TITUS
Author: Vishn. 
Pañcatantra
Text: Panc. 
(Extracts: Tantras 1 and 2 without frame stories)


On the basis of the editions
Panchatantra I [Textus simplicior],
Edited with notes by F. Kielhorn,
Bombay 1882

and
Panchatantra II. and III,
Edited with notes by Dr. G. Bühler,
Bombay 1881

transliterated by Dr. K. S. Nagaraja,
converted into the Tübingen-Zürich format by Miroslav Rozehnal;
transliteration commissioned by Lars Martin Fosse,
University of Oslo;
corrections by Matthias Ahlborn;
TITUS version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 29.10.1997 / 28.2.1998 / 21.6.1998 / 15.3.2000 / 1.6.2000 / 3.12.2008 / 21.4.2012




[In contrast to the original encoding, compound members are separated by a hyphen, vowel sandhi by an underline stroke, and other sandhi changes including avagraha by a plus sign in the transcription. A transliterative rendering of each sentence was added.]

[For easy reference, the text was arranged in chapters and sentences: J.G.]



Tantra: 1  I.

Chapter: 1 
Kathā 1



Sentence: 1    
asti kasmiṃścin nagarābʰyāse kenāpi vaṇikputreṇa taruṣaṇḍamadʰye devatāyatanaṃ kartum ārabdʰaṃ \
   
asti kasmiṃś-cin+ nagara-abʰyāse kena-api vaṇik-putreṇa taru-ṣaṇḍa-madʰye devatā-āyatanaṃ+ kartum ārabdʰaṃ+ \

Sentence: 2    
tatra ye ca karmakarāḥ stʰapatyādayas te madʰyāhnavelāyām ā=hārārtʰaṃ nagaramadʰye vrajanti \
   
tatra ye ca karma-karāḥ stʰa-paty-ādayas+ te madʰya-ahna-velāyām ā=hāra-artʰaṃ+ nagara-madʰye vrajanti \

Sentence: 3    
atʰa kadācit tatrānuṣaṅgikaṃ vānarayūtʰam itaś cetaś ca paribʰramad āgataṃ \
   
atʰa kadā-cit tatra_anuṣaṅgikaṃ+ vānara-yūtʰam itaś+ ca_itaś+ ca paribʰramad+ āgataṃ+ \

Sentence: 4    
tatraikasya kasyacic cʰilpino 'rdʰaspʰāṭito 'ñjanavr̥kṣadārumayaḥ stambʰaḥ kʰadirakīlakena madʰyanihitena tiṣṭʰati \
   
tatra_ekasya kasya-cic+ +cʰilpino+ +ardʰa-spʰāṭito+ +añjana-vr̥kṣa-dāru-mayaḥ stambʰaḥ kʰadira-kīlakena madʰya-nihitena tiṣṭʰati \

Sentence: 5    
atrāntare vānarās taruśikʰaraprāsādaśr̥ṅgadāruparyanteṣu yatʰeccʰayā krīḍitum ārabdʰāḥ \
   
atra-antare vānarās+ taru-śikʰara-prāsāda-śr̥ṅga-dāru-paryanteṣu yatʰā_iccʰayā krīḍitum ārabdʰāḥ \

Sentence: 6    
ekaś ca teṣāṃ pratyāsannamr̥tyuś cāpalyāt tasminn ardʰaspʰāṭitastambʰa upaviśya pāṇibʰyāṃ kīlakaṃ saṃgr̥hya yāvad utpāṭayitum ārebʰe tāvat tasya stambʰamadʰyagatavr̥ṣaṇasya svastʰānāc calitakīlakena yad vr̥ttaṃ tat prāg eva niveditaṃ \\
   
ekaś+ ca teṣāṃ+ pratyāsanna-mr̥tyuś+ cāpalyāt tasminn+ ardʰa-spʰāṭita-stambʰae+ upaviśya pāṇibʰyāṃ+ kīlakaṃ+ saṃgr̥hya yāvad+ utpāṭayitum ārebʰe tāvat tasya stambʰa-madʰya-gata-vr̥ṣaṇasya sva-stʰānāc+ calita-kīlakena yad+ vr̥ttaṃ+ tat prāg+ eva niveditaṃ+ \\


Chapter: 2  Kathā 2



Sentence: 1    
kaścic cʰr̥gālaḥ kṣutkṣāmakaṇṭʰa itas tataḥ paribʰraman vane sainyadvayasaṃgrāmabʰūmim apaśyat \
   
kaś-cic+ +cʰr̥gālaḥ kṣut-kṣāma-kaṇṭʰa+ itas+ tataḥ paribʰraman vane sainya-dvaya-saṃgrāma-bʰūmim apaśyat \

Sentence: 2    
tasyāṃ ca dundubʰeḥ patitasya vāyuvaśād vallīśākʰāgrair hanyamānasya śabdam aśr̥ṇot \
   
tasyāṃ+ ca dundubʰeḥ patitasya vāyu-vaśād+ vallī-śākʰā-agrair+ hanyamānasya śabdam aśr̥ṇot \

Sentence: 3    
atʰa kṣubʰitahr̥dayaś cintayām āsa \
   
atʰa kṣubʰita-hr̥dayaś+ cintayām āsa \

Sentence: 4    
aho vinaṣṭo 'smi \
   
aho vinaṣṭo+ +asmi \

Sentence: 5    
tad yāvan nāsya proccāritaśabdasya dr̥ṣṭigocare gaccʰāmi tāvad vrajāmi \
   
tad+ yāvan+ na_asya proccārita-śabdasya dr̥ṣṭi-go-care gaccʰāmi tāvad+ vrajāmi \

Sentence: 6    
atʰa naitad yujyate sahasaiva pitr̥paitāmahaṃ vanaṃ tyaktuṃ \
   
atʰa na_etad+ yujyate sahasā_eva pitr̥-paitāmahaṃ+ vanaṃ+ tyaktuṃ+ \

Sentence: 7    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 109 
Verse: a    
bʰaye yadi harṣe saṃprāpte yo vimarśayet \
   
bʰaye yadi harṣe saṃprāpte yo+ vimarśayet \

Verse: b    
kr̥tyaṃ na kurute vegān na sa saṃtāpam āpnuyāt \\109\\
   
kr̥tyaṃ+ na kurute vegān+ na sa saṃtāpam āpnuyāt \\109\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 8    
tat tāvaj jānāmi kasyāyaṃ śabdaḥ \
   
tat tāvaj+ jānāmi kasya_ayaṃ+ śabdaḥ \

Sentence: 9    
dʰairyam ālambya vimarśayan yāvan mandaṃ mandaṃ gaccʰati tāvad dundubʰim apaśyat \
   
dʰairyam ālambya vimarśayan yāvan+ mandaṃ+ mandaṃ+ gaccʰati tāvad+ dundubʰim apaśyat \

Sentence: 10    
sa ca taṃ parijñāya samīpaṃ gatvā svayam eva kautukād atāḍayat \
   
sa ca taṃ+ parijñāya samīpaṃ+ gatvā svayam eva kautukād+ atāḍayat \

Sentence: 11    
bʰūyaś ca harṣād acintayat \
   
bʰūyaś+ ca harṣād+ acintayat \

Sentence: 12    
aho cirād etad asmākaṃ mahadbʰojanam āpatitaṃ \
   
aho cirād+ etad+ asmākaṃ+ mahad-bʰojanam āpatitaṃ+ \

Sentence: 13    
tan nūnaṃ prabʰūtamāṃsamedo 'sr̥gbʰiḥ paripūritaṃ bʰaviṣyati \
   
tan+ nūnaṃ+ prabʰūta-māṃsa-medo+ +asr̥gbʰiḥ paripūritaṃ+ bʰaviṣyati \

Sentence: 14    
tataḥ paruṣacarmāvaguṇṭʰitaṃ tat katʰam api vidārya ekadeśe cʰidraṃ kr̥tvā saṃhr̥ṣṭamanā madʰye praviṣṭaḥ \
   
tataḥ paruṣa-carma-avaguṇṭʰitaṃ+ tat katʰam api vidārya_ eka-deśe cʰidraṃ+ kr̥tvā saṃhr̥ṣṭa-manā+ madʰye praviṣṭaḥ \

Sentence: 15    
paraṃ carma vidārayato daṃṣṭrābʰaṅgaḥ samajani \
   
paraṃ+ carma vidārayato+ daṃṣṭrā-bʰaṅgaḥ samajani \

Sentence: 16    
atʰa nirāśībʰūtas tad dāruśeṣam avalokya ślokam enam apaṭʰat \
   
atʰa nirāśī-bʰūtas+ tad+ dāru-śeṣam avalokya ślokam enam apaṭʰat \

Sentence: 17    
pūrvam eva mayā jñātam iti \\
   
pūrvam eva mayā jñātam iti \\


Chapter: 3  Kathā 3


Sentence: 1    
asty atra dʰarātale vardʰamānaṃ nāma nagaraṃ \
   
asty+ atra dʰarā-tale vardʰamānaṃ+ nāma nagaraṃ+ \

Sentence: 2    
tatra dantilo nāma nānābʰāṇḍapatiḥ sakalapuranāyakaḥ prativasati sma \
   
tatra dantilo+ nāma nānā-bʰāṇḍa-patiḥ sakala-pura-nāyakaḥ prativasati sma \

Sentence: 3    
tena purakāryaṃ nr̥pakāry-am ca kurvatā tuṣṭiṃ nītās tatpuravāsino lokā nr̥patiś ca \
   
tena pura-kāryaṃ+ nr̥pa-kāry-am+ ca kurvatā tuṣṭiṃ+ nītās+ tat-pura-vāsino+ lokā+ nr̥-patiś+ ca \

Sentence: 4    
kiṃ bahunā \
   
kiṃ+ bahunā \

Sentence: 5    
na ko 'pi tādr̥k caturo dr̥ṣṭo nāpi śruto veti \
   
na ko+ +api tādr̥k caturo+ dr̥ṣṭo+ na_api śruto+ _iti \

Sentence: 6    
atʰa satyam etad uktaṃ \
   
atʰa satyam etad+ uktaṃ+ \


Strophe: 131 
Verse: a    
narapatihitakartā dveṣyatāṃ yāti loke janapadahitakartā tyajyate pārtʰivendraiḥ \
   
nara-pati-hita-kartā dveṣyatāṃ+ yāti loke jana-pada-hita-kartā tyajyate pārtʰiva-indraiḥ \

Verse: b    
iti mahati virodʰe vartamāne samāne nr̥patijanapadānāṃ durlabʰaḥ kāryakartā \\131\\
   
iti mahati virodʰe vartamāne samāne nr̥-pati-jana-padānāṃ+ dur-labʰaḥ kārya-kartā \\131\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 7    
atʰaivaṃ gaccʰati kāle dantilasya kadācid vivāhaḥ saṃpravr̥ttaḥ \
   
atʰa_evaṃ+ gaccʰati kāle dantilasya kadā-cid+ vivāhaḥ saṃpravr̥ttaḥ \

Sentence: 8    
tatra tena sarve tatpuravāsino rājasaṃnidʰilokāś ca saṃmānapuraḥsaram āmantrya vastrādibʰiḥ satkr̥tāḥ \
   
tatra tena sarve tat-pura-vāsino+ rāja-saṃnidʰi-lokāś+ ca saṃmāna-puraḥ-saram āmantrya vastra-ādibʰiḥ sat-kr̥tāḥ \

Sentence: 9    
tato vivāhānantaraṃ rājā sāntaḥpuraḥ svagr̥ham ānīyābʰyarcitaḥ \
   
tato+ vivāha-an-antaraṃ+ rājā sa-antaḥ-puraḥ sva-gr̥ham ānīya_abʰyarcitaḥ \

Sentence: 10    
atʰa tasya nr̥pater gr̥hasaṃmārjanakartā gorambʰo nāma rājasevako gr̥hāyāto 'pi tenānucitastʰāna upaviṣṭo vijñāyārdʰacandraṃ dattvā niḥsāritaḥ \
   
atʰa tasya nr̥-pater+ gr̥ha-saṃmārjana-kartā gorambʰo+ nāma rāja-sevako+ gr̥ha-āyāto+ +api tena_an-ucita-stʰāna+ upaviṣṭo+ vijñāya_ardʰa-candraṃ+ dattvā niḥsāritaḥ \

Sentence: 11    
so 'pi tataḥ prabʰr̥ti niḥśvasann apamānān na rātrim api śete \
   
so+ +api tataḥ prabʰr̥ti niḥśvasann+ apamānān+ na rātrim api śete \

Sentence: 12    
katʰaṃ mayā tasya bʰāṇḍapate rājaprasādahāniḥ kartavyeti cintayann āste \
   
katʰaṃ+ mayā tasya bʰāṇḍa-pate+ rāja-prasāda-hāniḥ kartavyā_iti cintayann+ āste \

Sentence: 13    
kim anena vr̥tʰā śarīraśoṣeṇa \
   
kim anena vr̥tʰā śarīra-śoṣeṇa \

Sentence: 14    
na kiṃcin mayā tasyāpakartuṃ śakyam iti \
   
na kiṃ-cin+ mayā tasya_apakartuṃ+ śakyam iti \

Sentence: 15    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 132 
Verse: a    
yo hy apakartum aśaktaḥ kupyati kim asau naro 'tra nirlajjaḥ \
   
yo+ hy+ apakartum a-śaktaḥ kupyati kim asau naro+ +atra nirlajjaḥ \

Verse: b    
utpatito 'pi hi caṇakaḥ śaktaḥ kiṃ bʰrāṣṭrakaṃ bʰaṅktuṃ \\132\\
   
utpatito+ +api hi caṇakaḥ śaktaḥ kiṃ+ bʰrāṣṭrakaṃ+ bʰaṅktuṃ+ \\132\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 16    
atʰa kadācit pratyūṣe yoga-nidrāṃ gatasya rājñaḥ śayyā-ante mārjanaṃ kurvann idam āha \
   
atʰa kadā-cit pratyūṣe yoga-nidrāṃ+ gatasya rājñaḥ śayyā-ante mārjanaṃ+ kurvann+ idam āha \

Sentence: 17    
aho dantilasya mahaddʰr̥ṣṭatvaṃ yad rājamahiṣīm āliṅgati \
   
aho dantilasya mahad-dʰr̥ṣṭatvaṃ+ yad+ rāja-mahiṣīm āliṅgati \

Sentence: 18    
tac cʰrutvā rājā sasaṃbʰramam uttʰāya tam uvāca \
   
tac+ +cʰrutvā rājā sa-saṃbʰramam uttʰāya tam uvāca \

Sentence: 19    
bʰo gorambʰa satyam etad yad devī dantilenāliṅgiteti \
   
bʰo+ gorambʰa satyam etad+ yad+ devī dantilena_āliṅgitā_iti \

Sentence: 20    
gorambʰaḥ prāha \
   
gorambʰaḥ prāha \

Sentence: 21    
deva rātrijāgareṇa dyūtāsaktasya me balān nidrā samāyātā \
   
deva rātri-jāgareṇa dyūta-āsaktasya me balān+ nidrā samāyātā \

Sentence: 22    
tan na vedmi kiṃ mayābʰihitaṃ \
   
tan+ na vedmi kiṃ+ mayā_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 23    
rājā serṣyaṃ svagataṃ \
   
rājā sa-īrṣyaṃ+ sva-gataṃ+ \

Sentence: 24    
eṣa tāvad asmadgr̥he 'pratihatagatis tatʰā dantilo 'pi \
   
eṣa tāvad+ asmad-gr̥he +a-pratihata-gatis+ tatʰā dantilo+ +api \

Sentence: 25    
tat kadācid anena devī samāliṅgyamānā dr̥ṣṭā bʰaviṣyati \
   
tat kadā-cid+ anena devī samāliṅgyamānā dr̥ṣṭā bʰaviṣyati \

Sentence: 26    
tenedam abʰihitaṃ \
   
tena_idam abʰihitaṃ+ \

Sentence: 27    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 133 
Verse: a    
yad vāñcʰati divā martyo vīkṣate karoti \
   
yad+ vāñcʰati divā martyo+ vīkṣate karoti \

Verse: b    
tat svapne api tadabʰyāsād brūte vātʰa karoti \\133\\
   
tat svapne +api tad-abʰyāsād+ brūte _atʰa karoti \\133\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 28    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 134 
Verse: a    
śubʰaṃ yadi pāpaṃ yan nr̥ṇāṃ hr̥di saṃstʰitaṃ \
   
śubʰaṃ+ yadi pāpaṃ+ yan+ nr̥ṇāṃ+ hr̥di saṃstʰitaṃ+ \

Verse: b    
sugūḍʰam api taj jñeyaṃ svapnavākyāt tatʰā madāt \\134\\
   
su-gūḍʰam api taj+ jñeyaṃ+ svapna-vākyāt tatʰā madāt \\134\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 29    
atʰa strīṇāṃ viṣaye ko 'tra saṃdehaḥ \
   
atʰa strīṇāṃ+ viṣaye ko+ +atra saṃdehaḥ \


Strophe: 135 
Verse: a    
jalpanti sārdʰam anyena paśyanty anyaṃ savibʰramāḥ \
   
jalpanti sārdʰam anyena paśyanty+ anyaṃ+ sa-vibʰramāḥ \

Verse: b    
hr̥dgataṃ cintayanty anyaṃ priyaḥ ko nāma yoṣitāṃ \\135\\
   
hr̥d-gataṃ+ cintayanty+ anyaṃ+ priyaḥ ko+ nāma yoṣitāṃ+ \\135\\
Strophe:   Verse:  



Strophe: 136 
Verse: a    
ekena smitapāṭalādʰararuco jalpanty analpākṣaraṃ vīkṣante anyam itaḥ spʰuṭatkumudinīpʰullollasallocanāḥ \
   
ekena smita-pāṭala-adʰara-ruco+ jalpanty+ an-alpa-akṣaraṃ+ vīkṣante +anyam itaḥ spʰuṭat-kumudinī-pʰulla-ullasal-locanāḥ \

Verse: b    
dūrodāracaritracitravibʰavaṃ dʰyāyanti cānyaṃ dʰiyā kenettʰaṃ paramārtʰato 'rtʰavad iva premāsti vāmabʰruvāṃ \\136\\
   
dūra-udāra-caritra-citra-vibʰavaṃ+ dʰyāyanti ca_anyaṃ+ dʰiyā kena_ittʰaṃ+ parama-artʰato+ +artʰa-vad+ iva premā_asti vāma-bʰruvāṃ+ \\136\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 30    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 137 
Verse: a    
nāgnis tr̥pyati kāṣṭʰānāṃ nāpagānāṃ mahodadʰiḥ \
   
na_agnis+ tr̥pyati kāṣṭʰānāṃ+ na_apagānāṃ+ mahā-udadʰiḥ \

Verse: b    
nāntakaḥ sarvabʰūtānāṃ na puṃsāṃ vāmalocanā \\137\\
   
na_antakaḥ sarva-bʰūtānāṃ+ na puṃsāṃ+ vāma-locanā \\137\\


Strophe: 138  
Verse: a    
raho nāsti kṣaṇo nāsti nāsti prārtʰayitā naraḥ \
   
raho+ na_asti kṣaṇo+ na_asti na_asti prārtʰayitā naraḥ \

Verse: b    
tena nārada nārīṇāṃ satītvam upajāyate \\138\\
   
tena nārada nārīṇāṃ+ satītvam upajāyate \\138\\


Strophe: 139  
Verse: a    
yo mohān manyate mūḍʰo rakteyaṃ mama kāminī \
   
yo+ mohān+ manyate mūḍʰo+ raktā_iyaṃ+ mama kāminī \

Verse: b    
sa tasyā vaśago nityaṃ bʰavet krīḍāśakuntavat \\139\\
   
sa tasyā+ vaśa-go+ nityaṃ+ bʰavet krīḍā-śakunta-vat \\139\\


Strophe: 140  
Verse: a    
tāsāṃ vākyāni kr̥tyāni svalpāni sugurūṇy api \
   
tāsāṃ+ vākyāni kr̥tyāni sv-alpāni su-gurūṇy+ api \

Verse: b    
karoti yaḥ kr̥tair loke lagʰutvaṃ yāti sarvataḥ \\140\\
   
karoti yaḥ kr̥tair+ loke lagʰutvaṃ+ yāti sarvataḥ \\140\\


Strophe: 141  
Verse: a    
striyaṃ ca yaḥ prārtʰayate saṃnikarṣaṃ ca gaccʰati \
   
striyaṃ+ ca yaḥ prārtʰayate saṃnikarṣaṃ+ ca gaccʰati \

Verse: b    
īṣac ca kurute sevāṃ tam eveccʰanti yoṣitaḥ \\141\\
   
īṣac+ ca kurute sevāṃ+ tam eva_iccʰanti yoṣitaḥ \\141\\


Strophe: 142  
Verse: a    
anartʰitvān manuṣyāṇāṃ bʰayāt parijanasya ca \
   
an-artʰitvān+ manuṣyāṇāṃ+ bʰayāt parijanasya ca \

Verse: b    
maryādāyām amaryādāḥ striyas tiṣṭʰanti sarvadā \\142\\
   
maryādāyām a-maryādāḥ striyas+ tiṣṭʰanti sarvadā \\142\\


Strophe: 143  
Verse: a    
nāsāṃ kaścid agamyo 'sti nāsāṃ ca vayasi stʰitiḥ \
   
na_āsāṃ+ kaś-cid+ a-gamyo+ +asti na_āsāṃ+ ca vayasi stʰitiḥ \

Verse: b    
virūpaṃ rūpavantaṃ pumān ity eva bʰuñjate \\143\\
   
virūpaṃ+ rūpavantaṃ+ pumān ity+ eva bʰuñjate \\143\\


Strophe: 144  
Verse: a    
rakto 'bʰijāyate bʰogyo nārīṇāṃ śāṭako yatʰā \
   
rakto+ +abʰijāyate bʰogyo+ nārīṇāṃ+ śāṭako+ yatʰā \

Verse: b    
gʰr̥ṣyate yo daśālambī nitambe viniveśitaḥ \\144\\
   
gʰr̥ṣyate yo+ daśa-ālambī nitambe viniveśitaḥ \\144\\


Strophe: 145  
Verse: a    
alaktako yatʰā rakto niṣpīḍya puruṣas tatʰā \
   
a-laktako+ yatʰā rakto+ niṣpīḍya puruṣas+ tatʰā \

Verse: b    
abalābʰir balād raktaḥ pādamūle nipātyate \\145\\
   
a-balābʰir+ balād+ raktaḥ pāda-mūle nipātyate \\145\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 31    
evaṃ sa rājā bahuvidʰaṃ vilapya tatprabʰr̥ti dantilasya prasādaparāṅmukʰaḥ saṃjātaḥ \
   
evaṃ+ sa rājā bahu-vidʰaṃ+ vilapya tat-prabʰr̥ti dantilasya prasāda-parāṅ-mukʰaḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 32    
kiṃ bahunā \
   
kiṃ+ bahunā \

Sentence: 33    
tasya rājadvāre praveśo nivāritaḥ \
   
tasya rāja-dvāre praveśo+ nivāritaḥ \

Sentence: 34    
atʰa dantilaḥ prasādaparāṅmukʰaṃ rājānam avalokya cintayām āsa \
   
atʰa dantilaḥ prasāda-parāṅ-mukʰaṃ+ rājānam avalokya cintayām āsa \


Strophe: 146 
Verse: a    
ko 'rtʰān prāpya na garvito viṣayiṇaḥ kasyāpado 'staṃgatāḥ strībʰiḥ kasya na kʰaṇḍitaṃ bʰuvi manaḥ ko nāma rājñāṃ priyaḥ \
   
ko+ +artʰān prāpya na garvito+ viṣayiṇaḥ kasya_āpado +astaṃ-gatāḥ strībʰiḥ kasya na kʰaṇḍitaṃ+ bʰuvi manaḥ ko+ nāma rājñāṃ+ priyaḥ \

Verse: b    
kaḥ kālasya na gocarāntaragataḥ ko 'rtʰī gato gauravaṃ ko durjanavāgurāsu patitaḥ kṣemeṇa yātaḥ pumān \\146\\
   
kaḥ kālasya na gocara-antara-gataḥ ko+ +artʰī gato+ gauravaṃ+ ko+ dur-jana-vāgurāsu patitaḥ kṣemeṇa yātaḥ pumān \\146\\


Strophe: 147  
Verse: a    
kāke śaucaṃ dyūtakāre ca satyaṃ sarpe kṣāntiḥ strīṣu kāmopaśāntiḥ \
   
kāke śaucaṃ+ dyūta-kāre ca satyaṃ+ sarpe kṣāntiḥ strīṣu kāma-upaśāntiḥ \

Verse: b    
klībe dʰairyaṃ madyape tattvacintā rājā mitraṃ kena dr̥ṣṭaṃ śrutaṃ \\147\\
   
klībe dʰairyaṃ+ madya-pe tattva-cintā rājā mitraṃ+ kena dr̥ṣṭaṃ+ śrutaṃ+ \\147\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 35    
aparaṃ mayāsya bʰūpater atʰa vānyasyāpi rājasaṃbandʰinaḥ svapne 'pi nāniṣṭaṃ kr̥taṃ \
   
a-paraṃ+ mayā_asya bʰū-pater+ atʰa _anyasya_api rāja-saṃbandʰinaḥ svapne +api na_an-iṣṭaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 36    
tat kim etat \
   
tat kim etat \

Sentence: 37    
evaṃ taṃ dantilaṃ rājadvāre viṣkambʰitaṃ vilokya saṃmārjanakartā gorambʰo vihasya dvārapālān idam ūce \
   
evaṃ+ taṃ+ dantilaṃ+ rāja-dvāre viṣkambʰitaṃ+ vilokya saṃmārjana-kartā gorambʰo+ vihasya dvāra-pālān idam ūce \

Sentence: 38    
bʰo bʰo dvārapālā rājaprasādādʰiṣṭʰito 'yaṃ dantilaḥ svayaṃ nigrahānugrahakartā ca \
   
bʰo+ bʰo+ dvāra-pālā+ rāja-prasāda-adʰiṣṭʰito+ +ayaṃ+ dantilaḥ svayaṃ+ nigraha-anugraha-kartā ca \

Sentence: 39    
tad anena nivāritena yatʰāhaṃ tatʰā yūyam apy ardʰacandrabʰājino bʰaviṣyatʰa \
   
tad+ anena nivāritena yatʰā_ahaṃ+ tatʰā yūyam apy+ ardʰa-candra-bʰājino+ bʰaviṣyatʰa \

Sentence: 40    
tac cʰrutvā dantilaś cintayām āsa \
   
tac+ +cʰrutvā dantilaś+ cintayām āsa \

Sentence: 41    
nūnam idam etasya gorambʰasya ceṣṭitaṃ \
   
nūnam idam etasya gorambʰasya ceṣṭitaṃ+ \

Sentence: 42    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 148 
Verse: a    
akulīno 'pi mūrkʰo 'pi bʰūpālaṃ yo 'tra sevate \
   
a-kulīno+ +api mūrkʰo+ +api bʰū-pālaṃ+ yo+ +atra sevate \

Verse: b    
api saṃmānahīno 'pi sa sarvatrāpi pūjyate \\148\\
   
api saṃmāna-hīno+ +api sa sarvatra_api pūjyate \\148\\


Strophe: 149  
Verse: a    
api kāpuruṣo bʰīruḥ syāc cen nr̥patisevakaḥ \
   
api kā-puruṣo+ bʰīruḥ syāc+ cen+ nr̥-pati-sevakaḥ \

Verse: b    
yad āpnoti pʰalaṃ lokāt tasyāṃśam api no guṇī \\149\\
   
yad+ āpnoti pʰalaṃ+ lokāt tasya_aṃśam api no+ guṇī \\149\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 43    
evaṃ sa bahuvidʰaṃ vilapya vilakṣānana udvegād gataprabʰāvaḥ svagr̥haṃ gatvā niśāmukʰe gorambʰam āhūya vastrayugalena saṃmānyedam uvāca \
   
evaṃ+ sa bahu-vidʰaṃ+ vilapya vilakṣa-ānana+ udvegād+ gata-prabʰāvaḥ sva-gr̥haṃ+ gatvā niśā-mukʰe gorambʰam āhūya vastra-yugalena saṃmānya_idam uvāca \

Sentence: 44    
bʰadra mayā tadā tvam anucitastʰāne rājāsana upaviṣṭo bʰartsayitvāpamānito na rāgāt tvaṃ niḥsāritaḥ \
   
bʰadra mayā tadā tvam an-ucita-stʰāne rāja-āsanae+ upaviṣṭo+ bʰartsayitvā_apamānito+ na rāgāt tvaṃ+ niḥsāritaḥ \

Sentence: 45    
so 'pi svargarājyopamaṃ tad vastrayugalam āsādya paraṃ paritoṣaṃ gatvā tam uvāca \
   
so+ +api svarga-rājya-upamaṃ+ tad+ vastra-yugalam āsādya paraṃ+ paritoṣaṃ+ gatvā tam uvāca \

Sentence: 46    
bʰoḥ śreṣṭʰin kṣāntaṃ mayā te tat \
   
bʰoḥ śreṣṭʰin kṣāntaṃ+ mayā te tat \

Sentence: 47    
asya kr̥tasaṃmānasya paśya me buddʰiprabʰāvaṃ rājaprasādaṃ ca \
   
asya kr̥ta-saṃmānasya paśya me buddʰi-prabʰāvaṃ+ rāja-prasādaṃ+ ca \

Sentence: 48    
evam uktvā saparitoṣaṃ niṣkrāntaḥ \
   
evam uktvā sa-paritoṣaṃ+ niṣkrāntaḥ \

Sentence: 49    
sādʰu cedam ucyate \
   
sādʰu ca_idam ucyate \


Strophe: 150 
Verse: a    
stokenonnatim āyāti stokenāyāty adʰogatiṃ \
   
stokena_unnatim āyāti stokena_āyāty+ adʰo-gatiṃ+ \

Verse: b    
aho susadr̥śī ceṣṭā tulāyaṣṭeḥ kʰalasya ca \\150\\
   
aho su-sadr̥śī ceṣṭā tulā-yaṣṭeḥ kʰalasya ca \\150\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 50    
atʰa gorambʰas tatraiva gatvā yoganidrāṃ gatasya rājñaḥ saṃmārjanakriyāṃ kurvann idam āha \
   
atʰa gorambʰas+ tatra_eva gatvā yoga-nidrāṃ+ gatasya rājñaḥ saṃmārjana-kriyāṃ+ kurvann+ idam āha \

Sentence: 51    
aho 'viveko 'smad bʰūpater yat purīṣotsargaṃ kurvaṃś cirbʰaṭībʰakṣaṇaṃ karoti \
   
aho a-viveko+ +asmad+ bʰū-pater+ yat purīṣa-utsargaṃ+ kurvaṃś+ cirbʰaṭī-bʰakṣaṇaṃ+ karoti \

Sentence: 52    
tac cʰrutvā rājā savismayaṃ tam uvāca \
   
tac+ +cʰrutvā rājā sa-vismayaṃ+ tam uvāca \

Sentence: 53    
re re gorambʰa kim aprastutaṃ lapasi \
   
re re gorambʰa kim a-prastutaṃ+ lapasi \

Sentence: 54    
gr̥hakarmakaratvāt tvāṃ na vyāpādayāmi \
   
gr̥ha-karma-karatvāt tvāṃ+ na vyāpādayāmi \

Sentence: 55    
kiṃ tvayā kadāpy aham evaṃvidʰaṃ karma samācaran dr̥ṣṭaḥ \
   
kiṃ+ tvayā kadā_apy+ aham evaṃ-vidʰaṃ+ karma samācaran dr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 56    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 57    
deva dyūtāsaktyā rātrijāgaraṇena saṃmārjanaṃ kurvāṇasya mama balān nidrā samāyātā \
   
deva dyūta-āsaktyā+ rātri-jāgaraṇena saṃmārjanaṃ+ kurvāṇasya mama balān+ nidrā samāyātā \

Sentence: 58    
tayāviṣṭena kiṃcij jalpitaṃ \
   
tayā_āviṣṭena kiṃ-cij+ jalpitaṃ+ \

Sentence: 59    
tan na vedmi \
   
tan+ na vedmi \

Sentence: 60    
tat prasādaṃ karotu svāmī me paravaśasyeti \
   
tat prasādaṃ+ karotu svāmī me para-vaśasya_iti \

Sentence: 61    
evaṃ rājā śrutvā cintitavān yan mayā ājanma purīṣotsargaṃ kurvatā kadāpi cirbʰaṭikā na bʰakṣitā \
   
evaṃ+ rājā śrutvā cintitavān yan+ mayā ā-janma purīṣa-utsargaṃ+ kurvatā kadā_api cirbʰaṭikā na bʰakṣitā \

Sentence: 62    
tad yatʰāyaṃ vyatikaro 'saṃbʰāvyo mamānena vyāhr̥tas tatʰā dantilasyāpīti niścayaḥ \
   
tad+ yatʰā_ayaṃ+ vyatikaro+ +a-saṃbʰāvyo mama_anena vyāhr̥tas+ tatʰā dantilasya_api_iti niścayaḥ \

Sentence: 63    
tan mayā na yuktaṃ kr̥taṃ yat sa varāko 'pamānitaḥ \
   
tan+ mayā na yuktaṃ+ kr̥taṃ+ yat sa varāko+ +apamānitaḥ \

Sentence: 64    
na tādr̥kpuruṣāṇām evaṃvidʰaṃ ceṣṭitaṃ saṃbʰāvyate \
   
na tādr̥k-puruṣāṇām evaṃ-vidʰaṃ+ ceṣṭitaṃ+ saṃbʰāvyate \

Sentence: 65    
tasyāprasādena rājakr̥tyāni sarvāṇy api śitʰilatāṃ vrajanti \
   
tasya_a-prasādena rāja-kr̥tyāni sarvāṇy+ api śitʰilatāṃ+ vrajanti \

Sentence: 66    
evam anekadʰā vimr̥śya dantilam āhūya nijāṅgavastrābʰaraṇādibʰiḥ saṃyojya svādʰikāre niyojayām āsa \\
   
evam an-ekadʰā vimr̥śya dantilam āhūya nija-aṅga-vastra-ābʰaraṇa-ādibʰiḥ saṃyojya sva-adʰikāre niyojayām āsa \\


Chapter: 4  Kathā 4


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid viviktapradeśe maṭʰāyatanaṃ \
   
asti kasmiṃś-cid+ vivikta-pradeśe maṭʰa-āyatanaṃ+ \

Sentence: 2    
tatra devaśarmā nāma parivrājakaḥ prativasati sma \
   
tatra devaśarmā nāma parivrājakaḥ prativasati sma \

Sentence: 3    
tasyānekasādʰujanadattasūkṣmavastravikrayavaśāt kālena mahatī vittamātrā saṃjātā \
   
tasya_an-eka-sādʰu-jana-datta-sūkṣma-vastra-vikraya-vaśāt kālena mahatī vitta-mātrā saṃjātā \

Sentence: 4    
tataḥ sa na kasyacid viśvasiti \
   
tataḥ sa na kasya-cid+ viśvasiti \

Sentence: 5    
naktaṃdinaṃ kakṣāntarāt tāṃ mātrāṃ na muñcati \
   
naktaṃ-dinaṃ+ kakṣa-antarāt tāṃ+ mātrāṃ+ na muñcati \

Sentence: 6    
atʰa sādʰu cedam ucyate \
   
atʰa sādʰu ca_idam ucyate \


Strophe: 163 
Verse: a    
artʰānām arjane duḥkʰam arjitānāṃ ca rakṣaṇe \
   
artʰānām arjane duḥkʰam arjitānāṃ+ ca rakṣaṇe \

Verse: b    
āye duḥkʰaṃ vyaye duḥkʰaṃ dʰig artʰāḥ kaṣṭasaṃśrayāḥ \\163\\
   
āye duḥkʰaṃ+ vyaye duḥkʰaṃ+ dʰig+ artʰāḥ kaṣṭa-saṃśrayāḥ \\163\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 7    
atʰāṣāḍʰabʰūtir nāma paravittāpahārakas tām artʰamātrāṃ tasya kakṣāntaragatāṃ lakṣayitvā vyacintayat \
   
atʰa_āṣāḍʰabʰūtir+ nāma para-vitta-apahārakas+ tām artʰa-mātrāṃ+ tasya kakṣa-antara-gatāṃ+ lakṣayitvā vyacintayat \

Sentence: 8    
katʰaṃ mayāsyeyam artʰamātrā hartavyeti \
   
katʰaṃ+ mayā_asya_iyam artʰa-mātrā hartavyā_iti \

Sentence: 9    
tad atra maṭʰe tāvad dr̥ḍʰaśilāsaṃcayavaśād bʰittibʰedo 'pi nāsty uccais taratvāc ca dvāreṇa praveśo nāsti tadartʰaṃ māyā-vacanair viśvāsya ccʰātratāṃ vrajāmi yena sa viśvastaḥ kadā-cid viśvāsam eti \
   
tad+ atra maṭʰe tāvad+ dr̥ḍʰa-śilā-saṃcaya-vaśād+ bʰitti-bʰedo+ +api na_asty+ uccais+ taratvāc+ ca dvāreṇa praveśo+ na_asti tad-artʰaṃ+ māyā-vacanair+ viśvāsya ccʰātratāṃ+ vrajāmi yena sa viśvastaḥ kadā-cid+ viśvāsam eti \

Sentence: 10    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 164 
Verse: a    
nāvidagdʰaḥ priyaṃ brūyāt spʰuṭavaktā na vañcakaḥ \
   
na_a-vidagdʰaḥ priyaṃ+ brūyāt spʰuṭa-vaktā na vañcakaḥ \

Verse: b    
niḥspr̥ho nādʰikārī syān nākāmī maṇḍanapriyaḥ \\164\\
   
niḥspr̥ho+ na_adʰikārī syān+ na_a-kāmī maṇḍana-priyaḥ \\164\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 11    
evaṃ niścitya tasyāntikam upagamyauṃ namaḥ śivāyeti proccārya sāṣṭāṅgaṃ praṇamya sapraśrayam uvāca \
   
evaṃ+ niścitya tasya_antikam upagamya_oṃ+ namaḥ śivāya_iti proccārya sa-aṣṭa-aṅgaṃ+ praṇamya sa-praśrayam uvāca \

Sentence: 12    
bʰagavann asāraḥ saṃsāro 'yaṃ girinadīvegopamaṃ yauvanaṃ tr̥ṇāgnisamaṃ jīvitaṃ śaradabʰraccʰāyāsadr̥śā bʰogāḥ svapnasadr̥śo mitraputrakalatrabʰr̥tyavargasaṃyogaḥ \
   
bʰagavann+ a-sāraḥ saṃsāro+ +ayaṃ+ giri-nadī-vega-upamaṃ+ yauvanaṃ+ tr̥ṇa-agni-samaṃ+ jīvitaṃ+ śarad-abʰra-ccʰāyā-sadr̥śā+ bʰogāḥ svapna-sadr̥śo+ mitra-putra-kalatra-bʰr̥tya-varga-saṃyogaḥ \

Sentence: 13    
evaṃ mayā samyak parijñātaṃ \
   
evaṃ+ mayā samyak parijñātaṃ+ \

Sentence: 14    
tat kiṃ kurvato me saṃsārasamudrottaraṇaṃ bʰaviṣyati \
   
tat kiṃ+ kurvato+ me saṃsāra-samudra-uttaraṇaṃ+ bʰaviṣyati \

Sentence: 15    
tac cʰrutvā sa sādaram āha \
   
tac+ +cʰrutvā sa sa-ādaram āha \

Sentence: 16    
vatsa dʰanyo 'si yat pratʰame vayasy evaṃ viraktibʰāvaḥ \
   
vatsa dʰanyo+ +asi yat pratʰame vayasy+ evaṃ+ virakti-bʰāvaḥ \

Sentence: 17    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 165 
Verse: a    
pūrve vayasi yaḥ śāntaḥ sa śānta iti me matiḥ \
   
pūrve vayasi yaḥ śāntaḥ sa śānta+ iti me matiḥ \

Verse: b    
dʰātuṣu kṣīyamāṇeṣu śamaḥ kasya na jāyate \\165\\
   
dʰātuṣu kṣīyamāṇeṣu śamaḥ kasya na jāyate \\165\\


Strophe: 166  
Verse: a    
ādau citte tataḥ kāye satāṃ saṃpadyate jarā \
   
ādau citte tataḥ kāye satāṃ+ saṃpadyate jarā \

Verse: b    
asatāṃ tu punaḥ kāye naiva citte kadācana \\166\\
   
a-satāṃ+ tu punaḥ kāye na_eva citte kadā-cana \\166\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 18    
yac ca māṃ saṃsārasāgarottaraṇopāyaṃ pr̥ccʰasi tac cʰrūyatāṃ \
   
yac+ ca māṃ+ saṃsāra-sāgara-uttaraṇa-upāyaṃ+ pr̥ccʰasi tac+ +cʰrūyatāṃ+ \


Strophe: 167 
Verse: a    
śūdro yadi vānyo 'pi caṇḍālo 'pi jaṭādʰaraḥ \
   
śūdro+ yadi _anyo+ +api caṇḍālo+ +api jaṭa-ādʰaraḥ \

Verse: b    
dīkṣitaḥ śivamantreṇa sabʰasmāṅgī śivo bʰavet \\167\\
   
dīkṣitaḥ śiva-mantreṇa sa-bʰasma-aṅgī śivo+ bʰavet \\167\\


Strophe: 148  
Verse: a    
ṣaḍakṣareṇa mantreṇa puṣpam ekam api svayaṃ \
   
ṣaḍ-akṣareṇa mantreṇa puṣpam ekam api svayaṃ+ \

Verse: b    
liṅgasya mūrdʰni yo dadyān na sa bʰūyo 'bʰijāyate \\148\\
   
liṅgasya mūrdʰni yo+ dadyān+ na sa bʰūyo+ +abʰijāyate \\148\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 19    
tac cʰrutvāṣāḍʰabʰūtiḥ pādau gr̥hītvā sapraśrayam idam āha \
   
tac+ +cʰrutvā_āṣāḍʰabʰūtiḥ pādau gr̥hītvā sa-praśrayam idam āha \

Sentence: 20    
bʰagavan dīkṣayā me 'nugrahaṃ kuru \
   
bʰagavan dīkṣayā me +anugrahaṃ+ kuru \

Sentence: 21    
tato devaśarmāha \
   
tato+ devaśarma_āha \

Sentence: 22    
vatsānugrahaṃ te kariṣyāmi paraṃtu rātrau tvayā maṭʰamadʰye na praveṣṭavyaṃ yatkāraṇaṃ niḥsaṅgatā yatīnāṃ yujyate tava mamāpi ca \
   
vatsa_anugrahaṃ+ te kariṣyāmi paraṃtu rātrau tvayā maṭʰa-madʰye na praveṣṭavyaṃ+ yat-kāraṇaṃ+ niḥsaṅgatā yatīnāṃ+ yujyate tava mama_api ca \

Sentence: 23    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 169 
Verse: a    
durmantrān nr̥patir vinaśyati yatiḥ saṅgāt suto lālanād vipro 'nadʰyayanāt kulaṃ kutanayāt snehaḥ pravāsāśrayāt \
   
dur-mantrān+ nr̥-patir+ vinaśyati yatiḥ saṅgāt suto+ lālanād+ vipro+ +an-adʰyayanāt kulaṃ+ ku-tanayāt snehaḥ pravāsa-āśrayāt \

Verse: b    
maitrī cāpraṇayāt samr̥ddʰir anayāc cʰīlaṃ kʰalopāsanāt strī garvād anavekṣaṇād api kr̥ṣis tyāgāt pramādād dʰanaṃ \\169\\
   
maitrī ca_a-praṇayāt samr̥ddʰir+ an-ayāc+ +cʰīlaṃ+ kʰala-upāsanāt strī garvād+ an-avekṣaṇād+ api kr̥ṣis+ tyāgāt pramādād+ dʰanaṃ+ \\169\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 24    
tat tvayā vratagrahaṇānantaraṃ maṭʰadvāre tr̥ṇakuṭīrake śayanīyaṃ \
   
tat tvayā vrata-grahaṇa-an-antaraṃ+ maṭʰa-dvāre tr̥ṇa-kuṭīrake śayanīyaṃ+ \

Sentence: 25    
sa cāha \
   
sa ca_āha \

Sentence: 26    
bʰagavan bʰavadādeśaḥ pramāṇaṃ \
   
bʰagavan bʰavad-ādeśaḥ pramāṇaṃ+ \

Sentence: 27    
paratra hi tena prayojanaṃ \
   
paratra hi tena prayojanaṃ+ \

Sentence: 28    
atʰa kr̥taśayanasamayaṃ devaśarmānugrahaṃ kr̥tvā śāstroktavidʰinā śiṣyatām anayat \
   
atʰa kr̥ta-śayana-samayaṃ+ devaśarma-anugrahaṃ+ kr̥tvā śāstra-ukta-vidʰinā śiṣyatām anayat \

Sentence: 29    
so 'pi hastapādāvamardanādiparicaryayā taṃ paritoṣam anayat \
   
so+ +api hasta-pāda-avamardana-ādi-paricaryayā taṃ+ paritoṣam anayat \

Sentence: 30    
punas tatʰāpi muniḥ kakṣāntarān mātrāṃ na muñcati \
   
punas+ tatʰā_api muniḥ kakṣa-antarān+ mātrāṃ+ na muñcati \

Sentence: 31    
atʰaivaṃ gaccʰati kāla āṣāḍʰabʰūtiś cintayām āsa \
   
atʰa_evaṃ+ gaccʰati kālae+ āṣāḍʰabʰūtiś+ cintayām āsa \

Sentence: 32    
aho na katʰaṃcid eṣa me viśvāsam eti \
   
aho na katʰaṃ-cid eṣa me viśvāsam eti \

Sentence: 33    
tat kiṃ divāpi śastreṇa mārayāmi kiṃ viṣaṃ prayaccʰāmi kiṃ paśum iva vyāpādayāmīti \
   
tat kiṃ+ divā_api śastreṇa mārayāmi kiṃ+ viṣaṃ+ prayaccʰāmi kiṃ+ paśum iva vyāpādayāmi_iti \

Sentence: 34    
evaṃ cintayatas tasya devaśarmaṇo 'pi śiṣyaputraḥ kaścit paribʰramann āmantraṇāya samāyātaḥ \
   
evaṃ+ cintayatas+ tasya devaśarmaṇo+ +api śiṣya-putraḥ kaś-cit paribʰramann+ āmantraṇāya samāyātaḥ \

Sentence: 35    
āha ca \
   
āha ca \

Sentence: 36    
bʰagavan pavitrāropaṇakr̥te mama gr̥ham āgamyatām iti \
   
bʰagavan pavitra-āropaṇa-kr̥te mama gr̥ham āgamyatām iti \

Sentence: 37    
tac cʰrutvā devaśarmāṣāḍʰabʰūtinā saha hr̥ṣṭamanāḥ prastʰitaḥ \
   
tac+ +cʰrutvā devaśarmā_āṣāḍʰabʰūtinā saha hr̥ṣṭa-manāḥ prastʰitaḥ \

Sentence: 38    
atʰaivaṃ gaccʰator agre kācin nadī samāyātā \
   
atʰa_evaṃ+ gaccʰator+ agre kā-cin+ nadī samāyātā \

Sentence: 39    
tāṃ dr̥ṣṭvā mātrāṃ kakṣāntarād avatārya kantʰāmadʰye suguptāṃ nidʰāya snātvā devārcanaṃ vidʰāya tadanantaram āṣāḍʰabʰūtim idam āha \
   
tāṃ+ dr̥ṣṭvā mātrāṃ+ kakṣa-antarād+ avatārya kantʰā-madʰye su-guptāṃ+ nidʰāya snātvā deva-arcanaṃ+ vidʰāya tad-an-antaram āṣāḍʰabʰūtim idam āha \

Sentence: 40    
bʰo āṣāḍʰabʰūte yāvad ahaṃ purīṣotsargaṃ vidʰāya āgaccʰāmi tāvad eṣā kantʰā yogeśvarasya sāvadʰānena rakṣaṇīyā \
   
bʰo+ āṣāḍʰabʰūte yāvad+ ahaṃ+ purīṣa-utsargaṃ+ vidʰāya_ āgaccʰāmi tāvad+ eṣā kantʰā yoga-īśvarasya sa-avadʰānena rakṣaṇīyā \

Sentence: 41    
ity uktvā gataḥ \
   
ity+ uktvā gataḥ \

Sentence: 42    
āṣāḍʰabʰūtir api tasminn adarśanībʰūte mātrām ādāya satvaraṃ prastʰitaḥ \
   
āṣāḍʰabʰūtir+ api tasminn+ a-darśanī-bʰūte mātrām ādāya sa-tvaraṃ+ prastʰitaḥ \

Sentence: 43    
devaśarmāpi ccʰātraguṇānurañjitamanāḥ suviśvasto yāvad upaviṣṭas tiṣṭʰati tāvat suvarṇaromadehayūtʰamadʰye huḍuyuddʰam apaśyat \
   
devaśarmā_api ccʰātra-guṇa-anurañjita-manāḥ su-viśvasto+ yāvad+ upaviṣṭas+ tiṣṭʰati tāvat suvarṇa-roma-deha-yūtʰa-madʰye huḍu-yuddʰam apaśyat \

Sentence: 44    
atʰa roṣavaśādd huḍuyugalasya dūram apasaraṇaṃ kr̥tvā bʰūyo 'pi samupetya lalāṭapaṭṭābʰyāṃ praharato bʰūri rudʰiraṃ patati \
   
atʰa roṣa-vaśādd+ huḍu-yugalasya dūram apasaraṇaṃ+ kr̥tvā bʰūyo+ +api samupetya lalāṭa-paṭṭābʰyāṃ+ praharato+ bʰūri rudʰiraṃ+ patati \

Sentence: 45    
tac ca jambuko jihvālaulyād raṅgabʰūmiṃ praviśya āsvādayati \
   
tac+ ca jambuko+ jihvā-laulyād+ raṅga-bʰūmiṃ+ praviśya_ āsvādayati \

Sentence: 46    
devaśarmāpi vilokyācintayat \
   
devaśarmā_api vilokya_acintayat \

Sentence: 47    
aho mandamatir ayaṃ jambukaḥ \
   
aho manda-matir+ ayaṃ+ jambukaḥ \

Sentence: 48    
yadi katʰam apy anayoḥ saṇgʰaṭṭe patiṣyati tan nūnaṃ mr̥tyum eṣyatīti tarkayāmi \
   
yadi katʰam apy+ anayoḥ saṇgʰaṭṭe patiṣyati tan+ nūnaṃ+ mr̥tyum eṣyati_iti tarkayāmi \

Sentence: 49    
atrāntare tatʰaiva raktāsvādanalaulyān madʰye praviśaṃs tayoḥ śiraḥsaṃpāte patito mr̥taś ca śr̥gālaḥ \
   
atra-antare tatʰā_eva rakta-āsvādana-laulyān+ madʰye praviśaṃs+ tayoḥ śiraḥ-saṃpāte patito+ mr̥taś+ ca śr̥gālaḥ \

Sentence: 50    
devaśarmāpi taṃ śocamāno mātrām uddiśya śanaiḥ śanaiḥ prastʰito yāvad āṣāḍʰabʰūtiṃ na paṣyati tataś cautsukyena śaucaṃ vidʰāya yāvat kantʰām ālokayati tāvan mātrāṃ na paśyati \
   
devaśarmā_api taṃ+ śocamāno+ mātrām uddiśya śanaiḥ śanaiḥ prastʰito+ yāvad+ āṣāḍʰabʰūtiṃ+ na paṣyati tataś+ ca_autsukyena śaucaṃ+ vidʰāya yāvat kantʰām ālokayati tāvan+ mātrāṃ+ na paśyati \

Sentence: 51    
tataś ca muṣito 'smīti jalpan pr̥tʰivītale nipapāta \
   
tataś+ ca muṣito+ +asmi_iti jalpan+ pr̥tʰivī-tale nipapāta \

Sentence: 52    
tataḥ kṣaṇāc cetanāṃ labdʰvā bʰūyo 'pi samuttʰāya pʰūtkartum ārabdʰaḥ \
   
tataḥ kṣaṇāc+ cetanāṃ+ labdʰvā bʰūyo+ +api samuttʰāya pʰūt-kartum ārabdʰaḥ \

Sentence: 53    
bʰo āṣāḍʰabʰūte kva māṃ vañcayitvā gato 'si \
   
bʰo+ āṣāḍʰabʰūte kva māṃ+ vañcayitvā gato+ +asi \

Sentence: 54    
tad dehi me prativacanaṃ \
   
tad+ dehi me prativacanaṃ+ \

Sentence: 55    
evaṃ bahu vilapya tasya padapaddʰatim anveṣayañ śanaiḥ śanaiḥ prastʰitaḥ \
   
evaṃ+ bahu vilapya tasya pada-paddʰatim anveṣayañ+ śanaiḥ śanaiḥ prastʰitaḥ \

Sentence: 56    
evaṃ sa gaccʰan saṃdʰyāsamaye kaṃcid grāmam āsasāda \
   
evaṃ+ sa gaccʰan saṃdʰyā-samaye kaṃ-cid+ grāmam āsasāda \

Sentence: 57    
atʰa tasmād grāmāt kaścit kaulikaḥ sabʰāryo madyapānakr̥te samīpavartini nagare prastʰitaḥ \
   
atʰa tasmād+ grāmāt kaś-cit kaulikaḥ sa-bʰāryo+ madya-pāna-kr̥te samīpa-vartini nagare prastʰitaḥ \

Sentence: 58    
devaśarmāpi tam ālokya provāca \
   
devaśarmā_api tam ālokya provāca \

Sentence: 59    
bʰo bʰadra vayaṃ sūryoḍʰā atitʰayas tavāntikaṃ prāptāḥ \
   
bʰo+ bʰadra vayaṃ+ sūrya-ūḍʰā+ atitʰayas+ tava_antikaṃ+ prāptāḥ \

Sentence: 60    
na kam apy atra grāme jānīmaḥ \
   
na kam apy+ atra grāme jānīmaḥ \

Sentence: 61    
tad gr̥hyatām atitʰidʰarmaḥ \
   
tad+ gr̥hyatām atitʰi-dʰarmaḥ \

Sentence: 62    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 170 
Verse: a    
saṃprāpto yo 'titʰiḥ sāyaṃ sūryoḍʰo gr̥hamedʰināṃ \
   
saṃprāpto+ yo+ +atitʰiḥ sāyaṃ+ sūrya-ūḍʰo+ gr̥ha-medʰināṃ+ \

Verse: b    
pūjayā tasya devatvaṃ labʰante gr̥hamedʰinaḥ \\170\\
   
pūjayā tasya devatvaṃ+ labʰante gr̥ha-medʰinaḥ \\170\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 63    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 171 
Verse: a    
tr̥ṇāni bʰūmir udakaṃ vāk caturtʰī ca sūnr̥tā \
   
tr̥ṇāni bʰūmir+ udakaṃ+ vāk caturtʰī ca sūnr̥tā \

Verse: b    
satām etāni harmyeṣu noccʰidyante kadācana \\171\\
   
satām etāni harmyeṣu na_uccʰidyante kadā-cana \\171\\


Strophe: 172  
Verse: a    
svāgatenāgnayas tr̥ptā āsanena śatakratuḥ \
   
sv-āgatena_agnayas+ tr̥ptā+ āsanena śata-kratuḥ \

Verse: b    
pādaśaucena govindo 'rdʰyāc cʰambʰus tatʰātitʰeḥ \\172\\
   
pāda-śaucena govindo+ ardʰyāc+ +cʰambʰus+ tatʰā_atitʰeḥ \\172\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 64    
kauliko 'pi tac cʰrutvā bʰāryām āha \
   
kauliko+ +api tac+ +cʰrutvā bʰāryām āha \

Sentence: 65    
priye gaccʰa tvam atitʰim ādāya gr̥haṃ prati \
   
priye gaccʰa tvam atitʰim ādāya gr̥haṃ+ prati \

Sentence: 66    
pādaśaucabʰojanaśayanādibʰiḥ satkr̥tya tvaṃ tatra eva tiṣṭʰa \
   
pāda-śauca-bʰojana-śayana-ādibʰiḥ sat-kr̥tya tvaṃ+ tatra_ eva tiṣṭʰa \

Sentence: 67    
ahaṃ tava kr̥te prabʰūtam āsavam āneṣye \
   
ahaṃ+ tava kr̥te prabʰūtam āsavam āneṣye \

Sentence: 68    
evam uktvā prastʰitaḥ \
   
evam uktvā prastʰitaḥ \

Sentence: 69    
sāpi bʰāryā puṃścalī tam ādāya prahasitavadanā devadattaṃ dʰyāyantī gr̥haṃ pratastʰe \
   
_api bʰāryā puṃś-calī tam ādāya prahasita-vadanā devadattaṃ+ dʰyāyantī gr̥haṃ+ pratastʰe \

Sentence: 70    
atʰa sādʰu cedam ucyate \
   
atʰa sādʰu ca_idam ucyate \


Strophe: 173 
Verse: a    
durdivase asitapakṣe duḥsaṃcārāsu nagaravītʰīṣu \
   
dur-divase +asita-pakṣe duḥ-saṃcārāsu nagara-vītʰīṣu \

Verse: b    
patyau videśayāte paraṃ sukʰaṃ jagʰanacapalāyāḥ \\173\\
   
patyau videśa-yāte paraṃ+ sukʰaṃ+ jagʰana-capalāyāḥ \\173\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 71    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 174 
Verse: a    
paryaṅkeṣv āstaraṇaṃ patim anukūlaṃ manoharaṃ śayanaṃ \
   
paryaṅkeṣv+ āstaraṇaṃ+ patim anukūlaṃ+ mano-haraṃ+ śayanaṃ+ \

Verse: b    
tr̥ṇam iva lagʰu manyante kāminyaś cauryaratalubdʰāḥ \\174\\
   
tr̥ṇam iva lagʰu manyante kāminyaś+ caurya-rata-lubdʰāḥ \\174\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 72    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 175 
Verse: a    
keliḥ pradahati majjāṃ śr̥ṅgāro 'stʰīni cāṭavaḥ kaṭavaḥ \
   
keliḥ pradahati majjāṃ+ śr̥ṅgāro+ +astʰīni cāṭavaḥ kaṭavaḥ \

Verse: b    
bandʰakyāḥ paritoṣo na syād anabʰīṣṭadaṃpatyoḥ \\175\\
   
bandʰakyāḥ paritoṣo+ na syād+ an-abʰīṣṭa-daṃ-patyoḥ \\175\\


Strophe: 176  
Verse: a    
kulapatanaṃ janagarhāṃ bandʰanam api jīvitavyasaṃdehaṃ \
   
kula-patanaṃ+ jana-garhāṃ+ bandʰanam api jīvitavya-saṃdehaṃ+ \

Verse: b    
aṅgīkaroti tatkṣaṇam abalā parapuruṣasaṃraktā \\176\\
   
aṅgī-karoti tat-kṣaṇam a-balā para-puruṣa-saṃraktā \\176\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 73    
atʰa gr̥haṃ gatvā devaśarmaṇe gatāstaraṇāṃ bʰagnāṃ kʰaṭvāṃ samarpyedam āha \
   
atʰa gr̥haṃ+ gatvā devaśarmaṇe gata-āstaraṇāṃ+ bʰagnāṃ+ kʰaṭvāṃ+ samarpya_idam āha \

Sentence: 74    
bʰo bʰagavan yāvad ahaṃ grāmād āgatāṃ svasakʰīṃ saṃbʰāvya drutam āgaccʰāmi tāvat tvayā madgr̥he 'pramattena bʰāvyaṃ \
   
bʰo+ bʰagavan yāvad+ ahaṃ+ grāmād+ āgatāṃ+ sva-sakʰīṃ+ saṃbʰāvya drutam āgaccʰāmi tāvat tvayā mad-gr̥he +a-pramattena bʰāvyaṃ+ \

Sentence: 75    
evam abʰidʰāya śr̥ṅgāravidʰiṃ vidʰāya yāvad devadattam uddiśya vrajati tāvat saṃmukʰo madavihvalāṅgo muktakeśaḥ pade pade skʰalan gr̥hītamadyabʰāṇḍas tasyāḥ patiḥ samāyātaḥ \
   
evam abʰidʰāya śr̥ṅgāra-vidʰiṃ+ vidʰāya yāvad+ devadattam uddiśya vrajati tāvat saṃmukʰo+ mada-vihvala-aṅgo+ mukta-keśaḥ pade pade skʰalan gr̥hīta-madya-bʰāṇḍas+ tasyāḥ patiḥ samāyātaḥ \

Sentence: 76    
taṃ ca dr̥ṣṭvā drutataraṃ vyāgʰuṭya svagr̥haṃ praviśya muktaśr̥ṅgārā yatʰāpūrvam abʰavat \
   
taṃ+ ca dr̥ṣṭvā drutataraṃ+ vyāgʰuṭya sva-gr̥haṃ+ praviśya mukta-śr̥ṅgārā yatʰā-pūrvam abʰavat \

Sentence: 77    
kauliko 'pi tāṃ kr̥tādbʰutaśr̥ṅgārāṃ palāyamānāṃ vilokya prāg eva karṇaparaṃparayā tasyā apavādaśravaṇāt kṣubʰitahr̥dayaḥ svākāraṃ nigūhamānaḥ sadaivāste \
   
kauliko+ +api tāṃ+ kr̥ta-adbʰuta-śr̥ṅgārāṃ+ palāyamānāṃ+ vilokya prāg+ eva karṇa-paraṃ-parayā tasyā+ apavāda-śravaṇāt kṣubʰita-hr̥dayaḥ sva-ākāraṃ+ nigūhamānaḥ sadā_eva_āste \

Sentence: 78    
tataś ca tatʰāvidʰaṃ ceṣṭitam avalokya dr̥ṣṭapratyayaḥ krodʰavaśago gr̥haṃ praviṣya tām āha \
   
tataś+ ca tatʰā-vidʰaṃ+ ceṣṭitam avalokya dr̥ṣṭa-pratyayaḥ krodʰa-vaśa-go+ gr̥haṃ+ praviṣya tām āha \

Sentence: 79    
puṃścali kva prastʰitāsi \
   
puṃś-cali kva prastʰitā_asi \

Sentence: 80    
provāca \
   
provāca \

Sentence: 81    
ahaṃ tvatsakāśād āgatā na kutracin nirgatā \
   
ahaṃ+ tvat-sakāśād+ āgatā na kutra-cin+ nirgatā \

Sentence: 82    
tat kiṃ madyavaśād aprastutaṃ vadasi \
   
tat kiṃ+ madya-vaśād+ a-prastutaṃ+ vadasi \

Sentence: 83    
atʰa sādʰu cedam ucyate \
   
atʰa sādʰu ca_idam ucyate \


Strophe: 177 
Verse: a    
vaikalyaṃ dʰaraṇīpātam ayatʰocitajalpanaṃ \
   
vaikalyaṃ+ dʰaraṇī-pātam a-yatʰā-ucita-jalpanaṃ+ \

Verse: b    
saṃnipātasya cihnāni madyaṃ sarvāṇi darśayet \\177\\
   
saṃnipātasya cihnāni madyaṃ+ sarvāṇi darśayet \\177\\


Strophe: 178  
Verse: a    
karaspando 'mbaratyāgas tejohāniḥ sarāgatā \
   
kara-spando+ +ambara-tyāgas+ tejo-hāniḥ sa-rāgatā \

Verse: b    
vāruṇīsaṅgajāvastʰā bʰānunāpy anubʰūyate \\178\\
   
vāruṇī-saṅga-ja-avastʰā bʰānunā_apy+ anubʰūyate \\178\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 84    
so 'pi tac cʰrutvā pratikūlavacanaṃ veṣaviparyayaṃ ca avalokya tām āha \
   
so+ +api tac+ +cʰrutvā pratikūla-vacanaṃ+ veṣa-viparyayaṃ+ ca_ avalokya tām āha \

Sentence: 85    
puṃścali cirakālān mayā śrutas tavāpavādaḥ \
   
puṃś-cali cira-kālān+ mayā śrutas+ tava_apavādaḥ \

Sentence: 86    
tad adya svayaṃ saṃjātapratyayas tava yatʰocitaṃ nigrahaṃ karomīty abʰidʰāya laguḍaprahārais tāṃ jarjarīkr̥tadehāṃ vidʰāya stʰūṇayā saha dr̥ḍʰabandʰanena baddʰvā so 'pi madavihvalo nidrāvaśam agamat \
   
tad+ adya svayaṃ+ saṃjāta-pratyayas+ tava yatʰā-ucitaṃ+ nigrahaṃ+ karomi_ity+ abʰidʰāya laguḍa-prahārais+ tāṃ+ jarjarī-kr̥ta-dehāṃ+ vidʰāya stʰūṇayā saha dr̥ḍʰa-bandʰanena baddʰvā so+ +api mada-vihvalo+ nidrā-vaśam agamat \

Sentence: 87    
atrāntare tasyāḥ sakʰī nāpitī kaulikaṃ nidrāvaśagataṃ vijñāya tāṃ gatvedam āha \
   
atra-antare tasyāḥ sakʰī nāpitī kaulikaṃ+ nidrā-vaśa-gataṃ+ vijñāya tāṃ+ gatvā_idam āha \

Sentence: 88    
sakʰi sa devadattas tasmin stʰāne tvāṃ pratīkṣate tac cʰīgʰraṃ gamyatām iti \
   
sakʰi sa devadattas+ tasmin stʰāne tvāṃ+ pratīkṣate tac+ +cʰīgʰraṃ+ gamyatām iti \

Sentence: 89    
cāha \
   
ca_āha \

Sentence: 90    
paśya me 'vastʰāṃ \
   
paśya me +avastʰāṃ+ \

Sentence: 91    
tat katʰaṃ gaccʰāmi \
   
tat katʰaṃ+ gaccʰāmi \

Sentence: 92    
brūhi gatvā taṃ kāminaṃ yad atrāvasare na tvayā saha saṃgamaḥ \
   
brūhi gatvā taṃ+ kāminaṃ+ yad+ atra_avasare na tvayā saha saṃgamaḥ \

Sentence: 93    
prāha \
   
prāha \

Sentence: 94    
sakʰi maivaṃ vada \
   
sakʰi _evaṃ+ vada \

Sentence: 95    
nāyaṃ kulaṭādʰarmaḥ \
   
na_ayaṃ+ kulaṭā-dʰarmaḥ \

Sentence: 96    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 179 
Verse: a    
viṣamastʰasvādupʰalagrahaṇavyavasāyaniścayo yeṣāṃ \
   
viṣama-stʰa-svādu-pʰala-grahaṇa-vyavasāya-niścayo yeṣāṃ+ \

Verse: b    
uṣṭrāṇām iva teṣāṃ manye ahaṃ śaṃsitaṃ janma \\179\\
   
uṣṭrāṇām iva teṣāṃ+ manye +ahaṃ+ śaṃsitaṃ+ janma \\179\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 97    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 180 
Verse: a    
saṃdigdʰe paraloke janāpavāde ca jagati bahucitre \
   
saṃdigdʰe para-loke jana-apavāde ca jagati bahu-citre \

Verse: b    
svādʰīne pararamaṇe dʰanyās tāruṇyapʰalabʰājaḥ \\180\\
   
sva-adʰīne para-ramaṇe dʰanyās+ tāruṇya-pʰala-bʰājaḥ \\180\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 98    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 181 
Verse: a    
yadi bʰavati daivayogāt pumān virūpo 'pi bandʰakī rahasi \
   
yadi bʰavati daiva-yogāt pumān virūpo+ +api bandʰakī rahasi \

Verse: b    
na tu kr̥ccʰrād api bʰadraṃ nijakāntaṃ bʰajaty eva \\181\\
   
na tu kr̥ccʰrād+ api bʰadraṃ+ nija-kāntaṃ+ bʰajaty+ eva \\181\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 99    
sābravīt \
   
_abravīt \

Sentence: 100    
yady evaṃ tarhi katʰaṃ dr̥ḍʰabandʰanena baddʰā satī tatra gaccʰāmi saṃnihitaś cāyaṃ pāpātmā matpatiḥ \
   
yady+ evaṃ+ tarhi katʰaṃ+ dr̥ḍʰa-bandʰanena baddʰā satī tatra gaccʰāmi saṃnihitaś+ ca_ayaṃ+ pāpa-ātmā mat-patiḥ \

Sentence: 101    
nāpity āha \
   
nāpity=+ āha \

Sentence: 102    
sakʰi madavihvalo 'yaṃ sūryakaraspr̥ṣṭaḥ prabodʰaṃ yāsyati \
   
sakʰi mada-vihvalo+ +ayaṃ+ sūrya-kara-spr̥ṣṭaḥ prabodʰaṃ+ yāsyati \

Sentence: 103    
tad ahaṃ tvām unmocayāmi \
   
tad+ ahaṃ+ tvām unmocayāmi \

Sentence: 104    
mām ātmastʰāne baddʰvā drutataraṃ devadattaṃ saṃbʰāvyāgaccʰa \
   
mām ātma-stʰāne baddʰvā drutataraṃ+ devadattaṃ+ saṃbʰāvya_āgaccʰa \

Sentence: 105    
sābravīt \
   
_abravīt \

Sentence: 106    
evam astv iti \
   
evam astv+ iti \

Sentence: 107    
tadanu nāpitī tāṃ svasakʰīṃ bandʰanād vimocya tasyāḥ stʰāne yatʰāpūrvam ātmānaṃ baddʰvā tāṃ devadattasakāśe saṃketastʰānaṃ preṣitavatī \
   
tad-anu nāpitī tāṃ+ sva-sakʰīṃ+ bandʰanād+ vimocya tasyāḥ stʰāne yatʰā-pūrvam ātmānaṃ+ baddʰvā tāṃ+ devadatta-sakāśe saṃketa-stʰānaṃ+ preṣitavatī \

Sentence: 108    
tatʰānuṣṭʰite kaulikaḥ kasmiṃścit kṣaṇe samuttʰāya kiṃcid gatakopo vimadas tām āha \
   
tatʰā_anuṣṭʰite kaulikaḥ kasmiṃś-cit kṣaṇe samuttʰāya kiṃ-cid+ gata-kopo+ vimadas+ tām āha \

Sentence: 109    
he paruṣavādini yad adyaprabʰr̥ti gr̥hān niṣkramaṇaṃ na karoṣi na ca paruṣaṃ vadasi tatas tvām unmocayāmi \
   
he paruṣa-vādini yad+ adya-prabʰr̥ti gr̥hān+ niṣkramaṇaṃ+ na karoṣi na ca paruṣaṃ+ vadasi tatas+ tvām unmocayāmi \

Sentence: 110    
nāpity api svarabʰedabʰayād yāvan na kiṃcid ūce tāvat so 'pi bʰūyo bʰūya idam evāha \
   
nāpity=+ api svara-bʰeda-bʰayād+ yāvan+ na kiṃ-cid+ ūce tāvat so+ +api bʰūyo+ bʰūya+ idam eva_āha \

