TITUS
Kalidasa, Rtusamhara
Part No. 2
Paragraph: 2
atʰa
varṣā
//
Strophe: 1
Verse: a
saśīkarāmbʰodʰaramattakuñjaras
Verse: b
taḍitpatāko
'śaniśabdamardalaḥ
/
Verse: c
samāgato
rājavaduddʰatadyutir
Verse: d
gʰanāgamaḥ
kāmijanapriyaḥ
priye
// 1 //
Strophe: 2
Verse: a
nitāntanīlotpalapatrakāntibʰiḥ
Verse: b
kvacit
prabʰinnāñjanarāgasam̐nibʰaiḥ
{rāśisam̐nibʰaiḥ}
/
Verse: c
kvacit
sagarbʰapramadāstanaprabʰaiḥ
Verse: d
samācitaṃ
vyoma
gʰanaiḥ
samantataḥ
// 2 //
Strophe: 3
Verse: a
tr̥ṣākulaiścātakapakṣiṇāṃ
kulaiḥ
Verse: b
prayācitāstoyabʰarāvalambinaḥ
/
Verse: c
prayānti
mandaṃ
bahuvārivarṣiṇo
{navavārivarṣiṇo}
Verse: d
balāhakāḥ
śrotramanoharasvanāḥ
// 3 //
Strophe: 4
Verse: a
balāhakāścāśaniśabdabʰīṣaṇāḥ
{mardalāḥ}
Verse: b
surendracāpaṃ
dadʰatastaḍidguṇam
/
Verse: c
sutīkṣṇadʰārāpatanograsāyakais
Verse: d
tudanti
ceto
nitarāṃ
{prasabʰaṃ}
pravāsinām
// 4 //
Strophe: 5
Verse: a
prabʰinnavaidūryanibʰaistr̥ṇānkuraiḥ
Verse: b
samācitā
prottʰitakandalīdalaiḥ
/
Verse: c
vibʰāti
kaṇṭʰe
vararatnabʰūṣitā
{śukletararatnabʰūṣitā}
Verse: d
varāṅganeva
kṣitirindragopakaiḥ
// 5 //
Strophe: 6
Verse: a
sadā
manojñaṃ
suratotsavotsukaṃ
{svanadutsavotsukaṃ}
Verse: b
vikīrṇavistīrṇakalāpaśobʰitam
/
Verse: c
savibʰramāliṅganacumbanākulam
{sasambʰramāliṅganacumbanākulam}
Verse: d
pravr̥ddʰanr̥tyaṃ
{pravr̥ttanr̥tyaṃ}
kulamadya
barhiṇām
// 6 //
Strophe: 7
Verse: a
nipātayantyaḥ
paritastaṭadrumān
Verse: b
pravr̥ddʰavegaiḥ
salilairanirmalaiḥ/
Verse: c
striyaḥ
praduṣṭā
iva
jātavibʰramāḥ
Verse: d
prayānti
nadyastvaritaṃ
payonidʰim
// 7 //
Strophe: 8
Verse: a
tr̥ṇodgamairuddʰatakomalāṅkuraiś
{tr̥ṇotkarairudgatakomalāṅkuraiś}
Verse: b
citāni
nīlairhariṇīmukʰakṣataiḥ
/
Verse: c
vanāni
ramyāṇi
{vaindʰyāni}
haram̐ti
mānasaṃ
Verse: d
vibʰūṣitānyudgatapallavairdrumaiḥ
// 8 //
Strophe: 9
Verse: a
vilolanetrotpalaśobʰitānanair
Verse: b
mr̥gaiḥ
samantādupajātasādʰvasaiḥ
/
Verse: c
samācitā
saikatinī
vanastʰalī
Verse: d
samutsukatvaṃ
prakaroti
cetasaḥ
// 9 //
Strophe: 10
Verse: a
sutīkṣṇamuccairasatāṃ
{abʰīkṣṇamuccairdʰvanatāṃ}
payomucāṃ
Verse: b
gʰanāndʰakārīkr̥taśarvarīṣvapi
/
Verse: c
taḍitprabʰādarśitamārgabʰūmayaḥ
Verse: d
prayānti
rāgādabʰisārikāḥ
striyaḥ
