TITUS
Varahamihira, Brhatsamhita
Part No. 3
Chapter: 3
ādityacārādʰyāyaḥ
Paragraph: (1)
Strophe: 1
Verse: ab
āśleṣārdʰād
dakṣiṇam
uttaram
ayanaṃ
raver
{K
.
omitted}
dʰaniṣṭʰā
_adyam
/
Verse: cd
nūnaṃ
kadācid
āsīd
yenoktam
pūrvaśāstreṣu
//
Strophe: 2
Verse: ab
sāmpratam
ayanaṃ
savituḥ
karkaṭakādyam
mr̥gāditaś
cānyat
/
Verse: cd
uktābʰāvo
vikr̥tiḥ
pratyakṣaparīksaṇair
vyaktiḥ
//
Strophe: 3
Verse: ab
dūrastʰacihnavedʰād
udaye
+astamaye
+api
vā
sahasrāṃśoḥ
/
Verse: cd
cʰāyāpraveśanirgamacihnair
vā
maṇḍale
mahati
//
Strophe: 4
Verse: ab
aprāpya
makaram
arko
vinivr̥tto
hanti
sāparām
yāmyām
/
Verse: cd
karkaṭakam
asamprāpto
vinivr̥ttaś
cottarāṃ
sa
+aindrīm
//
Strophe: 5
Verse: ab
uttaram
ayanam
atītya
vyāvr̥ttaḥ
kṣemasasyavr̥ddʰikaraḥ
/
Verse: cd
prakr̥tistʰaś
cāpy
evaṃ
vikr̥tagatir
bʰayakr̥d
uṣṇāṃśuḥ
//
Strophe: 6
Verse: ab
satamaskaṃ
parva
vinā
tvaṣṭā
nāma
_arkamaṇḍalaṃ
kurute
/
Verse: cd
sa
nihanti
sapta
bʰūpān
janāṃś
ca
śastrāgnidurbʰikṣaiḥ
//
Strophe: 7
Verse: ab
tāmasakīlakasaṃjñā
rāhusutāḥ
ketavas
trayas
triṃśat
/
Verse: cd
varṇastʰāna
_ākārais
tān
dr̥ṣṭvā
+arke
pʰalaṃ
brūyāt
//
Strophe: 8
Verse: ab
te
cārkamaṇḍalagatāḥ
pāpapʰalāś
candramaṇḍale
saumyāḥ
/
Verse: cd
dʰvāṅkṣakabandʰapraharaṇarūpāḥ
pāpāḥ
śaśāṅke
+api
//
Strophe: 9
Verse: ab
teṣām
udaye
rūpāṇy
ambʰaḥ
kaluṣaṃ
rajovr̥taṃ
vyoma
/
Verse: cd
nagataruśikʰarāmardī
{K
.
śikʰaravimardī}
saśarkaro
mārutaś
caṇḍaḥ
//
Strophe: 10
Verse: ab
r̥tuviparītās
taravo
dīptā
mr̥gapakṣiṇo
diśāṃ
dāhāḥ
/
Verse: cd
nirgʰātamahīkampādayo
bʰavanty
atra
cotpātāḥ
//
Strophe: 11
Verse: ab
na
pr̥tʰak
pʰalāni
teṣāṃ
śikʰikīlakarāhudarśanāni
yadi
/
Verse: cd
tadudayakāraṇam
eṣāṃ
ketu
_ādīnām
pʰalaṃ
brūyāt
//
Strophe: 12
Verse: ab
yasmin
yasmin
deśe
darśanam
āyānti
sūryabimbastʰā
/
Verse: cd
tasmiṃs
tasmin
vyasanam
mahīpatīnām
parijñeyam
//
Strophe: 13
Verse: ab
kṣutpramlānaśarīrā
munayo
+apy
utsr̥ṣṭadʰarmasaccaritāḥ
/
Verse: cd
nirmāṃsabālahastāḥ
kr̥ccʰreṇa
+āyānti
paradeśam
{K
.
paradeśān}
//
Strophe: 14
Verse: ab
taskaraviluptavittāḥ
pradīrgʰaniḥśvāsamukulitākṣipuṭāh
/
Verse: cd
santaḥ
sannaśarīrāḥ
śoka
_udbʰavavāṣpa
{K's
tr
.
