TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 21
Book: 21
Page: 35
Line: 1
ԳԼՈՒԽ
Ի՜Ա
Line: 2
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ
ԵՒ
ՆԱԽԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ
ՎԱՍՆ
ԵՐԵՔ
ԱԶԳ
ՀԱԼԵՒՄԱՇ
ՋԵՐՄԱՆՆ
։
Line: 3
Sentence: 1
Զայս
գիտացիր
եթէ
քանի
ազգ
են
եւ
ընդ
քանի
Line: 4
ցեղ
բաժանին
,
եւ
զիւրեանց
պատճառն
եւ
զտեղիքն
,
Line: 5
եթէ
ուր
եւ
որպէս
լինի
։
Sentence: 2
Զայս
ջերմս
անուանէ
Line: 6
Հոռոմն
"ըկտիկօն
",
զոր
Տաճիկն
"դըկ
",
որ
թարգմանի
Line: 7
հալեւմաշ
։
Sentence: 3
Իսկ
զայս
ջերմս
վասն
այնոր
անուանեցին
Line: 8
այդ
անուամբդ
,
որ
հաստատի
ի
մարմնոյն
ի
չոր
եւ
ի
Line: 9
պինտ
յանդամունսն
,
որպէս
յոսկերքն
,
եւ
ի
ջիլքն
,
Line: 10
եւ
յայլն
՝
զոր
այլ
յառաջ
ասացաք
.
Sentence: 4
եւ
հալէ
զճրագուն
,
Line: 11
մաշէ
եւ
հատցնէ
զմիսն
,
վասն
այդր
պատճառանացդ
Line: 12
անուանեցին
զնա
հալեւմաշ
։
Line: 13
Sentence: 5
Արդ
պատեհ
է
որ
իմանայ
բժիշկն
զայս
ջերմանս
Line: 14
զպատճառն
՝
որ
ընծայեցնէ
զինքն
.
Sentence: 6
զի
զերդ
զմիօրեայ
Line: 15
ջերմանն
զպատճառնին
լինի
։
Sentence: 7
Բայց
միօրեայ
ջերմանն
Line: 16
պատճառնին
սակաւ
լինին
,
եւ
շուտով
արձակին
.
Sentence: 8
բայց
Line: 17
երբ
այն
պատճառնին
յամէ
առ
ի
մարդն
եւ
յերկարեն
,
Line: 18
նա
մտանէ
մէկ
մի
յայն
պատճառնոյն
խորու
ի
Line: 19
մարմինն
,
եւ
ընծայէ
զայս
ջերմս
՝
որ
կոչի
հալեւմաշ
։
Line: 20
Sentence: 9
Եւս
առաւել
պատճառ
այս
լինի
՝
որպէս
սուգն
եւ
Line: 21
հոգսն
եւ
մտավարժութիւնն
,
ահն
եւ
երկիղն
,
ցանկութիւնն
Line: 22
եւ
ղիպն
,
տքնութիւնն
եւ
շատ
կարդալն
,
եւ
ցորեկին
Line: 23
անօթի
կենալն
եւ
պակաս
կերակրիլն
,
եւ
որ
Line: 24
սոցին
նման
են
,
որ
չորացնեն
եւ
տաքցնեն
զմարմինն
Line: 25
զերդ
յերկարօրեայ
ջերմերն
,
եւ
յերկարօրեայ
ելընդնին
,
Line: 26
եւ
տաք
հիւանդութեներն
,
որ
յիշխան
Line: 27
յանդամունսն
լինի
։
Line: 28
Sentence: 10
Այլ
գիտացիր
որ
այս
ջերմս
երկու
ազգ
են
.
Sentence: 11
մէկն
Line: 29
այրեցող
տաքութիւն
ունի
եւ
բարակ
ջերմն
.
Sentence: 12
իսկ
մէկայլն
Line: 30
առանց
տաքութեան
լինի
,
զի
բնական
տաքութիւնն
հատեալ
Line: 31
լինի
,
զերդ
ի
յալեւորաց
մարմինս
։
Sentence: 13
Եւ
այս
Line: 32
ցեղս
լինի
՝
յորժամ
ի
յիւր
յառաջքն
խիստ
չորութիւն
Line: 33
լինի
հանդիպել
.
