TITUS
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 103

Book: Arist.Cat.Comm.  
In Aristotelis categorias commentarius



Page: 96 
Line: 1  ამმონიუ ერმისისა მოსაჴსენებელი "ათთა
Line: 2  კატიღორიათადმი" არისტოტელისთა

Chapter: 0  
Line: 3  [წინასიტყვაობა]


Paragraph: 3  
Line: 4       ვითარცა არისტოტელისსა შინაგან ქმნაჲ გუნებავს ფილოსოფოსობასა1,
Line: 5    მოვედ ამისდა მიმართ თანამოქმედნი რაჲმე ჩუენნი ვიძინეთ.

Paragraph: 4  
Line: 6       ხოლო არიან ესენი რიცხჳთ ათ: ა. პირველად, თუ ვინაჲ არიან სახელნი
Line: 7    ფილოსოფოსურთა წვალებათანი; გ. მეორედ, რაჲ არს განწვალებაჲ
Line: 8    არისტოტელებრთა აღწერილთაჲ; გ. მესამედ, ვინაჲ დაიწყებვიან არისტოტელებრნი
Line: 9    ნაწერნი; დ. მეოთხედ, რაჲ აღმოჩინებული ჩუენდა საჴმარი არისტოტელურისაგან
Line: 10    ფილოსოფოსობისა; ე. მეხუთედ, რანი მიმყვანებელნი ამისდა
Line: 11    მიმართ; ვ. მეექუსედ, ვითარ უღირს განმზადებულ-ყოფაჲ მსმენელსა ფილიოსოფოსისა
Line: 12    სიტყჳსასა; ზ. მეშვიდედ, რაჲ არს სახე წარმ/ოთქუმისაჲ;
Line: 13    ჱ. მერვედ, რაჲსათჳს2 ჩანს ფილოსოფოსი მომმარჯუებელად უცხადოობისა;
Line: 14    თ. მეცხრედ, რომლისაჲ ჯერ-არს და რაოდენ წინამიღებაჲ თითოეულისაჲ
Line: 15    არისტოტელებრთაგან აღნაწერთა3; ი. მეათედ, ვითარ ჯერ-არს ყოფად
Line: 16    მთარგმანებელი მათი.

Paragraph: 5  
Line: 17       აწ უკუე, ვითარცა აღვრიცხუენით ესენი, მოვედით4 მეძიებელთა თითოეულისათა,
Line: 18    რაოდენ შესაძლებელ ჩუენდა იყოს განვაცხადნეთ.

Paragraph: 6  
Line: 19       სახელ-იდებიან ვიდრევე უკუე წვალებანი ფილოსოფოსთანი ვიეთგანვე
Line: 20    შჳდად, რამეთუ ანუ წვალებისმთავართაგან, ვითარ-იგი პითაღორელნი ითქუმიან
Line: 21    და ეპიკურელნი და დიმოკრატელნი პითაღორიაჲს და ეპიკუროჲს და დიმოკრატოჲსგან
Line: 22    დაწყებასა წვალებათასა თითოეულად შემტკიცებითა; ანუ მამულისაგან
Line: 23    დამწყებელთაჲსა, ვითარ-იგი*... /დნელნი, რამეთუ უკუეთუ არმცოდნელნი
Line: 24    სადმე არსადა ვირწმუნოთ თქუენი სიუცბით ჴმამყოფელთაჲ, ხოლო
Line: 25    უკუეთუ მცოდნელნი, არს ვიდრემე მიწდომაჲ. ხოლო იტყოდეს იგინი არ-ყოფასა
Line: 26    მიწდომისასა სიტყჳსა ამის მჴუმეველნი. უკუეთუ ჰგულავს ყოფაჲ მიწდომასა,
Line: 27    უჴმს მეცნავსა თანშეტყუებაჲ ცნობილისაჲ, ხოლო უკუეთუ ჰგულავს
Page: 97 
Line: 1    თანშეტყუებაჲ, უჴმს ცნობილსა მდგომარეობაჲ და მარადის ეგრეთვეობის ქონებაჲ,
Line: 2    ანუ უკუეთუ იძრვის1 საცნობელი, თანაიძრვოდედ მცნობელი და შეუდეგინ
Line: 3    მას. ვინაჲცა უკუეთუ საქმენი არა დგანან, არამედ მარადის იძრვიან და ძრვასა
Line: 4    მათსა ვერ შემძლებელ არს თანაძრვად და თანშედგომად სული ჩუენი, საჭირო
Line: 5    არს ყოფაჲ მიუწდომელობისაჲ. რამეთუ ვიდრემე უკუე იძრვი/ან საქმენი
Line: 6    და მარადის დინებასა და წარდინებასა შინა არიან, ესე იგი არს, დენასა და
Line: 7    შეცვალებასა, მართლიად2 იტყოდეს, რომლისათჳს და ძუელთაცაგანმან ვინმე
Line: 8    თქუა რაჲ, ვითარმედ: "მასვე მდინარესა შინა არა არს ორგზის შესლვაჲ მასვე
Line: 9    წყალსა". სხუამან თქუა მისდამი ნანდჳლ მახჳლითა გაგონებითა, ვითარმედ:
Line: 10    "არცა ერთგზის, რამეთუ მყის შთაყოფასა თანა ფერჴისასა, თანაწარჰვალს მას
Line: 11    წყალი პირველ შთასვლისა მისდამი ნეშტისა სხეულისა". ესე უკუე სადმე, ვითარცა
Line: 12    ვიტყოდე, მართალი თქუას, ხოლო ვითარმედ სული ჩუენი ვერ შემძლებელ
Line: 13    არს შედგომად ამათდა, ამას ტყუიან. რამეთუ აღმოაჩინა საღმრთომან
Line: 14    პლატონ, ვითარმედ უმოსწრაფესნი სულთანი არა ხოლო უკუანაგან მათსა
Line: 15    შევლენ, არამედ სიმაღლესა ძრვისა3 მისისასა მიწევნულნი წინაუსწრობენ და
Line: 16    ესრე/თ4 ენადგმებიან და ეთანმდგომებიან.

Paragraph: 7  
Line: 17    ხოლო სახელ-იდებიან შემთხუევითისაცა რაჲსმეგანმე5, ვითარ-იგი პერიპატოჲთგამოთაგანნი,
Line: 18    რამეთუ ვითარ საღმრთოჲ პლატონ თარგმნის, ეზიარებოდის
Line: 19    რაჲ მნებავი მორთხმულ-ყოფად სხეულისა თჳსისა, რაჲთა არა უუძლურეს
Line: 20    ქმნილი მაყენებელ-ექმნეს სულისაებრთა მოქმედებათა, ხოლო მონაცვალენი
Line: 21    მისნი სახელ-ისხნეს ესრეთ პერიპატოჲსაგან, ხოლო ენაცვალნეს ქსენოკრატი6
Line: 22    და არისტოტელი*1..., ხოლო ქსენოკრატი აკადიმიას შინა. ხოლო
Line: 23    უკუანაჲსკნელ რომელთამე უკუე ადგილი დააკლდა და სახელ-ისხნეს შორისქმნისაგან
Line: 24    მასწავლელისა პერიპატოელად, ხოლო რომელთამე _ შორისქმნაჲ
Line: 25    და სახელ-ისხნეს ადგილისაგან აკადიმიელად, ანუ დასასრულისაგან ფილოსოფოსობისა,
Line: 26    ვითარცა გემოვნებითნი. რამეთუ ესენი /იტყოდეს დასასრულ
Line: 27    ცხორებისა ყოფად გემოსა7, ხოლო არა გემოჲ იყო ესე, ვითარცა მრავალნი
Line: 28    ჰგონებენ, ვიტყჳ, ვითარმედ ვნებულებითი, არამედ ყოვლითურთი უვნებელობაჲ
Line: 29    სულისაჲ.

