TITUS
Kartlis Cxovreba
Part No. 39
Previous part

Part: X  
King: 27 
Line of ed.: 7  
მეოცდაშვიდე მეფე, ვარაზ-ბაქარ, ძე მირდატისი. ხოსროიანი


Line of ed.: 8        და დაჯდა მეფედ ძე მისი ვარაზ-ბაქარ. და შეირთნა ორნი ცოლნი: ერთი -- ასული
Line of ed.: 9     თრდატისი, რევის ძისა, მირიანის ძის-წულისა; და ერთი -- ძის-წული ფეროზისი,
Line of ed.: 10     მირიანის ასულის-წულისა.



Line of ed.: 11  
ჩანართი (Tk)


Line of ed.: 12        / იყო ესე უშვილო, რამეთუ არა ესუა ძე-წული, და ვედრებინ ღმერთსა მარხვითა და
Line of ed.: 13     მჴურვალედ ვედრებითა, რათა ღირს იქმნეს იგი მიცემად ძისა, რომლისა-ცა მიმთხუევად ღირს
Line of ed.: 14     იქმნა. რამეთუ ჟამსა რომელსა-მე მომავალი ქუეყანათაგან სამეფოდ მისდა, მცხეთად, მწუხრი
Line of ed.: 15     დაივანა კიდესა დიდისა მის მდინარისასა, რომელსა მტკუარ ეწოდების. და ვითარცა აღასრულა
Line of ed.: 16     მწუხრისა ლოცვა. რათა მიიძინოს, რამეთუ თჳნიერ ლოცვისა არა-ოდეს ისერის არ-ცა მიიძინის,
Line of ed.: 17     ამას ლოცვასა შინა გამოუჩნდა ანგელოზი ნათლისა ბრწყინვალე, რომლისა ხილვასა შეშინდა
Line of ed.: 18     მეფე. ხოლო მან რქუა: "ნუ გეშინინ, ჵ მეფე, რამეთუ შეისმეს ვედრებანი შენნი წინაშე
Line of ed.: 19     ღმრთისა, და მოგეცეს ძე, რომელი იყოს დიდ და სრულ წინაშე ღმრთისა და კაცთა, და მრავალნი
Line of ed.: 20     ერნი ღმრთისა[დ] მოაქცივნეს". და ვითარცა განიღჳძა მეფემან, მხიარული სულითა
Line of ed.: 21     ადიდებდა ღმერთსა.

Line of ed.: 22        და შემდგომად მცირედისა მიუდგა ცოლი მეფისა და უშვა მას ძე, და დიდი სიხარული
Line of ed.: 23     ყვეს მეფემან, მოვლით სამეუფოთ მისით-ურთ, ჟამსა მას შობისა მისისასა და ნათელ-სცეს სახელითა
Line of ed.: 24     წმიდისა სამებისასა, და უწოდეს სახელად მურვანოს. ესრეთ ანგელოზისა ხარებითა იშვა
Line of ed.: 25     წმიდა ესე, ვითარცა სამოელ და ერემია. და საშოთაგან-ვე წმიდა იქმნა, ვითარცა დიდი წინა-მორბედი. და
Line of ed.: 26     ვითარ მიეცა სასწავლოდ, მცირედთა ჟამთა დაისწავლა ყოველი-ვე წერილი, და
Page of ed.: 133   Line of ed.: 1     გულის-ხმის-ყოფით აღმოიკითხავნ და იწურთინ დღე და ღამე: რამეთუ ფრთხილ იყო და მახჳლ
Line of ed.: 2     გონებითა, და მადლი ღმრთისა იყო მას ზედა.

