ARMAZI
Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum
Part No. 51
Chapter: 50
Line: 9
თავი
50
Line: 10
საუკუნოჲსა
და
ჟამიერისათჳს
Line: 11
ამას
თავსა
შორის
ფრიად
სათანადონი
და
ძნელნი
მოჰქონან
Line: 12
ხედვისა
გაცდა-ჭურეტანი
:
ვითარ
თუ
რაჲ
არს
ბუნებაჲ
ჟამისაჲ
,
ანუ
Line: 13
ვითარ
ჟამის-შორისნი
,
და
თუ
ვითარ
აქუს
ჟამისა
მიმართ
თჳსებაჲ
Line: 14
თჳსი
,
და
თუ
ვითარ
განეყოფვიან
სამარადისოთა
მდგომარეობათა
.
Line: 15
და
უფრო
ხალეპო
ესე
,
რომელ
ჟამი
არ
ენაცვალების
ხრონოსა
,
Line: 16
არამედ
კეროსა
ხოლო
კეროჲ
ნაწილ
ოდენ
არს
ხრონოჲსა
.
და
Line: 17
აწ
რაჲ
ვყოთ
,
ჵ
მოსწავლეო
ხედულო
გონებისგან
,
მოვედ
და
ელლენთავე
Line: 18
ენადღეობასა
უვაბადოთ
,
ვითარცა
მომმარჯუსა
გონიერთა
ხედვათასა
.
Line: 19
ხოლო
ამის
ხრონოჲსათჳს
აღმოსაჩენთა
მისცემენ
დიდთა
უმდაბლესადრე
Line: 20
და
უშთამოესად
პერიპატოჲთ
არისტოტელის-გამონი
.
Line: 21
რამეთუ
იტყჳს
არისტოტელი
:
ხრონოჲ
Line: 22
არსო
საზომი
მიდრეკისაჲ
,
ვითარად
საზომი
პირველისა
მიდრეკისაჲო
.
Line: 23
ხოლო
პირველი
მიდრეკაჲ
პირველსა
შორის
სხეულთასა
,
რომელსა
Line: 24
ცად
,
ორანოდ
,
უწოდა
გუარმან
ელლენთა
ენისამან
,
რომელ
Line: 25
არს
ზე-აღსახედი
,
ანუ
საზღუარი
ზენაჲ
.
ამას
ორანოსა
შორის
Line: 26
პირველი
მიდრეკაჲ
,
ვითარცა
პირველსა
სხეულთასა
,
ხოლო
საზომ
Line: 27
მიდრეკისა
ხრონოჲ
.
ხოლო
ესე
საზღვარი
ხროჲნოსათჳს
Line: 28
არისტოტელისი
და
პერიპატოჲს-გამოთაჲ
არს
.
ხოლო
Line: 29
დიდი
პლატონ
და
ყოველნი
ღმრთისმეტყუელნი
,
ვითარ
მეგჳპტელი
Line: 30
დიდი
პლოტინოს
,
კათიგემონი
პორფირისი
,
და
დიდი
იამვლიხოს
Page: 108
Line: 1
ფინიკ
,
გონებაჲ
ფინიკელი
,
დასდებენ
ხრონოჲსათჳს
Line: 2
და
იტყჳან
ხატად
სამარადმყოჲსად
.
რამეთუ
ვითარცა
სამარადმყოჲსა
Line: 3
შორის
ყოველი
მიუდრეკელად
,
და
ვითარ
იგივეობასა
ზედა
Line: 4
და
მასვეობასა
მოუგია
არსებაჲცა
თჳსიდა
მოქმედებაჲ
განუკუეთელად
Line: 5
არსებისგან
,
ეგრეთვე
ხრონოჲს-შორისსა
ყოველსა
მიდრეკისა
და
Line: 6
დენისა
მიერ
.
