TITUS
Brhaspati-Smrti
Part No. 7
Chapter: 7
Verse: 1
Half verse: a
dʰanamūlāḥ
kriyāḥ
sarvā
yatnās
tatsādʰane
\matāḥ
/
Half verse: b
vardʰanaṃ
rakṣaṇaṃ
bʰoga
iti
tasya
vidʰikramaḥ
//
7.1:
dʰanaprabʰedāḥ
Verse: 2
Half verse: a
tat
punas
trividʰaṃ
\jñeyaṃ
śuklaṃ
śabal̥am
eva
ca
/
Half verse: b
kr̥ṣṇaṃ
ca
tatra
\vijñeyaḥ
prabʰedaḥ
saptadʰā
punaḥ
//
Verse: 3
Half verse: a
śrutaśauryatapaḥ
kanyāśiṣyayājyānvayāgatam
/
Half verse: b
dʰanaṃ
saptavidʰaṃ
śulkam
ubʰayo
hy
asya
tadvidʰaḥ
//
Verse: 4
Half verse: a
kusīdakr̥ṣivāṇijyaśulkaśilpānuvr̥ttibʰiḥ
/
Half verse: b
kr̥ta-upakārād
āptaṃ
\
ca
śabal̥aṃ
\samudāhr̥tam
//
Verse: 5
Half verse: a
pāśakadyūtadūtārtʰapratirūpakasāhasaiḥ
/
Half verse: b
vyājena-upārjitaṃ
yat
_
ca
tat
kr̥ṣṇaṃ
\samudāhr̥tam
//
Verse: 6
Half verse: a
tena
krayo
vikrayaś
ca
dānaṃ
grahaṇam
eva
ca
/
Half verse: b
vividʰāś
ca
\prayujyante
kriyāsaṃbʰogam
eva
ca
//
Verse: 7
Half verse: a
yatʰāvidʰena
dravyeṇa
yat
kiñ
cit
\kurute
naraḥ
/
Half verse: b
tatʰāvidʰam
\avāpnoti
tatpʰalaṃ
pretya
ca
_iha
ca
//
Verse: 8
Half verse: a
tat
punar
dvādaśavidʰaṃ
prativarṇāśrayaṃ
\smr̥tam
/
Half verse: b
sādʰāraṇaṃ
\syāt
trividʰaṃ
śeṣaṃ
navavidʰaṃ
\smr̥tam
//
Verse: 9
Half verse: a
kramāgataṃ
prītidāyaṃ
\prāptaṃ
ca
saha
bʰāryayā
/
Half verse: b
aviśeṣeṇa
sarveṣāṃ
varṇānāṃ
trividʰaṃ
\smr̥tam
//
Verse: 10
Half verse: a
vaiśeṣikaṃ
dʰanaṃ
jñeyaṃ
brāhmaṇasya
trilakṣaṇam
/
\p-71
\
Half verse: b
pratigrahaṇalabdʰaṃ
yad
yājyaṃ
tat
_śiṣyatas
tatʰā
//
Verse: 11
Half verse: a
trividʰaṃ
kṣatriyasyāpi
\prāhur
vaiśeṣikaṃ
dʰanam
/
Half verse: b
yuddʰa-upalabdʰaṃ
karato
daṇḍāc
ca
vyavahārataḥ
//
Verse: 12
Half verse: a
vaiśeṣikaṃ
dʰanaṃ
\jñeyaṃ
vaiśyasyāpi
trilakṣaṇam
/
Half verse: b
kr̥ṣi-gorakṣa-vāṇijyaṃ
śūdrasya
_eṣām
anugrahāt
//
Verse: 13
Half verse: a
sarveṣām
eva
varṇānām
evaṃ
dʰarmyo
dʰanāgamaḥ
/
Half verse: b
viparyayād
adʰarmaḥ
\syāt
_
na
ced
āpad
garīyasī
//
Verse: 14
Half verse: a
āpatsv
anantarāvr̥ttir
brāhmaṇasya
\vidʰīyate
/
Half verse: b
vaiśyavr̥ttiś
ca
tasya
_uktā
na
jagʰanyā
katʰaṃ
_
cana
//
Verse: 15
Half verse: a
katʰaṃ
_
cana
na
\kurvīta
brāhmaṇaḥ
karma
vārṣalam
/
Half verse: b
vr̥ṣalaḥ
karma
na
brāhmaṃ
patanīye
hi
te
tayoḥ
//
Verse: 16
Half verse: a
utkr̥ṣṭaṃ
cāpakr̥ṣṭaṃ
tayoḥ
karma
na
\vidyate
/
Half verse: b
madʰyame
karmaṇī
\hitvā
sarvasādʰāraṇī
hi
te
//
Verse: 17
Half verse: a
āpadaṃ
brāhmaṇas
\tīrtvā
kṣatravr̥ttyā
\bʰr̥te
jane
/
Half verse: b
\utsr̥jet
kṣetravr̥ttiṃ
tāṃ
kr̥tvā
pāvanam
ātmanaḥ
//
Verse: 18
Half verse: a
tasyām
eva
tu