Sentence: 14
հանց
որ
զմարմինն
բնիկ
դատել
լինի
Line: 34
ամենայն
ցեղ
լուծմամբ
.
Sentence: 15
զերդ
փորուն
լուծելն
,
եւ
Line: 35
վերաբերութիւնն
,
եւ
երակ
առնուլն
եւ
ապիկիքս
,
եւ
Page: 36
Line: 1
այլ
դիմօք
արիւնն
՝
որ
ի
մարմնոյն
ելանէ
,
քրտինքն
,
Line: 2
եւ
խօխն
՝
որ
հետ
հազին
գայ
,
եւ
բաղանիսն
,
եւ
Line: 3
մերձաւորութիւնն
,
եւ
որ
սոցին
նման
են
,
ամէնքն
լուծումն
Line: 4
են
մարմնոյն
եւ
պակասումն
գիճութեան
։
Line: 5
Sentence: 16
Այլ
Փիլիպպոս
բժշկապետն
անուանեաց
զայն
Line: 6
ազգն
՝
որ
չունի
տաքութիւն
՝
ծերոց
հիւանդութիւն
։
Line: 7
Sentence: 17
Բայց
մենք
տեսանեմք
շատ
մարդիկ
՝
որ
կայ
եւ
դիպի
Line: 8
այդ
չորութիւնդ
,
ոչ
եթէ
ծերոց
միայն
,
այլ
եւ
երիտասարդաց
Line: 9
եւ
միջահասակաց
,
երբ
իւրեանց
բնաւորական
Line: 10
տաքութիւնն
հատեալ
լինի
ի
յերկար
հիւանդութենէն
Line: 11
եւ
յար
ցաւելոյ
տեղաց
մի
մարմնոյն
։
Line: 12
Sentence: 18
ՎԱՍՆ
ԱՌԱՋԻՆ
ՋԵՐՄԱՆՆ
,
ԶՈՐ
ՀԱԼԵՒՄԱՇ
ԱՍԱՑԱՔ
։
Line: 13
Sentence: 19
Եւ
եթէ
այրեցող
ջերմ
ունի
եւ
ի
յերակն
Line: 14
տաքութիւն
,
այս
ջերմս
բաժանի
ի
յերեք
ցեղ
.
Sentence: 20
եւ
Line: 15
անուանեն
զառաջինն
թառմեցնող
,
եւ
զերկրորդն
բարակ
,
Line: 16
եւ
զերրորդն
քակող
։
Sentence: 21
Եւ
այս
երեք
ցեղ
հալեւմաշս
Line: 17
ընծայի
ի
բնական
երեք
ցեղ
գիճութենէն
.
Sentence: 22
զի
Line: 18
ի
մարմին
մարդոյս
բնական
չորս
գիճութիւն
կայ
,
եւ
Line: 19
են
նոքա
կարգած
մէկ
հետ
մէկի
։
Sentence: 23
Առաջինն
՝
մարմնոյն
Line: 20
ընդ
ամենայն
երակսն
լինին
,
որ
են
չորս
նիւթս
.
Sentence: 24
երկրորդն
՝
Line: 21
ի
տեղեստանն
,
որ
յերակացն
փարփուտ
են
,
եւ
Line: 22
ընդ
յերակսն
ի
մէջ
են
,
զերդ
քովքն
եւ
այլ
տեղեստան
՝
Line: 23
որ
ի
զատ
են
յերակացն
.
Sentence: 25
եւ
երրորդ
՝
բնաւորական
Line: 24
գիճութիւնն
՝
որ
լինի
ի
մարմնոյն
միսն
եւ
ի
փորոտիսն
.
Line: 25
Sentence: 26
որպէս
լեարդն
եւ
փայծաղն
,
թոքն
եւ
ստամոքն
,
Line: 26
եւ
այլ
ամենայն
փորոտիքն
.