Paragraph: 8  
Line: 30    ხოლო ვითარცა ვთქუთ, რაოდენ ფერად უკუე და ვინაჲ სახელ-ისხნეს წვალებანი
Line: 31    ფილოსოფოსთანი, მოვედ და განკიდესკიდეებაჲცა8 არისტოტელებრთა აღწერილთაჲ
Line: 32    ვყოთ. ამათგანნი9 ვიდრემე რომელნიმე არიან კერძოობითნი და რომელნიმე
Line: 33    საყოველთაონი, ხოლო რომელნიმე საშუალისა შორის საყოჳელთაოთა
Line: 34    და კერძოობითაჲსა. და არიან კერძოობითნი სადმე, რაოდენნი ვიეთამე10 მიმართ
Line: 35    თჳსაგან აღიწერნეს11: ანუ ეპისტოლენი, ანუ სხუანი ესევითარნი. ხოლო საყოველთაონი,
Line: 36    რომელთა შინა ბუნებისათჳს საქმეთაჲსა ეძიებს, ვითარ არიან "სულისაძლითნი",
Line: 37    "ქმნისა და ხრწნილებისაძლითნი", "ცისაძლითნი"13, ხოლო საშუ/ალნი,
Line: 38    რაოდენნი მატიანობისათჳს აღწერნა. ესენი*2 უკუე არცა ვიეთმე მიმართ
Line: 39    მიმხედველმან თჳსაგანობით აღწერნა, არა სადმე13 არცა საყოველთაო
Line: 40    არიან. ხოლო საშუალთაგანნი არიან აღწერილნიცა მისნი "მოქალაქობანი",
Page: 98 
Line: 1    მრჩობლ ერგასისად და ორასად მყოფნი, რომელნი აღწერნა არცა თნ́საგანობით
Line: 2    ვისსამე მიმართ, არცა საყოველთაოდ (რამეთუ "ათინელთა მოქალაქობაჲ",
Line: 3    ანუ ამათი ვიეთიმე ნუუკუე საყოველთაო არამცა იყო). ხოლო დაწერნა, რაჲთა
Line: 4    შემდგომად მისა მიმთხუეულნი კაცნი განმსჯელნი, თუ რომლისაებრ უკუე
Line: 5    მართლად მოქალაქობენ და რომლისაებრ არ ეგრეთ, რომელთამე აღირჩევდენ,
Line: 6    ხოლო რომელთამე ევლტოდინ და ამას სარგებელ იყოფდენ. კერძოობითთა
Line: 7    ვიდრემე უკუე და საშუალთა ეგიხაროდენებოდედ.

Paragraph: 9  
Line: 8       /ხოლო საყოველთაოთაგანნი რომელნიმე არიან თანგანმაწესებელობითნი
Line: 9    და რომელნიმე მოსაჴსენებელობითნი. ხოლო მოსაჴსენებელობითად იწოდებიან
Line: 10    იგინი, რომელთა შინა თავნი ხოლო აღიწერნეს ამათნი. რამეთუ საჴმარ-არს
Line: 11    ცნობად, ვითარმედ ძუელმან ვინცა წინაღირჩიის აღმწერელობაჲ პოვნილთაჲ ნაწილეულობით,
Line: 12    წინამდებარისა აღმოჩენისა მიმართ თანშესატყჳსად თავოანად
Line: 13    აღსწერდის მათ, ხოლო მრავალთა უძუელესთაცა წიგნთაგან მიიხუმიდეს გულისხუმისსაყოფელთა1,
Line: 14    რომელ მართლობისა მქონებელნი უკუე განამტკიცნენ,
Line: 15    ხოლო არ ეგევითარნი გამოარჩინენ. ვინაჲცა უკუე წესისა რაჲსმე უკუანაჲსკნელ
Line: 16    ზედადამრთველობაჲ ყვეს მათთა ზედა და შუენიერებისა2 სიტყუათაჲსა და
Line: 17    შთამომთქუმელობისა მოღუწითა განმაშუენებელთა /მოქსოვნეს აღნაწერნი. და
Line: 18    ამით განეყოფვიან მოსაჴსენებელობითთა თანგანწესებულებითნი3: წესისა და
Line: 19    თარგმანებისა სიკეთითა4. ხოლო მოსაჴსენებელობითნი რომელნიმე მრავალსახე
Line: 20    და რომელნიმე მხოლოსახე. ხოლო მხოლოსახენი ვიდრემე, რომელთა შინა ერთისა
Line: 21    რაჲსათჳსმე ჰყოფს ძიებასა, ხოლო უფროჲსღა თავთა აღჴსენებასა, ხოლო
Line: 22    თითოფერ5, რომელთა შინა მრავალთათჳს.

Paragraph: 10  
Line: 23       და კუალად თანგანწესებულებითთაგანნი6 რომელნიმე არიან დ[ი]ალოგიკანი7
Line: 24    და რომელნიმე თჳთპირობითნი. დ[ი]ალოგიკანი8 ვიდრემე, რავდენნი
Line: 25    ღრამატიკოსად შეიმზადებიან კითხვისაებრ და მიგებისა მრავალთა პირთაჲსა,
Line: 26    ხოლო თჳთპირობითნი, რაოდენნი თავით თჳსით აღწერნა.

Paragraph: 11  
Line: 27       ხოლო სახელ-ედების დიალოგიკათა ექსოტერიკადცა9 და თჳთპირობითთ _
Line: 28    აქსიომატიკადცა, ესე იგი /არს, აკროამატიკად. ხოლო ღირს ძიებისა არს, თუ
Line: 29    რაჲსათჳს ესრეთ სახელ-ისხნეს? ვიეთნიმე ვიდრემე უკუე იტყჳან, ვითარმედ
Line: 30    დიალოგიკად და ექსოტერიკად უწოდა, ვითარ თჳსსა იჭუსა არა დასდებს მათ
Line: 31    შინა, არამედ ვითარცა სხუათა პირთა მიერ მაგიერ აღსწმასნის დანამთხუევთა.
Line: 32    ხოლო ესე ტყუილ არს, რამეთუ ექსოტერიკად სახელ-სდვა, ვითარ მარტიობისა
Line: 33    თანამყოფთა მიმართ წერდა მომარჯუებითა ფილოსოფოსისაგან მათ შინა
Line: 34    მზრახვალობასა10, უცხადესსა და აღმოსაჩენთა არა გამომაჩინებელთა, არამედ
Line: 35    უფროჲსღა მარწმუნებელთა დიდებულთაგან; ხოლო აკროამატიკად, ვითარმცა
Line: 36    საჭირო იყო მსმენელ-ყოფაჲ მათი მოსწრაფისათჳს და ნანდჳლ საკუთრისა
Line: 37    ტრფიალისა ფილოსოფოსობისაჲსა.

Paragraph: 12  
Line: 38       ხოლო აკროამატიკათაგანნი რომელნიმე უკუე არიან ხედვითნი და რომელნიმე
Line: 39    საქმითნი, ხოლო რომელნიმე ორღანებრ/ნი. ხედვითნი სადმე, რაოდენნი
Line: 40    განრჩევისათჳს ჭეშმარიტისა და ტყუილისა არიან, ხოლო საქმითნი,
Page: 99 
Line: 1    რაოდენთა განმრჩეველობაჲ აქუს კეთილისათჳს და ბოროტისა. გარნა ვითარ
Line: 2    მხედველობითი ეოცნების ვიეთმე, ეითარცა ჭეშმარიტად ვიდრემე მყოფი, ხოლო
Line: 3    არმყოფი ჭეშმარიტად, და საქმითი ეგრეთვე, კეთილისასა მჴუმეველნი
Line: 4    სახელსა, არმყოფნი კეთილად, გჳჴმს ჩუენ ოღანოჲ რაჲმე განმრჩეველი ესევითართაჲ.
Line: 5    ხოლო რაჲ არს ესე? აღმოჩენაჲ! კუალად მხედველობითთაგანნი
Line: 6    რომელიმე ღმრთისმეტყუელებითი, რომელიმე მათიმატიკოსი, ხოლო რომელიმე
Line: 7    ბუნებათმეტყუელებითი; და საქმითაგანი რომელიმე ითიკოლსი, რომელიმე
Line: 8    განგებულებითი და რომელიმე მოქალაქობითი. და ორღანებრთაგანნი
Line: 9    რომელნიმე დასაბამთათჳს ღონისძიებისათა, ხოლო რომელნიმე სხუათამიმართთათჳს
Line: 10    ღონისძიებისა მიმართ შემა/სრულებელთა, აპოდიკტიკსა* ვიტყჳ. რამეთუ
Line: 11    ვითარ აღმოჩენაჲ შეგულისსიტყუვაჲ1 არს ზედმიმწევნელობითი, სათანადო
Line: 12    არს პირველ ამისსა საყოველთაოჲსა შეგულისსიტყუვისა ცებნაჲ. არამედ
Line: 13    კუალად ამის შეგულისსიტყუვისა2 სახელი ცხად-ჰყოფს არა მარტივსა რასმე,
Line: 14    არამედ თანდადებულსა (რამეთუ შეკრებასა რასმე დაჰნიშნავს
Line: 15    სიტყუათასა).

