TITUS
Besiki, Txzulebani
Part No. 29
Previous part

Part: 3  
III

ნარევი




Page: (134) 



Page: (135) 


Text: An-ze_sit_moxval  

"ან"-ზე სით მოხვალ *


Strophe: 1  
Verse: 1     ათინად სიბრძნის-შემკრები1
Verse: 2     აზიად ვმგზავრობ არესა;
Verse: 3     ამირბარს2 ვეყმე ავთანდილ,
Verse: 4     ამოდ რა ლმობიარესა!
Verse: 5     ალვისა მშვილდი შემშვენდა
Verse: 6     ისრად არყისა მხმარესა3 ;


Page: (136) 

Verse: 7     არწივს4 აფსკასა შევაგენ,
Verse: 8     ჰაერს5 მოფრინვა-მკმარესა6.

Strophe: 2  
Verse: 1     ბაბილოვანით მრებელმან
Verse: 2     ბასრა ვიხილე, მსუროდა;
Verse: 3     ბარამის ქება მომესმა,
Verse: 4     ბეჟან ვემონე ყმუროდა.
Verse: 5     ბიისა მშვილდო ფიცხელო
Verse: 6     ბარდის-ისრისა1 მძმურო და,
Verse: 7     ბრანგვსა შეგტყორცე2, ბაყვს ეცი3,
Verse: 8     ვის ჩვევით სისხლი გწყუროდა!4

Strophe: 3  
Verse: 1     გულანშაროს მხილველს მგზავრსა
Verse: 2     გურიად მოსლვა მენება;
Verse: 3     გივსა ვეახლე1 გოდერძი,
Verse: 4     მაშვრალს მსუროდა სვენება;
Verse: 5     გრაკლი2 მშვილდად მაქვს და ისრად
Verse: 6     გია3, გმირთ მოგეხსენება4,
Verse: 7     გავაზსა გული განუპე,
Verse: 8     ვაკმავე სისხლად ცენება5.


Page: (137) 

Strophe: 4  
Verse: 1     დიგორის გარდამრებელმან1
Verse: 2     დვინსა მივმართე ვანებად;
Verse: 3     დიმიტრის თავი ვამონე,
Verse: 4     დარისპან2 ვახლდი ყმა ნებად.
Verse: 5     დარიჩინისა მშვილდზედან
Verse: 6     დაფნის ისარი კმა ნებად3.
Verse: 7     დევი შემაკვდა, დაყვშიგან
Verse: 8     დავასე დასანანებად.

Strophe: 5  
Verse: 1     ევროპა მევლო სრულებით,
Verse: 2     ზღვით ერანს გაველ ცურვითა;
Verse: 3     ელისბარ1 ვნახე, მეკეთა,
Verse: 4     ევსუქი ვახლდი სურვითა.
Verse: 5     ეღატის2 მშვილდი უკვირდათ,
Verse: 6     ეკლის ისრისა ჭურვითა;
Verse: 7     ელქაჯს ვჰკრი, ენას დავასვი,
Verse: 8     გახდის სიცოცხლე-მდურვითა.

Strophe: 6  
Verse: 1     ვლახეთი მოვვლე1 ყარიბმან,
Verse: 2     ვარ-ციხეს მოველ გვიანად;
Verse: 3     ვარამს ვესურვე, მიწოდდა
Verse: 4     ველისარიონს ჭკვიანად.
Verse: 5     ვარჯოვნის-მშვილდსა მიქებდნენ2,
Verse: 6     ვაზის-ისარსა ფრთიანად;


Page: (138) 

Verse: 7     ვარას განვჰსწონდი3 ვეგზედან,
Verse: 8     მწვადი ცეცხლს მაქვნდის მცვრიანად4.

Strophe: 7  
Verse: 1     ზარღანს ვიყავ, ჭირ-ხილულმან
Verse: 2     დავაგდე და ზახას მოვე;
Verse: 3     ზალდასტანის მოყმეობა
Verse: 4     მე ზურაბმან ბედად1 ვჰპოვე2
Verse: 5     ზეთის-ხისა მშვილდსა ისრად
Verse: 6     ხე ზმილაკი შეუგროვე;
Verse: 7     ზირაქას ვჰკარ3 ზურგსა ზედან,
Verse: 8     ხელთ სიმარჯვე დავახსოვე.