Sentence: 111    
atʰa yāvat pratyuttaraṃ na prayaccʰati tāvat tena kupitena tīk-śṇaśastram ādāya tasyā nāsikāccʰedo 'kāri \
   
atʰa yāvat pratyuttaraṃ+ na prayaccʰati tāvat tena kupitena tīk-śṇa-śastram ādāya tasyā+ nāsikā-ccʰedo+ +akāri \

Sentence: 112    
āha ca \
   
āha ca \

Sentence: 113    
re puṃścali tiṣṭʰedānīṃ na tvāṃ bʰūyas toṣayiṣyāmi iti vilapya punar api nidrāvaśam agamat \
   
re puṃś-cali tiṣṭʰa_idānīṃ+ na tvāṃ+ bʰūyas+ toṣayiṣyāmi_ iti vilapya punar+ api nidrā-vaśam agamat \

Sentence: 114    
devaśarmāpi vittanāśāt kṣutkṣāmakaṇṭʰo naṣṭanidras tat sarvaṃ strīcaritram apaśyat \
   
devaśarmā_api vitta-nāśāt kṣut-kṣāma-kaṇṭʰo+ naṣṭa-nidras+ tat sarvaṃ+ strī-caritram apaśyat \

Sentence: 115    
sāpi kaulikabʰāryā sveccʰayā devadattena saha suratasukʰam anubʰūya kasmiṃścit kṣaṇe svagr̥ham āgatya nāpitīm idam āha \
   
_api kaulika-bʰāryā sva-iccʰayā devadattena saha surata-sukʰam anubʰūya kasmiṃś-cit kṣaṇe sva-gr̥ham āgatya nāpitīm idam āha \

Sentence: 116    
api śivaṃ bʰavatyāḥ \
   
api śivaṃ+ bʰavatyāḥ \

Sentence: 117    
nāyaṃ pāpātmā mama gatāyā uttʰitaḥ \
   
na_ayaṃ+ pāpa-ātmā mama gatāyā+ uttʰitaḥ \

Sentence: 118    
nāpity āha \
   
nāpity=+ āha \

Sentence: 119    
śivaṃ nāsikayā vinā śeṣasya śarīrasya \
   
śivaṃ+ nāsikayā vinā śeṣasya śarīrasya \

Sentence: 120    
tad drutaṃ māṃ mocaya yāvan nāyaṃ paśyati yena svagr̥haṃ gaccʰāmīti \
   
tad+ drutaṃ+ māṃ+ mocaya yāvan+ na_ayaṃ+ paśyati yena sva-gr̥haṃ+ gaccʰāmi_iti \

Sentence: 121    
tatʰānuṣṭʰite bʰūyo 'pi kaulika uttʰāya tām āha \
   
tatʰā_anuṣṭʰite bʰūyo+ +api kaulika+ uttʰāya tām āha \

Sentence: 122    
puṃścali kim adyāpi na vadasi \
   
puṃś-cali kim adya_api na vadasi \

Sentence: 123    
kiṃ bʰūyo 'py ato duṣṭataraṃ karṇaccʰedādinigrahaṃ karomi \
   
kiṃ+ bʰūyo+ +apy+ ato+ duṣṭataraṃ+ karṇa-ccʰeda-ādi-nigrahaṃ+ karomi \

Sentence: 124    
atʰa sakopaṃ sādʰikṣepam idam āha \
   
atʰa sa-kopaṃ+ sa-adʰikṣepam idam āha \

Sentence: 125    
dʰig mūḍʰa ko māṃ mahāsatīṃ dʰarṣayituṃ vyaṅgayituṃ ca samartʰaḥ \
   
dʰig+ mūḍʰa ko+ māṃ+ mahā-satīṃ+ dʰarṣayituṃ+ vyaṅgayituṃ+ ca samartʰaḥ \

Sentence: 126    
tataḥ śr̥ṇvantu sarve lokapālāḥ \
   
tataḥ śr̥ṇvantu sarve loka-pālāḥ \


Strophe: 182 
Verse: a    
ādityacandrāv anilo 'nalaś ca dyaur bʰūmir āpo hr̥dayaṃ yamaś ca \
   
āditya-candrāv+ anilo+ +analaś+ ca dyaur+ bʰūmir+ āpo+ hr̥dayaṃ+ yamaś+ ca \

Verse: b    
ahaś ca rātriś ca ubʰe ca saṃdʰye dʰarmo 'pi jānāti narasya vr̥ttaṃ \\182\\
   
ahaś+ ca rātriś+ ca ubʰe ca saṃdʰye dʰarmo+ +api jānāti narasya vr̥ttaṃ+ \\182\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 127    
tad yadi mama satītvam asti manasāpi parapuruṣo na abʰilaṣitas tato devā bʰūyo 'pi me nāsikāṃ tādr̥grūpām akṣatāṃ kurvantu \
   
tad+ yadi mama satītvam asti manasā_api para-puruṣo+ na_ abʰilaṣitas+ tato+ devā+ bʰūyo+ +api me nāsikāṃ+ tādr̥g-rūpām akṣatāṃ+ kurvantu \

Sentence: 128    
atʰa yadi mama citte parapuruṣasya bʰrāntir api bʰavati tato māṃ bʰasmasān nayantu \
   
atʰa yadi mama citte para-puruṣasya bʰrāntir+ api bʰavati tato+ māṃ+ bʰasmasān+ nayantu \

Sentence: 129    
evam uktvā bʰūyo 'pi tam āha \
   
evam uktvā bʰūyo+ +api tam āha \

Sentence: 130    
bʰo durātman paśya me satītvaprabʰāveṇa tādr̥g eva nāsikā saṃvr̥ttā \
   
bʰo+ dur-ātman paśya me satītva-prabʰāveṇa tādr̥g+ eva nāsikā saṃvr̥ttā \

Sentence: 131    
atʰāsāv ulmukam ādāya yāvat paśyati tāvat tadrūpāṃ nāsikāṃ ca bʰūtale raktapravāhaṃ ca mahāntam apaśyat \
   
atʰa_asāv+ ulmukam ādāya yāvat paśyati tāvat tad-rūpāṃ+ nāsikāṃ+ ca bʰū-tale rakta-pravāhaṃ+ ca mahāntam apaśyat \

Sentence: 132    
atʰa sa vismitamanās tāṃ bandʰanād vimucya śayyāyām āropya ca cāṭuśataiḥ paryatoṣayat \
   
atʰa sa vismita-manās+ tāṃ+ bandʰanād+ vimucya śayyāyām āropya ca cāṭu-śataiḥ paryatoṣayat \

Sentence: 133    
devaśarmāpi taṃ sarvavr̥ttāntam ālokya vismitamanā idam āha \
   
devaśarmā_api taṃ+ sarva-vr̥tta-antam ālokya vismita-manā+ idam āha \


Strophe: 183 
Verse: a    
śambarasya ca māyā māyā namucer api \
   
śambarasya ca māyā māyā namucer+ api \

Verse: b    
baleḥ kumbʰīnaseś caiva sarvās yoṣito viduḥ \\183\\
   
baleḥ kumbʰī-naseś+ ca_eva sarvās+ tā+ yoṣito+ viduḥ \\183\\

Strophe: 184  
Verse: a    
hasantaṃ prahasanty etā rudantaṃ prarudanty api \
   
hasantaṃ+ prahasanty+ etā+ rudantaṃ+ prarudanty+ api \

Verse: b    
apriyaṃ priyavākyaiś ca gr̥hṇanti kālayogataḥ \\184\\
   
a-priyaṃ+ priya-vākyaiś+ ca gr̥hṇanti kāla-yogataḥ \\184\\

Strophe: 185  
Verse: a    
uśanā veda yac cʰāstraṃ yac ca veda br̥haspatiḥ \
   
uśanā veda yac+ +cʰāstraṃ+ yac+ ca veda br̥haspatiḥ \

Verse: b    
strībuddʰyā na viśeṣyeta tasmād rakṣyāḥ katʰaṃ hitāḥ \\185\\
   
strī-buddʰyā+ na viśeṣyeta tasmād+ rakṣyāḥ katʰaṃ+ hitāḥ \\185\\

Strophe: 186  
Verse: a    
anr̥taṃ satyam ity āhuḥ satyaṃ cāpi tatʰānr̥taṃ \
   
an-r̥taṃ+ satyam ity+ āhuḥ satyaṃ+ ca_api tatʰā_an-r̥taṃ+ \

Verse: b    
iti yās tāḥ katʰaṃ dʰīraiḥ saṃrakṣyāḥ puruṣair iha \\186\\
   
iti yās+ tāḥ katʰaṃ+ dʰīraiḥ saṃrakṣyāḥ puruṣair+ iha \\186\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 134    
anyatrāpy uktaṃ \
   
anyatra_apy+ uktaṃ+ \


Strophe: 187 
Verse: a    
nātiprasaṅgaḥ pramadāsu kāryo neccʰed balaṃ strīṣu vivardʰamānaṃ \
   
na_atiprasaṅgaḥ pramadāsu kāryo+ na_iccʰed+ balaṃ+ strīṣu vivardʰamānaṃ+ \

Verse: b    
atiprasaktaiḥ puruṣair yatas tāḥ krīḍanti kākair iva lūnapakṣaiḥ \\187\\
   
atiprasaktaiḥ puruṣair+ yatas+ tāḥ krīḍanti kākair+ iva lūna-pakṣaiḥ \\187\\

Strophe: 188  
Verse: a    
sumukʰena vadanti valgunā praharanty eva śitena cetasā \
   
su-mukʰena vadanti valgunā praharanty+ eva śitena cetasā \

Verse: b    
madʰu tiṣṭʰati vāci yoṣitāṃ hr̥daye hālahalaṃ mahad viṣaṃ \\188\\
   
madʰu tiṣṭʰati vāci yoṣitāṃ+ hr̥daye hālahalaṃ+ mahad+ viṣaṃ+ \\188\\

Strophe: 189  
Verse: a    
ata eva nipīyate adʰaro hr̥dayaṃ muṣṭibʰir eva tāḍyate \
   
ata+ eva nipīyate +a-dʰaro+ hr̥dayaṃ+ muṣṭibʰir+ eva tāḍyate \

Verse: b    
puruṣaiḥ sukʰaleśavañcitair madʰulubdʰaiḥ kamalaṃ yatʰā alibʰiḥ \\189\\
   
puruṣaiḥ sukʰa-leśa-vañcitair+ madʰu-lubdʰaiḥ kamalaṃ+ yatʰā_ alibʰiḥ \\189\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 135    
kārkaśyaṃ stanayor dr̥śos taralatālīkaṃ mukʰe dr̥śyate kauṭilyaṃ kacasaṃcaye pravacane māndyaṃ trike stʰūlatā \
   
kārkaśyaṃ+ stanayor+ dr̥śos+ tarala-tālīkaṃ+ mukʰe dr̥śyate kauṭilyaṃ+ kaca-saṃcaye pravacane māndyaṃ+ trike stʰūlatā \


Strophe: 190 
Verse: a    
bʰīrutvaṃ hr̥daye sadaiva katʰitaṃ māyāprayogaḥ priye \
   
bʰīrutvaṃ+ hr̥daye sadā_eva katʰitaṃ+ māyā-prayogaḥ priye \

Verse: b    
yāsāṃ doṣagaṇo guṇā mr̥gadr̥śāṃ tāḥ kiṃ narāṇāṃ priyāḥ \\190\\
   
yāsāṃ+ doṣa-gaṇo+ guṇā+ mr̥ga-dr̥śāṃ+ tāḥ kiṃ+ narāṇāṃ+ priyāḥ \\190\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 136    
api ca \
   
api ca \


Strophe: 191 
Verse: a    
āvartaḥ saṃśayānām avinayabʰavanaṃ pattanaṃ sāhasānāṃ doṣāṇāṃ saṃnidʰānaṃ kapaṭaśatamayaṃ kṣetram apratyayānāṃ \
   
āvartaḥ saṃśayānām a-vinaya-bʰavanaṃ+ pattanaṃ+ sāhasānāṃ+ doṣāṇāṃ+ saṃnidʰānaṃ+ kapaṭa-śata-mayaṃ+ kṣetram a-pratyayānāṃ+ \

Verse: b    
durgrāhyaṃ yan mahadbʰir naravaravr̥ṣabʰaiḥ sarvamāyākaraṇḍaṃ strīyantraṃ kena loke viṣamamr̥tamayaṃ dʰarmanāśāya sr̥ṣṭaṃ \\191\\
   
dur-grāhyaṃ+ yan+ mahadbʰir+ nara-vara-vr̥ṣabʰaiḥ sarva-māyā-karaṇḍaṃ+ strī-yantraṃ+ kena loke viṣama-mr̥ta-mayaṃ+ dʰarma-nāśāya sr̥ṣṭaṃ+ \\191\\

Strophe: 192  
Verse: a    
etā hasanti ca rudanti ca kāryahetor viśvāsayanti ca paraṃ na ca viśvasanti \
   
etā+ hasanti ca rudanti ca kārya-hetor+ viśvāsayanti ca paraṃ+ na ca viśvasanti \

Verse: b    
tasmān nareṇa kulaśīlavatā sadaiva nāryaḥ śmaśānagʰaṭikā iva varjanīyāḥ \\192\\
   
tasmān+ nareṇa kula-śīlavatā sadā_eva nāryaḥ śmaśāna-gʰaṭikā+ iva varjanīyāḥ \\192\\

Strophe: 193  
Verse: a    
kurvanti tāvat pratʰamaṃ priyāṇi yāvan na jānanti naraṃ prasaktaṃ \
   
kurvanti tāvat pratʰamaṃ+ priyāṇi yāvan+ na jānanti naraṃ+ prasaktaṃ+ \

Verse: b    
jñātvātʰa taṃ manmatʰapāśabaddʰaṃ grastāmiṣaṃ mīnam ivoddʰaranti \\193\\
   
jñātvā_atʰa taṃ+ man-matʰa-pāśa-baddʰaṃ+ grasta-āmiṣaṃ+ mīnam iva_uddʰaranti \\193\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 137    
kiṃ ca \
   
kiṃ+ ca \


Strophe: 194 
Verse: a    
samudravīcīva calasvabʰāvāḥ saṃdʰyābʰrarekʰeva muhūrtarāgāḥ \
   
samudra-vīcī_iva cala-svabʰāvāḥ saṃdʰyā-abʰra-rekʰā_iva muhūrta-rāgāḥ \

Verse: b    
striyaḥ kr̥tārtʰāḥ puruṣaṃ nirartʰaṃ niṣpīḍitālaktakavat tyajanti \\194\\
   
striyaḥ kr̥ta-artʰāḥ puruṣaṃ+ nirartʰaṃ+ niṣpīḍita-alaktaka-vat tyajanti \\194\\

Strophe: 195  
Verse: a    
anr̥taṃ sāhasaṃ māyā mūrkʰatvam atilobʰatā \
   
an-r̥taṃ+ sāhasaṃ+ māyā mūrkʰatvam atilobʰatā \

Verse: b    
aśaucaṃ nirdayatvaṃ ca strīṇāṃ doṣāḥ svabʰāvajāḥ \\195\\
   
a-śaucaṃ+ nirdayatvaṃ+ ca strīṇāṃ+ doṣāḥ sva-bʰāva-jāḥ \\195\\

Strophe: 196  
Verse: a    
antar viṣamayā hy etā bahiś caiva manoramāḥ \
   
antar+ viṣa-mayā+ hy+ etā+ bahiś+ ca_eva mano-ramāḥ \

Verse: b    
guñjāpʰalasamākārā yoṣitaḥ kena nirmitāḥ \\196\\
   
guñjā-pʰala-sama-ākārā+ yoṣitaḥ kena nirmitāḥ \\196\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 138    
evam anekāni sūktāni cintayatas tasya parivrājakasya niśā kr̥ccʰreṇāticakrāma \
   
evam an-ekāni su-uktāni cintayatas+ tasya parivrājakasya niśā kr̥ccʰreṇa_aticakrāma \

Sentence: 139    
ca dūtikā hastagataccʰinnanāsikāgrā svagr̥haṃ gatvā cintayām āsa \
   
ca dūtikā hasta-gata-ccʰinna-nāsikā-agrā sva-gr̥haṃ+ gatvā cintayām āsa \

Sentence: 140    
kim idānīṃ kartavyaṃ \
   
kim idānīṃ+ kartavyaṃ+ \

Sentence: 141    
katʰam etan mahaccʰidraṃ stʰagayitavyaṃ \
   
katʰam etan+ mahac-cʰidraṃ+ stʰagayitavyaṃ+ \

Sentence: 142    
atʰa tasyā evaṃ vicintayantyā bʰartā kāryavaśād rājakule paryuṣitaḥ pratyūṣe svagr̥ham abʰyupetya dvāradeśastʰaḥ paurakr̥tyotsukatayā tām āha \
   
atʰa tasyā+ evaṃ+ vicintayantyā+ bʰartā kārya-vaśād+ rāja-kule paryuṣitaḥ pratyūṣe sva-gr̥ham abʰyupetya dvāra-deśa-stʰaḥ paura-kr̥tya-utsukatayā tām āha \

Sentence: 143    
śīgʰram ānīyatāṃ kṣurabʰāṇḍaṃ yena kṣaurakarmakaraṇāya gaccʰāmi \
   
śīgʰram ānīyatāṃ+ kṣura-bʰāṇḍaṃ+ yena kṣaura-karma-karaṇāya gaccʰāmi \

Sentence: 144    
sāpi ccʰinnanāsikā gr̥hamadʰyastʰitaiva kāryakaraṇāpekṣayā kṣurabʰāṇḍāt kṣuram ekam ādāya tasyābʰimukʰaṃ preṣayām āsa \
   
_api ccʰinna-nāsikā gr̥ha-madʰya-stʰitā_eva kārya-karaṇa-apekṣayā kṣura-bʰāṇḍāt kṣuram ekam ādāya tasya_abʰimukʰaṃ+ preṣayām āsa \

Sentence: 145    
nāpito 'py utsukatayā abʰāṇḍaṃ kṣuram ālokya tadabʰimukʰam eva taṃ kṣuraṃ prāhiṇot \
   
nāpito+ +apy+ utsukatayā a-bʰāṇḍaṃ+ kṣuram ālokya tad-abʰimukʰam eva taṃ+ kṣuraṃ+ prāhiṇot \

Sentence: 146    
etasminn antare duṣṭordʰvabāhū vidʰāya pʰūtkurvatī gr̥hān niścakrāma \
   
etasminn+ antare duṣṭā_ūrdʰva-bāhū+ vidʰāya pʰūt-kurvatī gr̥hān+ niścakrāma \

Sentence: 147    
pāpenānena mama sadācāravartinyāḥ paśyata nāsikāccʰedo vihitaḥ \
   
pāpena_anena mama sad-ācāra-vartinyāḥ paśyata nāsikā-ccʰedo+ vihitaḥ \

Sentence: 148    
tat paritrāyatāṃ tat paritrāyatāṃ \
   
tat paritrāyatāṃ+ tat paritrāyatāṃ+ \

Sentence: 149    
atrāntare rājapuruṣā abʰyupetya taṃ nāpitaṃ laguḍaprahārair jarjarīkr̥tya dr̥ḍʰaṃ baddʰvā tayā ccʰinnanāsikayā saha dʰarmādʰikaraṇastʰānaṃ nītvā sabʰyān ūcuḥ \
   
atra-antare rāja-puruṣā+ abʰyupetya taṃ+ nāpitaṃ+ laguḍa-prahārair+ jarjarī-kr̥tya dr̥ḍʰaṃ+ baddʰvā tayā ccʰinna-nāsikayā saha dʰarma-adʰikaraṇa-stʰānaṃ+ nītvā sabʰyān ūcuḥ \

Sentence: 150    
śr̥ṇvantu bʰavantaḥ sabʰāsadaḥ \
   
śr̥ṇvantu bʰavantaḥ sabʰā-sadaḥ \

Sentence: 151    
yad anena nāpitenāparādʰaṃ vinā strīratnam etad vyaṅgitaṃ tad asya yad yujyate tat kriyatāṃ \
   
yad+ anena nāpitena_aparādʰaṃ+ vinā strī-ratnam etad+ vyaṅgitaṃ+ tad+ asya yad+ yujyate tat kriyatāṃ+ \

Sentence: 152    
tatas te sabʰyā ūcuḥ \
   
tatas+ te sabʰyā+ ūcuḥ \

Sentence: 153    
re nāpita kim artʰaṃ tvayeyaṃ strī vyaṅgitā \
   
re nāpita kim artʰaṃ+ tvayā_iyaṃ+ strī vyaṅgitā \

Sentence: 154    
kim anayā parapuruṣo 'bʰilaṣita utasvit prāṇadrohaḥ kr̥taḥ kiṃ cauryakarmācaritaṃ \
   
kim anayā para-puruṣo+ +abʰilaṣita+ uta-svit prāṇa-drohaḥ kr̥taḥ kiṃ+ caurya-karma_ācaritaṃ+ \

Sentence: 155    
tat katʰyatām asyā aparādʰaḥ \
   
tat katʰyatām asyā+ aparādʰaḥ \

Sentence: 156    
atʰa taṃ nāpitaṃ tūṣṇīṃbʰūtaṃ dr̥ṣṭvā punaḥ sabʰyā ūcuḥ \
   
atʰa taṃ+ nāpitaṃ+ tūṣṇīṃ-bʰūtaṃ+ dr̥ṣṭvā punaḥ sabʰyā+ ūcuḥ \

Sentence: 157    
aho satyam etad rājapuruṣāṇāṃ vacaḥ \
   
aho satyam etad+ rāja-puruṣāṇāṃ+ vacaḥ \

Sentence: 158    
pāpātmāyaṃ \
   
pāpa-ātmā_ayaṃ+ \

Sentence: 159    
aneneyaṃ nirdoṣā varākī dūṣitā \
   
anena_iyaṃ+ nirdoṣā varākī dūṣitā \

Sentence: 160    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 197 
Verse: a    
bʰinnasvaramukʰavarṇaḥ śaṅkitadr̥ṣṭiḥ samutpatitatejāḥ \
   
bʰinna-svara-mukʰa-varṇaḥ śaṅkita-dr̥ṣṭiḥ samutpatita-tejāḥ \

Verse: b    
bʰavati hi pāpaṃ kr̥tvā svakarmasaṃtrāsitaḥ puruṣaḥ \\197\\
   
bʰavati hi pāpaṃ+ kr̥tvā sva-karma-saṃtrāsitaḥ puruṣaḥ \\197\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 161    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 198 
Verse: a    
āyāti skʰalitaiḥ pādair mukʰavaivarṇyasaṃyutaḥ \
   
āyāti skʰalitaiḥ pādair+ mukʰa-vaivarṇya-saṃyutaḥ \

Verse: b    
lalāṭasvedabʰāgbʰūrigadgadaṃ bʰāṣate vacaḥ \\198\\
   
lalāṭa-sveda-bʰāg-bʰūri-gadgadaṃ+ bʰāṣate vacaḥ \\198\\

Strophe: 199  
Verse: a    
adʰodr̥ṣṭir bʰavet kr̥tvā pāpaṃ prāptaḥ sabʰāṃ naraḥ \
   
adʰo-dr̥ṣṭir+ bʰavet kr̥tvā pāpaṃ+ prāptaḥ sabʰāṃ+ naraḥ \

Verse: b    
tasmād yatnāt parijñeyaś cihnair etair vicakṣaṇaiḥ \\199\\
   
tasmād+ yatnāt parijñeyaś+ cihnair+ etair+ vicakṣaṇaiḥ \\199\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 162    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 200 
Verse: a    
prasannavadano hr̥ṣṭaḥ spaṣṭavākyaḥ saroṣadr̥k \
   
prasanna-vadano+ hr̥ṣṭaḥ spaṣṭa-vākyaḥ sa-roṣa-dr̥k \

Verse: b    
sabʰāyāṃ vakti sāmarṣaḥ sāvaṣṭambʰo naraḥ śuciḥ \\200\\
   
sabʰāyāṃ+ vakti sāmarṣaḥ sa-avaṣṭambʰo+ naraḥ śuciḥ \\200\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 163    
tad eṣa duṣṭacaritralakṣaṇo dr̥ṣyate \
   
tad+ eṣa duṣṭa-caritra-lakṣaṇo+ dr̥ṣyate \

Sentence: 164    
strīdʰarṣaṇād vadʰya iti \
   
strī-dʰarṣaṇād+ vadʰya+ iti \

Sentence: 165    
tac cʰūlāyām āropyatām iti \
   
tac+ +cʰūlāyām āropyatām iti \

Sentence: 166    
atʰa vadʰyastʰāne taṃ nīyamānam avalokya devaśarmā tān dʰarmādʰikāriṇo gatvā provāca \
   
atʰa vadʰya-stʰāne taṃ+ nīyamānam avalokya devaśarmā tān dʰarma-adʰikāriṇo+ gatvā provāca \

Sentence: 167    
bʰo bʰoḥ sabʰāsadaḥ \
   
bʰo+ bʰoḥ sabʰā-sadaḥ \

Sentence: 168    
anyāyenaiṣa varāko nāpito vadʰyate \
   
a-nyāyena_eṣa varāko+ nāpito+ vadʰyate \

Sentence: 169    
sādʰusamācāro 'yaṃ \
   
sādʰu-samācāro+ +ayaṃ+ \

Sentence: 170    
tac cʰrūyatāṃ me vākyaṃ \
   
tac+ +cʰrūyatāṃ+ me vākyaṃ+ \

Sentence: 171    
jambuko huḍuyuddʰeneti \
   
jambuko+ huḍu-yuddʰena_iti \

Sentence: 172    
atʰa te sabʰyā ūcuḥ \
   
atʰa te sabʰyā+ ūcuḥ \

Sentence: 173    
bʰo bʰagavan katʰam etat \
   
bʰo+ bʰagavan katʰam etat \

Sentence: 174    
tataś ca devaśarmā teṣāṃ trayāṇām api vr̥ttāntaṃ savistaram akatʰayat \
   
tataś+ ca devaśarmā teṣāṃ+ trayāṇām api vr̥tta-antaṃ+ sa-vistaram akatʰayat \

Sentence: 175    
tad ākarṇya suvismitamanasas te nāpitaṃ vimocya mitʰaḥ procuḥ \
   
tad+ ākarṇya su-vismita-manasas+ te nāpitaṃ+ vimocya mitʰaḥ procuḥ \

Sentence: 176    
aho \
   
aho \


Strophe: 201 
Verse: a    
avadʰyo brāhmaṇo bālaḥ strī tapasvī ca rogabʰāk \
   
a-vadʰyo+ brāhmaṇo+ bālaḥ strī tapasvī ca roga-bʰāk \

Verse: b    
vihitā vyaṅgitā teṣām aparādʰe mahaty api \\201\\
   
vihitā vyaṅgitā teṣām aparādʰe mahaty+ api \\201\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 177    
tad asyāḥ punaḥ karṇaccʰedaḥ kāryaḥ \
   
tad+ asyāḥ punaḥ karṇa-ccʰedaḥ kāryaḥ \

Sentence: 178    
tatʰānuṣṭʰite devaśarmāpi vittanāśasamudbʰūtaśokarahitaḥ punar api svakīyaṃ maṭʰāyatanam agamat \\
   
tatʰā_anuṣṭʰite devaśarmā_api vitta-nāśa-samudbʰūta-śoka-rahitaḥ punar+ api svakīyaṃ+ maṭʰa-āyatanam agamat \\


Chapter: 5  Kathā 5


Sentence: 1    
kasmiṃścid adʰiṣṭʰāne kaulikaratʰakārau prativasataḥ sma \
   
kasmiṃś-cid+ adʰiṣṭʰāne kaulika-ratʰa-kārau prativasataḥ sma \

Sentence: 2    
tatra tau janmaprabʰr̥ti sahacāriṇāv āstāṃ \
   
tatra tau janma-prabʰr̥ti saha-cāriṇāv+ āstāṃ+ \

Sentence: 3    
parasparam atīva snehaparau sakalastʰānavihāriṇau sadā eva kālaṃ nayataḥ \
   
paras-param atīva sneha-parau sakala-stʰāna-vihāriṇau sadā_ eva kālaṃ+ nayataḥ \

Sentence: 4    
atʰa kadācit tatrādʰiṣṭʰāne kasmiṃścid devāyatane yātrāmahotsavaḥ saṃvr̥ttaḥ \
   
atʰa kadā-cit tatra_adʰiṣṭʰāne kasmiṃś-cid+ deva-āyatane yātrā-mahā-utsavaḥ saṃvr̥ttaḥ \

Sentence: 5    
tatra ca naṭanartakacāraṇasaṃkule nānādeśāgatajanāvr̥te tau sahacarau bʰrāmyantau kāṃcid rājakanyāṃ kareṇukārūḍʰāṃ sarvalakṣaṇasanātʰāṃ kañcukivarṣadʰaraparivāritāṃ devatādarśanāya samāyātāṃ dr̥ṣṭavantau \
   
tatra ca naṭa-nartaka-cāraṇa-saṃkule nānā-deśa-āgata-jana-āvr̥te tau saha-carau bʰrāmyantau kāṃ-cid+ rāja-kanyāṃ+ kareṇukā-ārūḍʰāṃ+ sarva-lakṣaṇa-sa-nātʰāṃ+ kañcuki-varṣa-dʰara-parivāritāṃ+ devatā-darśanāya samāyātāṃ+ dr̥ṣṭavantau \

Sentence: 6    
atʰāsau kaulikas tāṃ dr̥ṣṭvā viṣārdita iva duṣṭagrahagr̥hīta iva kāmaśarair hanyamānaḥ sahasā bʰūtale nipapāta \
   
atʰa_asau kaulikas+ tāṃ+ dr̥ṣṭvā viṣa-ardita+ iva duṣṭa-graha-gr̥hīta+ iva kāma-śarair+ hanyamānaḥ sahasā bʰū-tale nipapāta \

Sentence: 7    
atʰa taṃ tadavastʰam avalokya ratʰakāras tadduḥkʰaduḥkʰita āptapuruṣais taṃ samutkṣipya svagr̥ham ānāyayat \
   
atʰa taṃ+ tad-avastʰam avalokya ratʰa-kāras+ tad-duḥkʰa-duḥkʰita+ āpta-puruṣais+ taṃ+ samutkṣipya sva-gr̥ham ānāyayat \

Sentence: 8    
tatra ca vividʰaiḥ śītopacāraiś cikitsakopadiṣṭair mantravādibʰir upacāryamāṇaś cirāt katʰaṃcit sacetano babʰūva \
   
tatra ca vividʰaiḥ śīta-upacāraiś+ cikitsaka-upadiṣṭair+ mantra-vādibʰir+ upacāryamāṇaś+ cirāt katʰaṃ-cit sa-cetano+ babʰūva \

Sentence: 9    
tato ratʰakāreṇa pr̥ṣṭaḥ \
   
tato+ ratʰa-kāreṇa pr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 10    
bʰo mitra kim evaṃ tvam akasmād vicetano jātaḥ \
   
bʰo+ mitra kim evaṃ+ tvam a-kasmād+ vicetano+ jātaḥ \

Sentence: 11    
tat katʰyatām ātmasvarūpaṃ \
   
tat katʰyatām ātma-sva-rūpaṃ+ \

Sentence: 12    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 13    
vayasya yady evaṃ tac cʰr̥ṇu me rahasyaṃ yena sarvām ātmavedanāṃ te vadāmi \
   
vayasya yady+ evaṃ+ tac+ +cʰr̥ṇu me rahasyaṃ+ yena sarvām ātma-vedanāṃ+ te vadāmi \

Sentence: 14    
yadi tvaṃ māṃ suhr̥daṃ manyase tataḥ kāṣṭʰapradānena prasādaḥ kriyatāṃ \
   
yadi tvaṃ+ māṃ+ su-hr̥daṃ+ manyase tataḥ kāṣṭʰa-pradānena prasādaḥ kriyatāṃ+ \

Sentence: 15    
kṣamyatāṃ yad kiṃcit praṇayātirekād ayuktaṃ tava mayaānuṣṭʰitaṃ \
   
kṣamyatāṃ+ yad+ kiṃ-cit praṇaya-atirekād+ a-yuktaṃ+ tava mayaā_anuṣṭʰitaṃ+ \

Sentence: 16    
so 'pi tad ākarṇya bāṣpapihitanayanaḥ sagadgadam uvāca \
   
so+ +api tad+ ākarṇya bāṣpa-pihita-nayanaḥ sa-gadgadam uvāca \

Sentence: 17    
vayasya tad duḥkʰakāraṇaṃ kiṃ tava \
   
vayasya tad+ duḥkʰa-kāraṇaṃ+ kiṃ+ tava \

Sentence: 18    
tad vada yena pratīkāraḥ kriyate yadi śakyate kartuṃ \
   
tad+ vada yena pratīkāraḥ kriyate yadi śakyate kartuṃ+ \

Sentence: 19    
uktaṃ ca yataḥ \
   
uktaṃ+ ca yataḥ \


Strophe: 203 
Verse: a    
auṣadʰārtʰasumantrāṇāṃ buddʰeś caiva mahātmanāṃ \
   
auṣadʰa-artʰa-su-mantrāṇāṃ+ buddʰeś+ ca_eva mahā-ātmanāṃ+ \

Verse: b    
asādʰyaṃ nāsti loke atra yad brahmāṇḍasya madʰyagaṃ \\203\\
   
a-sādʰyaṃ+ na_asti loke +atra yad+ brahma-aṇḍasya madʰya-gaṃ+ \\203\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
tad eṣāṃ caturṇāṃ yadi sādʰyaṃ bʰaviṣyati tad ahaṃ sādʰayiṣyāmi \
   
tad+ eṣāṃ+ caturṇāṃ+ yadi sādʰyaṃ+ bʰaviṣyati tad+ ahaṃ+ sādʰayiṣyāmi \

Sentence: 21    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 22    
vayasya eteṣām anyeṣām api sahasraśa upāyānām asādʰyaṃ tan mama duḥkʰaṃ \
   
vayasya eteṣām anyeṣām api sahasraśa+ upāyānām a-sādʰyaṃ+ tan+ mama duḥkʰaṃ+ \

Sentence: 23    
tasmān mama maraṇe kālakṣepaṃ kuru \
   
tasmān+ mama maraṇe kāla-kṣepaṃ+ kuru \

Sentence: 24    
ratʰakāra āha \
   
ratʰa-kāra+ āha \

Sentence: 25    
bʰo mitra yad apy asādʰyaṃ tatʰāpi nivedaya yenāham api tad asādʰyaṃ matvā tvayā saha vahnau praviśāmi \
   
bʰo+ mitra yad+ apy+ a-sādʰyaṃ+ tatʰā_api nivedaya yena_aham api tad+ a-sādʰyaṃ+ matvā tvayā saha vahnau praviśāmi \

Sentence: 26    
na kṣaṇam api tvadviyogaṃ sahiṣye \
   
na kṣaṇam api tvad-viyogaṃ+ sahiṣye \

Sentence: 27    
eṣa me niścayaḥ \
   
eṣa me niścayaḥ \

Sentence: 28    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 29    
vayasya yāsau rājakanyā kareṇukārūḍʰā tatrotsave dr̥ṣṭā tasyā darśanānantaraṃ makaradʰvajena mama iyam avastʰā vihitā tan na śaknomi tadvedanāṃ soḍʰuṃ \
   
vayasya _asau rāja-kanyā kareṇukā-ārūḍʰā tatra_utsave dr̥ṣṭā tasyā+ darśana-an-antaraṃ+ makara-dʰvajena mama_ iyam avastʰā vihitā tan+ na śaknomi tad-vedanāṃ+ soḍʰuṃ+ \

Sentence: 30    
ratʰakāro 'pi sasmitam idam āha \
   
ratʰa-kāro+ +api sa-smitam idam āha \

Sentence: 31    
vayasya diṣṭyā yady evaṃ tarhi siddʰaṃ naḥ prayojanaṃ \
   
vayasya diṣṭyā yady+ evaṃ+ tarhi siddʰaṃ+ naḥ prayojanaṃ+ \

Sentence: 32    
tad adyaiva tayā saha saṃgamaḥ kriyatām iti \
   
tad+ adya_eva tayā saha saṃgamaḥ kriyatām iti \

Sentence: 33    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 34    
vayasya yatra kanyāntaḥpure vāyuṃ muktvānyasya praveśo nāsti tatra rakṣāpuruṣādʰiṣṭʰite katʰaṃ mama tayā saha saṃgamaḥ \
   
vayasya yatra kanyā-antaḥ-pure vāyuṃ+ muktvā_anyasya praveśo+ na_asti tatra rakṣā-puruṣa-adʰiṣṭʰite katʰaṃ+ mama tayā saha saṃgamaḥ \

Sentence: 35    
tat kiṃ mām asatyavacanena viḍambayasi \
   
tat kiṃ+ mām a-satya-vacanena viḍambayasi \

Sentence: 36    
ratʰakāra āha \
   
ratʰa-kāra+ āha \

Sentence: 37    
mitra paśya me buddʰiprabʰāvaṃ \
   
mitra paśya me buddʰi-prabʰāvaṃ+ \

Sentence: 38    
evam abʰidʰāya tatkṣaṇāt kīlasaṃcāriṇaṃ vainateyaṃ sabāhuyugalaṃ cirajārjunavr̥kṣadāruṇā śaṅkʰacakragadāpadmānvitaṃ sakirīṭakaustubʰam agʰaṭayat \
   
evam abʰidʰāya tat-kṣaṇāt kīla-saṃcāriṇaṃ+ vainateyaṃ+ sa-bāhu-yugalaṃ+ cira-ja-arjuna-vr̥kṣa-dāruṇā śaṅkʰa-cakra-gadā-padma-anvitaṃ+ sa-kirīṭa-kaustubʰam agʰaṭayat \

Sentence: 39    
tatas tasmin kaulikaṃ samāropya viṣṇucihnacihnataṃ kr̥tvā kīlasaṃcaraṇavijñānaṃ ca darśayitvā provāca \
   
tatas+ tasmin kaulikaṃ+ samāropya viṣṇu-cihna-cihnataṃ+ kr̥tvā kīla-saṃcaraṇa-vijñānaṃ+ ca darśayitvā provāca \

Sentence: 40    
vayasya anena viṣṇurūpeṇa gatvā kanyāntaḥpure niśītʰe rājakanyām ekākinīṃ saptabʰūmikaprāsādaprāntagatāṃ mugdʰasvabʰāvāṃ tvāṃ vāsudevaṃ manyamānāṃ svakīyamitʰyāvakroktibʰī rañjayitvā vātsyāyanoktavidʰinā bʰaja \
   
vayasya anena viṣṇu-rūpeṇa gatvā kanyā-antaḥ-pure niśītʰe rāja-kanyām ekākinīṃ+ sapta-bʰūmika-prāsāda-prānta-gatāṃ+ mugdʰa-sva-bʰāvāṃ+ tvāṃ+ vāsudevaṃ+ manyamānāṃ+ svakīya-mitʰyā-vakra-uktibʰī+ rañjayitvā vātsyāyana-ukta-vidʰinā bʰaja \

Sentence: 41    
kauliko 'pi tad ākarṇya vāsudevarūpī rahas tadā gatvā tatra tām āha \
   
kauliko+ +api tad+ ākarṇya vāsudeva-rūpī rahas+ tadā gatvā tatra tām āha \

Sentence: 42    
rājaputri suptā kiṃ jāgarṣi \
   
rāja-putri suptā kiṃ+ jāgarṣi \

Sentence: 43    
ahaṃ tava kr̥te samudrāt sānurāgo lakṣmīṃ vihāyaiva āgataḥ \
   
ahaṃ+ tava kr̥te samudrāt sa-anurāgo+ lakṣmīṃ+ vihāya_eva_ āgataḥ \

Sentence: 44    
tat kriyatāṃ mayā saha saṃgama iti \
   
tat kriyatāṃ+ mayā saha saṃgama+ iti \

Sentence: 45    
sāpi garuḍārūḍʰaṃ caturbʰujaṃ sāyudʰaṃ kaustubʰopetam avalokya savismayā śayanād uttʰāya provāca \
   
_api garuḍa-ārūḍʰaṃ+ catur-bʰujaṃ+ sa-āyudʰaṃ+ kaustubʰa-upetam avalokya sa-vismayā śayanād+ uttʰāya provāca \

Sentence: 46    
bʰagavann ahaṃ mānuṣī kīṭikāśucir bʰagavāṃs trailokyapāvano vandanīyaś ca \
   
bʰagavann+ ahaṃ+ mānuṣī kīṭika-a-śucir+ bʰagavāṃs+ trailokya-pāvano+ vandanīyaś+ ca \

Sentence: 47    
tat katʰam etad yujyate \
   
tat katʰam etad+ yujyate \

Sentence: 48    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 49    
subʰage satyam abʰihitaṃ bʰavatyā paraṃ kiṃtu rādʰā nāma me bʰāryā gopakulaprasūtā pratʰamam āsīt \
   
su-bʰage satyam abʰihitaṃ+ bʰavatyā paraṃ+ kiṃtu rādʰā nāma me bʰāryā gopa-kula-prasūtā pratʰamam āsīt \

Sentence: 50    
tvam atrāvatīrṇā \
   
tvam atra_avatīrṇā \

Sentence: 51    
tenāham āyātaḥ \
   
tena_aham āyātaḥ \

Sentence: 52    
ity uktā prāha \
   
ity+ uktā prāha \

Sentence: 53    
bʰagavan yady evaṃ tan me tātaṃ prārtʰaya \
   
bʰagavan yady+ evaṃ+ tan+ me tātaṃ+ prārtʰaya \

Sentence: 54    
so 'py upakalpya tubʰyaṃ māṃ prayaccʰati \
   
so+ +apy+ upakalpya tubʰyaṃ+ māṃ+ prayaccʰati \

Sentence: 55    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 56    
subʰage nāhaṃ darśanapatʰaṃ mānuṣāṇāṃ gaccʰāmi kiṃ punar ālāpakaraṇaṃ \
   
su-bʰage na_ahaṃ+ darśana-patʰaṃ+ mānuṣāṇāṃ+ gaccʰāmi kiṃ+ punar+ ālāpa-karaṇaṃ+ \

Sentence: 57    
tvaṃ gāndʰarveṇa vivāhenātmānaṃ prayaccʰa \
   
tvaṃ+ gāndʰarveṇa vivāhena_ātmānaṃ+ prayaccʰa \

Sentence: 58    
no cec cʰāpaṃ dattvā sānvayaṃ te pitaraṃ bʰasmasāt kariṣyāmīti \
   
no+ cec+ +cʰāpaṃ+ dattvā sa-anvayaṃ+ te pitaraṃ+ bʰasmasāt kariṣyāmi_iti \

Sentence: 59    
evam abʰidʰāya garuḍād avatīrya savye pāṇau kr̥tvā tāṃ sabʰayāṃ salajjāṃ vepamānāṃ śayyāyām anayat tataś ca rātriśeṣaṃ yāvad vātsyāyanoktavidʰinā niṣevya pratyūṣe 'lakṣito jagāma \
   
evam abʰidʰāya garuḍād+ avatīrya savye pāṇau kr̥tvā tāṃ+ sa-bʰayāṃ+ sa-lajjāṃ+ vepamānāṃ+ śayyāyām anayat tataś+ ca rātri-śeṣaṃ+ yāvad+ vātsyāyana-ukta-vidʰinā niṣevya pratyūṣe +a-lakṣito+ jagāma \

Sentence: 60    
evaṃ tāṃ tasya nityaṃ sevamānasya kālo yāti \
   
evaṃ+ tāṃ+ tasya nityaṃ+ sevamānasya kālo+ yāti \

Sentence: 61    
atʰa kadaācit kañcukinas tasyā adʰarauṣṭʰapravālakʰaṇḍanaṃ dr̥ṣṭvā mitʰaḥ procuḥ \
   
atʰa kadaā-cit kañcukinas+ tasyā+ adʰara-oṣṭʰa-pravāla-kʰaṇḍanaṃ+ dr̥ṣṭvā mitʰaḥ procuḥ \

Sentence: 62    
aho paśyatāsyā rājakanyāyāḥ puruṣopabʰuktāyā iva śarīrāvayavāḥ saṃbʰāvyante \
   
aho paśyata_asyā+ rāja-kanyāyāḥ puruṣa-upabʰuktāyā+ iva śarīra-avayavāḥ saṃbʰāvyante \

Sentence: 63    
tat katʰam ayaṃ surakṣite 'py asmin gr̥ha evaṃvidʰo vyavahāraḥ \
   
tat katʰam ayaṃ+ su-rakṣite +apy+ asmin gr̥hae+ evaṃ-vidʰo+ vyavahāraḥ \

Sentence: 64    
tad rājñe nivedayāmaḥ \
   
tad+ rājñe nivedayāmaḥ \

Sentence: 65    
evaṃ niścitya sarve sametya rājānaṃ procuḥ \
   
evaṃ+ niścitya sarve sametya rājānaṃ+ procuḥ \

Sentence: 66    
deva vayaṃ na vidmaḥ paraṃ surakṣite 'pi kanyāntaḥpure kaścit praviśati tad devaḥ pramāṇam iti \
   
deva vayaṃ+ na vidmaḥ paraṃ+ su-rakṣite +api kanyā-antaḥ-pure kaś-cit praviśati tad+ devaḥ pramāṇam iti \

Sentence: 67    
tac cʰrutvā rājātīva vyākulitacitto devīṃ rahaḥstʰāṃ provāca \
   
tac+ +cʰrutvā rājā_atīva vyākulita-citto+ devīṃ+ rahaḥ-stʰāṃ+ provāca \

Sentence: 68    
devi jñāyatāṃ kim ete kañcukino vadanti \
   
devi jñāyatāṃ+ kim ete kañcukino+ vadanti \

Sentence: 69    
tasya kr̥tāntaḥ kupito yenaitad evaṃ kriyate \
   
tasya kr̥ta-antaḥ kupito+ yena_etad+ evaṃ+ kriyate \

Sentence: 70    
devy api tad ākarṇya vyākulībʰūtā satvaraṃ gatvā tāṃ kʰaṇditādʰarāṃ nakʰavikartitaśarīrāvayavām apaśyat \
   
devy=+ api tad+ ākarṇya vyākulī-bʰūtā sa-tvaraṃ+ gatvā tāṃ+ kʰaṇdita-adʰarāṃ+ nakʰa-vikartita-śarīra-avayavām apaśyat \

Sentence: 71    
āha ca \
   
āha ca \

Sentence: 72    
āḥ pāpe kulakalaṅkini kim evaṃ śīlakʰaṇḍanaṃ kr̥taṃ \
   
āḥ pāpe kula-kalaṅkini kim evaṃ+ śīla-kʰaṇḍanaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 73    
ko 'yaṃ kr̥tāntāvalokitas tvatsakāśam abʰyeti \
   
ko+ +ayaṃ+ kr̥ta-anta-avalokitas+ tvat-sakāśam abʰyeti \

Sentence: 74    
tat katʰyatām evaṃgate 'pi satyaṃ \
   
tat katʰyatām evaṃ-gate +api satyaṃ+ \

Sentence: 75    
tac cʰrutvā sāpi trapādʰomukʰī sakalaṃ viṣṇurūpakaulikavr̥ttāntaṃ nivedayām āsa \
   
tac+ +cʰrutvā _api trapā-adʰo-mukʰī sakalaṃ+ viṣṇu-rūpa-kaulika-vr̥tta-antaṃ+ nivedayām āsa \

Sentence: 76    
sāpi tac cʰrutvā prahasitavadanā pulakāṅkitasarvāṅgī satvaraṃ gatvā rājānam ūce \
   
_api tac+ +cʰrutvā prahasita-vadanā pulaka-aṅkita-sarva-aṅgī sa-tvaraṃ+ gatvā rājānam ūce \

Sentence: 77    
deva diṣṭyā vardʰase \
   
deva diṣṭyā vardʰase \

Sentence: 78    
nityam eva niśītʰe bʰagavān nārāyaṇaḥ kanyakāpārśve 'bʰyeti \
   
nityam eva niśītʰe bʰagavān nārāyaṇaḥ kanyakā-pārśve +abʰyeti \

Sentence: 79    
tena gāndʰarvavivāhena vivāhitā \
   
tena gāndʰarva-vivāhena vivāhitā \

Sentence: 80    
tad adya tvayā mayā ca rātrau vātāyanagatābʰyāṃ niśītʰe draṣṭavyo yato na sa mānuṣaiḥ sahālāpaṃ karoti \
   
tad+ adya tvayā mayā ca rātrau vāta-āyana-gatābʰyāṃ+ niśītʰe draṣṭavyo+ yato+ na sa mānuṣaiḥ saha_ālāpaṃ+ karoti \

Sentence: 81    
tac cʰrutvā harṣitasya rājñas tad dinaṃ varṣaśataprāyam iva katʰaṃcij jagāma \
   
tac+ +cʰrutvā harṣitasya rājñas+ tad+ dinaṃ+ varṣa-śata-prāyam iva katʰaṃ-cij+ jagāma \

Sentence: 82    
tatas tu rātrau nibʰr̥to bʰūtvā rājñīsahito rājā vātāyanastʰo gagaṇāsaktadr̥ṣṭir yāvat tiṣṭʰati tāvad garuḍārūḍʰaṃ taṃ śaṅkʰacakragadāpadmahastaṃ yatʰoktacihnāṅkitaṃ vyomno 'vatarantam apaśyat \
   
tatas+ tu rātrau nibʰr̥to+ bʰūtvā rājñī-sahito+ rājā vāta-āyana-stʰo+ gagaṇa-āsakta-dr̥ṣṭir+ yāvat tiṣṭʰati tāvad+ garuḍa-ārūḍʰaṃ+ taṃ+ śaṅkʰa-cakra-gadā-padma-hastaṃ+ yatʰā-ukta-cihna-aṅkitaṃ+ vyomno+ +avatarantam apaśyat \

Sentence: 83    
tataḥ sudʰāpūraplāvitam ivātmānaṃ manyamānas tām uvāca \
   
tataḥ su-dʰā-pūra-plāvitam iva_ātmānaṃ+ manyamānas+ tām uvāca \

Sentence: 84    
priye nāsty anyo dʰanyataro mattas tvattaś ca yat prasūtiṃ nārāyaṇo bʰajate \
   
priye na_asty+ anyo+ dʰanyataro+ mattas+ tvattaś+ ca yat prasūtiṃ+ nārāyaṇo+ bʰajate \

Sentence: 85    
tat siddʰāḥ sarve 'smākaṃ manoratʰāḥ \
   
tat siddʰāḥ sarve +asmākaṃ+ mano-ratʰāḥ \

Sentence: 86    
adʰunā jāmātr̥prabʰāveṇa sarvā vasumatī vaśe bʰaviṣyati \
   
adʰunā jāmātr̥-prabʰāveṇa sarvā vasumatī vaśe bʰaviṣyati \

Sentence: 87    
evaṃ niścitya sarvaiḥ sīmādʰipaiḥ saha maryādāvyatikramam akarot \
   
evaṃ+ niścitya sarvaiḥ sīma-adʰi-paiḥ saha maryādā-vyatikramam akarot \

Sentence: 88    
te ca taṃ maryādāvyatikrameṇa vartamānam ālokya sarve sametya tena saha vigrahaṃ cakruḥ \
   
te ca taṃ+ maryādā-vyatikrameṇa vartamānam ālokya sarve sametya tena saha vigrahaṃ+ cakruḥ \

Sentence: 89    
atrāntare sa rājā devīmukʰena tāṃ duhitaram uvāca \
   
atra-antare sa rājā devī-mukʰena tāṃ+ duhitaram uvāca \

Sentence: 90    
putri tvayi duhitari stʰitāyāṃ kim evaṃ yujyate yat sarve pārtʰivā mayā saha vigrahaṃ kurvanti \
   
putri tvayi duhitari stʰitāyāṃ+ kim evaṃ+ yujyate yat sarve pārtʰivā+ mayā saha vigrahaṃ+ kurvanti \

Sentence: 91    
tat saṃbodʰyo 'dya bʰartā tvayā yatʰā sa mama śatrūn vyāpādayati \
   
tat saṃbodʰyo+ +adya bʰartā tvayā yatʰā sa mama śatrūn vyāpādayati \

Sentence: 92    
atʰa tayā sa kauliko rātrau savinayamabʰihitaḥ \
   
atʰa tayā sa kauliko+ rātrau sa-vinayam-abʰihitaḥ \

Sentence: 93    
bʰagavaṃs tvayi jāmātari stʰite mama tāto yac cʰatrubʰiḥ paribʰūyate tan na yuktaṃ \
   
bʰagavaṃs+ tvayi jāmātari stʰite mama tāto+ yac+ +cʰatrubʰiḥ paribʰūyate tan+ na yuktaṃ+ \

Sentence: 94    
tat prasādaṃ kr̥tvā sarvāṃs tān vyāpādaya \
   
tat prasādaṃ+ kr̥tvā sarvāṃs+ tān vyāpādaya \

Sentence: 95    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 96    
subʰage kiyanmātrās tv ete tava pituḥ śatravaḥ \
   
su-bʰage kiyan-mātrās+ tv+ ete tava pituḥ śatravaḥ \

Sentence: 97    
tad viśvastā bʰava kṣaṇenāpi sudarśanacakreṇa sarvāṃs tilaśaḥ kʰaṇḍayiṣyāmi \
   
tad+ viśvastā bʰava kṣaṇena_api su-darśana-cakreṇa sarvāṃs+ tilaśaḥ kʰaṇḍayiṣyāmi \

Sentence: 98    
atʰa gaccʰatā kālena samastadeśaḥ śatrubʰir vyāptaḥ \
   
atʰa gaccʰatā kālena samasta-deśaḥ śatrubʰir+ vyāptaḥ \

Sentence: 99    
asya kevalaṃ sa rājā prākāraśeṣaḥ kr̥taḥ \
   
asya kevalaṃ+ sa rājā prākāra-śeṣaḥ kr̥taḥ \

Sentence: 100    
tatʰāpi vāsudevarūpadʰaraṃ kaulikam ajānan rājā nityam eva viśeṣataḥ karpūrāgurukastūrikādiparimalaviśeṣān nānāprakāravastrabʰakṣyapeyāṃś ca preṣayan duhitr̥mukʰena tam ūce \
   
tatʰā_api vāsudeva-rūpa-dʰaraṃ+ kaulikam a-jānan rājā nityam eva viśeṣataḥ karpūrā-guru-kastūrikā-ādi-parimala-viśeṣān nānā-prakāra-vastra-bʰakṣya-peyāṃś+ ca preṣayan duhitr̥-mukʰena tam ūce \

Sentence: 101    
bʰagavan prabʰāte nūnaṃ stʰānabʰaṅgo bʰaviṣyati yato yavasendʰanakṣayaḥ saṃjātas tatʰā sarvo 'pi janaḥ prahārair jarjaritadehaḥ saṃvr̥tto yoddʰum akṣamaḥ pracuro mr̥taś ca \
   
bʰagavan prabʰāte nūnaṃ+ stʰāna-bʰaṅgo+ bʰaviṣyati yato+ yavasa-indʰana-kṣayaḥ saṃjātas+ tatʰā sarvo+ +api janaḥ prahārair+ jarjarita-dehaḥ saṃvr̥tto+ yoddʰum a-kṣamaḥ pracuro+ mr̥taś+ ca \

Sentence: 102    
tad evaṃ jñātvātra kāle yad ucitaṃ bʰavati tad vidʰeyam iti \
   
tad+ evaṃ+ jñātvā_atra kāle yad+ ucitaṃ+ bʰavati tad+ vidʰeyam iti \

Sentence: 103    
tac cʰrutvā kauliko 'py acintayad yat stʰānabʰaṅge jāte mamānayā saha viyogo bʰaviṣyati tasmād garuḍam āruhya sāyudʰam ātmānam ākāśe darśayāmi \
   
tac+ +cʰrutvā kauliko+ +apy+ acintayad+ yat stʰāna-bʰaṅge jāte mama_anayā saha viyogo+ bʰaviṣyati tasmād+ garuḍam āruhya sa-āyudʰam ātmānam ākāśe darśayāmi \

Sentence: 104    
kadācin māṃ vāsudevaṃ manyamānās te sāśaṅkā rājño yoddʰr̥bʰir hanyante \
   
kadā-cin+ māṃ+ vāsudevaṃ+ manyamānās+ te sa-āśaṅkā+ rājño+ yoddʰr̥bʰir+ hanyante \

Sentence: 105    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 204 
Verse: a    
nirviṣeṇāpi sarpeṇa kartavyā mahatī pʰaṇā \
   
nirviṣeṇa_api sarpeṇa kartavyā mahatī pʰaṇā \

Verse: b    
viṣaṃ bʰavatu bʰūd pʰaṭāṭopo bʰayaṃkaraḥ \\204\\
   
viṣaṃ+ bʰavatu bʰūd+ pʰaṭa-āṭopo+ bʰayaṃ-karaḥ \\204\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 106    
atʰa mama stʰānārtʰa udyatasya mr̥tyur bʰavati tatʰā api sundarataraṃ \
   
atʰa mama stʰāna-artʰae+ udyatasya mr̥tyur+ bʰavati tatʰā_ api sundarataraṃ+ \

Sentence: 107    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 205 
Verse: a    
gavām artʰe brāhmaṇārtʰe svāmyartʰe strīkr̥te atʰavā \
   
gavām artʰe brāhmaṇa-artʰe svāmy=-artʰe strī-kr̥te +atʰa-vā \

Verse: b    
stʰānārtʰe yas tyajet prāṇāṃs tasya lokāḥ sanātanāḥ \\205\\
   
stʰāna-artʰe yas+ tyajet prāṇāṃs+ tasya lokāḥ sanātanāḥ \\205\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 108    
evaṃ niścitya pratyūṣe dantadʰāvanaṃ vidʰāya tām ūce \
   
evaṃ+ niścitya pratyūṣe danta-dʰāvanaṃ+ vidʰāya tām ūce \

Sentence: 109    
subʰage samastaiḥ śatrubʰir hatair annaṃ pānaṃ ca āsvādayiṣyāmi \
   
su-bʰage samastaiḥ śatrubʰir+ hatair+ annaṃ+ pānaṃ+ ca_ āsvādayiṣyāmi \

Sentence: 110    
kiṃ bahunā \
   
kiṃ+ bahunā \

Sentence: 111    
tvayāpi saha saṃgamaṃ tataḥ kariṣyāmi \
   
tvayā_api saha saṃgamaṃ+ tataḥ kariṣyāmi \

Sentence: 112    
paraṃ vācyas tvayā nijapitā yat tvayā prabʰāte sarvasainyena saha nagarān niṣkramya yoddʰavyam ahaṃ cākāśastʰas tān nistejasaḥ kariṣyāmi paścāt sukʰena bʰavatā hantavyāḥ \
   
paraṃ+ vācyas+ tvayā nija-pitā yat tvayā prabʰāte sarva-sainyena saha nagarān+ niṣkramya yoddʰavyam ahaṃ+ ca_ākāśa-stʰas+ tān nistejasaḥ kariṣyāmi paścāt sukʰena bʰavatā hantavyāḥ \

Sentence: 113    
yadi punar ahaṃ tān svayam eva sūdayāmi tat teṣāṃ pāpātmanāṃ vaikuṇṭʰīyā gatiḥ syāt \
   
yadi punar+ ahaṃ+ tān svayam eva sūdayāmi tat teṣāṃ+ pāpa-ātmanāṃ+ vaikuṇṭʰīyā gatiḥ syāt \

Sentence: 114    
tasmāt te tatʰā kartavyā yatʰā palāyanto hanyamānāḥ svargaṃ na gaccʰanti \
   
tasmāt te tatʰā kartavyā+ yatʰā palāyanto+ hanyamānāḥ svargaṃ+ na gaccʰanti \

Sentence: 115    
sāpi tad ākarṇya pituḥ samīpaṃ gatvā sarvaṃ vr̥ttāntaṃ nyavedayat \
   
_api tad+ ākarṇya pituḥ samīpaṃ+ gatvā sarvaṃ+ vr̥tta-antaṃ+ nyavedayat \

Sentence: 116    
rājāpi tasya vākyaṃ śraddadʰānaḥ pratyūṣe samuttʰāya susaṃnaddʰasainyo yuddʰārtʰaṃ nirjagāma \
   
rājā_api tasya vākyaṃ+ śrad-dadʰānaḥ pratyūṣe samuttʰāya su-saṃnaddʰa-sainyo+ yuddʰa-artʰaṃ+ nirjagāma \

Sentence: 117    
kauliko 'pi maraṇakr̥taniścayaś cāpapāṇir gagaṇagatir garuḍārūḍʰo yuddʰāya prastʰitaḥ \
   
kauliko+ +api maraṇa-kr̥ta-niścayaś+ cāpa-pāṇir+ gagaṇa-gatir+ garuḍa-ārūḍʰo+ yuddʰāya prastʰitaḥ \

Sentence: 118    
atrāntare bʰagavatā nārāyaṇenātītānāgatavartamānavedinā smr̥tamātro vainateyaḥ saṃprāpto vihasya proktaḥ \
   
atra-antare bʰagavatā nārāyaṇena_atīta-an-āgata-vartamāna-vedinā smr̥ta-mātro+ vainateyaḥ saṃprāpto+ vihasya proktaḥ \

Sentence: 119    
bʰo garutmañ jānāsi tvaṃ yan mama rūpeṇa kauliko dārumayagaruḍe samārūḍʰo rājakanyāṃ kāmayate \
   
bʰo+ garutmañ+ jānāsi tvaṃ+ yan+ mama rūpeṇa kauliko+ dāru-maya-garuḍe samārūḍʰo+ rāja-kanyāṃ+ kāmayate \

Sentence: 120    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 121    
deva sarvaṃ jñāyate tac ceṣṭitaṃ \
   
deva sarvaṃ+ jñāyate tac+ ceṣṭitaṃ+ \

Sentence: 122    
tat kiṃ kurmaḥ sāṃprataṃ \
   
tat kiṃ+ kurmaḥ sāṃprataṃ+ \

Sentence: 123    
śrībʰagavān āha \
   
śrī-bʰagavān āha \

Sentence: 124    
adya kauliko maraṇe kr̥taniścayo vihitaniyamo yuddʰārtʰe vinirgataḥ \
   
adya kauliko+ maraṇe kr̥ta-niścayo+ vihita-niyamo+ yuddʰa-artʰe vinirgataḥ \

Sentence: 125    
sa nūnaṃ pradʰānakṣatriyaśarāhato nidʰanam eṣyati \
   
sa nūnaṃ+ pradʰāna-kṣatriya-śara-āhato+ nidʰanam eṣyati \

Sentence: 126    
tasmin hate sarvo jano vadiṣyati yat prabʰūtakṣatriyair militvā vāsudevo garuḍaś ca nipātitaḥ \
   
tasmin hate sarvo+ jano+ vadiṣyati yat prabʰūta-kṣatriyair+ militvā vāsudevo+ garuḍaś+ ca nipātitaḥ \

Sentence: 127    
tataḥ paraṃ loka āvayoḥ pūjāṃ na kariṣyati \
   
tataḥ paraṃ+ loka+ āvayoḥ pūjāṃ+ na kariṣyati \

Sentence: 128    
tatas tvaṃ drutataraṃ tatra dārumayagaruḍe saṃkramaṇaṃ kuru \
   
tatas+ tvaṃ+ drutataraṃ+ tatra dāru-maya-garuḍe saṃkramaṇaṃ+ kuru \

Sentence: 129    
aham api kaulikaśarīra āveśaṃ kariṣyāmi yena sa śatrūn vyāpādayati \
   
aham api kaulika-śarīrae+ āveśaṃ+ kariṣyāmi yena sa śatrūn vyāpādayati \

Sentence: 130    
tataś ca śatruvadʰād āvayor māhātmyavr̥ddʰiḥ syāt \
   
tataś+ ca śatru-vadʰād+ āvayor+ māhātmya-vr̥ddʰiḥ syāt \

Sentence: 131    
atʰa tatʰeti pratipanne śrībʰagavānnārāyaṇas taccʰarīre saṃkramaṇam akarot \
   
atʰa tatʰā_iti pratipanne śrī-bʰagavān-nārāyaṇas+ tac-cʰarīre saṃkramaṇam akarot \

Sentence: 132    
tato bʰagavanmāhātmyena gaganastʰaḥ sa kaulikaḥ śaṅkʰacakragadācāpacihnitaḥ kṣaṇād eva līlayā eva sarvān api pradʰānakṣatriyān nistejasaś cakāra \
   
tato+ bʰagavan-māhātmyena gagana-stʰaḥ sa kaulikaḥ śaṅkʰa-cakra-gadā-cāpa-cihnitaḥ kṣaṇād+ eva līlayā_ eva sarvān api pradʰāna-kṣatriyān nistejasaś+ cakāra \

Sentence: 133    
tatas tena rājñā svasainyaparivr̥tena jitā nihatāś ca te sarve 'pi śatravaḥ \
   
tatas+ tena rājñā sva-sainya-parivr̥tena jitā+ nihatāś+ ca te sarve +api śatravaḥ \

Sentence: 134    
jātaś ca lokamadʰye pravādo yatʰānena viṣṇujāmātr̥prabʰāveṇa sarve śatravo nihatā iti \
   
jātaś+ ca loka-madʰye pravādo+ yatʰā_anena viṣṇu-jāmātr̥-prabʰāveṇa sarve śatravo+ nihatā+ iti \

Sentence: 135    
kauliko 'pi tān hatān dr̥ṣṭvā pramuditamanā gaganād avatīrṇaḥ san yāvad rājāmātyapauralokās taṃ nagaravāstavyaṃ kaulikaṃ paśyanti tataḥ pr̥ṣṭaḥ kim etad iti \
   
kauliko+ +api tān hatān dr̥ṣṭvā pramudita-manā+ gaganād+ avatīrṇaḥ san yāvad+ rāja-amātya-paura-lokās+ taṃ+ nagara-vāstavyaṃ+ kaulikaṃ+ paśyanti tataḥ pr̥ṣṭaḥ kim etad+ iti \

Sentence: 136    
tataḥ so 'pi mūlād ārabʰya sarvaṃ pra=gvr̥ttāntaṃ nyavedayat \
   
tataḥ so+ +api mūlād+ ārabʰya sarvaṃ+ pra=g-vr̥tta-antaṃ+ nyavedayat \

Sentence: 137    
tataś ca kaulikasāhasānurañjitamanasā śatruvadʰād avāptatejasā rājñā rājakanyā sakalajanapratyakṣaṃ vivāhavidʰinā tasmai samarpitā deśaś ca pradattaḥ \
   
tataś+ ca kaulika-sāhasa-anurañjita-manasā śatru-vadʰād+ avāpta-tejasā rājñā rāja-kanyā sakala-jana-pratyakṣaṃ+ vivāha-vidʰinā tasmai samarpitā deśaś+ ca pradattaḥ \

Sentence: 138    
kauliko 'pi tayā sārdʰaṃ pañcaprakāraṃ jīvalokasāraṃ viṣayasukʰam anubʰavan kālaṃ nināya \\
   
kauliko+ +api tayā sārdʰaṃ+ pañca-prakāraṃ+ jīva-loka-sāraṃ+ viṣaya-sukʰam anubʰavan kālaṃ+ nināya \\


Chapter: 6  Kathā 6


Sentence: 1    
kasmiṃścit pradeśe mahātarau vāyasadaṃpatī prativasataḥ sma \
   
kasmiṃś-cit pradeśe mahā-tarau vāyasa-daṃ-patī prativasataḥ sma \

Sentence: 2    
atʰa tayoḥ prasavakāle vr̥kṣavivarān niṣkramya kr̥ṣṇasarpaḥ sadaiva tadapatyāni bʰakṣayati \
   
atʰa tayoḥ prasava-kāle vr̥kṣa-vivarān+ niṣkramya kr̥ṣṇa-sarpaḥ sadā_eva tad-apatyāni bʰakṣayati \

Sentence: 3    
tatas tau nirvedād anyavr̥kṣamūlanivāsinaṃ priyasuhr̥daṃ śr̥gālaṃ gatvocatuḥ \
   
tatas+ tau nirvedād+ anya-vr̥kṣa-mūla-nivāsinaṃ+ priya-suhr̥daṃ+ śr̥gālaṃ+ gatvā_ūcatuḥ \

Sentence: 4    
bʰadra kim evaṃvidʰe saṃjāta āvayoḥ kartavyaṃ bʰavati \
   
bʰadra kim evaṃ-vidʰe saṃjātae+ āvayoḥ kartavyaṃ+ bʰavati \

Sentence: 5    
eṣa tāvad duṣṭātmā kr̥ṣṇasarpo vivarān nirgatya āvayor bālakān bʰakṣayaty eva \
   
eṣa tāvad+ duṣṭa-ātmā kr̥ṣṇa-sarpo+ vivarān+ nirgatya_ āvayor+ bālakān bʰakṣayaty+ eva \

Sentence: 6    
tat katʰyatāṃ tadrakṣārtʰaṃ kaścid upāyaḥ \
   
tat katʰyatāṃ+ tad-rakṣā-artʰaṃ+ kaś-cid+ upāyaḥ \


Strophe: 208 
Verse: a    
yasya kṣetraṃ nadītīre bʰāryā ca parasaṃgatā \
   
yasya kṣetraṃ+ nadī-tīre bʰāryā ca para-saṃgatā \

Verse: b    
sasarpe ca gr̥he vāsaḥ katʰaṃ syāt tasya nirvr̥tiḥ \\208\\
   
sa-sarpe ca gr̥he vāsaḥ katʰaṃ+ syāt tasya nirvr̥tiḥ \\208\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 7    
anyac cāsmākam api tatrastʰānāṃ pratidinaṃ prāṇasaṃśayaḥ \
   
anyac+ ca_asmākam api tatra-stʰānāṃ+ prati-dinaṃ+ prāṇa-saṃśayaḥ \

Sentence: 8    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 9    
nātra viṣaye viṣādaḥ kāryaḥ \
   
na_atra viṣaye viṣādaḥ kāryaḥ \

Sentence: 10    
nūnaṃ sa lubdʰo nopāyam antareṇa vadʰyaḥ syāt \
   
nūnaṃ+ sa lubdʰo+ na_upāyam antareṇa vadʰyaḥ syāt \


Strophe: 209 
Verse: a    
upāyena jayo yādr̥g ripos tāvan na hetibʰiḥ \
   
upāyena jayo+ yādr̥g+ ripos+ tāvan+ na hetibʰiḥ \

Verse: b    
upāyajño 'lpakāyo 'pi na śūraiḥ paribʰūyate \\209\\
   
upāya-jño+ +alpa-kāyo+ +api na śūraiḥ paribʰūyate \\209\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 11    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 210 
Verse: a    
bʰakṣayitvā bahūn matsyān uttamādʰamamadʰyamān \
   
bʰakṣayitvā bahūn matsyān uttama-adʰama-madʰyamān \

Verse: b    
atilaulyād bakaḥ kaścin mr̥taḥ karkaṭakagrahāt \\210\\
   
atilaulyād+ bakaḥ kaś-cin+ mr̥taḥ karkaṭaka-grahāt \\210\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tāv ūcatuḥ \
   
tāv+ ūcatuḥ \

Sentence: 13    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 14    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \


