TITUS
Mahabharata
Part No. 13
Previous part

Chapter: 13 
Adhyāya 13


Verse: 1 
Halfverse: a    kimartʰaṃ rājaśārdūla   sa rājā janamejayaḥ
   kim-artʰaṃ rāja-śārdūla   sa rājā janamejayaḥ /
Halfverse: c    sarpasatreṇa sarpāṇāṃ   gato 'ntaṃ tad vadasva me
   sarpa-satreṇa sarpāṇāṃ   gato_antaṃ tad vadasva me /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    āstīkaś ca dvijaśreṣṭʰaḥ   kimartʰaṃ japatāṃ varaḥ
   āstīkaś ca dvija-śreṣṭʰaḥ   kim-artʰaṃ japatāṃ varaḥ /
Halfverse: c    mokṣayām āsa bʰujagān   dīptāt tasmād dʰutāśanāt
   mokṣayām āsa bʰujagān   dīptāt tasmādd^huta_aśanāt /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    kasya putraḥ sa rājāsīt   sarpasatraṃ ya āharat
   kasya putraḥ sa rājā_āsīt   sarpa-satraṃ ya\ āharat /
Halfverse: c    sa ca dvijātipravaraḥ   kasya putro vadasva me
   sa ca dvijāti-pravaraḥ   kasya putro vadasva me /3/

Verse: 4  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    mahad ākʰyānam āstīkaṃ   yatraitat procyate dvija
   mahad ākʰyānam āstīkaṃ   yatra_etat procyate dvija /
Halfverse: c    sarvam etad aśeṣeṇa   śr̥ṇu me vadatāṃ vara
   sarvam etad aśeṣeṇa   śr̥ṇu me vadatāṃ vara /4/

Verse: 5  {Śaunaka uvāca}
Halfverse: a    śrotum iccʰāmy aśeṣeṇa   katʰām etāṃ manoramām
   śrotum iccʰāmy aśeṣeṇa   katʰām etāṃ manoramām /
Halfverse: c    āstīkasya purāṇasya   brāhmaṇasya yaśasvinaḥ
   āstīkasya purāṇasya   brāhmaṇasya yaśasvinaḥ /5/

Verse: 6  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    itihāsam imaṃ vr̥ddʰāḥ   purāṇaṃ paricakṣate
   itihāsam imaṃ vr̥ddʰāḥ   purāṇaṃ paricakṣate /
Halfverse: c    kr̥ṣṇadvaipāyana proktaṃ   naimiṣāraṇyavāsinaḥ
   kr̥ṣṇa-dvaipāyana proktaṃ   naimiṣa_araṇya-vāsinaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    pūrvaṃ pracoditaḥ sūtaḥ   pitā me lomaharṣaṇaḥ
   pūrvaṃ pracoditaḥ sūtaḥ   pitā me loma-harṣaṇaḥ /
Halfverse: c    śiṣyo vyāsasya medʰāvī   brāhmaṇair idam uktavān
   śiṣyo vyāsasya medʰāvī   brāhmaṇair idam uktavān /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    tasmād aham upaśrutya   pravakṣyāmi yatʰātatʰam
   tasmād aham upaśrutya   pravakṣyāmi yatʰā-tatʰam /
Halfverse: c    idam āstīkam ākʰyānaṃ   tubʰyaṃ śaunaka pr̥ccʰate
   idam āstīkam ākʰyānaṃ   tubʰyaṃ śaunaka pr̥ccʰate /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    āstīkasya pitā hy āsīt   prajāpatisamaḥ prabʰuḥ
   āstīkasya pitā hy āsīt   prajāpati-samaḥ prabʰuḥ /
Halfverse: c    brahma cārī yatāhāras   tapasy ugre rataḥ sadā
   brahma cārī yata_āhāras   tapasy ugre rataḥ sadā /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    jaratkārur iti kʰyāta   ūrdʰvaretā mahān r̥ṣiḥ
   jaratkārur iti kʰyāta ūrdʰva-retā mahān r̥ṣiḥ / ՙ
Halfverse: c    yāyāvarāṇāṃ dʰarmajñaḥ   pravaraḥ saṃśitavrataḥ
   yāyāvarāṇāṃ dʰarmajñaḥ   pravaraḥ saṃśita-vrataḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    aṭamānaḥ kadā cit sa   svān dadarśa pitāmahān
   aṭamānaḥ kadācit sa   svān dadarśa pitāmahān /
Halfverse: c    lambamānān mahāgarte   pādair ūrdʰvair adʰomukʰān
   lambamānān mahā-garte   pādair ūrdʰvair adʰo-mukʰān /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tān abravīt sa dr̥ṣṭvaiva   jaratkāruḥ pitāmahān
   tān abravīt sa dr̥ṣṭvā_eva   jaratkāruḥ pitāmahān /
Halfverse: c    ke bʰavanto 'valambante   garte 'smin vā adʰomukʰāḥ
   ke bʰavanto_avalambante   garte_asmin vā\ adʰo-mukʰāḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    vīraṇastambake lagnāḥ   sarvataḥ paribʰakṣite
   vīraṇa-stambake lagnāḥ   sarvataḥ paribʰakṣite /
Halfverse: c    mūṣakena nigūḍʰena   garte 'smin nityavāsinā {!}
   mūṣakena nigūḍʰena   garte_asmin nitya-vāsinā /13/ {!}

