ARMAZI
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 8
Previous part

Book: Arist.Cat.Comm.  
In Aristotelis categorias commentarius



Page: 96  
Line: 1  ამმონიუ ერმისისა მოსაჴსენებელი "ათთა
Line: 2  კატიღორიათადმი" არისტოტელისთა

Chapter: 0  
Line: 3  [წინასიტყვაობა]


Paragraph: 2     
Line: 4       ვითარცა არისტოტელისსა შინაგან ქმნაჲ გუნებავს ფილოსოფოსობასა1,
Line: 5    მოვედ ამისდა მიმართ თანამოქმედნი რაჲმე ჩუენნი ვიძინეთ.

Paragraph: 3     
Line: 6       ხოლო არიან ესენი რიცხჳთ ათ: ა. პირველად, თუ ვინაჲ არიან სახელნი
Line: 7    ფილოსოფოსურთა წვალებათანი; გ. მეორედ, რაჲ არს განწვალებაჲ
Line: 8    არისტოტელებრთა აღწერილთაჲ; გ. მესამედ, ვინაჲ დაიწყებვიან არისტოტელებრნი
Line: 9    ნაწერნი; დ. მეოთხედ, რაჲ აღმოჩინებული ჩუენდა საჴმარი არისტოტელურისაგან
Line: 10    ფილოსოფოსობისა; ე. მეხუთედ, რანი მიმყვანებელნი ამისდა
Line: 11    მიმართ; ვ. მეექუსედ, ვითარ უღირს განმზადებულ-ყოფაჲ მსმენელსა ფილიოსოფოსისა
Line: 12    სიტყჳსასა; ზ. მეშვიდედ, რაჲ არს სახე წარმ/ოთქუმისაჲ;
Line: 13    ჱ. მერვედ, რაჲსათჳს2 ჩანს ფილოსოფოსი მომმარჯუებელად უცხადოობისა;
Line: 14    თ. მეცხრედ, რომლისაჲ ჯერ-არს და რაოდენ წინამიღებაჲ თითოეულისაჲ
Line: 15    არისტოტელებრთაგან აღნაწერთა3; ი. მეათედ, ვითარ ჯერ-არს ყოფად
Line: 16    მთარგმანებელი მათი.

Paragraph: 4     
Line: 17       აწ უკუე, ვითარცა აღვრიცხუენით ესენი, მოვედით4 მეძიებელთა თითოეულისათა,
Line: 18    რაოდენ შესაძლებელ ჩუენდა იყოს განვაცხადნეთ.

Paragraph: 5     
Line: 19       სახელ-იდებიან ვიდრევე უკუე წვალებანი ფილოსოფოსთანი ვიეთგანვე
Line: 20    შჳდად, რამეთუ ანუ წვალებისმთავართაგან, ვითარ-იგი პითაღორელნი ითქუმიან
Line: 21    და ეპიკურელნი და დიმოკრატელნი პითაღორიაჲს და ეპიკუროჲს და დიმოკრატოჲსგან
Line: 22    დაწყებასა წვალებათასა თითოეულად შემტკიცებითა; ანუ მამულისაგან
Line: 23    დამწყებელთაჲსა, ვითარ-იგი*... /დნელნი, რამეთუ უკუეთუ არმცოდნელნი
Line: 24    სადმე არსადა ვირწმუნოთ თქუენი სიუცბით ჴმამყოფელთაჲ, ხოლო
Line: 25    უკუეთუ მცოდნელნი, არს ვიდრემე მიწდომაჲ. ხოლო იტყოდეს იგინი არ-ყოფასა
Line: 26    მიწდომისასა სიტყჳსა ამის მჴუმეველნი. უკუეთუ ჰგულავს ყოფაჲ მიწდომასა,
Line: 27    უჴმს მეცნავსა თანშეტყუებაჲ ცნობილისაჲ, ხოლო უკუეთუ ჰგულავს
Page: 97  
Line: 1    თანშეტყუებაჲ, უჴმს ცნობილსა მდგომარეობაჲ და მარადის ეგრეთვეობის ქონებაჲ,
Line: 2    ანუ უკუეთუ იძრვის1 საცნობელი, თანაიძრვოდედ მცნობელი და შეუდეგინ
Line: 3    მას. ვინაჲცა უკუეთუ საქმენი არა დგანან, არამედ მარადის იძრვიან და ძრვასა
Line: 4    მათსა ვერ შემძლებელ არს თანაძრვად და თანშედგომად სული ჩუენი, საჭირო
Line: 5    არს ყოფაჲ მიუწდომელობისაჲ. რამეთუ ვიდრემე უკუე იძრვი/ან საქმენი
Line: 6    და მარადის დინებასა და წარდინებასა შინა არიან, ესე იგი არს, დენასა და
Line: 7    შეცვალებასა, მართლიად2 იტყოდეს, რომლისათჳს და ძუელთაცაგანმან ვინმე
Line: 8    თქუა რაჲ, ვითარმედ: "მასვე მდინარესა შინა არა არს ორგზის შესლვაჲ მასვე
Line: 9    წყალსა". სხუამან თქუა მისდამი ნანდჳლ მახჳლითა გაგონებითა, ვითარმედ:
Line: 10    "არცა ერთგზის, რამეთუ მყის შთაყოფასა თანა ფერჴისასა, თანაწარჰვალს მას
Line: 11    წყალი პირველ შთასვლისა მისდამი ნეშტისა სხეულისა". ესე უკუე სადმე, ვითარცა
Line: 12    ვიტყოდე, მართალი თქუას, ხოლო ვითარმედ სული ჩუენი ვერ შემძლებელ
Line: 13    არს შედგომად ამათდა, ამას ტყუიან. რამეთუ აღმოაჩინა საღმრთომან
Line: 14    პლატონ, ვითარმედ უმოსწრაფესნი სულთანი არა ხოლო უკუანაგან მათსა
Line: 15    შევლენ, არამედ სიმაღლესა ძრვისა3 მისისასა მიწევნულნი წინაუსწრობენ და
Line: 16    ესრე/თ4 ენადგმებიან და ეთანმდგომებიან.

Paragraph: 6     
Line: 17    ხოლო სახელ-იდებიან შემთხუევითისაცა რაჲსმეგანმე5, ვითარ-იგი პერიპატოჲთგამოთაგანნი,
Line: 18    რამეთუ ვითარ საღმრთოჲ პლატონ თარგმნის, ეზიარებოდის
Line: 19    რაჲ მნებავი მორთხმულ-ყოფად სხეულისა თჳსისა, რაჲთა არა უუძლურეს
Line: 20    ქმნილი მაყენებელ-ექმნეს სულისაებრთა მოქმედებათა, ხოლო მონაცვალენი
Line: 21    მისნი სახელ-ისხნეს ესრეთ პერიპატოჲსაგან, ხოლო ენაცვალნეს ქსენოკრატი6
Line: 22    და არისტოტელი*1..., ხოლო ქსენოკრატი აკადიმიას შინა. ხოლო
Line: 23    უკუანაჲსკნელ რომელთამე უკუე ადგილი დააკლდა და სახელ-ისხნეს შორისქმნისაგან
Line: 24    მასწავლელისა პერიპატოელად, ხოლო რომელთამე -- შორისქმნაჲ
Line: 25    და სახელ-ისხნეს ადგილისაგან აკადიმიელად, ანუ დასასრულისაგან ფილოსოფოსობისა,
Line: 26    ვითარცა გემოვნებითნი. რამეთუ ესენი /იტყოდეს დასასრულ
Line: 27    ცხორებისა ყოფად გემოსა7, ხოლო არა გემოჲ იყო ესე, ვითარცა მრავალნი
Line: 28    ჰგონებენ, ვიტყჳ, ვითარმედ ვნებულებითი, არამედ ყოვლითურთი უვნებელობაჲ
Line: 29    სულისაჲ.

Paragraph: 7     
Line: 30    ხოლო ვითარცა ვთქუთ, რაოდენ ფერად უკუე და ვინაჲ სახელ-ისხნეს წვალებანი
Line: 31    ფილოსოფოსთანი, მოვედ და განკიდესკიდეებაჲცა8 არისტოტელებრთა აღწერილთაჲ
Line: 32    ვყოთ. ამათგანნი9 ვიდრემე რომელნიმე არიან კერძოობითნი და რომელნიმე
Line: 33    საყოველთაონი, ხოლო რომელნიმე საშუალისა შორის საყოჳელთაოთა
Line: 34    და კერძოობითაჲსა. და არიან კერძოობითნი სადმე, რაოდენნი ვიეთამე10 მიმართ
Line: 35    თჳსაგან აღიწერნეს11: ანუ ეპისტოლენი, ანუ სხუანი ესევითარნი. ხოლო საყოველთაონი,
Line: 36    რომელთა შინა ბუნებისათჳს საქმეთაჲსა ეძიებს, ვითარ არიან "სულისაძლითნი",
Line: 37    "ქმნისა და ხრწნილებისაძლითნი", "ცისაძლითნი"13, ხოლო საშუ/ალნი,
Line: 38    რაოდენნი მატიანობისათჳს აღწერნა. ესენი*2 უკუე არცა ვიეთმე მიმართ
Line: 39    მიმხედველმან თჳსაგანობით აღწერნა, არა სადმე13 არცა საყოველთაო
Line: 40    არიან. ხოლო საშუალთაგანნი არიან აღწერილნიცა მისნი "მოქალაქობანი",
Page: 98  
Line: 1    მრჩობლ ერგასისად და ორასად მყოფნი, რომელნი აღწერნა არცა თნ́საგანობით
Line: 2    ვისსამე მიმართ, არცა საყოველთაოდ (რამეთუ "ათინელთა მოქალაქობაჲ",
Line: 3    ანუ ამათი ვიეთიმე ნუუკუე საყოველთაო არამცა იყო). ხოლო დაწერნა, რაჲთა
Line: 4    შემდგომად მისა მიმთხუეულნი კაცნი განმსჯელნი, თუ რომლისაებრ უკუე
Line: 5    მართლად მოქალაქობენ და რომლისაებრ არ ეგრეთ, რომელთამე აღირჩევდენ,
Line: 6    ხოლო რომელთამე ევლტოდინ და ამას სარგებელ იყოფდენ. კერძოობითთა
Line: 7    ვიდრემე უკუე და საშუალთა ეგიხაროდენებოდედ.

Paragraph: 8     
Line: 8       /ხოლო საყოველთაოთაგანნი რომელნიმე არიან თანგანმაწესებელობითნი
Line: 9    და რომელნიმე მოსაჴსენებელობითნი. ხოლო მოსაჴსენებელობითად იწოდებიან
Line: 10    იგინი, რომელთა შინა თავნი ხოლო აღიწერნეს ამათნი. რამეთუ საჴმარ-არს
Line: 11    ცნობად, ვითარმედ ძუელმან ვინცა წინაღირჩიის აღმწერელობაჲ პოვნილთაჲ ნაწილეულობით,
Line: 12    წინამდებარისა აღმოჩენისა მიმართ თანშესატყჳსად თავოანად
Line: 13    აღსწერდის მათ, ხოლო მრავალთა უძუელესთაცა წიგნთაგან მიიხუმიდეს გულისხუმისსაყოფელთა1,
Line: 14    რომელ მართლობისა მქონებელნი უკუე განამტკიცნენ,
Line: 15    ხოლო არ ეგევითარნი გამოარჩინენ. ვინაჲცა უკუე წესისა რაჲსმე უკუანაჲსკნელ
Line: 16    ზედადამრთველობაჲ ყვეს მათთა ზედა და შუენიერებისა2 სიტყუათაჲსა და
Line: 17    შთამომთქუმელობისა მოღუწითა განმაშუენებელთა /მოქსოვნეს აღნაწერნი. და
Line: 18    ამით განეყოფვიან მოსაჴსენებელობითთა თანგანწესებულებითნი3: წესისა და
Line: 19    თარგმანებისა სიკეთითა4. ხოლო მოსაჴსენებელობითნი რომელნიმე მრავალსახე
Line: 20    და რომელნიმე მხოლოსახე. ხოლო მხოლოსახენი ვიდრემე, რომელთა შინა ერთისა
Line: 21    რაჲსათჳსმე ჰყოფს ძიებასა, ხოლო უფროჲსღა თავთა აღჴსენებასა, ხოლო
Line: 22    თითოფერ5, რომელთა შინა მრავალთათჳს.

Paragraph: 9     
Line: 23       და კუალად თანგანწესებულებითთაგანნი6 რომელნიმე არიან დ[ი]ალოგიკანი7
Line: 24    და რომელნიმე თჳთპირობითნი. დ[ი]ალოგიკანი8 ვიდრემე, რავდენნი
Line: 25    ღრამატიკოსად შეიმზადებიან კითხვისაებრ და მიგებისა მრავალთა პირთაჲსა,
Line: 26    ხოლო თჳთპირობითნი, რაოდენნი თავით თჳსით აღწერნა.

Paragraph: 10     
Line: 27       ხოლო სახელ-ედების დიალოგიკათა ექსოტერიკადცა9 და თჳთპირობითთ --
Line: 28    აქსიომატიკადცა, ესე იგი /არს, აკროამატიკად. ხოლო ღირს ძიებისა არს, თუ
Line: 29    რაჲსათჳს ესრეთ სახელ-ისხნეს? ვიეთნიმე ვიდრემე უკუე იტყჳან, ვითარმედ
Line: 30    დიალოგიკად და ექსოტერიკად უწოდა, ვითარ თჳსსა იჭუსა არა დასდებს მათ
Line: 31    შინა, არამედ ვითარცა სხუათა პირთა მიერ მაგიერ აღსწმასნის დანამთხუევთა.
Line: 32    ხოლო ესე ტყუილ არს, რამეთუ ექსოტერიკად სახელ-სდვა, ვითარ მარტიობისა
Line: 33    თანამყოფთა მიმართ წერდა მომარჯუებითა ფილოსოფოსისაგან მათ შინა
Line: 34    მზრახვალობასა10, უცხადესსა და აღმოსაჩენთა არა გამომაჩინებელთა, არამედ
Line: 35    უფროჲსღა მარწმუნებელთა დიდებულთაგან; ხოლო აკროამატიკად, ვითარმცა
Line: 36    საჭირო იყო მსმენელ-ყოფაჲ მათი მოსწრაფისათჳს და ნანდჳლ საკუთრისა
Line: 37    ტრფიალისა ფილოსოფოსობისაჲსა.

Paragraph: 11     
Line: 38       ხოლო აკროამატიკათაგანნი რომელნიმე უკუე არიან ხედვითნი და რომელნიმე
Line: 39    საქმითნი, ხოლო რომელნიმე ორღანებრ/ნი. ხედვითნი სადმე, რაოდენნი
Line: 40    განრჩევისათჳს ჭეშმარიტისა და ტყუილისა არიან, ხოლო საქმითნი,
Page: 99  
Line: 1    რაოდენთა განმრჩეველობაჲ აქუს კეთილისათჳს და ბოროტისა. გარნა ვითარ
Line: 2    მხედველობითი ეოცნების ვიეთმე, ვითარცა ჭეშმარიტად ვიდრემე მყოფი, ხოლო
Line: 3    არმყოფი ჭეშმარიტად, და საქმითი ეგრეთვე, კეთილისასა მჴუმეველნი
Line: 4    სახელსა, არმყოფნი კეთილად, გჳჴმს ჩუენ ოღანოჲ რაჲმე განმრჩეველი ესევითართაჲ.
Line: 5    ხოლო რაჲ არს ესე? აღმოჩენაჲ! კუალად მხედველობითთაგანნი
Line: 6    რომელიმე ღმრთისმეტყუელებითი, რომელიმე მათიმატიკოსი, ხოლო რომელიმე
Line: 7    ბუნებათმეტყუელებითი; და საქმითაგანი რომელიმე ითიკოლსი, რომელიმე
Line: 8    განგებულებითი და რომელიმე მოქალაქობითი. და ორღანებრთაგანნი
Line: 9    რომელნიმე დასაბამთათჳს ღონისძიებისათა, ხოლო რომელნიმე სხუათამიმართთათჳს
Line: 10    ღონისძიებისა მიმართ შემა/სრულებელთა, აპოდიკტიკსა* ვიტყჳ. რამეთუ
Line: 11    ვითარ აღმოჩენაჲ შეგულისსიტყუვაჲ1 არს ზედმიმწევნელობითი, სათანადო
Line: 12    არს პირველ ამისსა საყოველთაოჲსა შეგულისსიტყუვისა ცებნაჲ. არამედ
Line: 13    კუალად ამის შეგულისსიტყუვისა2 სახელი ცხად-ჰყოფს არა მარტივსა რასმე,
Line: 14    არამედ თანდადებულსა (რამეთუ შეკრებასა რასმე დაჰნიშნავს
Line: 15    სიტყუათასა).

Paragraph: 12     
Line: 16    აწ სადმე პირველ მისსა ჯერ-არს სწავლაჲ მარტივთაჲ, რომელთაგან თანდაისხმიან.
Line: 17    ხოლო ესენი პროტასნი არიან, გარნა იგინიცა თანდაისხმიან სახელთაგან
Line: 18    და სიტყუათა. ჯერ ვიდრემე არს პირველ ამათი სწავლაჲ. სახელთა სადმე
Line: 19    უკუე და სიტყუათა ასწავებენ "კატიღორიანი", ხოლო პროტასთა -- "პერი ერმინიაჲ",
Line: 20    ხოლო საყოველთაოსა შეგულისსიტყუვასა3 -- "პირველნი ანალჳტიკანი".
Line: 21    ვინაჲცა ესენი /დასაწყისებ მეღონეობისა არიან. ხოლო "მეორენი ანალჳტიკანი"
Line: 22    თჳთ მას მეღონეობასა გუასწავვბენ ჩუენ, რომელ არს აპოდიკტიკონი
Line: 23    სჳლლოგიზმოსი.

Paragraph: 13     
Line: 24    არამედ კუალად ვითარ-იგი მკურნალნი სამკურნალოთა სწავლათა მიმცემელნი
Line: 25    ჭაბუკთანი მოიჴსენებენ მარგებელთა თანა სამსალათაცა, ამათისა
Line: 26    უკუე ჴუმევისა, ხოლო მათგან სივლტოლისათჳს, ეგრეთ აქაცა ვითარ სოფისტელნი4
Line: 27    მიჰმადლებენ საქმეთა მომპოვნებელთა ჭეშმარიტებისათა სოფისტიკითა
Line: 28    რაჲთმე სჳლოგიზმოსითა, მნებავნი კუეთებისა მათისანი, დასწერა
Line: 29    ამათცა ფილოსოფოსი, რაჲთა ვევლტოდით მათ. და იტყჳან ესენი სხუებრ
Line: 30    შემოკრებასა მეღონეობისასა, ვითარ ინებოს თუ ვინმე სწავლებაჲ. ვითარ ჯერ-არს
Line: 31    შეწყობაჲ სიტყუათაჲ, პირველად წარმოიტყჳს სახელთათჳს /და რიმათა
Line: 32    და უწინარეს მათსა მარცუალთათჳს და მერმე მათსაცა უწინაეს ასოთათჳს. და
Line: 33    სახელ-ედების ასოთა სადმე და მარცუალთა და სახელთა და რიმათა დასაბამებ
Line: 34    მეღონეობისა, ვითარ ჯერ-ყოფისათჳს სიტყჳს-ყოფისა, ხოლო სხუათა თჳთ მის
Line: 35    მეღონეობისათჳს. ხოლო აღრიცხუნა რაჲ უსიკეთობანი სიტყჳსანი, იტყჳს ესრეთ
Line: 36    სიტყჳსმგებლობით სხუებრცა თანმოკიდულთათჳს მეღონეობისათა. და ესე განწვალებაჲ
Line: 37    არისტოტელებრთა ანაწერთაჲ.