Chapter: 7  Kathā 7


Sentence: 1    
asti kasmiṃścit pradeśe nānājalacarasanātʰaṃ saraḥ \
   
asti kasmiṃś-cit pradeśe nānā-jala-cara-sa-nātʰaṃ+ saraḥ \

Sentence: 2    
tatra ca kr̥tāśrayo baka eko vr̥ddʰabʰāvam upāgato matsyān vyāpādayitum asamartʰaḥ \
   
tatra ca kr̥ta-āśrayo+ baka+ eko+ vr̥ddʰa-bʰāvam upāgato+ matsyān vyāpādayitum a-samartʰaḥ \

Sentence: 3    
tataś ca kṣutkṣāmakaṇṭʰaḥ sarastīra upāviṣṭo muktāpʰalasadr̥śair aśrupravāhair dʰarātalam abʰiṣiñcan ruroda \
   
tataś+ ca kṣut-kṣāma-kaṇṭʰaḥ saras-tīrae+ upāviṣṭo+ muktā-pʰala-sadr̥śair+ aśru-pravāhair+ dʰarā-talam abʰiṣiñcan ruroda \

Sentence: 4    
ekaḥ kulīrako nānājalacarasametaḥ sametya tasya duḥkʰena duḥkʰitaḥ sādaram idam ūce \
   
ekaḥ kulīrako+ nānā-jala-cara-sametaḥ sametya tasya duḥkʰena duḥkʰitaḥ sa-ādaram idam ūce \

Sentence: 5    
māma kim adya tvayāhāravr̥ttir nānuṣṭʰīyate \
   
māma kim adya tvayā_āhāra-vr̥ttir+ na_anuṣṭʰīyate \

Sentence: 6    
kevalam aśrupūrṇanetrābʰyāṃ saniḥśvāsena stʰīyate \
   
kevalam aśru-pūrṇa-netrābʰyāṃ+ sa-niḥśvāsena stʰīyate \

Sentence: 7    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 8    
vatsa satyam upalakṣitaṃ bʰavatā \
   
vatsa satyam upalakṣitaṃ+ bʰavatā \

Sentence: 9    
mayā hi matsyādanaṃ prati paramavairāgyatayā sāṃprataṃ prāyopaveśanaṃ kr̥taṃ tenāhaṃ samīpagatān api matsyān na bʰakṣayāmi \
   
mayā hi matsya-adanaṃ+ prati parama-vairāgyatayā sāṃprataṃ+ prāya-upaveśanaṃ+ kr̥taṃ+ tena_ahaṃ+ samīpa-gatān api matsyān na bʰakṣayāmi \

Sentence: 10    
kulīrakas tac cʰrutvā prāha \
   
kulīrakas+ tac+ +cʰrutvā prāha \

Sentence: 11    
kiṃ tadvairāgyakāraṇaṃ \
   
kiṃ+ tad-vairāgya-kāraṇaṃ+ \

Sentence: 12    
sa prāha \
   
sa prāha \

Sentence: 13    
vatsāham asmin sarasi jāto vr̥ddʰiṃ gataś ca \
   
vatsa_aham asmin sarasi jāto+ vr̥ddʰiṃ+ gataś+ ca \

Sentence: 14    
tan mayaitac cʰrutaṃ yad dvādaśavārṣiky anāvr̥ṣṭiḥ saṃpadyate lagnā \
   
tan+ mayā_etac+ +cʰrutaṃ+ yad+ dvādaśa-vārṣiky=+ an-āvr̥ṣṭiḥ saṃpadyate lagnā \

Sentence: 15    
kulīraka āha \
   
kulīraka+ āha \

Sentence: 16    
kasmāt tac cʰrutaṃ \
   
kasmāt tac+ +cʰrutaṃ+ \

Sentence: 17    
baka āha \
   
baka+ āha \

Sentence: 18    
daivajñamukʰāt \
   
daiva-jña-mukʰāt \

Sentence: 19    
yataḥ śanaiś caro rohiṇīśakaṭaṃ bʰittvā bʰaumaś ca śukraś ca prayāsyati \
   
yataḥ śanaiś+ caro+ rohiṇī-śakaṭaṃ+ bʰittvā bʰaumaś+ ca śukraś+ ca prayāsyati \

Sentence: 20    
uktaṃ ca varāhamihireṇa \
   
uktaṃ+ ca varāhamihireṇa \


Strophe: 211 
Verse: a    
yadi rohiṇyāḥ śakaṭaṃ bʰinatti ravinandano gaganavītʰyāṃ \
   
yadi rohiṇyāḥ śakaṭaṃ+ bʰinatti ravi-nandano+ gagana-vītʰyāṃ+ \

Verse: b    
dvādaśa varṣāṇi tadā na hi varṣati vāsavo bʰūmau \\211\\
   
dvādaśa varṣāṇi tadā na hi varṣati vāsavo+ bʰūmau \\211\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 212 
Verse: a    
prājāpatye śakaṭe bʰinne kr̥tveva pātakaṃ vasudʰā \
   
prājāpatye śakaṭe bʰinne kr̥tvā_iva pātakaṃ+ vasu-dʰā \

Verse: b    
bʰasmāstʰiśakalakīrṇā kāpālikam iva vrataṃ dʰatte \\212\\
   
bʰasma-astʰi-śakala-kīrṇā kāpālikam iva vrataṃ+ dʰatte \\212\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 22    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 213 
Verse: a    
rohiṇīśakaṭam arkanandanaś ced bʰinatti rudʰiro 'tʰa śaśī \
   
rohiṇī-śakaṭam arka-nandanaś+ ced+ bʰinatti rudʰiro+ +atʰa śaśī \

Verse: b    
kiṃ vadāmi tad aniṣṭasāgare saṃkṣayaṃ jagad aśeṣam upaiti \\213\\
   
kiṃ+ vadāmi tad+ an-iṣṭa-sāgare saṃkṣayaṃ+ jagad+ a-śeṣam upaiti \\213\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 23    
tad etat saraḥ svalpatoyaṃ vartate \
   
tad+ etat saraḥ sv-alpa-toyaṃ+ vartate \

Sentence: 24    
śīgʰraṃ śoṣaṃ yāsyati \
   
śīgʰraṃ+ śoṣaṃ+ yāsyati \

Sentence: 25    
asmiñ śuṣke yaiḥ sahāhaṃ vr̥ddʰiṃ gataḥ sadaiva krīḍitaś caite sarve toyābʰāvān nāśaṃ yāsyanti \
   
asmiñ+ śuṣke yaiḥ saha_ahaṃ+ vr̥ddʰiṃ+ gataḥ sadā_eva krīḍitaś+ ca_ete sarve toya-a-bʰāvān+ nāśaṃ+ yāsyanti \

Sentence: 26    
tat teṣāṃ viyogaṃ draṣṭum aham asamartʰaḥ \
   
tat teṣāṃ+ viyogaṃ+ draṣṭum aham a-samartʰaḥ \

Sentence: 27    
tenaitat prāyopaveśanaṃ kr̥taṃ \
   
tena_etat prāya-upaveśanaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 28    
sāṃprataṃ sarveṣāṃ svalpajalāśayānāṃ jalacarā gurujalāśayeṣu svasvajanair nīyante kecic ca makaragodʰāśiśumārajalahastiprabʰr̥tayaḥ svayam eva gaccʰanti \
   
sāṃprataṃ+ sarveṣāṃ+ sv-alpa-jala-āśayānāṃ+ jala-carā+ guru-jala-āśayeṣu sva-sva-janair+ nīyante kecic+ ca makara-godʰā-śiśu-māra-jala-hasti-prabʰr̥tayaḥ svayam eva gaccʰanti \

Sentence: 29    
atra punaḥ sarasi ye jalacarās te niścintāḥ santi tena ahaṃ viśeṣād rodimi yad bījaśeṣamātram apy atra noddʰariṣyati \
   
atra punaḥ sarasi ye jala-carās+ te niścintāḥ santi tena_ ahaṃ+ viśeṣād+ rodimi yad+ bīja-śeṣa-mātram apy+ atra na_uddʰariṣyati \

Sentence: 30    
tataḥ sa tad ākarṇyānyeṣām api jalacarāṇāṃ tat tasya vacanaṃ nivedayām āsa \
   
tataḥ sa tad+ ākarṇya_anyeṣām api jala-carāṇāṃ+ tat tasya vacanaṃ+ nivedayām āsa \

Sentence: 31    
atʰa te sarve bʰayatrastamanaso matsyakaccʰapaprabʰr̥tayas tam abʰyupetya papraccʰuḥ \
   
atʰa te sarve bʰaya-trasta-manaso+ matsya-kaccʰa-pa-prabʰr̥tayas+ tam abʰyupetya papraccʰuḥ \

Sentence: 32    
māma asti kaścid upāyo yenāsmākaṃ rakṣā bʰavati \
   
māma asti kaś-cid+ upāyo+ yena_asmākaṃ+ rakṣā bʰavati \

Sentence: 33    
baka āha \
   
baka+ āha \

Sentence: 34    
asty asya jalāśayasya nātidūre prabʰūtajalasanātʰaṃ saraḥ padminīkʰaṇḍamaṇḍitaṃ yac caturviṃśatyāpi varṣāṇām avr̥ṣṭyā na śoṣam eti \
   
asty+ asya jala-āśayasya na_atidūre prabʰūta-jala-sa-nātʰaṃ+ saraḥ padminī-kʰaṇḍa-maṇḍitaṃ+ yac+ catur-viṃśatyā_api varṣāṇām a-vr̥ṣṭyā na śoṣam eti \

Sentence: 35    
tad yadi mama pr̥ṣṭʰaṃ kaścid ārohati tad ahaṃ taṃ tatra nayāmi \
   
tad+ yadi mama pr̥ṣṭʰaṃ+ kaś-cid+ ārohati tad+ ahaṃ+ taṃ+ tatra nayāmi \

Sentence: 36    
atʰa te tatra viśvāsam āpannās tāta mātula bʰrātar iti bruvāṇā ahaṃ pūrvam ahaṃ pūrvam iti samantāt paritastʰuḥ \
   
atʰa te tatra viśvāsam āpannās+ tāta mātula bʰrātar iti bruvāṇā+ ahaṃ+ pūrvam ahaṃ+ pūrvam iti samantāt paritastʰuḥ \

Sentence: 37    
so 'pi duṣṭāśayaḥ krameṇa tān pr̥ṣṭʰam āropya jalāśayasya nātidūre śilāṃ samāsādya tasyām ākṣipya sveccʰayā bʰakṣayitvā bʰūyo 'pi jala-āśayaṃ samāsādya jala-carāṇāṃ mitʰyā-vārtā-saṃdeśakair manāṃsi rañjayan nityām ivāhāra-vr̥ttim akarot \
   
so+ +api duṣṭa-āśayaḥ krameṇa tān pr̥ṣṭʰam āropya jala-āśayasya na_atidūre śilāṃ+ samāsādya tasyām ākṣipya sva-iccʰayā bʰakṣayitvā bʰūyo+ +api jala-āśayaṃ+ samāsādya jala-carāṇāṃ+ mitʰyā-vārtā-saṃdeśakair+ manāṃsi rañjayan nityām iva_āhāra-vr̥ttim akarot \

Sentence: 38    
anyasmin dine sa kulīrakeṇoktaḥ \
   
anyasmin dine sa kulīrakeṇa_uktaḥ \

Sentence: 39    
māma mayā saha te pratʰamaḥ snehasaṃbʰāṣaḥ saṃjātaḥ \
   
māma mayā saha te pratʰamaḥ sneha-saṃbʰāṣaḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 40    
tat kiṃ māṃ parityajyānyān nayasi \
   
tat kiṃ+ māṃ+ parityajya_anyān nayasi \

Sentence: 41    
tasmād adya me prāṇatrāṇaṃ kuru \
   
tasmād+ adya me prāṇa-trāṇaṃ+ kuru \

Sentence: 42    
tad ākarṇya so 'pi duṣṭāśayaś cintitavān \
   
tad+ ākarṇya so+ +api duṣṭa-āśayaś+ cintitavān \

Sentence: 43    
nirviṇṇo 'haṃ matsyamāṃsādanena \
   
nirviṇṇo+ +ahaṃ+ matsya-māṃsa-adanena \

Sentence: 44    
tad adyaitaṃ kulīrakaṃ vyañjanastʰāne karomi \
   
tad+ adya_etaṃ+ kulīrakaṃ+ vyañjana-stʰāne karomi \

Sentence: 45    
iti vicintya taṃ pr̥ṣṭʰe samāropya tāṃ vadʰyaśilām uddiśya prastʰitaḥ \
   
iti vicintya taṃ+ pr̥ṣṭʰe samāropya tāṃ+ vadʰya-śilām uddiśya prastʰitaḥ \

Sentence: 46    
kulīrako 'pi dūrād evāstʰiparvataṃ śilāśrayam avalokya matsyāstʰīni parijñāya tam apr̥ccʰat \
   
kulīrako+ +api dūrād+ eva_astʰi-parvataṃ+ śilā-āśrayam avalokya matsya-astʰīni parijñāya tam apr̥ccʰat \

Sentence: 47    
māma kiyaddūre sa jalāśayaḥ \
   
māma kiyad-dūre sa jala-āśayaḥ \

Sentence: 48    
madīyabʰāreṇātiśrāntas tvaṃ tat katʰaya \
   
madīya-bʰāreṇa-atiśrāntas+ tvaṃ+ tat katʰaya \

Sentence: 49    
so 'pi mandadʰīr jalacaro 'yam iti matvā stʰale na prabʰavatīti sasmitam idam āha \
   
so+ +api manda-dʰīr+ jala-caro+ +ayam iti matvā stʰale na prabʰavati_iti sa-smitam idam āha \

Sentence: 50    
kulīraka kuto 'nyo jalāśayaḥ \
   
kulīraka kuto+ +anyo+ jala-āśayaḥ \

Sentence: 51    
mama prāṇayātreyaṃ \
   
mama prāṇa-yātrā_iyaṃ+ \

Sentence: 52    
tasmāt smaryatām ātmano 'bʰīṣṭadevatā \
   
tasmāt smaryatām ātmano+ +abʰīṣṭa-devatā \

Sentence: 53    
tvām apy asyāṃ śilāyāṃ nikṣipya bʰakṣayiṣyāmi \
   
tvām apy+ asyāṃ+ śilāyāṃ+ nikṣipya bʰakṣayiṣyāmi \

Sentence: 54    
ity uktavati tasmin svavadanadaṃśadvayena mr̥ṇālanāladʰavalāyāṃ mr̥dugrīvāyāṃ gr̥hīto mr̥taś ca \
   
ity+ uktavati tasmin sva-vadana-daṃśa-dvayena mr̥ṇāla-nāla-dʰavalāyāṃ+ mr̥du-grīvāyāṃ+ gr̥hīto+ mr̥taś+ ca \

Sentence: 55    
atʰa sa tāṃ bakagrīvāṃ samādāya śanaiḥ śanais taj jalāśayam āsasāda \
   
atʰa sa tāṃ+ baka-grīvāṃ+ samādāya śanaiḥ śanais+ taj+ jala-āśayam āsasāda \

Sentence: 56    
tataḥ sarvair eva jalacaraiḥ pr̥ṣṭaḥ \
   
tataḥ sarvair+ eva jala-caraiḥ pr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 57    
bʰoḥ kulīraka kiṃnimittas tvaṃ paścād āyātaḥ kuśalakāraṇaṃ tiṣṭʰati \
   
bʰoḥ kulīraka kiṃ-nimittas+ tvaṃ+ paścād+ āyātaḥ kuśala-kāraṇaṃ+ tiṣṭʰati \

Sentence: 58    
sa mātulo 'pi nāyātaḥ tat kiṃ cirayasi \
   
sa mātulo+ +api na_āyātaḥ tat kiṃ+ cirayasi \

Sentence: 59    
vayaṃ sarve sotsukāḥ kr̥takṣaṇās tiṣṭʰāmaḥ \
   
vayaṃ+ sarve sa-utsukāḥ kr̥ta-kṣaṇās+ tiṣṭʰāmaḥ \

Sentence: 60    
evaṃ tair abʰihite kulīrako 'pi vihasyovāca \
   
evaṃ+ tair+ abʰihite kulīrako+ +api vihasya_uvāca \

Sentence: 61    
mūrkʰāḥ sarve jalacarās tena mitʰyāvādinā vañcayitvā nātidūre śilātale prakṣipya bʰakṣitāḥ \
   
mūrkʰāḥ sarve jala-carās+ tena mitʰyā-vādinā vañcayitvā na_atidūre śilā-tale prakṣipya bʰakṣitāḥ \

Sentence: 62    
tan mayāyuḥśeṣatayā tasya viśvāsagʰātakasya abʰiprāyaṃ jñātvā grīveyam ānītā \
   
tan+ mayā_āyuḥ-śeṣatayā tasya viśvāsa-gʰātakasya_ abʰiprāyaṃ+ jñātvā grīvā_iyam ānītā \

Sentence: 63    
tad alaṃ saṃbʰrameṇa \
   
tad+ alaṃ+ saṃbʰrameṇa \

Sentence: 64    
adʰunā sarvajalacarāṇāṃ kṣemaṃ bʰaviṣyati \\
   
adʰunā sarva-jala-carāṇāṃ+ kṣemaṃ+ bʰaviṣyati \\

Sentence: 65    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \

Sentence: 66    
bʰakṣayitvā bahūn matsyān iti \
   
bʰakṣayitvā bahūn matsyān iti \

Sentence: 67    
vāyasa āha \
   
vāyasa+ āha \

Sentence: 68    
bʰadra tat katʰaya katʰaṃ sa duṣṭasarpo vadʰam upaiṣyati \
   
bʰadra tat katʰaya katʰaṃ+ sa duṣṭa-sarpo+ vadʰam upaiṣyati \

Sentence: 69    
śr̥gāla āha \
   
śr̥gāla+ āha \

Sentence: 70    
gaccʰatu bʰavān kiṃcin nagaraṃ rājādʰiṣṭʰānaṃ \
   
gaccʰatu bʰavān kiṃ-cin+ nagaraṃ+ rāja-adʰiṣṭʰānaṃ+ \

Sentence: 71    
tatra kasyāpi dʰanino rājāmātyādeḥ pramādinaḥ kanakasūtraṃ hāraṃ gr̥hītvā tat koṭare prakṣipya yena sarpas tadgrahaṇena vadʰyate \
   
tatra kasya_api dʰanino+ rāja-amātya-ādeḥ pramādinaḥ kanaka-sūtraṃ+ hāraṃ+ gr̥hītvā tat koṭare prakṣipya yena sarpas+ tad-grahaṇena vadʰyate \

Sentence: 72    
atʰa tatkṣaṇāt kākaḥ kākī ca tad ākarṇyātmeccʰayā utpatitau \
   
atʰa tat-kṣaṇāt kākaḥ kākī ca tad+ ākarṇya_ātma-iccʰayā_ utpatitau \

Sentence: 73    
tataś ca kākī kiṃcit saraḥ prāpya yāvat paśyati tāvat tanmadʰye kasyacid rājño 'ntaḥpuraṃ jalāsannaṃ nyastakanakasūtraṃ muktamuktāhāravastrābʰaraṇaṃ jalakrīḍāṃ kurute \
   
tataś+ ca kākī kiṃ-cit saraḥ prāpya yāvat paśyati tāvat tan-madʰye kasya-cid+ rājño+ +antaḥ-puraṃ+ jala-āsannaṃ+ nyasta-kanaka-sūtraṃ+ mukta-muktā-hāra-vastra-ābʰaraṇaṃ+ jala-krīḍāṃ+ kurute \

Sentence: 74    
atʰa vāyasī kanakasūtram ekam ādāya svagr̥hābʰimukʰaṃ pratastʰe \
   
atʰa vāyasī kanaka-sūtram ekam ādāya sva-gr̥ha-abʰimukʰaṃ+ pratastʰe \

Sentence: 75    
tataś ca kañcukino varṣadʰarāś ca tannīyamānam upalakṣya gr̥hītalaguḍāḥ satvaram anuyayuḥ \
   
tataś+ ca kañcukino+ varṣa-dʰarāś+ ca tan-nīyamānam upalakṣya gr̥hīta-laguḍāḥ sa-tvaram anuyayuḥ \

Sentence: 76    
kāky api sarpakoṭare tat kanakasūtraṃ prakṣipya sudūram avastʰitā \
   
kāky=+ api sarpa-koṭare tat kanaka-sūtraṃ+ prakṣipya su-dūram avastʰitā \

Sentence: 77    
atʰa yāvad rājapuruṣās taṃ vr̥kṣam āruhya tat koṭaram avalokayanti tāvat kr̥ṣṇasarpaḥ prasāritabʰogas tiṣṭʰati \
   
atʰa yāvad+ rāja-puruṣās+ taṃ+ vr̥kṣam āruhya tat koṭaram avalokayanti tāvat kr̥ṣṇa-sarpaḥ prasārita-bʰogas+ tiṣṭʰati \

Sentence: 78    
tatas taṃ laguḍaprahāreṇa hatvā kanakasūtram ādāya yatʰābʰilaṣitaṃ stʰānaṃ gatāḥ \
   
tatas+ taṃ+ laguḍa-prahāreṇa hatvā kanaka-sūtram ādāya yatʰā-abʰilaṣitaṃ+ stʰānaṃ+ gatāḥ \

Sentence: 79    
vāyasadaṃpatī api tataḥ paraṃ sukʰena vasataḥ \\
   
vāyasa-daṃ-patī api tataḥ paraṃ+ sukʰena vasataḥ \\


Chapter: 8  Kathā 8


Sentence: 1    
kasmiṃścid vane bʰāsurako nāma siṃhaḥ prativasati sma \
   
kasmiṃś-cid+ vane bʰāsurako+ nāma siṃhaḥ prativasati sma \

Sentence: 2    
atʰāsau vīryātirekān nityam evānekān mr̥gaśaśakādīn vyāpādayan nopararāma \
   
atʰa_asau vīrya-atirekān+ nityam eva_an-ekān mr̥ga-śaśaka-ādīn vyāpādayan na_upararāma \

Sentence: 3    
atʰānyedyus tadvanajāḥ sarve sāraṅgavarāhamahiṣaśaśakādayo militvā tam abʰyupetya procuḥ \
   
atʰa_anye-dyus+ tad-vana-jāḥ sarve sāraṅga-varāha-mahiṣa-śaśaka-ādayo+ militvā tam abʰyupetya procuḥ \

Sentence: 4    
svāmin kim anena sakalamr̥gavadʰena nityam eva yatas tavaikenāpi mr̥geṇa tr̥ptir bʰavati \
   
svāmin kim anena sakala-mr̥ga-vadʰena nityam eva yatas+ tava_ekena_api mr̥geṇa tr̥ptir+ bʰavati \

Sentence: 5    
tat kriyatām asmābʰiḥ saha samayadʰarmaḥ \
   
tat kriyatām asmābʰiḥ saha samaya-dʰarmaḥ \

Sentence: 6    
adyaprabʰr̥ti tavātropaviṣṭasya jātikrameṇa pratidinam eko mr̥go bʰakṣārtʰaṃ sameṣyati \
   
adya-prabʰr̥ti tava_atra_upaviṣṭasya jāti-krameṇa prati-dinam eko+ mr̥go+ bʰakṣa-artʰaṃ+ sameṣyati \

Sentence: 7    
evaṃ kr̥te tava tāvat prāṇayātrā kleśaṃ vināpi bʰaviṣyaty asmākaṃ ca punaḥ sarvoccʰedanaṃ na syāt \
   
evaṃ+ kr̥te tava tāvat prāṇa-yātrā kleśaṃ+ vinā_api bʰaviṣyaty+ asmākaṃ+ ca punaḥ sarva-uccʰedanaṃ+ na syāt \

Sentence: 8    
tad eṣa rājadʰarmo 'nuṣṭʰīyatāṃ \
   
tad+ eṣa rāja-dʰarmo+ +anuṣṭʰīyatāṃ+ \

Sentence: 9    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 215 
Verse: a    
śanaiḥ śanaiś ca yo rājyam upabʰuṅkte yatʰābalaṃ \
   
śanaiḥ śanaiś+ ca yo+ rājyam upabʰuṅkte yatʰā-balaṃ+ \

Verse: b    
rasāyanam iva prājñaḥ sa puṣṭiṃ paramāṃ vrajet \\215\\
   
rasa-ayanam iva prājñaḥ sa puṣṭiṃ+ paramāṃ+ vrajet \\215\\

Strophe: 216  
Verse: a    
vidʰinā mantrayuktena rūkṣāpi matʰitāpi ca \
   
vidʰinā mantra-yuktena rūkṣā_api matʰitā_api ca \

Verse: b    
prayaccʰati pʰalaṃ bʰūmir araṇīva hutāśanaṃ \\216\\
   
prayaccʰati pʰalaṃ+ bʰūmir+ araṇī_iva huta-aśanaṃ+ \\216\\

Strophe: 217  
Verse: a    
prajānāṃ pālanaṃ śasyaṃ svargakośasya vardʰanaṃ \
   
prajānāṃ+ pālanaṃ+ śasyaṃ+ svarga-kośasya vardʰanaṃ+ \

Verse: b    
pīḍanaṃ dʰarmanāśāya pāpāyāyaśase stʰitaṃ \\217\\
   
pīḍanaṃ+ dʰarma-nāśāya pāpāya_a-yaśase stʰitaṃ+ \\217\\

Strophe: 218  
Verse: a    
gopālena prajādʰenor vittadugdʰaṃ śanaiḥ śanaiḥ \
   
go-pālena prajā-dʰenor+ vitta-dugdʰaṃ+ śanaiḥ śanaiḥ \

Verse: b    
pālanāt poṣaṇād grāhyaṃ nyāyyāṃ vr̥ttiṃ samācaret \\218\\
   
pālanāt poṣaṇād+ grāhyaṃ+ nyāyyāṃ+ vr̥ttiṃ+ samācaret \\218\\

Strophe: 219  
Verse: a    
ajām iva prajāṃ mohād yo hanyāt pr̥tʰivīpatiḥ \
   
ajām iva prajāṃ+ mohād+ yo+ hanyāt pr̥tʰivī-patiḥ \

Verse: b    
tasyaikā jāyate tr̥ptir na dvitīyā katʰaṃcana \\219\\
   
tasya_ekā jāyate tr̥ptir+ na dvitīyā katʰaṃ-cana \\219\\

Strophe: 220  
Verse: a    
pʰalārtʰī nr̥patir lokān pālayed yatnam āstʰitaḥ \
   
pʰala-artʰī nr̥-patir+ lokān pālayed+ yatnam āstʰitaḥ \

Verse: b    
dānamānāditoyena mālākāro 'ṅkurān iva \\220\\
   
dāna-māna-ādi-toyena mālā-kāro+ +aṅkurān iva \\220\\

Strophe: 221  
Verse: a    
nr̥padīpo dʰanasnehaṃ prajābʰyaḥ saṃharann api \
   
nr̥-pa-dīpo+ dʰana-snehaṃ+ prajābʰyaḥ saṃharann+ api \

Verse: b    
antarastʰair guṇaiḥ śubʰrair lakṣyate naiva kenacit \\221\\
   
antara-stʰair+ guṇaiḥ śubʰrair+ lakṣyate na_eva kena-cit \\221\\

Strophe: 222  
Verse: a    
yatʰā gaur duhyate kāle pālyate ca tatʰā prajāḥ \
   
yatʰā gaur+ duhyate kāle pālyate ca tatʰā prajāḥ \

Verse: b    
sicyate cīyate caiva latā puṣpapʰalapradā \\222\\
   
sicyate cīyate ca_eva latā puṣpa-pʰala-pradā \\222\\

Strophe: 223  
Verse: a    
yatʰā bījāṅkuraḥ sūkṣmaḥ prayatnenābʰirakṣitaḥ \
   
yatʰā bīja-aṅkuraḥ sūkṣmaḥ prayatnena_abʰirakṣitaḥ \

Verse: b    
pʰalaprado bʰavet kāle tadval lokaḥ surakṣitaḥ \\223\\
   
pʰala-prado+ bʰavet kāle tad-val+ lokaḥ su-rakṣitaḥ \\223\\

Strophe: 224  
Verse: a    
hiraṇyadʰānyaratnāni yānāni vividʰāni ca \
   
hiraṇya-dʰānya-ratnāni yānāni vividʰāni ca \

Verse: b    
tatʰānyad api yat kiṃcit prajābʰyaḥ syān mahīpateḥ \\224\\
   
tatʰā_anyad+ api yat kiṃ-cit prajābʰyaḥ syān+ mahī-pateḥ \\224\\

Strophe: 225  
Verse: a    
lokānugrahakartāraḥ pravardʰante nareśvarāḥ \
   
loka-anugraha-kartāraḥ pravardʰante nara-īśvarāḥ \

Verse: b    
lokānāṃ saṃkṣayāc caiva kṣayaṃ yānti na saṃśayaḥ \\225\\
   
lokānāṃ+ saṃkṣayāc+ ca_eva kṣayaṃ+ yānti na saṃśayaḥ \\225\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 10    
atʰa teṣāṃ tad ākarṇya bʰāsuraka āha \
   
atʰa teṣāṃ+ tad+ ākarṇya bʰāsuraka+ āha \

Sentence: 11    
aho satyam abʰihitaṃ bʰavadbʰiḥ paraṃ yadi mamāpy upaviṣṭasyātra nityam eva naikaḥ śvāpadaḥ samāgamiṣyati tan nūnaṃ sarvān api bʰakṣayiṣyāmi \
   
aho satyam abʰihitaṃ+ bʰavadbʰiḥ paraṃ+ yadi mama_apy+ upaviṣṭasya_atra nityam eva na_ekaḥ śvā-padaḥ samāgamiṣyati tan+ nūnaṃ+ sarvān api bʰakṣayiṣyāmi \

Sentence: 12    
atʰa te tatʰaiva pratijñāya nirvr̥tibʰājas tatra eva vane nirbʰayāḥ paryaṭanti \
   
atʰa te tatʰā_eva pratijñāya nirvr̥ti-bʰājas+ tatra_ eva vane nirbʰayāḥ paryaṭanti \

Sentence: 13    
ekaś ca pratidinaṃ krameṇa yāti \
   
ekaś+ ca pratidinaṃ+ krameṇa yāti \

Sentence: 14    
vr̥ddʰo vairāgyayukto śokagrasto putrakalatranāśabʰīto teṣāṃ madʰyāt tasya āhārārtʰaṃ madʰyāhnasamaya upatiṣṭʰate \
   
vr̥ddʰo+ vairāgya-yukto+ śoka-grasto+ putra-kalatra-nāśa-bʰīto+ teṣāṃ+ madʰyāt tasya_ āhāra-artʰaṃ+ madʰya-ahna-samayae+ upatiṣṭʰate \

Sentence: 15    
atʰa kadācij jātikramāc cʰaśakasya vāraḥ samāyātaḥ \
   
atʰa kadā-cij+ jāti-kramāc+ +cʰaśakasya vāraḥ samāyātaḥ \

Sentence: 16    
sa samastamr̥gaiḥ prerito 'niccʰann api mandaṃ mandaṃ gatvā tasya vadʰopāyaṃ cintayan velātikramaṃ kr̥tvā vyākulitahr̥dayo yāvad gaccʰati tāvan mārge gaccʰatā kūpaḥ saṃdr̥ṣṭaḥ \
   
sa samasta-mr̥gaiḥ prerito+ +an-iccʰann+ api mandaṃ+ mandaṃ+ gatvā tasya vadʰa-upāyaṃ+ cintayan velā-atikramaṃ+ kr̥tvā vyākulita-hr̥dayo+ yāvad+ gaccʰati tāvan+ mārge gaccʰatā kūpaḥ saṃdr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 17    
yāvat kūpopari yāti tāvat kūpamadʰya ātmanaḥ pratibimbaṃ dadarśa \
   
yāvat kūpa-upari yāti tāvat kūpa-madʰyae+ ātmanaḥ pratibimbaṃ+ dadarśa \

Sentence: 18    
tena hr̥daye cintitaṃ yad bʰavya upāyo 'sti \
   
tena hr̥daye cintitaṃ+ yad+ bʰavya+ upāyo+ +asti \

Sentence: 19    
ahaṃ bʰāsurakaṃ prakopya svabuddʰyāsmin kūpe pātayiṣyāmi \
   
ahaṃ+ bʰāsurakaṃ+ prakopya sva-buddʰyā_asmin kūpe pātayiṣyāmi \

Sentence: 20    
atʰāsau dinaśeṣe bʰāsurakasamīpaṃ prāptaḥ \
   
atʰa_asau dina-śeṣe bʰāsuraka-samīpaṃ+ prāptaḥ \

Sentence: 21    
siṃho 'pi velātikrameṇa kṣutkṣāmakaṇṭʰaḥ kopāviṣṭaḥ sr̥kvaṇī parilelihad vyacintayat \
   
siṃho+ +api velā-atikrameṇa kṣut-kṣāma-kaṇṭʰaḥ kopa-āviṣṭaḥ sr̥kvaṇī parilelihad+ vyacintayat \

Sentence: 22    
aho prātar āhārāya niḥsatvaṃ vanaṃ mayā kartavyaṃ \
   
aho prātar+ āhārāya niḥsatvaṃ+ vanaṃ+ mayā kartavyaṃ+ \

Sentence: 23    
evaṃ cintayatas tasya śaśako mandaṃ mandaṃ gatvā praṇamya tasyāgre stʰitaḥ \
   
evaṃ+ cintayatas+ tasya śaśako+ mandaṃ+ mandaṃ+ gatvā praṇamya tasya_agre stʰitaḥ \

Sentence: 24    
atʰa taṃ prajvalitātmā bʰāsurako bʰartsayann āha \
   
atʰa taṃ+ prajvalita-ātmā bʰāsurako+ bʰartsayann+ āha \

Sentence: 25    
re śaśakādʰama \
   
re śaśaka-adʰama \

Sentence: 26    
ekaṃ tāvat tvaṃ lagʰuḥ prāpto 'paraṃ velātikrameṇa tad asmād aparādʰāt tvāṃ nipātya prātaḥ sakalāny api mr̥gakulāny uccʰedayiṣyāmi \
   
ekaṃ+ tāvat tvaṃ+ lagʰuḥ prāpto+ +a-paraṃ+ velā-atikrameṇa tad+ asmād+ aparādʰāt tvāṃ+ nipātya prātaḥ sakalāny+ api mr̥ga-kulāny+ uccʰedayiṣyāmi \

Sentence: 27    
atʰa śaśakaḥ savinayaṃ provāca \
   
atʰa śaśakaḥ sa-vinayaṃ+ provāca \

Sentence: 28    
svāmin nāparādʰo mama na ca sattvānāṃ \
   
svāmin na_aparādʰo+ mama na ca sattvānāṃ+ \

Sentence: 29    
tac cʰrūyatāṃ kāraṇaṃ \
   
tac+ +cʰrūyatāṃ+ kāraṇaṃ+ \

Sentence: 30    
siṃha āha \
   
siṃha+ āha \

Sentence: 31    
satvaraṃ nivedaya yāvad daṃṣṭrāntargato na bʰavasīti \
   
sa-tvaraṃ+ nivedaya yāvad+ daṃṣṭra-antar-gato+ na bʰavasi_iti \

Sentence: 32    
śaśaka āha \
   
śaśaka+ āha \

Sentence: 33    
samastamr̥gair adya svāmiñ jātikrameṇa mama lagʰutarasya prastāvaṃ vijñāya tato 'haṃ pañcaśaśakaiḥ samaṃ preṣitaḥ \
   
samasta-mr̥gair+ adya svāmiñ+ jāti-krameṇa mama lagʰutarasya prastāvaṃ+ vijñāya tato+ +ahaṃ+ pañca-śaśakaiḥ samaṃ+ preṣitaḥ \

Sentence: 34    
tataś cāham āgaccʰann antarāle mahatā kenacid apareṇa siṃhena vivarān nirgatyābʰihitaḥ \
   
tataś+ ca_aham āgaccʰann+ antar-āle mahatā kena-cid+ a-pareṇa siṃhena vivarān+ nirgatya_abʰihitaḥ \

Sentence: 35    
re kva prastʰitā yūyaṃ \
   
re kva prastʰitā+ yūyaṃ+ \

Sentence: 36    
abʰīṣṭadevatāṃ smarata \
   
abʰīṣṭa-devatāṃ+ smarata \

Sentence: 37    
tato mayābʰihitaṃ \
   
tato+ mayā_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 38    
vayaṃ svāmino bʰāsurakasya siṃhasya sakāśa āhārārtʰaṃ samayadʰarmeṇa gaccʰāmaḥ \
   
vayaṃ+ svāmino+ bʰāsurakasya siṃhasya sakāśae+ āhāra-artʰaṃ+ samaya-dʰarmeṇa gaccʰāmaḥ \

Sentence: 39    
tatas tenābʰihitaṃ \
   
tatas+ tena_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 40    
yady evaṃ tarhi madīyam etad vanaṃ mayā saha samayadʰarmeṇa sarvaiḥ śvāpadair vartitavyaṃ \
   
yady+ evaṃ+ tarhi madīyam etad+ vanaṃ+ mayā saha samaya-dʰarmeṇa sarvaiḥ śvā-padair+ vartitavyaṃ+ \

Sentence: 41    
caurarūpī sa bʰāsurakaḥ \
   
caura-rūpī sa bʰāsurakaḥ \

Sentence: 42    
atʰa yadi so 'tra rājā tato viśvāsastʰāne caturaḥ śaśakān atra dʰr̥tvā tam āhūya drutataram āgaccʰa yena dvayor madʰyād yaḥ kaścit parākrameṇa rājā bʰaviṣyati sa sarvān etān bʰakṣayiṣyatīti \
   
atʰa yadi so+ +atra rājā tato+ viśvāsa-stʰāne caturaḥ śaśakān atra dʰr̥tvā tam āhūya drutataram āgaccʰa yena dvayor+ madʰyād+ yaḥ kaś-cit parākrameṇa rājā bʰaviṣyati sa sarvān etān bʰakṣayiṣyati_iti \

Sentence: 43    
ato 'haṃ tenādiṣṭaḥ svāmisakāśam āgataḥ \
   
ato+ +ahaṃ+ tena_ādiṣṭaḥ svāmi-sakāśam āgataḥ \

Sentence: 44    
etad velāvyatikramakāraṇaṃ \
   
etad+ velā-vyatikrama-kāraṇaṃ+ \

Sentence: 45    
tad atra svāmī pramāṇaṃ \
   
tad+ atra svāmī pramāṇaṃ+ \

Sentence: 46    
tac cʰrutvā bʰāsuraka āha \
   
tac+ +cʰrutvā bʰāsuraka+ āha \

Sentence: 47    
bʰadra yady evaṃ tarhi satvaraṃ darśaya me taṃ caurasiṃhaṃ yenāhaṃ mr̥gakopaṃ tasyopari kṣiptvā svastʰo bʰavāmi \
   
bʰadra yady+ evaṃ+ tarhi sa-tvaraṃ+ darśaya me taṃ+ caura-siṃhaṃ+ yena_ahaṃ+ mr̥ga-kopaṃ+ tasya-upari kṣiptvā sva-stʰo+ bʰavāmi \

Sentence: 48    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 226 
Verse: a    
bʰūmir mitraṃ hiraṇyaṃ ca vigrahasya pʰalatrayaṃ \
   
bʰūmir+ mitraṃ+ hiraṇyaṃ+ ca vigrahasya pʰala-trayaṃ+ \

Verse: b    
nāsty ekam api yady eṣāṃ na taṃ kuryāt katʰaṃcana \\226\\
   
na_asty+ ekam api yady+ eṣāṃ+ na taṃ+ kuryāt katʰaṃ-cana \\226\\

Strophe: 227  
Verse: a    
yatra na syāt pʰalaṃ bʰūri yatra ca syāt parābʰavaḥ \
   
yatra na syāt pʰalaṃ+ bʰūri yatra ca syāt parābʰavaḥ \

Verse: b    
na tatra matimān yuddʰaṃ samutpādya samācaret \\227\\
   
na tatra matimān yuddʰaṃ+ samutpādya samācaret \\227\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 49    
śaśaka āha \
   
śaśaka+ āha \

Sentence: 50    
svāmin satyam idaṃ \
   
svāmin satyam idaṃ+ \

Sentence: 51    
svabʰūmihetoḥ paribʰavāc ca yudʰyante kṣatriyāḥ \
   
sva-bʰūmi-hetoḥ paribʰavāc+ ca yudʰyante kṣatriyāḥ \

Sentence: 52    
paraṃ sa durgāśrayaḥ \
   
paraṃ+ sa dur-ga-āśrayaḥ \

Sentence: 53    
durgān niṣkramya vayaṃ tena viṣkambʰitāḥ \
   
dur-gān+ niṣkramya vayaṃ+ tena viṣkambʰitāḥ \

Sentence: 54    
tato durgagato duḥsādʰyo bʰavati ripuḥ \
   
tato+ dur-ga-gato+ duḥ-sādʰyo+ bʰavati ripuḥ \

Sentence: 55    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 228 
Verse: a    
na gajānāṃ sahasreṇa na ca lakṣeṇa vājināṃ \
   
na gajānāṃ+ sahasreṇa na ca lakṣeṇa vājināṃ+ \

Verse: b    
yat kr̥tyaṃ sidʰyati rājñāṃ durgeṇaikena vigrahe \\228\\
   
yat kr̥tyaṃ+ sidʰyati rājñāṃ+ dur-geṇa_ekena vigrahe \\228\\

Strophe: 229  
Verse: a    
śatam eko 'pi saṃdʰatte prākārastʰo dʰanurdʰaraḥ \
   
śatam eko+ +api saṃdʰatte prākāra-stʰo+ dʰanur-dʰaraḥ \

Verse: b    
tasmād durgaṃ praśaṃsanti nītiśāstravicakṣaṇāḥ \\229\\
   
tasmād+ dur-gaṃ+ praśaṃsanti nīti-śāstra-vicakṣaṇāḥ \\229\\

Strophe: 230  
Verse: a    
purā guroḥ samādeśādd hiraṇyakaśipor bʰayāt \
   
purā guroḥ samādeśādd+ hiraṇyakaśipor+ bʰayāt \

Verse: b    
śakreṇa vihitaṃ durgaṃ prabʰāvād viśvakarmaṇaḥ \\230\\
   
śakreṇa vihitaṃ+ dur-gaṃ+ prabʰāvād+ viśvakarmaṇaḥ \\230\\

Strophe: 231  
Verse: a    
tenāpi ca varo datto yasya durgaṃ sa bʰūpatiḥ \
   
tena_api ca varo+ datto+ yasya dur-gaṃ+ sa bʰū-patiḥ \

Verse: b    
vijayī syāt tato bʰūmau durgāṇi syuḥ sahasraśaḥ \\231\\
   
vijayī syāt tato+ bʰūmau dur-gāṇi syuḥ sahasraśaḥ \\231\\

Strophe: 232  
Verse: a    
daṃṣṭrāvirahito nāgo madahīno yatʰā gajaḥ \
   
daṃṣṭrā-virahito+ nāgo+ mada-hīno+ yatʰā gajaḥ \

Verse: b    
sarveṣāṃ jāyate vaśyo durgahīnas tatʰā nr̥paḥ \\232\\
   
sarveṣāṃ+ jāyate vaśyo+ dur-ga-hīnas+ tatʰā nr̥-paḥ \\232\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 56    
tac cʰrutvā bʰāsuraka āha \
   
tac+ +cʰrutvā bʰāsuraka+ āha \

Sentence: 57    
bʰadra durgastʰam api darśaya taṃ caurasiṃhaṃ yena vyāpādayāmi \
   
bʰadra dur-ga-stʰam api darśaya taṃ+ caura-siṃhaṃ+ yena vyāpādayāmi \

Sentence: 58    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 233 
Verse: a    
jātamātraṃ na yaḥ śatruṃ rogaṃ ca praśamaṃ nayet \
   
jāta-mātraṃ+ na yaḥ śatruṃ+ rogaṃ+ ca praśamaṃ+ nayet \

Verse: b    
mahābalo 'pi tenaiva vr̥ddʰiṃ prāpya sa hanyate \\233\\
   
mahā-balo+ +api tena_eva vr̥ddʰiṃ+ prāpya sa hanyate \\233\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 59    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 234 
Verse: a    
uttiṣṭʰamānas tu paro nopekṣyaḥ patʰyam iccʰatā \
   
uttiṣṭʰamānas+ tu paro+ na_upekṣyaḥ patʰyam iccʰatā \

Verse: b    
samau hi śiṣṭair āmnātau vartsyantāv āmayaḥ sa ca \\234\\
   
samau hi śiṣṭair+ āmnātau vartsyantāv+ āmayaḥ sa ca \\234\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 60    
api ca \
   
api ca \

Sentence: 61    
upekṣitaḥ kṣīṇabalo 'pi śatruḥ \
   
upekṣitaḥ kṣīṇa-balo+ +api śatruḥ \


Strophe: 235 
Verse: a    
pramādadoṣāt puruṣair madāndʰaiḥ \
   
pramāda-doṣāt puruṣair+ mada-andʰaiḥ \

Verse: b    
sādʰyo 'pi bʰūtvā pratʰamaṃ tato 'sāv asādʰyatāṃ vyādʰir iva prayāti \\235\\
   
sādʰyo+ +api bʰūtvā pratʰamaṃ+ tato+ +asāv+ a-sādʰyatāṃ+ vyādʰir+ iva prayāti \\235\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 62    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 236 
Verse: a    
ātmanaḥ śaktim udvīkṣya manotsāhaṃ ca yo vrajet \
   
ātmanaḥ śaktim udvīkṣya mana-utsāhaṃ+ ca yo+ vrajet \

Verse: b    
śatrūn hanti sa eko 'pi kṣatriyān bʰārgavo yatʰā \\236\\
   
śatrūn hanti sa eko+ +api kṣatriyān bʰārgavo+ yatʰā \\236\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 63    
śaśaka āha \
   
śaśaka+ āha \

Sentence: 64    
asty etat tatʰāpi tasya sāmartʰyam aviditvā na yujyate gantuṃ \
   
asty+ etat tatʰā_api tasya sāmartʰyam a-viditvā na yujyate gantuṃ+ \

Sentence: 65    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 237 
Verse: a    
aviditvātmanaḥ śaktiṃ parasya ca samutsukaḥ \
   
a-viditvā_ātmanaḥ śaktiṃ+ parasya ca samutsukaḥ \

Verse: b    
gaccʰann abʰimukʰo vahnau nāśaṃ yāti pataṅgavat \\237\\
   
gaccʰann+ abʰimukʰo+ vahnau nāśaṃ+ yāti pataṅ-ga-vat \\237\\

Strophe: 238  
Verse: a    
yo balāt pronnataṃ yāti nihantuṃ sabalo 'py ariḥ \
   
yo+ balāt pronnataṃ+ yāti nihantuṃ+ sa-balo+ +apy+ ariḥ \

Verse: b    
vimadaḥ sa nivarteta śīrṇadanto gajo yatʰā \\238\\
   
vimadaḥ sa nivarteta śīrṇa-danto+ gajo+ yatʰā \\238\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 66    
bʰāsuraka āha \
   
bʰāsuraka+ āha \

Sentence: 67    
yady apy evaṃ tatʰāpi tvaṃ darśaya taṃ caurasiṃhaṃ yatʰā vyāpādayāmi \
   
yady+ apy+ evaṃ+ tatʰā_api tvaṃ+ darśaya taṃ+ caura-siṃhaṃ+ yatʰā vyāpādayāmi \

Sentence: 68    
śaśaka āha \
   
śaśaka+ āha \

Sentence: 69    
yady evaṃ tarhy āgaccʰatu svāmī \
   
yady+ evaṃ+ tarhy+ āgaccʰatu svāmī \

Sentence: 70    
evam uktvāgre vyavastʰitaḥ \
   
evam uktvā_agre vyavastʰitaḥ \

Sentence: 71    
tataś ca tenāgaccʰatā yaḥ kūpo dr̥ṣṭo 'bʰūt tam eva kūpam āsādya bʰāsurakam āha \
   
tataś+ ca tena_āgaccʰatā yaḥ kūpo+ dr̥ṣṭo+ +abʰūt tam eva kūpam āsādya bʰāsurakam āha \

Sentence: 72    
svāmin kas te pratāpaṃ soḍʰuṃ samartʰaḥ \
   
svāmin kas+ te pratāpaṃ+ soḍʰuṃ+ samartʰaḥ \

Sentence: 73    
tvāṃ dr̥ṣṭvā dūrato 'pi caurasiṃhaḥ praviṣṭaḥ svaṃ durgaṃ \
   
tvāṃ+ dr̥ṣṭvā dūrato+ +api caura-siṃhaḥ praviṣṭaḥ svaṃ+ dur-gaṃ+ \

Sentence: 74    
tad āgaccʰa yatʰā darśayāmīti \
   
tad+ āgaccʰa yatʰā darśayāmi_iti \

Sentence: 75    
bʰāsuraka āha \
   
bʰāsuraka+ āha \

Sentence: 76    
darśaya me durgaṃ \
   
darśaya me dur-gaṃ+ \

Sentence: 77    
tadanu darśitas tena kūpaḥ \
   
tad-anu darśitas+ tena kūpaḥ \

Sentence: 78    
tataḥ so 'pi mūrkʰaḥ siṃhaḥ kūpamadʰya ātmapratibimbaṃ jalamadʰyagataṃ dr̥ṣṭvā siṃhanādaṃ mumoca \
   
tataḥ so+ +api mūrkʰaḥ siṃhaḥ kūpa-madʰyae+ ātma-pratibimbaṃ+ jala-madʰya-gataṃ+ dr̥ṣṭvā siṃha-nādaṃ+ mumoca \

Sentence: 79    
tataḥ pratiśabdena kūpamadʰyād viguṇataro nādaḥ samuttʰitaḥ \
   
tataḥ pratiśabdena kūpa-madʰyād+ viguṇataro+ nādaḥ samuttʰitaḥ \

Sentence: 80    
atʰa tena taṃ śatruṃ matvātmānaṃ tasya upari prakṣipya prāṇāḥ parityaktāḥ \
   
atʰa tena taṃ+ śatruṃ+ matvā_ātmānaṃ+ tasya_ upari prakṣipya prāṇāḥ parityaktāḥ \

Sentence: 81    
śaśako 'pi hr̥ṣṭamanāḥ sarvamr̥gān ānandya taiḥ saha praśasyamāno yatʰāsukʰaṃ tatra vane nivasati sma \\
   
śaśako+ +api hr̥ṣṭa-manāḥ sarva-mr̥gān ānandya taiḥ saha praśasyamāno+ yatʰā-sukʰaṃ+ tatra vane nivasati sma \\


Chapter: 9  Kathā 9


Sentence: 1    
asti kasyacin mahīpater manoramaṃ śayanastʰānaṃ \
   
asti kasya-cin+ mahī-pater+ mano-ramaṃ+ śayana-stʰānaṃ+ \

Sentence: 2    
tatra śvetatarapaṭayugalamadʰyasaṃstʰitā mandavisarpiṇī yūkā prativasati sma \
   
tatra śvetatara-paṭa-yugala-madʰya-saṃstʰitā manda-visarpiṇī yūkā prativasati sma \

Sentence: 3    
ca tasya mahīpate raktam āsvādayantī sukʰena kālaṃ nayamānā tiṣṭʰati \
   
ca tasya mahī-pate+ raktam āsvādayantī sukʰena kālaṃ+ nayamānā tiṣṭʰati \

Sentence: 4    
anyedyuś ca tatra śayane kvacid bʰrāmyann agnimukʰo nāma matkuṇaḥ samāyātaḥ \
   
anye-dyuś+ ca tatra śayane kva-cid+ bʰrāmyann+ agnimukʰo+ nāma matkuṇaḥ samāyātaḥ \

Sentence: 5    
atʰa taṃ dr̥ṣṭvā viṣaṇṇavadanā provāca \
   
atʰa taṃ+ dr̥ṣṭvā viṣaṇṇa-vadanā provāca \

Sentence: 6    
bʰo 'gnimukʰa kutas tvam atrānucitastʰāne samāyātaḥ \
   
bʰo+ agnimukʰa kutas+ tvam atra_an-ucita-stʰāne samāyātaḥ \

Sentence: 7    
tad yāvan na kaścid vetti tāvac cʰīgʰraṃ gamyatām iti \
   
tad+ yāvan+ na kaś-cid+ vetti tāvac+ +cʰīgʰraṃ+ gamyatām iti \

Sentence: 8    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 9    
bʰagavati gr̥hāgatasyāsādʰor api naitad yujyate vaktuṃ \
   
bʰagavati gr̥ha-āgatasya_a-sādʰor +api na_etad+ yujyate vaktuṃ+ \

Sentence: 10    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \

Sentence: 11    
ehy āgaccʰa samāśvasāsanam idaṃ kasmāc cirād dr̥śyase vārtā atidurbalo 'si kuśalaṃ prīto 'smi te darśanāt \
   
ehy+ āgaccʰa samāśvasa_āsanam idaṃ+ kasmāc+ cirād+ dr̥śyase vārtā atidur-balo+ +asi kuśalaṃ+ prīto+ +asmi te darśanāt \


Strophe: 253 
Verse: a    
evaṃ nīcajane api yujyati gr̥haṃ prāpte satāṃ sarvadā \
   
evaṃ+ nīca-jane +api yujyati gr̥haṃ+ prāpte satāṃ+ sarvadā \

Verse: b    
dʰarmo 'yaṃ gr̥hamedʰināṃ nigaditaḥ smārtair lagʰuḥ svargadaḥ \\253\\
   
dʰarmo+ +ayaṃ+ gr̥ha-medʰināṃ+ nigaditaḥ smārtair+ lagʰuḥ svarga-daḥ \\253\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
aparaṃ mayānekamānuṣāṇām anekavidʰāni rudʰirāṇy āsvāditāny āhāradoṣāt kaṭutiktakaṣāyāmlarasāsvādāni na ca kadācin madʰuraraktaṃ samāsvāditaṃ \
   
a-paraṃ+ mayā_an-eka-mānuṣāṇām an-eka-vidʰāni rudʰirāṇy+ āsvāditāny+ āhāra-doṣāt kaṭu-tikta-kaṣāya-amla-rasa-āsvādāni na ca kadā-cin+ madʰura-raktaṃ+ samāsvāditaṃ+ \

Sentence: 13    
tad yadi tvaṃ prasādaṃ karoṣi tad asya nr̥pater vividʰavyañjanānnapānacoṣyalehyasvādvāhāravaśād asya śarīre yan miṣṭaṃ raktaṃ saṃjātaṃ tad āsvādanena saukʰyaṃ saṃpādayāmi jihvāyā iti \
   
tad+ yadi tvaṃ+ prasādaṃ+ karoṣi tad+ asya nr̥-pater+ vividʰa-vyañjana-anna-pāna-coṣya-lehya-svādv-āhāra-vaśād+ asya śarīre yan+ miṣṭaṃ+ raktaṃ+ saṃjātaṃ+ tad+ āsvādanena saukʰyaṃ+ saṃpādayāmi jihvāyā+ iti \

Sentence: 14    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 254 
Verse: a    
raṅkasya nr̥pater vāpi jihvāsaukʰyaṃ samaṃ smr̥taṃ \
   
raṅkasya nr̥-pater+ _api jihvā-saukʰyaṃ+ samaṃ+ smr̥taṃ+ \

Verse: b    
tanmātraṃ ca smr̥taṃ sāraṃ tadartʰaṃ yatate janaḥ \\254\\
   
tan-mātraṃ+ ca smr̥taṃ+ sāraṃ+ tad-artʰaṃ+ yatate janaḥ \\254\\

Strophe: 255  
Verse: a    
yady eva na bʰavel loke karma jihvāpratuṣṭidaṃ \
   
yady+ eva na bʰavel+ loke karma jihvā-pratuṣṭi-daṃ+ \

Verse: b    
tan na bʰr̥tyo bʰavet kaścit kasyacid vaśago 'tʰa \\255\\
   
tan+ na bʰr̥tyo+ bʰavet kaś-cit kasya-cid+ vaśa-go+ +atʰa \\255\\

Strophe: 256  
Verse: a    
yad asatyaṃ vaden martyo yad vāsevyaṃ ca sevate \
   
yad+ a-satyaṃ+ vaden+ martyo+ yad+ _a-sevyaṃ+ ca sevate \

Verse: b    
yad gaccʰati videśaṃ ca tat sarvam udarārtʰataḥ \\256\\
   
yad+ gaccʰati videśaṃ+ ca tat sarvam udara-artʰataḥ \\256\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 15    
tan mayā gr̥hāgatena bubʰukṣayā pīḍyamānenāpi tvatsakāśād bʰojanaṃ labʰyaṃ \
   
tan+ mayā gr̥ha-āgatena bubʰukṣayā pīḍyamānena_api tvat-sakāśād+ bʰojanaṃ+ labʰyaṃ+ \

Sentence: 16    
tan na tvayaikākinyāsya bʰūpate raktabʰojanaṃ kartuṃ yujyate \
   
tan+ na tvayā_ekākinyā_asya bʰū-pate+ rakta-bʰojanaṃ+ kartuṃ+ yujyate \

Sentence: 17    
tac cʰrutvā mandavisarpiṇy aha \
   
tac+ +cʰrutvā manda-visarpiṇy=+ aha \

Sentence: 18    
bʰo matkuṇa asya nr̥pater nidrāvaśaṃ gatasya ahaṃ raktam āsvādayāmi punas tvam agnimukʰaś capalaś ca \
   
bʰo+ matkuṇa asya nr̥-pater+ nidrā-vaśaṃ+ gatasya_ ahaṃ+ raktam āsvādayāmi punas+ tvam agni-mukʰaś+ capalaś+ ca \

Sentence: 19    
tad yadi mayā saha raktapānaṃ karoṣi tat tiṣṭʰa \
   
tad+ yadi mayā saha rakta-pānaṃ+ karoṣi tat tiṣṭʰa \

Sentence: 20    
abʰīṣṭatararaktam āsvādaya \
   
abʰīṣṭatara-raktam āsvādaya \

Sentence: 21    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 22    
bʰagavaty evaṃ kariṣyāmi \
   
bʰagavaty+ evaṃ+ kariṣyāmi \

Sentence: 23    
yāvat tvaṃ nāsvādayasi pratʰamaṃ nr̥paraktaṃ tāvan mama devagurukr̥taḥ śapatʰaḥ syād yadi tad āsvādayāmi \
   
yāvat tvaṃ+ na_āsvādayasi pratʰamaṃ+ nr̥-pa-raktaṃ+ tāvan+ mama deva-guru-kr̥taḥ śapatʰaḥ syād+ yadi tad+ āsvādayāmi \

Sentence: 24    
evaṃ tayoḥ parasparaṃ vadatoḥ sa rājā tac cʰayanam āsādya prasuptaḥ \
   
evaṃ+ tayoḥ paras-paraṃ+ vadatoḥ sa rājā tac+ +cʰayanam āsādya prasuptaḥ \

Sentence: 25    
atʰāsau matkuṇo jihvālaulyotkr̥ṣṭautsukyāj jāgratam api taṃ mahīpatim adaśat \
   
atʰa_asau matkuṇo+ jihvā-laulya-utkr̥ṣṭa-autsukyāj+ jāgratam api taṃ+ mahī-patim adaśat \

Sentence: 26    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 257 
Verse: a    
svabʰāvo nopadeśena śakyate kartum anyatʰā \
   
sva-bʰāvo+ na_upadeśena śakyate kartum anyatʰā \

Verse: b    
sutaptam api pānīyaṃ punar gaccʰati śītatāṃ \\257\\
   
su-taptam api pānīyaṃ+ punar+ gaccʰati śītatāṃ+ \\257\\

Strophe: 258  
Verse: a    
yadi syāc cʰītalo vahniḥ śītāṃśur dahanātmakaḥ \
   
yadi syāc+ +cʰītalo+ vahniḥ śīta-aṃśur+ dahana-ātmakaḥ \

Verse: b    
na svabʰāvo 'tra martyānāṃ śakyate kartum anyatʰā \\258\\
   
na sva-bʰāvo+ +atra martyānāṃ+ śakyate kartum anyatʰā \\258\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 27    
atʰāsau mahīpatiḥ sūcyagraviddʰa iva tac cʰayanaṃ tyaktvā tatkṣaṇād evottʰitaḥ \
   
atʰa_asau mahī-patiḥ sūcy-agra-viddʰa+ iva tac+ +cʰayanaṃ+ tyaktvā tat-kṣaṇād+ eva_uttʰitaḥ \

Sentence: 28    
aho jñāyatām atra praccʰādanapaṭe matkuṇo yūkā nūnaṃ tiṣṭʰati yenāhaṃ daṣṭa iti \
   
aho jñāyatām atra praccʰādana-paṭe matkuṇo+ yūkā nūnaṃ+ tiṣṭʰati yena_ahaṃ+ daṣṭa+ iti \

Sentence: 29    
atʰa ye kañcukinas tatra stʰitās te satvaraṃ praccʰādanapaṭaṃ gr̥hītvā sūkṣmadr̥ṣṭyā vīkṣāṃcakruḥ \
   
atʰa ye kañcukinas+ tatra stʰitās+ te sa-tvaraṃ+ praccʰādana-paṭaṃ+ gr̥hītvā sūkṣma-dr̥ṣṭyā vīkṣāṃcakruḥ \

Sentence: 30    
atrāntare sa matkuṇaś cāpalyāt kʰaṭvāntaṃ praviṣṭaḥ mandavisarpiṇy api vastrasaṃdʰyantargatā tair dr̥ṣṭā vyāpāditā ca \\
   
atra-antare sa matkuṇaś+ cāpalyāt kʰaṭvā-antaṃ+ praviṣṭaḥ manda-visarpiṇy=+ api vastra-saṃdʰy-antar-gatā tair+ dr̥ṣṭā vyāpāditā ca \\


Chapter: 10  Kathā 10


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid vanoddeśe caṇḍaravo nāma śr̥gālaḥ \
   
asti kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe caṇḍaravo+ nāma śr̥gālaḥ \

Sentence: 2    
sa kadācit kṣudʰāviṣṭo jihvālaulyān nagaramadʰye praviṣṭaḥ \
   
sa kadā-cit kṣudʰa-āviṣṭo+ jihvā-laulyān+ nagara-madʰye praviṣṭaḥ \

Sentence: 3    
atʰa taṃ sārameyā vilokya sarvataḥ śabdāyamānāḥ paridʰāvya tīvradantair bʰakṣayitum ārabdʰāḥ \
   
atʰa taṃ+ sārameyā+ vilokya sarvataḥ śabdāyamānāḥ paridʰāvya tīvra-dantair+ bʰakṣayitum ārabdʰāḥ \

Sentence: 4    
so 'pi tair bʰakṣyamāṇaḥ prāṇabʰayāt pratyāsannarajakagr̥haṃ praviṣṭaḥ \
   
so+ +api tair+ bʰakṣyamāṇaḥ prāṇa-bʰayāt pratyāsanna-rajaka-gr̥haṃ+ praviṣṭaḥ \

Sentence: 5    
tatra nīlīrasaparipūrṇaṃ mahābʰāṇḍam āsīt \
   
tatra nīlī-rasa-paripūrṇaṃ+ mahā-bʰāṇḍam āsīt \

Sentence: 6    
tatra sārameyair ākrānto bʰāṇḍamadʰye patitaḥ \
   
tatra sārameyair+ ākrānto+ bʰāṇḍa-madʰye patitaḥ \

Sentence: 7    
atʰa yāvan niṣkrāntas tāvan nīlīvarṇaḥ saṃjātaḥ \
   
atʰa yāvan+ niṣkrāntas+ tāvan+ nīlī-varṇaḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 8    
tatrāpare sārameyās taṃ śr̥gālam ajānanto yatʰābʰīṣṭadiśaṃ jagmuḥ \
   
tatra-a-pare sārameyās+ taṃ+ śr̥gālam a-jānanto+ yatʰā-abʰīṣṭa-diśaṃ+ jagmuḥ \

Sentence: 9    
caṇḍaravo 'pi dūrataraṃ pradeśam āsādya kānanābʰimukʰaṃ pratastʰe na ca nīlavarṇena kadācin nijaraṅgas tyajyate \
   
caṇḍaravo+ +api dūrataraṃ+ pradeśam āsādya kānana-abʰimukʰaṃ+ pratastʰe na ca nīla-varṇena kadā-cin+ nija-raṅgas+ tyajyate \

Sentence: 10    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 260 
Verse: a    
vajralepasya mūrkʰasya nārīṇāṃ karkaṭasya ca \
   
vajra-lepasya mūrkʰasya nārīṇāṃ+ karkaṭasya ca \

Verse: b    
eko grahas tu mīnānāṃ nīlīmadyapayor yatʰā \\260\\
   
eko+ grahas+ tu mīnānāṃ+ nīlī-madya-payor+ yatʰā \\260\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 11    
atʰa taṃ haragalagaralatamālasamaprabʰam apūrvaṃ sattvam avalokya sarve siṃhavyāgʰradvīpivr̥kaprabʰr̥tayo 'raṇyanivāsino bʰayavyākulitacittāḥ samantāt palāyanakriyāṃ kurvanti katʰayanti ca \
   
atʰa taṃ+ hara-gala-garala-tamāla-sama-prabʰam a-pūrvaṃ+ sattvam avalokya sarve siṃha-vyāgʰra-dvīpi-vr̥ka-prabʰr̥tayo+ +araṇya-nivāsino+ bʰaya-vyākulita-cittāḥ samantāt palāyana-kriyāṃ+ kurvanti katʰayanti ca \

Sentence: 12    
na jñāyate 'sya kīdr̥g viceṣṭitaṃ pauruṣaṃ ca \
   
na jñāyate +asya kīdr̥g+ viceṣṭitaṃ+ pauruṣaṃ+ ca \

Sentence: 13    
tad dūrataraṃ gaccʰāmaḥ \
   
tad+ dūrataraṃ+ gaccʰāmaḥ \

Sentence: 14    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 261 
Verse: a    
na yasya ceṣṭitaṃ vidyān na kulaṃ na parākramaṃ \
   
na yasya ceṣṭitaṃ+ vidyān+ na kulaṃ+ na parākramaṃ+ \

Verse: b    
na tasya viśvaset prājño yadīccʰec cʰriyam ātmanaḥ \\261\\
   
na tasya viśvaset prājño+ yadi_iccʰec+ +cʰriyam ātmanaḥ \\261\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 15    
caṇḍaravo 'pi bʰayavyākulitān vijñāyedam āha \
   
caṇḍaravo+ +api bʰaya-vyākulitān vijñāya_idam āha \

Sentence: 16    
bʰo bʰoḥ śvāpadāḥ kiṃ yūyaṃ māṃ dr̥ṣṭvaiva saṃtrastā vrajatʰa \
   
bʰo+ bʰoḥ śvā-padāḥ kiṃ+ yūyaṃ+ māṃ+ dr̥ṣṭvā_eva saṃtrastā+ vrajatʰa \

Sentence: 17    
tan na bʰetavyaṃ \
   
tan+ na bʰetavyaṃ+ \

Sentence: 18    
ahaṃ brahmaṇādya svayam eva sr̥ṣṭvābʰihitaḥ \
   
ahaṃ+ brahmaṇā_adya svayam eva sr̥ṣṭvā_abʰihitaḥ \

Sentence: 19    
yac cʰvāpadānāṃ kaścid rājā nāsti tat tvaṃ mayā adya sarvaśvāpadaprabʰutve 'bʰiṣiktas tato gatvā tān sarvān paripālayeti \
   
yac+ +cʰvā-padānāṃ+ kaś-cid+ rājā na_asti tat tvaṃ+ mayā_ adya sarva-śvā-pada-prabʰutve +abʰiṣiktas+ tato+ gatvā tān sarvān paripālaya_iti \

Sentence: 20    
tato 'ham atrāgataḥ \
   
tato+ +aham atra_āgataḥ \

Sentence: 21    
tan mama ccʰatraccʰāyāyāṃ sarvair api śvāpadair vartitavyaṃ \
   
tan+ mama ccʰatra-ccʰāyāyāṃ+ sarvair+ api śvā-padair+ vartitavyaṃ+ \

Sentence: 22    
ahaṃ kakuddrumo nāma rājā trailokye 'pi saṃjātaḥ \
   
ahaṃ+ kakuddrumo+ nāma rājā trailokye +api saṃjātaḥ \

Sentence: 23    
tac cʰrutvā siṃhavyāgʰrapuraḥsarāḥ śvāpadāḥ svāmin prabʰo samādiśeti vadantas taṃ parivavruḥ \
   
tac+ +cʰrutvā siṃha-vyāgʰra-puraḥ-sarāḥ śvā-padāḥ svāmin prabʰo samādiśa_iti vadantas+ taṃ+ parivavruḥ \

Sentence: 24    
atʰa tena siṃhasyāmātyapadavī pradattā vyāgʰrasya śayyāpālakatvaṃ dvīpinas tāmbūlādʰikāro vr̥kasya dvārapālakatvaṃ \
   
atʰa tena siṃhasya_amātya-padavī pradattā vyāgʰrasya śayyā-pālakatvaṃ+ dvīpinas+ tāmbūla-adʰikāro+ vr̥kasya dvāra-pālakatvaṃ+ \

Sentence: 25    
ye cātmīyāḥ śr̥gālās taiḥ sahālāpamātram api na karoti \
   
ye ca_ātmīyāḥ śr̥gālās+ taiḥ saha_ālāpa-mātram api na karoti \

Sentence: 26    
śr̥gālāḥ sarve 'pi niḥsāritāḥ \
   
śr̥gālāḥ sarve +api niḥsāritāḥ \

Sentence: 27    
evaṃ tasya rājyakriyayā vartamānasya siṃhādayo mr̥gān vyāpādya tatpurataḥ prakṣipanti \
   
evaṃ+ tasya rājya-kriyayā vartamānasya siṃha-ādayo+ mr̥gān vyāpādya tat-purataḥ prakṣipanti \

Sentence: 28    
so 'pi prabʰudʰarmeṇa sarveṣāṃ tān pravibʰajya prayaccʰati \
   
so+ +api prabʰu-dʰarmeṇa sarveṣāṃ+ tān pravibʰajya prayaccʰati \

Sentence: 29    
evaṃ gaccʰati kāle kadācid dūradeśe śabdāyamānāḥ śr̥gālā ākarṇitāḥ \
   
evaṃ+ gaccʰati kāle kadā-cid+ dūra-deśe śabdāyamānāḥ śr̥gālā+ ākarṇitāḥ \

Sentence: 30    
teṣāṃ śabdaṃ śrutvā pulakitatanur ānandāśrupūrṇanayanas tārasvareṇa virotum ārabdʰaḥ \
   
teṣāṃ+ śabdaṃ+ śrutvā pulakita-tanur+ ānanda-aśru-pūrṇa-nayanas+ tāra-svareṇa virotum ārabdʰaḥ \

Sentence: 31    
atʰa te siṃhādayas taṃ tārasvaram ākarṇya śr̥gālo 'yam iti matvā lajjāyādʰomukʰāḥ kṣaṇaṃ stʰitvā procuḥ \
   
atʰa te siṃha-ādayas+ taṃ+ tāra-svaram ākarṇya śr̥gālo+ +ayam iti matvā lajjāyā_adʰo-mukʰāḥ kṣaṇaṃ+ stʰitvā procuḥ \