Sentence: 27
եւ
չորրորդն
՝
ի
յօդվածսն
լինի
,
Line: 27
որ
զամենայն
անդամս
մարմնոյն
պինտ
ունի
եւ
բռնած
։
Line: 28
Sentence: 28
Այժմ
ասեմ
եթէ
յորժամ
ջերմանայ
առաջին
Line: 29
գիճութիւնն
՝
որ
ի
յերակս
լինի
,
որ
են
չորս
նիւթն
,
Line: 30
նա
տաքութիւն
միայն
ընծայէ
ի
մարմինն
։
Sentence: 29
Ապա
երբ
Line: 31
աւիրին
եւ
բորբոսին
,
նա
մէկ
մի
ի
բորբոսային
Line: 32
ջերմերոյն
ընծայեն
,
զոր
այլ
ի
յետոյ
կամիմ
յիշել
։
Line: 33
Sentence: 30
Ապա
թէ
հասանի
այն
տաքութիւնն
ի
յերկրորդ
Line: 34
գիճութիւնն
,
որ
երակացն
փարփութն
են
՝
զատ
ի
յերակացն
,
Line: 35
նա
ցամաքեցնէ
զայն
գիճութիւնն
,
կամ
մասն
Line: 36
ինչ
ի
յիւրմէն
։
Sentence: 31
Ապա
այն
երեքէն
առաջին
ցեղ
հալեւմաշն
Page: 37
Line: 1
ընծայի
,
որ
կոչի
թառմեցնող
.
Sentence: 32
եւ
այս
ցեղիս
Line: 2
ստածումն
հեշտ
լինի
եւ
շուտ
։
Sentence: 33
Ապա
թէ
հասանի
Line: 3
այն
տաքութիւն
ի
յայն
երրորդ
գիճութիւնն
,
որ
ի
միսն
Line: 4
եւ
ի
փորոտիսն
լինի
,
նա
ընծայէ
երկրորդ
հալեւմաշն
,
Line: 5
զոր
անուանեն
բարակ
,
եւ
իւր
ստածումն
եւ
Line: 6
բժշկութիւնն
դժար
լինի
։
Sentence: 34
Ապա
թէ
այն
տաքութիւնն
,
Line: 7
որ
ի
չորրորդ
գիճութիւնն
հասանի
,
որ
զօդվածն
եւ
Line: 8
զամենայն
անդամս
մարմնոյն
պինտ
ունի
,
նա
ընծայի
Line: 9
երրորդ
ցեղ
հալումաշն
,
որ
անուանեն
քակող
եւ
անցնող
Line: 10
մարմնոյն
.
Sentence: 35
եւ
այս
ցեղս
զստածումն
եւ
զբժշկութիւնն
Line: 11
չընդունի
բնաւ
։
Line: 12
Sentence: 36
Զի
յորժամ
բնաւորական
գիճութիւնն
հատանի
,
Line: 13
չկայ
ճար
՝
որ
այն
մարմնինն
դարձեալ
յիւր
ողջնութիւնն
Line: 14
դառնայ
եւ
հաստատի
։
Sentence: 37
Իսկ
բերեմ
ես
այս
բանիս
Line: 15
ընկեր
եւ
օրինակ
,
որ
ընթերցողին
դիւրաւ
լինի
։
Line: 16
Sentence: 38
Զայս
իմա
որ
երբ
ծառ
՝
յորժամ
կտրի
ի
յիւրմէն
,
Line: 17
նուազի
եւ
հատանի
իւրիմէն
ջուրն
եւ
հողոյն
Line: 18
վաստակելն
,
նա
այն
ծառն
վատթարի
,
եւ
թառամի
Line: 19
տերեւն
։
Sentence: 39
Ապա
թէ
դարձեալ
վաստակի
իւր
հողն
,
եւ
Line: 20
ծառոյն
ջուրն
տան
,
ստոյգ
պայծառանան
իւր
,
