TITUS
Author: JBC 
Jakub Bart-Ćišinski
Work: Naw. 
Nawoženja


On the basis of the edition
Jakub Bart-Ćišinski,
Nawoženia: Narodno-episka basen' w 9 spěwach.
Za ciše' přihotowal a zawod napisal Miklawš Krječmař,
Budysin 1926
electronically prepared by Rainer Gerthner,
Rosenheim, 2002-2006;
TITUS version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 28.8.2010





Strophe: 1 
Prěni spěw


Verse: 1    Na šěsćdźesato do žnjencowej žno mi kosy z najrjeńšim
Verse: 2    zarěča brus. Pak za hólca, za hospodarja šće tola
Verse: 3    njepomnju krasnišich žnjow, zo by bjez komdźenja mi štož lětsa
Verse: 4    wšo šlo zasobu. Što tola do běhanja bě mi druhdy
Verse: 5    na syna, na wotawy! Dźěn po cyłych dnjach smy mi často
Verse: 6    pospochi wobroćeli, roztřasowali, zo by někak
Verse: 7    do kopjenow so nam hodźalo nož, a čwaki najtolstše
Verse: 8    rozkopali. Wuwalaneho nimo teho pak skotej
Verse: 9    njecha šće so, a kruwy, kiž ze spěšnišim tola hewak
Verse: 10    padaju do syna, na natykane nam ze synom rěble
Verse: 11    ruja. Zo njećěri na dejwo, njemóžemy drje so dźiwać,
Verse: 12    kiž wucyrowane dźě je na dešću dočista wšitke.
Verse: 13    Lětsa pak njemějachmy nade někotre lěta najmjeńšej
Verse: 14    hary ze synom; bjez kopjenja žno bě doschnyło same
Verse: 15    a je wonjate ze zelenym mi wšitke štož ruta.
Verse: 16    Pak tež na žitne žně so wšo woprawdźe čini z najrjeńšim:
Verse: 17    Po njebjesach ani mróčalki njej', kiž na dešć by było,
Verse: 18    a wobroćil so na to šće wětřik na ranje z ranja:
Verse: 19    To wšo pokazuje pak mi na stajne wjedro najrjeńše.
Verse: 20    Zažnišeho juž nawozyli su sej wjesnjenjo tójšto
Verse: 21    do bróžnjow. Njepřeměni-li so wjedro, mi zornjatka lětsa
Verse: 22    njewurosće. Wšo dom sebi zebjerjemy nimo teho
Verse: 23    z prócu najlóšej. -- Nó, njeporěča ha nam Michał, zo zašo
Verse: 24    wupřehnje dźens, zo spřihotował by sej na popołdniše
Verse: 25    wšo? Dźěn započeći juž mi z popami na Jarkach chcyše.
Verse: 26    Na to wšak njemóžemy tola hladać na wótrym słóncu,
Verse: 27    su swój wustale čas abo njewustale, su-li jeno
Verse: 28    suche. Dźens po snědani pobył sym na Jarkach, na nich
Verse: 29    z hromadarni žno so ze snopa sypa, masaš-li z ruku
Verse: 30    krućišo do kłosow; přesušene su mi wěsće najlěpje.
Verse: 31    Zo njeby tola wuroniło nimomčry so zorna,
Verse: 32    njebudźe čeledź mi ze snopami směć přejara mjetać.
Verse: 33    Nětk pak nawróćili su so zwjetša žno wjesnjenjo z polow,
Verse: 34    wšak tež před chwilku wozwoniło žno je połodnjo mi tež.
Verse: 35    Michała we hłubokim pak šće puću njemóžu nihdźe
Verse: 36    wuhladać. Juž ze starosću so mi napjelnja hrudź, zo
Verse: 37    do njezboža traš, ze skotom přehladawši sebi z něčim,
Verse: 38    přišoł Michał; wšak wutrobitej přejara stej konjej,
Verse: 39    a nihdy njesměš jeju pušćić nic na chwilku z wočow.
Verse: 40    Rěč porěčal bě tajkule na ławce pod lipu na mać
Verse: 41    nan, wuznawši so wšón, štož we wutrobje so 'mu zroji.