Sentence: 32    
bʰo vāhitā anena vayaṃ \
   
bʰo+ vāhitā+ anena vayaṃ+ \

Sentence: 33    
kṣudraśr̥gālo 'yaṃ \
   
kṣudra-śr̥gālo+ +ayaṃ+ \

Sentence: 34    
tad vadʰyatām iti \
   
tad+ vadʰyatām iti \

Sentence: 35    
so 'pi tad ākarṇya palāyitum iccʰaṃs tatra stʰāna eva siṃhādibʰiḥ kʰaṇḍaśaḥ kr̥to mr̥taś ca \\
   
so+ +api tad+ ākarṇya palāyitum iccʰaṃs+ tatra stʰānae+ eva siṃha-ādibʰiḥ kʰaṇḍaśaḥ kr̥to+ mr̥taś+ ca \\


Chapter: 11  Kathā 11


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid vanoddeśe madotkaṭo nāma siṃhaḥ prativasati sma \
   
asti kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe madotkaṭo+ nāma siṃhaḥ prativasati sma \

Sentence: 2    
tasya cānucarā anye dvīpivāyasagomāyavaḥ santi \
   
tasya ca_anucarā+ anye dvīpi-vāyasa-go-māyavaḥ santi \

Sentence: 3    
atʰa kadācit tair itas tato bʰramadbʰiḥ sārtʰād bʰraṣṭaḥ katʰanako nāmoṣtro dr̥ṣṭaḥ \
   
atʰa kadā-cit tair+ itas+ tato+ bʰramadbʰiḥ sa-artʰād+ bʰraṣṭaḥ katʰanako+ nāma_uṣtro+ dr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 4    
atʰa siṃha āha \
   
atʰa siṃha+ āha \

Sentence: 5    
aho 'pūrvam idaṃ sattvaṃ \
   
aho a-pūrvam idaṃ+ sattvaṃ+ \

Sentence: 6    
taj jñāyatāṃ kim etad āraṇyakaṃ grāmyaṃ veti \
   
taj+ jñāyatāṃ+ kim etad+ āraṇyakaṃ+ grāmyaṃ+ _iti \

Sentence: 7    
tac cʰrutvā vāyasa āha \
   
tac+ +cʰrutvā vāyasa+ āha \

Sentence: 8    
bʰoḥ svāmin grāmyo 'yam uṣṭranāmā jīvaviśeṣas tava bʰojyaḥ \
   
bʰoḥ svāmin grāmyo+ +ayam uṣṭra-nāmā jīva-viśeṣas+ tava bʰojyaḥ \

Sentence: 9    
tad vyāpādyatāṃ \
   
tad+ vyāpādyatāṃ+ \

Sentence: 10    
siṃha āha \
   
siṃha+ āha \

Sentence: 11    
nāhaṃ gr̥ham āgataṃ hanmi \
   
na_ahaṃ+ gr̥ham āgataṃ+ hanmi \

Sentence: 12    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 289 
Verse: a    
gr̥haṃ śatrum api prāptaṃ viśvastam akutobʰayaṃ \
   
gr̥haṃ+ śatrum api prāptaṃ+ viśvastam a-kuto-bʰayaṃ+ \

Verse: b    
yo hanyāt tasya pāpaṃ syāc cʰatabrāhmaṇagʰātajaṃ \\289\\
   
yo+ hanyāt tasya pāpaṃ+ syāc+ +cʰata-brāhmaṇa-gʰāta-jaṃ+ \\289\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 13    
tad abʰayapradānaṃ dattvā matsakāśam ānīyatāṃ yena asyāgamakāraṇaṃ pr̥ccʰāmi \
   
tad+ a-bʰaya-pradānaṃ+ dattvā mat-sakāśam ānīyatāṃ+ yena_ asya_āgama-kāraṇaṃ+ pr̥ccʰāmi \

Sentence: 14    
atʰāsau sarvair api viśvāsyābʰayapradānaṃ dattvā madotkaṭasakāśam ānītaḥ praṇamyopaviṣṭaś ca \
   
atʰa_asau sarvair+ api viśvāsya_a-bʰaya-pradānaṃ+ dattvā madotkaṭa-sakāśam ānītaḥ praṇamya_upaviṣṭaś+ ca \

Sentence: 15    
tatas tasya pr̥ccʰatas tenātmavr̥ttāntaḥ sārtʰabʰraṃśasamudbʰavo niveditaḥ \
   
tatas+ tasya pr̥ccʰatas+ tena_ātma-vr̥tta-antaḥ sa-artʰa-bʰraṃśa-samudbʰavo+ niveditaḥ \

Sentence: 16    
tataḥ siṃhenoktaṃ \
   
tataḥ siṃhena_uktaṃ+ \

Sentence: 17    
bʰoḥ katʰanaka tvaṃ grāmaṃ gatvā bʰūyo 'pi bʰārodvahanakaṣṭabʰāgī bʰūyāḥ \
   
bʰoḥ katʰanaka tvaṃ+ grāmaṃ+ gatvā bʰūyo+ +api bʰāra-udvahana-kaṣṭa-bʰāgī bʰūyāḥ \

Sentence: 18    
tad atrāraṇye nirviśaṅko marakatasadr̥śāni śaṣpāgrāṇi bʰakṣayan mayā saha sadaiva vasa \
   
tad+ atra_araṇye nirviśaṅko+ marakata-sadr̥śāni śaṣpa-agrāṇi bʰakṣayan+ mayā saha sadā_eva vasa \

Sentence: 19    
so 'pi tatʰety uktvā teṣāṃ madʰye vicaran na kuto 'pi bʰayam iti sukʰenāste \
   
so+ +api tatʰā_ity+ uktvā teṣāṃ+ madʰye vicaran na kuto+ +api bʰayam iti sukʰena_āste \

Sentence: 20    
tatʰānyedyur madotkaṭasya mahāgajenāraṇyacāriṇā saha yuddʰam abʰavat \
   
tatʰā_anye-dyur+ madotkaṭasya mahā-gajena_araṇya-cāriṇā saha yuddʰam abʰavat \

Sentence: 21    
tatas tasya dantamusalaprahārair vyatʰā saṃjātā \
   
tatas+ tasya danta-musala-prahārair+ vyatʰā saṃjātā \

Sentence: 22    
vyatʰitaḥ katʰam api prāṇair na viyuktaḥ \
   
vyatʰitaḥ katʰam api prāṇair+ na viyuktaḥ \

Sentence: 23    
atʰa śarīrāsāmartʰyān na kutracit padam api calituṃ śaknoti \
   
atʰa śarīra-a-sāmartʰyān+ na kutra-cit padam api calituṃ+ śaknoti \

Sentence: 24    
te sarve kākādayo 'py aprabʰutvena kṣudʰāviṣṭāḥ paraṃ duḥkʰaṃ bʰejuḥ \
   
te sarve kāka-ādayo+ +apy+ a-prabʰutvena kṣudʰ-āviṣṭāḥ paraṃ+ duḥkʰaṃ+ bʰejuḥ \

Sentence: 25    
atʰa tān siṃhaḥ prāha \
   
atʰa tān siṃhaḥ prāha \

Sentence: 26    
bʰo 'nviṣyatāṃ kutracit kiṃcit sattvaṃ yena aham etām api daśāṃ prāptas tadd hatvā yuṣmadbʰojanaṃ saṃpādayāmi \
   
bʰo+ anviṣyatāṃ+ kutra-cit kiṃ-cit sattvaṃ+ yena_ aham etām api daśāṃ+ prāptas+ tadd+ hatvā yuṣmad-bʰojanaṃ+ saṃpādayāmi \

Sentence: 27    
atʰa te catvāro 'pi bʰramitum ārabdʰā yāvan na kiṃcit sattvaṃ paśyanti tāvad vāyasaśr̥gālau parasparaṃ mantrayataḥ \
   
atʰa te catvāro+ +api bʰramitum ārabdʰā+ yāvan+ na kiṃ-cit sattvaṃ+ paśyanti tāvad+ vāyasa-śr̥gālau paras-paraṃ+ mantrayataḥ \

Sentence: 28    
śr̥gāla āha \
   
śr̥gāla+ āha \

Sentence: 29    
bʰo vāyasa kiṃ prabʰūtabʰrāntena \
   
bʰo+ vāyasa kiṃ+ prabʰūta-bʰrāntena \

Sentence: 30    
ayam asmākaṃ prabʰoḥ katʰanako viśvastas tiṣṭʰati \
   
ayam asmākaṃ+ prabʰoḥ katʰanako+ viśvastas+ tiṣṭʰati \

Sentence: 31    
tad enaṃ hatvā prāṇayātrāṃ kurmaḥ \
   
tad+ enaṃ+ hatvā prāṇa-yātrāṃ+ kurmaḥ \

Sentence: 32    
vāyasa āha \
   
vāyasa+ āha \

Sentence: 33    
yuktam uktaṃ bʰavatā paraṃ svāminā tasyābʰayapradānaṃ dattam āste na vadʰyo 'yam iti \
   
yuktam uktaṃ+ bʰavatā paraṃ+ svāminā tasya_a-bʰaya-pradānaṃ+ dattam āste na vadʰyo+ +ayam iti \

Sentence: 34    
śr̥gāla āha \
   
śr̥gāla+ āha \

Sentence: 35    
bʰo vāyasāhaṃ svāminaṃ vijñāpya tatʰā kariṣye yatʰā svāmī vadʰaṃ kariṣyati \
   
bʰo+ vāyasa_ahaṃ+ svāminaṃ+ vijñāpya tatʰā kariṣye yatʰā svāmī vadʰaṃ+ kariṣyati \

Sentence: 36    
tat tiṣṭʰantu bʰavanto 'traiva yāvad ahaṃ gr̥haṃ gatvā prabʰor ājñāṃ gr̥hītvā cāgaccʰāmi \
   
tat tiṣṭʰantu bʰavanto+ +atra_eva yāvad+ ahaṃ+ gr̥haṃ+ gatvā prabʰor+ ājñāṃ+ gr̥hītvā ca_āgaccʰāmi \

Sentence: 37    
evam abʰidʰāya satvaraṃ siṃham upastʰitaḥ \
   
evam abʰidʰāya sa-tvaraṃ+ siṃham upastʰitaḥ \

Sentence: 38    
atʰa siṃham āsādyedam āha \
   
atʰa siṃham āsādya_idam āha \

Sentence: 39    
svāmin samastaṃ vanaṃ bʰrāntvā vayam āgatāḥ \
   
svāmin samastaṃ+ vanaṃ+ bʰrāntvā vayam āgatāḥ \

Sentence: 40    
na kiṃcit sattvam āsāditaṃ \
   
na kiṃ-cit sattvam āsāditaṃ+ \

Sentence: 41    
tat kiṃ kurmo vayaṃ \
   
tat kiṃ+ kurmo+ vayaṃ+ \

Sentence: 42    
saṃprati vayaṃ bubʰukṣayā padam api calituṃ na śaknumaḥ \
   
saṃprati vayaṃ+ bubʰukṣayā padam api calituṃ+ na śaknumaḥ \

Sentence: 43    
devo 'pi patʰyāśī vartate \
   
devo+ +api patʰya-aśī vartate \

Sentence: 44    
tad yadi devādeśo bʰavati tat katʰanakapiśitenādya patʰyakriyā kriyate \
   
tad+ yadi deva-ādeśo+ bʰavati tat katʰanaka-piśitena_adya patʰya-kriyā kriyate \

Sentence: 45    
atʰa siṃhas tasya tad dāruṇaṃ vacanam ākarṇya sakopam idam āha \
   
atʰa siṃhas+ tasya tad+ dāruṇaṃ+ vacanam ākarṇya sa-kopam idam āha \

Sentence: 46    
dʰik pāpādʰama yady evaṃ bʰūyo 'pi vadasi tatas tvāṃ tatkṣaṇena vadʰiṣyāmi yato mayā tasya abʰayaṃ dattaṃ \
   
dʰik pāpa-adʰama yady+ evaṃ+ bʰūyo+ +api vadasi tatas+ tvāṃ+ tat-kṣaṇena vadʰiṣyāmi yato+ mayā tasya_ a-bʰayaṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 47    
tat katʰaṃ vyāpādayāmi \
   
tat katʰaṃ+ vyāpādayāmi \

Sentence: 48    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 290 
Verse: a    
na gopradānaṃ na mahīpradānaṃ na cānnadānaṃ hi tatʰā pradʰānaṃ \
   
na go-pradānaṃ+ na mahī-pradānaṃ+ na ca_anna-dānaṃ+ hi tatʰā pradʰānaṃ+ \

Verse: b    
yatʰā vadantīha budʰāḥ pradʰānaṃ sarvapradāneṣv abʰayapradānaṃ \\290\\
   
yatʰā vadanti_iha budʰāḥ pradʰānaṃ+ sarva-pradāneṣv+ a-bʰaya-pradānaṃ+ \\290\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 49    
tac cʰrutvā śr̥gāla āha \
   
tac+ +cʰrutvā śr̥gāla+ āha \

Sentence: 50    
svāmin yady abʰayapradānaṃ dattvā vadʰaḥ kriyate tad eṣa doṣo bʰavati \
   
svāmin yady+ a-bʰaya-pradānaṃ+ dattvā vadʰaḥ kriyate tad+ eṣa doṣo+ bʰavati \

Sentence: 51    
punar yadi devapādānāṃ bʰaktyā sātmano jīvitavyaṃ prayaccʰati tan na doṣaḥ \
   
punar+ yadi deva-pādānāṃ+ bʰaktyā sa_ātmano+ jīvitavyaṃ+ prayaccʰati tan+ na doṣaḥ \

Sentence: 52    
tato yadi sa svayam evātmānaṃ vadʰāya niyojayati tad vadʰyo 'nyatʰāsmākaṃ madʰyād ekatamo vadʰya iti yato devapādāḥ patʰyāśinaḥ kṣunnirodʰād antyāṃ daśāṃ yāsyanti \
   
tato+ yadi sa svayam eva_ātmānaṃ+ vadʰāya niyojayati tad+ vadʰyo+ +anyatʰā_asmākaṃ+ madʰyād+ ekatamo+ vadʰya+ iti yato+ deva-pādāḥ patʰya-aśinaḥ kṣun-nirodʰād+ antyāṃ+ daśāṃ+ yāsyanti \

Sentence: 53    
tat kim etaiḥ prāṇair asmākaṃ ye svāmyartʰe na yāsyanti \
   
tat kim etaiḥ prāṇair+ asmākaṃ+ ye svāmy-artʰe na yāsyanti \

Sentence: 54    
aparaṃ paścād apy asmābʰir vahnipraveśaḥ kāryo yadi svāmipādānāṃ kiṃcid aniṣṭaṃ bʰaviṣyati \
   
a-paraṃ+ paścād+ apy+ asmābʰir+ vahni-praveśaḥ kāryo+ yadi svāmi-pādānāṃ+ kiṃ-cid+ an-iṣṭaṃ+ bʰaviṣyati \

Sentence: 55    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 291 
Verse: a    
yasmin kule yaḥ puruṣaḥ pradʰānaḥ sa sarvayatnaiḥ parirakṣaṇīyaḥ \
   
yasmin kule yaḥ puruṣaḥ pradʰānaḥ sa sarva-yatnaiḥ parirakṣaṇīyaḥ \

Verse: b    
tasmin vinaṣṭe svakulaṃ vinaṣṭaṃ na nābʰibʰaṅge hy arakā vahanti \\291\\
   
tasmin vinaṣṭe sva-kulaṃ+ vinaṣṭaṃ+ na nābʰi-bʰaṅge hy+ arakā+ vahanti \\291\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 56    
tad ākarṇya madotkaṭa āha \
   
tad+ ākarṇya madotkaṭa+ āha \

Sentence: 57    
yady evaṃ tat kuruṣva yad rocate \
   
yady+ evaṃ+ tat kuruṣva yad+ rocate \

Sentence: 58    
tac cʰrutvā sa satvaraṃ gatvā tān āha \
   
tac+ +cʰrutvā sa sa-tvaraṃ+ gatvā tān āha \

Sentence: 59    
bʰoḥ svāmino mahaty avastʰā vartate tat kiṃ paryaṭitena \
   
bʰoḥ svāmino+ mahaty=+ avastʰā vartate tat kiṃ+ paryaṭitena \

Sentence: 60    
tena vinā ko 'trāsmān rakṣayiṣyati \
   
tena vinā ko+ +atra_asmān rakṣayiṣyati \

Sentence: 61    
tad gatvā tasya kṣuddoṣāt paralokaṃ prastʰitasya ātmaśarīradānaṃ kurmo yena svāmiprasādasya anr̥ṇatāṃ gaccʰāmaḥ \
   
tad+ gatvā tasya kṣud-doṣāt para-lokaṃ+ prastʰitasya_ ātma-śarīra-dānaṃ+ kurmo+ yena svāmi-prasādasya_ an-r̥ṇatāṃ+ gaccʰāmaḥ \

Sentence: 62    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 292 
Verse: a    
āpadaṃ prāpnuyāt svāmī yasya bʰr̥tyasya jīvataḥ \
   
āpadaṃ+ prāpnuyāt svāmī yasya bʰr̥tyasya jīvataḥ \

Verse: b    
prāṇeṣu vidyamāneṣu sa bʰr̥tyo narakaṃ vrajet \\292\\
   
prāṇeṣu vidyamāneṣu sa bʰr̥tyo+ narakaṃ+ vrajet \\292\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 63    
iti śrutvā te sarve bāṣpapūritadr̥śo madotkaṭaṃ praṇamya upaviṣṭāḥ \
   
iti śrutvā te sarve bāṣpa-pūrita-dr̥śo+ madotkaṭaṃ+ praṇamya_ upaviṣṭāḥ \

Sentence: 64    
tān dr̥ṣṭvā madotkaṭa āha \
   
tān dr̥ṣṭvā madotkaṭa+ āha \

Sentence: 65    
bʰoḥ prāptaṃ dr̥ṣṭaṃ kiṃcit sattvaṃ \
   
bʰoḥ prāptaṃ+ dr̥ṣṭaṃ+ kiṃ-cit sattvaṃ+ \

Sentence: 66    
atʰa teṣāṃ madʰyāt kākaḥ provāca \
   
atʰa teṣāṃ+ madʰyāt kākaḥ provāca \

Sentence: 67    
svāmin vayaṃ tāvat sarvatra paryaṭitāḥ paraṃ na kiṃcit sattvam āsāditaṃ dr̥ṣṭaṃ \
   
svāmin vayaṃ+ tāvat sarvatra paryaṭitāḥ paraṃ+ na kiṃ-cit sattvam āsāditaṃ+ dr̥ṣṭaṃ+ \

Sentence: 68    
tad adya māṃ bʰakṣayitvā prāṇān dʰārayatu svāmī yena devasyāpyāyanā bʰavati mama punaḥ svargaprāptir iti \
   
tad+ adya māṃ+ bʰakṣayitvā prāṇān dʰārayatu svāmī yena devasya_āpyāyanā bʰavati mama punaḥ svarga-prāptir+ iti \

Sentence: 69    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 293 
Verse: a    
svāmyartʰe yas tyajet prāṇān bʰr̥tyo bʰaktisamanvitaḥ \
   
svāmy-artʰe yas+ tyajet prāṇān bʰr̥tyo+ bʰakti-samanvitaḥ \

Verse: b    
sa paraṃ padam āpnoti jarāmaraṇavarjitaṃ \\293\\
   
sa paraṃ+ padam āpnoti jarā-maraṇa-varjitaṃ+ \\293\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 70    
tac cʰrutvā śr̥gāla āha \
   
tac+ +cʰrutvā śr̥gāla+ āha \

Sentence: 71    
bʰoḥ svalpakāyo bʰavān \
   
bʰoḥ sv-alpa-kāyo+ bʰavān \

Sentence: 72    
bʰavadbʰakṣaṇāt svāminas tāvat prāṇayātrā na bʰavaty aparo doṣaś ca tāvat samutpadyate \
   
bʰavad-bʰakṣaṇāt svāminas+ tāvat prāṇa-yātrā na bʰavaty+ a-paro+ doṣaś+ ca tāvat samutpadyate \

Sentence: 73    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 294 
Verse: a    
kākamāṃsaṃ śunoccʰiṣṭaṃ svalpaṃ tad api durbalaṃ \
   
kāka-māṃsaṃ+ śuna-uccʰiṣṭaṃ+ sv-alpaṃ+ tad+ api dur-balaṃ+ \

Verse: b    
bʰakṣitenāpi kiṃ tena tr̥ptir yena na jāyate \\294\\
   
bʰakṣitena_api kiṃ+ tena tr̥ptir+ yena na jāyate \\294\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 74    
tad darṣitā svāmibʰaktir bʰavatā gataṃ ca ānr̥ṇyaṃ bʰartr̥piṇḍasya prāptaś cobʰayaloke sādʰuvādaḥ \
   
tad+ darṣitā svāmi-bʰaktir+ bʰavatā gataṃ+ ca_ ān-r̥ṇyaṃ+ bʰartr̥-piṇḍasya prāptaś+ ca_ubʰaya-loke sādʰu-vādaḥ \

Sentence: 75    
tad apasarāgrataḥ \
   
tad+ apasara_agrataḥ \

Sentence: 76    
ahaṃ svāminaṃ vijñāpayāmi \
   
ahaṃ+ svāminaṃ+ vijñāpayāmi \

Sentence: 77    
tatʰānuṣṭʰite śr̥gālaḥ sādaraṃ praṇamyopaviṣṭaḥ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite śr̥gālaḥ sa-ādaraṃ+ praṇamya_upaviṣṭaḥ \

Sentence: 78    
svāmin māṃ bʰakṣayitvādya prāṇayātrāṃ vidʰāya mamobʰayalokaprāptiṃ kuru \
   
svāmin māṃ+ bʰakṣayitvā_adya prāṇa-yātrāṃ+ vidʰāya mama_ubʰaya-loka-prāptiṃ+ kuru \

Sentence: 79    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 295 
Verse: a    
svāmyāyattāḥ sadā prāṇā bʰr̥tyānām arjitā dʰanaiḥ \
   
svāmy-āyattāḥ sadā prāṇā+ bʰr̥tyānām arjitā+ dʰanaiḥ \

Verse: b    
yatas tato na doṣo 'sti teṣāṃ grahaṇasaṃbʰavaḥ \\295\\
   
yatas+ tato+ na doṣo+ +asti teṣāṃ+ grahaṇa-saṃbʰavaḥ \\295\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 80    
atʰa tac cʰrutvā dvīpy āha \
   
atʰa tac+ +cʰrutvā dvīpy=+ āha \

Sentence: 81    
bʰoḥ sādʰūktaṃ bʰavatā punar bʰavān api svalpakāyaḥ svajātiś ca nakʰāyudʰatvād abʰakṣya eva \
   
bʰoḥ sādʰu-uktaṃ+ bʰavatā punar+ bʰavān api sv-alpa-kāyaḥ sva-jātiś+ ca nakʰa-āyudʰatvād+ a-bʰakṣya+ eva \

Sentence: 82    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 296 
Verse: a    
nābʰakṣyaṃ bʰakṣayet prājñaḥ prāṇaiḥ kaṇṭʰagatair api \
   
na_a-bʰakṣyaṃ+ bʰakṣayet prājñaḥ prāṇaiḥ kaṇṭʰa-gatair+ api \

Verse: b    
viśeṣāt tad api stokaṃ lokadvayavināśakaṃ \\296\\
   
viśeṣāt tad+ api stokaṃ+ loka-dvaya-vināśakaṃ+ \\296\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 83    
tad darśitaṃ tvayātmanaḥ kaulīnyaṃ \
   
tad+ darśitaṃ+ tvayā_ātmanaḥ kaulīnyaṃ+ \

Sentence: 84    
atʰa sādʰu cedam ucyate \
   
atʰa sādʰu ca_idam ucyate \


Strophe: 297 
Verse: a    
etadartʰaṃ kulīnānāṃ nr̥pāḥ kurvanti saṃgrahaṃ \
   
etad-artʰaṃ+ kulīnānāṃ+ nr̥-pāḥ kurvanti saṃgrahaṃ+ \

Verse: b    
ādimadʰyāvasāneṣu na te gaccʰanti vikriyāṃ \\297\\
   
ādi-madʰya-avasāneṣu na te gaccʰanti vikriyāṃ+ \\297\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 85    
tad apasarāgrato yenāhaṃ svāminaṃ vijñāpayāmi \
   
tad+ apasara_agrato+ yena_ahaṃ+ svāminaṃ+ vijñāpayāmi \

Sentence: 86    
tatʰānuṣṭʰite dvīpī praṇamya madotkaṭam āha \
   
tatʰā_anuṣṭʰite dvīpī praṇamya madotkaṭam āha \

Sentence: 87    
svāmin kriyatām adya mama prāṇaiḥ prāṇayātrā dīyatām akṣayo vāsaḥ svarge mama vistāryatāṃ kṣititale prabʰūtaṃ yaśa iti tan nātra vismayaḥ kāryaḥ \
   
svāmin kriyatām adya mama prāṇaiḥ prāṇa-yātrā dīyatām a-kṣayo+ vāsaḥ svarge mama vistāryatāṃ+ kṣiti-tale prabʰūtaṃ+ yaśa+ iti tan+ na_atra vismayaḥ kāryaḥ \

Sentence: 88    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 298 
Verse: a    
mr̥tānāṃ svāminaḥ kārye bʰr̥tyānām anuvartināṃ \
   
mr̥tānāṃ+ svāminaḥ kārye bʰr̥tyānām anuvartināṃ+ \

Verse: b    
bʰavet svarge akṣayo vāsaḥ kīrtiś ca dʰaraṇītale \\298\\
   
bʰavet svarge +a-kṣayo+ vāsaḥ kīrtiś+ ca dʰaraṇī-tale \\298\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 89    
tac cʰrutvā katʰanakaś cintayām āsa \
   
tac+ +cʰrutvā katʰanakaś+ cintayām āsa \

Sentence: 90    
etais tāvat sarvair api śobʰāvākyāny uktāni na caiko 'pi svāminā vināśitaḥ \
   
etais+ tāvat sarvair+ api śobʰā-vākyāny+ uktāni na ca_eko+ +api svāminā vināśitaḥ \

Sentence: 91    
tad aham api prāptakālaṃ vakṣyāmi citrakaṃ yena madvacanam ete trayo 'pi samartʰayanti \
   
tad+ aham api prāpta-kālaṃ+ vakṣyāmi citrakaṃ+ yena mad-vacanam ete trayo+ +api samartʰayanti \

Sentence: 92    
iti niścitya provāca \
   
iti niścitya provāca \

Sentence: 93    
bʰoḥ satyam uktaṃ bʰavatā paraṃ bʰavān api nakʰāyudʰaḥ \
   
bʰoḥ satyam uktaṃ+ bʰavatā paraṃ+ bʰavān api nakʰa-āyudʰaḥ \

Sentence: 94    
tat katʰaṃ bʰavantaṃ svāmī bʰakṣayati \
   
tat katʰaṃ+ bʰavantaṃ+ svāmī bʰakṣayati \

Sentence: 95    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 299 
Verse: a    
manasāpi svajātyānāṃ yo 'niṣṭāni pracintayet \
   
manasā_api sva-jātyānāṃ+ yo+ +an-iṣṭāni pracintayet \

Verse: b    
bʰavanti tasya tāny eva iha loke paratra ca \\299\\
   
bʰavanti tasya tāny+ eva iha loke paratra ca \\299\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 96    
tad apasarāgrato yenāhaṃ svāminaṃ vijñāpayāmi \
   
tad+ apasara_agrato+ yena_ahaṃ+ svāminaṃ+ vijñāpayāmi \

Sentence: 97    
tatʰānuṣṭʰite katʰanako 'gre stʰitvā praṇamyovāca \
   
tatʰā_anuṣṭʰite katʰanako+ +agre stʰitvā praṇamya_uvāca \

Sentence: 98    
svāminn ete 'bʰakṣyās tava tan mama prāṇaiḥ prāṇayātrā vidʰīyatāṃ yena mamobʰayalokaprāptir bʰavati \
   
svāminn+ ete +a-bʰakṣyās+ tava tan+ mama prāṇaiḥ prāṇa-yātrā vidʰīyatāṃ+ yena mama_ubʰaya-loka-prāptir+ bʰavati \

Sentence: 99    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 300 
Verse: a    
na yajvāno 'pi gaccʰanti tāṃ gatiṃ naiva yoginaḥ \
   
na yajvāno+ +api gaccʰanti tāṃ+ gatiṃ+ na_eva yoginaḥ \

Verse: b    
yāṃ yānti projjʰitaprāṇāḥ svāmyartʰe sevakottamāḥ \\300\\
   
yāṃ+ yānti projjʰita-prāṇāḥ svāmy-artʰe sevaka-uttamāḥ \\300\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 100    
evam abʰihite tābʰyāṃ śr̥gālacitrakābʰyāṃ vidāritobʰayakukṣiḥ katʰanakaḥ prāṇān atyākṣīt \
   
evam abʰihite tābʰyāṃ+ śr̥gāla-citrakābʰyāṃ+ vidārita-ubʰaya-kukṣiḥ katʰanakaḥ prāṇān atyākṣīt \

Sentence: 101    
tataś ca taiḥ kṣudrapaṇḍitaiḥ sarvair bʰakṣitaḥ \\
   
tataś+ ca taiḥ kṣudra-paṇḍitaiḥ sarvair+ bʰakṣitaḥ \\


Chapter: 12  Kathā 12


Sentence: 1    
kasmiṃścit samudraikadeśe ṭiṭṭibʰadaṃpatī vasataḥ \
   
kasmiṃś-cit samudra-eka-deśe ṭiṭṭibʰa-daṃ-patī vasataḥ \

Sentence: 2    
tato gaccʰati kāla r̥tusamayam āsādya ṭiṭṭibʰī garbʰam ādʰatta \
   
tato+ gaccʰati kāle+ r̥tu-samayam āsādya ṭiṭṭibʰī garbʰam ādʰatta \

Sentence: 3    
āsannaprasavā satī ṭiṭṭibʰam ūce \
   
āsanna-prasavā satī ṭiṭṭibʰam ūce \

Sentence: 4    
bʰoḥ kānta mama prasavasamayo vartate tad vicintyatāṃ kim api nirupadravaṃ stʰānaṃ yena tatrāham aṇḍakamokṣaṇaṃ karomi \
   
bʰoḥ kānta mama prasava-samayo+ vartate tad+ vicintyatāṃ+ kim api nirupadravaṃ+ stʰānaṃ+ yena tatra_aham aṇḍaka-mokṣaṇaṃ+ karomi \

Sentence: 5    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 6    
bʰadre ramyo 'yaṃ samudrapradeśaḥ \
   
bʰadre ramyo+ +ayaṃ+ samudra-pradeśaḥ \

Sentence: 7    
tad atraiva prasavaḥ kāryaḥ \
   
tad+ atra_eva prasavaḥ kāryaḥ \

Sentence: 8    
prāha \
   
prāha \

Sentence: 9    
atra pūrṇimādine samudravelā caṭati \
   
atra pūrṇimā-dine samudra-velā caṭati \

Sentence: 10    
mattagajendrān apy ākarṣati \
   
matta-gaja-indrān apy+ ākarṣati \

Sentence: 11    
tad dūram anyatra kiṃcit stʰānam anviṣyatāṃ \
   
tad+ dūram anyatra kiṃ-cit stʰānam anviṣyatāṃ+ \

Sentence: 12    
tac cʰrutvā vihasya ṭiṭṭibʰa āha \
   
tac+ +cʰrutvā vihasya ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 13    
bʰadre na yuktam uktaṃ bʰavatyā \
   
bʰadre na yuktam uktaṃ+ bʰavatyā \

Sentence: 14    
mātrā samudrasya yo mama dūṣayiṣyati prasūtiṃ \
   
mātrā samudrasya yo+ mama dūṣayiṣyati prasūtiṃ+ \

Sentence: 15    
tad viśrabdʰātraiva garbʰaṃ muñca \
   
tad+ viśrabdʰā_atra_eva garbʰaṃ+ muñca \

Sentence: 16    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 313 
Verse: a    
yaḥ parābʰavasaṃprāptaḥ svastʰānaṃ saṃtyajen naraḥ \
   
yaḥ parābʰava-saṃprāptaḥ sva-stʰānaṃ+ saṃtyajen+ naraḥ \

Verse: b    
tena cet putriṇī mātā tad vandʰyā kena katʰyate \\313\\
   
tena cet putriṇī mātā tad+ vandʰyā kena katʰyate \\313\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 17    
tac cʰrutvā samudraś cintayām āsa \
   
tac+ +cʰrutvā samudraś+ cintayām āsa \

Sentence: 18    
aho garvaḥ pakṣikīṭasyāsya \
   
aho garvaḥ pakṣi-kīṭasya_asya \

Sentence: 19    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 314 
Verse: a    
utkṣipya ṭiṭṭibʰaḥ pādāv āste bʰaṅgabʰayād divaḥ \
   
utkṣipya ṭiṭṭibʰaḥ pādāv+ āste bʰaṅga-bʰayād+ divaḥ \

Verse: b    
svacittakalpito garvaḥ kasya nātrāpi vidyate \\314\\
   
sva-citta-kalpito+ garvaḥ kasya na_atra_api vidyate \\314\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
tan mayāsya pramāṇaṃ kutūhalād api draṣṭavyaṃ \
   
tan+ mayā_asya pramāṇaṃ+ kutūhalād+ api draṣṭavyaṃ+ \

Sentence: 21    
kiṃ mamaiṣo 'ṇḍāpahāre kr̥te kariṣyati \
   
kiṃ+ mama_eṣo+ +aṇḍa-apahāre kr̥te kariṣyati \

Sentence: 22    
iti cintayitvā stʰitaḥ \
   
iti cintayitvā stʰitaḥ \

Sentence: 23    
atʰa prasavānantaraṃ prāṇayātrārtʰaṃ gatāyāṣ ṭiṭṭibʰyāḥ samudro velāvyājenāṇḍāny apajahāra \
   
atʰa prasava-an-antaraṃ+ prāṇa-yātrā-artʰaṃ+ gatāyāṣ+ ṭiṭṭibʰyāḥ samudro+ velā-vyājena_aṇḍāny+ apajahāra \

Sentence: 24    
atʰāyātā ṭiṭṭibʰī prasavastʰānaṃ śūnyam avalokya pralapantī ṭiṭṭibʰam ūce \
   
atʰa_āyātā ṭiṭṭibʰī prasava-stʰānaṃ+ śūnyam avalokya pralapantī ṭiṭṭibʰam ūce \

Sentence: 25    
bʰo mūrkʰa katʰitam āsīn mayā te yat samudravelayā aṇḍānāṃ vināśo bʰaviṣyati tad dūrataraṃ vrajāvaḥ paraṃ mūḍʰatayāhaṃkāram āśritya mama vacanaṃ na karoṣi \
   
bʰo+ mūrkʰa katʰitam āsīn+ mayā te yat samudra-velayā_ aṇḍānāṃ+ vināśo+ bʰaviṣyati tad+ dūrataraṃ+ vrajāvaḥ paraṃ+ mūḍʰatayā_ahaṃ-kāram āśritya mama vacanaṃ+ na karoṣi \

Sentence: 26    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 315 
Verse: a    
suhr̥dāṃ hitakāmānāṃ na karotīha yo vacaḥ \
   
su-hr̥dāṃ+ hita-kāmānāṃ+ na karoti_iha yo+ vacaḥ \

Verse: b    
sa kūrma iva durbuddʰiḥ kāṣṭʰād bʰraṣṭo vinaśyati \\315\\
   
sa kūrma+ iva dur-buddʰiḥ kāṣṭʰād+ bʰraṣṭo+ vinaśyati \\315\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 27    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 28    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 29    
sābravīt \
   
_abravīt \


Chapter: 13  Kathā 13


Sentence: 1    
asti kasmiṃścij jalāśaye kambugrīvo nāma kaccʰapaḥ \
   
asti kasmiṃś-cij+ jala-āśaye kambugrīvo+ nāma kaccʰapaḥ \

Sentence: 2    
tasya saṃkaṭavikaṭanāmnī mitre haṃsajātīye paramasneham āśrite \
   
tasya saṃkaṭa-vikaṭa-nāmnī mitre haṃsa-jātīye parama-sneham āśrite \

Sentence: 3    
tau ca haṃsau sarastīram āsādya tena saha anekadevarṣimaharṣīṇāṃ katʰāḥ kr̥tvā astamanavelāyāṃ svanīḍasaṃśrayaṃ kurutaḥ \
   
tau ca haṃsau saras-tīram āsādya tena saha_ an-eka-deva-rṣi-maha-rṣīṇāṃ+ katʰāḥ kr̥tvā_ astamana-velāyāṃ+ sva-nīḍa-saṃśrayaṃ+ kurutaḥ \

Sentence: 4    
atʰa gaccʰati kāle 'nāvr̥ṣṭivaśāt saraḥ śanaiḥ śanaiḥ śoṣam agamat \
   
atʰa gaccʰati kāle +an-āvr̥ṣṭi-vaśāt saraḥ śanaiḥ śanaiḥ śoṣam agamat \

Sentence: 5    
tatas tadduḥkʰitau tāv ūcatuḥ \
   
tatas+ tad-duḥkʰitau tāv+ ūcatuḥ \

Sentence: 6    
bʰo mitra jambālaśeṣam etat saraḥ saṃjātaṃ tat katʰaṃ bʰavān bʰaviṣyatīti vyākulatvaṃ nau hr̥di vartate \
   
bʰo+ mitra jambāla-śeṣam etat saraḥ saṃjātaṃ+ tat katʰaṃ+ bʰavān bʰaviṣyati_iti vyākulatvaṃ+ nau hr̥di vartate \

Sentence: 7    
tac cʰrutvā kambugrīva āha \
   
tac+ +cʰrutvā kambugrīva+ āha \

Sentence: 8    
bʰoḥ sāṃprataṃ nāsty asmākaṃ jīvitavyaṃ jalābʰāvāt \
   
bʰoḥ sāṃprataṃ+ na_asty+ asmākaṃ+ jīvitavyaṃ+ jala-a-bʰāvāt \

Sentence: 9    
tatʰāpy upāyaś cintyatām iti \
   
tatʰā_apy+ upāyaś+ cintyatām iti \

Sentence: 10    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 316 
Verse: a    
tyājyaṃ na dʰairyaṃ vidʰure api kāle dʰairyāt kadācid gatim āpnuyāt saḥ \
   
tyājyaṃ+ na dʰairyaṃ+ vidʰure +api kāle dʰairyāt kadā-cid+ gatim āpnuyāt saḥ \

Verse: b    
yatʰā samudre api ca potabʰaṅge sāṃyātriko vāñcʰati tartum eva \\316\\
   
yatʰā samudre +api ca pota-bʰaṅge sāṃyātriko+ vāñcʰati tartum eva \\316\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 11    
aparaṃ ca \
   
a-paraṃ+ ca \


Strophe: 317 
Verse: a    
mitrārtʰe bāndʰavārtʰe ca buddʰimān yatate sadā \
   
mitra-artʰe bāndʰava-artʰe ca buddʰimān yatate sadā \

Verse: b    
jātāsv āpatsu yatnena jagādedaṃ vaco manuḥ \\317\\
   
jātāsv+ āpatsu yatnena jagāda_idaṃ+ vaco+ manuḥ \\317\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tad ānīyatāṃ kācid dr̥ḍʰarajjur lagʰu kāṣṭʰaṃ anviṣyatāṃ ca prabʰūtajalasanātʰaṃ saro yena mayā madʰyapradeśe dantair gr̥hīte sati yuvāṃ koṭibʰāgayos tat kāṣṭʰaṃ mayā sahitaṃ saṃgr̥hya tatsaro nayatʰaḥ \
   
tad+ ānīyatāṃ+ kā-cid+ dr̥ḍʰa-rajjur+ lagʰu kāṣṭʰaṃ+ _ anviṣyatāṃ+ ca prabʰūta-jala-sa-nātʰaṃ+ saro+ yena mayā madʰya-pradeśe dantair+ gr̥hīte sati yuvāṃ+ koṭi-bʰāgayos+ tat+ kāṣṭʰaṃ+ mayā sahitaṃ+ saṃgr̥hya tat-saro+ nayatʰaḥ \

Sentence: 13    
tāv ūcatuḥ \
   
tāv+ ūcatuḥ \

Sentence: 14    
bʰo mitra evaṃ kariṣyāvaḥ paraṃ bʰavatā maunavratena bʰāvyaṃ no cet tava kāṣṭʰāt pāto bʰaviṣyati \
   
bʰo+ mitra evaṃ+ kariṣyāvaḥ paraṃ+ bʰavatā mauna-vratena bʰāvyaṃ+ no+ cet tava kāṣṭʰāt pāto+ bʰaviṣyati \

Sentence: 15    
tatʰānuṣṭʰite gaccʰatā kambugrīveṇa adʰobʰāgavyavastʰitaṃ kiṃcit puram ālokitaṃ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite gaccʰatā kambugrīveṇa_ adʰo-bʰāga-vyavastʰitaṃ+ kiṃ-cit puram ālokitaṃ+ \

Sentence: 16    
tatra ye paurās te tatʰā nīyamānaṃ vilokya savismayam idam ūcuḥ \
   
tatra ye paurās+ te tatʰā nīyamānaṃ+ vilokya sa-vismayam idam ūcuḥ \

Sentence: 17    
aho cakrākāraṃ kim api pakṣibʰyāṃ nīyate \
   
aho cakra-ākāraṃ+ kim api pakṣibʰyāṃ+ nīyate \

Sentence: 18    
paśyata paśyata \
   
paśyata paśyata \

Sentence: 19    
atʰa teṣāṃ kolāhalam ākarṇya kambugrīva āha \
   
atʰa teṣāṃ+ kolāhalam ākarṇya kambugrīva+ āha \

Sentence: 20    
bʰoḥ kim eṣa kolāhala iti vaktumanā ardʰokte patitaḥ pauraiḥ kʰaṇḍaśaḥ kr̥taś ca \
   
bʰoḥ kim eṣa kolāhala+ iti vaktumanā ardʰa-ukte patitaḥ pauraiḥ kʰaṇḍaśaḥ kr̥taś+ ca \

Sentence: 21    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato +ahaṃ+ bravīmi \

Sentence: 22    
suhr̥dāṃ hitakāmānām iti \\
   
su-hr̥dāṃ+ hita-kāmānām iti \\

Sentence: 23    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 318 
Verse: a    
anāgatavidʰātā ca pratyutpannamatis tatʰā \
   
an-āgata-vidʰātā ca pratyutpanna-matis+ tatʰā \

Verse: b    
dvāv etau sukʰam edʰete yadbʰaviṣyo vinaśyati \\318\\
   
dvāv+ etau sukʰam edʰete yad-bʰaviṣyo+ vinaśyati \\318\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 24    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 25    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 26    
sābravīt \
   
_abravīt \


Chapter: 14  Kathā 14



Sentence: 1    
kasmiṃścij jalāśaye 'nāgatavidʰātā pratyutpannamatir yadbʰaviṣyaś ceti trayo matsyāḥ santi \
   
kasmiṃś-cij+ jala-āśaye +an-āgata-vidʰātā pratyutpanna-matir+ yad-bʰaviṣyaś+ ca_iti trayo+ matsyāḥ santi \

Sentence: 2    
atʰa kadācit taṃ jalāśayaṃ dr̥ṣṭvā āgaccʰadbʰir matsyajīvibʰir uktaṃ yad aho bahumatsyo 'yaṃ hūdaḥ kadācid api nāsmābʰir anveṣitaḥ \
   
atʰa kadā-cit taṃ+ jala-āśayaṃ+ dr̥ṣṭvā_ āgaccʰadbʰir+ matsya-jīvibʰir+ uktaṃ+ yad+ aho bahu-matsyo+ +ayaṃ+ hūdaḥ kadā-cid+ api na_asmābʰir+ anveṣitaḥ \

Sentence: 3    
tad adyāhāravr̥ttiḥ saṃjātā saṃdʰyāsamayaś ca saṃbʰūtas tataḥ prabʰāte 'trāgantavyam iti niścayaḥ \
   
tad+ adya_āhāra-vr̥ttiḥ saṃjātā saṃdʰyā-samayaś+ ca saṃbʰūtas+ tataḥ prabʰāte +atra_āgantavyam iti niścayaḥ \

Sentence: 4    
atas teṣāṃ tatkuliśapātopamaṃ vacaḥ samākarṇya anāgatavidʰātā sarvān matsyān āhūyedam ūce \
   
atas+ teṣāṃ+ tat-kuliśa-pāta-upamaṃ+ vacaḥ samākarṇya_ an-āgata-vidʰātā sarvān matsyān āhūya_idam ūce \

Sentence: 5    
aho śrutaṃ bʰavadbʰir yan matsyajīvibʰir abʰihitaṃ \
   
aho śrutaṃ+ bʰavadbʰir+ yan+ matsya-jīvibʰir+ abʰihitaṃ+ \

Sentence: 6    
tad rātrāv api kiṃcid gamyatāṃ samīpavarti saraḥ \
   
tad+ rātrāv+ api kiṃ-cid+ gamyatāṃ+ samīpa-varti saraḥ \

Sentence: 7    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 319 
Verse: a    
aśaktair balinaḥ śatroḥ kartavyaṃ prapalāyanaṃ \
   
a-śaktair+ balinaḥ śatroḥ kartavyaṃ+ prapalāyanaṃ+ \

Verse: b    
saṃśritavyo 'tʰa durgo nānyā teṣāṃ gatir bʰavet \\319\\
   
saṃśritavyo+ +atʰa dur-go+ nānyā teṣāṃ+ gatir+ bʰavet \\319\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 8    
tan nūnaṃ prabʰātasamaye matsyajīvino 'tra samāgamya matsyasaṃkṣayaṃ kariṣyanti \
   
tan+ nūnaṃ+ prabʰāta-samaye matsya-jīvino+ +atra samāgamya matsya-saṃkṣayaṃ+ kariṣyanti \

Sentence: 9    
etan mama manasi vartate \
   
etan+ mama manasi vartate \

Sentence: 10    
tan na yuktaṃ sāṃprataṃ kṣaṇam apy atrāvastʰātuṃ \
   
tan+ na yuktaṃ+ sāṃprataṃ+ kṣaṇam apy+ atra_avastʰātuṃ+ \

Sentence: 11    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 320 
Verse: a    
vidyamānā gatir yeṣām anyatrāpi sukʰāvahā \
   
vidyamānā gatir+ yeṣām anyatra_api sukʰa-āvahā \

Verse: b    
te na paśyanti vidvāṃso deśabʰaṅgaṃ kulakṣayaṃ \\320\\
   
te na paśyanti vidvāṃso+ deśa-bʰaṅgaṃ+ kula-kṣayaṃ+ \\320\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tad ākarṇya pratyutpannamatiḥ prāha \
   
tad+ ākarṇya pratyutpanna-matiḥ prāha \

Sentence: 13    
aho satyam abʰihitaṃ bʰavatā \
   
aho satyam abʰihitaṃ+ bʰavatā \

Sentence: 14    
mamāpy abʰīṣṭam etat \
   
mama_apy+ abʰīṣṭam etat \

Sentence: 15    
tad anyatra gamyatām iti \
   
tad+ anyatra gamyatām iti \

Sentence: 16    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 321 
Verse: a    
paradeśabʰayād bʰītā bahumāyā napuṃsakāḥ \
   
para-deśa-bʰayād+ bʰītā+ bahu-māyā+ na-puṃsakāḥ \

Verse: b    
svadeśe nidʰanaṃ yānti kākāḥ kāpuruṣā mr̥gāḥ \\321\\
   
sva-deśe nidʰanaṃ+ yānti kākāḥ kā-puruṣā+ mr̥gāḥ \\321\\

Strophe: 322  
Verse: a    
yasyāsti sarvatra gatiḥ sa kasmāt svadeśarāgeṇa hi yāti nāśaṃ \
   
yasya_asti sarvatra gatiḥ sa kasmāt sva-deśa-rāgeṇa hi yāti nāśaṃ+ \

Verse: b    
tātasya kūpo 'yam iti bruvāṇāḥ kṣāraṃ jalaṃ kāpuruṣāḥ pibanti \\322\\
   
tātasya kūpo+ +ayam iti bruvāṇāḥ kṣāraṃ+ jalaṃ+ kā-puruṣāḥ pibanti \\322\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 17    
atʰa tat samākarṇya proccair vihasya yadbʰaviṣyaḥ provāca \
   
atʰa tat samākarṇya proccair+ vihasya yad-bʰaviṣyaḥ provāca \

Sentence: 18    
aho na bʰavadbʰyāṃ mantritaṃ samyag etad iti yataḥ kiṃ vāṅmātreṇāpi teṣāṃ pitr̥paitāmahikam etat saras tyaktuṃ yujyate \
   
aho na bʰavadbʰyāṃ+ mantritaṃ+ samyag+ etad+ iti yataḥ kiṃ+ vāṅ-mātreṇa_api teṣāṃ+ pitr̥-paitāmahikam etat saras+ tyaktuṃ+ yujyate \

Sentence: 19    
tad yady āyuḥkṣayo 'sti tad anyatra gatānām api mr̥tyur bʰaviṣyaty eva \
   
tad+ yady+ āyuḥ-kṣayo+ +asti tad+ anyatra gatānām api mr̥tyur+ bʰaviṣyaty+ eva \

Sentence: 20    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 323 
Verse: a    
arakṣitaṃ tiṣṭʰati daivarakṣitaṃ surakṣitaṃ daivahataṃ vinaśyati \
   
a-rakṣitaṃ+ tiṣṭʰati daiva-rakṣitaṃ+ su-rakṣitaṃ+ daiva-hataṃ+ vinaśyati \

Verse: b    
jīvaty anātʰo 'pi vane visarjitaḥ kr̥taprayatno 'pi gr̥he vinaśyati \\323\\
   
jīvaty+ a-nātʰo+ +api vane visarjitaḥ kr̥ta-prayatno+ +api gr̥he vinaśyati \\323\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
tad ahaṃ na yāsyāmi \
   
tad+ ahaṃ+ na yāsyāmi \

Sentence: 22    
bʰavadbʰyāṃ ca yat pratibʰāti tat kāryaṃ \
   
bʰavadbʰyāṃ+ ca yat+ pratibʰāti tat kāryaṃ+ \

Sentence: 23    
atʰa tasya taṃ niścayaṃ jñātvānāgatavidʰātā pratyutpannamatiś ca niṣkrāntau saha parijanena \
   
atʰa tasya taṃ+ niścayaṃ+ jñātvā_an-āgata-vidʰātā pratyutpanna-matiś+ ca niṣkrāntau saha parijanena \

Sentence: 24    
atʰa prabʰāte tair matsyajīvibʰir jālais taj jalāśayam āloḍya yadbʰaviṣyeṇa saha jalāśayo nirmatsyatāṃ nītaḥ \
   
atʰa prabʰāte tair+ matsya-jīvibʰir+ jālais+ taj+ jala-āśayam āloḍya yad-bʰaviṣyeṇa saha jala-āśayo+ nirmatsyatāṃ+ nītaḥ \

Sentence: 25    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato +ahaṃ+ bravīmi \

Sentence: 26    
anāgatavidʰātā ceti \
   
an-āgata-vidʰātā ca_iti \

Sentence: 27    
tac cʰrutvā ṭiṭṭibʰa āha \
   
tac+ +cʰrutvā ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 28    
bʰadre kiṃ māṃ yadbʰaviṣyasadr̥śaṃ saṃbʰāvayiṣyasi \
   
bʰadre kiṃ+ māṃ+ yad-bʰaviṣya-sadr̥śaṃ+ saṃbʰāvayiṣyasi \

Sentence: 29    
tat paśya me buddʰiprabʰāvaṃ yāvad enaṃ duṣṭasamudraṃ śoṣayāmi \
   
tat paśya me buddʰi-prabʰāvaṃ+ yāvad+ enaṃ+ duṣṭa-samudraṃ+ śoṣayāmi \

Sentence: 30    
ṭiṭṭibʰy āha \
   
ṭiṭṭibʰy=+ āha \

Sentence: 31    
aho kas te samudreṇa saha vigrahaḥ \
   
aho kas+ te samudreṇa saha vigrahaḥ \

Sentence: 32    
tan na yuktam asyopari kopaṃ kartuṃ \
   
tan+ na yuktam asya_upari kopaṃ+ kartuṃ+ \

Sentence: 33    
uktaṃ ca yataḥ \
   
uktaṃ+ ca yataḥ \


Strophe: 324 
Verse: a    
puṃsām asamartʰānām upadravāyātmano bʰavet kopaḥ \
   
puṃsām a-samartʰānām upadravāya_ātmano+ bʰavet kopaḥ \

Verse: b    
piṭʰaraṃ kvatʰad atimātraṃ nijapārśvān eva dahatitarāṃ \\324\\
   
piṭʰaraṃ+ kvatʰad+ atimātraṃ+ nija-pārśvān eva dahati-tarāṃ+ \\324\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 34    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 325 
Verse: a    
aviditvātmanaḥ śaktiṃ parasya ca samutsukaḥ \
   
a-viditvā_ātmanaḥ śaktiṃ+ parasya ca samutsukaḥ \

Verse: b    
gaccʰann abʰimukʰo nāśaṃ yāti vahnau pataṅgavat \\325\\
   
gaccʰann+ abʰimukʰo+ nāśaṃ+ yāti vahnau pataṅ-ga-vat \\325\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 35    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 36    
priye maivaṃ vada \
   
priye _evaṃ+ vada \

Sentence: 37    
yeṣām utsāhaśaktir bʰavati te svalpā api gurūn api vikramante \
   
yeṣām utsāha-śaktir+ bʰavati te sv-alpā+ api gurūn api vikramante \

Sentence: 38    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 326 
Verse: a    
viśeṣāt paripūrṇasya yāti śatror amarṣaṇaḥ \
   
viśeṣāt paripūrṇasya yāti śatror+ a-marṣaṇaḥ \

Verse: b    
ābʰimukʰyaṃ śaśāṅkasya yatʰādyāpi vidʰuṃtudaḥ \\326\\
   
ābʰimukʰyaṃ+ śaśa-aṅkasya yatʰā_adya_api vidʰuṃ-tudaḥ \\326\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 39    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 327 
Verse: a    
pramāṇād adʰikasyāpi gaṇḍaśyāmamadacyuteḥ \
   
pramāṇād+ adʰikasya_api gaṇḍa-śyāma-mada-cyuteḥ \

Verse: b    
padaṃ mūrdʰni samādʰatte kesarī mattadantinaḥ \\327\\
   
padaṃ+ mūrdʰni samādʰatte kesarī matta-dantinaḥ \\327\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 40    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 328 
Verse: a    
bālasyāpi raveḥ pādāḥ patanty upari bʰūbʰr̥tāṃ \
   
bālasya_api raveḥ pādāḥ patanty+ upari bʰū-bʰr̥tāṃ+ \

Verse: b    
tejasā saha jātānāṃ vayaḥ kutropayujyate \\328\\
   
tejasā saha jātānāṃ+ vayaḥ kutra_upayujyate \\328\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 41    
tad anayā cañcvāsya sakalaṃ toyaṃ śuṣkastʰalatāṃ nayāmi \
   
tad+ anayā cañcvā_asya sakalaṃ+ toyaṃ+ śuṣka-stʰalatāṃ+ nayāmi \

Sentence: 42    
ṭiṭṭibʰy āha \
   
ṭiṭṭibʰy=+ āha \

Sentence: 43    
bʰoḥ kānta yatra jāhnavī navanadīśatāni gr̥hītvā nityam eva praviśati tatʰā sindʰuś ca tat katʰaṃ tvam aṣṭādaśanadīśataiḥ pūryamāṇaṃ taṃ vipruṣavāhinyā cañcvā śoṣayiṣyasi \
   
bʰoḥ kānta yatra jāhnavī nava-nadī-śatāni gr̥hītvā nityam eva praviśati tatʰā sindʰuś+ ca tat katʰaṃ+ tvam aṣṭādaśa-nadī-śataiḥ pūryamāṇaṃ+ taṃ+ vipruṣa-vāhinyā cañcvā śoṣayiṣyasi \

Sentence: 44    
tat kim aśraddʰeyenoktena \
   
tat kim a-śraddʰeyena_uktena \

Sentence: 45    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 46    
priye \
   
priye \


Strophe: 329 
Verse: a    
anirvedaḥ śriyo mūlaṃ cañcur me lohasaṃnibʰā \
   
a-nirvedaḥ śriyo+ mūlaṃ+ cañcur+ me loha-saṃnibʰā \

Verse: b    
ahorātrāṇi dīrgʰāṇi samudraḥ kiṃ na śuṣyati \\329\\
   
aho-rātrāṇi dīrgʰāṇi samudraḥ kiṃ+ na śuṣyati \\329\\

Strophe: 330  
Verse: a    
duradʰigamaḥ parabʰāgo yāvat puruṣeṇa paurūṣaṃ na kr̥taṃ \
   
dur-adʰigamaḥ para-bʰāgo+ yāvat puruṣeṇa paurūṣaṃ+ na kr̥taṃ+ \

Verse: b    
jayati tulām adʰirūḍʰo bʰāsvān api jaladapaṭalāni \\330\\
   
jayati tulām adʰirūḍʰo+ bʰāsvān api jala-da-paṭalāni \\330\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 47    
ṭiṭṭibʰy āha \
   
ṭiṭṭibʰy=+ āha \

Sentence: 48    
yadi tvayāvaśyaṃ samudreṇa saha vairānuṣṭʰānaṃ kāryaṃ tad anyān api vihagān āhūya suhr̥jjanasahita evaṃ samācara \
   
yadi tvayā_āvaśyaṃ+ samudreṇa saha vaira-anuṣṭʰānaṃ+ kāryaṃ+ tad+ anyān api vihagān āhūya su-hr̥j-jana-sahita+ evaṃ+ samācara \

Sentence: 49    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 331 
Verse: a    
bahūnām apy asārāṇāṃ samavāyo hi durjayaḥ \
   
bahūnām apy+ a-sārāṇāṃ+ samavāyo+ hi dur-jayaḥ \

Verse: b    
tr̥ṇair āveṣṭyate rajjur yayā nāgo 'pi badʰyate \\331\\
   
tr̥ṇair+ āveṣṭyate rajjur+ yayā nāgo+ +api badʰyate \\331\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 50    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 332 
Verse: a    
caṭakākāṣṭʰakūṭena makṣikādardurais tatʰā \
   
caṭakā-kāṣṭʰa-kūṭena makṣikā-dardurais+ tatʰā \

Verse: b    
mahājanavirodʰena kuñjaraḥ pralayaṃ gataḥ \\332\\
   
mahā-jana-virodʰena kuñjaraḥ pralayaṃ+ gataḥ \\332\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 51    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 52    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 53    
prāha \
   
prāha \


Chapter: 15  Kathā 15



Sentence: 1    
kasmiṃścid vanoddeśe caṭakadaṃpatī tamālatarukr̥tanilayau prativasataḥ \
   
kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe caṭaka-daṃ-patī tamāla-taru-kr̥ta-nilayau prativasataḥ \

Sentence: 2    
atʰa gaccʰatā kālena saṃtatir abʰavat \
   
atʰa gaccʰatā kālena saṃtatir+ abʰavat \

Sentence: 3    
anyasminn ahani pramatto gajaḥ kaścit taṃ tamālavr̥kṣaṃ gʰarmārtaś cʰāyārtʰī samāśritaḥ \
   
anyasminn+ ahani pramatto+ gajaḥ kaś-cit taṃ+ tamāla-vr̥kṣaṃ+ gʰarma-ārtaś+ cʰāyā-artʰī samāśritaḥ \

Sentence: 4    
tato madotkarṣāt tāṃ tasya śākʰāṃ caṭakākrāntāṃ puṣkarāgreṇākr̥ṣya babʰañja \
   
tato+ mada-utkarṣāt tāṃ+ tasya śākʰāṃ+ caṭaka-ākrāntāṃ+ puṣkara-agreṇa_ākr̥ṣya babʰañja \

Sentence: 5    
tasyā bʰaṅgena caṭakāṇḍāni sarvāṇi viśīrṇāni \
   
tasyā+ bʰaṅgena caṭaka-aṇḍāni sarvāṇi viśīrṇāni \

Sentence: 6    
āyuḥśeṣatayā ca caṭakā katʰam api prāṇair na viyuktā \
   
āyuḥ-śeṣatayā ca caṭakā katʰam api prāṇair+ na viyuktā \

Sentence: 7    
atʰa sāṇḍabʰaṅgābʰibʰūtā pralāpān kurvāṇā na katʰaṃcid atiṣṭʰat \
   
atʰa _aṇḍa-bʰaṅga-abʰibʰūtā pralāpān kurvāṇā na katʰaṃ-cid+ atiṣṭʰat \

Sentence: 8    
atrāntare tasyā tān pralāpāñ śrutvā kāṣṭʰakūṭo nāma pakṣī tasyāḥ paramasuhr̥t tadduḥkʰaduḥkʰito 'bʰyetya tām uvāca \
   
atra-antare tasyā+ tān pralāpāñ+ śrutvā kāṣṭʰakūṭo+ nāma pakṣī tasyāḥ parama-su-hr̥t tad-duḥkʰa-duḥkʰito+ +abʰyetya tām uvāca \

Sentence: 9    
bʰavati kiṃ vr̥tʰā pralāpena \
   
bʰavati kiṃ+ vr̥tʰā pralāpena \

Sentence: 10    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 333 
Verse: a    
naṣṭaṃ mr̥tam atikrāntaṃ nānuśocanti paṇḍitāḥ \
   
naṣṭaṃ+ mr̥tam atikrāntaṃ+ na_anuśocanti paṇḍitāḥ \

Verse: b    
paṇḍitānāṃ ca mūrkʰāṇāṃ viśeṣo 'yaṃ yataḥ smr̥taḥ \\333\\
   
paṇḍitānāṃ+ ca mūrkʰāṇāṃ+ viśeṣo+ +ayaṃ+ yataḥ smr̥taḥ \\333\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 11    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 334 
Verse: a    
aśocyānīha bʰūtāni yo mūḍʰas tāni śocati \
   
a-śocyāni_iha bʰūtāni yo+ mūḍʰas+ tāni śocati \

Verse: b    
sa duḥkʰe labʰate duḥkʰaṃ dvāv anartʰau niṣevate \\334\\
   
sa duḥkʰe labʰate duḥkʰaṃ+ dvāv+ an-artʰau niṣevate \\334\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 335 
Verse: a    
śleṣmāśru bāndʰavair muktaṃ preto bʰuṅkte yato 'vaśaḥ \
   
śleṣma-aśru bāndʰavair+ muktaṃ+ preto+ bʰuṅkte yato+ +a-vaśaḥ \

Verse: b    
tasmān na roditavyaṃ hi kriyāḥ kāryāḥ prayatnataḥ \\335\\
   
tasmān+ na roditavyaṃ+ hi kriyāḥ kāryāḥ prayatnataḥ \\335\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 13    
caṭakā prāha \
   
caṭakā prāha \

Sentence: 14    
astv etat \
   
astv+ etat \

Sentence: 15    
paraṃ duṣṭagajena madān mama saṃtānakṣayaḥ kr̥taḥ \
   
paraṃ+ duṣṭa-gajena madān+ mama saṃtāna-kṣayaḥ kr̥taḥ \

Sentence: 16    
tad yadi mama tvaṃ suhr̥t satyas tad asya gajāpasadasya ko 'pi vadʰopāyaś cintyo yasyānuṣṭʰānena me saṃtatināśaduḥkʰam apasarati \
   
tad+ yadi mama tvaṃ+ su-hr̥t satyas+ tad+ asya gaja-apasadasya ko+ +api vadʰa-upāyaś+ cintyo+ yasya_anuṣṭʰānena me saṃtati-nāśa-duḥkʰam apasarati \

Sentence: 17    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 336 
Verse: a    
āpadi yenopakr̥taṃ yena ca hasitaṃ daśāsu cāntyāsu \
   
āpadi yena_upakr̥taṃ+ yena ca hasitaṃ+ daśāsu ca_antyāsu \

Verse: b    
upakr̥d apakr̥d api ca tayor yas taṃ puruṣaṃ paraṃ manye \\336\\
   
upakr̥d+ apakr̥d+ api ca tayor+ yas+ taṃ+ puruṣaṃ+ paraṃ+ manye \\336\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 18    
kāṣṭʰakūṭa āha \
   
kāṣṭʰakūṭa+ āha \

Sentence: 19    
bʰavati satyam abʰihitaṃ bʰavatyā \
   
bʰavati satyam abʰihitaṃ+ bʰavatyā \

Sentence: 20    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 337 
Verse: a    
sa suhr̥d vyasane yaḥ syāt sa putro yas tu bʰaktimān \
   
sa su-hr̥d+ vyasane yaḥ syāt sa putro+ yas+ tu bʰaktimān \

Verse: b    
sa bʰr̥tyo yo vidʰeyajñaḥ bʰāryā yatra nirvr̥tiḥ \\337\\
   
sa bʰr̥tyo+ yo+ vidʰeya-jñaḥ bʰāryā yatra nirvr̥tiḥ \\337\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
tat paśya me buddʰiprabʰāvaṃ \
   
tat paśya me buddʰi-prabʰāvaṃ+ \

Sentence: 22    
paraṃ mamāpi suhr̥dbʰūtā vīṇāravā nāma makṣikāsti \
   
paraṃ+ mama_api su-hr̥d-bʰūtā vīṇāravā nāma makṣikā_asti \

Sentence: 23    
tat tām āhūyāgaccʰāmi yena sa durātmā duṣṭagajo hanyate \
   
tat tām āhūya_āgaccʰāmi yena sa dur-ātmā duṣṭa-gajo+ hanyate \

Sentence: 24    
atʰāsau saha caṭakayā makṣikām āsādya provāca \
   
atʰa_asau saha caṭakayā makṣikām āsādya provāca \

Sentence: 25    
bʰadre mameṣṭeyaṃ caṭakā kenacid duṣṭagajena parābʰūtāṇḍaspʰoṭakena \
   
bʰadre mama_iṣṭā_iyaṃ+ caṭakā kena-cid+ duṣṭa-gajena parābʰūta-aṇḍa-spʰoṭakena \

Sentence: 26    
tat tasya vadʰopāyam anutiṣṭʰato me sāhāyyaṃ kartum arhasi \
   
tat tasya vadʰa-upāyam anutiṣṭʰato+ me sāhāyyaṃ+ kartum arhasi \

Sentence: 27    
makṣikāpy āha \
   
makṣikā_apy+ āha \

Sentence: 28    
bʰadra kim ucyate 'tra viṣaye \
   
bʰadra kim ucyate +atra viṣaye \

Sentence: 29    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 338 
Verse: a    
punaḥ pratyupakārāya mitrāṇāṃ kriyate priyaṃ \
   
punaḥ pratyupakārāya mitrāṇāṃ+ kriyate priyaṃ+ \

Verse: b    
yat punar mitramitrasya kāryaṃ mitrair na kiṃ kr̥taṃ \\338\\
   
yat punar+ mitra-mitrasya kāryaṃ+ mitrair+ na kiṃ+ kr̥taṃ+ \\338\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 30    
satyam etat \
   
satyam etat \

Sentence: 31    
paraṃ mamāpi bʰeko megʰanādo nāma mitraṃ tiṣṭʰati \
   
paraṃ+ mama_api bʰeko+ megʰanādo nāma mitraṃ+ tiṣṭʰati \

Sentence: 32    
tam apy āhūya yatʰocitaṃ kurmaḥ \
   
tam apy+ āhūya yatʰā-ucitaṃ+ kurmaḥ \

Sentence: 33    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 339 
Verse: a    
hitaiḥ sādʰusamācāraiḥ śāstrajñair matiśālibʰiḥ \
   
hitaiḥ sādʰu-samācāraiḥ śāstra-jñair+ mati-śālibʰiḥ \

Verse: b    
katʰaṃcin na vikalpante vidvadbʰiś cintitā nayāḥ \\339\\
   
katʰaṃ-cin+ na vikalpante vidvadbʰiś+ cintitā+ nayāḥ \\339\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 34    
atʰa te trayo 'pi gatvā megʰanādasyāgre pūrvaṃ vr̥ttāntaṃ nivedya tastʰuḥ \
   
atʰa te trayo+ +api gatvā megʰanādasya_agre pūrvaṃ+ vr̥tta-antaṃ+ nivedya tastʰuḥ \

Sentence: 35    
atʰa sa provāca \
   
atʰa sa provāca \

Sentence: 36    
kiyanmātro gajo varāko mahājanasya kupitasya \
   
kiyan-mātro+ gajo+ varāko+ mahā-janasya kupitasya \

Sentence: 37    
tan madīyo mantraḥ kartavyaḥ \
   
tan+ madīyo+ mantraḥ kartavyaḥ \

Sentence: 38    
makṣike tvaṃ gatvā madʰyāhnasamaye tasya madotkaṭasya gajasya karṇe vīṇāravasadr̥śaṃ śabdaṃ kuru yena śravaṇasukʰalālaso nimīlitanayano bʰavati \
   
makṣike tvaṃ+ gatvā madʰya-ahna-samaye tasya mada-utkaṭasya gajasya karṇe vīṇā-rava-sadr̥śaṃ+ śabdaṃ+ kuru yena śravaṇa-sukʰa-lālaso+ nimīlita-nayano+ bʰavati \

Sentence: 39    
tataś ca kāṣṭʰakūṭacañcvā spʰoṭitanayano 'ndʰībʰūtas tr̥ṣārto mama gartataṭāśritasya saparikarasya śabdaṃ śrutvā jalāśayaṃ matvābʰyeti \
   
tataś+ ca kāṣṭʰa-kūṭa-cañcvā spʰoṭita-nayano+ +andʰī-bʰūtas+ tr̥ṣā-ārto+ mama garta-taṭa-āśritasya sa-parikarasya śabdaṃ+ śrutvā jala-āśayaṃ+ matvā_abʰyeti \

Sentence: 40    
tato gartam āsādya patiṣyati pañcatvaṃ yāsyati ceti \
   
tato+ gartam āsādya patiṣyati pañcatvaṃ+ yāsyati ca_iti \

Sentence: 41    
evaṃ samavāyaḥ kartavyo yatʰā vairasādʰanaṃ bʰavati \
   
evaṃ+ samavāyaḥ kartavyo+ yatʰā vaira-sādʰanaṃ+ bʰavati \

Sentence: 42    
atʰa tatʰānuṣtʰite sa mattagajo makṣikāgeyaśravaṇasukʰān nimīlitanayanaḥ paścāt kāṣṭʰakūṭahr̥tacakṣur madʰyāhnasamaye bʰrāmyan maṇḍūkaśabdānusārī gaccʰan mahatīṃ gartām āsādya patito mr̥taś ca \\
   
atʰa tatʰā_anuṣtʰite sa matta-gajo+ makṣikā-geya-śravaṇa-sukʰān+ nimīlita-nayanaḥ paścāt kāṣṭʰa-kūṭa-hr̥ta-cakṣur+ madʰya-ahna-samaye bʰrāmyan maṇḍūka-śabda-anusārī gaccʰan mahatīṃ+ gartām āsādya patito+ mr̥taś+ ca \\

