TITUS
Mahabharata
Part No. 286
Previous part

Chapter: 61 
Adhyāya 61


Verse: 1  {Bʰīma uvāca}
Halfverse: a    bʰavanti deśe bandʰakyaḥ   kitavānāṃ yudʰiṣṭʰira
   bʰavanti deśe bandʰakyaḥ   kitavānāṃ yudʰiṣṭʰira /
Halfverse: c    na tābʰir uta dīvyanti   dayā caivāsti tāsv api
   na tābʰir uta dīvyanti   dayā ca_eva_asti tāsv api /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    kāśyo yad balim āhārṣīd   dravyaṃ yac cānyad uttamam
   kāśyo yad balim āhārṣīd   dravyaṃ yac ca_anyad uttamam /
Halfverse: c    tatʰānye pr̥tʰivīpālā   yāni ratnāny upāharan
   tatʰā_anye pr̥tʰivī-pālā   yāni ratnāny upāharan /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    vāhanāni dʰanaṃ caiva   kavacāny āyudʰāni ca
   vāhanāni dʰanaṃ caiva   kavacāny āyudʰāni ca /
Halfverse: c    rājyam ātmā vayaṃ caiva   kaitavena hr̥taṃ paraiḥ
   rājyam ātmā vayaṃ caiva   kaitavena hr̥taṃ paraiḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    na ca me tatra kopo 'bʰūt   sarvasyeśo hi no bʰavān
   na ca me tatra kopo_abʰūt   sarvasya_īśo hi no bʰavān /
Halfverse: c    idaṃ tv atikr̥taṃ manye   draupadī yatra paṇyate
   idaṃ tv atikr̥taṃ manye   draupadī yatra paṇyate /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    eṣā hy anarhatī bālā   pāṇḍavān prāpya kauravaiḥ
   eṣā hy anarhatī bālā   pāṇḍavān prāpya kauravaiḥ /
Halfverse: c    tvatkr̥te kliśyate kṣudrair   nr̥śaṃsair nikr̥tipriyaiḥ
   tvat-kr̥te kliśyate kṣudrair   nr̥śaṃsair nikr̥ti-priyaiḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    asyāḥ kr̥te manyur ayaṃ   tvayi rājan nipātyate
   asyāḥ kr̥te manyur ayaṃ   tvayi rājan nipātyate /
Halfverse: c    bāhū te saṃpradʰakṣyāmi   sahadevāgnim ānaya
   bāhū te saṃpradʰakṣyāmi   sahadeva_agnim ānaya /6/

Verse: 7  {Arjuna uvāca}
Halfverse: a    na purā bʰīmasena tvam   īdr̥śīr vaditā giraḥ
   na purā bʰīma-sena tvam   īdr̥śīr vaditā giraḥ /
Halfverse: c    parais te nāśitaṃ nūnaṃ   nr̥śaṃsair dʰarmagauravam
   parais te nāśitaṃ nūnaṃ   nr̥śaṃsair dʰarma-gauravam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    na sakāmāḥ pare kāryā   dʰarmam evācarottamam
   na sakāmāḥ pare kāryā   dʰarmam eva_ācara_uttamam /
Halfverse: c    bʰrātaraṃ dʰārmikaṃ jyeṣṭʰaṃ   nātikramitum arhati
   bʰrātaraṃ dʰārmikaṃ jyeṣṭʰaṃ   na_atikramitum arhati /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    āhūto hi parai rājā   kṣātra dʰarmam anusmaran
   āhūto hi parai rājā   kṣātra dʰarmam anusmaran /
Halfverse: c    dīvyate parakāmena   tan naḥ kīrtikaraṃ mahat
   dīvyate para-kāmena   tad naḥ kīrti-karaṃ mahat /9/

Verse: 10  {Bʰīma uvāca}
Halfverse: a    evam asmi kr̥taṃ vidyāṃ   yady asyāhaṃ dʰanaṃjaya
   evam asmi kr̥taṃ vidyāṃ   yady asya_ahaṃ dʰanaṃ-jaya /
Halfverse: c    dīpte 'gnau sahitau bāhū   nirdayeyaṃ balād iva
   dīpte_agnau sahitau bāhū   nirdayeyaṃ balād iva /10/

