TITUS
Pancatantra
Part No. 27
Chapter: 6
Kathā
6
Sentence: 1
kasmiṃścid
adʰiṣṭʰāne
tīkṣṇaviṣāṇo
nāma
mahāvr̥ṣabʰo
vasati
\
kasmiṃś-cid+
adʰiṣṭʰāne
tīkṣṇaviṣāṇo+
nāma
mahā-vr̥ṣabʰo+
vasati
\
Sentence: 2
sa
ca
madātirekāt
parityaktanijayūṭʰaḥ
śr̥ṅgābʰyāṃ
nadītaṭāni
vidārayan
sveccʰayā
marakatasadr̥śāni
śaṣpāṇi
bʰakṣayann
araṇyacaro
babʰūva
\
sa
ca
mada-atirekāt
parityakta-nija-yūṭʰaḥ
śr̥ṅgābʰyāṃ+
nadī-taṭāni
vidārayan
sva-iccʰayā
marakata-sadr̥śāni
śaṣpāṇi
bʰakṣayann+
araṇya-caro+
babʰūva
\
Sentence: 3
atʰa
tatraiva
vane
pralobʰako
nāma
śr̥gālaḥ
prativasati
sma
\
atʰa
tatra
_eva
vane
pralobʰako+
nāma
śr̥gālaḥ
prativasati
sma
\
Sentence: 4
sa
kadācit
svabʰāryayā
saha
nadītīre
sukʰopaviṣṭas
tiṣṭʰati
\
sa
kadā-cit
sva-bʰāryayā
saha
nadī-tīre
sukʰa-upaviṣṭas+
tiṣṭʰati
\
Sentence: 5
atrāntare
sa
tīkṣṇaviṣāṇo
jalārtʰaṃ
tad
eva
pulinam
avatīrṇaḥ
\
atra-antare
sa
tīkṣṇaviṣāṇo+
jala-artʰaṃ+
tad+
eva
pulinam
avatīrṇaḥ
\
Sentence: 6
tataś
ca
tasya
lambamānau
vr̥ṣaṇāv
ālokya
śr̥gālyā
śr̥gālo
'bʰihitaḥ
\
tataś+
ca
tasya
lambamānau
vr̥ṣaṇāv+
ālokya
śr̥gālyā
śr̥gālo+
+abʰihitaḥ
\
Sentence: 7
svāmin
paśyāsya
vr̥ṣabʰasya
māṃsapiṇḍau
lambamānau
yatʰā
stʰitau
\
svāmin
paśya
_asya
vr̥ṣabʰasya
māṃsa-piṇḍau
lambamānau
yatʰā
stʰitau
\
Sentence: 8
tataḥ
kṣaṇena
prahareṇa
vā
patiṣyataḥ
\
tataḥ
kṣaṇena
prahareṇa
vā
patiṣyataḥ
\
Sentence: 9
evaṃ
jñātvā
bʰavatā
pr̥ṣṭʰayāyinā
bʰāvyaṃ
\
evaṃ+
jñātvā
bʰavatā
pr̥ṣṭʰa-yāyinā
bʰāvyaṃ+
\
Sentence: 10
śr̥gāla
āha
\
śr̥gāla+
āha
\
Sentence: 11
priye
na
jñāyate
kadācid
etayoḥ
patanaṃ
bʰaviṣyati
vā
na
vā
\
priye
na
jñāyate
kadā-cid+
etayoḥ
patanaṃ+
bʰaviṣyati
vā
na
vā
\
Sentence: 12
tat
kiṃ
vr̥tʰā
śramāya
māṃ
niyojayasi
\
tat
kiṃ+
vr̥tʰā
śramāya
māṃ+
niyojayasi
\
Sentence: 13
atrastʰas
tāvaj
jalārtʰam
āgatān
mūṣakān
bʰakṣayiṣyāmi
samaṃ
tvayā
mārgo
'yaṃ
yatas
teṣāṃ
\
atra-stʰas+
tāvaj+
jala-artʰam
āgatān
mūṣakān
bʰakṣayiṣyāmi
samaṃ+
tvayā
mārgo+
+ayaṃ+
yatas+
teṣāṃ+
\
Sentence: 14
atʰa
yadā
tvāṃ
muktvāsya
tīkṣṇaviṣāṇasya
vr̥ṣabʰasya
pr̥ṣṭʰe
gamiṣyāmi
tadāgatyānyaḥ
kaścid
etat
stʰānaṃ
samāśrayiṣyati
\
atʰa
yadā
tvāṃ+
muktvā
_asya
tīkṣṇaviṣāṇasya
vr̥ṣabʰasya
pr̥ṣṭʰe
gamiṣyāmi
tadā
_āgatya
_anyaḥ
kaś-cid+
etat
stʰānaṃ+
samāśrayiṣyati
\
Sentence: 15
naitad
yujyate
kartuṃ
\
na
_etad+
yujyate
kartuṃ+
\
Sentence: 16
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 137
Verse: a
yo
dʰruvāṇi
parityajyādʰruvāṇi
niṣevate
\
yo+
dʰruvāṇi
parityajya
_a-dʰruvāṇi
niṣevate
\
Verse: b
dʰruvāṇi
tasya
naśyanti
adʰruvaṃ
naṣṭam
eva
ca
\\137\\
dʰruvāṇi
tasya
naśyanti
a-dʰruvaṃ+
naṣṭam
eva
ca
\\137\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 17
śr̥gāly
āha
\
śr̥gāly=
+
āha
\
Sentence: 18
bʰoḥ
kāpuruṣas
tvaṃ
yat
kiṃcit
prāptaṃ
tenāpi
saṃtoṣaṃ
karoṣi
\
bʰoḥ
kā-puruṣas+
tvaṃ+
yat
kiṃ-cit
prāptaṃ+
tena
_api
saṃtoṣaṃ+
karoṣi
\
Sentence: 19
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 138
Verse: a
supūrā
syāt
kunadikā
supūro
mūṣikāñjaliḥ
\
su-pūrā
syāt
ku-nadikā
su-pūro+
mūṣika-añjaliḥ
\
Verse: b
susaṃtuṣṭaḥ
kāpuruṣaḥ
svalpakenāpi
tuṣyati
\\138\\
su-saṃtuṣṭaḥ
kā-puruṣaḥ
sv-alpakena
_api
tuṣyati
\\138\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 20
tasmāt
puruṣeṇa
sadaivotsāhavatā
bʰāvyaṃ
\
tasmāt
puruṣeṇa
sadā
_eva
_utsāhavatā
bʰāvyaṃ+
\
Sentence: 21
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 139
Verse: a
yatrotsāhasamārambʰo
yatrālasyavinigrahaḥ
\
yatra
_utsāha-samārambʰo+
yatra
_ālasya-vinigrahaḥ
\
Verse: b
nayavikramasaṃyogas
tatra
śrīr
acalā
dʰruvaṃ
\\139\\
naya-vikrama-saṃyogas+
tatra
śrīr+
a-calā
dʰruvaṃ+
\\139\\
Strophe: 140
Verse: a
tad
daivam
iti
saṃcintya
tyajen
nodyogam
ātmanaḥ
\
tad+
daivam
iti
saṃcintya
tyajen+
na
_udyogam
ātmanaḥ
\
Verse: b
anuyogaṃ
vinā
tailaṃ
tilānāṃ
nopajāyate
\\140\\
anuyogaṃ+
vinā
tailaṃ+
tilānāṃ+
na
_upajāyate
\\140\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 22
anyac
ca
\
anyac+
ca
\
Strophe: 141
Verse: a
yaḥ
stokenāpi
saṃtoṣaṃ
kurute
mandadʰīr
janaḥ
\
yaḥ
stokena
_api
saṃtoṣaṃ+
kurute
manda-dʰīr+
janaḥ
\
Verse: b
tasya
bʰāgyavihīnasya
dattā
śrīr
api
mārjyate
\\141\\
tasya
bʰāgya-vihīnasya
dattā
śrīr+
api
mārjyate
\\141\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 23
yac
ca
tvaṃ
vadasi
\
yac+
ca
tvaṃ+
vadasi
\
Sentence: 24
etau
patiṣyato
na
veti
\
etau
patiṣyato+
na
vā
_iti
\
Sentence: 25
tad
apy
ayuktaṃ
\
tad+
apy+
a-yuktaṃ+
\
Sentence: 26
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 142
Verse: a
kr̥taniścayino
vandyās
tuṅgimā
nopabʰujyate
\
kr̥ta-niścayino+
vandyās+
tuṅgimā
na
_upabʰujyate
\
Verse: b
cātakaḥ
ko
varāko
'yaṃ
yasyendro
vārivāhakaḥ
\\142\\
cātakaḥ
ko
varāko+
+ayaṃ+
yasya
_indro+
vāri-vāhakaḥ
\\142\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 27
aparaṃ
mūṣakamāṃsasya
nirviṇṇāhaṃ
\
a-paraṃ+
mūṣaka-māṃsasya
nirviṇṇā
_ahaṃ+
\
Sentence: 28
etau
ca
māṃsapiṇḍau
patanaprāyau
dr̥śyete
\
etau
ca
māṃsa-piṇḍau
patana-prāyau
dr̥śyete
\
Sentence: 29
tat
sarvatʰā
nānyatʰā
kartavyam
iti
\
tat
sarvatʰā
na
_anyatʰā
kartavyam
iti
\
Sentence: 30
atʰāsau
tad
ākarṇya
mūṣakaprāptistʰānaṃ
parityajya
tīkṣṇaviṣāṇasya
pr̥ṣṭʰam
anvagaccʰat
\
atʰa
_asau
tad+
ākarṇya
mūṣaka-prāpti-stʰānaṃ+
parityajya
tīkṣṇaviṣāṇasya
pr̥ṣṭʰam
anvagaccʰat
\
Sentence: 31
atʰa
vā
sādʰv
idam
ucyate
\
atʰa
vā
sādʰv+
idam
ucyate
\
Strophe: 143
Verse: a
tāvat
syāt
sarvakr̥tyeṣu
puruṣo
'tra
svayaṃ
prabʰuḥ
\
tāvat
syāt
sarva-kr̥tyeṣu
puruṣo+
+atra
svayaṃ+
prabʰuḥ
\
Verse: b
strīvākyāṅkuśavikṣuṇṇo
