prepared by
J. Gippert &
V. Imnaišvili
Frankfurt, 31.1.1996 / 2.3.1999
| Achtung: Dieser Text ist mit Unicode / UTF8 kodiert. Um die in ihm erscheinenden Sonderzeichen auf Bildschirm und Drucker sichtbar zu machen, muß das TITUS-Fontpaket TITUS Unicode installiert sein. | Attention: This text is encoded using Unicode / UTF8. The non-ASCII characters as contained in it can only be displayed and printed by installing the TITUS font package TITUS Unicode. |
|---|
Nach den Editionen von / On the basis of the editions by A. Šaniʒe (S) & A. Baramiʒe / Ḳ. Ḳeḳeliʒe (K)
prepared by
J. Gippert &
V. Imnaišvili
Frankfurt, 31.1.1996 / 2.3.1999
| Achtung: Dies ist eine Internet-Sonderausgabe des Vepxistqaosani. Bei Zitierung ist das Erstellungsdatum anzugeben. | Attention: This is a special edition of Vepxistqaosani for the internet. In quotations, please indicate the date of last changes. |
|---|
| 1 | დასაწყისი |
| 1/1 | ||
| რომელმან შექმნა სამყარო | ძალითა მით ძლიერითა, | |
| ზეგარდმოთ არსნი სულითა | ყვნა ზეცით მონაბერითა, | |
| ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, | გვაქვს უთვალავი^ ფერითა, | |
| და | მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე | სახითა მის მიერითა. |
| 2/2 | ||
| ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ | სახე ყოვლისა ტანისა, | |
| შენ დამიფარე, ძლევა მეც | დათრგუნვად მე სატანისა, | |
| მომეც მიჯნურთა სურვილი, | სიკვდიდმდე გასატანისა, | |
| და | ცოდვათა შესუბუქება, | მუნ თანა წასატანისა. |
| 3/3 | ||
| ვის ჰშვენის, - ლომსა, - ხმარება | შუბისა, ფარ-შიმშერისა, | |
| - მეფისა მზის @თამარისა, | ღაწვ-ბადახშ, თმა-გიშერისა, - | |
| მას, არა ვიცი, შევჰკადრო | შესხმა ხოტბისა, შე-, რისა, | |
| და | მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა | მირთმა ხამს მართ, მი-, შერისა. |
| 4/4 | ||
| @თამარს ვაქებდეთ მეფესა | სისხლისა ცრემლ-დათხეული, | |
| ვთქვენი ქებანი ვისნი მე | არ-ავად გამორჩეული. | |
| მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა | და კალმად მე ნა რხეული, | |
| და | ვინცა ისმინოს, დაესვას | ლახვარი გულსა ხეული. |
| 5/5 | ||
| მიბრძანეს მათად საქებრად | თქმა ლექსებისა ტკბილისა, | |
| ქება წარბთა და წამწამთა, | თმათა და ბაგე-კბილისა, | |
| ბროლ-ბადახშისა თლილისა, | მის მიჯრით მიწყობილისა. | |
| და | გასტეხს ქვასაცა მაგარსა | გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა. |
| 6/6 | ||
| აწ ენა მინდა გამოთქმად, | გული და ხელოვანება, - | |
| ძალი მომეც და შეწევნა | შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; | |
| მით შევეწივნეთ @ტარიელს, | ტურფადცა უნდა ხსენება, | |
| და | მათ სამთა გმირთა მნათობთა | სჭირს ერთმანერთის მონება. |
| 7/7 | ||
| მო, დავსხდეთ, @ტარიელისთვის | ცრემლი გვდის შეუშრობილი; | |
| მისებრი მართ დაბადებით | ვინმცა ყოფილა შობილი! | |
| დავჯე, @რუსთველმან გავლექსე, | მისთვის გულს ლახვარ-სობილი, | |
| და | აქამდის ამბვად ნათქვამი, | აწ მარგალიტი წყობილი. |
| 8/8 | ||
| მე, @რუსთველი ხელობითა, | ვიქმ საქმესა ამა დარი: | |
| ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, | მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი; | |
| დავუძლურდი, მიჯნურთათვის | კვლა წამალი არსით არი, | |
| და | ანუ მომცეს განკურნება, | ანუ მიწა მე სამარი. |
| 9/9 | ||
| ესე ამბავი სპარსული, | ქართულად ნათარგმანები, | |
| ვით მარგალიტი ობოლი, | ხელით-ხელ საგოგმანები, | |
| ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, | საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, | |
| და | ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს^ | ლაღმან და ლამაზმან ნები. |
| 10/10 | ||
| თვალთა, მისგან უნათლოთა, | ენატრამცა ახლად ჩენა; | |
| აჰა, გული გამიჯნურდა, | მიჰხვდომია ველთა რბენა! | |
| მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, | მისცეს სულთა ლხენა. | |
| და | სამთა ფერთა საქებელთა | ლამის ლექსთა უნდა ვლენა. |
| 11/11 | ||
| რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, | დასჯერდეს და მას უბნობდეს: | |
| მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, | მეომარი გულოვნობდეს; | |
| კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა | უყვარდეს და გამოსცნობდეს, | |
| და | არცა ვისგან დაიწუნოს, | არცა სხვასა უწუნობდეს. |
| 12/12 | ||
| შაირობა პირველადვე | სიბრძნისაა ერთი დარგი, | |
| - საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, | მსმენელთათვის დიდი მარგი, | |
| კვლა აქაცა ეამების, | ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; | |
| და | გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, | შაირია ამად კარგი. |
| 13/13 | ||
| ვითა ცხენსა შარა გრძელი და | გამოსცდის დიდი რბევა, | |
| მობურთალსა - მოედანი, | მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, | |
| მართ აგრევე მელექსესა - | საუბართა ტკბილთა ფრქვევა. | |
| და | რა მისჭირდეს საუბარი | და დაუწყოს ლექსმან ლევა, |
| 14/14 | ||
| მაშინღა ნახეთ მელექსე | და მისი მოშაირობა, | |
| რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, | დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, | |
| არ შეამოკლოს ქართული, | არა ქმნას სიტყვა-მცირობა, | |
| და | ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, | იხმაროს დიდი გმირობა. |
| 15/15 | ||
| მოშაირე არა ჰქვიან, | თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი; | |
| თავი ყოლა ნუ ჰგონია | მელექსეთა კარგთა სწორი; | |
| განაღა თქვას ერთი, ორი, | უმსგავსო და შორი-შორი, | |
| და | მაგრა იტყვის: " ჩემი სჯობსო", | უცილობლობს ვითა ჯორი. |
| 16/16 | ||
| მეორე ლექსი ცოტაი, | ნაწილი მოშაირეთა, | |
| არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, | გულისა გასაგმირეთა, | |
| ვამსგავსე მშვილდი ბედითი | ყმაწვილთა მონადირეთა: | |
| და | დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს | ხოცა ნადირთა მცირეთა. |
| 17/17 | ||
| მესამე ლექსი კარგი არს | სანადიმოდ, სამღერელად, | |
| სააშიკოდ, სალაღობოდ, | ამხანაგთა სათრეველად; | |
| ჩვენ მათიცა გვეამების, | რაცა ოდენ თქვან ნათელად. | |
| და | მოშაირე არა ჰქვიან, | ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. |
| 18/18 | ||
| ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა | მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, | |
| ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, | ერთსა ვისმე აშიკობდეს, | |
| ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, | მას აქებდეს, მას ამკობდეს, | |
| და | მისგან კიდე ნურა უნდა, | მისთვის ენა მუსიკობდეს. |
| 19/19 | ||
| ჩემი აწ ცანით ყოველმან, | მას ვაქებ, ვინცა მიქია; | |
| ესე მიჩს დიდად სახელად, | არ თავი გამიქიქია! | |
| იგია ჩემი სიცოცხლე, | უწყალო ვითა ჯიქია; | |
| და | მისი სახელი შეფარვით | ქვემორე მითქვამს, მიქია. |
| 20/20 | ||
| ვთქვა მიჯნურობა პირველი | და ტომი გვართა ზენათა, | |
| ძნელად სათქმელი, საჭირო | გამოსაგები ენათა; | |
| იგია საქმე საზეო, | მომცემი აღმაფრენათა; | |
| და | ვინცა ეცდების, თმობამცა | ჰქონდა მრავალთა წყენათა. |
| 21/21 | ||
| მას ერთსა მიჯნურობასა | ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან, | |
| ენა დაშვრების, მსმენლისა | ყურნიცა დავალდებიან; | |
| ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, | რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან; | |
| და | მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ | არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. |
| 22/22 | ||
| მიჯნური შმაგსა გვიქვიან | არაბულითა ენითა, | |
| მით რომე შმაგობს მისისა | ვერ-მიხვდომისა წყენითა; | |
| ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, | დაშვრების აღმაფრენითა, | |
| და | კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება | კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. |
| 23/23 | ||
| მიჯნურსა თვალად სიტურფე | ჰმართებს მართ ვითა მზეობა, | |
| სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, | სიყმე და მოცალეობა, | |
| ენა, გონება, დათმობა, | მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. | |
| და | ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, | აკლია მიჯნურთ ზნეობა. |
| 24/24 | ||
| მიჯნურობა არის ტურფა, | საცოდნელად ძნელი გვარი; | |
| მიჯნურობა სხვა რამეა, | არ სიძვისა დასადარი: | |
| იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, | შუა უზის დიდი ზღვარი, | |
| და | ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა, | გესმას^ ჩემი ნაუბარი! |
| 25/25 | ||
| ხამს მიჯნური ხანიერი, | არ მეძავი, ბილწი, მრუში, | |
| რა მოჰშორდეს მოყვარესა, | გაამრავლოს სულთქმა, უში, | |
| გული ერთსა დააჯეროს, | კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში; | |
| და | მძულს უგულო სიყვარული, | ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში. |
| 26 | ||
| მას ცოცხალი ნუ ელევის, | რაცა პირველ შეუყვარდეს, | |
| ნუცა ლხინსა აუზვავდეს, | ნუცა ჭირსა შეუზარდეს: | |
| მისთვის დათმოს ყველაკაი, | მისთვის ველთა გამოვარდეს, | |
| და | ნურა გაჰვა, სოფელიცა | მისი კერძი გარდაქარდეს |
| 26/27 | ||
| ამა საქმესა მიჯნური | ნუ უხმობს მიჯნურობასა: | |
| დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, | სთმობდეს გაყრისა თმობასა; | |
| ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, | ვაჟთა ყმაწვილობასა. | |
| და | კარგი მიჯნური იგია, | ვინ იქმს სოფლისა თმობასა. |
| 27/28 | ||
| არს პირველი მიჯნურობა | არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა, | |
| თავის-წინა იგონებდეს, | ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, | |
| შორით ბნედა, შორით კვდომა, | შორით დაგვა, შორით ალვა, | |
| და | დათმოს^ წყრომა მოყვრისაგან, | მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. |
| 28/29 | ||
| ხამს, თავისსა ხვაშიადსა | არვისთანა ამჟღავნებდეს, | |
| არ ბედითად "ჰაჲ-ჰაჲ"-ს ზმიდეს, | მოყვარესა აყივნებდეს, | |
| არსით აჩნდეს მიჯნურობა, | არასადა იფერებდეს, | |
| და | მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, | მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. |
| 29/30 | ||
| მას უშმაგო ვით მიენდოს, | ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? | |
| ამის მეტი რამცა ირგო: | მას ავნოს და თვითცა ივნოს. | |
| რათამე-ღა ასახელოს, | რა სიტყვითა მოაყივნოს? | |
| და | რა ჰგავა^, თუ მოყვარესა | კაცმან გული არ ატკივნოს^! |
| 30/31 | ||
| მიკვირს, კაცი რად იფერებს | საყვარლისა სიყვარულსა: | |
| ვინცა უყვარს, რად აყივნებს | მისთვის მკვდარი მისთვის წყლულსა? | |
| თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? | რად აყივნებს, რაც არ სძულსა?! | |
| და | ავსა კაცსა ავი სიტყვა | ურჩევნია სულსა, გულსა. |
| 31/32 | ||
| თუ მოყვარე მოყვრისათვის | ტირს, ტირილსა ემართლების; | |
| სიარული, მარტოობა | ჰშვენის, გაჭრად დაეთვლების. | |
| იგონებდეს, მისგან კიდე | ნურად ოდეს მოეცლების, | |
| და | არ დააჩნდეს მიჯნურობა, | სჯობს, თუ კაცთა ეახლების. |
| 2 | ამბავი /როსტევან არაბთა მეფისა |
| 32/33 | ||
| იყო @არაბეთს @როსტევან, | მეფე ღმრთისაგან სვიანი, | |
| მაღალი, უხვი, მდაბალი, | ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი, | |
| მოსამართლე და მოწყალე, | მორჭმული, განგებიანი, | |
| და | თვით მეომარი უებრო, | კვლა მოუბარი წყლიანი. |
| 33/34 | ||
| სხვა ძე არ ესვა მეფესა, | მართ ოდენ მარტო^ ასული, | |
| სოფლისა მნათი მნათობი, | მზისაცა დასთა დასული; | |
| მან მისთა მჭვრეტთა | წაუღის გული, გონება და სული, | |
| და | ბრძენი ხამს მისად მაქებრად | და ენა ბევრად ასული. |
| 34/35 | ||
| მისი სახელი - თინათინ, | არს ესე საცოდნარია! | |
| რა გაიზარდა, გაივსო, | მზე მისგან საწუნარია. | |
| მეფემან იხმნა^ ვაზირნი, | თვით ზის ლაღი და წყნარია, | |
| და | გვერდსა დაისხნა, დაუწყო | მათ ამო საუბნარია. |
| 35/356 | ||
| უბრძანა: "გკითხავ საქმესა, | ერთგან სასაუბნაროსა: | |
| რა ვარდმან მისი ყვავილი | გაახმოს, დაამჭნაროსა, | |
| იგი წახდების, სხვა მოვა | ტურფასა საბაღნაროსა; | |
| და | მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსჭვრეტთ | ღამესა ჩვენ უმთვაროსა^. |
| 36/37 | ||
| მე გარდასრულვარ, სიბერე | მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია, | |
| დღეს არა, ხვალე მოვკვდები, | სოფელი ასრე მქმნელია; | |
| რაღაა იგი სინათლე, | რასაცა ახლავს ბნელია?! | |
| და | ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ, | ვისგან მზე საწუნელია." |
| 37/38 | ||
| ვაზირთა ჰკადრეს: "მეფეო, | რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა? | |
| ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა | გვმართებს მისივე ჯერობა: | |
| მისივე ჰმეტობს ყოველსა | სული და ტურფა ფერობა. | |
| და | მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან | ვითამცა ჰკადრა მტერობა?! |
| 38/39 | ||
| "მაგას ნუ ჰბრძანებთ, მეფეო, | ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია, | |
| თქვენი თათბირი ავიცა | სხვისა კარგისა მჯობია; | |
| ხმდა განაღამცა საქმნელად, | რაცა თქვენ გულსა გლმობია: | |
| და | სჯობს და მას მიეც მეფობა, | ვისგან მზე შენაფლობია. |
| 39/40 | ||
| თუცა ქალია, ხელმწიფედ | მართ ღმრთისა დანაბადია; | |
| არ გათნევთ, იცის მეფობა, | უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია; | |
| შუქთა მისთაებრ საქმეცა | მისი მზებრ განაცხადია. | |
| და | ლეკვი ლომისა სწორია, | ძუ იყოს, თუნდა ხვადია". |
| 40/41 | ||
| @ავთანდილ იყო სპასპეტი, | ძე ამირ-სპასალარისა, | |
| საროსა მჯობი ნაზარდი, | მსგავსი მზისა და მთვარისა, | |
| ჯერთ უწვერული, სადარო | ბროლ-მინა საცნობარისა; | |
| და | მას თინათინის შვენება | ჰკლვიდის წამწამთა ჯარისა. |
| 41/42 | ||
| გულსა მისსა მიჯნურობა | მისი ჰქონდა დამალულად. | |
| რა მოჰშორდის, ვერ-მჭვრეტელმან | ვარდი შექმნის ფერ-ნაკლულად; | |
| ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, | წყლული გახდის უფრო წყლულად. | |
| და | საბრალოა სიყვარული, | კაცსა შეიქმს გულ-მოკლულად! |
| 42/43 | ||
| რა მეფედ დასმა მეფემან | ბრძანა მისისა ქალისა, | |
| @ავთანდილს მიჰხვდა სიამე, | ვსება სჭირს მის სოქ-ალისა; | |
| თქვა: "ზედას-ზედა მომხვდების | ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა, | |
| და | ნუთუ მით ვპოვო წამალი | მე ჩემი, ფერ-გამქრქალისა! |
| 43/44 | ||
| @არაბეთს გასცა ბრძანება | დიდმან არაბთა მფლობელმან: | |
| "თინათინ ჩემი ხელმწიფედ | დავსვი მე, მისმან მშობელმან, | |
| მან განანათლნეს ყოველნი, | ვით მზემან მანათობელმან^. | |
| და | მოდით და ნახეთ ყოველმან, | შემსხმელმან, შემამკობელმან! |
| 44/45 | ||
| მოვიდეს სრულნი არაბნი, | ჯარი განმრავლდა ხასისა: | |
| @ავთანდილ პირ-მზე, სპასპეტი | ლაშქრისა ბევრ-ათასისა, | |
| ვაზირი @სოგრატ, მოახლე | მეფისა დასთა დასისა; | |
| და | მათ რომე დადგეს საჯდომი, | თქვეს: "უთქმელია ფასისა!" |
| 45/46 | ||
| თინათინ მიჰყავს მამასა | პირითა მით ნათელითა, | |
| დასვა და თავსა გვირგვინი | დასდგა თავისა ხელითა, | |
| მისცა სკიპტრა და შემოსა | მეფეთა სამოსელითა. | |
| და | ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა | ცნობითა ბრძნად მხედველითა. |
| 46/47 | ||
| უკუდგეს და თაყვანის-სცეს | მეფემან და მისთა სპათა, | |
| დალოცეს და მეფედ დასვეს, | ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა, | |
| ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი | დაატკბობდეს მათთა ხმათა. | |
| და | ქალი ტირს და ცრემლთა აფრქვევს, | ჰხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა. |
| 47/48 | ||
| მამისა ტახტსა საჯდომად^ | თავი არ ეღირსებოდა, | |
| ამად ტირს, ბაღი ვარდისა | ცრემლითა აივსებოდა; | |
| მეფე სწვრთის: "მამა ყოველი | ძისაგან ითავსებოდა, | |
| და | ამისად ქმნამდის დამწველი | ცეცხლი არ დამევსებოდა". |
| 48/49 | ||
| უბრძანა: "ნუ სტირ, ასულო, | ისმინე ჩემი თხრობილი: | |
| დღეს შენ ხარ მეფე @არაბეთს, | ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი, | |
| აქათგან ესე სამეფო | შენია მართ მონდობილი. | |
| და | ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა, | იყავ წყნარი და ცნობილი! |
| 49/50 | ||
| ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან | მზე სწორად მოეფინების, | |
| დიდთა და წვრილთა წყალობა | შენმცა ნუ მოგეწყინების! | |
| უხვი ახსნილსა დააბამს, | იგი თვით ების, ვინ ების. | |
| და | უხვად გასცემდი, ზღვათაცა | შესდის და გაედინების. |
| 50/51 | ||
| მეფეთა შიგან სიუხვე, | ვით ედემს ალვა, რგულია; | |
| უხვსა ჰმორჩილობს ყოველი, | იგიცა, ვინ ორგულია; | |
| სმა-ჭამა - დიდად შესარგი, | დება რა სავარგულია?! | |
| და | რასაცა გასცემ, შენია; | რას^ არა, დაკარგულია!" |
| 51/52 | ||
| ამა მამისა სწავლასა | ქალი ბრძნად მოისმინებდა, | |
| ყურსა უპყრობდა, ისმენდა, | წვრთასა არ მოიწყინებდა; | |
| მეფე სმასა და მღერასა | იქმს, მეტად მოილხინებდა; | |
| და | თინათინ მზესა სწუნობდა, | მაგრა მზე თინათინებდა. |
| 52/53 | ||
| მოიხმო მისი გამზრდელი, | ერთგული, ნაერთგულევი, | |
| უბრძანა: "ჩემი საჭურჭლე, | შენგან დანაბეჭდულევი, | |
| მომართვი ჩემი ყველაი, | ჩემი ნაუფლისწულევი". | |
| და | მოართვეს, გასცა უზომო, | უანგარიშო, ულევი. |
| 53/54 | ||
| მას დღე გასცემს ყველაკასა | სივაჟისა მოგებულსა, | |
| რომე სრულად ამოაგებს | მცირესა და დიდებულსა. | |
| მერმე ბრძანა: "ვიქმ საქმესა, | მამისაგან სწავლებულსა, | |
| და | ჩემსა ნუვინ ნუ დაჰმალავთ | საჭურჭლესა დადებულსა". |
| 54/55 | ||
| უბრძანა: "წადით, გახსენით, | რაცა სად საჭურჭლენია! | |
| ამილახორო, მოასხი | რემა, ჯოგი და ცხენია!" | |
| მოიღეს.გასცა უზომო, | სიუხვე არ მოსწყენია. | |
| და | ლარსა ჰხვეტდიან ლაშქარნი, | მართ ვითა მეკობრენია. |
| 55/56 | ||
| ალაფობდეს საჭურჭლესა | მისსა, ვითა ნათურქალსა, | |
| მას ტაიჭსა არაბულსა, | ქვე-ნაბამსა, ნასუქალსა; | |
| რომე ჰგვანდა სიუხვითა | ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა, | |
| და | არ დაარჩენს ცალიერსა | არ ყმასა და არცა ქალსა. |
| 56/57 | ||
| დღე ერთ გარდახდა.პურობა, | სმა-ჭამა იყო, ხილობა, | |
| ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა | მუნ დიდი შემოყრილობა. | |
| მეფემან თავი დაჰკიდა | და ჰქონდა დაღრეჯილობა. | |
| და | "ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?" | - შექმნეს ამისი ცილობა. |
| 57/58 | ||
| თავსა ზის პირ-მზე @ავთანდილ, | მჭვრეტთაგან მოსანდომია, | |
| სპათა სპასპეტი, ჩაუქი, | ვითა ვეფხი და ლომია; | |
| ვაზირი ბერი @სოგრატი | თვით მას თანავე მჯდომია. | |
| და | თქვეს, თუ: "რა უმძიმს მეფესა, | ანუ რად ფერი ჰკრთომია?" |
| 58/59 | ||
| თქვეს, თუ: "მეფე ცუდსა რასმე | გონებასა ჩავარდნილა, | |
| თვარა აქა სამძიმარი | მათი ყოლა არა ქმნილა". | |
| @ავთანდილ თქვა: "სოგრატ, ვჰკითხოთ, | გვითხრას, რადმცა შეგვეცილა? | |
| და | ვჰკადროთ რამე სალაღობო, | რასათვისმცა გაგვაწბილა?" |
| 59/60 | ||
| ადგეს @სოგრატ და @ავთანდილ | ტანითა მით კენარითა, | |
| თვითო აივსეს ჭიქები, | მივლენ ქცევითა წყნარითა, | |
| წინა მიუსხდეს მუხლ-მოყრით, | პირითა მოცინარითა. | |
| და | ვაზირი ლაღობს ენითა, | წყლიანად მოუბნარითა: |
| 60/61 | ||
| "დაგიღრეჯია, მეფეო, | აღარ გიცინის პირიო. | |
| მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე | თქვენი მძიმე და ძვირიო, | |
| ყველასა გასცემს ასული | თქვენი საბოძვარ-ხშირიო; | |
| და | ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი! | თავსა რად უგდე ჭირიო?" |
| 61/62 | ||
| რა მეფემან მოისმინა, | გაცინებით შემოჰხედნა, | |
| გაუკვირდა: ვით მკადრაო, | ან სიტყვანი ვით გაბედნა?! | |
| "კარგი ჰქმენო, - დაუმადლა, | ბრძანებანი უიმედნა, - | |
| და | ჩემი ზრახვა სიძუნწისა, | ტყუის, ვინცა დაიყბედნა. |
| 62/63 | ||
| ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, | ესეა, რომე მწყენია: | |
| სიბერე მახლავს, დავლიენ | სიყმაწვილისა დღენია, | |
| კაცი არ არის, სითგანცა | საბრძანებელი ჩვენია, | |
| და | რომე მას ჩემგან ესწავლნენ | სამამაცონი ზნენია. |
| 63/64 | ||
| ერთაი მიზის ასული, | ნაზარდი სათუთობითა; | |
| ღმერთმან არ მომცა ყმა-შვილი, | - ვარ საწუთროსა თმობითა, - | |
| ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად, | ანუ კვლა ბურთაობითა^; | |
| და | ცოტასა შემწევს @ავთანდილ | ჩემგანვე ნაზარდობითა" |
| 64/65 | ||
| ყმა მეფისა ბრძანებასა | ლაღი წყნარად მოისმენდა, | |
| თავ-მოდრეკით გაიღიმნა, | გაცინება დაუშვენდა, | |
| თეთრთა კბილთათ ^ გამომკრთალსა | შუქსა ველთა მოაფენდა. | |
| და | მეფე ჰკითხავს: "რას იცინი, | ანუ ჩემგან რას შეგრცხვენდა?' |
| 65/66 | ||
| კვლა უბრძანა: "თავსა ჩემსა, | რას იცინი, რად დამგმეო?" | |
| ყმამან ჰკადრა: "მოგახსენებ | და ფარმანი მიბოძეო, | |
| რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, | არ გაჰრისხდე, არ გასწყრეო, | |
| და | არ გამხადო კადნიერად, | არ ამიკლო ამაზეო^." |
| 66/67 | ||
| უბრძანა: "რადმცა ვიწყინე | თქმა შენგან საწყინარისა!" | |
| ფიცა მზე თინათინისი, | მის მზისა მოწუნარისა. | |
| @ავთანდილ იტყვის: "დავიწყო | კადრება საუბნარისა: | |
| და | ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა, | თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა. |
| 67/68 | ||
| მიწაცა თქვენი @ავთანდილ | თქვენს წინა მშვილდოსანია; | |
| ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ | მოწმად თქვენნივე სპანია; | |
| მოასპარეზედ ვინ მგავსო? | - ცუდნიღა უკუთქმანია. | |
| და | გარდამწყვედელი მისიცა | ბურთი და მოედანია!" |
| 68/69 | ||
| -"მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა | მაგისა დაცილებასა. | |
| ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქმო | შედრეკილობა-კლებასა, | |
| კარგთა კაცთასა ვიქმოდეთ | მოწმად ჩვენ თანა ხლებასა, | |
| და | მერმე გამოჩნდეს მოედანს, | ვისძი უთხრობდენ ქებასა!" |
| 69/70 | ||
| @ავთანდილცა დაჰმორჩილდა, | საუბარი გარდასწყვიდეს, | |
| იცინოდეს, ყმაწვილობდეს, | საყვარლად და კარგად ზმიდეს, | |
| ნაძლევიცა გააჩინეს, | ამა პირსა დაასკვნიდეს: | |
| და | "ვინცა იყოს უარესი, | თავ-შიშველი სამ დღე ვლიდეს!" |
| 70/71 | ||
| კვლა ბრძანა: "მონა თორმეტი | შევსხათ ჩვენ თანა მარებლად, | |
| თორმეტი ჩემად ისრისა | მომრთმევლად, მოსახმარებლად, - | |
| ერთაი შენი @შერმადინ | არს მათად დასადარებლად, - | |
| და | ნასროლ-ნაკრავსა სთვალვიდენ | უტყუვრად, მიუმცდარებლად". |
| 71/72 | ||
| მონადირეთა უბრძანა: | "მინდორნი მოიარენით, | |
| დასცევით ჯოგი ნადირთა^, | თავნი ამისთვის არენით". | |
| ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს: | "მოდით და მოიჯარენით". | |
| და | გაყარეს სმა და ნადიმი. | მუნ ამოდ გავიხარენით. |
| 3 | /როსტევან მეფისაგან და /ავთანდილისაგან ნადირობა |
| 72/73 | ||
| დილასა ადრე მოვიდა | იგი ნაზარდი სოსანი, | |
| ძოწეულითა მოსილი, | პირად ბროლ-ბადახშოსანი, | |
| პირ-ოქრო რიდე ეხვია, | შვენოდა ქარქაშოსანი, | |
| და | მეფესა გასლვად აწვევდა, | მოდგა თეთრ-ტაიჭოსანი. |
| 73/74 | ||
| შეეკაზმა მეფე, შეჯდა, | ნადირობას^ გამოვიდეს; | |
| მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს, | ალყად გარე შემოჰკრვიდეს; | |
| ზეიმი და ზარი იყო, | სპანი ველთა დაჰფარვიდეს, | |
| და | ნაძლევისა მათისათვის | ისროდეს და ერთგან სრვიდეს. |
| 74/75 | ||
| უბრძანა^: მონა თორმეტი | მოდით, ჩვენთანა ვლიდითა, | |
| მშვილდსა ფიცხელსა | მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა, | |
| ნაკრავსა შეადარებდით, | ნასროლსა დასთვალვიდითა!' | |
| და | დაიწყო მოსლვა ნადირმან | ყოვლთა მინდორთა კიდითა. |
| 75/76 | ||
| მოვიდა ჯოგი ნადირთა | ანგარიშ-მიუწვდომელი: | |
| ირემი, თხა და კანჯარი | ქურციკი მაღლად მხლტომელი. | |
| მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს, | ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი! | |
| და | აჰა მშვილდი და ისარი | და მკლავი დაუშრომელი! |
| 76/77 | ||
| ცხენთა მათთა ნატერფალნი | მზესა შუქთა წაუხმიდეს, | |
| მიჰხოცდეს და მიისროდეს, | მინდორს სისხლთა მიასხმიდეს, | |
| რა ისარი დაელივის, | მონანი-ყე მოართმიდეს^. | |
| და | მხეცნი, მათგან დაკოდილნი, | წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს. |
| 77/78 | ||
| იგი ველი გაირბინეს, | ჯოგი წინა შემოისხეს, | |
| დახოცეს და ამოწყვიდეს, | ცათა ღმერთი შეარისხეს, | |
| ველნი წითლად შეეღებნეს, | ნადირთაგან სისხლი ისხეს. | |
| და | @ავთანდილის შემხედველთა: | "ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს". |
| 78/79 | ||
| იგი მინდორი დალიეს, | მართ მათგან განარბენია, | |
| მინდორსა იქით წყალი დის | და წყლისა პირსა კლდენია. | |
| ნადირნი ტყესა შეესწრნეს, | სადა ვერა რბის ცხენია. | |
| და | იგი მაშვრალნი ორნივე | მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია. |
| 79/80 | ||
| ერთმანერთსა, თუ: "მე გჯობო", | სიცილით ეუბნებოდეს, | |
| ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, | იქით და აქათ დგებოდეს. | |
| მერმე მოვიდეს მონანი, | რომელნი უკან ჰყვებოდეს, | |
| და | უბრძანა: "თქვითო მართალი, | ჩვენ თქვენგან არ გვეთნებოდეს^". |
| 80/81 | ||
| მონათა ჰკადრეს: "მართალსა | გკადრებთ და ნუ გემცთარებით; | |
| მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით | შენსა მაგისა დარებით, | |
| აწვეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ, | - ვერათ ვერ მოგეხმარებით, - | |
| და | ვისგან ნაკრავნი გვინახვან | მხეცნი ვერ წაღმა წარებით. |
| 81/82 | ||
| ორთავე ერთგან მოკლული | ყველაი ასჯერ ოცია, | |
| მაგრა @ავთანდილს ოცითა | უფროსი დაუხოცია: | |
| არ დასცთომია ერთიცა, | რაც ოდენ შეუტყოცია, | |
| და | თქვენი მრავალი მიწითა | დასვრილი დაგვიხოცია". |
| 82/83 | ||
| მეფესა ესე ამბავი უჩს, | ვითა მღერა ნარდისა, | |
| უხარის ეგრე სიკეთე | მისისა განაზარდისა, | |
| აქვს მიჯნურობა ამისი, | ვითა ბულბულსა ვარდისა, | |
| და | სიცილით ლაღობს, მიეცა | გულით ამოსლვა დარდისა. |
| 83/84 | ||
| იგი ორნივე საგრილად | გარდახდეს ძირსა ხეთასა. | |
| ლაშქართა შექმნეს მოდენა, | მოდგეს უფროსნი ბზეთასა. | |
| ახლოს უთქს მონა თორმეტი, | უმხნესი სხვათა მხნეთასა. | |
| და | თამაშობდეს და უჭვრეტდეს | წყალსა და პირსა ტყეთასა. |
| 4 | ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა |
| 84/85 | ||
| ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე | ჯდა მტირალი წყლისა პირსა, | |
| შავი ცხენი სადავითა | ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა, | |
| ხშირად ესხა მარგალიტი | ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა. | |
| და | ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა, | გულსა მდუღრად ანატირსა. |
| 85/86 | ||
| მას ტანსა კაბა ემოსა, | გარე-თმა ვეფხის ტყავისა, | |
| ვეფხის ტყავისა ქუდივე | იყო სარქმელი თავისა, | |
| ხელთა ნაჭედი მათრახი | ჰქონდა უსხოსი მკლავისა; | |
| და | ნახეს და ნახვა მოუნდა | უცხოსა სანახავისა. |
| 86/87 | ||
| წავიდა მონა საუბრად | მის ყმისა გულ-მდუღარისად, | |
| თავ-ჩამოგდებით მტირლისა^, | არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, - | |
| მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა, | ჰგია გიშრისა ღარი სად, - | |
| და | ახლოს მივიდა, მოსცალდა | სიტყვისა თქმად აღარისად. |
| 87/88 | ||
| ვერა ჰკადრა საუბარი, | მონა მეტად შეუზარდა, | |
| დიდხანს უჭვრეტს გაკვირვებით, | თუცა გული უმაგარდა; | |
| მოახსენა: "გიბრძანებსო", | ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა. | |
| და | იგი ტირს და არა ესმის | მისგან, გაუუმეცარდა. |
| 88/89 | ||
| მის მონისა არა ესმა | სიტყვა, არცა ნაუბარი, | |
| მათ ლაშქართა ზახილისა | იყო ერთობ უგრძნობარი, | |
| უცხოდ რამე ამოსკვნოდა^ | გული ცეცხლთა ნადებარი, | |
| და | ცრემლსა სისხლი ერეოდა, | გასდის, ვითა ნაგუბარი. |
| 89/90 | ||
| სხვაგან ქნის მისი გონება, | მისმან თავისა წონამან! | |
| ესე მეფისა ბრძანება | ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან. | |
| არცა დააგდო ტირილი, | არცა რა გაიგონა მან, | |
| და | არცა გახლიჩა ბაგეთათ^ | თავი ვარდისა კონამან. |
| 90/91 | ||
| რა პასუხი არა გასცა, | მონა გარე შემობრუნდა, | |
| @როსტანს ჰკადრა: "შემიტყვია, | იმას თქვენი არა უნდა; | |
| თვალნი მზეებრ გამირეტდეს, | გული მეტად შემიძრწუნდა, | |
| და | ვერ ვასმინე საუბარი, | მით დავყოვნე ხანი მუნ, და-". |
| 91/92 | ||
| მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა, | გული უც მისთვის მწყრომარე; | |
| გაგზავნა მონა თორმეტი | მისი წინაშე მდგომარე, | |
| უბრძანა: "ხელთა აიღეთ | აბჯარი თქვენ საომარე, | |
| და | მიდით და აქა მომგვარეთ, | ვინ არის იქი მჯდომარე". |
| 92/93 | ||
| მონანი მიდგეს, მივიდეს, | გახდა აბჯრისა ჩხარია; | |
| მაშინღა შეკრთა იგი ყმა, | ტირს მეტად გულ-მდუღარია, | |
| თვალნი მოარნა ყოველგან^, | ნახა ლაშქართა ჯარია, | |
| და | ერთხელ ესე თქვა: "ვაჲ მეო", | სხვად არას მოუბარია^. |
| 93/94 | ||
| თვალთა ხელი უკუივლო, | ცრემლნი ცხელნი მოიწურნა, | |
| ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა, | მკლავნი გაიმამაცურნა, | |
| ცხენსა შეჯდა, - მონათამცა | საუბარნი რად იყურნა!- | |
| და | სხვასა მხარსა გაემართა, | მათი ჭირი არ განკურნა. |
| 94/95 | ||
| მონათა ხელი გამართეს | მის ყმისა შესაპყრობელად. | |
| მან, გლახ, იგინი^ დახადნა | მტერთაცა საწყალობელად: | |
| ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა | თავსა ხელ-აუპყრობელად, | |
| და | ზოგსა გადაჰკრის მათრახი | ქვე მკრდამდის გასაპობელად. |
| 95/96 | ||
| მეფე გაწყრა, გაგულისდა, | ლაშქარნიცა შეუზახნა; | |
| მან მდევართა მიწევნამდის | არ უჭვრიტნა, არცა ნახნა, | |
| რაზომნიცა მიეწივნეს, | ყოვლნი მკვდართა დაასახნა, | |
| და | კაცი კაცსა შემოსტყორცა, | @როსტან ამად ივაგლახნა. |
| 96/97 | ||
| შესხდეს მეფე და @ავთანდილ | მის ყმისა მისაწეველად. | |
| იგი ლაღი და უკადრი | მივა ტანისა მრხეველად, | |
| ტაიჭი მიუქს მერანსა, | მიეფინების მზე ველად, | |
| და | შეიგნა მისლვა მეფისა | მისად უკანა მდეველად. |
| 97/98 | ||
| რა ცნა, მეფე მოვიდაო, | ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა. | |
| მასვე წამსა დაიკარგა, | არ უნახავს თვალსა ჩვენსა, | |
| ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა | ანუ ზეცად ანაფრენსა; | |
| და | ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს | კვალსა მისგან წანარბენსა. |
| 98/99 | ||
| კვალი ძებნეს და უკვირდა | ვერ-პოვნა ნაკვალევისა, | |
| აგრე კვალ-წმიდად წარხდომა | კაცისა, ვითა დევისა; | |
| ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს, | სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა. | |
| და | მეფემან ბრძანა: "ვნახეო | მიზეზი ლხინთა ლევისა". |
| 99/100 | ||
| ბრძანა: "ღმერთსა მოეწყინა | აქანამდის^ ჩემი შვება, | |
| ამად მიყო სიმწარითა | სიამისა დანავღლება, | |
| სიკვდილამდის დამაწყლულა, | ვერვის ძალ-უც განკურნება. | |
| და | მასვე მადლი! ესე იყო | წადილი და მისი ნება". |
| 100/101 | ||
| ესე თქვა და შემობრუნდა, | დაღრეჯილი წამოვიდა, | |
| არცა ჰკრაღა ასპარეზსა, | ვამი ვამსა მოურთვიდა; | |
| ყველაკაი მოიშალა, | სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა; | |
| და | ზოგთა თქვეს, თუ: "მართალია", | ზოგი: "ღმერთო!", უზრახვიდა. |
| 101/102 | ||
| მეფე საწოლს შემოვიდა | სევდიანი, დაღრეჯილი; | |
| მისგან კიდე არვინ შეჰყვა, | @ავთანდილ უჩს ვითა შვილი. | |
| ყველაკაი გაიყარა, | ჯალაბი ჩანს არ-დაჯრილი. | |
| და | გაბედითდა სიხარული, | ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი. |
| 102/103 | ||
| @თინათინს ესმა მამისა | ეგეთი დაღრეჯილობა, | |
| ადგა და კარსა მივიდა, | -ჰქონდა მზისაცა ცილობა, - | |
| მოლარე იხმო^, უბრძანა: | "ძილია თუ ღვიძილობა^?" | |
| და | მან მოახსენა: "დაღრეჯით | ზის, სჭირსო ფერ-შეცვლილობა. |
| 103/104 | ||
| ერთაი ახლავს @ავთანდილ, | წინაშე უზის სკამითა; | |
| უცხო ყმა ვინმე უნახავს, | ასრე დაღრეჯით ამით-ა, | |
| @თინათინ ბრძანა: "აწ წავალ, | შესლვა არ ჩემგან ჟამითა | |
| და | მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო | აქა ერთითა წამითა". |
| 104/105 | ||
| ხანი გამოხდა, იკითხა: | "ნეტარ, რასა იქმს ქალიო, | |
| ჩემი ლხინი და ჯავარი, | ჩემი სოფლისა წყალიო?" | |
| მოლარე ჰკადრებს: "მოვიდა | აწყაღა ფერ-ნამკრთალიო, | |
| და | დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა | წინაშე მომავალიო'. |
| 105/106 | ||
| უბრძანა, თუ: "წადი, უხმე! | უმისობა ვით გავსძლეო? | |
| მოახსენე: "რად დაჰბრუნდი | შენ, მამისა სიცოცხლეო? | |
| მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე, | გულსა წყლულსა მეწამლეო, | |
| და | გითხრა ჩემი სამიზეზო, | მე თუ ლხინთა რად დავლეო". |
| 106/107 | ||
| @თინათინ ადგა, მივიდა, | მიჰყვა მამისა ნებასა, | |
| უგავს პირისა სინათლე | მთვარისა მოვანებასა. | |
| მამამან გვერდსა დაისვა, | აკოცა ნება-ნებასა, | |
| და | უბრძანა: "მახლავ რად არა, | რად მელი მოყვანებასა?" |
| 107/108 | ||
| ქალმან ჰკადრა: "ხელმწიფეო, | დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს, | |
| ვინმცა გნახა კადნიერად, | რაზომ გინდა ამაყობდეს! | |
| თქვენნი აგრე დაღრეჯანი | მნათობთაცა დაამხობდეს! | |
| და | კაცმან საქმე მოიგვაროს, | ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს". |
| 108/109 | ||
| უბრძანა: "შვილო, რაზომცა | მჭირს საქმე სავაგლახია, | |
| შენი ჭვრეტა და სიახლე | ლხინადვე დამისახია, | |
| მომქარვებელი სევდისა, | მართ ვითა მუფარახია. | |
| და | ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო, | ჩემი სულთქვმა და ახია. |
| 109/110 | ||
| "უცხოსა და საკვირველსა | ყმასა რასმე გარდვეკიდე, | |
| მისმან შუქმან გაანათლა | სამყარო და ხმელთა კიდე. | |
| რა უმძიმდა, არ ვიცოდი, | ან ტიროდა ვისთვის კიდე; | |
| და | ჩემად ნახვად არ მოვიდა, | გავგულისდი, წავეკიდე. |
| 110/111 | ||
| "მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა, | თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა. | |
| შესაპყრობლად შევუზახენ, | სპანი სრულად დამიხოცნა, | |
| ვითა ეშმა დამეკარგა, | არ კაცურად გარდამკოცნა, | |
| და | ჯერთცა ესე არა ვიცი, | ცხადი იყო, თუ მეოცნა. |
| 111/112 | ||
| "აწ ესე მიკვირს, რა იყო, | ანუ რა ვნახე და რული! | |
| მან დამიხოცა ლაშქარი, | სისხლი ადინა^ ღვარული. | |
| კაცთა^ ხორცისად ვით ითქმის | ისრე თვალთაგან ფარული?! | |
| და | უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი | აქამდის მე მხიარული. |
| 112/113 | ||
| ტკბილნი მისნი წყალობანი | ბოლოდ ასრე გამემწარნეს, | |
| დამავიწყდეს^, რაცა დღენი | მხიარულსა წამეარნეს. | |
| ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს, | ვეღარავინ მინეტარნეს, | |
| და | სადამდისცა დღენი მესხნენ, | ვეღარამან გამახარნეს!" |
| 113/114 | ||
| ქალმან ჰკადრა: "მოგახსენებ | მე სიტყვასა დანაყბედსა: | |
| ჰე მეფეო! რად ემდურვი | ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა? | |
| რად დასწამებ სიმწარესა | ყოველთათვის ტკბილად მხედსა? | |
| და | ბოროტიმცა რად შეექმნა | კეთილისა შემოქმედსა! |
| 114/115 | ||
| მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ, | მეფეთა ზედა მფლობელი, | |
| შორს არის თქვენი საზღვარი, | ბრძანება-მიუთხრობელი. | |
| გაგზავნე კაცი ყოველგან^ | მისთა ამბავთა მცნობელი, | |
| და | ადრე სცნობ, არის იგი ყმა | შობილი თუ უშობელი". |
| 115/116 | ||
| მოასხნეს კაცნი, გაგზავნეს | ოთხთავე ცისა კიდეთა, | |
| უბრძანეს: "წადით, პატიჟთა | თავიმცა რად დაჰრიდეთა? | |
| მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა, | სხვად ნურად მოიცლიდეთა, | |
| და | მისწერეთ წიგნი, სადაცა | ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა". |
| 116/116 | ||
| კაცნი წავიდეს, იარეს | მართ ერთი წელიწადია, | |
| მონახეს, ძებნეს იგი ყმა, | იკითხეს კვლა და კვლა დია, | |
| ვერცა თუ ნახეს ნახული | ღმრთისაგან დანაბადია, | |
| და | ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს, | მათსავე გულსა ზადია. |
| 117/118 | ||
| მონათა ჰკადრეს: "მეფეო, | ჩვენ ხმელნი მოვიარენით, | |
| მაგრა ვერ ვპოვეთ იგი ყმა, | მით ვერა გავიხარენით, | |
| მისსა მნახავსა სულ-დგმულსა | კაცსა ვერ შევეყარენით, | |
| და | ჩვენ ვერას გარგებთ, საქმენი | სხვანი რამ^ მოიგვარენით". |
| 118/119 | ||
| მეფე ბრძანებს: "მართალ იყო | ასული და ჩემი ძეო, | |
| ვნახე რამე ეშმაკისა | სიცუდე და სიბილწეო, | |
| ჩემად მტერად წამოსრული, | გარდმოჭრილი ზეცით ზეო. | |
| და | გამიშვია შეჭირვება, | არა მგამა ყოლა მეო". |
| 119/120 | ||
| ესე თქვა და სიხარულით | თამაშობა ადიადა. | |
| მგოსანი და მოშაითი | უხმეს, პოვეს რაცა სადა. | |
| დია გასცა საბოძვარი, | ყველა დარბაზს შემოხადა. | |
| და | მისი მსგავსი სიუხვითა | ღმერთმან სხვამცა რა დაჰბადა! |
| 5 | /თინათინისაგან /ავთანდილის გაგზავნა მის ყმის საძებრად |
| 120/121 | ||
| @ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, | ეცვა ოდენ მართ პერანგი, | |
| იმღერდა და იხარებდა, | წინა ედგა ერთი ჩანგი. | |
| შემოვიდა მას წინაშე | @თინათინის მონა ზანგი, | |
| და | მოახსენა: "გიბრძანებსო | ტანი ალვა, პირი მანგი". |
| 121/122 | ||
| @ავთანდილს მიჰხვდა მოსმენა | საქმისა სანატრელისა, | |
| ადგა და კაბა ჩაიცვა, | მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; | |
| უხარის ნახვა ვარდისა, | არ ერთგან შეუყრელისა. | |
| და | ამოა ჭვრეტა ტურფისა, | სიახლე საყვარელისა! |
| 122/123 | ||
| @ავთანდილ ლაღი, უკადრი | მივა, არვისგან ჰრცხვენოდა, | |
| მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან | ცრემლი მრავალჯერ სდენოდა; | |
| იგი უებრო ქუშად ჯდა, | ელვისა მსგავსად შვენოდა, | |
| და | მთვარესა მისთა შუქთაგან | უკუნი გარდაჰფენოდა. |
| 123/124 | ||
| გაძრცვილსა ტანსა ემოსნეს | ყარყუმნი უსაპირონი, | |
| ებურნეს მოშლით რიდენი, | ფასისა თქმად საჭირონი, | |
| ჰშვენოდეს შავნი წამწამნი, | გულისა გასაგმირონი, | |
| და | მას თეთრსა ყელსა ეხვივნეს | გრძლად თმანი არ-უხშირონი. |
| 124/125 | ||
| დაღრეჯით იყო მჯდომარე | ძოწეულითა რიდითა, | |
| @ავთანდილს უთხრა დაჯდომა | წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. | |
| მონამან სელნი დაუდგნა, | დაჯდა კრძალვით და რიდითა. | |
| და | პირის-პირ პირსა უჭვრეტდა, | სავსე ლხინითა დიდითა. |
| 125/126 | ||
| ქალმან უბრძანა: "ზარი მლევს | მე ამისისა თხრობისა; | |
| მწადდა არა-თქმა, რომლისა | ღონე არა მაქვს თმობისა, | |
| მაგრა იცია მიზეზი | შენისა აქა ხმობისა, | |
| და | შენისა აქა ხმობისა, | ასრე მიხდილი ცნობისა?" |
| 126/127 | ||
| ყმამან ჰკადრა: "საზაროსა | ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? | |
| მზესა მთვარე შეეყაროს, | დაილევის, და-ცა-ჭნების; | |
| აზრად არად აღარა მცალს, | თავი ჩემი მეგონების, | |
| და | თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, | ანუ რაცა გეკურნების". |
| 127/128 | ||
| ქალმან უთხრა საუბარი | კეკლუც-სიტყვად, არ დუხჭირად, | |
| იტყვის: "თუცა აქანამდის | ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, | |
| მიკვირს, მოგხვდა წამის ყოფად | საქმე შენგან საეჭვი რად, | |
| და | მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, | სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. |
| 128/129 | ||
| გახსოვს, ოდეს შენ და @როსტანს | მინდორს მხეცი დაგეხოცა, | |
| ყმა გენახა უცხო ვინმე, | რომე ცრემლი მოეხოცა? | |
| მას უკანით გონებამან | მისმან ასრე დამამხო-ცა, | |
| და | შენ გენუკევ მონახვასა, | კიდით კიდე მოჰლახო ცა. |
| 129/130 | ||
| აქანამდის ნაუბარსა | თუცა ვერას ვერ გეტყვია, | |
| მაგრა შორით სიყვარული | შენგან ჩემი შემიტყვია, | |
| ვიცი, რომე გაუწყვედლად | თვალთათ ცრემლი^ გისეტყვია, | |
| და | შეუპყრიხარ სიყვარულსა, | გული შენი დაუტყვია. |
| 130/131 | ||
| ასრე გითხრა, სამსახური | ჩემი გმართებს ამად ორად: | |
| პირველ, ყმა ხარ, ხორციელი | არავინ გვყავს შენად სწორად, | |
| მერმე, ჩემი მიჯნური ხარ, | დასტურია, არ ნაჭორად; | |
| და | წა და იგი მოყმე ძებნე, | ახლოს იყოს, თუნდა შორად. |
| 131/132 | ||
| "შენგან ჩემი სიყვარული | ამით უფრო გაამყარე, | |
| რომე დამსხნა შეჭირვება, | ეშმა ბილწი ასაპყარე. | |
| გულსა გარე საიმედო | ია მორგე, ვარდი ყარე, | |
| და | მერმე მოდი, ლომო, მზესა | შეგეყრები, შემეყარე. |
| 132/133 | ||
| სამსა ძებნე წელიწადსა | იგი შენი საძებნარი; | |
| ჰპოვო, მოდი გამარჯვებით, | მხიარულად მოუბნარი; | |
| ვერა ჰპოვებ, დავიჯერებ, | იყო თურე უჩინარი; | |
| და | კოკობი და უფურჭვნელი | ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. |
| 133/134 | ||
| "ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე | თუ შევირთო რაცა ქმარი, | |
| მზეცა მომხვდეს ხორციელი, | ჩემთვის კაცად შენაქმარი, | |
| სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, | ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, | |
| და | შენი მკლვიდეს სიყვარული, | გულსა დანა ასაქმარი". |
| 134/135 | ||
| მოახსენა ყმამან: "მზეო, | ვინ გიშერი აწამწამე, | |
| სხვა პასუხი რამცა გკადრე, | ანუ რამცა შევიწამე? | |
| მე სიკვდილსა მოველოდი, | შენ სიცოცხლე გამიწამე, | |
| და | ვითა მონა, სამსახურად | გაღანამცა წავე, წა-, მე!" |
| 135/136 | ||
| კვლაცა ჰკადრა: "აჰა, მზეო, | რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, | |
| მით გმორჩილობს, ზეციერი | მნათობია რაცა სადა; | |
| მე რომ თქვენგან მოვისმინენ | წყალობანი, მედიადა. | |
| და | ვარდი ჩემი არ დაჭნების, | შუქი შენი იეფად ა" |
| 136/137 | ||
| კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, | დააპირეს ესე პირი, | |
| გასალდეს და გაამრავლეს | საუბარი სიტყვა-ხშირი. | |
| გაადვილდა, აქანამდის | გარდეხადა რაცა ჭირი; | |
| და | თეთრთა კბილთათ^ გამოჰკრთების | თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. |
| 137/138 | ||
| ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, | საუბარი ასად აგეს, | |
| ბროლ-ბადახში შეხვეული და | გიშერი ასადაგეს; | |
| ყმა ეტყვის, თუ: "შენთა მჭვრეტთა | თავი ხელი, ა, სად აგეს! | |
| და | ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, | გული ჩემი ასადაგეს". |
| 138/139 | ||
| ყმა წავიდა, სიშორესა | თუცა მისსა ვერ გასძლებდა, | |
| უკუღმავე იხედვიდა, | თვალთა რეტად აყოლებდა, | |
| ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, | ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, | |
| და | გული ჰქონდა გულისათვის, | სიყვარულსა ავალებდა. |
| 139/140 | ||
| თქვა: "მზეო, ვარდსა სიშორე | შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, | |
| ბროლი და ლალი გასრულვარ | ქარვისა უყვითლესად-რე. | |
| მაშინ რაღა ვქმნა ვერ-ჭვრეტა | რა მომხვდეს კვლა უგრძესად-რე! | |
| და | ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, | ესე მე დამიც წესად-რე". |
| 140/141 | ||
| საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა | ცრემლი ძნელად ეხოცების, | |
| ვითა ვერხვი ქარისაგან, | ირხევის და იკეცების; | |
| რა მიჰლულნის, სიახლევე | საყვარლისა ეოცების, | |
| და | შეკრთის, დიდნი დაიზახნის, | მით პატიჟი ეოცების. |
| 141/142 | ||
| მოშორვება საყვარლისა | მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, | |
| ცრემლსა ვითა მარალიტსა | სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ. | |
| რა გათენდა, შეეკაზმა | მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, | |
| და | ცხენსა შეჯდა, გაემართა, | დარბაზს მივა სადარბაზოდ. |
| 142/143 | ||
| დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, | მართ მისგან შენარონია, | |
| შესთვალა: "გკადრებ, მეფეო, | მე ესე გამიგონია: | |
| ყოველი პირი მიწისა | თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, | |
| და | აწ თუ სჯობს, ესე ამბავი | ცნან, რაცა გარემონია. |
| 143/144 | ||
| მე წავიდე, მოვიარო, | ვილაშქრო და ვინაპირო, | |
| თინათინის ხელმწიფობა | მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, | |
| მორჩილ-ქმნილთა გავახარო, | ურჩი ყოვლი ავატირო, | |
| და | ძღვენნი გკადრნე ზედას-ზედა, | არ სალამი დავაძვირო". |
| 144/145 | ||
| მეფესა ეთქვა ამისი | დიადი მადრიელობა, | |
| ებრძანა: "ლომო, არა გჭირს | შენ ომთა გარდუხდელობა, | |
| აწ მაგა შენსა თათბირსა | ჰგავსო შენივე ქველობა. | |
| და | წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, | თუ სიშორისა გრძელობა!" |
| 145/146 | ||
| ყმა შევიდა, თაყვანის-სცა, | მადლი რამე მოახსენა: | |
| "ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება | რად იკადრეთ ჩემი თქვენა?! | |
| აწ ნუთუ კვლა იშორისა | ღმერთმან ბნელი გამითენა, | |
| და | პირი თქვენი მხიარული | მხიარულსა კვლა მიჩვენა!" |
| 146/147 | ||
| მეფე ყელსა^ მოეკიდა, | გარდაკოცნა ვითა შვილი. | |
| სხვა მათებრი არ ყოფილა | არ გამზრდელი, არ გაზრდილი! | |
| ყმა ადგა და წამოვიდა, | მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; | |
| და | @როსტან მისთვის აატირა | გონიერი გული, ლბილი. |
| 147/148 | ||
| გამოემართა @ავთანდილ, | მოყმე მხნე, ლაღად მავალი. | |
| ოც დღე იარა, ღამეცა | დღეს ზედა წაჰრთო მრავალი. | |
| იგია ლხინი სოფლისა, | იგია ნივთი და ვალი, | |
| და | არ მისცილდების @თინათინ | მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. |
| 148/149 | ||
| რა მოვიდა, სიხარული | შიგან გახდა სამეფოსა. | |
| მოეგებნეს დიდებულნი, | ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა. | |
| იგი პირ-მზე არ მოსცთების | სიარულსა სასწრაფოსა. | |
| და | მიჰხვდეს მყოფნი მას წინაშე | სიხარულსა სადაფოსა. |
| 149/150 | ||
| ქალაქი ჰქონდა მაგარი | საზაროდ სანაპიროსა, | |
| გარე კლდე იყო, გიამბობ | ზღუდესა უქვიტკიროსა. | |
| ყმამან მუნ დაყო სამი დღე | ამოსა სანადიროსა, | |
| და | გამზრდელი მისი @შერმადინ | დაისვა სავაზიროსა. |
| 150/151 | ||
| ესეა მონა @შერმადინ, | ზემოთცა სახელ-დებული, | |
| თანა-შეზრდილი, ერთგული | და მისთვის თავ-დადებული, | |
| მან არ იცოდა აქამდის | მის ყმისა ცეცხლი დებული, | |
| და | აწ გაუცხადა სიტყვები | მის მზისა იმედებული. |
| 151/152 | ||
| უბრძანა: "აჰა, @შერმადინ, | ამად მე შენგან მრცხვენიან, | |
| ჩემნი საქმენი ყოველნი | გცოდნიან, გაგივლენიან, | |
| მაგრა არ იცი აქამდის, | რანიცა ცრემლნი მდენიან! | |
| და | მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, | აწ მასვე მოულხენიან. |
| 152/153 | ||
| მოუკლავარ @თინათინის | სურვილსა და სიყვარულსა, | |
| ცრემლი ცხელი ასოვლებდის | ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა, | |
| ვერ ვაჩენდი აქანამდის | ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, | |
| და | აწ მიბრძანა საიმედო, | ამად მხედავ მხიარულსა. |
| 153/154 | ||
| მიბრძანა: "მიცან ამბავი | მის ყმისა დაკარგულისა, | |
| მოხვიდე, სრულ-ვქმნა მაშინღა | შენი წადილი გულისა, | |
| ქმარი არ მინდა უშენო, | მომხვდეს ხისაცა რგულისა!" | |
| და | მომცა წამალი გულისა, | აქამდის დადაგულისა. |
| 154/155 | ||
| "პირველ, ყმა ვარ, წასლვა მინდა | პატრონისა სამსახურად, - | |
| ხამს მეფეთა ერთგულობა, | ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად, - | |
| მერმე, ცეცსლი დაუვსია, | აღარა მწვავს გულსა მურად. | |
| და | ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს, | ჭირს მიუხდეს მამაცურად. |
| 155/156 | ||
| ვართ უმოყვრესნი მე და შენ | ყოველთა პატრონ-ყმათასა, | |
| ამისთვის გნუკევ სმენასა | შენ ამა ჩემთა ხმათასა: | |
| ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, | თავადად ჩემთა სპათასა, | |
| და | ამა საქმესა ვერა ვიქმ | მე განდობასა სხვათასა. |
| 156/157 | ||
| ლაშქართა და დიდებულთა | ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი; | |
| დარბაზს კაცსა გაჰგზავნიდი | და ამბავსა მათსა სცნობდი, | |
| წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, | უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, | |
| და | აქა სადმე არ-ყოფასა | ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! |
| 157/158 | ||
| ლაშქრობა და ნადირობა | შენი ჩემსა დაასასე, | |
| აქათ სამ წელ მომიცადე, | ხვაშიადი შემინახე, | |
| მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, | ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, | |
| და | არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, | მიტირე და მივაგლახე. |
| 158/159 | ||
| მაშინღა ჰკადრე მეფესა | არ საქმე სასურვალია, | |
| აცნობე ჩემი სიკვდილი, - | იყავ მართ ვითა მთრვალია, - | |
| მიჰხვდა-თქო საქმე, რომელი | ყოვლთათვის გარდუვალია. | |
| და | გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, | ოქრო, ვერცხლი და თვალია^. |
| 159/160 | ||
| მაშინ უფრო მომეხმარე, | ამისგანცა უფრო მხნედ-რე, | |
| ნუ, თუ ადრე დამივიწყო, | მახსენებდი ზედას-ზედ-რე! | |
| მეტად კარგად დამიურვე, | სული ჩემი შეივედრე, | |
| და | ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, | გული შენი მოიმდედრე". |
| 160/161 | ||
| რა @შერმადინ მოისმინა, | გაუკვირდა, შეეზარა, | |
| თვალთათ^ ვითა მარგალიტი | ცხელი ცრემლი გარდმოღვარა, | |
| მოახსენა: "უშენომან | გულმან რამცა გაიხარა! | |
| და | ვიცი, რომე არ დასდგები, | მაგრა გიშლი ამად არა. |
| 161/162 | ||
| "ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო", | - ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? | |
| რაგვარა ვქმნა პატრონობა? | რამც გიფერე, რამც გიგვანე? | |
| შენ მარტოსა გიგონებდე, | მემცა მიწა ვიაკვანე! | |
| და | სჯობს ორნივე დავიკარგნეთ, | წამოგყვები, წამიტანე!" |
| 162/163 | ||
| ყმამან უთხრა: "მომისმინე, | მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: | |
| რა მიჯნური ველთა რბოდეს, | მარტო უნდა გასაჭრელად. | |
| მარგალიტი არვის მიჰხვდეს | უსასყიდლოდ, უვაჭრელად. | |
| და | კაცი ცრუ და მოღალატე | ხამს ლახვრითა^ დასაჭრელად. |
| 163/164 | ||
| ვისმცა ვუთხარ ხვაშიადი? | შენგან კიდე არვინ ვარგ-ა, | |
| უშენოსა პატრონობა | ვის მივანდო, ვინ ქმნას კარგა? | |
| სანაპირო გაამაგრე, | მტერმან ახლოს ვერ იბარგა! | |
| და | კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, | ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. |
| 164/165 | ||
| ფათერაკი^ სწორად მოჰკლავს, | ერთი იყოს, თუნდა ასი; | |
| მარტოება ვერას მიზამს, | მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; | |
| აქათ სამ წელ არ მოვიდე, | მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი; | |
| და | წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, | ვინცა იყოს ჩემი ხასი". |
| 6 | წიგნი /ავთანდილისა თავის ყმათა თანა |
| 165/166 | ||
| დაწერა, თუ: "ჩემნო ყმანო, | გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო, | |
| ერთგულნო და მისანდონო, | ამას ზედა გამოცდილნო, | |
| თქვენ ჩემისა საწადლისა | მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო, | |
| და | წიგნი ჩემი მოისმინეთ, | ყოვლნო ერთგან შემოყრილნო^! |
| 166/167 | ||
| მიწაცა თქვენი @ავთანდილ, | ისმინეთ, გიწერ მე რასა: | |
| თვით ვიქმ ხელითა ჩემითა | ამა წიგნისა წერასა, | |
| ცოტასა ხანსა ვარჩივე | გაჭრა სმასა და მღერასა, | |
| და | პურად და საჭმლად მივენდევ | ჩემსა მშვილდსა და ცერასა. |
| 167/168 | ||
| საქმე რამე მიც თავისა | ზე სადმე გარდსახვეწელი, | |
| დავყო მარტოდ და ღარიბად | ესე წლეული მე წელი, | |
| გემუდარები ამისთვის, | ვარ თქვენი შემომხვეწელი, | |
| და | მე დამახვედროთ სამეფო | მტერთაგან დაულეწელი. |
| 168/169 | ||
| მე @შერმადინ დამიგდია, | ჩემად კერძად პატრონობდეს, | |
| სიკვდილსა და სიცოცხლესა | სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს, | |
| ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, | ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს, | |
| და | შემცოდესა ყველაკასა | ვითა ცვილსა დაადნობდეს. |
| 169/170 | ||
| თქვენცა იცით, გამიზრდია, | ვითა ძმა და ვითა შვილი. | |
| ამას ასრე ჰმორჩილობდით, | არის ვითამც @ავთანდილი, | |
| ბუკსა იკრას, აქმნევინეთ | ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი; | |
| და | მე თუ დრომდის არ მოვიდე, | გლოვა გმართებს, არ სიცილი". |
| 170/171 | ||
| ესე წიგნი გაასრულა | წყლიანმან და სიტყვა-ნაზმა, | |
| წელთა ოქრო შემოირტყა, | საღარიბოდ მოეკაზმა, | |
| ბრძანა: "მინდორს შევჯდებიო", | ლაშქარიცა დაერაზმა; | |
| და | მასვე წამსა წამოვიდა, | შინა ხანი არა დაზმა. |
| 171/172 | ||
| ბრძანა: "წადით ყველაკაი, | აქა მომხრედ არვინ მინა". | |
| მონებიცა მოიშორვა, | თავი გაითავისწინა, | |
| მარტო გარე შემობრუნდა | შამბი შიგან გაირბინა, | |
| და | მიწყივ მისად საგონებლად | მისი მკლველი თინათინ- ა. |
| 172/173 | ||
| იგი ველი გაირბინა, | ლაშქართაგან გაეკიდა. | |
| ვინმცა ნახა სულიერმან, | ანუ ვინმცა გაეკიდა? | |
| ვის მახვილი ვერას ავნებს, | იმას ვინმცა წაეკიდა! | |
| და | მისგან ტვირთი კაეშნისა | ტვირთად ვარგად აეკიდა. |
| 173/174 | ||
| რა ლაშქართა ინადირეს | და პატრონი მოითვალეს, | |
| იგი პირ-მზე ვეღარ პოვეს, | პირი მათი იფერმკრთალეს, | |
| მათსა დიდსა სიხარულსა | სამძიმარი^ ანაცვალეს, | |
| და | ყოვლგან რბოდეს საძებარად, | ვინცა იყო უცხენმალეს. |
| 174/175 | ||
| დარბოდეს და სხვაგნით სხვათა | მოამბეთა მოასხმიდეს; | |
| ვეღარა ცნეს მისი საქმე, | გაიარა აქათ კიდეს, | |
| მისნი სპანი გულ-მოკლულნი | ცრემლსა ცხელსა გარდმოჰყრიდეს: | |
| და | "ღმერთო, ლომო, შენად ნაცვლად | სხვასა ვისმცა დანერგვიდეს!" |
| 175/176 | ||
| @შერმადინ ერთგან შეყარნა | ხასნი და დიდებულები, | |
| უჩვენა იგი უსტარი, | ამბავი მისი თქმულები. | |
| რა მოისმინეს, ყველაი | დარჩა გულ-დანაწყლულები, | |
| და | თავსა იცემდეს, არ იყო | გული უცრემლო, ულები. |
| 176/177 | ||
| ყოვლთა ჰკადრეს: "თუცა ყოფა | ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა, | |
| უშენოსა საჯდომი და | ტახტი მისი ვისმცა მისცა? | |
| განაღამცა გმორჩილობდით, | თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!" | |
| და | იგი მონა აპატრონეს, | ყველაკამან თაყვანის-სცა. |
| 7 | /ავთანდილისაგან მის ყმისა ძებნად წასლვა |
| 177/178 | ||
| ამ საქმესა მემოწმების | @დიონოსი ბრძენი, @ეზროს: | |
| საბრალოა, ოდეს ვარდი | დაერთვილოს, და-ცა-ეზროს. | |
| ვის ბადახში არა ჰგვანდეს | და ლერწამი ტანად ეზროს, | |
| და | იგი სადმე გაღარიბდეს, | სამყოფთაგან იაბეზროს. |
| 178/179 | ||
| @ავთანდილ იგი მინდორი | ოთხ-ახმით გარდაიარა, | |
| დააგდო ზღვარი არაბთა, | სხვათ ზღვართა არე იარა, | |
| მაგრა მის მზისა გაყრამან | სიცოცხლე გაუზიარა; | |
| და | თქვა: "თუ მე მასმცა ვეახელ, | აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა". |
| 179/180 | ||
| ახალმან ფიფქმან დათოვა, | ვარდი დათრთვილა, დანასა; | |
| მოუნდის გულსა დაცემა, | ზოგჯერ მიჰმართის დანასა; | |
| თქვის: "ჭირი ჩემი სოფელმან | ოთხმოცდაათი ანასა, | |
| და | მოვჰშორდი ლხინსა ყველასა: | ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!" |
| 180/181 | ||
| ვარდი მის მზისა გაყრილი | უფრო და უფრო ჭნებოდა, | |
| გულსა უთხრის, თუ: "დათმეო", | ამად არ დია ბნდებოდა. | |
| უცხო უცხოთა ადგილთა | საძებრად იარებოდა, | |
| და | მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა, | მათ თანა-ემოყვრებოდა. |
| 181/182 | ||
| მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა | სდის ზღვათა შესართავისად. | |
| უჩნდის ქვეყანა ტახტად და | მკლავი სადებლად თავისად. | |
| თქვის: "საყვარელო, მოგშორდი, | გული შენ დაგრჩა, ვთქვა, ვისად? | |
| და | შენთვის სიკვდილი მეყოფის | ლხინად ჩემისა თავისად". |
| 182/183 | ||
| ყოვლი პირი ქვეყანისა | მოვლო, სრულად მოიარა, | |
| ასრე რომე ცასა ქვეშე | არ დაურჩა, არ ეარა, | |
| მაგრა იგი მის ამბვისა | მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა. | |
| და | ამას შიგან წელიწადი | სამი სამ თვედ მიიყარა. |
| 183/184 | ||
| მიჰხვდა რასმე ქვეყანასა | უგემურსა, მეტად მქისსა, | |
| თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს, | ვერას შვილსა ადამისსა, | |
| იგი ჭირი არ უნახავს | არ რამინს და არცა ვისსა, | |
| და | დღე და ღამე იგონებდა | საყვარელსა მასვე მისსა. |
| 184/185 | ||
| მას მიჰხვდა წვერი სადგურად | მაღლისა მთისა დიდისა, | |
| გამოჩნდა მუნით მინდორი, | სავალი დღისა შვიდისა. | |
| მის მთისა ძირსა წყალი დის, | არად სანდომი ხიდისა, | |
| და | ორგნითვე ტყესა შეეკრა | ნაპირი წყლისა კიდისა. |
| 185/186 | ||
| ზედ წაადგა, შეექცევის, | დროთა, დღეთა ანგარიშობს; | |
| თვენი ესხნეს ორანიღა, | ამად სულთქვამს, ამად იშობს; | |
| "ვაჲ თუ საქმე გამიმჟღავნდეს! | - კვლა ამისთვის გულ-მოშიშობს, - | |
| და | ავსა კარგად ვერვინ შესცვლიხ, | თავსა ახლად ვერვინ იშობს". |
| 186/187 | ||
| საგონებელი შეექმნა | დადგა საქმისა მრჩეველად, | |
| თქვა: "თუ დავბრუნდე, | ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად? | |
| ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა, | ვიყავ რად დღეთა მლეველად, | |
| და | მისი ვერა ვცნა ჭორადცა, | ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად? |
| 187/188 | ||
| თუ არ დავბრუნდე, საძებრად | დავყვნე სხვანიცა ხანანი, | |
| რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე | ამბავნი მე მისთანანი, | |
| დრო გარდაუწყდეს @შერმადინს, | მიჰხვდენ ღაწვისა ბანანი, | |
| და | მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა | საქმენი დასაგვანანი! |
| 188/189 | ||
| უამბოს ჩემი სიკვდილი, | თვით ჩემგან დავედრებული, | |
| მათ შექმნან გლოვა-ტირილი, | ქმნან საქმე გამწარებული, | |
| მერმე მივიდე ცოცხალი | მე, სხვაგან სადმე რებული!" | |
| და | ამას იგონებს ტირილით | გონება-შეიწრებული. |
| 189/190 | ||
| იტყვის: "ღმერთო, სამართალნი | შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ? | |
| მე ეზომნი სიარულნი | კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ, | |
| გულით ჩემით სიხარულნი | აღჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ? | |
| და | დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი | ვერაოდეს^ დავიყუდენ". |
| 190/191 | ||
| კვლაცა იტყვის: "დათმობა სჯობს", | და თავსავე ეუბნების: | |
| "დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები, | გული ჩემი ნუ დადნების, | |
| უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ, | ცრემლი ცუდად მედინების, | |
| და | განგებასა ვერვინ შესცვლის, | არ-საქმნელი არ იქმნების". |
| 191/192 | ||
| თავს უთხრა: "მოკვე, გიჯობსო | სიცოცხლეს აუგიანსა; | |
| მიხვალ, დაგხვდების @თინათინ, | - ანათებს დღესა მზიანსა, - | |
| გკითხოს მის ყმისა ამბავი, | რა გმართებს ვაგლახიანსა?" | |
| და | იგონებს წამ-წამ, მიჰყვების | ტყის პირსა შამბნარ-წყლიანსა. |
| 192/193 | ||
| "ყოვლნი არსნი ცათ ქვეშეთნი | ერთობ სრულად მომივლიან, | |
| მაგრა საქმე მის კაცისა | ვერასადა შემიგნიან; | |
| უღონიოდ მართალ იყვნეს, | რომელთაცა ქაჯად თქვიან. | |
| და | აწ ტირილი არას მარგებს, | ცუდად ცრემლნი რასა მდიან?" |
| 193/194 | ||
| მთით ჩამოვიდა @ავთანდილ, | გავლო^ წყალი და ტყენია, | |
