TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 18
Previous part

Part: II  
Page of ed.: 326  
King: 68 
Line of ed.: 13  
ცხოვრება მეფე ბაგრატ ბაგრატოვანისა, ჲ̂ჱ


Line of ed.: 14        ჟამსა მას ოდეს განაგებდა ღ(მრ)თივ-გჳრგჳნოსანი მეფეთ-მეფე ბაგრატ, ეპყრა ყოველი
Line of ed.: 15     საქართველო საბრძანებელსა თჳსსა ქუეშე. მას. ჟამსა იჯდა კათალიკოზი ელიოზ,
Line of ed.: 16     კაცი საფერი საქმისა.

Line of ed.: 17        \ და ჟამსა მას გამოჩნდა კაცი ერთი თურქეთის ქუეყანასა, სახელით თემურ, ხოლო
Line of ed.: 18     ეწოდაცა ლანგი, და იყო ესე მკელობელი, და სპარსთა ენათაგან "ლანგ" მკელობელსა
Line of ed.: 19     ეწოდების, ამად ეწოდა ლანგ-თემურ. და ესე ლანგ-თემურ იყო გუარად ჩინყიზი;
Line of ed.: 20     და ამისთჳს ეწოდა ჩინყიზი, რომე თურქეთისა ქუეყანისა მკჳდროანთა იყოფებოდა
Line of ed.: 21     ქალი ერთი, და იყო ქალი ესე მრავლისა ერისა და ულუსისა უფროსი, და
Line of ed.: 22     იქმნა მის ზედა საქმე ესევითარი: დაორსულდა დედაკაცი იგი, და არა ესუა ქმარი.
Line of ed.: 23     და შეუძნდა საქმე ესე ერსა და ულუსსა მისსა და შეკრბეს სრასა მის დედაკაცისასა და
Page of ed.: 327   Line of ed.: 1     მიუვლინეს მოციქული და ესრეთ ეტყოდეს: "ვინათგან მთავარ და უფალ ქენილ ხარ
Line of ed.: 2     ჩუენ ზედა, რასათჳს შეამთხჳე თავსა შენსა საქმე ესე საკიცხელი". ხოლო იგი უარჰყოფდა
Line of ed.: 3     და ესრეთ ეტეოდა: "უკეთუ ირწმუნებთ სიტყუათა ჩემთა, უწყოდეთ, რამეთუ
Line of ed.: 4     ჩემ თანა მამაკაცი არა ყოფილა და არცა მივდგომილვარ ჴორციელთა კაცთაგან, და,
Line of ed.: 5     უკეთუ არა \ რწმუნო ხართ, დაადგინეთ ჩემ თანა მსტოვარნი კაცნი სარწმუნონი
Line of ed.: 6     თქუენნი და მე ცხადად უჩვენო, ვინ მოვალს ჩემ თანა". და დაადგინეს ერმან და
Line of ed.: 7     ულუსმან მისმან მცველნი და იხილეს მსგავსი ნათლისა და ჴელოვანება ელიარისა
Line of ed.: 8     რომელი მივიდა ღამე დედაკაცისა მის თანა და მსგავსმან განისუენა მსგავსისა თანა.
Line of ed.: 9     ვითარცა სცნეს საქმე ესე, ირწმუნეს ერმან და ულუსმან მისმან, ღამე ყოველ მოვიდოდეს
Line of ed.: 10     დედაკაცისა მის თანა და იყოფებოდა, და იტყოდეს: საქმე ესე ჭეშმარიტ არს.
Line of ed.: 11     და რაჟამს მიუდგა დედაკაცი იგი და იშვა მისგან ყრმა წული, აღიზარდა და უწოდეს
Line of ed.: 12     ყრმასა მას ძედ ნათლისად და გააჴელმწიფეს და ყვეს პატრონად თჳსად. და მიერითგან
Line of ed.: 13     უწოდეს ჩინყიზი და სწამს მათ ვიდრე აქამომდე დიდ გუარად. მიერითგან მეფობენ
Line of ed.: 14     ძენი მისნი.

Line of ed.: 15        და ესეც ლანგ-თემურ თესლისაგან მათისა იყო და პატრონობდა ულუსსა რომელსამე
Line of ed.: 16     ზედა. და პოვა ჟამი რამე ნებისა თჳსისა და მოკლა მეფე თურქთა და მოსრნა
Line of ed.: 17     ყოველნივე ძენი მისნი და თჳთ დაიპყრა სრულიად თურქეთი და პატრონობდა ყოველთავე
Line of ed.: 18     ზედა.

