/
vrīḍāyuktāpi
yoṣidatyantakruddʰāpi
na
pādapatanam
ativartate
iti
sārvatrikam
//
aṅgīkr̥ta-pariṣvaṅgāyāś
ca
vadanena
tāmbūla-dānam
/
tad-apratipadyamānāṃ
ca
sāntvanair
vākyaiḥ
śapatʰaiḥ
pratiyācitaiḥ
pāda-patanaiś
ca
grāhayet
/
vrīḍā-yuktā^api
yoṣid-atyanta-kruddʰā^api
na
pāda-patanam
ativartate
iti
sārvatrikam
//
Sentence: 12
taddānaprasaṅgeṇa
mr̥du
viśadam
akāhalam
asyāś
cumbanam
/
tad-dāna-prasaṅgeṇa
mr̥du
viśadam
akāhalam
asyāś
cumbanam
/
Sentence: 13
tatra
siddʰām
ālāpayet
/
tatra
siddʰām
ālāpayet
/
Sentence: 14
taccʰravaṇārtʰaṃ
yat
kiṃ
cid
alpākṣarābʰidʰeyam
ajānann
iva
pr̥ccʰet
/
tac-cʰravaṇa^artʰaṃ
yat
kiṃ
cid
alpa^akṣara^abʰidʰeyam
ajānann
iva
pr̥ccʰet
/
Sentence: 15
tatra
niṣpratipattim
anudvejayan
sāntvanā
yuktaṃ
bahuśa
eva
pr̥ccʰet
/
tatra
niṣpratipattim
anudvejayan
sāntvanā
yuktaṃ
bahuśa
eva
pr̥ccʰet
/
Page of edition: 201
Sentence: 16
*tatra
[Ch
:
yatra]
apy
avadantīṃ
nirbadʰnīyāt
//
*tatra
[Ch
:
yatra]
-apy
avadantīṃ
nirbadʰnīyāt
//
Sentence: 17
sarvā
eva
hi
kanyāḥ
puruṣeṇa
prayujyamānaṃ
vacanaṃ
viṣahante
/
na
tu
lagʰumiśrām
api
vācaṃ
vadanti
/
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
sarvā
eva
hi
kanyāḥ
puruṣeṇa
prayujyamānaṃ
vacanaṃ
viṣa-hante
/
na
tu
lagʰu-miśrām
api
vācaṃ
vadanti
/
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
Page of edition: 202
Sentence: 18
nirbadʰyamānā
tu
śiraḥkampena
prativacanāni
yojayet
/
kalahe
tu
na
śiraḥ
kampayet
//
nirbadʰyamānā
tu
śiraḥ-kampena
prativacanāni
yojayet
/
kalahe
tu
na
śiraḥ
kampayet
//
Sentence: 19
iccʰasi
māṃ
neccʰasi
vā
kiṃ
te
'haṃ
rucito
na
rucito
veti
pr̥ṣṭā
ciraṃ
stʰitvā
nirbadʰyamānā
tadānukūlyena
śiraḥ
kampayet
/
prapañcyamānā
tu
vivadet
//
iccʰasi
māṃ
na^iccʰasi
vā
kiṃ
te
+ahaṃ
rucito
na
rucito
vā^iti
pr̥ṣṭā
ciraṃ
stʰitvā
nirbadʰyamānā
tadā^anukūlyena
śiraḥ
kampayet
/
prapañcyamānā
tu
vivadet
//
Sentence: 20
saṃstutā
cet
sakʰīm
anukūlām
ubʰayato
'pi
visrabdʰāṃ
tām
antarā
kr̥tvā
katʰāṃ
yojayet
/
tasminn
adʰomukʰī
vihaset
/
tāṃ
cātivādinīm
adʰikṣiped
vivadec
ca
/
sā
tu
parihāsārtʰam
idam
anayoktam
iti
cānuktam
Page of edition: 202
api
brūyāt
/
tatra
tām
apanudya
prativacanārtʰam
abʰyartʰyamānā
tūṣṇīm
āsīta
/
nirbadʰyamānā
tu
nāham
evaṃ
bravīmīty
avyaktākṣaram
anavasitārtʰaṃ
vacanaṃ
brūyāt
/
nāyakaṃ
ca
vihasantī
kadā
cit
kaṭākṣaiḥ
prekṣeta
/
ity
ālāpayojanam
//
saṃstutā
cet
sakʰīm
anukūlām
ubʰayato
+api
visrabdʰāṃ
tām
antarā
kr̥tvā
katʰāṃ
yojayet
/
tasminn
adʰomukʰī
vihaset
/
tāṃ
ca^ativādinīm
adʰikṣiped
vivadec
ca
/
sā
tu
parihāsa^artʰam
idam
anayā^uktam
iti
ca^anuktam
Page of edition: 202
api
brūyāt
/
tatra
tām
apanudya
prativacana^artʰam
abʰyartʰyamānā
tūṣṇīm
āsīta
/
nirbadʰyamānā
tu
na^aham
evaṃ
bravīmi^ity
avyakta^akṣaram
anavasita^artʰaṃ
vacanaṃ
brūyāt
/
nāyakaṃ
ca
vihasantī
kadā
cit
kaṭākṣaiḥ
prekṣeta
/
ity
ālāpa^yojanam
//
Page of edition: 203
Sentence: 21
evaṃ
jātaparicayā
cānirvadantī
tatsamīpe
yācitaṃ
tāmbūlaṃ
vilepanaṃ
srajaṃ
nidadʰyāt
/
uttarīye
vāsya
nibadʰnīyāt
/
evaṃ
jāta-paricayā
ca^anirvadantī
tat-samīpe
yācitaṃ
tāmbūlaṃ
vilepanaṃ
srajaṃ
nidadʰyāt
/
uttarīye
vā^asya
nibadʰnīyāt
/
Sentence: 22
tatʰā
yuktām
āccʰuritakena
stanamukulayor
upari
spr̥śet
/
tatʰā
yuktām
āccʰuritakena
stana-mukulayor
upari
spr̥śet
/
Sentence: 23
vāryamāṇaś
ca
tvam
api
māṃ
pariṣvajasva
tato
naivam
ācariṣyāmīti
stʰityā
pariṣvañjayet
/
svaṃ
ca
hastam
ā
nābʰideśāt
prasārya
nirvartayet
/
krameṇa
cainām
utsaṅgam
āropyādʰikam
adʰikam
upakramet
/
apratipadyamānāṃ
ca
bʰīṣayet
//
vāryamāṇaś
ca
tvam
api
māṃ
pariṣvajasva
tato
na^evam
ācariṣyāmi^iti
stʰityā
pariṣvañjayet
/
svaṃ
ca
hastam
ā
nābʰi-deśāt
prasārya
nirvartayet
/
krameṇa
ca^enām
utsaṅgam
āropya^adʰikam
adʰikam
upakramet
/
apratipadyamānāṃ
ca
bʰīṣayet
//
Sentence: 24
ahaṃ
kʰalu
tava
dantapadāny
adʰare
kariṣyāmi
stanapr̥ṣṭʰe
ca
nakʰapadam
/
ātmanaś
ca
svayaṃ
kr̥tvā
tvayā
kr̥tam
iti
te
sakʰījanasya
purataḥ
katʰayiṣyāmi
/
sā
tvaṃ
kim
atra
vakṣyasīti
bālavibʰīṣikair
bālapratyāyanaiś
ca
śanair
enāṃ
pratārayet
/
ahaṃ
kʰalu
tava
danta-padāny
adʰare
kariṣyāmi
stana-pr̥ṣṭʰe
ca
nakʰa-padam
/
ātmanaś
ca
svayaṃ
kr̥tvā
tvayā
kr̥tam
iti
te
sakʰī-janasya
purataḥ
katʰayiṣyāmi
/
sā
tvaṃ
kim
atra
vakṣyasi^iti
bāla-vibʰīṣikair
bāla-pratyāyanaiś
ca
śanair
enāṃ
pratārayet
/
Page of edition: 204
Sentence: 25
dvitīyasyāṃ
tr̥tīyasyāṃ