| მინდორს აცორვებს ტაიჭსა, | შეჟრენით მონაწყენია. | |
| გასცუდებოდეს მკლავნი და | მისნი სიამაყენია, | |
| და | ბროლისა ველსა სტურფობდეს | გიშრისა მუნ საყენია. |
| 194/195 | ||
| მობრუნება დააპირა, | სულთქვნა, მერმე ივაგლახა, | |
| მას მინდორსა დაემართა, | გზა თვალითა გამოსახა; | |
| თვესა ერთსა სულიერი | კაცი არსად არ ენახა, | |
| და | მხეცნი იყვნეს საშინელნი, | მაგრა არა შეუზახა. |
| 195/196 | ||
| თუცა მხეც-ქმნილი @ავთანდილ | გულ-ამოსკვნით და კვნესით- ა, | |
| ეგრეცა ჭამა მოუნდის | @ადამის ტომთა წესითა, | |
| ისრითა მოკლის ნადირი, | @როსტომის მკლავ^-უგრძესითა, | |
| და | შამბისა პირსა გარდახდა, | ცეცხლი დააგზო კვესითა. |
| 196/197 | ||
| ცხენსა მისცა საძოვარი, | ვირე წვადი შეიწოდეს; | |
| ექვსნი რამე ცხენოსანნი, | ნახა, მისკენ მოვიდოდეს; | |
| თქვა, თუ: "ჰგვანან მეკობრეთა, | თვარა კარგი რამც იცოდეს! | |
| და | აქა კაცი ხორციელი | კვლა ყოფილა არაოდეს". |
| 197/198 | ||
| ხელთა ჰქონდა ისარ-მშვილდი, | მათკე მივა მხიარული. | |
| ორთა კაცთა წვეროსანთა | ყმა მოჰყვანდა უწვერული, | |
| თავსა იყო დაკოდილი, | შეებნიდა სისხლსა გული, | |
| და | ტიროდეს და იჭირვოდეს, | ცოტა ედგა მას, გლახ, სული. |
| 198/199 | ||
| უყივლა, თუ: "ძმანო, ვინ ხართ? | მეკობრეთა დაგამსგავსენ!" | |
| მათ მიუგეს: "დაგვიწყნარდი, | გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ, | |
| ვერა გვარგო, მოგვიმატენ, | ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ, | |
| და | სატირელნი მოგვიტირენ, | ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ". |
| 199/200 | ||
| @ავთანდილ მიდგა, ეუბნა | მათ კაცთა გულ-მდუღარეთა; | |
| მათ უთხრეს მათი ამბავი, | ტირილით მოუბარეთა^: | |
| "ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე, | მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა, | |
| და | დია გვაქვს ციხე-ქალაქი | ხატაეთს არე-მარეთა. |
| 200/201 | ||
| კარგი გვესმა სანადირო, | ნადირობას^ წამოვედით, | |
| გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, | წყლისა პირსა გარდავხედით, | |
| სანადირო მოგვეწონა, | თვესა ერთსა არ წავედით, | |
| და | ვჰხოცდით მხეცსა უზომოსა^ | მინდორით და მთით და ქედით. |
| 201/202 | ||
| ჩვენ სამთა ძმათა ჩვენთანა | მესროლნი დავაწბილენით, | |
| მით ერთმანერთსა სამნივე | ჩვენ კიდე დავეცილენით: | |
| "მე უკეთ მოვჰკლავ^, მე გჯობო", | სიტყვანი ვავაქილენით, | |
| და | ვერ გავაჩინეთ მართალი, | ვისარჩლეთ, ვითაკილენით. |
| 202/202 | ||
| დღეს ავყარენით ლაშქარნი, | სავსენი ირმის ტყავითა, | |
| ვთქვით: "გავაჩინოთ მართალი, | ვინ ვსჯობთ თავისა მკლავითა, | |
| თავსა ვეახლნეთ მარტონი, | დავდგეთ თავისა თავითა, | |
| და | თვით დანახულსა მოვჰკლვიდეთ, | ნუ ვისრით დამნახავითა". |
| 203/203 | ||
| ჩვენ ვიახლენით სამთავე | სამნი მეაბჯარენია^, | |
| ლაშქართა წასლვა ვუბრძანეთ, | მით არას მოაზრენია, | |
| მოვინადირეთ მინდორი, | ისი ტყენი და ღრენია, | |
| და | დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი, | რაცა ზე გარდაგვფრენია. |
| 204/204 | ||
| ანაზდად მოყმე გამოჩნდა | კუშტი, პირ-გამქუშავია, | |
| ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, | - მერანი რამე შავია, - | |
| თავსა და ტანსა ემოსა | გარე-თმა ვეფხის ტყავია, | |
| და | ჯერთ მისი მსგავსი შვენება | კაცთაგან უნახავია. |
| 205/205 | ||
| ვუჭვრიტეთ, მისთა ელვათა | შუქნი ძლივ გავიცადენით, | |
| ვთქვით, თუ: "მზეაო ქვეყანად, | ნუ ვეუბნებით ცად ენით!" | |
| მისი მოგვინდა შეპყრობა, | ვჰკადრეთ და შევეცადენით, | |
| და | ასრე სულთქვმით და ვაებით | მით ვართ, ცრემლისაცა დენით. |
| 206/206 | ||
| მე უხუცესმან უმცროსთა | კაცი დავსთხოვე ქენებით; | |
| ჩემმან შედეგმან ტაიჭი | მისი თვით აქო ხსენებით; | |
| ამან მართ ოდენ მორევნა | გვთხოვა^, ვუალლეთ ჩვენ ნებით, | |
| და | მივჰმართეთ, იგი აგრევე | წყნარად მივა და შვენებით. |
| 207/207 | ||
| ბროლმან, ლალსა გარეულმან, | ვარდნი თხელნი ანატიფნა, | |
| იგი ტკბილნი გონებანი | ჩვენთვის მეტად გაამყიფნა: | |
| არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა, | ყოლა არად ამოგვკრიფნა^, | |
| და | მისნი მკვახედ მოუბარნი | მათრახითა შეგვამწიფნა! |
| 208/208 | ||
| უმცროსსა ძმასა მივეცით, | უფროსნი დავეზიდენით; | |
| ხელი მოჰკიდა, "დადეგო!", | ესეცა ჰკადრა კიდ ენით; | |
| მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო, | ჩვენ ამად დავერიდენით, | |
| და | თავსა გარდაჰკრა მათრახი, | ვნახეთ სისხლისა კი დენით. |
| 209/209 | ||
| მით ერთითა მათრახითა | თავი ასრე გარდაჰფრიწა, | |
| ვითა მკვდარი უსულო ქმნა, | ვითა მიწა დაამიწა, | |
| მისი რასმე მკადრებელი | მოამდაბლა, მოამიწა, | |
| და | თვალთა წინა წაგვივიდა | ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-! |
| 210/210 | ||
| აღარ დაბრუნდა, წავიდა | წყნარად და აუჩქარებლად, | |
| აგერა მივა, ნახეო, | იგი მზეებრ და მთვარებლად". | |
| შორს უჩვენებდეს @ავთანდილს | მტირალნი გაუხარებლად, | |
| და | ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი | მისი მის მზისა მარებლად. |
| 211/211 | ||
| აჰა მიჰხვდა @ავთანდილსა | ღაწვთა ცრემლით არ-დათოვნა, | |
| რათგან ცუდად არ წაუხდა | მას ეგზომი გარეთ ყოვნა. | |
| კაცსა მიჰხვდეს საწადელი, | რას ეძებდეს, უნდა^ პოვნა, | |
| და | მაშინ მისგან აღარა ხამს | გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა. |
| 212/212 | ||
| უთხრა, თუ: "ძმანო, ვარ ვინმე | ღარიბი უადგილოსა, | |
| მე იმა ყმისა საძებრად | მოვჰშორდი საგაზრდილოსა, | |
| აწ თქვენგან მივჰხვდი საქმესა | ყოლა არ-საადვილოსა, | |
| და | ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქმს | თქვენსა დასაღრეჯილოსა^! |
| 213/213 | ||
| ვითა მე მივჰხვდი წადილსა, | ჩემის გულისა ნებასა, | |
| აგრემცა ღმერთი ნურას იქმს | ძმისა თქვენისა ვნებასა!" | |
| უჩვენა მისი სადგომი: | "მიდითო ნება-ნებასა, | |
| და | ჩრდილსა გარდასვით მაშვრალი, | მიეცით მოსვენებასა". |
| 214/214 | ||
| ესე უთხრა და წავიდა, | ცხენი გაქუსლა დეზითა, | |
| ვითა გავაზი გაფრინდა, | არ-გაშვებული ხეზითა, | |
| ან მთვარე, მზისა შემყრელი, | მზე სინათლითა ზეზითა. | |
| და | დაივსო ცეცხლი შემწველი | მისითა მან მიზეზითა. |
| 215/215 | ||
| მიეწურა, იგონებდა, | ახლოს შეყრა ვითა აგოს: | |
| "საუბარმან უმეცარმან | შმაგი უფრო გააშმაგოს! | |
| ხამს, თუ კაცმან გონიერმან | ძნელი საქმე გამოაგოს, | |
| და | არ სიწყნარე გონებისა | მოიძულოს, მოიძაგოს. |
| 216/216 | ||
| რათგან ისი არის რადმე^ | უცნობოდ და ისრე რეტად, | |
| რომე კაცსა არ მიუშვებს | საუბრად და მისად ჭვრეტად, | |
| მივეწევი, შევიყრებით | ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად, | |
| და | ანუ მომკლავს, ანუ მოვჰკლავ^, | დაიმალვის მეტის-მეტად". |
| 217/217 | ||
| @ავთანდილ იტყვის: "ეზომნი | ჭირნიმცა რად ვაცუდენი? | |
| რაცაღა არის, არ არის, | თუმცა არ ედგნეს ბუდენი; | |
| სადაცა მივა, მივიდეს, | რამცა მოვლიდეს ზღუდენი, | |
| და | მუნაღა ვძებნნე ღონენი | ჩემნი არ-დასამრუდენი". |
| 218/218 | ||
| წინა-უკანა იარნეს | ორნი დღენი და ღამენი, | |
| დღისით და ღამით მაშვრალნი, | არ საჭამადთა მჭამენი, | |
| არსადა ხანი არ დაყვეს, | ერთნი თვალისა წამენი. | |
| და | მათ თვალთა ცრემლნი სდიოდეს, | მინდორთა მოსალამენი. |
| 219/219 | ||
| დღისით ვლეს და საღამო-ჟამ | გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი, | |
| კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს, | ძირსა წყალი ჩანადენი, | |
| წყლისა პირსა, არ ითქმოდა, | შამბი იყო თუ რასდენი, | |
| და | ხე დიდრონი, თვალ-უწდომი, | მაღლა კლდემდის ანაყრდენი. |
| 220/220 | ||
| მან ყმამან ქვაბსა მიჰმართა, | გავლნა წყალნი და კლდენია; | |
| @ავთანდილ ცხენსა გარდახდა, | მონახნა დიდნი ხენია, | |
| მას ზედა ჭვრეტად გავიდა, | ძირსა დააბა ცხენია, | |
| და | მუნით უჭვრეტდა. იგი ყმა | მივა ცრემლ-მინადენია. |
| 221/221 | ||
| რა ტყენი გავლნა მან ყმამან, | მოსილმან ვეფხის ტყავითა, | |
| ქვაბისა კარსა გამოდგა | ქალი ჯუბითა შავითა, | |
| ატირდა მაღლად ცრემლითა, | ზღვათაცა შესართავითა, | |
| და | იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, | ყელსა მოეჭდო მკლავითა. |
| 222/222 | ||
| ყმამან უთხრა: "დაო @ასმათ, | ხიდნი ზღვასა ჩაგვიცვივდეს: | |
| ვეღარ მივჰხვდით ჟამიერად, | ჩვენ ვისიცა^ ცეცხლი^ გვწვიდეს". | |
| ესე თქვა და მკერდსა ხელნი | იკრნა, ცრემლნი გარდმოსცვივდეს. | |
| და | ქალი შებნდა, მოეხვია, | ერთმანერთსა სისხლით სწვიმდეს. |
| 223/223 | ||
| იგი ტევრი გაეხშირა | დანაგლეჯსა მათსა თმასა, | |
| ერთმანერთსა ეხვეოდეს: | ყმა ქალსა და ქალი ყმასა; | |
| იზახდიან, მოსთქვმიდიან, | მოსცემდიან^ კლდენი ხმასა. | |
| და | @ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით | მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა. |
| 224/224 | ||
| სული დაიღო მან ქალმან, | დათმო გულისა წყლულობა, | |
| ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი, | მოჰხადა აკაზმულობა, | |
| მას ყმასა შეჰხსნა, | შეიღო აბჯრისა წელ-მორტყმულობა; | |
| და | შინა შევიდეს, მას დღესა | გარდახდა გამოსრულობა. |
| 225/225 | ||
| @ავთანდილს უკვირს: "ამბავი | ისი თუ ვცნაო მე რითა?!" | |
| გათენდა, ქალი გამოდგა, | მოსილი მითვე ფერითა, | |
| შავსა აუდვა ლაგამი, | სწმედდა რიდისა წვერითა, | |
| და | შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი | წყნარად, არ რამე ჩხერითა. |
| 226/226 | ||
| მის მოყმისა წესი იყო, | მეტსა თურე არას ეჯდა. | |
| ქალი ტირს და მკერდსა იცემს, | თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა; | |
| ერთმანერთსა მოეხვივნეს, | აკოცა და ცხენსა შეჯდა; | |
| და | @ასმათ, ისრე დაღრეჯილი, | კვლა უფრორე დაიღრეჯდა. |
| 227/227 | ||
| @ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა | სახე მისივე კაცისა, | |
| ულვაშ-აშლილი, წვერ-გამო, | "ნუთუ მზეაო, - თქვა, - ცისა?" | |
| ეყნოსა სული ალვისა, | ქართაგან მონატაცისა; | |
| და | ასრე უჩს მოკლვა ლომისა, | მართ ვითა ლომსა ვაცისა. |
| 228/228 | ||
| მასვე გზასა წამოვიდა, | რომე გუშინ შეეარა, | |
| შამბი გავლო, გაეშორა, | თავი მინდორს გააგარა; | |
| @ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით, | მალვით ხესა მოეფარა, | |
| და | თქვა, თუ: "ღმერთმან ესე საქმე | მეტად კარგად მომიგვარა. |
| 229/229 | ||
| აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან | სხვა საქმე რა ვამჯობინო? | |
| ქალი შევიპყრა, მის ყმისა | ამბავი ვაამბობინო, | |
| ჩემიცა ვუთხრა ყველაი, | მართალი გავაბრჭობინო, . | |
| და | მას ყრმასა ხრმალი არა ვჰკრა, | არც მისი დავისობინო". |
| 8 | ამბავი /ავთანდილისა /ასმათს რომ ეუბნების ქვაბს შიგან |
| 230/230 | ||
| ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, | მისგან ხესა შემობმული, | |
| ზედა შეჯდა, გაემართა, | ქვაბი დაჰხვდა კარ-განხმული. | |
| მუნით ქალი გამოიჭრა | გულ-მდუღარე, ცრემლ-დასხმული, | |
| და | ეგონა, თუ: დაბრუნდაო | პირი ვარდი, ბროლ-ბაკმული. |
| 231/231 | ||
| ვერ იცნა, - სახე არ ჰგვანდა | მისი მის ყმისა სახესა, - | |
| ფიცხლა გაიქცა, მიჰმართა | ზახილით კლდესა და ხესა; | |
| ყმა გარდაიჭრა, დააბა, | ვითა კაკაბი მახესა; | |
| და | ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა | ზახილსა მუნ ერთ-სახესა. |
| 232/232 | ||
| მას ყმასა თავი არ მისცა, | ჭვრეტადცა ებილწებოდა, | |
| ვითა კაკაბი არწივსა | ქვეშე მი და მო ძრწებოდა, | |
| @ტარიელს ვისმე უზახდა | მწედ, თუცა არ ემწებოდა, | |
| და | @ავთანდილ მუხლთა უყრიდა, | თითითა ეხვეწებოდა. |
| 233/233 | ||
| ეტყოდა: "სულე! რამც გიყავ? | კაცი ვარ, ადამიანი, | |
| უფერო-ქმნილნი მინახვან | ვარდნი და ისი იანი, | |
| მისი რამ^ მითხარ, ვინ არის | ტან-სარო, პირ ბაკმიანი? | |
| და | სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის, | ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი". |
| 234/234 | ||
| ქალი ეტყოდა ტირილით, | სარჩელი უგავს ბრჭობასა: | |
| "თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ; | შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა! | |
| აწ მეტად ძნელსა საქმესა | მნუკევ ადვილად თხრობასა; | |
| და | ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი | მაგა ამბვისა ცნობასა!" |
| 235/235 | ||
| კვლა ეტყვის: " ყმაო, რა გინდა, | ანუ მენუკევ მე რასა? | |
| მაგა საქმესა ვერა იქმს | ვერცა კალამი წერასა. | |
| შენ ერთხელ მეტყვი, "მითხარო", | მე ასჯერ გეტყვი "ვერასა", | |
| და | ვითა სიცილი ტირილსა, | ვაგლახი მიჯობს მღერასა". |
| 236/236 | ||
| "ქალო, არ იცი, სით მოვალ, | რა ჭირნი მომითმენიან, | |
| ოდითგან ვეძებ ამბავთა, | ესე არვისგან მსმენიან; | |
| შენ მიპოვნიხარ, სიტყვანი | ჩემნი რაზომცა გწყენიან, | |
| და | ვერ დაგეხსნები, მიამბე, | ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან!" |
| 237/237 | ||
| ქალმან უთხრა: "რას შეგესწარ, | მე ვინ ვარ^ და ანუ შენო? | |
| მზე არ მახლავს, შეგეტყვების, | თრთვილო, ასრე მით მაწყენო! | |
| გრძელი სიტყვა საწყინოა, | ასრე მოკლედ მოგახსენო: | |
| და | ვერასათვის ვერ გიამბობ, | რაცა გინდა, იგი ქმენო!" |
| 238/238 | ||
| კვლაცა ჰკითხა ზენარობით | მიუყარნა მუხლნი წინა, | |
| მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა, | მუდარობა მოეწყინა, | |
| პირსა ზედა გაგულისდა, | თვალთა სისხლი მოედინა, | |
| და | ადგა, თმათა წამოზიდნა, | ყელსა დანა დააბრჯინა. |
| 239/239 | ||
| ეგრე უთხრა: "მე ეზომი | ჯავრი ვითა შეგარჩინო?! | |
| რაგვარა თუ ამატირო, | ცრემლი ცუდად დამადინო?! | |
| გიჯობს, მითხრა: ამის მეტი | მართ აღარა არ გაწყინო, | |
| და | თვარა, ღმერთმან მტერი ჩემი | მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!" |
| 240/240 | ||
| ქალმან უთხრა: "ეგე ღონე | მოიგონე მეტად ავი: | |
| თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები, | მრთელი ვარ და მოუკლავი^. | |
| რად რა გითხრა, სადამდისცა | ვიყო ჭირთა უნახავი? | |
| და | კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ | აღარ მედგას ზედან თავი". |
| 241/241 | ||
| კვლა ეტყვის: "ყმაო, რად მპოვე, | ვინ მეუბნები მე, ვინო? | |
| ეგე ამბავი ცოცხალსა | ენითა ვერ მათქმევინო! | |
| მე თავი ჩემი ნებითა | ჩემითა მოგაკლვევინო, | |
| და | ვითა უსტარი ბედითი | ადვილად დაგახევინო. |
| 242/242 | ||
| ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად | პატიჟად ნურად გგონია, | |
| მით რომე დამხსნი ტირილსა, | შემშრების ცრემლთა ფონია; | |
| ჩალად მიჩს ყოვლი სოფელი, | მისთვისვე შემიწონია. | |
| და | ვერ გიცნობ, ვინ ხარ, ვის გითხრნე | სიტყვანი მისანდონია?" |
| 243/243 | ||
| ყმამან თქვა, თუ: "არ ეგების | აწ ამისი ასრე თქმევა, | |
| სხვასა რასმე მოვიგონებ^, | სჯობს საქმისა გამორჩევა". | |
| გაუშვა და ცალკე დაჯდა, | ტირს, დაიწყო ცრემლთა ფრქვევა, | |
| და | ქალსა უთხრა: "გაგარისხე, | აწ, ესე თქვი, ვით დავრჩე, ვა!" |
| 244/244 | ||
| ქალი დაუჯდა კუშტ-გვარად, | ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია; | |
| @ავთანდილ ქვე ზის ტირილად, | აღარას მოუბარია; | |
| ვარდისა ბაღსა მოგუბდა | ცრემლისა საგუბარია. | |
| და | კვლა იქით ქალი ატირდა, | მისთვის გულ-ნალმობარია. |
| 245/245 | ||
| ყმა მტირალი შეებრალა, | ამად ცრემლნი ცხელნი ღვარნა, | |
| მაგრა უჯდა უცხოს უცხო, | არ ბაგენი აუბარნა; | |
| ყმამან ცნა, თუ: "გონებანი | ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა". | |
| და | ცრემლ-დენილი შეეხვეწა, | ადგა, მუხლნი მიუყარნა. |
| 246/246 | ||
| უთხრა: "ვიცი, აღარ ვარგ ხარ | შენ აწ ჩემად დასადობლად, | |
| გაგარისხე, დარჩომილ ვარ | ღარიბად და ამად ობლად; | |
| აწ ეგრეცა თავი ჩემი | დამიც შენთვის დასანდობლად, | |
| და | ამად რომე შეცოდება | შვიდ-გზის თქმულა შესანდობლად. |
| 247/247 | ||
| თავი ჩემი სამსახურად | თუცა ავად მოგაწონე, | |
| მიჯნურისა შებრალება | ხამს, ესეცა გაიგონე; | |
| სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ, | არვინ არის ჩემი ღონე; | |
| და | სულთა მოგცემ გულისათვის, | სხვა მეტიმცა რა გამონე!" |
| 248/248 | ||
| რა ქალსა მიჰხვდა ყმისაგან | მიჯნურობისა სმინება, | |
| გულ-ამოხვინჩვით დაიწყო | ას-კეცთა ცრემლთა დინება, | |
| კვლა გაამრავლა ზახილით | ტირილი, არ გაცინება. | |
| და | @ავთანდილს ღმერთმან წადილი | მისცა, გულისა ლხინება. |
| 249/249 | ||
| იტყვის, თუ: "ამა სიტყვითა | მას ფერი შეეცვალების, | |
| ვისთვისმე ხელი უცილოდ, | მას ცრემლი ემალმალების". | |
| კვლა უთხრა: "დაო, მიჯნური | მტერთაცა შეებრალების; | |
| და | ესეცა იცი, სიკვდილსა | თვით ეძებს, არ ეკრძალების. |
| 250/250 | ||
| ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე, | გაუძლებლად სულთა დგმისად; | |
| ჩემმან მზემან გამომგზავნა | საძებარად იმა ყმისად; | |
| ღრუბელიცა ვერ მიჰხვდების, | მე მისრულვარ სადა, მი-, სად! | |
| და | გული თქვენი მიპოვნია, | მისი შენდა, შენი მისად. |
| 251/251 | ||
| მისი სახე გულსა ჩემსა | ხატად ასრე გამოვხატე, | |
| მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან, | ლხინი ჩემი ვაალქატე. | |
| ორისაგან ერთი მიყავ: | ტყვედ მქმენ, ანუ მააზატე, | |
| და | ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ, | ჭირი ჭირსა მომიმატე". |
| 252/252 | ||
| ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა | პირველისა უამესი: | |
| "ეგე სიტყვა მოიგონე | დია რამე უკეთესი. | |
| წეღან საქმე მტერობისა | გულსა ჩემსა შთამოსთესი, | |
| და | აწ მოყვარე გიპოვნივარ, | დისაგანცა უფრო დესი. |
| 253/253 | ||
| მაშა რათგან მიჯნურობა | შენად ღონედ მოიგონე, | |
| არ ეგების, ამას იქით | თუ-მცა თავი არ გამონე, | |
| არ შენ მოგეც თავი ჩემი, | დაგაბნიე, დაგაღონე; | |
| და | შენთვის მოვკვდე, ამისებრი | მემცა საქმე რა ვიღონე! |
| 254/254 | ||
| აწ რაცა გითხრა, თუ ამა | საქმესა დამმორჩილდები, | |
| რასაცა ეძებ, მიჰხვდები, | უცილოდ არ ასცილდები; | |
| თუ არ მომისმენ, ვერ ჰპოვებ, | რაზომმცა ცრემლსა ჰმილდები, | |
| და | მოგხვდების მდურვა სოფლისა, | მოჰკვდები, გა-ცა-სწბილდები". |
| 255/255 | ||
| ყმამან უთხრა: "ეგე საქმე | ამას ჰგავსო, არა სხვასა: | |
| ორნი კაცნი მოდიოდეს^ | სადაურნი სადმე გზასა, | |
| უკანამან წინა ნახა | ჩავარდნილი შიგან ჭასა, | |
| და | ზედ მიადგა, ჩაყიოდა, | ტირს, იზახიხ ვაგლახ-ვასა. |
| 256/256 | ||
| ეგრე უთხრა: "ამხანაგო, | იყავ მანდა, მომიცდიდე, | |
| წავალ თოკთა მოსახმელად, | მწადსო, თუ-მცა ამოგზიდე"; | |
| მას ქვეშეთსა გაეცინა^, | გაუკვირდა მეტად კიდე, | |
| და | შემოჰყივლა: "არ გელოდე, | სად გაგექცე, სად წავიდე?" |
| 257/257 | ||
| აწ, დაო, შენთა ხელთაა | ჩემი საბელი ყელისა, | |
| სხვად უღონოა უშენოდ | ჩემგან^ აპყრობა ხელისა; | |
| რასაცა მიზამ, შენ იცი, | შენ ხარ წამალი ხელისა, | |
| და | თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა | შეკრვა თავისა მრთელისა!" |
| 258/258 | ||
| ქალმან უთხრა: "მომეწონა, | ყმაო, შენი ნაუბარი. | |
| ხარ უცილოდ კარგი ვინმე, | მოყმე, ბრძენთა საქებარი; | |
| ხარ ვინათგან აქანამდის | მაგა ჭირთა დამთმობარი, | |
| და | რაცა გითხრა, მომისმინე, | გიპოვნია საძებარი. |
| 259/259 | ||
| იმა მოყმისა ამბავი | არსადა არ იპოვნების; | |
| თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის, | არვისგან დაიჯერების^; | |
| მოილოდინე, მოვიდეს, | რაზომმცა დაგეყოვნების, | |
| და | დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ, | ცრემლითა ნუ ითოვნების. |
| 260/260 | ||
| გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან | ჩვენისა^ შენ სახელისა: | |
| @ტარიელ არის სახელი | იმა მოყმისა ხელისა; | |
| მე @ასმათ მქვიან, რომელსა | წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა, | |
| და | სულთქვმა სულთქვმისა ბევრისა, | მაშა თუ არ ერთხელისა. |
| 261/261 | ||
| ამის მეტსა ვერას გითხრობ | მე სიტყვასა ამისთანსა. | |
| ისი მინდორს არონინებს | ტანსა მტერთა მემაჯანსა, | |
| ვჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა | მისგან ხორცსა მონატანსა, | |
| და | აწვე მოვა, არა ვიცი, | თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა. |
| 262/262 | ||
| ამას გვედრებ, მოიცადო, | თავი სხვაგან არსად არო; | |
| რა მოვიდეს, შევეხვეწო, | ნუთუ ვითა მოვაგვარო; | |
| ერთმანერთსა შეგამეცნნე, | თავი შენი შევაყვარო, | |
| და | თვით გიამბოს საქმე მისი, | საყვარელსა გაახარო". |
| 263/263 | ||
| ქალსა ყმამან მოუსმინა, | დაჰმორჩილდა, დაჰრთო ნება. | |
| ამას ზედა მოიხედნეს, | ხევით ესმა ჩხაპუნება; | |
| მთვარე წყალსა გამოსრული | ნახეს, შუქთა მოფინება, | |
| და | უკურიდნეს, აღარა ქმნეს | მუნ ხანისა დაყოვნება. |
| 264/264 | ||
| ქალმან უთხრა: "ყმაო, ღმერთმან | მოგცა ჟამად, რაცა გინა, | |
| მაგრა თავი უჩინო ქმენ, | დამალული იყავ შინა; | |
| იმა ყმისა მეუნებლე | ხორციელი არავინ- ა; | |
| და | ნუთუ ვით რა^ მოვაგვარო, | შენი ნახვა არ ეწყინა' |
| 265/265 | ||
| @ავთანდილ ქვაბსა დამალა | ქალმან დამალვით მალითა. | |
| იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, | შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა; | |
| ატირდეს მაღლად ცრემლითა, | ზღვათაცა შესამალითა, | |
| და | @ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა | ჭვრეტითა იდუმალითა. |
| 266/266 | ||
| ამარტის ფერად შეცვალა | ბროლი ცრემლისა ბანამან. | |
| დიდხან იტირეს ყმამან და | მან ქალმან შაოსანამან; | |
| შეხსნა, შეიღო აბჯარი, | ცხენიცა შეიყვანა მან; | |
| და | დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა | შავმან გიშრისა დანამან. |
| 267/267 | ||
| @ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა, | ტყვე, საკნით ნააზატები. | |
| მან ქალმან ქვეშე დაუგო | ვეფხის ტყავისა ნატები; | |
| მას ზედა დაჯდა იგი ყმა, | სულთქვამს ჭირ-მონამატები, | |
| და | სისხლისა ცრემლსა გაეწნა | შუა გიშრისა სატები. |
| 268/268 | ||
| მან ქალმან ხელ-ყო კვესითა | გზება ცეცხლისა ნელისა, | |
| ეგონა ჭამა ხორცისა | შემწვრისა, შეუქმნელისა; | |
| მიუპყრა, ერთი აჰხლიჩა, | ქმნაა საქმისა ძნელისა, | |
| და | ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო | გამოყრა უცოხნელისა. |
| 269/269 | ||
| ცოტად მიწვა, მიიძინა, | თუცა ყოლა ვერა მეტი; | |
| შეკრთა, დიდნი დაიზახნა, | წამოვარდა ვითა რეტი, | |
| იზახდის და წამ-წამ იკრის | გულსა ლოდი, თავსა კეტი. | |
| და | ცალ-კერძ ზის და პირსა იხოკს | ქალი მისი შენამჭვრეტი. |
| 270/270 | ||
| "რად დაჰბრუნდი? - მოახსენა, | - მითხარ, რაცა წაგეკიდა!" | |
| მან უბრძანა: "მონადირე | მეფე ვინმე გარდმეკიდა, | |
| ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, | ბარგი მძიმედ აეკიდა, | |
| და | იგი მინდორს ნადირობდა, | დაეფანჩა მარეკი, და-. |
| 271/271 | ||
| სევდად მეცა კაცთა ნახვა, | ცეცხლი უფრო გავიალე, | |
| -არ მივეო ახლოს შეყრად - | თავი ჩემი შევიწყალე, | |
| მათგან მკრთალი შემოვბრუნდი, | ტყესა შიგან დავიმალე". | |
| და | თქვა: "ნუთუმცა უკუმრიდა, | რა გათენდეს, წავალ ხვალე". |
| 272/272 | ||
| ქალსა ცრემლნი გარდმოსცვივდეს | ას-ნაკეცნი, ბევრის-ბევრად; | |
| მოახსენა: "მხეცთა თანა | იარები მარტო ტევრად, | |
| არას კაცსა არ იახლებ | საუბრად და შემაქცევრად; | |
| და | მას მაგითა ვერას არგებ, | დღეთა შენთა ცუდად ჰლევ რად? |
| 273/273 | ||
| ყოვლი პირი ქვეყანისა | ერთობ სრულად მოგივლია, | |
| ერთი კაცი შემაქცევრად | შენად ვითა დაგელია? | |
| გეახლოს და არ გაჰშმაგდე, | თუცა ჭირი არ გაკლია; | |
| და | შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს, | ესე შენთვის რა მადლია?" |
| 274/274 | ||
| უბრძანა: "დაო, ეგეა | მსგავსი შენისა გულისა, | |
| მაგრა არ არის ქვეყანად | წამალი ამა წყლულისა! | |
| ვის ძალ-უც პოვნა კაცისა, | თვით სოფლად არ-მოსრულისა? | |
| და | ჩემი ლხინია სიკვდილი, | გაყრა ხორცთა და სულისა. |
| 275/275 | ||
| ღმერთმან სხვამცა ეტლსა ჩემსა | რადმცა^ კაცი რად დაჰბადა, | |
| სიახლე და საუბარი | თუმცა მისი მე მეწადა! | |
| ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, | ანუ ვინმცა შეეცადა? | |
| და | შენგან კიდე ხორციელი, | დაო, მივის არასადა". |
| 276/276 | ||
| ქალმან ჰკადრა: "არ გამიწყრე, | ვიშიშვი და ვიაჯ დია; | |
| რათგან ღმერთსა ვაზირობა | შენი ჩემზედ მოუგდია, | |
| ვერ დავმალავ, უკეთესი | რაცა საქმე გამიცდია. | |
| და | არა ვარგ-ა უსაზომო, | ზომსა თავი გარდგიხდია. |
| 276a/276a | ||
| მისი მძებნელი იყომცა | ჭკუითა მეტის-მეტითა; | |
| შენ კაცთა ნაცვლად ნადირთა | ახლავ გულითა რეტითა; | |
| სჯობს, ერთი კაცი იახლო, | ილხენდე მისით ჭვრეტითა. | |
| და | ვით იადონი არ მოჰკვდე | ბულბულოს თესლთა კვნეტითა". |
| 277/277 | ||
| ყმამან უთხრა: "რას მენუკევ, | არა ვიცი, გამიცხადე. | |
| კაცი ჩემად სამსახურად | უღმრთოდ მემცა ვით დავჰბადე! | |
| ღმერთსა ჩემი უბედობა | უნდა, მემცა რას ვეცადე! | |
| და | განაღამცა გავნადირდი, | თავი ასრე გავიხადე". |
| 278/278 | ||
| ქალმან კვლა ჰკადრა: | "გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, | |
| მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, | მოგყვეს თავისა ნებითა, | |
| იგი გეახლოს, ილხენდე | მისითა შემეცნებითა, | |
| და | ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, | არ-სავნებლისა ვნებითა". |
| 279/279 | ||
| მან უბრძანა: "თუ მიჩვენებ, | ვნახავ, დიდად გავიხარებ, | |
| სიყვარულმან მისმან, ვისთვის | ხელი მინდორს თავსა ვარებ, | |
| არას ვუზამ უგემურსა, | არათ ოდეს გავამწარებ; | |
| და | რაცა ჩემგან ეამების, | ვაამებ და შევიყვარებ". |
| 9 | შეყრა /ტარიელისა და /ავთანდილისა |
| 280/280 | ||
| ქალი ადგა და წავიდა | მის ყმისა მოსაყვანებლად; | |
| "არ ეწყინაო", უამბობს, | არს მისად მაგულვანებლად, | |
| ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, | ვით, მთვარე მოსავანებლად; | |
| და | იგი რა ნახა @ტარიელ, | თქვა მზისა დასაგვანებლად. |
| 283/283 | ||
| გამოეგება @ტარიელ, | ჰმართებს ორთავე მზე დარად, | |
| ანუ ცით მთვარე უღრუბლო | შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად, | |
| რომე მათ თანა ალვისა | ხეცა ვარგ იყო ხედ არად, | |
| და | ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, | სხვადმცა რისად ვთქვი მე დარად! |
| 284/284 | ||
| მათ აკოცეს ერთმანერთსა, | უცხოებით არ დაჰრიდეს, | |
| ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან | კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს, | |
| ყელი ყელსა გარდააჭვდეს, | ერთმანერთსა აუტირდეს, | |
| და | ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი | მათნი, თუცა ლალად ღირდეს. |
| 285/285 | ||
| მობრუნდეს. ყმამან @ავთანდილს | ხელი შეუპყრა ხელითა, | |
| ერთგან დასხდეს და იტირეს | დიდხან ცრემლითა ცხელითა. | |
| @ასმათი სულსა უღებდა | სიტყვითა საკვირველითა: | |
| და | "თავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ | მზესა თქვენითა ბნელითა". |
| 286/286 | ||
| @ტარიელის ვარდი იყო | დათრთვილული, არ დაზრული; | |
| ყმასა უეთხრა: "მესწრაფების, | მითხარ შენი დაფარული, | |
| ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულხარ, | სადაური, სით მოსრული? | |
| და | მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, | ვარ მისგანცა გაწირული". |
| 287/287 | ||
| @ავთანდილ გასცა პასუხი, | სიტყვები ლამაზებია: | |
| "ლომო და გმირო @ტარიელ, | ვის თავი გინაზებია, | |
| მე ვარ არაბი, @არაბეთს | არს ჩემი დარბაზებია, | |
| და | მიჯნურობითა დამწვარ ვარ, | ცეცხლი უშრეტი მგზებია. |
| 288/288 | ||
| მე პატრონისა ჩემისა | ასული შემყვარებია; | |
| თვით მეფედ მათად მას ხედვენ | მონები მკლავ-მაგრებია. | |
| თუცა არ მიცნობ, გინახავ, | თუ ვითა გიაზრებია, | |
| და | გახსოვსც^ა, ოდეს დაჰხოცე | მონები არ-საპყრებია? |
| 287/287 | ||
| შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, | ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, | |
| პატრონი ჩემი გაგიწყრა, | ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით, | |
| გიხმეთ, არ მოხვე, ლაშქარნი | უკანა გამოგკიდენით, | |
| და | შენ ველნი წითლად შეჰღებენ | სრულად სისხლისა კი დენით. |
| 288/288 | ||
| ყველაკასა მათრახითა | თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. | |
| მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, | კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ, | |
| ვითა ქაჯი დაგვემალე, | მონებიცა დავაფეთეთ, | |
| და | ამან უფრო დაგვაშმაგნა, | თავი სრულად გავაშეთეთ. |
| 289/289 | ||
| ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, | ხელმწიფე ნებიერია. | |
| მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, | მათ რუკა დაუწერია, | |
| ვერ ნახეს შენი მნახავი^ | ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; | |
| და | აწ გამომგზავნა, რომელსა | ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია. |
| 290/290 | ||
| მიბრძანა: "მიცან ამბავი | მის ყმისა წარხდომილისა, | |
| მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, | მის შენგან მონდომილისა". | |
| სამ წლამდის მითხრა დადენა | უმისოდ ცრემლთა მილისა. | |
| და | არ გიკვირს, გავძელ ვერ-ჭვრეტა | მისისა მე ღიმილისა?! |
| 291/291 | ||
| აქანამდის მნახავიცა | კაცი შენი არ მენახა; | |
| ქურდნი^ ვნახენ, რომე თქვენთვის | სიტყვა რამე გაემკვახა; | |
| მათრახითა ჩამოგეგდო | ერთი, მკვდართა დაგესახა; | |
| და | მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა | სულ-მობრძავი სამე, გლახ, ა". |
| 292/292 | ||
| @ტარიელსცა აეხსენა | ომი მათი მაშინდელი, | |
| იტყვის: "მახსოვს ეგე საქმე, | თუცა არის ადრინდელი; | |
| ერთგან გნახენ ნადირობას | შენ და შენი მე გამზრდელი; | |
| და | მით ვტიროდი, მომეგონა | მე, გლახ, ჩემი წარმწყმედელი. |
| 293/293 | ||
| რას მაქმნევდით, რად გინდოდი, | ერთმანერთსა რითა^ ვჰგვანდით? | |
| თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, | ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვჰბანდით. | |
| რა მონანი შესაპყრობლად | მომწიენით, გაჰგულვანდით, | |
| და | აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად | თანა მკვდართა მიიტანდით. |
| 294/294 | ||
| მოვიხედენ, მომეწია | რა პატრონი შენი, ვნახე, | |
| ხელმწიფობით შემებრალნეს, | ამად ხელი არ შევახე, | |
| თვალთა წინა გამოგექეც, | მეტი არა შევუზრახე. | |
| და | ჩემი ცხენი უჩინოსა | ჰგავს და სხვასმცა რას ვასახე! |
| 295/295 | ||
| კაცმან ვერ ასწრას თვალისა | დაფახვა, დაწამწამება, | |
| მას გავექცევი, ვისგანცა | ჩემი არა ვცნა ამება; | |
| მათ თურქთა მიღმა გამეგო | მე არას არ შეწამება, | |
| და | ავად ჰშვენოდა მორევნა | და ჩემი დათამამება. |
| 296/296 | ||
| აწ ვაშად მოხვე, მეამა | ნახვა შენისა პირისა! | |
| ტანად სარო და პირად მზე, | მამაცად მსგავსი გმირისა, | |
| გარჯილ ხარ, მაგრა^ არა ხარ | გარდაუხდელი ჭირისა: | |
| და | ძნელია პოვნა კაცისა | ღმრთივ ზეცით განაწირისა!" |
| 297/297 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "ვით მაქებ | საქები ბრძენთა ენისა? | |
| მაგისად ნაცვლად რამც ვიყავ^ | ღირსი ქებისა თქვენისა! | |
| სახე ხარ მზისა ერთისა, | ზეცით მნათისა ზენისა, | |
| და | რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი | ეგზომთა ცრემლთა დენისა. |
| 298/298 | ||
| ამა დღემან დამავიწყა, | გული ჩემი ვინ დაბინდა; | |
| დამიგდია სამსახური მისი, | იქმნას, რაცა გინდა; | |
| იაგუნდი ეგრეცა სჯობს, | ათასჯერმცა მინა მინდა, | |
| და | შენ გეახლო სიკვდილამდის, | ამის მეტი არა მინდა!" |
| 299/299 | ||
| @ტარიელ უთხრა: "მე შენი | გული აწ მემხურვალების; | |
| მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად | შენ ჩემი რა გევალების! | |
| მაგრა წესია, მიჯნური | მიჯნურსა შეებრალების, | |
| და | შე საყვარელსა გაგყარო, | ესე რათ გენაცვალების! |
| 300/300 | ||
| წამოსრულ ხარ ჩემად ძებნად, | პატრონისა სამსახურად; | |
| ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, | შენცა ცდილ ხარ მამაცურად. | |
| მაგრა ჩემსა რა გიამბობს, | გამოჭრილ ვარ ასრე თუ რად! | |
| და | მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი | ცხელი, შემიქმს ალად, მურად". |
| 301/301 | ||
| @ასმათ უთხრა: "ლომო, ცრემლით | მაგა ცეცხლსა რა ერგების! | |
| მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, | რათგან ეგრე^ არ ეგების! | |
| ვხედავ, ესე ხელი ვინმე | მოყმე შენთვის წაეგების, | |
| და | ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა, | ქმნას რა, ღონეა ეგების. |
| 302/302 | ||
| მეხვეწებოდა, ლამოდა | ჩემგან რასამე სმენასა; | |
| ნუ უყოს ღმერთმან, გაძლება | მემცა ვით მივეც ენასა! | |
| თუ რას სცნობს, ვეჭობ ამისგან | თქვენსა რასამე ლხენასა. | |
| და | არს უკეთესი, რაცაღა | სწადს განგებასა ზენასა". |
| 303/303 | ||
| ამას დაყმუნდა @ტარიელ | დამწვარი, დაალებული; | |
| @ასმათს უბრძანა: "მას აქათ | შენ ხარ ჩემ თანა ხლებული; | |
| რად არა იცი, უწამლო | არს ლები ესე ლებული! | |
| და | კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, | ცრემლითა დავალებული. |
| 304/304 | ||
| კაცმან ვით პოვოს, ღმრთისაგან | რაც არა^ დანაბადია! | |
| მით გული ჩემი სევდამან | აწ ასრე დანაბა დია, | |
| კვლა გზასა მიკრავს, მიჭირავს | მითქს ბადე დანაბადია; | |
| და | აწ ხელთა, ნაცვლად ლხინისა, | ჩალა მაქვს და ნაბადია. |
| 305/305 | ||
| მაგრა ღმერთმან მოწყალემან | მით ცნობითა ერთით მზითა | |
| ორი მისი მოწყალება | დღესცა მომცა ამა გზითა: | |
| პირველ, შეჰყრის მოყვარულთა | ჩემით რათმე მიზეზითა, | |
| და | კვლა, ნუთუმცა სრულად დამწვა | ცეცხლთა ცხელთა ანაგზითა". |
| 306/306 | ||
| ყმასა უთხრა: "ვინცა კაცმან | ძმა იძმოს, თუ დაცა იდოს, | |
| ხამსო მისთვის სიკვდილსა და | ჭირსა თავი არ დაჰრიდოს; | |
| ღმერთმან ერთი რად^ აცხოვნოს, | თუ მეორე არ წაწყმიდოს! | |
| და | შენ ისმენდი, მე გიამბობ, | რაცღა გინდა წამეკიდოს". |
| 307/307 | ||
| @ასმათს უთხრა: "მოდი, მოჯე, | თანა წყალი მომიტანე, | |
| დაბნედილსა მაპკურებდი, | გული მითა გარდამბანე; | |
| მკვდარი მნახო, დამიტირე, | სულთქვმა გაათანისთანე, | |
| და | მე სამარე გამითხარე, | აქა მიწა მიაკვანე". |
| 308/308 | ||
| ღილ-ჩახსნილი საამბობლად | დაჯდა, მხარნი ამოყარნა; | |
| ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, | დიდხან შუქნი არ ადარნა; | |
| ვერ გაახვნა სასაუბროდ, | მან ბაგენი გაამყარნა, | |
| და | მერმე სულთქვნა, დაიზახნა, | ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა. |
| 309/309 | ||
| მოსთქვამს: "ჰაი, საყვარელო, | ჩემო, ჩემთვის დაკარგულო, | |
| იმედო და სიცოცხლეო, | გონებაო, სულო, გულო, | |
| ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი, | ხეო, ედემს დანერგულო! | |
| და | ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, | გულო, ასჯერ დადაგულო?!" |
| 10 | /ტარიელისაგან თავის ამბვის მბობა /ავთანდილთანა |
| 310/310 | ||
| "ისმენდი, მიეც გონება | ჩემთა ამბავთა სმენასა; | |
| საუბართა და საქმეთა | ვისთა ძლივ ვათქმევ ენასა, | |
| იგი, ვინ ხელ-მქმნის, მოველი | მისგან აროდეს ლხენასა, | |
| და | ვისგან შევუცავ სევდათა, | სისხლისა ღვართა დენასა. |
| 311/311 | ||
| "@ინდოეთს შვიდთა მეფეთა | ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი: | |
| ექვსი სამეფო @ფარსადანს | ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი, | |
| უხვი, მდიდარი, უკადრი, | მეფეთა ზედა მფლობელი, | |
| და | ტანად ლომი და პირად მზე, | ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი. |
| 312/312 | ||
| მამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე^, | მეფე მებრძოლთა მზარავი, | |
| @სარიდან ერქვა სახელად, | მტერთა სრვად დაუფარავი; | |
| ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა, | ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი; | |
| და | ნადირობდის და იშვებდის | საწუთრო-გაუმწარავი. |
| 313/313 | ||
| ხალვა მოსძულდა, შეექმნა | გულს კაეშანთა ჯარები. | |
| თქვა: "წამიღია მტერთაგან | ძლევით ნაპირთა არები, | |
| ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, | მაქვს ზეიმი და ზარები"; | |
| და | ბრძანა: "წავალ და მეფესა | @ფარსადანს შევეწყნარები"; |
| 314/314 | ||
| @ფარსადანს წინა დაასკვნა | გაგზავნა მოციქულისა, | |
| შესთვალა: "შენ გაქვს მეფობა | ინდოეთისა სრულისა; | |
| აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე | მეცა ვცნა ძალი გულისა, | |
| და | სახელი დარჩეს ჩემისა | ერთგულად ნამსახურისა". |
| 315/315 | ||
| @ფარსადან შექმნა ზეიმი | ამა ამბვისა მცნობელმან. | |
| შესთვალა: "ღმერთსა მადლობა | შევსწირე ხმელთა მფლობელმან, | |
| რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, | ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან. | |
| და | აწ მოდი, ასრე პატივ გცე, | ვითა მამამან მშობელმან". |
| 316/316 | ||
| ერთი სამეფო საკარგვად, | უბოძა ამირბარობა. | |
| თვით ამირბარსა ინდოეთს | აქვს ამირ-სპასალარობა. | |
| მეფე^ რა დაჯდა, არა სჭირს | ხელისა მიუმცთარობა^; | |
| და | სხვად პატრონია, მართ ოდენ | არა აქვს კეისარობა. |
| 317/317 | ||
| თვით მეფემან მამა-ჩემი | დაიჭირა სწორად თავსა. | |
| თქვა: "ჩემებრი ამირბარი, | ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!" | |
| ლაშქრობდის და ნადირობდის, | აძლევდიან მტერნი ზავსა. | |
| და | მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა | მე სხვა კაცი არა მგავსა. |
| 318/318 | ||
| ძე არ ესვა მეფესა და | დედოფალსა მზისა დარსა, | |
| ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, | მით აეხვნეს სპანი ზარსა. | |
| ვაჲ კრულია დღემცა იგი, | მე მივეცი ამირბარსა! | |
| და | მეფემ ბრძანა: "შვილად გავზრდი, | თვით ჩემივე გვარი არსა". |
| 319/319 | ||
| მეფემან და დედოფალმან | მიმიყვანეს შვილად მათად, | |
| საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა | ლაშქართა და ქვეყანათად, | |
| ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად | ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად; | |
| და | მოვიწიფე, დავემსგავსე | მზესა თვალად, ლომსა ნაკვთად. |
| 320/320 | ||
| @ასმათ, მითხრობდი, რაცა სცნა | ჩემგან ამბობა ცილისა. | |
| ხუთისა წლისა შევიქმენ | მსგავსი ვარდისა შლილისა; | |
| ჭირად არ მიჩნდის ლომისა | მოკლვა, მართ ვითა სილისა; | |
| და | არ გაჰვიდოდის @ფარსადანს | მისი არა-სმა შვილისა. |
| 321/321 | ||
| @ასმათ, შენცა ხარ მოწამე | ჩემისა ფერ-მიხდილისა, | |
| მზესა მე ვსჯობდი შვენებით, | ვით ბინდსა ჟამი დილისა; | |
| იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: | "მსგავსია ედემს ზრდილისა". | |
| და | აწ მაშინდლისა ჩემისა | სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა. |
| 322/322 | ||
| მე ხუთისა წლისა ვიყავ, | დაორსულდა დედოფალი". | |
| ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა, | ცრემლით ბრძანა: "შობა ქალი". | |
| დაბნედასა მიეწურა, | @ასმათ ასხა გულსა წყალი; | |
| და | თქვა: "მაშინვე მზესა ჰგვანდა, | აწ მედების ვისგან ალი! |
| 323/323 | ||
| წიგნი წიგნსა ეცემოდა, | დედოფალი ოდეს შობდა, | |
| მოციქული - მოციქულსა, | @ინდოეთი სრულად სცნობდა; | |
| მზე და მთვარე განსცხრებოდეს, | სიხარულით ცა ნათობდა; | |
| და | ყოვლი არსად შემოსრული | მხიარული თამაშობდა. |
| 324/324 | ||
| ქება არ ითქმის ენითა, | აწ ჩემგან ნაუბარითა^. | |
| @ფარსადან დაჯდა ხარებად | ზეიმითა და ზარითა; | |
| ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი | ნიჭითა მრავალ-გვარითა. | |
| და | საჭურჭლე გასცეს, აივსნეს | ლაშქარნი საბოძვარითა. |
| 325/325 | ||
| საშობელი გაიყარა, | ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა. | |
| მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი | მზისა შუქთა ნასამალსა. | |
| ვუყვარდით და სწორად ვუჩნდით | მეფესა და დედოფალსა. | |
| და | აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი | დაუდაგავს გული ალსა!" |
| 326/326 | ||
| ყმა დაბნდა, რა სახელისა | ხსენებასა მიეწურა; | |
| @ავთანდილსცა აეტირა, | მისმან ცეცხლმან გულსა ჰმურა; | |
| ქალმან სულად მოაქცია, | მკერდსა წყალი დააპკურა. | |
| და | თქვა: "ისმენდი, მაგრა ჩემი | სიკვდილისა დღე დასტურ- ა. |
| 327/327 | ||
| მას ქალსა @ნესტან-დარეჯან | იყო სახელად ხმობილი. | |
| შვიდისა წლისა შეიქმნა | ქალი წყნარი და ცნობილი, | |
| მთვარისა მსგავსი, შვენებით | მზისაგან ვერ-შეფრობილი^; | |
| და | მისსა ვით გასძლებს გაყრასა | გული ალმასი, წრთობილი! |
| 328/328 | ||
| იგი ასრე მოიწიფა, | მე შემეძლო შესლვა ომსა; | |
| მეფე ქალსა ვით ხედვიდა | მეფობისა ქმნისა მწთომსა, | |
| მამასავე ხელთა მიმცეს, | რა შევიქმენ ამა ზომსა; | |
| და | ვბურთობდი და ვნადირობდი, | ვით კატასა ვხოცდი ლომსა. |
| 329/329 | ||
| მეფემან სახლი ააგო, | შიგან საყოფი ქალისა: | |
| ქვად ფაზარი სხდა, | კუბო დგა იაგუნდისა თვალისა, | |
| პირსა ბაღჩა და საბანლად | სარაჯი ვარდის წყალისა; | |
| და | იგი მუნ იყვის, მედების | ვისგან სახმილი ალისა! |
| 330/330 | ||
| დღე და ღამე მუჯამრითა | ეკმეოდის ალვა თლილი; | |
| ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბაღჩას | ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი. | |
| @დავარ იყო და მეფისა, | ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი, | |
| და | მას სიბრძნისა სასწავლელად | თვით მეფემან მისცა შვილი. |
| 331/331 | ||
| სრა ედგა მოფარდაგული | ოქსინოთა და შარდითა; | |
| ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა | პირითა მინა-ვარდითა; | |
| @ასმათ და ორნი მონანი | ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა; | |
| და | მუნ იზრდებოდის ტანითა, | გაბაონს განაზარდითა. |
| 332/332 | ||
| თხუთმეტისა წლისა ვიყავ, | მეფე მზრდიდა^ ვითა შვილსა; | |
| დღისით ვიყვი მას წინაშე, | გამიშვებდის არცა ძილსა; | |
| ძალად ლომსა, თვალად მზესა, | ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა, | |
| და | სროლასა და ასპარეზსა | აქებდიან ჩემგან ქმნილსა. |
| 332a/332a | ||
| რა მინდორს შევჯდი, ზარითა | ხმა იყვის ბუკთა ცემისა; | |
| თანა მყვის სპისა სიმრავლე | მსგავსი ფუტკრისა რემისა; | |
| ჭვრეტად ქალ-ყმები დაჯრილა, | დგას თემისა და თემისა; | |
| და | ვინც მნახის, ეყვის ერთ წლამდის | კვეხა ნახვისა ჩემისა. |
| 333/333 | ||
| მოსრნის მხეცნი და ნადირნი | ისარმან ჩემგან სრეულმან; | |
| მერმე ვიბურთი მოედანს, | მინდორით შემოქცეულმან; | |
| შევიდი, შევქმნი ნადიმი, | ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან; | |
| და | აწ საწუთროსა გამყარა | პირმან ბროლ-ბადახშეულმან! |
| 334/334 | ||
| მამა მომიკვდა, მოვიდა | დღე სიკვდილისა მისისა; | |
| ქმნა გაუცუდდა @ფარსადანს | ნიშატისა და ნიშისა; | |
| მათ გაეხარნეს, ვის ზარი | დაჰლევდის მისგან შიშისა; | |
| და | ერთგულთა შექმნეს ვაება, | მტერთა - ხსენება იშისა. |
| 335/335 | ||
| მე წელიწდამდის^ ბნელსა ვჯე | საწუთრო-გაცუდებული, | |
| დღისით და ღამით ვვაებდი, | ვერვისგან სულ-დაღებული; | |
| გაყვანად ხასნი მოვიდეს, | მითხრეს მეფისა მცნებული, | |
| და | ებრძანა: "შვილო @ტარიელ, | ნუ ხარ შავითა ღებული. |
| 336/336 | ||
| ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ | დაგვაკლდა სწორად თავისა". | |
| ასი ებოძა საჭურჭლე, | ებრძანა ახდა შავისა, | |
| ბოძება მისეულისა | სრულისა საკარგავისა: | |
| და | "შენ გქონდეს ამირბარობა, | ქმნა მისვე საურავისა". |
| 337/337 | ||
| ავენთი, დამწვეს მამისა | სახმილთა დაუშრობელთა^; | |
| უკანის გამომიყვანეს | ხასთა მათ წინა- მდგომელთა; | |
| გამოსლვისათვის ზეიმი | შექმნეს @ინდოეთს მფლობელთა, | |
| და | შორს მომეგებნეს, მაკოცეს | პატივით ვითა მშობელთა. |
| 338/338 | ||
| მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, | პატივს მცემდეს ძისა დარად, | |
| მის ხელისა საურავი | მათ ორთავე მითხრეს წყნარად; | |
| ურჩ ვექმენ და მისეულთა | წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად; | |
| და | არ მომეშვნეს, დავჰმორჩილდი, | თაყვანის-მცეს ამირბარად. |
| 339/339 | ||
| აღარა ვიცი, დამვიწყდეს, | თუცა დიადი წელია; | |
| გიამბო ჩემი ამბავი, | განა რაზომცა ძნელია! | |
| ცრუ და მუხთალი სოფელი | მიწყივ ავისა მქმნელია, | |
| და | მისთა ნაკვესთა წინწალი | დამეცეს^ ხანგრძლად მწველია". |
| 11 | ამბავი /ტარიელის გამიჯნურებისა |
| 340/340 | ||
| კვლა დაიწყო თქმა ამბვისა | მან, რა ხანი მოიტირა: | |
| დღესა ერთსა მე და მეფე | მოვიდოდით, გვენადირა; | |
| მიბრძანა, თუ: "ქალი ვნახოთ", | ხელი ხელსა დამიჭირა. | |
| და | მის ჟამიხა მხსენებელი | მე სულ-დგმული არ გიკვირა? |
| 341/341 | ||
| მეფემან ახმა დურაჯთა | მითხრა მიტანად ქალისა, | |
| გამოვუხვენ და წავედით | ჩემად სადებლად ალისა; | |
| მაშინ დავიწყე გარდახდა | მე საწუთროსა ვალისა. | |
| და | ალმასისა ხამს ლახვარი | ლახვრად გულისა სალისა! |
| 342/342 | ||
| ბაღჩა ვნახე უტურფესი | ყოვლისავე სალხინოსა: | |
| მფრინველთაგან ხმა ისმოდა | უამესი სირინოსა; | |
| მრავლად იყო სარაჯები | ვარდის წყლისა აბანოსა. | |
| და | კარსა ზედა მოჰფარვიდა | ფარდაგები ოქსინოსა. |
| 343/343 | ||
| ვიცოდი, სწადდა არვისგან | ნახვა მის მზისა დარისა, | |
| მე გარე ვდეგ და მეფემან | შევლო ფარდაგი კარისა; | |
| ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა | მესმოდა საუბარისა. | |
| და | @ასმათს უბრძანა გამოხმა | დურაჯთა ამირბარისა. |
| 344/344 | ||
| @ასმათ ფარდაგსა აზიდნა, | გარე ვდეგ მოფარდაგულსა; | |
| ქალსა შევხედენ, ლახვარი | მეცა ცნობასა და გულსა. | |
| მოვიდა, მივსცენ დურაჯნი, | მთხოვნა ცეცხლითა დაგულსა. | |
| და | ვაჲმე, მას აქათ სახმილსა | დავუწვავ ნიადაგულსა! |
| 345/345 | ||
| აწ წარხდეს იგი ნათელნი, | მზისაცა მოწუნარენი!" | |
| მისი ვერ გასძლო ხსენება, | დაბნდა და სულთვქნა მწარენი; | |
| ყმა და @ასმათი ტიროდეს | ხმას სცემდეს იგი არენი, | |
| და | ჭმუნვით თქვეს: "მკლავნი ცუდ ქმნილნი, | ვაჲ, გმირთა მემუქარენი!" |
| 346/346 | ||
| @ასმათმან წყალი დაასხა, | ცნობად მოვიდა @ტარია, | |
| დიდხან ვერა თქვა, სევდამან | გული შეუპყრა, დარია; | |
| დაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა, | ცრემლი მიწასა გარია, | |
| და | თქვა: "ჩემგან მისი ხსენება, | ვაჲმე, რა დიდი ზარია! |
| 347/347 | ||
| მიმნდონი საწუთროსანი | მისთა ნივთთაგან რჩებიან, | |
| იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ | ბოლოდ ვერ მოურჩებიან; | |
| ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, | რომელნი ეურჩებიან. | |
| და | ისმენდი ჩემთა ამბავთა, | თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან. |
| 348/348 | ||
| დურაჯნი მივსცენ, გავიღე | სხვა ვერა გზაღა თავისა, | |
| დავეცი, დავბნდი, წამიხდა | ძალი მხართა^ და მკლავისა, | |
| რა სულად მოვე, შემესმა | ხმა ტირილისა და ვისა: | |
| და | გარე მომრტყმოდა ჯალაბი, | ვითა ჩამსხდომი ნავისა. |
| 349/349 | ||
| შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა | ტურფითა საგებელითა, | |
| ზედ დამტიროდეს მეფენი | ცრემლითა უშრობელითა, | |
| პირსა იხოკდეს ხელითა, | ღაწვისა გამპობელითა, | |
| და | მუყრნი მოასხნეს, სენითა | მთქვეს გამაბელზებელითა. |
| 350/350 | ||
| მე რა მნახა თვალ-ახმული, | მეფე ყელსა მომეხვია, | |
| ცრემლით მითხრა: "შვილო, შვილო, | ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!" | |
| მე პასუხი ვერა გავეც^, | ვითა შმაგი შევკრთი^ დია, | |
| და | კვლა დავეცი დაბნედილი, | გულსა სისხლი გარდმეთხია. |
| 351/351 | ||
| სრულნი მუყრნი და მულიმნი | მე გარე შემომცვიდიან; | |
| მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, | ყოველნი იკითხვიდიან; | |
| მტერ-დაცემული ვეგონე, | არ ვიცი, რას სჩმახვიდიან. | |
| და | სამ დღემდის ვიყავ უსულო^, | ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან. |
| 352/352 | ||
| აქიმნიცა იკვირვებდეს: | "ესე სენი რაგვარია? | |
| სამკურნალო არა სჭირს რა, | სევდა რამე შემოჰყრია". | |
| ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, | სიტყვა მცთარი წამერია. | |
| და | დედოფალი ზღვასა შეიქმს, | მას რომ^ ცრემლი დაუღვრია. |
| 353/353 | ||
| "სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ | არ ცოცხალი, არცა მკვდარი; | |
| მერმე ცნობა მომივიდა, | მივჰხვდი რასმე მიუმხვდარი; | |
| ვთქვი, თუ: "ჰაჲ-ჰაჲ, რას შიგან ვარ | მე სიცოცხლე-გარდამხდარი!" | |
| და | თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, | ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი. |
| 354/354 | ||
| ვთქვი, თუ: "ღმერთო, ნუ გამწირავ, | აჯა ჩემი შეისმინე, | |
| მომეც ძალი დათმობისა, | ცოტად ვითა აღმადგინე, | |
| აქა ყოფა გამამჟღავნებს, | სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!" | |
| და | მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, | გული წყლული გავარკინე. |
| 355/355 | ||
| ზე წამოვჯე. მეფისაგან | კაცი დია მოვიდოდა. | |
| ახარებდეს: "წამოჯდაო", | დედოფალი გამორბოდა; | |
| მეფე მორბის თავ-შიშველი, | არ იცოდა, რას იქმოდა, | |
| და | იგი ღმერთსა ადიდებდა, | სხვა ყველაი უჩუმოდა. |
| 356/356 | ||
| იქით და აქათ მომისხდეს, | მახვრიტეს სახვრეტელია; | |
| მე მოვახსენე: "პატრონო, | გული აწ უფრო მრთელია; | |
| ცხენსა შეჯდომა მწადიან, | ვნახნე წყალნი და ველია". | |
| და | ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, | მეფე ჩემ თანა მვლელია. |
| 357/357 | ||
| გამოვედით, მოვიარეთ | მოედანს და წყლისა პირსა; | |
| ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, | მეფე მომყვა სახლთა ძირსა. | |
| შინა მივე, უარ გავხე, | სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა; | |
| და | ვთქვი, თუ: "მოვკვდე, ბედი ჩემი | ამის მეტსა არას ღირსა". |
| 358/358 | ||
| ზაფრანის ფერად შეცვალა | ბროლი ცრემლისა ბანამან, | |
| გული უფრორე დამიჭრა | ათიათასმან დანამან. | |
| საწოლის მეკრე შემოდგა, | მოლარე გაიყვანა მან; | |
| და | ვთქვი, თუ: "რა იცის ამბავი, | ნეტარ, ან იმან, ან ამან?" |
| 359/359 | ||
| "მონააო @ასმათისი". | -" რა იცისო?", ვარქვი, ვჰკითხე. | |
| შემოვიდა, სააშიკო | წიგნი მომცა, წავიკითხე; | |
| გამიკვირდა, სხვად ვითამცა | ვქმენ გულისა^ მწველთა სითხე? | |
| და | მისგან ეჭვი არა მქონდა, | სევდად მაწვა გულსა მით ხე. |
| 360/360 | ||
| მე გამიკვირდა: "სით ვუყვარ, | ანუ ვით მკადრებს თხრობასა? | |
| მიუყოლობა არ ვარგ-ა, | დამწამებს უზრახობასა, | |
| ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს, | მერმე დამიწყებს გმობასა". | |
| და | დავწერე, რაცა პასუხად | ჰმართებდა აშიკობასა. |
| 361/361 | ||
| დღენი გამოხდეს, მე გული | უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა, | |
| ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა, | მინდორს თამაშად მავალთა; | |
| დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა | დაიწყეს მოსლვა მრავალთა, | |
| და | მაშინ დავიწყე გარდახდა | სოფლისა ლხინთა და ვალთა. |
| 362/362 | ||
| "მათ ვერა მარგეს, მე გულსა | ბინდი დამეცა ბნელისა, | |
| სხვამან ვერავინ შემატყვა | დება ცეცხლისა ცხელისა; | |
| სისხლი დამწამეს; მეფემან | ბრძანა გახსნევა ხელისა. | |
| და | გავიხსენ ფარვად პატიჟთა^, | არვისგან საეჭველისა. |
| 363/363 | ||
| ხელ-გახსნილი, სევდიანი, | საწოლს ვიყავ თავის წინა; | |
| ჩემი მონა შემოვიდა, | შევხედე, თუ თქვას: რა მინა. | |
| "მონააო @ასმათისი". | შემოყვანა ვუთხარ შინა. | |
| და | გულსა შინა დავუზრახე: | "რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!" |
| 364/364 | ||
| მონამან^ წიგნი მომართვა, | მე წავიკითხე ნებასა; | |
| წიგნსა შევატყევ^, ლამოდა | შეყრისა მოსწრაფებასა; | |
| პასუხად გავეც: "ჟამია, | მართალ ხარ გაკვირვებასა; | |
| და | მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ | მოსლვისა დაზარებასა". |
| 365/365 | ||
| გულსა ვარქვი, თუ: "ლახვარნი | ეგრე ვით დაგაღონებენ? | |
| ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, | სრულნი ინდონი მმონებენ; | |
| აზრად შეიქმან, საქმესა | ათასჯერ შეაწონებენ, | |
| და | თუ შეიგებენ, მე მათთა | არეთა არ მარონებენ". |
| 366/366 | ||
| კაცი მოვიდა მეფისა: | "სწადსო ამბისა სმინება". | |
| მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა: | "ქმნაცა^ სისხლისა დინება?" | |
| მე ვჰკადრე: "ხელი გავიხსენ, | დამიწყო მოჯობინება, | |
| და | წინაშე მოვალ, ამისთვის | კვლა უფრო მმართებს ლხინება". |
| 367/367 | ||
| დარბაზს მივე. მეფე ბრძანებს: | "ამის მეტსა ნუ იქმ აბა!" | |
| ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, | წელთა არა არ შემაბა, | |
| შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, | დურაჯები დაინაბა, | |
| და | მშვილდოსანნი გასაგანნა, | იტყოდიან: "შაბაშ, შაბა!" |
| 368/368 | ||
| შინა დავსხედით ნადიმად | მას დღესა მინდორს რებულნი; | |
| მომღერალნი და მუტრიბნი | არ იყვნეს სულ-დაღებულნი; | |
| მეფემან გასცნა მრავალნი | თვალნი, ღარიბად ქებულნი. | |
| და | აუვსებელნი არ დარჩეს | მას დღესა მათნი ხლებულნი. |
| 369/369 | ||
| ვეცდებოდი, არა მცალდა | სევდისაგან თავის კრძალვად; | |
| ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო | მედებოდა გულსა ალვად; | |
| ჩემნი სწორნი წავიტანენ, | ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად, | |
| და | შევქმენ სმა და ნადიმობა | პატიჟთა და ჭირთა მალვად. |
| 370/370 | ||
| მოლარემან შინაურმან | ყურსა მითხრა ნაუბარი: | |
| "ქალი ვინმე იკითხავსო: | "ინახვისა ამირბარი?" | |
| ზეწარითა მოუხურავს პირი, | ბრძენთა საქებარი"; | |
| და | ვარქვი: "საწოლს წაიყვანე, | ჩემგან არის ნახმობარი". |
| 371/371 | ||
| ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად | აემზადნეს ასაყრელად; | |
| შადი ვუთხარ: " ნუ ასდგებით, | მოვალ ხანთა დაუზმელად"; | |
| გამოვე და საწოლს შევე, | მონა მოდგა კარსა მცველად. | |
| და | გული მივეც თმობა-ქმნათა | აუგისა საკრძალველად. |
| 372/372 | ||
| კარსა შევდეგ, ქალი წინა | მომეგება, თაყვანის-მცა; | |
| მითხრა: "მოსლვა თქვენს წინაშე | კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!" | |
| გამიკვირდა, მიჯნურისა | თაყვანება ექმნა ვისმცა? | |
| და | ვთქვი: "არ იცის აშიკობა; | თუ-მც იცოდა, წყნარად ზისმცა". |
| 373/373 | ||
| შევე, დავჯე ტახტსა ზედა; | ქალი მოდგა ნოხთა პირსა, | |
| ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად | თავი მისი არ აღირსა; | |
| ვარქვი: "მანდა რად ჰზი შენ, თუ | სიყვარული ჩემი გჭირსა?" | |
| და | მან პასუხი არა მითხრა, | ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა. |
| 374/374 | ||
| მითხრა: "დღე ეგე სირცხვილად | მედების გულსა ალობა: | |
| გგონია ჩემგან წინაშე | მაგისთვის მომავალობა, | |
| მაგრა აწ მიდებს იმედსა | შენგან ცდის არღა^ მალობა. | |
| და | ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, | მაკლია ღმრთისა წყალობა". |
| 375/375 | ||
| ადგა, მითხრა: "თქვენსა მკრძალსა | ჩემგან ცნობა უბნევია; | |
| ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა | ბრძანებასა უთქმევია; | |
| ეზომ დიდსა შემართებად | გულსა მისსა უთნევია, | |
| და | ამან წიგნმან გაგაგონოს, | ჩემთვის რაცა უქმნევია^". |
| 12 | წიგნი /ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი |
| 376/376 | ||
| წიგნი ვნახე, მისი იყო, | ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა; | |
| მოეწერა მზისა შუქთა: | "ნუ დაიჩნევ, ლომო, წყლულსა; | |
| მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, | მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა. | |
| და | აწ @ასმათი მოგახსენებს | ყველაკასა ჩემგან თქმულსა. |
| 377/377 | ||
| ბედითი ბნედა, სიკვდილი | რა მიჯნურობა გგონია? | |
| სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე | საქმენი საგმირონია! | |
| ხატაეთს მყოფნი ყოველნი | ჩვენნი სახარაჯონია, | |
| და | აწ მათნი ჯავრნი ჩვენ ზედა | ჩვენგან არ დასათმონია! |
| 378/378 | ||
| შენგან ჩემისა ქმრობისა | წინასაც^ ვიყავ მნდომია, | |
| მაგრა აქამდის საუბრად | კვლა ჟამი არ მომხდომია, | |
| ძოღან ხელ-ქმნილსა გიჭვრეტდი | კუბოსა შიგან მჯდომია, | |
| და | მანდა ყველაი მასმია, | რაცა შენ გარდაგხდომია. |
| 379/379 | ||
| მართლად გითხრობ, მომისმინე | ესე, რაცა მოგახსენე: | |
| წა, შეები ხატაელთა, | თავი კარგად გამაჩვენე; | |
| გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტით, | ვარდი კვლამცა რად დასტენე? | |
| და | მზემან მეტი რაღა გიყოს, | აჰა, ბნელი გაგითენე!" |
| 380/380 | ||
| @ასმათი მეუბნებოდა | უშიშრად^, არ მეკრძალვოდა; | |
| ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ, | ლხინი რად^ დამეთვალვოდა! | |
| გული მი და მო მიარდა, | კრთებოდა და მემალვოდა; | |
| და | მით პირი ჩემი გაბროლდა | და ღაწვი გამელალვოდა^". |
| 13 | წიგნი ტარიელისა საყვარელთანა |
| 381/381 | ||
| თვალთა დავიდევ უსტარი | მე მისგან მონაწერია. | |
| პასუხად ვსწერდი: "მთვარეო, | შენმცა მზე ვით მოგერია? | |
| მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, | რაც არა^ შენი ფერია! | |
| და | სიზმრად მგონია, დარჩომა | ჩემი ვერ დამიჯერია". |
| 382/382 | ||
| @ასმათს ვუთხარ: "მე პასუხსა | ამის მეტსა ვერ მივჰხვდები; | |
| ესე ჰკადრე: "რათგან, მზეო, | ჩემთვის ნათლად^ აღმოჰხდები, | |
| აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, | ამას იქით აღარ ვბნდები, | |
| და | რასაცაღა სამსახურსა, | ვტყუვი, თუღა ვერიდები". |
| 383/383 | ||
| @ასმათ მითხრა: "მე მიბრძანა, | ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს: | |
| ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა | საუბნარსა ვერა სცნობდეს, | |
| ჩემად ნახვად მოვიდოდეს, | შენ ვითამცა გაშიკობდეს"; | |
| და | და-ცა-მვედრა: " ამირბარსა | უთხარ, ასრე ნამუსობდეს". |
| 384/384 | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, | სიბრძნე გულისა მისისა, | |
| მისი, მზესაცა რიდება | ჰქონდის ნახვისა ვისისა; | |
| მისგან მომეცა მოსმენა | არ საუბრისა მქისისა, | |
| და | ვისთა შუქთაგან უკუნსა | ჰგვანდის სინათლე დღისისა. |
| 385/385 | ||
| @ასმათს მივართვი რჩეული | თვალი ოქროსა ჯამითა; | |
| მან მითხრა: "არა, არ მინდა, | ვარ გამაძღარი ამითა". | |
| ერთი აიღო ბეჭედი, | მართ აწონილი დრამითა: | |
| და | "ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ | სხვად ხელის შესაბამითა". |
| 386/386 | ||
| ქალი ადგა, წამოვიდა; | მე ლახვართა გულსა მრიდეს, | |
| ლხინმან ბნელი განმინათლა, | დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს; | |
| შევე, დავჯე ნადიმადვე, | ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს. | |
| და | მხიარულმან საბოძვარი | გავეც, ზამი გაადიდეს. |
| 14 | წიგნი /ტარიელისა ხატაელთანა |
| 387/387 | ||
| გავგზავნე კაცი ხატაეთს | და წიგნი ჩემ-მაგიერი; | |
| მივსწერე: "მეფე ინდოთა | არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი! | |
| მათი ერთგული გაძღებიხ | ყოველი სული მშიერი, | |
| და | ვინცა ურჩ ექმნას, იქმნების | თავისა არ-მადრიერი^. |
| 388/388 | ||
| ჩვენნო ძმანო და პატრონნო, | თქვენგან არ გავიმწარებით; | |
| ესე რა ჰნახოთ ბრძანება, | აქამცა მოიარებით; | |
| თქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ, | ზედა არ მოგეპარებით. | |
| და | სჯობს, რომე გვნახნეთ, | თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით". |
| 389/389 | ||
| კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა | მომეცა უფრო^ ლხინები, | |
| დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო | ცეცხლი წვად მოუთმინები; | |