տերեւքն
,
Line: 21
եւ
ճոտքն
ուժ
առնեն
եւ
պտղաբերեն
։
Sentence: 40
Ապա
Line: 22
թէ
զանց
առնէ
իւր
տէրն
եւ
անհոգ
կենայ
,
նա
հասանի
Line: 23
այն
չորութիւնն
ի
ծառին
ճուղքն
,
եւ
վատթարէ
Line: 24
զիւր
պայծառութիւնն
եւ
զճուղսն
,
եւ
խափանէ
Line: 25
զտերեւն
եւ
զպտուղն
։
Sentence: 41
Ապա
թէ
դարձեալ
այն
ծառոյն
Line: 26
տէրն
պէտ
առնէ
նմա
,
զատակն
բրէ
եւ
ջուր
Line: 27
տայ
,
ի
խիստ
ցրտոյ
եւ
ի
խիստ
շողոյ
պահէ
զծառն
,
Line: 28
լինի
որ
յանկարծ
այն
ծառն
դարձեալ
յիւր
բնական
Line: 29
բնութիւնն
դառնայ
,
հետ
շատ
ստածելոյ
եւ
դատելոյ
։
Line: 30
Sentence: 42
Ապա
թէ
անտես
առնէ
տէր
ծառոյն
,
եւ
անհոգ
կենայ
՝
Line: 31
որ
հասանի
այն
ծառոյն
չորութիւնն
ի
յարմատն
Line: 32
եւ
ի
կեղեւն
,
նա
չորանայ
ծառն
,
եւ
չի
կայ
հնար
՝
որ
Line: 33
ձօնիւ
դարձեալ
յիւր
բնութիւնն
դառնայ
։
Sentence: 43
Նոյնպէս
Line: 34
եւ
այս
ջերմս
՝
երբ
սկիզբն
անհոգ
կենայ
իւր
տէրն
եւ
Line: 35
պէտ
չայնէ
,
աւիրի
իւր
զրոյցն
։
Line: 36
Sentence: 44
Այժմ
ցուցանեմ
եւ
ասեմ
զնշաննին
եւ
զստածումն
Line: 37
եւ
զբժշկութիւնն
զատ
ի
զատ
զամէն
մէկ
,
որ
Line: 38
ճանաչեն
եւ
գիտենան
զամէն
ցեղ
ուրիշ
ուրիշ
.
Sentence: 45
եւ
Line: 39
ապա
ստածեն
եւ
բժշկեն
զայն
ցեղն
՝
որ
ընդունի
Page: 38
Line: 1
զառողջութիւնն
,
եւ
այն
՝
որ
չունի
ճարակ
առողջութեան
՝
Line: 2
ի
զատ
կենան
։
Line: 3
Sentence: 46
Այժմ
ասեմ
զառաջին
ցեղն
,
որ
իւր
պատճառն
Line: 4
լինի
տրտմութիւն
եւ
հոգս
եւ
ի
սիրտ
ելանելն
,
եւ
այլ
Line: 5
ամենայն
պատճառքն
՝
զոր
այլ
յառաջդ
ասացաք
ի
յերեք
Line: 6
հոգիսն
.
Sentence: 47
եւ
հասանի
իւր
տաքութիւնն
ի
տեղեստանն
Line: 7
որ
ընդ
երակսն
ի
մէջ
լինի
։
Sentence: 48
Եւ
իւր
նշանն
այս
է
,
Line: 8
որ
տաքութիւնն
միացեալ
լինի
,
եւ
իւր
գոյնն
թառմի
,
Line: 9
եւ
դեղնութիւն
անկանի
.
Sentence: 49
եւ
ի
յիւր
շօշափելն
գտանես
Line: 10
սուր
տաքութիւն
.
Sentence: 50
եւ
իւր
մաճասին
երակն
չի
գտուի
Line: 11
ամենեւին
փարփուտ
ի
տաքութենէ
։
Line: 12
Sentence: 51
Բայց
այս
ջերմներուս
ճանաչելն
յիւր
սկիզբն
դժար
Line: 13
է
.