Line of ed.: 3        ჟამთა მცირისა თეოდოსი ბერძენთა მეფისათა იქმნა მტერობა ბერძენთა შორის და სპარსთა;
Line of ed.: 4     და მეფემან თეოდოსი, მოშიშმან ნუ უკუე შეერთნენ ქართველნი სპარსთა და იძლინენ ბერძენნი,
Line of ed.: 5     ამისთჳს-ცა მოსთხოვა სიყუარული ქართველთ მეფესა, და უმეტესისა სიმტკიცისათჳს მძევალნი-ცა
Line of ed.: 6     სთხოვნა. ხოლო რათა არა განიწვალნენ ქართველნი ბერძ/ენთაგან, მოველი სათხოველი ბერძენთა
Line of ed.: 7     მეფისა აღუსრულა მეფემან ქართველთამან, და წარმოავლინა ძე თჳსი მურვანოს, ათოთხმეტისა
Line of ed.: 8     წლისა, მძევლად, ქალაქად კოსტანტინეპოლედ, სხუათა თანა სეფე-წულთა, მრავლითა
Line of ed.: 9     პატივითა და დიდებითა.

Line of ed.: 10        და ვითარცა მიიწინეს და ცნა მეფემან თეოდოსი, მრავლითა მლევანებითა აღიყვანა სამეუფოდ
Line of ed.: 11     პალატად. და ხილვასა-ვე თანა, ვითარცა ღ(მრ)თივ მონიჭებული ძე მათი, ესრეთ სურვილით
Line of ed.: 12     და სიყუარულით და ამბორის-ყოფით მოიკითხეს მეფემან თეოდოსი და მეუღლემან მისმან ევდუკია,
Line of ed.: 13     ყოვლისა თანა სამეუფოსა მათისა.

Line of ed.: 14        ვითარცა იხილა ყრმამან მან მურვანოს მეფე და დედოფალი და ყოველი პალატი, რამეთუ
Line of ed.: 15     იყვნეს დიდსა შინა ღ(მრ)თის-მსახურებასა მარხვითა ლოცვითა, გლახაკთ-მოწყალებითა, ამან
Line of ed.: 16     უფროსად განამრავლა მოღუაწება: მარხვა ფრიადი, მღჳძარება უზომო, ლოცვა დაუცხრომელი,
Line of ed.: 17     გლახაკთ-მოწყალება, სიმშჳდე, სიყუარული, სახიერება, მოთმინება და ყოველნი-ვე ნაყოფნი
Line of ed.: 18     სულისანი შეიტკბნა, რომელ არიან წმიდანი სათნოებანი, სიტყჳსაებრ წმიდისა მოციქულისა.

Line of ed.: 19        ხოლო უმეტეს და უაღრეს ყოვლისა მოიგო სიწმიდე სულისა და ჴორცთა, ვითარცა დიდმან
Line of ed.: 20     იოსებ. / ხოლო მცირეთა ჟამთა ისწავა ენა ბერძული, და ყოველი-ვე სწავლულება საეკლესიო და
Line of ed.: 21     საპილოსოფოსო. ეგრეთ-ვე წარვიდა რა იერუსალემად, საფლავსა უფლისასა მიიწია, და მუნ
Line of ed.: 22     აკვეცილ იქმნა მონოზნებად, და უწოდეს სახელით პეტრე. ისწავა ენა და სწავლულება ასურებრივი,
Line of ed.: 23     ვიდრემდის უკჳრდა ყოველთა სიფრთხილე და სიმახჳლე გონებისა მისისა. ხოლო
Line of ed.: 24     დღითი-დღე პალატით მოცემულსა როჭიკსა გლახაკთა განუყოფდა, ემოსა ფლასი ფიცხელი და
Line of ed.: 25     მქისე ქუეშე-კერძო სამეუფოთა სამოსელთა. იმარხავნ იგი ორ-ორით, სამ-სამით და უფროს-ღა
Line of ed.: 26     შჳდეულით. რამეთუ იყო დიდი წმიდა წინაშე ღ(მრ)თისა, და იქმნა / ჩუენებითა და ბრძანებითა
Line of ed.: 27     ქ(რისტე)სითა ეპისკოპოს მოჰამისა, რამეთუ არა-ვინ შემძლებელ იყო ქებად მისსა, გარნა გრიგოლი
Line of ed.: 28     დიალოღი, პატრიაქი რომისა, რომელ აღწერა ქება მისი წიგნსა შინა თჳსსა.