Verse: 11  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    tatʰā tān duḥkʰitān dr̥ṣṭvā   pāṇḍavān dʰr̥tarāṣṭrajaḥ
   tatʰā tān duḥkʰitān dr̥ṣṭvā   pāṇḍavān dʰr̥ta-rāṣṭrajaḥ /
Halfverse: c    kliśyamānāṃ ca pāñcālīṃ   vikarṇa idam abravīt
   kliśyamānāṃ ca pāñcālīṃ   vikarṇa\ idam abravīt /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    yājñasenyā yad uktaṃ tad   vākyaṃ vibrūta pārtʰivāḥ
   yājñasenyā yad uktaṃ tat   vākyaṃ vibrūta pārtʰivāḥ /
Halfverse: c    avivekena vākyasya   narakaḥ sadya eva naḥ
   avivekena vākyasya   narakaḥ sadya\ eva naḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    bʰīṣmaś ca dʰr̥tarāṣṭraś ca   kuruvr̥ddʰa tamāv ubʰau
   bʰīṣmaś ca dʰr̥ta-rāṣṭraś ca   kuru-vr̥ddʰa tamāv ubʰau /
Halfverse: c    sametya nāhatuḥ kiṃ cid   viduraś ca mahāmatiḥ
   sametya na_āhatuḥ kiṃcid   viduraś ca mahā-matiḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    bʰaradvājo 'pi sarveṣām   ācāryaḥ kr̥pa eva ca
   bʰaradvājo_api sarveṣām   ācāryaḥ kr̥pa\ eva ca /
Halfverse: c    ata etāv api praśnaṃ   nāhatur dvijasattamau
   ata\ etāv api praśnaṃ   na_āhatur dvija-sattamau /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    ye tv anye pr̥tʰivīpālāḥ   sametāḥ sarvatodiśaḥ
   ye tv anye pr̥tʰivī-pālāḥ   sametāḥ sarvato-diśaḥ /
Halfverse: c    kāmakrodʰau samutsr̥jya   te bruvantu yatʰāmati
   kāma-krodʰau samutsr̥jya   te bruvantu yatʰā-mati /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    yad idaṃ draupadī vākyam   uktavaty asakr̥c cʰubʰā
   yad idaṃ draupadī vākyam   uktavaty asakr̥t śubʰā /
Halfverse: c    vimr̥śya kasya kaḥ pakṣaḥ   pārtʰivā vadatottaram
   vimr̥śya kasya kaḥ pakṣaḥ   pārtʰivā vadata_uttaram /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    evaṃ sa bahuśaḥ sarvān   uktavāṃs tān sabʰā sadaḥ
   evaṃ sa bahuśaḥ sarvān   uktavāṃs tān sabʰā sadaḥ /
Halfverse: c    na ca te pr̥tʰivīpālās   tam ūcuḥ sādʰv asādʰu vā
   na ca te pr̥tʰivī-pālās   tam ūcuḥ sādʰv asādʰu vā /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    uktvā tatʰāsakr̥t sarvān   vikarṇaḥ pr̥tʰivīpatīn
   uktvā tatʰā_asakr̥t sarvān   vikarṇaḥ pr̥tʰivī-patīn /
Halfverse: c    pāṇiṃ pāṇau viniṣpiṣya   niḥśvasann idam abravīt
   pāṇiṃ pāṇau viniṣpiṣya   niḥśvasann idam abravīt /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    vibrūta pr̥tʰivīpālā   vākyaṃ mā vā katʰaṃ cana
   vibrūta pr̥tʰivī-pālā   vākyaṃ mā vā katʰaṃcana /
Halfverse: c    manye nyāyyaṃ yad atrāhaṃ   tad dʰi vakṣyāmi kauravāḥ
   manye nyāyyaṃ yad atra_ahaṃ   tadd^hi vakṣyāmi kauravāḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    catvāry āhur naraśreṣṭʰā   vyasanāni mahīkṣitām
   catvāry āhur nara-śreṣṭʰā   vyasanāni mahī-kṣitām /
Halfverse: c    mr̥gayāṃ pānam akṣāṃś ca   grāmye caivātisaktatām
   mr̥gayāṃ pānam akṣāṃś ca   grāmye ca_eva_atisaktatām /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    eteṣu hi naraḥ sakto   dʰarmam utsr̥jya vartate
   eteṣu hi naraḥ sakto   dʰarmam utsr̥jya vartate /
Halfverse: c    tatʰāyuktena ca kr̥tāṃ   kriyāṃ loko na manyate
   tatʰā_ayuktena ca kr̥tāṃ   kriyāṃ loko na manyate /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    tad ayaṃ pāṇḍuputreṇa   vyasane vartatā bʰr̥śam
   tad ayaṃ pāṇḍu-putreṇa   vyasane vartatā bʰr̥śam /
Halfverse: c    samāhūtena kitavair   āstʰito draupadī paṇaḥ
   samāhūtena kitavair   āstʰito draupadī paṇaḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    sādʰāraṇī ca sarveṣāṃ   pāṇḍavānām aninditā
   sādʰāraṇī ca sarveṣāṃ   pāṇḍavānām aninditā /
Halfverse: c    jitena pūrvaṃ cānena   pāṇḍavena kr̥taḥ paṇaḥ
   jitena pūrvaṃ ca_anena   pāṇḍavena kr̥taḥ paṇaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    iyaṃ ca kīrtitā kr̥ṣṇā   saubalena paṇārtʰinā
   iyaṃ ca kīrtitā kr̥ṣṇā   saubalena paṇa_artʰinā /
Halfverse: c    etat sarvaṃ vicāryāhaṃ   manye na vijitām imām
   etat sarvaṃ vicārya_ahaṃ   manye na vijitām imām /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    etac cʰrutvā mahān nādaḥ   sabʰyānām udatiṣṭʰata
   etat śrutvā mahān nādaḥ   sabʰyānām udatiṣṭʰata /
Halfverse: c    vikarṇaṃ śaṃsamānānāṃ   saubalaṃ ca vinindatām
   vikarṇaṃ śaṃsamānānāṃ   saubalaṃ ca vinindatām /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    tasminn uparate śabde   rādʰeyaḥ krodʰamūrcʰitaḥ
   tasminn uparate śabde   rādʰeyaḥ krodʰa-mūrcʰitaḥ /
Halfverse: c    pragr̥hya ruciraṃ bāhum   idaṃ vacanam abravīt
   pragr̥hya ruciraṃ bāhum   idaṃ vacanam abravīt /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    dr̥śyante vai vikarṇe hi   vaikr̥tāni bahūny api
   dr̥śyante vai vikarṇe hi   vaikr̥tāni bahūny api /
Halfverse: c    tajjas tasya vināśāya   yatʰāgnir araṇi prajaḥ
   tajjas tasya vināśāya   yatʰā_agnir araṇi prajaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    ete na kiṃ cid apy āhuś   codyamānāpi kr̥ṣṇayā
   ete na kiṃcid apy āhuś   codyamānā_api kr̥ṣṇayā / ՙ
Halfverse: c    dʰarmeṇa vijitāṃ manye   manyante drupadātmajām
