TITUS
Author: Var.
Varāhamihira
Text: Yogay.
Yogayātra
On
the
basis
of
the
edition
by
Rāmacandra
Jhā
,
Yogayātrā
,
KMSG
23,
Darabhaṅgā
1986,
with
reference
to
Hendrick
Kern
,
Die
Yogayātrā
des
Varāhamihira
,
Ādhyāya
1-9,
Verspreide
Geschriften
,
Vol
. 1,
pp
. 99-168,
The
Hague
, 1913
[variants
marked
by
K.
]
and
Bhaṭṭotpala's
commentary
in
the
Br̥hatsaṃhitā
electronically
prepared
by
Mizue
Sugita
,
Kyōtō
,
Nov
. 11, 1997;
TITUS
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 5.5.2000 / 1.6.2000 / 3.12.2008 / 21.4.2012
Original
Text
Input
System
(1)
Sanskrit
characters
which
should
bear
diacritical
marks
when
Romanized
have
been
input
mostly
by
capitals
.
vowels
:
a
,
ā
,
i
,
ī
,
u
,
ū
,
r̥
,
r̥̄
,
l̥
,
e
,
ai
,
o
,
au
a
,
A
,
i
,
I
,
u
,
U
,
R
,
RR
,
L
,
e
,
ai
,
o
,
au
gutturals
:
k
,
kʰ
,
g
,
gʰ
,
ṅ
k
,
kh
,
g
,
gh
,
G
palatals
:
c
,
cʰ
,
j
,
jʰ
,
ñ
c
,
ch
,
j
,
jh
,
J
linguals
:
ṭ
,
ṭʰ
,
ḍ
,
ḍʰ
,
ṇ
T
,
Th
,
D
,
Dh
,
N
dentals
:
t
,
tʰ
,
d
,
dʰ
,
n
t
,
th
,
d
,
dh
,
n
labials
:
p
,
pʰ
,
b
,
bʰ
,
m
p
,
ph
,
b
,
bh
,
m
semivowels
:
y
,
r
,
l
,
v
y
,
r
,
l
,
v
sibilants
:
ś
,
ṣ
,
s
z
,
S
,
s
aspiration
:
h
h
anusvāra
:
ṃ
M
visarga
:
ḥ
H
1.
daivapuruṣākārādʰyāye
21
verses
2.
ācārādʰyāye
36
verses
3.
abʰiyogādʰyāye
23
verses
4.
yogādʰyāye
57
verses
5.
miśrakādʰyāye
40
verses
6.
balyupahārādʰyāye
29
verses
7.
nakṣatravijayasnānaprāśanādʰyāye
22
verses
8.
agninimitādʰyāye
19
verses
9.
nakṣatrakendubʰādʰyāye
18
verses
10.
hastilakṣaṇādʰyāye
81
verses
11.
aśveṅgitādʰyāye
15
verses
12.
kʰaḍgalakṣaṇādyāye
26
verses
13.
prastʰānikādʰyāye
16
verses
14.
śakunādʰyāye
32
verses
15.
protsāhanādʰyāye
32
verses
16.
upasaṃhārādʰyāye
18
verses
485
Chapter: 1
daivapuruṣākārādʰyāye
Strophe: 1
Verse: a
yaś
cakṣur
jagataḥ
sahasrakarabad
dʰāmnāṃ
ca
dʰāmā
'rkavan
Verse: b
mokṣadvāram
apāvr̥ttaṃ
ca
ravivad
dʰvāntāntakr̥t
sūryavat
/
Verse: c
ātmā
sarvaśarīriṇāṃ
savitr̥vat
timāṃśuvat
kālakr̥t
Verse: d
sādʰvīṃ
naḥ
sa
giraṃ
karotu
savitā
yo
'nyair
atulyopamaḥ
//
Strophe: 2
Verse: a
vakṣyāmi
bʰūpam
adʰikr̥tya
guṇopapannaṃ
Verse: b
vijñātajanmasamayaṃ
pravibʰktabʰāgyam
/
Verse: c
ajñātasūtim
atʰavā
'viditaiṣya
bʰāgyaṃ
Verse: d
sāmudrayātrikanimittaśataiḥ
pr̥tʰūktaiḥ
//
Strophe: 3
Verse: a
karma
'nyajanmajanitaṃ
[K
.
nyajanmani
kr̥taṃ
]
sad
asac
ca
daivaṃ
Verse: b
tat
kevalaṃ
bʰavati
janmani
satkulādye
/
Verse: c
bālyāt
paraṃ
vinayasauṣṭʰavapātratā
ca
[K
.