ca
rātrau
kiṃ
cid
adʰikaṃ
visrambʰitāṃ
hastena
yojayet
//
dvitīyasyāṃ
tr̥tīyasyāṃ
ca
rātrau
kiṃ
cid
adʰikaṃ
visrambʰitāṃ
hastena
yojayet
//
Sentence: 26
sarvāṅgikaṃ
cumbanam
upakrameta
//
sarva^aṅgikaṃ
cumbanam
upakrameta
//
Sentence: 27
ūrvoś
copari
vinyastahastaḥ
saṃvāhanakriyāyāṃ
siddʰāyāṃ
krameṇorumūlam
api
saṃvāhayet
/
nivārite
saṃvāhane
ko
doṣa
ity
ākulayed
enām
/
tac
ca
stʰirīkuryāt
/
tatra
siddʰāyā
guhyadeśābʰimarśanaṃ
ūrvoś
ca^upari
vinyasta-hastaḥ
saṃvāhana-kriyāyāṃ
siddʰāyāṃ
krameṇa^ūru-mūlam
api
saṃvāhayet
/
nivārite
saṃvāhane
ko
doṣa
ity
ākulayed
enām
/
tac
ca
stʰirīkuryāt
/
tatra
siddʰāyā
guhya-deśa^abʰimarśanaṃ
Sentence: 28
raśanāviyojanaṃ
nīvī*visraṃsanaṃ
[Ch
:
visrasanaṃ]
vasanaparivartanam
ūrumūlasaṃvāhanaṃ
ca
/
ete
cāsyānyāpadeśāḥ
/
yuktayantrāṃ
rañjayet
/
na
tv
akāle
vratakʰaṇḍanam
raśanā-viyojanaṃ
nīvī-*visraṃsanaṃ
[Ch
:
visrasanaṃ]
vasana-parivartanam
ūru-mūla-saṃvāhanaṃ
ca
/
ete
ca^asya^anya^apadeśāḥ
/
yukta-yantrāṃ
rañjayet
/
na
tv
akāle
vrata-kʰaṇḍanam
Page of edition: 205
Sentence: 29
anuśiṣyāc
ca
/
ātmānurāgaṃ
darśayet
/
manoratʰāṃś
ca
pūrvakālikān
anuvarṇayet
/
āyatyāṃ
ca
tadānukūlyena
pravr̥ttiṃ
pratijānīyāt
/
sapatnībʰyaś
ca
sādʰvasam
avaccʰindyāt
/
kālena
ca
krameṇa
vimuktakanyābʰāvām
anudvejayann
upakrameta
/
iti
kanyāvisrambʰaṇam
//
anuśiṣyāc
ca
/
ātma^anurāgaṃ
darśayet
/
manoratʰāṃś
ca
pūrva-kālikān
anuvarṇayet
/
āyatyāṃ
ca
tadā^anukūlyena
pravr̥ttiṃ
pratijānīyāt
/
sapatnībʰyaś
ca
sādʰvasam
avaccʰindyāt
/
kālena
ca
krameṇa
vimukta-kanyā-bʰāvām
anudvejayann
upakrameta
/
iti
kanyā-visrambʰaṇam
//
bʰavanti
ca^atra
ślokāḥ
---
Page of edition: 206
Sentence: 30ab
evaṃ
cittānugo
bālām
upāyena
prasādʰayet
/
evaṃ
citta^anugo
bālām
upāyena
prasādʰayet
/
Sentence: 30cd
tatʰāsya
sānuraktā
ca
suvisrabdʰā
prajāyate
//
tatʰā^asya
sānuraktā
ca
suvisrabdʰā
prajāyate
//
Sentence: 31ab
nātyantam
ānulomyena
na
cātiprātilomyataḥ
/
na^atyantam
ānulomyena
na
ca^atiprātilomyataḥ
/
Sentence: 31cd
siddʰiṃ
gaccʰati
kanyāsu
tasmān
madʰyena
sādʰayet
//
siddʰiṃ
gaccʰati
kanyāsu
tasmān
madʰyena
sādʰayet
//
Sentence: 32ab
ātmanaḥ
prītijananaṃ
yoṣitāṃ
mānavardʰanam
/
ātmanaḥ
prītijananaṃ
yoṣitāṃ
māna-vardʰanam
/
Sentence: 32cd
kanyāvisrambʰaṇaṃ
vetti
yaḥ
sa
tāsāṃ
priyo
bʰavet
//
kanyā-visrambʰaṇaṃ
vetti
yaḥ
sa
tāsāṃ
priyo
bʰavet
//
Sentence: 33ab
atilajjānvitety
*eyaṃ
[Ch
:
evaṃ]
yas
tu
kanyām
upekṣate
/
atilajjā^anvitā^ity
*eyaṃ
[Ch
:
evaṃ]
yas
tu
kanyām
upekṣate
/
Sentence: 33cd
so
'nabʰiprāyavedīti
paśuvat
paribʰūyate
//
so
+anabʰiprāyavedi^iti
paśuvat
paribʰūyate
//
Page of edition: 207
Sentence: 34ab
sahasā
vāpy
upakrāntā
kanyācittam
avindatā
/
sahasā
vā^apy
upakrāntā
kanyā-cittam
avindatā
/
Sentence: 34cd
bʰayaṃ
vitrāsam
udvegaṃ
sadyo
dveṣaṃ
ca
gaccʰati
//
bʰayaṃ
vitrāsam
udvegaṃ
sadyo
dveṣaṃ
ca
gaccʰati
//
Sentence: 35ab
sā
prītiyogam
aprāptā
tenodvegena
dūṣitā
/
sā
prītiyogam
aprāptā
tena^udvegena
dūṣitā
/
Sentence: 35cd
puruṣadveṣiṇī
vā
syād
vidviṣṭā
vā
tato
'nyagā
//
puruṣa-dveṣiṇī
vā
syād
vidviṣṭā
vā
tato
+anyagā
//
Chapter: 3
bālāyām
upakramāḥ
iṅgitākārasūcanam
ca
Sentence: 1
dʰanahīnas
tu
guṇayukto
'pi
,
madʰyastʰaguṇo
hīnāpadeśo
vā
,
sadʰano
vā
prātiveśyaḥ
,
mātr̥pitr̥bʰrātr̥ṣu
ca
paratantraḥ
,
bālavr̥ttir
ucitapraveśo
vā
kanyām
alabʰyatvān
na
varayet
/
dʰana-hīnas
tu
guṇa-yukto
+api
,
madʰyastʰa-guṇo
hīna^apadeśo
vā
,
sadʰano
vā
prātiveśyaḥ
,
mātr̥-pitr̥-bʰrātr̥ṣu
ca
paratantraḥ
,
bāla-vr̥ttir
ucita-praveśo
vā
kanyām
alabʰyatvān
na
varayet
/
Sentence: 2
bālyāt
prabʰr̥ti
caināṃ
svayam
evānurañjayet
/
bālyāt
prabʰr̥ti
ca^enāṃ
svayam
eva^anurañjayet
/
Sentence: 3
tatʰāyuktaś
ca
mātulakulānuvartī
dakṣiṇāpatʰe
bāla
eva
mātrā
ca
pitrā
ca
viyuktaḥ
paribʰūtakalpo
dʰanotkarṣādalabʰyāṃ
mātuladuhitaram
anyasmai
vā
pūrvadattāṃ
sādʰayet
/
tatʰā-yuktaś
ca
mātula-kula^anuvartī
dakṣiṇā-patʰe
bāla
eva
mātrā
ca
pitrā
ca
viyuktaḥ
paribʰūta-kalpo
dʰana^utkarṣā-dalabʰyāṃ
mātula-duhitaram
anyasmai
vā
pūrva-dattāṃ
sādʰayet
/
Sentence: 4
anyām
api
bāhyāṃ
spr̥hayet
anyām
api
bāhyāṃ
spr̥hayet
Page of edition: 208
Sentence: 5
bālāyām
evaṃ
sati
dʰarmādʰigame
saṃvananaṃ
ślāgʰyam
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
bālāyām
evaṃ
sati
dʰarma^adʰigame
saṃvananaṃ
ślāgʰyam
iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
Sentence: 6