Strophe: 8  
Verse: 1     თაბორის მთით ჩამოსრულმან
Verse: 2     თრიალეთი მოვიხილე;
Verse: 3     თარგამოსის1 მონამ თომამ
Verse: 4     კაცი ვინმცა2 შევიცილე!
Verse: 5     თელის მშვილდსა ისრის დარგად
Verse: 6     თამრი სწორი3 შეუკილე4 ;
Verse: 7     თახვსა თეძო შევალეწე,
Verse: 8     გული ცეცხლი5 განუგრილე.

Strophe: 9  
Verse: 1     იამანეთით მოსრული
Verse: 2     იმერეთს ვახლავ მეფესა;


Page: (139) 

Verse: 3     იაკობისად1 დამიწოდს
Verse: 4     იოსებს სიბრძნის-მკრეფესა2
Verse: 5     იასამანის მშვილდისთვის3
Verse: 6     ელის ისარს ვჰსთლი სეფესა4 ;
Verse: 7     იადონს იდაყვ-მოლეწილს5
Verse: 8     ჰპოებენ სისხლ-ნაჩქეფესა6.

Strophe: 10  
Verse: 1     კარნუთ კოლასა მრებელი,
Verse: 2     ვმოგზაურობდი1 მთნებელი;
Verse: 3     კვირიკეს ვახლდი კიკოლა,
Verse: 4     წარსვლისა2 დამვედრებელი.
Verse: 5     კიპარის-მშვილდის3 მკიდავი,
Verse: 6     კირკიტას ისრით4 მსრებელი,
Verse: 7     კოდალას კუჭსა3 დამსობი,
Verse: 8     სახელის ვიყავ მკრებელი.

Strophe: 11  
Verse: 1     ლვის1 ვიყავ, ლაზეთს მოველ,
Verse: 2     ზღვა, ტყე, ველნი მომეწონნეს2;
Verse: 3     ლეონ მიქეს, მასცა ვახლდი3,
Verse: 4     ლომინ მიხმეს, შემაგონეს.
Verse: 5     ლიმონის-მშვილდს4 ლაფანის5 ხე
Verse: 6     ქარქაშს ისრად შემიკონეს;
Verse: 7     ლომთა6 ვჰფრეწდი, ლავიწს ვლეწდი,
Verse: 8     ცილი ვერ სით მომიგონეს.


Page: (140) 

Strophe: 12  
Verse: 1     მარაღით მარანდისაკენ1
Verse: 2     ჩავიქროლე ცხენ-მალობით;
Verse: 3     მანუჩარმა მიყმო მოსე,
Verse: 4     დამაკვირვა მასპინძლობით.
Verse: 5     მდგნარის მშვილდსა შევიბმიდი2;
Verse: 6     მურყანს რა ჰსჯობს მასროლობით?3
Verse: 7     მარჯანს მუხლსა განუხვრეტდი,
Verse: 8     არად ვიყვი განმჰსტროლობით

Strophe: 13  
Verse: 1     ნიშაბურით მალ-მოსწრაფე1,
Verse: 2     ნუნისს მოველ ცხენ-მაშვრალი;
Verse: 3     ნებროთს ვახლდი; "ნარიმანო"
Verse: 4     ხშირად2 მხადდის3 არა9 წყრალი.
Verse: 5     ნარინჯისა მშვილდი მებნეს4,
Verse: 6     ნარდიონის ისრით მთვრალი;
Verse: 7     ნიბლიასცა5 ნიკარტს სისვრით6
Verse: 8     განუწონი7 სწორა კრკალი8.

Strophe: 14  
Verse: 1     ონით წარსულს წარმყვა მანგი1,
Verse: 2     ორბეთს მიმყვა2 დია დანგი;
Verse: 3     ოთარს ვეყმე გზით პირ-ზანგი,
Verse: 4     მე ორესტი, ლომის ჭანგი.


Page: (141) 

Verse: 5     ოლეს მშვილდი მოკლე თანგი,
Verse: 6     ოსტერა მჰყვა3 ისრად ფრანგი;
Verse: 7     ოყარს ორ-მხრივ გარდავლანგი,
Verse: 8     ისრის პირსა ვჰხოცი4 ჟანგი.

Strophe: 15  
Verse: 1     პეტრე-ბრუხით1 პანკისს2 მოველ,
Verse: 2     ყინვის მჩივი ვარდ-ნაზრობით;
Verse: 3     პრიამს3 პართენ ვმსახურებდი,
Verse: 4     თქვენც გასმიათ4 მეფე თხრობით.
Verse: 5     პილპილს მშვილდი გამოვჰსთალე,
Verse: 6     ისრად პანტას რა სჯობს5 რობით!
Verse: 7     პილოს პირით განაკვეთსა6
Verse: 8     მივართმიდი სისხლთა ღვრობით.

