TITUS
Text collection: PV
Text: NarS
Nārada-Smr̥ti
(Mūla-Text)
On
the
basis
of
the
computer
files
of
the
edition
by
P
.
Lariviere
,
The
Nāradasmr̥ti
,
Part
One
,
Philadelphia
1989
rearranged
by
Yasuke
Ikari
at
the
Institute
for
Research
in
Humanities
,
Kyōtō
University
,
March
, 1992
(yanom@cc.kyoto-su.ac.jp
or
ikari@zinbun.kyoto-u.ac.jp)
;
corrections
by
Matthias
Ahlborn
;
TITUS
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 28.2.1998 / 21.6.1998 / 21.10.1999 / 1.6.2000 / 4.12.2008 / 21.4.2012
Conventions
:
Original
text
input
system
:
(1)
Sanskrit
characters
which
should
bear
diacritical
marks
when
Romanized
have
been
input
mostly
by
capitals
.
vowels
:
a
,
aa
,
i
,
ii
,
u
,
uu
,
R
,
RR
,
L
,
e
,
ai
,
o
,
au
gutturals
:
k
,
kh
,
g
,
gh
,
G
palatals
:
c
,
ch
,
j
,
jh
,
J
linguals
:
T
,
Th
,
D
,
Dh
,
N
dentals
:
t
,
th
,
d
,
dh
,
n
labials
:
p
,
ph
,
b
,
bh
,
m
semivowels
:
y
,
r
,
l
,
v
sibilants
:
z
,
S
,
s
aspiration
:
h
anusvāra
:
M
visarga
:
H
Converted
text
input
system
:
vowels
:
a
,
ā
,
i
,
ī
,
u
,
ū
,
r̥
,
r̥̄
,
l̥
,
e
,
ai
,
o
,
au
gutturals
:
k
,
kʰ
,
g
,
gʰ
,
ṅ
palatals
:
c
,
cʰ
,
j
,
jʰ
,
ñ
linguals
:
ṭ
,
ṭʰ
,
ḍ
,
ḍʰ
,
ṇ
dentals
:
t
,
tʰ
,
d
,
dʰ
,
n
labials
:
p
,
pʰ
,
b
,
bʰ
,
m
semivowels
:
y
,
r
,
l
,
v
sibilants
:
ś
,
ṣ
,
s
aspiration
:
h
anusvāra
:
ṃ
visarga
:
ḥ
(2)
Avagraha
is
expressed
as
'a
.
(3)
External
vowel
sandhi
is
decomposed
with
ʽ_'
(originally
by
hyphens)
.
(4)
Internal
vowel
sandhi
is
partially
decomposed
with
ʽ^'
(originally
by
periods)
.
Chapter: 1
Nāradasmr̥ti
mātr̥kā
1
vyavahāraḥ
Verse: 1
Half verse: a
dʰarma^ekatānāḥ
puruṣā
yadāsan
satyavādinaḥ
/
Half verse: c
tadā
na
vyavahāro
'abʰūn
na
dveṣo
nāpi
matsaraḥ
// 1
Verse: 2
Half verse: a
naṣṭe
dʰarme
manuṣyeṣu
vyavahāraḥ
pravartate
/
Half verse: c
draṣṭā
ca
vyavahārāṇāṃ
rājā
daṇḍadʰaraḥ
kr̥taḥ
// 2
Verse: 3
Half verse: a
likʰitaṃ
sākṣiṇaś
cātra
dvau
vidʰī
saṃprakīrtitau
/
Half verse: c
saṃdigdʰārtʰaviśuddʰyartʰaṃ
dvayor
vivadamānayoḥ
// 3
Verse: 4
Half verse: a
sottaro
'anuttaraś
caiva
sa
vijñeyo
dvilakṣaṇaḥ
/
Half verse: c
sottaro
'abʰyadʰiko
yatra
vilekʰāpūrvakaḥ
paṇaḥ
// 4
Verse: 5
Half verse: a
vivāde
sottarapaṇe