yāvan
no
dʰriyate
balāt
\\143\\
strī-vākya-aṅkuśa-vikṣuṇṇo+
yāvan+
no+
dʰriyate
balāt
\\143\\
Strophe: 144
Verse: a
akr̥tyaṃ
manyate
kr̥tyam
agamyaṃ
manyate
sugaṃ
\
a-kr̥tyaṃ+
manyate
kr̥tyam
a-gamyaṃ+
manyate
su-gaṃ+
\
Verse: b
abʰakṣyaṃ
manyate
bʰakṣyaṃ
strīvākyaprerito
naraḥ
\\144\\
a-bʰakṣyaṃ+
manyate
bʰakṣyaṃ+
strī-vākya-prerito+
naraḥ
\\144\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 32
evaṃ
sa
tasya
pr̥ṣṭʰataḥ
sabʰāryaḥ
paribʰramaṃś
cirakālam
anayat
\
evaṃ+
sa
tasya
pr̥ṣṭʰataḥ
sa-bʰāryaḥ
paribʰramaṃś+
cira-kālam
anayat
\
Sentence: 33
na
ca
tayoḥ
patanam
abʰūt
\
na
ca
tayoḥ
patanam
abʰūt
\
Sentence: 34
tataś
ca
nirvedāt
pañcadaśe
varṣe
śr̥gālaḥ
svabʰāryām
āha
\
tataś+
ca
nirvedāt
pañcadaśe
varṣe
śr̥gālaḥ
sva-bʰāryām
āha
\
Strophe: 145
Verse: a
śitʰilau
ca
subaddʰau
ca
patataḥ
patato
na
vā
\
śitʰilau
ca
su-baddʰau
ca
patataḥ
patato+
na
vā
\
Verse: b
nirīkṣitau
mayā
bʰadre
daśa
varṣāṇi
pañca
ca
\\145\\
nirīkṣitau
mayā
bʰadre
daśa
varṣāṇi
pañca
ca
\\145\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 35
tayos
tatpaścād
api
pāto
na
bʰaviṣyati
\
tayos+
tat-paścād+
api
pāto+
na
bʰaviṣyati
\
Sentence: 36
tat
tad
eva
svastʰānaṃ
gaccʰāvaḥ
\
tat
tad+
eva
sva-stʰānaṃ+
gaccʰāvaḥ
\
Sentence: 37
ato
'haṃ
bravīmi
\
ato+
+ahaṃ+
bravīmi
\
Strophe: 146
Verse: a
śitʰilau
ca
subaddʰau
ca
patataḥ
patato
na
vā
\
śitʰilau
ca
su-baddʰau
ca
patataḥ
patato+
na
vā
\
Verse: b
nirīkṣitau
mayā
bʰadre
daśa
varṣāṇi
pañca
ca
\\146\\
nirīkṣitau
mayā
bʰadre
daśa
varṣāṇi
pañca
ca
\\146\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 38
puruṣa
āha
\
puruṣa+
āha
\
Sentence: 39
yady
evaṃ
tad
gaccʰa
bʰūyo
'pi
vardʰamānapuraṃ
\
yady+
evaṃ+
tad+
gaccʰa
bʰūyo+
+api
vardʰamāna-puraṃ+
\
Sentence: 40
tatra
dvau
vaṇikputrau
vasataḥ
\
tatra
dvau
vaṇik-putrau
vasataḥ
\
Sentence: 41
eko
guptadʰanaḥ
\
eko+
gupta-dʰanaḥ
\
Sentence: 42
dvitīya
upabʰuktadʰanaḥ
\
dvitīya+
upabʰukta-dʰanaḥ
\
Sentence: 43
tatas
tayoḥ
svarūpaṃ
buddʰvaikasya
varaḥ
prārtʰanīyaḥ
\
tatas+
tayoḥ
sva-rūpaṃ+
buddʰvā
_ekasya
varaḥ
prārtʰanīyaḥ
\
Sentence: 44
yadi
te
dʰanena
prayojanam
abʰakṣitena
tatas
tvām
api
guptadʰanaṃ
karomi
\
yadi
te
dʰanena
prayojanam
a-bʰakṣitena
tatas+
tvām
api
gupta-dʰanaṃ+
karomi
\
Sentence: 45
atʰa
vā
dattabʰogyena
dʰanena
te
prayojanaṃ
tad
upabʰuktadʰanaṃ
karomīti
\
atʰa
vā
datta-bʰogyena
dʰanena
te
prayojanaṃ+
tad+
upabʰukta-dʰanaṃ+
karomi
_iti
\
Sentence: 46
evam
uktvādarśanaṃ
gataḥ
\
evam
uktvā
_a-darśanaṃ+
gataḥ
\
Sentence: 47
somilako
'pi
vismitamanā
bʰūyo
'pi
vardʰamānapuraṃ
gataḥ
\
somilako+
+api
vismita-manā+
bʰūyo+
+api
vardʰamāna-puraṃ+
gataḥ
\
Sentence: 48
atʰa
saṃdʰyāsamaye
śrāntaḥ
katʰam
api
tat
puraṃ
prāpto
guptadʰanagr̥haṃ
pr̥ccʰan
kr̥ccʰrāl
labdʰvāstamitasūrye
praviṣṭaḥ
\
atʰa
saṃdʰyā-samaye
śrāntaḥ
katʰam
api
tat+
puraṃ+
prāpto+
gupta-dʰana-gr̥haṃ+
pr̥ccʰan
kr̥ccʰrāl+
labdʰvā
_astam-ita-sūrye
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 49
atʰāsau
bʰāryāputrasametena
guptadʰanena
nirbʰartsyamāno
haṭʰād
gr̥haṃ
praviśyopaviṣṭaḥ
\
atʰa
_asau
bʰāryā-putra-sametena
gupta-dʰanena
nirbʰartsyamāno+
haṭʰād+
gr̥haṃ+
praviśya
_upaviṣṭaḥ
\
Sentence: 50
tataś
ca
bʰojanavelāyāṃ
tasyāpi
bʰaktivarjitaṃ
kiṃcid
aśanaṃ
dattaṃ
\
tataś+
ca
bʰojana-velāyāṃ+
tasya
_api
bʰakti-varjitaṃ+
kiṃ-cid+
aśanaṃ+
dattaṃ+
\
Sentence: 51
tataś
ca
bʰutkvā
tatraiva
yāvat
supto
niśītʰe
paśyati
tāvat
tāv
api
dvau
puruṣau
parasparaṃ
mantrayataḥ
\
tataś+
ca
bʰutkvā
tatra
_eva
yāvat
supto+
niśītʰe
paśyati
tāvat
tāv+
api
dvau
puruṣau
paras-paraṃ+
mantrayataḥ
\
Sentence: 52
tatraika
āha
\
tatra
_eka+
āha
\
Sentence: 53
bʰoḥ
kartaḥ
kiṃ
tvayāsya
guptadʰanasyānyo
'dʰiko
vyayo
nirmito
yat
somilakasyānena
bʰojanaṃ
dattaṃ
\
bʰoḥ
kartaḥ
kiṃ+
tvayā
_asya
gupta-dʰanasya
_anyo+
+adʰiko+
vyayo+
nirmito+
yat
somilakasya
_anena
bʰojanaṃ+
dattaṃ+
\
Sentence: 54
tad
ayuktaṃ
tvayā
kr̥taṃ
\
tad+
a-yuktaṃ+
tvayā
kr̥taṃ+
\
Sentence: 55
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 56
bʰoḥ
karman
na
mamātra
doṣaḥ
\
bʰoḥ
karman
na
mama
_atra
doṣaḥ
\
Sentence: 57
mayā
puruṣasya
lābʰapra=ptir
dātavyā
\
mayā
puruṣasya
lābʰa-pra=ptir+
dātavyā
\
Sentence: 58
tat
pariṇatiḥ
punas
tvad
āyatteti
\
tat
pariṇatiḥ
punas+
tvad+
āyattā
_iti
\
Sentence: 59
atʰāsau
yāvad
uttiṣṭʰati
tāvad
guptadʰano
visūcikayā
kʰidyamāno
rujābʰibʰūtaḥ
kṣaṇaṃ
tiṣṭʰati
\
atʰa
_asau
yāvad+
uttiṣṭʰati
tāvad+
gupta-dʰano+
visūcikayā
kʰidyamāno+
rujā-abʰibʰūtaḥ
kṣaṇaṃ+
tiṣṭʰati
\
Sentence: 60
tato
dvitīye
'hni
taddoṣeṇa
kr̥topavāsaḥ
saṃjātaḥ
\
tato+
dvitīye
_ahni
tad-doṣeṇa
kr̥ta-upavāsaḥ
saṃjātaḥ
\
Sentence: 61
somilako
'pi
prabʰāte
tadgr̥hān
niṣ
-kramya
upabʰuktadʰanagr̥haṃ
gataḥ
\
somilako+
+api
prabʰāte
tad-gr̥hān+
niṣ-kramya
_
upabʰukta-dʰana-gr̥haṃ+
gataḥ
\
Sentence: 62
tenāpi
cābʰyuttʰādinā
satkr̥to
vihitabʰojanāccʰādanasaṃmānas
tasyaiva
gr̥he
bʰavyaśayyām
āruhya
suṣvāpa
\
tena
_api
ca
_abʰyuttʰā-ādinā
sat-kr̥to+
vihita-bʰojana-āccʰādana-saṃmānas+
tasya
_eva
gr̥he
bʰavya-śayyām
āruhya
suṣvāpa
\
Sentence: 63
tataś
ca
niśītʰe
yāvat
paśyati
tāvat
tāv
eva
dvau
puruṣau
mitʰo
mantrayataḥ
\
tataś+
ca
niśītʰe
yāvat
paśyati
tāvat
tāv+
eva
dvau
puruṣau
mitʰo+
mantrayataḥ
\
Sentence: 64
atra
tayor
eka
āha
\
atra
tayor+
eka+
āha
\
Sentence: 65
bʰoḥ
kartaḥ
anena
somilakasyopakāraṃ
kurvatā
prabʰūto
vyayaḥ
kr̥taḥ
\
bʰoḥ
kartaḥ
anena
somilakasya
_upakāraṃ+
kurvatā
prabʰūto+
vyayaḥ
kr̥taḥ
\
Sentence: 66
tat
katʰaya
katʰam
asyoddʰārakavidʰir
bʰaviṣyati
\
tat