| მაშინ სოფელმან საწუთრომ | იუხვის, რაცა ვინები, | |
| და | აწ ხელ-მქმნა, რომე საახლოდ | მხეცთაცა მოვეწყინები. |
| 390/390 | ||
| პირველ გაჭრისა პირება, | მერმე დაწყნარდეს ცნობანი; | |
| ჩემთა სწორთაგან იყვნიან | ჩემს წინა ნადიმობანი, | |
| მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან | სურვილთა დიადობანი; | |
| და | ზოგჯერ შემცვიან სევდათა, | ვთქვნი საწუთროსა გმობანი". |
| 15 | /ნესტანისაგან /ტარიელის ხმობა |
| 391/391 | ||
| დღესა ერთსა საწოლს მოვე | მეფისა სრით წამოსრული, | |
| ვჯე და მასვე ვიგონებდი, | არ მიეცა თვალთა რული; | |
| წიგნი მქონდა საიმედო, | ამად ვიყავ მხიარული; | |
| და | კარსა მცველმან მონა უხმო, | უთხრა საქმე დაფარული. |
| 392/392 | ||
| "მონააო @ასმათისი", | საწოლს ვუთხარ შემოყვანა. | |
| მოეწერა: "გიბრძანებსო", | ვისი მესვა გულსა დანა. | |
| ლხინმან ბნელი გამინათლა, | ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა, | |
| და | წავე, მონა წავიტანე, | რამცა ვუთხარ ამისთანა! |
| 393/393 | ||
| ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა | კაცი ჩემი მოუბნარი; | |
| ქალი წინა მომეგება | მხიარული, მოცინარი, | |
| მითხრა: "ვაშად ამოგიღე, | არ გასვია გულსა ნარი, | |
| და | მოდი, ნახე ვარდი შენი | უფრჭვნელი და დაუმჭნარი". |
| 394/394 | ||
| ამიგდო ქალმან ფარდაგი | მძიმე თავისა ძალითა, | |
| სადა დგა კუბო შემკული | ბადახშითა და ლალითა; | |
| შიგან ჯდა იგი პირითა | მზისაებრ ელვა-მკრთალითა, | |
| და | მე შემომხედნის ლამაზად | მის მელნის ტბისა თვალითა. |
| 395/395 | ||
| დიდხან ვდეგ და არა მითხრა | სიტყვა მისსა მონასურსა, | |
| ოდენ ტკბილად შემომხედნის | ვითამცა რა შინაურსა; | |
| @ასმათ უხმო, მოიუბნეს; | ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა: | |
| და | "აწ წადიო, ვერას გითხრობს", | მე კვლა მიმცა ალმან მურსა. |
| 396/396 | ||
| @ასმათ გამომყვა, წამოვე, | ფარდაგი გამოვიარე, | |
| ვთქვი: "საწუთროო, ვის წეღან | გული დარმანთა მიარე, | |
| მაშინ მოგეცა იმედი, | ლხინი რად გამიზიარე?" | |
| და | გულმან გაყრისა სიძნელე | კვლა უფრო დამიტია-რე!" |
| 397/397 | ||
| @ასმათ ლხინსა მიქადებდა, | ჩავიარეთ შიგან ბაღი; | |
| მითხრა: "ეგრე წასლვისათვის | ნუ გაჩნია გულსა დაღი, | |
| სიმძიმილთა ერდო დაჰხაშ, | სიხარულის კარი აღი; | |
| და | სირცხვილი აქვს საუბრისა, | მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი". |
| 398/398 | ||
| მე ვუთხარ: "დაო, შენგან ვეჭვ | ამა გულისა წამალსა; | |
| ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი, | ამბვითა შრეტდი ამ ალსა, | |
| ჩემ თანა წიგნსა ნუ გასწყვედ | შენ ზედას-ზედა მავალსა; | |
| და | თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ | მე შენგან, არ, დანამალსა". |
| 399/399 | ||
| შევჯე, წამოვე, მდიოდა | ნაკადი ცრემლთა მილისა; | |
| საწოლს შემოვე, ხელ-ქმნილსა | ღონე არ მქონდა ძილისა, | |
| ბროლი და ლალი შევიქმენ | მე ულურჯესი ლილისა; | |
| და | ღამე მერჩია, მეწადა | არ-გათენება დილისა. |
| 16 | წიგნი ხატაელთა მეფისა /ტარიელის წინაშე მიწერილი პასუხად |
| 400/400 | ||
| ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, | -მათგან მოსლვისა დრონია, - | |
| სიტყვანი შემოეთვალნეს | ლაღნი და უკადრონია: | |
| "არცა თუ ჩვენ ვართ ჯაბანნი, | არც ციხე-უმაგრონია, | |
| და | ვინ არის თქვენი ხელმწიფე? | ჩვენ ზედა რა პატრონია?" |
| 401/401 | ||
| მოეწერა: "რამაზ მეფე | წიგნსა გიწერ @ტარიერსა. | |
| გამიკვირდა, რა ეწერა | წიგნსა შენგან მონაწერსა! | |
| რაგვარა თუ მანდა გეხმე, | ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა? | |
| და | ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ | კვლაღა წიგნსა შენ მიერსა". |
| 402/402 | ||
| ვუბრძანე წვევა ლაშქართა, | გავგზავნე მარზაპანია. | |
| იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი | მოკრბეს ინდოთა სპანია, | |
| შორით და ახლოთ ყველაი | მართ ჩემკე მონასხრპანია, | |
| და | ერთობ ლაშქრითა აივსო | მინდორი, კლდე, კაპანია. |
| 403/403 | ||
| ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა | მათ შინა ხან-დაზმულობა; | |
| აღლუმი ვნახე, მეკეთა | ლაშქართა მოკაზმულობა, | |
| სიჩაუქე და სიკეთე, | კეკლუცად დარაზმულობა, | |
| და | ტაიჭთა მათთა სიმალე, | აბჯართა ხვარაზმულობა. |
| 404/404 | ||
| ავმართე დროშა მეფისა, | ალმითა წითელ-შავითა, | |
| დილასა ვბრძანე გამართვა | ლაშქრითა უთვალავითა, | |
| თავსა ვსტიროდი, ვიტყოდი | ბედითა მეტად ავითა: | |
| და | "მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი, | ვიარო ვითა და ვითა!" |
| 405/405 | ||
| შინა მოვე, დაღრეჯილსა | გულსა სევდა მიიეფდა, | |
| თვალთათ, ვითა საგუბარი, | ცხელი ცრემლი^ გარდმომჩქეფდა. | |
| "ბედი ჩემი უბედური, - | ვთქვი, თუ, - ჯერთცა ვერ გამეფდა! | |
| და | ხელმან ვარდი რად იხელთა, | რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?" |
| 17 | /ტარიელისა და /ნესტანის პირის-პირ შეყრა |
| 406/406 | ||
| მონა შემოდგა, მივეცი | საქმესა გაკვირვებულსა; | |
| @ასმათის წიგნი მომართვა | მე მეტად შეჭირვებულსა, | |
| ეწერა: "გიხმობს შენი მზე | შენ, მისთვის მოსურვებულსა, | |
| და | მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, | საქმესა ბედით ვებულსა". |
| 407/407 | ||
| ვითა მმართებდა, ეგზომი | რამცა ვით გავიხარეო! | |
| შეღამდა, წავე, ბაღისა | მე კარი შევიარეო; | |
| სად @ასმათ პირველ მენახა, | მუნვე ჩნდა მდგომიარეო, | |
| და | სიცილით მითხრა: "წამოვლე, | მოგელის ლომსა მთვარეო". |
| 408/408 | ||
| შემავლო სახლი, ნაგები | კეკლუცად ბანის-ბანითა; | |
| გამოჩნდა მთვარე ნათლითა | გარე შუქ-მონავანითა, | |
| ფარდაგსა შიგან^ მჯდომარე | შესამოსლითა მწვანითა, | |
| და | საკრძალავი^ და ღარიბი, | უცხო პირით^ და ტანითა. |
| 409/409 | ||
| შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა, | მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად, | |
| გულსა ბნელი განმინათლა^, | ზედა ლხინი ადგა სვეტად. | |
| მას ბალიში შემოეგდო, | მზისა შუქსა სჯობდა მეტად, | |
| და | ჩემგან პირსა იფარვიდა, | აიხედნის წამსა ჭვრეტად. |
| F410 | ||
| უბრძანა, თუ: "'მოახსენე, | /ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!" | |
| მან ბალიში დამართებით | დადვა მას მზედ საქებარსა. | |
| დავჯე, მივეც# გულსა ლხინი#, | საწუთროსა დამგმობარსა; | |
| და | მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან, | ვიტყვი მისგან ნაუბარსა! |
| 411/411 | ||
| მიბრძანა: "ძოღან გეწყინა | გაშვება უუბარისა, | |
| მზემან გაყრითა დაგაჭნე, | ვითა ყვავილი ბარისა: | |
| დაგსჯიდა დენა ცრემლისა, | ნარგისთათ^ ნაგუბარისა, | |
| და | მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი | და რიდი ამირბარისა. |
| 412/412 | ||
| თუცა ჰმართებს დედაკაცსა | მამაცისა დიდი კრძალვა, | |
| მაგრა მეტი^ უარეა | არა-თქმა და ჭირთა მალვა: | |
| მე თუ ზე-პირ მიცინია, | ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა; | |
| და | ძოღან ქალი გამოვგზავნე, | ვქმენ მართლისა შემოთვალვა. |
| 413/413 | ||
| ერთმანერთისა, მას აქათ, | რაცა ორთავე ვიცითა, | |
| აწცა მიცოდი საშენოდ | მითვე პირითა მტკიცითა; | |
| ამას შესჯერდი დიდითა | ზენარითა^ და ფიცითა. | |
| და | გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას, | ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა! |
| 414/414 | ||
| წა, შეები ხატაელთა, | ილაშქრე და ინაპირე; | |
| ღმერთმან ქმნას და გაგემარჯვოს, | მორჭმულიმცა ჩემ კერძ ირე! | |
| მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა | მომხვდებოდეს შენი ვირე? | |
| და | გული მომეც გაუყრელად, | ჩემი შენთვის დაიჭირე!" |
| 415/415 | ||
| მოვახსენე: "არ მეწყალვის | თავი შენთვის დასაწველად, | |
| მაგრა რათგან დამარჩინე, | არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად, | |
| შენ სინათლედ თვალთა^ ჩემთა^ | მიჩნდე მზეებრ სანახველად, | |
| და | აწ შევება ხატაელთა, | მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად. |
| 416/416 | ||
| აწ რასაცა მე მაღირსებ, | ხორციელი არვინ ღირს-ა; | |
| მოწყალება იჩქითია, | ღმრთისა ამად არა მკვირსა^; | |
| შენთა შუქთა შემომადგამ, | გულსა ბნელსა ზედა ჭვირსა, | |
| და | შენი ვიყო, სადამდისცა | დამიყოფდეს მიწა პირსა". |
| 417/417 | ||
| ზედა წიგნსა საფიცარსა | შევჰფიცე და შემომფიცა, | |
| მისგან ჩემი სიყვარული | ამით უფრო დაამტკიცა: | |
| "უშენოსა მოწონება | ვისიცაო^ გულსა მიცა, | |
| და | ღმერთი მომკლავს! ამას იქით | თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთი-ცა". |
| 418/418 | ||
| დავყავ ხანი მას წინაშე, | სიტყვანიცა ტკბილნი^ ვთქვენით^, | |
| ვჭამეთ ამო ხილი რამე, | ერთმანერთსა ვეუბენით^, | |
| მერმე ავდეგ წამოსავლად | ტირილით და ცრემლთა დენით. | |
| და | მისთა შუქთა შვენებანი | ნათლად მადგეს გულსა ფენით. |
| 419/419 | ||
| მეძნელებოდა სიშორე | მისი, ბროლ-ბადახშ-მინისა. | |
| მე გამიახლდა სოფელი, | მქონდა სიმრავლე ლხინისა; | |
| ჩემად ჩნდა იგი სინათლე | ეთერით მზედ ნაჩინისა, | |
| და | აწ მიკვირს, მისი გამყრელი | გული მიც კლდისა ტინისა!" |
| 18 | /ტარიელისაგან /ხატაეთს წასლვა და დიდი ომი |
| 420/420 | ||
| დილასა შევჯე, ვუბრძანე: | "ჰკარით ბუკსა და ნობასა!" | |
| სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ | არ შესხდომისა^ მზობასა. | |
| ლომმან მივჰმართე @ხატაეთს, | ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა, | |
| და | უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, | არ გაივლიდეს გზობასა. |
| 421/421 | ||
| დავაგდე ზღვარი ინდოთა, | მევლო პაშტაი ხანია; | |
| @რამაზის კაცი მემთხვია, | @ხატაეთს ზედა ხანია, | |
| მან მითსრა მოციქულობა | გულისა მოსაფხანია: | |
| და | "ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ | თქვენნი, ინდოთა, თხანია". |
| 422/422 | ||
| მე შემომძღვნეს @რამაზისგან | ძღვნად საჭურჭლე საშინელი, | |
| მითხრეს^ : "გკადრებს: "ნუ ამოგვწყვედ, | არის შენგან არ-საქმნელი, | |
| ზენაარი გამოგვიღე, | მით გვაბია ყელსა წნელი, | |
| და | მოურბევლად მოგახსენნეთ | თავნი, შვილნი, საქონელი. |
| 423/423 | ||
| რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდევ, | თვით ჩვენვე შეგვინანია; | |
| თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, | აქა ნუ მოვლენ სპანია; | |
| ქვეყანა ჩვენი არ აწყდეს, | რიხხვით არ დაგვტყდენ ცანია; | |
| და | შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, | მოგყვნენ ცოტანი ყმანია". |
| 424/424 | ||
| გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, | ვიუბნეთ^, გავიზრახენით; | |
| მითხრეს, თუ: "ხარო ყმაწვილი, | ბრძენნი^ მით გკადრებთ, გლახ, ენით: | |
| არიან ერთობ მუხთალნი, | -ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, - | |
| და | არამცა მოგკლეს ღალატად, | არამცა ვივაგლახენით!" |
| 425/425 | ||
| ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე | კარგითა მართ მამაცითა, | |
| ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, | სცნობდენ ამბავსა კაცითა; | |
| გულ-მართლად იყვნენ, მიენდე, | აფიცე ღმრთითა და ცითა, | |
| და | არ დაგმორჩილდენ, შეჰრისხდი | რისხვითა კვლა და კვლაცითა". |
| 426/426 | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, | ვაზირთა ნავაზირები; | |
| შევსთვალე: "@რამაზ მეფეო, | ვცან შენი დანაპირები; | |
| სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, | დაგვიდგამს ვერ ქვიტკირები; | |
| და | ლაშქართა დავჰყრი, ცოტათა | წამოვალ, შენ კერძ ვირები". |
| 427/427 | ||
| მათ ლაშქართაგან სამასნი | კარგნი მოყმენი, ქველანი, | |
| თანა წამომყვეს, წა-ცა-ვე, | დავყარენ სპანი ყველანი, | |
| დავჰვედრე: "სადა მე მევლოს, | ვლენით იგივე ველანი, | |
| და | ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, | გიხმობ, თუ მინდეს^ შველანი". |
| 428/428 | ||
| სამ დღე ვიარე, მემთხვია | სხვა კაცი მისვე ხანისა. | |
| კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი | შესამოსელი ტანისა, | |
| ებრძანა: "მწადსო სიახლე | შენ ლაღისა და ჯანისა, | |
| და | რა შეგეყარო, მაშინ სცნა | შენ ძღვნობა ამისთანისა". |
| 429/429 | ||
| კვლაცა ეთქვა: "მართალია | ეზომ ჩემი მონახსენი, | |
| მე თვით წინა მოგეგებვი, | მესწრაფების ნახვა შენი". | |
| მოვახსენე: "დია, ღმერთო, | ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი, | |
| და | ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, | ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი". |
| 430/430 | ||
| მუნით წასრული ჩამოვხე | ტევრისა რასმე კიდესა; | |
| კვლა მოციქულნი მოვიდეს, | სალამად არ დამრიდესა; | |
| წინა ტურფათა ტაიჭთა | ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა: | |
| და | "შენსა ნახვასა მეფენი, | - თქვეს, - მართლად ინატრიდესა". |
| 431/431 | ||
| მითხრეს: "მეფე მოგახსენებს, | მეცა შენ კერძ ვიარები, | |
| სახლით ჩემით წამოსრული | ხვალე ადრე შეგეყრები". | |
| მოციქულნი დავაყენენ, | ხარგა დავდგი, არ მაზრები, | |
| და | მეტად ამოდ ვუალერსე, | ერთგან დაწვეს ვით მაყრები. |
| 432/432 | ||
| კარგი საქმე კაცსა ზედა | აზომ თურე არ წახდების: | |
| ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, | მოდგა, მალვით მეუბნების: | |
| "დიდი მაცო თქვენი ვალი, | ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | |
| და | გაწირვა და დავიწყება | ჩემგან შენი არ იქმნების. |
| 433/433 | ||
| მე მამისა თქვენისაგან | ვარ ცოტაი განაზარდი. | |
| თქვენი მესმა საღალატო, | საცნობელად გამოვვარდი; | |
| მკვდარი მიმძიმ სანახავად | ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, | |
| და | ყველასავე მოგახსენებ, | გამიგონე, დამიწყნარდი. |
| 434/434 | ||
| რომე ცუდად არ მოჰღორდე, | ისი კაცნი გღალატობენ, | |
| ერთგან შენთვის დამალულნი | სპანი ასჯერ ათასობენ; | |
| კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, | ასრე ფიცხლად^ მით გიხმობენ, | |
| და | აწვე თავსა არ ეწევი, | ფათერაკსა შეგასწრობენ. |
| 435/435 | ||
| მეფე ცოტათ მოგეგებვის, | ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; | |
| მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, | მიენდო, მით გეთნევიან; | |
| კვამლსა შეიქმენ, ლაშქარნი | ყოველგნით მოგეხვევიან. | |
| და | რა ერთსა გცემდენ ათასნი, | ეგრეცა მოგერევიან". |
| 436/436 | ||
| მას კაცსა ამოდ ვეუბენ | და მადლსა გარდვიხდიდია: | |
| "რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, | შენ ამას ინატრიდია; | |
| აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, | წადი, მათ თანა ვლიდია, | |
| და | თუ დაგივიწყო, უთუოდ | მემცა ვარ განაკიდია!" |
| 437/437 | ||
| არვის გავანდევ სულ-დგმულსა, | დავმალე ვითა ჭორია. | |
| რაცა იქმნების, იქმნების, | ყოვლი თათბირი სწორია! | |
| მაგრა სპათაკენ გავგზავნე | კაცი^, გზა თუცა შორია, | |
| და | შევსთვალე: "ფიცხლად წამოდით, | მოგრაგნეთ მთა და გორია". |
| 438/438 | ||
| მე დილასა მოციქულთა | სიტყვა ტკბილი შევუთვალე: | |
| "@რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი, | მოდი, მოვალ მეცა მალე". | |
| ნახევარ დღე სხვა ვიარე, | ჭირსა თავი არ ვაკრძალე. | |
| და | განგებაა, დღესცა მომკლავს, | ქვემცა სადა დავიმალე?! |
| 439/439 | ||
| ქედსა რასმე გარდავადეგ, | მინდორს მტვერი დავინახე; | |
| ვთქვი, თუ: "მოვა რამაზ მეფე; | ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, | |
| ჩემი^ გაჰკვეთს ხორცსა მათსა | ხრმალი ბასრი, შუბი ვახე". | |
| და | მაშინ ვუთხარ სპათა ჩემთა, | სახე დიდი დავუსახე. |
| 440/440 | ||
| ვთქვი, თუ: "ძმანო, ისი კაცნი | ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, | |
| მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი | ამისთვისმცა რად დალბიან? | |
| ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, | სულნი მათნი ზეცას რბიან. | |
| და | აწ შევებნეთ ხატაელთა, | ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან?" |
| 441/441 | ||
| ვუბრძანე ჩაცმა აბჯრისა | ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; | |
| დავეკაზმენით საომრად | ჯაჭვ-ჯავშანითა, ქაფითა; | |
| რაზმი დავაწყევ, მივჰმართე, | წავე დიდითა სწრაფითა, | |
| და | მას დღესა ჩემი მებრძოლი | ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. |
| 442/442 | ||
| მივეახლენით, შეგვატყვეს | მათ ტანსა აბჯარ-ცმულობა; | |
| კაცი მოვიდა, მომართვა | მეფისა მოციქულობა; | |
| ეთქვა, თუ: "ჟამად გვაჩნია | ჩვენ თქვენი არ-ორგულობა, | |
| და | აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია | აწ ამად გულ-ნაკლულობა". |
| 443/443 | ||
| შევსთვალე, თუ: "მეცა ვიცი, | რაცა ჩემთვის გაგიგია; | |
| თქვენ რასაცა სთათბირობდით, | არ იქმნების, არ, იგია! | |
| ბრძანეთ, მოდით, შემებენით, | ვითა წესი და რიგია, | |
| და | მეცა თქვენად დასახოცლად | ხელი ხრმალსა დამიგია". |
| 444/444 | ||
| რა მივიდა მოციქული, | კვლამცა რადღა გამოგზავნეს! | |
| კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, | დამალული გაამჟღავნეს; | |
| სამალავით გამოვიდეს, | თავნი ორგნით აქარავნეს, | |
| და | შექმნეს რაზმი მრავალკეცი, | თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. |
| 445/445 | ||
| შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ | მუზარადის დასარქმელად; | |
| საომარად ატეხილი | ვიყავ მათად გამტეხელად; | |
| ერთსა წავსწყდი უტევანსა, | წავგრძელდი და წავე გრძელად. | |
| და | მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, | წყნარად დგეს და აუშლელად. |
| 446/446 | ||
| ახლოს მივე, შემომხედნეს, | "შმაგიაო", ესე თქვესა. | |
| მუნ მივჰმართე მკლავ-მაგარმან, | სად უფროსი ჯარი დგესა; | |
| კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, | მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა, | |
| და | შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ, | ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა! |
| 447/447 | ||
| შიგან ასრე გავერივე, | გნოლის^ ჯოგსა^ ვითა ქორი, | |
| კაცი კაცსა შემოვსტყორცე^, | ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; | |
| კაცი, ჩემგან განატყორცი^, | ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, | |
| და | ერთობ სრულად ამოვწყვიდე | წინა კერძი რაზმი ორი. |
| 448/448 | ||
| ერთობილნი მომეხვივნეს, | მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; | |
| ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგნის, | სისხლსა მჩქეფრსა აღმოვჰღვრიდი; | |
| ცხენსა კაცი გაკვეთილი | მანდიკურად გარდავჰკიდი. | |
| და | სითცა ვიყვი, გამექციან, | მათ შექმნიან^ ჩემი რიდი. |
| 449/449 | ||
| საღამო-ჟამ დაიზახნა | ქედით მათმან დარაჯამან: | |
| "ნუღარა სდგათ, წაედითო, | კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: | |
| მოვა მტვერი საშინელი, | შეგვაშინა^ ამად ამან, | |
| და | ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს | უთვალავმან, ბევრმან სპამან". |
| 450/450 | ||
| ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი | წამომეტანნეს მე არა, | |
| რა ეცნა, წამოსრულიყვნეს, | ღამე-წამორთვით ეარა; | |
| ვერ დაიტევდა მინდორი | და არე მთათა ეარა, | |
| და | გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, | ბუკმან ხმა გააზეარა. |
| 451/451 | ||
| იგი ნახეს, გასაქცევლად | გაემართნეს, შევჰკივლენით; | |
| ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, | ომითავე გარდავვლენით. | |
| @რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, | ერთმანერთსა გავეხრმლენით, | |
| და | მისნი სპანი ყველაკანი | დავიპყრენით, არ მოვკლენით. |
| 452/452 | ||
| უკანანიცა ლაშქარნი | მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, | |
| დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა | შეშინებულთა, ძლეულთა; | |
| ძილისა მიჰხვდა ნაცვალი | ძილ-მკრთალთა, ღამე-თეულთა, | |
| და | ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა | კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. |
| 453/453 | ||
| მას ადგილსა ნაომარსა | გარდავხედით მოსვენებად. | |
| ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, | წყლულად მაჩნდა, არ-ნაღებად; | |
| ჩემნი სპანი მოვიდიან | საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, | |
| და | ვერ იტყვიან ვერ მიმხვდარნი | ქებასაცა მოხსენებად. |
| 454/454 | ||
| ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, | დიდებანი რომე მჭირდეს; | |
| ზოგთა შორით დამლოციან, | ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; | |
| რომელთაცა გავეზარდე, | დიდებულნი ამიტირდეს, | |
| და | ჩემგან ხრმლითა განაკვეთი^ | ნახეს^, მეტად გაუკვირდეს. |
| 455/455 | ||
| გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, | ალაფი ავაღებინე, | |
| ერთობ სავსენი მოვიდეს, | თავიცა ვალაღებინე^, | |
| სისხლთა მებრძოლთა ჩემთასა | მინდორი შევაღებინე, | |
| და | არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა | უომრად გავაღებინე. |
| 456/456 | ||
| @რამაზს ვარქვი: "შემიგნია | საქმე შენი სამუხთალე, | |
| აწ ეგრეცა შეპყრობილმან | თავი გამოიმართალე, | |
| სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, | ყველა ხელთა მომათვალე, | |
| და | თვარა შენი შეცოდება | მემცა ზედა რად წავსთვალე?" |
| 457/457 | ||
| @რამაზ მითხრა: "აღარაა^ | ამის მეტი ჩემი ღონე, | |
| ერთი ჩემი დიდებული | მომეც, ზედა მაპატრონე, | |
| ციხოვანთა გავუგზავნო, | საუბარი გამიგონე, | |
| და | ხელთა მოგცემ ყველაკასა, | განაღამცა შენ გაქონე!" |
| 458/458 | ||
| მივეც ერთი დიდებული, | თანა სპანი წავატანენ, | |
| ციხოვანნი ერთობილნი | ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, | |
| ხელთა მომცეს^ სიმაგრენი, | ომნი ასრე შევანანენ, | |
| და | საჭურჭლენი სიმრავლითა | რასმცა ვითა დავაგვანენ! |
| 459/459 | ||
| მაშინღა შევე @ხატაეთს | მოვლად და მოსათვალავად; | |
| კლიტენი საჭურჭლეთანი | მომართვნეს დაუმალავად; | |
| ქვეყანა ჩავსხი, ვუბრძანე: | "იყვენით თქვენ უკრძალავად, | |
| და | მზემან არ დაგწვენ, იცოდით, | დაგყარენ გაუგვალავად". |
| 460/460 | ||
| საჭურჭლენი გარდავნახენ | თავის-თავის, კიდის-კიდე. | |
| უცხო ფერთა საჭურჭლეთა, | დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; | |
| ერთგან ვნახე^ საკვირველი | ყაბაჩა და ერთი რიდე, | |
| და | თუ-მცა ჰნახე^, სახელისა | ცოდნასაცა ინატრიდე! |
| 461/461 | ||
| ვერა შევიგენ, რა იყო, | ანუ ნაქმარი რაულად! | |
| ვისცა ვუჩვენი, უკვირდის, | ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; | |
| არცა ლარულად ჰგდებოდა | მას ქსელი, არც ორხაულად; | |
| და | სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა, | ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. |
| 462/462 | ||
| იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, | ვისი შუქი მანათობდა; | |
| მეფისათვის დავარჩიე, | საარმაღნოდ რაცა სჯობდა: | |
| ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი, | ყველაკაი წვივ-მაგრობდა, - | |
| და | ატვირთული გავუგზავნე, | ამბავსაცა^ კარგსა სცნობდა. |
| 19 | წიგნი /ტარიელისა ინდოთ მეფის წინაშე და გამარჯვებით შემოქცევა |
| 463/463 | ||
| წიგნი დავწერე: "მეფეო, | სვემცაა თქვენი სვიანად! | |
| მე ხატაელთა მიმუხთლეს, | - თუცა მათ ეცა ზიანად, - | |
| ჩემი ამბავი დასტური | ამად გაცნობე გვიანად; | |
| და | მეფე შევიპყარ, მოგივალ | მე ალაფიან-ტყვიანად". |
| 464/464 | ||
| რა ყველაი დავიურვე, | @ხატაეთით გავემგზავრე, | |
| წამოვიხვენ საჭურჭლენი, | სახელმწიფო დავიავრე, | |
| ვერ მოვეყავ აქლემითა, | აზავრები ვააზავრე, | |
| და | მოვირჭვენ და მოვივლინე, | რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე. |
| 465/465 | ||
| @ხატაეთისა ხელმწიფე | მომყვანდა შეპყრობილია. | |
| @ინდოეთს მივე, მეგება | ჩემი გამზრდელი ტკბილია; | |
| რა ქება მითხრა, არ ითქმის, | ჩემგან სათქმელად წბილია! | |
| და | ხელი გამიხსნა, შემომკრა | მან სახვეველი ლბილია. |
| 466/466 | ||
| ედგნეს ტურფანი კარავნი | მოედანს ჩამოდგომილსა, | |
| საუბრისა და ჭვრეტისა | ჩემისა მას მონდომილსა. | |
| მას დღესა ედვა ნადიმი | მას შიგან გარდახდომილსა; | |
| და | მიალერსებდა, მაჭმევდა | წინაშე ახლოს ჯდომილსა. |
| 467/467 | ||
| მას ღამით ვსხედით ნადიმად, | მუნ ამოდ გავიხარენით, | |
| დილასა ქალაქს შევედით, | მოედნით ავიყარენით; | |
| მეფემან ბრძანა: "ლაშქარნი | უხმენით, შემომყარენით, | |
| და | დღეს ხატაელი მიჩვენეთ, | ტყვენიცა შემომგვარენით!" |
| 468/468 | ||
| @რამაზ მეფე მას წინაშე | შეპყრობილი მოვიყვანე; | |
| ტკბილად ნახა ხელმწიფემან, | ვითა შვილი სააკვანე. | |
| ორგული და მოღალატე | ნამსახურსა დავაგვანე, | |
| და | ესე არის მამაცისა | მეტის-მეტი სიგულვანე! |
| 469/469 | ||
| მას მეფესა ხატაელსა | უმასპინძლა, უალერსა, | |
| ჟამიერად უბრძანებდის | საუბარსა მათსა ფერსა. | |
| ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს | მე სიტყვასა ლმობიერსა: | |
| და | "შეუნდობო ხატაელსა, | მას აქამდის შენამტერსა?" |
| 470/470 | ||
| მე ვჰკადრე: "ღმერთი ვინათგან | შეუნდობს შეცოდებულსა, | |
| უყავით თქვენცა წყალობა | მას ღონე-გაცუდებულსა". | |
| @რამაზს უბრძანებს^: "იცოდი, | გაგგზავნით შეწყალებულსა, | |
| და | მაგრა ნუ გნახავთ კვლამცაღა | ჩვენს წინა გაწბილებულსა!" |
| 471/471 | ||
| ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს | დრაჰკანი ასჯერ ასია, | |
| კვლა ხატაური მრავალი, | სხვა სტავრა, სხვა ატლასია. | |
| მერმე ყველაი დამოსა, | იგი და მისი ხასია, | |
| და | შეწყალებული გაგზავნა, | უყო რისხვისა ფასია. |
| 472/472 | ||
| ხატაელმან დაუმადლა, | დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, | |
| მოახსენა: "ორგულობა | თქვენი ღმერთმან შემანანა. | |
| თუღა^ ოდეს შე-ღა-გცოდო, | მაშინ მომკალ მემცა განა!" | |
| და | წავიდა და ყველაკაი | მისი თანა წაიტანა. |
| 473/473 | ||
| მოვიდა კაცი მეფისა, | ცისკრობს, არ დანაღამია; | |
| ებრძანა: "რა შენ გაგყრივარ, | მას აქათ თვეო სამია, | |
| მინდორს მოკლული ისრითა | ნადირი არ მიჭამია, | |
| და | არ დამაშვრალ ხარ, წავიდეთ, | თუცა დაშვრომის ჟამია". |
| 474/474 | ||
| შევეკაზმე, დარბაზს მივე, | დამხვდა ჯარი ავაზისა, | |
| შავარდნითა სავსე იყო | სრულად არე დარბაზისა, | |
| მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული, | შვენებითა მსგავსი მზისა; | |
| და | გაეხარნეს მისლვა ჩემი, | ტურფისა და ლამაზისა! |
| 475/475 | ||
| იდუმალ ცოლსა ეუბნა, | მართ ჩემგან უცოდნელია: | |
| "ომით მოსრული @ტარიელ | საჭვრეტლად სასურველია, | |
| მან გაანათლოს მჭვრეტელთა | გული, რაზომცა ბნელია; | |
| და | რაცა დაგვედრო საქმნელად, | ქმენ, არა საზოზნელია. |
| 476/476 | ||
| აწ მითქვამს საქმე უშენოდ, | შენცა ცან ესე მცნებული: | |
| რათგან ქალია სამეფოდ | ჩვენგანვე სახელ-დებული, | |
| ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს, | აჰა დღე^, ედემს ხლებული^, | |
| და | გვერდსა დაისვი, ორნივე | სრას დამხვდით, მოვალ შვებული". |
| 477/477 | ||
| მოვინადირეთ მინდორი, | ძირი მთისა და გორისა; | |
| იყო სიმრავლე ძაღლისა, | შავარდნისა და ქორისა. | |
| ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ | არ ეჯი გზისა შორისა. | |
| და | აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს | თამაშობისა ორისა. |
| 478/478 | ||
| ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა | ქალაქი, შუკა და ბანი. | |
| ომ-გარდახდილსა მშვენოდეს | მაენიანნი კაბანი; | |
| ფერმიხდილ-გვარი ვშვენოდი | ვარდი, ცრემლითა ნაბანი, | |
| და | ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის, | - მართლად არს, არ კატაბანი. |
| 479/479 | ||
| რიდენი რომე მეშოვნეს | ქალაქსა ხატაელთასა, | |
| იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს, | ვახელებ^ გულსა ხელთასა. | |
| მეფე გარდახდა, დარბაზსა | შევედით ჩემთა მზრდელთასა, | |
| და | შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა | ღაწვთა მზეებრ^ ნათელთასა. |
| 480/480 | ||
| მას მზესა ტანსა ემოსნეს | ნარინჯის-ფერნი ჯუბანი, | |
| ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა, | დას-დასად, უბან-უბანი; | |
| სრულად ნათლითა აევსო | სახლი, შუკა და უბანი, | |
| და | მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს | ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი. |
| 481/481 | ||
| ნაომარსა, დაკოდილსა | ხელი ყელსა ჩამომება. | |
| დედოფალი საჯდომთაგან | ადგა, წინა მომეგება, | |
| ვითა შვილი გარდამკოცნა, | ღაწვი ვარდი დამილება, | |
| და | მითხრა: "ნუ ეჭვ ამას იქით, | თუღა^ მტერი შე-ღა-გება". |
| 482/482 | ||
| ახლოს დამისვეს ადგილსა, | მუნ, სადა მეამებოდა. | |
| პირის-პირ მიჯდა იგი მზე, | გული ვისთვისცა კვდებოდა. | |
| მალვით ვუჭვრეტდი, მიჭვრეტდის, | სხვად არად მეუბნებოდა; | |
| და | თვალნი მოვსწყვიდნი, | სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა. |
| 483/483 | ||
| შეიქმნა სმა და პურობა, | მსგავსი მათისა ძალისა; | |
| სხვა გახარება ასეთი | არს უნახავი თვალისა! | |
| ჯამი და ჭიქა - ყველაი | ფეროზისა და ლალისა. | |
| და | არვისი ბრძანა მეფემან | არცა გაშვება მთრვალისა. |
| 484/484 | ||
| მე მუნა მყოფი მივეცი | შვებასა მეტის-მეტასა. | |
| რა შემომხედნის, შევხედნი, | ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა; | |
| კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი | გულსა შმაგსა და რეტასა. | |
| და | რა უამეა პირის-პირ | საყვარელისა ჭვრეტასა! |
| 485/485 | ||
| დააგდეს მღერა მუტრიბთა, | "სულეთო!", თავი ხარიან; | |
| მიბრძანეს: "შვილო @ტარიელ, | ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?! | |
| ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი | მით ჩვენნი ვაგლახ არიან; | |
| და | მართალან შენნი მჭვრეტელნი, | არ ცუდად იმკვეხარიან. |
| 486/486 | ||
| აწ თუცა გვმართებს შემოსა, | ვის მორჭმით მოგივლენიან, | |
| არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა | არ აგხდით: ტურფად გშვენიან; | |
| აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე, | ვის შუქნი მოგიფენიან, | |
| და | თვით შეიკერე, რაცა გწადს, | ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან". |
| 487/487 | ||
| მომართვნეს ასნი კლიტენი | ასთავე საჭურჭლეთანი; | |
| თაყვანის-ვეც და დავლოცენ | დავლანი მათთა სვეთანი; | |
| მაკოცეს, ადგეს ორნივე, | თვით იგი მზენი მზეთანი, | |
| და | რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე | ლაშქართა სისავსეთანი! |
| 488/488 | ||
| კვლაცა დაჯდა მხიარული, | მოიმატა სმა და მღერა; | |
| კვლა გაგრძელდა ნადიმობა, | ბარბითი და ჩანგთა ჟღერა^. | |
| დედოფალი^ წამოვიდა^, | შეეყარა მწუხრსა დღე რა, | |
| და | ძილ-პირამდის სიხარულსა | სიხარული ჰგვანდა ვერა. |
| 489/489 | ||
| ავიყარენით, მიგვჭირდა | სმა დოსტაქნისა მეტისა. | |
| საწოლს შემოვე, შემექმნა | ცნობა მართ ვითა რეტისა. | |
| ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა | მე ამა ცეცხლთა შრეტისა. | |
| და | მეგონებოდის, მალხენდის | გონება მისგან ჭვრეტისა". |
| 20 | წიგნი /ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა |
| 490/490 | ||
| მონა მოვიდა, მიამბო | ამბავი მან მართალია: | |
| "თქვენსა ამბავსა იკითხავს | აჯიღოსანი ქალია". | |
| მაშინვე ვიცან, ავიჭერ, | ჩქარ-ჩქარად გულ-გამკრთალია; | |
| და | მოვიდა, ვნახე @ასმათი | ჩემ თანა მომავალია. |
| 491/491 | ||
| მე ვისთვის ვკვდები, მეამა | @ასმათის ნახვა მე მისად. | |
| აღარ მივუშვი, ვაკოცე, | ქმნადღა თაყვანის-ცემისად; | |
| ხელი მოვჰკიდე, დავისვი | ახლოს ტახტისა^ ჩემისად, | |
| და | ვჰკითხე, თუ: "ნეტარ, მისრულა | მორჩი ალვისა ხე მისად? |
| 492/492 | ||
| მიამბე მისი ამბავი, | სხვად ნურას მეუბნებია!" | |
| მითხრა, თუ: "'გკადრებ მართალსა, | აწ ჩემგან არ-სათნებია, | |
| დღეს ერთმანერთი გინახავს | და ტურფად მოგწონებია, | |
| და | აწ კვლაცა ცნობა ამბვისა | მას ჩემგან უბრძანებია". |
| 493/493 | ||
| წიგნი მომართვა, ჩავხედენ, | პირისა თემთა მთენისა. | |
| ეწერა: "ვნახე სიტურფე | წყალ-ჯავარისა შენისა. | |
| ომ-გარდახდილი ჰშვენოდი, | შენატევები ცხენისა, | |
| და | არ-ავი მიმიჩს მიზეზი | ჩემისა ცრემლთა დენისა. |
| 494/494 | ||
| ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი | ქებად შენდა უშენოსა, | |
| შენთვის მკვდარი აღარ ვიტყვი, | მაშა მომკლავ უშენოსა; | |
| მზემან ლომსა ვარდ-გიშერი | ბაღჩას ბაღად უშენოსა; | |
| და | შენმან მზემან, თავი ჩემი | არვის ჰმართებს უშენოსა! |
| 495/495 | ||
| თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა, | მაგრა ცუდად არ იდენო, | |
| ამას იქით ნუღარ იდენ, | ჭირსა თავი არიდენო; | |
| შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა | აგინებენ, არ იდენო; | |
| და | რომე წეღან მოგეხვივნეს, | იგი ჩემთვის არიდენო. |
| 496/496 | ||
| იგი მე მომცენ რიდენი, | რომელნი წეღან გშვენოდეს, | |
| რა მნახო, შენცა გეამოს, | შენეულითა მშვენოდეს; | |
| ესე სამკლავე შეიბი, | თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს, | |
| და | ერთი ასეთი ცოცხალსა | სხვა ღამე არ გაგთენოდეს". |
| 21 | /ტარიელის ტირილი და დაბნედა |
| 497/497 | ||
| აქა მხეც-ქმნილი @ტარიელ | ტირს, ჭირი ეათასების; | |
| თქვა: "მე მაქვს სამხრე, რომელი | კვლა წინას მკლავსა მას ების!" | |
| იგი შეიხსნა, მოიღო, | თვალვით არ დაიფასების, | |
| და | პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა, | ქვე მკვდართა დაედასების. |
| 498/498 | ||
| ასრე წვა, რომე არ ჰგვანდა | მკვდარი სამარის კარისა, | |
| ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა, | მართ გულსა გარდნაკარისა; | |
| @ასმათს სდის ღვარი სისხლისა, | ღაწვთაგან ნახოკარისა, | |
| და | კვლა წყალსა ასხამს, უშველის, | ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა^. |
| 499/499 | ||
| @ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ, | დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა; | |
| @ასმათ ვანი გაამრავლნა, | ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა; | |
| მერმე სულად მოაქცია, | ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა; | |
| და | თქვა: "ცოცხალ ვარ? საწუთრომან | აწცა^ ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!" |
| 500/500 | ||
| ზე წამოჯდა ფერ-მიხდილი, | აყოლებდა თვალთა რეტად. | |
| ვარდი სრულად შექმნილიყო | ზაფრანად და ვითა სპეტად. | |
| დიდხან მათად არა სცალდა | საუბრად და არცა ჭვრეტად, | |
| და | დარჩომა და არ-სიკვდილი | მას უმძიმდა მეტის-მეტად. |
| 501/501 | ||
| @ავთანდილს უთხრა: "ისმენდი, | ცნობა მიც თუცა ხელისა, | |
| გითხრა ამბავი ჩემი და | ჩემისა დამმარხველისა: | |
| ლხინად მიჩს შეყრა მოყვრისა | მის, შენგან შეუყრელისა, | |
| და | მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე, | ასრე დარჩომა მრთელისა! |
| 502/502 | ||
| @ასმათის ნახვა მეამა, | ჩემგან დად საესავისა. | |
| წიგნი რა ვნახე, მომართვა | ესე საბამი მკლავისა. | |
| მკლავსა შევიბი მაშინვე, | მოვიხსენ რიდე თავისა, | |
| და | იგი უცხო და ღარიბი, | მტკიცისა რასმე შავისა" . |
| 22 | წიგნი /ტარიელისა საყვარელსა თანა პასუხად |
| 503/503 | ||
| მივუწერე: "მზეო, შუქი | შენი, შენგან მონაფენი, | |
| გულსა მეცა, გამიცუდდეს | სიჩაუქე-სიალფენი; | |
| ხელმან შენნი გავიცადენ | სინატიფე-სიტურფენი, | |
| და | სულთა ნაცვლად სამსახურნი | რამცა ვითა გიმუქფენი?! |
| 504/504 | ||
| მაშინ, ოდეს დამარჩინე, | სულთა სრულად არ გამყარე, | |
| აწ ჩემთვისცა^ ესე ჟამი | მასვე ჟამსა დავადარე; | |
| სამხრე შენი მომივიდა, | შემოვიბი მკლავსა გარე, | |
| და | რომე მმართებს სიხარული, | ეგზომიმცა რა ვიხარე?! |
| 505/505 | ||
| განაღამცა ვიწინაშე: | აჰა რიდე, რომე მთხოვე; | |
| ყაბაჩაცა ასეთივე, | ამისებრი ვერა ვჰპოვე; | |
| დაბნედილსა ნუ დამაგდებ, | მიშველე რა, მარგე, მოვე; | |
| და | სოფელს მყოფსა უშენოსა | კაცსა ვისმცა შევეპოვე!" |
| 506/506 | ||
| ქალი ადგა, გამეყარა. | დავწევ, ამოდ დამეძინა, | |
| მაგრა შევკრთი, საყვარელი | ჩემი ვნახე ძილსა შინა; | |
| გამეღვიძა, აღარა მყვა, | სულ-დგმულობა მომეწყინა, | |
| და | ღამე ასრე გავათენე, | მისი ხმაცა არ მესმინა". |
| 23 | რჩევა /ნესტან-დარეჯანის გათხოვებისა |
| 507/507 | ||
| დილასა ადრე სრას მიხმეს, | დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა; | |
| ავდეგ, ვცან მათი ამბავი, | წასლვა ვქმენ მითვე წამითა; | |
| ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს | ხასითა ოდენ სამითა, | |
| და | რა მივე, მითხრეს დაჯდომა, | წინაშე დავჯე სკამითა. |
| 508/508 | ||
| გვიბრძანეს, თუ: "ღმერთმან ასრე | დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია; | |
| ჟამი გვახლავს სიბერისა, | სიყმაწვილე გარდგვივლია; | |
| ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის, | ვისგან შუქი არ გვაკლია, | |
| და | ყმისა არ-სმა არა გვაგვა^, | ამად ზედა წაგვითვლია |
| 509/509 | ||
| აწ ქალისა ჩვენისათვის | ქმარი გვინდა, სად მოვნახოთ, | |
| რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი, | სახედ ჩვენად გამოვსახოთ, | |
| სამეფოსა ვაპატრონოთ, | სახელმწიფო შევანახოთ, | |
| და | არ ამოვწყდეთ, მტერთა ჩვენთა | ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ". |
| 510/510 | ||
| ვთქვით: "თქვენის^ ძისა არა-სმა | გულსა ვით მიეფარების, | |
| მაგრა კმა ჩვენად იმედად, | ვინ მზესა დაედარების; | |
| ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ, | მას დიდად გაეხარების, | |
| და | სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით, | მაგას რა მოეგვარების". |
| 511/511 | ||
| დავიწყეთ რჩევა საქმისა, | გული მიც, თუცა მელია; | |
| ვთქვი: "ჩემგან დაშლა ამისი | არ ითქმის, არ-საქმნელია!" | |
| მეფემან ბრძანა: "ხვარაზმშა, | ხელმწიფე ხვარაზმელია, | |
| და | თუ მოგვცემს შვილსა საჩვენოდ, | მისებრი არ-რომელია". |
| 512/512 | ||
| რომე პირველვე დაესკვნა, | მათ ესე შეეტყვებოდა; | |
| ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, | სიტყვაცა აგრე სწბებოდა. | |
| ჩემგან დაშლისა კადრება | მართ ამბვად არ ეგებოდა, | |
| და | ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, | გული მი და მო კრთებოდა. |
| 513/513 | ||
| დედოფალმან თქვა: "ხვარაზმშა | მეფეა მორჭმით მჯდომელი, | |
| მათსამცა შვილსა სასიძოდ | ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!" | |
| შეცილებამცა ვინ ჰკადრა, | რათგან თვით იყო მნდომელი! | |
| და | მოწმობა დავჰრთე, დაესკვნა | დღე ჩემი სულთა მხდომელი. |
| 514/514 | ||
| გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას | წინა შვილისა მთხოელი; | |
| შესთვალეს: "გახდა უმკვიდროდ | სამეფო ჩვენი ყოელი; | |
| არს ერთი ქალი საძეო, | არ კიდე-გასათხოელი, | |
| და | თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ, | სხვასა ნუღარას მოელი". |
| 515/515 | ||
| კაცი მოვიდა, აევსო | ჯუბაჩითა და რიდითა, | |
| გაჰხარებოდა ხვარაზმშას | სიხარულითა დიდითა; | |
| ებრძანა: "მოგვხვდა ღმრთისაგან, | ჩვენ რომე ვინატრიდითა! | |
| და | თვით მაგისებრსა შვილსამცა | ჩვენ ხელსა რასა ვჰხდიდითა!" |
| 516/516 | ||
| კვლა გაგზავნეს^ სხვანი კაცნი | სასიძოსა მოყვანებად, | |
| დაავედრეს: "ნუ აყოვნებთ, | მოდით ჩვენად ნაბრძანებად". | |
| მე მაშვრალი, ნაბურთალი | საწოლს შევე მოსვენებად, | |
| და | გულსა სევდა შემეყარა, | ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად". |
| 24 | /ტარიელისა და ნესტან-დარეჯანის თათბირი და გამორჩევა |
| 517/517 | ||
| მეტმან სევდამან მიმწურა | გულსა დაცემად დანისად. | |
| @ასმათის მონა შემოდგა, | მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად, | |
| წიგნი მომართვა, ეწერა: | "ვინ სჩან ალვისა ტანისად, | |
| და | ადრე მოდიო, გიბრძანებს, | დაუყოვნებლად ხანისად". |
| 518/518 | ||
| შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე. | ვითა სცნობდე ლხინთა ზომით! | |
| ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა, | @ასმათ ვნახე ძირსა დგომით; | |
| ვნახე : "ვსჭვრეტდი ნატირებად, | ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით, | |
| და | დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე; | ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. |
| 519/519 | ||
| იგი ვნახე დაღრეჯილი, | ესე მეტად დამიმძიმდა. | |
| ვითა წინას შემომცინის, | არღა ეგრე გამიღიმდა. | |
| ყოლა სიტყვა არ მომიგო, | ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა, | |
| და | ამით უფრო დამაწყლულა, | არა წყლულთა მიაქიმდა. |
| 520/520 | ||
| ჩემნი ერთნი გონებანი | მეტად შორად გამიკიდნა, | |
| შინა კოშკად შემიყვანა, | ფარდაგსაცა ამიზიდნა. | |
| შევე, ვნახე იგი მთვარე; | ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა, | |
| და | გულსა შუქნი შემომადგნა, | მაგრა გული არ დამიდნა. |
| 521/521 | ||
| იყო არ-ნათლად ნათელი, | ფარდაგსა შემომდგომელი; | |
| ებურა მოშლით პირ-ოქრო | რიდე^, მე მივეც რომელი, | |
| მითვე მწვანითა უებრო | მიწოლით ტახტსა მჯდომელი, | |
| და | ცრემლისა ღვარსა მოეცვა | პირი, ელვათა მკრთომელი. |
| 522/522 | ||
| ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა | ვეფხი პირ-გამეხებული, | |
| არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე, | ხე ალვა, ედემს ხებული; | |
| @ასმათმან დამსვა შორს-გვარად | გულსა მე ლახვარ-ხებული; | |
| და | მერმე წამოჯდა წარბ-შერჭმით, | გამწყრალი, გარისხებული. |
| 523/523 | ||
| მიბრძანა: "მიკვირს, რად მოხვე | მშლელი პირისა მტკიცისა, | |
| გამწირავი და მუხთალი, | შენ, გამტეხელი ფიცისა?! | |
| მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა | მიგცემსო ზენა, მი, ცისა!" | |
| და | ვჰკადრე: "რა გკადრო პასუხი | მის ჩემგან მე უვიცისა?" |
| 524/524 | ||
| ვთქვი: "პასუხსა ვერას გკადრებ, | თუ არა ვსცნობ მე მართალსა: | |
| რა შეგცოდე, რა მიქმნია | უცნობოსა, ფერ-ნამკრთალსა?" | |
| კვლაცა მითხრა: "რას გეუბნა | მტყუანსა და შენ მუხთალსა? | |
| და | დიაცურად რად მოვღორდი? | მე დავუწვავ ამით ალსა. |
| 525/525 | ||
| შენ არ იცი ხვარაზმშასი | საქმროდ ჩემად მოყვანება?! | |
| შენ ჯდომილხარ სავაზიროდ, | შენი რთულა ამას ნება, | |
| შენ გასტეხე ფიცი ჩემი, | სიმტკიცე და იგი მცნება, | |
| და | ღმერთმან ქმნა და დაგირჩინა | ცუდად შენი ხელოვნება! |
| 526/526 | ||
| გახსოვს, ოდეს "ჰაჲ-ჰაჲ-ს" ზმიდი, | ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს, | |
| მკურნალნი და დასტაქარნი | წამალსა-ყე მოგიტანდეს? | |
| მამაცისა სიცრუვეთა, | ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს! | |
| და | რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ, | ვინძი უფრო დაზიანდეს! |
| 527/527 | ||
| ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა | ეპატრონოს @ინდოეთსა, | |
| ეგრეც მე მაქვს პატრონობა, | უგზოს ვლიდენ, თუნდა გზეთსა! | |
| ეგე აგრე არ იქმნების, | წა, მომცთარ ხარ მოსაცეთსა, | |
| და | აზრნი შენნი შენვე გგვანან, | მტყუანსა და შენ აგეთსა! |
| 528/528 | ||
| ცოცხალ ვიყო, შენ @ინდოეთს, | ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო! | |
| თუ ეცადო დაყოფასა, | ხორცთა შენთა სული გაჰყო! | |
| სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო, | ცათამდისცა ხელი აჰყო!" | |
| და | ესე სიტყვა დაასრულა, | ყმა ატირდა, სულთქვნა, აჰ-ყო. |
| 529/529 | ||
| თქვა: "რა მესმა ესე მისგან, | მეიმედა მეტის-მეტად, | |
| კვლა მიეცა თვალთა ძალი | მის ნათლისა ეგრე^ ჭვრეტად. | |
| აწ დავკარგე; რად არ გიკვირს, | რად ცოცხალ ვარ, რად ვარ რეტად? | |
| და | ვაჲ, სოფელი უხანოო, | რად ჰზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად? |
| 530/530 | ||
| შევჰხედენ, ვნახე სასთუნალ | მუსაფი გაშლით მდებარე, | |
| ავიღე, ავდეგ მე ღმრთისა | და მერმე მათი მქებარე, | |
| ვჰკადრე, თუ: "მზეო, დაგიწვავ^, | ჩემიცა დაწვი მზე ბარე, | |
| და | რათგან არ მომკლავ, პასუხი | ერთაი გკადრო მე ბარე. |
| 531/531 | ||
| რომე გკადრებ, ესე სიტყვა | აწ თუ ცუდად ნალიქნია, | |
| ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი | ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია! | |
| თუ მაღირსებ გაკითხვასა, | ავი არა არ მიქმნია". | |
| და | მან მიბრძანა: "რაცა იცი, | თქვიო!", თავი დამიქნია. |
| 532/532 | ||
| კვლაცა ვჰკადრე: "მე თუ, მზეო, | შენთვის^ ფიცი გამეტეხოს, | |
| ღმერთმან აწვე რისხვა მისი | ზეცით ჩემთვის გაამეხოს! | |
| ვისი გინდა უშენოსა | პირი მემზოს, ტანი მეხოს, | |
| და | მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე, | რა ლახვარი გულსა მეხოს! |
| 533/533 | ||
| მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს, | შექმნეს დიდი ვაზირობა. | |
| მათ წინასვე დაეპირა | იმა ყმისა შენი ქმრობა. | |
| დამეშალა, ვერ დავშლიდი, | დამრჩებოდა უმეცრობა; | |
| და | თავსა ვუთხარ: "მიემოწმე, | ჟამად გიჯობს გულმაგრობა". |
| 534/534 | ||
| მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე, | რათგან იგი ვერ მიმხვდარა! | |
| არ იტყვის, თუ: "@ინდოეთი | უპატრონოდ არ მომხდარა? | |
| @ტარიელ არს მემამულე, | სხვასა ჰმართებს არვის^ არა! | |
| და | ვის მოიყვანს, არა ვიცი, | ანუ იგი ვინ მომცდარა? |
| 535/535 | ||
| ვთქვი: "ამითა ვეღარას ვიქმ, | ღონე სხვა რა მოვიგვარო"; | |
| თავსა ვუთხარ: "ნუ მოგიცავ, | გონებაო მრავალ-გვარო!" | |
| მედვა გული მხეცისაებრ, | ათასჯერცა მინდორს ვარო, | |
| და | ვისმცა მივეც თავი შენი, | შენვე რადმე არ წამგვარო?!" |
| 536/536 | ||
| სულთა ვჰყიდდი გულისათვის, | კოშკი ამად გამებაზრა; | |
| იგი წვიმა და-რე-ნელდა, | რომე პირველ ვარდი აზრა; | |
| ვნახე, ძოწსა მარგალიტი | გარე ტურფად მოემაზრა. | |
| და | მიბრძანა, თუ: "ეგე საქმე | მემცა მართლად რად მეაზრა?! |
| 537/537 | ||
| არ დავიჯერებ მე შენსა | ღალატსა, ორგულობასა, | |
| უარის ქმნასა ღმრთისასა, | ამისთვის არ მადლობასა; | |
| იაჯდი თავსა ჩემსა და | მორჭმით @ინდოეთს ფლობასა! | |
| და | მე და შენ დავსხდეთ^ ხელმწიფედ, | სჯობს ყოვლსა სიძე-სძლობასა". |
| 538/538 | ||
| მე ღმრთისაებრად მომიტკბა | გამწყრალი, გამქისებული, | |
| ანუ მზე იყო ქვეყანად, | ან მთვარე პირ-გავსებული; | |
| ახლოს დამისვა, მაღირსა | აქამდის არ-ღირსებული; | |
| და | მეუბნებოდა, დამივსო | ცეცხლი ამითა გზებული. |
| 539/539 | ||
| მიბრძანა, თუ: "გონიერი | ხამს აროდეს არ აჩქარდეს, | |
| რაცა სჯობდეს, მოაგვაროს, | საწუთროსა დაუწყნარდეს; | |
| თუ სასიძო არ მოუშვა, | ვა თუ მეფე გაგიმწარდეს, | |
| და | შენ და ისი წაიკიდნეთ, | @ინდოეთი გარდაქარდეს! |
| 540/540 | ||
| კვლა თუ სიძე შემოუშვა, | მე შემირთოს, იყოს ასდენ, | |
| ერთმანერთსა გავეყარნეთ, | ძოწეულნი გაგვიფლასდენ, | |
| მათ მორჭმულთა მოივლინონ, | ჩვენ პატიჟნი გაგვიასდენ, | |
| და | ესე ამბად არ ეგების, | რომე სპარსნი გაგვიხასდენ". |
| 541/541 | ||
| მე ვჰკადრე: "ღმერთმან აშოროს | მას ყმასა შენი ქმარობა! | |
| რა შემოვიდენ @ინდოეთს, | შევიგნა მათი გვარობა, | |
| ვუჩვენო ჩემი ძალ-გული | და ჩემი მეომარობა: | |
| და | ასრე დავხოცნე, შეეძლოს | აღარა^, არ, სახმარობა!" |
| 542/542 | ||
| მიბრძანა, თუ: "ხამს დიაცი | დიაცურად, საქმე-დედლად, | |
| დიდსა სისხლსა ვერ შეგაქმნევ, | ვერ ვიქმნები შუა კედლად: | |
| რა მოვიდეს სიძე, მოკალ | მისთა სპათა აუწყვედლად. | |
| და | ქმნა მართლისა სამართლისა | ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად. |
| 543/543 | ||
| ასრე ქმენ, ჩემო ლომო და | მჯობო ყოველთა გმირთაო, | |
| მოპარვით მოკალ სასიძო, | ლაშქართა ნუ მოირთაო, | |
| მისთა სპათაცა ნუ დაჰხოც, | ზროხათა ვითა, ვირთაო, - | |
| და | დიადი სისხლი უბრალო | კაცმანმცა ვით იტვირთაო? |
| 544/544 | ||
| იგი რა მოჰკლა, ეუბენ | პატრონსა, ჩემსა მამასა, | |
| ჰკადრე, თუ: "სპარსთა ვერა ვიქმ | @ინდოეთისა ჭამასა, | |
| ჩემია მკვიდრი მამული, | არ მივსცემ არცა დრამასა, | |
| და | არ დამეხსნები, გაგიხდი | ქალაქსა ვითა ტრამასა!" |
| 545/545 | ||
| ჩემი ყოლა ნურა გინდა - | სიყვარული, ნუცა ნდომა, | |
| ამით უფრო მოგეცემის | სამართლისა შენ მოხდომა; | |
| ქმნას მეფემან ყელ-მოტეხით | შემოხვეწა, შემოკვდომა, | |
| და | ხელთა მოგცემს თავსა ჩემსა, | შეგვფერობდეს ერთგან სხდომა". |
| 546/546 | ||
| ესე მეტად მომეწონა | თათბირი და გამორჩევა, | |
| ჩემთა მტერთა დავაქადე^ | დასახოცლად ხრმლისა ქნევა; | |
| მერმე ავდეგ წამოსავლად, | მან დამიწყო ქვევე წვევა, | |
| და | მწადდა, მაგრა ვერ შევჰმართე | შეჭიდება, შემოხვევა. |
| 547/547 | ||
| ხანი დავყავ, გავეყარე, | მაგრა გავხე ვითა ხელი. | |
| @ასმათ წინა ჩამომიძღვა, | ჩამდიოდა ცრემლი ცხელი. | |
| ჭირი ბევრჯელ ვაათასი, | ლხინი ჩემი ვაერთხელი, | |
| და | მერმე წასლვა არა მწადდა, | ამად მივალ არ-ფიცხელი". |
| 25 | ხვარაზმშას შვილის /ინდოეთს მოსლვა საქორწილოდ და /ტარიელისაგან მისი მოკლვა |
| 548/548 | ||
| მოვიდა კაცი: "სასიძო | მოვაო", მოსლვა გვახარა, | |
| მაგრა თუ ღმერთი რას უზამს, | არა იცოდა, გლახ, არა; | |
| მეფესა მიჰხვდა სიამე, | არ სიტყვა ივაგლახა რა, | |
| და | მიბრძანა, ახლოს მიმისვა, | "მოდიო", თავი დახარა. |
| 549/549 | ||
| მიბრძანა: "ჩემთვის ესე დღე | ლხინი და სიხარულია. | |
| გარდავიხადოთ ქორწილი, | ხამს ვითა დასა, სრულია; | |
| კაცნი გავგზავნნეთ, მოვიღოთ | ყოვლგნით საჭურჭლე სრულია, | |
| და | უხვად გავსცემდეთ, ვავსებდეთ, | სიძუნწე უმეცრულია". |
| 550/550 | ||
| მე გავგზავნენ ყოვლგნით^ კაცნი | საჭურჭლეთა წამომხმელნი; | |
| სასიძოცა მოგვივიდა, | იყვნეს ხანსა არ-დამზმელნი; | |
| შიგნით ჩვენნი გაეგებნეს, | გარეთ მოდგეს ხვარაზმელნი; | |
| და | მათ ლაშქართა ერთგან მყოფთა | ვერ იტევდეს ვერცა ხმელნი. |
| 551/551 | ||
| მეფემან ბრძანა: "მოკაზმეთ | კარვითა მოედანია, | |
| გამოისვენოს სიძემან, | დაყოს ცოტაი ხანია; | |
| მუნ მისად ნახვად გავიდენ | უშენოდ სპანი სხვანია, | |
| და | შენ აქა ნახენ^, კმარიან | იქა ნახვისად ყმანია". |
| 552/552 | ||
| მოედანს დავდგით კარვები | წითლისა ატლასებისა. | |
| მოვიდა სიძე, გარდახდა, | დღე, ჰგვანდა, არს აღვსებისა, | |
| შეიქმნა გასლვა შიგანთა, | ჯარია მუნ ხასებისა, | |
| და | დაიწყეს დგომა ლაშქართა | თემ-თემად, დას-დასებისა. |
| 553/553 | ||
| მე დავშვერ, ვითა წესია | საურავ-გარდახდილისა; | |
| შინა წამოვე, მაშვრალსა | ქმნა მომნდომოდა ძილისა; | |
| მონა მოვიდა, მომართვა | წიგნი @ასმათის ტკბილისა: | |
| და | "ადრე მოდიო, გიბრძანებს | მსგავსი ალვისა ზრდილისა". |
| 554/554 | ||
| ცხენისაგან არ გარდავხე, | წავე ფიცხლა, დავჰმორჩილდი; | |
| ქალი დამხვდა ნატირები, | ვჰკითხე: "ცრემლსა რასა ჰმილდი?" | |
| მითხრა: "შენი შესწრობილი | ტირილსამცა ვით ავსცილდი? | |
| და | გაუწყვედლად ვით გამართლო? | რაგვარადმცა გავვაქილდი?!" |
| 555/555 | ||
| შევედით, ვნახეთ ბალიშსა | ზედა წარბ-შერჭმით^ მჯდომარე; | |
| მზე ვეღარას იქმს მის მეტსა, | მას გაენათლა რომ არე, | |
| წავდეგ, მიბრძანა: "რასა სდგა? | დღე მიგიჩს წინ საომარე! | |
| და | ანუ გამწირე, მიტყუე | და კვლაცა მოიმცდომარე?!" |
| 556/556 | ||
| მე მეწყინა, აღარა ვთქვი, | ფიცხლა გარე შემოვბრუნდი. | |
| უკუვჰყივლე: "აწ გამოჩნდეს, | არ მინდოდეს, ვისცა ვუნდი! | |
| ქალი ომსა რაგვარ მაწვევ, | აგრე ვითა დავძაბუნდი?" | |
| და | შინა მოვე, მოკლვა მისი | დავაპირე, არ დავყმუნდი. |
| 557/557 | ||
| ასსა ვუბრძანე მონასა: | "საომრად დაემზადენით!" | |
| შევსხედით, გავვლეთ ქალაქი, | არავის გავეცხადენით. | |
| კარავსა შევე, იგი ყმა | ვითა წვა, ზარ-მაც თქმად ენით, | |
| და | უსისხლოდ მოვკალ იგი გლახ, | თუცა ხმდა სისხლთა დადენ.ით |
| 558/558 | ||
| კარვის კალთა ჩახლათული | ჩავჭერ, ჩავაკარაბაკე, | |
| ყმასა ფერხთა მოვეკიდე, | თავი სვეტსა შევუტაკე, | |
| წინა მწოლთა დაიზახნეს, | გლოვა მიჰხვდა საარაკე; | |
| და | ცხენსა შევჯე, წამო-ცა-ვე; | ჯაჭვი მეცვა საკურტაკე. |
| 559/559 | ||
| ხმა დამივარდა, შეიქმნა | ზახილი მოსაწევარი; | |
| წამოვე, წევნა დამიწყეს, | დავხოცე ჩემი მდევარი. | |
| ქალაქი მქონდა მაგარი, | მტერთაგან მოურევარი, | |
| და | მუნ შიგან შევე მშვიდობით, | ამოდ იგივე მე ვარი! |
| 560/560 | ||
| კაცნი გავგზავნენ, ვაცნობე | ყოვლგან ლაშქარსა ყველასა: | |
| "აქა მომმართეთ, ვინცაღა | ჩემსა იქმოდეთ შველასა". | |
| არ გაწყდა მოსლვა მდევართა | ღამესა დია ბნელასა, | |
| და | ჩემი რა ცნიან, სცვიდიან | თავებსა მათსა მრთელასა. |
| 561/561 | ||
| ცისკრად ავდეგ, შევეკაზმე, | რა გათენდა ღამე დილად, | |
| ვნახენ სამნი დიდებულნი | მეფისაგან მოგზავნილად; | |
| ებრძანა, თუ: "ღმერთმან იცის, | გამეზარდე ვითა შვილად, | |
| და | ჩემი ასრე რად შესცვალე | სიხარული სიმძიმილად? |
| 562/562 | ||
| ხვარაზმშას სისხლი უბრალო | სახლად რად დამადებინე? | |
| თუ ჩემი ქალი გინდოდა, | რად არა შემაგებინე? | |
| მე, ბერსა შენსა გამზრდელსა, | სიცოცხლე მაარმებინე, | |
| და | დღედ სიკვდილამდის შენიცა | თავი არ მაახლებინე!" |
| 563/563 | ||
| მე შევუთვალე: "მეფეო, | ვარ უმაგრესი რვალისა, | |
| თვარა რად მიშლის სიკვდილსა | ცეცხლი სირცხვილთა ალისა? | |
| მაგრა, თვით იცით, ხელმწიფე | ხამს მქმნელი სამართალისა, | |
| და | მე, თქვენმან მზემან, მაშოროს | ნდომა თქვჳენისა ქალისა! |
| 564/564 | ||
| იცით, ინდოთა სამეფო | რაზომი სრა-საჯდომია! - | |
| ერთიღა მე ვარ მემკვიდრე, - | ყველაი თქვენ მოგხდომია: | |
| ამოწყდა მათი ყველაი, | მამული თქვენ დაგრჩომია; | |
| და | დღესამდის ტახტი უჩემოდ | არავის არ მოჰნდომია! |
| 565/565 | ||
| ვერ გათნევ, თქვენმან კეთილმან, | აწ ეგე არ-მართალია: | |
| ღმერთმან არ მოგცა ყმა შვილი, | გიზის ერთაი ქალია, | |
| ხვარაზმშა დაჰსვა ხელმწიფედ, | დამრჩების რა ნაცვალია? | |
| და | სხვა მეფე დაჯდეს @ინდოეთს, | მე მერტყას ჩემი ხრმალია? |
| 566/566 | ||
| შენი ქალი არად მინდა, | გაათხოვე, გამარიდე! | |
| @ინდოეთი ჩემი არის, | არვის მივსცმე ჩემგან კიდე. | |
| ვინცა ჩემსა დამეცილოს, | მისით მასცა ამოვფხვრიდე, | |
| და | სხვად მეშველსა გარეგანსა, | მომკალ, ვისცა ვინატრიდე!" |
| 26 | ამბვის ცნობა /ტარიელისაგან /ნესტან-დარეჯანის დაკარგვისა |
| 567/567 | ||
| ესე კაცნი გამეგზავნნეს, | გონებასა გავეშმაგე. | |
| რომე მისი ვერა მეცნა, | ამას უფრო დავედაგე. | |
| მას ზღუდესა გარდავადეგ, | მინდორთაკე რომე ვაგე, | |
| და | მესმა საქმე საშინელი, | თუცა თავი ვერ წავაგე. |
| 568/568 | ||
| გამოჩნდეს ორნი ქვეითნი, | მე მივეგებე წინა-რე. | |
| ქალი ჰყვა ერთსა მონასა, | ვცანცა, თუ მოღმა ვინ არე: | |
| თავ-გაგლეჯილი @ასმათი, | პირსა სისხლ-ჩამომდინარე, | |
| და | აღარ მიყივლა ღიმილით, | არცაღა გამიცინა-რე. |
| 569/569 | ||
| იგი ვნახე, დავებნივე, | გონებანი გამიშმაგნა; . | |
| შორით ვუხმე: "რას შიგან ვართ, | ანუ ცეცხლმან რად დაგვდაგნა?" | |
| მან საბრალოდ შემომტირნა, | ძლივ სიტყვანი გამოაგნა, | |
| და | მითხრა: "ღმერთმან სიმგრგვლე ცისა | ჩვენთვის რისხვით წამოგრაგნა". |
| 570/570 | ||
| ახლოს მივე, კვლაცა ვჰკითსე: | "რას შიგან ვართ? თქვი მართალი!" | |
| კვლა საბრალოდ ამიტირდა, | კვლა მოედვა ამით ალი, | |
| დიდხან სიტყვა ვერა მითხრა, | მისთა ჭირთა ნაათალი, | |
| და | მკერდსა წითლად უღებვიდა | სისხლი ღაწვთა ნაწვეთალი. |
| 571/571 | ||
| მერმე მითხრა: "მოგახსენებ, | ესე რადმცა დაგიმალე? | |
| მაგრა ვითა გაგახარნე, | შენცა აგრე შემიწყალე: | |
| ნუ მაცოცხლებ, ნუ დამარჩენ, | შემიხვეწე, შემიბრალე, | |
| და | დამხსენ ჩემსა საწუთროსა, | ღმერთსა შენსა მიავალე!" |
| 572/572 | ||
| მიამბო: "ოდეს სასიძო | მოჰკალ და ხმა დაგივარდა, | |
| მეფესა ესმა, აიჭრა, | მართ მისგან გასატკივარდა, | |
| შენ დაგიზახნა: "მიხმეთო", | ხმა-მაღლად გახმამყივარდა; | |
| და | მოგნახეს, შინა ვერ გპოვეს, | მით მეფე გამომჩივარდა. |
| 573/573 | ||
| ჰკადრეს: "აქა აღარ არის, | კარნი სადმე გაუვლიან". | |
| მეფე ბრძანებს: "ვიცი, ვიცი, | მეტად კარგად შემიგნიან: | |
| მას უყვარდა ქალი ჩემი, | სისხლნი ველთა მოუღვრიან, | |
| და | რა ნახიან ერთმანერთი, | არ-შეხედვა ვერ დათმიან. |
| 574/574 | ||
| აწ, თავმან ჩემმან, მას მოვჰკლავ, | ჩემად დად ვინცა მადესა! | |
| მე ღმრთისა ვუთხარ, დაუბამს | მას ეშმაკისა ბადესა! | |
| მათ ბოზ-კუროთა ასეთი | რა მისცეს, რა უქადესა? | |
| და | თუ დავარჩინო, ღმერთი ვგმო! | მისად პატიჟად მზად ეს-ა". |
| 575/575 | ||
| მის მეფისა წესი იყო: | თავი მისი ძვირად ფიცის, | |
| და, თუ ფიცის, არ გატეხის, | მასვე წამსა დაამტკიცის. | |
| ესე წყრომა მეფისაგან | ვისცა ესმა, ვინცა იცის, | |
| და | მან უამბო @დავარ ქაჯსა, | ვინ გრძნებითა ცაცა იცის. |
| 576/576 | ||
| @დავარს, დასა მეფისასა, | უთხრა ვინმე ღმრთისა მტერმან: | |
| "თავი ფიცა ძმამან შენმან, | არ დაგარჩენს, იცის ერმან". | |
| მან ეგრე თქვა: "უბრალო ვარ, | იცის ღმერთმან სახიერმან! | |
| და | ვისგან მოვკვდე, ვისთვის მოვკვდე, | მიიხვედროს იგი ვერ მან". |
| 577/577 | ||
| პატრონი ჩემი აგრევე | იყო, წამოხვე შენ ოდეს; | |
| შენეულნივე რიდენი ებურნეს, | ტურფად ჰშვენოდეს. | |
| @დავარ მოსთქმიდა სიტყვათა, | რომელნი არა მსმენოდეს: | |
| და | "ბოზო, შენ ბოზო, რად მომკალ? | ვეჭვ, შენცა არა გლხენოდეს! |
| 578/578 | ||
| როსკიპო, ბოზო დიაცო, | საქმრო რად მოაკლვევინე? | |
| ანუ სისხლითა მისითა | ჩემი რად მოაზღვევინე? | |
| არ ცუდად მომკლავს ძმა ჩემი. | რა გიყავ, რა გაქმნევინე? | |
| და | აწ, ღმერთსა უნდეს, ვერ მიჰხვდე, | ვის ესე დააშლევინე!" |
| 579/579 | ||
| ხელი მიჰყო, წამოზიდნა, | თმანი გრძელნი დაუფუშნა, | |
| დაალება, დაალურჯა, | მედგრად პირნი მოიქუშნა. | |
| მან პასუხი ვერა გასცა, | ოდენ სულთქვნა, ოდენ უშნა, | |
| და | ქალმან შავმან ვერა არგო, | ვერცა წყლულნი დაუშუშნა. |
| 580/580 | ||
| რა დავარ გაძღა ცემითა, | მისითა დალურჯებითა, | |
| წამოდგეს ორნი მონანი, | პირითა მით ქაჯებითა, . | |
| მათ კიდობანი მოჰქონდა, | ეუბნეს არ აჯებითა, | |
| და | მას შიგან ჩასვეს იგი მზე, | ჰგავს, იქმნა დარაჯებითა. |
| 581/581 | ||
| მან უთხრა: "წადით, დაკარგეთ | მუნ, სადა ზღვისა ჭიპია; | |
| წმიდისა წყლისა ვერ ნახოს | მყინვარე, ვერცა ლიპია"; | |
| მათ გაეხარნეს, ხმა-მაღლად | იყივლეს: "იპი, იპია". | |
| და | ესე ვნახე და არ მოვკვე, | არა მგავს არცა სიპია. |
| 582/582 | ||
| ზღვითკე გაარნეს სარკმელნი, | მაშინვე გაუჩინარდა. | |
| @დავარ თქვა: "მქმნელი ამისი | ვინ არ დამქოლოს, ვინ არ, და-! | |
| ვირე მომკლვიდეს, მოვკვდები, | სიცოცხლე გასაწყინარდა". | |
| და | დანა დაიცა, მო-ცა-კვდა, | დაეცა, გასისხლმდინარდა. |
| 583/583 | ||
| რად არ მიკვირვებ ცოცხალსა, | მე ლახვარ-დაუსობელსა! | |
| აწ იგი მიყავ, რა მმართებს | ამისსა მახარობელსა! | |
| ზენაარ, დამხსენ სიცოცხლე | სულთადგმა-დაუთმობელსა!" | |
| და | საბრალოდ ცრემლსა ადენდა | უკლებსა, დაუშრობელსა. |
| 584/584 | ||
| მე ვუთხარ: "დაო, რად მოგკლა, | ანუ რა შენი ბრალია? | |
| რამცა ვქმენ ნაცვლად, თვით რომე | მისი ჩემზედა ვალია! | |
| აწ თავსა მისად საძებრად | მივსცემ, სად კლდე და წყალია". | |
| და | სრულად გავქვავდი, შემექმნა | გული მართ ვითა სალია. |
| 585/585 | ||
| მეტმან ზარმან გამაშმაგა, | მომიკიდა ცხრო და თრთოლა; | |
| გულსა ვუთხარ: "ნუ მოჰკვდები, | არას გარგებს ცუდი წოლა, | |
| გიჯობს გაჭრა ძებნად მისად, | გავარდნა და ველთა რბოლა. | |
| და | - აჰა ჟამი, ვისცა გინდა | ჩემი თანა წამოყოლა!" |
| 586/586 | ||
| შევე, ფიცხლად^ შევეკაზმე, | ცხენსა შევჯე შეკაზმული; | |
| ას სამოცი კარგი მოყმე, | ჩემსა თანა ხან-დაზმული, | |
| წამომყვა და წამოვედით | კართა გარე დარაზმული, | |
| და | ზღვის პირს მივე, ნავი დამხვდა, | მენავემან მნახა ზმული. |
