TITUS
Kartuli Samartlis Dzeglebi VI
Part No. 222
Previous part

Text: 222.  
Line of ed.: 5   222. განჩინება დოსითეოს ქუთათელის და ქაიხოსრო ჩხეიძის
Line of ed.: 6  
ყმა-მამულის საქმეზე

Line of ed.: 7  
1813 წ. 11 ოქტომბერი


Line of ed.: 8        ქ. ქუთათელი მიტროპოლიტი დოსითეოს და თავადი
Line of ed.: 9     
ჩხეიძე ქაიხოსრო, ხოსია [და] სვიმონ გავაბჭვეთ.
Line of ed.: 10     
ქუთათელმა უჩივლა: როდესაც რომ მეფე სოლო\მონ
Line of ed.: 11     
[ჴელ]მწიფის მხედრობამ იმერითისაგან გარდააგდეს და იმე\რეთი
Line of ed.: 12     
ჴელმწიფის საფარვ[ელს] ქვეშ შევიქმენით, მაშინ სვიმო\ნოვიჩიმ
Line of ed.: 13     
სახელმწიფო მთა ხანი და კიკნა[ვ]ეთ სახე\ლოთ
Line of ed.: 14     
გიბოძათ და რომელიც ჩვენი ყმანი იმ მთაშიდ იყვნენ, სოფ\ლები
Line of ed.: 15     
თუ საბაჟო, შამომეხვეწეთ; და რადგან ჩვენი ძმის [ყმ]ები იყა\ვით
Line of ed.: 16     
მეც ნება დაგრთეთ და წყალობა გიყავით და ჩვენი ეკლესიის
Line of ed.: 17     
ხმები მთაშიდ და საბაჟო, რომელიც პაპუჩა აბულაძეს სახელოთ
Line of ed.: 18     
აქვნდა. ის [წერი]ლით მოგაბარეთ, ამ გამოცხადებით, რომ: თუ
Line of ed.: 19     
ჩვენი კაის მდომი დ[ა წი]ნააღმდეგი არ შეიქმნეთ, ან ეკლესიის ყმას
Line of ed.: 20     
უსამართლობა და ძალა არ უ[ყო]თ და ჩვენი გამოსავალი არ დაგვა\კლოთ,
Line of ed.: 21     
მოგვიბარებია.

Line of ed.: 22        
და მას მერმეთ ოთხი წელიწადი არის, ამ მამულისა და საბა\ჟოსაგან,
Line of ed.: 23     
რომელსაც ვნიშნავთ, ჩვენ არა სამსახური გვაქ. საბაჟოს
Line of ed.: 24     
გამოსავალი თქვენ მიგქონდათ და ვინც სიყმილით და ჭირით გარ\დაშენდა,
Line of ed.: 25     
მათი ყოფაც თქვენ წაიღეთ. ცოცხალი ვინც არიან და სახ\ლობან,
Line of ed.: 26     
ისინიც გარდასახადით და უსამართლობით გააღარიბეთ და
Line of ed.: 27     
გთხოვთ, რომ რაც ჩემი მამულის გარდანახადი წაღებული გაქვსთ,
Line of ed.: 28     
ის მომცეთ, მამულზედ და საბაჟოზედაც ხელი აიღოთ.

Line of ed.: 29        
ქაიხოსრო ჩხეიძემ, მისმა ორმა ძმამ მოახსენეს პასუხად: სვი\მონოვიჩმა
Line of ed.: 30     
სახელმწიფო მთა სახელოთ მიბოძა და თქვენი მამულიც
Line of ed.: 31     
ჩამომაბარა და მერმეთ თქვენც გევედრეთ, ქრთამი მოგართვით და
Page of ed.: 457   Line of ed.: 1     
ბეჭდით და წერილით, რომელსაც თქვენ მამულს და საბაჟოს ბრძა\ნებთ,
Line of ed.: 2     
მოგვაბარეთ.

