NOTES ON THE TEXT NUMBERING
I have indicated between square brackets the page numbering of the original edition: [1], [2], etc.
I take the division into Scale as the basis for the reference numbers. Every Ligierata begins a new page. Every subsection of a ligierata begins a new paragraph.
The following is an example of a complete reference: ɛjarmi VT: I.VI.18.
NOTES ON THE TRANSLITERATION
I have replaced
Κ by k;
ſ by s;
Σ (the sign for [z]) by ɛ (not by z, because this is [ts]!);
The sign for [Θ] and [δ] by ξ;
The sign for [y] by ü (not by y, because this is used in a few foreign names, such as Hieronym);
λ by λ.
I have strictly kept to the distinction between e and è in the edition (also the less frequent letters ò, à, ì), even if this does not seem to reflect any linguistic reality.
I have separated words which are written in scriptio continua in the edition by single spaces, as far as this seemed right. This also applies to unaccented words such as the articles t' and s' and the preposition n', but not for the prefixes c' and n'.
I have separated all words and interpunction signs by single spaces from the preceding and following words, except for word-final stop.
I have replaced v by u and u by v where this was possible.
Part: VT
Part 1: Vetus Testamentum
CONTENTS
TE PRIMITE PERPARA LETTERARIT
Scala I. Si criioi ɛotüne nierine; Mcatit, e mengijet sè tijnaj.
I.I Si ansctè Hüji ndè vetèhe.
I.II Si anscte nder tre vete Gnia i vètèmi Hüj
I.III Si e Caλeɛuene profetete te scene Tritatne.
I.IV Si e criioi ɛotüne Chielne.
I.V Se i Criioi ɛotüne ξeene.
I.VI. Si e criioi ɛotüne Adamne et Evene, te parete tane print'.
I.VII Si feiüene Adami et Eva
Scala II. Profetiite, e metaforat' e tüne per mbij t' arξunite Messisse CHRICTIT Scelbuessit scecuλit.
II.I Chis do me ξξane Profetia.
II.II E dissa scembeltürave per mbij t' arξunite Messisse CHRICTIT scelbuessit scecuλit.
II.III Se düü fiie reɛeie se Profetiise
II.IV Sciume duer vescteria e emenavet, vissevet, e popuλit Hüiit
Scala III. Ieta e Profetevet me Profetiite tüne.
III.I Ieta e Profetiite e Moise profetesse.
III.II Ieta e Davidit Profete
III.III Profetiit e Davidit profete
III.IV Ieta e Salomonit profete e profetiite tiinai
III.V Ieta e Iobit profete e Profetiite tiinai.
III.VI Ieta e Isaisse profete.
III.VII Ieta e profetiit' e Ieremisse profete.
III.VIII Ieta e profetiit' e Ezechielit profete.
III.IX Ieta e profetiit' e Danielit profete.
III.X Per mbij Profetete vogiele, e profetiite tiinai. Osea profete.
III.Xa Ieta e Ioelit profete.
III.XI Ieta e profetiit' e Amos profete.
III.XII Ieta e profetiit e Abdisse profete.
III.XIII Ieta e profetiit' e Ionesse profete.
III.XIV Ieta e profetiit' e Michesse profete.
III.XIVa Ieta e profetiit e Nahumit profete.
III.XV Ieta e profetiit e Abacuch profetesse.
III.XVI Ieta e profetiit' e Sofonisse profete.
III.XVII Ieta e profetiit' e Aggesse Profete.
III.XVIII Ieta e profetiit' e Zacharii profetesse.
III.XIX Ieta e profetiit' e Malachis profete.
Scala IV
IV.I Ieta e ξiete Sibilavet, e kankete tüne.
IV.II Ieta e ndivenessete e Sibilese Cumea.
IV.III Sibila Libica.
IV.IV Sibila Delfica.
IV.V Sibila Persica.
IV.VI Sibila Eritrea.
IV.VII Sibila Samia
IV.VIII Sibila Cumana.
IV.IX Sibila Elespontica
IV.X Sibila Frigia.
IV.XI Sibila Tiburtina.
Ligierata I. Per scte Ietete Sceculit.
Ligierata II. E düita Jetè e Scecuλit.
Ligierata III. E treta Jetè e Scecuλit.
Ligierata IV. E caterta Jette e scecuλit.
Ligierata V. E pensta jetè e scecuλit.
Ligierata VI. E giascta Jetè e scecuλit.
Scala: Prim.
Page: xiii
TE PRIMITE PERPARA LETTERARIT
Verse: a PROPTEREA captivus ductus est populus meus, quia non habuit scientiam. Isa. cap. 5. Prasctu dergiete ξeu nde robii errete, e verbuem, me düü palle niegulla te ɛeɛa mbe fachie, chi jane mpcatti, e te paa dijtunite, perse ù dvuer dijeja, e Urtija, e tue kjane ξeu i Arbenit nde mjediste t' paa feevet; mire filli Nierij si te marre mend, e schisse nuke mundete me chiendruem nde hijrte Tineɛot, as nuke mune scelbogne paa mos kjane kusc, e ndritten ndè Lijt, e nde Feet, essilla anscte ξemelli, i giξξe veperavet mirave. E perse Feeja ɛinhete, ò dobitete, me te ndeghiuemit; paa mos passe kusc na mpson, e kalleɛon, si mundete kurraj Nierij me ndeghiuem, e me giegiune, i S. Paalii; Rom. 10 ξξote: Quomodo credent ei, quem non audierunt? Et quomodo audient sine praedicante?
Verse: b E scioffeme per ditte, se ndate ξee kù lulleɛojne Dottorete, Letterarete, e Dijeja: lulleɛon ende scejnteja Fee, me giξξe veperate mira, e ndatte ξee ku nuke janè Dottorete, Letterarete, e te Dijtescimite, Feeja saa e ka perditte lengon, lighete, e schimbete: Veperate mira, vratete, lemoscenate, e gninessete vene tue ù duarune.
Verse: c Asctu urξenon Hüji nalte i Chiellet, dissa reɛe, e hire te vet, me mos ja ξane nierit paa fjale te gialla, ndo paa mos leftuem vete me ɛane libersc, ò Letteraresc, tue zgheξune, ò tue ndeghiuem. Per gojete Amos Profetesse ξξote ɛotüne. Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et mittam famem in Terram: famem, non panis, neque sitim Aquae; sed audiendi verbum Domini; et commovebuntur à Mari, usque ad Mare, et ab Aquilone usque ad Orientem, circuibunt, querentes verbum Domini, et non invenient. Gnie pò vigniene ditt', e vjette (ξξote ɛotüne) e pò dergogn' Page: xiv gni te maξe hun' per mbij ξeet, jò hune bukese, as hetne ujit, pò te fjalesse Tineɛot, e kane meu lekundune prej gnij Deeti mbe tjeterit, e prej se dalit, e mbe Aquilont kane meu sielle reξ, tue lüpune fjalen' e Tineɛot, e nuke kane me giettune.
Verse: d Mune ξξoemi se nde ξeete Arbenit, Scerbijsse giξξe keto fjale te Tineɛot pò vene tue ù vertetune. Kusc nuk' e scef si sillemi reξ scecullit, tue votte mbe Düerte huej. Quaerentes verbum, te Deetine tue lüpune Dije, e nde tue kξüem me fort te ligha Treghetii andej, per te paa ɛelt tane. Quoniam induraverunt cervicem suam, ut non audirent sermones meos. Ierem. cap. 19. Andaj ɛotüne fort leudohete, chierton, e ξξote, inducam super Civitatem, et super omnes Urbes ejus, universa mala. Reɛogn', e sckretetogn giξξe Giütetete, e ξeene tüne, tue ù lesciuem giξξe te kechiate per mbij krüe. Osea cap. 4. Populus non intelligens vapulabit.
Verse: e E maξe dobij, e frujt anscte praa me nderechiune kete scale t' urtijsse, e me te scruem bucure me schüretuem, e me dijtunè, se si duhete nierit temelitune meu per zielle saa anscte mbe kete jette, me frujtite spirtit vet, ende te popullit, te mos lane dijene, e ghiuhen' e ξeut meu duarune: possi lefton giξξe ξeu, e sceculli perte vet: pò tue ù nalzuem prej urtiscit andej ta kete udob te flutturuemitè mbe Chiellt', e nde Parrijssit.
Verse: f Mbe tjeteret ane une tue vum roe te gümtet' e ghiuhesse Arbenesce, essilla per te pakete vet te maξe pjesse huan ghiuhescit consignetare: saa dò here me ka raam descijr giaa kafsce me te scruemit tem me sielle mbe dritte, e kam passune mbajtune, ma fort per gni tendim, se per ndogni reɛe te Spijrtit scejnt. Perse possi ξξote i S.Hieronimi: Qui animum ad scribendum applicat, vel ad dicendum, tot sibi Iudices contra se assumit, quot Lectores; e ndone jane sciume te pa dijtune, as gia mangu lüpine chimene mbe voet. Et pueri nasum Rhinocerotis habent.
Verse: g Per gni ɛet, e gni vjet mbassi bajta barren' e Upesckepijs' scoderse, e cujdesn' e Tivarit ξanune nd' Aministratione; kjesce prej scejntit Ate Pape Innocenti XI. vjetit 1677. bam Argiupesckepij Scupse, e Aministratorij giξξe Regenijsse Scerbijssc, perte lutunate fort ndricimit, e fort nderscimit tim ɛot pomendune per nder ANDRE BOGDANIT tim Unghi issilli ma para kje Argiupesckepij Oherit, ani bam Argiupesckepij Scupse, e o ξeut scerbijse, asctu chi ti gindesce affere nde mort' ndihmetar, tue mos kjane ma i ɛoti meju pruem atij Kersctenimi, perse kiscte per plechienij kaperzüem 80. vjet nde lenghime te forta, kü ɛot fort i urte, ma ξà fort ɛemere, me vote paret nde kete vepere, ende tue me ndimuem pakuer fort nde sciume fjale t'Arbenescia, te siate i kisc udob, e per duer, tue passune bam ende aj gni Grammatiche fort te godicimi Latin, e Schip: Ma mbassi duich 13. dit nde Decembre 1683 Page: xv 1683. mu desc mue nde per punete uscterijsse ndene Becit, sciume here me n'grehune, e me c'krehune Librarijne teme, tue jau porositune kjorevet, goscduem Archevet, e liξune ξξasevet, e vete tue ikune Malevet; achia sa Grammatica nde keto teperɛieme n'tretti si krüpa nd' ujet.
Verse: h Nder kachia, pra se pò baagn, pa te degnete tem, Miter mbe krüe m' Scodre, e Scup, chi pò rjeξene affere triξjete vjet, vojta tue zbeluem nevoje achia te meξaa, sa pò me detueren mendja gia kafsce nde mosse per gni scegn, te descirevet mirave me scruem: possi ξξà Propertii in magnis voluisse sat est.
Verse: i Mboh nuk' i bije, se nuke permetogn me n'zierre me kete fedighe kafsce te ree, tue mos kiane mire nde kafscete Feesse meu larguem sei kanè te tjere mpsuem, e kalleɛuem: Ma as mbarre nuke me ndjete, se ndjek te dijtescimite: tue passune ende ata sciochi, sciojne ndjekune; Andaj Socrati ndoch Platone. Platoni Arristotelne: Arristoteli Averroene: Cecilij muer prej supplicijt: Lellij prej Varraonit: Hennij prej Oratijt: Seneka prej Gellit: Thessali prej Gallenit: Hermagora prej Ciceronit: E Ciceroni vette muer prej Salustijt. Prasctu ξξà i dijtescimi. Quis ille stylus? quod in eo ingenii? Ille commentator mera Rapsodia, de charta in papyrum.
Verse: j Asctu ende prej meje bucurijn' e ghiuhesse nuk' e kee ndjere ndanet; perse tue kjane une prej Guri nde Hast', Sangiakijet se Dukaginit, Diocesit se Preserendit'; m' anscte dasciune me djerse te meξa sciume fjale me nderechiune nde ξeete Scoderse; e tue kjane vepera fort, e nalte, e holle: ghiuha jone chi me Dijet dvuer ende fjalete, fesctijr mundete giξξe punete ndijere nde skanjt me i ctjelle. Prasctu leftova me ezune gnij uξe se ndermjetscime, tue me raam nde mende kanka, e poetesse. Ornari res ipsa negat, contenta doceri. E ku te mos mundemi me petekute schierre te ghiuhesse sane, me mbelluem jettene IESV CHRISTIT Becuem, as gian' mangu t' lumit chi leu nde Grasct, e duich mbe Crüjt, nuke ka me i ndüm mbarre, ende Arbenisct meu vesciune nde gni ξee te vobek, c'perblem me giakte vet te paa c'muemit.
Verse: k Mbassi kje per hijrte Tineɛot, qui omnia suaviter disponit, mbaruem, vepera, e n' krüem giξξe Arbenisct, m' urξenoj S. Cuvend, chi ende Italianisct ta kξegne, asctu chi tè mundescine, jò vece t' Arbenescete me ɛanè Italianisct, pò ende keta Arbenisct, tue ù scerbüem possi t' isc gni Calepij: Mu desc pra me djerse te meξaa me chittunè mbe dritte sciume fjale plaka, e tè harrueme per te marre mbrappa urξenin' e Biblijsse, tue ù gnimendune here ghiuha jone me te Italianesse, here kejò me tanet, andaj pò druese ka me dale vepera pakeɛe, e merɛicime; ma fort e frujtuescime per te marre vesct dijene nierij mbe ghiuhete vet, e te mos duaarene fjalete, te sillate sa e kane pò ntrettene. Page: xvi Andaj kane me ù dukune zgheξesit dissa fjale te sckurtena: e jò fort te ctiella, essija pune vjen per düü arressegne. Gniana perse nuke pò mundej nde sctampet me dale sctülla cundruell', e gnimende, e goditicime me tjeteret nde fjalet, e nde vjersc, tue teperuem diku gni fjale gianet ghiuhe, diku gni fjale, ò ma sciume tjeteret; e kesctu tue kaperzüem sciochiene, nuke pò vejne me rend, e me godij, si pò desceruekesce. E düjta perse per te scerbüem ξeut, descerova mirè filli chisc pò flasme Italianisct, bucure te cumbon, e te kalleɛon Arbenisct'; asctu chi nierij pa masctrij jò vece te marre vesct schissen' e fjalevet: pò ende te jete i ɛoti me ɛanè ghiuhene, i Arbenesci Italianisct, e Italiante Arbenisct, tue ù scerbuem possicur t' isc gni Callepij; Andaj ende anscte dale vepera pakeɛe e holle; ma tepere nde punete Theologijsse, per ta marre vesct: ende pò drue se jò giξξe cuj epelchüescime, tue vote une mbas dissa fjalesc plaka, te mos harrohej, e te duarej ghiuha.
Verse: l E tue dasciune i lumi ɛot, chi kejò vepere ma te delte mbe dritte, ɛuun' Naɛerij Scupse fort me mè per ɛane, nde per atan' vescterij te perɛiarscime, chi kesso koheje ɛuun' fill' nd' Ungherijt: prasctu tue mos lane mbrappa fedighene teme, mora Libere me vetehee, e vojta nde Venechij.
Verse: m Curraj nuke ka te calleɛuem, me sa te dasciune me pritti, fort i ndricimi, e fort i nalta ɛot per ndeer, ɛoti CARDINAL GERGUR BARBARIGU, em ɛot, chi per fat tem te fortine, jane gniɛet vjet se e scerbeva mb' Rome, possi cur te me ξξoj Engielli sctraɛetaar, se küü Scpijrt i Tineɛot, gni here fort ka me te vejüem: e per te gnimende, nde mundete curraj nde dit tona per te giaal' meu ξξirrune Scenjt, scioch nuke kaa per te mire, e i liξune me Teneɛone. M' avitti küü ɛot fort i dasciune, tue me lesciuem nde Padovet, Sctepij, Trimenij, Kual, e Coccij, si doe une meu scerbüem: Ma une, tue passune maaln' e sctampesse, giξξe atüneve ù kξeva fachiene, vece ju lutsce te me sctampohej Libri, asctu chi cur te kξegne prej ξeut sine te Kesce gni Chirij ndeɛune ndore, per te ndrittune ate te vobek ξee t' Arbenit, e te Scerbijsse, issilli, e maξe pjesse flet Arbenisct, tue kjanune dalune ξeut se Arbenit, e mbielle Scenjtene Fee nde ξeete Desposit: prasctu Schiete, per Antonomasij, Feesse Catholiche i ξξone Arbanascka vera.
Verse: n Me duel puna fort mbare, e per te cpejte; E ndone nuke gietta Caratterite Arbenisct, possi pace desceruem ù scerbüesse, as gian' mangu me dissa Lettera te Gerchijsse, tue bessuem, se zgheξesi üne i Arbenesce me urtijte vet giξξe fjalete ka me i venduem, possi bagnene Franceste, e Tuξeschite; te sijte ndrüscej scruejne se si zgheξine. Page: xvii Te lutemi pra Letterari em i Urti te me ndejeisc nde giec fjaleɛe, chi te traɛon vescete. Perse as Diellij paa hie; as Hana pa njegullaɛe mbe fachie nuke anscte: pò vene roe se kusc na ka pusctuem, e ndete cujet ξee jemi ani me ɛemere anekò, possi ξξà Ovid. lib. 3. Elegia 1.
Verse: o Si qua videbuntur casu non dicta latinè,
Verse: p In qua scribebam, barbara Terra fuit.
Page: xxiii
Verse: q Sciume ndricimit, e sciume nderscimit
Verse: r ɛotit, ɛotit, per ndee, ɛotit
Verse: s Andree Zmaievich, Argiupesckepit Tivarit Dioclie,
Verse: t Parit Serbiisse, Arbeni per te dacsiune fort me te prugnete, i fjalete.
Verse: u Ban-Baroni prej Tivari, Zmaievich, ò dritta jonè; Ruen' Arbenin' i pari; Possi Chriscti Mal Syone. Tì gni scale ndèr profete, Argiupesckepi-Andree, Fort' tè nalt' e ɛunè vetè, Ch[i] lefton pèr Scintet Fee.
Page: xxiv
Verse: v Tinèɛot i jemi falè,
Verse: w Possi Atenit' e Limbit
Verse: x territ chi na ban me dalè,
Verse: y Dritta, ndosi flaka n' Timbit.
Verse: z As' ù gheɛò Dioclii,
Verse: aa Scodre, Lesc, ende Drivesti;
Verse: ab Se gni tjeter Diellij,
Verse: ac Pò del neve prej Perasti.
Verse: ad O Scelbuessi Messii
Verse: ae Spirtine Scint dergona;
Verse: af Tè forzognè pèrserij,
Verse: ag Giξ è ɛemeratè tona.
Verse: ah Ata puscton si e nissi,
Verse: ai ξen', e Detine Leoni;
Verse: aj Possicur' mbelon Eclissi,
Verse: ak Pèrpin' Hanenè Dragoni.
Page: xxix
Verse: al Sciume ndricimit, e sciume nderscimit ɛotit, ɛotit, tim ɛot per ndeer, ɛotit Pieter Bogdan chi kie Upesckep i Scoderse, e Rognessii Tivarit, tasc Argiupesckep' i Scupse e Rognessii Regieniissè Scerbiissè
Verse: am Bogan Laudi tè chiendroftè,
Verse: an Sa Brescka Ruɛullimnè.
Verse: ao An' e pranèt' e kerkoftè
Verse: ap Ende tè mos jetè ghinè.
Verse: aq Nderia pò nalt' kaperdinftè
Verse: ar Chielltè pèr mbij Reen'
Verse: as Ndierè ξenieghela piftè,
Verse: at Giξξ' ujetè ndè Lecheen'.
Page: xlv
Verse: au Sciume ndricimit, e sciume nderscimit ɛotit ɛotit, tim ɛot per ndeer, ɛotit
Verse: av Pieter Bogdan, argiupesckepit scupse, Cuscerinit tim dacsiunit.
Verse: aw Dvel n' Gurit bucuria,
Verse: ax ɛana si gni Sut' e naltè,
Verse: ay Chi skisc mbrenda Venechia,
Verse: az Tè Pesctrciut muer Maltè.
Verse: ba Dielɛ', e Vasciaɛ', ende Graa,
Verse: bb I scerbejnè ndè robij,
Verse: bc Tu' kenduem achian' saa,
Verse: bd Giξξè ɛemerat' i c'krij.
Verse: be Alessandr' i Maξ Darinè;
Verse: bf Scanderbeg' Scittoj Mberetnè;
Verse: bg E ndoch Sauli fort Davidnè;
Verse: bh Mbütti Giudit Holofernè.
Page: xlvi
Verse: bi Tè Scecullit pèr tè passè,
Verse: bj tè gianatè Regenij,
Verse: bk Ianè levduem pa massè,
Verse: bl Sa me calleɛuem sdij.
Verse: bm Cardinal', ò ɛoti ünè,
Verse: bn Giξξè nalt sa Chielt' i Sckovè.
Verse: bo Me tè mirè tat, ɛotünè,
Verse: bp Si levdohetè na mpsove.
Verse: bq Schip, Latin e Talianii,
Verse: br Gherchisct, ende Dalmatii,
Verse: bs Ievreisct, & Arapii,
Verse: bt Armenisct, ende Sirii.
Verse: bu Kendoj ɛana maje malet,
Verse: bv Ani ɛune me lodruem,
Verse: bw Tek i ξξone vrap i kvalet;
Verse: bx Nde ɛemere fort gheɛuem.
Verse: by Tuffe, tuffe tù mbeleξe,
Verse: bz Me ɛümbülla gni cunore,
Verse: ca Drandafille bascke dreξe,
Verse: cb Nde kescet me giξξe dore.
Verse: cc Lullesc: ani meja fale,
Verse: cd Bleghetorijesse ɛane,
Verse: ce Chi nde valle curte dale,
Verse: cf Te na ndritgne ξene tane.
Verse: cg Priserene celepij,
Page: xlvii
Verse: ch Giξξe nd' Arme mbucuruem,
Verse: ci Prej Gore Dimischij,
Verse: cj trim i foorte me leftuem.
Verse: ck Cur del ani, e soditen,
Verse: cl Treg te rij, ende te vjeter,
Verse: cm Trimenia ke scettiten,
Verse: cn ξξue ska ξue tjeter.
Verse: co Scodra ngullè nde confij,
Verse: cp Fusc', e Malet' i puscton,
Verse: cq Me te forta ɛotenij
Verse: cr Lesc, ɛadrimen' e ɛapton.
Verse: cs Nde Lechien' me giξξe duer,
Verse: ct Pescku Trofta, ende Blij,
Verse: cu Per ditte kusc votte muer,
Verse: cv Gindse vette nde Sctepij.
Verse: cw Scupia Giütet Perendesce.
Verse: cx Nde ranzete Gliubotenit,
Verse: cy Chi Regina Rodopesce,
Verse: cz Trajtoj Motter Priserenit:
Verse: da Argiupesckepi i ree,
Verse: db E ndune per bregh Vardari
Verse: dc I sckon delli nde per ξee
Verse: dd Rembje, Sctambje, Rgiandje, & Ari.
Verse: de Grigja te gniehune skaa,
Verse: df Lesc, e Saftian, e Dülle,
Page: xlviii
Verse: dg Pèrse kusc e mbele skaa,
Verse: dh Bletta sckret i kerkon Pülle.
Verse: di Ketè Det nd' Vrumelij,
Verse: dj Scodre Priserene kaa,
Verse: dk Sciochie: nd' Arben', e scerbij,
Verse: dl Tri Giütettè tè meξaa.
Verse: dm Nalt' mbè mal siellè Cunorè,
Verse: dn Doret sonè s' Arbenesce,
Verse: do Turcut vottunè ndè dorè:
Verse: dp Me tè maξè sod' spenesce.
Verse: dq Tüü luss e Scenè Mrii,
Verse: dr Chi rì n' Kiscè Priserend,
Verse: ds Ban tè dalè perserij,
Verse: dt Crüch, e flambure me rend.
Verse: du ɛot scelbuessi barii,
Verse: dv Ruɛullimne ta pusctogne
Verse: dw Giξξe kusc dò gni Selij,
Verse: dx Mbe Chielt' ani ta gheɛogne,
Verse: dy Kendoj Luca Bogdani.
Paragraph: 1 Cafscet' e pa paame tè Hüjit ndè pèr atò chi dukenè, merrenè vesct', eschürètohenè i Scè Pali. Rom. 1. Persè giξξè cafscèsè pèr arrèsüe duhetè mei gietunè tè zanè fiiλ' ndjerè mb' atè krüe chi ma mbij vetèhè tjetèr nukè ka: pò bucurè mendja jonè tè giagnè puscim, e tè marrè vesct' se ansctè gni krue i giaλè, e i amèsciuescim kahè giξξè cafscia rjeξ, chièndron, lècundetè, e mbahetè. E kü krue i giaλè, e ketè tè kjanè tè amèsciuescim pèr tè gni mendè ansctè Hüji krijues', i t' pamet', e t' pa pamet, i naltè pèr mbij giξξè Cuppètè chieλèt, i pusctuescim, i mèscèrierscim, i mirè, i derejtè, i maξ pa massè, anè, e skagn. Jetet' sè jetèsè, e per jetètè jetèsè ti je Hüj. Psal. 89. Unè jam, aj chi jam; e aj chi ansctè, dèrgoj mue. Exodi 3.
Paragraph: 2 Nukè gindetè nierii mbè scecuλit achia sctansè, chi tè ξξoetè nuk' ansctè Hüj. Tu' e rèffüem biscèt' e ξeut, zojt' e ajrit, peschit' e Detit me giξξè creatürèt se bascku. Pe vèt sctansèt'e kanè me tè mpsuem, Scpent' e Chieλet, e kanè me tè caλèzuem, fol ξeut, e ka me tè pèrgiegiunè, e kanè me dèftuem peschit' e Detit. Iob. 12.
Paragraph: 3 I scenè Agostini mbij ato fjalè tè Davidit ξξà i marri ndè zemèrètè vet nuk' ansct' Hüj. Psal. 13. i c'tieλ' tue ξξanè, se i marri ndè ξξanèke me gojè chisc cujtoj me ɛemerè, giξξè creatürètè i kiscinè cundèrstuem tue ξξanè: aj bani neve, e jò nà vetèvetèhenè. Psal. 99. Achià sa Ruzuλimi, ansctè gni liber i celè; ndè tè sijèt giξξè letèrè, e giξξè vjersc, e pikè, e krena, ξξonè se ansctè Hüj. Prej sè maξit sè scèmbèλtürèsè, e creatürèsè pèr sa munè gnifenè mundetè Crijües' i tünè meu pam. Sap. 13.
Paragraph: 4 Une zotünè, e nukè ndèrrohemi. Mal. 3. Dieλi ξξotè nukè jam Hüj, pèrse mè ɛinhetè dritta: Hana ξξotè s' jam Hüj, pèrse ndèrrohemi pèr herè; Ruɛuλimi ξξotè s'jam Hüj, pèrse pèssogn gni mijè tè kechia. Ndjerè musckaja caλèɛon se ansctè Hüj. Gni sctansè kachia, e voghèlè, me passunè, schise, e halate tè mposa: tè pam, tè kèrkuem, tè marrè erè, tè prekunè, krüè, kambè, krahè, ξξind, chi dèpèrton lèkuren' e gni kau. Mriimaga kahè zù me tjerrè Page: 2 kachia hoλè pèr tè bam rjetnè vet me ɛannè Mijɛa: posi Mrijmaga kanè me vum roe. Psalmi. 89 Cusc curraj i mpsoj Mjalzaɛitè me trajtuem essiλadò chielèzèn' e vet ndè ɛgiue? E voghelezè ansctè mjalzèɛa ma frujt' i saj fòrt i amblè. Sap. 11. Cusc i mpsoj ξènjeghèlatè me mbèleξè Driξξè pèr dimènè? Ezzè ke ξènjeghèla ò pritues' e venè roe uξèt' e tua, ezen' urtijnè. Proverb. 6. Mscikeɛa sorrescit se vet si e ban vetij vorrè? Fili kachia i maξ, ani i urtè. Gnie Fili, Iob. 40.
Paragraph: 5 Cusc soditèn bucurijn', e tè maξt', e Chieλsè, sciumizèn' e üjet, e tè pagniehunit' e creatürèvet, si mundetè mè ξξanè se nuk' ansctè gni ɛot i naltè chi i ka giξξè crijuem, e ruejtunè: prasctù ξξotè Davidi: Me urξènit' tand' pèrziλetè dita. Psal. 93. Me u gietunè gni pèλas, ò sctèpij n'grehunè ndè Maltè Reg Pesctrikut tinè, achiai sckretè, e i vetèmè, punuem me mjesctèrij tè maξe, me düer tè bucura, ciardachie fort tè nalta, tjeguλat' e rgianta, e t'arta, kopesctigne, e kroena: isiλi horjat, e i marrè menc' kisc me ù gietunè, chi tue hijm ndè sctèpij mbahia tè bucurè, e tè giantè trüesatè sctruem me giξξè duer gieλèsc ani te mos ξξoj se kejo sctèpij nuke ansctè lem mbè kète jetè vetèhej: pò ka diku gni ɛot fort te begatè, e tè lum?
Paragraph: 6 Kèsctu endè aj chi tè doj me vum roe tè n'gitunitè chi kanè ndèr vètèhe creatürètè, me chisc tè bucurè urξènè pèrziλenè ditè mbè ditè tue ù ruejtunè: pèr tè vèrtetè kisc me ξξanè se kanè gni ɛot, isiλi me tè maξè urtij i ka giξξe crijuem, e ruejtunè; kachia mije, vjet chieλtè me mosu plakunè, dieλi, Hana, e üjtè curraj me mos chiandruem, ξeu me mosu n'tretunè, lümenatè me mos mbetunè, croenatè me mosu scterrè, Deti me mosu ritunè, moti curaj me mos menguem: pò ξξuesè giξξè cafcia, tasc pò del sè riu doret sè gni Mjesctrit hoλè. Si mundetè gian' me chièndruem pa mos dasciunè ti? Ndè tè mos isc n' teje ξξirrè si kisc me rnuem. Sap. 11
Paragraph: 7 Chiarta pra ndèr tè peganèt nukè kje se nuk' ansctè Hüj: pò ξojnè se janè sciumè Hüja, e Hüjènescia: e parèse mbütej scecuλi me ujè, ndonèse iscinè mpcate achia tè randa, sa kjenè mejaft pèr tè mbütunè gni scecuλè: asgia mangu nukè pat' ende vend' sciumiza, e Hüjavet pèr se kjenè giξξè gnij ghiuhe, e mirrinè vesct' giξξe sa ù vinte ξξane prej Profetèsc: mbas' andaj, pèrse cur nisnè me bam Giütetn' e Babelit, ù godit tè perɛiemit' e ghiuhevet; ù reɛuene nde felichiesctij achia te cnielbeta, sa ù mbusc mirèfiλi profetia e Davidit. Nierij sa kjè ndè nder, nuk' e muer vesct: Ani ù ban' posi sctansat' e padijtuna, e atünè giξξè gau. Psal. 40.
Paragraph: 8 E pèrse anemicu i dorèsè nierit leftonte Page: 3 giξξè herè me scèrregij, me sctijm rjetè, e lechie pèr tu aξeruem pèr Hüj, tue passun' ende atü atè descijr tè prapèsctè; Kam me kjanè possi fort' inalti, e ndè Apocal. 13. Biscia chi pò hippen prej Deti, ka me grisciunè giξξè gindnè me aξeruem. Me gni mijè tè zpiffuna, e sctrighènij tue folè prej gurèscit, e prej liffascit ɛun' fiiλ kü mpcat i pèrhiem mbè scecuλit.
Paragraph: 9 I scenè Agostini de Civit Dei lib. 24. Gni Nierij, ξξotè, fort' i bègatè, per emènè Serafano kisctè gni bijr tè siiλenè doj mirè pèr mbij giξξè cafscètè kesaj jetè; kiè i Misiras; duich i biri, possi goditètè sciumè herè, cur pacuer tepèrè duhenè femja sè Prindsc: kje achia te ξimptunit' e Atit, sa pèr gni n'guscèλim tè ɛemèrèsè vet bani me bam gni scèmbèλtürè fort mbè gassètè t'bijrt', tue vum emenitè assaj Figurè Iξuλè, chi doj me ξξanè tè pomendunit' e vajit: giξξe Njereɛia, e sctèpijsè tijnai pèr tè pèrghèɛuem tè ɛotnè zunè fiiλ meju bindunè atij Iξuλi, e kèsctu daleɛè, e ka pak, i baanè sacrificiè, achia sa djaλi ɛù me kξüem prej vetij nderrè Tinèɛot, e desc ù dènnuè giξξè reξξij scecuλit; e sa, e mèrɛicime punè kjè kejò pèrpara Tinèɛot, e caλèzon ndè Deut. cap. 9. me keto fiale. Pra sod ke mè dijtunè se ɛotünè Hüji üt vetè ka me tè prijm pèrpara, possi zjarmi pèrpins', e n'tretes, chi ka me i ciartunè, e me i fscijm, e mej perdam, &c. pèrse banè vetèhese Iξuλè.
Paragraph: 10 Sa bani Serafani pèr tè bijrtè vet, e ndoch Nini me Atètè tijnai. Kjè kü Nini, i birij Belit, pari Regij Assirit, nipij Nembrotit ghiunit sè Chamit, achia, e desc t'Atènè sa pèr gni si e pa dekunè bani me ju scruem gni scèmbèλtürè fort mbè gassètè tijnaj, e tue vum mbè gni vend tè naltè tè Pèλasit vet i bantè achia ndèr possi curt' kjanèke giaλ, scèrbètorètè, e rajeja ndojnè ndè kèto punè giurmèt' et' ɛot'.
Paragraph: 11 Diaλi ù volenduè ndè ciast' tue folè, e tue pèrgiegiunè pèr giξξè sa, e pèvèssinè: kèsctu Nierij pèr mpcatènuem, e duekunè ndènè ɛantè Diaλit kjè mbajtunè pèr Hüj, e i patnè ξξanè Hüji Bel. Dan. cap. 14. Asctu endè Belsegor. Psal. 103. Palestina, e ξξerrissinè Belzebub ndoscta pèrse ndè tè parèt Iξuλè kjè aξèruem i pari Djaλ krüet' e Ferrit.
Paragraph: 12 Nabucodonoɛori ndè pèr tè maξe maξèsctiitè tijnai sa kiè giaλ bani me bam' gni statuè mbè gassètè tijnaj, e urξènoj giξξè rajesè vet chita aξèrojinè pèr Hüj, e cusc tè moss giegiej, tè digiej ndè gni furrè achia tè maξe, sa flaka e sajnaj mbèrrinte 49. kut nalt', ndè tè sijèt' bani me sctiim. Isaknè, Misaknè, & Abdenago; tè sijtè kjenè scpètuem prej sinèɛot, tue kènduem: bekoni giξξè vepèrat' e Tinèɛot Tènèɛonè. Dan. 3.
Paragraph: 13 Ndevone ɛun' ende Perèndorèt e Romèsè me ndjekunè: prasctu Enea isiλi iku prejλ Page: 4 Trojèt, e votè ndè Italièt tue lèftuem me Tosckanèt popuλè tè fortè: e ndonèse pusctoj usctèria e tijnaj; vetè asgian' mangu mbèt dekunè ndatè luftè, e corpii tijnaj curraj nuk u giet: ndè pèr tè sijèt punè letijtè, e mbajtinè pèr Hüj tue ξξanè se vote mbè chieλt', e atij patnè ξξanè Hüji Digiete; ndonèsè, e vèrteta kjè kejò, se aj tue ù rèɛuem d' ujet, e sckuem ndè Det, kjè ngranè Peschisc. Sans. lib. 3.
Paragraph: 14 Achia ù rit kü mpcat', e ù derξ ndè pèr ξèet, sa pèr chiscdò cafsce kiscinè nevojè nijereɛitè i scèkrojinè Lter' e vet, e aξèrojnè pèr Hüj, ndjerè barènat' e copèsctignèvèt. Ndè Missiirt' mbajnè pèr Hüj Chieppet', e Purrijt'; pèrse vetèhej muguλojinè, e ξξoinè se kan' atè vèrtüt vetèhej, e jò s'jetèr anèje. Giovenali Poetè i chiescèn tue ξξanè:
Verse: a Lumja ti ò gind' e mirè,
Verse: b Hüji tüü si Purrini,
Verse: c Copesctignevèt pa hirè,
Verse: d Possi gramξi vetè bini.
Paragraph: 15 Me tè gniehunè tè pèganètè mbè scecuλit mbajtinè triξjetè mijè Hüja, e Hüjènescia. I S. Agostini ξξote se Romanjte mbajnè 12. Hüj, e Hüjenescia ndè pèr muejtè Motèmotit. Indistantè mbajnè 30. Hüj, e Hüjenescia, ndè pèr buttè venèsè: disa aξèrojnè Bukèlènè pèr Hüj pèr se pèrɛijn', e mbütènte mijtè, tè sijtè ciartèkèscinè driξξènatè: achia sa ξξuèse nukè pò i nzij scecuλi, sa pò zpifèscinè pèr ditè sè pa ditunit sè njerèzet.
Paragraph: 16 Sciumè aξèruekèscinè, pèr Hüj Dieλinè, Hanènè, e üjtè, sciumè aξetuekèscinè Eerètè, e lümènat' e forta, ù dukej se kanè gni pusctet pèr mbii natürètè nierit. Prasctu urξènoj ɛotünè ndè Deut. cap. 4. Ndoscta tue ciuem sütè prej chieλscit, e tè soditisc Dieλin', e Hanènè, e giξξè üjt' e chieλèt, e prej fajit masctruem, ti aξèrojsc, e ti nderisc, chisc krijoj ɛotünè Hüji üt.
Paragraph: 17 Kèsso kohejè endè, chi kjè Noe Profeta, & Abrami, kjenè zpifunè Magiit, e Sctrighèniitè prej Zoroastrit i pari Reg' i Batrianet, isiλi prej Ninit kjè duesciunè Regènijet, e dissà ξξonè se kü kjè Kami i maλèkuem prej sè atit vet Noe; perse e chiesci; ende ξξonè se kü leu tue chiesciunè, chisc mos ansctè goditunè curraj ndèr njereɛ', chi legnènè tue kjam. Sansovini lib. 2.
Paragraph: 18 Sa tè mèrɛitunè emenii ka ɛotünè pèr mbii kètè mpcat' tè Magiivèt, chi tè pa feetè mbanè pèr scenjtenii, e ndèr tè maξè, kaλèɛohetè ndè lib. Sap. 12. me kèto fialè: o sa i mirè, e i amblè ansctè ɛot spirti üt ndè giξξè punèt, &c. pèrse ata Plejt' e parè, chi patnè geλijtunè mbè ξet, tè siλevèt ù patè marrè mènii, pèrse vepèruekèscinè cafscè fort' tè kèchia me mèngii, giakèsit' e bijet vètè; tè pa mescèrièr, chi hagninè pèrmbrendèssat' e njerèzèt, e pèrpinsit' e giakut tünè.
Page: 5
Paragraph: 19 Tasc' prajèt pèr tu schürètuem si ansctè gni mend Hüji ndè vetèhe, isiλi schürètim ndonèsè pa dritètè spirtit scenjt', chi me t'arξunitè ɛotit tinè Jesu Chrisct' ndritti scecuλinè mundetè mirè fiλi meu vesctèruem, as già mangu ù gietnè endè pèrpara Chrisctit njerèɛ achia e urtè sa me tè hoλet' tè mendsè vet mbèrrinè me gnioftunè se ansctè vecè gni Hüj, e jò ma: Platoni tue vum roe kèmbegnènin' e njereɛet ndè kohètè mortsè vet ξξà. Arrèsüeja, e arresüevet mescerièr mue. Vetè ani Platoni na mson se sciumiza e krenivèt as pak, e mirè s'ansctè pèr tè governuem scecuλinè, tue ξξanè, me Homerè Poete.
Verse: a Pak as già usctèrij.
Verse: b Pò Reg, e gni Chieffalij,
Verse: c Ndoron ξenè me godij.
Verse: d Ndè giütetè Ateniesè kjè kjanè ngrehunè gni Lter scruem pèrsipèri; Pagnioftunit Hüj: caλeɛuem prej Isaijet cap. 45. gni mend ti je Hüji n'fscefunè Hüj' Israelit scelbues. achia sa bucurè nierii me dritètè mendsè, e forzetè natüresè mundetè me pam se ansctè gni Hüj, e jò ma.
Paragraph: 20 ξξotè Eclesiast. cap. 3. 25. Tè ma naltètè mbij tü mossè lüpè, pò ato cafscè chi tè ka urξènuem Hüji, ato kujto giξξè herè: pèrse nuk' e ke pèr nevojè ato cafscè, chi janè tè n'fscefuna me i pam ti me süütè tun. Kisc me kjanè tepèrè maξèsctij meu avitunè atij krou t'giaλi kahè giξξè drita rjeξ; tè sijènè nukè mundenè me pam mirè fiλi Kerubinjt' e Chieλet, e jò prej sè lighèt mendjet sonejè; e arrèsüeja ansctè kξieλèt'.
Paragraph: 21 Nukè mundèmi me i ram mboh se ndèr mèndt' tona, ò chiscdò tjetèr pusctet, e vertüt; e ndèr ato punè chi schürètòhenè duhetè me kjanè gni tè gnimendunè, ndè mose nukè mundetè pusctètja me mberriim possi gni tepèrizè pèr mbij forzètè vet. Prasctu Hüji, i patè zanè fiiλ, e tè sosunè, larg ansctè kreatürèscit, chi kanè tè zanè fiiλ, e tè sosunè nukè mundetè me kjanè ndogni tè gni mendè ndèr Hüjn' e nierinè. I S. AGostini mundohej me marrè vesct' tè scè Ndrijtatnè: pa ndèr kachia gni fèmij ndè bregtè Detit, isiλi pò mundohej giξξè ujenat' e Detit me i sctijm ndè gni fossè tè voghèlè baam me duèr ndè ranet. Doj Hüji me bam me dijtunè, se ma udob ansctè, me sctijm giξ' ato ujèna ndatè fossè tè voghèlè se tè maξt' e Tineɛot ndè mendtè scen' Agostinit; i Scen' Agostini ani vetè ξξà: marrè mè vesct sa mundèmi, chisc mos mundèmi, bessojmè.
Paragraph: 22 Aristoteli 2. Metaph. ξξà: Mendja jonè asctu bahetè pèr mbij cafscètè n'fscefuna tè natürèsè: possi süu i kukuvajèssè pèrpara reɛèsè Dièλit. Plini caλeɛon se ata chi geλijnè ndatè pjessè ξeu tè Missirit chi i ξξonè kataduppè, kù janè kataratèt' e Nilit lüm, isiλi tue ù rèɛuem Bjesckescit fort sè naltasc; janè giξξè sciurξètè ndèpèr atà ɛaa tè maξ, e tè egre chi ban. Pra cur ndèr cafscètè Page: 6 kèssaj jetè schissèt' e njerit ξξèrènè, lèndohènè, e pèrgiegienè, e nukè mundenè me mbèrrim, e me pèrɛane cafscèt' e Natürètè: chisc kanè me bam pèrpara cafscèvèt pà sosuna, e tè Hüjènuèscimè?
Paragraph: 23 ξξotè Filosofi: giξξè chisc hiin ndèr mènd' tona pèrziλetè ndè pèr schissetè Corpit. Cur pra spirti dvèsciunè miscit sè vèt nukè mundètè me forzètè mèndsè me pam Hüjnè pa ndihmètè drittèsè lume. Davidi: Ndè pèr drittèt' tandè kemi me pam drittènè. Psal. 35. Sa ma fèsctir ka me kjanè schissessè kètij misci t' kalbèti m'e mbèrrim me ditunè si ansctè ndè vetèhè krijuèsi üne Hüji nalt' i Chièλèt?
Paragraph: 24 I Scè Pali ξξotè: sodisèmè tasc ndè pèr passèchürè, endè ndiuènessè; ani atèherè, n'fan', fachiè. Gni pjessè gniofèmè, e gni pjessè ndiuènèjèmè, 1. Cor. 11. Asctu chi pèr tu larguem giξξè masctrijscit, e renèscit, chi mundenè me ù goditunè prej pjessè sonèje duhetè meu avitunè scènjtessè Fèe, e dèscmigniènijssè Dottorèvèt, tè sijtè ξξonè, possi, e ɛuum bessè mbè ξet, asctu, e gietm' pèr tè derejtè mbè Chieλt.
Paragraph: 25 E pèr mbij giξξè cafscèt duhetè me bessuèm, t'scruèmit scènjt', chij ξξonè Biblia rjeξunè giξξè rèɛèt sè spijrtit scènjt' tue pèrvum krahet e mendsè, e schissèsè sanè fialèvet tijnaj, tè sijatè curraj palèvij, e rènè nukè kanè: Pò kù tè mos mundèmi na me mbèrijm, fiala, e Hüjit Chièλèt, chi ansctè scruèm ndè tè scruèmit scènjt, tè na fòrzogniè.
Paragraph: 26 David Profeta Psal. 136. Ndè mos pacia pèrvum mèndt' e mia: pò ciuem spirtinè tèm, possi fèmia, e giut s'amèse paghètüra, e spirtit tim. Possi cur me ξξanè, ò ɛot, ndè mos pacia mbèleξè süüt' e mij, e krahèt' e mendsè simè, ndè tè vumit roè tè misteriavèt tè scènjtèssè lijsè sanè, endè mos pacia rèfüèm, e ξξanè se urtija, e nierit ansctè fort' e lighè pèr tè vum roe lijnè tandè: mu goditè muè ndèsckimi poss' i gni kèrξξini, chi tue passunè nevojè giut' sè Amèsè, e tè jepinè kuen' e bukèsè. Ndèr kachia I scè Bèrnardi ξξotè: Tè bubèrruèmitè ansctè gni tè pa droè: Tè bessuèmitè, tè ξümptéscim; Tè gnioftunitè, jèta e amèsuescime.
Paragraph: 27 Esaia 6. ξξotè se Engijtè me süü mbèsceλè ξξojnè ato fialè Scènjt', Scènjt', Scènjt'. Dojnè me ξξanè chi ndè punètè Hüjènuescimè nukè duhetè me passè tjèrè süü jasctè assisc sè scènjtesè Fèe. Kèsctu ende dò me ξξanè Psal. Tü pèrkèt Laudi Hüj mbè Siont', gni tjetèr test ξξotè tü tè hèsctunitè ansctè laud.
Paragraph: 1 Feja Cattolikè na mpson, sè Hüji krijues' i giξξè scecuλit, ansctè gnia ndè Natüre, e tre ndè vètèt, t'sijλt' ξξonè Ati, Biri, e spirti scènjt. Kèssaj Scènjtè Fèe i kanè prim pèrpara Scèmbèλtürètè, e Scègnè, ndjèrè sè parit Prindit sinè Adamit; ndonèsè ndènè tè forta mistèria, tè sijatè ani me t' arξunitè ɛotit tinè Jèsu Chrisct', kjènè vèrtètunè, posi aj vètè ξξotè. Nukè jam arξune me c'prisciunè lijnè, ò Profètètè, pò me i mbusciuné.
Paragraph: 2 Si munè jètè kèjo punè, endè arrèsüèja nae mpson. Pèrsè Hüji nukè munè jètè as mbè ndogni mèndürè vètèmè, ndè vètèt: pèrsè vètèmjè bijn tè n'cotètè, tè sijλtè, possi cafsè, e pa tè mirè nukè mundetè me kjanè ndè Tènèɛonè, chi ansctè giξξè sej pèr tè plotè i mirè ndè vetèhè, e Prasctu jèmi mbajtunè me rèfüèm, sè Hüji jètèt sè jetèsè ansctè sciochiènuèm pèr tè mose bam tè n'cotè. E tue mos mujtunè jètet sè jetèsè me kjanè tjetèr jasctè Hüjit, tue kjanè vecè Hüji i amèsciuèscim, andaj vjen se kèjò sciochiènij tjetèr sè Hüji nukè munè jetè.
Paragraph: 3 Achià ma tèpèrè sè giξξè cusc pèr natürè dèscèron sciochenij mbè gassètè vèt. Giξξè cafscia pèr hie geɛohete hijet se vet, ξξotè Filososi; e ndonèsè giξξè cafscia ndè mèndtè Tinèɛot kjè pèr scèmbèλtürè jetèt sè jetèsè, as gia mangu nukè mujtinè Tinèɛot me i kjanè pèr achia gaɛèmènd', e scijè, possi cur ka ɛacon me ù gèɛuèm sè dasciunè gnij ɛotènèscè sciochièniè; pèrsè assojè nukè mundètè me rjeξunè possi kessoje huaɛa gni tè amblè, tè dasciunè. Andaj tè pa Fètè tue hjekunè kètè sciochiènij, tè dasciunè Hüjit jetèt sè jetèsè, mbè tè siλèt chièndron Parrisi, e tè lumt' e tijnaj, pa ndogni tè ndèrdüm; bagnènè tè lumnè ɛot tè pa Parris, e patè lum: e natürèn' e Hüjènuèscimè tè tijnaj, tè sctèrrè, e tè pa frujt possi gni Trunc', tè pa ndèghuèscim, e tè pa tè dasciunè.
Paragraph: 4 Nukè kisc me kjanè possi gni tjetèr Nabucodoɛor maξesctuer Perendia i Turchijsè, cur ndè mossè hèrè hèrè tè mos vintè roè ndè vètèhè tè maξt' e vèt mbè kètè jètè; e tue vum roè asctu tè leentè ndè mènd scèmbèsetürèn' e vetèvehèsè, pèrsè atèhèrè me mèndtè vèt, chi venè, e vi: gnènè, goditèn ndè vètèhè gni tjetèr vètèhèhè Page: 8 sè siλet ani tue ù gèɛuèm pakuèr fort zpiffèt', e bijn gni maξèsctij, fort, e pa uξè, e laud i pa rnèssè.
Paragraph: 5 Asctu endè pèr tè gni mendè Hüji naltè tue kapèrzüèm giξξè Crèatürètè, pèrsè ansctè Regij Regièt, e ɛotij ɛotenijet, me tè maξtè vèt tè pat caλèɛuèmit', me mèndtè vèt tè Hüjènuèscimènè, ndè vètèhè jètèt sè jètèsè tè vintè roè bucurijnè, e tè maξt' e t' naltit vèt, ani ndè vètèhè scèmbèλtürèn' e vètèhèsè tè leèn: tue prèkunè vècè Tinèɛot atan' me cujtuèm. Posi ξξà Aristot. sè kisc me kjanè cundra ɛotènijsè randè t'atij t' kjani t'nalti, meu prugniunè, e me vum roè, e me cujtuèm tjètèr cafscè jasctè vètèhènè; tè siλènè cafscè tu'e ctièλè Scè Thoma, ξξotè sè jò prasctu nukè vèn' roè, e gnièf tè tjèratè cafscè ndènè vètèhè: pèrsè ndè tè kjanètè vèt tè Hüjènuèsciminè possi ndè gni Passèchürè fort tè dèlirè, giξξè cafscèrè gnièf, e vèn' roè.
Paragraph: 6 Kèndüj ansctè sè scèmbèλtüra e Hüjit ndè vètèhè lèm, nukè muodètè me kjanè, e me mos kjanè possi ajò pèrsipèri, e Pèrèndijsè kèssaj jètè: tue kjanè Hüji pa dam ndè vètehè, ndètè sijλt' giξξè cafscia anscte gniai sè kjani sè pa dam, tue mos kjanè ndè Hüjt cafscè, e mbèlèξè, e ngittunè.
Paragraph: 7 Endonèsè ndèr Hüjt'leès, e scèmbèλtürètè tijnaj jètèt sè jètèsè lèm ndè vètèhè, nuk' ansctè tè dam ndè tè kjanèt, tue kjanè i pa dam curraj: jò prasctu jèt pa mos kjanè gni tè mposè ndè vètèt: pèrsè tjètèr ansctè aj kahè len, e aj chi len: andaj kahè len scèlmbèλtüra i ξξonè Ati, e scèmbèλtürèsè chi lèn, i ξξonè Bijr.
Paragraph: 8 E si cundèrsè nukè munè ξξoèmi sè jètet sè jètèssè Hüji kjè vètèmè ndè vètèt; asctu tasc èndè nukè mundèmi me ξξanè: pèrsè Hüjnè chi ska curraj tè ndèrruèm, kiscim me bam tè ndèrruèm, e tè duèkunè, ndè atè kahè lèen, ndè atè chi lèn.
Paragraph: 9 Nukè duhètè kèssò punèjè meu mbrecuλuèm, si munè lègnè Hüji Bijrr' e vèt: pèrsè me gni scèmbèλtürè, tè kèssàj jètè ndè mos pèr tè plotè, ndoscta gni pjèsè drittèjè en'zièrrimè kèsso sè vèrtètèjè. Possi cur me ξξanè cur njèrij soditètè ndè Passèchüre pèrtè vèrtètè lèn ndè tan' scèmbèλtürèn' e vèt: e me ù soditunè pa mènguèm curraj; asctu endè pa mènguèm curraj, kisc me lèm scèmbèλtüra. Kurpra mundètè achià natüra, essiλa prèj sínèɛot ka vèrtüt tè sossunè, si mundèmi mej ram mboh, sè Hüji Crijues, jò vecèssè i Natürèssè; pò endè i Engijèt, e i giξξè cafscèvèt, tue ù soditunè giξξè hèrè ndè tè kjanètè vèt, ani tè mos lèn scèmbèλtürèn' e vèt isiλi ansctè gnij vètèmi Birij tijnaj. Posi Scè Pali Heb. I. cap. 13. Tue kjane reɛa, e ngusceλimit, e scèmbèλtüra, e vètèhèsè. Esiλa tue mos mujtunè me kjanè dam Hüjit, possi ajò, e nièrit; pèrsè ndè Hüjt nuk' ansctè tè daam, andaj ξξomi se ansctè gniaj sè kjani sè dèliri me Hüjt, Page: 9 pèrsè giξξè chisc gindètè ndè Hüjt nukè mundètè me kjanè tjètèr vècèssè Hüj.
Paragraph: 10 Gniè kèta ansctè tè lèmit' e amèsciuscim, tè Birit prèj Atit ndè Tènèɛonè, e curraj, e vèrtètè nuk' ansctè ajò zpiffè, e Turchièt achià, ξunuèscimè chi ξξonè, sè sè scejtèja Fèja jonè ξotè sè Hüji, me gruè lèn' Bijrrè vèt: pèrsè bijenia, endè ndè Crèatürètè kèssaj jètè; nukè chièndron prasctu sè gni cafscè leèn, ò del prèj sjètèrè: pò cur leèn mbè scèmbèλtürètè Atit kahè leèn; prasctu Palit, nuk' i ξξonè birij Piètrit, pèrsè vecè del prèj sì: pò pèrsè leèn mbè scèmbèλtürèt', e ghassètè Piètrit: pèrsè prèj assì dalènè endè krümbat' e Plesctatè; pò pèrse lèen mbeè scèmbèλtürètè Pietrit, asctu endè lissàvèt nuk ù ξξonè Bijt' e ξèut; pò frujti i ξèut, pèrsè nuk' janè mbè gassètè ξèut. Tasc tue ù nalzuèm pèr spijrt' prèj sinèɛot; pèrsè cujtimi i mendsè, ansctè mbè gassètè mèndsè, chi ansctè Hüj, i ξξonè Birij, e pèrsè Spirti Scènjt rjèξ prèj sè düsc pèr volèndèt, e jò mbè gassètè tünè, nuk' i ξξonè Bijr, pò spijrti scènit, possi kètu pèrfundi ka me ù ξξanune.
Paragraph: 11 Asctu endè kèta tè lèm t' amèsciuescim tue kjanè Ati, e Biri, gnij sè vèrtèti, sè kjani; duhètè me ξξanè sè prèj volèndètjèt sè tünè jètèt sè jètèsè, ka muguλuèm, gni tè vèrtètè, tè dasciunè ndèr tè dü, isiλi tue kjanè ndè Tènèɛonè, pèr sa kèmi ξξanè pèr sipèri, nukè mundètè me kjanè, e me mos kjanè; pò gni tè kjanè tè nguλè, e t' vèrtit, t' kjanit sè Hüjit; pèrse ndè Tènèɛonè nukè anscte cafscè, e mbèleξè; as tue mujtunè kèta tè dasciunè, me kjanè dam sè kjanit sè Hüjit, chi ansctè i pa dam; possi ansctè ξξanè; duhètè pra me kjanè mpossè ndè vètèt', t' sijλt' mirè fiλi, i ξξonè spijrti scènjt rjèξunè jètèt sè jètèsè prèj Atit, e prèj Birit. Achià pra sa, pèr chisc kèmi ξξanè, dètuer jèmi me rèfüem, sè Hüji ansctè ndè trè vètè gni ndè Natürè.
Paragraph: 12 E si cundèrse nuk ansctè mrècuλè sè spijrti ünè ansctè n' trijsc ndè pusctètèt; tè sijatè janè tè pomendunitè; tè ndèghuemitè, e volendètja: E sè trij cafscè janè ndè dièλit, t'siλatè janè rota e dièλit, rèɛa chi lèen prèj sojè, e tè nzètitè, chi rjèξ prèj sè düsc: ma pak duhetè meu mrècuλuem, sè ɛotünè ansctè ndè trè vètè gnia i vetèmi Hüj.
Paragraph: 13 E si cundèrse tè pomendunit' ansctè spijrt; tè ndeghiuèmit' ansctè spijrt; e volendètja ansctè spijrt'. E Rota e edièλit, ansctè Dièλij; Reɛa chi lèen prèj si ansctè Dièλij; e tè nzetitè chi rjèξ prèj sè düsc ansctè Dièλi; asprasctu janè trè spirta, as trè Dièλa: pò gni spijrt i vètèmè, e gni dièλij vètèmè: Asctu Ati ansctè Hüj, Biri prèj si lèm ansctè Hüj, spirti scènit isiλi rjèξ sè düsc ansctè Hüj, e jò prasctu janè trè Hüja; pò trè vètè, e gni vètèmi Hüj. Me pam ndè gni Passèchürè, gni drittè pakèɛe larg, kiscinè Page: 10 me ù dukunè trij dritta, as già mangu pèr tè gni mendè nuk ansctè vecè gni drittè.
Paragraph: 14 E si cundèrse prej sè pomèndunit lèen tè ndèghiuemitè, e prej gnianit, e t'jetèrit rjèξ voλèndetja; e prej corpit sè Dièλit lèen dritta e tijnaj, e prej gnianit, s'jetèrit rjèξ tè nzetitè. Kèsctù Ati lèen Birrè, e prej gnianit, e t'jetèrit rjèξ spijrti scènit. E sicundèrse as ndogniana, asso cafscè nukè ansctè gniana pèrparà s'jetèrèse ndè mot, vecè pèr tè lèen, e tè ndèghiuem asctu endè tè tre vetètè ndè tènèɛonè, nuk' ansctè as ndogniani pèrpara tjetèrit; pò tè tre vetètè janè jetèt sè jetèsè, e reξξojnè gni jetè t'amèsciuèscime: ndonèse ξξomi pèr tè lèem i pari vetè ansctè Ati, i düjti Biri, e i treti spijrtj scènjt.
Paragraph: 15 Andaj pèr tu gnimendunè me tè scruèmit scènjt', e pèr tè forzuem tè derejtènè ξξotè Scè Atanasi: Hüji, Ati, Hüji Bijri, Hüji spirti scènit. Ma jò tre Hüja pó gni Hüj: I amèsciuescim Ati, i Amèsciuescim Biri, i amèsciuescim spijrti scènit; ma jò trè t'amesciuescim, pò gni amèsciuescim. Mbè tè mbaruèmit ξξotè: ndè kèta tre vetè tè Hüjit, as ndogni ansctè i parè, ò i mbram: ma i maξ, ò ma i voghèlè; pò tè tre janè ndè vetèhè tè gni mènde, e t'amèsciuescim. Prasctu cusc dò me scèlbuem kèsctu duhètè me bessuem.
Paragraph: 16 E ndonèssè mèndja e Nierit nukè mundètè me ù nalzuem, e me mbèrrijm cafscètè Hüjenuescime pa drittètè scenjtesè Fèe: asgia mangu sciumè tè Peganè, e tè pa Fèe jù avitnè kèssaj sè derejtè ndonèsse tue folè pertè tjera punè; Possicur, se gni Nierij, tè prit gni par Petèka pèr massètè vet; ani tè delinè ende tè mira pèr sctattè tjerève, kèsctu tè dijtèscimit' e parè, tue folè pèr vetèhe, e pèr governimtè ξèut vet: ndèvonè ù mbuscnè fjaletè tünè ndè Chriscnè ɛotnè tanè possicur t' iscinè ξξanè pèr tant'.
Paragraph: 17 Pitagora ξξà se ndè kètà tè gniehunè tè trijve, janè sciumè cafscè tè n'fsceffuna. Aristoteli ξξà: Sè gniehuni supp' gheɛon Hüji. Trimegisti gnia leù gnia, e ndè vetèhe droξ tè dasciunit' e vet; possicur tè ξξoj, gnia leù vetèhenè ndè natürè. Platoni ende ξξà gni fjalè possicur t' isc dalè gojèt sè Scè Gionit. Gniofta gnia chi bani giξξè, e t'jetèrènè, me tè sijet giξξè cafsca ù baa.
Paragraph: 18 Virgilij ende me vjerssitè vet, tè sijtè ξξonè i muer prej Sibillasc; pèrse ndè pak fjale caλèɛon se ka me arξunè prej Chièλscit, gni Dialè n'vergineje, tue pomendunè Atèn' e pusctuescim asctu ende Chrisctnè goscduem.
Verse: a Dial' i bucurè, si luleja kèrξij,
Verse: b Se nalti pò vjen ndèr ne me sckuem monne,
Verse: c Flit', e si goscduem sort, chièndron, e rij.
Verse: d Ti pusctetja Bir', ò ti fuchia jonnè.
Verse: e Egloga 4. e pèr spijrtinè scenjt ξξotè:
Page: 11
Verse: f Spirti me corp' pèrɛiem, forzon, e ruen.
Paragraph: 19 Ma laame chisc kanè ξξanè tè Peganete ndè mottè sckuem avitemi, e schürètojme Engijtè, e scenjtenitè Profetè, ndrittunè prej sinèɛot, tè sijtè vèrtet folnè fort mbèluem e kξeλè ndènè misteria. Pèrsè ɛotünè doj me mot, e me t'arξunitè Chrisctit Scèlbues t' vèrteti Messirij meu deftuem, e meu zbeluem mbaaλè giξ scecuλit si ansctè ndè vetèhe, chi nierij tue bessuem, ta kisc pèr tè merituem. Bessoj Abrami, e jù mbaiti pèr tè maξe tè derejtè. Prasctu Dottorètè S. Kiscè mbassi kjenè Profètijtè mbusciunè ndè Jesu Chriscnè ɛotnè tanè, i c'tieλenè, e mirè fiλi caλeɛojnè, si duhetè me i bessuem, e me i mbajtunè. <Page: 12 >
Paragraph: 1 Tue kjanè ndetè parèt Ligieratè me jaft celè, e me arrèssegne tè foorta kaλeɛuem, se ɛotünè ansctè ndè tre vettè gnia i vettemi Hüj: e se ndrüscej nukè mundetè me kjanè: Tasc me tè scruemit scent; t'siλit nukè mundèmi me cundèrstuem, pò leftojme me caλèɛuem. E pèr forzètè kèssaj sè derejtè giagnèmè ndè Gèn. cap. I. Bagnemè Nierinè, mbè ghasset', e scembeltürèt' tanè, atü duhetè tue vum roe, se Hüji, tue kjanè gnia ndè Natürè, nukè ξξotè; Bagn possi cuur t'isc vettèmè; pò pèr tè caλèɛuem sciochienijn' e tre vettève, ξξotè Bagniemè. Asctu ende nukè ξξotè mbè scembeλtürèt teme, pò tanèt, sciumizè, e kèsctu na vien caλèɛuem pèr Fèe prej Cuvendit Sirmiensit ndè cap. 14, Ndè ξξasctè cuurre cusc Bagnèmè Nierinè &c. se nukè flet Ati Birit, pò sè aj vetè vetèhessè flet; Chioftè maλècuem, e liξunè, e mbajtunè.
Paragraph: 2 Ndè Gen. cap. 18. jù duk ɛotünè Abramit, e tue ciuem süütè tre vettè jù duknè affere tijnaj, tè sijtè aj tue i paam ù duel pèrpara, e aξeroj ndjere mb' ξèe, tue ξξanè, ò ɛot ndè gieta hijr ndèr süütè tuu, &c.
Paragraph: 3 Achia saa, tue paam trè, e tue ù bindunè atünè, e tue ξξanè, ɛot, na caλèɛon Abrami; jò vecèsse me tè aξeruemit', chi tjeter cuj nukè perket, jasctè sineɛot: pò ende, ndè pèr fjalet ξξanè atünè, se ɛotünè ansctè ndè tre vette gniaj vettèmi Hüj. Pèrse me mos kjanè asctu, Abrami nukè kisc me passe ξξanè atünè tre vettève, ò ɛot , e pèr gni tè vetèminè Hüj me i aξèruem.
Paragraph: 4 E se Abrami foli me tènèɛonè, mboh nukè mundèmi mej raam; jò vece prato fjalè tè para, pò ende prato chi ndjekènè, cuur ξξotè tè scruemitè: Se jù duk atij ɛotünè: pò ende ndèpèr ato fjalè chi n'djekènè cur ξξà ɛotünè Abramit, e mbatè vend' vjen pomendunè ɛotünè, me atè emenè tè mbrecuλuescim, Tetagramaton, issiλi curraj tjetèr cnj nukè pèrket, jasctè Hüjit Chièλet.
Paragraph: 5 ξξotè Isaia ndè cap. 6. se paa Hüjn' e maξ tè Chièλet, se pò rij mbè gni selij fort tè naltè, e Page: 13 me chisc kisc ndènè vetèhè mbusckè kiscenè, Dissa engije Serafina me giasctè krahè, me dissa mbelojnè fachienè, medissa kambetè, me dissa fluterojnè, e tue soditunè gniani tjetèrinè, kendojnè m' ɛaa tè naltè, Scenit, Scenjt, Scenit, Hüji usctèrijvet. Plot ansctè scecuλi ngusceλimit sit. Tè sijatè fjalè possi ξξotè, Gaλatini letèrar, kjenè ctieλè ndè Parafraset' tè Gionatan, e ξξoinè, Scenjt' Ati, Scenit' Biri, Scenit' Spijrti Scenjt; ma pèrse tèperè celè pò dukej Scent' Ndrijtati, kjenè prej sè maλècuemisc Giuξξign giξξè c'prisciunè, e hjekunè, asctu chi kejò, e vèrtetè ndè pèr ξunètè tünè, tè mos dukej, pèrse assò koheje, Biblia vecè isctè mbè Ghiuhetè Ievrèjet; Ani mbas s' arξunit se Chrisctit, ù kξüe mbè dissaa Ghiuhè, e ma tèperè, Ievrejsct, letijnsct, e Gherchisc, ndè pèr trij ghiuher chi kjcnè vum mbij Crüjtè Chrisctit ɛotit tinè.
Paragraph: 6 Ieremia Profetè na caλeɛon keta tè naltè tè marre vesct' tè Scè Ndrijtatit, cuur ξξà ndè cap. I. A, a, a, ɛoti Hüj; e ndè cap. 4. Heu, heu, heu, ɛoti Hüj. Et Ezechiel ndè cap. 20. A, a, a, ɛoti Hüj, e ndè cap. 11. Heu, heu, heu, ɛoti Hüj. Ketu tjetèr nukè na caλeɛon trij herè ajò fjalè A, & Heu, vecessè tre vettè ndè Tènèɛonè, gnij vettèmi ndè Natürè.
Paragraph: 7 Ndè Essod. cap. 3. kendohetè se tue dasciunè ɛotünè me derguem Mojsèsne me nzierre Popuλinè Israèlit Robijet sè Faraonit, i ξξà Mojsessi keto fjale. Gniè une kam me vottè tè bijte Israèlit, e kam meu ξξanè, ɛotünij Prindet tijvè kà derruem muè juvè, ndè me ξξascinè, chisc emenè kaa? Chisc kam me ù ξξanè? ξξà ɛotünè Mojsessit. Une jam, aj chi jam, ξξà kesctu ke me ξξanè bijet Israelit, Aj chi ansctè dergoj mue juvè: Ani mbèt, e ξξà: ke me ξξanè bijet Israelit ɛotünè Hüji Abramit, e Hüji Isakut, e Hüji Iacobit dergoj mue juvè: kü emenè ansctè mue pèr jettètè jettèssè. Cusc ven' mirè roe ato fjalè trijhèresc' tè Tinèɛot mejaft' ka me gnioftunè (pèrse nukè munè jenè tèpèrize, e pa tè ndeghiuem, e tue mujtunè vecè me ξξanè pèr tu gnioftunè se ansctè Hüji Prindet tünè) se aj ansctè ndè trè vettè ndonessè gni ndè natürè, ò tè kjanè: e se tè tre vettètè janè jetèt se jetèsse prasctu ξξà: Kü emenè ansctè mue pèr jetètè jetèssè: pèrse me mos kjanè asctu nukè kisc ξξanè se emenitè tijnai ansctè asctu.
Paragraph: 8 David Profeta ndè Salmitè 66. ξξotè keto fjalè: Bekoftè neve Hüji, Hüji ünè bekoftè neve: Hüji dò me ξξanè, na becoftè neve Hüji Atè, becoftè neve Biri, Hüji üne pèrse baam Nierij, becoftè neve Spijrti Scent'.
Paragraph: 9 Ndè Deut. cap. 6. na caλeɛon Mojsessi me keto fjalè se ɛotünè ansctè ndè Tre vetè gniaj vettèmi ndè tè kjanè. Ndeghiò Israet, Hüji, Hüji, üne, gni Hüj ansctè. Pèrse me mos kjanè ndè Tre vettè, nukè kisc trijheresc Mojsessi, me Page: 14 pomendunè emenitè Tinèɛot, ani pèr tè ξξanè sè ansctè gnia.
Paragraph: 10 Ndè Esod. cap. 23. gindetè se ɛotünè urξenoj chi trij herè ndè mottèmot, tè sacrificohej. Trij here, ξξotè, pèr giξξè vjetè mue feslètè festoni. Endè ndè cap. 34. Chi giξξè Mascuλè trij herè ndè vjetet, tè jetè mbajtunè me vottè ndè Jerusalemt. Trij here ndè mottèmot, tè dalè pèrpara mue pusctuescimit ɛotit Hüjit Israelit giξξè Mascuλi üt. E pèrse munè ξξoemi se Hüji urξenontè keto punè vecè me na ceλeɛuem, tè Scè Ndrijtatne, asctu chi pèr lauditè tijnaj, ato punè tè banhescinè. Pra kessò descmignenijsc duhetè me ξξanè, se ɛotünè ansctè ndè Tre vettè gniaj vettèmi Hüj.
Paragraph: 11 Isaia ξξotè ndè cap. 40. Cusc mbà mbè tre ghiscta Reξne e scecuλit ; possi cur me ξξanè tre vettètè Hüjenuescim, e crijuene, e mbanè, e ruejnè giξξè scecuλinè.
Paragraph: 12 Genes. cap. 28. Tue folè pèr Patriarchenè Jacob ξξotè se muer nguresc, chi iscinè mb' ξee, e tue i vum ndène krüe te vet fjet' mbàtè vend', e pakeɛe mbas andaj ξξotè. Tue ù ciuem ndenatijet, muer guurrè chi pat vum ndène krüetè vet, e cioj. Tè parenè herè ξξà muer guresc, e vu ndène krüe, e se düjti ξξotè tue ù ciuem muer gurre chi pat vum ndène krüe, si mundetè kejo punè me kjanè Berescitti Catana Dottouer jevrejsc, ctieλ tue ξξanè se Patriarca Jacob, vu tre gure ndène krüe tue ξξanè: Ndè basckoftè ɛotünè emenitè vet mbij mue, possi e baskoj pèr mbij printè mij ù banfscinè giξξè gnia; Ani cur ù ciue i giet tè tre baam gnia, prasctu, muer guurre, vu tre, e giet gnia: Possi tè ξξoj se ɛotünè ndè tre vettè gniaj vettèmi Hüj basckoj emenitè vet Scenjt me Jacobnè prej se kuijt ghiuni, e fissi janè giξξè tè kersctenetè.
Paragraph: 13 Salamoni cap. 30. ndè Proverb. pèrtè na caλèɛuem se Hüji nukè ansctè paa Bijr, mbassi pat ξξanè tue ù mbrecuλuem keto fjale. Cusc hippèn mbè chièλt, ende sdripèn? Cusc curraj ka mbeleξè, Erete ndè Duerte vet? Issiλi kaa mbeleξunè ujenate possi ndè gni petek? Issiλi kaa ngrebunè, e ciuem giξξè anetè scecuλit? Ani nd', e ciast ξξotè: Si e ka emenite, e sij ξξonè t' Bijrt tijnaj, ndàdì? Cusc nukè ansctè mendscit marre, kisc me pèrgiegiunè Hüj ansctè emenite tijnaj: pèrse tjeter kusc nukè mundetè mej baam ato cafsce, jasctè sineɛot, prasctu duhetè ende me ξξanè se ka Hüji Bijr.
Paragraph: 14 ɛotünè pèr gojetè Isaissè ξξotè keto fjale ndè cap. 66. Aξξue une chi bagn te tjere me lèem, vette nukè legn, ξξotè ɛotünè Hüji üt. Une chi apign tjereve tè lèem kam vette me mbetunè pa frujt, ξξà ɛotünè Hüji üt. Possicur te kisc ξξanè giξξè cusc tè bessogne, se une possi bagn me lem tè tjerè, asctu ende legn Bijrre tem.
Paragraph: 15 Aati Amesciuescim pèr gojte Davidit ndè Page: 15 Salmite 2. Tue folè me tè Bijrtè vet mbè Chièλt ξξotè. Biri em je ti une tü leva sod' , ξξotè, Sod kinessè giξξè herè pèrse ndè amescimtè Tinèɛot, nukè ansctè mot i sckuem, ò pèrtè arξunè, pò ansctè giξξè gni sod' i amesciuescim, e i pa menguem curraj. Asctu ende ketu pèrpichietè. Pare üλit Drittèsse leva tüü.
Paragraph: 16 Tue dasciunè ɛotünè meu caλeɛuem, se ansctè ndè tre vette gni Hüj ξξotè Esaia cap. 48. keto fjale: ndeghio mue Jacob, e Israel tè siλenè une ξξerres. Une vette, une i pare, e une ma i mbrami. E dora eme n'guλi ξeène, e Djaξta eme matti Chieλtè. Cusc vèn' bucure: roe atè fjalè trijherè ξξanè prej sinèɛot ka me paam se aj ansctè ndè tre vette, e cur ξξà: Dora eme nguλi ξèene, e Diaξta eme matti Chieλtè, Caλèzon se aj ansctè gnia ndè natürè. E se kejò pèrtè gnimende ansctè kesctu, ndjek tue ξξanè ketò fjalè. Auiteniu ndaj mue, e giegieni ketè punè; jo se ɛani tineɛe kam folè juve assi motti pèrpara se curraj iscte baam gia atü kjesce, e tasc ɛotünè dergoj mue, e Spirti tijnaj.
Paragraph: 17 Pèrse assò fjalesc bucurè mpossè dukenè tre vette ndè Tènèɛone, gniani chi dergon, e tjeteri chi ansctè derguem. Aj chi ansctè derguem ansctè, aj chi pò flet; è se ansctè ɛotünè, pèr se ndè ciast flet. Keto punè pò ξξotè ɛotünè scelbuessi üt Israel: Aj chi pò dergon ende ansctè zotünè, pèrse ξξotè, aj chi ansctè derguem. Hüji dergoj mue, e Spirti tijnaj. Pra tue kjanè ɛotünè gnia ndè natürè, duhetè ende me ξξanè sè ansctè ndè tre vette. Persè aj chi ansctè derguem nukè kisc me ξξanè Hüji dergoj mue, e Spijrti tijnaj.
Paragraph: 18 Forzonetè kejò, e vertetè me chisc ξξotè Zacharia ndè cap. 2. Levdò, e gheɛo ò bija e Sionit, pèrse gniè une pò vign, e kam me geλijtunè ndè mjedis tü ξξà ɛotünè, e kané meu sciochienuem sciumè gind me Tenèɛotnè asso ditteje, e kanè me kjanè mue per Popuλe, e kam me gelijtunè ndè Mjedist' tünè, e kee me dijtunè se ɛotij uscterijvet dèrgoj mue tü. Cusc nukè scef se ketu Hüji pò dèrgon, e i birij tij i vettemi ansctè dèrguem: Ani jet, e ξξotè: Hüji dèrgoj mue, e Spijrti tijnaj, issiλi ansctè Spijrti Scent': Prasctu ξξà Engeλi Gabriel S. Mrijsse: Chisc ansctè ɛanè nteje prej Spijrti Scent' ansctè.
Paragraph: 19 Ma pèrse descmignienia, e se vertessé amesciuescime Chrisctit ɛotit tünè, curraj mangu nukè vjen, possi aj vette ξξotè, Chieλija, e ξeu kanè me sckuem, e fjaletè mia nukè kanè meu dvarunè. Duhetè me arξunè mbè Descmignenitè Scentit Ungijλ', issiλi jò tjetèr vecè fjalescit, e veperascit se Jesu Chrisctit ansctè plot; se Hüji ansctè ndè tre vette gnia i vettemi: Andaj ξξà i Scent' Gio: cap: 14. Page: 16 Ndè bessoni Hüjit, ende mue bessoni. Scent' Gio: cap. 5. epist. 1. Trè janè chi descmognènè mbè Chieλt', Ati, Fjala, e Spijrti Scenit; e keta tè tre gnia janè; Tue votte prediconi Vngijλe giξξè creatürèvet, tue i pagheɛuem, Pèr emenitè Atit, e tè Birit, e tè Spijrtit Scent'. ξξotè Scent' Matteu Cap. 3. & 17. küj ansctè Biri em i dasciuni, issiλi mirè pelchien mue ; pèrsèrij cap. 16. Ti jeè Chriscti Birij Hüjt giaλe , e Scent' Gio: cap. 5. & 18. Jevrejtè lüpkescinè Chriscnè me vraam; pèrse jò vece pò c'priscentè Te scetundetè: pò ende pèrse ξξoj se Ati i tijnaj ansctè Hüj, e mbahej gnimend me Tènèɛonè , e Scent' Gio: cap. 10. Giξξè saa ka Ati janè te mijatè.
Paragraph: 20 Scent' Matteu cap. 4. Scent' Marcu cap. 1. Scent' Luca cap. 4. ξà vetehenè pèr Spirtit Scent'. Asctu ende Scent' Luca cap. 2. Spijrti Scent' ka me arξunè mbij tü , e Scent' Matteu cap. 1. Chisc ansctè ɛanè ndè tan', prej Spirti Scent' ansctè : Me tè tjera viste te pà gniehuna nd' Ungiλt', banhetè me dijtunè, e Scenjtenuescimeja Trinij ndè Hüjt'. Ma lame tasc descmignenijte Ungiλit, chi janè te pa gniehuna.
Paragraph: 21 Scioffèmè ndèr cachia descmignienijne Cabalistet, e te Rabbignet, ò Mjesctret plech tè Giuξijet. Cabalistete, tè sijte ξξonè jevrejtè se janè tè dijtescimit' e se vertetessè. Ndonessè Dijeja, e tünè ansctè, e pa besse, as già mangu curraj nukè raane mboh, se Hüji nukè ansctè ndè tre vette, gnia ndè Natürè. Pèrse ndè liber chi ξξonè, Zohar, i pari vette ndè Tènèɛonè ansctè emenuem, Sephira, chi dò me ξξanè Ate, e ξξonè ansctè i pa tè ɛanè fijλ, e i pa tè sossunè: I düjti vette ndè Tènèɛonè vjen emenuem Dijeja, me tè sijet ξξonè kjè' krijuem scecuλi, e Hüj ansctè prej sisc ξξirrè, tè ξanè fijλ', possi ansctè scruem. Me tè ɛane fijλ Crijoj Hüji Chielnè, e ξèenè. Tè trettenè vette ndè Tènèɛonè ξξerressène tè Ndeghiuem: E pèrse na ξξomi se Dijeja ansctè Birij Tinèɛot: andaj ata tue emenuem tè parenè vette ndè Tènèɛonè Ate: E Ati pà Bijr tue mos mujtunè me kjanè; As Biri pa Ate: Duhetè mbè giξξè arresüe me ξξanè se i düjti vette ndè Tènèɛonè, chi ata ξξerressenè Dijeja, tè jetè pèr tè vèrtetè Birij Tinèɛot. E pèrserij ata tue ξξirrè, tè trettenè vette ndè Tènèɛonè, Te ndèghiuem, issiλi tue mos' mujtunè me kjanè tjeter, jasctè Spijrtit Scent'; possi na e caλèɛon Jobi cap. 20. E Spijrti t' ndeghiuemit tim, ka me mè pergiegiunè mue; & Esaia cap. 11. Tue folè per Messijne: E ka me pusciuem per mbij tan' Spijrti Tinèɛot, Spijrrij Diesse, e i Mendse. Asctu ende vignenè me ξξanè se i tretti vette ndè Tènèɛonè ansctè Spijrti Scenjt. Achià sa ende ata reffüejnè se ɛotünè ansctè ndè tre vette gnia i vettemi Hüj.
Page: 17
Paragraph: 22 Asctu ende Esaia na caλeɛon ndato fjalè persiperi cap. 11. Ketà tè derejtè: Pèrse tue passunè ndjerè ketu caλeɛuem jò vecè tè Scruemitè Scent': pò ende Cabalistitè, se i pari vette ndè Tènèɛonè ansctè Ati: e i düjti chi ata ξξerressènè Dijeja, ansctè Biri, e i tretti chij ξξerressenè tè ndèghiuem, ansctè Spijrti Scent'. Duhètè tasc me ξξanè se; ndanscte Spijrtij Dijesse Biri, e i t' ndeghiuèscemit Spijrti Sceni'; Kjanèka pra Spijrti Tinèɛot Ati: e ndèr cachia duhètè me Reffüem se ɛotünè ansctè ndè tre vette gnia Hüj.
Paragraph: 23 Joseffi Ciantes Upesckepij Marsicò bucurè caλeɛon me descmignenij tè Jevrejet plechie, se ɛotünè ansctè ndè tre vette gnia i vettemi ndè tè kjanè: e pèr tè paret Plak Rabbij, ò Mjescter Giuξξij, ansctè Rabini Haj Gaon, kesctu emenuem prej giξξè Jevrejsc, e achia mbajtunè ndèr tà pèr tè urtè, sa giξξè i ξξonè se ansctè dritta e dijesse, ξξotè possi ndiek.
Paragraph: 24 Tasc pò ù caλeɛoj une juve, ato tè trij dritte tè nalta, te sijatè janè permbij te ξjetè tè ndeghjuemet: e prej Plechiet sinesc scenjtenisc kemi passune emenat' e tünè. Dritta Plake, Dritta, e delire, e dritta e cuλueme: ketò tè trij Dritta janè ndatè chi ansctè i pa tè ɛanè, e tè sossune.
Paragraph: 25 Ndiek Rabbini Chamaj Gaon. Keto tè trij emena janè ndè Ranzetè giξξè Ranzevet, tue ξξanè. E prej drittet Plake, rjeξ cujtimij cuλuem possi cur dalenè cujtimetè ɛemeret. Prej Drittet se delirè, e prej drittet se barξè, possicur düü gurresc, Madahi, e Scheli, ende pèrketo kanè, te kjanetè flakessè Spijrtit gniana ndè tjeterèt, e gniana me tjetetèt. Na caλeɛon ato emena pèrsipèri fort i dijtescimi Gioseffi Upèskepij Marsicò emenum pèrsipèri: Dritta Plakè ansctè e para e Drittavèt' naltavè: Dritta, e Delirè ansctè e düjta; Dritta, e barξè ansctè e tretta: e Cujtimij cuλuem, ansctè tè paretè tè ndèghiuem, chij ξξonè, Sephira: Madah, dò me ξξanè Dijeja, ansctè tè düjtètè tè ndèghiuem. Sechel dò me ξξanè mendja, e ansctè, e tretta Drittè. Flaket', e Spijrtit janè sctattè tè tjera tè ndèghiuemè, e keto tè ξjeta ende kanè emenitè Sephirot.
Paragraph: 26 Rabbini Jeuda Chajat caλeɛon me keto fjalè chi ndjekenè: kemi endè ndiem kendüj se Azilut, ezèn prej tresc, i trette, ndè trè: e kejò punè pèrse lèen assò trij Pikesc, chi janè ndè tè pa ɛanèt, e tè pa sosmit.
Paragraph: 27 Mundenè meu vum ketu ende sciumè tè tjerè Rabbina Jevrejsc, pèr descmij chi pèrsipèri, me tè scruem ka pomendunè Dottori Upesckep pèr mbij keto tè trij Dritta tè fsceffuna, e tè Hüjenuescimè: ma pèrse mundetè mejaft mirè me marrevèsct'; Pèrse Jevrejtè Plech kanè vum pèrpara giξξè Creatürèscit ndè Tènèɛonè sciumè cafsce chi janè, e giξξè i kanè ani sctèrguem, Page: 18 e mbèleξè ndè trij cafsce. Caλeɛon ende Upesckepi pèrsipèri ndè cap. 2. se possi descmojne Jevrejte ndèr keto Dritta ansctè gni tè mposse ndèr vetèhè, e gniana rjeξ s'jetèrèt, ende cap.3 caleɛon se tè c'kuemitè chi kanè ndèr vetèhè ato tè trij Dritta tè nalta ansctè e vèrtetè ndèr Vetèhè; e se janè gnia me tè kjanèt giξξè caλèɛon me descmignenij fort tè cela, tè Rabbijèt Jevrej; Pò pèrse ghiuha jonè, e Arbènesce, ansctè, e vobekè pèr fjalè chi duhèscinè pèr ti ctieλè ndjerè ndè skajt', Pèrse ende ndè pèr ato arressègnè persipèri mejaft jet mujtunè, e sctremena, prasctu chiendrojmè, e nukè scruejmè tjetèr pèr keto punè.
Paragraph: 1 Ndè tè zanet fiλ' crijoj Hüji Chieλnè, &c. Genes. 1. Duhètè me ditunè, se me crijuem, nukè dò me ξξanè gni cafsceje me baam gni tjetere (pèrse asctu kiscinè me i ξξanè tè lèem) Pò ansctè cur as gniseni banhètè gia cafsce, essiλa veperè vecè Tinèɛot pèrket, e curraj Creatüra nukè mundetè me crijucm: pèrse ndèr tè kjanèt, e tè mos kjanet, ansctè gni tè larghè, tè pa sossunè curraj: andaj duhètè gni pusctet, e pa sossunè me nzierrè mbè drittè chisc mos ansctè, e kejo vecè ansctè vettemè pusctetja, e Tinèɛot. E dukètè ndè cafscètè kessaj jetè, e tè natüressè; se saa ma largh tè jetè gni cafscè s'jeterèt, achia ma, e maξè forzè duhètè, pèr tu nderruem gniana ndè tjeterèt. Prasctu fort ma udob nderrohètè ajri ndè ɛjarm possi duketè cur c'krepèn Reffeja, e merretè mɛiram Ajri cahè sckon; se ξeu, ò Ujetè.
Paragraph: 2 Pèrse nukè gnioftinè Tènèɛonè tè Peganetè, andaj nukè mujtinè me mberijm, e me bessuem, si munè jetè as gni seni me ù baam gia cafsce. Tue vum roe se ndèr punetè kessàj jetè giξξè herè gia cafsceje banhej tjetèra. Prasctu ò bessogninè se scecuλi iscte jetet se jetessè, ò ξξojnè, se ɛotünè ansctè si cur me ξξanè gni landè kahè giξξè cafscia trajtohej, e banhej, e i ξξojne Chaos gni tè pèrɛiem.
Paragraph: 3 Keta te Peganè ndjekenè ajò dore Turisc chi ù ξξonè, Reffasi, tue ξξanè sè scecuλi, as ka tè zanè fijλ, as ka tè sossunè. Ma Feja catholichè na mpson, se ansctè ndè Tènèɛonè gni pusctet, e pa tè sossunè curraj; pèrse curraj ma e maξè nukè mundetè meu cujtuem: Andaj mujti me baam as gni seni scecuλinè, endè dasckè endè gni mije tè tjerè, e kejò pusctet ansctè, & vettemit Hüj, issiλi ξξerret cafscetè chi nukè janè, possicur vertet t'iscinè; Üjtè ξane drittè mbè vissetè vèt, e ù gheɛuenè: Kjenè ξξirrè, e pèrgejnè ketù jemi; e i ndritnè atij me gaɛemend, chij bani: Barach. 3.
Paragraph: 4 Achià sa Hüji i pusctuescim, si ξξotè tè scruemitè scent', ndjerè sè ɛani ndè giasctè dit Crijoj Chieλnè, e ξξenè, me gni tè vetèmè fjalè banftu, Ma jò prasctu giξξè cafsca mbèt mbaruem, e mbucuruem, pèrse ξeu isctè i mbraɛetè, e i pèrɛiem ; possi ξξotè Poeta. Page: 20 Parèsse Chiellja, ξeu, Deti, e ɛjarmi iscte: kje ɛjarmi, ξeu, Chiellja, e Deti; Ma scempton Chiellja ξenè, e Detinè ɛjarmi; Se kù isc Chiellja, ξeu, ɛjarmi, e Deti, Atü isc ξeu, Chiellja, Deti, e ɛjarmi: ξeu Chièlne mbelon, e ɛjarmine Deti; Chiellja Deti ende ɛjarmi, iscte ende ξet, ξeu, ɛjarmi, ende Chiellja iscte ndè Det. Mbè Chiellt' nuk' iscte, as üll, as Diellij, Chi me drittetè vet zbarξen dritte tè rèe, As Haaa deltè me dü tè rgianta brii, As prej chiellscit vinte ndogni Reɛe pèr ξèe, As ξeu si Schüpe nalt' chiendron, e rii, As niegulle me scii, as brescen', as Reffee, As Deti me Vale eptè tè maξe giame, as lümenatè me Bregh, iscinè ɛanè.
Page: 21
Paragraph: 5 Me urξenitè parè tè Hüjit mbèt pra scecuλi crijuem pèrɛiem, Ani tue ndjekunè Inalti ɛot punenè vèt tè mrecuλuemenè. Dau drittenè n' Territ; essiλa drittè ξξonè Dottoretè se kjè (jò Dieλij issiλi ù krijue tè catertenè dittè) Pò gni tjetèr sctat, ò Corp i Chieλsè ma indricim se tè tjeratè pjessè: issiλi ndè tè parat trij dit, te scecuλit vinte reξ gnianessè, e sjeteressè fachie sè ξeut, tue ndrittunè, e mbaronte dittenè, e nattene ndè cohètè vet; Te siλenè punè me Alegorij caλeɛon Ugo Vittorini lib. 1. de Sacram. p. 6. cap. 10. e ξξotè: Giξξè sa pò veperohej ndè scecuλitè pascim, iscte scembèλtüra, e atünè cajscevè chi pò banhescinè ndè scecuλitè Spijrtit. Pèrse possicundèrse tè parenè ditte Dau Hüji drittenè n' Territ; asctu ende ateherè, Engijte djemenisc, Hirrè mpcatit, Ngusceλiminè Pendesset, e Chieλnè n' Ferrit mpossè i dau.
Verse: a Rota e Chieλet:
Verse: b Chieλia empireo kù tè lumtè passosunè gheɛoine jeten è jetèssè.
Verse: c Rota essiλa ende i pari lueitès ξξuhetè ndè 24 horè siλetè ξeut.
Verse: d Rota mbaron tè sieλètè vet ndè ujet 36000.
Verse: e Rota luèn tue driξtune.
Verse: f Saturni ban uξen e vet ndè ujet 29 e dite 155 H. trij M. 47.
Verse: g Jovi e kerkon zodiakunè nde ujet 11 dit 314 H. 13 M. 12.
Verse: h Marti mbaron uξen è vet ndè dit 321 H. 16 M. 34.
Verse: i Dieλi vien reξ zodiacut ndè dit 365 H. 5 M. 55.
Verse: j Veneri me dieλit uξen e vet mbaron
Verse: k Mercuri vien reξ zodiacut per sa mot ende dieλi.
Verse: l Hana siλet reξ zodiacut ndè dit 27 H. 7 M. 3.
Paragraph: 6 Crijoj Hüji Chielnè, &c. Flet pèr Sinechdokè mer Anetè pèr giξξè chisc ka mbrenda Page: 22 e dò me ξξanè giξξè Reξn' e scecuλit, issiλi chièndron ndè tre Chièλtè meξej. Empireo, Christalino, e Firmamento, e pèr keta tre Chieλ foli S. Pali cur ξξà 2. Ad Corinth. cap. 12. Dij Nierinè, &c. ndjerè mbè tè trettet Chieλ, &c. se kjè ciuem ndè Parrijsiit, e küj ansctè Chieλja Empireo issiλi kjè Crijuem, jò mbraɛetè; pò plot me Engije: tè sijte as pari, as mbrapa, pò basckè me scecuλit kjenè crijuem; Asctu urξenon Conc. Lateranens. E ndonessè kjenè giξξè sej tè plotè as gia mangu heriejet nukè patnè Drittenè lumè tè ngusceλimit Parrijsiit, as nukè paanè Tènèɛonè si isctè ndè vettehè. Pèrse pò doj i nalti ɛot, chi aj ngusceλim possi gni ξunetij, e pèrmetuemè, ndè pèr Fèet, speressèt, e te Dasciunitè, tè dobitej, possi pèr tè gni mendè sciumè sisc e dobitnè. Andaj tè parenè dittè te scecuλit kjenè mbusciuenè me ngusceλim. Possi ende sciumè sisc me dje tè kechiè tè tünè, tue ù maξesctuem, e ndjekunè Luciferrè Crüetè tünè ù banè hajnitè Tinèɛot; e tè parènè ditte sctijm jasctè Chieλscit, kjenè ngermuem ndè Ferrè, chi asso koheje possi ngusceλimnè t' mirèvet, asctu t' kechijvèt ndè ɛemeretè ξeut, me ɛjarm', e sulfure Hüji gaatoj.
Paragraph: 7 Giξξè chisc Engijtè i dau ɛotünè ndè nandè Chorè, ò vaλe possi ndjek. E para vaλe Engijsc ansctè, e Serafinet tè sijtè giξξè hèrè digienè ndè tè dasciunitè Tinèɛot, ende ghersceffenè tè tjerè me dasciunè Tènèɛonè, e janè ma tè afferitè tijnaj.
Paragraph: 8 E düjta vaλè engijsc ansctè, e Cherubinet, te sijt' sckelchiejnè pèr mbij tè tjerèt, me drittetè Hüjenuescimè, ende keta janè pertochiark Tinèɛot, e ndrittinè njereɛitè me gnioftunè Tènèɛonè, prasctu ξξone sè kanè ma drittè se tè tjeretè, e atan' dritte, e ckrepinè ndèr tè tjerèt ndène vetèhè.
Paragraph: 9 E tretta vaλe Engijsc ansctè, e Tronet, e i ξξonè asctu pèrse ɛotünè rì ndèr tà, e me tà ban giüchinè, e ma tepere ndè keta sckelchien, e derejta e giüchit Tinèɛot.
Paragraph: 10 E catèrta vaλe Engijsc ansctè, e Dominationèt, pèr sè ɛotenojnè tè tjerè Engije, e possi ξξotè S. Gerguri keta mpsojn èndè luftetè spijrtit si duhètè me ngaξegnüem.
Paragraph: 11 E pensta vaλe ansctè, e Principatit, keta janè krenat', e Engijet ma t' vogielè, e i goditniè me veperuem, e me mbaruem scerbetüretine Tinèɛot, e ketà ruejne Regenijte, e ξenè mbij tè tjerèt.
Paragraph: 12 E giascta vaλe ansctè, e Potèstatit, keta ndalinè forzenè chi ansctè cundrè spijrtit, e scecuλit tè mossi bagnenè kech saa descerojnè, e duenè, e keta forzojnè luftetaretè spijrtit.
Paragraph: 13 E sctatta vaλe ansctè, e vertütevèt; keta curraj nukè jessènè tue baam chisc duhètè: e keta mpsojnè Teparetè chi udob, pa mbettunè Page: 23 e me durim, te bagnenè chisc ù pèrket, me keta Engije banhenè mrecuλijte, ende epetè forzè Njereɛet Scenjtene mei baam.
Paragraph: 14 E tetta vaλe Engijesc janè Ziharichtaretè, chi bajenè prej sineɛot Ziharich, e cafsce tè rea, keta leftojnè me sctüm paret cafscetè scenjtessè Fèe, e me nzierrè Niereɛitè prej Djemienisc, e keta caλeɛojne Profetijtè, ò ndèvènessetè.
Paragraph: 15 E nanda vaλe Engijsc, chi janè ndè rendtè Chieλet ma tè mbramitè, e ma tè afferiritè Nierèɛet, e vum per rognetè tünè, na mbanè tè mos reɛohèmi, e nandimojne te ciohèmi, e curraj nukè na harrojnè ndonè te pèrmpattènohescim, e giξξè hèrè janè gatij me nandimuem ndè dascim' nà.
Paragraph: 16 Ende Jesu Christi pat gni Engielè possi ξξotè; Engijet vettè urξenoj pèr tü me tè ruejtunè giξξè uξevèt tuavè, Sal. 90. Asctu ende ka me passè Antichristi, issiλi pèr tè kechiatè vet nukè ka me passè pèr ndihimè; pò ka me i kjane pèr descimijtè t' kechiavèt, ta padissè ndè cohètè vèt ditet se giüchit.
Paragraph: 17 Rogna, e Engijet ansctè sciumè duersc: Ma para me larguem uξettè mpcatit, e tè mbajtunitè, ò pritessènè nierit me bam mirè: Exod. 23. Dergoj Engelijnè vraas chi tè dvogne Jebusejnè. Se düjti me zbutunè tendimetè Dan. 3. Engielij Tinèɛot sdrippi ndè Furrè. Se tretti me ndimuem cundrè Anemichiet 4. Reg. 6. Heliseu pa uscterijtè Engijt'e. Se caterti me scpum Tinèɛot uratètè tona, lemoscinatù, e veperatè mira, e meu lutunè pèr ne; Job. 12. Cur pò lutescgne me lot, &c. Se pensti me caλeɛuem uξenè; Tob. 7. Une scendosc te spije, e tè bije ; Se giascti me mpsuem chisc duhètè meu bam. Zach. 2. Pèr Engieλit chi empsoj ndè Punè. Se sctatti me caλeɛuem vettehènè, e cafscetè mbeluenè. Tob. 12. Une jam Engeli Rafael. Se tetti ansctè me chiuem Nierinè mpcatit. Act. 12. Cioù pèr tè cpejte. Se nandi ansctè me ξanè ɛemerè 3. Reg. 16. Cioù, e hà, se ke uξenè ghiatè. Se ξjeti ansctè me ngusceλuem. Ban ɛemerenè forte, se cpejt ke me kjanè mengiɛunè. Se gninbeξjeti ansctè me chiertuem mpcatesc. Jud. 2. ξξà Engeli Popuλit Israelit pèr sè banè cundre Hüit? Se dümbeξjeti ansctè me sciuem pusctetè, e forzetè kechia, tè mos kenè vertüt me bam kech sa duenè. Tob. 8. Si Engeli liξi Asmodeunè.
Paragraph: 18 Se ξξonè gni Chore, ò vaλe Engijsc ù denuè; nukè duhètè meu marrevèsct, se Hüji Crijoj prasctu ξjetè Chore, ò vaλe Engijse; pò ù denuenè achia pèr vaλe, ò Chore, sa tue i bam bascke kiscinè me kjanè sa gni Chore, ò vaλe, e ungine.
Paragraph: 19 Luciferi kjè ma se parit rjescti, e ndat' urξenè mbajti ma tè parenè vend', tè sijλe ndojnè Page: 24 sciumè possi krüetè vet, e tè vumitè roe tè bucurijsse tijnaj e verboj, tue ù maξesctuem, possicur t'isc vetèhej asctu i mirè, e jò prej sineɛot, e desc me passè pa merituem giaa, tue dasciunè me gaam Tinèɛot. Tendoj tè parenè Nierij chi kjè Adami, e mujti. Tendoj tè düjtenè Nierij chi kjè Chriscti, e mbèt mujtunè, e dvuer fuchijnè, tè sijnè ka, pèrse riu pèrta passè ndèvone ndè mottetè Antichrisctit; tasc ansctè liξunè, e atehèrè ka me dale senggirit.
Paragraph: 20 Kjè renuem me giξξè uscterijtè tijnaj ndè Ferrè, e ndè Ajritè ɛij issiλi ansctè pèr mjedist Ajrit. Pèrse Djemenitè nukè janè ndè regienijte Ajrit ma tè naltèt, te mos gheɛojne drittenè, as janè ndè ma tè ugnètit, tè mos na tendojnè ma fort.
Paragraph: 21 Si essiλa dò vaλe, ò Chore Engijsc kaa 6666. legionè. Giξξè legionè ka ndè vetèhè 6666. Engijè, S. Gurguri ξξotè sè achia Niereɛ kanè meu scelbuem, sa Engijè mbetnè ndè Parrijsit: dissà kanè ξξanè se düü Mure kane me kjanè mbè Chieλt gniana Engijsc, e tjetera Njereɛisc, e vissetè Djemenèt kanè meu ɛanè prej Virginasc, e ndè gni Muur achia kanè meu scelbuem; sa Engijè, e Virgina janè ndè tjetèrit muur; S. Augustini ξξotè se achia Njereɛ kanè meu scelbuem; saa Engijè kenè reɛuem Parrijssit, tue ù baam Hajnitè Tinèɛot.
Paragraph: 22 Chieλja Empireo, kesctu emenuem ndèpèr drittètè maξè chi ka ndè vètèhe, nukè luen possi ata chi endiekenè: pò ansctè selia, e te ndègniunitè Chrijuessit, e pèr keta tue folè S. Gio: ndè Apocal. cap. 12. ξξotè: Giütetja venduem catèrcodersc ansctè, e tè ghiatetè sajnaj achia ansctè, sa tè gianetè &c. Tè ghiatetè, te Gianetè, e tè naltètè janè gnimend.
Paragraph: 23 Spirti Hüjit kjè bajtunè pèr mbij Ujenat. Mbassi kjè bajtunè Spijrti scenjt pèr mbij Ujenat tue i mbarsunè pèr tè pjeλe ani, e pèr tè baam Pesckunè, e ɛojtè: Assosc ende Crijoj ɛotünè Firmamentinè ndè mjedist Ujenavet; ɛemeret se atij Abissi, e Ujenave t' pà kundunave, se siλasc isctè giξξè ξeu mbeluem ndjerè mbè Chieλt: possi gni Christal tue acuλuem, ò possi gni rgiant te ckrijme tue ngrijm, ctrini giξξè Chieλtè. Dissà Ujena tue i permetuem ndè natüretè vet, ato matè hoλatè i vu pèr mbij Chieλt. Ujenate giξξè chi mbè Chieλt janè. Psal. 148 e pèr bucurij tè scecuλit, asctu ende pèr tè mos lanè neve t' huejne ndè ketè jetè plot me lot, me paam Chieλnè e Empireit, tè ndricim, e fort ma te sckelchüem se kü Dieλi ünè, E Ujenatè ma tè trascia ndè nè Chieλt mbetnè. Tesijatè ani dissà i kξej ndè frümè ò Ajr, e dissa mbij Ajrit i kξej ndè ɛjarm; e dissa ndè Det, e lumena ndè pèr ξee i dau, e mbaroj.
Paragraph: 24 Sciumè duer fjalèsc fliaone pèr mbijte kjansctè Chieλèt: e ma tè sciumetè Dottore Pescku- Page: 25 ξξonè se janè gniambèξjetè Chieλ, e tue pàsse fòlè mejast pèr Chieλtè Empirejt, si pèr ma tè bucurit, e tè pa lecùndunit, sciofemè tasc tè ξjetè Chieλtè tjera chi lecundenè, e ndjekenè, tè parenè chi lecundetè Christalino. Firmamenti issiλi ansctè Chieλja chi mbà üjtè, e ka ndè vetèhè sctattè Chieλtè Pianetevèt, e tue niffunè prej ma sè afferit i pari ansctè Hanna, Mercuri, Venere, Dieλi, Marti, Gioni, Saturni. Natüra e ketünè Chieλjè, ansctè giξξè hèrè meu luejtunè, me giξξè sà ketù profundi vinhetè roe.
Paragraph: 25 I pari Chieλ tue ɛanè fijλ prej ma sè afferit nevè, ansctè Chieλja, e Hanesse, e ξξonese anscte e maξe, sà e tretta pjesse, e scecuλit: e mbahètè se ansctè ma e voghèla ndèr giξξè Pianetet. Ansctè, e Ujessiscime, e e ftofetè; Cur vè pèrpara Dieλit voghelohetè: cur e ndiek rittetè. Battizza e Detit, prej soje ξξonesè vjen baam.
Paragraph: 26 I düjti Chieλ ansctè i Mercurit, e ndèketan' Chieλ nukè ansctè tjeter ül jasctè assì, se Mercurit, issiλi emenon Chieλ. Küj üλ i Mercurit giξξè herè, ezen pèr nghiat Dieλit, e curraj nukè largohetè se mbij 30. scale. e ndè pèr tè afferit te Dieλit raaλ dukètè: ngrehen Nierinè mbè die, e ɛotènon Ujenatè, e Farene, mbaron vrapnevet ndè 338. dit.
Paragraph: 27 I tretti Chieλ ansctè aj i Venerit, e nukè ka tjeter Üλ mbij atè tè Venerit, issiλi ξξonè se ansctè 37. hèrè ma i maξ se ξeu, e küj ansctè Üλij Drittessè, ansctè i ngrohetè, e i gniome, e giξξè hèrè, ezen pèr nghiat Dieλit. Ma cur vè pèrpara, i ξξonè üλi i Drittessè, cur ndiek Dieλinè, i ξξonè Üλij Mbramiessè. Ndèr giξξè üjt ansctè mai ndricimi: mbaron uξenè vet ndè 348. dit.
Paragraph: 28 Dieλi rì mbetè catèrtit Chieλ, e si ξξotè Ptolomeu ansctè mai maξ se ξeu 160. hèrè: ansctè i nzetè, e i ndricim. Prej Dieλit marrenè drittè giξξè Pianetètè, e üjte: Mbè giξξè sa dò scegn ndaletè 30. dit, e ξjetè horè. Uξenè vet ndè motèmot, e ban vetèhèj. Ma dittènè mbaron ndè pèr tè sieλetè t' parit Chieλ chi luen, e iξξonè Primo mobile. Sij ɛihetè Dritta Dieλit, e Hanesse perfundi ka meu pam.
Paragraph: 29 I pensti Chieλ ansctè aj i Martit, asctu i ξξonè ndè pèr atè üλ chi kaa mbè vetèhè. Kü Pianet ansctè i nzetè, e i ξξatè, prasctu i lenguescim, e nghet mbè luftè. Cur i hijn ndèr mjet Veneri, e Giovi, zbutètè lenghimij tijnaj. Duketè i pèrɛiarscim, e i ndricim; per giξξè scegn, ndaletè per 40. dit.
Paragraph: 30 I giascti Chieλ ansctè i Jovit, e ξξonè se kü üλ ansctè 91. ma i maξ se ξeu, ansctè i ndricim, e i barξè si kiumesctè, ansctè i scendosce pèr se ngrehen mbate nzetè, e ujessim, mbè tè siλet dò scegn Page: 26 ndaletè per gni vjetè t' ungine, e per 12. vjet mbaron uξenè vet.
Paragraph: 31 I statti Chieλ ansctè Chieλja e Saturnit, asctu emenuem ndè pèr atan' Pianetè kessi emeni, e ξξonè ansctè 95. here ma i maξ se ξeu: ansctè ma i largu nesc ndèr giξξè Pianetèt: ansctè i ftofetè, e i ξξaatè. Andaj cur avitetè Dieλit, i zbuten tè n'zetitè. Ansctè i lenguescim prasctu femia chi lèen ndenè Pusctetè tijnaj, lèen e pafuchiscimè, e lenguescime, e lighe. Per sa dò scegn ndaletè pèr trijξjetè Muej, e pèr trijξjetè vjet mbaron uξenè vet.
Paragraph: 32 I tetti Chieλ i ξξonè Firmamento, e dò me ξξanè, i nguλè ndèpèr üjt, chi mbè tan' jessenè nguλè possi Guretè ndè Unaɛe, e as ndogni sisc vetèhèj lecundetè, ò siλetè, pò giξξè se bascku siλenè Chieλscit se tünè pèr gni hèri.
Paragraph: 33 I nandi Chieλ ansctè Christalini, per se ansctè si gni Christaλ', ò Biλur i cuλuem, e i delirè.
Paragraph: 34 I ξjeti Chieλ ansctè Primo mobile chi do me ξξanè i pari chi luen, ò siλetè, e kü Chieλ ban me ù sieλe giξξè tè tjeretè me vraptè tijnaj, possicur ti kisc giξξè ndè senggirè, me vertütè dü Engije chi esieλenè, e ξξonè se mbè te sieλet bagnenè gni kankè pakuer tè nghusceλueme.
Paragraph: 35 Te larghetè üjet, e tè Pianetevèt ansctè keta. Prej ξeut ndjerè mbè Hanet janè miglia 15625. Prej Hanet ndjerè mbè Mèrcurt janè miglia 7612. Prej Mercurit ndjerè mbè venerit janè chüetè. Prej Venerit ndjerè mbè Dieλit janè 24433. prej Dieλit ndjerè mbè Martit janè miglia 15625. Prej Martit ndjerè mbè Jovit janè miglia 6812. Prej Jovit ndjerè mbè Saturnit janè chüete, m. Prej Saturnit ndjerè mbè Firmamentit janè miglia 24427. E kendüj bucurè merretè vesct se prej ξeut ndjerè mbè Chieλtè üjet janè mig. 108959.
Paragraph: 36 Tè maξtè Chieλet, e Reξξij tünè mundetè meu cujtuem prej se maξit se üjet, ndèr tè sijt, as ndogni ansctè, achia i voghèlè sa te mos jetè fort ma i maξ sè giξξè ξeu: ndonesè dukenè achia tè vogièlè ndèpèr tè larghet, chi ansctè Chieλjet sè tettè mbè tè sijet jessènè; ndjerè mbè ξèet; e mirretè vescte, nde tè trascetè Chieλet. Andaj ξξonè ata chi dvojnè pèr mbij keto punè. Chi se Hüji tè kξentè ξenè ndè gni üüλ, e ta nguλentè jò mbè tè tettèt Chiek ma perfund' giasctit Chieλ, nukè kisc meu paam prej süscit sinesc achia i voghèlè kisc me kjanè. Andüj mirretè vesct te sciumet' e üjet, tè sijtè pèr sciumizetè tünè, gnimendenè me Rane tè Detit, e vecè ɛotünè di sa janè. Issiλi gniehen sciumizen' è üjet, e giξξè pèr emenè i ξξerret. Salm. 146. Ndèr tè sijt üj dissa jane achia te meξej sa janè gni chindherè ma tè meξej se ξeu giξξè. Tasc ani tue vottè, e tue vum roe sa i maξ ansctè Chieλja, mbè tè siλt janè kachia Page: 27 mije, e mije üj nguλunè mbe tà; e saa vend' e fuscia mbè tè sijλt mundenè me nzanè fort ma sciumè se janè sod' mbè tan'.
Paragraph: 37 Ansctè ende gni reξ mbè Ruɛuλim te Chieλet issiλi pret, e n'giescen pèr mjedist Equinozinè, mjedisn' e Chieλet, e ban dü pjesse tè gnimenda. Giümza priretè prej Settentrioni, e tjetera prej Austri, e i ξξonè atij Reξξi, Circolo Zodiaco; possicur tè ξξoj gni brens i Chieλet. Issiλi scegn tue ù daam dü mbè ξjetè pjessesc se gnimendasc: si essiλa dò asso pjessasc ka emenitè scegn, mbèleξunè basckè dissa üjsc, e ka si issiλà dò scegn emènit' e gni sctanse, me tè siλet ka si gni basckarij, ò michiessij ndè Natüret: e ξξònè se tue vottè pèrpara, ò mbrappa Dieλit ndèpèr ate uξè, ò Reξ, ban herè tè lemitè, e tè c'priscmitè cafscevet ndenè Hanet, e tè Scecuλit. Emenat'e scegnevet janè keto.
Verse: a Dasci, Mezati, Binosci, Gafforeja, Luani, Vajɛa,
Verse: b Tereɛia, Skarrivojeja, Scittuessi, Sjapi, Vorba, Pescku.
Paragraph: 38 Ndonessè Hüji nalte i Chieλet ansctè Cruet' e kahè bunon, e rjeξ tè giaλetè, e tè lecundenit' e cafscevet, e mirè fiλi me ketè uξè mendja jonè tue vum roe giaan se ansctè Hüj, possicur me ξξanè se giξξè: chisc lecundetè prej sjeter seni lecundetè; e kesctu pèr te mos mbajtunè me pa tè sossunè, duhètè me mberrijm mbè gni krüè, kahè giξξè cafscia luen: As gia mangu Corpenatè Chieλet Crijues' i Scecuλit fort, i bègati, e i mbucuroj pèr mbij giξξè corpenatè kessaj jetè. Pèrse Chieλtè, me giξξè Engije, Pianetè, e üij janè Halatet' e Tinèɛot, e vechilt' e tijnai, me tè sijèt ruen, e governon scecuλine, issiλi achia ansctè liξune me tè luejtunitè Chieλet, saa ξξonè filosoftè se me ù ndalè kèta tè sieλè, tè Chieλet, giξξè chi lecundetè ndenè Chieλ kisc me mbettunè. Achia saa ɛejarmi nukè kisc me djegunè as gni sije stuppe, ndonè ta kisc ndè vettèhè. E corpenat' e Chieλet, Pianetètè, e üjtè, Apènè vertüt, e forzè giξξè cafscèvet meu lecundunè, me lèem, me ndiem, e me bijm, tè giξξè cafscèvet chi mundenè me muguλuem, meu rittunè, e me chiendruem.
Paragraph: 39 Ma jò prasctu ɛotenojne, ò kanè forzè pèr mbij tè liretè mendse sanè: as kanè vertüt mè ndèrruem volendetn' e Nierit: ndonè nderrojne, herèherè, punetè scendetsè, e tè giakut, e ma fort i prier prej gni punejè, se prej s'jetèret.
Paragraph: 40 Te pa feetè tue ndjekunè Priscilianistite ξξonè se giξξè Nierij lèen me üüλte vet, issiλi pèr fòrzè prijn me baam mirè, ò kech, e atè forzè emenojnè NASSIP Renè achia e fortè Page: 28 sa Diaaλi ndonè nziten Nierinè me ndjekunè, vetè nukè ansctè ndatè tè kechiè; pèrse me kjanè Nierij forzuem ndè veperate mira, ò kechia, Diaaλi nukè kisc me tenduem me veperuem prapesctè; perse nukè kisc me chiendruem ndè tè liretè Nierit me baam mirè, ò kech possi ajò pèrsipèri fjalè, e sctremetè, & hèretiche. As ɛotünè nukè kisc me giukuem Nierinè, pèrse pèr volendet tè Tinèɛot, e urξenitè tijnaj Nierij kisc me veperuem mirè, ò kech, e prasctu as kisc me merituem Parrijssinè, as meu giukuem ndè Ferre'. E pèr ketè tè pagaeme ξξotè S. Gurguri hom. 10. in Evang. Se Nierij nukè ansctè Crijuem pèr üjt; pò üjtè pèr Nierinè janè bam. Prasctu prata tè prierrè mbè gni ane, e prato scegnè tè pèrjasctscimè, me tè sijet governohètè, e mbahètè Fisonomia, nukè duhètè ndè ciast me giukuem, persè forza, e üjet sciumèhèrè vinhètè mb' uξè, me gni vess' tè cunderstuescim, e me forzetè Arressüesse, e mendsè sanè.
Paragraph: 41 Caλeɛen Arist. se Discipujit' e Hippocratit, scpunè Filomenit, Dottuer i fòrt pèr mbij ndivenesst' e scegnevet, gni Figurè giξξè mbè ghassetè Hippocratit; e Filomeni per gni si paa atè Figurè ξξà, se kjaneka gni Nierij fort Curvaar. Discipujet fort ù ndüjti kech tue ndiem se ù ξξà atè fjalè tè scemptueme pèr Mjescterrè tüne, chi mbajne ndètè maξe Niereɛij per te miretè tijnaj; ndè ciast caλeɛuenè Hippocratit giξξè sa ù kisc ξξanè Filomeni pèr tan'. Pèrgieg Hippocrati, e ù ξξà se fort mirè kisc giucuem Filomeni, pèr se mirè fiλi asctu ansctè natüra, e tijnai. Ma pèrte dasciunitè Filosofijsse, e tè ndèrse: ξξà se ka dobitunè , e vum mb' uξè desciretè kechia, tè ɛemeressè vet: e se ka ndjekunè giξξè hèrè me ɛanè chisc kje cundrè natüresse tijnaj. Achia sa ansctè vertèt fjala plakè se üjtè ngrehinè me tè buttè, e nukè forzojnè. Tue dasciunè pra Nierij me baam mirè, curraj gian' cundrè nukè i ban prasctu renè ansctè ajò fjalè Nassipi i t' pa Fevet.
Paragraph: 42 Pèrte folè ma pèr tè ctieλè pèr mbij vertüttè üjet, e tè Pianetèvet ξξonè Astrolojtè: Mbassi tè legnè Nierij, Hanna ka forzè, e ruen ndjerè mbè catter vjet, e ajò Femij curraj nukè jet m' pach: possi Hanna luen, e ketünè vjettè ù ξξonè kerξignenia.
Paragraph: 43 Cattervjetsc, e ndjerè mbè 14. e ka ndènè pusctet Mercuri, e bagnènè possi Mercuri, e atünè vjetè ù ξξonè Femignenia.
Paragraph: 44 , Catter mbè ξjetè vjetsc, e ndjerè mbè 22. e ka ndènè Pusctet Veneri, e atehèrè hijn me dijtunè scecuλinè, e desceron me zanè, e me ù baam i urtè, e atünè vjete ù ξξonè Djeλmenia.
Paragraph: 45 Gniɛet e dü vjetsc, e ndjerè 41. i ka ndènè pusctet Dieλi, e ù ep giξξè fuchin' e tünè, e ata vjettè janè ma tè miretè, e ù ξξonè Trimenp̅a.
Page: 29
Paragraph: 46 Catter ξjetè, e gni vjetti ndjerè mbè 56. janè ndenè Martinè, e prasctu asso koheje Nierij ansctc ma i iξunè se as curraj, e i ξξonè Burrenia.
Paragraph: 47 Pensseξjetè, e giasctè vjetsc ndjerè 68. i ka ndenè Pusctet Giovi, e Nierij ka cujdesnè Spijrtit, e ka urtij tè mir', e apenè ksciλè tè mira, e atünè vjetè ù ξξonè Plechienia.
Paragraph: 48 Giasctèξjetè e tettesc ndjerè 98. i ka ndenè Pusctet Saturni, e Nierij ansctè plot me kelbaɛè, e cujdes, e ansctè giξξè i merɛicim, e i pa duruescim. Atünè vjetè u ξξojnè Plechienia e mbettunè, e giξξè chisc jet tepere giaal ansctè possi ξξotè Profeta, Mund', e tè ξimtunè.
Verse: a Te marret e Diellit'.
Verse: b Te marret e dieλit
Paragraph: 49 Tè ɛanetè Dieλit ansctè atè herè cur corpi Hanessè chiendrat ndèr Nèe s e ndèr Dieλinè Page: 30 e mer hijeja giξξè atè anè chi mbà Hana me corptè sajnaj, e keta ansctè te ɛanetè drittèssè.
Paragraph: 50 Tè ɛanetè drittèsse Hanesse ansctè atè hèrè, cur ndèr Dieλinè, e Hanenè hijn chiendrat' ξeu, e nukè lescion Hanenè me marrè drittet se Dieλit mbè ɛacont. Prasctu saa marrenè achia ma fort pèr ghaɛ, e perraλe duhetè mbajtunè chisc ξξonè Turitè se Dragou pò pèrpì Hanenè: Andaj bijenè lodertijvet, Tepsivet,, sctienè Pusckè ξξuessè porenohètè giξξè Turchia tue brittunè, lescioè.
Verse: a Te marret e Hanesse.
Verse: b Te marret e Hanessé
Paragraph: 51 Ma tè sciumetè Dottorè ξξonè sè üjet curraj nukè ù miretè dritta, achia larg ansctè ξeu sisc; e hieja e ξeut nukè mundetè me mbèrim achia nalt, e ndonetù ɛihej dritta prej Pianetescit, as gia mangu ndèr nèe nukè ndihetè, Page: 31 as nukè mundetè meu paam.