tayā
saha
puṣpāvacayaṃ
gratʰanaṃ
gr̥hakaṃ
duhitr̥kākrīḍāyojanaṃ
bʰaktapānakaraṇam
iti
kurvīta
/
paricayasya
vayasaś
cānurūpyāt
/
tayā
saha
puṣpa^avacayaṃ
gratʰanaṃ
gr̥hakaṃ
duhitr̥kā-krīḍā-yojanaṃ
bʰakta-pāna-karaṇam
iti
kurvīta
/
paricayasya
vayasaś
ca^anurūpyāt
/
Sentence: 7
ākarṣakrīḍā
paṭṭikākrīḍā
muṣṭidyūtakṣullakādidyūtāni
madʰyamāṅguligrahaṇaṃ
ṣaṭpāṣāṇakādīni
ca
deśyāni
tatsātmyāt
tadāptadāsaceṭikābʰis
tayā
ca
sahānukrīḍeta
/
ākarṣa-krīḍā
paṭṭikā-krīḍā
muṣṭi-dyūta-kṣullaka^ādi-dyūtāni
madʰyama^aṅguli-grahaṇaṃ
ṣaṭ-pāṣāṇaka^ādīni
ca
deśyāni
tat-sātmyāt
tad-āpta-dāsa-ceṭikābʰis
tayā
ca
saha^anukrīḍeta
/
Page of edition: 209
Sentence: 8
kṣveḍitakāni
sunimīlitakām
ārabdʰikāṃ
lavaṇavītʰikām
anilatāḍitakāṃ
godʰūmapuñjikām
aṅgulitāḍitakāṃ
sakʰībʰir
anyāni
ca
deśyāni
//
kṣveḍitakāni
sunimīlitakām
ārabdʰikāṃ
lavaṇa-vītʰikām
anila-tāḍitakāṃ
godʰūma-puñjikām
aṅguli-tāḍitakāṃ
sakʰībʰir
anyāni
ca
deśyāni
//
Sentence: 9
yāṃ
ca
viśvāsyām
asyāṃ
manyeta
tayā
saha
nirantarāṃ
prītiṃ
kuryāt
/
paricayāṃś
ca
budʰyeta
/
yāṃ
ca
viśvāsyām
asyāṃ
manyeta
tayā
saha
nirantarāṃ
prītiṃ
kuryāt
/
paricayāṃś
ca
budʰyeta
/
Sentence: 10
dʰātreyikāṃ
cāsyāḥ
priyahitābʰyām
adʰikam
upagr̥hṇīyāt
/
sā
hi
prīyamāṇā
viditākārāpy
apratyādiśantī
taṃ
tāṃ
ca
yojayituṃ
śaknuyāt
/
anabʰihitāpi
pratyācāryakam
/
dʰātreyikāṃ
ca^asyāḥ
priya-hitābʰyām
adʰikam
upagr̥hṇīyāt
/
sā
hi
prīyamāṇā
vidita^ākārā^apy
apratyādiśantī
taṃ
tāṃ
ca
yojayituṃ
śaknuyāt
/
anabʰihitā^api
pratyācāryakam
/
Sentence: 11
aviditākārāpi
hi
guṇān
evānurāgāt
prakāśayet
/
yatʰā
prayojyānurajyeta
/
avidita^ākārā^api
hi
guṇān
eva^anurāgāt
prakāśayet
/
yatʰā
prayojyā^anurajyeta
/
Sentence: 12
yatra
yatra
ca
kautukaṃ
prayojyāyās
tad
anu
praviśya
sādʰayet
/
yatra
yatra
ca
kautukaṃ
prayojyāyās
tad
anu
praviśya
sādʰayet
/
Sentence: 13
krīḍanakadravyāṇi
yāny
apūrvāṇi
yāny
anyāsāṃ
viralaśo
vidyeraṃs
tāny
asyā
ayatnena
saṃpādayet
/
krīḍanaka-dravyāṇi
yāny
apūrvāṇi
yāny
anyāsāṃ
viralaśo
vidyeraṃs
tāny
asyā
ayatnena
saṃpādayet
/
Sentence: 14
tatra
kandukam
anekabʰakticitram
alpakālāntaritam
anyad
anyac
ca
saṃdarśayet
/
tatʰā
sūtradārugavalagajadantamayīr
duhitr̥kā
madʰūccʰiṣṭapiṣṭamr̥ṇmayīś
ca
/
tatra
kandukam
aneka-bʰakti-citram
alpa-kāla^antaritam
anyad
anyac
ca
saṃdarśayet
/
tatʰā
sūtra-dāru-gavala-gaja-danta-mayīr
duhitr̥kā
madʰu^uccʰiṣṭa-piṣṭa-mr̥ṇ-mayīś
ca
/
Sentence: 15
bʰaktapākārtʰam
asyā
mahān
asikasya
ca
darśanam
/
bʰakta-pāka^artʰam
asyā
mahān
asikasya
ca
darśanam
/
Sentence: 16
kāṣṭʰamedʰrakayoś
ca
saṃyuktayoś
ca
strīpuṃsayor
ajaiḍakānāṃ
devakulagr̥hakānāṃ
mr̥dvidalakāṣṭʰavinirmitānāṃ
śukaparabʰr̥tamadanasārikālāvakakukkuṭatittiripañjarakāṇāṃ
ca
vicitrākr̥tisaṃyuktānāṃ
jalabʰājanānāṃ
ca
yantrikāṇāṃ
vīṇikānāṃ
paṭolikānām
Page of edition: 210
alaktakamanaḥśilāharitālahiṅgulakaśyāmavarṇakādīnāṃ
tatʰā
candanakuṅkumayoḥ
pūgapʰalānāṃ
pattrāṇāṃ
kālayuktānāṃ
ca
śaktiviṣaye
praccʰannaṃ
dānaṃ
prakāśadravyāṇāṃ
ca
prakāśam
/
yatʰā
ca
sarvābʰiprāyasaṃvardʰakam
enaṃ
manyeta
tatʰā
prayatitavyam
/
kāṣṭʰa-medʰrakayoś
ca
saṃyuktayoś
ca
strī-puṃsayor
aja^eḍakānāṃ
deva-kula-gr̥hakānāṃ
mr̥d-vidala-kāṣṭʰa-vinirmitānāṃ
śuka-parabʰr̥ta-madana-sārikā-lāvaka-kukkuṭa-tittiri-pañjarakāṇāṃ
ca
vicitra^ākr̥ti-saṃyuktānāṃ
jala-bʰājanānāṃ
ca
yantrikāṇāṃ
vīṇikānāṃ
paṭolikānām
alaktaka-manaḥśilā-haritāla-hiṅgulaka-śyāma-varṇaka^ādīnāṃ
tatʰā
candana-kuṅkumayoḥ
pūga-pʰalānāṃ
pattrāṇāṃ
kāla-yuktānāṃ
ca
śakti-viṣaye
praccʰannaṃ
dānaṃ
prakāśa-dravyāṇāṃ
ca
prakāśam
/
yatʰā
ca
sarva^abʰiprāya-saṃvardʰakam
enaṃ
manyeta
tatʰā
prayatitavyam
/
Sentence: 17
vīkṣaṇe
ca
praccʰannam
artʰayet
/
tatʰā
katʰāyojanam
/
vīkṣaṇe
ca
praccʰannam
artʰayet
/
tatʰā
katʰā-yojanam
/
Sentence: 18
praccʰannadānasya
tu
kāraṇam
ātmano
gurujanād
bʰayaṃ
kʰyāpayet
/
deyasya
cānyena
spr̥haṇīyatvam
iti
/
praccʰanna-dānasya
tu
kāraṇam
ātmano
guru-janād
bʰayaṃ
kʰyāpayet
/
deyasya
ca^anyena
spr̥haṇīyatvam
iti
/
Sentence: 19
vardʰamānānurāgaṃ
cākʰyānake
manaḥ
kurvatīm
anvartʰābʰiḥ
katʰābʰiś
cittahāriṇībʰiś
ca
rañjayet
/
vardʰamāna^anurāgaṃ
ca^ākʰyānake
manaḥ
kurvatīm
anvartʰābʰiḥ
katʰābʰiś
citta-hāriṇībʰiś
ca
rañjayet
/
Sentence: 20
vismayeṣu
prasahyamānām
indrajālaiḥ
prayogair
vismāpayet
/
kalāsu
kautukinīṃ
tatkauśalena
gītapriyāṃ
śrutiharair
gītaiḥ
/
āśvayujyām
aṣṭamīcandrake
kaumudyām