Paragraph: 13  
Line: 16    აწ სადმე პირველ მისსა ჯერ-არს სწავლაჲ მარტივთაჲ, რომელთაგან თანდაისხმიან.
Line: 17    ხოლო ესენი პროტასნი არიან, გარნა იგინიცა თანდაისხმიან სახელთაგან
Line: 18    და სიტყუათა. ჯერ ვიდრემე არს პირველ ამათი სწავლაჲ. სახელთა სადმე
Line: 19    უკუე და სიტყუათა ასწავებენ "კატიღორიანი", ხოლო პროტასთა _ "პერი ერმინიაჲ",
Line: 20    ხოლო საყოველთაოსა შეგულისსიტყუვასა3 _ "პირველნი ანალჳტიკანი".
Line: 21    ვინაჲცა ესენი /დასაწყისებ მეღონეობისა არიან. ხოლო "მეორენი ანალჳტიკანი"
Line: 22    თჳთ მას მეღონეობასა გუასწავვბენ ჩუენ, რომელ არს აპოდიკტიკონი
Line: 23    სჳლლოგიზმოსი.

Paragraph: 14  
Line: 24    არამედ კუალად ვითარ-იგი მკურნალნი სამკურნალოთა სწავლათა მიმცემელნი
Line: 25    ჭაბუკთანი მოიჴსენებენ მარგებელთა თანა სამსალათაცა, ამათისა
Line: 26    უკუე ჴუმევისა, ხოლო მათგან სივლტოლისათჳს, ეგრეთ აქაცა ვითარ სოფისტელნი4
Line: 27    მიჰმადლებენ საქმეთა მომპოვნებელთა ჭეშმარიტებისათა სოფისტიკითა
Line: 28    რაჲთმე სჳლოგიზმოსითა, მნებავნი კუეთებისა მათისანი, დასწერა
Line: 29    ამათცა ფილოსოფოსი, რაჲთა ვევლტოდით მათ. და იტყჳან ესენი სხუებრ
Line: 30    შემოკრებასა მეღონეობისასა, ვითარ ინებოს თუ ვინმე სწავლებაჲ. ვითარ ჯერ-არს
Line: 31    შეწყობაჲ სიტყუათაჲ, პირველად წარმოიტყჳს სახელთათჳს /და რიმათა
Line: 32    და უწინარეს მათსა მარცუალთათჳს და მერმე მათსაცა უწინაეს ასოთათჳს. და
Line: 33    სახელ-ედების ასოთა სადმე და მარცუალთა და სახელთა და რიმათა დასაბამებ
Line: 34    მეღონეობისა, ვითარ ჯერ-ყოფისათჳს სიტყჳს-ყოფისა, ხოლო სხუათა თჳთ მის
Line: 35    მეღონეობისათჳს. ხოლო აღრიცხუნა რაჲ უსიკეთობანი სიტყჳსანი, იტყჳს ესრეთ
Line: 36    სიტყჳსმგებლობით სხუებრცა თანმოკიდულთათჳს მეღონეობისათა. და ესე განწვალებაჲ
Line: 37    არისტოტელებრთა ანაწერთაჲ.

Paragraph: 15  
Line: 38    ვიძიოთ მესამედ: ვინაჲ დასაწყებელ არს? შესადგინებელ ვიდრემე იყო საჩუეულებოჲსაგან
Line: 39    დაწყებაჲ მოფარდულობისაჲ, რაჲთა პირველად ჩუეულებათა
Line: 40    თჳსთა შემამკობელნი ეგრეთ სხუათასა შინაგან. ვექმნეთ სიტყუსა, არამედ ვითარ
Line: 41    მათგანცა იჴუმევიან აპოდიქსებნი და სჳლლოგიზმოსნი, /ხოლო გუგულავს
Line: 42    უმეცრებაჲ მათი უსმენელად ესევითართა სიტყუათად მყოფთად, ამისთჳს სადმე
Page: 100 
Line: 1    სიტყჳერებითგან დაიწყებვოდედ უწინარეს შემკობისა ვიდრემე ჩუეულებათა
Line: 2    თჳსთაჲსა და თჳნიერ საჩუეულებოჲსა მოფარდულობისა ხოლო შემდგომად
Line: 3    სიტყჳერებითისა მიიმართებოდედ საჩუეულებოჲსა მიმართ, და ეგრეთ ჴელ-ი[ყ]ოფვოდედ1
Line: 4    ბუნებითნი და შემდგომად მათსა მათიმატიკონნი და ესრეთ
Line: 5    უკუანაჲსკნელ ღმრთისმეტყუელებითნი.

Paragraph: 16  
Line: 6    მეოთხედ, იძიებოდედ ამათ თანა: რაჲ დასასრული და აღმოჩინიბადი ჩუენდა
Line: 7    საჴმარი არისტოტელებრისაგან ფილოსოფოსობისა? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 8    აღსლვაჲ საზოგადოჲსა მიმართ დასაწყისისა ყოველთაჲსა და ცნობაი, ვითარმედ
Line: 9    ერთი არს იგი უსხეულოჲ, განუკერძოებელი, ძალ/მიუწდომელი, თჳთსახიერებაჲ,
Line: 10    არსახიერი ხოლო. რამეთუ საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ ვითარ თეთრად
Line: 11    ვიტყჳთ სითეთრისადა შეყოფილსა სხეულსა, ხოლო სითეთრედ თჳთ მას
Line: 12    ვითარებასა, ეგრეთვე სახიერებისაცა ზედა სახიერად უკუე ითქუმის შეყოფილი
Line: 13    სახიერებისაჲ, ხოლო სახიერებად ვითარ-იგი არსებაჲ და ყოფითი რაჲმე
Line: 14    მყოფობაჲ.

Paragraph: 17  
Line: 15    მეხუთედ, ამათ თანა ვიძიოთ; რანი არიან აღმყვანებელნი ჩუენნი თქუმულისა
Line: 16    ამის დასაწყისისა მიმართ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: პირველად უკუე ჩუეულებითი
Line: 17    მოფარდულობაჲ, მერმე შემდგომად მისსა ბუნებითთაძლითი და
Line: 18    ეგრეთ მათიმატიკი და უკუანაჲსკნელ ამათსა შემდგომად აღვიყვანებით
Line: 19    ღმრთისმეტყუელებად.

Paragraph: 18  
Line: 20    მეექუსედ, ვიძიოთ: ვითარ უჴმს განმზადებაჲ მსმენელსა არისტოტელებრთა
Line: 21    ანწერ/თასა? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: განსწავლაჲ ჩუეულებათაჲ და სუნიშნ
Line: 22    განწმედაჲ, რამეთუ "უსიწმიდოჲსა შეხებაჲ" წმიდისაჲ არა უცთომელობა არსო"
Line: 23    _ საღმრთომან თქუა პლატონ.