Paragraph: 52 Gni perraλè tè fortè, ò anderrè tè lenguescimè flassenè te pa Fèet, e ξξonè se Dieλi rì me bunjtunè ndè gni Gurrè, ò Cruè fort tè nzetè nd' Uje. Pèr tè vertètè nukè mundetè meù giettunè rrenè ma e pa gascimè kessoje. Pèrse Dieλi chi rì mbè tè catèrtit Chieλ, curraj mbè ξèe nukè u ngietè, as sdripen: Pò giξξè hèrè ndritten Regnè scecuλit, e Natenè ndritten atè pjesse ξeu chi ù ξξonè sctat Pelchieretè: possi cundèrse giξξè ξeu, scecuλi, e parese leente Muhametti, e mbas andaj giξξè hèrè kanè passe dijtunè, e mbajtunè. <Page: 32 >
Paragraph: 1 Hüji ξξà pra, Te mbèliξenè Ujenatè, chi janè ndènè Chieλet', &c. e letè duketè tè ξξatitè. Genes. 1
Verse: a Reξξi scecuλit
Verse: b ξeu e uji
Verse: c Limbì
Verse: d Burgatori
Verse: e Prituessitè
Verse: f Lavdetarètè
Verse: g Grüchesitè
Verse: h Curvarètè
Verse: i Menissitè
Verse: j Lakemuesitè
Verse: k Traξetorètè
Verse: l Maξesctorètè
Verse: m Tè tretenè dittè, tue kjanè ξeu giξξè mbeluem me uje, nukè kiscinè njereɛitè ku tè vendohescinè, pèrtè sijt giξξè Creatüra pò banhej: Prasctu urξenoj Crijuessi Ujit, chi te vej mbè gniane, e tè lij ξèene zbeluem: ndè gni cias giegi Ujetè, e ù Page: 33 mbèloξ mbè vendtè, ku i urξenoj ɛotünè, tue chiendruem mpach pa mos passunè tjeter garξ, ò Muur jasctè Ranet se c'prisciunè; e ξeu mbèt lijr, e gatij me baam giξξè sa kisctè Crijuessi pèrti urξenuem.
Paragraph: 2 Ndèr giξξè Elementat ξeu ansctè ma i ungieti, chiandra e tij ansctè mjedissi, ò eɛmera e tij, e ansctè reξuem pèr giξξè anesc me Ajr, e me Uje pa mossu lecundunè curraj; ξeu pra pèr jetè chiendron, as mbè gni anè, as mbè tjetèret, as nukè mscion ma mbè gni anè se mbè tjetèret, possi cur me kjanè gni Ghoghèlè ndè mjediste Raξξevet Chieλet.
Paragraph: 3 Dahètè ξeu ndè cater piessè, ò raξξè, asctu chi gniani reξξon tjetèrinè, i pari chi ansctè ndè ɛemeretè ξeut; ansctè Ferri, i düjti ansctè Limbi, i tretti Purgatori, i catèrti Giu Abramit. Ferri ansctè ajò speλè e pafundè, e scemptuescimè ndè ξelbtè ξeut, baam pèr ndègnè tè Luciferrit, e giξξè ata chi e ndjekenè Atü ende dirgienè giξξè Njereɛitè, tè sijtè tue marre mbrappa tendimetè tijnaj largohènè se vertètet se jete jetèsse, e mundohenè pa mesceriet pèr jetètè amesciuescimè ndè sciochienijtè atünè t' scemptuemè fetüravè Djemenèt, si cusc bani ma kech, daam ndè 12. riescta.
Paragraph: 4 Tè naltètè, e tè gianetè Ferrit janè te gnimenda, tue kjanè rottuλare, e ansctè pèrtochiarch 7875. miglia, larg nesc 3758. miglia.
Paragraph: 5 Mbij Ferret ξξotè Ati Macedo ndè Theol. cap. 11. Se ansctè Limbi ku jessenè Femija e paa Pagheɛuemè, duekunè ndè mpcat Originaλ: e pesctetè urξenit Cuvendit Fiorenzessè, issiλi ξξotè: Se Spijrtinitè, chi dahènè ndè mpcat Originaλ', tè Femijsc, se dirgienè prej Ferri: e se janè munduem, jò possi tè denuemitè, tè mbèξei. Pèrse tè denuemitè mbij Pendessèt se damit, pessojnè ende mundinè schissesse. Ma kerξijtè vecè kanè mundinè damit, dò me ξξanè se kanè duierrè Tènèɛonè, e curraj nukè kanè me paam.
Paragraph: 6 Asctu ende flet pèr arressüè; pèrse Femia chi janè ndè mpcat Originaλ janè ndè menijtè Tinèɛot, e ndène pusctetè Diaλit, ende mbas dittèt se Giüchit, kanè me ndègniuenè ndato Burgie. Andaj me arressüè duhètè me ξξanè; se Limbi ansctè ma afferè Denuemet, possi cur sctepia, e Anemichiet Tinèɛot; prasctu ndène Burgatuer, ku vecè pèr dissà mot chièndrojnè Spijrtenitè, chi janè ndè hijrtè Tinèɛot, e nderèchiune pèr Parrijssit. Asctè pra pèrtochiark Limbi 5011. miglia; larg nesc 507. miglia.
Paragraph: 7 Mbij Limbit possi ξξotè pèrsipèri duhètè me kjanè Burgatori, kù delijrenè Spijrtinitè. Perse Njereɛitè chi bdessènè, e venè mbè tjeterèt jettè. Mundenè me kjanè mbè trij visse. Dissa mundenè me kjanè achia tè mirè sa nukè kanè nevoje pèr Burgatuer, pèr se janè giξξè sej te delirè, e tè cuλuem, e ata janè Martirit, e Page: 34 kerξijtè Pagheɛuem, pèrpara se mberrijenè me passè mendtè. Dissa janè achia tè kechij, sa nukè mundünè, as curraj meu delijrunè, as meu ndimuem; e janè ata chi dessènè ndè mpcat Murtaar, ò Originaλ, possi pèrsipèri. Se trettèt dorè Njereɛisc mbè tjetèret jetè janè ata, chi nukè janè, as tè mirè si tè paretè: as tè kechij possi tè düjtètè. Prasctu kanè nevojè pèr tu delijrunè, e pèr ndihmè, e mundenè meu ndimuem, e meu cuλuem, e keta janè ata, chi dessenè ndè hijr, ma me dissa saje veniaλe, e dissa pendessa tè mpcattèvet mortarè. Perse mpcattèvet mortarè, jò vecè ù pèrket mundi amesciuescim: ma mbassi tè jenè zgiξunè mpcattit me Reffim, jessènè ende ndènè pusctettè Burgatorit, pèr tè baam pendessènè, pèrse tjeter ansctè tè ndèjüemit' e mpcattit, tjeter e Pendessèssè. Innocenzo III, ndè cap. Cum Marthe, aͤ. tertio loco de Celebrat. Missar. Tè Dukunitè fort tè mirè, nukè kanè nevojè pèr ndihme: Teperè tè kechijtè nukè mundenè meu ndimuem: As fort tè miretè, as fort tè kechijtè, mundenè meu ndimuem, e kanè nevoje pèr ndihmè. Duhètè pra me ξξanè ndèpèr urξenitè atünè Raξξevè ξeut, se Burgatori ansctè pèrtochiark 23625 miglia, largh nesc 1225. miglia.
Paragraph: 8 Giu i Abramit, ansctè fachieja e ξeut, chi tè Paretè i ξξojnè Fusciat' e Elisit: e atü patnè mbettunè, Print' e parè, Patriarket', e Profetetè, paresse kjè celè Parrijssi me munditè Jesu Chrisctit ɛotit tinè, atü ende mbas mortjet se vet sdrippi Jesu Chriscti; Andaj urξeni i Fesse ansctè, Sdrippi mbij vissètè Ferrit, dò me ξξanè pesctierè ndenè ξeet. Ansctè Giù i Abramit, reξ pèrtochiarck, achia sa ansctè ξeu, issiλ, possi ξξonè Cosmografitè, ansctè pèrtochiark 31500. miglia, Njereɛitè e gheɛojnè, possi ξξotè Salmista. Chieλja e Chieλse Tinèɛot: e ξenè ξà bijet Niereɛet. Psal. 113.
Paragraph: 9 Tè pa Fèet' ξξonè, se Reξξij Scecuλit, chièndron mbè brijtè gni Meɛati, e atèhèrè ξξonè banhètè Tremeku, cur luen Meɛati Krüete. Gni Upesckep peveti Sangiaknè Scodersè. Mbè chisc chiendron Meɛati? ξξà Sangiacu mbè gni Pesck. e Pescku, ξξà Upesckepi, mbè se chièndron? ξξà nukè kam zgheξunè ma tej, e me ketè fjalè ende pruhej, cur e pevetentè. Chisc cuλotèn aj Meɛat', e Pesck? e me sè jesènè giaaλ, tue mujtunè me zoffunè? e cur zoffinè cusc hijn ndènè atè barrè mbè vendtè tünè?
Paragraph: 10 Jò tèpere kech kisc me kjanè cur tè kiscinè ξξanè se Atlanti Regij Mauritaniessè, mbà ξèenè mbè krahè, possi e zpiffinè Poetètè tanè, se aj mbè krahètè vet mbà Chieλtè. Ndonè kisc me kjanè ξeu ndè Rognetè gnij nierij t' arressüuscim, e jò ndènè pusctètè gni sctanssè, essiλa cur dò me luejtunè krüetè, te Renohènè Giütetè tè pa gnieffuna, asctu endè mbas sodi sa kanè meu rrenuem.
Page: 35
Paragraph: 11 Giξξè te pa Fèetè, achia bucurè i chiendissinè Renetè tünè, sà duhètè dritta, e S. Fèe me i gnioftunè, e me i zgheξunè se derejtejet. E kü Scerregiuer i fort', me Andèrratè vet tè jerma, mbaλè fachiè rrena, dijti me tè maξè ξunè t' atünè chi e marrenè mbrappa, me pèrɛiem, e me dennuem, giξξè tè daletè Dieλit, e me renuem, ndè gni tè paligiè achia tè pa uξè me perraλa tè tijnaj tè spifuna.
Paragraph: 12 Tè catèrtènè dittè; ξξà Hüji ù banfscinè drittètè mbè Chieλt, e ndè ciast duel jasctè Dieλi e Hana, e Pianetètè, e üjtè, tè sijtè achia fort mbucurojnè ketè sciator tè maξ, tè Chieλet; pèrtè sijλt ansctè pèrsipèri prekunè, sa i maξ, chisc vertüt e forzè, e pusctetè kaa vecessè najet gia cafscè tèperè chisc ξξonè Mattematichitè: se vrappi, ò rendij Dieλit ndo i chielsè tijnaj ansctè fort ma i cpejtè se i Reffesse. Pèrse scioffemè ndè natjet cur hijn meu zbeluem mbè ketè scecuλit tanè, ndè ma pak se gni tè catèrtè hore je giξξè zbelohètè: chi ansctè gni vrap, e te sieλè achia sciumè, sa mbà giξξè Reξij scecuλit; tue sciumuem, giξξè atè vend 166. herè, pèrse achia, e jò mangu mbà, e ansctè i maξ sctatti Dieλit e (si ξξonè Mattematichitè) nd' ansctè ξeu pertochiark giasctè mije, e trechind leghè, trij migliasc essiλa dò. Lettè sciumognè ketà tè gniehunè (aj chi di) giξξè achia herè, e ka mè paam sa mije leghesc, nghet rend Dieλij ndè kachia pak mot atij chi i zbelohètè cur lèen Dieλi: Gni Engieλe i vettème e luen me forzetè vet basckè me tè paret Chieλ chi luen, Se ɛanit se scecuλit, e ndjerè tasc curraj pa mbettunè, as pa mos u fettigunè, as pa mos u ndèrruem. E pèr ketè sceste kachia me urξenè ndivenejnè Astrolojtè sciumè vjet pèrpara tè ɛanetè Dieλit, e tè Hanessè, pèrse curraj mangu nukè vjen keta tè sieλè.
Paragraph: 13 Tè penstenè dittè ξξà Hüji, Te lèegnè Ujenasc giξξè chisc hichietè reschianè, e giξξè chisc flutteron, &c. Crijoj Hüji Ujnass ɛojtè, e Peschitè, Te siλenè dò mbè fet üretè vet, me giξξè ata tè paa gniehunè tè ɛogiet ndè Ajrit, e ata tè pagniehunè Peschisc ndè det, me giξξè achia mendürè. Dissa achia tè meξej saa sctienè trembè. Dissà achia tè vogielè, sa mzijsse dukenè mpsü. Ma giξξè tè unginè, giξξè giümtüresc, e punesc chi gheɛon maj maξi, tue ξanè giξξevè vertüt ndè faret giξξè herè meu pèrterijm. Punè fort pèr ta cujtuem giξξè Nierij i pèrscpirim, sa udob e ka i lumi ɛot, me ngiaλunè Njereɛitè jettèt se Giüchit, tè siλenè dò ndè Misctè vet. Endè ketè lekurè kam meu perterijm, e kam me paam Hüjnè scelbuesinè tem. Job. 19. 26.
Paragraph: 14 Tè giasctenè dittè ξξà ende Hüji letè legnè prej ξeu giξξè spijrt i giaλè. Assò koheje kjenè Crijuem sctansetè, e giξξè cafsce e giaλè pèrmbij ξeet, me giξξè chisc ka me ndjekunè, ndè ligieratet perfundi
Page: 36
Paragraph: 15 Mbij ξèet ansctè Elementi Ujit, issiλi ansctè i Ftofetè, e i gniomè, e dahètè ndè Deta, Lümena, Croena, Berraka, e Lechiegna, nukè ka tè ngiüem chi duketè Süuet, pò ansctè gni boje ò fetürè chi i ξξonè Diafanose ndè duketè kund se ujetè rjeξ tè ngüem, possi duketè mb' jagnevè, e Scup, e Novobardè, ku mbè dissa visse rjeξ verξè, goditète dejscit sè ξeut, chi janè tè Arit kahè ezen, ò rjeξ, tue kjanè ξeu plot zeha, Ari, Regiandi, e sciumè duer s'jeter gianje.
Paragraph: 16 Deetit, (ma tè Sciumetè,) i ξξonè Oceano, e kessi kanè tè ɛanè fijλ' sciumè Deta tè tjere, possicur t'iscinè sciumè gemba gni kurmi, ò ranzè: e keta Deta marrena ani emenite; Assi ξeu kahè pèrpichienè, e pèrsè mbè gni arressüe giξξè dajenè ξèenè prasctu, u ξξonè Detatè, e ndè pèr ξeet asctu ende Detit kuch i ξξonè, asctu ndèpèr Ranetè kuchie chi ka mbregh. Keta Deta (possi ndètè gniehunitè bam ndèr Giulio Cesare, Perendijnè Romessè) janè 30. Ndèr tè sijt catter janè ma tè meξejtè. Oceani, Deti i Iberit, Deti i Kuch, e Deti i Hircan. Battizza, e tünè vjen prej Hanet, ndèpèr atè pusctet chi ka mbij Ujenat possi pèrsipèri, andaj hignenè, dalenè, e Frühènè.
Paragraph: 17 Ujètè prej se nzetit se Dieλit hoλuem banhètè Scij, e pèr luftètè t' ftofetit, & nzetit, banhètè Brescene, e Bore; e Prasctu ende ndèpèr groppat, e speλetè ξeut, se nzetit se Dieλit lèezuem hippen ndè majetè Malevèt: te sijtè dissa tue kjanè ma tè Ftofetè, e tè ndandetè mbanè Ujit sè sciut, e rjeξènè Croenatè pèr jetè: e dissa Malè tue kjanè fòrt sgiuè e fòrt tè hoλè ndè majet, udob e lesciojnè jasctè Ujetè, e rjeξ, e banhènè tè ξξatè. Andaj chisc ξξotè Salomoni se Ujenatè dalenè n' Dèti, e ndè tan' pèrserij hijgnienè, mirretè vesct, se del pèr forze tè Dieλit, & nzetit tijnaj, e jò se dalenè Lümemena tè ungina possi Dunavi, Drini, e Vardari. kanè sciumè vertütè Ujenatè prasctu tè Peganetè mbajtinè pèrtè gnimende sè Ujetè, possi laan baltènè te perjasctscimè tè Miscit, asctu ende ξξojne, se ban Nierinè tè delirè fàjesc, e mpcatèsc ndè Spijrt'.
Paragraph: 18 Pertè mossu larguem uξet se Prindet vette Muhametti kessi sè peganesc muer, e per lig, e fèe, ja u urξenoj t' vettèt: asctu chi me tè udobetè laame tè fajevèt, tè hichiej giξξè chiandra, pèr ti lanè meu reɛuem ndè felichiesctijtè mpcattèvet, e kesctu me tè lijrtè miscit, tè sgianohej Perendileku i tijnaj, tue e ndjekunè sciumiza mbrappa, assò gindje se pa Tènèɛonè, e se marrè, giξξè ξanè Curuerijvet, e tjerè fajevè ma t' meξavè.
Paragraph: 19 Mbij Ajrit Crijoj ɛotünè ɛiarre, issiλi ansctè fort i nzetè, e i ξξaatè: nukè ka tè daam ndèr vetèhè, pèrse ansctè giξξè cund gnimend, achia ndè tè nzetit, sa ndè tè hoλet; nukè ban flakè ndè tametè vet as diegh: ma jasctè centrit, ò sctrattit' se vet, diegh, e veperon ma fort se as ndò Page: 37 gni Elementasc, possi duketè mbè Druut &c. nukè ban drittè ndè sctrattè vet, se kisc me ɛanè drittènè giξξè üjet, e tè Pianetèvet, possi duketè mbè düü dritta cundrueλ sciochieja sciochiesse, ɛaane gniana sjetèressè drittènè.
Paragraph: 20 Assò se cater vertütesc se Elementavet, chi janè cundrè sciochieja sciochiesse, e ato janè tè nzetitè, tè ftofètitè, tè ξξaatitè, e tè gniometè; banhènè ndè Regenitè Ajrit, chi ansctè pèr mijedis Scienatè, Brescenatè, Boretè, Bumbuλimetè, Refeetè, Vettettimetè, Cometetè, Eeretè, e sciumetè tjera tè mrecuλuescimè, possi ndè Historiat, kendohètè, se kanè raam me Scij Zoppa Misc, Tamble, e Giak, Brettèch, Pesck, &c. Ndonessè nukè pèrket me folè pèr keto cafsce mbè ketè vend, as gia mangu pèr tè cprisciunè sciumè faje, e Renè, tè Turchiet, pèr mbij Astrologijet e Metteoritè, nukè me duketè kech baam, me prekunè dissa cafscetè Filosofijsse.
Paragraph: 21 Aj chi n'zier Eeretè prej vissarescit se vet: tue n'grehunè reentè anet se ξeut. Vetètimatè tui kξüem nd' Uje. Psal. 134. Cometi chi duketè si üλ me bisct, nukè ansctè tjetèr vecessè gni Avuλè chi ngrehen Dieλi se nalti ndjerè mbè Regenijtè Ajrit afferè ɛjarmit, e atü mirretè m' ɛjarm, e lescion mbas vetij gni bisct dritteje: e ξξonè se ansctè scegn se ndèrrohètè kund ndo Regenij: ndò uscterij, e Murtaja.
Paragraph: 22 Ajò drittè chi duketè nattenè se reɛohètè se nalti si üλ, chi regnenè Turitè se ansctè gnimend üλ pò se diku des Nierij, kinesse ende cur lèen Nierij lèen me üλ tè rij, asctu ende cur des. Tue cujtuem se gni mend' possi pèrsipèri; se endè giξξè cusc lèen me üüλtè vet te rij. Ajò drittè nukè ansctè tjetèr, vecè gni ɛjarm mbajtunè ndè Rent te nzeta, issiλi del jasctè, nde pèr Rentè ftofeta me tè siat pèrpichietè, ansctu endè ansctè Avuλi trascè, e undürè e ξeut ngrehunè Dieλit ndjerè afferè ɛjarmit, ani mirrenè mɛiam, e dukenè mb' atè mendürè.
Paragraph: 23 Rentè banhenè, cur forzet' se Dieλit, ngrihènè nalt' Avuλi Ujenasc, Berrakasc, e visset scit se gniomasc, e bahènè se nalti.
Paragraph: 24 Njeguλa ansctè chisc lanè Rentè mbas vetij mbassi tè ketè raam scij: Prasctu ξξotè Arist. se ansctè scegnij kξieλtè, e i motit mirè, e cur jet ugnietè pèr ξèe, si mae mbrütètè, i ξξonè Ngich.
Paragraph: 25 Sciu ansctè Uje, chi derξunè bjè prej Renscjt pikè pikè. Voessa ansctè aj avuλe i hoλè ngrehunè prej Dieλit, Ani mbas si tè rie Dieλi, ngrijn se ftofeti, e rescen pèr mbij baart bam Uje.
Paragraph: 26 Bora, e Akuλi banhenè ndè gni Ren fort tè nzetè, essiλa tue dasciunè meu kξüem ndè Uje, pèrpichine me Rent tè ftofeta, e pèr cunderstij ndè ndètè, si essiλa dò me fetüretè vet.
Paragraph: 27 Bumbuλima, e vettètima ansctè gni dorè Avuλi ξeut, e i ndandetè basckè me Avuλitè gniomè, ciuem nalt prej Dieλit ndè mjediste Page: 38 Ajrit, atü Avuλi tue kjanè mbescelè mbè giξξè anet ndè cunderstij, basckon vertütn' e vet achia fort, sa me ɛjarm, e tue baam uξè, kahè gían ma udob ndè pèr Rent', chi e kanè marrè reξ, ban atè Bumbuλimè possi baλa cur del lumbarξet, e se marrit m' ɛiarm' banhetè vettètima. E nukè ansctè S. Iλiu, chi sctie mbè cafscetè kechie, possi ξξonè tè pa ditunitè.
Paragraph: 28 Eera ansctè gni Avuλè i ξeut, chi capèrzen Regenijnè Ajrit, tue hippunè gian avuλa, tè ftofeta, tè sijtè giξξè herè kapak reɛohènè pjetèposctiesse prej ξeut, atü tue ù baam basckè, smundinè as me hippunè ndèpèr te randetè tüne, as me sdrippunè ndè pèr tè leete vet, andaj sctüm aj Avuλè i ξξatè, forzet, e cunderstiet se basckè bahètè, e sctühètè pèr terξuer.
Paragraph: 29 Eeretè janè cattèra ma tè Meξaatè, prej se cater Eeresc, ξξa Chriscti, e ato janè Tramontana, Ostro, prej sè dalit, e Fraschia. Tette janè ato Eere chi ù ezinè pèr krahè. Ato chi janè pèr krahè Tramontanessè ansctè Mjesctri, issiλi ban borè, e brescenè, e prej se sctemanjtèt Veeri issiλi sctergon Rentè, e nukè len' me raam scij. Eretè pèr krahè Ostrit prej se djaξtet ansctè scrirocu, ò Era e poscterè, essiλa ban Refee, e sciena tè meξa; mbè tè sctemanjtèt Murlani, e ansctè i lenguescim. Eretè pèr krahè Levantit janè prej se djaξtèt Volturni, e prej se stemajtèt Euri e ban Ren. Eretè pèr krahè Fraschijsse prej se djaξtèt ansctè Gherbini prej te sctemajtet ansctè Maestri; ban liulè, sciena, e brescena.
Paragraph: 30 Tremeku ansctè gni Avuλè i trasce, issiλi tue dalè si goghessime ɛemeret se ξeut, e tue mos mujtunè me depertuem fachienè ξeut, ndè pèr tè fortètè sajnaj, asctu scterguem ndè speλatè posctera tè ξeut, ban me driξtunè ξeu; e nukè ansctè e vertètè Perraλa, e t' pa Fèut, se Meɛati luen krüetè.
Paragraph: 31 Dreξia, janè düü eerè basckè chi leftojnè ndèr vetèhè, e ciojnè ξeut, ndè pèr furij tè tünè se maξet, Gure, Druu: ende Njereɛ. Ndjerè ketu mbaron kejò ligieratè. <Page: 39 >
Page: 40
Paragraph: 1 Crijoj pra ɛoti Hüj Nierinè baltet se ξeut. Genes. 2. Ndonessè ndè tè crijuemitè giξξè Reξit scecuλit, e ndè giξξè veperatè perjasctimè giξξè hèrè veperoj ɛoti Scen' Tritat, Ati, Biri, e Spijrti Scent'. As gia mangu cur desc Hüji me crijuem Nierinè, ban si gni cuvend ndèr tè tre vettet, e gni tè mposse: jò vecè possi duketè assi numeri plural, ò sciumizè cur ξξotè, Bagnemè, pèr tè caλeɛuem tè S. Ndrittatnè, e vetemijnè t' pa sosmit kjanit vet: Pò ende me sctijm mbè drittè, possi ndè gni Passechüre, ndè tàn' gni tè mbèleξè tè giξξè sej kisc crijuem. Andüj ani udob, tè mirrej vesct tè maξtè tijnaj.
Paragraph: 2 Ndè trajtimtè Nierit Crijuessi pèr tè caλeɛuem tè maξenè dijenè vet, ù scerbüè baltet se ξeut, trajtuem si brumè, goditi gni Sctat, me sciumè duer giümtüresc, esctenasc, Dejgnsc, e tè tjera halatè tè pa gnieffuna, goditunè pèr te geλijtùnè.
Paragraph: 3 Ndè giξξè sctattè Nierit Crijoj ɛotünè tre chind' esctena ndèr tè meξat, e tè voghèlèt: e issiλi dò sisc ka ξjetè duer mendüresc, tè sijtè Anatomistitè ξξerressènè, scopi; Andaj tue sciumuem keto tè ξjetè mendürè, e tue daam t' siλit dò sisc ndèr tè tre chind' esctena, hippinè mbè trijmije, mendürè. Giξξè Esctenatè pèr mbrecuλè pelchüem, e liξunè gnana me tjeterit, me conopeɛ, e tè liξunè tè vet nejscit, tue pèrgiegiunè, e tue gaam Esctenat' e gnianese anè me tjetèret, jò vecessè ndè tè gniehunit tè maξt' tünè: pò ende ndè mendüret possi pèrsipèri. Tue ù rittunè me mot esctenatè gnianesse dorè, me atè scestè, e massè chi rittenè ata tè sijeteressè. Tue urξenuem ɛotünè, chi tè jetè ndèr keto gümtürè, gni veλaɛenij e maξè, chi giξξè giümtürè, e schissè tè scerbejenè gniani tjeterit huaɛa, ani giξξè pèr tè mire tè giξξè sctatit, me gni urξene te maξ, chi ma te ligate, tè scerbejenè ma fisnikevet, giξξè ani tue ù pèrvum Krèesse.
Paragraph: 4 Crijoj Hüji sctatn' e Nierit me fachiè nalt prej Chieλscit possi ξξotè Poeta. Fachiè Nierit tè naltè i ξà, e Chieλnè me soditunè i urξenoj. Pèrse sicundersè urξenoj, chi giξξè Creatüretè Nierit tè scerbejenè. Giξξè isctinè ndenè ka mbetè tijnaj. Asctu ende dò, chi Nierij crijuem pèr Parrijssit, issiλi chiendron ndetè pamitè Tinèɛot, e ndè tè pèrɛiem me tè dasciunè, me tàn'; tè gniohè Tènèɛonè vettème pèr Crijuessitè vet, e pèr tè Sosimit, e pachtè vet. Banè ò ɛot nevè pèr tüü, e vend nukè gian ɛemera jonè ndjerè tè pusciognè ndè tüü. S. Augustini.
Paragraph: 5 Tue passe ɛotünè bam gatij sctatnè Nierit baltet se ξeut, ξξotè tè scruemitè scent. Se früni ndè fachietè tijnaj gni frümè tè giaλè. Genes. 2. E pèrse früma del prej brenda atij chi frün, dò Page: 41 me na bam, me dijtunè, se prasctu spijrti ansctè gni sè kjani, se Hüjenuescimi, possi gni cafsce chi krahènorit se Hüjit del, jo se anfstè gni zoppè, se kjanit se sineɛot (possi ξξanè dissa Heretiche) Pò pèrse ka sciumè cafsce asso se mirasc, chi ka ɛotünè.
Paragraph: 6 Ndjerè tè peganet' e gnioftinè se spijrti ünè vjen pèr jasctè, e nukè bijn pusctetjet se sctatit Nierit, possi aj i tjere sctansseve; pèrse tue kjanè aj gni mend, i pèrscpijrcim mbè scembeltüre tè Engijet, e nukè mundetè me bijm prej gni corpi, ò sctatti tue me kjanè as ndogni te gnimendè ndèr tè dü, e tue mos mujtune me gnioftunè tè Peganetè si mundej me kjanè ajò punè na mpson S.Feja Catholiche, tue ξξanè se ɛotünè vettèhèi crijon Spijrtinè Nierit, e sctie ndè sctatè trajtuem; Andaj scenjtenitè Dottorè tè Kiscèsse ξξonè.
Paragraph: 7 Spijrti ansctè gni jetè e pa sossunè, ndèpèr Te pomendunit, Mendtè, e Volendetnè, Scembeltüretè Tinèɛot, prej sineɛot as gnisseni crijuem, chi mundetè me baam veperatè mira, e me fejüem; e chi mundetè me passe paghetürenè t' miravet, e t' kechiavet: i lirè ndè Mend': me verütè, me vessè, e me tè dasciunè mbucuruem: Achia i maξ, sa ma mundetè me passe tè amesciuem: Achia ma i derejtè, sa ma mundetè me passe, e me desceruem tè miretè. Achia ma i mirè ansctè Spijrti, sa ma pjesse ka sineɛot. Prandaj ndè spijrtit chiendron ajò ghasse, e scembeλtürè, me Tènèɛonè, chi ka Nierij, ndè pra atè fjalè, chi vettè ɛotünè ξξà: Bagnemè Nierinè mbè ghasset se scembeltüret tanè, kinnessè ndè pèr ato tè mira, chi ka spijrti se mirasc se sineɛot Crijuessit vet; e ma para gheɛon tè liretè volendetsè, e Mendtè possi ɛotünè, e Engijtè tijnai: pèrse as ndogni Creatürè ka ndè vètèhè keta tè lire. Po giξξè veperojnè ndè mos dò, giξξè chisc kanè pèr tè baam: possi ɛjarmi ndomosdò djegh, e s' munditè me bam ndrüscej: Dieλi ndomosdò ndritten, &c. ma Nierij ansctè i lirè ndè veperatè vet mundetè me baam e me mos bam giξξè chisc dò. Vecè Nierij ansctè ɛot, e Creatüretè janè scerbetoretè, pèrse Nierij vettème ansctè ɛoti i vèperavet vettè, e keta tè mirè na daan sctansescit: e fort na ban me ghaam Tinèɛot: Pèrse ende aj ansctè gni tè kjanè, tè pèr scpijrcim ndonesse mbè tjeter mendürè.
Paragraph: 8 Kejò ghasse ndèr mendt' duketè ende ndè scembeltüret, e ghassetè veperavet, chi dalenè sosc. Prasctu ξξonè sè Mjescterria ndiek nattürenè pèr sa mundetè, e pèrse Natüra, e Natürenè ansctè ɛotünè, si ma kξjeletè, dò me ξξanè se Nierij ndjek Tènèɛonè ndè mendüretè veperavet vettè. Prasctu si cunderse Crijuessi i Natüressè ɛotünè ndè giξξè veperatè vet, nderèchien giξξè cafscetè pèr mbarim, chi dò me bam: possi me ξξanè ξambetè pèrte prem, e pèrte bluem gieλenè: Duertè pèr tè punuem: Kambetè pèr tè ezunè: Page: 42 Esctenatè pèr tè bajtunè barren' e corpit: asctu ende Mjescterria ezen mbè ketè mendürè, e veperon, possicur pret petekunè pèr tù vesciunè; ban kepuzatè pèr tè mbaξunè: sctepijtè chi trajton pèr tè gieλijtunè mbrenda, e Giemijtè chi ngrehen pèr tè vuem Detinè, &c.
Paragraph: 9 SS. Dottore tè kiscessè duenè me ξξanè sè tjeter ansctè scembeltüra, tjeter ansctè, ghassa; Pèrse ξξonè se Nierij ansctè mbè scembeltürete Tineɛot ndè pèr tè miratè natüresse, chi pat prej sinèɛot pèr tè gieλijtunè ketè jetè. Mbè ghassètè Tinèɛot i ξξonè, ndè pèr hijrt, e tè dasciunit, e ndè pèr vertütetè Hüjenuescimè. Prasctu scembeltüra, chi ezen pèr natürè curraj nukè duaretè ndonè spijrti t' isc ndè Ferrè; Ma ghassà duaaretè pèr gni, si tè duaretè hiri, e tè dasciunitè, tè sijatè duarenè pèr chisc dò mpcat murtaar.
Paragraph: 10 Achia sa veperasc se spijrtit, e pèrse ndiek Crijuessinè vet, bucurè gniffetè se spijrti ansctè i pa mort, e i pa tè sossunè curraj, pèrse me mos kjanè i ɛoti jetèsse amesciuescimè, nukè kisc me veperuem, e me leftuem pèr ta passunè. Perse giξξè chisc veperon, veperon ndèpèr mbarim. Kaλesohetè me tè scruemit Scent'. Sap. 3. Spijrtenat' è derejtevet janè ndè doretè Tineɛot: e nukè ka mei prekunè mundij mortse, ù duknè süüvet marrevet dekunè, e ata janè ndè pach , e pak mbas andaj: e scperessa, e tünè ansctè plot me amescim. S.Gio Apoc. 9. Kanè me lüpunè Niereɛitè moortnè, e nukè kanè me giettunè. S.Gurguri tue folè pèr mundimetè ferrit, ξξotè: Atü mortja giξξè hèrè geλi, tè sosmitè pèr hèrè ɛè fijλ, e tè kechiatè curraj nukè pusciojnè. E derejta, e amesciuescimè Chriscti ɛoti üne. Joan. 6. Aj chi, tè haè misctè tem, e tè piè giaknè tem ka jetèn' è amesciuescimè, asctu ende ξξotè Dennuemet. Ezeni tè maλecuem ndè ɛjarmtè amesciuescim.
Paragraph: 11 Ndevonè pèrte pajtuem mendt' è Malessorevet tinevè pèr mbij chisc ξξonè Epicurejtè, e Machiavelistetè. Hame, e pijme se chisc ansctè nesserè se dijme. Tè sijtè sciumè hèrè anckuem janè prej Profetescit, possi Jerem. cap. 12 Abac. cap. 1 Esdra 4. 3. Pèrse uξet' è t' kechijvet janè me fat? E hescten cur Nierij kech mundon ma tè mirenè se ansctè vettè? A ξξue ma tè mira punè ban Bagdati ranza, e t' kechiavet, se Jerusalemi scembeltüra e Parrijssit? Jobi 21. Chi sckojnè me tè mirè ditt' è vet. Pa tè nderdüm kejò punè nukè ezen si duhètè me bessuem: Tue kjanè gnimendse t' mirevet ù duhètè tjetera jetè ma e mirè possi bucurè ligieron Antagora: e mbas kesso jetè se ka me kjanè paghetüra, e veperavet miravè, & kechiave: e se kejò jetè ansctè gni luftè, e pak spirtenave ndèpèr ata chi janè zgheξunè, Grigia, e Voghèlèɛè: ndèpèr luftètè giξξè herescme me Djemenit, tè sijtè ciohènè cundrè Hüjit, pèr güttètè Chieλet kahè kjenè duuem. Prasctu tue kjanè pèr tè gnimendè Rogna, Page: 43 e Tinèɛot mbijnè asctu endè Güchij tijnaj i pa sosmi, e tè dasciunit' è maξ mbij creatüret' tè vet: Duhètè mirè fiλi me ξξanè se ansctè ende gni tjeter jetè ndonese mirè fiλi nukè dukètè lufta, mendüra, e arressüeja kessajnaj: essiλa nukè kisc me kjanè, me mos passunè Nierij spijrtinè pa mort.
Paragraph: 12 E ndèpèr ketè tè derejtè tè amesciuescimè S. Jacu. I. na n'gusceλon tue ξξanè: Giξξè pèr ghaɛemend mbaniè Veλaɛenè, cur tè jeni tenduem me sciumè tè kechia, e tendimè. Beda pèr mbij keto fjalè ξξotè: Mos ù vignè kech Veλaɛenitè mij, se tè kechijtè mbè ketè jetè luleɛojnè: e jù pessoni; pèrse nukè ansctè veperè fisnikescè, e t' kersctenit, mbè ketè jetè meu ciuem, pò ma fort meu prugniunè. Tè kechijtè as gia kanè mbè Chieλt'; e jù as gia mbè ketè jetè. Pò me speressè t' atünè t' miravè kahe ini ndèrèchiunè, chisc dò tù goditètè mb' uξè duhètè me e gheɛuem. S. Hieronymi; Fesctijr ansctè, e curraj nukè mundetè kusc me gheɛuem tè miratè kessaj jetè, e tè s'jetetèressè. Chi ketu ti mbusciignè Barktè, e mbè Chieλt mendtè: Chi ghaɛemendi mbè ghaɛemend me raam: chi mbè Chieλt, ende mbè ξeèt te jetè i ngusceλuem. Asctu ende Hüji bani spijrtinè mbè scembeltüret' è, e ghassetè vet, nd' ansctè pra Hüji i pa mort, e i amesciuescim, duhètè ende spijrti me kjanè asctu.
Paragraph: 13 Asctu ende, me bam mirè, pèrtè vertètè ansctè gni cafscè, e scendosce Nierit, e fort, e ngusceλueme pèr tè gnimendetè me Tènèɛonè, e lijsse tijnaj, issiλi ndèrechien punetè pèr amescim.
Paragraph: 14 Giξξè cundrè ù del puna atünè, chi veperojnè kech, tè sijtè janè giξξè hèrè pèr cujdesscim, e ghaɛemendetè, e ngusceλimetè tünè janè tè mraɛeta, e tè renscimè, chi c'pejt duarenè: Possi ngusceλimi i t' semuntit, chi pì uje cundrè urξenit Mjekut, me gni tè maξè Scije: Ma ndè ciast i baan mort, e ajò scije gindetè se kje, e kechie, e renè.
Paragraph: 15 Seneka ξξà, jò aj chi ka pak, pò aj chi desceron sciumè, ansctè i Vobek. S. Gion Gojarti. Nuk' ansctè i begatè aj chi ka sciumè, pò aj chi as gniseni nukè ka nevoje. Doi me ξξanè se tue mos kjanè cusc i paa nevoje mbè ketè jetè, nuk' ansctè as gnia i begatè. Pra as tè Begatè, as tè vobech janè mbè scecuλit, vecè atà, chi vetè duenè me kjanè, tue mossu volendetunè se paku. Achia sa mè Gojartinè nzijretè kejò, e vertètè, se aj ansctè ma fort i begatè gni s'jeteri, e ma i vobek se t'jeteri, t' sijλt ma sciumè cafscè mengojnè. Possicur me ξξanè gni Reg ka me kjanè ma i vobek, se gnij vobek Giütètas'; Pèrse Regi kur sè ka me passe nevoje pèr dü miλiogn' Aar, pèr tè ruejtunè ξen' e vet prej Anemijscit', e i vobeku ka me passe nevoje pèr pak aspre meu ruejtunè Unjet. Cusc mundetè me i raam mboh se ma i vobek kjè Vucia Pascia, issiλi pèr tè mbèleξè gni uscterij 12. mije vettesc, nuk' i mbastuenè sciumè miliogn aar, se Kelmendasitè Page: 44 tanè, te sijtè me gni ɛaan'; Eja cusc ansctè trim, mbèleξunè affere 500. vettè vraanè Vucie Pascenè, vjetit se Chrisctit 1639. E ndè nevoje mpsuem me granè lekuren' e Chiarrit possi tè begatete Majen' e Mieλit, e ndè atünè ajò gieλè ma scije ù kaa, se Pasciaλarevet, e Sangiachevet miscij kingiavet, e Vjetevat gniomè, pa ndiem curraj tè ghinè, tue granè pèr giξξè hore, e tue vottè reξ ndè per Rajettè tünè, possi ξξà Profeta; kanè me arξunè reξ Giütetse, e kane me pessuem vnij possi Chientè , e giξξè herè ma fort descerojnè.
Paragraph: 16 Pò ende Nierij, i perkorè mbè haet, e piet giξξè hèrè ansctè ma jetè ghiattè possi kje S. Ndou Abbat. S. Hiλarioni, e S. Romualdi me tè tjerè assò doreje te sijtè mbetnè giaaλ ma sciumè se gni chind vjet, e gheɛojnè gni drittè tè ngusceλuemè, me gni tè maξ, tè dasciunè, e tè perɛiem me Tènèɛonè: Te sijenè punè, e ghaɛemend Bark kechijtè as pak, e dijnè. Tè Dejmitè, e tè pa ghinetè mbè tè ngranè scurtojnè jettenè vet. Pessojnè tè kercitunè, Scittè, tè ξimtunè Barku, Jakij, & tè Djegunè, Tè Vjeλe, tè ndüm: tè pa t' ditune: Menij: me tè tjera, tè kechia, e as ndogni ghaɛmend i tünè mberrijn mbè scpijrt: issiλi banhetè me ato tè pa uξa Anemik me Tènèɛonè, e nukè jet mbè ghassetè tijnaj, e nukè mundetè ma me passunè, chisc desceron, e pèr chisc kjè Crijuem sineɛot. Pra spijrti ansctè i pa mort, e mundetè me passè possi ansctè ξξanè, ò ndejesse, ò Pendessè, e curraj vertet nuk' ansctè, se mhas kessò jetèje ezen prej cotpi ndè tjeter cor, possi ξξà Pittagora. Andaj Djaλi me giξξè forzè, e fuchijtè vet pò lefton me mbajtunè nguλè ndè mendtè ξeut ketè venè tue e bam me renuem ndjere ndè dit tona.
Paragraph: 17 Ndè keto dit pèrbeenè Priftenitè gni Buλè prej Uret se sctrenjtè vendij Drijnsctit. Pèrgiegiescinè Djemenite pèr gojete saj, se ansctè Spijrti, kesc i Ali Marincit. Ma i kechi Turch ξξomsè, chi ka passunè giξξè ξeu i Arbenit mbrenda. Turitè i bessojnè, e scej tè bantè i lumi ɛot chi tè mos kiscinè dasciunè ende me i ndjekunè Maλessorètè tanè, ndè mos leftofscim me mos i lanè.
Paragraph: 18 E ù baa Nierij me Spijrtitè giaλe. Gen. 2. Mbet pra Adami me jetè, Nierij giξξè sei i unginè: e pèrse kje pèrɛiem cater elementasc, ξeu, Uji, Ajri, e ɛjarmi; mbèt ndènè pusctet tè catter mendürevè Anemikè, chi janè tè ξξatitè, tè gniometè, tè ftofetitè, e tè nzetitè ndèpèr tè sijet vjen mortja sa dò hèrè gniana sè mendüresc munden tjetèrenè prasctu ξξotè Filosofi: Jeta ndè luftè, Mortja ndè Dobij. As gia mangu Adami, asso koheje cur kje crijuem nukè pat me dekunè, tue passe kjanè i pa mort: jò pèr forze tè pèr mbrenscimè pèrse mej passè raam Page: 45 Patèrscianè kisc me passe mbüttunè: Pò pèr gni forzè, tè pèrjasctscimè, e rogne tè Tinèɛot, me catter ndihmè tè fòrta. Ma para pèr tè dasciunè tè derejtenè, i ξà ɛotünè Dijene; se düjti pèr tè dvuem tè kechienè, e pèr tè nzitunè mbè tè mirè, e ansctè synderesi Spijrtit. Se tretti kje gni dije, chi ndritten mendtè me gnioffunè Hüjjn' e vet; vettèvetèhènè, e scecuλine issiλi isctè crijuem pèr scerbetüretè tijnaj. Se cattèrti kje gni tè dasciunè issiλi ndèɛen ɛemerenè; pèr tè dasciunè Tènèɛonè pèr mbij giξξè cafscet, e sciojnevet possi vettèvetèhènè.
Paragraph: 19 Mbèt Adami pa ndogni pessimè ndè vetèhè pèr se nukè pat as uun, as het, as pat ndiem tè nzetè, as tè ftofetè; As ndientè Fedighe, as i bante kech lenghimi, as curraj nukè pritti Moort. Pèrse giaaλ kisc pèr tè vottè ndè ngusceλimetè Parrijssit; nukè pat me passunè nevoje Petekasc, e Duesciunè nukè pat me passunè mbaarre. Pat me kjanè ɛanè ndè barktè s' Amesse pa ξuunè; e tè lemitè tijnaj kisc me kjanè pa ndogni tè ξimtunè. E tè lecundunitè giümtürevet pat me kjanè ndène urξenitè volendetsc.
Paragraph: 20 Pèr gni si Adami mbèt giaaλ ɛotünè, e nderroj assi vendi kah', e pat crijuem, chi kjè Fuscia, e Damascenit: e vu ndè gni Copescte tè ghaɛemendevet, e i ξξojnè Parrijssij ξeut, chi ansctè mbè atè anè ξeu ma tè naltè, ku ansctè gni Ajer fort i cuλuem, mbucuruem me luλè, e Peme, e plot me Eere tè mira; nukè gindetè mbrenda as ndogni sctansse, daam cater lümenasc mbè catter krena. Mbucuruem, me druutè dijesse t' mirit, e t' kechit ruejtunè prej gni Cherubini me gni spattè Flakeje. Nukè janè mbrenda, Bumbuλimè, e Reffee; e ξξonè Se janè Dü Dimena, e düü Vera: ò dühèrè frujtojnè lissatè, mbè düütè kξüemetè Dieλit ka Dimeninè. Mmbè Düü tè gnimendunitè Ditessè, e Natesse ka Veerenè, pèrse ansctè goditunè, e crijuem ndèr scegn' t' Equinotijt.
Paragraph: 21 Atü tue dasciunè ɛotünè me bam, e me Crijuem Evenè me mos lanè Adamnè ndè sciochenij tè sctanssevet, atè tè gnimendè dittè, sctiu gni giumè ndè Adamnè, e ndèr sa aj pò flij, i hoch gni brignè, e mbusci me misc, e trajtoj, e bani te parenè grue. Ndè ketè giumè chi pat Adami, i caλeɛoj ɛotünè te foorta misteria, e sciumè cafsce chi iscinè pèr tu goditunè. Adami ani bani me dijtunè giξξè se tè bijt' è vet, chi tè chiendrojnè nde tmertè Tinèɛot; e tè mossè traɛojnè: e kjè possicur me ξξanè si kisc pèr tè baam Hüj, e Nierij; kiscet scenjtè se tijnaj: si kisc pèr tu mbusciunè scecuλi me Uje, e si kisc per t' arξunè Ditta, e Giüchit me ɛjarm.
Paragraph: 22 Mbassi ù crijue Eva fort' e bucurè, possicur t'isc kjanè 20. Vjetsc, e Adami possi 30. Vjetsc; mot ma i godicimi pèr tè leem fèmij. Page: 46 E paa Adami Gruenè vet, e tue marrè vesct se pèrse isc crijuem, e se isctè pèr tu sciumuem scecuλi; Fort tue e dasciunè ξξà: Ascti Esctenasc se mijasc, e Miscij Miscit' tim , per tè sijet ka me lanè Nierij Atene, e Amen' e vet, e ka me kjanè ngittunè me gruetè vet: ξξotè gruetè vet, e nukè ξξotè me t' Amet, ò t' Emptet, ò Cunatet, ndò me sciumè graa, po me gnia.
Paragraph: 23 Eva nukè kjè baam prej kreje, tè mos ɛotenon Nierine, as kjè baam kambesc, tè mos ndèpèrkambej prej Nierit: Po brignet. Asctu chi me tè dasciunè t' iscinè fort liξunè tè dü, e scterguem me liξ.
Paragraph: 24 Düü tè mira bani ɛotünè gatij Nierit, gniana mbè ketè jetè, e tjetera mbè tjeteret jetè. Tè parenè tè mirè, jà ξa ndoore, e t'jeterenè jà pèrmetoj. Prasctu dò ende me i ξanè, düü urξenimè, gianennè me ruejtunè tè miren' e Natüresse, e tjeterenè pèrtè merituem ata tè mirè chij kisc pèrmetuem, e keta tè mirè nukè mundej ndrüscej ma mirè meu passunè se me tè giegiunit; prasctu urξenoj. Gen. 2. Giξξè druscit se Parrijssit hà, e gheɛò, ma Drujet se Dijesse kechie, e t' mirit, mos hà: se ndè chisc dè dittè tè hasc soje, mortjet ke me dekunè. Iscinè ndè ketè Parrijs, te ξeut dü lissa me Peme düü duersc, tè sijtè ende veperojinè punè dü mendüresc. Gniana Peme kje prej sineɛot permettuem Adamit, pèr tè mbajtunè vetehene giaaλ per jetè: Tè düjtenè nukè ja pèrmetoj ɛotünè me ngranè, ma ja là ndè te liretè mendse, e volendetse vet si te doj, ò me ngranè, ò me mosse ngranè, e ξξonè se kje Fiku: ndèpèr atè ɛacon tè mocim, chi duketè giξξè hèrè Adami seruem, se mbelon mbarren' e vet me gieξtè Ficut.
Paragraph: 1 Diaλi anemiku, i doresse Nierit, tue mos mujtunè me duruem, chi gni Creatüri, balteiet crijuem, tè kisc pèr ta mujtunè, me tè miratè vet, leftoj me i bam me hijm ndè faj, e mpcat. Iscte ξξotè tè scruemite scenjt'; gni Giarpene dije kech mbij giξξè sctansettè ξeut. Kisctè fachienè possi gni Vaiɛe, ndè tè sijet hini Diaλi, e me tendimetè tijnaj ma para pèr leftoj Evene, possi ma tè lighene, tue i ξξanè: Pèrse urξenoj juve ɛotünè, chi tè mos hani giξξè Druscit se Parrijssit. Tue pam Diaλi se grueja po ieptè fjalè, si nderdüm, mbet, e i ξξà. Nukè kini me dekunè, e kesctu tue marre me te mire ate haj asso pemeje, i permecoj: Kini me kjanè possi Hüja tè dijtescimit' e mirit & t' kechit; i pelchiej gruesse, e fejej nde düü pune; Ma para ù maξesctue, tue dasciune me kjane possi Hüj, se düjti nde te pa giegiune, tue ngrane chisc nukè i kje permetuem. Andaj ani dü namè, e maλekimè pat: chi kiè, ndènè pusctetè Burrit ke me kjanè, ndèpèr maξesctijt: Me tè ξimtunè ke me leen, pèrse kerkoj chisc nukè ju kje pèrmetuem.
Paragraph: 2 Tue passunè Eva kerkuem pemene, ed ende me kerkuem Adamit, issiλi pèr tè mos iξenuem Gruenè vet, e kerkoj. Andaj pat pèr pendesse: Me djerse tè baλit tit ke me geλijtunè, e me ɛanè bukenè tande. Diaλi ndè giarpenit pat zmijr, Rreni, e Masctroj, ò nghegniej; Per zmijrtè kech pat per pendesse, per mbij krahenuert tand' ke me ù hjekunè reschianè. Per rrenet, ξene ke me ngranè : per masctrimt; Ajò ka me tè dermuem krüetè tat.
Paragraph: 3 Ndè dò me dijtunè, issiλi sisc fejej ma teperè Nierij, ò Grueja duhètè me dijtunè, se per dissa punè, ma fejej grueja, e pèr tè tjera punè, ma fejej Nierij: Grueja fejej ma fort pèrse kisc ndè mend punè ma tè kechie, tue dasciunè me kjanè, possi Hüj. Ma Nierij vecè doj, me mos iξenuem Gruenè, te miret' e vet. Asctu ende fejej ma fort Grueja cundre vetèhesse Page: 48 cundre Tinèɛot, e sciochit vet, e duketè andaj pèr se pat ma sciumè maλekimè. Nierij ma fejej prej mendse: pèr se kisctè ma tè maξè dije tè vertetèse; Prasctu kje ende ma tè maξ tè pa dasciunitè Nierit prej sineɛot.
Paragraph: 5 Pèr tè kechiatè spijrtit, tè dü fèjünè gnimend, possi cunderse mbè gni mendürè ezen, tè pèrɛiemitè spijrtit me misct tè gnianit, e tjeterit. Ma e para, e kechie pèr pendesse tè mpcatevet tünè kjè ajò fjalè, chi kendohetè ndè Jobt'. 13. Kusc mundetè me delirunè gni punè ɛanè farejet se feλijmè 2. gni tè prierrè prej mpcatti Gen. 8. Prijrenè, e hjekenè schisset' è Nierit c'kurse se rijut se vet. 3 Tè fesctiretè, ò pritessa me bam mirè. Proverb. 24. Ndè pèr Aratè Nierit Prittues sckoua, e gnie giξξè, e kiscinè mbusciumè hijnξitè. 4. Tè trascetè mendsè. Sap. 9. Misci chi c'priscetè, raandon Spijrtinè. 5. Lufta e pèrdicimè. Ad Gal. 5. Misci desceron cundre Spijrtit, &c. 6. Cujdessi i pakorè. Matth. 6. ξξom une juvè mos kinè cujdes jetèssè sajnaj, &c. 7. Tè sciumete pessimevet. Job. 3. Nierij leem prej Grueje, i giaλè pèr pak mot, mbusciunè sciume se kechiasc. 8. Manessa, e ngusceλimit', issiλi nukè mundetè me ù gheɛuem sa tè jemi ndè misct'. Andaj Apost. Phil. 1. ξξà; Desceroj meu c'prisciunè, e me kjanè, me Chriscnè me tè tjera pendesse te pa gniefffuna, e traɛime, chi erξè vecè ndèpèr voλendet, e tè dasciunè tè nierit. Pèrse Diaλi pak tè kech, e dam mundetè me bam atij chi i largohetè: ma sciumè te kech mundetè me bam atij chi javitetè S. Aug. Serm. 197. de Temp. ξξotè: se Diaλi ansctè gni Chien' i liξunè, ndèr hecura, issiλi mundetè me lehunè, me nzitunè, ma me ngranè as pak nukè mundetè, vecè atàn' chi dò. S. Gurguri pèr mbij tè 4 dap. Job. ξξotè se Profeta ξξeret Diaλinè me Emenitè: Mirmicoleon, possicur tè ξξoj luan', atij chi pergiegietè, ma ξenieghelè atij chi lefton. Prasctu ξξotè S. Bernardi; soditeni veλaɛene, sa i ligh ansctè Anemiku üne, issiλi nukè munden, as dobiten kand, vecè atan' chi dò vettè.
Paragraph: 6 Diaλi Anemiku i doresse Nierit ansctè ajò Bisce, paam ndè Apoc. cap. 3. E gnie pasce prej Detti Biscenè tue ù ciuem, chi kisctè sctattè creana, scembeltüra, e sctattè kechiave pakoreve. E para, e kechie chi ansctè Maξesctia, possi ξξotè tè scruemitè, Tè ɛanetè giξξè mpcattevet ansctè Maξesctia. Se düjti zmiri, 3. Menia, 4. Pritessa, 5. Lakemia 6. Grükessia, 7. Curuemia, Ndèr tè sijat dü pèrcassenè spijrtit, e penssè Miscit; janè dü mendüresc, gnianene herè bahenè mbaλè fachiè, sa cusc dò i gnieh se pèr tè gnimendè janè astù. Herè vignenè mbeluem, e banhenè ndènè hietè gnij sè mirè; andaJ Maξesctia ξξotè, prasctu due me kjanè i parè, pèrse desceroj me bam mirè. Menia ξξotè nukè duhetè me i duruem ξuunetè, e tè kechiatè, chi tè mos banhenè pèr ɛacon. Zmiri ξξotè nukè desceroj tè miret' e cujnaj, chi tè mos maξesctohetè. Page: 49 Pritèssà ξξotè nukè due tè bagn ketè fedighe, tè mos mbahemi i paa arressüe. Lakemia ξξotè, duhetè me mbeleξè begatij, asctu chi ndèpèr vobɛijt mos jemi forzuem me baam cusserij, ò grabetij. Grükessia ξξotè, duhetè me üschüem Misctè, me gieλè tè zgheξuna, chi tè jemi tè foortè ndè scerbètüretè Tineɛot. Curvenia ξξotè duhetè me lijruem voλendetn' e miscit ani me baam gni tè foortè pendesse.
Paragraph: 7 Keto tè sctattè mpcattè te kechia jane' mbè scembeltüretè atüne sctattè krenave tè assaj Bisce. Maξesctia possi Luaan': Zmiri, possi Chien. Menia possi Ujk. Pritèssa possi Gomaar. Lakemia possi Irich; Grükessia possi Aruscia, e Curuemia possi Derri.
Paragraph: 8 Keto tè sctattè mpcattè, kjenè mijekuem ndè Nierit me Munditè ɛotit Tinè Jesu Chrisct. Me tè ungiunitè kresse mbè krüjt, ù mjekue Maξesctia. Me vratè pèr Anemijt, ù mengis Menia. Me tè celetè Crahenorit, ù mengiɛ Zmiri. Me tè baajtunitè Crüjsse, ù mengis pritessa: e tue ξanè Petekat' e vet atünè chi è vunè mbè Crüjt, ù mengis Lakemia: e me tè pijmitè Uξuλesse me helm, ù mengis Grükessia: e me tè raffunatè chi duroj, mengiɛi scelbuessi Curuenijnè.
Paragraph: 9 Mbassi kje giucuem faij Adamit, & Evessè, possi pèrsipèri. Mbij si mbet ndenè pusctet' t'atünè sctattè mpcatteve, e mbassi faji kje giukuem me rjeξunè ndè faret' e fistè tijnaj, ndè atan' te nzijtunè, issiλi ansctè possi hini, chi mba giaaλ ɛjaarre. Andaj S. Augustini ξξotè; Mpcatti chi rjeξ me tè leenit, nukè, e sctüni ndè fiste Adamit, te lemitè: Pò Curuenia tue ù baam Misci hajn. Ndèr kachia mbet Adami ndè Anemichiessij me Crijuescinè vet: tue kjanè pèrɛanè giξξè Creatüresc.
Paragraph: 10 Ndevonè tue mos dasciunè ɛotünè, chi Adami mbassi pat baam fajnè, tè doj mè ngranè ani asso pemeje, se lissit jetesse, ani mbassi tè ketè ngranè ti nghiatej mortja: Urξenoj, chi tè del Parrijssit, ndè tè sijλt nukè pat ma mbettunè mbijsse sctattè hore, ò kohè. Ndè ciast duel me tè meξaa lot, e vote me ndegniunè Adami, possi ξξotè i S. Gio: Gojearti, jò fort larg Parrijssit se ξeut. Asctu chi giξξè hèrè tè kisc pèrpara süvet, chisc kisctè dujerrè, pèr tè kjam, e Anekuem fàjtè tünè. e ξξonè ma tepere Eva: pèrse sütè sajnaj curraj nukè iscinè terunè. Ma perditè i ctohescinè lottè, tue paam tè kechiatè, chi e mbeluenè atan', Burren' e vet, e femijne, tue bam fajetore vecè vetehenè.
Paragraph: 11 Ndevonè Adami mbassi kjè giaaλ' 930. vjet duich, e possi ξξotè i S. Aug. vorrij tijnaj kjè mbate vend, ku kjè vum mbè Crüjt Jesu Chriscti: Tue urξenuem ɛotünè chi giaku i t' Derejtit tè laghigne, e t' laagnè Pluheninè t' pèrmpcattenuemit. Adami ndè Jerusalemt prej se mbaruemit, se jetesse vet pat Geλijtunè, e atü Page: 50 duich, e kjè vorruem prej Enochut. Esctenat' è tijnaj kjenè ruejtunè ndè gni Arcke ndè mottè Ujenavet: sodit Tirin. in Gen. cap. 5. Ndè ketè punè janè ende me nee Gherchijtè, tue ξξane se cur ù ngul Crüchia, ù giet gni krüè Nierij i maξ, i duekunit: issiλi kjè vum ndèr kambetè Crüjse, e ndjerè m'psod asctu scruhetè. Tue ξξanè se Calvaria, ka emenitè prej asso fjalèje Calvitiè pa lesc, jò vecè ndèpèr Resctenatè t'vraamet, tue passunè kjanè vendij tünè, pò ende ndèpèr Crüetè Adamit jù forzuè emenitè. Spijrtin' e Adamit, e t' Evesse Jesu Chriscti i muer me vetij ndè Parrijssit atè dittè, chi ù ngiaaλ.
Paragraph: 12 Sciumè descerojnè me dijtunè se, pèrse ɛotün' e bani Nierinè, chi tè mundej me fejüem. Pèrte sijet punè sciumè arresegnè gindenè. Ma para pèr tè caλeɛuem Forzenè Tinèɛot issiλi veteme ansctè i pa nderruescim, e i pa kξüescim. 2. pèr tu caλeɛuem Dijeja e Hüjenuescimè, essiλa cafscescit se kechiasc di me zgheξunè tè miretè. 3. Pèr tu caλeɛuem tè buttètè, e t' mescerjers e Tinèɛot, me tè sijet Chriscti Scelbues nzuer Nierin' e duarunè ndèpèr mpcat. 4. Pèr tu caλeɛuem Giüchij Tinèɛot, me tè sijet kξen, jò vecè t' mirèvet paghetürenè, pò ende t' kechijvet Pendessènè. 5. Asctu chi nierij te mos jetè ma i ligh, se tè tjeratè Creatürè, tè siλatè urξenoj, chi tè ezinè me volendessètè vet. Prasctu ende ù desc Nierinè me lanè ndè tè lijrtèvet. 6. Ndèpèr lauditè Nierit, pèrse, lum aj Nierij chi mujti me fejüem, e nuke fejej. 7. Ansctè bucuria, e scecuλit; pèrse cafscetè chi janè cundrueλ ma bucure sckelchiejne sciochiea andaj sciochiet, prasctu ndè pèr tè kechijt, nalzohènè tè miretè, si tè jenè vum gniani ndaj tjeterit. 8. Ansctè pèr se tè miretè, banhènè ma tè mirè ndè pèr tè kechijt, possi ξξotè i S. Aug. Té kechijtè prasctu i len' ɛotünè giaaλ, ò tè keξehènè, ò ndèpèrtà tè miretè, tè bahènè ma tè mirè.
Paragraph: 13 I leenè Adamit sa kje giaaλ Caini, & Abeli, veλaɛene: Pò Caini pèr zmijr vrau, tè Veλaanè Abeln' e derejtè. Mbas' kessi se düsc leu Sethi, issiλi me tè miretèvet ngusceλoj t' Atenè c'kusceλuem ndèpèr mortè Abelit. Bijte, e brenɛi Sethit, tue chiendruem ndè feet, possi i patnè mpsuem, e nderechiunè i Ati, e i Giüsci Adami, tue scerbüem fescim Tinèɛot t' maξit, kjenè baam tè degnè, me kjanè ξξirrè Bijtè Hüjit. Pò Bijte, e brenɛij Cainit, tue ndiekunè giurmetè Cainit Giakessit veλat, ù vunè cujdissèvet kessaj jetè, e kjenè ξξirrè Bijtè Niereɛet. E keta kjenè tè paretè chi gietnè, e ɛuunè fijλ Mjescterijt' e Hecuravet, e tè tjera mjescterrijve, me tè sijat kjè baam, e ngrehunè Enochia, e para Giüttet mbè scecuλit. Brenɛij Sethit ù ξà Dijesse, e cujtimevet Tinèɛot. Lamechu pèr mbijnipi Cainit giakessorij t' Güsct Page: 51 kjè i pari chi muer düü Graa Adenè, e Seλenè, e kejò punè vottè pèr ɛacon ndè fisstè tijnaj, e ù pèrɛiè ende ndè brenɛtè Sethit, pèr gni si hijnè meu kruscchiuem, me Cainitat; e c'mattèhère hini giξξè sej meu duarunè ndèr Niereɛit, Tmeria, e droeja, e Tinèɛot.
Paragraph: 14 As gia mangu kjè ende ndèr brenɛtè Sethit gni tjeter Laimech ma i mirè, e Scejnt, nipij Enochut Scenjt, tè sijλenè ɛotünè muer, e sctiu ndè Parrijssitè ξeut, ndjerè mbe dittètè Güchit me ɛjarm. Kü Lamech kjè i Ati Noeut derejtè, e t' mirit pèrpara Tinèɛot, aj vettème, e femia e tijnaj. Ma giξξè scecuλi tue kjanè ξanè mpcattevet fòrt t' scemptuemèvè, kjè fòrt bam anemik me Tènèɛonè, issiλi tue fort ù iξenuem, descti me vraam scecuλinè. Andaj 1656. vjet mbassi ù Crijue scecuλi, e 600. vjet se isctè leem Noeu, kjènè vjena achia tè meξaa ndèpèr giξξè scecuλit, sà giξξè e mbütnè, e mbeluenè pak mos pèr gni mottèmot t' unginè. tue zoffunè giξξè gianja e giaλè, e ù mbütnè giξξè Niereɛitè jasctè Noeut, me tè sciochiet, e me tè trebijtè tijnaj, e me graatè tünè, e me faretè giξξè cafscevet giaaλavè, e kessi sctattè vettesc ani hini ξeu meu mbusciunè, e meu sciumuem, kξüenè Mjescterrijtè, e Dieja: e Noeu giet sè riu si kisc pèr tu nzierrè vena n' Ruscit, e me ngranè misc. Semi i pari birij Noeut, possi ξξonè se kjè Küj Melchissedeku, bani Salem Giüttet, essiλa ani kjè ξξanè Herusalem: e mbassi kjenè fort sciumuem bijtè tijnaj me brenɛtè tünè, ù daanè, e zuunè ξenè pertochiark. Prej Arphakadit, me tè vet, zuunè fiλ Caldejtè. Prej Heber, Jevrejtè; Prej Assur Assirijtè; Prej Ioetan, janè lndistantè; Cham i düjti bijr, i Noeut, issiλi kjè maλecuem prej se Atit Noe me giξξè faret, e fisstè tijnaj, ndèpèr atè tè pakè ndeer chi i pat: tue ù daam si, e prej Semit se veλaat ma se maξit, me faret e brenɛtè vet, mbusci atè pjesse ξeu prej Mjessedittè, Mizraim kjè Ati Magüpepet; Chusi, Moret; Sydoni Fenicijssè. Chanam i Chananejet. Gog, i Arappevet. Iaffetti i tretti bijr, i Noeut, votè me gindtè vet prej Settentrioni, e prej se ndegniunit se Dieλit, e mbusci giξξè atè ξee. Madaj ansctè krüètè Medet. Iovan ansctè krüetè Gherechijet, ò Vrumet, Magogi, i Tatarevet, e prej Cittim janè Italiantè.
Paragraph: 15 Ma pèrpara se dahescinè, descenè pèr gni tè pomendunè me baam gni Gjüttet fort tè naltè: essiλa punè tue mos pelchüem Tinèɛot t' maξit, ù dau ghiuhetè tui baam mbe sciumè ghiuhè, achia saa nukè mirrinè vesct sciochi sciojnè, prasctu ndo mosdò, lanè atè punè t'assaj Giütet, essiλa kjè emenuem Babilonia, gi dò me ξξanè Bagdat, e me keto ghiuhè, tue ù pèrɛiem Turitè, ξξonè se janè 72. Fee, rrenè e maξè: Pèrse gnia anscte Hüji, gnia Feja, gni Pagheɛimi, ghiuha, e jevrejet, me tè siλet foli ɛotünè <Page: 52 >, Adami, & Eva, ndjerè asso kohejè me fistèvet, mbet ndè sctepijtè Heberit se siλit ani kjenè emenuem Jevrejtè.
Paragraph: 16 Ndè ketè sctepij, possi endè ndèr dissa te tjera, tè brenɛit Semit, chiendroj scenjtenia, e nderetè plaka, tè sijatè fort i ndritti Sibiλa Sabetha, ma plaka, e ma e para nder giξξè tè tjerat, tue forzuem feenè, me Profetij, e tue i mpsuem me veperuem mirè. Ma tjeteri ξee tue ù larguem fejet, e se mirasc se prindet, kà pak kà pak ù reɛuene ndè Iξulatrij, e me tan' ndè giξξè duer se kechiasc.
Paragraph: 17 Abrami sa ma scenjt, achia ma me ndèr kjè sctepijet se Heberit, kjè fort dasciunè prej sineɛot te siλenè paa, e pritti ndè sctepijtè vet, mbè fetüretè Nierit ndèr tre vettè. Asso koheje, tue kjanè ma plak: possi ende Sarai, e sciochieja kjè bark ξξatè (e ndèpèrasctu, sciumè vjet pèrpara, pat marrè Agar scerbetorenè, se siλejet pat Ismaele, tè siλenè basckè me t' Amet, e chitti Abrami jasctè sctepijet pèr urξenitè Tinèɛot, i pèrmettoj ɛotünè gni Diale brenɛit se vertetèt tè siλenè emenoj Isak: e brenɛit se tijnaj pèrmetoj ɛotünè se kisc pèr tè leem, scelbuessij pèrmetuem. Tui urξenuem ɛotünè tè Reξpritej asctu chi tè gnihej s'jeter Popuλi e gindje se pegane, ma tepere se kisctè pèr tè hijm ndè ξeet ò pèrmetuem, chij ξξojnè Chanam, plot me Njereɛ tè pa Fee, e perse atü i duhej me leftuem, e me marrè me giak, dò ɛotünè chi fissi tijnaj assi scegni bucurè tè gnihej, chi si issiλi dò ndèrscim tè hijntè ndè ξeet.
Paragraph: 18 Isaku pat dü bij, Esau, e Jacobnè, ketij i Ati Plak, i ξà tè becuemitè, ende me kjanè i pari ndèr Veλaɛenè. Prej sineɛot kjè fort ngusceλuem Jacobi, sciumè herè tue jù caλeɛuem, asctu ende tue i ξanè bij mejaft, pèrsepat Jacobi dümbèξjetè bij Masckuje, tè sijtè ani ξanè emeninè 12. Tribut' Israelit.
Paragraph: 19 Zmirij Veλaɛenet bani me schelchüem Josefnè ndaj tè mbraminè Veλaa, küj tue kjanè prej Veλazenisc scittunè ndè Missijrt', kjè prej Sineɛot nalzuem mbè tè maξè forze, ende ndè sctepijt' Faraonit. Juda chi kjè i cattèrti Veλaa, pat prej sineɛot gni fat, chi brenɛit se tijnaj kisctè per tè leem scelbuessi: possi profetizoj i Ati, cur ξξirri tè bijtè cur pò diss' mej becuem, cur profetizoj ende, se Tribu, e Simeonit, e Levit, kiscinè pèr tu bam basckè, pèr tè vraam scelbuessinè. Tue ξξanè ende Davidi. Psal. 77. Po zgheξi Tribunè Judèsse Maln' e Syonit, chi pat dasciunè.
Paragraph: 20 Ma ende kü Popuλè vottè se kechi, mbe tè kech, achia saa, e mberrini achia kech, chi ò tà kisc pèrtè sossunè Güchij Tinèɛot ranzesc: ò pèr tè baam mengij giξξè assaj se kechiè, Messerierja, e tè miretè tijnaj. Gerem. 5. nukè pusciontè tue kjam. Sijlniu reξ uξevet Jerusalemit, e soditeni, e vini roe, e lüpeni ndèpèr Trigiete Page: 53 sajnaj à mundeni me giettunè gni Nierij, chi ban Güch; e chi lüpen fenè, e kam me ju bam ndihme? Ma pèrse c'kurse jeter se jeterse, ɛotünè ndèpèr mesceriete vet kiscte vum Roch, me ciuem, e me nalzuem, Natürene Nierit mbij giξξè Creatüret, tue dasciunè me e basckuem, me vetèhè, tue perɛiem, gni tè vettèminè bijre vet ndè Misc. Bani me dijtunè scecuλinè pèr giξξè cachia tè mirè: asctu chi kejò dije, e vertetè tè bante niereɛitè me passè scperessè, e tè penduem fajescit se vetsc. Asctu chi scecuλi ndèpèr tè pa dijtunè tè mos reɛohej ndè tè kechia matè meξaa, e tè denuem te tij, tue kjanè tjeter Nierij desperüem, e i duaruni; pèrse pèr keta, ma scperesse nukè ansctè.
Paragraph: 21 C' cuurse se parit Abelit se derejtè, e ndjerè mbè tè S. Gion Pagheɛuesine, ndè giξξè ato jetè tè scecuλit, curraj nukè là, Mescerierja Tinèɛot, me bam me dijtunè Nierinè; jò vecè me speresse tè mbelueme, pò ende me Patriarche, Giukates, Priftenè, Regenij; Profetè, pèr te arξunitè vet: tue sciumuem Dije tè caλeɛueme, e ndivenessa, scembeltüre, pèrmettèssa, Profetij, chi tè bessojinè possi cunderse ketu perfundij ka meu caλeɛuem; se siλedò cafsceje mbè vendtè vet: tue ɛanè fijλ prej gni dijeje se fjalevet, pèr tè marrè vesct giξξè cascetè possi mirè fiλi flittenè. <Page: 54 >
Paragraph: 1 Profetia ansctè gni tè früm, ò tè ndrittunè tè Spijrtit Scenjt: ato cafsce chi janè pèr tu goditunè, me gni tè temelitun'è tè pa lecundunè, tè derejtè caλeɛon. Asctu ξξà Cassidori. Mbè sciumè mendürè epetè kü hijr. Ndò me veperatè Niereɛet, possi kjè cuur bani Noeù Profeta Archene, Sacrifitiatè, ò scecrimet' e Abramit, e tè sckuemitè Dettit kuch; Ndò me tè leemitè cujnaj: possi kjè atà tè Esau, e Jacobit, chi scembeλentè cafsce, chi kiscinè pèr t' arξunè. Ndò me tè folè, tè Engijet, possi cur folnè Abramit, Lotit, e tjerevè. Ndò me tè paam, possicur e paa Esaia, & Ezechia Unè (ξξotè ɛotünè) ù sciumoua tè paam, è ndè dorete Profetevet ù ghava. Osea cap. 12. Ndò me Anderra possi iu duk Joseffit, Salomonit, e Danielit. Ndò ndè pèr Reen', e ɛagnie n' Chieλscit, possi Mojsessit, ndò tue ù ndrittunè me drittetè spijrtit scejnt, posssi ξξotè 1. Reg. 16. Kjè nderechiunè Spijrtij Hüjit ndè Davidnè, e Matt. 22. Si Davidi ndè Spijrt', e ξξerret ɛot, si ka me kjanè birij tijnaj. Spijrti scejnt; asctu kjè ξanè Profetèvet, tè sijtè sa Page: 55 bijnè ndè ndogni mpcat, largohej sisc, e si tè bagninè Pendessenè perserij kξentè, possi ξξotè S. Pietri, jò pèr volendetè Niereɛet ansctè kjanè ξanè Profetia, ma per spijrtit scejnt ndrittunè kanè folè Scejntenitè Niereɛitè Tineɛot.
Paragraph: 2 Kruetè giaλè, e Profetijvet ansctè vettè Hüji, chi caλeɛon Misteriatè, e cafscetè n'fsceffuna, chi caλeɛohenè pa ndogni renè nde vettehè tue kjanè dale se derejtet, se amesciuescimè. Profetè te janè possi gni haλat kahè frün spijrti scejnt, e flet me scejntet drittetè vet, prasctu per gni tè vertetè Profetij duhenè giasctè cafscè.
Paragraph: 3 Ma parè duhetè chi tè caλeɛognè cafscetè, chi kanè pèr tè arξunè, pèrse punescit se sckuemè nukè i ξξonè Profetij, pò caλeɛim. Kaλeɛoni chisc ansctè pèr tè arξunè ndè mot chi vjen, e kemi me dijtunè se ini Hüja jù. Esaia cap. 41. e S. Gerguri pèr mbij Ezechielè ξξotè Profetia, asctu ansctè ξξanè, pèr se caλeɛon punetè chi janè pèr tè arξunè. 2. Duhetè chi tè jetè pèr ato punè tè n'fsceffuna tè Chrisctit, e misteriatè tijnaj, ò S. Kisce perse pèr cafscetè kessaj jetè i ξξonè: Ndivenesse, ò godij. 3. duhete chi ato Misteria, tè jenè deftuem Profetesc si ndè gni Passchürè ndè ndivenesse. 4. duhete chi ato punè, e Misteria, chi kanè pèr t'arξunè, tè jenè caλeɛuem ndèpèr drittetè Tinèɛot. Prasctu fjala, e Caifassit, e anderrà, e Faraonit nukè kjè Profetij. 5. Duhètè chi Profeta mire fiλi tà marrè vesct', e tè caλeɛognè te pamitè, ò tè caλeɛuemite. Nde mossè kisc meu ξanè; Paas, ndonesse nde mottè sckuèm giξξeve ù ξξojnè Profetè, ò dijnè, ò sdijne me caλeɛuem te pamitè tünè, possi bucurè duketè 1. Reg. 9 Perse ai chi sod emenohetè Profetè, motij ξξojnè Paas. 6. Duhètè gni drittè se nalti pèr tè ndivenüem tè pamitè fesctira, prasctu Davidi ξξà 2. Reg. cap. 23. ɛoti em mire foli mue, & Spijrti Tineɛot foli ndèpèr ghiuhet teme.
Paragraph: 4 Tue mos passunè as ndogni kesso giasctè punesc Muhameti, pèr as ndogni Mendürè mundetè, e duhetè me i ξξanè Profetè, si e mbanè Turitè, e ban se tè kisc caλeɛuem gia cafsce, e ndivenuem per godij ndogni tè vertetè: Nukè duhetè prasctu meu mbrecuλuem. Tue ù giettunè se Djaaλi herè hèrè, flet tè vertètène, pèr gojetè Profetevet vette renezavè possi dukete; 1. cap. 28. Reg. As me ndivenè me sctrighenij, e me ngiaaλ atè chi tè ξξoem une tüü. Asctu ende, Reg. 1 cap. 18 hippi spijrtij kech i Hüjit, Saulit, e profetizontè ndè mjedistè sctepijssè vet. Ma letè venè roe i kescteni, se si sossi Sauli, e ndè chisc michiessij kjè giettunè ndè fijλt' moortse vet. E ndonesse janè Profetetè Djemenet, sciumè herè ɛotünè, scerbehete sisc possi i S. Thoma secunda secundae quaestione 171. pèr mbij Balamnè, issiλi ndonessè kjè Profeta i Djemenet, as gia mangu ù scerbüe ɛotünè me tàn' pèr tè Caλeɛuem tè derejtene pèr mbij t'arξunitè Chrisctit num. 24 Page: 56 Kaa me leem, gni üλ prej Jacobit, &c. Pèr ketè punè ende gindetè. 3. Reg. cap. 8. Mbeliξ mue giξξè Israelne mbè Malte Carmelit, e Profetet' è Baalit catterchind, e pensseξjetè, e Profetsc se Proscmesc catterchind, chi jessene, e kaane mbè Trüessetè Jezabelit.
Paragraph: 5 Asctu ende vettè Djemenitè pèr gojetè Iξujet vettè sciumè herè flassenè te derejtène, pèr tè nzitunè Niereɛitè me bessuem renevet tüneve mbeluem: e bagnene me ù dukunè mrecuλij me tè liξuna, e me sctrighenij ndè Essod. cap. 7. ξξirri Farraoni tè ditescimttè, e sctrightè, e banè endè ata me tè liξuna, e sctrighenij tè Mag üpevet, e dò cafscetè nfsceffuna mbate mendürè: e sctijnè mb' ξee si issiλi dò sisc pruteketè tünè, tè sijatè ù kξünè ndè Dragoj. Ma giξξè rrenè tè dukscimè tè siatè as mbè ndogni mendürè nukè mundenè meu marrè me tè derejtetè Ungiλit, prasctu ndè Essodit ξξotè: Ma pèrpini Pruteka, e Aaronit pruteketè tünè. Se pari pra per ma tè mbramit duhetè me dijtunè se ndonesse Muhameti ξξà dissa herè tè vertetenè possi cur foli pèr ɛoginenè S. Mrij, jò prasctu duhetè me mbajtunè per scejnt, as pèr Profetè te derejtè: pò gni i vertetè rrenez, pèr se te miretè vjen cur giξξè sej Nierij ansctè i mire, e nierit ξξonè i kech ndonè vecè ndè gni punè tè mos flit mire, e dereit.
Paragraph: 6 Per tè marrè vesct profetijtè duhetè me dijtunè se tè scruemitè scejnt mirretè vesct mbè sciume mendürè: e tue kjanè dije fort, e naltè, capèrzen giξξè tè tjeratè, ende me uξetè fjalevet vete. S. Gerguri 20. Moral. Tè scruemitè scejnt giξξè Dijetè, me uξete fjalevet vettè caperzen, pèr se me gni te vettemene fjale, tue caλeɛuem godijte defton te n'fsceffunite, e Misteriate.
Paragraph: 7 Pèrse Hüji, tue kjanè Crou cahe ka rijeξunè tè scruemitè scejnt; i duhetè me caλaɛuem cafscet' e vet tè Hüjenuescimè, e tè perscpijrcime ndene scembeλtüra. Pèrsè tue kjanè i derejtè giξξè cafscete mbà, e ruen, me tè derejtè, possi natüra essiλessè dò, e pèrse Nierij ndèpèr punetè schissessè, vjen me dijtunè cafscetè spijrtit, si ξξotè Filososi, As gia nukè ansctè ndè mend, chi ma para tè mos, jete sckuem ndèpèr schisse. Andaj duhetè nevè me nau caλeɛuem cafscetè perscprijrcimè ndènè Metafora, ò scembeltürè tè corpit, prasctu ξξotè S. Dion. Smundetè as mbè ndogni mendürè mena drittunè reɛa Hüjit, vecè ndèpèr sciumè duer se mbeluemesc reξξuem, pèrsè si ξξotè Proverb. 3. Cusc kerkon tè naltetè, mbütètè ngusceλimesc. Asctu praa chi jò vecè tè dijtescimitè: pò ende ma tè padijtunitè tè jenè, tè ɛotè me marrè vesct ndenè scembeltürè tè corpit cafscetè pèrscpijrcimè, ɛotünè flet ndenè Metafora S. Paali. Rom. 1. T' dijscimevet, & t' pa dijtunet jam detuer.
Paragraph: 8 Dahetè tè marrètè tè t'scruemit sceint; nde tè Letteressè, ò caλeɛimit, e ansctè sciumè menduresc; e ndè tè scpijrtcimit, issiλi ansctè trij Page: 57 duersc; Allegorico, Morale, ò Tropologico, & Anagogico; Pèrse Parabola mbahetè ndènè tè Letteressè, ò tè Historiesse, kesctu ξξotè S.Tho. 1. p.q. art. 10. e mbahenè ndènè keta tè dü vjerscia, chi ndjekenè.
Verse: a Mpson Historia, godijti: chisc besson Aλegorijtè,
Verse: b veperon Tropologia: se speren' Anagogia.
Paragraph: 9 Me tè marrè vesct tè Letteresse tè Historiesse mbahetè ajò e para scembeltürè, chi na deftohetè, me cumbimtè ɛanit, t'siλit ende pèrkat Etyologia, & Analogia. Etyologia ansctè kur na vjen caλeɛuem arressüeja, e fjalesse; possicur Chriscti caλeɛoj arressüenè Jevrejet, pèrse Mojsessi pèrmetoj meu lesciuem Graate, chi kjè ndè pèr te nguruemitè ɛemeressè tünè. Matth. 19. Analogia, ansctè cur caλeɛohetè se e verteta, e gni t' scruemit, nukè cunderston me tè derejtessè t' tjeterit, pò gnimendenè.
Paragraph: 10 Ata ani chi ma kξeλe na vien deftuem prej ɛagnesc, e se paret scembeltüret se tünè; i ξξonè tè marrè vesct, tè pèrscpijrcim, issiλi giξξè herè ansctè nguλè mbijtè tè Letteresse, ò tè Historiesse. Keta tè marrè vesct pèrspijrcim, dahetè trij duersc, possi pèrsipèri, e nae caλeɛon i S. Pali Heb. 7. Ligia Plakè ansctè hieja, e lijssè Ree; e Ligia, e Ree possi ξξotè i S. Dion. in Eccli. 5. par. 1. Ansctè Hieja, e Parrijssit. Ende ndè lijtè Ree ato cafsce, chi janè ma se pari tè dukscime, janè scegnie t' atünè punevè, chi na duhetè me baam.
Paragraph: 11 Ndèr sa ligja Plakè, ansctè hieja, e scembeλen ato cafscè tè lijsse ree, ansctè gni tè marrè vesct Alegorisct: e ndèr sa vien veperuem, e scetmbeλüem ndè Chriscnè, na deftohenè ato punè chi na duhetè neve me bam; assò koheje miretè vesct Tropologisct, ò moralisct; e ndèr sa ansctè hieja, e Parrijssit, chi scperejmè mbas kesso jettè, ateherè mirretè vesct Anagogisct. Pèr scembeltürè, veme ketè, èmenè Hierusalem. Pèr historie, e Letterisct scembeλen, e caλeɛon, se ansctè gni Giütet. Tropologisct, ansctè scembeltüra, e spijrtit mirè, chi ka pach ndè vetehè. Alegorisct; ansctè scembeltüra, e Chiscessè, ò scpijrtenet Fescimè saa janè mbè luftetè kessaj jetè; essia ka pach me tè dasciunè, e tè sckuem ndèr vetehè. Anagogisct ansctè ende scembeλtüra, e spijrtenet mbè atè jetè, ke kanè pach, e n'gusceλim giξξè anescit. Tietera scembeλtürè ansctè, e ujit. Ujetè historisct, ò pèr Letterè dò me ξξanè Elementi ujit, ò Deti. Tè mbeliξenè ujenatè mbè gni vend, Gen. 1. Tropologisct dò me ξξanè ujetè, Travaje, e enevoje, e tè kechia. Psal. 69. Sckuem ndèpèr ujena, e ɛjarm' Esaia 43. Kuur Page: 58 tè sckoisc ndèpèr ujena. Proverb. 18. scembeλen Dijenè ujet' è kξeλè Dijeja gojet se Nierit. Proverb. 9. Scembeλen tè daame, & Heresij, Ujenat' è vjeξuna janè ma t'ambla. Asctu ende scembeλen gaɛemend, tè kessaj jetè. Cusc dò tè pie kessì uji perserij ka me i arξunè het, Ioan. 8. Aλegorisct ujetè scembeλen tè Pagheɛuemitè, Ezec. 36. Kam me derξunè pèr mbij juu ujetè delirè. Asctu ende scembeλen Gind, ujenat' è sciuma gindja sciumè. Apocal. 17. E ndè Isaijt ndè c. 32. Lumtè jù chi mbijλeni pèr mbij giξξè ujenat. Scembeλen ende hijrrè Spijrtit scejnt. Ioan. 8. Ndè kaa cusc het letè vignè, e tè pijè. Anaλogisct ujetè scembeλen Parrijssinè. Jeremia 2. Mue lesciuenè Cruetè uijt giaλè, & Apoc. 7. Ka me i scpuum kè Croenat' è giaλa tè jettèssè ; scembeλen ende Engijtè. Psal. 148. ujenatè chi janè mbij Chieλt tè leudojnè emenitè Tinèɛot , e kejò punè vjen andaj, pèrse gindenè ujenatè sciumè duersc. Atünè katèr duer t'marrunavè vesct, tè t' scruemit sceint ù pèrgiegienè catèr Dottoret', e scejntes' Kiscè. S. Hieronymi pergiegiete Historisse. Tropologijse i S. Gerguri. Aλegorijse S. Ambrosi. Anagogijsse pèrgiegietè S. Augustini.
Paragraph: 12 Duhetè me vum roe se sicunderse Nierij ansctè bam basckè spijrti, e Misci, ansctu ende tè scruemit', e lijssè Plakè ansctè baam basckè, se marrit vesct, se perscpijrcim, e se Letteresse, ò se historiessè. Pèrse Lettera ansctè Misci, ò corpi; e tè marretè vesct perscpijrt, ansctè spijrtij Historiessè, prasctu ξξà Chriscti Jevrejet. Joan. 5. Lüpeni, e scküretoni tè scruemite, se atà ka me descmuem pèr mue, e te kiscinè ɛanè bessè Mojsessèt, ξomse ende mue kiscitè me ɛanè bessè pèr se aj pèr mue scroi. Andaj tè marret' e vesct pèr historie pa te pèrscpijrcim, ansctè gni corp i duekunè, e vecè renez'. Lettera mbüten spijrti ngiaλet.
Paragraph: 13 Jò vecè veperat' è Patriarchevet; pò ende ato tè sieλa, ò Ceremonia, duhenè meu marrè me dü mendürè vesct pèr Messijnè. Andaj S. Luc. 24. Tue ɛanè fijλ prej Mojsessit (dò me ξξanè Chriscti) e prej Profetèscit, vej tue mpsuem, atünè dü Discipuje giξξè saa isctè scruem: pèrse duhej meu mbusciunè giξξè chisc isctè, scruem ndè lijt, Profetet, e Psalmit, pèr mbij atè vettè; possi vettè scelbuessi atü ξξà; Nukè jam arξunè me cpriscinè lijnè, ò Profetetè, pò me i mbusciunè. Prasctu ξξotè i S. Hieronymi, ato cafscè chi dukenè ma tè voghela ndè lijt, janè giξξè plot me sacramenta: e giξξè pèrpichienè ndè Ungijλt me Aλegorij, ò me gni tè marrè vesct te pèrsipèrscim tè spijrtit.
Paragraph: 14 Tue kjanè Jesu Chriscti: i vertèti Hüj, e i verteti Nierij herè herè, fjalet' è t'marrit vesct pèrscpijrt, chi janè ξξanè pèr tan; dukenè ξξuesse tè mos iscinè tè verteta: ndonesse ndè vetehè pèr tè gnimende janè tè derejta. Possi kjè Urata. Matt. 26. Cur ξξà: Atè ndè mundetè curraj letè sckognè meje kü kelscenjt, ò Mund'; As gia mangu jò possi due unè, ma possi ti; banftù volendetja Page: 59 jottè. Ketò fjalè janè ξξanè mbè ketè mendürè, asctu chi Jesu Chriscti: tè na caλeɛognie sè ansctè i vertèti Nierij, e ka pèr tè gnimende Misc tè permortscim, e se Pessimi i tijnaj isctè i ξimptescim, e fort i kech. Pèrse ndrüscej nukè kisc me merituem cundrè Manichejet, me tè sijt ende ezinè, e rregnenè Turitè, tue ξξanè se kjè Crüchiessuem gni tjetère mbè vendte tijnaj perraλè, e tünè pèr ɛacon e giettunè.
Paragraph: 15 Prej chisc kemi ξξanè pèrsipèri bucurè ende caλeɛohetè, se ndè Chriscnè janè dü volendet, chi janè e Hüjenuescimeja, e Nieresjesse, tue pèr vum keta tè Nieresjessè, assaj se Tinèɛot, e ketu ende vertetè. Sal. 21. Kam me ξξirrè pèr dittè, e nukè ke me mè ndeghiuem.
Paragraph: 16 Asctu ende possi cunderse Chriscti ɛoti ünè, pèrɛieu, e bani gnia kiscen' è Fescimè t'kersctenevet, me scejntit Pagheɛim, e hijr, ndègni tè gnimendunè, tè perscpircim. Kesctu ende Diaaλi, ka pèrɛiem, e bam gnia me vetehee giξξè tè paa Feetè; tè sijtè janè Turitè, Jevrejtè, Hereticitè, e tè ndrüsckunitè ndè mpcat: Sciumiza, e t'sijet vjen ξξanè Sinagoga, e Satanassit, ndò Kiscia, e t'kechijvet, e kesctu giξξè tè pa Feetè janè giümtüret' e Diaλit, e achia i sctergon n'vetij, Diaaλi tè pèr mcattenuemitè, e tè pa Feetè, sa ù falen ende emenitè vet. Joan. 6. ndèr juu gnia ansctè Diaaλ, asctu ende Djaaλi vjen ξξanè Nierij, ndènè emenatè giümtüresse vet. Matt. 13. Anemiku Nierij keta bani, e Psal. 55. Mescerier, è Hüj, se Me ndèpèrkambi Nierij. Letè venè roe ketu i pèrmpcattenuemi e tè cujtognie, se pèrse geλijn ndè menijtè Tineɛot achia, ndrüsckunè, e harruem, e cuja giümtürè banhetè, e me kan' pèrɛihetè, e ξξuesse banhetè gnia. Praa possicur fetüret se giarpenit largoù, e ike mpcattit.
Paragraph: 17 E sicunderse giξξè vertütè, e veperatè mira, vertetenè pèr Chriscnè kahè rjeξenè, ani mbas andaj pèr giümtüret' e vet, chi janè tè kersctenetè; asctu per arressüe, giξξè veperatè kechia vertetene per Diaaλine, possicur pèr krütè tünè kahè vignienè, ani mbasandaj pèr giümtüretè tijnaj, ndè te sijt, e me tè sijt veperon Diaλi krüetè tünè. Andaj Psal. 118. Chieffalijtè me kanè pèrɛanè pa faj. Ma para mirretè vesct pèr Diemenit Anemijtè, chi pèrɛanè spijrtènitè tanè, mbas andaj pèr Auant, e Turit, Anemijtè tanè tè pacoret, tè sijtè curraj nukè nghignienè me na baam kech, e me na pijm giaknè tanè. Mbe ketè arressüè, e tè vescteruem duhetè me kerkuem ndèpèr giξξè Profetijt, e tè scruemit scejnt, chi ansctè Biblia, pèr te marre vesct mbè arressüetè vet, tè gnimendè, e tè vertetè, chisc foli ɛotünè i maξi ndè pèr tò.
Paragraph: 18 Nukè ansctè Dije ma e naltè chi capèrzen giξξè tè tjeratè e scon giξξè me tè hoλetè Page: 60 vet: possi ajò chi roξξ gojet se spijrtit scejnt, e pèr tè gni mende ajo ansctè, e verteta Theologij, essiλa schüreton, e mpson Nierijnè pèr scelbim tè spijrtit, e pèr tjeteret jet t'amesciuescimè, me scegnie; e tè baame. S. Augustini ban pèr scembteλtürè, atè druu, me tè sijt Mojsessi preku ujenat' e Marathit, e i ambeltoj tue kjanè mpari fort' t' iξuna, e i bani me i pijm bijtè Israelit, tè sijtè pèr trij dit eznè ndè pèr sckretetijt pa mos giettunè uje, possi duketè ndè Essod. 15. Me tè sijtè Druu Aλegorisct scembeλentè Niereɛijn' è Chrisctit: ndò Druunè, e e scejntesse Crüch. Pèrse tue passe Nierij ezunè ndèpèr sckretètijtè kessaj jetè pèr trij dit tè lijssè Natüressè, e t'assaj se Mojsessit, pa mos giettunè ujetè hijrit Tinèɛot: kesctu hecim tè trettenè dittè tè kessaj jettè, e mberrini mbè Chriscnè, issiλi tue prekunè me scejntit misc tè vet, ujenat' è Giordanit, me tè pagheɛuemit scejnt: me ata tè prekunè scejnt: ξà fòrzè, e fuchij, me ù perterijm Niereɛitè, ujenavet Pagheɛimit, e kesctu hjek giξξè atà t'iξunè tè mpcattit prej spijrtit sinè: e pèrteriu tè Kersctenetè me ujetè Pagheɛimit, chi ù ambeltuenè me ata scejnt tè prekunè, tè Miscit, e Corpit Chrisctit, e ndèpèr tè prekunitè scejntesse Crüch: prasctu nukè banhetè Pagheɛim paa mos bam Crüch, e pa mos ξξirrè te S. Ndrijtatnè.
Paragraph: 19 Mirè fiλi asctu ansctè, se Theologia, e kersctenè, me dü arresegnie ven' roe atè Druu, e atè veperè me ambeltuem ujenatè Marathit: Ma para possi pèr Historie caλeɛohetè, sedüjti pèr scpijrt'. Se ajo Druu, e ata tè ambeltuem Aλegorisct, kjè hieja, e scembeltüra, e Chrisctit, e t'scejntit Pagheɛimit tinè. E kejò ansctè mendüra, chi duhetè me vum roe ndèpèr giξξè, tè scruemit scejnt; tè lijsse Plakè. Pèrse jò vecesè ven' roe tè Crijuemitè Scecuλit, pèr Historie si ansctè Crijuem: Pò ende Aλegorisct si isctè scegni, e hieja, e t' pèrterrijmit Scenjtessè Kisce, chi iscte pèr tù bam prej JESU CHRISCTIT.
Paragraph: 20 Achia saa ndè scoletè Chrisctit nukè vinhenè roe Ujenatè, e ditesse giüchit, vecessè pèr historie: Pò ende se ajò vepere kjè hijeja, e scembeltüra aλegorisct, e Jesu Chrisctit. ɛotit tinè, issiλi kisctè ani ndè motte vet pèr tè trajtuem pèrscpijrt Archenè scejntesse Kisce, ndè tè sijt kiscinè pèrtu scpetuem giξξè tè kersctenetè asso vjenasc se pacorasc tè mpcattevet, tè sijatè vueλ Culscedra. E derξi Giarpeni gojet, e grüket se vet Uje, possi lüm, &c. issiλi Mastrontè giξξè reξnè scecuλit. Apoc. 12.
Paragraph: 21 Asctu ende duhetè me vum roe sacrisitijnè Abramit, cur desc me Sacrificuem te bijrrè vet Isaacnè ndènè scembeltürè Aλegorie, Chriscnè ɛotnè tanè: issiλi kjè sacrificuem mbè Ltertè Page: 61 Druusse scejntessè Crüch: Abrami desc ndè pèr ata tè dasciunè prej sineɛot, e ɛotünè ndèpèr tè dasciunitè Abramit, e brenɛit tijnaj, chi janè giξξè tè Feescimitè. Asctu desc ɛotünè scecuλinè sa ξà gni tè vetteminè bijrrè vet. Joan. 3. Asctu ende duhetè me vum roe Jacobnè Aati 12. Patriarchevè ndè sa scembeλentè Chriscnè ɛotnè tanè, issiλi me 12. Apostuijtè vet kisctè pèr tè sciumuem giξξè Popuλinè Kersctenè: ndèpèr giξξè scecuλit. Ligija, e Profetete mpari kesctu banjtinè heret; Ani CHRISCTI scecroj; ndè tè paret, tè Dieλ, tè Krescemevet.
Paragraph: 22 Mojsessi Profete, issiλi scpetoj Popuλinè Israelit prej Missiri, tui ξanè Lijnè, e tue scpuum ndèpèr, sckretetijt: Aλegorisct duhetè me vescteruem pèr Jesu Chrisctnè, issiλi scpetoj, e n'zuer giξξè Nierij robijet se Diaλit, e n'territ, e sckretetijet se mpcattit. Giosuè chi scpuu, atè Popuλè ndè ξeetè permetuem, chi ξξojnè Chanaam, tue i marrè Giütettetè, vecè tue baam ɛaan', e tue sckuem Giordanè pèr mbij 12. gurè, kjè Alegorisct, scembeλtüra, e Jesu Chrisctit, issiλi me ɛaantè predichimevet pa arme, ò tjeter forze, tè Scecuλit banhetè ɛotij Parrijssit, i verteti ξee i pèrmetuem. Ndièpèr giξξè ξeet duel ɛani i tünè, &c. Tue sckuem lümnè pèr mbij 12. gurè; si cur me ξξanè se Chriscti kjè i verteti Giosue, chi sctiu gindnè ndè scenjtet Fee; tue sckuem me pagheɛim pèr mbij ujenatè scenjtenueme me 12. gurè tè 12. nejet, ò Articuijtè scejntessè Fee: Vinhetè ende Theologisct Regi David, issiλi mbassi sciumè, e patnè pèrɛanè, kjè nalzuem mbè Regenij, ndèr sa isctè scembeλtüra alegorisct, e Chrisctit: issiλi mbas mundi, pessimesc, moortje, e se ngiaλuni, i ξà Ati amesciuescim pusctet pèr mbij giξξè Creatüret'. Ansctè ξane mue giξξè pusctetja, &c. Vinhete ende me Salomone, issiλi trajtoj Kiscenè, e kjè achia i dijtescim, saa Regienescia Sabbe, erξ prej anet se ξeut me giegiunè dijenè, e urtijnè tijnaj; 3. Reg. 10. Alegorisct scembeλej Chrisnè, issiλi bani Kiscenè vet, jò me duer trajtuem, e goditunè, e ctrijm ndè pèr giξξè scecuλit, e pèr tè ndeghiuem, e giegiunè urtijnè, e tè derejtenè Ungiλit tijnaj, e pèr tè marrè scejntene Lig, erξ si cusc munjti Popuλi peganè prej anetè se scecuλit. Achia saa aj Misteriè i Sabbessè, Salomonit, & c'Regenijssè Austrit, nukè duhetè vecesse meu marrè vesct pèr historie, pò Alegorisct vjen scembeλüem Jesu Chriscti ɛoti üne, e scenjteja Kiscia e tijnaj, possi bucure duketè ndè S.Matt. 12. cuur Scribetè, e Farisejte, lüpnè scegnie prej Chieλscit: ù pergieg Chriscti. Fara, e kechie; e Copilè; lüpen scegnie, e tjeter scegn nukè i epete, jasctè scegnit se Jonesse Profete. Pèrse sicunderse kjè Iona pèr trij dit, e pèr trij nett' Page: 62 ndè barktè Pesckut, asctu ka me kjanè birij Nierit, ndè ɛemeretè ξeut, &c. E gnie maj maξ se Jona küj. Asctu ende Regenescia, e Austrit, erξ prej anet se ξeut, me ndiem urtijnè Salomonit, e gnie maj maξ se Salomoni küj. Andaj bucurè, mbeliξetè se jò vecessè duhetè meu marrè vesct pèr historie, se Jona kjè pèr trij dit ndè barktè Pesckut; pò ende Alegorisct pèr Chriscne, e pèr vortè tijnaj ndè, tè sijλt mbet pèr trij dit; tue ù ngiaλunè tè trettène ditè. E Misterij Regenescessè Austrit, jò vecesse duhetè meu marrè vesct pèr historie si cumbon Lettera, ajò vepere: pò ende pèrscpijrt dò marrè vesct, ndèr sa kjè sciegn, ò scembeλtüra, e t' peganevet si iscinè pèr tè arξunè mbè Scejntet Fee, e Lig tè Ungiλit.
Paragraph: 23 Achia sa giξξè tè scruemitè scejnt, tè lijsse Plakè ma para dò marrè vesct pèr Chriscnè mbè gnianet assi vescterimi pèrsipèri caλeɛuem. Prasctu aj ξξà; Gniè mai maξ se Jona küj? &c. Gniè maj maξ se Salomoni küj? &c. me na caλeɛuem, se ansctè i verteti Salomon, e i verteti Giona: pèrse ata Misteria iscinè ma pèr tè gni mende vertetunè ndè Chriscnè, se ndè tè tjerè, possi vettè scembeλtüret se emenavet, se Patriarchevet, e Profetevet ka meu dukunè ndè vendtè tünè. E sicunderse ata pèrsipèri Jona Salomoni, me descmignienijtè Chrisctit kjenè urξenuem pèr Chriscnè: Asctu ende duhetè me ξξanè se Chriscti kjè i verteti Adami, i verteti Abel; i verteti Noe, i verteti Abrami, i verteti Isac, i verteti Jacob, i verteti Mojsess, i verteti Iosue, i verteti Sanson, i vertèti David, i verteti Salomon, &c. possi giξξè tè dijtescimitè na, e caλeɛojne, e mpsojnè. <Page: 63 >
Paragraph: 1 Te fescimit' e Kersctenè, chi geλijtinè ndè giüttetè Alessandriesse me tè maξè scenjtenij; caλeɛon Filoni gnij fortè Letteraar, se giξξè herè zijnè, e vijnè roe te scruemitè S. tue marrè vesct possi duhej me dü vescterimè: ξξojnè sè vescterimij historiesse, ò si cumbon Lettera se pari, isctè possi Misci chi ka Spijrtinè vet, e küj isctè vescterimi i pèrscpijrcim, issiλi gindej me gni tè vum roe fort tè kξeλe, pèr mbij tè scruemitè scejnt; giξξè nderechiune per tè miretè tanè tè scpijrtit, me tè miscenuemit, e moortè Iesu Chrisctit ɛotit Tinè; e mbajnè pèr gni tè maξè detürè, ato scenjtè tè zana, e veperatè mira. Ata tè mirè tè kersctenè, e scenjtenè. Tue ξξanè se kàn' kam me dasciunè unè ma fort? e mbè tè sijλt kam ma fort me cujtuem, e me vum roe? se mbè gni ɛot chi me bani kachi tè mirè? e achia me descti? e achia tè mirè, e mesceriet tè maξè me deftoj? Tè siλtè kjè tè duekunitè pèr muè. E maξè, e kechiè pra, e tè padasciunè kisc me kjanè, me moss, e gnioftunè, e me mos passune tè ξimptunè.
Paragraph: 2 Tue vum roe giξξè ato tè kechia, e pessime, e martirizimè chi kersctenimi i vobek, i Regenijsse Arbenit, e Scerbijsse pesson prej Turcut pèr nderte ɛotit Tinè Iesu Chriscut; me dijtunè giξξè mej ndèrechiunè si duhetè pèr scpijrt, nukè kiscinè me passe giaa mangu pèr Page: 64 gni tè vertetè scenjtenij, possi nukè mengon, e pa uξè Turchiet mej munduem, pèr se janè tè Kersctenè.
Paragraph: 3 Mbatè arressüè pra pelchiej Spijrtit scejnt; chi kejò, e maξè e mirè, tè deftohej ndè pèr giξξè scembeλtüret, e ndèpèr ketan' arressüe kanè ketu meu caλeɛuem dissa, ma tè meξaatè: Pèrse me dasciunè giξξè tò mej schüretüem sa scembeλtüra janè pèr Chriscnè, kisc me kjanè gni pune, e pa sossmè tue kjanè giξξè Ligija Plake, scembeλtüra, e se Reessè.
Paragraph: 4 Urξenon pra scpijrti scejnt, chi jò vecè Patriarchete, te caλeɛoijnè Messijnè me vettè vehenè: pò ende dò, chi giξξè sacrifitiatè, te jenè scembeλtüra, e hijeja, e atij t'maξi sacrifitiè, chi mbè Crüjt kisctè pèrtu vum ndèpèr mpcattet tona, ndèr tè sijt' e para, e ma e maξeja, e ma e plotta Misteri, e cafscè è mbelueme ansctè scembeλtüra, e Kingit Pasckeüet, essiλa banhej mbè ketè arresüè, chi ndjek.
Paragraph: 5 Tue dasciunè i maξi ɛot, me nzierè Popuλinevet robijet se Missirit, urξenoj pèr ma tè mbramet plaghe, me mbütunè ndè gni nattè; giξξè tè paretè leem, tè Missirit, me gni engieλè Vraass', ma pèrpara kessaj vrassè urξenoj ɛotünè Mojsessit chi tè bantè me dijtunè Popuλinè Israelit, chi giξξè fiss; Tè ξietenè dittè tè ketij Moji tè marrè, si issiλidò gni King pèr giξξè fiss', e sctepijtè vet, &c. Exod. 12. e ta sacrificojnè mbè ketè mendürè si ndiek.
Paragraph: 6 Ma para urξenoj Hüji, chi t'isc kingi Mascuλè pa lüe, e gnij vjeti. E curta sacrificojnè, tè mossi ξξejinè ndogni aasctè, e me giaktè tijnaj tè ngüeijnè Pragietè Düervet sctepijssè, ku tè hagninè, e atè nattè ti hagninè Misctè tijnaj me bukè Pogacciè, e Lochike tè ξξarretè, ò t' iξuna. Asctu ende chi kü king tè moss' hahej as ɛijem, as pa ɛiem: pò vecessè pjekunè: e tè mos lijnè gia cafscè assi Kingi pa ngranè, as krüe, as kambè, as ɛorrè, e ndè mbettè già cafscè ta diginè ndè ɛjarm.
Paragraph: 7 Tue urξenuem ende Hüji, chi mbè ketè mendüre t'hahej. Peschitè Spijnesse saj kini me ngiesciunè, e kini me passunè kepuzatè n' kambè, tue mbajtunè sctagatè ndoorè, e kini me ngranè pèr tè cpejtè. E ka meu kjanè giaku pèr gni scegn' ndato sctepij ndetesijat kini me kjanè, e kam me paam giaknè, e kam me kaperzüem juve, e nukè ka me kjanè ndèr ju plaghe, è perderξunè, cur tè vrass, ξeen' è Missirit.
Paragraph: 8 Mundetè ketu meu vum roe se chisc nevojè pat ɛotünè asso scegniesc, pèr tè dijtunè se ndatè sctepij geλijntè Nierij Popuλit se vet? Tue dijtunè mirè fiλi se saa cujtontè, issiλidò sisc Schüreton ɛemerat', e Pischitè Nierit ɛotünè: e curraj pèrpara tijnaj nattè nukè ansctè. Possi territijnaj asctu dritta, e tijnaj. Psalm. 137. e nuk' ansctè as ndogni Creatürè, e pa pascime pèrpara tijnaij; pò giξξè janè duesciunè, Page: 65 e celè süvet tijnaj. Hebr. 13.
Paragraph: 9 Duhetè pra me kjanè gnimend, e pèr tè vertetè giξξè sa na caλeɛojnè scentenitè Dottorè, se kü King pèr Alegorij scembeλentè Chriscnè ɛotnè tanè ndè pèr tè buttetè tijnaj. Nukè kjè giettunè ndè fachietè tijnaj ndogni palavij. E kjè scpuum possi Kingi mbè moort. Prasctu i S. Gio: cur e paa ndè sckretetijt ξξà: gniè Kingi Hüjit, chi baan fajetè scecuλit. Urξenon ende ɛotünè, chi kü King, tè jetè Mascuλè, pèr tè na caλeɛuem veperatè tijnaj tè mira, tè forta, e Mascuλà: e tè jetè gni Vjeti pèr tè scembeλüem ende Chriscnè (chi atè herè kisc pèr t' arξunè) giξξè tè miratè, pèr t' Ungijnè, e Kingi tè mos ketè as ndogni, tè pèr lüüm, pèr se Chriscti i vertèt Kingi nukè pat ndogni tè pèrlüüm, tè mpcattit: Ma pò vintè me laam feλichiesctijt' è mpcattit, me tè deliretè vet tè pa sossunit. Asctu nukè permettoj ɛotünè, chi Jesu Chrisctit tè jenè ξξüem Duertè, e kambetè pèr urξenitè Pilatit, e pèr tè scembeλüem ketè punè pèr Chriscnè urξenoj ndè Essodit pèrsipèri, chi Kingit tè mos jenè ξξüem Esctenatè.
Paragraph: 10 Dò Hüji chi te marrenè giakut se tijnaj, e tà venè pèr mbij tè düü Pragietè Dvervet, ndè dascinè me mbettunè giaaλ, e tè mos kenè plaghenè, chi kiscinè ata tè Missirit. Essiλa punè vertetetè ndè Chriscnè S. Gio: Aj chi tè hae Miscit Sim, e tè pijè giaknè tem, ka jetenè amesciuescimè, &c.
Paragraph: 11 Chisc' i duhej Tinèɛot t'maξit, me urξenuem, tè mos hahej pa ɛiem Kingi, tue mos u giettunè curraj se misci i kingit hahetè pa ɛiem? Asctu ende nukè dò tè hahetè ɛiem? vecè pèr tè na baam me dijtunè, se scejnti Cunghim, ndè tè sijλt vjen sacrfsicuem küü King i buttè, i Lterit; nukè dò marrè me ɛemerè, tè ftofetè, e plot me ujena tè descirevet, e cujtimevet t' kechiave: pò pjekunè mbè ɛiarmtè dasciune, e tè descirevet miravè. O nzetè, ò ftofetè, pèrse je voketè kam me tè vieλè , ξξotè ɛotünè.
Paragraph: 12 Dò ende ɛotünè, chi kü King tè hahej me buka Pogacciè, dò me ξξanèeͮ ɛemerè tè kξieλetè, e pa tè pèrɛiem mbrumi pò larg giξξè scerregijscit, tue na bam me dijtunè ende se ndè scenjtet Mesce ansctè ma hiescim, meu scceruem Corpij Chrisctit ndè bukè Pogacciè, scembeλtvra, e se derejtesè, se ndè brumè scembeλtüra, e t'kechiavet possi Apostoli 1. Cor. 5. Dò ende ɛotünè nesc ta hamè me lochika tè ξξareta, scembeλtüra, e scejntit Reffim, e pendessevet t' ξξaretavè, me lot, tè mpcattevet tonave; tè schüretognè pra vettè vetèhenè Nierij, &c.
Paragraph: 13 Pischitè taj ngisceni, dò me ξξanè se tue ù avitunè scejntit Kunghim, duhetè me vottè me tè maξ tè delirè, e te cuλuem, tè ɛemeressè e jò pèrɛiem ndè felichiesctii tè Miscit. E kepuzatè kini me passunè mbè kambet tuej, pèr tè passunè giξξè ndè ɛemerè, e pèrpara süvet se mbè Page: 66 ketè jetè jemi uξetarè, chi giξξè herè, ezimè prej jetet se amesciuescimè. Nukè kemi ketu Giütet tè nguλè, &c. S. Dion. Cuitò cafsce tè tua ma tè mbramè, e curraj nukè ke me fejüem.
Paragraph: 14 Kini me ngranè pèr tè cpejtè, e dò me ξξanè se scejnti Cunghim dò marrè me descijr, e vu, e jò pèr ɛacon, e pèr dekè. E tè mos jessè as gian' sì ndjerè nde natejet , chisc tjeter ajò fjalè dò me ξξanè vecè, me na baam, me dijtunè, se ndè misteriat, e pessime tè Chrisctit, ò ndè scejntit Cunghim, ndè kjoftè gian' cafscè chi tè caperzegnè dijenè tanè, dò djegunè mè ɛjarmtè dasciunit tinè, e fessè plottè. Chisc nukè meretè vesct, e chisc nukè scef, nae forzon scejnteja Fee. Sa ma forttè jetè cafscia, e hoλè, chi tè mos mirretè vesct, achia ma fort pèrket Tinèɛot t' maξit, & pusctuescimit.
Paragraph: 15 Pèrpichienè jò vecessè veperatè, e atò tè sieλa; pò ende Motti mbè Iesu Chriscnè, pèrsè kiscinè jevrejtè pèr ɛacon me scpuum kingnè ndè Giütette Ierusalemit pense dit pèrpara se sacrificohej, ò prittej, e ketè tè vertetè mot dò ɛotünè, chi pense dit perpara se kjè Chriscti vum mbè Crüjt hini ndè Ierusalemt, chi kjè, e Dieλja, e Endet pense dit pèrpara se Prendesse, chi kjè crüchiessuem; asctu chi tè soditenè n'fachiè n'fachiè scembeλtüra me tè vertetène vet.
Paragraph: 16 Sctiu pra ɛoti Hüj giumenè ndè Adamt, e mbassi fjet, muer gni briɛniescit se tijnaj, e mbusci misc ate vend pèr tanè, e trajtoj ɛoti Hüj bringnienè, chi muer prej Adamit ndè gni Grue, e scpuu tè Adami. Atü ξξà Adami kü tasc aasctè prej Esctenascit se miasc, e misci miscit sim. Gen. c. 2. Nukè mundemi mej raam mboh se ketà, tè krijuem tè Evessè ansctè plot me misteria; pèrse Hüji ndè Crijoj Nierinè n'ξeut, pèrse nukè Crijoj ende femenenè prej si endevonè si descti me baam prej Adamit, pèrse ma teper brigniet, se sjeter pjesseje? E mbassi i muer Nierit atè brigniè pèrse nukè i vu gni tjeter ma i mire pò embusci me misc?
Paragraph: 17 Tue kjanè Hüji Natüra, e Natüresse , mirè fiλi asctu ansctè, as gia bani pèr tè n' cottè, pò giξξè nderechiunè pèr tè mbaretevet, e tè scembeλüem. Veenè pra roe ketu SS. Dottore, e ξξonè se ndè tè crijuemitè Evessè na caλeɛoj ɛotünè, tè baamitè, tè sciumizesse t' kersctenevet, chi janè ndè hijrtè tijnaj, e ù ξξonè scejnteja Kiscè nzierè prej Crahenorit se Chrisctit, pèrse tue fjetunè aj mbè sctrate S. Crüch, giumenè Moortsè, pèrse, chisc tjeter ansctè giumi vecesse hieja, e mortse, i celè Crahenuerè me patersciamè, se siλit roξ giak, e uje: Giaku pèr tè cpèrblemit tanè robijet se Diaλit: Ujetè pèr tè delijrunè scpirtenatè tanè, issiλi vejen ndè scejntet Sacramentè, tè Pagheɛimit, ende te S. Mesce. Pèr tè sijet punè Apostuλi, tue na caλeɛuem ketè scembeλtürè ξξà se kejò ansctè Page: 67 gni maξ Sacrament, tue marrè vesct pèr Chriscnè e S. Kisce te vet, me sa tè maξ, tè dasciunè duhenè ndè vetèhè. Ketu ende vescterohenè, e pèr keta tè dasciunè mirrenè vesct Cantica Cant. ndè Bibliet scejnte.
Paragraph: 18 Tue dasciunè ɛotünè me na caλeɛuem pèr tè plottè Sacrifitienè mbè Ltertè Crüjsc, te gni t'vettèmit birit tijnaj; dò se largù me na baam me dijtunè possicur ndè gni Passechürè, ndenè veperat gni tè maξi t' dasciuni, & t' giegiuni tè Abramit cuur i urξenoj, e i ξξà; Merrè bijrrè tand' Isaaknè, e sckò ndè ξetè Paass', e atü ke me falè pèr sacrifitiè, pèr mbij gni Malesc, chi kam me caλeɛuem tüü. Gen. cap. 22. Nukè mundetè mei raam mboh, se Hüji mujti me sciumè mendürè, me kerkuem tè giegiunitè, e vertütetè nalta t' Abramit, jò me gni urξene tè pa dasciunè, chi aj tè ketè me sacrificuem, e me djeghunè gni tè vetteminè bijrrè vet, chi fali ɛotünè me sciumè lot. Vecesse dò me atè punè me na caλeɛuem pèr tè plottè, keta tè dasciunè tè maξ, chi kisctè ɛotünè pèr tè na caλeɛuem, me te miscenuemit, e morte Chrisctit ɛotit Tinè i verteti Isaak. E sicunderse Hüji ndè ketan' Sacrificie, caλeɛohetè ξξuesse t'isc detuer Abramit, cur jet e i ξξotè. Tasc gniofta se nukè ndejeve gnit' vettemit birit tit ndèpèr mue. Asctu ende cundrueλ, ɛotünè dò me paghuem, me gni tè caλeɛuem tè vertetè, tè gnij t'dasciuni achia t'maξi pèr mbij tè siλt tjeter ma i fortè tè mos gindèj. Achia Hüji desc scecuλinè sa ξà gni vetteminè bijrrè vet. Prej Abramit dò vecesse tè giegiunitè, tue i ξξanè mosse ctrij dorenè tandè pèr mbij Dialit, ndèr hiè tue na caλeɛuem, se aj pèr tè na mujtunè me tè mira, tè bamè, kisctè pèr tè ξanè, cur tè vinte motti plottè , te vertetène Curban me tè arξunitè Iesu Chrisctit scembeλüem pèr Isaaknè. E pèr ketè Sacrifitiè tè forte Hüji pèr tè caλeɛuem Abramit, sa i pelchientè, i permetoj me Bee; achia Bij, saa üj mbè Chieλt, e sa isctè Rana, e Detit: pèrse Hüji tue kjanè gurra, e giaλè, e giξξè t'miravet, paguen scerbetüretè chij banhenè fort pèr tè plottè. Gni chind ma tepere kini me passunè, e jetenè amesciuescimè kini me gheɛuem. Pat hijrrè, e ketij t' pèrmetuemi me tè arξunitè Chrisctit, e ketu pèrket, e vertetetè ajò fjalè. Paa Abrami, e ù gheɛuè, e dò me ξξanè ditta, e pèrmetessesse, se sciumuemit se faret se tijnaj pèrscpijrt kisctè pèr tu baam gni e maξe, e mirè chi ansctè Feja, e Chrisctit possi Üjtè Chieλet prasctu ù gheɛuè.
Paragraph: 19 Scembeltürè ende kjè cur Abrami vottè ndè ξetè Missirit, me kerkuem. Gen. 12. Scembeltürè ende ansctè. Guri ckochiunè prej mali pa duer. Dan. 2. Scembeltürè ansctè, lümi pò deltè vendit se pelchüescim, me ujessuem Parrijssinè. Gen. 2. Asctu ende scembeλtürè ansctè, Dijeja trajtoj vettehessè sctepij, ξendi sctattè sctüλa. Proverb. 9. Scembcλtürè ansctè ata, Bani Salomoni Page: 68 selij Eburneje tè maξè. 3. Reg. 20. Asctu ende ansctè scembeλtürè. Gni punè tè reè bani ɛotünè femena ka me reξξuem Burrenè. Jerem. 31. me giξξè keto, chi ndiekenè. Jona kjè sctijm ndè Det, e Deti puscioj. Ion. 1. Kanè me rjeξe Maletè Tamblè. Joel. 3. Sdrippa ndè Copesctit tem me paam Moλatè lugievet. Cantic. 6. Bascka, e Gedeonit pèrvoessetè. Judit 6. Manna ruhetè ndè ndè Enetè Aarta. Exod. 16. Pruteka, e Aaronit luleɛon. Num. 17. Luleja ranzet se vet ka me hippunè. Isaias 11. Sctihetè jasctè Peλumbi Archet sè Noe Profetessè. Gen. 8. Parrijssi goditete. Mojsessi sctihetè ndè spoortè ξξuprasc. Exod. 2. Ndè Dieλit vu sctepijnè vet. Psal. 18. Mescerierja, & e Derejta ù pojnè basckè. Ps. 48. Guri i pa cmuem, goditunè, e mbucuruem ndè Aar. Apoc. 1. Gni heri i begatè, e i vobek. Jerem. 31. Duketè ndè ogiakt i caterti mbè ghassetè t' bijrt Nierit. Dan. 3. ɛjarmi ndè Ragnet. Exod. 3. Majet se Chieλet tè daletè tijnaj. Psal. 18
Paragraph: 1 Nukè mundemi mej raam mboh se giξξè Profetetè me gni fijλ driteje, ò reɛeje sciffinè giξξè chisc kisc, pèr tè arξunè, tè kessaj jetè, t'atij Popuλi, Kisce, e Giütetje: mbas andaj ani ma nalt tue ù nciuem me düü fije reɛeje, bucurè sciffinè ato punè tè scecuλit, se iscinè scembeλtüra, e Chrisctit, e Kiscesse tijnaj, chi kisc pèr t'arξunè ateherè; ani tue nzierrè dijen' è Spijrtit prej asso pune se scecuλit, caλeɛojnè, chisc kisc pèr t'arξunè pèr mbij ɛotnè Chrisct, e Kiscenè tijnaj. Kesctu bani Davidi, tue vum roe giξξè Lijnè Mojsessit, tè Iosuè, e Giükatesset, tue vum roe giξξè chisc isc pèrmettuem Patriarkevet, e vetehessè, pèr mbij regenijtè t' bijrt, e tue vum roe giξξè, chisc kisc pèr tè pessuem, e mendürenè, chi ξà spijrti scejnt si kisc pèr tu baam Kisca. Asso koheje, me düüfije dritteje, se Profetijsse, nzirtè prej sisc, tè marretè vesct pèr scpijrtit, mbij atè tè scecuλit, e si cumbon Lettera, e kesctu sciftè giξξè sa kisc pèr tu goditunè per mbij Chriscnè, e Kiscenè tijnaj; andaj mundemi me marrè vesct, se giξξè Profètij, e salmatè, duhenè marrè vesct pèr Letterè, pèrse pèr Letterè kienè mbuscunè pèr mbij Chriscnè, e Kiscenè tijnaj, possi kjè pèrmettessà baam Abramit. Ndè Faret tande kanè meu becuem giξξè gindja. Gen. 21. ende ajò pèrmettesse baam Judessè. Nukè ka meu hjekunè, e meu reɛuem Regenia Judet, &c. Gen. 49. Asctu ende ajò Profetij baam. Isaijsse 7. Gniè Vajɛa ka me ɛanè, e me leem bijrrè.