// 10 //
Strophe: 11
Verse: a
payodʰarairbʰīmagabʰīraniḥsvanair
{nais}
Verse: b
dʰvanadbʰirudvejitacetaso
{taḍidbʰirudvejitacetaso}
bʰr̥śam
/
Verse: c
kr̥tāparādʰānapi
yoṣitaḥ
priyān
Verse: d
pariṣvajante
śayane
nirantaram
// 11 //
Strophe: 12
Verse: a
vilocanendīvaravāribindubʰir
Verse: b
niṣiktabimbādʰaracārupallavāḥ
/
Verse: c
nirastamālyābʰaraṇānulepanāḥ
Verse: d
stʰitā
nirāśāḥ
pramadāḥ
pravāsinām
// 12 //
Strophe: 13
Verse: a
vipāṇḍavaṃ
{vipāṇḍuraṃ}
kīṭarajastr̥ṇānvitaṃ
Verse: b
bʰujaṅgavadvakragatiprasarpitam
/
Verse: c
sasādʰvasairbʰekakulairvilokitaṃ
{nirīkṣitaṃ
}
Verse: d
prayāti
nimnābʰimukʰaṃ
navodakam
// 13 //
Strophe: 14
Verse: a
prapʰullapattrāṃ
{vipannapuṣpāṃ
}
nalinīṃ
samutsukāṃ
Verse: b
vihāya
bʰr̥ṅgāḥ
śrutihāriniḥsvanāḥ
/
Verse: c
patanti
mūḍʰāḥ
śikʰināṃ
pranr̥tyatāṃ
Verse: d
kalāpacakreṣu
navotpalāśayā
// 14 //
Strophe: 15
Verse: a
vanadvipānāṃ
navatoyadasvanair
Verse: b
madānvitānāṃ
dʰvanatāṃ
muhurmuhuḥ
/
Verse: c
kapoladeśā
vimalotpalaprabʰāḥ
Verse: d
sabʰr̥ṅgayūtʰairmadavāribʰiścitaḥ
// 15 //
Strophe: 16
Verse: a
ātoyanamrāmbudacumbitopalāḥ
{satoyanamrāmbudacumbitopalāḥ}
Verse: b
samācitāḥ
prasravaṇaiḥ
samantataḥ
/
Verse: c
pravr̥ttanr̥tyaiḥ
śikʰibʰiḥ
samākulāḥ
Verse: d
samutsukatvaṃ
janayanti
bʰūdʰarāḥ
// 16 //
Strophe: 17
Verse: a
kadambasarjārjunaketakīvanam
Verse: b
vikampayam̐statkusumādʰivāsitaḥ
/
Verse: c
saśīkarāmbʰodʰarasaṅgaśītalaḥ
Verse: d
samīraṇaḥ
kaṃ
na
karoti
sotsukam
// 17 //
Strophe: 18
Verse: a
śiroruhaiḥ
śroṇitaṭāvalambibʰiḥ
Verse: b
kr̥tāvatam̐saiḥ
kusumaiḥ
sugandʰibʰiḥ
/
Verse: c
stanaiḥ
sahārairvadanaiḥ
sasīdʰubʰiḥ
Verse: d
striyo
ratiṃ
sam̐janayanti
kāminām
// 18 //
Strophe: 19
Verse: a
vahanti
varṣanti
nadanti
bʰānti
Verse: b
dʰyāyanti
nr̥tyanti
samāśrayanti
/
Verse: c
nadyo
gʰanā
mattagajā
vanāntāḥ
Verse: d
priyāvihīnāḥ
śikʰinaḥ
plavaṅgamāḥ
// 19 //
{prakṣiptaḥ}
Strophe: 20
Verse: a
taḍillatāḥ
śakradʰanurvibʰūṣitāḥ
Verse: b
payodʰarāstoyabʰarāvalambinaḥ
/
Verse: c
striyaḥ
svakāñcīmaṇikunḍalojjvalā
{striyaścakāñcīmaṇikunḍalojjvalā}
Verse: d
haranti
ceto
yugapat
pravāsinām
// 20 //
Strophe: 21
Verse: a
mālāḥ
kadambanavakesaraketakībʰir
Verse: b
āyojitaḥ
śirasi
bibʰrati
yoṣito