Verse: 42    Ptačk, nasłuchawši ze wćipnymaj jemu wóčkomaj słowam,
Verse: 43    popjerchny nětk a, ćikotajo sebi z ćikotom wjes'lym,
Verse: 44    z haložki na halžku zlětowaše, dóńž na wjeršku njebu
Verse: 45    ze spěšnišim, a spěw jemu tu wuwi so z najrjeńšim
Verse: 46    ze šije. Z łopjenatej sebi lipu wětřik najcuńši
Verse: 47    pišpotaše; ji za kćenjemi wjelebělymi skradźu
Verse: 48    nož pohladowachu zakryte zelene lisća.
Verse: 49    Kćenje bě na kćenju; po cyłej wsy njekćěješe tež pak
Verse: 50    lipy połnišej. Na ranju předewšěm wónje najmilše
Verse: 51    rozsyłaše jim po wšitkich wokolnosćach. Wjelespěšne
Verse: 52    pčołki so duž tež njehibachu nihdy na swěće wot njej,
Verse: 53    nastajnosći wokoł njej sebi zynčachu, brinčachu mnohe.
Verse: 54    Pod lipu powědataj sebi staršej Michała z pola
Verse: 55    hladaštaj. Do nanowej žno bě hrudźe stupiła starosć
Verse: 56    wo njeho. Ze skřidlenym jemu stowom wotmołwi mać pak:
Verse: 57    "Jeho dla mi nječiń sebi starosće, wěsće ma winy,
Verse: 58    zo dojěł šće mi do dwora njej'. Wšak na pohončistwo
Verse: 59    wusteja so, zo mjez hólcami kotowokoło nima,
Verse: 60    kiž by wujězdźować so mi z nim móhł. Wotohi wodźić
Verse: 61    z wušiknymaj tola rukomaj za dźěćace žno sy dny sej
Verse: 62    Michała nawučił. Při konjomaj dźě bě wěčnje najradšo.
Verse: 63    Konjomaj pak zašto je to, myslu sej, ćělčkanje samo.
Verse: 64    Na šłowo posłuchatej jemu čornikaj. Do druhich rukow
Verse: 65    pak njeda do wěčnosće mi wotežki ze swojich rukow,
Verse: 66    pře čornikaj tola we wutrobje nimomčry so boji,
Verse: 67    zo njeby so 'mu wot cuzeho traš někajkej křiwdy
Verse: 68    stało lubuškomaj. Tehodla sej starosće nječiń!"
Verse: 69    Dorěča. Do nanowej běchu hrudźe tróšta najmilšoh
Verse: 70    słowa maćerine zawčle; 'mu starosće trochu
Verse: 71    rozpjerchnychu. Pak ze spěchom praji ji skřidlene słowa:
Verse: 72    "Po hórce do wsy pozběhuje so mi mróčalka próšna,
Verse: 73    pohladaj ty, wšak na woči juž njejsym jara kmany
Verse: 74    a njemóžu to rozeznawać, hač Michał to njej' naš!"
Verse: 75    Wobroćiwši so po nanje mać a na čoło ruku
Verse: 76    wuzběhnywši, zo by njekalalo jej smudžate słónco,
Verse: 77    wotmołwi ze spěšnišim jemu, stowo zjewiwši tole:
Verse: 78    "Balocarjec su karlowje. Su dosyc drje mi chcyli
Verse: 79    zahon, zo přečakali su sej poł dnja; do dźěta hewak
Verse: 80    wšak njejsu mi najbóle; najposledniši dźě su wččnje
Verse: 81    ze wšitkim. -- A hlej, wo kowarnju so mi farar a wučer
Verse: 82    runje nawinyštaj. Pola naj drje na chwilku tola
Verse: 83    zastanjetaj. Snadź porěčaloj staj mi z Michałom wonka."
Verse: 84    Dorěča. Taj pak, překročiwši rjany kamjentny móst juž,
Verse: 85    po puću nětk wustupowaštaj, zo by wokřewit chłódk jej,
Verse: 86    kotryž před dworom porodźeštej rjenje zrosćenej, šwižnej
Verse: 87    topolaj z lipu. Na topołomaj so škórcy, hdyž chwata
Verse: 88    z motyku na ramjenjach wjeledźěławy z wječora rólnik
Verse: 89    z pola, hdyž za zelene žno je hory so schiliło słónco,
Verse: 90    hromadźeja. Jim wo křidleško so najrjeniše křidło
Verse: 91    tłóči; na halozach je jim na nóžce nóžka najbělša;
Verse: 92    pysk jedyn při druhim wokošuje so jim ze žołtym pyskom;
Verse: 93    šija na šiji; pjerka so přeměnjeja jim štož somot
Verse: 94    na słónčnych pruhach najposlednišich. Zesydałe takle
Verse: 95    po topole su so před dworom; wjeršk wšón pod nimi stona.
