TITUS
Mahabharata
Part No. 214
Previous part

Chapter: 214 
Adhyāya 214


Verse: 1  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    indra prastʰe vasantas te   jagʰnur anyān narādʰipān
   indra prastʰe vasantas te   jagʰnur anyān nara_adʰipān /
Halfverse: c    śāsanād dʰr̥tarāṣṭrasya   rājñaḥ śāṃtanavasya ca
   śāsanād dʰr̥tarāṣṭrasya   rājñaḥ śāṃtanavasya ca /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    āśritya dʰarmarājānaṃ   sarvaloko 'vasat sukʰam
   āśritya dʰarma-rājānaṃ   sarva-loko_avasat sukʰam /
Halfverse: c    puṇyalakṣaṇakarmāṇaṃ   svadeham iva dehinaḥ
   puṇya-lakṣaṇa-karmāṇaṃ   svadeham iva dehinaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    sa samaṃ dʰarmakāmārtʰān   siṣeve bʰaratarṣabʰaḥ
   sa samaṃ dʰarma-kāma_artʰān   siṣeve bʰarata-r̥ṣabʰaḥ /
Halfverse: c    trīn ivātmasamān bandʰūn   bandʰumān iva mānayan
   trīn iva_ātma-samān bandʰūn   bandʰumān iva mānayan /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    teṣāṃ samabʰibʰaktānāṃ   kṣitau dehavatām iva
   teṣāṃ samabʰibʰaktānāṃ   kṣitau dehavatām iva /
Halfverse: c    babʰau dʰarmārtʰakāmānāṃ   caturtʰa iva pārtʰivaḥ
   babʰau dʰarma_artʰa-kāmānāṃ   caturtʰa\ iva pārtʰivaḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    adʰyetāraṃ paraṃ vedāḥ   prayoktāraṃ mahādʰvarāḥ
   adʰyetāraṃ paraṃ vedāḥ   prayoktāraṃ mahā_adʰvarāḥ /
Halfverse: c    rakṣitāraṃ śubʰaṃ varṇā   lebʰire taṃ janādʰipam
   rakṣitāraṃ śubʰaṃ varṇā   lebʰire taṃ jana_adʰipam /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    adʰiṣṭʰānavatī lakṣmīḥ   parāyaṇavatī matiḥ
   adʰiṣṭʰānavatī lakṣmīḥ   parāyaṇavatī matiḥ /
Halfverse: c    bandʰumān akʰilo dʰarmas   tenāsīt pr̥tʰivīkṣitā
   bandʰumān akʰilo dʰarmas   tena_āsīt pr̥tʰivī-kṣitā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    bʰrātr̥bʰiḥ sahito rājā   caturbʰir adʰikaṃ babʰau
   bʰrātr̥bʰiḥ sahito rājā   caturbʰir adʰikaṃ babʰau /
Halfverse: c    prayujyamānair vitato   vedair iva mahādʰvaraḥ
   prayujyamānair vitato   vedair iva mahā_adʰvaraḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    taṃ tu dʰaumyādayo viprāḥ   parivāryopatastʰire
   taṃ tu dʰaumya_ādayo viprāḥ   parivārya_upatastʰire /
Halfverse: c    br̥haspatisamā mukʰyāḥ   prajāpatim ivāmarāḥ
   br̥haspati-samā mukʰyāḥ   prajāpatim iva_amarāḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    dʰarmarāje atiprītyā   pūrṇacandra ivāmale
   dʰarma-rāje\ atiprītyā   pūrṇa-candra\ iva_amale / <*ati >
Halfverse: c    prajānāṃ remire tulyaṃ   netrāṇi hr̥dayāni ca
   prajānāṃ remire tulyaṃ   netrāṇi hr̥dayāni ca /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    na tu kevaladaivena   prajā bʰāvena remire
   na tu kevala-daivena   prajā bʰāvena remire /
Halfverse: c    yad babʰūva manaḥkāntaṃ   karmaṇā sa cakāra tat
   yad babʰūva manaḥ-kāntaṃ   karmaṇā sa cakāra tat /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    na hy ayuktaṃ na cāsatyaṃ   nānr̥taṃ na ca vipriyam
   na hy ayuktaṃ na ca_asatyaṃ   na_anr̥taṃ na ca vipriyam /
Halfverse: c    bʰāṣitaṃ cāru bʰāṣasya   jajñe pārtʰasya dʰīmataḥ
   bʰāṣitaṃ cāru bʰāṣasya   jajñe pārtʰasya dʰīmataḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    sa hi sarvasya lokasya   hitam ātmana eva ca
   sa hi sarvasya lokasya   hitam ātmana\ eva ca /
Halfverse: c    cikīrṣuḥ sumahātejā   reme bʰaratasattamaḥ
   cikīrṣuḥ sumahā-tejā   reme bʰarata-sattamaḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    tatʰā tu muditāḥ sarve   pāṇḍavā vigatajvarāḥ
   tatʰā tu muditāḥ sarve   pāṇḍavā vigata-jvarāḥ /
Halfverse: c    avasan pr̥tʰivīpālāṃs   trāsayantaḥ svatejasā
   avasan pr̥tʰivī-pālāṃs   trāsayantaḥ svatejasā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tataḥ katipayāhasya   bībʰatsuḥ kr̥ṣṇam abravīt
   tataḥ katipaya_ahasya   bībʰatsuḥ kr̥ṣṇam abravīt /
Halfverse: c    uṣṇāni kr̥ṣṇa vartante   gaccʰāmo yamunāṃ prati
   uṣṇāni kr̥ṣṇa vartante   gaccʰāmo yamunāṃ prati /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    suhr̥jjanavr̥tās tatra   vihr̥tya madʰusūdana
   suhr̥t-jana-vr̥tās tatra   vihr̥tya madʰu-sūdana /
Halfverse: c    sāyāhne punar eṣyāmo   rocatāṃ te janārdana
   sāya_ahne punar eṣyāmo   rocatāṃ te janārdana /15/