Paragraph: 2 E possicunderse Patriarchetè ndè permettessetè tünè, patnè dü fijesc drittenè: e sicunderse Profetetè caλeɛuenè me dü fije drittè, asctu ende ato permetessè, e profetij kjene mbuscine pèr Letterè dü fijesc, e prasct duhene marre vesct mbè dü mendüre per lettere. Possicur me ξξane ndate permetesse baam nde Genes. 2. Kam me Page: 70 sciumuem farenè tande; possi üjt' è Chieλet, e possi Ranenè, chi ansctè ndè Breghtè Detit, &c. paa Abrami ndè spijrtit se Bijtè Miscit, Turitè, è Jevrejtè iscinè pèr tu sciumuem possi Rana, e Detit, e si kiscenè pèr tè ɛotenuem atè ξee mbè scecuλit pèrmetuem, chi kjè ξeu i Palestinesse. E nukè mundetè mej raam mboh, se jevrejtè kjenè faret se Esau parit bijr, as nukè duhetè me cundrèstuem, e me raam mboh se Turitè nukè janè faret, e fissit se Ismaelit. Possicunderse pèrtèvertetè asctu ansctè se tè kersctenetè janè faret, e fissit se Isaacut. Duhetè asgia mangu me dijtunè se Esau tue scittunè parèbijenijnè pèr gni Palarè e ξξier, ξξüenè Fenè basckè me Ismaelnè, kjenè duuem jasctè sctepijet se t'Atit tünè, pa ndogni pjesse gianiet se tijnaj. Prasctu Isaacut i ξξonè, i verteti bijrij Abramit, pèrse curraj nuke ù daa sih ndè Lijt, e feetè t'vertetit ɛot, ma jò asctu tè paretè bij.
Paragraph: 3 Andaj Turitè, e Jevrejtè tue ndjekunè giurmetè Ismaelit, & Esau nukè ɛuunè bessè Jesu Chrisctit t' vertetit Messij, pò ndjeknè Iξuijtè Muhamednè, e Suruλahnè, e Talmudnè. Duhetè me dijtunè se keta krenatè giξξè t'kechiavet, Muhdmedi, Suruλahi, e Talmudi: possicunderse sctijnè temel gni Ligje se lirè, e pa uξe, e pa arressüè plot me feλichiesctij: asctu ende i kanè marrè mbrappa gind', e pa uξè, e pa ndogni ndèr ndè vetehè, chi janè Arappetè, Tataretè, e Turitè, chi janè ξanè giξξè lakemijvet kessaj jetè, e fèλichiesctijvè, e sctansenijvè. Possi kjè Muhamedi Baarij Devevet, e Chiuhejlanavet, tue ù ngittunè me giξξè tò. Nukè ansctè praa mbreculè assaj dorè gindje ndè mos pelchien, e vertütemeja Feja, e Chrisctit, as tè delijretè maξ tè sajnaj. As gni lüè, nukè ansctè ndè tüü. Andaj bijri ndèr tà gni Zmijr i pa masse, chi na pèrɛaanè, asctu chi pèr nghiat t'mirit mos duketè ma fort tè kejtè, Pèrse gniana cundrè sijeteresse vum nghiat ma fort dukenè; e ndèr cachia na pergheɛojnè, ndèr saa na ξξiξξinè giaknè. Ma bijtè Spijrtit duhetè meu sciumuem possi üjtè Chieλt, pèrtè ɛotenuem ξeenè giaλevet, chi ansctè Parrijssi pèr jetè, essiλa pèrmetessè kjè mbusciunè pèr tè gni mende si cumbon Lettera. Pèrse bijtè miscit Jevrejtè ɛotenuenè atè pjesse ξeu ndjerè mbè Chriscnè, Ani Turit' sciumuem possi Rana, e Detit pò e ɛotenojnè ndjerè mpsod ξenè Chanaam. Pò tè Kesctenetè, chi jane tè vertètè bijtè pèrmetessesse tè Abramit tue mossu daam curraj fejet se gnit vetemit ɛot, Tre paa, e gni aξeroj; ndè spijrtit janè becuem ndè fisstè tijnaj, chi ansctè Chriscti, e gheɛojnè ξenè t' giaλevet pèrmettuem prej sineɛot, Ngaξenüessit kam me ξanè Mannenè mblueme, &c chi scembeλej pratè pjesse ξeu tè Chanaamit, chi gheɛojnè bijtè Miscit.
Paragraph: 4 Giξξè ajò pèrmetessè. Gen. 49. cur ξξà Jacobi Iudessè, Tüü kanè me leuduem Veλaɛeni tè Page: 71 tuu, &c. gni pjesse kjè vertetunè pèr Letterè: mbè Davidnè, chi gheɛoj Regenijnè; ma ani giξξè sej kjè vertetunè, e mbusciunè mbè Chriscnè. Asctu ende pèrmetessa, chi kjè pèrmetuem Davidit pèr ata, chi kiscinè me ndjekunè ndè Regenijt, chi kjè i biri. 2. Reg. 7. gni pjesse kjè vertetunè mbè Salomonè, ma pèr tè plottè kjè mbusciunè mbè Chriscnè, ndè pèr Regenijtè Chieλet; Asctu ende Profetia, e Isaisse 45. E Cirit, chi kisctè pèr tè liruem Robijnè, e pèr tè trajtuem Giütetn' è Ierusalemit. Mbè ketè jetè kjè vertetunè pèr Ciro Rejn' è Pèrsijsse, ò tè Kesselbascit, issiλi nzuer atè robij tè kessaj jetè, e ξà testijr me trajtuem pèr serij Kiscenè. Ma plot ani ù vertet mbè Chriscnè issiλi nzuer robijet se Diaλit, giξξè Niereɛijtè, e trajtoj Kiscenè scenjtè, ò Fenè pèr derξunè, ndè pèr giξξè Reξtè scecuλit, se siλesse i ξξonè, e verteta Ierusalem, e giξξè ajò Profetij mbè ketè jetè mirene vesct per Cirenè, per spijrt ani pèr Chriscnè, chi kjè scembeλüem pèr Rejnè Cirrè, &c.
Paragraph: 5 Achia saa dritta, e Profetijssè gni fiλi, chi ξξonè ansctè ajò cur Profetetè sciffinè cafscetè kessaj jetè, chi kiscinè pèr tu goditunè ndatè Popuλè pèrpara se vintè Chriscti: Ma Dritta dü fijesc, e ma e sckelkchüeme, e Profetijsse, ansctè ajò cur Profetetè tue ù nalzuem cafscescit se kessaj jetè, scalè mbè scalè, mberrigninè me caλeɛuem punetè fsceffuna, chi kiscinè pèr tu goditunè mbè tè lumnè Chrisct, è Feenè tijnaj, chi scembeλehescinè ndato punè tè kessaj jetè. Possicur me ξξanè, Profeta Isaije pa me reɛe gni fiλi pa Robiinè, e reenimnè Giütetse Ierusalemit, chi kiscinè pèr tè baam Caldejtè, e tè nzierretè robijsse, chi kisc pèr tè baam Ciri, e Zorobabeli, e Giesu Profetij maξ: Ma ani tue ù nalzuem pèr Spijrt, pa se ata tè nzierrè robijet se miscit, isctè gni hie, ò scembeltürè si kisctè Iesu Chriscti pèr te nzierre Nierinè robiet se mpcattit, e si kisctè pèr tà trajtuem Giütetnè ree te Ierusalemit, kiscenè scenjtè tè vetnè, derξunè ndè pèr giξξè reξtè scecuλit, possi bucurè mirretè vesct ndè Isaijt 45.
Paragraph: 6 E kejò drittè, ò spijrt dü fijsc, ansctè, chi lüpentè Eliseu prej Elijet. 4. Reg. 2. Ku ansctè scruem, se cuur erξ Elia me Eliseunè ndè Iericut i ξξanè tè bijtè, chi dò me ξξanè discipujitè Proftevet, Eliseut. Adi giaa se ɛotünè dò me marrè sod' tand' ɛot n'teje? Tè sijet ù pèrgieg, e ù ξξà: E dij, po hescteni. Andaj bucurè duketè, se achia discipujitè Profetevet, saa Eliseu, paanè se pò, e ncion ɛotünè Elijnè: Ma nukè dijnè chisc pò banhè ma Elijet, pèrse nukè mirrinè vesct si munè jetè se ata te ciuem nalt, tè Elijssè isctè scembeλtüra, e ditesse Scelbuemit cuur hippi Chriscti mbè Chieλt', e si isctè Elia pèrserij pèr tè arξunè ndè cohetè Antichrisctit me Predicuem se düjti, si kisc pèr tè Page: 72 arξunè Chriscti ɛoti ünè, achia sa Discipujitè, ende Eliseu kiscinè pèr mbij keto punè gni fije Reɛe tè Proftijsse. Andaj Eliseu, tue desceruem me dijtunè se ata te nciuem tè Elijsse, chisc pò scembeλente, mbet, e i ξξà. Tè lutem ɛot, chi Scpijrti, ò reɛa, chi ndè tüü ansctè dü fijsc, falma ende mue. Pèrtè dijtunè me scpijrt, ò reɛe dü fijsc, se chisc pò scembeλentè ata te nciuem, ani pèrtè dijtunè chisc kisc pèrtu goditunè mbe tè lumnè Chrisct Messijt permetuem nevè ndè Lig, essiλa punè nukè mirretè vesct, vecesse me dü fije reɛe tè Profetijsse. Pèrgiegi Elia Eliseut, e i ξξà cafscè fort tè fesctirè lüpe , pèrse pak vetevè ansctè pèrmetuem, e ξanè kejò drittè e maξe, e düü fijesc, e ketè punè ξξà Elia, pèrse aj bucurè pò e scif, se ata tè nciuem tè tijnaj isctè scembeλtüra, e Chrisctit, si kisc pèr tu nciuem nalt mbas mortije, e mbas se ngiaλunit se tijnaj mbè Chieλt, pèrte marrè atè pusctet fort tè maξè, e pèr tu baam Giucatessi giξξè Creatürevet, e isctè pèr tè arξunè ndèvone me Giucuem scecuλinè, e si isctè vetè Elia pèr ti prijm, me i predicuem Ungijλè pèrpara: e kisctè Elia pèr tu vraam, e pèr tu Martirizuem prej Antichrisctit, e ketè reɛet tè maξe lüpi Elia n'sineɛot pèr Elisenè.
Paragraph: 7 Jò vecesse tè scruemitè scejnt tè lijssè plakè, pò ende giξξè veperatè, e fjaletè Chrisctit ndè Ungijλt, mbij vescterijtè kessaj jetè, duhetè lüpunè vescterijnè sjeteressè jetè me atè drittè tè maξè ò dü fjesc, pèrse giξξè fjaletè, e veperatè Chrisctit janè punè fort tè mbeλuemè, pèrse janè gni scegn, paascim, chi scembeλen gni cafscè scenjtè te pa paamè. E keto punè na caλeɛon S. Augustini pèr mbij atè mrecuλè tè penssè bukevè. Ioan. 6. cur ξξà: Mrecuλijtè chi bani Chriscti janè dò cafscè tè Hüjenuescimè, chi na bagnenè me marrè vesct Teneɛonè, cafscescit se pa pamescit mè mend tue ξξanè, pevessemè vettè mrecuλijtè, chi tè na flassenè pèr Chriscnè, pèrse ndù marscinè vesct, kanè ghiuhenè tünè. Pèrse kü mrecuλè possi, e giegm, saa i maξ anscte leta lüpime, e sa i kξeλè ansctè, e mos chiendrojnè vecesse chisc scembeλen ndè fachiè: pò ende tè lüpimè sciumizenè, perse diku kanè gnissen mbrenda, chi mrecuλohemi pèr jascta, &c. Andaj marreme vesct se ndè giξξè punetè Chrisctit nukè duhetè me u ndalè vecè pèrsipèri si cumbon fjala, pò ende me lüpunè Sacramentetè, chi janè mbeluem me fachietè assaj Letterè. Prasctu S. Augustini, tue lüpunè vescterijnè scpijrtit t'atij mrecuλi, na caλeɛon se ato tè penssè libertè Mojsessit, tè sijtè Chriscti ξξej, e i dau pensse zoppasc, tue nzierè sciumè punè tè derejta t'ungiλit, se sijascit ani mbeloξ pensse spoorta, me tè sijt ngigni sciumizenè. Asctu ende ve' tue ligieruem S. Augustini, pèr mbij mrecuλitè giasctè Sctamba me Uje baam venè, tue nzierè vescterrjnè vet tè Scpijrtit.
Page: 73
Paragraph: 8 Ansctè pra cafscè, e vertetè, se veperatè Chrisctit janè dissa sacramentè fort ma tè meξaa se tè Lijsse Plakè: pèrse ato kjenè vecesse scegn, i scecruem, ndèr saa caλeɛue kescinè, ato cafscè tè mbeluem, chi kiscinè pèr tu goditenè mbè Jèsu Chriscnè, e jò vecesse scembeλüè kiscenè hijrrè, chi nukè dukej, pò ende tasc keso koheje nae falinè. Andaj scendetja t' verbetit leem, scembeλentè drittènè süüvet spijrtjt, chi dò me ξξanè, scelbimi, e tè scendoscetè lenghimit se mpcattit. Kesctu ende doj me ξξanè scendetja, chi ξà Chriscti atij güterimi ndè Probati ketè Piscinesse prasctu i ξξà: Ezè e mos ù pèrmpcateno maa. Pèrse nukè scendosci Chriscti curraj ende ndè misc, chi nukè scelboj ndè spijrt. Asctu ende giξξè ata, chi ngiaλi mortjet se miscit, i ngiaλi ende mortjet se spijrtit, chi ansctè mpcatti.
Paragraph: 9 Giξξè chisc ù godit ndè Chriscnè kjenè tè meξa sacramente tè pa paame. Pèrse cur Chriscti kjè mbaλefàchiè duekunè mbè Crüjt, atè herè ende kjenè vum mbè Crüjt, e duekunè Profetetè, e Ligia plakè: pèrse aj kjè mbarimi j Lijsse plake, e i Profetevet, prasctu giξξè punetè mbaruenè ɛüretè vet, me mort, e pessimetè Chrisctit: issiλi ndonesse kξej spijrti nè Atit vet, tue pam se giξξè Profetijtè me tan' pò mbuscescinè mbet e ξξà, U mbaruè; E pèr gni scegn tè kessaj se derejtè, kjè daam kisca ndüüsc: cur kjenè Vorruem, Pascka, Ligeja Plakè, & e scentundja: ndè tè ngiaλunitè Chrisctit nukè ù ngiaaλ as Pascka, as e scetundja pò mbetnè vorruem: E ù ngiaaλ mbè jetetè ree me dittètè Dieλ, e me tè derejtetè Ungiλit; Tue na baam me dijtunè, se giξξè punet' è Lisse plakè, mbetnè vorruem, curraj pa mos u ngiaλunè; e jò vecesse duijnè ato Ligie plaka pa mossu ngiaλunè curraj: pò ende duierrenè Spijrtinè, giξξè ata chij scerbejnè, mbassi ù pèrpaaλ Ungiλi scenjt, asctu ξξotè i S. Augustini. Tue ξξanè ende se sicunderse ndè Lijt plakè, e nde Lijtè ree giξξè herè kjè gni Chrisct, ndè tè paret scembeλüem: ndè tè düjtet caλeɛuem, asctu ende duhetè me ξξanè se gni fee kjè e para, e mbrameja, pèrse feja mirretè prej asso puneje, chi bessohetè pra cur Chriscti kjè tè bessuemitè Patriarkevet, e Profetevet, chi na caλeɛuenè se ka pèr tè arξunè, asctu ende sod ketè dittè, na atij bessojmè, gni fee duhetè me kjanè ajò e Lijsse parevet, e Lijsse sanè: e sicunderse kjè gni Chriscti, e gni fee ajò, e Lijssè plakè, e sanesse; asctu ende ansctè gni giütet e Hüjit, kejò jona me tè parevet, e gni corp i feesse, c'kuur Adamit parit prindit tinè, e ndjerè mbè dittetè Giüchit; i ξξonè Giütet ndèpèr ata tè gnimend te ɛemeresse, e tè volendetse, chi ansctè ndèr tè düü lagijet se Niereɛet, e gni sciumizè Niereɛisc, e gni tè gnimendè Kersctenimi, e sicunderse ansctè gni tè gnimendè Niereɛisc, e gnia, e gnimendè Giütet Page: 74 asctu ende duhetè me ξξanè, se ansctè gni Lig, gni Kisce, gni krüè, e gni Chriscti bessuem.
Paragraph: 10 Me dü fije dritteje se Profetijssè ende caλeɛohenè dissa emena, tè vissevet Tinèɛot, ndè tè sijet ξξonè se rri Hüji; e janè keto; Arca, e Tinèɛot, seλia e Tinèɛot, Kiscia e Tinèɛot, Maλij Tinèɛot, Chieλja e Tinèɛot, &c. Arca ansctè ajò, chi ɛotünè urξenoj Mojse Profetesse tè jetè baam mbè Maltè Sijnait, druujet se Selvijssè. Exod. 27. & 37. ndè tè sijet vinhenè roe cater punè, ma para landa sè siλet ansctè trajtuem, chi ansctè Druja, e Selvijsse, chi curraj s'calbetè, se düjti ndatè arche kjenè ruejtunè ato tè düü derrassa tè Lijse plakè; se tretti Pruteka e Aaronit. 4. sctamba e Mannesse, possi caλeɛohetè. Heb. 9. Me tè siat cater punè vintee scembeλtüra e vettè Chrisctit becuem, issiλi ansctè Hüj, e Nierij basckè: Reg, e Prift. Pèrse Selvia doj me ξξanè, e caλeɛuem Niereɛijnè Chrisctit, Manna caλeɛontè Hüjenijnè, Ligia caλeɛontè Regenijnè, e pruteka caλeɛontè Priftenijnè.
Paragraph: 11 Andaj Arca e Tinèɛot doj me ξξanè Niereɛia, e Chrisctit, kù kjè mbüλunè si Hüjenia, e Chrisctit, e atü rrij fjala vettè, e Tinèɛot. 2. Arca e Tinèɛot, ende vertetetè ndè S. Cunghim ndè tè sijλt Chriscti rri pèrtè gnimende, e banhetè, gni Sacrament prej Chrisctit, e asso se paamesc tè scejntit Sacrament. 3. Vertetetè ende pèr ɛogn' e becuem; ndè tè cujet krahenuer ndegn Chriscti pèr nande Muej. 4. Vertetej pèr giξξè Kisca, e t' kersctenavet, ndè tè sijt Chriscti rri, me gni tè scterguem tè n'fsceffunè, tè sijtè i ngitti me vetehè pèr doretè scejntesse Fee, chi trajtoj gurescit se giaλesc. 5. Vertetetè pèr chisc dò spijrt tè derejtè ndè tè sijt rrì ɛotünè me hijrtè vet. 6. Vertetetè pèr chisc dò Kiscè Landeje, ndè tè sijt rrì ɛotünè me gni tè scecruem scejnt; prasctu Kiscatè janè trajtuem, e scecruem pèr tè scerbuem scenjtetè Sacramentè, e pèrte kenduem scenjtetè Officia. 7. Arca è Tinèɛot, scembeλen Chieλne Empireut, kù rrì ɛotünè i ngusceλuem, achia sa Arca e Tinèɛot giξξè keto punè scembeλen pèr Analogij.
Paragraph: 12 Ndè pèr ato tè gnimenda arressegnè Sctepia e Tinèɛot, e Kisca e Tinèɛot scesnbeλegnenè atò punè pèrsipèri. Pèrse Sctepia, ò Kisca, e Tinèɛot scembeλentè Niereɛijnè Chrisctit, Andaj Chriscti, ξξeret Corpnè vet Kiscè. Joan. 2. Cpriscinè ketè kiscè, e ndè trij dit pèrserij, e traitogn atan' , ani ξξotè Evangelista, se Chriscti foli pèr Kiscete corpit vet.
Paragraph: 13 David Profèta ndatè sceste, e tè scruem, ξanè prej Spijrtit Scejnt, paa ndè Spijrt, me düü fije dritteje se Profetijsse, giξξè Misteriatè Corpenuemit, e trajtimit Kiscessè, possi vettè Davidi, e descmon ndè lib. I. Paral. 28. Giξξè erξnè scruem me doretè Tinèɛot mue, asctu chi tè Page: 75 marrè vesct giξξè veperatè scestesse, prasctu giξξè aj trajtim, e mbarimi i Kiscessè, chi bani Salomoni kjè gni e vertetè scembeλtürè, e Chrisctit ndè pèr giξξè pjessetè sajnaj. Pèrse ndatè Kiscè kjenè ma teperè trij cafscè. Ndè mjedist kjèn' vum scenjtenit, e scenjtenet, ndèpèr tè sijet kjè scembeλüem Hüjenia, chi ndè Chriscnè isctè mfsceffunè. 2. isctè ndè Kiscè Trembja e Priftenet, ndè pèr tè sijet vintè scembeλüem Spijrti Chrisctit. 3. Isctè atü Curtij Popuλit ndè pèrtè sijλt isctè scembeλüem corpij Chrisctit, e kesctu Kisca kjè scembeλtüra, e vertetè, e plottè e Chrisctit ɛotit Tinè.
Paragraph: 14 Pèr jasctanè ngittunè pèr Kiscet iscinè hajatetè ndè pèrtè sijt scembeλen corpi i nfsceffunè, i S. Fee, e Kiscesse Chrisctit. Andaj ajò Kisce ma para scembeλentè Niereɛijnè Chrisctit; ani tè tjeratè cafscè. Prasctu cuur gindenè ato emena ndè tè scruemit scejnt. Nukè duhetè mej marrè vesct si cumbon fjaλa: pò asctu si scembeλejnè pèr spijrt ato visse ndè tè sijat ξξonè se rrì ɛotünè mbè mendürètè vet; prasctu Profetetè kesctu duhenè marrè vesct, me düü fije dritteje se Profetijssè, pèr vissetè Tinèɛot. Prasctu vettè Jevrejtè, e ma teperè Rabbin Mojse pèr mbij. Deut. ξξà; Ata ansctè tè mirete pèr mbij tè siλet nukè ansctè as ndogni tè mirè, e keta tè mirè desceruenè me dijtunè Profetetè tè siλetè tè mirè, mè sciumè emena, e patnè ξξirrè, chi janè Mali Tinèɛot, e vendi Scenjti tijnaj, e vendi scecrimit: e Uξa scejntè, Tremtee Tinèɛot, sctepia Tinèɛot: e Dera e Tinèɛot. Asctu ende ξξà, se ajò Kiscè, chi caλeɛon. Ezech. 44. Nukè dò marrè vesct pèr gni Kiscè landeje, pò tè perscpijrcimè, e tè Chieλse. Achia sa ende possi jevrejtè, chi janè Anemijtè Kiscesse ato emena, tè vissèvet Hüjit nukè duhenè marrè vesct, possi cumbon fjala, pèr ato Kisca landeje, pò tè pèrscpircimè me düü fijè drittejè se Profetijssè.
Paragraph: 15 Ato visse, chi ma scpesc pomendenè ndè tè scruemit scejnt ndè tè sijt rrì ɛotünè janè pense, Jerusalem, Sion, Judea, ξeu i Israelit, & Rreɛmij Tinèɛot. Jerusalemi ansctè gni Giütet mbè maltè Sionit ndè ξeetè Giuξet, chi dò me ξξanè ndè brenɛtè Judessè. Keto emena nukè janè vum vissevet pèr sciort, ò pèr natürè, ma pèr volendet tè vertetè tè Hüjit, pèr tè caλeɛuem Misteriatè, chi kiscinè pèr tu goditunè mbato visse, possi mundetè meu marrè vesct caλeɛimit sè tünè. Pèrse Jerusalem dò me ξξanè tè paamit' è Pajse. Giütetja, e Chieλjet Jerusalem, e becuemeja Pach, & pamit. Sion dò me ξξanè tè vumitè Roe, Judea dò me ξξanè cujtimi i kξeλè, tè' siatè visse ndu vufscinè roe si cumbon fjala, e si janè mbè scecuλit, dukenè ξuesse pa tè gnimende janè ξξirrè mbatè arressüè. Pèrse ndè Jerusalemt curraj nukè ansctè dukune Pach, e kessaj jetè, pò giξξè herè luftè, e davij, e ma teperè ndè keto motet tona, chi ansctè ndenè Page: 76 puscetè Turcut, e prasctu dò ξξanè se Patriarchetè, e Profetetè, prasctu ngermohescinè, me leuduem, e descerojnè atàn' Giütet tè Ierusalemit, Sion, Iudea, jò ndèpèr vissetè tünè, e pèr muretè tünè: Ma pèrse panè ndè spijrt tè Profetijsse, se Chriscti pèrmetuem ndè Lijt Plakè isctè pèr tè arξunè ndatè Giütet, e ξee, e si kisctè atü pèrtè baam mrecuλij, e pèrtè predicuem. E se ndè maltè Sionit kisc pèr tè urξenuem scenjtinè Sacrament t' Eucarijstijsse, e si kisctè ndè Ierusalemt pèrtè duekunè, e pèr tu vorruem, e pèr tu ngiaλunè, e mbè Maltè Sionit ende, se kisctè pèrtè derguem spijrtinè scejnt, scenjtenet Apostuije, e pèrse Chriscti Reg ξξotè se ndatè Giütet kisctè pèrtè pajtuem neve f†jetoretè me Atenè Chieλet me tè derejtè, prasctu vien ξξanè Ierusalemit, te becuemit, e Pam te Pajse.
Paragraph: 16 Ndè pèr ato arressegne ende aj Mal ansctè emenuem Sion, chi dò me ξξanè cujtimi j kξeλè pèrse atü S. Apostuje kiscinè me pèr tè marrè spijrtinè scejnt, e tè fàletè hirit me tè siλet mirrinè vesct tè scruemitè scejnt; asctu ende giξξè aj ξee ansctè emenuem Iudea, chi dò me ξξanè Rreffim, pèrse atü Chriscti isctè pèrse leem, e atü kisctè pèrtu gnioftunè, ma teperè Engijsc se Chriscti ansctè i verteti Hüj cur kenduenè laud Tjnèɛot mbij Chieλt se lemit se tijnaj. Asctu ende tè dijtèscimitè, chi ù ξξonè Magi, Refüenè Chriscnè se ansctè i vertèti Hüj, e Nierij, tue i falunè trij duer ξunetijsc, tue aξeruem si Tènèɛonè, e ndè prato arrescegnè giξξè aj ξee kje ξirrè ξeu i Pèrmetuem, pèrse ndatè ξe kisctè pèrtè arξunè Chrisctij permetuem ndè Lijt, e ndatè kisctè Nierij pèrtè passunè, e pèrtè gheɛuem ato pèrmetessa chij bani ɛotünè, prasctu ende i ξojnè Rreɛmij Tinèɛot, pèrse ndatè ξee kjen' bam tè ɛotè Rreɛmit tijnaj, possi na pat pèrmetuem. Prasctu ξξà i S. Hieronimi se Profetetè, e Patriarchetè, prasctu descerojnè me ù vorruem ndatè ξeetè pèrmetuem, pèrse panè ndè spijrt se Chriscti atü kisctè pèr te duekunè, e pèrtu vorruem, e pèrtu ngiaλunè ndè jetetè amesciuescimè. Prasctu ξξonè sciumè Dottorè, se Adami, Abrami, e Davidi, me sciumè scenjtenè tè parè kjenè ngiaλunè me Chriscnè possi ξξa S.Matt. 27. Sciumè Corpena tè scenjtenèt, chi patnè fjetunè, kjenè ngiaλunè me tan'. Achia sa jò scortaɛe as prej volendetjet se njereɛet kjenè vum ato emena tè vissevet, pò pèr cafscè tè n'fsceffuna kξeλa tè Tinèɛot, chi ndato visse kiscinè pèrtu vertetunè pèrtè plottè.
Paragraph: 17 E pèrse Feja, ò kisca, e Chrisctit ɛuu fijλ ndato visse, e kjè urξenuem ndè Ierusalemt, andej ani pèrderξunè ndè pèr giξξè scecuλit, prasctu ndè giξξè tè scruemit scejnt vjen emenuem me ato tè pensse emena, Ierusalem, Sion, Iudea, ξeu i pèrmetuem, e Rreɛmij, e Tinèɛot: pèr feja, e Chrisctit ɛuu zjl ndatè scejntè Page: 77 sciochienij tè Apostujet, chi ndojnè Chriscnè pèrpara pessimit, e mbas scenjtit t' ngiaλunit tijnaj, kjenè mbeleξè 120. majè malit Sionit kù giξξè muerrè spijrtinè scejnt, possi duketè Art. 1 & 2. Tè siλenè sciochienij, ò kiscè Chriscti temeliti ndè Pach, pèrse curraj nukè ù duk Apostujet, chi nukè ξξoj, Pach juvè, possi duketè prej Evangelistet, e ma teperè mbassi ù ngiaλ, pèrse giξξè begatija, e kessaj sciochenij kjè Pachia. Achia sa pèr dü arressegnè Kisca, ò Feja, e Chrisctit emenohetè Ierusalem; Ma para pèrse atü ɛu fijλ, andüj ani derξunè ndè pèr ξet. 2. ndè pèrtè caλeɛuemit emenit, pèrse ajò ansctè tè vertetè tè paam tè Pajse, ndè tè sij & vecesse vjen Chriscti paam, e gheɛuem me fee. I ξξonè ende Sion, pèrse atü vecesse Chriscti vjen pèrte kξeλè cujtuem. I ξξonè ende ξeu i pèrmetuem, e Rreɛmij Tinèɛot, pèrse ndatàn' vecesse patm tè pèrmetuemitè Chrisctit, e jemi baam tè ɛotè hirit mbè ketè jetè, e tè Parrijssit mbè tjeteret jetè. Achia sa keto tè pensse emena kjenè ma para vertetunè pèr Chriscnè, ani pèr scenjtet kiscenè vet, me ato mendüre, e uξèscruem pèrsipèri.
Paragraph: 1 Me tè ctieλetè düü fije vescterijsse Emenavet Popuλit Tinèɛot, forzon ende giξξè saa ansctè ξξanè pèrsipèri pèr tè düü fije vescterijt, e emenavet vissèvet Hüjit, tè sijatè ma scpesc janè pomendunè ndè tè scruemit scejnt; tue ezunè gniana, e tjetera vescterij mbè gni mendürè. Emenatè Popuλit Hüjit jànè keto Jacob, Israel, Fara e Abramit, Bijtè e Abramit, Bijtè Hüjit, Popuλi Hüjit, Ksciλi, e Cuvendi i derejtevet; Kiscia e Hüjit, Venescti Tinèɛot, Giütetja e HÜjit, sctepiè e Hüjit.
Paragraph: 2 Jevrejtè ξξonè se giξξè Popuλi Hüjit emenohetè Iacob, e Israele fara e Abramit, pèrse ndè pèr misct, e giakt rjeξ prej sisc, e kesctu ξξonè se nevè renscim na ξξonè Israel, e Iacob tue kjanè na fissit se Gentilevet. Ma keta ansctè nzierrè prej sisc, pèrse me kjanè vertet giξξè fara, e fissi j Arapevet, kisc meu ξξarè fara e Abramit, tue rjeξunè ngiunit se tijnaj ndèpèr Isrmaelène giξξè fissij tünè, e ma e maξeja pjesse, e Popuλit Gentilè, ò paganè, chi roξ ndèpèr Esaunè, prej se siλit roξnè Siriantè, e Idumejtè, Gentilia, e Iξolatre. Prasctu duhetè me ξξanè me S. Augustinè 16. de Civitate Dei, cap. 2. se sciumè emena janè vum Plechiet pare, e testamentit Plak, te sjatè nukè janè vum sciortaɛe, ò pèr volendetè Niereɛet, ma pèr urξenitè Tinèɛot, ndèr saa kjenè scembeλtüra e Chrisctit, e S. Kiscesse tijnaj, pèrse giξξè ù goditnè pèr scembeλtürè, e kesctu vettè Abramit i vu ɛotünè emenitè Abrahaam, chi dò me ξξanè Ati Page: 79 sciumè Gindje, pèrse ndèpèr faretè tijnaj Kiscinè giξξè gindja pèrtu becuem, e iscine giξξè bijtè tijnaj ndè pértè pèrtuemitè, e kesctu Sarrajt i ξξà ɛotünè Saram, chi dò me ξξanè, tè Chiesciunè, pèrse ndè Isaacnè bijrrè tij, ù mbusc pèrmetessa pèr Chriscnè, chi kisc pèrtè prum tè chiesciunè, e gazemend giξξè scecuλit. Gen. 18. E kanè pèrtu becuem ndè tan' giξξe pjessetè ξeut. Andaj pèrse ndè Isaacnè kjè mbusciunè permetessa pèr Chriscnè: bijtè tijnaj, chi rjeξenè ndè pèr Isaacnè, jane ξξanè bijtè Misscit.
Paragraph: 3 Düü Gind janè ndè barkt tand, e dü Popuλa barcut sit kanè meu daam, e gni Popuλè ka me ngaξegnüem tjeterinè Popuλè, e i maξi ka me scerbüem t'voghelit, Gen. 25. Ketu kjè baam pèrmetessà ndè Jacobine, e jò ndè Esaut, prasctu bijtè Iacobit janè ξξanè bijtè pèrmetessessè: e bijtè Esaut bijtè miscit, kesctu achia bijtè Esaut, sa bijtè Ismaelit, dvuerè emenitè bijenijssè Abramit. Ma para ù vertet kejò punè ndè Ismaelè, issiλi kjè dvuem sctepijet se Abramit me Agart scerbetorè, Ametè vet; se düjti ndè Esaut tè siλenè Jacobi duoj ma para jasctè barcut se Rebekessè, tue i mbajtunè sceputken' è Kambessè me dorè. Issiλ ma para dalè, &c. Ju vu emenitè Esau, ndatè cias tjeteri tue dalè sceputkenè veλaut pò mbaj me dorè, e prasctu i vu emenitè Jacob. Genes. 25. Atü doj me ξξanè se bijtè pèrmettèssè Abramit, e Iacobit, kiscinè pèr tè dvuem jasctè Ievrejtè bijtè miscit parè bijtè sctepijsse, e kiscessè Chrisctit, me t'arξunitè tünè, e mbassi ti kiscinè dvuem jasctè, e pèr ɛanè, kiscinè bijtè Pèrmetessèsè, chi janè tè Chersctenetè, pèrtè ɛotenuem, giξξè chisc isc pèrmetuem Abramit, e Iacobit; e ketè punè tue paam se largu Rebecca ndè spijrt, ξξirri Iacobnè i parè pèrbalzas'.
Paragraph: 4 Achia saa pèr düü arressegnè Ismaeli, & Esau me bijtè tünè, e giξξè chisc kiscinè, dvuerrè bijenijnè Abramit. Ma para, pèrse kjenè dvuem sctepiet. Se düjti pèrse nukè ndojnè tè aξeruemitè gni t'vetemit ɛot: pò ù pèrvunè Iξujet. E ndè cachia Isacut ξξonè birij Abramit, ndè sa kjè giξξè herè ndègiunè ndè sctepijt, e ndoch Lijnè, e Feenè Atit, e kesctu duhetè me ξξanè ende pèr Iacobnè, & Esaunè veλanè tijnàj.
Paragraph: 5 Pèr ato arressegnè ende Ievrejtè bijtè Esaut, e Turitè bijtè Ismaelit, janè dvuem jasctè Cuvendit sè derejtevet, ò Chiscet se Chrisctit, pèrse nukè ndjekenè Feenè Abramit, e Iacobit vertetunè, e mbusciuna me tè arξunitè Chrisctit, i vertèti Messij pèrmetuem. E kesctu jessenè tè Kersctenetè tè vertetè bijtè Abramit, e Iacobit ndèpèr Pèrmetesset. Ma para pèrse possi cur gni tjeter Iacob, dvuenè jasctè Ievrejtè barcut se scenjtesse Kiscè ame scenjtè e tünè. Se düjti pèrse ndojnè Abramnè, e Iacobnè, tue jù bindunè Chrisctit atünè pèrmetuem, e prittunè. Se tretti pèrse janè becuem, e cpèrblem ndè Page: 80 Chriscnè, issiλi ansctè faret se Abramit, e pèrse Ievrejtè nukè janè, as becuem, as cpèrblem me Chriscnè, prasctu nukè janè tè vertetetè bijtè Abramit. Pò ende janè daam ligiet se Mojsessit, pèrse giξξè janè sctèmangunè uξet, e se derejtit se marrè vesct tè t'scruemit S.e Profetesc.
Paragraph: 6 Pèrse tè neveritunitè nukè ansctè tjeter, vecè gni tè daam, ò tè alrguem se scruemit scejnt, e gnianit, e tjeterit Testament, e pèrse Patriarchetè, e Profetetè, giξξè geλijtinè ndè speressè pèr Chriscnè, chi kisc pèrtè arξunè, tue prittunè atè vin mej nzierrè robijet se mpcattit, e mortjet, se amesciumeje, pèrte passunè prej sì pèrmetessètè, chi janè hirrè mbe ketè jetè, e Parrijssinè mbè tjeteret jettè: E pèrse Jevrejtè, e Turitè ndjekenè tè miratè kessàj jetè, tue c'muem tè miratè spijrtit, e tè jetessè amèsciueme, largohenè, fejet se derejtè, se Abramit, e se Iacobit, e kesctu janè mirè fiλi tè neveritunèl igjet se Mojseut, e se Messijsse derejtè Chrisctit ɛotit tinè. Andaj Scejnteja Ame Kiscè, ξξuhetè i verteti Iacob, e Ievrejtè, e Turitè janè tè vertetetè neveritunè tè t' scruemit scejnt, e prasctu tè vertetè Esau, e Ismael dvuem, i pari barcut se Kiscessè, e i düjti sctepijet, chi ansctè cuvendij derejtevet. Andaj pra Iacob nukè ansctè emenè i natüressè, pò emenè i hirit, prej sineɛot. Prasctu bijtè Iacobit prej misci, nukè janè tè degnè me ù griscunè tè vertetè bijtè tij: pèrse tè scruemitè scejnt nukè ndjek misctè: pò spijrtinè, e kesctu nà tè Kersctenetè jemi tè vertetè Iacob, Ismaelè, e bijtè tij ndèpèr Feet.
Paragraph: 7 Atè herè cur Iacobi tue kξüem prej Messopotamie ù muer pèrbalzaɛè me Engelit, e nukè desc me lesciuem ndjerè tà becontè; ateherè Engeli i vu, emenitè Iacobit, Israelè. Genes. 32. Jò ma Jacob ke meu ξξanè, pò Israelè. Ketu vinhenè roe sctattè Misteria: ma para, pèrse Iacobi sckoj vaatè Iabothit. Se düjti pa Tènèɛonè mbè fetüretè Nierit. Se 3. ù muer pèrbalzaɛè me Tenèɛonè, e sctergoj fort' fe 4. Kamba, e sctemajtè jù ξξaa. Se 5. kjè becuem, e dasciunè prej sineɛot. Se 6. i nderroj ɛotünè emenitè Iacobit, e i vu Israelè. Se 7. atij vendi jù vu emenitè Phanuel, chi dò me ξξanè fachieja e Hüjit, pèrse atü paa Tènèɛonè fachiè n'fachiè, e sceλboj spijrti tijnaj; pèr tè siat sctatè vescterimè, tè scembelüescimè paa Iacobi tjerè sctattè Misteria, chi kiscinè per tù goditunë pèr Chriscnè, e Kiscenè tijnaj.
Paragraph: 8 Pèrse pari paa se as cusc nukè mundej mè arξunè, e me hijm ndè Cuvenditè derejtevet, ò Kiscetè Chrisctit, ndjerè tè mos sckontè vaatè tè Scenjtit Pagheɛim. Se düjti pa se birij Hüjit isctè pèr tu baam Nierij, e pèr tu dukunè scecuλit mbè fetüretè Nierit. Se tretti paa se bijtè Iacobit pèr spijrt tè pagheɛuem, kiscinè pèr tè ndjekunè Chriscnè, e fort pèr ta mbajtunè ndè fèet. Nukè ka me menguem Feja jottè , &c. Se 4. pa fe Page: 81 bijtè Iacobit kiscinè pèr tu daam ndüüsc, e gniana pjesse pèr tè mbèttunè sckiepetè ndè tè vertetèɛe Lijssè, tue mos ndjekunè Chriscnè, tjetera pjessè kisc pèr tè chiendruem, è scendosce, e derejt tue ndjekunè Chriscnè, e kisc me mbetunè becuem me Sacramentè scejntcssè Kiscè, e nderechiunè ndè Lijtè Ungiλit. Se 6. paa se giξξè ata, chi kiscinè pèrtu pagheɛuem, e pèr tu griscunè me emenitè Israelit. E ndevonè se sctatti paa se vecè ndè Lijt' è feetè Chrisctit kisc pèr tu paam ɛotünè fachiè n'fachiè me Fee, e ma tepere, e fort scejnt Sacramentè Eucharistijssè, e se ndè scejntet Kiscè, e jò ngietij, ò ndè scejntet Feessè Chrisctit kiscinè tè fescimitè pèr tu sceλbuem, tue ξξanè: Scelbuem v' ban' Spijrti em.
Paragraph: 9 Achia saa nukè mundetè, mej raam mboh sè Iacobi nukè kjè ξξanè Israelè, ndèpèr Misct', e giakte kessaj jette: po ndèpèr spijrt, ò tè leem, e tè c' pèrblemite spijrtit. Pràsctu bijtè Iacobit te sijtè nukè kjenè Pagheɛuem, e bechimetè Chrisctit nukè janè Israel, as bij pèr Spijrt, pò vecessè ndèpèr faret, e fiste miscit. Mirè fiλi pra Israelè, e Abram nukè janè emena tè natüressè, ò tè miscit, pò tè hirit, e tè permetessesse, prasctu pèrkassenè vece Kiscesse Chresctit, e jò Ievrejet, e Turivet, tè sijtè tue kjanè bite Esaut, e Ismaelit, nukè munè griscenè Iacob possi pèrsipèri ansctè scruem.
Paragraph: 10 Prasctu tè verbetitè atij Popuλi chiert† Isaia c.6. Verbò (ò ɛot) zemerenè ketij Popuλi, e randò vescetè tij. Asctu ende c. 24. Cusc ansctè verbetè, vecè scerbetoriem? e sciurξètè vecè aj chi dergova tè lajmitè? E cusc verbetè vecè aj, chi ù scit? Asctu ende c.43. Scef se Popuλi Peganè kisc, pèrte hijem ndè hijenijtè, tue i marrè emenitè Iacobit, e Israelit, tue ξξanè. Prej se dalit mbeleξ farenè tandè, e prèj Aquiloni, è avitign, ka me ξξanè Aquilonit Epè; e prej Austri mos ma mbà, Avitti bijtè mij prej se largu, e bijatè mia prej anet se ξeut, e giξξè ata, chi ξξerressenè emenitè tem, e ngusceλimne tem. Iξascè fetürè, e Crijova, e bana, nzijr jasctè Popuλinè tand, giξξè gindja ù mbeloξ, e u basckuenè Tributè. Asctu ende cap. 44. Mos drue scerbetori em Jacob, e fort i derejti Israel, tè siλenè zgoξa. Kam me derξunè Ujetè pèr mbij tè Hetciminè, e lümenatè pèr mbii tè ξξaatitè, e küü ξξotè ɛot Unè jam, e aj ka meu griscunè me emenitè Jacobit, e küü scruer me doretè vet Tinèɛot, e pèr emenitè Israelit ka me gaam. Asctu ende capitè 63. Kini me lanè emenitè taj tè fissit, e kam me ξξirrè scerbetoretè mij, me tjeter emenè, chi ansctè; Te kersctenè ketu bucurè duketè se Popuλi Giuξijet kisc pèr tè nduierè emenitè Iacobit e tè Israelit, e pèrtè mbettunè verbetè, e Popuλi Peganè pèr tè ndjekunè ndè emenit', e ndè fisstè Spijrtit, tue grisciunè Iacob, e Israelè: E me dorè, goje, e tè scruem, me mbajtunè Tènèɛone, e Messijnè ndè Lijt pèrmettuem. Page: 82 E kesctu Popuλi i Kersctenè, ansctè i verteti Jacob, e i verteti Israel, e ansctè i verteti fissij Abramit, possi ξξotè Apost. Paal Rom. Asctu ende griscetè Giütetja e Hüjit, pèr sa ansctè, e godicimeja sciumizè, e fescimet, ndèpèr tè gnimendetè gni Ligjè se Ungiλit, gni feje, & dasciuni t'sciochienuemi. Asctu ende ξξuhetè, corp Mistich; ndèr sa vien ngittunè me gni krüè me fee, e me tè dasciunè. Nierij Mistich ende i ξξonè nder achia saa scteketon prej Adamit, e ndjerè mbè Chriscnè, ndè tè paret, e tè düjt arξunitè tijnaj.
Paragraph: 11 Vensctij Tinèɛot ende i ξξonè pèrse prej Adami ndjerè mbè ma tè mbramit tè derejtè, saa scenjtenè ndèrscej scenteja kisce; Achia Triscuje, ò raskaλè, ka sctijm, e possi ξξotè i S. Gerguri. Pèrse ɛoti ünè sctrüξi venenè, e Sacramentavet n'soje cur erξ. Kesso arressegnesc ndjerè ketu scruem, jet cafscia mejaft celè, e se kudo gindetè ndetè scruemit scejnt, Jacob, Israel, o fara e fissi Abramit, ndò Giütetja e Tinèɛot, ndò sctepia e Hüjit, ndò Ierusalem, ndò Syon, ndò venscti Tinèɛot, giξξè herè mirretè vesct pèr Kiscetè fescimevet Chrisctit, pèrse giξξè ato emena janè vum ndè Testament Plak pèr scembeλtüretè Chrisctit, e S. Kiscesè tijnaj, e Popuλitè Hüjit, pèrse giξξè scembeλejnè ketè scejntè Kisce, chi ansctè tasc, e verteta sctepij e t'naltit ɛot S. Paali in Act. Apostolor. cap. 17. & 18. Hüji, chi bani scecuλinè me giξξè sa ka mbrenda, Hüj, tue kjenè ɛotij Chieλse, e i ξeut, nukè gieλijn ndè Kisce duersc baam, & trajtuem, &c. Andaj kisca, e Chrisctit ξξuhetè Israel, e Iacob, pèrse giξξè nà sdrippimè prej Apostujisc, ndè pèr gni tè leem, tè spijrtit, e kesctu jemi bijtè Apostujet pèr scpijrt. S. Paali; Pèrse ndè Chriscnè Jesu me Ungijλ une juvè leva. E Apostujetè janè bijtè Iacobit, ndò Israelit pèr spijrt, e pèr misc, ò giak: Mà na vecessi pèr scpijrt, pèrse rjeξemè prej Gentilscit pèrfarefistè miscit. Prasctu vecesse pèr scpijrt jemi ξξanè Iacob, ndò Israel: Pèrse aj Popuλè ndoch prej Iacobit ndjerè mbè Apostujit ndè pèr tè lemitè miscit: Asctu ende Popuλij Kersctenè, ò Kisca scejntè ka me ndjekunè prej Chrisctit, e Apostujisc ndjerè mbè dittetè Giüchit me tè leem tè scpijrt.
Paragraph: 12 Ma jò fara, e fissij Esaut, e Ismaelit, aj dvuem barcut se Amessè, e kü sctepijet se Atit vet, tue ξξüem feenè mbas Iξujisc, possi bucurè caλeɛohetè me fjaletè Isaijsse cap. 7. me keto fjalè. Ndè mos bessofsci nukè kini me chiendruem. Pra cur kejò arressüè chiendron ndè Feet, mirè fiλi pèr ata tue folè ɛotünè cap. 65. tè Profetessè. Happa krahetè, ò duertè giξξè dittenè prej Popuλit se pa fee, chi ezen pèr uξè jò tè mirè: nukè kiscinè pèr tè chiendruem ndè vescterijt, e ndè fistè Iacobit, e Israelit. Achia sa ende pèrse vetè Profeta ndè cap. 29, pat ξξanè se kiscinè pèrta duierrè. E ka me kjanè tè pamitè giξξè cafscevet Page: 83 possi fjaletè e Librit scegniuem tè siλenè cuur tè japenè atij, chi di lettere kanè mej ξξanè zgiξ ketan', ka me pergiegiunè nukè mundign pèrse ansctè scegniuem ò mbescelè ka meu ξξanè libri atij, chi dì letterè, e ka me jù ξξanè zgiξ, e ka me pèrgiegiunè nukè dij letterè.
Paragraph: 13 E pèr ma tè maξè tè vertetè tè kessaj se derejtè pakeɛè mbas andaj ξξotè. Gniè unè pò e ctogn' e pèr gni mrecuλi pò bagn' ketij Popuλi fort tè maξ, e tè mrecuλuescim. Pèrse ka meu duierrè urtija, & urtevet tijnaj: e mendja, e dijtèscimet tijnaj ka me ù mpsceffunè: Andaj ansctè se tue sckiepuem aj Popuλè prej pjesset se Esaut nde tè scruemit scejnt, pèrtè pa dijtunitè tünè, bijm prej mpcatescit se tünè tue ξanè mort Chrisctit t'vertetit Messij; pèrse nukè duenè me dijtunè me baam mirè; pèr tè vertetè duhetè me ξξanè se kanè duierrè emenitè faressè, e fissi Iacobit, e tè Priftenijsse Tinèɛot, pèrtè sijet punè na ban me dijtunè Osea cap. 4. me keto fjalè. Hescti Popuλi em pèrse nukè pat diènè. Pèrse ti pèrɛunè dijènè, duoj tüü tè mos jesc ma Priftiem.
Paragraph: 14 Me mos kjanè kejò punè, e vertetè: Mojse Profeta tue folè me Popuλit cap. 28. nukè kisc me ξξanè keto name, Vraftetè ɛotünè me tè pa dijtunè, e me tè verbetè, e me tè iξunitè mendse, e vofsc tue prekunè mjesse ditè, possi ve tue prekunè i verbeti ndè terr. Arressegnetè ketünè nameve naj caλeɛon Ezechieli cap. 12. Giütetja mizoreja, e vetevetèhesse, atè vintè motij sajnaj, e chi bani Iξujitè cundrè vetevetèhessè pèrtu pegaam. Profetetè tünè i lüegninè pa tè pèrɛiem me tè buttè, tue ù ndivenuem Rrenetè, e lüpa sisc Nierijnè, chi tè ξξuren gni Garξ ndèr mue, e ndèr ata, e tè me cunderston pèr ξeet, tè mossè ciartign' e nukè e gietta. Michea ende tue ù anekuem sisc jet e ξξotè, ndè cap. 7. U dvuer scenjti n' ξeut, e i derejti ndèr Nierit nukè ansctè.
Paragraph: 15 Pèr gni mengii pra tè kachia nevojevè zu fiλ' ɛotünè fort heret me kerkuem e me provuem uξetè vet, e mendüretè chi kisc pèr tè mbajtunè ndè tè arξunitè tijnaj tue scelbuem scecuλinè, tue e bam me dijtunè me tè paame, Profetij, e tè dukunè, &c, possi ξξotè Tertuliani cap. 16. & 17. Fjala giξξè herè sdrippunè ndèr cuvendtè Niereɛet prej Adamit, e ndjerè mbè Patriarchet, e Profetet, ndè anderra ndè Passechüra, ndè Ndivenesse, tue nderechiunè urξèninè, e uξenè e vet, se ɛanit giξξè herè, e chisc kisc pèrtè ndjekunè, tè pa gnieffuna cafscè giξξè herè tue mpsuem. <Page: 85 >
Paragraph: 1 Iscinè rjeξunè 2463. vjet se zanit se sijλ sè scecuλit, e 1597. pare Giesù Chrisctit, cur ɛotünè, pèr tè nzierrè Popuλinè vet robijet se Misisrit, t'siλt ndè ketè ξee ξonè Missir, ξξomse, chi rjeξ asso fjalè Ievreisct Mizraim, bani me leem Mojsesnè trij vjet mbas Aaronit se veλaat, prej Aniret, chi pat 70. vjet, e Iocabetet sciochijet se vet. Ndatè mot Faraoni i rii, tue passunè harruem te mirat te Ioseffit, tue drasciunè Regenijsse vet, ndè pèr tè sciumuemitè maξ tè Isdraelitèvet, leftoj mè giξξè fòrzetè vet mei intrrettunè. Ma para me Verghijtè meξaa, e me mund Page: 86 tè pa korè, se sijascit ata ma fort sciumohessinè, se düjti tue bam meu mbütunè Mascujtè, chi se riu lekescinè, prej Mamizasc, se tretti tue i chittunè ndè lümtè Nilit. Tue kjanè keto punè urξenuem prej Faraonit; e Ama e Mojsessit, tue pam bijrrè vet kerξξij fort tè bucurè, e mbajti nf'scehunè pèr tre Muej, tue sperüem se me mujtunè, ajò me rittunè kisc me dale nder Israelitet gni Nierij i maξ. Ma tue drasciunè urξeninè Faraonit, sctiu kerξijnè tre Muejsc, ndè gni spoortè ξupprasc fort pjeguλuem, e tue sctijm ndè t'sctrattè lümit ja porositti Tinèɛot. Isctè ateherè bija, e Faraonit me Dadatè sajnaj dalè me sckuem mot mbatè vend', kejò, possi e paa spoortenè, e bani me ja sjeλè, e giet' mbrenda femijnè, te siλenè ajò si e paa achia tè bucurè, e bani bijr m'Tènèɛonè, tue mos passè femij n' barku, e i vu emenitè Mojse, tue ξξanè. Pèrse ujenasc e n'zora , perse mbè ghiuhetè Missiresset, mos, dò me ξξanè, uje, is, ò ises, dò me ξξanè i ruejtunè.
Paragraph: 2 Mrija motra, e Mojsessit, percujdessunè mbregh lümit chiendroj, e soditi sportenè, pèr tè paam ndè vonè chisc kisc pèr tu baam, e tue pam se enzuerrè jasctè, ndèpèr urξenitè assaj ɛognè se maξè, tue flutturuem vottè tè jò, tue i pèrmettuem me giettunè atij kerξini gni grue, chi ta üschiegne, e me urξenite assaj ɛognè, erξ vettè e Ama: e bija e Regit porositi Dialinè, chi te ja mbae, essiλa tue passe rittunè, e baam tè maξ, ja pruu. E bija e Faraonit tue kjanè diali trij vjetsc, jà scpuu Regit, atit vet, e ja vu mbè Prehenèj, Regi ende pèr tè dasciunitè se bijssè i vu dialit mbè krüè tue pèrgheɛuem kunorenè e vet, Tesiλenè Mojsessi, e chitti mbè ξee tue sckeλè me Kambè. Essiλa punè prej se dijtescimit se Missirit kjè mbajtunè pèr gni scegn fort te kech nscijλuenè Rejnè ta mbüssè. Ndevonè pèr tè paam a e kisc baam atè punè pèr diekechij, e kerkuenè tue i ξanè pruscnè èndeɛetè ndaj goje, tè siλenè aj desc me ngranè, tue sctijm ndè goje,tue prekunè me ghiuhè, andaj ani mbet belbetè pèr giξξè jetetè vet.
Paragraph: 3 Bija e Faraonit chi ξξojnè Merin i ξà Mjescter fort te hoλè, e tè dijtescim Mojsessit pèr ta mpsuem ndè giξξè duer diesc: possi kje ende prej s'Amet mbajtunè ndè tmartè Tinèɛot t'vertetit prasctu mbassi ù baa i maξ, ù baa gni Nierij fort i maξ: e pèr mbij giξξè tè tjeteret fort i bucurè; achia sa cur sckontè nde pèr rughat, Punetoretè lijnè punetè vet, e dilinè me paam, kjè ende Mojsessi trim i fortè ndè Armè. Tue kjanè ma 40. vjetsc tue gnioftunè fort mirè Printè vet, e tè veλazenitè vottè me i paam, tue kjanè sisc largh ndè Iessent, e me ate uξe paa tè kechiatè e Popuλit Israelit, issiλi pèr urξenitè Faraonit banke Tuλè, e tè tjera punè tè ligha possicur t'iscinè kjanè Rob. Fort i ndü kech.
Paragraph: 4 ξξonè se gni Missiras, kisc ciuem gni Ievrej Page: 87 me punuem, e aj tue hijm traξetisct ndè sctepijtè tijnaj, muer nderè se sciochiese atij punetori t'vobek; Ievreu si ndieu i leudohej me paditunè Regit, prasctu aj Missiras, e riff: e ɛanit se atij vobeku muer vesct punenè Mojsessi, e pèr ɛeltè nderse gindsc vet, mbütti atè tè Missiras me schielma, e vorroj tineɛe.
Paragraph: 5 Gni tjeter herè dü Israelitas, pò leftoijnè, e Mojsessi tue dasciunè mej pajtuem, tue ndimuem ma tè lighnè. Pò tue jù kξüem aj chi kisc ɛanè fijλ' ξξà Mojsessit, cusc tè ka bam endè mbij nee giukates? adò me mè mbüttunè, possi jà banè djè Missirassit. Mojsessi tue pam se i kξej fjalè mbaλè fachie, dresc tè mos vignè puna ndè vescetè Regit, e tè mos e ban me vraam, iku. Ata tè dü Ievrej, chi leftuenè ξξonè se kjenè Dattan, & Abiron, te sijtè ndevone i pèrpini ξeu giaaλ', tue passe folè kech pèr Mojsessnè.
Paragraph: 6 Si emberrini Mojsessi ndè ξeetè Madianit ndegn me pusciuem ndaj gni Puss' ndè fuscet, kù e mberrijnè sctattè vasceɛa bijatè e gni Nierij t'parè t'atij vendi, chij ξξojnè Ietro, me Deletè tünè me ù ξanè uje, e tue ù avittunè Pussit ke isc Mojsessi emberrine ende tè tjerè Barij, tè sijtè dojnè parè vasceɛavet me ξanè uje Delevet vettè. Ma Mojsessi nukè i là, tue i ndimuenè, chi ma para Deletè tünè tè pijnè uje, e kesctu kjè, e tue kξüem ndèr kachia vasceɛatè ma heret mbè sctepij kjenè pevetunè prej Atit se tünè, se pèr tè sijet arressüe? ξξanè se gni Nierij i Missiras i kisctè ndimuem me sctijm ujè ndèr lugiet, prasctu kξüenè ma heret se kiscinè zacon. Ietro tue ù pomendunè pèr tè miretè baamè bijavet, bani me ξξirrè Mojsessnè, me tè siλet ù goditnè mej rujtunè ξentè me bee tè derejtè, e pèrse si ξξà asctu i duel, desc Ietro me mbajtunè Mojsessnè giξξè herè ndaj vetij, e i ξa pèr sciochiè gni tè bijenè chi i ξξojnè Seffora. Sciumè vjet Mojsessi geλijti, e sckoj si barij, possicur t'isc ma harruem mbè scecuλit, ma giξξè herè prej sineɛot ruejtunè pèr punètè mbèξaa possi ka me ù ξξanè afferè.
Paragraph: 7 Ndèr sa pò cuλotentè Grijnè Mojsessi tè vjeherrit vet mbè Maltè Sinajt, jù duk gni mreculè fort i randè, pa gni liss Ragnè, chi pò digiej e nukè pò ntrettej; ξξà pra Mojsessi, duè tè vettè, e sciof tè pam te maξ, pèrse nukè ntrettetè Ragna. Doj ɛotünè me scembeλüem ma parè si cumbon Lettera me atè ɛjarm, tè paa güchietè Missirit, e me Ragnet Israelitassitè, tè sijtè mendihmetè Tinèɛot pa mossu ntrettunè kiscinè pèr tè dalè kessi ɛjarmi. Ma parè kiscinè pèr tè ξeerunè me ferratè vet, chi kjenè ato tè ξjetè sceplakè Missijrrè. Alegorisct doj ɛotünè me ξξanè, se fjala, e amesciuescimè kisctè pèr tu vesciunè ndè misctè Nierit, ndè krahenuerte se lumese Virginè, pa moss[i] cprisciunè Virgenijnè sajnaj. Moralisct nzijretè, se flaketè e t'pèrɛanunit, e tendimevet Diaλit, tè descirevet kechiavè t' pèr mbrendscimevet, nukè bagnienè gia t'derejtevet Page: 88 pò i bagnenè ma tè cuλuem. Possi Aarrè ndè furrè.
Paragraph: 8 Tue paam pra i maξi Hüj, se popuλi tijnaj ndè Missirt isctè giξξè herè c'kusceλuem, me fedighetè rea, prasctu me tè paret sijeλè tè Kambesse pèr tu avitunè Mosessi vettè, e sciof ɛotünè i foli, e i urξenoj tè nzierrè kepuzatè, pèr gni scegn sa i cuλuem duhetè me kjanè Nierij chi dò meu avitunè Tinèɛot. Possi bani Jesu Chriscti cur desc me laam kambetè Apostujet scenjtene t'vettè. Gieg Mojsessi, e nzuer kepuzatè, Ateherè i ξξà ɛotünè. Unè jam Hüji Atitjtit, Hüji Abramit, Hüji Isaacut, e Hüji Jacobit. Kam paam tè kechiatè Popuλit tim, chi pò geλi ndè Missijt, e giegia vajnè tijnaj cundrè t'parevet tijnaj, due me tè derguem Faraonit pèr tè nzierrè Popuλinè tem; ξξà Mojsessi, kusc jam unè ɛot pèrtè bam ketè punè tè maξè, ξξà ɛotünè unè jam me tü, ξξà Mojsessi, ndè me pevetcinè pèr emenitè atij, chi pò me dergon, chisc tu ξξoem; ξξà zosünè, Une jam, aj chi jam, ξξueji aj chi ansctè me kaa derguem tü, kü ansctè emenitè tem pèr giξξè herè. Eze, e mbèliξ tè paretè Israelit, e bani me dijtunè, se unè po due me i nzierrè, scerbetüret ndetè sijet janè; e me ta eze tè Faraoni Reg e ξξueje se ke pèrte ezunè pèr trij dit ndeper sckretetijt, pèrse kesctu pò dò Hüji üt, me i bam sacrificiè; ξξà Mojsessi ɛot nukè kanè me mè bessu_; i ξξà ɛotünè, lesciò mb' ξee Prutekenè, chi ke ndorè. Mojsessi, e lescioj mb' ξee, e ù kξüè ndè gni giarpenè, se siλit Mojsessi iku, i ξξà ɛotünè, Merrè pèr biscti, Mojsessi, e muer e ù kξüè ndè gni prutekè.
Paragraph: 9 ξξà ende ɛotünè Mojsessit, sctierè dorènè tande ndè gijt tand, e sctiu Mojsessi, e nzuer jasctè plot me zgebbè, i urξenoj ɛotünè, chi se riu ta sctierè ndè gij, e nzuer scendosc. Ndè mos tè bessofscinè ξξà ɛotünè Mojsessit ndè pèr scegntè pare, bam tè düjtinè, e se as atij ndè mos bessofscinè bam tè ntrettenè, possi ndiek.
Paragraph: 10 Mer ujit se lümit, e derξ pèr mbij ξeet, e giξξè ata, chi tè jesse ndè lümt ka me ù kξüem ndè giak; ξξà se riu Moisessi: tè lutem ɛot nukè jam ghiuhetar, chiüsc djè, e paredjej, e c' cuur folè scerbetorit tit, jam ghiuhe ma se mbajtunè, e se fesctirè , ξξà ɛotünè: Cusc bani gojenè è nierit, ò cusc trajtoj te pa ghiuhenè, e tè scurξeninè? Atè chi scef, e tè verbeninè? As une: ezè pra, e unè kam me kjanè ndè gojet tandè, e kam me tè mpsuem chisc tè flac, ξξà Mojsessi: Dergò kà ɛe me derguem. Ketu bani se iξenohetè ɛotünè , e ξξà Mojsessit. Gnjè Aaroni veλau üt Levitè, ka ghiuhen' è mirè, e bagn' me dijtunè, e ka me tè dalè pèrpara mb' uξee, ξξueji giξξè chisc tè kam ξξanè se aj ka me folè Popuλit mbè vend tand, e ti kè me folè me mue, ξξuperè ende merrè ndorè tandè, me tè sijet ke me bam scègnietè; Gieg' Mojsessi, e foli me tè vjeherrit tui ξξanè se i duhej me vottunè ndè Missijrt, e aj i ξà, tè ljir mè giξξè ɛemerè.
Page: 89
Paragraph: 11 U vu, Mojsessi mb' uξe, e i erξ pèrpara Aaroni veλau i tij, e si ù panè ù muerrè ngrükè tue ù puξξunè huaɛa pèr pach. Mojsesi ligieroj me tan' giξξè sej i kisc folunè ɛotünè. Te dü folnè t' Parevet Popuλit, tue bam pèrpara tünè scegnietè, i bessoj Popuλi, e ù fal ndèrse Tinèɛot se pò pomendej sè kechiascit se tünè.
Paragraph: 12 Si erξè pra pèrpara Regit, te dü veλaɛenè Mojsessi, & Aaroni i lüpnè prej pjessèt se Hüjit Israelit tè lescioje me vottè Popuλinè Israelit pèr uξetè trij ditè, me i bam Sacrificie ndè sckretetijèt. Pèrgieg Faraoni se nukè dij atè Hüj, as nukè doj me bam chisc pò i lüpekescinè prej pjesset se tijnaj. Pò iξenuem cundre Popuλit, urξenoj t'parevet sctepijssevet, chi ma fort tè ngermojnè Popuλinè e Israelit ndè punetè tünè, tue hjekunè atè ndihmè, chi ù pat ξanè, Büku, me tè sijet mbesctieλinè baltenè, e pichinè Tuλetè tue ù ngarkuem spenzenè atünè, me giante tünè giξξè sej patnè m'pari ɛacon me marrunè prej Regit. Patnè tè maξ tè ξimptunè kesso puneje ata punetorè, e votnè tè Regi meu nekuem mbè ata, chi urξènuekescinè. U Pergieg Faraoni, se pèrse porrijnè n'cotaɛe pò ù epinè ato urξena, me bam uξè ndè pèr sckretetijt, prasctu isctè mirè tè mos rijnè puscim: pò tè fetgohescinè. Si ndienè ketè fjalè tè kechiè ù nekuenè Israelitetè mbè Moisesnè, tue ξξanè se kisc ξanè Regit ξξikenè me tè sijet tè prit atünè fütnè. Mojsessi foli me Tènèɛonè, tue ù lutunè tè giagnè mengij atij dami. ɛotvnè i urξenoj, chi bascke me tè veλaat Aaronè, tè kξegnie kè Regi Faraon, e pèrpara tijnaj tè bagnè scegnetè, chi ɛotvnè i kisc urξenuem.
Paragraph: 13 Bani Mojsessi tè parenè scegn tè Prutekesse kξüem ndè giarpenè, tue elesciuem ndorè mbè ξee, bani kejò punè tè maξ mreculij; as gia mangu Faraoni bani me ξξirrè dü Sctrig, tè sijtè me vepera tè Diaλit, banè meu kξüem ndè giarpagniè prutekatè tünè, tè sijatè ende ata i lesciuenè mb' ξee. Ma giarpenij Mojsesiit pèr pini giarpagnetè rrenez, e tè dukscim t'atünè Sctrigie, e prej sì si ù ciue ù kξüe pruteka possi mpari. Chiendroj Regi ndè m_tvet tè kechiat me mos dasciunè meè lanè Popuλinè, possi jù pat lutunè.
Paragraph: 14 Urξenoj ɛotünè Mojsessit, chi me pruteke tè tijnaj, tè percasse Ujetè lümit, e si preku ù kξüenè ujenatè ndè giak. Ata Sctrig ende e banè ndè gni tjeter uje, prasctu nukè ù lecund Faraoni me baam sa i kisc urξenuem ɛotünè.
Paragraph: 15 Urξenoj ɛotünè Mojsessit, tè kξegniè kè Faraoni me tè lüpunatè vet, e ndè mos giejtè, tè pèrcassè se riu ujenatè, e ù mbusc Missiri me Bretech. Banè ende ata Sctrig Bretech, bani Faraoni me ξξirrè Mojsessnè, e i ξξà tè hjekè andüj ata Bretech, se kisc pèrtè ξanè tè lijr Popuλit me bam sacrificiè. Bani Mojsessi sa i ξξà Faraoni, Page: 90 issiλi nukè mbajti fjalenè vet.
Paragraph: 16 Urξenoj ɛotünè, chi Mojsesi me pruteketè vet tè pèrkit pluheninè e ξeut, gieg Mojsessi, e duelè sciumizè e pa gniechunè stenizasc, e Mijɛasc ξerezasc. Ata Strig kerkuenè me baam ende asctu, pò smujtinè. Andaj reffüenè, se isctè pèr vertütè Tinèɛot giξξè chisc bantè Mojsessi. Nukè ξa ɛotünè Diaλit me bam Mijɛatè achia tè voghela, asctu chi tè scioffemè na, se giξξè chisc bani pèrsipèri isctè vecessè, pèrse pèrmettontè ɛotüne; e Diaλi vettehej nukè mundetè, as pak, as sciumè. As me ketè tè Katertenè caλeɛim ù pendue Faraoni. Ndonessè ξà tè lijr me bam Sacrificiè Tineɛotr, pa mos dalè Missirit, possi desceruekescinè. Ma Mojsessit nukè i pelchiej, tue jù dasciunè me vottè, kè ɛotünè kisc urξenuem. Ndèr kachia, e mbarini.
Paragraph: 17 E pensta sceplakè, e kjè murtaja, e ξenet, e tjerè baghetiè tè Missirit, kü lenghim pa mos prekunè scterrijtè, ò stansetè Israelitevet. As pèr ketè kechiè ù kξüè Faraoni: Andaj, e mberrini, e giascta sceplakè.
Paragraph: 18 Urξenoj ɛotünè Mojsesst, tè derξignè mbè Eerè gni grusct pluhenè, e pèr vertütè Tinèɛot ù c'trij ndèpèr Messijrt, e ù banè dò Kakuscia, e plaghe ndèpèr giξξè Missirassit, se siλascit patnè tè maξ tè ξimptunè e merɛij. As prasctu sù nderruè Faraoni se kechiascit se vet.
Paragraph: 19 Dergoj ɛotünè tè sctattenè menij, chi kjè Brescenè, Bumbuλimè, e vettetimè. U duk se per ketà kisc me mbettunè Faraoni penduem; ξξirri Mojsessnè, e refüejti se ka bam mpcat, tue chiendruem volendetse Tinèɛot, e jù lut tè pusciognè ma tue munduem. Mengoj menia, e Faraoni tepere ù ngurue, e mbet ma i kech se mpari.
Paragraph: 20 E tetta prutekè kjè kazadrenisc, tè sijt brijtinè baarrè, e lissatè, e giξξè chisc kjè tè blerè ndè Missijrt. Paressè goditej ajò punè, Mojsessi bani me dijtunè Rejnè, pèrpara Bujarevet vettè tè sctepijssè, tè sijtè jù lutnè, tè bagnè sa pò urξenontè Moisessi, paressè Missiri tè sckretetohej. Regi ù volendet tè venè me bam sacrifitiè, chi ξξojnè, me ketan' bessè tè lijnè bijtè ndenè pusctettè tijnaj. Mojsessi ξξà se giξξè kanè pèrte dalè, e pèrse Pruteka, e Kazadrenjet kjè, me dam tè maξ chi baane, vecè vum Regi roe, ξà tè lijr tè vejinè, Atenitè e bijtè. Ma tè issinè ndorè tijnaj Baghetia.
Paragraph: 21 Urξenoj ɛotünè Mojsessit tè ciognè duertè prej Chielscit, e mbeloj Missirrè me Njeguλè, essiλa kjè achia, e ndandètè, e erretè, sa pèr sa chiendroj gniani nukè pa tjeterinè, as nukè ghuzojnè meu lecundunè assi vendi, chi iscinè. Pò ndritentè Dieλi ndèr Israelitet. Faraoni urξenoj tè ξξerritetè Mojsessi, & Aaroni, e ù ξξà, tè venè giξξè ku tè dojnè jasctè Baghetijscit, chi Page: 91 tè rrijnè pèr Pengh, se kanè me kξüem. Mojsessi ξξà as gni ξij ka pèr tè mbettunè. Faraoni urξenoj ndenè tè marretè kressè tè mossi dalè ma pèrpara. Mojsessi i gieg.
Paragraph: 22 Foli ɛotünè Mojsessit, e i urξenoj tè bagnè me dijtunè Israelitètè, tè banhenè gatij asso natejè se vertetè, se kiscinè me dalè Missirit. E si issiλi dò Popuλit se vet tè huagnè, prej fchignescit, e Mijscit, Ene t'Aarta, e tè Rgianta, e tè tjerè cafscè tè pà c'mueme; Pèrse ata kanè me ti ξanè, pèrse unè, ξξotè ɛotünè kam mej bam me jau ξanè, e kam me urξenuem ma tè mbramenè Menij, essiλa ka me kjanè, me bam me dekunè giξξè tè parèlemitè Djelm' t' Missirit; Birit se Regit, ndjerè mbate tè Robit, asctu ende ka meu goditunè sctanssevet, e baghetivet, chi kanè scpettuem menijet se parè, e kesctu ù godit, ndèpèr tè vraamit, chi bani Faraoni bijet Israelit, tue porositunè Mamizavet me i mbütunè, herè tue i bam me i sctijm ndè lümt tè Nilit, e possi ξξonè nukè rnoj motti me mbütunè femijnè e Israelit mbijsse ξjetè muej, e mbas Mojsessit, as ndogni mà nukè ù mbüt, prasctu pèr gni paghetè kessaj punè, dergoj ɛotünè ξietè sceplakè Missirasset, tè siλatè rnuenè ξjete Muej, e ndèvone i mbüti ndè Det, possi ende ata mbütnè femijnè ndè lümt Nilit; ξξonese ndè Muejtè Chiersciorit, ù banè Ujenatè giak. Ndè Kornik kjè sceplaka e Brettechiet. Ndè Gusct' sceplaka e Stenizavet. Ndè Brümitè parè e Mijɛavet. Ndè Brümitè düjtè Moortja e stansevet. Scenè Ndreut Varretè. Kescendelscit Brescini. Ndè Caλenduer Kazadrenjtè. Ndè Fruer Nieguλa. Ndè Mars pèr trij dit moortja, e tè parè lemet Djelm. Missirassit i guttèscine atà tè Israelit tè delinè Missirit, e tè vejnè kè tù pelchientè. Israelitassitè ndèr kachia, lüpnè Enè, e cafscè tè pa cmuemè, e Missirassitè me giξξè vol_det jau ξanè sa ù lüpnè vecè tè veejinè.
Paragraph: 23 Duelè pra Israelitassitè prej Missirit me tè gniehunè 600 m. me tè maξ ghaɛemend: me atàn' gian' tè siλenè ɛotünè, possi ɛoti giξξè cafscevet, e si giucates i derejtè, urξenoj tè bajnè me vetehè, giξξè chisc tè pa cmuem, Aar, e Rgiant, pèr gni tè kξüem tè fedighessè tünè, chi patnè ndè Missijrt pa mossu kjanè detuer. Dittenè ù prij pèrpara gni sctüλè Nieguλè, e nattenè n'ɛjarmi, e si emberrijnè mbè Detitè kuch, mbassi Mojsessi bani vratè, preku Detinè me pruteket, issiλi ndè ciast ù cel, e bani uξè, Israelitevet, chi pò ikescinè: e si pa Mojsessi Detinè daam, me speresse mbè Tènèɛonè, kjè i pari chi hini, e mbas assì Aaroni, Josvè, e Salef me giξξè tè tjerè sciumizè; andaj Missirassitè, tui paam se sckuenè pa ndogni dam, tui ndiekunè mbas scpinè, hijnè ende ata ndè Det, pò ujenatè ndè ciast ù pèrɛienè basckè, e i mbütnè giξξè. Mbet Faraoni me 600. Coccij e me 50. m. Kuaλ, e me 206. m. Njereɛtè t' Armatissunè, Page: 92 Armetè tünè sctüm mb' ξee prej Eerescit kjenè mbeleξè prej Israelitescit, pèr urξenitè Mojsessit, issiλi si i Armatissi, mè tà hini ndè sckretetijt 10. dit ndè Prijλ', tue bam me dijtunè giξξè Popuλine, tè banej gatij, tè haj Kingne Pasckessè, tè sijtè ndè tè katermbèξjetet Hanè tè atij Moji, e hangherrè, e banè tè sckuem, e pèrtè jù falè Tinèɛot, i kenduenè gni kankè, chi bani Mojsessi. Tè kendojmè Tinèɛot, pèrse ngusceλuescim ù nalzuè, kalinè, è kaluerrè, e sctiù ndè Det. Exodi 15.
Paragraph: 24 Mbassi ù festuenè Pascketè, ù danè andüj, e mberrinè ndè Madiant, ku gietnè ujenat' è Marathit, te iξuna, ù nekuenè me Mojsessnè, issiλi ù ksciλuè me Tènèɛonè, issiλi kaλeɛoj gni zoppè druu, tè siλenè sctiu ndata uje, e ù banè tè ambla. Si ù danè assi vendi emberrijnè ndè Helimt, ku iscinè 70. lissa Palmasc tè pa frujtè, e mbas andaj tue ù menguem gieλa, raa ndè m_d Popuλit pèr vorbat misci, e tè chiepevè, ndè Missirt, folnè kech cundrè Mojsessit, e Aaronit, tue ξξanè se, kisc me kjanè ma mirè pèrtà, t'iscinè duekunè nder Missiras ghinè, se me decunè atü unij. Mojsessi me lot vò tè ɛotünè, issiλi i ξà fjalè, se ka me i giettunè gieλè, e se kisc me kjanè bukè derguem n' Chieλscit, e asctu kjè. Ndenatenet ù duk buka e Chieλse ndè fusciat, chi ξξojnè Manna, e iscinè dò kochiè si voesseje se ngrijmè, e possi kochiè n'gruni pa lekureɛe, scija etij isctè, possi e bukesse lulejet se mijeλit, me mjaltè: pèrdittè si issiλi dò mbèliξtè ndenatenet heret, pèrse si tè nzentè Dieλi ξenè c'krijej, e kusc mbeλiξtè ma teperè ndonessè tè gutej mbetè mbeleξet, jò prasctu scpij ma teperè mbè sctepij assì, chi mangu mbeliξtè: ende ruejtèkescinè gnij dittè pèr tjeteret, e giagninè plot me krümba: kjè scembeλtüra e Scenjtit Sacramentlt Lterit. Bukenè prej Chieλscit ù ξae, ò ɛot, chi kaa ndè vettehè giξξè dorè scijè.
Paragraph: 27 (sic) C'kuur duelè Missirit, ndjerè hijnè ndè ξetè Pèrmetuem roξnè 40. vjet, e ndatè mot ξξonè se nukè ù tretnè Petekatè, as Kepuzatè, pò ende si raa as gni ξemb ngojeje, as nukè jù ritnè ξξuetè, as krippi. Mbas andaj Mojsessi hippi mbè Maltè Sinait, kè gninoj 40. dit, e 40. net, e meritoj me marrunè Lijnè e Tinèɛot ndè dü Derrassa n'guri, gni Derrassè mbaj, urξeninè me dasciunè Tènèɛonè, me giξξè mend, me giξξè ɛemerè, e me giξξè scpijrt, e me giξξè fuchij, e küj caλeɛonetè ndè trij urξena. I parij t'sijet ansctè. Me aξeruem gni tè vetteminè Hüj, Crijves, e scelbues 2. Me mos marrè emeninitè Tinèɛot pèr tè n' cottè. 3. Me scenjtenuem Festetè. E düjta Derrassè mbaj urξeninè me dasciunè Fchignenè, possi vettehenè; e küj isc daam ndè sctattè urξena: chij janè me nderunè Atenè, e Amenè: Me mos Page: 93 vraam: Me mos Curuenuem. Me mos vjeξunè, e Cusceruem: Me mos descmuem reescim: Me mos desceruem gruenè huej. Me mos desceruem, giane huej.
Paragraph: 26 Mojsessi trajtoj gni Arke druje se pa kalbscimè, pèr urξenitè Tinèɛot sctiu mbrenda Derrassatè e lijssè, gni Anè Manneje, e ξξonè se ende prutekenè, e me ketan' Arke, assi roξ ɛotünè me baam pèr ndihmetè Popuλit vet, i mrecuλij tè meξaa, e tè mrecuλuescimè, Pèr 40. vjet chi kjenè Israelitetè ndè sckretetijt nuku mengoj manna, essiλa tue ù merɛitunè, hijnè me folè kech pèr Mojsessnè, tue ù raam ndè mend pèr vorbatè miscit, chi hangerrè ndè Missijrt, Huξera, e Chieppè, tue kjam fort iξunè; ndonesse Manna kisc giξξè dorè scije. Tue ndiem Mojsessi nekimetè tünè votte kè ɛotünè, tuè jù lutunè ti hich atè barrè tè Popuλit, pèrse ma nukè pò mundej me duruem; ɛotünè i ξξà se kisc mej soditunè me Misc. Erξ gni e maξè sciumizè Feλanɛasc; bajtunè me mjescterij t' Engijet, tè sijatè tue fluturuem dü kuut nalt ξeut lihescinè meu ɛanè prej Israelitesc: rnoj dü dit kejò giae, e ù nghijnè giξξè. Ma ende gieλa, e tünè isctè ngoje tünè, e menia, e Hüjit, sdrippi mbij tà, e mbütti tè majmitè tünè; ξξonè se me gni ɛjarm tè cpejtè, me tè sijet ù dvuerrè, ma tèpèr mcatenuemitè, e Corpenatè tünè, giümza djegunè, pèrse kjenè vorruem, ξanè vendit emenè kù ù godit godia, tue ù ξξirrè vendij vorrevet. Vettè Mrija Motratij, foli kech pèr Mojsesnè; e kjè chiertuem me zgebe, e ndè pèr vratetè Mojsessit kjè lijruem, folnè ende kech ata tè tre vettè, chi u patnè ξξanè Chorè Dathan, & Abiron, andaj tue kjanè ndenè Sciattorretè tünè, me graat tè tünè, e me bijt, ndèr sütè giξξè Popuλit kjenè prej ξeut giξξè pèrpijm; ende pakeɛè mbas andaj, erξ gni zjarm n' Chieλscit, chi dog 250. vettè assisc, chi ù mbajtinè me tà.
Paragraph: 27 E pèrse ende tè tjerè folnè kech pèr Mojsesnè, tue ξξanè se aj bani me dekunè, atàn' gind, descnè mej sctijm duertè; aj vottè kè Tabernaculi, e ɛotünè dergoj gni ɛjarm, issiλi dog 14. m. e sctattèchind vettè. Jevrejtè jò prasctu ù penduenè, me ato castighimè: Pò ende kξüèkescinè se riu efissinè kech pèr Mojsessnè, tue i sieλè ndèpèr sckretetijt: ngermuem vunijet, e hetijet, vecè tue ngranè Mannè, essiλa ma ù kisc merɛitunè.
Paragraph: 28 Dergoj Giarpagnè chij ɛijnè, dissa pèr dekè, dissa dekescinè. Vottenè kè Mojsessi, issiλi pèr urξenitè Tinèɛot bani gni Giarpenè Tucci, tue ciuem mbè gni Druu, mbè tè sijλt ata tè plaguem si soditekescinè, scendoscescinè. Kü Giarpenè Tucci, i pa helm, ciuem mbè Druut, kjè scembeλtüra e Jesu Chrisctit. Vum mbè Druutè Crüjsè, mbè tè siλt tue soditunè tè plaghuemitè Page: 94 prej Giarpenit se Ferrit, ndèpèr mpcattet, tui λüpunè sisc tè lijr scendoscenè, possi ka meu ξξanè mbè vendtè vet.
Paragraph: 29 Atè Giarpenè bajtinè giξξè herè me vetehè Jevrejtè, e ruejtinè ndjere ndè mottè Regit Ezechiel, issiλj urξenoj tè cpricsej, & tè ckrihej, pèrse Jevrejtè, i epinè ndèr possi Hüjit, e Iξuλatruekenè me tàn', e kejò ansctè gniana arressegnesc, pèr tè siλet ɛotüne nukè bani meu bam Nierij gni Engieλè pèr tè na cpèrblem, as ndogni tjeter Creatürè: pò asctu desc ɛotünè scecuλinè, sa gni tè veteminè birrè vet e ξà, e ù miscenuè, ndè tè deliret krahenuer tè ɛognessè, Becuemè, asctu chi ti gniffinè pèr tè vertetè Hüj, e cpèrblesh', chi tè mos feλichiescinè ndè Iξuλatrijt, possidescnè me baam ndè Giarpenit, ndè mosse ntretkescinè, tue passunè dasciunè mej ξanè atè ndèr, chi pèrkit Hüjit cpèrblessit tünè biscevet, ξeut tè siλenè punè ɛotünè nukè dò. Ndeerè tème nukè kam me ja ξanè cuj.
Paragraph: 30 Si emberrini uscteria e Israelitevet ndè gni vend ndè sckretetijt Sim chi ξξojnè Cades, atü nukè pat uje Popuλi, e foli kech mbè ɛacon pèr Mojsessnè, e Aaronè, pèrse i kiscinè nzierrè Missirit me duekunè heetij ndè sckretetijt. Ata votnè ndè Tabernacuλit, jù lutnè Tinèɛot tè giagnè mengij. Urξenoj ɛotünè, tè mirrinè popuλinè me vetij ndaj gni Rassè, chi pèrpara giξξevè ta pèrkissinè, se assoje kisc pèr tè rjeξunè uje, se siλit giξξè kiscinè pèr tè pijm meu ngigniunè; Asctu bani Mojsessi, prèku gniherè mbatè rasse, e pèrse ù ndèrdü, sduel uje; se düjti i duel uje mejaft. Peratè faj chi bani Mojsessi, pèrse ù nderdü, i ξà ɛotünè pèrpendesse tè mos hijgnè ndè ξeetè pèrmetuem. Eude fejej Aaroni, e pat atè tè gnimendè castighim mbij achia, i urξenoj ɛotüne, tè vej nde gni Mal chij ξξojnè Hor, ndè megietè Edomit. Mojsessi, e duesci petekasc, se Priftenijssè e ja vesci Eleazarit t'bijrt. E Aaroni duich tue kjanè 123. vjetsc, tè parenè dittè, tè giasctit Muej, issiλi ansctè e para ndè Cornik.
Paragraph: 31 Ndevonè tue mbeleξè Mojsessi Israelitetè mbè breghtè lümit Giordanit, ù caλeɛonj giξξè sa mbahej ndè libertè Deutoronomijt, ndè tè sijλt ansctè scruem, chisc bani ɛotünè pèr Popuλitè vet, e urξenimetè lijssè tijnaj, tue jau ξanè Levitevet tà ruejenè atè librè ndaj Archet pèr descmignenij, tè fajetorevet. Tue pam Popuλi se pò vej ndè Maltè Abarim, giξξè ju vunè tue ndjekunè. Ma Mojsessi me dorè ù bani scegn, atünè chi iscinè se largu, tè ndalescinè, e vecè dissa assisc se paresc, tè ndalescinè ndaj tan'. Si emberrini kesctu ndaj Malt, ξà tè lijr bujerijsse, e mbet Mojsessi, Giosveu, e Eleazari vetteme. Mberrijnè mbè vendt, chi ù kisc urξenuem ɛotünè, e tue ù marrè ngrükè, tè tre me tè ma maal, e scegne tè dasciuna, tue paam se pò daξhescinè, Page: 95 e tue mos mujtunè meu daam gniani tjeterit; ξξonè se erξ gni Ree e c'pejtè, essiλa rembej Mojsesnè, e scpuu ndè gni fuscè, ku maa curraj nukè ù paa, e kesctu duich Mojsessi pa mos kjanunè paam, asctu urξenoj ɛotüuè, chi tè mossè aξerontè Popuλi pèr Hüj, tue kianè mpsuem Jevrejtè me Iξulatruem.
Paragraph: 32 Duich pra Mojsessi 120. vjetsc, e Popuλi e kjau pèr 30. dit, kjè Profetè i hoλè, pèrse ɛotünè, i foli ngoja ngoja, kjè i pari, chi scroj Testamentnè Plak, tue daam ndè pensse libra, chi ù ξξonè Pentateucon, kessò fjalejè pentè, chi Gerchisct, e Arbenisct dò me ξξanè pense, e Teucon, dò me ξξanè Zoppa Letterè, andaj janè pense Libra.
Paragraph: 33 Genesi ndè tè sijet scruhetè tè ɛanetè fijλ' tè scecuλit, e tè Scuimuemit.
Paragraph: 34 Essodo ndè tè sijet ansctè, tè daletè Popuλit Israelit prej Missiri.
Paragraph: 35 Levitico ndètè sijet janè scerbetüretè Levitevet, me sa duer sacrificia, e giξξè urξenij Levitevet.
Paragraph: 36 Numeri, pèrse atü gnihenè Tributè, chi duelè Missirit, e kaλeɛohenè 42. tè baana ndè pèr Sckretetijt.
Paragraph: 37 Deuteronomio, chi dò me ξξanè Ligia e düjtè.
Paragraph: 38 Me keta urξnoj ceremoniatè, e ɛaconevet, chi percassenè scerbetüresse Tinèzoe, e mbij achia Ligijetè me tè sijat kisc pèrtu ruejtunè aj Popuλè. Na ban ende me dijtunè pèr Messijnè, chi ateherè ende kisc pèrtè arξunè, tue na caλeɛuem ndata Libre, chisc kiscinè e Profetetè pèrpara tijnaj me frümetè Spijrtit scejnt bankescinè pèr scembeltürè, possi duketè ndè Scala 11. Lig. 11.
Paragraph: 39 Tertuliani nde cap. 16. 17. cundrè Prak. ξξotè. Fjala giξξè herè ndè Cuvissetè Nijereɛet ka sdrippunè, e folè c'kur Adamit e ndjerè mbè Patriarchet, & Profetet, ndè giumè, ndè Passechürè, ndè Ndivenesse, tue nderechiunè urξeninevet se ɛani, e ndjerè pèr jetetè jettessè chisc kisctè pèrtè ndjekunè cafscè tè pa sossuna tue nampsuem.
Paragraph: 40 Gen.cap. 3. E per gnia si ndienè ɛanè Hüjit, chi scetitentè ndè pèr Parrijsit ndè fraschij mbas mjesse diteje. S. Augustini me sciume Dottore ξξonè, se ateherè cur ɛotünè foli Adamit, & Evesse, tue i dvuem n' Parrijssit, Birij Hüjit kjè vesciunè ndè fachietè Nierit, tè dokscimè, e tue folè si Niereɛitè ndeghiuescim, si cur tè provon petekatè, e uξenè, chi kisc pèr tè baam cur kisc pèrtè arξunè ndè mottè Miscenuemit. Pèrse possi vettè na ξotè ndè Essod. cap. 33. Nierij chi mue scef nukè jet giaaλ.
Paragraph: 41 Genesis cap. 22. Paascè Tènèɛonè fachiè, n'fachiè. Scejnt Dionisi de Divinatione Nominum lib. 2. cap. 24. ξξotè se Birij kjè aj, chi ù muer pèrbalzaɛè me Jacobnè Profete, e kjè scembeλtüra, Page: 96 e Chrisctit chi kisc ateherè pèr tè arξunè, i prekunè, e i paam.
Paragraph: 42 Gen. cap. 8. A mundign' meja n'fscefunè Abramit chisc kam pèr tè baam, chi ka pèr tè kjanè ndè Gind tè maξè, e tè fortè, e pèr tu becuem ndè tan' giξξè farà i ξeut : essia punè vertetète me tè arξunitè Jesu Chrisctit.
Paragraph: 43 Genesis cap. 49. Tue kjane Jacobi afferè moortse, ξξirri bijtè vet, t'sijet pèr tu caλeɛuem kur kisc pèr tè arξunè Messia ξξà, Nukè ka me menguem urξeni Giuξignscit, as Krüetè sjetuλet se tijnaj ndjerè tè vignè aj chi ka pèrtu derguem, e aj ansctè chi pò pressenè Gindja. [Arabic] Se sijascit fjalesc duhetè me ξξanè, se tue kjanè urξenj, ò Regeniia tünè menguem c'kuur se erξ Chriscti, ende Messia ansctè praa arξunè.
Paragraph: 44 Deut. cap. 18. ξξà ɛotünè Mojsessit, tue folè pèr Messijnè. Gni Profetè kam me ciuem ndèr tà, mjedist veλaɛenet tünè, mbè ghasset tandè, e kam me vum fjalet' e mia ndè gojetè tijnaj, e ka meu folè giξξè chisc kam mej urξenuem: E aj chi tè mos ndeghiognè fjaletè, chi ka me folè aj pèr emenitè tem, unè kam mej paguem. I S. Hieronimi ξξotè se ato tè ξξietè plaghè me ato tè ξjetè urξenimè, me tè tjera cafscè, e misteria, chi janè ndè Essòdit; giξξè mbaanè t' arξunitè Chrisctit ɛotit Tinè.
Paragraph: 45 Levit. cap. 26. Kam me ezunè ndèr juu, e kam me kjanè Hüji üüj: e ju kini me kjanè Popuλi em. Kejo Profetij fort e celè, curraj nukè kjè vertetunè mbè tjeter, jasctè Jesu Chrisctit Hüjit Tinè.
Paragraph: 46 Nu. 24. Ka me l_ üλi prej Jacobit e ka me dalè pruteka prej Israelit, e me raffunè Krenatè Moabit, e me cprisciunè giξξè tè bijtè Sethit: & Idumea pronetè tijnaj: Rreɛmi, Sej falenè Anemichet tijnaj: e Israeli trimenisct ka me veperuem; prej Jacobit ka me kjanè aj chi ɛotenon,e dvier tè lanat' e Giütetse.
Paragraph: 1 David Profeta i pare, e Krüetè giξξè Profetevet, kjè i birij Isait, ò Jesseut; Davidi leu mbas si ù crijue Scecuλi 3000. vjet; e pèrpara se vintè Chriscti 1000. vjet. Mbas Diluvijet 1360 vjet. David d´me ξξanè i zgheξunè, pèrse kjè zgheξunè prej sineɛot, e vum mbè vendtè Saulit, chi jù pat baam hain Tinèɛot, e prasctu tue kjanè ende Davidi i vogheliξ; vottè Profeta Samuel mbè sctepijte t'Atit Davidit ndè Betlemt pèr urξenitè Tinèɛot, me lüem pèr Reg, e tè Printè tue kjanè Davidi mai vogheli ndèr tè tjeret, e mbajinè pèr ma tè paa vejüesciminè. Andaj cur i lüpi Samueli, giξξè i duelè pèrpara gniani mbas tjeterit, atè lüentè Profeta pèr Reg ndogni sisc. Ma Samueli giξξè i dvoj, è tue pevetunè atè isc ma tjeter, ξξà i Ati se ansctè, possi ma tè voghelinè, e tè pa vejüesciminè, e kisctè vum me Delè, e pèr urξenitè Samuelit, e bani me arξunè, e ndè cias prej Profetet kjè Davidi scekruem pèr Reg.
Paragraph: 2 Kjè Davidi plot me tè mirè, e fort i ξanè pèrtè vescteruem, cafscetè chi kiscinè pèrtè arξunè. Kjè pacuer i burtè. Pomendu, ò ɛot Davidit, e giξξè se butit se tijnaj. Kjè i dasciunè, i derejtè, e plot me spijrtit Scenjt, e tè miratè tijnaj, chi janè forza, e Dritta e Profetijsse. ɛotünè dritta eme, e scendetja eme. Psalm. 26. Tue caλeɛuem vettè Saulit, se me duertè vet kisc c'küem Aara, e Luagn'. Kjè kankètaar i fort', è tue raam Arpesse, ò laudessè, duontè jasctè Djemenitè Saulit tè sijtè, e munduekescinè atè kξehej prej sineɛot, e tue i pelchüem vjerscatè, scroj Davidi 150. Sal. Chi mbahenè ndè keta Vjerscia.
Page: 98
Verse: a Kendoj Salma penseξjetè
Verse: b Mbij chind: e vjerscia mij
Verse: c Düü, giasctè chind e ξjetè
Verse: d Pa cater: ndè Arpe ù bij.
Paragraph: 3 Ndè tè sijt pèr früme tè spijrtit scejnt; celè caλeɛoj pèr tè leemitè amesciuescim tè Jesu Chrisctit. Tè Miscenuemitè tijnaj. Pessimete, e tè ngiaλunitè. Mbij achia scroj ende tè düjtenè Librè tè Regenignet. Pò cuλotentè ξeut' e Atit Davidi ateherè, cur Sauli isc nzanè ndè luftetè Filistejet, t' sijλt ende scerbüekescinè tre tè tjerè bij tè Jesseut, veλaɛènitè Davidit, prasctu Isai, ò Jesseu ξξirri Davidnè prej Grigie se vetje, e dergoj me gieλè, me paam velaɛenitè: e tue kjanè ndè uscterij paa Davidi gni tè iξunè Gigant pèr emenè Golia, armatissunè si kisc hie sctatit vet giasctè Cuutisc, e gni peλambè.
Paragraph: 4 Duhetè me dijtunè se Cuuti ansctè se paluemit se berrülit, e ndjerè ndè majetè ghiscit ndermjetscim se doresse, issiλi ansctè maj ghiatti chi ansctè, e caterta piesse, e sctatit Nierit mirè goditunè, tue passunè si issiλi dò ndetè ghiattetè vet cater kuut. E ndè chüetè bagnienè, cur nierii ctrijn duerte sa munden Crüch.
Paragraph: 5 Kuuti Scenjt, me tè sijet ligieron tè scruemit scenjt. Ka gni peλambè teperè pèr mbij kutitè ξeut. Kjè pra Golia giasctè kutisc e gni peλambè nalt, chi vignenè me kjanè giasctè cuut, e sctattè peλambè kutit se ξeut; kesctu tue ù dasciunè meu vescteruem kutitè t' scruemit S. Ezech. cap. 43. vers. 13. Kejò Masse, e Lterit, ndè kuut tè derejtè, chi ka gni kut (chi ansctè i ξeut) e gni peλambè.
Paragraph: 6 Hintè Golia nder tè düü uscterijt, e sctij beleg Regit, me giξξè uscterijt me leftuem vetemè; me bessè chi Popuλi i atij, chi tè ngaξegnegniè t'isc dobitess', e i ɛotij Popuλit atij chi tè jesse mujtunè. Ndonessè Sauli Reg pèrmetontè tè bijenè me sciumè tè tjera ξunetij atij, chi tè dobitentè, as gia mangu nukè guzontè cusc me dalè ndè mejdan me atè tè pèrbijm.
Paragraph: 7 Davidi tue paam maξesctijnè ketij bani ɛemerè, e pèr metoj me leftuem me Gigantinè. Regi tue ndiem gni ɛemerè kachia tè maξ ndatè Diaλè e bani mej sieλè pèrpara, e urξenoj chi Davidi tè jetè vesciunè ndè Armetè Regit. Ma Barijξi, tue mos kjanè mpsuem mej bajtunè, i duesci sctet, e tue marrè ghessofξinee vet tè Barijssè, me krahenoscetè vet ndè tè sijet pat sctijm pensse gurè, e me Baet ndorè vottè meu pèrpjekunè me Gigantit anemiknè vet. Issiλi tue paam Davidnè ndè petekatè Barijsse, tè pa arrmè, vecè me Baet ndorè, i ndü kech se pèr as gia nukè pò Page: 99 e mbajinè, tue derguem gni Barij, si cur tè vejme raam Chienit ξξà, me maξesctij, Ejà kehàn' se kam me ξanè misctè tat ɛogiet Ajrit, e sctanssevet ξeut. Pèrgieg Davidi, une pò tè sciof se pò vjen me maξesctij, tue sperüem mb' Armè, e fuchij tandè. Ma une pò vign tue sperüem mbè emenitè Tinèɛot t' Israelit, e me ndihmet tij tè hüjenuescimet chisc pò kujton timue, ka meu goditunè miscit tit tue ù baam gieλa e ɛogiet Ajri, e sctanssevet ξeut.
Paragraph: 8 Giganti vintè prej Davidit, ma kü tue marrè gni assi guresc, chi isctè ndè krahenoscet me vetij, e tue vum ndè Baet, jà c'krepi Gigantit mbaλè, e tue chittunè pèr ξee, ngau e me spattetè tijnaj i preu krüetè. Tue paam Filistejtè dalè nkrej ma tè fortenè uscterijsse tünè, giξξè ɛunè fijλ me ikunè, e Sauli tue i ndjekunè sciumè sisc mbüti tue marrètè begata Dobij. Davidi tue i marrè Armetè e Golijsse, i sctiu ndè Tabernacuλit, e krüetè scpuu me vetij ndè Jerusalemt.
Paragraph: 9 Ndèr saa pò hijntè ndè Jerusalemt mbas Dobiè, Vasceɛatè kahè skontee ndè Vaλè, tue kξüem, kendojnè, tue ξξanè, Sauli vrau gni mije, e Davidi ξjetè mije: se sijet cafsceje ù ndeɛ ndè Sault gnij maξ zmijr, e tè paa dasciunè cundrè Davidit: Andaj ù godit dittenè nesserscmè, chi Djemenitè munduenè Saulè pa mescerier: ma Davidi si kisc ɛacon me Arpet, ò laudet, i zbuttentè ato mundimè: atü Sauli, tue ù sctijm ndè tè semuutè, pèr tè mbeluem scerregijnè, e tè paa dasciunitè, sctiu Paterscianenè chi pat ndoorè, mbè Davidnè me mbütunè: ma Hüji ɛot, chi pò ruentè Davidnè pèr cafscè tè mbeξaa, enzuer asso botteje. E tue vottè zmijri ma paret ndè Sault, ξξirri küj bijrrè vet Jonatan, e giξξè Femijnè e sctepijssè, atà vrissinè Davidnè. Ma Jonata fort miku i Davidit, achian' me giξξè ɛemerè foli metè Ater Saul, sa e zbutti. Andaj Davidi tue ɛanè besse pèrmettessessè Saulit, chi bani Jonatessè birit vet, tue baam bee me mos ngaam ma Davidnè, kξej pèrserij ndè Sarait Davidi, tue i zbuttunè Saulit atò mundimè, chi pò i epinè Djemenitè pèr herè.
Paragraph: 10 Sauli tue harruem pèrmetessenè, chi bani Jonatessè birit vet, ende se düjti sctiu paterscianenè, pèr ta mbüttunè Davidnè: Ma ɛotünè, e n'zuer. Tue ndjekunè Sauli ndè zmijr ma fort se as curraj, Dergoj trimatè vet me ɛanè Davidnè ndè sctepijtè vet. Atü me sandergijtè Micholit, se sciochiesse Davidit, chi kjè bija, e voghelè, e Saulit, e jò e maξeja chi i kjè pèrmettu_ cur mbütti Golijnè, scpetoj, tue ù djergunè ndèpèr gni Balcuè, tue ξξanè trimenijssè, se pò lengontè semuutè ndè sctrat, ndè tè sijλt goditi gni scembeλtürè, asctu chi mirè fiλi tè bessojnè ata scerbetorè.
Paragraph: 11 Hinni Davidi ndè Ramatat, e atü ndegn, me Samuelnè Profete me leuduem Tènèɛone, tue Profetizuem. Sauli si ndjeu se si è kisc nghegnüem vettè e bija: meniscim i dergoj gind' se riu mè ɛanè Davidnè ndè Ramatat: Ma gindja si Page: 100 e paanè nukè ezunè, pò jù avitnè, e me tàn', e me tè tjerè Profetè ɛuunè fijλ' me leuduem Tènèɛonè. Sauli tue mos paam gindnè me kξüem, dergoj se düjti trimatè, me ɛaanè, e meja scpuum. Ma ende ketà tue mos giegiunè chisc ù kisc urξenuem Sauli, ù basckuenè, me tè paret, e giξξè se bascku leuduekescinè Tènèɛonè me Profetet.
Paragraph: 12 Ndevonè cujton Sauli vettè me vottè: Ma ende aj tue paam Davidnè, me Samuelnè, e tè tjerè Profetè, me gindtè vet kè leudojnè Tènèɛonè, aj ende tue ù duesciunè petekasc se Regenijsse, ù baa basckè me tà, tue leudu_ Tènèɛonè. Achia forzè ka scembeλtüra, e sciochenia e mirè?
Paragraph: 13 Kξej Davidi e vottè kè Gionata Miku i vet i fescimi, tue ù nekuem cundrè Atit tijnaj, se pa faj pò e pèrɛij: Gionata tue ù laam mbet, e i ξξà se sciumè herè, pat cunderstuem me Saulnè Atenè vet pèr mbij keto tè kechia, ma Sauli ende Gionatessè, pèrse mbahej me Davidnè, kisc chieλuem tue sctijm mpatèrscianè me vraam, achia isctè rittunè e kecheja ndè Rejnè Saul.
Paragraph: 14 Ma tuè vottè Davidi ndè Giütetè Nobè, kè pat ndegniunè Abimeleku Prift, e tue i lüpunè Bukè, ende Sablienè Golijssè. Pèrse Abimeleku, tue ngusceλuem Davidnè i ξa buket se mliatevet, Sablienè me giξξè nderè. Achia kech ierξ Saulit saa urξenoj, chi Abimeleku Prift tè jetè vraam me tè tjerè 85. Prifdtenè, tè vesciunè giξξè ndè peteka tè scekruemè, tue rrenuem giütetn' e tünè tè Nobè.
Paragraph: 15 Andej Davidi vottè ndè ξeetè Tribù, se Giudessè ndè vissetè sckreta, e mbè keto vissè mirè fiλi erξnè tè veλaɛenitè, me giξξè femijtè t' Atit vet, me sciumè vetè tè tjerè, fort tè pèrcujdescim ndèpèr detürè, e vobeɛijtè meξaa, pamos passune si me j paguem, tè sijtè, e mbarrijnè mbè 400. vetè kjenè prej Davidit ngusceλu_, e ù baa Chieffalia, e ɛotij tünè.
Paragraph: 16 Andaj Archangeli Gabriel cuur jù fal Virginessè Scejntè, tue e vescteruem se kisc pèrtè kjanè Ama, e Iesu Chrisctit, t'sijλt, ka me ξanè ɛotünè felijnè Davidit Atit tijnaj, e ka me Regenuem pèr jettè : sicur tè ξξoj se kisc pèr ta ndiekunè pèr siss', e tè kessaj jettè ndèpèr giakt: e tè spijrtit tue ngusceλuem, tè ckusceλuemitè, tue kjanè pa faj pèr ɛanè prej Ievrejscit. E nikè tek unè jù, chi pò fedeghij, e kam meu ξanè puscim, ende me kanè pèrɛanè pa ndogni faj.
Paragraph: 17 Tue kjanè Davidi ndè sckretetijtè Areth gieg se Filistejtè kiscinè reξξuem Giütetnè, e Ceilamit; pèr urξenitè Tinèɛot e scperessenè, chi kisc mbè tà, ndonè kisctè pak uscterij, vottè, e i hoch atà tè ɛanè reξξ, e dobitti Anemiknè me laud' e ndèr. Si ndjeu Sauli se Davidi pò gindej ndenè atè Giütet; Desc me vottè me reξξuem. Ma Davidi tue dijtunè se chisc kisc ndè mend pèr drittetè Tinèɛot, iku me gindtè vet: E si emberrini ndè sckretetijtè Engadit: Atü Sauli me trij mij vettè, vottè me reξξuem: Atü Davidi Page: 101 tue ù nfsceffunè ndè gni tè maξè, e fort tè erretè speλè. Sauli tue ù larguem gindjet se vetè hini vettemè ndattè speλè, pèr nevojetè vet tè natüressè. Atü Davidi jù avit Saulit, asctu chi tè mos endien; ei preu gni zoppè Petekut se tijnaj, tue mujtunè udob me vraam: Ma ende ketà bani me tè nderdüm, tue ù penduem ndè ciast. Pèrse nukè duhetè Niereɛet, chi janè vum prej sineɛot pèrtè paret tanè, as petekunè me mossu prekunè. Muu ξξonè se ɛotünè ξà Davidit pèr pendesse ndè plechienitè vet, chi tè mos è ngrohinè petekatè tijnaj. Tue i giettunè pèr ketè punè Sunamitidenè Abisag, chi tè mos diss' se ftofeti. Pèrse vertet ansctè, se nierij me atò punè chi fejen, me atò ende ka me kjanè munduem.
Paragraph: 18 Mbassi duel Sauli scpeλet, duel ende Davidi, tue ndjekunè, e tue i folè m'ɛaa, i ξξà, ò Reg, e ɛoti em. Sauli kξeej fetürenè, Davidì, tue ù prugniunè ndjerè mbe ξee ndericim i ξξà. Pèrse ndegon atünè chi tè ξξonè, se unè pò due tè kechienè tandè? Gniè mujta udob me tè vram, e nukè bana? Sodit petekunè tand preem? Kesctu mujta ende me tà baam Kreesse. Ma ɛotünè mosse ξasctè me sctijm unè duertè mbè Rejnè, tem, e ɛotnè tem. Si sossi Davidi fjaletè vet pèrgieg Sauli: A ɛani üt ansctè, ò David biri em? e tue ciuem ɛaanè Sauli kjau tue ξξanè. Ma i derejtè jeè ti, ò David se jam unè. Une tue me passe ti baam sciumè tè mirè; e unè tü sciumè tè kech. Tue i raam ndè mend Saulit fjala e Samuelit. Kuur Sauli, e muer pèr peteku tue ja schierrè. Tue i ξξanè Samueli, se kesctu ɛotünè kisc pèr tè daam Regenijnè tijnaj; tue ξξanè tjerevè prasctu perserij ξξà Davidit. Ta dijsc pèrte vertetè, se ti kjè me kjanè Regij mbe Israelit. Prasctu bane bee, tè mos me ngac' bijtè e mij: i pèrmetoj Davidi me bee, e ù daanè.
Paragraph: 19 Pèrserij kξej Sauli ndè chiutetèvet, e zmijr cundrè Davidit. Pèrse tue ndiem Sauli, se Davidi isctè ndè sckretetijtè tè Ziffit ndè majetè malit Achilè, vottè me trij mij vettè me ɛanè. Ma Davidi ù dorg' e nattenè hini ndè uscterijtè Saulit ndenè Sciatortè, cuur pò flij Regi, me giξξè uscterijtè vet, e me sciojtè vet Abisaj, i ncioj Saulit Patèrscianenè ndenè krüe, e Burijλenè me uje, e nukè ù ndienè.
Paragraph: 20 Tue kjanè Davidi mbè Malt, ξξirri mɛaa Abnernè Chieffalijn' e Saulit, tue pevetunè, à pò flen'. Pèrgieg Abneri cusc jeti chi pò ξξerret, e nukè len' Rejnè me fjetunè? ξξà Davidi. As jetij ndoscta, maj parij uscterijsse Israelit? chi kee barrenè sogiesse Regit. Pèrse pra jeè achià i harruem? Ta dijsc se ndenè sciatorte tijnaj kjè gni Nierij, chi mujti mè vraam? Pà sodit, se Patèrsciana ndenè krüè, e Buriλa e ujit, chi kjenè ndenè sciatorr' nukè janè atü, achia sa mujti ende me vraam: Meriton mortnè, me giξξè sogie pèr ketà tè pa Page: 102 cujdes kachia tè maξ.
Paragraph: 21 Sauli gieg ligieratenè, e gniofti Davidinè pèr ɛaant. Pà ndè saa pèricuλè isctè kjanè. ξξà à ɛani üt ansctè, ò David biri em? Pèrgieg Davidi, emi, em ɛot, e Regi em. Pèrse me perɛè emɛot, chisc tè kam baam? Munjtunè Sauli fjalescit se Davidit; ξξà pò refüej se fejeva: Nuke tè pèrɛaa maa, pèrse pò e gniof se vecè pèrtè dasciunè me falè jetenè; ξξà Davidi, dergo kand' e te marrè Paterscianenè, se ɛotünè giξξè, cuj si te ketè baam ka meja kξüem; e kesctu pusciuenè e sckuenè.
Paragraph: 22 Ndonesse Davidi fort i mirè e dij se kiscte ende pèrtè gelijtunè, e asso kohejè nukè kisctè pèr tè passunè ndogni tè kechiè, tue i passunè ɛotünè pèrmetuem, se me mot kisctè pèrtu baam Regij Israelit, ateherè kur Samueli, e lüejti pèr urξenitè tijnaj, as gia mangu lefton sa mundetè pèr pjessètè vet me scpettu_; tue ù dasciunè giξξè herè meu marrè vesct se ndè punetè Tinèɛot pèrtè miret tanè duhetè ende prej nesc te dasciunè, e veperu_, e jò Nassip. Prasctu vottè Davidi me giasctè chind sejmen kè Regij Gethit, ndè ξeetè Filistejet, tue mos ù sdatunè mbè fjaletè Saulit, tue kjanè i luejtesc_.
Paragraph: 23 Sauli nder kachia raa ndè luftè me Filisteit, e kjè mujtunè, tue mbettunè kech plaguem mbè Maltè Gelboè, kè ù baa lufta, ende pèr tè mos raam ndoorè Filistejet ξξerri vetehenè m'spattet, e tue mbettunè pak giaaλ, se sieλet se vet; ù lut gni Sciatteri tà mbüssè pèrtè mos pessuem: issiλi Sciaterè scpuu kumetitè Davidit, tè mortse Saulit, tue cujtuem se kisc mej bam tè falè. Ma kjè pèr urξenitè Davidit vraam: Pèrse kisctè sctijm duertè mbè gni Reg tè lüem, ò scekruem pèr pjessetè Tinèɛot.
Paragraph: 24 Ndèr kachia ù ksciλuè Davidi me Tènèɛonè, issiλi i urξenoj, chi tè vej me gintè vet ndè Embron ξeu i Judessè, kù erξe Plejtè ξeut, e e lüenè mbaλè f†chiè pèr Reg: possi pat baam Samueli nfescefàɛè, e Regenoj ndè Embrot sctattè vjet, e giümzè: e mbassi bani sciumè dobij cundrè Filistejet, Moabitte[ ]et, e tè tjerè Iξulatrè, kξej ndè Jerusalemt. Atü tue scettitunè gni dittè ndèpèr Sarajtèvet: paa cundruel Bersabeenè gruenè Urijsse Eteut, chi kisc baam sciumè tè mirè Davidit, essiλa pò lante sctatnè ndè Sarajtevet; achia i pelchiej saa ndè ciast dergoj pèr tan', me tè siλet raa ndè mpcat.
Paragraph: 25 Mbet Bersabea me baare, endè bani Davidnè me dijtunè, issiλi leftòj, chi Uria tè vej, e tè pèrɛihej, me Bersabet tè sciochietè vet; tè mbahej nfscefunè femia. Ma Uria curraj nukè desc meu pèrɛiem, tue giettunè sciumè mahanè. Prandaj Davidi ξà gni Letterè Urijssè, tà scpij Joabit Vojvodessè uscterijsse vet, tue i urξenuem me tà, chi ndè, tè paret luftè, chi tè ɛihej fijλ tè vijm Urijnè mbè ma tè kejt vend atè lij krüetè; tè siλenè punè giξξè mbaroj Page: 103 Joabi, e bani Davidnè me dijtunè se Uria mbet ndè luftè.
Paragraph: 26 Mbassi mbet Uria urξenoj ɛotünè Natanit, tà pevesse Davidnè, se chisc pendessè duhej atijnaj, issiλi tue passunè sciumè ξen', e tè grabitentè gni tè vetemenè tè gni t' vobeku? ξξà Davidi meriton moortnè aj chi tè ketè baam atè punè, e deleja ti kξenej catersijesc teperè: ξξà Profeta. Ti Reg jee, aj chi kee baam kachia tè kechiè. Pèrse, tue passunè gni ξee ndè dorè, morè Bersabenè burrit vet Urijssè, tue i ξanè moortnè. Prasctu ta dijsc pèr pjessetè Tinèɛot se pèr mort', chi ξae Urijsse kaa me ù cjuem ndè Fist tand' gni e maξè luftè, e Moort. Pèrse ξunove Bersabeenè gruenè tijnaj tineɛè, ende tüü ka me kjanunè, cusc tè ξunogne tè tuatè mbaλefachiè scecuλit.
Paragraph: 27 Kξej ndè vettèhe Davidi, e tue gnioftunè fajnè e vet, ξξà unè Reffüej se fejeva cundrè Tinèɛot, e tue ξξanè Davidi keto fjalè me giξξè schissè, e tè ξimtunè tè ɛemeressè vet. Natan Profeta pèrfrümetè Tinèɛot i ξξà. ɛotünè tè ndejej fajnè, e pakunè giaa cafscè pendessenè. Prasctu ndonè meritovè moortnè,tà dijsc se nukè kè me duekunè. Ma biri üt ɛanè mpcattit ka me duekunè. Andaj kerξini duich tè sctattenè dittè mbassi kjè leem, tue baam Davidi tè maξè pendessè. Kesso Bersabeje ani leu Salomoni. Kjenè rjeξunè 40. vjet tè Regenijsse tijnaj, e sctatteξjetè kisc se isc leem, cuur duich Davidi ndè Jerusalemt ndè 27. dit ndè Kescendeλ, e kjè vorruem ndè Kesctieltè Sionit. Ndjekenè Profetijtè tijnaj.
Paragraph: 1 Mbassi puscioj Davidi uscterijscit, e ma teperè possi ξξonè mbassi paa Engeλinè vraas, mbè Lametè Jebusejet, tue mbettunè lenghimi: Ateherè tue kξüem spinenè tè Kanjtunavet, e ɛürevet scecuλit: Vu krüetè me sciumuem aξerimnè Tinèɛot, e urξeninee Priftinenijssè, te kanketarevet, e Levitevet, tè sijλenèdò mbè vendt', nde Kiscetè Tinèɛot, e jò vecè bani gatij landenè, chi ansctè Druutè, Guretè, Hecuritè, Rgiandnè, e Aarrè: pò ende cafscetè Spijrtit: tue gnimendunè Psalmatè, tè siλetè kendohescinè ndè Kiscè, tui daam tre Kanketarevè Asaph, Etham, e Hemam.
Paragraph: 2 ξξonè se Davidi sctemangunè ndè Cameretè vet ndè cujtimè, e nesseret parè drittessè hijntè Eera pèr balconi prej anet se Aquilonit, e lecundentè dreξeɛitè Arpesè, ò Cestesse, essiλa i rij vierrè mbij krüetè sctret, e kesctu tue ù chiu_ n'giumi plot mè Spijrtit Scenjt, mirr' Arpenè, e gnimendentè, e ndertontè Salmatè mbij ato cafscè, chi kisc nattenè cujtuem. Mu endè ξξonè se Davidi parè, se mirtè giumi ξξoj atè Salm. 107. Cioù ngusceλimi, Cioù laudeja eme, e cestè Ciohemi ndenatè heret. E kesctu ma hoλè, e ma mposse, e me ma tè maξtè c'kuem, tè tjerè Profetevè cujtontè, jò vecè tè miscenuèmitè; pò ende tè ngiaλunitè, tè hippunitè mbè Chieλt, e ngusceλimetè Parrijssit, tè siλatè Chriscti kisc pèrtè ξanè Fescimet vettè: Andaj pèr atà kξieλetè tè paam, e tè folè tè Hüjenuescim, baam Davidit, ξξonè 2. Reg. 23. 4. ɛotünè mue me foli possit dritta, e ndenatijessè, cur leen Dieλi ndenatènet paa Reen' ckrepen: profetiz†tè herè si cuur tè flit vettè: Herè si cuur tè flissinè Profetetè: Herè si cuur vettè Aati amesciuescim tè flit prèj Chieλscit: Page: 105 Herè si cuur tè flit Chriscti.
Paragraph: 3 Psalm. 2. unè ani, tè siλenè ata dojnè me vraam, ù vuscè pèr Reg, si niereɛia, prej si, chi dò me ξξanè prej Aatit pusctuescim, pèr mbij Malnè Scenjt tè tijnaj, dò me ξξanè mbij Kiscetè Giuξijet, essiλa possi Mal kù ma parè Dieλi cur del ckrepen, tue kjanè ma teperè atünè Chriscti derguem, tue predicuem urξeninè tijnaj, chi ansctè Dijeja, e Ungiλit, i ξξonè Kiscesse, Sion, pèrse cujton ngusceλimn' e Tinèɛot.