Strophe: 16  
Verse: 1     ჟინვანს1 ყოფით მი-რა-მჭირდა,
Verse: 2     ჟამურს შევვლე2 ოსთა ნახვად;
Verse: 3     ჟურულს ვეთნე; ჟილბლაზ მარქვა3,
Verse: 4     უცხოს სჯულთა გარდამსახვად.
Verse: 5     ჟვერსა ვჰსთლიდი მშვილდად, ჟოლა
Verse: 6     ისრად მეპყრა წანამახვად;
Verse: 7     ჟორჟორაკთა ჟრიალს ვსწყვეტდი5,
Verse: 8     ვიყავ მთათა გარდამლახვად.


Page: (142) 

Strophe: 17  
Verse: 1     რუს-თავს გიქებ1 მოსრული და2
Verse: 2     რეხას მდგომი3 სანადიროს;
Verse: 3     როსტევანას მოყმე როსან4
Verse: 4     ველსა გაველ5 განაპიროს.
Verse: 5     რაფინდის-მშვილდს თავი შესწონს,
Verse: 6     როდის ისრით განაღიროს;
Verse: 7     რქა-მარტოსა რიკად შეხვდა6,
Verse: 8     ძვალნი მუსრვად გარდებიროს.

Strophe: 18  
Verse: 1     სინდელთი ვნახენ არენი1,
Verse: 2     სისტანს ვეახლე ქებულსა;
Verse: 3     საამის ყმობა დამშვენდა
Verse: 4     მე, სეფედავლედ ხლებულსა.
Verse: 5     სარვისა მშვილდი შეშვენდა2
Verse: 6     სუმბულთ ისართა კრებულსა;
Verse: 7     სირინოზს სასტვენს უმზადე,
Verse: 8     ვაი3, მით დაშავებულსა!

Strophe: 19  
Verse: 1     ტრაპიზონს გიქებ რებული1,
Verse: 2     ტანძიას სტუმრად გებული2;
Verse: 3     ტროილის მოყმედ ხლებული
Verse: 4     ტერენტი, გმირად ქებული3
Verse: 5     ტრევინთოს მშვილდის თნებული,


Page: (143) 

Verse: 6     ტვიის4 ისრითა სრებული,
Verse: 7     ტეტერის ტუჩს კრვით5 მხრებული,
Verse: 8     ვარ თავის-იმედებული!

Strophe: 20  
Verse: 1     ურბნისს ურვა შემომადგა,
Verse: 2     ურუმიად ვიმოგზავე;
Verse: 3     უშანგ მიხმეს, შევეახლელ,
Verse: 4     უთრუთ მიხმო, შევესწავე.
Verse: 5     უდის მშვილდსა შევიბმიდი2
Verse: 6     ულპოლველის ისრითავე;
Verse: 7     უზაბარს ვჰკარ, უკანანი
Verse: 8     განმკვეთელმან გარდუტყავე.

Strophe: 21  
Verse: 1     ფარფურეთით ფიცხლად მრებმან1
Verse: 2     მი-ცა-ვმართე ფარიზიად;
Verse: 3     ფარად მიყმო კაცად კარგმან,
Verse: 4     ფარნავაზად მთქვიან დიად.
Verse: 5     ფათალოსსა2 ვერჩდი მშვილდსა,
Verse: 6     ფისტა3 ისრად მქონდა ღლიად.
Verse: 7     ფასკუნჯს ფრთეთა წავაკვეცდი,
Verse: 8     დავინებდი გულ-მაგრიად

Strophe: 22  
Verse: 1     ქირმანს მხარნი ჩაუარენ1,
Verse: 2     ქოისტნისა ვძიენ გზანი;


Page: (144) 

Verse: 3     ქაიყუბადს შევემონე,
Verse: 4     ქექაოზად შევეცანი.
Verse: 5     ქლიავისა მშვილდი მეთნეს2,
Verse: 6     ისრად ქაცვი შევათხზანი3;
Verse: 7     ქურციკს ვჰკვლიდი4, ქედს უგლიდი,
Verse: 8     "შაბაშ" იყვის ჩემთვის მზანი.

