TITUS
Mahabharata
Part No. 85
Previous part

Chapter: 85 
Adhyāya 85


Verse: 1  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    yadāvaso nandane kāmarūpī; saṃvatsarāṇām ayutaṃ śatānām
   yadā_avaso nandane kāma-rūpī   saṃvatsarāṇām ayutaṃ śatānām /
Halfverse: c    kiṃ kāraṇaṃ kārtayugapradʰāna; hitvā tattvaṃ vasudʰām anvapadyaḥ
   kiṃ kāraṇaṃ kārta-yuga-pradʰāna   hitvā tattvaṃ vasudʰām anvapadyaḥ /1/

Verse: 2  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    jñātiḥ suhr̥t svajano yo yatʰeha; kṣīṇe vitte tyajyate mānavair hi
   jñātiḥ suhr̥t svajano yo yatʰā_iha   kṣīṇe vitte tyajyate mānavair hi /
Halfverse: c    tatʰā tatra kṣīṇapuṇyaṃ manuṣyaṃ; tyajanti sadyaḥ seśvarā devasaṃgʰāḥ
   tatʰā tatra kṣīṇa-puṇyaṃ manuṣyaṃ   tyajanti sadyaḥ sa_īśvarā deva-saṃgʰāḥ /2/ q

Verse: 3  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    katʰaṃ tasmin kṣīṇapuṇyā bʰavanti; saṃmuhyate me 'tra mano 'timātram
   katʰaṃ tasmin kṣīṇa-puṇyā bʰavanti   saṃmuhyate me_atra mano_atimātram /
Halfverse: c    kiṃ viśiṣṭāḥ kasya dʰāmopayānti; tad vai brūhi kṣetravit tvaṃ mato me
   kiṃ viśiṣṭāḥ kasya dʰāma_upayānti   tad vai brūhi kṣetravit tvaṃ mato me /3/

Verse: 4  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    imaṃ bʰaumaṃ narakaṃ te patanti; lālapyamānā naradeva sarve
   imaṃ bʰaumaṃ narakaṃ te patanti   lālapyamānā nara-deva sarve /
Halfverse: c    te kaṅkagomāyu balāśanārtʰaṃ; kṣīṇā vivr̥ddʰiṃ bahudʰā vrajanti
   te kaṅka-gomāyu bala_aśana_artʰaṃ   kṣīṇā vivr̥ddʰiṃ bahudʰā vrajanti /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tasmād etad varjanīyaṃ nareṇa; duṣṭaṃ loke garhaṇīyaṃ ca karma
   tasmād etad varjanīyaṃ nareṇa   duṣṭaṃ loke garhaṇīyaṃ ca karma /
Halfverse: c    ākʰyātaṃ te pārtʰiva sarvam etad; bʰūyaś cedānīṃ vada kiṃ te vadāmi
   ākʰyātaṃ te pārtʰiva sarvam etad   bʰūyaś ca_idānīṃ vada kiṃ te vadāmi /5/ q

Verse: 6  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    yadā tu tān vitudante vayāṃsi; tatʰā gr̥dʰrāḥ śitikaṇṭʰāḥ pataṃgāḥ
   yadā tu tān vitudante vayāṃsi   tatʰā gr̥dʰrāḥ śiti-kaṇṭʰāḥ pataṃgāḥ /
Halfverse: c    katʰaṃ bʰavanti katʰam ābʰavanti; na bʰaumam anyaṃ narakaṃ śr̥ṇomi
   katʰaṃ bʰavanti katʰam ābʰavanti   na bʰaumam anyaṃ narakaṃ śr̥ṇomi /6/

Verse: 7  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    ūrdʰvaṃ dehāt karmaṇo jr̥mbʰamāṇād; vyaktaṃ pr̥tʰivyām anusaṃcaranti
   ūrdʰvaṃ dehāt karmaṇo jr̥mbʰamāṇād   vyaktaṃ pr̥tʰivyām anusaṃcaranti /
Halfverse: c    imaṃ bʰaumaṃ narakaṃ te patanti; nāvekṣante varṣapūgān anekān
   imaṃ bʰaumaṃ narakaṃ te patanti   na_avekṣante varṣa-pūgān anekān /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    ṣaṣṭiṃ sahasrāṇi patanti vyomni; tatʰā aśītiṃ parivatsarāṇi
   ṣaṣṭiṃ sahasrāṇi patanti vyomni   tatʰā\ aśītiṃ parivatsarāṇi / q
Halfverse: c    tān vai tudanti prapatataḥ prapātaṃ; bʰīmā bʰaumā rākṣasās tīkṣṇadaṃṣṭrāḥ
   tān vai tudanti prapatataḥ prapātaṃ   bʰīmā bʰaumā rākṣasās tīkṣṇa-daṃṣṭrāḥ /8/ q

Verse: 9  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    yad enasas te patatas tudanti; bʰīmā bʰaumā rākṣasās tīkṣṇadaṃṣṭrāḥ
   yad enasas te patatas tudanti   bʰīmā bʰaumā rākṣasās tīkṣṇa-daṃṣṭrāḥ /
Halfverse: c    katʰaṃ bʰavanti katʰam ābʰavanti; katʰaṃ bʰūtā garbʰabʰūtā bʰavanti
   katʰaṃ bʰavanti katʰam ābʰavanti   katʰaṃ bʰūtā garbʰa-bʰūtā bʰavanti /9/