   dʰarmeṇa vijitāṃ manye   manyante drupada_ātmajām /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    tvaṃ tu kevalabālyena   dʰārtarāṣṭra vidīryase
   tvaṃ tu kevala-bālyena   dʰārtarāṣṭra vidīryase /
Halfverse: c    yad bravīṣi sabʰāmadʰye   bālaḥ stʰavira bʰāṣitam
   yad bravīṣi sabʰā-madʰye   bālaḥ stʰavira bʰāṣitam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    na ca dʰarmaṃ yatʰātattvaṃ   vetsi duryodʰanāvara
   na ca dʰarmaṃ yatʰā-tattvaṃ   vetsi duryodʰana_avara /
Halfverse: c    yad bravīṣi jitāṃ kr̥ṣṇām   ajiteti sumandadʰīḥ
   yad bravīṣi jitāṃ kr̥ṣṇām   ajitā_iti sumanda-dʰīḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    katʰaṃ hy avijitāṃ kr̥ṣṇāṃ   manyase dʰr̥tarāṣṭraja
   katʰaṃ hy avijitāṃ kr̥ṣṇāṃ   manyase dʰr̥ta-rāṣṭraja /
Halfverse: c    yadā sabʰāyāṃ sarvasvaṃ   nyastavān pāṇḍavāgrajaḥ
   yadā sabʰāyāṃ sarva-svaṃ   nyastavān pāṇḍava_agrajaḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    abʰyantarā ca sarvasve   draupadī bʰaratarṣabʰa
   abʰyantarā ca sarva-sve   draupadī bʰarata-r̥ṣabʰa /
Halfverse: c    evaṃ dʰarmajitāṃ kr̥ṣṇāṃ   manyase na jitāṃ katʰam
   evaṃ dʰarma-jitāṃ kr̥ṣṇāṃ   manyase na jitāṃ katʰam /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    kīrtitā draupadī vācā   anujñātā ca pāṇḍavaiḥ
   kīrtitā draupadī vācā anujñātā ca pāṇḍavaiḥ / ՙ
Halfverse: c    bʰavaty avijitā kena   hetunaiṣā matā tava
   bʰavaty avijitā kena   hetunā_eṣā matā tava /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    manyase vā sabʰām etām   ānītām ekavāsasam
   manyase vā sabʰām etām   ānītām eka-vāsasam /
Halfverse: c    adʰarmeṇeti tatrāpi   śr̥ṇu me vākyam uttaram
   adʰarmeṇa_iti tatra_api   śr̥ṇu me vākyam uttaram /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    eko bʰartā striyā devair   vihitaḥ kurunandana
   eko bʰartā striyā devair   vihitaḥ kuru-nandana /
Halfverse: c    iyaṃ tv anekavaśagā   bandʰakīti viniścitā
   iyaṃ tv aneka-vaśagā   bandʰakī_iti viniścitā /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    asyāḥ sabʰām ānayanaṃ   na citram iti me matiḥ
   asyāḥ sabʰām ānayanaṃ   na citram iti me matiḥ /
Halfverse: c    ekāmbara dʰaratvaṃ vāpy   atʰa vāpi vivastratā
   eka_ambara dʰaratvaṃ vāpy   atʰa vā_api vivastratā /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    yac caiṣāṃ draviṇaṃ kiṃ cid   yā caiṣā ye ca pāṇḍavāḥ
   yac ca_eṣāṃ draviṇaṃ kiṃcid   yā ca_eṣā ye ca pāṇḍavāḥ /
Halfverse: c    saubaleneha tat sarvaṃ   dʰarmeṇa vijitaṃ vasu
   saubalena_iha tat sarvaṃ   dʰarmeṇa vijitaṃ vasu /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    duḥśāsana subālo 'yaṃ   vikarṇaḥ prājñavādikaḥ
   duḥśāsana subālo_ayaṃ   vikarṇaḥ prājña-vādikaḥ /
Halfverse: c    pāṇḍavānāṃ ca vāsāṃsi   draupadyāś cāpy upāhara
   pāṇḍavānāṃ ca vāsāṃsi   draupadyāś ca_apy upāhara /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    tac cʰrutvā pāṇḍavāḥ sarve   svāni vāsāṃsi bʰārata
   tat śrutvā pāṇḍavāḥ sarve   svāni vāsāṃsi bʰārata /
Halfverse: c    avakīryottarīyāṇi   sabʰāyāṃ samupāviśat
   avakīrya_uttarīyāṇi   sabʰāyāṃ samupāviśat /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tato duḥśāsano rājan   draupadyā vasanaṃ balāt
   tato duḥśāsano rājan   draupadyā vasanaṃ balāt /
Halfverse: c    sabʰāmadʰye samākṣipya   vyapakraṣṭuṃ pracakrame
   sabʰā-madʰye samākṣipya   vyapakraṣṭuṃ pracakrame /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    ākr̥ṣyamāṇe vasane   draupadyās tu viśāṃ pate
   ākr̥ṣyamāṇe vasane   draupadyās tu viśāṃ pate /
Halfverse: c    tad rūpam aparaṃ vastraṃ   prādurāsīd anekaśaḥ
   tad rūpam aparaṃ vastraṃ   prādurāsīd anekaśaḥ /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    tato halahalāśabdas   tatrāsīd gʰoranisvanaḥ
   tato hala-halā-śabdas   tatra_āsīd gʰora-nisvanaḥ /
Halfverse: c    tad adbʰutatamaṃ loke   vīkṣya sarvamahīkṣitām
   tad adbʰutatamaṃ loke   vīkṣya sarva-mahī-kṣitām /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    śaśāpa tatra bʰīmas tu   rājamadʰye mahāsvanaḥ
   śaśāpa tatra bʰīmas tu   rāja-madʰye mahā-svanaḥ /
Halfverse: c    krodʰād vispʰuramāṇauṣṭʰo   viniṣpiṣya kare karam
   krodʰād vispʰuramāṇa_oṣṭʰo   viniṣpiṣya kare karam /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    idaṃ me vākyam ādaddʰvaṃ   kṣatriyā lokavāsinaḥ
   idaṃ me vākyam ādaddʰvaṃ   kṣatriyā loka-vāsinaḥ /
Halfverse: c    noktapūrvaṃ narair anyair   na cānyo yad vadiṣyati
   na_ukta-pūrvaṃ narair anyair   na ca_anyo yad vadiṣyati /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    yady etad evam uktvā tu   na kuryāṃ pr̥tʰivīśvarāḥ
   yady etad evam uktvā tu   na kuryāṃ pr̥tʰivī_īśvarāḥ /
Halfverse: c    pitāmahānāṃ sarveṣāṃ   nāhaṃ gatim avāpnuyām
   pitāmahānāṃ sarveṣāṃ   na_ahaṃ gatim avāpnuyām /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    asya pāpasya durjāter   bʰāratāpasadasya ca
   asya pāpasya durjāter   bʰārata_apasadasya ca /
Halfverse: c    na pibeyaṃ balād vakṣo   bʰittvā ced rudʰiraṃ yudʰi
   na pibeyaṃ balād vakṣo   bʰittvā ced rudʰiraṃ yudʰi /46/