Sentence: 43    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \

Sentence: 44    
caṭakākāṣtʰakūṭeneti \
   
caṭakā-kāṣtʰa-kūṭena_iti \

Sentence: 45    
ṭiṭṭibʰa āha \
   
ṭiṭṭibʰa+ āha \

Sentence: 46    
bʰadre evaṃ bʰavatu \
   
bʰadre evaṃ+ bʰavatu \

Sentence: 47    
suhr̥dvargasamudāyena samudraṃ śoṣayiṣyāmīti niścitya bakasārasamayūrādīn samāhūya provāca \
   
su-hr̥d-varga-samudāyena samudraṃ+ śoṣayiṣyāmi_iti niścitya baka-sārasa-mayūra-ādīn samāhūya provāca \

Sentence: 48    
bʰoḥ parābʰūto 'haṃ samudreṇāṇḍakāpahāreṇa tac cintyatām asya śoṣaṇopāyaḥ \
   
bʰoḥ parābʰūto+ +ahaṃ+ samudreṇa_aṇḍaka-apahāreṇa tac+ cintyatām asya śoṣaṇa-upāyaḥ \

Sentence: 49    
te saṃmantrya procuḥ \
   
te saṃmantrya procuḥ \

Sentence: 50    
aśaktā vayaṃ samudraśoṣaṇe tat kiṃ vr̥tʰā prayāsena \
   
a-śaktā+ vayaṃ+ samudra-śoṣaṇe tat kiṃ+ vr̥tʰā prayāsena \

Sentence: 51    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 340 
Verse: a    
abalaḥ pronnataṃ śatruṃ yo yāti madamohitaḥ \
   
a-balaḥ pronnataṃ+ śatruṃ+ yo+ yāti mada-mohitaḥ \

Verse: b    
yuddʰārtʰaṃ sa nivarteta śīrṇadanto gajo yatʰā \\340\\
   
yuddʰa-artʰaṃ+ sa nivarteta śīrṇa-danto+ gajo+ yatʰā \\340\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 52    
tad asmākaṃ svāmī vainateyo 'sti \
   
tad+ asmākaṃ+ svāmī vainateyo+ +asti \

Sentence: 53    
tat tasmai sarvam etat paribʰavastʰānaṃ nivedyate yena svajātiparibʰavakupito vairānr̥ṇyaṃ gaccʰati \
   
tat tasmai sarvam etat paribʰava-stʰānaṃ+ nivedyate yena sva-jāti-paribʰava-kupito+ vaira-ānr̥ṇyaṃ+ gaccʰati \

Sentence: 54    
atʰa vātrāvalepaṃ kariṣyati tatʰāpi nāsti vo duḥkʰaṃ \
   
atʰa _atra_avalepaṃ+ kariṣyati tatʰā_api na_asti vo+ duḥkʰaṃ+ \

Sentence: 55    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 341 
Verse: a    
suhr̥di nirantaracitte guṇavati bʰr̥tye anuvartini kalatre \
   
su-hr̥di niranta-racitte guṇavati bʰr̥tye +anuvartini kalatre \

Verse: b    
svāmini śaktisamete nivedya duḥkʰaṃ sukʰībʰavati \\341\\
   
svāmini śakti-samete nivedya duḥkʰaṃ+ sukʰī-bʰavati \\341\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 56    
tad yāmo vainateyasakāśaṃ yato 'sāv asmākaṃ svāmī \
   
tad+ yāmo+ vainateya-sakāśaṃ+ yato+ +asāv+ asmākaṃ+ svāmī \

Sentence: 57    
tatʰānuṣṭʰite sarve te pakṣiṇo vivarṇavadanā bāṣpapūritadr̥śo vainateyasakāśam upetya karuṇasvareṇa pʰūtkartum ārabdʰāḥ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite sarve te pakṣiṇo+ vivarṇa-vadanā+ bāṣpa-pūrita-dr̥śo+ vainateya-sakāśam upetya karuṇa-svareṇa pʰūt-kartum ārabdʰāḥ \

Sentence: 58    
aho 'brahmaṇyam abrahmaṇyaṃ \
   
aho a-brahmaṇyam a-brahmaṇyaṃ+ \

Sentence: 59    
adʰunā sadācārasya ṭiṭṭibʰasya bʰavati nātʰe sati samudreṇāṇḍāny apahr̥tāni \
   
adʰunā sad-ācārasya ṭiṭṭibʰasya bʰavati nātʰe sati samudreṇa_aṇḍāny+ apahr̥tāni \

Sentence: 60    
tat pranaṣṭam adʰunā pakṣikulaṃ \
   
tat pranaṣṭam adʰunā pakṣi-kulaṃ+ \

Sentence: 61    
anye 'pi sveccʰayā samudreṇa vyāpādayiṣyante \
   
anye +api sva-iccʰayā samudreṇa vyāpādayiṣyante \

Sentence: 62    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 342 
Verse: a    
ekasya karma saṃvīkṣya karoty anyo 'pi garhitaṃ \
   
ekasya karma saṃvīkṣya karoty+ anyo+ +api garhitaṃ+ \

Verse: b    
gatānugatiko loko na lokaḥ pāramārtʰikaḥ \\342\\
   
gata-anugatiko+ loko+ na lokaḥ pāramārtʰikaḥ \\342\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 63    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 343 
Verse: a    
cāṭataskaradurvr̥ttais tatʰā sāhasikādibʰiḥ \
   
cāṭa-taskara-dur-vr̥ttais+ tatʰā sāhasika-ādibʰiḥ \

Verse: b    
pīḍyamānāḥ prajā rakṣyāḥ kūṭaccʰadmādibʰis tatʰā \\343\\
   
pīḍyamānāḥ prajā+ rakṣyāḥ kūṭa-ccʰadma-ādibʰis+ tatʰā \\343\\

Strophe: 344  
Verse: a    
prajānāṃ dʰarmaṣaḍbʰāgo rājño bʰavati rakṣituḥ \
   
prajānāṃ+ dʰarma-ṣaḍ-bʰāgo+ rājño+ bʰavati rakṣituḥ \

Verse: b    
adʰarmād api ṣaḍbʰāgo jāyate yo na rakṣati \\344\\
   
a-dʰarmād+ api ṣaḍ-bʰāgo+ jāyate yo+ na rakṣati \\344\\

Strophe: 345  
Verse: a    
prajāpīḍanasaṃtāpāt samudbʰūto hutāśanaḥ \
   
prajā-pīḍana-saṃtāpāt samudbʰūto+ huta-aśanaḥ \

Verse: b    
rājñaḥ śriyaṃ kulaṃ prāṇānn ādagdʰvā vinivartate \\345\\
   
rājñaḥ śriyaṃ+ kulaṃ+ prāṇānn+ ādagdʰvā vinivartate \\345\\

Strophe: 346  
Verse: a    
rājā bandʰur abandʰūnāṃ rājā cakṣur acakṣuṣāṃ \
   
rājā bandʰur+ a-bandʰūnāṃ+ rājā cakṣur+ a-cakṣuṣāṃ+ \

Verse: b    
rājā pitā ca mātā ca sarveṣāṃ nyāyavartināṃ \\346\\
   
rājā pitā ca mātā ca sarveṣāṃ+ nyāya-vartināṃ+ \\346\\

Strophe: 347  
Verse: a    
pʰalārtʰī pārtʰivo lokān pālayed yatnam āstʰitaḥ \
   
pʰala-artʰī pārtʰivo+ lokān pālayed+ yatnam āstʰitaḥ \

Verse: b    
dānamānāditoyena mālākāro 'ṅkurān iva \\347\\
   
dāna-māna-ādi-toyena mālā-kāro+ +aṅkurān iva \\347\\

Strophe: 348  
Verse: a    
yatʰā bījāṅkuraḥ sūkṣmaḥ prayatnenābʰirakṣitaḥ \
   
yatʰā bīja-aṅkuraḥ sūkṣmaḥ prayatnena_abʰirakṣitaḥ \

Verse: b    
pʰalaprado bʰavet kāle tadval lokaḥ surakṣitaḥ \\348\\
   
pʰala-prado+ bʰavet kāle tad-val+ lokaḥ su-rakṣitaḥ \\348\\

Strophe: 349  
Verse: a    
hiraṇyadʰānyaratnāni yānāni vividʰāni ca \
   
hiraṇya-dʰānya-ratnāni yānāni vividʰāni ca \

Verse: b    
tatʰānyad api yat kiṃcit prajābʰyaḥ syān nr̥pasya tat \\349\\
   
tatʰā_anyad+ api yat kiṃ-cit prajābʰyaḥ syān+ nr̥pasya tat \\349\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 64    
atʰaivaṃ garuḍaḥ samākarṇya tadduḥkʰaduḥkʰitaḥ kopāviṣṭaś ca vyacintayat satyam uktam etaiḥ pakṣibʰiḥ \
   
atʰa_evaṃ+ garuḍaḥ samākarṇya tad-duḥkʰa-duḥkʰitaḥ kopa-āviṣṭaś+ ca vyacintayat satyam uktam etaiḥ pakṣibʰiḥ \

Sentence: 65    
aho tad adya gatvā taṃ samudraṃ śoṣayāmaḥ \
   
aho tad+ adya gatvā taṃ+ samudraṃ+ śoṣayāmaḥ \

Sentence: 66    
evaṃ cintayatas tasya viṣṇudūtaḥ samāgatyāha \
   
evaṃ+ cintayatas+ tasya viṣṇu-dūtaḥ samāgatya_āha \

Sentence: 67    
bʰo garutman bʰagavatā nārāyaṇenāhaṃ tava pārśve preṣitaḥ \
   
bʰo+ garutman bʰagavatā nārāyaṇena_ahaṃ+ tava pārśve preṣitaḥ \

Sentence: 68    
devakāryeṇa śrībʰagavān amarāvatyāṃ yāsyatīti \
   
deva-kāryeṇa śrī-bʰagavān amarāvatyāṃ+ yāsyati_iti \

Sentence: 69    
tat satvaram āgamyatāṃ \
   
tat sa-tvaram āgamyatāṃ+ \

Sentence: 70    
tac cʰrutvā garuḍaḥ sābʰimānaṃ prāha \
   
tac+ +cʰrutvā garuḍaḥ sa-abʰimānaṃ+ prāha \

Sentence: 71    
bʰo dūta kiṃ mayā kubʰr̥tyena bʰagavān kariṣyati \
   
bʰo+ dūta kiṃ+ mayā ku-bʰr̥tyena bʰagavān kariṣyati \

Sentence: 72    
tad gatvā taṃ vada yad anyo bʰr̥tyo vāhanāyāsmatstʰāne kriyatāṃ \
   
tad+ gatvā taṃ+ vada yad+ anyo+ bʰr̥tyo+ vāhanāya_asmat-stʰāne kriyatāṃ+ \

Sentence: 73    
madīyo namaskāro vācyo bʰagavataḥ \
   
madīyo+ namas-kāro+ vācyo+ bʰagavataḥ \

Sentence: 74    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 350 
Verse: a    
yo na vetti guṇāny asya na taṃ seveta paṇḍitaḥ \
   
yo+ na vetti guṇāny+ asya na taṃ+ seveta paṇḍitaḥ \

Verse: b    
na hi tasmāt pʰalaṃ kiṃcit sukr̥ṣṭād ūṣarād iva \\350\\
   
na hi tasmāt pʰalaṃ+ kiṃ-cit su-kr̥ṣṭād+ ūṣarād+ iva \\350\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 75    
dūta āha \
   
dūta+ āha \

Sentence: 76    
bʰo vainateya kadācid api bʰagavantaṃ prati tvayā vai etad abʰihitam īdr̥k \
   
bʰo+ vainateya kadā-cid+ api bʰagavantaṃ+ prati tvayā vai_ etad+ abʰihitam īdr̥k \

Sentence: 77    
tat katʰaya kiṃ te bʰagavatāpamānastʰānaṃ kr̥taṃ \
   
tat katʰaya kiṃ+ te bʰagavatā_apamāna-stʰānaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 78    
garuḍa āha \
   
garuḍa+ āha \

Sentence: 79    
bʰagavadāśrayabʰūtena samudreṇāsmaṭṭiṭṭibʰāṇḍāny apahr̥tāni \
   
bʰagavad-āśraya-bʰūtena samudreṇa_asmaṭ-ṭiṭṭibʰa-aṇḍāny+ apahr̥tāni \

Sentence: 80    
tad yadi nigrahaṃ na karoti tad ahaṃ bʰagavato na bʰr̥tya ity eṣa niścayas tvayā vācyaḥ \
   
tad+ yadi nigrahaṃ+ na karoti tad+ ahaṃ+ bʰagavato+ na bʰr̥tya+ ity+ eṣa niścayas+ tvayā vācyaḥ \

Sentence: 81    
tad drutataraṃ gatvā bʰavatā bʰagavataḥ samīpe gantavyaṃ \
   
tad+ drutataraṃ+ gatvā bʰavatā bʰagavataḥ samīpe gantavyaṃ+ \

Sentence: 82    
atʰa dūtamukʰena praṇayakupitaṃ vainateyaṃ vijñāya bʰagavāṃś cintayām āsa \
   
atʰa dūta-mukʰena praṇaya-kupitaṃ+ vainateyaṃ+ vijñāya bʰagavāṃś+ cintayām āsa \

Sentence: 83    
aho stʰāne kopo vainateyasya \
   
aho stʰāne kopo+ vainateyasya \

Sentence: 84    
tat svayam eva gatvā saṃmānapuraḥsaraṃ tam ānayāmi \
   
tat svayam eva gatvā saṃmāna-puraḥ-saraṃ+ tam ānayāmi \

Sentence: 85    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 351 
Verse: a    
bʰaktaṃ śaktaṃ kulīnaṃ ca na bʰr̥tyam apamānayet \
   
bʰaktaṃ+ śaktaṃ+ kulīnaṃ+ ca na bʰr̥tyam apamānayet \

Verse: b    
putraval lālayen nityaṃ ya iccʰec cʰreya ātmanaḥ \\351\\
   
putra-val+ lālayen+ nityaṃ+ ya+ iccʰec+ +cʰreya+ ātmanaḥ \\351\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 86    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 352 
Verse: a    
rājā tuṣṭo 'pi bʰr̥tyānām artʰamātraṃ prayaccʰati \
   
rājā tuṣṭo+ +api bʰr̥tyānām artʰa-mātraṃ+ prayaccʰati \

Verse: b    
te tu saṃmānamātreṇa prāṇair apy upakurvate \\352\\
   
te tu saṃmāna-mātreṇa prāṇair+ apy+ upakurvate \\352\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 87    
ity evaṃ saṃpradʰārya rukmapure vainateyasakāśaṃ satvaram agamat \
   
ity+ evaṃ+ saṃpradʰārya rukma-pure vainateya-sakāśaṃ+ sa-tvaram agamat \

Sentence: 88    
vainateyo 'pi gr̥hāgataṃ bʰagavantam avalokya trapādʰomukʰaḥ praṇamyovāca \
   
vainateyo+ +api gr̥ha-āgataṃ+ bʰagavantam avalokya trapa-adʰo-mukʰaḥ praṇamya_uvāca \

Sentence: 89    
bʰagavaṃs tvadāśrayonmattena samudreṇa mama bʰr̥tyasya aṇḍāny apahr̥tya me 'pamānastʰānaṃ kr̥taṃ \
   
bʰagavaṃs+ tvad-āśraya-unmattena samudreṇa mama bʰr̥tyasya_ aṇḍāny+ apahr̥tya me +apamāna-stʰānaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 90    
paraṃ yuṣmallajjayāhaṃ taṃ stʰalatāṃ na nayāmi iti yataḥ svāmibʰayāc cʰuno 'pi prahāro na dīyate \
   
paraṃ+ yuṣmal-lajjayā_ahaṃ+ taṃ+ stʰalatāṃ+ na nayāmi_ iti yataḥ svāmi-bʰayāc+ +cʰuno+ +api prahāro+ na dīyate \

Sentence: 91    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 353 
Verse: a    
yena syāl lagʰutā vātʰa pīḍā citte prabʰoḥ kvacit \
   
yena syāl+ lagʰutā _atʰa pīḍā citte prabʰoḥ kva-cit \

Verse: b    
prāṇatyāge api tat karma na kuryāt kulasevakaḥ \\353\\
   
prāṇa-tyāge +api tat karma na kuryāt kula-sevakaḥ \\353\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 92    
tac cʰrutvā bʰagavān āha \
   
tac+ +cʰrutvā bʰagavān āha \

Sentence: 93    
bʰo vainateya satyam abʰihitaṃ bʰavatā \
   
bʰo+ vainateya satyam abʰihitaṃ+ bʰavatā \

Sentence: 94    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 354 
Verse: a    
bʰr̥tyāparādʰajo daṇḍaḥ svāmino jāyate yataḥ \
   
bʰr̥tya-aparādʰa-jo+ daṇḍaḥ svāmino+ jāyate yataḥ \

Verse: b    
tena lajjāpi tasyottʰā na bʰr̥tyasya tatʰā punaḥ \\354\\
   
tena lajjā_api tasya_uttʰā na bʰr̥tyasya tatʰā punaḥ \\354\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 95    
tad āgaccʰa yenāṇḍāni samudrād ādāya ṭiṭṭibʰaṃ saṃbʰāvayāvo 'marāvatīṃ ca gaccʰāvaḥ \
   
tad+ āgaccʰa yena_aṇḍāni samudrād ādāya ṭiṭṭibʰaṃ+ saṃbʰāvayāvo+ +amarāvatīṃ+ ca gaccʰāvaḥ \

Sentence: 96    
tatʰānuṣṭʰite samudro bʰagavatā nirbʰartsyāgneyaṃ śaraṃ saṃdʰāyābʰihitaḥ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite samudro+ bʰagavatā nirbʰartsya_āgneyaṃ+ śaraṃ+ saṃdʰāya_abʰihitaḥ \

Sentence: 97    
bʰo durātman dīyantāṃ ṭiṭṭibʰāṇḍāni no cet stʰalatāṃ tvāṃ nayāmi \
   
bʰo+ dur-ātman dīyantāṃ+ ṭiṭṭibʰa-aṇḍāni no+ cet stʰalatāṃ+ tvāṃ+ nayāmi \

Sentence: 98    
tataḥ samudreṇa sabʰayena ṭiṭṭibʰāṇḍāni tāni pradattāni ṭiṭṭibʰenāpi bʰāryāyai samarpitāni \\
   
tataḥ samudreṇa sa-bʰayena ṭiṭṭibʰa-aṇḍāni tāni pradattāni ṭiṭṭibʰena_api bʰāryāyai samarpitāni \\


Chapter: 16  Kathā 16


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid vanoddeśe vajradaṃṣṭro nāma siṃhaḥ \
   
asti kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe vajradaṃṣṭro+ nāma siṃhaḥ \

Sentence: 2    
tasya caturakakravyamukʰanāmānau śr̥gālavr̥kau sadā anugatau tatraiva prativasataḥ \
   
tasya caturaka-kravyamukʰa-nāmānau śr̥gāla-vr̥kau sadā_ anugatau tatra_eva prativasataḥ \

Sentence: 3    
atʰānyadine siṃhena kadācid āsannaprasavā prasavavedanayā svayūtʰād bʰraṣṭoṣṭracy upaviṣṭā kasmiṃścid vanoddeśe samāsāditā \
   
atʰa_anya-dine siṃhena kadā-cid+ āsanna-prasavā prasava-vedanayā sva-yūtʰād+ bʰraṣṭā_uṣṭracy=+ upaviṣṭā kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe samāsāditā \

Sentence: 4    
atʰa tāṃ vyāpādya yāvad udaraṃ spʰāṭayati tāvaj jīvaṃl lagʰudāserakaśiśur niṣkrāntaḥ \
   
atʰa tāṃ+ vyāpādya yāvad+ udaraṃ+ spʰāṭayati tāvaj+ jīvaṃl+ lagʰu-dāseraka-śiśur+ niṣkrāntaḥ \

Sentence: 5    
siṃho 'pi dāserakyāḥ piśitena saparivāraḥ parāṃ tr̥ptim upāgataḥ paraṃ snehāt sa dāserakaṃ gr̥ham ānīyedam uvāca \
   
siṃho+ +api dāserakyāḥ piśitena sa-parivāraḥ parāṃ+ tr̥ptim upāgataḥ paraṃ+ snehāt sa dāserakaṃ+ gr̥ham ānīya_idam uvāca \

Sentence: 6    
bʰadra na te 'sti mr̥tyor bʰayaṃ matto nānyasmād api \
   
bʰadra na te +asti mr̥tyor+ bʰayaṃ+ matto+ na_anyasmād+ api \

Sentence: 7    
tataḥ sveccʰayātra vane bʰramyatām iti \
   
tataḥ sva-iccʰayā_atra vane bʰramyatām iti \

Sentence: 8    
yatas te śaṅkusadr̥śau karṇāv ataḥ śaṅkukarṇo nāma bʰaviṣyasi \
   
yatas+ te śaṅku-sadr̥śau karṇāv+ ataḥ śaṅkukarṇo+ nāma bʰaviṣyasi \

Sentence: 9    
evam anuṣṭʰite catvāro 'pi ta ekastʰāne vihāriṇaḥ parasparam anekaprakāragoṣṭʰīsukʰam anubʰavantas tiṣṭʰanti \
   
evam anuṣṭʰite catvāro+ +api tae+ eka-stʰāne vihāriṇaḥ paras-param an-eka-prakāra-go-ṣṭʰī-sukʰam anubʰavantas+ tiṣṭʰanti \

Sentence: 10    
śaṅkukarṇo 'pi yauvanapadavīm ārūḍʰaḥ kṣaṇam api na taṃ siṃhaṃ muñcati \
   
śaṅkukarṇo+ +api yauvana-padavīm ārūḍʰaḥ kṣaṇam api na taṃ+ siṃhaṃ+ muñcati \

Sentence: 11    
atʰa kadācid vajradaṃṣṭrasya kenacid vanyena mattagajena saha yuddʰam abʰavat \
   
atʰa kadā-cid+ vajradaṃṣṭrasya kena-cid+ vanyena matta-gajena saha yuddʰam abʰavat \

Sentence: 12    
tena madavīryāt sa dantaprahārais tatʰā kṣataśarīro vihito yatʰā pracalituṃ na śaknoti \
   
tena mada-vīryāt sa danta-prahārais+ tatʰā kṣata-śarīro+ vihito+ yatʰā pracalituṃ+ na śaknoti \

Sentence: 13    
tatkṣutkṣāmas tān provāca \
   
tat-kṣut-kṣāmas+ tān provāca \

Sentence: 14    
bʰo bʰavantaḥ \
   
bʰo+ bʰavantaḥ \

Sentence: 15    
anviṣyatāṃ kiṃcit sattvaṃ yenāham evaṃstʰito 'pi tad vyāpādyātmano yuṣmākaṃ ca kṣutpraṇāśaṃ karomi \
   
anviṣyatāṃ+ kiṃ-cit sattvaṃ+ yena_aham evaṃ-stʰito+ +api tad+ vyāpādya_ātmano+ yuṣmākaṃ+ ca kṣut-praṇāśaṃ+ karomi \

Sentence: 16    
tac cʰrutvā te trayo 'pi vane saṃdʰyākālaṃ yāvad bʰrāntāḥ paraṃ na kiṃcit sattvam āsāditaṃ \
   
tac+ +cʰrutvā te trayo+ +api vane saṃdʰyā-kālaṃ+ yāvad+ bʰrāntāḥ paraṃ+ na kiṃ-cit sattvam āsāditaṃ+ \

Sentence: 17    
atʰa caturakaś cintayām āsa \
   
atʰa caturakaś+ cintayām āsa \

Sentence: 18    
yadi śaṅkukarṇo 'yaṃ vyāpādyate tataḥ sarveṣāṃ katicid dināni tr̥ptir bʰavati paraṃ nainaṃ svāmī mitratvād āśrayasamāśritatvāc ca vināśayiṣyati \
   
yadi śaṅkukarṇo+ +ayaṃ+ vyāpādyate tataḥ sarveṣāṃ+ kati-cid+ dināni tr̥ptir+ bʰavati paraṃ+ na_enaṃ+ svāmī mitratvād+ āśraya-samāśritatvāc+ ca vināśayiṣyati \

Sentence: 19    
atʰa buddʰiprabʰāveṇa svāminaṃ pratibodʰya tatʰā kariṣye yatʰā vyāpādayiṣyati \
   
atʰa buddʰi-prabʰāveṇa svāminaṃ+ pratibodʰya tatʰā kariṣye yatʰā vyāpādayiṣyati \

Sentence: 20    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 369 
Verse: a    
avadʰyaṃ cātʰa vāgamyam akr̥tyaṃ nāsti kiṃcana \
   
a-vadʰyaṃ+ ca_atʰa _a-gamyam a-kr̥tyaṃ+ na_asti kiṃ-cana \

Verse: b    
loke buddʰimatāṃ buddʰes tasmāt tāṃ viniyojayet \\369\\
   
loke buddʰimatāṃ+ buddʰes+ tasmāt tāṃ+ viniyojayet \\369\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
evaṃ vicintya śaṅkukarṇam idam āha \
   
evaṃ+ vicintya śaṅkukarṇam idam āha \

Sentence: 22    
bʰoḥ śaṅkukarṇa svāmī tāvat patʰyaṃ vinā kṣudʰayā pīḍyate \
   
bʰoḥ śaṅkukarṇa svāmī tāvat patʰyaṃ+ vinā kṣudʰayā pīḍyate \

Sentence: 23    
svāmyabʰāvād asmākam api dʰruvaṃ vināśa eva \
   
svāmy-a-bʰāvād+ asmākam api dʰruvaṃ+ vināśa+ eva \

Sentence: 24    
tato vākyaṃ kiṃcit svāmyartʰe vadiṣyāmi \
   
tato+ vākyaṃ+ kiṃ-cit svāmy-artʰe vadiṣyāmi \

Sentence: 25    
tac cʰrūyatāṃ \
   
tac+ +cʰrūyatāṃ+ \

Sentence: 26    
śaṅkukarṇa āha \
   
śaṅkukarṇa+ āha \

Sentence: 27    
bʰoḥ śīgʰraṃ nivedyatāṃ yena te vacanaṃ śīgʰraṃ nirvikalpaṃ karomi \
   
bʰoḥ śīgʰraṃ+ nivedyatāṃ+ yena te vacanaṃ+ śīgʰraṃ+ nirvikalpaṃ+ karomi \

Sentence: 28    
aparaṃ svāmino hite kr̥te mayā sukr̥taśataṃ kr̥taṃ bʰaviṣyati \
   
a-paraṃ+ svāmino+ hite kr̥te mayā su-kr̥ta-śataṃ+ kr̥taṃ+ bʰaviṣyati \

Sentence: 29    
atʰa caturaka āha \
   
atʰa caturaka+ āha \

Sentence: 30    
bʰo bʰadra ātmaśarīraṃ dviguṇalābʰena prayaccʰa yena te dviguṇaṃ śarīraṃ bʰavati svāminaḥ punaḥ prāṇayātrā bʰavati \
   
bʰo+ bʰadra ātma-śarīraṃ+ dvi-guṇa-lābʰena prayaccʰa yena te dvi-guṇaṃ+ śarīraṃ+ bʰavati svāminaḥ punaḥ prāṇa-yātrā bʰavati \

Sentence: 31    
tad ākarṇya śaṅkukarṇaḥ prāha \
   
tad ākarṇya śaṅkukarṇaḥ prāha \

Sentence: 32    
bʰadra yady evaṃ tan madīyaprayojanam etad ucyatāṃ \
   
bʰadra yady+ evaṃ+ tan+ madīya-prayojanam etad+ ucyatāṃ+ \

Sentence: 33    
svāmyartʰaḥ kriyatām iti \
   
svāmy-artʰaḥ kriyatām iti \

Sentence: 34    
param atra dʰarmaḥ pratibʰūr iti te vicintya sarve siṃhasakāśam ājagmuḥ \
   
param atra dʰarmaḥ pratibʰūr+ iti te vicintya sarve siṃha-sakāśam ājagmuḥ \

Sentence: 35    
tataś caturaka āha \
   
tataś+ caturaka+ āha \

Sentence: 36    
deva na kiṃcit sattvaṃ prāptaṃ \
   
deva na kiṃ-cit sattvaṃ+ prāptaṃ+ \

Sentence: 37    
bʰagavān ādityo 'py astaṃgataḥ \
   
bʰagavān ādityo+ +apy+ astaṃ-gataḥ \

Sentence: 38    
tad yadi svāmī dviguṇaṃ śarīraṃ prayaccʰati tataḥ śaṅkukarṇo 'yaṃ dviguṇavr̥ddʰyā svaśarīraṃ prayaccʰati dʰarmapratibʰuvā \
   
tad+ yadi svāmī dvi-guṇaṃ+ śarīraṃ+ prayaccʰati tataḥ śaṅkukarṇo+ +ayaṃ+ dvi-guṇa-vr̥ddʰyā sva-śarīraṃ+ prayaccʰati dʰarma-pratibʰuvā \

Sentence: 39    
siṃha āha \
   
siṃha+ āha \

Sentence: 40    
bʰo yady evaṃ tat sundarataraṃ \
   
bʰo+ yady+ evaṃ+ tat sundarataraṃ+ \

Sentence: 41    
vyavahārasyāsya dʰarmaḥ pratibʰūḥ kriyatām iti \
   
vyavahārasya_asya dʰarmaḥ pratibʰūḥ kriyatām iti \

Sentence: 42    
atʰa siṃhavacanānantaraṃ vr̥kaśr̥gālābʰyāṃ vidāritobʰayakukṣiḥ śaṅkukarṇaḥ pañcatvam upagataḥ \
   
atʰa siṃha-vacana-an-antaraṃ+ vr̥ka-śr̥gālābʰyāṃ+ vidārita-ubʰaya-kukṣiḥ śaṅkukarṇaḥ pañcatvam upagataḥ \

Sentence: 43    
atʰa vajradaṃṣṭraś caturakam āha \
   
atʰa vajradaṃṣṭraś+ caturakam āha \

Sentence: 44    
bʰoś caturaka yāvad ahaṃ nadīṃ gatvā snānadevatārcanavidʰiṃ kr̥tvāgaccʰāmi tāvat tvayātrāpramattena bʰāvyam ity uktvā nadyāṃ gataḥ \
   
bʰoś+ caturaka yāvad+ ahaṃ+ nadīṃ+ gatvā snāna-devatā-arcana-vidʰiṃ+ kr̥tvā_āgaccʰāmi tāvat tvayā_atra_a-pramattena bʰāvyam ity+ uktvā nadyāṃ+ gataḥ \

Sentence: 45    
atʰa tasmin gate caturakaś cintayām āsa \
   
atʰa tasmin gate caturakaś+ cintayām āsa \

Sentence: 46    
katʰaṃ mamaikākino bʰojyo 'yam uṣṭro bʰaviṣyati iti vicintya kravyamukʰam āha \
   
katʰaṃ+ mama_ekākino+ bʰojyo+ +ayam uṣṭro+ bʰaviṣyati_ iti vicintya kravyamukʰam āha \

Sentence: 47    
bʰoḥ kravyamukʰa kṣudʰālur bʰavān \
   
bʰoḥ kravyamukʰa kṣudʰālur+ bʰavān \

Sentence: 48    
tad yāvad asau svāmī nāgaccʰati tāvat tvam asya uṣṭrasya māṃsaṃ bʰakṣaya \
   
tad+ yāvad+ asau svāmī na_āgaccʰati tāvat tvam asya_ uṣṭrasya māṃsaṃ+ bʰakṣaya \

Sentence: 49    
ahaṃ tvāṃ svāmino nirdoṣaṃ pratipādayiṣyāmi \
   
ahaṃ+ tvāṃ+ svāmino+ nirdoṣaṃ+ pratipādayiṣyāmi \

Sentence: 50    
so 'pi tac cʰrutvā yāvat kiṃcin māṃsam āsvādayati tāvac caturakeṇoktaṃ \
   
so+ +api tac+ +cʰrutvā yāvat kiṃ-cin+ māṃsam āsvādayati tāvac+ caturakeṇa_uktaṃ+ \

Sentence: 51    
bʰoḥ kravyamukʰa samāgaccʰati svāmī \
   
bʰoḥ kravyamukʰa samāgaccʰati svāmī \

Sentence: 52    
tat tyaktvainaṃ dūre tiṣṭʰa yenāsya bʰakṣaṇaṃ na vikalpayati \
   
tat tyaktvā_enaṃ+ dūre tiṣṭʰa yena_asya bʰakṣaṇaṃ+ na vikalpayati \

Sentence: 53    
tatʰānuṣṭʰite siṃhaḥ samāyāto yāvad uṣṭraṃ paśyati tāvad riktīkr̥tahr̥dayo dāserakaḥ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite siṃhaḥ samāyāto+ yāvad+ uṣṭraṃ+ paśyati tāvad+ riktī-kr̥ta-hr̥dayo+ dāserakaḥ \

Sentence: 54    
tato bʰrūkuṭiṃ kr̥tvā paruṣataram āha \
   
tato+ bʰrū-kuṭiṃ+ kr̥tvā paruṣataram āha \

Sentence: 55    
aho kenaiṣa uṣṭra uccʰiṣṭatāṃ nīto yena tam api vyāpādayāmi \
   
aho kena_eṣa uṣṭra+ uccʰiṣṭatāṃ+ nīto+ yena tam api vyāpādayāmi \

Sentence: 56    
evam abʰihite kravyamukʰaś caturakamukʰam avalokayati \
   
evam abʰihite kravyamukʰaś+ caturaka-mukʰam avalokayati \

Sentence: 57    
kila tad vada kiṃcid yena mama śāntir bʰavati \
   
kila tad+ vada kiṃ-cid+ yena mama śāntir+ bʰavati \

Sentence: 58    
atʰa caturako vihasyovāca \
   
atʰa caturako+ vihasya_uvāca \

Sentence: 59    
bʰo mām anādr̥tya piśitaṃ bʰakṣayitvādʰunā manmukʰam avalokayasi \
   
bʰo+ mām an-ādr̥tya piśitaṃ+ bʰakṣayitvā_adʰunā man-mukʰam avalokayasi \

Sentence: 60    
tad āsvādayāsya durnayataroḥ pʰalam iti \
   
tad+ āsvādaya_asya dur-naya-taroḥ pʰalam iti \

Sentence: 61    
tad ākarṇya kravyamukʰo jīvanāśabʰayād dūradeśaṃ gataḥ \
   
tad+ ākarṇya kravyamukʰo+ jīva-nāśa-bʰayād+ dūra-deśaṃ+ gataḥ \

Sentence: 62    
etasminnantare tena mārgeṇa dāserakasārtʰo bʰārākrantaḥ samāyātaḥ \
   
etasminn-antare tena mārgeṇa dāseraka-sa-artʰo+ bʰāra-ākrantaḥ samāyātaḥ \

Sentence: 63    
tasyāgrasaroṣṭrasya kaṇṭʰe mahatī gʰaṇṭā baddʰā \
   
tasya_agra-sara-uṣṭrasya kaṇṭʰe mahatī gʰaṇṭā baddʰā \

Sentence: 64    
tasyāḥ śabdaṃ dūrato 'py ākarṇya siṃho jambukam āha \
   
tasyāḥ śabdaṃ+ dūrato+ +apy+ ākarṇya siṃho+ jambukam āha \

Sentence: 65    
bʰadra jñāyatāṃ kim eṣa raudraḥ śabdaḥ śrūyate 'śrutapūrvaḥ \
   
bʰadra jñāyatāṃ+ kim eṣa raudraḥ śabdaḥ śrūyate +a-śruta-pūrvaḥ \

Sentence: 66    
tac cʰrutvā caturakaḥ kiṃcid vanāntaraṃ gatvā satvaram abʰyupetya provāca \
   
tac+ +cʰrutvā caturakaḥ kiṃ-cid+ vana-antaraṃ+ gatvā sa-tvaram abʰyupetya provāca \

Sentence: 67    
svāmin gamyatāṃ yadi śaknoṣi gantuṃ \
   
svāmin gamyatāṃ+ yadi śaknoṣi gantuṃ+ \

Sentence: 68    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 69    
bʰadra kim evaṃ vyākulo dr̥śyase \
   
bʰadra kim evaṃ+ vyākulo+ dr̥śyase \

Sentence: 70    
tat katʰaya kim etad iti \
   
tat katʰaya kim etad+ iti \

Sentence: 71    
caturaka āha \
   
caturaka+ āha \

Sentence: 72    
svāminn eṣa dʰarmarājas tavopari kupito yad anenākāle dāserako 'yaṃ madīyo vyāpāditas tat sahasraguṇam uṣṭram asya sakāśād grahīṣyāmīti niścitya br̥hanmānam ādāyāgresarasyoṣṭrasya grīvāyāṃ gʰaṇṭāṃ baddʰvā vadʰyadāserakasaktān api pitr̥pitāmahān ādāya vairaniryātanārtʰam āyāta eva \
   
svāminn+ eṣa dʰarma-rājas+ tava_upari kupito+ yad+ anena_a-kāle dāserako+ +ayaṃ+ madīyo+ vyāpāditas+ tat sahasra-guṇam uṣṭram asya sakāśād+ grahīṣyāmi_iti niścitya br̥han-mānam ādāya_agre-sarasya_uṣṭrasya grīvāyāṃ+ gʰaṇṭāṃ+ baddʰvā vadʰya-dāseraka-saktān api pitr̥-pitāmahān ādāya vaira-niryātana-artʰam āyāta+ eva \

Sentence: 73    
siṃho 'pi tac cʰrutvā sarvato dūrād evāvalokya mr̥tam uṣṭraṃ parityajya prāṇabʰayāt pranaṣṭaḥ \
   
siṃho+ +api tac+ +cʰrutvā sarvato+ dūrād eva_avalokya mr̥tam uṣṭraṃ+ parityajya prāṇa-bʰayāt pranaṣṭaḥ \

Sentence: 74    
caturako 'pi śanaiḥ śanais tasyoṣṭrasya māṃsaṃ bʰakṣayām āsa \\
   
caturako+ +api śanaiḥ śanais+ tasya_uṣṭrasya māṃsaṃ+ bʰakṣayām āsa \\


Chapter: 18  Kathā 18



Sentence: 1    
kasmiṃścid vane śamīvr̥kṣaśākʰālambitavasatʰaṃ kr̥tvāraṇyacaṭakadaṃpatī prativasataḥ sma \
   
kasmiṃś-cid+ vane śamī-vr̥kṣa-śākʰā-ālambita-vasatʰaṃ+ kr̥tvā_araṇya-caṭaka-daṃ-patī prativasataḥ sma \

Sentence: 2    
atʰa kadācit tayoḥ sukʰasaṃstʰayor hemantamegʰo mandaṃ mandaṃ varṣitum ārabdʰaḥ \
   
atʰa kadā-cit tayoḥ sukʰa-saṃstʰayor+ hemanta-megʰo+ mandaṃ+ mandaṃ+ varṣitum ārabdʰaḥ \

Sentence: 3    
atrāntare kaścic cʰākʰāmr̥go vātāsārasamāhataḥ proddʰūṣitaśarīro dantavīṇāṃ vādayan vepamānas tasyāḥ śamyā mūlam āsādyopaviṣṭaḥ \
   
atra-antare kaś-cic+ +cʰākʰā-mr̥go+ vātā-sāra-samāhataḥ proddʰūṣita-śarīro+ danta-vīṇāṃ+ vādayan vepamānas+ tasyāḥ śamyā+ mūlam āsādya_upaviṣṭaḥ \

Sentence: 4    
atʰa taṃ tādr̥ṣam avalokya caṭakā prāha \
   
atʰa taṃ+ tādr̥ṣam avalokya caṭakā prāha \

Sentence: 5    
bʰo bʰadra \
   
bʰo+ bʰadra \


Strophe: 391 
Verse: a    
hastapādasamopeto dr̥śyase puruṣākr̥tiḥ \
   
hasta-pāda-samopeto+ dr̥śyase puruṣa-ākr̥tiḥ \

Verse: b    
śītena bʰidyase mūḍʰa katʰaṃ na kuruṣe gr̥haṃ \\391\\
   
śītena bʰidyase mūḍʰa katʰaṃ+ na kuruṣe gr̥haṃ+ \\391\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 6    
etac cʰrutvā vānaraḥ sakopam āha yat tvaṃ kasmān maunavratā na bʰavasi \
   
etac+ +cʰrutvā vānaraḥ sa-kopam āha yat tvaṃ+ kasmān+ mauna-vratā na bʰavasi \

Sentence: 7    
aho dʰārṣṭyam asyāḥ \
   
aho dʰārṣṭyam asyāḥ \

Sentence: 8    
adya mām upahasati \
   
adya mām upahasati \


Strophe: 392 
Verse: a    
sūcīmukʰi durācāre re re paṇḍitavādini \
   
sūcī-mukʰi dur-ācāre re re paṇḍita-vādini \

Verse: b    
nāśaṅkase prajalpantī tat kim enāṃ na hanmy ahaṃ \\392\\
   
na_āśaṅkase prajalpantī tat kim enāṃ+ na hanmy+ ahaṃ+ \\392\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 9    
evaṃ pralapya tām āha \
   
evaṃ+ pralapya tām āha \

Sentence: 10    
mugdʰe kiṃ tava mamopari cintayā \
   
mugdʰe kiṃ+ tava mama_upari cintayā \

Sentence: 11    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 393 
Verse: a    
vācyaṃ śraddʰāsametasya pr̥ccʰataś ca viśeṣataḥ \
   
vācyaṃ+ śraddʰā-sametasya pr̥ccʰataś+ ca viśeṣataḥ \

Verse: b    
proktaṃ śraddʰāvihīnasya araṇyaruditopamaṃ \\393\\
   
proktaṃ+ śraddʰā-vihīnasya araṇya-rudita-upamaṃ+ \\393\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tat kiṃ bahunā tāvat \
   
tat kiṃ+ bahunā tāvat \

Sentence: 13    
sa kulāyastʰitayā tayābʰihito yāvat tāvac cʰamīm āruhya taṃ kulāyaṃ śatadʰā bʰaṅgam anayat \\
   
sa kulāya-stʰitayā tayā_abʰihito+ yāvat tāvac+ +cʰamīm āruhya taṃ+ kulāyaṃ+ śatadʰā bʰaṅgam anayat \\


Chapter: 19  Kathā 19



Sentence: 1    
kasmiṃścid deśe dʰarmabuddʰiḥ pāpabuddʰiś ca dve mitre prativasataḥ \
   
kasmiṃś-cid+ deśe dʰarma-buddʰiḥ pāpa-buddʰiś+ ca dve mitre prativasataḥ \

Sentence: 2    
atʰa kadācit pāpabuddʰinā cintitaṃ yad ahaṃ tāvan mūrkʰo dāridropetaś ca \
   
atʰa kadā-cit pāpa-buddʰinā cintitaṃ+ yad+ ahaṃ+ tāvan+ mūrkʰo+ dāridra-upetaś+ ca \

Sentence: 3    
tad enaṃ dʰarmabuddʰim ādāya deśāntaraṃ gatvā asyāśrayeṇārtʰopārjanāṃ kr̥tvainam api vañcayitvā sukʰībʰavāmi \
   
tad+ enaṃ+ dʰarma-buddʰim ādāya deśa-antaraṃ+ gatvā_ asya_āśrayeṇa_artʰa-upārjanāṃ+ kr̥tvā_enam api vañcayitvā sukʰī-bʰavāmi \

Sentence: 4    
atʰānyasminn ahani pāpabuddʰir dʰarmabuddʰiṃ prāha \
   
atʰa_anyasminn+ ahani pāpa-buddʰir+ dʰarma-buddʰiṃ+ prāha \

Sentence: 5    
bʰo mitra vārddʰakabʰāve kim ātmanaś ceṣṭitaṃ smariṣyasi \
   
bʰo+ mitra vārddʰaka-bʰāve kim ātmanaś+ ceṣṭitaṃ+ smariṣyasi \

Sentence: 6    
deśāntaram adr̥ṣṭvā kāṃ śiṣṭajanavārttāṃ katʰayiṣyasi \
   
deśa-antaram a-dr̥ṣṭvā kāṃ+ śiṣṭa-jana-vārttāṃ+ katʰayiṣyasi \

Sentence: 7    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 397 
Verse: a    
deśāntareṣu bahuvidʰabʰāṣāveṣādi yena na jñātaṃ \
   
deśa-antareṣu bahu-vidʰa-bʰāṣā-āveṣa-ādi yena na jñātaṃ+ \

Verse: b    
bʰramatā dʰaraṇīpīṭʰe tasya pʰalaṃ janmano vyartʰaṃ \\397\\
   
bʰramatā dʰaraṇī-pīṭʰe tasya pʰalaṃ+ janmano+ vyartʰaṃ+ \\397\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 8    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 398 
Verse: a    
vidyāṃ vittaṃ śilpaṃ tāvan nāpnoti mānavaḥ samyak \
   
vidyāṃ+ vittaṃ+ śilpaṃ+ tāvan+ na_āpnoti mānavaḥ samyak \

Verse: b    
yāvad vrajati na bʰūmau deśād deśāntaraṃ hr̥ṣṭaḥ \\398\\
   
yāvad+ vrajati na bʰūmau deśād+ deśa-antaraṃ+ hr̥ṣṭaḥ \\398\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 9    
atʰa tad vacanam ākarṇya prahr̥ṣṭamanās tenaiva saha gurujanānujñātaḥ śubʰe 'hani deśāntaraṃ prastʰitaḥ \
   
atʰa tad+ vacanam ākarṇya prahr̥ṣṭa-manās+ tena_eva saha guru-jana-anujñātaḥ śubʰe +ahani deśa-antaraṃ+ prastʰitaḥ \

Sentence: 10    
tatra ca dʰarmabuddʰiprabʰāveṇa bʰramatā pāpabuddʰinā prabʰūtataraṃ vittam āsāditaṃ \
   
tatra ca dʰarma-buddʰi-prabʰāveṇa bʰramatā pāpa-buddʰinā prabʰūtataraṃ+ vittam āsāditaṃ+ \

Sentence: 11    
tataś ca tau dvāv api prabʰūtopārjitavittau prahr̥ṣṭau svagr̥haṃ praty autsukyena prastʰitau \
   
tataś+ ca tau dvāv+ api prabʰūta-upārjita-vittau prahr̥ṣṭau sva-gr̥haṃ+ praty+ autsukyena prastʰitau \

Sentence: 12    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 399 
Verse: a    
prāptavidyārtʰaśilpānāṃ deśāntaranivāsināṃ \
   
prāpta-vidyā-artʰa-śilpānāṃ+ deśa-antara-nivāsināṃ+ \

Verse: b    
krośamātro 'pi bʰūbʰāgaḥ śatayojanavad bʰavet \\399\\
   
krośa-mātro+ +api bʰū-bʰāgaḥ śata-yojana-vad+ bʰavet \\399\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 13    
atʰa svastʰānasamīpavartinā pāpabuddʰinā dʰarmabuddʰir abʰihitaḥ \
   
atʰa sva-stʰāna-samīpa-vartinā pāpa-buddʰinā dʰarma-buddʰir+ abʰihitaḥ \

Sentence: 14    
bʰadra na sarvam etad dʰanaṃ gr̥haṃ netuṃ yujyate yataḥ kuṭumbino bāndʰavāś ca prārtʰayiṣyanti \
   
bʰadra na sarvam etad+ dʰanaṃ+ gr̥haṃ+ netuṃ+ yujyate yataḥ kuṭumbino+ bāndʰavāś+ ca prārtʰayiṣyanti \

Sentence: 15    
tad atra eva vanagahane kvāpi bʰūmau nikṣipya kiṃcin mātram ādāya gr̥haṃ praviśāvo bʰūyo 'pi prayojane saṃjāte tan mātraṃ sametyāsmāt stʰānān neṣyāvaḥ \
   
tad+ atra+ eva vana-gahane kva_api bʰūmau nikṣipya kiṃ-cin+ mātram ādāya gr̥haṃ+ praviśāvo+ bʰūyo+ +api prayojane saṃjāte tan+ mātraṃ+ sametya_asmāt stʰānān+ neṣyāvaḥ \

Sentence: 16    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 400 
Verse: a    
na vittaṃ darśayet prājñaḥ kasyacit svalpam apy aho \
   
na vittaṃ+ darśayet prājñaḥ kasya-cit sv-alpam apy+ aho \

Verse: b    
muner api yatas tasya darśanāc calate manaḥ \\400\\
   
muner+ api yatas+ tasya darśanāc+ calate manaḥ \\400\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 17    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 401 
Verse: a    
yatʰāmiṣaṃ jale matsyair bʰakṣyate śvāpadair bʰuvi \
   
yatʰā_āmiṣaṃ+ jale matsyair+ bʰakṣyate śvā-padair+ bʰuvi \

Verse: b    
ākāśe pakṣibʰiś caiva tatʰā sarvatra vittavān \\401\\
   
ākāśe pakṣibʰiś+ ca_eva tatʰā sarvatra vittavān \\401\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 18    
tad ākarṇya dʰarmabuddʰir āha \
   
tad ākarṇya dʰarma-buddʰir+ āha \

Sentence: 19    
bʰadra evaṃ kriyatāṃ \
   
bʰadra evaṃ+ kriyatāṃ+ \

Sentence: 20    
tatʰānuṣṭʰite dvāv api tau svagr̥haṃ gatvā sukʰena stʰitavantau \
   
tatʰā_anuṣṭʰite dvāv+ api tau sva-gr̥haṃ+ gatvā sukʰena stʰitavantau \

Sentence: 21    
anyadā ca pāpabuddʰir niśītʰe tatrāgatya sarvaṃ vittam ādāya gartāṃ pūrayitvā svabʰavanaṃ jagāma \
   
anyadā ca pāpa-buddʰir+ niśītʰe tatra_āgatya sarvaṃ+ vittam ādāya gartāṃ+ pūrayitvā sva-bʰavanaṃ+ jagāma \

Sentence: 22    
atʰānyedyur dʰarmabuddʰiṃ sametya provāca \
   
atʰa_anye-dyur+ dʰarma-buddʰiṃ+ sametya provāca \

Sentence: 23    
sakʰe bahukuṭumbā vayaṃ vittābʰāvāt sīdāmaḥ \
   
sakʰe bahu-kuṭumbā+ vayaṃ+ vitta-a-bʰāvāt sīdāmaḥ \

Sentence: 24    
tad gatvā tataḥ stʰānāt kiṃcid vittam ānayāvaḥ \
   
tad+ gatvā tataḥ stʰānāt kiṃ-cid+ vittam ānayāvaḥ \

Sentence: 25    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 26    
bʰadra evaṃ kriyatām iti \
   
bʰadra evaṃ+ kriyatām iti \

Sentence: 27    
atʰa dvāv api gatvā yāvat stʰānaṃ kʰanatas tāvad riktabʰāṇḍaṃ dr̥ṣṭavantau \
   
atʰa dvāv+ api gatvā yāvat stʰānaṃ+ kʰanatas+ tāvad+ rikta-bʰāṇḍaṃ+ dr̥ṣṭavantau \

Sentence: 28    
atrāntare pāpabuddʰiḥ śiras tāḍayan provāca \
   
atra-antare pāpa-buddʰiḥ śiras+ tāḍayan provāca \

Sentence: 29    
bʰo dʰarmabuddʰe tvayā hr̥tam etad dʰanaṃ nānyena yato bʰūyo 'pi gartāpūraṇaṃ kr̥taṃ \
   
bʰo+ dʰarma-buddʰe tvayā hr̥tam etad+ dʰanaṃ+ na_anyena yato+ bʰūyo+ +api gartā-pūraṇaṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 30    
tat prayaccʰa me tasyārdʰaṃ \
   
tat prayaccʰa me tasya_ardʰaṃ+ \

Sentence: 31    
atʰa vāhaṃ rājakule nivedayiṣyāmi \
   
atʰa _ahaṃ+ rāja-kule nivedayiṣyāmi \

Sentence: 32    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 33    
bʰo durātman maivaṃ vada \
   
bʰo+ dur-ātman _evaṃ+ vada \

Sentence: 34    
dʰarmabuddʰiḥ kʰalv ahaṃ \
   
dʰarma-buddʰiḥ kʰalv+ ahaṃ+ \

Sentence: 35    
naitac caurakarma karomi \
   
na_etac+ caura-karma karomi \

Sentence: 36    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 402 
Verse: a    
mātr̥vat paradārāṇi paradravyāṇi loṣṭavat \
   
mātr̥-vat para-dārāṇi para-dravyāṇi loṣṭa-vat \

Verse: b    
ātmavat sarvabʰūtāni yaḥ paśyati sa paśyati \\402\\
   
ātma-vat sarva-bʰūtāni yaḥ paśyati sa paśyati \\402\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 37    
evaṃ tau dvāv api vivadamānau dʰarmādʰikāriṇaṃ gatavantau procatuḥ parasparaṃ dūṣayantau \
   
evaṃ+ tau dvāv+ api vivadamānau dʰarma-adʰikāriṇaṃ+ gatavantau procatuḥ paras-paraṃ+ dūṣayantau \

Sentence: 38    
atʰa dʰarmādʰikaraṇādʰiṣṭʰitapuruṣair divyārtʰaṃ yāvan niyojitau tāvat pāpabuddʰir āha \
   
atʰa dʰarma-adʰikaraṇa-adʰiṣṭʰita-puruṣair+ divya-artʰaṃ+ yāvan+ niyojitau tāvat pāpa-buddʰir+ āha \

Sentence: 39    
aho na samyagdr̥ṣṭo nyāyaḥ \
   
aho na samyag-dr̥ṣṭo+ nyāyaḥ \

Sentence: 40    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 403 
Verse: a    
vivāde anviṣyate patraṃ patrābʰāve tu sākṣiṇaḥ \
   
vivāde +anviṣyate patraṃ+ patra-a-bʰāve tu sākṣiṇaḥ \

Verse: b    
sākṣyabʰāvāt tato divyaṃ pravadanti manīṣiṇaḥ \\403\\
   
sākṣy-a-bʰāvāt tato+ divyaṃ+ pravadanti manīṣiṇaḥ \\403\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 41    
atra viṣaye mama vr̥kṣadevatāḥ sākṣibʰūtāḥ santi \
   
atra viṣaye mama vr̥kṣa-devatāḥ sākṣi-bʰūtāḥ santi \

Sentence: 42    
tat evāvayor ekatamaṃ cauraṃ sādʰuṃ kariṣyanti \
   
tat tā+ eva_āvayor+ ekatamaṃ+ cauraṃ+ sādʰuṃ+ kariṣyanti \

Sentence: 43    
atʰa taiḥ sarvair abʰihitaṃ \
   
atʰa taiḥ sarvair+ abʰihitaṃ+ \

Sentence: 44    
bʰo yuktam uktaṃ bʰavatā \
   
bʰo+ yuktam uktaṃ+ bʰavatā \

Sentence: 45    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 404 
Verse: a    
antyajo 'pi yadā sākṣī vivāde saṃprajāyate \
   
antya-jo+ +api yadā sākṣī vivāde saṃprajāyate \

Verse: b    
na tatra vidyate divyaṃ kiṃ punar yatra devatāḥ \\404\\
   
na tatra vidyate divyaṃ+ kiṃ+ punar+ yatra devatāḥ \\404\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 46    
tad asmākam apy atra viṣaye mahat kautūhalam asti \
   
tad+ asmākam+ apy+ atra viṣaye mahat kautūhalam asti \

Sentence: 47    
tat pratyūṣasamaye dvābʰyām asmābʰiḥ saha tatra vanoddeśe gantavyam iti \
   
tat pratyūṣa-samaye dvābʰyām asmābʰiḥ saha tatra vana-uddeśe gantavyam iti \

Sentence: 48    
atʰa pāpabuddʰiḥ svagr̥haṃ gatvā svajanakam uvāca \
   
atʰa pāpa-buddʰiḥ sva-gr̥haṃ+ gatvā sva-janakam uvāca \

Sentence: 49    
tāta prabʰūto 'yaṃ mayārtʰo dʰarmabuddʰeś coritaḥ \
   
tāta prabʰūto+ +ayaṃ+ mayā_artʰo+ dʰarma-buddʰeś+ coritaḥ \

Sentence: 50    
sa ca tava vacanena pariṇatiṃ yāsyati \
   
sa ca tava vacanena pariṇatiṃ+ yāsyati \

Sentence: 51    
anyatʰā mama prāṇaiḥ saha yāsyati \
   
anyatʰā mama prāṇaiḥ saha yāsyati \

Sentence: 52    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 53    
vatsa drutaṃ vada yena procya tad dravyaṃ stʰiratāṃ nayāmi \
   
vatsa drutaṃ+ vada yena procya tad+ dravyaṃ+ stʰiratāṃ+ nayāmi \

Sentence: 54    
pāpabuddʰir āha \
   
pāpa-buddʰir+ āha \

Sentence: 55    
tāta asti tatpradeśe mahāśamī \
   
tāta asti tat-pradeśe mahā-śamī \

Sentence: 56    
tasyāṃ mahat koṭaram asti \
   
tasyāṃ+ mahat koṭaram asti \

Sentence: 57    
tatra tvaṃ sāṃpratam eva praviśa \
   
tatra tvaṃ+ sāṃpratam eva praviśa \

Sentence: 58    
tataḥ prabʰāte 'haṃ yadā satyaśrāvaṇaṃ karomi tadā tvayā vācyaṃ yad dʰarmabuddʰiś cora iti \
   
tataḥ prabʰāte +ahaṃ+ yadā satya-śrāvaṇaṃ+ karomi tadā tvayā vācyaṃ+ yad+ dʰarma-buddʰiś+ cora+ iti \

Sentence: 59    
tatʰānuṣṭʰite pratyūṣe pāpabuddʰiḥ snātvā dʰarmabuddʰipuraḥsaro rājapuruṣaiḥ saha tāṃ śamīm abʰyetya tārasvareṇa provāca \
   
tatʰā_anuṣṭʰite pratyūṣe pāpa-buddʰiḥ snātvā dʰarma-buddʰi-puraḥ-saro+ rāja-puruṣaiḥ saha tāṃ+ śamīm abʰyetya tāra-svareṇa provāca \


Strophe: 405 
Verse: a    
ādityacandrāv anilo 'nalaś ca dyaur bʰūmir āpo hr̥dayaṃ yamaś ca \
   
āditya-candrāv+ anilo+ +analaś+ ca dyaur+ bʰūmir+ āpo+ hr̥dayaṃ+ yamaś+ ca \

Verse: b    
ahaś ca rātriś ca ubʰe ca saṃdʰye dʰarmo hi jānāti narasya vr̥ttaṃ \\405\\
   
ahaś+ ca rātriś+ ca ubʰe ca saṃdʰye dʰarmo+ hi jānāti narasya vr̥ttaṃ+ \\405\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 60    
tat katʰayata vanadevatā āvayor yaś caura iti \
   
tat katʰayata vana-devatā+ āvayor+ yaś+ caura+ iti \

Sentence: 61    
atʰa pāpabuddʰipitā śamīkoṭarastʰaḥ provāca \
   
atʰa pāpa-buddʰi-pitā śamī-koṭara-stʰaḥ provāca \

Sentence: 62    
bʰo dʰarmabuddʰinā hr̥tam etad dʰanaṃ \
   
bʰo+ dʰarma-buddʰinā hr̥tam etad+ dʰanaṃ+ \

Sentence: 63    
tad ākarṇya sarve rājapuruṣā vismayotpʰullalocanā yāvad dʰarmabuddʰer vittaharaṇocitaṃ nigrahaṃ śāstradr̥ṣṭyāvalokayanti tāvad dʰarmabuddʰinā tac cʰamīkoṭaraṃ vahnibʰojyadravyaiḥ parivārya vahninā saṃdīpitaṃ \
   
tad ākarṇya sarve rāja-puruṣā+ vismaya-utpʰulla-locanā+ yāvad+ dʰarma-buddʰer+ vitta-haraṇa-ucitaṃ+ nigrahaṃ+ śāstra-dr̥ṣṭyā_avalokayanti tāvad+ dʰarma-buddʰinā tac+ +cʰamī-koṭaraṃ+ vahni-bʰojya-dravyaiḥ parivārya vahninā saṃdīpitaṃ+ \

Sentence: 64    
atʰa jvalati tasmiñ śamīkoṭare 'rdʰadagdʰaśarīraḥ spʰuṭitekṣaṇaḥ karuṇaṃ paridevayan pāpabuddʰipitā niścakrāma \
   
atʰa jvalati tasmiñ+ śamī-koṭare +ardʰa-dagdʰa-śarīraḥ spʰuṭita-īkṣaṇaḥ karuṇaṃ+ paridevayan pāpa-buddʰi-pitā niścakrāma \

Sentence: 65    
tatas taiḥ sarvaiḥ pr̥ṣṭaḥ sarvaṃ pāpabuddʰiceṣṭitaṃ nivedayām āsa \
   
tatas+ taiḥ sarvaiḥ pr̥ṣṭaḥ sarvaṃ+ pāpa-buddʰi-ceṣṭitaṃ+ nivedayām āsa \

Sentence: 66    
atʰa te rājapuruṣāḥ pāpabuddʰiṃ śamīśākʰāyāṃ pratilambya dʰarmabuddʰiṃ praśasyedam ūcuḥ \
   
atʰa te rāja-puruṣāḥ pāpa-buddʰiṃ+ śamī-śākʰāyāṃ+ pratilambya dʰarma-buddʰiṃ+ praśasya_idam ūcuḥ \

Sentence: 67    
aho sādʰv idam ucyate \
   
aho sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 406 
Verse: a    
upāyaṃ cintayet prājñas tatʰāpāyaṃ ca cintayet \
   
upāyaṃ+ cintayet prājñas+ tatʰā_apāyaṃ+ ca cintayet \

Verse: b    
paśyato bakamūrkʰasya nakulena hatā bakāḥ \\406\\
   
paśyato+ baka-mūrkʰasya nakulena hatā+ bakāḥ \\406\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 68    
dʰarmabuddʰiḥ prāha \
   
dʰarma-buddʰiḥ prāha \

Sentence: 69    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 70    
te procuḥ \
   
te procuḥ \


Chapter: 20  Kathā 20


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid vanoddeśe bahubakasanātʰo vaṭapādapaḥ \
   
asti kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe bahu-baka-sa-nātʰo+ vaṭa-pāda-paḥ \

Sentence: 2    
tasya koṭare kr̥ṣṇasarpaḥ prativasati sma \
   
tasya koṭare kr̥ṣṇa-sarpaḥ prativasati sma \

Sentence: 3    
sa ca bakabālakān ajātapakṣān api sadaiva bʰakṣayan kālaṃ nayati \
   
sa ca baka-bālakān a-jāta-pakṣān api sadā_eva bʰakṣayan kālaṃ+ nayati \

Sentence: 4    
atʰaiko bako bʰakṣitaśiśuvairāgyāt sarastīram āsādya bāṣpapūraplutalocano 'dʰomukʰas tiṣṭʰati \
   
atʰa_eko+ bako+ bʰakṣita-śiśu-vairāgyāt saras-tīram āsādya bāṣpa-pūra-pluta-locano+ +adʰo-mukʰas+ tiṣṭʰati \

Sentence: 5    
taṃ ca tādr̥kceṣṭitam avalokya kulīrakaḥ provāca \
   
taṃ+ ca tādr̥k-ceṣṭitam avalokya kulīrakaḥ provāca \

Sentence: 6    
māma kim evaṃ rudyate bʰavatādya \
   
māma kim evaṃ+ rudyate bʰavatā_adya \

Sentence: 7    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 8    
bʰadra kiṃ karomi \
   
bʰadra kiṃ+ karomi \

Sentence: 9    
mama mandabʰāgyasya bālakāḥ koṭaranivāsinā sarpeṇa bʰakṣitāḥ \
   
mama manda-bʰāgyasya bālakāḥ koṭara-nivāsinā sarpeṇa bʰakṣitāḥ \

Sentence: 10    
duḥkʰito 'haṃ tadduḥkʰena \
   
duḥkʰito+ +ahaṃ+ tad-duḥkʰena \

Sentence: 11    
tat katʰaya me yady asti kaścid upāyas tadvināśāya \
   
tat katʰaya me yady+ asti kaś-cid+ upāyas+ tad-vināśāya \

Sentence: 12    
tad ākarṇya kulīrakaś cintayām āsa \
   
tad+ ākarṇya kulīrakaś+ cintayām āsa \

Sentence: 13    
ayaṃ tāvad asmatsahajavairī \
   
ayaṃ+ tāvad+ asmat-saha-ja-vairī \

Sentence: 14    
tatʰopadeśaṃ prayaccʰāmi satyānr̥taṃ yatʰānye 'pi bakāḥ sarve saṃkṣayam āyānti \
   
tatʰā_upadeśaṃ+ prayaccʰāmi satya-an-r̥taṃ+ yatʰā_anye +api bakāḥ sarve saṃkṣayam āyānti \

Sentence: 15    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 407 
Verse: a    
navanītasamāṃ vāṇīṃ kr̥tvā cittaṃ sunirdayaṃ \
   
nava-nīta-samāṃ+ vāṇīṃ+ kr̥tvā cittaṃ+ su-nirdayaṃ+ \

Verse: b    
tatʰā prabodʰyate śatruḥ sānvayo mriyate yatʰā \\407\\
   
tatʰā prabodʰyate śatruḥ sa-anvayo+ mriyate yatʰā \\407\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 16    
āha ca \
   
āha ca \

Sentence: 17    
māma yady evaṃ tan matsyamāṃsaśakalāni nakulasya biladvārāt sarpakoṭaraṃ yāvat prakṣipa yatʰā nakulas tanmārgeṇa gatvā taṃ duṣṭasarpaṃ vināśayati \
   
māma yady+ evaṃ+ tan+ matsya-māṃsa-śakalāni nakulasya bila-dvārāt sarpa-koṭaraṃ+ yāvat prakṣipa yatʰā nakulas+ tan-mārgeṇa gatvā taṃ+ duṣṭa-sarpaṃ+ vināśayati \

Sentence: 18    
atʰa tatʰānuṣṭʰite matsyamāṃsānusāriṇā nakulena taṃ kr̥ṣṇasarpaṃ nihatya te 'pi tadvr̥kṣāśrayāḥ sarve bakāś ca śanaiḥ śanair bʰakṣitāḥ \
   
atʰa tatʰā_anuṣṭʰite matsya-māṃsa-anusāriṇā nakulena taṃ+ kr̥ṣṇa-sarpaṃ+ nihatya te+ +api tad-vr̥kṣa-āśrayāḥ sarve bakāś+ ca śanaiḥ śanair+ bʰakṣitāḥ \

Sentence: 19    
ato vayaṃ brūmaḥ \
   
ato vayaṃ+ brūmaḥ \

Sentence: 20    
upāyaṃ cintayed iti \
   
upāyaṃ+ cintayed+ iti \


Chapter: 21  Kathā 21


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid adʰiṣṭʰāne jīrṇadʰano nāma vaṇikputraḥ \
   
asti kasmiṃś-cid+ adʰiṣṭʰāne jīrṇadʰano+ nāma vaṇik-putraḥ \

Sentence: 2    
sa ca dravyakṣayād deśāntaragamanamanā vyacintayat \
   
sa ca dravya-kṣayād+ deśa-antara-gamana-manā+ vyacintayat \


Strophe: 410 
Verse: a    
yatra deśe atʰa stʰāne bʰogān bʰuktvā svavīryataḥ \
   
yatra deśe +atʰa stʰāne bʰogān bʰuktvā sva-vīryataḥ \

Verse: b    
tasmin vibʰavahīno yo vaset sa puruṣādʰamaḥ \\410\\
   
tasmin vibʰava-hīno+ yo+ vaset sa puruṣa-adʰamaḥ \\410\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 3    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 411 
Verse: a    
yenāhaṃkārayuktena ciraṃ vilasitaṃ purā \
   
yena_ahaṃ-kāra-yuktena ciraṃ+ vilasitaṃ+ purā \

Verse: b    
dīnaṃ vadati tatraiva yaḥ pareṣāṃ sa ninditaḥ \\411\\
   
dīnaṃ+ vadati tatra_eva yaḥ pareṣāṃ+ sa ninditaḥ \\411\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 4    
tasya ca gr̥he lohabʰāragʰaṭitā pūrvapuruṣopārjitā tulāsīt \
   
tasya ca gr̥he loha-bʰāra-gʰaṭitā pūrva-puruṣa-upārjitā tulā_āsīt \

Sentence: 5    
tāṃ ca kasyacid vaṇijo gr̥he nikṣepabʰūtāṃ kr̥tvā deśāntaraṃ prastʰitaḥ \
   
tāṃ+ ca kasya-cid+ vaṇijo+ gr̥he nikṣepa-bʰūtāṃ+ kr̥tvā deśa-antaraṃ+ prastʰitaḥ \

Sentence: 6    
tataḥ suciraṃ kālaṃ deśāntaraṃ bʰrāntvā punas tad eva svapuram āgatya taṃ śreṣṭʰinam uvāca \
   
tataḥ su-ciraṃ+ kālaṃ+ deśa-antaraṃ+ bʰrāntvā punas+ tad+ eva sva-puram āgatya taṃ+ śreṣṭʰinam uvāca \