Strophe: 23  
Verse: 1     ღარს ღარიბობა მიმჭირდა,
Verse: 2     ღუდას გარდაველ საგებად;
Verse: 3     ღეკტორის ყმობა დამშვენდა1
Verse: 4     ღამბარს ყმად დასაქადებად.
Verse: 5     ღერწითლის მშვილდსა ისარი
Verse: 6     ღოღნოშო უქმენ მზადებად;
Verse: 7     ღორთა ღლიანი შევფრინჩნი2,
Verse: 8     მწვადი ცეცხლს მაქვნდის3 ნადებად.

Strophe: 24  
Verse: 1     ყობანს აფხაზთ1 განაზარდი
Verse: 2     ყიზლარს მიველ ბიჭი მარდი;
Verse: 3     ყარანს2 ვახლდი, შეუყვარდი,
Verse: 4     "ყარამანად", მთქვის თუ: "ჰკმარდი"3.
Verse: 5     ყამბროს4 მშვილდად მოვიგარდი5,
Verse: 6     ყავის ისრით შევაფარდი;
Verse: 7     ყარყანტს6 ყრონტად დავაკარდი7,
Verse: 8     მაგრამ გითხრა8 სხვაცა დარდი!


Page: (145) 

Strophe: 25  
Verse: 1        შირვანით მრები,
Verse: 2        მტერთა სამტრები1,
Verse: 3        ზღვით მონამხრები,
Verse: 4        შირაზს ჩამჭრები;
Verse: 5        შაისა2 მხლები,
Verse: 6        თავ ქვისა მხლები,
Verse: 7        შაბურ შემძლები,
Verse: 8        აწ გითხრა რები?
Verse: 9        შილმის მშვილდ-მთლები,
Verse: 10        ისრად შქერ მთნები,
Verse: 11        თუ ვნახენ3 მტრები,
Verse: 12        მით შევეყრები;
Verse: 13        შვლის შუბლად მსრები,
Verse: 14        განმასისრები,
Verse: 15        სახელის მკრები4,
Verse: 16        ალმას ისრები.

Strophe: 26  
Verse: 1     ჩარგაზეთით ჩინეთს შეველ1,
Verse: 2     მხილველთ მაქეს მიმდო2 ისრის;
Verse: 3     ჩაჩნაგირსა თავი ვაყმე,
Verse: 4     ჩითაღ3 გეტყვი ქებას მისრის.
Verse: 5     ჩქონის მშვილდი ჩინრის ისრით
Verse: 6     რასცა ვჰტყორცე4, მოსრის, მისრის;
Verse: 7     ჩხართსა5 ვჰკლვიდი6 ჩახვსა ვჰკვრიდი7,
Verse: 8     ჰამრი ვერ ჰყვეს8 მათის კისრის.


Page: (146) 

Strophe: 27  
Verse: 1     ციმბირს1 ყინვა, ძაღლებრ ღრინვა,
Verse: 2     ვერ ვიგულე2, - ცუცხვათს მოვე;
Verse: 3     ცერცვაძემან ციცი მნახა,
Verse: 4     ამოს ცეცხლით გამათბოვე4.
Verse: 5     ცაცხვი მშვილდად გარე-მებნეს5,
Verse: 6     ცირცელს ისრად შევეცნოვე6;
Verse: 7     ციყვთა ვჰსვრიდი, ცხვირთ უძრვიდი7,
Verse: 8     ტყავნი სყიდვად შეუგროვე8.

Strophe: 28  
Verse: 1     ძიროვანით ძეგლევს მარე
Verse: 2     მოვისწრაფდი დღივ1 და მთვარე;
Verse: 3     ძამუასა შევეწყნარე,
Verse: 4     ძაღლუად მთქვა2 სიტყვა-მწარე.
Verse: 5     ძელ-ქვა მშვილდად შევიხარე3,
Verse: 6     ძეწნი ისრად ვინაქმარე;
Verse: 7     ძერძერუკთა ძარღვნი ვჰბძარე4,
Verse: 8     თავი ამით5 შევაყვარე.

Strophe: 29  
Verse: 1     წინარეხს მყოფსა წირქვალი
Verse: 2     მიქეს; მიცაველ სწრაფითა;
Verse: 3     წერეთელს გული ვამონე,


Page: (147) 

Verse: 4     წეტად მთქვის ხმისა1 ხაფითა.
Verse: 5     წნორის მშვილდზედან წარო ვჰგე2
Verse: 6     ისრად; რასცა ვჰკარ3, დაფითა;
Verse: 7     წეროსა წვივთა მლეწელად
Verse: 8     დამთქმიდენ ხმა-დაფდაფითა.

