TITUS
Brhaspati-Smrti
Part No. 6
Chapter: 6
Verse: 1
Half verse: a
sākṣiṇām
eṣa
\nirdiṣṭaḥ
saṅkʰyālakṣaṇaniścayaḥ
/
Half verse: b
\likʰitasya
_adʰunā
\vacmi
vidʰānam
anupūrvaśaḥ
//
Verse: 2
Half verse: a
r̥ṇādike
_api
samaye
bʰrāntiḥ
\sañjāyate
yataḥ
/
Half verse: b
dʰātrā
_akṣarāṇi
\sr̥ṣṭāni
\patrārūḍʰāny
ataḥ
purā
//
6.1:
lekʰyalakṣaṇam
Verse: 3
Half verse: a
deśācārayhutaṃ
varṣa-māsa-pakṣādivr̥ddʰimat
/
Half verse: b
r̥ṇi-sākṣi-lekʰakānaṃ
hastāṅkaṃ
lekʰyam
\ucyate
//
6.2:
lekʰyabʰedāḥ
Verse: 4
Half verse: a
rājalekʰyaṃ
stʰānakr̥taṃ
svahastalikʰitaṃ
tatʰā
/
Half verse: b
lekʰyaṃ
tat
trividʰaṃ
\proktaṃ
bʰinnaṃ
tad
bahudʰā
punaḥ
//
Verse: 5
Half verse: a
bʰāga-dāna-krayādʰināṃ
saṃviddāsar̥ṇādibʰiḥ
/
Half verse: b
saptadʰā
laukikaṃ
lekʰyaṃ
trividʰaṃ
rājaśāsanam
//
Verse: 6
Half verse: a
vibʰāgapatram
ity
etad
bʰāgānāṃ
nirṇaye
\kr̥tam
/
Half verse: b
sīmāvivāde
nirṇīte
sīmāpatram
iti
\smr̥tam
//
Verse: 7
Half verse: a
dānalekʰyaṃ
bʰāgalekʰyaṃ
sīmālekʰyaṃ
tatʰā
_eva
ca
/
Half verse: b
krayalekʰyaṃ
dāsalekʰyam
ādʰilekʰyaṃ
tataḥ
param
//
Verse: 8
Half verse: a
saṃviduddāmlekʰyaṃ
ca
jayapatrakam
eva
ca
/
Half verse: b
sandʰipatraṃ
tatʰā
_eva
_etat
kriyābʰedād
anekadʰā
//
Verse: 9
Half verse: a
ādʰyartʰam
ādʰilekʰyaṃ
\syād
dāsārtʰaṃ
dāsapatrakam
//
Verse: 10
Half verse: a
samīhitārtʰasiddʰyartʰaṃ
grāmaśreṇigaṇādibʰiḥ
/
Half verse: b
śāstrāvirodʰi
dʰarmārtʰe
\kr̥taṃ
samvittipoatrakam
//
Verse: 11
Half verse: a
bʰrātaraḥ
saṃvibʰaktā
ye
svarucyā
tu
parasparam
/
Half verse: b
vibʰāgapatraṃ
\kurvanti
bʰāgalekʰyaṃ
tad
\ucyate
//
Verse: 12
Half verse: a
bʰūmiṃ
\datvā
yas
tu
patraṃ
\kuryāc
candrārkakālikam
/
\p-61
\
Half verse: b
anāccʰedām
anāhāryaṃ
dānalekʰyaṃ
tu
tad
\vidʰuḥ
//
Verse: 13
Half verse: a
gr̥hakṣetrādikaṃ
\krītvā
tulyamūlyākṣarānvitam
/
Half verse: b
patraṃ
\kārayate
yat
tu
krayalekʰyaṃ
tad
ucyate
//
Verse: 14
Half verse: a
jaṅgamaṃ
stʰāvaram
bandʰaṃ
\datvā
lekʰyaṃ
\karoti
yat
/
Half verse: b
gopya-bʰogya-kriyāyuktam
ādʰilekʰyaṃ
tu
tat
\smr̥tam
//
Verse: 15
Half verse: a
grāmo
deśaś
ca
yat
\kuryāt
_
mattalekʰyaṃ
parasparam
/
Half verse: b
rājāvirodʰi
dʰarmārtʰe
saṃvitpatraṃ
\vadanti
tat