Verse: 96    Powótřejo nětk pyski sej, přihotuja so wšě na bój,
Verse: 97    zhladujo na wjeršk, na krala, kotrohž hatžka najwyša
Verse: 98    koleba, naduwajo so, zo muž wuzwolił ju sebi
Verse: 99    wosebniši. Nětk ze šije zwuk wuwě 'mu, a zdobom,
Verse: 100    napjelniwši sebi hordia najpołniše, po štomje wšitkim
Verse: 101    fifola z luboznišim, zo so po wsy rozlěha radosc.
Verse: 102    Do stupa pohonješe sebi nastajnje wučerja farar,
Verse: 103    kiž dostupać 'mu njemóžeše nihdy na swěće za nim.
Verse: 104    Zwotnazdala žno so postrowještaj prawje po serbskim wašnju
Verse: 105    ze staršimaj. Mać poskočiwši jimaj napřećo dźěše.
Verse: 106    Hdyž běštaj posydnytoj so a wudychaioj so zas trochu
Verse: 107    pod lipu, mać wopraša so ze skřidlenym jeju słowom:
Verse: 108    "Njejstaj porěčatoj abo widźatoj Michała našoh
Verse: 109    na polu? Wozwoniło žno je połdnjo; z role pak njej' šće
Verse: 110    přec. Nimo teho šće popowěda nam do přahowanja
Verse: 111    při snědani, zo dopotdnja dźens wupřehnje zašo,
Verse: 112    wotmysliwši sej, po wobjedźe hnydom počeći dom brać.
Verse: 113    Duž počina mi we wutrobje žno so nanowej starosć
Verse: 114    rojić, zo při włóčenju so spačiło ze skotom něšto
Verse: 115    Michałej. Tež wobróć nihdy na swěće bojosće ja so
Verse: 116    njemóžu juž; tuž potróštujtaj naju z powěsću dobrej!"
Verse: 117    Dowurěča. Pak ze skřidlenym so jej wopraša słowom
Verse: 118    wučer, kiž zdowutrěwai bě sej runje mjez woči pót jim:
Verse: 119    "Na kotry kónc wujěł ha je do polow na rolu Michał?"
Verse: 120    Mać wotmołwi 'mu ze spěšnišim na to ze słowom tymle:
Verse: 121    "Na Kročicach zady wódnika syje při puću rěpu
Verse: 122    do popow, zo njeměł by nam ze sywom na hłowu wšitko."
Verse: 123    Wobroćiwši so na staršej, farar zarěča takle:
Verse: 124    "Potajkim njemóžachmoj wamaj na polu Michała widźeć:
Verse: 125    Runje z nawopačnej smój so strony po puću wjesnym
Verse: 126    do wsy nawróćiloj. Tola na swěće nječińtaj mi pak
Verse: 127    wo Michała sej starosć! Do pohončistwa najkmańši
Verse: 128    wěsće je Michał a z njerozomnym tola njej' mi juž dźěsćom,
Verse: 129    kiž by njewědźało wokoł skotu bywać a z ruki
Verse: 130    tež njeda do wěčnosće sej nikom wotežki wuwić.
Verse: 131    Byštej-li, naplóšawši so 'mu něčoh, woprawdźe konjej
Verse: 132    ćek'łej, byštej mi přiběžałej tola dom runu šćežku.
Verse: 133    A přišoł by-li do škody Michał, by zawěsće něchtó,
Verse: 134    dohladawši so na to, z njezbožownej pola was juž
Verse: 135    powěsću był. Wšak ze žnjencami so mi, ze žnjencarkami
Verse: 136    hibaju hona, zo porubali běłobłyskatu pychu
Verse: 137    bychu a do popow zestajeli rjenjektosate snopy.
Verse: 138    Duž njedajtaj mi we wutrobach sebi starosći tola
Verse: 139    wo Michała zaryć! Wšak dodźětaći chce najskerje
Verse: 140    dopołdnja swoje dźěło; dźě z hospodarjom je mi Michał
Verse: 141    ctźělawym, kiž je při dźěłe do ródnosće mi najwjetšej."