Line of ed.: 29  
ჩანართი (BEPRbdks)


Line of ed.: 30        ხოლო ამას ანგელოზისა ხარებითა მოენიჭა ძე, რომელსა უწოდეს მურვანოს. ესე მურვანოს
Line of ed.: 31     საშოთგან-ვე დიდი წმიდა იქმნა, ვითარცა წინა-მორბედი, და ყოველი-ვე საღმრთო
Line of ed.: 32     წერილი დაისწავლა. და წარემატებოდა ჰასაკითა და მადლითა წინაშე ღ(მრ)თისა.

Line of ed.: 33        ვითარ იქმნა ათორმეტისა წლისა, მაშინ ბერძენთა მეფე თეოდოსი მცირე შეშინებულ
Line of ed.: 34     იქმნა, რათა არა მიერთნენ ქართველნი სპარსთა, და სთხოვა ვარაზ-ბაქარს მურვანოს მძევლად.
Line of ed.: 35     და წარიყვანა კოსტანტინეპოლედ და ვითარცა ძესა თჳსსა ზრდიდა ფუფუნებითა დიდითა. ხოლო
Line of ed.: 36     მურვანოსს არა-რა ეურვებოდა სოფლისა ამის დიდებისათჳს, არამედ შესძინა ლოცვასა და მარხვასა
Line of ed.: 37     და სიწმიდით ცხოვრებდა. და შეიმოსა შინაგან, ჴორცთა თჳსთა ზედა, ფლასი თხის ბალნისა,
Line of ed.: 38     და მით აჭირვებდის ჴორცთა თჳსთა. და მსწრაფლ ისწავა ენა ბერძული და ას/ურებრივი,
Line of ed.: 39     და ფილოსოფოსობა სრული, ვიდრე ყოველთა უკჳრდა.

Page of ed.: 134  
Line of ed.: 1        ხოლო მიენიჭნეს მას მადლნი ღ(მრ)თისა მიერ სნეულთა კურნებისანი, რომელი წერილ არს
Line of ed.: 2     სრულსა ცხოვრებასა მისსა. და ღამესა განცხადებისასა მდგომარე იყო შვილად, და რქუა მსახურსა
Line of ed.: 3     თჳსსა მოღებად ზეთი აღსანთებელად კანდლისა. ხოლო მან შეურაცხ ყო მურვანოს და
Line of ed.: 4     აყუედრა: "მეფისა ძე ხარ და არა გსურის სამეფოთათჳს, და ვითარცა მონაზონი იყოფები მშიერი
Line of ed.: 5     კჳრიაკით კჳრიაკედმდე":

Line of ed.: 6        ხოლო მურვანოს აღანთო წყალი კანდელსა შინა, თჳნიერ ზეთისა, და ილოცვიდა ეგრე:
Line of ed.: 7     რამეთუ შჳდ-ღამე ენთებოდა კანდელი იგი წყალსა მას შინა. და ეჩუენა უფალი იე/სო ქრისტე
Line of ed.: 8     და აღუთქუა მის თანა ყოფა მარადის და მრავალი სასწაული აღასრულა კანდლისა მის მიერ
Line of ed.: 9     ცხებითა სნეულთათა.

Line of ed.: 10        ხოლო საჭურისი ვინ-მე იყო მეფისა. რომელი-ესე ორნი-ვე შეითქუნეს წარსლვად. სცნა
Line of ed.: 11     მეფემან თევდოსი და დაუდგინნა მცველნი. ხოლო წინამძღურებითა უფლისათა განვლეს ღამე
Line of ed.: 12     და წარვიდეს. რამეთუ სუეტი ნათლისა წინაუძღოდა მათ, ვითარცა ისრაელთა, და ჴმა ესმათ
Line of ed.: 13     სუეტით გამო: "რომელი შემომიდგეს მე, არა ვიდოდეს ბნელსა". და პოვეს ნავი და ვლეს
Line of ed.: 14     რა-ოდენი-მე დღენი. ხოლო ქალაქსა ერთსა შინა შეპყრობილ იქმნეს ვისგან-მე და შეიყენნეს
Line of ed.: 15     საპყრობილესა. ხოლო მას ღამესა იქმნა ძრვა და მეხის-ტეხა, და ელვა ფრიადი და მთავარსა
Line of ed.: 16     მას ქალაქისასა დაადგა კაცი ვინ-მე, საშინელებით ეტყოდა: "განუტევენ მონანი ღ(მრ)თისანი.
Line of ed.: 17     უკეთუ არა, დაიქცევის ქალაქი ესე". და ესრეთ შეძრწუნებულმან განუტევნა.