Paragraph: 14     
Line: 38    ვიძიოთ მესამედ: ვინაჲ დასაწყებელ არს? შესადგინებელ ვიდრემე იყო საჩუეულებოჲსაგან
Line: 39    დაწყებაჲ მოფარდულობისაჲ, რაჲთა პირველად ჩუეულებათა
Line: 40    თჳსთა შემამკობელნი ეგრეთ სხუათასა შინაგან. ვექმნეთ სიტყუსა, არამედ ვითარ
Line: 41    მათგანცა იჴუმევიან აპოდიქსებნი და სჳლლოგიზმოსნი, /ხოლო გუგულავს
Line: 42    უმეცრებაჲ მათი უსმენელად ესევითართა სიტყუათად მყოფთად, ამისთჳს სადმე
Page: 100  
Line: 1    სიტყჳერებითგან დაიწყებვოდედ უწინარეს შემკობისა ვიდრემე ჩუეულებათა
Line: 2    თჳსთაჲსა და თჳნიერ საჩუეულებოჲსა მოფარდულობისა ხოლო შემდგომად
Line: 3    სიტყჳერებითისა მიიმართებოდედ საჩუეულებოჲსა მიმართ, და ეგრეთ ჴელ-ი[ყ]ოფვოდედ1
Line: 4    ბუნებითნი და შემდგომად მათსა მათიმატიკონნი და ესრეთ
Line: 5    უკუანაჲსკნელ ღმრთისმეტყუელებითნი.

Paragraph: 15     
Line: 6    მეოთხედ, იძიებოდედ ამათ თანა: რაჲ დასასრული და აღმოჩინიბადი ჩუენდა
Line: 7    საჴმარი არისტოტელებრისაგან ფილოსოფოსობისა? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 8    აღსლვაჲ საზოგადოჲსა მიმართ დასაწყისისა ყოველთაჲსა და ცნობაი, ვითარმედ
Line: 9    ერთი არს იგი უსხეულოჲ, განუკერძოებელი, ძალ/მიუწდომელი, თჳთსახიერებაჲ,
Line: 10    არსახიერი ხოლო. რამეთუ საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ ვითარ თეთრად
Line: 11    ვიტყჳთ სითეთრისადა შეყოფილსა სხეულსა, ხოლო სითეთრედ თჳთ მას
Line: 12    ვითარებასა, ეგრეთვე სახიერებისაცა ზედა სახიერად უკუე ითქუმის შეყოფილი
Line: 13    სახიერებისაჲ, ხოლო სახიერებად ვითარ-იგი არსებაჲ და ყოფითი რაჲმე
Line: 14    მყოფობაჲ.

Paragraph: 16     
Line: 15    მეხუთედ, ამათ თანა ვიძიოთ; რანი არიან აღმყვანებელნი ჩუენნი თქუმულისა
Line: 16    ამის დასაწყისისა მიმართ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: პირველად უკუე ჩუეულებითი
Line: 17    მოფარდულობაჲ, მერმე შემდგომად მისსა ბუნებითთაძლითი და
Line: 18    ეგრეთ მათიმატიკი და უკუანაჲსკნელ ამათსა შემდგომად აღვიყვანებით
Line: 19    ღმრთისმეტყუელებად.

Paragraph: 17     
Line: 20    მეექუსედ, ვიძიოთ: ვითარ უჴმს განმზადებაჲ მსმენელსა არისტოტელებრთა
Line: 21    ანწერ/თასა? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: განსწავლაჲ ჩუეულებათაჲ და სუნიშნ
Line: 22    განწმედაჲ, რამეთუ "უსიწმიდოჲსა შეხებაჲ" წმიდისაჲ არა უცთომელობა არსო"
Line: 23    -- საღმრთომან თქუა პლატონ.

Paragraph: 18     
Line: 24    მეშჳდედ, წინა-მიც ჩუენ საძიებელად: რაჲ არს სახე მომთხრობელობისაჲ?
Line: 25    და ვიტყჳთ, ვითარმედ: თითოსახედ მთარგმანებელად ჩანს ფილოსოფოსი. რამეთუ
Line: 26    აკროამატიკისა შორის ვიდრემე სახელთაებრ უკუე ჴშირ არს და მიმომქცევი
Line: 27    და მეუღონეობითი, ხოლო მეტყუელებისაებრ უნამეტავოჲ ჭეშმარიტისა
Line: 28    მპოვნელობისა და გამომაცხადებელობისათჳს. მერმეცა ხოლო არს და ვითარ-იგი
Line: 29    სახელთდამსხმელადცა გამოჩნდების, ხოლო გულისმსიტყუაობითთა შინა,
Line: 30    რომელნი მრავალთა მიმართ დაუწერიან მას, სიზუავისაცა რაჲსმე მზრუნველობს
Line: 31    და პერიერგიაჲსა* ლექსთაჲსა და გარდაღებისა. და პირებისა /მიმართ მეტყუელთაჲსა
Line: 32    დაჰნაკუთავს სახესა ლექსისასოდა მარტივად რაოდენმან სიკეთემან
Line: 33    იცის დაშუენებაჲ სიტყჳსაჲ. ხოლო ეპისტოლეთა შინა ჩანს წარმმართებელად
Line: 34    სახესა ეპისტოლეთასა, რომელთაჲ შემოკლებულად ცხად-ყოფაჲ ჯერ-არს
Line: 35    და განშორებულობაჲ ყოვლისა გულარძნილებითისა თანდადებისა და
Line: 36    მეტყუელებისა.

Paragraph: 19     
Line: 37    მერვედ, ვიძიოთ: რაჲსათჳს ესოდენ უცხადოსა მასწავლელობასა ეშურვა
Line: 38    ფილოსოფოსი? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: ვითარ-იგი ტაძრებთა შინა იჴუმევიან
Line: 39    კრეტსაბმელნი რაჲმე არა ყოველთა სახილავობისა და ბილწთაგან მიმთხუევისათჳს,
Line: 40    რომელთა არა არიან ღირს მიმთხუევისა, ეგრეთვე არისტოტელიცა წინსაბურველად
Line: 41    ფილოსოფოსობისა მისისა იჴუმევს უცხადოობასა, რაჲთა მოსწრაფენი
Line: 42    ვიდრემე უფროჲსღა ამისთჳს მერმეცა /თანმიაყვანებდენ სულთა და
Page: 101  
Line: 1    უდებებით და დაჴსნილობით მოჴდომნი ეგევითართა სიტყუათანი უცხადოობისა
Line: 2    მიერ იდევნებოდინ.

Paragraph: 20     
Line: 3    ესრეთვე*1 სიტყჳსმოქმედნიცა წმასნიან ზღაპართა სხჳსანი უკუე საჩინოჲსაებრ
Line: 4    საგონებელნი მეტყუელად და სხჳსანი დაფარულად, რამეთუ არავინ სადა
Line: 5    ჰგონოს სიტყჳსამოქმედი მომგონებელად ამისსა, ვითარმედ "კრონოს მისგან
Line: 6    შობილთა ძეთა შთანსთქმიდა და შთასწოვდა და განჰლევდა", რამეთუ ესე უგონოთაჲ
Line: 7    არს. არცა, ვითარმედ "ღმერთნი იმრუშებენ", რამეთუ ყოვლად უადგილო
Line: 8    სადმე იყოს მემრუშეთა უკუე კაცთა ტანჯვაჲ, ხოლო ღმერთთაჲ შენდობაჲ
Line: 9    ამათი. არამედ ცხად-არს, ვითარმედ სხუანი რაჲმე არიან დაფარულისაებრ
Line: 10    ჭეშმარიტნი და სხუანი მჩენნი. ვინაჲცა საჭირო არს ესევითართა წმასნათა არა
Line: 11    შთანერგვაჲ სულებსა შორის ყრმათასა ჩჩჳლებად მყოფებსა და ამისთჳს სიტყჳსმოქმე/დთა
Line: 12    მენიშეობითთა ზღაპართა აღწმასნისათჳს მადლსა აღუვარებთ1,
Line: 13    რომელთა თავთა თჳსთაგან ურწმუნოობაჲ აქუს. ამისთჳს უკუე ფილოსოფოსმან
Line: 14    უცხადოობაჲ მოიჴელოვნა, ვითარცა ვთქუთ.

Paragraph: 21     
Line: 15    მეცხრედ არს ძიებაჲ: რაოდენ და რომელთაჲ ჯერ-არს წინაჴელ-ყოფაჲ
Line: 16    თარგმანებისა თითოეულისა არისტოტელებრისა წიგნისაჲ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 17    ექუსი არს რიცხჳთა: სკოპოსი*2 წიგნისაჲ, რამეთუ (ვითარცა მშჳლდოსანსა
Line: 18    განი რაჲმე აქუს, რომლისა მიმართ ისრის და რომლისაჲ ჰნებავს მიმთხუევაჲ,
Line: 19    ეგრეთვე აღმწერელი დასასრულისა რაჲსმე მიმართ ხედავს და მისსა
Line: 20    ისწრაფის მიმთხუევასა. ჯერ-არს უკუე ძიებაჲ მისი, თუ რაჲ არს).
Line: 21    მეორედ ამას თანა, თუ რასა საჴმარსა მოვიღებთ აღწერილისაგან, არა თუ
Line: 22    თანააღმოჩნდეს სკოპოსი, (რამეთუ მრავალთა ზედა /დაჰნიშნავს ამას, ვითარ-იგი
Line: 23    "სულისძლითსა" შინა მ[იე]რვე თანავისწავებთ სკოპოსსა, ვითარმედ საჴმარი
Line: 24    არს ზედგანხილვაჲ სულისათჳს).

Paragraph: 22     
Line: 25    მესამედ, რაჲ არს წესი? მეოთხედ, რაჲ მიზეზი ზედწარწერისაჲ? არათუ
Line: 26    წინა-ცხად-იყოს იგი, ვითარ "ცისაძლითსა" შინა ანუ "ქმნისა და ხრწნილებისძლითსა"
Line: 27    შინა.

Paragraph: 23     
Line: 28    მეხუთედ, უკუეთუ ნატაცი ანუ საკუთარი არს წიგნი ფილოსოფოსისაჲ?
Line: 29    (რამეთუ მრავალნი აღმწერელნი ზედწარსწერდეს სახელსა არისტოტელისსა,
Line: 30    რომელთა ემხილენ სახისაგან და ნივთისა. სახე ვიდრემე უკუე არს პირადპირადობაჲ
Line: 31    გულისხუმის-ყოფათაჲ და ზედაღყუავებული2 სიტყუათაჲ ჭეშმარიტებაჲ,
Line: 32    ხოლო ნივთი -- მეტყუელებაჲ და წარმოსათქუმელისა მასწავლელობაჲ).
Line: 33    მეექუსედ, ჯერ-არს ძიებაჲ: რაჲ არს თავთამიმართი განწვალებაჲ? რამეთუ
Line: 34    ვითარ-იგი განმწულილველი თითოე/ულად კაცისა ასოთა და ნაწევართაგანისაჲ3,
Line: 35    ეგრეთღა კეთილად სადმე სცნობს მათგან თანდადებულსა სრულსა თჳთ
Line: 36    მას კაცსა, ეგრეთვე თავთა4 სიტყჳსათა წარმკითხველი, რომელთადმი განიწვალვის,
Line: 37    რჩეულად შეემეცნების თჳთ მას სიტყუასაცა.

Paragraph: 24     
Line: 38    მეათედ, ყოველსა ზედა ჯერ-არს ძიებაჲ: თუ ვითარი სათანადო არს ყოფად
Line: 39    განმმარტებელი არისტოტელის აღწერილთაჲ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 40    უჴმს მას წარჩინებულად ცებნაჲ, რომელთაჲ ეგულებოდის განმარებაჲ. ამას
Line: 41    თანა ყოფაჲ მამაც, ცნობილ, რაჲთა მით უკუე გაგონებაჲ ფილოსოფოსისაჲ
Line: 42    წარმოადგინოს, ხოლო ამით თქუმულთაშორისი ჭეშმარიტებაჲ გამოცადოს. რამეთუ
Page: 102  
Line: 1    არა უჴმს განაღა მოსულელებაჲ*1 თავისაჲ და მითუალვაჲ, რაჲცა
Line: 2    რაჲმე ითქუმოდის და სწრაჲ1 უეჭუელად განმტკიცებად მათდა, რომელთა
Line: 3    /განჰმარტებდეს, ვითარცა ჭეშმარიტთა ყოველთა, დაღათუ არ ეგრეთ იყვნენ.
Line: 4    არამედ უღირს თითოეულისა განმსჯელსა განწულილვაჲ, ვითარცა არისტოტელებრისა
Line: 5    მიმთხუევაჲ დაუც, ჭეშმარიტებისაჲ. ესრეთ უკუე უჴმს განმარტებაჲ
Line: 6    განმმარტებელსა.

Paragraph: 25     
Line: 7    არამედ ვითარმედ "კატიღორიათა" წიგნისაჲ გუნებავს დაწყებაჲ, მოვედ,
Line: 8    მცირედნი ზემოთქუმულნი ვიძინეთ და პირველად სკოპოსი.
Line: 9    საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ განიწვალნეს მთარგმანებელნი2 ამისთჳს,
Line: 10    რომელნი ჴმათათჳს მეტყუელნი მნებავად წარმეტყუელებისად ფილოსოფოსსა,
Line: 11    ხოლო რომელნიმე საქმეთათჳს, ხოლო რომელნიმე გულისხუმისსაყოფელთათჳს.
Line: 12    და განამტკიცებენ თითოეულნი მათ მიერ თქუმულთა ლექსთა რათაგანმე
Line: 13    წიგნისათა: ჴმათათჳს უკუე მეტყუელნი, ვითარმედ ჩანსო განმწვალებელად
Line: 14    ჴმათად, ოდეს იტყოდის, ვითარმედ: "თქუმულთაგანნი რომელნიმე თან/შეთხზვისაებრ
Line: 15    ითქუმიან და რომელნიმე თჳნიერ თანშეთხზვისა"; ხოლო საქმეთათჳს,
Line: 16    რამეთუ ამათდა ჩანს განმწვალებელად, ოდეს იტყოდის: "მყოფთაგანნი
Line: 17    რომელნიმე ქუემდებარისაებრ3 ითქუმიან, ხოლო ქუემდებარისა შორის
Line: 18    არარაჲ არს"; ხოლო გულისხუმისსაყოფელთათჳს, რამეთუ შემდგომად სრულყოფისა
Line: 19    ათთა კატიღორიათაძლითისა სიტყჳსა იტყჳს: "ნათესავთათჳ კმა არიან
Line: 20    ესენი ვიდრეცა"; ხოლო ნათესავად ცხად-არს, ვითარმედ იტყჳს უკუანაჲსთ
Line: 21    ნათესავთა4 და გულისხუმისსაყოფელებთა. ვინაჲ პორფირიცა თქუა: "არაჲ სადმე
Line: 22    ნამეტავი, არცა კლებული მოაქუს ძალისაჲ ნათესავისათჳს თქუმულსა წარწერასა,
Line: 23    რომლისათჳსცა სკოპოსი მისი მხოლოთა გულისხუმისსაყოფელთათჳს
Line: 24    არს". და ამათ უკუე იტყჳს თითოეული და ჴმაგანყოფილად5 საგონებეს
Line: 25    არიან, ხოლო ნანდჳლ არა ჴმა-განყოფილობენ, /არამედ ყოველნი6
Line: 26    ჭეშმარიტებენ, გარნა [არ სრულა]დ7, არამედ კერძოდ, რამეთუ ვითარცა სამთა
Line: 27    ვიეთმე განმასაზღვრებელთა "კაცისათა" ჭეშმარიტი სადმე თქუან, არავე
Line: 28    მეტყუელნი სრულსა საზღვარსა, რამეთუ მოვედ, მიზეზისაგან ვთქუათ მეტყუელად
Line: 29    ვინმე: "კაცი არს ცხოველი" და სხუამან თქუას: "სიტყჳერი", მხოლოდ
Line: 30    და სხუამან "მოკუდავი" -- აჰა, ყოველნი ჭეშმარიტებენ, ხოლო არა იტყჳან
Line: 31    სრულსა საზღვარსა.

Paragraph: 26     
Line: 32    არს უკუე აქა სკოპოსი ფილოსოფოსისაჲ წარმოთქუმაჲ ჴმათათჳს, დამნიშნველთა*2
Line: 33    საქმეთასა, საშუალთა მარტივთა გულისხუმისსაყოფელთასა. ხოლო
Line: 34    ვითარმედ საჭირო არს, რაჲთა მეტყუელმან ერთისათჳს თქუმულთაგანისა შეკრებაჲ
Line: 35    ყოს სკოპოსსა სხუათაცა ორთასა, ესე ვაჩუენოთ. რამეთუ ოდეს ჴმათათჳს
Line: 36    იტყოდის, ანუ უნიშნოთათჳს იტყჳს, ანუ ნიშნიანთათჳს8. გარნა უნიშნოთათჳს
Line: 37    არ იტყჳს, რამეთუ ამათთჳს /არცა ერთი არს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ.
Line: 38    დამნიშნველთათჳს სადმე, რამეთუ დაჰნიშვენ ესენი საქმეთა საშუალთა,
Line: 39    ცხად-არს, ვითარმედ გულისხუმისსაყოფელთასა (რამეთუ მეტყუელი საქმისა
Line: 40    რაჲსმე პირველად მისძლითისა გულისზრახვისა9 მქონებელი მერმეღა იტყჳს
Page: 103  
Line: 1    მას), ვინაჲცა სამთათჳსვე საჭიროდ წარმოიტყჳს უეჭუელად. არამედ ჯერ-არს,
Line: 2    რაჲთა საქმეთათჳს მეტყუელნი საშუალ შემოყვანებულ იქმნენ, ვითარ უკუე
Line: 3    მათგანნი რომელნიმე ლიტონისა წულილმოგონებისა შორის არიან მხოლოდ,
Line: 4    ვითარცა ვაცირემი და იპპოკენტავროსი და რაოდენნი ეგვითარნი ეგევითარებ,
Line: 5    ხოლო რომელნიმე ნანდჳლ შეგუამებულნი არიან. არ სადმე ჯერ-არს
Line: 6    ლიტონსა წულილმოგონებასა შინა მდებარეთათჳს წარმომეტყუელად თქუმაჲ
Line: 7    ფილოსოფოსისაჲ, არამედ ნანდჳლ მყოფთათჳს. ხოლო ამათ გუასწავებს ჩუენ
Line: 8    არა თითითა მჩუე/ნებელი, ვითარმედ ესე უკუე ძელი, ხოლო ესე ნუუკუე
Line: 9    ქვაჲ არს, არამედ ჴმათა რათმე მიერ, დამნიშნველთა მათთა საშუალობითა,
Line: 10    ცხად-არს, ვითარმედ გულისხუმის-ყოფათაჲთა,ა რამედ მეტყუელთაცა
Line: 11    მიმართ, ვითარმედ მხოლოთა გულისხუმის-ყოფათათჳს არს სკოპოსი, ვიტყვთ,
Line: 12    ვითარმედ გულისხუმის-ყოფანი საქმეთანი არიან გულისხუმის-ყოფანი1 და მასწავლელი
Line: 13    მათი დამნიშნველთა მათთა ასწავებს ჴმათა.

