ARMAZI
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 7
Previous part

Chapter: 6  
Line: 28  ზიარებისაჳს და განყოფილებისა ხუთთა ჴმათაჲსა


Paragraph: 2     
Line: 29    ზიარი უკუე არს ყოველთაჲ1 მრავალთათჳს შესმენილობაჲ.
Line: 30    ყოველთა შინა საქმეთა სამნი ესე იხილვებიან: არსებაჲ, იგივეობაჲ, სხუაობაჲ.
Line: 31    ხოლო არსებასა ვიტყჳ არა წინააღმდგომსა შემთხუევითთასა, არამედ
Line: 32    მყოფობასა რასმე თითოეულისასა, რომლისათჳს მყოფადცა ითქუმიან. ხოლო
Line: 33    აქუს იგივეობაჲცა, რამეთუ ვითარ ერთი არს ყოველთა დასაბამი, საჭირო არს
Line: 34    ყოველთა ზიარებისა ქონებაჲ ურთიერთას მიმართ. და კუალად /ვითარმედ2
Line: 35    მრავალ არიან ყოველნი მყოფნი, საჭირო არს სხუაობისაცა ყოფაჲ, რაჲთა მრავალ
Line: 36    იყვნენ, რამეთუ სადა სიმრავლე, მუნ სხუაობაჲცა არს.
Line: 37    ჯერ-არს უკუე წინამდებარეთაცა ხუთთა ზედა ძიებაჲ არსებისა, იგივეობისა
Line: 38    და სხუაობისაჲ. გარნა არსებისათჳს ეგერა თქუმულ არს პირველ (რამეთუ მყოფობად
Page: 88  
Line: 1    მათდა თქუა). ხოლო იგივეობისათჳს აწ იტყჳს, რაჲსათჳს ეზიარებიან
Line: 2    და რაჲსაებრ განეყოფვიან და შემძლებელ სადმე არიან უბუნებიერესად ეგერა
Line: 3    თქუმულთაგან მიწდომად ამათდა.

Paragraph: 3     
Line: 4    არამედ ვითარცა სიადვილისმოქენეთაგანისა ვისმე მიმართ წერს წიგნსა
Line: 5    (და ესე ცხად-არს სიადვილისაგან მისდამი მიწერილთა ხედვათაჲსა), თჳთცა გამომრჩეველი
Line: 6    თქუმულთაგან იტყჳს ამათ. და პირველად იტყჳს მათ, რომელნი
Line: 7    საზოგადოდ მიმდგომ არიან ყოველთა, რაჲთა /ერთი სხუათაგან თანაშეატყუას
Line: 8    სხუათა ოთხთა მიმართ და იტყჳს, რაჲსაებრ უკუე ეზიარებიან და რაჲსაებრ
Line: 9    განიყოფვიან.

Paragraph: 4     
Line: 10    უწყებულ იყავნ, ვითარმედ უკუეთუ განყოფილებათა რათმე წინამდებარეთასა
Line: 11    რაოდენმე გუნებავს სწავლაჲ, თუ რაოდენთა ჰყოფენ ესენი განყოფილებათა
Line: 12    ურთიერთასმიმართთა, ღონისა რაჲსმე ესევითარისაჲ თანაგუაც ჴუმევაჲ,
Line: 13    რამეთუ ჯერ-არს მოღებაჲ მცირისა რიცხჳსა მხოლოობითისაჲ და მრავალწილყოფაჲ
Line: 14    პირველითგანვე წინამდებარესა-ზედა, და ქმნილისა განკერძოებაჲ ორად
Line: 15    და ეგოდენთა თანშეთხზვათა ქმნისა თქუმაჲ, ვითარ ესე ხუთნი არიან ჴმანი ურთიერთას
Line: 16    მიმართ თანშეშჯილნი.

Paragraph: 5     
Line: 17    მიიღე მხოლოობითი ერთეული უნდოჲ -- ოთხი და ყავ ოთხგზის ხუთ და
Line: 18    იქმნებიან ოც. ამათი მიიღე ნახევარი, რომელ არს ათი და ეგოდენებად /იტყოდე
Line: 19    ქმნასა ხუთთა ურთიერთას მიმართ თანშეთხზულთა და თანშეშჯილთასა. ხოლო
Line: 20    მივიღებთ ერთეულსა უნდოსა, ვითარ იგივე თავისა მიმართ თჳსისა არ
Line: 21    თანმოიღებვის, არამედ სხუაჲ სხჳსა მიმართ. ხოლო ურთიერთას მიმართ ვამრავალწილებთ,
Line: 22    ვითარ ურთიერთასმიმართსა თანშეტყუებასა ვეძიებთ, ხოლო
Line: 23    ქმნილისა რიცხჳსა მივიღებთ ნახევარსა, ვითარ ქმნილისა მრავალწილობისაგან
Line: 24    შეემთხუევის მათვე ურთიერთას მიმართ შეახლებაჲ ორგზის, რამეთუ თითოეული
Line: 25    სამთაგანი სხუათა ოთხთა მიმართ მრავალწილ იქმნების, ვითარ-იგი ნათესავი
Line: 26    შემდგომთა მიმართ ოთხთა და კუალად სახე ნათესავისა მიმართ და სხუათა
Line: 27    სამთა. და შეემთხუევის ორგზის მისვე შეახლებისა ქმნაჲ თითოეულისაჲ. ამისთჳს
Line: 28    უკუე ქმნილისა რიცხჳსა ნახევარსა მოვიღებთ.