Paragraph: 4 Asctu ende ɛotünè, dò me ξξanè Aati, ξξà mue, e cuja fjalè ansctè tè baam Biri em jee ti, ndèpèr natüretè Hüjenuescimè, unè sod, chi dò me ξξanè jetet se jetesse pèrse ndè amescimt, nukè ansctè as tè sckuem, as tè arξunè, pò giξξè t'afferè, leva tüü, dò me ξξanè fjalenè, Aatit tè gnimendunè pèrse, i amesciuescim Aati, i amesciuescim Biri, i amescuescim Sprijrti scejnt.
Paragraph: 5 Psal. 18. Chieλtè, chi janè Apostujitè, ndè pèr tè ndrittunitè naltè, e tè Chieλet me gni te mposse prej Chrisctit, caλezojnè me predichimte tünè ngusceλimnè Hüjit, dò me ξξanè tè Chrisctit ɛotit Tinè i gnimendè me Aatit ndè Hüjenijt, & veperatè, tè Niereɛijtè, chi janè, tè leemitè, Pessimi, Moortja, è veperatè vertütsè. Ndè Dieλit vu sciattorreevet, dò me ξξanè ɛotünè Jesu Chriscti, vu ndè Krahenuertè Virginesse corpnè vet, possi ndè gni sciattor, kahè erξ, me mujtunè Scecuλinè, e Diaλinè, possi gni tjeter ξanderrè sctrattit se vet, meu perɛiem me Natüretè Nierit, e me S. Kiscè tè vet, prej kuppè se Chieλet tè daletè tijnaj, tue kjanè prej se naltit se Chieλet, si gni tjeter Gigant ndè pèr forzetè maξè, me tè sijet veperoj, achia tè meξaa mrecuλij.
Paragraph: 6 Psal. 20. O ɛot ndè vertüt tande ka me ù gheɛuem Reg, flet Aatit chi ndè vertüt tijnaj, chi ansctè fjala, e miscenueme ka me kjanè ngusceλuem Regi Chrisct, cur tè ngia3l1etè, e tè rij mbè tè djaξtet Aatit ndè Parrijssit, ansctè ξanunè mue pusctetja mbè Chieλt, e mbè ξeet. Ani tue ù kξüem prej se kechijscit ξξotè: frujtinè tünè ξeut kee me duarunè, e farenè tünè bijscit se Niereɛet. Frujtinè tünè tè ξeut nukè ka me kjanè ndè ξeetè t'giaλevet: ma possi lissatè kechij ndè pèr frujti tè tüne tè kejt kanè me ù fctijm ndè ɛjarm' me giξξè faretè tünè, e vepera, chi janè ndjekessitè, ke mei duarunè bijscit se Niereɛet , sciochieniet se Derejtevet tè sijtè possi tè vertetè Niereɛ janè scerbüem me arressüetè tünè.
Paragraph: 7 Psal. 21. Hüj, i giξξevè possi Crijues, ma teperè, Hüji em ndè pèr hijrt e bijenijt, &c. Sodit prej meie hijm ndè t'iξunè, pèrse me lesciovè ndè duertè Jevrejet Hüjt em kam ξirrè dittenè mbè Crüjt kohetse nandè, prej Mjessedittè, e skee me mè giegiunè tè mos Crüchiessohemi pèrse, ù desc Chrisctit me pessuem pèr tè cpèrblem fisnè e Nierit. E unè, chi jam ma i maξi i giξξevè, jam Krümb; mbajtunè pèr Scalèbaltè ndaj Jevreit, essiλa punè ù pà ndè Page: 106 tè raffunatè, ndè tè pèrchieλunit, cunoret se merchignavet, &c. c' mignenia, e Niereɛet ndè tè pesctümet, sceplakuemit, Caλemit, dvuem Polemit. Pèrse Popuλi me mbajti pèr as giaa, e ma fort zgoξnè me. Lesciuem Barabbane se mue, &c. Sperej mbè Tènèɛonè. Atenè amesciuescim pèrse ù baa birij Tinèɛot, tà nzierrè nduertit sonasc. Kesctu ξξojnè Jevrejtè pèr Ironij Crüchiessuenè Jesu Chriscnè. [Arabic]
Paragraph: 8 Depertuenè duertè mia, e Kambetè mia, cur Chüchiessuenè Chriscnè. Profetij fort e kξieλetè. Gniehtinè giξξè esctenatè mia, pèrse tue ctrijm Jesu Chriscnè mbè Crüjt, me achia forzè ù duknè giümtüretè, e esctenavet, achia saa mundescinè me ù gnieftunè. Daane ndèr vetehè Petekatè mia, chisc banè Sejmentè cur danè petekatè Chrisctit, catter pijessesc, & pèr mbij petekut tem, chi kjè Guneɛa, e paa chieppunè, sctijnè seort kuj pèrkit. Chisc sckak kanè me sctijm Jevrejtè, tue kjanè sciume mot pèrpara dukunè prej Spijrtit scenjt, e pèr dittè i zghiξescinè ndè Sinagogatè tünè.
Paragraph: 9 Psal. 39. Me sciumè mendürè kjè pèrmetuem Chriscti Messij; ma teperè Mojsessit, Exodi 33. kur ξξà Hüji, Fachieja eme ka me tè prijm e kam me tè deftuem giξξè tè miretè, e kam me tè gnioftunè pèr emenit, e kam me tè vum ndè Biretè gurit, e kaa me tè ruejtunè, e diaξta eme. Tessijenè pèrmetesse, tue cujtuem Davidi, paa ndè spijrt se Hüji Atè kisc pèr tè derguem tè bijrrè vet ndè misct', issiλi bijri ξξonè fachieja, e Djaξta, e Hüjit e Emeni i Hüjit. E pa ende atü Davidi nde Spijrt, se Chriscti kisc temeluem Kiscenè, mbè gurtè Feesse, e si doj me vum nevè tè fescimitè tijnaj ndè biretè gurit tè giut tijnaj, (pèrse guri isctè Chriscti) Kahè roξ paga, & cpèrblèmit tinè, kesctu ende pèrmetoj Mojsessit. Deut. 18. Cur ξξà ɛotünè. Kam me n'ciuem gni Profetè, mjedissit se veλaɛenet tuvè mbè gasset tande ndèr niereɛijt, e kam me vum fjaletè mia ndè Gojetè tijnaj, e kaa me folè atünè giξξè chisc kam mej ξξanè tüü, possi bani mbè uξetè Emaussit, tue cele tè scruemitè dü Discipujet. Giξξè keta tue paam Davidi ξξà; Tue prittunè, pritta Tènèɛonè, e me pèrgiegi, e paa se giξξè kisctè pèrtu vertetunè, prasctu c'toj kanè paam sciumè e kanè meu trembune, e kanè me sperüem mbè Tènèɛonè.
Paragraph: 10 Psal. 49. Hüji, i Hüjavet, dò me ξξanè ende Giucatessi i Giucatesset. Exod. 22. Ndè kjoftè i nfsceffunè Cussari, i ɛotij setepijsse ka me ù ndene vum Hüjavet, chi dò me ξξanè Giucatesset, e ka pèrtè baam bee. ɛotünè ɛoti ünè i ɛotenijet kaa folè, ma para me t'arξunitè vet nde misc afferrè vettè ndè vettehè, possi ende me Profetet, Page: 107 possi ξξà S. August. Mbè sciumè duer motij foli ndè Profetet.
Paragraph: 11 Tue folè ani pèr dittetè giüchit ξξotè Hüji, ɛoti üne Jesu Chriscti, ka me arξunè mbaλè fachiè mbatè vend tè Malit Sinait; kù mpari ξà lijnè t' Ungiλit. Ma nukè vjen pèr moortscim meu raffunè, e i lig possi s'arξunit se parè: Mu ma i bucurè, e bucuria etij ka me i arξunè Maλit' se Sionit, pèrse atü ka meu deftuem i ngusceλuescim, ndè reetè Chieλet, e nukè ka me hesctunè , possi bani pèrpara Pilatit. Ma ka me giukuem, e me ferfuλuem giüchinè cundrè fajetorevet. Ezeni tè maλecuem ndè ɛjarmtè amesciuem, prasctu c'ton tue ξξanè; ɛjarmi pèrpara tijnaj ka me pèrveλuem, e pèrpara tijnaj furij, e brescenè i foortè.
Paragraph: 12 Psal. 65. Ghaɛemoniu ndè Hüj giξξè ξee. Tue paam Davidi ndè spijrt tè cpèrblemitè, e giξξè scecuλit robijet se mpcattit, me ghaɛemend ξξerret giξξè Gidnè mbè ghaɛemend, e gheɛim, ξξuejni Hüjit, ɛotit Tinè Jesu Chrisctitj: sa tè foorta janè veperatè tua, ò ɛot, te sijatè bani mbè tè cpèrblemit tanè, tue ù baam Nierij; ndè sciumizetè vertütse satè,,tè pa gnieffunavet mrecuλij; Giξξè ξeu, chinese ende tè pa Feete, aξerofscinè tüü, possi Hüj, e Nierij.
Paragraph: 13 Psal. 67. Cioftu Hüji, e ù pèrderξscinè anemijte tijnaj. Ketu flet Davidi pèr mbij tè miscenuemitè, Pessimetè, tè ngialmitè, tè Hippunitè e tarξunitè Spijrtit Scenjt, e tè tjera tè mira tue jù falè Hüjit pèr tò. Kendoni, kinesse Chrisctit, possi Hüjit, issiλi hippen, possi Nierij, pèrse si Hüj; nukè ansctè vend kù nuk ansctè Hüj, prasctn as ka kè hippen, as kè sdrippen, Mbij Chieλi tè Chieλit, issiλi ansctè Chieλja è Empirit, ndè tè sijt chiendrojnè giξξè te tjeretè, e ansctè maj nalti. Prej se dalit mbè Maltè Uλignet cundrueλ Jerusalemit. Imbreculuescim Hüj ndè Scenjtenitè tijnaj, chi janè Apostujitè, Martujitè, e Dottoretè: Hüji Israelit; kinese i Parrijssit, issiλi chiendron ndè gni tè lum tè paam, tue ù marrè vesct i gnimendi emenè, Paass' &c. Aj vetè ka me ξanè vertüt, e t' ngiaλunit, e forzè, & paa mortit, prasctu pra bekuem Hüji, e ɛoti ünè Jesu Chriscti pèr giξξè tè falatè tijnaj, e tè mira tè baamè.
Paragraph: 14 Psal. 68. Scpetomè, ò Hüj, pèrse me bijnè ujenatè ndjerè mbè Spirtit tem: Flet Davidi prej anet sè Chrisctit pèt ndihmè, e tè spetuem ndè pessimetè tijnaj tè foortat: e pèr mundesctimtè anemichiet, tue na grisciunè nevè ndè durim mbè scembeλtüretè tijnaj, tue lüpunè spettimnè, Unè ani vratenè temè, & u banftè Trüessa e tüne , &c. tue pèrmettuem tè fala ndeerse, Kam me leuduem emenitè Hüjit. E pèrse tè pèrɛanatè meξaa, janè mbè scembeλtüretè ujenavet, e janè trij duersc. Gni dorè janè, si Perrognetè ndè rendtè Scijenavet, cuur lümi Page: 108 hjek mbas vetij lissa, &c. Ma ndè ciast Ungietè, e mengon: kesctu furia e Popuλit, tue ù pèrɛiem gniani me tjererit, ma cpejt sossetè, e pendohetè. E düjta tè pèrɛanetè e Hippokravet, e ansctè mbè scembeλtüretè Lechienit kξeλè pèrjasctanè i pelchüescim, pa mos mujtunè meju mattunè fundi, e tè kξeλetite. Se tretti tè pèrɛanetè Chieffalijvet ansctè mbaλe fachiè, prasctu vien scembeλüem valevet Detit, te pascime, e tè tmeruescimè e mbaλefachiè. Tè trij keto duer se pèrɛanasc pessoj Chriscti. Tè pèrɛanetè Popuλit cuur ξξanè: Crüchiessoè, Chrüchiessoe; Tè Hippocrevet, chi kjenè Farisejetè, tè nfsceffunatè, mos banej te pèrɛi_ ndèr Popuλit. Tè Chieffalijvet, chi kjè Pilati mbaλefachiè. Gniè Nierij. E ξanè pèr gieλet teme, tè iξunitè, e ndè Het teme me ngignne me uffuλè. Chi kjè mbè Crüjt, me t'iξunè pèrɛiem, cur ξξà: pò me vien het, ndèpèr pèr descijrt' chi pat pèr tè scelbuemitè tünè.
Paragraph: 15 Psal. 71. O Hüj giüchitè tat epja Regit e tè derejtenè tandè t'bijrt Regit. Giξξè kü Salm ansctè temelitunè mbè pèrmetesset baam Sinèɛot pèr Chriscnè Messij, e pèr Regenijtè tijnaj tè amesciuescimè, tue mos mujtunè mbè tjeter scegn meu vertetünè, tue kξieλè vettè ɛoti ünè Jesu Chrisct, cur ξξà Jevrejet Mbè chisc mendürè Davidi e ξξerret ɛot ndè Spijrt , &c. mbè kàn' curraj vertetetè? si cur me ξξanè: ka me sdrippunè si sciù ndè bascket, &c. ka me ɛotenuem gni Deeti mbè tjeterit. Parè Dieλit chiendron emenitè tijnaj, &c. ka me leem ndè dittè tijnaj giüchi, e te plotete Pajssè, &c. kanè me aξeruèm giξξè Regenijt' è ξeut, &c. e atà nukè duhetè marrè vesct pèr Regenijtè kessaj jettè, tue ξξanè vettè Chriscti: Regenia eme nukè ansctè kessò jette : pò pèr tè Spijrtit, possicur Roma ndè Armè, chisc mos kaa me fè pèrpara i raa. [Arabic]
Paragraph: 16 Psal. 109. ξξà ɛotünè ɛotit tim ri mbè tè djaξtet teme. Mbassi pat caλeɛuem Davidi, chisc kisctè pèr tu goditunè Popuλit Giuξignet pèr mortè, chi ξanè Chrisctit: Kesctu kü Salm' caλeɛon trij ndeere ma tè meξaa, chi pat Chriscti, possi Nierij pèr mbij giξξè Creatüret. Dermoj ndè diitè menijsse tijnaj Regenijtè, &c. Ansctè ξξanè mue giξξè pusctetja, mbè Chieλt, e mbè ξeet. Se düjti dobiti Priftenijnè t' amesciuescimè, e pèrtè nderechiunè Scejntetè Sacramen tue ξanè atünè vertütn' è scelbimit. Ti je Prif pèr jettè, possi urξenij Melchissedekut, Chisc mossu vertet as mbè Salomone, as mbè Abraamnè tè sijtè curraj nukè kjenè Priftenè: as kjenè parè üλit drittesse, si ξξotè Aati amesciuescim fjalessè. Parè üλit drittessè leva tüü. Giξξè keto tè mbeξa ndeerè ξà Aati amesciuescim birit vet, ndèpèr pessimt, e moort, chi duroj mbè ketè jettè. N' Perrojit Page: 109 mbè uξè ka me pijm, prasctu ka me nalzuem krüetè, &c. e i ξà gni emenè, chi ansctè pèr mbij giξξè emenè, issiλi ansctè Hüji, i Hüjenavet , &c. ɛotij ɛotenorevet e kü ansctè bijri em i dasciuni mbè tè sijλt pèlchiehemi unè. Ketò janè Profettj si ma tè kξieλeta, e tè zgheξunatè, pèrse nukè ansctè fjalè nde Salmat tè Davidit, chi nukè flet pèr t' arξunitè Chrisctit ɛotjt Tinè.
Paragraph: 1 Salomonè, chi dò me ξξanè Mpachias kjè birij Davidit Regit, e i Bersabeese 1035. vjet pèrpara Chrisctit. Küj ansctè aj i Urti Salomon ndè pèr tè maξet dijet, tè tijnaj, e urtij, kesctu ξξanunè. Davidi i Ati possaa kjè mberijm Salomoni ndèr mend, e schisse, e ξà tà ketè cujdes Natani Profetè, issiλi tue kjanè fort Scenjt, e bani me dijetè tijnaj fort tè urtè, e tè dasciunè, e tè fortè, possi duhetè gnia j verteti Regi. Andaj tue kjanè ende giaaλ Davidi Ati tijnaj; pèr urξenitè tijnaj kjè lüem pèr Reg tè Israelit.
Paragraph: 2 Vottè Salomoni ndè Gabaont, kè isc Tabernacuλi, e Lteerij Scecrimit, kè scekroj Hüjit gni mije Bagetij. Ju duk vettè Hüji Maξ nattenè cuur pò flij, e i ξξà: lüpè giξξè chisc tè duesc, se giξξè ka me tù f†lè. Salomoni lüpi, se tue i passunè ξanè Regenijnè, tè siλenè pèrtè ruejtunè mirè duhej e maξè dije: Andaj tè maξ hijr kisctè me baam kur ti falentè dijenè: Pelchiei Tinèɛot ketà tè lüpunè, e i kξej fjalè. Pèrse tue munjtunè mme lüpunè jettenè ghiatè, beghatij, e dobij cundre tuu Anemichie, nukè lüpè as ndogni kesso punesc, vecè dije mè ruejtunè Regenijnè tandè. Unè tè falign tüü dijenè, chi pò me lüpen, achia saa, as ndogni chi ansctè leem Page: 111 pèrpara tüü, as mbas kendajnaj mbas teje kaa me leem, as ka me tè gaam, e basckè me ketan' kee mè passe begatij, e tè Maξtè Regenijsse, ma tè maξè se anscte ndogni Regenij, chi janè kjanè pèrpara tüü: ende mbajc' urξenimetè mia, e ndè me scerbefsc, possi me scerbej üt Aatè, jeta jottè ka me kjanè, e ghiatè. U chiuè Salomoni, e kξej ndè Jerusalemt: Kù pèr gni tè forzuem, sè ɛotünè i kisctè ξanè, tè maξè urtij me ruejtunè Regenijnè.
Paragraph: 3 U godit se erξè pèrpara tij düü graa, e tue kjanè pèrpara tijnaj, gniana sosc ù nekuè, tue ξξanè. Emɛot pò tè lüpign giüch, pèrse kejò Gruè, e unè gelijgnemè ndè gni sctepij: unè leva gni dialè, e kejò mbas trij dit leti gni tjeter, tue e mbajtunè nadaj vetehè gni nattè, e tue harruem, e mbütti, e duich, tue paam tè kejtè, chi bani, ù ciue pèrpara drittesse, e erξ mbè sctrat tem, e cioj giut sim bijrrè tem giaaλ, tue lanè mbè vendtè tij tè vetnè tjeterinè, chi isc dekunè. Si duel dritta e barξè, e ù chiuesce, tue dasciunè me ξanè Gijtè Dialit, e gietta se isc decunè, e tue e vum roe fort, e gietta se nukè isc em bijr; tjetera paa harresse, tue ciuem ɛaanè ξξà, nukè ansctè kesctu; Pò Diali j giaλè ansctè emi, e i duekuni ansctè üti: Salomoni, tue mos passe godia descmij, ù scerbüè urtjet se vet, tue ξξanè letè dahetè pèrgiümzè kerξinij giaλè, e sè siλessè dò sosc, tè epetè giümza. Tue giegiunè, e verteta Amè, tue jù ξimptinè pèr moort, chi pò i vintee t'bijrt vet ξξà. Emɛot letè epetè Diali mirè fiλi assajnaj, se unè ma para due me geλijtunè paa tan' mbè ketè jettè, se me paam bijrrè me marrè ketè moort tè scemptueme. Tjetera Gruè, e se siλessè nuk' isctè Diali ξξoj; As mue, as tüü. Pò letè dahetè Diali, possi ξξotè Regi. Tuè paam Salomoni ξξà: tè epetè Dialij giaλè kessaj, chij desceron jettenè, tue kjanè cafscè e vertetè se ansctè ajò e Ama, e jò ajò chij desceron moortnè.
Paragraph: 4 Kejò godij pèrpaaλi urtijnè tijnaj giξξè, tue drasciunè ndè pèr tè maξet urtijtè tijnaj, chij kisc ξanè ɛotünè. Giξξè Scecuλi i bajtekè ξunetij, e tè ξjeta, achia saa Aari, e Rgiandja mbahej pèr as giaa ndè Jerusalemt.
Paragraph: 5 Bani Salomoni dümbèξjetè Chieffalij; ndè Regenijtè vet, tè sijtè kiscinè cujdes, jò vecè pèr pajtè Gütetsc, e tè pronevet tijnaj, tue baam Giüch. Pò nde me mbajtunè, e me soditunè Curtetè vet, nde tè sijet spenzohescinè pèr dittè nandèξjetè Masse Mieλ, trij ξjetè sosc iscinè majejet se mieλit; ξietè Chiee tè mbeξej e te maajm, gniɛet t'uschüem, e gni chind Desc jasctè Giaajet se sctansevet, possi me Page: 112 ξξanè ξij t'Egra, Buej, e spendt tè meξaa; e paa Pesckut chij bijnè prej Deeti, chi iscgninè gni pjesse e maξè.
Paragraph: 6 Ndè mottè vet nukè par luftè, pò giξξè herè pach: achia saa prej Damit, ndjerè mbè Bersabet, chi iscinè tè düü confignetè Regenijsse tijnaj, issiλidò geλijntè possi doj vetè, e pusciontè ndenè Perivoltè vet pa ndogni tmer se cusc, e merɛiten.
Paragraph: 7 Kisctè Salomoni catterξjetè mije Kual Coccijsc; e dümbeξjetè mije pèr Sciale, kapèrzej giξξè Regenijtè t' Dalit, ndè urtijt. Ndè tè catertit ujetè tè Regenijssè vet, ɛu fijl Salomoni m etrajtuem Kiscenè Tinèɛot pèr urξenitè tijnaj mbè maltè Morijsse; Kù paa Jacobi Scaλenè; e ku Davidi paa gni Engeλè me spattè nzierrè ndoorè, cuur ɛotünè, i ndesckoj pèr mpcattè tijnaj Popuλinè me moortè giasctè ξjetè mije Njereɛè, issiλi urξenoj, chi atünè tè trajtontè gni Lteer, e tè ban sacrificia Tinèɛot. Davidi gieg, e sceftoj atè vend pèr tè trajtuem Kiscene nsi ɛanè fijλ, e prej Salomonit sossun' è mbaruem.
Paragraph: 8 Kjè mbaruem kisca giξξè Marmori se barξè prej Parit. Endimoj Hirassi Regij Tirit miku i Atit tijnaj Davidit, me Druu tè Cedrit prem mbè Maltè Libanit. Endimoj ende me 120. talenta t' Aartè. Andaj Salomoni, i fali 20. Pronè ndè ξeetè Galileesse. Rnoj trajtimi i Kiscesse stattè vjet, e giümzè: Mojit se Priλit, e catertit vjet, ndjerè ndè Muejtè Brümit parè e gnit mbè ξjetit vjet t' Regenijsse Salomonit, e ndè giξξè atè mot, chi rnoj vepera nuku ndie gni ɛaa haλatesc, se Miesctrit, ò punetoresc. Asctu ξξanunè: ndò ndepertè cpejtet, ndò pèrse landa vintè se jascti, asctu bucurè punuem, sa nukè kisctè, chisc mej ctuem teperij. Pèrtè scembeλüem Misteria. Bucurè ngittunè mbè vendtè tünè. E gni guur scembèλtüra e Chrisctit, mbassi e patnè vum mbè dissà vissè curraj nukè mujti meu goditunè: e ndevonè scerbej pèr Drüü, e forzè tè giξξè trajtimit. Baam mbè krüetè Chiüsckut.
Paragraph: 9 Kur erξ Regenesca Savè me paam Rejnè Salomon i ξξà se mbè Maltè Libanit, isctè gni Liss mbè tè sijλt kisc pèrtè duekunè, gni Nierijr ndèpèr tè cujit moort Regenia e Giuξijet kis pèrtu sossunè. Si endieu Salomoni, bani me preem atè Liss, e sctiu ndè groppè tè kξeλè, e pèrsipèri bani me baam gni Pesckesuje, ò gni tè mbeleξè ujenasc, e kur Chriscti predicontè, gni Engelè, issiλi turbulontè ujetè, e i pari chi hijntè mbrenda scendoscej assi lenghimi, chi pessòntè: E kejo ansctè. Probatica Piscina. Kù Chriscti scendosci gne tè semuntè 38. vietsc Persè nukè kam kusc me sctie ndè Pesckesujet. E ξξonè se ndè kohet kur giukoj Pilati mbè moort scelbuessinè, ù duk Druja ndè Pesckesujet, e assoje kjè baam Crüchia, e Chrisctit. Spenzetè, chi Page: 113 bani Salomoni mbè kiscet, tue trajtuem gniehinè gniɛet e nandè migliogn, e sctatte chind mije Ducat. Si ù mbaruè trajtia, Salomoni mbucuroj Kiscenè, me Enè t'Aarta, e tè Rgianta, e s'jeter duersc fort tè beghata.
Paragraph: 10 Vu Arkenè Tinèɛot me tè fortè maξij ndè Kiscè mbè vend, chij ξξoinè, Scejntenite e Scenjtenet. Scecroj ndè mottè sctatte dite, chi rnoj tè faλunitè Kiscesse, gni ɛet e dümije Chiee, e gni chind, e düü mijè Desc.
Paragraph: 11 Kjè fort tè maξ tè nalzuemitè Salomonit, prasctu aj vettè ξξà ndè Ecclesiastico 1. Paascè giξξè chisc ndenè Dieλit: e gnie giξξè tè mbraɛetè , e ndèpèr ato aξeroj Iξujetè. Asseretè Hüjenescia e Sidonijt, e Chamos, Iξuli i Moabitet, e Molok Iξulij Amonianet, ndèpèr Graatè atij ξeu ndonessè asso koheje, kjè pèrmettuem me marrè sciumè Graa, si ξξà Chriscti: ndèpèr tè nguruemitè ɛemeressè: isctè as gia mangu larguem ligijet, meu martuem, me tè tjera duersc, e prasctu lξuλatroj, possi bani Adami, issiλi hangri gieλenè, chi nukè isc ξanè, ndèpèr Evenè Gruenè tijnaj.
Paragraph: 12 Trajtoj Salomoni gni kiscè mbè maltè Uλinit, e ndè tan' vu gni lξuλè, chi ξξojnè Chamos: e pèrse isc ndè majetè malit giξξè e sciffinè cur scecrontè lξujet, e kjè gni foortè scandulè. Andaj ɛotünè pèr ta chiuem mpcatit, i ngiaaλi tre Anemich tè foortè, gniani kjè Abad prej Idumejè, e leftoj me ɛotenuem Idumenè ξeenè tijnaj. Tjeteri kjè Razon i birij Eliadit, issiλi dooj Giütetnè Brussit. I tretti kjè Jeroboami, issiλi muer t'biirt tijnaj Roboamit, ξietè Tribù, e ù baa Regij tüne ndè Samarijt, e i kjè Jeroboamit caλeɛuem prej Abdiet Profetè, issiλi tue ù pjekunè mbè Jeroboamt mbè tè daletè Jerusalemit, pèrpara tij bani Prolèta petekunè vet dümbeξjetè pjessesc, e ξjetè jà ξà Jeroboamit: possi ti doj mej ξξanè se kee, me kjanè Regij ξjetè Tribù.
Paragraph: 13 Ndonelse ma e maξeja pjesse ξξonè, se Salomoni bani pendesse ndetè sosmitè jettessè: as gia mangu ansctè tè nderdüm, se à ansctè scelbuem, pèrse là Iξujitè mbè kambè: tè sijtè me Kiscetè tünè, rnuenè sciumè mbas jetet se tijnaj. Venè roe giξξè cusc se gni Nierij achia i urtè, e i dasciunè Sineɛot mbaron jeten e vet kachi nderdüscim pèr scelbimte vet ndèpèr Graa. Prasctu bucurè. Kendüj duketè se Nierij nukè duhetè meu usdatunè mbè Dijet, vecè mbè ndihmetè Tinèɛot. Dvich Salomoni ndè vjetetè Crijuemit scecuλit 2970. vjet e kjè vorruem ndaj t'Atet vet.
Paragraph: 14 Ketò Pprofetij, chi ndjekenè janè nzierrè se Scruemit se tijnaj, capit. 30. mbassi pat ξξanè: Cusc hippen mbè CHieλt, e sdrippen; &c. Page: 114 ani ξξotè: Chisc emenè kaa? e chisc emene ka i biri? Sodit. Scal. prima Ligierata quarta. [Arabic]
Paragraph: 15 Proverbiorum capite nono. Dijeja trajtoj vetehessè Sctepij: ξendi sctüλè sctattè: ka pèrɛiem venenè, tè siλenè pèrɛieva. Miretè vesct kejò fjalè pèr Scenjtit Sacrament tè Eucaristijssè, issiλi ndenè tè pamitè bukessè, e venessè, tè siλenè pèrɛieva juvè, tue rjeξunè Krahenorit se ɛotit Tinè Jesu Chrisct Urtja e amesciuescime, e derejtè, possi vettè ξξotè: Unè jam, e derejta, e jeta. Pèrse caλeɛon punetè si janè ndè vetehè, e jò ndrüscej: Tue kjanè, e verteta gni tè gnimendunè tè Mendse me, atè cafscè, chi cujton possi ansctè ndè vetehee.
Paragraph: 16 Proverbiorum capite trigesimo, zghiξetè [Arabic] Trij punè janè meu tè fesctira, e tè catertenè as pak nukè dij.
Verse: a Uξenè Schüpessè mbè Chielt,
Verse: b Uξenè Giarpenit pèrmbij Guurt,
Verse: c Uξenè Barkessè mjedistè Deetit,
Verse: d Uξenè Burrit ndè tè rijtè vet.
Paragraph: 17 Pèr uξetè Schüpessè caλeɛon uξenè kahè kisc pèr tè hippunè ɛoti ünè JESU CHRISCT mbè Chieλt, Ucjuè Süscit se tünè, e Reja e pèrɛuu ndè vetehè.
Paragraph: 18 Pèr uξetè Giarpenit mbè guurt, mirretè vesct, si Jesu Chriscti kisctè pèr tè dalè n' Gurit se Vorrit kur ù ngiaλ; e si kisctè pèr tu Krüchiessuem, si bani Mojsessi Giarpeninè Rembje.
Paragraph: 19 Pèr uξetè Barkessè nde mjedistè Deetit mirretè vesct jeta, e JESU CHRISCTIT ndèr valetè pessimevet tè kessàj Page: 115 jetè, tè sijatè giξξè herè bajtèkee. Prasctu ξξà Davidi: Se valetè me mbütnè mu[e], ndò possi ξξà aj pèr Barketè Pietrit Kiscet Scenjtetè. Se meξaa valesc vritetè, e nukè mbütctè.
Paragraph: 20 Pèr uξetè Burrit ndè tè rijtè vet, mirretè vesct, tè miscenuemit tè JESU CHRISCTIT. t'bijrt Nierit; si pa Mascuλè mujti vajɛa me leem: Prasctu meschim nukè e dij, e possi ξξotè Scen' Ignatij Mart. vettè Diaλit kee kü misteriè nfsceffunè. <Page: 116 >
Paragraph: 1 Profeta Job Passechüra, e durimit, leu ndè Hust, Giütet chi jet ndè megietè Idumeessè, e Arapijssè. I Aati kjè bijscit se Esaut, se pari kjè ξξirrunè Johab, e mbas s' Aatit se vet regenoj ndè Emaron, kjè nierij derejtè, i urtè, e ɛemeruer i foortè; achia i dasciun'i se derejtessè, sa nukè kisc reem ende pèr gumezij. Kiè fort i duruescim? Muer gni Arapkignè pèr Gruè, me tè sijet pat giasctè bij, e trij bija: se sijscit gniani kjè Emon. Kjè fort i begatè pèr mbij giξξè tè tjeret prej se Daλit; Pat giasctè mije ξen, trij mije Devè, 500. pendè Chiee, 500. Gomarè, me tè maξè femij.
Paragraph: 2 Tue dasciunè Hüji maξ me e kerkuem ndè ɛemeret vet permetoj, chi te jetè tenduem prej Diaλit; issiλi si pat testijr, i dvuer giξξè giaanè tijnaj me bij, e bija possi ndiek. Tue ndoξunè bijtè, e bijatè tij mbè goste tuk i pari veλaa; prej gnij Bariu kjè bam me dijtunè, se tue ndoξè Chieetè ndè laure, e tue kuλotunè Gomaretè ndaj tà ù turnè Sabejtè, e giξξè i muerrè, e scerbetoretè giξξè i prenè n'spatet, tue spettuem aj vettemè me prum tè lajmitè. E ndèr saa pò flitke aj i' lajm, e mberrini tjeteri, e i ξξà; ɛjarmi Tinèɛot ù rreɛue n'Chieλscit, e dog giξξè Page: 117 ξentè, e Barijtè tünè, tue scpetuem une vettemè me tè pruum tè lajmitè. Ende tue folè küü, e mberrini tjeteri tue i ξξanè, se Caldejtè baam trij anesc ù turnè, e grabitnè Devetè, e tue prem Barijtè me spattè, unè vettemè scpetova me tè pruum tè lajmitè. E tue folè ende küü, hini gni tjeter i lajm, tue i ξξanè. Tue ndoξunè bijtè tuu, e bijatè, tue ngranè, e tue pijm ndè Sctepijtè t'parit veλaa ù ciue gni Eere emenijscimè, e rrenoj tè cater anetè sctepijsse, essiλa tue ù rreɛuem, mbüti tè tuu bij, e bija, e giξξè duijnè, e unè vettemè kam scpetuem me tè pruum tè lajmitè. Atèherè Jobi pèrmüs mbξee, ξξà duessunè jam dalè barkut se simè Amè: duesciunè kam me kξüem ɛotünè ξà, ɛotünè muer, si pelchieij Tinèɛot, kjoftè emenitè Tinèɛot bekuem.
Paragraph: 3 Ndevonè, tue ù kξüem ɛotünè ndè pèr pendessetè tijnaj, i kξej düü siesc giξξè sa i pat marre, e ξà tè becuemitè prasctu si ù scendosc, ende plaghescit se vet, e lenghimescit se foortasc pat catermbè ξjetè mijè Delè: giasctè mije Devè gni mije pendè Chieè, e gni mijè Gomarè, e leu sctattè bij, e trij bija, e mbas se kechiascit se tijnaj mbet giaaλ 140. vjet , e paa bijt'è bijee ndjerè mbè tè catertit brenɛ e dvich pèrpara se vin Chriscti 1515. scroj gni libre, chi ξξonè Job, tè cujatè fjalè janè giξξè tè schissevè fort tè nalta, e aj ctueλ tè ngiaaλunitè e Dvekunit fort nalt e fort kξeλè, tue ξξanè.
Paragraph: 4 Job cap. 19. Unè dij se scelbuessi em ansctè giaaλ, e dittetse ma bramè ξeut kam meu ciuem; e se düjti kam meu rreξξuem leuret simeje, e ndè misc tem kam me paam Hüjetè, tem scelbuescinè, tem tè siλenè unè kam me paam, e süütè mij kanè me soditunè, e jò tjeter; ansctè ruejtunè kejò scpresse eme ndè gijt tem. <Page: 118 >
Paragraph: 1 Isaia Profeta scint' i fort, kjè i biri Amos Profetessè, Gütetjet se Jerusalemit, kjè 800. vjet pèrpara s' arξunit se Chrisctit. Regi Manasse pat pèr Gruè tè moterrè Isaijssè. Giξξè herè ba_tè Cilicinè, ò ξξes mbè vetehee, mù pèr urξenitè Tinèɛot pèr sciumè mot ezi duesciunè, ma jò prej mbarrejè, tè mos ep scandulè. Doj ɛotünè, chi Isaia asctu t'ezentè, pèrtè ndivenü_, e pèr tu leuduem Magüpevet, tè sijtè kiscinè pèr tu cprisciunè prej Assirijsc, e atà chi kiscinè pèr tè mbettunè giaaλ, kiscinè pèr tè ezunè dvesciunè, possi ezi Isaia.
Paragraph: 2 Isaia ngusceλoj Rejnè Ezechiel, kuur Regi Senacarib Reξξoj Ierusalemme, e i ξξà se kisctè pèr tè hjekunè ata tè reξξuem, me tè maξ dam tè Senacaribit, possi ù godit, se Engieλi Tinèɛot i bani me duecunè nde gni nattè gni chind, e tètèξjetè, e pensse mije Niereɛ, e aj kξej ndè Regenijtè vet. Regi Ezechia kjè ende bam me dijtunè prej Isaiet, se cpejt kisctè me decunè. Prasctu Regi ù kξüè prej Murit, e ù lut Tinèɛot, ati bij ndè mend, si e kisctè giξξè herè, me voλendet tè mirè scerbüem, e ξξoj me tè maξ vaaj: Se siλet punè tue ù kξüem ɛotünè mbè mescerier, i dergoj profetenè Isaie, ti ξξoj se ɛotünè, i kisc giegiunè uratetè tijnaj, e se pò i nghiatentè pèr tjerè pense mbè ξjetè viet jetè, e mirèfiλi mbassi kjenè sckuem te tjerè pense mbè ξjetè vjet; dvich Regi Ezechij, tue mbettunè ndè Regenijt, Manassi i biri tijnaj: issiλi ndonesse ndè tè sosmitè jetesse bani pendessè mpcattescit se tijnaj, ndèpèr tè sijt pèrmettoj ɛotünè tè banhej Rob ndè Bagdat, possi duketè ndè tè düjtet librè tè Paralipomenit 33. Page: 119 ndè tè paret vjetè kjè i kech, e aξeroj lξujitè, tue ù baam Kisca, e Lterè Mbüti sciumè Profetè, e derξi achia giak tè derejtè, sa si caλeɛohetè ndetè cattertit Librè te Regiet, Giütetja e Jerusalemit kjè assi giξξè ngiüem.
Paragraph: 3 Ndèr tè tjeret ani, t'sijet ù muer krüetè kjè Profeta Isaijè, e kjè, pèrse Isaia ndè tè folatè vet, ξξoj Regiet, Chieffalijtè Sodomessè, e Popuλit Giütetassitè Gomorressè. E ndonessè ndè lijt, chi ɛotünè ξà Mojsessit isctè scruem; As kusc kaa me baam fachienè teme, e ka me mbetünè giaaλ. Isaia as gia mangu ξξà, e la scruem. Rejnè ɛotnè uscterijsvet paasce me süütè mij; achia saa si nemenües, e chi ξξoj cnndrè sej ξξoj ligia, e bani me dvekunè, e kjè sciarruem, e bam pèr gümzè, prasctu ξξà S. Paali Jevrejet, se diss† scerbetoretè Tinèɛot, kjenè daam pèr giümzè, Mù ξξonè se sciarra pat kjanunè druj, ndè pèr ma tè maξ, munditè tijnaj. Kiè moortja e tijnaj ndaj Gurretè Siλoessè, e tue kjanè ndè mund S. Profete pat tè maξe het, e lüpi ujè, tè siλenè atà, chi e mundojnè sdescnè me jà ξanè, e ɛotünè i dergoj, gni voessè, essiλa i raa ndè gojè, e tue fraschitunè dvich. Andaj ajò Gurrè mbas andaj kjè ξξanè Derguem Kinessè derguem n' Chieλscit; Atü urξenoj CHRISCTI ƐOTI ünè, chi i verbeti scendosciunè prej sì, tè vej je tè là hee ndè, Siλoet.
Paragraph: 4 Kur Regi Senecarib Reξξoj Giütetnè Jerusalemit, tè Giütettassitè drojnè dittenè; pò nattenè vejnè, e mirrenè ujè ndè Siλoest, ndè tè siλet ende uscteria e peganè vej dittenè me marrè ujè; Ma ndèpèr uratetè Isaissè, chi isctè ndè Giütet, giajnè dittenè Gurrenè ξξatè, e nattenè plot, cur vejnè tè Giütettassitè, e prasctu kjè Isaia vorruem ndaj atè Gurrè, ndè pèr tè pomendunitè mrecuλijssè, chi veperoj ɛotünè ndèpèr tè lutunatè tijnaj, è meritimè. Scroj Isaia me gni tè maξ tè mposse, tè miscenuemitè, tè Predicuemitè, Mrecuλijtè, moortnè, tè ngiaλunitè, e ngusceλimnè, saa ξξuessè duketè se caλeɛon, gni cafscè tè paamè, e tè goditunavè, e sè s'profetizon cafscè t'arξuna: kesctu ξξonè giξξè Dottoretè.
Paragraph: 5 Isaia cap.1. Gniofti kau tè ɛotnè, e Magari Djepnè e t'ɛot, e Israeli nukè me gniofti, e Popuλi nukè gieg : essiλa punè kξieλetè ù verret mbè tè leemitè ɛotit Tinè ndè Betlemt ndèr düü sctanssè, tè sijatè kjenè Kau, e Magari ndaj Djept, e possi ξξotè i Scen Bonaventura, e gnioftinè scelbuessinè me gni tè mrecuλuem tè giegiunè, e tè ndeeruem; possi zghiξetè se kingi bij mbè ghiugnè Scint Francescut cuur ciontè Messè, e te tjera sctansse t'egra, nderuekescinè tè Scinr Nduenè, Scint Paalinè, e tè scint Hilarionè.
Paragraph: 6 Cap. 2. E nikè, e hippimè mbè Maltè Tinèɛot, e mbè Sctepijtè Hüjit Jacobit, e ka me na Page: 120 mpsuem uξetè vet, e kemi me ezunè pèr giurmetè tijnaj: perse prej Sioni ka me dalè ligia, e fjala e Tinèɛot prej Jerusalemit. Me ketè Profetij na gerscet Isaia, me aξeruem Jesu Chriscnè, issiλi kisctè ateherè pèr tè arξunè prej Sioni mal ndaj Jerusal_t me na ξanè lijnè, jò tè Giuξijet, pò tè Kersctenè Lig e hirit, e jetessè, e scelbimit, e fjala Tinèɛot dò me ξξanè, Ungiλi e predikimi i tijnaj. Prej Jerusalemi, dò me ξξanè kur Apostujitè, e Discipujitè, forzu_ Rsciajessit prej Spirtit S. prej, ξeut se Jevrejet, duelè ndèpèr giξξè scecuλit me giegiunè urξenin' Chrisctit; tue votè ndèpèr ruɛulimt' mpsoni giξξè gindnè .
Paragraph: 7 Cap. 4. Asso ditteje ka me kjanè muguλi i Tinèɛot, ndè tè maξ laud,e ngusceλim, e frujtij ξeut i naltè. Tirini ξξotè: se Chriscti spesc ndetè scruem Pignioλi i Tinèɛot ξξuhetè. Issiλi nderkambunè pèr doretè Giuξijet, kisctè ani pèrtu nalzuem me tè maξ ngusceλim, e tè naltè ndèpèr giξξè scecuλit. [Arabic]
Paragraph: 8 Cap. 7. Gniè Vajza ka me ɛanè, e ka me leem Bijrrè, e kaa meu ξξirrè emenitè tijnaj Emanuel; te lüenè, e Mjaltè ka me ngranè, chi te die me sctijm posctè tè Kejtè, e me zgheξunè tè miretè ; Jevrejsct ma ceλè vjen scruem, tue ξξanè, gniè Vajɛa ngarkuem, e leessèja Birrè; kù jò vecè forzohetè Virginia pèrpara se ɛani, e mbas se ngarkuemi: pò ende mbas se leemi, tue scruem me atè fjalè Hahalma, chi dò me ξξanè Vajɛè, e jò tjeter. E nukè ansctè pèrmetuem t' Kersctenit meu nderdüüm, se Isaia mbè ketè vend nukè flet pèr tè ɛanetè Chrisctit Jesu ndè krahenuertè se lumessè Virginè Mrij, tue kjanè pèr see prej S. Matt. 1. kù pèr ngarkimtè se lumessà Virginè prej Spijrtit S. &c. ξξotè se kjè mbusciunè, chisc kjè ξξanè pèr Profetenè prej Sinèɛot. Gniè Vajɛa ndè krahenenuert ka me passunè, &c. e ka meu ξξirrè emenitè tijnaj Emanuel, chi dò me ξξanè Hüji me nee, chi ansctè Messia, e Chriscti e biri ansctè ξanè nevè,i Aati cuj ansctè Hüj, e cuja Ame Vajɛè. [Arabic]
Paragraph: 9 Cap. 9. Gni voghelè na ka leem, e i ansctè baam gnièmaξè ɛotenij pèr mbij krahetè tijnaj, e kanè mej ξξanè, i mrecuλuescim Ksciλtaar, Hüji foortè, Aatij Page: 121 jetessè chi ka pèr t'arξunè, ɛotij Pajse: ndonè kerξij i voghelè ndè misc, e ndè corp: as gia m_gu se parit se ɛanit, se tijnaj, baam gni e maξè ɛotenij pèr mbij krahetè tijnaj, chi dò me ξξanè, le_ ɛot i randè Reg, e ɛotij Chieλet, e i ξeut, e kesctu ndèpèr atà tè scterguem Hipostatik, e natüresse niereɛijscimè, me fjaletè Hüjenuescimè, issiλi scterghim ban ketè kerkξij Hüj.
Paragraph: 10 E kanè mei ξξanè i mrecuλuescim, ndèpèr tè pa cmuemit, e tè pa marrè vesct tè vissare, ndèpèr Hüjenitè tijnaj: e ketè emenè tè Chrisctit scembeλej Engeλi. Jud. 13. issiλi ξξoj. Chisc kerkon emenitè tem, issiλi ansctè i mrecuλuescim. I düjti ansctè Ksciλtaar, ndèpèr dijetè tijnaj tè pa sossunè tè Hüjenuescimè, ende tè Niereɛiscimè, tè lume, e tè ξanunè. I tretti Hüj Hel, & Gibbor,chi dò me ξξanè, i foortè ndè pèr pusctimtè tijnaj tè Hüjenuescimit, e ndè tè niereɛiscimit, ndèpèr durimtè foortè tè mundimevet, e fedighevet ndè misc. Aatij jettessè pèr t'arξunè, e ɛotij Pajssè. Pèrse na ka aj nevè leem se riu Chieλse, e Parrijssit, jetè e ree, possi Adami, & Eva kessaj se rreɛuenè, e se mjerè jettè: i verteti Salomon Regij pajse, e bansi t'lumit, e gurra e t'miravet amesciuemè.
Paragraph: 11 Cap. 11. Ka me dalè pruteka ranzit se Jesseut, dò me ξξanè f†ret se Davidit, essiλa dvesciunè asso kohejè Regenijscit se vet, possi Polemi, dergiej pèr ξee. Pruteka Pigniueλ, i rij, chi kjè e lumeja Virginè, e assojè luleja Chrisct: Pèrse ndè tan', e me tan' luleɛojnè giξξè vertüttè, chi janè Spirti Tinèɛot, Spirtij Urtijssè, Spijrti Dijessè, e Mendse, e Spijrti t'merse Tinèɛot. [Arabic]
Paragraph: 12 Cap. 16. Dergoè ɛot Kijnè, dò me ξξanè Chriscnè. ɛotenuerrè ξeut Kijnè, chi tè hjekè mpcattetè Scecuλit, e tè ɛotenognè giξξè scecuλit, asctu ende tè nzierrè Popuλinè vet, jò vecè Giuξijtè; pò ende Moabitik: Pèrse isctè pèr tè leem prej Ruthet Moabitidè, Emta e Regit Davidi, essiλa prej Petre Giüter, e Arapijsse sckretè, ndè tè siλet kjè leem: prasctu Chriscti ɛoti ünè ξξerritetè, e lutetè, atè dergohej pèr tè c'pejtè ndè pèr t'Emtete vet, e Petra Moab Aλegorisct, scembeλen tè Lumenè Virgine.
Paragraph: 13 Cap. 35. Ka me ù gheɛuem, dò me ξξanè Peganimi mottit se Chrisctit, lanè e sckreretuem Sineɛot, sè derejtet, Urξenimesc, e scerbetüret se Sineɛot, e scelbimit, e possi gni Ligl ka me luleɛuem me tè deliret, e rreɛet se delirit. Ngusceλimi i Libanit ansctè ξanè atij, Bucuria e Carmelit, e Saronit, chi dò me ξξanè giξξè mbucurimetè tè Sinagoghesse, giξξè begatijtè, e ngusceλimetè <Page: 122 >, jò vecesse tè kessaj jettè: pò ende te Spijrtit Giuξignet kanè me vot ndè Kiscetè Peganevet, tè sijtè kiscinè pèr tè gnioftunè Chriscnè. At† kanè me paam, tue kjanè mpari tè Verbetè, ndè terrt, e ndè hiet tè Moortse rreɛuem, kanè mirè fiλi me celè süütè, e kanè me paam me drittetè scenjtè Fee, ngusceλimn' è Tinèɛot, dò me ξξanè drittenè bucurijnè, ngusceλim prej Sineɛot ξanè, tue kjanè Giuξijtè verbu_ e reɛuem ndè ter tè foortè.
Paragraph: 14 Gniè Hüji üüj, jò mangu se i Giuξijet ka me ξanè paghetürenè me tè sijet pèr tè gnimendè giξξevè, ka me paghuem giξξè anemichiet tijvè. ξξà; Hüji üüj, e jò Mojsessi, ndò Giosuessi, ndò gni tjeter mbè gasse Giucatess' Ka me kjanè ξanè juvè, pèr tu nzierrè: pò i gnimendi Hüj vettè ndè vettet; ka me arξunè, e ka meu scelbuem, chi dò me ξξanè: Emanuel, issiλi ansctè Messia Jesu Chrisct aj ka me celè süütè t'verbetet, e vescetè sciurξunet. Ketu pat süütè Jesu Chriscti, cuur pèrgiegi S. Gionit, chi e peveti. A ti je chi kè pèr t'arξunè, ò tjeter pò pressemè; pèr gni scegn tè vertetè se ansctè aj Messij, pèrgiegi: te verbetitè pò sciohenè, tè sckiepetitè pò ezinè. Mat. 11.
Paragraph: 15 Cap. 40. Kaa meu kξieλuem, ndierè kohèt sè pa gnioftunè, e nfsceffunè kaa meu lecitunè, e ka me kjanè dukunè giξξè scecuλit, ngusceλimit Tinèɛot, jò ajò ndo Essod. 9. Mbè Maltè Sinajit: Pò e fjalessè miscenuemè. Ioan. 1. E paam ngusceλimnè tijnaj, ngusceλimnè possi tè gnij t'lemi prej Ati. Ateherè ka me paam, ndò ka me mujtunè, me soditunè giξξè Misc, ndò giξξè Nierij scelbimnè Hüjit, chi ansctè sclebuessi Messij, scecuλit pèrmettum, tè siλenè goja e Tinèɛot ka folè , chi ξξotè Isaia mue, e tè tjerè Profetevè achia herè kjè pèrmettuem. [Arabic]
Paragraph: 16 Cap. 66. Pèrpara se kisc leem, leu. Pèrpara se isc arξunè pèr tè leem, leu Mascuλinè. Cusc curraj gieg ketè punè? e kusc paa ghassenè ketij ? dò mè ξξanè Profeta, se parè se Giuξijtè curraj ndè mend ù bijtè, aj erξ. Andaj Profeta, pèr mrecuλè ξξotè, kù kurraj ù paa kesso dorè kembegneniè e tüne: tue passunè sctanssetè gnioftunè, e ata jò.
Paragraph: 17 Cap. 53. Ka me dalè ξeut, ò Barkut se S. Mrij Virginè Jesu Chriscti, possi gni triscuλè, ndò si gni Prutekè, e gniomè n' ξeut se ξξaati, e teeruni, chi ansctè e Ama, jò sjeter anejè, se voesset se Chieλejet ngittunè me barrè, e vobekè, e chittunè, e kesctu ka meu rittunè, kejò Prutekè pèr 30. vjet, e prugnetè, e vobekè possi Birij gni Landetari.
Page: 123
Paragraph: 18 Pèr tè gnimendè linghimetè tona, e tè ξimptunatè, tona aj i bajti. dò me ξξanè i muer, pèr ti cprisciunè, e fajesc, e pendessesc, e pèrse nder tè tjera pendessè tè mpcattit gniffene ende lenghimete, e te ξimptunatè tè sctattit ξξotè Scint Mat. Kessi vendi se Isaijssè, se ende ato tè kechia janè cprisciunè ndè mos mbè ketè jettè, ndonè mbè tè ngiaλunitè Miscit prej Jesu Chrisctit.
Paragraph: 1 Profeta Ieremij, emenitè e t'sijλt, dò me ξξanè, te naltetè Tinèɛot, kjè prej Anathoti tre migl' larg Ierusalemit: I ati pat emenitè Elcia: kjè Prift, Profetè, e Apostuλè: kjè scenjteauem ndè barketè s'Amesse: geλijti pèrpara Chrisctit 625. vjet, ndè mottè Regit Iosij 13. vjetc ɛu fijλ me profetizuem, e kjè derguem prej Sineɛot me profetizuem Ievrejet, e tjeter ξeu, t'arξunitè e Nabucodonosorit. Scruen lauderij, chiartè, e nekimè. Scruen tè pèrmtttuemitè Chriscit Scecuλit, e se Polemi kisctè pèr tù mbeleξè, ndènè Scintè Fee; e sciumè duersc hiresc tè Lijse ree, e tè mira, &c.
Paragraph: 2 Profetizoj ndenè pense Regenij, tè Iudessè, vjetit se Iosijsse, ndjerè mbè tè kechiatè Ierusalemit, e pèr giξξè keto fedighe tè tijnaj pèr 45. vjet prej Giütetascit se vet se paa gnioftunisc, as gia curraj nukè pat, vecè tè pèrkjeλuna, tè Raffuna, Burgiè, e moort. Ndè Giütettè Taffnit, tè Missirit kjè vra_ n'gurè prej Giuξijscit, e se Tafnitasitè scerbehescinè pluhenit sè vorrit tijnaj, c_dre, sè ngranit se giarpagnevet, e ndjerè sod ketè ditè vj_ ndèpèr giξξè Scerbijt, e ndè giξξè tè Daletè, mbajtunè pèr ɛacon, tè parenè dittè, ndè Maaj se ndegnuenit se Dieλit; dalenè me tingheλimè uξevet, tue ξξanè Ieremia ù Poglie, besci smia ù Gorè.
Paragraph: 3 Gio Moscku scruen se Esctenatè tijna kjenè Page: 125 prej Leket se Maξ scpuum prej Taphni ndè Ubrust', e atü ndè gni vor tè bucurè, nderscim vum: mù ende ma ɛotenisct, mbucuruem prej Perendescet Lenè. Ndè giξξè jetetè tijnaj ruejti Virgininè vet. E pèr sè kjè scenjtenuem ndè barketè s'Amessè tijnaj: ξξonè Dottoretè, se curraj nukè bani mpcat mortaar. Mbas mortjet ù duk Machabeut. Me tè mrecuλuescim ngusceλim, e me tè maξ ngusceλim tè passunè 2. Macab. 15. Ku Scinti Profetè Onij ξξà. Küü ansctè i dasciuni i veλaɛenet, e i Polemit Israelit; Küü ansctè issiλi fort lutetè pèr Popuλit, e giξξè S. Giütet Jeremia Profeta i Hüjt.
Paragraph: 4 Cap. 3. I nekimevet vettè; Ka me ξanè atij chi e raffen felchijenè, ka meu ngigniunè se pèrkieλasc. Kejò Profetij ù vertet mbè Chriscnè: possi S. Matt. 76. Ateherè i pesctünè ndè fachietè tijnaj, e raffnè me sceplaka, e dissa ngruscta e vrissinè ndè fechiè, tue ξξanè Profetizona nevè Chrisct cusc tè raa.
Paragraph: 5 Cap. 4. Nè Treni. Spijrtij gojessè sanè ansctè ɛanè ndè mpcattet tona. Nndonè ξξonè pèr Sedecijnè ma i mbrami Reg brenɛit se Davidit, as gian mangu ndè mendürè ma tè vertete, chi doj me ξξanè P[r]ofeta, flet pèr Chriscnè, tue ù scruem ajò fjalè ƐOTüNE me atè mendürè Jehova, chi dò me ξξanè ƐOTI ünè.
Paragraph: 6 Cap. 23. Gniè pò vignenè dittè ξξotè ɛotünè e k_ me ciuem Davidne pignueλ te derejte, e kü ansctè emeni me tè sijλt kanè me e ξξirrè ɛotij derejtè üni, asctu kanè me ξξanè tè Kersctenetè, pèr tè caλeɛuem tè dasciunit' e tünè prej Iesu Chrisctit, prandaj pa menguem kanè me kenduem, e levduem, küj ansctè Iesussi scelbuessi ünè, kesctu giξξè Dottoretè, e ctieλenè.
Paragraph: 7 Cap. 31. Ndjerè cuur, tue folè pèr Efraimt, ndèpèr tè dasciunat, e faje kee me scetittunè, e kee meu c'krijm, nukè kè me gietunè atü tjeter vecè mjerenij, e tè duarunè t'amesciuescim. Sodit uξet' e vertütsè, uξetè e pendessesse, uξe prej Chrisctit, e me Chriscnè m' Tènèɛonè e ndè Parrijssit pèr sè Crijoj ɛotünè die te rij, e tè pa giegiunè curraj pèrmbij ξeet. Femena ka me reξξuem gni burrè, ndè krahenuertè sajnaj, chi kjè Mria Chriscnè Hüj, e nierij. Küj ansctè aj nierij rij e Hüj basckè: kejò ansctè aiò amè, e ree e Virgenè basckè, ketà ansctè atà tè leem tè rij mbè scecuλit pa fare n'burr. Küü nierij ansctè aj Gebbor, possi ansctè Ievreisct, chi dò me ξξanè, aj i foort, e i pusctuescim. Aj Trim kachiaherè ndetè scruemit pèrmettuem, issiλi ndonè ansctè ndè mot, e ndè sctat i voghelè kerξij, as gia mangu se parit cias ɛè ɛanit se tijnaj, ansctè nierij pjekunè, i urtè, me hijr, e ngusceλim i unginè. Gniè ketà tè rij, e tè paa giegiunè mbè ξeet; andaj ξξuesse tè ξξoj, lini fajet' e para, e tè dasciunitè feliim, e ndichieni tè vertetetè tè dasciunè tè Chieλet, chi ù ep scelbimnè, e tè lumt' e amesciuescim. [Arabic]
Page: 126
Paragraph: 8 Gniè pò vijnè dittè ξξotè ɛotünè, e bagn me sctepijtè Iudessè pach tè rij, jò si pajne chi bana me Ptejt taaj asso ditteje, cur mora dorenè e tünè me i nzierrè ξeut se Magiüpevet, pajnè chi cpriscnè, e i ɛotenova, &c. Kam me ξanè lijnè teme ndè ɛemeretè tünè, e ndè ɛemeretè tünè kam mee scruem, e kam me kjanè atünè pèr Hüj e atà kanè me kjanè mue pèr Popuλè. Dò me ξξanè se giξξè Kiscessè scinte ka me ξanè lijnè, tue kjanè vjeteruem plaka, possi ξξà Apostuλi, Hebr. 8. e gni Lig tè ree ka me scruem ndè ɛemerè, e me forzetè Spijrtit Scint ndè mend, e ndè tè ndeghiuemit, e nde tè pomendunit, e ndè volendet.
Paragraph: 9 Cap. 11. Aξξuè ɛogu i laarm Reɛmi em mue; à ξξuè ɛogu i ngiüem giξξè sej. Kur Ieremia paa ndè Spijrt Iesu Chriscnè, tè ngusceλuem kè pò hippentè mbè Chieλt giξξè ngiüem, e scruem ndè giaktè vet. Giξξè plot me mrecuλij ξξà, si munè jetè se gni ɛog kaa me kjanè Reɛmi em. Tue kjanè pèr tè vertetè se Reɛmi, i jettesse amesciuescimè mbahetè ndenè tè passunit vettemit ɛot me tè paamitè lum, si ξξà Apostuλi; Reɛmetaretè Chrisctit. <Page: 127 >
Paragraph: 1 Ezchielè chi dò me ξξanè fuchia e Hüjit; kjè fissit se ma bujaresc Priftenisc, kjè prej Kaldejscit scpuum ndè Bagdat, basckè me Iekonijnè Rejnè e Iudessè, ɛu fijλ me Profetizuem ndè Caldeet, se parit vjeti si emberrini: pa mengu_ per 22. vjet. gni cafscè kjè chi profetizoj Ieremia, & Ezechieli: vecesse ato Profetij, chi ξξà pèrpara Ieremia ndè Ierusal_t, kξieλetè, e ceλè Giuξijet: atò tè gnimendè Profetij ξξà Ezechieli Giuξijet, chi rijnè ndè Bagdat: ma ndè ndevenessè, e scegnè ma tè terrscimè: pèrtè ξanè atünè ɛemerè, chi te baajnè me durim, e tè lüpinè prej Sineɛot ndejessè pèr fajetè tünè, e kesctu se basckù profetizuenè pèr dissa mot Ezechieli, e Ieremia. Achia saa chisc Ieremia me tè paret 27. tè nkrüena pomenden ndè pèr tè rrenuemitè Giütetse, e se Kiscessè, e pèr Robijtè Bagdatit, atà tè gnimendè endè me tè gnimenda fjalè Ezechieli me tè paret 27. tè nkrüena, vè tue ξξanè: e ma fort pèr tè c'prisciunè ndivenessatè sctiruna tè Hananijsse, e tè Semeit, e tè tjere Pseudo Profetevè, te sijtè i zpifescinè Ieremijse se reen.
Paragraph: 2 Tue kjanè Ezechieli 30. vietsc ndaj lümtè Chobarit, ɛotünè i caλeɛoj tè meξa cafscè te nfsceffuna, e ndèr tjerat punè nderè te cater S. Evangelistavè, possi S. Gerguri, &c. Profetizoj ende tè daletè Robijet Giuξijet: Regenijnè Chrisctit Messij: Tè griscmitè Polemevet, Dobijnè, e tè Page: 128 ndèrzuemitè Polemit Tinèɛot, e S. Kiscè tijnaj, e tè cprisciunitè anemichiet tijnaj.
Paragraph: 3 E pèrse chiartontè Giuξijtè Iξulatrijet, kjè prej Chieffaliet se Ievrejet preem krej, e ancste mbajtunè pèr Sc_t: i banhetè tè pomendunitè ndè Martyr. Rom. 10. ndè Prijλ'.
Paragraph: 4 Cap. 34. Kam me ciuem gni Barij, e kü isc Chriscti si ξξà vetè, Unè jam Barij mirè, &c. Scerbetuerrè tem Davidnè, chi doj me ξξanè Chriscnè Messij, issiλi pèr bucurij vjen ξξanunè David. I cuj bijr ansctè? i ξξonè i Davidit , i ξξonè scerbetuer ndèpèr natüretè Njereɛisƹimè. [Arabic]
Paragraph: 5 Cap.44. E me kξej prej uξet se Deressè Scejntenimit, se pèrjasctèscimè, essiλa kechürentè prej se dalit, e isc mbescelè: e ξξà ɛotünè mue. Dera kejò ka me kjanè, e mbescelè, e nukè ka meu celè; e burrè nukè ka me sckuem, ndèpèr tan'. Pèrsè Hüji, i Israelit ansctè hijm ndèpèr tan', e ka me kjanè mbescelè, ɛoti vetè ka me ndegiunè ndè tan', &c. Alegorisct giξξè SS. Dottore ξξonè se kejo Derè ansctè Barcu i Virgienuescim, se lumessè Virginè; giξξèvè mbescelè; jasctè Hüjit ɛotijt maξ: Andaj dihete, e giξξèherescemeja Virgenij, e S. Mrijsse, paressè leu, e mbassi leu Kerξinè. <Page: 129 >
Paragraph: 1 Danieli, chi dò me ξξanè Giukimi i Tinèɛot, kjè fissit Reginesc se Iudesè, ma i mbramij cater Profetevet meξejè; pèrpara Chrisctit 591. vjetè; tue kjanè ende i vogheliξ kjè scpuum rob ndè Bagdat, me tè tjerè tè parè, chi muer Ierusalemit Regi Nabucodonosor; issiλi urξenoj Asfenezit Chiefalijssè Hadumet vettè, chi tè zghiξ ndèr giξξè Djelmt, chi kisc pruum prej Ierusalemi ndè robij giakut se Regenijet, e tè tjerè ɛotenijè tparevè; ma tè bucuritè, e tè chiuemitè, chi tè Scerbejenè ndè Peλasè tijnaj, e ndèr tè tjeret kjenè Anania, Missael, & Azaria, t'sijet nderroj emenatè, tue ξξirrè Danielè Baldassar; Ananinè Sidrak; Missaelnè Missac: & Azaria, Abdenago. Ketà vunè gni bessè mè mos granè gieλetè e paa Ligie: prasctu lüpnè prej Rognessit, chi vecè tu ep grosce, e uje: Ma aj, chij ruentè u ξξà se pò drooj tè mos moritescinè, cundrè si kisc urξenuem Regi. Atà ξξanè ti Kerkognè, kesctu pèr ξjetè dit, ani tè bantè, chisc ti dukej. Pèr ɛjetè dit ù ξà me ngranè groscè, possi e lüpunè, ani votè mej paam, e i giet ma tè bucurè se mpari, e sckuescinè giξξè kand ndè bucurij. Pèrse ɛotünè, tue dijtunè mendtè tünè te mira, e tè delira, ù ξà ende gni die tè maξè pèr mbij tè paam, e Anderra pèr ato punè, chi kiscinè pèr tù goditunè.
Page: 130
Paragraph: 2 Mbas se catertit vjet robijet se tijnaj, Danieli nzuer Sussannenè mortjet, e ɛu fijλ me profetizuem. Pèrse dü Plech tè pà Tènèɛonè, tè sijtè asso kohejè iscinè Giukates ndèr Giuξijt, tè sijtè geλijkescinè ndè Bagdat, vunè süütè mbè gni ɛognè fort tè bucurè, & fort tè nderscimè. Tu'e giettunè gni herè ndè copesctitè vet vettemè, ku pò lahej, atà nfsceffunè; e pèr sè ajò nukè desc me ù arξunè mbè fjaletè tünè tè felichiunat; è paditunè rrescim ndè mpcat me tjeter burrè, e me descmijtè atünè düvè, kjè giukuem mbè moort, e tue scpuum me vraam ngurè, Profeta Daniel ξirri, tue ξξanè. Unè Kjofsca lijr kessi giaku. Polemi ù ndal, e pèr tè schiüretuem ma mirè ketè godij vonè ndè Mehchiemet: kù tue vum Danielnè me ndegniunè ξξanè, chi tè schüretognè godijnè. Ndèr kachia Danieli peveti tè parenè Plak, chi isc arξunè vettemè pèrpara. As me ξξuè ndèr chisc liss pae se fejej Susanna ndè Copesctè? ξξà, aj ndenè gni Chiar: i ξξà Danieli se anscte rrenè. Urξenoj, chi tè siλej i düjti, e i ξξà pa me ξξuè ndenè, chisc liss pae Sussanene me fejüem? ξξà aj ndenè gni Gξeen'. Giξξè sej Polemi, tue paam rrenenè, i vraanè ngurè, e Sussanna, kjè lesciuem scendosc.
Paragraph: 3 Regi Nabucodowsor paa gni anderrè te mrecuλuescimè, e si ù chiue nukè mun'i bij ndè mend, chisc paa. Prasctu urξenoj, chi tè mbeliξescinè giξξè tè dijtescimitè, tè Regenissè, chi ti ndivenegninè, jò vecè chisc dòj me ξξanè anderra: pò ende chisc kisctè paam nanderrè, tue passunè harruem: Ndò giξξè tè banhescinè pèr tè mbütunè, e ndèr tè tjeret gniehunè, e giukuem mbè moort ndè mos ndivenefscinè anderrenè, kjè Danieli, issiλi pèr tè ikunè moortnè, lüpi mot me ù lutunè Tinèɛot, chi ti kaλeɛontè. Prasctu si sckoj gni dittè, ù lut me kjanè giegiunè, e tè hijntè ke Regi, t'siλt sij kjè pèrpara i ξξà. Tue cujtuem ti, ò Reg, chisc kisc pèrtè tè giettunè tüü, e Pronejet sotejè. Pae se gni statue e maξè tè pamitè, e se siλessè isctè, tè tremscim. Kisctè krüetè Aartè, e scembeλen tè maξtè tat, e tè tjerè Rege tè Assirijessè: Krahenori i sajnaj, e krahetè iscinè tè Rgianta, e scembeλen Regenijnè Persiessè, e tè Medit, essiλa ka me ndjekunè mbas assoje se Assirijvet, e ka me kjanè mae voghelè ndè fisnikijt. Sctati isctè i Remtè, e scembeλen Regenijnè e Gherchijet, chi ka me ndjekunè mbè tè tretet vend, Kofscetè i kisc hekuri, e kambetè dissà hecuri, e dissà ξeu, me baam me dijtunè Regenijnè Romagniet, essiλa pèr ɛemeretè vet me hecurè ka me dobitunè Scecuλinè me tè tjera Polemè, e possi hecuri, e ξeu nukè munè bagnienè basckè, asctu c'pejt kanè meu dvaarunè.
Paragraph: 4 ξξa endè Danieli se gni Guur ù rrezuè prej gni Mali, paa mos kjanunè prekunè, as gni dorejè se scecuλit, essiλa tue ù raam kambevet se statuesse, e dermoj tue ù kξüem ndè pluhenè, e tue ù Page: 131 rittunè guri achia saa ù baa si gni tjeter Mal, issiλi ɛuu giξξè ξeenè; e kejò scembeλen Regenijnè Messisse, chi ka me rnuem pèr jetetè amesciuescimè.
Paragraph: 5 Tue ù paam Nabucodonosor se isc nalzuem pèr ma tè paretè Scecuλit, t'siλt i kisc prekune emenitè Aartè, possi ja kξieλoj Danieli, ù maξesctuè, sa lüpi meu aξeruem pèr Hüj, e prasctu ndè gni fuscè tè mbescelè afferè Bagdatit, nalzoj gni statuè tè praruemè, essiλa isctè e naltè 60. kuut, e gianè giasctè kuut. Urξenoj ndè pèr giξξè Regenijtè vet, chi tè gindescinè afferè giξξè ɛotenijtè, e Njereɛ ndè nderè, cuur statua t' isc pèr tu nalzu_, chi tè bijnè sciumè duer Aλemissasc, e giξξè ra_ mb' ξee ti bindescinè, ndè mosse tè banhescinè meu dvierrè ndè gni furrè tè ndeɛutè. Ndoξè atü mbè ketè tè paam tè trè Mijtè Danielit, tue mos kjanè atü Danieli. Prasctu chiendruenè tè foortè; Sinagu, Missagu, e Abdenagu, e nukè jù bindnè assaj statuè: Prasctu i bani mej sctijm ndè Furrè, liξunè kambesc, e nduersc: Ma ù godit giξξè cundrè, pèrse atà scerbetorè kjenè djegunè flakescit, e atà tè trè pa ndogni traɛim, vecè djegunè liξezatè, scettikescinè ndèpèr Furrè, tue levduem Tènèɛonè tue ξξanè: Beconi giξξè veperatè Tinèɛot Tènèɛonè, &c.
Paragraph: 6 Isctè ndè Bagdat, ndè gni speλè mbescelè gni e trembscimè Culscedrè, e fort'e drojnè, atà tè vendassitè, i bindescinè possi Hüij. E Danieli tue mos jù bindunè, tue i ξξanè Regit, se ajò isctè gni Biscè scembeλtüra, e anemikut ferrit, lüpi prej Regit tè lijr me mbüttunè. Andaj Danieli tue baam gni brumè ngittessasc, e tè scterguemè, jà ξξà Culscederse, essiλa tue e scterguem me ξambè jù ngittnè ξambetè gniani me tjeterit, e goja mbescelè, achia saa in mengoj frümanè plassi. U menijnè cundrè Danielit tè paretè Regenijssè, e banè me sctijm ndè Groppè, ò Curtè tè Luagnet, kù ndegn pèr giasctè dit. Ma Hüji naltè i Chieλet, e scpetoj Luanjscit, e i giet geλenè pèr duertè Abacuch Prolètèsè, issiλi tue scpuum gieλenè punetorevet, gni Engieλe i ξξà pèr pjessetè Tinèɛot, chi atè gieλè tè scpij Danielit, ndè Bagdat ndè groppetè Luagniet; Abacuchi i pèrgiegi se nuke dij kù ansctè Bagdati; Andaj Engeλi tue marrè pèr fijλ tè cripit se kreesse, e scpuu pèrtè cpejtè, kù isc Danieli; kù tue ξξirrè Danielè, e bani me dijtunè, se prej Sineɛot, pò i bij me ngranè; prasctu Danieli muer gieλenè, e jù fal Tinèɛot, e Abacuchi, pèr duertè Engeλit, kjè kξüem saa ma pèr tè cpejtè ndè Iudeet, kù e kisc marrune.
Paragraph: 7 Profetizoj Danieli ndè Caλdeet motit se Nabucodonosorit, ndjerè mbe tè Dariut Regit Medit. Prolètizoj pèr Antichriscnè, e pèr tè sosmitè Scecuλit; Pèr t' arξunitè Messijssè, e pèr moortè tijnaj, possi pèrfundi.
Page: 132
Paragraph: 8 Dvich Scenjti Profetè Daniel gni chind, e ξjetè vjetsc, ndè gniɛet e gni ndè kornik, possi Martyr. Rom.
Paragraph: 9 Cap. 9. Sctattè ξjetè javè scurtuem janè pèr mbij Popuλit tand, e pèr mbij Giütet scenjtet tandè, chi tè ntrettenè tè kechiatè, e pèr tu sossunè mpcatti, e pèr tù cprisciunè fajetè e tè avitetè Giüchij amesciuescim; e te mbuscetè tè paamitè, e Profetijtè, e tè lühetè Scenjti i Scenjtenet. Ta dijsc praa è ta marsc vesct se dalit se fjalessè, chi pèrserij tè trajtohetè Jerusalemi, ndjerè mbè Chrisnè ɛot; javè sctattè, e javè giasctè ξjetè, e düü, ka meu vraam Chriscti, e nukè ka me kjanè Polemij tqnaj aj, chi ti bjerè mboh. E Giütetnè, e Santuarijnè ka me cprisciunè Popuλi mè atè ɛot, chi tè Vignè. E tè sosmitè sajnaj rrenim; e mbas se sosmit se luftesè, e giukuemeja sckretetij: ka ani forzuem bessenè sciumevè java gnia; e ndè mjedistè javessè ka me menguem Hostia, e Sacrificiatè; e ka me kjanè ndè Kiscet, tè gherdicmitè t'scretetuemit, e ndjerè mbè tè sosmit, e mbarimt ka me rnuem tè sckretetuemitè.
Paragraph: 10 Ansctè achia e kξieλetè kejò Profetij, sa pò me detueren, ende tè scembeλüemitè sajnaj me vum mbè Ghiuhetè Jevrejet, mbè tè siλet Profeta foli, tue i pèrgiegiunè Arapisct; ghiuhè, e düü ξeenavè, tè pa bessavè, possi janè Jevrejtè Turitè, e Arapetè. [Arabic]
Page: 133
Paragraph: 11 Engieλi Gabriel ξξà Danielit giξξè kete Profetij cap. 9. Gniè Burri Gabriel , &c. issiλi nukè kisc mei ξξanè, ka me kjanè vraam Chriscti, me kjanè vertet chisc ξξotè Muhameti, se kjè gni tjeter vum mbè vendtè tijnaj mbè Crüjit, e dvekunè; e kejò punè vjen forzuem prej Isaiet cap. 59. E aj ansctè plaguem pèr fajet tona, e ntrettunè pèr mpcattet tona, me tè nümerümitè tijnaj jemi scendosiunè.
Paragraph: 12 Pèr tè vescteruemitè kessaj Profetij duhetè me dijtunè se lava ndetè Scruemit S. dò me ξξanè gni tè mbeleξè sctattè vjetsc, possi vettè ɛotünè caλeɛon Levit. 25. Sctattè Iavè tè vjettè, chi dò me ξξanè, sctattè herè ka sctattè vjet. E ndè Gen. 29. Mbusc Iavenè e dittet ketij tgitmi, ani ende ketà t'aap tü pèr scerbetüret, chi ke me scerbüem mue sctat vjet tè tjerè. Volendoj pelchimnè, &c. e mbassi sckoj java Rachaeli muer gruè.
Paragraph: 13 Achia sa tue gniehunè giaagnemè se sctattè ξjetè Iavè tè vjettè bajenè catterchind, e nandeξjetè vjet. Pèrserij Profeta jet, e ξξotè: Ta dijsc pra e tà vescterojsc se dalit, se fjalessè, chi se riu tè Trajtoheteͮ Jerusalemi, ndjerè mbè ɛotnè Chrijsct, javè giasctè ξjet', e düü, chi bajenè 69. Iavè, e vjet 483.
Paragraph: 14 E pèrse Citi Regij Pèrsijsse dijti Profetijnè Isaijssè, chi prej si jò vecè Kisca, pò ende Giütetja kisctè pèr tu trajtuem, ξξanè pèrpara afferè 200. vjet: Urξenoj nde ciast, chi tè trajtohej, possi duketè 2. Paralipom. e ndetè ɛanet fijλ tè Esderse; Kξieλetè ξξuhetè se Giuξijtè me forzetè lecijsie Cirit, trajtuenè Giütetnè tè Jerusalemit, essiλa ani giξξè sej, kjè mbaruem sicunderse Profetia e Danielit nd mottè Regit Artascers. Mottit pra se Danielit ndjerè mbè Cirè roξnè sctattè vjet, e Danielit ndjerè mbè moortè Jesu Chrisctit roξnè 69. Iavè vjetsc, e Danielit ndjerè mbè moortè Jesu Chrisctit gnihenè 70. Iavè vjetsc, chi bagnenè 490 Page: 134 vjet. Achia faa prej kessi Proletè se maξi, jò vec kjè pèrpara caλeɛuem t'arξunitè, e mortja e Chrisctit: pò ende celè caλeɛu_ motti i t'arξunit tijnaj.
Paragraph: 15 Cap. 12. Mehiλi ɛot i maξ ka meu ciuem mbè dittetè Giüchit cunder Antichrisctit, me ndimuem Fambuλijsse Kersctenè, e kejò luftè, e S. Mehiλit vjen scruem prej S.Gio: ndè Apoc. 12. Prasctu ξξonè Scintènitè Dottorè, se Antichriscti, ka me kjanè vra_ prej S. Mehiλit, me spijrtitè gojessè tijnaj, dò me ξξanè pèr urξenitè Jesu Chrisctit. Kur kà men nzittunè tue hippunè mbè Chieλt, mbè scembeλtüretè Jesu Chrisctit, mbè Malte Uλignet.
Paragraph: 16 Ti ani Daniel mbescil fjaletè ndjerè ndè mot prej Sineɛot giuku_. Prasctu ndone Profetijt' e t'arξunit Chrisctit janè tè ketij Profetè fort tè cela mbasse arξunit se Messijssè; Ma ato tè Antichrisctit janè ende tè erreta, mbescil fjaletè , &c.
Paragraph: 17 ξξascè ndjerè cuur mbarimi i ketünè mrecuλivè, chi dò me ξξanè tè pèr ɛanetè scemptuemè tè Antichrisctit. Pèrgieg Gabrieli; Ndè mot, e mottè, e mjedistè mottit, chi dò me ξξanè ka me chiendruem pèr trij vjet, e giümzè. <Page: 135 >
Paragraph: 1 Osea Profetè, chi scembeλen Scelbues, Kjè i birij Beerit. Ende te Giuüsct' e tijnaj kjenè Profètè, profetizoj pèrpara Chrisctit, 810. vjet. Là scruem se Giuξijtè kiscinè pèr tù kξüem prej Chrisctit, ndè mbarim tè scecuλit, e profetizoj pèr Chriscnè vetè, ngusceλimnè t'ngiaλunit tè trettenè dittè mbas mortjet se tijnaj: ndevonè dvich ndè pach, e kjè vorruem ndè ξeetè vet Belemoch, ndè 14. Kornit, reξξ vjetit se Crijuemit se Scecuλit 3340. e pèr tè forzuemitè Profetijssè Danielit, ndè mjedistè javessè, ka me menguem Hostia ξξotè. [Arabic]
Page: 136
Paragraph: 2 Cap. 4. Hescti Fambuλia eme, pèrse nukè pat dijenè: E pèrse ti dvovè dijenè: kam me dvuem endè unè tüü Priftenijet simeje. E pèrse jasctè feejet se Chrisctit, as ndogni Ndjekessè ka Prift, duhetè me reffüem, se mirèfiλi kanè ende duarunè tè vertetenè dije me Feet.
Paragraph: 3 Cap. 13. Doret se mortse kam mej nzierrè Mortjet kam me i scpettuem: Kam me kjanè moortja: jottè, ò Moort Kapsciata jottè kam me kjanè, ò Ferre. Ketù vret ajò fjalè Aj chi mortnè tanè e cprisci, e jettenè tue ù ngiaλunè pèrteriu.
Paragraph: 4 Cap. 4. E unè ɛotünè Hüji üt, prej Missirit, e scelbues nukè ansctè jasctè meje . Possicur me ξξanè cuur iku doretse Herodit ndè Magüpijt. Mer Dialinè, &c. Kù ndegn ndjetè dvijnè Anemijtè, ani sè düjti e ξξirri: kam ξξirrè Bijrrè tem ξeut se Magüpevet. <Page: 137 >
Paragraph: 1 Ioeli kjè biri i Fattuelit e Tribut Judessè, leù ndè Bettomeront reξ vjettet se crijuemit se scecuλit, trij mijè, e trechind, e caterξjetè; kjè gnij motti me Ezechielè, e Osenè Profètè; Ma ξξanè cafscè tè mpossa: scruen, se tue kjanè pèrtu baam dame tè meξaa ndèr Jevrejt, Kater Perendija, e Assirijet, Persiet, Medit, e Romagnet scembeλüem pèr catter poξξè damesc, chi goditnè ndè fuscat, è janè Krümbatè, Kazadrenjtè, Veemetè, e Njeguλa. Andaj i ndesckoj me baam pendessè. Scruen ma teperè pèr Regenijtè Chrisctit. Pèr tè arξunitè Spijrtit Scint, e pèr dittetè Giüchit.
Paragraph: 2 Dvich, e kjè vorruem ndè ξeetè vettè Betomorin, ndè trijmbèξjetè ndè Kornik. Joeli ansctè i düjti ndèr tè dümbeξjetè Profetet tè vogielè. [Arabic]
Paragraph: 3 Cap. 2. Bijtè Sionit ngusceλonin, e gheɛoniu ndè Tènèɛonè Hüjnè tanj pèrse kam, ξanè juvè Dijessin' e Giüchit, chi ka me baam me ra_ ndèr juu, Scinè ndenatijessè, e tè Pramijessè, e kanè meu mbusciunè lemagnietè Grunè, e kanè meu grumbuλuem vitenjte me venè, e me voj. Dò me ξξanè Lteretè me bukè, e Kelscenjtatè me venè, e me vojtè S. hijrit tijnaj.
Page: 138
Paragraph: 4 Cap.3. Kam me mbeleξè giξξè Gindnè, e kam mei scpuum ndè Fuscetè Iosaphatit: e kam me chiartuem metà atü pèr mbij Polemt tem, e Reɛmetaretè mij Israel. Dieλi, e Hanna ù n'terrunè, e üjtè ngrehnè vettehej drittenè tünè. E ɛotünè prej Sioni kaa me grabunè, &c. e kanè meu lekundunè Chièλia, e ξeu. Kejò Profetij ansctè giξξè pèr mbij dittetè Giüchit, sa ansctè pèr tè kjanè, e mrecuλuescime, e tremscimè.
Paragraph: 1 Amos Profeta kjè Barij leem, e rittunè ndèr Barij, ndè gni vend, chi ξξojnè Tecuè, giasctè mijè largh Betlemit. Profetizoj gnij motti, se Oseu, e Joeli: düü vjet pérpara Tremekut, e kur Ozia Regij Judessè, desc me Iξulatruem, tue ξanè Iξujet kjem: Andaj ù godit gni maξ Tremek ndè Giütet, e achia ù tremb Polemi, sa giξξè cusc ikentè kn mundej me scpetuem: e ù ciaa gni Mal, e ajò pjesse, chi raa, ù pèrpoch mbè suchè penssechind pasc largh; e mbsceli uξenè Pukè, kahè sckuekescinè. E pèr ketè Tremek mirretè vesct, sè profetizoj dü vjet pèrpara. ɛotünè i urξenoj chi tè lijntè Deletè, e tè vej me predikuem Regit Samarijsse Ieroboamit, pèrse Aξerontè Vjettatè. Andaj Ozia birij Amarissè, e plagoj me Sctaghe n' krüè, achia sa, si vottè ndè ξeetè vet tè Teuchessè, dvich; e kjè i verteti Martirè ndè 31. ndè Mars. [Arabic]
Paragraph: 2 Cap. s. Pèr mbij trij tè kachia tè Israelit, e pèr mbij tè cattertit nukè, e kξegn. Pèr se ka scittunè pèr Rgi_t te derejtenè, e tè vobekunè pèr kepuza. <Page: 140 >
Paragraph: 1 Abdia, dò me ξξanè Scerbetorij Tinèɛot, kjè ξeut se Sichenit, leu ndè gni vend chij ξξojnè Letachmar; kjè aj chi ndè mottè unse tue mos passunè raam Scij pèr trij vjet, mbajti giaaλ, gni chind Profetè, tè Tinèɛot, chi kjenè nfsceffunè ndèpèr droetè Regit Acab, e Regnescessè Iezubel tè sciochiejet. Abdia kjè aj, chi foli Regit, se Elia isctè arξunè mei folè, ei basckoi me folè, e n'krünè, chi tè aξerohej i verteti Hüj. Tue nderechiunè Profeta gni Sacrificiè Hüjit vertetè; e gni tjetere urξenuenè Priftenitè Baalit Iξuλit tünè; tue ù lutunè, si issiλi dò Hüjit, chi pèr tè dasciunè, e pèr gni tè dereitè, tè Feessè; tè ndegniohej me derguem ɛjarm prej Chieλscit tè ntrettentè atà Sacrificiè mbè Lteer. Nukè pèrgieg Baali; ma ɛotünè ndè pèr tè lutunatè Elijssè, dergoj ɛjarminè, e pèr ɛuu Sacrificijnè. Andaj Priftenitè e Iξuλit kjenè giξξe dvekunè, e Popuλi mbeleξunè ndenè scerbetüretè Tinèɛot vertetit; issiλi pa manesse dergoj ujetè pèr mbij ξeet. Abdia ù baan' Discipuλij Iλijsse, e duel Profetè, tue profetizuem cundrè Bijet Edonit, te sijtè Chiesckescinè, atà tè Israelit, tue i paam sciumè herè munjtunè prej se Peganescit.
Page: 141
Paragraph: 2 Dvich Abdia, e kjè vorruem ndaj vortè Elisesse Profetè, kjè mortja tijnaj ndè nandembeξjetè dit, ndè Novembre, trij mije, e nandeξjetè vjet sè Crijuemit se Scecuλit. Profetia e tijnaj mba vecè gni capitulè, e zgeξen Scenteja Kisce Catoliche nde te zgheξunito ndenatijesse se Prendesse, te se Dieλse catterte nde Novemb.
Paragraph: 1 Iona, chi do me ξξanè Peλumb, kjè leem prej Gethit ξeeu j Offer, t'Aatit patne ξξanè Amathi, prej Tribusse Danit e kjè aj Dialeξ, chi ngiaλi Profeta Elisee, i biri se veejessè Sarretana, chi e pat condissunè. Urξenoj ɛotünè Jonessè, chi tè vej ndè Ninivet, e ti ban me dijtunè, se ɛotünè doj me e cprisciunè, e se mbas catterξjetè ditsc kisc me kjanè renim'i tünè. Mpcatetè ndè tè siat iscinè sciütunè Ninivitatè, ξξote Prof. Naum nu. 5. se iscinè ξuunij, e sctrighenij: i pari chi ansctè faj i t'pa fuchijsse, e tjeteri i t'pa dijtunit; prasctu ɛotünè kjè me tà ma i ξimptescim, tue mos kjanè Dijekechia. Andaj tue vum roe Iona, se ɛotünè i naltij Chieλet isctè, i mescerierscim: prasctu si tè predicontè aj Ninivitevet, mbè giξξè arressüè kiscinè me baam pendesse, e kisc mej ndejüem pa mossu vertetunè Profetia e tijnaj, e prasctu kiscinè me mbajtunè pèr renez. Prasctu Iona zgoξ me vottè ngiettaj, e me mos giegunè Tinèɛot. Andaj tue vottè Bregh Deetit, hini ndè Giemij me vottè prej Tarsi. Ma ɛotünè i dcrgoj gni mot tè kech, sa pò hintè ujetè ndjerè ndè Sctreɛetè Barchessè. E si e panè Deetaretè, mrecuλohescinè, se tue kjanè motti kech giξξè cund, e jò prasctu tè tjeratè Barkè pèrtochiark kiscinè luftè pessim. Practu sctijnè sciort pèr mbij kusc t'isc aj pèrtè siλt pò banhescinè achia tè kechia, e tè bahej meu Page: 143 mbütunè. Raa sciorti pèr mbij Ionenè, issiλi pò flijnkè ndè sctreɛetè Barkesc, e pèr urξenitè vojvodesse kjè nzierrè jasctè, e tue pevetunè chisc ξeu isctè? e kan' aξerontè, ξξà sè aξerogn Hüjnè Crijuessinè naltè: ξξanè chisc duhetè me baam, me scpettuem fortunejet. Pèrgieg Iona, merni mue, e me sctini ndè Deet, se kisc me puscuem Deeti, e fortuna. Prasctu Deetaretè cundrè voλendetse tünè, e sctijnè ndè Deet, e ndè ciast puscioj mottij kech.
Paragraph: 2 Tue Happunè gni Pescki maξ gojenè, e pèrbini giaaλ, e tue ù mbajtunè scendosc, ndè barktè Pesckut pèr trij dit t'ungina, e trij net: e atü paa fajt evet, e lüpi ndejessè Tinèɛot, e pèr giξξè atè mot mbet nd' uratè: mbas assi motti urξenoj ɛotünè Pesckut tà chiessè jasctè, possi ja bani, tue kξüem se riu me urξenuem Ionessè, chi tè predikognè Ninivessè, possi mpari. Ions duel Pesckut giξξè pèrlüm: floketè, e vettuλatè ngittunè pèr fachiè; peteku i ndüim, e gherdicim, tue lanè scegn, possi Kemiλi kahedo veej. Hini ndè Ninivet tue ξξirrè meɛaa; Kendüj e mbè catterξjetè dit ka me kjanè Niniveja renuem. Atà tè Giütetas tue paam se duel Pcsckut, asctu pèr mrecuλè, i ɛunè bessè, e baanè pendessè; e ɛotünè i ndejej f†jtè.
Paragraph: 3 Ma kξej Niniveja me fejüem; e ɛotünè ù dergoj Naum Profetene, nukè i bessuenè, tue ù raam ndè mend, se chisc pat ξξanè Iona atünè, nukè ù baan; e mbajtinè pèr asgia Profetenè; Andaj Giütetja ù rrenuè; pèrse lümi Polo, issiλi e reξξontè, achia ù rrit, sa hini ndè Giütet, e me gni Tremek tè maξ, e ɛjarm djergunè n' Chieλscit mbet rrenuem, e c'prisciunè.
Paragraph: 4 Iona scembeλtüra e Chrisctit ngiaλunè, mbassi kjè trij dit ndè ɛemeretè ξeut; possi aj vet e caλeɛon, cuur pèrgieg anemichiet vettè; Scegn pò lüpen, e ka me jù ξanè scegni Jonessè Profetè. Matth. 12. & 16. Lucae 11. <Page: 144 >
Paragraph: 1 Michea, chi dò me ξξanè i prugnetè, kjè leem ndè ξeet, chi ξξojnè Morastite ndè Palestinet, ndaj Naim. Profetizoj sciumè duer se kechiasc, e damesc, chi kiscinè pèrtu goditunè ndè Regenijtè Judessè Regenijet tijnaj Joatan, Acaz, & Ezechia: e Regenijet Samarijsse: Giucatesset, e Priftenet, ende Profetevet reesciimè; pèrse kiscinè ndèpèr cambunè lijnè Tinèɛot, e tue ù ξanè Iξuλatrijssè, e tjera mpcattevè. Profetizoj ende t'arξunitè mbè scecuλit tè bijrt Tinèɛot; tue i pomendunè v_dè t'leemit ndè Betlemt. Dviξ, e kjè vorruem ndè ξeetè vet, si pèrsipèri, ndè penssembeξjetè ndit ndè Kaλ_duer.
Paragraph: 2 GNIE ɛotünè pò del vendit se vet, e pò dirgietè, e pò sckelen pèr mbij matè naltat visse tè ξeut, chi dò me ξξanè barcu i ɛognessè Scenè Mrij Virginè; Mal i naltè, andaj Davidi; Temelij tijnaj mbè malete Scjntè.
Paragraph: 3 Cap.4. Prej Sioni ka me dalè Ligia, e fjala, e Tinèɛot, prej Ierusalemi. Sioni Mal ndaj Betlemt kù leu Iesu Chriscti, Fjala, e Hüjenuescimè. E Fjala ù baa misc: possi ξξotè i S. Gioni; e gelijti ndèr nee.
Paragraph: 4 Cap. 5. E ti Betlem Ephrata, i voghelè jee ndèr trimatè Iudessè; prej teje mue ka me dalè, chi kaa me ɛotenu_ ndè Israelt, e t' ezunitè tijnaj jetet se pare &c. E curraj pèrtè mos menguem. Pietre nuke ka me menguem feja jotè. <Page: 145 >
Paragraph: 1 Nahum dò me ξξanè ngusceλues, leu mbè gni vend ndaj Giordant. Profetizoj ma teperè Ninivitet, tè sijtè mbassi banè pendessè ndeper tè predicuemitè Jonessè, e passunè ndejessè prej Sinèɛot, ù ξanè se riu gnimendevet mpcattè se parasc, e ma tè forta tè paa uξa, e tè pa fàchiè. Andaj Nahumi i bani me dijtunè se giξξè sej kiscinè pèrtu renuem, possi ndoch. Dvich Nahumi tè parenè dittè ndè Decembre, tue kjanè Manassi Reg ndè Ierusalemt. [Arabisch]
Paragraph: 2 Cap. 1. Gniè pèr mbij Malt Kambetè atij, chi kaλeɛon Ungijλè, e Pajnè: Kü ansctè aj Mal kahè ù keput, e raa Guri, paam prej Danielit, cap. 2. Paè kesctu (ξξotè Nabucodonosorit) ndjerè ù daa guri prej Malit, &c. <Page: 146 >
Paragraph: 1 Abacuch Profeta, dò me ξξanè Pèrbalzas; kjè ndè mottè Danielit Profete, e Küj ansctè aj, chi pèr urξenitè Engeλit scpuu gieλè Danielit, ndè grope tè Luanjet ndè Bagdat; e profetizoj cundrè Regit Caldejet Nabucodonosorit, tue jù levduem ndèpèr damt, chi kisc pèrtè baam ndè Kiscetè Tinèɛot giξξè sej tue ciartunè, tue scpuum atè gind ndè robij, ndè Bagdat. Andaj tue ù avitunè motti, i reenimivet. Abacuchi prej Jerusalemi sckoj, ndè Ostracinet, e mbassi sckoj pericuλi, e mbassi kjenè reenimetè, chi ù duknè pèrpara, kξej se riu ndè ξeetè vet, e dvich düü vjet pèrpara se kξentè Popuλi, ndè Jerusalemt prej Bagdati, ku kjenè, ndè robij. Ndè kohetè Perendorit Arcad, kjenè giettunè esctenatè Abacuchit me atè tè Michesse ndè Regenijtè Palestinesse. [Arabic]
Paragraph: 2 Cap. 3. Hüji prej Mjessèdittè ka me arξunè, e S. prej Malit se Pharan, ka me mbeluem Page: 147 Chieλtè ngusceλimij tijnaj. Brienatè ndè Duertè tijnaj; atü ansctè nfsceffunè fuchia, e tijnaj. Pèrpara fachiessè tijnaj ka me sckuem Moortja. Atij vendi, kù profetizoj Profeta; goditetè si prej Mjesseditè Betlemi, kù leu Jesu Chriscti; issiλi ξξà S. Lijnee tijnaj mbè Maltè Sinait, prasctu prej Sioni ka me dalè ligja, &c. Briejnatè , chi janè S. Crüch, kù scelbuessi mba ctrijm duertè vet, mbè arressüetè düü Brienavè, kù vjen n'fsceffunè fuchia e tijnaj cunder anemicut, possi jù duk Constantinit; me ketè scegn ke me dobittunè.
Paragraph: 1 Sofonia dò me ξξanè ksciλij Tinèɛot, kjè i birij Cussit, leu ndè gni vend, chi ξξojnè Sabarata, profetizoj ndè mottè Iozijssè Regit Iudessè, tue caλeɛuem tè cprisciunitè Ierusalemit, tue ù levduem me Giüchiè, e tè vraamè n' Chieλscit, kjè ndè mottè Ieremijssè, ndonessè dvich pèrpara tijnaj, e pèrpara se Ierusalemi, kjè ciartunè, e ndè tan' ù vorruè ndè trij dit ndè Decembre, reξ vjettet crijuemit Scecuλit trij mije, e tre chind, e trij ξjetè vjet, e ansctè i nandi ndèr Profetetè vogielè. [Arabic]
Paragraph: 2 Cap. I. Ditta, e menijssè, ajò dittè, ditta e travajevet, e scterghimevet, ditta e c'kusceλimevet, e mjerijssè, ditta, e territ, e n'gichit, ditta, e borijssè e Kelξitmessè : ξξotè Profeta ketò punè pèr dittetè Giüchit, kur tè vignè Iesu Chriscti me ɛjarm me giukuem tè giaλetè, e tè Page: 149 dvekunitè; Me ɛjarm tè ɛeeλit tijnaj pèrpihetè giξξè ξeu , jò me ujè, si ndè mottè Noè; ma ka me arξunè me giukuem Scecuλinè mè ɛjarm. E pèrserij tue ngusceλuem tè Kersctenetè jet e ξξotè. Asso ditejè ka meu ξξanè Jerusalem mos druè Sion tè mos cpriscienè duert' è tua. ɛotünè Hüji üt , dò me ξξanè Iesu Chriscti, ndè mjedist tand baam Nierij, tue marrè misc Mriet Virginè, i fortè ka me ù scelbuem, kinessè juvè t' Kersctenevè, pèrse mbè Siont, e Ierusalemt, kjè ξanunè Ligja e Chrisctit.
Paragraph: 1 Aggeo dò me ξξanè i gheɛuem, leu ndatè mot cur Ievrejtè kjenè ndè robij ndè Bagdat, e me tà kξej, ndè Ierusalemt nde tè düjtet vjet tè Dariut, foli Zorobabelit, e Iesussit t'maξit Prift, chi tè ndjekenè trajtimnè Kiscessè, e tè mosse lijnè ndjerè tè mosse mbarojnè, possi ù baa. E Profeta tue paam trajtimnè mbaruem, kjè i pari, chi ndè Kiscè kendoj, Alleluja, chi anscte kankè e gaɛemendit pèr lauditè Tinèɛot. Dvich Aggeu ndè Ierusalemt, e kjè vorruem ndaj vorretè Priftenet 4. dit ndè Kornik. [Arabic]
Page: 151
Paragraph: 2 Cap. 2. Keto punè flet ɛotünij uscterijvet, ende pak ansctè, e unè kam me lecundunè Chieλnè, e ξeenè, e Deetinè, e tè ξξaatitè, e kam me lecundunè giξξè Polemetè, e ka me arξunè i desceruemij giξξè Gindse, e kam me mbusciunè ketan' Sctepij me ngusceλim, ξξotè ɛotünè i uscterijvet. I maξ ansctè ngusceλimij kessaj sctepij se reè; ma i maξ se i se paressè, ξξotè ɛotünij uscterijvet. I prittunij Gindse, dò me ξξanè Iesu Chriscti Messij. E pèr sctepijtè ree, vescteron Profeta Lijnè Ungiλit, sctepia Plakè, e parè dò me ξξanè Ligja Plakè. Andaj maj maξ ansctè ngusceλimij Spijrtit ndèpèr hijrtè Scenjtenuor ndè Lijte ree, se ndè Plaket, e vettemeja hie, e se afferesse me hiir.
Paragraph: 1 Zacharia dò me ξξanè tè pomendunitè Tinèɛot, kjè i birij Barachijssè, ξeut se Chaldessè. Profetizoj ndètè düjtet vjet, ende tè tettet Muej, tè Regit Darij ndè Ierusalemt, lefton me Profetijtevet me mos lanè Jevrejtè ndè mpcattet, tue ù caλeɛuem, se isctè volendetja e Tinèɛot meu baam se düjti Kiscia. Dvich Zacharia fort Plak, ndaj Ierusalemt; kjè vorruem ndè gni fuscè, chij ξξojnè Noeman. Mbas se Krijuemit se Scecuλit trij mije, e catterchind, e giasctèξjetè vjet, ndè giasctè dit ndè Settembret.
Paragraph: 2 Cap. 2. Levdou, e ngusceλou bija e Sionit, se gniè unè pò vign, e kam me geλijtunè ndè mjedist tüü, ξξà ɛotünè; e kanè meu pesctetunè sciumè Gind ndaj Tènèɛonè assò dittejè, e kanè me kjanè Popuλi em, e unè kam me ndegniunè ndè mjedist tünè, e kè me gnioftunè sè ɛotünij uscterijvet me ka derguem kè ti. Possi me ξξanè Aatij amesciuescim ka derguem gni tè veteminè bijrrè vet, tjeter ndè vettet, e gnia ndè Natüret, prasctu unè pò vign, i vettemè.
Paragraph: 3 Cap. 3. Kam me sieλè scerbetuerre tem prej se Dalit, dò me ξξanè Jesu Chriscnè possi Nierij; Aatij maj maξ se unè ansctè, e jò possi Hüj pèrse unè, e Aatij gni jemi. Asctu ende e ξξerret Zacharia Aatij S. Gio: ndè tè sijat na paa Dalesi se nalti, &c.
Page: 153
Paragraph: 4 Cap. 6. Gniè Burri Dales' emenitè tijnaj, e pèr ndènè tan' ka me dalè, e me ù Trajtuem Kisca Tinèɛot, possicur me ξξanè Scentja Fèe, si ξξà Chriscti Pietrit; Ti jeè Pieter, e pèr mbij ketè guur kam me trajtuem Kiscenè tèmè.
Paragraph: 5 Cap. 9. Ngusceλou mejaft bija e Sionit, gheɛou bija e Ierusalemit: gniè Regi üt ka me arξunè tüü, i derejtè, e scelbues: vettè i vobek, e ngarkuem mbè Magaret, e mbè Sogte Magaressè, ndèper tè maξtè prugnetitè tijnaj; kesctu Isaia cap. 21. E pascè gni hippunè mbè Magaart, dò me ξξanè Iesu Chriscnè fort tè prugnetè, e prugni vettehenè ndjerè mbè Crüjt, asctu ende jet e ξotè ndèpèr maξesctijtè Antichrisctit, ndetè gnimendet cap. E gni tjeterè mbè Devet, ajò ende mirretè vesct, jò vecè pèr Antichriscnè, chi ka pèr tè arξunè nde tè sosmitè scecuλit: pò ende pèr giξξè atà, chi cundresctojnè Chrisctit, possi Muhameti. S. GioÖ cap. 4. Giξξè Spijrt, chi cpriscen Iesusnè Sinèɛot, nukè ansctè; e kü ansctè Antichriscti. Asctu ende ndaj tè gnimendet, Antichriscti erξ, e Antichriscta sciumè janè baam. Achia sa ndèpèr tè nalzuemit, ò maξesctijtè mbijsi ansctè ɛotünè, e Chriscti, hippinè mbè Devet scembeλtüra, e Maξesctijssè.
Paragraph: 6 Tè siλetè ansctè tè miretè tijnaj, e sija ansctè bucuria e tijnaj, vecè grunet'e zgheξunet, e vena chi muguλon Virginatè. Pèrket pèr S. Sacramentit tè Lterit.
Paragraph: 7 Cap. 11. E matnè paghetürenè temé trijξjetè Denarè tè Rgiante. Ketù vertetetè descmignenia, e S. Mat. e Ata pèrmetuenè atijnaj trijξjetè Denarè tè Rgiantè.
Paragraph: 8 Cap. 12. E kam me derξunè pèr mbij sctepijtè Davidit, e per mbij ata chi geλijenè ndè Jerusalemt, Spijrtinè hirit, e tè Uratevet, e kanè me suditune prej meje, tè siλè goscduene. Mejaft caλeɛohetè ketù, se ansctè Hüj, prej mejè, e se ansctè Nierij basckè, tè siλenè goscduenè.
Paragraph: 9 Cap. 13. Vraè Barijnè, e kanè meu pèrderξunè Deletè, ani kam me kξüem dorenè tèmè prej se vogielisc. Ketù vertetetè chisc ξξà S. Mat. 26. 32. Giξξè jù kini meu scandalizuem pèr mbij mue sonetè. <Page: 154 >
Paragraph: 1 Malachia dò me ξξanè Engieλè, ò Ziharichtarij Tinèɛot, e pèrte gnimendè sciumè, e mbajtinè pèr tè vertetè Engieλe Sdrippunè, n'Chieλscit ndè pèr bucurijte tijnaj fort te maξet, e urtij; Se isc prej sineɛot derguem per te caλeɛuem voλendetn' e Tineɛot.
Paragraph: 2 Malachia ndè Profetijtè tijnaj ma tepere chiarton Priftenitè, tue ndesckuem fajetè tünè. Flet ende per Ziharichtartè Messijssè, chi kjè S. Gio. Pagheɛues ξξirrè prej si Engieλi Tinèɛot, per se asctu kjè ndè jettetè vet. Asctu ende per te arξunitè Iesu Chrisctit, e se kisc pèrtu paam nde Kiscetè Ierusalemit, possi mirefiλi S. Kisce ban ketè descmignienij, asso ditteje, chi birij Tineɛot kjè scpuum ndè Kiscè. Ndevonè ligieron per dittetè maξè tè Giüchit, e si ka pèr ti prijm Profeta Iλij me predicuem. Duich Malachia, e kjè vorruem ndè Kattundte vet, te Soffijsse, ani chij ξξanè Aromathia nde 23. nde Prijλ. Profetizoj reξ vjetit, se crijuemit se Scecuλit trij mije, e katterchind. [Arabic]
Page: 155
Paragraph: 3 Cap. 3. Gniè unè pò dergoj Engeλinè tem, e ka me baam gatij pèrpara fachiessè simè, e cpeit ka me arξunè ndè Kiscetè vet ɛotenori ɛot. Ketù vertetetè descmignenia, e Ungiλit Scint Marcu 3. ɛanij i ξξirrezit ndè sckretetijt, gatoni uξenè Tiuèɛot e nderecheni giurmetè tijnaj.
Paragraph: 1 Sibilatè kjenè vasceɛa fort tè nderscimè, e tè mira, as kjenè gnij ξeu, as gnij motti; geλijtinè ndè lijtè Natüressè, e gnioftinè gni Hüj, e dissa sosc tè kξeλetè Miscenuemit, e tè tjera cafscè chi pèrcassenè Iesu Chrisctit, e tue lanè scruem, duhetè mirè me bessuem, se hipnè basckè ngusceλuem Spijrtenitè tünè, me tè bijrtè Tinèɛot mbè Chieλt: Pèrse chisc folnè atò pèrpara; Apostuijtè celè predicuenè; si ξξotè Davidi ndè Salm. 67. tue profetizuem tè ngusceλuemitè, tè hippunè mbè Chieλt, tè t'Bijrt Hüjit; se Chieffalijtè, kinessè Apostuijtè, kjenè prijm me atà, chi kenduekescinè ndè mjedistè vasceɛavet, ò raassà tè laudevet. Prijnè Chieffalijtè basckuem me Kanketarè ndè mjedistè Vasceɛavet lodertarevè. Essiλa punè, mune ξξoemi se mirrenè vesct pèr keto vasceɛa Sibila. Pèrse ata, chi caλeɛuenè, ndè kankè, e Lodertij, giξξξe kenduenè. Dottoretè ξξonè se ketò kjenè Scenjtè, e se scelbuenè, tue passunè kjanè plot me Spijrtitè Tinèɛot. E se raanè mboh Iξujet Polemit, tue reffüem gni tè vetteminè Hüj, e kjenè Vasceɛa ndjerè mbè mort. Page: 158 Kü Emenè Sibila ansctè vum atünè prej S. Atènè, pèrsè Sibila dò me ξξanè, gnia se ksciλi Hüjit, possi Iesu Chrisctit tue scruem. Scelbuessit tinè, te arξunit tijnaj mbè scecuλit pèr tè scelbuemit gnimendi scecuλe. Ketè folne achia n'cele, e me achia tè derejtè, sa duketè se ξξuese scruejnè, chisc ansctè kjanè, i jò chisc ka pèr te arξunè. Dissa Vjersca tè tünè janè ketà, chi ndjekenè nzierrè Gerchijet.
Verse: a Kendogn' Bijrrè maξ mbè Chielt' tè lumit Atè,
Verse: b Chi dergoj giut' se vet pèr tè scelbuem;
Verse: c Vesciunè ndè Misc, e giak baam i begatè,
Verse: d Ndè dü Natürè ngjescjun', e fort scterguem,
Verse: e Me pusctet tè maξè, sa pèr mot tè ghjatè,
Verse: f Reξ Sceculli tè scelbon tui bessuem,
Verse: g Se kü i verteti Chrisct Hüj, e Nierij
Verse: h Ansctè, e si leu ndèr ne Virginet Mrij.
Verse: i Ziharich me ξanè gni Pellumb' derguem,
Verse: j Chielscit kur vò basckè ndè Iordant' tè barξè
Verse: k Me tè Scè Gionè lum meu pagheɛuem
Verse: l Asctu, Sibila ξξotè, se ka pèr t' arξè
Verse: m Fajetoretè me grisem, e me scelbuem.
Verse: n Possi vjoleɛa ndè Dimenè pa marξè
Verse: o Nderscen: e si Njegullatè palè, palè,
Verse: p Reɛa n' Dielli pèrɛè, tù ξanè Malè.
Verse: q Tè Derejtè jete, e uξé tè pa masctrij
Verse: r Scecullit, chi scpiè mbè Chielt ka me mpsuem
Page: 159
Verse: s Giüch t' amesciuem pa ndogni pallavij
Verse: t Si len vette mbè Chielt ka me kalleɛuem.
Verse: u Scelbuessi üt Renscit cur plot me menij,
Verse: v Ka me dalè ende Crüchia ngrükè nalzuem.
Verse: w Lum, ò Druu, e bucura, e pa ndogni lechiè,
Verse: x Kù mpcatti ù cprisc, e s' mbet as ndogni e kechiè.
Paragraph: 1 Sibila Cumea,kjè prej Cimeri, Catund i Campagnessè ndaj Cumet, ndè Italiet, pèr tè siλet, flet S. Iustini Mart. mbè ketè mendürè. Asctu chi jù te ndeɛij ndè aξerimpte, e ndertè Tinèɛot; jò pak kanè meu ndimuem ndivenessetè Sibilesse Cumea, tè sijtè avitenè fort Dijessè Profetevet; ξξonè se erξ prej Bagdati ndè Italijet; pat ndegniunè ndè gni speλè, e pat ndivenuem ndè Cumet, kù ξξotè i pèrsipèrscmi Scint. Paascè gni Kiscè tè maξè, kù rij Sibila mbè gni vend t'assaj Kiscè nalt, e predicontè Polemit, issiλi ndeghiontè Dijenè saj me ndivenessè; ξξotè ende se i caλeɛuenè gni Stambè Rembje, kù ruejtescinè Hijnè t'assaj; ξξotè se ajò là scruem ndè Vjersc t'arξunitè t' Bijrt Tinèɛot mbè Scecuλit, e tè tjera punè mbè vendtè vet, chi kisc pèr tè baam; e se proξon fort tè zgheξunitè e saj pèr tè marrè vesct sciumè Profetij. Asctu ende kjè gnimend, se cuur erξ Enea ndè Italiet, foli me tan', e i ξξà sciumè cafscè, chi ndevonè jù goditnè; ξξonè se Vjerscatè e kessaj Sibile kjenè djegunè ndè rendtè Giulianit Apostat, ndè gni Giütet, chi ξξojnè Enam, se siλescit sciumè, chi preknè Perendisse Romesse ruhescine nde Chileerte, ò kjuerte Rom. e nuke permetojne giξξe cuj mej pam, vecè dissa vetevè. Kesso Page: 161 Sibilejè muer Virgilij Vjerscia ndè veperatè vet, ndè dissa, chi gindenè odjerè mpsod e ξξotè.
Verse: a Pach, e fruit i maξ n' Chielscit ka me kjanè:
Verse: b Giasctè vjet paresse len; ende mbas andaj,
Verse: c Giasctè tè tjera: sa ξeu ska me pèr ɛanè:
Verse: d Mrecullè ke Ujku, Deleja, e Kingi haj
Verse: e Basckè: Kerξini Djlaè, e Culscedra lanè
Verse: f vettemè; pa droe, pa lot, as fial, as vaj:
Verse: g Ruchierbulli ξiti', e Eξatè, si nghit
Verse: h Pèrse ɛotünè mpach, i ruen, e i rhit.
Paragraph: 1 Sibila Libica scruen Mrecuλijtè Chrisctit, si ξà tè pamitè t' verbenet, tè ndèghiuemitè, t'sciurξunet, tè foletè Nemezavet, e ' Ezunitè, t'sckiepunet, ndè Vjersc possi ndjek,
Verse: a Si Nieri pò vjen, nder Niereɛ' Dueketar,
Verse: b Me dvekunè, e me mortè vet me scelbuem,
Verse: c Scecullin'; e mengij lenghimevet pà bar
Verse: d Drittè süvet, e vescevet tè ndeghiuem,
Verse: e T'sckjepunet t'ezune derejt, pà pagh, as ar.
Verse: f Iξujit, e mortne nesc, jasctè me dvuem.
Verse: g Gni bir tè vetteme, chi Ama pat pèr mall
Verse: h Se Duekuni ja kξej, e ndorè ja à gial.
Verse: i Me Dielli vesciun', e mbaξunè me Hanè,
Verse: j Me üj krüetè reξ ngiescune Cunore
Verse: k Vajɛa Mri, e bucura ma fort se ɛane,
Verse: l Djaline Iesu Kerξij mbaj ngrükè ndore,
Page: 163
Verse: m Per zmir ani Ievrejte, me te Peghane,
Verse: n Tú Cujtuem kech me Cuvend pèr giξξ'here,
Verse: o ɛunè fill', Djaline Iesu fort me per ɛane:
Verse: p As vend' nde ξet, e puscim me mossi lane.
Paragraph: 1 Sibila Delfica pat ketè emenè, pèrse leu ndè Delfit: ξξàs se ka me leem gni Profetè, gni Vajɛejè pa veperè Nieri. Kessaj Sibilè banè Romajte gni Statuè, si ξξotè Plini, e kjè paresse rrenohej Troja. Homeri vu ndè veperatè vet sciumè Vjerse tè kessaj Sibilè Delfikè. Tè kessaj ende gindenè dissa ndivenesse, ndetè sijet ξξotè se kiscinè pèr ta rafffunè me sceplakè Chriscnè, e pèr ta pesctüm ndè fetürè, e pèr ti ξanè me pijm, helm, e uffuλè. Kjè ndè mottè Gedeonit 1255. vjet pèrpara Chrisctit.
Verse: a Vajtogn', un' e mjera gni te maξe giame,
Verse: b Se Chriscne mbe Crüjt raffune, e kech scemtuem:
Verse: c Sceplaka, Gruscta, helm', e uffulle ξane;
Verse: d Pergiegiune sctatne Plaghesc, e irenuem:
Verse: e Isreli mbe ξet kech, nuke la pa i bane:
Verse: f Patersciane ende mbe Crüjt depertuem:
Verse: g Duekune s'Amesse mbe Prehene ja ξane:
Verse: h ɛemerene tu i scittuem ane, e prane.
Paragraph: 1 Sibila Persica kjè prej Persiè, e emenitè saj te vertetè kjè Sambeta, leu ndaj Detitè kuch. Atit sajnaj i patnè ξξanè Beroffo, e s' Amessè Erimantha: ξξonè se Sibilejet Persikè gindenè keto ndivenessè.
Verse: a Cumbon ɛani Malsc, e Keletξ nde sckreteti,
Verse: b Ziharich me ξan', e u e te derejte,
Verse: c Scecullit me cele, e fajevet per mengi,
Verse: d Pagheɛimne Predicon, mbe kete jete,
Verse: e Cuj dò me sclebuem pa rrene, e scerregi,
Verse: f Nde Parrijssit vendte giagne, si dò vette,
Verse: g Tue trussun' krüete assaj Bisce,
Verse: h Mire tu bam, e spesc tù votte n' Kisce.
Paragraph: 1 Sibila Eritrea Giütetjet Se Joniesse, i patnè ξξanè ende Eurifilè, tè kessaj Sibilè janè atà Vjersc Gherchisct, tè paratè Lettera terξuer i mbanè keto fjalè: Jesus Christus filius Dei servator. Profetitc sajnaj sciumè i patnè mbajtunè pèr kembegnienij, possi vettejet e ξξotè pèr vetehè. Kam me kjanè mbajtunè pèr Profetesè tè Larmè, e rreneze: ma cur te jenè mbusciunè punetè, chi pò ξξom une, ka meu ram ndè mend pèr mue, e kanè me dijtunè se jam Profetessè, & i maξit ɛot Hüj.
Paragraph: 2 Tè kessaj Sibilè Eritrè patnè Romajtè sciumè Vjersc, possi ξξotè Fenesteλa, issiλi ξξotè, se kjenè derguem pèr urξenitè Senatit pense mbèξjetè Njereɛ ndè Giütetè Eritresse, me emenitè Elcijssè pèr Profetijtè kessaj Sibilè, e tue kjanè Consoli Curio, e Ottavij kjenè ruejtunè ndè Campidolt, issiλi ani ù perterij, mbassi kjè djegunè me dissa tè tjera tè scruemè, chi munjtinè me bam basckè.
Verse: a Ionieia Sibile Kendon, e scruen,
Verse: b Era se n'Chielscit me ɛiarm diegh Dru, e gure,
Verse: c Sceculline ane e prane, tue kerkuem,
Verse: d Ujete ani diku bunon giak, possi gure,
Verse: e Sciume ξξahete sa Deti jet scterruem,
Verse: f Cur Sceculli te digiete, possi urre;
Page: 167
Verse: g Renscit, si te dale Chriscti nalzuem,
Verse: h Iξune fajetorete poscte me dvuem,
Verse: i Sciume te mjerete kech atje pessojne;
Verse: j Tu djegune pa sosm' spirt, e misc, e ascte;
Verse: k Vette si bane kech, e sciokete mpsojne,
Verse: l Sulfure, Pjegulle, e Plumb' perɛiem bascke,
Verse: m Dbore, e aculle, per sctrat atüne sctiojne,
Verse: n Ende curraj si lane me dale jascte.
Verse: o Jette per jette kech, plasm, e c'kuscelluem,
Verse: p Fort, e Sineɛot, e Scenjtenisc harruem.
Verse: q Iξulle Muh', e Surla, jet, e Calvini,
Verse: r Luterre mallecon, se bani hille,
Verse: s I jete ngiesciune Bollasc, e Sciapini,
Verse: t Ulkogna ɛemerate jau hà me sille,
Verse: u Si kusc ndoch atà nde Ferre hini,
Verse: v Se hangri gni te Prende Misc, e te mengille,
Verse: w E jù, chi fene Late, e pa cujtuem,
Verse: x Rrenete mbrappa mermi, tu i bessuem:
Verse: y Vini roe, se nde chisc mund Kini me votte;
Verse: z Ani Pendesse baui mbe kete jete,
Verse: aa Tù kujtuem veperate per te ncotte,
Page: 168
Verse: ab O Nieri, chi bane, jano Scegiette,
Verse: ac Rrene, e zmir, e lakemi; pò lesciò lotte.
Paragraph: 1 Sibila Samia, leu ndè Isulet Samos, nde Detit Egeo, ndaj Traciet, kjè reξ vjetit se Crijuemit se scecuλit, trij mijè düchind, e nande ξjetè e dü vjet. Parè Chrisctit 665. vjet. Gindetè se kejo Sibilè ndevenej kesctu. Ti ò Popuλi Giuξijet reɛuem n'hirit nukè gnioftè Hüjnè tand, pò ende, e pèr chieλè, e me ferra i vunè Cunorè, e i pèrɛievè ndè tè pijm helminè uξuλè.
Verse: a Sion se Pesctriku Mal Prisrend' mai nalti
Verse: b Falemi: se ntejè Ligja ka me dale,
Verse: c Cur Apostuite Chrisct' ambl' i pèrmjalti,
Verse: d Me tè dasciunè Cunghim, e Scintè fjalè.
Verse: e Ende Vajɛa nghiat tü derguem se nalti,
Verse: f Leu Dialinè Kerξi, chi neve na mpsoj:
Verse: g Ievrejt' e marrè Hüjnè tand' derguem,
Verse: h Krüetè ja deperton' Ferrasc reξξuem.