Line of ed.: 18        ამისა შემდგომად მოვიდეს იერუსალემად. და მუნ იყო ვინ-მე მეფე ჰრომისა სამთავროთ
Line of ed.: 19     მოსრული, სახელით პინინოს, და მეუღლე მისი, რომელთა დაეტევათ სოფლისა სიცბილი და მუნ
Line of ed.: 20     იყოფოდეს. რამეთუ მონაზონ იქმნნეს და აღაშენნეს ორნი მონასტერნი, რომელნი თჳთოეულნი
Line of ed.: 21     მუნ იყოფოდეს. და ამათ მიერ შეწყნარებულ იქმნეს. / შემდგომად ამისსა საფლავსა უფლისასა
Line of ed.: 22     მიიწივნეს, და მუნ აღკუეცილ იქმნეს მონაზონებად: და უწოდეს მურვანოსს პეტრე, ხოლო
Line of ed.: 23     საჭურისსა იოვანე, რომელთა ღუაწლნი და შრომანი გამოუთქმელ არიან. და აღაშენნეს მონასტერნი
Line of ed.: 24     და ქსენონი.

Line of ed.: 25        ამისა შემდგომად გამოსცადა ეშმაკმან პეტრე და აყუედრა მამულთა სამეფოთა დატევება,
Line of ed.: 26     და მონაზონებითა არა კეთილად ცხოვრება. ხოლო მან შერისხა და განაძო. ამისა შემდგომად
Line of ed.: 27     გამოეცხადა კუალად ქრისტე, და აჩუენა ცათა შინა ეკლესია და ერგასისნი კაცნი მგალობელნი,
Line of ed.: 28     შუენიერნი ხილვითა. და აღუთქუა დიდება საუკუნო.

Line of ed.: 29        და ანასტასი პატრიაქისა მიერ იძულებით მღდელად ჴელ-დასხეულ იქმნა. შემდგომად განვიდა
Line of ed.: 30     უდაბნოთა და აღაშენ[ნ]ა მუნ-ცა მონასტერნი. პირსა იორდანესსა, მჯდომი მძჳნვარე განკურნა.
Line of ed.: 31     მოვლნა ყოველნი უდაბნონი ეგჳპტისა და სკიტი/სანი, და მრავალნი სასწაულნი აღასრულნა.
Line of ed.: 32     კუალად მონასტერსა და ქსენონსა თჳსსა მოიქცა, და სიყმილსა შინა საფქვილე, საცერცვე,
Line of ed.: 33     საზეთე და საღჳნე -- ყოველნი-ვე ჭურჭელნი ლოცვითა თჳსითა აღავსნა.

Line of ed.: 34        / მას ჟამსა აღესრულა ეპისკოპოსი მოამისა, და შეკრბეს კაცნი მის ქალაქისანი და
Line of ed.: 35     გამოითხოვეს პეტრე ქართველი. ხოლო მან არა თავს-იდვა, რათა-მცა უსმინა პატრიაქსა, არამედ
Line of ed.: 36     ენება თავისა გარდაგდება სიმაღლისაგან და ეგრეთ წარტოლვა სხუათა ადგილთა. არამედ
Page of ed.: 135   Line of ed.: 1     კუალად ქრისტე გამოეცხადა სიმრავლესა თანა ანგელოზთასა, და სიტყჳთა უფლისათა ეპისკოპოსობა
Line of ed.: 2     თავს-იდვა.