Paragraph: 19  
Line: 24    მეშჳდედ, წინა-მიც ჩუენ საძიებელად: რაჲ არს სახე მომთხრობელობისაჲ?
Line: 25    და ვიტყჳთ, ვითარმედ: თითოსახედ მთარგმანებელად ჩანს ფილოსოფოსი. რამეთუ
Line: 26    აკროამატიკისა შორის ვიდრემე სახელთაებრ უკუე ჴშირ არს და მიმომქცევი
Line: 27    და მეუღონეობითი, ხოლო მეტყუელებისაებრ უნამეტავოჲ ჭეშმარიტისა
Line: 28    მპოვნელობისა და გამომაცხადებელობისათჳს. მერმეცა ხოლო არს და ვითარ-იგი
Line: 29    სახელთდამსხმელადცა გამოჩნდების, ხოლო გულისმსიტყუაობითთა შინა,
Line: 30    რომელნი მრავალთა მიმართ დაუწერიან მას, სიზუავისაცა რაჲსმე მზრუნველობს
Line: 31    და პერიერგიაჲსა* ლექსთაჲსა და გარდაღებისა. და პირებისა /მიმართ მეტყუელთაჲსა
Line: 32    დაჰნაკუთავს სახესა ლექსისასოდა მარტივად რაოდენმან სიკეთემან
Line: 33    იცის დაშუენებაჲ სიტყჳსაჲ. ხოლო ეპისტოლეთა შინა ჩანს წარმმართებელად
Line: 34    სახესა ეპისტოლეთასა, რომელთაჲ შემოკლებულად ცხად-ყოფაჲ ჯერ-არს
Line: 35    და განშორებულობაჲ ყოვლისა გულარძნილებითისა თანდადებისა და
Line: 36    მეტყუელებისა.

Paragraph: 20  
Line: 37    მერვედ, ვიძიოთ: რაჲსათჳს ესოდენ უცხადოსა მასწავლელობასა ეშურვა
Line: 38    ფილოსოფოსი? და ვიტყჳთ, ვითარმედ: ვითარ-იგი ტაძრებთა შინა იჴუმევიან
Line: 39    კრეტსაბმელნი რაჲმე არა ყოველთა სახილავობისა და ბილწთაგან მიმთხუევისათჳს,
Line: 40    რომელთა არა არიან ღირს მიმთხუევისა, ეგრეთვე არისტოტელიცა წინსაბურველად
Line: 41    ფილოსოფოსობისა მისისა იჴუმევს უცხადოობასა, რაჲთა მოსწრაფენი
Line: 42    ვიდრემე უფროჲსღა ამისთჳს მერმეცა /თანმიაყვანებდენ სულთა და
Page: 101 
Line: 1    უდებებით და დაჴსნილობით მოჴდომნი ეგევითართა სიტყუათანი უცხადოობისა
Line: 2    მიერ იდევნებოდინ.

Paragraph: 21  
Line: 3    ესრეთვე*1 სიტყჳსმოქმედნიცა წმასნიან ზღაპართა სხჳსანი უკუე საჩინოჲსაებრ
Line: 4    საგონებელნი მეტყუელად და სხჳსანი დაფარულად, რამეთუ არავინ სადა
Line: 5    ჰგონოს სიტყჳსამოქმედი მომგონებელად ამისსა, ვითარმედ "კრონოს მისგან
Line: 6    შობილთა ძეთა შთანსთქმიდა და შთასწოვდა და განჰლევდა", რამეთუ ესე უგონოთაჲ
Line: 7    არს. არცა, ვითარმედ "ღმერთნი იმრუშებენ", რამეთუ ყოვლად უადგილო
Line: 8    სადმე იყოს მემრუშეთა უკუე კაცთა ტანჯვაჲ, ხოლო ღმერთთაჲ შენდობაჲ
Line: 9    ამათი. არამედ ცხად-არს, ვითარმედ სხუანი რაჲმე არიან დაფარულისაებრ
Line: 10    ჭეშმარიტნი და სხუანი მჩენნი. ვინაჲცა საჭირო არს ესევითართა წმასნათა არა
Line: 11    შთანერგვაჲ სულებსა შორის ყრმათასა ჩჩჳლებად მყოფებსა და ამისთჳს სიტყჳსმოქმე/დთა
Line: 12    მენიშეობითთა ზღაპართა აღწმასნისათჳს მადლსა აღუვარებთ1,
Line: 13    რომელთა თავთა თჳსთაგან ურწმუნოობაჲ აქუს. ამისთჳს უკუე ფილოსოფოსმან
Line: 14    უცხადოობაჲ მოიჴელოვნა, ვითარცა ვთქუთ.

Paragraph: 22  
Line: 15    მეცხრედ არს ძიებაჲ: რაოდენ და რომელთაჲ ჯერ-არს წინაჴელ-ყოფაჲ
Line: 16    თარგმანებისა თითოეულისა არისტოტელებრისა წიგნისაჲ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 17    ექუსი არს რიცხჳთა: სკოპოსი*2 წიგნისაჲ, რამეთუ (ვითარცა მშჳლდოსანსა
Line: 18    განი რაჲმე აქუს, რომლისა მიმართ ისრის და რომლისაჲ ჰნებავს მიმთხუევაჲ,
Line: 19    ეგრეთვე აღმწერელი დასასრულისა რაჲსმე მიმართ ხედავს და მისსა
Line: 20    ისწრაფის მიმთხუევასა. ჯერ-არს უკუე ძიებაჲ მისი, თუ რაჲ არს).
Line: 21    მეორედ ამას თანა, თუ რასა საჴმარსა მოვიღებთ აღწერილისაგან, არა თუ
Line: 22    თანააღმოჩნდეს სკოპოსი, (რამეთუ მრავალთა ზედა /დაჰნიშნავს ამას, ვითარ-იგი
Line: 23    "სულისძლითსა" შინა მ[იე]რვე თანავისწავებთ სკოპოსსა, ვითარმედ საჴმარი
Line: 24    არს ზედგანხილვაჲ სულისათჳს).

Paragraph: 23  
Line: 25    მესამედ, რაჲ არს წესი? მეოთხედ, რაჲ მიზეზი ზედწარწერისაჲ? არათუ
Line: 26    წინა-ცხად-იყოს იგი, ვითარ "ცისაძლითსა" შინა ანუ "ქმნისა და ხრწნილებისძლითსა"
Line: 27    შინა.

Paragraph: 24  
Line: 28    მეხუთედ, უკუეთუ ნატაცი ანუ საკუთარი არს წიგნი ფილოსოფოსისაჲ?
Line: 29    (რამეთუ მრავალნი აღმწერელნი ზედწარსწერდეს სახელსა არისტოტელისსა,
Line: 30    რომელთა ემხილენ სახისაგან და ნივთისა. სახე ვიდრემე უკუე არს პირადპირადობაჲ
Line: 31    გულისხუმის-ყოფათაჲ და ზედაღყუავებული2 სიტყუათაჲ ჭეშმარიტებაჲ,
Line: 32    ხოლო ნივთი _ მეტყუელებაჲ და წარმოსათქუმელისა მასწავლელობაჲ).
Line: 33    მეექუსედ, ჯერ-არს ძიებაჲ: რაჲ არს თავთამიმართი განწვალებაჲ? რამეთუ
Line: 34    ვითარ-იგი განმწულილველი თითოე/ულად კაცისა ასოთა და ნაწევართაგანისაჲ3,
Line: 35    ეგრეთღა კეთილად სადმე სცნობს მათგან თანდადებულსა სრულსა თჳთ
Line: 36    მას კაცსა, ეგრეთვე თავთა4 სიტყჳსათა წარმკითხველი, რომელთადმი განიწვალვის,
Line: 37    რჩეულად შეემეცნების თჳთ მას სიტყუასაცა.

Paragraph: 25  
Line: 38    მეათედ, ყოველსა ზედა ჯერ-არს ძიებაჲ: თუ ვითარი სათანადო არს ყოფად
Line: 39    განმმარტებელი არისტოტელის აღწერილთაჲ? და ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 40    უჴმს მას წარჩინებულად ცებნაჲ, რომელთაჲ ეგულებოდის განმარებაჲ. ამას
Line: 41    თანა ყოფაჲ მამაც, ცნობილ, რაჲთა მით უკუე გაგონებაჲ ფილოსოფოსისაჲ
Line: 42    წარმოადგინოს, ხოლო ამით თქუმულთაშორისი ჭეშმარიტებაჲ გამოცადოს. რამეთუ
Page: 102 
Line: 1    არა უჴმს განაღა მოსულელებაჲ*1 თავისაჲ და მითუალვაჲ, რაჲცა
Line: 2    რაჲმე ითქუმოდის და სწრაჲ1 უეჭუელად განმტკიცებად მათდა, რომელთა
Line: 3    /განჰმარტებდეს, ვითარცა ჭეშმარიტთა ყოველთა, დაღათუ არ ეგრეთ იყვნენ.
Line: 4    არამედ უღირს თითოეულისა განმსჯელსა განწულილვაჲ, ვითარცა არისტოტელებრისა
Line: 5    მიმთხუევაჲ დაუც, ჭეშმარიტებისაჲ. ესრეთ უკუე უჴმს განმარტებაჲ
Line: 6    განმმარტებელსა.