Paragraph: 1 Sibila Cumana kje prej Kumè Giütet, ndè Asiet voghelè, kejo scroj sciume duersc libra tè ndivenessevet, tè sijvet pruu nandè liber me i paam Tarquini Maξesctuer Regij Romessè; i lüppi trechind peneɛa t'aartè, ma tui dukunè sciumè gia atij Regi, nuke ja ξà; ajò nde ciast pèrpara tij, dog tre e seriu kξej, e i lüppi pèrserij achia gia pèr tè giasctè, chi mbetnè. Jù duk Regit ma tè maξ tè marrè, se sè pari prasctu, chiesci; essiλa assi se giasctesc dog ende tre, e i ξξà se ka per ti ξξanè pèr atà tè tre, sa pari pat lüpunè pèr tè nandè. Mrecuλuem Regi ξà giξξè gianè pèr atà tè tre tè vettemè. Tui ruejtunè ndè Campidolt, tue i mbajtunè me tè maξè nder. Se kejò Sibilè profetizoj Messijnè Scelbuessin' e Scecuλit, se kisc pèr tè lem prej Amè Virginè, e ξξotè Scint Augustini de Civitate Dei lib. 10. cap. 20. Eusebio lib. 4. de Vita Constant. e fort i nalti Cardinaλ Lauria in 3. Sentent. Tomo 1. Disputat. I. num. 59. Mbanè se janè kessaj Sibilè Profetijtè, chi foli pèr Chriscnè, e ξξà.
Verse: a Iisaia si ξξotè pa celè Dere, Del lulleja Dialè ranzet se jesservet,
Verse: b Possi Liglij bar è, ndè Perdevere;
Verse: c Ndò si ɛümbülli ndè Prill' vettè del ξeut,
Verse: d Hüji vettè na pèrmettoj sciumè herè,
Page: 171
Verse: e Sinagoga Plakè, ka me dalè Neut
Verse: f kξellè Emenitè fjalesc ɛanè kescet,
Verse: g Asctu Sibila jonè nd' Viersc kendon, e flet.
Paragraph: 1 Sibila Elespontica, leu nde fusciatè Trojesse, mbè gni vend, chij ξξojnè Marmiso. Kjè ndè kohetè Regit Cirè, ndè ndivenessètè sajnaj ξξotè, e kjè 549. perpara Chrisctit.
Verse: a Mbe gatessè vet pèr mend, Ati len Birrè:
Verse: b Tè dü me tè dasciunè spirtinè srüjnè
Verse: c Scint: Scecullit pèr scelbim, chi dergon hirrè,
Verse: d Cusc dò Chieltè me pam, kesctu aξeron Hüjnè,
Verse: e Plot fajevet ende me gietm tè lirè,
Verse: f Mbè ɛemerè, e mballè tù bam ndero Crüjnè,
Verse: g Mbè tè sijet ndè Tittat i düjti vettè,
Verse: h Kjè goscduem, loξunè mbè ketè jetè.
Paragraph: 1 Sibila Frigia profetizoj ndè Anciret Giütet tè Asiesse voghelè: tè kessaj gindenè dissa Vjersc, ndè tè sijet ξξotè, se pèr tri kohè kanè me rnuem terretè pèr mbij ξet, e se Chriscti tè trettenè dittè ka meu ngiaλunè, tue ξξanè.
Paragraph: 2 Pèr ketè Sibilè, se ka profetizuem Messijsnè Scelbuessin' e Scecuλit, se ka pèr tè leem prej Amè Virginè, e ξξotè ende S. Agosftini de Civitate Dei lib. 10. cap. 20. Eusebio lib. 4. de Vita Constantini, e fort i nalti ɛoti Cardinaλ' Lauria in 3. Sentent. Tomo I. Disputatione I. numero 59.
Paragraph: 3 Boria prej Chieλscit gni ɛaa te permaiscim, ka me sctijm. E tè pèrɛiemè tè Ferrit ka me caλeɛuem, tui pèrpim ξeu: kanè me arξunè pèrpara Tinèɛot giξξè Regenijtè: Hüji vettè ka me giuku_, tè ξümbüscimitè, e tè pa ξümbüescimitè. Ndevonè tè pa ξümbüescimitè nde ɛjarm ka me i sctijm. E ata chi ξümbegnenijnè nderuene, se riu kanè me geλijtunè. Ka me raffunè Hüji pusctuescimitè ξeut. Se naltit se Olimpit ka me arξunè.
Verse: a Kur i Lumi Chrisct mbet dekune nde vor' plaguem,
Verse: b Gur, e Dru plassi, e ndüsc Kiscja ù daa,
Verse: c Mbet per tri kohe Ditta, Nattejet pusctuem:
Verse: d Dielli e Hana giξξe nde giak ù laa,
Verse: e Kech Sceculli nde ɛemere tue gimuem
Page: 174
Verse: f Sciume Spirtene nde Misc ù vescn' e ani praa
Verse: g Mbas trij ditsc me Chriscne mbe Chielt me sckuem,
Verse: h Ndevone kech si cusc dò bani me pessuem.
Paragraph: 1 Sibila Tiburtina, kjè prej Tivoli Giütetjet se Italiessè, giasctè mbè ξjetè migl, largh Romet. Ata tè Tivolit e aξeruenè pèr Hüjenescè. Vjerscitè kessaj Sibilè ξξonè ka me lem Chriscti, ndè Betlemt, tue kjanè bam me ditunè ndè Nazaret; tue ɛotenuem Teri pajtues mbjelessij si Pajse. Lum, e Ama tè cujetè gij ka me pijm. Te trettene dittè ka meu ngiaλunè, e ka meu pam giaλ dveketaresc; ani mbas andaj ka me hipunè ndè R_t e Chieλet mbè m_dürè, chi ndjek.
Verse: a Mbassi Lijnè Plakè me vetehè vorroj;
Verse: b Tue hjekunè mbrappa Mornè ndè Robij,
Verse: c Si Cchüpè nalt Chriscti Chieltè captoj,
Verse: d Scruem ndè giaktè vet pèr tü, ò nierij
Verse: e Parrissinè ndritti, e giξè i nguscelloj.
Verse: f Tù prittunè ndevonè se vjen pèrseri.
Verse: g me giξξè Scintenit ndè drittè reξξuem
Verse: h Tè mir', e tè kech derejt me giukuem.
Page: 176
Paragraph: 2 Mbij tè ξjetè Sibilat ξξanè persipèri, janè endè sciumè tè tjera mbajtunè pèr Profetessa. Ma vecè atò tè ξjetè pèrsipèri janè prej Dottoresc mbajtunè pèr tè scelbuemè. Ketà ansctè atà, chi mujnti meu mbeleξunè pèr mbij Sibilat.
Verse: a I pari Vjet Adami kjè Crijuem te parene Vjette se crijumise Scecuλit e tè giasctene ditte. Adami gniofti Euene gruene vet essiλa leu Cajnè, e Abelne: Cainè, e bani Buuk, e Abelne e [.]uu me Dele per Barij.
Verse: b 72 Caini Vrau Abelne e kèssi Vjetti giet Cajni ɛanatin e Tersiuèt, asctu ende me mattune, me gniehune.
Verse: c 130 Prej Adamit leu Sethi. Iscte Sethi
Verse: d 105 vietsc, e leu Enos.
Verse: e 325 Enos vjets 90. leu Cainamne.
Verse: f 395 Cainami vjetsc 70. leu Maλaλiele.
Verse: g 460 Maλaλieli vjetsc 60. leu Iaredne.
Verse: h 612 Jaredi 162. vjetsc leu Enoknè.
Verse: i 637 Enoku 75. vjetsc leu Mattusalemne.
Verse: j 874 Mattusalemi vjetsc 181. leu Lamekne.
Verse: k 1615 Kessi motti Enoku vottè ndè Parrissit, nde gni Chierr n'ɛiarmi, e kü anscte aj chi ka me arξune dittet sè Giüchit basckè me te S. Iλijne.
Verse: l 1056 Lameku 181. vjetti leu Noè issiλi kje 600. vjetsc cur ù godit Diλuuja me ujena.
Verse: a 1658 Prej Semit leu Arsafati. Arsafatti 35. vjetsc leu Salene. Sale 30. vjetsc, leu Haber, Haberi 34. vietsc leu Faleg.
Page: 178
Verse: b 1765 Kessi motti votte Noe nde Letijnt, e i patne ξξane Iano, chi do me ξξane düü fachiesc; possi aj chi kiscte paam dü jette, perpara Diluvijssè, e mbas andaj: andaj ξξà Virgilij. E Scembeltüra e janit düü baλenasc, e kjè i pari Reg Letij.
Verse: c 1787 Faleg 30. vjetsc leu Reù.
Verse: d Kesso koheje ɛufiλ meu trajtuem Giütetja nde Bagdat mottit se Nembrottit perte kaperzüem Rente, chi te mos mbütescine ma nd' Uje; e kessi motti dau ɛotüne Ghiuhete 72. e kesctu mbet trajti, è paa mbaruem Giütetja.
Verse: e 1804 Kessi motti Assuri bani Giütetn e Ninivesse.
Verse: f 1807 Tubaλ ɛuu fijλ Regenijne Spagnesse.
Verse: g 1807 Gionan ɛuu fijλ' Regenijne Francesse.
Verse: h 1819 Reu 32. vjetsc leu Nakorne.
Verse: i 1830 Tujscone ɛuu fijλ Regenijne Germaniessè.
Verse: j 1845 Cores ɛuu fijλ Regenijne Missirit.
Verse: k 1875 Egiasco Drimo kje i pari Regij Moresse.
Verse: l 1895 Nakor 29. vjetsc leu Thare.
Verse: m 1905 Nino i pari Monarche i Assiriesse, kje i pari chi bani Iξujite, e i vu emenite Giütet se Ninivesse.
Verse: n 1948 Thare 70. vjetsc leu Patriarchene Abraam.
Verse: o 2033 Prej Abramit leu Ismaeli, te siλene e pat me Agarenè Scerbetorene vet.
Verse: p 2046 Sodoma, e Gomorra kjene Djegune me ɛiarm n'Chieλscit, bam lechie, nde te siλt ξξone se cafscete randa chiendrojne nalt; e te leate humbojne.
Verse: a 2077 Abrami 100 vjetsc leu Isaakne. Creti i pari Reg i Girittit, ɛifuλ me Regenuem ndate Isule.
Verse: b 2048 Abrami leu Isacne te bijrre vet me Sarrene gruene vet per lig.
Verse: c 2108 Isaku 60. vjetsc leu, Esau, e Iacobnè.
Verse: d 2119 Inaku kjè i pari Regi Argiviessè.
Verse: e 2198 Iacobi 91. vjetsc leu Iosefne.
Verse: f 2172 Thessali i pari Regij Thessaliesse.
Verse: g 2227 Joseffi ndivenej Andarrene Faraonit.
Verse: h 2237 Iacobi votte nde Missirt' ndeper unte Page: 179 maξe me lüpune driξξè prej Birit se vet, Ioseffit, issiλi kje scittune se Veλaɛenisc.
Verse: i 2308 Hijne Ievrejte ndene scerbetürete Faraonit: Ioseffi kje giaal 100. vjet, e mbasandaj roξne 60. viet, e leu Mojsessi.
Verse: j 2372 Issiλi kje 80. vjetsc cur duel Missirit me Jevrejt, e pat ligne mbe Malte Sinai.
Verse: a 2492 Mortjet se Moisessit ndjere mbe Iosuene roξne 17. vjet.
Verse: b 2556 Iosuessit ndjere mbe Ottone roξne 40. vjet
Verse: c 2337 Ronia e bija e Atlantit Italianè, kjè Regenescia e Latinijet.
Verse: d 2348 Cicropi kjè i pari regij Ateniessè.
Verse: e 2483 Dardani i pari Regij Dardaniesse, tasc Scerbijsse.
Verse: f 2558 Mhas mortjet se Ottonit ndjere mbe Arodne roξne 86. vjet.
Verse: g 2656 Euristi kjè i pari Regij Micenesse.
Verse: h 2658 Mbas mortjet se Arodit, ndjere mbe Deboret roξne 40. vjet.
Verse: i 2663 Mbaroj Regenia e Argiuiet, me Rejne Aeris, chi kje maj mbrami.
Verse: j 2679 Mortjet se Deboresse, ndjere mbe Gedeone roξne 40. vjet.
Verse: k 2718 Mortjet se Gedeonit, ndjerè mbe Abimalekt roξne 3. vjet.
Verse: l 2722 Mortjet se Abimalekut, ndjere mbe Toλene roξne 23. viet.
Verse: m 2741 Mortjet se Toλesse, ndjere mbete Iahirit roξne 2. vjet.
Verse: n 2766 Mortjet se Iahirit ndjere mbete Iephteut roξne 6. vjet.
Verse: o 2768 Mortjet se Iephteut ndjere mbete Abasanit roξnè 7. vjèt.
Verse: p 2770 Mortjet sè Abasanit, ndjere mbete Abilonit roξne 10. vjet.
Verse: q 2780 Mortjet se Abilonit, ndjere mbete Abdonit roξne 8. vjet.
Verse: r 2797 Mortjet se Abdonit ndjere mbete Sansonit roξne 20. vjet.
Verse: s 2786 Enea prej Troje votte nde Italiet, e ù ba Reg.
Verse: t 2788 Menti kje pusctuem prej Eneut, issiλii muer Regenijne Letij.
Page: 180
Verse: u 2817 Mortjet se Sansonit ndiere mbe te Helit regne 40. Vjet.
Verse: v 2818 Frangu fissit se Piramit, vu emenite Franceɛet.
Verse: w 2836 Mbarroj Regenia, e Sicidonit me Tersippne ma tè mbramine Rejne tünè.
Verse: x 2878 ɛuu fijλ Regenia e Arbenit, e rnoj ndiere mbe Alessanderre te birre e Pirrit.
Verse: y 2851 Mortjet se Helit ndjere mbe te Saulit bascke me ate te Samuelit, roξne 40. Vjet.
Verse: z 2879 Regenoj Sauli i pari Regij Ievrejet. Mortjet se Saulit ndjere mbate Davidi troξne vjet 40. Kü Scint Profete bani Psalmate, e na mpsoj me lutune Teneɛ tue profetizuem, Messine ghiunit se tijnaj, chi kje IESU CHRISCTI.
Verse: aa 2897 Prej Davidit leu Salomoni, e regenoj 4. Vjet, e ɛufijλ meu trajtuem Kisca nde Ierusalemt. Kejò anscte ajo kisce perte siλet flet Danieli cap. 9.
Verse: a 2977 Mbas Salomonit Regenoj Roboami 17. vjet, e kje daam Regenia e Israelit assoje se Iudesse.
Verse: b 2978 Mbas Roboamit Regenoj Abia 3. viet.
Verse: c 2980 Mbas Abiet regenoj Assa 41. vjet.
Verse: d 3038 Mbas Astet Regenoj Iosafatti 25. viet.
Verse: e 3063 Mbas Iosafattit regenoj Iora 8. vjet.
Verse: f 3071 Mbas Ioret regenoj Ochozia 1. vjet.
Verse: g 3072 Mbas Ochoziet regenoj, e ama e Ochozijsse; chi ξξojnè Atalia, sctatte vjet.
Verse: h 3079 Mbas Ataliet regenoj Ioas, i birij Ochozijsse 40. Vjet.
Verse: i 3119 Mbas Ioas regenoj Amatia 29. Vjet.
Verse: j 3222 Mbaroi Regenia e Tirit nde Pagmaleont.
Verse: k 3140 Mbas Amasiet regenoj Azaria, t'siλt ende ξξojne Ozia 40. vjet. Kessi motti mbaroj Monarchia, e Assirieuet nde Sardanapalt, e kessi motti Beλocu kjè i pari Reg i Bagdatit.
Verse: l 3200 Mbas Azariet regenoj Ioatani 16. vjet.
Verse: m 3210 ɛu fiλ meu bam Roma prej Remuλit e Romuλit Veλaɛene.
Verse: n 3316 Mbas Ioathanit Regenoj Achazi 16. vjet.
Verse: o 3233 Mbas Achazit regenoj Ezechia 29. vjet.
Page: 181
Verse: p 3239 Mbaroj Regenia e Israelit mbe Osine. Mbas Ezechiet regenoj Manassi 55. vjet. Mbas Manassit regenoj Amoni 2. vjet. Ketij Amoni i c'tojne te 70. Dragomajte ende 10. vjet, andaj nuke godittene Dottorete mbete gnieffunite kessaj jete.
Verse: q 3518 Mbas Amonit règenoj Sofia 31. vjet.
Verse: r 3340 Mbas Sofiet regenoj Ioachazi 3. Muej.
Verse: s 3350 Mbas Ioachazit regenoj Eliarmi 11. vjet.
Verse: t 3360 Mbas Eliarimit regenoj Ioachimi 3. Muej.
Verse: u 3361 Mbas Ioachimit regenoj Sedechia 11. vjet:
Verse: a 3402 Ciri kjè i pari Monarca i Pertijsse, e ndene keta zu fiλ' meu traituem Kisca.
Verse: b 3414 Mbaroj Regenia è Lidijssè nde Cletit.
Verse: c 3444 Mbaroj Regenia e Bagdatit me Baldassarre.
Verse: d 3456 Kessi motti kje Xèrsi Regij i Persisse.
Verse: e 3698 Esdra perteriu Biblijne. Kessi motti ende Atenieste hine me giettune letterate A, b, c.
Verse: f 3616 Kessi motti ende kje Regi Darij nde Persijt.
Verse: g 3623 Leka i maξ prej Petrelè nd' Arbene ɛu fiλ' Monarchijne vet nùe Mattiet.
Verse: h 3759 Kessi motti kje Pirri Miesctri lufteuet Regi Arbenit posctere.
Verse: i 3800 Ierusalemi kje perɛane prej Antiochut.
Verse: j 3804 Iuda Machabeo ban te forta trimenij.
Verse: k 3899 kele mottikje Ciceroni, èleu Vjrgλij.
Verse: l 3912 Cesari goditti Muejte, e tè gnimendunite mottit nde 25. dit nde Mars.
Verse: m 3915 Cesari Pusctoj, e munjti Pompejne ndene Giütette Durezit nd' Arbene.
Verse: n 3918 Kje òttauiani August Cesar mb' Rome, pusctonte giξξe Scecuλine, e kje giξξekund Pach.
Page: 182
Verse: o 3926 Herodi pusctoj jevrejtè, e kje i parit Reg i huej.
Verse: p Leu e Lumeja Virg. MRII prej Ioachinit, & Annet, nde Giütetè Nazarettit, se siλet ani mbas 15. vietsc iscte per te lem Scelbuessi Scecuλit, per vertüte Spijrtit Scint.
Part: VT
Part 2: Novum Testamentum
CONTENTS
Scala I. Ieta e Iesu Chrisctit scelbues vertetit Messii.
I.I. Ieta e sè Lumesè Virginè Mrii s' Amessè Tiinai.
I.II. Tè lemitè e sè lumesse per here Virgine Mrii
I.III Ziharichi i engiellit se lumese Virgine Mrii
I.IV te lemit e Iesu Chrisctit ɛotit tine
I.V. Te reξpremit e ɛotit tine Iesu Chrisct
I.VI. Tè aξeruemit e tre regignet
I.VII. Si ù ndal Iesu Chriscti nde Ierusalemt , ender dottoret e te Tretenè dittè ù giet.
I.VIII. Tè pagheɛuemit e Iesu Chrisctit , gninesset , e tendimit se tiinai nde sckretetiit.
I.IX Si Iesu Chriscti zgoξ apostuit e vet
Scala II E mreculiit e Iesu Chrisctit ɛotit tine
II.I Si è kξei Iesu Chriscti Ujetè ndè vene Ndè Cana Gallillet.
II.II Ndiekene tetiera mreculii te Iesu Chrisctit.
II.III Predichimet e Iesu Chrisctit e mreculiit e tiinai
II.IV Si Iesu Chriscti sciumoi bukete , e ngigni sciume miie gindie
II.V. Si Iesu Chriscti vu Pietere per gur te temelit chiscesse vet
II.VI. Si Iesu Chriscti si engiaλi lazzarine e si hini nde Ierusalemt'.
II.VII Darca e Iesu Chrisctit me aposuite vet.
Scala III Pessimi e mortia e ɛotit tine Iesu Chrisct
III.I. Si Iesu Chriscti diersi giak nde kopescte e traξetiia e Iudesse.
III.II. Si e scpune Iesu Chriscne perpara Pilatit , e si ai e dergoi Herodit.
III.III. Si e vune Iesu Chriscne mbe crüit
III.IV. Si e hoine Iesu Chriscne crüchiet e ia ξane se lumesse Virgine
Scala IV Se ngiallunit e se arξunit se düiti , te Chrisctit scelbues.
IV.I. Si u ngiaal Iesu Chriscti te tretene ditte.
IV.II. Si hippi Iesu Chriscti mbe chielt dittene e scelbuemit.
IV.III. Te sdripunit' e spiirtit scenit' dittene e rsciavet.
IV.IV. Si ka me arξune Iesu Chriscti me giukuem sceculline dittet se giüchit
Paragraph: 1 Kanè me kjanè Regienesciatè Mamizzat' e tijnai Esaia 49. Pèr gni si e mberrini moti, e ajo kohè e lume kur kiscte vum rok birij Tineɛot, meu vesciunè ndè misctè njereɛet, tue u bam nierij, pèr tè c'pèrblem farèn' e nierit, e pèr ta nzierrè robijet sè anèmicut ferrit: Mbissi e pat bam nierinè plot me urtij, tè dasciunè, e fuchij, tù e bam te ɛotn'e giξξè creatürèvet: Desc ende mei fàle vetèvetèhenè. Achia, e desc Hüji scecuλinè sa gni tè vetèminè birr' e vet i fali Gio: 3. Desc me vetèhe achia me basckuem me gni nüe, achia tè fortè, e tè sctrenjtè, chi currai tè mosdij tè zgiξunè; achia sa pèr tè vèrtetè kiscte pèr tu bam ɛotün'e nierij, e nierij zotünè basckè. Prasctu zgoξ jetèt sè amèsciuescime, fort tè lumenè Virginè Mrij, tue ruejtunè tè delire, e tè kξjeλetè mpcatit sè leem, tu' e stolissunè me achia bucurij te Chieλèt, sa ɛotünè vetè ξξotè. Memos kjanè cuscti em, Ditènè è Natènè Chieλsè, e ξeut nuk' e kescè vum. Posi cur tè doj me ξξanè: me mos kjane roku i amèsciuescim, chi kam bam me crijuem gni Virginè fort tè dèlirè, e tè cuλueme, nukè kjescè crijuem scecuλinè prandaj scenjteja kiscè eξξeret Arca e cusctimeuet.
Paragraph: 2 Prasctu gni mend ansctè parèsse kjè crijuem scecuλi, nukè kiè ndogni cusct jasctè scèmbèλtürèt' se fòrt sè lumese Virginè, posi ajo vetè ξξotè pèr gojètè Salomonit: ɛotünè pusctoj mue c' kur sè ɛanit sè uξèvet tijnaj. Posi endè sè ɛanit, e parè jetèvet jam crijuem; e ndjerè per jetètè Page: 2 arξunè nukè kam me menguem. Domeξξane Virgina e scènjtènuescimè, se ansctè ɛanè se prindscit pa mpcatit se leem, me tè siλt' giξξe nierij leen pègam Iob. As cusc dèlijr sè fèλijmit jasctè sè lumijet Virginè, essiλa kiè zgheξunè per gni Giütèt tè giaλè, e t' naltit: cafscè tè nguscèλueme janè ξξanè pèr tü Giütètja e Hüjit. Spirti scenjt e ξξeret: Giξξe e bucura je mikescia emè, e tè perlüm ndè tü nuk' ansctè. Cant. 4. Copèsctij mbèsceλè, e gurra, e scègniueme Psalm. 45. ka m' endimuem Hüji ndè natètè ndè nattjessè possi cur meξξanè bucurè herijet parèse ɛinhej e n'zuer me scenjtet ndihmètè tè tijnai ɛotünè. Esaia cap. 61. ka me ù n'guscèλuem spijrti em ndè Hüjnè tèm pèrse mè Vesci ndè petèkatè scendetsè, chi do me ξξanè petèkat' è hirit, tue mos lanè vend Anèmicut; prasctu plot me hijr.
Paragraph: 3 Kètu ende pèrpichietè ajo fjale, et' Ecclesiastèsè, unè bana mbè Chieλt', chi tè legniè drita, e pa mènguème: e possi Nieguλa mbeloua giξξè ξenè: ajo fjalè chi mbè chieλt' tè legntè drita merretè vescte jo vecè per Dieλitè pascim: pò ende, pèr dieλitè sè derejtèsè Chrisctit Hüijt tinè, Drita prej dritet. E pèr sè pat kèio scenjtè Virginè pèr tu bam Ama, e krijuessit vet, e Arca, e Spirtit scenjt: Desc ɛotünè jò vece me ì bam kètè nder, ndèr giξξè creatürèt me lem seènjte, e pandogni mpcat: po ende zgoξ gni Popuλè t' Israelit, tè diasciunin' e vet, achia sa ndeuonè, kessi Polemi tè kisc pèr tè lem Virgeneja fort Scenite, pa mosi mènguem ndogni nder, e tè naltè possi tè spirtit, asctu te fissit miscit. Ma fisnikescè, e dèlirè chi tè mundej currai me ù gietunè nder giξξe Creatürèt.
Paragraph: 5 Desc endè tè maξt' è Hüjènuescim te tijnai, chi kejo prutekè e artè, kahè kisc pèr tè ndèrscüem, scelbuesi ünè; tè jetè endè fort sè ndricimit giakut sè Dauidit, isiλi kjè Regi Israelit, e fisit sè Patriarchèsè Abram: pèr se ketüne düue pèrmetoj zotüne, se faret sè tüne kiscte pèr te lem Messia issiλi, do me ξξanè scelbuesi ünè. Frujtit se barkut tüt kam me vum mbè selijt tande Psal. 131. kèsctu ende Gen. 18. e 22.
Paragraph: 6 Keto Profetij kjenè pèrpaλunè ndè pèr giξξè scecuλit, ende ndèr tè pèganet, prandaj Vespasiani, e Domitiani, ù chiuenè ndè maξesctijtè tüne, possi ξξà Eusebij, e banè ksciλ me sctim farèt giξξè ata, chi t' iscinè ende sè largu fissit sè Dauidit: possi desc me bam Herodi pèr tè vram Chriscnè. Prej Dauidit pra tue rjeξunè giaku, prej Profetèsc, Regiasc, e Perendorèsc, e mberrini mbe Iachinè, e Annènè print' è fort sè lumesè Virξinè Mrij.
Paragraph: 7 Atit sè lumesè Virginè i patnè ξξanè Ioachin, è s' Amesè Annè, te dü prej Tribu Page: 3 sè Iudèsè, e giakut Regènesc' sè Dauidit. Iachini ndè pèr fistè Natanit, e Anna ndè per te rjeξunitè Regit Salomon, tè sijtè kienè tè bijt, e Dauidit. Geλijtinè ndè Nazaret, ɛeλohèscinè me tè maξè Deuotionè me geλijtunè ndè tmertè Tinèɛot, tue bam giξξè here uratè, gninesè, e lèmosciènè. Chisc ù vin prej Pronescit sè tüne, e dakèscinè n'trijsc, gni pjesè e spènzojnè pèr ndert', e pèr lauditè Tinèzot, túe ξanè scerbetorevet kiscèsè. Tjetèrènè pjesè, e dajinè t' vobèchiet. Tè trettènè, e mbajnè pèr neuojètè tünè: gèλiitinè bascke ndè gni pach fort tè dasciune, ndonesè ndè cujdes, tue kjanè tè pa femij; e tue mbajtùnè scecuλi asso kohèje scterrènijne te pa bèghènissunè, e tè pa nder; lutescinè tè dü me tè maξ tè ξimptunè, e te prugnètè Tineɛot, chi pèr tè maξet mescerier te vet, tè dègniohej mei i soditunè, tue fale gni frujt tè bekuem m'barcut sè tünè, tue pèrmètuem me fale vete Hüjenijsè tijnai t' Maξit; ndo bijr, ndò bije t' iscte; kesctu ata rue lutunè Tenèɛonè dittè, e nattè; tue votune n'kiscè per herè, e tue perterijm kusctimetè me gni te gnimende fjale e cujtim.
Paragraph: 8 Vgodit gni herè ditèn' e festese chij ξξojnè Encenia Ioachini tue votè ndè kiscètè Ierusalemit, ndoξi atü Isakari i parij assáj kiscè, issiλi tue pam Ioachine n'djiekunè sciume ɛotènijsc, tue i ram ndè mend se pèr se pò vinte, tue ju pasunè mèrɛitunè me tè arξunitè tijnaj scpesc, tu'è chiesciune i ξξà kusctimètè e tua, ò Ioachin, nuk' janè tè degna, as te beghenissuna ndaj Tènèɛonè. E possij iparè chì iscte vrξènoj chi tè mos pèrɛihej ndèr atà chi iscinè te frujtuescim me fèmij, e mich me Teneɛone, tue i c'tuem sciumè fjale fort te farmacueme.
Paragraph: 9 Kü ndesckim' i Isàkarit chi bani Ioachinit, i kjè achia i iξunè, tue kjanè Ioachini nierij bujar, e ndèr njereɛ fort tè mèξej, achia fort i ndüti, kech sà duel kiscet, pèr gnihere vote ndè gni kèssoλè te Barijvèt tijnaj, per te ntretunè pak atàn' vener ɛanè ndè ɛemèrè, e pa mos menguem as gia disciret' e vet, e ma fort zuu fijλ me lutunè Teneɛone tue pèrtèrijm me giξξè ɛeeλ cusctimète vet. Ndeuonè tue mos dasciunè ma i nalti ɛot i chieλet meja manuem tè mirènè vet i pèrɛu me tè dasciunè tè lutunat' e tijnaj, tue derguem gni Engièλè n' chielscit për të nguscëλuem loachin', e Annènè sciochièn' etijnaj: achia sa Engieλi plot me dritte, e gaɛemend ù ξa ate ziharich achia te ngusceλuem prej pjesset se Tineɛot, chi kjè se kisc assisc pèr tè leem gni vajɛè essiλa kisc pèr tu ξξirrè MRII, e kejo vajzèniet ka me ù scèkruem Tinèɛot, e ka me bam gni tè fortè cusct, curraj me mossu Martuem: pèr se nde krahenuertè sajnai iscte pèr Page: 4 tu vesciunè, vetè birij Tineɛot ndè misc tanè per vèrtütè spirtit scenjt.
Paragraph: 10 Pèr gni scegn se keto fiale iscine giξξè tè vèrteta, vrξenoj Engieλi Ioachinit, chi tè dahej assi vendi, e tè vej ndè kiscètè Ierusalemit, se atü kifc me giettun' Annènè, sciochien' e vet, ndaj atè derè tè kisiesè chij ξξojn', e A artè: pèr se endè Annèssè jù pat dukunè Engieλi tue i vrξènuem, se ndatè kiscè te gindèscinè bascke me Gioachinè burren' sajnaj, e tè fàλescinè hirit Tineɛot, t' maξit', pèr achia tè mirè, chi iscte degnuem meu baam me mrecuλè achia tè maξ, ndè Plechienijtè tüne. Gioachini, pèr gni si Engeλi ma su duk, ù da kesoλet, e ɛuu fijλ' vξènè prej Ierusalemi, e giet Annènè gruen' è vet ndaj derèt tè kiscèssè, chij ξξojnè e Aartè, possi jau kisc ξξanunè Engeλi, e mbassi kjè peruum Tineɛot, tue i kξüem ato hire, e laude chij perkassènè, me gni tè maξ gaɛemend votnè prej sctèpijet sè tüne ndè Naɛareth: e athere ù ɛun, luleia n' fèrrasc e paa ferrè S. Hieronimi Epist. 8. elumeja Virginè Mrij pa mpcatit se primdet, possicur meξξanè pacundèrstij ndè ɛemèrètè vet, as tè giakut, as tè voλendetsè sajnaj tue i ξanè Hüij Chieλèt, pèr rognètè sajnaj Engeλine Gabriel, issiiλi me sciumè vertütte tè mirà, ta stolisen' e ta mbucoron pèr gni saraj tè praruem, e tè luleɛuem ndè tè sijet t' isc pèrtè arξunè vettè birij Hüijt pèr tu ndalè: Gaɛèmendèt' emija tue kjanè me tè bijtè Njerèɛet, tue ù bam Nierij, tue marre atè giak te kuλuem t' assai Vajɛèɛè. Dijeja trajtoj vettèbessè sctèpij.
Paragraph: 11 Essiλa ansctè kejo dijè jascte assaj, sè naltit ɛot per te sijλt' ξξote Salomoni: Ajchi kerkon tè naλtètè, mbütètè ndè nguscèλime Achiasa mundemi meξξanè pèrtè gnimendè, se vettè Engijet' Chieλet ù mirrètè goja, ndètè caλeɛuemit' se chisc bani Dijeia e amescuessimè per tè stolissunè sctepijn' è vet. N'guscèλime janè ξξanè pèr tüü ò Giütetja, e Hüjit. Socrati tue vum roe dijen' è kessaj jetè ξξà. Gnie kachia dij, se gja nukè dij. Asctu mirèfiλi nierij tue dasciunè me dijtunè bucurijn' è Virgenesse scenjtè, e te maξte spijrtit sajnaj; possikur tè doj me kerkuem me sckopt' fundt' e Deetit; Mirè siλi asctu, per se MRII dò me ξξanè gni Deet' i pa fund, e i pa skagn.
Paragraph: 1 Mbassi kjienè mbaruem tè nandè Muejtè, e barrenijssè, leu prej Annet, e lumeja giξξe here Virgine Mrij, ndè giütet tè Naɛaretit, ndatè tè gni mendè sctepij, ndète sijet kjè ende ɛanè, essiλa per duertè Engijet kjè bajtune prej Palestine, e vum ndè giütetè Lurijssè ndenè pusctetè scenjtit Atit Papè, e me tè maξe sciumiɛe Poλemi, prej giξξè scecuλit vjen, me tè maξ tè dasciunè nderune. Kjè kejò sctepij ndè mjedistè gni fusce reξuem Grijse, nder kankè, e te raame barisc, ndaj giütetè Naɛarethit.
Paragraph: 2 Naɛarethi anscte pakeɛè larg Ierusalemit, vend i voghèlè, prasctu ξξà Natanaeli, Prej Nazareti à mune jete kund cafsce e mire? Gio: I. Pò fort i ndricim, per giξξè achia drittè, chè leu ndè tan', e ndritti giξξe scecuλinè, gheɛoj scenjtenitè, e n'gusceλoj Parrissinè giξξe, kejò e lumè Virgine Mrij, e Chieλse, eξeut Regenesce: andaj kendoj scenjteja Ame kisce Te lemite tat etc. Ngusceλoj giξξe rèξn' e scecuλit.
Paragraph: 3 Scenjti Prof. Giob maleλcoj ditten' et' lemit vet, kesctu giξξe i permpcatenuem, ma tèpèrè nuke ka pèrse leen, possi ξξà Chriscti Iudèssè, Ma mire kisc me kjane te mos isc leem aj nierij. etc. Pò mirèfiλi duhej meu baam ghaɛemend asso ditteje sè mortsè, vece te isc nde teneɛone, Ecles. 7. 2. M† e mire ansctè ditta, e mort se, se e t' leemit, e ketu tue vraam Poeta ξξà. Na jemi gni te gnechune, e leem per te ntrettune Peme. possi meξξane vece jemi per te ɛanè gni vend mbe trüessè.
Paragraph: 4 Leu e lumeja Virginè Mrij tette dit nde Brümi te pare, e i kjè vum emenitè Mrij, e possi ξξone sciume Dottore, i kje ξane prej sineɛot perse traɛetaar Engeli Gabriel, me sciume te tjere Engije. Giξξe Profetijtè chi flassene per Iesu Chrisne vertetene ende per te lumene Virginè Mrij t' amene tijnaj Isaia.Cap. II. Page: 6 ka me dale Pruteka ranzet se Jesseut, kejo Pruteke, e pandogni nüè ansctè, e Ama, e Iesu Chrisctit, t' vertetit Messij: I ξξone se lumesse Virginè Prutekè, per tè scembeλüem Prutekèn' e Aaronit, essiλa vetehej luλeɛoj, e per se Virgina nde per Vertütetè spijrtit scenit, ɛuu femijne vet Iesu, i ξξone gniè Virgineja kameɛane, e kame leem etc. Kejo e lume Virgine leem me giξξe kachia mrecuλij, e ruejtune ndè giξξè jetètè vet, e mbajtunè prej Engijsc, mbè tjetèret jettè ani, pèrtè kjanè Regenescia etüne.
Paragraph: 4 Tue kjane e lumeja Virginè trij vietsc, Anna, e ama e sajnaj, pèr tè mbusciune kusctimnè vet, basckè mè Ioachimnè, e spuune ndè Ierusalemt, per ta fale nde kisce, ndete sijet ɛotüne u pat baam hijrre me jau falè. bane me dijtune Gioachini, e ANNA, te parene kiscèssè, se kiscinè prum kreatürène per te mbusciune kusctimne tüne, e pèr ta lanè ndate vend' scènjt' me te tjera Virginescia, chi scerbüekescine ndate Kisce largh nghegnimescit sè scecuλit, e atü plot me scenjtenijte geλijnè, e te punojne giξξe sa duhej pratè scenjte kisce, e me gninessè, e me uratè, e te tjera scenjte ranghe, te leudojne Teneɛone.
Paragraph: 5 Te dijtescimit' è pare tue vum roe se fissit se Dauidit kisc per te lem Messia. Frujtit se barcut tüt kam me vum mbe selijt tande etc. Urξenuenè se giξξe femènè assi fissi, mbassi t' isc mberrijm mbe vietete mendet, te hijgnine nde kisce te Ierusalemit, tesiλene bani me trajtuem Salomoni. Exod. cap. 38. Bani endè Buɛène rembje, me temelte vet Passechürasc se Grauet, te siλate ruejtekiscene mbè Derète Tabernacuλit. Kesctu ende, ndè Salm. 44. Kane meu scpuum Regit Virginate etc. Kane me ju scpuum nde kiscete Regit, atü per te geλijtune, ndjere mbe kohete Martessèssè; Ate degnohej i maξi ɛot, me vertüte spirtit scenit, mej paam, e gnianet sosc te leente, possi achia mot perpara pat permettuem. Gnie Virgina ka me ɛane etc. Nder keto Virgina hini e lumeja Virginè Mrij, essiλa kjè fissit se Dauidit. Giξξè kusc e paa keta fort tè deλire Virginè, u mrecuλue fort, urtijet, nderjet, e deuotionet se sajnaj, e me sa gaɛèmend' ù da Prindscit, kur hini ndate kiscè per tè scerbüem Crijuessit vet. Ndeghiò Bijè etc. e harrò sctepijne Atit tüt, e ka me desceruem Regi bucurtjne tande. possij ξξotè Psalm. 44.
Paragraph: 6 Atü hini me c' krepunè reɛete permbij vertüt sè sajnaj achia, sa issiλi dò scifte, se ɛotüne kisc per te veperuem cafsce te meξaa, e te mrecuλuescime me tan'. Tue kjane ajo scenjte Virginè, nde vogielite vet, achia egiaλe, e ndeɛune nde scerbètürete Tineɛot' siλt' ju kisc pèrmètuem me achia te meξa kusctime.
Page: 7
Paragraph: 7 Me te maξ gaɛemend, e pritne ato scenjte vasceɛa, e perɛune nder vetehe me achia nder, e te prugnètè, chi curraj perpara ndaj kjanune nukè isctè. Elumeja Virginè Mrij, per gni si hini giξξè tue i sckuem, ù baa gni fort è delire Passèchüre per ta ndiekune giξξe tetijerate, jo possicur tƐisc creatürè e scecuλit pò pikune n'chieλscit per mrecuλè giξξecuj ta soditen.
Paragraph: 8 Caλeɛojne scenjtenite chi epatnè paam sa kjè giaaλ' te lumene Virginè Mrij, se kjè ma e bucura creatüre, chi curraj kisc muitune me dale doret se sineɛot Mjesctrit giξξe Reξit scecuλit. As e maξe, as e Voghele: pò e nalte sa duhej. e ɛeescke, ma fort e bucura: f†chieja essajnaj mbaj si mbe te ghiatte, süütè meξei si mbete verξe. Vettuλate, e ɛeɛa si Arch; Hundete eghiata, ma fort te bucurà. Sctatti ignimendunè, e prej sineɛot mbucuruem, me giξξe duer bucurje: goja, e voghele. Buɛetè e kuchie. ξambete vogiele, e te barξe si duora. floket' e ndricim è possi Aar. Duertè, e ghisctate, e ghiatte: thone se kje pakuer e bucure.
Paragraph: 9 Soditente possi gni Perendesce si iscte, me gnite maξè ɛognenij, e ndeer. Pak flit, ma fort amblè. Curraj nukè vesci petek te bojadissune, ma pakeɛe mbete perξierm'. Mbelonte pakesè baλete, kesctu ende, e scruen i S.Luka, issiλi, e pat pam sa kje giaaλ. Kejo bucurija, e giξξe creaturevet: Regenescia egiξξe Engijet, per sa ù ndal ndatè kiscè c'pejt ɛun', ato scenjte mjescterij, chi duhescine per tu mbajtune giaλ mbe kete jette. ɛun' ende me ɛgheξune, e me scruem, atü ɛun' me baam atè petekuξ, tè siλene ani pat baam t' bijrt vet Iesù, tè pa chiepunè, issiλi tue ù rittune Iesu Chriscti, ende aj ritej ndjere cuur kjè crüchiessuem, e per mbij tan' sctijnè scjort soldettè.
Paragraph: 10 Currai Virgina rij n'kot, pò giξξe here bante urate, ò ndogni puneɛe nde per sctepij. Pakeɛe flit, e me vrtij te maξe, e me fjale te zgheξuna, e ndè neuojè. Pat gnite prugnetè tè kξeλè, e nderscime, e mbarscime; achia sa n'grihente süüte giξξe cuj n'vetehej, e giξξe kusc e soditente, kξehej prej sineɛot, e mbarrohej nde ɛemerete vet mpcatit chi te kisc baam; tue vum roe, se fèmij achia, e voghele sckonte giξξe kand' me vertüte, e veperate mira.
Paragraph: 11 Bora ancste achia eftofète, sa tue, e soditune Nierij, ende mbe majete Gliubotenit nde mjedistè veressè, i dukete sè pò n'grijn: kesctu goditete mbè sciumè femèna tè nderscime; Ndonè jane fort' te pascime: jane achia te mbarscèmè, e tè nderscimè sa tue i suditunè, fikinè ξenghijte e ndeɛune. E'jane tetijera achia tepa fachie, e te pa mbarscime, sa ndeɛine unete schimeta.
Page: 8
Paragraph: 12 Spesc gninontè, e Lumeja Virginè; fort tue ù ruejtune Njereɛisc: e kesctu vetteme n'fsceffune, vinhej per vrξene per te hijm nde urate, e cujtime, me gni te dasciune tè perflakscim e te perɛjarscim, jo possi femij; ma possi gni miesctèr fort i cuλuem, e i dittescim, i Terijuet nde Vrξenimet te kessaj jette. ɛotüne ende, e soditente me reɛetè sciume drittèje prej Chieλscit, e me gni te dasciune permbij giξξe creatüretè vèt, si duhej per gni te degne Ame te Birit vet. Andaj, e mbaj largh giξξe n'ghegnimesc, e n'gaterrimesc sè kessàj jette, e tendimescit se Diaλit.
Paragraph: 13 Spesc, e paakescine Engijtè prej chieλscit, e me te maξ tè prugnetè, è te pervutè i scerbegnine, tuffè, tuffè, tue kenduen. sciume here i bajtèkescine gieλe, me duertè vet mbe Chieλt trajtuem: e pèr tè vertetè duhej ketan'scenjte Virginè me e mbaitune me gieλe te Chieλet; Tue kane spijrti sajnaj me te dasciune, e cujtime, mbe gassete Engijet. Andaj S. Paalit pare Ieremij gni Corb' i bajteke gieλe, ma s' Amesse Tineɛot i scerbrüekescine Engijtè.
Paragraph: 14 Tue geλitune kejo scenjte Virginè mbate vend gnimbeξiete viet: nder kachia, idvine te Printe, Gioachini, e Anna plech, affere 80. vietsc. tue mos passunè passè tjetèr femij jascte sè Lumejiet Virginè, essiλa currai tjeter nuke desceronte natte, e ditte, vece si kisc per te peλchüem Tineɛot. Prasctu bani cusct fort te sctrenjte currai me mossu Martuem, pò tue faλe tineɛot bucurijne vet, e Virginijne; giξξe kjè ξane spirtit. Elumeja Virginè kjè epara mbescecuλit (possi ξξone sciume Dottore) chi bani cusct' te Virgenijsse Tineɛot ndjere barcut se Amessè, ani mbè scembeltürete sajnaj, jane kjane, jane, e kane me kjane giξξe scenjte Virginate mbe ketè jete, andaj S. Kiscè e ξξeret Regenescia, e Virginauet. Endonesse pare sajnaj kjene sciume Niereɛ, te sijte ruejtine Virgenijne per jete, possi kjè Enochu, Melchisedechu, Iosue, S. Iλiu, Eliseu, Ieremia e S. Gion Baghessuessi, me sciume te tijere; as già mangu nuke kjene liξune me cusctime possi kjè e Lumeja Virginè Mrij Ama e Tineɛot.
Paragraph: 15 Te parete assaij kisce te sijte me tè maξ ɛeeλ' ruejtekescine ato scenjtè Virgina, tue mos dijtune sechisc dorè cuscti kiscte bam Virgina scenjtè, tue paam se e kisc mberrijm mbe catermbeξjete vjet, è ξξirre jascte me sciume te tjera vasceɛa, per ti martuem. Ma elumeja Virginè pèrgiegi tue ξξanè, ma para me dvierre jettene sè Virgenijne vet chi permetuem kisc Tinenɛot ndjiere barcut s' Amese Fort ù mrecuλuene ata scenitene Ate, tue ndiem cafsce cachia te ree, e curraj ndjere asso coheje Page: 9 giegiune: bane cuvend' si kiscine perteja bam nde gni pune kachia te rande. Tue drasciune fòrt menijne Tineɛot, me baam cundre scejtessè voλendetse tijnaj me c'prisciunè kusctimnè Virginessè: Mbè tieterèt' ane, tue vum roe nghegnimete scecuλit, se jane fort te meξaa; mesciume urate, e gninesse lutescinè Tineɛot, chi ti ndritentè chisc uξe kiscine per te mbajtunè, nde gni cafsce cachia te ree, e curraj mbescecuλit goditune. Duel jasctè prej Lteri gni ɛaà, tue baam ɛotüne me dijtune, chi ti liξine me cunorè, me gnite Cuscerine saajnaj, e gni fissi: Achia saa as Virgenjia e sajnaj te pessonte kech, as scecuλi te mossè soditente per ξuune, tue kjane fort e bucurè. Nuke mundej meu baam ndrüscej pa mos vum Cunore per se iscte ndè lijt' Plake Vasceɛatè chi te gindescine pa burre, barse, e me femij, te Vritescinè ngure. Deut. 22. Nde mos kjoftè ndè vajɛet gieuttune Virgenia, me gure ta mbelojne Njereɛite asaj Giütet, e te dessè perse bani ξunè nd' Israelit. kesctu ende pat ghafse se Lumessè Virginè me vum Cunorè me S. Iosèfne, possi nae calleɛon i S. Thom. 3. p. qu. 2. art.
Paragraph: 16 Vmbeloξne praa giξξe te Cuscerint' è se Lumessè Virgine bascke: e ata tè paret' e kiscesse, ξane atüne gni prutekè ndore te ξξaate (possi jau kisc urξenuem ɛotüne) atij chiti luλeɛognèndore, te kisc per te kjanè si ξandere sctraɛetarij sè Lumessè Virginè Mrij, e ta mbaj giaaλ me fettighete tijnaj, e te kisc cujdes sctepine, e pronete Prindet, te sijte assaj vetteme jà kiscine lanè, e fale, tue mos passunè tjetèr femij. Pergni si e mberrimi Pruteka ndorè S. Iosefit luλeɛoj, possi descmojne Epifani, Hist. 78. Nicefori libro primo & 7. e Abulensi, Gersoni, Cedroni, me sciumè te tjere Dottorè tè scenjtessè kiscè.
Paragraph: 17 Kjè i S. Ioseffi gnij fissi, e gnij Tribù me te lumene Virginè ghiunit se Dauidit, leu nde Betlemt', e sciumè Dottore ξξone se kje Virgine endè aj, e pa ndogni mpcat te baam mbe vetehe, e me ketè scenjt, vrξenoj ɛotühe per gojete atünè scenjtenè tè pare, chi Virgina scenjtè tè vij cunore, chi as cusc te mos kisc ndogni cujtim te kech per mbij te delirete sajnaj te pa c'muemit. Pò aj scenjti cuscerini sajnaj ta kisc cujdes Virgenijnè sajnaj tuei ɛane gieλene, e vescenè; chi mirefiλi te vertetej ajo Profetij E vu ɛotüne per ɛotè sctepijsse vet, e Chieffalijne giξξe Pronevet vette;
Paragraph: 18 Mbassi kje vum Cunora, tue ù daam e Lumeja Virgine prej kiscet, votte me te S. Ioffenè mbe sctepijte vet nde Naɛareth; Page: 10 Tue sckuem motne giξξe nde vrate. E S. GIOSEFFI fetgohej mè duerte vet per te geλitune pa tjetèr cujdès, jamè asso se spirtit.
Paragraph: 1 Te dasciunitè anscte gni dorè jette cki dü vette perɛien basckè S. Agost. de Trin. lib. & cap. 10. Tue kjane fort vertet, se spirti, kù dò atü merfrüme. Mbassi kjè stolissune praa me sciume bucurij te spirtit, e begatij te Parijsit, aj i lum spijrt i se Lumessè Virginè, zgheξune prej Sineɛot, si gni tjeter Dieλij, per gni sctepij, te giaλe, scenjtenoj sctepijne vet fort i nalti, kù kisc per te arξunè aj vettè meu baam Nierij, e meate giak te cuλuem meu üschüem per tu vertètune ajo profetij nde Dieλit vu sctepine vet. Kesctu ende si e mberrimi koha, e mbarimi i giξξe atüne Profetijve scruem persiperi, nuke desc ma me manuem giξξe achia te mire, chi napat permetuesn me bee; Bani bee ɛotüne Dauidit, e nuke ka me i votte sckret Psal. 131.
Paragraph: 2 Asso kohije cuur ditta, e natta mbè tereɛij jane te gnimende nde 25. dit nde Mars', e possi ξξone sciume Dottore gni te Prende; asso ditteje chi raane nde mpcat Adami, & Eua, te parete Printe tane: Dittese Prende Adami 930. Vjetsc duich. Dittese Prende Adami kjè dvuem Parrijssit. Dittessè Prede kiè crüchiessuem IESU Christi. Dittesse Prendè Cajni vrau te Veλaane Abelne: Dittessè Prende Melchisedeku bani sacrificie Tineɛot ndè Buke, e nde venè; e verteteja hjè, e scenjtessè Mescè: Dittesse Prende Abraami desc mè scekruem Tebijrre vet Isaakne mbe Lteer: ditessè Prende, i S. Gio: Pagheɛuesi kjè preem. Dittessè Prende kjè Martirizuem scè Iaaku prej Herodit Agrippè, achia sa dittessè Prende i nalti Hüji Chieλet desc endè me derguem Engeλine Gabriel per te ξane atè te gheɛuem Ziharich, Page: 12 se Lumesse giξξe here VIRGINE MRII ndè sctepijte saj ndè Nazareth, chi dò me ξξanè mire fiλi gnimend sè lulè.
Paragraph: 3 Isctè, e Lumeja Virginè n'sceffune ndè sctepijtè vet, ndè cujtime fort te kξeλa, ξξomse per mbij ato fiale te Isaijssè. Gniè gni Virginè ka me ɛane &. e mundemi me besùem se ndè pèr tè prugnetitè sajnaj te maξt', cujtonte me te maξ descijr, tue ξξanè ndè vetehe. Oh te banhesce, e degna me paam, e me scerbüem, atè Virginè kachie fattamirè: e lume kjesce me kiane kurtè munè scerbegne si gnia mae voghela scerbetore, lum' ajo vajɛè, se siλessè kane mej ξξane Ama e Tineɛot. Lum' aj giak ndè te siλt' kaa meu ɛane, e üschiüem i verteti Hüj, e me ato cujtimè fort te mira banke e lumeja Virg. urate se naltessè Hüjenij t' maξit ɛot.
Paragraph: 4 Nà del ketu perpara gnite vum roe fort te bucurite, per sè Engieλi Gabriel nuke giet te lumene Virginè jascte ndeper lagiet' pò mirefiλi nde sctepijte vet, me düer mbesceλe: per tè nabaam me dijtune, se cusc dò te delijretè tè ɛemeressè vet, e te spijrtit, fort te ruhete me dale jascte nder niereɛite kessai jettè. Andaj ξξà S. Bernardi, ò tè lum'te vettemietè, è vettèmia, e lume.
Paragraph: 5 ɛogu i egrè, ma te sciumene here ansctè mai bucure, se aj chirittetè nder duertè Njereɛet, ender pluhenite sctepijssè, ehiijtè votersè. Kesctu ende Pemettè, chi perkitenè nukè pichienè mirè: pò matè sciumenè here kalbenè. Drini, e Buena cur dalenè jasctè Brigietscit se tünè, e rjeξnè ndeper Berrakatè, Hassit, e Zadrimessè, ndò Sitniɛa, e si Vardari ndeper Scupt', e nde per Cossouet'. giξξehere ezine, e janè mate turbuλa; tue bajtune me vetehe Plehè, e balte; se cuur eɛine s' amessè vet: kesctu femena essiλa ndjiek scetijte, tue dale spesc me sckuem mot, sciume here turbuλon te deliritè vet. Andaj mire ξξà Poeta, Nate lighate sutta, chisc tieter jemi mbijsse gni rembim. S. Bernardi ξξà Adò ò nierij ndè droet me kjanei vsdacim, druej vsdatijnè.
Paragraph: 6 E Lumeja Virgine Mrii giξξe here droj, e curraj nukè vsdatej, prasctu sctemangune, e mbesceλe nde sctepij tè vet banke urate, e vej tue cujtuem possi persiperi, giξξe ato scenjte cujtime. E me te maξ descijr tue cujtuem - Gniè Engieλi Gabriel hini ndeprate Balcue issiλi sod kete ditte duketè, nde, S. Sctepij te Lurijsè cundrueλ scenjtessè votrè, e ndè mjedistè sctèpijssè mbe ghiugne, me gnitè maξ tè prugnetè, e me gni te maξ ghaɛemend; ξξà Engieλi se Lumesse Virginè, Falemi Mrii, hijr plota, ɛotüne me t'üü, bekuem jɛti permbij giξξe Graat, ù perɛie, e Lumeja Virginè, jò per se pa Engeλine mè te sijt perditte flitkè, tue i paam per giξξe kohè: mà Page: 13 persè, e paande fetüretè nierit: e per se ndjeu se i ξξà ka per te mbetunè me barrè andaj ξξa, si mune jete kejo pune per se burre nukè gnioh, Atehere Engieλi Gabriel ɛuufiλ per te plote mej caλeɛuem, chisc pò veperonte ɛotüne ndè tan', tue ξξanè mosdrue Mrij, perse kejò pune nuke ansctè per veperete nierit, mà per vrξenit t' naλtit ɛot, e per vertüte spijrtit scenjt. Kè me ɛanè, e mè lem gni bijr, t' siλt ke me i vum emenite IESUS, e kane me i ξξane birij Tineɛot, e ka me kjanè i maξ, e ɛotüne ka me i ξane selijne Dauidit Atit tijnaj, e ka me ɛotenuèm per jettetè jetessè sctepijnè Iacobit.
Paragraph: 7 Me keto fiale ndonessè ma tepere doj Engeli m'è bam meditune te lumenè Virginè se i Birij sajnaj kisc per te kjane Reg, possi Dauidi, e per te passiune, te maξe sctepij, e opchine possi Iacobi, tue ù marre vesct per scpijrt, per te lemitè spirtit, chi ansctè Pagheɛimi, e bijenia e spijrtit: Asgia mangu, dò ende me bam meditune sè keta Ss. Patriarche ka me ndjekune Birij sajnaj, ndè pessimet, e ndè pendesset, te siλate ka me hjekune mbe ketè scecuλe: Barij kjè Dauidi, Barij Iesu Chriscti. Vne jam Barij mire etc. Sana sckambij Barijuet: Mbè sanet leu Iesu Christi, endeuone possi Barij i ɛelscim kame votte, melüpunè Delene, chi ù dvuer tue predicuem ndeper scecuλit achia sa nukè kisctè ku puscionte krüete, e loξune, e fetghuescim mbettune prej vξet nde gni kerkim te amesciuescim possi Iacobi Gen. 29. tue ruejtune Grjnè e Labanit Vieherit vet, endeuonè per ɛanè prej Polemit, se jeurejet, Nder te vet erξ', e te vete nuke descne Gio: primo Possi Iacobi prej se veλaut Esau, e Dauidi prej Saulit vjeherrit vet, e prej Absalonit birit vet primo Reg. 19. secondo Reg. 17. mbe ghasset' ende te Iacobit ndè Crüjtè Chrisctit. per se ende Iacobi fjet, nder kambetè scalessè Gen. 28. scembeltüra, e Crüjse Chrisctit.
Paragraph: 8 Si mune jetè kejò pune, ξξa Virgina, perse burre nuke gnioh: Engieλi perti hjekune giξξe sa tenderdüm, i ξξà: Gniè Elisabetta cuscerina jotte, tue kjane Plake, e barkξξarè, tasc pò eɛen i giascti muej se ansctè me barrè. Prasctu ai ɛot chi bani membettune barse gni Plakè, scterpè: Nukè ka me i kianè fesctijr me bam ènde tüü vajɛe Virginè me mbettunè mè barre, tue kjanè mrecuλè gniàni, etjereri: Tue ndiem è Lumrja Virginè se Cuscti baam Tineɛot nuke pò c'priscèj, pò mà fort pò forzonej: Tue kjane reξ mjessenatessè, prugni fachienè vet ndjere mb' ξee, e me te düü duer pjekunè ξξà ato fjale, te gni t' maξè t' peruuti tue ξξanè. Gniè scerbetoreja e Tineɛot, ù banftè mue si fjala jotte. Tue dijtunè mirefiλi se vertet ansctè atà chi caλeɛoj vette Virgineja Mrij S. Bernardit. Page: 14 Duhete me ξξanè se Hüji mundetè già cafscè me baam, chi na te reffüjme senuke mundemi mè e schüretuem. Gni heri, e gni frümeje si pat Virgina ξξane keto fjale te mrecuλuescimit' e Miscenuem ù veperue, e Hüji ù baa nierij, tue marrè misc ndè krahenuertè kessaj Virginè fort se delire Mrij, tue kjane mbettune Ama e Tineɛot; Gabrieli tue paam se mberrini birij Tineɛ. per mbaarre ma nukè fòli Virginesè Mrij.
Paragraph: 9 Küüj ansctè guri tessiλe Danieli 2. pa sè ù rrueɛue Malit pà mossè prekunè dorè Nierij. Guri ani kjè Chriscti Tue dermuem Regenijte ξeut. Dermoj dittetse menijsse vet Regenijte. erξa me scttijm spattenè, Egiξξe ghiuun' umbeleξtè &. Kejo anscte Pruteka, e Aaronit essiλa per vertütè tineɛot luleɛoj, e chitti jascte Peme. Num. 17. kü ansctè Pascniku, i Gedeonit, lagunè voessejet sè Chieλet nde mjediste Lamessè ξξaate. Kejò anscte Dera prej se dali chi pà Eɛechieli, essiλa curraj nukè ù cel kujnaj. Per ketan' Mojsessi lutej per te cpejtè Tineɛot, ò ɛot dergoe gnihere, kan' kee mederguem Exod. 4. Küj anscte per te siλt' Isaia 41. lutej Voëssono ò Chiel persiperi, e Renscit scijofte i derejti. Ketij ɛoti ξξoj Dauidi Salm. 143. Vngi Chieλte, e sdrippe. Achia saa Patriarchete achia mije vjet perpara, kjene achia fort ndeɛunè, per te arξunite Chrisctit: me sa mate maξ te' nzette, duhej neve me mbajtune nderscim te kjanete tijnaj te vertètè, nde te scecruemitè scènitessè Mescè.
Paragraph: 10 Ndonessè spijrti nuke del veperejet se t' lemit nde Nierit: pò mbas catterξjete ditsc', si te jete godittune Embrioni, nde barkte s' Amesse, crijohete prej Sineɛot Spijrti, e i n'gittetè: Asgia mangu Ati, e Ama, kjuhene te vèrtete Prind t' assaj creatüre, nde per te ngittunitè chi anscte nder spijriit, e misct', kesctu endè sè Lumesè Virginè ξξone, Ama, e Tineɛot, nde per te ngittunit, e te sctrenjte nüe Hypostatik, chi ansctè nder Teneɛone, e Nierine nde corpte Chrisctit issiλi leu Virginejè Mrij. Scè Luani Pape Ser. 17. de Pass. Ndachia tè maξ tè gnimendune nder Hüjne, e Nierine, natüra ù godit, sa asme mund nuke munjti meu hjekune: as me mort meu daam.
Paragraph: 11 E Lumeja Virginè si pat ziharijne prej Engeλit, ndrittune prej spijrtit Senjt'; nde ciast ù da sctepijet se vet me hitij, e votte mbè malt': Hini nde ctepijtè Zacharijssè, me pam, e meu falle me Elisabettene cuscerinen' e sajnaj, ξξomse tu i ξξanè, Pach me tü ò Elissabettè. Kesctu endè mpsoj Chriscnè Iesù bijrre vet meu fallè nde jettete tijnaj; possi mirefiλi ξξà Apostujet scenijtene Pach juue etc. E me gni tè maξ te dasciunè, e mè gni te pervunte te mrecuλuescim, vottè endè mej scerbüem Page: 15 tue kjane Plake, e meu pergheɛuem metan', e perti caλeɛuem, punete n' fsceffùna te Tineɛot, chi prej Engeλit i iscine kianè ξξanune, nder sa perkit assajnaj e me levduem giξξe sej Teneɛone fort te naltene, e me fjale te sajnaj fort te scenjte te itte endè i S. Gio. ndè barkte s' Amessè mpsuem. Perse aj i ngusceλuem ɛaan' tue depertuem ndeper vescescè Elisabettessè, i votte ndè lockete ɛemeressè, e ndjeu S. Gio: issiλi per vertütè fjalevet se Virginesè scenjte ndate cias', mbet delijr giξξe mpcatesc, e scenjtenuem nde barkte s' Amessè vet, tue fort ù gheɛuem, e atü endè mbesceλe, ù lekund ngusceλuem, achia sa fort mirè, s' Amesse raa ndè mendt se ɛotüne Hüjiüne kisc pèr te veperuem cafse te meξaa ndeper ato te düü creatüre; prasctu, plot me spijrtit S. profetiɛoj, tue ξξane se Lumesè Virginè Bècuem jeti per mbij giξξè graat, e becuem ansctè frujti i barcut tüt. E kahe ansctè mue achia te mire me mè arξune Ama, e ɛotit tim kè vne, e me sciume te tjera fjale fort, te dasciuna, ndojne te faλunite tüne, tuè sossune Virgineja e scejenuescime me ato te mrecuλueme fjale, te siλate plot me fee, e speresse ɛufil me kenduem Maξo spijrti em Teneɛone.
Paragraph: 12 U ndal e lumeja Virginè ndaj Elisabettene affere tre muej, tue scenjtenuem atè vend', me giξξe ata chi iscine mbrenda; Ndeuone kξej mbe sctepij te vet, ndè Nazareth; ku per gni si è paa i S. Ioseffi me barre as dij se kejo pune kahe vinte, fort ù iξenue, e perditte tui arξune kech ma fort, hijne meju dukune ceλè scegnietè nde fachiè: Tesiλenè cafscè tue paam Virgina fort i ndü kech tue paam te S. Iosefne nde kaahia t' iξune mbe ɛemere, e me arrese: tue kjane endè n'fscefunè vepera et' Miscenuemit. As ju duk meja caλeɛuem, giξξe punetè tueja lanè Tineɛot, tessiλene ajo ditte, e natte fort lutentè, te degniohej me baam me dijtune te S. Iosefnè assò puneje, e me gni mengji chi vettè t' naltit ɛot te dukej ma e goditscime, te scendoscente plaghene ɛemeresse tijnaj; andaj ndeper tè lutunate Virginesè pelchiej Tineɛot, menɛierre scerbetuerre vet assi s' iξuni, e dergoj gni Engieλè, issiλi nanderrè tè ξξoj,e ti caλeɛontè, veperatè prej sineɛot fort t' naltit veperuem tue i ξξanè. Iosef birij Dauidit mos drue me marre Mrijne fatne tan'd' perse chisc ansctè prej soje, prej spirtit scen't anscte.
Paragraph: 13 Me keta te paam te Engeλit ù cprisc ɛemeretsè Ioseffit ajò e errete nieguλè: tue giξξè ù kξjeλunè spijrti tijnaj, e fort tue ù gheɛuem, e tue raam mbe ghiugne perpara Virginessè i lüpi tè ndejüem, tue baam mè dijtunè se pamit se Engeλit, e ɛuu fijλ' mè matè maξè ndeer me scerbüèm Virginenè Mrij, possi tè vertetenè Amenè Hüjt, essiλa curraj nukè maξesctohej, as pergheɛohej, pò üschientè ndè ɛemeretè sajnaj Page: 16 nè me fort te cuλueminè giak tè sajnaj, e me vrate te paa mena curraj.
Paragraph: 14 Ma jò vecè S. Ioseffi nderonte ketà te ngucseλueme Virginè; possi vettè ɛotüne, me achia ξunetij te spijrtit scenjt, e kisc baam te degne; pò endè vettè Iξujite tue folè Gurescit se tüne, nukè ù raanè mboh t' maξit sajnaj. E verteta nder epete n'gojet se anemicut. scruem Plinij se Giasoni Argonaut trajtoj gni kisce fòrt te bucure, e peveti iξξuλinè è Apoλinit cuj te ja falente? pergieg Iξuλi, ò Diaaλi assi guri, tue foλe Gherchisct me keto fjale kξüem mbe ghiuhet' tane t' Arbenesce.
Verse: a Te naltene ɛot chi ruen
Verse: b chielt' e ξenè: t' aξoroni
Verse: c Gijξe bere, pa meguem,
Verse: d Fort' tà droni, ta leudoni.
Verse: e Vajɛè Virginesè Mrij,
Verse: f Chij ξξon' è sciochie ska,
Verse: g Ti scekrojsc ò Nierij,
Verse: h Lter', è Kiscia te meξaa.
Paragraph: 15 ξξonè sciume dottore, se e Lumeja Virginè kjè scenitenuem per te giaλte vet andaj i S. Iaaku ì maξ (ende sa ajò kjè mbe kete jete) i trajtoj gni kisce ndè Giütetè Cæsar Augustessè ndè Reginijte spaguessè. Mirefiλi ù desc per te gialte sajnaj meju trajtuem kiscia landeje, kiscessè giaλè se Hüjit; possi S. Ambrogio lib. 9. in Lucam. Per se kejo kisce ansctè e vertetè, ndè te sijet jò per lettere: pò per scpijrt ɛotüne aξerohete: essiλa jo godia, e gurevet temeliten, pò dieja e trajtoi vetehese per sctepij, scembeltürè, e giaλe e sè Lumessè Virginè Mrij. Vette Salomoni, e c'tieλ' regit Tiressè. Vecè per kachia sa te prerogne, cbjemi perpara tijnaj. E ndè ban' kiscia e Salomonit me laudè per mrecuλè e maξe, meu mrecuλuem giξξe scecuλi: possicur vèn' roe, te pascioch, e te pa sosmite arit chi ù perduer mbete trajtuemit 3. Reg. 6. As già nuke kjè ndè kiscè chi nuke isctè mbel'uem me Aar, e tu votte paret, te scruemite scenit, jet,e ξξote. Rgiandja ndato dit mbahej prasgiaa. Per se Salomoni, banichi achia sciumè te isctè Rgiand, sa te gurevet. 3. Reg. 10. Nuke anscte baam ajo veperè ndè per giξξe Regenijt.
Paragraph: 16 Sa ma fort duhete me baam meu mrecuλuem scecuλine ndete vumit roe, se tue kiane Page: 17 achia, e maξè hieja, e scembeltüra: sa duhete me kianè, e mrecuλuescimè e scembeλüemeja kisca, e Hüjit Ndete sijet me ngusceλim Regij ngusceλimit, perɛihiete, vesciune nde dritte possi nde peteka, Regij Regenijet, e ɛotij urξenorevet, prandaj me arresssüe, Maimaξ se Salomoni kü. Per se jò mà mbeluem, e nfsceffune, nde pascnikte assaj Nieguλe se dokscime, e pa dokscemeja Maξij, e nguneλimi fachiese tijnaj, sdrippune ndate kisce landetare, achia sa núke mujtekescine Priftenite me scerbüem ndeper Nieguλet.
Paragraph: 17 Dieja trajtoj vetehessè sctepij, ende scembeλüem e Lumeja Virginè Mrij nde per Archete Lijsse possi ξξote S. Ambrogio. Perse Archene chisc tieter mbijsse te Lumene Virgine kemi me ξξane se anscte. Per se Arca per mbrenda bajteke Derrassate lijse. Mria ani te se vertetessè lijg bajteke Reɛmetare: Ajò ɛanè e Hüjit kiste: kejo fjalenè. Mirefiλi Arca perjascta, e per mbrenda cuλimit se arit schel chiente. Ma ndè scene Mrijt per mbrenda, per jascta me drittete Virginijsse schelchiente. Ajò stolissej me artè ξeut: kejo me te Chieλet. S. Augustini bucure dau balten', e Niereɛjssè, e drittene e Hüjnuescime Natüre, tue ξξane. Drittessa anscte mbalteje, mà tù passe dritte. Drittessa pra, e dijessè, Miscij Christit, m'baltejet ɛane. Ma fialet se vet ndritten Isaia 62. Ndjere te dale possi dritta, i derejt' i tijnaj. Ndjere scelbuessij tijnaj possi drittessà te ndeɛete. Dome ξξanè se Dieλij Hüjenissè pa mosu vogheluem te maξt' e pà masse; pa mossù nacèndune, te pa sosmite t' cuλuemit tijnaj: pa menguem asgni reɛè te pa t' gnieffunauet t' miraue tijnaj: ù ba nde Chriscne, gni drittessè pam sciume perpara prèj Profetesc possi persiperi. Dritta, e se siλessè Drittesse achia ma fort ndritten, sa per se kjè mjessenatè per se punete cunderstare vum gniana perpare sjeterisse ma fort dukene. Nder sa Nata nde te rjeξuntt è vet giümɛen' e vξessè kisctè passune etc.
Paragraph: 1 Tue muguλuem, ka me muguxuem possi Ligli, e ka me ù nguscèλuem' per tu gheɛuem, e per tu levduem. Isaia cap. 35. Aj ɛot chi me gni fiale te veteme pajton valet' e Detit: ξξà, e puscioj früma, e Valevet Psal. 106. Aj ɛot, chi me gni te prekune ban' meu diegunè Bjescketè. Issiλi perket Bjesckete, i ban me timuem Psal. 103. Aj ɛot, chi me gni tè soditunè ban giξξe ξene pesctjere meu Driξtune. Issiλi soditeu ξeenè, e ban meu driξtune. Aj ɛot, chi me gni te ruttuλueme vettuλè ban meu c'krijm gindjia soditti etc. Aj ɛot, chi me tre giscta, mbà e ruen, keta te rande te scecuλit. Me tre giscta mba vjerre te maξte ξeut Isaia cap. 49. Aj ɛot, e Hüj, e jò tjeter, prej sciatorescit se chieλet, selijte vet te Regenueme sdrippi mb' ξee. Prej Regenescet selijscse tuasc erξ e pusctuescimeja fiala jote. Delni, ò bijate Ierusalemit ξξote spirti scenjt, e kini me paam Salomonè vertetè, pajtuessinè, e Chieλsè, e te ξeut vesciune ndè njereɛijt' tanè dueketaar e jò ndè gijtè Aatit, pò ngrüke s' Amessè vet ndè gni grasct te voghele zgheξunè per sctepijte vet, e Peλas te tijnaj.
Paragraph: 2 Kesctu vrξenon ɛotij pusctuescim i chieλet, veperat' e tijnaij te mrecuλuescimetè, chi nierij mirefiλi te marre vesct, se ndè gni cafsce kachia te ree, e maξe mrecuλij ɛinhetè fiλi meu bam. Criuessi Niereɛet, e i Engijet meu loξune per mescerirtè vet te maξet ndene pusctet, te niereɛe mat' vobechie, chi iscine mbe scecuλit S. Bernard. Serm. Natiu. Pra me bessuem se Kü Hüj ansctè, issiλi vinhete ndè Grasct, kjan ndè Djept', issiλi giξξe te kechiat' e femijenisse duron.
Paragraph: 3 Ndè 66. scate ξjeteje se profesijsse Danielit dòmeξξane nde vjette 456. mbassi urξenit Page: 19 se trajtimit kiscessè Ierusalemit, tue mbettune ende 34. affere, per tu mbusciunè, me catter sctatteξjetessà, ò catter, e giümɛe te gniehunite 70., ndo 70. e giümɛe, nde mbarimte silλevet, me morte scelbuessit, bam me dijtune prej Pròfetet, se kiscte per tu c'prisciune mpcatti. Mbassi roξne mbatte mendüre, ò hessaap bam ndè jettete scecuλit 3960. mbassi ù crijue scecuλi. E mbassi ù ɛufiλ Roma, asso koheje ɛogna e scecuλit 751. Tue ezune 42. vjet, e Perendorit Ottauianit Cessar Augustit', issiλi kiscte vrξenuem, chi giξξe rajeja, e Perendijsse tjnaj, chi issiλi dò ndè Giüttetè vet, ò ξee, tè scruehej nde ghiobbe, ò harac'. Prasctu tue kiane Ioseffi, e Maria fissit se Dauidit vottue nde Betlemt Giütettè Dauidit; E si emberrijnè fort fetguescim, e mbettune vξet, nuke gietne as kù ɛijnè vend, prasctu ù desc, me hijm nde gni vend, chi si gni speλe iscte gherrüem nde guurte Murit Giütetse Betlemit, essiλa ndè neuoje, scerbente per Vaξξe te baghetijsse, e prasctu kisc prej gni aneje, gni Grascd' ende aj gherrüem ndè muurt' atij vendi.
Paragraph: 4 Nde gniè kessò dore vendi t' vobek, ditesse Dieλje nde 25. Decembre ndè mjesse natè, endè kohete ma sciurξerè. Sap. 18. Nder saa pò mbaj te hesctunitè giξξè cafscetè, e natta ndè vraptè vet kisctè bam giümɛen' e vξese, e pusctuescimeja fiala jotè prej Chieλsctt Regenesciasc selijsc se tuasc, ndè mjediste t' kechiavet ξeene soditi. Scelbuessi üne IESU Christi. Pare üλit drittessè leem, prej Ati mbe Chieλt, pà Atè mbè ξet, leu prej Mrij Virginejè, ɛane per vertüte spijrtit scent'; i verteti Hüj, Hüij kjè fiala, i verteti Njetij, è fiala ù ba misc. Lumeja ti ò Betlem essiλa kaperɛen chieλtè, me begatijt tande, e per Parrissit chi gindete ndè tüü. Nukeje mae voghela nder Chieffalijtè Iudessè. S. Bernardi Ser. 1. in Vig. Nat. E voghele ma maξuem prej sineɛot. Maξoj vetehene, aj chi ansctè baam ndè tüü, i vogkele se maξi. Gheɛon Betlem, ende per giξξe lagiete tua, e gheɛuemeja Alleluja kendohetè giξξekund'. Cafsce te ngusceλueme pò flitene per tüü Giüteta Hüjit, giξξe cund po lodrohete, perse Nierij ansctè leem nde tan', e vete e temeliti fort i Nalti.
Paragraph: 5 Leu scenjteja Virginè pa ndògni te ξimptune bijrre vet, per se pandogni scije te schissessè iscte ɛane: asctu ende paa te ξimptune, tue mbajtunè vajɛenijne pare ungij, giξξe n'gusceλuem, e levduem: Mbatte mendüre mirefiλi, possi depertoj Rassene e vorrit; ndò possi gni djerse chi del gni Passechüreje tue i ξane ma te maξe dritte, e te schelchüem: Ndò possi roξ vjete prej Guri cuur kje prekune pruteket se Mojsessit, per te nghigniune Polemne vet. Nndò possi mujti me eɛune i S. Pietri per mbij valete Detit: kesctu munjti mirefiλi Page: 20 me leem gni vajɛe bijrre vet pa mossi c'prìsciune Virginijne sajnaj. Dera kejo, kame kjane mbescele, nuke ka meu cele. Enierij kjè bam mbrenda sajnaj, e vette i nalti, e bani atàn', Psal. 86.
Paragraph: 6 Mbet Elumeja Virginè achia gheɛuem tue e pam bijrξinevet kerξij ngrüke, mate bucurine se Dieλij; sa curraj te caλeɛuem nuke kaa. Ani tue paam kerξijξine, tue driξtune prej se ftofeti se pa masse, tue passune vum ndèr düü baghetij, kξej tue marre ngrüke, e sctergon, e puξξen, e aξeron. E kan' leu aξeroj, Tue mujtune meu ξξanè me te S. Bernardinè, I voghele laud, per se i t' voghelit laud. Per se mbe kete vend nuke predicohete Imaξ ɛot etc. fort i leuduescim: Pò i voghele ɛot, & forti dasciune, ende per te maξet vobeɛij te sajnaj, e mbesctueλ ndè Pascnik tè kressè vet, ndò possi ξξonè te tjere Dottore, e mbesctueλ ndate petekuξ, te paa chieppune, baam Virginet me gilpenere, per sa kiè ndè Kiscete Ierusalemit, issiλi petek, ndjere kesso koheje gindete ruejtune nde fisnikescet Giütette Ruscessè, ɛognè jo vece ndè per sciumizete Bujarevet fort dijtè/scimet, e t' urtevet: sà tue kjane prej sineɛòt zgheξune per rognessè te petekauet vette tue mujtune mirefiλi meù ξξane. E bani atan' ɛotüne ɛognen'e sctepijsse vet, e krüte Pronevet vette.
Paragraph: 7 Nukè pat kerξini asdogni neuoje ndihmeje: tue kjane lem possi gni Ligl'i barξe, pandogni te perlüm. I bucuri nde fachie per mbij giξξe bijte Niereɛet. Achia saa elumeja Virginè jò vecè kjè Virginè pare se lente; pò endè mbe te lemit, e mbassi leu; possi e reffüen Chielja, me aro Profetij persiperi, Asctu endè ξeu ndjerè mbe dittete fodcime. E Anemijtè sajnaj matembeξeite endè nuke mujtine mej raam mboh kessaj se vertetè. Possi kjè, Diaλi per gojete Apolinit, e pareja, Cerξe, e Belzebubit, t' siλt' cur leu ɛoti ünc jù muer goja, e nuke mujti ma me fole ndonessè, e pevessine ajò gind e verbete, tue i baam te meξξa Curbane, Dasciasc, e Sjepsc. Asgia mangu cur erξ Cesar Augusti Perendori scecuλit me pevetune, i pergieg.
Verse: a Gniè duel faret se Ieurejet gni Diale,
Verse: b Engijt' chi urξenon mbe Chielt eruen:
Verse: c Po ieri Kendüj sckò, n'tret mos ban fiale.
Verse: d Per se na urξenon ndè ferre me sckuem,
Verse: e seliscit son'è giξξe ξeut me dale
Verse: f Kiscasc, lteresc, se mirasc, tue na dvuem;
Verse: g Manevè kendüj tutje me mos naufale;
Verse: h Pò naξξòte me marrè ξepiate, e Male.
Paragraph: 8 Pergieg ende Argonautessè possi anscte ξξane persiperi.
Verse: a Virgina chi leu Dialinè pà burre
Verse: b Mari, i ξξone. Etc.
Page: 21
Paragraph: 9 Ssciume tetjera mrecuλii ù goditnè ndè te leermite ɛotit tine Iesu Chrisct', me te plottette giξξe ngusceλimevet Chieλse, tue sdrippune giξξe Engijte, tuffè, tuffè, per tu ju pervum, e per tà aξeruem e per ta gnioftunè per ɛotne vet ma te parene. E gni Engele tue ù daam sciokescit, votte me ξane ɛiharich, te gheɛuem barijuet, chi pò ruejtekescinè Deletè, mbatè vend, ku i pat ruejtune Patriarca Iacob' gni migl' larg prej Betlemi. I bani me dijtune me gni ɛaan' fort t' amblè, e te gheɛuem, se isctè arξune scelbuessi, i scecuλit GIESU' Christi ɛoti üne, tuè ù caλeɛuem vendne ku isc' lem, tue kenduem Laud t' naltit Hüj, e mbe ξeet Pach Niereɛet, me te mire volendet, Tue ξane gni scegn si kiscinè per ta giettune, e perta gnioftunè.
Paragraph: 10 Vottne Barijtè, me gni temaξ ngusceλim sa ma cpejt mujtine nde Betlemt, ndate Grascd jascte Giütetse, gietne kerξijne IESU CHRISCTNE, ku me te maξe nder, e descijt, e aξeruene, ani kaλeɛuene sciokevet giξξe sa kiscine giettune, e paam, bucurij per mrecuλij, ndete maξe vobeɛij.
Paragraph: 11 Lete dije Nierij sa pelchien Tineɛot vobeɛja, e sa jane verbete, ata chi n'djekene begatijne, e maξesctijn' e kessaj jette, tue na ngusceλuem mbe kete mendürè ɛoti üne IESU' CHRISCTI giξξe te vobeschite, e te pervutite.
Paragraph: 12 Andaj prej se lumejet Virgine fort se vobeke leu ndè gni grascd' me sane, e kasctè, vobeɛisct, nde peteka te vobeka, tue grisciune te vobechite Barij, me paam i vobek ndè gieλe, andaj lüpi ndeper vensctenat Fich, me grane, e tue mos giettune peme mbè listè ficut, e maλecoj, e ù ξξaa Druja, S. Cipriani Mart. De Natiu. Giütetja e voghele, sctepijɛa e vogheleɛe, te passunite t' imeξ: sctratti ndè Grascd':E Ama mbe sanet, i biri ndè Grascd: Ma Dieλij Engijet: Dritta, e scecuλit po rij nder kachia ter' te gni se vobeke sctepij sa mundej meu ξξane per tan' Drittessa ndene mbelogniese, ndò vissari nde Arat possi aj vette ξà. Pò keta te kjane nfscefune, anscte gni te caλeɛuem achia sa anscte gni te amesciuem, ndeper te pervutitè tijnaj vorruem ndè durim.
Paragraph: 13 Apostuijt' e tijnaj kjenè te vobech, prasctu geλijne herehere me kaλeɛ, e possi vette ξξa gni here. Matt. 5. ξelpenate Birate kane, e ɛojɛit' è chieλet Cerξete, e i biri Nierit nuke ka ku puscion krüete. Leu i vobek pa sctrat, pa strehe, nde mos dascim me ξξanè, se pat Crüjnè per sctrat. Pòkroua, ò lenzoli ndè te sijt kjè vorruem kjè huajtune e marrè n'giettaj. Vorrij huej giξξe sei i vobek, andaj fort desc te vobehite, tue ù permettuem Page: 22 Regenijn' ɛ Chieλet. Lum te vobechite, per se e atüne anscte Regenia, e Chieλet: Asctu ende kendoj Dauidi. Trajtoue ndè te ambelt' tat t' vobekut o Hüj.
Paragraph: 14 Natet cur Leu IESU CHRISCTI ù duk gni reen' achia, e ndricimè, sa mjessè nata achia ù ndrit possi mjesse ditta.
Paragraph: 15 Assonatteje chi leu IESU CHRISCTI kjenè giettune ndè dò fuscia, ndè gieξte luλessè, chi assò nateje luλeɛoj, se isc scruem gni Vajɛèɛè me gni te vogheliξ Kerξij ngrüke.
Paragraph: 16 Asso natteje endè chi Leu IESU CHRISCTI luλeɛeune venesc' te nate, e bane Rusc e ù pojnè, per to chiark kù leu mbe kete jete ɛoti üne IESU' CHRISCTI.
Paragraph: 17 Asso dittej e chi Leu IESU' CHlSCTI, ù dukne mbè Chielt, tre Dieλa, e ndatan' chi isc nder mjet, ù duk gni vajɛèɛè mbrenda me gni kerξξij ngrüke. E Sibiλa Tiburtinè essiλa asso keheje gindej nde Romet' kaλeɛoj ate mrecuλe Cesar' Augustit Perendorit scecuλit, prasctu ingrehnè gni Lteer, tu j scruem persiperi, Ltert t' Parelessit Hüjit. Me mot ani kù kjè Camera e Cesar' Augustit urξenoj Constantinij Maξ, nde motte vet, chi te trajtohej gni Kiscè, te siλene scecroj se Lumesse giξξehere VIRGINE MRII, e sod' i ξξone Lterij Chieλse nde campidolt'.
Paragraph: 18 Assò ditteje chi leu Chriscti ɛuufiλ me rjeξune voj mb' Rome, achia sciume per gni jaue ungij, sa emberrini, nde lümt, chij ξξone Tevere.
Paragraph: 19 Assò ditteje chi leu IESV CHRISCTI bunoj gni gurre nde giütete Betlemit, e per sciume chinda vietsc roξ pa menguem curraj.
Paragraph: 20 Assó ditteje, chi leu IESU' CHRISCTI leu gni üüλ prej se dalit, e tue prijm perpara tre t' dijcime, ò tre Regenigne, i scpuu nde Betlemt, te 13. ditteje mbassi ù duk,
Paragraph: 21 Scruen Berescit Rabba Dottuer Giuξij, se tue levruem gni Giuξij, nde Fusce me gni pende Chiee, gniani siisc (?), Paaλi sa ma curraj mujtj, issiλi prej gnij Arappi kjè ndiem', e ξξà Giuξinit, lesciò keta chiete tuu sa ma cpejt, e mos leurò maa per se: e mberrini Messia mbarimij scekrimevet tuejue: e per gnia si ξξa keto fiale, ende tjeteri Kaa, bani sijpari. Prasctu perserij ξξa Arappi, liξ Chieete, me halatete tüne, e banu gatij se Regij Messij ansctè leem. Andaj tue ù mrecuλuem Giuξini kessò fjaleje, ξξa. Messia leu? Chisc emene kaa? pergieg Arappi, Menachen, chi do me ξξane Page: 23 ngusceλues. Chisc emene ka i Ati? ξξà Arappi; Eɛechia. Ku ka leem? ξξa nde Betleem te Iudessè. Achia sa tue pergiegiune kü kaλeɛim atüne chi kaλeɛuene Profettete, dukete se Messia anscte leem nde Betlemt paressé cpriscej Kiscia, e se Messia ansctè i verteti birij Hüjit, ndeper Atet, per se, Eɛechia dò me ξξane, forɛa e Hüjit. Oratio Petrobelli cap. 10. cart. 145.
Paragraph: 22 Mire pra mundete meu ξξane, se ndjère sctansette, gniofftine Crijuessin' e tüne; Gnioffti Kau te ɛotne, e Gomari Diepne t' ɛot Majo Ieurejte, as ata chij ndjekene.
Paragraph: 23 Iscte mb' Rome gni kisce scekruem Hüjenessessè Pajssè, e cur kiè baam, Pevetne Iξuλine sa mot kisc pèr tè rnuèm ajo kisce? Pergieg. Ndjere cuur gni Virginè tue mbettune Virginè te leen gni Diale, essiλa pune tue cujtuem ata, se curraj nuke mundej me ù baam, mbajtine se curraj kiscte pertu cprisciune, prasctu scrue ne ndate kisce keto fjale. Kiscia e Amesciuescime. Kejo Kisce possi nde te scruemit' e kiscesse anscte scruem, ù reɛue assò nateje chi le IESU' CHRISCTI.
Paragraph: 24 Gnie keto me tetjera mrecuλij te pagniehuna chi ù goditne asso natteje, tue vum roè i kerscteni, i duhescine me kjane per scembeltüre, chi fort t' isc i gnioftunij Tineɛot, tue ju fale per te maξt hijr, e te mire te baam, chi asso ditteje bani, jo vece neve, pò giξξe duer gindjè possi ξξote Sce. Leoni Pape Serm. 1. per mbijte lemite ɛotittinè. Lete ngusceλohete Scenjti, per se pè auittetè paghetüressè; Letè gheɛohete i Permpcatenuemi, per se pè Gerscitete mbè ndèjessè. Lete marre ɛemere i Pegani, per se pò ξξerritètè mbejetè.
Paragraph: 1 Kerξini tettè ditsc' kan meu reξprem nder juu Gen. c. 17. me pach t' Amesciuescim etc. Urξenoj ɛotüne Abramit Profète jò vecessè per gni scegnaaλ te dasciune, e michiessij te maξe, nder Teneɛone, fissnè Abramit: pò endè per gni te gnioftune, e scegn' nder fiste Abraamit, e te Peganet; achia sa cuur te gindescine Vraam, e mbütune nde uscterij, assiscegni reξξpremit tè gnihescinè se se issiλi t' isc fissit se Abramit, per ta vorruem me ndeer.
Paragraph: 2 Ketu duhete me vum roe, se ajo fjale amesciuem, nuke duhete meu marre vesct per giξξe jetete jetesse ndjere mba dittete Giüchit; pò duhete meu marre vesct, pratà mije vjet, chi roξne assi moti ndjere mba Chrisenè. Possi mirefiλi vescterohete ende tjetera fjale, Kam me ξane tü ξeene cheanamit per ta gheɛuem per jette, possicur me ξξane pratè jette, ò vjetta chi roξne ndjere mbe Chriscene messij. Per se mbasandaj giξξ' cusc, e di se aj ξee i Canamit, ù reɛue ndene robijte Turcut, possi kjè ende parandaj ndene pusctette Egiptit.
Paragraph: 3 Tue kjanè pra urξenuem te reξpremite per gni scegnaaλ fissit' Abramit, giξξe ata chi nuke reξpritescine, nuke mbahescine per fisst' Abramit. E per se Messia kjè permetuem, se kisc per te kjane fissit, se Abramit. Ndè faret tandè kanè meu becuem giξξe Gindja. Per te gnimendè se, per te bam me besuem scecuλit, si te vertetej fjala, e TINƐƐOT se CHRISCTI anscte, i verteti Messij, ghiunit se Abramit, te siλene permetoj ɛotüne me derguem, ù desc Chrisctit meu reξprem Page: 25 per se ndè mos bankè asctu, scecuλi nuke kisc me e mbajtunè per Messij, as Ieurejtè nukè kiscne me lanè giaaλ possi gni Nierij te pa lig, per se endè ligia e Pagheɛimit nuke pat arξune assi motti.
Paragraph: 4 Kjè ξanè prej sineɛot kü urξenè, e Reξpremit, per gni hje, ò scegn' te scenjtit Pagheɛim, i giacut, i Lümit, e i flakessè. IESU CHRISCTI chi bani lijnè plake, è gnimendi metè reet, nuke jam arξene me cprisciune lijne, pò me mbusciune, tue hjekunè lijsse plake, ata te fesctirè, chi pat endè veteheè per se cur reξpritescinè femija sciumè patnè duekunè, possi IOSEF Ieureu e reffüen, prasctu ignimendi me gnitè pelchüem, per se sgieξa eme ansctè e amblè, e barra e me, e lee. forzoj scenjtenijne me scenjtit Pagheɛim, achia per masckuit, sa per femenat.
Paragraph: 5 Hüji ɛotünè per mbij ketè urξenè te reξpremit, te siλenè Turitè ξξonè, Suneth, ξξote Eune ξafce urξenimete jò te mira, giüchie nde tesiλat nuke kane me geλitune Ezechiel Profet. cap. 20. Pertegnimende, per se nukè pat ne fuchij menascelbuem, pò per se iscinè gni e vertetè hie, e Pagheɛimit scenijtenuescim'.
Paragraph: 6 Asctu endè perse ajò lig, e Reξpremit nuke kjè ξane ngiettaj vecessè ndè ξeete chanamit, prasctu ξξote Mojsessi ndè Deuteronomio Cap. 4. & Cap. 6. Kesctu kini me baam ndate ξee chi kini me gheɛnem. Andaij Dauidi nde Psal. 79. tue fole me Teneɛone ξξote. Chioe vertutne tande, & eja te na scelbojsc. E se ajo lig te kisc passunè vertüt per te scelbuem, Dauidi nukè kisc lutunè Teneɛonè, per te chiuem vertütnè vet, per te na scelbuem, per se ligja plakè kisc me mbastuem menabam hijr', e messeriet.
Paragraph: 7 Curraj nukè desc IESU CHRISTI mej menguem gni pessim, e martirizim mbè ketè jette; pò giξξe i kerkoj, e i pelchiej ndè per giξξe tà me sckuem, c' kuur se leu, i Vobek jam une, e nde fetighe se riutsim, possicur t' isc kianune, maj maξi fajtuer mbè scecùλit. Chriscti maλekimit na nɛuer, tue ù baam per ne ndenè te maλecuem.
Paragraph: 8 Gni Giataar, chi desceron me baam dobij, duhetè meu vesciunè ndato peteka, te siλate gassenè petekut biscessè chi, dò me pusckuem, e me Vraam. Kesctu Chriscti ù vesc nde niereɛijt tane per te pusckuem, e per te pervum miscte tanè.
Paragraph: 9 Patriarca Iacob cuur nghegnej t' Atene Isaac, tue ù sctijm se ansctè Esau, Vesci duerte, nde lekuretè Eξit, per te gaam duervet me chimè t' Esaùt. e kesctu i muer te becuemitè t' Atit. S. Paali, giξξeve; giξξe cafscja ù bansce, ate dobisse spijrtenitè IESU Chrisctit, à jane jeurei, endè unè etc.
Page: 26
Paragraph: 10 Ketè dorè uξejè mbajti ɛoti ünè IESU CHRISTI per te na scelbuem, ndonessè per vetehè nukè pat ndogni neuojè, tue kjane i pandogni mpcat, ò faj. Kur vottè Ioseffi, e MARIA nde Betlemt' me paghuem Haracinè, vece bani per te na ξane nevè scembeltürè, te t' pervutit tijnaj t' maξit, e te giegiunit. Fetüren' e scerbetorit tue marre, Prasctu endè, te tettenè ditte kjè reξprem, possi kjè ɛaconij ξeut: e mbassi kjenè mbaruem ato ghaɛemendè te Perghimevet, chi bani Chieλja e ξeu: te tettene ditte, i vunè emenitè scenjt' IESU. issiλi kje vum perpara se ɛihej. Kü emenè GIESU, rieξ prej assi emeni, jehoua, jeurejsct, issiλi do me ξξanè Hüji Chieλet, ani ù ξüe, tue ù ξξane IESUS, chi dome ξξane scelbues, ani tuè i c'tuem CHRISTUS, chi do me ξξanè i lüem me scenitit voj; chi perket vece Regenijet, e scembeλen hijrrè Tineɛot, me voj scenitit tem e leua, andaj ani na chi ndiekemè Chriscnè jemi ξξane te Kersctene chi do me ξξanè, plot me hijr, e mesceriet te tijnaj scenjtè.
Paragraph: 11 Achia saa emenitè tanè ansctè te maξ, prasctu duhetè endè veperatè sona, me pergiegiunè emenit. Gniff, ò i Kersctene, te maξte tat, e tu kjanè baam pjesetarij natüresse Hüjenuescimè, mos kξè ndè feλichiesctijt plaka, cundre fissit tit; meu ξξane i kersctene, tue passunè veperatè Turchiet, ansctè gnitè larguem krejet se vette CHRISTIT', prasctu vene roe, e t' cuijt krüe je giümtüre S. Luani Pape &c.
Paragraph: 12 Iouenali Poete ξξà, ma fort kescemedasciunè, me kjanè birij Tersitessè, vece te jescè possi gni Achilè, se me kjanè birij Achilessè, e me kjane si gni Tersitè. Tersiti kjè gni nierij pa vejüescim, e i scemptuem, sa Achili, e mbütti me gni grusct, tue mos dasciunè me perlüm spattene nde giaλtè tijnaj. Possicur me ξξane, ma mirè me kjane gni Luaa, birij gni lepuri, se me kjanè gni lepurè, birij gni Luani. Ma mire me kjanè, gni i Kersctenè birij gni Turcu, se me kjanè gni Turk, birij gnit' kerscteni.
Paragraph: 13 Nndè desceron' pra me kjanè gnij Kersctene i mirè, ban veperatè gnit' verteti t' Kerscteni, chi te jesc birij Chrisctit, ndè mosse possi ξξà S. Pauli. Cufc nuke dò Chriscnè, kjofte giξξe maλecuem, S. Amb. lib. 9. in Lucam. Asctu veperate, asctu jeta. asctu biri, banu endè asctu, chi te mundisc te liξunite me zggiξunè.
Paragraph: 1 Regenijt' è Arapevet, e te Sabbessè ξunetij Hüjit Bajene Ps. 71. Nder te pa gniehunat mrecuλij, chi ù goditnè ditet, chi scelbuessi leu, gnì kjè se prej se Dalit, ù duk gni üλ' i rij, possi ξξà Esaia cap. 9. Polemi chi ezente nde Terr' paa driten' e maξe &c. Dritta ù leu atüne; possicur me ξξa ne, per te ndrittunè, e per te baam gheɛuescim me dijtunè, se ndè terrt' natcssè geλijtekescinè, e sè Regenia, ndè hijete mort'se pò gindej. Kesctu endè profetiɛoj Balami, se Chriscti kjè üλi. ka me dale gni üλ prej Iacobit, e ka me ù n'ciuem Pruteka prej Israelit num. 24. Praa mire ù desc gni üλ', possi aj chi prijn Dieλit, per te caλeɛuem Dieλinee se vertetessè Chrisnè ɛotnè tanè, achia sa me drittetè vet, vetehenè caλeɛon. S. Ambrosij libro 2. cap. 2.
Paragraph: 2 Ndate ξee, ò Regenij ku ù duk Küü üλ' i mrecuλuèscim, kjene tre Reegenij fort te dijtescim, ma teperè ndè Dijetè üjet, e kjene fissit se Balamit, issiλi profetiɛoj t' peganevet se cur te lentè aj üλ', persiperi prej Iacobit, kiscte per te lem Messia Chrisct', tù ù urξenuem chi pa manesse, te vejine meiu fàle, tue i ndjekunè üλi. E assi motti mire fiλi kiscine vum sogietè per mbij Bjescket prej se Dalit, asctuchi si tè dukej üλi te banhescinè me dijtunè te paretè e ξeut, chi possi kiè urξenuem atüne prej Balamit, tè vejinè me aξeruem.
Paragraph: 3 Tue paam praa Regenijtè ketè mrecuλe, sciumè mot perpara profetizuem, ndè ciast' ù danè ξeut se vet, hippunè per mbij gni dorè Gamilesc, chij ù ξξojne, Dromas, ndè per te leetè fortè, ndè te ezunit' dittè, e nattè. Te trimbèξijetenè dittè mbassi ù duk, e mberrijnè ketà te tre Regenij nde Giütettè Ierusalemit, tue ù prijm giξξe here perpara, aj üλ' i maξ per mreculij, e i ndricim si gni tjeter Dieλij <Page: 28 >, issiλi possaa, e mberrini ndè Ierusalemt' ma nukè ù duk: ateherè Regenijtè, hijnè me pevetunè, kù isctè aj Reg' i rij chi isctè leem, tue ξξanè per se kemi paam üλ' e tijnaj prej se Dalit, e jemi arξunè me aξeruem.
Paragraph: 4 Ndè per keto fjale te rea, fort ù perɛie Giütetja e Ierusalemit, e ma fort ù turbulue Herodi, issiλi assi motti urξenonte ate Regenij; Küj tue giegiune keto fjale, mbeloξ mà te dijtescimitè vet, mei pevetunè, e me marre vesct chisc ξξoj te scruemitè scenjt, per te leemitè Messissè scelbuessit scecuλit. Ata te dijtescim' per gni goje ξξane, se Messia kisc per te leem nde te voghelet Giütet' te Betlemit per se kesctu iscte scruem ndè profetij te Michessè cap. 5. E ti Betlem ephrata e voghele jee nder mijetè Iudesse, prejteje mue ka me leem, aj chi te puscton Israel, e te dalete tijnaj ndjere se ɛani, dittescit se amesciuescime.
Paragraph: 5 Herodi me te maξ cujdes, e ɛeeλ tineɛe ξξirri ndaj vetehee te tre Regenijtè, e mbassi muer bucurè fiale, tue ù porositune atüne sa ma fòrt, chi te kξejine atüpari, tue i caλeɛuem kù do te kiscinè giettunè, ate Reg te rij, asctu chi endè aj te Vej me ju fàle.
Paragraph: 6 Unciuenè te tre Regenijtè, tue dale jasctè Giütetjet, se Ierusalemit, tue ù zmilunè prej Betlemi; Gnè se riu atünè ù duk aj üλ' i chiarè tue ù prijm perpara ndijerè mbatè vend ndaj Betlemt, ku isc lem IESU CHRlSTI; Ku per gni si emberrinè, hijnè ndatè vend te vobek; kù pò i prit e Lumeja Virginè, tue dijtunè ajo mirefiλi saa pò silλej ndè perξeet: Raanè mbè ghiugnè, e me ξunetij ndorè, chi Kjè, Aar, Chiem, e Mirre, e aξeruenè ndjere mb' ξee: e pak mbas andaj ù daanè andüj, e tue; bam Engieλi me djitunè Kξüenè tjeter vξejè ndè ξeetè tüne. Per se Herodi doj IESU CHRICSNE kerξij me vraam, chi te mossi mertè Regenijnè, andaj S. Khise, e chiarton tue ξξanè: O Herodi mizuer chisc drò se pò vjen ɛotüne? nuke merr' Regenijate dueketare, aj chi ep Regenijte Ckieλet.
Paragraph: 7 Urξenonte ligja chi grueja asso dittejè chi lente femijne, te mos dil jascte sctepijet, a as ndè kiscè me vottè; ndè lentè vajɛè per tetteξjetè dit, endè lentè Mascuλe per catterξjetè dit. Prandaj ù ndal Virgina fort e lumè ndatè te vobek vend kù leu IESU CHRISTl, per caterξiete dit ndonessè nuke kje mbajtune, me ezune prate lig, tue kjanè Ama e Hüijt, issiλi vetteij bantè lijte, desc as già mangu me scerbüem giξξe sa isctè urξenuem, per te na ξane neve scembeltürè. Possi endè Giuξijuet, te mossè vrissinè, per se pò cpriscentè lijne tünè, Page: 29 possi bane ndeuone IESU CHRISCTIT.
Paragraph: 8 Mbass' catterξjete ditsc, scpuune atè scenjt Kerξij ndè Kiscete Tineɛot possi parebijrre lem te vetne te Vogheline: per te mbusciune ate tjeterine urξene te lijssè, issiλi urξenonte: sa parelena t' iscine leem nder Ieurejt, giξξe, te dukescine, e te scenjtenohescine ndè kiscetè tineɛot, tue scpuum ξunetij pensè sicla, te sijte iscine, peneɛate assàj kohè, e gni par Turtuje, ò Peλumba, asctu chi tu bij ndè mend Ieurejet, se per te dasciunite tüne vrau ɛotüne ndè Misijrt giξξe parelemitè, achia te Njereɛet, sa te baghetijssè ndè per giξξè Regeneijt', Asso diteje Vraua giξξè parelemite ndè ξeete Misirit, scenjtenoua, ata mue Num. cap. 8.
Paragraph: 9 Votte praa e Lumeja Virginè ndè kiscè, e possi hini me ate guur te pa c'muem ngrüke, i duel perpara i S. Simeoni, me Annenè Profettessè, issiλi possa e paa kerξijne, achia te bucure, e te ndricim, me voλendetè Virginessè, e muer ngrüke, ani mbas andaj possi Mieλema, nde te sosmitè jetessè vet, Kendoj atè scenjt Psalm', tue ξξanè: Tasc pò lescion scerbetuerre tand ò ɛot, possi fjala jote ndè Pach; perse paane süüte mij scelbimne tand'.
Paragraph: 10 Tue ndijem Herodi Regij Giuξijet, giξξe keto cafsce, per te mos dvaarune Regenijnè vet, sctiu ndè ɛemerè, i pà dasciuni miɛuer, me Vraam Chrisnè Regnè Chieλet kerξij: e tue mos dijtunè, se kù isc, bani àte cuvend per miɛüre, e te pandognitè ξimptunè me dvierrè giξξe kerξijtè, chi iscinè asso kohe leem, e kesctu bani, tue preem achia mije scenjtenè Martirè kerξij, ndè Giütettè Betlemit, e ndè ξeetè vet, düü vietsc, è poscte Gnichind, e catterξiete mije , etc. Atè gindèj ndèr tà IESU CHRISTI, e te vritej, ketu vret ajo Profetij, e Ieremijsse cap. 31. ɛani nalt' kjè giegiune, i anèkimit, e i vaijt, e i denesmesc se Rachaelit, chi vajtonte, te bij te vet, e nuke dooj meu ɛbuttune per mbij tà, per se nukè iscine.
Paragraph: 11 Nuke pò doj ende IESU CHRISTI me duekunè, ma mirefiλi, possà te kiscte lane, e mpsuem Ungijλè, e te vinhej mbe Crüjt: prasctu bani me dijtune S. Iosefnè, me Engeλine Gabriel, giξξe sa mbè scecuλit pò siλei endè ndè mendte Herodit: tue i urξenuem, chi sa ma c'pejt, prej Naɛarethi, tue ù daam, te veej ndè Missirt, e atü te ndalej, ndiere se riu, prej si te banhej me dijtune per tù kξuem. Gieg S. Ioseffi, e per gni si ù chiue nde per atan' terr' te nattessè, ù daa me Dialit, e me t' Amet, emuer uξene prej Missiri.
Paragraph: 12 Veenè roe ketu te dijtescimitè, nde saa te Page: 30 maξe vobeɛij gindescinè, S. Ioseffi me Virginenè scenjte, per se ξξote descmignenia, e Ungeλit, se ndè ciast ɛunè fiλ' vξene me votte nattene; possaù kjè ξξanè prej Engeλit: As patnè chisc mirrinè mè vetehe per uξe cachia te ghiatè: As ù ξimptè ɛemera, se pò lijne giaa mbrappa, cue mujtune meξξanè e Lumeja Virginè se, giξξè te miretè tem pò baagn me vetehe, tue passunè Crijuessine giξξe cafscevet ngrüke, issiλi me gni, banftu, gni mije scecuλa mundet' me Crijuem, e nuke ansctè possi Nierij giξξe sej i nevojscim, tue passune neuoje perditte, me te meξaa dierssè, me ɛanè gieλene, me te sijet te mbahej giaaλ, prandaj ka neuoje n' Dieλit, per ti nzeem ξeene, ti pieλe gieλene: Grigjet, ti mbelogne sctatne, me te tjera te pa gniehuna neuoje. Mà aj chi ansctè mbe Chieλt nalt' atjè Hüji me Engijt', possicunderse currai kanè neuoje; Asctu endè aj chi, me fee, speressè, e te dasciune anscte afferre Tineɛot ngittunè, kurre nuke duhej me passe neuoje.
Paragraph: 13 Achia sa chisc ξξotɛ Ieremia 12. Per se †ξa, et' Kechijvet ve' paret? e chisc ξξote Abachuchi I. Hescten tue cunderstuem i permpratenuemi, ma te derejtene se ansctè vette? Et Esdra 3. Aξξue ma mire po veperon Bagdatti, se Ierusalemi? Kejo pune giξξe cunder, ansctè sej bessójne Turitè, tue kjane vertet se Nierit i duhete tjetra, mà e mire jette: possi ven' roe Antagora: E se kejò jet{r/t}e, ansctè gni, lufte' si ξξà Iobi, spijrtenet Chieλet, venduem nder dü cunderstare chi jane Chielja, e ξeu: per te leftuem me Djemenit, te sijte matine me ciuem brijte, e maξesctijssè tünè, cundrè, Tineɛot: Prandaj me baam mire perket Natüressè, e pelchien volendetse sane, se siλet rieξ scija: e tue baam kech ndone t' isc ndè begatij sciume, giξξe here ka cujdes, e te ξimptune. Prandaj Teperkorete, e te delirete jane gheɛuescim, e te gni jetè, mà te ghiatte, possi kiè S. Ndoù, Hiλarioni, Romualdi, me te tjere, te sijte kaperzüene gnichind' vjet, Ma grükessitè, e te Deejmitè,scurtojne jetten' è vet, tue pessuem lenghime, te kercittuna kambesc, e nduersc, te mbusciunitè barcut, te vjeλè, te feλijm', jakij, te pa dijtune, Menij, e as ndogni voλendet, e scije, atüne deperton ɛemerene.
Paragraph: 14 ξξone te Dijtescimite, se te begatetè, mbeleξene begatij per se kane te maξe neuoje. Sa ma te pihene, achia ma fort descerohene vjenate. Perditte rittetè desciri, e neuoja etüne, tue mossu mbastuem giξξe achia sa rjepene, prej Rajescit, e Pronesc.
Paragraph: 15 Mà jò kesctu te vobechite, pò me düü Rξij, me trij Dele, e me gni peλambe ξee, tè copesctit tünej, cùrraj nuke desceroinè bukè, vene, e bulmet, tue passunè majaft giξξe hirit se sineɛot, me gni te plotte gaɛemend, chi nuke kane Perendijtè, e Vesirete. Ndo possi Page: 31 Regi Herod, issiλi nuke po mundej me gietrune vend, ndeper tmert chi pat se IESU CHRISCTI, te mossi hich Regenijne, kje prej krümbasc seλichiune, e ficune.
Paragraph: 16 Diogeni Cinik ξξej pehaarre chi bajteke me mengiɛune hetne, tue paam segni Nierij pò pij me Gruscta, tu e ξξane se nukè dijtà, se ɛotüne endè kessoje me paskaa bam mengij.
Paragraph: 17 Socrati ndè gni Panagiür, tue paam se Niereɛittè pò blejtekescinè, Qual, Arme, Zohe, Gure te pa cmuem, e te tjera cafscè; cioj duertè prej Chieλscit, tue ξξane, falemi TINEƐOT, as ndogni kesso cafscesc kam neuoje. Martiali 10. ξξà.
Verse: a Asdogni begatij ke me scpum nde ujete Ferrit;
Verse: b Pò duesciune ke me kjane bjekune mbe lundre
Verse: c Dobitessi, me te dobijtenit endè kane meu perɛiem ndè Terr'.
Paragraph: 18 Iku pra CHRISCTI ndè Missijrt' me te maξe vobeɛij; per tù vertetune Profetia, e Osesse Cap. 11. Prej Missiri ξξirra birre tem, e tue ezunè per kete sctek cuur' emberrini ndaj Giütettè Ermopolit ndè Tebajdet, perpara deresse assaj Giütet, kjè gni liss', forr' i nalte chij ξξojne Porfis, e atan' liss' aξerojnè ata te Pegane t' assàj Giütet, e Djemenite flissine, e pergiegine prej sì per sa i pevessine. Kü liss' per gni si emberrini IESV CHRISCTI, me t' Amete vet, jù prugn' me ghemba per ξee, e asso koheje, duele Djemenite sì, tue hijm forza, e spijrtit scenjt, ndè tàn', e per ma te maξe cmignenij te Anemikcut ferrit, kahe aj kiè aξeruem, dò ɛotünè Hüj me kjanè nderune; lekura, e gieξja t' atij lissi scendosckescine giξξe semugnenie Niereɛitè possi ξξà Cardinal Baroni, Asctu chi me mate maξe ξune te Djaλit, assisc se siλesc desc aj meu leuduem CHRISCTI, e scenitenit' e tijnaj te nderescine.
Paragraph: 19 Ndaj Giütet' e Eliopolit kù geλijti elumeja Virginè me IESU CHRISCNE ndè Missirt, anscte gni copesctè ku rjeξ Bagmi ndè te siλt Copesctè del gni Gurrè, atü ξξone se, e Lumeja Virgine sciume here pat laam IESU CHRISCNE kerξij, asctu endè petekaɛite tijnaj te vobeka. Gindete endè gni Rassè ku i ctrijnte perti terune. E jò vece ajo Gurre po endè giξξe te tjerate Ujena me te sijat' perɛihei ajò Gurre, patnè gni te maξe vertüt, sa giξξe lenghimete scendosckescine.
Paragraph: 20 Kur IESV CHRISCTI hini ndè Missijrt' giξξè ata Iξuje, tesijtè kjenè te pagniehune ndeper atan' Reξenij, e guresc, e drusc Page: 32 aξerohescine driξtine; e giξξe mb' ξee ù reɛuene. Isaia cap. 19. Ka me hippune ɛotüne mbij gni Nieguλè, e Ka me hijm nde Missiirt', e kane meu lekundune iξuit' e Missirit fachijet se tijnaj.
Paragraph: 21 Ndè ketè ξee achia te verbete, e te pegane geλijti Virgina e lume me IESU CHRISNE, ndjere duich Herodi: sa fettighe patne, e te Kechia, nukè mundete meu caλeɛuem. Mbas sctatte vjetsc duich Herofi e ƐOTüNE dergoj Engeλin' e vet S. Ioseffit, tue i urξenuem chi te kξegne me Dialit, e me t' Amet ndè ξeete vet te Naɛaretit, per tu vertetune Profetia e Oseessè; Tue dasciune ɛotüne chi giξξe te vertetescine tue kjanè gojet se tijnaj giξξe caλeɛnem. E prasctu S. Ame Kisce, feston ate ditte cuur kξej CHRISTI prej Missiri, statte dit ndè Caλenduer possi ansctè scruem ndè Martirolog. Romane.
Paragraph: 1 Hüji chiendroj nde sinagoghete Hüjenauet, e nder mjedist tüne. Hüjenate giukon Psal. 81. Pergiξξe vjet kisc ɛacon ɛ.üne IESU CHRISCTI prej Naɛarethi me votte ndè Ierusalemt' atü ndè kiscè me leuduem Hüjne Ate. E cuur kjè dümbeξjete vietsc ù godit ditene Pasckesse se e Lumeja Virginè tue kξüem prej kiscè, votte nde Naɛaret uξessè Graauet, è i S. Ioseffi kξej assàj uξè kahè kiscine ɛacon burrate. Nder kachia, e Lumeja Virginè Amè, cujtonte se i biri iscte me te S. Iosefne, e i S. Ioseffi cujtonte se isc me te lumenè Virginè Amenetij, ma mbassi, e mberrijnè mbè sctepij ndè Naɛaret paane se IESV CHRISCTI nukè isc me as ndognianet sisc; te dü mbetne fort iξune achia sà te caλeɛuem nuke kà. Tue drasciunè se Giuξijtè te mossè kiscinè vraam, andaj se Lumese Virginè achia i ndü kech, me te S. IOSEFNE sa pa manesse kξüene ndè Ierusalemt', tue lüpune per trij dit ndè per giξξe Giütet.
Paragraph: 2 Ketu venè tuè vum roè Dottoretè, se jascte se mbramejet ditte cur kjè gietune ndèr Dottoret, tue i pevetune, e tue i ndeghiuem te nderdümit' etünè, te paratè dittè, endè dittenè rij ndè kiscè ndè uratè. kohet ani se drekessè vej per düer tue lüpune gieλene (possi ξξone Teparetè urξenimevet frattenet lüpessè) ndè 6. lib. te Biblioteche Sac. ndeteè 18. caλeɛuer possi endè ndè mott' ma pijekune te tijnaj bani sciume here e ma tepere cuur peveti konak Zacheut. S. Luca 19. Ndeuone te tretenè dittè tue paam lettetaretè, mbeleξune ndè kiscè me Predicuem Page: 34 Polemit, tue ctieλe Profetijtè, e Profetevet, tue zgheξune dissa libra, te lijssè si e kiscine ɛakon. Atü ù auit i birij Tineɛot, e tue ndegniune nder tà per te ndeghiuem te nderdünat' e tüne, e possi ξξone, kjè fort hjeξune, reξ t' arξunit se Messijssè, tue ξξane se endè nuke isc arξunè; Per se ξξojnè Profetetè, se kisc per te arξune, me te Maξ te foortè.
Paragraph: 3 Esaja 30. 35. ξξotè, se ka perte arξune ɛotüne, e ka me kjane Giukatessi ünè, e Reg e kame na scelbuem; Mbè gni tjeter vend' ende ξξotè, se ka pert' arξunè me furij te maξe, possicur te chit ngojeje ɛjarm, e possicur t' arξunite gni t' maξi, e rembüescimi lümi per te cprisciune Gindne, essiλa mundon Polemn' e tijnaj, chi 'jane te peganete.
Paragraph: 4 Eccles. 16. ξξote per Messijnè, se Chieλja, Fundi, e ξeu, kanè per te driξtunè f†chiejet se tijnaj: per se aj ka per t' arξunè me te maξe Pusctet, e me te fortè te Maξ.
Paragraph: 5 Zacharia cap. 14. E ka me arξune ɛotüne Hüij em, e giξξe scenjtenitè me tan'. Asctu èndè Danieli ndè cap. 7. ξξotè se giξξe Polemesse, e Tribù, e Gind' sciume ghiuhesc kane me i kjane scerbetore. Pra nd' ansctè kesctu, ξξojne atà letterare, si mune jete se ansctè arξune Messia, e nuk' e scioffeme? Si nuke duketè? si mune jete se ende jemi Raje, e tjeter ξeu. Tue paam IESU CHRISCTI, se ketüne fjaleve nuke kic cusc pergiegjej votte paret, e chiendroj ndè mjedistè Dottorevet me gni te maξe niereɛij; Atü ani ɛuu fijλ' me ξξanè: Pò ù peves, Profetetè chi ξξone se Messia ka per te arξune mbe te Maξ te foortè; as ξξone endè per tan' se kapert' arξune i pervuuntè, e i butte? Gni Profetè as ξξà, ξξuè se bijesse sionit; gniè Regi üt ka me arξune, i butte, e achia i pevute, sa ka meù scerbüem gni Gomareje per te hijm ndè Giütett' tè vet. Esaia ani kaλeɛon per tant', se aj ka me pessuem t' iξunè, e tè per ɛanà endèvonè ka me kjane hjekune possi gni Ching mbe lteer ku ka me kjane sacrificu_, e vraam, e se aj nuke kame cele gojene per tù nekuem.
Paragraph: 6 Zacharia ξξotè ndè cap. 13. se e paa plaguem pergiegiune, e ξξone endè tè tjere Profetè possi Dauidi, depertuene Duerte mia, e kambete mia keto fjale sij merrini vesct jù? Pò ù peves ξξoj CHRISCTI, si mune pelchihene fjalet', e Profetevet achia cundrè? Vece se duhete meξξane se Messia ka per t' arξune düühere. Te parene herè ka per t' arξune i pervutè, e i butte, perse ka per tè arξunè me cperblem scecuλinè.
Paragraph: 7 Te düjtenè here ka per t' arξune Messia scelbues, i menijscim, i pusctuescim, e leudues' per se ka per t' arξune me giukuem scecuλine; Mos perɛiejni pra t' arξunit' è paree, me' Page: 35 te düjtet. Achia sa giξξe chisc kini fole ndjere ketù, duhete meu marre vesct' per t' arξunite düjtè, issiλi nuke cunderston, se aj ansct' arξunè, e se ansctè mbè scecuλit.
Paragraph: 8 E, ndè ξξonl se aj endè nukè ansctè arξune mbè scecuλit pò ù peves. Dauidi as ξξà se ɛotünè ansctè, i bessessè ndè giξξè fjalete tijnaj? Psal. 144. Gniè jauet' è Danielit ma ù mbaruenè. Nd'ù bjè ndè mend jane affere dü mbeξjetè vjet se ndè Betlemt', miessè natè, ù paa gni dritte, e maξe, e Reɛè, e mbè Chieλt, ù ndienè kankè Engjiesc chi ξξojnè dissà Barijvè sè Messia iscte lem; e atà votnè engrüke gnij Virginè chi, e kisctè lem, e aξeruenè.
Paragraph: 9 Assò kohej endè erξe tre Regia prej se dalit, tue pruum me vettehe tè meξa ξunetij meja fale Messijssè lem, tue ξξane se ndè ketè pjesse te ξeut tinè, kjenè arξunè, tuè ù prijm gni üλ'? ξξanè letteraretè, se kiscinè giξξè keto pune paam, endè se kiscine fole me tà. Tue ndjekune endè IESU CHRISCTI, ndè te pevetunate tijnaj, ξξà.
Paragraph: 10 Doe te me ξξojitè, à pattè giegiunè mbas catterξjetè ditsc', se erξ gni vajɛèɛè me gni kerξij ngrükè, e ndè kiscè ù fàl: e se Simeoni Prift' scenjt, e muer mbè duertè vet, e aξeroj, e ξξà fjale, me te sijat bani mirefiλi me dijtune, se aj kerξij isctè i verteti Messij. E ANNA Profettessè ξξà endè asctù: sciume sisc pergiejne, se e patnè paam, e se kjè forti hiescim. A e mbani endè mend, ξξoj IESU CHRISCTI, miɛürèn', e fortè; si duuer Herodi Dielɛit' è Betlemit, tue bessuem se ndèr tà kisc per te vraam Messijne, Chrijsct' lem. Mbetne te Ditescimitè fòrt mrecuλuem, e jasctè vetij.
Paragraph: 11 Tue kjanè ndè keto ligierate, Gniè e mberrini Regienescia, e Chieλse, e Lumeja Virginè MRII, bascke me te S. Ioseft'. Ajo ndè ciast lescioj süütè mbe te bijrte vet, e votte prej si pa manessè; e muer ngrükè, e sciume here e puξξi, e i ξξa: Bijr si naebanè nevè kesctù, Une è üt Atè, te kemi lüpune. Pergieg IESU CHRISCTI, ò Vergine, e Ama, eme, per se me kini lüpune? as è dini se me duhete, me mbasciune voλendetn' è Atit tim. Nder kachia ù daanè, e te tre vottnè ndè Naɛaret; e Kjè pervunte atüne possi ξξote S. Luca.