bāṣpa}
ruddʰadr̥śaḥ
//
Strophe: 15
Verse: ab
kṣāmā
jugupsamānāḥ
svanr̥patiparacakrapīḍitā
manujāḥ
/
Verse: cd
svanr̥paticaritaṃ
karma
na
{K
.
ca}
*purā
kr̥taṃ
{K
.
parākr̥taṃ
,
K's
tr
.
purākr̥taṃ}
prabruvanty
anye
//
Strophe: 16
Verse: ab
garbʰeṣv
api
niṣpannā
vārimuco
na
prabʰūtavārimucaḥ
/
Verse: cd
sarito
yānti
tanutvaṃ
kvacit
kvacij
jāyate
sasyam
//
Strophe: 17
Verse: ab
daṇḍe
narendramr̥tyur
vyādʰibʰayaṃ
syāt
*kabandʰasaṃstʰāne
{K
.
kavandʰasaṃstʰāne}
/
Verse: cd
dʰvāṅkṣe
ca
taskarabʰayaṃ
durbʰikṣaṃ
kīlake
+arkastʰe
//
Strophe: 18
Verse: ab
rāja
_upakaraṇarūpaiś
cʰatradʰvajacāmarādibʰir
viddʰaḥ
/
Verse: cd
rājānyatvakr̥d
arkaḥ
spʰuliṅgadʰūmādibʰir
janahā
//
Strophe: 19
Verse: ab
eko
durbʰikṣakaro
dvyādyāḥ
syur
narapater
vināśāya
/
Verse: cd
sitaraktapītakr̥ṣṇais
tair
viddʰo
+arko
+anuvarṇagʰnaḥ
//
Strophe: 20
Verse: ab
dvaśyante
{K
.
U
.
dr̥śyante}
ca
yatas
te
ravibimbasya
_utstʰitā
moha
_utpātāḥ
/
Verse: cd
āgaccʰati
lokānāṃ
tenaiva
bʰayaṃ
pradeśena
//
Strophe: 21
Verse: ab
ūrdʰvakaro
divasakaras
tāmraḥ
senāpatiṃ
vināśayati
/
Verse: cd
pīto
narendraputraṃ
śvetas
tu
purohitaṃ
hanti
//
Strophe: 22
Verse: ab
citro
+atʰavāpi
dʰūmro
raviraśmir
+vyākulām
{K
.
vyākulāṃ}
karoty
*ūrdʰam
{K
.
mahīm}
/
Verse: cd
taskaraśastranipātair
yadi
salilaṃ
nāśu
pātayati
//
Strophe: 23
Verse: ab
tāmraḥ
kapilo
vārkaḥ
śiśire
harikuṅkumaccʰaviś
ca
madʰau
/
Verse: cd
āpāṇḍukanakavarṇo
grīṣme
varṣāsu
śuklaś
ca
//
Strophe: 24
Verse: ab
śaradi
kamalodarābʰo
hemante
rudʰirasannibʰaḥ
śastaḥ
/
Verse: cd
prāvr̥ṭkāle
snigdʰaḥ
sarva
_r̥tunibʰo
+api
śubʰadāyī
//
Strophe: 25
Verse: ab
rūkṣaḥ
śveto
viprān
raktābʰaḥ
kṣatriyān
vināśayati
/
Verse: cd
pīto
vaiśyān
kr̥ṣṇas
tato
aparān
śubʰakaraḥ
snigdʰaḥ
//
Strophe: 26
Verse: ab
grīṣme
rakto
bʰayakr̥d
varṣāsv
asitaḥ
karoty
anāvr̥ṣṭim
/
Verse: cd
hemante
pīto
+arkaḥ
karoti
*na
cireṇa
{K
.