Verse: 47 
Halfverse: a    tasya te vacanaṃ śrutvā   sarvalokapraharṣaṇam
   tasya te vacanaṃ śrutvā   sarva-loka-praharṣaṇam /
Halfverse: c    pracakrur bahulāṃ pūjāṃ   kutsanto dʰr̥tarāṣṭrajam
   pracakrur bahulāṃ pūjāṃ   kutsanto dʰr̥ta-rāṣṭrajam /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    yadā tu vāsasāṃ rāśiḥ   sabʰāmadʰye samācitaḥ
   yadā tu vāsasāṃ rāśiḥ   sabʰā-madʰye samācitaḥ /
Halfverse: c    tato duḥśāsanaḥ śrānto   vrīḍitaḥ samupāviśat
   tato duḥśāsanaḥ śrānto   vrīḍitaḥ samupāviśat /48/

Verse: 49 
Halfverse: a    dʰik śabdas tu tatas tatra   samabʰūl lomaharṣaṇaḥ
   dʰik śabdas tu tatas tatra   samabʰūl loma-harṣaṇaḥ /
Halfverse: c    sabʰyānāṃ naradevānāṃ   dr̥ṣṭvā kuntīsutāṃs tadā
   sabʰyānāṃ nara-devānāṃ   dr̥ṣṭvā kuntī-sutāṃs tadā /49/