Subchapter: 1  
Line: 29  /არამედ გაპირებით ვიდრემე განუკუეთელთა,
Line: 30  ხოლო მე ორისა სიტყჳსაებრ გარეშემცველთაცა
Line: 31  განუკუეთელთასა


Paragraph: 1     
Line: 32    ყოვლად საჭიროდ იტყჳს ამათ შინა პორფირიოს, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ:
Line: 33    ნათესავნიცა და განყოფილებანი შეისმინებიან სახეთა და განუკუეთელთად
Line: 34    (რამეთუ ითქუმის სოკრატი ცხოვლადცა და კაცად), არამედ გაპირებით უკუე
Line: 35    სახეთად შეისმინებიან, ხოლო მეორისა სიტყჳსაებრ ამათძლითცა და -- განუკუეთელთად.
Line: 36    რამეთუ ვითარ კაცი ცხოველ არს, სოკრატიცა ცხოველ არს და ვითარ
Line: 37    კაცი სიტყჳერ არს, სოკრატიცა. ხოლო შეისმინებიან თჳსნიცა და შემთხუევითნი
Line: 38    სახეთა და განუკუეთელთანი, (რამეთუ ითქუმის მოცინარად კაცი და სოკრატ
Line: 39    და თეთრად კაცი და სოკრატ), არამედ გაპირებით სადმე განუკუეთელთანი,
Line: 40    ხოლო მეორისა სიტყჳსაებრ -- სახეთანი. რამეთუ არა საყოველთაოჲსა კაცისა
Line: 41    მოცინარ-ყოფისა/თჳს ვიტყჳთ [მოცინარობითა]დ თითოეულადთა (რამეთუ
Line: 42    საყოველთაოჲ კაცი უსხეულო არს და არა არს მოცინარობითი), არამედ
Line: 43    თითოეულადთა კაცთა მოცინარ-ყოფისათჳს საყოველთაოსაცა მოცინარად.
Line: 44    ვიტყჳთ ხოლო საყოველთაოდ მრავალთაშორისსა ანუ მრავალთაზედასა.
Page: 89  



Subchapter: 2  
Line: 1  ხოლო ზიარი ნათესავისა და განყოფილებისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 2    შემდგომად ხუთთა ერთბამად თანშეახლებისა ურთიერთას და თქუმისა,
Line: 3    რაჲსაებრ უკუე ეზიარებიან და რაჲსაებრ განეყოფვიან, ჰნებავს მიღებაჲ ერთისა
Line: 4    მათგანისაჲ და თანშეტყუებაჲ სხუათა ოთხთაჲ და ჩუენებაჲ, რაჲთა მიერ
Line: 5    ვიდრემე ზიარ არს ერთი სხუათა ოთხთა და რაჲთა განეყოფვის.



Subchapter: 3  
Line: 6  ხოლო ზიარი ნათესავთა და განყოფილებათაჲ
Line: 7  გარშემცველობაჲ სახეთაჲ


Paragraph: 1     
Line: 8    აწ თითოეულსა მოიღებს /და თანშეატყუებს თითოეულობისა მიმართ
Line: 9    სხუათაჲსა თჳსაგან ერთერთსა. და პირველად ნათესავსა მიიღებს განყოფილებისა
Line: 10    მიმართ და იტყჳს, რაჲსაებრ ეზიარებიან და რაჲსაებრ განიყოფვიან.



Subchapter: 4  
Line: 11  რაოდენნი შეისმინებიან ნათესავისა, ვითარცა
Line: 12  ნათესავისად


Paragraph: 1     
Line: 13    რაოდენნი შეისმინებიან ცხოველისად, ესენი შემდგომად ცხოველისა --
Line: 14    სახეთადცა და განუკუეთელთად. ეგრეთვე განყოფილებისაცა ზედა. აწ სადმე
Line: 15    ვითარ ცხოვლისასა შევასმენთ ნათესავობასა (რამეთუ ვიტყჳთ ცხოველსა ნათესავად),
Line: 16    ამისთჳს სახისაცა და განუკუეთელისად შეისმინოს. რამეთუ ესრეთ თუ
Line: 17    ესე, კაციცა და სოკრატი ნათესავ იყვნენ, რომელნი არა არიან. და ვითარ ნათესავი
Line: 18    დისჳლლა, კაციცა სადმე. ითქუმოდედ უკუე, ვითარმედ ამისთჳს ზიარად
Line: 19    დადვა პოფირიოს "ვითარცა ნათესავობაჲ" ნაცვალად ვითარმედ, ვითარცა
Line: 20    საქმისა და /არა სქესსა მქონებელისა, რამეთუ ნათესავი და დისჳლლაცა და
Line: 21    რაოდენნი ეგევითარებ, სქესსა ცხოველისასა ცხად-ჰყოფენ. რაოდენნი უკუე
Line: 22    ცხოველისა, ვითარცა ცხოველისად შეისმინებიან (რამეთუ ესეცა მასვე ცხადჰყოფს,
Line: 23    ვითარცა ნათესავისადო), იგი ყოველნი სახეთაცა და განუკუეთელთად
Line: 24    შეისმინნენ. ხოლო ნათესავობაჲ ცხოვლისა არა ვითარცა ცხოვლისაჲ შეისმინების,
Line: 25    არამედ სქესისაებრ, რამეთუ ითქუმის არცა ცხოველი ხოლო ნათესავად
Line: 26    კაცისა და ცხენისა და სხუათად, არამედ ფერითა ნათესავად თეთრისა
Line: 27    და მმელნობისა და სხუათად.