რამეთუ
მუნ
შორის
სამარადისოობასა
მყოფობაჲ
უძრავად
Line: 7
გამანებულ
არს
,
ხოლო
აქა
ხრონოსა
შორის
მარადისოობაჲ
Line: 8
პირველად
და
შემდგომად
და
გარდასრულად
,
და
აწად
და
Line: 9
მომავალად
განყოფილ
არს
:
რამეთუ
მუნ
საუკუნოჲ
,
ხოლო
აქ
დინებაჲ
Line: 10
ხრონებრი
;
მუნ
განუკუეთელი
იგივეობაჲ
არსებითი
,
ხოლო
Line: 11
ხრონოსა
შორის
განჭრითი
და
ცვალებითი
.
ხოლო
მიდრეკასა
Line: 12
პირველსა
,
ვითარცა
ითქუა
,
დასდებენ
ცასა
შორის
და
იტყჳან
და
Line: 13
ღმრთისმეტყუელებენ
მას
,
რამეთუ
ხატად
დასდებენ
მას
პირველის
Line: 14
შემოქმედებითისა
აღძვრისა
მბადისა
მიერ
ყოველთაჲსა
,
რამეთუ
მან
Line: 15
ზესთამან
მიუდრეკელად
ჰრთო
და
აღამუსიქელნა
გუარნი
გონიერნი
Line: 16
ნამდჳლ
მყოფისა
მზეთა
და
ნაქუსთა
შორისო
.
ხოლო
შენ
ნუ
გიკჳრს
Line: 17
ესე
,
რომელ
მუნ
მიუდრეკელად
ყოველი
აღძრვაჲ
შემოქმედებითი
,
Line: 18
ხოლო
აქა
ნიადაგ
მიდრეკასა
შორის
.
და
კუალად
მუნ
მარადისოობასა
Line: 19
შორის
,
რომელსა
არა
აქუს
გარდასრული
და
აწი
და
მომავალი
,
Line: 20
არამედ
ვითარ
ერთბამად
ყოველი
.
და
აქა
ბაძვაჲ
ოდენ
,
Line: 21
და
მსგავსებაჲ
,
და
ხატ
ქმნაჲ
;
ხოლო
მუნ
იგივეობაჲ
,
თჳთობაჲ
,
იგავობაჲ
.
Line: 22
რამეთუ
ხატნი
ყოველნი
იგავთანია
ხატ
,
ვითარცა
იტყჳს
Line: 23
პლატონ
,
არამედ
მუნაჲ
აღმკული
ყოველი
დაიპყრეს
იგავთა
და
Line: 24
იგავის
იგავთა
.
ხოლო
აქაჲ
ესე
ნახიბლი
დიოჲსი
ხატთა
და
ხატის
Line: 25
ხატთა
.
Line: 26
ისმინე
,
ჵ
გამგონეო
ხედულო
გონებისგან
,
რამეთუ
მრცხუენის
Line: 27
მე
თჳთ
მის
ჭეშმარიტებისგან
აქაჲთ
წარსულსა
და
მკუდარსა
,
Line: 28
თუ
არსთა
წილ
არათა
გარდმოვაენებდე
.
იმეცნე
,
რომელ
ხრონოსა
Line: 29
ჟამი
ვერ
გარდამოიტჳფრავს
,
არამედ
ძალით
ოდენ
კეროსა
,
Line: 30
ხოლო
კეროჲ
ნაწილი
არს
და
ნაწილის
ნაწილი
ხრონოჲსა
.
ვინაჲ
Line: 31
აწ
ესე
ყოველი
იპყარ
შორის
გონებასა
და
ნუ
საოცსა
.
და
შევეხნეთ
Line: 32
ძალს
ამის
თავისასა
.
Line: 33
"ყოვლისა
ჟამისა
მიერ
განზომილისა
ანუ
არსებითი
ანუ
მოქმედებითი
Line: 34
აღგებაჲ
მისდა
არს
განზომაჲ
ჟამის-მიერი
.
ხოლო
თუ
Line: 35
ჟამისა-მიერ
განიზომების
,
ესაკუთრების
მას
".
Page: 109
Line: 1
ვითარ
აწ
ესე
ხედვანი
?
რამეთუ
ესთა
,
ვითარმედ
,
რომელსა
Line: 2
ჟამი
განზომს
,
ჟამივე
შეიცავს
.
ხოლო
რაჲ
არს
ჟამისა-მიერი
განზომაჲ
?