Verse: 50 
Halfverse: a    na vibruvanti kauravyāḥ   praśnam etam iti sma ha
   na vibruvanti kauravyāḥ   praśnam etam iti sma ha /
Halfverse: c    sajanaḥ krośati smātra   dʰr̥tarāṣṭraṃ vigarhayan
   sa-janaḥ krośati sma_atra   dʰr̥ta-rāṣṭraṃ vigarhayan /50/

Verse: 51 
Halfverse: a    tato bāhū samuccʰritya   nivārya ca sabʰā sadaḥ
   tato bāhū samuccʰritya   nivārya ca sabʰā sadaḥ /
Halfverse: c    viduraḥ sarvadʰarmajña   idaṃ vacanam abravīt
   viduraḥ sarva-dʰarmajña idaṃ vacanam abravīt /51/

Verse: 52  {Vidura uvāca}
Halfverse: a    draupadī praśnam uktvaivaṃ   roravīti hy anātʰavat
   draupadī praśnam uktvā_evaṃ   roravīti hy anātʰavat /
Halfverse: c    na ca vibrūta taṃ praśnaṃ   sabʰyā dʰarmo 'tra pīḍyate
   na ca vibrūta taṃ praśnaṃ   sabʰyā dʰarmo_atra pīḍyate /52/

Verse: 53 
Halfverse: a    sabʰāṃ prapadyate hy ārtaḥ   prajvalann iva havyavāṭ
   sabʰāṃ prapadyate hy ārtaḥ   prajvalann iva havya-vāṭ /
Halfverse: c    taṃ vai satyena dʰarmeṇa   sabʰyāḥ praśamayanty uta
   taṃ vai satyena dʰarmeṇa   sabʰyāḥ praśamayanty uta /53/