Paragraph: 2     
Line: 28    და ეგრეთვე სხუათაცა კატიღორიათა შინა ჰპოო. ვინაჲცა ნათესავი ცხოველისა
Line: 29    არა ვითარცა ცხოველისად შეისმინების, არამედ, თუ რომელი სქესი
Line: 30    მიუღიეს მის ქუეშეთა მიმართ და ამისთჳს არ შეისმინების სახეთათჳს და
Line: 31    განუკუეთელთა.

Paragraph: 3     
Line: 32    და ესევე სიტყუაჲ /არს განყოფილებასაცა ზედა, ვითარმედ რაოდენნი განყოფილებისა,
Line: 33    ვითარცა განყოფილებისა და არა სქესსა ცხადმყოფელისად შეისმინებიან,
Line: 34    ეგოდენნივე მის ქუეშეთა სახეთა ყოველთად.



Subchapter: 5  
Line: 35  ხოლო ზიარი მოსპობილისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 36    ორნი კანონნი არიან ბუნებით უპირველესთანი: თანმომსპობელობაჲ ვიდრემე,
Line: 37    არ თანმოსპობილობაჲ ხოლო, და თანშემოტანებაჲ ვიდრემე, არ თანშემოტანებულობაჲ
Line: 38    გარნა.



Subchapter: 6  
Line: 39  ხოლო თჳს ნათესავისა სამრავლოდ შესმენილობაჲ,
Line: 40  რომელი განყოფილებისადცა


Paragraph: 1     
Line: 41    წარმომეტყუელი, რაჲთა ზიარად გამოაჩინოს ნათესავი და განყოფილებაჲ,
Line: 42    აწ იტყჳს, რაჲთა განიყოფვიან. ხოლო ორგუარად ჯერ-არს აქა მოღებაჲ
Page: 90  
Line: 1    განყოფილებათაჲ, რამეთუ თქუმულ არს, ვითარმედ ორგუარად იხილვებიან
Line: 2    განყოფილებანი: ანუ ვითარცა შემადგინებელნი და /შემასრულებელობითნი
Line: 3    სახეთანი, ანუ ვითარცა განმწვალებელობითი ნათესავთაჲ. ჯერ-არსო უკუ
Line: 4    იტყჳს, მოხუმაჲ განყოფილებათაჲ არა შემადგინებელობითთაჲ (რამეთუ იგინი
Line: 5    არღა მერმე, ვითარცა ნათესავთანი, არიან განყოფილებანი, არამედ ვითარცა
Line: 6    სახეთანი) და რამეთუ ესე არა არიან ნათესავთანი. და მარტივად განმწვალებელობითთაჲ
Line: 7    ჯერ-არს მოხუმაჲ, რამეთუ ესენი უმეტესობით ცხოველისანი
Line: 8    არიან, ვითარ შემასრულებელობითთა და უდარესთათჳის არიან.



Subchapter: 7  
Line: 9  და შემთხუევითიცა ეგრეთვე უდარესთათჳს


Paragraph: 1     
Line: 10    და შემთხუევითიცა მრავლისა ნათესავისა ზედა მოიღებვის, რამეთუ მელნობაჲ
Line: 11    არა მარტოდ ცხოველსა, არამედ უსულოთაცა ზედა. ვითარ უკუე უდარესთძლითობასა
Line: 12    ვიტყჳთ, არამედ მისვე ნათესავისაქუეშეთა, ვითარ-იგი შემთხუევითი
Line: 13    ცხოველთშორისი უდარეს /არს ცხოვლისა, რამეთუ მელნობაჲ არა
Line: 14    ყოველთა ცხოველთად არს. და ნერგთშორისი უდარეს არს ნერგისა.



Subchapter: 8  
Line: 15  მერმეცა ნათესავსა ძალითა გარეშეუცავს
Line: 16  განყოფილებაჲ


Paragraph: 1     
Line: 17       თქუმულ არს, რამეთუ ეგერა, ვითარმედ: პერიპატოელთაებრ განყოფილებანი
Line: 18    ძალითა არიან ნათესავთა შორის უპირველეს მათ ქუეშეთა სახეთასა.