Paragraph: 27     
Line: 14       ვინაჲცა თქუას თუ ვინმე სამთაგანი, საჭიროდ აღიარნეს ორნიცა სხუანი.
Line: 15    კეთილად სადმე ჩუენ შემომაკლებელნი ვიტყჳთ, ვითარმედ: სკოპოსი ფილოსოფოსისაჲ
Line: 16    არს წარმოთქუმაჲ ჴმათათჳს, დამნიშნველთა საქმეთასა2, საშუალობითა
Line: 17    გულისხუმის-ყოფათაჲთა. და ესე სამართლად! რამეთუ წინამდებარე წიგნი
Line: 18    სიტყჳერებითისა მოფარდულობისა და ყოვლისა არისტოტელებ/რისა ფილოსოფოსობისა
Line: 19    პირველი არს, პირველ ვიდრემე უკუე, ვითარცა სიტყჳერებითისა
Line: 20    ჴმათათჳს ასწავებს, ხოლო ვითარ წინძღუანვით, სხჳსაცა არისტოტელებრისა
Line: 21    თილოსოფოსობისაგან წვალებასა ჰყოფს მყოფთასა, ესე იგი არს, საქმეთასა,
Line: 22    ხოლო ამისგან ცხად-არს, ვითარმედ საშუალთა გულისხმის-ყოფათა, რამეთუ
Line: 23    მწუერვალნი ნასწავლებნი საჭიროდ თანასწავებენ საშუალსა.

Paragraph: 28     
Line: 24       არამედ რაჲთა უმკაცრესად შევეწინეთ სკოპოსსა, მოვედ, მცირედ უწინარეს
Line: 25    წარმოთქუმულთაგანნი მოვიჴსენნეთ. ვიტყოდეთ, ვითარმედ: ფილოსოფოსობისანი
Line: 26    ორნი არიან ნაწილნი: ხედვითი თანად და საქმითი; და ვითარმედ
Line: 27    ხედვითი ვიდრემე აქუს მიწდომისათჳს ტყუილისა და ჭეშმარიტისა, ხოლო საქმითი
Line: 28    განრჩევისათჳს კეთილისა და ბოროტისა. არამედ ვითარმედ ამათგანი თითოეული
Line: 29    მაოცარ არს ვიეთამე, ვითარცა ჭეშმარიტი, არმყოფი ჭეშმარიტად, ხოლო
Line: 30    ვიე/თამე3, ვითარცა კეთილნი, არმყოფნი კეთილად, რაჲთა არა სცთებოდინ
Line: 31    მათ მიერ კაცნი, საჴმარ-არს მათდა ორღანოჲსა რაჲსმე მიერ განრჩევაჲ, რაჲთა
Line: 32    ვითარცა მეცნიერებისა და კანონისა რაჲსმე მჴუმეველნი არშესატყჳსთა განჰყრიდნენ.
Line: 33    ესე იგი არს აპოდაქსის*1. არამედ*2 ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ
Line: 34    ქმნილთაგანთა ქმნისათჳს და აღქმნისა ორთა რათმე არს საჴმარებაჲ ხედვისა და
Line: 35    საქმისაჲ და ნაცვალმვნებელობისა მქონებელთა ორთავე ერთმანერთისა მიმართ.
Line: 36    რამეთუ სხჳსა დასასრული სხჳსა იქმნების დასაწყისად (და სხჳსა დასაწყისი
Line: 37    სხჳსა იქმნების დასასრულ). არამედ რაჲთა უცხადეს იქმნეს ჩუენდა მასწავლელობაჲ,
Line: 38    მოვედ, ვიჴუმიოთ მაგალითი. ჰნებავს თუ ვისმე შემზადებად თავისა
Line: 39    თჳსისათჳს მაყენებელი სიცხისა და სიცივისა და ქართა და წჳმათა, რომელ
Line: 40    არს სართული, განიზრა/ხავს ეგევითარი იგი, ვითარმედ უკედლოჲ სართული
Line: 41    დგომად ვერ შემძლებელ არს, არამედ მოქენე არს მტჳრთველთა მისთა,
Line: 42    ხოლო ესე იყვნენ სადმე ზღუდენი. არამედ რაჲთა ესენიცა დგენ საფუძველთა,
Page: 104  
Line: 1    წინაშთასხმითა მათითა, ხოლო რაჲთა ესენიცა შთაისხნენ, ჯერ-ას აღმოთხრაჲ
Line: 2    ქუეყანისაჲ. ესრეთვე მხედველმან იწყო ვიდრემე სართულისაგან, ხოლო დააცადა
Line: 3    თხრისათჳს ქუეყანისა. ესე ესრეთვე წინაუკმო საქმესა შინა: დაიწყებს სადმე
Line: 4    თხრად ქუეყანისა, ხოლო აღმოთხაროს რაჲ, შთაჰსხამს საფუძველთა, საფუძველთა1
Line: 5    ზედა -- ზღუდეთა, ზღუდეთა ზედა -- სართულსა და დაწყებასა თანა ხედვისასა
Line: 6    დასრულდა საქმე. ეგრეთვე უკუე აქაცა აღმომაჩინებლობისა ზედა, რამეთუ
Line: 7    ვითარცა აპოდიქსისა*1 ცოდნაჲ გუნებავს, ხოლო აპოდიქსი სჳლლოგიზმოსი
Line: 8    რაჲმე არს, მისსა მიმართ სადმე იძიებოდედ: /რაჲ არს მარტივი სჳლლოგიზმოსი?
Line: 9    გარნა ვითარცა სჳლლოგიზმოსი არა მარტივი საქმე არს, არამედ თანდადებული,
Line: 10    ვითარცა თჳთ იგი სახელი ცხად-ჰყოფს, რამეთუ შეყრაჲ რაჲმე არს
Line: 11    სიტყუათაჲ, ჯერ-არს სადმე პირველად მათი სწავლაჲ, რომელთაგან თანდაისხმიან.
Line: 12    ხოლო ესე არიან პროტასნი, გარნა ვითარ ესენიცა თანდაისხმიან ქუემდებარისაგან
Line: 13    და შესმენილისა და ქუე-სხენან სახელნი, ხოლო შეისმინებიან სიტყუანი,
Line: 14    განიხილვოდედ უკუე ამათთჳსცა, არამედ ესენიცა და თან-სხენან მარცუალთაგან,
Line: 15    გარნა იგინი თავით თჳსით არას დაჰნიშნვენ, ვინაჲ არცა რაჲ იძიოს
Line: 16    მათთჳს ფილოსოფოსმან, რამეთუ უნიშნოთათჳს ვთქუთ, ვითარმედ: არცა ერთი
Line: 17    არს მათთჳს სიტყუაჲ. აწ სადმე სახელთა და სიტყუათა ზედა დავადგრეთა?
Line: 18    ვიტყჳთ, ვითარმედ: არა, არამედ მიერ-კერძო წარვლოთ, გარნა მიერ-კერძო
Line: 19    ამათსა მარცუალნი არიან. /ვიძიოთა უკუე მარცუალთათჳს? ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 20    არცა მათთჳს. აწ უკუე უკუეთუ სახელთაცა და სიტყუათასა მიერ-კერძო
Line: 21    ვვლოთ და მარცუალთათჳს არაჲ ვიუბნოთ, საჭირო იქმნეს ყოფაჲ რაჲსაჲმე
Line: 22    საშუალ მათსა2.

Paragraph: 29     
Line: 23       ვიტყჳთ, ვითარმედ: არს პირველ ამათსა პირველი დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ.
Line: 24    რამეთუ ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ ბუნებამან მეცნიერმან, ვითარმედ
Line: 25    ზიარობითად ყოფაჲ ეგულებოდა ცხოველსა ამას, მისცა მას ჴმაჲ, რაჲთა
Line: 26    ამის მიერ დაჰნიშნვიდენ სულნი მათშორისთა თნებათა3 და შემოკრებულნი კაცნი,
Line: 27    რავდენთა ჰნებავს მისივე ზიარ-ყოფაჲ მოქალაქობისაჲ, თანდაისხნენ ურთიერთას
Line: 28    მიმართ და ამის რაჲსმე უკუე ხედ სახელისმდებელი, ხოლო მისი
Line: 29    ქვად და რომლისაჲმე -- სოკრატობისა ჴმითა, ხოლო რომლისამე -- არსებად
Line: 30    რადმე ყოფად დამნიშნველით, სხჳსაჲ -- სიარულითა /და სხჳსა რომლისაჲმე --
Line: 31    მოქმედებითა, ამათ უკუე დანიშნულთაებრ ყოველნი ჴმანი სახელ-იდებიან.

Paragraph: 30     
Line: 32       ხოლო მეორისა ზედმისლვისაებრ განიხილეს, ვითარმედ რომელთამე ჴმათაგანთა
Line: 33    შესაძლებელ არს თანდაწესებაჲ ართრონთაჲ, ხოლო ხრონოთაჲ -- არა.
Line: 34    რამეთუ რომელთამე ხრონონი უკუე თანდაიწესებიან, ხოლო ართრონნი -- არა.
Line: 35    და მათ უკუე უწოდეს სახელებად, სადა ართრონნი, ხოლო სადა ხრონნი -- სიტყუებად.
Line: 36    აწ სადმე არისტოტელი: სკოპოსი არს აქა წარმოთქუმად არა სახელთათჳს
Line: 37    მარტივად და სიტყუათა, არამედ დადებისათჳსცა მარტივთა ჴმათა, დამნიშნველთა
Line: 38    მარტივთა საქმეთასა საშუალობითა მარტივთა გულისხუმის-ყოფათაჲთა.

Paragraph: 31     
Line: 39       და ხედვისაებრ4*2 ვიდრემე ესრეთ აღმჴსნელნი მოვიწიენით პირველისა დადებისაებრ
Line: 40    თჳნიერ, ხოლო საქმისაებრ ვიწყეთ /ვიდრემე "კატიღორიათაგან",
Line: 41    რომელთა შინა პირველი დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ მოეცემის. ხოლო შემდგომად
Page: 105  
Line: 1    მისსა "პერი ერმინიაჲ" აღვლექსოთ, მერმე "პირველნი ანალჳტიკანი" და ესრეთ
Line: 2    უკუანაჲსკნელ "აპოდიქტიკანი".

Paragraph: 32     
Line: 3    აწ უკუე "კატიღორითა" შინა ყოველთავე ჴმათათჳს მეტყუელებს ფილოსოფოსი
Line: 4    და ყოველსავე ჴმასა მომცემს ჩუენ აქა? არა სადმე! რამეთუ ურიცხუ
Line: 5    არიან, ხოლო ურიცხუნი ზედმიწევნულობისა მიმართ არ თანმიიხუმიან. ვინაჲ
Line: 6    ამისთჳს არ წარმოითქუმის ყოველთათჳს თითოეულობითთა, არამედ საყოველთაოჲსა
Line: 7    მიმართ აღმავალთა რათმე ჴმათათჳს და ამათ არ განუსაზღვრებელად,
Line: 8    არამედ ათეულისა რიცხჳთა გარეშეცვულთა. ხოლო ამათ ქუეშე აღვლენ
Line: 9    ყოველნი.

Paragraph: 33     
Line: 10    რამეთუ ვითარ-იგი ღრ[ა]მმატიკოსნი*1 ლექსთა ყოველთა რვათა რათმე ზოგადობათა
Line: 11    ქუეშე აღიყვანებენ და ვითარიცა რაჲმე ვინმე რაჲმე მოიგ/ონოს, ერთისა
Line: 12    ამათგანისა ქუეშე აღვალს, ეგრეთვე ფილოსოფოსთა, ყოველა'მყოფთა
Line: 13    მნებებელთა სწავლებისათა ვითარ თითოეულადნი გარშეუსაზღვრებელნი არიან,
Line: 14    შემომკრებელთა ყოველთასა, გარემოკლიტნეს და გარეშეწერნეს ათთა რათმე
Line: 15    ჴმათა ქუეშე. რამეთუ მიმღებელთა ჴმისა სოკრატის და პლატონის და ალკივიდისსა,
Line: 16    უსაყოველთაოესისა სახისა ქუეშე აღიყვანეს ბუნებაჲ კაცისაჲ; და თითოეულადთა
Line: 17    ძაღლთაჲ1 ერთსა სახესა ქუეშე -- ძაღლისასა; და თითოეულადთა
Line: 18    ცხენთაჲ -- ცხენისა ქუეშე. ამათთა შემკრებელთა ყოველთასა ერთისა მიმართ
Line: 19    უსაყოველთაოესისა შეკრიბეს -- უსიტყჳსა. და ეგრეთვე ანგელოზისაცა და კაცისა
Line: 20    ქუეშე რაჲსმე შემკრებელთა ერთი შექმნეს -- სიტყჳერი. კუალად სიტყჳერისა
Line: 21    და უსიტყჳსა შემკრებ/ელთა ერთი ზოგადი შექნეს -- ცხოველი. მერმე
Line: 22    შემკრებელთა ძელქვისა2 და ლეღჳსა და კუპრისოჲსათა3 და თითოეულადთა სახეთასა,
Line: 23    ერთსა რაჲსმე ნათესავისა ქუეშე აღიყვანეს -- ნერგისა. ეგრეთვე შემკრებელთა
Line: 24    ექინთა და ოსტრიდიათა და მსგავსთა მათთასა აღიყვანეს ერთისა
Line: 25    ნათესავისა მიმართ -- ცხოველნერგისა, საშუალ ცხოველისა და ნერგისა, ვითარმედ
Line: 26    არცა იძრვიან ადგილობით, ვითარცა ცხოველნი, არცა კუალად უგრძნობელ
Line: 27    არიან, ვითარცა ნერგნი. კუალად ამათ სამთავე, ვიტყჳ ცხოველსა და
Line: 28    ნერგსა და ცხოველნერგსა, შემკრებელთა ერთი რაჲმე საზოგადოჲ შექმნეს [სულიერი]4;
Line: 29    ქვისაშ და ძელისა და სხუათა შემკრებელთა აღიყვანეს უსულოჲსა
Line: 30    ქუეშე. და კუალად სულიერისა და უსულოჲსა შემკრებელთა აღიყვანეს სხეულისა
Line: 31    ქუეშე; /მერმე სული და ანგელოზი და მსგავსნი მათნი უსხეულოჲსა
Line: 32    ქუეშე. მერმე შემკრებელთა ამათ ყოველთასა აღიყაანნეს უნათესვესისა (ა)
Line: 33    არსებისა*2 მიმართ, რამეთუ მისსა უზენაეს არაჲ არს.
Line: 34    კუალად შემკრებელთა რიცხუსა და ორწყრთასა, აღიყვანეს ერთისა ქუეშე
Line: 35    უნათესვესისა -- (ბ) რაოდენობისა. კუალად შემკრებელთა თეთრსა და მმელნობსა,
Line: 36    და ღრამმატიკოსსა და ზედმიწევნულობასა, და ცხელსა და ცივსა,
Line: 37    აღიყვანნეს ზოგად ერთისა რაჲსმე უნათესვესისა ქუეშე -- (გ) ვითარებისა.
Line: 38    და კუალად მარჯუენე და მარცხენე, და მოყუარე და მტერი -- (დ) რაჲსამე6-მიმართობისა.
Line: 39    და კუალად რომელნი ადგილისა რომლისამე შორის ითქუმიან,
Line: 40    ვითარ ლუკიას შინა, აკადიმიას შინა ანუ უბანთა შორის, (ე) სადაობითისა შესმენისა
Page: 106  
Line: 1    ქუეშე აღიყვანებიან და რაოდენნი ჟამსა რასმე ქუეშე აღვლენ -- (ვ)
Line: 2    ოდესობ/ისა ქუეშე. ხოლო რაოდენნი მწოლარედ ანუ მჯდომარედ ითქუმიან --
Line: 3    (ზ) დებისა ქუეშე. ხოლო რაოდენნი შემოსად და შეჭურვად -- (ჱ) ქონებისა
Line: 4    ქუეშე. ხოლო რაოდენნი კუეთილად დამწურად -- (თ) ვნებისა ქუეშე. ხოლო
Line: 5    რაოდენნი კუეთად, წუვად -- (ი) ქმნისა ქუეშე.
Line: 6    ჰქონან უკუე არსებასა: რაოდენი, ვითარი, რაჲსმემიმართი, სადაჲ, ოდესი,
Line: 7    ქმნაჲ, ვნებაჲ, დებაჲ, ქონებაჲ. და სკოპოსი ვიდრემე ესრეთ.
Line: 8    ხოლო საჴმარი ამიერ ცხად-არს, რამეთუ უკუეთუ დასაწყისი სიტყჳერებითისა
Line: 9    მოფარდულობისაჲ არს წიგნი "კატიღორიათაჲ", ხოლო1 სიტყჳერებითი,
Line: 10    ვითარცა ვთქუთ, განმირჩევს ჩუენ ჭეშმარიტსა ტყუილისაგან და კეთილსა
Line: 11    -- ბოროტისაგან, სარგებელ მეყოფვის სადმე ჩუენ წინამდებარე წიგნი. არამედ
Line: 12    კუალად წესი ამიერ აღმომიჩნდების ჩუენ, ვიტყოდით რაჲ ჩუენ, ვითარმედ
Line: 13    პირველი უკუე დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ წინაუძ/ღჳს სახელთა და სიტყუათა,
Line: 14    რიმათა. ხოლო სახელნი და სიტყუანი -- მარტივთა სიტყუათა და ესენი --
Line: 15    სჳლლოგიზმოსთა საყოველთაოთასა, ხოლო იგინი -- აპოდიკტიკთა. წესისა მიმართ
Line: 16    ვიდრემე ამათისა ქმნილ არს წიგნიცა.