Verse: 54 
Halfverse: a    dʰarmapraśnam atʰo brūyād   ārtaḥ sabʰyeṣu mānavaḥ
   dʰarma-praśnam atʰo brūyād   ārtaḥ sabʰyeṣu mānavaḥ /
Halfverse: c    vibrūyus tatra te praśnaṃ   kāmakrodʰavaśātigāḥ
   vibrūyus tatra te praśnaṃ   kāma-krodʰa-vaśa_atigāḥ /54/

Verse: 55 
Halfverse: a    vikarṇena yatʰā prajñam   uktaḥ praśno narādʰipāḥ
   vikarṇena yatʰā prajñam   uktaḥ praśno nara_adʰipāḥ /
Halfverse: c    bʰavanto 'pi hi taṃ praśnaṃ   vibruvantu yatʰāmati
   bʰavanto_api hi taṃ praśnaṃ   vibruvantu yatʰā-mati /55/

Verse: 56 
Halfverse: a    yo hi praśnaṃ na vibrūyād   dʰarmadarṣī sabʰāṃ gataḥ
   yo hi praśnaṃ na vibrūyād   dʰarma-darṣī sabʰāṃ gataḥ /
Halfverse: c    anr̥te yā pʰalāvāptis   tasyāḥ so 'rdʰaṃ samaśnute
   anr̥te yā pʰala_avāptis   tasyāḥ so_ardʰaṃ samaśnute /56/

Verse: 57 
Halfverse: a    yaḥ punar vitatʰaṃ brūyād   dʰarmadarśī sabʰāṃ gataḥ
   yaḥ punar vitatʰaṃ brūyād   dʰarma-darśī sabʰāṃ gataḥ /
Halfverse: c    anr̥tasya pʰalaṃ kr̥tsnaṃ   saṃprāpnotīti niścayaḥ
   anr̥tasya pʰalaṃ kr̥tsnaṃ   saṃprāpnoti_iti niścayaḥ /57/

Verse: 58 
Halfverse: a    atrāpy udāharantīmam   itihāsaṃ purātanam
   atra_apy udāharanti_imam   itihāsaṃ purātanam /
Halfverse: c    prahlādasya ca saṃvādaṃ   muner āṅgirasasya ca
   prahlādasya ca saṃvādaṃ   muner āṅgirasasya ca /58/

Verse: 59 
Halfverse: a    prahlādo nāma daityendras   tasya putro virocanaḥ
   prahlādo nāma daitya_indras   tasya putro virocanaḥ /
Halfverse: c    kanyā hetor āṅgirasaṃ   sudʰanvānam upādravat
   kanyā hetor āṅgirasaṃ   sudʰanvānam upādravat /59/

Verse: 60 
Halfverse: a    ahaṃ jyāyān ahaṃ jyāyān   iti kanyepsayā tadā
   ahaṃ jyāyān ahaṃ jyāyān   iti kanyā_īpsayā tadā /
Halfverse: c    tayor devanam atrāsīt   prāṇayor iti naḥ śrutam
   tayor devanam atra_āsīt   prāṇayor iti naḥ śrutam /60/

Verse: 61 
Halfverse: a    tayoḥ praśna vivādo 'bʰūt   prahlādaṃ tāv apr̥ccʰatām
   tayoḥ praśna vivādo_abʰūt   prahlādaṃ tāv apr̥ccʰatām /
Halfverse: c    jyāyān ka āvayor ekaḥ   praśnaṃ prabrūhi mā mr̥ṣā
   jyāyān ka\ āvayor ekaḥ   praśnaṃ prabrūhi mā mr̥ṣā /61/

Verse: 62 
Halfverse: a    sa vai vivadanād bʰītaḥ   sudʰanvānaṃ vyalokayat
   sa vai vivadanād bʰītaḥ   sudʰanvānaṃ vyalokayat /
Halfverse: c    taṃ sudʰanvābravīt kruddʰo   brahmadaṇḍa iva jvalan
   taṃ sudʰanvā_abravīt kruddʰo   brahma-daṇḍa\ iva jvalan /62/

Verse: 63 
Halfverse: a    yadi vai vakṣyasi mr̥ṣā   prahlādātʰa na vakṣyasi
   yadi vai vakṣyasi mr̥ṣā   prahlāda_atʰa na vakṣyasi /
Halfverse: c    śatadʰā te śiro vajrī   vajreṇa prahariṣyati
   śatadʰā te śiro vajrī   vajreṇa prahariṣyati /63/