katʰaya
katʰam
asya
_uddʰāraka-vidʰir+
bʰaviṣyati
\
Sentence: 67
anena
sarvam
etad
vyavahārakagr̥hāt
samānītaṃ
\
anena
sarvam
etad+
vyavahāraka-gr̥hāt
samānītaṃ+
\
Sentence: 68
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 69
bʰoḥ
karman
mama
kr̥tyam
etat
\
bʰoḥ
karman
mama
kr̥tyam
etat
\
Sentence: 70
pariṇatis
tvad
āyatteti
\
pariṇatis+
tvad+
āyattā
_iti
\
Sentence: 71
atʰa
prabʰātasamaye
rājapuruṣo
rājaprasādajaṃ
vittam
ādāya
samāyāta
upabʰuktadʰanāya
samarpayām
āsa
\
atʰa
prabʰāta-samaye
rāja-puruṣo+
rāja-prasāda-jaṃ+
vittam
ādāya
samāyāta+
upabʰukta-dʰanāya
samarpayām
āsa
\
Sentence: 72
tad
dr̥ṣṭvā
somilakaś
cintayām
āsa
\
tad+
dr̥ṣṭvā
somilakaś+
cintayām
āsa
\
Sentence: 73
saṃcayarahito
'pi
varam
eṣa
upabʰuktadʰano
nāsau
guptadʰanaḥ
\
saṃcaya-rahito+
+api
varam
eṣa
upabʰukta-dʰano+
na
_asau
gupta-dʰanaḥ
\
Sentence: 74
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 147
Verse: a
agnihotrapʰalā
vedāḥ
śīlavr̥ttapʰalaṃ
śrutaṃ
\
agni-hotra-pʰalā+
vedāḥ
śīla-vr̥tta-pʰalaṃ+
śrutaṃ+
\
Verse: b
ratiputrapʰalā
dārā
dattabʰuktapʰalaṃ
dʰanaṃ
\\147\\
rati-putra-pʰalā
dārā
datta-bʰukta-pʰalaṃ+
dʰanaṃ+
\\147\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 75
tad
vidʰātā
māṃ
dattabʰuktadʰanaṃ
karotu
\
tad+
vidʰātā
māṃ+
datta-bʰukta-dʰanaṃ+
karotu
\
Sentence: 76
na
kāryaṃ
me
guptadʰanena
\
na
kāryaṃ+
me
gupta-dʰanena
\
Sentence: 77
tataḥ
somilako
dattabʰuktadʰanaḥ
saṃjātaḥ
\
tataḥ
somilako+
datta-bʰukta-dʰanaḥ
saṃjātaḥ
\
Sentence: 78
ato
'haṃ
bravīmi
\
ato+
+ahaṃ+
bravīmi
\
Sentence: 79
artʰasyopārjanaṃ
kr̥tvā
naiva
bʰogaṃ
samaśnute
\
artʰasya
_upārjanaṃ+
kr̥tvā
na
_eva
bʰogaṃ+
samaśnute
\
Sentence: 80
araṇyaṃ
mahad
āsādya
mūḍʰaḥ
somilako
yatʰā
\\
araṇyaṃ+
mahad+
āsādya
mūḍʰaḥ
somilako+
yatʰā
\\
Sentence: 81
tad
bʰadra
hiraṇyakaivaṃ
jñātvā
dʰanaviṣaye
saṃtāpo
na
kāryaḥ
\
tad+
bʰadra
hiraṇyaka
_evaṃ+
jñātvā
dʰana-viṣaye
saṃtāpo+
na
kāryaḥ
\
Sentence: 82
atʰa
vidyamānam
api
dʰanaṃ
bʰojyabandʰyatayā
tadavidyamānaṃ
mantavyaṃ
\
atʰa
vidyamānam
api
dʰanaṃ+
bʰojya-bandʰyatayā
tad-a-vidyamānaṃ+
mantavyaṃ+
\
Sentence: 83
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 148
Verse: a
gr̥hamadʰyanikʰātena
dʰanena
dʰanino
yadi
\
gr̥ha-madʰya-nikʰātena
dʰanena
dʰanino+
yadi
\
Verse: b
bʰavāmaḥ
kiṃ
na
tenaiva
dʰanena
dʰanino
vayaṃ
\\148\\
bʰavāmaḥ
kiṃ+
na
tena
_eva
dʰanena
dʰanino+
vayaṃ+
\\148\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 84
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 149
Verse: a
upārjitānām
artʰānāṃ
tyāga
eva
hi
rakṣaṇaṃ
\
upārjitānām
artʰānāṃ+
tyāga+
eva
hi
rakṣaṇaṃ+
\
Verse: b
taḍāgodarasaṃstʰānāṃ
parivāha
ivāmbʰasāṃ
\\149\\
taḍāga-udara-saṃstʰānāṃ+
parivāha+
iva
_ambʰasāṃ+
\\149\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 85
anyac
ca
\
anyac+
ca
\
Strophe: 150
Verse: a
dānaṃ
bʰogo
nāśas
tisro
gatayo
bʰavanti
vittasya
\
dānaṃ+
bʰogo+
nāśas+
tisro+
gatayo+
bʰavanti
vittasya
\
Verse: b
yo
na
dadāti
na
bʰuṅkte
tasya
tr̥tīyā
gatir
bʰavati
\\150\\
yo+
na
dadāti
na
bʰuṅkte
tasya
tr̥tīyā
gatir+
bʰavati
\\150\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 86
evaṃ
jñātvā
vivekinā
na
stʰityartʰaṃ
vittopārjanaṃ
kartavyaṃ
yato
duḥkʰāya
tat
\
evaṃ+
jñātvā
vivekinā
na
stʰity-artʰaṃ+
vitta-upārjanaṃ+
kartavyaṃ+
yato+
duḥkʰāya
tat
\
Sentence: 87
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 151
Verse: a
saṃtoṣāmr̥tatr̥ptānāṃ
yat
sukʰaṃ
śāntacetasāṃ
\
saṃtoṣa-a-mr̥ta-tr̥ptānāṃ+
yat
sukʰaṃ+
śānta-cetasāṃ+
\
Verse: b
kutas
tad
dʰanalubdʰānām
itaś
cetaś
ca
dʰāvatāṃ
\\151\\
kutas+
tad+
dʰana-lubdʰānām
itaś+
ca
_itaś+
ca
dʰāvatāṃ+
\\151\\
Strophe: 152
Verse: a
pīyūṣam
iva
saṃtoṣaṃ
pibatāṃ
nirvr̥tiḥ
parā
\
pīyūṣam
iva
saṃtoṣaṃ+
pibatāṃ+
nirvr̥tiḥ
parā
\
Verse: b
duḥkʰaṃ
nirantaraṃ
puṃsām
asaṃtoṣavatāṃ
punaḥ
\\152\\
duḥkʰaṃ+
nirantaraṃ+
puṃsām
a-saṃtoṣavatāṃ+
punaḥ
\\152\\
Strophe: 153
Verse: a
nirodʰāc
cetaso
'kṣāṇi
niruddʰāny
akʰilāny
api
\
nirodʰāc+
cetaso+
+akṣāṇi
niruddʰāny+
a-kʰilāny+
api
\
Verse: b
āccʰādite
ravau
megʰaiḥ
saṃcʰannāḥ
syur
gabʰastayaḥ
\\153\\
āccʰādite
ravau
megʰaiḥ
saṃcʰannāḥ
syur+
gabʰastayaḥ
\\153\\
Strophe: 154
Verse: a
vāñcʰāviccʰedanaṃ
prāhuḥ
svāstʰyaṃ
śāntā
maharṣayaḥ
\
vāñcʰā-viccʰedanaṃ+
prāhuḥ
svāstʰyaṃ+
śāntā+
maha-rṣayaḥ
\
Verse: b
vāñcʰā
nivartate
nārtʰaiḥ
pipāsevāgnisevanaiḥ
\\154\\
vāñcʰā
nivartate
na
_artʰaiḥ
pipāsā
_iva
_agni-sevanaiḥ
\\154\\
Strophe: 155
Verse: a
anindyam
api
nindanti
stuvanty
astutyam
uccakaiḥ
\
a-nindyam
api
nindanti
stuvanty+
a-stutyam
uccakaiḥ
\
Verse: b
svāpateyakr̥te
martyāḥ
kiṃ
kiṃ
nāma
na
kurvate
\\155\\
svāpateya-kr̥te
martyāḥ
kiṃ+
kiṃ+
nāma
na
kurvate
\\155\\
Strophe: 156
Verse: a
dʰarmārtʰaṃ
yasya
vittehā
tasyāpi
na
śubʰāvahā
\
dʰarma-artʰaṃ+
yasya
vitta-īhā
tasya
_api
na
śubʰa-āvahā
\
Verse: b
prakṣālanādd
hi
paṅkasya
dūrād
asparśanaṃ
varaṃ
\\156\\
prakṣālanādd+
hi
paṅkasya
dūrād+
a-sparśanaṃ+
varaṃ+
\\156\\
Strophe: 157
Verse: a
dānena
tulyo
nidʰir
asti
nānyo
lobʰāc
ca
nānyo
'sti
paraḥ
pr̥tʰivyāṃ
\
dānena
tulyo+
nidʰir+
asti
na
_anyo+
lobʰāc+
ca
na
_anyo+
+asti
paraḥ
pr̥tʰivyāṃ+
\
Verse: b
vibʰūṣaṇaṃ
śīlasamaṃ
na
cānyat
saṃtoṣatulyaṃ
dʰanam
asti
nānyat
\\157\\
vibʰūṣaṇaṃ+
śīla-samaṃ+
na
ca
_anyat
saṃtoṣa-tulyaṃ+
dʰanam
asti
na
_anyat
\\157\\
Strophe: 158
Verse: a
dāridryasya
parā
mūrtir
yan
mānadraviṇālpatā
\
dāridryasya
parā
mūrtir+
yan+
māna-draviṇa-alpatā
\
Verse: b
jaradgavadʰanaḥ
śarvas
tatʰāpi
parameśvaraḥ
\\158\\
jarad-gava-dʰanaḥ
śarvas+