| 587/587 | ||
| ნავსა შევჯე, ზღვასა შევე, | ზღვასა შიგან გავალაგდი, | |
| არსით ნავი მომავალი | უნახავად არ დავაგდი; | |
| მოველოდი, არა მესმა, | შმაგი უფრო გა-ვე-ვშეაგდი, | |
| და | რომე სრულად მომიძულვა, | ღმერთსა თურე ასრე ვსძაგდი. |
| 588/588 | ||
| რომე დავყავ წელიწადი, | თვე თორმეტი გამეოცა, | |
| მაგრა მისი მნახავიცა | სიზმრივ კაცი არ მეოცა; | |
| თანა-მყოლი ყველაკაი | ამომიწყდა, დამეხოცა, | |
| და | ვთქვი, თუ: "ღმერთსა ვერას ვჰკადრებ, | რაცა სწადდეს, აგრე ვყო-ცა". |
| 589/589 | ||
| ზღვა-ზღვა ცურვა მომეწყინა, | მით გამოვე ზღვისა პირსა, | |
| გული სრულად გამიმხეცდა, | არ ვუსმენდი არც ვაზირსა; | |
| ყველაკაი დამეფანტა, | დაჰრჩომოდა რაცა ჭირსა. | |
| და | კაცსა ღმერთი არ გასწირავს | ასრე, მისგან განაწირსა! |
| 590/590 | ||
| ერთაი ესე @ასმათი | და დამრჩეს ორნი მონანი, | |
| ჩემნი გულისა მდებელნი | და ჩემნი შემაგონანი. | |
| მისნი ვერა ვცნენ ამბავნი | ვერცა დრამისა წონანი, | |
| და | ტირილი მიჩნდის ლხინად და | მდინდიან ცრემლთა ფონანი. |
| 27 | ამბავი /ნურადინ-ფრიდონისა, ოდეს /ტარიელს შეეყარა |
| 591/591 | ||
| ღამით მევლო, მოვიდოდი, | ზღვისა პირსა აჩნდეს ბაღნი; | |
| ჰგვანდეს ქალაქს, ვეახლენით, | ცალ-კერძ იყვნეს კლდეთა ნაღნი; | |
| არ მეამის კაცთა ნახვა, | მიდაღვიდეს გულსა დაღნი; | |
| და | მუნ გარდავხე მოსვენებად, | დამხვდეს რამე ხენი ლაღნი. |
| 592/592 | ||
| ხეთა ძირსა მივიძინე, | მათ მონათა ჭამეს პური; | |
| მერმე ავდეგ სევდიანი, | მიღამებდა გულსა მური: | |
| ვერა მეცნა ეგზომ გრძელად | ვერ ჭორი და ვერ დასტური, | |
| და | ველთა ცრემლი ასოვლებდა, | თვალთა ჩემთა მონაწური. |
| 593/593 | ||
| ზახილი მესმა. შევხედენ, | მოყმე ამაყად ყიოდა, | |
| შემოირბევდა^ ზღვის პირ-პირ, | მას თურე წყლული სტკიოდა; | |
| ხრმლისა ნატეხი დასვრილი | აქვს, სისხლი ჩამოსდიოდა, | |
| და | მტერთა ექადდა, წყრებოდა, | იგინებოდა, ჩიოდა. |
| 594/594 | ||
| ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, | აწ ესე მე მითქს რომელი, | |
| მართ ვითა ქარი მოქროდა | გაფიცხებული, მწყრომელი; | |
| მონა მივსწიე, მისისა | შეყრისა ვიყავ მნდომელი; | |
| და | შევსთვალე: "დადეგ, მიჩვენე, | ლომსა ვინ გაწყენს, რომელი?" |
| 595/595 | ||
| მას მონასა არა უთხრა, | არცა სიტყვა მოუსმინა; | |
| ფიცხლა შევჯე, ჩავეგებე, | მე ჩავუსწარ, ჩავე წინა, | |
| ვუთხარ: "დადეგ, გამაგონე, | შენი საქმე მეცა მინა!" | |
| და | შემომხედნა, მოვეწონე, | სიარული დაითმინა. |
| 596/596 | ||
| გამიცადა, ღმერთსა ჰკადრა: | "შენ ასეთი^ ხენი ვით ჰხენ!" | |
| მერმე მითხრა: "მოგახსენებ, | აწ სიტყვანი რომე მკითხენ: | |
| იგი მტერნი გამილომდეს, | აქანამდის რომე ვითხენ, | |
| და | უკაზმავსა მიღალატეს, | საჭურველნი ასრე ვითხენ". |
| 597/597 | ||
| მე ვუთხარ: "დადეგ, დაწყნარდი, | გარდავხდეთ ძირსა ხეთასა; | |
| არ შეუდრკების ჭაბუკი | კარგი მახვილთა კვეთასა. | |
| თანა წამომყვა, წავედით | უტკბოსნი მამა-ძეთასა. | |
| და | მე გავეკვირვე ჭვრეტასა | მის ყმისა სინაზეთასა. |
| 598/598 | ||
| ერთი მონა დასტაქარი | მყვა და წყლულნი შეუხვივნა, | |
| ისრის პირნი ამოუხვნა, | დაკოდილნი არ ატკივნა. | |
| მერმე ვჰკითხე: "ვინ ხარ, ანუ | მკლავმან შენმან ვისგან ივნა?" | |
| და | საამბობლად დამირიგდა, | თავი მისი გაამჩივნა. |
| 599/599 | ||
| პირველ მითხრა: "არა ვიცი, | რა ხარ, ანუ რას გამსგავხო? | |
| ანუ ეგრე რამ დაგლია, | ანუ პირველ რამ გაგავსო? | |
| რამან შეგქმნა მოყვითანოდ^, | ვარდ-გიშერი რომე ჰრგავსო? | |
| და | ღმერთმან მისგან ანთებული | სანთელიცა რად დაგავსო? |
| 600/600 | ||
| @მულღაზანზარის ქალაქი, | ახლოს მე მაქვსო რომელი, | |
| @ნურადინ-ფრიდონ სახელ მძეს, | მეფე ვარ მუნა მჯდომელი; | |
| ესე საზღვარი ჩემია, | სადა ხარ გარდამხდომელი, | |
| და | ცოტა მაქვს, მაგრა ყოველგნით | სიკეთე-მიუწდომელი. |
| 601/601 | ||
| მამის ძმა და მამა-ჩემი | პაპამ^ ჩემმან გაყვნა ოდეს, | |
| ზღვასა შიგან კუნძულია, - | ჩემად წილად მას იტყოდეს, - | |
| თვით ბიძასა ჩემსა მიჰხვდა, | ვისთა შვილთა აწ დამკოდეს; | |
| და | მათკენ^ დარჩა სანადირო, | არ მივსცემდი, მომერჩოდეს. |
| 602/602 | ||
| დღეს გამოვე ნადირობას^, | ზღვისა პირსა ვინადირე, | |
| მუნა გასვლა^ მომნდომოდა, | მით მრეკალი არ ვახშირე; | |
| სპათა ვუთხარ: "მომიცადეთ, | მოვიდოდე მეცა ვირე!" | |
| და | ხუთთა ოდენ ბაზიერთა | მეტი არა დავიჭირე. |
| 603/603 | ||
| ნავითა გავე, ზღვისაგან | შტო რამე გამოვიდოდა. | |
| არა^ მოვჰკრეფდი გამყოფთა, | ვთქვი, ჩემთა რად დავჰრიდო, და-? | |
| დამეძაბუნნეს, სიმრავლე | მე მათი არ გამვიდოდა, | |
| და | ვნადირობდი და ვიზახდი, | ხმა ჩემი არ უდიდოდ-ა. |
| 604/604 | ||
| მართლად იჯავრეს, წუნობა | მათი თუ ესრე ხმდა ვითა! | |
| გამომეპარნეს^ ლაშქარნი, | გზანი შემიკრეს^ ნავითა, | |
| თვით ბიძასძენი ჩემნიცა | შესხდეს მათითა თავითა, | |
| და | ჩემთა გაუხდეს ლაშქართა | ომად თავისა მკლავითა. |
| 605/605 | ||
| მათი მესმა, დავინახე | ზახილი და ხრმალთა ელვა, | |
| ნავი ვსთხოვე მენავეთა, | მით ვიყივლე მე ერთხელ ვა, | |
| ზღვასა შევე, მომეგება | მეომარი ვითა ღელვა, | |
| და | სწადდა, მაგრა ვეღარა ქმნეს | ჩემი ზედა წამოქელვა. |
| 606/606 | ||
| კვლა სხვანი დიდნი ლაშქარნი | უკანა მომეწეოდეს, | |
| იქით და აქათ მომიხდეს, | ერთგნით ვერ მომერეოდეს, | |
| არ მომწურვოდეს წინანი, | ზურგით მესროდეს მე ოდეს, | |
| და | ხრმალსა მივენდევ, გამიტყდა, | ისარნი დამელეოდეს. |
| 607/607 | ||
| მომეჯარნეს, ვეღარა ვქმენ, | ნავით ცხენი გარდვიხლტუნვე, | |
| ზღვა-ზღვა ცურვით წამოვუვე, | ჩემნი მჭვრეტნი^ გავაცბუნვე; | |
| თანა-მყოლნი ყველაკანი | დამიხოცნეს, დამრჩეს მუნვე, | |
| და | ვინცა მდევდის, ვერ შემომხვდის, | მივუბრუნდი, მივაბრუნვე. |
| 608/608 | ||
| აწ იგი იქმნას, რაცაღა | ენებოს ღმრთისა წადილსა! | |
| ვეჭვ, ჩემი სისხლი^ არ შეჰრჩეს^, | ძალი შემწევდეს^ ქადილსა! | |
| ოხრად გავუხდი ყოფასა | მათ საღამოსა და დილსა, | |
| და | ვუხმობ ყვავთა და ყორანთა, | მათ ზედა ვაქმნევ ხადილსა!" |
| 609/609 | ||
| ამა ყმამან შემიკვეთა, | გული მისკე მიმიბრუნდა. | |
| მოვახსენე: "აჩქარება | შენი ყოლა არა უნდა, | |
| მეცა თანა წამოგყვები, | დაიხოცნენ იგი მუნ, და-! | |
| და | ჩვენ ორთავე მეომარი | განაღამცა შეგვიძრწუნდა!. |
| 610/610 | ||
| ესეცა ვუთხარ: "ამბავი | ჩემი არ გაგეგონების, | |
| უფრორე წყნარად გიამბობ, | თუ ჟამი ჩვენ გვექონების". | |
| მან მითხრა: "ლხინი საჩემო | მაგას არ შეეწონების! | |
| და | დღედ სიკვდილამდის სიცოცხლე | შენ ჩემი დაგემონების". |
| 611/611 | ||
| მივედით მისსა ქალაქსა | ტურფასა, მაგრა ცოტასა; | |
| გამოეგებნეს ლაშქარნი, | ისხემდეს^ მისთვის ოტასა, | |
| პირსა იხოკდეს, გაჰყრიდეს | ნახოკსა ვით ნაფოტასა, | |
| და | ეხვეოდიან, ჰკოცნიდეს | ხრმალსა და სალტე-კოტასა. |
| 612/612 | ||
| კვლა მოვეწონე, ვეტურფე | მე მისი გარდნაკიდარი; | |
| შემასხმიდიან ქებასა: | "მზეო, შენ ჩვენთვის იდარი!" | |
| მივედით, ვნახეთ ქალაქი | მისი ტურფა და მდიდარი, | |
| და | ყველასა ტანსა ემოსა | ზარქაში განაზიდარი. |
| 28 | შველა /ტარიელისაგან /ფრიდონისა |
| 613/613 | ||
| მოჯობდა, ომი შეეძლო, | ხმარება ცხენ-აბჯარისა; | |
| დავკაზმეთ ნავი, კატარღა | და რიცხვი სპათა ჯარისა; | |
| კაცი ხმდა, მისთა მჭვრეტთათვის | ღონემცა ეაჯა რისა! | |
| და | აწ გითხრა ომი მოყმისა, | მებრძოლთა დამსაჯარისა. |
| 614/614 | ||
| მათი მესმა დაპირება, | ჩაბალახთა ჩამობურვა; | |
| ნავი წინა მომეგება, | არა ვიცი, იყო^ თუ რვა. | |
| ფიცხლა ზედა შევეჯახე, | მათ დაიწყეს ამოდ ცურვა; | |
| და | ქუსლი ვჰკარ და დავუქცივე, | დაიზახეს დიაცურ ვა! |
| 615/615 | ||
| კვლა სხვასა მივე, მოვჰკიდე | ხელი ნავისა ბაგესა, | |
| ზღვასა დავანთქენ, დავხოცენ, | ომიმცა რაღა აგესა! | |
| სხვანი გამექცეს, მიჰმართეს | მათ მათსა საქულბაგესა; | |
| და | ვინცა მიჭვრეტდეს, უკვირდა, | მაქებდეს, არ მაძაგესა. |
| 616/616 | ||
| ზღვა გავიარეთ, გავედით, | შემოგვიტივეს ცხენია, | |
| კვლა შევიბენით, შეიქმნა^ | ომისა სიმარცხენია^. | |
| მუნ მომეწონა^ @ფრიდონის | სიქველე-სიფიცხენია^: | |
| და | იბრძვის ლომი და პირად მზე, | იგი ალვისაც ხენია. |
| 617/617 | ||
| თვით ორნივე ბიძასძენი | მისნი ხრმლითა ჩამოყარნა, | |
| ხელნი წმიდად გარდეკვეთნეს, | იგი ასრე ასაპყარნა, | |
| მოიყვანნა მხარ-დაკრულნი, | ერთმან ორნი, არ დაყარნა, | |
| და | მათნი ყმანი გაამტირლნა, | მისნი სპანი^ ამაყარნა. |
| 618/618 | ||
| მათნი ლაშქარნი გაგვექცეს; | ვეცენით, გა-ცა-ვფანტენით. | |
| ფიცხლად^ წავუღეთ ქალაქი, | არ თავნი გავაზატენით^; | |
| ქვითა დავჰლეწეთ წვივები, | ჩვენ იგი გავანატენით. | |
| და | მომკალ, თუ^ ლარი დაჰლიოთ | ან აკიდებით, ან ტენით. |
| 619/619 | ||
| @ფვრიდონ ნახნა საჭურჭლენი | და ბეჭედნი მისნი დაჰსხნა. | |
| თვით ორნივე ბიძასძენი | დაპყრობილნი წამოასხნა. | |
| მისად^ ნაცვლად სისხლნი მათნი | მოღვარნა და ველთა ასხნა; | |
| და | ჩემი თქვეს, თუ: "ღმერთსა მადლი, | ვინ ალვისა ხენი ასხნა!" |
| 620/620 | ||
| მივედით, მოქალაქეთა | ზარი ჩნდა, რომე ზმიდიან, | |
| აჯათა^ მქმნელნი მჭვრეტელთა | გულსა მუნ დააბმიდიან; | |
| მე და @ნურადინს ყველანი | ქებასა შეგვასხმიდიან, | |
| და | გვითხრობდეს: "მკლავთა თქვენთაგან | ჯერთ მათნი სისხლნი მიდიან!" |
| 621/621 | ||
| ლაშქარნი @ფრიდონს მეფედ და | მიხმობდეს მეფეთ-მეფობით, | |
| თვით თავსა მათსა - მონად და | ჩემსა - ყველასა სეფობით; | |
| დაღრეჯით ვიყავ, ვერ მპოვეს | ვეროდეს ვარდის^ მკრეფობით, | |
| და | ჩემი ვერ ცნიან ამბავი, | მუნ იყო არ იეფობით. |
| 29 | /ფრიდონისაგან /ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა |
| 622/622 | ||
| დღესა ერთსა მე და @ფრიდონ | ნადირობას გამოვედით, | |
| ზღვასა ზედა წაწურვილსა | ქედსა რასმე გარდავედით; | |
| @ფრიდონ მითხრა: "გითხრობ რასმე, | ვთამაშობდით, ცხენსა ვსხედით; | |
| და | ერთი რამე საკვირველი | მე ვნახეო ამა ქედით". |
| 623/623 | ||
| მე ვჰკითხევდი, @ფრიდონ მეტყვის | მართ ამბავსა ესოდენსა: | |
| "დღე ერთ მწადდა ნადირობა, | შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა, - | |
| ზღვათა შიგან იხვსა ჰგავს და | ხმელთა ზედა შავარდენსა, - | |
| და | აქა ვდეგ და თვალს ვუგებდი | ქორსა, იქით განაფრენსა. |
| 624/624 | ||
| ზოგჯერ ზღვისკენ^ მივიხედნი, | წავსდგომოდი ამა გორსა; | |
| ზღვასა შიგან ცოტა რამე | დავინახე, თუცა შორსა. | |
| ეგრე ფიცხლა სიარული | არას ძალ-უც მისსა სწორსა, | |
| და | ვერად ვიცან, გონებასა | გავეკვირვე ამად^ ორსა: |
| 625/625 | ||
| ვთქვი: "რა არის, რას ვამსგავსო, | მფრინველია, ანუ მხეცი?" | |
| ნავი იყო, გარ ეფარა^ | სამოსელი მრავალ-კეცი; | |
| წინა კაცნი მოზიდვიდეს; | თვალი ამად დავაცეცი, | |
| და | მთვარე უჯდა კიდობანსა, | ცა მეშვიდე მასმცა ვეცი. |
| 626/626 | ||
| ამოძვრეს ორნი მონანი, | შავნი მართ ვითა ფისანი. | |
| ქალი გარდმოსვეს, სისხონი | ვნახენ მისისა თმისანი. | |
| მას რომე ელვა ჰკრთებოდა, | ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი! | |
| და | მან განანათლა სამყარო, | გაცუდდეს შუქნი მზისანი! |
| 627/627 | ||
| სიხარულმან ამაჩქარა, | ამათრთოლა, და-ცა-მლეწა, | |
| იგი ვარდი შემიყვარდა, | რომე თოვლსა არ ეხეწა; | |
| დავაპირე შეტევება, | ვთქვი: "წავიდე მათკე მე, წა-, | |
| და | ჩემსა შავსა სულიერი | რამცა ვითა გარდეხვეწა!" |
| 628/628 | ||
| ცხენი გავქუსლე, იქმოდა^ | შამბი^ ხმასა და ხრიალსა, | |
| ვეღარ მივუსწარ^, გამესწრნეს, | რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა. | |
| ზღვის პირსა მივე, შევხედენ, | ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა, | |
| და | გამშორვებოდეს, წამსლვოდეს, | ამისთვის დავეწვი ალსა". |
| 629/629 | ||
| ესე მესმა @ფრიდონისგან, | მომემატა ცეცხლთა სიცხე, | |
| ცხენისაგან გარდავიჭერ, | თავი სრულად გავიკიცხე, | |
| ჩემთა ღაწვთა დანადენი | მე ჩემივე სისხლი ვიცხე. | |
| და | ვუთხარ: "მომკალ, უჩემოსა | ენახამცა ვისცა ის ხე!" |
| 630/630 | ||
| ესე ჩემგან გაუკვირდა | @ფრიდონს, მეტად^ ეუცხოვა, | |
| მაგრა მეტად შევებრალე, | ტირილითა მესათნოვა; | |
| ვითა შვილი დამადუმა, | მემუდარა, შემეპოვა, | |
| და | თვალთათ^ ვითა მარგალიტი | ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა. |
| 631/631 | ||
| ვაგლახ მეო, რა გიამბე | ფათერაკად, მცთარმან, შმაგად!" | |
| მოვახსენე: "ნურა გაგვა, | ნუ ინავღლი მაგას მაგად! | |
| იგი მთვარე ჩემი იყო, | მით მედების ცეცხლი მდაგად; | |
| და | აწ გიამბობ, რათგან თავი | გინდა ჩემად ამხანაგად". |
| 632/632 | ||
| @ფრიდონს ვუთხარ ყველაკაი | ჩემი, თავსა გარდასრული; | |
| მან მითსრა, თუ: "რას ვიტყოდი | მოცთომილი გაბასრული!" | |
| შენ, მაღალი ინდოთ მეფე, | ჩემსა რადმე ხარ მოსრული, | |
| და | სახელმწიფო საჯდომი და | ტახტი გმართებს, სრაცა სრული". |
| 633/633 | ||
| კვლაცა მითხრა: "ვისცა ღმერთი | საროს მორჩსა ტანად უხებს, | |
| მას ლახვარსა მოაშორვებს, | თუცა პირველ გულსა უხებს, | |
| იგი მოგვცემს წყალობასა | მისსა, ზეცით მოგვიქუხებს, | |
| და | ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს, | არაოდეს შეგვაწუხებს". |
| 634/634 | ||
| წამოვედით ნატირებნი, | სრას დავსხედით თავის წინა; | |
| @ფრიდონს ვუთხარ: "ჩემი შემწე | შენგან კიდე არავინ ა-, | |
| ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი | სოფლად არა მოავლინა, | |
| და | მაშა, რათგან შეგემეცენ, | ამის მეტი რად რა მინა? |
| 635/635 | ||
| არ ავი გესვა მოყვარე, | ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად, | |
| ენა, გონება მახმარე | გამოსარჩევლად ამისად: | |
| რა მოვაგვარო, რა მიჯობს | სალხენლად ჩემად და მისად? | |
| და | თუ ვერას ვარგებ, ვიქმნები | ვერ-დამყოვნელი^ წამისად". |
| 636/636 | ||
| მან მითხრა: "ბედი ღმრთისაგან | მიჯობსღა ამას რომელი? | |
| მოსრულ ხარ ჩემად წყალობად | მეფე @ინდოეთს მჯდომელი; | |
| მემცა რად ვიყავ ამისთვის | მადლისა რასმე მნდომელი? | |
| და | ერთი ვარ მონა მონებად | წინაშე თქვენსა მდგომელი. |
| 637/637 | ||
| ესე ქალაქი გზა არის | ნავთა, ყოველგნით მავალთა, | |
| შემომკრეფელი ამბავთა | უცხოთა რათმე მრავალთა; | |
| აქა მოგვესმის ამბავი^, | შენ რომე დაუწვავ ალთა. | |
| და | ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა | მაგ შენთა ჭირთა მრავალთა^! |
| 638/638 | ||
| ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი, | რომელთაცა კვლა უვლია, | |
| მოგვინახონ იგი მთვარე, | ვისთვის ჭირი არ გვაკლია; | |
| მუნამდისცა მოიჭირვე, | გონებამან არ დაგლია. | |
| და | ყოლა ჭირი არ ეგების, | თუ-მცა ლხინმან არ დასძლია". |
| 639/639 | ||
| კაცნი იხმნა^ მასვე წამსა, | ესე საქმე დავიურვეთ, | |
| უბრძანა, თუ: "ნავებითა წადით, | ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ, | |
| მოგვინახეთ, საყვარელსა მისსა | მისთვის მოასურვეთ; | |
| და | თავთა ჭირი უათასეთ, | რადმც უშვიდეთ, რადმცა ურვეთ?" |
| 640/640 | ||
| აჩინნა კაცნი, სადაცა | სადგურნი ნავთა სჩენოდეს; | |
| უბრძანა: "ძებნეთ ყოველგან, | რაცა ვის მისი გსმენოდეს". | |
| მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ, | პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს, | |
| და | უმისოდ ლხინი მინახავს, | ამა დღისათვის მრცხვენოდეს! |
| 641/641 | ||
| @ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა | ადგილსა საპატრონოსა, | |
| მითხრა, თუ: "მცთარ ვარ, აქამდის | ვერ მივჰხვდი გასაგონოსა: | |
| ხარ დიდი მეფე ინდოთა, | რა ვით ვინ მოგაწონოსა! | |
| და | ვინ არის კაცი, რომელმან | თავი არ დაგამონოსა?!" |
| 642/642 | ||
| რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს | ყოვლგნით ამბვისა მბობელნი, | |
| ცუდნი და ცუდთა ადგილთა | თავისა დამაშრობელნი; | |
| ვერა, ვერ ეცნა, ვერ იყვნეს | ვერას ამბვისა მცნობელნი, | |
| და | მე უფრო მდინდეს თვალთაგან | კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი. |
| 643/643 | ||
| მე @ფრიდონს ვუთხარ: "ესე დღე | ვითა მესაზაროების, | |
| ამისად მოწმად ღმერთი მყავს, | სათქმელად მეუცხოების; | |
| უშენოდ მყოფსა ღამე და | დღეცა მესაღამოების, | |
| და | დახსნილ ვარ ლხინსა ყოველსა, | მით გული ჭირსა მოების. |
| 644/644 | ||
| მაშა მე მისსა ამბავსა | რათგან აღარას მოველი, | |
| ვეღარ ვიქმნები, გამიშვი, | ვარ ფარმანისა მთხოველი!" | |
| @ფრიდონს რა ესმა, ატირდა, | სისხლითა მუნ მორწყო ველი, | |
| და | მითხრა, თუ: "ძმაო, დღესითგან | ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!" |
| 645/645 | ||
| თუცა დია მოიჭირვეს, | ვერცა ეგრე დამიჭირეს; | |
| მისთა სპათა მუხლ-მოყრილთა | თავი მათი ჩემ-კერძ ირეს, | |
| მეხვეოდეს, მაკოცებდეს, | ატირდეს და ამატირეს: | |
| და | "ნუ წახვალო, დაგაწამოთ, | სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!" |
| 646/646 | ||
| ეგრე ვუთხარ: "თქვენი გაყრა | მეცა დია მეძნელების, | |
| მაგრა ლხინი უმისოსა | ჩემგან ძნელად გაიძლების; | |
| ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ, | თქვენცა დია გებრალების, | |
| და | ნუვინ მიშლით, არ დავდგები, | არცა ვისგან დამეშლების". |
| 647/647 | ||
| მერმე @ფრიდონ მოიყვანა, | მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი, | |
| მითხრა: "ჰხედავ, პირი მზისა, | თქვენ საროსა ეგეც ხენი, | |
| ვიცი, მეტი არა გინდა, | ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი? | |
| და | თვით ამანვე მოგაწონოს^ | სახედრობა-სიფიცხენი". |
| 648/648 | ||
| @ფრიდონ გამომყვა, წავედით, | ორთავე ცრემლნი ვღვარენით; | |
| მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ, | ზახილით გავიყარენით. | |
| სრულად ლაშქარნი მტიროდეს | გულითა მართლად, არ ენით. | |
| და | გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა | ჩვენ თავნი დავადარენით. |
| 649/649 | ||
| @ფრიდონისით წამოსრულმან | წავე ძებნად, კვლა ვიარე, | |
| რომე არა არ დამირჩა | ხმელთა ზედა, ზღვათა გარე, | |
| მაგრა მისსა მნახავსაცა | კაცსა ვერას შევეყარე; | |
| და | გული სრულად გამიშმაგდა, | თავი მხეცთა დავადარე. |
| 650/650 | ||
| ვთქვი, თუ: "ჩემგან^ აღარა ხამს^ | სიარული, ცუდი ცურვა, | |
| ნუთუ მხეცთა სიახლემან | უკუმყაროს გულსა ურვა!" | |
| მონათა და ამა @ასმათს | სიტყვა ვუთხარ შვიდი, თუ რვა: | |
| და | "ვიცი, რომე დამირჯიხართ, | დია გმართებს ჩემი მდურვა. |
| 651/651 | ||
| აწ წადით და მე დამაგდეთ, | ეტერენით თავთა თქვენთა, | |
| ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა, | თვალთა ჩემთათ^ მონადენთა!" | |
| რა ესენი მოისმენდეს | საუბართა ესოდენთა, | |
| და | მითხრეს: "ჰაჲ-ჰაჲ, რასა ჰბრძანებ, | ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა! |
| 652/652 | ||
| უშენოსა ნუმცა ვნახავთ | ნუ პატრონსა, ნუ უფალსა! | |
| ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს | ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა! | |
| თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა | შვენიერსა, სატურფალსა!" | |
| და | თურე ბედი მოაღაფლებს | კაცსა ეგზომ არ-ღაფალსა. |
| 653/653 | ||
| ვეღარ გავგზავნენ, სიტყვანი | მესმნეს მონათა ჩემთანი, | |
| მაგრა დავყარენ არენი | მე კაცრიელთა თემთანი; | |
| სახლად სამყოფნი^ მიმაჩნდეს | თხათა და მათ^ ირემთანი. | |
| და | გავიჭერ, სრულად დავტკეპნენ | ქვე მინდორნი და ზე მთანი. |
| 654/654 | ||
| ესე ქვაბნი უკაცურნი | ვპოვენ, დევთა შეეკაფნეს, | |
| შემოვები, ამოვწყვიდენ, | ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს, | |
| მათ მონანი დამიხოცნეს, | ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს. | |
| და | საწუთრომან დამაღრიჯა, | ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს. |
| 655/655 | ||
| დევთა ყვირილი, ზახილი | ზეცამდის აიწეოდა; | |
| მათისა ლახტის ცემითა | ქვეყანა შეირყეოდა; | |
| მზე დააბნელეს მტვერითა, | ალვის შტო შეირხეოდა, | |
| და | ასი ერთ კერძოთ მომიხდეს, | დავფრიწე, დაიხეოდა. |
| 656/656 | ||
| აჰა, ძმაო, მაშინდითგან | აქა ვარ და აქა ვკვდები; | |
| ხელი მინდორს გავიჭრები, | ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები, | |
| ესე ქალი არ დამაგდებს, | - არს მისთვისვე ცეცხლ-ნადები, - | |
| და | ჩემად ღონედ სიკვდილისა | მეტსა არას არ ვეცდები! |
| 657/657 | ||
| რომე ვეფხი შვენიერი | სახედ მისად დამისახავს, | |
| ამად მიყვარს ტყავი მისი, | კაბად ჩემად მომინახავს; | |
| ესე ქალი შემიკერავს, | ზოგჯერ სულთქვამს, ზოგჯერ ახავს; | |
| და | რათგან თავი არ მომიკლავს, | ხრმალი ცუდად მომიმახავს. |
| 658/658 | ||
| მისსა ვერ იტყვის ქებასა | ყოველი ბრძენთა ენები; | |
| მას დაკარგულსა ვიგონებ | მე, სიცოცხლისა მთმენები; | |
| მას აქათ ვახლავ ნადირთა, | თავსა მათებრვე მხსენები; | |
| და | სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან, | ვარ სიკვდილისა მქენები". |
| 659/659 | ||
| პირსა იცა, გაიხეთქა | ღაწვი, ვარდი აახეწა^, | |
| ლალი ქარვად გარდაიქცა, | ბროლი სრულად დაილეწა; | |
| @ავთანდილსცა ცრემლი წასდის | წამწამთაგან ერთ-სახე, წა-; | |
| და | მერმე ქალმან დაადუმა, | მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა. |
| 660/660 | ||
| @ტარიელ უთხრა @ავთანდილს, | @ასმათის დად სამებულმან^: | |
| "შენ ყველაკაი გაამე | მე ვერას ვერ ამებულმან; | |
| გიამბე ჩემი ამბავი | სიცოცხლე-გაარმებულმან, | |
| და | აწ წადი, ნახე შენი მზე | ნახვისა მოჟამებულმან". |
| 661/661 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "მე შენი | გაყრა არ მომეთმინების; . | |
| თუ გაგეყრები, თვალთაგან | ცრემლიცა დამედინების. | |
| მართალსა გითხრობ, ამისი | კადრება ნუ გეწყინების, | |
| და | შენ ვისთვის ჰკვდები, მაგითა | მას არა არ ელხინების. |
| 662/662 | ||
| რა აქიმი დასნეულდეს, | რაზომ გინდა საქებარი, | |
| მან სხვა უხმოს მკურნალი და | მაჯაშისა შემტყობარი^, | |
| მას უამბოს, რაცა სჭირდეს | სენი, ცეცხლთა მომდებარი: | |
| და | სხვისა სხვამან უკეთ იცის | სასარგებლო საუბარი. |
| 663/663 | ||
| რაცა გითხრა, მომისმინე, | ბრძენი გეტყვი, არა ხელი: | |
| ასი გმართებს გაგონება, | არ გეყოფის, არ, ერთხელი; | |
| კარგად ვერას ვერ მოივლენს^ | კაცი აგრე გულ-ფიცხელი. | |
| და | აწ მე მინდა ნახვა მისი, | ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი. |
| 664/664 | ||
| იგი ვნახო, სიყვარული | მისი ჩემთვის დავამტკიცო; | |
| მოვახსენო, რაცა მეცნას, | მეტი საქმე არა მიცო; | |
| შენ გენუკევ, შემაჯერო, | ღმერთი იღმრთო, ცაცა იცო, | |
| და | ერთმანერთი არ გავწიროთ, | მაფიცო და შემომფიცო. |
| 665/665 | ||
| რომე აქათ არ წახვიდე, | შენ თუ ამას შემეპირო, | |
| მეცა ფიცით შეგაჯერო, | არასათვის არ გაგწირო, | |
| კვლა მოვიდე შენად ნახვად, | შენთვის მოვკვდე, შენთვის ვირო, | |
| და | ღმერთსა უნდეს, ვისთვის ჰკვდები, | მისთვის ეგრე არ გატირო". |
| 666/666 | ||
| მან მიუგო: "უცხოს უცხო | ეგრე ვითა შეგიყვარდი? | |
| გასაყრელად გეძნელები, | იადონსა ვითა ვარდი; | |
| რაგვარამცა დაგივიწყე, | რაგვარამცა უკუმქარდი! | |
| და | ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო | ალვა მორჩი, განაზარდი. |
| 667/667 | ||
| პირი შენი ნახვად ჩემად | თუ მობრუნდეს, ტანი იხოს, | |
| გული მინდორს არ გაიჭრეს, | არ ირმოს და^ არცა ითხოს; | |
| თუ გიტყუო, მოგაღორო, | ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს! | |
| და | შენმან ჭვრეტა-სიახლემან | მომაქარვოს სევდა, მითხოს!" |
| 668/668 | ||
| ამას ზედა შეიფიცნეს | მოყვარენი, გულ-სადაგნი, | |
| იაგუნდნი ქარვის-ფერნი, | სიტყვა-ბრძენნი, ცნობა-შმაგნი; | |
| შეუყვარდა ერთმანერთი, | სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი, | |
| და | მას ღამესა ერთგან იყვნეს | შვენიერნი ამხანაგნი. |
| 669/669 | ||
| @ავთანდილცა მასვე თანა | ტიროდა და ცრემლი ღვარა; | |
| რა გათენდა, წამოვიდა, | აკოცა და გაეყარა; | |
| @ტარიელს თუ ვით ეწყინა, | რა ქმნას, ამას ვერ მიმხვდარა; | |
| და | @ავთანდილცა ჩატიროდა, | შამბი შიგან ჩაიარა. |
| 670/670 | ||
| @ავთანდილს @ასმათ ჩამოჰყვა, | ზენარით ეუბნებოდა, | |
| მუხლთა უყრიდა, ტიროდა, | თითითა ეხვეწებოდა, | |
| ადრე მოსლვასა ჰვედრებდა, | მართ ვითა ია ჭნებოდა; | |
| და | მან უთხრა: "დაო, უთქვენოდ | სხვა რამცა მეგონებოდა! |
| 671/671 | ||
| ადრე მოვალ, არ გაგწირავ, | არას დავზამ შინა ხანსა, | |
| ოდენ სხვაგან არ წავიდეს, | ნუსად არებს იმა ტანსა; | |
| აქათ ორ თვე არ მოვიდე, | ვიქმ საქმესა დაუგვანსა, | |
| და | შეიგენით, მიცემულ ვარ | ჭირსა რასმე თანისთანსა" |
| 30 | ამბავი /ავთანდილისა /არაბეთს შექცევისა |
| 672/672 | ||
| იგი მუნით წარმოსრული | სევდამანცა განა მოკლა! | |
| პირსა იხოკს, ვარდსა აზრობს, | ხელი მისი გაამხოკლა; | |
| სისხლსა, მისგან დადენილსა, | მხეცი ყოვლი გაამლოკლა; | |
| და | მისმან ფიცხლა სიარულმან | შარა გრძელი შეამოკლა. |
| 673/673 | ||
| მუნ მივიდა, სადა-იგი | მისნი სპანი დაეყარნეს. | |
| ნახეს, იცნეს; რაგვარაცა | ჰმართებს, აგრე გაეხარნეს. | |
| @შერმადინსცა ახარებდეს, | ფიცხლა კაცთა თავნი არნეს: | |
| და | "მოვიდაო, აქანამდის | ვისთვის ლხინი^ გაგვემწარნეს!" |
| 674/674 | ||
| გაეგება, მოეხვია, | ზედა დასდვა პირი ხელსა, | |
| აკოცებდა, სიხარულით | ცრემლთა^ ღვრიდა ველთა მრწყველსა; | |
| ესე თქვა, თუ: "ნეტარ, ღმერთო, | ცხადსა ვხედავ, ანუ ბნელსა? | |
| და | მე ვით ღირს ვარ ამას, რომე | თვალნი ჩემნი გჭვრეტდენ მრთელსა!' |
| 675/675 | ||
| ყმამან მდაბლად მოიკითხა, | ზედა დასდვა პირი პირსა; | |
| უბრძანა, თუ: "ღმერთსა ვჰმადლობ, | შენ თუ ჭირად არა გჭირსა!" | |
| დიდებულთა თაყვანის-სცეს, | აკოცებდეს, ვინცა ღირს -ა, | |
| და | ზარსა სცემდეს, უხაროდა | უფროსსა და თუნდა მცირსა. |
| 676/676 | ||
| მოვიდეს, სადა საყოფად | სახლი დგა მუნ აგებული. | |
| მოვიდა ნახვად ყოველი | მის ქალაქისა კრებული. | |
| მაშინვე დაჯდა ნადიმად | მორჭმით ლაღი და შვებული. | |
| და | ენა მის დღისა შვებასა | ყოლა ვერ იტყვის კლებული. |
| 677/677 | ||
| @შერმადინს უთხრა, უამბო | ყოველი მისგან ნახული, | |
| ანუ ვით პოვა იგი ყმა, | მისგანვე მზედ დასახული. | |
| ავთანდილს ცრემლი უყოფდა, | უბნობდა თვალ-დაფახული: | |
| და | "უმისოდ მყოფსა სწორად მიჩს | ჩემთვის დარბაზი და ხული". |
| 678/678 | ||
| მუნ^ ამბავი შინაური | ყველაკაი მოახსენა: | |
| "შენი წასლვა არვინ იცის, | რაცა მითხარ, აგრე ვქმენა!" | |
| მას დღე მუნით არ წავიდა, | ინადიმა, გაისვენა, | |
| და | ცისკრად შეჯდა, გაემართა, | დღე რა მზემან გაათენა. |
| 679/679 | ||
| არცაღა დაჯდა ნადიმად, | არცაღა ქმნად ხალვათისა; | |
| @შერმადინ მახარობელი | წავა მისლვისა მათისა, | |
| ფიცხლა წავიდა, სავალი | სამ დღე ვლო დღისა ათისა. | |
| და | მას ლომსა ნახვა უხარის | მის მზისა მოკამათისა^. |
| 680/680 | ||
| შესთვალა: "მეფე უკადრი | ხარმცა მორჭმით და დიდებით^! | |
| ამა საქმესა ვიკადრებ | შიშით, კრძალვით და რიდებით^: | |
| მის ყმისა ვერას ვერ მცნობი | ვუხმობდი თავსა ფლიდებით^, | |
| და | აწ ვცან და გაცნევ ყოველსა, | მოვალ შვებით და მშვიდებით^". |
| 681/681 | ||
| @როსტევან - მეფე უკადრი, | მორჭმული, შეუპოველი! | |
| @შერმადინ მოციქულობა | თვით მოახსენა ყოველი: | |
| "@ავთანდილ მოვა წინაშე, | მის ყმისა ვისმე მპოველი". | |
| და | ბრძანა: "ვცან ჩემი ღმრთისაგან | სააჯო და სათხოველი". |
| 682/682 | ||
| @თინათინს ჰკადრა @შერმადინ, | ნათელსა მას უღამოსა: | |
| @ავთანდილ მოვა წინაშე, | გკადრებს ამბავსა ამოსა". | |
| იგი მით აკრთობს ელვასა, | მზისაცა უთამამოსა, | |
| და | მას საბოძვარი უბოძა, | მისი ყველაი დამოსა. |
| 683/683 | ||
| მეფე შეჯდა, გაეგება | ყმასა, მუნით მომავალსა; | |
| ამას პირ-მზე მეფისაგან | ივალებდა ვითა ვალსა. | |
| მიეგება, მოეგება | მხიარული გულ-მხურვალსა, | |
| და | დიდებულთა ჯარისაგან | ზოგი ჰგვანდა ვითა მთრვალსა. |
| 684/684 | ||
| რა მიეახლა, გარდახდა, | ყმამ^ თაყვანის-სცა მეფესა; | |
| აკოცა @როსტან, მიმხვდარმან | ნიშატთა სიიეფესა; | |
| გულ-მხიარულნი, შვებულნი | მივლენ დარბაზსა სეფესა; | |
| და | მის ყმისა მოსლვა უხარის | ყოველსა მუნ მეკრეფესა. |
| 685/685 | ||
| მას @ავთანდილ თაყვანის-სცა - | ლომთა ლომმან მზეთა მზესა. | |
| მუნ ბროლი და ვარდ-გიშერი | გაეტურფა სინაზესა. | |
| პირი მისი უნათლეა | სინათლესა ზესთა-ზესა, | |
| და | სახლ-საყოფი არა ჰმართებს, | ცამცა გაიდარბაზესა! |
| 686/686 | ||
| მას დღე დასხდეს ნადიმობად, | გაამრავლეს სმა და ჭამა; | |
| ყმასა მეფე ასრე უჭვრეტს, | ვითა შვილსა ტკბილი მამა. | |
| მათ ორთავე აშვენებდა: | ფიფქსა - თოვნა, ვარდსა - ნამა. | |
| და | უხვად გასცეს საბოძვარი, | მარგალიტი ვითა დრამა. |
| 687/687 | ||
| სმა გარდახდა, თავის-თავის | გაიყარნეს მსმელნი შინა; | |
| დიდებულნი არ გაუშვნეს, | ყმა დაისვეს ახლოს წინა; | |
| მეფე ჰკითხავს, იგი ჰკადრებს, | რაცა ჭირი დაეთმინა, | |
| და | მერმე მისი, უცნობოსა, | რა ენახა, რა ესმინა: |
| 688/688 | ||
| "მას ვახსენებდე, ნუ გიკვირს, | თქმა მჭირდეს მიწყივ ახისა! | |
| მზე თუ ვთქვა მსგავსი მისი და | ანუ მისისა სახისა, | |
| ვინ უნახავ ქმნის გონება | ყოველთა კაცთა მნახისა; | |
| და | ვარდი დამჭნარი ეკალთა | შუა, შორს მყოფი, ახ, ის ა!" |
| 689/689 | ||
| რა ჭირი კაცსა სოფელმან | მოუთმოს მოუთმინამან, | |
| ქაცვი ლერწამმან, ზაფრანა | იმსგავსოს ფერად მინამან, | |
| @ავთანდილ, მისმან მხსენებმან, | ღაწვი ცრემლითა მინამან, | |
| და | წვრილად უამბო ამბავი | მან, მისმან მონასმინამან: |
| 690/690 | ||
| "ქვაბნი ომითა წაუხმან, | სახლად აქვს დევთა სახლები, | |
| საყვარელისა მისისა | ქალი ჰყავს თვით ნაახლები, | |
| ვეფხისა ტყავი აცვია, | ცუდად უჩს სტავრა-ნახლები, | |
| და | არღარა ნახავს სოფელსა, | ცეცხლი სწვავს ახალ-ახლები". |
| 691/691 | ||
| რა დაასრულა ამბავი, | საქმე მისისა ჭირისა, | |
| ნახვა მის მზისა ნათლისა, | მის თვალად არ დუხჭირისა, | |
| ეამა, უქეს ვარდისა | ხელი, მძლედ დანამჭირისა: | |
| და | "ეგე კმა სიმხნე სიმხნისად, | რადღა ხარ მომხვეჭი რისა!' |
| 692/692 | ||
| გამხიარულდა @თინათინ | ამა ამბისა სმენითა; | |
| მას დღე იხარებს სმისა და | ჭამისა არ-მოწყენითა, | |
| კვლა საწოლს დაჰხვდა მის მზისა | მონა სიტყვითა ბრძენითა: | |
| და | მისლვა ებრძანა, - ეამა, | თქმა არ ეგების ენითა. |
| 693/693 | ||
| ყმა წავიდა მხიარული, | ლმობიერი, არ გამწყრალი, | |
| ლომი მინდორთ ლომთა თანა | მინდორს რული, ფერ-ნამკრთალი, | |
| ყმა სოფლისა ხასიათი, | ჯავარი და სრული ლალი, | |
| და | მაგრა ჰქონდა გულისათვის | გული გულსა განაცვალი. |
| 694/694 | ||
| მზე უკადრი ტახტსა ზედა | ზის მორჭმული, არ ნადევრი, | |
| წყლად ევფრატსა უხვად ერწყო | ედემს რგული ალვა მჭევრი; | |
| ბროლ-ბადახშსა აშვენებდა | თმა გიშერი, წარბი ტევრი, | |
| და | მე ვინ ვაქებ? ათენს ბრძენთა, | ხამს, აქებდეს ენა ბევრი! |
| 695/695 | ||
| ყმა მხიარული წინაშე | დასვა სკამითა მისითა; | |
| სხენან სავსენი ლხინითა, | ორთავე შესატყვისითა; | |
| უბნობენ ლაღნი, წყლიანნი | არა სიტყვითა მქისითა; | |
| და | უთსრა: "ჰპოვეა, პატიჟნი | ჰნახენ ძებნითა ვისითა?" |
| 696/696 | ||
| ჰკადრა: "რა კაცსა სოფელმან | მისცეს წადილი გულისა, | |
| ხსოვნა არა ხამს ჭირისა, | ვით დღისა გარდასრულისა. | |
| ვპოვე ხე, ტანი ალვისა, | სოფლისა წყალთა რწყულისა, | |
| და | მუნ პირი, მსგავსი ვარდისა, | მაგრა აწ ფერ-ნაკლულისა. |
| 697/697 | ||
| მუნ სარო, მსგავსი ვარდისა, | ვნახე, მისჭირდა, მი, ნები; | |
| იტყვის: "დავკარგე ბროლი და | სადა ჰრთავს ბროლსა მინები". | |
| მით ვიწვი, რათგან ჩემებრვე | ცეცხლი სწვავს მოუთმინები" | |
| და | მერმე კვლა ჰკადრა ამბავი | მან, მისგან მონასმინები. |
| 698/698 | ||
| სიარულსა მისგან ძებნად, | სრულ პატიჟთა მოსთვლის, ჭირსა, | |
| მერმე ჰკადრა, საწადლისა | ღმერთმან პოვნა ვით აღირსა: | |
| "საწუთრო და სოფელს ყოფა, | კაცი უჩსო, ვით ნადირსა, | |
| და | ოდენ ხელი მხეცთა თანა | იარების მინდორს, ტირსა. |
| 699/699 | ||
| ნუ მკითხავ, ქება რა გკადრო, | ჩემგან რა გაგეგონების? | |
| მისსა მნახავსა ნახული | აღარა მოეწონების; | |
| თვალნი მჭვრეტელთა^, ვით მზისა | ციაგსა, დაეღონების; | |
| და | ვარდი შექმნილა ზაფრანად, | აწ ია შეიკონების!" |
| 700/700 | ||
| წვრილად ჰკადრა, რა იცოდა, | რა ნახულად, რა ნასმენად: | |
| "ვითა ვეფხსა წავარნა და | ქვაბი აქვსო სახლად, მენად; | |
| ქალი ახლავს სასურველად, | სულთა დგმად და ჭირთა თმენად". | |
| და | ვაჲ, სოფელმან სოფელს მყოფი | ყოვლი დასვა ცრემლთა დენად! |
| 701/701 | ||
| ქალსა რა ესმა ამბავი, | მიჰხვდა წადილი ნებისა, | |
| განათლდა პირი მთვარისა, | ვით ნათლად ნავანებისა; | |
| იტყვის: "რა ვუთხრა პასუხი | მას სათნებლისა თნებისა, | |
| და | რაა წამალი მისისა | წყლულისა განკურნებისა?" |
| 702/702 | ||
| ყმა ეტყვის: "ვის აქვს მინდობა | კაცისა მომცქაფავისა? | |
| მან ჩემთვის დაწვა თავისა | დადვა, არ-დასაწვავისა; | |
| დრო დამიც ჩემგან მისლვისა, | მითქვამს დადება თავისა, | |
| და | მზე შემიფიცავს თავისა, | ჩემგან მზედ სახედავისა. |
| 703/703 | ||
| ხამს მოყვარე მოყვრისათვის | თავი ჭირსა არ დამრიდად, | |
| გული მისცეს გულისათვის, | სიყვარული გზად და ხიდად; | |
| კვლა მიჯნურსა მიჯნურისა | ჭირი უჩნდეს ჭირად დიდად, | |
| და | აჰა, მაქვსმცა უმისოსა | ლხინი არმად, თავი ფლიდად!" |
| 704/704 | ||
| მზე ეტყვის: "მომხვდა ყოველი | ჩემი წადილი გულისა: | |
| პირველ, შენ მოხვე მშვიდობით, | მპოვნელი დაკარგულისა, | |
| მერმე, ზრდა სიყვარულისა | გაქვს, ჩემგან დანერგულისა, | |
| და | ვპოვე წამალი გულისა, | აქამდის დადაგულისა! |
| 705/705 | ||
| საწუთრო კაცსა ყოველსა | ვითა ტაროსი უხვდების: | |
| ზოგჯერ მზეა და ოდესმე | ცა რისხვით მოუქუხდების. | |
| აქამდის ჭირი ჩემზედა | აწ ესე ლხინი უხვდების, | |
| და | რათგან შვება აქვს სოფელსა, | თვით რად ვინ შეუწუხდების? |
| 706/706 | ||
| შენ არ-გატეხა კარგი გჭირს | ზენაარისა, ფიცისა. | |
| ხამს გასრულება მოყვრისა | სიყვარულისა მტკიცისა, | |
| ძებნა წამლისა მისისა | და ცოდნა ხამს უვიცისა^, | |
| და | ჩემი თქვი, რა ვქმნა ბნელ-ქმნილმან, | მზე მიმეფაროს, მი-, ცისა?" |
| 707/707 | ||
| ყმამან ჰკადრა: "სიახლითა | შევჰრთე ჭირი შვიდსა მე რვა, | |
| ცუდი არის დამზრალისა | გასათბობლად წყლისა ბერვა, | |
| ცუდი არის სიყვარული, | ქვეით კოცნა, მზისა წვერვა, | |
| და | თუ გეახლო, ერთხელ ვა და, | რა მოგშორდე, ათასჯერ ვა! |
| 708/708 | ||
| ვაჲ თუ გავიჭრა, გაჭრილსა | სადა, გლახ, დამწვავს სამ ალი! | |
| გული ძეს საგნად ისრისა, | მესრის საკრავად^ სამალი; | |
| დრო სიცოცხლისა ჩემისა | დღესითგან ჩანს ნასამალი; | |
| და | მალვა მწადს, მაგრა გარდახდა | ჟამი პატიჟთა სამალი! |
| 709/709 | ||
| მესმა თქვენი ნაუბარი, | გავიგონე, რაცა ჰბრძანე! | |
| ვარდსა ქაცვი მოაპოვნებს, | ეკალთამცა რად ვეფხანე! | |
| მაგრა, მზეო, თავი მზესა | ჩემთვის სრულად დააგვანე, | |
| და | სიცოცხლისა საიმედო | ნიშანი რა წამატანე!" |
| 710/710 | ||
| ყმა ტკბილი და ტკბილ-ქართული, | სიკეთისა ხელის მხდელი, | |
| ამას ზედა ეუბნების, | ვით გაზრდილსა ამო მზრდელი; | |
| ქალმან მისცნა მარგალიტნი, | სრულ-ქმნა მისი საწადელი, | |
| და | ღმერთმან ქმნას და გაუსრულდეს | ლხინი ესე აწინდელი! |
| 711/711 | ||
| რა სჯობს, რა კაცმან გიშერი | ბროლ-ლალსა თანა ახიოს, | |
| ანუ ბაღს ალვა საროსა | ახლოს რგოს, მორწყოს, ახიოს, | |
| მისსა მჭვრეტელსა ალხინოს, | ვერ- მჭვრეტსა ავაგლახიოს! | |
| და | ვაჲ მოყვარისა გაყრილსა, | ახი ოს ეყოს, ახი ოს! |
| 712/712 | ||
| მათ მიჰხვდა ლხინი ყოველი | ერთმანერთისა ჭვრეტითა. | |
| ყმა წამოვიდა გაყრილი, | მივა გულითა რეტითა. | |
| მზე ტირს სისხლისა ცრემლითა, | ზღვისაცა მეტის-მეტითა. | |
| და | იტყვის: "ვერ გაძღა სოფელი, | ვაჲ, სისხლთა ჩემთა ხვრეტითა!" |
| 713/713 | ||
| ყმა წავიდა სევდიანი, | მკერდსა იცემს, ამად ილებს, | |
| რომე კაცსა მიჯნურობა | ატირებს და გააფრდილებს; | |
| რა ღრუბელი მიეფარვის, | მზე ხმელეთსა დააჩრდილებს, . | |
| და | მის მოყვრისა მოშორვება | კვლა აბინდებს, არ ადილებს. |
| 714/714 | ||
| სისხლმან და ცრემლმან გარევით | ღაწვი ქმნის ღარად და ღარად; | |
| იტყვის: "მზე ჩემგან თავისად | კმა დასადებლად აღარად; | |
| მიკვირს, თუ გული ალმასი | შავმან წამწამმან დაღა რად! | |
| და | ვირე ვნახვიდე, სოფელო, | მინდი სალხინოდ აღარად! |
| 715/715 | ||
| ვინ გუშინ ედემს ნაზარდი | ალვა მრგო, მომრწყო, მახია, | |
| დღეს საწუთრომან ლახვარსა | მიმცა, დანასა მახია, | |
| დღეს გული ცეცხლსა უშრეტსა | დაბმით დამიბა მახია. | |
| და | აწყა ვცან, საქმე სოფლისა | ზღაპარია და ჩმახია!" |
| 716/716 | ||
| ამას მოსთქვამს, ცრემლსა აფრქვევს^, | ათრთოლებს და აწანწარებს, | |
| გულ-ამოსკვნით, ოხრვა-სულთქვმით | მიხრის ტანსა, მიაწარებს. | |
| საყვარლისა სიახლესა | მოშორვება გაამწარებს, | |
| და | ვაჲ, საწუთრო ბოლოდ თავსა | ასუდარებს-აზეწარებს! |
| 717/717 | ||
| ყმა მივიდა, საწოლს დაჯდა, | ზოგჯერ ტირს და ზოგჯერ ბნდების, | |
| მაგრა ახლავს გონებითა | საყვარელსა, არ მოსწყდების; | |
| ვით მწვანვილსა თრთვილისაგან, | პირსა ფერი მოაკლდების. | |
| და | ჰხედავთ, ვარდსა უმზეობა | რაგვარ ადრე დააჩნდების! |
| 718/718 | ||
| გული კრულია კაცისა, | ხარბი და გაუძღომელი, | |
| გული^ ჟამ-ჟამად^ ყოველთა | ჭირთა მთმო, ლხინთა მნდომელი, | |
| გული - ბრმა, ურჩი ხედვისა, | თვით ვერას ვერ გამზომელი, | |
| და | ვერცა ჰპატრონობს სიკვდილი, | ვერცა პატრონი რომელი!" |
| 719/719 | ||
| რა გულსა უთხრნა გულისა | სიტყვანი საგულისონი, | |
| თვით მარგალიტნი მოიხვნა | მის მზისა სამეყვისონი, | |
| მის მზისა მკლავსა ნაბამი^, | მათ კბილთა შესატყვისონი, | |
| და | პირი დასდვა და აკოცა, | ცრემლი სდის, ვითა ბისონი. |
| 720/720 | ||
| რა გათენდა, კაცი მოვა^ | მომკითხავი, დარბაზს მხმობი. | |
| ყმა წავიდა ლაღი, ნაზი, | ნაღვიძები, ძილ-ნაკრთობი. | |
| ერთმანერთსა ეჯარვიან, | დგას მჭვრეტელთა ჯარი მსწრობი; | |
| და | მეფე მინდორს ეკაზმოდა, | მოემზადა დაბდაბ-ნობი. |
| 721/721 | ||
| მეფე შეჯდა, მაშინდელი | ზარი აწმცა ვით ითქმოდა! | |
| ქოს-დაბდაბთა ცემისაგან | ყურთა სიტყვა არ ისმოდა, | |
| მზესა ქორნი აბნელებდეს, | ძაღლთა რბოლა მიდამოდა; | |
| და | მას დღე მათგან დანაღვარი | სისხლი ველთა მოესხმოდა! |
| 722/722 | ||
| ინადირეს, შემოიქცეს | მხიარულნი მინდორს რულნი, | |
| შეიტანნეს დიდებულნი, | თავადნი და სპანი სრულნი; | |
| დაჯდა, დახვდეს მოკაზმულნი | საჯდომნი და სრანი სრულნი, | |
| და | ხმას სცემს ჩანგი ჩაღანასა, | მომღერალნი იყვნეს სრულნი^! |
| 723/723 | ||
| ყმა ახლოს უჯდა მეფესა, | ჰკითხვიდა, ეუბნებოდა; | |
| ბაგეთათ^ გასჭვირს ბროლ-ლალი, | მათ^ კბილთათ^ ელვა ჰკრთებოდა. | |
| ღირსნი ახლოს სხდეს^, ისმენდეს, | შორს ჯარი დაიჯრებოდა, | |
| და | უტარიელოდ ხსენება | არვისგან იკადრებოდა. |
| 724/724 | ||
| ყმა მივიდა გულ-მოკლული, | ცრემლი ველთა მოედინა. | |
| მართ მისივე სიყვარული | უარებდის თვალთა წინა. | |
| ზოგჯერ ადგის, ზოგჯერ დაწვის, | ხელსა რადმცა დაეძინა! | |
| და | რაცა აჯა დათმობისა | გულმან ვისმცა მოუსმინა! |
| 725/725 | ||
| წევს, იტყვის: "გულსა სალხინო | რამცაღა დავუსახეო? | |
| მოგშორდი, ედემს ნაზარდო | ტანო ლერწამო და ხეო, | |
| შენთა მჭვრეტელთა ნიშატო, | ვერ-მჭვრეტთა სავაგლახეო, | |
| და | ცხადად ნახვასა არ ღირს ვარ, | ნეტამცა^ სიზმრად გნახეო!" |
| 726/726 | ||
| ამას მოთქმიდის ტირილით | ცრემლისა დასაღვაროთა; | |
| კვლა გულსა ეტყვის: "დათმობა | ჰგვანდეს სიბრძნისა წყაროთა. | |
| არ დავთმოთ, რა ვქმნათ, სევდასა, | მითხარ, რა მოვუგვაროთა? | |
| და | თუ ლხინი გვინდა ღმრთისაგან, | ჭირიცა შევიწყნაროთა". |
| 727/727 | ||
| კვლა იტყვის: "გულო, რაზომცა^ | გაქვს სიკვდილისა წადება, | |
| სჯობს სიცოცხლისა გაძლება, | მისთვის თავისა დადება, | |
| მაგრა დამალე, არ გაჩნდეს^ | შენი ცეცხლისა კვლა დება, | |
| და | ავად შეჰფერობს მიჯნურსა | მიჯნურობისა ცხადება!" |
| 31 | დათხოვა /ავთანდილისა /როსტევან მეფესთანა. ვაზირის საუბარი. |
| 728/728 | ||
| რა გათენდა, შეეკაზმა, | ყმა გავიდა ადრე გარე; | |
| იტყვის: "ნეტარ, მიჯნურობა | არ დამაჩნდეს, და-მცა-ვფარე!" | |
| დათმობასა ეაჯების გულსა: | "შენ რა მოუგვარე!" | |
| და | ცხენსა შეჯდა, წამოვიდა | ვაზირისა სახლსა მთვარე. |
| 729/729 | ||
| ვაზირმან ცნა, გაეგება: | "ჩემსა მზეა ამოსრული, | |
| ამას თურე მახარებდა | დღეს ნიშანი სახარული!" | |
| მიეგება, თაყვანის-სცა, | ჰკადრა სრულსა ქება სრული: | |
| და | ხამს სტუმარი სასურველი, | მასპინძელი მხიარული. |
| 730/730 | ||
| ყმა გარდასვა მასპინძელმან, | არ ღაფალმან, ავმან, უქმან; | |
| ფერხთა ქვეშე ხატაურსა | უფენენ და მიწად უქმან. | |
| ყმამან სახლი გაანათლა^, | ვით სამყარო მზისა შუქმან; | |
| და | თქვეს: "სურნელი^ სული ვარდთა | დღეს მოგვბერა ქვენამ^ ბუქმან". |
| 731/731 | ||
| დაჯდა, მისთა შემხედველთა | გული მათი მართლად ხელეს^, | |
| მისთა მჭვრეტთა მისთვის | ბნედა თავისათვის ისახელეს, | |
| სულთქვმა ბევრი აათასეს, | აღარა თუ აერთხელეს. | |
| და | გაყრა ბრძანეს, გაიყარნეს, | ჯალაბობა გაათხელეს. |
| 732/732 | ||
| რა ჯალაბი გაიყარა, | ყმა ვაზირსა ეუბნების, | |
| ეტყვის: "შენი დამალული | დარბაზს არა არ იქმნების; | |
| რაცა გწადდეს საურავი, | მეფე იქმს და შენ გეთნების, | |
| და | გაიგონენ ჭირნი ჩემნი^, | მკურნე, რაცა მეკურნების. |
| 733/733 | ||
| მის ყმისა ცეცხლი მედების, | წვა მისისა მჭირს მწველისა; | |
| მკლავს სურვილი და ვერ-ნახვა | ჩემისა სასურველისა; | |
| მას ჩემთვის სულნი არ ჰშურდეს | შეზღვა ხამს შეუზღველისა; | |
| და | ხამს სიყვარული მოყვრისა | უხვისა, უშურველისა. |
| 734/734 | ||
| მისი ნახვა გულსა ჩემსა | ვითა ბადე დაებადა, | |
| მუნვე დარჩა, დათმობაცა | მას თანავე დაება, და -; | |
| რათგან დასწვავს მოახლეთა, | ღმერთსა მზედცა დაებადა, | |
| და | მერმე @ასმათ ჩემთვის დისა | მართ დად უფრო დაებადა. |
| 735/735 | ||
| ოდეს წამოვე, შევჰფიცე | ფიცითა საშინელითა: | |
| "კვლა მოვალ, გნახავ პირითა | არ მტერთა საწუნელითა; | |
| შენსა მე ვეძებ ნათელსა, | შენ ხარ გულითა ბნელითა"; | |
| და | ჟამია ჩემგან წასლვისა, | მით მწვავს ცეცხლითა ნელითა. |
| 736/736 | ||
| ყოველსავე მართლად გითხრობ, | არ სიტყვასა საკვეხელსა. | |
| მიმელის და ვერ მისრულ ვარ, | ესე მიდებს ცეცხლსა ცხელსა; | |
| ვერ გავუტეხ ზენაარსა, | ვერ გავსწირავ ხელი ხელსა, | |
| და | რამცა სადა გაუმარჯვდა | კაცსა, ფიცთა გამტეხელსა! |
| 737/737 | ||
| რაცა გითხრა, ჩემ მაგიერ | @როსტანს ჰკადრე, მიედ სრასა; | |
| თავმან მისმან, ფიცით გეტყვი | შენ, ვაზირსა, ოსტასრასა: | |
| არ შემიპყრობს, არ დავდგები, | თუ შემიპყრობს, მაქმნევს რასა? | |
| და | მიშველე რა, გული ცეცხლმან | არ დამიჭრას, არცა სრასა! |
| 738/738 | ||
| ჰკადრე: "ვინ გაქოს ყოველმან | პირმან არ მეუმზრახემან? | |
| ვითა ვიშიშვი, გაცნობოს | ღმერთმან, ნათელთა მსახემან^! | |
| მაგრა მან ყმამან ცეცხლითა | დამწვა, ალვისა სახემან^, | |
| და | გული წამსავე წამიღო, | - ვერათ ვერ შევინახე, - მან. |
| 739/739 | ||
| აწ, მეფეო, უმისობა | ჩემგან ყოლა არ ეგების; | |
| გული მას აქვს, უგულოსა | აქა ხელი რა მეხდების? | |
| თუ რას ვარგებ, პირველ ხვალმე | თვით სახელი თქვენ მოგხვდების; | |
| და | ვერას ვარგებ, გულსა დავსდებ, | ჩემი ფიცი არ გატყდების. |
| 740/740 | ||
| წასლვა ჩემი გულსა თქვენსა | არ ეწყინოს, არ დაჭმუნდეს; | |
| თავსა ჩემსა გაგებული | იქმნას, რაცა ღმერთსა უნდეს; | |
| მანვე ქმნას და გაგიმარჯვდეს, | თქვენი თქვენკე და-ვე-ბრუნდეს. | |
| და | არ მოვბრუნდე^, თქვენმცა ჰსუფევთ, | მტერი თქვენი დაძაბუნდეს!" |
| 741/741 | ||
| კვლა პირ-მზე ეტყვის ვაზირსა: | "მე სიტყვა შევამცირეო, | |
| წა, ესე ჰკადრე მეფესა, | შე- ვინ -ვიდოდეს ვირეო; | |
| მიაჯე ამოდ გაშვება და | თავი გაიგმირეო, | |
| და | ასი ათასი წითელი | შენ ქრთამად შეიწირეო". |
| 742/742 | ||
| ვაზირმან უთხრა სიცილით: | "ქრთამი შენ გქონდეს შენია! | |
| შენგან კმა ჩემად წყალობად, | რომე გზა გაგიჩენია. | |
| მაგას რა ვჰკადრებ მეფესა, | რაცა აწ თქვენგან^ მსმენია, | |
| და | ვიცი, უცილოდ ამავსებს, | შოვება არ-საწყენია. |
| 743/743 | ||
| თავმან მისმან, მუნვე მომკლავს, | ვეჭვ, წამიცა არ წამაროს! | |
| შენი ოქრო შენვე დაგრჩეს, | მე, გლახ, მიწა მესამაროს; | |
| მომკალ, კაცსა სიცოცხლისა | სწორად რაცა მოეხმაროს! | |
| და | არ ითქმის და ვერცა ვიტყვი, | რა გინდა ვინ მისაგმაროს. |
| 744/744 | ||
| გზა არ წავა თავსა წინა, | სიცოცხლე, გლახ, ვით გათნიო? | |
| ამიკლებს და ანუ მომკლავს: | "ეგე სიტყვა ვითა სთქვიო?! | |
| რად არ მუნვე გაიგონე, | რად ხარ შმაგი აგეთიო?!" | |
| და | სჯობს სიკვდილი აკლებასა, | ამას თავსა აწვე ვსწვრთიო. |
| 745/745 | ||
| თუ მეფეცა გაგიშვებდეს, | თვით ლაშქარნი რად მოღორდენ! | |
| რად გაგიშვან, რად დაღონდენ, | ანუ მზესა რად მოჰშორდენ? | |
| შენ წახვიდე, მტერნი ჩვენნი | დაგვთამამდენ, გაგვისწორდენ. | |
| და | ეგე ასრე არ იქმნების, | ვითა ჩიტნი არ გაქორდენ". |
| 746/746 | ||
| ყმა ატირდა, ცრემლით უთხრა: | "ხამს, თუ დანა გულსა ვიცი; | |
| ჰე ვაზირო, შეგეტყობის^, | სიყვარული არ თურ იცი, | |
| ანუ სხვაცა არ გინახავს | მოყვრობა და არცა ფკიცი, | |
| და | თუ გინახავს, უმისოსა | ჩემი ლხინი ვით ამტკიცი?! |
| 747/747 | ||
| მზე დაბრუნდა, არ ვიცოდი, | მზესა რამცა დააბრუნვებს! | |
| აწ ვუშველოთ, გვიჯობს, იგი | ნაცვლად დღესა დაგვითბუნვებს, | |
| ჩემი ჩემებრ არვინ იცის, | რა მამწარებს, რა მატკბუნვებს; | |
| და | ცუდთა კაცთა საუბარი | კაცსა მეტად დააჭმუნვებს. |
| 748/748 | ||
| მეფე ანუ მისნი სპანი, | ნეტარ, ხელსა რასა მხდიან! | |
| აწ ვითაცა გაუწყვედლად | უცნობოსა^ ცრემლნი მდიან. | |
| სჯობს წავიდე, არ გავტეხნე, | კაცსა ფიცნი გამოსცდიან; | |
| და | ჭირნი, მისგან უნახავნი, | დია, ვის-მე გარდუხდიან? |
| 749/749 | ||
| აწ, ვაზირო, მაგა პირსა | გული კრული ვით მოგთმინდეს? | |
| რკინა, ჩემი მონაცვალე, | ხამს, გაცვილდეს, არ გატინდეს; | |
| ვერ გარდვიხდი ცრემლთა მისთა, | ჯეონიცა თვალთა მდინდეს, | |
| და | მომეხმარე, ნუთუ ჩემგან | მოხმარება შენცა გინდეს. |
| 750/750 | ||
| არ გამიშვებს, გავიპარვი, | წავალ მათგან შეუგებლად; | |
| ვითა მნუკევს, ეგრე დავჰრთო | გული ცეცხლთა^ მოსადებლად. | |
| ვიცი, ჩემთვის არას გიზამს, | თუ არ უნდი გასაძებლად; | |
| და | თქვი, რა გინდა წაგეკიდოს, | თავი დადევ საწამებლად!" |
| 751/751 | ||
| ვაზირმან თქვა: "შენი ცეცხლი | მეცა ცეცხლად მომედების, | |
| ვეღარ ვუჭვრეტ ცრემლთა შენთა, | სოფელიცა^ გაქარდების; | |
| ზოგი^ თქმა სჯობს არა-თქმასა, | ზოგი^ თქმითაც დაშავდების. | |
| და | ვიტყვი, მოვკვდე, არა მგამა, | ჩემი მზეცა^ თქვენ მოგხვდების!" |
| 752/752 | ||
| რა ვაზირმან ესე უთხრა, | ადგა, დარბაზს გაემართა. | |
| მეფე დაჰხვდა შეკაზმული, | პირი მზეებრ ეწაღმართა. | |
| შეუშინდა, საწყენლისა | მოხსენება ვერ შეჰმართა, | |
| და | დაყრით დადგა, იგონებდა | არ საქმეთა საომართა. |
| 753/753 | ||
| მეფემან ნახა ვაზირი | დაღრეჯით, დაყმუნვებული, | |
| უბრძანა: "რა გჭირს, რა იცი, | რად მოხვე შეჭირვებული?" | |
| მან ჰკადრა: "არა ვიციო, | მართ ვარ თავისა ვებული, | |
| და | მართალ ხართ, მომკლათ, რა გესმას | ამბავი გაკვირვებული. |
| 754/754 | ||
| ჩემი ჭმუნვა ჭირსა ჩემსა | არცა ჰმატს და არცა სდიდობს; | |
| მეშინიან, თუცა შიშსა | მოციქული არ დაჰრიდობს. | |
| აწ @ავთანდილ გეთხოვების, | მოაჯეობს, არ წამკიდობს, | |
| და | უმისყმისოდ სოფელსა და | საწუთროსა მისთვის ფლიდობს". |
| 755/755 | ||
| რაცა იცოდა, ყველაი | ჰკადრა მოშიშრად ენითა, | |
| კვლა მოახსენა: "რამცა სცან | სიტყვითა ესოდენითა, | |
| თუ რაგვარ მყოფი მინახავს, | თუ რაგვარ ცრემლთა დენითა! | |
| და | მართალ ხართ, თუმცა რისხვანი | ჩემთვის იანაზდენითა". |
| 756/756 | ||
| რა მეფემან მოისმინა, | გაგულისდა, გაავცნობდა, | |
| ფერი ჰკრთა და გასაშიშრდა, | შემხედველთა შეაშთობდა; | |
| შეუზახნა: "რა სთქვი, შმაგო, | მაგას სხვამცა ვინ მითხრობდა! | |
| და | ავსა კაცსა ურჩევნია, | ავსამცა რას ადრე სცნობდა! |
| 757/757 | ||
| ვითამც რამე სახარული | საქმე მითხარ ვითა ადრად! | |
| მაგის მეტი რა ვინ მიყოს, | თუ არ მომკლას მუხთლად, ღადრად? | |
| შმაგო, ენა ვით იხმარე | აწ მაგისად^ ჩემად კადრად! | |
| და | აგრე შმაგი არ ვაზირად, | არად^ ვარგხარ არცა სხვად რად. |
| 758/758 | ||
| ხამსა, კაცმან პატრონისა | საწყინარსა არ დახედნეს, | |
| ოდენ სიტყვა უმეცრული^ | უალაგოდ^ დაიყბედნეს?! | |
| მე მაგისად მოსმენამდის | რად არ ყურნი შემეჭედნეს! | |
| და | შენ თუ მოგკლა, სისხლნი შენნი | ჩემმან ქედმან მიიქედნეს!" |
| 759/759 | ||
| კვლა უბრძანა: "თუ-მცა მისგან | აწ არ იყავ მოგზავნილი, | |
| თავმან ჩემმან, თავსა მოგკვეთ^, | არად უნდა ამას ცილი! | |
| წა, უკუდეგ! ავი, შმაგი, | უმეცარი, შლეგი, წბილი! | |
| და | შაბაშ სიტყვა, შაბაშ კაცი, | შაბაშ საქმე, მისგან ქმნილი!" |
| 760/760 | ||
| დადრკა, სკამნი შემოსტყორცნა, | ჰკრნა კედელსა, შეალეწნა; | |
| დააცთუნნა, მაგრა მისთვის | აალმასნა, არ აძეწნა: | |
| "ვით მიამბე წასლვა მისი, | ვინ ალვისა მორჩი ხე წნა!" | |
| და | ვაზირისა ცრემლმან ცხელმან | ღაწვნი თეთრნი აახეწნა. |
| 761/761 | ||
| ვაზირმან, გლახ, გამოჰრიდნა, | მართ ვეღარას ვერ იძრწივნებს; | |
| გამოძრწა და გამომელდა, | გულსა წყლულსა მოიმტკივნებს; | |
| შეის ხასობს, გაის ქუშობს, | ენა ასრე მოაყივნებს, | |
| და | მტერი მტერსა ვერას ავნებს, | რომე კაცი თავსა ივნებს. |
| 762/762 | ||
| თქვა: "ცოდვათა ჩემთა მსგავსი | ღმერთმან მეტი რა მიჩვენოს? | |
| რად მოვღორდი, რად დავბნელდი, | ნეტარ, ვინღა გამითენოს! | |
| ვინცა კაცმან კადნიერად | პატრონსა რა მოახსენოს, | |
| და | ჩემნი დღენი მასმცა ადგან, | რაძი ვითა გაისვენოს!" |
| 763/763 | ||
| ვაზირი გაწბილებული | მივა ბედითა შავითა; | |
| @ავთანდილს უთხრა დაღრეჯით, | პირითა გამქუშავითა: | |
| "მადლი რა გკადრო, აწ თქვენგან | გავხასდი მე მაშა ვითა, | |
| და | ვაჲ, კარგი თავი უებრო | დავკარგე, დავაშავითა!" |
| 764/764 | ||
| ქრთამსა სთხოვს და ამხანაგობს, | თუცა ცრემლსა არ იწურვებს: | |
| - მიკვირს, რად სცალს წყლიანობად, | რად არ გულსა შეიურვებს!- | |
| "ვინ არ მისცეს ქადებული^, | მოურავსა მოიმდურვებს, | |
| და | თქმულა: "ქრთამი საურავსა | ჯოჯოხეთსცა დაიურვებს". |
| 765/765 | ||
| ვით გამხადა, რა მიბრძანა, | არ ეგების ჩემგან თხრობა: | |
| რა სიავე, რა სირეგვნე, | რა შლუობა, რა შმაგობა! | |
| მე თვით კაცად აღარ ვარგ ვარ, | აღარა მიც თავსა ცნობა; | |
| და | ესე მიკვირს, რად არ მომკლა, | მისცა თურე ღმერთმან თმობა. |
| 766/766 | ||
| მეცა ვიცოდი, რაცა ვქმენ, | ცთომით არ წამკიდებია, | |
| ვიაზრე, გამიწყრებოდა, | ჭმუნვა მით გამდიდებია; | |
| განგებით ქმნილსა რისხვასა | ვერავინ დაჰრიდებია! | |
| და | შენთვის სიკვდილი ლხინად მიჩს, | ჭირი არ გამცუდებია". |
| 767/767 | ||
| ყმამან უთხრა: "აღარ-წასლვა | არ ეგების ჩემგან აროს. | |
| იადონი მაშინ მოკვდეს, | ოდეს ვარდმან იდამჭნაროს. | |
| ხამს, უძებნოს ცვარი წყლისა, | მისთვის თავი ყოვლგან აროს, | |
| და | ვერ უპოვოს, რა ქმნას, ანუ | გული რითა^ დაიწყნაროს! |
| 768/768 | ||
| უმისოდ მყოფი ვერ გავსძლებ | ჯდომასა, ვერცა წოლასა, | |
| მართ ნადირთაებრ გაჭრასა | ვირჩევ, მათ თანა რბოლასა; | |
| ასრე გასრულსა რად მნუკევს | მისთა მებრძოლთა ბრძოლასა? | |
| და | სჯობს უყოლობა კაცისა | მომდურავისა ყოლასა. |
| 769/769 | ||
| მოვახსენებ ერთხელ კვლაცა, | აწ რაზომცა მეფე წყრების, | |
| ნუთუ გაბრჭოს, გული ჩემი | ვით იწვის და ვით ენთების; | |
| არ გამიშვებს, გავიპარვი, | რა იმედი გარდმიწყდების, | |
| და | მე თუ მოვკვდე, ჩემი კერძი | სოფელიმცა გარდიფხვრების!" |
| 770/770 | ||
| მოიუბნეს. ვაზირმან ქმნნა | ჭამა-სმანი მათნი ფერნი, | |
| უმასპინძლა, ძღვენნი უძღვნნა | შვენიერსა შვენიერნი, | |
| მისნი მყოლნი ა-ვე-ავსნა, | მოყმენი და თუნდა ბერნი. | |
| და | გაიყარნეს, ყმა წავიდა, | სახლად ჩადგეს მზისა წვერნი. |
| 771/771 | ||
| შეკრა წითელი ასი ათასი | პირად მზემან და ტანად სარომან, | |
| სამასი თავი სტავრა-ატლასი | უხვმან, ნიადაგ მიუმცთარომან, | |
| სამოცი თვალი ლალ-იაგუნდი | ფერად მართ ვითა მიუმხვდარომან. | |
| და | კაცი გაგზავნა ვაზირისასა, | ესე ყველაი მისთვის არო მან. |
| 772/772 | ||
| შესთვალა, თუ: "რაცა გმართებს, | ვით მოგცე და ვით გაქონო, | |
| ვალთა შენთა გარდასახდლად^ | რა ნაცვალი მოვიგონო? | |
| თუღა დავრჩე, შენთვის მოვკვდე, | თავი ჩემი დაგამონო, | |
| და | სიყვარული სიყვარულსა | შეგიცალო, შეგიწონო". |
| 773/773 | ||
| მე ვითა ვთქვა უებრობა, | სიკეთე და ქება მისი! | |
| კაცი იყო საქმისაცა | შესაფერი, შესატყვისი; | |
| ასრე უნდა მოხმარება, | გაჰვიდოდეს ვისცა ვისი. | |
| და | ოდეს კაცსა დაეჭიროს, | მაშინ უნდა ძმა და თვისი. |
| 32 | /ავთანდილისაგან /შერმადინის საუბარი |
| 774/774 | ||
| @შერმადინს ეტყვის, უბრძანებს | პირ-მზე, ნათელთა მფენელი: | |
| ესე დღე არის იმედი, | ჩემის გულისა მლხენელი, | |
| შენგან თავისა შენისა | საჩემოდ გამომჩენელი". | |
| და | მქებრად ამბვისა მათისა | ხამს მკითხავი^ და მსმენელი. |
| 775/775 | ||
| იტყვის: @როსტან არ გამიშვა, | არცა სიტყვა მომისმინა; | |
| მან არ იცის, რა მჭირს, ანუ | სულ-დგმული ვარ^ ვისგან ვინა; | |
| უმისოდმცა^ ნუ ცოცხალ ვარ | ნუცა გარე, ნუცა შინა! | |
| და | რაცა საქმე უსამართლო | ღმერთმან ვისმცა შეარჩინა! |
| 776/776 | ||
| თუცა^ მისი არ-გაწირვა | ჩემგან მტკიცობს, არ სათუობს, | |
| ყოვლი ცრუ და მოღალატე | ღმერთსა ჰგმობს და აგრე ცრუობს; | |
| გული, მისი უნახავი, | ტირს და სულთქვამს, ვაებს, უშობს^, | |
| და | ლხინსა არას არ იახლებს, | კრთების, კუშტობს, ვახშობს, უშობს^. |
| 777/777 | ||
| სამი არის მოყვრისაგან | მოყვრობისა გამოჩენა: | |
| პირველ, ნდომა სიახლისა, | სიშორისა ვერ-მოთმენა, | |
| მიცემა და არას შური, | ჩუქებისა არ-მოწყენა, | |
| და | გავლენა და მოხმარება, | მისად რგებად ველთა რბენა. |
| 778/778 | ||
| რადღა ვაგრძელებ სიტყვასა, | ჟამია შემოკლებისა! | |
| აწ გაპარვაა წამალი | ამა გულისა ლებისა. | |
| რასაცა გვედრებ, ისმენდი, | ვირე დრო გქონდეს ხლებისა; | |
| და | შენ გაამაგრე დაჭირვა | ჩემისა ნასწავლებისა. |
| 779/779 | ||
| აწ მეფეთა სამსახურად | პირველ თავი დაამზადე, | |
| სიკეთე და უკლებლობა | შენი ერთობ გააცხადე; | |
| სახლი ჩემი შეინახე, | სპათა ჩემთა ეთავადე, | |
| და | სამსახური აქამდისი, | კვლა გავლენა გააკვლადე. |
| 780/780 | ||
| მტერთა ჩემთა ენაპირე, | ძალი ნუმცა მოგაკლდების, | |
| ერთგულთათვის კარგი ნუ გშურს, | ორგულიმცა შენი კვდების! | |
| შემოვიქცე, შენი ჩემგან | ვალი კარგად გარდიხდების; | |
| და | პატრონისა სამსახური | არაოდეს არ წახდების". |
| 781/781 | ||
| ესე ესმა, ცრემლი ცხელი | @შერმადინსა თვალთა სდინდი; | |
| მოახსენა: "მარტოებით | ჭირსა რადმცა შევუშინდი! | |
| მაგრა რა ვქმნა, უშენოსა^ | დამეცემის გულსა ბინდი! | |
| და | წამიტანე სამსახურად, | მოგეხმარო, რადცა გინდი. |
| 782/782 | ||
| ვის ასმია მარტოსაგან | ღარიბობა ეგზომ დიდი? | |
| ვის ასმია პატრონისა | ჭირსა შიგან ყმისა რიდი? | |
| დაკარგულსა გიგონებდე, | რა ვიქმნები აქა ფლიდი?" | |
| და | ყმამან უთხრა: "ვერ წაგიტან, | რაზომსაცა ცრემლსა ჰღვრიდი. |
| 783/783 | ||
| შენგან ჩემი სიყვარული | ვითამც^ არა დამეჯერა, | |
| მაგრა საქმე არ მოხდების, | ჟამი ასრე დამემტერა! | |
| ვის მივანდო სახლი ჩემი, | შენგან კიდე ვინმც მეფერა?! | |
| და | გული დადევ, დაიჯერე, | ვერ წაგიტან, ვერა, ვერა! |
| 784/784 | ||
| თუ მიჯნური ვარ, ერთი ვხამ | ხელი მინდორთა მე რებად; | |
| არ მარტო უნდა გაჭრილი | ცრემლისა სისხლსა ფერებად? | |
| გაჭრა ხელია მიჯნურთა, | რად სცალს თავისა ბერებად! | |
| და | ასრეა ესე სოფელი, | შესჯერდი კვლა შეჯერებად! |
| 785/785 | ||
| რა მოგშორდე, მახსენებდი, | სიყვარული ჩემი გქონდეს; | |
| არ ვეშიშვი მტერთა ჩემთა, | თავი მონად მომიმონდეს. | |
| ხამს, მამაცი გაგულოვნდეს^, | ჭირსა შიგან არ დაღონდეს. | |
| და | მძულს, რა კაცსა სააუგო | საქმე არა^ არ შესწონდეს. |
| 786/786 | ||
| მე იგი ვარ, ვინ სოფელსა | არ ამოვჰკრეფ^ კიტრად ბერად, | |
| ვის სიკვდილი მოყვრისათვის | თამაშად და მიჩანს^ მღერად; | |
| ჩემსა მზესა დავეთხოვე, | გავუშვივარ, დავდგე მე რად? | |
| და | მას თუ დავსთმობ, სახლსა ჩემსა | ვეღარ დავსთმობ ვისსა ვერად? |
| 787/787 | ||
| აწ ანდერძსა ჩემსა მოგცემ, | @როსტანს წინა დაწერილსა; | |
| შენ შეგვედრებ, დაგიჭიროს, | ვითა გმართებს ჩემსა ზრდილსა. | |
| მოვკვდე, თავსა ნუ მოიკლავ, | სატანისგან^ ნუ იქმ ქმნილსა, | |
| და | ამას ზედა იტირებდი, | დაიდებდი თვალთა მილსა". |
| 33 | ანდერძი /ავთანდილისა /როსტევან მეფის წინაშე |
| 788/788 | ||
| დაჯდა წერად ანდერძისა^, | საბრალოსა საუბრისად: | |
| "ჰე მეფეო, გავიპარე | ძებნად ჩემგან საძებრისად! | |
| ვერ დავდგები შეუყრელად | ჩემთა ცეცხლთა მომდებრისად; | |
| და | შემინდევ და წამატანე | მოწყალება ღმრთეებრისად. |
| 789/789 | ||
| ვიცი, ბოლოდ არ დამიგმობ | ამა ჩემსა განზრახულსა. | |
| კაცი ბრძენი ვერ გასწირავს | მოყვარესა მოყვარულსა; | |
| მე სიტყვასა ერთსა გკადრებ, | პლატონისგან სწავლა-თქმულსა: | |
| და | "სიცრუე და ორპირობა | ავნებს ხორცსა, მერმე სულსა". |
| 790/790 | ||
| რათგან თავია სიცრუე | ყოვლისა უბედობისა^, | |
| მე რად გავწირო მოყვარე, | ძმა, უმტკიცესი ძმობისა?! | |
| არა ვიქმ, ცოდნა რას მარგებს | ფილასოფოსთა ბრძნობისა! | |
| და | მით ვისწავლებით, მოგვეცეს | შერთვა ზესთ მწყობრთა წყობისა. |
| 791/791 | ||
| წაგიკითხავს, სიყვარულსა | მოციქულნი რაგვარ წერენ? | |
| ვით იტყვიან, ვით აქებენ? | ცან, ცნობანი მიაფერენ. | |
| "სიყვარული აღგვამაღლებს", | ვით ეჟვანნი, ამას ჟღერენ^, | |
| და | შენ არ ჯერ ხარ, უსწავლელნი | კაცნი ვითმცა შევაჯერენ! |
| 792/792 | ||
| ვინ დამბადა, შეძლებაცა | მანვე მომცა ძლევად მტერთად, | |
| ვინ არს ძალი უხილავი | შემწედ ყოვლთა მიწიერთად, | |
| ვინ საზღვარსა დაუსაზღვრებს, | ზის უკვდავი ღმერთი ღმერთად, | |
| და | იგი გაჰხდის წამის-ყოფით | ერთსა ასად, ასსა ერთად. |
| 793/793 | ||
| რაცა ღმერთსა არა სწადდეს, | არა საქმე არ იქმნების. | |
| მზისა შუქთა ვერ-მჭვრეტელი | ია ხმების, ვარდი ჭნების, | |
| თვალთა ტურფა საჭვრეტელი | ყველა რამე ეშვდინების; | |
| და | მე ვით გავსძლო უმისობა, | ან სიცოცხლე ვით მეთნების! |
| 794/794 | ||
| რაზომცა სწყრები, შემინდევ | შეცვლა თქვენისა მცნებისა. | |
| ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა | მე მაგისისა თნებისა; | |
| აწ წასლვა იყო წამალი | ჩემთა სახმილთა გზნებისა, | |
| და | სადა გინდ ვიყო, რა მგამა, | ყოფამცა მქონდა ნებისა! |
| 795/795 | ||
| არას გარგებს სიმძიმილი, | უსარგებლო ცრემლთა დენა; | |
| არ გარდავა გარდუვალად | მომავალი საქმე ზენა; | |
| წესი არის მამაცისა | მოჭირვება, ჭირთა თმენა, | |
| და | არვის ძალ-უც ხორციელსა | განგებისა გარდავლენა. |
| 796/796 | ||
| რაცა ღმერთსა გაუგია | თავსა ჩემსა გარდასავლად, | |
| გარდამხდეს და შემოვიქცე, | აღარ დამრჩეს გული ავლად; | |
| თქვენვე გნახნე მხიარულნი | დიდებით და დავლა-მრავლად; | |
| და | მას რა ვარგო, დიდებად და | კმარის ესე ჩემად დავლად. |
| 797/797 | ||
| მეფეო, ესე თათბირი, | მომკალ, ვინ დამიწუნოსა! | |
| მეფეო, ნუთუ წასლვამან | თქვენ ჩემმან დაგაჭმუნოსა? | |
| ვერ ვეცრუვები, ვერ ვუზამ | საქმესა საძაბუნოსა, | |
| და | პირის-პირ მარცხვენს, ორნივე | მივალთ მას საუკუნოსა. |
| 798/798 | ||
| არ-დავიწყება მოყვრისა | აროდეს გვიზამს ზიანსა; | |
| ვჰგმობ კაცსა აუგიანსა, | ცრუსა და ღალატიანსა! | |
| ვერ ვეცრუვები, ვერ ვუზამ | მას ხელმწიფესა მზიანსა. | |
| და | რა უარეა მამაცსა | სულ-დიდსა, წასლვა-გვიანსა! |
| 799/799 | ||
| რა უარეა მამაცსა | ომშიგან პირის მხმეჭელსა, | |
| შემდრკალსა, შეშინებულსა | და სიკვდილისა მეჭველსა! | |
| კაცი ჯაბანი რითა^ სჯობს | დიაცსა ქსლისა მბეჭელსა^? | |
| და | სჯობს სახელისა მოხვეჭა | ყოველსა მოსახვეჭელსა! |
| 800/800 | ||
| ვერ დაიჭირავს სიკვდილსა | გზა ვიწრო, ვერცა კლდოვანი; | |
| მისგან გასწორდეს ყოველი, | სუსტი და ძალ-გულოვანი; | |
