TITUS
Ramayana
Part No. 529
Previous part

Chapter: 22 
Adhyāya 22


Verse: 1 
Halfverse: a    sa tu tasya mahānādaṃ   śrutvā vaivasvato yamaḥ
   sa tu tasya mahā-nādaṃ   śrutvā vaivasvato yamaḥ /
Halfverse: c    śatruṃ vijayinaṃ mene   svabalasya ca saṃkṣayam
   śatruṃ vijayinaṃ mene   sva-balasya ca saṃkṣayam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    sa tu yodʰān hatān matvā   krodʰaparyākulekṣaṇaḥ
   sa tu yodʰān hatān matvā   krodʰa-paryākula_īkṣaṇaḥ /
Halfverse: c    abravīt tvaritaṃ sūtaṃ   ratʰaḥ samupanīyatām
   abravīt tvaritaṃ sūtaṃ   ratʰaḥ samupanīyatām /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    tasya sūto ratʰaṃ divyam   upastʰāpya mahāsvanam
   tasya sūto ratʰaṃ divyam   upastʰāpya mahā-svanam /
Halfverse: c    stʰitaḥ sa ca mahātejā   āruroha mahāratʰam
   stʰitaḥ sa ca mahā-tejā   āruroha mahā-ratʰam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    pāśamudgarahastaś ca   mr̥tyus tasyāgrato stʰitaḥ
   pāśa-mudgara-hastaś ca   mr̥tyus tasya_agrato stʰitaḥ /
Halfverse: c    yena saṃkṣipyate sarvaṃ   trailokyaṃ sacarācaram
   yena saṃkṣipyate sarvaṃ   trailokyaṃ sacara_acaram /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    kāladaṇḍaś ca pārśvastʰo   mūrtimān syandane stʰitaḥ
   kāla-daṇḍaś ca pārśvastʰo   mūrtimān syandane stʰitaḥ /
Halfverse: c    yamapraharaṇaṃ divyaṃ   prajvalann iva tejasā
   yama-praharaṇaṃ divyaṃ   prajvalann iva tejasā /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    tato lokās trayas trastāḥ   kampante ca divaukasaḥ
   tato lokās trayas trastāḥ   kampante ca diva_okasaḥ /
Halfverse: c    kālaṃ kruddʰaṃ tadā dr̥ṣṭvā   lokatrayabʰayāvaham
   kālaṃ kruddʰaṃ tadā dr̥ṣṭvā   loka-traya-bʰaya_āvaham /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    dr̥ṣṭvā tu te taṃ vikr̥taṃ   ratʰaṃ mr̥tyusamanvitam
   dr̥ṣṭvā tu te taṃ vikr̥taṃ   ratʰaṃ mr̥tyu-samanvitam /
Halfverse: c    sacivā rākṣasendrasya   sarvalokabʰayāvaham
   sacivā rākṣasa_indrasya   sarva-loka-bʰaya_āvaham /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    lagʰusattvatayā sarve   naṣṭasaṃjʰā bʰayārditāḥ
   lagʰu-sattvatayā sarve   naṣṭa-saṃjʰā bʰaya_arditāḥ /
Halfverse: c    nātra yoddʰuṃ samartʰāḥ sma   ity uktvā vipradudruvuḥ
   na_atra yoddʰuṃ samartʰāḥ sma   ity uktvā vipradudruvuḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    sa tu taṃ tādr̥śaṃ dr̥ṣṭvā   ratʰaṃ lokabʰayāvaham
   sa tu taṃ tādr̥śaṃ dr̥ṣṭvā   ratʰaṃ loka-bʰaya_āvaham /
Halfverse: c    nākṣubʰyata tadā rakṣo   vyatʰā caivāsya nābʰavat
   na_akṣubʰyata tadā rakṣo   vyatʰā ca_eva_asya na_abʰavat /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    sa tu rāvaṇam āsādya   visr̥jañ śaktitomarān
   sa tu rāvaṇam āsādya   visr̥jan śakti-tomarān /
Halfverse: c    yamo marmāṇi saṃkruddʰo   rākṣasasya nyakr̥ntata
   yamo marmāṇi saṃkruddʰo   rākṣasasya nyakr̥ntata /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    rāvaṇas tu stʰitaḥ svastʰaḥ   śaravarṣaṃ mumoca ha
   rāvaṇas tu stʰitaḥ svastʰaḥ   śara-varṣaṃ mumoca ha /