tatʰā
_api
parama-īśvaraḥ
\\158\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 88
evaṃ
jñātvā
bʰadra
tvayā
saṃtoṣaḥ
kārya
iti
\
evaṃ+
jñātvā
bʰadra
tvayā
saṃtoṣaḥ
kārya+
iti
\
Sentence: 89
mantʰarakavacanam
ākarṇya
vāyasa
āha
\
mantʰaraka-vacanam
ākarṇya
vāyasa+
āha
\
Sentence: 90
bʰadra
mantʰarako
yad
evaṃ
vadati
tat
tvayā
citte
kartavyaṃ
\
bʰadra
mantʰarako+
yad+
evaṃ+
vadati
tat
tvayā
citte
kartavyaṃ+
\
Sentence: 91
atʰa
vā
sādʰv
idam
ucyate
\
atʰa
vā
sādʰv+
idam
ucyate
\
Strophe: 159
Verse: a
sulabʰāḥ
puruṣā
rājan
satataṃ
priyavādinaḥ
\
su-labʰāḥ
puruṣā+
rājan
satataṃ+
priya-vādinaḥ
\
Verse: b
apriyasya
ca
patʰyasya
vaktā
śrotā
ca
durlabʰaḥ
\\159\\
a-priyasya
ca
patʰyasya
vaktā
śrotā
ca
dur-labʰaḥ
\\159\\
Strophe: 160
Verse: a
apriyāṇy
api
patʰyāni
ye
vadanti
nr̥ṇām
iha
\
a-priyāṇy+
api
patʰyāni
ye
vadanti
nr̥ṇām
iha
\
Verse: b
ta
eva
suhr̥daḥ
proktā
anye
syur
nāmadʰārakāḥ
\\160\\
tae+
eva
su-hr̥daḥ
proktā+
anye
syur+
nāma-dʰārakāḥ
\\160\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 92
atʰaivaṃ
jalpatāṃ
teṣāṃ
citrāṅgo
nāma
hariṇo
lubdʰakatrāsitas
tasminn
eva
sarasi
praviṣṭaḥ
\
atʰa
_evaṃ+
jalpatāṃ+
teṣāṃ+
citrāṅgo+
nāma
hariṇo+
lubdʰaka-trāsitas+
tasminn+
eva
sarasi
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 93
atʰāyāntaṃ
sasaṃbʰramam
avalokya
lagʰupatanako
vr̥kṣam
ārūḍʰaḥ
\
atʰa
_āyāntaṃ+
sa-saṃbʰramam
avalokya
lagʰupatanako+
vr̥kṣam
ārūḍʰaḥ
\
Sentence: 94
hiraṇyakaḥ
śarastambaṃ
praviṣṭaḥ
\
hiraṇyakaḥ
śara-stambaṃ+
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 95
mantʰarakaḥ
salilāśayam
āstʰitaḥ
\
mantʰarakaḥ
salila-āśayam
āstʰitaḥ
\
Sentence: 96
atʰa
lagʰupatanako
mr̥gaṃ
samyak
parijñāya
mantʰarakam
uvāca
\
atʰa
lagʰupatanako+
mr̥gaṃ+
samyak
parijñāya
mantʰarakam
uvāca
\
Sentence: 97
ehy
ehi
sakʰe
mantʰaraka
mr̥go
'yaṃ
tr̥ṣārtto
'tra
samāyātaḥ
sarasi
praviṣṭaḥ
\
ehy+
ehi
sakʰe
mantʰaraka
mr̥go+
+ayaṃ+
tr̥ṣā-ārtto+
+atra
samāyātaḥ
sarasi
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 98
tasya
śabdo
'yaṃ
na
mānuṣasaṃbʰava
iti
\
tasya
śabdo+
+ayaṃ+
na
mānuṣa-saṃbʰava+
iti
\
Sentence: 99
tac
cʰrutvā
mantʰarako
deśakālocitam
āha
\
tac+
+cʰrutvā
mantʰarako+
deśa-kāla-ucitam
āha
\
Sentence: 100
bʰo
lagʰupatanaka
yatʰāyaṃ
mr̥go
dr̥śyate
prabʰūtam
uccʰvāsam
udvahann
udbʰrāntadr̥ṣṭyā
pr̥ṣṭʰato
'valokayati
tan
na
tr̥ṣārtta
eṣa
nūnaṃ
lubdʰakatrāsitaḥ
\
bʰo+
lagʰupatanaka
yatʰā
_ayaṃ+
mr̥go+
dr̥śyate
prabʰūtam
uccʰvāsam
udvahann+
udbʰrānta-dr̥ṣṭyā
pr̥ṣṭʰato+
+avalokayati
tan+
na
tr̥ṣā-ārtta+
eṣa
nūnaṃ+
lubdʰaka-trāsitaḥ
\
Sentence: 101
taj
jñāyatām
asya
pr̥ṣṭʰe
lubdʰakā
āgaccʰanti
na
veti
\
taj+
jñāyatām
asya
pr̥ṣṭʰe
lubdʰakā+
āgaccʰanti
na
vā
_iti
\
Sentence: 102
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 161
Verse: a
bʰayatrasto
naraḥ
śvāsaṃ
prabʰūtaṃ
kurute
muhuḥ
\
bʰaya-trasto+
naraḥ
śvāsaṃ+
prabʰūtaṃ+
kurute
muhuḥ
\
Verse: b
diśo
'valokayaty
eva
na
svāstʰyaṃ
vrajati
kvacit
\\161\\
diśo+
+avalokayaty+
eva
na
svāstʰyaṃ+
vrajati
kva-cit
\\161\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 103
tac
cʰrutvā
citrāṅga
āha
\
tac+
+cʰrutvā
citrāṅga+
āha
\
Sentence: 104
bʰo
mantʰaraka
jñātaṃ
tvayā
samyaṅ
me
trāsakāraṇaṃ
\
bʰo+
mantʰaraka
jñātaṃ+
tvayā
samyaṅ+
me
trāsa-kāraṇaṃ+
\
Sentence: 105
ahaṃ
lubdʰakaśaraprahārād
uddʰāritaḥ
kr̥ccʰreṇātra
samāyātaḥ
\
ahaṃ+
lubdʰaka-śara-prahārād+
uddʰāritaḥ
kr̥ccʰreṇa
_atra
samāyātaḥ
\
Sentence: 106
mama
yūtʰaṃ
tair
lubdʰakair
vyāpāditaṃ
bʰaviṣyati
\
mama
yūtʰaṃ+
tair+
lubdʰakair+
vyāpāditaṃ+
bʰaviṣyati
\
Sentence: 107
tac
cʰaraṇāgatasya
me
darśaya
kiṃcid
agamyaṃ
stʰānaṃ
lubdʰakānāṃ
\
tac+
+cʰaraṇa-āgatasya
me
darśaya
kiṃ-cid+
a-gamyaṃ+
stʰānaṃ+
lubdʰakānāṃ+
\
Sentence: 108
tad
ākarṇya
mantʰaraka
āha
\
tad+
ākarṇya
mantʰaraka+
āha
\
Sentence: 109
bʰoś
citrāṅga
śrūyatāṃ
nītiśāstraṃ
\
bʰoś+
citrāṅga
śrūyatāṃ+
nīti-śāstraṃ+
\
Strophe: 162
Verse: a
dvāv
upāyāv
iha
proktau
vimuktau
śatrudarśane
\
dvāv+
upāyāv+
iha
proktau
vimuktau
śatru-darśane
\
Verse: b
hastayoś
cālanād
eko
dvitīyaḥ
pādavegajaḥ
\\162\\
hastayoś+
cālanād+
eko+
dvitīyaḥ
pāda-vega-jaḥ
\\162\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 110
tad
gamyatāṃ
śīgʰraṃ
gʰanaṃ
vanaṃ
yāvad
adyāpi
nāgaccʰanti
te
durātmāno
lubdʰakāḥ
\
tad+
gamyatāṃ+
śīgʰraṃ+
gʰanaṃ+
vanaṃ+
yāvad+
adya
_api
na
_āgaccʰanti
te
dur-ātmāno+
lubdʰakāḥ
\
Sentence: 111
atrāntare
lagʰupatanakaḥ
satvaram
abʰyupetyovāca
\
atra-antare
lagʰupatanakaḥ
sa-tvaram
abʰyupetya
_uvāca
\
Sentence: 112
bʰo
mantʰaraka
gatās
te
lubdʰakāḥ
svagr̥honmukʰāḥ
pracuramāṃsapiṇḍadʰāriṇaḥ
\
bʰo+
mantʰaraka
gatās+
te
lubdʰakāḥ
sva-gr̥ha-unmukʰāḥ
pracura-māṃsa-piṇḍa-dʰāriṇaḥ
\
Sentence: 113
tac
citrāṅga
tvaṃ
viśrabdʰo
jalād
bahir
bʰava
\
tac+
citrāṅga
tvaṃ+
viśrabdʰo+
jalād+
bahir+
bʰava
\
Sentence: 114
tatas
te
catvāro
'pi
mitrabʰāvam
āśritās
tasmin
sarasi
madʰyāhnasamaye
vr̥kṣaccʰāyādʰastāt
subʰāṣitagoṣṭʰīsukʰam
anubʰavantaḥ
sukʰena
kālaṃ
nayanti
\
tatas+
te
catvāro+
+api
mitra-bʰāvam
āśritās+
tasmin
sarasi
madʰya-ahna-samaye
vr̥kṣa-ccʰāyā-adʰastāt
su-bʰāṣita-go-ṣṭʰī-sukʰam
anubʰavantaḥ
sukʰena
kālaṃ+
nayanti
\
Sentence: 115
atʰa
vā
yuktam
etad
ucyate
\
atʰa
vā
yuktam
etad+
ucyate
\
Strophe: 163
Verse: a
subʰāṣitarasāsvādabaddʰaromāñcakañcukaṃ
\
su-bʰāṣita-rasa-āsvāda-baddʰa-roma-añca-kañcukaṃ+
\
Verse: b
vināpi
saṃgamaṃ
strīṇāṃ
kavīnāṃ
sukʰam
edʰate
\\163\\
vinā
_api
saṃgamaṃ+
strīṇāṃ+
kavīnāṃ+
sukʰam
edʰate
\\163\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 116