Verse: 14  {Pitaraḥ ūcuḥ}
Halfverse: a    yāyāvarā nāma vayam   r̥ṣayaḥ saṃśitavratāḥ
   yāyāvarā nāma vayam   r̥ṣayaḥ saṃśita-vratāḥ /
Halfverse: c    saṃtānaprakṣayād brahmann   adʰo gaccʰāma medinīm
   saṃtāna-prakṣayād brahmann   adʰo gaccʰāma medinīm /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    asmākaṃ saṃtatis tv eko   jaratkārur iti śrutaḥ
   asmākaṃ saṃtatis tv eko   jaratkārur iti śrutaḥ /
Halfverse: c    mandabʰāgyo 'lpabʰāgyānāṃ   tapa eva samāstʰitaḥ
   manda-bʰāgyo_alpa-bʰāgyānāṃ   tapa\ eva samāstʰitaḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    na saputrāñ janayituṃ   dārān mūḍʰaś cikīrṣati
   na sa-putrān janayituṃ   dārān mūḍʰaś cikīrṣati /
Halfverse: c    tena lambāmahe garte   saṃtānaprakṣayād iha
   tena lambāmahe garte   saṃtāna-prakṣayād iha /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    anātʰās tena nātʰena   yatʰā duṣkr̥tinas tatʰā
   anātʰās tena nātʰena   yatʰā duṣkr̥tinas tatʰā /
Halfverse: c    kas tvaṃ bandʰur ivāsmākam   anuśocasi sattama
   kas tvaṃ bandʰur iva_asmākam   anuśocasi sattama /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    jñātum iccʰāmahe brahman   ko bʰavān iha dʰiṣṭʰitaḥ
   jñātum iccʰāmahe brahman   ko bʰavān iha dʰiṣṭʰitaḥ /
Halfverse: c    kimartʰaṃ caiva naḥ śocyān   anukampitum arhasi
   kim-artʰaṃ caiva naḥ śocyān   anukampitum arhasi /18/

Verse: 19  {Jaratkārur uvāca}
Halfverse: a    mama pūrve bʰavanto vai   pitaraḥ sapitāmahāḥ
   mama pūrve bʰavanto vai   pitaraḥ sapitāmahāḥ /
Halfverse: c    brūta kiṃ karavāṇy adya   jaratkārur ahaṃ svayam
   brūta kiṃ karavāṇy adya   jaratkārur ahaṃ svayam /19/

Verse: 20  {Pitaraḥ ūcuḥ}
Halfverse: a    yatasva yatnavāṃs tāta   saṃtānāya kulasya naḥ
   yatasva yatnavāṃs tāta   saṃtānāya kulasya naḥ /
Halfverse: c    ātmano 'rtʰe 'smadartʰe ca   dʰarma ity eva cābʰibʰo
   ātmano_artʰe_asmad-artʰe ca   dʰarma\ ity eva ca_abʰibʰo /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    na hi dʰarmapʰalais tāta   na tapobʰiḥ susaṃcitaiḥ
   na hi dʰarma-pʰalais tāta   na tapobʰiḥ susaṃcitaiḥ /
Halfverse: c    tāṃ gatiṃ prāpnuvantīha   putriṇo yāṃ vrajanti ha
   tāṃ gatiṃ prāpnuvanti_iha   putriṇo yāṃ vrajanti ha /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    tad dāragrahaṇe yatnaṃ   saṃtatyāṃ ca manaḥ kuru
   tad dāra-grahaṇe yatnaṃ   saṃtatyāṃ ca manaḥ kuru /
Halfverse: c    putrakāsman niyogāt tvam   etan naḥ paramaṃ hitam
   putraka_asman niyogāt tvam   etan naḥ paramaṃ hitam /22/