Paragraph: 34     
Line: 17    ხოლო საძიებელ*1 არს, თუ რაჲსათჳს "კატიღორიათად" ზედწარწერა წიგნი.
Line: 18    ვიტყჳთ სადმე, ვითარმედ: ზედწარუწერა*2 სახელი ესე აღწერილსა, არა
Line: 19    ვითარ-იგი სამსჯავროთა შორის გათითოფერდების ჴმაჲ ესე, რამეთუ არა წინა-უც
Line: 20    მას რიტორობად, არამედ უფროჲსღა სწავლად ნათესავთათჳს და სახეთა
Line: 21    და უწყებად, ვითარმედ სახენი სადმე ნათესავთა მათთა ქუე-უსხენ, ხოლო
Line: 22    შემდგომთა მათთად შეისმინებიან. ხოლო უნათესვესი მხოლოდ შე-ოდენ-ისმინების,
Line: 23    ვითარ უკუე ათნი ჴმანი უნათესვესნი არიან და მხოლოდ შეისმინებიან
Line: 24    ოდენ არვისდად ქუემდებ/არენი. ამისთჳს "კატიღორიად" წარწერა.
Line: 25    რამეთუ ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ ძუელთა წიგნისსადებთა შინა
Line: 26    "ანულიტიკათანი"'სადმე წიგნნი იპოებიან, ხოლო "კიტიღრიათანი" -- ორნი.
Line: 27    და ერთსა ვიდრემე სხუაჲ აქუნდა ზედწარწერილი ნანდჳლ დასაწყისსა მყოფთასა,
Line: 28    რამეთუ "რომელნიმე თანმოსახელედ ითქუმიან, ხოლო რომელნიმე
Line: 29    თანსახელად". ხოლო მეორესა, რომელი აწ წინამდებარედ გუაქუს,
Line: 30    აქუნდა*3 წარწერაჲ ესევითარი: "თანმოსახელედ ითქუმიან, რომელთაჲ სახელი
Line: 31    მხოლოჲ ზიარ, ხოლო სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ სხუა".
Line: 32    წინაპატივცემულ არს ესე, ვითარცა წესითა და საქმითა მიმხუეჭელი, აღზეებული2
Line: 33    და ყოვლით კერძო მამად მქადაგებელი არისტოტელისსა3. ხოლო
Line: 34    ვითარმედ საკუთრად არისტოტელისი არს, ყოველნი აღიარებენ, რამეთუ ჩანს
Line: 35    თჳთ არისტოტელი ყოველთა შინა წიგნთა მისთა /მომჴსენებელად აქათა თქუმულთა
Line: 36    ხედვათად. ვინაჲ ვთქუათ*4 თუ ნარდომ-ყოფაჲ წიგნისაჲ ამის, იგიცა
Line: 37    ყოველნი თანვანარდომნეთ ამისსა. ანუ უკუეთუ იგინი საკუთრებ, ესეცა ცხად-არს,
Line: 38    ვითარმედ მათ თანა.

Paragraph: 35     
Line: 39    საჴმარ ვიდრემე არს ცნობაჲ, ვითარმედ მოპოვნებაჲ კატიღორიათაჲ არა
Line: 40    არს მისი, არამედ პირველ იყო, ხოლო დაწყ[ო]ბაჲ4 ამათი მისი არს.


Subchapter: 1  
Line: 41  ხოლო განიყოფვის წიგნი სამად: პირველთა მიმართ კატიღორიათასა,
Line: 42  თჳთ კიტიღორიათა მიმართ, შემდგომთა მიმართ კატიღორიათასა. ხოლო პირველნი


Paragraph: 1     
Line: 43    კატიღორიათანი თანმოქმედ არიან ჩუენდა მასწავლელობასა შინა კატიღორიათასა,
Line: 44    რამეთუ ვითარ-იგი ქუეყანისმზომელნი*1 პირველ ღრამმეულთა
Line: 45    ხედვათა მოძღურებისასა მასწავებენ ჩუენ: რაჲ არს ნიშანი და რაჲ მართლგანმავალი
Line: 46    და რაჲ კუთხი, ვითარმცა შეეწეოდეს ესენი მათძლითსა შინა მასწ/ავლელობასა,
Line: 47    ეგრეთვე ფილოსოფოსიცა აქა, ვითარ ენება მოძღურებასა შმია
Line: 48    კატიღორიათასა მოჴსენებაჲ ლექსთა რათმე ჩუენდა უმეცართაჲ ამისთჳს პირველად
Line: 49    მათთჳს ასწავებს, რაჲთა იჩუენოს1 არა აღმძრველად სიტყჳსა, მერმე
Line: 50    შემდგომად*2 მათსა ასწავებს თჳთ მათ კატიღორიათათჳს და უკუანაჲსკნელ
Line: 51    დასასრულსა თანა სიტყჳსმგებელობს შემდგომთათჳს კატიღორიათაისა, ვითარცა
Line: 52    სწავლასა შინა კატიღორიათასა იჴუმინა ლექსნი რაჲმე არსაცნაურნი. არამედ
Line: 53    იძიებოდედ: რაჲსათჳს და შემდგომთა ამათთა და პირველთა კატიღორიათათჳს
Line: 54    ასწავა? და ვიტყჳს, ვითარმედ: რომელნიმე დასაწყისსა მოიჴსენნა წინასწრობით,
Line: 55    ვითარცა ყოვლად უცნაურნი. უკუეთუმცა უე ესენიცა მათთანავვ
Line: 56    ედაეწესნეს, დასაწყისსავე სიბრძნედ განფენაჲ2 შეემთხუეოდა, დაჰმარხნა
Line: 57    /უკუე იგინი სადასასრულოდ, ვითარცა საცნაურნი ვიდრემე ჩუეულებისაგან,
Line: 58    ხოლო არა დაართრონვილისა მეცნიერებისა მათისა ქონებითა ჩუენგან, ვინაჲცა
Line: 59    პირველ არწარმომეტყუელმან მათთჳს იჴუმინა იგინი მოძღურებასა შინა
Line: 60    კატიღორიათასა.

Paragraph: 2     
Line: 61    რამეთუ ყოველთა კაცთა უჴმან ჩუეულებისაებრ ერთბამად ლექსი და
Line: 62    უპირველესი და მოძრაობისა სახელი, ვინაჲ სიმკაცრით გარდმოსცემს რაჲ
Line: 63    ოდეს არიან მათ მიერ დანიშნულნი. ხოლო ვიეთმე თქუეს3: წინადაიწერნესო
Line: 64    ესე ნატაცნი მნებებელთაგან, რაჲთა მყის "კატიღორიათავე" თანა წარიკითხვოდინ
Line: 65    "ადგილნი" ესე. ესრეთ უკუე წინამდებარისაცა წიგნისა ესრეთ არს
Line: 66    "პირველი ადგილი" ზედწარწერილი4. ხოლო ესენი და სიცხადე და წესი წინააღმდგომობით
Line: 67    იბრძოლებიან, დაღათუ ასწავა, ვითარმედ სახელთა უკუე და
Line: 68    სიტყუათა წინაუძ/ჳს პირველი5 დადებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ მახლობელად, ხოლო
Line: 69    ასწავებს "კატიღორიათა" შინა ვიდრემე დადებისათჳს მარტივთა ჴმათაჲსი,
Line: 70    ხოლო "პერი ერმინიასა" შინა სახელთათჳს და სიტყუათა, ვინაჲცა ურთიერთას
Line: 71    თანმქონებელ არიან ვითარცა სირაჲ რაჲმე და ვერცა ვის პირველ მისსა
Line: 72    ძალ-უც აღმოკითხვაჲ სხჳსა რაჲსაჲმე6, თჳნიერ "კატიღორიათაჲ", არცა ამათსა
Line: 73    შემდგომად სხჳსაჲ, თჳნიერ "პერი ერმინაჲსაჲ".



Subchapter: 2  
Line: 74  თანმოსახელედ ითქუმიან, რომელთაჲ მხოლოჲ სახელი
Line: 75  ზიარ, ხოლო სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ
Line: 76  სხუა


Paragraph: 1     
Line: 77       სულნი*3 ზემო რაჲ ვიდრემე იყვნეს თჳნიერ სხეულისა ამის, ყოველნი სადმე
Line: 78    უწყოდნეს მათ თითოეულმან, შინაგან თჳსსა არცერთისა7 ვის სხჳსა მოქენეთა,
Page: 107   Line: 1    არამედ ვითარცა შთამოვიდეს ქმნისა მომართ და თანაშეეკრნეს სხეულსა,
Line: 2    და მისმიერითა ალ/მურითა აღვსებულნი მრუმეობენ და არფლობილ იქმნებიან
Line: 3    ცნობად საქმეთა, ვითარცა აქუს ბუნებისაგან, ამისთჳს ურთიერთასისა
Line: 4    მოქენე იქმნნეს ზიარობისა მსახურ-ყოფითა სამათოდ ჴმისაჲთა გამოსაცხადებელად
Line: 5    ურთიერთას გულისზრახვათა, რამეთუ გამოცხადნებიან ყოველნი და
Line: 6    სახელთა მიერ და სიტყუათა. და ესე სამართლად! უკუეთუ მყოფთაგანი თითოეული
Line: 7    ერთიცა რაჲმე არს და თანაცა ძეს უმრავლესთაგან კერძოთა თჳსთა,
Line: 8    რომელთა თანმოსლვამან1 განასრულა ბუნებაჲ მისი. ვითარ-იგი კაცი ერთიცა,
Line: 9    რაჲმე არს და თანმდებარე არს ნათესავისაგან და შემამტკიცებელობითთა მისთა
Line: 10    განყოფილებათა2, ვითარცა ერთი ვიდრემე უკუე, რომელი ცხად-იქმნების
Line: 11    ჴმისა ამისგან, ვითარმედ "კაცი", რომელი მარტივი სახელი არს, ხოლო ვითარცა
Line: 12    თანამდებარე რათაგანმე, ცხად-იქმნების სიტყჳსა მიერ /მეტყუელებისა:
Line: 13    "ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი" -- სიტყჳთა ამით თითოეულისა კაცისა
Line: 14    თჳთებათა წარმოთქუმითა. ამათსა უკუე ესრეთ თქუმასა შინა უკუეთუ მოვიხუნეთ
Line: 15    ორნი საქმენი, ესენი ანუ ორკერძოვე ზიარ არიან, ვიტყჳ ვიდრემე სახელისაებრ
Line: 16    და სიტყჳსა, ანუ ორკერძოვე განიყოფვიან, ანუ ერთისაებრ სადმე
Line: 17    ეზიარებიან, ხოლო ერთისაებრ*1 განიყოფვიან. და ესე ორგუარად: რამეთუ
Line: 18    ანუ სიტყჳსაებრ უკუე ეზიარებიან, ხოლო სახელისაებრ განიყოფვიან, ანუ წინაუკუმო,
Line: 19    სახელისაებრ ვიდრემე ეზიარებიან, ხოლო სიტყჳსაებრ განიყოფვიან,
Line: 20    ვიდრემდის ოთხ არიან განყოფილებანი. უკუეთუ ორკერძოვე ვიდრემე ზიარ
Line: 21    არიან, სახელ-ედების თანსახელებ, სახელისა თანა საზღვრისაცა მიმცემელთა
Line: 22    ურთიერთას. ვითარ-იგი შეისმინებიან ნათესავნი სხუათა სახეთად თნ́სთა /სახეთა
Line: 23    მიერ, რამეთუ კაცი ცხოვლადცა ითქუმის და არსებად სულიერად,
Line: 24    მგრძნობელობითად.

Paragraph: 2     
Line: 25    ხოლო უკუეთუ ორკერძოვე განიყოფვიდინ, სახელ-ედების სხუასახელებ,
Line: 26    ვითარ-იგი აქუს კაცსა და ცხენსა, რამეთუ თჳთ იგი კაცი არა სთქუა ცხენად,
Line: 27    არამედ არცა ცხენი -- კაცად, რამეთუ არცა იგივე აქუსყე საზღვარი, არამედ
Line: 28    სხუაჲ და სხუაჲ.

Paragraph: 3     
Line: 29    ხოლო უკუეთუ სახელისაებრ ვიდრემე ეზიარებოდიან და სიტყჳსაებრ
Line: 30    განიყოფვოდინ, თანამოსახელედ ითქუმიან. ვითარ-იგი აქუს ორთა ეასთა, რამეთუ
Line: 31    ამათ ერთითა უკუე სახელითა ზიარებაჲ აქუს, ვითარმედ ეას*2, ხოლო
Line: 32    საზღვარი არა იგივე, რამეთუ ტელამონოჲს განმსაზღვრებელნი ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 33    სალამინოჲსგანი3, რომელი ემარტოდმბრძოლა ეკტორსა. ხოლო ილეოს
Line: 34    არ ესრეთ.

Paragraph: 4     
Line: 35    ხოლო უკუეთუ სიტყჳსაებრ ვიდრემე ეზიარებოდინ და /სახელისაებრ განიყოფვოდინ,
Line: 36    სახელ-იდებიან მრავალსახელად, ვითარ-იგი აქუს, ვითარმედ:
Line: 37    აორ, ქსიფოს, მაქერა, ფასღანონ, სპათი.

Paragraph: 5     
Line: 38    ვინაჲცა ამათ ვიდრემე ოთხთაგან ორთათჳს მხოლოდ სიტყჳსმგებელობს აქა
Line: 39    არისტოტელი, ვიტყჳ თანმოსახელეთათჳს და თანსახელთა პირველად უკუე,
Line: 40    რამეთუ ესე მხოლონი შეეწევიან მას საჴმრად მყოფნი მასწავლელობასა შინა
Line: 41    კატიღორიათასა4. მერმე ამათგან ცხად-იქმნებიან ორნიცა სხუანი, ვითარცა წინააღმდგომნი
Line: 42    ამათნი, რამეთუ წინააღუდგებიან თანმოსახელეთა სადმე მრავალსახელნი,
Page: 108  
Line: 1    ვთარ ესენი სახელისაებრ ვიდრემე ეზიარებიან, ხოლო სიტყჳსასაებრ
Line: 2    განეყოფვიან, ხოლო მრავალსახელნი სახელისაებრ უკუე განიყოფვიან,
Line: 3    ხოლო სიტყჳსაებრ ზიარ /არიან. ხოლო თანმოსახელეთა -- სხუასახელნი, რამეთუ
Line: 4    ესენი ვიდრემე ზიარ არიან ორისაებრვე, ხოლო იგინი ორისაებრვე განიყოფვიან.
Line: 5    ვინაჲ ამათმან მეცნიერმან წინააღმდგომნიცა მათნი იცნისვე, ხოლო ესე
Line: 6    კნინსიტყუაობით მოიჴელოვნა ფილოსოფოსმან, რაჲთა ორთა სიტყუათაძლითისა
Line: 7    მიერ სხუათაცა ორთათჳს ასწავოს. არამედ ორთა ამათ შორის თანმოსახელენი
Line: 8    წინადააწესნა ერთსახელთასა, არა1 ვითარცა ვიეთნიმე იტყჳან, ვითარმედ:
Line: 9    მყოფი თანმოსახელედ შეისმინების ათთა ნათესავთა, არამედ რამეთუ ჯერ-არს
Line: 10    უმარტივესთაჲ არეგევითართასა მარადის წინდაწესებაჲ მასწავლელობისაებრ.
Line: 11    ხოლო უმარტივეს არიან თანმოსახელენი თანსახელთასა, დაღათუ ამათ
Line: 12    ვიდრემე მხოლოდ სახელისაებრ ოდენ აქუს ზიარებაჲ, /ხოლო თანსახელთა ამას
Line: 13    თანა სიტყჳსაებრცა.

Paragraph: 6     
Line: 14    ხოლო სათქუმელ არს, ვითარმედ სხუაებ2 ვიდრემე არიან სხუანი და
Line: 15    სხუაებ სხუასახელნი. და სხუაებ სადმე არიან ყოვლითურთ განუცხოებულნი3,
Line: 16    ვითარ კაცი და ცხენი, რამეთუ ამათ არცა სახელი იგივე აქუს, არცა საზღვარი
Line: 17    იგივე, ხოლო სხუასახელებ, რაოდენნი გუამებითა განიყოფვიან და ქუემდებარე
Line: 18    იგივვ არს, ვითარ აღსავალი და შთასავალი, რამეთუ ამათი არცა სახელი იგივე
Line: 19    არს, არცა საზღვარი იგივე, ხოლო ქუემდებარითა იგივე არიან, რამეთუ მისვე
Line: 20    კიბისათჳს იხილვებიან. და ეგრეთვე თესლიცა და ნაყოფი ორისაებრვე განყოფილნი
Line: 21    მისთჳს იხილვებიან, რამეთუ ესრეთ ეგერა ყოფისა მიმართ ვიდრემე
Line: 22    ითქუმის ნაყოფი, ხოლო გულვებადისა მიმართ ითქუმის თესლი.



Subchapter: 3  
Line: 23  თანმოსახელედ ითქუმიან, რომელთა სახელი მხოლოჲ
Line: 24  ზიარ, ხოლო სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 25    სხუა

Line: 26    ესე სადმე ცხად-ჰყოფს ყოველსა ძალსა ლექსისასა, რამეთუ ესენი არიან,
Line: 27    იტყჳს, თანმოსახელებ, რავდენნი სახელისაებრ ვიდრემე ზიარ არიან, ხოლო საზღვრისაებრ
Line: 28    განიყოფვიან. ხოლო ჯერ-არს თჳს-თჳს განხილვაჲ თითოეულისა ლექსისაჲ
Line: 29    რამეთუ ესრეთ ზედმიწევნით წარმართებულ ვიქმნნეთ ძიებულისა. ეძიებს
Line: 30    სიტყუაჲ ამათ, რაჲსათჳს თქუნაო "თანმოსახელენი" და არა "თანსახელნი"?4
Line: 31    მერმე რაჲსათჳს თქუა: "ითქუმიანო" და არა ვითარმედ: "ვიტყჳთ"? ამისსა
Line: 32    შემდგომად რაჲსათჳს თქუა, ვითარმედ: "სახელი მხოლოჲ ზიარ" და არა
Line: 33    თქუა, ხოლო მერმე "რიმაჲცა"5? იძიებოდედ, რაჲსათჳს თქუა "ზიარი", ხოლო
Line: 34    მერმე და რაჲსა/თჳს6 თქუა, ვითარმედ: "სიტყუაჲ არსებისაჲ სხუა"7 და არა თქუა
Line: 35    "საზღვარი" ანუ "წარწერაჲ" და რად არა შემთხუევითთაჲცა მოიჴსენა?
Line: 36    იხილე უკუე, ვითა სადმე სიმკაცრით არა თქუა თანმოსახელედ, არამედ თანმოსახელეებად,
Line: 37    სამრავლოდ მჴუმეველმან ჴმისამან8, ვითარცა მრავალთა საქმეთა
Line: 38    შორის იხილვებიან ესენი, ანუ უკნინესად ორთა შორის, ხოლო ერთისა შორის
Line: 39    არაოდეს ითქმიან.

Paragraph: 2     
Line: 40    ხოლო საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ თანმოსახელეთა უჴმან სამნი ესე:
Line: 41    ტონოჲ, პტოსი, პნევმატოსი. რამეთუ უკუეთუ ვპოვნეთ სადმე სახელნი ერთითა
Page: 109  
Line: 1    რომლითამე1 ამათგანითა განყოფილად, არ არიან თანმოსახელვბ, ვითარ-იგი
Line: 2    ამას ზედა, ვითარმედ "არღო́ს" და "ა́რღოს". აჰა, აქა ტონოსმან განყვნა, რამეთუ
Line: 3    პაროქსჳნომენი დაჰნიშნავს "პელლპონნისონს შინასა ქალ/აქსა", ხოლო
Line: 4    ოქსჳნომენი დაჰნიშნავს "უგჳანესსა კაცსა", რამეთუ ვიტყჳთ მრაჳალგზის ვისთჳსმე
Line: 5    "არღოსი" არსო. ეგრეთვე პტოსისაცა ზედა ვიტყჳთ უკუე "ო ელატის" და
Line: 6    "ი ელატი". და ონისა მიერ ვიდრემე ართრონისა დავნიშნეთ "მარბეველი",
Line: 7    ხოლო ინისა მიერ დავნიშნეთ "ხე ელატი"*1, ვინაჲ ამისთჳს არ იყვნენ თანმოსახელე შეცვალებისათჳს პტოსისა.