Line: 3
მოიღე
და
ცხოველთა
ზედა
სახე
:
რამეთუ
განზომს
ყოველსა
Line: 4
ცხოველთა
აგებულებასა
ჟამი
,
ვითარ
მოქცევი
მზისაჲ
ამის
Line: 5
ზოდიოჲსგან
ვიდრე
ამისდადმდე
ესეზომ
;
და
მოქცევი
დიოჲსი
Line: 6
ამისდამდე
ესეზომ
;
ვინაჲ
ამათ
მოქცევთა
შორის
მიდრეკაჲცა
და
Line: 7
ჟამი
,
რომელსა
ენითი
ქართულთაჲ
წელიწდად
უწოდს
.
ხოლო
Line: 8
ოდეს
რაჲ
ვიტყოდით
,
ვითარმედ
ესე
ესთენთა
წელთაჲ
არს
,
მართ
Line: 9
თან
მიუქმთ
მის
ჟამისა
მიერ
გაზომასა
.
რამეთუ
წელიწადი
ყოველი
Line: 10
ჟამისა
მიერ
და
ჟამის-შორისისა
მიდრეკისა
.
ხოლო
თუ
ასაკი
ცხოველთაჲ
Line: 11
წელიწდისადა
არს
დამოკიდებულ
,
ხოლო
წელიწადი
ყოველი
Line: 12
ჟამია
,
ნუ
უკუე
ასაკი
ყოველი
ჟამისადა
დამოკიდებულ
არს
,
Line: 13
და
განიზომების
მის
მიერ
,
ვითარ
ესთენისა
და
ესთენისაჲ
,
რომელსაცა
Line: 14
თანა
ჰასაკნიცა
სდევდენ
,
ვითარცა
გაზომილნი
ჟამისა
მიერ
,
Line: 15
და
დამოკიდებულნი
ჟამისადა
.
ვინაჲ
ესე
არს
განზომაჲ
ჟამისა
მიერ
,
Line: 16
ხოლო
თჳსებაჲ
ჟამისა
და
ცხოველთაჲ
იქმნების
ესთა
,
რომელი
Line: 17
ჟამმან
წარმოაყენა
და
აღაგო
,
ვითარმცა
იყო
უთჳსოჲ
მისგან
,
რამეთუ
Line: 18
ჟამისა
მიერ
მყოფობაჲ
და
ქცევაჲ
აღგებულთაჲ
.
ესე
ამისთჳს
,
Line: 19
რომელ
ხატი
და
მსგავსებაჲ
არს
საუკუნოჲსაჲ
,
და
ვითარცა
Line: 20
მარადმყოსა
შეუცავს
გონიერად
აღმკული
თჳს
შორის
და
მიუდრეკელად
,
Line: 21
ეგრეთვე
გრძნობადი
ესე
ჟამსა
საყოველთაოსა
:
რამეთუ
Line: 22
საყოველთაოჲ
ჟამი
საყოველთაოსა
შორი
სხეულსა
,
რომელ
არს
Line: 23
ცაჲ
;
ხოლო
ნაწილებითი
ნაწილებითთა
შორის
სფეროთა
;
ხოლო
Line: 24
ყოველნი
ნაწილებითნი
საყოველთაოთა
მიერ
იპყრობვიან
,
ვითარ
Line: 25
სხუასა
ადგილსა
შორის
აღმოაჩინოს
სიტყუამან
"ყოვლისა
და
ნაწილისათჳს
".
Line: 26
"რაჲთა
ჟამთაებრ
იყოს
,
და
იმოქმედოს
"
ჟამთაებრ
.
ესე
არს
Line: 27
ესე
:
რომელსა
არსებაჲ
ჟამითი
მოუგია
,
და
მოქმედებაჲ
ჟამითივე
Line: 28
აქუს
;
და
ვითარ
ჟამი
მარადის
დენასა
და
გარდადენასა
შორის
,
Line: 29
ეგრეთვე
ჟამის-შორისიცა
არსებაჲ
დენასა
და
გარდადენასა
შორის
.