Line of ed.: 19        და ამიერითგან გაძლიერდა ლანგ-თემურ და პოვა ჟამი წარმართებული საქმისა
Line of ed.: 20     თჳსისა და დაიპყრა რომელიმე ქუეყანა და წარემართებოდა საქმე მისი კეთილად,
Line of ed.: 21     ვითარცა არს ჩუეულება \ საწუთოსა ამის სოფლისა, და იყო რჯულითა სუნი.

Line of ed.: 22        წარმოემართა და მოიწია სომხითად. და მოაოჴრა სომხითი და ტყუე-ყო, და ჭირი
Line of ed.: 23     დიდი მოწია მათ ზედაო, რამეთუ თჳსად მიიმძლავრნა იგინი და ყო საბრძანებელსა
Line of ed.: 24     ქუეშე თჳსსა.

Line of ed.: 25        და წარვიდეს მუნითგან და მიიწივნეს კარსა, და იპყრნა და მოსრნა ყოველნივე,
Line of ed.: 26     რამეთუ ვერვის ძალ-ედვა წინააღდგომა მისი \ სიმრავლისაგან სპათასა. და დაიბანაკა
Line of ed.: 27     და დაიზამთრა მუნვე. და იყო ზამთარი ფიცხელი.

Page of ed.: 328  
Line of ed.: 1        ამას ჟამსა შინა მიერთო ათაბაგიცა და პატივ-სცა დიდად ათაბაგსა.

Line of ed.: 2        და შემდგომად ზამთრისა \ წარმოემართა ქართლსა ზედა, რამეთუ ესე იყო წადილი
Line of ed.: 3     მისი. გარდამოვლო აბოცი და მოაოჴრა და იავარ-ყო ყოველივე, ქრისტეს აქათ ჩ̂ტჟგ.
Line of ed.: 4     ჩამოვლო თრიალეთი და ვერა აღუდგეს წინა. რომელცა აწ საბარათიანოდ უწოდენ
Line of ed.: 5     მუნებურნი, და იგინიცა მოსრნა და მკჳ\დრნი მის ადილისანი და შემუსრნა სიმაგრენი
Line of ed.: 6     და ციხენი მის ადგილისანი.

Line of ed.: 7        და ვითარცა ესმა მეფესა ბაგრატს, გამაგრდა ციხესა ტფილისისასა. და, რა ესმა
Line of ed.: 8     საქმე ესე ლანგ-თემურს, უფროსად განძჳნდა და დაუმძიმდა წინააღდგომა მეფისა ბაგრატისა.
Line of ed.: 9     წარვიდა და მოადგა ციხესა ტფილისისასა, უბრძანა სპასპეტთა, სპასალართა
Line of ed.: 10     და მებრძოლთა მისთა ყოველთავე ბრძოლა ძლიერი, და მრისხანებით მიეტევნეს
Line of ed.: 11     ციხესა ტფილისისსა. და გამოვიდა მეფე ბაგრატ და სრულიად ქართველნი, მიეტევნეს
Line of ed.: 12     ურთიერთას, და ბრძოდეს ქართველნი ფიცხად. და იქმნა იმიერ და ამიერ ბრძოლა
Line of ed.: 13     ძლიერი და მოისრა ორგნითვე სიმრავლე კაცთა ფრიადი, და უფროისად მოსწყდეს.
Line of ed.: 14     სპანი თემურისანი და ვერღარა აღიღეს ციხე \ ტფილისისსა. და შემდგომად ამისა მოიპოვა
Line of ed.: 15     ლანგ-თემურ ღონე ესევითარი: ქმნეს ჩელტები რკინისა, და იფარეს სპათა
Line of ed.: 16     მისთა, და სიმრავლისაგან ლაშქართასა მიეტევნეს ციხესა და მძლავრებით შემუსრეს
Line of ed.: 17     და აღიღეს ციხე. და შეიპყრა მეფე ბაგრატ და ყოველივე მყოფი ციხესა მას შინა,
Line of ed.: 18     და თჳთ დაიპყრა ციხე და ტყუე-ყო მეფე ბაგრატ. ხოლო დაჰპატიჟა ლანგ-თემურ
Line of ed.: 19     რჯული მაჰმადისა, ხოლო მეფემან არა უსმინა და ჰყვა პატიმრად.

