TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 7
Previous part

Book: 7  
Page: 12  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Է՜.

Line: 2 
ՎԱՍՆ ՄԻՕՐԵԱՅ ՋԵՐՄԱՆՆ ՈՐ ՊԱՏՃԱՌՆ Ի ՓՈԹՈԹ ՋՐՈՅ ԼՈՒԱՆԱԼՈՅՆ ԼԻՆԻ։


Line: 3    Sentence: 1   Այս ջերմս լինի յորժամ ի մարդն լուանվիլ
Line: 4    ծծմի ջրով, եւ իւր կաշին խիստ չորանայ, աւելի քան
Line: 5    զայն որ պատճառն ի ցրտոյ լինի։ Sentence: 2   Այնոր եղեւ նորա
Line: 6    մարմնոյ չորութիւնն, որ բնական մարմնոյն տաքութիւնն
Line: 7    փախեալ է ի ցրտոյն եւ ի ներքս հաւաքեալ։ Sentence: 3   Իսկ սորա
Line: 8    կաշուն չորութիւնն վասն այնոր եղեւ, որ գործեցաւ
Line: 9    տըտպելով , զերդ զգործած կաշին գխտորով կամ
Line: 10    նռան կեղեւով. Sentence: 4   եւ երբ զձեռդ ի վերայ մարմնոյն դնես,
Line: 11    մինչեւ շաղնայ, ապա յարձակի եւ բացւի գաղտ
Line: 12    շնչահանքն, եւ ելանէ իւրմէն մասն ինչ շոգի, զոր
Line: 13    արգելեաց ջուրն՝ իւր տտպայորութեամբն զգաղտ
Line: 14    շնչահանքն խցկելով։ Sentence: 5   Եւ իւր երակն ի թաշանուճի նման
Line: 15    լինի, եւ քան զնոցա երակն՝ որ պատճառն ի ցրտոյ
Line: 16    լինի, այլ փոքր եւ այլ սուր լինի ի փոթոթային ջրոյն
Line: 17    խիստ տըտպելոյն. Sentence: 6   եւ իւր գոզոյն գոյնն սպիտակ
Line: 18    լինի եւ նօսր։

Line: 19    Sentence: 7   Ապա թէ ասէք, թէ էր լինի մաճասն փոքր եւ սուր,
Line: 20    կամ գոզին գոյնն սպիտակ. Sentence: 8   մանաւանդ պատեհ էր
Line: 21    որ մաճասին երակն մեծ լինէր եւ լայն. Sentence: 9   եւ գոզին
Line: 22    գոյնն խիստ դեղին եւ եփած, զի տաքութիւնն ի ներքս
Line: 23    հաւաքեցաւ եւ վառեաց զջերմն։ Sentence: 10   Տամք այնպիսուն
Line: 24    պատասխանի այսպէս. Sentence: 11   եթէ մաճասին երակն վասն
Line: 25    երկու պատճառաց լինի փոքր եւ սուր. Sentence: 12   մէկն պատճառն
Line: 26    այն է՝ որ ներքսի անդամունքն որ զմաճասին
Line: 27    երակն այրնեն տետպինտ ի դրուց անդամոցն տետպելովն.

Line: 28    Sentence: 13   եւ երկրորդ պատճառն այն է՝ որ բնական տաքութիւնն
Line: 29    ի գաղտ շնչահանացն ի խցկելոյն ի ներքս
Line: 30    լինի արգելած , եւ չունի տեղի որ ընդարձակի։ Sentence: 14   Ապա
Line: 31    արգիլի բնութիւնն, ի ներքս հաւաքի եւ չկարէ սփռել
Line: 32    ըստ սովորութեանն իւրոյ։