//
Verse: 16
Half verse: a
vastra-annahīnaḥ
kāntāre
likʰitaṃ
\kurute
tu
yat
/
Half verse: b
karmāhaṃ
te
\kariṣyāmi
dāsapatraṃ
tad
\iṣyate
//
Verse: 17
Half verse: a
dʰanaṃ
vr̥dʰyā
\gr̥hītvā
tu
svayaṃ
\kuryāc
ca
\kārayet
/
Half verse: b
uddʰārapatraṃ
tat
\proktam
r̥ṇalekʰyaṃ
manīṣibʰiḥ
//
Verse: 18
Half verse: a
pūgaśreṇigaṇādīnāṃ
yā
stʰitiḥ
\parikīrtitā
/
Half verse: b
\tasyāstu
sādʰanaṃ
lekʰyaṃ
na
divyaṃ
na
ca
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 19
Half verse: a
pūgaśreṇyādikānāṃ
tu
samayasya
stʰiteḥ
\kr̥tam
/
Half verse: b
stʰitipatraṃ
tu
tat
\proktaṃ
manvādismr̥tivedibʰiḥ
//
6.3:
rājño
dānaśāsanam
Verse: 20
Half verse: a
\datvā
bʰyymyādikaṃ
rājā
tāmrapatre
paṭe
_atʰa
vā
/
Half verse: b
śāsanaṃ
\kārayed
dʰarmaṃ
stʰānavaṃśādisaṃyutam
//
Verse: 21
Half verse: a
mātā-pitror
ātmanaś
ca
puṇyāya
_amukasūnave
/
Half verse: b
\dattaṃ
mayā
_amukāya
_adya
dānaṃ
sabrahmacāriṇe
//
Verse: 22
Half verse: a
\anāccʰedyam
\anāhāryaṃ
sarvaṃ
bʰāvyavivarjitam
/
\p-63
\
Half verse: b
candrārkasamakālīnaṃ
putrapautrānvayānugam
//
Verse: 23
Half verse: a
dātuḥ
pālayituḥ
svargaṃ
hartur
narakam
eva
ca
/
Half verse: b
ṣaṣṭivarṣasahasrāṇi
dānaccʰedapʰalaṃ
\likʰet
//
Verse: 24
Half verse: a
samudrāvarṣamāsādi
dʰanādʰyakṣākṣarānvitam
/
Half verse: b
\jñātaṃ
mayā
_iti
\likʰitaṃ
sandʰivigrahalekʰakaiḥ
//
Verse: 25
Half verse: a
evaṃvidʰaṃ
rājakr̥taṃ
śāsanaṃ
tad
\udāhr̥tam
/
6.4:
prasādalikʰitam
Half verse: b
deśādikaṃ
yasya
rājā
likʰitaṃ
tu
\prayaccʰati
/
Verse: 26
Half verse: a
sevāśauryādinā
\tuṣṭaḥ
prasādalikʰitaṃ
hi
tat
//
6.5:
jayapatram
Half verse: b
pūrvottarakriyāvādanirṇayānte
yadā
nr̥paḥ
/
Half verse: c
\pradadyāj
jayine
lekʰyaṃ
jayapatraṃ
tad
\ucyate
//
Verse: 27
Half verse: a
yad
vr̥ttaṃ
vyavahāre
tu
pūrvapakṣa-uttarādikam
/
Half verse: b
kriyāvadadʰāraṇa-upetaṃ
jayapatro
_akʰilaṃ
\likʰet
/
Verse: 28
Half verse: a
\sādʰayet
sādʰyam
artʰaṃ
tu
catuṣpādanvitaṃ
jaye
/
Half verse: b
rājamudrānvitaṃ
ca
_eva
jayapatrakam
\iṣyate
//
Verse: 29
Half verse: a
anyavādyādihīnebʰya
itareṣām
\pradīyate
/
Half verse: b
vr̥ttānuvādasaṃsiddʰaṃ
tac
ca
\syāj
jayapatrakam
//
6.6:
lekʰyadūṣaṇāni
Verse: 30