yo
bʰuktau
brāhmaṇo
\ramate
rasāt
/
Half verse: b
kāṇḍapr̥ṣṭʰaś
\cyuto
mārgād
aṅkito
_ayaṃ
prakīrtitaḥ
//
Verse: 19
Half verse: a
svakulaṃ
pr̥ṣṭʰataḥ
\kr̥tvā
yo
vai
parakulaṃ
\vrajet
/
Half verse: b
tena
duścaritena
_asau
kāṇḍapr̥ṣṭʰa
iti
\smr̥taḥ
//
Verse: 20
Half verse: a
divākr̥te
kāryavidʰau
grāmeṣu
nagareṣu
ca
/
Half verse: b
samb
have
sākṣiṇāṃ
ca
_eva
na
divyā
\bʰavati
kriyā
//
Verse: 21
Half verse: a
dvāramārgakriyābʰogajalavāhādike
tatʰā
/
Half verse: b
bʰuktir
eva
tu
gurvo
\syāt
_
na
lekʰyaṃ
na
ca
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 22
Half verse: a
etad
vidʰānam
\ākʰyātaṃ
sākṣiṇāṃ
likʰitasya
ca
/
Half verse: b
samprati
stʰāvaraprāpter
bʰukteś
ca
vidʰir
\ucyate
//
Verse: 23
Half verse: a
vidyayā
krayabandʰena
śauryabʰāgānvayāgatam
/
Half verse: b
sapiṇḍasyāprajasya
_aṃśaṃ
stʰāvaraṃ
spatadʰā
_\āpyate
//
7.2:
bʰogāḥ
saptavidʰaḥ
Verse: 24
Half verse: a
pitrye
labʰdakrayādʰāne
riktʰaśauryapravedanāt
/
Half verse: b
\prāpte
saptavidʰe
bʰogaḥ
sāgamaḥ
siddʰim
\āpnuyāt
//
Verse: 25
Half verse: a
kramāgataḥ
śāsanikaḥ
\krayādʰānasamanvitaḥ
/
Half verse: b
evaṃvidʰas
tu
yo
bʰogaḥ
sa
tu
siddʰim
\avāpnuyāt
//
Verse: 26
Half verse: a
saṃvibʰāgakrayaprāptaṃ
pitryaṃ
\labdʰaṃ
ca
rājataḥ
/
\p-73
\
Half verse: b
stʰāvaraṃ
siddʰim
\āpnoti
\bʰuktvā
hānim
upekṣayā
//
Verse: 27
Half verse: a
prāptamātraṃ
yena
bʰuktaṃ
\svīkr̥tya
_aparipantʰitam
/
Half verse: b
tasya
tatsiddʰim
\āpnoti
hāniṃ
ca
_upekṣayā
yatʰā
//
Verse: 28
Half verse: a
adʰyāsanāt
\samārabʰya
bʰuktir
yasyāvigʰātinī
/
Half verse: b
triṃśadvarṣāṇy
aviccʰinnā
tasya
tāṃ
na
\vicālayet
//
Verse: 29
Half verse: a
na
strīṇām
upabʰogaḥ
\syād
vinā
lekʰyaṃ
katʰaṃ
_
cana
/
Half verse: b
rājaśrotriyavitte
ca
jaḍabāladʰanena
ca
//
Verse: 30
Half verse: a
bʰuktyā
kevalayā
na
_eva
bʰuktiḥ
siddʰim
\avāpnuyāt
/
Half verse: b
āgamenāpi
śuddʰena
dvābʰyāṃ
\sidʰyati
nānyatʰā
//
Verse: 31
Half verse: a
bālaśrotriyavitte
ca
\prāpte
ca
pitr̥taḥ
kramāt
/
Half verse: b
na
_upabʰoge
balaṃ
kāryam
āhartrā
tatsutena
vā
//
Verse: 32
Half verse: a
paśustrīpuruṣādīnām
iti
dʰarmo
\vyavastʰitaḥ
/
Half verse: b
yady
ekaśāsane
grāmakṣetrārāmāś
ca
\lekʰitāḥ
//
Verse: 33
Half verse: a
ekadeśa-upabʰoge
_api
sarve
bʰuktā
\bʰavanti
te
/
Half verse: b
āgamo
_api
balaṃ
na
_eva
bʰuktiḥ
stokāpi
yatra
no
//
Verse: 34
Half verse: a
anumānād
varaḥ
sākṣī
sākṣibʰyo
likʰitaṃ
guru
/
Half verse: b
\avyāhatā
tripuruṣī
bʰuktir
ebʰyo
garīyasī
//
Verse: 35
Half verse: a
anumānaṃ
\vasaty
atra
sākṣī
cāmaraṇād
\bʰavet
/
Half verse: b