dvayor
yas
tatra
hīyate
/
Half verse: c
sa
paṇaṃ
svakr̥taṃ
dāpyo
vinayaṃ
ca
parājaye
// 5
Verse: 6
Half verse: a
sāras
tu
vyavahārāṇāṃ
pratijñā
samudāhr̥tā
/
Half verse: c
taddʰānau
hīyate
vādī
taraṃs
tām
uttaro
bʰavet
// 6
Verse: 7
Half verse: a
kulāni
śreṇayaś
caiva
gaṇāś
cādʰikr̥to
nr̥paḥ
/
Half verse: c
pratiṣṭʰā
vyavahārāṇāṃ
gurvebʰyas
tūttarottaram
// 7
Verse: 8
Half verse: a
sa
catuṣpāc
catuḥstʰānaś
catuḥsādʰana
eva
ca
/
Half verse: c
caturhitaś
caturvyāpī
catuṣkārī
ca
kīrtyate
// 8
Verse: 9
Half verse: a
aṣṭāṅgo
'aṣṭādaśapadaḥ
śataśākʰas
tatʰā
_eva
ca
/
Half verse: c
triyonir
dvyabʰiyogaś
ca
dvidvāro
dvigatis
tatʰā
// 9
Verse: 10
Half verse: a
dʰarmaś
ca
vyavahāraś
ca
caritraṃ
rājaśāsanam
/
Half verse: c
catuṣpād
vyavahāro
'ayam
uttaraḥ
pūrvabādʰakaḥ
// 10
Verse: 11
Half verse: a
tatra
satye
stʰito
dʰarmo
vyavahāras
tu
sākṣiṣu
/
Half verse: c
caritraṃ
pustakaraṇe
rājājñāyāṃ
tu
śāsanam
// 11
Verse: 12
Half verse: a
sāmādyupāyasādʰyatvāc
catuḥsādʰana
ucyate
/
Half verse: c
caturṇām
āśramāṇāṃ
ca
rakṣaṇāt
sa
caturhitaḥ
// 12
Verse: 13
Half verse: a
kartr̥̄n
atʰo
sākṣiṇaś
ca
sabʰyān
rājānam
eva
ca
/
Half verse: c
vyāpnoti
pādaśo
yasmāc
caturvyāpī
tataḥ
smr̥taḥ
// 13
Verse: 14
Half verse: a
dʰarmasyārtʰasya
yaśaso
lokapaktes
tatʰā
_eva
ca
/
Half verse: c
caturṇāṃ
karaṇād
eṣāṃ
catuṣkārī
prakīrtitaḥ
// 14
Verse: 15
Half verse: a
rājā
sapuruṣaḥ
sabʰyāḥ
śāstraṃ
gaṇakalekʰakau
/
Half verse: c
hiraṇyam
agnir
udakam
aṣṭāṅgaḥ
sa
udāhr̥taḥ
// 15
Verse: 16
Half verse: a
r̥ṇādānaṃ
hy
upanidʰiḥ
saṃbʰūya
_uttʰānam
eva
ca
/
Half verse: c
dattasya
punar
ādānam
aśuśrūṣābʰyupetya
ca
// 16
Verse: 17
Half verse: a
vetanasyānapākarma
tatʰā
_eva
_asvāmivikrayaḥ
/
Half verse: c
vikrīya
_asaṃpradānaṃ
ca
krītvānuśaya
eva
ca
// 17
Verse: 18
Half verse: a
samayasyānapākarma
vivādaḥ
kṣetrajas
tatʰā
/
Half verse: c
strīpuṃsayoś
ca
saṃbandʰo
dāyabʰāgo
'atʰa
sāhasam
// 18
Verse: 19
Half verse: a
vākpāruṣyaṃ
tatʰā
_eva
_uktaṃ
daṇḍapāruṣyam
eva
ca
/
Half verse: c
dyūtaṃ
prakīrṇakaṃ
caiva
_ity
aṣṭādaśapadaḥ
smr̥taḥ
// 19
Verse: 20
Half verse: a
eṣām
eva
prabʰedo
'anyaḥ
śatam
aṣṭa^uttaraṃ
smr̥tam
/
Half verse: c
kriyābʰedān
manuṣyāṇāṃ