Paragraph: 3     
Line: 8       ამათვე ვიტყჳთ პნევმატოსისაცა ზედა, რამეთუ ვიტყჳთ, ვიითარმედ "ო
Line: 9    ჳონ*2 დასჳნომენი სადმე დაჰნიშნავს "ეგევითარსა", ხოლო ფსილომენი --
Line: 10    "მარტოსა", რომლისათჳს არცა2 ესე არს თანმოსახელე. ხოლო ამას ჴმასა ზედა,
Line: 11    ვითარმედ "ეას" ტონოსიცა იგივე არს და პტოსი ეგეთივე, არამედ პნევმაჲცა
Line: 12    ზიარი ორთავე ზედა, და შეემთხუევის მათვე თანმოსახელე-ყოფაჲ.
Line: 13    /ხოლო უწყოდა ფილოსოფოსმან, ვითარმედ თანმოსახელენი დაღათუ
Line: 14    მრავალნი არიან, გარნა ეგრეთცა ერთისა ჴმისა მიერ ცხად-იქმნებიან. ამისთჳს
Line: 15    მანცა თქუა "ითქუმისო" და არა ვითარმედ: "ითქუმიან" რამეთუ მარადის
Line: 16    ჩუეულებაჲ არს ატტიკელთაჲ ესევითარისა ჴმისა ჴუმევაჲ, ვითარ-იგი პლატონის
Line: 17    მიერ ვჰპოებთ: "ითქუმიანო ესენი "ღორგიაჲსა"3 შორის თემისტიკლეოჲსთჳს".
Line: 18    არამედ არისტოტელმან*3 თქუმილისა მიზეზისათჳს იჴუმია სახე ესევითარისა
Line: 19    ლექსისაჲ: "ითქუმისო". ისმინებოდედ საქმენი, რაჲთა იყოს ესრეთ:
Line: 20    თანმოსახელედ ითქუმის საქმენი. ხოლო ოდეს თქუას "ითქუმისო, ცხად-არს,
Line: 21    ვითარმედ ძუელთაგანცა მოიპოების და მოიღების სახელი და არა მისი არს
Line: 22    ესევითარი დადებაჲ. ხოლო ოდეს მისი იყოს, იტყჳს "უწესო", ვითარ-იგი/
Line: 23    "ანალჳტიკათა" შინა: "ხოლო საზღვრად უწეს4, რომლისა მიმართ თაიჴსნების
Line: 24    პროტასი".



Subchapter: 4  
Line: 25  რომელთაჲ სახელი მხოლოჲ ზიარ


Paragraph: 1     
Line: 26    აწ სადმე რიმათა შორის თანმოსახელეობასა ვერ ვჰპოებთ? დაღათუ ვიტყჳთ
Line: 27    "ვიტყჳო" და დავჰნიშნავთ ამას და "დავჰლექსავთ" და "მტრფიალებლობით
Line: 28    მდებარე ვარ". ვითარ უკუე იტყჳსო თანმოსახელედ მხოლოჲსა სახელისა ზიარად
Line: 29    მქონებელთა? ვიტყჳთ ამისდა მიმართ, ვითარმედ: სახელსა მოიღებს აქა
Line: 30    არა წინაუკუმო განყოფილსა რიმაჲსა მიმართ, არამედ უზიარესსა, რომლისაებრ
Line: 31    ყოველი ჴმაჲ დამნიშნველობითი სახელად ითქუმის, ვითარცა "პერიერმინიასა"
Line: 32    შინა იტყჳს: "თჳთ5 იგი ვიდრემე უკუე რიმანი თავით თჳსით სახელებ
Line: 33    არიან" და დაჰნიშნვენ*4 რასმე, ვინაჲცა ვითარმედ "ვჰლექსა/ვ" და "მტრფიალებლობით
Line: 34    მდებარე ვარ" თანმოსახელენი არიან, რამეთუ ზიარი აქუს სახელი,
Line: 35    ვითარმედ: ერო*5, ხოლო საზღვარი განყოფილი. და არს რიმათა შორის
Line: 36    თანმოსახელეობაჲ.
Page: 110  


Subchapter: 5  
Line: 1  მხოლოდ


Paragraph: 1     
Line: 2    ორგუარად ითქუმის მხოლოჲ: -- ანუ წინააღმდგომ განთჳსებული თანმეუღლისა
Line: 3    მიმართ, ვითარ ოდეს ვიტყოდით: "მხოლოჲ კაცი აბანოს შინა",
Line: 4    წინააღმდგომ განმთჳსველნი სხჳსა კაცისა მიმართ, ანუ ვითარცა ოდეს ვთქუათ:
Line: 5    "მხოლოდ დაშთომილი ბრძოლასა შინა", დაღათუ არა არმხოლოჲ, რამეთუ
Line: 6    ჰქონან თავისა თჳსისა თანა ნუუკუე საჭურველნი და შესამოსელნი და სხუაჲ
Line: 7    რაჲმე, არამედ მხოლო ეწოდა მოკლებითა შედგომილთა მისთაჲთა; -- ანუ
Line: 8    მხოლოობითსა, ვითარ-იგი ვიტყჳთ, ვითარმედ "მხოლოჲ მზე". ხოლო აქა პირველი
Line: 9    იჴუმია.



Subchapter: 6  
Line: 10  /ზიარ


Paragraph: 1     
Line: 11    ზიარი ითქუმის ოთხგუარად*1: ანუ*2 განუწვალებელი, ანუ განწვალებული.
Line: 12    და განუწვალებელი უკუე არს, ვითარ ცხოველისა ზედა, ხოლო განწვალებული,
Line: 13    ვითარ ველისა ზედა; ანუ განუწვალებელი თანსაქონებელი, ცხოველი ვითარ,
Line: 14    რამეთუ იგი თანაგუაქუს ყოველთა განუწვალებელად, რამეთუ არა რომელნიმე
Line: 15    უკუე არსებისა მხოლოჲსაგან მიიღებენ და რომელნიმე -- სულიერისა,
Line: 16    ხოლო რომელნიმე -- გრძნობისაგან მხოლოჲსა; ხოლო განწვალებული თანსაქონებელი
Line: 17    არს, ვითარ-იგი ველი, რამეთუ მიჰხუდეს არა ყოველნი სრულსა,
Line: 18    არამედ თითოეული -- კერძოსა. განუწვალებელობით უკუე თანქონებულისა ზიარისათჳს
Line: 19    იტყჳს აქა, რამეთუ*3 არა ჴმისაჲ ამის, ვითარმედ "ეას", "ე" ვიდრემე
Line: 20    შეისმინების ერთისათჳს, ხოლო "ას" -- სხჳსათჳს, არამედ თითოეულისათჳს
Line: 21    განუწვალებელად შე/ისმინების "ეას".



Subchapter: 7  
Line: 22  ხოლო სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ სხუა,
Line: 23  ვითარ ცხოველი კაციცა და დაწერილი


Paragraph: 1     
Line: 24    მაგალითნი ყოველნი უცთომელობით თქუნა ფილოსოფოსმან, ვითარ ჰგონნამცა
Line: 25    ვინმე რაჲთურთით არცა ყოფად თანმოსახელედ, არამედ თანსახელად.
Line: 26    რამეთუ "ეასთა" აქუსყე სახელიცა ზიარი და საზღვარი: "ცხოველი, სიტყჳერი,
Line: 27    მოკუდავი". კეთილად უკუე თქუა "სახელისთანაჲ", რაჲთა არა მარტოჲ საზღვარი
Line: 28    მივიღოთ, არამედ სახელისთანაჲ, რომლისაებრ ზიარ არიან, რამეთუ
Line: 29    "ეასთაგანი" რომელიმე არს ტელამონოჲს ძე სალამინელი, რომელი ემარტომბრძოლა
Line: 30    ეკტორსა, ხოლო სხუაჲ ილეოჲს ძე ლოკროსელი, ფერჴმალე. ვინაჲცა
Line: 31    სახელისთანაჲ საზღვარი თითოეულისაჲ სხუა. ხოლო თქუას ვინმე, ვითარმედ:
Line: 32    შესაძლე/ბელ არიან თანმოსახელენი თანსახელადცა წოდებად, ვითარ-იგი
Line: 33    ორთა "ეასთა" ზედა, რამეთუ ესენი თანმოსახელე არიან, ვითარ-იგი სახელი
Line: 34    უკუე ზიარი აქუს, ხოლო სახელისთანაჲ საზღვარი -- განყოფილი. რამეთუ1
Line: 35    პირველი სადმე არს ტელამონოჲსი, ხოლო მეორე -- ილეოჲსი. არამედ
Line: 36    კუალად თქუას ვინმე, ვითარმედ: სახელისთანაჲსა სიტყჳსაებრცა თანსახელნი
Line: 37    არიან, რამეთუ ვითარ-იგი "ეასნი" არიან, ეზიარებიან ერთმანერთსა სახელისა
Line: 38    ამისებრ, ვითარმედ "ეას", არამედ სიტყჳსაებრცა სახელისთანაჲსა, რამეთუ2
Page: 111  
Line: 1    ორნივე -- ტელამონოჲსიცა და ილეოჲსი -- კაცნი არიან და კუალად იყვნენ თანსახელ.
Line: 2    რაჲთა უკუე განიკიდეებიან ურთიერთას ამით? რამეთუ თანმოსახელეთა
Line: 3    სადმე, ვითარ-იგი "ეასთა", აქუს ზიარებაჲ ურთიერთას მიმართ სახელისაებრ,
Line: 4    ხოლო აქუსყე ზიარე/ბაჲ ორთავე თჳთ მის თანმოსახელეობისაცა მიმართ,
Line: 5    ვითარ თანა აქუსყე ორთავე თანამოსახელეობისა ამის. ვინაჲ თანსახელთა
Line: 6    არა აქუსყე ესრეთ, რამეთუ აქა მხოლოსა ურთიერთასმიმართსა სქესსა
Line: 7    მოვიღებთ.



Subchapter: 8  
Line: 8  სიტყუაჲ


Paragraph: 1     
Line: 9    რაჲსა მიზეზისათჳს "სიტყუაჲ"'თქუა ნაცვალად "საზღვრისა"?. ვიტყჳთ,
Line: 10    ვითარმედ: ვითარ არა ყოველთა საქმეთა ზედა კეთილპოვნიერობით საზღვრისა
Line: 11    გარდაცემად, რამეთუ უნათესვესნი ნათესავთანი განსაზღვრებათა არ მიითუალვენ,
Line: 12    არამედ არს ოდესმე, რომელ წარწერათა ვიჴუმევთ. ხოლო არს თანმოსახელეობაჲ
Line: 13    საქმეთაცა შორის, რომელთა შინა ვიჴუმევთ ზედწარწერათა. ამისთჳს
Line: 14    არა თქუა "განსაზღვრებაჲ", ვითარ დაუშთებოდეს წარწერისა მიერ დანიშნულნი.
Line: 15    და კუალად უკ[უ]ეთუმცა1 ეთქუა: "რომელთა წარწერაჲო", /დამცა-შტომოდეს
Line: 16    განსაზღვრებისა მიერ დანიშნულნი. ამისთჳს უკუე სიტყუაჲ
Line: 17    იჴუმია, რამეთუ შეისმინების ესე საზიაროდ განსაზღვრებისა და წარწერისა.



Subchapter: 9  
Line: 18  არსებისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 19    სადმე ხოლო არა არს შემთხუევითთა შორის თანმოსახელეობაჲ, დაღათუ
Line: 20    ვხედავთ, რამეთუ სიმახჳლე შეისმინების ბალღმისათჳს და ჴმისა და კივილისა2
Line: 21    და მახჳლისა, რამეთუ ვიტყჳთ: "მახჳლი ბალღამიო" და სხუათა ზედა ესრეთვე.
Line: 22    ვითარ უკუე ხოლო სახელისთანაჲ3 სიტყუაჲ არსებისაჲ სხუა? ვიტყჳთ
Line: 23    უკუე, ვითარმედ; არსებად იტყჳს აქა არა წინაადმდგომ განყოფილსა შემთხუევითთა
Line: 24    მიმართ, არამედ უზიარესსა დამნიშნველსა თითოეულისა ყოფასა, რომლისაებრ
Line: 25    შემთხუევითნიცა ითქუმიან ყოფად არსთა შორის. არსებასა უკუე
Line: 26    იტყჳს ნაცვალად ბუ/ნებისა თითოეულისაჲსა, რომლისაებრ შემტკიცნა.



Subchapter: 10  
Line: 27  რამეთუ უკუეთუ ვინმე გარდაიცეს, რაჲ არს
Line: 28  მათი თითოჲსაჲ ცხოველ-ყოფისაჲ, თჳსად


Paragraph: 1     
Line: 29    თითოეულსა გარდმოსცემს სიტყუაჲ

Paragraph: 2     
Line: 30       რამეთუ უკუეთუ ვისმე ენებოს განაზღვრებისა გარდაცემაჲ თითოეულისა
Line: 31    მათისაჲ, ვითარცა ნანდჳლ ცხოველისაჲ, სხუაჲ და სხუაჲ საზღვარი გარდასცეს
Line: 32    ჭეშმარიტისა უკუე კაცისაჲ: "ცხოველ4, სიტყჳერ5, მოკუდავ, გონებისა
Line: 33    და ჴელოვნებისა შემწყნარებელობითობაჲ", ხოლო დაწერილისა: "ცხოველ, დაწერილ
Line: 34    მათ რომელთამე ანუ მათ ფერთაგან".

Paragraph: 3     
Line: 35    და ესენი* უკუე ესრეთ. ხოლო ჟამი სადმე იყოს თქუმად, თუ რომლისა
Line: 36    მიზეზისათჳს არა თქუა "ცხოველი ყოფად", არამედ "ცხოველ-ყოფისაჲ"?
Line: 37    ვიტყჳთ, ვითარმედ საქმენი ანუ ნივთისაგან დაიტჳფრვიან/, ანუ ესე იგი არს,
Line: 38    სახისა, ანუ თანად ორისაგანვე: ნივთისაგან და სახისა. ეთქუა თუმცა "ცხოველი"
Line: 39    უკუე, დაენიშნამცა ნივთი და სახე, ხოლო თქუა რაჲ "ცხოველ-ყოფისა",
Page: 112  
Line: 1    დანიშნა, რომლისაებრ დაიტჳფრვის, ესე იგი არს, სახე, რამეთუ ვისებრმე
Line: 2    ყოფაჲ სახე მისსა არს. და საკუთარნი განსაზღვრებანი ამისგან მოიხუმიან, დაღათუ
Line: 3    ნათესავისაგან ჯერ-არს ყოფაჲ და შემამტკიცებელობითთა
Line: 4    განყოფილებათა.

Paragraph: 4     
Line: 5    ხოლო არს განწვალებაჲ თანმოსახელეთაჲ ესე: თანმოსახელეთაგანნი, რომელნიმე
Line: 6    დამთხუევისაგან, ხოლო რომელნიმე გაგონებისაგან არიან. და დამთხუევისაგანნი
Line: 7    ვიდრემე ითქუმიან შემთხუევისაებრცა, ვითარ-იგი უკუეთუ დამთხუევისაებრ1
Line: 8    იპოოს ვინმე აქაცა წოდებული სოკრატად და ვიზინტიასაცა შინა,
Line: 9    ხოლო ეს/ენი დამთხუევისაგან ჰგიან განუწვალებელად. ხოლო გაგონებისაგანნი
Line: 10    რომელნიმე ურთიერთას არიან თანმოსახელე და რომელთაგანმე სახელნართაულადცა
Line: 11    ითქუმიან, ხოლო რომელნიმე ურთიერთას თანმოსახელე,
Line: 12    რომელთაებრ ითქუმიან თანმოსახელედ და ურთიერთას ვიდრემე თანმოსახელედ
Line: 13    მყოფნი, რომლისაებრ ითქუმიან სახელმოდგამადცა. რომელნიმე შემქმნელობითისა
Line: 14    მიზეზისაგან ითქუმიან. ვითარ სამკურნალოჲ ზმილი ანუ წიგნი (ხოლო
Line: 15    ესენი არიან ერთისაგან და ერთითა მიმართ: ერთისაგან სადმე შემქმნელობითისა,
Line: 16    ხოლო ერთისა მიმართ -- დასასრულობითისა), ხოლო დასასრულობითისანი,
Line: 17    ვითარცა მამრთელობელი წამალი. ესენი არიან ერთისაგანნი და ერთისამიმართნი.
Line: 18    ხოლო ურთიერთას თანმოსახელედ მყოფნიცა და რომელთაგან
Line: 19    ითქუმიან თანმოსახელ/ედ, რომელნიმე განეყოფვიან ჟამისაებრ მას, რომლისაგან
Line: 20    იწოდებოდის, ხოლო რომელნიმე, არ განეყოფვიან ჟამისაებრ, რომლისაგან
Line: 21    იწოდებოდის. და ჟამითა ვიდრემე განყოფილნი მისნი, რომლისაგან2
Line: 22    იწოდებიან, რომელნიმე ჴსენებისაებრ ითქუმიან, ვითარ მჴსოვნმან ვინმე თნ́სისა
Line: 23    მამისამან უწოდის ყრმასა თჳსსა სახელითა მისითა, ესე იგი არს, მასწავლელისაჲთა,
Line: 24    ანუ ეგევითარისა ვისითამე; ხოლო დამთხუევისაებრ, ოდეს კეთილდამთხუევად
Line: 25    ვინმე თქჳს ყრმაჲ; ხოლო სხუანი სასოებისაებრ, ვითარ-იგი
Line: 26    მოსავმან ეგევითარად ქმნისამან სახელ-სდვის. ხოლო არგანყოფილნი ჟამისაებრ,
Line: 27    რომლისაგან იწოდებიან, რომელნიმე ითქუმიან მსგავსებისაებრ საქმეთაჲსა,
Line: 28    ხოლო რომელნიმე -- თანქონებისაგან. ვითარ მუსიკი დიაცი და მუსიკი
Line: 29    ზედმიწევნულობაჲ და ღრა/მმატიკი3 დიაცი და ღრამმატიკი4 ზედმიწევნულობაჲ.
Line: 30    ხოლო რომელნიმე თანშეტყუებისაებრ, ვითარ აქუს ამას
Line: 31    იმისდა მიმართ5, ეგრეთვე იმას ამისდა მომართ, ვითარ ფერჴნი ცხედრისანი
Line: 32    და ფერჴნი*... და რომელნიმე მსგავსებისაებრ საქმეთაჲსა. ზოგნი უკუე მსგავსობისათჳს
Line: 33    შორის-ქმნისაჲსა, ვითარ-იგი სიმალე მალეობისაგან მის ვისისამე,
Line: 34    ხოლო რომელნიმე მსგავსებისათჳს შესახედავისაჲსა, ვითარ-იგი სახისაებრ და
Line: 35    მაგალითისა, ხოლო რომელნიმე გარდაღებისაგან. ვითარ ფერჴი იხილო და
Line: 36    თხემი.