Line of ed.: 3        მრავალ-გზის ესმა ჴმა ზეგარდამო ქალაქსა მას, რომელი ეტყოდა პეტრე ქართველსა:
Line of ed.: 4     უწჳმრობასა წჳმიან ჰყოფდა, უშვილოთა შვილიერ, სნეულთა განკურნებდა, უნაყოფოთა ნაყოფიერ
Line of ed.: 5     ჰყოფდა, მეთევზურთა განუმარჯუებდა. ხოლო მისცა ღმერთმან მადლი წინასწარმეტყუელებისა
Line of ed.: 6     და სულისა წმიდისა ხილვისა. რამეთუ სული მამისა ესაიასი და მამისა ზენონ სკიტელისა
Line of ed.: 7     ჴორცთაგან რა განვიდეს, იხილნა ზეცად აღმავალნი.

Line of ed.: 8        ამისა შემდგომად სცნა განსლვა თჳსი ჴორცთაგან და ყოველთა აუწყა. ხოლო ძმამან ვინ-მე
Line of ed.: 9     ათანასე იხილა ჩუენება პეტრესთჳს, რამეთუ წმიდანი ევედრნეს ღმერთსა: "პეტრე ქართველისა
Line of ed.: 10     ბრძანე მოყვანებად ჩუენდა, რამეთუ ფრიად ტანჯნა ჴორცნი თჳსნი". და შემდგომად ათისა
Line of ed.: 11     დღისა უბრძანა მოსლვად მისსა ამისა შემდგომად ათ დღე ილოცვიდა სენაკსა თჳსსა. და გამოვიდა
Line of ed.: 12     მეათესა დღესა და შესწირა წმიდა / მსხუერპლი, და ეზიარა წმიდათა საიდუმლოთა, და
Line of ed.: 13     სხუანი-ცა აზიარნა და აკურთხნა და მშჳდობა მისცა. შევიდა სენაკად, მიწვა და დაიძინა ძილი
Line of ed.: 14     თჳსი, თუესა დეკემბერსა ორსა. და იხილეს წმიდათა კაცთა ვიეთ-მე წმიდა სული მისი რომელ
Line of ed.: 15     შეჰყვანდათ სიმრავლესა წმიდათასა, გალობითა და დიდებითა, რომელთა წანა-უპირობდა მღდელ-მოწამე
Line of ed.: 16     პეტრე ალექსანდრიელი და მრავალნი სნეულნი განიკურნეს, რომელნი შეეხნეს წმიდასა
Line of ed.: 17     გუამსა მისსა, რომელი ცხოვრებასა შინა მისსა წერილ არს.

Line of ed.: 18        ხოლო ამის ნეტარისა ფრიადი ქება აღეწერა გრიგოლ დიალოღოსსა, წმიდასა პატრიაქსა
Line of ed.: 19     ჰრომისასა, წიგნსა შინა თჳსსა.

Line of ed.: 20        ხოლო ჩუენ პირველსა-ვე სიტყუასა მოვიდეთ.

Line of ed.: 21        და უშვნა რევის ძის-წულმან ორნი ძენი, რომელთა სახელები ერქუა მირდატ და
Line of ed.: 22     თრდატ; ერთი უშვა ფეროზის ძის-წულმან, რომელსა ერქუა ფარსმან.

Line of ed.: 23        ესე ვარაზ-ბაქარ მეფე იყო კაცი ურწმუნო და მოძულე სჯულისა, და ვერ იკადრებდა
Line of ed.: 24     ერისაგან განცხადებად სჯულისა ს/იძულილისა, რამეთუ მოქცეულ იყო ქართლი
Line of ed.: 25     და დიდსა სარწმუნოებასა შინა იყვნეს აზნაურნი და ყოველი ერი ქართლისა. და
Page of ed.: 136   Line of ed.: 1     ვარაზ-ბაქარ შიშისა მათისაგან ვერ განაცხადებდა დატევებასა სჯულისასა; არა სადა
Line of ed.: 2     აღაშენა ეკლესია, არ-ცა-რა მატა შენებულთა, და ყოვლითა-ვე იქცეოდა უსჯულოდ.