Paragraph: 26  
Line: 7    არამედ ვითარმედ "კატიღორიათა" წიგნისაჲ გუნებავს დაწყებაჲ, მოვედ,
Line: 8    მცირედნი ზემოთქუმულნი ვიძინეთ და პირველად სკოპოსი.
Line: 9    საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ განიწვალნეს მთარგმანებელნი2 ამისთჳს,
Line: 10    რომელნი ჴმათათჳს მეტყუელნი მნებავად წარმეტყუელებისად ფილოსოფოსსა,
Line: 11    ხოლო რომელნიმე საქმეთათჳს, ხოლო რომელნიმე გულისხუმისსაყოფელთათჳს.
Line: 12    და განამტკიცებენ თითოეულნი მათ მიერ თქუმულთა ლექსთა რათაგანმე
Line: 13    წიგნისათა: ჴმათათჳს უკუე მეტყუელნი, ვითარმედ ჩანსო განმწვალებელად
Line: 14    ჴმათად, ოდეს იტყოდის, ვითარმედ: "თქუმულთაგანნი რომელნიმე თან/შეთხზვისაებრ
Line: 15    ითქუმიან და რომელნიმე თჳნიერ თანშეთხზვისა"; ხოლო საქმეთათჳს,
Line: 16    რამეთუ ამათდა ჩანს განმწვალებელად, ოდეს იტყოდის: "მყოფთაგანნი
Line: 17    რომელნიმე ქუემდებარისაებრ3 ითქუმიან, ხოლო ქუემდებარისა შორის
Line: 18    არარაჲ არს"; ხოლო გულისხუმისსაყოფელთათჳს, რამეთუ შემდგომად სრულყოფისა
Line: 19    ათთა კატიღორიათაძლითისა სიტყჳსა იტყჳს: "ნათესავთათჳ კმა არიან
Line: 20    ესენი ვიდრეცა"; ხოლო ნათესავად ცხად-არს, ვითარმედ იტყჳს უკუანაჲსთ
Line: 21    ნათესავთა4 და გულისხუმისსაყოფელებთა. ვინაჲ პორფირიცა თქუა: "არაჲ სადმე
Line: 22    ნამეტავი, არცა კლებული მოაქუს ძალისაჲ ნათესავისათჳს თქუმულსა წარწერასა,
Line: 23    რომლისათჳსცა სკოპოსი მისი მხოლოთა გულისხუმისსაყოფელთათჳს
Line: 24    არს". და ამათ უკუე იტყჳს თითოეული და ჴმაგანყოფილად5 საგონებეს
Line: 25    არიან, ხოლო ნანდჳლ არა ჴმა-განყოფილობენ, /არამედ ყოველნი6
Line: 26    ჭეშმარიტებენ, გარნა [არ სრულა]დ7, არამედ კერძოდ, რამეთუ ვითარცა სამთა
Line: 27    ვიეთმე განმასაზღვრებელთა "კაცისათა" ჭეშმარიტი სადმე თქუან, არავე
Line: 28    მეტყუელნი სრულსა საზღვარსა, რამეთუ მოვედ, მიზეზისაგან ვთქუათ მეტყუელად
Line: 29    ვინმე: "კაცი არს ცხოველი" და სხუამან თქუას: "სიტყჳერი", მხოლოდ
Line: 30    და სხუამან "მოკუდავი" _ აჰა, ყოველნი ჭეშმარიტებენ, ხოლო არა იტყჳან
Line: 31    სრულსა საზღვარსა.

Paragraph: 27  
Line: 32    არს უკუე აქა სკოპოსი ფილოსოფოსისაჲ წარმოთქუმაჲ ჴმათათჳს, დამნიშნველთა*2
Line: 33    საქმეთასა, საშუალთა მარტივთა გულისხუმისსაყოფელთასა. ხოლო
Line: 34    ვითარმედ საჭირო არს, რაჲთა მეტყუელმან ერთისათჳს თქუმულთაგანისა შეკრებაჲ
Line: 35    ყოს სკოპოსსა სხუათაცა ორთასა, ესე ვაჩუენოთ. რამეთუ ოდეს ჴმათათჳს
Line: 36    იტყოდის, ანუ უნიშნოთათჳს იტყჳს, ანუ ნიშნიანთათჳს8. გარნა უნიშნოთათჳს
Line: 37    არ იტყჳს, რამეთუ ამათთჳს /არცა ერთი არს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ.
Line: 38    დამნიშნველთათჳს სადმე, რამეთუ დაჰნიშვენ ესენი საქმეთა საშუალთა,
Line: 39    ცხად-არს, ვითარმედ გულისხუმისსაყოფელთასა (რამეთუ მეტყუელი საქმისა
Line: 40    რაჲსმე პირველად მისძლითისა გულისზრახვისა9 მქონებელი მერმეღა იტყჳს
Page: 103 
Line: 1    მას), ვინაჲცა სამთათჳსვე საჭიროდ წარმოიტყჳს უეჭუელად. არამედ ჯერ-არს,
Line: 2    რაჲთა საქმეთათჳს მეტყუელნი საშუალ შემოყვანებულ იქმნენ, ვითარ უკუე
Line: 3    მათგანნი რომელნიმე ლიტონისა წულილმოგონებისა შორის არიან მხოლოდ,
Line: 4    ვითარცა ვაცირემი და იპპოკენტავროსი და რაოდენნი ეგვითარნი ეგევითარებ,
Line: 5    ხოლო რომელნიმე ნანდჳლ შეგუამებულნი არიან. არ სადმე ჯერ-არს
Line: 6    ლიტონსა წულილმოგონებასა შინა მდებარეთათჳს წარმომეტყუელად თქუმაჲ
Line: 7    ფილოსოფოსისაჲ, არამედ ნანდჳლ მყოფთათჳს. ხოლო ამათ გუასწავებს ჩუენ
Line: 8    არა თითითა მჩუე/ნებელი, ვითარმედ ესე უკუე ძელი, ხოლო ესე ნუუკუე
Line: 9    ქვაჲ არს, არამედ ჴმათა რათმე მიერ, დამნიშნველთა მათთა საშუალობითა,
Line: 10    ცხად-არს, ვითარმედ გულისხუმის-ყოფათაჲთა,ა რამედ მეტყუელთაცა
Line: 11    მიმართ, ვითარმედ მხოლოთა გულისხუმის-ყოფათათჳს არს სკოპოსი, ვიტყვთ,
Line: 12    ვითარმედ გულისხუმის-ყოფანი საქმეთანი არიან გულისხუმის-ყოფანი1 და მასწავლელი
Line: 13    მათი დამნიშნველთა მათთა ასწავებს ჴმათა.

Paragraph: 28  
Line: 14       ვინაჲცა თქუას თუ ვინმე სამთაგანი, საჭიროდ აღიარნეს ორნიცა სხუანი.
Line: 15    კეთილად სადმე ჩუენ შემომაკლებელნი ვიტყჳთ, ვითარმედ: სკოპოსი ფილოსოფოსისაჲ
Line: 16    არს წარმოთქუმაჲ ჴმათათჳს, დამნიშნველთა საქმეთასა2, საშუალობითა
Line: 17    გულისხუმის-ყოფათაჲთა. და ესე სამართლად! რამეთუ წინამდებარე წიგნი
Line: 18    სიტყჳერებითისა მოფარდულობისა და ყოვლისა არისტოტელებ/რისა ფილოსოფოსობისა
Line: 19    პირველი არს, პირველ ვიდრემე უკუე, ვითარცა სიტყჳერებითისა
Line: 20    ჴმათათჳს ასწავებს, ხოლო ვითარ წინძღუანვით, სხჳსაცა არისტოტელებრისა
Line: 21    თილოსოფოსობისაგან წვალებასა ჰყოფს მყოფთასა, ესე იგი არს, საქმეთასა,
Line: 22    ხოლო ამისგან ცხად-არს, ვითარმედ საშუალთა გულისხმის-ყოფათა, რამეთუ
Line: 23    მწუერვალნი ნასწავლებნი საჭიროდ თანასწავებენ საშუალსა.