Subchapter: 11  
Line: 37  ხოლო თანსახელად ითქუმიან, რომელთაჲ სახელიცა
Line: 38  ზიარ და სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 39    იგივე

Line: 40    შემდგომად თანმოსახელეთძლითისა6ოსიტყჳსა თანსახელთათჳს მოიჴსენებს.
Line: 41    ხოლო თანმოსახელეთაგან ცხად-იქმნების თანსახელთაძლითი მასწავლელობაჲ.
Page: 113  
Line: 1    რამეთუ იგივე მაგალი/თი იჴუმია აქაცა მნებებელმან ჩუენებად, ვითარმედ იგივედ
Line: 2    თანმოსახელე და თანსახელი მრავალგზის შესაძლებელ არიან თქუმად
Line: 3    სხჳსაებრ ვიდრემე და სხჳსა, ვითარ-იგი ეას თანმოსახელე სხჳსა ეანტოჲსსა
Line: 4    და თანსახელცა არს. თანმოსახელე უკუე, რამეთუ სახელითა ვიდრემე ეზიარების,
Line: 5    ხოლო განეყოფვის საზღვრისაებრ, ვითარცა რაჲ ეას, ხოლო შემძლებელ
Line: 6    არს ზიარებად საზღვრისაებრცა, ვითარცა რაჲ კაცი, და არს თანსახელ.



Subchapter: 12  
Line: 7  ხოლო სახელმოდგამ ითქუმიან, რავდენთა ვისგანმე
Line: 8  განყოფილისა პტოსითა სახელისაებრი წოდებაჲ


Paragraph: 1     
Line: 9    აქუს

Line: 10    მეტყუელი*1 თანმოსახელეთათჳს ზიარობასაცა და განყოფილებასა, ვითარ-იგი
Line: 11    თანმოსახელენი მხოლოჲთა სახელითა ხოლო ზიარ არიან თანსახელთა, ხოლო
Line: 12    არღა მერმე საქმეთაცა, აწ სახელმოდგამთა/თჳს წარმოიტყჳს ფილოსოფოსი.
Line: 13    ხოლო უწყებულ იყავნ, ვითარმედ სახელმოდგამთად ოთხნი რაჲმე იხილვებიან:
Line: 14    ორნი უკუე სახელისათჳს, ხოლო ორნი საქმისათჳს, მზიარებლობაჲ და განყოფილებაჲ სახელისაებრ და კუალად მზიარებლობაჲ და განყოფილებაჲ1 საქმისაებრ.
Line: 15    ვითარ-იგი ღრამმატიკოსი და ღრამმატიკოსობაჲ, რამეთუ არს ამათ
Line: 16    შორის მზიარებლობაჲ სახელითა უკუე ცხად, ხოლო განყოფილებაჲცა დასასრულისა
Line: 17    მარცულითა. ეგრეთვე საქმისაებრცა მზიარებლობაჲ რაჲმე არს და განყოფილებაჲ.
Line: 18    ხოლო ღრამმატიკოსი ვიდრემე არსებაჲ არს, ხოლო იგი ზედმიწევნულობაჲ
Line: 19    რაჲმე, ვითარცა რაჲ ვითარებაჲ. რამეთუ უკუეთუ ამათ შინა ჴუებულ
Line: 20    იქმნენ, არა არიან სახელმოდგამ. ხოლო იყავნ სახელისათჳს მზიარებლობაჲ
Line: 21    და განყოფილებაჲ. ხოლო იყავნ საქმისათჳსცა2 მზიარებლობაჲ, ხოლო განყოფილებაჲ*2
Line: 22    /ნუ არნ და არ იყოს სახელმოდგამი. ვითარ პლატანოს და პლატანისტოს,
Line: 23    რამეთუ არამცა ვთქჳთ სახელმოდგამი, რამეთუ იგივეობა არს. კუალად
Line: 24    იყავნ სხუათა ყოველთა შემდგომობაჲ, ხოლო მზიარებლობაჲ ნუ არს საქმისაებრ
Line: 25    და ეგრეთვე არა იყოს სახელმოდგამი, ვითარ-იგი "ელენის ზე" და "ელენოჲსსა".
Line: 26    ხოლო იყავნ შემდგომობაჲ სხუათაჲ და განყოფილებაჲ ნუ არნ დასასრულისა
Line: 27    მარცულისაჲ. და კუალად არა იყვნენ სახელმოდგამნი, ვითარცა მუსიკსა
Line: 28    ზედმიწევნულობასა და მუსიკსა დედაკაცსა ზედა, რამეთუ თანმოსახელე
Line: 29    და არა სახელმოდგამ არიან. და კუალად იყავნ სხუათა ზიარობაჲ და ნუ არნ
Line: 30    სახელისძლითი. და ეგრეთვე არ იყოს სახელმოდგამ, ვითარცა სათნოებისა ზედა
Line: 31    და მოსწრაფისა.

Paragraph: 2     
Line: 32    უჴმს უკუე სახელმოდგამთა ყოველთაჲ ქონებაჲ თქუმულთაჲ, ვითარცა/
Line: 33    ღრამმატიკოსობისა ჴელოვნობისა ზედა და ღრამმატიკოსისა, რამეთუ ითქუმის
Line: 34    მათ ზედა სახელმოდგამად.

Paragraph: 3     
Line: 35    ყოვლად სადმე ფილოსოფოსმან შემოკლებით გარეშეცვნა თქუმულნი ყოველნი,
Line: 36    რამეთუ თქუა რაჲ, ვითარმედ "ვისგანმე", საქმისაებრი ზიარებაჲ და
Line: 37    განყოფილებაჲ ცხად-ყო. რამეთუ უკუეთუ ვისგანმე, ცხად-არს, ვითარმედ აქუს
Line: 38    ზიარებაჲ მისდამი, ხოლო უკუეთუ ყოვლად ვისგანმე, ცხად-არს, ვითარმედ განეყოფვისცა.
Line: 39    რამეთუ არა თუმცა განეყოფვოდა, განოობაჲ3 არ ითქუმოდა, არამედ
Page: 114  
Line: 1    იგივე საქმე იყო. ხოლო თქუა რაჲ "განყოფილთაო*1'პტოსითა", ცხად-ყო
Line: 2    გარდანაკუთულებაჲ დასასრულისა მარცულისაჲ და არა ვითარ-იგი ღრამმატიკოსნი
Line: 3    ორთისაგან გენიკისა მიმართ და დოტიკისა, ანუ სხჳსა რომლისამე. ხოლო
Line: 4    ვითარმედ სახელისებრი1 წოდებაჲ აქუსო, ცხად-ჰყოფს ზიარობასა სახელისასა.
Line: 5    ხოლო ცნობაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ ვიეთ/ნიმე სახელნართაულთა საშუალ-ყოფად
Line: 6    იტყჳან უმკაცრესობით თანმოსახელეთა და თანსახელთასა, რომელნი
Line: 7    ზიარ არიან ვიდრემე მათდა*2, ვითარ-იგი ზიარობაჲ სახელისაჲ ამათ თანაქონებად
Line: 8    ჰნებავს მათცა, ხოლო განყოფილთა თანმოსახელეთაგან, რამეთუ მათ
Line: 9    ვიდრემე ყოვლითურთ განყოფილად ჰქონან საქმენი, ხოლო ამათ ზიარებულად.
Line: 10    ხოლო თანსახელთა განეყოფვიან, რამეთუ მათ2 ვიდრემე ყოვლად სრული ზიარობაჲ
Line: 11    მოაქუს საქმეთაჲ, ხოლო სახელმოდგამნი განყოფილებასაცა ეძიებენ.
Line: 12    ხოლო ცოდნაჲ სათანადო არს, ვითარმედ სიმკაცრით არა არიან სახელმოდგამნი,
Line: 13    არამედ უმეტეს ახლვენ თანსახელთა, რამეთუ ეზიარებიან მათ ზიარობისაებრცა
Line: 14    სახელისაჲსა და ზიარობისაებრ საქმისაჲსა. თჳნიერ მხოლოდ ამით ოდენ განეყოფვიან
Line: 15    მათ, რამეთუ სახელმოდგამთა არა ყოვლად სრული ზიარე/ბაჲ აქუს
Line: 16    საქმისაჲ და სახელისაჲ, არამედ განყოფილებანი რაჲმე ჰქონან ამათ შორის.
Line: 17    ხოლო თანმოსახელეთაგან არ კნინითა რაჲთმე განეკიდეებიან სახელმოდგამნი,
Line: 18    ამით ხოლო მახლობელთა მათთა ზიარობითა სახელისაჲთა, არამედ ამას შინაცა
Line: 19    იხილვების განყოფილებაჲ რაჲმე, რამეთუ თანმოსახელეთა ვიდრემე ყოვლად
Line: 20    სრული ზიარებაჲ სახელისაჲ ჰნებავს ქონებად, ხოლო სახელმოდგამთა და განყოფილებაჲცა
Line: 21    რაჲმე ჰნებავსყე. ვინაჲ სამარლად ჰგონებენ, ვითარმედ თანსახელთა
Line: 22    უფროჲს ახლვენ3 სახელმოდგამნი.



Subchapter: 13  
Line: 23  თქუმულთაგანნი რომელნიმე უკუე თანშეთხზვისაებრ
Line: 24  ითქუმიან, ხოლო რომელნიმე თჳნიერ თანშეთხზვისა.


Paragraph: 1     
Line: 25    თანშეთხზვისაებრნი ვიდრემე უკუე,
Line: 26    ვითარ-იგი "კაცი რბის", "კაცი სძლევს"

Line: 27    მიზეზთა რათათჳსმე თანშეთ/ხზვისაებრნი წინდააწესნა თჳნიერთაგან თანშეთხზვისათა.
Line: 28    სამართლად! რამეთუ ვითარ თჳნიერთაგან თანშეთხზვისათა
Line: 29    ჰგულავს განწვალებაჲ, ამისთჳს უკუანაჲსკნელ თქუნა იგინი, რაჲთა მეყსეული
Line: 30    მასწავლელობაჲ ყოს მათთჳს, უფროჲსღა განწვალებაჲ მათი ოდეს
Line: 31    თქუას: "ხოლო რომელნიმე თჳნიერ თანშეთხზვისა, ვითარ კაცი, ჴარი,
Line: 32    რბის, სძლევს". სიმარჯჳთ4 დასხამს თანად ორთა სახელთა და ორთა თანად სიტყუათა:
Line: 33    "რბისო", "სძლევს", რაჲთა არავინ თანშეთხზვისაებრად ჰგონოს სიტყუაჲ
Line: 34    მისი სახელთა თანწარმკითხველმან სიტყუათამან.



Subchapter: 14  
Line: 35  მყოფთაგანნი რომელნიმე უკუე ქუემდებარისა ვისებრადმე
Line: 36  ითქუმიან, ხოლო ქუემდებარისა შორის


Paragraph: 1     
Line: 37       არაჲ არს

Paragraph: 2     
Line: 38       რამეთუ შესადგინებელ იყო თჳთ მათ კატიღორიათათჳს5 ქმნაჲ /სიტყჳსაჲ,
Line: 39    არამედ ვითარ უწინარეს თჳთ მათ კატიღორიათა მასწავლელობისა ჰნებავს განწვალებისა
Line: 40    რაჲსმე ოთხეულობითისაჲ უუნაკლულესად სრულ-ყოფა[ჲ]6, ამისსა
Page: 115  
Line: 1    წინდააწესებს, ვითარ ერთეულისაგან შემწყობელნი, ვიდრე ოთხეულისამდე
Line: 2    ვჰყოფთ რიცხუსა ათისასა, ვითარ ა ბ გ დ1 და ესრეთ იქმნების ათი, რამეთუ არსება
Line: 3    ათეულისა და ვითარ-ქმნა არს ოთხი. აწ. უკუე ოთხად განჰყოფს მყოფთა
Line: 4    და ეგრეთ თანად ორთავე ათეულად უსაკუთრესთა [რიცხუთა]2 მიერ განყოფილებისათა
Line: 5    მოსრული და ყოლადისა ზედა და უსრულესისა დასასრულისა მისისა
Line: 6    მიწევნული. და ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ მყოფთა ვიდრემე განყოფილებასა
Line: 7    ოთხთა რათმე მიმართ თანშეთხზვისაებრ ჰყოფს, ხოლო უკუანაჲსკნელ ათთა
Line: 8    ნათესავთა/სა თანშეუთხზველად იქმს აღრიცხუვასა.

Paragraph: 3     
Line: 9       ხოლო არს განყოფილებაჲ ესე: მყოფთაგანნი რომელნიმე უკუე არიან საყოველთაებ,
Line: 10    ხოლო რომელნიმე -- კერძოობითებ. და კუალად მყოფთაგანნი რომელნიმე
Line: 11    არიან არსება, ხოლო რომელნიმე -- შემთხუევითებ. ვინაჲცა იქმნებიან
Line: 12    თანმოსახელებანი ექუსნი, ვითარ-იგი "ისაღოგიასა"3 შინა ვისწავეთ, რომელთანი
Line: 13    ორნი უგუამო, ხოლო ნეშტნი ოთხნი, ვიტყჳთ, ვითარმედ ურთიერთას და
Line: 14    სიმძიმით შემტკიცნებიან. ხოლო არიან ესენი მყოფთანი4 საყოველთაონი უკუე
Line: 15    არსებებ, ხოლო კერძოობითნი -- შემთხუევითებ, და საყოველთაონი ჳიდრემე
Line: 16    შემთხუევითებ, ხოლო კერძოობითნი -- არსება5. ვითარ-იგი კაცი და რომელიმე
Line: 17    თეთრი, ანუ რომელიმე ზედმიწევნულობაჲ და თეთრი და რომელიმე კაცი, ხოლო
Line: 18    არს ჩუენდა მაგალითისა შორის-ესე, გარნა ესენი თუმცა ეჴუმინეს არისტოტელის
Line: 19    ჴმანი, /ცხადმცა იყო თქუმული. ხოლო სხუათა იჴმარებს სახელთა, რაჲთა
Line: 20    უცხადოობაჲ მოიჴელოვნოს მან, ვითარცა ითქუა, და რამეთუ ჰნებავს მას უთჳსესთარე
Line: 21    სახელთა ჴმარებაჲ და უწოდა საყოველთაოსა საქუემდებაროჲ მით,
Line: 22    რამეთუ უეჭუელად ქუემდებარისა ვისდამე ითქუმის, ხოლო კერძოობითსა --
Line: 23    არსაქუემდებარეოდ, რამეთუ არ ითქუმის ვისდამე ქუემდებარისად (ხოლო
Line: 24    უწოდა მას უკუთქუმაჲ5 სხჳსაჲ), ხოლო ვითარმედ შემთხუევითი ქუემდებარისა
Line: 25    შორის მით, რამეთუ მოქენე არს სხჳსა ვისმე ქუემდებარისა შესადგომლად,
Line: 26    ხოლო არსებაჲ თქუა არქუემდებარისა შორის. ვინაჲ*1 ღირს ძიებისაცა არს,
Line: 27    რაჲსათჳს არა უწოდა მას ქუემდებარედ, არამედ უკუთქუმაჲ7 ჴმისა დამნიშნველისაჲ
Line: 28    შემთხუევითსა?

Paragraph: 4     
Line: 29       ვიტყჳთ*2, ვითარმედ: პირველად უკუე არა არსებაჲ ქუემდებარე
Line: 30    არს, რამეთუ არსადა პირველნიცა და საღმრთონი არსებანი ქუ/მდებარე არიან.
Line: 31    ვინაჲ სამართლად არა უწოდა8 მას ქუემდებარედ. მერმე განწვალებისაცა საქმეთაჲსა
Line: 32    მოქმედმან ინება უკუთქუმისაგან და დათქუმისა9 თქუმაჲ მისი, რაჲთა
Line: 33    ყოველნი ვარეშეიცვნეს, ვითარმცა იტყოდა: მყოფთანი რომელთანიმე არიან
Line: 34    მმელნობებ, რამეთუ ესრეთ მეტყუელმან ყოველნი თანად გარეშეიცვნა10 და
Line: 35    არაჲ არს მყოფთაჲ რომელი განევლთის განწვალებსა ამას ვინაჲცა მეტყუელმან,
Line: 36    ვითარმედ: "მყოფთანი რომელნიმე არიან მმელნობებ, ხოლო რომელნიმე
Line: 37    თეთრებ", არა ყოველნი გარეშეიცვნა, რამეთუ არღა ფერონი და კატოხრეანი
Line: 38    და სხუანი ფერნი. კეთილად სადმე უკუთქუმისაგან და დათქუმისა გარდმოსცა
Line: 39    განწვალებაჲ.
Page: 116  

Paragraph: 5     
Line: 1       ანუ რამეთუ ქუემდებარე ორგუარად ითქუმის: ერთი უკუე მყოფობისა
Line: 2    მიმართ, ვითარ არსებაჲ შემთხუევითთათჳს, ხოლო სხუაჲ -- შესმენისა მიმართ, ვითარ
Line: 3    კერძოობი/თნი არსებანი საყოველთაოთათჳს, რამეთუ ქუე-უსხენ მათ კერძოობითნი,
Line: 4    არა რაჲთა შედგენ, არამედ რაჲთა სამათოდ ითქუმოდენ. მარტივად
Line: 5    თუმცა უკუე იტყოდა არსებასა ქუემდებარედ, ორგულებდამცა ვინმე მეტყუელი:
Line: 6    ნუსადა მხოლოსა კერძოობითსა არსებასა იტყჳს შესმენისა მიმართ ქუემდებარესა
Line: 7    საყოველთაოთასა. და ამათ1 სახელთა მჴმარებელი წარმოიტყჳს ოთხთა
Line: 8    თანუღლობათა2. და პირველი, საყოველთაოჲ არსებაჲ, ვითარცა უპატიოსნესი,
Line: 9    მერმე წინააღმდგომი, ვიტყჳ კერძოობითსა შემთხუევითსა. ამის შემდგომად
Line: 10    წინაპატივ-სცა3 საყოველთაოსა შემთხუევითსა კერძოობითისა არსებისასა მით,
Line: 11    რამეთუ საყოველთაოთათჳს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ.
Line: 12    ხოლო დაჭურეტაჲ საჴმარ-არს, ვითარ იტყჳს ფილოსოფოსი:
Line: 13    "მყოფთანი რომელნიმე საქუემდებარეოდ ითქუმიან4, ხოლო ქუემდებარისა შორის არაჲ
Line: 14    არს"./*1 და ითქუმოდედ, ვითარმედ: აქა ვიდრემე ჴმათათჳს წარმომეტყუელმან
Line: 15    იჴუმია, ვითარმედ "ითქუმიან", ხოლო ოდეს არსებათათჳს, ესე იგი არს, ქუემდებარისშორისობასა
Line: 16    იტყოდის*2. რომელი რაჲსმე შორის არა ვითარცა ნაწილი
Line: 17    იყოს, ვერშემძლებელ არს. ყოფად, თჳნიერ რომლისა შორის იყოს.
Line: 18    ოთხნი რაჲმე აღმოჩნდეს ჩუენდა ექუსთა თანუღლვათაგან. წინამდებარე არს
Line: 19    აწ განსაცხადებელად არისტოტელისდა, ვიტყჳ ხოლო კერძოობითსა შემთხუევითსა5
Line: 20    და კერძოობითსა არსებასა და საყოველთაოსა შემთხუევითსა6 და საყოველთაოსა
Line: 21    არსებასა. და დაწყებასა ჰყოფს კერძოობითისა შემთხუევითისაგან.
Line: 22    ვითარცა უცხადესად მყოფისა სამისოდ და უმარტივესად. ვითარ უკუე საქმეთა
Line: 23    განსაზღვრებათაგან ვისწავებთ, გარდასცემდეს რაჲ იგი ვიეთმე არა საზღვარსა
Line: 24    უკუე აღსიტყუვასა, უფროჲს/ღა საზღვრისასა. ხოლო აღსიტყუავს რაჲსამეშორის7
Line: 25    უკუე ნათესავსა, ხოლო ნეშტთა -- განყოფილებით. რამეთუ ითქუმის
Line: 26    რაჲსამეშორისი ათერთმეტგუარად: *3 შორის ჟამსა, შორის ადგილსა, შორის
Line: 27    ჭურჭელსა, ვითარცა კერძოჲ ყოვლითურთისა შორის, ვითარცა ყოვლითურთი
Line: 28    კერძოთა შორის, სახე შორის ნათესავსა, ვითარცა ნათესავი შორის სახესა, ვითარცა
Line: 29    სამთავროთანი შორის მთავრისა, ვითარცა სახე შორის ნივთსა, ვითარცა
Line: 30    შორის შესრულებითსა, ვითარცა შორის ქუემდებარესა, ვითარ-იგი შემთხუევითი
Line: 31    შორის არსებისა.