Verse: 23  {Jaratkārur uvāca}
Halfverse: a    na dārān vai kariṣyāmi   sadā me bʰāvitaṃ manaḥ
   na dārān vai kariṣyāmi   sadā me bʰāvitaṃ manaḥ /
Halfverse: c    bʰavatāṃ tu hitārtʰāya   kariṣye dārasaṃgraham
   bʰavatāṃ tu hita_artʰāya   kariṣye dāra-saṃgraham /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    samayena ca kartāham   anena vidʰipūrvakam
   samayena ca kartā_aham   anena vidʰi-pūrvakam /
Halfverse: c    tatʰā yady upalapsyāmi   kariṣye nānyatʰā tv aham
   tatʰā yady upalapsyāmi   kariṣye na_anyatʰā tv aham /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    sanāmnī yā bʰavitrī me   ditsitā caiva bandʰubʰiḥ
   sanāmnī yā bʰavitrī me   ditsitā caiva bandʰubʰiḥ /
Halfverse: c    bʰaikṣavat tām ahaṃ kanyām   upayaṃsye vidʰānataḥ
   bʰaikṣavat tām ahaṃ kanyām   upayaṃsye vidʰānataḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    daridrāya hi me bʰāryāṃ   ko dāsyati viśeṣataḥ
   daridrāya hi me bʰāryāṃ   ko dāsyati viśeṣataḥ /
Halfverse: c    pratigrahīṣye bʰikṣāṃ tu   yadi kaś cit pradāsyati
   pratigrahīṣye bʰikṣāṃ tu   yadi kaścit pradāsyati /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    evaṃ dārakriyā hetoḥ   prayatiṣye pitāmahāḥ
   evaṃ dāra-kriyā hetoḥ   prayatiṣye pitāmahāḥ /
Halfverse: c    anena vidʰinā śaśvan   na kariṣye 'ham anyatʰā
   anena vidʰinā śaśvan   na kariṣye_aham anyatʰā /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tatra cotpatsyate jantur   bʰavatāṃ tāraṇāya vai
   tatra ca_utpatsyate jantur   bʰavatāṃ tāraṇāya vai /
Halfverse: c    śāśvataṃ stʰānam āsādya   modantāṃ pitaro mama
   śāśvataṃ stʰānam āsādya   modantāṃ pitaro mama /28/

Verse: 29  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    tato niveśāya tadā   sa vipraḥ saṃśitavrataḥ
   tato niveśāya tadā   sa vipraḥ saṃśita-vrataḥ /
Halfverse: c    mahīṃ cacāra dārārtʰī   na ca dārān avindata
   mahīṃ cacāra dāra_artʰī   na ca dārān avindata /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    sa kadā cid vanaṃ gatvā   vipraḥ pitr̥vacaḥ smaran
   sa kadācid vanaṃ gatvā   vipraḥ pitr̥-vacaḥ smaran /
Halfverse: c    cukrośa kanyā bʰikṣārtʰī   tisro vācaḥ śanair iva
   cukrośa kanyā bʰikṣā_artʰī   tisro vācaḥ śanair iva /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    taṃ vāsukiḥ pratyagr̥hṇād   udyamya bʰaginīṃ tadā
   taṃ vāsukiḥ pratyagr̥hṇād   udyamya bʰaginīṃ tadā /
Halfverse: c    na sa tāṃ pratijagrāha   na sanāmnīti cintayan
   na sa tāṃ pratijagrāha   na sanāmnī_iti cintayan /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    sanāmnīm udyatāṃ bʰāryāṃ   gr̥hṇīyām iti tasya hi
   sanāmnīm udyatāṃ bʰāryāṃ   gr̥hṇīyām iti tasya hi /
Halfverse: c    mano niviṣṭam abʰavaj   jaratkāror mahātmanaḥ
   mano niviṣṭam abʰavaj   jaratkāror mahātmanaḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    tam uvāca mahāprājño   jaratkārur mahātapāḥ
   tam uvāca mahā-prājño   jaratkārur mahā-tapāḥ /
Halfverse: c    kiṃnāmnī bʰaginīyaṃ te   brūhi satyaṃ bʰujaṃgama
   kiṃ-nāmnī bʰaginī_iyaṃ te   brūhi satyaṃ bʰujaṃgama /33/

Verse: 34  {Vāsukir uvāca}
Halfverse: a    jaratkāro jaratkāruḥ   svaseyam anujā mama
   jaratkāro jaratkāruḥ   svasā_iyam anujā mama /
Halfverse: c    tvadartʰaṃ rakṣitā pūrvaṃ   pratīccʰemāṃ dvijottama
   tvad-artʰaṃ rakṣitā pūrvaṃ   pratīccʰa_imāṃ dvija_uttama /34/