'pi
]
Verse: d
puṃdaivajā
kr̥ṣivad
ity
upapādyam
etat
[K
.
ata
udyameta
]
//
Strophe: 4
Verse: a
sāmantakālayasu
[K
.
vasu
]
dʰodyamamantrabʰr̥tyair
Verse: b
daivena
ceti
kr̥ṣivan
nr̥pateḥ
pʰalāptiḥ
/
Verse: c
syāc
cʰidram
ekam
api
cet
tata
eva
sarvaṃ
Verse: d
nāśaṃ
prayāti
hi
dr̥teḥ
sravaṇād
[K
.
dr̥teś
caraṇād
]
iva
'mbʰaḥ
//
Strophe: 5
Verse: a
graharkṣatitʰyudgamarāśihorā
Verse: b
dreṣkāṇabʰāgādyanukūlamātram
/
Verse: c
bʰaved
yiyāsor
yadi
siddʰihetuḥ
Verse: d
svayaṃ
bʰaved
daivavid
eva
rājā
//
Strophe: 6
Verse: a
mantrābʰiṣekamaṇibandʰanaśāntikarma
Verse: b
homopavāsasurayāgajapādimātram
/
Verse: c
syāt
siddʰihetur
atʰa
ced
vijagīāato
[K
.
vijigīṣato
]
'rīṇ
Verse: d
kasmāt
tadā
narapatir
na
bʰavet
purodʰāḥ
//
Strophe: 7
Verse: a
budʰārtʰaśāstrāṇy
[K
.
buddʰvā
'rtʰaśāstrāṇy
]
api
mantriṇo
'pi
Verse: b
kuyuḥ
praṇāmaṃ
na
nareśvarāṇām
/
Verse: c
yady
ābʰijātyadvipavājipatti
Verse: d
kośādyapekṣā
na
bʰavet
pradʰānā
//
Strophe: 8
Verse: a
svadeśe
santuṣṭaḥ
karituragakośe
sati
na
yo
Verse: b
bʰaved
yāyī
saindʰaiḥ
[K
.
so
'nyaiḥ
]
kr̥taparibʰavo
yāti
vilayam
/
Verse: c
svacakreṇaiva
'sau
kṣapitadʰanarāṣṭro
bʰavati
vā
/
Verse: d
gato
yo
nādatte
[K
.
'nyān
ādatte
]
sunayacarito
nītividʰūrān
//
Strophe: 9
Verse: a
ulūkasya
dʰvāṃkṣo
niśi
valibʰujāṃ
so
'hni
vaśagaḥ
Verse: a
stʰale
nakraṃ
siṃho
mr̥gapam
udke
hanti
jalajaḥ
/
Verse: b
abudʰyā
yaḥ
kālaṃ
vrajati
nr̥patir
deśam
atʰavā
[K
.
omitted]
Verse: c
hate
darpe
vākyaṃ
smarati
viduṣāṃ
so
'rivaśagaḥ//
[K
.
this
line
omitted]
Strophe: 10
Verse: a
ripoḥ
kr̥tvā
'vajñāṃ
jitam
iti
viditvā
madabalān
Verse: b
na
yatno
hātavyaḥ
śikʰiviṣasamo
'lpo
'pi
hi
ripuḥ
/
Verse: c
pramatto
'dreḥ
kuñjād
ayutabalabʰāgair
api
narair
Verse: d
hato
baddʰastambʰe
kakʰati
[K
.
baddʰaḥ
stambʰekaṣati
]
madalekʰāṃ
dvipapatiḥ
//
Strophe: 11
Verse: a
vapraprākārayantrapraharaṇaparikʰātoya*meyendʰanāḍʰyaṃ
[K.
dʰānyendʰanāḍʰyaṃ
Verse: b
durgaṃ
kr̥tvā
''tmagupataṃ
[K
.
''tmagulma
]
dvipaturagabʰiṣakśilpiviprābʰyupetam
/
Verse: c
lubdʰatrastābʰimāniprakupitakubʰr̥tāṃ
jñātaśīlair
vihīnaṃ
Verse: d
kr̥tvā
śūrāptasaṃstʰaṃ
paraviṣayam
iyāc
cʰuddʰapārṣṇir
narendraḥ
//
Strophe: 12
Verse: a
budʰvā
śaktiṃ
svaparabalayoḥ
sāmam
ekapradānaiḥ
[K
.
sāmabʰekapradānaiḥ
]
Verse: b
kr̥tvopāyair
vyasanasamaropāyasaṃrakṣaṇaiś
[K
.
gamanasamaropāyasaṃsarpaṇaiś
]
ca
/
Verse: c
bʰaktyā
[K
.
sāmnā
]
sādʰūn
dʰanavirahitān
artʰalubdʰāṃś
ca
dānair
Verse: d
neyād
[K
.
bʰedyān
]
bʰedais
tribʰir
api
na
ye
sādʰayet
tāṃś
ca
daṇḍaiḥ
//
Strophe: 13
Verse: a
sāmno
jīvaḥ
sabʰr̥gutanayo
daṇḍanātʰau
kujārkau
Verse: b
dānasyenduḥ
śikʰiyamabudʰāḥ
sāsurā
bʰedanātʰāḥ
/
Verse: c
vīryopetair
upacayakarair
lagnagair
vīryagair
[K
.
kendragair
]
vā
Verse: d
tat
tat
siddʰiṃ
vrajati
tad
ahaḥsv
āṃśakair
[K
.
aṃśake
]
vāpi
teṣāṃ
//
Strophe: 14
Verse: a
ṣāḍguṇye
sandʰir
ādau
paripaṇaracito
vigraho
'syāpakārī
[K
.