Paragraph: 29  
Line: 24       არამედ რაჲთა უმკაცრესად შევეწინეთ სკოპოსსა, მოვედ, მცირედ უწინარეს
Line: 25    წარმოთქუმულთაგანნი მოვიჴსენნეთ. ვიტყოდეთ, ვითარმედ: ფილოსოფოსობისანი
Line: 26    ორნი არიან ნაწილნი: ხედვითი თანად და საქმითი; და ვითარმედ
Line: 27    ხედვითი ვიდრემე აქუს მიწდომისათჳს ტყუილისა და ჭეშმარიტისა, ხოლო საქმითი
Line: 28    განრჩევისათჳს კეთილისა და ბოროტისა. არამედ ვითარმედ ამათგანი თითოეული
Line: 29    მაოცარ არს ვიეთამე, ვითარცა ჭეშმარიტი, არმყოფი ჭეშმარიტად, ხოლო
Line: 30    ვიე/თამე3, ვითარცა კეთილნი, არმყოფნი კეთილად, რაჲთა არა სცთებოდინ
Line: 31    მათ მიერ კაცნი, საჴმარ-არს მათდა ორღანოჲსა რაჲსმე მიერ განრჩევაჲ, რაჲთა
Line: 32    ვითარცა მეცნიერებისა და კანონისა რაჲსმე მჴუმეველნი არშესატყჳსთა განჰყრიდნენ.
Line: 33    ესე იგი არს აპოდაქსის*1. არამედ*2 ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ
Line: 34    ქმნილთაგანთა ქმნისათჳს და აღქმნისა ორთა რათმე არს საჴმარებაჲ ხედვისა და
Line: 35    საქმისაჲ და ნაცვალმვნებელობისა მქონებელთა ორთავე ერთმანერთისა მიმართ.
Line: 36    რამეთუ სხჳსა დასასრული სხჳსა იქმნების დასაწყისად (და სხჳსა დასაწყისი
Line: 37    სხჳსა იქმნების დასასრულ). არამედ რაჲთა უცხადეს იქმნეს ჩუენდა მასწავლელობაჲ,
Line: 38    მოვედ, ვიჴუმიოთ მაგალითი. ჰნებავს თუ ვისმე შემზადებად თავისა
Line: 39    თჳსისათჳს მაყენებელი სიცხისა და სიცივისა და ქართა და წჳმათა, რომელ
Line: 40    არს სართული, განიზრა/ხავს ეგევითარი იგი, ვითარმედ უკედლოჲ სართული
Line: 41    დგომად ვერ შემძლებელ არს, არამედ მოქენე არს მტჳრთველთა მისთა,
Line: 42    ხოლო ესე იყვნენ სადმე ზღუდენი. არამედ რაჲთა ესენიცა დგენ საფუძველთა,
Page: 104 
Line: 1    წინაშთასხმითა მათითა, ხოლო რაჲთა ესენიცა შთაისხნენ, ჯერ-ას აღმოთხრაჲ
Line: 2    ქუეყანისაჲ. ესრეთვე მხედველმან იწყო ვიდრემე სართულისაგან, ხოლო დააცადა
Line: 3    თხრისათჳს ქუეყანისა. ესე ესრეთვე წინაუკმო საქმესა შინა: დაიწყებს სადმე
Line: 4    თხრად ქუეყანისა, ხოლო აღმოთხაროს რაჲ, შთაჰსხამს საფუძველთა, საფუძველთა1
Line: 5    ზედა _ ზღუდეთა, ზღუდეთა ზედა _ სართულსა და დაწყებასა თანა ხედვისასა
Line: 6    დასრულდა საქმე. ეგრეთვე უკუე აქაცა აღმომაჩინებლობისა ზედა, რამეთუ
Line: 7    ვითარცა აპოდიქსისა*1 ცოდნაჲ გუნებავს, ხოლო აპოდიქსი სჳლლოგიზმოსი
Line: 8    რაჲმე არს, მისსა მიმართ სადმე იძიებოდედ: /რაჲ არს მარტივი სჳლლოგიზმოსი?
Line: 9    გარნა ვითარცა სჳლლოგიზმოსი არა მარტივი საქმე არს, არამედ თანდადებული,
Line: 10    ვითარცა თჳთ იგი სახელი ცხად-ჰყოფს, რამეთუ შეყრაჲ რაჲმე არს
Line: 11    სიტყუათაჲ, ჯერ-არს სადმე პირველად მათი სწავლაჲ, რომელთაგან თანდაისხმიან.
Line: 12    ხოლო ესე არიან პროტასნი, გარნა ვითარ ესენიცა თანდაისხმიან ქუემდებარისაგან
Line: 13    და შესმენილისა და ქუე-სხენან სახელნი, ხოლო შეისმინებიან სიტყუანი,
Line: 14    განიხილვოდედ უკუე ამათთჳსცა, არამედ ესენიცა და თან-სხენან მარცუალთაგან,
Line: 15    გარნა იგინი თავით თჳსით არას დაჰნიშნვენ, ვინაჲ არცა რაჲ იძიოს
Line: 16    მათთჳს ფილოსოფოსმან, რამეთუ უნიშნოთათჳს ვთქუთ, ვითარმედ: არცა ერთი
Line: 17    არს მათთჳს სიტყუაჲ. აწ სადმე სახელთა და სიტყუათა ზედა დავადგრეთა?
Line: 18    ვიტყჳთ, ვითარმედ: არა, არამედ მიერ-კერძო წარვლოთ, გარნა მიერ-კერძო
Line: 19    ამათსა მარცუალნი არიან. /ვიძიოთა უკუე მარცუალთათჳს? ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 20    არცა მათთჳს. აწ უკუე უკუეთუ სახელთაცა და სიტყუათასა მიერ-კერძო
Line: 21    ვვლოთ და მარცუალთათჳს არაჲ ვიუბნოთ, საჭირო იქმნეს ყოფაჲ რაჲსაჲმე
Line: 22    საშუალ მათსა2.

Paragraph: 30  
Line: 23       ვიტყჳთ, ვითარმედ: არს პირველ ამათსა პირველი დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ.
Line: 24    რამეთუ ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ ბუნებამან მეცნიერმან, ვითარმედ
Line: 25    ზიარობითად ყოფაჲ ეგულებოდა ცხოველსა ამას, მისცა მას ჴმაჲ, რაჲთა
Line: 26    ამის მიერ დაჰნიშნვიდენ სულნი მათშორისთა თნებათა3 და შემოკრებულნი კაცნი,
Line: 27    რავდენთა ჰნებავს მისივე ზიარ-ყოფაჲ მოქალაქობისაჲ, თანდაისხნენ ურთიერთას
Line: 28    მიმართ და ამის რაჲსმე უკუე ხედ სახელისმდებელი, ხოლო მისი
Line: 29    ქვად და რომლისაჲმე _ სოკრატობისა ჴმითა, ხოლო რომლისამე _ არსებად
Line: 30    რადმე ყოფად დამნიშნველით, სხჳსაჲ _ სიარულითა /და სხჳსა რომლისაჲმე _
Line: 31    მოქმედებითა, ამათ უკუე დანიშნულთაებრ ყოველნი ჴმანი სახელ-იდებიან.

Paragraph: 31  
Line: 32       ხოლო მეორისა ზედმისლვისაებრ განიხილეს, ვითარმედ რომელთამე ჴმათაგანთა
Line: 33    შესაძლებელ არს თანდაწესებაჲ ართრონთაჲ, ხოლო ხრონოთაჲ _ არა.
Line: 34    რამეთუ რომელთამე ხრონონი უკუე თანდაიწესებიან, ხოლო ართრონნი _ არა.
Line: 35    და მათ უკუე უწოდეს სახელებად, სადა ართრონნი, ხოლო სადა ხრონნი _ სიტყუებად.
Line: 36    აწ სადმე არისტოტელი: სკოპოსი არს აქა წარმოთქუმად არა სახელთათჳს
Line: 37    მარტივად და სიტყუათა, არამედ დადებისათჳსცა მარტივთა ჴმათა, დამნიშნველთა
Line: 38    მარტივთა საქმეთასა საშუალობითა მარტივთა გულისხუმის-ყოფათაჲთა.