Line: 33    Sentence: 15   Նոյնպէս եւ վասն գոզին սպիտակութեանն երկու
Page: 13   Line: 1    պատճառք են. Sentence: 16   մէկն այն է՝ որ բնութիւնն արգիլեցաւ
Line: 2    ի շոգերոյն ի ներքս արգիլելոյն, նա բնութիւնն զբաղեցաւ
Line: 3    ընդ այն, եւ մնաց ի գոզոյն եփելոյն եւ ի գոյնն
Line: 4    տալոյն. Sentence: 17   եւ երկրորդ պատճառն այն է՝ որ երբ խցկին
Line: 5    մարմնոյն գաղտ շնչահանքն ջրին փոթոթութեամբն,
Line: 6    նա բազմանան գիճութիւնքն, եւ չգտանեն ելք ոչ քրտամբք
Line: 7    եւ ոչ դրուց օդոյն առնելովն. Sentence: 18   ապա շատանայ
Line: 8    գոզն եւ ոչ կարէ բնութիւնն եփել եւ ոչ գոյնն տալ եւ
Line: 9    ոչ գալ ի յայն տեղին. Sentence: 19   զի անպարապ էր ի շոգերոյն
Line: 10    յարգիլմանէն եւ ի գոզին շատութենէն։ Sentence: 20   Զի զնոյն
Line: 11    տեսանեմք ի ձմերանի աւուրքն երբ խիստ ցուրտ լինի,
Line: 12    որ բնական տաքութիւնն ի ներքս լինի արգիլած,
Line: 13    ի խիստ ցրտուն եւ կամ ընդ շնչոյն առնուլն լինի այդ։

Line: 14    Sentence: 21   Ապա հիւանդանայ եւ ներքսի անդամունքն եւ զնոյնդ
Line: 15    առնեն, որպէս ասացաքդ։

Line: 16    Sentence: 22   Այլ իշխան անդամունքն, զի սիրտն եւս եւ լեղին
Line: 17    եւ լիրդն վտանկին ի յայդ ջերմանդ ի գոլորշեացն,
Line: 18    որ ի վեր ելանէ կամ ի ներքս հաւաքի, առաւել
Line: 19    քան ի յայն ջերմանն՝ որ պատճառն ի ցրտոյ լինի.

Line: 20    Sentence: 23   մանաւանդ ուղեղն, զի շոգիքն յինքն վերանան.

Line: 21    Sentence: 24   ապա պատեհ է մեզ այսպէս այրնել իւր ստածումն եւ
Line: 22    բժշկութիւնն։ Sentence: 25   Եւ իւր ստածումն եւ բժշկութիւն զերդ
Line: 23    այն ջերմանն լինի, որ պատճառն ի ցրտոյ եղաւ։

Line: 24    Sentence: 26   Բայց այս ջերմանս տէրն պատեհ է որ ի բաղանեացն
Line: 25    յօդն այլ աւելի յամէ քան զմէկայլ ցեղ ջերմանս
Line: 26    տէրն որ ի ցրտոյ եղաւ. Sentence: 27   այլ ի յաւազանն թող
Line: 27    չյամէ շատ. Sentence: 28   զի գիճութեներն արգիլած են ի ներքս
Line: 28    ի մարմինն. Sentence: 29   եւ այլ որ չունի ինք կարիք ի յաւազանն
Line: 29    քան զկաշոյն մեկնելն միայն, զոր ի յիրար զսպեցաւ
Line: 30    ի փոթոթային ջրոյն։ Sentence: 30   Իսկ չորային ձիթերովն մի
Line: 31    օծաներ զմարմինն, եւ զկերակուրն պակաս տուր եւ
Line: 32    պարկեշտ եւ միջավայր՝ որ է մհղթսիլ, որ են յաւելուածք.

Line: 33    Sentence: 31   զի փատլան ի ներքս ի մարմինն արգելած
Line: 34    կան, եւ որ չելանեն ի գլուխն եւ ահոկեն ուղղոյն։ Sentence: 32   Եւ
Line: 35    այդ կարճառօտս բաւական է։