Strophe: 30  
Verse: 1     ჭარი სრულად ვიალაფე1,
Verse: 2     ავგვალე და დავჰსდეგ ჭართალს;
Verse: 3     ჭავჭავაძეს მივემოყვრე,
Verse: 4     მე, ჭაბუკ-მზე, გეტყვით3 მართალს.
Verse: 5     ჭანდრის მშვილდი ჯავარ-ჯილდი
Verse: 6     ჭკუტის ისარს ჰშვენდა4 ნათალს;
Verse: 7     ჭაროს ჭლიკსა5 შევაგლეჯდი,
Verse: 8     თუ ვინ მომცემთ ამით ფართალს.

Strophe: 31  
Verse: 1     ხორასნით1 მალს ცხენს მჯდომელი
Verse: 2     აწ ხრესილს მოველ მდგომელი,
Verse: 3     ხვარაზმშას ყმობის მდომელი,
Verse: 4     ხოსროვ-შირ მე ვარ რომელი;
Verse: 5     ხეთ-უფლის2 მშვილდის მთრომელი3,
Verse: 6     ხარ-თუთის ისრის4 მზომელი;
Verse: 7     ხაზიდს ვჰკარ5 ხელ-უკრთომელი,
Verse: 8     ხერხემალს შეუცდომელი6.


Page: (148) 

Strophe: 32  
Verse: 1     ჴადით1 მთიულ-მოხევეთა
Verse: 2     გამოვრიდე, ჴოფს მოვმართე,
Verse: 3     ჴონთქრის3 ყმობა აღვირჩიე,
Verse: 4     ჴვასრო4 სეხნად ვიწაღმართე5.
Verse: 5     ჴადარბანის6 მშვილდსა ისრად
Verse: 6     ჴუმლა კილოდ მიუსართე;
Verse: 7     ჴოხობს7 ხშირად8 ჴაკადა ვჰკრი9, -
Verse: 8     მნატრეს, ვისცა გავეწვართე.

Strophe: 33  
Verse: 1        ჯანაბათს ინდნი
Verse: 2        ვნახენ პირ-ბინდნი,
Verse: 3     ფრანგეთს გავარენ ჯენევის2 თემად;
Verse: 4        ჯაანგირ3 ვნახე,
Verse: 5        ყმა კეკლუც-სახე,
Verse: 6     ჯამასპი მარქვა და მთქვის ძმად ჩემად.
Verse: 7        ჯონჯლის5 მშვილდითა,
Verse: 8        ყოვლგან ჯილდითა
Verse: 9     და ჯღარდლის ისრით დავვლიდი ლემად6;
Verse: 10        ჯერანს მორბედსა
Verse: 11        უშლიდი ბედსა,
Verse: 12     ჯიღათ ვამსხვრევდი7, მაქიან ქვე მად.


Page: (149) 

Strophe: 34  
Verse: 1     ჰასურვთით ჰაერმონად
Verse: 2     მიველ, - მაკლდა, - იგიც ვნახე;
Verse: 3     ჰასრათს ვეყმე, კაცსა ტკბილსა,
Verse: 4     ჰარონობით გავეზრახე;
Verse: 5     დავრიშულად მოვიჩმახე,
Verse: 6     მშვილდსა ხელი აღარ ვახე;
Verse: 7     ზღვა-ხმელ-მთანი სრულ1 დავლახე,
Verse: 8     მიკვირს, შემრჩა კიდევ სახე!

Strophe: 35  

Verse: 1        ჵოი1 სოფელო [!]
Verse: 2        პირ-დამყოფელო!
Verse: 3     ჵოი2, დრკუო, ცრუო! ჵო3, მოკლე-კუდო!4
Verse: 4        ჵო5, ვაჲ, ჰაი!
Verse: 5        ნეტარ, ხარ რაი!6
Verse: 6     ჵი გვარი-მწარი, ჵო მრუდო, ცუდო!7
Verse: 7        ჵო8, ოდეს გდევდეთ,
Verse: 8        გულს ქვე-გიფენდეთ!
Verse: 9     ჵო3, შეხლტი, გვევლტი! ჵო10, გვაგდებ, მრუდო!11
Verse: 10        ჵო12, შენსა პირსა
Verse: 11        ვინ ეტრფის, ტირსა!
Verse: 12     ჰაი, ჰაი, გიცან, ჵო, ეშმა ზღუდო!13


Page: (150) 


Next part


This text is part of the TITUS edition of Besiki, Txzulebani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.