TITUS
Kaixosro, Omainiani
Part No. 28
Previous part

Chapter: XXVII 
Strophe/Paragraph: T 
Verse/Line: 75/9    აქა ბურნე ხელმწიფისაგან ხელმწიფობის გარიგება


Strophe/Paragraph: A 
Verse/Line: 75/10       პირველად ბრძანა: ორმოცს ადგილს ფერად-ფერადისა საჭმლისა
Verse/Line: 75/11    
მზადება იყო; ლაშქარნი ორმოცად გაიყვნენ და თვითოსა ადგილსა
Verse/Line: 75/12    
ესოდენსა მიიღებდეს, რომე სიმრავლეს კაცი ვერ მიხვდებოდა. მერმე
Verse/Line: 75/13    
ბრძანა, და ყოველი ანაწერი მოართვეს. პირველად ლაშქართ
Verse/Line: 75/14    
სამავლის რიცხვი მიითვალა, მერმე ციხეთა და ქალაქთა, მერმე
Verse/Line: 75/15    
სალაროთა და საჭურჭლეთა, მერმე თემთა და ქვეყანათა, მერმე
Verse/Line: 75/16    
ჯოგთა და ხვასტანგთა, მერმე სონღულთა, ქორთა და ავაზთა. რა
Verse/Line: 75/17    
ესე გათავდა, მოიხმო უფროსი გამზრდელი, მეტად ჭკვიანი და გონიერი
Verse/Line: 75/18    
და ესრეთ უბრძანა: "შენ ზავარ-ფალავანსა და მისსა საპატრონოსა
Verse/Line: 75/19    
ზედან დამიყენებიხარ; გაფრთხილდი და მის სამსახურს
Verse/Line: 75/20    
კარგად ეცადე; რაც მისი ნდომა იყოს, ფიცხლად მაცნობე. მე ესე
Verse/Line: 75/21    
მწადიან, რომე პირვანდლისაგან ათწილად უფრო გადიდდეს. მიდი და
Verse/Line: 75/22    
ესე მისართმეველი მიართვი და ესრეთ მოახსენე, ვითა: "მასმია,
Verse/Line: 75/23    
რომე რომის ქვეყნის მონაპირობას შენვე გეტყვით. სხვა ვერავინ
Verse/Line: 75/24    
იქს ამად, რომე ესოდენსა მათსა სიმრავლესა შენის ფალავნობისა
Verse/Line: 75/25    
და მეომრობისაგან ეშინიან, და თქვენ მუნვე წადით და თქვენს მუნებურს
Verse/Line: 75/26    
ამბავსა ადრე გვაცნობებდით."

Strophe/Paragraph: B 
Verse/Line: 75/27       
რა გამზრდელი მივიდა და ზავარ-ფალავანს მიართვა ათასი უკეთესი
Verse/Line: 75/28    
ცხენი, ათასი ჯორი, ათასი აქლემი, სონღულთა, ქორთა და ავაზთა
Verse/Line: 75/29    
სიმრავლე არ შეიგებოდა და არცა სხვათა საქონელთა სიბევრე არ
Verse/Line: 75/30    
დაითვლებოდა, რომე ესე ჯორ-აქლემი სრულად ტურფისა ლარითა,
Verse/Line: 75/31    
კარავსაფენელითა კიდებული წინ მიიძღვანა და ხელმწიფის ბრძანება
Verse/Line: 75/32    
მოახსენა. ფალავანმა მიწას აკოცა, მერმე ზე ადგა და ხელმწიფე
Verse/Line: 75/33    
დალოცა და გამზრდელს პირს მოეხვია და დედობის სიტყვა უთხრა.
Verse/Line: 75/34    
მას დღეს ლხინით გაისვენეს, მაგრამე საბოძვრის სიმრავლე უკვირდა.
Verse/Line: 75/35    
მეორეს დღეს დიდითა მოკაზმულობითა და მრავლითა ლაშქრითა
Verse/Line: 76/1    
ბრძანებულს ადგილს წავიდა. მერმე ლაშქართ ბოლუქ-ბოლუქად51*
Verse/Line: 76/2    
თავი გაუჩინა და ლაშქარი შეავედრა. მერმე ციხეთა და ქალაქთა
Verse/Line: 76/3    
თავნი დაუყენა, მერმე თემთა და ქვეყანათა მოურავნი გაუჩინა, მერმე
Verse/Line: 76/4    
მთათა, ბართა და მინდორთა მცველნი გაურიგნა; ეგრეთვე ზღვათა
Verse/Line: 76/5    
მენავეთა უფროსნი დაუყენა; ცხენთა, ჯორთა, აქლემთა და ხვასტანგთა
Verse/Line: 76/6    
ცალკე-ცალკე თავი და თავი გაუჩინა; და შიგნით ყოვლის
Verse/Line: 76/7    
კარის მოხელენი გარიგებულნი იყვნენ და გარეგან იგივე მამის
Verse/Line: 76/8    
ვექილნი, ვეზირნი, ლაშქარნი, სფაადარნი და ქვეყნის უფროსნი
Verse/Line: 76/9    
თავისავ პირვანდელს წესზედა არავინ მოიშალა, და ლაშქართა ზედან
Verse/Line: 76/10    
დიდი საბოძვარი გასცა და თავ-თავისა ადგილსა გაუშვა. ყოველმან
Verse/Line: 76/11    
ხელმწიფურმან წესმან პირვანდელს აჯობა. რაც გარემო საქმე
Verse/Line: 76/12    
იყვის, თავ-თავისი ზედამდეგს მხევალს აცნობებდენ და იგინი
Verse/Line: 76/13    
ხელმწიფეს მოახსენებდიან. და რაც ბრძანება გამოვიდის, ფიცხლავ
Verse/Line: 76/14    
გაათავიან და აღუსრულიან.