'syapākāro
]
Verse: b
naitau
ced
āsanaṃ
tat
parapuragamanaṃ
sarvasaineyna
yānam
/
Verse: c
sainyārddʰenābʰiyukte
parapuram
api
yat
tad
dvidʰāyānam
uktaṃ
Verse: d
saṃśleṣo
'nyatra
yaḥ
syāt
sa
kʰalu
nigaditaḥ
saṃśrayo
'nyo
[K
.
'ntyo
]
guṇānam
//
Strophe: 15
Verse: a
madʰyāhne
'rkas
tuhinakiraṇo
nityam
ākrandasaṃjñaḥ
Verse: b
pauraḥ
pūrve
bʰavati
dinakr̥d
yāyisaṃjño
'ntyasaṃstʰāḥ
[K
.
'ntyasaṃstʰaḥ
]
/
Verse: c
jīvaḥ
sauris
[K
.
sauras
]
tuhinakiraṇāsyātmajaś
ceti
paurāḥ
Verse: d
ketur
yāyī
sabʰr̥gujakujaḥ
siddʰikānandanaś
ca
//
Strophe: 16
Verse: a
yānaṃ
yāyibʰir
āsanaṃ
śubʰakarair
vīryānvitair
nāgarair
Verse: b
dvaidʰībʰāvam
iyād
yadā
śubʰakarāḥ
paurāḥ
sayāyigrahāḥ
/
Verse: c
saumyaiḥ
sandʰir
asadgrahaiś
ca
balibʰir
yuddʰe
'nukūlair
jayaḥ
Verse: d
sarvair
apy
aśubʰapradair
narapatir
daivāmbitaṃ
saṃśrayet
//
Strophe: 17
Verse: a
kośo
hi
rājyatarumūlam
ato
'sya
śākʰāḥ
Verse: b
pakṣī
vipakṣa
iva
kiṃ
nidʰanaḥ
[K
.
vidʰanaṃ
]
karoti
/
Verse: c
annād
ivendriyagaṇo
vasutas
tatʰā
'nnaṃ
Verse: d
tatprāptirakṣaṇavivr̥ddʰiṣu
yatnavān
syāt
//
Strophe: 18
Verse: a
nīcācirāḍʰyanr̥pavallabʰataskarebʰyo
Verse: b
rāṣṭraṃ
nr̥peṇa
parirakṣyam
ato
'sya
kośaḥ
/
Verse: c
kāle
karapraṇayanaṃ
ca
yatʰocitānāṃ
Verse: d
tan
[K
.
taṃ
]
nārtʰayed
bʰavati
yena
janāpavādaḥ
//
Strophe: 19
Verse: a
yātrā
nr̥pasya
śaradīṣṭapʰalā
madʰau
ca
Verse: b
cʰidre
ripor
na
niyamo
'sti
[K
.
'tra
]
ca
kecid
āhuḥ
/
Verse: c
cʰidre
'py
arer
bʰavati
daivayutasya
siddʰiḥ
Verse: d
sāmānyam
āmiṣam
idaṃ
pratibʰūmipānām
//
Strophe: 20
Verse: a
śatror
vadʰāya
sacivaṃ
śubʰadaivayuktam
Verse: b
ājñāpayen
nr̥patir
ātmani
daivahīne
/
Verse: c
jahyān
na
cārtʰam
ati
[K
.
api
]
daivaparo
'pi
bʰūtvā
Verse: d
dr̥ṣṭe
dvipe
dvipapadānusr̥tiḥ
kim
artʰam
//
Strophe: 21
Verse: a
kālo
'bʰyupaiti
sakr̥d
eva
naraṃ
katʰaṃcit
Verse: b
prāpnoti
tan
na
samayaṃ
[K
.
sa
punaḥ
]
kʰalu
kālakāṃksī
/
Verse: c
kālena
gocaragatān
anapekṣya
bʰakṣyān
Verse: d
mandakramo
'py
ajagaraḥ
samupaiti
siddʰim
//
Strophe: 22
Verse: a
durgastʰitaṃ
pʰalam
apakvam
analpayatnāt
[K
.
analpayatnaṃ
]
Verse: b
saṃsiddʰim
apy
upakaroti
guṇaṃ
na
puṃsām
/
Verse: c
sādʰāraṇaṃ
svapatitaṃ
ca
bʰaved
yato
'taḥ
Verse: d
kāle
'bʰiyuktapatitaṃ
rasavat
sukʰāya
//
E22
This text is part of the
TITUS
edition of
Varahamihira, Yogayatra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.