utsaveṣu
yātrāyāṃ
grahaṇe
gr̥hācāre
vā
vicitrair
āpīḍaiḥ
*karṇa
[Ch
:
karṇaṃ]
pattrabʰaṅgaiḥ
siktʰakapradʰānair
vastrāṅgulīyakabʰūṣaṇadānaiś
ca
/
no
ced
doṣakarāṇi
manyeta
/
vismayeṣu
prasahyamānām
indra-jālaiḥ
prayogair
vismāpayet
/
kalāsu
kautukinīṃ
tat-kauśalena
gīta-priyāṃ
śruti-harair
gītaiḥ
/
āśvayujyām
aṣṭamī-candrake
kaumudyām
utsaveṣu
yātrāyāṃ
grahaṇe
gr̥ha^ācāre
vā
vicitrair
āpīḍaiḥ
[Ch
:
karṇaṃ]
*karṇa-pattra-bʰaṅgaiḥ
siktʰaka-pradʰānair
vastra^aṅgulīyaka-bʰūṣaṇa-dānaiś
ca
/
no
ced
doṣa-karāṇi
manyeta
/
Sentence: 21
anyapuruṣaviśeṣābʰijñatayā
dʰātreyikāsyāḥ
puruṣapravr̥ttau
cātuḥṣaṣṭikān
yogān
grāhayet
/
anya-puruṣa-viśeṣa^abʰijñatayā
dʰātreyikā^asyāḥ
puruṣa-pravr̥ttau
cātuḥṣaṣṭikān
yogān
grāhayet
/
Sentence: 22
tadgrahaṇopadeśena
ca
prayojyāyāṃ
ratikauśalam
ātmanaḥ
prakāśayet
/
tad-grahaṇa^upadeśena
ca
prayojyāyāṃ
rati-kauśalam
ātmanaḥ
prakāśayet
/
Sentence: 23
udāraveṣaś
ca
svayam
anupahatadarśanaś
syāt
/
bʰāvaṃ
ca
kurvatīm
iṅgitākāraiḥ
sūcayet
/
udāra-veṣaś
ca
svayam
anupahata-darśanaś
syāt
/
bʰāvaṃ
ca
kurvatīm
iṅgita^ākāraiḥ
sūcayet
/
Page of edition: 211
Sentence: 24
yuvatayo
hi
saṃsr̥ṣṭam
abʰīkṣṇadarśanaṃ
ca
puruṣaṃ
pratʰamaṃ
kāmayante
/
kāmayamānā
api
tu
nābʰiyuñjata
iti
prāyovādaḥ
/
iti
bālāyām
upakramāḥ
//
yuvatayo
hi
saṃsr̥ṣṭam
abʰīkṣṇa-darśanaṃ
ca
puruṣaṃ
pratʰamaṃ
kāmayante
/
kāmayamānā
api
tu
na^abʰiyuñjata
iti
prāyovādaḥ
/
iti
bālāyām
upakramāḥ
//
Page of edition: 214
Sentence: 25
tān
iṅgitākārān
vakṣyāmaḥ
//
tān
iṅgita^ākārān
vakṣyāmaḥ
//
Sentence: 26
saṃmukʰaṃ
taṃ
tu
na
vīkṣate
/
vīkṣitā
vrīḍāṃ
darśayati
/
rucyam
ātmano
'ṅgam
apadeśena
prakāśayati
/
pramattaṃ
praccʰannaṃ
nāyakam
atikrāntaṃ
ca
vīkṣate
/
saṃmukʰaṃ
taṃ
tu
na
vīkṣate
/
vīkṣitā
vrīḍāṃ
darśayati
/
rucyam
ātmano
+aṅgam
apadeśena
prakāśayati
/
pramattaṃ
praccʰannaṃ
nāyakam
atikrāntaṃ
ca
vīkṣate
/
Sentence: 27
pr̥ṣṭā
ca
kiṃ
cit
sasmitam
avyaktākṣaram
anavasitārtʰaṃ
ca
mandaṃ
mandam
adʰomukʰī
katʰayati
/
tatsamīpe
ciraṃ
stʰānam
abʰinandati
/
dūre
stʰitā
paśyatu
mām
iti
manyamānā
parijanaṃ
savadanavikāram
ābʰāṣate
/
taṃ
deśaṃ
na
muñcati
/
pr̥ṣṭā
ca
kiṃ
cit
sasmitam
avyakta^akṣaram
anavasitā^artʰaṃ
ca
mandaṃ
mandam
adʰomukʰī
katʰayati
/
tat-samīpe
ciraṃ
stʰānam
abʰinandati
/
dūre
stʰitā
paśyatu
mām
iti
manyamānā
parijanaṃ
savadana-vikāram
ābʰāṣate
/
taṃ
deśaṃ
na
muñcati
/
Sentence: 28
yat
kiṃ
cid
dr̥ṣṭvā
vihasitaṃ
karoti
/
tatra
katʰām
avastʰānārtʰam
anubadʰnāti
/
bālasyāṅkagatasyāliṅganaṃ
cumbanaṃ
ca
karoti
/
paricārikāyās
tilakaṃ
ca
racayati
/
parijanānavaṣṭabʰya
tās
tāś
ca
līlā
darśayati
/
yat
kiṃ
cid
dr̥ṣṭvā
vihasitaṃ
karoti
/
tatra
katʰām
avastʰāna^artʰam
anubadʰnāti
/
bālasya^aṅka-gatasya^āliṅganaṃ
cumbanaṃ
ca
karoti
/
paricārikāyās
tilakaṃ
ca
racayati
/
parijanānavaṣṭabʰya
tās
tāś
ca
līlā
darśayati
/
Sentence: 29
tanmitreṣu
viśvasiti
/
vacanaṃ
caiṣāṃ
bahu
manyate
karoti
ca
/
tatparicārakaiḥ
saha
prītiṃ
saṃkatʰāṃ
dyūtam
iti
ca
karoti
/
svakarmasu
ca
prabʰaviṣṇur
ivaitān
niyuñkte
/
teṣu
ca
nāyakasaṃkatʰām
anyasya
katʰayatsv
avahitā
tāṃ
śr̥ṇoti
/
tan-mitreṣu
viśvasiti
/
vacanaṃ
ca^eṣāṃ
bahu
manyate
karoti
ca
/
tat-paricārakaiḥ
saha
prītiṃ
saṃkatʰāṃ
dyūtam
iti
ca
karoti
/
svakarmasu
ca
prabʰaviṣṇur
iva^etān
niyuñkte
/
teṣu
ca
nāyaka-saṃkatʰām
anyasya
katʰayatsv
avahitā
tāṃ
śr̥ṇoti
/
Sentence: 30
dʰātreyikayā
coditā
nāyakasyodavasitaṃ
praviśati
/
tām
antarā
kr̥tvā
tena
saha
dyūtaṃ
krīḍām
ālāpaṃ
cāyojayitum
iccʰati
/
analaṃkr̥tā
darśanapatʰaṃ
Page of edition: 214
pariharati
/
karṇapattram
aṅgulīyakaṃ
srajaṃ
vā
tena
yācitā
sadʰīram
eva
gātrād
avatārya
sakʰyā
haste
dadāti
/
tena
ca
dattaṃ
nityaṃ
dʰārayati
/
anyavarasaṃkatʰāsu
viṣaṇṇā
bʰavati
/
tatpakṣakaiś
ca
saha
na
saṃsr̥jyata
iti
//
dʰātreyikayā
coditā
nāyakasya^udavasitaṃ
praviśati
/
tām
antarā
kr̥tvā
tena
saha
dyūtaṃ
krīḍām
ālāpaṃ
ca^āyojayitum
iccʰati
/
analaṃkr̥tā
darśana-patʰaṃ
Page of edition: 214
pariharati
/
karṇa-pattram
aṅgulīyakaṃ
srajaṃ
vā
tena
yācitā
sadʰīram
eva
gātrād
avatāry
Page of edition: 215
bʰavataś
ca^atra
ślokau
---
Sentence: 31ab
dr̥ṣṭvaitān
bʰāvasaṃyuktān
ākārān
iṅgitāni
ca
/
dr̥ṣṭvā^etān
bʰāva-saṃyuktān
ākārān
iṅgitāni
ca
/
Sentence: 31cd
kanyāyāḥ
saṃprayogārtʰaṃ
tāṃs
tān
yogān
vicintayet
//
kanyāyāḥ
saṃprayoga^artʰaṃ
tāṃs
tān
yogān
vicintayet
//
Sentence: 32ab
bālakrīḍanakair
bālā
