TITUS
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 13

Chapter: 1  
Line: 5  ნათესავისათჳს



Subchapter: 1  
Line: 6 
ხოლო ჰგავს არცა ნათესავისა, არცა სახისა


Paragraph: 1  
Line: 7       მეტყუელმან განისა და ჴმარებისამან და რაჲ არს შეყვანებ/ითი გუარი,
Line: 8    
ვითარმედ1 უღრმესთა განყენებაჲ საძიებელთაჲ, ხოლო უმარტივესთა მოწონაჲ,
Line: 9    
და რანი არიან უღრმესნი და რანი უმარტივისნი _ შემდგომობით თითოეულადსა
Line: 10    
მასწავლელობასა შინა შეჰზავნა. და პირველად ნათესავისათჳს
Line: 11    
მოიჴსენებს, რამეთუ პირველი წესი აქუს ნათესავსა აღრიცხულთა ამათ შორის
Line: 12    
და რამეთუ მრავალთაჲ არს გარეშემცველობითი სახეთაჲ.
Line: 13    
ხოლო პირველი არს ნათესავი სახეთაჲ და მიზეზი, დაღათუ რაჲსამიმართთაგანი2
Line: 14    
არიან ნათესავი და სახე. არამედ არიან რაჲმე რაჲსამიმართთაგანნი,
Line: 15    
რომელთა შორის სხუათა უმოხუცებულესად და უპატიოსნესად ვიტყჳთ
Line: 16    
სხუათასა, ვითარ-იგი მამასა ძისად, ვითარ კაც არიან, მიზეზად ვიტყჳთ და პირეელად*.
Line: 17    
და ამათ თანად ცნობილთა და ურთიერთას შემამტკიცებელქმნილთა
Line: 18    
რაჲსამიმართობათასა, რომლითა რაჲსამიმართებ არიან, რამეთუ რაჲსამიმარ/თთაჲ
Line: 19    
საჭირო არს პირველად არსება-ყოფაჲ. განმხილველნი უკუე პირველმყოფსა
Line: 20    
მიზეზსა რაჲსამიმართთასა, რომელიცა პირველ შემტკიცებულად ვპოოთ
Line: 21    
ანუ ჟამითა, ანუ ბუნებითა, მას უმოხუცებულესად ვიტყჳთ მიზეზითა. ვინაჲცა
Line: 22    
შორის მამისა და ძისა უმოხუცებულეს არს მამაჲ ჟამითა, ვითარ კაც არს,
Line: 23    
რომელ არს არსებაჲ მისი, რომელი შემამტკიცებელ იქმნების ძისა არსებისა.
Line: 24    
ამისთჳს სადმე მამასა უხუცესად ვიტყჳთ ძისად და ამათ ურთიერთას მიმართ
Line: 25    
თქუმულთა.

Paragraph: 2  
Line: 26    
ხოლო მთავარი სამთავროჲსა და მოძღუარი მოწაფისა3 მხოლოჲთა მიზეზითა
Line: 27    
უხუცეს არიან, არა ჟამითა, რამეთუ ჟამითა იყვის ოდესმე, რომელ უმრწემესცა
Line: 28    
იყვნიან, ვითარცა კაცნი, მთავარი მთავრებულისა და მოძღუარი4
Line: 29    
მოწაფისა5.

Paragraph: 3  
Line: 30    
ესრეთვე უკუე ნათესავისაცა ზედა და სახისა, რამეთუ ნათესავი და სახე
Line: 31    
რაჲსამიმართთაგანნი /არიან. ხოლო რაჲსამიმართთაჲსა საჭირო არს პირველად
Line: 32    
არსება-ყოფაჲ. ხოლო ნათესავი არსებისაებრ ბუნებითა პირველ შემტკიცდა,
Line: 33    
არა ჟამითა და შემამტკიცებელ იქმნა არსებასა სახისასა, რამეთუ ნათესავი განიკუეთების
Line: 34    
სახედმი, ხოლო ყოველი განკუეთილი ბუნებით პირველ არს ნაკუეთისა
Line: 35    
და შემამტკიცებელ. აწ უკუე უკუეთუ უპირველეს არს არსებისაებრ
Line: 36    
ნათესავი სახისა, ხოლო არსებისაებრ უპირველესნი რაჲსამიმართთაგანნი მიზეზისაებრ
Line: 37    
უპირველეს არიან, უხუცეს სადმე არს ნათესავი სახისა6 და სამართლად
Line: 38    
წინადააწესებს მას სხუათასა.