Subchapter: 9  
Line: 19  მერმეცა ნათესავი უკუე ერთ თითოეულისა სახისა
Line: 20  შორის


Paragraph: 1     
Line: 21       სხუაჲ განყოფაჲ1 ნათესავისა და განყოფილებისაჲ, რამეთუ ესე უკუე ერთ
Line: 22    არს, ხოლო იგინი -- მრავალ თითოეულისა სახისა შორის.



Subchapter: 10  
Line: 23  და ნათესავი სადმე ჰგავს ნივთსა


Paragraph: 1     
Line: 24       თქუმულ არს, ვითარმედ მრავალთა შორის ნათესავი უფროჲსღა ბუნებითსა
Line: 25    ჰგავს ნივთსა, ხოლო განყოფილებაჲ არს დამმორფველი მიმდგომთა და
Line: 26    სხუათა ზოგადთაჲ*.

Paragraph: 2     
Line: 27       იტყჳს, ვითარმედ: სხუანიცა სადმე არიან ზიარნი მათნი /და განთჳსებულნი,
Line: 28    ხოლო კმა არიანვე ესენი. რამეთუ არს ზიარი მათი არსებითობაჲცა, რამეთუ
Line: 29    ვითარცა არსებითი არს ნათესავი, ეგრეთვე -- განყოფილებაჲცა. ზიარი არს
Line: 30    მათი თანმოსახელეობითცა შესმენაჲ, რამეთუ ვითარ-იგი ნათესავი თანმოსახელედ
Line: 31    მისქუეშეთად შეისმინების, ეგრეთვე განყოფილებაჲცა. ხოლო არს თნ́სიცა
Line: 32    თითოეულისაჲ თჳნიერ თქუმულთასა, რამეთუ ნათესავი ვიდრემე, ვითარ-იგი
Line: 33    ცხოველი, სხუა ნათესავსა თანა არ შეეთხზვის შეერთებისა მიერ შესასრულებელად
Line: 34    რაჲსამე, ხოლო განყოფილებანი თახშეითხზვიან, ვითარ "სიტყჳერი,
Line: 35    მოლუდავი, გონებისა და ზედმიწევნულობისა და ჴელოვნებისა შემწყნარებელობითი"
Line: 36    და შეიქმან კაცსა.
Page: 91  



Subchapter: 11  
Line: 1  ხოლო ნათესავსა და სახესა ზიარად ვიდრემე
Line: 2  აქუსყე1 სამრავლოდ შესმენილობაჲ, თქუმულ არს


Paragraph: 1     
Line: 3    თანშემტყუებელი2 ნა/თესავისაჲ განყოფილებისა მიმართ და მეტყუელი
Line: 4    რაჲსაებრ უკუე ზიარ არიან და რაჲსაებრ განიყოფვიან, თანშეატყუებს3 აწ ნათესავსა
Line: 5    სახისა მიმართ და იტყჳს, რაჲ აქუსყე4 ზიარი.



Subchapter: 12  
Line: 6  ხოლო მოიღებვოდედ სახე, ვითარცა სახე


Paragraph: 1     
Line: 7    კეთილად "ვითარცა სახეო", რაჲთა არა უსახეესი მოიღო (რამეთუ ესე
Line: 8    არღა მერმე სამრავლოდ შეისმინების) ანუ ურთიერთას, ვითარცა ურთიერთასი.
Line: 9    რამეთუ ურთიერთასი სახეცა არს და ნათესავიცა შემდგომთა მისთაჲ და
Line: 10    იპოების კუალად ნათესავად. არამედ დაღათუ ურთიერთასთაგანი5 იყოს, ვითარცა
Line: 11    სახე მიიღე იგი და ნუ მერმე, ვითარცა ნათესავი, რაჲთა თანშეშჯაჲ
Line: 12    ჰყო სახისა და ნათესავისაჲ და არა ორთავე ნათესავთაჲ.



Subchapter: 13  
Line: 13  ხოლო ზიარი არს მათი უპირველეს ყოფაჲცა


Paragraph: 1     
Line: 14    ამისთჳს წინდააწესა ზიარი მე/ტყუელმან მრავალთათჳს შესმენისამან,
Line: 15    რაჲთა თქუას, ვითარმედ: უპირველეს არიან მათსა, რომელთად შეისმინებიან.



Subchapter: 14  
Line: 16  მერმეცა ნათესავთა პირველწინმდებარეობაჲ
Line: 17  ჯერ-არს


Paragraph: 1     
Line: 18    რამეთუ ცხოველი, ვითარცა ითქუა, ვითარცა ნივთი წინშეგუამდების და
Line: 19    მიმღებელი სიტყჳერისა და მოკუდავისაჲ, შეიქმს კაცსა.