kalābʰir
yauvane
stʰitā
/
bāla-krīḍanakair
bālā
kalābʰir
yauvane
stʰitā
/
Page of edition: 216
Sentence: 32cd
vatsalā
cāpi
saṃgrāhyā
viśvāsyajanasaṃgrahāt
//
vatsalā
ca^api
saṃgrāhyā
viśvāsyajana-saṃgrahāt
//
Chapter: 4
ekapuruṣābʰiyogāḥ
Sentence: 1
darśiteṅgitākārāṃ
kanyām
*upāyato
[Ch
:
upāyo]
'bʰiyuñjīta
//
darśita^iṅgita^ākārāṃ
kanyām
*upāyato
[Ch
:
upāyo]
+abʰiyuñjīta
//
Sentence: 2
dyūte
krīḍanakeṣu
ca
vivadamānaḥ
sākāram
asyāḥ
pāṇim
avalambeta
//
dyūte
krīḍanakeṣu
ca
vivadamānaḥ
sākāram
asyāḥ
pāṇim
avalambeta
//
Sentence: 3
yatʰoktaṃ
ca
spr̥ṣṭakādikam
āliṅganavidʰiṃ
vidadʰyāt
//
yatʰoktaṃ
ca
spr̥ṣṭaka^ādikam
āliṅgana-vidʰiṃ
vidadʰyāt
//
Page of edition: 217
Sentence: 4
patraccʰedyakriyāyāṃ
ca
svābʰiprāyāsūcakaṃ
mitʰunam
asyā
darśayet
//
patra-ccʰedya-kriyāyāṃ
ca
sva^abʰiprāyā-sūcakaṃ
mitʰunam
asyā
darśayet
//
Sentence: 5
evam
anyadviralaśo
darśayet
//
evam
anyad-viralaśo
darśayet
//
Sentence: 6
jalakrīḍāyāṃ
taddūrato
'psu
nimagnaḥ
samīpam
asyā
gatvā
spr̥ṣṭvā
caināṃ
tatraivonmajjet
//
jala-krīḍāyāṃ
tad-dūrato
+apsu
nimagnaḥ
samīpam
asyā
gatvā
spr̥ṣṭvā
ca^enāṃ
tatra^eva^unmajjet
//
Sentence: 7
navapatrikādiṣu
ca
saviśeṣabʰāvanivedanam
//
nava-patrika^ādiṣu
ca
saviśeṣa-bʰāva-nivedanam
//
Sentence: 8
ātmaduḥkʰasyānirvedena
katʰanam
//
ātma-duḥkʰasya^anirvedena
katʰanam
//
Sentence: 9
svapnasya
ca
bʰāvayuktasyānyāpadeśena
//
svapnasya
ca
bʰāva-yuktasya^anya^apadeśena
//
Sentence: 10
prekṣaṇake
svajanasamāje
vā
samīpopaveśanam
/
tatrānyāpadiṣṭaṃ
sparśanam
//
prekṣaṇake
svajana-samāje
vā
samīpa^upaveśanam
/
tatra^anya^apadiṣṭaṃ
sparśanam
//
Sentence: 11
apāśrayārtʰaṃ
ca
caraṇena
caraṇasya
pīḍanam
//
apāśraya^artʰaṃ
ca
caraṇena
caraṇasya
pīḍanam
//
Page of edition: 218
Sentence: 12
tataḥ
śanakair
ekaikām
aṅgulim
abʰispr̥śet
//
tataḥ
śanakair
eka^ekām
aṅgulim
abʰispr̥śet
//
Sentence: 13
pādāṅguṣṭʰena
ca
nakʰāgrāṇi
gʰaṭṭayet
//
pāda^aṅguṣṭʰena
ca
nakʰa^agrāṇi
gʰaṭṭayet
//
Sentence: 14
tatra
siddʰaḥ
padāt
padam
adʰikam
ākāṅkṣet
//
tatra
siddʰaḥ
padāt
padam
adʰikam
ākāṅkṣet
//
Sentence: 15
kṣānty
artʰaṃ
ca
tad
evābʰyaset
//
kṣānty
artʰaṃ
ca
tad
eva^abʰyaset
//
Sentence: 16
pādaśauce
pādāṅgulisaṃdaṃśena
tadaṅgulipīḍanam
//
pāda-śauce
pāda^aṅguli-saṃdaṃśena
tad-aṅguli-pīḍanam
//
Sentence: 17
dravyasya
samarpaṇe
pratigrahe
vā
tadgato
vikāraḥ
//
dravyasya
samarpaṇe
pratigrahe
vā
tadgato
vikāraḥ
//
Sentence: 18
ācamanānte
codakenāsekaḥ
//
ācamana^ante
ca^udakena^asekaḥ
//
Sentence: 19
vijane
tamasi
ca
dvandvam
āsīnaḥ
kṣāntiṃ
kruvīta
/
samānadeśaśayyāyāṃ
ca
//
vijane
tamasi
ca
dvandvam
āsīnaḥ
kṣāntiṃ
kruvīta
/
samāna-deśa-śayyāyāṃ
ca
//
Page of edition: 219
Sentence: 20
tatra
yatʰārtʰam
anudvejayato
bʰāvanivedanam
//
tatra
yatʰārtʰam
anudvejayato
bʰāva-nivedanam
//
Sentence: 21
vivikte
ca
kiṃ
cid
asti
katʰayitavyam
ity
uktvā
nirvacanaṃ
bʰāvaṃ
ca
tatropalakṣayet
/
yatʰā
pāradārike
vakṣyāmaḥ
//
vivikte
ca
kiṃ
cid
asti
katʰayitavyam
ity
uktvā
nirvacanaṃ
bʰāvaṃ
ca
tatra^upalakṣayet
/
yatʰā
pāra-dārike
vakṣyāmaḥ
//
Sentence: 22
viditabʰāvas
tu
vyādʰim
apadiśyaināṃ
vārtāgrahaṇārtʰaṃ
svam
udavasitam
ānayet
//
vidita-bʰāvas
tu
vyādʰim
apadiśya^enāṃ
vārtā-grahaṇa^artʰaṃ
svam
udavasitam
ānayet
//
Sentence: 23
āgatāyāś
ca
śiraḥpīḍane
niyogaḥ
/
pāṇim
avalambya
cāsyāḥ
sākāraṃ
nayanayor
lalāṭe
ca
nidadʰyāt
//
āgatāyāś
ca
śiraḥ-pīḍane
niyogaḥ
/
pāṇim
avalambya
ca^asyāḥ
sākāraṃ
nayanayor
lalāṭe
ca
nidadʰyāt
//
Sentence: 24
auṣadʰāpadeśārtʰaṃ
cāsyāḥ
karma
vinirdiśet
//
auṣadʰa^apadeśa^artʰaṃ
ca^asyāḥ
karma
vinirdiśet
//
Page of edition: 220
Sentence: 25
idaṃ
tvayā
kartavyam
/
na
hy
etad
r̥te
kanyayā
anyena
kāryam
iti
gaccʰantīṃ
punar
āgamanānubandʰam
enāṃ
visr̥jet
//
idaṃ
tvayā
kartavyam
/
na
hy
etad
r̥te
kanyayā
anyena
kāryam
iti
gaccʰantīṃ
punar
āgamana^anubandʰam
enāṃ
visr̥jet
//
Sentence: 26
asya
ca
yogasya
trirātraṃ
trisaṃdʰyaṃ
ca
prayuktiḥ
//
asya
ca
yogasya
trirātraṃ
trisaṃdʰyaṃ
ca
prayuktiḥ
//
Sentence: 27
abʰīkṣṇadarśanārtʰam
āgatāyāś
ca
goṣṭʰīṃ
vardʰayet
//
abʰīkṣṇa-darśana^artʰam
āgatāyāś
ca
goṣṭʰīṃ
vardʰayet
//
Sentence: 28
anyābʰir
api
saha
viśvāsanārtʰam
adʰikam
adʰikaṃ
cābʰiyuñjīta
/
na
tu
vācā
nirvadet
//
anyābʰir
api
saha
viśvāsana^artʰam
adʰikam
adʰikaṃ
ca^abʰiyuñjīta
/
na
tu
vācā
nirvadet
//
Sentence: 29
dūragatabʰāvo
'pi
hi
kanyāsu
na
nirvedena