| ბოლოდ შეყარნეს მიწამან | ერთგან მოყმე და მხცოვანი. | |
| და | სჯობს სიცოცხლესა ნაზრახსა | სიკვდილი სახელოვანი! |
| 801/801 | ||
| მერმე ვიშიშვი, მეფეო, | თქვენდა კადრებად ამისად: | |
| სცთების და სცთების, სიკვდილსა | ვინ არ მოელის წამისად; | |
| მოვა შემყრელი ყოველთა | ერთგან დღისა და ღამისად, | |
| და | თუ ვერა გნახე ცოცხალმან, | სიცოცხლე გქონდეს ჟამისად. |
| 802/802 | ||
| თუ საწუთრომან დამამხოს^, | ყოველთა დამამხობელმან, | |
| ღარიბი მოვკვდე ღარიბად, | ვერ დამიტიროს მშობელმან, | |
| ვეღარ შემსუდრონ დაზრდილთა | და ვერცა მისანდობელმან, - | |
| და | მუნ შემიწყალოს თქვენმანვე | გულმან მოწყალე-მლმობელმან. |
| 803/803 | ||
| მაქვს საქონელი ურიცხვი, | ვერვისგან ანაწონები, | |
| მიეც გლახაკთა საჭურჭლე, | ათავისუფლე მონები, | |
| შენ დაამდიდრე ყოველი | ობოლი, არას მქონები: | |
| და | მიღვწიან, მომიგონებენ, | დამლოცვენ, მოვეგონები. |
| 804/804 | ||
| რაცა თქვენთვის არ ვარგ იყოს | საჭურჭლესა დასადებლად, | |
| მიეც ზოგი ხანაგათა, | ზოგი ხიდთა ასაგებლად; | |
| ნურა ნუ გშურს საქონელი | ჩემი ჩემთვის წასაგებლად! | |
| და | შენგან კიდე არვინ მივის | ცეცხლთა ცხელთა დამავსებლად. |
| 805/805 | ||
| ამას იქით ჩემგან ჩემი | ამბავიცა არ გეცნევის, | |
| ამად გვედრებ სულსა ჩემსა, | წიგნი გკადრებს, არ გეთნევის, | |
| არას არგებს, ეშმაკისა | საქმეთაგან დაეძლევის, | |
| და | შემინდევ და შემივედრე, | მკვდარსა რაღა გარდმეხდევის! |
| 806/806 | ||
| გვედრებ, მეფეო, @შერმადინს, | მონასა ჩემსა რჩეულსა, - | |
| ნაკად აქვს ჭირი სამისოდ | ამ წელიწადსა^ წლეულსა, - | |
| ნუგეშინის-ეც წყალობით, | ჩემგან წყალობა-ჩვეულსა, | |
| და | ნუ დაადინებ თვალთაგან | ცრემლსა, სისხლითა ფრქვეულსა. |
| 807/807 | ||
| გასრულდა ჩემი ანდერძი, | ჩემგან ნაწერი ხელითა. | |
| აჰა, გამზრდელო, მოგშორდი, | წავე გულითა ხელითა! | |
| ნუ სჭმუნავთ ჩემთვის მეფენი, | ნუ ხართ მოსილნი ბნელითა, | |
| და | სუფევითამც ხართ^ თავითა, | მტერთაგან საკრძალველითა!" |
| 808/808 | ||
| მისცა ანდერძი @შერმადინს, | რა გაათავა წერითა, | |
| უთხრა: "ჰკადრეო მეფესა | საქმითა მეცნიერითა, | |
| შენ დაგამეტებს ვერავინ | მსახურებითა ვერითა". | |
| და | მოეხვია და ატირდა | ცრემლითა სისხლთა ფერითა. |
| 34 | ლოცვა /ავთანდილისა |
| 809/809 | ||
| ილოცავს, იტყვის: "მაღალო | ღმერთო ხმელთა და ცათაო, | |
| ზოგჯერ მომცემო პატიჟთა, | ზოგჯერ კეთილთა მზათაო, | |
| უცნაურო და უთქმელო, | უფალო უფლებათაო, | |
| და | მომეც დათმობა სურვილთა, | მფლობელო გულის-თქმათაო! |
| 810/810 | ||
| ღმერთო, ღმერთო, გეაჯები, | რომელი ჰფლობ ქვენათ ზესა^, | |
| შენ დაჰბადე მიჯნურობა, | შენ აწესებ მისსა წესსა, | |
| მე სოფელმან მომაშორვა | უკეთესსა ჩემსა მზესა^, | |
| და | ნუ ამოჰფხვრი სიყვარულსა, | მისგან ჩემთვის დანათესსა! |
| 811/811 | ||
| ღმერთო, ღმერთო მოწყალეო, | არვინ მივის შენგან კიდე, | |
| შენგან ვითხოვ შეწევნასა, | რაზომსაცა გზასა ვვლიდე: | |
| მტერთა ძლევა, ზღვათა ღელვა, | ღამით მავნე გამარიდე! | |
| და | თუღა დავრჩე, გმსახურებდე, | შენდა მსხვერპლსა შევსწირვიდე" . |
| 812/812 | ||
| რა ილოცა, ცხენსა შეჯდა, | მალვით კარნი გაიარნა, | |
| @შერმადინცა დააბრუნვა, | თუცა ვამნი ადიადნა^; | |
| მონა ტირს და მკერდსა იცემს, | საბრალომან ცრემლნი ღვარნა; | |
| და | პატრონისა ვერა-მჭვრეტმან | ყმამან რადმცა გაიხარნა! |
| 35 | ცნობა /როსტევან მეფისაგან /ავთანდილის გაპარვისა |
| 813/813 | ||
| აწ ამბავი სხვა დავიწყო, | ყმას არ წავჰყვე წამავალსა. | |
| არ შეექმნა დარბაზობა | მას დღე როსტანს გულ-გამწყრალსა; | |
| რა გათენდა, ქუში ადგა, | ჰგავს, თუ ადენს პირით ალსა, | |
| და | ხმობა ბრძანა ვაზირისა, | მიიყვანდეს შიშით მკრთალსა^. |
| 814/814 | ||
| რა ვაზირი მოწიწებით | დარბაზს ნახა შემოსრული, | |
| @როსტან უთხრა: "არა მახსოვს | გუშინდელი შენგან თქმული. | |
| მაწყინე და გამარისხე, | ვერ დავიღე დიდხან სული, | |
| და | აზომ რომე გაგათრიე | შენ, ვაზირი გულის-გული. |
| 815/815 | ||
| თუღა გახსოვს, რა უნდოდა, | ისრე ავად რად გაგხადე? | |
| მართლად უთქვამს მეცნიერთა^: | "წყენააო ჭირთა ბადე"; | |
| ესეგვარსა ნუოდეს იქმ, | საქმე ხოლე გაიცადე, | |
| და | აწ მითხარ, თუ რას იტყოდი, | თქვი და სიტყვა გააკლადე". |
| 816/816 | ||
| კვლა მოახსენა ვაზირმან | სიტყვა ნაგუშინდელევი, | |
| რა გაიგონა, შესთვალა | პასუხი არ-ნაგრძელევი: | |
| "შენ თუ უშმაგო მგონიხარ, | ვარმცა ურია მე ლევი! | |
| და | კვლა მაგის მეტად ნუ მასმენ, | თვარა მე სრულად გელევი!" |
| 817/817 | ||
| რა გამოვიდა, ვაზირმან | ძებნა, ვერ პოვნა მინანი, | |
| მართ გაპარვასა უთხრობდეს | მონანი, ცრემლთა მდინანი. | |
| მან თქვა: "მე დარბაზს ვერ შევალ, | მახსოვან დღენი წინანი, | |
| და | ვინცაღა ჰკადრებს, მან ჰკადროს; | რაცა ვთქვი, მასცა ვინანი". |
| 818/818 | ||
| რა ვაზირი არ შევიდა, | კვლა მეფემან კაცი გზავნის; | |
| კაცმან ცნის და გარეთ დადგის, | წასლვა ვერვინ გაამჟღავნის; | |
| @როსტანს ეჭვი^ შეუვიდა, | ჭმუნვა ამით გაათავნის; | |
| და | თქვა: "უცილოდ გაიპარა, | ვინ მარტომან ასთა ავნის". |
| 819/819 | ||
| თავ-დადრეკით იგონებდა, | გულსა ჰქონდა ჭმუნვა დიდი, | |
| უში ქმნა და აიხედნა, | უბრძანებდა მონას: "მიდი, | |
| მოვიდეს და აწ მიამბოს, | შემოვიდეს იგი ფლიდი!" | |
| და | რა ვაზირი შემობრუნდა, | ფერი ჰკრთა და ჰქონდა რიდი. |
| 820/820 | ||
| კვლა შევა დარბაზს ვაზირი | დაღრეჯით, არ მხიარულად; | |
| მეფემან ჰკითხა: "წასრულა^ | მზე დაუდგომლად^, მთვარულად?" | |
| მან მოახსენა ყველაი, | ვით წასრულიყო ფარულად^: | |
| და | "მზე აღარ მზეობს ჩვენთანა, | დარი არ დარობს დარულად!" |
| 821/821 | ||
| რა მეფემან მოისმინა, | დაიზახნა მეტის-მეტნი; | |
| პირსა ხოკით, წვერსა გლეჯით | გააკვირვნა მისნი მჭვრეტნი, | |
| მოსთქვამს, იტყვის: "ვაჲ, გაზრდილო, | ვეღარ გნახვენ თვალნი რეტნი! | |
| და | სად წაჰხე და სად დაჰკარგენ | სინათლისა ეგე სვეტნი? |
| 822/822 | ||
| თუ თავი შენი შენ გახლავს, | ღარიბად არ იხსენები, | |
| მაგრა მე რა ვქმნა, გაზრდილო, | აწ სახლად მმართებს სენები! | |
| გამაღარიბე, დამაგდე, | გულსა, გლახ, ვისთვის ენები? | |
| და | შენად შეყრამდის პატიჟთა | ჩემთა ვერ იტყვის ენები! |
| 823/823 | ||
| ოდეს გნახავ მხიარულსა, | ნადირობით შემოსრულსა? | |
| ვეღარ გიჭვრეტ ნაბურთალსა, | ტანსა მჭევრსა, ჯავარ-სრულსა, | |
| ვეღარ ვისმენ ხმასა შენსა, | სასმენელად მე მას რულსა, | |
| და | აწ უშენოდ რა, გლახ, ^ ვუყო | საჯდომსა და სრასა სრულსა? |
| 824/824 | ||
| ვიცი, არ მოგკლავს შიმშილი, | რაზომმცა დია ირები: | |
| შენ შენი მშვილდი დაგარჩენს, | შენთა ისართა პირები, | |
| ნუთუ კვლა ღმერთმან წყალობით | გაგიადვილოს ჭირები, | |
| და | მაგრა, თუ მოვკვდე, გაზრდილო, | ვისგანღა დავიტირები?" |
| 825/825 | ||
| ზარი გაისმა, შემოკრბა | ჯარი მრავალი კაცისა, | |
| დარბაზს ხასთაგან ჯარია | ხელითა წვერთა ტაცისა, | |
| იგლეჯს და იცემს ყველაი, | ხმა ისმის თავსა ტკაცისა; | |
| და | თქვეს: "ბნელი გვმართებს დღე-კრულთა, | რათგან მზე მიგვიდრკა ცისა!" |
| 826/826 | ||
| რა მეფემან დიდებულნი | ნახნა, სულთქმით შემოსტირნა, | |
| უთხრა: "ჰხედავთ, მზემან ჩვენმან | შუქნი სრულად დაგვიძვირნა! | |
| რა ვაწყინეთ, რა შევსცოდეთ, | რად დაგვყარნა, რად გაგვწირნა, | |
| და | სპანი, მისგან დაჭირულნი, | ვინმცაღა ვით დაგვიჭირნა?" |
| 827/827 | ||
| ყოვლნი ტიროდეს, მოსთქმიდეს, | მერმე დაწყნარდეს გვიანად. | |
| მეფემან ბრძანა: "იკითხეთ, | მარტოა, ანუ ყმიანად?" | |
| მოვიდა მონა @შერმადინ | მოშიშრად, სირცხვილიანად, | |
| და | ანდერძი ჰკადრა, ატირდა, | სიცოცხლე უჩნდა ზიანად. |
| 828/828 | ||
| მოახსენა: "საწოლს ვპოვე | ესე მისგან დანაწერი; | |
| დგეს მონანი ნატირებნი, | დაეგლიჯა თმა და წვერი; | |
| იგი მარტო გაპარულა, | ყმა არ ახლავს, არცა ბერი. | |
| და | მე თუ მომკლათ, მემართლებით, | სიცოცხლე მჭირს შეუფერი!" |
| 829/829 | ||
| რა ანდერძი წაიკითხეს, | კვლა იტირეს დიდი ხანი; | |
| მერმე ბრძანა: "მხიარულსა | ნუ ჩაიცმენ ჩემნი სპანი, | |
| ვამლოცველნეთ დავრდომილნი, | ობოლნი და ქვრივნი სხვანი, | |
| და | შევეწივნეთ, მშვიდობისა | ნუთუ მისცნეს ღმერთმან გზანი!" |
| 36 | წასლვა /ავთანდილისაგან /ტარიელის შეყრად მეორედ |
| 830/830 | ||
| მთვარე მზესა მოეშორვოს, | მოშორვება გაანათლებს, | |
| რა ეახლოს, შუქი დასწვავს, | გაეყრების, ვერ იახლებს, | |
| მაგრა ვარდსა უმზეობა | გაახმობს და ფერსა აკლებს, | |
| და | ჩვენ ვერ-ჭვრეტა საყვარლისა | ჭირსა ძველსა გაგვიახლებს. |
| 831/831 | ||
| აწყა დავიწყებ ამბავსა, | მის ყმისა წამავლობასა: | |
| მივა და მიტირს გულ-მდუღრად, | ვერ ვიტყვი ცრემლთა მცრობასა, | |
| წამ-წამ მობრუნდის, იაჯდის | მისთვის მზისავე მზობასა, | |
| და | უჭვრეტდის, თვალნი ვერ მოჰხსნნის^, | თუ მოჰხსნნის^, მიჰხდის ცნობასა. |
| 832/832 | ||
| რა მიეახლის დაბნედად, | ვერ ხელ-ჰყვის გაძრვად ენისად, | |
| მაგრა სდის ცრემლი თვალთაგან | მსგავსად დიჯლისა დენისად, | |
| ზოგჯერ დაბრუნდის, იჭვრეტდის | ღონედ პატიზთა თმენისად, | |
| და | რა გაემართის, არ იცის, | მას თუ არბევდის ცხენი სად. |
| 833/833 | ||
| თქვა: "ჩემო, შენი შორს ყოფი | კრულია ვინცა დადუმდეს^, | |
| რათგან შენ დაგრჩა გონება, | გული შენკევე დაბრუნდეს, | |
| თვალთა მტირალთა შეხედვა | შენივე სწადდეს და უნდეს. | |
| და | სჯობს, საყვარელსა მოყვარე | რაზომც არ დაუძაბუნდეს! |
| 834/834 | ||
| მე რა ვქმნა შენად შეყრამდის, | ანუ რას ვეჭვდე ლხენასა? | |
| თავსა მოვიკლავ, მე თუ-მცა | შენგან არ ვეჭვდი წყენასა, | |
| მაგრა შენ გაწყენ ჩემისა | არ-სიცოცხლისა სმენასა, | |
| და | მოდი და მივსცნე ცოცხალმან | თვალნი ცრემლისა დენასა!" |
| 835/835 | ||
| ტირს, იტყვის: "დადვა კეშანი | ლახვარმან ჩემთვის ათმანო; | |
| ინდოთა რაზმი ჩემად კლვად | თქვა, ესე ტევრი ვთხზა თმანო. | |
| თვალთა გიშერი აშვენებს, | სათმან რად მომკლა, სათმანო! | |
| და | ბაგე-კბილო და თვალ-წარბო, | მომცემდი პატიჟთა, თმანო!" |
| 836/836 | ||
| იტყვის: "ჰე, მზეო, ვინ ხატად | გთქვეს მზიანისა ღამისად, | |
| ერთ-არსებისა ერთისა, | მის უჟამოსა ჟამისად, | |
| ვის გმორჩილობენ ციერნი | ერთის იოტის წამისად, | |
| და | ბედსა ნუ მიქცევ, მიაჯე, | შეყრამდის ჩემად და მისად. |
| 837/837 | ||
| ვის ხატად ღმრთისად გიტყვიან | ფილასოფოსნი წინანი, | |
| შენ მიშველე რა ტყვე-ქმნილსა, | ჯაჭვნი მაბიან, რკინანი! | |
| ბროლ-ბადახშისა მძებნელმან | სათნი დავკარგენ, მინანი; | |
| და | მაშინ ვერ გავსძელ სიახლე, | აწ სიშორესა ვინანი |
| 838/838 | ||
| ამას მოსთქმიდის, იწვოდის, | ვითა სანთელი დნებოდის, | |
| დაყოვნებისა მოშიში | ისწრაფდის, იარებოდის; | |
| რა შეუღამდის, ვარსკვლავთა | ამოსლვა ეამებოდის, | |
| და | მას ამსგავსებდის, ილხენდის, | უჭვრეტდის, ეუბნებოდის. |
| 839/839 | ||
| მთვარესა ეტყვის: "იფიცე | სახელი ღმრთისა შენისა! | |
| შენ ხარ მომცემი მიჯნურთა | მიჯნურობისა სენისა, | |
| შენ გაქვს წამალი მისისა | მოთმინებისა თმენისა, | |
| და | მიაჯე შეყრა პირისა, | შენ გამო შენებრ მშვენისა!" |
| 840/840 | ||
| ღამე ალხენდის, დღე სჯიდის, | ელის ჩასლვასა მზისასა; | |
| რა წყალი ნახის, გარდახდის, | უჭვრეტდის ჭავლსა წყლისასა, | |
| მას თანა-ჰრთვიდის ნაკადსა | სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | |
| და | კვლა გაემართის, ისწრაფდის | წავლასა მისვე გზისასა. |
| 841/841 | ||
| მარტო მოსთქმიდის, ტიროდის | ტანად ალვისა ხიანი, | |
| მინდორს თხა მოკლის, სადაცა | ადგილი დაჰხვდის კლდიანი, | |
| შეწვის, ჭამის და წავიდის | პირ-მზე, გულ-მარიხიანი, | |
| და | იტყვის: "დავყარენ ვარდნი და, | აჰა მე, ვაგლახ, იანი!" |
| 842/842 | ||
| აწ ვერ ვიტყვი მაშინდელსა | მე მის ყმისა ნაუბარსა, | |
| რას უბნობდის, რას მოსთქმიდის, | რას ტურფასა, რაზომ გვარსა! | |
| ზოგან თოვლი გაეწითლის | ვარდსა, ბრჭკლითა ნახოკარსა. | |
| და | ქვაბნი ნახნა, გაეხარნეს, | ზე გავიდა ქვაბთა კარსა. |
| 843/843 | ||
| რა @ასმათმან დაინახა, | მოეგება, ცრემლი სწვთების, | |
| ვით ეამა, სიხარულსა | მართ ვეღარას ვერ მიჰხვდების; | |
| ყმა გარდახდა, მოეხვია, | აკოცებს და ეუბნების. | |
| და | კაცი კაცსა მოელოდეს, | მოსლვა დია ეამების. |
| 844/844 | ||
| ყმა ქალსა ეტყვის: "პატრონი, | ნეტარ, სად არის და ვითა?" | |
| ქალი ატირდა ცრემლითა, | ზღვათაცა შესართავითა, | |
| ეტყვის: "რა წახვე, გაიჭრა, | ქვაბს ყოფა მისჭირდა ვითა; | |
| და | აწ მისი არა არ ვიცი, | არ ნახვით, არ ამბავითა". |
| 845/845 | ||
| ყმა დაჭმუნდა, ვითამც რამე | ჰკრეს ლახვარი გულსა შუა; | |
| ქალსა ეტყვის: "აჰა, დაო, | ეგეთიმცა კაცი ნუა! | |
| იგი ფიცი ვით გატეხა! | არ ვეცრუვე, ვით მეცრუა? | |
| და | ვერ იქმოდა, რად მიქადა? | თუ მიქადა, რად მიტყუა?! |
| 846/846 | ||
| მე უმისოდ სოფელს ყოფა | რათგან ჩირად არ მიღირდა, | |
| რად დავვიწყდი, რად მივსცილდი? | რად ვერ გასძლო, რა მისჭირდა? | |
| მან გატეხა ზენარისა | რად შეჰმართა, ვით გაპირდა? | |
| და | მაგრა ავის ბედისაგან | ჩემი რამცა გამიკვირდა!" |
| 847/847 | ||
| კვლა ქალი ეტყვის: "მართალ ხარ | მაგისსა დამძიმებასა, | |
| მაგრა, რა გავბრჭო მართალი, | ნუ მეჭვ რასაცა თნებასა: | |
| არ გული უნდა ფიცის და | პირისა გასრულებასა? | |
| და | იგი უგულო მოელის | მართ დღეთა შემოკლებასა. |
| 848/848 | ||
| გული, ცნობა და გონება | ერთმანერთზედა ჰკიდიან. | |
| რა გული წავა, იგიცა | წავლენ და მისკე მიდიან; | |
| უგულო კაცი ვერ კაცობს, | კაცთაგან განაკიდიან. | |
| და | შენ არ გინახვან, არ იცი, | მას რომე ცეცხლნი სწვიდიან. |
| 849/849 | ||
| შენ უმართლე ხარ, ემდურვი, | შენ გაეყარე ძმობილსა, | |
| მაგრა ვით ითქმის, ვით გახდა, | ვითა გიამბო ცნობილსა! | |
| ენა დაშვრების, გაცვთების, | გულსა შეელმის ლმობილსა, | |
| და | ამას მით ვაზრობ, მინახავს | მე უბედურსა შობილსა. |
| 850/850 | ||
| ჯერთ მისი მსგავსი სასჯელი | არცა ვის ამბად ჰსმენია. | |
| არა თუ კაცთა, სასჯელი | ქვათაცა შემაძრწენია, | |
| დიჯლადცა კმარის, მას რომე | თვალთაგან ცრემლი სდენია; | |
| და | თვით რაცა ჰბრძანოთ, მართალ ხართ: | სხვა სხვისა ომსა ბრძენია. |
| 851/851 | ||
| მას წამავალსა ვჰკითხევდი, | დამწვარსა, ცეცხლ-მოდებულსა: | |
| "მოვიდეს, რა ქმნას @ავთანდილ? | მისსა დამვედრე დებულსა". | |
| მიბრძანა: "მო-ღა-მნახვიდეს | მე, მისთვის გაცუდებულსა, | |
| და | ამათ არ დავჰყრი არეთა, | არ გავსტეხ მის ქადებულსა. |
| 852/852 | ||
| მას ზენაარსა არ გავსტეხ, | მას ფიცსა არ ვეცრუები, | |
| მად პაემნამდის მოვიცდი, | რაზომ-მცა გამდის რუები; | |
| თუ მკვდარი მნახოს, დამმარხოს, | თქვას ვაგლახი და უები, | |
| და | ცოცხალი დავჰხვდე, უკვირდეს, | სიცოცხლე არს სათუები". |
| 853/853 | ||
| ჩემთვის გარდახდა მას აქათ | გაყრა მზისა და ქედისა; | |
| ოდენ მოდენა ცრემლისა | მჭირს, ველთა მოსალბედისა. | |
| მსჯის გამრავლება ხელ-ქმნილსა | სულთქვმისა ზედა^-ზედისა, | |
| და | დავვიწყებივარ სიკვდილსა, | ნახეთ ნაქმარი ბედისა! |
| 854/854 | ||
| ესე არაკი მართალი^ | ჩინს ქვასა ზედა სწერია: | |
| ვინ მოყვარესა არ ეძებს, | იგი თავისა მტერია". | |
| აწ ზაფრანია, ვის წინას | ვერ ვარდი ჰგვანდის, ვერ ია; | |
| და | თუღა მოჰნახავ, მონახე, | ქმენ, რაცა შენი ფერია". |
| 855/855 | ||
| ყმამან უთხრა: "უმართლე ხარ, | არ მამართლო მდურვად მისად, | |
| მაგრა გაბრჭე, რა მიქმნია | სამსახური ტყვესა ტყვისად: | |
| გამოჭრილ ვარ სახლით ჩემით, | ვით ირემი ძებნად წყლისად, | |
| და | მას ვეძებ და მას ვიგონებ, | ვიარები ველთა ვლისად. |
| 856/856 | ||
| ბროლ-სადაფნი მარგალიტსა | ლალის-ფერსა სცვენ და ჰბურვენ, | |
| მას მოვჰშორდი, ვერ ვეახელ, | ვერ მისურვეს, ვერ ვასურვენ, | |
| გამოპარვით წამოსლვითა | ღმრთისა სწორნი მოვიმდურვენ, | |
| და | ნაცვლად მათთა წყალობათა | გულნი მათნი შევაურვენ. |
| 857/857 | ||
| პატრონი ჩემი გამზრდელი, | ღმრთისაგან დიდად^ ცხოველი, | |
| მშობლური, ტკბილი, მოწყალე, | ცა, წყალობისა მთოველი! | |
| მას ვუორგულე, წამოვე, | მართ დავივიწყე ყოველი, | |
| და | მისი შემცოდე ღმრთისაგან | კარგსა აღარას^ მოველი. |
| 858/858 | ||
| ესე ყველაი ასრე მჭირს, | დაო, ბედითა მისითა, | |
| არ ვუტყუვე, და მოსრულ ვარ | მგზავრი ღამით და დღისითა; | |
| აწ იგი სადმე წასრულა, | ვიწვი ცეცხლითა ვისითა, | |
| და | ცუდ-მაშვრალი და მტირალი | ქვე ვზი პირითა მქისითა. |
| 859/859 | ||
| დაო, მეტსა საუბარსა | აღარ მომცემს ჟამი და დრო, | |
| არ ვინანი გარდასრულსა, | ბრძენთა სიტყვა გავაადრო^; | |
| წავალ, ვძებნი, ანუ ვპოვებ, | ან სიკვდილი მოვიადრო, | |
| და | თვარა ბედი აზომ თურე | მიკვეთს, ღმერთსა რაღა ვჰკადრო!" |
| 860/860 | ||
| ამის მეტი აღარა თქვა, | ატირდა და წამოვიდა, | |
| ქვაბი ჩავლო, წყალსა გახდა, | შამბი გავლო, ველს გავიდა; | |
| ქარი, ველთა მონაქროლი, | ლალის-ფერსა ვარდსა ზრვიდა; | |
| და | "რად მიმეცო ამა ჭირსა?" | ბედსა ამას უზრახვიდა. |
| 861/861 | ||
| იტყვის: "ღმერთო, რა შეგცოდე | შენ, უფალსა, არსთა მხედსა, | |
| რად გამყარე მოყვარეთა, | რად შემასწარ ამა ბედსა? | |
| ერთი ორთა მგონებელი | ვარ საქმესა წასაწყმედსა, | |
| და | მოვკვდე, თავი არ მეწყალვის, | სისხლი ჩემი^ ჩემსა ქედსა! |
| 862/862 | ||
| მოყვარემან ვარდის კონა | გულსა მკრა და დამიწყლულა, | |
| იგი ფიცი, ჩემგან სრული, | მან აღარა გამისრულა; | |
| მას თუ გამყრი, საწუთროო, | ჩემი ლხინი გარდასრულა, | |
| და | სხვა მოყვარე თვალსა ჩემსა | გაკიცხულა, გაბასრულა . |
| 863/863 | ||
| კვლა იტყვის: "მიკვირს ნავღელი | კაცისა ჭკუიანისა. | |
| რა მჭმუნვარებდეს, რას არგებს | ნაკადი ცრემლთა ბანისა? | |
| სჯობს გამორჩევა, აზრობა | საქმისა დასაგვანისა, | |
| და | აწ მეცა მიჯობს მონახვა | მის მზისა ლერწამ-ტანისა". |
| 864/864 | ||
| ყმა გაემართა საძებრად | მტირალი, ცრემლთა მფრქვეველი, | |
| ეძებს, უზახის, უყივის, | დღეებრ ღამეთა მთეველი; | |
| სამ დღემდის მოვლო მრავალი | ხევი, შამბნარი, ტყე, ველი; | |
| და | ვერ პოვა, მივა მჭმუნვარე, | ვერას ამბვისა მცნეველი. |
| 865/865 | ||
| იტყვის: "ღმერთო, რა შეგცოდე, | ეგზომ დიდი რა გაწყინე? | |
| რად შემასწარ ამა ბედსა^, | რა სასჯელი მომივლინე! | |
| გამკითხველო, გამიკითხე, | აჯა ჩემი შეისმინე, | |
| და | დაამოკლენ დღენი ჩემნი, | ჭირნი ამით ^ გამილხინე!" |
| 37 | პოვნა /ავთანდილისაგან დაბნედილის /ტარიელისა |
| 866/866 | ||
| მივიდოდა, მიუბნობდა | ყმა მტირალი, ფერ-შეცვლილი, | |
| ქედსა რასმე გარდაადგა, | ველი აჩნდა მზიან-ჩრდილი; | |
| ნახა, შავი შამბთა პირსა | დგა სადავე-უკუყრილი; | |
| და | თქვა: "უცილოდ იგიაო, | არა უნდა ამას ცილი". |
| 867/867 | ||
| რა შეხედნა, ყმასა გულმან | გაუფეთქნა, გაუნათდა, | |
| აქა ლხინი დაღრეჯილსა | უათასდა, არ უათდა; | |
| ვარდმან ფერი გაანათლა, | ბროლი ბროლდა, სათი სათდა, | |
| და | ვით გრიგალმან ჩაირბინა, | არ მოსცალდა ჭვრეტად მათდა. |
| 868/868 | ||
| რა @ტარიელ დაინახა, | განაღამცა დაეღრიჯა: | |
| ახლოს მყოფი სიკვდილისა | ჯდა და პირი დაებღნიჯა, | |
| საყელონი გარდეხივნეს, | თავი სრულად გაეგლიჯა, | |
| და | მას აღარა შეესმოდა, | სოფლით გაღმა გაებიჯა. |
| 869/869 | ||
| ერთ-კერძ^ უც ლომი მოკლული | და ხრმალი სისხლ-მოცხებული, | |
| კვლა სხვაგნით - ვეფხი უსულო, | მკვდარი, ქვე-დანარცხებული; | |
| მას წყაროსაებრ თვალთაგან | ცრემლი სდის გაფიცხებული. | |
| და | მუნ აგრე გულსა უნთებდა | ცეცხლი მცხინვარე, ცხებული. |
| 870/870 | ||
| თვალთა ახმადცა ზარ-ედვა | სრულად მიჰხდოდა ცნობასა, | |
| მიახლებოდა სიკვდილსა, | მოჰშორვებოდა თმობასა. | |
| ყმა სახელ-დებით უყივის, | ლამის სიტყვითა კრთობასა, | |
| და | ვეღარ ასმინა, გარდიჭრა, | ძმა გამოაჩენს ძმობასა! |
| 871/871 | ||
| ხელითა ცრემლსა უწურავს, | თვალთა ავლებდა სახელსა, | |
| ახლოს უზის და უზახის | მართ სახელ-დებით სახელსა; | |
| ეტყვის: "ვერ მიცნობ @ავთანდილს, | შენთვის გაჭრილსა და ხელსა?" | |
| და | მას არა დია შეესმის | რეტსა, თვალ-დაუფახელსა. |
| 872/872 | ||
| ესე ყველაი ასრეა, | რაცა აწ ჩემგან თხრობილა. | |
| ცრემლნი მოსწურნა თვალთაგან, | ცოტად-რე მოაცნობილა. | |
| მაშინღა იცნა, აკოცა, | მოეჭდო, მოეძმობილა. | |
| და | ვიმოწმებ ღმერთსა ცხოველსა, | მათებრივ^ არვინ შობილა! |
| 873/873 | ||
| უთხრა: "ძმაო, არ გიტყუე, | გიყავ, რაცა შემოგფიცე, | |
| გნახე სულთა გაუყრელმან, | ფიცი ასრე დავამტკიცე; | |
| აწ დამეხსენ, სიკვდილამდის | ვიტირო და თავსა ვიცე. | |
| და | მაგრა გვედრებ დამარხვასა, | მხეცთა საჭმლად არ მივიცე". |
| 874/874 | ||
| ყმამან უთსრა: "რას შიგან ხარ, | შენ საქმესა რად იქმ ავსა? | |
| ვინ მიჯნური არ ყოფილა, | ვის სახმილი არა სწვავსა? | |
| ვის უქმნია შენი მსგავსი | სხვასა კაცთა ნათესავსა? | |
| და | რად სატანას წაუღიხარ, | რად მოიკლავ ნებით თავსა? |
| 875/875 | ||
| თუ ბრძენი ხარ, ყოვლნი ბრძენნი | აპირებენ ამა პირსა: | |
| ხამს მამაცი მამაცური, | სჯობს, რაზომცა ნელად ტირსა. | |
| ჭირსა შიგან გამაგრება | ასრე უნდა, ვით ქვითკირსა. | |
| და | თავისისა ცნობისაგან | ჩავარდების კაცი ჭირსა. |
| 876/876 | ||
| ბრძენი ხარ და გამორჩევა | არა იცი ბრძენთა თქმულებ, | |
| მინდორს სტირ და მხეცთა ახლავ, | რას წადილსა აისრულებ? | |
| ვისთვის ჰკვდები, ვერ მიჰხვდები, | თუ სოფელსა მოიძულებ, | |
| და | თავსა მრთელსა რად შეიკრავ, | წყლულსა ახლად რად იწყლულებ? |
| 877/877 | ||
| ვინ არ ყოფილა მიჯნური, | ვის არ სახმილნი სდებიან? | |
| ვის არ უნახვან პატიჟნი, | ვისთვის ვინ არა ბნდებიან? | |
| მითხარ, უსახო რა ქმნილა, | სულნი რად ამოგხდებიან? | |
| და | არ იცი, ვარდნი უეკლოდ | არავის მოუკრებიან! |
| 878/878 | ||
| ვარდსა ჰკითხეს: "ეგზომ ტურფა | რამან შეგქმნა ტანად, პირად? | |
| მიკვირს, რად ხარ ეკლიანი? | პოვნა შენი რად არს^ ჭირად?" | |
| მან თქვა: "ტკბილსა მწარე ჰპოვებს, | სჯობს, იქმნების რაცა ძვირად: | |
| და | ოდეს ტურფა გაიეფდეს, | არღარა ღირს არცა ჩირად". |
| 879/879 | ||
| რათგან ვარდი ამას იტყვის | უსულო და უასაკო, | |
| მაშა ლხინსა ვინ მოიმკის | პირველ ჭირთა უმუშაკო? | |
| უბოროტო ვის ასმია | რაცა საქმე^ საეშმაკო, | |
| და | რად ემდურვი საწუთროსა? | რა უქმნია უარაკო?! |
| 880/880 | ||
| ისმინე ჩემი თხრობილი, | შეჯე, წავიდეთ ნებასა, | |
| ნუ მიჰყოლიხარ თავისსა | თათბირსა, გაგონებასა, | |
| რაცა არ გწადდეს, იგი ქმენ, | ნუ სდევ წადილთა ნებასა, | |
| და | ასრე არ სჯობდეს, არ გეტყვი, | რად მეჭვ რასაცა თნებასა!" |
| 881/881 | ||
| მან უთხრა: "ძმაო, რა გითხრა, | ძრვაცა არ ძალ-მიც ენისა, | |
| ძალი არა მაქვს ხელ-ქმნილსა | შენთა სიტყვათა სმენისა; | |
| რა ადვილად გიჩს მოთმენა | ჩემთა სასჯელთა თმენისა! | |
| და | აწ მივსწურვივარ სიკვდილსა, | დრო მომეახლა ლხენისა. |
| 882/882 | ||
| ამას მოკვდავი ვილოცავ, | აროდეს ვითხოვ, არ, ენით: | |
| აქა გაყრილნი მიჯნურნი | მუნამცა შევიყარენით, | |
| მუნ ერთმანერთი კვლა ვნახნეთ, | კვლა რამე გავიხარენით, | |
| და | მო^, მოყვარეთა დამმარხეთ, | მიწანი მომაყარენით! |
| 883/883 | ||
| საყვარელმან საყვარელი | ვით არ ნახოს, ვით გაწიროს! | |
| მისკე მივალ მხიარული, | მერმე იგი ჩემ კერძ^ იროს, | |
| მივეგებვი, მომეგებოს, | ატირდეს და ამატიროს. | |
| და | ჰკითხე ასთა, ქმენ გულისა, | რა გინდა ვინ გივაზიროს! |
| 884/884 | ||
| მართ გარდაწყვედით იცოდი, | გეტყვი მართალსა პირასა: | |
| სიკვდილი მახლავს, დამეხსენ, | ხანსაღა დავჰყოფ მცირასა; | |
| არ ცოცხალ ვიყო, რას მაქმნევ? | რა დავრჩე, ხელსა მხდი რასა? | |
| და | დამშლიან ჩემნი კავშირნი, | შევჰრთვივარ სულთა სირასა. |
| 885/885 | ||
| რა სთქვი, რას იტყვი, არ მესმის, | არცა მცალს სმენად მაგისად^, | |
| სიკვდილი მახლავს ხელ-ქმნილსა, | სიცოცხლე არის წამისად; | |
| აწ გამიარმდა სიცოცხლე | მეტად ყოვლისა ჟამისად, | |
| და | მუნ მეცა მივალ, ცრემლისა | მიწად სად გამდის ლამი, სად. |
| 886/886 | ||
| ბრძენი? ვინ ბრძენი, რა ბრძენი? | ხელი ვითა იქმს ბრძნობასა? | |
| ეგ საუბარი მაშინ ხამს, | თუცაღა ვიყო ცნობასა; | |
| ვარდი ვერ არის უმზეოდ; | იყოს, დაიწყებს ჭნობასა; | |
| და | მაწყენ, დამეხსენ, არა მცალს, | არცაღა ვახლავ თმობასა". |
| 887/887 | ||
| კვლა ეუბნების @ავთანდილ | სიტყვითა მრავალ-ფერითა, | |
| ეტყვის: "თუ მოჰკვდე, რას არგებ | ქცევითა მაგ ოხერითა? | |
| ნუ იქმ, არა სჯობს საქმითა, | ნუ ხარ თავისა მტერითა!" | |
| და | ვერ წაიყვანა, ვერა ქმნა | სიტყვითა ვერა-ვერითა. |
| 888/888 | ||
| მერმე უთხრა: "აჰა, რათგან | არ მომისმენ არას, არა, | |
| აღარ გაწყენს ენა ჩემი, | აქამდისცა ცუდად მცთარა; | |
| თუ სიკვდილი გიჯობს, მოკვე, | ვარდი დაჭნეს, და-ცა-მჭნარა^! | |
| და | ერთსა რასმე გეაჯები, | მიყავ!" - ცრემლი ამდუღარა. |
| 889/889 | ||
| "სადა ინდონი ბროლ-ვარდსა | სარვენ გიშრისა სარითა, | |
| მას მოვეშორვე, წამოვე | სიჩქარით, არ სიწყნარითა; | |
| ვერ დამიჭირა მეფემან | მშობლურად საუბარითა^, | |
| და | შენ არ შემიყრი, გამიყრი, | აწ ჩემი ლხინი ვთქვა რითა? |
| 890/890 | ||
| ნუ გამგზავნი გულ-მოკლულსა, | ერთი მიყავ საწადელი, | |
| ერთხელ შეჯე, ცხენოსანი | გნახო ჩემი სულთა მხდელი, | |
| ნუთუ მაშინ მოვიქარვო | სევდა ესე აწინდელი; | |
| და | მე წავალ და შენ დაგაგდებ, | იქმნას შენი საქადელი!" |
| 891/891 | ||
| ეხვეწებოდა: "შეჯეო ", | აჯას ხვეწნითა არვებდა, | |
| იცოდა, რომე შეჯდომა | კაეშანს მოაქარვებდა, | |
| ლერწმისა სარსა დასდრეკდა, | გიშერსა დაიკარვებდა; | |
| და | დაიმორჩილა, ეამა, | არ ივაგლახა, არ ვებდა. |
| 892/892 | ||
| ცხადად უთხრა: "შევჯდებიო, | მომიყვანე ცხენი წინა". | |
| მან მოჰგვარა, წყნარად შესვა, | არ სიჩქარით ააქშინა; | |
| მინდორთაკე წაიყვანა, | ტანი მჭევრი აძრვევინა, | |
| და | ხანი წავლეს, სიარულმან | მოჯობება დააჩინა. |
| 893/893 | ||
| შეაქცევს და ეუბნების | საუბართა^ შვენიერთა, | |
| მისთვის სძრვიდა სასაუბროდ | მათ ბაგეთა ძოწის-ფერთა, | |
| მისი სმენა გააყრმობდა^ | მსმენელისა ყურთა ბერთა; | |
| და | მოიშორვა კაეშანი, | დათმობავე შეაერთა. |
| 894/894 | ||
| რა შეატყო^ მოჯობება მან, | სევდისა მუფარახმან, | |
| გაანათლა პირი-ვარდი | სიხარულმან დაუსახმან, | |
| ცნობიერთა დასტაქარმან, | უცნობოთა ოხრვა-ახმან; | |
| და | ცნობიერი სიტყვა უთხრა | უცნობოსა რასმე მზრახმან. |
| 895/895 | ||
| შე-რასმე-ჰყვეს საუბარსა^, | სიტყვა ჰკადრა არ-მალული: | |
| "ერთსა რასმე მოგახსენებ, | გამიცხადე დაფარული: | |
| ეგე სამხრე მისეული, | შენ გაჩნია ვისგან წყლული, | |
| და | რაგვარ გიყვარს, რაგვარ გიღირს? | თქვი, დავიღო მერმე სული". |
| 896/896 | ||
| მან უთხრა: "სახე რა გითხრა | მის უსახოსა სახისა! | |
| ესეა ჩემი სიცოცხლე, | ჩემი მომცემი ახისა, | |
| მჯობი ყოვლისა სოფლისა, | წყლისა, მიწისა და ხისა; | |
| და | არ-სასმენლისა მოსმენა | არს უმჟავესი წმახისა". |
| 897/897 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "ვლამოდი | მართ მაგისისა თქმევასა; | |
| აწ რათგან გითქვამს, პასუხსა | გკადრებ და ნუ მეჭვ თნევასა: | |
| სჯობს @ასმათისა არ-ლევა | მაგა სამხრის არ-ლევასა, | |
| და | ამად არ გიქებ საქმისა | უარესისა რჩევასა. |
| 898/898 | ||
| სამხრე გაბია ოქროსა, | ოქრომჭედლისა დნობილი, | |
| უასაკო და უსულო, | არ სიტყვიერი, ცნობილი; | |
| აღარად გინდა @ასმათი, - | ნახე მართალი ბრჭობილი! - | |
| და | პირველ, გლახ, მისი ნაჭვრეტი, | თვით მერმე შენი დობილი. |
| 899/899 | ||
| თქვენს შუა მქმნელი საქმისა, | შენგან ნახმობი დობისა, | |
| თქვენი შემყრელი მსახური, | შენგან ღირს-ქმნილი ხმობისა, | |
| მისი გამზრდელი, გაზრდილი, | მისთვის მიხდილი ცნობისა, | |
| და | გლახ, დაგიგდია, არ ჰნახავ, | შაბაშ მართლისა ბრჭობისა!" |
| 900/900 | ||
| მან უბრძანა: "რაცა გითქვამს, | უმართლე ხარ მეტის-მეტად: | |
| საბრალოა @ასმათ მისად | მგონებლად და ჩემად მჭვრეტად; | |
| მე სიცოცხლე არ მეგონა, | შენ მომესწარ ცეცხლთა შრეტად, | |
| და | რათგან დავრჩი, გვალე, ვნახოთ, | თუცავე ვარ ჯერთცა რეტად". |
| 901/901 | ||
| დაჰმორჩილდა. გაემართნეს | @ავთანდილ და ამირბარი. | |
| ვერ მიგია ქება მათი, | ვერა ქება საქებარი: | |
| კბილნი - ვითა მარგალიტნი, | ბაგე - ვარდი ნაპობარი. | |
| და | გველსა ხვრელით ამოიყვანს | ენა ტკბილად მოუბარი. |
| 902/902 | ||
| ამას ეტყვის: "შენთვის დავსდებ | გონებასა, სულსა, გულსა, | |
| მაგრა შენცა ნუ აგრე ხარ, | ნუ იწყლულებ ახლად წყლულსა; | |
| არას გარგებს სწავლულება^, | თუ არა იქმ ბრძენთა თქმულსა: | |
| და | არ იხმარებ, რას ხელსა ჰხდი | საუნჯესა დაფარულსა? |
| 903/903 | ||
| არას გარგებს შეჭირვება: | რომ სჭმუნვიდე, რა გერგების? | |
| არ თურ იცი, უგანგებოდ | არა^ კაცი არ მოკვდების? | |
| მზისა შუქთა მომლოდინე | ვარდი სამ დღე არ დაჭნების. | |
| და | ბედი ცდაა, გამარჯვება, | ღმერთსა უნდეს, მო-ცა-გხვდების". |
| 904/904 | ||
| მოახსენა: "ეგე სწავლა | ჩემთვის ყოვლად სოფლად ღირდეს, - | |
| გონიერთა მწვრთელი უყვარს, | უგუნურთა გულსა ჰგმირდეს, - | |
| მაგრა რა ვქმნა, რაგვარ გავსძლო, | მეტის-მეტი რა მიმჭირდეს! | |
| და | შენცა გჭირან ჭირნი ჩემნი, | არ მამართლო, არ მიკვირდეს? |
| 905/905 | ||
| ცვილსა ცეცხლის სიმხურვალე | უგავს, ამად აენთების, | |
| მაგრა წყალსა არსით ახლავს, | თუ ჩავარდეს, და-ცა-შრტების; | |
| რაცა ვისცა საქმე თვით სჭირს, | სხვათათვისცა ევარგების, | |
| და | თავიდაღმა რად არ იცი, | გული ჩემი რაგვარ დნების!" |
| 38 | მბობა /ტარიელისგან ლომ-ვეფხთ დახოცისა |
| 906/906 | ||
| რა წამეკიდა, ყველაი | წვრილად გიამბო ენითა, | |
| მერმეღა გაბრჭევ მართალი | მაგა გულითა ბრძენითა; | |
| შენ მოგელოდი, მიმჭირდა | მოლოდინითა შენითა, | |
| და | ქვაბს ვეღარ გავსძელ, მინდორთა | მოვლა მომინდა ცხენითა. |
| 907/907 | ||
| იმა ქედსა გარდავადეგ, | შამბნი ისი მომეარნეს; | |
| ერთი ლომი ერთი ვეფხი | შეკრბეს, ერთად შეიყარნეს, | |
| ჰგვანდეს რათმე მოყვარულთა, | მათი ნახვა გამეხარნეს, | |
| და | მათ რა უყვეს ერთმანერთსა, | გამიკვირდეს, შემეზარნეს. |
| 908/908 | ||
| ქედსა გარდავდეგ, ლომ-ვეფხნი | მოვიდეს ორგნით რებულნი, - | |
| სახედ ვამსგავსე ^ მიჯნურთა, | ცეცხლნი დამევსნეს დებულნი, - | |
| შეიყარნეს და შეიბნეს, | იბრძოდეს გამწარებულნი, | |
| და | ლომი სდევს, ვეფხი მიურბის, | იყვნეს არ ჩემგან ქებულნი. |
| 909/909 | ||
| პირველ ამოდ ილაღობეს, | მერმე მედგრად წაიკიდნეს: | |
| თვითო ტოტი ერთმანერთსა ჰკრეს, | სიკვდილსა არ დაჰრიდნეს; | |
| გამოჰრიდნა ვეფხმან გული, - | დედათა-მცა გამოჰრიდნეს! - | |
| და | ლომი მედგრად გაეკიდა, | იგი ვერვინ დაამშვიდნეს. |
| 910/910 | ||
| ლომსა დავუგმე ნაქმარი, | ვარქვი: "არა ხარ ცნობასა, | |
| შენ საყვარელსა რად აწყენ? | ფუ მაგა მამაცობასა!" | |
| ხრმალ-გამოწვდილი გავუხე, | მივეც ლახვართა სობასა, | |
| და | თავსა გარდავჰკარ, მო-ცა-ვკალ, | დავჰხსენ სოფლისა თმობასა. |
| 911/911 | ||
| ხრმალი გავსტყორცე, გარდვიჭერ, | ვეფხი შევიპყარ ხელითა; | |
| მის გამო კოცნა მომინდა, | ვინ მწვავს ცეცხლითა ცხელითა; | |
| მიღრინვიდა და მაწყენდა | ბრჭკალითა სისხლთა მღვრელითა, | |
| და | ვეღარ გავუძელ, იგიცა | მოვკალ გულითა ხელითა. |
| 912/912 | ||
| რაზომსაცა ვამშვიდებდი, | ვეფხი ვერა დავამშვიდე, | |
| გავგულისდი, მოვიქნივე, | ვჰკარ მიწასა, დავაწყვიდე; | |
| მომეგონა, ოდეს ჩემსა | საყვარელსა წავეკიდე; | |
| და | სულნი სრულად არ ამომხდეს, | რად გიკვირს, თუ ცრემლთა ვჰღვრიდე! |
| 913/913 | ||
| აჰა, ძმაო, მითხრობია | ჭირი ჩემი, რაცა მჭირდა; | |
| სულთა დგმაცა არა მმართებს, | ასრე გასლვა რად გიკვირდა? | |
| სიცოცხლესა გავეყარე, | სიკვდილიცა დამიძვირდა". | |
| და | ესე სიტყვა დაასრულა, | ყმამან სულთქვნა, ა-ცა-ტირდა. |
| 914/914 | ||
| @ავთანდილცა მას თანავე | ტიროდა და ცრემლსა ჰღვრიდა; | |
| უთხრა: "დათმე, ნუ მოჰკვდები, | გულსა სრულად ნუ დასჭრი, და-! | |
| ღმერთი მაგას მოწყალეობს, | თუცა ჭირმან არ გაგრიდა; | |
| და | თუმც უნდოდით ^ გასაყრელად, | პირველ ერთად არ შეგყრიდა. |
| 915/915 | ||
| სდევს მიჯნურსა ფათერაკი, | საწუთროსა დაანავღლებს; | |
| მაგრა ბოლოდ ლხინსა მისცემს, | ვინცა პირველ ჭირსა გასძლებს; | |
| მიჯნურობა საჭიროა, | მით სიკვდილსა მიგვაახლებს, | |
| და | გასწავლულსა გააშმაგებს, | უსწავლელსა გაასწავლებს". |
| 39 | /ტარიელისაგან და /ავთანდილისგან ქვაბს მისლვა და /ასმათის ნახვა |
| 916/916 | ||
| იტირეს და გაემართნეს, | ქვაბისაკე თავნი არნეს; | |
| რა @ასმათმან დაინახნა, | განაღამცა გაეხარნეს! | |
| მოეგება, მოტიროდა, | ცრემლმან მისმან^ კლდენი ღარნეს, | |
| და | აკოცეს და ა-ცა-ტირდეს, | კვლა ცნობანი ააჩქარნეს. |
| 917/917 | ||
| @ასმათ თქვა: "ღმერთო, რომელი | არ ითქმი კაცთა ენითა, | |
| შენ ხარ სავსება ყოველთა, | აღგვავსებ მზეებრ ფენითა; | |
| გაქო, ვით გაქო, რა გაქო, | არ-საქებელო სმენითა! | |
| და | დიდება შენდა, არ მომკალ | ამათთვის^ ცრემლთა დენითა!" |
| 918/918 | ||
| @ტარიელ ეტყვის: "ჰე^, დაო, | მით ცრემლი აქა მდინია, | |
| საწუთრო ნაცვლად გვატირებს, | რაც ოდეს გაგვიცინია. | |
| ძველი წესია სოფლისა, | არ ახლად მოსასმინია. | |
| და | ვა^ შენი ბრალი, დავ, თვარა | სიკვდილი ჩემი ლხინია! |
| 919/919 | ||
| სწყუროდეს, წყალსა ვით დაღვრის | კაცი უშმაგო, ცნობილი? | |
| მე თვალთა ჩემთა მით მიკვირს, | რად ვარ ცრემლითა ლტობილი! | |
| უწყლოობა ჰკლავს, წყალი სდის, | აროდეს არ გახმობილი. | |
| და | ვა^, წახდა ვარდი პობილი, | ვა^, მარგალიტი წყობილი!" |
| 920/920 | ||
| @ავთანდილსცა მოეგონა | მისი მზე და საყვარელი; | |
| იტყვის: "ჩემო, ვით ვეგები | მე უშენოდ სულთა მდგმელი? | |
| შენ არ გახლავ, ჩემი ჩემთვის | სიცოცხლეა სანანელი, | |
| და | გითხრამცა ვინ, რა მჭირს, ანუ | რა ცეცხლი მწვავს, რაგვარ ცხელი! |
| 921/921 | ||
| ვარდი ამას ვით იაზრებს: | მზე მომშორდეს, არ დავჭკნეო, | |
| ანუ ჩვენ, გლახ, რა გვერგების, | რა ჩასვენდეს გორსა მზეო? | |
| გულო, გიჯობს, გაუმაგრდე, | თავი სრულად გაიკლდეო, | |
| და | ნუთუ მოგხვდეს ნახვა მისი, | სულთა სრულად ნუ დაჰლეო". |
| 922/922 | ||
| სული დაიღეს, დადუმდეს, | ორთავე ცეცხლი სდებოდა; | |
| @ასმათი შეჰყვა, შევიდა, | ცეცხლი მათებრვე ჰგზებოდა, | |
| დაუგო ტყავი ვეფხისა, | რომელ კვლა მიწყივ ჰგებოდა; | |
| და | ორნივე დასხდეს, უბნობდეს, | რაცა მათ ეამებოდა. |
| 923/923 | ||
| წვადი შეიწვეს, შეიქმნა | პურობა მსგავსი ჟამისა, | |
| მუნ უპურობა პურობა, | არ-სიდიადე ჯამისა, | |
| მას შეეხვეწნეს: "ჭამეო", | ძალი არ ჰქონდა ჭამისა, | |
| და | გასცოხნის, ლუკმა გასტყორცის, | წონა ძლივ ჩანთქის დრამისა. |
| 924/924 | ||
| ამოა რომე კაცი კაცს | ამოსა ეუბნებოდეს! | |
| მან გაუგონოს, რაცა თქვას, | არ ცუდად წაუხდებოდეს, | |
| ცოტად ეგრეცა დაუვსებს, | ცეცხლი რაზომცა სდებოდეს. | |
| და | დიდი ლხინია ჭირთა თქმა, | თუ კაცსა მოუხდებოდეს. |
| 925/925 | ||
| მას ღამესა ერთგან იყვნეს | იგი ლომნი, იგი გმირნი, | |
| იუბნეს და გააცხადნეს | თავის-თავის მათნი ჭირნი. | |
| რა გათენდა, კვლა დაიწყეს | საუბარნი სიტყვა-ხშირნი; | |
| და | ერთმანერთსა გაუგონნეს | ფიცნი პირველ დანაპირნი. |
| 926/926 | ||
| @ტარიელ ეტყვის: "რად უნდა | სიტყვისა თქმა მრავალისა? | |
| რაცა შენ ჩემთვის გიქმნია, | ღმერთი მზღველია ვალისა; | |
| კმა ზენაარი ზენარად, | არ ნაქმარია მთრვალისა, | |
| და | არ დაივიწყე მოყვრობა | მოყვრისა წარმავალისა. |
| 927/927 | ||
| აწ შემიხვეწე, ნუ დამწვავ | კვლა წვითა უცხელესითა; | |
| მე რომე ცეცხლი მედების, | არ ნაგზებია^ კვესითა. | |
| ვერ დამშრეტ^, შენცა დაიწვი | სოფლისა ქმნისა წესითა, | |
| და | წადი, დაბრუნდი, შეიქეც | მუნითვე, შენი მზე სით -ა. |
| 928/928 | ||
| ვინ დამბადა, განკურნება | ჩემი უჩანს მასცა ძნელად, | |
| ვისცა გესმის, გაიგონეთ, | მით გაჭრილ ვარ ხელი ველად; | |
| რაცა ჰმართებს გონიერთა, | ერთხელ ვიყავ მეცა მქმნელად, | |
| და | აწ ნობათი ხელობისა | მომხდომია^, მით ვარ ხელად". |
| 929/929 | ||
| @ავთანდილ ეტყვის: "რა გითხრა | პასუხი მაგა თქმულისა? | |
| შენვე თქვი, ეგეა სიტყვა | კაცისა ბრძნად სწავლულისა: | |
| ღმერთსამცა ვით არ შეეძლო | კვლა განკურნება წყლულისა? | |
| და | იგია მზრდელი ყოვლისა | დანერგულ-დათესულისა! |
| 930/930 | ||
| ღმერთსამცა ესე რად ექმნა, | ეგეთნი დაებადენით, | |
| აღარ შეგყარნა, გაგყარნა, | ხელი გქმნა^ ცრემლთა დადენით! | |
| სდევს ფათერაკი მიჯნურსა, | გაჭვრიტეთ, გაიცადენით, | |
| და | თქვენ ერთმანერთსა არ მიხვდეთ^, | მე სულნი ამომხადენით! |
| 931/931 | ||
| ნეტარ, მამაცი სხვა რაა, | არ გასძლოს, რაცა ჭირია! | |
| ჭირსა გადრეკა რად უნდა, | რა სასაუბრო პირია! | |
| ნუ გეშის, ღმერთი უხვია, | თუცა სოფელი ძვირია, | |
| და | რაცა^ მიწვრთიხარ, იწვართე; | გკადრო, უწვრთელი ვირია. |
| 932/932 | ||
| თუ რა გესმის, გაიგონე, | ესე კმარის სწავლა სწავლად; | |
| ჩემსა მზესა დავეთხოვე | თქვენს წინაშე წამოსავლად, | |
| მოვახსენე: "რათგან ჩემი | შეუქმნია გული ავლად, | |
| და | არას ვარგებ, არ დავდგები, | სხვა^ ვიუბნო რაღა მრავლად?" |
| 933/933 | ||
| მან მიბრძანა: "მადლიერ ვარ, | კარგად ხარ და მამაცურად, | |
| შენგან მისსა^ გავლენასა | მე დავიჩენ სამსახურად". | |
| მისით კითხვით წამოსრულ ვარ, | არ-მთრვალი და არ- მახმურად, | |
| და | აწ შევიქცე^, რა ვუამბო? | რად მოვეო ჯაბან-ხრდლურად? |
| 934/934 | ||
| მაგ საუბარსა ესე სჯობს, | ისმინე ჩემი თხრობილი | |
| მქმნელი საქმისა ძნელისა | კაციმცა იყო ცნობილი; | |
| ვერას ვერ შეიქმს^ ნაყოფსა | ვარდი უმზეოდ ჭნობილი. | |
| და | შენ ვერას ირგებ, მე გარგებ, | ძმა ძმისა უნდა ძმობილი! |
| 935/935 | ||
| სადაცა გწადდეს, მუნ იყავ | მითვე წესითა მაგითა, | |
| გწადდეს - გულითა ბრძენითა, | გწადდეს - ცნობითა შმაგითა; | |
| მაგა ქცევითა ტურფითა, | ანაგებითა ნაგითა, | |
| და | ოდენ გამაგრდი, არ მოჰკვდე, | არ დასდნე ცეცხლთა დაგითა. |
| 936/936 | ||
| ამის მეტსა არას გნუკევ: | წელიწადსა ერთსა მსგეფსსა | |
| აქავ^ ქვაბსა მომნახევდი | მე, ამბავთა ყოვლგნით მკრეფსა; | |
| ამა ჟამსა ნიშნად მოგცემ, | დროსა ამას ვარდ-იეფსა, | |
| და | ვარდთა ნახვა გაგაკრთობდეს, | მართ ვითა-მცა ძაღლი ყეფსა. |
| 937/937 | ||
| ამა დროსა გარდავსცილდე, | აქავ ქვაბსა არ მოვიდე, | |
| ცან, ცოცხალი არ თურე ვარ, | უღონიოდ მოვკვე კიდე; | |
| ეს ამისად ნიშნად კმარის, | შენ თუ ჩემთვის ცრემლსა ჰღვრიდე, | |
| და | მაშინ გწადდეს - იხარებდი, | გწადდეს - ჭმუნვა გაიდიდე. |
| 938/938 | ||
| აწ რაცა გკადრე, ამისთვის | ნუთუ შენ იყო მჭმუნავი! | |
| მოგშორდები და არ ვიცი, | თუ ცხენი დამცემს, თუ ნავი; | |
| არ, უთქმელობა არ ვარგ-ა, | არ პირუტყვი ვარ მჩმუნავი, | |
| და | არ ვიცი, ღმერთი რას მიზამს, | ანუ ცა მიწყივ მბრუნავი". |
| 939/939 | ||
| მან უბრძანა: "აღარ გაწყენ, | არცა სიტყვა გამეტადდეს, | |
| არ მომისმენ, რაზომ გინდა | საუბარი მიდიადდეს; | |
| თუ არ მოგყვეს საყვარელი, | შენ მას მიჰყევ, რაცა სწადდეს, | |
| და | ბოლოდ ყოვლი დამალული | საქმე ცხადად გამოცხადდეს. |
| 940/940 | ||
| არ დაიჯერო, მაშინ სცნა | ჩემთა საქმეთა ძნელობა; | |
| ჩემთვის ყველაი სწორია, | გაჭრა და გაუჭრელობა; | |
| შენ რაცა გითქვამს, მაგას ვიქმ, | მრჯის რაზომ გინდა ხელობა, | |
| და | უშენოდ მომხვდეს, რაღა ვქმნა, | არ დია დღეთა გრძელობა!" |
| 941/941 | ||
| საუბარი გარდასწყვიდეს, | დააპირეს ესე პირი; | |
| ცხენსა შესხდეს, მოიარეს, | თვითო მოკლეს ველს ნადირი; | |
| შემოიქცეს, აატირეს | გული, კვლაცა ანატირი, | |
| და | ხვალ გაყრისა^ გონებამან | სხვა მიჰმატა ჭირსა ჭირი. |
| 942/942 | ||
| ლექსთა მკითხველნო^, თქვენნიმცა^ | თვალნი ცრემლისა მღვრელია! | |
| გულმან, გლახ, რა ქმნას უგულოდ, | თუ გული გულსა^ ელია?! | |
| მოშორვება და მოყვრისა | გაყრა კაცისა მკლველია, | |
| და | ვინცა არ იცის, არ ესმის, | ესე დღე რაგვარ ძნელია! |
| 943/943 | ||
| დილა გათენდა, შესხდეს და | მას ქალსა გაესალამნეს. | |
| @ტარიელ, @ასმათ, @ავთანდილ | თვალთაგან ცრემლნი დალამნეს; | |
| სამთავე ღაწვთა ალამნი | არღავნის ფერად ალამნეს, | |
| და | მათ ლომთა, მიწყივ მხეც-ქმნილთა, | თავნი მხეცთავე ალამნეს. |
| 944/944 | ||
| ქვაბი ჩავლეს და წავიდეს | ზახილით ცრემლთა მდენანი, | |
| @ასმათ ტირს, მოსთქვამს: "ჰე ლომნო, | ვისნი ვით მოგთქმენ ენანი! | |
| მზემან დაგწვნა და დაგდაგნა | ცისა მნათობნი ზენანი, | |
| და | ვა ჭირნი ჩემნი ეზომნი! | ვა სიცოცხლისა თმენანი!" |
| 945/945 | ||
| მათ ყმათა, მუნით წასრულთა, | იგი დღე ერთგან იარეს, | |
| ზღვის პირს მივიდეს, | მუნ დადგეს, არ ხმელთა არე იარეს, | |
| არ გაიყარნეს მას ღამით^, | კვლა ცეცხლი გაიზიარეს, | |
| და | ერთმანერთისა შორს ყოფნა | იტირეს, იმგლოვიარეს. |
| 946/946 | ||
| @ტარიელს ეტყვის @ავთანდილ: | "რუ გახმა ცრემლთა დენისა! | |
| რად მოიშორვე შენ @ფრიდონ, | მომცემი მაგა ცხენისა? | |
| მუნით იცნობის ამბავი, | ღონე მის მზისა ლხენისა, | |
| და | აწ მე მუნ მივალ, მასწავლე | გზა ძმად-ფიცისა შენისა". |
| 947/947 | ||
| @ტარიელ სიტყვით ასწავლის | მხარსა @ფრიდონის გზისასა, | |
| მართ გააგონა, რაც ოდენ | შეეძლო ძალსა თქმისასა: | |
| "აღმოსავლითკე წადიო, | პირსა იარე ზღვისასა, | |
| და | თუ ჰნახო, ჩემი უამბე, | გკითხავს ამბავსა ძმისასა". |
| 948/948 | ||
| თხა მოკლეს და მიითრიეს, | ცეცხლი შექმნეს ზღვისა პირსა, | |
| სვეს და ჭამეს, რაცა ჭამა | შეჰფერობდა მათსა ჭირსა; | |
| მას ღამესა ერთად იყვნეს, | ერთგან მიწვეს ხეთა ძირსა. | |
| და | ვჰგმობ მუხთალსა საწუთროსა, | ზოგჯერ უხვსა, ზოგჯერ ძვირსა. |
| 949/949 | ||
| ცისკრად ადგეს გასაყრელად, | ერთმანერთსა მოეხვივნეს^; | |
| მაშინ მათგან ნაუბარნი, | დადნეს, ვინცა მოისმინნეს; | |
| თვალთა, ვითა წყაროს თვალნი, | ცრემლნი ველთა მოადინნეს, | |
| და | დიდხან დგანან შეჭდობილნი^, | მკერდი მკერდსა შეარკინეს. |
| 950/950 | ||
| გაიყარნეს ტირილით და | პირსა ხოკით, თმათა გლეჯით, | |
| ერთი აღმა, ერთი ჩაღმა, | უგზოდ მივლენ შამბთა ეჯით; | |
| ვირე უჩნდა ერთმანერთი, | იზახდიან პირსა ბღნეჯით; | |
| და | იგი ნახნეს დაღრეჯილნი, | მზე დაიღრეჯს მისით ღრეჯით. |
| 40 | წასლვა /ავთანდილისგან /ფრიდონისასა |
| 951/951 | ||
| ვა, სოფელო, რას შიგან ხარ, | რას გვაბრუნვებ, რა ზნე გჭირსა! | |
| ყოვლი შენი მონდობილი | ნიადაგმცა ჩემებრ ტირსა! | |
| სად წაიყვან სადაურსა, | სად აღუფხვრი^ სადათ ძირსა! | |
| და | მაგრა ღმერთი არ გასწირავს | კაცსა, შენგან განაწირსა. |
| 952/952 | ||
| @ავთანდილ მისი გაყრილი | ტირს, ხმა მისწვთების ცათამდის^, | |
| იტყვის, თუ: "ღვარი სისხლისა | კვლაცა მდენია, კვლაცა მდის; | |
| აწ აგრე გაყრა ძნელია, | ვით მაშინ შეყრა და-ც-ამდის. | |
| და | კაცი არ ყველა სწორია, | დიდი ძეს კაცით კაცამდის". |
| 953/953 | ||
| ველს მაშინ მხეცნი ძღებოდეს | სისხლითა მუნ ნატირითა; | |
| ვერ დაივსებდა სახმილსა, | იწვის ცეცხლითა ხშირითა; | |
| კვლა @თინათინის გონება | ავსებს უფრო-რე ჭირითა; | |
| და | ბაგეთათ^ ვარდსა ანათობს | ბროლი ძოწისა ძირითა. |
| 954/954 | ||
| ვარდი ჭნებოდა, ღვრებოდა, | ალვისა შტო ირხეოდა; | |
| ბროლი და ლალი გათლილი | ლაჟვარდად გარდიქცეოდა; | |
| გაჰმაგრებოდა სიკვდილსა, | ამისთვის არ უმხნეოდ -ა; | |
| და | იტყვის, თუ: "ბნელი რას მიკვირს, | რათგან დამაგდე, მზეო, და-!" |
| 955/955 | ||
| მზესა ეტყვის: "მზეო, გიტყვი | @თინათინის ღაწვთა დარად, | |
| შენ მას ჰგავ და იგი შენ გგავს, | თქვენ ანათობთ მთად და ბარად; | |
| ხელსა მალხენს ნახვა შენი, | ამად გიჭვრეტ არ-დამცთარად, | |
| და | მაგრა ჩემი რად დააგდეთ | გული ცივად, გაუმთბარად? |
| 956/956 | ||
| თუ ერთისა მოშორვება | მზისა ზამთრის გაგვამცივნებს, | |
| მე, გლახ, ორნი დამიყრიან, | გული ამად რად არ ივნებს? | |
| მაგრა კლდესა არა^ შესწონს, | არაოდეს არ იმტკივნებს; | |
| და | წყლულსა დანა ვერა ჰკურნებს, | გაჰკვეთს, ანუ გაამსივნებს". |
| 957/957 | ||
| მიმავალი ცასა შესტირს, | ეუბნების, ეტყვის მზესა: | |
| "აჰა, მზეო, გეაჯები | შენ, უმძლესთა მძლეთა მძლესა, | |
| ვინ მდაბალთა გაამაღლებ, | მეფობისა მისცემ, სვესა, | |
| და | მე ნუ გამყრი საყვარელსა, | ნუ შემიცვლი ღამედ დღესა! |
| 958/958 | ||
| მო, ზუალო, მომიმატე | ცრემლი ცრემლსა, ჭირი ჭირსა, | |
| გული შავად შემიღებე, | სიბნელესა მიმეც ხშირსა, | |
| შემომყარე კაეშანი, | ტვირთი მძიმე, ვითა ვირსა, | |
| და | მას უთხარ, თუ: "ნუ გასწირავ, | შენია და შენთვის ტირსა". |
| 959/959 | ||
| ჰე მუშთარო, გეაჯები | შენ, მართალსა ბრჭესა, ღმრთულსა, | |
| მო და უყავ სამართალი, | გაებრჭობის გული გულსა; | |
| ნუ ამრუდებ უმართლესსა, | ნუ წაიწყმედ ამით სულსა! | |
| და | მართალი ვარ, გამიკითხე! | რად მაწყლულებ მისთვის წყლულსა? |
| 960/960 | ||
| მოდი, მარიხო, უწყალოდ | დამჭერ ლახვრითა შენითა, | |
| შე-ცა-მღებე და შემსვარე | წითლად სისხლისა დენითა, | |
| მას უთხრენ ჩემნი პატიჟნი, | მას გააგონენ ენითა, | |
| და | რაგვარ გასრულ ვარ, შენ იცი, | გული არღარას ლხენით-ა. |
| 961/961 | ||
| მოდი, ასპიროზ, მარგე რა, | მან დამწვა ცეცხლთა დაგითა, | |
| ვინ მარგალიტსა გარეშე | მოსცავს ძოწისა ბაგითა; | |
| შენ დააშვენებ კეკლუცთა | დაშვენებითა მაგითა, | |
| და | ვისმე ჩემებრსა დააგდებ, | გაჰხდი ცნობითა შმაგითა. |
| 962/962 | ||
| ოტარიდო, შენგან კიდე | არვის მიგავს საქმე სხვასა: | |
| მზე მაბრუნვებს, არ გამიშვებს, | შემიყრის და მიმცემს წვასა; | |
| დაჯე წერად ჭირთა ჩემთა, | მელნად მოგცემ ცრემლთა ტბასა, | |
| და | კალმად გიკვეთ გაწლობილსა | ტანსა, წვრილსა ვითა თმასა. |
| 963/963 | ||
| მო, მთვარეო, შემიბრალე, | ვილევი და შენებრ ვმჭლდები, | |
| მზე გამავსებს, მზევე გამლევს, | ზოგჯერ ვსხვდები, ზოგჯერ ვწვლდები; | |
| მას უამბენ სჯანი ჩემნი, | რა მჭირს, ანუ რაგვარ ვბნდები, | |
| და | მიდი, უთხარ, ნუ გამწირავს, | მისი ვარ და მისთვის ვკვდები. |
| 964/964 | ||
| აჰა, მმოწმობენ ვარსკვლავნი, | შვიდნივე მემოწმებიან: | |
| მზე, ოტარიდი, მუშთარი | და ზუალ ჩემთვის ბნდებიან, | |
| მთვარე, ასპიროზ, მარიხი | მოვლენ და მოწმად მყვებიან. | |
| და | მას გააგონნენ, რანიცა | ცეცხლნი უშრეტნი მდებიან". |
| 965/965 | ||
| აწ გულსა ეტყვის: "ვითამცა | გდის ცრემლი, არ გაგხმობია, | |
| რას გარგებს მოკლვა თავისა? | ეშმა ძმად თურე გძმობია; | |
| მეც ვიცი, ჩემსა ხელ-მქმნელსა | თმად ყორნის ბოლო სთმობია, | |
| და | მაგრა თუ ჭირსა არ დასთმობ, | ლხინი რა დასათმობია! |
| 966/966 | ||
| თუ დავრჩეო, ესე მიჯობს, - | სიცოცხლისა იტყვის თუსა- | |
| ნუთუ მომხვდეს ნახვა მზისა, | ნუ ვიზახი მიწყივ უსა". | |
| მიიმღერის^ ხმასა ტკბილსა, | არ დასწყვეტდის^ ცრემლთა რუსა, | |
| და | მისსა ხმასა თანა ხმაცა | ბულბულისა ჰგვანდის ბუსა^. |
| 967/967 | ||
| რა ესმოდის მღერა ყმისა, | სმენად მხეცნი მოვიდიან, | |
| მისვე ხმისა სიტკბოსაგან | წყლით ქვანიცა გამოსხდიან, | |
| ისმენდიან, გაჰვირდიან, | რა ატირდის, ატირდიან; | |
| და | იმღერს ლექსთა საბრალოთა, | ღვარისაებრ ცრემლნი სდიან. |
| 968/968 | ||
| მოვიდიან შესამკობლად | ქვეყნით ყოვლნი სულიერნი: | |
| კლდით ნადირნი, წყალშიგ თევზნი, | ზღვით ნიანგნი, ცით მფრინველნი, | |
| ინდო-არაბ-საბერძნეთით, | მაშრიყით და მაღრიბელნი, | |
| და | რუსნი, სპარსნი, მოფრანგენი | და მისრეთით მეგვიპტელნი. |
| 41 | მისლვა /ავთანდილისგან /ფრიდონისასა |
| 969/969 | ||
| ყმა მტირალი სამოც-ათ დღე | ზღვისა პირსა მივა გზასა; | |
| შორით ნახნა^ მენავენი, | მოდიოდეს^ შიგან ზღვასა; | |
| მოიცადა, ჰკითხა: "ვინ ხართ, | თქვენ ამისსა გნუკევ თქმასა, | |
| და | ეს სამეფო ვისი არის, | ან ჰმორჩილობს ვისსა ხმასა?" |
| 970/970 | ||
| მათ მოახსენეს: "ტურფაო | სახით და ანაგებითა, | |
| გვეუცხოვე და გვეკეთე, | მით გეუბნებით ქებითა; | |
| აქამდის ზღვარი თურქთაა, | მოზღვრე @ფრიდონის ზღვებითა; | |
| და | ჩვენცა ვისნი ვართ, გიამბობთ, | თუ ჭვრეტით არ დავბნდებითა. |
| 971/971 | ||
| @ნურადინ-ფრიდონ მეფეა | ამა ქვეყნისა ჩვენისა, | |
| მოყმე მხნე, უხვი, ძლიერი, | ფიცხლა მომხლტომი ცხენისა; | |
| ვნება არავის არ ძალ-უც | მის მზისა ოდნად მშვენისა, | |
| და | იგია ჩვენი პატრონი, | მსგავსი ცით შუქთა მფენისა". |
| 972/972 | ||
| ყმამან უთხრა: "ძმანო ჩემნო, | კარგთა კაცთა გარდგეკიდე; | |
| მე მეფესა თქვენსა ვეძებ, | მასწავლეთ, თუ სით წავიდე, | |
| რა ვიარო, ოდეს მივალ, | ან გზასა აქვს რა სიდიდე?" | |
| და | მენავეთა უწინამძღვრეს, | არ დააგდეს ზღვისა^ კიდე. |
| 973/973 | ||
| მოახსენეს: "ესე გზაა | @მულღაზანზარს მიმავალი, | |
| მუნ დაგხვდების მეფე ჩვენი | მშვილდ-ფიცხელი, მახვილ-ხრმალი; | |
| აქადაღმა ათ დღე მიხვალ | ნაკვთად სარო, ფერად ლალი; | |
| და | ვა, რად დაგვწვენ, უცხოს უცხო | რად მოგვიდევ ცეცხლებრ ალი?" |
| 974/974 | ||
| ყმამან უთხრა: "მიკვირს, ძმანო, | რად ხართ ჩემთვის გულ-მოკლულნი, | |
| ანუ ეგრე ვით გეკეთნეს | ზამთრის ვარდნი ფერ-ნაკლულნი! | |
| თქვენმცა მაშინ გენახენით, | ლაღნი ვდეგით, არ საპყრულნი! | |
| და | ჩვენნი მჭვრეტნი დავაშვენნით, | ჩვენგან სხდიან მხიარულნი". |
| 975/975 | ||
| კაცნი^ წავიდეს; დაბრუნდა | ყმა გზასა თავის-წინასა, | |
| ვისი ჰგავს ტანი საროსა | და ვისი გული- რკინასა; | |
| მიაცორვებს და მიუბნობს, | მოსთქვამს მისსავე ლხინასა, | |
| და | ნარგისნი ქუხან, ცრემლსა წვიმს, | ჩარცხის ბროლსა და მინასა. |
| 976/976 | ||
| ვინცა გზას ნახნის უცხონი, | ჰმსახურებდიან, ჰყმობდიან, | |
| მოვიდოდიან საჭვრეტლად, | მას ზედა სტრფიალობდიან, | |
| ეძნელებოდის გაშვება, | გაყრასა ძლივ დასთმობდიან, | |
| და | გზის ყოლაუზი მისციან, | ჰკითხის რა, უამბობდიან. |
| 977/977 | ||
| @მულღაზანზარს მიეახლა, | ადრე დაჰლევს გზასა გრძელსა; | |
| მინდორს ნახა სპა ლაშქართა | და ნადირთა ჰგვანდეს მსრველსა, | |
| ყოვლგნით ალყა შემოეკრა, | მოსდგომოდეს გარე ველსა, | |
| და | ისრიან და იზახიან, | მხეცსა სჭრიან ვითა მჭელსა. |
| 978/978 | ||
| კაცი ემთხვია; მას ჰკითხა | ამბავი მის ლაშქარისა, | |
| უბრძანა: "ისი ვისია | ხმა ზათქისა და ზარისა?" | |
| მან უთხრა: "@ფრიდონ ხელმწიფე, | მეფე @მულღაზანზარისა, | |
| და | იგი ნადირობს, შეუკრავს | ნაპირი ველ-შამბნარისა". |
| 979/979 | ||
| მათ ლაშქართაკე წავიდა | მით უსახოთა ქცევითა, | |
| გამხიარულდა; შვენება | მის ყმისა ვთქვიმცა მე ვითა! | |
| მისთა გამყრელთა დააზრობს, | შემყრელთა დასწვავს მზე ვითა, | |
| და | ნახოს, მჭვრეტელთა ახელებს, | ტანი ლერწამობს რხევითა. |
| 980/980 | ||
| მათ ლაშქართა ყოლბსა შუა | ორბი სითმე გარდმოფრინდა^; | |
| ყმამან ცხენით^ შეუტივა^, | გაამაყდა, არ შეშინდა, | |
| შესტყორცა და ჩამოაგდო, | დაეცა და სისხლი სდინდა, | |
| და | გარდახდა და ფრთენი დასჭრნა, | წყნარად შეჯდა, არ აქშინდა. |
| 981/981 | ||
| იგი რა ნახეს, მესროლნი | სროლასა მოეშლებოდეს, | |
| ალყა დაშალეს, მოვიდეს, | მოეხვეოდეს, ბნდებოდეს, | |
| იქით და აქათ უვლიდეს, | ზოგნი უკანა ჰყვებოდეს, | |
| და | ვერცა ჰკადრებდეს: "ვინ ხარო", | ვერცა რას ეუბნებოდეს. |
| 982/982 | ||
| მინდორსა შუა გორი დგა, | @ფრიდონ მას ზედა დგებოდა; | |
| ღირსნი მას თანა სროლასა | ორმოცი კაცი ჰხლებოდა; | |
| მუნ დაემართა @ავთანდილ, | მას თანა ყოლბი ჰყვებოდა. | |
| და | @ფრიდონს უკვირდა: "რა ქმნესო", | მისთა სპათათვის წყრებოდა. |
| 983/983 | ||
| @ფრიდონ მონა გამოგზავნა: | "წა, ნახეო^ ისი სპანი, | |
| რა ქმნეს, ალყა რად დაშალეს, | სად წადიან ვითა ბრმანი?" | |
| მონა ფიცხლა მოეგება, | ნახა სარო, მორჩი ტანი, | |
| და | დადგა, თვალნი გაურეტდეს, | დაავიწყდეს სიტყვის თქმანი. |
| 984/984 | ||
| @ავთანდილ ცნა, თუ: "ისია | მოამბვედ ჩემად რებული. | |
| -უთხრა: "არქვი შენს პატრონსა | ეს ჩემი დავედრებული: | |
| ვარ უცხო ვინმე ღარიბი, | საყოფთა მოშორვებული, | |
| და | ძმად-ფიცი @ტარიელისი, | თქვენს წინა მომგზავრებული". |
| 985/985 | ||
| მონა წავიდა @ფრიდონის | თხრობად ამბვისა მისისად, | |
| უთხრა: "მზე ვნახე მოსრული, | ჩანს მანათობლად დღისისად; | |
| ვაზრობ, იგიცა დაშმაგდენ, | თუ ბრძენთა ნახონ ისი სად; | |
| და | "ვარ ძმაო @ტარიელისი | შეყრად @ფრიდონის მქისისად". |
| 986/986 | ||
| რა "@ტარიელ" მოისმინა, | @ფრიდონს ჭირი უსუბუქდა, | |
| თვალთა ცრემლნი გარდმოსცვივდეს, | გული უფრო აუჩუქდა, | |
| მონაქროლმან ვარდი დაზრა, | წამწამთაგან ბუქი ბუქდა; | |
| და | შეიყარნეს, ერთმანერთი | მათგან იქო, არ გაუქდა. |
| 987/987 | ||
| ფიცხლა იგი ქედი ჩავლო, | ჩაეგება @ფრიდონ წინა; | |
| რა შეხედნა, ესე თქვა, თუ: | "თუ არ მზეო, ისი ვინ- ა?" | |
| მას ჰმეტობდა, რაცა ქება | მონისაგან მოესმინა; | |
| და | ერთმანერთსა გარდაუხდეს, | ლხინმან ცრემლი აფრქვევინა. |
| 988/988 | ||
| მოეხვივნეს ერთმანერთსა, | უცხოებით არ დარიდონ; | |
| თვით უსახოდ @ფრიდონს ყმა და | მოეწონა ყმასა @ფრიდონ; | |
| რა მჭვრეტელთა იგი ნახონ, | მზე მათ თანა გააფლიდონ, | |
| და | მომკალ, ბაზარს სხვა მათებრი | ივაჭრონ რა, ანუ ყიდონ. |
| 989/989 | ||
| @ფრიდონისებრნი მოყმენი | ვინმცა ვით ვინ ეგებიან! | |
| მაგრა მას ახლავს^ ქებანი, | მართ მეტი არ მიხჰვდებიან; | |
| მზე უჩინო იქმს მნათობთა, | რა ახლოს შეიყრებიან, | |
| და | დღისით ვერ ნათობს სანთელი | და ღამით შუქნი ჰკრთებიან. |
| 990/990 | ||
| ცხენთა შესხდეს, გაემართნეს, | @ფრიდონისსა მივლენ სრასა. | |
| დაიშალა ნადირობა, | მოეშალნეს მხეცთა სრვასა; | |
| @ავთანდილის ჭვრეტად სპანი | იქით-აქათ იქმენ ჯრასა, | |
| და | თქვეს : "ასეთი ხორციელი | შეუქმნია რაგვარ რასა?" |
| 991/991 | ||
| ყმა @ფრიდონს ეტყვის : "ისწრაფი^, | ვიცი, ამბვისა თხრობასა, | |
| გიამბო, ვინ ვარ, სით მოვალ, - | ვინათგან ჰლამი ცნობასა, - | |
| ანუ სით ვიცნობ @ტარიელს, | ანუ რად ვიტყვი ძმობასა, | |
| და | იგი ძმად მიხმობს, ძმა ხარო, | თუცა ძლივ ღირს ვარ ყმობასა. |
| 992/992 | ||
| მე ვარ ყმა @როსტან მეფისა, | მოყმე @არაბეთს ზრდილობით, | |
| დიდი სპასპეტი, სახელად | მიხმობენ @ავთანდილობით, | |
| ძე დიდებულთა დიდ-გვართა, | ზრდილი მეფეთა შვილობით, | |
| და | საკრძალავი და უკადრი, | მყოფი არვისგან ცილობით. |
| 993/993 | ||
| დღესა ერთსა მეფე შეჯდა, | ნადირობას^ გამოვიდა; | |
| მინდორს ვნახეთ, @ტარიელი, | ცრემლთა ღვრიდა, ველთა რწყვიდა, | |
| გაგვიკვირდა, გვეუცხოვა, | ვაწვიეთ და არ მოვიდა, | |
| და | ჩვენ გვეწყინა, არ ვიცოდით, | მას თუ ცეცხლი რაგვარ სწვიდა. |
| 994/994 | ||
| მეფემან სპანი შეპყრობად | შეუზახნა და წყრებოდა; | |
| მან უჭირველად დახოცნა, | ომი არ მისჭირდებოდა, | |
| ზოგსა მხარ-თეძო დაჰლეწა | და ზოგთა სული ჰხდებოდა; | |
| და | მუნღა ცნეს, ეტლი მთვარისა | რომე არ დაბრუნდებოდა. |
| 995/995 | ||
| მათ სპათაგან ვერ-შეპყრობა | ცნეს მეფეთა მეტად მწყრალთა, | |
| თვით შესხდეს და შეუტივეს^ | ამაყთა და არას მკრძალთა. | |
| რა @ტარიელ მეფე იცნა, | მუნღა დაჰკრთა მათთა ხრმალთა, | |
| და | ცხენსა მისცნა სადავენი, | დაგვეკარგა წინა თვალთა. |
| 996/996 | ||
| ვძებნეთ და კვალი ვერ ვპოვეთ, | დავსწამეთ ეშმაურობა. | |
| მეფე დაჭმუნდა, დაშალა | სმა, ნადიმობა, პურობა. | |
| მე ვეღარ გავსძელ მისისა | ამბვისა არ-დასტურობა, | |
| და | გამოვიპარე საძებრად: | მწვიდა ცეცხლი და მურობა. |
| 997/997 | ||
| იგი ვძებნე წელსა სამსა | არ ვიამე არცა ძილი. | |
| მათ მასწავლეს, ხატაელნი | ვნახენ მისგან დაკოდილი; | |
| ვპოვე ვარდი მოყვითანე, | შუქ-მკრთალი და ფერ-მიხდილი, | |
| და | შემიტკბო და შემიყვარა, | ვითა ძმა და ვითა შვილი. |
| 998/998 | ||
| ქვაბნი წაუხმან დევთათვის, | სრულად გაჰმესისხლებია; | |
| მუნ @ასმათ ახლავს მარტოსა, | სხვა არვინ უახლებია; | |
| მას მუდამ ძველი ცეცხლი სწვავს, | არ ახალ, არ ახლებია, | |
| და | ვა ჰმართებს მისსა გაყრილსა, | შავი ხლა თავსა ჰხლებია. |
| 999/999 | ||
| ქალი მარტო ქვაბსა შიგან | ზის მტირალი, ცრემლ-ნაწთომი; | |
| ყმა ნადირსა უნადირებს, | ლომის ლეკვსა ვითა ლომი, | |
| მიართვამს და აგრე არჩენს | იგი ერთგან ვერ-დამდგომი, | |
| და | მისგან კიდე სანახავად | არა უნდა კაცთა ტომი. |
| 1000/1000 | ||
| მე უცხოს უცხო მანატრა | მოსმენა სანატრელისა, | |
| მითხრა ამბავი მისი და | მისისა სასურველისა. | |
| რა ჭირნი დათმნა, ვერ იტყვის | აწ ენა ესე ხელისა, | |
| და | ჰკლავს სურვილი და ვერ-ჭვრეტა | მისისა დამმარხველისა. |
| 1001/1001 | ||
| ვითა მთვარე დაუდგომლად | იარების, არ დადგების; | |
| მასვე ცხენსა შენეულსა | ზის, აროდეს გარდაჰხდების; | |
| არას ნახავს პირ-მეტყველსა, | ვით ნადირი^ კაცთა ჰკრთების. | |
| და | ვა მე, მისსა მგონებელსა, | ვა მას, ვინცა მისთვის კვდების! |
| 1002/1002 | ||
| მის ყმისა ცეცხლი მედების, | დამწვა ცეცხლითა მისითა^; | |
| შემებრალნეს და გავშმაგდი, | გავხე ცნობითა ვისითა^; | |
| მომინდა მისთა წამალთა | ძებნა ზღვითა და ქვიშითა^; | |
| და | შევიქეც, ვნახენ მეფენი, | მყოფნი გულითა მქისითა^. |
| 1003/1003 | ||
| დავეთხოვე და გამიწყრა^, | მეფე მიეცა ჭმუნვასა. | |
| დავყარენ ჩემნი ლაშქარნი, | მით იზახიან მუნ ვასა; | |
| გამოვიპარე, დავეხსენ | სისხლისა ცრემლთა წურვასა, | |
| და | აწ ვეძებ მისთა წამალთა, | ვიქმ იქით-აქათ ბრუნვასა. |
| 1004/1004 | ||
| შენი მან მითხრა ამბავი | მისგან ძმობისა შენისა, | |
| აწ მიპოვნიხარ უებრო, | შენ - საქებელი ენისა; | |
| გამომირჩიე, სით მიჯობს | ძებნა მის მზისა ზენისა, | |
| და | მისთა მჭვრეტელთა ლხინისა, | ვერ-მჭვრეტთა ამაზრზენისა". |
| 1005/1005 | ||
| აწ @ფრიდონ იწვის სიტყვითა | მის ყმისა ნაუბარითა; | |
| ორნივე სწორად მოსთქმიდეს | მოთქმითა საქებარითა, | |
| გულ-ამოსკვნილნი გულითა | ტირან ვერ-დამთმობარითა, | |
| და | მუნ ვარდსა წყლითა ცხელითა | რწყვენ ტევრთა საგუბარითა. |
| 1006/1006 | ||
| ლაშქართა შიგან შეიქმნა | ხმა ტირილისა დიდისა, | |
| ზოგთაგან ხოკა პირისა, | ზოგთაგან სრევა რიდისა. | |
| @ფრიდონ ტირს, მოსთქვამს ხმა-მაღლად, | გაყრილი წლისა შვიდისა: | |
| და | "უხანობა და სიცრუვე, | ვა, საწუთროსა ფლიდისა!" |
| 1007/1007 | ||
| @ფრიდონ მოსთქვამს: "რა შეგასხათ, | ვერ-საქებო, ვერ-სათქმელო! | |
| ხმელთა მზეო, სამყაროსა | მზისა ეტლთა გარდამხმელო, | |
| მოახლეთა სალხინოო, | სიცოცხლეო, სულთა მდგმელო, | |
| და | ცისა ეტლთა სინათლეო, | დამწველო და დამანთქმელო! |
| 1008/1008 | ||
| რა მოგეშორვე, მას აქათ | სიცოცხლე მომძულვებია; | |
| თუცა შენ ჩემად არა გცალს, | მე შენთვის მომსურვებია; | |
| შენ უჩემობა ლხინად გიჩს, | მე დია მიმჭირვებია, | |
| და | ოხერ სიცოცხლე უშენოდ, | სოფელი გამარმებია!" |
| 1009/1009 | ||
| @ფრიდონ თქვნა ესე სიტყვანი | მოთქმითა შვენიერითა; | |
| სული დაიღეს, დადუმდეს, | მივლენ არ თურე ღერითა. | |
| @ავთანდილ მჭვრეტთა აშვენებს | ტურთითა აერ-ფერითა, | |
| და | მელნისა ტბათა მიჯარვით | ჰბურავს გიშრისა ჭერითა. |
| 1010/1010 | ||
| ქალაქს შევიდეს, მუნ დაჰხვდა | სრა მოკაზმული სრულითა, | |
| სახელმწიფოთა ყოვლითა | გასაგებლითა სრულითა; | |
| მონანი ტურფად მოსილნი | წესითა იყვნეს რულითა! | |
| და | შეჰფრფინვიდიან @ავთანდილს | გულითა სულ-წასულითა. |
| 1011/1011 | ||
| შევიდეს და დიდი შექმნეს | ჯალაბობა, არ ხალვათი: | |
| იქით-აქათ დიდებულნი | წარიგებით ათჯერ ათი; | |
| თვით ორნივე ერთგან დასხდეს; | ვითა ვინ თქვას ქება მათი! | |
| და | ბროლ-ბადახშსა აშვენებდა | ზოგან მინა, ზოგან სათი. |
| 1012/1012 | ||
| დასხდეს, შეიქმნა პურობა, | გაამრავლებდეს მახალსა, | |
| უმასპინძლებდეს @ავთანდილს, | ვითა მზახალი მზახალსა, | |
| მოიღებდიან ჭურჭელსა | ტურფასა, ახალ-ახალსა, | |
| და | მაგრა მის ყმისა მჭვრეტელთა | გული მიეცა, გლახ, ალსა. |
| 1013/1013 | ||
| მას დღე სვეს, ჭამეს, გარდახდა | ნადიმი მსმელთა დასისა. | |
| გათენდა, ბანეს @ავთანდილ, | რიცხვი ძეს მუნ ატლასისა, | |
| შესამოსელი შეჰმოსეს | დრაჰკნისა ბევრ-ათასისა, | |
| და | შეარტყეს წელთა სარტყელი, | დაუდებელი ფასისა. |
| 1014/1014 | ||
| ყმამან დაყვნა დღენი რამე, | თუცა ყოვნას ვერა სთმობდა, | |
| @ფრიდონს თანა ნადირობას^ | გავიდის და თამაშობდა, | |
| სწორად ჰხოცდა შორს და ახლოს, | თუ რას ხელსა მიაპყრობდა, | |
| და | მისი სროლა მშვილდოსანსა | ყველაკასა აწბილობდა. |
| 1015/1015 | ||
| ყმა @ფრიდონს ეტყვის: "გესმოდეს | ჩემი აწ მონახსენები: | |
| მე შენი გაყრა სიკვდილად | მიჩს და მით თავსა ვევნები, | |
| მაგრა არა მცალს დღე-კრულსა, | ცეცხლი მწვავს მოუთმენები, | |
| და | გზა გრძელი, საქმე სასწრაფო | მიც, დია დავეყენები. |
| 1016/1016 | ||
| მართალ-ა, შენი გამყრელი | თვალი თუ ცრემლსა ღვრიდესა, | |
| დღეს წაუვალი ვერა ვარ, | მით ცეცხლი სხვაცა მწვიდესა; | |