\avyāhataṃ
lekʰabʰogaṃ
pramāṇaṃ
tu
tripauruṣam
//
Verse: 36
Half verse: a
pitāpitāmaho
yasya
\jīvet
_
ca
prapitāmahaḥ
/
Half verse: b
triṃśat
samā
tu
yā
\bʰuktā
bʰūmir
\avyāhatā
paraiḥ
//
Verse: 37
Half verse: a
bʰuktiḥ
sā
pauruṣī
\jñeyā
dviguṇā
ca
dvipuruṣī
/
Half verse: b
tripūruṣī
ca
triguṇā
parataḥ
\syāt
_
cirantanā
//
Verse: 38
Half verse: a
yatrāhartābʰiyuktaḥ
\syāt
_
lekʰyaṃ
sākṣī
tadā
guruḥ
/
Half verse: b
tadabʰāve
tu
putrāṇāṃ
bʰuktir
ekā
garīyasī
//
Verse: 39
Half verse: a
āhartā
\śodʰayed
bʰuktim
āgamaṃ
vāpi
saṃsadi
/
\p-75
\
Half verse: b
tatputro
bʰuktim
eva
_ekāṃ
pautrādis
tu
na
kiṃ
_
cana
//
Verse: 40
Half verse: a
riktʰabʰir
vā
parair
dravyaṃ
samakṣaṃ
yasya
\dīyate
/
Half verse: b
anyasya
\bʰuñjataḥ
\paścāt
_
na
sa
tat
_
labdʰum
\arhati
//
Verse: 41
Half verse: a
\paśyann
anyasya
\dadataḥ
kṣitiṃ
yo
na
\nivārayet
/
Half verse: b
satāpi
lekʰyena
bʰuvaṃ
na
punar
tām
\avāpnuyāt
//
Verse: 42
Half verse: a
r̥ktʰibʰir
vāparair
vāpi
\dattaṃ
tena
_eva
tad
bʰr̥guḥ
/
Verse: 43
Half verse: a
bʰuktis
tripuruṣī
\sidʰyet
pareṣāṃ
nātra
saṃśayaḥ
/
Half verse: b
\anivr̥tte
sapiṇḍatve
sakulyānāṃ
na
\sidʰyati
//
Verse: 44
Half verse: a
asvāminā
tu
yad
\bʰuktaṃ
gr̥hakṣetrāpaṇādikam
/
Half verse: b
suhr̥d-bandʰu-sakulyasya
na
tadbʰogena
\hīyate
//
Verse: 45
Half verse: a
dʰarmas
_akṣayaḥ
śrotriyasya
abʰayaṃ
rājapūruṣe
/
Half verse: b
snehaḥ
sugr̥d-bāndʰaveṣu
\bʰuktam
etair
na
\hīyate
//
Verse: 46
Half verse: a
vaivāhya
śrotriyair
\bʰuktaṃ
rājñāmātyais
tatʰā
_eva
ca
/
Half verse: b
sudīrgʰenāpi
kālena
teṣāṃ
\sidʰyati
tat
_
na
tu
//
Verse: 47
Half verse: a
aśakta-ālasa-rogārta-bāla-b
hīta-pravāsinām
/
Half verse: b
śāsanārūḍʰam
anyena
\bʰuktaṃ
bʰuktyā
na
\hīyate
//
Verse: 48
Half verse: a
cʰinnabʰoge
gr̥he
kṣetre
sandigdʰaṃ
yatra
\jāyate
/
Half verse: b
lekʰyena
bʰogavidbʰir
vā
sākṣibʰiḥ
śuddʰim
\āharet
//
Verse: 49
Half verse: a
nāmagʰāṭāgamaṃ
saṃkʰyāṃ
kālaṃ
digbʰāgam
eva
ca
/
Half verse: b
bʰogaccʰedanimittaṃ
ca
ye
\vidus
tatra
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 50
Half verse: a
utpannāś
\cātyāsannā
ye
ye
ca
deśāntarastʰitāḥ
/
Half verse: b
maulās
te
tu
samuddiṣṭāḥ
\praṣṭavyāḥ
kāryanirṇaye
//
Verse: 51
Half verse: a
aduṣṭās
te
yad
\brūyuḥ
sandigdʰe
samadr̥ṣṭayaḥ
/
Half verse: b
tatpramāṇaṃ
\prakartavyam
evaṃ
dʰarmo
na
\hīyate
//
\p-77
\
Verse: 52
Half verse: a
stʰāvareṣu
tad
ākʰyātaṃ
lābʰabʰogaprasādʰanam
/
Half verse: b
pramāṇahīnavāde
tu
\nirdeśyā
daivikī
kriyā
//
Verse: 53
Half verse: a
rājāntarais
tribʰir
\bʰuktaṃ