Verse: 16  {Vāsudeva uvāca}
Halfverse: a    kuntī mātar mamāpy etad   rocate yad vayaṃ jale
   kuntī mātar mama_apy etad   rocate yad vayaṃ jale /
Halfverse: c    suhr̥jjanavr̥tāḥ pārtʰa   viharema yatʰāsukʰam
   suhr̥j-jana-vr̥tāḥ pārtʰa   viharema yatʰā-sukʰam /16/

Verse: 17  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    āmantrya dʰarmarājānam   anujñāpya ca bʰārata
   āmantrya dʰarma-rājānam   anujñāpya ca bʰārata /
Halfverse: c    jagmatuḥ pārtʰa govindau   suhr̥jjanavr̥tau tataḥ
   jagmatuḥ pārtʰa govindau   suhr̥j-jana-vr̥tau tataḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    vihāradeśaṃ saṃprāpya   nānādrumavad uttamam
   vihāra-deśaṃ saṃprāpya   nānā-drumavad uttamam /
Halfverse: c    gr̥hair uccāvacair yuktaṃ   puraṃdara gr̥hopamam
   gr̥hair ucca_avacair yuktaṃ   puraṃdara gr̥ha_upamam /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    bʰakṣyair bʰojyaiś ca peyaiś ca   rasavadbʰir mahādʰanaiḥ
   bʰakṣyair bʰojyaiś ca peyaiś ca   rasavadbʰir mahā-dʰanaiḥ / ՙ
Halfverse: c    mālyaiś ca vividʰair yuktaṃ   yuktaṃ vārṣṇeya pārtʰayoḥ
   mālyaiś ca vividʰair yuktaṃ   yuktaṃ vārṣṇeya pārtʰayoḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    āviveśatur āpūrṇaṃ   ratnair uccāvacaiḥ śubʰaiḥ
   āviveśatur āpūrṇaṃ   ratnair ucca_avacaiḥ śubʰaiḥ /
Halfverse: c    yatʰopajoṣaṃ sarvaś ca   janaś cikrīḍa bʰārata
   yatʰā_upajoṣaṃ sarvaś ca   janaś cikrīḍa bʰārata /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    vane kāś cij jale kāś cit   kāś cid veśmasu cāṅganāḥ
   vane kāścij jale kāścit   kāścid veśmasu ca_aṅganāḥ /
Halfverse: c    yatʰā deśaṃ yatʰā prīticikrīḍuḥ   kr̥ṣṇa pārtʰayoḥ
   yatʰā deśaṃ yatʰā prīti-cikrīḍuḥ   kr̥ṣṇa pārtʰayoḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    draupadī ca subʰadrā ca   vāsāṃsy ābʰaraṇāni ca
   draupadī ca subʰadrā ca   vāsāṃsy ābʰaraṇāni ca /
Halfverse: c    prayaccʰetāṃ mahārhāṇi   strīṇāṃ te sma madotkaṭe
   prayaccʰetāṃ mahā_arhāṇi   strīṇāṃ te sma mada_utkaṭe /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    kāś cit prahr̥ṣṭā nanr̥tuś   cukruśuś ca tatʰāparāḥ
   kāścit prahr̥ṣṭā nanr̥tuś   cukruśuś ca tatʰā_aparāḥ /
Halfverse: c    jahasuś cāparā nāryaḥ   papuś cānyā varāsavam
   jahasuś ca_aparā nāryaḥ   papuś ca_anyā vara_āsavam /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    ruruduś cāparās tatra   prajagʰnuś ca parasparam