| დგომა მგზავრისა ცთომაა, | კარგსა იქმს, თავსა სწვრთიდესა; | |
| და | სადა გინახავს იგი მზე, | წამომყევ ზღვისა კიდესა". |
| 1017/1017 | ||
| @ფრიდონ უთხრა: "დასაშლელი | ჩემგან არა არ გეთხრობის; | |
| ვიცი, რომე აღარა გცალს, | შენ ლახვარი სხვა გესობის: | |
| წადი, ღმერთი გიწინამძღვრებს, | შენი მტერი დაემხობის, | |
| და | მაგრა თქვი, თუ უშენობა | ჩემგან ვითა დაითმობის? |
| 1018/1018 | ||
| ამას გკადრებ, არ ეგების | მარტოსაგან წასლვა შენი; | |
| თანა ყმათა წამოგატან, | იმსახურენ, იახლენი, | |
| აბჯარი და საგებელი, | ერთი ჯორი, ერთი ცხენი. | |
| და | არ წაიტან, გაირჯები | ღაწვი-ვარდი, ცრემლთა მდენი". |
| 1019/1019 | ||
| მოასხნა ოთხნი მონანი, | მისანდობელნი გულითა, | |
| სრული აბჯარი საკაცო | ქაფითა, საბარკულითა, | |
| სამოცი ლიტრა წითელი | აწონით, არ-ნაკლულითა, | |
| და | ერთი ტაიჭი უებრო, | მით უნაგრითა სრულითა. |
| 1020/1020 | ||
| ერთსა ჯორსა წვივ-მაგარსა | საგებელი აუკიდა; | |
| წავიდა და @ფრიდონ შეჯდა, | მას თანავე გამოვიდა. | |
| აწ გაყრისა მომლოდნესა | ედებოდა ცეცხლი, სწვიდა, | |
| და | მოსთქვამს: "თუმცა მზე გვეახლა, | ჩვენ ზამთარი ვერ დაგვზრვიდა". |
| 1021/1021 | ||
| ზარი მის ყმისა წასლვისა | გახდა, მიეცნეს წუხილსა. | |
| მოატყდეს მოქალაქენი, | ლარსა ვინ ჰყიდდა, თუ ხილსა; | |
| ხმა ზახილისა მათისა | ჰგვანდა ჰაერთა ქუხილსა, | |
| და | იტყოდეს: "მზესა მოვჰშორდით, | მო, თვალნი მივსცნეთ წუხილსა!" |
| 1022/1022 | ||
| ქალაქი გავლეს, მივიდეს | პირსა დიდისა ზღვისასა, | |
| მაშინ @ფრიდონის ნახულსა, | ნასაჯდომევსა მზისასა, | |
| მუნ დაადენდეს ნაკადსა | სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | |
| და | @ფრიდონ უამბობს ამბავსა | მის მნათობისა ტყვისასა: |
| 1023/1023 | ||
| "აქა მათ ზანგთა მონათა | მზე მოიყვანეს ნავითა, | |
| კბილ-თეთრი, ბაგე-ბადახში, | სახედავითა შავითა; | |
| ცხენი გავქუსლე, გავაგე | წაგვრა ხრმლითა და მკლავითა, | |
| და | შორს მნახეს, ადრე გამექცეს, | ნავი მფრინვალე ჩნდა ვითა". |
| 1024/1024 | ||
| მოეხვივნეს ერთმანერთსა, | გაამრავლნეს ცრემლთა ღვრანი, | |
| აკოცეს და გაუახლდეს | მათ ორთავე მათნი წვანი, | |
| გაიყარნეს გაუყრელნი | ძმად-ფიცნი და ვითა ძმანი, | |
| და | @ფრიდონ დადგა, ყმა წავიდა, | შემხედველთა მკლველი ტანი. |
| 42 | წასლვა /ავთანდილისგან /ნესტან-დარეჯანის საძებრად და ქარავანთა შეყრა |
| 1025/1025 | ||
| ყმა მიმავალი მიუბნობს, | მსგავსი მთვარისა სრულისა. | |
| არს @თინათინის გონება | მისად სალხენლად გულისა; | |
| იტყვის: "მოგშორდი, სიცრუე, | ვა, საწუთროსა კრულისა! | |
| და | შენ გაქვს წამალი ჩემისა | მამრთელებელი წყლულისა". |
| 1026/1026 | ||
| რად სიცხე გულსა ნიადაგ | მწვავს გმირთა სამს ალებისა? | |
| რად გული კლდისა ტინისა | შემქმნია სამ სალებისა? | |
| არ შეუძლია ლახვარსა | დაჩენა სამსა ლებისა, | |
| და | ყენ ხარ მიზეზი სოფლისა | ასრე გასამსალებისა". |
| 1027/1027 | ||
| @ავთანდილ მარტო ზღვის პირსა | მივა ოთხითა მონითა, | |
| წამალსა @ტარიელისსა | ეძებს ყოვლითა ღონითა, | |
| დღისით და ღამით მტირალი | იღვრების ცრემლთა ფონითა, | |
| და | ჩალად უჩს ყოვლი ქვეყანა | მისვე ჩალისა წონითა. |
| 1028/1028 | ||
| სადაცა ნახნის, ეუბნის, | მგზავრნი ზღვის პირსა რებულნი, | |
| ჰკითხის მის მზისა ამბავი; | დღენი ვლნა გაასებულნი. | |
| ქედსა გარდადგეს, აქლემნი | აუჩნდეს ლარ-კიდებულნი. | |
| და | მოქარავნენი ზღვის პირსა | დაყრით დგეს, შეჭირვებულნი. |
| 1029/1029 | ||
| მუნ ქარავანი ურიცხვი | მისდგმოდა ზღვისა კიდესა. | |
| შეიჭირვებდეს, ჭმუნვიდეს, | ვერა დგეს, ვერცა ვლიდესა. | |
| ყმამან სალამი უბრძანა, | ქებასა შეასსმიდესა, | |
| და | ჰკითხა, თუ: "ვინ ხართ, ვაჭარნო?" - | მათ საუბარი ჰკიდესა. |
| 1030/1030 | ||
| @უსამ იყო ქარავნისა | უხუცესი, კაცი ბრძენი. | |
| მოახსენა ხოტბა სრული, | დალოცა და უქნა ზნენი. | |
| ჰკადრეს: "ხმელთა სინათლეო^, | შენ ამოხვე ჩვენი მლხენი, | |
| და | ჩამოხე და მოგახსენოთ | ამბავი და საქმე ჩვენი". |
| 1031/1031 | ||
| გარდახდა. ჰკადრეს: "ჩვენ ვართო | მობაღდადელნი^ ვაჭარნი, | |
| მაჰმადის სჯულის მჭირავნი, | აროდეს გვისმან მაჭარნი, | |
| ზღვათა მეფისა ქალაქსა | სავაჭროდ გარდმონაჭარნი, | |
| და | საქონელ-სრულნი, მდიდარნი, | არ ლარნი გვქონან ნაჭარნი. |
| 1032/1032 | ||
| ჩვენ აქა ვპოვეთ ზღვის პირსა | კაცი უსულოდ მდებარე, | |
| ვუშველეთ, ენა მოეცა | სიტყვისა გამომგებარე; | |
| ვჰკითხეთ, თუ: "ვინ ხარ, ღარიბო, | რასა საქმისა მძებარე?" | |
| და | გვითხრა: "თუ შეხვალთ, დაგხოცენ; | კიდე ცოცხალ ვარ მე ბარე?!" |
| 1033/1033 | ||
| თქვა: "ქარავანი @ეგვიპტით | გამოვემართეთ ერითა, | |
| ზღვასა შევედით ტვირთულნი | ლარითა მრავალ-ფერითა, | |
| მუნ მეკობრეთა დაგვხოცნეს | ძელით, სახნისის წვერითა; | |
| და | ყველაი წახდა, არ ვიცი, | აქა მოსრულვარ მე რითა!" |
| 1034/1034 | ||
| ლომო და მზეო, ესეა | მიზეზი აქა დგომისა, | |
| დაბრუნვებითა გვეცემის | ზიანი არ-საზომისა; | |
| შევიდეთ, ვა თუ დაგვხოცნენ, | ძალი არა გვაქვს ომისა, | |
| და | ვერცა ვდგათ, ვერცა წასრულვართ, | ღონე წაგვსლვია რჩომისა". |
| 1035/1035 | ||
| ყმამან უთხრა: "ვინცა ჭმუნავს, | ცუდია და ცუდად სცთების! | |
| რაცა მოვა საქმე ზენა, | მომავალი არ აგვცთების; | |
| მე მივინდობ სისხლთა თქვენთა, | შემოვისხამ, და-ცა-მწვთების, | |
| და | ვინცა გებრძვის, ხრმალი ჩემი | მბრძოლთა თქვენთა დააცვთების". |
| 1036/1036 | ||
| მოქარავნენი აივსნეს | სიხარულითა დიდითა, | |
| თქვეს: "ყმა ვინმეა ჭაბუკი, | არა ჩვენებრვე რიდითა, | |
| აქვს თავისაგან იმედი, | ვიყვნეთ გულითა მშვიდითა". | |
| და | შევიდეს, ჩასხდეს ხვამალდსა, | გაჰმართეს ზღვისა კიდითა. |
| 1037/1037 | ||
| სიამოვნესა დარითა | იარეს, არ სიძნელითა | |
| მათი ბადრაგა @ავთანდილ | უძღვის გულითა ქველითა. | |
| გამოჩნდა ნავი მეკობრე | დროშითა მეტად გრძელითა, | |
| და | მას ნავსა ნავთა სალეწლად | სახნისი ჰგია ძელითა. |
| 1038/1038 | ||
| კიოდეს და მოდიოდეს^, | იზახდეს და ბუკსა ჰკრესა; | |
| შეუშინდა ქარავანი | მათ ლაშქართა სიდიდესა; | |
| ყმამან უთხრა: "ნუ იშიშვით | თქვენ იმათსა სიალფესა, | |
| და | ანუ დავჰხოც იმ ყველასა, | ან სიკვდილი ჩემი დღეს-ა. |
| 1039/1039 | ||
| უგანგებოდ ვერას მიზმენ, | შე-ცა-მებნენ ხმელთა სპანი; | |
| განგებაა, არ დავრჩები, | ლახვარნია ჩემთვის მზანი; | |
| ვერ დამხსნიან ვერ ციხენი, | ვერ მოყვასნი, ვერცა ძმანი, - | |
| და | ვინცა იცის ესე ასრე, | ჩემებრვეა გულოვანი. |
| 1040/1040 | ||
| თქვენ, ვაჭარნი, ჯაბანნი ხართ, | ომისაცა უმეცარნი, | |
| შორს ისრითა არ დაგხოცნენ, | ჩაიხშენით თანა კარნი; | |
| მარტო მნახეთ, ვით შევება, | ვით ვიხმარნე ლომნი მკლავნი! | |
| და | მეკობრისა ნავისანი | სისხლნი ჰნახნეთ მონაღვარნი". |
| 1041/1041 | ||
| ჩაიცვა ტანსა აბჯარი | ქცევითა ვეფხებრ მკრჩხალითა. | |
| მას ხელთა კეტი რკინისა | ჰქონდა ხელითა ცალითა; | |
| ნავისა თავსა გულითა | წადგა შიშ-შეუვალითა, | |
| და | ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა, | მტერნი დახოცნა ხრმალითა. |
| 1042/1042 | ||
| კიოდეს იგი ლაშქარნი, | ხმა მათი არ გაწყდებოდა, | |
| აძგერეს ძელი, რომელსა | ზედა სახნისი ჰგებოდა; | |
| ყმა ნავის თავსა უშიშრად | ქვე დგა, არ თურე კრთებოდა, | |
| და | კეტი ჰკრა, ძელი მოსტეხა, | სხვით არათ არ მოსტყდებოდა. |
| 1043/1043 | ||
| ძელი მოსტყდა და @ავთანდილ | დარჩა ნავ-დაულეწელი; | |
| შეშინდეს იგი ლაშქარნი, | გზა ძებნეს გარდსახვეწელი; | |
| ვეღარ გარდესწრნეს, დარდუხლტა | მტერთა მი და მო მლეწელი; | |
| და | არ დარჩა კაცი ცოცხალი | მუნ მისგან დაუფრეწელი. |
| 1044/1044 | ||
| მათ ლაშქართა გულ-უშიშრად | ასრე ჰხოცდა, ვითა თხასა; | |
| ზოგი ნავსა შეანარცხის, | ზოგსა ჰყრიდა შიგან ზღვასა; | |
| ერთმანერთსა შემოსტყორცის, | რვა ცხრასა და ცხრა ჰკრის რვასა; | |
| და | დაკოდილნი^ მკვდართა შუა | იმალვიან, მალვენ ხმასა. |
| 1045/1045 | ||
| გაუმარჯვდა ომი მათი, | ვითა სწადდა მისსა გულსა. | |
| ზოგთა ჰკადრეს ზენაარი: | "ნუ დაგვხოცო, შენსა სჯულსა!" | |
| არ დახოცნა, დაიმონნა, | დაჰრჩომოდა რაცა წყლულსა. | |
| და | მართლად იტყვის მოციქული: | "შიში შეიქმს სიყვარულსა". |
| 1046/1046 | ||
| კაცო, ძალსა ნუ იქადი, | ნუცა მოჰკვეხ ვითა მთრვალი! | |
| არას გარგებს ძლიერება, | თუ არ შეგწევს ღმრთისა ძალი! | |
| დიდთა ხეთა მოერევის, | მცირე დასწვავს ნაბერწკალი, | |
| და | ღმერთი გფარავს, სწორად გაჰკვეთს, | შეშა ვის ჰკრა, თუნდა ხრმალი. |
| 1047/1047 | ||
| მუნ @ავთანდილ საჭურჭლენი | მათეულნი დიდნი ნახნა, | |
| ნავი ნავსა შეატყუბა, | ქარავანსა დაუზახნა. | |
| @უსამ ნახა მხიარული^, - | გაეხარნეს, არ იახნა, | |
| და | ჰკადრეს^ ხოტბა ქებად მისად, | სასახავნი დიდნი სახნა. |
| 1048/1048 | ||
| @ავთანდილის მაქებელთა | ათასიმცა ენა ენდა! | |
| ვერმცა მათ თქვეს, ნაომრობა | როგორ ტურფად დაუშვენდა; | |
| ქარავანმან იზრიალა^, | თქვეს: "უფალო, მადლი შენდა! | |
| და | მზემან შუქნი შემოგვადგნა, | ღამე ბნელი გაგვითენდა". |
| 1049/1049 | ||
| მოეგებნეს, აკოცებდეს | თავსა, პირსა, ფერხთა, ხელსა; | |
| ჰკადრეს ქება უსაზომო | მას ტურფასა საქებელსა: | |
| - მისი^ ჭვრეტა გააშმაგებს | კაცსა ბრძენსა, ვითა ხელსა: | |
| და | "შენგან დავჰრჩით ჩვენ ყველანი | ფათერაკსა ეზომ ძნელსა". |
| 1050/1050 | ||
| ყმამან უთხრა: "მადლი ღმერთსა, | შემოქმედსა, არსთა მხადსა, | |
| ვისგან ძალნი ზეციერნი | გააგებენ აქა ქმნადსა, | |
| იგი იქმან ყველაკასა, | იდუმალსა, ზოგსა ცხადსა; | |
| და | ხამს ყოვლისა დაჯერება, | ბრძენი სჯერა მოწევნადსა. |
| 1051/1051 | ||
| ღმერთმან სულსა ეგოდენსა | თქვენ გათნია სისხლი თქვენი. | |
| მე, გლახ, რა ვარ? მიწა ცუდი; | თავით ჩემით რამცა ვქმენი? | |
| აწ დავხოცენ მტერნი თქვენნი, | გავასრულენ, რაცა ვთქვენი; | |
| და | ნავი სრულად საქონლითა | მომიღია, ვითა ძღვენი". |
| 1052/1052 | ||
| ამოა, კარგსა მოყმესა | რა ომი გაჰმარჯვებოდეს, | |
| ამხანაგთათვის ეჯობნოს, | ვინცა მას თანა-ჰხლებოდეს. | |
| მიულოცვიდენ, აქებდენ, | მათ აგრე მყოფთა სწბებოდეს, | |
| და | ჰშვენოდეს დაკოდილობა, | ცოტაი რამე ჰვნებოდეს. |
| 1053/1053 | ||
| იგი ნავი მეკობრეთა | მას დღე ნახეს, არ ახვალეს, | |
| მუნ დებულთა საჭურჭლეთა | ამარიმცა ვით დათვალეს! | |
| მათსა ნავსა გარდმოიღეს, | ნავი სრულად გარდმოცალეს; | |
| და | დალეწეს და ზოგი დაწვეს, | შეშა დრამად არ გაცვალეს. |
| 1054/1054 | ||
| @ავთანდილს @უსამ მოართვა | ვაჭართა შემოთვლილობა: | |
| "შენგან ვართ გამაგრებულნი, | ||
| რაცა გვაქვს, იგი შენია, | ამას არ უნდა ცილობა, | |
| და | რასაცა მოგვცემ, გვიბოძე, | გვიქმნია აქა ყრილობა". |
| 1055/1055 | ||
| ყმამან შესთვალა: "ჰე, ძმანო, | წეღანცა მოგისმენია, | |
| ღმერთსა შეესმა, ნაკადი | რაცა თქვენ თვალთა გდენია, | |
| მან დაგარჩინნა; მე რა ვარ? | მე, გლახ, რა მომილხენია! | |
| და | რა გინდა მომცეთ, რას ვაქმნევ? | მე ვარ და ჩემი ცხენია! |
| 1056/1056 | ||
| მე თუცა რამცა^ მინდოდა | საჭურჭლე დასადებელი, | |
| ჩემსაცა მქონდა ურიცხვი, | უსახო ლარ-საგებელი; | |
| რას ვაქმნევ თქვენსა? რად მინდა? | ოდენ ვარ თქვენი მხლებელი; | |
| და | სხვაგან რამე მიც სხვა საქმე | თავისა წასაგებელი. |
| 1057/1057 | ||
| აწ რაცა აქა ვიშოვე | საჭურჭლე დაუთვალავი, | |
| რაცა ვის გინდა, წაიღეთ, | არვისი ვიყო მლალავი, | |
| ერთსა ვიაჯი, მააჯეთ | სააჯო არ-საკრძალავი: | |
| და | საქმე რამე მიც თქვენ შიგან | თავისა დასამალავი. |
| 1058/1058 | ||
| ჟამამდის ჩემსა ნუ იტყვით | არ თქვენსა პატრონობასა, | |
| თქვით ^: "თავადია ჩვენი"-თქო^, | ნუ მიხმობთ ჭაბუკობასა. | |
| მე სავაჭროსა ჩავიცვამ, | დავიწყებ ჯუბაჩობასა; | |
| და | თქვენ შემინახეთ ნამუსი, | თქვენსა და ჩემსა ძმობასა!" |
| 1059/1059 | ||
| ესე საქმე ქარავანსა | გაეხარნეს მეტად დია; | |
| მოვიდეს და თაყვანის-სცეს, | ჰკადრეს: "ჩვენი იმედია, | |
| რაცა აჯა ჩვენ გვმართებდა, | იგი თქვენვე გიაჯია, | |
| და | მას ვჰმსახუროთ, ვისი პირი | მზისა პირად გაგვიცდია". |
| 1060/1060 | ||
| მუნით წავიდეს, იარეს, | არ თურე ხანსა ზმიდიან, | |
| მიჰხვდეს ტაროსსა ამოსა, | ნიადაგ ამოდ ვლიდიან; | |
| შეჰფრფინვიდიან @ავთანდილს, | ქებასა შეასხმიდიან, | |
| და | მას მარგალიტსა მას ყმასა, | კბილთავე ფერსა, სძღვნიდიან. |
| 43 | ამბავი /ავთანდილისა /გულანშაროს მისლვისა |
| 1061/1061 | ||
| ზღვა გაიარა @ავთანდილ, | მივა ტანითა მჭევრითა. | |
| ნახეს ქალაქი, მოცული^ | გარე ბაღისა ტევრითა, | |
| გვარად უცხონი ყვავილნი, | ფერითა ბევრის ბევრითა. | |
| და | მის ქვეყანისა სიტურფე | რა გაგაგონო ენითა^! |
| 1062/1062 | ||
| მათ ბაღთა პირსა დააბეს | ნავი საბლითა სამითა; | |
| @ავთანდილ ტანსა ჯუბანი | ჩაიცვნა, დაჯდა სკამითა; | |
| მოასხნეს კაცნი მზიდავნი, | დამიზდებულნი დრამითა; | |
| და | იგი ყმა ვაჭრობს, თავადობს | და თავსა მალავს ამითა. |
| 1063/1063 | ||
| მოვიდა მისი მებაღე, | ბაღსა იახლნეს^ რომელსა, | |
| მას ყმასა უჭვრეტს შეფრფინვით | პირსა, ელვათა მკრთომელსა; | |
| @ავთანდილ უხმო, ეუბნა | კაცსა არ სიტყვა-მცთომელსა: | |
| და | "ვისნი ხართ, ვინ ხართ, რა ჰქვიან | მეფესა აქა მჯდომელსა? |
| 1064/1064 | ||
| წვრილად მითხარ ყველაკაი, - | ყმა მას კაცსა ეუბნების, - | |
| რა ლარია უფრო ძვირად, | ან იეფად რა იხსნების?" | |
| ჰკადრა: "ვხედავ, პირი შენი | მზისა პირად მემეცნების; | |
| და | რაცა ვიცი, მართლად გკადრებ, | მრუდი არა არ გემცნების. |
| 1065/1065 | ||
| ესეა ზღვათა სამეფო | თვისა ათისა სავლითა, | |
| თვით @გულანშარო ქალაქი, | სავსე ტურფითა მრავლითა; | |
| აქ მოდის ტურფა ყველაი | ზღვა-ზღვა ნავითა მავლითა; | |
| და | @მელიქ-სურხავი ხელმწიფობს, | სრული სვითა და დავლითა. |
| 1066/1066 | ||
| აქა მოსლვითა გაყმდების, | კაციცა იყო ბერები: | |
| სმა, გახარება, თამაში, | ნიადაგ არნ სიმღერები, | |
| ზამთარ და ზაფხულ სწორად | გვაქვს ყვავილი ფერად-ფერები; | |
| და | ვინცა გვიცნობენ, გვნატრიან, | იგიცა, ვინ-ა მტერები. |
| 1067/1067 | ||
| დიდ-ვაჭარნი სარგებელსა | ამისებრსა ვერ ჰპოვებენ: | |
| იყიდიან, გაჰყიდიან, | მოიგებენ, წააგებენ; | |
| გლახა თვე ერთ გამდიდრდების, | სავაჭროთა ყოვლგნით ჰკრებენ; | |
| და | უქონელნი წელიწდამდის^ | საქონელსა დაიდებენ. |
| 1068/1068 | ||
| მე ვარ მებაღე @უსენის, | ვაჭართა უხუცესისა; | |
| ესეცა გკადრო ამბავი, | საქმე მისისა წესისა: | |
| თვით ესე ბაღი მისია, | თქვენი სადგომი დღესისა; | |
| და | პირველ მას ჰმართებს ჩვენება | ყოვლისა უტურფესისა. |
| 1069/1069 | ||
| რა შემოვლენ დიდ-ვაჭარნი, | მას ნახვენ და ძღვენსა სძღვნიან, | |
| უჩვენებენ, რაცა ჰქონდეს, | სხვაგან ლარსა ვერ გახსნიან, | |
| უტურფესთა სეფედ დასხმენ, | ფასსა მუნვე დაუთვლიან; | |
| და | მათ მაშინვე ააზატებს, | ვითა სწადდეს, დაჰყიდიან. |
| 1070/1070 | ||
| თქვენებრთა საბატიოთა^ | მათ^ ჰმართებს გამოსვენება; | |
| დამყენებელთა უბრძანებს, | ჰმართებდეს ვის დაყენება. | |
| აწ იგი აქა არ არის, | რას მარგებს მისი ხსენება! | |
| და | გამოგებვა და^ წაყვანა | მას ჰმართებს, თქვენი ქენება. |
| 1071/1071 | ||
| @ფატმან ხათუნ შინა არის, | ხათუნი და ცოლი მისი, | |
| პურად კარგი მასპინძელი, | მხიარული^, არ თუ მქისი; | |
| მას ვაცნობო მოსლვა თქვენი, | წაგიყვანოს ვითა თვისი; | |
| და | წინა კაცთა მოგაგებებს, | ქალაქს შეხვალ ნათლივ, დღისი". |
| 1072/1072 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "წადიო, | აგრე ქმენ, რაცა გწადიან". | |
| მებაღე მირბის, ახარებს, | ოფლი^ ქვე მკრდამდის ჩასდიან. | |
| ხათუნსა უთხრა ამბავი: | "მე ესე დამიქადიან: | |
| და | ყმა მოვა, მისთა მჭვრეტელთა | შუქნი მზედ გაიცადიან. |
| 1073/1073 | ||
| ვაჭარი ვინმე პატრონი | არს ქარავნისა დიდისა, | |
| საროსა მსგავსი ნაზარდი | და მთვარე დღისა შვიდისა; | |
| ჰშვენის ჯუბა და მოხვევა | ძოწეულისა რიდისა. | |
| და | მე მიხმო, მკითხა ამბავი | და ნირი ლართა სყიდისა". |
| 1074/1074 | ||
| @ფატმან ხათუნს გაეხარნეს, | გააგება მონა ათი, | |
| მოუკაზმნა ქარვანსრანი, | დააყენა ბარგი მათი; | |
| შემოვიდა ღაწვი-ვარდი, | ბროლ-ბადახში, მინა-სათი; | |
| და | მისთა მჭვრეტთა დაუსახეს | ვეფხსა ტოტი, ლომსა - თათი. |
| 1075/1075 | ||
| ზარი გახდა, შემოაკრბეს | ქალაქისა ერნი სრულად, | |
| იქით-აქათ იჯრებოდეს^: | "ვუჭვრიტოთო ამას რულად!" | |
| ზოგნი ნდომით შეჰფრფინვიდეს, | ზოგნი იყვნეს სულ-წასრულად; | |
| და | მათთა ცოლთა მოიძულვნეს, | ქმარნი დარჩეს გაბასრულად. |
| 1076/1076 | ||
| @ფატმან, ცოლი @უსენისი, | გაეგება კართა წინა, | |
| მხიარულმან უსალამა, | სიხარული დაიჩინა; | |
| ერთმანერთი მოიკითხეს, | შევიდეს და დასხდეს შინა; | |
| და | @ფატმან ხათუნს მოსლვა მისი, | შე- ვით -ვატყვე, არ ეწყინა. |
| 1077/1077 | ||
| @ფატმან ხათუნ თვალად მარჯვე, | არ-ყმაწვილი, მაგრა მზმელი, | |
| ნაკვთად კარგი, შავ-გვრემანი^, | პირ-მსუქანი, არ პირ-ხმელი, | |
| მუტრიბთა და მომღერალთა | მოყვარული, ღვინის-მსმელი; | |
| და | დია ედვა სასალუქო | დასაბურავ-ჩასაცმელი. |
| 1078/1078 | ||
| მას ღამესა @ფატმან ხათუნ | უმასპინძლა მეტად კარგა. | |
| ყმამან უძღვნა ძღვენი ტურფა, | მიმღებელთა თქვეს, თუ: "ვარგ-ა". | |
| @ფატმანს მისი მასპინძლობა | უღირს, ღმერთო, არ დაკარგა; | |
| და | სვეს და ჭამეს, დასაწოლად | ყმა გავიდა ღამით გარ, გა. |
| 1079/1079 | ||
| დილასა ლარი ყველაი | უჩვენა, გაახსნევინა, | |
| ტურფანი სეფედ გარდასხნა, | ფასიცა დაათვლევინა, | |
| ვაჭართა უთხრა: "წაიღეთ!" | აჰკიდა, გააწევინა, | |
| და | თქვა: " ვითა გინდა, ვაჭრობდით, | ნუ გამამჟღავნებთ, მე ვინა". |
| 1080/1080 | ||
| ყმა ვაჭრულად იმოსების, | არ ჩაიცვამს არას მისსა. | |
| ზოგჯერ უხმის @ფატმან მისსა, | ზოგჯერ იყვის @ფატმანისსა; | |
| ერთგან სხდიან, უბნობდიან | საუბნარსა არა-მქისსა; | |
| და | @ფატმანს ჰკლვიდა უმისობა, | @რამინისი ვითა @ვისსა. |
| 44 | /ფატმანისგან /ავთანდილის გამიჯნურება |
| 1081/1081 | ||
| სჯობს სიშორე დიაცისა, | ვისგან ვითა დაითმობის: | |
| გილიზღებს და შეგიკვეთებს, | მიგინდობს და მოგენდობის, | |
| მართ ანაზდად გიღალატებს, | გაჰკვეთს, რაცა^ დაესობის, | |
| და | მით დიაცსა სამალავი | არას თანა არ ეთხრობის. |
| 1082/1082 | ||
| @ფატმან ხათუნს @ავთანდილის | გულსა ნდომა შეუვიდა, | |
| სიყვარული მეტის-მეტი | მოემატა, ცეცხლებრ სწვიდა. | |
| დამალვასა ეცდებოდა, | მაგრა ჭირთა ვერ ჰმალვიდა, | |
| და | იტყვის: "რა ვქმნა, რა მერგების?" | - აწვიმებდა, ცრემლთა ჰღვრიდა. |
| 1083/1083 | ||
| "მიღმა ვუთხრა, ვა თუ გაწყრეს, | შეხედვაცა დამიძვირდეს! | |
| თუ არა ვთქვა, ვეღარ გავსძლებ, | ცეცხლი უფრო გამიხშირდეს. | |
| ვთქვა და მოვკვდე, ანუ დავრჩე, | ერთი რამე გამიპირდეს; | |
| და | მას მკურნალმან ვერა ჰკურნოს, | თუ არ უთხრას, რაცა სჭირდეს". |
| 45 | წიგნი /ფატმანისა /ავთანდილს თანა სამიჯნურო |
| 1084/1084 | ||
| დაწერა წიგნი საბრალო, | მის ყმისა მისართმეველი, | |
| მისისა მიჯნურობისა, | მისთა პატიჟთა მცნეველი, | |
| მისთა მსმენელთა გულისა | შემძრველი, შემარყეველი, | |
| და | უსტარი შესანახავი, | არ ცუდად დასახეველი: |
| 1085/1085 | ||
| "ჰე მზეო, ღმერთსა ვინათგან | მზედ სწადდი დასაბადებლად, | |
| მით შეგქმნა მოშორვებულთა | ლხინად, არ ჭირთა მწადებლად, | |
| ახლოს შემყრელთა დამწველად, | მათად ცეცხლისა მადებლად, | |
| და | მნათობთა შენი შეხედვა | ტკბილად უჩს, დასაქადებლად. |
| 1086/1086 | ||
| შენ გტრფიალობენ მჭვრეტელნი, | შენთვის საბრალოდ ბნდებიან, | |
| ვარდი ხარ, მიკვირს, ბულბულნი | რად არ შენ ზედა კრფებიან! | |
| შენი შვენება ყვავილთა | აჭნობს, ჩემიცა^ ჭნებიან, | |
| და | სრულად დამწვარ ვარ, თუ მზისა | შუქნი არ მომესწრებიან. |
| 1087/1087 | ||
| ღმერთი მყავს მოწმად, ვიშიშვი | თქვენსა ამისსა თხრობასა, | |
| მაგრა რა ვირგო დღე-კრულმან, | სრულად გავჰყრივარ თმობასა, | |
| გული ვერ გასძლებს ნიადაგ | შავთა წამწამთა სობასა, | |
| და | თუ რას მეწევი, მეწიე, | თვარა მივჰხდები ცნობასა! |
| 1088/1088 | ||
| მე ვირე ამა წიგნისა | პასუხი მომივიდოდეს, | |
| ვსცნობდე, გინდოდე საკლავად, | ან ჩემი რა გაგვიდოდეს, | |
| მუნამდის გავსძლო სულთა დგმა, | გული რაზომცა მტკიოდეს, | |
| და | სიცოცხლე, ანუ სიკვდილი | გარდმიწყდეს, ნეტარძი, ოდეს!" |
| 1089/1089 | ||
| @ფატმან ხათუნ დაწერა და | გაუგზავნა წიგნი მისი. | |
| ყმამან ასრე წაიკითხა, | და ვინმეა, ანუ თვისი; | |
| თქვა: "არ იცის გული ჩემი, | ვინ მაშიკობს, ვისსა ვისი, | |
| და | რომე მიმიჩს სამიჯნურო^, | რათ ვამსგავსო მე მას ისი!" |
| 1090/1090 | ||
| თქვა: "ყვავი ვარდსა რას აქმნევს, | ანუ რა მისი ფერია! | |
| მაგრა მას ზედა ბულბულსა | ჯერთ ტკბილად არ უმღერია. | |
| უმსგავსო საქმე ყოველი^ | მოკლეა^, მით ოხერია. | |
| და | რა უთქვამს, რა მოუჩმახავს, | რა წიგნი მოუწერია!" |
| 1091/1091 | ||
| ესეგვარი საზრახავი | დაუზრახა გულსა შინა; | |
| მერმე იტყვის: "ჩემგან კიდე | ჩემი შემწე არავინ-ა; | |
| რასათვისცა გამოჭრილ ვარ, | მისი ძებნა რათგან მინა, | |
| და | რათაცა ვით ვჰპოვებ, მას ვიქმ, | გულმან სხვა-მცა რა ისმინა! |
| 1092/1092 | ||
| ისი დიაცი აქა ზის, | კაცთა მნახავი მრავალთა, | |
| მოსადგურე და მოყვარე | მგზავრთა, ყოველგნით მავალთა; | |
| მივჰყვე, მიამბობს ყველასა, | გამავალ-შემომავალთა^, | |
| და | ნუთუ რა მარგოს, მე მისი | გარდახდა ჩემგან ვცნა ვალთა". |
| 1093/1093 | ||
| თქვა: "დიაცსა ვინცა უყვარს, | გაექსვის და მისცემს გულსა, | |
| აუგი და მოყივნება | არად შესწონს ყოლა კრულსა; | |
| რაცა იცის, გაუცხადებს, | ხვაშიადსა უთხრობს სრულსა, | |
| და | მიჯობს, მივჰყვე, განაღ რასმე | ვსცნობ საქმესა დამალულსა". |
| 1094/1094 | ||
| კვლა იტყვის: "ვერვინ ვერას იქმს, | თუ ეტლი არ მოსთმინდების; | |
| მით რაცა მინდა, არა მაქვს, | მაქვს რაცა, არ მომინდების; | |
| ბინდის გვარია სოფელი, | ესე თურ ამად ბინდდების, | |
| და | კოკასა შიგან რაცა დგას, | იგივე წამოდინდების!" |
| 46 | წიგნი /ავთანდილისა /ფატმანს თანა |
| 1095/1095 | ||
| მიუწერა: "წავიკითხე | შენი წიგნი, ჩემი ქება. | |
| შენ მომასწარ, თვარა შენგან | მე უფრო მჭირს ცეცხლთა დება. | |
| შენცა გინდა, მეცა მინდა | გაუწყვედლად შენი ხლება, | |
| და | შეყრა არის პირიანი, | ორთავეა რათგან ნება". |
| 1096/1096 | ||
| @ფატმანისსა ვერ გიამბობ, | მოემატა რა სიამე! | |
| მიუწერა: "კმარის, რაცა | უშენომან ცრემლი ვლამე, | |
| აწ ვიქმნები თავის წინა, | აქა მპოვე მარტო სამე, | |
| და | მომისწრაფე შეყრა შენი, | რა შეღამდეს, მოდი ღამე". |
| 1097/1097 | ||
| მას ღამითვე საწვეველი | რა მიართვეს წიგნი ყმასა, | |
| შეღამდა და წა-ცა-ვიდა, | სხვა ემთხვია მონა გზასა: | |
| "ამას ღამე ნუ მოხვალო, | ვერა მპოვებ შენთვის მზასა". | |
| და | მას ეწყინა, არ დაბრუნდა, | თქვა, თუ: "ჰგავსო ეგე რასა?" |
| 1098/1098 | ||
| წვეული აღარ დაბრუნდა | კვლა ზევე უკუწვევითა. | |
| @ფატმან ზის წყენით, შევიდა | @ავთანდილ მარტო ხე ვითა, | |
| დიაცსა წყენა შეატყო^, | ნახა შესლვითა, შე-, ვითა, | |
| და | ვერ დაიჩინა შიშითა | და მისითავე თნევითა. |
| 1099/1099 | ||
| ერთგან დასხდეს და დაიწყეს | კოცნა, ლაღობა წყლიანი; | |
| შემოდგა კარსა ყმა ვინმე | კეკლუცი, ტან-ნაკვთიანი, | |
| შემოვლო ახლოს, შემოჰყვა | მონა ხრმალ-დარაკიანი, | |
| და | დაჰკრთა, რა ნახა @ავთანდილ: | ჰგავსო, თუ გზაა კლდიანი. |
| 1100/1100 | ||
| @ფატმან რა ნახა, შეშინდა, | ძრწის და მიეცა ძრწოლასა. | |
| მან გაკვირვებით უჭვრიტა | მათსა ლაღობა-წოლასა; | |
| უთხრა: "არ გიშლი, დიაცო, | ფერთა მი და მო კრთოლასა, | |
| და | გამითენდების, განანებ | მაგა მოყმისა ყოლასა! |
| 1101/1101 | ||
| გამკიცხე, ბოზო დიაცო, | და დამდევ გასათრეველად, | |
| მაგრა სცნობ ხვალე პასუხსა | მაგა საქმისა მზღვეველად: | |
| ვარ შენთა შვილთა შენითა | კბილითა დამაჭმეველად, | |
| და | დავშალო, წვერთა ფუ მიყავ, | ხელიღა ვრბოდე მე ველად!" |
| 1102/1102 | ||
| ესე თქვა და კაცმან წვერთა | მოიზიდნა, გავლნა კარნი; | |
| @ფატმან შექმნა თავსა ცემა, | ღაწვნი ესხნეს ნახოკარნი; | |
| ცრემლთა მისთა შეეყარნეს, | წყაროსაებრ ისმნეს წკარნი; | |
| და | თქვა: "დამქოლეთ, მოდით, ქვითა, | მომადეგით მომაკარნი. |
| 1103/1103 | ||
| მოთსქვამს: "მოვკალ, თავი, ქმარი, | ამოვწყვიდენ წვრილნი შვილნი, | |
| იავარ-ვყავ საქონელი, | უსახონი თვალნი თლილნი, | |
| გავეყარე საყვარელთა, | ვა გამზრდელნი, ვა გაზრდილნი. | |
| და | ბოლოდ ვექმენ თავსა ჩემსა, | სიტყვანია ჩემნი წბილნი". |
| 1104/1104 | ||
| ამას ყველასა @ავთანდილ | ისმენდა გაცბუნვებული; | |
| უბრძანა: "რა გჭირს, რას იტყვი, | რასთვის ხარ აგრე ვებული? | |
| რას დაგექადა იგი ყმა, | რა ნახა შენგან კლებული? | |
| და | დადუმდი, მითხარ, ვინ იყო, | ანუ რად საქმედ რებული?" |
| 1105/1105 | ||
| დიაცმან უთხრა: "ჰე ლომო, | ხელი ვარ ცრემლთა დენითა, | |
| ნურას ნუ მკითხავ ამბავსა, | ვერცა რას გითხრობ ენითა; | |
| დავხოცენ შვილნი ხელითა, | მით ვარ აღარას ლხენითა. | |
| და | თავი მოვიკალ უთმინოდ | სიყვარულითა შენითა. |
| 1106/1106 | ||
| ესეგვარი დია მიჰხვდეს | სიტყვა-მცთარსა, ენა-მეტსა, | |
| ხვაშიადთა ვერ-მმალავსა, | უჭკუოსა, შმაგსა, რეტსა; | |
| ვაგლახითა მეწიენით, | გეტყვი ყოვლსა ჩემსა მჭვრეტსა, | |
| და | მკურნალმანცა ვერა ჰკურნოს | თავისისა სისხლთა^ მხვრეტსა. |
| 1107/1107 | ||
| ორისაგან ერთი ქმენით, | ამის მეტსა ნურას ჰლამით: | |
| მო- ვითა -ჰკლავ იმა კაცსა, | წადი, მოკალ მალვით ღამით, | |
| მე და სრულად სახლი ჩემი | დახოცასა დაგვხსენ ამით! | |
| და | მოხვალ, გითხრობ ყველაკასა, | მო- ვით-გითხრა ცრემლთა ლამით. |
| 1108/1108 | ||
| თვარა ღამითვე ტვირთები | შენი წაიღე ვირითა, | |
| დააგდე ჩემი მიდამო, | სრულად მიკრიფე, მი-, რითა. | |
| ვეჭვ, რომე ჩემთა ცოდვათა | შენცა აგავსონ ჭირითა, | |
| და | თუ დარბაზს მივა იგი^ ყმა, | შვილთა დამაჭმევს პირითა". |
| 1109/1109 | ||
| რა ესე ესმა @ავთანდილს | ლაღსა, ბუნება-ზიარსა, | |
| ადგა და ლახტი აიღო, | რა ტურფა რამე მხნე არსა! | |
| "ამა საქმისა ვერ-ცნობა, - | თქვა, -ჩემი სიძუნწე არსა". | |
| და | ნუ ეჭვ სულ-დგმულსა ქვეყანად, | თუ ვითმე მისებრი არსა! |
| 1110/1110 | ||
| @ფატმანს უთხრა: "კაცი მომეც | მასწავლელად, წინამძღვარად, | |
| გზასა მართლად წამიყვანოს, | თვარა მეშვლად მინდა არად; | |
| იმა კაცსა ვერა ვხედავ | მეომარად ჩემად დარად, | |
| და | რაცა ვუყო, მოგახსენებ, | მომიცადე, იყავ წყნარად". |
| 1111/1111 | ||
| მას მისცა მონა დიაცმან | წინამძღვრად, წა-ცა-მყვანელად, | |
| კვლავე შეჰყივლა: "ვინათგან | ცეცხლი ცხელია აწ^ ნელად, | |
| თუ მო- ვითა -ჰკლა იგი ყმა | ჩემად გულისა მფხანელად, | |
| და | ბეჭედი ჩემი აცვია, | მას გვედრებ მოსატანელად". |
| 1112/1112 | ||
| @ავთანდილ გავლო ქალაქი | მით უებროთა ტანითა; | |
| ზღვის პირსა სახლნი ნაგებნი | დგეს ქვითა წითელ-მწვანითა, | |
| ქვეშეთკე სრითა ტურფითა, | კვლა ზედათ ბანის-ბანითა, | |
| და | დიდროვანითა ტურფითა, | მრავლითა თანის-თანითა. |
| 1113/1113 | ||
| მუნ მიჰყავს პირ-მზე @ავთანდილ | მას, მისსა წინამძღომელსა; | |
| ხმა-მდაბლად ჰკადრებს: "ისია | სრა მისი, ეძებ რომელსა". | |
| უჩვენებს, ეტყვის: "ჰხედაო | ბანსა ზე და ქვე მდგომელსა? | |
| და | იქი წევს ძილად, იცოდი, | ანუ ქვე ჰპოვებ მჯდომელსა". |
| 1114/1114 | ||
| კარსა წინა დარაჯანი | ორნი უწვეს მას, გლახ, ყმასა. | |
| ყმა გავიდა, გაეპარა, | დააგდებდეს ვირე ხმასა, | |
| თვითო ხელი ყელსა მიჰყო, | მუნვე მისცა სულთა ხდასა, | |
| და | თავი თავსა შეუტაკა, | გაურია ტვინი თმასა. |
| 1115/1115 | ||
| იგი ყმა საწოლს მარტო წვა | გულითა ჯავრიანითა; | |
| ხელ-სისხლიანი @ავთანდილ | შედგა ტანითა ჯანითა; | |
| ვერღა აესწრა, იდუმალ | მოკლა, ვერცა თუ ვცანითა, | |
| და | ხელი მოჰკიდა, მიწასა | დაასკვნა, დაკლა დანითა. |
| 1116/1116 | ||
| მჭვრეტელთა მზე და მებრძოლთა | მხეცი და ვითა ზარია. | |
| ბეჭდითურთ თითი მოჰკვეთა, | ქვესკნელს მიწათა გარია, | |
| ზღვათაკე სარკმლით^ გასტყორცა, | ზღვისა ქვიშათა დარია, | |
| და | მისთვის არცაღა სამარე, | არცა სათხარად ბარია. |
| 1117/1117 | ||
| ხმა მათისა დახოცისა | არ გაისმა არსით არა. | |
| წამოვიდა ვარდი ტკბილი, | რასამცა ვით გაემწარა! | |
| ესე მიკვირს, სისხლი მათი | ასრე ვითა მოიპარა! | |
| და | რომე წეღან წამოევლო, | გზა იგივე წაიარა. |
| 1118/1118 | ||
| რა @ფატმანისსა შევიდა | ლომი, მზე, მოყმე წყლიანი, | |
| უბრძანა: "მოვკალ, მან ყმამან | დღე ვეღარ ნახოს მზიანი, | |
| თვით მონა შენი მოწმად მყავს, | ფიცი აფიცე ღმრთიანი, | |
| და | აჰა თითი და ბეჭედი, | და დანა მაქვს სისხლიანი. |
| 1119/1119 | ||
| აწ მითხარ თუ: რას იტყოდი, | რას გაშმაგდი ისრე რეტად? | |
| რას გექადდა ისი კაცი? | მესწრაფების მეტის-მეტად". | |
| @ფატმან ფერხთა მოეხვია: | "არა ღირს ვარ^ პირსა ჭვრეტად, | |
| და | გამიმრთელდა გული წყლული, | აწყა დავჯე ცეცხლთა შრეტად. |
| 1120/1120 | ||
| მე და უსენი შვილითურთ | აწ ახლად დავიბადენით; | |
| ლომო, ქებანი შენნიმცა | ჩვენ ვითა ვადიადენით! | |
| ვინათგან სისხლთა იმისთა | დაღვრევა დავიქადენით, | |
| და | თავითგან გითხრობ ყველასა, | თქვენ სმენად დაემზადენით". |
| 47 | /ფატმანისგან /ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა |
| 1121/1121 | ||
| ამა ქალაქსა წესია: | დღესა მას ნავროზობასა | |
| არცა ვინ ვაჭრობს ვაჭარი, | არცა ვინ წავა გზობასა; | |
| ყოველნი სწორად დავიწყებთ | კაზმასა, ლამაზობასა, | |
| და | დიდსა შეიქმენ^ მეფენი | პურობა-დარბაზობასა. |
| 1122/1122 | ||
| ჩვენ დიდ-ვაჭართა ზედა-გვაც | დარბაზს მიღება ძღვენისა, | |
| მათ საბოძვრისა ბოძება | ჰმართებს მსგავსისა ჩვენისა; | |
| ათ დღემდის ისმის ყოველგნით | ხმა წინწილისა, ებნისა, | |
| და | მოედანს მღერა, ბურთობა, | დგრიალი ცხენთა დგენისა. |
| 1123/1123 | ||
| ქმარი ჩემი დიდ-ვაჭართა | წაუძღვების, უსენ, წინა, | |
| მათთა ცოლთა მე წავასხამ, | მაწვეველი არად მინა; | |
| დედოფალსა ძღვენსა ვუძღვნით, | მდიდარი თუ გლახა ვინ-ა, | |
| და | დარბაზს ამოდ გავიხარებთ, | მხიარულნი მოვალთ შინა. |
| 1124/1124 | ||
| დღე მოვიდა ნავროზობა, | დედოფალსა ძღვენი ვსძღვენით; | |
| ჩვენ მივართვით, მათ გვიბოძეს, | ავავსეთ და^ ავივსენით; | |
| ჟამიერად მხიარულნი | წამოვედით ნებით ჩვენით, | |
| და | კვლა დავსხედით გახარებად, | უნებურნი არ ვიყვენით. |
| 1125/1125 | ||
| ბაღსა შიგან თამაშობად | საღამოსა გავე ჟამსა, | |
| გავიტანე ხათუნები, - | მათი ჭმევა ჩემგან ხამსა; | |
| მომყვებოდეს მომღერალნი, | იტყოდიან ტკბილსა ხმასა, | |
| და | ვიმღერდი და ვყმაწვილობდი, | ვიცვალებდი რიდე-თმასა. |
| 1126/1126 | ||
| იქ ბაღსა შიგან ტურფანი | სახლნი, ნატიფად გებულნი, | |
| მაღალნი, ყოვლგნით მხედველნი, | ზღვას ზედა წაკიდებულნი, | |
| მუნ შევიტანენ ხათუნნი, | იგი ჩემ თანა ხლებულნი, | |
| და | კვლა დავიდევით ნადიმი, | დავსხედით ამოდ შვებულნი. |
| 1127/1127 | ||
| ვაჭრის ცოლთა მხიარულმან | ვუმასპინძლე ამოდ, დურად; | |
| სმასა ზედა უმიზეზოდ | გავხე რამე^ უგემურად, | |
| რა შემატყვეს, გაიყარა, | სხდომილ იყო რაცა პურად, | |
| და | მარტო დავრჩი, სევდა რამე | შემომექცა გულსა მურად. |
| 1128/1128 | ||
| უკმოვახვენ სარკმელნი და | შევაქციე პირი გზასა, | |
| ვიხედვიდი, ვიქარვებდი | კაეშნისა ჩემგან ზრდასა, | |
| შორს ამიჩნდა ცოტა რამე, | მოცურვიდა შიგან ზღვასა, | |
| და | მფრინველად ვთქვი, ანუ მხეცად, | სხვას ვამსგავსე მე-მცა რასა! |
| 1129/1129 | ||
| მაშორვიდა, ვერად ვიცან; | მომეახლა, იყო ნავი; | |
| ორთა კაცთა, ტანად შავთა, | თვით პირიცა ედგა შავი; | |
| იქით-აქათ მოსდგომოდეს, | ახლოს^ უჩნდა ოდენ თავი, | |
| და | გამოიღეს, გამიკვირდა | იგი უცხო სანახავი. |
| 1130/1130 | ||
| გამოზიდნეს იგი ნავი, | გამოიღეს ბაღსა წინა, | |
| მიიხედნეს, მოიხედნეს, | ვინ გვიჭვრეტსო, სადა, ვინა, | |
| ვერა ნახეს სულიერი, | ვერცა რამან შეაშინა; | |
| და | მე იდუმალ ვიხედვიდი, | სულ-ღებული ვიყავ შინა. |
| 1131/1131 | ||
| მით ნავიდაღმა მათ რომე | გარდმოსვეს კიდობანითა, | |
| აჰხადეს, ქალი გარდმოხდა | უცხოთა რათმე ტანითა, | |
| თავსა რიდითა შავითა, | ქვეშეთ მოსილი მწვანითა, | |
| და | მზესა სიტურფედ ეყოფის, | იყოს მისითა გვანითა. |
| 1132/1132 | ||
| რა მობრუნდა ქალი ჩემკე, | შემოადგეს სხივნი კლდესა, | |
| ღაწვთა მისთა ელვარება | ელვარებდა ხმელთა, ზესა; | |
| დავიწუხენ თვალნი, ყოლა | ვერ შევადგენ, ვითა მზესა, | |
| და | უკმოვიხაშ კარი, ჩემგან | მათი ჭვრეტა ვერა ცნესა. |
| 1133/1133 | ||
| მოვიხმენ ოთხნი მონანი, | ჩემსა წინაშე მდგომელნი, | |
| ვუჩვენე: "ჰხედავთ, ინდოთა | ტყვედ ჰყვანან შუქნი რომელნი? | |
| ჩაეპარენით, ჩაედით | წყნარად, ნუ ჩქარად მხლტომელნი, | |
| და | მოგყიდონ, ფასი მიეცით, | რისაცა^ იყვნენ მნდომელნი. |
| 1134/1134 | ||
| თუ არ მოგცენ, ნუღა მისცემთ, | წაჰგვარეთ და დახოცენით, | |
| მოიყვანეთ ისი მთვარე, | ქმენით კარგად, ეცადენით!" | |
| ჩემნი ყმანი ზედადაღმა | ჩაეპარნეს, ვითა ფრენით, | |
| და | დაევაჭრნეს, არ მოჰყიდეს, | შავნი ვნახენ მეტად წყენით. |
| 1135/1135 | ||
| მე სარკმელთა გარდავადეგ. | რა შევიგენ, არ მოჰყიდეს, | |
| მევუზახენ: "დახოცენით!" | დაიპყრნეს და თავსა სჭრიდეს; | |
| იგი ზღვასა შეასრივნეს, | შემოადგეს ქალსა, სცვიდეს; | |
| და | ჩავეგებე, გამოვჰგვარე, | ზღვის პირს ხანსა არ დაზმიდეს. |
| 1136/1136 | ||
| რა გიამბო ქება მისი, | რა სიტურფე, რა ნაზობა! | |
| ვფიცავ, რომე იგი მზეა, | არა ჰმართებს მზესა მზობა! | |
| ვინ გაიცდის შუქთა მისთა, | ვინ-მცა ვით ქმნა ნახაზობა! | |
| და | მე თუ დამწვავს, აჰა მზად ვარ, | აღარ უნდა ამას მზობა!" |
| 1137/1137 | ||
| ესე სიტყვა დაასრულა, | @ფატმან იკრნა პირსა ხელნი; | |
| @ავთანდილსცა აეტირნეს, | გარდმოყარნა ცრემლნი ცხელნი; | |
| ერთმანერთი დაავიწყდა, | მისთვის გახდეს ვითა ხელნი, | |
| და | ღვარმან, ზედათ მოდენილმან, | გააწყალნა ფიფქნი თხელნი. |
| 1138/1138 | ||
| მოიტირეს.ყმამან უთხრა: | "ნუღარ გასწყვედ, გაასრულე". | |
| @ფატმან იტყვის: "მივეგებე, | გული მისთვის ვაერთგულე, | |
| გარდვუკოცნე ყოვლი ასო, | თავი ამად მოვაძულე, | |
| და | ზედა დავსვი ტახტსა ჩემსა, | შევეკვეთე, გავესულე. |
| 1139/1139 | ||
| ვჰკადრე: "მითხარ, ვინ ხარ, მზეო, | ანუ შვილი ვისთა ტომთა? | |
| იმა ზანგთა სით მოჰყვანდი | შენ, პატრონი ცისა ხომთა?" | |
| მან პასუხი არა მითხრა | მე სიტყვათა ესეზომთა, | |
| და | ას-ნაკეცი წყარო ვნახე | ცრემლთა, მისგან მონაწთომთა. |
| 1140/1140 | ||
| რა მივაჭირვე კითხვითა, | მეტითა საუბარითა^, | |
| გულ-ამოხვინჩვით ატირდა | მით რათმე ხმითა წყნარითა; | |
| ბროლ-ლალსა ღვარი ნარგისთა | მოსდის გიშრისა ღარითა; | |
| და | მისი მწვრეტელი დავიწვი, | გავხე გულითა მკვდარითა. |
| 1141/1141 | ||
| მითხრა: "შენ ჩემთვის, დედაო, | ხარ უმჯობესი დედისა, | |
| რას აქმნევ ჩემსა ამბავსა, | ზღაპარი არის ყბედისა! | |
| ღარიბი ვინმე, შემსწრობი | ვარ უბედოსა ბედისა; |
| და | თუ რაცა მკითხო, ძალი-მცა | გიგმია არსთა მხედისა!" |
| 1142/1142 | ||
| ვთქვი: "უჟამოდ არ წესია | მოყვანა და მზისა ხმობა; | |
| მომყვანელი გაშმაგდების | და წაუვა ერთობ ცნობა; | |
| ხმობა უნდა ჟამიერად, | სააჯოსა ყოვლსა თხრობა. | |
| და | რად არ ვიცი ამა მზისა | საუბრისა უჟამობა?" |
| 1143/1143 | ||
| ავიყვანე იგი პირ-მზე | ნაქები და ვერ ვთქვი უქი; | |
| სურვილმან და მზემან მისმან, | ძლივ დავმალე მისი შუქი, | |
| ჩამოვჰბურე მრავალ-კეცი | სტავრა მძიმე, არ-სუბუქი; | |
| და | ცრემლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, | წამწამთაგან მოქრის ბუქი. |
| 1144/1144 | ||
| მოვიყვანე შინა ჩემსა | იგი პირ-მზე ტანით ალვით, | |
| მოვუკაზმე სახლი ერთი, | შიგან დავსვი მეტად მალვით; | |
| არვის ვუთხარ სულიერსა, | შევინახე ფარვით, კრძალვით, | |
| და | ერთი ზანგი ვამსახურე; | მე შევიდი, ვნახი ხალვით. |
| 1145/1145 | ||
| ვით გიამბო საკვირველი | მე, გლახ, მისი ყოფა-ქცევა, | |
| დღე და ღამე გაუწყვედლად | ტირილი და ცრემლთა ფრქვევა! | |
| შევეხვეწი: "დადუმდიო", | წამ ერთ ჰქონდის ჩემი თნევა. | |
| და | აწ უმისოდ ვით ცოცხალ ვარ, | ჰაი ჩემთვის, ვაგლახ მე, ვა! |
| 1146/1146 | ||
| შინა შევიდი, მას წინა | ედგის ცრემლისა გუბები, | |
| შიგან სისხლისა მორევსა | ეყრდნის გიშრისა შუბები, | |
| მელნისა ტბათათ ^იღვრების | სავსე სათისა რუბები, | |
| და | შუა ძოწსა და აყიყსა^ | ჭვირს მარგალიტი ტყუბები. |
| 1147/1147 | ||
| ჟამი ვერ ვპოვე კითხვისა | ნიადაგ ცრემლთა ღვრისაგან, | |
| თუ-მცა მეკითხა: "ვინა ხარ^, | ეგრე გასრული რისაგან?" | |
| მჩქეფრად სისხლისა ნაკადი | მოსდის ალვისა ხისაგან, | |
| და | მას ხორციელი ვით^ გასძლებს | სხვა, კიდეგანი ქვისაგან! |
| 1148/1148 | ||
| არად უნდის საბურავი, | არცა წოლა საგებლითა, | |
| მიწყივ იყვის რიდითა და | მით ერთითა ყაბაჩითა, | |
| მკლავი მისი სასთაულად | მიიდვის და მიწვის მითა, | |
| და | ძლივ ვაჭამი ცოტა რამე | ათასითა შეხვეწითა^. |
| 1149/1149 | ||
| სხვა გიამბო საკვირველი | რიდისა და ყაბაჩისა; | |
| ვარ მნახავი ყოვლისავე | უცხოსა და ძვირფასისა, | |
| მაგრა მისი არა ვიცი, | ქმნილი იყო რაგვარ რისა: | |
| და | სილბო ჰქონდა ნაქსოვისა | და სიმტკიცე - ნაჭედისა. |
| 1150/1150 | ||
| მან ტურფამან სახლსა ჩემსა | ეგრე დაყო ხანი დიდი. | |
| ვერ გავანდევ ქმარსა ჩემსა, | შესმენისა მქონდა რიდი; | |
| ვთქვი: " თუ ვუთხრობ, ვიცი, დარბაზს | გაამჟღავნებს ისი ფლიდი". | |
| და | ესე მეყო საგონებლად, | კვლა შევიდი, კვლა გავიდი. |
| 1151/1151 | ||
| ვთქვი: "თუ არ ვუთხრა, რა ვუყო | ჩემგან რა მოეგვარების? | |
| არცა რა ვიცი, რა უნდა, | რა ვისგან მოეხმარების; | |
| ქმარი რა მიგრძნობს, მო-ცა-მკლავს, | ვეღარა მომეფარების; | |
| და | ვითა დავმალო ნათელი, | ვინ მზესა დაედარების?! |
| 1152/1152 | ||
| მე, გლახ, მარტომან რა ვუყო, | მიმატებს ცეცხლთა დებასა! | |
| მო და გავანდო, ნუ შევალ | @უსენის შეცოდებასა; | |
| არ გამამჟღავნოს^, ვაფიცო, | თუ მომცემს იმედებასა, | |
| და | სულსა ვერ წასწყმედს, ვერა იქმს | ფიცისა გაცუდებასა. |
| 1153/1153 | ||
| მივე მარტო, ქმარსა ჩემსა | ველაღობე, ველაციცე, | |
| მერმე ვუთხარ: "გითხრობ რასმე, | მაგრა პირველ შემომფიცე, | |
| არვის უთხრა სულიერსა, | საფიცარი მომეც მტკიცე". | |
| და | ფიცი ფიცა საშინელი: | "თავიცაო კლდესა ვიცე! |
| 1154/1154 | ||
| რაცა მითხრა, სიკვდილამდის | არვის ვუთხრა სულიერსა, | |
| არა ბერსა, არა ყმასა, | მოყვარესა, არცა მტერსა". | |
| მერმე ვუთხარ ყველაკაი | @უსენს, კაცსა ლმობიერსა: | |
| და | "მოდი, მომყევ აქა სადმე^, | მე, გიჩვენებ მზისა ფერსა". |
| 1155/1155 | ||
| ადგა, ამყვა და წავედით, | შევლენით კარნი სრისანი. | |
| @უსენ გაჰკვირდა, გა-ცა-კრთა, | რა შუქნი ნახნა მზისანი; | |
| თქვა: "რა მიჩვენე, რა ვნახე, | რანია, ნეტარ, რისანი?! | |
| და | თუ ხორციელი არის-მცა, | თვალნიმცა მრისხვენ ღმრთისანი!" |
| 1156/1156 | ||
| ვთქვი, თუ: "არცა რა მე ვიცი | ამისი ხორციელობა, | |
| რაცა არ გითხარ, მის მეტი | არა მაქვს^ მეცნიერობა; | |
| მე და შენ ვჰკითხოთ, ვინ არის, | ვისგან სჭირს ისი ხელობა, | |
| და | ნუთუ რა გვითხრას, ვეაჯნეთ, | ქმნას დიდი ლმობიერობა". |
| 1157/1157 | ||
| მივედით, გვქონდა ორთავე | კრძალვა მისისა კრძალისა; | |
| ვჰკადრეთ, თუ: "მზეო, სახმილი | გვედების შენგან ალისა, | |
| გვითხარ, რა არის წამალი | მთვარისა შუქ-ნამკრთალისა? | |
| და | რას შეუქმნიხარ ზაფრანად | შენ, ფერად მსგავსი ლალისა?" |
| 1158/1158 | ||
| რაცა ვჰკითსეთ, არა ვიცი, | ესმა, ანუ არ ისმენდა: | |
| ვარდი ერთგან შეეწება, | მარგალიტსა არ აჩენდა; | |
| გველნი მოშლით მოეკეცნეს, | ბაღი შეღმა შე-რე-შენდა, | |
| და | მზე ვეშაპსა დაებნელა, | ზედა რადმცა გაგვითენდა! |
| 1159/1159 | ||
| ვერა დავჰყარეთ პასუხი | ჩვენ საუბრითა ჩვენითა: | |
| ვეფხი-ავაზა პირ-ქუშად | ზის, წყრომა ვერ ვუგრძენითა. | |
| კვლაცა ვაწყინეთ, ატირდა | მჩქეფრად ცრემლისა დენითა, | |
| და | "არა ვიციო, მიმიშვით!"- | ეს ოდენ გვითხრა ენითა. |
| 1160/1160 | ||
| დავსხედით და მას თანავე | ვიტირეთ და ცრემლი ვლამეთ, | |
| რაცა გვეთქვა, შევინანეთ, | სხვამცა რაღა შევიწამეთ! | |
| ძლივ ვიაჯეთ დადუმება, | დავადუმეთ, დავაამეთ, | |
| და | ჩვენ მივართვით ხილი რამე, | მაგრა ვერა ვერ ვაჭამეთ. |
| 1161/1161 | ||
| @უსენ იტყვის: "ბევრ-ათასნი | ჭირნი ამან ამიხოცნეს; | |
| ესე ღაწვნი მზისად ხმანან, | კაცთაგანმცა ვით იკოცნეს! | |
| უმართლეა, ვერ-მჭვრეტელმან | თუ პატიჟნი იასოცნეს, | |
| და | მე თუ შვილნი მირჩევნიან, | ღმერთმან იგი დამიხოცნეს!" |
| 1162/1162 | ||
| მას ვუჭვრიტეთ დიდი ხანი, | წამოვედით სულთქვმით, ახით; | |
| შეყრა გვიჩნდის სიხარულად, | გაყრა დიდად ვივაგლახით; | |
| ვაჭრობისა საქმისაგან | მოვიცალით, იგი ვნახით, | |
| და | გული ჩვენი^ გაუშვებლად | დაეტყვევნეს მისით მახით. |
| 1163/1163 | ||
| რა გარდახდა ხანი რამე, | გამოვიდეს ღამე-დღენი, | |
| @უსენ მითხრა: "არ მინახავს | ძოღანდითგან მეფე ჩვენი. | |
| მივაზირებ, წავალ, ვნახავ, | ვუდარბაზო, ვუძღვნა ძღვენი". | |
| და | მოვახსენე: "დია, ღმერთო, | ბრძანებაა ეგე თქვენი!" |
| 1164/1164 | ||
| @უსენ ტაბაკსა დააწყო | მარგალიტი და თვალები. | |
| დავჰვედრე: "დარბაზს დაგხვდების | დარბაზის ერი მთრვალები; | |
| ამა ქალისა ამბავსა, | მომკალ, თუ არ ეკრძალები". | |
| და | კვლა შემომფიცა: "არ ვიტყვი, | თავსაცა მეცეს ხრმალები!" |
| 1165/1165 | ||
| @უსენ მივიდა, ხელმწიფე | დაჰხვდა ნადიმად მჯდომელი- | |
| @უსენ არიფი მეფისა, | მეფეა მისი მნდომელი- | |
| წინა მიისვა, შეიძღვნა, | ძღვენი მიართვა რომელი. | |
| და | აწ ჰნახო მთრვალი ვაჭარი, | ცქაფი, უწრფელი მწთომელი^. |
| 1166/1166 | ||
| რა მეფემან @უსენს წინა | სვა მრავალი დოსტაქანი, | |
| კვლა შესვეს და კვლა აუვსნეს | სხვა ფარჩნი და სხვა ჭიქანი. | |
| დაავიწყდეს იგი ფიცი, | რა მუსაფი, რა მაქანი! | |
| და | მართლად თქმულა: "არა ჰმართებს | ყვავსა ვარდი, ვირსა რქანი". |
| 1167/1167 | ||
| უთხრა დიდმან ხელმწიფემან | უჭკუოსა @უსენს, მთრვალსა: | |
| "დია მიკვირს, საძღვნოდ ჩვენად | სით მოიღებ ამა თვალსა, | |
| მარგალიტსა დიდროანსა^, | უმსგაცსოსა ჰპოვებ ლალსა? | |
| და | ვერ გარდვიხდი, თავმან ჩემმან, | ძღვენთა შენთა ნაათალსა". |
| 1168/1168 | ||
| თაყვანის-სცა @უსენ, ჰკადრა: | "ჰე მაღალო ხელმწიფეო, | |
| ზეცით შუქთა მომფენელო, | მარჩენელო არსთა, მზეო! | |
| რაცა სხვა მაქვს, ვისი არის | ოქრო, თუნდა საჭურჭლეო? | |
| და | დედის მუცლით რა გამომყვა? | მბოძებია თქვენგან მეო. |
| 1169/1169 | ||
| ამას გკადრებ, თავმან თქვენმან, | არა გმართებს მადლი ძღვნისა; | |
| სხვა რამე მითქს სასძლო თქვენი, | შესართავი თქვენის ძისა; | |
| მას უცილოდ დამიმადლებთ, | ოდეს ჰნახოთ მსგავსი მზისა, | |
| და | მაშინ მეტად გაამრავლოთ | თქვენ ბრძანება ნეტარძისა". |
| 1170/1170 | ||
| რას ვაგრძელებდე! გატეხა | ფიცი, სიმტკიცე სჯულისა, | |
| უამბო პოვნა ქალისა, | მჭვრეტთაგან მზედ სახულისა. | |
| მეფესა მეტად ეამა, | მიეცა ლხინი გულისა, | |
| და | უბრძანა დარბაზს მოყვანა, | სრულ-ქმნა @უსენის თქმულისა. |
| 1171/1171 | ||
| მე აქა ჩემსა ამოდ ვჯე, | მუნამდის არ მიკვნესია. | |
| შემოდგა კარსა მეფისა | მონათა უხუცესია, | |
| თანა ჰყვა მონა სამოცი, | ვით ხელმწიფეთა წესია, | |
| და | მოვიდეს; მეტად გავკვირდი, | ვთქვი: "რამე საქმე ზესია". |
| 1172/1172 | ||
| მისალამეს, "ფატმან! - მითხრეს - | ბრძანებაა ღმრთისა სწორთა: | |
| დღეს რომელი @უსენ შესძღვნა | ქალი, მსგავსი მზეთა ორთა, | |
| აწ მოგვგვარე, წავიყვანოთ, | ვლა არ გვინდა გზათა შორთა". | |
| და | ესე მესმა, დამტყდეს ცანი, | რისხვა ღმრთისა ეცა გორთა. |
| 1173/1173 | ||
| მე გაკვირვებით კვლა ვჰკითხე: | "რა ქალი გინდა, რომელი?" | |
| მათ მითხრეს: "უსენ შემოსძღვნა | პირი ელვათა მკრთომელი". | |
| არას მარგებდა, დაესკვნა^ | დღე ჩემი სულთა მხდომელი, | |
| და | ავთრთოლდი, ავდეგ ვეღარა, | ვერცა ქვე ვიყავ მჯდომელი. |
| 1174/1174 | ||
| შევე, ვნახე იგი ტურფა | მტირალად და ცრემლ-დასხმულად, | |
| ვჰკადრე: "მზეო, ბედმან შავმან | ვით მიმუხთლა, ჰხედავ, რულად! | |
| ცა მობრუნდა რისხვით ჩემკე, | იავარ-მყო, ამფხვრა სრულად, | |
| და | შემასმინეს, მეფე გითხოვს, | ვარ ამისთვის გულ-მოკლულად". |
| 1175/1175 | ||
| მან მითხრა: "დაო, ნუ გიკვირს, | ეგე რაზომცა ძნელია! | |
| ბედი უბედო ჩემზედა | მიწყივ ავისა მქმნელია. | |
| კარგი რამ^ მჭირდეს, გიკვირდეს, | ავი რა საკვირველია! | |
| და | სხვა-და-სხვა ჭირი ჩემ ზედა | არ ახალია, ძველია". |
| 1176/1176 | ||
| თვალთათ ^ ვითა მარგალიტი | გარდმოყარა ცრემლი ხშირი, | |
| ადგა ასრე გულ-უშიშრად, | ვეფხი იყო, ანუ გმირი, | |
| ლხინი ლხინად არად უჩნდა, | მართ აგრევე ჭირად ჭირი. | |
| და | მთხოვა, გარე აჯიღითა | მოიბურა ტანი, პირი. |
| 1177/1177 | ||
| შევე საჭურჭლეს, რომელსა | ფასი არ დაედებოდა, | |
| თვალ-მარგალიტი ავიღე, | რაც ოდენ ამეღებოდა, | |
| თვითო და თვითო თვითოსა | ქალაქსა ეფასებოდა, | |
| და | მივე, მას წელთა შევარტყი, | შავ-გული ვისთვის კვდებოდა. |
| 1178/1178 | ||
| ვარქვი: "ჩემო, განაღ სადმე | გეხმარების ესეგვარი". | |
| მათ მონათა ხელთა მივეც | იგი პირი, მზისა დარი. | |
| ცნა მეფემან, მოეგება; | ჰკრეს ტაბლაკსა, გახდა ზარი; | |
| და | იგი მივა თავ-მოდრეკით | წყნარი, არას მოუბარი^. |
| 1179/1179 | ||
| ზედა მოატყდა მჭვრეტელი, | გახდა ზათქი და ზარები, | |
| ვერ იჭირვიდეს სარანგნი, | მუნ იყო არ-სიწყნარები; | |
| იგი რა ნახა მეფემან, | საროსა მსგავსი ნარები, | |
| და | გაკრთომით უთხრა: "ჰე, მზეო, | აქა ვით მოიგვარები?" |
| 1180/1180 | ||
| ვით მზემან, მისნი მჭვრეტელნი | შექმნნა თვალისა მფახველად; | |
| მეფემან ბრძანა: "გამხადა | ნახული მე უნახველად, | |
| ღმრთისაგან კიდე ვინ-მც იყო | კაცი ამისად მსახველად! | |
| და | ჰმართებს ამისთა მიჯნურთა, | ხელნი თუ რბოდენ, გლახ^, ველად!" |
| 1181/1181 | ||
| გვერდსა დაისვა, ეუბნა | ტკბილითა საუბარითა^: | |
| "მითხარო, ვინ ხარ, ვისი ხარ, | მოსრული ვისით ^ გვარითა?" | |
| მან არა გასცა პასუხი | პირითა, მზისა დარითა; | |
| და | თავ-მოდრეკილი დაღრეჯით | ქვე ზის ცნობითა წყნარითა. |
| 1182/1182 | ||
| არ ისმენდა მეფისასა, | რასა გინდა უბრძანებდა, | |
| სხვაგან იყო გული მისი, | სხვასა რასმე იგონებდა; | |
| ვარდი ერთგან შეეწება, | მარგალიტსა არ აღებდა^, | |
| და | მჭვრეტნი მისნი გააკვირვნა, | რასა-მცა ვინ იაზრებდა! |
| 1183/1183 | ||
| მეფე ბრძანებს: "რა შევიგნათ, | გული ჩვენი რით ^ იხსნების? | |
| ამა ორთა კიდეგანთა^ | აზრი არა არ იქმნების: | |
| ან ვისიმე მიჯნურია, | საყვარელი ეგონების, | |
| და | მისგან კიდე არვისად სცალს, | ვეღარცა ვის ეუბნების. |
| 1184/1184 | ||
| ანუ არის ბრძენი ვინმე, | მაღალი და მაღლად მხედი, | |
| არცა ლხინი ლხინად უჩანს, | არცა ჭირი ზედას-ზედი; | |
| ვით ზღაპარი, ასრე ესმის | უბედობა, თუნდა ბედი, | |
| და | სხვაგან არის, სხვაგან ფრინავს, | გონება უც ვითა ტრედი. |
| 1185/1185 | ||
| ღმერთმან ქმნას, შინა მოვიდეს | ძე ჩემი გამარჯვებული, | |
| მე დავა ხედრო ესე მზე, | და-, მისთვის დამზადებული; | |
| მან ათქმევინოს ნუთუ რა, | ჩვენცა ვცნათ გაცხადებული, | |
| და | მუნამდის მთვარე შუქ-კრთომით | ჯდეს, მზისა მოშორვებული". |
| 1186/1186 | ||
| ხელმწიფისა შვილსა გითხრობ | კარგსა ყმასა, გულოვანსა, | |
| უებროსა ზნედ და თვალად, | შვენიერსა პირსა, ტანსა; | |
| მაშინ ლაშქარს წასრულ იყო, | მუნ დაჰყოფდა დიდსა ხანსა, | |
| და | მამა მისთვის ამზადებდა მას, | მნათობთა დასაგვანსა. |
| 1187/1187 | ||
| მოიღეს, ტანსა ჩააცვეს | შესამოსელი ქალისა, | |
| მას ზედა შუქი მრავალი | ჩნდა მნათობისა თვალისა, | |
| დაადგეს თავსა გვირგვინი | ერთობილისა ლალისა, | |
| და | მუნ ვარდსა ფერი აშვენებს | ბროლისა გამჭვირვალისა^. |
| 1188/1188 | ||
| მეფემან ბრძანა: "მოკაზმეთ | საწოლი უფლის-წულისა!" | |
| დაუდგეს ტახტი ოქროსა, | წითლისა მაღრიბულისა; | |
| ადგა თვით დიდი ხელმწიფე, | პატრონი სრისა სრულისა, | |
| და | მას ზედა დასვა იგი მზე, | ლხინი მჭვრეტელთა გულისა. |
| 1189/1189 | ||
| უბრძანა ცხრათა ხადუმთა | დადგომად^ მცველად კარისად; | |
| ხელმწიფე დაჯდა ნადიმად, | მსგავსად მათისა გვარისად; | |
| უბოძა @უსენს უზომო | მუქფად მის მზისა დარისად. | |
| და | სცემენ ბუკსა და ტაბლაკსა | მოსამატებლად ზარისად. |
| 1190/1190 | ||
| გააგრძელეს ნადიმობა, | სმა შეიქმნა მეტად გრძელი, | |
| ქალი პირ-მზე ბედსა ეტყვის: | "რა ბედი მიც ჩემი მკლველი! | |
| სადაური სად მოსრულ ვარ, | ვის მივჰხვდები ვისთვის ხელი, | |
| და | რა ვქმნა, რა ვყო, რა მერგების, | სიცოცხლე მჭირს მეტად ძნელი!" |
| 1191/1191 | ||
| კვლაცა იტყვის: "ნუ დავაჭნობ | შვენებასა ვარდთა ფერსა, | |
| ვეცადო რას, ნუთუ ღმერთმან | მომარიოს ჩემსა მტერსა! | |
| სიკვდილამდის ვის მოუკლავს | თავი კაცსა მეცნიერსა? | |
| და | რა მისჭირდეს, მაშინ უნდან | გონებანი გონიერსა!" |
| 1192/1192 | ||
| ხადუმნი უხმნა, უბრძანა: | "ისმინეთ"^, მოდით ცნობასა! | |
| მოღორებულ ხართ, დამცთარ ხართ | თქვენ ჩემსა პატრონობასა, | |
| დამცთარა თქვენი პატრონი^, | ჩემსა თუ ლამის სძლობასა, | |
| და | ჩემთვის ბუკსა და ტაბლაკსა | ცუდად, გლახ, იცემს, ნობასა. |
| 1193/1193 | ||
| არ ვარგ ვარ თქვენად დედოფლად, | ჩემი გზა კიდეგანია; | |
| მაშოროს ღმერთმან მამაცი, | პირად მზე, სარო-ტანია! | |
| სხვასა რად მნუკევთ საქმესა? | ჩემნი საქმენი სხვანია! | |
| და | თქვენ თანა ჩემი სიცოცხლე | არ ჩემი შესაგვანია. |
| 1194/1194 | ||
| უცილოდ თავსა მოვიკლავ, | გულსა დავიცემ დანასა, | |
| თქვენ დაგხოცს თქვენი პატრონი, | სოფელს ვერ დაჰყოფთ ხანასა; | |
| ესე სჯობს: მოგცე საჭურჭლე, | მძიმე მარტყია ტანასა, | |
| და | მე გამაპარეთ, გამიშვით, | თვარა დაიწყებთ ნანასა". |
| 1195/1195 | ||
| შემოიხსნა მარგალიტი, | შემოერტყა რაცა თვალი, | |
| მოიხადა გვირგვინიცა | გამჭვირვალი^ ერთობ ლალი; | |
| მისცა, უთხრა: "გამომიღეთ, | გეაჯები გულ-მხურვალი, | |
| და | მე გამიშვით, ღმერთსა თქვენსა | მიავალეთ დიდი^ ვალი". |
| 1196/1196 | ||
| მონათა მიჰხვდა სიხარბე | მის საჭურჭლისა ძვირისა, | |
| დაჰვიწყდა შიში მეფისა, | ვითა ერთისა გზირისა, | |
| გამოპარება დაასკვნეს | მის უებროსა პირისა. | |
| და | ნახეთ, თუ ოქრო რასა იქმს, | კვერთხი ეშმაკთა ძირისა! |
| 1197/1197 | ||
| რა ოქრო მისთა მოყვასთა | აროდეს მისცემს ლხენასა, | |
| დღედ სიკვდილამდის სიხარბე | შეაქმნევს კბილთა ღრჭენასა: | |
| შესდის და გასდის, აკლია, | ემდურვის ეტლთა რბენასა, | |
| და | კვლა აქა სულსა დააბამს, | დაუშლის აღმაფრენასა. |
| 1198/1198 | ||
| რა ხადუმთა აუსრულეს | საქმე მისი საწადელი, | |
| ერთმან ტანსა აიხადა, | მისცა მისი ჩასაცმელი, | |
| სხვანი კარნი გამოარნეს, | იჯარვოდა დარბაზს მსმელი. | |
| და | დარჩა მთვარე გავსებული, | გველისაგან ჩაუნთქმელი^. |
| 1199/1199 | ||
| მონანიცა გარდიხვეწნეს, | გაიპარნეს მასვე თანა. | |
| ქალმან კარსა დამირეკა, | @ფატმანობა ჩემი ბრძანა. | |
| გავე, ვიცან, მოვეხვიე, | გამიკვირდა მეცა განა! | |
| და | შინა ყოლა არ შემომყვა: | "რად მაწვეო?", შემანანა. |
| 1200/1200 | ||
| მიბრძანა: "თავი ვიყიდე | მოცემულითა შენითა, | |
| მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს | მოწყალებითა ზენითა! | |
| ვეღარ დამმალავ, გამიშვი, | ფიცხლავ გამგზავნე ცხენითა, | |
| და | სადამდის სცნობდეს ხელმწიფე, | კაცთა მომწევდეს რბენითა". |
| 1201/1201 | ||
| შევე ფიცხლავ საჯინიბოს, | ავხსენ ცხენი უკეთესი, | |
| შევუკაზმე, ზედა შევსვი | მხიარული, არ მოკვნესი; | |
| ჰგვანდა, ოდეს ლომსა შეჯდეს | მზე, მნათობთა უკეთესი^. | |
| და | წახდა ჩემი ჭირნახული, | ვერ მოვიმკე, რაცა ვსთესი. |
| 1202/1202 | ||
| დღე მიიყარა, ხმა გახდა, | მოვიდა მისი მდევარი, | |
| მოიცვეს შიგან ქალაქი, | შეიქმნა მოსაწევარი; | |
| მე მკითხეს, ვარქვი: "თუ ჰპოვოთ | მუნ სასლსა, სადა მე ვარი, | |
| და | მეფეთა ვიყო შემცოდე | და მათთა სისხლთა მზღვევარი!" |
| 1203/1203 | ||
| მონახეს, ვერა შეიგნეს, | შეიქცეს დაწბილებულნი, | |
| მას აქათ იგლოვს ხელმწიფე | და ყოვლნი მისნი^ ხლებულნი. | |
| დაჰხედენ დარბაზის ერთა! | შევლენ ისფრითა ღებულნი: | |
| და | "მზე მოგვეშორვა, მას აქათ | ჩვენ ვართ სინათლე-კლებულნი. |
| 1204/1204 | ||
| მის მთვარისა სადაობა | კვლა გიამბო, საქმე კვლაცი; | |
| აწ უწინა ესე გითხრა, | რას მექადდა ისი კაცი: | |
| მე, გლახ, ვიყავ მისი ნეზვი, | იგი იყო ჩემი ვაცი. | |
| და | კაცსა დასვრის უგულობა | და დიაცსა ბოზი ნაცი. |
| 1205/1205 | ||
| მით არ ჯერ ვარ ქმარსა ჩემსა, | მჭლე არის და თვალად ნასი. | |
| ისი კაცი ჭაშნაგირი | დარბაზს იყო მეტად ხასი; | |
| ჩვე გვიყვარდა ერთმანერთი, | არ მაცვია თუცა ფლასი, | |
| და | ნეტარძი ვინ სისხლი მისი | შემახვრიტა ერთი თასი! |
| 1206/1206 | ||
| ესე ამბავი მას თანა | ვთქვი დიაცურად, ხელურად: | |
| ჩემსავე მოსლვა მის მზისა | და გაპარება მელურად. | |
| გამჟღავნებასა მექადდა | არ მოყვარულად, მტერულად, | |
| და | აწ ისრე მკვდარსა ვიგონებ, | იშ, თავი ვისსენ მე რულად! |
| 1207/1207 | ||
| დამექადის, რაზომჯერცა | წავიკიდნით თავის წინა. | |
| ოდეს მეხმე, არ მეგონა | მე იმისი ყოფა შინა; | |
| მოსრულიყო, მოსლვა ეთქვა; | შენცა მოხვე, შემეშინა, | |
| და | ამად გკადრე: "ნუ მოხვალო", | მოგაგებე მონა წინა. |
| 1208/1208 | ||
| აღარ დაჰბრუნდით, მოხვედით, | შუქნი თქვენ ჩემთვის არენით; | |
| შეიყარენით ორნივე, | ჩემზედა დაიჯარენით; | |
| ამად შევშინდი, ღონენი | ვეღარა მოვაგვარენით, | |
| და | იმას, გლახ, ჩემი სიკვდილი | გულითა სწადდა, არ ენით. |
| 1209/1209 | ||
| თუ-მცა ისი არ მოგეკლა, | მისრულიყო დარბაზს ვითა, | |
| შემასმენდა ჯავრიანი, | გული ედვა ცეცხლებრ წვითა; | |
| მეფე მწყრალი გარდასწმედდა | სახლსა ჩემსა გარდაგვითა, | |
| და | შვილთა, ღმერთო, დამაჭმევდა, | დამქოლვიდა მერმე ქვითა! |
| 1210/1210 | ||
| მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს! - | მადლსა გკადრებდე მე რასა- | |
| რომელმან დამხსენ მშვიდობით | იმა გველისა მზერასა! | |
| აწ ამას იქით ვჰნატრიდე | ჩემსა ეტლსა და წერასა, | |
| და | აღარ ვიშიშვი სიკვდილსა, | ჰაი^, ჩავიჭერ ქვე რასა!" |
| 1211/1211 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "ნუ გეშის, | წიგნსაცა აგრე სწერია: | |
| მოყვარე მტერი ყოვლისა | მტრისაგანც უფრო მტერია; | |
| არ მიენდობის გულითა, | თუ კაცი მეცნიერია. | |
| და | ნუღარ იშიშვი იმისგან, | აწ იგი მკვდართა ფერია. |
| 1212/1212 | ||
| იგივე მითხარ, მას აქათ, | ქალი გაჰგზავნე შენ ოდეს, | |
| რაცაღა გეცნას ამბავი, | ანუ რა მისი გსმენოდეს". | |
| კვლა იტყვის @ფატმან ტირილით, | კვლა თვალთათ ^ ცრემლი^ სდენოდეს: | |
| და | "წახდესო შუქნი, რომელნი | მზისაებრ ველთა ჰფენოდეს!" |
| 48 | ამბავი /ნესტან-დარეჯანის ქაჯთაგან შეპყრობისა. /ფატმანისგან მბობა /ავთანდილს თანა |
| 1213/1213 | ||
| ვა, საწუთროო, სიცრუვით | თავი სატანას ადარე! | |
| შენი ვერავინ ვერა ცნას, | შენი სიმუხთლე სად არე; | |
| პირი მზისაებრ საჩინო | სად უჩინო ჰყავ, სად არე? | |
| და | მით ვხედავ, ბოლოდ სოფელსა | ოხრად ჩანს ყოვლი სად არე! |
| 1214/1214 | ||
| @ფატმან იტყვის: "მომეშორვა | მზე, მნათობი სრულად ხმელთა, | |
| სიცოცხლე და სულ-დგმულობა, | მონაგები ჩემთა ხელთა; | |
| მას უკანით გაუწყვედლად | დება მჭირდის ცეცხლთა ცხელთა, | |
| და | ვერ გავახმი წყარო ცრემლთა, | თვალთათ^ ჩემთა გადმომღვრელთა^. |
| 1215/1215 | ||
| სახლი და შვილი მომძულდის^, | ვჯდი უგულოთა გულითა, | |
| მას ვიგონებდი მღვიძარე, | რა მიმეძინის ლულითა; | |
| @უსენ, გამტეხი ფიცისა, | მიჩს უსჯულოთა სჯულითა, | |
| და | ვერ მიმიახლოს საახლოდ | კრულმან პირითა კრულითა. |
| 1216/1216 | ||
| დღესა ერთსა, საღამო ჟამს - | ჩასლვა იყო ოდენ მზისა - | |
| წავდეგ წინა დარიჯაგთა, | კარი მიჩნდა ხანაგისა; | |
| ვიგონებდი, სევდა მკლვიდა | მისისავე გონებისა, | |
| და | ვთქვი: "კრულია ზენაარი | ყოვლისა-მცა მამაცისა". |
| 1217/1217 | ||
| მოვიდა სითმე ღარიბი | მონა მოყვსითა სამითა, | |
| მონა მონურად მოსილი, | სხვანი მგზავრულად ხამითა; | |
| სასმელ-საჭმელი მოიღეს, | ქალაქს ნასყიდი დრამითა, | |
| და | სმიდეს, ჭამდეს და უბნობდეს, | სხდეს მხიარულნი ამითა. |
| 1218/1218 | ||
| მე ვუყურებდი, ვუჭვრეტდი; | თქვეს: "ამოდ გავიხარენით, | |
| მაგრა ჩვენ აქა მოყვასნი | უცხონი შევიყარენით, | |
| არცა რა ვიცით, ვინ ვინ ვართ, | ანუ სით მოვიარენით, | |
| და | ხამს, ერთმანერთსა ამბავი | ჩვენიცა ვუთხრათ ბარ ენით". |
| 1219/1219 | ||
| მათ სხვათა მათი ამბავი | თქვეს, ვითა მგზავრთა წესია; | |
| მონამან უთსრა: "ჰე, ძმანო, | განგება რამე ზესია: | |
| მე მარგალიტსა მოგიმკი, | თქვენ ქვრიმი დაგითესია, | |
| და | ჩემი ამბავი ამბავთა | მაგათგან უკეთესია. |
| 1220/1220 | ||
| მე ვარო მონა მეფისა | მაღლისა, ქაჯთა მფლობლისა; | |
| მათ მიჰხვდა ცემა სენისა, | მათისა დამამხობლისა: | |
| მოგვიკვდა შემწე ქვრივისა, | შემწყნარებელი^ ობლისა, | |
| და | აწ შვილთა მისთა და მისი | ზრდის, უკეთესი მშობლისა. |
| 1221/1221 | ||
| @დულარდუხტ არის დიაცი, | მაგრა კლდე, ვითა ლოდია, | |
| ვისცა არ დაჰკოდს, ყმა მისი | ვერავის დაუკოდია; | |
| მას უსხენ წვრილნი ძმის-წულნი: | @როსან და ერთი @როდია, - | |
| და | აწ იგი @ქაჯეთს ხელმწიფედ | ქვე ზის, მორჭმული ^ სწოდია. |
| 1222/1222 | ||
| გვესმა ამბავი, ზღვათ იქით | სიკვდილი დისა მათისა, | |
| შეიჭირვებდეს ვაზირნი, | დაშალეს ქმნა ხალვათისა: | |
| "ვითა ვჰკადროთო დავსება | პირისა, ხმელთა მნათისა?" | |
| და | @როშაქ მონაა, თავადი | მონისა ბევრ ათასისა^. |
| 1223/1223 | ||
| @როშაქ ბრძანა: "მო-ცა-ვინ -მკლას, | მე ტირილსა არ დავჰხვდები. | |
| მინდორს წავალ, ვიმეკობრებ, | ალაფითა ავივსები, | |
| შინა მოვალ შოვებული, | ადრე ზედა მოვესწრები, | |
| და | მეფე დისა დატირებად | წავიდოდეს, წა-ცა-ვჰყვები". |
| 1224/1224 | ||
| გვითხრა მისთა ხელისათა: | "წავალ, თანა წამომყევით!" | |
| წაგვიტანა მონა ასი, | ყველაკაი მისგან რჩევით. | |
| დღისით, მზისით ვმეკობრობდით, | ღამეთაცა ვიყვნით თევით; | |
| და | დია ვლეწეთ ქარავანი, | ლარი ჩვენკე გარდმოვდევით. |
| 1225/1225 | ||
| მინდორ-მინდორ მოვდიოდით | ჩვენ ღამესა დია ბნელსა, | |
| დიდნი რამე სინათლენი | გამოგვიჩნდეს შუა ველსა; | |
| ვთქვით, თუ: "მზეა, ნუთუ ზეცით | ჩამოჭრილი ზედა ხმელსა! | |
| და | დაბნეულნი მივეცენით | გონებასა ჩვენსა მსჯელსა. |
| 1226/1226 | ||
| ზოგთა ვთქვით: არის ცისკარი; | ზოგთა ვთქვით: არის მთვარეო; | |
| მას დარაზმულთა მივჰმართეთ, | ახლოს-მცა ვნახეთ ბარეო! | |
| შორს მოვუარეთ, მივედით, | შემოვადეგით გარეო; | |
| და | მით ნათლიდაღმა გამოხდა | ხმა, ჩვენი მოუბარეო^. |
| 1227/1227 | ||
| გვითხრა: "ვინ ხართ, ცხენოსანნო? | თქვენ სახელნი თქვენნი თქვენით; | |
| @გულანშაროთ მოციქული | @ქაჯეთს მივალ, მერიდენით!" | |
| ესე გვესმა, მოვადეგით, | ალყად გარე მოვერტყენით, | |
| და | პირ-მზე რამე ცხენოსანი | გავიცადეთ თვალით ჩვენით. |
| 1228/1228 | ||
| ვუჭვრიტეთ პირსა მნათობსა, | ელვათა მაელვარებსა; | |
| მისი ციმციმი მზისაებრ | ეფინებოდა არებსა; | |
| ძვირ-ძვირად გვეუბნებოდა | სიტყვასა^ რასმე წყნარებსა, | |
| და | კბილთაგან შუქი შეადგა | ზედა გიშრისა სარებსა. |
| 1229/1229 | ||
| კვლა ვეუბენით მას მზესა | ტკბილ-მოუბრითა ენითა. | |
| არ მონა იყო, ტყუოდა, | ჩვენ ესე შევიგენითა; | |
| @როშაქ შეატყო ქალობა, | გვერდსა წაუდგა ცხენითა, | |
| და | აღარ გავუშვით, დაჭირვა | ვჰკადრეთ ხელითა ჩვენითა. |
| 1230/1230 | ||
| კვლა ვჰკითხეთ: "გვითხარ მართალი | საქმე შენ მზებრ ნათელისა, | |
| ვისი ხარ, ვინ ხარ, სით მოხვალ | მანათობელი^ ბნელისა?" | |
| მან არა გვითხრა გაუშვა | წყარო ცრემლისა ცხელისა. | |
| და | რა საბრალოა გავსილი | მთვარე, ჩანთქმული გველისა! |
| 1231/1231 | ||
| არცა რა ცხადი ამბავი, | არცა რა დასამალავი, | |
| არა არ გვითხრა, ვინ იყო, | ან ვისგან ნამუხთალავი; | |
| ქუშ-ქუშად გვეუბნებოდა | კუშტი, თავისა მკრძალავი, | |
| და | ვითა ასპიტი, მჭვრეტელთა | მისთა თვალითა მლალავი. |
| 1232/1232 | ||
| @როშაქ გვიბრძანა: "ნუ ჰკითხავთ, | აწ თურე არ-სათქმელია, | |
| ამისი საქმე უცხოა, | საამბობლადცა ძნელია; | |
| ბედი მეფისა ჩვენისა | არსთაგან სანატრელია, | |
| და | მით რომე ღმერთი მას მისცემს, | რაც უფრო საკვირველია. |