Sentence: 52
զի
տաքութեան
գէշ
խառնուածքն
յաղթել
Line: 14
լինի
ամենայն
մարմնոյն
հաւասար
,
եւ
հիւանդն
չիմանայ
Line: 15
թէ
տաքութիւն
կայ
առ
իւրն
,
եւ
ոչ
ցաւիլ
տեղաց
մին
Line: 16
ի
մարմինն
,
եւ
ոչ
տուժել
,
եւ
ոչ
տկարիլ
մարմնոյն
,
եւ
Line: 17
ոչ
այլ
նշաննին
,
զոր
ի
հետ
բորբոսային
ջերմերոյն
Line: 18
լինին
։
Sentence: 53
Զի
այն
օտար
տաքութիւնն
հաստատեալ
է
Line: 19
ընդ
ամենայն
մարմինն
,
եւ
չունի
անդամ
մի
փարփուտ
ի
Line: 20
տաքութենէն
՝
որ
զգայ
զայն
զօտար
տաքութիւնն
։
Line: 21
Sentence: 54
Ապա
երբ
սկիզբն
լինի
այս
ջերմանս
,
նշանն
այս
է
՝
Line: 22
որ
երբ
երեք
օր
անցանի
,
եւ
տաքութիւնն
միացեղ
եւ
Line: 23
յարակ
լինի
ի
մարմինն
,
եւ
իւր
տաքութիւն
չի
լինի
Line: 24
ուժով
,
եւ
այլ
չլինի
նշան
՝
որ
ի
բորբոսային
ջերմերոյն
,
Line: 25
զերդ
զդողալն
եւ
զծարաւն
եւ
զնեղհոգութիւնն
Line: 26
եւ
զփղծկելն
եւ
զլեզուին
չորանալն
եւ
զսեւանալն
եւ
Line: 27
զմարմնոյն
կոտրտելն
եւ
զխոցոտելն
եւ
զգլխոյն
ցաւիլն
Line: 28
եւ
զգոզին
նեխահոտութիւն
եւ
զմաճասին
երակին
Line: 29
մեծութիւնն
եւ
զայլեւայլ
փոփոխիլն
,
եւ
ոչ
ի
յայլ
ամենայն
Line: 30
ցեղ
նշանացն
՝
որ
ի
բորբոսային
ջերմերն
լինի
.
Sentence: 55
եւ
իւր
Line: 31
տաքութիւն
՝
զոր
ասացաք
՝
խաղաղ
լինի
եւ
հանդարտ
Line: 32
եւ
սեղմ
,
ապա
գիտացիր
՝
որ
այն
առաջի
ցեղ
հալումաշն
Line: 33
է
զոր
թառամեցնող
ասեն
։
Line: 34
Sentence: 56
Իսկ
երկրորդ
ցեղ
հալումաշն
լինի
յայնկից
,
որ
երբ
Line: 35
տաքութիւն
հասանի
ի
բնական
յերկրորդ
գիճութիւնն
՝
Line: 36
որ
ի
միսն
լինի
եւ
ի
փոր
կարսիքն
,
ապա
այն
նշաննին
,
Line: 37
զոր
ասացաք
ի
յառաջին
հալեւմաշն
,
ի
յայս
ի
Page: 39
Line: 1
յերկրորդ
ցեղս
այլ
ի
յերեւան
եւ
այլ
ի
բաց
լինի
։
Line: 2
Sentence: 57
Զի
յետ
կերակուր
ուտելոյն
տաքութիւնն
յաւելնայ
,
Line: 3
հանց
որ
իմանայ
հիւանդն
,
եւ
գիտենայ
որ
տաքութիւնն
Line: 4
յաւելցաւ
ի
մարմինն
,
եւ
դժարեցաւ
ինքն
։
Sentence: 58
Եւ
իւր
Line: 5
պատճառն
այն
է
՝
որ
տաքութիւնն
արգելած
լինի
ի
Line: 6
ներքս
ի
մարմինն
զերդ
քամի
,
եւ
պահած
լինի
.
Sentence: 59
երբ
Line: 7
մտանէ
կերակուրն
եւ
ըմպելին
,
գտանեն
զայն
պահած
Line: 8
տաքութիւնն
ի
մարմինն
,
եւ
յերեւան
բերեն
եւ
Line: 9
հանեն
ի
լոյս
։
Sentence: 60
Որպէս
գտանեմք
զօրինակն
ի
կրին
Line: 10
քարն
.
Sentence: 61
զի
յորժամ
ի
կրին
քարն
ջուրն
հասանի
,
նա
Line: 11
զիւր
տաքութիւնն
՝
որ
ի
ներքսէ
պահած
ունէր
,
ի
Line: 12
դուրս
հանէ
.