acireṇa}
rogabʰayam
//
Strophe: 27
Verse: ab
suracāpapāṭitatanur
nr̥pativirodʰapradaḥ
sahasrāṃśuḥ
/
Verse: cd
prāvr̥ṭkāle
sadyaḥ
karoti
vimaladyutir
vr̥ṣṭim
//
Strophe: 28
Verse: ab
varṣākāle
vr̥ṣṭiṃ
karoti
sadyaḥ
śirīṣapuṣpābʰaḥ
/
Verse: cd
śikʰipatranibʰaḥ
salilaṃ
na
karoti
dvādaśābdāni
//
Strophe: 29
Verse: ab
śyāme
+arke
kīṭabʰayaṃ
bʰasmanibʰe
bʰayam
uśanti
paracakrāt
/
Verse: cd
yasya
_r̥kṣe
saccʰidras
tasya
vināśaḥ
kṣitīśasya
//
Strophe: 30
Verse: ab
śaśarudʰiranibʰe
bʰānau
nabʰastalastʰe
bʰavanti
saṅgrāmāḥ
/
Verse: cd
śaśisadr̥śe
*nr̥patibadʰaḥ
{K
.
nr̥pativaddʰaḥ}
kṣipraṃ
cānyo
nr̥po
bʰavati
//
Strophe: 31
Verse: ab
kṣut
_mārakr̥t
gʰaṭanibʰaḥ
kʰaṇḍo
*janahā
{K
.
nr̥pahā}
vidīdʰitir
bʰayadaḥ
/
Verse: cd
toraṇarūpaḥ
purahā
cʰatranibʰo
deśanāśāya
//
Strophe: 32
Verse: ab
dʰvajacāpanibʰe
yuddʰāni
bʰāskare
vepane
ca
rūkṣe
ca
/
Verse: cd
kr̥ṣṇā
rekʰā
savitari
yadi
hanti
tato
*nr̥paṃ
{K
.
nr̥paṃ
tataḥ}
sacivaḥ
//
Strophe: 33
Verse: ab
dinakaram
{K
.
divasakaram}
*udayāstasaṃstʰitamudayasaṃstʰitam}
ulkāśanividyuto
yadā
hanyuḥ
/
Verse: cd
narapatimaraṇaṃ
vindyāt
tadā
_anyarāja
_*pratiṣṭʰā
{K
.
pratiṣṭʰāṃ}
ca
//
Strophe: 34
Verse: ab
pratidivasam
ahimakiraṇaḥ
pariveṣī
sandʰyayor
dvayor
atʰavā
/
Verse: cd
rakto
+astam
eti
raktoditaś
ca
bʰūpaṃ
karoty
anyam
//
Strophe: 35
Verse: ab
praharaṇasadr̥śair
jaladaiḥ
stʰagitaḥ
sandʰyādvaye
+api
raṇakārī
/
Verse: cd
mr̥gamahiṣavihagakʰarakarabʰasadr̥śarūpaiś
ca
bʰayadāyī
//
Strophe: 36
Verse: ab
dinakarakarābʰitāpād
r̥kṣam
avāpnoti
sumahatīm
pīḍām
/
Verse: cd
bʰavati
tu
paścāt
_śuddʰaṃ
kanakam
iva
hutāśaparitāpāt
//
Strophe: 37
Verse: ab
divasakr̥taḥ
pratisūryo
jalakr̥d
udag
dakṣiṇe
stʰito
+anilakr̥t
/
Verse: cd
ubʰayastʰaḥ
salilabʰayaṃ
nr̥pam
upari
nihanty
adʰo
janahā
//
Strophe: 38
Verse: a
rudʰiranibʰo
viyaty
avanipāntarakaro
na
cirāt
/
Verse: b
paruṣarajo
_aruṇīkr̥tatanur
yadi
vā
dinakr̥t
//
Verse: c
asitavicitranīlaparuṣo
janagʰātakaraḥ
/
Verse: d
kʰagamr̥gabʰairavasvararutaiś
ca
niśādyumukʰe
//
Strophe: 39
Verse: ab
amalavapur
avakramaṇḍalaḥ
spʰutavipulāmaladīrgʰadīdʰitiḥ
/
Verse: cd
avikr̥tatanuvarṇacihnabʰr̥j
jagati
karoti
śivaṃ
divākaraḥ
//
This text is part of the
TITUS
edition of
Varahamihira, Brhatsamhita
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.