Line of ed.: 3        
და ვინემდის ქვეყანაში ღმრთის გულისწყრომა არ მოვიდა, მა\ნამდის
Line of ed.: 4     
რომელიც თქვენი ყმანი იყვნენ, როგორც პირველად გმსა\ხურებიათ,
Line of ed.: 5     
ისე გემსახურებოდათ. და როდესაც რომელნიც ამო\წყდენ,
Line of ed.: 6     
ჭირის შიშით ვერ მივკარებივართ, არა თუ ჩვენ წაგვიღია
Line of ed.: 7     
დანარჩომი მათი ყოფა, არამედ შიშის გულისათვის ვერ მოგვი\კითხავს.
Line of ed.: 8     
და რომელიც მოგვიკითხავს, მოგვირთმევია.

Line of ed.: 9        
და საბაჟოს ბრძანება გვქონდა სვიმონოვიჩისაგან, ქარავანი არც
Line of ed.: 10     
აქედან და არც იქედან არ გაუშვ[ათო] და რადგან ქარავანი არ
Line of ed.: 11     
დაიარებოდა, ამისთვის არ მოგერთვა; და დღეს გზა რომ გაშლილი
Line of ed.: 12     
არის, კიდეც თქვენი მებაჟე სდგას და ბაჟს იღებს.

Line of ed.: 13        
და [რად]გან ქრთამი მოგვირთმევია, და წერილით ჩამოგვბარე\ბია
Line of ed.: 14     
თქვენგან, [ჩვენ] ვითხოვთ, რომ: თუ დანაშაული არ ვიყოთ, წყა\ლობა
Line of ed.: 15     
ნუ აგვეხთება და ნუ[რც] წერილი გაგვიტყდება.

Line of ed.: 16        
გავსინჯეთ ჩვენ სამართალში და ასე გავა[ჩი]ნეთ წამოდგეს თი\თონ
Line of ed.: 17     
ქაიხოსრო და სამი ტოლი თავადი ან ამავალ[ი] უმფროსი და
Line of ed.: 18     
ან უმცროსი თავადი ამოიტანოს და ასე დაუფიცოს:

Line of ed.: 19        
"ქუთათ[ელო], რომელიც თქვენგან მობარებული მთა და საბა\ჟო
Line of ed.: 20     
გვქონდა, რომელ[იც] ჩვენი მოურაობის სამართლიანი გამოსავ\ლის
Line of ed.: 21     
მეტი სხვა არც გა[რ]დაშენებულის მთიელი კაცის ყოფა და
Line of ed.: 22     
ცხოვრება, არც თეთრათ და არც საქონლათ და არც პირუტყვათ და
Line of ed.: 23     
არც სხვათ რამეთ, არც მე და არ[ც] ჩემს ძმას ხოხიას და სვიმონს
Line of ed.: 24     
არც წაგვეღოს და არც მოგვეხმაროს და გვქონდეს; არც თქვენი
Line of ed.: 25     
გამოსავალი, რომელიც იმ მამულისაგან მოგერთმეოდათ, ჩვენ არ
Line of ed.: 26     
შეგვეჭამოს; არც ვინემდის ჭირი არ გაჩნდა, მანამდის და არც მას
Line of ed.: 27     
მერმეთ ვინც მორჩა და ესახლენ, თქვენ რომ კაცები ჩამოგვაბარე,
Line of ed.: 28     
იმ კაცებისათვის არც ძალით და უსამართლობით არც თეთრი, არც
Line of ed.: 29     
საქონელი, არც იარაღი, არც პირუტყვი არ წაგვერთმიოს; არც ჩვენ
Line of ed.: 30     
და არც ჩვენს გაგზავნილს კაცს, არც თქვენი საბაჟოს გამოსავალი,
Line of ed.: 31     
არც არაფელი მოსულიყოს და არც ჩვენ წაგვეღოს".

Line of ed.: 32        
თუ ასე სრულებით ჩხეიძე გამართლდეს, თითონ კი გამართლ\დება,
Line of ed.: 33     
მაგრამ რადგან მოხელე იყვნენ და მამული ჩაბარებული აქვნ\დათ,
Line of ed.: 34     
ყოველივე გამოსავალი უნდა მოეკითხათ; და ამისთვის რაც
Line of ed.: 35     
ქუთათელს ჩხეიძებისაგან ქრთამი მირთმეოდეს ქუთათელმა ჩხეი\ძებს
Line of ed.: 36     
უბოძოს და სახელოზედ ჩხეიძებმა ხელი აიღოს.