Line of ed.: 3        ამის-ზე გამოგზავნა სპარსთა მეფემან ერის-თავი სპითა დიდითა სომეხთა და ქართველთა
Line of ed.: 4     ზედა ხარკისა დადებად. მაშინ სომეხთა მოგზავნეს ვარაზ-ბაქარისსა მოციქული
Line of ed.: 5     და რქუეს, რათა შეკრბენ და მოირთონ ძალი ბერძენთაგან, და განახუნენ / კარნი
Line of ed.: 6     კავკასიანთანი, და გამოიყვანნენ ოვსნი და ლეკნი, და წინააღუდგენ სპარსთა. და წარჩინებულნი
Line of ed.: 7     თჳსნი-ცა ეტყოდეს წინა-აღდგომასა სპარსთასა. არა ისმინა არ-ცა სომეხთა,
Line of ed.: 8     არ-ცა წარჩინებულთა თჳსთა. რამეთუ იყო იგი ჩუკენი და მოშიში: უკუ-ჯდა იგი ჴევსა
Line of ed.: 9     კახეთისასა, და აღაშენა ციხე ჴიდარს, და განამაგრნა ციხე-ქალაქნი, და უბრძანა ყოველთა,
Line of ed.: 10     რათა დამალნენ ჯუარნი.

Line of ed.: 11        და მოვიდეს სპარსნი პირველად სომხითს, და მოაოჴრეს სომხითი, და შემოვიდეს
Line of ed.: 12     ქართლს, / და აღაშენა ერის-თავმან სპარსთამან ტფილისის კართა შო/რის ციხედ
Line of ed.: 13     მცხეთისად. მაშინ ვარაზ-ბაქარ ეზრახა შევრდომით და ითხოვა მშჳდობა. ხოლო ერის-თავმან
Line of ed.: 14     სპარსთამან რქუა მას: "პირველად მომეც რანი და მოვაკანი, რამეთუ საზღვართა
Line of ed.: 15     სპარსეთისაგანთა არს, და მათი არს, რომელნი სრულიად შვილნი არიან სპარსთა
Line of ed.: 16     მეფეთანი და სხენან საყდართა მამათა მათთასა; და თქუენდა კმა არს ქართლი, რომელნი
Line of ed.: 17     ნაშობნი ხართ მჴევლისანი. გაქუნდეს უკუე ქართლი და ხარკსა მისცემდეთ
Line of ed.: 18     მეფეთა ხუასროვანთა".

Line of ed.: 19        მაშინ ვარაზ-ბაქარ ვერ-ღა-რა პასუხი მიუგო შიშისაგან დიდისა მისცა რანი და
Line of ed.: 20     მოვაკანი, / და განუკუეთა ხარკი, ხოლო ერის-თავმან სპარსთამან მოსცა ციხე ტფილისისა
Line of ed.: 21     და წარვიდა. და მიერითგან იქმნნეს სომეხნი და ქართველნი სპარსთა მოხარკენი.

Line of ed.: 22        და ამისა შემდგომად განდგეს კლარჯნი ვარაზ-ბაქარისაგან და მიერთნეს ბერძენთა.
Page of ed.: 137   Line of ed.: 1     და დაიპყრეს ბერძენთა თუხარისი და ყოველი კლარჯეთი ზღჳთგან არსიანთამდე.
Line of ed.: 2     და დარჩა ვარაზ-ბაქარს ქართლი თჳნიერ კლარჯეთისა, და ჰერეთი და ეგრისი. მან-ვე
Line of ed.: 3     ერის-თავმან სპარსთამან წარიყვანნა ტყუედ შვილნი ფეროზისნი, ასულის-წულნი მირიანისნი,
Line of ed.: 3     მორწმუნისა მეფისანი, და ქუეყანა მათი საზღვარი ქართლისა მოსცა ვარაზ-ბაქარს-ვე.
Line of ed.: 5     და მო/კუდა / ვარაზ-ბაქარ, და დარჩეს ძენი მისნი სამნი წურილნი, რომელნი
Line of ed.: 6     ვერ იპყრობდეს მეფობასა.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.