siddʰyatīti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
dūragata-bʰāvo
+api
hi
kanyāsu
na
nirvedena
siddʰyati^iti
gʰoṭakamukʰaḥ
//
Sentence: 30
yadā
tu
bahusiddʰāṃ
manyeta
tadaivopakramet
//
yadā
tu
bahu-siddʰāṃ
manyeta
tadā^eva^upakramet
//
Sentence: 31
pradoṣe
niśi
tamasi
ca
yoṣito
mandasādʰvasāḥ
suratavyavasāyinyo
Page of edition: 220
rāgavatyaś
ca
bʰavanti
/
na
ca
puruṣaṃ
pratyācakṣate
/
tasmāt
tatkālaṃ
prayojayitavyā
iti
prāyovādaḥ
//
pradoṣe
niśi
tamasi
ca
yoṣito
manda-sādʰvasāḥ
surata-vyavasāyinyo
Page of edition: 220
rāgavatyaś
ca
bʰavanti
/
na
ca
puruṣaṃ
pratyācakṣate
/
tasmāt
tatkālaṃ
prayojayitavyā
iti
prāyovādaḥ
//
Page of edition: 221
Sentence: 32
ekapuruṣābʰiyogānāṃ
tv
asaṃbʰave
gr̥hītārtʰayā
dʰātreyikayā
sakʰyā
vā
tasyām
antarbʰūtayā
tam
artʰam
anirvadantyā
sahainām
aṅkam
ānāyayet
/
tato
yatʰoktam
abʰiyuñjīta
//
eka-puruṣa^abʰiyogānāṃ
tv
asaṃbʰave
gr̥hīta^artʰayā
dʰātreyikayā
sakʰyā
vā
tasyām
antarbʰūtayā
tam
artʰam
anirvadantyā
saha^enām
aṅkam
ānāyayet
/
tato
yatʰoktam
abʰiyuñjīta
//
Sentence: 33
svāṃ
vā
paricārikām
ādāv
eva
sakʰītvenāsyāḥ
praṇidadʰyāt
//
svāṃ
vā
paricārikām
ādāv
eva
sakʰītvena^asyāḥ
praṇidadʰyāt
//
Sentence: 34
yajñe
vivāhe
yātrāyām
utsave
vyasane
prekṣaṇakavyāpr̥te
jane
tatra
tatra
ca
dr̥ṣṭeṅgitākārāṃ
parīkṣitabʰāvām
ekākinīm
upakrameta
/
yajñe
vivāhe
yātrāyām
utsave
vyasane
prekṣaṇaka-vyāpr̥te
jane
tatra
tatra
ca
dr̥ṣṭa^iṅgita^ākārāṃ
parīkṣita-bʰāvām
ekākinīm
upakrameta
/
Sentence: 35
na
hi
dr̥ṣṭabʰāvā
yoṣito
deśe
kāle
ca
prayujyamānā
vyāvartanta
iti
vātsyāyanaḥ
/
ity
ekapuruṣābʰiyogāḥ
/
na
hi
dr̥ṣṭa-bʰāvā
yoṣito
deśe
kāle
ca
prayujyamānā
vyāvartanta
iti
vātsyāyanaḥ
/
ity
ekapuruṣa^abʰiyogāḥ
/
Page of edition: 222
Sentence: 36
mandāpadeśā
guṇavaty
api
kanyā
dʰanahīnā
kulīnāpi
samānair
ayācyāmānā
mātāpitr̥viyuktā
vā
jñātikulavartinī
vā
prāptayauvanā
pāṇigrahaṇaṃ
svayam
abʰīpseta
//
manda^apadeśā
guṇavaty
api
kanyā
dʰana-hīnā
kulīnā^api
samānair
ayācyāmānā
mātā-pitr̥-viyuktā
vā
jñāti-kula-vartinī
vā
prāpta-yauvanā
pāṇi-grahaṇaṃ
svayam
abʰīpseta
//
Sentence: 37
sā
tu
guṇavantaṃ
śaktaṃ
sudarśanaṃ
bālaprītyābʰiyojayet
//
sā
tu
guṇavantaṃ
śaktaṃ
sudarśanaṃ
bāla-prītyā^abʰiyojayet
//
Sentence: 38
yaṃ
vā
manyeta
mātāpitror
asamīkṣayā
svayam
apy
ayam
indriyadaurbalyān
mayi
pravartiṣyata
iti
priyahitopacārair
abʰīkṣṇasaṃdarśanena
ca
tam
āvarjayet
//
yaṃ
vā
manyeta
mātā-pitror
asamīkṣayā
svayam
apy
ayam
indriya-daurbalyān
mayi
pravartiṣyata
iti
priya-hita^upacārair
abʰīkṣṇa-saṃdarśanena
ca
tam
āvarjayet
//
Page of edition: 223
Sentence: 39
mātā
caināṃ
sakʰībʰir
dʰātreyikābʰiś
ca
saha
tadabʰimukʰīṃ
kuryāt
//
mātā
ca^enāṃ
sakʰībʰir
dʰātreyikābʰiś
ca
saha
tad-abʰimukʰīṃ
kuryāt
//
Sentence: 40
puṣpagandʰatāmbūlahastāyā
vijane
vikāle
ca
tadupastʰānam
/
kalākauśalaprakāśane
vā
saṃvāhane
śirasaḥ
pīḍane
caucityadarśanam
/
prayojyasya
sātmyayuktāḥ
katʰāyogāḥ
bālāyām
upakrameṣu
yatʰoktam
ācaret
//
puṣpa-gandʰa-tāmbūla-hastāyā
vijane
vikāle
ca
tad-upastʰānam
/
kalā-kauśala-prakāśane
vā
saṃvāhane
śirasaḥ
pīḍane
ca^aucitya-darśanam
/
prayojyasya
sātmya-yuktāḥ
katʰā-yogāḥ
bālāyām
upakrameṣu
yatʰoktam
ācaret
//
Sentence: 41
na
caivāntarāpi
puruṣaṃ
svayam
abʰiyuñjīta
/
svayam
abʰiyoginī
hi
yuvatiḥ
saubʰāgyaṃ
jahātītyācāryāḥ
//
na
ca^eva^antarā^api
puruṣaṃ
svayam
abʰiyuñjīta
/
svayam
abʰiyoginī
hi
yuvatiḥ
saubʰāgyaṃ
jahāti^ity-ācāryāḥ
//
Sentence: 42
tatprayuktānāṃ
tv
abʰiyogānām
ānulomyena
grahaṇam
/
tat-prayuktānāṃ
tv
abʰiyogānām
ānulomyena
grahaṇam
/
Sentence: 43
pariṣvaktā
ca
na
vikr̥tiṃ
bʰajet
/
ślakṣṇam
ākāram
ajānatīva
pratigr̥hṇīyāt
/
vadanagrahaṇe
balāt
kāraḥ
/
pariṣvaktā
ca
na
vikr̥tiṃ
bʰajet
/
ślakṣṇam
ākāram
ajānatī^iva
pratigr̥hṇīyāt
/
vadana-grahaṇe
balāt
kāraḥ
/
Sentence: 44
ratibʰāvanām
abʰyartʰyamānāyāḥ
kr̥ccʰrād
guhyasaṃsparśanam
//
rati-bʰāvanām
abʰyartʰyamānāyāḥ
kr̥ccʰrād
guhya-saṃsparśanam
//
Sentence: 45
abʰyartʰitāpi
nātivivr̥tā
svayaṃ
syāt
/
anyatrāniścayakālāt
/
abʰyartʰitā^api
na^ativivr̥tā
svayaṃ
syāt
/
anyatra^aniścaya-kālāt
/
Sentence: 46
yadā
tu
manyetānurakto
mayi
na
vyāvartiṣyata
iti
tadaivainam
abʰiyuñjānaṃ
bālabʰāvamokṣāya
*tvarayet
[Ch
:
tvaret]
/
yadā
tu
manyeta^anurakto
mayi
na
vyāvartiṣyata
iti
tadā^eva^enam
abʰiyuñjānaṃ
bāla-bʰāva-mokṣāya
*tvarayet
[Ch
:
tvaret]
/
Page of edition: 224