Verse: 64 
Halfverse: a    sudʰanvanā tatʰoktaḥ san   vyatʰito 'śvattʰa parṇavat
   sudʰanvanā tatʰā_uktaḥ san   vyatʰito_aśvattʰa parṇavat /
Halfverse: c    jagāma kaśyapaṃ daityaḥ   paripraṣṭuṃ mahaujasam
   jagāma kaśyapaṃ daityaḥ   paripraṣṭuṃ mahā_ojasam /64/

Verse: 65  {Prahlāda uvāca}
Halfverse: a    tvaṃ vai dʰarmasya vijñātā   daivasyehāsurasya ca
   tvaṃ vai dʰarmasya vijñātā   daivasya_iha_āsurasya ca /
Halfverse: c    brāhmaṇasya mahāprājña   dʰarmakr̥ccʰram idaṃ śr̥ṇu
   brāhmaṇasya mahā-prājña   dʰarma-kr̥ccʰram idaṃ śr̥ṇu /65/

Verse: 66 
Halfverse: a    yo vai praśnaṃ na vibrūyād   vitatʰaṃ vāpi nirdiśet
   yo vai praśnaṃ na vibrūyād   vitatʰaṃ vā_api nirdiśet /
Halfverse: c    ke vai tasya pare lokās   tan mamācakṣva pr̥ccʰataḥ
   ke vai tasya pare lokās   tat mama_ācakṣva pr̥ccʰataḥ /66/

Verse: 67  {Kaśyapa uvāca}
Halfverse: a    jānan na vibruvan praśnaṃ   kāmāt krodʰāt tatʰā bʰayāt
   jānan na vibruvan praśnaṃ   kāmāt krodʰāt tatʰā bʰayāt /
Halfverse: c    sahasraṃ vāruṇān pāśān   ātmani pratimuñcati
   sahasraṃ vāruṇān pāśān   ātmani pratimuñcati /67/

Verse: 68 
Halfverse: a    tasya saṃvatsare pūrṇe   pāśa ekaḥ pramucyate
   tasya saṃvatsare pūrṇe   pāśa\ ekaḥ pramucyate /
Halfverse: c    tasmāt satyaṃ tu vaktavyaṃ   jānatā satyam añjasā
   tasmāt satyaṃ tu vaktavyaṃ   jānatā satyam añjasā /68/

Verse: 69 
Halfverse: a    viddʰo dʰarmo hy adʰarmeṇa   sabʰāṃ yatra prapadyate
   viddʰo dʰarmo hy adʰarmeṇa   sabʰāṃ yatra prapadyate /
Halfverse: c    na cāsya śalyaṃ kr̥ntanti   viddʰās tatra sabʰā sadaḥ
   na ca_asya śalyaṃ kr̥ntanti   viddʰās tatra sabʰā sadaḥ /69/

Verse: 70 
Halfverse: a    ardʰaṃ harati vai śreṣṭʰaḥ   pādo bʰavati kartr̥ṣu
   ardʰaṃ harati vai śreṣṭʰaḥ   pādo bʰavati kartr̥ṣu /
Halfverse: c    pādaś caiva sabʰāsatsu   ye na nindanti ninditam
   pādaś ca_eva sabʰāsatsu   ye na nindanti ninditam /70/

Verse: 71 
Halfverse: a    aneno bʰavati śreṣṭʰo   mucyante ca sabʰā sadaḥ
   aneno bʰavati śreṣṭʰo   mucyante ca sabʰā sadaḥ /
Halfverse: c    eno gaccʰati kartāraṃ   nindārho yatra nindyate
   eno gaccʰati kartāraṃ   nindā_arho yatra nindyate /71/

Verse: 72 
Halfverse: a    vitatʰaṃ tu vadeyur ye   dʰarmaṃ prahlāda pr̥ccʰate
   vitatʰaṃ tu vadeyur ye   dʰarmaṃ prahlāda pr̥ccʰate /
Halfverse: c    iṣṭāpūrtaṃ ca te gʰnanti   sapta caiva parāvarān
   iṣṭāpūrtaṃ ca te gʰnanti   sapta ca_eva parāvarān /72/

Verse: 73 
Halfverse: a    hr̥tasvasya hi yad duḥkʰaṃ   hataputrasya cāpi yat
   hr̥ta-svasya hi yad duḥkʰaṃ   hata-putrasya ca_api yat /
Halfverse: c    r̥ṇinaṃ prati yac caiva   rājñā grastasya cāpi yat
   r̥ṇinaṃ prati yac caiva   rājñā grastasya ca_api yat /73/