Halfverse: c    tasmin vaivasvataratʰe   toyavarṣam ivāmbudaḥ
   tasmin vaivasvata-ratʰe   toya-varṣam iva_ambudaḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tato mahāśaktiśataiḥ   pātyamānair mahorasi
   tato mahā-śakti-śataiḥ   pātyamānair mahā_urasi /
Halfverse: c    pratikartuṃ sa nāśaknod   rākṣasaḥ śalyapīḍitaḥ
   pratikartuṃ sa na_aśaknod   rākṣasaḥ śalya-pīḍitaḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    nānāpraharaṇair evaṃ   yamenāmitrakarśinā
   nānā-praharaṇair evaṃ   yamena_amitra-karśinā /
Halfverse: c    saptarātraṃ kr̥te saṃkʰye   na bʰagno vijito 'pi vā
   sapta-rātraṃ kr̥te saṃkʰye   na bʰagno vijito_api vā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tato 'bʰavat punar yuddʰaṃ   yamarākṣasayos tadā
   tato_abʰavat punar yuddʰaṃ   yama-rākṣasayos tadā /
Halfverse: c    vijayākāṅkṣiṇos tatra   samareṣv anivartinoḥ
   vijaya_ākāṅkṣiṇos tatra   samareṣv anivartinoḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tato devāḥ sagandʰarvāḥ   siddʰāś ca paramarṣayaḥ
   tato devāḥ sagandʰarvāḥ   siddʰāś ca parama-r̥ṣayaḥ /
Halfverse: c    prajāpatiṃ puraskr̥tya   dadr̥śus tad raṇājiram
   prajāpatiṃ puras-kr̥tya   dadr̥śus tad raṇa_ajiram /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    saṃvarta iva lokānām   abʰavad yudʰyatos tayoḥ
   saṃvarta iva lokānām   abʰavad yudʰyatos tayoḥ /
Halfverse: c    rākṣasānāṃ ca mukʰyasya   pretānām īśvarasya ca
   rākṣasānāṃ ca mukʰyasya   pretānām īśvarasya ca /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    rākṣasendras tataḥ kruddʰaś   cāpam āyamya saṃyuge
   rākṣasa_indras tataḥ kruddʰaś   cāpam āyamya saṃyuge /
Halfverse: c    nirantaram ivākāśaṃ   kurvan bāṇān mumoca ha
   nirantaram iva_ākāśaṃ   kurvan bāṇān mumoca ha /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    mr̥tyuṃ caturbʰir viśikʰaiḥ   sūtaṃ saptabʰir ardayat
   mr̥tyuṃ caturbʰir viśikʰaiḥ   sūtaṃ saptabʰir ardayat /
Halfverse: c    yamaṃ śarasahasreṇa   śīgʰraṃ marmasv atāḍayat
   yamaṃ śara-sahasreṇa   śīgʰraṃ marmasv atāḍayat /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    tataḥ kruddʰasya sahasā   yamasyābʰiniviḥsr̥taḥ
   tataḥ kruddʰasya sahasā   yamasya_abʰiniviḥsr̥taḥ /
Halfverse: c    jvālāmālo viniśvāso   vadanāt krodʰapāvakaḥ
   jvālā-mālo viniśvāso   vadanāt krodʰa-pāvakaḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    tato 'paśyaṃs tadāścaryaṃ   devadānavarākṣasāḥ
   tato_apaśyaṃs tadā_āścaryaṃ   deva-dānava-rākṣasāḥ /
Halfverse: c    krodʰajaṃ pāvakaṃ dīptaṃ   didʰakṣantaṃ ripor balam
   krodʰajaṃ pāvakaṃ dīptaṃ   didʰakṣantaṃ ripor balam /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    mr̥tyus tu paramakruddʰo   vaivasvatam atʰābravīt
   mr̥tyus tu parama-kruddʰo   vaivasvatam atʰa_abravīt /
Halfverse: c    muñca māṃ deva śīgʰraṃ tvaṃ   nihanmi samare ripum
   muñca māṃ deva śīgʰraṃ tvaṃ   nihanmi samare ripum /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    narakaḥ śambaro vr̥traḥ   śambʰuḥ kārtasvaro balī