Line of ed.: 20        მაშინ წარვიდა ლანგ-თემურ ყარაიაში ნადირობად: მოინადირეს, შეექცეს და
Line of ed.: 21     დაჴოცეს მრავალი. და მიერითგან წარვიდეს ყარაბაღსა და მეფე ბაგრატცა თანა წარიყვანეს
Line of ed.: 22     პატიმარი, \ და ვითარცა მიიწივა ბარდას, დაყო მუნ ჟამი რაოდენიმე.

Line of ed.: 23        მაშინ ლანგ-თემურ ყო ვინმე სარდლადა ერთი მოყმეთა თჳსთაგანი რჩეული,
Line of ed.: 24     და მისცა მას ლაშქარი მრავალი, და წარგზავნა \ შიდა ქართლსა ზედა, რამეთუ თჳთ
Line of ed.: 25     ლანგ-თემურ არა მოსრულ იყო შიდა ქართლსა, და უბრძანა შემუსრვა ციხეთა და
Line of ed.: 26     ქალაქთა, მოსრვა პირითა მახჳლისათა ყოველთავე მუნ მკჳდრთა, მამაკაცისა და დედაკაცისა.
Line of ed.: 27     და ჟამსა მას იყო ქორანიკონი ქრისტეს აქათ ჩ̂ტჟგ.

Line of ed.: 28        და მოიწივნეს ლაშქარნი მისნი და იავარ-ყვეს და მოაოჴრეს ყოველივე საქართველო,
Line of ed.: 29     შემუსრეს და დაარღჳვეს წმიდა კათოლიკე ეკლესია მცხეთისა, და მიიწივნეს
Line of ed.: 30     მუნით ქუაბთა-ჴევს, და შეიპყრეს მუნ მყოფნი კაცნი, მამანი და დედანი, მღდელნი და
Line of ed.: 31     დიაკონნი და მონაზონნი, და შეამწყუდიეს ტაძარსა წმიდისა ქუაბთა-ჴევისა ღ(მრ)თის-მშობელისასა.
Page of ed.: 329   Line of ed.: 1     და შეუგზნეს ცეცხლი შინაგან ეკლესიისა და დაწვეს რომელიცა იყოფებოდეს
Line of ed.: 2     ეკლესიასა მას შინა და ვიდრე დღეინდელად დღედმდე იხილვების შინაგან
Line of ed.: 3     იატაკსა ზედან წმიდისა ეკლესიისასა და დამწვარნი სახენი მათნი დღესაცვე ზედან
Line of ed.: 4     სხენან.

Line of ed.: 5        და აღიყარნეს მუნითგან და წარვიდენ \ ზედა და, სადაცა ვინ იხილეს კაცნი და
Line of ed.: 6     შენობა, მოსრეს და აღაოჴრეს ყოველივე. და მიიწივნეს რუის[ს]ა და მოიცვეს იგიცა,
Line of ed.: 7     და იავარ-ყვეს და ეკლესია წმიდისა ღ(მრ)თაებისა ძირითურთ აღმოფხურეს, და მოაოჴრეს.
Line of ed.: 8     ყოველივე ქუეყანა.

Line of ed.: 9        და წარმოვიდეს მუნითგან, და ჩამოვლეს \ კახეთი და იგიცა აღაოჴრეს და დაწვეს
Line of ed.: 10     და წარვიდეს.

Line of ed.: 11        და იყო მუნ ჟამ რაოდენმე, ხოლო წარვიდა მუნითგან და მივიდა შაქის. და
Line of ed.: 12     მიერთნეს ყოველნივე მკჳდრნი მის ადგილისანი, დიდებულნი და მცირენი, კავკასიანნი
Line of ed.: 13     და ლეკნი, შირვანელნი და გილან-მაზანდარელნი.