śataśākʰo
nigadyate
// 20
Verse: 21
Half verse: a
kāmāt
krodʰāc
ca
lobʰāc
ca
tribʰyo
yasmāt
pravartate
/
Half verse: c
triyoniḥ
kīrtyate
tena
trayam
etad
vivādakr̥t
// 21
Verse: 22
Half verse: a
dvyabʰiyogas
tu
vijñeyaḥ
śaṅkātattvābʰiyogataḥ
/
Half verse: c
śaṅkāsatāṃ
tu
saṃsargāt
tattvaṃ
ha
_ūḍʰādidarśanāt
// 22
Verse: 23
Half verse: a
pakṣadvayābʰisaṃbandʰād
dvidvāraḥ
samudāhr̥taḥ
/
Half verse: c
pūrvavādas
tayoḥ
pakṣaḥ
pratipakṣas
taduttaram
// 23
Verse: 24
Half verse: a
bʰūtaccʰalānusāritvād
dvigatiḥ
sa
udāhr̥taḥ
/
Half verse: c
bʰūtaṃ
tattvārtʰasaṃyuktaṃ
pramādābʰihitaṃ
cʰalam
// 24
Verse: 25
Half verse: a
tatra
śiṣṭaṃ
cʰalaṃ
rājā
marṣayed
dʰarmasādʰanaḥ
/
Half verse: c
bʰūtam
eva
prapadyeta
dʰarmamūlā
yataḥ
śriyaḥ
// 25
Verse: 26
Half verse: a
dʰarmeṇa
_uddʰarato
rājño
vyavahārān
kr̥tātmanaḥ
/
Half verse: c
saṃbʰavanti
guṇāḥ
sapta
sapta
vahner
ivārciṣaḥ
// 26
Verse: 27
Half verse: a
dʰarmaś
cārtʰaś
ca
kīrtiś
ca
lokapaktir
upagrahaḥ
/
Half verse: c
prajābʰyo
bahumānaś
ca
svarge
stʰānaṃ
ca
śāśvatam
// 27
Verse: 28
Half verse: a
tasmād
dʰarmāsanaṃ
prāpya
rājā
vigatamatsaraḥ
/
Half verse: c
samaḥ
syāt
sarvabʰūteṣu
bibʰrad
vaivasvataṃ
vratam
// 28
Verse: 29
Half verse: a
dʰarmaśāstraṃ
puraskr̥tya
prāḍvivākamate
stʰitaḥ
/
Half verse: c
samāhitamatiḥ
paśyed
vyavahārān
anukramāt
// 29
Verse: 30
Half verse: a
āgamaḥ
pratʰamaṃ
kāryo
vyavahārapadaṃ
tataḥ
/
Half verse: c
vivitsā
nirṇayaś
caiva
darśanaṃ
syāc
caturvidʰam
// 30
Verse: 31
Half verse: a
dʰarmaśāstrārtʰaśāstrābʰyām
avirodʰena
mārgataḥ
/
Half verse: c
samīkṣamāṇo
nipuṇaṃ
vyavahāragatiṃ
nayet
// 31
Verse: 32
Half verse: a
yatʰā
mr̥gasya
viddʰasya
vyādʰo
mr̥gapadaṃ
nayet
/
Half verse: c
kakṣe
śoṇitaleśena
tatʰā
dʰarmapadaṃ
nayet
// 32
Verse: 33
Half verse: a
yatra
vipratipattiḥ
syād
dʰarmaśāstrārtʰaśāstrayoḥ
/
Half verse: c
artʰaśāstra^uktam
utsr̥jya
dʰarmaśāstra^uktam
ācāret
// 33
Verse: 34
Half verse: a
dʰarmaśāstravirodʰe
tu
yuktiyukto
'api
dʰarmataḥ
/
Half verse: c
vyavahāro
hi
balavān
dʰarmas
tenāvahīyate
// 34
Verse: 35
Half verse: a
sūkṣmo
hi
bʰagavān
dʰarmaḥ
parokṣo
durvicāraṇaḥ
/
Half verse: c
ataḥ
pratyakṣamārgeṇa
vyavahāragatiṃ
nayet
// 35
Verse: 36