Half verse: a
mumūruṣuhīnaluptārtʰair
unmātavyasanāturaiḥ
/
Half verse: b
viṣa-upadʰibalāt
kārakr̥taṃ
lekʰyaṃ
na
\sidʰyati
//
Verse: 31
Half verse: a
dūṣito
garhitaḥ
sākṣī
yatra
_eko
\viniveśitaḥ
/
\p-65
\
Half verse: b
kūṭalekʰyaṃ
tu
tat
\prāha
lekʰako
vāpi
tādr̥śaḥ
//
Verse: 32
Half verse: a
yad
ujvalaṃ
cirakr̥taṃ
malinaṃ
svalpakālikam
/
Half verse: b
bʰagnaṃ
mliṣtākṣarayutaṃ
lekʰyaṃ
kūṭatvam
\āpnuyāt
//
Verse: 33
Half verse: a
darpaṇastʰaṃ
yatʰā
bimbam
asat
sad
iva
\dr̥śyate
/
Half verse: b
tatʰā
lekʰyasabimb
āni
\kurvanti
kuśalā
janāḥ
//
Verse: 34
Half verse: a
tatʰyena
hi
pramāṇaṃ
tu
doṣeṇa
_eva
tu
dūṣaṇam
/
Half verse: b
evaṃ
duṣṭaṃ
nr̥pastʰāne
yasmiṃs
tadd
hi
\vicāryate
//
Verse: 35
Half verse: a
\vimr̥śya
brāhmaṇaiḥ
sārdʰaṃ
vaktr̥doṣaṃ
\nirūpayet
//
Verse: 36
Half verse: a
yena
te
kūṭatāṃ
\yānti
sākṣilekʰakakārakāḥ
/
Half verse: b
tena
duṣṭaṃ
\bʰavel
lekʰyaṃ
śuddʰaiḥ
śuddʰaṃ
\vinirdiśet
//
Verse: 37
Half verse: a
dattaṃ
lekʰye
svahastaṃ
tu
r̥ṇiko
yadi
\nihnute
/
Half verse: b
patrastʰaiḥ
sākṣibʰir
vācā
lekʰakasya
matena
ca
//
Verse: 38
Half verse: a
stʰānabʰraṣṭās
tv
akāntistʰāḥ
sandigdʰā
lakṣaṇacyutāḥ
/
Half verse: b
yatra
_evaṃ
\syuḥ
\stʰitā
varṇā
lekʰyaṃ
duṣṭaṃ
tadā
bʰr̥guḥ
//
Verse: 39
Half verse: a
\uddʰarel
lekʰyam
āhartā
tatputro
bʰuktim
eva
tu
/
Half verse: b
abʰiyuktaḥ
pramītaś
\cet
tatputras
tat
\samuddʰaret
//
Verse: 40
Half verse: a
\jñātvā
kāryaṃ
deśakālakuśalāḥ
kūṭakārakāḥ
/
Half verse: b
\kurvantisadr̥śaṃ
lekʰyaṃ
tad
yatnena
\vicārayet
//
Verse: 41
Half verse: a
lekʰyam
ālekʰyavat
kecil
\likʰanti
kuśalā
janāḥ
/
Half verse: b
tasmān
na
lekʰyasāmartʰyāt
siddʰir
aikāntikī
\matā
//
Verse: 42
Half verse: a
strībālārtān
lipyavijñān
\vañcayanti
svabāndʰavāḥ
/
Half verse: b
lekʰyaṃ
\kr̥tvā
svanāmāṅkaṃ
\jñeyaṃ
yuktyāgamais
tu
tat
//
Verse: 43
Half verse: a
trividʰasyāsya
lekʰyasya
bʰrāntiḥ
\sañjāyate
yadā
/
Half verse: b
r̥ṇi-sākṣi-lekʰakānāṃ
hasta-uktyā
\śodʰayet
tataḥ
//
Verse: 44
Half verse: a
udyāmam
udayādānādādʰānaṃ
pʰalasaṅgrahāt
/
\p-67
\
Half verse: b
pratiyogidʰanāḍʰyatvāj
jñeyaṃ
yatra
_upadʰiḥ
\kr̥taḥ
//
Verse: 45
Half verse: a
\darśitaṃ
pratikālaṃ
yat-\śrāvitaṃ