Sentence: 47
vimuktakanyābʰāvā
ca
viśvāsyeṣu
prakāśayet
/
iti
prayojyasyopāvartanam
//
vimukta-kanyā-bʰāvā
ca
viśvāsyeṣu
prakāśayet
/
iti
prayojyasya^upāvartanam
//
Sentence: 48a
kanyābʰiyujyamānā
tu
yaṃ
manyetāśrayaṃ
sukʰam
/
kanyā^abʰiyujyamānā
tu
yaṃ
manyeta^āśrayaṃ
sukʰam
/
Sentence: 48b
anukūlaṃ
ca
vaśyaṃ
ca
tasya
kuryāt
parigraham
//
anukūlaṃ
ca
vaśyaṃ
ca
tasya
kuryāt
parigraham
//
Page of edition: 225
Sentence: 49a
anapekṣya
guṇān
yatra
rūpamaucityam
eva
ca
/
anapekṣya
guṇān
yatra
rūpa-maucityam
eva
ca
/
Sentence: 49b
kurvīta
dʰanalobʰena
patiṃ
sāpatnakeṣv
api
//
kurvīta
dʰana-lobʰena
patiṃ
sa^apatnakeṣv
api
//
Sentence: 50a
tatra
yuktaguṇaṃ
vaśyaṃ
śaktaṃ
balavad
artʰinam
/
tatra
yukta-guṇaṃ
vaśyaṃ
śaktaṃ
balavad
artʰinam
/
Sentence: 50b
upāyair
abʰiyuñjānaṃ
kanyā
na
pratilobʰayet
//
upāyair
abʰiyuñjānaṃ
kanyā
na
pratilobʰayet
//
Sentence: 51a
varaṃ
vaśyo
daridro
'pi
nirguṇo
'py
ātmadʰāraṇaḥ
/
varaṃ
vaśyo
daridro
+api
nirguṇo
+apy
ātma-dʰāraṇaḥ
/
Sentence: 51b
guṇair
yukto
'pi
na
tv
evaṃ
bahusādʰāraṇaḥ
patiḥ
//
guṇair
yukto
+api
na
tv
evaṃ
bahu-sādʰāraṇaḥ
patiḥ
//
Sentence: 52a
prāyeṇa
dʰanināṃ
dārā
bahavo
niravagrahāḥ
/
prāyeṇa
dʰanināṃ
dārā
bahavo
niravagrahāḥ
/
Sentence: 52b
bāhye
saty
upabʰoge
'pi
nirvisrambʰā
bahiḥsukʰāḥ
//
bāhye
saty
upabʰoge
+api
nirvisrambʰā
bahiḥ-sukʰāḥ
//
Sentence: 53a
nīco
yas
tv
abʰiyuñjīta
puruṣaḥ
palito
'pi
vā
/
nīco
yas
tv
abʰiyuñjīta
puruṣaḥ
palito
+api
vā
/
Sentence: 53b
videśagatiśīlaś
ca
na
sa
saṃyogam
arhati
//
videśa-gati-śīlaś
ca
na
sa
saṃyogam
arhati
//
Sentence: 54a
yadr̥̂ccʰayābʰiyukto
yo
dambʰadyūtādʰiko
'pi
vā
/
yadr̥̂ccʰayā^abʰiyukto
yo
dambʰa-dyūta^adʰiko
+api
vā
/
Sentence: 54b
sapatnīkaś
ca
sāpatyo
na
sa
saṃyogam
arhati
//
sapatnīkaś
ca
sa^apatyo
na
sa
saṃyogam
arhati
//
Sentence: 55a
guṇasāmye
'bʰiyoktr̥̄ṇām
eko
varayitā
varaḥ
/
guṇa-sāmye
+abʰiyoktr̥̄ṇām
eko
varayitā
varaḥ
/
Sentence: 55b
tatrābʰiyoktari
śreṣṭʰyam
anurāgātmako
hi
saḥ
//
tatra^abʰiyoktari
śreṣṭʰyam
anurāga^ātmako
hi
saḥ
//
Chapter: 5
Page of edition: 227
Sentence: 1
prācuryeṇa
kanyāyā
viviktadarśanasyālābʰe
dʰātreyikāṃ
priyahitābʰyām
upagr̥hyopasarpet
//
prācuryeṇa
kanyāyā
vivikta-darśanasya^ālābʰe
dʰātreyikāṃ
priya-hitābʰyām
upagr̥hya^upasarpet
//
Sentence: 2
sā
cainām
aviditā
nāma
nāyakasya
bʰūtvā
tadguṇair
anurañjayet
/
tasyāś
ca
rucyān
nāyakaguṇān
bʰūyiṣṭʰam
upavarṇayet
/
sā
ca^enām
aviditā
nāma
nāyakasya
bʰūtvā
tad-guṇair
anurañjayet
/
tasyāś
ca
rucyān
nāyaka-guṇān
bʰūyiṣṭʰam
upavarṇayet
/
Sentence: 3
anyeṣāṃ
varapitr̥̄ṇāṃ
dośān
abʰiprāyaviruddʰān
pratipādayet
/
anyeṣāṃ
vara-pitr̥̄ṇāṃ
dośān
abʰiprāya-viruddʰān
pratipādayet
/
Sentence: 4
mātāpitroś
ca
guṇān
abʰijñatāṃ
lubdʰatāṃ
ca
capalatāṃ
ca
bāndʰavānām
/
mātā-pitroś
ca
guṇān
abʰijñatāṃ
lubdʰatāṃ
ca
capalatāṃ
ca
bāndʰavānām
/
Sentence: 5
yāś
cānyā
api
samānajātīyāḥ
kanyāḥ
śakuntalādyāḥ
svabuddʰyā
bʰartāraṃ
prāpya
saṃprayuktā
modante
sma
tāś
cāsyā
nidarśayet
/
yāś
ca^anyā
api
samāna-jātīyāḥ
kanyāḥ
śakuntalā^ādyāḥ
svabuddʰyā
bʰartāraṃ
prāpya
saṃprayuktā
modante
sma
tāś
ca^asyā
nidarśayet
/
Sentence: 6
mahākuleṣu
sāpatnakair
bādʰyāmānā
*vidviṣṭā
[Ch
:
vidviṣṭāḥ]
duḥkʰitāḥ
parityaktāś
ca
dr̥śyante
/
mahā-kuleṣu
sa^apatnakair
bādʰyāmānā
*vidviṣṭā
[Ch
:
vidviṣṭāḥ]
duḥkʰitāḥ
parityaktāś
ca
dr̥śyante
/
Sentence: 7
āyatiṃ
cāsya
varṇayet
/
āyatiṃ
ca^asya
varṇayet
/
Sentence: 8
sukʰam
anupahatam
ekacāritāyāṃ
*nāyikā
[Ch
:
nāyakā]
anurāgaṃ
ca
varṇayet
/
sukʰam
anupahatam
ekacāritāyāṃ
*nāyikā
[Ch
:
nāyakā]
-anurāgaṃ
ca
varṇayet
/
Sentence: 9
samanoratʰāyāś
cāsyā
apāyaṃ
sādʰvasaṃ
vrīḍāṃ
ca
hetubʰir
avaccʰindyāt
/
samanoratʰāyāś
ca^asyā
apāyaṃ
sādʰvasaṃ
vrīḍāṃ
ca
hetubʰir
avaccʰindyāt
/
Sentence: 10
dūtīkalpaṃ
ca
sakalam
ācaret
/
dūtīkalpaṃ
ca
sakalam
ācaret
/
Sentence: 11
tvām
ajānatīm
iva
nāyako
balād
grahīṣyatīti
tatʰā
suparigr̥hītaṃ
syād
iti
yojayet
//
tvām
ajānatīm
iva
nāyako
balād
grahīṣyati^iti
tatʰā
suparigr̥hītaṃ
syād
iti
yojayet
//
Sentence: 12
pratipannām
abʰipretāvakāśavartinīṃ
nāyakaḥ
śrotriyāgārād
agnim
ānāyya
kuśān
āstīrya
yatʰāsmr̥ti
hutvā
ca
triḥ
parikramet
/
pratipannām
abʰipreta^avakāśa-vartinīṃ
nāyakaḥ
śrotriya^āgārād
agnim
ānāyya
kuśān
āstīrya
yatʰāsmr̥ti
hutvā
ca
triḥ
parikramet
/
Sentence: 13
tato
mātari
pitari
ca
prakāśayet
/
tato
mātari
pitari
ca