   narakaḥ śambaro vr̥traḥ   śambʰuḥ kārtasvaro balī /
Halfverse: c    namucir virocanaś caiva   tāv ubʰau madʰukaiṭabʰau
   namucir virocanaś caiva   tāv ubʰau madʰu-kaiṭabʰau /22/ {Hypermetric}

Verse: 23 
Halfverse: a    ete cānye ca bahavo   balavanto durāsadāḥ
   ete ca_anye ca bahavo   balavanto durāsadāḥ /
Halfverse: c    vinipannā mayā dr̥ṣṭāḥ   kā cintāsmin niśācare
   vinipannā mayā dr̥ṣṭāḥ   kā cintā_asmin niśā-care /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    muñca māṃ sādʰu dʰarmajña   yāvad enaṃ nihanmy aham
   muñca māṃ sādʰu dʰarmajña   yāvad enaṃ nihanmy aham /
Halfverse: c    na hi kaś cin mayā dr̥ṣṭo   muhūrtam api jīvati
   na hi kaścin mayā dr̥ṣṭo   muhūrtam api jīvati /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    balaṃ mama na kʰalv etan   maryādaiṣā nisargataḥ
   balaṃ mama na kʰalv etan   maryādā_eṣā nisargataḥ /
Halfverse: c    saṃspr̥ṣṭo hi mayā kaś cin   na jīved iti niścayaḥ
   saṃspr̥ṣṭo hi mayā kaścin   na jīved iti niścayaḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    etat tu vacanaṃ śrutvā   dʰarmarājaḥ pratāpavān
   etat tu vacanaṃ śrutvā   dʰarma-rājaḥ pratāpavān /
Halfverse: c    abravīt tatra taṃ mr̥tyumayam   enaṃ nihanmy aham
   abravīt tatra taṃ mr̥tyumayam   enaṃ nihanmy aham / {Pāda}

Verse: 27 
Halfverse: a    tataḥ saṃraktanayanaḥ   kruddʰo vaivasvataḥ prabʰuḥ
   tataḥ saṃrakta-nayanaḥ   kruddʰo vaivasvataḥ prabʰuḥ /
Halfverse: c    kāladaṇḍam amogʰaṃ taṃ   tolayām āsa pāṇinā
   kāla-daṇḍam amogʰaṃ taṃ   tolayām āsa pāṇinā /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    yasya pārśveṣu niścʰidrāḥ   kālapāśāḥ pratiṣṭʰitāḥ
   yasya pārśveṣu niścʰidrāḥ   kāla-pāśāḥ pratiṣṭʰitāḥ /
Halfverse: c    pāvakasparśasaṃkāśo   mudgaro mūrtimān stʰitaḥ
   pāvaka-sparśa-saṃkāśo   mudgaro mūrtimān stʰitaḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    darśanād eva yaḥ prāṇān   prāṇinām uparudʰyati
   darśanād eva yaḥ prāṇān   prāṇinām uparudʰyati /
Halfverse: c    kiṃ punas tāḍanād vāpi   pīḍanād vāpi dehinaḥ
   kiṃ punas tāḍanād vā_api   pīḍanād vā_api dehinaḥ /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    sa jvālāparivāras tu   pibann iva niśācaram
   sa jvālā-parivāras tu   pibann iva niśā-caram /
Halfverse: c    karaspr̥ṣṭo balavatā   daṇḍaḥ kruddʰaḥ sudāruṇaḥ
   kara-spr̥ṣṭo balavatā   daṇḍaḥ kruddʰaḥ sudāruṇaḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    tato vidudruvuḥ sarve   sattvās tasmād raṇājirāt
   tato vidudruvuḥ sarve   sattvās tasmād raṇa_ajirāt /
Halfverse: c    surāś ca kṣubʰitā dr̥ṣṭvā   kāladaṇḍodyataṃ yamam
   surāś ca kṣubʰitā dr̥ṣṭvā   kāla-daṇḍa_udyataṃ yamam /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    tasmin prahartukāme tu   daṇḍam udyamya rāvaṇam
   tasmin prahartu-kāme tu   daṇḍam udyamya rāvaṇam /
Halfverse: c    yamaṃ pitāmahaḥ sākṣād   darśayitvedam abravīt
   yamaṃ pitāmahaḥ sākṣād   darśayitvā_idam abravīt /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    vaivasvata mahābāho   na kʰalv atulavikramaḥ