Page of ed.: 458  
Line of ed.: 1        
თუ ჩხეიძე ფი[ც]ში ან გარდაშენებულის კაცების ყოფას, ან
Line of ed.: 2     
მოსახლე კაცების გარდანახადს, ან საბაჟოს გამოსავალს __ რასმეს
Line of ed.: 3     
ერთსა და ერთში გამოტყდეს, ისიც მიართვან მთავნი ქუთათელს და
Line of ed.: 4     
ვერც ქრთამს შეუვლენ და სახელოზედაც ხელი აიღოს ჩხეიძებმა.

Line of ed.: 5        
და სხვა ფიცით თავი იმართლოს, როგორც ზეით ეწეროს
Line of ed.: 6     
ჩხეიძებმა.

Line of ed.: 7        
ქ. ქუთათელმა უჩივლა: ფერსათი, ოფჩა, რო\კითი
Line of ed.: 8     
და სადემეტრავო მე არ მომიბარებია, მძლავრებით მიიღეთ,
Line of ed.: 9     
მოხელები მე აღარ მომაკარეთ, ყოველივე სამსახური და გარდაშე\ნებულის
Line of ed.: 10     
კაცის ყოფა თქვენ წაიღეთ, ვინც სახლობან, ისინიც თქვენ
Line of ed.: 11     
გახლავან. თქვენ გმსახურობენ, თქვენი ბრძანება გავა, ყოველივე
Line of ed.: 12     
თქვენ მიგაქვთ, რათ მართმევთ მამულს, პასუხს რათ არ მომცემთ.

Line of ed.: 13        
ჩხეიძებმა ა[შ]ორო უთხრა.

Line of ed.: 14        
ამას ასე განვაჩინეთ. წამოდგეს ხოსია და სვიმონ და ექვსი
Line of ed.: 15     
ტოლი თავადი ამოიტანოს, ასე უფიცოს: "ბაღდათს რომ
Line of ed.: 16     
უმფროსისაგან დადგინებული ნაჩალიგი (სიც) იყვნენ, იმათგან თუ
Line of ed.: 17     
სახელმწიფო სამსახური გვიბრძანებია და ის აღგვისრულებია, თო\რემ
Line of ed.: 18     
სხვა შენს მამულში ფერსათს, ოფჩას, როკითს და სადემეტ\რაოს
Line of ed.: 19     
არც ჩვენ და ჩვენს ძმას ქაიხოსროს, არც თქვენი დაყენებული
Line of ed.: 20     
მოურავი და ხელოსანი გამოგვეცვალოს, არც იმ კაცებისათვის
Line of ed.: 21     
გვეთხრობინოს და მოგვეშალოს, ქუთათელს ნუ ემსახურებითო;
Line of ed.: 22     
არც ქვეყნის გარდაშენებულის კაცის ყოფა არც თეთრათ და საქონ\ლათ
Line of ed.: 23     
და იარაღათ, არც პირუტყვათ და სხვათ რამეთ, არც ჩვენ და
Line of ed.: 24     
არც ჩვენს გაგზავნილს კაცს არ წამოგვეღოს; არც გარდუშენებელი
Line of ed.: 25     
კაცისთვის გარდაგვეხთევინებინოს რამე".

Line of ed.: 26        
თუ ასე სრულებით ჩხეიძები გამართლდეს, ქუთათელი ჩხეიძეს
Line of ed.: 27     
ვერას შეუა და ქუთათლის მამულსაც ჩამოეთხოვონ ჩხეიძები. თუ
Line of ed.: 28     
რომელიმეს ჩხეიძე გარდანახადს თუ წაღებულს რასმეს გამოტყდეს,
Line of ed.: 29     
ერთი ორათ მიართვან ქუთათელს ჩხეიძებმა.

Line of ed.: 30        
და სხვაში ზემოებრ ფიცით თავი გაიმართლოს.