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 164
Verse: a
sakr̥d
uktaṃ
na
gr̥hṇāti
svayaṃ
vā
na
karoti
yaḥ
\
sakr̥d+
uktaṃ+
na
gr̥hṇāti
svayaṃ+
vā
na
karoti
yaḥ
\
Verse: b
yasya
saṃpuṭikā
nāsti
kutas
tasya
subʰāṣitaṃ
\\164\\
yasya
saṃpuṭikā
na
_asti
kutas+
tasya
su-bʰāṣitaṃ+
\\164\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 117
atʰaikasminn
ahani
goṣṭʰīsamaye
mr̥go
nāyātaḥ
\
atʰa
_ekasminn+
ahani
go-ṣṭʰī-samaye
mr̥go+
na
_āyātaḥ
\
Sentence: 118
atʰa
te
vyākulībʰūtāḥ
parasparaṃ
jalpitum
ārabdʰāḥ
\
atʰa
te
vyākulī-bʰūtāḥ
paras-paraṃ+
jalpitum
ārabdʰāḥ
\
Sentence: 119
aho
kim
adya
suhr̥n
na
samāyātaḥ
\
aho
kim
adya
su-hr̥n+
na
samāyātaḥ
\
Sentence: 120
kiṃ
siṃhādibʰiḥ
kvacid
vyāpādita
uta
lubdʰakair
atʰa
vānale
prapatito
gartāviṣame
vā
navatr̥ṇalaulyād
iti
\
kiṃ+
siṃha-ādibʰiḥ
kva-cid+
vyāpādita+
uta
lubdʰakair+
atʰa
vā
_anale
prapatito+
gartā-viṣame
vā
nava-tr̥ṇa-laulyād+
iti
\
Sentence: 121
atʰa
vā
sādʰv
idam
ucyate
\
atʰa
vā
sādʰv+
idam
ucyate
\
Strophe: 165
Verse: a
svagr̥hodyānagate
'pi
snigdʰaiḥ
pāpaṃ
viśaṅkyate
mohāt
\
sva-gr̥ha-udyāna-gate
_api
snigdʰaiḥ
pāpaṃ+
viśaṅkyate
mohāt
\
Verse: b
kim
u
dr̥ṣṭabahvapāyapratibʰayakāntāramadʰyastʰe
\\165\\
kim
u
dr̥ṣṭa-bahv-apāya-pratibʰaya-kāntāra-madʰya-stʰe
\\165\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 122
atʰa
mantʰarako
vāyasam
āha
\
atʰa
mantʰarako+
vāyasam
āha
\
Sentence: 123
bʰo
lagʰupatanakāhaṃ
hiraṇyakaś
ca
tāvad
dvāv
apy
aśaktau
tasyānveṣaṇaṃ
kartuṃ
mandagatitvāt
\
bʰo+
lagʰupatanaka
_ahaṃ+
hiraṇyakaś+
ca
tāvad+
dvāv+
apy+
a-śaktau
tasya
_anveṣaṇaṃ+
kartuṃ+
manda-gatitvāt
\
Sentence: 124
tad
gatvā
tvam
araṇyaṃ
śodʰaya
yadi
kutracit
taṃ
jīvantaṃ
paśyasīti
\
tad+
gatvā
tvam
araṇyaṃ+
śodʰaya
yadi
kutra-cit
taṃ+
jīvantaṃ+
paśyasi
_iti
\
Sentence: 125
tad
ākarṇya
lagʰupatanako
nātidūre
yāvad
gaccʰati
tāvat
palvalatīre
citrāṅgaḥ
kūṭapāśaniyantritas
tiṣṭʰati
\
tad+
ākarṇya
lagʰupatanako+
na
_atidūre
yāvad+
gaccʰati
tāvat
palvala-tīre
citrāṅgaḥ
kūṭa-pāśa-niyantritas+
tiṣṭʰati
\
Sentence: 126
taṃ
dr̥ṣṭvā
śokavyākulitamanās
tam
avocat
\
taṃ+
dr̥ṣṭvā
śoka-vyākulita-manās+
tam
avocat
\
Sentence: 127
bʰadra
kim
idaṃ
\
bʰadra
kim
idaṃ+
\
Sentence: 128
citrāṅgo
'pi
vāyasam
avalokya
viśeṣeṇa
duḥkʰitamanā
babʰūva
\
citrāṅgo+
+api
vāyasam
avalokya
viśeṣeṇa
duḥkʰita-manā+
babʰūva
\
Sentence: 129
atʰa
vā
yuktam
etat
\
atʰa
vā
yuktam
etat
\
Strophe: 166
Verse: a
api
mandatvam
āpanno
naṣṭo
vāpīṣṭadarśanāt
\
api
mandatvam
āpanno+
naṣṭo+
vā
_api
_iṣṭa-darśanāt
\
Verse: b
prāyeṇa
prāṇināṃ
bʰūyo
duḥkʰāvego
'dʰiko
bʰavet
\\166\\
prāyeṇa
prāṇināṃ+
bʰūyo+
duḥkʰa-āvego+
+adʰiko+
bʰavet
\\166\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 130
tataś
ca
vāṣpāvasāne
citrāṅgo
lagʰupatanakam
āha
\
tataś+
ca
vāṣpa-avasāne
citrāṅgo+
lagʰupatanakam
āha
\
Sentence: 131
bʰo
mitra
saṃjāto
'yaṃ
tāvan
mama
mr̥tyuḥ
\
bʰo+
mitra
saṃjāto+
+ayaṃ+
tāvan+
mama
mr̥tyuḥ
\
Sentence: 132
tad
yuktaṃ
saṃpannaṃ
yad
bʰavatā
saha
me
darśanaṃ
saṃjātaṃ
\
tad+
yuktaṃ+
saṃpannaṃ+
yad+
bʰavatā
saha
me
darśanaṃ+
saṃjātaṃ+
\
Sentence: 133
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 167
Verse: a
prāṇātyaye
samutpanne
yadi
syān
mitradarśanaṃ
\
prāṇa-atyaye
samutpanne
yadi
syān+
mitra-darśanaṃ+
\
Verse: b
tad
dvābʰyāṃ
sukʰadaṃ
paścāj
jīvato
'pi
mr̥tasya
ca
\\167\\
tad+
dvābʰyāṃ+
sukʰa-daṃ+
paścāj+
jīvato+
+api
mr̥tasya
ca
\\167\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 134
tat
kṣantavyaṃ
yan
mayā
praṇayāt
subʰāṣitagoṣṭʰīṣv
abʰihitaṃ
\
tat
kṣantavyaṃ+
yan+
mayā
praṇayāt
su-bʰāṣita-go-ṣṭʰīṣv+
abʰihitaṃ+
\
Sentence: 135
tatʰā
hiraṇyakamantʰarakau
mama
vākyād
vācyau
\
tatʰā
hiraṇyaka-mantʰarakau
mama
vākyād+
vācyau
\
Strophe: 168
Verse: a
ajñānāj
jñānato
vāpi
duruktaṃ
yad
udāhr̥taṃ
\
a-jñānāj+
jñānato+
vā
_api
dur-uktaṃ+
yad+
udāhr̥taṃ+
\
Verse: b
mayā
tat
kṣamyatām
adya
dvābʰyām
api
prasādataḥ
\\168\\
mayā
tat
kṣamyatām
adya
dvābʰyām
api
prasādataḥ
\\168\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 136
tac
cʰrutvā
lagʰupatanaka
āha
\
tac+
+cʰrutvā
lagʰupatanaka+
āha
\
Sentence: 137
bʰadra
na
bʰetavyam
asmadvidʰair
mitrair
vidyamānaiḥ
\
bʰadra
na
bʰetavyam
asmad-vidʰair+
mitrair+
vidyamānaiḥ
\
Sentence: 138
yāvad
ahaṃ
drutataraṃ
hiraṇyakaṃ
gr̥hītvāgaccʰāmi
\
yāvad+
ahaṃ+
drutataraṃ+
hiraṇyakaṃ+
gr̥hītvā
_āgaccʰāmi
\
Sentence: 139
aparaṃ
ye
satpuruṣā
bʰavanti
te
vyasane
na
vyākulatvam
upayānti
\
a-paraṃ+
ye
sat-puruṣā+
bʰavanti
te
vyasane
na
vyākulatvam
upayānti
\
Sentence: 140
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 169
Verse: a
saṃpadi
yasya
na
harṣo
vipadi
viṣādo
raṇe
na
bʰīrutvaṃ
\
saṃpadi
yasya
na
harṣo+
vipadi
viṣādo+
raṇe
na
bʰīrutvaṃ+
\
Verse: b
taṃ
bʰuvanatrayatilakaṃ
janayati
jananī
sutaṃ
viralaṃ
\\169\\
taṃ+
bʰuvana-traya-tilakaṃ+
janayati
jananī
sutaṃ+
viralaṃ+
\\169\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 141
evam
uktvā
lagʰupatanakaś
citrāṅgam
āśvāsya
yatra
hiraṇyakamantʰarakau
tiṣṭʰatas
tatra
gatvā
sarvaṃ
citrāṅgapāśapatanaṃ
katʰitavān
\
evam
uktvā
lagʰupatanakaś+
citrāṅgam
āśvāsya
yatra
hiraṇyaka-mantʰarakau
tiṣṭʰatas+
tatra
gatvā
sarvaṃ+
citrāṅga-pāśa-patanaṃ+
katʰitavān
\
Sentence: 142
hiraṇyakaṃ
ca
citrāṅgapāśamokṣaṇaṃ
prati
kr̥taniścayaṃ
pr̥ṣṭʰam
āropya
bʰūyo
'pi
satvaraṃ
citrāṅgasamīpe
gataḥ
\
hiraṇyakaṃ+
ca
citrāṅga-pāśa-mokṣaṇaṃ+
prati
kr̥ta-niścayaṃ+
pr̥ṣṭʰam
āropya
bʰūyo+
+api
sa-tvaraṃ+
citrāṅga-samīpe
gataḥ
\
Sentence: 143
so
'pi
mūṣakam