Verse: 142    Dorěčawši bě staršimaj do wutrobow wjelemiły
Verse: 143    měr zašćěpił, zo wustupichu z njeju starosće wšitke
Verse: 144    wo Michała. Jim dopomniwši so tež na tyzku wučer
Verse: 145    wućeže ze zaka nětk -- do wěčnosće bjez njeje bywać
Verse: 146    njemóžeše. Jom nastajnje ze statokom bě najlubša
Verse: 147    w zaku. Zhotowawši so, najprjedy chwataše do njej;
Verse: 148    paćer wuspěwawši, ducy do łoža załoži w ni šće
Verse: 149    raz. -- Nětk do lěweje sej ju ruki z praweje wozmy,
Verse: 150    posměwkujo so z najmilšim, na wččko klepajo swětłe.
Verse: 151    Zwupřimawši sej ju z lěwicu, na nju potłóči z palcom.
Verse: 152    Z tyzki wotewrjenej žno 'mu srěbaše wóń nade wšitke
Verse: 153    cuniša do nosa znajerskeho. Směwk spokojny wukćě
Verse: 154    po wobliču jom wšěm, a do prawicy ju zas na to
Verse: 155    přesydliwši, poda derjedostojnemu pak najprěnju
Verse: 156    šćipku duchownemu, pak nanej Wićazec po nim,
Verse: 157    po nanje maćeri tež, rad požortujo sebi ze wšěm.
Verse: 158    Palc a pokazowar pak najposlednišom jemu nětko
Verse: 159    njeseštej šćipku do nosa chcyjateho, nimoměry
Verse: 160    mócnišu. Dowučakać ani njemóžeše, zo by zašła
Verse: 161    do nosa -- porstaj dodźeržeštej no ju při samym, kotraž
Verse: 162    žedźeše po nosu, třepotajo wša ze žadosćemi.
Verse: 163    Mjezwoči zwutrčwawši so, jim dźeše skřidlene słowo:
Verse: 164    "Z wjesołosću so mi přeliwa hrudź, kiž na polach widźu
Verse: 165    žnjencarjow hanjeć ze spesnisim. Tola nuzn oty tajkej
Verse: 166    ze syčenjom šće njebyto za mnje štož po honach lětsa.
Verse: 167    Wšo drje dohromady je jim na hłowu přišto, zo sami
Verse: 168    njewědźa, na kotry kónc bychu nastajili so najprjedy.
Verse: 169    Horcy po spalenych so jim wobličach z rynkami liwa
Verse: 170    pót; nimo teho šće njepozběha so najmjeńšeho wbohim
Verse: 171    wětřička, kiž krjep zwukošował by jim z wobliča horcoh,
Verse: 172    zawěwajo. Tola hiós je jim wšón dorostl nanajrjeńšo,
Verse: 173    a duž, njedźiwajo ani na pót, ze spěchom wjes'łym
Verse: 174    do dźěła pohonjeja mjezy sobu so žnjencarki, žnjency.
Verse: 175    A čim rjeńšo so z błyskotatym jim wěncuje potom
Verse: 176    čoło, ćim wjeselšo hrudź poskakuje, mysličku jasnu
Verse: 177    porodźejo, zo po swjatoku šće sej žnjencarki, žnjency,
Verse: 178    hdyž juž po wjesotych je so honach z křidłomaj z njebjes
Verse: 179    nóc jim wupřestrěła, wjelelubozne po puću do wsy
Verse: 180    spěwy zanošeja, nade wšón staw lubujo burski."
Verse: 181    Dorěča. Nan pak wułušćeše te skřidlene słowa:
Verse: 182    "Staw ma na swěće bjez wuwzaća swoje křižiki kóždy,
Verse: 183    do dźěła měwać krućišeho ze spěšnišim drje ma ze wšěch najbóle
Verse: 184    bur so mi; ze schadźacym dźě žno słóncom do polow chwata,
Verse: 185    z mrějatym dom hakle; dodźěłane nihdy na swěće njej' jom
Verse: 186    swjatk a pjatk; tola ze žanym njewurunał by so wěsće."
Verse: 187    Tak rozrěčowachu so ći třo. Wšak do dwora jim bě
Verse: 188    mać zašła. Jeje hrudź rozradowana bě najbóle.