Line: 36    Sentence: 33   Այլ Գաղիանոս ասէ ի նոյն պատճառքդ , եթէ
Line: 37    այս ջերմանս պատճառն ի մարմնոյն գաղտ շնչահանացն
Line: 38    լինի, կամ ի յաղտէ կամ յանլուացութենէ
Line: 39    կամ ի յարեգականն ի յայրելոյ եւ կամ փոթոթային
Page: 14   Line: 1    ջրով լուանալոյ զմարմինն, կամ ի հաստ յաւելուածոց
Line: 2    որ լնու զմարմինն. Sentence: 34   եւ իւր չարութիւնն ի հոգի
Line: 3    զգայութեանն հասանի. Sentence: 35   եւ այս ջերմս ընծայի եւ յառաջ
Line: 4    գայ։ Sentence: 36   Եւ իւր նշանն այս է՝ որ մաճասին երակն
Line: 5    փոքր լինի, եւ քիրտն չլինի, եւ անդամունքն քաշած
Line: 6    լինի։ Sentence: 37   Եւ այնոր նշանն որ ի հաստ նիւթէ լինի այս
Line: 7    է՝ որ ամէն մէկ ի չորից նիւթիցն զիւր նշաննին ի
Line: 8    մարմինն ցուցանեն. Sentence: 38   զոր լինի այս որ յիշել կամիմք
Line: 9    զչորս նիւթն, որք են արիւնն, պալղամն, մաղձն եւ
Line: 10    սաւտայն։

Line: 11    Sentence: 39   Իսկ այն պատճառն որ ի մարմնոյն լիութենէն
Line: 12    լինի, իւր ստածումն այս է՝ որ յառաջ երակ առնու,
Line: 13    եւ հետ այնոր ի բան տանել զայն իրվին՝ որ զմարմնոյն
Line: 14    զգաղտ շնչահանքն բանան, եւ զերակսն սրբեն, զերդ
Line: 15    սրքնճուպինն հնդանօք եղրդական ջրով, եւ զռազիանի
Line: 16    ջրով խառնեալ խմելոյ տուր, եւ կերակուր փերճոկած
Line: 17    գարի եփած տուր շաքարով։ Sentence: 40   Ապա հետ այսոր
Line: 18    տես եթէ ջերմն եփեցաւ եւ պակասեցաւ, եթէ
Line: 19    ոչ. Sentence: 41   ապա թէ եփեցաւ, եւ իւր նշաննին երեւեցաւ ի
Line: 20    գոզն եւ ի մաճասին երակն, դարձեալ զնոյն
Line: 21    ստածումնդ ի բան տար։

Line: 22    Sentence: 42   Եւ երբ իմանաս որ ջերմն ի վճար երեկ, զհիւանդն
Line: 23    ի միջավար բաղանիս տար, որ ոչ տաք լինի եւ ոչ հով։

Line: 24    Sentence: 43   Ապա առ բակլայի ալուր, եւ շուշան ծաղկի տակ, եւ
Line: 25    զրեւանդ. Sentence: 44   զայս ամէնս աղա եւ մաղէ եւ ընդ մարմինն
Line: 26    շփէ յուշիկ յուշիկ։ Sentence: 45   Ապա թէ գիտենաս որ բաղանիսն
Line: 27    ահոկեաց, եւ զիւր ահոկն ցուցանէ առ
Line: 28    հիւանդն, շուտով հան ի բաղանեացն զհիւանդն։

Line: 29    Sentence: 46   Եւ երբ գիտենաս որ հիւանդութեանն գլուխքն չէ
Line: 30    ի յայն իրացն որ բաղանիքն արձակէ, մի տաս կերակուր
Line: 31    քան զփերճոկած գարին եփած նօսր, եւ ընկեա
Line: 32    ի յինքն կարօսի հունդ։ Sentence: 47   Ապա յետ երկու աւուրն
Line: 33    դարձեալ ի բաղանիս մտո. Sentence: 48   եւ տես եթէ բաղանիքն
Line: 34    օգտէ, գիտացիր որ հիւանդութեան գլուխքն կայ եւ
Line: 35    արձակի, եւ ցուցանէ հիւանդին առողջութեան եւ բարւոյ նշան։

Line: 36    Sentence: 49   Ապա թէ դարձեալ բաղանիքն ահոկէ, գիտացիր
Page: 15   Line: 1    որ հիւանդութեանն գլուխքն կայ եւ արձակէ, բորբոսային
Line: 2    է. Sentence: 50   ապա տես թէ որ եւ ի չորից նիւթոցն որն
Line: 3    բորբոսեցաւ եւ զհիւանդութիւնն արար. Sentence: 51   եւ զայն սրբէ
Line: 4    ի մարմնոյն լուծմամբ, զերդ որ զկնի այսոր յիշել
Line: 5    կամիմք զամէն մէկ ուրիշ ուրիշ օգնականութեամբն Աստուծոյ։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.