Verse: 10  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    asraṃ retaḥ puṣpapʰalānupr̥ktam; anveti tad vai puruṣeṇa sr̥ṣṭam
   asraṃ retaḥ puṣpa-pʰala_anupr̥ktam   anveti tad vai puruṣeṇa sr̥ṣṭam /
Halfverse: c    sa vai tasyā raja āpadyate vai; sa garbʰabʰūtaḥ samupaiti tatra
   sa vai tasyā raja\ āpadyate vai   sa garbʰa-bʰūtaḥ samupaiti tatra /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    vanaspatīṃś cauṣadʰīś cāviśanti; apo vāyuṃ pr̥tʰivīṃ cāntarikṣam
   vanas-patīṃś ca_oṣadʰīś ca_āviśanti   apo vāyuṃ pr̥tʰivīṃ ca_antarikṣam / q
Halfverse: c    catuṣpadaṃ dvipadaṃ cāpi sarvam; evaṃ bʰūtā garbʰabʰūtā bʰavanti
   catuṣpadaṃ dvipadaṃ ca_api sarvam   evaṃ bʰūtā garbʰa-bʰūtā bʰavanti /11/

Verse: 12  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    anyad vapur vidadʰātīha garbʰa; utāho svit svena kāmena yāti
   anyad vapur vidadʰāti_iha garbʰa   uta_aho svit svena kāmena yāti / qՙ
Halfverse: c    āpadyamāno narayonim etām; ācakṣva me saṃśayāt prabravīmi
   āpadyamāno nara-yonim etām   ācakṣva me saṃśayāt prabravīmi /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    śarīradehādi samuccʰrayaṃ ca; cakṣuḥ śrotre labʰate kena saṃjñām
   śarīra-deha_ādi samuccʰrayaṃ ca   cakṣuḥ śrotre labʰate kena saṃjñām /
Halfverse: c    etat tattvaṃ sarvam ācakṣva pr̥ṣṭaḥ; kṣetrajñaṃ tvāṃ tāta manyāma sarve
   etat tattvaṃ sarvam ācakṣva pr̥ṣṭaḥ   kṣetrajñaṃ tvāṃ tāta manyāma sarve /13/

Verse: 14  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    vāyuḥ samutkarṣati garbʰayonim; r̥tau retaḥ puṣparasānupr̥ktam
   vāyuḥ samutkarṣati garbʰa-yonim   r̥tau retaḥ puṣpa-rasa_anupr̥ktam /
Halfverse: c    sa tatra tanmātra kr̥tādʰikāraḥ; krameṇa saṃvardʰayatīha garbʰam
   sa tatra tanmātra kr̥ta_adʰikāraḥ   krameṇa saṃvardʰayati_iha garbʰam /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    sa jāyamāno vigr̥hīta gātraḥ; ṣaḍ jñānaniṣṭʰāyatano manuṣyaḥ
   sa jāyamāno vigr̥hīta gātraḥ   ṣaḍ jñāna-niṣṭʰa_āyatano manuṣyaḥ /
Halfverse: c    sa śrotrābʰyāṃ vedayatīha śabdaṃ; sarvaṃ rūpaṃ paśyati cakṣuṣā ca
   sa śrotrābʰyāṃ vedayati_iha śabdaṃ   sarvaṃ rūpaṃ paśyati cakṣuṣā ca /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    gʰrāṇena gandʰaṃ jihvayātʰo rasaṃ ca; tvacā sparśaṃ manasā veda bʰāvam
   gʰrāṇena gandʰaṃ jihvayā_atʰo rasaṃ ca   tvacā sparśaṃ manasā veda bʰāvam / q
Halfverse: c    ity aṣṭakehopacitiṃ ca viddʰi; mahātmanaḥ prāṇabʰr̥taḥ śarīre
   ity aṣṭaka_iha_upacitiṃ ca viddʰi   mahātmanaḥ prāṇa-bʰr̥taḥ śarīre /16/

Verse: 17  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    yaḥ saṃstʰitaḥ puruṣo dahyate vā; nikʰanyate vāpi nigʰr̥ṣyate vā
   yaḥ saṃstʰitaḥ puruṣo dahyate vā   nikʰanyate vā_api nigʰr̥ṣyate vā / q
Halfverse: c    abʰāva bʰūtaḥ sa vināśam etya; kenātmānaṃ cetayate purastāt
   abʰāva bʰūtaḥ sa vināśam etya   kena_ātmānaṃ cetayate purastāt /17/