Verse: 189    Do jstwy doběžawši, sebi z polcow pórclinowy taler
Verse: 190    wza, kiž zestajane so ji błyšćachu po polcach wulkich
Verse: 191    při durjach. Kluč potom sebi ze sćěny do suknje tykny
Verse: 192    pinčny. Do brjoha na zahrodu spody bróžnje bě pinca
Verse: 193    hłuboko wukopana. Jeno dopotdnja so jim słónco
Verse: 194    staješe na nju; spřehrěwato šće najsylniše słónco
Verse: 195    jej njebě. Posypala po ródnosći swojej mać bě
Verse: 196    z pěskom ju přez cyłe, na přihódnym wšo steješe měsće.
Verse: 197    Po dołhosći pak wostajiła bě sej mału no chódbu
Verse: 198    wosrjedźa, zo z tym nadobyła by najwjac sebi ruma
Verse: 199    a zo puć by zawlečeny tež přespěšnym dźowkam
Verse: 200    njebyi. Po woběmaj so ji sćěnomaj při durjach wulke
Verse: 201    cydźenki naduwachu, hač na kromy ze słódnym młokom
Verse: 202    napjelnjene wšě. Při durjach ze statokom bě najwjetši
Verse: 203    ze wšitkich hornc, wobwity wšón přez cyte ze sylnym grotom.
Verse: 204    Do njeho ze smjetancu wšu smjetanu zběraše mać. Ji
Verse: 205    běše najlubši, dźě za stareho žno bě hospodarja
Verse: 206    smjetanu zezběranu wjele lět juž ze swěru stajnej
Verse: 207    hospodował. Duž ze słužby njemóžachu jeho tola
Verse: 208    na stary dźeń wuhnać. Nětk po wobliču so najmilši
Verse: 209    maćeri wuliny směwk. Wšak zestajane bě ji wšitko
Verse: 210    po pincy po ródnosći. Nade wšěch bě wo domje do njej.
Verse: 211    Na delni kónc dokročiwši, wza sebi hlinjanu łahej
Verse: 212    do ruki. Tež wostać pak prózdny pórclinowy taler
Verse: 213    njesmědźeše -- tehodla, hornc wotwodźěwši sebi wulki,
Verse: 214    nakładźe na njón z widličkami tři twarožki žołte.
Verse: 215    Derje přeńdźeny, tón přihodźa so na butru na chlěb.
Verse: 216    A mać, połožiwši šće sej křinčku młodeje butry,
Verse: 217    zaprasny durje: Do chěže doběžawši, powěsny najprjedy
Verse: 218    kluč zas na sćěnu při polcach. Wotewrěwši rjany kamorčk
Verse: 219    na to, zestaja na róžate sebi deńčko najrjeńše
Verse: 220    ze škleńcow tři, zasadźene do slěbornych rjanych črónkow
Verse: 221    nože tež wza tři. Z města bě bratr pósłał ji je wšitke,
Verse: 222    hdyž so wudawaše. Tole wšo sebi na deńčko z chlěbom
Verse: 223    zestajawši, nětk ze spěchom běžeše pod lipu před dwór.
Verse: 224    Wuhladawši swoju dobroćerku, kiž přez cyłe lěto
Verse: 225    ze zornami jej, z nadrjebjenym druhdy syćeše chlěbom,
Verse: 226    přiběžeštej wjelespěšniwje hołb a z trawnika kokoš
Verse: 227    ćiperkata, wokoł njej so mórajo, wjesele na nju
Verse: 228    dakotajo a kurčo najwótřišo. Z hatka so kačka
Verse: 229    chablowaše tež ze spěšnišim, zo by šćedriwu maćer
Verse: 230    postrowiła. Nanajwjeselišo pak so rjećaznik na nju
Verse: 231    zhrabowaše. Tak, wuhladawši swoju po dworje knjeni,
Verse: 232    zwjeselichu so ji zwěrjata wšě. Mać wołajo wšitkim
Verse: 233    chwataše z dworom, zo wokřewiloj so ji byštaj najchětr'šo
Verse: 234    hosćej. Doběžala šće jej njebě, zawoła na njej:
Verse: 235    "Nětk napijtaj najprjedy so, chlěbka tež sebi wzmitaj
Verse: 236    mjechkeho a womačtaj sej šiji praskatej wěsće!
Verse: 237    Zahrjebanu wuchowała sym ju na waju tójhdy
Verse: 238    do pěska čerwjeneho, zo by z njej wujěł tola nichtó
Verse: 239    njeby. Na syčenju dźě so při tužnoće wjelewulkej
Verse: 240    mi dopić nihdy na swěće wboha njemóže čeledź.