Subchapter: 15  
Line: 20  მერმეცა ცხოველი სადმე ნათესავი, ხოლო კაცი
Line: 21  -- სახე. უპირველეს უკუე ბუნებით ნათესავნი*


Paragraph: 1     
Line: 22    ორნი კანონნი არიან, ვითარცა ეგერა ვთქუთ, რომელთა მიერ განირჩევიან
Line: 23    ბუნებით უპირველესნი. და არს პირველი უკუე, რომელი იტყჳს პირველმყოფად
Line: 24    თანმომკლველსა სადმე, არ თანამოკლულსა ხოლო. ვითარ-იგი ცხოველი
Line: 25    მოკლული ვიდრემე თანამოჰკლავს კაცსა, ხოლო კაცი მოკლული არა თანამოჰკლავს6
Line: 26    ცხოველსა. უპირველეს უკუე ბუნებით არს ნათესავი /სახისასა.
Line: 27    მეორე კანონი არს, რომელი იტყჳს ბუნებით უპირველეს ყოფად თანშემოტანებულსა
Line: 28    ვიდრემე, არა თანაშემომტანებელსა ხოლო. ვითარ-იგი კაცი რაჲ
Line: 29    იყოს, განაღა თანშემოიტანების ცხოველიცა, ხოლო ცხოველი რაჲ იყოს, არ
Line: 30    საჭირო არს თანშემოტანებაჲ კაცისაჲ. და აქაცა უპირველეს არს ბუნებით ნათესავი
Line: 31    სახისასა, რამეთუ ნათესავისა ყოფასა არა თანშემოიტანებს სახესაცა,
Line: 32    ხოლო სახე და-თუ-იდვას თანშემოიტანებს ნათესავსაცა.
Page: 92  



Subchapter: 16  
Line: 1  ხოლო სახენი ნათესაჳთა ამრავალწილებენ


Paragraph: 1     
Line: 2    რამეთუ სახესა ჰქონან მოქმედებით შემასრულებელობითნი მისნი განყოფილებანი,
Line: 3    არა აქუნდენ რაჲ ნათესავსა განყოფილებანი მოქმედებით
Line: 4    პერიპატოელთაებრ.



Subchapter: 17  
Line: 5  ხოლო ნათესავისა და თჳსისა ზიარი უკუე
Line: 6  შედგომილობაჲ სახეთაჲ


Paragraph: 1     
Line: 7    თანშემტყუები სახისა მიმართ ნათესავისაჲ თანშეა/ტყუებს აწ მას თჳსისა
Line: 8    მიმართ, ხოლო "შედგომილობად" ითქუმის ანუ უფროჲსი უმცროჲსისა საჭიროობით,
Line: 9    ვითარ კაცისა -- ცხოველი (რამეთუ უკუეთუ კაცი, და ცხოველიცა),
Line: 10    ანუ სწორი სწორისა, ვითარ კაცისა კუალად მოცინარობითი, რამეთუ უკუეთუ
Line: 11    კაცი, მოცინარობითიცა.



Subchapter: 18  
Line: 12  ხოლო ზიარი თანმოსახელეცა


Paragraph: 1     
Line: 13    აჰა, ამის თანმონათესვეობისათჳს1 ვიტყოდე საშუალზღვართა ყოფისა
Line: 14    თჳსისა არსებითთა და არსებისზედათაჲსა და უფროჲსღა არსებისზედათა უმახლობელეს
Line: 15    ყოფასა მისსა.



Subchapter: 19  
Line: 16  ხოლო განეყოფვის, რამეთუ ნათესავი უკუე უპირველეს,
Line: 17  ხოლო უკუანაჲსკნელ არს თჳსი


Paragraph: 1     
Line: 18    მეტყუელი რაჲსაებრ ეზიარებიან ურთიერთას, იტყჳს რაჲსაებრ განიყოფვიანცა
Line: 19    და "უპირველესად" იტყჳს არა ჟამითა, არამედ ბუნებითა.
Line: 20    რამეთუ მოსპობილნი ნათესავნი თანმოსპობენ სახეთა, რომელთანი არ/იან
Line: 21    თჳსნი, რამეთუ მოისპნენ რაჲ ნათესავნი, მოისპობვიან თჳსნიცა საშუალობითა
Line: 22    სახეთაჲთა. რამეთუ მოსპობასა კაცისასა თანმოისპობვის მოცინარობითი, და
Line: 23    ესე სამართლად! რამეთუ უკუეთუ მოსპობითა სახეთაჲთა მოისპობვიან თჳსნიცა,
Line: 24    ხოლო მოსპობითა ნათესავთაჲთა მოისპობვიან სახენიცა, მრავლად უფროჲს
Line: 25    მოისპნენ რაჲ ნათესავნი, მოისპნენ თჳსნიცა.