avalokya
kiṃcij
jīvitāśayā
saṃśliṣṭa
āha
\
so+
+api
mūṣakam
avalokya
kiṃ-cij+
jīvita-āśayā
saṃśliṣṭa+
āha
\
Strophe: 170
Verse: a
āpannāśāya
vibudʰaiḥ
kartavyāḥ
suhr̥do
'malāḥ
\
āpanna-āśāya
vibudʰaiḥ
kartavyāḥ
su-hr̥do+
+a-malāḥ
\
Verse: b
na
taraty
āpadaṃ
kaścid
yo
'tra
mitravivarjitaḥ
\\170\\
na
taraty+
āpadaṃ+
kaś-cid+
yo+
+atra
mitra-vivarjitaḥ
\\170\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 144
hiraṇyaka
āha
\
hiraṇyaka+
āha
\
Sentence: 145
bʰadra
tvaṃ
tāvan
nītiśāstrajño
dakṣa
iti
\
bʰadra
tvaṃ+
tāvan+
nīti-śāstra-jño+
dakṣa+
iti
\
Sentence: 146
tat
katʰam
atra
kūṭapāśe
patitaḥ
\
tat
katʰam
atra
kūṭa-pāśe
patitaḥ
\
Sentence: 147
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 148
bʰo
na
kālo
'yaṃ
vivādasya
\
bʰo+
na
kālo+
+ayaṃ+
vivādasya
\
Sentence: 149
tan
na
yāvat
sa
pāpātmā
lubdʰakaḥ
samabʰyeti
tāvad
drutataraṃ
kartayemaṃ
matpādapāśaṃ
\
tan+
na
yāvat
sa
pāpa-ātmā
lubdʰakaḥ
samabʰyeti
tāvad+
drutataraṃ+
kartaya
_imaṃ+
mat-pāda-pāśaṃ+
\
Sentence: 150
tad
ākarṇya
vihasyāha
hiraṇyakaḥ
\
tad+
ākarṇya
vihasya
_āha
hiraṇyakaḥ
\
Sentence: 151
kiṃ
mayy
api
samāyāte
lubdʰakād
bibʰeṣi
tataḥ
śāstraṃ
prati
mahatī
me
viraktiḥ
saṃpannā
yad
bʰavadvidʰā
api
nītiśāstravida
etām
avastʰāṃ
prāpnuvanti
\
kiṃ+
mayy+
api
samāyāte
lubdʰakād+
bibʰeṣi
tataḥ
śāstraṃ+
prati
mahatī
me
viraktiḥ
saṃpannā
yad+
bʰavad-vidʰā+
api
nīti-śāstra-vida+
etām
avastʰāṃ+
prāpnuvanti
\
Sentence: 152
tena
tvāṃ
pr̥ccʰāmi
\
tena
tvāṃ+
pr̥ccʰāmi
\
Sentence: 153
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 154
bʰadra
karmaṇā
buddʰir
api
hanyate
\
bʰadra
karmaṇā
buddʰir+
api
hanyate
\
Sentence: 155
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 171
Verse: a
kr̥tāntapāśabaddʰānāṃ
daivopahatacetasāṃ
\
kr̥ta-anta-pāśa-baddʰānāṃ+
daiva-upahata-cetasāṃ+
\
Verse: b
buddʰayaḥ
kubjagāminyo
bʰavanti
mahatām
api
\\171\\
buddʰayaḥ
kubja-gāminyo+
bʰavanti
mahatām
api
\\171\\
Strophe: 172
Verse: a
vidʰātrā
racitā
yā
sā
lalāṭe
'kṣaramālikā
\
vidʰātrā
racitā
yā
sā
lalāṭe
_a-kṣara-mālikā
\
Verse: b
na
tāṃ
mārjayituṃ
śaktāḥ
svaśaktyāpy
atipaṇḍitāḥ
\\172\\
na
tāṃ+
mārjayituṃ+
śaktāḥ
sva-śaktyā
_apy+
atipaṇḍitāḥ
\\172\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 156
evaṃ
tayoḥ
pravadatoḥ
suhr̥dvyasanasaṃtaptahr̥dayo
mantʰarakaḥ
śanaiḥ
śanais
taṃ
pradeśam
ājagāma
\
evaṃ+
tayoḥ
pravadatoḥ
su-hr̥d-vyasana-saṃtapta-hr̥dayo+
mantʰarakaḥ
śanaiḥ
śanais+
taṃ+
pradeśam
ājagāma
\
Sentence: 157
taṃ
dr̥ṣṭvā
lagʰupatanako
hiraṇyakam
āha
\
taṃ+
dr̥ṣṭvā
lagʰupatanako+
hiraṇyakam
āha
\
Sentence: 158
aho
na
śobʰanam
āpatitaṃ
\
aho
na
śobʰanam
āpatitaṃ+
\
Sentence: 159
hiraṇyaka
āha
\
hiraṇyaka+
āha
\
Sentence: 160
kiṃ
sa
lubdʰakaḥ
samāyāti
\
kiṃ+
sa
lubdʰakaḥ
samāyāti
\
Sentence: 161
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 162
āstāṃ
tāval
lubdʰakavārttā
\
āstāṃ+
tāval+
lubdʰaka-vārttā
\
Sentence: 163
eṣa
mantʰarakaḥ
samāgaccʰati
\
eṣa
mantʰarakaḥ
samāgaccʰati
\
Sentence: 164
tad
anītir
anuṣṭʰitānena
yato
vayam
apy
asya
kāraṇān
nūnaṃ
vyāpādanaṃ
yāsyāmo
yadi
sa
pāpātmā
lubdʰakaḥ
samāgamiṣyati
\
tad+
a-nītir+
anuṣṭʰitā
_anena
yato+
vayam
apy+
asya
kāraṇān+
nūnaṃ+
vyāpādanaṃ+
yāsyāmo+
yadi
sa
pāpa-ātmā
lubdʰakaḥ
samāgamiṣyati
\
Sentence: 165
tad
ahaṃ
tāvat
kʰam
utpatiṣyāmi
\
tad+
ahaṃ+
tāvat
kʰam
utpatiṣyāmi
\
Sentence: 166
tvaṃ
punar
bilaṃ
praviṣyātmānaṃ
rakṣayiṣyasi
\
tvaṃ+
punar+
bilaṃ+
praviṣya
_ātmānaṃ+
rakṣayiṣyasi
\
Sentence: 167
citrāṅgo
'pi
vegena
digantaraṃ
yāsyati
\
citrāṅgo+
+api
vegena
dig-antaraṃ+
yāsyati
\
Sentence: 168
eṣa
punar
jalacaraḥ
stʰale
katʰaṃ
bʰaviṣyatīti
vyākulo
'smi
\
eṣa
punar+
jala-caraḥ
stʰale
katʰaṃ+
bʰaviṣyati
_iti
vyākulo+
+asmi
\
Sentence: 169
atrāntare
prāpto
'yaṃ
mantʰarakaḥ
\
atra-antare
prāpto+
+ayaṃ+
mantʰarakaḥ
\
Sentence: 170
hiraṇyaka
āha
\
hiraṇyaka+
āha
\
Sentence: 171
bʰadra
na
yuktam
anuṣṭʰitaṃ
bʰavatā
yad
atra
samāyātaḥ
\
bʰadra
na
yuktam
anuṣṭʰitaṃ+
bʰavatā
yad+
atra
samāyātaḥ
\
Sentence: 172
tad
bʰūyo
'pi
drutataraṃ
gamyatāṃ
yāvad
asau
lubdʰako
na
samāyāti
\
tad+
bʰūyo+
+api
drutataraṃ+
gamyatāṃ+
yāvad+
asau
lubdʰako+
na
samāyāti
\
Sentence: 173
mantʰaraka
āha
\
mantʰaraka+
āha
\
Sentence: 174
bʰadra
kiṃ
karomi
\
bʰadra
kiṃ+
karomi
\
Sentence: 175
na
śaknomi
tatrastʰo
mitravyasanāgnidāgʰaṃ
soḍʰuṃ
\
na
śaknomi
tatra-stʰo+
mitra-vyasana-agni-dāgʰaṃ+
soḍʰuṃ+
\
Sentence: 176
tenāham
atrāgataḥ
\
tena
_aham
atra
_āgataḥ
\
Sentence: 177
atʰa
vā
sādʰv
idam
ucyate
\
atʰa
vā
sādʰv+
idam
ucyate
\
Strophe: 173
Verse: a
dayitajanaviprayogo
vittaviyogaś
ca
sahyāḥ
syuḥ
\
dayita-jana-viprayogo+
vitta-viyogaś+
ca
sahyāḥ
syuḥ
\
Verse: b
yadi
sumahauṣadʰakalpo
vayasyajanasaṃgamo
na
syāt
\\173\\
yadi
su-mahā-oṣadʰa-kalpo+
vayasya-jana-saṃgamo+
na
syāt
\\173\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 178
evaṃ
tasya
pravadata
ākarṇapūritaśarāsano
lubdʰako
'py
upāgataḥ
\
evaṃ+
tasya
pravadata+
ākarṇa-pūrita-śara-asano+
lubdʰako+
+apy+
upāgataḥ
\
Sentence: 179
taṃ
dr̥ṣṭvā
mūṣakeṇa
tasya
snāyupāśas
tatkṣaṇāt
kʰaṇḍitaḥ
\
taṃ+
dr̥ṣṭvā
mūṣakeṇa
tasya
snāyu-pāśas+
tat-kṣaṇāt
kʰaṇḍitaḥ
\
Sentence: 180
atrāntare
citrāṅgaḥ
satvaraṃ
pr̥ṣṭʰam
avalokayan
pradʰāvitaḥ
\
atra-antare
citrāṅgaḥ
sa-tvaraṃ+
pr̥ṣṭʰam
avalokayan
pradʰāvitaḥ
\
Sentence: 181
lagʰupatanako
vr̥kṣam
ārūḍʰaḥ
\
lagʰupatanako+
vr̥kṣam
ārūḍʰaḥ
\
Sentence: 182
hiraṇyakaś
ca
samīpavarti
bilaṃ
praviṣṭaḥ
\
hiraṇyakaś+
ca
samīpa-varti
bilaṃ+
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 183