'dya
/
Verse: c
karṇāntareṣu
kakubʰadrumamañjarībʰiḥ
Verse: d
śrotrānukūlaracitānavatam̐sakām̐śca
{iccʰānukūlaracitānavatam̐sakām̐śca}
// 21 //
Strophe: 22
Verse: a
kālāgarupracuracandanacarcitāṅgyaḥ
Verse: b
puṣpāvatam̐sasurabʰīkr̥takeśapāśāḥ
/
Verse: c
śrutvā
dʰvaniṃ
jalamucāṃ
tvaritaṃ
pradoṣe
Verse: d
śayyāgr̥haṃ
gurugr̥hāt
praviśanti
nāryaḥ
// 22 //
Strophe: 23
Verse: a
kuvalayadalanīlairunnataistoyanamrair
Verse: b
mr̥dupavanavidʰūtairmandamandaṃ
caladbʰiḥ
/
Verse: c
apahr̥tamiva
cetastoyadaiḥ
sendracāpaiḥ
Verse: d
patʰikajanavadʰūnāṃ
tadviyogakṣatānām
{tadviyogākulānām}
// 23 //
Strophe: 24
Verse: a
mudita
iva
kadambairjātapuṣpaiḥ
samantāt
Verse: b
pavanacalitaśākʰaiḥ
śākʰibʰirnr̥tyatīva
/
Verse: c
hasitamiva
vidʰatte
sūcibʰiḥ
ketakīnāṃ
Verse: d
navasalilaniṣekaḥ
śāntatāpo
{cʰinnatāpo}
vanāntaḥ
// 24 //
Strophe: 25
Verse: a
śirasi
bakulamālāṃ
mālatībʰiḥ
sametāṃ
Verse: b
kusumitanavapuṣpairyūtʰikākuṅmalaiśca
/
Verse: c
vikacanavakadambaiḥ
karṇapūraṃ
vadʰūnāṃ
Verse: d
racayati
jaladaugʰaḥ
kāntavat
kāla
eṣaḥ
// 25 //
Strophe: 26
Verse: a
dadʰati
kucayugāgrairunnatairhārayaṣṭiṃ
{pr̥tʰukucāgrairunnatairhārayaṣṭiṃ}
Verse: b
pratanusitadukūlānyāyataiḥ
śroṇibimbaiḥ
/
Verse: c
navajalakaṇasekādunnatāṃ
{navajalakaṇasekādudgatāṃ}
romarājiṃ
Verse: d
trivalivalitaśobʰāṃ
{lalitavalivibʰaṅgair}
madʰyadeśaiśca
nāryaḥ
// 26 //
Strophe: 27
Verse: a
navajalakaṇasaṅgāccʰītatāmādadʰānaḥ
Verse: b
kusumabʰaranatānāṃ
lāsakaḥ
pādapānām
/
Verse: c
janitasurabʰigandʰaḥ
{janitaruciragandʰaḥ}
ketakīnāṃ
rajobʰir
Verse: d
apaharati
nabʰasvān
proṣitānāṃ
manām̐si
// 27 //
Strophe: 28
Verse: a
jalabʰaranamitānāmaśrayo
'smākamuccair
Verse: b
ayamiti
jalasekaistoyadāstoyanamrāḥ
/
Verse: c
atiśayaparuṣābʰirgrīṣmavahneḥ
śikʰābʰiḥ
Verse: d
samupajanitatāpaṃ
hlādayantīva
vindʰyam
// 28 //
Strophe: 29
Verse: a
bahuguṇaramaṇīyo
yoṣitāṃ
cittahārī
{bahuguṇaramaṇīyaḥ
kāminīcittahārī}
Verse: b
taruviṭapalatānāṃ
bāndʰavo
nirvikāraḥ
/
Verse: c
jaladasamaya
eṣa
prāṇināṃ
prāṇabʰūto
Verse: d
diśatu
tava
hitāni
prāyaśo
vāñcʰitāni
// 29 //
iti
varṣā
//
This text is part of the
TITUS
edition of
Kalidasa, Rtusamhara
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.