Paragraph: 12 Kesctu ajo scenitè sciocbenij geλitine ndatè sctepij te Naɛaretit, ndè te sijet IESU' CHRISCTl kjè ɛane; essiλa ani per duerte Engijet kjè bajtunè, e venduem ndè Lurij, kù sod ketè ditte, ansctè ndeeruem. E per se geλijti ndè Naɛaret, i patne ξξane Profetetè Kameu ξξanè i Naɛarenas.
Paragraph: 13 Tè maξ kjè pervutit' e IESV CHRISCTIT <Page: 36 >; issiki scerbente jò vece se lumessè Virginè s' Amessè vet; pò endè S. Iosefit, tue ξξire Ate chi Giuξξijte te mose vrissitè n'gure te Lumene Virgine MRII, tue i ξξane me kan' e kee: Andaj endè Virgina MRII i ξξà, Une, e üt Ate &c. tue mos guɛuem ndrüscej me e thirre.
Paragraph: 14 Kjè S. Ioseffi landetaar, nierij fort i vobek, e i derejtè t' sijλt' ξξone se IESU CHRISCTI giξξe here indimonte, me sciarruem, me preem, e tue baam ndè per sctepij giξξe duer punescit, e scerbetüre per te scerbüem t' Amene, & te S. Iosefne per te geλijtune.
Paragraph: 15 Nukè mundetè meu caλeɛuem me sa te delire, mbarscim, e urtscim ato scerbetüre te sctepijssè banke ajo femij. E ξξerrissine Giuξijte, i birij landetarit, per ta perbuɛune. Giξξe nattene rij nd' vrate per te na ξane neve scembeltüre, ndè se duhete me spenzuem mott ne. Ndè ketò ɛüre, e te tjera scenjtenij n'zanè, ù rit IESU CHRISCTI, ndjere mbe 30. vjet; Giξξe sei ani mbassi ù poch, e fort i mbucure, possi dukete gnij lettereje chi scroj Publio lentulo Senatit Romessè, issiλi per sciume ɛüre te Senatit kiè votè ndate piessè ξeu, cuur IESU CHRISCTI Prediconte, e ξξoj kesctu.
Paragraph: 16 Ndè keto motte, ansctè paam gni Njerij, fort i vertütscim, e i mire issiλi tascti pò geλi nder nee. I ξξone IESU CHRIST. Gindia, e ξξerressene Profeta i se derejtessè. Discipujit' è tijnaj i ξξone Birrij Tineɛot, küüj pò ngiaλen te Duekunitè, e scendoscen giξξè lenghimetè. Ansctè gni Nierij giξξe sej i ungine, e i pelchüescim. Ansctè i naltè ma jò pakuer, fort i hiescim, e i bucure atij chi e soditen. Ka gni fachie te tmerscimè, e te nderscime, e te dasciunè, ka flokete verξè si mbè tè kuch possi Aar. Ndjere mbè vesce, rjeξenè lemuem; vescescit e pjeteposcte jane rudè, si ma mbete verξè, e ja mberrijne ndjere nder krahe. I ka dam mbaλe si Naɛarenassitè. Ka gni baλe te pelchüem, e fort te bucure, pandogni lüe, mbucuruem me gni fachie, te bucure, e te ndeɛetè. Goja, e Hundete skane si banhene ma te mira. Ka mjeker te mbrütetè, asso fetüreje chi ka floketè endè ajo daam per mjedist, ma jò fort, e ghiatè: ka gni te soditune mbè tè maξ, e fort te nderscim. Ka süüt' e cuλuem, e te ndricim' possi dü üj. Ansctè i tmerscim cur chiarton. E cuur mpson fort i butte, e ngusceλues. Ndetè soditunit, i gheɛuem, me gni te maξe Njereɛij, curraj nukè ansctè dukunè se chiescen' Ma sciumè herè me kjaam. Ka giξξe giümtürete, te gnimenduna per scat, Duertè e ghiatta, e te derejtà. Krahete fort te bucure, flet pak, e me gnite maξe Njereɛij, e me masse te fjalevet, fort i bucure giξξe sej, per mbij giξξè Njereɛit possi ξξà Dauidi Page: 37 Ps. 44. I bucure fetüreje mbij giξξe bijt e Niereɛet Agostino in Psal.44: I bucure mbe chieλt: i bucure mbè ξeet: i bucure ndè krahenuer: i bucure ndore Prindet: i bucure nder te raffuna, i bucure tue grisciune mbè jetè: i bucure tue mos drasciune mortnè: i bucure tue lescine spijrtinè, i bucurè mbe te marret: i bucure mbe druut; i bucure ndè vor': i bucure mbe Chieλt.
Paragraph: 17 Kessi trajtimi, e bucurie n'sctatti, kjè IESU CHRISCTI kur kjè 30. vjetsc.
Paragraph: 18 Ioseffi jeurej endè ndè cafscet plaka te tijnaj, scruen possi ndiek per IESU CHRISCNE. Kjè ndè mot' tanè Iesussi Nierij fort i dijtescim, ndè mundemi mirefiλi Nierij me emenuem. Kjè chi bante cafsè fort te mrecuλuescime, e me giξξe ɛemere endeghiojinè Njereɛitè, chi ndichinè te derejtenè. Andaj sciume vette, achia Giuξijscit, sa se Peganesc, e ndichinè. Kü kjè CHRISCTI. Küj tue kjane prej Pilatit Chieffàlisse Gindse sane (chi e n'zintnè me bam asctu) Crüchiessuem; nukè ɛunè as ndogni sè tijsc, chi e patne dasciune se ɛanit. Mbij achia ù duk atüne giaaλ' te trettene ditte mbas mortijet se tijnaj, possi Profetetè ndrittune prej sineɛot, patne ξξanè pari, Gnie keto, e te tjera mrecuλij chi kiscinè per tù goditune. Pò rnon ndjere sod kete ditte fattossi emenij Kersctenevet, marre prej si, tue ndiekunè mirefiλi endè aj fiss'
Paragraph: 1 Kam me derξune vjenate per mbii te hetcimit', e tè rjeξunitè per mbij te ξξaatit, Isaia cap. 44. Tue ɛanè IESU CHRISCTl: te trijξietene vjettè te jetessè tijnaj, ɛuu endè fijλ' meu deftuem scecuλit, tue predicuem scentine Ungiiλ' è Lig, e per ma separi; sckoj prej Galileje nde Giudeet, pare giξξe punevet vette, te pagheɛohej prej S. Gio: me nabaam me dijtune se chisc na duhete neve pare giξξe cafsevet per tu scelbuem. Raa mbè ghiugnè IESU CHRISCTI perpara S.Gio.: ndè lümtè Giordanit meu Pagheɛuem. Ma tue gnioftune i S.Gio. se cusc isc, i ξξà: Si vjen' ò ɛot Kè une meu Pagheɛuem, tue passunè une neuoje n' teje? I pergieg IESU CHRISCTI tasc' Lej ò Gio. keto fjale, per se kesctu duhetè me baam.
Paragraph: 2 S. Gio. Praa tue pagheɛuem CHRISCNE, ù celne Chieλtè, è ù ndritt' scecuλi, e ù dòrg n' chielscit gni Peλumb' i barξe, possi gni Dieλij permbij krüete CHRISCTIT, Tue kumbuem n' Chielscit gni ɛaa i mrecuλuescim, tue ξξane: Küj ansctè biriem i dasciuni, me te siλt' une fort' pelchiehemi. Me keto fjale te Hüjenuescime prej Parijssi, anctè temelitunè scenteja Feja jone. E assi motti, endè, mbetnè scenitenuem, vjenat' è Giordanit, è me scenjtit te prekunitè tijnaj, muere fuchij, me scendosciune giξξe lenghimete.
Page: 39
Paragraph: 3 Prej Giordani, ù zmil IESU CHRISCTI prej sckretetije, atü me baam lufte, è mè munjtune, krüetè a giξξe Djemenet, chi giξξe cusc te dije, se Nierij armatissune, me S. Pagheɛim, ansctè i ɛoti me dobitune giξξe uscterijne Ferrit. Practu endè Te paa fèete, ndienè ketè scenjtè ndihmè tè Pagheɛimit, prasctu mè tè forta tè lutuna, lüpinè prej Priftenisc, S. Pagheɛim, per te mossi perpijm Ujtè per sctansè, essiλa pune atünè nuke epete tue, e lüpunè per ketè ranghe, e arresüe.
Paragraph: 4 Kejo sckretetij, ku gninoj IESU CHRISCTIT birij Tineɛot, ansctè nder Ierusalem, e Ierico, te siλenè vend tè kersctenetè sod ketè dittè emenojnè Catterξjetessèja, possicur mè thanè se atü gnienoj IESU CHRISCTI catterξjete dit, tue pessuem sciumètè tjera te Kechia, Erè, tè Ftofete, scij, Brescenè, Acuλè, pa mos paam curraj Njerij me süü, pa ɛjarm, pa sctepij, pa tè mbeluem, e pa ndogni ngusceλim, ndè mjedistè Dimenit, ndè giasctè dit ndè Caλenduer, ndjere mbè 15. dit ndè Fruer.
Paragraph: 5 Trè Anemich Miɛore ka Nierij mbe kete jetè, tè sijtè jane, Diaaλi, Misci, ò Giaku, e scecuλi. Eξξuessè maj merɛicimi anscte Misci, tue na perleftuem dittè, e Natte. Andaj ξξoj Profèta Dauid Psalm. 55. Giξξe dittene me sckeλi Nierij. Pergiξξe ditte bagnine lufte. Pergiξξe ditte, tue me sctüm me mundonte. Paali ndone iscte gni scejnt achia i maξ, sa kjè Rembüem ndjere mbete trettet Chieλ, Endjeua fiale te kξeλa, asgia mangu nekohete M' anscte ξanè mue Tendimi, i miscit tim Engieλi Satanas &c. Corit. 12.
Paragraph: 6 Kundrè ketij mpcattit' maξ tue dasciune ɛoti üne IESU CHRISCT' mena mpsuem si te kiscim per ta munjtune, hini ndè sckretetij mè gninuem, doj me ξξane, se per te pervum misctè tanè, duhetè gnienimi, asctu chi me te percorete gieλessè, te prugniej misci, tue ù perξaam ato avuλa te Kechia, se siλascit rjeξene giξξe mpcattettè.
Paragraph: 7 S. Giob cur te Bijte vejene kund' mbè gostè, bante sacrisitia, e sciume vrate, chi te ruhescine mpcattescit. Chitemos fejeijne Bijtemij. Scioffemè perditte ndè cafscetè kessaj jettè; Per se cuur epetè ujè gnij Peme percuer, mirefiλi specton se nzetit, se veeressè. Ma cur pa massè, i epetè uje nattè, e ditte. Asso balteje legnenè Bretech, Harξeja, e Pema ξξahete. Kesctu Nierij chi dò me sckuem motnè ndè hae, e pije; i bijgnene sciume te kechia.
Paragraph: 8 Possicunderse pra Grükessia; ansctè ranza, e sciume felichiesctiue, e lenghimeve: asctu endè prej gninesseje, rjeξene sciume vepera Page: 40 te mira, e jò vece ban mire spirtit, pò endè corpit, tue i perξξam ato teperiza, e kelbaɛa, e ban Njerine giξξe sej, ma te Diaξtè, e te lee.
Paragraph: 9 Scioffème nder keta Maλessoret tane giξξe sej mate scendosce, e te foortè, se Giütetassite. Kejo pune ansctè, perse voλendohene se paku me gni ξξember bukè meλakuchiè, e gni te pijme uje, Kaɛegniene possi Drenjte.
Paragraph: 10 Herodiani lib. 1. C_sarum. Scruen se Perendori Cesar August' desceronte fort me passune, ndè uscterijte tijnaj t' Arbenescete: Perse ξξoj se pessògnienè sciumè, e nukè druene per huu, e per het, e se janè ma ɛemerore se tè tjeretè. Possi dukete, se bani Leka i maξ, Scanderbegu, e 300. Machiedonas cunder t' pa gnieffunet uscterij te Xerssit. E ndeuone, (si persiperi) Maλessorete tane, te sijtè curaj nukè peruihenè ndjere nd' anet Sangiakevet, Chieffalij te gni kachi t' maξ i Mizuer, chi ban me djersune giξξe scecuλine. Ma kξejme mbè ligieratet tane, chi te dasciunitè te mosna largogniè.
Paragraph: 11 Tuè kjanè pra mpcatij Grükessijssè fort i pusctuescim, andaj jù duk mire Diaλit m'e perduerunè per Arme, tue ù scerbüem soje me tenduem IESU CHRISCNE; achia sa mbassi roξne 40. dit ndè gninessè, nukè munjti ma me duruem, tue paam cafscè achia te ree, si mundej gni Nierii giξξe ato te kachia me pessuem, tuè mosditunè mirè cusc isctè IESU CHRISTI, Perse mirefiλi nukè permettoj Hüji, i Naltè i Maξi, chi Diaλij tè dij Veperatè vet, per tè scelbuem Nierinè. Prasctu ξξotè S. Ignatij Martir se ƐOTÜNE desc chi MRIA Virginè e S. Ioseffi te vignine Cunore, chi te lemitè te sctemaghej Diaλit. Prasctù isctè Diaλi nderdomenè tue paam vepera, chi Njerij curraj nukè mundej me baam, digiej descirit' mè dijtunè, ate mos isc aj ξomse birij TINEƐOT, chi caλeɛojnè Profetètè chi ka per t' arξunè.
Paragraph: 12 Kur Diaλi nzitti Evene kjè ndè fetüretè Giarpenit'; Ma ketu mirefiλi kjè ndè fetürete Nierit. Tue mos caλeɛuem Euangelista ndè chisc duer petekasc kjè vesciunè. As giaa mangu mundemi me ξξanè (ndè per te maξ te ghaam chi ansctè nder te dü: ξξomse kje vesciune, ndate fetüre, e petek si aj scerregiuer, issiλi vjetit 1674. mb' Scodre doj me Pusckuem Murtajene, tue baam me bessuem t' verbetet, se aj Lenghim ansctè i giaλe, e se Nattenè dukej. Prasctu basckuem me sciume, chi e ndichine, giξξe Nattenè mb' Urete Buenessè, e te Drinaɛit, me chira ndeɛunc e pritke me sckuem; gni bregu mbè tjeterit. Mundemi pra me ξξanè, se Diaaλi kjè vesciunè possi Küj i sctijm me gni kessule Devesc dü kuut ghiattè ndjere mbe vescè sctijm; me gni Page: 41 kèssuλè Devesc dü kuut ghiattè ndjerè mbè vescè sctijm; me gni Hundè gni Peλambè ghiattè, hjekunè possicur te jù kisc se fortejet pendessè kesctù baam: Me gni fachiè fort tè zbeete, Me gni Terechie te perundürune ndjere per ξee; e me gni Mieker te c'prikme ndjere mbreɛt.
Paragraph: 13 Usctij Diaλi se po vinte si gni Dervisc se largu, cusc ka ngieruem ξeene, possi mbetune vξet; tuè fscijm Djersetè, e baλit, e te fachiessè, tuè ciuem süüt' prèj Chieλscit, kahè kjè reɛuem, ju avit Chrisctit, e i ξξà: Per se duron hunij ndè kute sckretetij, per se nukè mbà vetehenè giaaλ', e mos diss' pa mot. Endè jee birij TINEƐOT, banchi keta Gure te kξehenè ndè bukè, e mbà vetehenè. IESU CHRISCTI, me gni fjale, i hescti giξξè Renet' e tijnaj tuè pergiegiunè. Iò vece me Buke geλi Nierij, pò me giξξè fialè chi del gojet se HüJit. E tue dijtune mirefiλi IESU CHRISCTI se chisc kisc endè Diaλi per te baam, i ξa puscter chi ti prijn, e goditi, ndè majetè Kiscessè Ierusalemit, e i ξξà: Ndè jeè birij Hüijt reɛoù pièteposctè, Chi giξξe scecuλi te gniohe se cusc jee ti; Tue mos drasciunè aspak, pèrse Engijet vettè urξenoj Hüji per tüü &c. e mbe duer kane metè bajtune Psalm. 90. IESU CHRISCTI i pergieg Ansctè endè scruem: Nukè kè me nzitune Teneɛone Hüjne tand Deut. cap. 6.
Paragraph: 14 Perserij Anemicu i ferrit tuè i prijm, e scpuu ndè majete gni Mali, e i caλeɛoj giξξe Regenijtè e scecuλit, me Begatijtè tünè tue ξξanè: ti ap tüü nde rafsc me mè aξeruem. IESU CHRISCTI tue mossè dasciunè ma mè duruem nghiat, me gni ɛaa te tmerscim i ξξà: Sckò mbrappa Satanas' per se ansctè scruèm, Teneɛone Hüjnè tand ke me aξeruem, è atij Vetteme, ke me scerbüem Deut. cap. 5. Atehere iku Diaλi si kochieja, e Reffessè prej Ferrit. Tue mbettune IESU CHRISCTI, giξξe nder Engije, te sijte sdrippunè n' Chieλscit iscinè affere, me paam ketan' lufte te ree; e tuè i bajtunè gieλè mè duertè tünè trajtuem i ξane me ngranè tuè i scerbüèm pertochiark, possi Crijuessit tünè.
Paragraph: 15 Per ma tè mbramet fiale te kessàj ligieratè, me dukete se mire kisc me kjanè mè dijtunè, atè scembeltürè, tè gni Nierij Curtetari, t' pari, issiλi tendontè mè dijtunè prej gnij Nierij sè ndersciim, per tu baam giξξe i spijrtit, pa mos lanè mè kjanè giξξè i miscit. E peveti, se i duhej meu scerbüem per uξe, e urξenè, per te scelbuem. I pergieg: Chriscti i vobek, e unè i begatè; Chriscti gninuescim, et unè ghinè; CHRISCTI duesciune, e une bucurè vescinnè; CHRlSCTI ndè pessimè, e unè ndè gheɛimè, e bucurij; e pa ma kξüem fiale hescti.
Page: 42
Paragraph: 16 S. Gergur Nisseni ξξotè: E perse giξξè cusc jetessè vet, scrues ansctè: per scembeltürè duhete me ndjekunè Iesu Chrisnè; possi Apostuλi: e andüj me marre uξene, e viɛatè. Per detüre pra tè scelbuemit tine, duhete per giξξe ditte mè caλeɛuem ndè jettet tanè, cund gni vijɛè te ree, nde pèr tè siλet te mundemi meu scembeλüem jettessè CHRISCTIT; scembeltüra, e giξξe scejtenijssè, possi vette ξξà, unè jam uξà, e derejtà, e jeta. Prasctu mire na forzon i S. Augustini tue ju fale ndersè ɛotit tine, chi na dau giξξe se nderdümesc, e fettighesc, te siλene kiscim me passunè me nau dasciunè mè lüpunè, per te siλet uξe na duhej meu vum mbuξè ndeper matè skurtet chi ansctè, nder tè nderdüscimèt, e reneɛa per tè na scpuum mbè te lumt tanè, chi ansctè tè lumtè tè paam, e gaɛemendi i ame sciuescim ndè TENEɛ. S. Agostino Ser. 55. de Verbo Domini c. 4. Birij Hüijt tue nalzuem ndaj vetehè Nierinè ù baan' uξè. Eze ndeper Nierit, e ke me mberrijm ndaj Hüjnè: ndè per tàn' scò, e kè aj vè. Mos lüpè kahè ke mè mberrijm ke aj, jasctè sì; per sè me mos passune aj dasciunè me kjanè uξe, giξξè herè kiscim meu nghegnüè; ù baan' pra uξa kahè vè. Nukè ξξom tüü lüpi uξene, vete uξa pò vjen kè ti. Ciou, e eze me vepera, jò me kambè. Duhete pra mè ndjekune Chriscnè uξenè tane ndè scembeltüret, ma teperè ndè gnignesset Per se possi ξξotè i S. Vassi hom. de Ieiun. Gninessa ligietaretè, ban tè dijtescim: Gninessa Rogna, e Spijrtit: sciochij corpit i pa droe, e forza, e Armet, Trimauet: Fattossauet, te nzane, e scerbetürè. Tendimetè duòn; prej se ξimptuni te gaaton: me tè percoret geλi; Trajtimij Percorijsse ansctè gnenimi: Prifnè scenjtenon; Per se nuke ansctè permetuem scen. Mesce me ξξanè vece gnienuescim.
Paragraph: 1 Perserij IESU CHRISCTI kξej mè vottè ke i S. Gioanni, issiλi possi è paa, e kaλeɛojm e gisct, tue ξξirrè me ɛan' nalt': Gniè Kingij Hüjit, gnie aj chi pò hjek mpcattetè scecuλit Ioan. primo. Sciume Gind, ndienè ato fjale chi foli S. Gio. Ndonessè dü te Vettemè jò maa, e ndojne; Perse sciumè janè te griscmitè e pak te zgheξunitè: E ata kjenè discipuitee t' S. Gio. per emene Ndree; issiλi ani kjè apostuλè, e tjeterit nukè i dihetè emenitè. U ndale keta te dü gni dittè te ungine ndaj CHRISCNE, tue ndeghiuem fialen' e tijnaj, e te mrecuemluescimene urtij te tijnaj. Paanè pa ndogni te nderdüm se aj isc i verteti Messij.
Paragraph: 2 Ndreu giξξè gheɛuem votte mè giettune Pieterre, tè veλaane (issiλi ù baan' Apostuλè, e krüètè giξξè atij scejnti Cuvendi) tue i ξξanè Ndreu, se per te gnimendè, isctè, arξunè CHISCTI, e si e kisctè paam. Vottè Pietri kè CHRISCTI, e jù fal, issiλi i ξξà kendüj tutje te mos emenohete ma Pieter, pò Ceffas.
Paragraph: 3 Kessi mottemotti ndaj keta tè dü zghoξ giξξe scenjtenitè Apostuje, te sijtè kjene dü/mbèξiete. Pietri, Ndreu veλaɛenè, Iaacu, e Gionni te bij te Zebedeut, Filippi, e Bartolemeu, Matteu, e Thoma, Iaacu i Alfeit, e Iuda i Thadeut, Simon Cananeu, e Iuda Iscariot.
Paragraph: 4 Ietta e IESU CHRISCTIT, kjè achia scejntè, e delire, si duhej mè kjanè e gnij sceniti per mbij giξξe scenjtenit, e gnij Crout' giaλe, kahe rieξ giξξè scenjtenia; kjè jetta, e TiNEƐOT, baam Nierij, issiλi ndone muer Natürene Adamit, as già mangu nukè muer felichiesctijtè e mpcattete, ndè tè sijat mbet pegaam Natüra, e Nierit, ndè per mpcattetè t' paret Prindet tinè.
Page: 44
Paragraph: 5 perse desc me arξunè mè mengiɛunè lenghemetè tona, desc nder nee, me geλitune, è me ù perɛiem me te kjanèt tanè, per tè paam plagete tona, e me i mjekuem, andaj zghoξ gni uξe te delire, e te zgheξune, mè giξξè mendüretè mira; asctu chi tue ù ruejttunè nà si ndè gni passechürè, ta ndichim nder giξξè veperatè tijnai; Kesctu endè mè passunè durim nder te kechiat'.
Paragraph: 6 Keta scenit tè geλijtunè, pat me vettehè gni te maξe urtij te Parrissit, te sijene scelbuessi üne sdrippunè n' Chieλscit Prediconte giξξeve. Possi Mjesctrij giξξe seccuλit, e maj maξi, ò maj pari giξξè Patriarchevet, e Profetevet, prej sì mpsuem, e ndrittune, nder ato cafsce chi profetizuene, ndè jettetè tünè, possi ξξà Isaia. Unè vettè chi fola per gojete Profettevet, gniè e mberrina.
Paragraph: 7 Kiè IESU CHRISCTI, gni Passèchüre, e giξξe scenjtenijssè, me fjalè, e mè vepera, prasctu ξξà Kusc mundete me mè ndesckuem per mpcat? Dijeja, e Vrtija, pergiegiete IESU CHRISCTIT, per se nder sa ansctè Hüj, Vrtija è tijnaj duhete me kjanè, e Hüjenuescime, paa massè, è skagn', prasctu curraj nukè mundetè mè fejüem: Nder saa ani ansctè Nierij, kisctè endè gni dije fort tè kξeλe; ndè per tè perɛiemit chi kiscte me fjaletè Tineɛot me gni mendürè, chi ma curraj macuλuem te mos sciffej, e prej kesso vrtijc se paa massè, possi gnij fundit è gni Deeti t' paa massi, rieξ ajo Gurre e giaλe, e amesciumè, e assaj vrtij se Hüjenuescimè, e t' scenjtit ungijλ, tè siλenè mè gojet vet nae ka mpsuem, i lumi CHRISCT, tue nae scruem, e tue nae mpsuem, ndè ɛemeret tona, me vertüt' e spijrtit scenjt, tuè hjekunè ata tè fesctire e uξa jò te mira, te lijssè Plakè, tuè na ξanè fuchij meu scelbuem, me S. hijrt' vet.
Paragraph: 8 E mrecuλuescimè endè kjè mendüra, mè tè sijet Predicontè, e mpsontè, mbè gni anè fort vdob, e amblè; asctu chi te nghigniescinè tè mittunitè, te Vobechite, e tè pa dijtunite. Mbè tjeteret Ane iscine fjaletè e tijnaj fort tè naltà, e te kξeλa, asctu chi tè pervihescinè atà Maξesctoretè, e tè prehm' letterarè. sciumè herè scerbehej ndè Predikimetè tijnaj mè scembeλtüre possi Dauidi Kam mè cele ndè scembeλtüre gojenetemè. Ajo dorè Predikimi ansctè fort, e vdobbè per tè mpsuem te ma bucurè giegiescinè, e mirrine vesct', tue mbajtune mend' me veperuem nde kohete vet giξξè sa gojet scenjtè se tijnaj iscte atüne mpsu_.
Paragraph: 9 Mbsimij IESU CHRISCTIT, ansctè palza, e giξξè saa kanè mpsuem Profetetè, mè tè scruemit scenjt. Ansctè gni Drüü, me te sijλt' ciletè Dera, e nfsceffunè, e t' paa gnieffunavè uξevè, mè tè sijat scelbogniemè. Gni Dieλij plot mè Reɛè, chi dritten terrtè, e Page: 45 cafscete nalta te sjeteressè jette, e tè lijssè plakè ndè tè sijet, nukè kini me chiendruem &c. ξξà ɛotünè urξenimetè jo tè mira ξascè atünè.
Paragraph: 10 Ndonessè keto urξenimè scenjtè, te tijnaj, ndè per scenjtenijtè tünè, chi kiscinè ndè vetehee, e per tè maξtè deliretè tünè, iscinè te degnia meu ndjekune: Asgiaa mangu per gni vertüt ma tè maξe, desc endè IESU CHRISCTI scelbuessi ünè, mej forzuem, mè te paa gnieffuna, e fort te meξaa mrecuλij. Giξξè cusc tè mundej me gnioftunè, se vettè ɛotünè isc aj, chij bantè atè dorè mrecuλie, tue na temelitunè ndè scenitet fee.
Paragraph: 11 Mirefiλi kjenè mrecuλijtè, achia descmign', per tè bessuem, possaa banhescinè prej IESU CHRISCTIT. Tue ngiaλunè tè Duekunitè, Tue ndrittune te verbetitè, tue pusciuem valete forta te Deetit, me sciumè te tjera mrecuλij, te sijatè nuk' i bante nfscefaɛe po perpara ma t' dijtcimevet, endè t' pa ditunet, Michiè, e Anemichiè, Dittenè, e Nattene, kiscevet, e uξevet, Malevet, e fusciauet, me gni te veteme fjale, me duer, e me urate.
Paragraph: 1 Hüji vettè ka me arξunè, e ka mè scelbu_ neve, e atehere kanè meu celè süüt' et' verbènet', e vescet' e sciurξunet' kane meu happune. Atehere ka me kazü_ possi Dreni, i sckiepeti, e ka me kenduem Ghiuha, e nemezit. Isai. c. 35.
Paragraph: 2 Sciumè duer mrecuλisc gindenè, dissà te Natüressè; ò se pa massi, se maξi, ò se voghele; possi kjè Polifemi, Nierij per mrecuλè i maξ, pat mbaλè gni süü tè vettemè: Possi endè caλeɛon Virgilij lib. 8. Æneidum per Gigantate Siciliessè, te sijt' tue geλijtunè ndaj Malt' Etnesse, ò Vesuvissè, kahe del ajo flake, e tmerscimè n' ɛiarmi, tue chittunè jasctè achia pluhenè, e hijii' sa endè nder ditt' tona mbè Malete Arbenit resci hijn' fort sciume. Ata Ciclopè kjenè te paretè, Niereɛ, chi punuenè Hekurè &c. Hekurinè punuem kiscinè Ciclopete ndatè tè maξè scpeλè.
Paragraph: 3 Orioni kjè gni Gigant' achia pa massè i maξ, sa sod kete ditte ndè Giritt' vorrij tij puscton 46 Kuut' per tè ghiattè. Miλoni Cussar i foortè kjè dü cuttasc se vettemi i maξ: kahe ani duel fiala Mà i voghele se Miλoni. Pigmejtè chi geλijnè ndè ma tè meξaa Malè t' Indistanit, bagnene luftè per here me Corriliat, sciume here, tue mbettunè pusctuem, se siλescit aj chi emberrijnte me kjanè trij kambè giatte kiè mbajtunè per Gigant', prasctu ξξuhej, Nder Pigmejt nuk' ansctè mbaarè mè kjanè i voghele. Massimiliani Page: 47 kjè achia i maξ sa büleɛiketè, e se sciochessè, i scerbejinè per unaɛe. Fileta Poetè, kjè achia i hoλe, sa i duhej me bajtunè Plumb ndè kepuzat te mosse baantè Eera.
Paragraph: 4 Ndè gni ξè iscinè dò Proscma, te sijtè nderrohescinè ndè sciumè fetüra, here te ghiatte, here trij skagnesc, here rottuλare. sciumè herè ani, ndè dissa pjessè ξeu, ka resciune Lesc, Giak, Tamblè, Misc, Gurè, Baltè, e ξe, possi caλeɛoinè sciumè letterare.
Paragraph: 5 Te tjera mrecuλij janè te mbfceffuna te Barenauet, te gurevet, te ɛogieet, te Pesckut, lissavèt, e tè croenavet, se sijasc janè plot letterate: ma tepere te Mjechijvet. Remora pesck i voghele ndalen gni Galeè, essiλa mè vela celè, e mè Remba vè tuè voɛtunè
Verse: a Io possi lundere ndalen cur prej se dalit Eera ctrim tortatè.
Verse: b Ndè mjedist, Remora, Ujenavèt
Paragraph: 6 Te tjera mrecuλij janè tè ɛanatit, possi jane ato te sctattè mreculij tè scecuλit. Nder te sijat maj maξi mrecuλe, ansctè Giütetja, e mure Bagdatit, temelissune mbatè vend' ku Nembrotti trajtoj, Sogien' e Babelit, kahè ani muer emenite Bagdat, muret' e kessaj Giütet kjenè ghiattè gjascteξjete miglia: giane, penseξjete pasc: e nalt' düchind pasc. Kjè traituem tuλesc, e kelchiereje, liξunè endè me gni dorè pieghuλè, sè sijet assò koheje, kjenè sciumè Lechiengna plot. Copesctignetè, e Bahcetè, chi kjenè per mbij muret, e Archivojet, iscinè ma te nalta se Giüteteja. Pat gnichind düer giξξe Rembje, per mrecuλè punuem kjè reξξu_ me gni fosse ujenasc, possi gni lüm i per cuerscim. Mbij dütetjere lümenasc, se mbeξejsc, chi i sckojne per nghiat, chi kjenè Tigrì, & Eufrati. Aristoteli ξξote, se mbassi kiè hijm' Dariu Reg mbrenda, mbas trij ditè, ù ndiè cundrueλ' Giütetse, se iscine mbrenda Anemijtè.
Paragraph: 7 Colossi Rhodio kiè gni statue Rembje scecruem Dieλit, achia, e maξe sa kaperzentè giξξè Sogietè, e Giüsetsè, e marinarete chi vignine se largu, paakescinè Fanaale chi kiscinè ɛacon me vum mbè krüete tijnaj me flaka te ndeɛuna, gnichind, e penssèξjetè leghe, ma sciume se pense dit larg; E cprisci gni tremek. Kuur kjè marrè Rhoda prej Turscit, kjè prej kessisc marrunè Rembja e tijnaj per mbij nandechind Deve.
Paragraph: 8 E tretta mrecuλij kjè Piramida, e Missirit ndè trajtimtè mrecuλuescim te sajnaj kjenè n'zanè per gniɛet vjet, gni chind, e sctatteξjete Njereɛ.
Paragraph: 9 E katerta mrecuλij kiè Mausoleu, i Artemisiessè Regenesce, kü vorr' temelitunè per mbij Page: 48 giascteξjete e giasctè sctüλa mbucuruem' e nder gnianet, e nder tieteret iscine sctatteξjete, e catter kambe largh. Cioj ketè mrecuλe Regenescia persiperi, per te pomendunite Mausoleut burrit vet, chij duich i gniome.
Paragraph: 10 E pensta mrecuλij kjè kisca e Hanesse, essiλa kjè trajtuem prej Amaɛonasc Graa. Kjè ghiattè catterchind, e gniɛet, e scattè kame. Gjanè düchind, e gniɛet. Iscine gnichind, e gniɛet sctüλa, ghiatte scatteξjete kambe, falune prej scume duersc Regenijsc te peganesc.
Paragraph: 11 E giascta kjè gni scembeltürè, e Iouit baam giξξè, me Auoj achia e maξe sa kjè baam ndegniunè, jossè nukè kisc me miujtunè me nzane Kisca.
Paragraph: 12 E sctatta mrecuλij ansctè Soggia e Farit, ndè Giütetè lümit Nil. Ndiere ketu mrecuλijt' e Natüressè, e te mjescterijssè.
Paragraph: 13 Te tjera mrecuλij janè tè hirit, te siate vecè ɛotünè i ban Psalm. 71. Issiλi ban mrecuλijtè vettemè. Kesso duer mrecuλije bani IESU CHRISTI: andaj tuè ndijem S. Gio: se iscinè mbeleξe reξ CHRISCTIT gni uscterij, te Sckjepetè, te Verbetè, e giüturima, e te Djemeunem tue scendosciunè giξξè mè mrecuλij, chi rieξene vecè doretsè SINEƐOT vun' roè, e ξξà, se Kü ka mè kjanè ɛotüne miscenuem, e pa manesse dergoj Discipuijt' e vet, me pevetunè Chriscne. Ati jee chi ke per t' arξunè, ò tè pressemè tjeter?
Paragraph: 14 I pari pra mrecuλè kessò doreje, ù godit ndè Cana Gaλiλet, mbassi pat IESU CRISCTI; Zgheξune sciumè Apostuije, chi ta ndichinè, per tè vum te parènè temel scenijtese Fessè sanè. Mbassi pat atüne cele Hüjenijnèvet me fjalè chi gojet sè Njereɛet nuke mune delinè. Mbassi e pat i S. Gionni kaλeɛuem me gisct', tue ξξanè mɛaan'. Gniè kingij TINEƐOT &c. Tuè pagheɛuem ndè lümtè Iordanit. Mbassi i pat kaλeɛuem Aati amesciuescim me ɛaan' Chieλscit, me scejntinè spijrtinevet, mbè fetürert Peλumbit. Mbassi pat permettuem, meu tenduem ndè sckretetij. Mbassi pat predicuem sciumè herè ndè Iudeet, cuur kjè trijξjete vietsc, ndè 6. dit ndè kaλenduer, ù godit ndè Cana Gaλiλet.
Paragraph: 15 Kjè grisciunè Iesussè, e Discipuijt' e tijnaj Gio: 2. Pò bahescinè dò Darsmè nder ditsa Cuscerign, te CHRISCTIT prej Ame. Griscnè IESU CHRISCNE, bascke me tè lumenè Virginè, e Disciptuijtè tijnaj. Desc mè vottè per se assi motti gindescinè dò duer Heretich, tè sijtè ξξojnè se martessa iscte mpcat. E jò vecè nukè permettojnè, chi gindja te mos martohej; pò endè dojnè me daam te vumitè Cunore, andaj CHRISCTI. Vottè mbè keto darsmè, jò per tè ngranè, e pijm pò per tè scenitenuem Martessenè, e per tà n'ciuem mbè Sacrament, tue liξunè te dü paartè <Page: 49 >, mè gni Nüè, te paa zghiξunè. Chisc Hüij liξi, Nierij temosse dagne. ξξa IESU CHRISCTI.
Paragraph: 16 Nukè i bijeme mboh se Virgenia ansctè gni vertüt, e Hüjenuescimè, ndeper te delijrtè sajnaj. Mà perse nukè mundemi mè ɛanè bessè giakut tinè, issiλi nder anemijt tanè ansctè ma i fesctiri, prasctu ξξà i S. Paali ma mire meu martuem, se meu djeguuè, achia saa giξξe cusc, tè voλèndohetè, se grismit se vet, e tè gheɛogne f†tnevet nder giξξè te kechiatè fatevet chi mundenè meu arξunè cunder.
Paragraph: 17 Socrati kiè martuem, e pat gni Grue giarpènuscè. Kejo sa dohere chi aj i Urti letteraar, kξentè ndè sctepijt' vet, e prit me gni furij, sa burri tue hijm ndè sctepij, i dukej se pò hintè ndè Ferrè: Gni herè kjè achia percujdessunè prej se sciòchiejet, sa tue mos munjtunè mè duruem ma, duel jasctè sctepijet, giξξè farmacuem, e bani mè ndegniunè, mbè tè daletè sctepijssè mbe gni selij. E sciochieja tue paam ndegniunè, mbe deret, muer gni Kussij mè ujè te Turbuλè, e ja derξi per mbij krüè t' sciojt'. Issiλi me ɛemerè te fortè, kξej ate menij ndè ghaɛ, tue ξξanè se cusc nuk' è dijti se mbas bumbuλimesc, vien Brescenè, e Scij, e me atè ghumezij pusctoj ate cujdes.
Paragraph: 18 Vottè praa IESU CHRISCTI mbè Darsmè, kù mengoj vena, et' è Ama fort, e ξimtescimè, ù kξüe prej CHRISCTIT, e ju lut tui ξξanè. Bijr ù soss' vena. CHRISCTI ɛot i pergieg; Ani prasctu? Ama fort, e scenjtenuescimè pa mossu reɛuem scperessèje, ξξà scerbetorevet; giξξè sa tu ξξoetè, baniè. IESU CHRISTI, atehere ndeper te lutunatè, se ngusceλuemessè Amèssè vet, urξenoj scerbetorevet, chi tè mbuscinè giasctè Sctamba mè Uje, tè siajtè possa kjenè mbusciunè, urξcnoj IESU CHRISCTI chi assòsc, te epej vena Darsmorevet, tessiλenè possi e pa Starisfatti, se vena isc ma se miret dorejè, chi mundej me kjanè, ndesckoj ξanderrinè, per se kisctè mbluem venen' e mire, mbas giξξè ranghesc, e ghaɛemendesc, tuè kjanè ɛakoni ma se miret venejè meu ξanè ndetè ɛanet fijλ Darsmorevet.
Paragraph: 19 Ajò Gind' tuè paam gni mrecuλè chi curraj prej Njerij nukè mundej meu baam, bessuene se mirefiλi IESU CHRISTI isctè i verteti Hüj miscenuem, e arξunè nder nee per te na mpsuem. Muer fjala giξξè ξenè, assi mrecuλi, tue desceruem Regenijte, e ɛotenijtè meξej per ta paam, e me passè mescerièr prej sì, possi dukete kesso letereje se Regit Abbagar': possi ndiek <Page: 50 >
Verse: a Abbagari Regii Edessessè, Iesussit scelbuessit lum, Issiλi ansctè dukunè ndè Misc te Nierit ndè ξeetè Giütetsè Ierusalemit.
Verse: b Kam ndijem tè meξa mrecuλij per mbij lenghimet, chi pò scendoscen pa mengij. E ka arξunè Fjala se pò ndritten tè verbetitè. Se pò ban ime ezunè derejt tè sckiepetitè, e se pò scendoscen tè zghiebetite. E se pò scendoscen te Djemenuemitè. E se pò scendoscen mate mèξaa lenghime, e plaka. E se pò ngiaλen tè duekunite. Tuè ndiem unè keto fiale, chi pò flittenè per tüü, pò cujtogn' se jee Hüij sdrippunè n' Chieλscit: ò se je birij TINEƐOT t' giaλit, tue baam ti cafsce kachia, te mrecuλuemè, e te meξaa. Prasctu bana me tè scruem ketè letterè, è me tu lutunè me giξξè ɛemèrè, tè merɛitesc, e te vignsc me me paam, e te me scendoscisc kessi lenghimi issiλi sciumè mot se po mè mundon. Kam endè giegiunè, se Giuξijtè tè kanè zmijr, e fort pò murmurojnè, e leftojnè per veperatè tua, e po te descerojnè te forta te kechia. Une kam gni Giütet, essiλa ndonè ansctè, e Voghele, ansctè as gia mangu plot, e na mbaston per neuojetè tua, e te mia.
Verse: c Mbè ketè mendürè pergiegi IESU CHRISCTI ɛoti ünè Kessaj lettere.
Verse: d I Lum je ti ò Abbagaro, persè tuè mos mè passunè paam, kee bessuem tuè kjanè scruem per mue, se ata chi kanè mè mè paam nukè kanè me mè bessuem: E kanè me bessuem, e meu scelbuem ata chi nukè kanè me mè paam. Per chisc me scruen, e desceron, chi unè tè vign me tè paam, duhete me dijtunè, se pergiξξξe sa jam derguem, duhetè meu vertetunè ndè kete pjessè ξeu ku pò geλign unè: E mbassi te jene mbusciunè, kam Page: 51 per te kξüem ke aj chi me kà detguem. Kè, si te vette kam me te derguem gnia Discipuisc se miisc, issiλi ka me te scendosciune assi lenghimi, se maξi chi pò dergie, e ka me te ξane scendet tü, ende atüne chi jane me tüü.
Verse: e Keto lettera gindene nde Eusebit Cæsar. lib. 1. cap. 15. issiλi ξξote se i giet nde Biblioteket' te Giütetse Edessesse me caλeɛimete Regit Abbagar, e ξξote se kjene scruem mbe giuhete Sirianet, te siλatè aj letterar, i kξej mbe ghiuhete Gerchijssè. Giξξe sa kje scruem ndato lettera; e permettuem prej IESU CHRISCTIT, kjene mbusciune mirefiλi, mbassi hippi mbe Chieλt, possi scruen Eusebi. Per se dergoj gni assisc sctatteξjete Discipuiisc, Tadeune, nde giütete Edessesse, e scendosci Rejne me giξξe te semutit chi giet nddate Giütet t' Edessèsse tue i ndrittune, e tue kξüem prej scenjtet Feesse ƐOTIT TINE IESU CHRISCTIT.
Paragraph: 1 Mbass' assi mrecuλi chi bani IESU CHRISCTI ɛoti ünè nde Canet' te Gallilessè, andüj me dissà discipujè, e me te Lumene Virginè MRII t' Amene, vet ù da, e vottè ndè Giütet t' è Caffarnaumit, andüj mbajti prej Ierusalemi, me baam Paschetè.
Paragraph: 2 Mbassi hini ndè kiscè, paa venduem Treghetaretè, te sijtè pò blijnè, e pò scisine, Chiee, loppè, Delè, e Peλumba, me tetjera Treghetij. Asctu endè paa sciume Trüessaɛe plot me peneɛa, chi dantè ajò gind' Vobeɛijssè per camatè. ξξotè i S. Gio. si pa CHRISCTI ato punè; Dreξi gni toortè düü fjesc, ɛufiλ mej perɛane, tue i raffunè, sa giξξè i chitti jasctè Kiscet, me ato baghetij, e Treghetij te tüne.
Paragraph: 3 Dottoretè ξξonè, se cur bante IESU CHRISCTI ato pune, i dilinè n'fàchièjet Reɛe possi prej Dieλit se Chieλet; e ndone isctè vetteme cundrè gnij uscterij Nijereɛisc, as gia mangu s'ghuzoj cusc mei kξüem fialè, ò mej chiandruem.
Paragraph: 4 Nder cachia votne Chieffalijt' e Priftenet jeurejet, Muftitè me giettune CHRISCNE; tue pevetunè, per se bante ato pune, tue passune ɛotünè urξenuem, chi Nierij te ape gni scegn' curtà aξeronte. IESU CHRISCTI pergiegi atünè tue ξξanè Renonie kete kisce, e chittenie per ξee, se ndè trij dit se riu, e bagn', e veen' mbè kambe. Doj mè ξξanè per Kiscetè sctatit vet, e per S. Fee, nde per te sijet pò cpriscej ajò e Jeurejet. Ke mej cprisciune, e ma nuke Ke mej godittune, Dauidi.
Paragraph: 5 Ma jeureitè tuè mos marrunè vesct lijnè, ɛune fijλ' m'è perbuɛune, tue ξξanè, se ajò kisce kjè trajtuem per 46. vjet, e si mundej per trij dit mè cprisciunè, e me godittunè.
Page: 53
Paragraph: 6 Ndatè Kisce mirefiλi hini IESU CHRISCTI me predicuem per giξξe ditte Pasckeje, tue kξüem sciumè gind' me ato tè meξaa mrecuλij, chi bante per ditte. Nder te tjeret ù kξüe prej S. Fee se IESU CHRISCTIT, e bessòj sè isc birij TINEƐOT, Gni Nierij fort' i ditescim, ei pare, emenuem Nicodem, me te sijλt kscijλoj CHRISCTI: gni Natte t' ungine, tue i caλeɛuem, e tue i mpsuem cafsce fort te kξeλa, e sè nukè mundej Nierij meu scelbuem pa scejntit Pagheɛim; Andüj ù da CHRISCTI me gni sciumiz' gindje chi e ndichientè, e vottè jò fort largh, mbè gni vend' emeunem Enon, kù iscinè sciume ujena, e pò Pagheɛontè i S. Gioni. Atü endè IESU CHRISCTI; ɛuufiλ me Pagheɛuem jò vettè, pò perduerte Apostujet.
Paragraph: 7 S. Hieronijmi ξξotè se tue kjane Herodi Reg i pusctuescim, per te giaaλt' t' veλaat' Filipit, i forzoj ketij Gruene, essiλa i kjè Cunatè. Nder kachia S. Gio: me te meξa predichimè, ndesckonte Herodnè, atè λescion te Cunatene, ete hich ate te forte scanduλè ndeper ξeet, chi i veλaj muer Gruenè t' veλaat' per te giaλt' tijnaj. Herodiana, e sciochieja, e vertete e Filippit, rembüem prej Herodit, tue mos dasciune, as mbè ndogni mendüre meu daam; tue i passune anda meu ξξirre Regienesce, vu krüete me giξξè fuchij, me sctijm ndè menij, te S. Gio: me Rejt', issiλi per tè voλenduem Regenescenè te maλèkuemene kunatene vet, bani mej prem krüetè t' S. Gio. possi ansctè scruem ndè jettete tijnaj.
Paragraph: 8 IESU CHRISCTl, tue paam se prene te S. Gio. ù larguè assi vendi, e votte ndè Gallilet, tue ju dasciune me sckuem ndeper Samarijt', e gni dittè, tuè kjanè fort mbettune ndegn' mbe gni Puss' tue ù pesctetunè. Apostuijtè nder kachia votnè ndè gni vend, ò Giütet mat' afferene per tè blem già cafscè me n'grane. E IESU CHRISCTI, chi dij mirefiλi, se mbatè vend' kisc per t' arξunè gni spijrt i denuem, mè n'zierrè Ujè assi Pussi, nuke desc andüj meu daam, pò, e pritti per ta ndrittunè ndè S. Fee, e per tà kξüem possi u'godit.
Paragraph: 9 Emberrini gni grue Samaritanè, essiλà isc Iξuλatrè, e kisc passunè pensè burra, e aj chi gheɛontè, endè nukè isc i sajnaj: achia i predicoj i lumi scelbues, sa e kξej prej Sineɛot, e bani Apostuλenè vet: Per se ajò possà kξej ndè Giütet vet ɛufiλ me predicuem, me te maξ ɛeel, Feen', e speressèn' e mè tè maξ frujt, t' atünè t' vobechie spijrtene.
Paragraph: 10 Tuè ù dam andüj IESU CHRISTI, vottè ndè Canet, ku kξej Ujètè ndè venè, Page: 54 atü erξ gni Reg, issiλi kisc te bijrre semuunte mbe mort', prej giütetijet se Caffarnaumit, tue lutunè, chi IESU CHRISCTI te degnohej me votte per ta scendosciunè. Tue i ξξanè. O' ƐOT eja paressè embijr te dvessè. Scelbuessi, i ξξà: Ezè se üt biir ansctè giaaλ, e scendosc. Muer vesct Regi, prasctu pa manessè kξej mbè sctepij, emb' uξee giet dissa scerbetorè, tè sijte pò vigninè mei ξane ɛiharich, se i biri isctè scendosciunè. Peveti Regi, ndè chisc kohe isc ndiem ma mirè; Giet se asso koheje chi CHRISCTI i urξenoj me kξüem, se kisc pertè giettunè tè bijrre scendosciunè. Prasctu bessoj Regi, e giξξè sctepia e tij, eu kξüe prej Sineɛot; e scelboj.
Paragraph: 11 Andüj ù daa IESU CHRISCTI, e votte ndè giütetè Caffarnaumit, e predicoj Sinagogessè jeurejet, e atü scendosci sciume te semuntè, Andüj ù perda ɛani ndeper giξξe Soriit e giξξè sa te semuntè, i bijnè perpara, giξξe duer lenghimescit, giξξe i scendoscente. scendosci nder te tjere gni Grue te Djemenueme, tue urξenuem Diaλit te pusciogniè, per se emenonte IESU CHRISCNE tue ξξirre scenjt. Ma i lumi CHRISCTIT nukè doj ta leudojnè Djemènitè. Kesctù endè giξξè Nierij, nuke duhetè meu leuduem prej Njereɛisc se kechijc.
Paragraph: 12 Hini ani IESU CHRISCTI ndè sctepijtè se Vjeherressè S. Pietrit essiλa ictè fort semuntè eξξesc. Scelbuessi urξenoj eξξevet, chi ta laanè, e ndè ciast', ù scendosc, e i scerbej mbè trüessè. Ani Prej natte mberijnè sciumè anesc se scecuλit, sciumè te Dijmenuem, e sè tjeresc lenghimesc, per tè giettunè IESU CRISCNE ndatè sctepij, issiλi tue vum dorene permbij krüe giξξe i scendoscente.
Paragraph: 13 E perse perditte pò sciumohej gindia, e te semuntitè, chi endichinè, nuke lijnè, te lumnè CHRISCTIT, me pusciuem, prasctu zghoξ dissá, Apostujè, e Discipuje, e tue hijm me tà ndè gni Barche, ù da andüj, e votte nde ξeste Gerassènet, issiλi isctè cundrueλ Gaλiλessè, e tuè velizuem, ù largue barca prej se kξeλi, atü tue uciuem gnie e maξe Ere, pò pericuλontè barca meu mbüttünè.
Paragraph: 14 IESU CHRISCTI nder kachia pò flij ndè Barchet. Apostuitè tue paam se Barca pò doj meu ξξüem, me te maξe tmer echiuene, tue i ξξanè: Oɛot spettona neve se pò duaremi. Scelbuesci pergiegi, chisc droni ò Niereɛitè pakè ndè fee, e tue ξξanè fjaletè ù ciuè mbè kambè, e urξenoj Eerevet te pusciojnè, te siate ndè ciast' pusciuenè, e Deti ù pajtue, e ata chi iscinè ndè Barchet, fort ù mrecuλuenè, tue soditune gniani tjeterine. Tue ξξanè cusc ansctè aj chi urξenon, Eerevet, e Page: 55 valevet Dettit, e igiegiene; Ndeuonè barca mberrini ndè Lemaa e CHRISCTI sdrippi mb' ξee.
Paragraph: 15 Nukè kisc mirè pusciuem, e mberrinè dü tè Djemenuem perpara, possi ξξotè S. Matt. Keta geλijnè ndè dò speλa ndaj do vorrè tè duekune, e bagninè te meξatè kechia, assaj gind, se peganè chi sckojinè uξessè, giξξè ndè furij, e Terbuem possi chientè, keta duele perpara IESU CHRISCTIT, tue ξξirre, mɛaa, e fort tue ù nekuem, chisc ke mè nè ò IESU CHRISCTI birij TINEƐOT t' maξit, t' giaλir? Ku kjanekè arξunè me na munduem pare heresse.
Paragraph: 16 Iscinè afferè dò Grig ξξijsc, andaj ξξane Djemenite IESU CHRISTIT; nde na nzier kessi Njereɛisc, lesciona te hignemè ndè keta ξξij. Te sijene pune IESU CHRISCTI jau permetoj, e ndè ciast hine ndè ξξijt. Te sijte giξξe tue hijm ndè ujè, ù mbütnè. Tuè ù ndiem ajò pune per giξξè vend, fort ξeu ù tmerue, e votte meju l'utunè, ate dahej assi ξeu, tue arξunè kech assàj Gind se vèrbete ma fort me duierre ξξijte, se te scendoscescinè ajò Gind' etünè prej IESU CHRISCTIT. Issiλi perti ngusceλuem, hippi mbè barchet, e perserij kξej ndè ξectè Caffarnaumit, kù scendosci sciumè te semunte possi kisc ɛacon.
Paragraph: 17 Atü ù mbeloξnè sciume scriba, e Farrisej, letrerarè, te jeureiet, ndè gni sinagoghe per te pevetune CHRISCNE, pcr se ɛani, i mrecuλiuet tijnaj kisc depertuem tè cater' anete ξeut, e ù mbeloξ, e maξe gind' me giegiunè, e me paam, †to te meξa mrecuλij, chi bante IESU CHRISCTI, issiλi tue fole me scribet, e letteraret jeurejet, mberrijne catter vettè, tè sijtè bajtekescinè mbè vich gni Nierij giüturim, e Paralitich. E tue mos munjtunè keta me hijm ku isc CHRISTI nder atè sciumizzè, hippne per mbij lepoɛat', è tue zbeluem, te sctruemitè, e vune CHRISTIT perpara liξunè, me dissa torta; scelbuessi tue paam te plotette feessè, e te dasciunite e atüne Niereɛe, chi e kiscinè pruum, urξenoj Paraliticut, tue i ξξanè, sceperè bijr se mpcattete tua jane lijruem. Ajò fjalè kjè gni te maξ te perɛiem nder atà letterare te pa fee, chine me ξξanè, nder vetehe, Kü pò truen. Cusc mundetè curraj me lijruem mpcatetè jasctè sineɛot, scelbuessi tue paam bucure sa pò cujtoine ata, andaj ù ξξà. Perse perɛihij? e cujtoni Kecch ndè ɛemeret tuej? As me ξξoni chisc ansctè ma udob me ξξane, te jane lijruem mpcattete, ò me ξξanè ketij Nierij, mer sctratnè tand' e scko scendosc? Possicur te doj me ξξanè IESU CHRlSCTI, Mà i mirè ansctè Page: 56 scelbimi i scpijrtit, e corpit bascke, se aj i Miscit vettemè.
Paragraph: 18 Prej kessi mrecuλi fort bucurè duketè, se IESU CHRISCTI ansctè i verteti Hüj, e Nierij, per se me mos kjanè, Nukè kisc Hüji Maξ i Chieλet, baam atè dorè mrecuλije per dorètè tijnaj. Asctu endè me Mos kianè Hüj, nukè kisc me ndejüem mpcattetè, tue forzuem ketan', tè vertetè me mrecuλij, achia te meξaa, e vece te doresse vetteme se Hujenuescime.
Paragraph: 19 Nder cachia i parij Sinagoghesè, ɛot i maξ, raam perpara IESU CHRISCTIT, ju lut, chi te degniohej, me votte ndè sctepijtè tijnaj, Ku e bija etij 12. Vjetsc affere mort'se, ti vij dorenè mbij krüe atè scendoscej. Pelchiej IESU CHRISCTIT me votte, basckè mè dissà apostuje, tue ndjekune gni scumize gind, sa nukè mundej mè ezunè uξessè. Kje ndatè Giütet gni grue semuntè ɛemeret 12. Vjetsc, e ndonessè kisc spenzuem giξξe sa kisc passunè, per tu scendosciunè, as già mangu, curraj nukè giet mengij. Ajo Grue tue ndiem se IESU CHRISCTI pò vej ndè sctepijtè t' parit Sinagoghessè, ξξa ndè vetehè, te mundignè me prekunè skagnnè skundinit te scelbuessit tim kescè meu scendosciunè, e mè ketan' scperessè duel me ù pjekunè me IESU CHRISCNE mb' uξee, kahe kisc per te sckuem, e per gnia si hini IESU CHRISCTI, kejo tineɛe nder atan' gind' vottè, e i preku skundinè per mprappa, e nde ciast ù scendosc.
Paragraph: 20 Nder kachiè mberrinè dissa vette prej sctepijet s' atij Nierij, tue i ξξanè se vajɛa duich. As gia mangu birij TINEƐOT ndoch uξene vet, e tue hijm ndè sctepij, vottè ndè Chielijtè se duekunessè, mè te prind', e me te trè apostujit. Muer Vajɛenè per dorè tuè i ξξanè, Talicacumi. Possicur me ξξanè vajɛè tü ξξom ciou' nalt'. Gniheri ù ciuè vajɛa, tuè ezunè ndè per sctepij me te maξ ghaɛemend te Prindet vette.
Paragraph: 21 Mbas andaj erξè' dü tè Verbetè tuè ù lutunè JESU CHRISCTIT, atè i ndrittèn. atü JESU CHRISCTI, ù preku süüt', e ndè ciast paanè tè düü. Ani ù daà Caffarnaumit, e ù ndèrech prej Jerusalemi. Isctè asso kohejè ndè Jerusalemt mbeleξunè Ujenasc possi gni Lechienξ, tè siλit i ξξojnè Probatica Piscina. Reξ ketij Uji, ò Lechienξi, iscinè pense Düèr ku rijnè tè semuntitè persè herè, herè, sdripentè Engeλi n'Chieλscit, e prekentè ato Ujena, mbè te luejtunitè t' siλauèt, aj i semuntè, chi hijntè ma i pari, scendoscej sa do lenghimesc. Hini JESU CHRISCTI ndè pèr gnia asso Düersc, e pa gni te semuntè, chi 38. Ujetsc rij, tuè prittunè, loderrè e Ujit, mà pèr sè nuk' isc cusc ta sctij nd' Ujet cuur sdripentè Engieλi, Page: 57 pò rrij atü me tè maξ durim tue prittune. Scelbuessi i urξenoj me gni fjale, tu i ξξane, Ciou, tue marre me vetehe scratne tand' ezè uξessè. Nde ciast ù ciue, e tue marre petekat mbe krahe, giξξè gheɛuem sckoj uξessè.
Paragraph: 22 Scendosci ende JESU CHRISCTI gni Paralitik, chi kisc gni dore ξξaatè, e kjè ditte festeje, e kje gni sciumize e maξe Gindje, se siλesse fort ndü kech, possi cuur te spriscente jeurejet Fene, e tue mos giettune fai mej baam kech, ξξoine se po scendoscen te semuntite dittet festeje, e fort' dojine meu baam bascke me Trimatè Herodit Reg, me vraam JESU CHRISCNE; nder cachia ù daa ξeut se Jerusalemit e votte nde Judeet.
Paragraph: 1 Mbassi pat kerkuem sciume Vissè nde per Judeèt giξξe here me gni sciumize te maξe gindje, e te semunte chi, e ndichinete per tu scendosciune: Ndevone, e mberrini ndaj gni mal nde Judeet chi ξξojne Thabor, issiλi anscte nde mjediste gni Fusce t' Esdronit pakeɛe larg Giütetiet se Nazaretit. ξξonè se aj mal anscte rotuλar, e nde majet ka gni te bucure Rafscetime, i lumi CHRISCTI hippi nde majete ketij mali ndaj mbramijet, tue lane giξξe ate gind, ndè ranzetè Malit mè bunjtune, tuè sckuem aj giξξè atè Natè ndè Uratè, mbassi duel dritta, ξξirri giξξè Discipujitè, e giξξè sisc zghoξ 12. tuè ù vum emenitè Apostujè, per ti derguem mè Predicuem nde per giξξè scecuλit, tuè ξanè pusuetèt mè scendosciunè tè semuntitè, e mè delijrunè tè Djemenuemitè. Emenat' è apostujet janè keto chi ndiekenè.
Paragraph: 2 Pietri, e Ndreu Veλaɛenè; Iaacu, e Gioni tè bij tè Zebedeut, Filippi, e Bartolomeu, Maξeu, Thoma, Iaacu i birij Alfeut, Simoni t' sijlt endè i patnè ξξanè Giude, Thadeu, e Juda Iscariot issiλi ndevonè, e traξetoj. Mbassi i pat zgheξunè, sdrippi scelbuessi prej Malit me Apostujet', e giet atè sciumize gindjè chi po e prit per ta ndeghiuem, e per tu scendosciunè, mè gni tè vettemè tè prekunè sciumè tè semuntè giξξè lenghimesc, pèr Page: 59 sè diltè prej si gni Vertüt', e scenitenij essiλa giξξè scendoscentè. Ani ndegn' mbè gni vend. E tuè ciuem süütè scejntenè, e tè ndricim te vet soditi prej Apostujisc, tè sijtè pa massè doj mirè; celi gojenè vèt tè pèrmjalcimenè, e foli tuè levduem fort vobeɛijnè chi ansctè pèr nder tè TINEƐOT. Vajnè, e tè perɛanatè, e tè chiesciunitè chi duron Nierij pèr nder tè TINEƐOT, mè sciumnè te tjera vepera tè mira tè siλate scecuλi sciaan, e pèrɛèn' tuè ξξanè sè lum tè Vobechitè pèrsè e atünè kamè kianè Regenia e TINEƐOT. E lum ata chi kiagnenè, e pessojnè sciumè tè kechia pèr nder tè TINEƐOT, persè mirefiλi kanè mè kianè ngusceλuem. E mjerè ata chi perɛaanè scerbetoretè e TINEƐOT, e kane vum scperessen' è tünè mbè giaantè kessàj jettè persè kanè meu giettunè dennuem.
Paragraph: 3 Tuè mpsuem scenjtenitè Apostujè, ξξoj atünè, se janè krüpa e scecuλit, e Dritta, e giξξè ξeut. E Giütet' e ngulè ndè majetè gni Mali, tuè ù caλeɛu_ uξen' è jettessè amesciuescimè, me sciume godij, e tè nderechiunè tè tünè per tù giettunè scelbuem.
Paragraph: 4 Mbassi pat IESU CHRISCTI mbaruem atè Predich, tè bucurè, sdrippi assi Mali, & vottè ndè gni Giütet, ku scendosci sciumè tè semuntè, tuè urξenuem, e tuè ξξanè, duè tè scendoscesc: tuè urξenuem lenghimevet, giξξè kand scendoscentè. Gni e maξe sciumizè e assàj gind pò e ndichientè, per sè nukè mundej mej perɛane Giütetja, i duhej scelbuessit mè dalè ndè fusciat, ndèr Malet pèr tè predicuem, e pertè scendosciunè tè semuntitè.
Paragraph: 5 JESU CHRISCTI scelbuessi i scecuλit, jò vecessè bantè mirè jeurejet, tè sijtè asso kohejè isc Popuλij TINEƐOT i zgheξunè: Pò endè kisc tè ξimptunè, e bantè mirè endè t' Peganevet, sciumè sisc tuè scendosciunè. Isctè ndè Giütettè Caffarnaumit gni Nierij Centurion, issiλi isctè, jasctè fejet, gni Nierij i mirè: kisc ai gni scerbetuer tè fescim, e fort' tè dasciuninè vet, issiλi isc fort semuntè. Andaj Centurioni, tuè ndiem sè JESU CHRISCTI pò scendoscentè giξξè lenghimesc, dergoj Centurioni dissà jeurej tè parè mè lutunè CHRISCNE, chi tè vintè mè scendosciunè atè tè semuntè, i permettoj JESU CHRISCTI sè kisc pèr tè vottè ndè sctepijtè tijnaj pèr ti scendosciunè atè tè semuntè. Ma Centurioni tuè ndiem se JESU CHRISCTI doj mè vottè ndè sctepij tè tijnaj per ti scendosciunè scerbetuerrè, i duel perpara tuè i ξξanè: O' ƐOT nukè jam i degnè chi ti tè vignsc ndè sctepijt temè; Pò urξenò mè gni fjalè, sè scerbetori em ka meu scendosciunè. Persè endè unè kam ndenè vetehè serbetorè, e ξξom gnianit ezzè, e aj vè: etjeterit eja, e vien', e gni tjeteri ban kesctu, e aj Page: 60 ban; kesctu endè ti mundè mè urξenuem lenghimit chi ka scerbetori em, e ka mè tè giegiunè. Tuè ndiem scelbuessi ato fjale bani kincssè pò mrecuλohej, e tuè ù kξüem prej assisc chi pò è ndichinè ξξà: Pertegnimendè ù ξξom sè nukè kam giettunè achia tè maξè feè ndè Israelit. Andaj sciumè kanè mè arξunè prej sè Dali, e prej sè Ndegniuni, e kanè mè ndegiunè mè Abr†nè, Jacobnè, e Isaacnè ndè Regenijtè Chieλet: E bij tè ketünè chi mbahenè sè janè tè fescim kanè mè kianè sctijm jasctè ndè Tertè perjasct' sc_. Ani ξξà Centurionit, ezè e possi bessouè tè kioftè ba†, e assò kohejè ju scendosc scerbetori.
Paragraph: 6 Andüj ù da IESU CHRISCTI, e Vottè ndè Giütete Naimit mè discipujtè vet, asctu endè mè sciumè te tjera gind, chi po è ndichine, e si e mberrini mbè deretè Giütetsè: paa sè po bajine gni djalè duekunè per ta vorruem issiλi isc kjanunè gnij vetteme bijr chi pat passunè gni grue, e veje. Nukè mundetè meu caλeɛuem, mè chisc dorè tè ξimptuni, e Uai pò è perziλ' ajò, e ckusceλuemè Amè, tuè e ndjekunè endè gni tuffè gind pertà Anekuem. Scelbuessi, per gni si paa atè tè ckusceλuèmè gruè achia i ξunè, tuè jù avittunè i ξξà Gruè mos kjaj, e tuè ù kξüem prej Vijscit mbè tè sijt kjè i dvekuni, ù ndalè atà chi poè bagninè: atè herè ξξa scelbuessi dialit, Pò ξξom tüü cioù nalt'; Ndatè cias diali chi isctè duekunè ù ciuè mbè kambè, e ɛufijλ mè folè e kesctu scelbuessi ja kξej s' Amessè scendosc e pa ndogni tè kech.
Paragraph: 7 ɛanij ketij Mrecuλi flutteroj ndè pèr giξξè ξeèt tuè reffüem sè pèr tè gni mendè, e mberrini ɛotünè mej paam. Mbij achia scelbuessi bani siumè mrecuλij, tuè mbajtunè atè uξè chi pat ξξanè Isaia.
Paragraph: 8 Assò kohejè po gindej i S. Gioni ndè Burgh per urξenitè Herodit ndè pèr Herodiadenè Gruenè Filippit. Andaj pa S. Gioni sè Herodi doj mè i prem krüetè, desceroj mè porositunè JESU CHRISCTIT discipujitè vèt prandaj dergoj mè pevetunè JESU CHRISCNE. A ti jeè chi ke pert' arξunè ò tjetèr tè pressemè ù kξüè JESU CHRISCTI prej assi Discipujisc, e ù ξξà, Ezeni kè mjesctri üüj, e ξξuejnij giξξè chisc pò sciffeni mè süüt' taj, e chisc pò giegieni mè vescet' taj, possicur tè doj mè ξξanè: gniè tè Verbetitè pò scioffenè, tè sckjepetitè pò ezinè, te duekunitè pò ngiaλenè possi ξξà Isaia &c. Tasc ani giukoni jù à jam unè Messia, ò ka pertu prittunè tjeter: Ndevonè ani fort levdoj tè S. Gio: tuè ξξanè ndertè lemitè n'graasc nukè ù ciuè maj maξ sè Gioni Pagheɛues.
Paragraph: 9 Pakeɛe mbas andaj ù godit JESU CHRISCTI ndè Ierusalemt' tuè predicuem Page: 61 mbè ɛacon. Gni dittè, e grisci mbè drekè mè apostujtè vet gni Farrisej chij ξξojnè Simon. Vottè scelbuessi, e mbassi kjenè ndegniunè mbè trüessè hini gni Gruè e permpcattenuemè, e gnioftunè ndatè Giütet, e tuè jù auitunè JESU CHRICTIT, raa permüs perpara scejntet kambè, tuè kiam mpcattetè vet, ɛufijλ mè atè gurrè lotsc me laam kambetè, e mè floketè saj meja fscijm, e mè ja delirunè, ani i leu mè gni baar tè pà c'muem, e kejò kjè e S. Mria Magdalenè, e motra e Lazarit, e Martessè. Atü IESU CHRICTI i lijroj giξξè mpcattetè, e dergoj mbè sctepijtè vet ngusceλuem.
Paragraph: 10 Pò maξesctorj, e i sctijmi Farrisè, tuè paam gni kesctu tè maξè punè, e kachia tè mrecuλuemmè scembeλtürè, tè pendessèssè, jò meù loξunè sè ξimptuni, ndò ndè mos mè kjaam, ndemossè mè lotuem mè tan', i paa dijtuni ù scandalizuè, tuè mbajtunè prasgiaa Maddalenènè, e tuè perbuɛunè scelbuessinè, tuè ξξanè ndè vetehè, mè kjanè Profetè persè permetton mè ù prekunè prej sè permcatenuemèsc. Prandaj i ξξà scelbuessi, issiλi vetteme Vescteron ɛemeratè, possi Hüj chi ansctè Hina ndè sctepijt' tandè, Ujè kambevèt mijavè nukè ù chittè, mè voj krüetè tem nukè e levè, e nukè mè puξξè. E ajò nukè puscioj giξξè keto nderè mè mi baam.
Paragraph: 11 Andaj duhej ndemossè na Priftenitè mè celè sütt' e meù ruejtunè temos banhescim curraj asctu, chi fort' i butti C' perblessi ünè, prej nesc grisciunè mè hijm ndè sctepijt' tona, dò mè ξξanè ndè ɛemerat' tona, sa doherè e marremè mbè trüessetè Scenjtit Lteer, tuè ù kunguem, tè mosna ketè pertena chiartuem si ja bani t' padijtunit Simon Farriseut Hina ndè sctepijt' tandè, &c. e as mè ξaè gni scegn' tè gnij t' perkori t' dasciuni, chi perket, jò mangu nevè sè Madalenèssè, mè laam CHRISCTIT kambete, e vetehesse spijrtinè mè vaj tè maξ tè gnij t' ξimtuni t' fortè. Me Voj krüetè tem &c. tuè mos perɛiem as ndogni basckerij tè scejntj t' dasciuni. Te puξξunè muè &c. Gni tè puξξunè tè gni pachi scenjt', possi gnjaj chi mer Teneɛotè ndè vetè veteheè, possi ξξotè S. Aug. As kisc mè kjanè gni tè maξ tè lum mè hijm ɛoti JESU nder Muretè tijnaj e tè mos isc ndè ɛemeretè tijnaj possi cur me ξξanè ndaj Chriscne, paa CHRISCNE. Kesso doreje janè Priftenitè, t' naltit Hüjit, tè sijtè nzanè ndè ranghetè kessaj jetè, ndè punètè ncotta, e ndè perraλa tè fialeve reavè: nukè mbeliξenè aspak ndè veteheè, tue cujtuem, kù pò vettè? Chisc mè baam? perpara cuj po dal? Me chisc dorè nierij po ligieroj, mè kàn' pò folign? Ma mè duer tè felijmè, mè ghiuhe tè peganè, mè scpijrt tè cprisciunè, mè ɛemerè giξξè ngiettaj, bagnjenè ξuneti atè tè tmeruescim sacrificie, Page: 62 tuè marrè atè te pa c'muem corp e giak te cperblessit, jò ndrüscej, sè tè isc aj sacrificie, possi gni ɛürè per ta mbaruem possi tè tjeratè matè ligha cujdissè te scecuλit. Endè tè pelchien TINEƐOT tè kiscinè sciumè herè cujdes, kessi sè miri t' maξi sè Parrissit, mè sà cujdes, e fuchij leftoin' e sctienè per tè dvjerretè, e dennuemitè Spijrtit tünè.
Paragraph: 1 Mbassi ù daa JESU CHRISCTI sctepijet sè Fariseut i prune perpara gni Nierij tè diemenuem, tè siλenè djemenitè, e kiscinè verbuem, sciurξuem, e ɛanè nghiuhejè. JESU CHRISCTI mè gni fjalè, e scendosci, e ndè ciast paa, mè tè dü süüt', ndjeu mè tè dü Vescet, foli fort mè goje: Atü gni Grue tuè paam keto mrecuλij ξξà mɛaà, lum aj bark chi te kaà bajtunè, e lum aj gij chi keè ξξiξξunè. JESU CHRISCTI ξξà janè endè tè lum ata chi ndiejnè fjalenè TINɛƐOT, e ruejne ndè ɛemerat' tünè.
Paragraph: 2 Sè vertete jèt bijn zmiri, issiλi ɛu vend' ndè ɛemeratè Giuξignet, e Chiessalivet tünevè, tuè lüpunè fort kohenè, si tè kiscinè per ti sctijm duertè JESU CHRISCTIT, per ti ξanè mort. Prandaj tè Cuscerijtè; e sè lumessè Virginè tè siλetè siλescinè reξ CHRISCTIT possi genija etij, asctu chi ndè per tà, tè mossi ban cusc kech, cujtuenè sè JESU CHRISCTI, si vej ndè pèr Malet, e fusciavet, mè achia gind mbrappa, tè mosse vrit cusc pa paam, descnè mè ndalè CHRISCNE, e mè liξunè chi tè vertetèj sè endè tè tijnatè nukè e descnè.
Paragraph: 3 Possi e cujtuenè kesctu, e mbajtinè, e possa erξ JESU CHRISCTI ndè Nazareth ù mbeleξnè basckè, e desnè mè liξunè. Mà scpetoj sisc possi i pat pelchüem e tuè ù daam Page: 64 prej Nazaretti, scettitti breghnè deetit Galilesse, e per sè gindja dojnè mej ɛanè frümenè, dissa tuè desceruem mè paam, dissa perta ndiem, diss† pertu scendosciunè prej si; hippi ndè gni barchè, prej sojè mè ma tè lijr predicontè atij Polemi; e atü ξξà atè scembeλtürè, sè si duel Mbielezi, o Bulcu mè mbieλè, faren' e vet, sè siλet dissà fare raa i mbeξeè, e bini mè fruit', asctu ende ξξà possi dissa sojè raa mbij gure, e ù ξξaa, e nukè vejèj ma gian': e diss† ù derξ e raa ndè ferrat, e mbütunè ù kalb', e nukè vejej, e dissa ù derξ, jasctè arasc, e jasctè sè mbieλi, e hangerre sojtè e püλit e sckuene padobijtè Bulcut.
Paragraph: 4 Kesctu aj ξξà sè ansctè fjala e TINEƐOT possi fara mbieλe ndè ɛemerate Niereɛet: aj chi e mer' mè descijr ban fruit' tuè baam sa urξenon ƐOTÜNE, e scelbon. E dissavè tuè ù hijm fjala e TINEƐOT ndè per gni vesc, ù del per tjeterit, tuè passunè tè tjera te mbesctieλa ferressa tè kessaj jettè; possi ajò fare chi raa ndè ferrat e vottè kech. Dissavè Diaλi tuè jau nzierrè jascte, ansctè possi aj chi hangherre ɛojtè. Dissavè tuè mos giettunè fjala e TINEƐOT as ndogni sckendije rè tmersè TINEƐOT derξetè mbetè ξξatè, possi fara mbè gurt' te giaλe.
Paragraph: 5 Asctu endè caλeɛoj sè ai chi mbieλ' faren', e cuλuemè nd' Aare, ani Anemicu vjen, e i mbieλ Egierenè persiperi, asctu Diaλi mè vepera chi gassenè sè derejtessè, possi Egiera Grunit, ngegnien Niereɛite mè bessuem, chisc mos duhetè mè bessuem. Mè sciumè te tjera scembeλtüra fort' tè bùcura postaffat prej scelbuessit sinè vum per Niereɛitè paa dijtunè, chi tè Marrenè vesct punetè TINEƐOT.
Paragraph: 6 Kesso kohejè mbeloξ Apostujitè vet' bascke, e ù urξenoj mè votte ndè pèr giξξè scecuλit, me predicuem kadü, kadü tuè ù caλeɛuem si cuj duhej ku mè vottè, e ù duhej mè predicuem, tuè ù ξanè pusctetnè plottè, mè scendosciunè giξξè, sè siλedò lenghimesc.
Paragraph: 7 Kiè endè fort i parè, e i levduem mrecuλè, tè siλenè scelbuessi veperoj düü herè, e kjenè descmij tè pascim, e t' afferè: gniani sctatte, e tjeteri pensè mijè, jasctè grascit sè tünè, e femijscit sè tünè, chi nukè ù gnièhnè atü. Aj chi mbè ketè vend ù godit kesctu: JESU CHRISCTl ù godit, ndè majete gnij Mali, tuè e ndijekunè sciumè gind, essiλa e kisctè lüpunè trij dit pertà giettunè, fort hunècim. IESU CHRISCTI fort immenerierscim, e i ξimptescim desc atünè meu ξanè mè ngranè. Peveti JESU CHRISCTI apostujitè Page: 65 vet, ku kisctè per tù giettunè mè ngranè giξξè assaj gind. Ndevonè ndieu sè gni Nierij atü kisctè pensè bukè elbè, e dü Pesch.
Paragraph: 8 Urξenoj scelbuessi, chi tè rrijnè giξξè tuè ù venduem mbè sanè. Scenitenitè apostujè tuè ù ξanè scelbuessi atè cujdes chi ti scerbegninè, JESU CHRISCTI muer buketè e i bekoj, endè bekoj Peschitè, tuè jau ξanè Apostujet, chi ti dagninè ndè pèr giξξè atè gind', ndaj tè siλet nukè mundemi mej ram mboh, sè penssè bukè iscinè asgian'. Ma forza e fijalessè, ò t' bekuemit, ndè pèr tè siλet ù sctiu gni fuchij, i sciumoj mè gni mendürè tè mrecuλuescimè sa giξξè sa kjenè, ata fattossa t' unecim, giξξè patnè, saùdesc atünè, giξξè ù mbuscnè, giξξè ù nghign nè, per sè mirefiλi keto janè ato fjale mè tè siat caλeɛojnè Evangelistetè. Achia saa mbij si ù ngign'nè teperuenè kesso kohejè dümbèξietè spoorta, e t' tjeterènè herè sctatte. Cossign baj bukessà. Ndèper ketè mrecuλè descnè ajò gind mè baam Iesù Chriscnè Regnè tünè.
Paragraph: 9 JESV CHRISCTI desc mè baàm kete mrecuλi, mà sè pari aj, ani per vertütè tijnaj Apostujitè, mè Polemt' ndè sckretetijt' atà chi perditè goditetè, tue ù bam nde per kiscet mbè S. Lteèr prej Priftenisc, mè tè fescimitè CHRISCTIT. Mrecuλè maj maξi chi munè banej; tuè paam sè si essiλa dò asso bukesc, tuè sckuem ndè per dorete scelbuessit, ndà tò tè Apostujet, jò ndrüscej se si curt' iscinè barsè vetehej, lekescinè tè tjera bukè: e keto possi cur lem sosc, kiscine ngrehunè atà tè gni mendè frujtim, plot mè tè tjera bukè, chi mbè tè celunitè tünè lekèscinè, possi Blettetè. S. Ambrog. lib. 6. cap. 9. Lucæ. Kiscgne mè paam mè gni te paa pascimè Rescètimè, nder duertè atünè chi pò dakescinè chisc mòs ξξüekescinè sciumohescinè dromzatè, e te prekunate, nder gisctate atünè chi ξξejine vetehèj dromzatè, dermohescinè. Achia saa si essiλa do dromzè sosc, essiλa do ξermij, per gni ù bij ndorè atünè, chi e mirri nè, rittej sa gni bukè ungij. E dvertè Apostujet chi paa menguem cpraɛescinè, giξξè herè iscinè plot, ndjere ma nukè itkè cusc patè; pusciontè tè sciumuemitè. Possi Voji chi rittej per mrecuλitè Eliseut, sè Vejessè vobekè, persè ma nukè pat a nè c'braɛetè, jò pak, ku tà sctij, embet Voji.
Paragraph: 10 Sa duhetè Nierit, e mend, e sandergij, e mund per tè levruem ma para, sè tè mberrignè mè passunè gni bukè. Duhetè meu pòmendunè ma para tè levruemit' è ξeut, ani maɛja, tè Corretè, ndjerè tè bahetè grunètè chieruem e tè delirè prej Lamet, ndè Hambart'. Ani tjetera fedighe jò matè voghela; tè scioscmitè, te bluemite, tè mbrumitè, e tè pièkunitè: e ndevonè mbas kachia punesc, achia fedighesc <Page: 66 >, e achia dversc ndè veperetè gattimit kemi gni bukè. Ma ndè tè mrecuλuescimitè sciumuem, chi bani Scelbuessi, tjeter fedighè nukè kjè, vece gni tè ctrijm te doressè mbè tè ξanet chi bantè, e tjeteri mbetè marret, e ma pa tjeter kisc si issiλido sadoj. Persè Buchetè pa dierssetè Punetorit baam, e jò n' kaλeɛisc delinè, pò doressè TINEƐOT lulèɛuèkescinè Basil: Hom. 33. Ndò possi ξξà i S. Agustini in Psal. 90. Guretè, Buke iscinè ndore TINEƐOT.
Paragraph: 11 Tuè vum roè ajò sciumizè, atè tè maξè fedighe persiperi, chi hichinè per tù nghiugniunè, sè bani mengij CHRISCTI, mè gni tè vettemè voλendet, descnè mè baam Rejne vet. Ma JESU CHRISCTl issiλi ξξoj Regenia emè nukè ansctè mbè ketè scecuλè, Tuè ndièm chisc po dojnè mè baam, bani basckè Apostujitè vet, e ù urξenoj chi tè hijgninè ndè gni Barchè, e tè larghoescinè andüj, Nder sa aj hippi mbè Malt' desc perserij mè baam uratetè vet. Nder kachia, tuè ù ciuem gni è maξè Eerè mbè deèt pò pericuλontè ajò barkè mè Apostujit meu mbütunè. Isctè prej mjessè natejè, e IESU CHRISCTI, tuè dijtunè giξξè sa po banhej, vottè mèj giettunè, tuè ezunè per mbij valetè Detit: Apostujitè si e panè kujtuenè sè ansctè gni hie, as gia mangu, tuè ù folè scelbuessi, ndonessè sè largu, e gnioftinè.
Paragraph: 12 S. Pietri i ξξà, ò ɛot ndè je ti Mjesctri ünè, urξenò chi endè unè tè vign per mbij keto valè. Ejà ξξà JESU CHRISCTI Pietri duel barkejet, e ɛu fijλ' mè ezunè permbij ujet: Ma tuè paam sè pò i vintè cundrueλ gni e maξè vale, ɛu fiλ mè drasciunè e ɛu fiλ mè humbunè endè, e tuè paam sè pò doj meu mbütunè. ξξirri ò ɛot ruejmè sè pò mbütemi, scelbuessi e muèr per dorè, e i ξξà i pa bessè per sè dresctè: nder kachia hini ndè barkèt basckè mè scejnt Pieterre, e ndè ciast puscioj E era e pajtoj Deeti e valetè.
Paragraph: 13 Hinè ndè Lematè Genezaretit, e atü erξè mè giettunè JESU CHRISCNE sciumè tè semuntè, tuè i scendosciunè giξξè, asctu endè tuè baam ndè per giξξè atè pjessè ξeu ndjere hini ndè Caff†rnaumt. Pò endichine endè sciumè gind asosc, chi ngigni ndè sckretitijt, ξomsè tuè cujtuem, sè perserij kisctè per tu ξanè gieλè, e me i nghigniunè. Ma aj ù ξξà, sè kiscinè pertè ngranè gni tjetèr bukè e pijè fort mà tè sciscimè; tuè ù ξξanè sè cusc nukè hà misctè tem, è te mos pije giaknè tem, nukè ka mè scelbuem.
Paragraph: 14 Ajo gind Maξesctorè fort' ù scandalizue, è tuè ù kξüem gniani prej s' jeterit, jò per tù mrecuλuem, pò pertè mos ɛanè bessè, folnè ndèr vetehè, Si mundetè kü miscte vet mena e Page: 67 ξanè mè ngranè, tè siate fjalè bajenè mè vetehè düü tè sciamè tè fortà, jò vecè cundre t' dasciunit, sà cundrè pusctetsè CHRISCTIT: Ndè tè dasciunit tuè raam mboh voλendetsè ndonè tè mundej: Ndè pusctet tuè mos ɛanè bessè fuchijssè ndonè tè doj mè bam vetehenè gieλè, tuè ù perɛiem ndèr tè vet. Prasctu tha S. Chürüλi Atan' si mundetè marrisct' per Hüjne flassenè, possicur tè mos dijnè ketè mendürè tè folit, sè rieξ giξξè duer sè sciamesc: As ù erξ ndè mend sè asgiaa ansctè, chi nukè munden Hüji. E pakeɛe mbas andaj tuè ù vum cundrueλ mè giuξijt, ξξotè sè tü ò Giuξij ansctè ξanè mè mè pevetunè atàn, si munè jetè, tè Veperuemitè è ketij S. Sactamend: endè unè mè testijr duè tè ligieroj mè rend, è kam mè tè pevetunè. Si munè dolè Missirit? Si ù kξüè ndè Giarpenè pruteka, e Mojsessit? Si munè ù kξüene ndè natüretè Giacut Ujenatè? Si mujtinè printè tuu per mjedist' Detit, possi per tè ξξaatè mè sckuem? Si munè ù kξüè t' iξunitè Ujit mè druu ndè tè Ambla? Si munè roξnè prej Guri croenatè mè ujè? Si mujti mè mbettunè Jordani? Mbassi pat gniehunè sciumè mrecuλij tètjera, mbet e ξξà: Ndè lüpen, si mundetè, duhetè mè perɛiem giξξè tè scruemitè. Persè ù desc nevè me bessuem Chrisctit, e ndè ù duketè già cafscè fesctirè, prej si metè pervutè me pevetunè, jò possi tè skedejmitè mè brittunè: si mundetè kü nevè menae ξanè misctè vet pertà ngranè. Per ketè vendend mè tè lijr, letè ξoemi chisc flet S. Agust. E apemè sè Hüji mundètè giaa cafscè, mè bam chi na nukè mundèmi mè schüretuem. Ndato cafscè, giξξè arressüeja, e' t' baamit ansctè arressüeja, e veperuessit.
Paragraph: 15 Me maξesctij praa tuè sciam CHRICNE possi persiperi, ù danè jeurejtè, e ù larguene si. JESU CHRISCTI nder cachia, tuè ù kξüem prej Apostujiscit sè vet, ù ξξà a endè jù doni meu daam meje? Pergieg S. Pietri ò ɛot, e kù kemi me votte nà? Ti kè fjalè tè jettessè amesciuescimè: e si mune jetè chi na ntejè tè dahemi? Tue bessuem per tè gni mendè sè ti jeè CHRISCTI birij Hüjit.
Paragraph: 16 Tuè i kerkuem CHRISCTI GIESU perserij ù ξξà Unè kam zgheξunè 12. jusc, e gnia nder juu ansctè Diaaλ: ξξà kesctu ndèper Giudenè Iscariot issiλi doj mè traξetuem, e mè scittunè JeureJet per 30. denare, e ta vriscinè. U goditnè keto cafscè ndè Giütettè Caffarnaumit, ndè Sinagoghet' jeurejet. ɛunefijλ' scribetè, e Farrisejtè mbè giξξè mendürè, mej ngrehunè lechietè per ta vraam, e ma fort sè askund ndè Jerusalemt'. Pò scelbuessi tuè dijtunè giξξè, tuè mossi kjanè ende mberrijm motti, ù da andüj, e ezentè ndè per Galilet. Prandaj Farrisejtè tuè paam sè scelbuessi, nukè pò vej ndè Jerusalemt' ù banè baskè dissa sisc, e votnè mè giettunè, ate Page: 68 munè i zpifescinè cund' gnisen, per tà paditunè, è tuè mos giettune as ndogni faj ndè tan', ɛunè fijλ' mè paditunè apostujitè tue i ξξanè.
Paragraph: 17 Persè Discipujitè tù kur hanè bukè s' lagnienè duertè? Nukè duhete mè bessuem se apostujitè iscinè achia tè ndünè, chi tè rijnè mbè trüessè mè duertè perlüna, vecessè nukè lagninè achia spesc duertè, e Putiretè Trüessèssè possi e kiscinè vum Farrisejtè jò motij per ɛacon, tuè urξenuem giξξè herè mè vum Enetè ngiat mè Ujè pertù laam, endè tu ngranè bukè, meu goditunè chi tè perkissinè kund gni sen tè mbütunè, e te reɛohescinè kund ndè gni tè pa uξè ndèper lijt, tè mundescinè pa manessè meu laam, e mè cperlam Putiretè, kahe drojnè tè mos pegahescinè. Andaj atà Coloss. 2. v. 21. Tè mos prekeni, as tè mos perɛihij, as te mos kerkoni, essiλa fialè atünè giξξè herè isctè ngojè, tuè pak ù hijm ndè vesct pertè delijrte scpijrtit.
Paragraph: 18 JESU CHRISCTI cundrueλ, doj chi mè tè maξ ɛeeλ, e fuchij te mbahej spirti delijr: tuè mos hijm ndèr vesct achia fort' per keto te laamè tè pa kora, possi pak tè veiüesciumè, e tè pèrscpijrciimè. U pergieg. Persè jò kaperzeni urξenijnè TINEƐOT ndè per ɛaconèt tuej? Persè ƐOTÜNE ξξà: Ndèrò tand' Ate, e tandè Amè. Exod 2. cap. 12 Perserij, Ai chi tè nemignè Atene, o t' Amenè mortje tè desse, Deut. 16. E jù ξξoni: Cuscdò tè ξξoetè Atit, ò s' Amessè: Chisc do tè falè tè jettè prej mejè, ka endè tüü mè proξuem. Mirretè vesct ndè per ɛacontè natüressè, meu nderuem Printè, endè nevojet perti ndimuem, ndò me mossi iξξenuem, tuè sciaam. Essiλa punè banhetè cur nukè ù epetè chisc ù uejen per ti mbajtunè, possi bankescinè Farrisejtè, tè sijte nukè lijgninè bijtè e sctepijssè, chi dojnè mè mbajtunè Printè giaaλ asctu mè baam, tue forzuem chi gianja, e tünè tè epetè per ξunetij kiscevet, pèr tu mbusciunè tè paghinetè Farriɛejet, e dobijtè tünè: tuè i masctruem, sè ato ξunetij, pò epescinè endè ndè per te miretè Prindet, pa mos ξanè ma atünè asgia mè baam t' Atit, ò s' Amessè : ndonè t' iscinè fort tè vobesch, e perderez; tuè mossu raam ndè mend, chi tuè kjanè tè mbajtunitè prindet, urξenitè Natüressè, ketij urξenij duhete mè i ξanè krahenè chisc dò tjeter urξenè i Tineɛot, e i Kiscessè, sodit Tirinè in Matt. cap. 15. v. 3.
Paragraph: 19 Achia sua JESU CHRISCTI mirefiλi i bani mè dijtunè, sè chisc pò ξξojnè Farriɛejtè tuè paditunè apostujitè nukè isc per ɛeeλtè Feessè, pò per tè lüpunè mendürè per ti baam kech CHRISCTIT, issiλi ù daa sisc, e vottè ndè ξeetè Tiriessè, e Sidoniessè, ò mè ξξanè ndè Feniciet, Atü per gni si Page: 69 ù ξa ɛani sè emberrini, i duel perpara gni Grue prej ξeut sè Cananessè, e mè tè maξ tè pervutè lüpentè mescerier per scendèt tè gnij sè vettessè bijè chij kisc pusctuem diaaλi. Ma JESU CHRISCTI tuè vottè paret nukè i pergiegiej, ajò tuè ndiekunè mà fort ξξerrit, e ξξoj Jesu birij Dauidit kij mescerier per mbij muè. Atü Apostujitè tuè ù ξimptunè iu lutnè CHRISCTIT à tà ngusceλontè. Atè herè JESU CHRISCTI i ξξà O Gruè, e Maξè ansctè fejà jotè, tu banftè possi desceron, e ndè ciast, e bija jù delijr Djemenisc, e ù scendosc.
Paragraph: 20 Mbas kessi mbrecuλi, ndeper tè siλt scelbuessi kjè vottunè ndatè ξee, kξej prei Detit sè Galilessè, tuè ezunè ndeper ξeet chi ξξojnè Decapoleos, dò mè ξξanè ξeu i ξjetè Giütettè. Atü i prunè gni tè sciurξetè, e tè pa gojè tà scendoscentè. JESU CHRISCTI tuè ù kξüem mbe gni anè isctiù gisctatè ndè vesc ani tuè marrè pesctümet sè vetjè, javuu mbè ghiuhè, ani tuè kξüem sütè prej Chieλscit, tuè fsciaam ξξà Efeta, chi do mè ξξanè cilniu. Pergni si ξξa atè fjale jù celne Vescetè, e jù zghiξ ghiuhà, tuè ɛanefijλ bucurè mè folè, e mè giegiunè; mè tè maξ gaɛemend, t' atij t' semunti, e t' atünè chi panè ketè mrecuλè kachia tè maξ, tuè ξξanè, giξξè mirè i bani.
Paragraph: 21 U goditnè keto mrecuλij ndè mjedistè gni fuscè largh sctepijscit afferè trij dit, tuè marrè mbrappa e maξè sciumize. Caλeɛoj nder kachi scelbuessi, descijrrè chi kisctè mè ξanè già cafscè assàj gind mè ngranè, perti forzuem. Apostujitè ξξanè kusc mundetè curraj mè nghigniunè kachia gind. JESU CHRISCTI peveti saa bukè kiscinè pergiejnè Apostujitè sctattè bukè, tè vettemè mè dissa Pesch. Urξenoj JESU CHRISCTI tè rrijnè per urξenè ndatè saXXè, pergni si bekoj buketè, e Peschittè, ξξà Apostujet, chi ti dagninè ass†j gind, essia giξξè ù nghign mè bukè, e mèPesck tuè teperuem sctattè spoorta bukejè. Atà chi ù goditnè mbè ketè gostè kachia tè mrecuλuescimè, kjenè catter mijè Njereɛ, pa mos gniehunè Grattè, e femijnè.
Paragraph: 22 Andüj mbassi ù dà JESU CHRISCTI tùè hijm ndè gni barkè mè Apostujit, vottè ndè gni ξeè chi ξξojnè Magedam per tè Deetit Gallilesse jo teperè larg Deetit sè Mediterranit. Atü Farrisejtè, e Saducejtè lüpinè prej JESU CHRISCTIT kundgni mrecuλè perti bessuem, Atü tuè i ndesckuem fort, tuè passunè atà paam sciumè, e sciumè mrecuλij pa mossi bessuem, as gia mangu ξξà atünè, Fara e dale, per sè pò lüpèni scegne, jo per tè gnioftune tè derejtenè possi kiscinè ɛacon tè paretè Prindtè tünè, mà pertè Page: 70 cunderstuem sè derejtessè, prandaj nukè ka meju ξanè assaj scegn, kinessè n' Chieλscit: pò n' ξeut, doj mè ξξanè tè ngiaλunitè vet, prej Vorri, chi kje scegnij jonessè; Persè nde per tè perpijmitè jonessè ndè barktè Pesckut per trij dit, scembeλehej, tè ngiaλunitè CHRISCTIT prèj Vorri mbas trij ditsc.
Paragraph: 23 Andüj si ù Daa IESU CHRISCTI per Det, Vottè ndè gni ξee chij ξξojnè Bessajda, ku scendosci gni tè Verbetè, tuè i ξanè tè pamite.
Paragraph: 1 Tuè ezunè IESU CHRISCTI mè apostuitè vet ndaj giütèttè Cesaressè, ndè ranzetè malit Libanit, ndaj Iordant', chi i ξξanè mpari Dan, prej assò Tribù chi perɛu ketè giütet, ani prej Gherchijscit, chi ɛotenuenè Sirijnè ù ξξà Pancas. Ndevonè ani prej Filippit Thetrakessè Herodit, bijrt' Cleopatersè maξuem per nder tè Tiberit Cesar, kjè ξξanè Cesarea: atü pari tuè ezunè, peveti apostujtè, kàn' ξξonè Njereɛite sè ansctè i birij Njerit ? possicur mè ξξanè, me chisc pusctet, è ɛotenij ξξotè Scecuλi sè jam unè?
Paragraph: 2 Pergiejnè Apostujitè: dissa ξξonè sè ti jeè, Gion Pagheɛuessi, ndeper ghassetè fjalevet, e sè vertetessè, e ndè pertè pà tè kejtè veperavet, e tè jettessè, Dissa ξξonè sè jeè Illiù, ndèper tè maξ tèe vetehessè, e ndè per tè lijrtè Predichim it, nde per ɛeeλt', e mrecuλijte foorta Dissa ani ξξonè sè je Jeremia: Persè ketij kjè ξξanè, Gniè Vuna tüü per mbij Gindt' &c. ξascè tüü, & Per gni Giütet tè mbarueme: & Iscinè dissa chi e mbajnè per Messij; ma fort pak.
Paragraph: 3 Jù ani, ch dini ma scjumè sè Polemi, e ini tè dasciunitè mij matè fottetè, e tè gnioftunè, e ma fort me mbani, kusc ξξoni sè jam unè ? Pietri possi i pari chi kjè prej IESU CHRICTIT ndè Cuuendtè Apostujet, asctu tuè prijm tè tjerevet ndè per sè isc i Page: 72 parè, e i ɛeλscim, pa ndogni tè nderdüm, per pjessetè giξξè tjerevet, ndè ciast bucurè celè, e ɛemeruerscim pergieg e ξξà, Ti jeè Chriscti i birij Hüjit giaaλè, e jò vecè Njerij, ξξà Jesù Chriscti Pietrit, lum jee, ndeper ketè feè, e ressim, ò Simonè Bar, dò mè ξξanè birij Iòna chi rieξ prej Ionna possi ξξuhetè ngiettajè, e dò mè ξξanè birij Tineɛot, persè kü Misterjè nukè i kjè celè prej Dijessè Njereɛiscimè ndò sandergiè, pò i kjè prej gnij drittè tjetterè, e sperimi sè, Atit sim Chieλet, e persè achia pa droè, e celè reffüen ò Pieter tè maξtè tem Vene endè cundrueλ kam mè caλeɛu_ chisc dorè nderjè kam sctijm ndè mend per mbij giξξè tè tjeret me tè ξanè, Pra unè ξξom tüü Ti jeè Pieter, e per mbij ketè Gur kam mè trajtuem Kiscenè temè, do mè ξξanè per mbij ketè gur tè temelitunè, e achia tè nguλè, sa as düertè Ferrit nukè mundinè kunder tijnaj: Permètoj ketu Chriscti Pietrit sè per mbij giξξè kiscet kisctè pertè kianè, mè tè tieret chi mbe vendte tij kiscenè mè ndjekunè i pari Krüè, Chieffalij, e Perendij.
Paragraph: 4 Tüü kam mè tè ξanè Drüenatè Regenijssè Chieλet: Chisc do tè liξisc per mbij ξeet, ka mè kjanè liξunè endè mbè Chieλt: possicur mè ξξanè ndonessè ti jeè gni Nierij dueketar, asgia mangu, mè giξξè ata chi kanè mè tè ndiekunè, kè mè kjanè vum mè pusctet tè chieλese Ma para tuè mos zghiξunè fàjtè pò tuè, i lanè possi kjenè sè düjti tuè zhiξunè fajtè: tuè ξanè pendessenè, 3. tuè maλekuem, tuè suspenduem scekrimesc, ò tuè sctijm jasctè kiscet 4. tuè e liξune mè urξenimè, e liggiètè S. Kiscè 5. tue scterguem mè tè scruem scejnt, ò tè scènjtessè Feè Volendetnè tanè.
Paragraph: 5 Kaλeɛoj anij JESU CHRISCTI Apostujet si kisctè per tè pessuem, mà teperè ndè Giütettè Ierusalemit, ku jeurejtè kiscinè per tà ɛane, e mè uraam, e possi kisctè tè trettenè dittè per tù ngiaλunè. Pietri tuè ndiem keto punè tuè mos dijtunè punetè nfsceffuna tè Tineɛot, ɛusiλ mè gni tè dasciunè t' anèkuescim, e fort tè dasciune, ξuessè ɛuufiλ mè è chiartuem, T' sijλt Iesù Chriscti pergieg, largòu mejè cafsca e kechiè, dò me ξanè cunderstari em ndè gni punè kachia tè mirè nde tè Scelbuemitè f†ressè Nierit.
Paragraph: 6 Mbassi kjenè rjeξunè giasctè dit assó sè permetuèmesc ndevonè giasctè dit ndè Gusct, dittessè Dieλ, muer Iesussi, trè mijtè vet Apostujè e i scpuu ndè Majetè gni mali t' naltè do mè ξanè mbè Maltè Thaborit, ndè mjedistè Galilessè, ku endè sod ketè dittè venetè kersctenetè tuè vottè ndè Peλegrinij. Atü pra, ù nderrue fetürejè, do mè ξanè sè perjasctescimè, e kjè kξüem ndè gni tjeterè fort ma tè sckelchüescimè, essiλa bucurij nukè jù c'tuè perjasctanè possi Mojsessit ndeper sciochenijtè Tineɛot Pò prej permbrenda prej natüret sè vet, essiλa Drittè ani vottè, endè Page: 73 perjasctanè ndjerè mbè Petekat, e ù banè tè barξa possi Duora, mu endè tè sckelchüescimè possi ξξotè S. Luca tè sckelchüescimè possi reɛet' è Dieλit.
Paragraph: 7 Egniè ù duknè atünè Mojsessi, e Illiu nde tè maξ, metan' tuè folè per mbíj matè mbramet punè, do mè ξξanè per Crüjt, e pessimet mbè ketè jettè, essiλa kisc pertè jù goditunè te tettenè Muej ndè Jerusalemt. ξξonessè keta Profetè, mà teperè ù duknè sè tè tjeretet: Ma para pertè bam mè dijtunè sè Chriscti nukè isctè Illiu, ò cusc tietèr Profetesc, possi cujtontè scecuλi: Pò ɛotij giξξè Profetevet, e i verteti Messij, e birij tineɛot. Possi endè per tè porossitunè Apostujet nder giξξè veperatè mira, tè Buttetè e Mojsessit; e ɛeλnè e Iλijut, tè sijtè bucurè gnioftinè Apostujitè, ndò ndeper fachiete brijnuemè Mojsessi, e ndeper Chiert' Illiu: Ndò ξompsè tuè ξξanè vetè Mojsessi atünè, küj ansctè aj per tè sijlt unè ξξascè. Gni Profetè gindjèt sotejè possi muè, ka mè tè ciuem tü ɛotünè, atan' kè mè giegiunè, e ndevone ndeper tè sperüscimitè Hüjènuescim: Prasctu Pietri, tuè paam sè pò dojnè mè sckuem Profetetè, tuè desceruem giξξè herè mej gheɛuem, possi Vicarij CHRISCTIT, cujtoj sè ranga etij isctè mè griscm tè ndalescinè, ξξà, te bagnemè trij Tebaana, e possi ξξotè S. Luca tuè mos dijtunè chisc po flit Endè tuè mossi raam nde mend sè scenjtenitè nukè kanè nevojè per sciattore: nukè dijti chisc flit, tuè dasciunè mè mbajtunè ndaj vetehè scelbuessine chi isc nderechiunè mè duekunè per giξξè scècuλit, possi aj vettè sciumè herè ja kisc ξξanè.
Paragraph: 8 Erξ nder kachia gni ɛaan' n' Chieλscit tuè kumbuem, kü ansctè biriem i dasciuni ndè tè siλt jam ngusceλuem Atè giegini, do mè ξξanè ti per vinhij, ti bessoni, e ti scerbeni possi vettemuè. Apostujitè tuè ndiem atè ɛaan' te atit Amesciuescim, tuè driξtunè raanè mb' ξeè plot mè droè, JESU CHRISCTI tuè ù avitunè atünè ξξa, mos droni: e atà tuè cele süütè nukè panè ma as kand' jasctè JESU CHRISCTIT ndato peteka, e fetürè possi kjè mpari, issiλi urξenoj, atünè tuè ξξanè, as cuj tè mos ξξoeni, do mè ξξanè mbattè vend, e asso kohejè, persè Niereɛitè tuè paam atè dorèngusceλimi, e tè Maξ, fesctijr ma kiscinè mè bessuem pessimit, e Morsè tijnaj.
Paragraph: 9 Tè düjtenè ditè scendosci gni tè Djemenueme tè siλenè Apostujetè nukè kiscinè mujtunè mè scendosciunè. S. Matt. ξξote sè kjè gni perhannunè do mè ξξanè ndeper sciumè duer nderrimesc tè hanessè, mbè sciumè mendürè perpjek Njerinè, per sè Hana tuè ù rittunè, e tuè menguèm scpesc, endè ata scterrinè, possi ξξotè filosofi sè goditetè Valevet Detit, chi rittenè, e mengojnè. Ma küj ξξuessè nukè kjè i perhanunè possi ξξotè S. Luca, Page: 74 embeliξetè endè assò fjalè sè CHRISCTIT Kejò dorè Djemenisc &c.
Paragraph: 10 Pevetnè nderkachi Apostujitè JESU CHRISCTI persè ata nuke munjtinè mè scendosciunè atè Njerij? ù ξξà sè ajò dorè djemenisc nukè mundej meu duuem jasctè, vecè mè vratè, do mè ξξanè tè Perbemitè, e Gnienessetè.
Paragraph: 11 Tuè ù daam JESU CHRISCTI vottè ndè Caffarnaumt: Atü Vojsctaretè ξξanè Pietrit persè Mjesctri üt nukè paguen Vojsctinenè Perendorit? S. Pietri vottè kè CHRISCTI tuè i ξξanè sè Vojsctetaretè pò lüpinè Vojsctinenè. Urξenoj JESU CHRISCTI Pietrit tè veè mbè deet, e tuè sctijm rietnè. Ndè gòjetè Pesckut kè mè giettunè stateren si cur mè ξξanè gni Grosc tè spagnessè. Tirini permbij Masset. Ketan' ep' atüne per muè, e persè atè dorè paghejè vecè, e epinè Chiefalijtè, e tè paretè, andaj dukej sè CHRISCTI po bankè Pieterrè per Vicar tè vet, e krüetè Apostujet; Prandaj ɛunè fiλ' Apodtujitè nder vetehe, mè schüretuem gniani tjeterinè, issiλi sisc ka mè kjanè maj maξi, kinessè ndè nderet tè meξaa ndè Regenitè Chieλet, do mè ξξanè ndè S. Kiscè achia luftetarè, sa ngusceλorè, tuè kujtuem sè IESU CHRISCTI kisc per tè nalzuem Regenijne vet plot mè giξξè tè mirate scpijrtit mbe ketè jetè.
Paragraph: 12 Pergieg JESU CHRISCTI Nde mossu kξefsci, kessi desciri mè kjanè tè parè, e tè banhij, possi tè Vogielitè, tè sijtè ketà janè per mot, e jù nde volendet, sicur mè ξξanè tè pervutè, tè mittunè, e tè pa maξesctij, e zmijr, tuè mbajtunè vete vetehenè per tè vogielè, e tè tjeretè per tè mbèξej. Nukè kini mè hijnt ndè Regenitè Chieλèt Tuè i bam endè mè dijtunè sai maξ scanduλè isctè mè scandalizuem tè vogielitè e pa tè kech, tué kjanè mendüra, e t' kechiavet tünevè, mè scembeltüretè kechja, Ndò leftojnè mej daam uξetssè vertetessè, ma mirè kisc mè kjanè per tan' chi guri, jò aj chi mundete meu lekundunè Njereɛisc pò i Magaressè, chi prej Magaresc, e sctansesc mzij lecundetè, ti virej n'süt, e sctijm ndè Deèt.
Paragraph: 13 Kaλeɛon endè JESU CHRISCTI atè tè maξ descijr chi ka ƐOTÜNE per tè kξüemit e tè scelbuemitè t' permcattenuemit, tuè prum atè scembeltürè tè Barijt, issiλi tuè duarunè tè gnichindenè Delè, len' tè 99. e vè tue, e lüpunè ndjerè ta giagnè, e mbè krahè, e baan ndèr tè tjerat, me tè maξ ghaɛemend. ξξotè sè kesctu ban Atij Chieλet, mè tè permcattenuemit, e sè mbè Chieλt banhetè gni i maξ gaɛe mend' kur gni permcattenuem pendohetè, e kξehetè prej SINEƐOT: Persè mè kjanè nevojè per tè scelbuemitè gnij Nierij t' vetemi perserij kisc meu krüchiessuem.
Paragraph: 14 Ndè tè fejeutè üt Vella: kinessè ndetè lendoftè Page: 75 mos cujto meja kξüem as ndè ciast mosè caleɛo, ò perpaaλ tè bamenè, po chiertoè nder tü, e atè vettemè, do me ξξanè Michiesisct', e mè sandergij, endè mos proξoftè, banu vetè i düjti, o i tretti chi tè jenè te ɛeλscim, tè ndersè Tinèɛot, e scelbemit sciochit, sè kesctu ka mè kjanè ndesckimi maj randè, e me forze; endè mossu kξeftè endè asctu, ξξùè kiscessè, jò sciumizessè t' fescimè, perse mà teperè kisc me bam kech, ata tè perpaλuem te fajit: pò mirretè vesct per Barijt, ò Upesckepit, issiλi ansctè scembeλtüra, e mbè vendtè giξξevè.
Paragraph: 15 Ndè mos giejtè Kiscene, tetejetè possi gni scomunicuem, e i dallè sineɛot, tèsiλenè, duhetè mè daam sciochieniessè kersctenimit, e tè mos gnihetè ma per Veλa: pò permgni fajetuer bam kech. Andaj as falemi tè mossi kesc ξξanè, Mu endè kejò Pendessè e maλekimit ka meu beghenissunè endè Mbè Chieλt, andaj giξξè chisc jù, e chisc tè vignenè mbas jusc, Upesckepijtè S. Kiscè, tè liξeni, per mbij ξeèt ka mè kjanè liξunè endè mbè Chieλt', prej Jesù Chrisctit ka mè kjanè duuem Darket sè Chieλet, ndè Tèrrètè perjasctescimè.
Paragraph: 16 Kjè endè pevetunè JESU CHRISCTI prej Apostujisc, sè tuè fejüem sciochi sctattè herè, duhej men zghiξunè? Pergiègi, jò sctattè herè, pò sctattè ξjetè e sctateherè, do mè ξξanè tè pa gniehuna herè, e sa do here tè goditetè sè fèjen, liroè, ndu kξeftè, e tè bagnè pendessè, e keta tè liir tè fajit, nukè ansctè cunder sè derejtessè pendessè, ma teperè possi ξξotè S. Agostino, per tè ndalunè fàjetuerrè memos fejüem achia scpesc, persè kesctu ka mè baam meneè Atij Chieλet, ndè lirofscimmè giξξè ɛemerè veλaut tinè, jò persè ka mè lüpunè se riu detürenè gni tjeter herè, (tuè kjanè kejò punè fort largh mescerierjèt sè vet sè pa skagniejet tè kujatè Vepera janè tè pa pendessè) Pò nukè kaa mè ndejüem, pò fort screjnt castigon tè pa dasciunitè, e te pa Njereɛiscimitè, mè tè siat mbassi tè kemi passunè prej sineɛot tè liretè achi fajevè, e scemptimevè, ani tè mos na ep tè lijretè gni faji t' Vogheli sciochit vet.
Paragraph: 17 Gni dittè festejè, e fort sè maξejè sè siλessè ξξojne ata, sceneofegia, Iesù Chriscti vottè ndè Ierusalemt' donessè n' fscefaɛè, e tuè sckuem ndeper gni giütet, sè samaritanevet, nukè e lanè mè hijm mbrenda, Andaj Apostujitè forr i ξunè ξξanè ɛotit Tinè tè bagnè mè resciunè ɛiarrè n' Chieλscit, giξξè ti djeghe, issiλi pergieg sè nukè isctè arξunè mè dvierrè spijrtenitè, pò mej scelbuem, e tuè sckuem paret perngiat gni kesctièλi, i duelè perpara ξjetè tè felichiunè, tuè ju lutunè chi ti scendoscignè, Iesù Chriscti ù ξξà kaλeɛoni vettehenè Priftenet, e ata tuè vottè uξessè kjenè scendosciunè Page: 76 Sè siλessit gni vettemi kξej mejù falè ndersè IESU CHRISCTIT ndè pertè miratè passuna, e aj kjè Samaritan te siλnè fort levdoj JESU CHRISCTI.
Paragraph: 18 Si hini ndè Jerusalemt nukè ezente mbaλefachiè mè predikuem: andaj scribetè e Farrisejtè, ξξojnè nder vetehè, sè küj ansctè CHRISCTI, e diss† sisc ξξojnè sè jò, perse Messia nukè kisc pert' arξunè prej Galilejet: endersà pò schüretohescinè ndèr vetehè, erξ fjala sè isc ndè Jerusalem JESU CHRISCTI. Prandaj ndè ciast derguenè gni tuffè gind' mè ɛanè; Ma ketà kξüenè pa mos bam giaan': tuè ξξanè sè nukè munjtinè mè i sctim duertè, tuè ndiem fjalè per mrecuλè, chi dilinè gojet sè tijnaj, tè siatè curraj nukè munè iscinè mbè ndogni Nierij.
Paragraph: 19 Asso nattejè duel JESU CHRISCTI, e vottè mbè malt Uλignet, e atü bunjti: nde natejet kξej ndè kiscè, ku scribetè e Farrisejtè i prunè gni Gruè tè martuemè perpara ɛanè ndè Curuenij, e tuè dasciunè me ɛanè IESU CHRISCNE ndè fjale, mè duierrè, i ξξanè, leggia e Mojsèssit Leuit. 20. Deut. 22. ξξotè sè kejò Gruè tè jetè vram n' gurè, tasc ti chisc na ξξue? JESU CHRISCTI chi dij cujtimetè giξξevè, ù ung mb' ξeè, e mè ghiscte tijnaj scruentè mbξeè, ani tuè ù nderechiunù u ξξà, aj chi jusc te jetè pa faj, sijλ e i bierè. E mbassi foli perserij ù ung tuè scruem mb' ξeè. ξξonè dottoretè sè scruentè mb' ξeè, do mè ξξanè ndè pluhenitè t' sctruenjt marmori, mè gni dorè letterasc, chi issiλi do mundej mè paam mbrenda fàjetè vet, ndonè t' iscinè fort tè n'fscefuna, achia tuè ù mbarru_ giξξè atà, kagni kagni duelè kiscejet, tue mos mbettunè tjerèr jasctè Gruejet, sè siλessè ξξà IESU CHRISCTI ku jana ata chi tè paditnè, à ansctè ma sisc ketu ndogni? Ajò tuè soditunè giξξè pertochiark, ξξà as gni ɛot. Ani ξξà IESU CHHRISCTI, as unè tü tè condenogn, condenoj mpcattnè ma jò Nierinè, ezè ndè pach mos fejè ma. Mbassi ù da gruejà, ajò gind è Verbetè, e Farriseje, ù mbeloξnè ndè kisce, mbè Predicutè CHRISCTIT, issiλii chiertoj tuè ξξanè, ti kaλeɛojnè sè ndè sè po fejentè chi po e lüpinè achi medescijr mè duierrè: Ndè pertè sijct cafscè achia fort ù iξenuenè, sà guretè chi kiscinè mbeleξè mè uraam gruenè, descnè me i c'karkuem IESU CHRISCTIT, issiλi persè endè nukè isctè mberijm koha, e motti i pessimevet, ù nfscef, e duel Kiscet pa ndogni gand tuè ù bam per herè mirè.
Paragraph: 20 Tuè sckuem Iesù Chriscti ndè per gni Treg pa gni Njerij leem Verbetè, apostujetè, e pevetunè, ɛot persè ƐOTÜNE Page: 77 e kisctè bam mè lem verbetè à ndeper fajetè Prindet, ò ndeper ndogni faj tè tijnaj? t' siλevet pergig CHRISCTI: Nukè ansctè lem verbetè ndeper fajetè tijnaj, as ndèper fajetè Prindet tijnaj: Pò per tè kaλeɛuem, e maξeja Hüjenia e tijnaj, tè maξtè vet possi ù godit Iobit, Tobijssè, e sciumè tè tjerè Derejteve t' sijet ù permetoj ɛotünè mè kjanè mbe ketè jetè munduem, chi te jenè mbe tjetèret jetè paguem, Pelchiej nder kachia IESU CHRISCTIT mè scendosciunè atè tè verbetè prasctu tuè pesctüm mb' ξeè, e tuè perɛiem pesctümenè mè ξeè bani baltè, ani mè gisctatè ja vù mbè süüt', tuè i ξξanè, ezè e ù laaj ndè Siloè gurrè ndè ranzetè Malit Sinajt, kahè mè tè maξ ɛaan' ndeper gurè reɛohetè ndè Piscinet scembeltüra, e Scentit t' laam tè Pagheɛimit, issiλi per gni si ù laa pa mè tè dü süüt fort mirè, essiλa punè kjè ndè farrisejtè per gni tè maξ zmijr, e tuè pam tè Verbeninè scendosciunè sè pò levdonte IESU CHRISCNE, e dvuenè kiscet, e sinagoghet sè tünè.
Paragraph: 21 Ku ξξonesè kjè Celidoni, issiλi, basckè mè tè S. Mrij Madalenenè, e Lazarinè te veλanè, sctijm ndè gni barchè pa rremba, e pa Vela, kjenè Eeret sctüm ndè Marsiliet, ku Celidoni mbaroj jetenè vet mè maξè scejntenij.
Paragraph: 22 Mbas kessi mrecuλi ξξote scejnt Luca sè CHRISCTI scelbues zgheξi 72. discipujè possi bani Mojsessi ndetè ɛanet, tè ɛotenijssè vet. Num. 7 vers. 22 nder giξξè atè gind' chi endichentè possi scruentè Scejnt Hieronymi Papessè Damas, e janè keta chi ndjekenè.
Verse: a 1 Mattia kjè i pari, issiλi ani kjè zgheξunè, e gniehunè nder Apostujit mbè vendtè Iudessè Iscariot, possi ansctè scruem ndè veperatè apostujet cap. 2.
Verse: b 2 Ioseffi endè kjè emeunem Barnaba i derejtè.
Verse: c 3 Iosef ab Aromatia issiλi lüpi Corpne Chrisctit Pilatit.
Verse: d 4 Marcu Evangclista, issiλi Pagheɛoj tè S. Pieterrè.
Verse: e 5 Barnabba Nipij Scejnt Marcut Evangelistè.
Verse: f 6 S. Luca Evangelista.
Verse: g 7 Cleofas, issiλi pa scelbuessinè mbassi ù ngiaaλ cur votè nde Emaust.
Verse: h 8 Seneka filosof, letterarè t' sijλt scruem S.Palit janè ketuè mpsod'.
Verse: i 9 Simonè, issiλl kjè permbij emeunem Iɛij.
Verse: j 10 Lucio Cirenensè.
Verse: k 11 Manajm, issiλi kjè rittunè basckè mè Herodne Tetrarca.
Verse: l 12 Sostenè, issiλi anscte emeunem ndetè paret Epistuλè, tè S. Paelit Apostolo.
Verse: m 13 Ceff†s issiλi mbalefachiè schüretoj me tè S. Page: 78 Pieterrè, e S. Palinè.
Verse: n 14 Thadeo jò Apostuλi, pò aj chi scendosci Rejnè Abagarè.
Verse: o 15 Hermas tè siλt' S. Paali faletè mè scendet ndatè letterè chi scroj Romanevet.
Verse: p 16 Andronico t' siλt endè faletè i S. Paali mè scendet.