atʰāsau
lubdʰako
mr̥gagamanād
viṣaṇṇavadano
vyartʰaśramas
taṃ
mantʰarakaṃ
mandaṃ
mandaṃ
stʰalamadʰye
gaccʰantaṃ
dr̥ṣṭavān
\
atʰa
_asau
lubdʰako+
mr̥ga-gamanād+
viṣaṇṇa-vadano+
vyartʰa-śramas+
taṃ+
mantʰarakaṃ+
mandaṃ+
mandaṃ+
stʰala-madʰye
gaccʰantaṃ+
dr̥ṣṭavān
\
Sentence: 184
acintayac
ca
\
acintayac+
ca
\
Sentence: 185
yady
api
kuraṃgo
dʰātrāpahr̥tas
tatʰāpy
ayaṃ
kūrma
āhārārtʰaṃ
saṃpāditaḥ
\
yady+
api
kuraṃ-go+
dʰātrā
_apahr̥tas+
tatʰā
_apy+
ayaṃ+
kūrma+
āhāra-artʰaṃ+
saṃpāditaḥ
\
Sentence: 186
tad
adyāsyāmiṣeṇa
me
kuṭumbasyāhāranirvr̥ttir
bʰaviṣyati
\
tad+
adya
_asya
_āmiṣeṇa
me
kuṭumbasya
_āhāra-nirvr̥ttir+
bʰaviṣyati
\
Sentence: 187
evaṃ
vicintya
taṃ
darbʰaiḥ
saṃcʰādya
dʰanuṣu
samāropya
skandʰe
kr̥tvā
gr̥haṃ
prati
prastʰitaḥ
\
evaṃ+
vicintya
taṃ+
darbʰaiḥ
saṃcʰādya
dʰanuṣu
samāropya
skandʰe
kr̥tvā
gr̥haṃ+
prati
prastʰitaḥ
\
Sentence: 188
atrāntare
taṃ
nīyamānam
avalokya
hiraṇyako
duḥkʰākulaḥ
paryadevayat
\
atra-antare
taṃ+
nīyamānam
avalokya
hiraṇyako+
duḥkʰa-ākulaḥ
paryadevayat
\
Sentence: 189
kaṣṭaṃ
bʰoḥ
kaṣṭam
āpatitaṃ
\
kaṣṭaṃ+
bʰoḥ
kaṣṭam
āpatitaṃ+
\
Strophe: 174
Verse: a
ekasya
duḥkʰasya
na
yāvad
antaṃ
gaccʰāmy
ahaṃ
pāram
ivārṇasya
\
ekasya
duḥkʰasya
na
yāvad+
antaṃ+
gaccʰāmy+
ahaṃ+
pāram
iva
_arṇasya
\
Verse: b
tāvad
dvitīyaṃ
samupastʰitaṃ
me
cʰidreṣv
anartʰā
bahulībʰavanti
\\174\\
tāvad+
dvitīyaṃ+
samupastʰitaṃ+
me
cʰidreṣv+
an-artʰā+
bahulī-bʰavanti
\\174\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 190
yadi
tāvat
kr̥tāntena
me
dʰananāśo
vihitas
tanmārgaśrāntasya
me
viśrāmabʰūtaṃ
mitraṃ
kasmād
apahr̥taṃ
\
yadi
tāvat
kr̥ta-antena
me
dʰana-nāśo+
vihitas+
tan-mārga-śrāntasya
me
viśrāma-bʰūtaṃ+
mitraṃ+
kasmād+
apahr̥taṃ+
\
Sentence: 191
aparam
api
mitraṃ
paraṃ
mantʰarakasamaṃ
na
syāt
\
a-param
api
mitraṃ+
paraṃ+
mantʰaraka-samaṃ+
na
syāt
\
Sentence: 192
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 175
Verse: a
asaṃpattau
paro
lābʰo
guhyasya
katʰanaṃ
tatʰā
\
a-saṃpattau
paro+
lābʰo+
guhyasya
katʰanaṃ+
tatʰā
\
Verse: b
āpadvimokṣaṇaṃ
caiva
mitrasyaitat
pʰalatrayaṃ
\\175\\
āpad-vimokṣaṇaṃ+
ca
_eva
mitrasya
_etat
pʰala-trayaṃ+
\\175\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 193
tad
asya
paścān
nānyaḥ
suhr̥n
me
\
tad+
asya
paścān+
na
_anyaḥ
su-hr̥n+
me
\
Sentence: 194
tat
kiṃ
mamopary
anavarataṃ
vyasanaśarair
varṣati
hanta
vidʰiḥ
\
tat
kiṃ+
mama
_upary+
an-avarataṃ+
vyasana-śarair+
varṣati
hanta
vidʰiḥ
\
Sentence: 195
yata
ādau
tāvad
vittanāśas
tataḥ
parivārabʰraṃśas
tato
deśatyāgas
tato
mitraviyoga
iti
\
yata+
ādau
tāvad+
vitta-nāśas+
tataḥ
parivāra-bʰraṃśas+
tato+
deśa-tyāgas+
tato+
mitra-viyoga+
iti
\
Sentence: 196
atʰa
vā
svarūpam
etat
sarveṣām
eva
jantūnāṃ
jīvitadʰarmasya
\
atʰa
vā
sva-rūpam
etat
sarveṣām
eva
jantūnāṃ+
jīvita-dʰarmasya
\
Sentence: 197
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 176
Verse: a
kāyaḥ
saṃnihitāpāyaḥ
saṃpadaḥ
padam
āpadāṃ
\
kāyaḥ
saṃnihita-apāyaḥ
saṃpadaḥ
padam
āpadāṃ+
\
Verse: b
samāgamāḥ
sāpagamāḥ
sarvam
utpādabʰaṅguraṃ
\\176\\
samāgamāḥ
sa-apagamāḥ
sarvam
utpāda-bʰaṅguraṃ+
\\176\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 198
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 177
Verse: a
kṣate
prahārā
nipatanty
abʰīkṣṇaṃ
dʰanakṣaye
vardʰati
jāṭʰarāgniḥ
\
kṣate
prahārā+
nipatanty+
abʰīkṣṇaṃ+
dʰana-kṣaye
vardʰati
jāṭʰara-agniḥ
\
Verse: b
āpatsu
vairāṇi
samudbʰavanti
ccʰidreṣv
anartʰā
bahulībʰavanti
\\177\\
āpatsu
vairāṇi
samudbʰavanti
ccʰidreṣv+
an-artʰā+
bahulī-bʰavanti
\\177\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 199
aho
sādʰūktaṃ
kenāpi
\
aho
sādʰu
_uktaṃ+
kena
_api
\
Strophe: 178
Verse: a
prāpte
bʰaye
paritrāṇaṃ
prītiviśrambʰabʰājanaṃ
\
prāpte
bʰaye
paritrāṇaṃ+
prīti-viśrambʰa-bʰājanaṃ+
\
Verse: b
kena
ratnam
idaṃ
sr̥ṣṭaṃ
mitram
ity
akṣaradvayaṃ
\\178\\
kena
ratnam
idaṃ+
sr̥ṣṭaṃ+
mitram
ity+
a-kṣara-dvayaṃ+
\\178\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 200
atrāntara
ākrandaparau
citrāṅgalagʰupatanakau
tatraiva
samāyātau
\
atra-antarae+
ākranda-parau
citrāṅga-lagʰupatanakau
tatra
_eva
samāyātau
\
Sentence: 201
atʰa
hiraṇyaka
āha
\
atʰa
hiraṇyaka+
āha
\
Sentence: 202
aho
kiṃ
vr̥tʰāpralapitena
\
aho
kiṃ+
vr̥tʰā-pralapitena
\
Sentence: 203
tad
yāvad
eṣa
mantʰarako
dr̥ṣṭigocarān
na
nīyate
tāvad
asya
mokṣopāyaś
cintyatām
iti
\
tad+
yāvad+
eṣa
mantʰarako+
dr̥ṣṭi-gocarān+
na
nīyate
tāvad+
asya
mokṣa-upāyaś+
cintyatām
iti
\
Sentence: 204
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 179
Verse: a
vyasanaṃ
prāpya
yo
mohāt
kevalaṃ
paridevayet
\
vyasanaṃ+
prāpya
yo+
mohāt
kevalaṃ+
paridevayet
\
Verse: b
krandanaṃ
vardʰayaty
eva
tasyāntaṃ
nādʰigaccʰati
\\179\\
krandanaṃ+
vardʰayaty+
eva
tasya
_antaṃ+
na
_adʰigaccʰati
\\179\\
Strophe: 180
Verse: a
kevalaṃ
vyasanasyoktaṃ
bʰeṣajaṃ
nayapaṇḍitaiḥ
\
kevalaṃ+
vyasanasya
_uktaṃ+
bʰeṣajaṃ+
naya-paṇḍitaiḥ
\
Verse: b
tasyoccʰedasamārambʰo
viṣādaparivarjanaṃ
\\180\\
tasya
_uccʰeda-samārambʰo+
viṣāda-parivarjanaṃ+
\\180\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 205
anyac
ca
\
anyac+
ca
\
Strophe: 181
Verse: a
atītalābʰasya
ca
rakṣaṇārtʰaṃ
bʰaviṣyalābʰasya
ca
saṃgamārtʰaṃ
\
atīta-lābʰasya
ca
rakṣaṇa-artʰaṃ+
bʰaviṣya-lābʰasya
ca
saṃgama-artʰaṃ+
\
Verse: b
āpatprapannasya
ca
mokṣaṇārtʰaṃ
yan
mantryate
'sau
paramo
hi
mantraḥ
\\181\\
āpat-prapannasya
ca
mokṣaṇa-artʰaṃ+
yan+
mantryate
_asau
paramo+
hi
mantraḥ
\\181\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 206
tac
cʰrutvā