Verse: 35  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    mātrā hi bʰujagāḥ śaptāḥ   pūrvaṃ brahma vidāṃ vara
   mātrā hi bʰujagāḥ śaptāḥ   pūrvaṃ brahma vidāṃ vara /
Halfverse: c    janamejayasya vo yajñe   dʰakṣyaty anilasāratʰiḥ
   janamejayasya vo yajñe   dʰakṣyaty anila-sāratʰiḥ /35/ q

Verse: 36 
Halfverse: a    tasya śāpasya śānty artʰaṃ   pradadau pannagottamaḥ
   tasya śāpasya śānty artʰaṃ   pradadau pannaga_uttamaḥ /
Halfverse: c    svasāram r̥ṣaye tasmai   suvratāya tapasvine
   svasāram r̥ṣaye tasmai   suvratāya tapasvine /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    sa ca tāṃ pratijagrāha   vidʰidr̥ṣṭena karmaṇā
   sa ca tāṃ pratijagrāha   vidʰi-dr̥ṣṭena karmaṇā /
Halfverse: c    āstīko nāma putraś ca   tasyāṃ jajñe mahātmanaḥ {!}
   āstīko nāma putraś ca   tasyāṃ jajñe mahātmanaḥ /37/ {!}

Verse: 38 
Halfverse: a    tapasvī ca mahātmā ca   vedavedāṅgapāragaḥ
   tapasvī ca mahātmā ca   veda-veda_aṅga-pāragaḥ /
Halfverse: c    samaḥ sarvasya lokasya   pitr̥mātr̥bʰayāpahaḥ
   samaḥ sarvasya lokasya   pitr̥-mātr̥-bʰaya_apahaḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    atʰa kālasya mahataḥ   pāṇḍaveyo narādʰipaḥ
   atʰa kālasya mahataḥ   pāṇḍaveyo nara_adʰipaḥ /
Halfverse: c    ājahāra mahāyajñaṃ   sarpasatram iti śrutiḥ
   ājahāra mahā-yajñaṃ   sarpa-satram iti śrutiḥ /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tasmin pravr̥tte satre tu   sarpāṇām antakāya vai
   tasmin pravr̥tte satre tu   sarpāṇām antakāya vai /
Halfverse: c    mocayām āsa taṃ śāpam   āstīkaḥ sumahāyaśāḥ
   mocayām āsa taṃ śāpam   āstīkaḥ sumahā-yaśāḥ /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    nāgāṃś ca mātulāṃś caiva   tatʰā cānyān sa bāndʰavān
   nāgāṃś ca mātulāṃś caiva   tatʰā ca_anyān sa bāndʰavān /
Halfverse: c    pitr̥̄ṃś ca tārayām āsa   saṃtatyā tapasā tatʰā
   pitr̥̄ṃś ca tārayām āsa   saṃtatyā tapasā tatʰā /
Halfverse: e    vrataiś ca vividʰair brahma   svādʰyāyaiś cānr̥ṇo 'bʰavat
   vrataiś ca vividʰair brahma   svādʰyāyaiś ca_anr̥ṇo_abʰavat /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    devāṃś ca tarpayām āsa   yajñair vividʰadakṣiṇaiḥ
   devāṃś ca tarpayām āsa   yajñair vividʰa-dakṣiṇaiḥ /
Halfverse: c    r̥ṣīṃś ca brahmacaryeṇa   saṃtatyā ca pitāmahān
   r̥ṣīṃś ca brahmacaryeṇa   saṃtatyā ca pitāmahān /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    apahr̥tya guruṃ bʰāraṃ   pitr̥̄ṇāṃ saṃśitavrataḥ
   apahr̥tya guruṃ bʰāraṃ   pitr̥̄ṇāṃ saṃśita-vrataḥ /
Halfverse: c    jaratkārur gataḥ svargaṃ   sahitaḥ svaiḥ pitāmahaiḥ
   jaratkārur gataḥ svargaṃ   sahitaḥ svaiḥ pitāmahaiḥ /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    āstīkaṃ ca sutaṃ prāpya   dʰarmaṃ cānuttamaṃ muniḥ
   āstīkaṃ ca sutaṃ prāpya   dʰarmaṃ ca_anuttamaṃ muniḥ /
Halfverse: c    jaratkāruḥ sumahatā   kālena svargam īyivān
   jaratkāruḥ sumahatā   kālena svargam īyivān /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    etad ākʰyānam āstīkaṃ   yatʰāvat kīrtitaṃ mayā
   etad ākʰyānam āstīkaṃ   yatʰāvat kīrtitaṃ mayā /
Halfverse: c    prabrūhi bʰr̥guśārdūla   kiṃ bʰūyaḥ katʰyatām iti
   prabrūhi bʰr̥gu-śārdūla   kiṃ bʰūyaḥ katʰyatām iti /45/ (E)45



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.