Paragraph: 32  
Line: 39       და ხედვისაებრ4*2 ვიდრემე ესრეთ აღმჴსნელნი მოვიწიენით პირველისა დადებისაებრ
Line: 40    თჳნიერ, ხოლო საქმისაებრ ვიწყეთ /ვიდრემე "კატიღორიათაგან",
Line: 41    რომელთა შინა პირველი დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ მოეცემის. ხოლო შემდგომად
Page: 105 
Line: 1    მისსა "პერი ერმინიაჲ" აღვლექსოთ, მერმე "პირველნი ანალჳტიკანი" და ესრეთ
Line: 2    უკუანაჲსკნელ "აპოდიქტიკანი".

Paragraph: 33  
Line: 3    აწ უკუე "კატიღორითა" შინა ყოველთავე ჴმათათჳს მეტყუელებს ფილოსოფოსი
Line: 4    და ყოველსავე ჴმასა მომცემს ჩუენ აქა? არა სადმე! რამეთუ ურიცხუ
Line: 5    არიან, ხოლო ურიცხუნი ზედმიწევნულობისა მიმართ არ თანმიიხუმიან. ვინაჲ
Line: 6    ამისთჳს არ წარმოითქუმის ყოველთათჳს თითოეულობითთა, არამედ საყოველთაოჲსა
Line: 7    მიმართ აღმავალთა რათმე ჴმათათჳს და ამათ არ განუსაზღვრებელად,
Line: 8    არამედ ათეულისა რიცხჳთა გარეშეცვულთა. ხოლო ამათ ქუეშე აღვლენ
Line: 9    ყოველნი.

Paragraph: 34  
Line: 10    რამეთუ ვითარ-იგი ღრ[ა]მმატიკოსნი*1 ლექსთა ყოველთა რვათა რათმე ზოგადობათა
Line: 11    ქუეშე აღიყვანებენ და ვითარიცა რაჲმე ვინმე რაჲმე მოიგ/ონოს, ერთისა
Line: 12    ამათგანისა ქუეშე აღვალს, ეგრეთვე ფილოსოფოსთა, ყოველა'მყოფთა
Line: 13    მნებებელთა სწავლებისათა ვითარ თითოეულადნი გარშეუსაზღვრებელნი არიან,
Line: 14    შემომკრებელთა ყოველთასა, გარემოკლიტნეს და გარეშეწერნეს ათთა რათმე
Line: 15    ჴმათა ქუეშე. რამეთუ მიმღებელთა ჴმისა სოკრატის და პლატონის და ალკივიდისსა,
Line: 16    უსაყოველთაოესისა სახისა ქუეშე აღიყვანეს ბუნებაჲ კაცისაჲ; და თითოეულადთა
Line: 17    ძაღლთაჲ1 ერთსა სახესა ქუეშე _ ძაღლისასა; და თითოეულადთა
Line: 18    ცხენთაჲ _ ცხენისა ქუეშე. ამათთა შემკრებელთა ყოველთასა ერთისა მიმართ
Line: 19    უსაყოველთაოესისა შეკრიბეს _ უსიტყჳსა. და ეგრეთვე ანგელოზისაცა და კაცისა
Line: 20    ქუეშე რაჲსმე შემკრებელთა ერთი შექმნეს _ სიტყჳერი. კუალად სიტყჳერისა
Line: 21    და უსიტყჳსა შემკრებ/ელთა ერთი ზოგადი შექნეს _ ცხოველი. მერმე
Line: 22    შემკრებელთა ძელქვისა2 და ლეღჳსა და კუპრისოჲსათა3 და თითოეულადთა სახეთასა,
Line: 23    ერთსა რაჲსმე ნათესავისა ქუეშე აღიყვანეს _ ნერგისა. ეგრეთვე შემკრებელთა
Line: 24    ექინთა და ოსტრიდიათა და მსგავსთა მათთასა აღიყვანეს ერთისა
Line: 25    ნათესავისა მიმართ _ ცხოველნერგისა, საშუალ ცხოველისა და ნერგისა, ვითარმედ
Line: 26    არცა იძრვიან ადგილობით, ვითარცა ცხოველნი, არცა კუალად უგრძნობელ
Line: 27    არიან, ვითარცა ნერგნი. კუალად ამათ სამთავე, ვიტყჳ ცხოველსა და
Line: 28    ნერგსა და ცხოველნერგსა, შემკრებელთა ერთი რაჲმე საზოგადოჲ შექმნეს [სულიერი]4;
Line: 29    ქვისაშ და ძელისა და სხუათა შემკრებელთა აღიყვანეს უსულოჲსა
Line: 30    ქუეშე. და კუალად სულიერისა და უსულოჲსა შემკრებელთა აღიყვანეს სხეულისა
Line: 31    ქუეშე; /მერმე სული და ანგელოზი და მსგავსნი მათნი უსხეულოჲსა
Line: 32    ქუეშე. მერმე შემკრებელთა ამათ ყოველთასა აღიყაანნეს უნათესვესისა (ა)
Line: 33    არსებისა*2 მიმართ, რამეთუ მისსა უზენაეს არაჲ არს.
Line: 34    კუალად შემკრებელთა რიცხუსა და ორწყრთასა, აღიყვანეს ერთისა ქუეშე
Line: 35    უნათესვესისა _ (ბ) რაოდენობისა. კუალად შემკრებელთა თეთრსა და მმელნობსა,
Line: 36    და ღრამმატიკოსსა და ზედმიწევნულობასა, და ცხელსა და ცივსა,
Line: 37    აღიყვანნეს ზოგად ერთისა რაჲსმე უნათესვესისა ქუეშე _ (გ) ვითარებისა.
Line: 38    და კუალად მარჯუენე და მარცხენე, და მოყუარე და მტერი _ (დ) რაჲსამე6-მიმართობისა.
Line: 39    და კუალად რომელნი ადგილისა რომლისამე შორის ითქუმიან,
Line: 40    ვითარ ლუკიას შინა, აკადიმიას შინა ანუ უბანთა შორის, (ე) სადაობითისა შესმენისა
Page: 106 
Line: 1    ქუეშე აღიყვანებიან და რაოდენნი ჟამსა რასმე ქუეშე აღვლენ _ (ვ)
Line: 2    ოდესობ/ისა ქუეშე. ხოლო რაოდენნი მწოლარედ ანუ მჯდომარედ ითქუმიან _
Line: 3    (ზ) დებისა ქუეშე. ხოლო რაოდენნი შემოსად და შეჭურვად _ (ჱ) ქონებისა
Line: 4    ქუეშე. ხოლო რაოდენნი კუეთილად დამწურად _ (თ) ვნებისა ქუეშე. ხოლო
Line: 5    რაოდენნი კუეთად, წუვად _ (ი) ქმნისა ქუეშე.
Line: 6    ჰქონან უკუე არსებასა: რაოდენი, ვითარი, რაჲსმემიმართი, სადაჲ, ოდესი,
Line: 7    ქმნაჲ, ვნებაჲ, დებაჲ, ქონებაჲ. და სკოპოსი ვიდრემე ესრეთ.
Line: 8    ხოლო საჴმარი ამიერ ცხად-არს, რამეთუ უკუეთუ დასაწყისი სიტყჳერებითისა
Line: 9    მოფარდულობისაჲ არს წიგნი "კატიღორიათაჲ", ხოლო1 სიტყჳერებითი,
Line: 10    ვითარცა ვთქუთ, განმირჩევს ჩუენ ჭეშმარიტსა ტყუილისაგან და კეთილსა
Line: 11    _ ბოროტისაგან, სარგებელ მეყოფვის სადმე ჩუენ წინამდებარე წიგნი. არამედ
Line: 12    კუალად წესი ამიერ აღმომიჩნდების ჩუენ, ვიტყოდით რაჲ ჩუენ, ვითარმედ
Line: 13    პირველი უკუე დებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ წინაუძ/ღჳს სახელთა და სიტყუათა,
Line: 14    რიმათა. ხოლო სახელნი და სიტყუანი _ მარტივთა სიტყუათა და ესენი _
Line: 15    სჳლლოგიზმოსთა საყოველთაოთასა, ხოლო იგინი _ აპოდიკტიკთა. წესისა მიმართ
Line: 16    ვიდრემე ამათისა ქმნილ არს წიგნიცა.