   vaivasvata mahā-bāho   na kʰalv atula-vikramaḥ /
Halfverse: c    prahartavyaṃ tvayaitena   daṇḍenāsmin niśācare
   prahartavyaṃ tvayā_etena   daṇḍena_asmin niśā-care /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    varaḥ kʰalu mayā dattas   tasya tridaśapuṃgava
   varaḥ kʰalu mayā dattas   tasya tridaśa-puṃgava /
Halfverse: c    tat tvayā nānr̥taṃ kāryaṃ   yan mayā vyāhr̥taṃ vacaḥ
   tat tvayā na_anr̥taṃ kāryaṃ   yan mayā vyāhr̥taṃ vacaḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    amogʰo hy eṣa sarvāsāṃ   prajānāṃ vinipātane
   amogʰo hy eṣa sarvāsāṃ   prajānāṃ vinipātane /
Halfverse: c    kāladaṇḍo mayā sr̥ṣṭaḥ   pūrvaṃ mr̥tyupuraskr̥taḥ
   kāla-daṇḍo mayā sr̥ṣṭaḥ   pūrvaṃ mr̥tyu-puras-kr̥taḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    tan na kʰalv eṣa te saumya   pātyo rākṣasamūrdʰani
   tan na kʰalv eṣa te saumya   pātyo rākṣasa-mūrdʰani /
Halfverse: c    na hy asmin patite kaś cin   muhūrtam api jīvati
   na hy asmin patite kaścin   muhūrtam api jīvati /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    yadi hy asmin nipatite   na mriyetaiṣa rākṣasaḥ
   yadi hy asmin nipatite   na mriyeta_eṣa rākṣasaḥ /
Halfverse: c    mriyeta vā daśagrīvas   tatʰāpy ubʰayato 'nr̥tam
   mriyeta vā daśagrīvas   tatʰā_apy ubʰayato_anr̥tam /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    rākṣasendrān niyaccʰādya   daṇḍam enaṃ vadʰodyatam
   rākṣasa_indrān niyaccʰa_adya   daṇḍam enaṃ vadʰa_udyatam /
Halfverse: c    satyaṃ mama kuruṣvedaṃ   lokāṃs tvaṃ samavekṣya ca
   satyaṃ mama kuruṣva_idaṃ   lokāṃs tvaṃ samavekṣya ca /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    evam uktas tu dʰarmātmā   pratyuvāca yamas tadā
   evam uktas tu dʰarma_ātmā   pratyuvāca yamas tadā /
Halfverse: c    eṣa vyāvartito daṇḍaḥ   prabʰaviṣṇur bʰavān hi naḥ
   eṣa vyāvartito daṇḍaḥ   prabʰaviṣṇur bʰavān hi naḥ /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    kiṃ tv idānīṃ mayā śakyaṃ   kartuṃ raṇagatena hi
   kiṃ tv idānīṃ mayā śakyaṃ   kartuṃ raṇa-gatena hi /
Halfverse: c    yan mayā yan na hantavyo   rākṣaso varadarpitaḥ
   yan mayā yan na hantavyo   rākṣaso vara-darpitaḥ /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    eṣa tasmāt praṇaśyāmi   darśanād asya rakṣasaḥ
   eṣa tasmāt praṇaśyāmi   darśanād asya rakṣasaḥ /
Halfverse: c    ity uktvā saratʰaḥ sāśvas   tatraivāntaradʰīyata
   ity uktvā saratʰaḥ sāśvas   tatra_eva_antar-adʰīyata /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    daśagrīvas tu taṃ jitvā   nāma viśrāvya cātmanaḥ
   daśagrīvas tu taṃ jitvā   nāma viśrāvya ca_ātmanaḥ /
Halfverse: c    puṣpakeṇa tu saṃhr̥ṣṭo   niṣkrānto yamasādanāt
   puṣpakeṇa tu saṃhr̥ṣṭo   niṣkrānto yama-sādanāt /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    tato vaivasvato devaiḥ   saha brahmapurogamaiḥ
   tato vaivasvato devaiḥ   saha brahma-purogamaiḥ /
Halfverse: c    jagāma tridivaṃ hr̥ṣṭo   nāradaś ca mahāmuniḥ
   jagāma tridivaṃ hr̥ṣṭo   nāradaś ca mahā-muniḥ /43/ {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.