Paragraph: 6     
Line: 32    ამას უკუე რაჲსმეშორისსა მიიღებს განსაზღვრებისა შორის, ვითარცა ნათესავსა
Line: 33    და სამრავლოდ სათქუმელსა. ხოლო შესძინა, ვითარმედ: "არა ვითარცა
Line: 34    კერძოდ მყოფი", რაჲთა განაკიდეოს იგი რაჲსმე-შორის მყოფთაგან, ვითარცა
Line: 35    კერძოჲ, ვითარ ჴელი, რამეთუ ესე მყოფი კაცისა შორის ეგრეთცა ვითარ
Line: 36    კერძოჲ არს მისი. რაჲთა უკუე ამათგან განაკიდე/ოს იგი, შესძინა, ვითარმედ:
Line: 37    "არა ვითარცა კერძოდ მყოფი", ხოლო "შეუძლებელი ყოფად, თჳნიერ რომლისა
Line: 38    შორის არს" შესძინა, რაჲთა განამარტოოს8 იბი სხუათაგან.
Page: 117  

Paragraph: 7     
Line: 1       ხოლო იუწყებოდედ, ვითარმედ ვიეთნიმე აძჳრებენ განსაზღვრებასა ამას
Line: 2    მრჩობლთაებრვე ძჳრობათა განსაზღვრებათაჲსა, ვიტყჳ ხოლო, გარდამატებისაებრ
Line: 3    და დაკლებისა საზღვარსა საქმისასა. მერმე მაკლებლობისაებრცა და არა
Line: 4    ყოველსა გარეშესაზღვრებისა მეტყუელნი, ვითარმედ არ გარემოიქცევისო განსაზღვრებულისა
Line: 5    მიმართ, რომლისა ქონებაჲ ვთქუთ საზღვართაჲ. ვითარ: კაცი
Line: 6    არს ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი, გონებ[ისა და]1 ზედმიწევნელობისაცა
Line: 7    მიმთუალველობით[ი]2. ესე გარემოიქცევის. და რამეთუ რაჲცა ცხოველ, სიტყჳერ,
Line: 8    მოკუდავ, გონებისადა ზედმიწევნულობისა მიმთუალვ/ელ3, იგი კაცცა, და
Line: 9    რაჲცა კაც, იგი ცხოველ, სიტყჳერ, მოკუდავ, გონებისა და ზედმიწევნულობისაცა
Line: 10    მიმთუალავ. იტყჳან4 უკუე რომელნიმე გარდაცემულისა საზღვრისა არა
Line: 11    ყოველთა შემთხუევითთა მოზავებულობასა, ხოლო სხუანი -- სხუათაცა რათმე
Line: 12    კუალად შემთხუევითთა. რამეთუ იტყჳან, ვითარმედ: სოკრატის, შორის ადგილისა
Line: 13    მყოფი, შორის რასმე არს და არა ვითარ კერძოჲ შორის სრულსა (რამეთუ არა
Line: 14    კერძოჲ არს ადგილისაჲ). და შეუძლებელ არს თჳნიერ ადგილისა ყოფად, ვინაჲცა
Line: 15    ამის სიტყჳსაებრ შემთხუევითი არს სოკრატი, რომელი უადგილო არს.
Line: 16    ვიტყჳთ უკუე, ვითარმედ: შესაძლებელ არს ყოფად სოკრატი, თჳნიერ რომლისა
Line: 17    შორის არს, რამეთუ დაღათუ წინდავდვათ იგი დამტევებელი ადგილისაჲ, რომლისა
Line: 18    შორის იყო პირველ, წარსრულად სხჳსა /ადგილი[სა მიმართ, არა უდარე]ს
Line: 19    სოკრატ არს. ხოლო შემთხუევითი განშორებული ქუემდებარისაჲ განიხრწნა.
Line: 20    იუწყებოდედ, ვითარმედ შეერაბამების სოკრატსა ადგილი არა ვითარცა
Line: 21    თანმესრულე არსებისა მისისაჲ, არამედ ვითარცა შედგომილი, ვითარ-იგი ნათლისა
Line: 22    შორის მოარულსა შეუდგს აჩრდილი არ სადა შემასრულებელი თჳსისა
Line: 23    არსებისა მისისაჲ. სხუებრცა "შორისი" მხოლოსა ყოფასა თანდაიწესებოდედ,
Line: 24    რაჲთა იყოს ოდეს არს-შორის, ხოლო შორის ადგილისა ყოფასა არსებისასა არ
Line: 25    ვიტყჳთ, არამედ ყოფასა, რამეთუ მას მხოლოჲსა შემთხუევითისა ზედა ვიტყჳთ,
Line: 26    ვიტყჳ შორის-ყოფასა. კუალად იტყჳან სახესა ნივთისა შორის და შეუძლებელყოფად
Line: 27    თჳნიერ ნივთისა და არა არს კერძოჲ ნივთისაჲ. აწ სადმე პირველ თქუმულისაებრ
Line: 28    სიტყჳსა და /სახეცა შემთხუევითი არს. ვიტყჳთ უკუე, ვითარმედ
Line: 29    პირველად სადმე სახე დაღათუ არა კერძოჲ არს ნივთისაჲ, არამედ თანად ორთაჲვე
Line: 30    ვიდრემე (რამეთუ ესრეთ ჴელსაცა ვიტყჳთ არა ნეშტისა სხეულისა კერძო-ყოფად,
Line: 31    არამედ ყოვლითურთისად). და კუალად სახე ვიდრემე თანშემასრულებელობითი
Line: 32    არს თითოეულისა არსებისაჲ და ამისითა განხრწნითა განიხრწნების
Line: 33    ქუემდებარე. ხოლო შემთხუევითი არცა თანშეასრულებს არსებასა
Line: 34    ქუემდებარისასა და განიხრწნას რაჲ იგი, არარაჲ ევნო ქუემდებარესა.
Line: 35    და ესენი ვიდრემე მეტყუელთა5 მიმართ, ვითარმედ განსაზღვრებაჲ შეემსგავსების
Line: 36    სხუათაცა. ხოლო რომელნი იტყჳან, ვითარმედ: არა ყოვლად შეემსგავსების
Line: 37    იგი, ამათ ვიტყჳთ, ვითარმედ მხოლონი განუშორებელნი განასაზღვრნა,
Line: 38    რამეთუ აჰა, ვაშლისშორისი სულნ/ელებაჲ6 განეშორების და ჩუენ, ვაშლისაგან
Line: 39    შორს მყოფთა, მიმართ მოიწევის, ხოლო არს შემთხუევითი. დაღათუ
Line: 40    უკუე განეყოფვის ქუემდებარესა, არ თანშეიცვის გარდაცემულსა საზღვარსა,
Line: 41    ვიტყჳთ უკუე მათდა მიმართ, ვითარმედ ორგუარად აღვჰჴსნით ამას: პირველად
Page: 118  
Line: 1    უკუე, რამეთუ არა არისტოტელმან, "რომლისა შორის იყო", არამედ "რომლისა
Line: 2    შორის არსო" (ვინაჲცა შეუძლებელ არს ყოფად სულნელებაჲ1 ვაშძლისაჲ
Line: 3    თჳნიერ ადგილისა, რომლისა შორის არს, რამეთუ ანუ ვაშლისა შორის არს, ანუ
Line: 4    აირისა შორის). ამას თანა არა მხოლოჲ სულნელებაჲ2 ვაშლისაჲ მოიწევის ჩუენდა
Line: 5    მომართ, არამედ არსებისა რაჲსმე თანა ვაშლისაჲსა. ნიშან ამისსა არს სიმრავლესა
Line: 6    თანა ჟამისასა წარჴდომაჲ ვაშლისაჲ და განრყუნაჲ. ვინაჲ ცხად-არს,
Line: 7    ვითარმედ განეყოფვოდა არსებასა ვაშლისასა სუ/ლნელებაჲ3, რომლისა შორი
Line: 8    იყო. ხოლო იტყჳს თუ ვინმე, ვითარმედ: "მერმეცა მყოფი ხესაშორის ვაშლისასა
Line: 9    არა უდარეს მოიწევის ჩუენდა მომართ სულნელებაჲ4 არა განრყუნასა თანა ვაშლისასა,
Line: 10    ხოლო არს ოდეს და ორძისცა", ვიტყჳთ მისდამი, ვითარმედ: "ეუმეცრები
Line: 11    მზრდელობითსა და აღორძინებითსა ძალსა ბუნებისასა, ანუ თუ არ ვხედავთ
Line: 12    ცხოველთაცა ზედა ქმნილსა აღორძინებასა? და არსადა ამისთჳს ვიტყჳთ
Line: 13    მათ არცვალებულად თითოეულსა დღესა5, არამედ ვითარ უფროჲს არს ზრდისა
Line: 14    ძლით მიხუმულთა რაოდენობაჲ განნაჴუმევისასა, ესრეთ განმგებელობითა ბუნებისაჲთა
Line: 15    არა ხოლო უგრძნო ცვალებულებაჲ, არამედ წინაუკმო უფროჲსღა
Line: 16    გრძნობადი არს აღორძინებაჲ". ესრეთვე უკუე ვიტყჳთ ვაშლსაცა ზედა, არა
Line: 17    რამეთუ ვითარ უგრ/ძნობელ ჩუენდა არს ხისაშორისი6 განჴუმევაჲ, ამისთჳს არ
Line: 18    განიყოფვის არსებაჲ რაჲმე მისგან, არამედ რამეთუ უფროჲს არს ზრდისა
Line: 19    ძლით შემოსრული მისდა არსებაჲ განნახუმევისასა.
Line: 20    ხოლო არს სხუებრცა სარწმუნო-ყოფაჲ ამისი, რამეთუ წარმვლელნი სულმყრალსა
Line: 21    ადგილსა, შესამოსლითა დავიყოფთ ცხჳრსა და შევინიავებთ აირსა
Line: 22    უსულმყრალოსა. ვინაჲცა ცხად-არს, ვითარმედ არ შესაძლებელ არს სულმყრალობისა
Line: 23    განვლაჲ შესამოსლისაჲ სიზრქისათჳს მისისა, რამეთუ აირსა წულილობისკერძოდ
Line: 24    მყოფსა, განჰვლის. ცხად-არს, ვითარმედ მყრალობაჲ იგი არსებისა
Line: 25    რაჲსმე თანა ქუემდებარისაჲსა7 მოიწევის ჩუენდა. ხოლო ცხად-ჰყოფენ ამას
Line: 26    საკუმეველისაგან აღტევებულნი ორთქლნიცა ხედვისადა წინადასხმულნი /მისგან
Line: 27    მალიადისათჳს განყოფისა და სიზრქისა ქუემდებარისა არსებისაჲსა.
Line: 28    ხოლო ითქუმის შორისი-რაჲსმე ათერთმეტგუარად: *1 ა) შორის ჟამისა (რამეთუ
Line: 29    შორის რასმე ჟამსა იქმან ტროული ბრძოლაჲ ანუ პელოპონისური), ბ)
Line: 30    შორის ადგილისა (რამეთუ ვიტყჳთ სოკრატსა შორის ადგილსა რასმე,
Line: 31    ვითარ-იგი შორის ლჳკიოჲსა), გ) შორის ჭურჭლისა (რამეთუ ვიტყჳთ
Line: 32    ღჳნოსა შორის ჭურისა ყოფად. ხოლო განეყოფვის ადგილისშორისი
Line: 33    ჭურჭლისშორისსა მით, რამეთუ ჭურჭელი ვიდრემე ადგილი არს
Line: 34    მიმოსაღები, ხოლო ადგილი -- ჭურჭელი8 მიმოუღები), დ)*2 და ვითარცა
Line: 35    კერძოჲ შორის სრულისა, ვითარცა თითი შორის ჴელისა ანუ ჴელი შორის სრულისა
Line: 36    სხეულისა, ე) ვითარცა სრული შორის კერძოთა (რამეთუ სრულსა კაცსა
Line: 37    ვიტყჳთ ხილულად შორის კერძოთა, არა შორის კერძოჲსა), ვ) ვითარცა სახე
Line: 38    შორის ნათესავისა/, ვითარცა კაცი შორის ცხოველისა, ზ) ვითარცა ნათესავი შორის
Line: 39    სახისა, ვითარცა ცხოველი შორისა კაცისა, ჱ) ვითარცა სამთავროთანი შორის
Line: 40    მთავრისა (რამეთუ ვიტყჳთ, ვითარმედ ესე რაჲმე საქმე შორის მთავრისა არს),
Line: 41    თ) ვითარცა სახე შორის ნივთისა, ვითარცა კაცობრივი სახე შორის ნივთისა, ანუ
Line: 42    სამყური გინა ოთხყური ნაკუეთი შორის რვალისა, ი) ვითარცა შორის სრულებისა,
Page: 119  
Line: 1    ვითარცა მკურნალობითი შორის სიმრთელისა, ია) ვითარცა შორის
Line: 2    ქუემდებარისა, ვითარცა შემთხუევითი შორის არსებისა. თქუას თუ ვინმე:
Line: 3    ნათესავი შორის სახისა, ანუ სახე შორის ნათესავისა, ვითარცა სრული
Line: 4    კერძოთა შორის, ანუ კერძონი სრულისა შორის იხილვებიან, ვიტყჳთ
Line: 5    უკუე მისდა მიმართ, ვითარმედ: გარეშე ყოველთა კერძოთა თჳსთასა
Line: 6    არს სრული, ხოლო ნათესავი ერთისაცა სახისა, ანუ ერთისა განუკუეთელისა
Line: 7    სისრულითა სრუ /ლ არს, რამეთუ სოკრატი სოკრატიცა არს და კაციცა და
Line: 8    ცხოველიცა, ვინაჲვე ცხად-არს, ვითარმედ კერძოჲ ვიდრემე არ სრულჰყოფს1
Line: 9    ყოვლითურთსა, ხოლო სახისშორისი სრულ-ჰყოფს ნათესავსა.



Subchapter: 15  
Line: 10  რამეთუ რომელნი*1 საქუემდებარეოდ ითქუმიან
Line: 11  და ქუემდებარისაცა შორის არიან


Paragraph: 1     
Line: 12    განმიცხადა რაჲ ჩუენ ფილოსოფოსმან კერძოობითი შემთხუევითი, აწ მოიქცევის
Line: 13    მოცემასა ზედა ჩუენდა საყოველთაოჲსა შემთხუევითისაძლითისა2
Line: 14    მაგალითისასა.



Subchapter: 16  
Line: 15  ხოლო რომელნი არცა შორის ქუემდებარისა არიან,
Line: 16  არცა საქუემდებარეოდ ითქუმიან


Paragraph: 1     
Line: 17    გარდმომცემელი ჩუენდა ფილოსოფოსი მაგალითთა შემთხუევითთასა კერძოობითთაცა
Line: 18    და საყოეელთაოთასა აწ გარდავალს მაგალითსა ზედა კერძოობითისა
Line: 19    არსებისასა.



Subchapter: 17  
Line: 20  ხოლო მარტივად განუკუეთელნი და რიცხჳსშორისნი
Line: 21  არ რომლის საქუემდებარისოდ ითქუმიან


Paragraph: 1     
Line: 22    /ამას ხედვასა შორის შემოიღებს ფილოსოფოსი, მნებავი ჩუენებად ამის
Line: 23    მიერ, ვითარმედ არარაჲ განუკუეთელთა შემთხუევითთაცა და არსებათაჲ სავისოდმე
Line: 24    შეისმინების. მერმეცა განასაზღვრებს მას და განაკიდეებს განუკუეთელთა
Line: 25    შემთხუევითთა განუკუეთელთაგან თჳთგუამოანთა.



Subchapter: 18  
Line: 26  მარტივად*2


Paragraph: 1     
Line: 27    მარტივი სამგუარად ითქუმის: რამეთუ ანუ საკუთრად, ანუ მარტოდ, ანუ
Line: 28    საყოველთაოდ. ვინაჲცა საყოველთაოჲსა დამნიშნველი იჴუმია აქა, რამეთუ
Line: 29    იტყჳს: "საყოველთაოდ განუკუეთელნიო". ხოლო ვითარ განუკუეთელი მრავალგუარად
Line: 30    ითქუმის: ვითარ-იგი ბუნებით განუწვალებელი, ვითარცა მხოლოობაჲ
Line: 31    და ნიშანი. ხოლო ითქუმის ძნიად განსაწვალებელი ვიდრემე, გარნა განწვალებულივე,
Line: 32    ვითარ ადამასი. ითქუმის განკუეთელად არშესაძლებე/ლიცა
Line: 33    განწვალებად, ვითარ სახე. ხოლო ითქუმის მომგებელიცა განწვალებისაჲ, არღა
Line: 34    განწვალებული გარნა, ვითარცა ველი. ხოლო3 ითქუმის, ვითარმედ: ერთი განუკუეთელი.
Line: 35    არამედ ვითარმედ ერთი მრავალგუარად ითქუმის: რამეთუ ანუ
Page: 120  
Line: 1    სახითა ერთი, ვითარცა სოკრატსა და პლატონსა1 ერთად ვიტყჳთ სახითა, ვითარ
Line: 2    კაც არიან; ანუ ნათესავითა ერთი, ვითარ ოდეს ვიტყოდით კაცსა და ცხენსა
Line: 3    ნათესავითა ერთად, ვითარცა რაჲ ცხოველთა; ანუ რიცხჳთა ერთი, ვითარ ოდეს
Line: 4    ვიტყოდით ერთ-ყოფად პლატონსა. განუკუეთელნი უკუე ერთად მყოფნი რიცხჳთა,
Line: 5    არაოდეს ქუემდებარისა ვისდამე ითქუმიან, ხოლო ითქუმიან მრავალგზის
Line: 6    ქუემდებარისშორისად, ვითარცა რაჲმე თეთრი სხეულისა შორის. ამისთჳს
Line: 7    უკუე შესძინა "არაჲ აყენებსო", ვითარ არა ყოველნი ქუემდებარისა შორის
Line: 8    არიან. რამეთუ სოკრატი არა /არს ქუემდებარისა შორის, ხოლო ღრამმატიკოსი
Line: 9    ვინმე, ვითარცა ვთქუთ, შორის ქუემდებარისა არს -- სულისა. და საყოველთაოდ
Line: 10    ითქჳნ: რიცხჳთა ერთი, არმყოფი არსებად, არცერთისად ითქუმის
Line: 11    საქუემდებაროდ, ხოლო შორის ქუემდებარისა არს.