Sentence: 7    
bʰoḥ śreṣṭʰin dīyatāṃ me nikṣepatulā \
   
bʰoḥ śreṣṭʰin dīyatāṃ+ me nikṣepa-tulā \

Sentence: 8    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 9    
bʰo nāsti tvadīyā tulā \
   
bʰo+ na_asti tvadīyā tulā \

Sentence: 10    
mūṣikair bʰakṣitā \
   
mūṣikair+ bʰakṣitā \

Sentence: 11    
jīrṇadʰana āha \
   
jīrṇadʰana+ āha \

Sentence: 12    
bʰoḥ śreṣṭʰin nāsti doṣas te yadi mūṣikair bʰakṣiteti \
   
bʰoḥ śreṣṭʰin na_asti doṣas+ te yadi mūṣikair+ bʰakṣitā_iti \

Sentence: 13    
īdr̥g eva saṃsāraḥ \
   
īdr̥g+ eva saṃsāraḥ \

Sentence: 14    
na kiṃcid atra śāśvatam asti \
   
na kiṃ-cid+ atra śāśvatam asti \

Sentence: 15    
param ahaṃ nadyāṃ snānārtʰaṃ gamiṣyāmi \
   
param ahaṃ+ nadyāṃ+ snāna-artʰaṃ+ gamiṣyāmi \

Sentence: 16    
tat tvam ātmīyaṃ śiśum etaṃ mayā saha snānopakaraṇahastaṃ preṣayeti \
   
tat tvam ātmīyaṃ+ śiśum etaṃ+ mayā saha snāna-upakaraṇa-hastaṃ+ preṣaya_iti \

Sentence: 17    
so 'pi cauryabʰayāt tasya śaṅkitaḥ svaputram uvāca \
   
so+ +api caurya-bʰayāt tasya śaṅkitaḥ sva-putram uvāca \

Sentence: 18    
vatsa pitr̥vyo 'yaṃ tava snānārtʰaṃ nadyāṃ yāsyati \
   
vatsa pitr̥vyo+ +ayaṃ+ tava snāna-artʰaṃ+ nadyāṃ+ yāsyati \

Sentence: 19    
tad gamyatām anena sārdʰaṃ snānopakaraṇam ādāyeti \
   
tad+ gamyatām anena sārdʰaṃ+ snāna-upakaraṇam ādāya_iti \

Sentence: 20    
aho sādʰv idam ucyate \
   
aho sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 412 
Verse: a    
na bʰaktyā kasyacit ko 'pi priyaṃ prakurute naraḥ \
   
na bʰaktyā kasya-cit ko+ +api priyaṃ+ prakurute naraḥ \

Verse: b    
muktvā bʰayaṃ pralobʰaṃ kāryakāraṇam eva \\412\\
   
muktvā bʰayaṃ+ pralobʰaṃ+ kārya-kāraṇam eva \\412\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 413 
Verse: a    
atyādaro bʰaved yatra kāryakāraṇavarjitaḥ \
   
atyādaro+ bʰaved+ yatra kārya-kāraṇa-varjitaḥ \

Verse: b    
tatra śaṅkā prakartavyā pariṇāme sukʰāvahā \\413\\
   
tatra śaṅkā prakartavyā pariṇāme sukʰa-āvahā \\413\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 22    
atʰāsau vaṇikśiśuḥ snānopakaraṇam ādāya prahr̥ṣṭamanās tenābʰyāgatena saha prastʰitaḥ \
   
atʰa_asau vaṇik-śiśuḥ snāna-upakaraṇam ādāya prahr̥ṣṭa-manās+ tena_abʰyāgatena saha prastʰitaḥ \

Sentence: 23    
tatʰānuṣṭʰite vaṇik snātvā taṃ śiśuṃ nadīguhāyāṃ prakṣipya taddvāraṃ br̥haccʰilayā āccʰādya satvaraṃ gr̥ham āgataḥ \
   
tatʰā_anuṣṭʰite vaṇik snātvā taṃ+ śiśuṃ+ nadī-guhāyāṃ+ prakṣipya tad-dvāraṃ+ br̥hac-cʰilayā_ āccʰādya sa-tvaraṃ+ gr̥ham āgataḥ \

Sentence: 24    
pr̥ṣṭaś ca tena vaṇijā bʰo 'bʰyāgata tat katʰyatāṃ kutra me śiśur yas tvayā saha nadīṃ gata iti \
   
pr̥ṣṭaś+ ca tena vaṇijā bʰo+ abʰyāgata tat katʰyatāṃ+ kutra me śiśur+ yas+ tvayā saha nadīṃ+ gata+ iti \

Sentence: 25    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 26    
nadītaṭāt sa śyenena hr̥ta iti \
   
nadī-taṭāt sa śyenena hr̥ta+ iti \

Sentence: 27    
śreṣṭʰy āha \
   
śreṣṭʰy=+ āha \

Sentence: 28    
mitʰyāvādin kiṃ kvacic cʰyeno bālaṃ hartuṃ śaknoti \
   
mitʰyā-vādin kiṃ+ kva-cic+ cʰyeno+ bālaṃ+ hartuṃ+ śaknoti \

Sentence: 29    
tat samarpaya me sutam anyatʰā rājakule nivedayiṣyāmīti \
   
tat samarpaya me sutam anyatʰā rāja-kule nivedayiṣyāmi_iti \

Sentence: 30    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 31    
bʰoḥ satyavādin yatʰā śyeno bālaṃ na nayati tatʰā mūṣikā api lohabʰāragʰaṭitāṃ tulāṃ na bʰakṣayanti \
   
bʰoḥ satya-vādin yatʰā śyeno+ bālaṃ+ na nayati tatʰā mūṣikā+ api loha-bʰāra-gʰaṭitāṃ+ tulāṃ+ na bʰakṣayanti \

Sentence: 32    
tad arpaya me tulāṃ yadi dārakeṇa prayojanaṃ \
   
tad+ arpaya me tulāṃ+ yadi dārakeṇa prayojanaṃ+ \

Sentence: 33    
evaṃ vivadamānau dvāv api rājakulaṃ gatau \
   
evaṃ+ vivadamānau dvāv+ api rāja-kulaṃ+ gatau \

Sentence: 34    
tatra śreṣṭʰī tārasvareṇa provāca \
   
tatra śreṣṭʰī tāra-svareṇa provāca \

Sentence: 35    
bʰo 'brahmaṇyam abrahmaṇyaṃ \
   
bʰo+ a-brahmaṇyam a-brahmaṇyaṃ+ \

Sentence: 36    
mama śiśur anena caureṇāpahr̥taḥ \
   
mama śiśur+ anena caureṇa_apahr̥taḥ \

Sentence: 37    
atʰa dʰarmādʰikāriṇas tam ūcuḥ \
   
atʰa dʰarma-adʰikāriṇas+ tam ūcuḥ \

Sentence: 38    
bʰoḥ samarpyatāṃ śreṣṭʰisutaḥ \
   
bʰoḥ samarpyatāṃ+ śreṣṭʰi-sutaḥ \

Sentence: 39    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 40    
kiṃ karomi \
   
kiṃ+ karomi \

Sentence: 41    
paśyato me nadītaṭāc cʰyenenāpahr̥taḥ śiśuḥ \
   
paśyato+ me nadī-taṭāc+ cʰyenena_apahr̥taḥ śiśuḥ \

Sentence: 42    
tac cʰrutvā te procuḥ \
   
tac+ +cʰrutvā te procuḥ \

Sentence: 43    
bʰo na satyam abʰihitaṃ bʰavatā \
   
bʰo+ na satyam abʰihitaṃ+ bʰavatā \

Sentence: 44    
kiṃ śyenaḥ śiśuṃ hartuṃ samartʰo bʰavati \
   
kiṃ+ śyenaḥ śiśuṃ+ hartuṃ+ samartʰo+ bʰavati \

Sentence: 45    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 46    
bʰo bʰoḥ śrūyatāṃ madvacaḥ \
   
bʰo+ bʰoḥ śrūyatāṃ+ mad-vacaḥ \


Strophe: 414 
Verse: a    
tulāṃ lohasahasrasya yatra kʰādanti mūṣikāḥ \
   
tulāṃ+ loha-sahasrasya yatra kʰādanti mūṣikāḥ \

Verse: b    
rājaṃs tatra harec cʰyeno bālakaṃ nātra saṃśayaḥ \\414\\
   
rājaṃs+ tatra harec+ cʰyeno+ bālakaṃ+ na_atra saṃśayaḥ \\414\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 47    
te procuḥ \
   
te procuḥ \

Sentence: 48    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 49    
tataḥ śreṣṭʰī sabʰyānām āditaḥ sarvaṃ vr̥ttāntaṃ nivedayām āsa \
   
tataḥ śreṣṭʰī sabʰyānām āditaḥ sarvaṃ+ vr̥tta-antaṃ+ nivedayām āsa \

Sentence: 50    
tat tair vihasya dvāv api tau parasparaṃ saṃbodʰya tulāśiśupradānena saṃtoṣitau \\
   
tat tair+ vihasya dvāv+ api tau paras-paraṃ+ saṃbodʰya tulā-śiśu-pradānena saṃtoṣitau \\


Chapter: 22  Kathā 22



Sentence: 1    
kasyacid rājño nityaṃ vānaro 'tibʰaktiparo 'ṅgasevako 'ntaḥpure 'py apratiṣiddʰaprasaro 'tiviśvāsastʰānam abʰūt \
   
kasya-cid+ rājño+ nityaṃ+ vānaro+ +atibʰakti-paro+ +aṅga-sevako+ +antaḥ-pure +apy+ a-pratiṣiddʰa-prasaro+ +ativiśvāsa-stʰānam abʰūt \

Sentence: 2    
ekadā rājño nidrāṃ gatasya vānare vyajanaṃ nītvā vāyuṃ vidadʰati rājño vakṣaḥstʰalopari makṣikopaviṣṭā \
   
ekadā rājño+ nidrāṃ+ gatasya vānare vyajanaṃ+ nītvā vāyuṃ+ vidadʰati rājño+ vakṣaḥ-stʰala-upari makṣikā_upaviṣṭā \

Sentence: 3    
vyajanena muhur muhur niṣidʰyamānāpi punaḥ punas tatra evopaviśati \
   
vyajanena muhur+ muhur+ niṣidʰyamānā_api punaḥ punas+ tatra_ eva_upaviśati \

Sentence: 4    
tatas tena svabʰāvacapalena mūrkʰeṇa vānareṇa kruddʰena satā tīvraṃ kʰaḍgam ādāya tasyā upari prahāro vihitaḥ \
   
tatas+ tena sva-bʰāva-capalena mūrkʰeṇa vānareṇa kruddʰena satā tīvraṃ+ kʰaḍgam ādāya tasyā+ upari prahāro+ vihitaḥ \

Sentence: 5    
tato makṣikoḍḍīya gatā paraṃ tena śatadʰāreṇa asinā rājño vakṣo dvidʰā jātaṃ rājā mr̥taś ca \
   
tato+ makṣikā_uḍḍīya gatā paraṃ+ tena śata-dʰāreṇa_ asinā rājño+ vakṣo+ dvidʰā jātaṃ+ rājā mr̥taś+ ca \

Sentence: 6    
tasmāc cirāyuriccʰatā nr̥peṇa mūrkʰo 'nucaro na rakṣaṇīyaḥ \\
   
tasmāc+ cira-āyur-iccʰatā nr̥-peṇa mūrkʰo+ +anucaro+ na rakṣaṇīyaḥ \\

Sentence: 7    
aparam ekasmin nagare ko 'pi vipro mahāvidvān paraṃ pūrvajanmayogena cauro vartate \
   
a-param ekasmin+ nagare ko+ +api vipro+ mahā-vidvān paraṃ+ pūrva-janma-yogena cauro+ vartate \

Sentence: 8    
tasmin pure 'nyadeśād āgatāṃś caturo viprān bahūni vastūni vikrīṇato dr̥ṣṭvā cintitavān \
   
tasmin pure +anya-deśād+ āgatāṃś+ caturo+ viprān bahūni vastūni vikrīṇato+ dr̥ṣṭvā cintitavān \

Sentence: 9    
aho kenopāyenaiṣāṃ dʰanaṃ labʰe \
   
aho kena_upāyena_eṣāṃ+ dʰanaṃ+ labʰe \

Sentence: 10    
iti vicintya teṣāṃ puro 'nekāni śāstroktāni subʰāṣitāni cātipriyāṇi madʰurāṇi vacanāni jalpatā teṣāṃ manasi viśvāsam utpādya sevā kartum ārabdʰā \
   
iti vicintya teṣāṃ+ puro+ +an-ekāni śāstra-uktāni su-bʰāṣitāni ca_atipriyāṇi madʰurāṇi vacanāni jalpatā teṣāṃ+ manasi viśvāsam utpādya sevā kartum ārabdʰā \

Sentence: 11    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 418 
Verse: a    
asatī bʰavati salajjā kṣāraṃ nīraṃ ca śītalaṃ bʰavati \
   
a-satī bʰavati sa-lajjā kṣāraṃ+ nīraṃ+ ca śītalaṃ+ bʰavati \

Verse: b    
dambʰo bʰavati vivekī priyavaktā bʰavati dʰūrtajanaḥ \\418\\
   
dambʰo+ bʰavati vivekī priya-vaktā bʰavati dʰūrta-janaḥ \\418\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
atʰa tasmin sevāṃ kurvati tair vipraiḥ sarvavastūni vikrīya bahumūlyāni ratnāni krītāni \
   
atʰa tasmin sevāṃ+ kurvati tair+ vipraiḥ sarva-vastūni vikrīya bahu-mūlyāni ratnāni krītāni \

Sentence: 13    
tatas tāni jaṅgʰāmadʰye tatsamakṣaṃ prakṣipya svadeśaṃ prati gantum udyamo vihitaḥ \
   
tatas+ tāni jaṅgʰā-madʰye tat-samakṣaṃ+ prakṣipya sva-deśaṃ+ prati gantum udyamo+ vihitaḥ \

Sentence: 14    
tataḥ sa dʰūrtavipras tān viprān gantum udyatān prekṣya cintāvyākulitamanāḥ saṃjātaḥ \
   
tataḥ sa dʰūrta-vipras+ tān viprān gantum udyatān prekṣya cintā-vyākulita-manāḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 15    
aho dʰanam etan na kiṃcin mama caṭitaṃ \
   
aho dʰanam etan+ na kiṃ-cin+ mama caṭitaṃ+ \

Sentence: 16    
atʰaibʰiḥ saha yāmi \
   
atʰa_ebʰiḥ saha yāmi \

Sentence: 17    
patʰi kvāpi viṣaṃ datvaitān nihatya sarvaratnāni gr̥hṇāmi \
   
patʰi kva_api viṣaṃ+ datvā_etān nihatya sarva-ratnāni gr̥hṇāmi \

Sentence: 18    
iti vicintya teṣām agre sakaruṇaṃ vilapyedam āha \
   
iti vicintya teṣām agre sa-karuṇaṃ+ vilapya_idam āha \

Sentence: 19    
bʰo mitrāṇi yūyaṃ mām ekākinaṃ muktvā gantum udyatāḥ \
   
bʰo+ mitrāṇi yūyaṃ+ mām ekākinaṃ+ muktvā gantum udyatāḥ \

Sentence: 20    
tan me mano bʰavadbʰiḥ saha snehapāśena baddʰaṃ bʰavadvirahanāmnaivākulaṃ saṃjātaṃ yatʰā dʰr̥tiṃ kvāpi na dʰatte \
   
tan+ me mano+ bʰavadbʰiḥ saha sneha-pāśena baddʰaṃ+ bʰavad-viraha-nāmnā_eva_ākulaṃ+ saṃjātaṃ+ yatʰā dʰr̥tiṃ+ kva_api na dʰatte \

Sentence: 21    
tato yūyam anugrahaṃ vidʰāya sahāyabʰūtaṃ mām api sahaiva nayata \
   
tato+ yūyam anugrahaṃ+ vidʰāya sahāya-bʰūtaṃ+ mām api saha_eva nayata \

Sentence: 22    
tadvacaḥ śrutvā te karuṇārdracittās tena samam eva svadeśaṃ prati prastʰitāḥ \
   
tad-vacaḥ śrutvā te karuṇa-ārdra-cittās+ tena samam eva sva-deśaṃ+ prati prastʰitāḥ \

Sentence: 23    
atʰādʰvani teṣāṃ pañcānām api pallīpuramadʰye vrajatāṃ dʰvāṅkṣāḥ katʰayitum ārabdʰāḥ \
   
atʰa_adʰvani teṣāṃ+ pañcānām api pallī-pura-madʰye vrajatāṃ+ dʰvāṅkṣāḥ katʰayitum ārabdʰāḥ \

Sentence: 24    
re re kirātā dʰāvata dʰāvata \
   
re re kirātā+ dʰāvata dʰāvata \

Sentence: 25    
sapādalakṣadʰanino yānti \
   
sa-pāda-lakṣa-dʰanino+ yānti \

Sentence: 26    
etān nihatya dʰanaṃ nayata \
   
etān nihatya dʰanaṃ+ nayata \

Sentence: 27    
tataḥ kirātair dʰvāṅkṣavacanam ākarṇya satvaraṃ gatvā te viprā laguḍaprahārair jarjarīkr̥tya vastrāṇi mocayitvā vilokitāḥ paraṃ dʰanaṃ kiṃcin na labdʰaṃ \
   
tataḥ kirātair+ dʰvāṅkṣa-vacanam ākarṇya sa-tvaraṃ+ gatvā te viprā+ laguḍa-prahārair+ jarjarī-kr̥tya vastrāṇi mocayitvā vilokitāḥ paraṃ+ dʰanaṃ+ kiṃ-cin+ na labdʰaṃ+ \

Sentence: 28    
tadā taiḥ kirātair abʰihitaṃ \
   
tadā taiḥ kirātair+ abʰihitaṃ+ \

Sentence: 29    
bʰoḥ pāntʰāḥ purā kadāpi dʰvāṅkṣavacanam anr̥taṃ nāsīt \
   
bʰoḥ pāntʰāḥ purā kadā_api dʰvāṅkṣa-vacanam an-r̥taṃ+ na_āsīt \

Sentence: 30    
tato bʰavatāṃ saṃnidʰau kvāpi dʰanaṃ vidyate tad arpayata \
   
tato+ bʰavatāṃ+ saṃnidʰau kva_api dʰanaṃ+ vidyate tad+ arpayata \

Sentence: 31    
anyatʰā sarveṣām api vadʰaṃ vidʰāya carma vidārya pratyaṅgaṃ prekṣya dʰanaṃ neṣyāmaḥ \
   
anyatʰā sarveṣām api vadʰaṃ+ vidʰāya carma vidārya pratyaṅgaṃ+ prekṣya dʰanaṃ+ neṣyāmaḥ \

Sentence: 32    
tadā teṣām īdr̥śaṃ vacanam ākarṇya cauravipreṇa manasi cintitaṃ \
   
tadā teṣām īdr̥śaṃ+ vacanam ākarṇya caura-vipreṇa manasi cintitaṃ+ \

Sentence: 33    
yadaiṣāṃ viprāṇāṃ vadʰaṃ vidʰāyāṅgaṃ vilokya ratnāni neṣyanti tadāpi māṃ vadʰiṣyanti tato 'haṃ pūrvam evātmānam aratnaṃ samarpyaitān muñcāmi \
   
yadā_eṣāṃ+ viprāṇāṃ+ vadʰaṃ+ vidʰāya_aṅgaṃ+ vilokya ratnāni neṣyanti tadā_api māṃ+ vadʰiṣyanti tato+ +ahaṃ+ pūrvam eva_ātmānam a-ratnaṃ+ samarpya_etān muñcāmi \

Sentence: 34    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 419 
Verse: a    
mr̥tyor bibʰeṣi kiṃ bāla na sa bʰītaṃ vimuñcati \
   
mr̥tyor+ bibʰeṣi kiṃ+ bāla na sa bʰītaṃ+ vimuñcati \

Verse: b    
adya vābdaśatānte mr̥tyur vai prāṇināṃ dʰruvaḥ \\419\\
   
adya _ab-da-śata-ante mr̥tyur+ vai prāṇināṃ+ dʰruvaḥ \\419\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 35    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 420 
Verse: a    
gavārtʰe brāhmaṇārtʰe ca prāṇatyāgaṃ karoti yaḥ \
   
gava-artʰe brāhmaṇa-artʰe ca prāṇa-tyāgaṃ+ karoti yaḥ \

Verse: b    
sūryasya maṇḍalaṃ bʰittvā sa yāti paramāṃ gatiṃ \\420\\
   
sūryasya maṇḍalaṃ+ bʰittvā sa yāti paramāṃ+ gatiṃ+ \\420\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 36    
iti niścityābʰihitaṃ \
   
iti niścitya_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 37    
bʰoḥ kirātā yady evaṃ tato māṃ pūrvaṃ nihatya vilokayata \
   
bʰoḥ kirātā+ yady+ evaṃ+ tato+ māṃ+ pūrvaṃ+ nihatya vilokayata \

Sentence: 38    
tatas tais tatʰānuṣṭʰite taṃ dʰanarahitam avalokya apare catvāro 'pi muktāḥ \\
   
tatas+ tais+ tatʰā_anuṣṭʰite taṃ+ dʰana-rahitam avalokya_ a-pare catvāro+ +api muktāḥ \\





Tantra: 2  II.

Chapter: 1 
Kathā 1


Sentence: 1    
asti dākṣiṇātye janapade mahilāropyaṃ nāma nagaraṃ \
   
asti dākṣiṇātye janapade mahilāropyaṃ+ nāma nagaraṃ+ \

Sentence: 2    
tasya nātidūre maṭʰāyatanaṃ bʰagavataḥ śrīmahādevasya \
   
tasya na_atidūre maṭʰa-āyatanaṃ+ bʰagavataḥ śrī-mahā-devasya \

Sentence: 3    
tatra ca tāmracūḍo nāma parivrājakaḥ prativasati sma \
   
tatra ca tāmracūḍo+ nāma parivrājakaḥ prativasati sma \

Sentence: 4    
sa ca nagare bʰikṣāṭanaṃ kr̥tvā prāṇayātrāṃ samācarati \
   
sa ca nagare bʰikṣā-aṭanaṃ+ kr̥tvā prāṇa-yātrāṃ+ samācarati \

Sentence: 5    
bʰikṣāśeṣaṃ ca tatraiva bʰikṣāpātre nidʰāya tad bʰikṣāpātraṃ nāgadante vilambya paścād rātrau svapiti \
   
bʰikṣā-śeṣaṃ+ ca tatra_eva bʰikṣā-pātre nidʰāya tad+ bʰikṣā-pātraṃ+ nāga-dante vilambya paścād+ rātrau svapiti \

Sentence: 6    
pratyūṣe ca tad annaṃ karmakarāṇāṃ datvā samyak tatraiva devatāyatane saṃmārjanopalepanamaṇḍanādikaṃ samājñāpayati \
   
pratyūṣe ca tad+ annaṃ+ karma-karāṇāṃ+ datvā samyak tatra_eva devatā-āyatane saṃmārjana-upalepana-maṇḍana-ādikaṃ+ samājñāpayati \

Sentence: 7    
anyasminn ahani mama bāndʰavair veditaṃ \
   
anyasminn+ ahani mama bāndʰavair+ veditaṃ+ \

Sentence: 8    
svāmin maṭʰāyatane siddʰam annaṃ mūṣakabʰayāt tatra eva bʰikṣāpātre nihitaṃ nāgadante 'valambitaṃ tiṣṭʰati sadaiva \
   
svāmin maṭʰa-āyatane siddʰam annaṃ+ mūṣaka-bʰayāt tatra_ eva bʰikṣā-pātre nihitaṃ+ nāga-dante_avalambitaṃ+ tiṣṭʰati sadā_eva \

Sentence: 9    
tad vayaṃ bʰakṣayituṃ na śaknumaḥ \
   
tad+ vayaṃ+ bʰakṣayituṃ+ na śaknumaḥ \

Sentence: 10    
svāminaḥ punar agamyaṃ kim api nāsti \
   
svāminaḥ punar+ a-gamyaṃ+ kim api na_asti \

Sentence: 11    
tat kiṃ vr̥tʰāṭanenānyatra \
   
tat kiṃ+ vr̥tʰā-aṭanena_anyatra \

Sentence: 12    
adya tatra gatvā yatʰeccʰaṃ bʰuñjmahe tava prasādāt \
   
adya tatra gatvā yatʰā-iccʰaṃ+ bʰuñjmahe tava prasādāt \

Sentence: 13    
tad ākarṇyāhaṃ sakalayūtʰaparivr̥tas tatkṣaṇād eva tatra gataḥ \
   
tad+ ākarṇya_ahaṃ+ sakala-yūtʰa-parivr̥tas+ tat-kṣaṇād+ eva tatra gataḥ \

Sentence: 14    
utpatya ca tasmin bʰikṣāpātre samārūḍʰaḥ \
   
utpatya ca tasmin bʰikṣā-pātre samārūḍʰaḥ \

Sentence: 15    
tatra bʰakṣyaviśeṣāṇi sevakānāṃ dattvā paścāt svayam eva bʰakṣayāmi \
   
tatra bʰakṣya-viśeṣāṇi sevakānāṃ+ dattvā paścāt svayam eva bʰakṣayāmi \

Sentence: 16    
sarveṣāṃ tr̥ptau jātāyāṃ bʰūyaḥ svagr̥haṃ gaccʰāmaḥ \
   
sarveṣāṃ+ tr̥ptau jātāyāṃ+ bʰūyaḥ sva-gr̥haṃ+ gaccʰāmaḥ \

Sentence: 17    
evaṃ nityam eva tad annaṃ bʰakṣayāmi \
   
evaṃ+ nityam eva tad+ annaṃ+ bʰakṣayāmi \

Sentence: 18    
parivrājako 'pi yatʰāśakti rakṣati \
   
parivrājako+ +api yatʰā-śakti rakṣati \

Sentence: 19    
paraṃ yadaiva nidrāntarito bʰavati tadāhaṃ tatrārūhyātmakr̥tyaṃ karomi \
   
paraṃ+ yadā_eva nidrā-antarito+ bʰavati tadā_ahaṃ+ tatra_ārūhya_ātma-kr̥tyaṃ+ karomi \

Sentence: 20    
atʰa kadācit tena mama rakṣaṇārtʰaṃ mahān yatnaḥ kr̥taḥ \
   
atʰa kadā-cit tena mama rakṣaṇa-artʰaṃ+ mahān yatnaḥ kr̥taḥ \

Sentence: 21    
jarjaravaṃśaḥ samānītaḥ \
   
jarjara-vaṃśaḥ samānītaḥ \

Sentence: 22    
tena supto 'pi mama bʰayād bʰikṣāpātraṃ tāḍayati \
   
tena supto+ +api mama bʰayād+ bʰikṣā-pātraṃ+ tāḍayati \

Sentence: 23    
aham apy abʰakṣite 'py anne prahārabʰayād apasarpāmi \
   
aham apy+ a-bʰakṣite_apy+ anne prahāra-bʰayād+ apasarpāmi \

Sentence: 24    
evaṃ tena saha sakalāṃ rātriṃ vigrahaparasya kālo vrajati \
   
evaṃ+ tena saha sakalāṃ+ rātriṃ+ vigraha-parasya kālo+ vrajati \

Sentence: 25    
atʰānyasminn ahani tasya maṭʰe br̥hatspʰiṅ nāmā parivrājakas tasya suhr̥t tīrtʰayātrāprasaṅgena pāntʰaḥ prāgʰūrṇakaḥ samāyātaḥ \
   
atʰa_anyasminn+ ahani tasya maṭʰe br̥hatspʰiṅ+ nāmā parivrājakas+ tasya su-hr̥t tīrtʰa-yātrā-prasaṅgena pāntʰaḥ prāgʰūrṇakaḥ samāyātaḥ \

Sentence: 26    
taṃ dr̥ṣṭvā pratyuttʰānavidʰinā saṃbʰāvya pratipattipūrvakam abʰyāgatakriyayā niyojitaḥ \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā pratyuttʰāna-vidʰinā saṃbʰāvya pratipatti-pūrvakam abʰyāgata-kriyayā niyojitaḥ \

Sentence: 27    
tataś ca rātrāv ekatra kuśasaṃstare dvāv api prasuptau dʰarmakatʰāṃ katʰayitum ārabdʰau \
   
tataś+ ca rātrāv+ ekatra kuśa-saṃstare dvāv+ api prasuptau dʰarma-katʰāṃ+ katʰayitum ārabdʰau \

Sentence: 28    
atʰa br̥hatspʰikkatʰāgoṣṭʰīṣu sa tāmracūḍo mūṣakatrāsād vyākṣiptamanā jarjaravaṃśena bʰikṣāpātraṃ tāḍayaṃs tasya śūnyaṃ prativacanaṃ prayaccʰati \
   
atʰa br̥hatspʰik-katʰā-go-ṣṭʰīṣu sa tāmracūḍo+ mūṣaka-trāsād+ vyākṣipta-manā+ jarjara-vaṃśena bʰikṣā-pātraṃ+ tāḍayaṃs+ tasya śūnyaṃ+ prativacanaṃ+ prayaccʰati \

Sentence: 29    
tanmanā na kiṃcid udāharati \
   
tan-manā+ na kiṃ-cid+ udāharati \

Sentence: 30    
atʰāsāv abʰyāgataḥ paraṃ kopam upāgatas tam uvāca \
   
atʰa_asāv+ abʰyāgataḥ paraṃ+ kopam upāgatas+ tam uvāca \

Sentence: 31    
bʰos tāmracūḍa parijñātas tvaṃ samyaṅ na suhr̥t \
   
bʰos+ tāmracūḍa parijñātas+ tvaṃ+ samyaṅ+ na su-hr̥t \

Sentence: 32    
tena mayā saha sāhlādaṃ na jalpasi \
   
tena mayā saha sa-āhlādaṃ+ na jalpasi \

Sentence: 33    
tad rātrāv api tvadīyaṃ maṭʰaṃ tyaktvānyatra maṭʰe yāsyāmi \
   
tad+ rātrāv+ api tvadīyaṃ+ maṭʰaṃ+ tyaktvā_anyatra maṭʰe yāsyāmi \

Sentence: 34    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 60 
Verse: a    
ehy āgaccʰa samāśrayāsanam idaṃ kasmāc cirād dr̥śyase vārtā atidurbalo 'si kuśalaṃ prīto 'smi te darśanāt \
   
ehy+ āgaccʰa samāśraya-āsanam idaṃ+ kasmāc+ cirād+ dr̥śyase vārtā atidur-balo+ +asi kuśalaṃ+ prīto+ +asmi te darśanāt \

Verse: b    
evaṃ ye samupāgatān praṇayinaḥ prahlādayanty ādarāt teṣāṃ yuktam aśaṅkitena manasā harmyāṇi gantuṃ sadā \\60\\
   
evaṃ+ ye samupāgatān praṇayinaḥ prahlādayanty+ ādarāt teṣāṃ+ yuktam a-śaṅkitena manasā harmyāṇi gantuṃ+ sadā \\60\\

Strophe: 61  
Verse: a    
gr̥hī yatrāgataṃ dr̥ṣṭvā diśo vīkṣeta vāpy adʰaḥ \
   
gr̥hī yatra_āgataṃ+ dr̥ṣṭvā diśo+ vīkṣeta _apy+ adʰaḥ \

Verse: b    
tatra ye sadane yānti te śr̥ṅgarahitā vr̥ṣāḥ \\61\\
   
tatra ye sadane yānti te śr̥ṅga-rahitā+ vr̥ṣāḥ \\61\\

Strophe: 62  
Verse: a    
nābʰyuttʰānakriyā yatra nālāpā madʰurākṣarāḥ \
   
na_abʰyuttʰāna-kriyā+ yatra na_ālāpā+ madʰura-akṣarāḥ \

Verse: b    
guṇadoṣakatʰā naiva tatra harmye na gamyate \\62\\
   
guṇa-doṣa-katʰā+ na_eva tatra harmye na gamyate \\62\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 35    
tad ekamaṭʰaprāptyāpi tvaṃ garvitaḥ \
   
tad+ eka-maṭʰa-prāptyā_api tvaṃ+ garvitaḥ \

Sentence: 36    
tyaktaḥ suhr̥tsnehaḥ \
   
tyaktaḥ su-hr̥t-snehaḥ \

Sentence: 37    
naitad vetsi yat tvayā maṭʰāśrayavyājena narakopārjanā kr̥tā \
   
na_etad+ vetsi yat tvayā maṭʰa-āśraya-vyājena naraka-upārjanā kr̥tā \

Sentence: 38    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 63 
Verse: a    
narakāya matis te cet paurohityaṃ samācara \
   
narakāya matis+ te cet paurohityaṃ+ samācara \

Verse: b    
varṣaṃ yāvat kim anyena maṭʰacintāṃ dinatrayaṃ \\63\\
   
varṣaṃ+ yāvat kim anyena maṭʰa-cintāṃ+ dina-trayaṃ+ \\63\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 39    
tan mūrkʰa śocitavyas tvaṃ garvaṃ gataḥ \
   
tan+ mūrkʰa śocitavyas+ tvaṃ+ garvaṃ+ gataḥ \

Sentence: 40    
tad ahaṃ tvadīyaṃ maṭʰaṃ parityajya yāsyāmi \
   
tad+ ahaṃ+ tvadīyaṃ+ maṭʰaṃ+ parityajya yāsyāmi \

Sentence: 41    
atʰa tac cʰrutvā bʰayatrastamanās tāmracūḍas tam uvāca \
   
atʰa tac+ +cʰrutvā bʰaya-trasta-manās+ tāmracūḍas+ tam uvāca \

Sentence: 42    
bʰo bʰagavan maivaṃ vada \
   
bʰo+ bʰagavan _evaṃ+ vada \

Sentence: 43    
na tvatsamo 'nyo mama suhr̥t kaścid asti \
   
na tvat-samo+ +anyo+ mama su-hr̥t kaś-cid+ asti \

Sentence: 44    
paraṃ tac cʰrūyatāṃ goṣṭʰīśaitʰilyakāraṇaṃ \
   
paraṃ+ tac+ +cʰrūyatāṃ+ go-ṣṭʰī-śaitʰilya-kāraṇaṃ+ \

Sentence: 45    
eṣa durātmā mūṣakaḥ pronnatastʰāne dʰr̥tam api bʰikṣāpātram utplutyārohati bʰikṣāśeṣaṃ ca tatrastʰaṃ bʰakṣayati \
   
eṣa dur-ātmā mūṣakaḥ pronnata-stʰāne dʰr̥tam api bʰikṣā-pātram utplutya_ārohati bʰikṣā-śeṣaṃ+ ca tatra-stʰaṃ+ bʰakṣayati \

Sentence: 46    
tadabʰāvād eva maṭʰe mārjanakriyāpi na bʰavati \
   
tad-a-bʰāvād+ eva maṭʰe mārjana-kriyā_api na bʰavati \

Sentence: 47    
tan mūṣakatrāsārtʰam etena vaṃśena bʰikṣāpātraṃ muhur muhus tāḍayāmi \
   
tan+ mūṣaka-trāsa-artʰam etena vaṃśena bʰikṣā-pātraṃ+ muhur+ muhus+ tāḍayāmi \

Sentence: 48    
nānyat kāraṇam iti \
   
na_anyat kāraṇam iti \

Sentence: 49    
aparam etat kutūhalaṃ paśyāsya durātmano yan mārjāramarkaṭādayo 'pi tiraskr̥tā asyotpatanena \
   
a-param etat kutūhalaṃ+ paśya_asya dur-ātmano+ yan+ mārjāra-markaṭa-ādayo+ +api tiras-kr̥tā+ asya_utpatanena \

Sentence: 50    
br̥hatspʰig āha \
   
br̥hatspʰig+ āha \

Sentence: 51    
atʰa jñāyate tasya bilaṃ kasmiṃs tatpradeśe \
   
atʰa jñāyate tasya bilaṃ+ kasmiṃs+ tat-pradeśe \

Sentence: 52    
tāmracūḍa āha \
   
tāmracūḍa+ āha \

Sentence: 53    
bʰagavan na vedmi samyak \
   
bʰagavan na vedmi samyak \

Sentence: 54    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 55    
nūnaṃ nidʰānasyopari tasya bilaṃ \
   
nūnaṃ+ nidʰānasya_upari tasya bilaṃ+ \

Sentence: 56    
nidʰānoṣmaṇā prakūrdate \
   
nidʰāna-ūṣmaṇā prakūrdate \

Sentence: 57    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 64 
Verse: a    
ūṣmāpi vittajo vr̥ddʰiṃ tejo nayati dehināṃ \
   
ūṣmā_api vitta-jo+ vr̥ddʰiṃ+ tejo+ nayati dehināṃ+ \

Verse: b    
kiṃ punas tasya saṃbʰogas tyāgakarmasamanvitaḥ \\64\\
   
kiṃ+ punas+ tasya saṃbʰogas+ tyāga-karma-samanvitaḥ \\64\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 58    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 65 
Verse: a    
nākasmāc cʰāṇḍilīmātā vikrīṇāti tilais tilān \
   
na_a-kasmāc+ +cʰāṇḍilī-mātā vikrīṇāti tilais+ tilān \

Verse: b    
luñcitān itarair yena kāryam atra bʰaviṣyati \\65\\
   
luñcitān itarair+ yena kāryam atra bʰaviṣyati \\65\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 59    
tāmracūḍa āha \
   
tāmracūḍa+ āha \

Sentence: 60    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 61    
sa āha \
   
sa+ āha \


Chapter: 2  Kathā 2



Sentence: 1    
yad ahaṃ kasmiṃścit stʰāne prāvr̥ṭkāle vratagrahaṇanimittaṃ kaṃcid brāhmaṇaṃ vāsārtʰaṃ prārtʰitavān \
   
yad+ ahaṃ+ kasmiṃś-cit stʰāne prāvr̥ṭ-kāle vrata-grahaṇa-nimittaṃ+ kaṃ-cid+ brāhmaṇaṃ+ vāsa-artʰaṃ+ prārtʰitavān \

Sentence: 2    
tataś ca tadvacanāt tenāpi śuśrūṣitaḥ sukʰena devārcanaparas tiṣṭʰāmi \
   
tataś+ ca tad-vacanāt tena_api śuśrūṣitaḥ sukʰena deva-arcana-paras+ tiṣṭʰāmi \

Sentence: 3    
atʰānyasminn ahani pratyūṣe prabuddʰo 'haṃ brāhmaṇabrāhmaṇīsaṃvāde dattāvadʰānaḥ \
   
atʰa_anyasminn+ ahani pratyūṣe prabuddʰo+ +ahaṃ+ brāhmaṇa-brāhmaṇī-saṃvāde datta-avadʰānaḥ \

Sentence: 4    
śr̥ṇomi \
   
śr̥ṇomi \

Sentence: 5    
tatra brāhmaṇa āha \
   
tatra brāhmaṇa+ āha \

Sentence: 6    
brāhmaṇi prabʰāte dakṣiṇāyanasaṃkrāntir anantadānapʰaladā bʰaviṣyati \
   
brāhmaṇi prabʰāte dakṣiṇa-ayana-saṃkrāntir+ an-anta-dāna-pʰala-dā bʰaviṣyati \

Sentence: 7    
tad ahaṃ pratigrahārtʰaṃ grāmāntaraṃ yāsyāmi \
   
tad+ ahaṃ+ pratigraha-artʰaṃ+ grāma-antaraṃ+ yāsyāmi \

Sentence: 8    
tvayā brāhmaṇaikasya bʰagavataḥ sūryasyoddeśena kiṃcid bʰojanaṃ dātavyaṃ \
   
tvayā brāhmaṇa_ekasya bʰagavataḥ sūryasya_uddeśena kiṃ-cid+ bʰojanaṃ+ dātavyaṃ+ \

Sentence: 9    
atʰa tac cʰrutvā brāhmaṇī paruṣataravacanais taṃ bʰartsayamānā prāha \
   
atʰa tac+ +cʰrutvā brāhmaṇī paruṣatara-vacanais+ taṃ+ bʰartsayamānā prāha \

Sentence: 10    
kutas te dāridryopahatasya bʰojanaprāptiḥ \
   
kutas+ te dāridrya-upahatasya bʰojana-prāptiḥ \

Sentence: 11    
tat kiṃ na lajjasa evaṃ bruvāṇaḥ \
   
tat kiṃ+ na lajjasae+ evaṃ+ bruvāṇaḥ \

Sentence: 12    
kiṃ ca na mayā tava hastalagnayā kvacid api labdʰaṃ sukʰaṃ na miṣṭānnasyāsvādanaṃ na ca hastapādakaṇṭʰādibʰūṣaṇaṃ \
   
kiṃ+ ca na mayā tava hasta-lagnayā kva-cid+ api labdʰaṃ+ sukʰaṃ+ na miṣṭa-annasya_āsvādanaṃ+ na ca hasta-pāda-kaṇṭʰa-ādi-bʰūṣaṇaṃ+ \

Sentence: 13    
tac cʰrutvā bʰayatrasto 'pi vipro mandaṃ mandaṃ prāha \
   
tac+ +cʰrutvā bʰaya-trasto+ +api vipro+ mandaṃ+ mandaṃ+ prāha \

Sentence: 14    
brāhmaṇi naitad yujyate vaktuṃ \
   
brāhmaṇi na_etad+ yujyate vaktuṃ+ \

Sentence: 15    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 65 
Verse: a    
grāsād api tadardʰaṃ ca kasmān no dīyate 'rtʰiṣu \
   
grāsād+ api tad-ardʰaṃ+ ca kasmān+ no+ dīyate_artʰiṣu \

Verse: b    
iccʰānurūpo vibʰavaḥ kadā kasya bʰaviṣyati \\65\\
   
iccʰā-anurūpo+ vibʰavaḥ kadā kasya bʰaviṣyati \\65\\

Strophe: 66  
Verse: a    
īśvarā bʰūridānena yal labʰante pʰalaṃ kila \
   
īśvarā+ bʰūri-dānena yal+ labʰante pʰalaṃ+ kila \

Verse: b    
daridras tac ca kākiṇyā prāpnuyād iti naḥ śrutiḥ \\66\\
   
daridras+ tac+ ca kākiṇyā+ prāpnuyād+ iti naḥ śrutiḥ \\66\\

Strophe: 67  
Verse: a    
dātā lagʰur api sevyo bʰavati na kr̥paṇo mahān api samr̥dʰyā \
   
dātā lagʰur+ api sevyo+ bʰavati na kr̥paṇo+ mahān api samr̥dʰyā \

Verse: b    
kūpo 'ntaḥsvādujalaḥ prītyai lokasya na samudraḥ \\67\\
   
kūpo+ +antaḥ-svādu-jalaḥ prītyai lokasya na samudraḥ \\67\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 16    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 68 
Verse: a    
akr̥tatyāgamahimnā mitʰyā kiṃ rājarājaśabdena \
   
a-kr̥ta-tyāga-mahimnā mitʰyā kiṃ+ rāja-rāja-śabdena \

Verse: b    
goptāraṃ na nidʰīnāṃ katʰayanti maheśvaraṃ vibudʰāḥ \\68\\
   
goptāraṃ+ na nidʰīnāṃ+ katʰayanti mahā-īśvaraṃ+ vibudʰāḥ \\68\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 17    
api ca \
   
api ca \


Strophe: 69 
Verse: a    
sadādānaḥ parikṣīṇaḥ śasta eva karīśvaraḥ \
   
sadā-dānaḥ parikṣīṇaḥ śastae+ eva karī-īśvaraḥ \

Verse: b    
adānaḥ pīnagātro 'pi nindya eva hi gardabʰaḥ \\69\\
   
a-dānaḥ pīna-gātro+ +api nindya+ eva hi gardabʰaḥ \\69\\

Strophe: 70  
Verse: a    
yaccʰañ jalam api jalado vallabʰatām eti sakalalokasya \
   
yaccʰañ+ jalam api jala-do+ vallabʰatām eti sakala-lokasya \

Verse: b    
nityaṃ prasāritakaro mitro 'pi na vīkṣituṃ śakyaḥ \\70\\
   
nityaṃ+ prasārita-karo+ mitro+ +api na vīkṣituṃ+ śakyaḥ \\70\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 18    
evaṃ jñātvā dāridryābʰibʰūtair api svalpāt svalpataraṃ kāle pātre ca deyaṃ \
   
evaṃ+ jñātvā dāridrya-abʰibʰūtair+ api sv-alpāt sv-alpataraṃ+ kāle pātre ca deyaṃ+ \

Sentence: 19    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 71 
Verse: a    
satpātraṃ mahatī śraddʰā deśakālaṃ yatʰocitaṃ \
   
sat-pātraṃ+ mahatī śraddʰā deśa-kālaṃ+ yatʰā-ucitaṃ+ \

Verse: b    
yad dīyate vivekajñais tad anantāya kalpate \\71\\
   
yad+ dīyate viveka-jñais+ tad+ an-antāya kalpate \\71\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 72 
Verse: a    
atitr̥ṣṇā na kartavyā tr̥ṣṇāṃ naiva parityajet \
   
atitr̥ṣṇā na kartavyā tr̥ṣṇāṃ+ na_eva parityajet \

Verse: b    
atitr̥ṣṇābʰibʰūtasya cūḍā bʰavati mastake \\72\\
   
atitr̥ṣṇā-abʰibʰūtasya cūḍā bʰavati mastake \\72\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 21    
brāhmaṇy āha \
   
brāhmaṇy=+ āha \

Sentence: 22    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 23    
sa āha \
   
sa+ āha \


Chapter: 3  Kathā 3


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid vanoddeśe pulindaḥ \
   
asti kasmiṃś-cid+ vana-uddeśe pulindaḥ \

Sentence: 2    
sa ca pāparddʰiṃ kartuṃ prastʰitaḥ \
   
sa ca pāpa-rddʰiṃ+ kartuṃ+ prastʰitaḥ \

Sentence: 3    
atʰa tena prasarpatā mahān añjanaparvataśikʰarākāraḥ kroḍaḥ samāsāditaḥ \
   
atʰa tena prasarpatā mahān añjana-parvata-śikʰara-ākāraḥ kroḍaḥ samāsāditaḥ \

Sentence: 4    
taṃ dr̥ṣṭvā karṇāntākr̥ṣṭaniśitasāyakena samāhataḥ \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā karṇa-anta-ākr̥ṣṭa-niśita-sāyakena samāhataḥ \

Sentence: 5    
tenāpi kopāviṣṭena cetasā bālendudyutinā daṃṣṭrāgreṇa pāṭitodaraḥ pulindo gatāsur bʰūtale 'patat \
   
tena_api kopa-āviṣṭena cetasā bāla-indu-dyutinā daṃṣṭra-agreṇa pāṭita-udaraḥ pulindo+ gata-asur+ bʰū-tale_apatat \

Sentence: 6    
atʰa lubdʰakaṃ vyāpādya sūkaro 'pi śaraprahāravedanayā pañcatvaṃ gataḥ \
   
atʰa lubdʰakaṃ+ vyāpādya sūkaro+ +api śara-prahāra-vedanayā pañcatvaṃ+ gataḥ \

Sentence: 7    
etasminn antare kaścid āsannamr̥tyuḥ śr̥gāla itas tataḥ paribʰramaṃs taṃ pradeśam ājagāma \
   
etasminn antare kaś-cid+ āsanna-mr̥tyuḥ śr̥gāla+ itas+ tataḥ paribʰramaṃs+ taṃ+ pradeśam ājagāma \

Sentence: 8    
yāvad varāhapulindau dvāv api paśyati tāvat prahr̥ṣṭo vyacintayat \
   
yāvad+ varāha-pulindau dvāv+ api paśyati tāvat prahr̥ṣṭo+ vyacintayat \

Sentence: 9    
bʰoḥ sānukūlo me vidʰiḥ \
   
bʰoḥ sa-anukūlo+ me vidʰiḥ \

Sentence: 10    
tenaitad apy acintitaṃ bʰojanam upastʰitaṃ \
   
tena_etad+ apy+ a-cintitaṃ+ bʰojanam upastʰitaṃ+ \

Sentence: 11    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 73 
Verse: a    
akr̥te 'py udyame puṃsām anyajanmakr̥taṃ pʰalaṃ \
   
a-kr̥te_apy+ udyame puṃsām anya-janma-kr̥taṃ+ pʰalaṃ+ \

Verse: b    
śubʰāśubʰaṃ samabʰyeti vidʰinā saṃniyojitaṃ \\73\\
   
śubʰa-a-śubʰaṃ+ samabʰyeti vidʰinā saṃniyojitaṃ+ \\73\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 74 
Verse: a    
yasmin deśe ca kāle ca vayasā yādr̥śena ca \
   
yasmin deśe ca kāle ca vayasā yādr̥śena ca \

Verse: b    
kr̥taṃ śubʰāśubʰaṃ karma tat tatʰā tena bʰujyate \\74\\
   
kr̥taṃ+ śubʰa-a-śubʰaṃ+ karma tat tatʰā tena bʰujyate \\74\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 13    
tad ahaṃ tatʰā bʰakṣayāmi yatʰā bahūny ahāni me prāṇayātrā bʰavati \
   
tad+ ahaṃ+ tatʰā bʰakṣayāmi yatʰā bahūny+ ahāni me prāṇa-yātrā bʰavati \

Sentence: 14    
tat tāvad evaṃ snāyupāśaṃ dʰanuṣkoṭigataṃ bʰakṣayāmi \
   
tat tāvad+ evaṃ+ snāyu-pāśaṃ+ dʰanuṣ-koṭi-gataṃ+ bʰakṣayāmi \

Sentence: 15    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 75 
Verse: a    
śanaiḥ śanaiś ca bʰoktavyaṃ svayaṃ vittam upārjitaṃ \
   
śanaiḥ śanaiś+ ca bʰoktavyaṃ+ svayaṃ+ vittam upārjitaṃ+ \

Verse: b    
rasāyanam iva prājñair helayā na kadācana \\75\\
   
rasāyanam iva prājñair+ helayā na kadā-cana \\75\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 16    
evaṃ manasā niścitya cāpacaṭitakoṭiṃ mukʰe prakṣipya snāyuṃ bʰakṣituṃ pravr̥ttaḥ \
   
evaṃ+ manasā niścitya cāpa-caṭita-koṭiṃ+ mukʰe prakṣipya snāyuṃ+ bʰakṣituṃ+ pravr̥ttaḥ \

Sentence: 17    
tataś ca kartite pāśe tāludeśaṃ vidārya cāpakoṭir mastakamadʰyena niṣkrāntā \
   
tataś+ ca kartite pāśe tālu-deśaṃ+ vidārya cāpa-koṭir+ mastaka-madʰyena niṣkrāntā \

Sentence: 18    
so 'pi mr̥taḥ \
   
so+ +api mr̥taḥ \

Sentence: 19    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \


Strophe: 76 
Verse: a    
atitr̥ṣṇā na kartavyā tr̥ṣṇāṃ naiva parityajet \
   
atitr̥ṣṇā na kartavyā tr̥ṣṇāṃ+ na_eva parityajet \

Verse: b    
atitr̥ṣṇābʰibʰūtasya cūḍā bʰavati mastake \\76\\
   
atitr̥ṣṇā-abʰibʰūtasya cūḍā bʰavati mastake \\76\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
atʰaivaṃ tena prabodʰitā brāhmaṇy āha \
   
atʰa_evaṃ+ tena prabodʰitā brāhmaṇy=+ āha \

Sentence: 21    
yady evaṃ tad asti me gr̥he stokatilarāśiḥ \
   
yady+ evaṃ+ tad+ asti me gr̥he stoka-tila-rāśiḥ \

Sentence: 22    
tatas tilāṃl luñcitvā tilacūrṇena brāhmaṇaṃ bʰojayiṣyāmīti \
   
tatas+ tilāṃl+ luñcitvā tila-cūrṇena brāhmaṇaṃ+ bʰojayiṣyāmi_iti \

Sentence: 23    
tatas tad vacanaṃ śrutvā brāhmaṇo grāmaṃ gataḥ \
   
tatas+ tad+ vacanaṃ+ śrutvā brāhmaṇo+ grāmaṃ+ gataḥ \

Sentence: 24    
sāpi tilānuṣṇodakena saṃmardya kuṭitvā sūryātape dattavatī \
   
_api tila-an-uṣṇa-udakena saṃmardya kuṭitvā sūrya-ātape dattavatī \

Sentence: 25    
atrāntare tasyā gr̥hakarmavyagrāyās tilānāṃ madʰye kaścit sārameyo mūtrotsargaṃ cakāra \
   
atra-antare tasyā+ gr̥ha-karma-vyagrāyās+ tilānāṃ+ madʰye kaś-cit sārameyo+ mūtra-utsargaṃ+ cakāra \

Sentence: 26    
taṃ dr̥ṣṭvā cintitavatī \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā cintitavatī \

Sentence: 27    
aho naipuṇyaṃ paśya parāṅmukʰībʰūtasya vidʰer yad ete tilā abʰojyāḥ kr̥tāḥ \
   
aho naipuṇyaṃ+ paśya parāṅ-mukʰī-bʰūtasya vidʰer+ yad+ ete tilā+ a-bʰojyāḥ kr̥tāḥ \

Sentence: 28    
tad aham etān samādāya kasyacid gr̥haṃ gatvā luñcitair aluñcitān ānayāmi \
   
tad+ aham etān samādāya kasya-cid+ gr̥haṃ+ gatvā luñcitair+ a-luñcitān ānayāmi \

Sentence: 29    
sarvo 'pi jano 'nena vidʰinā pradāsyatīti \
   
sarvo+ +api jano+ +anena vidʰinā pradāsyati_iti \

Sentence: 30    
atʰa yasmin gr̥he 'haṃ bʰikṣārtʰaṃ praviṣṭas tatra gr̥he sāpi tilān ādāya praviṣṭā vikrayaṃ kartuṃ \
   
atʰa yasmin gr̥he_ahaṃ+ bʰikṣā-artʰaṃ+ praviṣṭas+ tatra gr̥he _api tilān ādāya praviṣṭā vikrayaṃ+ kartuṃ+ \

Sentence: 31    
āha ca \
   
āha ca \

Sentence: 32    
gr̥hṇātu kaścid aluñcitair luñcitāṃs tilān \
   
gr̥hṇātu kaś-cid+ a-luñcitair+ luñcitāṃs+ tilān \

Sentence: 33    
atʰa tadgr̥hagr̥hiṇī gr̥haṃ praviṣṭā yāvad aluñcitair luñcitān gr̥hṇāti tāvad asyāḥ putreṇa kāmandakiśāstraṃ dr̥ṣṭvā vyāhr̥taṃ \
   
atʰa tad-gr̥ha-gr̥hiṇī gr̥haṃ+ praviṣṭā yāvad+ a-luñcitair+ luñcitān gr̥hṇāti tāvad+ asyāḥ putreṇa kāmandaki-śāstraṃ+ dr̥ṣṭvā vyāhr̥taṃ+ \

Sentence: 34    
mātaḥ agrāhyāḥ kʰalv ime tilāḥ \
   
mātaḥ a-grāhyāḥ kʰalv+ ime tilāḥ \

Sentence: 35    
nāsyā aluñcitair luñcitā grāhyāḥ \
   
na_asyā+ aluñcitair+ luñcitā+ grāhyāḥ \

Sentence: 36    
kāraṇaṃ kiṃcid bʰaviṣyati \
   
kāraṇaṃ+ kiṃ-cid+ bʰaviṣyati \

Sentence: 37    
tenaiṣāluñcitair luñcitān prayaccʰati \
   
tena_eṣa_a-luñcitair+ luñcitān prayaccʰati \

Sentence: 38    
tac cʰrutvā tayā parityaktās te tilāḥ \
   
tac+ +cʰrutvā tayā parityaktās+ te tilāḥ \

Sentence: 39    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \


Strophe: 78 
Verse: a    
nākasmāc cʰāṇḍilīmātā vikrīṇāti tilais tilān \
   
na_akasmāc+ +cʰāṇḍilī-mātā vikrīṇāti tilais+ tilān \

Verse: b    
luñcitān itarair yena kāryam atra bʰaviṣyati \\78\\
   
luñcitān itarair+ yena kāryam atra bʰaviṣyati \\78\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 40    
etad uktvā sa bʰūyo 'pi prāha \
   
etad+ uktvā sa bʰūyo+ +api prāha \

Sentence: 41    
atʰa jñāyate tasya kramaṇamārgaḥ \
   
atʰa jñāyate tasya kramaṇa-mārgaḥ \

Sentence: 42    
tāmracūḍa āha \
   
tāmracūḍa+ āha \

Sentence: 43    
bʰagavan jñāyate yata ekākī na samāgaccʰati \
   
bʰagavan jñāyate yata+ ekākī na samāgaccʰati \

Sentence: 44    
kiṃtv asaṃkʰyayūtʰaparivr̥taḥ paśyato me paribʰramann itas tataḥ sarvajanena sahāgaccʰati yāti ca \
   
kiṃ-tv+ a-saṃkʰya-yūtʰa-parivr̥taḥ paśyato+ me paribʰramann+ itas+ tataḥ sarva-janena saha_āgaccʰati yāti ca \

Sentence: 45    
abʰyāgata āha \
   
abʰyāgata+ āha \

Sentence: 46    
asti kiṃcit kʰanitrakaṃ \
   
asti kiṃ-cit kʰanitrakaṃ+ \

Sentence: 47    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 48    
bāḍʰam asti \
   
bāḍʰam asti \

Sentence: 49    
eṣā sarvalohamayī svahastikā \
   
eṣā sarva-loha-mayī sva-hastikā \

Sentence: 50    
abʰyāgata āha \
   
abʰyāgata+ āha \

Sentence: 51    
tarhi pratyūṣe tvayā mayaā saha boddʰavyaṃ yena dvāv api janacaraṇāmalināyāṃ bʰūmau tatpadānusāreṇa gaccʰāvaḥ \
   
tarhi pratyūṣe tvayā mayaā saha boddʰavyaṃ+ yena dvāv+ api jana-caraṇa-a-malināyāṃ+ bʰūmau tat-pada-anusāreṇa gaccʰāvaḥ \

Sentence: 52    
mayāpi tadvacanam ākarṇya cintitaṃ \
   
mayā_api tad-vacanam ākarṇya cintitaṃ+ \

Sentence: 53    
aho vinaṣṭo 'smi yato 'sya sābʰiprāyavacāṃsi śrūyante \
   
aho vinaṣṭo+ +asmi yato+ +asya sa-abʰiprāya-vacāṃsi śrūyante \

Sentence: 54    
nūnaṃ yatʰānidʰānaṃ jñātaṃ tatʰā durgam apy asmākaṃ jñāsyati \
   
nūnaṃ+ yatʰā-nidʰānaṃ+ jñātaṃ+ tatʰā dur-gam apy+ asmākaṃ+ jñāsyati \

Sentence: 55    
etad abʰiprāyād eva jñāyate \
   
etad+ abʰiprāyād+ eva jñāyate \

Sentence: 56    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 79 
Verse: a    
sakr̥d api dr̥ṣṭvā puruṣaṃ vibudʰā jānanti sāratāṃ tasya \
   
sakr̥d+ api dr̥ṣṭvā puruṣaṃ+ vibudʰā+ jānanti sāratāṃ+ tasya \

Verse: b    
hastatulayāpi nipuṇāḥ palapramāṇaṃ vijānanti \\79\\
   
hasta-tulayā_api nipuṇāḥ pala-pramāṇaṃ+ vijānanti \\79\\

Strophe: 80  
Verse: a    
vāñcʰeva sūcayati pūrvataraṃ bʰaviṣyaṃ puṃsāṃ yad anyat anujaṃ tv aśubʰaṃ śubʰaṃ \
   
vāñcʰā_iva sūcayati pūrvataraṃ+ bʰaviṣyaṃ+ puṃsāṃ+ yad+ anyat+ anu-jaṃ+ tv+ a-śubʰaṃ+ śubʰaṃ+ \

Verse: b    
vijñāyate śiśur ajātakalāpacihnaḥ pratyudgatair apasaran sarasaḥ kalāpī \\80\\
   
vijñāyate śiśur+ a-jāta-kalā-āpacihnaḥ pratyudgatair+ apasaran sarasaḥ kalā-āpī \\80\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 57    
tato 'haṃ bʰayatrastamanāḥ saparivāro durgamārgaṃ parityajyānyamārgeṇa gantuṃ pravr̥ttaḥ \
   
tato+ +ahaṃ+ bʰaya-trasta-manāḥ sa-parivāro+ dur-ga-mārgaṃ+ parityajya_anya-mārgeṇa gantuṃ+ pravr̥ttaḥ \

Sentence: 58    
saparijano yāvad agrato gaccʰāmi tāvat saṃmukʰo br̥hatkāyo mārjāraḥ samāyāti \
   
sa-parijano+ yāvad+ agrato+ gaccʰāmi tāvat saṃmukʰo+ br̥hat-kāyo+ mārjāraḥ samāyāti \

Sentence: 59    
sa ca mūṣakavr̥ndam avalokya tanmadʰye sahasotpapāta \
   
sa ca mūṣaka-vr̥ndam avalokya tan-madʰye sahasā_utpapāta \

Sentence: 60    
atʰa te mūṣakā māṃ kumārgagāminam avalokya garhayanto hataśeṣā rudʰiraplāvitavasuṃdʰarās tam eva durgaṃ praviṣṭāḥ \
   
atʰa te mūṣakā+ māṃ+ ku-mārga-gāminam avalokya garhayanto+ hata-śeṣā+ rudʰira-plāvita-vasuṃ-dʰarās+ tam eva dur-gaṃ+ praviṣṭāḥ \

Sentence: 61    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 81 
Verse: a    
cʰitvā pāśam apāsya kūṭaracanāṃ bʰaṅktvā balād vāgurāṃ paryantāgniśikʰākalāpajaṭilān nirgatya dūraṃ vanāt \
   
cʰitvā pāśam apāsya kūṭa-racanāṃ+ bʰaṅktvā balād+ vāgurāṃ+ paryanta-agni-śikʰā-kalā-āpa-jaṭilān nirgatya dūraṃ+ vanāt \

Verse: b    
vyādʰānāṃ śaragocarād api javenotpatya dʰāvan mr̥gaḥ kūpāntaḥ patitaḥ karotu vidʰure kiṃ vidʰau pauruṣaṃ \\81\\
   
vyādʰānāṃ+ śara-go-carād+ api javena_utpatya dʰāvan mr̥gaḥ kūpa-antaḥ patitaḥ karotu vidʰure kiṃ vidʰau pauruṣaṃ+ \\81\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 62    
atʰāham eko 'nyatra gataḥ \
   
atʰa_aham eko+ +anyatra gataḥ \

Sentence: 63    
śeṣā mūḍʰatayā tatraiva durge praviṣṭāḥ \
   
śeṣā+ mūḍʰatayā tatra_eva dur-ge praviṣṭāḥ \

Sentence: 64    
atrāntare sa duṣṭaparivrājako rudʰirabinducarcitāṃ bʰūmim avalokya tenaiva durgamārgeṇāgatyopastʰitaḥ \
   
atra-antare sa duṣṭa-parivrājako+ rudʰira-bindu-carcitāṃ+ bʰūmim avalokya tena_eva dur-ga-mārgeṇa_āgatya_upastʰitaḥ \

Sentence: 65    
tataś ca svahastikayā kʰanitum ārabdʰaḥ \
   
tataś+ ca sva-hastikayā kʰanitum ārabdʰaḥ \

Sentence: 66    
atʰa tena kʰanatā prāptaṃ tan nidʰānaṃ yasyopari sadaivāhaṃ kr̥tavasatir yasyoṣmaṇā mahādurgam api gaccʰāmi \
   
atʰa tena kʰanatā prāptaṃ+ tan nidʰānaṃ+ yasya_upari sadā_eva_ahaṃ+ kr̥ta-vasatir+ yasya_uṣmaṇā mahā-dur-gam api gaccʰāmi \

Sentence: 67    
tato hr̥ṣṭamanās tāmracūḍam idam ūce 'bʰyāgataḥ \
   
tato+ hr̥ṣṭa-manās+ tāmracūḍam idam ūce_abʰyāgataḥ \

Sentence: 68    
bʰo bʰagavan idānīṃ svapihi niḥśaṅkaḥ \
   
bʰo+ bʰagavan idānīṃ+ svapihi niḥśaṅkaḥ \

Sentence: 69    
asyoṣmaṇā mūṣakas te jāgaraṇaṃ karoti \
   
asya_uṣmaṇā+ mūṣakas+ te jāgaraṇaṃ+ karoti \

Sentence: 70    
evam uktvā nidʰānam ādāya maṭʰābʰimukʰaṃ prastʰitau dvāv api \
   
evam uktvā nidʰānam ādāya maṭʰa-abʰimukʰaṃ+ prastʰitau dvāv+ api \

Sentence: 71    
aham api yāvan nidʰānam āgaccʰāmi tāvad aramaṇīyam udvegakārakaṃ tat stʰānaṃ vīkṣitum api na śaknomi \
   
aham api yāvan+ nidʰānam āgaccʰāmi tāvad+ a-ramaṇīyam udvega-kārakaṃ+ tat stʰānaṃ+ vīkṣitum api na śaknomi \

Sentence: 72    
acintayaṃ ca \
   
acintayaṃ+ ca \

Sentence: 73    
kiṃ karomi \
   
kiṃ+ karomi \

Sentence: 74    
kva gaccʰāmi \
   
kva gaccʰāmi \

Sentence: 75    
katʰaṃ me syān manasaḥ praśāntiḥ \
   
katʰaṃ+ me syān+ manasaḥ praśāntiḥ \

Sentence: 76    
evaṃ cintayato mahākaṣṭena sa divaso vyatikrāntaḥ \
   
evaṃ+ cintayato+ mahā-kaṣṭena sa divaso+ vyatikrāntaḥ \

Sentence: 77    
atʰāstamite 'rke sodvego nirutsāhas tasmin maṭʰe saparivāraḥ praviṣṭaḥ \
   
atʰa_astam-ite_arke sa-udvego+ nirutsāhas+ tasmin maṭʰe sa-parivāraḥ praviṣṭaḥ \

Sentence: 78    
atʰāsmatparigrahaśabdam ākarṇya tāmracūḍo 'pi bʰūyo bʰikṣāpātraṃ jarjaravaṃśena tāḍayituṃ pravr̥ttaḥ \
   
atʰa_asmat-parigraha-śabdam ākarṇya tāmracūḍo+ +api bʰūyo+ bʰikṣā-pātraṃ+ jarjara-vaṃśena tāḍayituṃ+ pravr̥ttaḥ \

Sentence: 79    
atʰāsāv abʰyāgataḥ prāha \
   
atʰa_asāv+ abʰyāgataḥ prāha \

Sentence: 80    
sakʰe kim adyāpi niḥśaṅko na nidrāṃ gaccʰasi \
   
sakʰe kim adya_api niḥśaṅko+ na nidrāṃ+ gaccʰasi \

Sentence: 81    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 82    
bʰagavan bʰūyo 'pi samāyātaḥ saparivāraḥ sa duṣṭātmā mūṣakaḥ \
   
bʰagavan bʰūyo+ +api samāyātaḥ sa-parivāraḥ sa duṣṭa-ātmā mūṣakaḥ \

Sentence: 83    
tadbʰayāj jarjaravaṃśena bʰikṣāpātraṃ tāḍayāmi \
   
tad-bʰayāj+ jarjara-vaṃśena bʰikṣā-pātraṃ+ tāḍayāmi \

Sentence: 84    
tato vihasyābʰyāgataḥ prāha \
   
tato+ vihasya_abʰyāgataḥ prāha \

Sentence: 85    
sakʰe bʰaiṣīḥ \
   
sakʰe bʰaiṣīḥ \

Sentence: 86    
vittena saha gato 'sya kūrdanotsāhaḥ \
   
vittena saha gato+ +asya kūrdana-utsāhaḥ \

Sentence: 87    
sarveṣām api jantūnām iyam eva stʰitiḥ \
   
sarveṣām api jantūnām iyam eva stʰitiḥ \

Sentence: 88    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 82 
Verse: a    
yad utsāhī sadā martyaḥ parābʰavati yaj janān \
   
yad+ utsāhī sadā martyaḥ parābʰavati yaj+ janān \

Verse: b    
yad uddʰataṃ vaded vākyaṃ tat sarvaṃ vittajaṃ balaṃ \\82\\
   
yad+ uddʰataṃ+ vaded+ vākyaṃ+ tat sarvaṃ+ vitta-jaṃ+ balaṃ+ \\82\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 89    
atʰāhaṃ tac cʰrutvā kopāviṣṭo bʰikṣāpātram uddiśya viśeṣād utkūrdito 'prāpta eva bʰūmau nipatitaḥ \
   
atʰa_ahaṃ+ tac+ +cʰrutvā kopa-āviṣṭo+ bʰikṣā-pātram uddiśya viśeṣād+ utkūrdito+ +a-prāpta+ eva bʰūmau nipatitaḥ \

Sentence: 90    
tac cʰrutvāsau me śatrur vihasya tāmracūḍam uvāca \
   
tac+ +cʰrutvā_asau me śatrur+ vihasya tāmracūḍam uvāca \

Sentence: 91    
bʰoḥ paśya paśya kautūhalaṃ \
   
bʰoḥ paśya paśya kautūhalaṃ+ \

Sentence: 92    
āha ca \
   
āha ca \


Strophe: 83 
Verse: a    
artʰena balavān sarvo 'rtʰayuktaḥ sa paṇḍitaḥ \
   
artʰena balavān sarvo+ artʰa-yuktaḥ sa paṇḍitaḥ \

Verse: b    
paśyainaṃ mūṣakaṃ vyartʰaṃ svajāteḥ samatāṃ gataṃ \\83\\
   
paśya_enaṃ+ mūṣakaṃ+ vyartʰaṃ+ sva-jāteḥ samatāṃ+ gataṃ+ \\83\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 93    
tat svapihi tvaṃ gataśaṅkaḥ \
   
tat svapihi tvaṃ+ gata-śaṅkaḥ \

Sentence: 94    
yad asyotpatanakāraṇaṃ tad āvayor hastagataṃ jātaṃ \
   
yad+ asya_utpatana-kāraṇaṃ+ tad āvayor+ hasta-gataṃ+ jātaṃ+ \

Sentence: 95    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 84 
Verse: a    
daṃṣṭrāvirahitaḥ sarpo madahīno yatʰā gajaḥ \
   
daṃṣṭrā-virahitaḥ sarpo+ mada-hīno+ yatʰā gajaḥ \

Verse: b    
tatʰārtʰena vihīno 'tra puruṣo nāmadʰārakaḥ \\84\\
   
tatʰā_artʰena vihīno+ +atra puruṣo+ nāma-dʰārakaḥ \\84\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 96    
tac cʰrutvāhaṃ manasā vicintitavān \
   
tac+ +cʰrutvā_ahaṃ+ manasā vicintitavān \

Sentence: 97    
yato 'ṅgulimātram api kūrdanaśaktir nāsti tad dʰig artʰahīnasya puruṣasya jīvitaṃ \
   
yato+ +aṅguli-mātram api kūrdana-śaktir+ na_asti tad+ dʰig+ artʰa-hīnasya puruṣasya jīvitaṃ+ \