Line of ed.: 31        
ქ. ქაიხოსრო ჩხეიძემ და მისმა ძმებმა უჩივ\ლეს
Line of ed.: 32     
გაენათელს: ჩვენი სამკვიდრო მიწა კილაეთი მთა\ში
Line of ed.: 33     
მივყიდეთ და არც ის ადგილი დაანებეთ გენათელს და ექვსი
Line of ed.: 34     
კოძლ კაცი ჩირგაეთს შავლაძე და ერთგულიძე შე\ნის
Line of ed.: 35     
ბრძანებით და კაცის შეჩენილობით აგვიყარეთ, ოთხს წელიწადს
Line of ed.: 36     
თქვენს მამულში დამალული გყავდათ და გედავებითო.

Page of ed.: 459  
Line of ed.: 1        
ქუთათელმა აშორო უბრძანა.

Line of ed.: 2        
ამის ასე გავაჩინეთ; წამოაყენოს ოცდაოთხი გლეხის კაცი ან
Line of ed.: 3     
ამავალი აზნაურშვილი, ასე შიაფიცონ ჩხეიძებს: "არც ჩემი კაცე\ბისათვის
Line of ed.: 4     
მებრძანებინოს გენათლის კაცს თქვენს მიყიდულს ად\გილში
Line of ed.: 5     
ნუ ჩაუ[შ]ობთქო, არც თქვენი ყმები შავლაძე და ერთგუ\ლიძე
Line of ed.: 6     
ჩემის ბრძანებით და საქმობით არ აყრილიყვნენ და არც
Line of ed.: 7     
გარდმომებიროს".

Line of ed.: 8        
თუ ასე შეფიცოს, ჩხეიძები ქუთათელს გლეხის აყრაში ვერას
Line of ed.: 9     
შეუვლენ და ადგილი მაინც ჩხეიძებს [უჭ]ირავს. თუ ვერ იფიცოს,
Line of ed.: 10     
არც ადგილში აქვს ქუთათელს სიტყვა და ე[რთი] ორად ქუთათელმა
Line of ed.: 11     
ქაიხოსროს, ხოსიას და სვიმონს უბოძოს.

Line of ed.: 12        
ქ. ქაიხოსრომ უჩივლა: ჩემს ძმას სვიმონს თავის აზნა\ურშვილის
Line of ed.: 13     
კახია[ნის] კაცი შამოაკვდა და მეფეს მოახსენე და გა\ღმართს
Line of ed.: 14     
მამული დაუკავეს [და] ვითხოვთ სამართლით რომ, რათ
Line of ed.: 15     
შეგვასმინე მეფეს.

Line of ed.: 16        
პასუხი გვიბრძან[ა] ქუთათელმა, მეფის მოხსენების ვარი არ
Line of ed.: 17     
სთქვა.

Line of ed.: 18        
გავსინჯეთ ჩვენ სამართალში. მაგრამ ქუთათელი ჯერ პირველი
Line of ed.: 19     
მღვდელთმთავარი ბრძანდება და მერმეთ კათალიკოსის ადგილზედ
Line of ed.: 20     
სდგას. და მის სიახლოვეს რომ არ მოხდეს და გარეშე იქმნეს უს\ჯულოება
Line of ed.: 21     
რაიმე, მაინც რადგან სჯულის თავი არის, ვალი აქვს რომ
Line of ed.: 22     
მეფეს, თუ ქვეყნის უმფროს[ს] მოახსენოს და ვერც შეუა ქუთა\თელს
Line of ed.: 23     
ჩხეიძე სამართლით და არც გავაჩინეთ.

Line of ed.: 24        
ქ. ქუთათელმა და ჩხეიძემ ერთმანერთს უმფროსთა შესმენა
Line of ed.: 25     
უჩივლეს, მაგრამ რადგან სასამართლო და გამოსაკიდებელი საქმე
Line of ed.: 26     
არ იყო, ამისთვის დავაყენეთ და არ გავაჩინეთ. გავაჩინეთ ოკდომ\ბრის
Line of ed.: 27     
ია, წელთა ჩყიგ.


Line of ed.: 28   1. მდივანბეგი წულუკიძე ბეჟან

Line of ed.: 29  
2. მდივანბეგი ჩხეიძე როსტომ.
Manuscript page:  



Next part



This text is part of the TITUS edition of Kartuli Samartlis Dzeglebi VI.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.3.2019. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.