Subchapter: 20  
Line: 26  ხოლო განეყოფვის ნათესავი შემთხუევითსა


Paragraph: 1     
Line: 27    უმრავლესობით განყოფილთათჳს ურთიერთას, ვითარი აქუს ნათესავსა
Line: 28    და შემთხუევითსა, ზიარობისა უკუე თქუმაჲ ძნელ არს, ვითარ მცირედი არს
Line: 29    ზიარებაჲ, ხოლო განყოფილებისაჲ -- ადვილ (რამეთუ მრავლად განკიდეებულნი
Line: 30    მრავალთა მიერ განჰყოფენ თავთა თჳსთა), ვითარ-იგი მრავლად დაა/ხლებულთაგანთათჳს
Line: 31    განყოფილებისა უკუე თქუმაჲ ძნელ, ხოლო ზიარობისაჲ ადვილ
Line: 32    არს. ვითარ-იგი ზიარობასა სადმე თქუმაჲ მგლისაჲ და ძაღლისა და ცხენისა და
Line: 33    ქათმისა და ტრედისასა ადვილ არს, ხოლო განყოფილებასა -- არა ადვილ.
Line: 34    კუალად რაჲსაებრ უკუე განეყოფვის კაცი ჯინჭველსა, არა ძნელ და ღონიერ,
Line: 35    არს თქუმად, ხოლო რაჲსაებრ ზიარ არიან -- ძნელ. და მარტივად, შორად
Line: 36    მყოფთა სადმე ურთიერთას და მრავლად განკიდეებულთა ზიარებაჲ ვიდრემე
Line: 37    კნინოდენი აქუს, ხოლო მრავალი -- განყოფილებაჲ. ხოლო არმრავლად განკიდეებულთა,
Line: 38    არამედ მახლობელთა ურთიერთას, მცირედი უკუე მოუგიეს განყოფილებაჲ,
Line: 39    ხოლო მრავალი -- ზიარობაჲ. ვითარ უკუე ესრეთ ნათესავიცა და
Page: 93  
Line: 1    შემთხუევითი მრავლად აშორვენ ურთიერთ/თას, მცირედი სადმე არს ზიარობაჲ
Line: 2    მათი, ხოლო მრავალი -- განყოფილებაჲ. ვინაჲცა ერთი მხოლოჲ ზიარობაჲ
Line: 3    მათი გარდმოსცა პორფირიოს, ხოლო სხუაობანი -- მრავალნი. რამეთუ
Line: 4    განვრცომასა და შეკნინებასა ზედმიითუალავს თანქონებაჲ შემთხუევითთაჲ*.
Line: 5    რამეთუ კაცსა და ცხენსა და სხუათა სახეთა სწორობით თანა-აქუს ცხოველისა
Line: 6    (რამეთუ სწორებით ცხოველ არიან), ხოლო სხეულთა არა სწორებით თანა აქუს
Line: 7    თეთრისა ანუ მმელნობისა, რამეთუ ითქუმიან უფროჲს-ყოფად და უმცროჲს
Line: 8    თეთრი და მმელნობი.



Subchapter: 21  
Line: 9  ნათესავი უკუე, რომლითა სხუათა განეყოფვის


Paragraph: 1     
Line: 10    ჰნებავს პორფირიოსს ჩუენებად აქა, რავდენნი იქმნებიან სქესნი ურთიევნულ
Line: 11    მიმართ გარდაცვალებისაგან ხუთთაჲსა, რამეთუ თქუა, ვითარმედ: იქმნებიან
Line: 12    სქესნი, არა ვითარ ვინ ჰგონოს, ოცნი ორგზის თანშეტყუებისათჳს /თითოეულისა
Line: 13    ხუთთაგანისა სხუათა მიმართ ოთხთა. და მისცემს ღონისძიებასა,
Line: 14    რომელი ეგერა პირველ აღვწერეთ, რომლისა მიერ ვჰპოებთ, რაოდენ იქმნებიან
Line: 15    სქესნი წინამდებარეთანი, რამეთუ იტყჳს, ვითარცა ეგერა თქუმულ არს
Line: 16    ჩუენ მიერ, ვითარმედ: ჯერ-არს წინადადებულთა1 საზღვართაგანისა რიცხუსა
Line: 17    მრავალწილ-ქმნაჲ კნინსა ზედა ერთეულსა და ქმნილთასა მირებაჲ ნახევარსა
Line: 18    და ეგოდენად თქუმაჲ ქმნასა სქესთასა. ვითარ-ესე წინამდებარესა ზედა უღირდა
Line: 19    მრავალწილ-ყოფაჲ ხუთსა ერთეულსა ზედა კნინსა ოთხსა და შეიქმნებიან
Line: 20    ოცად. მერმე ნახევარნი ამათნი შეიქმნებიან ათად. ესოდენებ სადმე იქმნებიან
Line: 21    ურთიერთასმიმართნი სქესნი ხუთთანივე. ხოლო მიზეზი, რომლისათჳს გუარსა
Line: 22    ამას ვჰყოფთ, არს ესე: საჴმარ-არს თითოეულისა ხუთთაგანისა თანშეტყუებაჲ
Line: 23    სხუათა /ოთხთა მიმართ. ამისთჳს ხუთგზის2 ვჰყოფთ ოთხთა და იქმნებიან
Line: 24    სქესნი ოც. ხოლო ვითარ შეხუდების ორგზის მოხუმაჲ მათვე სქესთაჲ, ამისთჳს
Line: 25    შევიქმთ ნახევარსა. რამეთუ თანშემტყუებნი ნათესავისანი ოთხთა მიმართ სხუათა,
Line: 26    ცხად-არს, ვითარმედ განყოფილებისაცა მიმართ თანშევატყუებთ მას. ვინაჲცა
Line: 27    უკუეთუ განყოფილებაჲ სხუათა ოთხთა თანაშევატყუათ, შემემთხუევის
Line: 28    ჩუენ ორგზის მოღებაჲ თანშეტყუებასა ნათესავისასა განყოფილებისა მიმართ.
Line: 29    ესრეთვე სხუათაცა ზედა.