| 1233/1233 | ||
| ესე ღმერთსა მისაგვრელად | მისად ჩვენთვის მოუგვრია^, | |
| მივუტანოთ არმაღანად, | დაგვიმადლებს მეტად დია. | |
| თუ^ დავმალავთ, დავმჟღავნდებით^, | მეფე ჩვენი ამაყია, | |
| და | პირველ - მათი შეცოდება, | მერმე დიდი აუგია". |
| 1234/1234 | ||
| მივემოწმენით, თათბირნი | არ კიდე გავაკიდენით; | |
| დავბრუნდით, @ქაჯეთს მივჰმართეთ, | მას წინა მოვეკიდენით, | |
| არცა რა ვჰკადრეთ ხელდახელ, | არცა თუ წავეკიდენით; | |
| და | იგი ტირს, ღაწვსა გულ-მდუღრად | ჩაჰრცხის ცრემლისა კი დენით. |
| 1235/1235 | ||
| მე @როშაქს ვჰკადრე: "გამიშვი | კვლა ადრე თქვენი მხლებელი; | |
| აწ @გულანშაროს ქალაქსა | ვარ საქმის რასმე მდებელი". | |
| მან გამომიშვა, აქ სადმე | ლარი მიც წასაღებელი, | |
| და | თანა წავიტან^, წა-ცა-ვალ | მე მათი ზედა-მსწრებელი". |
| 1236/1236 | ||
| მათ კაცთა დია ეამა | ესე ამბავი მონისა. | |
| მე გავიგონე, შე-რე-მშრა | ნაკადი ცრემლთა ფონისა, | |
| მენიშნა, ყოვლი ნიშანი | ვიცან ჩემისა ღონისა, | |
| და | ცოტაი ლხინი მომეცა, | მსგავსი დრამისა წონისა. |
| 1237/1237 | ||
| მოვიყვანე იგი მონა, | ახლოს დავსვი ჩემსა წინა, | |
| ვჰკითხე: "მითხარ, რას იტყოდი? | გაგონება მეცა მინა". | |
| მან იგივე კვლა მიამბო, | რაცა მუნით მომესმინა, | |
| და | მან^ ამბავმან გამაცოცხლა, | სულთ-მობრძავი დამარჩინა. |
| 1238/1238 | ||
| მე ორნი შავნი მონანი | მყვანან სავსენი გრძნებითა: | |
| უჩინოდ მივლენ, წამოვლენ | მათითა ხელოვნებითა; | |
| მოვასხენ, @ქაჯეთს გავგზავნენ, | ვარქვი, თუ: "ნუ დასდგებითა, | |
| და | მაცნობეთ მისი ამბავი | თქვენითა მოქმედებითა". |
| 1239/1239 | ||
| სამ დღე მოვიდეს, მიამბეს, | ფიცხლავ ებიჯა გზისადა: | |
| "მიუგვრიაო მეფისა^, | ზღვას^ იქით წამავლისადა, | |
| ვერვის შეუდგმან საჭვრეტლად | თვალნი, მართ ვითა მზისადა, | |
| და | ქვე დაუწინდავს საცოლედ | @როსან ცოტასა ყმისადა. |
| 1240/1240 | ||
| @როსანს შევჰრთოთო, - დულარდუხტს | მეფესა უბრძანებია, - | |
| ჯერ^ ქორწილობად არა მცალს, | აწ გული ცეცხლ-ნადებია; | |
| შემოვიქცევი, შევისძლობ, | ვინ ცისა მზედ ნაქებია". | |
| და | ციხეს დაუსვამს, ხადუმი | ერთაი უახლებია. |
| 1241/1241 | ||
| ყოვლი მცოდნელი გრძნებისა | მას თანა წაუტანია, | |
| მით რომე გზა საჭიროა, | მტერნი საომრად მზანია; | |
| ქვე დაუყრია მოყმები, | ვინც უფრო გულოვანია, | |
| და | დაეყოვნების: წასრულა, | ჯერეთ^ ცოტაი ხანია. |
| 1242/1242 | ||
| ქაჯთა ქალაქი აქამდის | მტერთაგან უბრძოლველია: | |
| ქალაქსა შიგან მაგარი | კლდე მაღალი და გრძელია, | |
| მას კლდესა შუა გვირაბი, | ასაძრომელი^ ხვრელია, | |
| და | მუნ არის მარტო მნათობი, | მისთა შემყრელთა მწველია. |
| 1243/1243 | ||
| გვირაბის კარსა ნიადაგ | მოყმე სცავს არ პირ-ნასები, | |
| ათი ათასი ჭაბუკი | დგას, ყველაკაი ხასები, | |
| ქალაქის კართა სამთავე - | სამათას-სამათასები. | |
| და | გულო, გაგსაჯა სოფელმან, | არ ვიცი რასა, გლახ, ^ ები!" |
| 1244/1244 | ||
| ესე ამბავი @ავთანდილ | პირ-მზემან, მაგარ-ვადამან, | |
| რა მოისმინა, ეამა, | სხვად არა გაუცხადა მან, | |
| შესწირა ღმერთსა მადლობა | ტურფამან დანაბადამან: | |
| და | "ამბავი ჩემი სალხინო | მითხრაო ვისმანღა დამან!" |
| 1245/1245 | ||
| @ფატმანს უთხრა: "საყვარელო, | კმა ხარ ჩემგან სასურველად, | |
| მე ამბავი სანატრელი | მომასმინე არ პირ-ბნელად, | |
| მაგრა საქმე @ქაჯეთისა | გამაგონე უფრო მრთელად, | |
| და | ქაჯნი^ ყველა უხორცოა, | რამან შექმნა ხორციელად? |
| 1246/1246 | ||
| მის ქალისა სიბრალული | ამანთებს და მიდებს ალსა, | |
| მაგრა ქაჯნი უხორცონი | რას აქმნევენ, მიკვირს, ქალსა?!" | |
| @ფატმან უთხრა: "მომისმინე, | მართლად გხედავ მანდა მკრთალსა, | |
| და | არ ქაჯნია, კაცნიაო, | მიჰნდობიან კლდესა სალსა. |
| 1247/1247 | ||
| ქაჯნი სახელად მით ჰქვიან, | არიან ერთად კრებულნი | |
| კაცნი, გრძნებისა მცოდნელნი, | ზედა გახელოვნებულნი, | |
| ყოველთა კაცთა მავნებნი, | იგი არვისგან^ ვნებულნი; | |
| და | მათნი შემბმელნი წამოვლენ | დამბრმალნი, დაწბილებულნი. |
| 1248/1248 | ||
| იქმან რასმე საკვირველსა, | მტერსა თვალთა დაუბრმობენ, | |
| ქართა აღსძრვენ საშინელთა, | ნავსა ზღვა-ზღვა დაამხობენ, | |
| ვითა ხმელსა გაირბენენ, | წყალსა წმიდად დააშრობენ, | |
| და | სწადდეს - დღესა ბნელად იქმან, | სწადდეს - ბნელსა ანათლობენ. |
| 1249/1249 | ||
| ამისთვის ქაჯად უხმობენ | გარეშემონი ყველანი, | |
| თვარა იგიცა კაცნია | ჩვენებრვე ხორციელანი". | |
| @ავთანდილ მადლი უბრძანა: | "ცეცხლნი დამივსენ ცხელანი, | |
| და | დიდად მეამნეს ამბავნი, | სიტყვანი აწინდელანი". |
| 1250/1250 | ||
| გულითა ღმერთსა ადიდებს | @ავთანდილ ცრემლთა მდენელი; | |
| თქვა: "ღმერთო, გმადლობ, რომელი | ხარ ჭირთა მომალხენელი; | |
| ყოფილი, მყოფი, უთქმელი, | ყურთაგან მოუსმენელი, | |
| და | წყალობა თქვენი იჩქითად | არს ჩვენი გარდმომფენელი!" |
| 1251/1251 | ||
| მის ამბვისა ცნობისათვის | ცრემლით ღმერთსა ადიდებდა. | |
| @ფატმან ეჭვდა თავისათვის, | ამად ცეცხლსა კვლა იდებდა; | |
| ყმა ნამუსსა ინახვიდა, | სიყვარულსა იფერებდა; | |
| და | @ფატმან ყელსა ეხვეოდა, | პირსა მზესა აკოცებდა. |
| 1252/1252 | ||
| მას ღამით ^ @ფატმან იამა | @ავთანდილს თანა წოლითა; | |
| ყმა უნდომ-გვარად ეხვევის | ყელსა ყელითა ბროლითა, | |
| ჰკლავს @თინათინის გონება, | ძრწის იდუმლითა ძრწოლითა, | |
| და | გული მხეც-ქმნილი გასჭრია | მხეცთავე თანა რბოლითა. |
| 1253/1253 | ||
| @ავთანდილ მალვით ცრემლსა სწვიმს, | სდის ზღვათა შესართავისად | |
| შიგან მელნისა მორევსა, | ცურავს გიშრისა ნავი სად; | |
| იტყვის, თუ: "მნახეთ, მიჯნურნო, | იგი, ვინ ვარდი-ა ვისად, | |
| და | უმისოდ ნეხვთა ზედა ვზი | ბულბული მსგავსად ყვავისად!" |
| 1254/1254 | ||
| მუნ ცრემლნი, მისგან ნადენნი, | ქვათაცა დასალბონია; | |
| გიშრისა ტევრი აგუბებს, | ვარდისა ველსა ფონია; | |
| @ფატმან მას ზედა იხარებს | მართ ვითა იადონია. | |
| და | თუ ყვავი ვარდსა იშოვნის^, | თავი ბულბული ჰგონია. |
| 1255/1255 | ||
| გათენდა. ბანად წავიდა | მზე, სოფელს შუქ-ნაკიდები; | |
| დიაცმან უძღვნა მრავალი | კაბა, ყაბაჩა, რიდები, | |
| მრავალი ფერი სულნელი, | ტურფა პერანგი, წმიდები: | |
| და | "რაცა გწადდესო, ჩაიცვი, | მე ნურას ნუ მერიდები". |
| 1256/1256 | ||
| @ავთანდილ თქვა: "საქმე ჩემი | გავაცხადო ამა დღესა!" | |
| სამოსისა ვაჭრულისა | ცმა აქამდის დაეწესა; | |
| მას დღე ყოვლი საჭაბუკო | შეიმოსა ტანსა მხნესა, | |
| და | მოიმატა დაშვენება, | დაემსგავსა ლომი მზესა. |
| 1257/1257 | ||
| @ფატმანს პური შეეკაზმა | @ავთანდილის საწვეველად; | |
| ყმა შევიდა მოკაზმული^ | მხიარულად, არ პირ-ბნელად; | |
| @ფატმან ნახა, გაუკვირდა | ვაჭრულისა უმოსელად, | |
| და | შემოსცინნა: "აგრე სჯობსო | შენთვის ხელთა სასურველად". |
| 1258/1258 | ||
| @ფატმან მისსა შვენებასა | მეტის-მეტად ჰკვირდებოდა. | |
| მან პასუხი არა გასცა, | თავის წინა ღიმდებოდა: | |
| "შეეტყვების, არ მიცნობსო", | რეგვნადა და რაგვარ ჰხმობდა! | |
| და | თუცა რასმე იფერებდა, | მეტი არა გაჰვიდოდა. |
| 1259/1259 | ||
| პური ჭამეს, გაიყარნეს, | ყმა მივიდა მისსა შინა, | |
| ღვინო-სმული, მხიარული | დაწვა, ამოდ დაიძინა; | |
| საღამო-ჟამ გაიღვიძა, | შუქი ველთა მოაფინა, | |
| და | @ფატმან უხმო: "მოდი, მნახე, | მარტო ვარო, თავის წინა". |
| 1260/1260 | ||
| @ფატმან მივიდა, @ავთანდილს | ხმა ესმა მისგან ოხისა; | |
| იტყოდა: "მომკლავს უცილოდ | ტანი ალვისა, მო-, ხისა!" | |
| გვერდსა დაისვა, ბალიში | მისცა მისისა ნოხისა, | |
| და | ვარდისა ბაღსა უჩრდილობს | ჩრდილი წამწამთა ქოხისა. |
| 1261/1261 | ||
| @ავთანდილ ბრძანა: "ჰე @ფატმან, | ვიცი ეს საქმე შენია, | |
| დაჰკრთები ამა ამბავსა, | მართ ვითა გველ-ნაკბენია, | |
| მაგრა აქამდის მართალი | შენ ჩემი არა გსმენია, | |
| და | ჩემნი მომკლველნი წამწამნი | შავნი გიშრისა ხენია. |
| 1262/1262 | ||
| გგონივარ ვინმე ვაჭარი, | პატრონი ქარავანისა; | |
| მე ვარ სპასპეტი მაღლისა | მეფისა @როსტევანისა, | |
| თავადი სპისა დიდისა, | მათისა შესაგვანისა, | |
| და | მაქვს პატრონობა მრავლისა | საჭურჭლე-ზარადხანისა. |
| 1263/1263 | ||
| შენ გიცი კარგი მოყვარე, | ერთგული, მისანდობელი. | |
| მათ უვის ერთი ასული, | მზე ხმელთა მანათლობელი, - | |
| იგია ჩემი დამწველი | და ჩემი დამადნობელი, - | |
| და | მან გამომგზავნა, დავაგდე | პატრონი, მათი მშობელი. |
| 1264/1264 | ||
| რომე შენ ქალი გყოლია, | მე ძებნად მისვე ქალისად | |
| მივლია ყოვლი ქვეყანა, | მის მზისა მონაცვალისად; | |
| მისთვის გაჭრილი მინახავს, | წევს ლომი ფერ-ნამკრთალი სად, | |
| და | გამცუდებელად თავისად^, | მის გულისა და ძალისად". |
| 1265/1265 | ||
| @ავთანდილ @ფატმანს ყოველი | უთხრა ამბავი თავისა, | |
| ამბავი @ტარიელისა^, | შემოსა ვეფხის ტყავისა; | |
| უბრძანა: "შენ ხარ წამალი | ჯერთ შენგან უნახავისა, | |
| და | ღონე წამწმისა ხშირისა, | ყორნის ფრთებრ ნაფუშავისა. |
| 1266/1266 | ||
| მოდი და, @ფატმან, მეწიე, | ვეცადნეთ მისსა რგებასა, | |
| ვუშველოთ, იგი მნათობნი | ნუთუ მიეცნენ შვებასა; | |
| ვინცა სცნობს, კაცი ყველაი | ჩვენსა დაიწყებს ქებასა, | |
| და | ნუთუ კვლა მიჰხვდენ მიჯნურნი | ერთმანერთისა ხლებასა. |
| 1267/1267 | ||
| მომგვარე, @ქაჯეთს გავგზავნოთ | იგივე მონა გრძნეული, | |
| ქალსა ვაცნობოთ ყველაი, | ამბავი ჩვენგან ცნეული; | |
| მანცა გვაცნობოს მართალი, | ვქმნათ მისი გამორჩეული, | |
| და | ღმერთმან ქმნას, ქაჯთა სამეფო | მოგესმას ჩვენგან ძლეული!" |
| 1268/1268 | ||
| @ფატმან თქვა: "ღმერთსა დიდება, | საქმენი მომხვდეს, მო-, რანი, | |
| დღეს რომე მესმნეს ამბავნი, | უკვდავებისა სწორანი!" | |
| მოჰგვარა მონა გრძნეული, | შავი მართ ვითა ყორანი; | |
| და | უბრძანა: "@ქაჯეთს გაგგზავნი, | წა, გზანი გისხენ შორანი! |
| 1269/1269 | ||
| აწ გამოჩნდების სახმრობა | ჩემთვის შენისა გრძნებისა, | |
| ფიცხლავ დამივსე სახმილი | შენ ჩემთა ცეცხლთა გზნებისა, | |
| მას მზესა ჰკადრე მიზეზი | მისისა განკურნებისა". | |
| და | მან უთხრა: "ხვალე მოგართვა | ყოვლი ამბავი ნებისა". |
| 49 | წიგნი /ფატმანისა /ნესტან-დარეჯანს თანა |
| 1270/1270 | ||
| @ფატმან სწერს: "აჰა, მნათობო, | სოფლისა მზეო ზენაო, | |
| შენთა შორს-მყოფთა ყოველთა | დამწველო, ამაზრზენაო, | |
| სიტყვა-მჭევრო და წყლიანო, | ტურფაო, ლამაზ-ენაო, | |
| და | ბროლო და ლალო - ოროვე | კვლა ერთგან შენათხზენაო! |
| 1271/1271 | ||
| თუცა თუ შენი ამბავი | შენ არა მომასმენიე, | |
| მე ეგრეცა ვცან მართალი, | მით გულსა მოვალხენიე; | |
| შენთვის ხელ-ქმნილსა @ტარიელს | ამბვითა, მო, ალხენიე, | |
| და | ორნივე მიჰხვდეთ წადილსა, | იგი ვარდობდეს, შენ იე. |
| 1272/1272 | ||
| მოსრულა შენად საძებრად | მისი ძმად-შეფიცებული, | |
| @ავთანდილ, მოყმე არაბი, | @არაბეთს შიგან ქებული, | |
| სპასპეტი @როსტან მეფისა, | ვერვისგან დაწუნებული; | |
| და | შენ სწერდი შენსა ამბავსა, | ლაღი, ბრძნად გაგონებული. |
| 1273/1273 | ||
| ჩვენ ამისთვის ესე მონა | გამოვგზავნეთ თქვენსა წინა, | |
| ვცნათ ამბავი @ქაჯეთისა, | მოსრულანცა^ ქაჯნი შინა? | |
| მანდაურთა მეომართა | ანგარიში წვრილად გვინა: | |
| და | ვინ არიან მცველნი შენნი, | ან თავადი მათი ვინ-ა? |
| 1274/1274 | ||
| რაცა იცი მანდაური, | მოგვიწერე, გაამჟღავნე; | |
| მერმე შენსა საყვარელსა | ნიშანი რა გაუგზავნე! | |
| შენი ყველა აქანამდის | ჭირი ლხინსა გაათავნე, | |
| და | ღმერთსა უნდეს, მოყვარენი | შესაფერნი შეგაზავნე!" |
| 1275/1275 | ||
| წადი, უსტარო, ისწრაფე, | თუ მუხლი გქონდეს მალები; | |
| დაგნატრი, მიხვალ, დაგხვდების | ბროლი, სათი და ლალები; | |
| ბედად შენ მჯობხარ, უსტარო, | გნახვენ დამწველის თვალები, | |
| და | შენს უკან ჩემი სიცოცხლე, | თუ გესმის, არ გებრალები?" |
| 1276/1276 | ||
| @ფატმან მისცა დაწერილი^ | მას გრძნეულსა ხელოვანსა: | |
| "ესე წიგნი მიართვიო | ქალსა, მზისა დასაგვანსა!" | |
| მან გრძნეულმან მოლი რამე | წამოისხა ^ ზედა ტანსა, | |
| და | მასვე წამსა დაიკარგა, | გარდაფრინდა ბანის-ბანსა^. |
| 1277/1277 | ||
| წავიდა ვითა ისარი | კაცისა მშვილდ-ფიცხელისა. | |
| რა ქაჯეთს შეხდა, ქმნილ იყო | ოდენ ბინდ-ბანდი ბნელისა. | |
| უჩინოდ შევლო სიმრავლე | მოყმისა, კართა მცველისა, | |
| და | მას მზესა ჰკადრა ამბავი | მისისა სასურველისა. |
| 1278/1278 | ||
| ციხისა კარნი დახშულნი | შევლნა მართ ვითა ღიანი, | |
| შევიდა ზანგი პირ-შავი, | თმა-გრძელი, ტან-ნაბდიანი; | |
| იგი მზე დაჰკრთა, ეგონა | სამისო რამე ზიანი, | |
| და | შეცვალა ვარდი ზაფრანად, | ლაჟვარდის-ფერად - იანი. |
| 1279/1279 | ||
| ზანგმან უთხრა: "ვინ გგონივარ, | ანუ აგრე რად დაჰბნდები? | |
| მე ვარ მონა @ფატმანისი, | თქვენს წინაშე ნამგზავრები; | |
| ამა წიგნმან გამამართლოს, | არ ტყუილად გეუბნები, | |
| და | მზისა შუქნი მოიცადენ, | ვარდო, ადრე ნუ დასჭნები!" |
| 1280/1280 | ||
| პირ-მზე გაჰკვირდა @ფატმანის | ამბვითა საკვირველითა, | |
| ნუშნი გააპნა, შეიძრნეს | სათნი გიშრისა წნელითა. | |
| მას იგი წიგნი მონამან | მისცა თავისა ხელითა; | |
| და | იკითხავს, სულთქვამს^, უსტარსა | ალტობს ცრემლითა ცხელითა. |
| 1281/1281 | ||
| მონასა ჰკითხა: "მიამბე, | ვინ არის ჩემი მძებნელი? | |
| ანუ ვინ მიცის ცოცხალი, | მიწასა ზედა მტკებნელი?" | |
| მან მოახსენა: "ვიკადრებ, | რასცა ოდენ ვარ მცნებელი, | |
| და | რა წამოსრულ ხარ, მას აქათ | შენგან ჩვენია მზე ბნელი. |
| 1282/1282 | ||
| @ფატმანის გული მას აქათ | ლახვართა შენახევია; | |
| მას რომე ცრემლი სდენია^, | ზღვათაცა შენართევია; | |
| მე ერთხელ შენი ამბავი | მისთვის კვლა მიმირთმევია, | |
| და | ღმერთსა ვიმოწმებ, მას აქათ | ტირილი არ დაჰლევია. |
| 1283/1283 | ||
| აწ ვინმე მოყმე მოვიდა | შვენიერითა პირითა, | |
| მან უთხრა წვრილად ყველაი, | თქვენ ხართ რითაცა^ ჭირითა. | |
| იგია შენი მძებნელი | მკლავითა ვითა გმირითა; | |
| და | მე გამოგზავნეს, დამვედრეს | სწრაფა სწრაფითა ხშირითა". |
| 1284/1284 | ||
| ქალმან უთხრა: "მემართლების, | ყმაო, შენი ნაუბარი! | |
| @ფატმან ჩემი არ იცოდა, | ვიყავ ვისი წანაგვარი? | |
| უღონიოდ არის სადმე | ჩემი ცეცხლთა მომდებარი, | |
| და | მე მივუწერ, შენცა ჰკადრე, | ვარ ვითამცა^ გულ-მდუღარი". |
| 50 | წიგნი /ნესტან-დარეჯანისა /ფატმანს თანა |
| 1285/1285 | ||
| პირ-მზე სწერს^: "აჰა, ხათუნო, | დედისა მჯობო დედაო! | |
| მისგან ტყვე-ქმნილსა სოფელმან | რა მიყო, ამას ჰხედაო? | |
| მე, გლახ, მათ ჩემთა პატიჟთა | სხვაცა დამერთო ზედაო, | |
| და | აწ ვნახე შენი უსტარი, | მე დიდად მეიმედაო. |
| 1286/1286 | ||
| შენ ორთა დამხსენ გრძნეულთა, | გამიადვილე ჭირები, | |
| აწ აქა სრულთა ქაჯთაგან | ვარ ასრე დანამჭირები: | |
| ერთსა მცავს ერთი სამეფო, | ბევრჯერ ათასი გმირები, | |
| და | ავად მომიხდა თათბირი | და ჩემი დანაპირები! |
| 1287/1287 | ||
| სხვად ამბავი აქაური | მეტი რა-მცა მოგიწერე: | |
| ქაჯთა მეფე არ მოსრულა, | არცა მოვლენ ქაჯნი ჯერე, | |
| მაგრა სპანი უთვალავნი | მცვენ და მათი სიალფე-რე, | |
| და | რასა ჰქვიან ძებნა ჩემი? | არ ეგების, დაიჯერე! |
| 1288/1288 | ||
| ვინცაღა ჩემი მძებნელი | მოსრულა, ცუდ-მაშვრალია, | |
| იჭირვის, იწვის, ენთების, | ჩემი სწვავს ცეცხლებრ ალია, | |
| მაგრა მას ვჰნატრი, უნახავს | მზე, ამად არ-დამზრალია, | |
| და | უმისოდ ჩემი სიცოცხლე, | ვამე^, რა დიდი ბრალია! |
| 1289/1289 | ||
| შენ ამბავი არ გიამბე, | მაშინ ამად დაგიმალე, | |
| ვერ იტყოდა ენა ჩემი, | თავი ჭირთა გავაკრძალე; | |
| გეაჯები^, საყვარელსა | შემახვეწე, შემიბრალე, | |
| და | ნუ წამოვა ძებნად ჩემად, | მიუწერე, შე-ცა-სთვალე. |
| 1290/1290 | ||
| მე რომ მჭირს, კმარის, ნუ მომკლავს | ამისითავე სწორითა: | |
| მას მკვდარსა ვნასავ, მოვკვდები | მე სიკვდილითა ორითა. | |
| ვერას ვინ მარგებს, დასტურად | ვიცი, არ რამე ჭორითა, | |
| და | არ დაგმორჩილდეს, დამქოლე | შავისა ქვისა ყორითა. |
| 1291/1291 | ||
| გეთქვა ნიშნისა გაგზავნა, | აწ ესე განამჟღავნია, | |
| მისეულთავე რიდეთა | ნაკვეთი გამიგზავნია; | |
| ესენი ჩემთვის მის გამო | ტურფანი სანახავნია, | |
| და | თუცა თუ ფერად ბედისა | ჩემისა მსგავსად შავნია". |
| 51 | წიგნი /ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა |
| 1292/1292 | ||
| აწ საყვარელსა მიუწერს | გულ-ამოსკვნილი, მტირალი, | |
| მისმანვე ცრემლმან დაუვსის, | ვის ედებოდა ვის ^ ალი! | |
| დაწერა წიგნი, მსმენელთა | გულისა გასაგმირალი, | |
| და | ვარდი გააპის, გამოჩნდის | მუნ ბროლი გამომჭვირალი. |
| 1293/1293 | ||
| "ჰე ჩემო, ესე უსტარი | არს ჩემგან მონაღვაწები, | |
| ტანი კალმად მაქვს, კალამი- | ნავღელსა ამონაწები, | |
| მე გული შენი ქაღალდად | გულსავე ჩემსა ვაწები, - | |
| და | გულო, შავ-გულო, დაბმულხარ, | ნუ აეხსნები, აწ ები! |
| 1294/1294 | ||
| ხედავცა^, ჩემო, სოფელი | რათა საქმეთა მქმნელია! | |
| რაზომცა ნათობს სინათლე, | ჩემთვის ეგრეცა ბნელია. | |
| ბრძენნი იცნობენ, სწუნობენ, | მით მათგან საწუნელია; | |
| და | უშენოდ ჩემი სიცოცხლე, | ვამე^, რა დიდი ძნელია! |
| 1295/1295 | ||
| ჰხედავ, ჩემო, ვით გაგვყარნა | სოფელმან და ჟამმან კრულმან? | |
| ვეღარ გნახე საყვარელი | მხიარული მხიარულმან, | |
| ნეტარ, რა ქმნას უშენომან | გულმან, შენგან დალახვრულმან! | |
| და | გაგიცხადა დამალული | გონებამან დაფარულმან. |
| 1296/1296 | ||
| შენმან მზემან, აქანამდის | შენ ცოცხალი არ მეგონე; | |
| ჩემი მეთქვა: გარდასრულდა | სიცოცხლე და ყოვლი ღონე; | |
| აწ რა მესმა, შემოქმედი | ვადიდე და ღმერთსა ვჰმონე, | |
| და | ჩემი ყველა აქამდისი | ჭირი ლხინსა შევაწონე. |
| 1297/1297 | ||
| შენი სიცოცხლე მეყოფის | ჩემად იმედად გულისად, | |
| გულისა^ ერთობ წყლულისა | და ასრე დადაგულისად! | |
| მომიგონებდე, გახსოვდე^ | მე შენთვის დაკარგული სად; | |
| და | ვზი მზრდელად სიყვარულისა, | მის ჩემგან დანერგულისად. |
| 1298/1298 | ||
| სხვად, ჩემო, ჩემი ამბავი | ჩემგან არ მოგეწერების: | |
| ენა დაშვრების, მოსმენით | არვისგან დაიჯერების. | |
| @ფატმან წამგვარა გრძნეულთა, | ღმერთი-მცა მას ეტერების! | |
| და | აწ კვლა ქმნა იგი სოფელმან, | რაცა მას შეეფერების. |
| 1299/1299 | ||
| აწ სოფელმან უარესი | ჭირი ჭირსა დამისართა, | |
| არ დასჯერდა ბედი ჩემი | მათ პატიჟთა მრავალ-გვართა, | |
| კვლაცა მიმცა შესაპყრობლად | ქაჯთა, ძნელად საომართა; | |
| და | ბედმან გვიყო ყველაკაი, | ჩემო, რაცა დაგვემართა! |
| 1300/1300 | ||
| ციხეს ვზი ეზომ მაღალსა, | თვალნი ძლივ გარდასწვდებიან, | |
| გზა გვირაბითა შემოვა, | მცველნი მუნ ზედა-დგებიან, | |
| დღისით და ღამით მოყმენი | ნობათსა არ დასცდებიან, | |
| და | მათთა შემბმელთა დაჰხოცენ, | მართ ცეცხლად მოედებიან. |
| 1301/1301 | ||
| ნუთუ ესენი გეგონნენ | სხვათა მებრძოლთა წესითა! | |
| ნუცა მე მომკლავ ჭირითა, | ამისგან უარესითა; | |
| შენ მკვდარსა გნახავ, დავიწვი, | ვითა აბედი კვესითა; | |
| და | მოგშორდი, დამთმე გულითა, | კლდისაცა უმაგრესითა! |
| 1302/1302 | ||
| შენ, საყვარელო, ნუ სჭმუნავ | ჭმუნვითა ამისთანითა, | |
| ჩემი სთქვა: სხვათა მიჰხვდების | იგი ალვისა ტანითა. | |
| არამ სიცოცხლე უშენოდ! | ვარ აქამდისცა ნანითა; | |
| და | ან თავსა კლდეთა ჩავიქცევ, | ანუ მოვიკლავ დანითა. |
| 1303/1303 | ||
| შენმან მზემან, უშენოსა | ვერვის მიჰხვდეს მთვარე შენი, | |
| შენმან მზემან, ვერვის მიჰხვდეს, | მო-ცა-ვიდენ სამნი მზენი! | |
| აქათ თავსა გარდავიქცევ, | ახლოს მახლვან დიდნი კლდენი, | |
| და | სული ჩემი შეივედრე, | ზეცით მომხვდენ ნუთუ ფრთენი. |
| 1304/1304 | ||
| ღმერთსა შემვედრე, ნუთუ კვლა | დამხსნას სოფლისა შრომასა, | |
| ცეცხლსა, წყალსა და მიწასა, | ჰაერთა თანა ძრომასა; | |
| მომცნეს ფრთენი და აღვფრინდე, | მივჰხვდე მას ჩემსა ნდომასა, | |
| და | დღისით და ღამით ვჰხედვიდე | მზისა ელვათა კრთომასა. |
| 1305/1305 | ||
| მზე უშენოდ ვერ იქმნების, | რათგან შენ ხარ მისი წილი, | |
| განაღამცა მას ეახელ | მისი ეტლი, არ თუ წბილი! | |
| მუნა გნახო, მადვე გსახო, | გამინათლო გული ჩრდილი, | |
| და | თუ სიცოცხლე მწარე მქონდა, | სიკვდილი-მცა მქონდა ტკბილი! |
| 1306/1306 | ||
| მე სიკვდილი აღარ მიმძიმს, | შემოგვედრებ რათგან სულსა, | |
| მაგრა შენი სიყვარული | ჩავიტანე, ჩამრჩა გულსა; | |
| მომეგონოს მოშორვება, | მემატების წყლული წყლულსა; | |
| და | ნუცა მტირ და ნუცა მიგლოვ, | ჩემო, შენთვის დაკარგულსა^! |
| 1307/1307 | ||
| წადი, @ინდოეთს მიჰმართე, | არგე რა ჩემსა მშობელსა, | |
| მტერთაგან შეიწრებულსა, | ყოვლგნით ხელ-აღუპყრობელსა, | |
| გულსა ალხინე ჩემისა | მოშორვებისა მთმობელსა, | |
| და | მომიგონებდი მტირალსა, | შენთვის ცრემლ-შეუშრობელსა! |
| 1308/1308 | ||
| რაცა ვიჩივლე ბედისა | ჩემისა, კმა საჩივარად; | |
| ცან, სამართალი მართალი | გულისა გულსა მივა რად. | |
| შენთვის მოვკვდები, გავხდები | ყორანთა დასაყივარად^, | |
| და | ვირე ცოცხალ ვარ, გეყოფი^ | სატირლად და სატკივარად. |
| 1309/1309 | ||
| აჰა, ინიშნე ნიშანი | შენეულისა რიდისა! | |
| გარდმიკვეთია ალამი, | ჩემო, ერთისა კიდისა, | |
| ესეღა დაგრჩეს სანაცვლოდ | მის იმედისა დიდისა. | |
| და | რისხვით მობრუნდა ბორბალი | ჩვენ ზედა ცისა შვიდისა". |
| 1310/1310 | ||
| ესე წიგნი, საყვარელსა | მისსა თანა მინაწერი, | |
| რა დაწერა, გარდაჰკვეთა | მათ რიდეთა ერთი წვერი. | |
| თავ-მოხდილსა დაუშვენდა | სისხო, სიგრძე, თმათა ფერი, | |
| და | ალვისაგან სული მოქრის, | ყორნის ფრთათათ^ მონაბერი. |
| 1311/1311 | ||
| იგი მონა წამოვიდა, | @გულანშაროს მომავალი, | |
| წამ-ერთ მიხდა @ფატმანისსა, | დღე იარა არ-მრავალი. | |
| რა @ავთანდილს გაუსრულდა | საქმე მისი სასურვალი, | |
| და | ხელ-აღპყრობით ღმერთსა ჰმადლობს | ცნობა-სრული, არა მთრვალი. |
| 1312/1312 | ||
| @ფატმანს უთსრა: "გამისრულდა | ჟამად საქმე საწადელი, | |
| დიდი შენი მოჭირვება | ჩემგან არის გარდუხდელი, | |
| წავალ, დგომად აღარა მცალს, | დრო მოსრულა შარშანდელი, | |
| და | ფიცხლავ @ქაჯეთს მოვიყვანო | მათი მომსპობ-ამწყვედელი". |
| 1313/1313 | ||
| ხათუნმან უთხრა: "ჰე ლომო, | ცეცხლი აწ უფრო ცხელდების, | |
| მოეშორვების ნათელსა, | გული ამისთვის ბნელდების; | |
| ისწრაფე, ჩემი ნუ გაგვა, | ხელი ეგრეცა ხელდების, | |
| და | თუ ქაჯნი მოგესწრებიან, | მუნ მისლვა გაგიძნელდების". |
| 1314/1314 | ||
| ყმამან @ფრიდონის მონანი | უხმნა, მას თანა ხლებულნი, | |
| უბრძანა: "მკვდარნი აქამდის | აწღა ვართ დაცოცხლებულნი, | |
| რაცა გვინდოდა, მისითა | სმენითა გახარებულნი^, | |
| და | ჩვენთა მტერთანი გიჩვენნე | წყლულნი მით ვაგლახებულნი^! |
| 1315/1315 | ||
| მიდით და @ფრიდონს უამბეთ | ამბავი არ-ნაცქაფავი; | |
| მე ვერა ვნახავ, ვისწრაფი, | გზა ჩემი არს ნასწრაფავი. | |
| მან გაახაფოს ხმა ხაფი, | კვლა უფრო გასახაფავი, | |
| და | თქვენ მოგცე ლარი ყველაი | მე, ჩემი ნაალაფავი. |
| 1316/1316 | ||
| ჩემსა ზედა დიდი არის | ვალი, თქვენგან დანადები; | |
| მადლსა სხვაებრ გარდავიხდი, | თუღა @ფრიდონს შევეყრები; | |
| აწ წაიღეთ ყველაკაი, | მეკობრეთა წანაღები, | |
| და | ამის მეტსა ვერას მოგცემ, | ვიცი, ამად გეძუნწები. |
| 1317/1317 | ||
| სახლი არ მახლავს, არ ძალ-მაქვს^ | გაცემა საბოძვარისა". | |
| მისცა მართ სავსე ხომალდი^, | რიცხვი ტურფათა ჯარისა, | |
| უბრძანა: "წადით, წაიღეთ, | გზა წავლეთ მისვე არისა, | |
| და | @ფრიდონს მიართვით უსტარი | ჩემგან, ძმად-ნაფიცარისა". |
| 52 | წიგნი /ავთანდილისა /ფრიდონს თანა |
| 1318/1318 | ||
| დაწერა: "ფრიდონ მაღალო, | სვე-სრულო მეფეთ-მეფეო, | |
| ლომისა მსგავსო ძალ-გულად, | მზეო შუქ-მოიეფეო, | |
| მოვლენილო და მორჭმულო, | მტერთა სისხლისა მჩქეფეო, | |
| და | უმცროსმან ძმამან შორი-შორ | სალამი დავიყეფეო! |
| 1319/1319 | ||
| ჭირნი ვნახენ და მო-ცა-მხვდა | ნაცვალი ჭირ-ნახულისა, | |
| კარგა მოხდომა საქმისა | ჩემისა გაზრახულისა; | |
| მიცნია მართლად ამბავი | პირისა მზედ სახულისა, | |
| და | დამარჩენელი ლომისა მის, | ქვესკნელს დამარხულისა. |
| 1320/1320 | ||
| იგი მზე ქაჯთა მეფესა | ჰყავს, @ქაჯეთს პატიმარია. | |
| მუნ მისლვა მიჩანს^ თამაშად, | თუცა გზა საომარია. | |
| ნარგისთათ ^ წვიმა ბროლისა | წვიმს, ვარდი ნაწვიმარია, | |
| და | ჯერთ ქალსა ქაჯნი არ ახლვან, | მაგრა სპა უამარია. |
| 1321/1321 | ||
| გულ-მხიარული ვიხარებ, | ამად არ ცრემლი მმილდების, | |
| სადაცა შენ და შენი ძმა | ხართ, ძნელი გაადვილდების; | |
| რაცა მოგინდეს, უცილოდ | იქმთ, იგი არ აგცილდების, | |
| და | არ თურე^ კაცმან დაგიდგნას^, | ვეჭვ, კლდეცა გაგილბილდების. |
| 1322/1322 | ||
| აწ შემინდევ, ვერა გნახე, | შორს ამისთვის წაგიარე, | |
| გზა-გზა ყოვნად აღარა მცალს, | პატიმრად-ა იგი მთვარე; | |
| ადრე მოვალთ მხიარულნი, | ჩვენი ნახვა გაიხარე, | |
| და | ამის მეტი რაღა გკადრო, | ძმასა ძმურად მოეხმარე. |
| 1323/1323 | ||
| ამა მონათა ჩემ ზედა | გარდაუხდელი გულია: | |
| ამოდ მმსახურეს, თქვენი-მცა | გული ამათთვის სრულია! | |
| ქება რად უნდა მას, ვინცა | თქვენ თანა ხან-დაზმულია? | |
| და | "მსგავსი ყველაი მსგავსსა შობს", | ესე ბრძენთაგან თქმულია". |
| 1324/1324 | ||
| ესე უსტარი დაწერა, | შეკრა და წა-ცა-ხვია მან, | |
| მისცა @ფრიდონის მონათა | ვარდმან და ვითა იამან; | |
| შესთვალა ზეპირ, რაცა ხმდა | სრულად, მართ ვითა ჰგია, მან, | |
| და | მათ მარგალიტი უჩვენის | ძოწისა კარმან ღიამან. |
| 1325/1325 | ||
| მონახა, პოვა @ავთანდილ | ნავი მისისა მხარისა, | |
| გამოემართა იგი მზე | პირია სავსე მთვარისა, | |
| მაგრა დაგდება უმძიმდა | @ფატმანის გულ-მდუღარისა^; | |
| და | მისთა გამყრელთა ნაკადი | ჩასდის სისხლისა ღვარისა. |
| 1326/1326 | ||
| @ფატმან, @უსენ და მონანი | ტირან ცრემლითა ცხელითა, | |
| იტყვიან: "მზეო, რა გვიყავ? | დაგვწვენ ცეცხლითა მწველითა! | |
| რად დაგვაბნელენ შენისა | მოშორვებისა ბნელითა? | |
| და | და-ცა-გვმარხენო ხელითა | ჩვენისა დამმარხველითა?" |
| 53 | წასლვა /ავთანდილისა /გულანშაროთ და /ტარიელის შეყრა |
| 1327/1327 | ||
| გამოვლნა ზღვანი @ავთანდილ | მგზავრითა რათმე ნავითა, | |
| პირ-მხიარული აცორვებს | მართ ოდენ მარტო თავითა; | |
| მას შეყრა @ტარიელისი | უხარის მით ამბავითა, | |
| და | ხელ-განპყრობილი გულითა | არს ღმრთისა საესავითა. |
| 1328/1328 | ||
| მოწურვილ იყო ზაფხული, | ქვეყნით ამოსლვა მწვანისა, | |
| ვარდის ფურცლობის ნიშანი, | დრო მათის პაემანისა, | |
| ეტლის ცვალება მზისაგან, | შეჯდომა საროსტანისა^. | |
| და | სულთქვნა, რა ნახა ყვავილი | მან, უნახავმან ხანისა. |
| 1329/1329 | ||
| აგრგვინდა ცა და ღრუბელნი | ცროდეს ბროლისა ცვარითა; | |
| ვარდთა აკოცა ბაგითა, | მითვე ვარდისა დარითა; | |
| უბრძანა: "გიჭვრეტ თვალითა, | გულ-ტკბილად შემხედვარითა, | |
| და | მისად სანაცვლოდ მოვილხენ | თქვენ თანა საუბარითა^". |
| 1330/1330 | ||
| რა მოეგონის მოყვარე, | სდინდიან ცრემლნი მწარენი. | |
| @ტარიელისკე იარნა | მან გზანი საწყინარენი, | |
| უდაბურნი და უგზონი, | უცხონი რამე არენი, | |
| და | სადაცა ნახნის, დახოცნის | ლომ-ვეფხნი მოშამბნარენი. |
| 1331/1331 | ||
| ქვაბნი გამოჩნდეს, ეამა, | იცნა, თქვა: "იგი კლდენია, | |
| სადა-ა ჩემი მოყვარე | და ვისთვის ცრემლი მდენია; | |
| ღირს ვარმცა, ვნახო პირის-პირ, | ვუამბო, რაცა მსმენია, | |
| და | არ მოსრულ იყოს, რაღა ვქმნა, | ცუდ ჩემი განავლენია! |
| 1332/1332 | ||
| თუ მოსრულა, უღონიოდ | შინა ხანსა არ დაჰზმიდა, | |
| მინდორს სადმე წავიდოდა, | მხეცისაებრ ველთა ვლიდა; | |
| სჯობს, თუ შამბ-შამბ წავიარო", - | იგონებდა, იხედვიდა, | |
| და | ესე თქვა და მიუქცია, | მინდორთაკე წამოვიდა. |
| 1333/1333 | ||
| მიაცორვებს და იმღერის | მხიარულითა გულითა, | |
| მართ სახელ-დებით უყივის | ხმითა მით სახარულითა. | |
| ცოტაი წავლო, გამოჩნდა | მზე სინათლითა სრულითა: | |
| და | შამბისა პირსა @ტარიელ | დგა ხრმლითა მომახულითა. |
| 1334/1334 | ||
| @ტარიელს ლომი მოეკლა, | მით ხრმალსა სისხლი სცხებოდა; | |
| შამბისა პირსა ქვეითი | დგა, ცხენი არა ჰხლებოდა; | |
| ყივილი @ავთანდილისი | ესმოდა, ეოცებოდა, | |
| და | შეხედნა, იცნა, გაიქცა, | მისკე მირბოდა, ხლტებოდა. |
| 1335/1335 | ||
| ხრმალი გასტყორცა @ტარიელ, | მიჰმართა მისსა ძმობილსა. | |
| ყმა ცხენისაგან გარდიჭრა, | ჰგვანდა ეტლისა სწრობილსა. | |
| მათ ერთმანერთსა აკოცეს, | ჰგვანან ყელ-გარდაჭდობილსა, | |
| და | ხმა შაქრის-ფერად გაუხდა | ვარდსა, ხშირ-ხშირად პობილსა. |
| 1336/1336 | ||
| @ტარიელ მოთქვა ტირილით | სიტყვა ნატიფი, მჭევრები: | |
| - სისხლისა ღვარმან შეღება | წითლად გიშრისა ტევრები, | |
| ალვასა წყარო ცრემლისა | მორწყავს, ნაკადი ბევრები, - | |
| და | "რათგან შენ გნახე, რა მგამა, | პატიჟი მჭირდეს მევ რები!" |
| 1337/1337 | ||
| @ტარიელ ტირს და @ავთანდილ | სიცილით ეუბნებოდა; | |
| გაღიმდის, ძოწნი გააპნის, | კბილთაგან ელვა ჰკრთებოდა; | |
| ეტყოდა: "ვცანო ამბავი, | შენ რომე გეამებოდა, | |
| და | აწ გაახლდების ყვავილი, | ვარდი აქამდის ჭნებოდა". |
| 1338/1338 | ||
| @ტარიელ უთხრა: "ჰე ძმაო, | კმა არს, დღეს რაცა მლხენია, | |
| ყოველი ჩემი სალხინო | მინახავს, - ნახვა შენია; | |
| სხვად^ ნუ ყოს ღმერთმან წამალი, | არცა რა მოგისმენია: | |
| და | კაცმან-მცა სოფელს ვით პოვა, | რაცა რა საქმე ზენია!" |
| 1339/1339 | ||
| რა @ტარიელ არ შესჯერდა, | @ავთანდილცა არ დაწყნარდა, | |
| მის ამბვისა დაყოვნება | ვეღარ გასძლო, აუჩქარდა, | |
| გამოიღო რიდე მისი^, | ვინ ბაგეთათ^ ვარდი ვარდა. | |
| და | რა @ტარიელ ნახა, იცნა, | გამოუღო, შემოვარდა. |
| 1340/1340 | ||
| წიგნი და კიდე რიდისა | იცნა და გა-ცა-შალა მან, | |
| პირსა დაიდვა, დაეცა, | ვარდმან ფერითა მკრთალამან, | |
| სულნი გაექცეს, მოდრიკა | თავი გიშრისა ტალამან. | |
| და | მისნი ვერ გასძლნეს პატიჟნი | ვერ ყაენ, ვერცა სალამან. |
| 1341/1341 | ||
| @ავთანდილ უჭვრეტს @ტარიელს, | უსულოდ ქვე-მდებარესა, | |
| შეფრინდა, შველად მიჰმართა | მას, ტკბილად მოუბარესა, | |
| ვერა ვერ არგო დამწვარსა, | სრულად ცეცხლ-ნადებარესა; | |
| და | მისთა ნიშანთა სიცოცხლე | მართ მისი მიიბარესა. |
| 1342/1342 | ||
| @ავთანდილ დაჯდა ტირილად, | ტირს ხმითა შვენიერითა, | |
| ყორანსა გაჰგლეჯს ხშირ-ხშირად, | აფრთხობს ბროლისა ჭერითა; | |
| გახეთქა ლალი, გათლილი | ანდამატისა კვერითა, | |
| და | მუნით წყარონი გამოხდეს, | ძოწსა ვამსგავსენ ფერითა. |
| 1343/1343 | ||
| პირსა იხოკს, ღაწვთა სისხლი | ჩასდიოდა მისსა მჭვრეტსა: | |
| "რაცა ვქმენო, არ უქმნია | არცა შმაგსა, არცა რეტსა; | |
| წყალი სწრაფით რად დავასხი | ცეცხლსა, ძნელად დასაშრეტსა! | |
| და | ჩქარად ეცეს, ვერ გაუძლებს | გული ლხინსა მეტის-მეტსა. |
| 1344/1344 | ||
| მე მოვკალ ჩემი მოყვარე; | რა მმართებს გაწბილებულსა? | |
| თავსა ვაბრალობ საქმესა, | არ დასმით გაგონებულსა! | |
| ცრუ კაცი კარგად ვერას იქმს | საქმესა გაძნელებულსა, | |
| და | თქმულა: "სიწყნარე გმობილი | სჯობს სიჩქარესა ქებულსა!" |
| 1345/1345 | ||
| უცნობო-ქმნილი @ტარიელ | ძეს მსგავსად ნატუსალისად. | |
| @ავთანდილ ადგა, გამოვლნა | შამბნი საძებრად წყალისად, | |
| მან პოვა სისხლი ლომისა, | მოაქვს სავსებლად ალისად, | |
| და | მკერდსა დაასხა, გა-ვე-ხდა | ლაჟვარდი ფერად ლალისად. |
| 1346/1346 | ||
| @ავთანდილ მკერდსა დაასხა | მას ლომსა სისხლი ლომისა; | |
| @ტარიელ შეკრთა, შეიძრა | რაზმი ინდოთა ტომისა, | |
| თვალნი აახვნა, მიეცა | ძალი ზე წამოჯდომისა. | |
| და | ლურჯად ჩანს შუქი მთვარისა, | მზისაგან შუქ-ნაკრთომისა. |
| 1347/1347 | ||
| ზამთარი ვარდთა^ გაახმობს, | ფურცელნი შთამოსცვივიან, | |
| ზაფხულის მზისა სიახლე | დასწვავს, გვალვასა ჩივიან, | |
| მაგრა მას ზედა ბულბულნი | ტურფასა ხმასა ყივიან, - | |
| და | სიცხე სწვავს, ყინვა დააზრობს, | წყლულნი ორჯერვე სტკივიან. |
| 1348/1348 | ||
| აგრევე გული კაცისა | მოსაგვარებლად ძნელია, | |
| ჭირსა და ლხინსა ორსავე | ზედა მართ ვითა ხელია, | |
| მიწყივ წყლულდების, საწუთრო | მისი აროდეს მრთელია. | |
| და | იგი მიენდოს სოფელსა, | ვინცა თავისა მტერია! |
| 1349/1349 | ||
| @ტარიელ ნახა ნაწერი | კვლაცა მკლველისა მისისა, | |
| იკითხავს, თუცა აშეთებს | კითხვა წიგნისა მისისა; | |
| დაუყვის ცრემლმან სინათლე, | ბნელად ჩანს შუქი დღისისა. | |
| და | @ავთანდილ ადგა, დაუწყო | თხრობა სიტყვისა მქისისა. |
| 1350/1350 | ||
| იტყვის, თუ: "ნაქმრად არ ვარგა | კაცისა გასწავლილისად, | |
| აწ რადღა გვმართებს ტირილი? | ხამს, დავსხდეთ ქმნად ღიმილისად; | |
| ადეგ, წავიდეთ საძებრად | მის მზისა წარხდომილისად! | |
| და | ადრე მიგიყვან, მიყვანა | არს შენგან მონდომილი სად. |
| 1351/1351 | ||
| ვითა გვმართებს გახარება, | პირველ აგრე გავიხარნეთ, | |
| მერმე შევსხდეთ, გავემართნეთ, | @ქაჯეთისკე თავნი ვარნეთ, | |
| ხრმალნი ჩვენნი ვიწინამძღვრნეთ, | მათნი ზურგით დავიყარნეთ, | |
| და | უჭირველნი შემოვიქცეთ, | იგი მძორთა დავადარნეთ". |
| 1352/1352 | ||
| მერმე @ტარიელ ამბავსა | ჰკითხავს, აღარა ბნდებოდა. | |
| შეჰხედნის, თვალნი აჰმართნის, | შავ-თეთრი ელვა ჰკრთებოდა, | |
| მართ ვითა ლალსა მზისაგან, | მას ფერი ეზარდებოდა; | |
| და | ვინ ღირს-ა, თუ-მცა წყალობით | ცა მიწყივ მობრუნდებოდა! |
| 1353/1353 | ||
| @ავთანდილს მადლი უბრძანა, | ქმნა უყო საუბარისა: | |
| "მე შენი ქება ვითა ვთქვა, | ბრძენთაგან საქებარისა! | |
| ვითა ზე-მთისა წყარომან, | მომრწყე ყვავილი ბარისა, | |
| და | დამწყვიდე დენა ცრემლისა, | ნარგისთათ^ ნაგუბარისა. |
| 1354/1354 | ||
| მე ვერა გიყო, ნაცვალსა | ღმერთი გარდიხდის ციერი, | |
| ზეგარდმოთ მისით შემოგზღოს | მუქაფა ჩემ-მაგიერი!" | |
| შესხდეს და შინა წავიდეს, | მათ ლხინი ჰქონდა ძლიერი; | |
| და | აწ გა-ვე-აძღო სოფელმან | @ასმათ, ადრითგან მშიერი. |
| 1355/1355 | ||
| ქვაბისა კარსა @ასმათი | მარტო ზის, არ-ბარგოსანი. | |
| შეჰხედნა, იცნა @ტარიელ, | თანა ყმა ჭარმაგოსანი, - | |
| ორნივე ტურფად იმღერდეს, | ვით იადონი მგოსანი, - | |
| და | მაშინვე იცნა, ავარდა | მოშლილი, პერანგოსანი. |
| 1356/1356 | ||
| აქამდის მიწყივ ენახა | ქვაბს მისლვა მოტირალისა, | |
| აწ გაუკვირდა დანახვა | სიცილით მომღერალისა. | |
| ზარ-აღებული ავარდა, | ცნობა უც ვითა მთრვალისა, | |
| და | არ იცის სმენა ამბვისა | ჯერთ მისგან სასურვალისა. |
| 1357/1357 | ||
| მათ რა ნახეს, შემოჰყივლეს | სიცილით და კბილთა ჩენით: | |
| "ჰე @ასმათო, მოგვივიდა | მოწყალება ღმრთისა ზენით: | |
| ვპოვეთ მთვარე დაკარგული, | რაცა გვწადდა, იგი ვქმენით, | |
| და | აწ გავხედით ბედისაგან | ცეცხლთა შრეტით, ჭირთა ლხენით". |
| 1358/1358 | ||
| @ავთანდილ ცხენსა გარდახდა | @ასმათის მოსახვეველად; | |
| მან მიჰყო ხელი ალვასა, | შტო მოჰყვა მოსარხეველად, | |
| ყელსა და პირსა აკოცებს, | არის ცრემლისა მფრქვეველად: | |
| და | "რა სცანო, რა ჰქმენ, მიამბე, | ვტირ შენი მოაჯე ველად". |
| 1359/1359 | ||
| @ავთანდილ @ასმათს უსტარი | მისცა მისისა ზრდილისა, | |
| ალვისა შტო-დამჭნარისა, | მთვარისა ფერ-მიხდილისა; | |
| უთხრა, თუ: "ნახე ნაწერი | მის პატიჟ-გარდახდილისა; | |
| და | მზე მოგვეახლა, მოგვეცა | ჩვენ მოშორვება ჩრდილისა". |
| 1360/1360 | ||
| @ასმათ რა ნახა უსტარი, | ცნა მისი დანაწერობა, | |
| გაკვირდა, ზარმან აიღო, | ათრთოლებს, ვითა ხელობა, | |
| ტერფით თხემამდის გაუხდა | მას მეტი საკვირველობა; | |
| და | იტყვის: "რა ვნახე, რა მესმის? | არს-მცა ამისი მრთელობა?!" |
| 1361/1361 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "ნუ გეშის, | ეგე ამბავი მრთელია; | |
| ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა | ყოველი ჭირი ძნელია, | |
| მზე მოგვეახლა, უკუნი | ჩვენთვის აღარა ბნელია, | |
| და | ბოროტსა სძლია კეთილმან, | არსება მისი გრძელია!" |
| 1362/1362 | ||
| ინდოთ მეფე მხიარული | @ასმათს რასმე უბრძანებდა; | |
| ერთმანერთსა ეხვეოდეს, | სიხარული ატირებდა; | |
| ვარდსა ზედა ყორნის ბოლო | ნამსა თხელსა^ აპკურებდა. | |
| და | კაცსა ღმერთი არ გასწირავს, | თუ-მცა კაცი შეიგებდა. |
| 1363/1363 | ||
| ღმერთსა მისცეს დიდი მადლი, | თქვეს: "გვიყოო, რაცა სჯობდა; | |
| აწღა ვცანით, უარესსა | პირი თქვენი არ გაჰბრჭობდა", | |
| ინდოთ მეფე მხიარული | ხელ-განპყრობით ამას ხმობდა. | |
| და | ქვაბს შევიდეს მხიარულნი, | @ასმათ რასმე მასპინძლობდა. |
| 1364/1364 | ||
| @ტარიელ ეტყვის @ავთანდილს: | "ისმინე სიტყვა ასები, | |
| გიამბობ რასმე ამბავსა, | მოამბედ ^ ნუ გენასები: | |
| მე ოდეს ქვაბნი წავუხვენ, | დავხოცე დევთა დასები, | |
| და | მას აქათ მათი აქა ძეს | საჭურჭლე ძვირ-ნაფასები. |
| 1365/1365 | ||
| მე აგრე არა მინახავს, | მართ ვითა არა მნდომია; | |
| მოდი და გავხსნათ, შევიგნეთ, | საჭურჭლე თუ რა ზომია". | |
| ეამა, ადგეს ორნივე, | არცა ქვე @ასმათ მჯდომია, | |
| და | დალეწეს კარი ორმოცი, | მათგან არ ზედა ომია. |
| 1366/1366 | ||
| პოვეს საჭურჭლე უსახო, | კვლა უნახავი თვალისა, | |
| მუნ იდვა რიყე თვალისა, | ხელ-წმიდად განათალისა, | |
| ჩნდის მარგალიტი, ოდენი | ბურთისა საბურთალისა; | |
| და | ვინმცა ქმნა რიცხვი ოქროსა, | ვერვისგან დანათვალისა! |
| 1367/1367 | ||
| იგი სახლი ორმოცივე | შიგან იყო გატენილი. | |
| პოვეს ერთი ზარადხანა, | აბჯრისათვის სახლად ქმნილი; | |
| მუნ აბჯარი ყოვლიფერი | ასრე იდვა, ვითა მწნილი, | |
| და | შიგან ერთი კიდობანი | დაბეჭდული, არ-გახსნილი. |
| 1368/1368 | ||
| ზედა ეწერა: "აქა ძეს | აბჯარი საკვირველიო, | |
| ჯაჭვ-მუზარადი ალმასი | ხრმალი ბასრისა, მჭრელიო; | |
| თუ ქაჯნი დევთა შეებნენ, | იყოს დღე იგი ძნელიო! | |
| და | უმისჟამისოდ ვინც გაჰხსნის, | არის მეფეთა მკლველიო". |
| 1369/1369 | ||
| კიდობანი გახსნეს, პოვეს | მუნ აბჯარი სამი ტანი, | |
| რასაცა ვით შეიმოსენ | მეომარნი სამნი ყმანი: | |
| ჯაჭვი, ხრმალი, მუზარადი, | საბარკული მათი გვანი^, - | |
| და | ზურმუხტისა ბუდებითა | იყვნეს ვითა ლუსკუმანი. |
| 1370/1370 | ||
| თვითომან თვითო ჩაიცვეს, | თავის თავს გამოსცდიდიან, | |
| ჯაჭვ-მუზარადსა, აბჯარსა^ | მართ ვერა ვერ მოჰკიდიან; | |
| ხრმალი რკინასა მოჰკრიან, | ვით ბამბის მკედსა სჭრიდიან, | |
| და | მათ უღირს ყოვლად ქვეყანად, | შევატყვე, არ გაჰყიდიან. |
| 1371/1371 | ||
| თქვეს: "ესე ნიშნად გვეყოფის, | ვართო კარგითა ბედითა; | |
| ღმერთმან მოგვხედნა თვალითა, | ზეგარდმოთ მონახედითა". | |
| აიღეს იგი აბჯარი | თავის-თავისა ქედითა, | |
| და | თვითო მათ, ერთი @ფრიდონის | საძღვნობლად შეკრეს ღვედითა. |
| 1372/1372 | ||
| ოქროც რამე წაიტანეს, | მარგალიტი ღარიბები; | |
| გამოვიდეს, გამობეჭდეს | ორმოცივე საჭურჭლები. | |
| @ავთანდილ თქვა: "ამას იქით | დავამაგრო ხრმალსა ნები, | |
| და | ამას ღამე არსად წავალ, | რა გათენდეს, არ დავდგები". |
| 1373/1373 | ||
| აქა, მხატვარო, დახატენ | ძმათ უმტკიცესნი ძმობილნი, | |
| იგი მიჯნურნი მნათობთა, | სხვისა ვერვისგან სწრობილნი, | |
| ორნივე გმირნი მოყმენი, | მამაცობისა ცნობილნი; | |
| და | რა ქაჯეთს მივლენ, გასინჯოთ | ომი ლახვართა სობილნი. |
| 54 | /ტარიელისა და /ავთანდილისგან წასლვა /ფრიდონისასა |
| 1374/1374 | ||
| რა გათენდა, გაემართნეს, | წაიტანეს @ასმათ თანა, | |
| @ნურადინის ქვეყანამდის | შეისვიან მათ უკანა; | |
| მუნ ვაჭარმან ოქროს ფასად | ცხენი მისცა, არ უძღვანა; | |
| და | @ავთანდილ კმა ყოლაუზად, | სხვა-მცა ვინღა წაიტანა! |
| 1375/1375 | ||
| იარეს და ზედა შეჰხდეს | @ნურადინის მეჯოგეთა; | |
| ჯოგი ნახეს, მოეწონა, | @ფრიდონისთვის ეაგეთა. | |
| მუნ @ავთანდილს ინდო ეტყვის: | "გაქმნევ კარგთა სიშმაგეთა, | |
| და | მოდი, @ფრიდონს ველაღობნეთ, | ჯოგსა მისსა მოვადგეთა! |
| 1376/1376 | ||
| ჯოგი წავუღოთ, მოსრულნი | ვესმით ჯოგისა წაღებად, | |
| გამოემართვის საომრად, | ველთა სისხლითა დაღებად, | |
| ანაზდად გვიცნობს, გაკრთების, | გულსა შეჰლამის დაღებად, - | |
| და | ამოა კარგი ლაღობა, | ლაღსა შე-ვე-იქმს ლაღებად". |
| 1377/1377 | ||
| დაუწყეს პყრობა ტაიჭთა | @ფრიდონის უკეთესებსა. | |
| მუნ მეჯოგეთა ფანოსი | შეექმნა, ეკრა კვესებსა; | |
| უყივლეს.: "ვინ ხართ, მოყმენო, | ვინ იქმთ საქმესა ზესებსა? | |
| და | ჯოგი მისია, ვინ მტერსა | ჰკრავს ხრმალსა, არ აკვნესებსა". |
| 1378/1378 | ||
| მათ მშვილდები დაიწვადეს, | მეჯოგეთა გაეკიდნეს. | |
| მეჯოგენი მიიზახდეს, | ხმანი მათნი გაადიდნეს: | |
| "გვიშველეთო, გვიშველეთო, | მეკობრეთა ამოგვწყვიდნეს!" | |
| და | ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, | @ფრიდონს ჰკადრეს, არ დაჰრიდნეს. |
| 1379/1379 | ||
| შეეკაზმა @ფრიდონ, შეჯდა, | შეკაზმული გამოვიდა. | |
| ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, | რაზმი ველთა დაჰფარვიდა. | |
| იგი მზენი მოეგებნეს, | ვის ზამთარი ვერ დაჰზრვიდა; | |
| და | დაეხურა ზარადები, | პირსა მათსა უფარვიდა. |
| 1380/1380 | ||
| რა @ტარიელ @ფრიდონ იცნა, | თქვა: "ვნახეო, ვინცა მინა". | |
| მუზარადი მოიხადა, | გაიღიმნა, გაიცინა; | |
| @ფრიდონს უთხრა: "რასა ჰლამი, | ჩვენი მოსლვა რას გეწყინა? | |
| და | პურად ავი მასპინძელი | მოგვეგებვი ომად წინა!" |
| 1381/1381 | ||
| @ფრიდონ ფიცხლავ გარდაიჭრა, | დავარდა და თაყვანის-სცა. | |
| იგინიცა გარდაუხდეს^, | მოეხვივნეს, აკოცისცა ^. | |
| @ფრიდონ ღმერთსა ხელ-აღპყრობით | უსაზომო მადლი მისცა; | |
| და | დიდებულნი აკოცებდეს, | იცნობდიან იგი ვისცა. |
| 1382/1382 | ||
| @ფრიდონ უთხრა: "რასა სდეგით? | მოგელოდი უწინარე, | |
| მე მზა ვარო, სამსახური | თქვენი რა-მცა დავიზარე!" | |
| ჰგვანდა, თუ-მცა შეყრილ იყვნეს | ორნი მზენი, ერთი მთვარე, | |
| და | ერთმანერთი დააშვენეს, | გაემართნეს, იქცეს გარე. |
| 1383/1383 | ||
| @ფრიდონის სახლსა გარდახდეს | ორნივე, ტურფად გებულსა. | |
| @ტარიელ დაჯდა საჯდომსა, | ოქსინო-გარდაგებულსა, | |
| ახლოს დაისვამს @ავთანდილს, | მისსა ძმად-შეფიცებულსა; | |
| და | მათ უძღვნეს იგი აბჯარი | @ფრიდონს, ჭაბუკად ქებულსა. |
| 1384/1384 | ||
| უთხრეს: "ჯერთ ჟამად არა გვაქვს | სხვა შენთვის არმაღანია, | |
| მაგრა ტურფანი მრავალნი | ქვე სადმე^ გვისხენ სხვანია". | |
| მან დასდვა პირი მიწასა, | არ დაიყოვნა ხანია: | |
| და | "ჩემთვის ამისი ბოძება | არს თქვენი შესაგვანია". |
| 1385/1385 | ||
| გამოისვენეს მას ღამით | @ფრიდონის მასპინძლობითა; | |
| აბანოს ბანნა, აავსნა | შესამოსლისა ძღვნობითა, | |
| დამოსნა ტურფა-ტურფითა^, | ერთმანერთისა მჯობითა, | |
| და | თვალ-მარგალიტი ღარიბი | უძღვნა ოქროსა გობითა. |
| 1386/1386 | ||
| უთხრა, თუ: "ესე სიტყვაა | ავისა მასპინძელისა, | |
| ჰგავს, მომწყენოდეს სტუმრობა | თქვენ ბრძნისა ვითა ხელისა, | |
| მაგრა აწ ყოვნა არ ვარგა, | წალვა სჯობს გზისა გრძელისა, | |
| და | თუ ქაჯნი მოგვესწრებიან, | საეჭვი არს სიძნელისა. |
| 1387/1387 | ||
| დიდთა რას ვაქმნევთ ლაშქართა? | კარგნი გვინდან და ცოტანი; | |
| სამასი კაცი გვეყოფისთ, | წავიდეთ მართ^ მეოტანი; | |
| ჩვენ @ქაჯეთს ქაჯთა საომრად^ | დავაგნეთ ხრმალთა კოტანი, | |
| და | მას ადრე ვჰპოვებთ, ვისიცა | მოგვკლავს ალვისა, მო-, ტანი. |
| 1388/1388 | ||
| @ქაჯეთს ერთხელ კვლაც^ ყოფილ ვარ, | ჰნახავთ, თქვენცა გემაგრების; | |
| ყოვლგნით კლდეა, გარეშემო | მტერი ვერა მოადგების; | |
| თუ იდუმალ არ შევუვალთ, | ცხადად შებმა არ ეგების, | |
| და | მით ლაშქარი არად გვინდა, - | რაზმი მალვით ვერ მოგვყვების". |
| 1389/1389 | ||
| იგინიცა დაემოწმნეს | ამა მისსა ნაუბარსა. | |
| მუნ დააგდეს ქალი @ასმათ, | @ფრიდონ მისცემს საჩუქარსა. | |
| თვით სამასსა ცხენოსანსა | წაიტანდეს, გმირთა დარსა. | |
| და | ბოლოდ ღმერთი გაუმარჯვებს | ყოვლსა, პირველ შენაზარსა. |
| 1390/1390 | ||
| ზღვა გაიარეს სამთავე | ერთგან ძმად შეფიცებულთა; | |
| @ფრიდონ გზა იცის, იარეს, | დღისით და ღამით რებულთა. | |
| @ფრიდონ თქვა: "ვახლავთ არეთა | ჩვენ, @ქაჯეთს მიახლებულთა, | |
| და | აქათგან ღამით ვლა გვინდა, | მით არას გამჟღავნებულთა". |
| 1391/1391 | ||
| ამა @ფრიდონის თათბირსა | სამნივე ერთგან ჰზმიდიან: | |
| რა გაუთენდის, დადგიან | და ღამით ფიცხლავ ვლიდიან; | |
| მივიდეს, აჩნდა ქალაქი, | მცველთა ვერ დასთვალვიდიან, | |
| და | გარე კლდე იყო, გუშაგთა | ხმა ჯარვით გაადიდიან. |
| 1392/1392 | ||
| გვირაბის კარსა ჭაბუკი | ათი ათასი მცველია. | |
| მათ ლომთა ნახეს ქალაქი, | მთვარე დგას მუნ ნათელია; | |
| თქვეს: "ვითათბიროთ, ვითა ვქმნათ^, | აწ გამორჩევა ძნელია; | |
| და | ასი ათასსა აჯობებს, | თუ გამორჩევით მქმნელია". |
| 55 | თათბირი /ნურადინ-ფრიდონისა |
| 1393/1393 | ||
| @ფრიდონ თქვა: "ვიტყვი სიტყვასა, | ვეჭვ, ჩემი არ დამცთარია: | |
| ჩვენ ცოტანი ვართ, ქალაქი | დიდთაგან საომარია; | |
| პირის-პირ ომი არ ძალ-გვიც, | არ ჟამი საკვეხარია, | |
| და | ათას წელ ვერსით შევუვალთ, | თუ ზედ დაგვიხშან კარია. |
| 1394/1394 | ||
| ჩემსა სიმცროსა გამზრდელნი | სამუშაითოდ მზრდიდიან, | |
| მასწავლნეს მათნი საქმენი, | მახლტუნვებდიან, მწვრთიდიან^; | |
| ასრე გავიდი საბელსა, | რომ თვალნი^ ვერ მომკიდიან, | |
| და | ვინცა მჭვრეტდიან ყმაწვილნი, | იგიცა ინატრიდიან. |
| 1395/1395 | ||
| აწ ვინცა ვიცით უკეთე | შეტყორცა საგდებელისა, | |
| მან ერთსა ბურჯსა გარდვაგდოთ | წვერი საბლისა გრძელისა, | |
| მას ზედა გავლა ასრე მიჩნს^, | ვითა გარბენა^ ველისა. | |
| და | თქვენ ჭირად გიყო^ შიგანთა | პოვნა კაცისა მრთელისა. |
| 1396/1396 | ||
| აბჯრითა გავლა არად ^ მიჩნს | ჭირად, გატანა ფარისა; | |
| შიგან ჩავხლტები კისკასად, | ვეცემი მსგავსი ქარისა, | |
| ლაშქართა დავჰხოც, გავახვამ, | ჰნახოთ გაღება კარისა! | |
| და | თქვენცა მუნ მოდით, სადაცა | გესმას ზრიალი ზარისა". |
| 56 | თათბირი /ავთანდილისა |
| 1397/1397 | ||
| @ავთანდილ უთხრა: "ჰე @ფრიდონ, | მოყვასნი ვერ გიჩივიან: | |
| ლომთა მკლავთაგან იმედი | გაქვს, არა წყლულნი გტკივიან; | |
| სთათბირობ ძნელსა თათბირსა, | მტერთა ივაგლახ-ივიან, | |
| და | მაგრა თუ გესმის, გუშაგნი | რა ახლო-ახლო^ ყივიან?! |
| 1398/1398 | ||
| რა გახვიდოდე, გუშაგთა | ესმას აბჯრისა ჩხერება, | |
| გიგრძნობენ, თოკსა მოჰკვეთენ, | ამისი ხამს დაჯერება; | |
| წაგიხდეს ცუდად ყველაი, | დაგრჩეს ცუდიღა ფერება, | |
| და | ეგე თათბირი არ ვარგა, | სხვებრ ვქმნათ თავისა ტერება. |
| 1399/1399 | ||
| სჯობს, დადეგით დამალულნი | თქვენ ადგილსა იდუმალსა, | |
| ისი კაცნი არ იჭირვენ | მგზავრსა, ქალაქს შემავალსა, | |
| სავაჭროთა შევეკაზმვი, | ვიქმ საქმესა მე მუხთალსა, | |
| და | ერთსა ჯორსა გარდავჰკიდებ | მუზარადსა, ჯაჭვსა, ხრმალსა. |
| 1400/1400 | ||
| სამთავე შესლვა არ ვარგა, | თუ გვიგრძნან, არს სათუები; | |
| მე მარტო შევალ ვაჭრულად | და კარგად შევეტყუები, | |
| მალვით ჩავიცვამ აბჯარსა, | გავჩნდები, გავეცრუები, . | |
| და | ღმერთმან ქმნას, უხვად ვადინო | შიგნით სისხლისა რუები! |
| 1401/1401 | ||
| შიგანთა მცველთა მოვიცლი | მე უნახავად ჭირისად, | |
| თქვენ გარეთ კართა ეცენით | ყოველნი მსგავსად გმირისად; | |
| კართა გავახვამ, მომართეთ, | კივილი გესმას ხშირი სად. | |
| და | თუ რა სხვა სჯობდეს, თქვენ ბრძანეთ, | ვარ მრჩევლად ამა პირისად". |
| 57 | თათბირი /ტარიელისა |
| 1402/1402 | ||
| ტარიელ უთხრა: "მე თქვენი | ვცან გმირთა მეტი გმირობა, | |
| თქვენსა ძალ-გულსა თქვენივე | ჰგავს თათბირობა, პირობა; | |
| ვიცი, გწადს ომი ფიცხელი, | არ ცუდი ხრმალთა ღირობა, | |
| და | კაცი-მცა მაშინ თქვენ გახლავს, | რა ომმან ქმნას გაჭირობა. |
| 1403/1403 | ||
| მაგრა იყვენით ჩემთვისცა | საქმისა რასმე რჩევითა: | |
| ხმა ესმას ჩემსა ხელ-მქმნელსა, | ზედა გარდმოდგეს მზე ვითა, | |
| თქვენ გქონდეს ოყი ფიცხელი, | უომრად მნახოს მე ვითა? | |
| და | ესე მე დამსვრის, ნუ უბნობთ | სიტყვითა თქვენ სათნევითა. |
| 1404/1404 | ||
| მაგა თათბირსა ესე სჯობს, | ვქმნათ ჩემი მონახსენები: | |
| გავიყოთ კაცი ას-ასი, | რა ღამე ჩნდეს ნათენები, | |
| სამთავე სამგნით მივჰმართოთ, | ფიცხლავ დავსხლიტოთ ცხენები; | |
| და | მოგვეგებვიან, ვემცრობით, | ჩვენ ხრმალთა მივსცეთ მძლე ნები. |
| 1405/1405 | ||
| ფიცხლავ შევებნეთ, შევსჯარნეთ, | ვერ მოგვასწრებენ კარებსა, | |
| სამთაგან ერთი შევუვალთ, | სხვა გარეთ ვსცემდეთ გარებსა, | |
| მან ერთმან შიგნით შიგანნი | მივსცნეთ სისხლისა ღვარებსა, | |
| და | ხელი კვლა ვჰხადოთ აბჯარსა, | მას ჩვენგან მძლედ ნახმარებსა" |
| 1406/1406 | ||
| @ფრიდონ უთხრა: "შემიგნია, | გამიგია, ვიცი მე რა: | |
| მაგა ცხენსა ჩემეულსა | წამოასწრობს კართა ვერა; | |
| ოდეს გიძღვენ, არ ვიცოდი, | @ქაჯეთს გვინდა ქაჯთა მზერა, | |
| და | თვარა ყოლა არ გიძღვნიდი, | ჩემი გითხრა სიძუნწე რა". |
| 1407/1407 | ||
| @ფრიდონ ლაღი ამხნაგობს | საუბართა^ ესოდენთა. | |
| ამას ზედა გაიცინნეს | მათ წყლიანთა, სიტყვა-ბრძენთა, | |
| ერთმანერთსა ელაღობნეს | ლაღობათა მათთა მშვენთა, | |
| და | გარდახდეს და დაეკაზმნეს, | უკეთესთა შესხდეს ცხენთა. |
| 1408/1408 | ||
| კვლა ერთმანერთსა მიუგეს | სიტყვები არ პირ-მკვახები, | |
| დაასკვნეს იგი თათბირი, | @ტარიას განაზრახები: | |
| გაიყვეს კაცი ას-ასი, | ყველაი გმირთა სახები, | |
| და | ცხენებსა შესხდეს, აიღეს | მათ მათი ჩაბალახები. |
| 1409/1409 | ||
| იგი ჭაბუკნი შუქითა | ვნახენ მზისაცა მეტითა; | |
| მათ სამთა შვიდნი მნათობნი | ჰფარვენ ნათლისა სვეტითა; | |
| @ტარიელ შავსა ზედა ზის | ტანითა მით წერწეტითა; | |
| და | დალივნეს მტერნი ომითა, | ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა. |
| 1410/1410 | ||
| ჩემი აწ ესე ნათქვამი | მათი სახე და დარია: | |
| რა ზედა წვიმდენ ღრუბელნი | და მთათა აღტყდეს ღვარია, | |
| მოვა და ხევთა მოგრაგნის, | ისმის ზათქი და ზარია, | |
| და | მაგრა რა ზღვასა შეერთვის, | მაშინ ეგრეცა წყნარია. |
| 1411/1411 | ||
| თუცა @ფრიდონ და @ავთანდილ | სიკეთე-მიუწვთომნია, | |
| მაგრა @ტარიას შებმანი | არვისგან მოსანდომნია, | |
| მზე მნათობთაცა დაჰფარავს, | არცაღა ნათლად ხომნია. | |
| და | აწ იყურებდით, მსმენელნო, | გესმნენ ფიცხელნი ომნია! |
| 1412/1412 | ||
| სამთავე სამად გაიყვეს - | თვითომან თვითო - კარები; | |
| თანა ჰყვა კაცი სამასი, | ყველაი გმირთა დარები. | |
| მას ღამით უქმნეს სადარნო, | უცთურო^, არ ნაჩქარები, | |
| და | გათენდა, გაჩნდეს, მიჰმართეს, | თავის-თავ ჰქონდა ფარები. |
| 1413/1413 | ||
| პირველ ამოდ მიდიოდეს | მგზავრთა რათმე მაგიერად, | |
| მათ შიგანთა ვერა უგრძნეს, | ვერცა დაჰხვდეს გულ-ხმიერად; | |
| გულსა შიში არა ჰქონდა, | ამოდ დგეს და ნებიერად, | |
| და | მიდგეს გარეთ, მუზარადნი | დაიხურნეს ჟამიერად. |
| 1414/1414 | ||
| ანაზდად ცხენი გაქუსლეს, | მათრახმან შექმნა წრიალი. | |
| რა ნახნეს, კარნი გაახვნეს, | ქალაქით გახდა ზრიალი. | |
| სამთავე სამგნით მიჰმართეს, | თავსა მით უყვეს რიალი, | |
| და | იკრეს ნობსა და დაბდაბსა, | შეიქმნა ბუკთა ტკრციალი. |
| 1415/1415 | ||
| მაშინ @ქაჯეთს მოიწია | უსაზომო რისხვა ღმრთისა: | |
| @კრონოს, წყრომით შეხედულმან, | მოიშორვა სიტკბო მზისა, | |
| მათვე რისხვით გარდუბრუნდა | ბორბალი და სიმგრგვლე ცისა, | |
| და | ველნი მკვდართა ვერ იტევდეს, | გადიადდა ჯარი მკვდრისა. |
| 1416/1416 | ||
| კაცსა უკრავად დაბნედდის | ხმა @ტარიელის ხაფისა, | |
| აბჯარსა ფრეწდის, გაცუდდა | სიმაგრე ჯავშან-ქაფისა. | |
| სამგნითვე კართა შესჯარნეს, | ჭირი არ ნახნეს კაფისა, | |
| და | რა ქალაქს შეხდეს, შეიქმნა | სიხარკე^ ციხეს სწრაფისა. |
| 1417/1417 | ||
| @ავთანდილ და ლომი @ფრიდონ | შიგნით ერთგან შეიყარნეს, | |
| მტერნი სრულად აეწყვიდნეს, | სისხლნი მათნი მოეღვარნეს, | |
| უყივლეს და ერთმანერთი | ნახეს, დიდად გაეხარნეს, | |
| და | თქვეს: "@ტარიელ რა იქმნაო?" | მისად ჭვრეტად თვალნი არნეს. |
| 1418/1418 | ||
| ერთმანცა არა იცოდა | ვერა ცნეს @ტარიერისა. | |
| ციხისა კარსა მიჰმართეს, | რიდი არ ჰქონდა მტერისა; | |
| მუნ ნახეს რიყე აბჯრისა, | ნალეწი ხრმალთა წვერისა, | |
| და | ათი ათასი ნობათი, | უსულო, მსგავსი მტვერისა. |
| 1419/1419 | ||
| ციხისა მცველი ყველაი | იდვა მართ ვითა სნეული, | |
| თავით ფერხამდის დაჭრილი, | აბჯარი მუნ დახეული, | |
| ციხისა კარნი განხმულნი, | კართა ნალეწი - სრეული, | |
| და | ცნეს ნაქმრად @ტარიელისად, | თქვეს: "საქმე არს მისეული". |
| 1420/1420 | ||
| გზანი დაჰხვდეს შეკაფულნი, | შევიდეს და გაძვრეს ხვრელსა, | |
| ნახეს, მზისა შესაყრელად | გამოეშვა მთვარე გველსა, | |
| მუზარადი მოეხადა, | ჰშვენის აკრვა თმასა ლელსა, | |
| და | მკერდი მკერდსა შეეწება, | გარდაეჭდო ყელი ყელსა. |
| 1421/1421 | ||
| ეხვეოდეს ერთმანერთსა, | აკოცეს^ და ცრემლნი ღვარნეს^; | |
| ამას ჰგვანდეს, ოდეს ერთგან | @მუშთარ, @ზუალ შეიყარნეს^. | |
| მზე რა ვარდთა შემოადგეს, | დაშვენდეს^ და შუქნი არნეს^, | |
| და | აქანამდის ჭირ-ნახულთა | ამას იქით გაიხარნეს^. |
| 1422/1422 | ||
| მათ ერთმანერთსა აკოცეს, | დგანან ყელ-გარდაჭდობილნი. | |
| კვლა შეეწებნეს ხშირ-ხშირად | ვარდნი ბაგეთათ^ პობილნი. | |
| აწ ესენიცა გავიდეს, | შეკრბეს სამნივე ძმობილნი, | |
| და | მას მზესა მისცეს სალამი, | წადგეს მართ ვითა ხმობილნი. |
| 1423/1423 | ||
| მზე მოეგება პირითა | ტურფითა, მოცინარითა, | |
| აკოცა მისთა მეშველთა | ლაღმან ცნობითა წყნარითა, | |
| მათ მდაბლად მადლი უბრძანა | სიტყვითა მით ნარნარითა, | |
| და | ორნივე ერთგან უბნობდეს | ტურფითა საუბარითა^. |
| 1424/1424 | ||
| @ტარიელსცა უსალამეს, | მას ალვისა მორჩსა ვით ხეს, | |
| მიულოცეს გამარჯვება, | ერთმანერთი მოიკითხეს. | |
| არა სჭირდა, არ ინანეს, | რომ აბჯარი არ გაითხეს, | |
| და | თავნი მათნი გაალომნეს, | მათნი მბრძოლნი^ იშვლეს^, ითხეს. |
| 1425/1425 | ||
| სამასისა კაცისაგან | ას-სამოცი შეჰყოლოდა; | |
| @ფრიდონს უმძიმს სპათა მისთა, | მაგრა ერთ-კერძ უხაროდა; | |
| მონახეს და არ აცოცხლეს, | რაცა მბრძოლი დაჰრჩომოდა, | |
| და | რომე პოვნეს საჭურჭლენი, | აწმცა თვალვით ვით ითქმოდა! |
| 1426/1426 | ||
| მოკრიფეს ჯორი, აქლემი, | რაცა ვით პოვეს მალები; | |
| სამიათასსა აჰკიდეს | მარგალიტი და თვალები, | |
| თვალი ყველაი დათლილი, | იაგუნდი და ლალები, | |
| და | იგი მზე შესვეს კუბოსა, | არს მათგან განაკრძალები. |
| 1427/1427 | ||
| სამოცი კაცი დააგდეს | @ქაჯეთს ციხისა მცველია, | |
| წამოიყვანეს იგი მზე, | მათიღა წაგვრა ძნელია; | |
| ზღვათა ქალაქსა დაჰმართეს, | თუცა გზა მუნით გრძელია, | |
| და | თქვეს: "@ფატმან ვნახოთ, მუქაფა | გვაც მისი გარდუხდელია". |
| 58 | /ტარიელისგან ზღვათა მეფისას მისლვა |
| 1428/1428 | ||
| ზღვათა მეფისა წინაშე | გაგზავნა მახარობელი, | |
| შესთვალა: "მოვალ @ტარიელ, | მტერთა მძლე, მოსრვით მსპობელი; | |
| @ქაჯეთით მოყავს ჩემი მზე, | ჩემი ლახვართა მსობელი; | |
| და | მწადიან, გნახნე პატივით, | ვითა მამა და მშობელი. |
| 1429/1429 | ||
| აწ მე მაქვს ქაჯთა ქვეყანა | და მათი დანადებია; | |
| მეფეო, კარგი ყველაი | მე თქვენგან წამკიდებია; | |
| @ფატმანს უხსნია ჩემი მზე, | სდედებია და სდებია, | |
| და | ამისად მუქფად რა გიძღვნა? | მძულს ცუდი ნაქადებია. |
| 1430/1430 | ||
| მოდი, გვნახენ, გავიარდეთ | ქვეყანასა შენსა ვირე, | |
| სრულად ქაჯთა სამეფოსა | გიძღვნი, ჩემგან შეიწირე, | |
| კაცნი შენნი შეაყენენ, | ციხე მაგრად დაიჭირე, | |
| და | მე ვისწრაფი, ვერა გნახავ, | შენ წამოდი, ჩემ კერძ ირე. |
| 1431/1431 | ||
| თქვენ უბრძანეთ ჩემ მაგიერ | @უსენს, ქმარსა @ფატმანისსა, | |
| გამოგზავნოს, ეამების | ნახვა მისი ხსნილსა მისსა; | |
| მისგან კიდე ინატრიდა | ჭვრეტასა-მცა სხვადღა ვისსა, | |
| და | ვინ მზესაცა უნათლეა, | ასრე ვითა ბროლი ფისსა!" |
| 1432/1432 | ||
| რა კაცი @ტარიელისი | ესტუმრა ზღვათა მფლობელსა, - | |
| წესია, გული გაჰკრთების | ამბავსა გასაკთობელსა, - | |
| მისცა მადლი და დიდება | ღმერთსა, მართლისა მბრჭობელსა, | |
| და | მაშინვე შეჯდა, არ უნდა | მისლვა სხვასაღა მხმობელსა. |
| 1433/1433 | ||
| ბარგი აჰკიდა, გააგო | ქმნა ქოწილისა მათისა, | |
| მას მიაქვს რიცხვი ტურფათა, | არ-სიდიადე სათისა; | |
| @ფატმან ჰყავს თანა, იარა | სავალი დღისა ათისა; | |
| და | უხარის ნახვა ლომისა | და მზისა, ხმელთა მნათისა. |
| 1434/1434 | ||
| შორს გაეგებნეს სამნივე | დიდსა მეფესა ზღვათასა, | |
| გარდახდეს, მდაბლად აკოცეს, | გა-რე-სწყდეს ჯარსა სპათასა; | |
| შეასხეს ქება @ტარიელს, | მან მადლი გაუათასა, | |
| და | ქალი რა ნახეს^, სტრფიალობს | შუქსა მას ბროლ-ბაკმათასა. |
| 1435/1435 | ||
| @ფატმან ხათუნს, მისსა მჭვრეტსა, | ედებოდა ცეცხლი ნელი, | |
| მოეხვია, გარდუკოცნა | ხელი, ფერხი, პირი, ყელი; | |
| იტყვის: "ღმერთო, რა გმსახურო, | გამინათლდა რათგან ბნელი! | |
| და | ვცან სიმოკლე ბოროტისა, | კეთილია მისი გრძელი". |
| 1436/1436 | ||
| ქალი @ფატმანს ეხვეოდა, | ტკბილად იტყვის, არ გამწყრალი: | |
| "ღმერთმან გული გამინათლა | გახეთქილი, გა-ცა-მწკრალი, | |
| აწ აგრე ვარ გავსებული, | წინას ვიყავ ვითა მცხრალი, | |
| და | მზემან შუქნი შემომადგნა, | ვარდი მით ვჩან არ-დამზრალი". |
| 1437/1437 | ||
| ზღვათა მეფე გარდაიხდის | მუნ ქორწილსა მეტად დიდსა. | |
| @ქაჯეთიცა დაუმადლა, | არ გაუშვა დღესა შვიდსა; | |
| უხვად გასცემს საბოძვარსა, | საჭურჭლესა ანაკიდსა, | |
| და | პერპერასა დაფანტულსა | ზედა სცვეთენ ვითა ხიდსა. |
| 1438/1438 | ||
| მუნ იდვის გორი ლარისა, | სტავრისა და ატლასისა; | |
| @ტარიელს უძღვნა გვირგვინი, | ვერ-დანადები ფასისა, | |
| იაგუნდისა მრთელისა, | ყვითლისა, მეტად ხასისა, | |
| და | კვლა ერთი ტახტი ოქროსა, | წითლისა მართ ხალასისა. |
| 1439/1439 | ||
| @ნესტან-დარეჯანს ყაბაჩა | უძღვნა, შემკული თვალითა, | |
| იაგუნდითა წითლითა, | ბადახშითა და ლალითა. | |
| დასხდეს ორნივე ქალ-ყმანი | პირითა ელვა-მკრთალითა, | |
| და | მათნი მჭვრეტელნი დაიწვნეს | ცეცხლითა მართ ახალითა. |
| 1440/1440 | ||
| @ავთანდილს და @ფრიდონს უძღვნა | უსაზომო დიდი ძღვენი: | |
| ძვირფასისა უნაგირი, | უკეთესი თვითო ცხენი, | |
| თვითო კაბა თვალიანი, | უცხო ფერთა შუქთა მფენი, | |
| და | მოახსენეს: "მადლი რა ვთქვათ, | სვიანმცა-ა დავლა თქვენი!" |
| 1441/1441 | ||
| @ტარიელ მადლსა გარდიხდის | ტურფა სიტყვითა ენითა: | |
| "დიდად ვიამე, მეფეო, | პირველ, ნახვითა თქვენითა, | |
| მერმე, აგვავსენ მრავლითა | ტურფა ფერითა ძღვენითა, | |
| და | ვიცი, შორი-შორ არ-ჩავლა | ჩვენ თქვენი კარგა ვქმენითა". |
| 1442/1442 | ||
| ზღვათა მეფე მოახსენებს: | "ხელმწიფეო, ლომო, ქველო, | |
| მოახლეთა სიცოცხლეო, | ვერა-მჭვრეტთა შორით მკლველო, | |
| მსგავსი თქვენი რა-მცა მეძღვნა, | შვენიერო სანახველო! | |
| და | რა მოგშორდე, რა მერგების, | საჭვრეტელად სასურველო?!" |
| 1443/1443 | ||
| @ტარიელ @ფატმანს უბრძანა: | "მე თავი შენი მიდია; | |
| დავ, ვალი შენი ჩემზედა | გარდაუხდელი, დიდია; | |
| აწ რაცა ქაჯთა საჭურჭლე | @ქაჯეთით ამიკიდია, | |
| და | მომიცემია, წაიღე, | არ კიდე მომიყიდია". |
| 1444/1444 | ||
| ფატმან ხათუნ თაყვანის-სცა, | ჰკადრებს მადლსა მეტის-მეტსა: | |
| "მე მეფეო ნახვა შენი | მიდებს ცეცხლსა დაუშრეტსა; | |
| რა მოგშორდე, რა ვიქმნები? | მე დამაგდებ ვითა რეტსა. | |
| და | ახ, ნეტარძი მოახლეთა! | ვაგლახ თქვენსა ვერა-მჭვრეტსა!" |
| 1445/1445 | ||
| ზღვათა მეფესა ეტყვიან | სამნივე შუქთა მაფენი^, | |
| კბილნი ბროლნი და ბაგენი | სადაფთა მოსადაფენი: | |
| "უთქვენოდ მყოფთა არ გვინდან | ნიშატნი, საჩანგდაფენი, | |
| და | მაგრა გაგვიშვენ, ჟამია, | წავიდეთ, ვართ მოსწრაფენი. |
| 1446/1446 | ||
| შენ იყავ ჩვენი მშობელი, | ჩვენგან ღმრთად საესავიო, | |
| მაგრა ამასცა ვიაჯით, | გვიბოძო ერთი ნავიო". | |
| მეფემან ბრძანა: "არა მშურს | სამიწოდ თქვენად თავიო, | |
| და | რათგან ისწრაფი, რა გკადრო? | წა, გიწინამძღვრდეს მკლავიო!" |
| 1447/1447 | ||
| მეფემან ნავი-ხომალდი^ | მოჰკაზმა ზღვისა კიდესა. | |
| გამოემართა @ტარიელ, | გამყრელნი ცრემლსა ღვრიდესა, | |
| თავსა იცემდეს, იგლეჯდეს, | თმა-წვერსა გაიყრიდესა, | |
| და | @ფატმანის ცრემლთა შედენით | თვით ზღვაცა გაადიდესა. |
| 1448/1448 | ||
| გამოვლნეს ზღვანი სამთავე, | ერთგან ძმად შენაფიცართა, | |
| კვლა ამტკიცებდეს სიტყვათა, | მათ პირველ დანამტკიცართა; | |
| ჰშვენის მღერა და სიცილი | მათ, მისთა არ-უვიცართა^, | |
| და | ბაგეთათ^ შუქი შეადგის | ზედა ბროლისა ფიცართა. |
| 1449/1449 | ||
| მუნით კაცი @ასმათს თანა | მათ გაგზავნეს მახარობლად, | |
| კვლა @ფრიდონის თავადთასა - | ნაომართა მათთა მთხრობლად: | |
| "მანდა მოვა, მოიმაღლებს | მზე მნათობთა მამაგრობლად, | |
| და | ჩვენ, დამზრალნი, აქანამდის, | აწ გავხედით დაუზრობლად". |
| 1450/1450 | ||
| იგი მზე შესვეს კუბოსა, | იარეს გზა ზღვის პირისა, | |
| მიყმაწვილობდეს, უხარის | მათ გარდახდომა ჭირისა; | |
| მივიდეს, სადა ქვეყანა | იყო @ნურადინ გმირისა, | |