Paragraph: 4  
Line: 39    
ამასვე წესსა ბუნებაჲცა იჴუმევს ქმნასა შორის, რამეთუ მიმღებელი თესლისაჲ
Line: 40    
პირველად7 უკუე ცხოველ-ჰყოფს მას და სულავს, მერმე შემდგომადრე
Page: 40 
Line: 1    
გრძნობისა მიმცემელი შეიქმს ცხოველსა, მერმე გულისწყრომასა და გუ/ლისთქუმასა
Line: 2    
და შეიქმს უსიტყუსა ცხოველსა. ამის შემდგომად სიტყჳს მიმნიჭებელ
Line: 3    
შეიქმს კაცსა.

Paragraph: 5  
Line: 4       
ვინაჲ ვითარცა არსებაჲ ვიდრემე, პირველ არიან ნათესავნი სახეთასა,
Line: 5    
ხოლო ვითარ-იგი ნათესავი და სახე, თანშედგეს ურთიერთას და თანმოისპობვიან,
Line: 6    
რამეთუ ურთიერთარსისა1 სქესისა მათისა სახელნი არიან ნათესავი და
Line: 7    
სახე.

Paragraph: 6  
Line: 8       
ხოლო ძიების ღირს არს, თუ რად ნათესავისათჳს მასწავლელმან სახისაჲცა
Line: 9    
მოიჴსენა და არა განყოფილებისა ანუ სხუათაჲ? ვიტყჳთ უკუე, ვითარმედ:
Line: 10    
ნათესავი და სახე რაჲსამიმართნი არიან, ვითარცა ვთქუთ, (და რამეთუ სახე
Line: 11    
ნათესავისა არს სახე და ნათესავ.ი სახისა არს ნათვსავ) და ამისთჳს სამართლად
Line: 12    
მოიჴსენა სახისაჲ ნათესავისა თანა. რამეთუ მასწავლელობასა შინა რაჲსამიმართთასა2 ყოვლადსაჭირო არს ერთკერძოჲსა მათისათჳს მასწავლელისად, ვითარ-იგი
Line: 13    
რაჲსამიმართ არს, და სხჳსათჳსცა მოჴს/ენებაჲ.

Paragraph: 7  
Line: 14       
ხოლო არისტოტელებრი კანონი იჴუმია აქა პორფირი. ხოლო არს კანონი
Line: 15    
ესრეთ: უღირს, რომელსა ეგულებოდის ქმნაჲ მასწავლელობისაჲ რომლისამე
Line: 16    
თანმოსახელისათჳს*1, ესე იგი არს, უკუეთუ მის სახელისა მიერ მრავალნი
Line: 17    
დაინიშნვიან3, ცხად-ყოფაჲ პირველად ვიდრემე სახელისა მის მიერ დანიშნულთა
Line: 18    
მრავალთაჲ4 და ეგრეთღა თქუმაჲ, რომლისა დანიშნულისათჳს ჰყოფს
Line: 19    
მასწავლელობასა. რამეთუ თანმოსახელეობაჲ ჩუეულ არს უცხადოობისა და
Line: 20    
ცთომილებისა შობასა მასწავლელისაგან სადმე სხუასა დანიშნულსა ზედამოღებითა
Line: 21    
მის სახელისაჲთა5, ხოლო მოსწავლისაგან სხუასა ზედა, ვითარ-იგი
Line: 22    
უკუეთუ ვინ ვარსკულავისა ძაღლისათჳს*2 სწავლაღ მნებავმან თქუას: "ძაღლი
Line: 23    
სიცხეთა ჰყოფს", არა პირველად მეტყუელმან, რომლისა ძაღლისათჳს ჰყოფს
Line: 24    
სიტ/ყუასა, ცთომასა შეუქმს მსმენელსა. უჴმდა უკუე პირველად აღმრიცხუველსა6
Line: 25    
დანიშნულთასა, ვითარმედ ძაღლისაჲ რომელიმე ვარსკულავი არს,
Line: 26    
რომელიმე კუალად ჴმელისაჲ და რომელიმე ზღჳსაჲ, თქუმაჲ, ვითარმედ: "ვარსკულავისათჳს
Line: 27    
ვჰყოფ სიტყუასა". მისი უკუე მოქმედი ფილოსოფოსი პორფირი
Line: 28    
აღჰრიცხუავს დანიშნვათა ნათესავისათა და ცხად-ჰყოფს, რომლისათჳს არს
Line: 29    
სიტყუაჲ7 მისი.






Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 20.5.2001. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.