Line: 30
რამეთუ
რომელნიმე
მოქმედებით
ოდენ
შორის
დენასა
,
ხოლო
Line: 31
არსებით
იგივეობასა
და
მასვეობასა
ზედა
,
ვითარცა
სფეროთა
და
Line: 32
მნათთა
,
რამეთუ
მოქმედებაჲ
მარადის
ასხუავდების
,
ხოლო
არსებაჲ
Line: 33
უიგივეობს
.
ხოლო
რომელნიმე
არსებითცა
და
მოქედებით
და
Line: 34
დაუწყუედელსა
შორის
დენასა
,
ვითარ
ყოველთა
ხრწნადთა
ბუნებაჲ
.
Page: 110
Line: 1
ხოლო
გონებითი
სფეროჲ
ზესთა
ძეს
ამათ
ყოველთა
,
რამეთუ
საუკუნოჲ
Line: 2
განჰზომს
მას
,
და
ჰგიეს
ლამპარსა
შორის
დაუვსებელობისასა
,
Line: 3
არსებითაცა
და
ჟამითა
.
Line: 4
"რამეთუ
იყოჲ
და
იყოსი
განიყოფჳიან
ურთიერთას
".
ესე
იგი
Line: 5
არს
,
რამეთუ
ჟამსა
განჰყოფენ
იყოჲ
და
იყოსი
,
და
საშუალ
მათსა
Line: 6
აწი
,
ვითარ
ელლინებრივ
:
"ინ
",
"ესტინ
",
"ესტე
".
ამათ
წარმოდგომაჲ
Line: 7
გაყვეს
ჟამისაჲ
;
რამეთუ
სადაცა
ჟამი
ხედავს
,
და
ჟამითი
Line: 8
მიდრეკაჲ
.
ვერაჲ
განევლთას
სამსა
ამას
,
რამეთუ
პირველ
პირველი
Line: 9
დაიპყრა
სხეულთაჲ
და
უსაღმრთოესი
,
ვიტყჳ
ცისასა
,
სამმან
ამან
;
Line: 10
რამეთუ
იყო
ქცევაჲ
სფეროთაჲ
,
და
არს
ქცევაჲ
სფეროთაჲ
,
და
Line: 11
იყოს
ქცევაჲ
სფეროთაჲ
.
ხოლო
ესე
შეისწავე
,
რომელ
სხუებრ
იხედვის
Line: 12
გარდასრული
და
მყოფი
და
მომავალი
ცასა
შორის
,
რომელ
Line: 13
არს
ჟამი
,
და
სხუებრ
მეკუდოთა
შორის
,
რამეთუ
ცისაჲ
გარდასრული
Line: 14
შეეკრვის
მომავალსა
,
და
ერთ
ექმნების
მას
,
და
დასასრული
Line: 15
მისი
დასაწყის
და
დასაბამ
იქმნების
სხჳსა
,
და
ჰგიეს
იგი
უკუდავად
Line: 16
და
დაურსებელად
;
მაგრა
კუალად
და
კუალად
და
არა
მარტივად
Line: 17
უკუდავად
,
რამეთუ
მარტივი
უკუდავებაჲ
უქცევ
და
უცვალებელ
Line: 18
არს
.
ხოლო
ცის-შორისი
უკუდავებაჲ
ქცევით
და
კუალად
და
კუალადითა
Line: 19
არს
,
რამეთუ
,
ვითარ
მოქმედებანი
,
ეგრეცა
და
არსებანი
.
Line: 20
ხოლო
ყოვლითურთ
და
ხრწნადთა
ბუნებაჲ
ვერ
ესთა
,
რამეთუ
Line: 21
ვერცა
მოქმედებათა
დასაბამისა
და
დასასრულისათა
კუალად
შეაერთებს
,
Line: 22
ვითარ
ცის-შორისი
ძალი
,
და
უკუდავ
იქმს
მათ
;
და
ვერცა
Line: 23
არსებასა
თჳსსა
იპყრობს
უკუდავებისა
ნეტარებასა
შორის
;
არამედ
Line: 24
ორითავე
იხრწნების
და
ივსების
.
Line: 25
"არ
ვინაჲ
ევნოს
მას
წარვლასა
შორის
ჟამისასა
,
რომელსა
Line: 26
სამარიდისოდ
აქუს
პირველი
მეორისადმი
".