Sentence: 98    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 85 
Verse: a    
artʰena ca vihīnasya puruṣasyālpamedʰasaḥ \
   
artʰena ca vihīnasya puruṣasya_alpa-medʰasaḥ \

Verse: b    
uccʰidyante kriyāḥ sarvā grīṣme kusarito yatʰā \\85\\
   
uccʰidyante kriyāḥ sarvā+ grīṣme ku-sarito+ yatʰā \\85\\

Strophe: 86  
Verse: a    
yatʰā kākayavāḥ proktā yatʰāraṇyabʰavās tilāḥ \
   
yatʰā kāka-yavāḥ proktā+ yatʰā_araṇya-bʰavās+ tilāḥ \

Verse: b    
nāmamātrā na siddʰau hi dʰanahīnās tatʰā narāḥ \\86\\
   
nāma-mātrā+ na siddʰau hi dʰana-hīnās+ tatʰā narāḥ \\86\\

Strophe: 87  
Verse: a    
santo 'pi na hi rājante daridrasyetare guṇāḥ \
   
santo+ +api na hi rājante daridrasya_itare guṇāḥ \

Verse: b    
āditya iva bʰūtānāṃ śrīr guṇānāṃ prakāśinī \\87\\
   
āditya+ iva bʰūtānāṃ+ śrīr+ guṇānāṃ+ prakāśinī \\87\\

Strophe: 88  
Verse: a    
na tatʰā bādʰyate loke prakr̥tyā nirdʰano janaḥ \
   
na tatʰā bādʰyate loke prakr̥tyā nirdʰano+ janaḥ \

Verse: b    
yatʰā dravyāṇi saṃprāpya tair vihīnaḥ sukʰaidʰitaḥ \\88\\
   
yatʰā dravyāṇi saṃprāpya tair+ vihīnaḥ sukʰa-edʰitaḥ \\88\\

Strophe: 89  
Verse: a    
śuṣkasya kīṭakʰātasya vahnidagdʰasya sarvataḥ \
   
śuṣkasya kīṭa-kʰātasya vahni-dagdʰasya sarvataḥ \

Verse: b    
taror apy ūṣarastʰasya varaṃ janma na cārtʰinaḥ \\89\\
   
taror+ apy+ ūṣara-stʰasya varaṃ+ janma na ca_artʰinaḥ \\89\\

Strophe: 90  
Verse: a    
śaṅkanīyā hi sarvatra niṣpratāpā daridratā \
   
śaṅkanīyā hi sarvatra niṣpratāpā daridratā \

Verse: b    
upakartum api prāptaṃ niḥsvaṃ saṃtyajya gaccʰati \\90\\
   
upakartum api prāptaṃ+ niḥsvaṃ+ saṃtyajya gaccʰati \\90\\

Strophe: 91  
Verse: a    
unnamyonnasya tatraiva nirdʰanānāṃ manoratʰāḥ \
   
unnamya_unnasya tatra_eva nirdʰanānāṃ+ mano-ratʰāḥ \

Verse: b    
hr̥dayeṣv eva līyante vidʰavāstrīs tanāv iva \\91\\
   
hr̥dayeṣv+ eva līyante vidʰavā-strīs+ tanāv+ iva \\91\\

Strophe: 92  
Verse: a    
vyakte 'pi vāsare nityaṃ daurgatyatamasāvr̥taḥ \
   
vyakte_api vāsare nityaṃ+ daurgatya-tamasā_āvr̥taḥ \

Verse: b    
agrato 'pi stʰito yatnān na kenāpīha dr̥śyate \\92\\
   
agrato+ +api stʰito+ yatnān+ na kena_api_iha dr̥śyate \\92\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 99    
evaṃ vilapyāhaṃ bʰagnotsāhas tan nidʰānaṃ gaṇḍopadʰānīyakr̥taṃ dr̥ṣṭvā svaṃ durgaṃ prabʰāte gataḥ \
   
evaṃ+ vilapya_ahaṃ+ bʰagna-utsāhas+ tan+ nidʰānaṃ+ gaṇḍa-upadʰānīya-kr̥taṃ+ dr̥ṣṭvā svaṃ+ dur-gaṃ+ prabʰāte gataḥ \

Sentence: 100    
tataś ca madbʰr̥tyāḥ prabʰāte gaccʰanto mitʰo jalpanti \
   
tataś+ ca mad-bʰr̥tyāḥ prabʰāte gaccʰanto+ mitʰo+ jalpanti \

Sentence: 101    
aho 'samartʰo 'yam udarapūraṇe 'smākaṃ \
   
aho a-samartʰo+ +ayam udara-pūraṇe_asmākaṃ+ \

Sentence: 102    
kevalam asya pr̥ṣṭʰalagnānāṃ viḍālādivipattayaḥ \
   
kevalam asya pr̥ṣṭʰa-lagnānāṃ+ viḍāla-ādi-vipattayaḥ \

Sentence: 103    
tat kim anenārādʰitena \
   
tat kim anena_ārādʰitena \

Sentence: 104    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 93 
Verse: a    
yat sakāśān na lābʰaḥ syāt kevalāḥ syur vipattayaḥ \
   
yat sakāśān+ na lābʰaḥ syāt kevalāḥ syur+ vipattayaḥ \

Verse: b    
sa svāmī dūratas tyājyo viśeṣād anujīvibʰiḥ \\93\\
   
sa svāmī dūratas+ tyājyo+ viśeṣād+ anujīvibʰiḥ \\93\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 105    
evaṃ teṣāṃ vacāṃsi śrutvā svadurgaṃ praviṣṭo 'haṃ \
   
evaṃ+ teṣāṃ+ vacāṃsi śrutvā sva-dur-gaṃ+ praviṣṭo+ +ahaṃ+ \

Sentence: 106    
yāvan na kaścin mama saṃmukʰo 'bʰyeti tāvan mayā cintitaṃ \
   
yāvan+ na kaś-cin+ mama saṃmukʰo+ +abʰyeti tāvan+ mayā cintitaṃ+ \

Sentence: 107    
dʰig iyaṃ daridratā \
   
dʰig+ iyaṃ+ daridratā \

Sentence: 108    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 94 
Verse: a    
mr̥to daridraḥ puruṣo mr̥taṃ maitʰunam aprajaṃ \
   
mr̥to+ daridraḥ puruṣo+ mr̥taṃ+ maitʰunam a-prajaṃ+ \

Verse: b    
mr̥tam aśrotriyaṃ śrāddʰaṃ mr̥to yajñas tv adakṣiṇaḥ \\94\\
   
mr̥tam a-śrotriyaṃ+ śrāddʰaṃ+ mr̥to+ yajñas+ tv+ a-dakṣiṇaḥ \\94\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 109    
evaṃ me cintayatas te bʰr̥tyā mama śatrūṇāṃ sevakā jātāḥ \
   
evaṃ+ me cintayatas+ te bʰr̥tyā+ mama śatrūṇāṃ+ sevakā+ jātāḥ \

Sentence: 110    
te ca mām ekākinaṃ dr̥ṣṭvā viḍambanāṃ kurvanti \
   
te ca mām ekākinaṃ+ dr̥ṣṭvā viḍambanāṃ+ kurvanti \

Sentence: 111    
atʰa mayaikākinā yoganidrāṃ gatena bʰūyo vicintitaṃ \
   
atʰa mayā_ekākinā yoga-nidrāṃ+ gatena bʰūyo+ vicintitaṃ+ \

Sentence: 112    
yat tasya kutapasvinaḥ samāśrayaṃ gatvā tadgaṇḍopadʰānavartikr̥tāṃ vittapeṭāṃ śanaiḥ śanair vidārya tasya nidrāvaśaṃ gatasya svadurge tadvittam ānayāmi yena bʰūyo 'pi me vittaprabʰāvena ādʰipatyaṃ pūrvavad bʰavati \
   
yat tasya ku-tapasvinaḥ samāśrayaṃ+ gatvā tad-gaṇḍa-upadʰāna-varti-kr̥tāṃ+ vitta-peṭāṃ+ śanaiḥ śanair+ vidārya tasya nidrā-vaśaṃ+ gatasya sva-dur-ge tad-vittam ānayāmi yena bʰūyo+ +api me vitta-prabʰāvena_ ādʰipatyaṃ+ pūrva-vad+ bʰavati \

Sentence: 113    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 95 
Verse: a    
vyatʰayanti paraṃ ceto manoratʰaśatair janāḥ \
   
vyatʰayanti paraṃ+ ceto+ mano-ratʰa-śatair+ janāḥ \

Verse: b    
nānuṣṭʰānair dʰanair hīnāḥ kulajā vidʰavā iva \\95\\
   
na_anuṣṭʰānair+ dʰanair+ hīnāḥ kula-jā+ vidʰavā+ iva \\95\\

Strophe: 96  
Verse: a    
daurgatyaṃ dehināṃ duḥkʰam apamānakaraṃ paraṃ \
   
daurgatyaṃ+ dehināṃ+ duḥkʰam apamāna-karaṃ+ paraṃ+ \

Verse: b    
yena svair api manyante jīvanto 'pi mr̥tā iva \\96\\
   
yena svair+ api manyante jīvanto+ +api mr̥tā+ iva \\96\\

Strophe: 97  
Verse: a    
dainyasya pātratām eti parābʰūteḥ paraṃ padaṃ \
   
dainyasya pātratām eti parā-bʰūteḥ paraṃ+ padaṃ+ \

Verse: b    
vipadām āśrayaḥ śaśvad daurgatyakaluṣīkr̥taḥ \\97\\
   
vipadām āśrayaḥ śaśvad+ daurgatya-kaluṣī-kr̥taḥ \\97\\

Strophe: 98  
Verse: a    
lajjante bāndʰavās tena saṃbandʰaṃ gopayanti ca \
   
lajjante bāndʰavās+ tena saṃbandʰaṃ+ gopayanti ca \

Verse: b    
mitrāṇy amitratāṃ yānti yasya na syuḥ kapardakāḥ \\98\\
   
mitrāṇy+ a-mitratāṃ+ yānti yasya na syuḥ kapardakāḥ \\98\\

Strophe: 99  
Verse: a    
mūrtaṃ lāgʰavam evaitad apāyānām idaṃ gr̥haṃ \
   
mūrtaṃ+ lāgʰavam eva_etad+ apāyānām idaṃ+ gr̥haṃ+ \

Verse: b    
paryāyo maraṇasyāyaṃ nirdʰanatvaṃ śarīriṇāṃ \\99\\
   
paryāyo+ maraṇasya_ayaṃ+ nirdʰanatvaṃ+ śarīriṇāṃ+ \\99\\

Strophe: 100  
Verse: a    
ajādʰūlir iva trastair mārjanīreṇuvaj janaiḥ \
   
ajā-dʰūlir+ iva trastair+ mārjanī-reṇu-vaj+ janaiḥ \

Verse: b    
dīpakʰaṭvottʰaccʰāyeva tyajyate nirdʰano janaiḥ \\100\\
   
dīpa-kʰaṭvā-uttʰa-ccʰāyā_iva tyajyate nirdʰano+ janaiḥ \\100\\

Strophe: 101  
Verse: a    
śaucāvaśiṣṭayāpy asti kiṃcit kāryaṃ kvacin mr̥dā \
   
śauca-avaśiṣṭayā_apy+ asti kiṃ-cit kāryaṃ+ kva-cin+ mr̥dā \

Verse: b    
nirdʰanena janenaiva na tu kiṃcit prayojanaṃ \\101\\
   
nirdʰanena janena_eva na tu kiṃ-cit prayojanaṃ+ \\101\\

Strophe: 102  
Verse: a    
adʰano dātukāmo 'pi saṃprāpto dʰanināṃ gr̥haṃ \
   
a-dʰano+ dātu-kāmo+ +api saṃprāpto+ dʰanināṃ+ gr̥haṃ+ \

Verse: b    
manyate yācako 'yaṃ dʰig dāridryaṃ kʰalu dehināṃ \\102\\
   
manyate yācako+ +ayaṃ+ dʰig+ dāridryaṃ+ kʰalu dehināṃ+ \\102\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 114    
ato vittāpahāraṃ vidadʰato yadi me mr̥tyuḥ syāt tatʰā api śobʰanaṃ \
   
ato+ vitta-apahāraṃ+ vidadʰato+ yadi me mr̥tyuḥ syāt tatʰā_ api śobʰanaṃ+ \

Sentence: 115    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 103 
Verse: a    
svavittaharaṇaṃ dr̥ṣṭvā yo na rakṣaty asau naraḥ \
   
sva-vitta-haraṇaṃ+ dr̥ṣṭvā yo+ na rakṣaty+ asau naraḥ \

Verse: b    
pitaro 'pi na gr̥hṇanti taddattaṃ salilāñjaliṃ \\103\\
   
pitaro+ +api na gr̥hṇanti tad-dattaṃ+ salila-añjaliṃ+ \\103\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 116    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 104 
Verse: a    
gavārtʰe brāhmaṇārtʰe ca strīvittaharaṇe tatʰā \
   
gava-artʰe brāhmaṇa-artʰe ca strī-vitta-haraṇe tatʰā \

Verse: b    
prāṇāṃs tyajati yo yuddʰe tasya lokāḥ sanātanāḥ \\104\\
   
prāṇāṃs+ tyajati yo+ yuddʰe tasya lokāḥ sanātanāḥ \\104\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 117    
evaṃ niścitya rātrau tatra gatvā nidrāvaśam upāgatasya peṭāyāṃ mayā cʰidraṃ kr̥taṃ yāvat tāvat prabuddʰo duṣṭatāpasaḥ \
   
evaṃ+ niścitya rātrau tatra gatvā nidrā-vaśam upāgatasya peṭāyāṃ+ mayā cʰidraṃ+ kr̥taṃ+ yāvat tāvat prabuddʰo+ duṣṭa-tāpasaḥ \

Sentence: 118    
tataś ca jarjaravaṃśaprahāreṇa śirasi tāḍitaḥ katʰaṃcid āyuḥśeṣatayā nirgato 'haṃ na mr̥taś ca \
   
tataś+ ca jarjara-vaṃśa-prahāreṇa śirasi tāḍitaḥ katʰaṃ-cid+ āyuḥ-śeṣatayā nirgato+ +ahaṃ+ na mr̥taś+ ca \

Sentence: 119    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 105 
Verse: a    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyo devo 'pi taṃ laṅgʰayituṃ na śaktaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyo+ devo+ +api taṃ+ laṅgʰayituṃ+ na śaktaḥ \

Verse: b    
tasmān na śocāmi na vismayo me yad asmadīyaṃ na hi tatpareṣāṃ \\105\\
   
tasmān+ na śocāmi na vismayo+ me yad+ asmadīyaṃ+ na hi tat-pareṣāṃ+ \\105\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 120    
kākakūrmau pr̥ccʰataḥ \
   
kāka-kūrmau pr̥ccʰataḥ \

Sentence: 121    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 122    
hiraṇyaka āha \
   
hiraṇyaka+ āha \


Chapter: 4  Kathā 4


Sentence: 1    
asti kasmiṃścin nagare sāgaradatto nāma vaṇik \
   
asti kasmiṃś-cin+ nagare sāgaradatto+ nāma vaṇik \

Sentence: 2    
tatsūnunā rūpakaśatena vikrīyamāṇaḥ pustako gr̥hītaḥ \
   
tat-sūnunā rūpaka-śatena vikrīyamāṇaḥ pustako+ gr̥hītaḥ \

Sentence: 3    
tasmiṃś ca likʰitam asti \
   
tasmiṃś+ ca likʰitam asti \


Strophe: 106 
Verse: a    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyo devo 'pi taṃ laṅgʰayituṃ na śaktaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyo+ devo+ +api taṃ+ laṅgʰayituṃ+ na śaktaḥ \

Verse: b    
tasmān na śocāmi na vismayo me yad asmadīyaṃ na hi tat pareṣāṃ \\106\\
   
tasmān+ na śocāmi na vismayo+ me yad+ asmadīyaṃ+ na hi tat pareṣāṃ+ \\106\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 4    
tad dr̥ṣṭvā sāgaradattena tanujaḥ pr̥ṣṭaḥ \
   
tad+ dr̥ṣṭvā sāgaradattena tanu-jaḥ pr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 5    
putra kiyatā mūlyenaiṣa pustako gr̥hītaḥ \
   
putra kiyatā mūlyena_eṣa pustako+ gr̥hītaḥ \

Sentence: 6    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 7    
rūpakaśatena \
   
rūpaka-śatena \

Sentence: 8    
tac cʰrutvā sāgaradatto 'bravīt \
   
tac+ +cʰrutvā sāgaradatto+ +abravīt \

Sentence: 9    
dʰiṅ mūrkʰa tvaṃ likʰitaikaślokaṃ pustakaṃ rūpakaśatena yad gr̥hṇāsy etayā buddʰyā katʰaṃ dravyopārjanaṃ kariṣyasi \
   
dʰiṅ+ mūrkʰa tvaṃ+ likʰita-eka-ślokaṃ+ pustakaṃ+ rūpaka-śatena yad+ gr̥hṇāsy+ etayā buddʰyā katʰaṃ+ dravya-upārjanaṃ+ kariṣyasi \

Sentence: 10    
tad adyaprabʰr̥ti tvayā me gr̥he na praveṣṭavyaṃ \
   
tad+ adya-prabʰr̥ti tvayā me gr̥he na praveṣṭavyaṃ+ \

Sentence: 11    
evaṃ nirbʰartsya gr̥hān niḥsaritaḥ \
   
evaṃ+ nirbʰartsya gr̥hān+ niḥsaritaḥ \

Sentence: 12    
sa ca tena nirvedena viprakr̥ṣṭaṃ deśāntaraṃ gatvā kim api nagaram āsādyāvastʰitaḥ \
   
sa ca tena nirvedena viprakr̥ṣṭaṃ+ deśa-antaraṃ+ gatvā kim api nagaram āsādya_avastʰitaḥ \

Sentence: 13    
atʰa katipayadivasais tannagaranivāsinā kenacid asau pr̥ṣṭaḥ \
   
atʰa katipaya-divasais+ tan-nagara-nivāsinā kena-cid+ asau pr̥ṣṭaḥ \

Sentence: 14    
kuto bʰavān āgataḥ \
   
kuto+ bʰavān āgataḥ \

Sentence: 15    
kiṃnāmā tvaṃ \
   
kiṃ-nāmā tvaṃ+ \

Sentence: 16    
asāv abravīt \
   
asāv+ abravīt \

Sentence: 17    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyaḥ \

Sentence: 18    
atʰānyenāpi pr̥ṣṭenānena tatʰaivottaraṃ dattaṃ \
   
atʰa_anyena_api pr̥ṣṭena_anena tatʰā_eva_uttaraṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 19    
evaṃ ca tasya nagarasya madʰye prāptavyamartʰa iti tasya prasiddʰaṃ nāma jātaṃ \
   
evaṃ+ ca tasya nagarasya madʰye prāptavyamartʰa+ iti tasya prasiddʰaṃ+ nāma jātaṃ+ \

Sentence: 20    
atʰa rājakanyā candravatī nāmābʰinavarūpayauvanasaṃpannā sakʰīdvitīyaikasmin divase nagaraṃ nirīkṣamāṇāsti \
   
atʰa rāja-kanyā candravatī nāma_abʰinava-rūpa-yauvana-saṃpannā sakʰī-dvitīyā_ekasmin divase nagaraṃ+ nirīkṣamāṇā_asti \

Sentence: 21    
tatraiva ca kaścid rājaputro 'tīva rūpasaṃpanno manoramaś ca katʰam api tasyā dr̥ṣṭigocare gataḥ \
   
tatra_eva ca kaś-cid+ rāja-putro+ +atīva rūpa-saṃpanno+ mano-ramaś+ ca katʰam api tasyā+ dr̥ṣṭi-go-care gataḥ \

Sentence: 22    
taddarśanasamakālam eva kusumabāṇāhatayā tayā nijasakʰy abʰihitā \
   
tad-darśana-sama-kālam eva kusuma-bāṇa-āhatayā tayā nija-sakʰy=+ abʰihitā \

Sentence: 23    
sakʰi yatʰā kilānena saha samāgamo bʰavati tatʰā adya tvayā yatitavyaṃ \
   
sakʰi yatʰā kila_anena saha samāgamo+ bʰavati tatʰā_ adya tvayā yatitavyaṃ+ \

Sentence: 24    
evaṃ ca śrutvā sakʰī tatsakāśaṃ gatvā śīgʰram abravīt \
   
evaṃ+ ca śrutvā sakʰī tat-sakāśaṃ+ gatvā śīgʰram abravīt \

Sentence: 25    
yad ahaṃ candravatyā tavāntikaṃ preṣitā \
   
yad+ ahaṃ+ candravatyā tava_antikaṃ+ preṣitā \

Sentence: 26    
bʰaṇitaṃ ca tvāṃ prati tayā \
   
bʰaṇitaṃ+ ca tvāṃ+ prati tayā \

Sentence: 27    
yan mama tvaddarśanān manobʰavena paścimāvastʰā kr̥tā \
   
yan+ mama tvad-darśanān+ mano-bʰavena paścima-avastʰā kr̥tā \

Sentence: 28    
tad yadi śīgʰram eva madantike na sameṣyasi tadā me maraṇaṃ śaraṇaṃ \
   
tad+ yadi śīgʰram eva mad-antike na sameṣyasi tadā me maraṇaṃ+ śaraṇaṃ+ \

Sentence: 29    
iti śrutvā tenābʰihitaṃ \
   
iti śrutvā tena_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 30    
yady avaśyaṃ mayā tatrāgantavyaṃ tat katʰaya kena upāyena praveṣṭavyaṃ \
   
yady+ avaśyaṃ+ mayā tatra_āgantavyaṃ+ tat katʰaya kena_ upāyena praveṣṭavyaṃ+ \

Sentence: 31    
atʰa sakʰyābʰihitaṃ \
   
atʰa sakʰyā_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 32    
rātrau saudʰāvalambitayā dr̥ḍʰavaratrayā tvayā tatra āroḍʰavyaṃ \
   
rātrau saudʰa-avalambitayā dr̥ḍʰa-varatrayā tvayā tatra_ āroḍʰavyaṃ+ \

Sentence: 33    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 34    
yady evaṃ niścayo bʰavatyās tad aham evaṃ kariṣyāmi \
   
yady+ evaṃ+ niścayo+ bʰavatyās+ tad+ aham evaṃ+ kariṣyāmi \

Sentence: 35    
iti niścitya sakʰī candravatīsakāśaṃ gatā \
   
iti niścitya sakʰī candravatī-sakāśaṃ+ gatā \

Sentence: 36    
atʰāgatāyāṃ rajanyāṃ sa rājaputraḥ svacetasā vyacintayat \
   
atʰa_āgatāyāṃ+ rajanyāṃ+ sa rāja-putraḥ sva-cetasā vyacintayat \

Sentence: 37    
aho mahad akr̥tyam etat \
   
aho mahad+ a-kr̥tyam etat \

Sentence: 38    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 107 
Verse: a    
guroḥ sutāṃ mitrabʰāryāṃ svāmisevakagehinīṃ \
   
guroḥ sutāṃ+ mitra-bʰāryāṃ+ svāmi-sevaka-gehinīṃ+ \

Verse: b    
yo gaccʰati pumāṃl loke tam āhur brahmagʰātinaṃ \\107\\
   
yo+ gaccʰati pumāṃl+ loke tam āhur+ brahma-gʰātinaṃ+ \\107\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 39    
aparaṃ ca \
   
a-paraṃ+ ca \


Strophe: 108 
Verse: a    
ayaśaḥ prāpyate yena yena cāpagatir bʰavet \
   
a-yaśaḥ prāpyate yena yena ca_apagatir+ bʰavet \

Verse: b    
svargāc ca bʰraśyate yena tatkarma na samācaret \\108\\
   
svargāc+ ca bʰraśyate yena tat-karma na samācaret \\108\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 40    
iti samyag vicārya tatsakāśaṃ na jagāma \
   
iti samyag+ vicārya tat-sakāśaṃ+ na jagāma \

Sentence: 41    
atʰa prāptavyamartʰaḥ paryaṭan dʰavalagr̥hapārśve rātrāv avalambitavaratrāṃ dr̥ṣṭvā kautukāviṣṭahr̥dayas tām ālambyādʰirūḍʰaḥ \
   
atʰa prāptavyamartʰaḥ paryaṭan dʰavala-gr̥ha-pārśve rātrāv+ avalambita-varatrāṃ+ dr̥ṣṭvā kautuka-āviṣṭa-hr̥dayas+ tām ālambya_adʰirūḍʰaḥ \

Sentence: 42    
tayā ca rājaputryā sa evāyam ity āśvastacittayā snānakʰādanapānāccʰādanādinā saṃmānya tena saha śayanatalam āśritayā tadaṅgasaṃsparśasaṃjātaharṣaromāñcitagātrayoktaṃ \
   
tayā ca rāja-putryā sa eva_ayam ity+ āśvasta-cittayā snāna-kʰādana-pāna-āccʰādana-ādinā saṃmānya tena saha śayana-talam āśritayā tad-aṅga-saṃsparśa-saṃjāta-harṣa-roma-añcita-gātrayā_uktaṃ+ \

Sentence: 43    
yuṣmaddarśanamātrānuraktayā mayātmā pradatto 'yaṃ \
   
yuṣmad-darśana-mātra-anuraktayā mayā_ātmā pradatto+ +ayaṃ+ \

Sentence: 44    
tvadvarjam anyo bʰartā manasy api me na bʰaviṣyatīti \
   
tvad-varjam anyo+ bʰartā manasy+ api me na bʰaviṣyati_iti \

Sentence: 45    
tat kasmān mayā saha na bravīṣi \
   
tat kasmān+ mayā saha na bravīṣi \

Sentence: 46    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 47    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyaḥ \

Sentence: 48    
ity ukte tayānyo 'yam iti matvā dʰavalagr̥hād uttārya muktaḥ \
   
ity+ ukte tayā_anyo+ +ayam iti matvā dʰavala-gr̥hād+ uttārya muktaḥ \

Sentence: 49    
sa tu kʰaṇḍadevakule gatvā suptaḥ \
   
sa tu kʰaṇḍa-deva-kule gatvā suptaḥ \

Sentence: 50    
atʰa tatra kayācit svairiṇyā dattasaṃketako yāvad daṇḍapāśakaḥ prāptas tāvad asau pūrvasuptas tena dr̥ṣṭo rahasyasaṃrakṣaṇārtʰam abʰihitaś ca \
   
atʰa tatra kayā-cit svairiṇyā datta-saṃketako+ yāvad+ daṇḍa-pāśakaḥ prāptas+ tāvad+ asau pūrva-suptas+ tena dr̥ṣṭo+ rahasya-saṃrakṣaṇa-artʰam abʰihitaś+ ca \

Sentence: 51    
ko bʰavān \
   
ko+ bʰavān \

Sentence: 52    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 53    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyaḥ \

Sentence: 54    
iti śrutvā daṇḍapāśakenābʰihitaṃ \
   
iti śrutvā daṇḍa-pāśakena_abʰihitaṃ+ \

Sentence: 55    
yac cʰūnyaṃ devagr̥ham idaṃ \
   
yac+ +cʰūnyaṃ+ deva-gr̥ham idaṃ+ \

Sentence: 56    
tad atra madīyastʰāne gatvā svapihi \
   
tad+ atra madīya-stʰāne gatvā svapihi \

Sentence: 57    
tatʰā pratipadya sa mativiparyāsād anyaśayane suptaḥ \
   
tatʰā pratipadya sa mati-viparyāsād+ anya-śayane suptaḥ \

Sentence: 58    
atʰa tasya rakṣakasya br̥hatkanyā vinayavatī nāma rūpayauvanasaṃpannā kasyāpi puruṣasyānuraktā saṃketaṃ dattvā tatra śayane suptāsīt \
   
atʰa tasya rakṣakasya br̥hat-kanyā vinayavatī nāma rūpa-yauvana-saṃpannā kasya_api puruṣasya_anuraktā saṃketaṃ+ dattvā tatra śayane suptā_āsīt \

Sentence: 59    
atʰa tam āyātaṃ dr̥ṣṭvā sa evāyam asmadvallabʰa iti rātrau dʰanatarāndʰakāravyāmohitottʰāya bʰojanāccʰādanādikriyāṃ kārayitvā gāndʰarvavivāhena ātmānaṃ vivāhayitvā tena samaṃ śayane stʰitā vikasitavadanakamalā tam āha \
   
atʰa tam āyātaṃ+ dr̥ṣṭvā sa eva_ayam asmad-vallabʰa+ iti rātrau dʰana-tara-andʰa-kāra-vyāmohitā_uttʰāya bʰojana-āccʰādana-ādi-kriyāṃ+ kārayitvā gāndʰarva-vivāhena_ ātmānaṃ+ vivāhayitvā tena samaṃ+ śayane stʰitā vikasita-vadana-kamalā tam āha \

Sentence: 60    
kim adyāpi mayā saha viśrabdʰaṃ bʰavān na bravīti \
   
kim adya_api mayā saha viśrabdʰaṃ+ bʰavān na bravīti \

Sentence: 61    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 62    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyaḥ \

Sentence: 63    
iti śrutvā tayā cintitaṃ \
   
iti śrutvā tayā cintitaṃ+ \

Sentence: 64    
yat kāryam asamīkṣitaṃ kriyate tasyedr̥k pʰalavipāko bʰavatīti \
   
yat kāryam a-samīkṣitaṃ+ kriyate tasya_īdr̥k pʰala-vipāko bʰavati_iti \

Sentence: 65    
evaṃ vimr̥śya saviṣādayā tayā niḥsārito 'sau \
   
evaṃ+ vimr̥śya sa-viṣādayā tayā niḥsārito+ +asau \

Sentence: 66    
sa ca yāvad vītʰīmārgeṇa gaccʰati \
   
sa ca yāvad+ vītʰī-mārgeṇa gaccʰati \

Sentence: 67    
tāvad anyaviṣayavāsī varakīrtir nāma varo mahatā vādyaśabdenāgaccʰati \
   
tāvad+ anya-viṣaya-vāsī varakīrtir+ nāma varo+ mahatā vādya-śabdena_āgaccʰati \

Sentence: 68    
prāptavyamartʰo 'pi taiḥ samaṃ gantum ārabdʰaḥ \
   
prāptavyamartʰo+ +api taiḥ samaṃ+ gantum ārabdʰaḥ \

Sentence: 69    
atʰa yāvat pratyāsanne lagnasamaye rājamārgāsannaśreṣṭʰigr̥hadvāri racitamaṇḍapavedikāyāṃ kr̥takautukamaṅgalaveṣā vaṇiksutāsti tāvan madamatto hasty ārohakaṃ hatvā praṇaśyajjanakolāhalena lokam ākulayaṃs tam evoddeśaṃ prāptaḥ \
   
atʰa yāvat pratyāsanne lagna-samaye rāja-mārga-āsanna-śreṣṭʰi-gr̥ha-dvāri racita-maṇḍapa-vedikāyāṃ+ kr̥ta-kautuka-maṅgala-veṣā vaṇik-sutā_asti tāvan+ mada-matto+ hasty=+ ārohakaṃ+ hatvā praṇaśyaj-jana-kolāhalena lokam ākulayaṃs+ tam eva_uddeśaṃ+ prāptaḥ \

Sentence: 70    
taṃ ca dr̥ṣṭvā sarve varānuyāyino vareṇa saha praṇaśya diśo jagmuḥ \
   
taṃ+ ca dr̥ṣṭvā sarve vara-anuyāyino+ vareṇa saha praṇaśya diśo+ jagmuḥ \

Sentence: 71    
atʰāsminn avasare bʰayataralalocanām ekākinīṃ kanyām avalokya bʰaiṣīr ahaṃ paritrāteti sudʰīraṃ stʰirīkr̥tya dakṣiṇapāṇau saṃgr̥hya mahāsāhasikatayā prāptavyamartʰaḥ paruṣavākyair hastinaṃ nirbʰartsitavān \
   
atʰa_asminn+ avasare bʰaya-tarala-locanām ekākinīṃ+ kanyām avalokya bʰaiṣīr+ ahaṃ+ paritrātā_iti su-dʰīraṃ+ stʰirī-kr̥tya dakṣiṇa-pāṇau saṃgr̥hya mahā-sāhasikatayā prāptavyamartʰaḥ paruṣa-vākyair+ hastinaṃ+ nirbʰartsitavān \

Sentence: 72    
tataḥ katʰam api daivayogād apayāte hastini yāvat sasuhr̥dbāndʰavo 'tikrānte lagnasamaye varakīrtir āgaccʰati tāvat tāṃ kanyām anyahastagatāṃ dr̥ṣṭvā abʰihitaṃ \
   
tataḥ katʰam api daiva-yogād+ apayāte hastini yāvat sa-su-hr̥d-bāndʰavo+ +atikrānte lagna-samaye varakīrtir+ āgaccʰati tāvat tāṃ+ kanyām anya-hasta-gatāṃ+ dr̥ṣṭvā_ abʰihitaṃ+ \

Sentence: 73    
bʰoḥ śvaśuraka viruddʰam idaṃ tvayānuṣṭʰitaṃ yan mahyaṃ pradāya kanyānyasmai pradatteti \
   
bʰoḥ śvaśuraka viruddʰam idaṃ+ tvayā_anuṣṭʰitaṃ+ yan+ mahyaṃ+ pradāya kanyā_anyasmai pradattā_iti \

Sentence: 74    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \

Sentence: 75    
bʰo 'ham api hastibʰayapalāyito bʰavadbʰiḥ sahāyāto na jāne kim idaṃ vr̥ttaṃ \
   
bʰo+ aham api hasti-bʰaya-palāyito+ bʰavadbʰiḥ sahāyāto+ na jāne kim idaṃ+ vr̥ttaṃ+ \

Sentence: 76    
ity abʰidʰāya duhitaraṃ praṣṭum ārabdʰaḥ \
   
ity+ abʰidʰāya duhitaraṃ+ praṣṭum ārabdʰaḥ \

Sentence: 77    
vatse na tvayā sundaraṃ kr̥taṃ \
   
vatse na tvayā sundaraṃ+ kr̥taṃ+ \

Sentence: 78    
tat katʰyatāṃ ko 'yaṃ vr̥ttāntaḥ \
   
tat katʰyatāṃ+ ko+ +ayaṃ+ vr̥tta-antaḥ \

Sentence: 79    
sābravīt \
   
_abravīt \

Sentence: 80    
yad aham anena prāṇasaṃśayād rakṣitā tad enaṃ muktvā mama jīvantyā nānyaḥ pāṇiṃ grahīṣyatīti \
   
yad+ aham anena prāṇa-saṃśayād+ rakṣitā tad+ enaṃ+ muktvā mama jīvantyā+ na_anyaḥ pāṇiṃ+ grahīṣyati_iti \

Sentence: 81    
anena vārttāvyatikareṇa rajanī vyuṣṭā \
   
anena vārttā-vyatikareṇa rajanī vyuṣṭā \

Sentence: 82    
atʰa prātas tatra saṃjāte mahājanasamavāye vārttāvyatikaraṃ śrutvā rājaduhitā taddeśam āgatā \
   
atʰa prātas+ tatra saṃjāte mahā-jana-samavāye vārttā-vyatikaraṃ+ śrutvā rāja-duhitā tad-deśam āgatā \

Sentence: 83    
karṇaparaṃparayā śrutvā daṇḍapāśakasutāpi tatra evāgatā \
   
karṇa-paraṃ-parayā śrutvā daṇḍa-pāśaka-sutā_api tatra_ eva_āgatā \

Sentence: 84    
atʰa taṃ mahājanasamavāyaṃ śrutvā rājāpi tatra evājagāma \
   
atʰa taṃ+ mahā-jana-samavāyaṃ+ śrutvā rājā_api tatra_ eva_ājagāma \

Sentence: 85    
prāptavyamartʰaṃ prāha \
   
prāptavyamartʰaṃ+ prāha \

Sentence: 86    
yad viśrabdʰaṃ katʰaya kīdr̥śo 'sau vr̥ttāntaḥ \
   
yad+ viśrabdʰaṃ+ katʰaya kīdr̥śo+ +asau vr̥tta-antaḥ \

Sentence: 87    
atʰa so 'bravīt \
   
atʰa so+ +abravīt \

Sentence: 88    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣya iti \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣya+ iti \

Sentence: 89    
rājakanyā smr̥tvābravīt \
   
rāja-kanyā smr̥tvā_abravīt \

Sentence: 90    
devo 'pi taṃ laṅgʰayituṃ na śaktaḥ \
   
devo+ +api taṃ+ laṅgʰayituṃ+ na śaktaḥ \

Sentence: 91    
tato daṇḍapāśakasutābravīt \
   
tato+ daṇḍa-pāśaka-sutā_abravīt \

Sentence: 92    
tasmān na śocāmi na vismayo ma iti \
   
tasmān+ na śocāmi na vismayo+ mae+ iti \

Sentence: 93    
tam akʰilalokavr̥ttāntam ākarṇya vaṇiksutābravīt \
   
tam a-kʰila-loka-vr̥tta-antam ākarṇya vaṇik-sutā_abravīt \

Sentence: 94    
yad asmadīyaṃ na hi tat pareṣām iti \
   
yad+ asmadīyaṃ+ na hi tat pareṣām iti \

Sentence: 95    
abʰayadānaṃ dattvā rājñā pr̥tʰak pr̥tʰag vr̥ttāntāñ jñātvāvagatatattvas tasmai prāptavyamartʰāya svaduhitaraṃ sabahumānaṃ grāmasahasreṇa samaṃ sarvālaṃkāraparivārayutāṃ dattvā tvaṃ me putro 'sīti nagaraviditaṃ taṃ yauvarājye 'bʰiṣiktavān \
   
abʰaya-dānaṃ+ dattvā rājñā pr̥tʰak pr̥tʰag+ vr̥tta-antāñ+ jñātvā_avagata-tattvas+ tasmai prāptavyamartʰāya sva-duhitaraṃ+ sa-bahu-mānaṃ+ grāma-sahasreṇa samaṃ+ sarva-alaṃkāra-parivāra-yutāṃ+ dattvā tvaṃ+ me putro+ +asi_iti nagara-viditaṃ+ taṃ+ yauva-rājyae+ +abʰiṣiktavān \

Sentence: 96    
daṇḍapāśakenāpi svaduhitā svaśaktyā vastradānādinā saṃbʰāvya prāptavyamartʰāya pradattā \
   
daṇḍa-pāśakena_api sva-duhitā sva-śaktyā vastra-dāna-ādinā saṃbʰāvya prāptavyamartʰāya pradattā \

Sentence: 97    
atʰa prāptavyamartʰenāpi svīyapitr̥mātarau samastakuṭumbāvr̥tau tasmin nagare saṃmānapuraḥsaraṃ samānītau \
   
atʰa prāptavyamartʰena_api svīya-pitr̥-mātarau samasta-kuṭumba-āvr̥tau tasmin nagare saṃmāna-puraḥ-saraṃ+ samānītau \

Sentence: 98    
atʰa so 'pi svagotreṇa saha vividʰabʰogān upabʰuñjānaḥ sukʰenāvastʰitaḥ \
   
atʰa so+ +api sva-gotreṇa saha vividʰa-bʰogān upabʰuñjānaḥ sukʰena_avastʰitaḥ \

Sentence: 99    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \


Strophe: 109 
Verse: a    
prāptavyam artʰaṃ labʰate manuṣyo devo 'pi taṃ laṅgʰayituṃ na śaktaḥ \
   
prāptavyam artʰaṃ+ labʰate manuṣyo+ devo+ +api taṃ+ laṅgʰayituṃ+ na śaktaḥ \

Verse: b    
tasmān na śocāmi na vismayo me yad asmadīyaṃ na hi tat pareṣāṃ \\109\\
   
tasmān+ na śocāmi na vismayo+ me yad+ asmadīyaṃ+ na hi tat pareṣāṃ+ \\109\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 100    
tad etat sakalaṃ sukʰaduḥkʰam anubʰūya paraṃ viṣādam āgato 'nena mitreṇa tvatsakāśam ānītaḥ \
   
tad+ etat sakalaṃ+ sukʰa-duḥkʰam anubʰūya paraṃ+ viṣādam āgato+ +anena mitreṇa tvat-sakāśam ānītaḥ \

Sentence: 101    
tad etan me vairāgyakāraṇaṃ \
   
tad+ etan+ me vairāgya-kāraṇaṃ+ \

Sentence: 102    
mantʰaraka āha \
   
mantʰaraka+ āha \

Sentence: 103    
bʰadra bʰavati suhr̥d ayam asaṃdigdʰaṃ yaḥ kṣutkṣāmo 'pi śatrubʰūtaṃ tvāṃ bʰakṣastʰāne stʰitam evaṃ pr̥ṣṭʰam āropyānayati na mārge 'pi bʰakṣayati \
   
bʰadra bʰavati su-hr̥d+ ayam a-saṃdigdʰaṃ+ yaḥ kṣut-kṣāmo+ +api śatru-bʰūtaṃ+ tvāṃ+ bʰakṣa-stʰāne stʰitam evaṃ+ pr̥ṣṭʰam āropya_ānayati na mārge_api bʰakṣayati \

Sentence: 104    
uktaṃ ca yataḥ \
   
uktaṃ+ ca yataḥ \


Strophe: 110 
Verse: a    
vikāraṃ yāti no cittaṃ vitte yasya kadācana \
   
vikāraṃ+ yāti no+ cittaṃ+ vitte yasya kadā-cana \

Verse: b    
mitrasya sukulīnasya kārayen mitram uttamaṃ \\110\\
   
mitrasya su-kulīnasya kārayen+ mitram uttamaṃ+ \\110\\

Strophe: 111  
Verse: a    
vidvadbʰiḥ suhr̥dām atra cihnair etair asaṃśayaṃ \
   
vidvadbʰiḥ su-hr̥dām atra cihnair+ etair+ a-saṃśayaṃ+ \

Verse: b    
parīkṣākaraṇaṃ proktaṃ homāgner iva paṇḍitaiḥ \\111\\
   
parīkṣā-karaṇaṃ+ proktaṃ+ homa-agner+ iva paṇḍitaiḥ \\111\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 105    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 112 
Verse: a    
āpatkāle tu saṃprāpte yan mitraṃ mitram eva tat \
   
āpat-kāle tu saṃprāpte yan+ mitraṃ+ mitram eva tat \

Verse: b    
vr̥ddʰikāle tu saṃprāpte durjano 'pi suhr̥d bʰavet \\112\\
   
vr̥ddʰi-kāle tu saṃprāpte dur-jano+ +api su-hr̥d+ bʰavet \\112\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 106    
tan mamāpy adyāsya viṣaye viśvāsaḥ samutpanno yato nītiviruddʰeyaṃ maitrī māṃsāśibʰir vāyasaiḥ saha jalacarāṇāṃ \
   
tan+ mama_apy+ adya_asya viṣaye viśvāsaḥ samutpanno+ yato+ nīti-viruddʰā_iyaṃ+ maitrī māṃsa-aśibʰir+ vāyasaiḥ saha jala-carāṇāṃ+ \

Sentence: 107    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 113 
Verse: a    
mitraṃ ko 'pi na kasyāpi nitāntaṃ na ca vairakr̥t \
   
mitraṃ+ ko+ +api na kasya_api nitāntaṃ+ na ca vaira-kr̥t \

Verse: b    
dr̥śyate mitravidʰvastaḥ kāryād vairiprarakṣitaḥ \\113\\
   
dr̥śyate mitra-vidʰvastaḥ kāryād+ vairi-prarakṣitaḥ \\113\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 108    
tat svāgataṃ bʰavataḥ \
   
tat+ sv-āgataṃ+ bʰavataḥ \

Sentence: 109    
svagr̥havad āsyatām atra sarastīre \
   
sva-gr̥ha-vad+ āsyatām atra saras-tīre \

Sentence: 110    
yac ca vittanāśo videśavāsaś ca te saṃjātas tatra viṣaye saṃtāpo na kartavyaḥ \
   
yac+ ca vitta-nāśo+ videśa-vāsaś+ ca te saṃjātas+ tatra viṣaye saṃtāpo+ na kartavyaḥ \

Sentence: 111    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 114 
Verse: a    
abʰraccʰāyā kʰalaprītiḥ siddʰam annaṃ ca yoṣitaḥ \
   
abʰra-ccʰāyā kʰala-prītiḥ siddʰam annaṃ+ ca yoṣitaḥ \

Verse: b    
kiṃcit kālopabʰogyāni yauvanāni dʰanāni ca \\114\\
   
kiṃ-cit kāla-upabʰogyāni yauvanāni dʰanāni ca \\114\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 112    
ata eva vivekino jitātmāno dʰanaspr̥hāṃ na kurvanti \
   
ata+ eva vivekino+ jita-ātmāno+ dʰana-spr̥hāṃ+ na kurvanti \

Sentence: 113    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 115 
Verse: a    
susaṃcitair jīvanavat surakṣitair nije 'pi dehe na viyojitaiḥ kvacit \
   
su-saṃcitair+ jīvana-vat surakṣitair+ nije_api dehe na viyojitaiḥ kva-cit \

Verse: b    
puṃso yamāntaṃ vrajato 'pi niṣṭʰurair etair dʰanaiḥ pañcapadī na dīyate \\115\\
   
puṃso+ yama-antaṃ+ vrajato+ +api niṣṭʰurair+ etair+ dʰanaiḥ pañca-padī na dīyate \\115\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 114    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 116 
Verse: a    
yatʰāmiṣaṃ jale matsyair bʰakṣyate śvāpadair bʰuvi \
   
yatʰā_āmiṣaṃ+ jale matsyair+ bʰakṣyate śvā-padair+ bʰuvi \

Verse: b    
ākāśe pakṣibʰiś caiva tatʰā sarvatra vittavān \\116\\
   
ākāśe pakṣibʰiś+ ca_eva tatʰā sarvatra vittavān \\116\\

Strophe: 117  
Verse: a    
nirdoṣam api vittāḍʰyaṃ doṣair yojayate nr̥paḥ \
   
nirdoṣam api vitta-āḍʰyaṃ+ doṣair+ yojayate nr̥-paḥ \

Verse: b    
nirdʰanaḥ prāptadoṣo 'pi sarvatra nirupadravaḥ \\117\\
   
nirdʰanaḥ prāpta-doṣo+ +api sarvatra nirupadravaḥ \\117\\

Strophe: 118  
Verse: a    
artʰānām arjane duḥkʰam arjitānāṃ ca rakṣaṇe \
   
artʰānām arjane duḥkʰam arjitānāṃ+ ca rakṣaṇe \

Verse: b    
nāśe duḥkʰaṃ vyaye duḥkʰaṃ dʰig artʰāḥ kaṣṭasaṃśrayāḥ \\118\\
   
nāśe duḥkʰaṃ+ vyaye duḥkʰaṃ+ dʰig+ artʰāḥ kaṣṭa-saṃśrayāḥ \\118\\

Strophe: 119  
Verse: a    
artʰārtʰī yāni kaṣṭāni mūḍʰo 'yaṃ sahate janaḥ \
   
artʰa-artʰī yāni kaṣṭāni mūḍʰo+ +ayaṃ+ sahate janaḥ \

Verse: b    
śatāṃśenāpi mokṣārtʰī tāni cen mokṣam āpnuyāt \\119\\
   
śata-aṃśena_api mokṣa-artʰī tāni cen+ mokṣam āpnuyāt \\119\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 115    
aparaṃ videśavāsajam api vairāgyaṃ tvayā na kāryaṃ \
   
a-paraṃ+ videśa-vāsa-jam api vairāgyaṃ+ tvayā na kāryaṃ+ \

Sentence: 116    
yataḥ \
   
yataḥ \


Strophe: 120 
Verse: a    
ko dʰīrasya manasvinaḥ svaviṣayaḥ ko vai videśaḥ smr̥to yaṃ deśaṃ śrayate tam eva kurute bāhupratāpa-arjitaṃ \
   
ko+ dʰīrasya manasvinaḥ sva-viṣayaḥ ko+ vai videśaḥ smr̥to+ yaṃ+ deśaṃ+ śrayate tam eva kurute bāhu-pratāpa-arjitaṃ+ \

Verse: b    
yad daṃṣṭrānakʰalāṅgulapraharaṇaiḥ siṃho vanaṃ gāhate tasminn eva hatadvi-pa-indra-rudʰirais tr̥ṣṇāṃ cʰinatty ātmanaḥ \\120\\
   
yad+ daṃṣṭrā-nakʰa-lāṅgula-praharaṇaiḥ siṃho+ vanaṃ+ gāhate tasminn+ eva hata-dvi-pa-indra-rudʰirais+ tr̥ṣṇāṃ+ cʰinatty+ ātmanaḥ \\120\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 117    
artʰahīnaḥ pare deśe gato 'pi yaḥ prajñāvān bʰavati sa katʰaṃcid api na sīdati \
   
artʰa-hīnaḥ pare deśe gato+ +api yaḥ prajñāvān bʰavati sa katʰaṃ-cid+ api na sīdati \

Sentence: 118    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 121 
Verse: a    
kotibʰāraḥ samartʰānāṃ kiṃ dūraṃ vyavasāyināṃ \
   
koti-bʰāraḥ samartʰānāṃ+ kiṃ+ dūraṃ+ vyavasāyināṃ+ \

Verse: b    
ko videśaḥ suvidyānāṃ kaḥ paraḥ priyavādināṃ \\121\\
   
ko+ videśaḥ su-vidyānāṃ+ kaḥ paraḥ priya-vādināṃ+ \\121\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 119    
tat prajñānidʰir bʰavān na prākr̥tapuruṣatulyaḥ \
   
tat prajñā-nidʰir+ bʰavān na prākr̥ta-puruṣa-tulyaḥ \

Sentence: 120    
aparaṃ prāpto 'py artʰaḥ karmapra=ptyā naśyati \
   
a-paraṃ+ prāpto+ +apy+ artʰaḥ karma-pra=ptyā naśyati \

Sentence: 121    
tad etāvanti dināni tvadīyam āsīt \
   
tad+ etāvanti dināni tvadīyam āsīt \

Sentence: 122    
muhūrtam apy ātmīyaṃ bʰoktuṃ na labʰyate \
   
muhūrtam apy+ ātmīyaṃ+ bʰoktuṃ+ na labʰyate \

Sentence: 123    
svayam āgatam api vidʰināpahriyate \
   
svayam āgatam api vidʰinā_apahriyate \


Strophe: 122 
Verse: a    
artʰasyopārjanaṃ kr̥tvā naiva bʰogaṃ samaśnute \
   
artʰasya_upārjanaṃ+ kr̥tvā na_eva bʰogaṃ+ samaśnute \

Verse: b    
araṇyaṃ mahad āsādya mūḍʰaḥ somilako yatʰā \\122\\
   
araṇyaṃ+ mahad+ āsādya mūḍʰaḥ somilako+ yatʰā \\122\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 124    
hiraṇyaka āha \
   
hiraṇyaka+ āha \

Sentence: 125    
katʰam etat \
   
katʰam etat \

Sentence: 126    
sa āha \
   
sa+ āha \


Chapter: 5  Kathā 5


Sentence: 1    
asti kasmiṃścid adʰiṣṭʰāne somilako nāma kauliko vasati sma \
   
asti kasmiṃś-cid+ adʰiṣṭʰāne somilako+ nāma kauliko+ vasati sma \

Sentence: 2    
so 'nekavidʰapaṭaracanārañjitāni pārtʰivocitāni sadaiva vastrāṇy utpādayati \
   
so+ +an-eka-vidʰa-paṭa-racana-ārañjitāni pārtʰiva-ucitāni sadā_eva vastrāṇy+ utpādayati \

Sentence: 3    
paraṃ tasya cānekavidʰapaṭṭaracananipuṇasyāpi na bʰojanāccʰādanābʰyadʰikaṃ katʰam apy artʰamātraṃ saṃpadyate \
   
paraṃ+ tasya ca_an-eka-vidʰa-paṭṭa-racana-nipuṇasya_api na bʰojana-āccʰādana-abʰyadʰikaṃ+ katʰam apy+ artʰa-mātraṃ+ saṃpadyate \

Sentence: 4    
atʰānye tatra sāmānyakaulikāḥ stʰūlavastrasaṃpādanavijñānino maharddʰisaṃpannāḥ \
   
atʰa_anye tatra sāmānya-kaulikāḥ stʰūla-vastra-saṃpādana-vijñānino+ maha-rddʰi-saṃpannāḥ \

Sentence: 5    
tān avalokya sa svabʰāryām āha \
   
tān avalokya sa sva-bʰāryām āha \

Sentence: 6    
priye paśyaitān stʰūlapaṭṭakārakān dʰanakanakasamr̥ddʰān \
   
priye paśya_etān stʰūla-paṭṭa-kārakān dʰana-kanaka-samr̥ddʰān \

Sentence: 7    
tad adʰāraṇakaṃ mamaitat stʰānaṃ \
   
tad+ a-dʰāraṇakaṃ+ mama_etat stʰānaṃ+ \

Sentence: 8    
tad anyatropārjanāya gaccʰāmi \
   
tad+ anyatra_upārjanāya gaccʰāmi \

Sentence: 9    
prāha \
   
prāha \

Sentence: 10    
bʰoḥ priyatama mitʰyā pralapitam etad yad anyatra gatānāṃ dʰanaṃ bʰavati svastʰāne na bʰavati \
   
bʰoḥ priyatama mitʰyā pralapitam etad+ yad+ anyatra gatānāṃ+ dʰanaṃ+ bʰavati sva-stʰāne na bʰavati \

Sentence: 11    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 123 
Verse: a    
utpatanti yad ākāśe nipatanti mahītale \
   
utpatanti yad+ ākāśe nipatanti mahī-tale \

Verse: b    
pakṣiṇāṃ tad api prāptyā nādattam upatiṣṭʰati \\123\\
   
pakṣiṇāṃ+ tad+ api prāptyā na_a-dattam upatiṣṭʰati \\123\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 12    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 124 
Verse: a    
na hi bʰavati yan na bʰāvyaṃ bʰavati ca bʰāvyaṃ vināpi yatnena \
   
na hi bʰavati yan+ na bʰāvyaṃ+ bʰavati ca bʰāvyaṃ+ vinā_api yatnena \

Verse: b    
karatalagatam api naśyati yasya tu bʰavitavyatā nāsti \\124\\
   
kara-tala-gatam api naśyati yasya tu bʰavitavyatā na_asti \\124\\

Strophe: 125  
Verse: a    
yatʰā dʰenusahasreṣu vatso vindati mātaraṃ \
   
yatʰā dʰenu-sahasreṣu vatso+ vindati mātaraṃ+ \

Verse: b    
tatʰā pūrvakr̥taṃ karma kartāram anugaccʰati \\125\\
   
tatʰā pūrva-kr̥taṃ+ karma kartāram anugaccʰati \\125\\

Strophe: 126  
Verse: a    
śete saha śayānena gaccʰantam anugaccʰati \
   
śete saha śayānena gaccʰantam anugaccʰati \

Verse: b    
narāṇāṃ prāktanaṃ karma tiṣṭʰati tu sahātmanā \\126\\
   
narāṇāṃ+ prāktanaṃ+ karma tiṣṭʰati tu saha_ātmanā \\126\\

Strophe: 127  
Verse: a    
yatʰā cʰāyātapau nityaṃ susaṃbaddʰau parasparaṃ \
   
yatʰā cʰāyā-tapau nityaṃ+ su-saṃbaddʰau paras-paraṃ+ \

Verse: b    
evaṃ karma ca kartā ca saṃśliṣṭāv itaretaraṃ \\127\\
   
evaṃ+ karma ca kartā ca saṃśliṣṭāv+ itara-itaraṃ+ \\127\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 13    
tasmād atraiva vyavasāyaparo bʰava \
   
tasmād+ atra_eva vyavasāya-paro+ bʰava \

Sentence: 14    
kaulika āha \
   
kaulika+ āha \

Sentence: 15    
priye na samyag abʰihitaṃ bʰavatyā \
   
priye na samyag+ abʰihitaṃ+ bʰavatyā \

Sentence: 16    
vyavasāyaṃ vinā na karma pʰalati \
   
vyavasāyaṃ+ vinā na karma pʰalati \

Sentence: 17    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 128 
Verse: a    
yatʰaikena na hastena tālikā saṃprapadyate \
   
yatʰā_ekena na hastena tālikā saṃprapadyate \

Verse: b    
tatʰodyamaparityaktaṃ na pʰalaṃ karmaṇaḥ smr̥taṃ \\128\\
   
tatʰā_udyama-parityaktaṃ+ na pʰalaṃ+ karmaṇaḥ smr̥taṃ+ \\128\\

Strophe: 129  
Verse: a    
paśya karmavaśāt prāptaṃ bʰojyakāle 'pi bʰojanaṃ \
   
paśya karma-vaśāt prāptaṃ+ bʰojya-kāle_api bʰojanaṃ+ \

Verse: b    
hastodyamaṃ vinā vaktre praviśen na katʰaṃcana \\129\\
   
hasta-udyamaṃ+ vinā vaktre praviśen+ na katʰaṃ-cana \\129\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 18    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 130 
Verse: a    
udyoginaṃ puruṣasiṃham upaiti lakṣmīr daivaṃ hi daivam iti kāpuruṣā vadanti \
   
udyoginaṃ+ puruṣa-siṃham upaiti lakṣmīr+ daivaṃ+ hi daivam iti kā-puruṣā+ vadanti \

Verse: b    
daivaṃ nihatya kuru pauruṣam ātmaśaktyā yatne kr̥te yadi na sidʰyati ko 'tra doṣaḥ \\130\\
   
daivaṃ+ nihatya kuru pauruṣam ātmaśaktyā yatne kr̥te yadi na sidʰyati ko+ +atra doṣaḥ \\130\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 19    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 131 
Verse: a    
udyamena hi sidʰyanti kāryāṇi na manoratʰaiḥ \
   
udyamena hi sidʰyanti kāryāṇi na mano-ratʰaiḥ \

Verse: b    
na hi suptasya siṃhasya viśanti vadane mr̥gāḥ \\131\\
   
na hi suptasya siṃhasya viśanti vadane mr̥gāḥ \\131\\

Strophe: 132  
Verse: a    
udyamena vinā rājan na sidʰyanti manoratʰāḥ \
   
udyamena vinā rājan na sidʰyanti mano-ratʰāḥ \

Verse: b    
kātarā iti jalpanti yad bʰāvyaṃ tad bʰaviṣyati \\132\\
   
kātarā+ iti jalpanti yad+ bʰāvyaṃ+ tad+ bʰaviṣyati \\132\\

Strophe: 133  
Verse: a    
svaśaktyā kurvataḥ karma na cet siddʰiṃ prayaccʰati \
   
sva-śaktyā kurvataḥ karma na cet siddʰiṃ+ prayaccʰati \

Verse: b    
nopālabʰyaḥ pumāṃs tatra daivāntaritapauruṣaḥ \\133\\
   
na_upālabʰyaḥ pumāṃs+ tatra daiva-antarita-pauruṣaḥ \\133\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
tan mayāvaśyaṃ deśāntaraṃ gantavyaṃ \
   
tan+ mayā_avaśyaṃ+ deśa-antaraṃ+ gantavyaṃ+ \

Sentence: 21    
iti niścitya vardʰamānapuraṃ gatvā tatra varṣatrayaṃ stʰitvā suvarṇaśatatrayopārjanaṃ kr̥tvā bʰūyaḥ svagr̥haṃ prastʰitaḥ \
   
iti niścitya vardʰamāna-puraṃ+ gatvā tatra varṣa-trayaṃ+ stʰitvā su-varṇa-śata-traya-upārjanaṃ+ kr̥tvā bʰūyaḥ sva-gr̥haṃ+ prastʰitaḥ \

Sentence: 22    
atʰārdʰapatʰe gaccʰatas tasya kadācid aṭavyāṃ paryaṭato bʰagavān ravir astam upāgataḥ \
   
atʰa_ardʰa-patʰe gaccʰatas+ tasya kadā-cid+ aṭavyāṃ+ paryaṭato+ bʰagavān ravir+ astam upāgataḥ \

Sentence: 23    
tatra ca vyālabʰayāt stʰūlataravaṭaskandʰa ārūhya prasupto yāvat tiṣṭʰati tāvan niśītʰe dvau puruṣau raudrākārau parasparaṃ jalpantāv aśr̥ṇot \
   
tatra ca vyāla-bʰayāt stʰūlatara-vaṭa-skandʰae+ ārūhya prasupto+ yāvat tiṣṭʰati tāvan+ niśītʰe dvau puruṣau raudra-ākārau paras-paraṃ+ jalpantāv+ aśr̥ṇot \

Sentence: 24    
tatraika āha \
   
tatra_eka+ āha \

Sentence: 25    
bʰoḥ kartaḥ tvaṃ kiṃ samyaṅ na vetsi yad asya somilakasya bʰojanāccʰādanād r̥te 'dʰikā samr̥ddʰir nāsti \
   
bʰoḥ kartaḥ tvaṃ+ kiṃ+ samyaṅ+ na vetsi yad+ asya somilakasya bʰojana-āccʰādanād+ r̥te_adʰikā samr̥ddʰir+ na_asti \

Sentence: 26    
tat kiṃ tvayāsya suvarṇaśatatrayaṃ dattaṃ \
   
tat kiṃ+ tvayā_asya su-varṇa-śata-trayaṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 27    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 28    
bʰoḥ karman mayāvaśyaṃ dātavyaṃ vyavasāyināṃ tatra ca tasya pariṇatis tvad āyatteti \
   
bʰoḥ karman mayā_avaśyaṃ+ dātavyaṃ+ vyavasāyināṃ+ tatra ca tasya pariṇatis+ tvad+ āyattā_iti \

Sentence: 29    
atʰa yāvad asau kaulikaḥ prabuddʰaḥ suvarṇagrantʰim avalokayati tāvad riktaṃ paśyati \
   
atʰa yāvad+ asau kaulikaḥ prabuddʰaḥ su-varṇa-grantʰim avalokayati tāvad+ riktaṃ+ paśyati \

Sentence: 30    
tataḥ sākṣepaṃ cintayām āsa \
   
tataḥ sa-ākṣepaṃ+ cintayām āsa \

Sentence: 31    
aho kim etat \
   
aho kim etat \

Sentence: 32    
mahatā kaṣṭenopārjitaṃ vittaṃ helayā kvāpi gataṃ \
   
mahatā kaṣṭena_upārjitaṃ+ vittaṃ+ helayā kva_api gataṃ+ \

Sentence: 33    
yad vyartʰaśramo 'kiṃcanaḥ katʰaṃ svapatnyā mitrāṇāṃ ca mukʰaṃ darśayiṣyāmi \
   
yad+ vyartʰa-śramo+ +a-kiṃ-canaḥ katʰaṃ+ sva-patnyā+ mitrāṇāṃ+ ca mukʰaṃ+ darśayiṣyāmi \

Sentence: 34    
iti niścitya tad eva pattanaṃ gataḥ \
   
iti niścitya tad+ eva pattanaṃ+ gataḥ \

Sentence: 35    
tatra ca varṣamātreṇāpi suvarṇaśatapañcakam upārjya bʰūyo 'pi svastʰānaṃ prati prastʰitaḥ \
   
tatra ca varṣa-mātreṇa_api su-varṇa-śata-pañcakam upārjya bʰūyo+ +api sva-stʰānaṃ+ prati prastʰitaḥ \

Sentence: 36    
yāvad ardʰapatʰe bʰūyo 'ṭavīgatasya bʰagavān bʰānur astaṃjagāmātʰa suvarṇanāśabʰayāt suśrānto 'pi na viśrāmyati kevalaṃ kr̥tagr̥hotkaṇṭʰaḥ satvaraṃ vrajati \
   
yāvad+ ardʰa-patʰe bʰūyo+ +aṭavī-gatasya bʰagavān bʰānur+ astaṃ-jagāma_atʰa su-varṇa-nāśa-bʰayāt su-śrānto+ +api na viśrāmyati kevalaṃ+ kr̥ta-gr̥ha-utkaṇṭʰaḥ sa-tvaraṃ+ vrajati \

Sentence: 37    
atrāntare dvau puruṣau tādr̥ṣau dr̥ṣṭideśe samāgaccʰantau jalpantau ca śr̥ṇoti \
   
atra-antare dvau puruṣau tādr̥ṣau dr̥ṣṭi-deśe samāgaccʰantau jalpantau ca śr̥ṇoti \

Sentence: 38    
tatraikaḥ prāha \
   
tatra_ekaḥ prāha \

Sentence: 39    
bʰoḥ kartaḥ kiṃ tvayaitasya suvarṇaśatapañcakaṃ dattaṃ \
   
bʰoḥ kartaḥ kiṃ+ tvayā_etasya su-varṇa-śata-pañcakaṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 40    
tat kiṃ na vetsi yad bʰojanāccʰādanābʰyadʰikam asya kiṃcin nāsti \
   
tat kiṃ+ na vetsi yad+ bʰojana-āccʰādana-abʰyadʰikam asya kiṃ-cin+ na_asti \

Sentence: 41    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 42    
bʰoḥ karman mayāvaśyaṃ deyaṃ vyavasāyināṃ \
   
bʰoḥ karman mayā_avaśyaṃ+ deyaṃ+ vyavasāyināṃ+ \

Sentence: 43    
tasya pariṇāmas tvad āyattaḥ \
   
tasya pariṇāmas+ tvad+ āyattaḥ \

Sentence: 44    
tat kiṃ mām upālambʰayasi \
   
tat kiṃ+ mām upālambʰayasi \

Sentence: 45    
tac cʰrutvā somilako yāvad grantʰim avalokayati tāvat suvarṇaṃ nāsti \
   
tac+ +cʰrutvā somilako+ yāvad+ grantʰim avalokayati tāvat su-varṇaṃ+ na_asti \

Sentence: 46    
tataḥ paraṃ duḥkʰam āpanno vyacintayat \
   
tataḥ paraṃ+ duḥkʰam āpanno+ vyacintayat \

Sentence: 47    
aho kiṃ mama dʰanarahitasya jīvitena \
   
aho kiṃ+ mama dʰana-rahitasya jīvitena \

Sentence: 48    
tad atra vaṭavr̥kṣa ātmānam udbadʰya prāṇāṃs tyajāmi \
   
tad+ atra vaṭa-vr̥kṣae+ ātmānam udbadʰya prāṇāṃs+ tyajāmi \

Sentence: 49    
evaṃ niścitya darbʰamayīṃ rajjuṃ vidʰāya svakaṇṭʰe pāśaṃ niyojya śākʰāyām ātmānaṃ nibadʰya yāvat prakṣipati tāvad ekaḥ pumān ākāśastʰa evedam āha \
   
evaṃ+ niścitya darbʰa-mayīṃ+ rajjuṃ+ vidʰāya sva-kaṇṭʰe pāśaṃ+ niyojya śākʰāyām ātmānaṃ+ nibadʰya yāvat prakṣipati tāvad+ ekaḥ pumān ākāśa-stʰa+ eva_idam āha \

Sentence: 50    
bʰo bʰoḥ somilaka maivaṃ sāhasaṃ kuru \
   
bʰo+ bʰoḥ somilaka _evaṃ+ sāhasaṃ+ kuru \

Sentence: 51    
ahaṃ te vittāpahārako na te bʰojanāccʰādanābʰyadʰikaṃ varāṭikām api sahāmi \
   
ahaṃ+ te vitta-apahārako+ na te bʰojana-āccʰādana-abʰyadʰikaṃ+ varāṭikām api sahāmi \

Sentence: 52    
tad gaccʰa svagr̥haṃ prati \
   
tad+ gaccʰa sva-gr̥haṃ+ prati \

Sentence: 53    
anyac ca bʰavadīyasāhasenāhaṃ tuṣṭaḥ \
   
anyac+ ca bʰavadīya-sāhasena_ahaṃ+ tuṣṭaḥ \

Sentence: 54    
tatʰā me na syād vyartʰaṃ darśanaṃ \
   
tatʰā me na syād+ vyartʰaṃ+ darśanaṃ+ \

Sentence: 55    
tat prārtʰyatām abʰīṣṭo varaḥ kaścit \
   
tat prārtʰyatām abʰīṣṭo+ varaḥ kaścit \

Sentence: 56    
somilaka āha \
   
somilaka+ āha \

Sentence: 57    
yady evaṃ tad dehi me prabʰūtaṃ dʰanaṃ \
   
yady+ evaṃ+ tad+ dehi me prabʰūtaṃ+ dʰanaṃ+ \

Sentence: 58    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 59    
bʰoḥ kiṃ kariṣyasi bʰogarahitena dʰanena yatas tava bʰojanāccʰādanābʰyadʰikā prāptir api nāsti \
   
bʰoḥ kiṃ+ kariṣyasi bʰoga-rahitena dʰanena yatas+ tava bʰojana-āccʰādana-abʰyadʰikā prāptir+ api na_asti \

Sentence: 60    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 134 
Verse: a    
kiṃ tayā kriyate lakṣmyā vadʰūr iva kevalā \
   
kiṃ+ tayā kriyate lakṣmyā vadʰūr+ iva kevalā \

Verse: b    
na veśyeva sāmānyā patʰikair upabʰujyate \\134\\
   
na veśyā_iva sāmānyā patʰikair+ upabʰujyate \\134\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 61    
somilaka āha \
   
somilaka+ āha \

Sentence: 62    
yady api bʰogo nāsti tatʰāpi bʰavatu me dʰanaṃ \
   
yady+ api bʰogo+ na_asti tatʰā_api bʰavatu me dʰanaṃ+ \

Sentence: 63    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 135 
Verse: a    
kr̥paṇo 'py akulīno 'pi sadā saṃśritamānuṣaiḥ \
   
kr̥paṇo+ apy+ a-kulīno+ +api sadā saṃśrita-mānuṣaiḥ \

Verse: b    
sevyate sa naro loke yasya syād vittasaṃcayaḥ \\135\\
   
sevyate sa naro+ loke yasya syād+ vitta-saṃcayaḥ \\135\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 64    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 136 
Verse: a    
śitʰilau ca subaddʰau ca patataḥ patato na \
   
śitʰilau ca su-baddʰau ca patataḥ patato+ na \

Verse: b    
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\136\\
   
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\136\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 65    
puruṣa āha \
   
puruṣa+ āha \

Sentence: 66    
kim etat \
   
kim etat \

Sentence: 67    
so 'bravīt \
   
so+ +abravīt \


Chapter: 6  Kathā 6



Sentence: 1    
kasmiṃścid adʰiṣṭʰāne tīkṣṇaviṣāṇo nāma mahāvr̥ṣabʰo vasati \
   
kasmiṃś-cid+ adʰiṣṭʰāne tīkṣṇaviṣāṇo+ nāma mahā-vr̥ṣabʰo+ vasati \

Sentence: 2    
sa ca madātirekāt parityaktanijayūṭʰaḥ śr̥ṅgābʰyāṃ nadītaṭāni vidārayan sveccʰayā marakatasadr̥śāni śaṣpāṇi bʰakṣayann araṇyacaro babʰūva \
   
sa ca mada-atirekāt parityakta-nija-yūṭʰaḥ śr̥ṅgābʰyāṃ+ nadī-taṭāni vidārayan sva-iccʰayā marakata-sadr̥śāni śaṣpāṇi bʰakṣayann+ araṇya-caro+ babʰūva \

Sentence: 3    
atʰa tatraiva vane pralobʰako nāma śr̥gālaḥ prativasati sma \
   
atʰa tatra_eva vane pralobʰako+ nāma śr̥gālaḥ prativasati sma \

Sentence: 4    
sa kadācit svabʰāryayā saha nadītīre sukʰopaviṣṭas tiṣṭʰati \
   
sa kadā-cit sva-bʰāryayā saha nadī-tīre sukʰa-upaviṣṭas+ tiṣṭʰati \

Sentence: 5    
atrāntare sa tīkṣṇaviṣāṇo jalārtʰaṃ tad eva pulinam avatīrṇaḥ \
   
atra-antare sa tīkṣṇaviṣāṇo+ jala-artʰaṃ+ tad+ eva pulinam avatīrṇaḥ \

Sentence: 6    
tataś ca tasya lambamānau vr̥ṣaṇāv ālokya śr̥gālyā śr̥gālo 'bʰihitaḥ \
   
tataś+ ca tasya lambamānau vr̥ṣaṇāv+ ālokya śr̥gālyā śr̥gālo+ +abʰihitaḥ \

Sentence: 7    
svāmin paśyāsya vr̥ṣabʰasya māṃsapiṇḍau lambamānau yatʰā stʰitau \
   
svāmin paśya_asya vr̥ṣabʰasya māṃsa-piṇḍau lambamānau yatʰā stʰitau \

Sentence: 8    
tataḥ kṣaṇena prahareṇa patiṣyataḥ \
   
tataḥ kṣaṇena prahareṇa patiṣyataḥ \

Sentence: 9    
evaṃ jñātvā bʰavatā pr̥ṣṭʰayāyinā bʰāvyaṃ \
   
evaṃ+ jñātvā bʰavatā pr̥ṣṭʰa-yāyinā bʰāvyaṃ+ \

Sentence: 10    
śr̥gāla āha \
   
śr̥gāla+ āha \

Sentence: 11    
priye na jñāyate kadācid etayoḥ patanaṃ bʰaviṣyati na \
   
priye na jñāyate kadā-cid+ etayoḥ patanaṃ+ bʰaviṣyati na \

Sentence: 12    
tat kiṃ vr̥tʰā śramāya māṃ niyojayasi \
   
tat kiṃ+ vr̥tʰā śramāya māṃ+ niyojayasi \

Sentence: 13    
atrastʰas tāvaj jalārtʰam āgatān mūṣakān bʰakṣayiṣyāmi samaṃ tvayā mārgo 'yaṃ yatas teṣāṃ \
   
atra-stʰas+ tāvaj+ jala-artʰam āgatān mūṣakān bʰakṣayiṣyāmi samaṃ+ tvayā mārgo+ +ayaṃ+ yatas+ teṣāṃ+ \