prakāśayet
/
Page of edition: 228
Sentence: 14
agnisākṣikā
hi
vivāhā
na
nivartanta
ity
ācāryasamayaḥ
//
agni-sākṣikā
hi
vivāhā
na
nivartanta
ity
ācārya-samayaḥ
//
Sentence: 15
dūṣayitvā
caināṃ
śanaiḥ
svajane
prakāśayet
/
dūṣayitvā
ca^enāṃ
śanaiḥ
svajane
prakāśayet
/
Sentence: 16
tadbāndʰavāś
ca
yatʰā
kulasyādʰaṃ
pariharanto
daṇḍabʰayāc
ca
tasmā
evaināṃ
dadyus
tatʰā
yojayet
/
tad-bāndʰavāś
ca
yatʰā
kulasya^adʰaṃ
pariharanto
daṇḍa-bʰayāc
ca
tasmā
eva^enāṃ
dadyus
tatʰā
yojayet
/
Sentence: 17
anantaraṃ
ca
prītyupagraheṇa
rāgeṇa
tadbāndʰavān
prīṇayed
iti
/
anantaraṃ
ca
prīty-upagraheṇa
rāgeṇa
tad-bāndʰavān
prīṇayed
iti
/
Sentence: 18
gāndʰarveṇa
vivāhena
vā
ceṣṭeta
//
gāndʰarveṇa
vivāhena
vā
ceṣṭeta
//
Sentence: 19
apratipadyamānāyām
antaś
cāriṇīm
anyāṃ
kulapramadāṃ
pūrvasaṃsr̥ṣṭāṃ
prīyamāṇāṃ
copagr̥hya
tayā
saha
viṣahyam
avakāśam
enām
anyakāryāpadeśenānayayet
/
apratipadyamānāyām
antaś
cāriṇīm
anyāṃ
kula-pramadāṃ
pūrva-saṃsr̥ṣṭāṃ
prīyamāṇāṃ
ca^upagr̥hya
tayā
saha
viṣahyam
avakāśam
enām
anya-kārya^apadeśena^ānayayet
/
Page of edition: 229
Sentence: 20
tataḥ
śrotriyāgārād
agnim
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
tataḥ
śrotriya^āgārād
agnim
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
Sentence: 21
āsanne
ca
vivāhe
mātaram
asyās
tad
abʰimatadoṣair
anuśayaṃ
grāhayet
/
āsanne
ca
vivāhe
mātaram
asyās
tad
abʰimata-doṣair
anuśayaṃ
grāhayet
/
Sentence: 22
tatas
tadanumatena
prātiveśyābʰavane
niśi
nāyakam
ānāyya
śrotriyāgārād
agnim
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
tatas
tad-anumatena
prātiveśya^abʰavane
niśi
nāyakam
ānāyya
śrotriya^āgārād
agnim
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
Sentence: 23
bʰrātaram
asyā
vā
samānavayasaṃ
veśyāsu
parastrīṣu
vā
prasaktam
asukareṇa
sāhāyadānena
priyopagrahaiś
ca
sudīrgʰakālam
anurañjayet
/
ante
ca
svābʰiprāyaṃ
grāhayet
/
bʰrātaram
asyā
vā
samāna-vayasaṃ
veśyāsu
parastrīṣu
vā
prasaktam
asukareṇa
sāhāya-dānena
priya^upagrahaiś
ca
sudīrgʰa-kālam
anurañjayet
/
ante
ca
sva^abʰiprāyaṃ
grāhayet
/
Page of edition: 230
Sentence: 24
prāyeṇa
hi
yuvānaḥ
samānaśīlavyasanavayasāṃ
vayasyānām
artʰe
jīvitam
api
tyajanti
/
tatas
tenaivānyakāryāt
tām
ānāyayet
/
viṣahyaṃ
sāvakāśam
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
prāyeṇa
hi
yuvānaḥ
samāna-śīla-vyasana-vayasāṃ
vayasyānām
artʰe
jīvitam
api
tyajanti
/
tatas
tena^eva^anyakāryāt
tām
ānāyayet
/
viṣahyaṃ
sā^avakāśam
iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
Sentence: 25
aṣṭamīcandrikādiṣu
ca
dʰātreyikā
madanīyam
enāṃ
pāyayitvā
kiṃ
cid
ātmanaḥ
kāryam
uddiśya
nāyakasya
viṣahyaṃ
deśam
ānayet
/
tatraināṃ
madāt
saṃjñām
apratipadyamānāṃ
dūṣayitveti
samānaṃ
pūrveṇa
//
aṣṭamī-candrika^ādiṣu
ca
dʰātreyikā
madanīyam
enāṃ
pāyayitvā
kiṃ
cid
ātmanaḥ
kāryam
uddiśya
nāyakasya
viṣahyaṃ
deśam
ānayet
/
tatra^enāṃ
madāt
saṃjñām
apratipadyamānāṃ
dūṣayitvā^iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
Sentence: 26
suptāṃ
caikacāriṇīṃ
dʰātreyikāṃ
vārayitvā
saṃjñām
apratipadyamānāṃ
dūṣayitveti
samānaṃ
pūrveṇa
//
suptāṃ
ca^ekacāriṇīṃ
dʰātreyikāṃ
vārayitvā
saṃjñām
apratipadyamānāṃ
dūṣayitvā^iti
samānaṃ
pūrveṇa
//
Page of edition: 231
Sentence: 27
grāmāntaram
udyānaṃ
vā
gaccʰantīṃ
viditvā
susaṃbʰr̥tasahāyo
nāyakas
tadā
rakṣiṇo
vitrāsya
hatvā
vā
kanyām
apaharet
/
iti
vivāhayogāḥ
//
grāma^antaram
udyānaṃ
vā
gaccʰantīṃ
viditvā
susaṃbʰr̥ta-sahāyo
nāyakas
tadā
rakṣiṇo
vitrāsya
hatvā
vā
kanyām
apaharet
/
iti
vivāha-yogāḥ
//
Sentence: 28a
pūrvaḥ
pūrvaḥ
pradʰānaṃ
syād
vivāho
dʰarmataḥ
stʰiteḥ
/
pūrvaḥ
pūrvaḥ
pradʰānaṃ
syād
vivāho
dʰarmataḥ
stʰiteḥ
/
Sentence: 28b
pūrvābʰāve
tataḥ
kāryo
yo
ya
uttara
uttaraḥ
//
pūrva^abʰāve
tataḥ
kāryo
yo
ya
uttara
uttaraḥ
//
Sentence: 29a
vyūḍʰānāṃ
hi
vivāhānām
anurāgaḥ
pʰalaṃ
yataḥ
/
vyūḍʰānāṃ
hi
vivāhānām
anurāgaḥ
pʰalaṃ
yataḥ
/
Sentence: 29b
madʰyamo
'pi
hi
sadyogo
gāndʰarvas
tena
pūjitaḥ
//
madʰyamo
+api
hi
sadyogo
gāndʰarvas
tena
pūjitaḥ
//
Page of edition: 232
Sentence: 30a
sukʰatvād
abahukleśād
api
cāvaraṇād
iha
/
sukʰatvād
abahukleśād
api
ca^avaraṇād
iha
/
Sentence: 30b
anurāgātmakatvāc
ca
gāndʰarvaḥ
pravaro
mataḥ
//
anurāga^ātmakatvāc
ca
gāndʰarvaḥ
pravaro
mataḥ
//
This text is part of the
TITUS
edition of
Vatsyayana, Kamasutra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.