Verse: 74 
Halfverse: a    striyāḥ patyā vihīnāyāḥ   sārtʰād bʰraṣṭasya caiva yat
   striyāḥ patyā vihīnāyāḥ   sa_artʰād bʰraṣṭasya ca_eva yat /
Halfverse: c    adʰyūḍʰāyāś ca yad duḥkʰaṃ   sākṣibʰir vihatasya ca
   adʰyūḍʰāyāś ca yad duḥkʰaṃ   sākṣibʰir vihatasya ca /74/

Verse: 75 
Halfverse: a    etāni vai samāny āhur   duḥkʰāni tridaśeśvarāḥ
   etāni vai samāny āhur   duḥkʰāni tridaśa_īśvarāḥ /
Halfverse: c    tāni sarvāṇi duḥkʰāni   prāpnoti vitatʰaṃ bruvan
   tāni sarvāṇi duḥkʰāni   prāpnoti vitatʰaṃ bruvan /

Verse: 76 
Halfverse: a    samakṣa darśanāt sākṣyaṃ   śravaṇāc ceti dʰāraṇāt
   samakṣa darśanāt sākṣyaṃ   śravaṇāc ca_iti dʰāraṇāt /
Halfverse: c    tasmāt satyaṃ bruvan sākṣī   dʰarmārtʰābʰyāṃ na hīyate
   tasmāt satyaṃ bruvan sākṣī   dʰarma_artʰābʰyāṃ na hīyate /76/

Verse: 77  {Vidura uvāca}
Halfverse: a    kaśyapasya vaco śrutvā   prahlādaḥ putram abravīt
   kaśyapasya vaco śrutvā   prahlādaḥ putram abravīt /
Halfverse: c    śreyān sudʰanvā tvatto vai   mattaḥ śreyāns tatʰāṅgirāḥ
   śreyān sudʰanvā tvatto vai   mattaḥ śreyāns tatʰā_aṅgirāḥ /77/

Verse: 78 
Halfverse: a    mātā sudʰanvanaś cāpi   śreyasī mātr̥tas tava
   mātā sudʰanvanaś ca_api   śreyasī mātr̥tas tava /
Halfverse: c    virocana sudʰanvāyaṃ   prāṇānām īśvaras tava
   virocana sudʰanvā_ayaṃ   prāṇānām īśvaras tava /78/

Verse: 79  {Sudʰanvovāca}
Halfverse: a    putrasnehaṃ parityajya   yas tvaṃ dʰarme pratiṣṭʰitaḥ
   putra-snehaṃ parityajya   yas tvaṃ dʰarme pratiṣṭʰitaḥ /
Halfverse: c    anujānāmi te putraṃ   jīvatv eṣa śataṃ samāḥ
   anujānāmi te putraṃ   jīvatv eṣa śataṃ samāḥ /79/

Verse: 80  {Vidura uvāca}
Halfverse: a    evaṃ vai paramaṃ dʰarmaṃ   śrutvā sarve sabʰā sadaḥ
   evaṃ vai paramaṃ dʰarmaṃ   śrutvā sarve sabʰā sadaḥ /
Halfverse: c    yatʰā praśnaṃ tu kr̥ṣṇāyā   manyadʰvaṃ tatra kiṃ param
   yatʰā praśnaṃ tu kr̥ṣṇāyā   manyadʰvaṃ tatra kiṃ param /80/

Verse: 81  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    vidurasya vaco śrutvā   nocuḥ kiṃ cana pārtʰivāḥ
   vidurasya vaco śrutvā   na_ūcuḥ kiṃcana pārtʰivāḥ /
Halfverse: c    karṇo duḥśāsanaṃ tv āha   kr̥ṣṇāṃ dāsīṃ gr̥hān naya
   karṇo duḥśāsanaṃ tv āha   kr̥ṣṇāṃ dāsīṃ gr̥hān naya /81/

Verse: 82 
Halfverse: a    tāṃ vepamānāṃ sa vrīḍāṃ   pralapantīṃ sma pāṇḍavān
   tāṃ vepamānāṃ sa vrīḍāṃ   pralapantīṃ sma pāṇḍavān /
Halfverse: c    duḥśāsanaḥ sabʰāmadʰye   vicakarṣa tapasvinīm
   duḥśāsanaḥ sabʰā-madʰye   vicakarṣa tapasvinīm /82/ (E)82



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.