Strophe/Paragraph: C 
Verse/Line: 76/15       
ამ წესით სამმან წელიწადმან გაიარა ბურნე-მელიქის ხელმწიფის
Verse/Line: 76/16    
ხელმწიფობასა შიგან, რომე ეს ომაინ-ჭაბუკი მისრეთს გამოჩნდა.
Verse/Line: 76/17    
უფროს გამზრდელს ზავარ-ფალავანისათვის პირობა და იმედი მიეცა,
Verse/Line: 76/18    
რომ: "ამ პირ-მთვარემან ქმარი ინდომოს და თუ კაცთა სახელი ამასთან
Verse/Line: 76/19    
იხსენებოდეს, შენ მეტი ქმქრი არ ვინდომო, და ნურცა ეჭვი
Verse/Line: 76/20    
გაქვს, რომე ქვეყანასა ზედა კაცი შენსა უნდომოსა საქმეს შეგეცილოს".
Verse/Line: 76/21    
ზავარ ამ იმედსა ზედან იყო და დღე და ღამე ქალის
Verse/Line: 76/22    
სურვილი ჰკლევდის. რა უფროსმან, ზავარის დედად ხმობილმან,
Verse/Line: 76/23    
გამზრდელმან ომაინისა და ქალის საქმე და შეპირება შეიტყო,
Verse/Line: 76/24    
გაუკვირდა და ქალს მოახსენა: "ესე რა გაგიგია, რომე არად სავარგო
Verse/Line: 76/25    
საქმე არის? ზავარ გმირი, რომე მისებრივ არა გამოსულა რა,
Verse/Line: 76/26    
იგი შენსა სურვილსა მოუკლავს. მე სიტყვით ვაყენებდი და იმედი მიმეცა,
Verse/Line: 76/27    
თვარემ ცამდი ამაღლებულსა მთას ქუსლით დააქცევდა. რა მას ეს
Verse/Line: 76/28    
საქმე მიეხმის, ქარივით წამოვა და, იცოდე, მისსა უნდომსა არცა
Verse/Line: 76/29    
ყმასა და არცა დიაცსა არ დაარჩენს, და იმა ღარიბისა მისგან სიკვდილი,
Verse/Line: 76/30    
მეშინიან, ღმერთმან შენ არ გიწყინოს. ჩემგან თქმა იყო და სხვა
Verse/Line: 76/31    
ყველა თქვენ უკეთ იცით." ქალმან ამ ამბავს არა დია ყური მიუგდო
Verse/Line: 76/32    
და გამზრდელი სხვა რითიმე ქართულითა შეიჯერა.