vāyasa
āha
\
tac+
+cʰrutvā
vāyasa+
āha
\
Sentence: 207
bʰo
yady
evaṃ
tat
kriyatāṃ
madvacaḥ
\
bʰo+
yady+
evaṃ+
tat
kriyatāṃ+
mad-vacaḥ
\
Sentence: 208
eṣa
citrāṅgo
'sya
mārge
gatvā
kiṃcit
palvalam
āsādya
tasya
tīre
niścetano
bʰūtvā
patatu
\
eṣa
citrāṅgo+
+asya
mārge
gatvā
kiṃ-cit
palvalam
āsādya
tasya
tīre
niścetano+
bʰūtvā
patatu
\
Sentence: 209
aham
apy
asya
śirasi
samāruhya
mandaiś
cañcuprahāraiḥ
śira
ullekʰiṣyāmi
yenāsau
lubdʰako
'muṃ
mr̥taṃ
matvā
mama
cañcuprahārapratyayena
mantʰarakaṃ
bʰūmau
kṣiptvā
mr̥gārtʰe
dʰāvati
\
aham
apy+
asya
śirasi
samāruhya
mandaiś+
cañcu-prahāraiḥ
śirae+
ullekʰiṣyāmi
yena
_asau
lubdʰako+
+amuṃ+
mr̥taṃ+
matvā
mama
cañcu-prahāra-pratyayena
mantʰarakaṃ+
bʰūmau
kṣiptvā
mr̥ga-artʰe
dʰāvati
\
Sentence: 210
atrāntare
tvayā
darbʰamayabandʰanaveṣṭanāni
kʰaṇḍanīyāni
yenāsau
mantʰarako
drutataraṃ
palvalaṃ
praviśati
\
atra-antare
tvayā
darbʰa-maya-bandʰana-veṣṭanāni
kʰaṇḍanīyāni
yena
_asau
mantʰarako+
drutataraṃ+
palvalaṃ+
praviśati
\
Sentence: 211
citrāṅgaḥ
prāha
\
citrāṅgaḥ
prāha
\
Sentence: 212
bʰo
bʰadro
'yaṃ
dr̥ṣṭo
mantras
tvayā
\
bʰo+
bʰadro+
+ayaṃ+
dr̥ṣṭo+
mantras+
tvayā
\
Sentence: 213
nūnaṃ
mantʰarako
mukto
mantavyaḥ
\
nūnaṃ+
mantʰarako+
mukto+
mantavyaḥ
\
Sentence: 214
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 182
Verse: a
siddʰiṃ
vā
yadi
vāsiddʰiṃ
cittotsāho
nivedayet
\
siddʰiṃ+
vā
yadi
vā
_a-siddʰiṃ+
citta-utsāho+
nivedayet
\
Verse: b
pratʰamaṃ
sarvajantūnāṃ
prājño
vetti
na
cetaraḥ
\\182\\
pratʰamaṃ+
sarva-jantūnāṃ+
prājño+
vetti
na
ca
_itaraḥ
\\182\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 215
tat
tad
evaṃ
kriyatāṃ
\
tat
tad+
evaṃ+
kriyatāṃ+
\
Sentence: 216
tatʰānuṣṭʰite
sa
lubdʰakas
tatʰā
eva
mārgāsannapalvalatīrastʰaṃ
citrāṅgaṃ
vāyasasanātʰam
adrākṣīt
\
tatʰā
_anuṣṭʰite
sa
lubdʰakas+
tatʰā
_
eva
mārga-āsanna-palvala-tīra-stʰaṃ+
citrāṅgaṃ+
vāyasa-sa-nātʰam
adrākṣīt
\
Sentence: 217
taṃ
dr̥ṣṭvā
harṣitamanā
vyacintayat
\
taṃ+
dr̥ṣṭvā
harṣita-manā+
vyacintayat
\
Sentence: 218
nūnaṃ
pāśavedanayā
varāko
'yaṃ
mr̥go
gatvā
āyuḥśeṣajīvitaḥ
pāśaṃ
troṭayitvā
katʰam
apy
etad
vanāntaraṃ
praviṣṭo
yāvan
mr̥taḥ
\
nūnaṃ+
pāśa-vedanayā
varāko+
+ayaṃ+
mr̥go+
gatvā
_
āyuḥ-śeṣa-jīvitaḥ
pāśaṃ+
troṭayitvā
katʰam
apy+
etad+
vana-antaraṃ+
praviṣṭo+
yāvan+
mr̥taḥ
\
Sentence: 219
tad
vaśyo
'yaṃ
me
kaccʰapaḥ
suyantritatvāt
\
tad+
vaśyo+
+ayaṃ+
me
kaccʰapaḥ
su-yantritatvāt
\
Sentence: 220
tad
enam
api
tāvad
gr̥hṇāmīty
avardʰāya
kaccʰapaṃ
bʰūtale
prakṣipya
mr̥gam
upādravat
\
tad+
enam
api
tāvad+
gr̥hṇāmi
_ity+
avardʰāya
kaccʰapaṃ+
bʰū-tale
prakṣipya
mr̥gam
upādravat
\
Sentence: 221
atrāntare
hiraṇyakena
vajropamadaṃṣṭrāprahāreṇa
tad
darbʰaveṣṭanaṃ
tat
-kṣaṇāt
kʰaṇḍaśaḥ
kr̥taṃ
\
atra-antare
hiraṇyakena
vajra-upama-daṃṣṭrā-prahāreṇa
tad+
darbʰa-veṣṭanaṃ+
tat-kṣaṇāt
kʰaṇḍaśaḥ
kr̥taṃ+
\
Sentence: 222
mantʰarako
'pi
tr̥ṇamadʰyān
niṣkramya
palvalaṃ
praviṣṭaḥ
\
mantʰarako+
+api
tr̥ṇa-madʰyān+
niṣkramya
palvalaṃ+
praviṣṭaḥ
\
Sentence: 223
citrāṅgo
'py
aprāptasyāpi
tasyottʰāya
vāyasena
saha
drutaṃ
pranaṣṭaḥ
\
citrāṅgo+
+apy+
a-prāptasya
_api
tasya
_uttʰāya
vāyasena
saha
drutaṃ+
pranaṣṭaḥ
\
Sentence: 224
atrāntare
vilakṣo
viṣādaparo
nivr̥tto
lubdʰako
yāvat
paśyati
tāvat
kaccʰapo
'pi
gataḥ
\
atra-antare
vilakṣo+
viṣāda-paro+
nivr̥tto+
lubdʰako+
yāvat
paśyati
tāvat
kaccʰapo+
+api
gataḥ
\
Sentence: 225
tataś
ca
tatropaviśyemaṃ
ślokam
apaṭʰat
\
tataś+
ca
tatra
_upaviśya
_imaṃ+
ślokam
apaṭʰat
\
Strophe: 183
Verse: a
prāpto
bandʰanam
apy
ayaṃ
guru
mr̥gas
tāvat
tvayā
me
hr̥taḥ
saṃprāptaḥ
kamaṭʰaḥ
sa
cāpi
niyataṃ
naṣṭas
tavādeśataḥ
\
prāpto
bandʰanam
apy+
ayaṃ+
guru
mr̥gas+
tāvat
tvayā
me
hr̥taḥ
saṃprāptaḥ
kamaṭʰaḥ
sa
ca
_api
niyataṃ+
naṣṭas+
tava
_ādeśataḥ
\
Verse: b
kṣutkṣāmo
'tra
vane
bʰramāmi
śiśukais
tyaktaḥ
samaṃ
bʰāryayā
yat
svāmin
na
kr̥taṃ
kr̥tānta
kuru
re
tatra
api
sajjo
'smy
ahaṃ
\\183\\
kṣut-kṣāmo+
+atra
vane
bʰramāmi
śiśukais+
tyaktaḥ
samaṃ+
bʰāryayā
yat
svāmin
na
kr̥taṃ+
kr̥ta-anta
kuru
re
tatra
_
api
sajjo+
+asmy+
ahaṃ+
\\183\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 226
evaṃ
bahuvidʰaṃ
vilapya
svagr̥haṃ
gataḥ
\
evaṃ+
bahu-vidʰaṃ+
vilapya
sva-gr̥haṃ+
gataḥ
\
Sentence: 227
atʰa
tasmin
dūrībʰūte
sarve
'pi
te
kākakūrmamr̥gākʰavaḥ
paramānandabʰājo
militvā
parasparam
āliṅgya
punar
jātān
ivātmano
manyamānas
tad
eva
saraḥ
pra=pya
mahāsukʰena
subʰāṣitagoṣṭʰīvinodaṃ
kurvantaḥ
kālaṃ
nayanti
sma
\
atʰa
tasmin
dūrī-bʰūte
sarve
_api
te
kāka-kūrma-mr̥ga-ākʰavaḥ
parama-ānanda-bʰājo+
militvā
paras-param
āliṅgya
punar+
jātān
iva
_ātmano+
manyamānas+
tad+
eva
saraḥ
pra=pya
mahā-sukʰena
su-bʰāṣita-go-ṣṭʰī-vinodaṃ+
kurvantaḥ
kālaṃ+
nayanti
sma
\
Sentence: 228
evaṃ
jñātvā
vivekinā
mitrasaṃgrahaḥ
kāryaḥ
\
evaṃ+
jñātvā
vivekinā
mitra-saṃgrahaḥ
kāryaḥ
\
Sentence: 229
tatʰā
mitreṇa
sahāvyājena
vartitavyaṃ
\
tatʰā
mitreṇa
saha
_a-vyājena
vartitavyaṃ+
\
Sentence: 230
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 184
Verse: a
yo
mitrāṇi
karoty
anyat
kauṭilyena
na
vartate
\
yo
mitrāṇi
karoty+
anyat
kauṭilyena
na
vartate
\
Verse: b
sa
duḥkʰaṃ
na
parābʰūteḥ
prāpnoti
hi
katʰaṃcana
\\184\\
sa
duḥkʰaṃ+
na
parā-bʰūteḥ
prāpnoti
hi
katʰaṃ-cana
\\184\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 231
\\
samāptaṃ
cedaṃ
mitrasaṃprāptyabʰidʰānaṃ
dvitīyaṃ
tantraṃ
\\
\\
samāptaṃ+
ca
_idaṃ+
mitra-saṃprāpty-abʰidʰānaṃ+
dvitīyaṃ+
tantraṃ+
\\
This text is part of the
TITUS
edition of
Pancatantra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.