Line of ed.: 14        და თანა ჰყვა მეფე ბაგრატ, ტყუედ პყრობილი. და კუალად ღონე-ჰყოფდა ლანგ-თემურ
Line of ed.: 15     მიქცევად მეფისა ბაგრატისა რჯულსა ზედა მაჰმადისასა ლიქნითა და მრავალთა
Line of ed.: 16     ნიჭთა ქადებითა. მაშინ გულისჴმა-ჰყო წინააღრჩევით მეფემან ბაგრატ, და
Line of ed.: 17     მოიჴელოვნა განზრახვა ესევითარი, და მიჰყვა ნებასა მათსა არა გულითა ჭეშმარიტითა,
Line of ed.: 18     არამედ საქმისა ამისთჳს, რომელი წინამდებარემან სიტყუამან გაუწყოს, და \ მორჩილ
Line of ed.: 19     -ექმნა ლანგ-თემურს და მიიქცა რჯულსა ზედა მაჰმადისასა. მაშინ ლანგ-თემურ განიხარა
Line of ed.: 20     სიხარულითა დიდითა, და შეიტკბო მეფე ბაგრატ და პატივ-სცა დიდად, და
Line of ed.: 21     ძუძღუნა საბოძვარი და შესამოსელი საჴელმწიფო, საგებელ-სახ\ურავი, მსგავსი სიდიდისა
Line of ed.: 22     მათისა, დიდად ითჳსა და მრავალსა კეთილს-უყოფდა. მაშინ მრავალთა ქართველთა
Line of ed.: 23     დაუტევეს რჯული თჳსი და მივიდეს რჯულსა ზედა მაჰმადისასა.
Line of ed.: 24     ხოლო მაშინ დიდად მწუხარე იყო მეფე ბაგრატ და იტყოდა გულსა შინა თჳსსა:
Line of ed.: 25     "არა ვსცე ძილი თუალთა, არცა განსუენება ჴორცთა ჩემთა, ვიდრემდის არა ვიძიო
Line of ed.: 26     მათ ზედა შური", და საქმე ღმერთსა მიანდო. და უმეტესადღა ზრუნვიდა დატევებისა
Line of ed.: 27     რჯულისა თჳსისათჳს და მიდრეკისა ქართველთათჳს. მაშინ მოიპოვა ღონე ესევითარი:
Line of ed.: 28     ვინათგან დიდად სარწმუნო უჩნდა ლანგ-თემურს და მორჩილობდა სიტყუასა მეფის
Line of ed.: 29     ბაგრატისასა, და ჰრქუა ლანგ-თემურს: "ვინათგან ვსცან კეთილად სიმტკიცე რჯულისა
Line of ed.: 30     შენისა, აწ მეცა მოქენე ვარ, რათამცა სრულიად მორჩილ ვყვნე რჯულისა
Line of ed.: 31     თქუენისა მკჳ\დრნი საქართველოსანი სრულიად. უკეთუ გნებავს მოქცევა მათი სჯულსა
Line of ed.: 32     თქუენსა ზედა, აწ მომეც სიმრავლენი სპათა თქუენთანი, და წარვალ თემთა და სამეფოთა
Page of ed.: 330   Line of ed.: 1     ჩემთა, და მოვხადო კაცთა მყოფთა მთის ადგილისათა: მთიულთა, ოვსთა,
Line of ed.: 2     დუალთა, სუანთა, აფხაზთა და ყოველთავე მუნ მყოფთა, და მე დავარწმუნებ სჯულსა
Line of ed.: 3     თქუენსა".

Line of ed.: 4        და ვითარცა ესმა ლანგ-თემურს განზრახვა ესე მეფისა ბაგრატისა, განიხარა
Line of ed.: 5     სიხარულითა დიდითა, და მოსცა საბოძვარი ურიცხჳ, და სპანი, ვითარ თორმეტი
Line of ed.: 6     ათასი, და სარდალი უჩინა, და წარმოააჩინა მეფე ბაგრატ საქართველოსა ზედა.

Line of ed.: 7        ვითარცა მოიწივნეს კერძოთა და არეთა საქართველოსათა, მაშინ გაგზავნა ჩინებული
Line of ed.: 8     და სარწმუნო აზნაური რუს ეგნატაანთაგანი, და \ საიდუმლოდ მიუწერა მეფემან
Line of ed.: 9     ბაგრატ ძესა თჳსსა გიორგის ესრეთ, ვითარმედ: "მე მოვალ სპითა ლანგ-თემურისათა
Line of ed.: 10     და თქუენცა შეიყარეთ სპანი საქართველოსანი და მზირად წინა შეგუეეთხჳენით ერთსა
Line of ed.: 11     სიმაგრესა და ვიწროთა გზათა \ ზედა, და მეცა მოვალ თქუენ თანა, და უქმნათ წინაუკანა,
Line of ed.: 12     და მოვსრათ პირითა მახჳლისათა, და ვიძიოთ შური პირველი, რომელ ჰყვეს
Line of ed.: 13     მათ ჩუენ ზედა".