pramāṇena
vināpi
yat
/
Half verse: b
brahmadeyaṃ
na
\hartavyaṃ
rājñā
tasya
kadā
cana
//
Verse: 54
Half verse: a
bʰuktis
traipuruṣī
yatra
caturtʰe
\sampravartitā
/
Half verse: b
tadbʰogaḥ
stʰiratāṃ
\yāti
na
\pr̥ccʰed
āgamāṃ
kva
cit
//
Verse: 55
Half verse: a
aniṣiddʰena
yad
\bʰuktaṃ
puruṣais
tribʰir
eva
tu
/
Half verse: b
tatra
na
_evāgamaḥ
\kāryo
bʰuktis
tatra
garīyasī
//
Verse: 56
Half verse: a
stʰāvareṣu
vivādeṣu
bʰuktis
tripuruṣī
ca
yā
/
Half verse: b
svatantrā
_
eva
hi
sā
\jñeyā
pramāṇam
sādʰyanirṇaye
//
Verse: 57
Half verse: a
yasya
tripuruṣā
bʰuktiḥ
samyaglekʰyasamanvitā
/
Half verse: b
evaṃvidʰā
brahmadeyā
\hartuṃ
tasya
na
\śakyate
//
Verse: 58
Half verse: a
yasya
tripuruṣā
bʰuktiḥ
pāramparyakramāgatā
/
Half verse: b
na
sā
\cālayituṃ
śakyā
pūrvakāt
_
śāsanād
r̥te
//
Verse: 59
Half verse: a
tripuruṣaṃ
\bʰujyate
yena
samakṣaṃ
bʰūravāritā
/
Half verse: b
tasya
sā
\nāpahartavyā
kṣamāliṅgaṃ
na
ced
\vadet
//
Verse: 60
Half verse: a
bʰuktir
balavatyy
śāstre
hi
_
svaccʰinnā
cirantanī
/
Half verse: b
viccʰinnāpi
hi
sa
\jñeyā
yā
tu
pūrvaṃ
\prasādʰitā
//
Verse: 61
Half verse: a
pitrā
\bʰuktaṃ
tu
yad
dravyaṃ
bʰuktyācāreṇa
dʰarmataḥ
/
Half verse: b
tasmin
prete
_api
tatprāptaṃ
bʰuktyā
prāptaṃ
tu
tasya
tat
//
Verse: 62
Half verse: a
tribʰir
eva
tu
yā
bʰuktā
puruṣair
bʰūr
yatʰāvidʰi
/
Half verse: b
lekʰyābʰāve
tu
tāṃ
tatra
caturtʰaḥ
samavāpnuyāt
//
Verse: 63
Half verse: a
sanābʰibʰir
bāndʰavaiś
ca
\bʰuktaṃ
yat
svajanais
tatʰā
/
Half verse: b
bʰogāt
tatra
na
siddʰiḥ
\syād
bʰogam
anyeṣu
\kalpayet
//
Verse: 64
Half verse: a
sāgamo
dīrgʰakālaś
ca
niccʰidra-uparavo
dʰanam
/
Half verse: b
pratyartʰisannidʰānaṃ
ca
paribʰogo
_api
pañcadʰā
//
Verse: 65
Half verse: a
catuṣpād
dʰanadʰānyāadi
varṣādd
hānim
\avāpnuyāt
/
Verse: 66
Half verse: a
bʰūmer
abʰuktir
lekʰyasya
yatʰākālam
adarśanam
/
Half verse: b
sākṣyasyāsmaraṇaṃ
ca
_
eva
svārtʰahānikarāṇi
tu
//
Verse: 67
Half verse: a
tasmād
yatnena
\kartavyaṃ
pramāṇaparipālanam
/
Half verse: b
tena
\kāryāṇi
\sidʰyanti
stʰāvarāṇi
carāṇi
ca
//
Verse: 68
Half verse: a
asākṣike
cirakr̥te
\pr̥ccʰed
uttarasākṣiṇaḥ
/
Half verse: b
śapatʰair
\vānuyuñjīta
upadʰāṃ
vā
\prayojayet
//
Verse: 69
Half verse: a
deśanāpratigʰātaṃ
ca
yuktileśas
tatʰā
_
eva
ca
//
Verse: 70
Half verse: a
corāpahr̥taṃ
tu
sarvebʰyo
_\anviṣya
\arpaṇīyaṃ
/
Half verse: b
alābʰe
svakośād
vā
\adadat
_
corakilbiṣī
\syāt
//
8.:
divyāni
[1.8.0]
This text is part of the
TITUS
edition of
Brhaspati-Smrti
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.