| და | მოეგებნიან, ისმოდის | ხმა სიმღერისა ხშირისა. |
| 1451/1451 | ||
| მუნ მიეგება ყოველი | @ფრიდონის დიდებულები. | |
| @ასმათი, სავსე ლხინითა, | ვის აღარ აჩნდა წყლულები, | |
| @ნესტან-დარეჯანს მოეჭდო^, | რომ ვეღარ^ გაჰხსნის ცულები, | |
| და | აწ გაუსრულა ყოველი | მან მისი ნაერთგულები. |
| 1452/1452 | ||
| @ნესტან-დარეჯან ეხვევის, | პირსა აკოცებს პირითა; | |
| უბრძანა: "ჩემო, ვაგლახ მე, | შენცა აგავსე ჭირითა, | |
| აწ ღმერთმან მოგვცა წყალობა, | ვცან, მისი არ-სიძვირით-ა; | |
| და | მე გულსა შენსა ეზომსა, | არ ვიცი, გარდვიხდი რითა!" |
| 1453/1453 | ||
| @ასმათ ჰკადრა: "მადლი ღმერთსა, | ვარდნი ვნახენ არ-დაზრულნი, | |
| ბოლოდ ასრე გააცხადნა | გონებამან დაფარულნი, | |
| სიკვდილიცა სიცოცხლედ მიჩს, | ოდენ გნახენ^ მხიარულნი". | |
| და | სჯობან ყოვლთა მოყვარულთა | პატრონ-ყმანი მოყვარულნი. |
| 1454/1454 | ||
| დიდებულთა თაყვანის-სცეს, | მოახსენეს დიდი ქება: | |
| "რომე ღმერთმან გაგვახარნა, | კურთხეულ-ა მისი ღმრთება! | |
| ჩვენ გვიჩვენა პირი თქვენი, | აღარა გვწვავს ცეცხლთა დება, | |
| და | წყლულსა, მისგან დაკოდილსა, | მასვე ძალ-უც განკურნება". |
| 1455/1455 | ||
| მოვიდეს და პირი ხელსა | დასდვეს, აგრე გარდაჰკოცნეს. | |
| მეფე ეტყვის: "ძმათა თქვენთა | თავნი ჩვენთვის დაიხოცნეს, | |
| იგი შვება საუკუნოს^ | ცხადად პოვეს, არ იოცნეს, | |
| და | ერთსა მიჰხვდეს საზიაროდ - | დიდებანი იასოცნეს. |
| 1456/1456 | ||
| თუცა მე მათი დახოცა | მტკივის და სატკივარია, | |
| მაგრა მათ მიჰხვდა უკვდავი | მუნ დიდი საჩუქარია". | |
| ესე თქვა, ნელად ატირდა | და წვიმა თოვლსა არია, | |
| და | ნარგისთათ^ იძრვის ბორიო, | ვარდსა ზრავს, იანვარია. |
| 1457/1457 | ||
| მუნ ატირდეს ყველაკანი, | რა ტირილად იგი ნახეს, | |
| რაცა ვისცა დაჰკლებოდა, | მათ ტირილით, სულთქვმით ახეს; | |
| დადუმდეს და მოახსენეს: | "რათგან ბრძენთა მზეებრ გსახეს, | |
| და | თქვენთა მჭვრეტთა მღერა ჰმართებს, | რასათვის-მცა ივაგლახეს!" |
| 1458/1458 | ||
| ვინ ღირს-ა თქვენსა ეგზომსა | ტირილსა, შეჭირვებასა! | |
| თქვენთვის სიკვდილი დია სჯობს | მიწათა ზედა რებასა". | |
| კვლა @ფრიდონ ჰკადრა მეფესა: | "ნურათ^ იქმთ გამწარებასა, | |
| და | ღმერთი-მცა მუქფად მოგიზღავს | ათასსა გახარებასა!" |
| 1459/1459 | ||
| @ავთანდილცა მიუმტკივნა, | იტყვის დიდსა სიმძიმილსა; | |
| მათ შეასხეს ქება, უთხრეს: | "თავნი მივსცნეთ აწ ღიმილსა, | |
| რათგან მიჰხვდა დაკარგული | ლომი მზესა წახდომილსა, | |
| და | აღარა ვსტირთ სატირალსა, | აღარ დავსდებთ თვალთა მილსა". |
| 1460/1460 | ||
| მივიდეს, სადა ქალაქი | დიდი @მულღაზანზარია; | |
| სცემდეს ბუკსა და ტაბლაკსა, | გახდა ზათქი და ზარია, | |
| დაბდაბისა და ქოსისა | ხმა ტურფად შენათხზარია, | |
| და | მოიტყდეს მოქალაქენი, | დააგდეს მუნ ბაზარია. |
| 1461/1461 | ||
| შუკათათ^ მოდგეს ვაჭარნი, | ყოვლგნით მჭვრეტელთა ჯარია; | |
| შორს უარებდეს სარანგნი, | ხელთა აქვს მათ აბჯარია; | |
| მოიჯრებოდეს ჯალაბნი, | სარანგთა დამსაჯარია, | |
| და | მათად საჭვრეტლად მიშვება | მუნ მათგან ნააჯარია. |
| 1462/1462 | ||
| გარდახდეს @ფრიდონისასა^, | სრა ნახეს მოსაწონები. | |
| გამოეგება მრავალი | ოქრო^ სარტყლითა მონები, | |
| ფერხთა საფენლად ოქსინო | მართ მათგან არს ნაქონები, | |
| და | თავსა აყრიდეს ოქროსა, | ხვეტს ჯარი მუნ ნარონები. |
| 59 | ქორწილი /ტარიელისა და /ნესტან-დარეჯანისა /ფრიდონისაგან |
| 1463/1463 | ||
| მათ ქალ-ყმათათვის საჯდომი | დაედგა თეთრ-ძოწეული, | |
| წითელ-ყვითლითა თვალითა | ზედა კეკლუცად ფრქვეული; | |
| @ავთანდილისთვის - ყვითელი | და შავი ერთგან რეული; | |
| და | მოვიდეს, დასხდეს; მჭვრეტელი | ვცან მათი სულ-დალეული. |
| 1464/1464 | ||
| მგოსანნი^ მოდგეს, ისმოდა | ხმა სიმღერისა ტკბილისა; | |
| ქორწილი ქმნეს და გამრავლდა | ძღვნობა ლარისა ლბილისა | |
| @ფრიდონის პურად კარგისა, | არ მასპინძლისა წბილისა; | |
| და | @ნესტან-დარეჯანს უშვენის | ღიმილი, ჩენა კბილისა. |
| 1465/1465 | ||
| მოიღეს ძღვენი უსახო | @ფრიდონის არ-ალქატისა, | |
| ცხრა მარგალიტი, სიდიდით | მართ ვითა კვერცხი ბატისა, | |
| კვლა ერთი თვალი, სამსგავსო | მზისა შუქ-მონამატისა, | |
| და | მას წინა ღამით ძალ-ედვის | მხატვარსა ხატვა ხატისა. |
| 1466/1466 | ||
| კვლა უძღვნა თვითო ფარღული, | გარდასაყრელი ყელისა, | |
| მგრგვლად დათლილისა თვალისა, | იაგუნდისა მრთელისა; | |
| კვლა მოაქვს ერთი ტაბაკი, | მძლედ საჭირავი ხელისა, | |
| და | @ავთანდილისთვის ლომისა | ძღვენი @ფრიდონის ქველისა. |
| 1467/1467 | ||
| იგი ტაბაკი სავსეა | მარგალიტითა სხვილითა. | |
| @ავთანდილს უძღვნა ყველაი | არა სიტყვითა წბილითა. | |
| აივსო სახლი სტავრითა | და ოქსინოთა ლბილითა, | |
| და | @ტარიელ მადლი უბრძანა | ლაღმან სიტყვითა ტკბილითა. |
| 1468/1468 | ||
| @ფრიდონისგან უსაზომო | ქორწილია დღესა რვასა; | |
| ყოვლთა დღეთა მიართმიდის | უფასოსა ძღვენსა მზასა; | |
| დღე და ღამე არ გასწყვედდის | ჩაღანა და ჩანგი ხმასა. | |
| და | აჰა, მიჰხვდეს შესაფერნი | ყმა ქალსა და ქალი ყმასა. |
| 1469/1469 | ||
| @ტარიელ @ფრიდონს უბრძანა | დღე-ერთ სიტყვები გულისა: | |
| "არს გული თქვენი საჩემოდ | უფროსი ძმისა სრულისა, | |
| არ გემუქფების სიცოცხლე, | არცა მოცემა სულისა, | |
| და | მე თქვენგან ვპოვე მოკვდავმან | ჩემი წამალი წყლულისა. |
| 1470/1470 | ||
| @ავთანდილისგან შენც იცი | ჩემთვის თავისა დადება, | |
| აწ მე მაქვს ნაცვლად მისისა | მოხმარებისა წადება: | |
| შენ მიდი, ჰკითხე, რა უნდა, | მან ქმნას ამისი ცხადება, | |
| და | ვითა დამივსო სახმილი, | ეგრე მისიცა კმა დება. |
| 1471/1471 | ||
| უთხარ: "ძმაო, რა გარდიხდის | შენგან ჩემსა ჭირ-ნახულსა! | |
| ღმერთი მოგცემს წყალობასა, | მისგან ზეცით შესახულსა! | |
| თუ ვერა ვიქმ საწადელსა | შენსა, შენთვის გაზრახულსა, | |
| და | არა ვნახავ სახლსა ჩემსა, | არ დარბაზსა, არცა ხულსა. |
| 1472/1472 | ||
| აწ მითხარ, ჩემგან რა გინდა, | ანუ რათ მოგეხმარები? | |
| ვარჩევ, წავიდეთ @არაბეთს, | იყავ ჩემიცა მარები; | |
| ტკბილის სიტყვითა გავმართოთ | და ხრმლითა - საომარები: | |
| და | თუ შენ შენს ცოლსა არ შეგრთავ, | მე ჩემსა არ ვექმარები". |
| 1473/1473 | ||
| რა @ფრიდონ უთხრა @ავთანდილს | @ტარიას მოციქულობა, | |
| მას გაეცინნეს, გაღიმდა, | ჰშვენოდა მხიარულობა; | |
| თქვა, თუ: "მეშველი რად მინდა? | მჭირს არავისგან წყლულობა! | |
| და | ჩემი მზე არცა ქაჯთა ჰყავს, | არცა სჭირს ლხინ-ნაკლულობა. |
| 1474/1474 | ||
| ჩემი მზე ტახტსა ზედა ზის, | მორჭმული ღმრთისა ნებითა, | |
| საკრძალავი და უკადრი, | ლაღი, არვისგან ვნებით-ა, | |
| არცა რა უმძიმს ქაჯთაგან, | არცა გრძნეულთა გრძნებითა, | |
| და | მას ზედა შველა რად მინდა? | რად მეჭვ რასაცა თნებითა? |
| 1475/1475 | ||
| რა მოვა ჩემთვის განგება, | ზეცით მოსრულნი ზენანი, | |
| ღმერთი იწადებს, მომივლენ | გულსა სახმილთა ლხენანი; | |
| მაშინღა მომხვდენ მოკვდავსა | მზისა ელვათა ფენანი, | |
| და | უმისჟამისოდ ცუდია | ჩემგან მი და მო რბენანი. |
| 1476/1476 | ||
| მიდი და ჰკადრე @ტარიელს | პასუხი, ჩემგან თხრობილი: | |
| "მადლი რად უნდა, მეფეო, | ხარ რაზომ გინდა ლმობილი? | |
| ვარ მუცლითგანვე დედისათ | თქვენად სამონოდ შობილი, | |
| და | ღმერთმან მუნამდის მიწა მყოს, | ვირ მეფე იყო ცნობილი. |
| 1477/1477 | ||
| გებრძანა: "შეყრა მწადიან | საყვარელისა შენიხა". | |
| ეგე არს მსგავსი გულისა | ლმობიერისა თქვენისა; | |
| მუნა მე ხრმალი არ მიკვეთს, | არცა სივრცელე ენისა, | |
| და | მიჯობს მოლოდნა საქმისა | მის განგებისა ზენისა. |
| 1478/1478 | ||
| ესეა ჩემი საწადი | და ჩემი მოსანდომარე: | |
| @ინდოეთს გნახო მორჭმული, | საჯდომთა ზედა მჯდომარე, | |
| გვერდსავე გიჯდეს მნათობი, | პირი ელვათა მკრთომარე, | |
| და | მებრძოლნი თქვენნი მოგესრნენ, | არვინ ჩნდეს მუნ მეომარე. |
| 1479/1479 | ||
| რა გამისრულდენ ესენი | ჩემნი გულისა ნებანი, | |
| მაშინღა მივალ @არაბეთს, | მომხვდენ მის მზისა ხლებანი; | |
| ოდესცა სწადდეს, დამივსნეს | ამა ცეცხლისა დებანი. | |
| და | სხვა^ თქვენგან არა არ მინდა, | მძულან ცუდნიღა^ თნებანი". |
| 1480/1480 | ||
| რა ფრიდონ ჰკადრა @ტარიელს | ესე სიტყვანი ყმისანი, | |
| მან ბრძანა: "მაგას არა ვიქმ, | ამას არ უნდა მისანი! | |
| ვითა მან პოვნა მიზეზნი | ჩემისა სულთა დგმისანი, | |
| და | ეგრევე მანცა სამისოდ | ნახნეს ძალ-გულნი ძმისანი! |
| 1481/1481 | ||
| მიდი, უთხარ ჩემ მაგიერ | სიტყვა ჩემგან არ-ნათნები: | |
| "მე შენისა გამზრდელისა | უნახავად არ დავდგები. | |
| ვეჭვ, მრავალი დამეხოცოს | მონა, მისგან საყვარლები, | |
| და | ვითხოვ ხოლე შენდობასა, | ეგეთიღა^ მოვბრუნდები". |
| 1482/1482 | ||
| ესე უთხარ: "ამის მეტსა | ჰმოციქულობ ნურას ნუო, | |
| ხვალე წასლვა არ დავშალო, | არცა საქმე გავათუო; | |
| მე არ მიზამს არაბთ მეფე, | რომე სიტყვა გავაცრუო, | |
| და | ამოდ ვსთხოვო ქალი მისი, | შევეხვეწო, შევაგუო". |
| 1483/1483 | ||
| უამბო @ფრიდონ @ავთანდილს | @ტარიას მოციქულობა: | |
| არ დადგებისო, ცუდია | შენგან ცდისაღა თქმულობა". | |
| მას დაუმძიმდა, მოედვა | კვლა გულსა კვამლ-ალმულობა. | |
| და | ასრე ხამს რიდი მეფეთა, | ყმათაგან მოკრძალულობა! |
| 1484/1484 | ||
| @ავთანდილ მივა მუხლ-მოყრით | @ტარიას შესახვეწელად, | |
| ფერხთა ეხვევის, აკოცებს, | აღარ შეჰხედავს ზე წელად, | |
| ეტყვის: "კმა, რაცა შევსცოდე | @როსტანს წლეულად მე წელად, | |
| და | კვლა ნუ მიქმ ერთგულობისა | გამტეხლად, და-ცა-მლეწელად. |
| 1485/1485 | ||
| რასაცა ჰლამი, არ მოგცემს | მას ღმრთისა სამართალია, | |
| გამზრდელსა ჩემსა ვით ვჰკადრო | მე საქმე სამუხთალია! | |
| მე მისთვის ხელი ვით გავძრა, | ვინ ჩემთვის ფერ-ნამკრთალია! | |
| და | ვით მოიხმაროს მონამან | პატრონსა ზედა ხრმალია! |
| 1486/1486 | ||
| ეგე საქმე მე და ჩემსა | საყვარელსა შეგვამდურვებს, | |
| ვა^ თუ გაწყრეს, გაგულისდეს, | კუშტი გულსა შეაურვებს, | |
| ამბავსაცა დამიძვირებს, | ჭვრეტისათვის მომასურვებს, | |
| და | შენდობასა ხორციელი | კაცი ვერა დამიურვებს". |
| 1487/1487 | ||
| @ტარიელ უთხრა სიცილით, | მან მზემან შუქ-ნაფენამან, | |
| ხელი მოჰკიდა @ავთანდილს, | აჰმართა, ააყენა მან: | |
| "მიყოო კარგი ყველაი | მომართებამან შენამან, | |
| და | მაგრა სჯობს, შენცა გალხინოს | ჩემმან შენითა ლხენამან. |
| 1488/1488 | ||
| დია მძულს მეტი მოყვრისა | შიში, კრძალვა და რიდობა, | |
| მძულს გაუწყვედლად კუშტობა | და სულ-მძიმობა, დიდობა; | |
| თუ მოყვარეა, გულისა | ქმნას ჩემკე მონაზიდობა, | |
| და | თვარა მე ჩემდა, იგ მისდა, | დია სჯობს კიდის-კიდობა. |
| 1489/1489 | ||
| მე ვიცი გული საშენოდ | შენისა საყვარელისა, | |
| არ ეწყინების სტუმრობა | შენისა მე^ შემყრელისა. | |
| რად-მცა რა ვჰკადრე მეფესა | თხრობა რასაცა ჭრელისა! | |
| და | ოდენ ნახვისა მათისა | ნატრა მაქვს სანატრელისა. |
| 1490/1490 | ||
| ამას ოდენ მოვახსენებ | მუდარით და შეპოვნებით, | |
| რომე მოგცეს ქალი მისი | მან მისითა მოგონებით, | |
| რათგან ბოლო შეყრავეა, | სიშორესა ვით ეთნებით? | |
| და | დააშვენეთ ერთმანერთი, | თავის-თავის ნუ დასჭნებით". |
| 1491/1491 | ||
| რა @ავთანდილ @ტარიასგან | ცნა, წასლვასა არ დაჰშლიდა, | |
| არა ჰკადრა შეცილება, | საუბარსა ზედა ჰრთვიდა; | |
| @ფრიდონ კაცსა დარჩეულსა | სათანაოდ გარდასთვლიდა, | |
| და | თანა წაჰყვა, განაღა-მცა | მათ თანავე გზასა ვლიდა. |
| 60 | სამთაგანვე ქვაბსა მისლვა და მუნით /არაბეთს წასლვა |
| 1492/1492 | ||
| ამ საქმესა დაფარულსა | ბრძენ @დიონოს გააცხადებს: | |
| ღმერთი კარგსა მოავლინებს, | აწ^ ბოროტსა არ დაჰბადებს, | |
| ავსა წამ-ერთ შეამოკლებს, | კარგსა ხან-გრძლად გააკვლადებს, | |
| და | თავსა მისსა უკეთესსა | უზადო-ჰყოფს, არ აზადებს. |
| 1493/1493 | ||
| @ფრიდონისით გაემართნეს | იგი ლომნი, იგი მზენი, | |
| თანა მიჰყავს პირი მზისა, | ქალი მჭვრეტთა ამაზრზენი, | |
| ჰკიდავს ბროლსა ყორნის ბოლო | დაწყობილი, დანათხზენი, | |
| და | მუნ ბადახშსა აშვენებდეს | სინატიფე-სინაზენი. |
| 1494/1494 | ||
| იგი მზე უჯდა კუბოსა | და ეგრე არონინებდეს; | |
| მინადირობდეს, ნადირსა | მუნ სისხლსა დაადინებდეს; | |
| სადაცა დაჰხვდის ქვეყანა, | მჭვრეტელთა მოალხინებდეს, | |
| და | მოეგებნიან, სძღვნობდიან, | აქებდეს, არ აგინებდეს. |
| 1495/1495 | ||
| მას ჰგვანდეს, თუ-მცა სამყაროს | მზე უჯდა შუა მთვარეთა; | |
| იარნეს დღენი მრავალნი | ლაღთა, ბრძნად მოუბარეთა^; | |
| შიგან მათ დიდთა მინდორთა, | ყოვლგნით კაც-მიუმხვდარეთა, | |
| და | სად ყოფილიყო @ტარიელ, | მიჰხვდეს მის კლდისა არეთა. |
| 1496/1496 | ||
| @ტარიელ ბრძანა: "მე მმართებს | დღეს თქვენი მასპინძელობა; | |
| მუნ მივალ, სადა ყოფილ ვარ, | მჭირდა სადამდის ხელობა; | |
| მუნ გვიმასპინძლოს @ასმათმან, | მას უც ხორცისა ხმელობა, | |
| და | მე რომე გიძღვნი ტურფათა, | აქოთ ლარისა ჭრელობა". |
| 1497/1497 | ||
| მივიდეს, შიგან გარდახდეს | ქვაბსა მას დიდთა კლდეთასა. | |
| @ასმათს უც ხორცი ირმისა, | იქმს მასპინძლობა-კვეთასა. | |
| ამხანაგობდეს, ლაღობდეს | წასლვასა მათ საქმეთასა, | |
| და | ღმერთსა ჰმადლობდეს შეცვლასა | ლხინად ჭირისა დღეთასა. |
| 1498/1498 | ||
| მოიარეს ქვაბოვანი, | თამაშობდეს მხიარულნი, | |
| პოვნეს იგი საჭურჭლენი, | @ტარიასგან დაბეჭდულნი, | |
| ვერცა ვისგან დანათვალნი, | ვერცა ვისგან შეგებულნი; | |
| და | არ იტყვიან, თუ: არ გვაქვსო, | იგ ამისთვის გულ-ნაკლულნი. |
| 1499/1499 | ||
| უბოძა ტურფა მრავალი | მათ მათი შესადარები, | |
| კვლა @ფრიდონისნი აავსნა, | სპა ჰყვა თუ სპასალარები. | |
| აივსო კაცი ყველაი, | მაშინ მათ თანა ნარები, | |
| და | მაგრა ძეს რომე საჭურჭლე, | ჰგვანდა კაც-დაუკარები. |
| 1500/1500 | ||
| @ფრიდონს უთხრა: "ვალი შენი | ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | |
| მაგრა თქმულა: "კარგის მქმნელი | კაცი ბოლოდ არ წახდების"; | |
| აწ საჭურჭლე რაზომიცა | აქა ძეს და ან იდების, | |
| და | შენი იყოს ყველაკაი, | შენ წაიღე, ვითა გხვდების". |
| 1501/1501 | ||
| @ფრიდონ მდაბლად თაყვანის-სცა, | ჰკადრა მადლი მეტის-მეტი: | |
| "მე, მეფეო, რად გგონივარ | უჭკუო და აგრე რეტი? | |
| მტერი ყოვლი ჩალად გიჩანს, | ვინ-მცა იყო ვითა კეტი, | |
| და | ჩემი ლხინი მუნამდის-ა, | ვირე ვიყო შენი მჭვრეტი!" |
| 1502/1502 | ||
| @ფრიდონ კაცნი დააბრუნნა | მოსასხმელად აქლემისად, | |
| სახლსა მისსა მისაღებლად | მის ყველასა საჭურჭლისად; | |
| აწ მუნითცა გაემართნეს | @არაბეთით მივლად გზისად, | |
| და | @ავთანდილ-ა გალეული | შესაყრელად მთვარე მზისად. |
| 1503/1503 | ||
| მიჰხვდეს არაბთა საზღვარსა, | რა ვლეს მრავალი ხანები. | |
| დაჰხვდა სოფლები, ციხები, | ხშირ-ხშირად, თანის-თანები, | |
| მუნ შიგან მყოფსა ემოსა | ტანსა ლურჯი და მწვანები, | |
| და | @ავთანდილისთვის ყველაი | ცრემლითა არს ნაბანები. |
| 1504/1504 | ||
| @ტარიელ კაცი გაგზავნა | წინაშე @როსტან მეფესა, | |
| შესთვალა: "გკადრებ, მეფეო, | სურვილთა სიიეფესა; | |
| მე მოვალ, მეფე ინდოთა, | დარბაზსა თქვენსა სეფესა, | |
| და | გიჩვენებ ვარდსა კოკობსა, | უფრჭვნელსა, მოუკრეფესა. |
| 1505/1505 | ||
| მაშინ თქვენ ჩემი გეწყინა | ნახვა მიწისა შენისა, | |
| ცდა შეპყრობისა ავი ჰქმენ, | შემოტევება ცხენისა; | |
| მე შენთა სპათა ვაჩვენე | ნიშანი რამე წყენისა, | |
| და | დავხოცე მონა მრავალი, | მსახური სრისა თქვენისა. |
| 1506/1506 | ||
| აწ ამად მოვალ წინაშე, | დავყარენ ჩემნი გზანია, | |
| შემინდოთ, რაცა შეგცოდე, | ჰქმნნეთ გაწყრომისა კმანია. | |
| ძღვენი არა მაქვს, მმოწმობენ | @ფრიდონ და მისნი სპანია, | |
| და | ოდენ ძღვნად თქვენი @ავთანდილ | მე თქვენთვის მომიტანია". |
| 1507/1507 | ||
| რა მიუვიდა მეფესა | მახარობელი ჟამისა, | |
| ვით გაეხარნეს, ვერ იტყვის | ენა ერთისა წამისა; | |
| @თინათინს ღაწვთა ემატა | ელვა შუქისა სამისა, | |
| და | ბროლსა და ლალსა აშვენებს | მუნ ჩრდილი წარბ-წამწამისა. |
| 1508/1508 | ||
| ტაბლაკსა ჰკრეს და გაისმა | სიცილი თქართქარებისა. | |
| ლაშქარნი რბოდეს მი და მო, | ქმნა სწადდა მათკე რებისა. | |
| დაიწყეს მოსხმა ცხენისა, | მოღება უნაგრებისა, | |
| და | შესხდა სიმრავლე მოყმისა | მკლავ-ფიცხელ გულ-მაგრებისა. |
| 1509/1509 | ||
| მეფე შეჯდა, გაეგებნეს | თავადნი და სრულად სპანი. | |
| ვისცა ესმის, მოვიდიან | მას წინაშე სხვაგნით სხვანი. | |
| ყველაკაი ღმერთსა ჰმადლობს, | გაამაღლეს მათნი ხმანი, | |
| და | თქვეს: "ბოროტსა უმყოფოო, | კეთილნია შენთვის მზანი!" |
| 1510/1510 | ||
| რა ერთმანერთი აუჩნდა | მიგებულ-მოსაგებავთა, | |
| @ავთანდილ ეტყვის @ტარიელს | სიტყვათა დანაზებავთა: | |
| "აგერა ჰხედავთ^ მინდორთა, | მტვერითა შენაღებავთა? | |
| და | ამად მედების სახმილი, | გულსა ეცხელა, ებავთა. |
| 1511/1511 | ||
| ისია ჩემი გამზრდელი | და თქვენდა მოგებებულა. | |
| იქი ვერ მივალ, მრცხვენიან, | გულსა სახმილი დებულა, | |
| ჩემად არაკად სულ-დგმული | კაცი არ გაწბილებულა, | |
| და | რასაცა მიზამთ, თქვენ იცით, | @ფრიდონ თქვენ თანა ხლებულა". |
| 1512/1512 | ||
| @ტარიელ უთხრა: "კარგსა იქმ | შენ პატრონისა კრძალვასა. | |
| აწ დადეგ, იქი ნუ მოხვალ, | იქმ-მცა უჩემოდ ხალვასა. | |
| მე მივალ, ვუთხრობ მეფესა | შენგან თავისა მალვასა, | |
| და | ვეჭვ, ღმრთითა ადრე შეგყარო | მზესა მას, ტანად ალვასა". |
| 1513/1513 | ||
| მუნ დადგა ლომი @ავთანდილ, | დაიდგა მცირე კარავი. | |
| ნესტან-დარეჯან მუნვე დგას, | იგია მჭვრეტთა მზარავი, | |
| მისთა წამწამთა ნიავი | ქრის, ვითა ქარი არავი, | |
| და | წავიდა მეფე ინდოთა | მისრული, მიუპარავი. |
| 1514/1514 | ||
| @ფრიდონ წაჰყვა. განაღამცა | გავლეს ველი დიდსა ხანსა, | |
| ცნა მეფემან, @ტარიელ-ა, | მარტო მოვა, მოჰხრის ტანსა; | |
| გარდახდა და თაყვანის-სცა | მას უკადრსა, ლომებრ ჯანსა, | |
| და | სდებს პატივსა ინდოთ მეფე | მართ მამისა შესაგვანსა. |
| 1515/1515 | ||
| @ტარიელცა თაყვანის-სცა, | მივა კოცნად, სასალამოდ; | |
| მეფე ყელსა აკოცებდა | მართ ბაგისა დასაამოდ, | |
| გაკვირვებით ეუბნების, | არის მისგან სათამამოდ: | |
| და | "შენ მზე ხარო, შენი გაყრა | არის დღისა შესაღამოდ". |
| 1516/1516 | ||
| გაეკვირვა მეფე მისსა | თვალადობა-სიტურფესა, | |
| პირსა უჭვრეტს გაკვირვებით, | უქებს მკლავთა სიალფესა; | |
| კვლა @ფრიდონცა უსალამა, | თაყვანის-სცა მან მეფესა, | |
| და | მას მეფესა, @ავთანდილის | ნახვისათვის მოსწრაფესა. |
| 1517/1517 | ||
| მეფე @ტარიას ქებასა | დაჰკრთების, დაეღონების. | |
| @ტარიელ ეტყვის: "მეფეო, | აწ გული შენ გემონების; | |
| მიკვირს, თუ ეგრე სიკეთე | თქვენ ჩემი რად გეგონების! | |
| და | რათგან @ავთანდილ შენია, | სხვა რად ვინ მოგეწონების? |
| 1518/1518 | ||
| ნუ გიკვირს მისი ვერ-ნახვა | და დაყოვნება ხანისა! | |
| მოდი და დავსხდეთ, მეფეო, | ამოა კორდი მწვანისა, | |
| გკადრო მიზეზი მისისა | თქვენს წინა ვერ-მოტანისა, | |
| და | ვიაჯ რასმე და აწ მმართებს | მოთხოვა მე ფარმანისა". |
| 1519/1519 | ||
| დასხდეხ მეფენი, მოადგა | გარე სიმრავლე რაზმისა. | |
| @ტარიელს პირსა ციმციმი | ათქს, უნათლესი ბაზმისა; | |
| ჭვრეტა ახელებს მჭვრეტელთა | ყოფა-ქცევისა და ზმისა; | |
| და | დაუწყო თხრობა მეფესა | სიტყვისა, ბრძნად ნაკაზმისა: |
| 1520/1520 | ||
| "მეფეო, თავი მემცრობის | მე მისად მოსახსენებლად, | |
| მაგრა მოსრული თქვენს წინა | ვარ შემომხვეწლად, მქენებლად; | |
| თვით იგი იაჯს, რომელი | ჩანს მზეებრ შუქთა მფენებლად, | |
| და | ვინ არის ჩემად სინათლედ | და ბნელთა გამათენებლად. |
| 1521/1521 | ||
| აწ ამას გკადრებთ ორნივე | ხვეწნით და შემუდარებით: | |
| @ავთანდილ დამდვა წამალი | მისგან თავისა დარებით, | |
| დაჰვიწყდეს, რომე პატიჟნი | სჭირდეს ჩვენთავე დარებით; | |
| და | არ გაწყენ, გრძელი ამბავი | არს ჩვენგან მიუმხვდარებით. |
| 1522/1522 | ||
| თქვენთა უყვარს ერთმანერთი, | ქალი მას და იგი ქალსა, | |
| მით ვიგონებ საბრალოსა, | მტირალსა და ფერ-ნამკრთალსა; | |
| მუხლ-მოყრილი გეაჯები, | ნუღარ აწვევ იმათ ალსა, | |
| და | რომე მისცეთ ქალი თქვენი | მკლავ-მაგარსა, გულ-ფიქალსა. |
| 1523/1523 | ||
| ამის მეტსა არას გკადრებ, | არ მოკლესა, არცა გრძელსა". | |
| ამოიღო ხელ-მანდილი, | მოინასკვა იგი ყელსა, | |
| ადგა, მუხლნი დაუყარნა, | ეაჯების ვითა მზრდელსა. | |
| და | გაუკვირდა ყოვლსა კაცსა, | მის ამბვისა მომსმენელსა. |
| 1524/1524 | ||
| რა @ტარიელ მუხლ-მოყრილი | ნახა, მეფე შეუზარდა, | |
| შორს უკუდგა, თაყვანის-სცა, | ქვე მიწამდის დაუვარდა, | |
| მოახსენა: "ხელმწიფეო, | ლხინი ყოვლი გამიქარდა, | |
| და | თქვენმან აგრე სიმდაბლემან | ნახვა თქვენი ჩამადარდა. |
| 1525/1525 | ||
| ვით ეგების, რაცა გწადდეს, | რომე კაცი არ მოგთმინდეს, | |
| ანუ მშურდეს ქალი ჩემი, | საკლავად და ტყვედცა გინდეს; | |
| გებრძანამცა სახლით თქვენით, | ცრემლი არცა მაშინ მდინდეს; | |
| და | სხვა მისებრი ვერა პოვოს, | ცათამდისცა^ გა-ცა-ფრინდეს! |
| 1526/1526 | ||
| მე სიძესა @ავთანდილის | უკეთესსა ვჰპოვებ ვერა; | |
| თვით მეფობა ქალსა ჩემსა | მივეც, აქვს და მას ეფერა; | |
| ვარდი ახლად იფურჭვნების, | მე ყვავილი დამებერა, | |
| და | რად-მცა ვჰკადრე შეცილება, | რასცა ოდენ იგი სჯერა! |
| 1527/1527 | ||
| თუ შეგერთო ერთი მონა, | თქვენთვის არცა მაშინ მშურდა. | |
| ვინ-მცა გკადრა შეცილება, | უშმაგო-მცა ვით მოგმდურდა! | |
| თუ @ავთანდილ არ მიყვარდა, | ასრე მისთვის რად მომსურდა? | |
| და | დია, ღმერთო, წინაშე ვარ, | ესე ჩემგან დადასტურდა". |
| 1528/1528 | ||
| რა @ტარიელ მეფისაგან | ესე სიტყვა მოისმინა, | |
| დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, | პირსა ზედა დაეფინა. | |
| კვლა მეფემან თაყვანის-სცა, | წამო-რე-ვლო, წადგა წინა, | |
| და | ერთმანერთი მოიმადლეს, | მათ ერთსაცა არ ეწყინა. |
| 1529/1529 | ||
| @ფრიდონ შეჯდა, @ავთანდილის | მახარობლად გაექანა, | |
| ესდენ დიდი სიხარული | გაეხარნეს მასცა განა! | |
| წავიდა და წამოუძღვა, | მოიყვანა, მოჰყვა თანა, | |
| და | მაგრა ირცხვის მეფისაგან, | შუქი ბნელად მოევანა. |
| 1530/1530 | ||
| მეფე ადგა, მოეგება; | ყმა გარდახდა, რა მივიდა; | |
| ხელთა ჰქონდა ხელ-მანდილი, | პირსა მითა იფარვიდა. | |
| მზე ღრუბელსა მოჰფარვოდა, | ქუშდებოდა, ვარდსა ზრვიდა, | |
| და | მაგრა მისსა შვენებასა | რა-მცა ვითა დაჰფარვიდა?! |
| 1531/1531 | ||
| მეფე კოცნასა ჰლამოდა, | აღარა ცრემლნი სდენიან; | |
| @ავთანდილ ფერხთა ეხვევის, | შუქნი ქვე დაუფენიან; | |
| უბრძანა: "ადეგ, ნუ ირცხვი, | შენ ზნენი გამოგჩენიან; | |
| და | რათგან მერჩიო, ნუ მერცხვი, | ჩემგან ნუღარა^ გრცხვენიან!" |
| 1532/1532 | ||
| მოეხვია, გარდუკოცნა | მან პირისა არე-მარე: | |
| "დამივსეო ცეცხლი ცხელი, | მაგრა წყალი არე, მარე; | |
| ვინ გიშერი დააჯოგა | და წამწამი არემა-რე, | |
| და | გვალე, შეგყრი, ლომო, მზესა, | თავი მისკე არე, მარე". |
| 1533/1533 | ||
| მეფე ყელსა ეხვეოდა | მას ლომსა და ვითა გმირსა, | |
| ახლოს უზის, ეუბნების, | აკოცებს და უჭვრეტს პირსა; | |
| იგი მზე და ხელმწიფობა | ასრე მიჰხვდა, ვითა ღირს-ა. | |
| და | მაშინღაა ლხინი ამო, | რა გარდიხდის კაცი ჭირსა. |
| 1534/1534 | ||
| ყმა მეფესა მოახსენებს: | "მიკვირს, სხვასა რად რას ჰბრძანებ! | |
| რად არ გინდა ნახვა მზისა, | ანუ რადღა აგვიანებ? | |
| მიეგებვი მხიარული, | სახლსა თქვენსა მოიყვანებ, | |
| და | შემოიმოს შუქთა მისთა, | ნათლად გარე მოივანებ". |
| 1535/1535 | ||
| @ტარიელსცა მოახსენა. | შესხდეს, ქალსა მიეგებნეს, | |
| მათ სამთავე გოლიათთა | მზისა ფერად ღაწვნი ღებნეს, | |
| მიჰხვდეს მათსა საწადელსა, | იგი პოვეს, რაცა ძებნეს, | |
| და | ხელი ჰხადეს ხრმალთა მათთა, | არა ცუდად წელთა ებნეს. |
| 1536/1536 | ||
| მეფემან ქალს უსალამა, | მან შორით გარდახდომილმან. | |
| დაუყვნა თვალნი ელვამან, | მისთა ღაწვთაგან კრთომილმან; | |
| გამოეგება, აკოცა | კუბოსა შიგან ჯდომილმან, | |
| და | დაუწყო ქება მეფემან, | თვით ვერას ვერ-მიხდომილმან^. |
| 1537/1537 | ||
| ეტყვის: "მზეო, ვითა გაქო, | ნათელო და დარიანო! | |
| შენთვის ხელნი გონებანი | არა ცუდად არიანო, | |
| მზიანო და მთვარიანო, | ეტლად რაო და რიანო, | |
| და | თქვენ საჭვრეტლად აღარ მინდით, | არ ვარდნო და არ იანო". |
| 1538/1538 | ||
| გაკვირდეს ყოვლნი მხედველნი | მისთა ელვათა ფენასა; | |
| ვით მზემან, დაყვნა მჭვრეტელთა | თვალნი ნათლისა ჩენასა; | |
| მისგან დამწვარნი მისცნიან | გულნი ჭვრეტითა ლხენასა, | |
| და | სითცა გამოჩნდის, იქმოდეს | ჯარნი მუნითკე რბენასა. |
| 1539/1539 | ||
| შინა წავიდეს ყოველნი, | შესხდეს თავისა დარებად, | |
| ჰქონდეს შვიდნივე მნათობნი | მის მზისა დასადარებად, | |
| არ მიიხდომის^ სიტურფე, | არს მათგან მიუმხვდარებად, | |
| და | ადრე მივიდეს მეფისა | სახლად საყოფად, არებად. |
| 1540/1540 | ||
| შევიდეს, ნახეს @თინათინ, | მჭვრეტთა მიმცემი ჭირისა; | |
| სკიპტროსან-გვირგვინოსანსა | ჰშვენოდა ცმა პორფირისა, | |
| მისრულთა^ პირსა შეადგა | ელვა მისისა პირისა; | |
| და | შევიდა მეფე ინდოთა, | იგი მზე, მსგავსი გმირისა. |
| 1541/1541 | ||
| @ტარიელ და ცოლმან მისმან | ქალსა მდაბლად უსალამეს, | |
| მოეგება^, აკოცეს და | საუბარი დააამეს, | |
| იგი სახლი გაანათლეს, | არ ნათელი შეაღამეს, | |
| და | ბროლ-ბადახში გააღაწვეს | და გიშერი აწამწამეს. |
| 1542/1542 | ||
| @თინათინ ზედა აწვივნა | ტახტსა მეფეთა ზეთასა, | |
| @ტარიელ უთხრა: "შენ დაჯე, | სწადიან ბრჭესა ბრჭეთასა, | |
| დღეს ტახტი შენი შენ გმართებს | მეტად ყოველთა დღეთასა, | |
| და | მე ლომი ლომთა დაგისვა | გვერდსა შენ, მზესა მზეთასა". |
| 1543/1543 | ||
| ორთავე ხელი მოჰკიდეს | და დასვეს ტახტსა თავისსა, | |
| გვერდსა დაუსვეს @ავთანდილ, | სურვილსა მოეკლა ვისსა; | |
| უნახავსა და ნახულსა | სჯობს ყოვლსა სანახავისსა, | |
| და | ნუ ეჭვ მიჯნურთა მათებრთა | ნუცა თუ რამინს და ვისსა. |
| 1544/1544 | ||
| ქალსა შესწბა, გაუკვირდა | @ავთანდილის გვერდსა ჯდომა, | |
| ფერი ჰკრთა და გაუფიცხა | შე და გამო გულმან კრთომა. | |
| მეფე ეტყვის: "შვილო, ჩემგან | გაქვს სირცხვილი თუ რა ზომა, | |
| და | ბრძენთა უთქვამს სიყვარული, | ბოლოდ მისი არ-წახდომა". |
| 1545/1545 | ||
| აწ, შვილო, ღმერთმან თქვენ მოგცეს | ათას წელ დღეთა გრძელობა, | |
| სვე-სვიანობა, დიდობა, | კვლა ჭირთა გარდუხდელობა! | |
| ცა-მცა ნუ შეგცვლის, მოგხვდების | თვით მისებრ შეუცვლელობა! | |
| და | თქვენით ხელითა მეღირსოს | მიწათა შემომყრელობა!" |
| 1546/1546 | ||
| მართ მეფემან სპათა ბრძანა | @ავთანდილის თაყვანება: | |
| "ესეაო მეფე თქვენი, | ასრე იქმნა ღმრთისა ნება, | |
| დღეს ამას აქვს ტახტი ჩემი, | მე - სიბერე ვითა სნება, | |
| და | ჩემად სწორად ჰმსახურებდით, | დაიჭირეთ ჩემი მცნება!" |
| 1547/1547 | ||
| ლაშქარნი და დიდებულნი | დადრკეს, მდაბლად ეთაყვანნეს, | |
| მოახსენეს: "მიწად ვექმნნეთ, | ვინცა მიწად მიგვიყვანნეს, | |
| მორჩილ-ქმნილნი დაგვადიდნეს, | ურჩნი მკვდართა დაგვაგვანნეს, | |
| და | მტერთა მკლავნი შეაძუნტნეს, | გულნი ჩვენნი აგულვანნეს". |
| 1548/1548 | ||
| @ტარიელცა უთხრა ქებით | იმედისა გათავება; | |
| ქალსა ეტყვის: "შემიყრიხართ, | აღარა გწვავს ცეცხლთა დება, | |
| ქმარი შენი ძმაა ჩემი, | მწადს ეგრევე შენი^ დება, | |
| და | ორგულთა და შემცილეთა | თქვენთა მე ვქმნა გაფლიდება". |
| 61 | ქორწილი /ავთანდილისა და /თინათინისა არაბთა მეფისაგან |
| 1549/1549 | ||
| მას დღე @ავთანდილ პატრონად | ზის და ხელმწიფე ზენია, | |
| მას თანა მჯდომსა @ტარიელს | ჰშვენიან სინაზენია; | |
| ნესტანჯარ^ ახლავს თინათინს, | ვინ მჭვრეტთა ამაზრზენია, | |
| და | ჰგავს, თუ ცა მოდრკა ქვეყანად, | შეყრილან ოთხნი მზენია. |
| 1550/1550 | ||
| დაიწყეს მორთმა პურისა | ლაშქართა მის მესავსისა^, | |
| ზროხა და ცხვარი დაკლული | არს უმრავლესი მხავსისა, | |
| შეიქმნა ძღვნობა ძღვენისა, | მათისა შესამსგავსისა, | |
| და | მათ ყოვლთა შუქი ანათობს | პირისა მზისა მსგავსისა. |
| 1551/1551 | ||
| იაგუნდისა ჯამები | იყვის, ლალისა ჭიქები, | |
| კვლა უცხოფერთა ჭურჭელთა | სხდის უცხო-უცხო სიქები. | |
| მის ქორწილისა მაქები | კაცი ბრძენთაგან იქები, | |
| და | მჭვრეტელო, გულსა ეტყოდი: | "ნუ აეხსნები, იქ ები!" |
| 1552/1552 | ||
| მუტრიბნი მოდგეს ყოველგნით, | ისმოდის ხმა წინწილისა; | |
| შეყრით ძეს გორი ოქროსა | და ბადახშისა თლილისა; | |
| მსმელთათვის წყარო ღვინისა | ასგან დის, მსგავსი მილისა, | |
| და | ბინდით ცისკრამდის სმა იყო, | გარდახდა ჟამი დილისა. |
| 1553/1553 | ||
| არა დარჩა უსაბოძვრო | არ კოჭლი და არ საპყარი; | |
| მოდიოდა მარგალიტი | მოფანტული, მონაყარი; | |
| გაბედითდა წასაღებლად | ატლასი და ოქრო მყარი. | |
| და | სამ დღე იყო ინდოთ მეფე | @ავთანდილის ვით მაყარი. |
| 1554/1554 | ||
| ხვალისა მეფე არაბთა | კვლა პურობს, არ ღაფალია; | |
| @ტარიელს უთხრა: "შენი მზე | საჭვრეტლად სატურფალია. | |
| მეფე ხარ ყოვლთა მეფეთა | და ეგე დედოფალია; | |
| და | ხამს, ყურსა^ გვეგდოს | საყურად ჩვენ თქვენი ნატერფალია. |
| 1555/1555 | ||
| აწ, მეფეო, არ ეგების | ჩვენი სხდომა თქვენად სწორად". | |
| სახელმწიფო საჯდომი და | სხვა დაუდგა ტახტი შორად. | |
| ქვემოთ დასხნა @ავთანდილ და | ცოლი მისი მათად სწორად. | |
| და | პირველ ძღვენი @ტარიასთვის | მოიღიან, იდვის გორად. |
| 1556/1556 | ||
| არაბთა მეფე მასპინძლობს, | იქმს ოდენ არიფობასა, | |
| ზოგჯერ მათ ახლავს, ზოგჯერ მათ, | არ იხმობს ხელმწიფობასა, | |
| გასცემს და უქებს ყველაი | უხვობა-იეფობასა, | |
| და | @ფრიდონ ზის ახლოს @ავთანდილს, | ჩვეული თვით^ მეფობასა. |
| 1557/1557 | ||
| მეფესა ქმრითურთ პატივი | ჰქონდა ინდოთა ქალისა, | |
| სიყვარული და ჩუქება, | ვით სიძისა და სძალისა; | |
| რომე სძღვნა, არა ეგების | თქმა არცა ნაათალისა, - | |
| და | თვითო სკიპტრა და პორფირი | და გვირგვინები თვალისა. |
| 1558/1558 | ||
| კვლა უძღვნა ძღვენი ორთავე, | მსგავსი მათისა ბედისა, | |
| ათასი თვალი, ნაშობი | რომანულისა დედისა, | |
| კვლა მარგალიტი ათასი, | მართ ვითა კვერცხი ტრედისა, | |
| და | ათასი ცხენი ტაიჭი, | სიდიდით მსგავსი ქედისა. |
| 1559/1559 | ||
| @ფრიდონს უძღვნა ცხრა ტაბაკი | მარგალიტი თავ-შედგმული, | |
| ცხრა ტაიჭი, ძვირფასისა^ | უნაგრითა შეკაზმული. | |
| ინდოთ მეფე თაყვანსა^ სცემს | ლაღი, ბრძენი, არ მახმული, | |
| და | მადლი ჰკადრა ფხიზელურად, | თუცა იყო ღვინო-სმული. |
| 1560/1560 | ||
| რას ვაგრძელებდე? გარდახდეს | დღენი ერთისა თვისანი. | |
| თამაშობდიან, არ იყვნეს | ყოლა გაყრანი სმისანი. | |
| @ტარიელს სძღვნიან უცხონი | თვალნი ლალისა ქვისანი, | |
| და | ათ ყოვლთა მათნი ელვანი | ჰფარვენ მართ ვითა მზისანი. |
| 1561/1561 | ||
| @ტარიელ ჰგვანდის ვარდსა და | იყვის ფიფქისა მოველად, | |
| @ავთანდილ @როსტანს წინაშე | გაგზავნა დასათხოველად, | |
| შესთვალა: "შენი სიახლე | კმა ჩემად ლხინად ყოველად, | |
| და | მტერთა აქვს ჩემი სამეფო, | ვიცი მუნ შიგან მძოველად. |
| 1562/1562 | ||
| უცებნი მოსრნის მცოდნელთა | ცოდნამან, ხელოვნებამან. | |
| ვეჭვ, მოგცეს თქვენცა დაღრეჯა | ჩემმან რასაცა ვნებამან; | |
| წავიდე, ავი არ მიყოს | მე აქა დაყოვნებამან, | |
| და | ადრე კვლა გნახნე მორჭმულნი, | ინებოს ღმრთისა ნებამან". |
| 1563/1563 | ||
| @როსტევან ჰკადრა: "მეფეო, | რად ხართ რასაცა რიდითა? | |
| რაცა გიჯობდეს, იქმოდით^, | გასჭვრეტდით, გაიცდიდითა, | |
| @ავთანდილ თანა წამოგყვეს, | წადით ლაშქრითა დიდითა, | |
| და | თქვენთა მტერთა და ორგულთა | დაჰფრეწდით, და-ცა-სჭრიდითა". |
| 1564/1564 | ||
| @ავთანდილ უთხრა @ტარიელს | ესე სიტყვები ორები. | |
| მან უთხრა: "აგრე^ ნუ უბნობ, | შეცევ ბროლისა ყორები, | |
| ახალ შერთულსა მთვარესა, | მზეო, ვით მოეშორები?" | |
| და | @ავთანდილ უთხრა: "მაგითა | შენგან არ მოვიღორები". |
| 1565/1565 | ||
| არ დია გინდა დამაგდო, | წახვიდე ჩემად მზრახავად! | |
| "ცოლი უყვარსო, გამწირა", | იყო ამიხად მსახავად; | |
| მე დავრჩე შენი გაყრილი | თავისა მევაგლახავად? | |
| და | კაცსა მოყვრისა გაწირვა, | ახ, მოუხდების, ახ, ავად!" |
| 1566/1566 | ||
| @ტარიელს უგავს სიცილი | ბროლისა ვარდთა ფრქვევასა; | |
| უბრძანა: "ვიტყვი უშენოდ | შენისა უფრო მე ვასა; | |
| რათგან გწადიან, წამომყევ, | დამწამებ ნურას თნევასა". | |
| და | @ავთანდილ ბრძანებს ლაშქართა | ყოვლგნით მის თანა წვევასა. |
| 1567/1567 | ||
| შეყარნა სპანი @არაბეთს, | აღარა ხანსა ზმულია, | |
| კაცი ოთხმოცი ათასი, | ყველაი დაკაზმულია. | |
| კაცსა და ცხენსა ემოსა | აბჯარი ხვარაზმულია. | |
| და | არაბთა მეფე მათითა | გაყრითა ნავღელ-ჭმულია. |
| 1568/1568 | ||
| ერთმანერთისა გაყრილნი | ქალნი ორნივე, დობილნი, | |
| ერთმანერთისა დად-ფიცნი, | სიტყვისა გამონდობილნი, | |
| მკერდითა მკერდსა შეკრულნი, | ყელითა გარდაჭდობილნი, | |
| და | ტიროდეს; მათთა მჭვრეტელთა | გულნი-მცა ესხნეს წთობილნი^. |
| 1569/1569 | ||
| მთვარე ცისკრისა ვარსკვლავსა | რა თანა-შეესწოროსა, | |
| ორნივე სწორად ნათობენ, | მოჰშორდეს, მოეშოროსა; | |
| არა თუ იგი მოჰშორდეს, | მართ ცამან მოაშოროსა, | |
| და | მათად საჭვრეტლად მჭვრეტელმან | ხამს, თავი იქედგოროსა. |
| 1570/1570 | ||
| მათთავე სახედ, რომელსა | ესენი დაუბადიან, | |
| იგივე გაჰყრის, სიშორე | არა თუ ნებით სწადიან, | |
| ვარდსა სწებვენ და აპობენ, | ტირან და ცრემლნი ჩასდიან. | |
| და | მათთა გამყრელთა ყოველთა | სიცოცხლე არ იქადიან. |
| 1571/1571 | ||
| @ნესტან-დარეჯან თქვა: "ნეტა-მც | ყოლა არ შეგემცნებოდი^, - | |
| მზისა გამყრელი გაყრითა | აწ ასრე არ დავდნებოდი^. | |
| ამბავსა სცნევდი, მაცნევდი, | წიგნითა მეუბნებოდი, | |
| და | ვითა მე შენთვის დამწვარ ვარ, | აგრევ შენ ჩემთვის ჭნებოდი^". |
| 1572/1572 | ||
| @თინათინ უთხრა: "ჰე მზეო, | შენთა მჭვრეტელთა ლხინებო, | |
| რად-მცა გაგწირე, თუ ვითა | გაყრასა მოვითმინებო! | |
| ღმრთისაგან დღეთა თხოვისა | ნაცვლად სიკვდილი ვინებო, | |
| და | აგრემცა მივი, რაზომსა | ცრემლსა მე^ დავიდინებო!" |
| 1573/1573 | ||
| კვლა აკოცეს ერთმანერთსა, | გაიყარნეს იგი ქალნი; | |
| ქვე დამდგომმან წამავალსა | ვერ მოსწყვიდნა ყოლა თვალნი; | |
| იგი იჭვრეტს უკუღმავე, | ედებოდეს ამით ალნი. | |
| და | რომე მწადდეს, ვერ დავწერენ | მე სიტყვანი ნაათალნი. |
| 1574/1574 | ||
| @როსტან მათითა გაყრითა | ხელთაგან უფრო ხელდების, | |
| ათასჯერ იტყვის ვაგლახსა, | არ სულთქმა უერთხელდების, | |
| ცხელი სდის წყარო ცრემლისა, | მართ ვითა ქვაბი ცხელდების; | |
| და | @ტარიელ არის დაღრეჯით, | ფიფქი ნასდების, თხელდების. |
| 1575/1575 | ||
| @ტარიელს ვარდსა დაუტყლეჟს | მეფე ხვევნით და კოცებით; | |
| იტყვის, თუ: "თქვენი სიახლე | მიჩს აქამდისცა ოცებით; | |
| რათგან მოგშორდი, დავრჩები | პატიჟთა გაასოცებით, | |
| და | შენგან მოგვეცა სიცოცხლე | შენგანვე დავიხოცებით". |
| 1576/1576 | ||
| @ტარიელ შეჯდა, მეფისა | გამყრელი, გამომსალამე; | |
| სრულად ლაშქართა სდიოდა | ცრემლი, მინდორთა სალამე: | |
| "მზე შენ გლამისო საომრად | და თავი შენ მას ალამე". | |
| და | უბრძანა: "თქვენთვის მტირალსა | ყოლ არად მიჩნდეს სალა მე!" |
| 1577/1577 | ||
| გაემართნეს და წავიდეს | დია სპითა და ბარგითა | |
| @ტარიელ, @ფრიდონ, @ავთანდილ | თავითა მეტად კარგითა, | |
| კაცი ოთხმოცი ათასი | ჰყვა ცხენებითა ვარგითა, | |
| და | მივლენ სამნივე გულითა | ერთმანერთისა მარგითა. |
| 1578/1578 | ||
| სამ თვე ვლეს, - ღმერთმან მათებრი | სხვა ნურა ნუ დაჰბადოსა! | |
| მოეგებნიან, მტერობა | ვერავინ დაიქადოსა! | |
| მინდორსა შიგან სადილად | გარდახდეს უდილადოსა, | |
| და | ვითა ჰმართებდა, პურობდეს, | ღვინოსა სმიდეს, არ დოსა. |
| 62 | /ტარიელისაგან ინდოთ მეფის სიკვდილის ცნობა |
| 1579/1579 | ||
| ქედსა ზედა გარდმოადგა | მეტად დიდი ქარავანი, | |
| კაცები და სახედრები | ერთობ იყო შაოსანი; | |
| გარეშემო მოეკვეცნეს | უკანამო დალალანი; | |
| და | მეფე ბრძანებს: "მოასხითო, | ჩვენ დავყოვნოთ აქა ხანი". |
| 1580/1580 | ||
| მოასხნეს იგი ვაჭარნი | და მათი უხუცესია; | |
| უბრძანა: "ვინ ხართ, შავითა | რად ტანი შეგიგლესია?" | |
| მათ მოახსენეს: "სით მოვალთ, | მუნ ასრე დანაწესია, | |
| და | @ინდოეთს @მისრით მოსრულთა | გვივლია გზა უგრძესია". |
| 1581/1581 | ||
| გაეხარნეს მათ ვაჭართა | @ინდოეთით მომავლობა, | |
| მაგრა თავი უმეცარ ყვეს, | არა მისცეს ყოლა გრძნობა; | |
| უცხოურად ეუბნების, | მათ ვერა ქმნეს მათი ცნობა, | |
| და | არ ესმოდა ინდოური, | არაბულად ყვეს უბნობა. |
| 1582/1582 | ||
| უბრძანეს: "გვითხართ, ვაჭარნო, | ამბავი @ინდოეთისა". | |
| მათ ჰკადრეს: "ზეცით მოსრულა | @ინდოეთს რისხვა ზეცისა; | |
| დიდსა და წვრილსა ყველასა | ცრემლი სდის მსგავსი წვეთისა, | |
| და | მას შიგან მყოფსა ბრძენსაცა | ცნობა აქვს ვითა შეთისა". |
| 1583/1583 | ||
| თვით მათვე მათსა ამბავსა | უამბობს, არის წყლიანი: | |
| "@ფარსადან, მეფე ინდოთა, | იყო ხელმწიფე სვიანი, | |
| მას ესვა ქალი მნათობი, | მზისაცა უფრო მზიანი, | |
| და | კბილ-მარგალიტი, ტან-ალვა, | ღაწვ-ბადახშ, ყორან-თმიანი. |
| 1584/1584 | ||
| მას ქალსა და ამირბარსა | ერთმანერთი შეუყვარდა. | |
| ამირბარმან სიძე მოკლა, | ხმა მეფესა დაუვარდა; | |
| იგი ქალი პატარაი | მამიდასა გაეზარდა, | |
| და | ბუქთა მისგან მონაქროლთა | @ინდოეთი გარდაქარდა. |
| 1585/1585 | ||
| მამიდაი ქაჯი იყო, | გრძნეულობა იცის კარგა, | |
| მით შემართა საშინელი, | მზე ხმელეთსა დაუკარგა; | |
| თვითცა მოკვდა უბედური, | მართ საცოცხლოდ არად ვარგა; | |
| და | იგი ქალი დაიკარგა, | ალვა მორჩი სხვაგან დარგა. |
| 1586/1586 | ||
| ცნა ამირბარმან წავიდა | ლომი მის მზისა მძებნელად, | |
| იგიცა წახდა, @ინდოეთს | გახდა მთვარე და მზე ბნელად; | |
| ორნივე გადაიკარგნეს, | მათიღა პოვნა არს ძნელად; | |
| და | მეფემან ბრძანა: "ჰე ღმერთო, | რად ცეცხლსა მომიდებ ნელად?" |
| 1587/1587 | ||
| მეფე გაშმაგდა მათისა | უღონო-ქმნილი ძებნისა; | |
| ვად შეიცვალა @ინდოეთს | ხმა წინწილისა, ებნისა; | |
| ცოტასა ხანსა გა-ვე-ძლო | დება სახმილთა გზნებისა, | |
| და | აწ თვითცა მოკვდა, შეიქმნა | ბოლო სრვისა და ტკებნისა". |
| 1588/1588 | ||
| რა ვაჭარმან ესე სიტყვა | თქვა, საქმენი გააკვლადნა, | |
| ქალმან დიდნი დაიკივლნა, | ფიცხლა თავსა მოიხადნა; | |
| @ტარიელცა დაიზახნა, | დაფარულნი გააცხადნა; | |
| და | ნარგისთაგან ნაწვიმარი | ღვარი ადგა, თოვლი გადნა. |
| 1589/1589 | ||
| მომკალ, ქალსა თავ-შიშველსა | თუ მზე ვითა ეურჩოსა! | |
| სული ვარდსა დავამსგავსე, | თავ-მოხდილი - ყაყაჩოსა. | |
| თუ ბრძენიცა მაქებარი | მისი იხმობს ვირებრ "ჩოსა", | |
| და | ჰგავს, თუ ტყუბი მარგალიტი | ზის ბროლისა ხარხაჩოსა. |
| 1590/1590 | ||
| ქალი საბრალოდ მამასა | სტირს, ბულბულისა მსგავსია, | |
| თმა გაიგლიჯა, გაყარა, | ღაწვი ცრემლითა ავსია, | |
| ვარდი შექმნილა ზაფრანად, | ლალი მართ ვითა ხავსია, | |
| და | მზესა ღრუბელი ეფარვის, | ამად ნათელი დავსია. |
| 1591/1591 | ||
| იხოჭს და იგლეჯს, ზახილით | ტირს სიტყვა-ხაფი უარე; | |
| სისხლი და ცრემლი თვალთაგან | ჩამოსდის გარე უარე: | |
| "მოვკვე, მამაო, მე შენთვის | შვილი ყოველთა უარე, | |
| და | ვერა გმსახურე ასულეან, | ვერცა რა შეგაგუარე. |
| 1592/1592 | ||
| ჩემთვის ბნელ-ქმნილო მამაო, | ნათელო თვალთა ჩემთაო, | |
| ჩემთა რა გაცნევს ამბავთა, | გულისა მონაცემთაო! | |
| მზეო, რადღა გაქვს სინათლე, | რადღა ანათობ თემთაო? | |
| და | რად არ დაიქეც, ქვეყანავ, | რადღა ჰმართიხარ ზე, მთაო?" |
| 1593/1593 | ||
| @ტარიელ მოთქვამს: "გამზრდელო, | ჰა, ჰა, რა საქმე მსმენია! | |
| მიკვირს, თუ მზეღა რად ნათობს, | რად არა დაუჩენია?! | |
| მზე მოჰკვე ყოვლთა სულ-დგმულთა, | სოფელი აღარ შენია, | |
| და | ღმერთსა მიჰმადლე, შემინდევ, | რაცა შენ ჩემგან გწყენია". |
| 1594/1594 | ||
| კვლა უბრძანებდეს: "გვიამბეთ | ამბავი დანარჩომია". | |
| მათ მოახსენეს: "პატრონო, | @ინდოეთს დიდი ომია, | |
| მოსულა ხატათ ლაშქარი, | ქალაქსა შემოსდგომია, | |
| და | @რამაზ არს ვინმე ხელმწიფე, | მათად პატრონად მჯდომია. |
| 1595/1595 | ||
| "ჯერთ დედოფალი ცოცხალ-ა, | მკვდართაგან უფრო მკვდარია, | |
| იბრძვის ინდოთა ლაშქარი, | თუც იმედ-გარდამწყდარია, | |
| გარეთ ციხენი წაუხვმან, | ყველაი გარდამხდარია, | |
| და | მზენო, თქვენ შუქნი მიჰფინეთ, | ჰაი, რა ავი დარია! |
| 1596/1596 | ||
| მუნა მყოფსა ყველაკასა | შეეკერა, ჩვენცა, შავი; | |
| @რამაზს წინა გამოვედით, | მისრულად ვთქვით ჩვენი თავი. | |
| მეფე ჩვენი დიდი არის, | მათ ეწადა მისი ზავი, | |
| და | გამოგვიშვა, წამოვედით, | არა გვიყო ყოლა ავი". |
| 1597/1597 | ||
| რა @ტარიელს ესე ესმა, | მეტად ფიცხლად აიყარა, | |
| ეჯი სამ დღე წასავალი | ერთსა დღესა წაიარა; | |
| დროშა მისი აიმართა, | წინა არა აიფარა, | |
| და | აწ ნახეთ, თუ გოლიათი | გული ვითა ამაგარა! |
| 63 | /ტარიელისაგან /ინდოეთს მისლვა და ხატაელთა დამორჩილება |
| 1598/1598 | ||
| @ინდოეთს ზედა წაადგა, | მუნ მთა და დიდი ქედია; | |
| აჩნდა ლაშქარი უსახო, | ესაკვირველა, ჰე, დია. | |
| @ტარიელ ბრძანა: "მოყმენო, | აწ თქვენგან რა იმედია? | |
| და | ადრე მოვიცლი იმათგან, | ღმერთი და ჩემი ბედია! |
| 1599/1599 | ||
| იმა ლაშქართა უნახვან | კვლა ჩემნი ხრმალთა კვეთანი; | |
| ერთხელ შემებნეს, დავხოცენ, | შევქმენ აბჯართა ფეთანი". | |
| @ავთანდილ ჰკადრა: "რად უნდან | თქმანი სიტყვათა მძლეთანი? | |
| და | მათ ვითა მტვერთა წავიხვამთ, | მიჰხვდენ ფერხითა ცვეთანი". |
| 1600/1600 | ||
| დაეკაზმნეს საომარად, | გაამაყდეს, გაჩაუქდეს, | |
| ცხენთა შესხდეს უკეთესთა, | სახედარნი ასუბუქდეს, | |
| ერთმანერთსა აჯობინეს, | მჭვრეტელთაგან არ გაუქდეს, | |
| და | იგი ქედი ჩაიქროლეს, | ბუქისაგან უფრო ბუქდეს. |
| 1601/1601 | ||
| წინ მავალნი დარაჯათა | ||
| @ტარიასთა გააქცივნეს, | მიეწივნეს, ჩამოჰყრიდეს, | |
| მოაგებნეს მხარ-დაკრულნი, | მათ წინაშე მოასხმიდეს, | |
| და | აიზიდნეს; "ვისნი ხართო?" | - ჰკითხეს, ხანსა არ დაზმიდეს. |
| 1602/1602 | ||
| მათ მოახსენეს: "ტურფაო, | ჩვენ - ცუდად დაღორებულნი, | |
| @რამაზის ხელმწიფისანი | აქა დარაჯად რებულნი". | |
| უბრძანა: "წადით, რეგვენნო, | თქვენ ჩვენგან გაფიცხებულნი, | |
| და | აცნობეთ თქვენსა პატრონსა: | "მოვლენ გულითა ქებულნი". |
| 1603/1603 | ||
| უთხარით: "ბრძანებს @ტარიელ, | მეფე ლაღი და ჯანია, | |
| იგი ხელმწიფე მაღალი, | მებრძოლთა მემაჯანია: | |
| ჩემსა ამბავსა გაცნევენ | თქვენნივე დარაჯანია, | |
| და | შიში ვერ გიხსნის სიკვდილსა, | ცუდნიღა დაღრეჯანია! |
| 1604/1604 | ||
| დია დიდთა დამაჯნება | უშმაგომან ვით გააგო! | |
| @ინდოეთსა ვით მოადეგ, | შმაგთაგანცა უფრო შმაგო? | |
| აჰა, მოველ იგი ცეცხლი, | რომე სრულად ამოგდაგო, | |
| და | ხრმალი ჩემი მოლესული | შენს ტანზედა დავაბლაგო. |
| 1605/1605 | ||
| აწ დაემზადე, მოპარვა | მე შენი არა მწადიან; | |
| შემები, რაზმი დააწყევ, | პირველვე გამიცხადიან; | |
| პირ-ბოზო, ჩემი მორევნა | რა დია დაგიქადიან?! | |
| და | მე ჩაბალახად გახმარებ, | რაცა გიმუზარადიან". |
| 1606/1606 | ||
| დარაჯანი წავიდეს და | ერთმანერთსა მიუსწრობდეს. | |
| @რამაზს ჰკადრეს ყველაკაი, | დამალვასა ვერა სთმობდეს: | |
| "მოვიდაო ინდოთ მეფე, | ლაშქარნიცა კარგნი ჰყმობდეს, | |
| და | ვინცა ვითა გარდეხვეწოს, | იგი ერთი ორთა სჯობდეს!" |
| 1607/1607 | ||
| ინდოთა დროშა @ტარიელს | აქვს და ალამი უბია, | |
| დროშა არაბთა მეფისა | მას თანა შენატყუბია; | |
| არაბთა იცის ყველამან, | მათი აბჯარი შუბია; | |
| და | @ფრიდონ - მზე მოყმე, რომელმან | შექმნა სისხლისა გუბია. |
| 1608/1608 | ||
| ცოტაი წავლეს, გამოჩნდეს | ხუთასნი ცხენოსანანი; | |
| შეტევებასა ჰლამოდეს | ყმანი არაბთა თანანი; | |
| @ტარიელ ეტყვის: "ნუ იქმთო", | მისცა სიტყვისა ნანანი; | |
| და | მოვიდეს, აჩნდა უაბჯროდ, | არცა თუ ჰქონდეს დანანი. |
| 1609/1609 | ||
| ცხენის ფერხთა მოეხვია, | მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა, | |
| მოახსენა: " შემიბრალე, | მისსა ძალსა, ვინცა გხვეწა! | |
| ნუ დამარჩენ, ნუ მაცოცხლებ | და წამიღონ მკვდარი მე, წა-! | |
| და | გული თქვენი სასაკუთრო | ბედმან ასრე დამილეწა. |
| 1610/1610 | ||
| დაიკარგენით, წახვედით | თქვენ, წელნი მეათენია, | |
| გახდეს მფრინველნი უმეფოდ, | არწივსა მოსტყდეს ფრთენია; | |
| ამად შევმართენ საქმენი | ჩემნი საკამათენია, | |
| და | ადრე გამიტყდა სოფელი, | მართ ვითა კაბათენია. |
| 1611/1611 | ||
| ვიაჯი, მომკალ მე ხოლმე, | ყველაი ჩემი ბრალია; | |
| მერმე ხუთასი ვაზირი | მყავს აქათ წაუვალია, | |
| თავები დასჭერ, ადინე | სისხლი, მართ ვითა ღვარია, | |
| და | სპა უბრალოა, ნუ დაჰხოც, | ვტირ ამად გულ-მდუღარია". |
| 1612/1612 | ||
| ყოვლთა მისცეს ზენაარი, | მიუყარნეს მუხლნი წინა: | |
| "ნუ დაგვხოცო, მისსა ძალსა, | ვინცა აგრე დაგარჩინა!" | |
| @ტარიელ დგას დაყმუნვებით, | @რამაზ წინა მოეფინა. | |
| და | ღმერთი ალხენს მონანულთა, | არ შეუნდობს კაცი ვინა! |
| 1613/1613 | ||
| კაცი ცრემლითა შეინდობს, | თუ ცოდვა მის თანაც არსა. | |
| ვით ნინეველნი, ისხემდეს | თავსა მტვერსა და ნაცარსა, | |
| ამით დაეხსნეს რისხვასა, | ზეცით მოსრულსა ნაცარსა. | |
| და | წაღმავე წაგრეხს სოფელი | კვლა მისგან უკუნაცარსა. |
| 1614/1614 | ||
| ბრძენთა ვინმე მოსწავლემან | საკითხავი ესე ვპოვნე: | |
| "ესეაო მამაცისა | მეტის-მეტი სიგულოვნე: | |
| ოდეს მტერსა მოერიო, | ნუღარ მოჰკლავ, დაიყოვნე; | |
| და | გინდეს სრული მამაცობა, | ესე სიტყვა დაიხსოვნე". |
| 1615/1615 | ||
| @ტარიელ მოტკბა, ღმრთისავე | მსგავსად იგ წაღმართულია: | |
| "აღარ დაგხოცო", უბრძანა, - | ძლეული შიშმან თუ ლია, - | |
| წაღმავე წაგრეხს საქმესა, | რაცა უკუღმა სთულია; | |
| და | "ნაქმარი მრუდი ყველაი | აწ ჩემგან გამართულია". |
| 1616/1616 | ||
| თაყვანის-სცეს და დალოცეს, | ყოვლთა ხმა ერთად იერეს, | |
| ღმერთსა შეჰვედრეს ზახილით, | სვე მათი გააძლიერეს, | |
| თავები დახსნეს სიკვდილსა, | სიცოცხლე ამით მიერეს. | |
| და | @ტარიას ხრმალნი ვერ გაძღეს, | ჯერთ ხორცი მოიმშიერეს. |
| 1617/1617 | ||
| @ტარიას ნახვად მოსრული | მუშთარი ახლოს მჭვრეტია; | |
| რისხვისა ცეცხლი @ტარიელს | სიტკბოთა დაუშრეტია; | |
| მოვიდეს, ნახეს: @რამაზის | ლაშქარი ძლივღა ეტია; | |
| და | @ინდოეთს ზეცით სინათლე | ჩადგა, მართ ვითა სვეტია. |
| 1618/1618 | ||
| ერთი კაცი მახარობლად | მათ ლაშქართა მიუვიდა: | |
| "არ დაგხოცსო, შეგიწყალნა", | - ყველაკაი დალოცვიდა; | |
| ბუკსა ჰკრეს და იხარებდეს, | ყველა ამას მოზრახვიდა: | |
| და | "მოვიდაო იგი მოყმე, | რომე ერთი ბევრსა სრვიდა". |
| 1619/1619 | ||
| მოეგებნიან @ტარიელს, | შორი-შორ უსალამიან; | |
| შიგანთა დროშა ინდოთა | მათად ცნეს, იალამიან. | |
| ვერ გამოენდვნეს ინდონი, | თქვეს, თუ: "ღალატსა ლამიან", - | |
| და | არ მოელოდეს @ტარიელს, | მით ცრემლი დაილამიან. |
| 1620/1620 | ||
| @ტარიელ მიდგა, უყივლა: | "მე მოველ, მეფე თქვენიო, | |
| თანა მყავს ჩემი მნათობი, | პირი ელვათა მფენიო, | |
| ჩვენ მოგვცა მაღლით მაღალმან | წყალობა მისი ზენიო, | |
| და | გამოდით, თქვენი სიშორე | არს ჩემგან მოუთმენიო". |
| 1621/1621 | ||
| მაშინღა იცნეს @ტარიელ, | მათგან მი და მო სრბანია, | |
| სრულად ნათლითა აივსო | ზღუდე და ბანის-ბანია; | |
| ხმა-მაღლად ხმობდეს, იზახდეს: | "მოგვშორდეს სალმობანია, | |
| და | აქამდის რისხვა-მაღალმან | აწ მოგვცნა წყალობანია". |
| 1622/1622 | ||
| კარნი გაახვნეს, გამოჩნდეს, | მოიხვნეს მათ კლიტენია; | |
| ერთობ ფლასითა მოსილნი | უმზერდეს მუნ მჭვრეტენია; | |
| ტირან ორნივე ქალ-ყმანი, | ვარდისა ბაღსა ტენია, | |
| და | ზახილით თავსა იცემდეს, | ყორნის ფრთა ბროლსა სტენია. |
| 1623/1623 | ||
| ვითა გამზრდელსა ჰმართებდა, | გაზრდილი აგრე ხელია; | |
| რომე სდის ცრემლი თვალთაგან, | ცეცხლთაგან უფრო ცხელია; | |
| თავსა იცემდეს, იზახდეს, | ტირს მეტად გულ-ფიცხელია. | |
| და | გიშრისა ტევრსა მოჰფოცხდა | ბროლისა საფოცხელია. |
| 1624/1624 | ||
| რა ნახნა ხასნი, ვაზირნი | ფლასითა დამოსილნია, | |
| კვლა დაიზახნა @ტარიელ | უფროსნი დანაკივლნია; | |
| სისხლი და ცრემლი თვალთაგან | სდის და მიწყობით მილნია. | |
| და | მოვიდეს, ყელსა მოეჭდვნეს, | ვითა ძმანი და შვილნია. |
| 1625/1625 | ||
| დიდებულნი მოეხვივნეს, | მოუზრუნვეს მათ ცოლ-ქმართა; | |
| ქალი დაბნდა, მამისათვის | ტირილიცა ვერ შემართა, | |
| ვარდსა რტონი ჩამოსცვივდეს, | ზე ვერავინ წამომართა, | |
| და | მუნა კაცთა ვერ ჰნახვიდი | გაცინებით მოღიმართა. |
| 1626/1626 | ||
| დედოფალი გამოჭრილი | მოვიდოდა მათად ნახვად, | |
| უბრძანებდა: "რად ვინ სტირთო, | - ესე ჰქონდა წყრომა-ზრახვად, - | |
| ღმერთმან რისხვა მოაქცია | წყალობისა გამოსახვად, | |
| და | გვმართებს, რომე მადლი მივსცეთ, | აღარა გვცალს გლოვა-ახვად". |
| 1627/1627 | ||
| @ტარიელ ზედა მოიჭდო | მხურვალთა ცრემლთა მდენელმან; | |
| იტყვის, თუ: "ცეცხლი დამევსო | ცხელი, აწ დამწვა მე ნელმან; | |
| დადუმდი, სული დაიღე | ჩემგან ამისმან მსმენელმან, | |
| და | თქვენი სიცოცხლე მალხინა | ღმერთმან, ობოლთა მლხენელმან". |
| 1628/1628 | ||
| ქალმან დედასა შესტირნა: | "ჰაი მე, რა ვქმნა, დედაო! | |
| წითელ-ყვითლითა დაგაგდე, | აწ შაოსანსა გხედაო, | |
| მამამან ტახტი დაცალა, | აღარსადა ზის ზედაო!" | |
| და | დედამან ცრემლნი მოსწურნა: | "ნუ სტირ, დადუმდი, ბედ-აო". |
| 1629/1629 | ||
| გარდაუკოცნა პირი და | ბაგეთა ვარდი თხელები, | |
| ვარდსა დაუტყლეჟს ბაგითა, | გახდა ალვისა მთხელები, | |
| @ნესტანჯარს ეტყვის: "რადღა ვთქვათ | სიტყვები ბედით ხელები? | |
| და | ჩვენ ყოვლთა გვმართებს ნეტარძი | ათასი, არ ერთხელები". |
| 1630/1630 | ||
| რა გარდახდა მცირე ხანი, | ჟამი იქმნა გარდასრულად, | |
| დიდებულნი ეთაყვანნეს, | ერთობილნი ადგეს სრულად; | |
| იგი მზენი მიეგებნეს, | მოეხვივნეს გულის-გულად. | |
| და | აკოცეს და მოიკითხეს | თავის-თავის, თვითეულად. |
| 1631/1631 | ||
| @ავთანდილ და @ფრიდონ ჰკადრეს | დედოფალსა მიმტკივნება; | |
| @ტარიელ თქვა: "დედოფალო, | გჭირს ამათი არა-მცნება, | |
| ესენია მხსნელნი ჩვენნი, | აწ არა გვცალს გრძლად უბნება, | |
| და | ამათგან გვაქვს ჩვენ ორთავე | სიცოცხლისა მოპოვნება". |
| 1632/1632 | ||
| ადგეს და ქალაქს შევიდეს, | თვით გარდახდეს სრასა მათსა; | |
| ერთსა ბრძანებს დედოფალი, | მართ სიტყვასა ვითამ ათსა: | |
| "ღმერთმან მოსრნა მტერნი ჩვენნი, | ვერ დაგვცემენ ყოლ შამათსა, | |
| და | ამად შევიქმ სიხარულსა | მართ გულისა საკამათსა". |
| 1633/1633 | ||
| უბრძანა: "გლოვა გახსენით, | ქოს-წინწილასა ჰკარითო, | |
| დიდი ზათქი და ზეიმი | გავიდეს ჩვენით კარითო; | |
| ნახლები თქვენი ოქროსა | სარტყლითა მოიკარითო, | |
| და | იცინოდით და იმღერდით, | ნუ ცრემლი აწანწკარითო". |
| 64 | ქორწილი /ტარიელისა და /ნესტან-დარეჯანისა |
| 1634/1634 | ||
| დედოფალმან მათ ცოლ-ქმართა | თვითო ხელი დაუჭირა, | |
| ზედა ტახტსა მეფისასა | ერთგან დასხმა გაუპირა, | |
| მოიშორვა კაეშანი, | გული მდედრი აქვიტკირა, | |
| და | გლოვა ცვალა სიხარულად, | აღარავინ აატირა. |
| 1635/1635 | ||
| დედოფალმან შეიმოსა, | შავი ძაძა აიხადა, | |
| დიდებულთა შესამოსი | მხიარული დაუმზადა, | |
| ყველაკაი დამოსა და | საბოძვარი უდიადა, | |
| და | ბრძანა: "ჭირი დავივიწყოთ, | რათგან ლხინი დაგვებადა". |
| 1636/1636 | ||
| ტახტსა ზედა ერთგან მსხდომნი | @ტარიელ და ცოლი მისი | |
| ერთმანერთსა შეჰფერობდეს, | ქალი ყმისა შესატყვისი; | |
| გონება და ანუ ენა | გამოთქმიდა ვითა ვისი! | |
| და | ვინმცა ჰგვანდა ხორციელი | სოფელს შვილი ადამისი! |
| 1637/1637 | ||
| @ტარიელს და ცოლსა მისსა | მიჰხვდა მათი საწადელი - | |
| შვიდი ტახტი სახელმწიფო, | საშვებელი გაუცდელი. | |
| მათ პატიჟთა დაავიწყებს | ლხინი ესე აწინდელი, | |
| და | ყოლა ლხინთა ვერ იამებს | კაცი ჭირთა გარდუხდელი. |
| 1638/1638 | ||
| თვით ორნივე ერთგან მსხდომნი | ჰნახნეთ, მზეცა ვერა სჯობდეს; | |
| ბუკსა ჰკრეს და მეფედ დასვეს, | ქოსნი ხმათა დაატკბობდეს; | |
| მისცა კლიტე საჭურჭლეთა, | თავთა მათთა მიანდობდეს. | |
| და | "ესეაო მეფე ჩვენი", - | იზახდიან, ამას ხმობდეს. |
| 1639/1639 | ||
| @ავთანდილ და @ფრიდონისთვის | ორნი ტახტნი დაამზადნეს, | |
| ზედა დასხდეს ხელმწიფურად, | დიდებანი უდიადნეს; | |
| ღმერთმან სხვანი ხორციელნი | მათებრნიღა რად დაბადნეს! | |
| და | ამბობდიან ჭირთა მათთა, | ყველაკასა გაუცხადნეს. |
| 1640/1640 | ||
| სმა, პურობა, გახარება | ქმნეს, ჯალაბი გაადიდეს; | |
| ვითარიცა ქორწილობა | ხამს, ეგეთსა გარდიხდიდეს. | |
| მათ ოთხთავე თავის-თავის | ძღვენსა სწორად მიართმიდეს, | |
| და | გლახაკთათვის საბოძვარსა | საჭურჭლესა ერთგან ჰყრიდეს. |
| 1641/1641 | ||
| დედოფალმან ეგრე ბრძანა: | "ობოლ-ქვრივნი მოასხენით, | |
| ყველაკაი დაამდიდრეთ, | საბოძვრითა აავსენით"; | |
| თვით უბოძა უსაზომო, | რომ არ ითქმის კაცთა ენით: | |
| და | "ულოცეთო დღეგრძელობა, | ესე ღმერთსა შეჰვედრენით". |
| 1642/1642 | ||
| @ტარიელ თქვა: "დედოფალო, | გკადრებ ერთსა მოსახსენსა: | |
| შეიწყალე @რამაზ მეფე, | მიავალე ღმერთსა შენსა! | |
| ვნახე, მეტად შემებრალნეს, | შეუშინდა ხრმალსა ჩვენსა. | |
| და | ღმერთი ალხენს მონანულსა, | მოცთომილსა, ცრემლ-ნადენსა". |
| 1643/1643 | ||
| დედოფალმან ლმობიერად | "შევუნდობო", ესე ბრძანა; | |
| მოიყვანა @რამაზ მეფე, | ხელმწიფეთა ათაყვანა; | |
| ყოვლით კერძო მომღერალთა | ხმები გაეთანისთანა, - | |
| და | ჭირთა მათგან გარდახდილთა | ესე ლხინი შეაგვანა. |
| 1644/1644 | ||
| ოქრო, თვალი, მარგალიტი, | შვენიერი სანახავად, | |
| ყოვლგან იდვის ვითა გორი, | მოდის ველთა მოსარწყავად; | |
| ვისცა სწადდის, ალაფობდის, | წაიღიან უკითხავად, | |
| და | მანდატური არვის სცვიდის, | ბოლოს ვინ ჯდის, ანუ თავად. |
| 1645/1645 | ||
| @ავთანდილ და @ფრიდონისთა | სპათა ეტყვის მეფე დიდი: | |
| "სტუმარნი ხართ, შოებისა | სირცხვილი და ნუ გაქვს რიდი!" | |
| თვითოს კაცსა თვითო ჯორი | მარგალიტი ანაკიდი - | |
| და | ესე მისცა საბოძვარი, | სხვას ყველასა ვერ დავსთვლიდი. |
| 1646/1646 | ||
| @ავთანდილ და @ფრიდონისთვის | საბოძვარსა ვინ დასთვალავს! | |
| ვერ გამოთქვამს სიმრავლესა | ენა, ამად თავსა კრძალავს! | |
| რაცა ედვა, უკეთესსა | დედოფალი არ დაჰმალავს, | |
| და | მათ უხმობდა მხსნელად მათად, | ტკბილად უჭვრეტს, არა ჰლალავს. |
| 1647/1647 | ||
| სრულნი ინდონი @ავთანდილს | და @ფრიდონს მწედ ხადოდიან: | |
| "თქვენგან გვჭირს კარგი ყველაი", | - მართ ამას მოიტყოდიან, | |
| ვითა პატრონსა სჭვრეტდიან, | რაც სწადდის, მას იქმოდიან, | |
| და | სადარბაზებლად# ნიადაგ | მათ წინა მოვიდოდიან. |
| 1648/1648 | ||
| @ტარიელ @რამაზ მეფესა | უბოძა საბოძვარია | |
| უბრძანა: "ხარკსა მოგვცემდი, | მართ ვითა შენი გვარია". | |
| მან თაყვანის-სცა, პირსა ქვე | მიწამდის დამდებარია, | |
| და | წავიდა მისი მლოცველი, | არ ომთა მომკვეხარია |
| 1649/1649 | ||
| ინდოთ მეფე უბრძანებდა | @ასმათს, მისსა შეკვდომილსა: | |
| "რაცა შენ ჰქმენ, არ უქმნია | არ გამზრდელსა, არცა ზრდილსა; | |
| აწ @ინდოეთს სამეფოსა | მეშვიდესა, - ერთსა წილსა, - | |
| და | ზედა დაგსვამ; შენი იყოს, | გვმსახურებდი ტკბილი ტკბილსა. |
| 1650/1650 | ||
| ვინცა გწადდეს, ქმრად შეირთე, | სამეფოსა ეპატრონე; | |
| მუნიდაღმა გვმსასურებდი, | თავი შენი დაგვამონე!" | |
| @ასმათ ფერხნი გარდუკოცნა: | "შენგან-აო ჩემი ღონე, | |
| და | მონობისა უკეთესი | რამც ვიშოვნე, რამც ვიქონე?" |
| 1651/1651 | ||
| მოახსენა: "ხელმწიფეო, | ვიკადრებ და ნუ გასწყრები: | |
| თუ ხმელეთი სრულად მქონდეს, | ვერცა მაშინ გაგეყრები, | |
| მე მეყოფა შუქი თქვენი, | ვარ მზის ეტლთა შენასწრები, | |
| და | ვერ გავსწირავ ჩემგან ზრდილსა, | არცა სხვაგან ვიარები". |
| 1652/1652 | ||
| კვლაცა უბრძანა @ტარიელ: | "კმარს შენი ჭირთ ნახულები, | |
| გვახსოვან შენნი ჩვენზედა | თვალნი ცრემლ-ნაფახულები; | |
| სჯობს, მოისმინო ნათქვამი, | ჰქმნა ჩემგან გაზრახულები, | |
| და | ბოროტი სცვალო კეთილად, | გყვენ სპანი ხრმალ-მახულები". |
| 1653/1653 | ||
| დაჰმორჩილდა, მოახსენა: | "ჭირთა ჟამი ერთხელია". | |
| მოიყვანეს კარგი მოყმე, | გონიერი, არ ხელია; | |
| @ასმათ მისცეს, მიუძღვების, | დაუჭირა სახელია, | |
| და | იგი კაცი გაადიდეს, | აქვს მეფობის სახელია. |
| 1654/1654 | ||
| ერთგან სამთავე ძმობილთა | დაყვნეს ცოტანი დღენია; | |
| თამაშობდიან, უსახო | მიუდიოდის ძღვენია: | |
| რა მარგალიტი ღარიბი, | რა უკეთესი ცხენია! | |
| და | მაგრა @ავთანდილს სურვილმან | დაღრეჯა დააჩენია. |
| 1655/1655 | ||
| @ტარიელ ცნა, ამა ყმასა | ცოლისათვის მოესურვა. | |
| უბრძანებდა: "გული შენი, | განაღამცა მომემდურვა; | |
| აწ ვაგლახ მე, ჭირი შენი | გონებამან შვიდით ურვა, | |
| და | მოგშორდები, საწუთრომან | ლხინი ასრე^ დამიშურვა". |
| 1656/1656 | ||
| კვლა @ფრიდონცა დაეთხოვა: | "წავიდეო სახლსა ჩემსა, | |
| ზედას-ზედა დავსტკებნიდე | დარბაზსა და ამა თემსა; | |
| სამსახურსა მიბრძანებდი, | უხუცესი ვითა მრწემსა, | |
| და | თქვენთვის ასრე მომსურდების, | წყაროსათვის ვით ირემსა". |
| 1657/1657 | ||
| მასცა უბოძა ფარმანი: | "წა, სახლი მოიარეო, | |
| მე ნუ გამწირავ, მნახევდი^, | ადრე მობრუნდი გარეო". | |
| @ავთანდილს უთხრა: "უშენოდ | რა-მცაღა გავიხარეო? | |
| და | რათგან ისწრაფი, ნუ გაგვა. | მიგელის ლომსა მთვარეო!" |
| 1658/1658 | ||
| @როსტანისთვის წაატანა | ძღვნად ტურფები ჯუბაჩები, | |
| კვლა ჭურჭელი თვალთა თლილთა, | არ კოვზები, არ ჩამჩები: | |
| "ჩემ მაგიერ მიუტანე, | წაო, ნურას მეურჩები". | |
| და | @ავთანდილ თქვა: "არა ვიცი, | მე უშენოდ ვით დავრჩები!" |
| 1659/1659 | ||
| ქალსა ქალმან გაუგზავნა | ყაბაჩა და ერთი რიდე, | |
| რომე ჩაცმა-დაბურვასა | ვინ-მც ღირს იყო მათგან კიდე! | |
| ერთი თვალი - წამღებელსა, | ვერა თქვას, თუ: "ცუდად ვზიდე", - | |
| და | ღამე მზეებრ გაანათლის, | ჩნდის, სადაცა შეჰხედვიდე. |
| 1660/1660 | ||
| @ავთანდილ შეჯდა, წავიდა, | @ტარიას გაესალამა; | |
| იგი ორნივე გაყრისა | დაწვნა ცეცხლისა ალამა; | |
| სრულად ინდონი მისტირან, | ცრემლმან მინდორი დალამა; | |
| და | @ავთანდილ იტყვის: "მომკლაო | სოფლისა მე სამსალამა". |
| 1661/1661 | ||
| ერთგან @ფრიდონ და @ავთანდილ | იარნეს დღენი მცირენი; | |
| გზამან გაყარნა, წავიდეს | თავის-თავ ანატირენი; | |
| კარგად მოუხდეს მათ მათნი | საქმენი დანაპირენი; | |
| და | @ავთანდილ მიხდა @არაბეთს, | ნახნა არ ცუდნი ჭირენი. |
| 1662/1662 | ||
| გამოეგებნეს არაბნი, | სამეფო დააშვენა მან; | |
| ნახა მზე მისი, მიჰრიდა | მისთა სურვილთა წყენამან; | |
| მას თანა ტახტსა და-ვე-ჯდა, | ალხინა მჭვრეტთა ლხენამან, | |
| და | გაახელმწიფა გვირგვინი | ზეცით მოსრულმან ზენამან. |
| 1663/1663 | ||
| მათ სამთავე ხელმწიფეთა | ერთმანერთი არა სძულდეს, | |
| ერთმანერთსა ჰნახვიდიან, | საწადელნი გაუსრულდეს, | |
| ბრძანებისა შემცილენი | მათთა ხრმალთა და-ვე-წყლულდეს, | |
| და | მოიმატნეს სამეფონი, | გახელმწიფდეს, გამორჭმულდეს. |
| 1664/1664 | ||
| ყოვლთა სწორად წყალობასა | ვითა თოვლსა მოათოვდეს, | |
| ობოლ-ქვრივნი დაამდიდრნეს | და გლახაკნი არ ითხოვდეს, | |
| ავთა მქმნელნი დააშინნეს, | კრავნი ცხვართა^ ვერა სწოვდეს^, | |
| და | შიგან მათთა საბრძანისთა | თხა და მგელი ერთგან სძოვდეს. |
| 1665/1665 | ||
| გასრულდა მათი ამბავი | ვითა სიზმარი ღამისა. | |
| გარდახდეს, გავლეს სოფელი, | - ნახეთ სიმუხთლე ჟამისა!- | |
| ვის გრძლად ჰგონია, მისთვისცა | არის ერთისა წამისა. | |
| და | ვწერ ვინმე მესხი მელექსე | მე @რუსთველისად ამისა. |
| 1666/1666 | ||
| ქართველთა ღმრთისა @დავითის, | ვის მზე მსახურებს სარებლად, | |
| ესე ამბავი გავლექსე | მე მათად მოსახმარებლად, | |
| ვინ არის აღმოსავლეთით | დასავლეთს ზართა მარებლად, | |
| და | ორგულთა მათთა დამწველად, | ერთგულთა გამახარებლად. |
| 1667/1667 | ||
| @დავითის ქმნანი ვითა ვთქვნე | სიჩალხე-სიხაფეთანი! | |
| ესე ამბავნი უცხონი, | უცხოთა ხელმწიფეთანი, | |
| პირველ ზნენი და საქმენი, | ქებანი მათ მეფეთანი, | |
| და | ვპოვენ და ლექსად გარდავთქვენ, | ამითა ვილაყფეთანი. |
| 1668/1668 | ||
| ესე ასეთი სოფელი, | არვისგან მისანდობელი, | |
| წამია კაცთა თვალისა | და წამწამისა მსწრობელი! | |
| რასა ვინ ეძებთ, რას აქმნევთ? | ბედია მაყივნებელი, | |
| და | ვის არ შეუცვლის, კარგია, | ორისავ იყოს მხლებელი. |
| 1669/1669 | ||
| @ამირან @დარეჯანის ძე | @მოსეს უქია @ხონელსა, | |
| @აბდულ-მესია - @შავთელსა, | ლექსი მას უქეს რომელსა, | |
| @დილარგეთ - @სარგის თმოგველსა, | მას ენა-დაუშრომელსა, | |
| და | @ტარიელ - მისსა @რუსთველსა, | მისთვის ცრემლ-შეუშრომელსა. |