Sentence: 14    
atʰa yadā tvāṃ muktvāsya tīkṣṇaviṣāṇasya vr̥ṣabʰasya pr̥ṣṭʰe gamiṣyāmi tadāgatyānyaḥ kaścid etat stʰānaṃ samāśrayiṣyati \
   
atʰa yadā tvāṃ+ muktvā_asya tīkṣṇaviṣāṇasya vr̥ṣabʰasya pr̥ṣṭʰe gamiṣyāmi tadā_āgatya_anyaḥ kaś-cid+ etat stʰānaṃ+ samāśrayiṣyati \

Sentence: 15    
naitad yujyate kartuṃ \
   
na_etad+ yujyate kartuṃ+ \

Sentence: 16    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 137 
Verse: a    
yo dʰruvāṇi parityajyādʰruvāṇi niṣevate \
   
yo+ dʰruvāṇi parityajya_a-dʰruvāṇi niṣevate \

Verse: b    
dʰruvāṇi tasya naśyanti adʰruvaṃ naṣṭam eva ca \\137\\
   
dʰruvāṇi tasya naśyanti a-dʰruvaṃ+ naṣṭam eva ca \\137\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 17    
śr̥gāly āha \
   
śr̥gāly=+ āha \

Sentence: 18    
bʰoḥ kāpuruṣas tvaṃ yat kiṃcit prāptaṃ tenāpi saṃtoṣaṃ karoṣi \
   
bʰoḥ kā-puruṣas+ tvaṃ+ yat kiṃ-cit prāptaṃ+ tena_api saṃtoṣaṃ+ karoṣi \

Sentence: 19    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 138 
Verse: a    
supūrā syāt kunadikā supūro mūṣikāñjaliḥ \
   
su-pūrā syāt ku-nadikā su-pūro+ mūṣika-añjaliḥ \

Verse: b    
susaṃtuṣṭaḥ kāpuruṣaḥ svalpakenāpi tuṣyati \\138\\
   
su-saṃtuṣṭaḥ kā-puruṣaḥ sv-alpakena_api tuṣyati \\138\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 20    
tasmāt puruṣeṇa sadaivotsāhavatā bʰāvyaṃ \
   
tasmāt puruṣeṇa sadā_eva_utsāhavatā bʰāvyaṃ+ \

Sentence: 21    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 139 
Verse: a    
yatrotsāhasamārambʰo yatrālasyavinigrahaḥ \
   
yatra_utsāha-samārambʰo+ yatra_ālasya-vinigrahaḥ \

Verse: b    
nayavikramasaṃyogas tatra śrīr acalā dʰruvaṃ \\139\\
   
naya-vikrama-saṃyogas+ tatra śrīr+ a-calā dʰruvaṃ+ \\139\\

Strophe: 140  
Verse: a    
tad daivam iti saṃcintya tyajen nodyogam ātmanaḥ \
   
tad+ daivam iti saṃcintya tyajen+ na_udyogam ātmanaḥ \

Verse: b    
anuyogaṃ vinā tailaṃ tilānāṃ nopajāyate \\140\\
   
anuyogaṃ+ vinā tailaṃ+ tilānāṃ+ na_upajāyate \\140\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 22    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 141 
Verse: a    
yaḥ stokenāpi saṃtoṣaṃ kurute mandadʰīr janaḥ \
   
yaḥ stokena_api saṃtoṣaṃ+ kurute manda-dʰīr+ janaḥ \

Verse: b    
tasya bʰāgyavihīnasya dattā śrīr api mārjyate \\141\\
   
tasya bʰāgya-vihīnasya dattā śrīr+ api mārjyate \\141\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 23    
yac ca tvaṃ vadasi \
   
yac+ ca tvaṃ+ vadasi \

Sentence: 24    
etau patiṣyato na veti \
   
etau patiṣyato+ na _iti \

Sentence: 25    
tad apy ayuktaṃ \
   
tad+ apy+ a-yuktaṃ+ \

Sentence: 26    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 142 
Verse: a    
kr̥taniścayino vandyās tuṅgimā nopabʰujyate \
   
kr̥ta-niścayino+ vandyās+ tuṅgimā na_upabʰujyate \

Verse: b    
cātakaḥ ko varāko 'yaṃ yasyendro vārivāhakaḥ \\142\\
   
cātakaḥ ko varāko+ +ayaṃ+ yasya_indro+ vāri-vāhakaḥ \\142\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 27    
aparaṃ mūṣakamāṃsasya nirviṇṇāhaṃ \
   
a-paraṃ+ mūṣaka-māṃsasya nirviṇṇā_ahaṃ+ \

Sentence: 28    
etau ca māṃsapiṇḍau patanaprāyau dr̥śyete \
   
etau ca māṃsa-piṇḍau patana-prāyau dr̥śyete \

Sentence: 29    
tat sarvatʰā nānyatʰā kartavyam iti \
   
tat sarvatʰā na_anyatʰā kartavyam iti \

Sentence: 30    
atʰāsau tad ākarṇya mūṣakaprāptistʰānaṃ parityajya tīkṣṇaviṣāṇasya pr̥ṣṭʰam anvagaccʰat \
   
atʰa_asau tad+ ākarṇya mūṣaka-prāpti-stʰānaṃ+ parityajya tīkṣṇaviṣāṇasya pr̥ṣṭʰam anvagaccʰat \

Sentence: 31    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 143 
Verse: a    
tāvat syāt sarvakr̥tyeṣu puruṣo 'tra svayaṃ prabʰuḥ \
   
tāvat syāt sarva-kr̥tyeṣu puruṣo+ +atra svayaṃ+ prabʰuḥ \

Verse: b    
strīvākyāṅkuśavikṣuṇṇo yāvan no dʰriyate balāt \\143\\
   
strī-vākya-aṅkuśa-vikṣuṇṇo+ yāvan+ no+ dʰriyate balāt \\143\\

Strophe: 144  
Verse: a    
akr̥tyaṃ manyate kr̥tyam agamyaṃ manyate sugaṃ \
   
a-kr̥tyaṃ+ manyate kr̥tyam a-gamyaṃ+ manyate su-gaṃ+ \

Verse: b    
abʰakṣyaṃ manyate bʰakṣyaṃ strīvākyaprerito naraḥ \\144\\
   
a-bʰakṣyaṃ+ manyate bʰakṣyaṃ+ strī-vākya-prerito+ naraḥ \\144\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 32    
evaṃ sa tasya pr̥ṣṭʰataḥ sabʰāryaḥ paribʰramaṃś cirakālam anayat \
   
evaṃ+ sa tasya pr̥ṣṭʰataḥ sa-bʰāryaḥ paribʰramaṃś+ cira-kālam anayat \

Sentence: 33    
na ca tayoḥ patanam abʰūt \
   
na ca tayoḥ patanam abʰūt \

Sentence: 34    
tataś ca nirvedāt pañcadaśe varṣe śr̥gālaḥ svabʰāryām āha \
   
tataś+ ca nirvedāt pañcadaśe varṣe śr̥gālaḥ sva-bʰāryām āha \


Strophe: 145 
Verse: a    
śitʰilau ca subaddʰau ca patataḥ patato na \
   
śitʰilau ca su-baddʰau ca patataḥ patato+ na \

Verse: b    
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\145\\
   
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\145\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 35    
tayos tatpaścād api pāto na bʰaviṣyati \
   
tayos+ tat-paścād+ api pāto+ na bʰaviṣyati \

Sentence: 36    
tat tad eva svastʰānaṃ gaccʰāvaḥ \
   
tat tad+ eva sva-stʰānaṃ+ gaccʰāvaḥ \

Sentence: 37    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \


Strophe: 146 
Verse: a    
śitʰilau ca subaddʰau ca patataḥ patato na \
   
śitʰilau ca su-baddʰau ca patataḥ patato+ na \

Verse: b    
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\146\\
   
nirīkṣitau mayā bʰadre daśa varṣāṇi pañca ca \\146\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 38    
puruṣa āha \
   
puruṣa+ āha \

Sentence: 39    
yady evaṃ tad gaccʰa bʰūyo 'pi vardʰamānapuraṃ \
   
yady+ evaṃ+ tad+ gaccʰa bʰūyo+ +api vardʰamāna-puraṃ+ \

Sentence: 40    
tatra dvau vaṇikputrau vasataḥ \
   
tatra dvau vaṇik-putrau vasataḥ \

Sentence: 41    
eko guptadʰanaḥ \
   
eko+ gupta-dʰanaḥ \

Sentence: 42    
dvitīya upabʰuktadʰanaḥ \
   
dvitīya+ upabʰukta-dʰanaḥ \

Sentence: 43    
tatas tayoḥ svarūpaṃ buddʰvaikasya varaḥ prārtʰanīyaḥ \
   
tatas+ tayoḥ sva-rūpaṃ+ buddʰvā_ekasya varaḥ prārtʰanīyaḥ \

Sentence: 44    
yadi te dʰanena prayojanam abʰakṣitena tatas tvām api guptadʰanaṃ karomi \
   
yadi te dʰanena prayojanam a-bʰakṣitena tatas+ tvām api gupta-dʰanaṃ+ karomi \

Sentence: 45    
atʰa dattabʰogyena dʰanena te prayojanaṃ tad upabʰuktadʰanaṃ karomīti \
   
atʰa datta-bʰogyena dʰanena te prayojanaṃ+ tad+ upabʰukta-dʰanaṃ+ karomi_iti \

Sentence: 46    
evam uktvādarśanaṃ gataḥ \
   
evam uktvā_a-darśanaṃ+ gataḥ \

Sentence: 47    
somilako 'pi vismitamanā bʰūyo 'pi vardʰamānapuraṃ gataḥ \
   
somilako+ +api vismita-manā+ bʰūyo+ +api vardʰamāna-puraṃ+ gataḥ \

Sentence: 48    
atʰa saṃdʰyāsamaye śrāntaḥ katʰam api tat puraṃ prāpto guptadʰanagr̥haṃ pr̥ccʰan kr̥ccʰrāl labdʰvāstamitasūrye praviṣṭaḥ \
   
atʰa saṃdʰyā-samaye śrāntaḥ katʰam api tat+ puraṃ+ prāpto+ gupta-dʰana-gr̥haṃ+ pr̥ccʰan kr̥ccʰrāl+ labdʰvā_astam-ita-sūrye praviṣṭaḥ \

Sentence: 49    
atʰāsau bʰāryāputrasametena guptadʰanena nirbʰartsyamāno haṭʰād gr̥haṃ praviśyopaviṣṭaḥ \
   
atʰa_asau bʰāryā-putra-sametena gupta-dʰanena nirbʰartsyamāno+ haṭʰād+ gr̥haṃ+ praviśya_upaviṣṭaḥ \

Sentence: 50    
tataś ca bʰojanavelāyāṃ tasyāpi bʰaktivarjitaṃ kiṃcid aśanaṃ dattaṃ \
   
tataś+ ca bʰojana-velāyāṃ+ tasya_api bʰakti-varjitaṃ+ kiṃ-cid+ aśanaṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 51    
tataś ca bʰutkvā tatraiva yāvat supto niśītʰe paśyati tāvat tāv api dvau puruṣau parasparaṃ mantrayataḥ \
   
tataś+ ca bʰutkvā tatra_eva yāvat supto+ niśītʰe paśyati tāvat tāv+ api dvau puruṣau paras-paraṃ+ mantrayataḥ \

Sentence: 52    
tatraika āha \
   
tatra_eka+ āha \

Sentence: 53    
bʰoḥ kartaḥ kiṃ tvayāsya guptadʰanasyānyo 'dʰiko vyayo nirmito yat somilakasyānena bʰojanaṃ dattaṃ \
   
bʰoḥ kartaḥ kiṃ+ tvayā_asya gupta-dʰanasya_anyo+ +adʰiko+ vyayo+ nirmito+ yat somilakasya_anena bʰojanaṃ+ dattaṃ+ \

Sentence: 54    
tad ayuktaṃ tvayā kr̥taṃ \
   
tad+ a-yuktaṃ+ tvayā kr̥taṃ+ \

Sentence: 55    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 56    
bʰoḥ karman na mamātra doṣaḥ \
   
bʰoḥ karman na mama_atra doṣaḥ \

Sentence: 57    
mayā puruṣasya lābʰapra=ptir dātavyā \
   
mayā puruṣasya lābʰa-pra=ptir+ dātavyā \

Sentence: 58    
tat pariṇatiḥ punas tvad āyatteti \
   
tat pariṇatiḥ punas+ tvad+ āyattā_iti \

Sentence: 59    
atʰāsau yāvad uttiṣṭʰati tāvad guptadʰano visūcikayā kʰidyamāno rujābʰibʰūtaḥ kṣaṇaṃ tiṣṭʰati \
   
atʰa_asau yāvad+ uttiṣṭʰati tāvad+ gupta-dʰano+ visūcikayā kʰidyamāno+ rujā-abʰibʰūtaḥ kṣaṇaṃ+ tiṣṭʰati \

Sentence: 60    
tato dvitīye 'hni taddoṣeṇa kr̥topavāsaḥ saṃjātaḥ \
   
tato+ dvitīye_ahni tad-doṣeṇa kr̥ta-upavāsaḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 61    
somilako 'pi prabʰāte tadgr̥hān niṣ-kramya upabʰuktadʰanagr̥haṃ gataḥ \
   
somilako+ +api prabʰāte tad-gr̥hān+ niṣ-kramya_ upabʰukta-dʰana-gr̥haṃ+ gataḥ \

Sentence: 62    
tenāpi cābʰyuttʰādinā satkr̥to vihitabʰojanāccʰādanasaṃmānas tasyaiva gr̥he bʰavyaśayyām āruhya suṣvāpa \
   
tena_api ca_abʰyuttʰā-ādinā sat-kr̥to+ vihita-bʰojana-āccʰādana-saṃmānas+ tasya_eva gr̥he bʰavya-śayyām āruhya suṣvāpa \

Sentence: 63    
tataś ca niśītʰe yāvat paśyati tāvat tāv eva dvau puruṣau mitʰo mantrayataḥ \
   
tataś+ ca niśītʰe yāvat paśyati tāvat tāv+ eva dvau puruṣau mitʰo+ mantrayataḥ \

Sentence: 64    
atra tayor eka āha \
   
atra tayor+ eka+ āha \

Sentence: 65    
bʰoḥ kartaḥ anena somilakasyopakāraṃ kurvatā prabʰūto vyayaḥ kr̥taḥ \
   
bʰoḥ kartaḥ anena somilakasya_upakāraṃ+ kurvatā prabʰūto+ vyayaḥ kr̥taḥ \

Sentence: 66    
tat katʰaya katʰam asyoddʰārakavidʰir bʰaviṣyati \
   
tat katʰaya katʰam asya_uddʰāraka-vidʰir+ bʰaviṣyati \

Sentence: 67    
anena sarvam etad vyavahārakagr̥hāt samānītaṃ \
   
anena sarvam etad+ vyavahāraka-gr̥hāt samānītaṃ+ \

Sentence: 68    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 69    
bʰoḥ karman mama kr̥tyam etat \
   
bʰoḥ karman mama kr̥tyam etat \

Sentence: 70    
pariṇatis tvad āyatteti \
   
pariṇatis+ tvad+ āyattā_iti \

Sentence: 71    
atʰa prabʰātasamaye rājapuruṣo rājaprasādajaṃ vittam ādāya samāyāta upabʰuktadʰanāya samarpayām āsa \
   
atʰa prabʰāta-samaye rāja-puruṣo+ rāja-prasāda-jaṃ+ vittam ādāya samāyāta+ upabʰukta-dʰanāya samarpayām āsa \

Sentence: 72    
tad dr̥ṣṭvā somilakaś cintayām āsa \
   
tad+ dr̥ṣṭvā somilakaś+ cintayām āsa \

Sentence: 73    
saṃcayarahito 'pi varam eṣa upabʰuktadʰano nāsau guptadʰanaḥ \
   
saṃcaya-rahito+ +api varam eṣa upabʰukta-dʰano+ na_asau gupta-dʰanaḥ \

Sentence: 74    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 147 
Verse: a    
agnihotrapʰalā vedāḥ śīlavr̥ttapʰalaṃ śrutaṃ \
   
agni-hotra-pʰalā+ vedāḥ śīla-vr̥tta-pʰalaṃ+ śrutaṃ+ \

Verse: b    
ratiputrapʰalā dārā dattabʰuktapʰalaṃ dʰanaṃ \\147\\
   
rati-putra-pʰalā dārā datta-bʰukta-pʰalaṃ+ dʰanaṃ+ \\147\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 75    
tad vidʰātā māṃ dattabʰuktadʰanaṃ karotu \
   
tad+ vidʰātā māṃ+ datta-bʰukta-dʰanaṃ+ karotu \

Sentence: 76    
na kāryaṃ me guptadʰanena \
   
na kāryaṃ+ me gupta-dʰanena \

Sentence: 77    
tataḥ somilako dattabʰuktadʰanaḥ saṃjātaḥ \
   
tataḥ somilako+ datta-bʰukta-dʰanaḥ saṃjātaḥ \

Sentence: 78    
ato 'haṃ bravīmi \
   
ato+ +ahaṃ+ bravīmi \

Sentence: 79    
artʰasyopārjanaṃ kr̥tvā naiva bʰogaṃ samaśnute \
   
artʰasya_upārjanaṃ+ kr̥tvā na_eva bʰogaṃ+ samaśnute \

Sentence: 80    
araṇyaṃ mahad āsādya mūḍʰaḥ somilako yatʰā \\
   
araṇyaṃ+ mahad+ āsādya mūḍʰaḥ somilako+ yatʰā \\

Sentence: 81    
tad bʰadra hiraṇyakaivaṃ jñātvā dʰanaviṣaye saṃtāpo na kāryaḥ \
   
tad+ bʰadra hiraṇyaka_evaṃ+ jñātvā dʰana-viṣaye saṃtāpo+ na kāryaḥ \

Sentence: 82    
atʰa vidyamānam api dʰanaṃ bʰojyabandʰyatayā tadavidyamānaṃ mantavyaṃ \
   
atʰa vidyamānam api dʰanaṃ+ bʰojya-bandʰyatayā tad-a-vidyamānaṃ+ mantavyaṃ+ \

Sentence: 83    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 148 
Verse: a    
gr̥hamadʰyanikʰātena dʰanena dʰanino yadi \
   
gr̥ha-madʰya-nikʰātena dʰanena dʰanino+ yadi \

Verse: b    
bʰavāmaḥ kiṃ na tenaiva dʰanena dʰanino vayaṃ \\148\\
   
bʰavāmaḥ kiṃ+ na tena_eva dʰanena dʰanino+ vayaṃ+ \\148\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 84    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 149 
Verse: a    
upārjitānām artʰānāṃ tyāga eva hi rakṣaṇaṃ \
   
upārjitānām artʰānāṃ+ tyāga+ eva hi rakṣaṇaṃ+ \

Verse: b    
taḍāgodarasaṃstʰānāṃ parivāha ivāmbʰasāṃ \\149\\
   
taḍāga-udara-saṃstʰānāṃ+ parivāha+ iva_ambʰasāṃ+ \\149\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 85    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 150 
Verse: a    
dānaṃ bʰogo nāśas tisro gatayo bʰavanti vittasya \
   
dānaṃ+ bʰogo+ nāśas+ tisro+ gatayo+ bʰavanti vittasya \

Verse: b    
yo na dadāti na bʰuṅkte tasya tr̥tīyā gatir bʰavati \\150\\
   
yo+ na dadāti na bʰuṅkte tasya tr̥tīyā gatir+ bʰavati \\150\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 86    
evaṃ jñātvā vivekinā na stʰityartʰaṃ vittopārjanaṃ kartavyaṃ yato duḥkʰāya tat \
   
evaṃ+ jñātvā vivekinā na stʰity-artʰaṃ+ vitta-upārjanaṃ+ kartavyaṃ+ yato+ duḥkʰāya tat \

Sentence: 87    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 151 
Verse: a    
saṃtoṣāmr̥tatr̥ptānāṃ yat sukʰaṃ śāntacetasāṃ \
   
saṃtoṣa-a-mr̥ta-tr̥ptānāṃ+ yat sukʰaṃ+ śānta-cetasāṃ+ \

Verse: b    
kutas tad dʰanalubdʰānām itaś cetaś ca dʰāvatāṃ \\151\\
   
kutas+ tad+ dʰana-lubdʰānām itaś+ ca_itaś+ ca dʰāvatāṃ+ \\151\\

Strophe: 152  
Verse: a    
pīyūṣam iva saṃtoṣaṃ pibatāṃ nirvr̥tiḥ parā \
   
pīyūṣam iva saṃtoṣaṃ+ pibatāṃ+ nirvr̥tiḥ parā \

Verse: b    
duḥkʰaṃ nirantaraṃ puṃsām asaṃtoṣavatāṃ punaḥ \\152\\
   
duḥkʰaṃ+ nirantaraṃ+ puṃsām a-saṃtoṣavatāṃ+ punaḥ \\152\\

Strophe: 153  
Verse: a    
nirodʰāc cetaso 'kṣāṇi niruddʰāny akʰilāny api \
   
nirodʰāc+ cetaso+ +akṣāṇi niruddʰāny+ a-kʰilāny+ api \

Verse: b    
āccʰādite ravau megʰaiḥ saṃcʰannāḥ syur gabʰastayaḥ \\153\\
   
āccʰādite ravau megʰaiḥ saṃcʰannāḥ syur+ gabʰastayaḥ \\153\\

Strophe: 154  
Verse: a    
vāñcʰāviccʰedanaṃ prāhuḥ svāstʰyaṃ śāntā maharṣayaḥ \
   
vāñcʰā-viccʰedanaṃ+ prāhuḥ svāstʰyaṃ+ śāntā+ maha-rṣayaḥ \

Verse: b    
vāñcʰā nivartate nārtʰaiḥ pipāsevāgnisevanaiḥ \\154\\
   
vāñcʰā nivartate na_artʰaiḥ pipāsā_iva_agni-sevanaiḥ \\154\\

Strophe: 155  
Verse: a    
anindyam api nindanti stuvanty astutyam uccakaiḥ \
   
a-nindyam api nindanti stuvanty+ a-stutyam uccakaiḥ \

Verse: b    
svāpateyakr̥te martyāḥ kiṃ kiṃ nāma na kurvate \\155\\
   
svāpateya-kr̥te martyāḥ kiṃ+ kiṃ+ nāma na kurvate \\155\\

Strophe: 156  
Verse: a    
dʰarmārtʰaṃ yasya vittehā tasyāpi na śubʰāvahā \
   
dʰarma-artʰaṃ+ yasya vitta-īhā tasya_api na śubʰa-āvahā \

Verse: b    
prakṣālanādd hi paṅkasya dūrād asparśanaṃ varaṃ \\156\\
   
prakṣālanādd+ hi paṅkasya dūrād+ a-sparśanaṃ+ varaṃ+ \\156\\

Strophe: 157  
Verse: a    
dānena tulyo nidʰir asti nānyo lobʰāc ca nānyo 'sti paraḥ pr̥tʰivyāṃ \
   
dānena tulyo+ nidʰir+ asti na_anyo+ lobʰāc+ ca na_anyo+ +asti paraḥ pr̥tʰivyāṃ+ \

Verse: b    
vibʰūṣaṇaṃ śīlasamaṃ na cānyat saṃtoṣatulyaṃ dʰanam asti nānyat \\157\\
   
vibʰūṣaṇaṃ+ śīla-samaṃ+ na ca_anyat saṃtoṣa-tulyaṃ+ dʰanam asti na_anyat \\157\\

Strophe: 158  
Verse: a    
dāridryasya parā mūrtir yan mānadraviṇālpatā \
   
dāridryasya parā mūrtir+ yan+ māna-draviṇa-alpatā \

Verse: b    
jaradgavadʰanaḥ śarvas tatʰāpi parameśvaraḥ \\158\\
   
jarad-gava-dʰanaḥ śarvas+ tatʰā_api parama-īśvaraḥ \\158\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 88    
evaṃ jñātvā bʰadra tvayā saṃtoṣaḥ kārya iti \
   
evaṃ+ jñātvā bʰadra tvayā saṃtoṣaḥ kārya+ iti \

Sentence: 89    
mantʰarakavacanam ākarṇya vāyasa āha \
   
mantʰaraka-vacanam ākarṇya vāyasa+ āha \

Sentence: 90    
bʰadra mantʰarako yad evaṃ vadati tat tvayā citte kartavyaṃ \
   
bʰadra mantʰarako+ yad+ evaṃ+ vadati tat tvayā citte kartavyaṃ+ \

Sentence: 91    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 159 
Verse: a    
sulabʰāḥ puruṣā rājan satataṃ priyavādinaḥ \
   
su-labʰāḥ puruṣā+ rājan satataṃ+ priya-vādinaḥ \

Verse: b    
apriyasya ca patʰyasya vaktā śrotā ca durlabʰaḥ \\159\\
   
a-priyasya ca patʰyasya vaktā śrotā ca dur-labʰaḥ \\159\\

Strophe: 160  
Verse: a    
apriyāṇy api patʰyāni ye vadanti nr̥ṇām iha \
   
a-priyāṇy+ api patʰyāni ye vadanti nr̥ṇām iha \

Verse: b    
ta eva suhr̥daḥ proktā anye syur nāmadʰārakāḥ \\160\\
   
tae+ eva su-hr̥daḥ proktā+ anye syur+ nāma-dʰārakāḥ \\160\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 92    
atʰaivaṃ jalpatāṃ teṣāṃ citrāṅgo nāma hariṇo lubdʰakatrāsitas tasminn eva sarasi praviṣṭaḥ \
   
atʰa_evaṃ+ jalpatāṃ+ teṣāṃ+ citrāṅgo+ nāma hariṇo+ lubdʰaka-trāsitas+ tasminn+ eva sarasi praviṣṭaḥ \

Sentence: 93    
atʰāyāntaṃ sasaṃbʰramam avalokya lagʰupatanako vr̥kṣam ārūḍʰaḥ \
   
atʰa_āyāntaṃ+ sa-saṃbʰramam avalokya lagʰupatanako+ vr̥kṣam ārūḍʰaḥ \

Sentence: 94    
hiraṇyakaḥ śarastambaṃ praviṣṭaḥ \
   
hiraṇyakaḥ śara-stambaṃ+ praviṣṭaḥ \

Sentence: 95    
mantʰarakaḥ salilāśayam āstʰitaḥ \
   
mantʰarakaḥ salila-āśayam āstʰitaḥ \

Sentence: 96    
atʰa lagʰupatanako mr̥gaṃ samyak parijñāya mantʰarakam uvāca \
   
atʰa lagʰupatanako+ mr̥gaṃ+ samyak parijñāya mantʰarakam uvāca \

Sentence: 97    
ehy ehi sakʰe mantʰaraka mr̥go 'yaṃ tr̥ṣārtto 'tra samāyātaḥ sarasi praviṣṭaḥ \
   
ehy+ ehi sakʰe mantʰaraka mr̥go+ +ayaṃ+ tr̥ṣā-ārtto+ +atra samāyātaḥ sarasi praviṣṭaḥ \

Sentence: 98    
tasya śabdo 'yaṃ na mānuṣasaṃbʰava iti \
   
tasya śabdo+ +ayaṃ+ na mānuṣa-saṃbʰava+ iti \

Sentence: 99    
tac cʰrutvā mantʰarako deśakālocitam āha \
   
tac+ +cʰrutvā mantʰarako+ deśa-kāla-ucitam āha \

Sentence: 100    
bʰo lagʰupatanaka yatʰāyaṃ mr̥go dr̥śyate prabʰūtam uccʰvāsam udvahann udbʰrāntadr̥ṣṭyā pr̥ṣṭʰato 'valokayati tan na tr̥ṣārtta eṣa nūnaṃ lubdʰakatrāsitaḥ \
   
bʰo+ lagʰupatanaka yatʰā_ayaṃ+ mr̥go+ dr̥śyate prabʰūtam uccʰvāsam udvahann+ udbʰrānta-dr̥ṣṭyā pr̥ṣṭʰato+ +avalokayati tan+ na tr̥ṣā-ārtta+ eṣa nūnaṃ+ lubdʰaka-trāsitaḥ \

Sentence: 101    
taj jñāyatām asya pr̥ṣṭʰe lubdʰakā āgaccʰanti na veti \
   
taj+ jñāyatām asya pr̥ṣṭʰe lubdʰakā+ āgaccʰanti na _iti \

Sentence: 102    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 161 
Verse: a    
bʰayatrasto naraḥ śvāsaṃ prabʰūtaṃ kurute muhuḥ \
   
bʰaya-trasto+ naraḥ śvāsaṃ+ prabʰūtaṃ+ kurute muhuḥ \

Verse: b    
diśo 'valokayaty eva na svāstʰyaṃ vrajati kvacit \\161\\
   
diśo+ +avalokayaty+ eva na svāstʰyaṃ+ vrajati kva-cit \\161\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 103    
tac cʰrutvā citrāṅga āha \
   
tac+ +cʰrutvā citrāṅga+ āha \

Sentence: 104    
bʰo mantʰaraka jñātaṃ tvayā samyaṅ me trāsakāraṇaṃ \
   
bʰo+ mantʰaraka jñātaṃ+ tvayā samyaṅ+ me trāsa-kāraṇaṃ+ \

Sentence: 105    
ahaṃ lubdʰakaśaraprahārād uddʰāritaḥ kr̥ccʰreṇātra samāyātaḥ \
   
ahaṃ+ lubdʰaka-śara-prahārād+ uddʰāritaḥ kr̥ccʰreṇa_atra samāyātaḥ \

Sentence: 106    
mama yūtʰaṃ tair lubdʰakair vyāpāditaṃ bʰaviṣyati \
   
mama yūtʰaṃ+ tair+ lubdʰakair+ vyāpāditaṃ+ bʰaviṣyati \

Sentence: 107    
tac cʰaraṇāgatasya me darśaya kiṃcid agamyaṃ stʰānaṃ lubdʰakānāṃ \
   
tac+ +cʰaraṇa-āgatasya me darśaya kiṃ-cid+ a-gamyaṃ+ stʰānaṃ+ lubdʰakānāṃ+ \

Sentence: 108    
tad ākarṇya mantʰaraka āha \
   
tad+ ākarṇya mantʰaraka+ āha \

Sentence: 109    
bʰoś citrāṅga śrūyatāṃ nītiśāstraṃ \
   
bʰoś+ citrāṅga śrūyatāṃ+ nīti-śāstraṃ+ \


Strophe: 162 
Verse: a    
dvāv upāyāv iha proktau vimuktau śatrudarśane \
   
dvāv+ upāyāv+ iha proktau vimuktau śatru-darśane \

Verse: b    
hastayoś cālanād eko dvitīyaḥ pādavegajaḥ \\162\\
   
hastayoś+ cālanād+ eko+ dvitīyaḥ pāda-vega-jaḥ \\162\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 110    
tad gamyatāṃ śīgʰraṃ gʰanaṃ vanaṃ yāvad adyāpi nāgaccʰanti te durātmāno lubdʰakāḥ \
   
tad+ gamyatāṃ+ śīgʰraṃ+ gʰanaṃ+ vanaṃ+ yāvad+ adya_api na_āgaccʰanti te dur-ātmāno+ lubdʰakāḥ \

Sentence: 111    
atrāntare lagʰupatanakaḥ satvaram abʰyupetyovāca \
   
atra-antare lagʰupatanakaḥ sa-tvaram abʰyupetya_uvāca \

Sentence: 112    
bʰo mantʰaraka gatās te lubdʰakāḥ svagr̥honmukʰāḥ pracuramāṃsapiṇḍadʰāriṇaḥ \
   
bʰo+ mantʰaraka gatās+ te lubdʰakāḥ sva-gr̥ha-unmukʰāḥ pracura-māṃsa-piṇḍa-dʰāriṇaḥ \

Sentence: 113    
tac citrāṅga tvaṃ viśrabdʰo jalād bahir bʰava \
   
tac+ citrāṅga tvaṃ+ viśrabdʰo+ jalād+ bahir+ bʰava \

Sentence: 114    
tatas te catvāro 'pi mitrabʰāvam āśritās tasmin sarasi madʰyāhnasamaye vr̥kṣaccʰāyādʰastāt subʰāṣitagoṣṭʰīsukʰam anubʰavantaḥ sukʰena kālaṃ nayanti \
   
tatas+ te catvāro+ +api mitra-bʰāvam āśritās+ tasmin sarasi madʰya-ahna-samaye vr̥kṣa-ccʰāyā-adʰastāt su-bʰāṣita-go-ṣṭʰī-sukʰam anubʰavantaḥ sukʰena kālaṃ+ nayanti \

Sentence: 115    
atʰa yuktam etad ucyate \
   
atʰa yuktam etad+ ucyate \


Strophe: 163 
Verse: a    
subʰāṣitarasāsvādabaddʰaromāñcakañcukaṃ \
   
su-bʰāṣita-rasa-āsvāda-baddʰa-roma-añca-kañcukaṃ+ \

Verse: b    
vināpi saṃgamaṃ strīṇāṃ kavīnāṃ sukʰam edʰate \\163\\
   
vinā_api saṃgamaṃ+ strīṇāṃ+ kavīnāṃ+ sukʰam edʰate \\163\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 116    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 164 
Verse: a    
sakr̥d uktaṃ na gr̥hṇāti svayaṃ na karoti yaḥ \
   
sakr̥d+ uktaṃ+ na gr̥hṇāti svayaṃ+ na karoti yaḥ \

Verse: b    
yasya saṃpuṭikā nāsti kutas tasya subʰāṣitaṃ \\164\\
   
yasya saṃpuṭikā na_asti kutas+ tasya su-bʰāṣitaṃ+ \\164\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 117    
atʰaikasminn ahani goṣṭʰīsamaye mr̥go nāyātaḥ \
   
atʰa_ekasminn+ ahani go-ṣṭʰī-samaye mr̥go+ na_āyātaḥ \

Sentence: 118    
atʰa te vyākulībʰūtāḥ parasparaṃ jalpitum ārabdʰāḥ \
   
atʰa te vyākulī-bʰūtāḥ paras-paraṃ+ jalpitum ārabdʰāḥ \

Sentence: 119    
aho kim adya suhr̥n na samāyātaḥ \
   
aho kim adya su-hr̥n+ na samāyātaḥ \

Sentence: 120    
kiṃ siṃhādibʰiḥ kvacid vyāpādita uta lubdʰakair atʰa vānale prapatito gartāviṣame navatr̥ṇalaulyād iti \
   
kiṃ+ siṃha-ādibʰiḥ kva-cid+ vyāpādita+ uta lubdʰakair+ atʰa _anale prapatito+ gartā-viṣame nava-tr̥ṇa-laulyād+ iti \

Sentence: 121    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 165 
Verse: a    
svagr̥hodyānagate 'pi snigdʰaiḥ pāpaṃ viśaṅkyate mohāt \
   
sva-gr̥ha-udyāna-gate_api snigdʰaiḥ pāpaṃ+ viśaṅkyate mohāt \

Verse: b    
kim u dr̥ṣṭabahvapāyapratibʰayakāntāramadʰyastʰe \\165\\
   
kim u dr̥ṣṭa-bahv-apāya-pratibʰaya-kāntāra-madʰya-stʰe \\165\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 122    
atʰa mantʰarako vāyasam āha \
   
atʰa mantʰarako+ vāyasam āha \

Sentence: 123    
bʰo lagʰupatanakāhaṃ hiraṇyakaś ca tāvad dvāv apy aśaktau tasyānveṣaṇaṃ kartuṃ mandagatitvāt \
   
bʰo+ lagʰupatanaka_ahaṃ+ hiraṇyakaś+ ca tāvad+ dvāv+ apy+ a-śaktau tasya_anveṣaṇaṃ+ kartuṃ+ manda-gatitvāt \

Sentence: 124    
tad gatvā tvam araṇyaṃ śodʰaya yadi kutracit taṃ jīvantaṃ paśyasīti \
   
tad+ gatvā tvam araṇyaṃ+ śodʰaya yadi kutra-cit taṃ+ jīvantaṃ+ paśyasi_iti \

Sentence: 125    
tad ākarṇya lagʰupatanako nātidūre yāvad gaccʰati tāvat palvalatīre citrāṅgaḥ kūṭapāśaniyantritas tiṣṭʰati \
   
tad+ ākarṇya lagʰupatanako+ na_atidūre yāvad+ gaccʰati tāvat palvala-tīre citrāṅgaḥ kūṭa-pāśa-niyantritas+ tiṣṭʰati \

Sentence: 126    
taṃ dr̥ṣṭvā śokavyākulitamanās tam avocat \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā śoka-vyākulita-manās+ tam avocat \

Sentence: 127    
bʰadra kim idaṃ \
   
bʰadra kim idaṃ+ \

Sentence: 128    
citrāṅgo 'pi vāyasam avalokya viśeṣeṇa duḥkʰitamanā babʰūva \
   
citrāṅgo+ +api vāyasam avalokya viśeṣeṇa duḥkʰita-manā+ babʰūva \

Sentence: 129    
atʰa yuktam etat \
   
atʰa yuktam etat \


Strophe: 166 
Verse: a    
api mandatvam āpanno naṣṭo vāpīṣṭadarśanāt \
   
api mandatvam āpanno+ naṣṭo+ _api_iṣṭa-darśanāt \

Verse: b    
prāyeṇa prāṇināṃ bʰūyo duḥkʰāvego 'dʰiko bʰavet \\166\\
   
prāyeṇa prāṇināṃ+ bʰūyo+ duḥkʰa-āvego+ +adʰiko+ bʰavet \\166\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 130    
tataś ca vāṣpāvasāne citrāṅgo lagʰupatanakam āha \
   
tataś+ ca vāṣpa-avasāne citrāṅgo+ lagʰupatanakam āha \

Sentence: 131    
bʰo mitra saṃjāto 'yaṃ tāvan mama mr̥tyuḥ \
   
bʰo+ mitra saṃjāto+ +ayaṃ+ tāvan+ mama mr̥tyuḥ \

Sentence: 132    
tad yuktaṃ saṃpannaṃ yad bʰavatā saha me darśanaṃ saṃjātaṃ \
   
tad+ yuktaṃ+ saṃpannaṃ+ yad+ bʰavatā saha me darśanaṃ+ saṃjātaṃ+ \

Sentence: 133    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 167 
Verse: a    
prāṇātyaye samutpanne yadi syān mitradarśanaṃ \
   
prāṇa-atyaye samutpanne yadi syān+ mitra-darśanaṃ+ \

Verse: b    
tad dvābʰyāṃ sukʰadaṃ paścāj jīvato 'pi mr̥tasya ca \\167\\
   
tad+ dvābʰyāṃ+ sukʰa-daṃ+ paścāj+ jīvato+ +api mr̥tasya ca \\167\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 134    
tat kṣantavyaṃ yan mayā praṇayāt subʰāṣitagoṣṭʰīṣv abʰihitaṃ \
   
tat kṣantavyaṃ+ yan+ mayā praṇayāt su-bʰāṣita-go-ṣṭʰīṣv+ abʰihitaṃ+ \

Sentence: 135    
tatʰā hiraṇyakamantʰarakau mama vākyād vācyau \
   
tatʰā hiraṇyaka-mantʰarakau mama vākyād+ vācyau \


Strophe: 168 
Verse: a    
ajñānāj jñānato vāpi duruktaṃ yad udāhr̥taṃ \
   
a-jñānāj+ jñānato+ _api dur-uktaṃ+ yad+ udāhr̥taṃ+ \

Verse: b    
mayā tat kṣamyatām adya dvābʰyām api prasādataḥ \\168\\
   
mayā tat kṣamyatām adya dvābʰyām api prasādataḥ \\168\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 136    
tac cʰrutvā lagʰupatanaka āha \
   
tac+ +cʰrutvā lagʰupatanaka+ āha \

Sentence: 137    
bʰadra na bʰetavyam asmadvidʰair mitrair vidyamānaiḥ \
   
bʰadra na bʰetavyam asmad-vidʰair+ mitrair+ vidyamānaiḥ \

Sentence: 138    
yāvad ahaṃ drutataraṃ hiraṇyakaṃ gr̥hītvāgaccʰāmi \
   
yāvad+ ahaṃ+ drutataraṃ+ hiraṇyakaṃ+ gr̥hītvā_āgaccʰāmi \

Sentence: 139    
aparaṃ ye satpuruṣā bʰavanti te vyasane na vyākulatvam upayānti \
   
a-paraṃ+ ye sat-puruṣā+ bʰavanti te vyasane na vyākulatvam upayānti \

Sentence: 140    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 169 
Verse: a    
saṃpadi yasya na harṣo vipadi viṣādo raṇe na bʰīrutvaṃ \
   
saṃpadi yasya na harṣo+ vipadi viṣādo+ raṇe na bʰīrutvaṃ+ \

Verse: b    
taṃ bʰuvanatrayatilakaṃ janayati jananī sutaṃ viralaṃ \\169\\
   
taṃ+ bʰuvana-traya-tilakaṃ+ janayati jananī sutaṃ+ viralaṃ+ \\169\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 141    
evam uktvā lagʰupatanakaś citrāṅgam āśvāsya yatra hiraṇyakamantʰarakau tiṣṭʰatas tatra gatvā sarvaṃ citrāṅgapāśapatanaṃ katʰitavān \
   
evam uktvā lagʰupatanakaś+ citrāṅgam āśvāsya yatra hiraṇyaka-mantʰarakau tiṣṭʰatas+ tatra gatvā sarvaṃ+ citrāṅga-pāśa-patanaṃ+ katʰitavān \

Sentence: 142    
hiraṇyakaṃ ca citrāṅgapāśamokṣaṇaṃ prati kr̥taniścayaṃ pr̥ṣṭʰam āropya bʰūyo 'pi satvaraṃ citrāṅgasamīpe gataḥ \
   
hiraṇyakaṃ+ ca citrāṅga-pāśa-mokṣaṇaṃ+ prati kr̥ta-niścayaṃ+ pr̥ṣṭʰam āropya bʰūyo+ +api sa-tvaraṃ+ citrāṅga-samīpe gataḥ \

Sentence: 143    
so 'pi mūṣakam avalokya kiṃcij jīvitāśayā saṃśliṣṭa āha \
   
so+ +api mūṣakam avalokya kiṃ-cij+ jīvita-āśayā saṃśliṣṭa+ āha \


Strophe: 170 
Verse: a    
āpannāśāya vibudʰaiḥ kartavyāḥ suhr̥do 'malāḥ \
   
āpanna-āśāya vibudʰaiḥ kartavyāḥ su-hr̥do+ +a-malāḥ \

Verse: b    
na taraty āpadaṃ kaścid yo 'tra mitravivarjitaḥ \\170\\
   
na taraty+ āpadaṃ+ kaś-cid+ yo+ +atra mitra-vivarjitaḥ \\170\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 144    
hiraṇyaka āha \
   
hiraṇyaka+ āha \

Sentence: 145    
bʰadra tvaṃ tāvan nītiśāstrajño dakṣa iti \
   
bʰadra tvaṃ+ tāvan+ nīti-śāstra-jño+ dakṣa+ iti \

Sentence: 146    
tat katʰam atra kūṭapāśe patitaḥ \
   
tat katʰam atra kūṭa-pāśe patitaḥ \

Sentence: 147    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 148    
bʰo na kālo 'yaṃ vivādasya \
   
bʰo+ na kālo+ +ayaṃ+ vivādasya \

Sentence: 149    
tan na yāvat sa pāpātmā lubdʰakaḥ samabʰyeti tāvad drutataraṃ kartayemaṃ matpādapāśaṃ \
   
tan+ na yāvat sa pāpa-ātmā lubdʰakaḥ samabʰyeti tāvad+ drutataraṃ+ kartaya_imaṃ+ mat-pāda-pāśaṃ+ \

Sentence: 150    
tad ākarṇya vihasyāha hiraṇyakaḥ \
   
tad+ ākarṇya vihasya_āha hiraṇyakaḥ \

Sentence: 151    
kiṃ mayy api samāyāte lubdʰakād bibʰeṣi tataḥ śāstraṃ prati mahatī me viraktiḥ saṃpannā yad bʰavadvidʰā api nītiśāstravida etām avastʰāṃ prāpnuvanti \
   
kiṃ+ mayy+ api samāyāte lubdʰakād+ bibʰeṣi tataḥ śāstraṃ+ prati mahatī me viraktiḥ saṃpannā yad+ bʰavad-vidʰā+ api nīti-śāstra-vida+ etām avastʰāṃ+ prāpnuvanti \

Sentence: 152    
tena tvāṃ pr̥ccʰāmi \
   
tena tvāṃ+ pr̥ccʰāmi \

Sentence: 153    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 154    
bʰadra karmaṇā buddʰir api hanyate \
   
bʰadra karmaṇā buddʰir+ api hanyate \

Sentence: 155    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 171 
Verse: a    
kr̥tāntapāśabaddʰānāṃ daivopahatacetasāṃ \
   
kr̥ta-anta-pāśa-baddʰānāṃ+ daiva-upahata-cetasāṃ+ \

Verse: b    
buddʰayaḥ kubjagāminyo bʰavanti mahatām api \\171\\
   
buddʰayaḥ kubja-gāminyo+ bʰavanti mahatām api \\171\\

Strophe: 172  
Verse: a    
vidʰātrā racitā lalāṭe 'kṣaramālikā \
   
vidʰātrā racitā lalāṭe_a-kṣara-mālikā \

Verse: b    
na tāṃ mārjayituṃ śaktāḥ svaśaktyāpy atipaṇḍitāḥ \\172\\
   
na tāṃ+ mārjayituṃ+ śaktāḥ sva-śaktyā_apy+ atipaṇḍitāḥ \\172\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 156    
evaṃ tayoḥ pravadatoḥ suhr̥dvyasanasaṃtaptahr̥dayo mantʰarakaḥ śanaiḥ śanais taṃ pradeśam ājagāma \
   
evaṃ+ tayoḥ pravadatoḥ su-hr̥d-vyasana-saṃtapta-hr̥dayo+ mantʰarakaḥ śanaiḥ śanais+ taṃ+ pradeśam ājagāma \

Sentence: 157    
taṃ dr̥ṣṭvā lagʰupatanako hiraṇyakam āha \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā lagʰupatanako+ hiraṇyakam āha \

Sentence: 158    
aho na śobʰanam āpatitaṃ \
   
aho na śobʰanam āpatitaṃ+ \

Sentence: 159    
hiraṇyaka āha \
   
hiraṇyaka+ āha \

Sentence: 160    
kiṃ sa lubdʰakaḥ samāyāti \
   
kiṃ+ sa lubdʰakaḥ samāyāti \

Sentence: 161    
sa āha \
   
sa+ āha \

Sentence: 162    
āstāṃ tāval lubdʰakavārttā \
   
āstāṃ+ tāval+ lubdʰaka-vārttā \

Sentence: 163    
eṣa mantʰarakaḥ samāgaccʰati \
   
eṣa mantʰarakaḥ samāgaccʰati \

Sentence: 164    
tad anītir anuṣṭʰitānena yato vayam apy asya kāraṇān nūnaṃ vyāpādanaṃ yāsyāmo yadi sa pāpātmā lubdʰakaḥ samāgamiṣyati \
   
tad+ a-nītir+ anuṣṭʰitā_anena yato+ vayam apy+ asya kāraṇān+ nūnaṃ+ vyāpādanaṃ+ yāsyāmo+ yadi sa pāpa-ātmā lubdʰakaḥ samāgamiṣyati \

Sentence: 165    
tad ahaṃ tāvat kʰam utpatiṣyāmi \
   
tad+ ahaṃ+ tāvat kʰam utpatiṣyāmi \

Sentence: 166    
tvaṃ punar bilaṃ praviṣyātmānaṃ rakṣayiṣyasi \
   
tvaṃ+ punar+ bilaṃ+ praviṣya_ātmānaṃ+ rakṣayiṣyasi \

Sentence: 167    
citrāṅgo 'pi vegena digantaraṃ yāsyati \
   
citrāṅgo+ +api vegena dig-antaraṃ+ yāsyati \

Sentence: 168    
eṣa punar jalacaraḥ stʰale katʰaṃ bʰaviṣyatīti vyākulo 'smi \
   
eṣa punar+ jala-caraḥ stʰale katʰaṃ+ bʰaviṣyati_iti vyākulo+ +asmi \

Sentence: 169    
atrāntare prāpto 'yaṃ mantʰarakaḥ \
   
atra-antare prāpto+ +ayaṃ+ mantʰarakaḥ \

Sentence: 170    
hiraṇyaka āha \
   
hiraṇyaka+ āha \

Sentence: 171    
bʰadra na yuktam anuṣṭʰitaṃ bʰavatā yad atra samāyātaḥ \
   
bʰadra na yuktam anuṣṭʰitaṃ+ bʰavatā yad+ atra samāyātaḥ \

Sentence: 172    
tad bʰūyo 'pi drutataraṃ gamyatāṃ yāvad asau lubdʰako na samāyāti \
   
tad+ bʰūyo+ +api drutataraṃ+ gamyatāṃ+ yāvad+ asau lubdʰako+ na samāyāti \

Sentence: 173    
mantʰaraka āha \
   
mantʰaraka+ āha \

Sentence: 174    
bʰadra kiṃ karomi \
   
bʰadra kiṃ+ karomi \

Sentence: 175    
na śaknomi tatrastʰo mitravyasanāgnidāgʰaṃ soḍʰuṃ \
   
na śaknomi tatra-stʰo+ mitra-vyasana-agni-dāgʰaṃ+ soḍʰuṃ+ \

Sentence: 176    
tenāham atrāgataḥ \
   
tena_aham atra_āgataḥ \

Sentence: 177    
atʰa sādʰv idam ucyate \
   
atʰa sādʰv+ idam ucyate \


Strophe: 173 
Verse: a    
dayitajanaviprayogo vittaviyogaś ca sahyāḥ syuḥ \
   
dayita-jana-viprayogo+ vitta-viyogaś+ ca sahyāḥ syuḥ \

Verse: b    
yadi sumahauṣadʰakalpo vayasyajanasaṃgamo na syāt \\173\\
   
yadi su-mahā-oṣadʰa-kalpo+ vayasya-jana-saṃgamo+ na syāt \\173\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 178    
evaṃ tasya pravadata ākarṇapūritaśarāsano lubdʰako 'py upāgataḥ \
   
evaṃ+ tasya pravadata+ ākarṇa-pūrita-śara-asano+ lubdʰako+ +apy+ upāgataḥ \

Sentence: 179    
taṃ dr̥ṣṭvā mūṣakeṇa tasya snāyupāśas tatkṣaṇāt kʰaṇḍitaḥ \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā mūṣakeṇa tasya snāyu-pāśas+ tat-kṣaṇāt kʰaṇḍitaḥ \

Sentence: 180    
atrāntare citrāṅgaḥ satvaraṃ pr̥ṣṭʰam avalokayan pradʰāvitaḥ \
   
atra-antare citrāṅgaḥ sa-tvaraṃ+ pr̥ṣṭʰam avalokayan pradʰāvitaḥ \

Sentence: 181    
lagʰupatanako vr̥kṣam ārūḍʰaḥ \
   
lagʰupatanako+ vr̥kṣam ārūḍʰaḥ \

Sentence: 182    
hiraṇyakaś ca samīpavarti bilaṃ praviṣṭaḥ \
   
hiraṇyakaś+ ca samīpa-varti bilaṃ+ praviṣṭaḥ \

Sentence: 183    
atʰāsau lubdʰako mr̥gagamanād viṣaṇṇavadano vyartʰaśramas taṃ mantʰarakaṃ mandaṃ mandaṃ stʰalamadʰye gaccʰantaṃ dr̥ṣṭavān \
   
atʰa_asau lubdʰako+ mr̥ga-gamanād+ viṣaṇṇa-vadano+ vyartʰa-śramas+ taṃ+ mantʰarakaṃ+ mandaṃ+ mandaṃ+ stʰala-madʰye gaccʰantaṃ+ dr̥ṣṭavān \

Sentence: 184    
acintayac ca \
   
acintayac+ ca \

Sentence: 185    
yady api kuraṃgo dʰātrāpahr̥tas tatʰāpy ayaṃ kūrma āhārārtʰaṃ saṃpāditaḥ \
   
yady+ api kuraṃ-go+ dʰātrā_apahr̥tas+ tatʰā_apy+ ayaṃ+ kūrma+ āhāra-artʰaṃ+ saṃpāditaḥ \

Sentence: 186    
tad adyāsyāmiṣeṇa me kuṭumbasyāhāranirvr̥ttir bʰaviṣyati \
   
tad+ adya_asya_āmiṣeṇa me kuṭumbasya_āhāra-nirvr̥ttir+ bʰaviṣyati \

Sentence: 187    
evaṃ vicintya taṃ darbʰaiḥ saṃcʰādya dʰanuṣu samāropya skandʰe kr̥tvā gr̥haṃ prati prastʰitaḥ \
   
evaṃ+ vicintya taṃ+ darbʰaiḥ saṃcʰādya dʰanuṣu samāropya skandʰe kr̥tvā gr̥haṃ+ prati prastʰitaḥ \

Sentence: 188    
atrāntare taṃ nīyamānam avalokya hiraṇyako duḥkʰākulaḥ paryadevayat \
   
atra-antare taṃ+ nīyamānam avalokya hiraṇyako+ duḥkʰa-ākulaḥ paryadevayat \

Sentence: 189    
kaṣṭaṃ bʰoḥ kaṣṭam āpatitaṃ \
   
kaṣṭaṃ+ bʰoḥ kaṣṭam āpatitaṃ+ \


Strophe: 174 
Verse: a    
ekasya duḥkʰasya na yāvad antaṃ gaccʰāmy ahaṃ pāram ivārṇasya \
   
ekasya duḥkʰasya na yāvad+ antaṃ+ gaccʰāmy+ ahaṃ+ pāram iva_arṇasya \

Verse: b    
tāvad dvitīyaṃ samupastʰitaṃ me cʰidreṣv anartʰā bahulībʰavanti \\174\\
   
tāvad+ dvitīyaṃ+ samupastʰitaṃ+ me cʰidreṣv+ an-artʰā+ bahulī-bʰavanti \\174\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 190    
yadi tāvat kr̥tāntena me dʰananāśo vihitas tanmārgaśrāntasya me viśrāmabʰūtaṃ mitraṃ kasmād apahr̥taṃ \
   
yadi tāvat kr̥ta-antena me dʰana-nāśo+ vihitas+ tan-mārga-śrāntasya me viśrāma-bʰūtaṃ+ mitraṃ+ kasmād+ apahr̥taṃ+ \

Sentence: 191    
aparam api mitraṃ paraṃ mantʰarakasamaṃ na syāt \
   
a-param api mitraṃ+ paraṃ+ mantʰaraka-samaṃ+ na syāt \

Sentence: 192    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 175 
Verse: a    
asaṃpattau paro lābʰo guhyasya katʰanaṃ tatʰā \
   
a-saṃpattau paro+ lābʰo+ guhyasya katʰanaṃ+ tatʰā \

Verse: b    
āpadvimokṣaṇaṃ caiva mitrasyaitat pʰalatrayaṃ \\175\\
   
āpad-vimokṣaṇaṃ+ ca_eva mitrasya_etat pʰala-trayaṃ+ \\175\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 193    
tad asya paścān nānyaḥ suhr̥n me \
   
tad+ asya paścān+ na_anyaḥ su-hr̥n+ me \

Sentence: 194    
tat kiṃ mamopary anavarataṃ vyasanaśarair varṣati hanta vidʰiḥ \
   
tat kiṃ+ mama_upary+ an-avarataṃ+ vyasana-śarair+ varṣati hanta vidʰiḥ \

Sentence: 195    
yata ādau tāvad vittanāśas tataḥ parivārabʰraṃśas tato deśatyāgas tato mitraviyoga iti \
   
yata+ ādau tāvad+ vitta-nāśas+ tataḥ parivāra-bʰraṃśas+ tato+ deśa-tyāgas+ tato+ mitra-viyoga+ iti \

Sentence: 196    
atʰa svarūpam etat sarveṣām eva jantūnāṃ jīvitadʰarmasya \
   
atʰa sva-rūpam etat sarveṣām eva jantūnāṃ+ jīvita-dʰarmasya \

Sentence: 197    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 176 
Verse: a    
kāyaḥ saṃnihitāpāyaḥ saṃpadaḥ padam āpadāṃ \
   
kāyaḥ saṃnihita-apāyaḥ saṃpadaḥ padam āpadāṃ+ \

Verse: b    
samāgamāḥ sāpagamāḥ sarvam utpādabʰaṅguraṃ \\176\\
   
samāgamāḥ sa-apagamāḥ sarvam utpāda-bʰaṅguraṃ+ \\176\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 198    
tatʰā ca \
   
tatʰā ca \


Strophe: 177 
Verse: a    
kṣate prahārā nipatanty abʰīkṣṇaṃ dʰanakṣaye vardʰati jāṭʰarāgniḥ \
   
kṣate prahārā+ nipatanty+ abʰīkṣṇaṃ+ dʰana-kṣaye vardʰati jāṭʰara-agniḥ \

Verse: b    
āpatsu vairāṇi samudbʰavanti ccʰidreṣv anartʰā bahulībʰavanti \\177\\
   
āpatsu vairāṇi samudbʰavanti ccʰidreṣv+ an-artʰā+ bahulī-bʰavanti \\177\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 199    
aho sādʰūktaṃ kenāpi \
   
aho sādʰu_uktaṃ+ kena_api \


Strophe: 178 
Verse: a    
prāpte bʰaye paritrāṇaṃ prītiviśrambʰabʰājanaṃ \
   
prāpte bʰaye paritrāṇaṃ+ prīti-viśrambʰa-bʰājanaṃ+ \

Verse: b    
kena ratnam idaṃ sr̥ṣṭaṃ mitram ity akṣaradvayaṃ \\178\\
   
kena ratnam idaṃ+ sr̥ṣṭaṃ+ mitram ity+ a-kṣara-dvayaṃ+ \\178\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 200    
atrāntara ākrandaparau citrāṅgalagʰupatanakau tatraiva samāyātau \
   
atra-antarae+ ākranda-parau citrāṅga-lagʰupatanakau tatra_eva samāyātau \

Sentence: 201    
atʰa hiraṇyaka āha \
   
atʰa hiraṇyaka+ āha \

Sentence: 202    
aho kiṃ vr̥tʰāpralapitena \
   
aho kiṃ+ vr̥tʰā-pralapitena \

Sentence: 203    
tad yāvad eṣa mantʰarako dr̥ṣṭigocarān na nīyate tāvad asya mokṣopāyaś cintyatām iti \
   
tad+ yāvad+ eṣa mantʰarako+ dr̥ṣṭi-gocarān+ na nīyate tāvad+ asya mokṣa-upāyaś+ cintyatām iti \

Sentence: 204    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 179 
Verse: a    
vyasanaṃ prāpya yo mohāt kevalaṃ paridevayet \
   
vyasanaṃ+ prāpya yo+ mohāt kevalaṃ+ paridevayet \

Verse: b    
krandanaṃ vardʰayaty eva tasyāntaṃ nādʰigaccʰati \\179\\
   
krandanaṃ+ vardʰayaty+ eva tasya_antaṃ+ na_adʰigaccʰati \\179\\

Strophe: 180  
Verse: a    
kevalaṃ vyasanasyoktaṃ bʰeṣajaṃ nayapaṇḍitaiḥ \
   
kevalaṃ+ vyasanasya_uktaṃ+ bʰeṣajaṃ+ naya-paṇḍitaiḥ \

Verse: b    
tasyoccʰedasamārambʰo viṣādaparivarjanaṃ \\180\\
   
tasya_uccʰeda-samārambʰo+ viṣāda-parivarjanaṃ+ \\180\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 205    
anyac ca \
   
anyac+ ca \


Strophe: 181 
Verse: a    
atītalābʰasya ca rakṣaṇārtʰaṃ bʰaviṣyalābʰasya ca saṃgamārtʰaṃ \
   
atīta-lābʰasya ca rakṣaṇa-artʰaṃ+ bʰaviṣya-lābʰasya ca saṃgama-artʰaṃ+ \

Verse: b    
āpatprapannasya ca mokṣaṇārtʰaṃ yan mantryate 'sau paramo hi mantraḥ \\181\\
   
āpat-prapannasya ca mokṣaṇa-artʰaṃ+ yan+ mantryate_asau paramo+ hi mantraḥ \\181\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 206    
tac cʰrutvā vāyasa āha \
   
tac+ +cʰrutvā vāyasa+ āha \

Sentence: 207    
bʰo yady evaṃ tat kriyatāṃ madvacaḥ \
   
bʰo+ yady+ evaṃ+ tat kriyatāṃ+ mad-vacaḥ \

Sentence: 208    
eṣa citrāṅgo 'sya mārge gatvā kiṃcit palvalam āsādya tasya tīre niścetano bʰūtvā patatu \
   
eṣa citrāṅgo+ +asya mārge gatvā kiṃ-cit palvalam āsādya tasya tīre niścetano+ bʰūtvā patatu \

Sentence: 209    
aham apy asya śirasi samāruhya mandaiś cañcuprahāraiḥ śira ullekʰiṣyāmi yenāsau lubdʰako 'muṃ mr̥taṃ matvā mama cañcuprahārapratyayena mantʰarakaṃ bʰūmau kṣiptvā mr̥gārtʰe dʰāvati \
   
aham apy+ asya śirasi samāruhya mandaiś+ cañcu-prahāraiḥ śirae+ ullekʰiṣyāmi yena_asau lubdʰako+ +amuṃ+ mr̥taṃ+ matvā mama cañcu-prahāra-pratyayena mantʰarakaṃ+ bʰūmau kṣiptvā mr̥ga-artʰe dʰāvati \

Sentence: 210    
atrāntare tvayā darbʰamayabandʰanaveṣṭanāni kʰaṇḍanīyāni yenāsau mantʰarako drutataraṃ palvalaṃ praviśati \
   
atra-antare tvayā darbʰa-maya-bandʰana-veṣṭanāni kʰaṇḍanīyāni yena_asau mantʰarako+ drutataraṃ+ palvalaṃ+ praviśati \

Sentence: 211    
citrāṅgaḥ prāha \
   
citrāṅgaḥ prāha \

Sentence: 212    
bʰo bʰadro 'yaṃ dr̥ṣṭo mantras tvayā \
   
bʰo+ bʰadro+ +ayaṃ+ dr̥ṣṭo+ mantras+ tvayā \

Sentence: 213    
nūnaṃ mantʰarako mukto mantavyaḥ \
   
nūnaṃ+ mantʰarako+ mukto+ mantavyaḥ \

Sentence: 214    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 182 
Verse: a    
siddʰiṃ yadi vāsiddʰiṃ cittotsāho nivedayet \
   
siddʰiṃ+ yadi _a-siddʰiṃ+ citta-utsāho+ nivedayet \

Verse: b    
pratʰamaṃ sarvajantūnāṃ prājño vetti na cetaraḥ \\182\\
   
pratʰamaṃ+ sarva-jantūnāṃ+ prājño+ vetti na ca_itaraḥ \\182\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 215    
tat tad evaṃ kriyatāṃ \
   
tat tad+ evaṃ+ kriyatāṃ+ \

Sentence: 216    
tatʰānuṣṭʰite sa lubdʰakas tatʰā eva mārgāsannapalvalatīrastʰaṃ citrāṅgaṃ vāyasasanātʰam adrākṣīt \
   
tatʰā_anuṣṭʰite sa lubdʰakas+ tatʰā_ eva mārga-āsanna-palvala-tīra-stʰaṃ+ citrāṅgaṃ+ vāyasa-sa-nātʰam adrākṣīt \

Sentence: 217    
taṃ dr̥ṣṭvā harṣitamanā vyacintayat \
   
taṃ+ dr̥ṣṭvā harṣita-manā+ vyacintayat \

Sentence: 218    
nūnaṃ pāśavedanayā varāko 'yaṃ mr̥go gatvā āyuḥśeṣajīvitaḥ pāśaṃ troṭayitvā katʰam apy etad vanāntaraṃ praviṣṭo yāvan mr̥taḥ \
   
nūnaṃ+ pāśa-vedanayā varāko+ +ayaṃ+ mr̥go+ gatvā_ āyuḥ-śeṣa-jīvitaḥ pāśaṃ+ troṭayitvā katʰam apy+ etad+ vana-antaraṃ+ praviṣṭo+ yāvan+ mr̥taḥ \

Sentence: 219    
tad vaśyo 'yaṃ me kaccʰapaḥ suyantritatvāt \
   
tad+ vaśyo+ +ayaṃ+ me kaccʰapaḥ su-yantritatvāt \

Sentence: 220    
tad enam api tāvad gr̥hṇāmīty avardʰāya kaccʰapaṃ bʰūtale prakṣipya mr̥gam upādravat \
   
tad+ enam api tāvad+ gr̥hṇāmi_ity+ avardʰāya kaccʰapaṃ+ bʰū-tale prakṣipya mr̥gam upādravat \

Sentence: 221    
atrāntare hiraṇyakena vajropamadaṃṣṭrāprahāreṇa tad darbʰaveṣṭanaṃ tat-kṣaṇāt kʰaṇḍaśaḥ kr̥taṃ \
   
atra-antare hiraṇyakena vajra-upama-daṃṣṭrā-prahāreṇa tad+ darbʰa-veṣṭanaṃ+ tat-kṣaṇāt kʰaṇḍaśaḥ kr̥taṃ+ \

Sentence: 222    
mantʰarako 'pi tr̥ṇamadʰyān niṣkramya palvalaṃ praviṣṭaḥ \
   
mantʰarako+ +api tr̥ṇa-madʰyān+ niṣkramya palvalaṃ+ praviṣṭaḥ \

Sentence: 223    
citrāṅgo 'py aprāptasyāpi tasyottʰāya vāyasena saha drutaṃ pranaṣṭaḥ \
   
citrāṅgo+ +apy+ a-prāptasya_api tasya_uttʰāya vāyasena saha drutaṃ+ pranaṣṭaḥ \

Sentence: 224    
atrāntare vilakṣo viṣādaparo nivr̥tto lubdʰako yāvat paśyati tāvat kaccʰapo 'pi gataḥ \
   
atra-antare vilakṣo+ viṣāda-paro+ nivr̥tto+ lubdʰako+ yāvat paśyati tāvat kaccʰapo+ +api gataḥ \

Sentence: 225    
tataś ca tatropaviśyemaṃ ślokam apaṭʰat \
   
tataś+ ca tatra_upaviśya_imaṃ+ ślokam apaṭʰat \


Strophe: 183 
Verse: a    
prāpto bandʰanam apy ayaṃ guru mr̥gas tāvat tvayā me hr̥taḥ saṃprāptaḥ kamaṭʰaḥ sa cāpi niyataṃ naṣṭas tavādeśataḥ \
   
prāpto bandʰanam apy+ ayaṃ+ guru mr̥gas+ tāvat tvayā me hr̥taḥ saṃprāptaḥ kamaṭʰaḥ sa ca_api niyataṃ+ naṣṭas+ tava_ādeśataḥ \

Verse: b    
kṣutkṣāmo 'tra vane bʰramāmi śiśukais tyaktaḥ samaṃ bʰāryayā yat svāmin na kr̥taṃ kr̥tānta kuru re tatra api sajjo 'smy ahaṃ \\183\\
   
kṣut-kṣāmo+ +atra vane bʰramāmi śiśukais+ tyaktaḥ samaṃ+ bʰāryayā yat svāmin na kr̥taṃ+ kr̥ta-anta kuru re tatra_ api sajjo+ +asmy+ ahaṃ+ \\183\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 226    
evaṃ bahuvidʰaṃ vilapya svagr̥haṃ gataḥ \
   
evaṃ+ bahu-vidʰaṃ+ vilapya sva-gr̥haṃ+ gataḥ \

Sentence: 227    
atʰa tasmin dūrībʰūte sarve 'pi te kākakūrmamr̥gākʰavaḥ paramānandabʰājo militvā parasparam āliṅgya punar jātān ivātmano manyamānas tad eva saraḥ pra=pya mahāsukʰena subʰāṣitagoṣṭʰīvinodaṃ kurvantaḥ kālaṃ nayanti sma \
   
atʰa tasmin dūrī-bʰūte sarve_api te kāka-kūrma-mr̥ga-ākʰavaḥ parama-ānanda-bʰājo+ militvā paras-param āliṅgya punar+ jātān iva_ātmano+ manyamānas+ tad+ eva saraḥ pra=pya mahā-sukʰena su-bʰāṣita-go-ṣṭʰī-vinodaṃ+ kurvantaḥ kālaṃ+ nayanti sma \

Sentence: 228    
evaṃ jñātvā vivekinā mitrasaṃgrahaḥ kāryaḥ \
   
evaṃ+ jñātvā vivekinā mitra-saṃgrahaḥ kāryaḥ \

Sentence: 229    
tatʰā mitreṇa sahāvyājena vartitavyaṃ \
   
tatʰā mitreṇa saha_a-vyājena vartitavyaṃ+ \

Sentence: 230    
uktaṃ ca \
   
uktaṃ+ ca \


Strophe: 184 
Verse: a    
yo mitrāṇi karoty anyat kauṭilyena na vartate \
   
yo mitrāṇi karoty+ anyat kauṭilyena na vartate \

Verse: b    
sa duḥkʰaṃ na parābʰūteḥ prāpnoti hi katʰaṃcana \\184\\
   
sa duḥkʰaṃ+ na parā-bʰūteḥ prāpnoti hi katʰaṃ-cana \\184\\
Strophe:   Verse:  


Sentence: 231    
\\ samāptaṃ cedaṃ mitrasaṃprāptyabʰidʰānaṃ dvitīyaṃ tantraṃ \\
   
\\ samāptaṃ+ ca_idaṃ+ mitra-saṃprāpty-abʰidʰānaṃ+ dvitīyaṃ+ tantraṃ+ \\


Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.