Verse: q 17 Iona, 18. Amplia, 19. Urbano, 20. Herodionè, giξξè keta janè emenuem prej S. Palit 21. Asineretto, 22. Iason, 23. S. Stiefenè Protom. 24. Filippò Diacon, 25. Procuri, 26. Nicanori, 27. Timonè, 28. Parmoni, 29. Nicola, 30. Giuda, 31. Siλa, keta kjenè dü derguem ndè Antiochijt basckè mè tè S. Palinè, 31. Silvano, e kjè mè tè S. Palinè, e scroj atünè t' Soλunet, 33. Simoni birij Cleofit, 34. Nasoni prej Cibrissi Discipuλè plak, 35. Agabo Profeta, issiλi bajtt brenɛnè e t' S. Paalit, 36. Ignatij Upescpek, 37. Anania, issiλi Pagheɛoj tè S. Palinè, 38. Ruffo, 39. Alessandro, 40. Simonè Cirenensè, issiλi bajti Crüjnè mbas CHRISCTIT, 41. Natanaeli, issiλi ξξà A munè jetè prej Nazareti gia tè mirè, kjè prej Canè Gaλiλejè, 42. Nikodemi i parij giξξè Pueblicanevet, issiλi erξ natenè kè Chriscti mè catter velaɛenitè vet, tè sijtè kjenè, Simoni, Iacobi, Iuda, e Simeonè, 43. Simonè Coriario, kù kjè mbè conak S. Pietri, 44. Gni tjetter Barnab, issiλi mbas mortiet sè S. Palit kjè mb' Romè sctijm ndè burgh, e atü dujch, 45. Gioni tè siλenè Discipujitè ξξerriscinè Atè, 46. Gni tjeter Barnab, e gni tjeter Sctiefenè mè giasctè velaɛenè tè tünè, tè sijtè votnè mè tè S. Pieterrè ndè Cesaret, e ndè Ioppet, e kjenè emenuem Carsio, Maλco, Gajò, Aquila, Flegato, & Herma, tè sijtè giξξè ndimuenè Corintit Herètik mè 12. tè tjerè emenuem Helionè, Appeλionè, e Probatissimo, Simone, Leui, Marcoba, Cleonè, Eumanè Candaro, Cleonè, Diara, e Narciso. Keta janè ata 12. ndeper tè sijt scroj S. gioni Evang. sè duelè nesc, endè nukè kjenè nder neè. Tè sijtè endè ξξeret i S. Pali sè kjenè vepere kechij, e renez. Ketà praa kjenè daam scenjtenisc Apostujisc tè sijtè zgoξ mbè vendtè tünè 12. tè tjerè, possi kjè zgheξunè mbè vendtè Iudessè S. Mattià. E kjenè emenuem.
Paragraph: 23 Appeλè, Peneto, Gioni, Stachi, Pompilio, Aristobolo, Stefano Limpa, Herodiano, Narciso, Tito, Filomeno & Aristarco kesctu ξξotè i S. Hieronimi.
Paragraph: 24 Keta tè 72. Discipujè zgoξ IESU CHRISCTI Page: 79 e i dergoj, ka dü ka dü mè prediunem Ungiλè S. tè vetnè, ndè per giξξè Giütetet, e ndepèr giξξè scecuλit, possi ξξa Davidi psal. 18. Ndè per giξξè ξeet duel ɛani i tünè, e ndierè mbè anetè ruɛuλimit scecuλit fjaletè tünè; ù caλeɛoj mendürenè si kiscinè mè predicuem, as cuj ùξessè te mos falij, Nukè ξξotè sè tè mos jenè tè njereɛiscim, pò giξξè fjalè, e perraλa Possi Eliseu Giezi 4. Reg. 4. vers. 29.
Paragraph: 25 Gni dottuer asso kohejè vottè kè IESU CHRISCTI mè pevetunè, jò pertè zanè, po me nzitunè, atè munè i bankè kech i ξξà chisc duhej mè bam pertu scelhuem IESU CHRISCTI, e pevetti chisc ansctè scruem ndè lij tè TINEƐOT, Dottori i pergieg, sè ansctè scruem, keè pertè dasciunè Hüjnè tand giξξè ɛemerejet sotejè, e giξξè spijrtit sit, e sciojnè tand' possi Vetè vetehenè : Chriscti i ξξà ban asctu, e ke mè scelbuem. Dottori pertù caλeɛuem i derejtè, perserij pevetij JESU CHRISCNE Cusc ansctfè Fchigna emè? Ate herè tuè soditunè Jesussi nalt, tuè i marrè dorenè, mbet i ξξà.
Paragraph: 26 Tè dijsc sè tuè vottè gni Nierij prej Jerusalemi, ndè Jericut, raa ndè duertè Cussarevet, tè sijtè nukè ù contenduenè sè i muerrè giξξè chisc pat, pò endè mbassi e patnè fort kech plaguem, e lanè pakeɛè giaaλ', sckoj per scort' assaj uξè gni Prift, e tuè fort soditunè sckoj uξessè pa manessè; sckoj gni Levitè, e bani possi i pari. Sckoj gni Samaritan, ò Iξuλater, Anemicu TINEƐOT, e i Popuλit tijnaj, e tue vum roè godijnè per anekim, indü kech ndè ɛemerè, e tuè jù avitunè t' plaguemit, i lau giaknè e ξξaatè mè vene, e i leu plaghetè mè voj, e scpuu mbetè paret konak, e mbèt giξξè atè dittè mè tan', tuè i ξanè per chisc kisc nevojè, tè düjtenè dittè, ù da, e la konakcijssè, peneɛa persa duhèj atij t' plaguemi, tuè i ξξanè sè ndè spenzofsc endè, kisctè perti paguem kur tè kξegnè. Isiλi duketè tüü sè kjè Fchigna kessi sè tresc? ξξà dottori muè duketè sè kjè Samaritani issiλi pat mescerier per mbij tè plaguemit. Indü mirè CHRISCTIT per chisc foli, persè ndonè giξξè iscinè Fchignè, as gia mangu ata Njereɛ tè Kiscessè nukè kiscinè baam si Fchignetaretè.
Paragraph: 27 Achia fort, e arresüescimè ansctè godia, e kessaj scembeltürè, sà sciumè ekanè mbajtunè per historiè, e godij tè vertetè. Persè mb' uξetè Jerusalemite ndè Jerikt giütet, e Galilessè, ξeè ma i poscterè, janè Biesckè achia sciumè sa scerbüekescinè per speλè Cussarevet, mè vieξè, e mè vram Uξetarete, possi ξξotè S. Hieronimi: Possi endè mirefiλi kjè historiè scembeltüra, e Gruesse, essiλa mbeloξ trij massè miel Luca 13. e zghiξetè ndè Gen. 16. Per Sarranè sè Page: 80 siλessè ξξà Abrami; Cpejtò trij Massè mieλ'tè sittunè, e perɛiej, e gattuejna gni Pogaccie, per tè grisciunè Engijtè chi jù duknè ndè fètüretè uξetarevet, e sciumè tè tjèra scembeltürè ξξonè sè janè kjanè historia.
Paragraph: 28 Predicontè gni dittè JESU CHRISCTI ndè gni sinagoghè, ku hini gni gruè chi kisc lenguem 18ì. Vjet, bajtèkè krüet poscte, achia sa nukè mundekè me soditunè Chieλtè JESU CHRISCTI Vu dorene permbij krüetè sajnaj, e ajò ndè ciast ù scendosc. Archisinagoga krüetè assàj sctepij tuè pam gruenè scendosciunè indü kech, tue chiartuem te semuntitè, tuè ξξanè sè java kisc giascte dit pertù scendosciunè: prasctu nukè duhej meu cprisciunè, e Scettundia. CHRISCTI ɛoti ünè, e ndesckoj fort tuè i ξξanè sè ata istè gni scerregij: per se dittè festejè ansctè ξanè atij chi ka Kaanè, ò Kaλinè liξunè, mè spum mej ξanè Ujè: persè pra atij i dukè kech baam mè zghiξunè gni spijrt sè liξunasc sè mpcattit? Mbet aj mè giξξè ata chi po e ndichinè, achia perɛiem, sa ma nukè munjtèkescinè mè pevetunè.
Paragraph: 29 Asctu endè gni dittè festejè scendosci gni Mbarcagnosm' ndè sctepietè gnij Chieffalij tè Farrisejè, tuè ξξanè sè ansctè permettuem me scendosciunè tè semuntite dittè festejè, tuè kjanè permettuem me nɛierrè fossejè gni kaa reɛuem mbrenda. Tuè mpsuem nde ketè predik, sciumè Niereɛij si duhej mè baam mb' Trüessè grisciunè, tuè ndegniunè, jò mbetè paret vend ndonè t' iscinè tè degnè, asctu chi ɛotij sctepijssè ti b† mè ma nder tè tünè mè ndegniunè nalt'. asctu ndè mos banfscinè, tè mossi bagnè mè ma mbarrè tè tünè mè ndegniunè ma Ungietè. E tuè vottunè mbè gni tjeter mpsim ξξà, cur gnia ban Gostè, nukè ka per tè grisciunè ma t' afferitè, Mich, e tè gnioftunè, persè pak detueretè ɛotünè. Perse ende tè pa feetè asctu bagnienè: jò persè nukè kemi per tè nderunè, e grisciunè Mijtè. Persè endè Abrami Gen. 41. bani gni gostè tè maξè Genijssè Vet, e michiet asso dittejè chi hojnè gijtè Isaacut. E Laban cur Martoj Lijnè bijenè vet mè Jacobnè Gen. 29. e Joseffi ndè Missijrt Veλaɛenet Vettè Gen. 43. e Tè bijtè, Jobit, e Thobijssè Plak, e t' Riut: Ma persè ndetè mirate baamè chi bagnemè kemi per tè soditunè, ma teperè nevojenè, e tjerevè chi janè reɛuem ndè vobezij, per sè mè griscunè tè Vobech ansctè veperè chi natürejet sè vet meriton jettenè anesciuescimè prasct ξξà CHRISCTI sè ka perta paguem sè ngiaλunit sè Derejtevet, mè ketè arresüè pra, predicoj scembeltürenè chi ndiek, e ξξà.
Paragraph: 30 Ta dini sè gni Nierij bani gatij gni tè maξè Darkè, e grisci suumè vettè mbè tan' ani kohet sè Darkessè dergoj scerbetoretè vet, mè ξξanè t' griscmet chi tè vignenè, Page: 81 tuè kjanè giξξè cafscetè mè bam gatij. Ma giξξè nuk' erξè tuè ξξanè i pari Unè kam blem gni Pronè, e po vetè mè paam; ξξue tit ɛot tè mè ndegegniè. Tjeteri ξξa unè kam blem dissà Chiee, e po vettè mej kerkuem: I tretti ξξa unè kam marrè Gruè, e prasctu nukè mundign mè arξunè. Indü kech t' ɛot sctepijssè kesso fjalesc e urξenoj scerbetorevèt vertè, tè venè ndeper Treght, e uξevet, e tè bijenè, tè Vobech, tè stropijvem, e te verbetè. ɛot ξξanè scerbetoretè ù baa sa patè urξenuem: ξξà ɛoti, lüpeni endè tè tjerè, e siλenij tè kerkojenè Darket simejè, sè pò ù permettoj sè as ndogni sè griscmisc ku pertè kerkuem Darket simejè. Kejò scembeltüre ansctè nderèchiunè ma fort cundrè Giuξijet. Sa herè juvè descta meu mbeleξè ndenè krahè, e nukè desctè. Prandaj pò gherscet tè peganetè, kξehemi prej Gindscit, tè sijtè nukè patnè as arressüè as speressè mè gheɛuem kachia tè mirè, possi tè Verbetitè, e te strupi juemitè chi rijnè uξessè, mè ndegniunè mè gni Reg mbè Trüessè.
Paragraph: 31 Scribete chij mbajnè jevrejtè per Dottorè, possi sod ketè dittè bagnenè Turite Hogggietè tünè: E Farrisejtè endè mbajtunè per scenjtenè, possi sod ketè dittè Dervisciate prej Turisc. Descnè mè ɛanè JESU CHRISCNE ndè fjalè per ta vram. Ma i bekuem scelbues tuè kjanè ndè kiscè si kisc ɛakon duel jasctè pa gia tè kech, tuè mos kjanè endè mberrijm mottij vet pertè pessuem, e hini me ezunè mè Publicanet. Ksciλuekescinè Publicanjt' è Farrisejtè. Persè küj ezen me tè permcattenuemit, e geλi me tà. Pertu pergiegiunè ketij ksciλi tünè. Vu IESU CHRISCTI ndaj ato scembeltürè tè Delessè duierrè, e Dragmessè endè endè ketè chi ndiek tuè ξξanè.
Paragraph: 32 Gni Atè pat sciumè Bij, e maj vogheli lüpi piessenè vet, e tuè ù daam si hangri pjessenè vet ndè felichiesctij prasctu reɛuem ndetè maξè vobeɛij kξej prej Atit sè vet tuè lüpunè ndèjessè. Ati tuè pam birrè vet sciumè motti duarunè mè gni tè maξ gaɛemend è muer, tuè vesciunè ma mirè sè te tjeretè, e doj mè ξξanè sè i maξ ansctè gaɛemendi sa do herè tè kξehej gnij permpcatenuem prej SINEƐOT.
Paragraph: 33 Kessó kohejè endè kaλeɛoj scembeltürenè Publicanit e Farrisejt, küj mbahej per Scejnt. Andaj tuè hijm tè dü ndè kiscè, Fariseu levdohej veperascit chi bantè: e publicani tuè padittunè fajetè vet lüpentè tè lijr prej SINEƐOT; Ate here Farriseu ndonessè kisc baam mirè, persè ù perlevduè mbet dennem, e Publicani, i derejtè, persè paditti vetehenè per tè maξ fajetuet.
Page: 82
Paragraph: 34 Kaλeɛoj endè Jesù Chriscti kaλeɛimnè t' begatit sctrenjtè, e tè t' vobecut Laɛerè, i begati Epulon scontè mot mbè Trüessà, e tè tjera tè mira tè kessaj jettè e Laɛeri fòrt i vobek descerontè meu nghigninuè dromzasc, chi reɛohescinè ndene Trüesssè, chi Epuloni nukè ja eptè, tuè i ξanè ma para Chienèt vettè. U godit ani sè Laɛeri ndè mortè vet kjè spuum ndè gijtè Abramit, e i begati renue ndè Ferrè. E tuè paam i Begati, Laɛerinè nder kachia tè mirè, ù lut Abramit, atè dergon Laɛerinè mè perftofunè, e tuè mossi passunè sckuem fjala, perserij jù lut, atè i ep testijr tè kξen mbè Scecuλit, mè baam mè dijtunè tè penssè veλaɛenitè vet, atè mos gindescinè endè atà ndevonè masctruem. Pergieg Abrami sè tè veλaɛenitè e tijnaj, kanè lijnè scru_, essiλa ansctè atünè caλeɛuem prej Profetesc, e prej Priftenisc, e ndè mos bessofscinè lijssè, nukè kiscinè endè pertè bessuem, mè kjanè chi tè isc ngiaλunè gnij dvekunè.
Paragraph: 35 Ndevonè kjè pevetunè Jesù Chriscti prej gnij Fariseu, sè at' isc permettuem Nierit mè lesciuem gruenèvet per chisc do cafscè, e mè ù da†, Pergieg Jesù Chriscti. Ndonessè ligja e Mojsessit pat permettuem meu bam ndeper ɛemerete nguruemè tè Giuξijet. E ketu perpichiete ata chi ξξonè Turitè sè ù ansctè permettuem possi kjè Abramit Davidit, e Salomonit: Ma kejò punè nukè kjè permettuem sè ɛanit sè fijλ' sè Scecuλit: Munessè aj chi lesciontè Gruenè vet, e mir' gni tjeterè, bantè gni tè maξ faj, andaj as mè ndogni uξè kjè permettuem, as kendüj tutje, persè mirefiλi ansctè vertèt se kam mè ξξanè juvè ligjetè jò tè mira ndetè siλat nukè kini mè chiendruem Andaj Chisc Hüji ka liξunè, Nierij mossè cpriscignè.
Paragraph: 36 Vavit nder kachia gni Trimirij sè parescit sè Giuξijet, e pevetti, chisc duhej mè bam, per tè dobituuè jettenè amesciuescimè. Pergieg Scelbuessi, chi tè scerbegnè urξenimete, chi janè, Mos vrà, mos Curnenò, mos Viξ, Mos ban descmignienijrescim, Nderò Atenè, e Amenè, e dvej sciojnè e Fchignenè tandè possi vetè vetehenè. ξξà Diali sè giξξè ato i kisc baam femijeniet sè vet. i ξξà JESU CHRISCTI ndè dò mè kjanè jort i mire duhetè chi ti tè scez giξξè sà keè, e ta dajsc t' vòbechjet, asctu chi tè kèesc gni vissaar mbè Chieλt, endè eja e ndich muè, sè kè mè kjanè Discipuλiem; Trimi percujdessunè ù daa, e sckoj, tuè kjanè ngittunè mbè begatijt', kendüj ani Scelbuessi muèr dorè, mè folè per begatijt, e per tè fesctiretè maξ, chi kanè te begatetè per tè hijm mbè Chieλt.
Paragraph: 37 ξξanè Apostuijtè, sè chisc kisc pertu ξanè, chi pertà ndjekunè kiscinè lanè giξè sà kiscinè passunè. Mbet Jesù Chriscti e ù ξξà sè cur kisc pertè giukuem Scecuλinè, kiscinè pertè ndegùiunè mè Page: 83 tan' mbè 12. selij mè giukuem, tè 12. Tribut' e Israelit. E cuj do tè lanè begatijtè vet, kisc per ti ξanè gni chind per gnia; e possi ξξotè, S. Hieronimi, nukè duhetè meu vescteruem, sè per gni gruè, kiscinè pertè passunè gni chind mbè tjetetet, tuè kjanè mbarrè ajò punè: pò sè tè miratè e kessaj jettè, mattunè, mè tè amesciuescimet janè possi tè gnieftunitè, e gniaj mattunè, mè tè gni chindet.
Paragraph: 38 E pertè ngusceλuem ata chi ɛanè vone scerbetüretè Tineɛot, ɛuu fijλ' mè caλeɛuem gni scembeltürè tè reè, tuè ξξanè. Gni ɛotè sctepijè mbeloξ sciumè duer punetoresc mej punuem Vensctenatè, sè sijscit dissà hinè ma heret mè punuem, dissà ma vonè. Ani mbassi emberrini coha mej paguem, gnimend pagoj giξξè. Tè paretè hinè meu anekuem, per sè pò paguhej ma tè vonevet, possi mat parevet, chi bajtinè barrenè, e Dittessè, t' zeetit. Doj Jesù Chriscti mè caλeɛuem ndonessè sciumè kξehenè vonè ansctè, as gia mangu achia i maξ tè ξimptunitè e tünè tè mpcattevet, sà meritojnè me kjanè paguem gni mend mè ata chi sciumè motti scerbejnè Tineɛot. Persè desctè sciumè, prasctu tè lijrohenè tü mpcattè sciume, ξξà Chriscti Madalenessè achia sa mè arressüè ξξà Mik nukè pò tè bagn ξunè, Mer chisc te perket, e ezè mè Teneɛ., e possi cur tè ξξoj as jam unè ɛotij giansè simè, e mè ξanè cuj me pelchien.
Paragraph: 1 Gnij laim' pertè c'pejtè kjè derguem prej se düü Motrasc Martet, e Mrij Maddalenet JESU CHRISCTIT, tuè bam mè dijtunè sè Lazeri i dasciuni tijnaj, e Veλau i tünè, isctè semuntè pa mossi ξξanè tjeter. JESU CHRISCTI ù ndal atü per dissà mot, persè doj mè bam atè te maξ mrecuλè mè ngiaλunè, atè i bessontè ajò gind. Vottè nder kachia JESU CHRISCTI mè Apostujt ndè Bettaniet, ku geλinkescinè ato tè düü Motra; e gietnè sè isctè e catterta dittè sè Laɛeri isctè dvekunè, e sè isc vorruem. Si e mberini JESU CHRISCTI peveti ato Motrasè ku isctè Lazeri vorruem. Atè herè i ξξanè eja ɛot, e scif. E si emberrini mbè vort' urξenoj ti hijchiej Rassà, e tuè dalè gniè maξè Chiebessinè jasctè. JESU CHRISCtI giξξè perɛiem Kiaù, e ndè ciast' mɛa tè maξ ξξirri e ξξà: Lazerè del jasctè. ndè ciast Laɛeri ù ngial, e duèl jasctè vorrit mbescielè ndè Lenzoit, e liξunè, duel mbaλè fachiè giξξeve. Urξenoj IESU CHRISCTI Apostujet, chi ta zghiξinè, e ta lesciojnè lijr me scuem. Isc Lazzari hieja & permpcattenuemit dvekunè s' jeteressè jettè, tè lijretè t'siλt perket vecè Apostujet prej IESU CHRISCTIT zgheξunè mbè vendte vet tè sijenè punè giξξè cusc duhetè mirefiλi mè dijtunè.
Paragraph: 2 Sciumè assisc chi e panè bessuenè mbè IESU CHRISCNE, e tè tjere jò, nguruem ndè ɛemerate tünè, tuè mbajtunè sè janè giξξè Page: 85 sctrighenij sckuenè ndè Jerusalemt, mè bam mè dijtune Scribetè, e Farisejtè, te sijtè basckè mè Muftijnè atij motti per emenè Cajfas, mbeloξnè basckè gni Cuvend, pertè cuvenduem per mbij ketè punè, e ξξojnè: Chisc pò bagnmè na? Kü pò ban sciumè mrecuλij, nde permetofscim tè ndiekè, giξξè Cusc ka mè bessuem mbè tan', e ka mè mbajtunè per Messij, e pèr Reg. Essia punè si tè ndihetè prej Romaisc kanè mè arξunè mè na cprisciune Giütetnè, e Gindnè tanè. ξξà Cajfassi krüetè tünè, mè duketè sè ma mirè kiscmè kjanè, chi gnia tè desse per giξξè Pol_t, tè mos duarenè giξξè. S. Gio: Evang. ξξotè se ajò kjè gni e vertetè profetij, tuè kjanè Müftij, ndonè isctè i permcatteunem. Vu fjalenè ndè gojè possi gni füeλ'tè mbraɛetè ξξotè S. Chiürüli. Asctu kje Balamit. ù forzue ndè Cuvend chi CHRISCTI tè vrittetè per Scelbimte giξξevè. Essiλa pupè si ù ndic prej IESU CHRISCTIT, nukè diltè mbaλè fachiè jevrejet: po hini ndè sckretetij, e ù mbeloξ ndè gni Giütet tè voghelè mè Discipujitè vet chij ξξojnè Effrem.
Paragraph: 3 Po avitej Pascha e jevrejet, tè sijtè pò prissinè IESU CHRISCNE tè vej ndè Ierusalem tuè mbajtunè gind mè paghè, asctu chi si tè ndihej sè ku tè isc ta ɛijnè. Ma tè sciumetè dottorè ξξonessè, motit c' cursè CHRISCTI kjè pagheɛuem, ndjerè mbè mortè, tijnaj roξnè kater Pasche. Maepara kjè pakeɛè mbassi kjè pagheɛuem. E düjta kiè mbassi bani te parenè mrecuλè, tuè kξüem Ujetè ndè Venè perpara atünè chi dojnè meu baam Discipujtè tijnaj ndè Canetè Galilessè: perse Pagheɛimi, e aj mrecuλè kjenè baam asso sè gni mendè dittè; ma gni motemot gniani mbas tjeterit, e per kete Pasckè Evang. nukè pomendèn. E tretta kjè cuur bani mrecuλinè penssè bukevè, mè te sijt ù nghijnè penssè mijè Njereɛ. E catterta kjè ajò cur pessoj IESU CHRISCTI.
Paragraph: 4 Achia saa assi motti cur kjè aj pagheɛuem, ndjerè mbè Mort tijnaj roξnè trij vjet, e achia dit, sa janè Epifaniet, chi bjè giasctè dit ndè kaλenduer ndjerè mbè Pascket, tè sijenè bagnienè jevrejtè ndè te plotetè Hanessè Marsit, essiλa possi ξξonè Dotteretè kjè te prendenè trij dit ndè Prijλ'.
Paragraph: 5 Tuè ù avitunè praa kejò Pasckè e jevrejèt, ndonessè JESU CHRISCTI fort mirè e díj, sè jevrejtè i kiscinè mbè giξξè anet ngrehunè lechietè, desc asgia mangu mè votè tuè ù avitunè motti pessimit tijnaj; muer mè vettehe Apostuijtè, e sciumè gind tuè perzieλè perte ndiem dijèn' e tijnaj, te Chieλèt, e pertè paam mrecuλijtè tijnaj. E tuè Page: 86 vottè ndè Jerusalemt possi ξξotè scejnt Marcu, Cperblessi vej perpara giξξevè, mè bam me dijtunè tè cpejtetè dasciunè, chi kisctè pertè dvekunè, mè mrecuλè t' Apostujet (t' sijet mbè gnianè) ù ξξà, sè pò vendtè ndè Jerusalemt, ku kanè meu mbusciunè giξξè t' scruemetè e Profetevet nde per tè bijrtè Nierit.
Paragraph: 6 Sciumè, e muerre vesct kinessè pò banhete Reg, e mbajtunè ndè Jèrusalemt pertè vertetè Messij, chi tè regienon mbè ketè jetè: andaj Jacu, e Gioni veλaɛenè, ξξanè s' Amessè tünè, chi isctè nderatè sciochienij, Mamè? Paressè tè tjere ɛanè mè folè per Nderè, ezè kè Mjesctri ünèe, lüpè tè paratè düü vissè, mè ndegniunè mbetè djaξtet, e mbetè sctemanjtet per nee bijtè tuu. E dasciuna Amè vottè, e lüpi tè düü vissetè per bijtè vet; Chriscti tuè ù kξüem prej sè dü veλaɛenisc ù ξξa, sè nukè po dijnè chisc pò lüpekescinè, doj mè ξξanè sè nukè po mirrinè vesct chisc ù kisc ξξanè; sè nukè pò vej meu bam Reg, pò per tè pessuem, e pertè dvekunè: e atünè endè tu mbastoftè ɛemura, mè pijm kalscenjtinè (doj mè ξξanè pessimnè) udob kiscinè mè munjtunè mbe chieλt, mè passunè vissè tè nderscimè, chi ka per tè ξanè Ati amesciuescim, jò per fis pò mirefiλi pertè miratè baamè.
Paragraph: 7 Tuè ù avitunè Jesù Chriscti ndaj Giütet' Jericut, scendosci gni tè verbetè, chi po lüpente lemoscenè mb' uξè: hini ndè Giütet, e ɛu vend ndè sctepijtè Zacheuz Chieffalia, i Publicanet, e fort i begatè: küj erξ prej CHRISCTIT kξüem mè giξξè Femijtè vet, e ndè sctepijtè ketijnaj predicoj gni scembeltürè ndè pertè votetè tijnaj ndè Jerusalemt tuè ξξanè.
Paragraph: 8 Gni ɛot, tuè ù daam sctepijet se vet la ξjete scerbetorevèt' vettè sciumè giaa pertè treghetuem ndjerè tè kξentè: e ù fali atünè chi kiscinè me tan' dobitunè, ndesckojkoj ata chi iscinè kjanè te ploghè. Duel Iericut, e scendosci dü tè tjere tè Verbetè, e nukè kje pa misteriè posa t' Verbetè giet mbè ketè uξè, giξξè i scendosci, si cur tè doj chi endè ata te sciffine chisc kisc cpejt pertu goditunè ndè Ierusalemt.
Paragraph: 9 Giasctè dit perpara Paschessè, e mberrini ndè Bettaniet, ku pat ngiaλunè Lazerinè. Atü Marta, e Mrij Madaλena i ξanè Darkè, e nder sciumè vettè chi mbatè Darkè ndoξnè, gni kjè Lazeri, tè siλenè Giuξijtè chi patnè lüpune mè Vram CHRlSCNE, descnè endè atan' mè mbüttunè, tuè pam sè nde per tan' sciumè po bessuekescinè mbè CHRISCNE Atü Madalena leu krüetè CHRISCTIT mè gni bar te pa cmuem, e i lau kambetè, tueja fscijm mè floketè vet, eja leu endè mè atè tè gni mende baar; Page: 87 tuè ù mbusciunè giξξè sctepia asso eerè sè lakèmuescimè.
Paragraph: 10 Ketu Juda chi isc Cussaar, mpsuem mè ujeξunè lemoscenet chi vintè ξanè Chrisctit, hini mè sctijm kech, tuè ξξanè sè kisc mè kjanè ma mirè, mè scittunè atan' baar, e atan' giaan' mè ξanè t' Vobechiet, sa me derξunè mbattè arressüè. Doj Juda i dennuem kesctu mè ujeξunè gni pjessè assò gianjè: e jò persè i vintè kech per tè Vobechit. Pèrgieg CHRISCTI Judesse: Chisc Merɛitij kessaj Gruè, essiλa bani asctu pertè mè Vorruem.
Paragraph: 11 Nder kachia gnijè maξe Gind erξ prej Jerusalemi per tè pam CHRISCNE, endè Lazerinè ngiaλunè. Mbas asso dittè desc scelbuessi mè vottè ndè Jerusalemt; e si emberrini mbè Maltè Uλignet, dergoj dü Discipujè tè vèt, chi prej Giütetjè ti bijinè Gomarenè, mè sogtè sajnaj, tè sijtè rijnè per Scerbetüretè t' Vobeschet, tè sijtè mbassi pruune, goditunè sogu mè petèkatè Apostujet, hippi CHRISCTI JESU pertu mbuesciunè tè pamitè Isajssè 21. E pascè gnià sè pò hippentè Magarit. E reɛuem sciumè gindsc chi poe per ziλinè, ù nis prèj anet' sè Jerusalemit' ku isctè perderξunè fjala è t' ngiaλunit Lazerit, tuè ndiem sè CHRISCTI pò vintè mè tan', e mè sciumè tè tjerè. duelè sciumè mè marrè: e ma teperè gni sciumizè tè mittunè femijɛè, seiortaɛè pjekunè basckè, i duelè perpara, e gindja tuè preem ghemba Uλijsc, sctrojnè uξessè, e dissa sctrojinè petekatè tünè chi tè sckon per mbij to, e femijɛa prej Sineɛot sieλunè, pò sa ù pojnè ɛunefijλ' mè kenduem giξξè basckè: Bekuem kioftè Messia, chi pò vjen per emenitè TINɛƐOT, e gindia cpjekunè endè ndimojinè tuè ξξanè ato tè verteta fjalè m' kankè.
Paragraph: 12 Si emberrini JESU CHRISCTI mè kessò dorè gaɛemendi ndaj Jerusalemt, ù ndal mè soditunè, e tuè vum roè chisc kisctè pertujù goditunè mbas 40. ujetsc, ndeper mpcat chi kisc per tu baam, mbas penssè ditsc, tuè Crüchiessuem Scelbuessinè vet, tuè kjam mè tè maξ tè ξimptunè ξξà, sè nukè kisc perte mbettunè gur mbè gur. E mberrini ani ndè Kiscè, e Farisejtè tuè paam femijɛenè, sè po ciojinè ɛanè si ku ma fort, ù ndü kech fort. U ξξà Scelbuessi sè ansctè scruem, Sal. 8. Gojet sè kerξijet, chi marrenè gijtè mbarovè Laudinè.
Paragraph: 13 Pò gindescine ndè kiscè dissà tè Peganè arξunè per Pasckè mè bam uratè, keta si emberrijnè ku Filippi, jù lutnè chi tù caλeɛontè CHRISCNE, S. Filippi foli S. Andreut, mè t' sijλt basckè i ξξanè Scelbuessit, issiλi pergieg sè chiè ma, e kisc mberrijm Page: 88 motti meu dèftuem Birij Nierit, tuè ù ξξanè sè sicundersè duhej kochieja e Grunit meu mbieλè ndè ξeet per tè frujtuem, tuè ù dasciunè ma para meu calbunè; asctu endè po duhej atij mè te dvekunè, per tè baam sciume frujt, mè te kξüemitè sciumè jevrejè, e t' Peganevè. Ketu endè foli mè Atetè vet tè amesciuescim, chi asso kohejè tà ngusceλontè, e ndè ciast' ù dorg pesctierè n' Chieλscit gni ɛaa chi ξξà, unè tè kam ngusceλuem, e perserij kam mè tè ngusceλuem. Giξξè, e giejnè ɛaanè, e kusc ξξoj sè isctè gni bumbeλimè, Cusc ξξoj sè kjè gni Engieλè, ma JESU CHRISCTI ξξa atünè, sè aj ɛaa isc arξunè per ata, e jò pertan'.
Paragraph: 14 Predicoj endè atünè e ù ξξà, sè mortja e tij kisctè cpejt pertù goditunè, tuè ù ctieλè atünè sè sjisc pertè dvekunè mbè Crüjt essiλa punè tuè ù dukunè fesctijr Apostujet, i ξξànè, sè ajò dorè mortjè nukè perkit Messijssè, tuè dijtunè per lig sè nukè kisc curraj pertè dvekunè. U ξξà Iesù Chriscti sè endè kiscinè pak drittè per tè marrè vesct tè scruemite, e lijnè tuè ù c'tuem dissà tè tjera arressegnè per ketè vend, e ù da sisc.
Paragraph: 15 Kξej tè düjtenè dittè prej Giütetjè, e tuè kjanè mb' uξè i erξ huu, e tuè paam se largu gni liss te fichiet plot mè gieξ tè blera jù avit, possi cur tè doj mè paam sè a ka pemè, e tuè paam sè nukè kisc as ndogni, e maλecoj, tuè ξξanè curraj pemè si mos leftè, endè ciast lissi ù ξξaa. Doj JESU CHRISCTI me na baam mè dijtunè sè aj meriton meu maλecuem issiλi ka gieξξ tè dukscimè, e mè buɛe mè nderen e ɛemera e tünè ansctlè larg mejè e i mengojnè Veperatè mira.
Paragraph: 16 Possa hini ndè Giütet, e ndè kisce ndè tè sijet tuè pam sciumè treghetarè chi pò scissine Peλumba, e sciumè kamatarè chi mbajnè Peneɛa perpara, per ti daam per kamatè. JESU CHRISCTI giξξè i sctiu jasctè Kiscet, tuè permüssunè mb' ξeè trüessatè, tuè ξξanè sctepia e Uratevet ka meu ξξane, e ju e bante speλene kussarevet.
Paragraph: 17 Gni herè nder tè tjerat kesso kohejè ndegn JESU CHRISCTI mè Predicuem, nder tè tjera cafscè chi ξξà kjè scembeltüra, e Atit fèmijssè, issiλi ξà dissàvè me punuem Veensctinè vet, e kur emberijni motti mè nzierrè frujtinè, atà Vraanè Scerbetoretè, tuè mos lijruem as Birit atij ɛoti, ndeper tè sijet punè merituenè, chi Veenscti, tu hichiej ndorè, e tè epetè tjerevè. Chieffàlijtè Priftenèt, e Farrisejtè muerrè mirefiλi vesct chisc doj mè ξξanè JESU CHRISCTI sè ɛotünè po doj me ù marrè Kiscinè ndorè, e mè ξanè, e t' Peganevet, tè sijt ma mirè kiscinè meu scerbüem, prandaj descnè Page: 89 mej sctijm duertè: pò drescnè sè perɛihete Polemi. E tuè mos mujtunè mè baam tjeter derguenè kè aj mè nghegnimè dissa Discipujè tè Farrisejèt mè trimatè Regit Herod, tuè pevetunè, sè à ansctè lijr mè paguem Teλosnè Cesarit, dojnè, atè kisc ξξanè sè, jò, perta sctijm ndè menijtè Regit, e mè ndihmetè tijnaj tè vritej. Tuè gnioftunè scelbuessi ngeginmnè etünè muer peneɛnen dorè i peveti i kuj isctè aj mehür, e Scembeltürè; pergiejnè sè ansctè e Cesarit. ξξà Chriscti: Pra epeni Cesarit chisc ansctè e Cesarit, e chisc ansctè e Tineɛ. tepetè Tineɛ.
Paragraph: 18 Erξnè mbas andaj Saducejtè tè sijtè nukè epescinè ndetè ngiaλunit; e pevetnè sè à ansctè vertet sè Niereɛitè kiscinè pertu ngiaλunè? E gni Gruè chi tè gindej tè kisc passunè sctattè burra nder vetehè Veλaɛenè, gniani mbas tjeterit, e cuja sisc kisc pertè kjanè cur tè ngiaλescinè tuè ù passunè giξξè ata pertu ngiaλunè. Pergièg ɛoti üne sè iscinè tè padijtunè ndtè te marret visct tè scruemitè S. e sè mbetijeteret jetè nukè banhescinè Martessa, as Darsmè, Po sè tè lumtè kiscinè pertè kjanè tè delirè possi Engijtè.
Paragraph: 19 Farisejtè, tuè paam pusctuem saducejtè ɛunè mèj ndimuem; prandaj gniani sisc peveti CHRISCNE, issiλi isctè maj maξi urξenè, keta kjè gni tè pevetunè mè scerregij perta mujtunè mè paditunè gni sè pergiegiunè cunder lijssè. Scelbuessi ξξà sè maj maξi urξenè ansctè i t' dasciunit Tineɛ. e mbè ghassetè tijnaj isctè aj i fchignessè. Cundrueλ peveti IESU CHRISCTI Farisejtè: Chriscti i cuj bijr kisc pertè kjanunè. Atà i pergiejnè sè kisc pertè kjanune, i birij Davidit. ξξà CHRISCTI perserij Simunè jetè pra chi Davidi, e ξξerret ɛot Sal. 109. ξξà ɛotünè Tineɛot, ri mbè tè Diaξtet temè. e para fialè ɛotünè do mè ξξanè Atenè, e düjtà fjalè Tineɛot caλeɛon Birrè chi ansctè CHRISTI. Sè pra Davidi kisc pertè kjanunè i Ati, si e ξξerret ɛot? Nukè dijtine mej pergiegiunè ndogni fjalè as guzojinè ma mè pevetunè mbas asso kohejè gian' cafscè.
Paragraph: 20 Hini nder kachia ɛoti Chrisct mè paam ata chi epinè lemoscenè ndè kutijt per trajtimtè Kiscessè. Ku pa gni plakè tè vejè sè sctijù dü asperɛè tè voghela, e tuè passunè paam te tjerè tè passunè chi po sctijnè ma teperè, levdoj Plakeɛenè tuè ξξanè, sè ajò lemoscene isctè ma e perɛana perpara Tineɛot, tuè passunè ajò ξanè sa kisc mujtunè, tuè kjanè, e Vobekè. Duel kiscet, Apostujitè i ξξanè, à tè degniohej è tè soditentè atè mrecuλij trajtimi t' assaj Kiscè, achia sè Maξejè. tsijet Pergiegi IESU CHRISCTI, sè kisc pertè mberrijm motti cur tè Page: 90 mos ittej gur mbè guur, e kendüj ɛuu mè folè per dittetè maξè tè Giüchit te reξξit Scecuλit
Paragraph: 21 Ato scegnè chi CHRISCTI ɛoti ünè ξξotè sè kanè mej prijm dittesè giüchit janè, luftetè, Murtajè, Vun', e tè perɛanetè gnianit tjeterit, possi genia cunder genijssè, Miku cunder Mikut, Veλau cunder Veλaut, kanè meu ciuem Profetè tè sctremetè, mè mpsimè reneza; ξξotè endè sè Dieλi ka meu errunè, e se Hana ka mè duarunè drittenè vet: e üjtè kane meu dukunè sè kanè men reɛuem n' Chieλscit: Ndesckon IESU CHRISCTI, tè jessemè giξξè gatij persè, ndonessè kanè meu dukunè ato scegniè, ka mè kjanè as gia mangu, e fortè pritessè nder gind possi ù godit ndè mottè Noeut, t' sijλt tuè pevetunè Persè po fettighej mè baam atè dore Barchejè ù ξξoj sè kisc pertè arξunè gni tè maξ tè kundunè, e sè po e bantè pertè scpetuem ndè tan'. Ata pa mossu hijm nder vesct, as gia ndjerè mbattè dittè tè gnimendè chi Noeu hini ndè Barchet, Niereɛitè po gostitescinè tuè ù Martuem, e tuè ù ξanè lodervet vettè. Emberrini Diluij, e giξξè ù mbütnè jasctè Noeut, e gindjet sè tijnaj chi hinè ndè Barket.
Paragraph: 22 Asctu endè mirefiλi ù godit atünè t' Gomorrassèt, hajinè, e pijnè, scissinè, e blijnè vijnè Venestena, e trajtuekescinè sctepij, ndjerè mbas sè gnimendè dittè chi Lotti ù daa sisc: ndetesiλèt dittè resci ɛjarm n' Chieλscit, issiλi giξξè i ntrètti, tuè i djegunè, e mbe ketè arressüè pruu scembeltürenè e Virginavèt tue ξξanè.
Paragraph: 23 Kjenè pensè Vasciaɛa t' urta, e tè dijtiscimè: e pensè tè paa dijtuna. Te urtate gaatuenè Candilatè mè Voj chisc mos banè tè marratè. Nder kachia gnijheri emberrini ξanderri, e Vasckeɛatè urta hijnè mè tan' ndè ghaɛemendet, e ngusceλimetè Darsmevèt, e tè marratè mbetnè jasctè. Dò IESU CHRICTI mè na baam mè dijtunè sè giξξè herè na duhetè mè mbettunè gatij, asctu chi tuè mberrijm ξanderi ndetè pacujtuem, issiλi ansctè CHRISCTI i dasciunij spijrtenèt tinevè, tè urtatè kanè mè kjanè mbè Chieλt perɛanè, tuè lanè jasctè tè marratè, e tè prituescimtè.
Paragraph: 24 Kaλeɛoj endè gni tjetèr scembeltürè tè gnij ɛoti chi dau ndèr dissà scerbetorè dissà peneɛa pèr tè treghetuèm, ani sckoi, kuur kξei ata chi aj giet sè kiscinè treghetuèm tuè bam ndüsc giaanè tepeperè, i pagoi: e ai chi tuè sckuèm pèr tè nkottè mottnè nukè isctè scerbüèm peneɛasc, kjè sctijm ndè burgh, e pendessè t' errèta, tuè na bam CHRISCTI becuem mè dijtunè se per te hijm mbè chieλt, nukè ansctè mejafi vece me mos baam kech: Pò endè duhetè me baam mirè: perse possi ξξotè i S. Gherguri ndè uξetè Tineɛ. Tè mos Vottetè parèt, anscte Page: 91 gni tè vottè mbrapesctè.
Paragraph: 25 Kaλeɛoi endè ɛotüne ndetè scterguem diteneè Giüchit, te siλenè, tuè passunè ndermend ma pèr tè lirè imè caλeɛuèm ndetè sosmite veperessè per tascti e laame.
Paragraph: 26 ξξotè S. Luca se IESU CHRICTI ndalei giξξè ditenè ndè kiscè, tue predicuem nattenè, ani vej mbè malt Uλignet, e se giξξè Polemi heret ndè natijet vei me giegiunè ligeraten' e tijnai. Po avitej ma ditta e Pasckevet umbeloξnè Krenatè Priftenet, e tè Plechiet ξeut per para deresse t' parit Priftenet, t' sijlt ξξojnè Chaifassò, e atü kuvenduenè chisc mendürè duhejmè mbajtunè pèrtu ɛanè IESU CHRISCTI: e giξξè ù goditnè, te vritei mbè chisc do mendürejè chi te mundej me ù bam, vecè tè mos goditei dittessè festessè, te mos ciohei Polemi, mè ndimuem.
Paragraph: 27 Iscte hijm Satanassi ndè ɛemeretè Iudessè Iscariot, issiλi isctè gnia, i sedümbeξietè Apostujisc, küi mbassi kisctè ndiem atè kuvend vottè mei giettunè giξξè basckè, e ù ξξa: Pa scifeni chisc doni me me ξanè se une juvè jau ap ndorè. i permetuene mei ξanè trijξjerè Denarè Me kanè goditunè godinè temè per 30. te Rgiantè, mè te sijet me kanè goditunè Zacharia 11 Matteo 26. E ata i permetuenè 30. te Rgiantè S. Marcu 14. S. Luca 22. S. Gio. 11. Si emberrini pra, e para ditte, e Pasckessè, cur duhei me ngranè kingne Pasckesè chi goditi Haneplotejet se Marsit Pevetnè Apostuijtè Chriscnè kù te urξenontè ti gatojnè me ngranè kiginè, e tè nderjnè Pascketè, Urξenoj CHRISCTI Pietrit, e Gionit, te vejnè ndè Giütet, se kiscine meu piekunè mbè gni Nierij chi baantè Ujè, e ta ndichinè, e tè ξξojnè t' ɛot sctepijssè, ndetè sijet tè sciffinè nierinè mè hijm, e ti ξξojnè se Miescttri mè Discipujitè vet doj mè nferunè Pasckenè, e sè po doj ndè sctepijtè tijnaj mè ngranè kingnè mè Discipujtè vèt. E sè aj kisc pertù caλeɛuèm gni Camerè ndete sijet kissinè pèr tè giettunè cafscetè giξξe gatij pèr tè dèrkujtune; baanè Apostujite sà ù kjè atünè ξξanè.
Paragraph: 1 Mbassi, e mberrini koha, e Darkessè, IESU CHRISCTI, ù mbeloξ mè Apostujitè vet nde Cenacuλit, e atü dò me granè kijnè basckè me scejntit Apostuijte vet, tuè mbusciunè, mè Cerimonia chi isctè plot mè Misteria, giξξè saa ligia urξenontè. U ciuè nder kachia darket per tè na ξanè gni tè maξè scembeltürè, si na duhetè mè kjanè tè pervutè nder neè. Desc me laam kambetè Apostujet vetè, tuè ù ngiesciunè mè gni Pasctemal pertè fscijm kambetè. ɛuufijλ' prej s. Pietrit tuè i ram perpara mbè ghiugnè, nukè mundemi curraj mè ξξanè sa ù mbrecuλuè S. Pietri, issiλi bucurè dij sè küj ansctè aj Chrisct, tè siλenè paa ngusceλu_ mbe Maltè Thaborit, küj ansctè aj chi pa sè bani kachia mrecuλij, andaj nukè po mundej mè duruem, ti rij mbè ghiugnè pèrpara. Prasctu ɛufijλ mè i ξξanè, ò ɛot à ti keè pertè mè laam muè kambetè. Kusc je ti? kusc jam unè? Ti chi jeè emɛot, Scenjtij scenjtevet, Hüjiem crijuessii? Do me laam muè kambetè, Discipuλit tit, scerbetorit tit tè permpcattenuemit? Krümbit perchittunè? curraj nukè duè ketè pune. Tuè gnioftunè Iesù Chriscti sè Pietri pertè pervute nukè dooj, prasctu i foli mè tè amblè. Chisc pò bagn unè tasc ò Pieter ti nukè e di: ma ndevonè ke mè dijtunè. Kξej sè riu Apostuλi e i ξξà ò ɛot nukè permetogn curraj tè mè lajsc kambetè. Ketu Iesè Chriscti, e ndesckoj Ndemostè Lauscia, nukè kè mè passè pjessè mè muè, kinessè ndè Parrijssit, tuè ndiem Pietri laudetè ξξà ò ɛot jò vecè kambetè, pò endè krüètè. mbassi lau kambetè Pietrit, e mberrini mbè Page: 93 Giudenè. Kusc ansctè aj chi tuè paam perpara vetehessè raam mbè nghiugnè te ɛotne, e Miesctertè vet, e tè mossi zbuttej ɛemera. essiλa ɛèmerè nukè zbuttej, endè sciumètè kechia tè kisc passunè, tuè paam mbattè mendürè sè po i lüpen ndejessè endè ta kisc kund lenduem.
Paragraph: 2 Mbassi lau JESU CHRISCTI kambetè, muer petekatè vet, e ξξà apostujet sè chisc kisc aj baam atünè, tu isc per scembeλtürè: e sè aj tuè kjanè miesctrij tünè, e Cperblessi, ù pervu, asctu endè ata gniani t'jeterit tè pervinhescinè, tuè bam Vepera tè dasciuna.
Paragraph: 3 Pertè vertetè ndè kjè curraj ndeer, tè siλenè paressè rijnè mbè Trüessè ansctè mire mè levduem, ansctè per mbij giξξè ujenasc, vecè ata chi sctiherè Duervet, e kambevè, pertè na delijrunè, e fscijm giξξè sè pegami, e sè perlümi, achia sa mè tè vèrtetè tè mune ξξohej, sa te bucura janè kambetè t' atünè chi Vangelizojnè Pajnè. Küj Ujè anscte ata tè gnimendè, chi birij Tineɛot perduèri, tuè laam kambetè SS. Apostuje; e mè gni tè lijr tè passunè, e tè maξ na mba gatij, tuè na permetuem ndè ketè ndeer mè ngranè vetè misctè tijnaj, e mè pijm tè hüjenuesciminè giaknè tinaj. Gieλè, e pijè atij chi ka ɛemerenè mirè, e kerkimnè mirè, mè spijrtinè S. tè paa cmuem, e scijè achia per kenachiè, sa Chieλja nukè ka pèr vetehè kafscè mate maξè, as Scecuλi mundetè mè ξanè cafscè ma tè bucurè.
Paragraph: 4 Iscinè mbeleξè nd' Atenèt mè festuem ndèr vetehè, mè gni ndèr te urtè, sciumè njereɛ fort tè dijtescim, ndè diè ma tè bucura tè letteressè, e tè dijssè, fort tè Urtè, e Mjescter. E mbassi kienè giξξè cafscetè baam gatij, si ù auitnè scerbetorète meu sctijm Ujè Duervèt, gni assi Dottoresc nukè dijssè chisc dorè punejè sè reè bajtunè, sctiu ndè cuuend mè folè natürenè, e te miretè Ujit, issiλi ndèr tè miret, isctè ma tè mirè, e issiλi ujèt maj mirè kisctè pèr krüè Uij tjeteri ndarè ξee, pèr mbij atè ligieratè tue vottè kapak tuè fole, e ligieruèm, e ndè chiartè, e pèr te mujtunè si issiλi dò, ata Ujè, ξuesse ù scerbej gieλè atan dittè; ma mirefiλi isctè gniaj urtè ndèr tà mai fortè, issiλi hini ndèr mjedist assai luftè, e tuè lüpunè mor mè folè mzijsc ja permetuenè tuè folè chisc i dukei, e mbassi i ξanè bessenè sè giξξè kiscinè pèr te ndeghiuem, e mbassi giξξè pusciuenè Ateherè ai ξξà se mai miri Ujè, e mà forti pertu zgeξunè ndèr giξξè Ujenat, jò vecessè, tè Atenesè, e tè Gherchijsse, pò te giξξè scecuλit, sè ansctè ata chi sctihetè dueruet pertù laam cur rijnè mbè Trüessè, cur anscte Trüessà baam gatij. kesctu ai foli, e paa mos ξξanè ma giaa, ctrini Dueretè vet me i laam Peλchiei ajo gumezij, e scembeltürè sa giξξè beghenisnè atan' fialè, e banè si bani aj tuè ù laàm.
Page: 94
Paragraph: 5 Ndatè vepere persiperi IESU CHRISCTI deftoj tè maξt' è e tpervutit vet, tuè laam apostujet kambetè. Ndè gni tjeterè ani chi ndjek caλeɛoj tè pa sosmitè te dasciunitè vet, e kjè mbetè ξanèt atünè Corpne vet scejnt ndenè te pamitè bukèssè tè pacmueminè giakne vèt, ndè atà tè Venessè. Prandaj si kξüenè mbè Trüessè, e tu ndegniunè atü giξξè basckè mè tà, ɛusiλ Scentinè sacramend te Lterit, mè tè sijλt kungoj giξξè Apostuijt, tuè i urξenuem Priftenè, tuè ù ξanè pusctet mè scecruem: mè ata te gnimendè pusctèt pra Hüji pusctuescim, mè te sijet crijoj Chieλtè, e ξeenè, ξξà e ù banè. Me atè pusctet chi bani mè leem gni Virginè pa mpcat per vertütè Spirtit Sentit. ɛanì Mrij Virginèt, Me atè pusctet chi ξà t' Verbetèt drittenè Epheta chi dome ξξanè Cilniù. Mè atè vèrtüt chi ngiaλi Lazerinè tuè ξξanè Lazere eja jasctè mè atè tè gnimendè, tè vertetè, e tè kjanè pusctèt, tuè passè marrè Bukenè ndorè, e ciuem süütè prej Chieλscit, me giξξè ɛemerè, e vertüt tè maξe, urξenoj e ξξa, küj ansctè corpi em asctu endè mbè gnitietèr vend, Misciem pertevertetè ansctè gieλè: tuè marrè mbatè mendürè kalscenitinè me Venè ξξà kü ansctè kalscenti, i giacut tim, e mbè gni tjeter vend giaku em pertèvertetè ansctè pijè, tuè daam bukenè kungoj giξξè Apostuijtè, e ù ξà giaknè baam mè ato fialè tè scecruemè, e kesctù scecruem Scenitenitè Apostujè, mbetnè baam Priftenè tuè ù ξanè atè tè gnimendè pusctèt mè ξξanè scenjtenè Mescè, e mè bam me arξunè IESU CHRISCNE mbè Ltert' ndenè ata te pam tè bukèssè, e te Venèssè. Te pomendunitè bani tè mrecuλijvèt vettè, i Menerierscimi, e mesceriersi ɛot, Gieλenè ξa droessèt vettè Psal. 110. Chisc ansctè tè miretè, e tijna, i e chisc ansctè bucuria e tijnaj, vecè Grunetè e zgeξunet, e Vena chi nderscen Virgina Zach. cap. 9. Ma giξξè cafscetè janè tè miatè ξξotè ɛotünè bucuria e Aravèt anctè me muè chi ansctè luleja e Mjeλit Hostia Scenitè.
Paragraph: 6 l maξ kiè mreculi, e maj maξ tè dasciunit chi ketu na caλeɛon IESU CHRISCTI, issiλi mbè ketè mendürè kurraj nesc nukè dahetè, pò tuè ù basckuèm mè neè desc meu baam gnià me spirtit tanè. Andaj ξξà kusc te haè Misctè tem, e tè pijè giaknè tem, ndè muè chiendron, e unè ndè tan': Andaj vien ξξanè kunghim persè sicundersè tuè prekunè spirti ünè Misctè, issiλi ka te ɛanè prej Adamit; cuur Hüji e krijon, e sctiè ndè corpt, gniheri banhetè pjessetar giξξè asso sè kechiasc, e vobeɛiasc sè Adamit: Asctu endè cundrueλ tuè prekunè ndeper ketè Scenit Sacrament mè tè degnè Misctè JESU CHRISCTIT, banhetè pjessètaarij giξξè t' miravet, i giξξè vissarevet tè CHRISCTIT. Prandaj ξξuhetè kü Sacramend kunghim; Perse Page: 95 ndeper ketà Hüji na kungon, e na ep jò vecè misctè, e tè pacmueminè giaknè vet: Po endè gni pjessè tè giξξè guλscimevet, e fettighevet, e tè giξξè merituemevet, chi mè tè sacrificuemit' atij Misci, e t' atij giaku ù ngaξegnüenè.
Paragraph: 7 Kur fejej Adami tuè ngranè Moλenè, mè grükessij fejej, Dò endè ƐOTÜNE chi mè gni gieλè Nierij tè delijretè, e tè dalè kesi mpcatti. E chisc ξξà Diaλi Evessè kini mè kjanè possi Hüja mirefiλi per ngegnim, tuè mos mujtunè meu cujtuem sè asctu kiscnè mè mujtunè mè kjanè. Hüji ɛot per ξunetè tijnaj, do chi tè dijè, sè ata mundetè mè kjanè, tè jetè Diaλit per ma tè maξ mund. Gieλenè ξà droesset vettè Davidi: ξà atü ne pusctet Bijtè Hüjit meu bam S. Gio:
Paragraph: 8 Dò Iesu CHRISCTI mè na lanè ketè scenjt sacramend' pèr gni peng tè dasciunit vet, t' maξit, mè tè scjλt na par dasciunè, asctu chi mè Giüch,r'iscim mbajtunè mè dasciunè, e mè scerbüem. Keto punè sa do herè ti bani per tè pomendunit tem Kini mèi bam, mbas kachia fialesc sè dasciunasc ɛu fiλ fort meu nekuèm scelbuessi se gnia sisc, kisctè perta traξetuem, pèr ta ξanè ndè doretè Giuξijet per ti ξanè mort', kejo fialè fòrt i per ɛjeu Apostujitè scenjtenè, ɛunè fiλ ndèr vetehè, mè pevetunè cusc kisc per tè kianè küj? ndeuonè e peveti Iuda. t' sjλt' pergieg CHRISCTI; ti pò ξuè. Ndèr kachia A. Pietri ù lut t' scè Gionit, issiλi isctè pesctetunè mbè Prenhenitè IESU CHRISCTIT tuè ju lutenè tè pevessè Chriscnè, cusc isc aj per te siλt pò flit'. Iscè Gioni tineɛè peveti Chriscnè, issiλi endè tineɛè i pergieg, e i ξξà se ansctè, t' sijλt kisc pèr ti ξanè gni felè bukè, ngiüm ndè Palarè: e ndè ciast' jà ξà Iudèssè Iscariot: basckè me atan' felè hini ndè tan' satanassi. Mort ansctè t' Kechiuet, jetè t' mirevet. Tuè i ξξanè CRISCTI chisc kè pertè bam, banè cpèjt: Scenjtenitè Apostujè cujtuenè, se pò urξenon mè blem gian' cafsè pèr festetè Paschevet, ndò tè ep giaan cafscè t' Vobechiet, pèr sè aj mbaj Culetenè me aspret', chi te deuocimitè è CHRISCTIT i epinè. Tuè passunè Juda ate punè ndijèm ndè ciast votè mè bam sa kisc cujtuem ndè mendtè vèt te pa uξat: Kendüi duketè se IESU CRISCTI, duich vetè pèr voλendetè vet, tuè munitunè udob meu larguem traξetjiet, te sijλenè aj fort mirè podij. ξξà endè CHRISCTI se giξξè Apostujitè kiscinè pertù Scandalizuem asso natejè, doj mè ξξanè se kiscinè pèr ta lanè. Ma Scè Piètri i ξξà se currai nukè kisc per ta lanè, e perti raam mboh; t' sjiλt CRISCTI ξξà, se paressè te Page: 96 kendon düü heri Gieli, kisc perti raam mboh trij herè, e mè keto fialè ù dua sisc tuè kjam è endè ata muerrè Vainè. Ai ù duk percujdesunè, e ata fort i ξunè, duel' assò Sctepijè, e assò Giütetjè, basckè me senjtenit Apostujitè vet, e mè ata votè possi kisc ɛacon per herè mè baam nde Copesctitè Getsemanit per tè Perruenè Cedronit.
Paragraph: 1 IESU CHRISCTI i verteti Hüj, e Nierij possi cundersè ansctè gni kruè i amesciuescim kahè rieξ giξξè scenjtenia, e tè mirète spijrtit. O possi aj Dieλij i giξξè sè derejtèssè, issiλi mè scentet reɛè tè vet, ndritten kiscene e ξeene vet, asctu mirefiλir jeta, pessimi, e ngusceλuemeja mortja e tinaj ansctè gni uξè ndogni scembeltürè, mè tè sijet na epetè kejo e vertetè scentenij, e drittè chi ka i ngusceλuemi Chrisct ndè vetehè. Achia sa mundemi mè ξξane, sè, jeta e Chrisctit ansctè gni Passechüre e gni t' vertetit t' kersctenè, e pessimi, e mortja e tijnaj, ansctè gni begatij, gni drittè, gni mengij, gni ngusceλim, e gni scelbim, i spirtit tinè. Persè as ndogni cafscè na duhetè nevè mè passè ɛeeλ, è mè passè perpara süvet giξξè herè, as tjeter mè cujtuem mè descirè ma tè mèξaa sa jetenè e Jesù Chrisctit. Mirefiλi persè Page: 98 ndjekunè veperatè mira tè tjnaj, e pertè nderechiünè tè kechiatè chiutete tona, possi ξξotè S. Gerguri Giξξè Veperè e Chrisctit, ansctè pertè dijtunitè tanè, e ata janè scenjtenè ma tè dasciunitè Tineɛ. tè sijtè dijnè, e ndjekenè veperatè Iesù Chrisctit. Pranùaj sciumè scenjtenè kanè zgheξunè pertu scelbuem, giξξè herè mè vum roè, ndè uratetè tünè, jetenè, Pessimetè, e Mortnè Iesù Chrisctit ɛotit tinè; Persè atü giajenè Spirtit tünè tè geλijtunè, plaghevet mpcattevet mengij, fedighevet puscim, mpcatevet tè ndejüem, e tè maξe ndihmè giξξè nevojet tünevè.
Paragraph: 2 Scelbuessi ünè giξξè i desceruescim pertè dvekunè vete, possi ù ξξà, vottè me Apostujitè vet ndè Copesctitè Getsemanit, ku kisc ɛacon me votè sciumè here Nattenè tuè sckuem ndè urate tè paa menguemè. Là mbè tè hijmitè Copesctit, tèttè Apostujisc sè vet, e bascke mè tè tijere trè, Pieterè, Jakunè e Gionè vottè mbè gni anè, e ɛufijλ meu deftuem percujdescim. Isc aj atünè trè persiperi Apostujè caλeɛuem mbè Maltè Taborit, fort i bucurè, e mè tè maξè drittè, e tasc po caλeɛohetè atünè plot mè fort tè meξà t' iξunà, tuè ù ξξanè, se mirefiλi asctu kisc pertè kjanè iξunè ndjerè mbè mort, ndalniju ju ketu, e iteni chiuem mè mueu. U larguè sisc sa mundemi me ξξanè gni e sctijmè n' gurj: raa mbè nghiugnè, e mè fàchiè ungietè ndjerè mb' ξeè tuè, ξξuessè, tu'e prekunè, possi ξξà Jerem. cap. 3. ka mè vum ndè pluhenit gojenè vet, atè isc speressè. Tuè ξξirrè Atinè Pusctuescim. Nde mundete curraj, letè mè sckognè küü kelscenjt'; As gia mangu iò si duè unè ma possi ti, E pat ketu achia t' iξunè, sa desc ù loξ sè ξimptuni, e diersi giξξè giak, achia sciumè, sa emberrini persctat tuè rjèξunè ndjere mb' ξeè, tuè paam atü ato tè meξa mundimè chi pò i levdohej tè pa gnioftunitè Iudessè, e ajo sogherij Giuξijsc, tuè cujtuem endè tè echiatè, e Martirizimetè, chi kiscinè pertè pessuem Martijtè pertè dasciunitè tijnaj, e keta tè perɛanè kisc per tè passunè S. Amè kiscè Nussèja tijnaj.
Paragraph: 3 Düü here parandaj kjè ciuem uratescit, e vottè mè pam te trè Apostuijtè, tuè ù ξξanè te mos flignine, tuè i giettunè giξξè herè tuè fjetunè, mè té dasciunè indesckoj, tuè ξξanè Pietrit, per gni horè nukè mujtitè me mbettunè chiuem me muè Giξξè pò fligninè, CHRISCTI vecè Pieternè ndesckoj, doj mè ξξanè, se Upesckepijtè nukè duhetè mè fjetunè, tuè kianè Barijt' e Scpijrtenet.
Paragraph: 4 Veèj, e vin scejbuessi prèj Discipujisc assi vendi s' uratevet, tuè paam se pò auitei koha, e pessimit, nukè ɛij vend: tè trettenè herè chi raa nde uratè, achia ju rit' pessimi, saa e mbeluenè diersetè n'giaku, achian' sciumè, ξξotè S. Luca 12. saa ù dorg Chieλscit Gabriel Archangieλi, e n'gusceλoi, tuè i vum perpara Page: 99 ato tè mira chi mortjèt se tijnaj iscinè per tè arξunè, andüi tuè mbettunè CHRISCTI giξξè ngusceλuèm, ù ciu nalt' Uratescit, e votè mè chiuem Apostujitè, e mbassi kiè mberrijm mbè vend', ξξà Apostujet, cioniu michtè mij, sè gniè ma e mberrini koha, ansctè afferè aj chi mè ka scittunè. Apostujitè celne süütè randuem giumit, e mbè drittetè chirauet panè ke schelchiejnè hèkurat e Paterscianauet: ndienè ɛaanè e Gindsè, e tè Armevet. Chiuenè endè ata tè tettè Apostuje tè tjerè, chi iscinè raam mbè tieterèt anè, e giξξè trembunè votnè kè IESU CHRISCTI, e muerrè ngrükè tuè ξξanè: Chisc ansctè keta ò ɛot, po vignenè ketì me na vraam, ndimona. IESU CHRISCTI ξξa atünè, chi tè mos drojne, se vecè pèr tan' iscinè arξunè, e kesctu tuè ξξanè ù daa sisc, tuè i marrè ngrükè me fialè fort tè dasciuna.
Paragraph: 5 Iuda kisc ξanè fiale jeurejet mè jau ξanè asso nattejè IESU CHRISCNE, e kesctu traξetori prej Apostuλit se CHRISCTlT chi kiè, u baa vojuoda i Seimenet, me sciumè tè tjerè scerbetorè tè Müftiuet, e tè Farisejet, vintè perparà tünè, tuè i bam me ditunè, e tuè ξξanè, aj chi tè mar unè ngrükè nde ciast merniè, e tà ruejni tè mos ikignè. Emberrinè ani giξξè ku Kopesctij katundit Gietsemanit, vend kù IESU CHRISCTI spesc veej, e hijnè per sà mundemi me ξξanè, me scpattè nzierrè, tuè ξξirè, e tuè bam te forta rapetimè, tedessè, te dessè traξetori. As ndogni kessò cafscesc ù tremb i butti Chieng, Pò tue vottè cundrueλ, e tuè ù auitunè. Duel perpara Iuda possi gni tjeter Giacob, chi bani kinessè pò mar ngrükè Amassane, i t' sijlt isc Anemik i mbeluenè, i sctiu gni ξξikè ndè sctat. 2. Reg. 20. kesctu kü traξetuer Iuda, kinese po e puξξign per pach IESU CHRISNE, i muer jetenè, tuè caλeɛuem bam kechiuet me ate scegn chi ta ɛigninè. E ndonessè IESV CHRISCTI mirè pò e dij scerregijn' e Iudessè, possi e bani mè pam giξξevè, mbè ma tè mbramet darkè, as gia mangu i ξξa, Mik messè jeè arξunè? Iuda si ù ξà scegnneè traξetijssè ù largue ndèr ata chi pò e ndichinè. e IESU CHRISTI tuè ù auitunè assai Sogorij Giuξijsc, ù ξξà, kan' lüpeni? i ξξanè, IESUS Nazarenè, aj ù ξξà, unè jam. kesi ɛani se Hüjènuescimi, raanè prapesctè possi dekunè per ξeè. Cusc nuk' è scef ketu se IESU CHRISCTI vettè pò doj me dekunè, e mè giξξè ɛemerè; perse me gni fialè tè vetemè, endè ξξanè mè tè buttè, bani achia tè maξè punè, mbè gind kachia t' egrè, e t' armasissunè mè te gniehunè 500. vettè giξξè sa raanè prapescta. Uξa tè lijr te ciohescinè, e perserij kξei me i pevetunè. Chisc lüpeni? pergièjnè te verbetitè. IESU Page: 100 Nazarenè. U ξξa Iesussi Unè jam aj. E si jù lüpeni muè lescionij keta tè sckojnè, e mos i nghiteni, tuè ù ξanè te lijr t' avitescinè, preisi mè atè ɛaan', temaξ, chi parnè arξunè me ɛanè ndè Copesctè. Kanè me ɛanè spijrtinè derejtè, e giaknè lirè kanè mè condenuem Psal. 62.
Paragraph: 6 S. Piètri tuè pam keto punè, e per se endè kisc pam se gni herè giξξè kjenè reɛuèm per ξeè, muèr ɛemerè, e tuè nzierrè Curtielenè msüni atan', chi jù avit CHRISCTIT tuè, e sctüm, suel mej raam per miedist kreessè, e persè ξomsè pat zeladenè, i schitti Curtiela, ei preu Vescnè, issiλi ndè ciast i raa mb' ξeè. Tuè pam IESU CHRISCTI chisc bani S. Pietri, i urξenoj te mos bantè tjeter, tuè i ξξanè, se aj munden me bam meu djergunè prej Chieλscit perta ndimuem, mè passè dasciunè, sciumè legiona Engijsc, e nukè e bantè, persè isc nevojè chi tè scruemitè Profètevet tè mbuscescinè. Mbas andaj muer Vescnè e t' plaguemit t' sijλt ξξojne Malco, e isc scerbetori i Müftijssè, e ja vu mbè vendtè vet, tuè mbettunè giξξè sej scendosc, chi tè dokej tè dasciunite, e tè ξimptunitè, e tijnaj chi endè assi motti bankè mirè anemichiet vettè: e ξξuessè JESU CHRISCTI tuè i scendosciunè Vescnè, i scendosci endè scpijrtinè perse, Malcu vottè tue kjam fajet' e vet; persè ma nuk' ù paa ndè sctepijtè Müstijssè ku hini S. Pietri.
Paragraph: 7 Apostujitè tuè pam JESU CHRISCNE tè dasciuninè Mjescter' e tünè ɛanunè, e se nuk' i lij me e nzierrè, drescnè tuè pam sè pò mbeliξej sciumè gind' perta ɛanè, prasctu iknè, e lanè tè ɛotnè e tünè, e Mjesctere. Ketu ù vertet Profetia e Jeremissè Threni 1. & Jud. 12. David psal. 77. S. Marcu ξξotè se gni i rij Djalè pò ndich JESU CHRISCNE duesciunè vecesè mbeluem mè gni Lenzuel: descnè mè ɛanè: ma aj tuè ù lanè Lenzuelè ndore, iku, e scpetoj dverscit sè tünè, Dissa ξξonè sè kjè i S. Gio: Evang. Tè tjerè ξξonè sè kjè i S. Jacu i voghelè, persè ezentè ndato dorè petekasc. Ma tuè passunè ξξanè CHRISCTI, mos prekeni ketà, pò ti lijnè mè sckuem, nukè po mujtèkescinè mèu sctijm dvertè Apostujet, ndonè tè kiscinè dasciunè.
Paragraph: 8 Mbassi ù daa ajo gind' e terbuemè prej Copesctit, nder tè sijt po vej i butti IESU CHRISCT, mè duèr liξunè fort iξunè, me conoppè tè foortè tuè drasciunè tè mos ikentè, e tuè vottè ndeper Giütet fort e perpichinè. E aj ù ξξoj atünè. Iu kini dalè mè mè marrè possi te jescè kjànè gni Cussar, mè giξξè achia trajtij, spattè, Patersciana, e tè tjera dorè armesc, tuè passunè kjanè unè per dittè ndè kiscè tuè mpsuem, e kurraj nukè me Page: 101 sctijtè dvertè. Ma kejo ansctè koha juej. E ata n'ghissini prej si, tuè e raffunè pa ndogni arresüè, e tuè e sctüm, e sa ma cpejt pò e scpijnè, achia sa sciumè herè reɛohej mè giξξè ta mb' uξeè, tuè e ciuem nalt pa ndognè ξimptunè. Emberinj ajo sogorij njereɛisc cpejt ndè Giütet tè Ierusalemit; e ndonessè ù desc mè scpum ndè sctepijtè Cajfassit, kù pò e prissinè ata chi iscinè kjanè ndè Cuvend' chi tè ɛihej; ma tuè ù dasciunè atünè mè vottè kahe sctepia e Annessè Vieherij Cajfassit descnè perti bam gni nder, te scioffè IESU CHRlSCNE. Anna possi e paa mè conoppè tè rij n'garkuem, e dergoj kè Cajfassi, issiλi kjè aj, chi urξenoj chi per Scelbimete giξξè Polemit isc nevojè tè diss IESU CHRISCTI. Atü kjè sciumè gind' e dijtescimè, e ɛotènij, arξunè me paam IESU CHRISCNE, tuè passunè giegiunè sè isc ɛanè. Nder kachia gniè IESU CHRISCTI me atan' tuffè foldet, te sijtè e sctijnè ndè mjedist atünè chi iscinè atü mbeleξunè. S. Pietri, e S. Gioni apostujite e tijnaj, e kiscinè giξξè herè sè largu ndjekunè, e per sè Gioni isc gindscit sè Müftijssè i gnioftunè, aj foli me gni gruè, chi soditentè Derene, e me tan' ù godit chi Pietri hini ndè sctèpijtè müftissè perpara Hajatit, ku Romagntè kiscinè ɛacon (si ξξotè Catoni) me ngrane tuè soditunè endè ara chi sckojnè uξessè, sciumè sè siλesc grisckescinè mè hijm mbrenda mè ngranè me ta baskè. Bankescinè endè asctu jò vece per njereɛij: pò chi te scifinè sè haeja etünè isc e perkorè. Hini pra S. Pietri ndè ketè vend', e persè isc ftofetè, patne ndeɛunè ɛjarrè, tue ù nzeem ajo gind e sctepijssè, atü ù avit S. Pietri, e nder ta hini meu nzeem, tuè prittunè mè paam saa podoj mè ù baam.
Paragraph: 9 Müftia Cajfas tuè paam IESU CHRISCNE ndè mjedistè assaj Gind, e peveti per Discipujt, e i ξξà, tè appè arressüè, Diesse vet: Kisc dasciunè ajo gind, e pa uξè chi t' iscinè ndoξunè me tan endè SS. Apostujè pertè schimbunè mirefiλi emènitè tijnaj. Possi ξξà Jerem. 11. Enikè erruejmè ξeut sè giaλevet, e emenitè tijnaj, tè mos pomendetè maa: JESU CHRISCTl ù pergieg, unè kam giξξè herè mbaλefachiè predicuem Dijenè temè, e jò tineɛè, skagnevet. Pa pevetenij praa ata chi mè kanè ndiem sè ata kanè me ù caλeɛuem. U duk kejò fjalè si maξesctore atüne chie kiscinè nder mjet; prasctu gni assi Soldetsc, pertè hijm ndè hateritè Cajfassit, cioj dorenè, e i raa gni sceplakè JESU CHRISCTIT. Mbet ajo endricime fachiè scegniuem, e felchigna jù irenuè, ndè per atè bottè tè foorchi muer; süüt' e ndeɛunè, e goja lagune mè giak, e aj giξξè i pessontè mè tè maξ Page: 102 durim pervutè, tuè ξξanè: Ndè fola kech pa me ξuè se mè se? Ato giümtüre tè Diaλit fort tuè ξξirè mɛaan', per metuenè atij chi kisc per ta raffunè ξunetij, e te fale, e tuè ξξirrè; Te avitenè Descmijntè, e te banhete sigil. Nuk ù giet kusc te' ξξoj punè per faji. Ndevonè erξè dü Njerèɛ fort reneza, te sijtè descmuenè, tuè ξξanè se IESU CHRISCTI kise ξξane, se mundej me reɛuem kiscenè, e ndè trij dit, me ngrehunè se riu, ate fialè e kisc ξξanè te mirrej vesct ndè per kiscetè Corpit tijnaj scenjti, keta tuè marrè vesct pratè kiscè landeje, e dojne me ξξanè se CHRISCTI me atè fialè pò doj kund mbè gni mendürè, mè renuem kiscene, ndo me ɛiarm' ndò me tjeter kund mendürè, e se prasctu po meritonte moortnè.
Paragraph: 10 E paa müftia Caifas, se ato padij iscinè fort te ligha, e se Descmijtè nukè po goditescinè nder vetehè: desc aj vettè me ɛanè IESU CHRISCNE ndè fialè, prasctu i ξξà: as nukè pò e scef ti se ndè saa punè potè padissenè? Chisc pergiegiè, jè perpara Giüchit, fol? po hesctente scelbuessi pa mos ù ξanè fjale as pak: Prasctu Caifassi e perbeu tuè ξξξanè: Pasc Teneɛone te giaλene caλeɛona se à vertet je birij Hüijt giaλè; Tue pam keto pune Cperblessi, pergieg Unè jam. E perte vertetè ù ξξom, se ka me arξunè ditta, chi ju kini me paam, te bijrtè nierit; kè vjen ndè Rentè Chieλet. Müftia tu ndièm kete punè schiuer petekatè, tuè ξξanè: Aj trou, nuke kemi ma nevojè per descmign. Giξξè ξξanè se ansctè i degne per moort, e kesctu Müftia Caifas me ksciλeterate vottè mè pusciuem, asctu chi nde natejet tè kξegninè, perserij mè vottè paret ndè giukimt, e mè scpum CHRISCNE kè Pilati, chi ta condenognè mbè moort, nder kachia e lanè ndorè soldetet, e gieλater chi ta mundognine.
Paragraph: 11 Sciumè Dottorè ξξonè sè mendja, e Nierit nuke mundetè mè mberrijm as mè cvituem sa pa tè ξimtunè, e munduenè ajò sogarij Gelatasc. Tuè munjtunè meu besuem, se ɛunèfiλ mè fjalè, tuè i ξξanè giξξè sa tè sciamè, e ξunè, chi endè sa pat predicuem i patnè ξξanè. Tuè i ξξanè i paditunè, i paa lettera, e gnij ξeu sè lig. I ξξojnè i Deejm, i Djemenuem, Ngaassi i Polemit, Chieffalia i Njerdɛet kechijvè, Samaritan', Heretik. E tuè mossu nghigniunè fjalescit, erξè mbè tè baamet. I mbeluenè fachienè mè gni tè chielbetè, e tè schierrè pelhurè, tuè i raam scèplakè, gruscta, e tè raffuna, i ngrihinè flokete e Mjekerrè. Possi ξξà Jerem. cap. 3. ka me ξanè dorèraassit tjnaj felchignenè, ka meu Page: 103 ngignunè ξunèsc. Ani mbassi i hojnè atè petek tè schierrè süüscit, dissa i ξojnè, tè ndivenegnè issiλi assisc chi iscinè atü, i kisc raam, tuè ù mbajtunè per Profetè, ajo punè isctè perta cmuem, e perbuɛunè, persè tuè e passunè raffunè giξξè ata, issiλido mundej mè ndiuenuem issiλi i kisctè raam. Mbetè zbelùemitè assaj fachie sè hüjenuescimè, e tuè i ξξanè keto fjalè giξξè gni heri pesctükescinè, do pesctümè fort tè ndüna, ndè fachetè hüjenuescimè tè tijnaj, achian' sciumè sa i mbeluekescinè fachienè, e nukè mundej mè paam, as meu fscijm tuè passunè duertè liξune.
Paragraph: 12 Oh Virgina scenjtè chisc po ban? ò ɛognie eja e sodit Bijrre tand achia nderruem ndè fachiè, nderruem boja e bucurè. Nuke ansctè aj chi gni herè mbajtè ngrükè, e nukè mundje meu ngigniunè tuè soditune ndepertè maξet bucurijtè tijnaj, mbè tè siλt descerojnè Engijtè mè soditunè. Eja ò ɛogna e Chieλse e i fsci djersete n'giaku, e tè perlümitè persè katè ma ξè nevojè ntejè.
Paragraph: 13 Ma nukè sosnè ketu mundimete e tijnaj, per se Pietri Apostuλe tuè ù nzeem basckè me soldet, e tè tjerè njereɛ chi iscinè nderè Hajatè sctepijssè Caifassiti, kaleξ ù avit gni Dadè e sctepijssè, essiλa i pta cele Derneè ndepèr te lutunatè S. Gionit. Kejo tue paam S. Pieterrè percujdescim, i ξξà; Ate iscgnè ti endè Discipuijsc se ketij nierij? pergieg Pietri: Nukè jam as e gnioh, as dij gruè chisc pò flet Andüj ù daa Pietri, e tuè vottè prej Deret, ku endè isctè ɛiarm mè njereɛ chi po ngrohescinè, pertochiark giξξè basckè: endèr cachia, Gieli kendoj gniherè: ma pèr cujdestè maξ chi Pietri kisc ndè vetehee nukè uun' roè Gielit.
Paragraph: 14 Gni tjetèr Dadè tuè caλeɛuèm ngisct Pieterrè ξξà atünè chi pò nzehescinè küi anscte gnia assisc, chi vejine me IESU Nazarenè. Pietri bani kinesè nukè e ndjeu: pak mbasandaj gnia assisc chi iscinè atü, nguλi süüt' mbè tan' e i ξξà: A jè ti endè discipujisc se ketij nierij? Pietri raa mboh se düjti mè beè. sckoj afferè gni horè perserij gni assisc chi iscinè reξ, tuè soditunè fort Pieterrè i ξξà. Pertè gnimendè tij jeè gni assisc, chi patnè ezunè mè Chriscnè; per se endè giuhà jotte pò te caλeɛon, tuè kjanè Pietri Galileas. Ra mboh Pietri te trettenè herè me sciumè beè, e me sciumè namme, vetehesè tuè ξξanè, se nuk' e gniof atè nieri, ndèr kachia gieli kendoj se düjiti.
Paragraph: 15 Ateherè kξej IESU CHRISCTI fachien' e vet prej Pietrit e soditi, e Pietri endè tuè kξüem krüete prej CHRISCTIT ù perpojnè, tuè soditunè sciochi sciojnè ndèr süü, ndè ciast i raa ndè mend Pietrit, per Page: 104 sa, mpari i pat ξξanè CHRISCTI, se paressè te kendognè Gieli düü herè, aj kisctè per ti raam mboh trij herè. Prasctu duel Pietri asso sctèpijè, e fort iξunè kjau mpcatnè vet; ma teperè tu' i raam ndè mend, se JESU CHRISCTI nder giξξè ato te kechia, e mundimè, mè fachiè ndüm pesctümasc, mè fetüre plot mè giak tè nzanè, kξej fachienè, e soditti me tè maξ tè dasciunè, possi cur tè doj mej ξξanè, à endè ti ò Pietèr mu banè anemik, tuè ndepercambunè tè dasciunitè tem? Gniè keta giξξè herè mè kanè perɛanè, Ma ti si? tuè passunè pam prej mejè achian' mrecuλij ani kesctu cpejt' i harrovè.
Paragraph: 16 Scenjt Gioni tue pam punetè chi jù goditnè Pietrit, bani e duel jasctè te mos pichiej kund mbè gni tè kechiè: pòssi ende mè baam mè dijtunè tè Lumenè Virgenè persà pò banhej per mbij JESU CHRISCNE birre sajnaj. ξξonè sè Lumeja Virgene asso kohejè isctè ò ndè scthpijtè Mrij Magdalenessè, e Martessè; ò ku derkujti JESU CHRISCTI mè Apostujit, ma mbè tjeter krahè mè t' ametè Veejè tè Scenjt Marcut Evangelistè. Hini praa Evangelista Scenjt Gioni ku isc Virgena, tuè deftuem ndè fetürè gni pjessè sè kechi, chi poj duron ɛemera.
Paragraph: 17 Tuè dale perpara se Lumese Virginè, e ambla Ama, e IESU CHRISCTIT me gni ɛaan' plot mè denesme, e fsciammè ξξà: Te tjera fialè ma te mira, ò Empta, e ɛogna eme kesce dasciunè me tè ξane, ma nukè duhetè chisc pò banhetè tüü, metu msceffunè, jam arξunè mè tè ξξanè, se te marsc Petekunè tand, & eja mè muè ndè dò me paam giaλ atan' chi ti leve: per se duhete me dijtunè se e kanè ɛanè, e Müftijtè sa pò mundinè me giξξè forzè leftojnè sa ma cpejt, me i ξanè moort tè pergiegiunè. Oh ɛognè sa ma ndrüscej, e fort mai i ξunè ansctè küü Ziharich; se aj chi tè purun' Engeλi Grabriel. Aj tè ξξà plot me hijr, tasc mundemi me tè ξξanè plot mè tè ξimtune. Te ξξà Engeλi ɛotünè me tüü. Tasc te ξξomi se te ξimptunite ansctè me tüü. Engeλi te ξξà bacuem jeti per mbij giξξè Graat. Tasc mundemi me ξξanè, je ma è ckussceλuemeja ndèr giξξè Graat. Engeλi te ξξa, becuem frujtij barcut tüt. Tasc pò sciofeme te lumnè Birrè tand' ndè signetè Moortsè.
Paragraph: 18 Te ξimptunitè chi scenjteja Virginè ndjeu, tuè ndjem atè dorè fialejè, nuk' ansctè mend' e nierit, chi ta marrè vesct': Perse ndonessè ajo mirtefiλi, dij se duhescine mè arξunè giξξè chisc patnè ξξanè Profetetè, as gian' mangu tjeter ansctè se largu, e tjeter se afferi cur dukètè. Ansctè Vertet e pertè Page: 105 gni mendè, sè sa ma ansctè tè maξ tè dasciunitè, achia ma fort deperton tè ξimptunitè. Andaj persè Virgina Scejntè fort e doj, prasctu kjè tè pakorè tè ξimptunitè chi ndieu. E pertè mpsuem Amatè ma fort ndè ξeet' Arbenit, e tè Scerbijsse, ku bagnenè ato britmè tè mèξaa, tè raffuna, tè ghervisctuna fetüressè mè ξξuè, ndjerè ti rjeξè giaku. E Lumeja Virgene nukè bani ato mrecuλij ngraasc, pò mirefiλi ndieu ndè Spijrt tè vet, gni tè ξimptunè achia tè maξ, sa ndè mos kjanekè prej sineɛot fort ndimuem, kisc mè passunè dekunè sè ξimptuni, andaj hini mè kjaam mè fort tè sciuma lot, e tuè scterguem duertè basckè, kξentè süütè prej Chieλscit prej Atit sè amesciuescim, chitt' ɛemerejèt tè foorta n' fsciammè.
Paragraph: 19 Tè ξimptunit' ani chi Mrij Madalena, e Marta ndjenè nukè, mundetè meu caλeɛuem, ndevonè ajò Scenjtè sciochienij, mè tè tjera graà tè ξimptiscimè, perzieλunè prej S. Gionit Evangelistè, vottnè mè paam sè chisc pò banhej per CHRISCNE. E si emberrijnè nde Giütet, ateherè giξξè Giütetja gindej ndetè meξaa tè perɛiemè, tuè dasciunè giξξè cusc mè paam chisc pò banhej; e si paanè te Lumenè Virg, diss† e nekojinè fort, dissa e sciagninè. Muneξξoemi sè e Lumeja Virg assò kohejè hini mè giξξè ato Graa, tè devocimè ndè Kiscè, atü mè prittunè mè paam chisc kisc pertu goditunè per mbij Birrè vet tè dasciuninè, tuè mos i dukunè mirè mè hijm kè Cajfassi, nder giξξè atè sogorij Gindjè tè terbuemè: Nder saa u ndalè Lumeja Virginè ndè Kiscè tuè bam uratè, tuè ù porositune Tineɛot: Paa ajo sè hini tuè ngaam rend' Iuda, issiλi tuè kjanè penduem per sa chisc bani, po vintè me paam atè giantè mengij, tuè cujtuem sè Jesù Chriscti kisc mè passunè ikunè duerscit sè jevrejet, e sè mbè giξξè arresüè, kisc mè dobitunè 30. denaretè, ndò cujtontè sè curraj mè achia tè paa ξimptunè kiscinè me munduem. Ma mbasi paa sè chisc po bagninè, e sè po gaatohej gni Crüch, per ta goscduem, tuè indüm kech persa chisc bani leftonte mè giettunè mengij. E prasctu hini aj ndè kiscè, ndetè sijet iscinè sciumè Letterarè, e Senatorè. Si hini Juda praa kinessè nukè kisctè baam giaan', ù nderech prej Virginet, essiλa muneξξoemi sè peveti, possi bani ƐOTÜNE Cajnit per tè Veλaat'. As mè ξξuè ò Judè traξetori, kù ansctè i paa faij King CHRISCTI JESU biri em? ipa dasciunè kù ansctè Mjesctriüt, chi tè bani achia tè mirè? Ku e laè? Ndè mè pergiegièn si Cajni, sè ti nukè e pattè ndè rognè. Si e sctiuè ndenè rognetè Giuξijet? Keto, e tè tjera fjalè tè anekuescimè tè sè Lumessè Virginè tuè mos munjtunè mè duruem Page: 106 Iuda denaart ndorè, vo kè Cuvendi chi isctè mbeleξè ndè Kisce, e perpara Giuξignet i chitti, tuè ξξanè: Fejeva tuè traξètuem tè derejtenè. Ata i ξξanè: Nevè sna hijn ndervesct prasctu. Tu desc mè cujtuem chisc po bagnè. Ateherè Iuda, chitti denarete ndè mjedist Kiscessè, e desperüem vette vu tortenè n' süt, e si chièni ù vuer. E Scenjt Luca nde veperat Apostujèt 1. scruen, sè plassi permjedist, tue i raam ɛorretè per ξee. Giuξijtè me ata 30. Denare banè Cuvend me bleem gni Basctinè mè vorruem tè Huejtè per ndeer chi pò dissinè ndè Ierusalemt.
Paragraph: 1 Mbè te zbarξunitè drittessè, paditessitè scpunè scelbuessinè kè Pilati, ndèr ta iscinè sciumè gind te Cuvendit, Hoggè, Scribè, Farrisei, tue prittnnè mè condenu_ mbè moort. Pilati prandaj duel perpara tünè, e tuè pam IESU CHRISCNE pa mos dijtunè as ndogni faj cundrè tijnaj ξξà, chisc ka bam kü nienij? Pergiegne, se me mos kianè fàjetuer nuke kiscim pruum perpara tüü. possicur te dojnè me ξξanè. chisc kerkon tjeter, duhetè me dijtunè, se na chi fort mbamè lijnè, si leftoimè me ξanè moort gnij t' pafaij? achia sa mbè spijrtit tanè mundè me condenuem. asctu chi si pò ξξonè ajo gind zmijr kechie, te sctrenjte, e maξesctfore, e Djemenueme, vecete condenohej pèr renetè tünè IESU CHRISCTI mbè moort. Ketu kisc me kjanè mirè mè griscm per descmign te verbetitè ndrittunè, te ngiaλunitè, te scheipetitè e sendosciunè, e te Diemenuemitè, se siλesc nzuer Djemenjtè, te sijte ndrüscej kiscinè mè ξξanè, se si pò ξξojnè scribetè e farresejtè, e tjetera gind' zmijrorè.
Paragraph: 2 Ateherè ξξà Pilati: nd' ansctè baam kech, muè nuk' ansctè ξanunè mè Lig tè Romessè, pa baam Sabit, mè condennuem mbè moort. condennoniè jù, possi Ligia juej, ndù ep te Page: 108 lijr mè baam. Ata pergiejnè, nevè nuk' ansctè ξanè me condenuem kand' mbè moort. Pilati spo vintè mbè fjalet, e ata si e panè se nukè po doj me jau condenuem pa dukscim, ɛunè fiλ possi ξξotè S. Luca 23. me poditunè, se aj ansctè gni Masctrues e sctijs kech ndèr Popuλit: e se ξξoj mè mossu paguem Teλossi, ò Haraci Perendijsse. E ξξote se ansctè CHRISCTI Messij, e Regij Giuξignet, se siλasc fajesc pak pòi hijnte ndèrvesct Pilatit. Vece indütè kech se pò banhej Reg; e prasctu bani mee sjelle ndè Mehchiemet ndatè Peλas, kè giukohescinè è cuvenduekescinè e peveti. Chisc ansctè kejo punè chi me ξξonè per tüü, se b† me te ξξirrè Reg? Auertet je, ò vecè pò tepadissene renscim keta chi janè anemijte tuu? Pergiegi IESU CHRISCTI Regenia eme nuk' ansctè kesso jetejè: Nukè ξξà mbè ketè jetè perse CHRISCTI ansctè Reg e ɛotij Chieλet, andaj endè ansctè Reg e ɛotij ξeut, possi Vettè IESU CHRISCTI ξξà mbassi ù ngiaλ', e kaλeɛon S. Matt. 28. M' ansctè ξanè mue giξξè Pusctetja mbè Chieλt' e mbè ξeet.
Paragraph: 3 Atehere Pilati ξξà: Praa tije Reg? Per ta bam ma mire me dijtunè se aj isc Reg i ξξà IESU CHRISCTI Unè jam leem mbè scecuλit perte leftuem, jo me arme me ɛotenuem, tue i hjekunè Pronetè, e ɛotenijnè atünè chij e gheɛojnè; pò vece me predicuem, e me mpsuem njereɛitè te vertetenè, tuè ξanè Descmignènij te vertetè, e tè temelitunè. E nukè duhete prasctu kuj me ndüm kech, perse, e verteta do dasciunè, e mbajtunè. E kesctu ata chi duene, e mbane te derejtenè, volendetscim ndeghiojnè ɛanè tem. Tuè ndiem Pilati se po flit CHRISCTIT per te derejtet; pa mos prittunè tjeter, e peveti, chisc ansctè e Verteta? e i kξej spinene. Duel jascte Pilati, ξξà Padittessèt, une, e schüretova ketè nierij, e nukè pò giagn faj per te sije ta condennoj, kahè bucurè dukej se endè Pilati issiλi, e condenoj pò reffüen, se nuke pò e bantè per sa pò i dukej me bam, pò vecè per te arξunè mbè fjale te Anemichiet CHRISCTIT.
Paragraph: 4 Sindiene paditesitè chisc pò ξξoj Pilati, ξirrè, si sckon kejo punè? aj pò uè tue perɛiem Polemnè e Gallilesè ndierè mbè ketè Giütet, e gnie ma pò jessènè sciunè tuè prittunè te c'tielle Bajrak, e te bange mè raam Borijvet, ta ndjekenè: per te na ciartune tüü, e nevè, chi pò jessemè se jemi te derejtè rognessitè Perendijssè Romessè, tuè na hjekunè gianè, e jettene. Tue paam Pilati achia te liga arressegnè, e tue paam se Scelbuessi as ndogni sosc Page: 109 nukè pò pergiegentè, paa bucurè, sè vece per zmijr pò e paditekescinè, e pò e perɛi gninè. Endonè Pilati pak michiessij kisctè me Rejnè Herod, ndèper ξeet chi po governojnè, desc as gia mangu me i baam ketè njerèɛij mè i derguem IESU CHRISCNE ɛanunè, possi gni cafscè chi atij tè prekentè mè giukuem, tuè kjanè aj prèj ξeut sè Gaλilessè. E kesètu bucurè sciochienuem me ata chi pò, e paditekèscine ja dergoj, tuè kjanè asso kohejè Herodi ndè Giütet, persè isctè arξunè mbè festen è Pasckessè. Atü erξ meu vertunè Profetia e Davidit, Chieffalijtè ù mbeloξnè basckè cundre Tineɛot, e cundre CHRISCTIT tijnaj Psal. 2.
Paragraph: 5 U desc pra chi Herodi, e Pilati njereɛ tè mèξej pèrsè gniani isctè Règ, e tjeteri, isctè mbè vendtè gnij Regi, tè banhescine basckè, è tè gnimendescinè perta giukuem mbè moort. Nder cachia e scpuunè bijrrè TINEƐOT sctepijet sè Pilatit kè ajò e Herodit reξξuem mè fejmen, e njereɛ te kechij, tè sijtè liξunè, tuè drasciunè tè mos ikentè pò e hichinè. Emberrinè mb' atè mendüre ndè sctepijte Herodit, küüj, tuè ndiem sè pò i scpijnè IESUSNE fort ù gheɛuè me paam: achia per njereɛijtè Pilatit chi pò jà dergontè ndeper tè sijet punè desc ma mc mossu pomendunè anemichiessijet sè sckuemè, e pertè kjanè mich possi ndevonè ù banè, possi endè, tuè cujituem sè Scèlbuessi kisc perte bam kund gni mrecuλè perpa tij ndonessè nukè bani as ndognia, as nukè desc fjalè mej pergiegiunè ndonè sciumè cafscè Regi e pevetentè.
Paragraph: 6 Puna ndeper tè sijet, JESU CHRISCTI hescti kjè persè pò e mbaj pertè maλecuem. persè kisc baam mè prem tè maξnè Gio: Pagheɛuèssinè tè fortè Profetè ziharichtaare vet; sè ma nukè desc mè baam scegn' ò mrecuλè kjè persè tè mossè lii Regi me sckuem, tuè passunè aj te maξ descijr, e volendet tè fortè me dekunè, Me descijr descerova ketè Pasckè me ngranè mè juu Mat. Herodi tue paam sè nukè po flit, e mbajti per as giaan' njerij, e prasctu bani mej vesciunè gni petektè barξè baam, e trajtuem mbè gni arressüè chi bajtekescinè tè kembüemitè, achia sa pertè vertetè mujti meu ξξane u banscè tè sciamitè e niereɛet, e sckalèbalta è Polemit. Salmo 30.
Paragraph: 7 kξej Herodi me dergnem Scelbuessinè Pilatit, mè sciochienit' tè reè tè Soldetet t' uscterijssè tijnaj, tè sijtè me tè paret, chi e prunè, vejnè tuè ngrehunè, e tuè bam meu reɛuem, fort udob, persè tuè passunè aj sciumè pessuem, e tuè mos passunè fjetunè nder giξξè atè mot; pò gindej fort mpakunè, ligunè, e percujdessunè, e pa ndogni fuchij. Page: 110 Pensè uξè, ò te ndaluna bani JESU CHRISCTI ndè pak mot: e para uξe kiè mbè pensè horè nateje, prej Copesctit ndè sctepijtè Annessè. Se düjti mbe giasctè hore, ke Caifassi. Se tretti mbè dü mbèξjetè hore, ke Pilati. Se catterti endi bani uξe mbè trimbeξjetè hore, ke Herodi. Sè Pensti kξei se düjti mbe cattermbeξjetè horè, ke Pilati. E mbas kesso se pensesc, bani gni tjeter uξe, chi kie e giascta mbè Maltè Calvarijsse, afferè sctatèmbeξjetè horesc.
Paragraph: 8 Fort desceronte Chieffalia Pilat, me mos condenuem JESU CHRISCNE, tue paam mirefiλi se nuk' isc per tjeter se per zmijr, e per te kech, giξξè se pò banhej cundre, e prasctu Herodi nuke e kisc condenuem. As gia mangu tuè drasciunè se kreenat' e Priftenet, e ɛotenijte ξeut, e Popuλi tè mossi banhescinè anemich, e tè mos i giajinè kund avanij, tuè kjanè giξξè atü: E mbè tjeteret anè pò scif birnè TINEƐOT sè pò rrij me tè maξtè pervutè, mè süü ungietè, me atè petèk tè ξunuescim. Pilati foli mɛaan' tue ξξanè. je me kini pruum kete nierji liξunè, possi cur te perɛien Polemnè, e unè perpara juvè, e kerkova, e nuke po giangn' ndè tan' as ndogni cafscè assosc chi pò e paditeni. Asctu endè bani Herodi, issiλi tue mos, giettune nde tan' faj pèr tu duarunè, nukè desc mè giukuem po se riu ma dergoj.
Paragraph: 9 Isctè ɛaconi chi assò Pasckesc i pari emenontè dü te ɛanè, chi doj vette, e Polemi zghiξetè gni sisc, e i epte te lijr ndeper ndertè fèstessè. Pò gindej ateherè gni njerij fort bam kech ndè Burg; Cussar, e Giakessuer, chij ξξojne Barrabba, vduk Pilatit mirè mè emenuem atan', IESU CHRISCNE tuè mbajtunè sè pertè gnimende Polemi kisc mè lüpunè, chi IESUSSI tè lesciohej, e jò Barabba, prej se siλit kiscinè passunè sciume te kech. E prej Scelbuessit sciumè te mirre. Pilati ξξa nder cachia. Unè pò u emenoj te dü e Barabbane, e IESUSNE, te dü te ɛanè: te siλene kessi se düsc doni me lesciuem?
Paragraph: 10 Ketu mundetè meù vum roè tè pa dasciunit' e fortè t' atij Polemi, e tè luejtunit' è tünè tè pa massetè: Persè pensè dit perpara patnè ξξanè IESU CHRISCTIT Bekuem, aj chi vjen per emenitè Tineɛot, Ohsana, t' naltit ɛot, tuè e prittunè mè gemba Uλignsc, e tuè sctruem perpara ndenè cambetè tijnaj, petekat' è tünè, tue mbajtunè perte lum chi Magarξi per mbij te siλet aj isc hipunè, te sckelentè permbij petekatè tünè, e te ezentè; tasc ani giξξè per gni gojè ξξanè chi Barabba dò lanè giaλ e jò JESU CHRISCTI. Ketu u mbusc scembeλtüra e lijssè Page: 111 ndetè sijet urξenohej chi gni dittejè, tè bahescine dü Eξa mbè Deretè kiscessè, e atü tè sctihej sciort', e aj chi t' isc per tu lanè me scekruem, te bij sciortja mbè tan', tieteri te ξξerej. Lev. 6.
Paragraph: 11 Mbet Pilati mrecuλuem, e giξξè perɛiem, tuè paam ate cafscè te pa uξè chi lüpnè me ù liruem Barabba, e IESU CHRISCTI te banhej meu vraam; e achian' ma fort, sa e Sciochieja i kisctè ξξanè te ruhej, e te mos ban kech atij nierij t' derejtè, tuè i kjanè natten' e parè ndè anderrè dukunè, tuè i ξξanè chi asctu te ban mè dijtunè Pilatinè; issiλi u degn mbè seggiadet, e mbè selijt ku bankè Giüch, prej se siλet foli paditessèt CHRISCTIT e ù ξξà: ju po lüpeni chi Barabba tu lesciohetè? E Jesusnè chisc doni te banhetè? Giξξè pergni goje ξξirè. Te Crüchiessohetè. Pilati se riu ξξà, e chisc te kechiè ù ka bam? unè nukè pò giagn fai per ta dujerrè. Ma ata ma fort, tuè ξξirrè, ξξojnè, te Crüchiessòhetè. Ateherè ξξà Pilati unè, e ndèsckogn mbè gni arressüe chi ma ndè ketè pjessè ξeu te mos rriè, e kesctu ma ndèr ju nukè ka me kjanè davij. Kesctu urξenoj chi IESU CHRISCTI te riffej, mè tè maξè voλendet te Giuξijet, te sijtè ξanè gia mejaft Gieλatevet, chi vece ta bagninè Chriscnè mè dekunè ndenè tè raffunà. Ketà mizorè e duescnè IESU CHRISCNE giξξè petekasc se tijna, tuè i sctijm mb' ξee, e liξne per gni sctüeλe Toortate t' permcattenuèmet me kanè reξξuem Ka me ù nghigniune se sciamesc. Jer. 3. E me ɛemerè jo te niereɛè, e mè te maξè forzè ɛunè fiλ me raffunè per mi züre, achia sa misci scenjt i tijnaj mbet giξξè irenuem, e giξξè nzijm n' giaku, pakeɛè mbas andaj i plassi lekura mbè giξξ' anet, e ɛufiλ mè bunuem giak' inɛanè, achian' sa mbeloj giξξè sctatne, e aj vend' ku kjè ndegniunè giξξè, e mbusci, tuè priskuem fachienè atünè chi e raffinè, e ξξonè se i ξanè pensè mjè bottè, Mè gniehnè giξξè esctenat' e mija Psal. 21. Cunder lijsse chi ξξoj chi as ndogni bam kechi te mos i epenè mbij catterξietè bottè Deut. 25.
Paragraph: 12 Iscinè mà mbettunè Giellatitè ndonessè scpesc po nderrohescinè, e i birij Tineɛot achian' mpakunè, e debeluem sa pò mbahej per te decunè: e per te gnimèndè pat mè kjanè decunè, ndè mos kjanekè ndimuem prej Hüjeniet, e ajo isc chi mbaj bottètetè luftesè, chi bantè te mos distè, tuè munjtunè meu ckrijm gni hekurè i foortè, achia kjè i iξunè muundi.
Paragraph: 13 Scerbetore t' e lanè se raffuni, e prej sctüλet e zghiξnè, e ξξonè ndèr sa desc IESU CHRISCTI me mbetunè mbè kambè, ù reɛuè mb' ξeè, e se perpi e kuni ù mbe kamb' Page: 112 tuè dijtunè se endè i duhej me pessuem, ù civè, e vottè me marrè petekatè perdaam mb' ξeè. E kahe dovej lij giurmetè n' giaku, chi prej si fort sciumè i riξkè. Tue nissunè i ambli IESU meu vesciunè, e tue paam geλatitè se endè kisc fuchij, e se endè nuk' isc dekunè, si kiscinè desceruem, per tè bam ɛemerenè ɛotenijet Priftenet, e scribevet, ma te fortete anemijtè tijnaj, pa mosu passunè porositunè Pilati, ma mirefiλi tuè permettuem: i hojnè prapesctaɛè petekatè, te sijatè kisc ɛanè fijλ me vesciunè, e i vune mbè vetehè gni petek te kuch te vieterè, e tè schierre, e giξξè te calbetè; persè Scherletti isctè peteki ɛotenijet fortevè, e Regenijè. Ani, e vune me ndegnienè mbe gni ved tè naltè, tuè i baam gni Cunore te ferravè prehmene e per forzè ja vunè mbè krüè, tue giξξè ù pergiakunè, ngiakut se pakore chi i delte mbè giξξ' anet. Achia sa ù mbusc Profetia: Ka me laam nde Vene stolen e Vet, me giak te Ruscit petekun' e vet Genesis capite 49.
Paragraph: 14 Tuè kjanè mbè ketè mendürè sciaam Cperblessi ünè, e perbuɛunè, ɛun' fiλ gieλatitè mè tè tjerè dore njereɛisc, me chiesciunè, tuè i ξànè gni Caλem ndorè, e tuè i raam mbè ghiugnè perpara, kinesè pò e aξerojnè e tue i lüpunè hire possi ansctè ɛaconi me baam Regienijet; e tue ju avitune i bijnè sceplakè, e tue indukunè Mjekertè, e urissinè tuè i sctüm pieteposctè prej süüscit Cunorenè n' ferrasc, essiλa mbè giξξè anet i kisc depertuem krüetè.
Paragraph: 15 Mbassi paa Pilati kachian' kech raffunè IESU CHRISCNE, cujtoj se me giξξè zmijr chi kisc prej si, as gian' mangu tue paam mbatè mendürè meschim kech, kiscinè per ta nekuem prasctu, e banè me scpuum jasctè perpapa giξξeve, me Cunorè n' ferrasc mbè Crüè, Vesciunè me Purpurè, e tue mbettunè aj afferè tijnaj ξξà giξξevè GNIE NIERIJ.
Paragraph: 16 Pò rrij i ambli IESU giξξè ndè vettèhè mbeleξunè possi ξξà Zachar. cap. 3. Ka me ndegniunè i Veteme, e ka mè hesctunè. giξξè fort scemptuem, giξξè pergiakunè; sceniteja fachieja etij giξξe aete, ndeper grusctat permizürè; perlüm pesctümesc, ghrvisctunè ferrrasc, pikunè giξξè ngiaku, e perse kisctè duertè liξunè nukè mundej meu fscijm, achia sa ξξuessè nukè po dukej se ansctè aj chi kjè Ma i bucure e i hièscim ndèr giξξè Niereɛit, as gia mangu tuè paam ajo gind per mizütè, ɛuunè fijλ ' me matè fortè zmijr me ξξirrè, hijnae süüscit, te Crüchiessohete, te Crüchiessohetè, se keta ansctè chi pò dueme na me baam si Pilati vece asctu mbet fort mrecuλuem, tuè paam te kejtè e ketünè, e prasctu mbet è ξξa: Merniè ju e Chrüchiessoniè Page: 113 perse unè nukè pò giagn, se per sè ta vras. ξξanè jevrejtè: Na kemi ndè lig se küü ka pertè dekunè, perse ù ban' birij Tineɛot. Pilati perseriu hini ndè Peλast, e atjè peveti IESU CHRISCNE: Kahè je ti? CHRISCTI nuk i pergieg, Aj perserij i ξξà: mue ti nukè flet? A sè di ti sè mbè muè jet metè Chrüchiessuem, e me tè lèsciuèm? t' sijλt Chriscti ξξà: ti nukè kiscgnè me passunè as ndogni pusctèt me mos te kjanè ξanunè prej se nalti: prasctu fort ma i maξ ansctè mpcattij atünè chi me kanè ξanè tüü, me mè marrè jetenè.
Paragraph: 17 Tue ndiem Pilati keto punè desc me lesciuem possi ξξote S. Gio: 19. E asso kohejè lüpentè Pilati me lesciuem. Ma Giuξijtè bertissinè ma fort tue ξξanè: nda lasc ti ketan' nukè je miku i Cesarit. Perse cusc do banhetè Reg, nuk' ansctè miku i Cesarit Perendij. Tue ndiem Pilati keto laude duel me IESU CHRISCNE jasctè mbè gni vend chi ata i ξξojnè jeureisct Gabbatha e Gherchisct lithostratos chi isc vend mbè gni ane, kù isc sctruem me gure te ξendune, e atü isc gni selij e nalte per Giukattessinè e ketan' duenè me ξξanè ato fiale persiperi. Pilati ndegn mbè selijt, e me caλeɛuem IESU CHRISCNE ieurejet gnie ketu ansctè Regi üüj: Ata tue mbrittunè ketuè nd' Ajrit, ξξanè hijnae süüscit, e tè Crüchiessohetè. ξξà Pilati si te Crüchiessoj unè Rejnè ta mi Pergiejnè Müftijtè, nukè kemi tjeter Reg jasctè Ceserit. kξej Pilati e ù ξξà: soditeni mire per se unè nukè po giangn' fàj ndè tan' pèr ti ξanè moort? ξξanè Ata: as nuk anscte faj mejaft, me ξξane se jam Reg? e se do me perɛiem ketè ξeè cundrè Cesarit? E ti nde mos e banfsc me duierre, duketè se nukè jee miku i Cesarit.
Paragraph: 18 Bani pra Pilati me duierte IESU CHRISCNE, ndone mirefiλi pò scif se pò bantè kech, tue dijtune se IESU CHRISCTI nukè kisctè as ndogni faj. Laajti ma para duertè perpara giξξè atij Polemi, e ξξà, se mos kiofsca perɛiem ndè giaktè ketij nierij dèrejtè; prasctu ata te djinè, se chisc pò bajnè. E ata pergiegnè se giaku i tijnaj raste per mbij tà, e per mbij bijte tünè. Ndevonè ketu Pilati, e giukoj mbè moort, tue urξenuem, chi tè jetè Crüchiessuem.
Paragraph: 19 Me gni hitij te foortè ata geλata e Scpune IESU CHRISCNE me Chrüchiessuem, e sa ma cpejt' te mbuscetè urξeni; tue drasciunè se Pilati zbüξξetè fjalet se ξanunè, e tuè dasciunè chi pessimi i tijnaj te rittej, desc chi aj vettè te bagne Crüjnè mbè krahe, scpunè endè dü Cussarè basckè mej Crüchiessuem. Iscine mbeleξè Page: 114 sciume gind ξèut se lareghe mbè festetè Paschevet me descijr te maξ me paam IESU CHRISCNE per tè sijlt kiscinè giegiunè sciumè punè te foortta per giξξè ξeet achia te mrecuλuijvet chi aj bankè, possi endè tè dijessè, e scenjtenijsè jetessè tijnaj, prasctu pò bessuèkè ajò gind, sè pertè gnimendè JESU CHRISCTI kisc pertè arξunè nde Jerusalemt per Pasckè, e po dojnè mè paam. Scelbuessi tuè kjanè fort i ligh, achia ndè pertè raffuna chij kiscinè ξanè, sa endè ndeper nattetè kechiè, chi kisc pessuem nder ata mizorè Giuξign. Krüetè endè e kisc fort tè ligh nde per re ξeerunatè merchigniavet, e ndeper tè randetè Crüjsè, prandaj sciumè herè reɛohej mb' veè, tuè bam ata pa mescerier, e per ξunè tu' raffùnè mè ù ciuem.
Paragraph: 20 Si e mberrini ndè vescetè sè Lumessè Virginè fjala sè pò scpinè IESU CHRISCNE mè è vum mbè Crüjt; t' iξunitè, e tè ξimptunitè e fortè, chi ajo pat nukè mundete udob meu caλeɛuem. Isctè ndè kiscè, kù giξξè ato te kechia pò perɛii perndertè Atit pusctuescim. Duel kiscèt perta pam mè sckuem gniè sè largu paa pluheninè, e sè pò sckelhiejnè armetè, pa Bajraketè e Perendijssè, e tuè kjanè afferè, ndien ɛaanè e Giuξignet chi po e condenuekescinè mbè mort; Imaξ kjè te ξimptunitè chi pat fort e Lumeja Virginè, tuè ndiem atan' ɛan' tè scemptuem, ma fort' ma tè ξimptunè pat kur, tuè kξüem süütè pa te butenè king', chi nder ata Vichtè terbuem, giξξè ngüem ndè giak, ndè petekatè vet, chi giξξè cusc ta gnif. E pame Cunorè ferrasc, i pa fachien' e tijnaj giξξè irenuem, e per giakunè, e paa mè gni tè maξe Crüch mbè krahè, achia isc tè lighte sa, herè perghiugnej, herè mbè ξeè reɛohej, endi muekescinè ata mizorè meu ciuem, tuè e ngrehunè per krippi, e per tortet chi kisc n' chiaffè, i paa faji king JESUSSI ciontè süütè mè paam, sè à isc ndogni Discipujisc pertà ndimu_, e mè ngusceλuem. Kù jè ò Pietrè? kù jè tasc perta ndjmuem, chi ξoscgnè kam mè dekune mè tüü. Gionij dasciuniem persè nuke mè ndimon ndè ketè rend'. Eti ò Ama emè chisc ban, adi ti gian' travajescit sè mijasc, as eja e mè ndimò. Endè mos mè ndimofsc mè bajtunè Crüjnè, asgian' mangu tuè tè paam, kescè fort meu ngusceλuem, pertè sckuem ketè uξè cachia tè farmacuemè. E ndjeu, e Lumeja Virginè, e ξξonessè depertoj ndeper atan' tè perɛiemè gind vottè mè marrè ngrükè bijrrè vet. Ah birij barcut tim, ξξa Virgena, gniè ketu jam e pò pessogn, sa pò pesson ti. E kescemè dasciunè unè vettemè tè mos pessojsc ti. Birrij TINɛƐOT, si pa t' Amenè, pat ata Page: 115 tè ngusceλuem sa ma fort e doj ndeper sa i kjè permèttuem, persè ajò gind, e pa Teneɛonè i daane. Persè isc furia e tünè fort e maξè chi sa ma cpejt me i ξanè mort' etè mos vin kund' gni urξenè me lanè me sckuem.
Paragraph: 21 Ato scenjtè graa chi po e perziλinè, mè tè tjera chi po veejnè mè paam, ɛunè fiλ' gni vajtim te permalscim. Ateherè foli JESU CHRISCTI tuè dasciunè mèj zbuttunè, harruem tè kechiat' è vet. Mos kjani bijàt e Jerusalemit, sè mè scifni sè pò pessogn', persè pertè miret tanj pò pessogn'. Endè doni mè kjam, kjani permbij vetehè e permbij bijɛit taj: e tuè mos munjtunè Scelbuessi mè ezunè mè Crüjt, possi dojnè ata, panè gni Nierij Cireneo, per emenè Simonè, Atij Alessandrit, e i Ruffèssè, mbè gni arressüè, e forzuenè, chi mbas JESU CHRISCTIT tè baan Crüjnè, e kesctu emberrijnè mbè Maltè Calvarijssè. Page: 116 Chrisctit per tü Crüchiessuem / Me te maξe amignenij / Kamb, e Duer depertuem / As ju fal o Njerij
Paragraph: 1 Kam me derξunè pèr mbij Sctepijtè Dauidit, e per mbij ata chi geλijnè ndè Ierusalemt, Spijrtin' e hirit, e te lutunavet, E KANE ME SODITUNE MBE MUE CHI GOSCDUENE Zach. cap. 12.
Paragraph: 2 Gieλatitè possa emberrinè mbè Maltè Galvarijssè, vunè Crüinè mb' ξeè, e duescnè IESU CHRISCNE giξξè petekascit chi pat mbè vetehè, e per tè baam asctu, i hojnè, perserij, ani kξüenè meja vum Cunorenè ferrasc, tuè baam bira te rea nde krüete tijnaj scenjt me te pa core te ξimptunè te tijnaj.
Paragraph: 3 Kiscinè jevrejte per ɛacon me ξanè atünè chi bankèscinè me duekunè mbè Crüit, venè perɛiem me Mirrè; e kejo tue kjanè gni moort fort e ξimtescimè, me te siλet te pijm, duijrinè gia cafsce schissenè, e nukè ndiekescinè fort atè mund. Descnè prame mos ja menguem ende IESV CHRICTIT, ma baanè gni tè maξè te kechie, perse perɛienè me venè mirrejè, helmξinè e prasctu cuur scelbuessi, e kerkoj nuk' e piju. Nuk' e lanè me pusciuem pò muerrè te Amblenè IESU, e ctrijnè permbij Crüjt; gniani assi geλatasc, cpejt e muer per gni dore, e tjeteri per tjeteret, e dü vètte per Page: 118 cambesc, e ɛunè fil me biruem Crüjnè me massè fort tè ctrijnè, e te pa ξimptunè.
Paragraph: 4 Dissa Dottorè ξξonè se kjenè cater goscdè, e se essiillado cambè kjè mpossè goscduem mbij gni asckjè te voghèle chi isctè ngittunè mbè Crüjt, per mbij te siλet i vune Cambete, e atü e Crüchiessuenè. Ma te sciumetè ξξonè se CHRISCTI kiè gosduem mè trij goscdè, per ta munduem ma fort, perse plaga e cambessè eperè kie fort ma e maξè, sè e assaj perfundi, pèrsè goscda kjè maè maξè, e tuè i depèrtuem goscdetè mbè tjeteret anè te Crüjsè, ξξonèse ndetè raffunit, ate goscdè jo fort te prehme mbetè depertuè mirè Duervèt, e Cambevet, muerrè me vetenè majetè atünè Zoppa misc n' gojè.
Paragraph: 5 Ndatè cias ata mizorè gellata, ju sueλè reξ scenjtessè Crüch, e mè te raftuna te mèξaa, te cechicciavèt, depertuenè Duertè, e Cambetè e scelbuessit. Prandaj mundi chi aj atü pat, kjè pakuer i foortè, tuè kjanè mbato vissè te butta, chi janè Cambetè, e duertè, e mbè gni nierij achia te gnomè si kjè CHRISCTI. Mbassi kjè gosduem birij Tineɛot mbè Crüjt, e ciuenè mè giξξè tan nalt'. Achia kjè britma, e tmerja e atüne chi e sodittekescinè, sa gniani tjeterinè nukè merrinè vesct chisc ξξojnè, e atü ngulnè Crüjnè me spinè prej se Dalit se Dieλit Isctè afferè mjessèditessè e isctè Malij Calvarissè afferè Giütetse, e isc ditscit se Pasckevet, se siλet dittejè mbeliξescinè gindja sciumè anesc, te sijatè ketu panè Giarpeninè rembjè vum mbè druu, chi tuè e soditunè ata chi iscinè ɛanè ngiarpenisc e tue aξeruem te scndoscescinè Num. 21. Atü paanè te fortenè Sanson happunè Krahetè per tè perɛanè stüλenè e kiscessè, me mortè vet, me mbütunè giξξè Filistejtè anemijte tij. Giud. 10. giξξè keto mundè pessòj IESU CHRISCTI per nee. Deh pra ho i permpcattenuem sodit IESU CHRISCNE mbè Crüjt, chi ka ungiunè Krüetè pertètè marrè ngrükè, e pertetè avitunè, chi ta duesc e me tan te gnimendesc: lesciò mpcattete pra, e kξeu prej Sineɛot, se kè me ξanè te maξè arresüè ketij mundi t' forti chi po pessòn CHRISCTl per tüü, pa moste him as gia ndè vesc.
Paragraph: 6 Tuè kjanè IESU CHRISCTI vum mbè Crüjt possi ξξotè Mat. 27. Marco 15. Luca 21. Gio. 19. Pilati bani me bam gni te scruem per mbij Crüetè tijnaj, tuè ngittunè mbè Crüjt chi ξξoj Iesus Nazareni Regij Ieurejet, isctè scruem mè letterà jevreisct, Gerchisct, è Letinsct. E zgeξnè müftijtè e Giuξignet; Votnè kè Pilati, i ξξanè se te mos vini Regij jevrejet, ξξa Pilati, chisc scrova letè jettè scruem; e kesctu mbet tituli pa nderruem. Sejmentè chi kjenè baam geλata Page: 119 daanè ndèr vetehè petekatè IESU CHRISCTIT, te siλatè kjenè possi ξξonè trij: Tunika, e pa chieppunè chi pat baam e lumej Virginè Ama e tijnaj; e pat vesciunè per mbij tuniket, gni petek te ghiatè ndjerè mb' ξeè, te Cuch, e mbij tan' bajtekè gni Chiurdiè Mavi ato te dü peteka te per si perscimè i daanè n' catterasc tue passunè kjanè kater soldet, atünè chi ù preknè, e i daane. E tue paam Tunikenè te ungine, e te pachiepunè, nukè descnè me daam, pò sctijnè mbij tan' sciort' cui te perkit, tuè passunè fort perpara Dauidi profetizuem ndè gni salmasc se tijnaj, tue ξξanè: Biruene Duertè mia e Kambetè mia, e per mbij petekut tem sctijnè sciort sal. 23.
Paragraph: 7 Vejinè, e Vigninè sciumè Giütetjet, me paam mbè Druutè Crüjsè jò vecesse Polemit, po ende ɛotenijsc, letteraresc, e farisejsc te siitè ξξojnè, kü nzuer te tjeterè, e uetehenè nukè munjti me e scpetuem; nd' ansctè CHRISCTI, e Regij Israelit, paletè sdripignè tasc Crüchiet, se kemi me i bessuem. Te tjerè e nemkescinè, e tuè sieλè krüetè, e perbuɛkescinè, tue ξξanè, Gniè ti chi renon kiscen' e Tineɛot, e nde trij ditte trajton, sdrippe Crüchiet. Ketu ù mbusc chisc ξξà Zacharia nde cap. 12. E kam mè derξunè per mbii sctepijtè Davidit, e per mbij Ierusalemassit spirtinè scint, e te Vratevet. E kane me soditunè prej mejè chi goscduenè. Zach. 13. E kane mei ξξanè Chisc janè keto plaghe ndemjedistè duervet tuane E ka mè ξξanè me keto jam plaguem ndè sctèpijtè chi atünè chi dejscnè mirè. Gni mai maξi mund chi CHRISCTI pat ndè pessimetè vet, kjè atèherè cuur civenè Crüjnè, persè te randetè scenjtit corpit tijnaj; pakuer ξa te ξimptunè duervet ndeper goscdet chi e kiscinè depertuem, te siatè goscdè cur soldatè iscinè mbas Crüchiet, tuè ù kξüem majenè te mos dilinè: IESU CHRISCTI per te naξanè nevè scelbeltürè ξξa mɛan' Ate ndè jev atünè perse nukè dijnè chisc po bagnnè.