ესე
ხედვაჲ
ცისა
სფეროთა
Line: 27
მოქცევისათჳს
იტყჳს
,
ვითარმედ
არა
ევნოსო
წარვლასა
შორის
Line: 28
მამისასა
,
რომელსა
სამარადისოდ
ჰქონდის
პირველი
მოქმედებაჲ
Line: 29
შეკრულად
დასასრულისა
თანა
,
და
სფეროჲს
გუარ
ჰყოფდეს
Line: 30
თჳსთა
მოქმედებათა
მობაძავად
გონებითისა
მოქმედებისა
.
არაჲ
ევნოს
Line: 31
მას
,
ვითარმედ
არა
დაიჴსნესო
,
არცა
მოაკლდეს
მოქმედებაჲ
მისი
.
Line: 32
"ხოლო
თუ
სხუა
იყოს
იყოჲ
და
სხუა
იყოსი
,
ქმნადი
ვიდრემე
Line: 33
იყოს
და
არ
ოდეს
მყოფი
".
ისმინე
,
რამეთუ
აქა
გაჰყოფს
ჟამის-ქუეშეთა
Line: 34
ორად
,
და
იტყჳს
:
უკუეთუ
სხუაჲ
იყოს
იყოჲ
,
და
სხუაჲ
იყოსი
;
Line: 35
ესე
იგი
არს
,
ვითარმედ
უკუეთუ
არ
აზიარებდეს
და
ერთ
იქმოდის
Page: 111
Line: 1
გარდასრულსა
მოქმედებასა
,
ვითარ
ესე
ცისა
მოქმედებაჲ
აზიარებს
Line: 2
და
ერთ
იქმს
დასასრულისა
მოქმედებათა
პირველისათა
თანა
,
და
Line: 3
მრგუალ
და
სფერო
ჰყოფს
თჳსთა
მოქმედებათა
,
ვითარცა
ეტლი
Line: 4
გონებისაჲ
და
მობაძავი
მისი
.
ვინაჲ
უკუდავ
იქმნების
და
სამარადისო
,
Line: 5
მაგრა
კუალად
და
კუალად
.
ხოლო
ცხოველთა
ესე
მოქმედებაჲ
ვერღარა
Line: 6
უკუ
ისფერებს
დასასრულისა
მოქმედებათა
პირველთა
თანა
,
Line: 7
რომლისათჳსცა
სამარადისოდ
ქმნასა
და
ხრწნასა
თანა
შეკრულა
.
Line: 8
"არ
ვინაჲ
ყოველი
იყოს
განწვალებასა
შორის
მყოფი
Line: 9
ჟამებრივისა
მოვლისასა
თანგანზიდული
მისდა
".
ესე
იგი
არს
:
არმყოფობასა
Line: 10
შორის
ქონებაჲ
მყოფობისაჲ
,
რამეთუ
ქმნადი
რომელი
იქმნების
Line: 11
და
არა
არს
ნამდჳლ
,
ქმნა
ვიდრემე
იყოს
მყოფი
.
"არ
ვინაჲ
Line: 12
ყოველი
იყოს
განწვალებასა
შორის
მყოფი
":
ყოველი
ხედვაჲ
ამის
Line: 13
სიტყჳსაჲ
ესე
არს
,
ვითარმედ
რასაცა
ქმნასა
შორის
აქუს
მყოფობაჲ
,
Line: 14
არა
არს
ჭეშმარიტად
მყოფი
,
არამედ
ვითარ
არმყოფობასა
Line: 15
თანა
შეკრული
,
ამისთჳს
რომელ
ქმნით
აქუს
მყოფობაჲ
;
ხოლო
ყოვლისა
Line: 16
ქმნასა
შორისისაჲ
რომელიმე
გარდასრულა
,
ხოლო
რომელიმე
Line: 17
ზედ
შემოსრულა
და
არა
წარმოდგომილა
არამედ
ესვითასა
ყოველსა
Line: 18
მყოფობაჲ
არ
მყოფობასა
თანა
შეუკრავს
,
და
არსი
არარსსა
.
This text is part of the
ARMAZI
edition of
Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum
.
Copyright
ARMAZI Project
, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.