   ruruduś ca_aparās tatra   prajagʰnuś ca parasparam /
Halfverse: c    mantrayām āsur anyāś ca   rahasyāni parasparam
   mantrayām āsur anyāś ca   rahasyāni parasparam /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    veṇuvīṇā mr̥daṅgānāṃ   manojñānāṃ ca sarvaśaḥ
   veṇu-vīṇā mr̥daṅgānāṃ   manojñānāṃ ca sarvaśaḥ /
Halfverse: c    śabdenāpūryate ha sma   tad vanaṃ susamr̥ddʰimat
   śabdena_āpūryate ha sma   tad vanaṃ susamr̥ddʰimat /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    tasmiṃs tatʰā vartamāne   kuru dāśārhanandanau
   tasmiṃs tatʰā vartamāne   kuru dāśārha-nandanau /
Halfverse: c    samīpe jagmatuḥ kaṃ cid   uddeśaṃ sumanoharam
   samīpe jagmatuḥ kaṃcid   uddeśaṃ sumano-haram /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tatra gatvā mahātmānau   kr̥ṣṇau parapuraṃjayau
   tatra gatvā mahātmānau   kr̥ṣṇau para-puraṃjayau /
Halfverse: c    mahārhāsanayo rājaṃs   tatas tau saṃniṣīdatuḥ
   mahā_arha_āsanayo rājaṃs   tatas tau saṃniṣīdatuḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tatra pūrvavyatītāni   vikrāntāni ratāni ca
   tatra pūrva-vyatītāni   vikrāntāni ratāni ca /
Halfverse: c    bahūni katʰayitvā tau   remāte pārtʰa mādʰavau
   bahūni katʰayitvā tau   remāte pārtʰa mādʰavau /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    tatropaviṣṭau muditau   nākapr̥ṣṭʰe 'śvināv iva
   tatra_upaviṣṭau muditau   nāka-pr̥ṣṭʰe_aśvināv iva /
Halfverse: c    abʰyagaccʰat tadā vipro   vāsudevadʰanaṃjayau
   abʰyagaccʰat tadā vipro   vāsudeva-dʰanaṃjayau /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    br̥hac cʰāla pratīkāśaḥ   prataptakanakaprabʰaḥ
   br̥hat śāla pratīkāśaḥ   pratapta-kanaka-prabʰaḥ /
Halfverse: c    hari piṅgo hari śmaśruḥ   pramāṇāyāmataḥ samaḥ
   hari piṅgo hari śmaśruḥ   pramāṇa_āyāmataḥ samaḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    taruṇādityasaṃkāśaḥ   kr̥ṣṇa vāsā jaṭādʰaraḥ
   taruṇa_āditya-saṃkāśaḥ   kr̥ṣṇa vāsā jaṭā-dʰaraḥ /
Halfverse: c    padmapatrānanaḥ piṅgas   tejasā prajvalann iva
   padma-patra_ānanaḥ piṅgas   tejasā prajvalann iva /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    upasr̥ṣṭaṃ tu taṃ kr̥ṣṇau   bʰrājamānaṃ dvijottamam
   upasr̥ṣṭaṃ tu taṃ kr̥ṣṇau   bʰrājamānaṃ dvija_uttamam /
Halfverse: c    arjuno vāsudevaś ca   tūrṇam utpatya tastʰatuḥ
   arjuno vāsudevaś ca   tūrṇam utpatya tastʰatuḥ /32/ (E)32



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.