Sentence: 62
եւ
զայդ
բանդ
Պղատոն
ասաց
։
Sentence: 63
Նոյնպէս
Line: 13
եւ
այլ
ասէ
՝
թէ
յորժամ
կրին
քարն
ի
ջուրն
Line: 14
հասանի
,
նա
բանայ
զիւր
գաղտ
շնչահանքն
,
եւ
զտաքութիւնն
Line: 15
ի
դուրս
վաթէ
։
Sentence: 64
Բայց
այլ
ոմն
ասաց
ի
Line: 16
բժշկական
վարդապետացն
՝
թէ
հիւանդին
կերակուրն
Line: 17
կերակրէ
զայն
օտար
տաքութիւնն
,
շատցնէ
եւ
ուժովցընէ
Line: 18
զինքն
,
եւ
իւր
վկայ
այն
է
՝
որ
երբ
հալի
կերակուրն
Line: 19
եւ
անցանի
,
նա
դառնայ
տաքութիւնն
այլվի
ի
Line: 20
յիւր
կերպն
՝
որ
յառաջն
էր
։
Line: 21
Sentence: 65
Իսկ
երրորդ
ցեղ
հալեւմաշն
,
զոր
քակող
անուանեն
,
Line: 22
իւր
պատճառն
այն
է
՝
որ
հասանէ
իւր
տաքութիւնն
Line: 23
ի
չորրորդ
գիճութիւնն
՝
որ
ընդ
ամենայն
մարմնոյն
Line: 24
յօդուածսն
են
,
եւ
զամենայն
անդամս
պինտ
ունին
բռնած
։
Line: 25
Sentence: 66
Բայց
այսոր
նշաննին
այլ
ի
բաց
լինին
,
եւ
այլ
ի
յերեւան
.
Line: 26
Sentence: 67
զի
աչքն
խորանայ
,
եւ
աչաց
գուբն
դարտկի
,
Line: 27
եւ
ի
յաչքն
ճպուռ
լինի
,
եւ
կոպքն
թուլանան
,
եւ
ի
Line: 28
վայր
քաշվի
,
զերդ
մարդոյ
՝
որ
կքայ
եւ
ի
քուն
կամի
Line: 29
լինել
.
Sentence: 68
եւ
երեսաց
գոյնն
զերդ
կրակաց
մոխրի
լինի
,
Line: 30
եւ
ճակտին
կաշին
քաշւի
,
եւ
քնքերն
ի
ներս
երթայ
,
Line: 31
եւ
փորն
փարփուտ
եւ
դատարկ
կերեւնայ
։
Sentence: 69
Եւ
այս
ամենայն
Line: 32
պատճառս
այն
է
՝
որ
բնական
գիճութիւնն
դարտակեցաւ
Line: 33
եւ
վճարեցաւ
ի
մարմնոյն
,
հանց
որ
չի
մնաց
իրք
։
Line: 34
Sentence: 70
Եւ
իւր
մաճասին
երակն
վատուժ
լինի
եւ
փոքր
.
Line: 35
Sentence: 71
եւ
երակին
մարմինն
պինդ
լինի
՝
որպէս
զլար
քաշած
։
Line: 36
Sentence: 72
Եւ
երակին
վատուժութեան
պատճառն
այն
է
՝
որ
մարմնոյն
Line: 37
զօրութիւնն
հատել
եւ
կտրել
լինի
։
Sentence: 73
Եւ
իւր
փոքրութեան
Line: 38
պատճառն
այն
է
՝
որ
հոգի
կենդանութեան
Line: 39
եւ
արիւնն
պակասել
են
,
եւ
սակաւ
լինի
յերակսն
։
Page: 40
Line: 1
Sentence: 74
Եւ
երակին
մարմնոյն
պնտութեան
պատճառն
այս
է
՝
Line: 2
որ
բնական
գիջութիւնն
հատել
լինի
եւ
վճարեալ
ի
Line: 3
մարմնոյն
։
Line: 4
Sentence: 75
Եւ
իւր
գոզին
նշանն
այն
է
՝
որ
հիւանդութեան
Line: 5
սկիզբն
զերդ
զտաշեղ
եւ
զքերուքս
լինի
ի
մէջ
կարուրային
,
Line: 6
եւ
հիւանդութեան
վիճարն
ձիթոյ
նման
լինի
Line: 7
գունովն
եւ
վաթելովն
։
Sentence: 76
Եւ
իւր
պատճառն
այն
է
՝
որ
Line: 8
մարմնոյն
ամենայն
անդամունքն
ի
հալ
են
ընկեր
։
Sentence: 77
Եւ
երբ
Line: 9
զայտ
ամենայն
նշաններտ
տեսանես
,
գիտացիր
՝
որ
չէ
բարւոյն
.