\smāritaṃ
ca
yat
/
Half verse: b
lekʰyaṃ
\sidʰyati
sarvatra
mr̥teṣu
api
hi
sākṣiṣu
//
Verse: 46
Half verse: a
vācakari
yatra
sāmartʰyam
akṣarāṇāṃ
\vihanyate
/
Half verse: b
kriyāṇāṃ
sarvanāśaḥ
\syād
anavastʰā
ca
\jāyate
//
Verse: 47
Half verse: a
lekʰyaṃ
triṃśat
\samātītam
adr̥ṭṣṭa-aśrāvitaṃ
ca
yat
/
Half verse: b
na
tatsiddʰim
\avāpnoti
\tiṣṭʰatsv
api
hi
sākṣiṣu
//
Verse: 48
Half verse: a
\prayukte
śāntalābʰe
tu
likʰitaṃ
yo
na
\darśayet
/
Half verse: b
na
\yācate
ca
r̥ṇikaṃ
tat
sandeham
\avāpnuyāt
//
Verse: 49
Half verse: a
kulaśreṇigaṇādīnāṃ
yatʰākālaṃ
\pradarśitam
/
Half verse: b
\śrāvayet
\smārayet
_
ca
_
eva
tatʰā
\syād
balavattaram
//
Verse: 50
Half verse: a
yadi
labdʰaṃ
\bʰavet
kiñ
cit
prajñaptir
vā
tatʰā
\bʰavet
/
Half verse: b
pramāṇam
eva
\likʰitaṃ
mr̥tā
yady
api
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 51
Half verse: a
āḍʰyasya
nikaṭastʰasya
yat
_
śaktena
na
\yācitam
/
Half verse: b
śuddʰarṇāśaṅkayā
tatra
lekʰyaṃ
durbalatām
\iyāt
//
Verse: 52
Half verse: a
unmatta-jaḍa-balānāṃ
rājabʰītapravāsinām
/
Half verse: b
apragalbʰabʰayārtānāṃ
na
lekʰyaṃ
hānim
\āpnuyāt
//
Verse: 53
Half verse: a
atʰa
pañcatvam
\āpanno
lekʰakaḥ
sākṣibʰiḥ
saha
/
Half verse: b
tat
svahastādibʰis
teṣām
\viśudʰyate
na
saṃśayaḥ
//
Verse: 54
Half verse: a
r̥ṇisvahastasandehe
\jīvato
vā
mr̥tasya
vā
/
Half verse: b
tatsvahastakr̥tair
anyaiḥ
patrais
tatllekʰyanir̥ṇayaḥ
//
Verse: 55
Half verse: a
lekʰye
saṃśayam
\āpanne
sākṣilekʰakakartr̥bʰiḥ
/
Half verse: b
\duṣṭeṣu
teṣu
taddʰastakr̥tapūrvākṣarādibʰiḥ
//
Verse: 56
Half verse: a
na
jātu
\hīyate
lekʰyaṃ
sākṣibʰiḥ
śapatʰena
vā
//
Half verse: b
adarśanāśrāvitābʰyāṃ
hāniṃ
\prāpnoty
upekṣayā
//
Verse: 57
Half verse: a
ataḥ
\parīkṣyam
ubʰayam
etad
rājñā
viśeṣataḥ
/
Half verse: b
ekam
eva
\bʰavel
_
lekʰyam
ekasyārtʰasya
siddʰaye
//
Verse: 58
Half verse: a
anekeṣu
tu
lekʰyeṣu
doṣam
\uatpādayed
api
/
Half verse: b
deśācāraviruddʰaṃ
yat
sandigdʰaṃ
kramavarjitam
/
Half verse: e
kr̥tam
asvāminā
yat
_
ca
sādʰyahīnaṃ
ca
\duṣyati
//
7.:
bʰuktiḥ
[1.7.0]
This text is part of the
TITUS
edition of
Brhaspati-Smrti
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.