Line of ed.: 14        და ყო ეგრე, ვითარცა მიუწერა მამამან ძისმან, და შემოიყარნა სპანი საქართველოსანი
Line of ed.: 15     რჩეულნი, და დაუმზირდა გიორგი ერთსა ვიწროთა გზათა და სიმაგრეთა
Line of ed.: 16     ზედა. რა მიიწივნეს მეფე ბაგრატ და სპანი ლანგ-თემურისანი, მაშინ მიივლტოდა
Line of ed.: 17     მეფე ბაგრატ ძისა თჳსისა თანა. და განეწყუნეს წინა-უკმო, და მიეტევნეს ქართველნი,
Line of ed.: 18     ვითარცა ლომნი, და იქმნა ბრძოლა ძლიერი. მოსრეს და ამოსწყჳტეს სრულიად
Line of ed.: 19     თათარნი. და მოკუდა კაცი თორმეტი ათასი თათართაგანი, და არარა ევნო სპათა
Line of ed.: 20     საქართველოსათა. და იძიეს შური პირველი. \ და წარვიდა თჳსად მეფე ბაგრატ და ძე
Line of ed.: 21     მისი გიორგი გამარჯუებული.

Line of ed.: 22        და ვითარცა მიიწია ამბავი ესე ლანგ-თემურისა, დიდად შეუძნდა და მწუხარე იყო
Line of ed.: 23     საქმისა ამისთჳს, და დაიბანაკა მუნვე ზამთარსა მას. და ვითარცა მოიწივა თუე მარტისა,
Line of ed.: 24     შემოიკრიბა სიმრავლე ლანგ-თემურ და წარმოემართა კუალად ქართლად, განძჳნებული
Line of ed.: 25     ფრიად. და დაუტევა შაქისი და მოიწივა ბარდავს, და მუნ დაუტევა ბარგი სამძიმარი,
Line of ed.: 26     რომელი არა ეჴმარებოდა. და დაარჩივა მეომარი სპა, და თჳთ წარმოემართა
Line of ed.: 27     სიმრავლითა ურიცხჳთა სპათათა, და მოიწია მდინარესა ზედა მტკუარსა. და მტკუარსა
Line of ed.: 28     ზედა გასდვა ჴიდი ნავებითა და განვლეს მას ზედა. მოვიდა შირვანშა, და შემოეყარა
Line of ed.: 29     ჯარითა ლანგ-თემურს, და წარმოემართა საქართველოსა ზედა.

Line of ed.: 30        მას ჟამსა იყო \ გაზაფხულის პირი და ციოდა დიდად და \ მოსწჳმდა და სთოვდა.

Line of ed.: 31        და ვითარცა მოიწია ლანგ-თემურ საქართველოსა შიგან, დახუდეს მეფე ბაგრატ
Line of ed.: 32     და ქართველნიცა შეყრილნი. და მიეტევნეს ერთმანერთსა, და იქმნა ბრძოლა ძლიერი,
Line of ed.: 33     და მოისრა იმიერ და ამიერ კაცი ურიცხჳ და უფროსად თათარნი ორი ზომა მოისრა
Page of ed.: 331   Line of ed.: 1     ომსა მას შინა. და სპათა სიმრავლისაგან თათართასა მძლე ექმნე; თათარნი, მიიქცეს.
Line of ed.: 2     და ივლტოდეს ქართველნი სიმაგრეთა და ხიზანთა თჳსთა თანა, და რომელიმე შეიპყრეს,
Line of ed.: 3     დაჴოცეს და ამოსწყჳტეს, და ყოველივე მოსრეს პირითა მახჳლისათა. ხოლო
Line of ed.: 4     ქართველნი წინავე უწყოდეს მოსვლა ლანგ-თემურისა და ყოველივე შელტოლვილ
Line of ed.: 5     იყვნეს მთასა კავკასიისასა. და მოჰყვნენ თათარნი თანა, შემოვიდეს საქართველოში,
Line of ed.: 6     მოითარეშეს, მოაოჴრეს და დაწვეს წმიდანი ეკლესიანი და აღაოჴრე ქუეყნები, და
Line of ed.: 7     ხიზანი ვერა დააჴელეს.

Line of ed.: 8        და შემდგომად ამისა შეიქცა \\ ლანგ-თემური თჳსადვე. და ამისად შემდგომად წარვიდა
Line of ed.: 9     კუალად ყარაბაღსავე, დაყო მუნ ხანი რაოდენიმე.

Line of ed.: 10        და ჟამსა ამასვე მიიცვალა მეფე ბაგრატ და დაჯდა მის წილად ძე მისი გიორგი
Line of ed.: 11     მეფედ.

Line of ed.: 12        და იყო კათალიკოზი ელიოზ. და მიიცვალა კათალიკოზი ელიოზ და დაჯდა მის.

Line of ed.: 13        წილ კათალიკოზი გიორგი.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.