Line: 10
Sentence: 78
զի
չընդունի
զառողջութիւնն
,
այլ
ի
նոյն
մեռանի
։
Line: 11
Sentence: 79
Եւ
այլ
գիտացիր
՝
որ
այս
ցեղ
հալեւմաշ
ջերմանս
Line: 12
պատճառն
այնոր
հանդիպի
՝
որ
մարմինն
սար
լինի
եւ
Line: 13
պատճառյոյզ
,
եւ
իւր
տէրն
շատ
հոգս
լինի
քաշել
եւ
Line: 14
շատ
սուգ
,
կամ
յայլ
ցեղ
ջերմերուն
շատ
աւուրք
Line: 15
լինի
յամել
առ
ինքն
։
Sentence: 80
Եւ
այլ
որ
յերկար
եւ
բազում
Line: 16
դատել
լինի
,
եւ
այն
որ
պաք
շատ
լինի
կացել
,
Line: 17
եւ
այնոց
որ
սակաւ
կերակուր
կերակրին
,
եւ
այնոց
որ
Line: 18
ի
տաք
երկիր
լինին
,
եւ
այնոց
որ
մարմինն
տաք
լինի
,
Line: 19
եւ
տարօքն
ընդ
քսանին
եւ
քառասնին
մէջն
լինին
,
եւ
Line: 20
այնոց
որ
շատ
տաք
դեղեր
կերել
լինին
եւ
խմել
,
եւ
Line: 21
այնոց
որ
հին
հազ
ունին
.
Sentence: 81
եւ
հաւասար
ամենայն
իրք
,
որ
Line: 22
տաքութիւն
եւ
չորութիւն
առնեն
,
զի
տաքցնեն
,
չորացնեն
Line: 23
զմարմինն
շատ
։
Sentence: 82
Եւ
այդ
ամէնիդ
վիճարն
հալեւմաշ
Line: 24
ջերմն
բերէ
։
Sentence: 83
Եւ
այդ
է
պատճառնին
եւ
նշաննին
,
Line: 25
զոր
ասացաք
կարճառօտ
վասն
հալեւմաշ
ջերմանն
,
Line: 26
օգնութեամբն
Աստուծոյ
։
Line: 27
Sentence: 84
Վասն
երկրորդ
ազգ
հալեւմաշին
,
որ
ի
խիստ
հովութենէն
Line: 28
ընծայի
,
զոր
Փիլիպպոս
բժշկապետն
ծերոց
Line: 29
եւ
ալեւորաց
հիւանդութիւն
անուանէ
։
Sentence: 85
Ասէ
Փիլիպպոս
Line: 30
բժշկապետն
,
եթէ
այս
ջերմս
ի
խիստ
հովութենէ
Line: 31
ընծայի
,
հանց
որ
զբնական
տաքութիւնն
եւ
Line: 32
զբնաւորական
գիճութիւնն
հատցնէ
եւ
ի
վճար
բերէ
Line: 33
ի
մարմնոյն
.
Sentence: 86
այլ
վասն
այնոր
թողի
զիւր
պատմութիւն
Line: 34
զիւր
ցեղերուն
,
որ
անբժշկելի
են
։
Sentence: 87
Այլ
ընդ
այս
Line: 35
հալեւմաշս
՝
որ
ի
հովութենէ
լինի
,
եւ
ընդ
այն
՝
որ
ի
Line: 36
տաքութենէ
լինի
եւ
ի
չորութենէ
,
նշանն
այն
է
՝
որ
Line: 37
ի
հովէ
լինի
,
մաճասն
վատուժ
լինի
եւ
յուլ
,
այնոր
Page: 41
Line: 1
համար
՝
որ
հովութիւնն
յաղթել
լինի
.
Sentence: 88
եւ
իւր
գոզն
Line: 2
իսպիտակ
լինի
եւ
նօսր
.
Sentence: 89
եւ
իսպիտակութիւնն
ի
հովութենէ
Line: 3
լինի
,
եւ
նօսրութիւնն
ի
չորութենէ
լինի
։
Sentence: 90
Եւ
այդ
բաւական
Line: 4
է
վասն
հալեւմաշ
ջերմանն
՝
որ
ի
հովութենէ
Line: 5
լինի
,
վասն
այն
՝
զի
չունի
առողջութիւն
։
This text is part of the
TITUS
edition of
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.