Paragraph: 8 Crüchiessuenè ende dü Cussarè, tè sijtè scpunè me IESU CHRISCNE mbè Calvarijt, tuè vum gnanenè mbè te Diaξtet, e tjeterinè mbè te stèmanjtet, keta herejet ɛunè fijλ me nemunè CHRISCNE, tuè cujtuem se ndèper tan', iscinè endè ata Crüchiessuem, parè heressè: persè mujtinè me vonuem ndierè mbas Pasckesc, po per te baam ma te maξè ξune CHRISCTIT, ù goditnè Pilati e jevrejtè chi te trè banscè te dessenè. possi ξξà Isaia, E me bam kechijt kje mbajtunè. gniani kessisc ndoch tue nemunè: ma tjeteri cur ndeju CHRISCNE se po lutei prata chi e Crüchiessuenè, mbet e ξξa pa masctrij kü kjanèka ɛotünè, tuè mos munitunè i kξieλ niejrij me baam asctu. Tue ndesckuem tjeterinè Page: 120 chi te pusciognè me nemunè, per se ata me giüch pò pessojnè ndeper fajtè tünè ma CHRISCTI pa ndogni faj pò mir moort. Lüpi aj me ngusceλuem CHRISCNE: andaj scelbuessi fort ù ngusceλuè, tuè ndiem me ξξanè ò ɛot pomendu per muè cur tè jesc ndè Regenijt tandè: Perse bani aj achian' nder Tineɛot, tuè ù kξüem CHRISCTI prej si i ξξa: Sod ke me kjanè me muè ndè Parijssit. Prasctu küj ù scelbue, e tjeteri Cussàr ù dennuè. Essiλa pune ù duk ndè Iosefnè, issiλi tuè kjanè ndèr ata chi pò kaλeɛuekescinè Anderratè, gnianit ξξa, ehi ka me scpetuem e tjeterit se ka me kjanè duierrè. essiλa punè kjè scembeλtüra e CHRISCTIT issiλi dergoj gnianènè Cussaresc nde Ferrè, e tjeterinè ndè Parijssit. Cur ani e mbarrini koha, e giasctè, ù nzij Dieλi per mbij giξξè ξeet, ndjerè mbè kohetè nandè Ioele 2. Dieλi, e Hana ù nzijnè, è üitè nfscefne drittènè e vet. Amos 8. e ka me kjanè asso dittejè ξξotè ɛotünè Hüji, e kam mè vum Dieλinè nde mjessè dittè, e bagn me hijm ndè terr' ξeenè, ndè kohetè drittessè. Isaia 50. E per tè gnimendè asctu bani ndè moortè CHRISCTIT tuè e bam me dijtunè me ma tè maξ mrècuλè chi curraj ù godit mb' ξee, me te sijet punè duketè godia e Evangelistevet.
Paragraph: 9 Tuè kjanè IESU CHRISCTI kesctu afferè mortse, do me baam fjalè: Ma para la spijrtinè Atit, Corpne Vorrit, la giaknè vet kiscessè ndè Sacramentet: Parrissinè Cussarit mirè; Fèrrenè Iudessè, e Petekatè soldetet: Pò issinè dü gurè te pa cmuem, chi isctè e ngusceλuemeja Virginè, e i dasciuni Discipuλi Gion, chi po issinè ndè fundtè Crüjsè me tè tjerè scenjtè sciochienij; Dò ani cperblessi i sceculit me gni tjeter fjalè, gni amanat s' Amessè, e gni tjeter Discipuλit, prasctu la Discipuλinè Gion s' Amessè vet tuè ξξanè: Grue gniè biriüt. Ani la t' Amenè Discipuλit S. Gion tuè ξξanè, gniè Ama jotè, e ketu ɛuu fiλ Amenia, e Velaɛenia m' Teneɛonè.
Paragraph: 10 E ξξeret Gruè scintenè Virginè, tuè kjanè emenitè Ame, gni emenè fort i buttè, endè ciast nzier jascte lottè, e nukè do me i ξenuem ma fort se isc. Ndèr cachia IESU CHRISCTI prej kohet se nandè, cioj ɛanè prej Atit se vet s' amesciuescimit tuè ξξirrè ξξà: Hüji èm Hüji èm, persè mè lesciovè. Ketu pertu mbusciunè giξξè; Profetijtè ξanè mue per gieλè helmξinè, endè het temè me ξane me pijm uξuλenè Isaia. Prandaj ξξà CHRISCTI kam het; patnè atü gni anè mè uξuλè, persè pertè bam kech, bam kechitè janè giξξè herè bam gati, prasctu muerre gni süngüer plot mè uξuλè e tue vum ndè majete gni Caλemi, ja avitnè gojessè t' mirit JESU, Page: 121 issiλi pergni si kerkoj uξuλenè ξξà Umbarue, emberrini koha chi spijrti pò doj meu daam Corpit, e tue derξunè sciumè lot mè ɛaa fort tè maξ ξξà: Ndè duertè tua ò ɛot porosis spijrtine tèm, e tue ungiunè Krüetè ξa spijrtinè afferè kohessè mandè, dittet sè Prende, kur iscte ana plot e ndè te ξietet Muej: Vjetit sè tijnaj triξjetè e düü Vjet, e tre muej, e ξjetè dit.
Paragraph: 11 Ndjerè ketu bani si kudo munjti e Lumeja Virginè, tuè passunè hesctunè pertè mos ctuem tè ξimptunè t' dasciunit bijr, essiλa per gni ngusceλim sciumè herè, e soditentè; ma tuè paam dekunè tè dasciuninè bijrrè vet, ɛufiλ me caλeξuem pakuer plot ato lot chi ndjerè assò kohejè ɛemera e sajnaj perbintè, ɛunè fijl vajtimetè sajnaj, e fsciametè, ndonessè pat mbajtunè vetehenè fort nde njereɛij; as gian' mangu pa mos ù reɛuem mb' ξeè; Iò possi Graat' e ξeut tine meu cprisciunè, as nukè ù ghervisct fetürenè n' giak; as ù raffti site desperüemetè n' grusct: Pò me duer pjekunè, me fachiè percujdessunè, e zbem, tue kjam anekohej tuè ξξanè: Oh biri em i ambli, giξξè te miretè tem, pò tè sciof decune, vraam assisc, t' siλevet giξξèherè bane mire, mè gni mund achia tè foortè, chi curraj nieri ma te maξ nukè ka passune? Oh Gion, ò biri em? Oh Madalena bija emè? Chisc ù ban' Mjesctri üüj? Soditèni à pò e gniffeni. Persè unè chi e leva mzissè pò e gnioh.
Paragraph: 12 Giξξè Creatüretè ξanè scegn sè IESU CHRISCTI ansctè i Verteti Hüje, ma tepere mè scegnè chi ndojnè Scenjtenè Mortne tinaj, cur ξa spijrtinè: Persè Dieλit ju ɛun' dritta; Hana ù nzij. Kiscia ù daa ndüsc kuppet, e ndjerè mbè ξeè. ξeu driξti. Guretè plasnè, ndoξi ndaj Crüjt gni Centurion per emenè Longino, tuè prittunè sè CHRISCTIT ti dil spijrti, tuè cujtuem sè tè tjere Njereɛ ndè fignetè mortsè janè fort tè lig, e sè u merretè goja mè folè, fort ù mrecuλue sè CHRISCTI me gni ɛan' achian' tè maξ, e forzè, ξà atè t' maξ ɛan' tuè dekunè, ξξà ndè vetehè, kü nierij pertè gnimendè kjè i derejtè, e i verteti birij TINEƐOT, Soldete tuè paam Tremeknè, tè ɛanetè Dieλit, e tè Hanesè e te tjera godij tè mrecuλuescimè, chi iscinè goditunè, giξξè tmeruem ξξanè, chisc ξξà Vojvoda i tüne, e me ata chi pò soditkescinè kξüenè ndè Ierusalemt tuè kjam, e tuè raffunè ɛemeratè n' grusct'.
Paragraph: 13 Atü mbet Vettemè e Lumeja Virginè fort ckusceλuem me sciochienijtè vet scenjtè, e tuè soditunè scelbuessinè ξξoj, oh mjera Page: 122 unè. chi vetemè po jes, e ndèr te vettemet, ma e vettemeja. Persè ò bijr giξξè te mirete tem ti mue me lae Kesctu? Ma mire pat me kjanè te jesce une dekunè perpara, ti te mbescilgnè süütè mij: unè tua e motcimè, e ti nde ma te mirè mot tand': Persè descte kesctu me dekunè e muè me mè lane? e ndè te pelchiej kesctu i rij me dekunè, perse nukè memorè me Vittehè? Mbàssi unè tüü leva cur ù daascè curraj ntejè? gniherè te duora, e desc duora krüetè se ξimptuni ndjerè te gietta ndèr Dottorè. Deh pra ò giξξè te dasciunitè tem, per se me lae ketu? kan' mujtè ti me marre me vetehè chi te doj achian' fort sa te duè unè tüü? si pra muitè mè me lane kesctu? Si nuke tu ξimpti possi vettè mortja eme? Ah i ambli biri em, perse mè lae, e skovè? Te pelchiej me te paam kesctu possi pote sciof mbè kete Crüch? Cuitovè se tue te pàm goscduem: kam meu ngusceλuem, nukè bessognt ò bijr se ti cujton ate dore punejè, perse tue paam mbè ketè mendürè chi jee, mundete me bam me dekunè gni mije vette, e ma fort mue chi tjeter herè ndrüscej te kam pam n' grükè muè kerξij, giξξè te bucure. Achia sa me kjanè permetuem Engijet Parijssit te kiscinè grabitunè, e rembüem, e scpuum mbe Chieλt se dasciunit se forte. Cusc paa curraj keto fachie tè Hüjenuescimè, ndè te sijat vette Engijtè desceruekescinè me paam? Tasc poti sciof? giξξè irenuem giξξè scemptuem, e giξξè pergiakunè: Cusc nukè mrècuλohetè? Cusc paa süüt' e tuu te ndricimitè, chi gheɛojnè vettè Chieltè, me saa kanè mbrenda, chisc kisc me ξξanè tasc tuè ti paam turbulle, e te vranete. Ai chi paa gojene tande scenjtè, se siλet diline fjale achia te perɛiarscimè, saa ngrohescinè, se dasciunit se foorti ma te ftofeta e te aculvemete ɛemera te fajetorevèt: Chisc kisc me ξξane tasc me ta paam giξξe pergiakunè, e nzijm? issiλi ansctè aj chi se dasciuni nukè kisc me sctijm lot? Aj chi paa kripnè tand' t' aartinè t' assaj kresse sate, cur une ta krehigne, ani ta mbucurogne me Drandafiλè, e Violeɛa; e tasc te ta scioffe giξξè cprisciunè, e mbè vendè lulevet reξξuem me merchigna: kusc nukè kisc me ù tmeruem chi tè kisc paam Mjèkerrè tandè dam ndüsc, e tè sckelchüemè, tasc ta scioffè giξξè tè cpriscmè, e plot mè giak? küü corpi üt giξξè sej i plotte, sa curraj nuk i gindej kund gand; e tasc mè paam, cusc kisc mè kjanè aj chi tè mos kjan? tuè pam sè ndè tüü nuk' ansctè vend, chi tè mos jetè perlüm, e pergiakunè? Pra cusc tè ka pam sitè kam pam unè, e me tè pam possi pò tè scioffunè, chisc ngusceλim kisc mè passunè? e ma fort sa tè ξimptunè kam unè e ckusceλuemeja Ama jotè, chi tè leva? Page: 123 Ma mbè ketè nekohemi nde keta ma tè maξ tè ξimptunè? cur Atij tijnaj i amesciuescimi kesctu voλendohettè chi asctu tè jetè bam? e nukè mundemi meu nckuem mbè ata chi e vunè mbè Crüjt? persè e banè pertè paditune, as nuk' è gnioftinè. Vecè mundemi meu anekuem mbè tè maλekueminè mpcat, persè ndeper tan' biri em ansctè vraam. Kü kjè chi mè bani mè mbettunè pa Hüjnè tem, gni i vettemi gaɛemend mè jet, e ai ansctè persè e kechieja, e tè ξimptunitè janè achian' paret mberrim, saa ma paret curraj nukè mundenè mè vottè, e gniof giξξè se biri em, e ban pertè dasciunit chi ka per mbij faretè Nierit.
Paragraph: 14 Ndè keto lot ckrihej e Lumeja Virginè, pa mos mujtunè as kusc mè zbuttunè: perse si issiλidò sisc kjè achia fort percujdèssunè, sa kiscinè nevojè vetehenè mè zbuttùnè. Nder kachia emberrini gni urξenè prej Pilatit, chi ti ξξehescinè Esctenatè, chi tè dissinè perpara sè tè hijn festa e Pasckessè. Cussarevet jau ξξüenè me tè maξè mizürè, e kesctu duijnè: Pò IESU CHRISCTI tuè kjanè ma duekunè, nukè ja ξξüenè Esctenatè, e ù mbusc tè scruemitè. As gni sisc mos dermoni. Pat andüj pakeɛè ngusceλim, e Lumeja Virginè. Mbij achia gnia assi Seimenasc chi iscinè paguem prej müftijsc, i raa mè gni Paterscianè ndè krahenuertè Diaξtè, tuè dalè plaghejet giak, e ujè, kahè ani ù begat scenjteja kiscè mè Sacramenta tè Lterit. Me trij bottè tè Paterscianessè depertoj Ioabi vojvodè Absalonè, ma ketu me gni tè vettemè te raamè deperton trij ɛemera. Atan' tè birit Tineɛot, atan' tè s' Amessè, e atan' tè S. Gio: Oh sa i maξ tè ξimptunè kjè, chi pat Scenjteja Virginè ndeper ate bottè, perse kjè ndete pa cujtuem, e ndè kohè chi dukej se ma nukè kiscinè pertè cujtuem, me munduem atan' scint Corp, t' sijλt i kiscine hiekunè jetenè; kjè èndè te maξ tè' ξimptunitè Virginessè, perse mundimetè chi pò epinè tuè kjanè giaλ, iscinè daam nder bijrt, e t' Amet: Ma tuè kjane decunè biri, mbet giξξè tè ξimptunitè s' Amessè c'kusceλuemè, tue kjanè ma è maξè mizürè me plaguem gni Corp tè dècunè, sè tè giaλè.
Paragraph: 1 Tuè ju passunè c'porrè gian' cafscè gulscimetè se Lumessè Virginè coi süüt' è paa sciumè gind chi po deltè Giütetjet, e isctè Ioseffi Discipuλi CHRISCTIT i nfscefunè, po vinte mè testijr te Pilatit, me hjekunè atè scenit corp Crüchiet per ta Vorruem: isctè me tan' Nicodemi gni Nierij nder giξξè Giuξijt fort i maξ, issiλi gni nattè sciumè ligeruenè me IESU CHRISCNE, e ndonessè isc doret se farisejet as gian' mangu fort e doj CHRISCNE, prasctu assò kohejè, bleu gni baar te perɛiem me Mirrè & Aloe, per te lüem CHRISCNE possi kjè ateherè ɛaconi. bajtinè me vetehè Lenzojte fort te hoλe te barξè, e tè delirè, e kesctu banke mè scerbetorète vet, e mich, Virgena tue i paam fort i ndü kech, tue drasciunè se po vignenè me i ξanè mund terij corpit lum te bijrt sajnaj. Ma S. Gio. Vangelistè i gniofti, e assaj i hoch ate tmer, tue i ξξanè se ata nuk iscinè anemich, pò te dasciunè mich chi mundekescinè me kjanè ata, chi vignenè me vorruem te dasciuninè Miescter. Virgina tuè ndiem, ξomsè ù vote perpara tue ù ξξanè: E nikè ju ò Mijtè dasciunè, soditeni e vini roe à ansctè te ξimptune, possi te ξimtunite tem Soditeni birre tem, e mjescterrè tanj te dasciunine. Deh pa cioni süütè, e kini me pam si pò ansctè. Pa e soditeni à mundeni me gnioftunè, perse unè chi e leva mzissè po e gniof. Page: 125 Ketüne fialevè mundemi me ξξanè achia ma me fjalè te njereɛi scimè, e plot me ngusceλime, tue i lüpune te lijr me sdripunè Crüchiet ate scenjt Corp te scelbuessit, e si patnè te lijr, me giξξè njereɛij te maξè, e te prugnetè, jo pa te derξunit' e sciumè lottè tuè ù ndimuem S. Gio: Evangelista; ma para zberξüenè goscdetè, te sijatè si paa Virgina scenjtè, i muer ndorè e i aξeroj, e tuè i puξξunè per gni mijè here, ù ξξoj te fattuescim, tue vuum roe se cuj kiscinè scerbüem. i paa plot mè misc ngojè, e laam ndatè giak chi vettè leu, e mbè prehene ritti me te maξ mund, tue ikune ndjerè ndè ξetè magüpevet nder njereɛ t' egrè, e tè pa Teneɛone: Ani dorgnè pèsctjere Corpnè scenjt te JESU CHRISCTIT, e ja ξanè Virgenessè, kur ajo ù paa afferè atij scenitj corpi, mbassi e pat sciume herè marre ngrükè, tue avitunè fache n' e vet prej se tijnaj, e tue puξξunè ato plaghe te tijnaj te pa cmuemetè, ɛu fijλ me vajtuem nd' anekim tuè ξξanè.
Paragraph: 2 Ah biri em sa ndrüscej njereɛitè mue tü pò te kξejnè, assi chi unè atünè ù ξascè tüü, unè tüü atüne te ξasscè tè bucure e ata mue tüü po te kξejnè giξξè te scemptuem, une tüü atünè te ξascè te giaλè, e ata tüü mue pò te mè kξejnè decunè.
Paragraph: 3 Atünè une tüü ù ξascè pèr ngusceλim e ata mue pò te kξegnenè per gni te maξ c'ngusceλim. Oh biri em, si tü ξimptunitè cur te leva ma hochie, tasc mortne tandè düüherè chi vetè pò e ndiegn. Oh Simeonè Plaku scenjt, sa te Verteta duelè fialetè chi me ξξaè se gni Curtieglie se ξimptuni kisc memè depertuem Spijrtinè: jò gnia po gni mijè te ξimptnnà mè kanè depertuem. Oh biri em se ma süüt' e mij ma mu scterrè, e skanè lot me sctijm jasctè Ghiuha emè mbèttunè, è mà fjalè po i mengojnè per te anekuem. Tuè passunè, e Lumeja Virginè ξξanè kesctu, avitentè fachiene sajnaj prej sè birit vet, tuè mbettunè achia zbeètè, sa nukè gnifej assojè sè birit vet. Ndatè tè vertetè kohè, i S. Gio: mbe gni anè, e S. Mrij Maddalena mbè tjeteret, e tè tjeratè scenjtè Graa, vajtuekescinè; mè gni vaj, e lot fort te mèξaa nder vetehe tue ù anekuem, e ɛognenè e lume tuè soditunè ani mbassi c'frünè ɛemerenè tünè per dissa mot, ù kξüenè mè zbuttunè te Lumenè Virgine e mbassi paanè sè e Lumeja Virginè pakeɛe puscioj, pusctoj te ξimptunite tè S. Gione hini fort tuè kjam meu anekuem tuè ξξanè: Oh Mjesctri em, ò ɛoti em chisc te bagn unè paa tüü? Cusc me pergheɛon ma possi ti mè pergheɛouè? Si tè jes unè giaaλ' tuè pam tü dekunè? Sa ndrüscej kjè kejo ditte assojè sè sckuemet? Djè tuè fjetunè mè mbagnè krüetè mbè prenhenè, sod po tè mbàa une tü dekunè perpara süüvet? Djè mè banè Page: 126 sciumè te mirè, e sod po mè sctiè kachia t' iξunè ndè ɛemeret temè.
Paragraph: 4 Nukè kjè ma i voghele vajtimi i Madalenessè, essiλa chiendrontè ndenè kambetè scelbuessit, fort tuè i puξξunè e spesc; tue passunè ajò endè ndè mend, cur prej sosc pat tè ndejüemit' e mpcatevet. Oh kambetè e becuemè, ξξoj, te Mjesctrit tim, si ù scof unè kesctu dèpertuem mè goscdè t' iξuna, e tuè hiekune kech pa faj: Unè kjescè ajò, chi eza kech, cur mora scemptimetè mbrappa, e ti permpcatetè mia ban p_dessènè. Oh i amesciuescimi Ate persè permeton chi une fajetoreja tè kem te lijr, e aj chi faj nukè ka, tè pessognè kech. Oh Hüji Chieλet, sa ansctè tè dasciunitè tat per tè cperblem Robnè mpcatit, permetton mortnè tit bijr? As ma mirè muè fajetorenè ndesckò, mè tè tjerè fajetorè, e jò mè lanè, muè mbe kete jete paa te kech me sciume te tjerè chi nukè jemi tè degnè mè mbettunè giaλ'. Keto anechimè tè S. Gionit, e Mrij Madalenèsse chiuenè se Lumessè Virgenè perserij vajnè. Pò Joseffi, e Nicodemi forte lutnè mè giξξè ɛemerè, e tè dasciunè, tè pusciognè, persè isctè vonè, e festa, Pasckevet po avitej, pò ti lesciontè, e tè vorrojnè atè scenjt Corp, t' siλevet Virgena ù gieg, e jau permettoj sa ju lutnè.
Paragraph: 5 Kisctè Ioseffi ndaj gni Copescte tè tijnaj affere vendit, ku CHRISCTI kje Crüchiessuem gni vor'terij gherrüem ndè Marmorè, e kisc bam per vetehè, e nukè isc kjanunè cusc vorruèm mbrenda. Atü pra scenjtinè Corp tè Scelbuessit e scpunè, tè sijenè, per zueλè tè pa gnieftune Engijè, chi vèjnè mè tan', tuè i ban nder e tè pervutètè possi Hüjit tünè, persè mè atè Corp isctè Hüjenia bascke possi kjè endè ndè Limbt, mè giξξè spijrt, tuè mossu daam as spijrtit, as Corpit, ndonessè Spirti, e Corpi nder veteheè kjenè dam. Atü pò endich e Ama, e t' decunit IESU, mè sciumè scenjtè, e te dasciuna sciochiè graa S. Gioni, Ioseffi, e Nicodemi baajtekescinè Corpnè. Ajò scenjtè sciochienij, emberrini mbè vor, e Graatè tuè vottè mbè gni ane, lüenè atè scenjt Corp, e mbesctueλè ndè gni Lenzue, e krüetè, nde Panstemal, e vunè nde vor, me te maξe ndeer goditune mbrenda ani bucure i mbesceλè derenè mè gni Rasse fort tè maξè, essiλa ani kje mühurlissunè per urξenitè Pilatit, tuè i vum pertochiark gni tuffè Soldet. Dò IESU CHRISCTI mè kjanè lüem, e vorruem me achian' nder ndè gni vor' te gni ɛoti tfortè, pertu mbusciunè Profetia e Isajssè, 11. Ka mè kjanè Vorrij tijnaj i ngusceλuescim.
Paragraph: 6 Mbassi kjè mbüλunè Vorri, possi curt' isc mbüλunè gni ngusceλim endè se Lumessè Virginè chi itkè vetemè mbrappa, persè pat Page: 127 gni ngusceλim sa pat birrè affèrè ndonessè dekunè. e pò duhej me lane, e meu daam; essiλa ù daa ndeper te lutunat' assàj sciochienij, me te sijet votte nde Ierusalemt, e nukè munitekè me nderruem kambetè pa mossu kξüem me soditunè prej vorri ku porrij Corpij birit sajnaj IESU, tue ξξanè cafscè fort te anekuescime. Ma tuè paam uξessè se po dilinè Giütetjet soldetè, chi Pilati kisctè derguem per tè ruejtunè per trij dit corpnè sceλbuessit, t' sijet Müftijtè kiscinè ξξanè se duhej fort me ruejtunè, chi Discipuijtè tijnaj te mossè nzijrinè Vorrit, ani te ξξojnè se ù ngial', possi aj parandaj kisc ξξanè, si po ξξojnè sciume vettè Polemit. Tuè mos dijtunè pra e Lumeja Virgenè per se po vejnè, e tue cujtuem se po dojnè me nzierre achian' se ndersci mi vorri, desc me kξüem, e me vaj e me te lutuna, ate mundente me mossi lanè. Ma possi i caλèɛuenè se perse po veinè, votte paret, e hini ndè Giütet, tuè ξanè testijr Ioseffit, e Nicodemit te dahescinè, fort tuè ù fale nderse persa kiscinè baam, e kesctu tue gimuem, e tue fsciam, hini ndè Ierusalemt ndeper ata mizore te pergiegiune te Giuξignet.
Paragraph: 7 Nder cachia Mrij Madalena me te düü Mriat, Motrat' e se Lumessè Virginè, votnè me bleem barena te pa cmueme, kinessè si te sckonte ditta e Pasckessè me vottè, e me lüem Corpnè e JESU CHRISCTIT; possi bane Ioseffi, e Nicodemi; Virgena Mrij hini ndate sctepij ku CHRISCTI mè Apostijet darkunjti, e atü ndè Camerè ù mbescel ani hini me cujtuem giξξè sa assò dittejè isctè goditune birit, ende assaj. Achia te maξ tè ξimptune pat ndeper ata cujtim, sa kisc me kjane mejaft me i ξanè moort. Ma ɛotünè, e ndimoj tue i sctijm fort ndè mend e ndè schissè se kisctè per tù ngiaλunè birij vet i dasciuni, per mbij te sijet punè giξξè herè temelitunè pat bessuem se kisctè per tu ngiaλune. Prandaj ndè ciast' i raa gni maξ maal' me e paam ngiaλune; tue kξüem scpesc süütè, ata scif me hijm kund per gni assò Düersc se Cameressè chi isctè mbrenda. E mè ketè maal, e descijr sckoj sa roξ se Prendejet, se Scettundejet, e ndjerè te rettenè dittè cur IESU CHRISCTI, ù ngiaλ Vajtoj pra e Lumeja Virgine; e kjanè Apostuijtè Moort' CHRISCTIT. U ngusceλue ani e Lumeja Virgine, ù ngusceλuenè Apostuijte, ndenatijet, tuè e pam me sciumè ndeer se ù ngial', e giξξè plot me drittè e gaɛamend' e ngusceλime ketu perpichietè chisc ξξa Davidi Psal. 29. Mbramejet chiendron Vaj, e ndenatijet ghaɛemendi.
Paragraph: 8 Po sa IESU CHRISCTI ξa spijtinè, ndonessè Hüjenia curraj se dusc nuk' ù da as spijrtit Page: 128 as Miscit possi Dottoret' e scenjtessè kisce, per gni goj e reffüejnè, e ma teperè ξξà S. Gio: Damasceno chisc gnihere muer fiala, curraj nuke lescioj Ma possi aj (bani ketu) chi nzier spatenè Mieλit, issiλi ndonè dahetè scpatta Mieλit, as gia mangu jessenè Mieλi nde gni dore, e scpatta ndè tjeteret. kesctu bani fjala, ndonesse spirti n' corpit ù daa, as gia mangu nukè lesciojn' vetehèj. as spirtine, as Misctè. Ma possi ξξà nd' Ecclest. 24 Depertogn giξξe fund te ξeut e kam me paam giξξè ata chi pò fleenè, è kam me ndritunè giξξè ata chi spereinè mbe Tineɛonè.
Paragraph: 9 Doret se ferrit kam me i cperleem, moortjet kam mej scpetuem Osea cap. 13. ù Dorgaj scenjti spijrt' i CHRISCTlT, basckè me Hüjenijt, ndè pjessetè postèra te ξeut, e possi ξξotè Profeta Abachuch E ka me dalè Diaλi perpara Kambevet tijnaj Perse pat kjanunè giξξè herè ndèr kambetè Crüjsè, tue pritunè te sosmitè, e giξξè ketünè punevè prandaj tuè passunè paam spijrtinè IESU CHRISCTIT, me tè maξt', e me forzet chi pò dirgiej pestierè tue gnioftunè ma se aj chi isc vum mbè Crüjt iscte i verteti birij Tineɛot; iku ma para pesctierè fachiejèt se tijnaj Hüjenuescimejet me tè maξe tmer, e droè, perɛieu Ferrenè, e tè Dennuemitè, giξξè cui tuè ξξanè tè kiscinè ɛeel vetehenè; Persè aj chi i sctiu jasctè n' Chieλscit gnie pò vintè mè i sctijm endè jasctè ξeut, e se pò dirgiej endè pesctiere ndè ξeet. I maξ ɛaa n' kjè ai i assaj sogherij Djemenisc. Giξξè chisc ù perɛie, gni britme curraj chi sisc ndiem, achian saa e mberrini rapetima ndjerè ndè Burgatuer, endè Limbit, ku iscinè Atenitè scenjtènè, tuè sperüem sè Hüji baam nierij kisc pertè arξunè me i nzierrè. Tuè passunè pra ata ndiem ɛaanè, e tuè ndiem se persè, kjè gni maξ ghaɛemènd i tüne, e panè pakeɛè mbas ndaj Scelbuessinè sè pò avitej, e sè po vej prej sisc: Dermoj Düertè Rembjè, e ξξiξξatè Hecuri giξξè iξξej Psal. 107. duelè mè pritunè ndè Processionè tè giξξè Bujare, indricimè Njereɛè. Oh Hüji naltè Chieλet, sa ngusceλim, e tè dasciunè kjè atünè spijrtenè scenjtè, tuè paam birrè TINEƐOT basckè mè tà ndato burgiè t' erreta. Oh me munjtunè mè paam si e reξξuene mbè giξξ' anet tuè fort amble kenduem, e tuè ξξanè Becuem ɛotünè Hüji Israelit, per se paa, e cperbleu Polemne e Vet; Ateherè ù vertet chisc pat profetizuem cap. 9. Atünè chi geλijtè escinè nde Regenijtè Territ ù bini dritta.
Paragraph: 10 Atü birij Tineɛot mè tè dasciunè, e fort hiescim giξξèvè ù foli, e ma teperè dissa fort i pergheɛoj, possi Iosefit sctraɛetarit se Lumessè Virgenè, e S. Gio: Pagheɛuesit, Abramit, Davidit, e Adamit, & Evessè. Ketu endè vertetetè ajò profetij e Gen. 47. Unè kam me ù djergunè, e kam mè inzierre, Page: 129 e mè i scpum ndè Parrissit, tè jenè gheɛuescim ndè ngusceλim. Ndè ciast' mbescelè, ma udob pertu celè, e nukè ka mè dekune pertu cprisciunè, as ka meu pakuem misct' e tijnaj Isaia. U ndal Scelbuessi nde Limbt' atè pjessè tè sè Prendessè, e per giξξè tè scetundt' mè gni pjessè tè sè Dieλsè, pertu mbusciunè Profetia, e Oses' cap. 6. Ka me na ξanè jetè mbas düü ditsc, e te trettenè ditte ka me na ngiaλunè, e kemi me mbettunè giaλ perpara fachiessè tijnaj.
Paragraph: 11 Nder kachian' Scelhuessi tuè lanè tè Dennuemitè ndè ferrè, ngrehi mè vetehe Spijrtenit' e Scenjtenet Atè; Vottè Scenjti Spijrt ndè vor' ku po rrij Scenjti Corpi vet mbesctieλè ndè Lenzojt', e fachieja ndè Pasctèmalt', pergni si hini aj i Lum Spijrt, e ngitti mè vetehè, e kξej mbè jetè.
Paragraph: 1 Mbet sceniti sctat achia i bucurè, e i ndrcim, sa i scemptuem, e i erretè dukej Dieλi ndaj drittetè, e sckelchimtè tè t' Hüjenuemit sctat tè IESU CHRISCTIT. Prei Vorrit ndè ciast duel pa traɛuem Ressene, chi e kisc mbesceλe, possi krahenorit se Virginesè duel pa dam t' unginit sajnaj.
Paragraph: 2 Dan. 6. U duk ateherè Danieli Lechienit se Luagnet pa ndogni dam assò Biscasc se egrasc.
Paragraph: 3 Ion. 2. U duk Iona te trettenè dittè se Pescku Baleni Detit, chi e mbajti per trij dit ndè bark, e vuel mbe Lemantè Ninivessè.
Paragraph: 4 Hest. 2. U duk Mardokeu desciunè ξξessit se vet, e vesciunè Petekasc se Regenesciasc; è anemicu i tijnaj Amoni, tue mbettunè dobitunè, mbet kech u jerrè mbe furcatè vet, e Popuλi tijnaj mbet scpetuem mortjet.
Page: 131
Paragraph: 5 Exod. 2. U duk Mojsessi nzierrè vjenasc sè Nilit, e sportet se ξupravet, issiλi ani Vrau Faraonè.
Paragraph: 6 Gen. 4. U duk Ioseffi dale n' Burgut me krip rruem te dekenijssè, e vesciunè se pa dekenijè, e baam mbè vendtè Regit nde per giξξè ξeetè Missirit.
Paragraph: 7 Poe perziλinè giξξ' ata Spijrtenè Scenjtènè, nder kachia i birij TINEƐOT desc mè vottè mè paam Amenè Scenjtenè te tijnaj, tuè dasciunè giüchi, chi ajò chi pat ma te maξ tè ξimptunè tè jetè ma e para pertu paam, e pergheɛuem. pò rrij Virgena mè tè maξ descijr possi persiperi ù ξξà, tuè prittunè kohenè kur kisc pertè paam tè birrè vet ngiaλune, nder kachia ndjeu se pò hinte nde Camerete vet gni kanke e Chieλet, sciume Engijsc chi pò vignine tue kenduem, tue bam te maξ ghaɛemend' perpara Regit, e ɛotit tünè. Hine giξξe bascke ke isc Ama e TINEƐOT, e tue raam mbe ghiugne reξ sajnaj kenduene ate Scenjte kanke, tue ξξane, Regenescia, e Chieλet gheɛou Alleluja, Persè aj chi kje e degne mè bajtunè Allelnja, U ngiaλ possi pat ξξanè Alleluja. Atehere giξξe ata Scenjtene Patriarche, e profete hijn' e ju prujne s' Amesse TINEƐOT. Ani i dasciuni birij sajnaj tue ju dukune perpara giξξe gheɛuem i bucure e giξξe i ndricim, me te maξ, e me krahe hapetè; kur e Lumeja Virgenè e paa endè ajò me krahè hapetè i duel perpara, e me te dasciunè e muer ngrükè bire vet IESU CHRISCNE tuè ξξanè. Oh biri em i ɛemeresè, ati jè Iesussi em? ò ξξue jam ndè giumè, e ξξomsè kesctu ansctè? Ama emè unè jam ξξa ɛoti ünè, lè te mbarohenè ma lottè tua, mos ban ma Virgena e ngusceλuemè tè tè sciof ckusceλuem, te kechiatè tua, chi janè endè te miatè, gnie ù mbaruenè: kendüj tutjè giξξè cafscia tè jetè ghaɛemende perserij kξej e muer ngrüke Lumeja Virginè, e ndepertè maξ ghaɛemend mzijsè pò flit, mu derξi sciumè lot ndepertè maξ tè dasciunè.
Paragraph: 8 U goditnè te trij Mriatè chi kjenè Mria Madalenè, Mria Cleofe, e Mria Salome, me te tjera graa te dasciunà, me votte mbè vort me barenatè tünè, per te lüem IESU CHRISCNE, possi ansctè ξξanè persiperi, e mb' uξee flissinè, jò pa cujdes, cusc kisc pertu ciuem Rassenè prej vorri, tue mos ditune se Pilati e kisc bam meu Müherlissunè. Ma IESU CHRISCTI isctè dale vorrit, pa mos ciuem Rassenè, possi e bani cur leu Virgenet scenjtè; e possi cur hini nder Discipujit, tuè kjanè mbescelè Düertè. si e mberrine pra Mriatè afferè, sdripi gni Engieλè n' Chielscit e me gni te maξ ɛan' cioj Rassènè Vorrit, e assi ɛani Soldetè chi pò ruejtekescinè Vorre Page: 132 ù reɛuenè mb' ξeè possi decunè. Mrjatè tuè mos passunè droe assi ɛani, e mberrin' kè vorri, e pane gni Engieλè mbè fetüretè gnij Trimi t' rij vesciunè giξξè ndetè barξà, issiλi pò rrij per mbij Rasset, chi vettè cioj, e ù ξξa: Unè bucure e dij se pò lüpeni IESU CHRISCNE Nazarenè Crüchiessuem, aj ù ngiaλ, nuk' ansctè ketu; hini e soditeni vendnè kù kjè vum. Hinè Mriatè ndè vort', issiλi isctè possi gni Camere, e voghelè nde Marmore gerrüèm, e mbè gnianet anè pakeɛè ciuem troλit, isctè gni Archè sa gni nierij, ndetè sijet Corpij CHRISCTIT pat kjanunè vum. Paanè Mriatè dü Engijè tuè ndegniunè mbè krüetè Archessè, e kiscinè petekat' e tünè tè barξa, e te sckelchüeme, tè sijtè ξξanè Mriavet: Persè lüpeni ju atan' chi ansctè gial' ndertè dekunit? gniè vendi ku kjè vum nuk' ansctè ketu. Mbanie mend' sè tuè kjanè aj nde Galilet, ξξà sè ka pertu Crüchiessuem, e sè te trettenè dittè kisc pertu ngiaλunè: ezeni ndè ciast e ξξoni chisc po sciffeni Discipujet tinaj, e ma tepere Pietrit. Ato tuè ndiem, e tue pam keto pune, duelè andej plot mè tmeer, e ghaɛemend. iscinè raam Sogietaretè per ξee, e ato Scenjtè graa pa mossu ξξanè gian' sckuenè nde Giütet e gietne Apostujite, e diss† Discipuje nde Cenacuλit mbeleξè, t' siλevet Mrijtè ξξanè giξξè sa kiscinè pam, e giegiune. Ma Apostujet ù duk ξξuessè Mrijte pò flissinè jasctè vetehej achia kjè ghaɛemendi chi u hini Prandaj per te bam mirefiλi punetè chi pò ndjejnè, votnè kè vorri, sogiete iscinè kξüem ndè vetehe, e tue passunè pam ketan' tè foortè mrecuλè, votnè mè bam mè dijtunè Müftijtè, giξξè sej isc goditunè.
Paragraph: 9 Emberrinè Scenjtenitè Apostuje S. Gio: e S. Pietri mbè vort, e i S. Gio: ngau rend ma para sè Pietri, ndonè nukè hini, mà ù ndal mbè Deret, andüj tuè soditunè sè chisc isctè mbrenda, ndjerè sè emberrini S. Pietri, e si emberini tè dü hijnè, Ma S. Pietri ma para, e S. Gioni per ngiat, e paane mbè gni anè Lenzojtè ndetè sijtè Corpij isctè kjanunè mbesctieλè: Pasctemali kreessè mbè tjeteret anè, tuè passunè pam keto punè kξüenè nde Giütet, tuè bucurè bessuem tè ngiaλunitè.
Paragraph: 10 Mrijtè ù ndalè ndaj vort, Madalena ù da sjerasc, me gni te maξ descijr me paam mjescterrè vet, perserij hini Madalena ndè vort, e perserij paa ata Engijè, chi po rijnè mbè krüè Archessè ku pat kjanunè vum scelbuessi: Pevetnè Madalenenè tuè ξξanè: Gruè per se kjan? ξξa ajo perse mè kanè marrè ɛotnè e Mjescterrè tem, e nukè dij se ku e kanè vum, Duel andüj e pa IESU CHRISCNE, po nuk' e gniofti, pò ju duk sè isc gni Copesctaaar Page: 133 aj i ξξà, Grue chisc kjàn? ajò pergieg ɛot nda keè marrè ti ξξuejmè ku e kè vum? tè vettè ta mar. IESU CHRISCTI i ξξà, Mrij. ajò ndeper ɛant ndè ciast e gniofti, tuè è kξüem prej si, desc mej puξξunè kambetè, tuè ξξanè, ò Mjesctri em. Pò CHRISCTI i ξξà, mossu avit, persè endè nukè jam hippunè ke Ati em; ezè pra e ξξuè Discipujet mijvè t' dasciunè, sè ti mè keè pam, e si po hipign kè Ati em mbè Chieλt. vottè Mrij Maddalena giξξè gheɛuem, emberrinè tè tjeratè Mria, tè siatè iscinè nissne prej Giütetjè. U ξξà si e kisc pam Mjescterrè vet ngiaλune. Ato fort tuè ndeghiuem sa po ξξoj Maddalena, ndetè pa cujtuem ù duk atünè IESU CHRISCTI, asctu chi giξξè e paanè bucurè, tè siatè ranè mbè ghiugnè perpara tijnaj, e aξeruenè. mè gni te maξ maaλ, tuè ù perɛiem lot, e ghaɛemend basckè, sa ù vejnè lottè sumbuλè per fachiè posctè, ghaɛemendit, e droejet chi kiscinè, sè drojnè tè mos iscinè ndè anderra, ɛoti üne tuè i paam giξξè tmeruèm, ù ξξà, tè mos drojnè; po tè Vejnè kè Apostujitè, è Discipujitè e ti bagnenè mè dijtunè, chi tè vejnè ndè Galilet, sè atü kiscinè per ta pam.
Paragraph: 11 U godit ξξotè S. Luca, sè asso ditejè chi IESU CHRISCTI ù ngiaλ, dü Discipujisc sè tijnaj, gniani kisc emenitè Clèofas, e tjeteri S. Luca Evangelistè, po vejinè prej gnij Kesctieli, chi ξξojnè Emaus. Isctè larg Ierusalemit pakeɛè mangu sctattè migliasc; Keta po vejinè, tue ligieruem nder vetehe, asso cafscesc chi iscinè goditunè nde Ierusalemt' Mjesctrit tüne, fort tuè ù mrecuλuem sè si kisc ɛotünè permetuem t' attiλatè punè ndè gni Nierij kachian' te mirè, chi kjè IESU CHRISCTI, e asso mizürejè sè foortè sè Müftijvet, e traξetijet sè Iudessè, e se pa dasciunit sè maξ te giξξè assai gind, tuè e passunè achia fort per mrecuλè munduem. Ma mbij giξξè cafscèt, pò mrecuλohescine sè fortit sè buttè, e durimit sè IESU CHRISCTIT, chi pat tuè i bajtunè. Tuè ξξane sè pertè gnimendè, scperüenè se aj kisc pertè kjanè i verteti ɛotünè, ndeper mrecuλijt' forta, e & pa massè chi veperoj, tuè urξenuem Detit e i giegiej: te semuntitè scendosckè, e n' gialtekè tè duekunitè. me te tjera mrecuλij tè pa gnieffuna, sa nukè dij sè ɛotüne à mundej mè baam mà teperè curt' isc arξunè nder njereɛ.
Paragraph: 12 Kur gniè scelbuessi mbe scèmbeλtüretè gni Uξetari t' huej, e mbassi ù kjè atünè avitunè, i peveti: Chisc pò duoni nder vetehè kesctu tue ezune, chi pò veni kachia percujdessune e te ξimtescim. gniani Discipujisc pergieg. Amune t' iscgne ti veteme Uξetar i huej nder achia, chi kèsso Pasckesc janè arξunè nde Ierusalemt, e se nukè ke ndiem, saa nde keto dit mbrenda ù godit? ξξà CHRISCTI, chisc Page: 134 pune jane kjanè keto? Oh ɛoti em nuk ansctè endè e tretta ditte sckuem, se kjenè baam ma te fortatè c'mignenije e ξunij, chi kurraj gnij nierij mundescinè meju ba† Iesù Nazarenit nierit fort t' miri, e t' maξ Predicatori e trij dit janè se kjè prej müftijscit baam, meu Chrüchiessuem; e na cujtuem se sod chi anscte e tretta ditte kisc pertu ngiaλune possi vette pat ξξanè. Janè vertet dissa Graa te devotscime, te siatè sod ndenatè kjenè mbe vort te IESUSSIT, e ξξonè sè pane Engitè, tè sijtè ξξanè atünè sè Iesussi ansctè ngiaλunè. Ateherè ù ξξà Scelbuessi. Oh te pa dijtunè, tè ploghe ndè ɛemera tuej, mè bessuem cafscetè chi ξξane Profetetè. A endè nukè dini, sè ù desc CHRISCTIT mè dekunè, e ndeper travajè tè hijn ndè ngusceλimetè vet? tuè ù pomendunè sciumè Profetij.
Paragraph: 13 Gniè keto punè dò mè ξξanè Mojsessi, cur urξenoj chi nde ketè duer Pasckejè, chi ansctè kejo, tè sacrificoni TINEƐOT, gni King' te barξè tè pa lüe, giaku i t' sijλt, si tè derξej per mbij besniketè tijnaj, ti scpetonte n' Diaλit. Exod. 2.
Paragraph: 14 Gniè keto punè desc mè scembelüem vettè Mojsessi, cur bani mè ciuem Giarpeninè Rembjè mbè gni Druu, tè siλenè sita soditekescinè giξξè ata chi iscinè ɛanè n' Giarpeni scendoscescinè. E ansctè scembeltüra e CHRISCTIT. Giarpeni Tucci, ò Bronzi i pa veneer; issiλi vum mbe Crüjt scendoscen, e speton giξξè ata chi e sodissènè, e tue bessuem mbe tan', tue mbajtunè urξenimet' e tijnaj, janè lijruem se ɛanit se mpcattevet; kejo pune kjè scelbeλüem nde morte Aaronit, Prift maξ, chi kje mbe gni Mal; CHRISCTI Prift i maξ duich mbe malte Calvarijssè Num. 20.
Paragraph: 15 Gniè keto punè kjenè scembeλüem nde Sansont', chi kjè vram ndeper scerregijtè Dilidessè, sè dasciunessè tijnaj, asctu endè jù godit CHRISCTIT ndeper Sinagoghetè jevrejet, herejet achia e dasciuna. Jud. 16.
Paragraph: 16 Gnie kesso punesc foli Davidi nde sciume Psal. te tijnaj, e ma tepere nde Psal. 27. ndetè siλt scruen Cuvendn' e jevrejet cunder CHRISCTIT per ta vraam, e nde Psal. 3. ξξà si po doj me decune, e me ù ngiaλune, e nde Psal 15. ξξa se spijrti i CHRISCTIT, nukè kisc per tu ndalè nde ferre, e se corpij tijnaj nukè kisc per tu calbunè.
Paragraph: 17 Gniè per keto pune foli Isaja cap. 50. se aj kisc pertè ξanè felchignenè atij chi ta kisc raffunè, e fachienè atij chi ta kisc ndüm me pesctüme; Asctu ende capit 53. ξξote se e soditi ndè tan' e nukè paa ndogni bucurij: pò isc si gnij plaguem: e si gni deleɛe chi po e spijnè nder kasappe, e se nukè celi gojene me ù nekuem. Asctu ende ξξote Ierem cap. 11. ξξote ende Ezech. cap. 24. endè Page: 135 Danieli cap. 14. ende Osea 23. ende ξξote Joeli 2. ξξote ende Amossi 2. ende Abdia 1. ende Iona 1. 2. ende Zach. 11. issiλi bucure cele foli, è ξξà se i paa kambete, e duerte depertuem me plaghe t' iξuna.
Paragraph: 18 Keto Profetij giξξe, endè sciumè te tjera kjene prej IESU CHRISCTIT ctjeλunè atünè dü Discipujè, tue ezunè, tue i bam me ditunè, se kjè nevojè pertè pessuem CHRICTI, pertu mbusciunè giξξè Profetijtè: me achian' fjalè t' ambla, sa ata te dü Discipujè pò mrecuλohescinè; e kesctu tue ligieruem, e mberrinè ndè Chesctielt'; Isctè Dieλi ma mbetè nde gniunit, e IESUSSI bani kinèssè po scogn' paret, Ma kjè prej assi Discipujsc ndalè, tuè ju lutunè tè buntè mè ta basckè, e atij i pelchiej e ù ndal. Tue hijm pra ndè Chesctielt, e mbassi gietnè konak' ata te dü Discipujè, iscine fort gheɛuem se iscinè pjekunè mbe t' attiλet scioch; prasctu hinè me e scerbüem, e me e pergheɛuem. Baanè gatij Darkenè, e ndegnnè mbe Trüesse. IESUSSI muer bukenè me scenjtet duerte vet, e bekoj, e dau, e ξa t' dü Discipuiet. Atehere ù celne süüt' e tünè, e gnioftine kusc isctè aj, e per gni si e gnioftinè, aj ntretti süüscit se tünè. Te siλene pune tu paam, fort mrecuλuescim mbetne; Ani si kξüenè ndè vetehè gniani ξξoj tjèterit' as na ξξoj ɛemera jonè uξessè, se aj ansctè, cur na caλeɛonte Profetijtè, tue ezunè? ndate kohe, e cias kξüenè ndè Ierusalemt, ndeper ghaɛemendte maξ chi patnè, ξξuesse ù bijnè krahete n' kambè perte ezunè cpejt. ndonessè fort vone kξüenè nde Ierusalemt. Atü Apostuijtè, me te tjerè Discipujè gietnè se pò flissinè, e po cuvendojnè nder vetehe, se IESU CHRISCTI pertè gnimende isc ngiaλunè, e se isc dukunè S. Pietrit, E ketu ata te dü Discipuhè endè caλèɛuenè sa ù kisc goditunè mbè uξètè Emaussit, si e gnioftinè mbè konak mbè tè ξüemitè Bukesè.
Paragraph: 19 Giξξè keto Descmignenij nukè kjenè mejaft mej bam me bessuem, se IESU CHRISCTI iscte ngiaλune, e S. Tomasi ndone isc kjanunè nder giξξè ato pune afferee ut mos bessuem as pak, ù da sisc. kur ata po mbajnè Düerte mbescele ndeper tmert chi kiscinè Giuξijscit, ù duk IESU CHRISCTI, e mbet nder mjedist tünè, gheɛuem plot me ngusceλime, e giξξè i bucure, ù ξξà: Une jam. mos droni. Apoftuijtè, e Discipuite chi se kiscine mpari mbassi kjè ngiaλune paam, fort ù mrecuλuenè, ndèr vetehe cujtohescine, à mos jetè kund gni früme, ndo cund gni Hie. JESUSSI ξξa atüne sej droni? soditeni duertè, e kambetè mia, persè Spirti, ò früma nukè ka misc, e aasctè si pò sciffeni Page: 136 se kam unè. Aviteniu, e prekemeni, soditeni Plaghete chi pacè mbe Crüit. Tue pam scelbuessi se ata, vece asctu po drojnè: me fachie te gheɛueme i peveti se à kiscinè gian' perte ngrane. Ata i pune perpara gni zoppe Pesck me gni fele mjalte, IESU CHRISCTI hangri' perpara tüne, chi te scioffenè se per te gnimende isctè ngiaλunè, e se nuk' isc hie. U celi ani mendtè, tue ù ξane drittè, e te celè, chi te mirrine vesct Profetijte, chi giξξè ξξojnè sè kjè nevojè chi CHRISCTI te pessonte, e te ngiaλè, e chi per emenitè tijnaj te predikohee Pendessa per te lijruemite mpcattevet. Früni ani ndè tà, e ξξà: Merreni spirtine Scint. e atüne chi te reffüejnè mpcattetè e tüne, jù kini mej zghiξunè, e kjofscine lijruem, e ndejüem. E ata chi te mos lironi jù, mbecinè liξune, e pa ndejette.
Paragraph: 20 Nuk' ù giet affere S. Toma cur ù duk CHRISCTI, issiλi mbassi ù da, e sckoj, erξ S. Toma, t' siiλt ξξanè Apostuijtè, se kiscine paam IESU CHRISCNE ngiaλunè pakuer te bucure, e te ndricim, possi gni Dieλi, e si ù kisc ξane pusctet te maξè me zghiξune, e me ndejüem mpcattete. T' sijet ξξà S. Toma: Unè ù ξξom juve, se nde mos pascia me süte mij Plaghete tijnaj, e nde mos i prekscia me ghisctate mij, e nde mos sctifscia ketè dorene teme nde Plaghete krahenorit tij, nukè bessogn' curraj. Nde kesso dorè ngurimi mbet S. Toma per tette dit, mbas se siλesc, tue kjanè Apostuijtè giξξe bansckè, è Toma me tà, e tue kjane ende düertè mbescele: IESU CHRISCTI hini atü, e mbet nder mjedist' tünè, tuè ù falunè mbe ɛacont, Pach kioftè me jù; Ani tue ù kξüem prej S. Tomet i ξξà; Tome, gnie ketu plaghete mia, te duervet, e te kambevet, e te krahenorit, preki, e mosu ban i pa bessè, pò i faescim.
Paragraph: 21 Tue ndiem keto pune Toma, preku plaghetè, e si mbet giξξè sei temelitunè, per te ngiaλunite CHRISCTIT. i raa perpara kambevet, e ξξà: ɛoti em, e Hüji em. t' sijlt IESUSSI ξξa: Tome ti bessove, perse pae plaghetè mia chi ti preke te forzuene perte ngiaλunit tem. E unè pò ξξom, se te lum kanè me kjane ata, chi paa mos me passunè paam, kane me mè bessuem. Chi do me ξξane, se feja dò sciochienuem me vepera te mira, pertu scelbuem, Prasctu ξξa Glos. 10. Heb. feja nuke meriton, ku nierij ka te paam me süü.
Paragraph: 22 Scelhuessi ünè IESU CHRISCTI sciume here tue lane meu paam scenitenet Apostujè, forzoj te ngiaλunit scenit te vet, nde catterξjete dit, chi sckuene se ngiaλumit se tijnaj, e ndjere Scelbuemit. E nder te tjerat Page: 137 caλeɛòn S. Gio: cap. 20. sè S. Pietri S. Gioni, e S. Jacu, e S. Toma kjenè votè mè ɛanè Pesck, e mè ta kjè votè Natanieli, bujarij Cana Galilessè, mè tè tjerè Discipujè, e per giξξè gni Nattè patnè sctijm Rjettè sciumè herè pa ɛanè Pesck. Mbassi duel dritta paanè IESU CHRISCNE ndaj ɛaλt' i sè pari nukè gnioftinè. i peveti IESUSSI, à tè kiscine Pesck? Ata ξξanè jò. ù ξξà atünè, sctinij rjettè mb' anetè Djaξtè tè Barchessè sè atü kini mè giettunè Pesck. Asctu baanè, e ɛun' achia sciumè, sa mzijssè nzuerrè me sctijm ndè Barchet. Discipuλi i dasciun'i IESUSSIT S. Gio: tuè pam keto punè ξξa t' S. Pietrit: Aj chi pò jet mbè ɛaalt, ansctè ɛoti. Pietri tuè ndiem kesctu, raa nd' uje, e vottè kè isc IESU CHRISCTI ndeper tè dasciunit' e fortè chi e doj. Tè tjeretè Apostujè votnè me Barket prej ξeu, e CHRISCTI ù lüpi Pesckut chi kiscinè ɛanè S. Pietri hippi mbè Barket, e ngrehi rjetnè mb' ξeè, chi kjè plot mè Pesch te mèξej mè tè gniehunè 153. Cur Apostujitè sdripnè mb' ξeè paanè mbè prusct' gni Pesck, endè Bukè: Atü CHRISCTI mè ta basckè hanghri mè tè dasciunè.
Paragraph: 23 Mbassi patnè ngranè birij TINEƐOT peveti S. Pieterrè trij herè; Pieter à mè dò; Pieter à mè dò; Pieter à mè dò. Ndoscta ndeper ato tè tri herè, chij raa mboh. S. Pjetri i pergieg, Ti e di ò ɛot sè unè tè duè. Atü e bani Papè, tuè i ξanè Pusctetne plot e pet mbij giξξè kand', Vicarrè vet, e krüetè Kiscessè. E nukè bani pensè Pachiarè, tuè mujtunè mè kjanè asctu Misticu Corpij Chrisctit gni cafscè, e scemptuemè, mè pensè kreena.
Paragraph: 1 Mbassi kjenè rjeξunè caterξjete dit mbas se' ngusceλuemit se ngiaλunit se tijnaj, ù gietnè scenitenite Apostuijtè CHRISCTIT, e Discipujetè tijnaj basckè me te Lumenè Virgene, e me sciume gind ndè Cenacuλit. Atü ù duk atünè ɛoti üne IESU CHRISCTI, e mbassi pat ngrane me tà, mbajti gni Cuvend te ghiatte me tà, e ù' ξξà: Tue votunè ndeper giξξè Ruɛuλimtè scecuλit, prediconi ungijλe giξξè Creatürevet tue i pagheɛuem per emenit' Atit, e te Birit, e te Scpijrtit Scint. Aj chi te bessogne, e te Pagheɛohete ka me scelbuem: aj chi te mos bessogne, ka me kjane Dennuem. Tue ù ξξane une kam me kjanè me juu ndjerè mbetè sosmite jettesse, doj me ξξanè afferè nde Scenjtit Sacrament te Lterit. Mbas andaj prej Ierusalemit i scpuu me vetehe prej Ierusalemit nde Betaniet, ku birij TINEƐOT ù ndal mbe gni Mal chi ξξojnè i Uλignet, ku IESU CHRISCTI mbet nder mjedist giξξè tünè ndaj te amblet: Amen' e vet, e tue marre te lijr prej sojè, me giξξè Apostujit scintenè, e me S. Mrij Madalene; raane mbe ghiugne giξξè Apostujitè, ende, e S. Mrij Madalena me sciume scinte Graa, e tue ju porositunè, i lüpnè te bekuemitè. ɛoti üne IESU CHRISCTI Page: 139 me krahe ciuem, giξξè i bekoi, e tue passunè giξξè mbetan' nguλè süütè, ka pak, e panè se po ciohej ξeut, e u ciue nalt' nd' Ajrit prej Chielscit. Paane se pò nderruekescinè, petekate fachie, ndè gni te barξè sckelchim, e Miscij tijnaj possi gni tjeter Dieλij sckelchiente. Paane se prej Duerscit, e kambescit pò dilinè Reɛe te Parrijssit, e kesctu e paa e Ierem. cap. 12. Aξξue ɛogu i laarm Rreɛmi em mue? Aξξue ɛogu giξξè i ngiüem: kinesse ngiüem nde giakte vet; Asctu ende e paa Davidi Psal. 67. hippe nalt, scpune robijne nde robij: ketu ende vertete fjala, e Michesse cap. 11. Tue hippune, bani Dereɛe perpara tünè. Kaperzüene derene, e duele mbiitan', e ka meu prijm perpara Regij, tüne, e Hüji per krüe tünè.
Paragraph: 2 Ata chi ù godit, cur CHRISCTI hippi mbe Chieλt, nukè mundetè curraj meu caλeɛuem. U cele Chieλtè, e duele Chora te pa gnieffunè Engijsc meju fale, giξξè gheɛuem, e ngusceλuem, gniani tjeterinè tue pevetune possi ξξote: Isaia cap. 63. Kusc anscte küj chi pò vjen prej Edomit, me peteka ngiüem prej Bosra? Perse ansctè i kuch peteku üt possi i ndrüξuni nde Viteλt. E kesctu perpara tijnaj giξξè bijne mbe ghiugne, kahe sckonte asctu baane giξξè Patriarchete, e Protetete, chi kiscte CHRISCTI me vetij. Ati i Pusctuescim mbassi e pat me te dasciune prittune, e vu me ndegniunè mbanet' Diaξtè, e tuè soditune Plaghet e tijnaj te ngusceλuemetè, e peveti tue ξξanè: Chisc janè keto Plaghe nde mjediste Duervet tuavè? Scelbuessi pergieg: M keto jam plaguem ndè sctepijt' atünè chi mè patnè dasciunè. Zach. cap. 13. Birij Tineɛot atehere dergoj dü Engije, me fole scenitet Apostujè, me giξξè te tjeret, chi sodit kescine prej Chielscit tù ξξoetè; Burrat' e Gallilese, chisc iteni tue soditune mbe Chieλt, kü IESUS chi hippi mbe Chieλt? gnie asctu ka me arξune possi e paate se hippi mbe Chieλt? E kesctu, votne nde Giütet, ku e Lumeja Virgine, meSenitenit Apostuje pritnè t' arξunite Spijrtit Scenit' nde Urate te pa mengueme, ξξone Dottorete, chi CHRISCTI là cur hippi mbe Chieλt sctampuem giurmet' e kambevet vette nde gni guur te Malit Uλignet.
Paragraph: 1 Si ù mbaruene penseξjete dit mbassi ù ngiaaλ CHRISCTI, e ξjetè dit mbassi hippi mbe Chieλt, ù gietne Apostujitè giξξè basckè nde sciochènij me te Lumenè Virgine Amenè TINEƐOT, e te tjera scjntè Graa, me Discipuijt. Iscinè kjan è nd' uratè c'kursè CHRISCTI hippi mbè Chieλt', tue prittune t' arξunit' e Spijrtit Scenit, chi CHRISCTI ù kisc permettuem me jau derguem possi sciume Proftij, e ma tepere e Zach. cap. 44. & 36. E spirtine tem kam me vum nde mjedist' juve: Asctu ende Esaia cap. 44. kam me derξune spijrtine tem per mbij tà. E ndjerè te derξetè Spijrti se nalti per mbij nee Pò prissine pra Apostuijtè Spirtine Scint; ma nukè pò dijnè se nde chisc ditte kisc per t' arξune.
Paragraph: 2 E Lumeja Virgine tue ξane ɛemer è giξξevè, ξξoj se asse kini paam bijtè mij, se as ndogni fjalè e IESUSSIT birit tim, e Miesctrit tijnaj ansctè arξunè mangu: pò giξξè janè kjanè mbusciunè. sod janè penseξjetè dit se aj Burgut se Limbit nzuer scintenitè Atene, chi atjè patnè ndegniune. Penseξjetè dit ende mbassi nzuer Atenite tane prej Missirit, e scerbetüret se Farraonit ξà Lijnè vet: sod pra ka per t' arξune, pò tè hijgnemè nd' urate, e ti lüpime me giξξè ɛemere ketè hijr. Giξξè giejnè Virgenessè; Prasctu scintenite Apostujè votne mbe gni ane, e Discipujitè mbe tjeteret; e Madalena me sciume scinte Page: 141 Gra chi ndognè mbe gni tjeter ane, Ama e TINɛƐOT ndermjet giξξeve ndegniune ciuene Duèrte, e süütè prej Chieλscit, hijnè me derξunè lot me Denesme, e fsciame e Lumeja Virgine Ama, e TINEƐOT ɛufijλ me ato fjale te permaaλscime. Eja crijuessi Spijrt, Ment' e tuve scif, mbusc me hijrte naltè, ɛemerate chi ti crijoue.
Paragraph: 3 Tuè kjanè mbè kete mendürè nd' uratè, gnie nde ciast ndjenè ndè vetehee gni te maξ ngusceλim, E ù ndie gni maξ ɛaan', e driξme, essiλa pune as pak sitmeroj, po giξξè i gheɛoi, e kjè si gni Eere, e foortè, chi mbusci giξξè sctepijnè, ku iscinè Apostuijte e kjè ajò ku CHRISCTI derkujti me ta, Te Egnetene scintè mbrama, perpara morse tijnaj: Spijrti Scint erξ per mbij giξξè ta mbe fetürete ɛiarmit possi gni flambure, ò ghiuhe n' ɛiarmit pertu ξanè mè dijtunè, sè isc nder tà. Sa ngusceλim, e pelchim pat Spijrtij tünè kur panè sè kiscinè ndaj vetehè achian' mik te foortè; sa ghaɛemend isctè curraj nukè mundetè njerij mè cujtuem: Ani saa ghaɛemend pat e Lumeja Scintè Virgene, nukè mundetè meu caλeɛuem: persè si gni sctepijè ma e maξè e TINEƐOT, Spijrti Scint ma teperè ù ctuè, andaj ghaɛemendete sajnaj kienè ma te meξaa se t' atüne, chij kjenè pertochiark. Asso koheje Apostujite duele asso sctepie, me veperuem, e me predicuem, achia saa aj ɛiarm i Hüjenuescim, te ndeɛej ndeper giξξè ξeet, ɛune fijλ me te maξ ɛeeλ me predicuem CHRISCNE, dissa nde Kkisce, dissa Giütetevet. E iscine per ɛacon gind' nde Ierusalem giξξè anescit, e sciume duer ghiuheje, te sijte ndonesse ndetè ɛanet fijλ tue i paam te Vobech, e te paa dukscim, e te pa lettere, si mbajtine prasgian, mbas andaj tue ndiem se po flissinè cafscè fort t' urta, e se issiλido i mirr vesc possicur te flissine t' sijet do sisc mbe ghiuhetè tünè, ndeper mrecuλitè foortè tè Spirjrtit Scint: Prasctu kesso sè paret bottejè ù kξüene trij mijè spirtenè: Luca nde veperat Apostujet. 2.
Paragraph: 4 Andüj Scintenitè Apostuje me tè tjerè Discipujè, predicuenè Dijenè, e ligneè Mjesctrit tünè giξξè pjessevet ξeut, nder tè sijat sciumè vettè giξξè duersc, e beghenisnè possi tè Hüjenuescimè, e prej Chieλscit, tue ù mbajtunè pertè lum, cur iscinè perɛanè Giuξijscit, ndeper tè reffüemit tè sajnaj mè giξξè ɛemerè, e dvijrnè nder mundimè, e te perbuɛuna gianè, e krüetè; Tuè mbajtunè ξeu per Scenjtè Dijevè Ungiλit, e tuè u kξüem prej si, tuè ndiem endè mè vescè Scenjtenijnè tünè, vobeɛinè, e tè pervutitè fortè, e mrecuλijtè, possi ato tè Iesù Chrisctit, chi ɛotünè bankè per duerte tünè. Asso sciumizejè Page: 142 per daam ndeper scecuλit, ù godit ani, e ù baan' gni Scintè Kisce, chij ξξojnè e kersctene Cattoliche, persè ndene gni krüè Vicarè Iesù Chrisctit asso koheje Pietri Apostueλè, ani tue ndiekunè pa menguem curraj, ndjerè mbetè sodcimit Scintit Ate Pape Inocenti XI. ansctè ctrijm, e perpagnenuem, E kejo ansctè, chi lane Apostujtè dissa nde libre Scintene; dissa nde veperate mira, e scembeλtüra te jettesse, e mortsè tünè, giξξè saa duhej me bessuem, me baam perte pelchüem Tineɛot t' Maξit Hüjenuescimit. Tue lane mbe vendte vet me pusctet, e me zgheξune te scruemite, e scintenè lig; tue munjtune me daam curmit se Chriscti ata, chi te mos bessojne, tue perɛi_ pajn' e Spijrtenet Kerscteneve.
Paragraph: 5 Kejo Kiscè kje ma para perɛanè prej Giuξijscit, ma per pak mot, persè forza, e tünè pak mbas mortjet sè Chrisctit, kjè prej Titit Vespessianit giξξè sej ndepercambunè: Andüj ani per 300. vjet, kjè perɛanè prej Iξulatrisc ndè doretè t' siλevet iscte è Perendia e Scecuλit, ndjere si raa nde dorete Constantinit, Ani Crüchia duel ngusceλore, e gni e vetemè bucurij nder te stolissunitè Cunoressè Perendijvet. Asso koheje se pari ù duk mbaλè fachiè nd' Europet, kisciavet meu aξeruem IESUSSI. Kesso kohejè ù dukne rrenuem Mecittette Iξujet, mè aξerimpt_ tünè.
Paragraph: 6 Andüj e pak mot ù ciue cundre Kiscesse gni te perɛanè giakessisct i Ereticet Ariana & Iconomachi; ndevone gni mijè vjetsc, tühen' ajo e Turivet. Kjè as gian' mangu giξξè kessi motti scpettuem prej Sineɛot, me gni sciumize te pa gniehune te niereɛe, e graave fort scintene: e maa tepere scintene Martijè, te sijte per mbij gnimbeξjete milliogn per desmignenit feessè, kanè nder gni mijè te kechia, e cmignenij me gni forze te mrecuλueme, perplassune giaane, Giaknè, e jettenè, tue baam giξξè cui me paam, se Kiscia e Chrisctit sicunderse ansctè kjanè temelitune, asctu duhete me chiendru_, e meu rittune, tue ndeper kambune giξξè te mirète kessaj jette; chi ntreten, ndeper te dasciune e amesciuescimte.
Paragraph: 7 Ketu descerojmè chi me giξξè mend te vij roe giξξè cusc, sa bucure pergiegienè, e pelchiehenè nder vetehe, Profetijtè & Evangelistetè nde jettete CHRISCTIT i verteti Hüj e nierji e ka me paam se IESU CHRISCTI pessoj, e ù Crüchiessue decune, e vorruem, e te trettene dittè ù ngiaλ, e hippi mbe Chieλt, e nukè ansctè vertet se kjè gni tieter vum mbe Crüjt, possi rrescim na e ngiessenè Turite, tue mos munjtunè me ndiem, chi na te ξξoemi se CHRISCTI Hüj, ka pessuem e decune. Perse feeja Catholiche ξξote se CHRISCTI possi njerij, me te sijlt kjè perɛiem Hüji, me te ngittunè Hipostatik, pessoj, e dich per te cperblem fafaren e Nierit ma nuke dich possi Hüj, perse possi ξξote Isaia, Hüj i amesciuescim ɛotünè, crijuessi Page: 143 anevet ξeut, nuke ka meu mundnem, as ka me menguem. cap. 46. Tue ξξane ende Dauidi Psal. 102. Ti ani jee giξξe here aj vette, e Viette tua nuk' kane me menguem asctu ende vette Scelbuessi ξξà, cur e lüpne Giuξijtè per gni mrecuλè prej Chieλscit: ù ξξa Cpriscnie kete kisce e mbas trij ditsc kam se riu me trajtuem. Gio: 2. Prandaj ξξa Iudessè me gni te puξme pò traξeton te bijrre nierit, doj me ξξane te bijrrè Virgènesse, e nuke ξξà te bijrre Tineɛot; possi ξξà Pilatit, e keto pune po ξξoj se perte gnimende isctè Hüj, e njerij bascke. S. Paali Phil. 1. Pervù vetehenè, me ù baam i prujscim ndjerè mbe moort, e mbe moorte Crüjse, essiλa pune do marre vesct possi nierij, e jò possi Hüj, tue ξξane perserij vette S. Paal. 1. carte 13. A doni me provuem assi chi flet nde mue. CHRISCTI nukè semuhete, pò i foortc anscte nde juu. perse ndonesse anscte Crüchiessuem ndeper te ligt' tane, as gia mangu ansctè giaaλ per vertüte Hüjit; achia sa per CHRISCNE goditete Hüjenia, e njereɛia ndeper te ngittunit Hipostatik, chi anscte nder te dü prandaj ξone se Lumese Virgine, Ama e Hüijt, possi e perɛieme nde niereɛijt me CHRISCNE, e kesctu dnhete meu marre vesct chisc ξξà S. Pal. Rom. 5. Tue e kjane anemich, ù baam michte Hüjit ndepèr morte t' bijrt tijnaj, ohi kjè Chriscti Hüj e nierij bascke, asctu ende ξξa per kete mendüre vette Chriscti, tue na caλeɛuem Hüjenijnè tijnaj, e niereɛijnè cur ξξa: Kam Pusctet me daam spirttne tem; do me ξξane possi nierij, e pusctet kam se riu me marre, me forzete Hüjenisse. Page: 144 Page: 145 Page: 146 Page: 147 <Page: 148 > Epirotice. Sctatteξjetè jav_ scurtuem jane per mbij Polemt tand, e per mbij Giütet Scjntet tandè, chi tè ntrettenè tè kechiate, e pertu sossunè mpcatti, e pertu cpriscunè fajetè, e tè avitetè giüchij amesciuescim; e tè mbuscetè te paamitè, e Profetijtè, e tè lühetè Scjnti i Scjntenet. Ta dijsc praa, e ta marsc vesct, sè dalit se fjalessè, chi perserij tè trajtohetè Ierusalemi, ndjerè mbè CHRISCNE ɛot; javè sctattè, e javè giasctè ξjetè, e düü; ka mèu vraam CHRISCTI, e nukè ka me kjanè Popuλij tijnaj ai chi bjerè mboh. E Giütetnè, e Sanctuarijne ka mè cprisciunè Popuλi mè atè ɛot chi tè vignè. E tè sosmitè sajnaj rrenim; e mbas sè sosmit sè luftesè, e giukuemeja sckretetij. Ka ani forzuem bessenè sciumeve java gnia: e ndè mjedistè javessè ka mè menguem Hostia, e Sacrificjate; e ka me kjanè nde Kiscet, tè gherdjemite t' sckretetuemit, e ndiere mbe tè sosmit, e mbarimt, ka me rnuem tè sckretetuemite.
Verse: a Osea 44. Une ɛotünè üt Hüji jasctè mejè nukè ansctè Scelbues.
Verse: b Isaia 45. Israeli ka meu scelbuem ndè Hüjit, e me Hüjt' me scelbim t' amèsciuescim.
Verse: c Isaia 35. Hüji vettè ka me arξunè e ka me na scelbuem, Atèherè kanè meu ceλè süüt' e t' Verbenet.
Verse: d Isaia 45. Gni mend ti jee Hüji Israelit, i n'fscefuni Hüji Israelit, scelbuessi. Page: 149 Baruch 3. Küj anscte Hüji ünè, e mè Njereɛit geλitunè kaa.
Verse: e Zach. 13 Chisc jane keto plaghe ndè mjedistè duervet tuavè: Me keto jam varruèm ndè sctepijtè atünè chi mè patnè dasciunè.
Verse: f Psal. 44. Ma i bucurij giξξè Njereɛet.
Verse: g Zach. 12. Kam mè derξunè per mbij sctepijtè Davidit Spijrtinè birit, e te uratevet, e kanè mè soditunè prej mejè chi kanè goscduem.
Verse: h Cant. Cant. Duertè e mia strüξnè me rjeξè Mirre e Gisctatè mij Pikenè. Page: 150 NIEREɛIA E IESU CHRISCTIT, SCELBUESSIT SCECULIT.
Verse: i Gen. 22. Nde faret tande kane meu bekuem giξξè Gindja.
Verse: j Psal. 131. Fruitit se barcut tüt, k† me vum mbe scambt' tand'.
Verse: k Psal. 86. E Nierij leu mbrenda saj, e ξemelitti fort i Nalti.
Verse: l Psal. 44. Ma i bucurij giξξè Nièrèɛèt.
Verse: m Prov. 8. ɛotünè ka krijuem nde te ɛanet fijλ' te uξevet, &. Dieja trajtoj vetij sctepij. Kinesse kiscene, e corpit vet.
Verse: n Isaia 7. Gnie Vajɛet ka meu ɛane gni Djale, e kaa me leem gni bijr.
Verse: o Isa. cap. 9. Gni kerξij ka leem neve.
Verse: p Is. cap. 50. Statne tem, e ξasce meu raffune, e felchigniete mia meu ndukune. e fachiene teme nuke e largova se siamesc, e se pesctümesc mbe mue.
Verse: q Psal. 15. Misci èm ka mè pusciuèm ndè scpèrèssè.
Verse: r Psal. 118. Deperto me gosdete t'merse sate miscte tem.
Paragraph: 1 Negn' Giüchi, e lettterate ù celne, e gnie mbè rèente Chieλet possi birij Nierit. Dan. 7. üne ɛot IESU CHRISCTI Hüj, è nierij basckè, issiλi duich mbe Crüit, mbate mendüre chi hippi mbe Chieλt, asctu andej ka me arξune me giukuem, te giaλete, e te duekunite, te miretè, e te kechijtè. io vece te Chersctenete, per tu ξane te plotene paghetüre Spirtit, e Corpit tüne per giξξè sa kanc hiekune mbe ketè jette, per te dasciunite tijnaj: Po ende me giukuem Turite, jevrejte, e giξξè te tjere dore nierij, chi janè kjane, per tu ξane pendessene; chi ù perket, per se nuke descne me bèssuem Ungiλit Chrisctit, e S. Lijse tijnaj.
Paragraph: 2 Chisc dore Dauijsc atü kane me kjane, na caλeɛon Davidi sal. 49. More menij Lijse, e sctiue posctè fialete mia. Nde pakescgne Cussarre nghisgne rend me tan', e me Kuruarete Gruesse huej vigne pjessene tande. Goja jotè plot me scerregij; E ghiuha jote trajtonte masctrijte Page: 152 Tue ndegniune cundre vellaut tüt flisgnè, e sctigne scanduλe: Kesctu bagne, e une hèscta: Cujtove ò bans' kech, se kam me kjane possi ti. Fort kam me te chiartuem, e cundre fachiesse sate me chiendruem. Scint Tomasi Aquin. 2. p. q. 59: art. 5. ξξote se dü dittè Giüchi kane me kjanè, gniana ansctè cuur spijrti dahete n' corpit, e nierij des; atehere giξξè cusc ka giüchine sckruem ndè baλetè vet, paa mos mujtunè meu fsceffune, prasctu nde ciast' per duertè Engijet, ò tè Djemenetvè, e gian vende, ò ndè Parijsit mè gheɛuem per jetè, ò ndè Ferrè per tu munduem paa tè sossunè curraj; pa mos munjtune mè fole, as meu laam, as meù cperblem mè gian'. Eccl. cap. 11. Ansctè fort udob Tineɛot cur te dessè mè paguem giξξè cuj possi uξetè tünè. S. August. de Van. sæc. lib. 5 ξξotè Cur Spijrti dahetè n' Corpit vignenè Engijtè mè scpuum perpara Giükatessit.
Paragraph: 3 Tjetera dittè e Giüchit ka pertè kjanè nde tè sosmitè Scecuλit, cur giξξè corpenatè kanè per tu ngiaλunè: Isai. cap. 13. ɛotünè ka mè arξunè mè giukuem mè Plejtè Popuλit, e mè Chieffalijtè tünè: domè ξξane me Profetet Patriarchet, e Apostuijt, te sijtè ka baam giucatcs Isaja cap. 13. ver. 9. Gniè ditta e TINEƐOT ka mè arξune, per mizürè, e i menijscim, plot mè mènij, e mè furij mè sckretetuem ξenè, e mè dermuem fajetoretè tijnaj n'ξeut, ma persè üjtè Chieλet, e dritta e tünè, nukè kanè mè ctrijm drittenè vet: ku issiλido bucure scef se ka per te arξune ditta e Giüchit. Vette Isaia cap. 66. Persè gniè ɛotünè ndè ɛiarm ka mè arξunè &c. Ka mè kξüɛm ndè menijt furijn' e vet, e chiartenè ndè flaketè ɛiarmit; persè ndè ɛiarm ɛotünè ka mè giukuem. Flet ketu Profeta per dittete Giüchit, e pelchiehete me chisc ξξote scinteja Kisce, ka mè giukuem scecuλinè ndeper ɛiarm.
Paragraph: 4 Joelè cap. 2. Ka mè arξunè ditta e Tineɛot, persè afferè ansctè ditta e territ, e n'gichit, e mbas sciumè fjalesc, ξξà. Persè e Maξè ditta e Tineξot, e fort i tmerscim, e cusc ka mè prittunè? E mbas andaj e kam mè ξanè mrecuλij mbe Chieλt, e mbè ξeet, Giaknè, e ɛiarrè, e Avuλin' e Timit. Dieλij ka me ù kξüem ndè terr', e Hana nde giak, perpara sè tè vignè ditta e Tineɛ. e maξè, e tmeruescimè.
Paragraph: 5 Vette Profeta ξξote nde cap. 3. Kam mè mbeleξe giξξè Gindnè, e kam mej sieλè ndè fuscetè Josafatit, e kam meu marrè mè tà, permbij Popuλit tem; e mbas dissà sjere fjalesc ξξotè, letè ciohenè, e tè venè gindja ndè fuscetè Josafatit, persè atü kam mè ndegniunè mè giukuem giξξè gindnè pertochiarck.
Paragraph: 6 Zach. 14. E ka me arξunè ɛotünè Hüji em, e giξξè Scintenit me tan', e ka mè kjanè assò dittejè, skamè kjanè drittè, pò te ftofete, e acuλè, e ka mè kjane gni ditte chi ka mè gnioftunè ɛotünè &c.
Page: 153
Paragraph: 7 Mal. cap. 4. Gniè unè kam mè derguem juvè Iλijne Profetè perpara sè tè vignè ditta e Tineɛot e maξeja, e tmerscimè. Keto, e sciumè Profetij kesso dorejè kanè ξξanè Profetetè perpara Chrisctit per dittetè Giüchit, mà tè mbramenè mbè scecuλit. Tasc jet pertu paam tè pelchüemitè mè ungiλt, e tè Scruemit S.
Paragraph: 8 Mat. 25. Cur tè vignè birij Nierit ndetè maξte vet, e giξξè Engijtè tijnaj me tan', ateherè ka mè ndegniunè mbè selijtè t' maξit vet, e kanè mè ù mbeleξè perpara tij giξξè gindja, e ka mè i daam nder veteheè possi Barij dan ξentè ξijscit, e ka mè vum Deletè mbè tè Diaξtet, e ξijtè mbe tè sctemanjtet, ateherè ka mè ξξanè atünè chi janè mbè tè Djaξtet. Enikè tè becuemit è Atit tim, gheɛoni Regienijnè e Ckieλet, chi ansctè baam gatij se ɛanit se scecuλit: per se pace un', e me ξate me ngranè; Ateherè k† mè ξξanè atünè chi janè mbe tè sctemajtet: Daniu meje te maλecuem, ezeni nde ɛiarmte amescjuescim, chi anscte gaatuem Diaλit, e Engijet tijnaj.
Paragraph: 9 Ende ξξote Evang. S. Gion. 5. Ati nukè giuk† as kand, pò giξξe giüchine ja ξa Birit me bam. Te siatc vissè bucure flassene per dittete Giüchit, chi anscte profetizuem prej Profetesc Plejsc, possi persiperi, e per te mos sciumuem giξξè fjalete Euangelistevet, Dòttorevet Cuvendevet, vecesse veme roe te n' krüemite. S. Pietrit 2. Kesctu flet Simboλij Apostuejet. Andej ka me arξune me giukuem, te giaλete, e te dekunite. Praa se ka perte kjane ditta e Giüchit, nuke ka per se banhete fjale, vece jet per tu dijtune motti cur ka me kjane.
Paragraph: 10 Mbè dittetè Giüchit matè mbramet kanè pertè dalè, jò vecè tè Kersctenet' è kechij per ndesckim; pò endè te miretè, possi ξξotè Davidi Psal. 10. ɛotüne Giucon tè derejtenè, e tè sctremeninè, e Psal. 74 cur vignè motti, giüchetè kam me giuku_, Ende ma te lijtè ndetè mirè kane mè kjanè prej CHRISCTIT, e prej ma sè miresc giukuem, possi S. Paali Cor. 6 Nuke dini sè kemi me giucuem Engijtè, tuè beghenissunè giüchin e Giucatessit. S. Pietri Epist. 1. cap. 4. cur i derejti mzij ka meu Scelbuem, i kechi, e fajetori ku kane mè vottè? Achia sa chisc ka pertè kjanè fajetoresc, sodit lobnè cap. 20. Kane me caλeɛuem Chieλtè tè kechiatè e tijnaj, e ξeu ka meu ciuem cundre tijnaj &c. Gniè kejo ansctè pjessa e njerit kech. Te pa feetè nukè kanè nevoj tjeter schüretimi, cur fajetè tünè kanè mè kjanè caλeɛuem giξξè Creatüresc: prasctu nukè kanè mè passunè as ketè ngusceλim, mè sperüem as gni sckendij tè mirè, e giξξè kejò ansctè chi ξξote Davidi. Sal. 1. Nukè kanè me dalè tè Permcatenuemitè ndè Giüch; do me ξξanè tè schüretimit Pò kanè mè kjanè mirifiλi mè giüchitè dennuem.
Paragraph: 11 Kur ani ka me kjanè kejò dittè e Giüchit ξξotè CHRISCTI, nukè ansctè ξanè juvè mè Page: 154 ditunè kohetè, e ciasnè, chi Ati ka lanè ndene pusctetè vet. Ansctè nüè i Feessè kejo fjale, e nukè jet chisc meu folè, vecè dissà pertè caλeɛuem mè arressègnè, vene tue folè.
Paragraph: 12 Dissà ξξonè se kejò jete ka pertè rnuem giasctè mije Vjet. Possi cur mè ξξanè sè scecuλi kjè crijuem ndè giasctlè dit, e tè sctattenè Hüji puscioj, e persè ndaj Teneɛonè gni mijè Vjet, janè possi gni dittè, possi ξξà Davidi. Gni Mijè Vjet perpara süüet tuvè possi ditta e diejescmè chi sckoj. Prasctu mè ketè hessàp, tuè kjanè sckuem ndjère m' tasc 5685. Vjet sè crijuemit sè Scecuλit; duhej mbas 317. Vjetsc meu sossunè kejò jetè, e meu baam ditta e Giüchit.
Paragraph: 13 Dissa ξξonè sè kejò jetè ka pertè rnuem achia mbas mortjet sè Chrisctit, sa Vjet pat perpara sè vintè; possi ξξotè Davidi: Nder mjet Vjetet ngiaaλ atan'.
Paragraph: 14 Dissa ξξonè sè cpejt ka pertè arξunè, possi S. Gerguri ndeper scegnet, chi per ditte pò dukene; jò vecè persè nukè ghiet ma nierij nierit pò as biri Atit, Luftè, Tremechie, üj mè bisct, Reffeè, e kesso dorejè ndè mot tanè.
Paragraph: 15 Tè jete si dò, duhetè mè ξξanè me CHRISCNE, sè ɛotünè, nukè desc ta diè njerij, vecè dijmè per feè, se pèrtè gnimendè ka pertè arξunè, atehere, ndjerè tè mbaronetè tè gniehunit' e Veλaɛenet tüjvè. Scegnet' ani tè verteta, e te paascime cur te vigne CHRISCTI me giukuem scecuλine, jane sciume, ma i vrteti ansctè küi, se kaa per te arξune Antichriscti. Perse possi IESU CHRISCTI pat prijnssite vet, e scenitenite Profete, te sijte geλikescine mbate mendüre, possi CHRISCTI kohesse vet kisc per te geλijtune, e me mpsuem si duhej scecuλit me bessuem, e me veperuem, tue pomendune ata me emenite vet, per gojete Davidit Sal. 104. Mos prekeni CHRISCTATE mij.
Paragraph: 16 Asctu ende Antichriscti, ka perpara vetij Sciaterritè vet, te sijtè kane me bam mè dijtune t' arξunite tüne ɛote. S. Gio: nde Epist: cap. 4. Antichrisctate sciume jane, chi jane ata chi bagnene cundre CHRISCTIT, e leftojnè me ntrettunè scintene lijn' e tijnaj. Giξξe Spijrti chi rrenon CHRISCNE nuke ansctè prej Sineɛot, e kü ansctè Antichristi. e nderta gnihete Neroni, Domitiani, Decio, Valeriano, Muhameti, Surulahi, è te tiere, chi kane vraam te S. Pieterre, te S. Paline, e sod kete ditte sa scinte Martire, ndeper secuλit, per ξuunete feesse.
Paragraph: 17 Ma ketu duhete me paam chisc anscte aj Antichrisct, issiλi anscte Krüet e giξξeve ketünè, e chi ka perte arξune dittet se Giüchit possi e caλeɛojnè Scintenite Dottore, possi Damasceni lib. 4. Ndrüscei Antichriscti mirrete vesct: chi ka per te arξune ndetè sosmite jettesse.
Paragraph: 1 Dan Giarpene mb' uξèe me Cike, mb' uξe puukè Gen. 49. Antj, emene Gherchisct, dome ξξane cunder, Antichriscti chi do meξξane cundre CHRISCTIT. E si cunderse Antichriscti ka mè kjane cundre CHRISCTIT, asctu ende e Ama e tijnaj ka me kjane cundre se Lumesse Virgine Amessè CHRISCTIT. Prasctu ξξone se ka me kjane Copil; Ma te sciumete ξξone, se ka me passune t' Atene, e t' Amene Giuξeresce prej Tribut se Danit. possi Ierem. cap. 8. Prej Dani ansctè ndjem rapetima e Qualet: ka meu rittune tineɛe nde Giütette Cosraa, ò Betsaidese prandaj ξξa Chriscti, Miere ti Cosrraim, miera ti Betsaida.
Paragraph: 2 Per gni si te jetè ɛane nde barkte s' Amesse kanè me i hijm Djemenite, e me forzete Diaλit ka me leem nde Bagdat. Glos. per mbij Apoc. 11. S. Pali Selenikasset scruen chi te mos druene se CHRISCTI nukè ka me arξune ndjere te mos vigne ma para nierij mpcattit, e i duarunit; si te jete rittune ka me arξune nde Ierusalemt, e atü ka me ù baam süneth, tue ξξane jevrejet chi aj anscte Messia CHRISCTI, te siλene ata pò pressene; ξξone se ka me kjane gni nierij Curruaar, ma i forte se Muhameti. Ende descire te femenavet Dan. cap. 11. Maξesstia e tijnai nuke mundetè udob meu caλeɛuem, possi ξξote ende Dan. 8. Cundre ɛotnè ɛoteniiet kaa meu ciuem, chi dome ξξane cunder Hüjit, tue ξξane vette Dan. cundre Hüjn' e Hüjinavet ka me fole maξesctij.
Paragraph: 3 Cerastes do me ξξane Giarpene me cike, ò brijena mbe krüe, ndeper veperate kechia chi ka me baam, possi me ξξane, gni Giarpene me sciume kreena: Prasctu ξξa S. Gion. nde Apoc. E paasce gni renascitse tijnaj, possi te zoffetè, mbe mort. Ka me kjane gni fjaletaar i foorte, e nukè ka me gnioftunè Teneɛonè mbij vetij, Hüjne Prindet vèttè nukè ka mè ndèrunè. Page: 156 Giξξe vissaret' e scecuλit aj ka me i zbeluem, e ata chi ti bessojne ka me i baam fort te begatè, e aj ka mèu baam Reg, e Perendij maξ, possi ξξotè Damascenj, Krüetè ka me ciuem, e ka me Pusctuem Perendijne. Ka mè perɛanè Romene, e Bagdatnè, e andej ka mè dalè mè leftuem mè Regenij ma t' afferè, e persè Roma ka me kjane ɛogna e ξjete Perendijvè, e asso koheje aj ka me ɛotenuem trij Perendija te persipercim, chi jane Perendijne Missirit, te Libijesse, e t' Arapijsse, e te tjerate giξξe ka me i vum ndene haracitè tijnaj. Me atan' kanè meu bascku_ Gogù, e Magogu, Ap. 20.
Paragraph: 4 Mbijssè ka mè kjanè gnij maξ Monarche me forze te kessaj jette, ka me kjanè ènde fort i begatè, possi ξξote Dan. cap. 11. Ka me ɛotenuem vissaret e Arit, e te Rgiandse, me giξξe te pa cmueme gian' te Missirit. S. Anselmi ξξote, se ka me passune ndene veteheè, jò vece vissarre ξeut, po ende atan' te Deetit, me sctrighenij, e ka me kjane ɛotij scecuλit, prasctu ξξà S. Gio. Apoc. 13. Ju ξa atij pusctetja per mbij giξξè Tribut, e Polemt, e ghiuhe, e Gind.
Paragraph: 5 Mbassi te pusctogne giξξe scecuλinè, ka me ɛotenuem per trij vjet e giümzè. Mirefiλi sa bani CHRISCTI tue Predicuem Ungiλe Scint te tijnaj, possi ξξote Dan. cap. 7. Kane meu ξane nde dorete tijnaj ndjere mbe mot, e mottet, e giümez motti. Chisc dome ξξane ata, ma bucure na e ctieλ' nde cap. 12. Mottit cur kaa me kjane hjekunè mirefiλi Sacrificia, e tè jete vum, maξesctia nde sckretetij, possi me ξξane cur te perɛanè giξξe ξeene Anti-Chrisct dit' gni mije dü chind è nandè ξjetè, chi bajnè trij Viet e giümze, e dissa dit, asctu ende vien e ξξote cap. 11. Per muej caterξjetè e dü.
Paragraph: 6 Nde keto trij viet ka me leftuem me schimbune Lijn' e CHRISCTIT possi ξξote Dan. 7. E gnie aj brij (chi anscte Antichriscti) pò banke lufte cundre Scintenet, e pò mujtekee, e pakeɛe mbas andaj ξξote, e ka me dèrmuem scintenit' e t' naltit chi vien forzuem prej IESU CHRISCTIT ɛotit tine nde S. Mat. 24. Ka me kjane atehere gnie maξè travaje chi currai nuk' anscte kjane se ɛanit se scecuλit ndjere m'tasc, as curraj nuke ka meu baam. E ndone ka me hijm me derξune giak, tue prem giξξè ata chi nukè kanè me aξeruem, possi ξξa nde Apoc. 13. E ka me baam chi giξξè chusc te mos aξerogne fetürene Biscesse te jete vraam. tue giettune mundime te rea curraj paam, as giegiunè, e ata Martie chi ka aj me martirezuem kane me kjane fort ma te ngusceλuem, e te ndricim, se te tjerè kjane ndjere sod, per se vette Daλi kaa me i munduem.
Paragraph: 7 E achia ka meu pakune feeja, e Chrisctit saa S. Lucà cap. 18. ξξote Cur te vigne biri i Nierit, a cujton se ka me giettune Feen e mbe scecuλit: Ndonesse per te vertete dihete se curraj S. fee ka perte menguem, possi ξξote S. Mat. 16. Düertè Page: 157 Ferrit nuke kane me passune forze cundre sajnaj.
Paragraph: 8 Malach. cap. utl. Gnie une kam meu derguem juve Iλijne Profete perpara se te vigne ditta e Tineɛot e maξeja, e truerscimeja, e ka me kξüen ɛemerat e Prindet prej hijscit, e ɛemerat' e bijet prej prindscit se tüne. Dihete se Enoku, e Iλiu jane sod giaaλ nde Parijssite ξeut, possi na è descmon te scruemit Scint, Gen. cap. 5. Enochu &c. ezi me Hüjne, e nukè ù duk, per se e muer ɛotüne: asctu ende Eclest. cap. 44. I pelchiej Tineɛot, e kje scpuum nde Parijsit, Reg. cap. 2. Hippi ndeper Reent mbe Chieλt; flet per Scint Iλijne chi jane nde Parijssit, tè sijte kane me arξune cur te ɛane sijλ Antichristi mè Predicuem, chi jane 1260. dit' perpara mortsè tüne; kane me arξune possi sckuene ndeper Ajrit, nde gni reen', ò Coccij n' ɛiarmi, e kane me u paam nde te paa cuituem nde Giütette Ierusalemit, kane me ezune vesciune nde cilicie, e vobeɛij, e kane me baam mrecuλij, achia te meξaa, chi kane me mbajtune fort te kersctenete nguλe nde feet, per te baam pendessè.
Paragraph: 9 Antichriscti si te ndiegne t' arξunit e, tüne me achia te meξaa mrecuλij, ka mej perɛane me gni menij te forte, e ka me leftuem mei passune nde dore, e me i dvaarune. Ma ndjerè te mos vigne motti, curraj nuke ka meu mujtune meu baam gian', e cusc tu bagne atüne kech, sa me arξune n' Chieλscit ɛiarm, e ka me i perpijm. Ndevone possi ta mberigne motti, e ditta prej Sineɛot urξenuem, nuke kane me baam ma mrecuλii, e kane me ù ɛane, e meu vraam, per urξenit' Antchrisctit, corpenat e tüne, kane me mbettunè trij dit e giümze paa vorruem, e mbas asso trij dit e giümze kaane meu ngiaλune per mrecuλe, e tmeer te giξξe scecuλit, e ka me arξune gni ɛaa prej Chieλscit. Hippeni keha. E kesctu perpara giξξe assaj gind, kane me hippune mbe gni ren te ndricime. Assi motti ξξote S. Gio: chi ka me kjane gni Tremek achia i tmerscim, chi ka meu rrenuem, e ξjetapiesse e Giütetse, e kane me dekune sctattemijè Niereɛ, e giξξè keto pune nde Giütet te Ierusalemit, ku e ɛoti i tüne kje Crüchiessuem.
Paragraph: 10 Ndevone achia ka meu mersittune maξesctia e Antichrisctit nde per veperate Diaλit; sa me Djemenit kaa me ba† ɛemere tue votte mbe Maltè Uλignet, mè hippune mbe Chieλt, ende atjè me ɛotenuem; ma possi ξξote Scint Toma, tue mos dasciune ma te Maξte Tineɛot me duruem achia Maξesctij, ka me derguem te sce Mehijλe Archangele prej Chieλscit, e me fjalete Chrisctit kaa me mbüttune mbatte vendt, possi ξξote S. Paali: Me spirtine goiesse vet, e ka me cpriscune me drittete t' arξunit vet E gni heri ka me dale gni ɛjarm prej Chieλscit, e ka me perpijm giξξè ata chij kane bessuem, tue per ɛane feene CHRISCTIT ɛdrippi ɛiarmi n' Chieλscit e i Page: 158 perpini, e chisc mos te ntrettigne ɛiarmi kane meu vraam nder vetehe, possi ξξote Ezech. cap. 38. Spatta e t' sijλtdo ka meu nderechiune mbe Veλate vet.
Paragraph: 11 Asso ditteje chi te jete vraam Antichriscti njere mbe t' arξunite Chrisctit kane me rjeξune 45. dit; nder kachia kane meu goditune giξξe ato scegne chi Scelbuessi üne, ndate Predichim chi bani Scintenet Apostujet vette mbe Malte Uλignet fort mire caλeɛoj.
Paragraph: 12 Ma para ka me kjane gni Morij e foorte ndeper giξξe scecuλit, Murtaje, ɛij, Lufte, Tremechie, Brescene, Vettettiime, Refee, e ɛiarm brescene, Bore, Eere te scèmptueme, e furji te eerevet, achia sa nde pak mot giξξe cafsce e giaλe ka me zoffune. Giξξè ato Sarajè, e Traitime te scecuλit kane tue u rrenuem, asctu ende Giütetete, Kattundete, e giξξe sctepijte ndeper Ruɛulilmt, tue dekune giξξe dore niereɛ te kechij chi kane me kjane giaλ mbe scecuλit prej assi ɛiarmi. Dauid Psal. 96. Ka me djegune Anemijt' e tijnaj. Ma jo kesctu Njereɛit e mire, te sijtè kane meu ciuem nd' Airit per te dale perpara Chrisctit, Kemi me kjane rembüem perpara Chrisctit n'd Ajrit e nda ta te ciuem amble kane me decune: Perse cusc ansctè aj nierij chi nuke ka me paam mortne? ani nde ciast kane meu ngiaλune.
Paragraph: 13 ξξote Hüji per gojete Ioelit cap. 3. kam me mbeleξe &c. nde ciast kaa me raam Boria (possi ξξote S. Paali 2. Selanichiet) fort e tmerscime, e ndeper ɛaante sijnaj, giξξe Niereɛite kane meu ngiaλune, e per duerte Engijet, tue ngittune Escten ate per Miscte vet, burra, e Graa possi jane kjane. Ke ti giξξe Misc ka me arξune. E ndonesse sa kjene ngiaλ mbe kete scècuλe, t' iscine kjane te verbete, te strupijuem: giξξe atü kanè me kjane te ungine, giξξe te barξe, e te ndricim ndone t' iscine kjane Arape, Krip ɛeɛ, ò te barξe, possi cur kjene mbe kete jete. giξξe kane me kjane gnij Masseje chi kje Iesu Chriscti cur dich. possi mottij plòtte i Chrisctit.
Paragraph: 14 Iob cap. 19. Nde ma te mbramet ditte, ξeut kam me ciuem, e perserij kam meu reξξüem nde lecuret teme, nde Misct tem kam me paam Hüjne, te siλene kam me paam une vette, e süüte mij kane me paam, e jò tjeter.
Paragraph: 15 Mbassi te ngiaλene giξξe te dekunite me ɛante Borijssè, kane meu mbeleξe giξξe bascke nde fuscete Iosefatit perse atü kam me ndegji unè me giucuem giξξè Gindne pertochiark. E nde cias nde Reent' ka meu dukune Ièsu Chriscti, vesciune nde dritte, e ngusceλim; tue bajtune Engije Scintene Chrüch giξξe te ndricime, possi gni Dieλij; Mbas Iesu Chrisctit kane me djekune giξξe te zgheξunit e tijnaj, e Lumeja Virgine e para me gni tè maξe sciochienij Engijsc chij scerbejne, e tue kjane ende mbe scecuλit kane meu daam Ata te Limbit mbe gni Page: 159 ane, e ata te Ferrit mbe tjeteret. Perse Burgatori, atü sossen: Atehere kane me paam Iesu Chriscne ndete maξte vet, e kane mej giegiune te ngusceλuemine ɛaan', te mirete chij gerscet, E nike te bekuemit' e Atit tiim. E te Denuemite possi gni refee permbij krüe kane me ndiem ate te tmerscim Giüch. Ezeni te maλecuem nde ɛjarmte amesciuescim, per se atü kane meu cele giξξè veperat' e mirevet, e kechijvet.
Paragraph: 16 Ndonessè te mirete sa kjene mbe kete jete t' iscine reɛuem nde ndogni faj se siλit t' iscine penduem, nuke kane me passune ndogni tmeer pò ma ngusceλim, e ma ndeer, e laud, ndeper Trimenijt baam me Diaλit nde lufte chi kane passune me tan': Prandaj kane me mbetune te Derejtete mbe te maξe forze cundre atüne chi ù kane baam kech.
Paragraph: 17 Ma te kechijt kane meu dukune giξξe nde gni petek n' ɛiarmi, e Pesckeveje, e Rscine, me gni te maξe mbaarre, tmeer, e ɛemere te farmacuene, ndeper ata te maξ te kech chi po pessojne, e pressene me passe. Ka me kjane zorkeλima, e ξambevet. Perse sa te kete fole Iesu Chriscti ato fjale te tmerscime, ezeni te maλecuem &c. ka me ù happune ξeu ndene kambè, è ajò speλe e errète e Fèrrit, ka me celè Düert e tijnaj mè i perpim, e atü Djèmènitè me mbescèlè me Drüü, pa mos passune curraj me dale. Ku as ndo gni te cperblem sanscte.
Paragraph: 18 Possi te Vèrbetitè pa dritte, asctu ata te Limbit kane mè sdrippunè, e ndonè nukè kanè me passe mund, asgia mangu curraj nuke kane mè paam atè drittè te fachiessè TINEƐOT.
Paragraph: 19 Mbassi te jetè scecuλi giξξè djegune me ɛjarm, ka me ù cuλuèm ξèu me giξξè te tjere Elèmènta, mbate mendüre possi jane kjane cuur ù krijuène prej Sineɛot. Chieλte kane me pusciuèm, è nukè kane ma meu sièλe kesctu. Asctu ende Djeλi, e Hana, e üjtè kane me pusciuem issiλido mbè vèndte vèt, è kane mè passune gni sckèlchim ma tè maξ se si e kane sod. Asctu ènde giξξè Elèmentate, chi jane ξeu, Airi, Vjete, è ɛjarmi, kanè meu baam ma te cuλuèm, sè janè, è nukè kanè me passune ma ato nderrime possi mpari, nuke ka me lem ma Nierij mbe scecuλit; as Pesck nde Dèet, as ɛog nd' Ajrit, as Baar, as gièξ; ma ka mèu rittune permbij ξeèt, nuke kanè me kjane ma Vjettè, Muejtè Dìtte e as Nattè po giξξehèrè drittè, Nukè ka me kjanè ma Bore; Acuλe, Scij Brèscenè as baltè, as te ftofètè; as tè nzeetè, po gni pach, è puscim tè giξξè cafscevèt.
Paragraph: 20 Ka mè kiane ξèu chieruèm prèj ɛjarmit sè maξ assò dittèjè chi ka me arξune, possi Ari, nde furre, pa ndogni gand, possi tasc dukète sè ansctè Vjetè.
Paragraph: 21 Vjètè ka me sckèlchüèm possi gni Dieλij mè reɛetè vet, ende ndè Limbit ka mè kjane Page: 160 kejò dorè drittejè, e kesctu ende ɛiarmi ka mè kjanè fort i ndricim, e ka mè ndrittunè, ende Ajrine. Keta te perterijm ξξonè Dottorete se nde ciast ka meu baam mbas Giüchit. Mbassi te jène Elementate chieruèm, e cuλuèm prej ɛiarmi, ka meu cuλuem aj Bram, è ajò fèlichiesctij, hij, è pluhenè Pesckeve, e Rscine, me giξξè sa dorè plehj, chi tè scpetogne ɛjarmit, e ka me rjeξunè, e me giettune vend nde ξelbte ξeut, ndate speλe te errete, sctepia e Dennuemet, e Njereɛet kechijve, curraj per te mos dale andüj, pò giξξehere tue u ɛiem asso flake n' ɛiarmi, tue maλecuem Ati te birrè, e Biri t' Atene. Tue nemune Hüjne Crijuessin' e vet: e ata chi kane passune scperessè se giagnene sciokè kudo te vene: kane me kjane prej Sinèɛot giukuem meu munduem nde gni bighe n' Ferri, paa mos paam curraj scioke, jascte Djemenisc, chi kane mej munduèm, ndene fetüretè Chienet, here te Luagnet, here te Giarpenet, here te Harξejauet, here tè Dragognet, e tjere hije te kechia pèr te sctijm, tmeer me halatte giξξe here te rea me munduem jetene tüne Ku tmeer e pa sosme ka me kjane, atü anscte gni è maξe chieλbessinè, e Terr, atü huu, e het patèghine curraj, atü ansctè te djegunite nde Acuλe, e te ftofetite nde ɛiarm. Atü zmijr kechijte ane me brijtune vetevetehesse musckenijte ndata Terr tue kjaam pa menguem, tue sctijm grüket se tünè ɛiarm te paa dritte. süüscit lot Peskeveje, hundescit rscine, e n' Corpit giξξe djerse plumbjè te ckrijnè. Achia saa atü jane giξξè ato mundime, chi curraj mundene meu cujtuem, ende te tjeraa tè paa sossuna, possi i pa sossune anscte motti ndete siλt kane meu munduem paa curraj curraj pusciuem.
Paragraph: 22 Ndonesse perte permetuemite Tineɛot sciumeve jane dukune Spijrtinit' e, Dennemevet, chi nierèɛite te kξehene prej Sineɛot: jò prasctu jane kjane dalune Ferrit cund per ndogni puscim t' achia mundimeve: perse Mundimet' e tüne giξξe cund i ndjekène tue munjtune giξξè cund' me kjane menia e Tineɛot.
Paragraph: 23 Dottorete ξξone, chi se giξξè Chieλte meù mbusciune me cochie penik, ani mbas achia vjetsc, sa cochie gindene ndatan' ane te pa skagn t' atüne Chieλe, te nzirej jasctè vecesse gni cochie, ani te rieξe achia mot perserij, sa cochie jane mbrenda cuppescit se Chieλet, e mb' ξee; ξξone se giξξe aj penek kisc meu cmbraɛune achia here, sa cochie jane possi persiperi, è curraj, curraj mundimete nuke kane te sosm, po motti i mundimevet giξξè ata i sckon pa curraj sosm. Tue kjanè pra paam giüchit e tkèchijvet, kξejme, e scioffeme chisc siλete per mbij tè miret.
Paragraph: 24 Enike tè becuemit e Atit tim, e kèsctu ka me i marre mè vetehè tue hippune mbè ma Page: 161 tè naltet Chieλ kù ri fort i nalt ɛot, chij ξξone Empirèo, atü giξξe Scintenite, dukscim si anscte nde vetehe gheɛojne Tèneɛ. issiλi epètè giξξeve me ghaɛemènd tè paa kore, chi ka nde Parijssit, atü Spijrti ka meu ngittunè me te dasciune te foorte mè Teneɛ. Atü Misci i Nierit ènde ka me paam giξξe atan' bucurij, chi mundene curraj mè kjanè ndè corp tè njèrèɛissè Ièsu Chrisctit. Plaghetè tijnaj giξξe kξüem ndè drittè, è possi, achia Dièλa, e üj baam pètèk pèr te lulèɛuèm ate sctat te ngusceλuem.
Paragraph: 25 Kanè mè paam èndè gni bucurij te maξè cur soditinè atè te maξè Dritte, tè Lumenè Virgiènè Mrij, essiλa mbè kètè jète gni here, te vètemè tuè ù dukune gnij scerbetorit vet t' devocimi, jù muer dritta è süuvet, ndone sè prej se Lumejèt VERGIE pèrserij jù kξüe.
Paragraph: 26 Kane me paam ende ata scintenè te ngusceλuèm corpènat' e tüne kξüèm nde dritte, e reɛete bucura ma sè te Dieλit. Dèjte, e Giaku possi üjt' e Chieλèt, me gni drittè tè kuchie per mièdist me dritte forte cuλueme, te miscit ma te barξe se bora, mè gni tè maξe mjesctèrrij ngittune, e liξune, mè esctènat per jascta, e pèr mbrenda ndjere mbè Palzet n' fscefuna, giξξe te ndricime, è tè bucura.
Paragraph: 27 Kane mè paam ende Scintenit giξξe scecuλine, me giξξe sa ka mbrènda prej se naltit se Chieλèt ndjère nde ξelbte ξeut, achia mè süü cele, possi me süü mbescèlè, per sè Misci ka mè kjane fort i hoλè, è i ndricim, e nuke ka mè ù ɛane süüèvèt mè paam ata chi atünè ù duhete. Kane me paam Scecuλine pèrterijm, bucurijn' e Chieλet, te Dieλit, e te Hanesse, è te üjèt; Te cuλuemit e Elementavet, mè sciume te tjera bucurij, tè sijate curraj süu nuk i kaa paam, as mendja cujtuem. Kane me passunè dijen' e giξξè ghiuhèvet: e kane me fole nder vètehe possi tè duene, ξξone ende Scintenite, sè Corpenate nde Parijssit kane mè passune gni Eere fort te bucure, se siλesse nuke mundete meja mberrijm, as ndogni eere Lulesc mbe kete jete: E jo vece corpij Nierit ka me passune nde vetehe kete eere per kenachie, po ènde Chieλte. Pra cur Corpenat' e njereɛet, e Chieλte kane me passune kesso dorè eereje, sa te bucure eere per kenachie ka me passune Corpij ngusceλuem i Chr.
Paragraph: 28 Kanè me ndiem gni scije te paa masse, e ma tepere ata chi kane passune hjekune kech, huunij, e hetij per nderte Iesu Chrisctit. Curraj nuke kane me decune, as kane me ndiem ndogni mund, e permbij ate dritte te maξe chi kane tue passune, kanè me kjanè pakuer tè lee pa mos ndiem ndogni fedighe, me gni tè lee te foorte, kane me mujtune me votte mbè giξξe anetè Chièλèt, è tè ξèut, prèj sè dalit, è ndjèrè mbè tè ndègniunit, paa lèkundùnè kambètè. Ma possi Engije te cpejte, possi mirefiλi cujtimi Page: 162 üne, here mb' Rome, here nde Venechij, here nde Padouet, deperton corpij üne chisc do Muur, e deperton ndeper ξeet possi cuitimi üne, hijn' tue kjane mbescele Düerte pa ndogni fedighe possi bani Chriscti nder Apostuijt.
Paragraph: 29 Paghetüra pra e Scintenet mbe Chieλt, anscte te paamit' è Hüjit, e te mbettunite me tan', e me geλitune me tan', tue kjane aj gieλa jone, e giξξe te ghinete tane: e si cundèrse kèjò buke jone e perdicime Hüij amèsciuescim; curraj nuke mengon, as trèttete curraj; asctu Spijrti üne, chi üschiehete assi, curraj ka me menguèm.
Paragraph: 30 Limbi nde ξeet ansctè, è atje vène jo vèce femija, e pa Paghèɛueme, po ende te meξejte e njereɛte meξej tè sijte saa kjene mbe kete jete curraj nuke bane mpcat. Ma pa pagheɛim, ò tè Ujit, ò tè Giakut, ò tè Descirit mè kjanune Pagheɛuem. Ma jo Turcu, issiλi aξeron Muhamedne e ndonete mos b† curraj vepere te kèchie te ban giξξe te mirete scecuλit; per se ndeere chi perkèt TINEƐOT ja apene Anemicut CHRISCTIT Hüj, e njerij basckè.
Paragraph: 31 Ata chi vene nde Limbit, nuke kane me ndiem ndogni mund vèce kane me passune gni te maξ ckusceλim, tuè mos mujtune me paam Hüjne Crijuessin' e vet: Kane me kjane te scendosce, te bucure, e te rij, nukè kanè me passun' huu, as het, as ndogni tjetèr nevojè. Kane me ezune ndepèr ξèe possi Pèscku ndèper Ujet ka me kjane Limbi me giξξe saa mundète ξeu me passè tè mire, è ato crèatüre kanè mè kjanè tè gheɛuescime, tue fole nder vètèhe mè scijè, è tè dasciune.
Paragraph: 32 Ndonèssè sciumè ξξonè se kane me kjane ndè Terr, as giaa mangu ma te sciumète ξξone possi pèrsiperi. S. Tom. 2. dist. 33. S. Gerguri Nazianzen in orat. San. Lauac. S. Ambrode Abraam lib. 2. cap. ultimo. & lnnocenzo 3. de Bap. Nuke kane pra tjèter ɛjarm, as tjeter ter, jasctè assi mundi chi nuke sciohene TENEɛONE Crijuessine tüne curraj.
Paragraph: 33 Ndjere ketu jèta e IESU CHRISCTIT Scèlbuès, & e verteta e Ungiλit tijnaj me te arξunit vet dittessè Giüchi, tè siλene te lutemi chi per mesceriè te vèt te paa masset asso dittejè, te na bagne te degne te se Djaξte sè vet, e te ndiejme me nau ξξane: Enike te becuemit' e Atit tim. MBARIMI.
Verse: a PERENDORI SCTIEFENE sctepijet sè Nemagnet, dau ξeen' e vet, Chieffalijvet vettè, ma t' feescimet, e per besse, e per vertüt; atè anè, chi prej Hecurit (sod ξξanunè Samocouo) e ctrihete ndjerè mb' Ujete Assit, sod Vardarit, issiλi rjeξ per mjedist Scupsè, e ξà BOGDANIT, nierij derejtè, possi ξξotè Marino Urbini de Regno Slavo foglio 267.
Verse: b E gnimenda sctepij e BOGDANAGNET ndoch endè tuè urξenuem ndjerè nde redntè Sultan Murathit düjtè, tuè bajtunè barren' Chiehajessè Despotit Scerbijssè, chi asso kohejè rij nde Semendret. Pietri Lucari nde Annalitè Ruscessè lib. 3. pag. 95. Asctu endè duketè mirefiλi Letterasc, chi ndjekenè me te gnimende mendüre, e fachie tè Flamburit Iank' Vojvodessè Dunavit, affere Vjetit sè CHRISCTIT 1450. chi fali BOGDANIT IANK Vojvoda kur iku, chi e scpetoj doret se Turcut, veλaut mteneɛone, i tijnaj, possi ndjek.
Verse: c LETTERA Derguem prej ɛotit Giurè Despot, ɛotit Iank' Vojvodessè Dunavit.
Verse: d Prei ɛotit DESPOT tu ɛoti IANK', prej meje dasciunè, per saa nde mot, mbe vendtè gnij biri, e ndeper Trimenit tande te fortet, nderunè mbe vendtè gni Ati: tadijsc Bijr, sè ɛoti Turk ka mbeleξe gni te maξe Uscterij, tue ù levduem mè arξunè mbe mue, tuè dasciunè ende prej meje giξξe ξeene, e visset' e mija, e muè nde plechienijt me mè chittunè vendit sim se Semenderse. Prasctu pòte lutemi saa mundemi meu lutunè, atè te pelchiegnte chi te mbeleξsc forzenè tande, me uscterijt tande, e te giajsc uξe, chi tè vuejmè ketè ɛurè kachia te rande: tuè tè permettuem sè pertetè kξüem gni tè mirè, te keesc giξξè ξeen', e visset' e mia, si te urξenojsc, e te duesc vettè, vece mue te jessè Giütetja, se Semendersè. Me giξξè te prugnetit tem te permettoj, giξξe herè me mbettunè, mbe besset, e me baam giξξe here sa perket me gni Ate prej Birit se vet, e tü per giξξè herè truhemi, e porossitemi.
Verse: e PERGIEGI ɛoti IANK, ɛotit DESPOT.
Verse: f DESPOT, tue passunè marrunè une Lettere prej tejè, chi me ban me dijtunè e zmijrrè, e menijnè, e me saa ka hijm me baam ɛoti Turk, cundre Perendijsse sa te, tue me lüpune ndihme, e te dasciune. Mbassi prej teje, e traξetijet soteje, po gindemi fort Page: [164] ungiunè, e ligune, e vettè Turku ɛemeruem, e maξuem, Me duhetè me lot m' süü kesctu metè pergiegiunè, Tue cujtuem se perte paà derejtat veperate tua Mengiλeja jotè ban me dijtunè mue mè giξξe Scerbij & Ungherij te pessuemenè feste (ξξone se kie ɛognet nde Gusct) Iam mbajtunè praa kesctu me te ξξanè: O i paa fee, hajnij Tineɛot giξξe pusctuescimit, e i Feesse CHRISCTIT, i giakut tit, ende i mue t' vobekut Vojvde; As te bje nde mend motit, cur ù mbeloξne giξξe bascke? e bessejet, e per mettessejet, chi ξam nder vetehe na te Kersctene me baam giξξe forzene, e Vertütnè tane e me votte, e me giettune ɛotne Turk, mbaλa, mbaλa, perpara se ai te Vin mbe Sctepijt tina? ndete sijet bessè, e fee te Kersctene baam na bee permbij Scintenit Ungijtè Tineɛot, me mbajtune beeene me bess', e fee, meu giettune mbe vend chi kiscim vum nder vetehe per Rok. Ndate basckerij kje Trimi Vlatke Mladenovichi me Vlahte vet. Kjè fattossi Scanderbeg me t' Arbenescet, kje ende traξetija jote, me te vobechit Scerbijas, kjesce ende une i Vobeku Vojvode me besniket, e tri ma Unghere, mbassi kje ξane bessa, e scegniuem ditta, meu giettune mbe vend chij ξξone COSSOVE. Une perte mos menguem bessesse, e possi i ɛelscim, e i dasciune me mbajtune, e ruejtune ndeere, te t'mierit Kersctenim, ù Vunfce mb' uξe, e nde kohet mberrina mbe vend chi kiscim ξξane: Kù ndeper te sctremenat punete tua, dissa assisc perpara ξξane ɛotenijsc, se Kersctenesc, nuk ù dukne mbatte vend; Vece te paa gniehunate Cerga, Sciatorre me Uscterijte ɛotit Turk e gnij heri, perduerre Borijte, Lodertijte, e Zurlete, tue ξane scegn per lufte, e gniheri hipne kualet, tue ù sctüüm prej Gidnjet Simeje se vobeket, achian' saa ndevone pak mos giξξe mbetne matte vend dekune, e cprisciune. Mue t' vobekut Vojvode mu desc me te maξe ξuune, me ikune nder Malet chi ù ξξone Cicciaviza, ku per fat tem te miret ù pojsce mbe BOGDANE, te siλene bana Veλa m' Teneɛone, tue lutune te me scpij nde Giütet tande, te Semenderse, tue cujtuem se Kesce me kjane prej teje mire paam e se kisc me t' arξune kech per te kechiate mia, mbe gni mendüre kund tue ù laam traξetijet soteje, ku raasce mbe Ghiugne, nder kambete tua tue kjam, e tue caλeɛuem te kechiate mia: E ti mbe vend me mè ngusceλuem, mbijssi me sctiue nde t' errate Burgiete tua, giukove me mè liξune Guure nfüt, e me me mbutune, nde Dunaut', ku ndepertelutunate Treghetarevet Dubronikut, me ξae mot nder mjet, me mos me ξane kesctu mort te cpejte, e jo prasctu lae me mos me mbajtune, sctrenjt mbescelè, e me sogie nde Burgiete tua. Ate pune ndiene ɛot Ungherit' e mij, te sijte Cuvenduene ma para me bjerre Regenijn' e Ungherijsse; se ma me melane ndeper mizoret duerte tua, e kesctu Derguene Uscterijne prej ξeut sit, tue Djegune, tue preem, e tue ciartune ξeene, possi visset' è Anemicut kreesse, tue mbajtune prej Semendre, e me ɛemere fort te kechie; Te siλene pune tue paam te parete Banat' e tuu, duele perpara tüü, tue te baam me dijtune, e tue ξξane, ò me mè lesciuem, ndo se kiscgne me bijerre ξeene me ietet tande. Atehere tue cujtuem Vertütne te ɛot Ungheret, tue mos munjtune me baam ndrüscej, me lesciove, Achia saa mue nukè me perket per achia te maξe, traξeti tande, e mizorij, me ξξüem Pajne, me Uscterij, me ɛotne Turk; perse gni tjeter here me mbettune traξetuem se sctremunasc punesc se tuasc, ɛot Ungherijt e mij me giξξe te tjere te kersctene, kiscine me passune arresüe me me kξüem scpinene ndeper giξξe te kechiate mia, e me te maξe ξuune, e mbarre kesce me te ξane ate ndihme. Asctu praa ti saa te mundesc chiandro, e ù ndimò, e prej meje mos scpere ndogni ndihme.
Verse: g Mbassi fort kie harruem, e raam nde Vobeɛij Sctepija e BOGDANAGNET, Per hijrte Page: [165] Tineɛot, e te Scintesse Sèlij Apostolike, kie perterijm me ANDREE BOGDANE baam Argiupesckepij Kiscesse Pacharijsse Oherit, ò se paresse Iustiniane Vietit 1650 prei Innocentis X. Scintit Ate Pape.
Verse: h Ani prei Aleandrit VII bam Argiupesckepij Scupse, e i giξξe ξeut Scerbijsse Vietit 1656 tue marre ngrüke ende ate piesse ξeu, chi par BOGDANI Plak falune prei Regit SCTIEFENE, possi persiperi.
Copyright TITUS Project,
Frankfurt a/M, 16.6.2010.
No parts of this document may be republished in any form
without prior permission by the copyright holder.