Paragraph: 2     
Line: 30       ხოლო არს სხუაჲცა კანონი, რომლისაებრ ვისწავებთ, რაოდენნი იქმნებიან
Line: 31    სქესნი წინამდებარეთა საზღვართანი. რამეთუ იყვნენ თუ რაჲმე საზღვარნი
Line: 32    და შეეძინნენ3 სხუანი, თითოეულსა საზღვარსა ეგოდენნი შეეძინებიან სქესნი,
Line: 33    რაოდენნი იყვნეს წინამდებარენი საზღვარნი, /ვითარ-იგი [პირველისაჲ
Line: 34    არა არს] სქესი, ხოლო უკუეთუ შეეძინოს სხუაჲ საზღვარი, იქმნების ერთი
Line: 35    სქესი, ვითარ ერთი იყო4 საზღვარი წინამდებარე. კუალად სხუაჲღა თუ შეეძინოს,
Line: 36    ორნი შეეძინებიან სქესნი, რავდენნი იყვნეს წინამდებარენი საზღვარნი.
Line: 37    იქმნებიან უკუე ყოველნი სქესნი სამ. ხოლო უკუეთუ სხუაჲ საზღვარი შეეძინოს,
Line: 38    შეეძინებიან სამნი სქესნი და იქმნებიან ყოველნი სქესნი ექუს. ხოლო
Line: 39    სხუაჲ თუ საზღვარი შეეძინოს, ოთხნი შეეძინებიან საზღვარნი, ვიდრე ქმნამდე
Line: 40    ხუთთა საზღვართა სქესებსა ყოველსა ათ5.

Paragraph: 3     
Line: 41       და სხუებრცა, თითოეულისა ხუთთაგანისაჲ სხუათა ოთხთა მიმართ თანშეტყუებაჲ
Line: 42    საჴმარ-არს, ვინაჲცა ნათესავი სხუათა ოთხთა მიმართ თანშეტყუებული
Page: 94  
Line: 1    შეიქმს სქესთა ოთხთა. ხოლო განყოფილებაჲ ნათესავისა მიმართ ვიდრემე
Line: 2    ეგერა თანშეტყუებულ არს, /[ოდეს ნათესავი] თანშეიტ[ყუე]ბოდა1 მისსა
Line: 3    მიმართ, ხოლო სხუათა სამთა მიმართ თანშეტყუებული, შეიქმს სქესთა სამთა,
Line: 4    ვიდრე ქმნადმდე სქესთა შჳდთა. კუალად სახე ნათესავისა მიმართ და
Line: 5    განყოფილებისა ეგერა თანშეტყუებულ არს, ვითარცა იგინი ამას თანა, ხოლო
Line: 6    სხუათა ორთა მიმართ თანშეუტყუებული, შეიქმს სქესთა ორთა, ვიდრე ქმნამდე2
Line: 7    სქესთა ცხრათა. კუალად თჳსი ნათესავისა მიმართ ვიდრემე და განყოფილებისა
Line: 8    და სახისა ეგერა თანშეუტყუებელ არს, ხოლო შემთხუევითისა მიმართ
Line: 9    თანშეტყუებული შეიქმს სქესსა ერთსა, ვიდრემდის ყოველნი იქმნებიან
Line: 10    ათ. ხოლო შემთხუევითსა არცერთისაჲ აქუს თანაშეტყუებაჲ, რამეთუ ეგერა
Line: 11    თანშეტყუებულ არს ყოველთა მიმართ, ოდეს იგინი ამისდა მომართ თანშეიტყუებოდეს.
Line: 12    ცხად-არს უკუე, ვითარმედ ყოველნი სქესნი /იქმნებიან ოთხ, სამ,
Line: 13    ორ, ერთ: ნათესავისანი3 სადმე ოთხ და განყოფილებისანი სამ, ხოლო სახისანი
Line: 14    ორ და თჳსისანი ერთ. ვინაჲ ყოველნი იქმნებიან ათ.

Paragraph: 4     
Line: 15          ნათესავი*
Line: 16          განყოფილებაჲ
Line: 17          ნათესავი4
Line: 18          სახე            აქა იქმნნეს
Line: 19          ნათესავი         სქესნი ოთხ.
Line: 20          თჳსი
Line: 21          ნათესავი
Line: 22          შემთხუევითი
Line: 23    ი̃ სახე
Line: 24          განყოფილებაჲ
Line: 25          თჳსი            აქა იქმნნეს
Line: 26          განყოფილებაჲ5         სქესნი სამ.
Line: 27          შემთხუევითი
Line: 28          [განყოფილებაჲ]6
Line: 29          სახე            აქა იქმნნეს
Line: 30          თჳსი            სქესნი ორ.
Line: 31          სახე
Line: 32          შემთხუევითი
Line: 33    კ̃ თჳსი                  აქა კუალად მერმე
Line: 34          შემთხუევითი         მეოთხედ
Line: 35                      იქმნა სქესი ერთ