Half verse: a
yāty
acauro
'api
cauratvaṃ
cauraś
cāyāty
acauratām
/
Half verse: c
acauraś
cauratāṃ
prāpto
māṇḍavyo
vyavahārataḥ
// 36
Verse: 37
Half verse: a
strīṣu
rātrau
bahir
grāmād
antarveśmany
arātiṣu
/
Half verse: c
vyavahāraḥ
kr̥to
'apy
eṣu
punaḥ
kartavyatām
iyāt
// 37
Verse: 38
Half verse: a
gahanatvād
vivādānām
asāmartʰyāt
smr̥ter
api
/
Half verse: c
r̥ṇādiṣu
haret
kālaṃ
kāmaṃ
tattvabubʰutsayā
// 38
Verse: 39
Half verse: a
gobʰūhiraṇyastrīsteyapāruṣyātyayikeṣu
ca
/
Half verse: c
sāhaseṣv
abʰiśāpe
ca
sadya
eva
vivādayet
// 39
Verse: 40
Half verse: a
anāvedya
tu
yo
rājñe
saṃdigdʰe
'artʰe
pravartate
/
Half verse: c
prasahya
sa
vineyaḥ
syāt
sa
cāsyārtʰo
na
sidʰyati
// 40
Verse: 41
Half verse: a
vaktavye
'artʰe
na
tiṣṭʰantam
utkrāmantaṃ
ca
tadvacaḥ
/
Half verse: c
āsedʰayed
vivādārtʰī
yāvad
āhvānadarśanam
// 41
Verse: 42
Half verse: a
stʰānāsedʰaḥ
kālakr̥taḥ
pravāsāt
karmaṇas
tatʰā
/
Half verse: c
caturvidʰaḥ
syād
āsedʰo
nāsiddʰas
taṃ
vilaṅgʰayet
// 42
Verse: 43
Half verse: a
nadīsaṃtārakāntāradurdeśa^upaplavādiṣu
/
Half verse: c
āsiddʰas
taṃ
parāsedʰam
utkrāman
nāparādʰnuyāt
// 43
Verse: 44
Half verse: a
āsedʰakāla
āsiddʰa
āsedʰam
yo
vyatikramet
/
Half verse: c
sa
vineyo
'anyatʰā
kurvann
āseddʰā
daṇḍabʰāg
bʰavet
// 44
Verse: 45
Half verse: a
nirveṣṭukāmo
rogārto
yiyakṣur
vyasane
stʰitaḥ
/
Half verse: c
abʰiyuktas
tatʰānyena
rājakārya^udyatas
tatʰā
// 45
Verse: 46
Half verse: a
gavāṃ
pracāre
gopālāḥ
sasyabandʰe
kr̥ṣīvalāḥ
/
Half verse: c
śilpinaḥ
cāpi
tatkālam
āyudʰīyāś
ca
vigrahe
// 46
Verse: 47
Half verse: a
aprāptavyavahāraś
ca
dūto
dāna^unmukʰo
vratī
/
Half verse: c
viṣamastʰaś
ca
nāsedʰyo
na
ca
_enān
āhvayen
nr̥paḥ
// 47
Verse: 48
Half verse: a
nābʰiyukto
'abʰiyuñjīta
tam
atīrtvārtʰam
anyataḥ
/
Half verse: c
na
cābʰiyuktam
anyena
na
viddʰaṃ
veddʰum
arhati
// 48
Verse: 49
Half verse: a
yam
artʰam
abʰiyuñjīta
na
taṃ
viprakr̥tiṃ
nayet
/
Half verse: c
nānyat
pakṣāntaraṃ
gaccʰed
gaccʰan
pūrvāt
sa
hīyate
// 49
Verse: 50
Half verse: a
na
ca
mitʰyābʰiyuñjīta
doṣo
mitʰyābʰiyoginaḥ
/
Half verse: c
yas
tatra
vinayaḥ
proktaḥ
so
'abʰiyoktāram
āvrajet
// 50
Verse: 51
Half verse: a
sāpadeśaṃ
haran
kālam
abruvaṃś