Subchapter: 19  
Line: 12  ოდეს სხუაჲ სასოდ შეისმინებოდის, ვითარცა
Line: 13  საქუემდებარისოდ. რაოდენნი სამისშესმენილისოდ


Paragraph: 1     
Line: 14    ითქუმიან, ეგეოდენნი საქუემდებარისოდცა
Line: 15    ითქუნენ

Line: 16    აწ*1 საყოველთაოჲსა არსებისათჳს მეუბნარობს ფილოსოფოსი და2 მაგალითსა
Line: 17    მისსა გარდასცემს*2. იტყჳს უკუე, ვითარმედ: ოდეს სავისოდმე შეისმინოს
Line: 18    რაჲმე არსებითად, ხოლო სხუად რადმე შეისმინების იგი კუალად. ესეცა
Line: 19    და იგი შეისმინნენ, რომლისა მიმართ თქუას ვინმე: "უკუეთუ ნანდჳლ რაოდენნი
Line: 20    შესმენილისად ითქუმიან, ეგოდენნივე ქუემდებარისადცა შეისმინებიან. /და
Line: 21    შეისმინების ცხოველისად ვიდრემე ნათესავი, ხოლო კაცისად -- ცხოველი. კაცისადცა
Line: 22    სადმე შეისმინების ნათესავიცა". გარნა არ ესრეთ თქუმულ არს3,
Line: 23    რამეთუ ("რავდენნი შესმენილისად ითქუმიან". ესე იგი არს, ვითარცა
Line: 24    საქმენი მისნი და ვითარცა დამხატველნი არსებასა მისსა, "ეგოდენნი ქუემდებარისადცა
Line: 25    ითქუნენ". ხოლო კარგად თქუა, ვითარცა4 "ქუემდებარისადო"
Line: 26    ნაცვალად არსებითისა და საქმიერობითისა. რამეთუ უკუეთუ რაჲმე შესმენილისად
Line: 27    შემთხუევითისაებრ შეისმინების, არ საჭირო არს ამისი ქუემდებარისადცა
Line: 28    თქუმაჲ.



Subchapter: 20  
Line: 29  სხუა ნათესავთა და [არა] ურთიერთას დაწესებულთა5
Line: 30  სხუასახე და განყოფილებანი


Paragraph: 1     
Line: 31    გულისხუმის-ყოფასა რასმე წინაშემოიღებს საჴმარ-ყოფადსა მისდა მასწავლელობისა
Line: 32    მიმართ და იტყჳს, ვითარმედ: ნანდჳლვე სადმე და მარადის /სხუანათესავთანი
Line: 33    უეჭუელად სხუანი არიან სახისმოქმედნი განყოფილებანი, ვითარ-იგი
Line: 34    არსებისა და რაოდენობისაჲ. რამეთუ არსებისა ვიდრემე განყოფილებანი სულიერი
Line: 35    და უსულოჲ, ხოლო რაოდენობისაჲ -- შერწყუმული და განწვალებული.
Line: 36    სხუანი სადმე არიან განყოფილებანი სხუა-ყოფასა ნათესავთასა. ხოლო ვითარმედ
Line: 37    მრავალგუარად ითქუმიან სხუანათესავნი (რამეთუ ითქუმიან განსხუაებულნიცა
Page: 121  
Line: 1    ურთიერთას, ვითარ ზედმიწევნულობაჲ და ცხოველი, ხოლო ითქუმიან
Line: 2    არა ყოვლითურთ განკიდეებულნიცა, ვითარ ჴმელისაჲ და წყლისშორისი. რამეთუ
Line: 3    აქუსყე ზიარი ნათესავი -- ცხოველი. ხოლო ითქუმიან ურთიერთასნიცა
Line: 4    სხუანათესავად, ვითარ არსებაჲ და სხეული). ამისთჳს თქუა: "და არა ურთიერთას
Line: 5    დაწესებულნიო". რამეთუ ამათი მისათუალველი არს იგივე-ყოფაჲ განყოფი/ლებისაჲ,
Line: 6    ვითარ სულიერისა და ცხოვლისაჲ1, მოკუდავისა და უკუდავისა,
Line: 7    სიტყჳერისა და უსიტყჳსაჲ. ხოლო კეთილად შესძინნა "სახენიცა". რამეთუ
Line: 8    აჰა, სხუანათესავთა ზედა იგივე განყოფილებანი, რამეთუ ვიტყჳთ ჭურჭელთა
Line: 9    რომელთამე უფერჴოდ და რომელთამე ფერჴედად. და უფერჴოდ ვიდრემე თჳასა,
Line: 10    დჳდჳქსსა და რავდენნი ეგევითარნი, ხოლო ფერჴედად -- საყდარსა, ცხედარსა და
Line: 11    ეგრეთვე ცხოველთა ვიტყჳთ რომელთამე უფერჴოდ და რომელთამე ფერჴოსნად.
Line: 12    გარნა ესე განყოფილებანი არა არიან სახისმოქმედნი, არცა საკუთრად სათქუმელნი,
Line: 13    არამედ სიტყუვისა რაჲსაებრმე.



Subchapter: 21  
Line: 14  რამეთუ ცხოველისა ვიდრემე განყოფილებანი, ვითარ-იგი
Line: 15  და ორფერჴობაჲ და მფრინვლობაჲ და


Paragraph: 1     
Line: 16       წყლისშორისობაჲ

Paragraph: 2     
Line: 17       განყოფილებანი ნათესავ/თანი მრავალგუარად შესაძლვბელ არიან განწვალებად.
Line: 18    ვითარ-იგი ცხოვლისა განყოფილებაჲ სიტყჳერად და უსიტყუად.
Line: 19    არამედ გუარისაგანცა ცხორებისა, ვითარ მოკუდავი და უკუდავი; და ადგილისაგან,
Line: 20    ვითარ აირისაჲ და წყლისშორისი და ჴმელისაჲ; და ფერჴთაგან: ფერჴიანი
Line: 21    და უფერჴოჲ. და ესე სხუანი განყოფილებანი არიან. ხოლო არისტოტელმან,
Line: 22    მაგალითისა მჴუმეველმან, ადგილისათაგან შემოიხუნა საშუალ სხუანიცა განყოფილებანი,
Line: 23    ჴელოვნებით მნებებელმან სწავლად, ვითარმედ უკრძალველობა
Line: 24    არს სხუათაცა მოხუმაჲ განყოფილებათაჲ.

Paragraph: 3     
Line: 25       ხოლო ურთიერთარსთა ნათესავთა არაჲ აყენებს
Line: 26       მათვე განყოფილებათა ყოფასა

Line: 27    კეთილად თქუა: "არაჲ აყენებსო", რამეთუ არცა ჭირის გამო /არიან ურთიერთარსთა
Line: 28    ნათესავთა განყოფილებანი, არამედ არსებითნი ვიდრემე განყოფილებანი
Line: 29    ურთიერთარსთანი უეჭუელად მათნი არიან, ხოლო შემთხუევითებნი
Line: 30    არ უეჭუელად. ამისთჳს უკუე შესძინა "არაჲ აყენებსო" მრავალგზის ვიდრემე
Line: 31    იგივე-ყოფასა პირველთქუმულისა კანონისათჳს მეტყუელისა; "რავდენნი
Line: 32    შესმენილისად2 ითქუმიან, ეგოდენნი ქუემდებარისადცა ითქუნენ".



Subchapter: 22  
Line: 33  არც ერთი თანშეთხზვისაებრ3 თქუმულთაგანი
Line: 34  თითოეული, ესე იგი არს არსებასა ცხად-ჰყოფს,


Paragraph: 1     
Line: 35    ანუ რაოდენობასა, ანუ რომელობასა

Line: 36    გარდმო-რაჲ-მცა ჩუენ პირველად არისტოტელმან ოთხეულად განწვალებაჲ:
Line: 37    საყოველთაოჲსა არსებისა და კერძოობითისა და საყოველთაოჲსა შემთხუევითისა
Line: 38    და კე/რძოობითისა, აწ ათად განწვალებასა გარდმოსცემს მაგალითისა
Line: 39    მიერ, რაჲთა გულისზრახვისა რაჲსმე მომართ ამათისა მომიყვანნეს
Page: 122  
Line: 1    ჩუენ, ხოლო უკუანაჲსკნელ სხუათასა თითოეულისა დანიშნულისათჳს*1 ასწავოს.
Line: 2    ხოლო არს ესე მახლობელ უზემოესისა სიტყჳსა მეტყუელისა: "თქუმულთანი
Line: 3    რომელნიმე თანშეთხზვისაებრ ითქუმიან, ხოლო რომელნიმე -- თჳნიერ თანშეთხზვისა".
Line: 4    ხოლო იტყჳს1 შემდგომობით ამისსა, ვითარმედ: "არცა ერთი თანშეთხზვისაებრ
Line: 5    თქუმულთაგანი". ხოლო თქუმაჲ, ვითარმედ "არცერთისაებრ",
Line: 6    მრავალ-ყოფასა ცხად-ჰყოფს თანშეთხზვათასა, რამეთუ ანუ მარტივად მყოფი
Line: 7    ჴმაჲ დანიშნულისაებრ თანშეთხზული, ვითარ ოდეს ვთქუა: "რბის" (განუცხადებ
Line: 8    რამეთუ თავსა ჩემსა შორის-ქმნასა); ანუ ჴმაჲ ვიდრემე თანშეთხზვისაებრ
Line: 9    არს, ხოლო დანიშნული -- მარტივ, ვითარ "ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი" /(რამეთუ
Line: 10    ჴმაჲ ვიდრემე შეზავებული, ხოლო კაცი2 -- დანიშნული); ანუ ორისაებრვე
Line: 11    შეზავებული, ვითარ ოდეს ვთქუა: "სოკრატი იარების"; ანუ ორნივე -- მარტივებ.
Line: 12    ეგრეთვე კატიღორიანი. აწ უკუე არცერთისა თანშეთხზვისაებრ თქუმულთასა
Line: 13    ჰყოფს ეგერა განწვალებასა, ესე იგი არს, ათთა კატიღორიათასა.
Line: 14    ხოლო*2 არს არსებაჲ უკუე, ვითარცა სახედ ითქჳნ, ვითარ კაცი, ცხენი.
Line: 15    კაცთმოყუარედ მოქმედნი არისტოტელი თავოანად გადმომცემს ჩუენ განმარტებასა
Line: 16    ათთა კატიკორიათასა, რაჲთა პირველად გულისზრახვისა მომართ მომიყვანნეს
Line: 17    ჩუენ მათძლითისა მასწავლელობისაჲსა და3 ესრეთ უკუანაჲსკნელ სიმკაცრით
Line: 18    განვიხილოთ თჳსაგან თითოეული კატიღორიათაჲ და იტყჳს არსება-ყოფად
Line: 19    კაცსა და ცხენსა. ხოლო შენ გესმოდედ არსებანი და /ნეშტნი რავდენნი
Line: 20    თჳთგუამოანნი4 საქმენი არიან5 და არცერთისა სხჳსა მოქენენი შეგუამებისა მიმართ.
Line: 21    და ესენი სადმე არსებისათჳს. ხოლო სხუანი კატიღორიანი ცხადად ვისწავნეთ
Line: 22    ლექსეულად. ხოლო ქონებაჲ*3 ვითარ შესხმაჲ, შეჭურვაჲ. ეძიებენ*4,
Line: 23    რად ვითარმედ ქმნასა წინაღუდგების ვნებაჲ? კატიღორიად დააწესა იგიცა,
Line: 24    ვიტყჳ ვნებასა. ვითარ ქონებისაცა წინაღმდგომად მყოფი ქონებულებაჲ, არა
Line: 25    ვთქუა იგიცა კატიღორიად, ვიტყჳ ქონებულობასა, არამედ მხოლოჲ ქონებაჲ.
Line: 26    ვიტყჳთ*5 უკუე, ვითარმედ: დებისა ქუეშე შესაძლებელ არს აღყვანებაჲ ქონებულობისაჲ,
Line: 27    ხოლო ქონებისაჲ არც ერთისა სხჳსა ქუეშე და ამისთჳს იიძულა,
Line: 28    რაჲთა კატიღორიად განაჩინოს იგი.

Paragraph: 2     
Line: 29       ხოლო ვიეთნიმე*6 იტყჳან, ვითარმედ: არა ყოველნი მყოფნი ათთა კატიღორია/თა
Line: 30    ქუეშე აღყვანებად შესაძლებელ არიან. რამეთუ სასწაული და მოკლებაჲ
Line: 31    რომელსა კატიღორიასა ქუეშე აღვიყვანნეთ? სასწაულისათჳსჲ7 ვიდრემე
Line: 32    უკუე ვიტყჳთ, ვითარმედ: აწ არისტოტელი მეუბნარობს საქმეთათჳს, რომელნი
Line: 33    გრძნობისა და მრავალთადა საცნაურ არიან. ხოლო სასწაული თჳთ ვიდრემე
Line: 34    წარმოდგომილ საქმე არა არს, ხოლო დასაწყისი არს5 ყოვლად საქმეთაჲ.
Line: 35    რამეთუ ეგრეთვე უკუეთუ ვინმე უღონოებდეს ნივთისათჳსცა6 და სახისა, არამედ
Line: 36    ვითარცა ვთქუთ, არცა მარტივისათჳს და შეზავებულისაგან უმჯობესისა7,
Line: 37    არცა მარტივისათჳს და შეზავებულისაგან უდარესისა, არამედ შეზავებულისა
Line: 38    არსებისათჳს არს აწ სიტყუაჲ მისი. ხოლო მოკლებისაჲ ვიეთმე მის კატიღორიაჲსა
Page: 123  
Line: 1    ქუეშე თქუეს1 აღსლვაჲ, რომლისა ქუეშე აღვალს ექსიცა2, რამეთუ წინააღმდგომნი
Line: 2    მისვე /კატიღორიაჲსა ქუეშე აღიყუანებიან. ხოლო ჩუენ ვიტყჳთ
Line: 3    არცა ყოვლად აღყვანებასა მისსა რომლისამე კატიღორიათაგანისა ქუეშე, რამეთუ
Line: 4    კატიღორიანი უკუე მყოფთანი არიან, ხოლო მოკლებაჲ მყოფი ვიდრემე
Line: 5    არა არს, ხოლო მოკლებაჲ მყოფისაჲ.



Subchapter: 23  
Line: 6  ხოლო თითოეული თქუმულთაჲ იგი ვიდრემე
Line: 7  თავით თჳსით არც ერთითა დათქუმითა ითქუმის


Paragraph: 1     
Line: 8    ამას იტყჳს მნებავი წარმოდგინებად ჩუენდა, ვითარმედ არა დათქუმისა და
Line: 9    უკუთქუმისათჳს წინაუც მას მეტყუელებაჲ აწ და იტყჳს, ვითარმედ: თითოეული
Line: 10    კატიღორიათაჲ იგი ვიდრემე თავით თჳსით არცა რას ტყუილსა, არცა ჭეშმარიტებასა
Line: 11    დაჰნიშნავს, რომელი დათქუმისათჳს ეყვის, ვითარ უკუე ვთქუა:
Line: 12    "სოკრატი იარების", და-თუ-ემთხჳოს უკუე მოარულად, ვიჭეშმარიტე, ხოლო
Line: 13    არა თუ, ვტყუე. და უკუთქუმასა ზედა ეგრეთვე. ხოლო უკუეთუ ბევრგზის
Line: 14    ვთქუა "კაცი", /არცა ვჭეშმარიტებ, არცა ვტყუი3, და ესრეთვე ვითარმედ "იარების".
Line: 15    ხოლო თქუას თუ ვინმე, ვითარმედ უკუეთუ იტყოდის ვითარმედ "ვიარებიო",
Line: 16    ჭეშმარიტებს ანუ ტყუის4 (რამეთუ უკუეთუ დაემთხვიოს მოარულად,
Line: 17    ჭეშმარიტებს, ხოლო უკუეთუ არა, ტყუის). ვჰრქუათ, ვითარმედ: რომელმან-იგი
Line: 18    თქუა: "ვიარებიო", ძალითა გარეშეცვა მეობაჲ, ვითარმცა იტყოდა: "ვიარებიო
Line: 19    მე". ვინაჲცა კუალად სახელისნაცვალი სიტყუასა დაუშთების წარმოჩენისა მიმართ
Line: 20    ჭეშმარიტებისა ანუ ტყუილისა, ვითარ ვერ შეუძლებდა ერთი კატიღორიაჲ
Line: 21    იგი თჳთ თავით თჳსით ქმნად ამისსა. ცხად-არს უკუე, ვითარმედ თითოეული
Line: 22    კატიღორიათაჲ იგი თჳთ თავით თჳსით არცა უკუთქუმაჲ არს, არცა დათქუმაჲ,
Line: 23    ხოლო თანშეთხზულნი ურთიერთას მიმართ ჰყოფენ ამას, ვითარ "კაცი იარების".
Line: 24    არსებისაგან და ქმნისა იქმან დათქუმაჲ ხოლო შემომღებელი საშუალ
Line: 25    უარქმნითისა ნაწილისაჲ, ვი/ტყჳ უკუთქუმასა: "კაცი არ იარების".
Line: 26    არცერთისა5 დათქუმისა* თანა მრავალთა წიგნთა, კარგ-ყოფად საგონებელთა,
Line: 27    არა აქუს უკუთქუმაჲ6, რამეთუ უკუეთუ დათქუმასა არცერთი კატიორის, ხო
Line: 28    დაჰნიშნავს, მრავლად უფროჲს არცა უკუთქუმასა, ვითარმეთ მოქენე არს
Line: 29    სხჳსა უარქმნითისა ნაწილისა და უფროჲსღა იჭუნეულ იქმნეს ვინმე, ვითარმედ
Line: 30    ქმნაჲ ცხად-ჰყოფსო დათქუმასა ანუ უკუთქუმასა.



Subchapter: 24  
Line: 31  რამეთუ საგონის არს ყოველი დათქუმაჲ, ესე იგი
Line: 32  არს, ჭეშმარიტ ანუ მტყუარ-ყოფად


Paragraph: 1     
Line: 33    საგონებელობაჲ დართულ არს, ვითარმედ არ უეჭუელად დათქუმაჲ ჭეშმარიტებს,
Line: 34    ანუ არ უეჭუელად უკუთქუმაჲ ტყუის7, ვითარ თქუას ვინმე, ვითარმედ:
Line: 35    "ვრბი", ანუ "არა ვრბი", ვითარ უკუე ამათ შორის ძალი სასმენელ იქმნების,
Line: 36    ვითარმედ "მე". ამის მადლისათჳს თქუა, ვითარმედ: "საგონის /არს". ანუ
Line: 37    ესრეთ, რამეთუ შეუთქს საგონისობაჲ, ანუ რამეთუ ცთომაჲ არს მწერლებრი,
Line: 38    ანუ ნაცვალი ამისი, ვითარმედ "საგონის არს ყოველთადა".
Page: 124  



Next part


This text is part of the ARMAZI edition of Ammonius, In Aristotelem commentaria.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.