Paragraph: 35  
Line: 17    ხოლო საძიებელ*1 არს, თუ რაჲსათჳს "კატიღორიათად" ზედწარწერა წიგნი.
Line: 18    ვიტყჳთ სადმე, ვითარმედ: ზედწარუწერა*2 სახელი ესე აღწერილსა, არა
Line: 19    ვითარ-იგი სამსჯავროთა შორის გათითოფერდების ჴმაჲ ესე, რამეთუ არა წინა-უც
Line: 20    მას რიტორობად, არამედ უფროჲსღა სწავლად ნათესავთათჳს და სახეთა
Line: 21    და უწყებად, ვითარმედ სახენი სადმე ნათესავთა მათთა ქუე-უსხენ, ხოლო
Line: 22    შემდგომთა მათთად შეისმინებიან. ხოლო უნათესვესი მხოლოდ შე-ოდენ-ისმინების,
Line: 23    ვითარ უკუე ათნი ჴმანი უნათესვესნი არიან და მხოლოდ შეისმინებიან
Line: 24    ოდენ არვისდად ქუემდებ/არენი. ამისთჳს "კატიღორიად" წარწერა.
Line: 25    რამეთუ ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ ძუელთა წიგნისსადებთა შინა
Line: 26    "ანულიტიკათანი"'სადმე წიგნნი იპოებიან, ხოლო "კიტიღრიათანი" _ ორნი.
Line: 27    და ერთსა ვიდრემე სხუაჲ აქუნდა ზედწარწერილი ნანდჳლ დასაწყისსა მყოფთასა,
Line: 28    რამეთუ "რომელნიმე თანმოსახელედ ითქუმიან, ხოლო რომელნიმე
Line: 29    თანსახელად". ხოლო მეორესა, რომელი აწ წინამდებარედ გუაქუს,
Line: 30    აქუნდა*3 წარწერაჲ ესევითარი: "თანმოსახელედ ითქუმიან, რომელთაჲ სახელი
Line: 31    მხოლოჲ ზიარ, ხოლო სახელისთანაჲ სიტყუაჲ არსებისაჲ სხუა".
Line: 32    წინაპატივცემულ არს ესე, ვითარცა წესითა და საქმითა მიმხუეჭელი, აღზეებული2
Line: 33    და ყოვლით კერძო მამად მქადაგებელი არისტოტელისსა3. ხოლო
Line: 34    ვითარმედ საკუთრად არისტოტელისი არს, ყოველნი აღიარებენ, რამეთუ ჩანს
Line: 35    თჳთ არისტოტელი ყოველთა შინა წიგნთა მისთა /მომჴსენებელად აქათა თქუმულთა
Line: 36    ხედვათად. ვინაჲ ვთქუათ*4 თუ ნარდომ-ყოფაჲ წიგნისაჲ ამის, იგიცა
Line: 37    ყოველნი თანვანარდომნეთ ამისსა. ანუ უკუეთუ იგინი საკუთრებ, ესეცა ცხად-არს,
Line: 38    ვითარმედ მათ თანა.

Paragraph: 36  
Line: 39    საჴმარ ვიდრემე არს ცნობაჲ, ვითარმედ მოპოვნებაჲ კატიღორიათაჲ არა
Line: 40    არს მისი, არამედ პირველ იყო, ხოლო დაწყ[ო]ბაჲ4 ამათი მისი არს.


Subchapter: 1  
Line: 41  ხოლო განიყოფვის წიგნი სამად: პირველთა მიმართ კატიღორიათასა,
Line: 42  თჳთ კიტიღორიათა მიმართ, შემდგომთა მიმართ კატიღორიათასა. ხოლო პირველნი


Paragraph: 1  
Line: 43    კატიღორიათანი თანმოქმედ არიან ჩუენდა მასწავლელობასა შინა კატიღორიათასა,
Line: 44    რამეთუ ვითარ-იგი ქუეყანისმზომელნი*1 პირველ ღრამმეულთა
Line: 45    ხედვათა მოძღურებისასა მასწავებენ ჩუენ: რაჲ არს ნიშანი და რაჲ მართლგანმავალი
Line: 46    და რაჲ კუთხი, ვითარმცა შეეწეოდეს ესენი მათძლითსა შინა მასწ/ავლელობასა,
Line: 47    ეგრეთვე ფილოსოფოსიცა აქა, ვითარ ენება მოძღურებასა შმია
Line: 48    კატიღორიათასა მოჴსენებაჲ ლექსთა რათმე ჩუენდა უმეცართაჲ ამისთჳს პირველად
Line: 49    მათთჳს ასწავებს, რაჲთა იჩუენოს1 არა აღმძრველად სიტყჳსა, მერმე
Line: 50    შემდგომად*2 მათსა ასწავებს თჳთ მათ კატიღორიათათჳს და უკუანაჲსკნელ
Line: 51    დასასრულსა თანა სიტყჳსმგებელობს შემდგომთათჳს კატიღორიათაისა, ვითარცა
Line: 52    სწავლასა შინა კატიღორიათასა იჴუმინა ლექსნი რაჲმე არსაცნაურნი. არამედ
Line: 53    იძიებოდედ: რაჲსათჳს და შემდგომთა ამათთა და პირველთა კატიღორიათათჳს
Line: 54    ასწავა? და ვიტყჳს, ვითარმედ: რომელნიმე დასაწყისსა მოიჴსენნა წინასწრობით,
Line: 55    ვითარცა ყოვლად უცნაურნი. უკუეთუმცა უე ესენიცა მათთანავვ
Line: 56    ედაეწესნეს, დასაწყისსავე სიბრძნედ განფენაჲ2 შეემთხუეოდა, დაჰმარხნა
Line: 57    /უკუე იგინი სადასასრულოდ, ვითარცა საცნაურნი ვიდრემე ჩუეულებისაგან,
Line: 58    ხოლო არა დაართრონვილისა მეცნიერებისა მათისა ქონებითა ჩუენგან, ვინაჲცა
Line: 59    პირველ არწარმომეტყუელმან მათთჳს იჴუმინა იგინი მოძღურებასა შინა
Line: 60    კატიღორიათასა.

Paragraph: 2  
Line: 61    რამეთუ ყოველთა კაცთა უჴმან ჩუეულებისაებრ ერთბამად ლექსი და
Line: 62    უპირველესი და მოძრაობისა სახელი, ვინაჲ სიმკაცრით გარდმოსცემს რაჲ
Line: 63    ოდეს არიან მათ მიერ დანიშნულნი. ხოლო ვიეთმე თქუეს3: წინადაიწერნესო
Line: 64    ესე ნატაცნი მნებებელთაგან, რაჲთა მყის "კატიღორიათავე" თანა წარიკითხვოდინ
Line: 65    "ადგილნი" ესე. ესრეთ უკუე წინამდებარისაცა წიგნისა ესრეთ არს
Line: 66    "პირველი ადგილი" ზედწარწერილი4. ხოლო ესენი და სიცხადე და წესი წინააღმდგომობით
Line: 67    იბრძოლებიან, დაღათუ ასწავა, ვითარმედ სახელთა უკუე და
Line: 68    სიტყუათა წინაუძ/ჳს პირველი5 დადებაჲ მარტივთა ჴმათაჲ მახლობელად, ხოლო
Line: 69    ასწავებს "კატიღორიათა" შინა ვიდრემე დადებისათჳს მარტივთა ჴმათაჲსი,
Line: 70    ხოლო "პერი ერმინიასა" შინა სახელთათჳს და სიტყუათა, ვინაჲცა ურთიერთას
Line: 71    თანმქონებელ არიან ვითარცა სირაჲ რაჲმე და ვერცა ვის პირველ მისსა
Line: 72    ძალ-უც აღმოკითხვაჲ სხჳსა რაჲსაჲმე6, თჳნიერ "კატიღორიათაჲ", არცა ამათსა
Line: 73    შემდგომად სხჳსაჲ, თჳნიერ "პერი ერმინაჲსაჲ".





Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 20.5.2001. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.