Strophe/Paragraph: D 
Verse/Line: 76/33       
ამაზედ მიესმა ზავარ-ფალავანს ესე ყოველი ამბავი რომის სანაპიროსა,
Verse/Line: 76/34    
ვითა: მოვიდა ვინმე ღარიბი მოყმე, შვენიერი და ყოვლის
Verse/Line: 76/35    
ზნით შემკობილი; აწე ქალს იგი მოუნდომებია, და მამას ნება დაურთავს,
Verse/Line: 76/36    
და საქორწილოდ მზადებაში არის.**

Strophe/Paragraph: E 
Verse/Line: 76/37       
რა ზავარს ესე ესმა, უჭკვოსავით გახდა და თავი ჯავრით გაეტენა.
Verse/Line: 76/38    
სამსა დღესა დარბაზის კარი დახშო და მეოთხესა დღესა
Verse/Line: 76/39    
გონიერი მწიგნობარი მოიხმო და თავის ზედამდეგს გამზრდელთან
Verse/Line: 76/40    
წიგნის დაწერა უბრძანა.


Strophe/Paragraph: N 
Verse/Line: n.p.76/1    
ბოლუქ-ბოლუქად] ბოლუქთ-ბოლუქად _ C, ბოლოქ-ბოლოქად _ F, ბოლუქთ-ბოლუქთა _ D.^
Verse/Line: n.p.76/36    
ამ აბზაცის მაგივრად D-ში ვრცელი ამბავია მოთხრობილი, რაც სხვა ხელნაწერში არ გვხვდება:^
   
მაშინ, ოდეს ზავარ ფალავანი დიდსა საფრანგეთის ნემსა ქალაქსა მონაპირედ გაგზავნეს, მან ერთი გონიერი და ჭკუათა მიმხდომი თავადი გამოურჩივა და ხელმწიფისა კართა გაუყრელად დააყენა და ესე უბრძანა: "ვითა ჩემგან გენახოს, თავა[დ]თა, დიდებულთა და ლაშქართა ესრეთ მაემანი უყავ და ხელმწიფისა მშვიდობით ყოფისათვი[ს] გლახათა ზედა დღითი-დღე საჭურჭლე გაეც და, რაცა ჩემგან ამბავი მოგივიდეს, ჩემსა დედობილსა გამდელსა მოახსენე, და იგი ხელმწიფესა შეაგონებს და, რაცა მისრ-ეგვიპტესა შიგან ამბავი და ახალი რამე საქმე დავარდეს, ფიცხლდ გვაცნობე." ესე კაცი, სახელით ჯალადინ-ვაზირი, ამ სამსახურზედ იყო დადგინებული. დღესა ერთსა ჯალადინ მოვიდა და გამდელსა მოახსენა: "ესე უცხო და საკვირო ამბავი გვესმის, და ყველგან საქორწილოს მზადების ხმა არის. აწე თქვენ ბრძანეთ და, ვითარცა ჯობდეს, ესრეთ ფალავანსა ვაცნობოთ." რა გამდელმა ესე მოისმინა, დიდსა ხანსა ატირდა, მერმე ქალისაგან ომაინის შეპირება, და მერმე ზავარისა მიჯნურობა და ეგზომნი ჭირნი, და მერმე მისგან იმედისა მიცემა, და, რაცაქალისათვის მოეხსენა, ჯალადინს ყველა წვრილად გააგონა. ჯალადინვაზირმა თავისა პატრონისაგან მიჯნურობა არა იცოდა. მეტად აჩქარდა, თვით წასვლისა ფარმანი ითხოვა და მეორესა დღესა გაემართა. დღე და ღამე გართვით იარა. რა ზავარ ფალავანსა მისი მისვლა ესმა, საეჭვოსა ჩავარდა და გულსა შიგან ამას იტყოდა: "ანუ ხელმწიფე გაწყრა გაწყრომად ჩვენსა ზედა შესმენილობით, ანუ დიდი მტერი ვინმე გამოჩნდა, თუ არა ჯალადინ აქა არა მოვიდოდა." და ფიცხლავ იხმო. ჯალადინს ზავარ შეხედნა და მეტის წყენისაგან ფერი ჰკრთომოდა. აღარა ჰკითხა, მარტო ხალვათსა ალაგსა დაისვა და ესრეთ უბრძანა: "რა იქნა ესეთი საჭირო საქმე, რომე ხელმწიფეთა კარი დააგდე, აქა ჩვენად უბრძანებლად წამოხველ?" იგი ზე ადგა, ფალავანი დალოცა და მერმე იმა უცხოსა მოყმისა მოსვლა და მისრ-ეგვიპტელთაგან ესრე უზომოდ მოწონეს, ხელმწიფი, ალი-ექბარისაგან ეგზომ პატივი და სიყვარული, და ქალისაგან საცოლოდ შეპირება, და, რაც გამდელს ეთქვა, ყველა წვრილად გააგონა.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Kaixosro, Omainiani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.