Verse: 18  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    hitvā so 'sūn suptavan niṣṭʰanitvā; purodʰāya sukr̥taṃ duṣkr̥taṃ ca
   hitvā so_asūn suptavan niṣṭʰanitvā   purodʰāya sukr̥taṃ duṣkr̥taṃ ca / q
Halfverse: c    anyāṃ yoniṃ pavanāgrānusārī; hitvā dehaṃ bʰajate rājasiṃha
   anyāṃ yoniṃ pavana_agra_anusārī   hitvā dehaṃ bʰajate rāja-siṃha /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    puṇyāṃ yoniṃ puṇyakr̥to vrajanti; pāpāṃ yoniṃ pāpakr̥to vrajanti
   puṇyāṃ yoniṃ puṇya-kr̥to vrajanti   pāpāṃ yoniṃ pāpa-kr̥to vrajanti /
Halfverse: c    kīṭāḥ pataṃgāś ca bʰavanti pāpā; na me vivakṣāsti mahānubʰāva
   kīṭāḥ pataṃgāś ca bʰavanti pāpā   na me vivakṣā_asti mahā_anubʰāva /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    catuṣpadā dvipadāḥ ṣaṭpadāś ca; tatʰā bʰūtā garbʰabʰūtā bʰavanti
   catuṣpadā dvipadāḥ ṣaṭpadāś ca   tatʰā bʰūtā garbʰa-bʰūtā bʰavanti /
Halfverse: c    ākʰyātam etan nikʰilena sarvaṃ; bʰūyas tu kiṃ pr̥ccʰasi rājasiṃha
   ākʰyātam etan nikʰilena sarvaṃ   bʰūyas tu kiṃ pr̥ccʰasi rāja-siṃha /20/

Verse: 21  {Āstīka uvāca}
Halfverse: a    kiṃsvit kr̥tvā labʰate tāta lokān; martyaḥ śreṣṭʰāṃs tapasā vidyayā vā
   kiṃsvit kr̥tvā labʰate tāta lokān   martyaḥ śreṣṭʰāṃs tapasā vidyayā vā /
Halfverse: c    tan me pr̥ṣṭaḥ śaṃsa sarvaṃ yatʰāvac; cʰubʰām̐l lokān yena gaccʰet krameṇa
   tan me pr̥ṣṭaḥ śaṃsa sarvaṃ yatʰāvat   śubʰām̐l lokān yena gaccʰet krameṇa /21/

Verse: 22  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    tapaś ca dānaṃ ca śamo damaś ca; hrīr ārjavaṃ sarvabʰūtānukampā
   tapaś ca dānaṃ ca śamo damaś ca   hrīr ārjavaṃ sarva-bʰūta_anukampā /
Halfverse: c    naśyanti mānena tamo 'bʰibʰūtāḥ; puṃsaḥ sadaiveti vadanti santaḥ
   naśyanti mānena tamo_abʰibʰūtāḥ   puṃsaḥ sadā_eva_iti vadanti santaḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    adʰīyānaḥ paṇḍitaṃ manyamāno; yo vidyayā hanti yaśaḥ pareṣām
   adʰīyānaḥ paṇḍitaṃ manyamāno   yo vidyayā hanti yaśaḥ pareṣām /
Halfverse: c    tasyāntavantaś ca bʰavanti lokā; na cāsya tad brahma pʰalaṃ dadāti
   tasya_antavantaś ca bʰavanti lokā   na ca_asya tad brahma pʰalaṃ dadāti /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    catvāri karmāṇy abʰayaṃkarāṇi; bʰayaṃ prayaccʰanty ayatʰā kr̥tāni
   catvāri karmāṇy abʰayaṃ-karāṇi   bʰayaṃ prayaccʰanty ayatʰā kr̥tāni /
Halfverse: c    mānāgnihotram uta mānamaunaṃ; mānenādʰītam uta mānayajñaḥ
   māna_agnihotram uta māna-maunaṃ   mānena_adʰītam uta māna-yajñaḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    na mānyamāno mudam ādadīta; na saṃtāpaṃ prāpnuyāc cāvamānāt
   na mānyamāno mudam ādadīta   na saṃtāpaṃ prāpnuyāc ca_avamānāt /
Halfverse: c    santaḥ sataḥ pūjayantīha loke; nāsādʰavaḥ sādʰubuddʰiṃ labʰante
   santaḥ sataḥ pūjayanti_iha loke   na_asādʰavaḥ sādʰu-buddʰiṃ labʰante /25/


Verse: 26 
Halfverse: a    iti dadyād iti yajed   ity adʰīyīta me vratam
   iti dadyād iti yajed   ity adʰīyīta me vratam /
Halfverse: c    ity asminn abʰayāny āhus   tāni varjyāni nityaśaḥ
   ity asminn abʰayāny āhus   tāni varjyāni nityaśaḥ /26/


Verse: 27 
Halfverse: a    yenāśrayaṃ vedayante purāṇaṃ; manīṣiṇo mānasamānabʰaktam
   yena_āśrayaṃ vedayante purāṇaṃ   manīṣiṇo mānasa-māna-bʰaktam /
Halfverse: c    tan niḥśreyas taijasaṃ rūpam etya; parāṃ śāntiṃ prāpnuyuḥ pretya ceha
   tan niḥśreyas taijasaṃ rūpam etya   parāṃ śāntiṃ prāpnuyuḥ pretya ca_iha /27/ (E)27



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.