cāpi
saṃsadi
/
Half verse: c
uktvā
vaco
vibruvaṃś
ca
hīyamānasya
lakṣaṇam
// 51
Verse: 52
Half verse: a
palāyate
ya
āhūtaḥ
prāptaś
ca
vivaden
na
yaḥ
/
Half verse: c
vineyaḥ
sa
bʰaved
rājñā
hīna
eva
sa
vādataḥ
// 52
Verse: 53
Half verse: a
nirṇiktavyavahāreṣu
pramāṇam
apʰalaṃ
bʰavet
/
Half verse: c
likʰitaṃ
sākṣiṇo
vāpi
pūrvam
āveditaṃ
na
cet
// 53
Verse: 54
Half verse: a
yatʰā
pakveṣu
dʰānyeṣu
niṣpʰalāḥ
prāvr̥ṣo
guṇāḥ
/
Half verse: c
nirṇiktavyavahārāṇāṃ
pramāṇam
apʰalaṃ
tatʰā
// 54
Verse: 55
Half verse: a
abʰūtam
apy
abʰihitaṃ
prāptakālaṃ
parīkṣyate
/
Half verse: c
yat
tu
pramādān
na
_ucyeta
tad
bʰūtam
api
hīyate
// 55
Verse: 56
Half verse: a
tīritaṃ
cānuśiṣṭaṃ
ca
yo
manyeta
vidʰarmataḥ
/
Half verse: c
dviguṇaṃ
daṇḍam
āstʰāya
tat
kāryaṃ
punar
uddʰaret
// 56
Verse: 57
Half verse: a
durdr̥ṣṭe
vyavahāre
tu
sabʰyās
taṃ
daṇḍam
āpnuyuḥ
/
Half verse: c
na
hi
jātu
vinā
daṇḍaṃ
kaścin
mārge
'avatiṣṭʰate
// 57
Verse: 58
Half verse: a
rāgād
ajñānato
vāpi
lobʰād
vā
yo
'anyatʰā
vadet
/
Half verse: c
sabʰyo
'asabʰyaḥ
sa
vijñeyas
taṃ
rājā
vinayed
bʰr̥śam
// 58
Verse: 59
Half verse: a
kiṃtu
rājñā
viśeṣeṇa
svadʰarmam
anurakṣatā
/
Half verse: c
manuṣyacittavaicitryāt
parīkṣyā
sādʰvasādʰutā
// 59
Verse: 60
Half verse: a
puruṣāḥ
santi
ye
lobʰāt
prabrūyuḥ
sākṣyam
anyatʰā
/
Half verse: c
santi
cānye
durātmānaḥ
kūṭalekʰyakr̥to
janāḥ
// 60
Verse: 61
Half verse: a
ataḥ
parīkṣyam
ubʰayam
etad
rājñā
viśeṣataḥ
/
Half verse: c
lekʰyācāreṇa
likʰitaṃ
sākṣyācāreṇa
sākṣiṇaḥ
// 61
Verse: 62
Half verse: a
asatyāḥ
satyasaṃkāśāḥ
satyāś
cāsatyadarśanāḥ
/
Half verse: c
dr̥śyante
vividʰā
bʰāvās
tasmād
yuktaṃ
parīkṣaṇam
// 62
Verse: 63
Half verse: a
talavad
dr̥śyate
vyoma
kʰadyoto
havyavāḍ
iva
/
Half verse: c
na
talaṃ
vidyate
vyomni
na
kʰadyote
hutāśanaḥ
// 63
Verse: 64
Half verse: a
tasmāt
pratyakṣadr̥ṣṭo
'api
yuktam
artʰaḥ
parīkṣitum
/
Half verse: c
parīkṣya
jñāpayan
artʰān
na
dʰarmāt
parihīyate
// 64
Verse: 65
Half verse: a
evaṃ
paśyan
sadā
rājā
vyavahārān
samāhitaḥ
/
Half verse: c
vitatya
_iha
yaśo
dīptaṃ
bradʰnasyāpnoti
viṣṭapam
// 65
This text is part of the
TITUS
edition of
Narada-Smrti
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.