Subchapter: 22  
Line: 36  აწ უკუე ზიარი განყოფილებისა და სახისაჲ არს


Paragraph: 1     
Line: 37    გარდავიდა ზიართა მიმართ და თჳსთა განყოფილებისა და სახისათა და მათ
Line: 38    ზედა დააცხრობს სიტყუასა.
Page: 95  


Subchapter: 23  
Line: 1  ხოლო თჳს განყოფილებისა ვიდრემე
Line: 2  რომელირაჲარსობისა შორის შესმენაჲ


Paragraph: 1     
Line: 3    რომლისათჳს უღონოებდამცა ვინ, თჳთვე სწორებით აღჰჴსნის. რამეთუ
Line: 4    /იტყჳს: რაჲსათჳს სახე ვიდრემე რასაშინაობით შეისმინების, ხოლო განყოფილებაჲ
Line: 5    -- რომელირაჲარსობით? და რამეთუ კაცი რომელ რადმე ცხოველად
Line: 6    ითქუმის, რამეთუ ვიტყჳთ: რაჲ არს სოკრატი? ცხოველი*1 ვითარმედ კაცი.
Line: 7    ვინაჲ სახეცა რომელირაჲარსობისა შორის შეისმინების. იტყჳს უკუე, ვითარმედ:
Line: 8    სახეცა რომელი-რაჲ არს, გარნა არა მარტივად, არამედ ვითარ-იგი თანააქუს
Line: 9    განყოფილებათა. რაჲარსობისაშორისი უკუე შესმენაჲ ნათესავთაგან
Line: 10    აქუს სახეთა, ხოლო რომელირაჲარსებისშორისი -- განყოფილებათაგან, რამეთუ
Line: 11    "რომელ ცხოვლობასა" კითხულნი, ვიტყჳთ: სიტყჳერი, მოკუდავი. ვინაჲცა
Line: 12    განყოფილებათა ვიდრემე თავით თჳსით აქუსყე რომელი, ხოლო სახეთა --
Line: 13    განყოფილებათათჳს, რამეთუ რომელიმე უკუე ცხენი რომელსამე ვირსა შეერთო*2
Line: 14    მარტივი /სადმე "სიტყჳერი" მარტივსა "მოკუდავსა" თანდადებული,
Line: 15    შეიქმს კაცსა, ხოლო საყოველთაოჲ კაცი1, თანდადებული სხუასა ვისმე თანა,
Line: 16    არას შეასრულებს. ხოლო უკუეთუ იქმნების კერძოვირი ცხენისაგან და ვირისა,
Line: 17    არღა მერმე საყოველთაოთა, არამედ კერძოობითთაგან, რამეთუ რომელიმე
Line: 18    ცხენი შეყოფილი მის რომლისამე ვირისაჲ, შეიქმს კერძოვირსა. და სხუებრცა7
Line: 19    განყოფილებანი სადმე, თანმყოფნი ქმნისათჳს ერთისა სახისა, არარას მვნებელნი
Line: 20    ერთმანერთისა მიერ, თითოეული სცავს არსებასა თჳსსა. ვითარ-იგი
Line: 21    თანმოვიდეს ქმნისათჳს ერთისა სახისა კაცისაჲსა: სიტყჳერი და მოკუდავი და
Line: 22    გონებისა და ზედმიწევნულობისა შემწყნარებელობითი, და არაჲ ივნეს. ხოლო
Line: 23    ცხენი რაჲ და ვირი თანმოვიდეს და კერძოვირი შეასრულეს, რამეთუ არა იყ/ვნეს
Line: 24    სახენი, არამედ განუკუეთელნი, არცა ბუნებაჲ თჳსი უქცეველად დაიცვეს
Line: 25    კერძოვირისა შორის, რამეთუ სხუაჲ რაჲმე თჳნიერ ორთასავე არსებისა
Line: 26    თითოეულისაჲსა განხრწნითა იქმნა. რომლისათჳსცა სახე სახისა არ თანშემოვალს.
Line: 27    ხოლო თჳსი ერთისა სახისა ქუეშე არს*3, მხოლოჲსა და ყოვლისად და
Line: 28    მარადის მყოფი. და განყოფილებაჲ სადმე წინაღუდგომელ არს*4, რამეთუ
Line: 29    არცა სიტყჳერისა უფროჲს არს სიტყჳერი ანუ უმცროჲს, ხოლო მმელნობსა
Line: 30    მმელნობისა უკნინესადცა ვიტყჳთ. ხოლო დაღათუ უსიტყჳერესად სხუასა
Line: 31    სხჳსაგან ვიტყჳთ, გარნა არა სიტყჳერსა არსებასა დავჰნიშნავთ, არამედ სწავლულებათა.
Line: 32    შინა სიტყჳერებითსა ანაგებსა, რომელიცა სიმარჯუე არს სულისა.
Line: 33    შეურევნელ სადმე წინააღმდგომნი და წინაუკუმონი განყოფილებანი*5.






Next part


This text is part of the ARMAZI edition of Ammonius, In Aristotelem commentaria.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.