Verse: 241    Bjez dźiwa duž, zo nad prjedawše wjele bóle mi lěta
Verse: 242    pře piwo dźe, zo na bleški wotćahować ani lětsa
Verse: 243    njemóžemy. Wšak zdopijeja žno 'ho ze suda młodoh,
Verse: 244    wustudnjene šće mi njej' ani druhdy. Bychu-li móhli
Verse: 245    donawarić jeno piwarcy, zo bychmy do časa něšto
Verse: 246    tun sej do pincy znawaleli, zo by čeledź znajmjeńša
Verse: 247    wožně wokřewjala so mi nad zležanym tola piwom,
Verse: 248    kotraž zastaraći ma mi ze. słódnym piwom najprěnja,
Verse: 249    po mojim zdaću, so. Wotćehnjene pak na bleški piwo
Verse: 250    lěpje wučerstwjuje. Tale doležana je mi bleška
Verse: 251    wěsće; dźě wuběžałej žno stej dwě tola tunje, zo w pincy
Verse: 252    zahrjebanu ju dowuchowach sej hač do dźensa na waj.
Verse: 253    Wěsće je dobra, žno wuzběhuje so wot spody kórks."
Verse: 254    Takle powědajo, bě na štyriróžkate blido
Verse: 255    z deńčka postajała. Rjenje wuhibaneho jim chlěbka
Verse: 256    nakrawajo, nětk rěčeše, zo byštaj kazanja tola
Verse: 257    njehladałoj. Kórks wućahnywši z wjelesyčatej bleše,
Verse: 258    znaliwa škleńcy. Ze syčatym bě to ješćom ji škleńca
Verse: 259    napjelnjena, nic z piwom, a nanowo cyrčeše piwo
Verse: 260    z łaheje do škleńcy. Třepotajo spody syčeštej na so
Verse: 261    piwo a ješć. Nětk pozběh'waše běłoješćaty kop so
Verse: 262    ze dna, na kromje zastawajo; pak wot spody nowy
Verse: 263    přiwaliwši so 'mu kop, najprjedy jón přez kromu storči
Verse: 264    a potom, sam přewinjeny, tehorunja so za nim
Verse: 265    na deńčko pušći wo škleńcu, na mócniše šće so piwo
Verse: 266    złobjo. Wuhladawši rjenjeješćate we škleńcach piwo,
Verse: 267    so rozradowachu. Derjedostojnemu žno so knjezej
Verse: 268    kažeše do časa chcyjadlo; rad napi wšak so škleńčki.
Verse: 269    Karančk pozběhnywši swój, nan dźeše skřidlene słowa:
Verse: 270    "Na dobre žně sebi, daj temu bóh, wotpijmy, zo brěčki
Verse: 271    poskićile bychu noweje, zo dorostl by nam ječmjeń
Verse: 272    do kłosow ćežkich. Pak z měru no wužiwajmy teho dara!"
Verse: 273    Dorěča. To přihłosowaštaj jemu wobstarnaj hosćej
Verse: 274    z wutrobu rad, a pozběhnywši swojej ješćatej škleńcy,
Verse: 275    zazwoništaj wjelewjesolaj na žně ze starym nanom.
Verse: 276    Lubozniši směwk zakćěwaše jim najwjeselšim wo rty,
Verse: 277    a zastajiwši dosrěbachu je hač do spódnjoh dna wšě,
Verse: 278    napoja zo jim strowjateho mjezy wšěmi najlěpšoh
Verse: 279    njebě we škleńcach. Doležane bě to do dobra: z nosom
Verse: 280    ćepješe wšěm. Wobroćiwši na mać so, porěča farar:
Verse: 281    "To so, maćerka, pije; sy wuchowała mi najlěpšej
Verse: 282    zawěsće na naju; słódnišeho njepił šće sym lětsa."
Verse: 283    Nan pak z hospodarskim jim wužórli skřidlene słowo:
Verse: 284    "Za hospodarja to bohaćišich njejsmy šće mi měli
Verse: 285    žnjow, a rozradować dyrbi we wutrobje so mi kóždy,
Verse: 286    po honach pochodźiwši, kiž wuwjeselić ani wšě so
Verse: 287    njemóža nad kłosom dorosćenym; jim połniši z nuzu
Verse: 288    njezezrawi. Dźěn dopochilil je so we zornje strowy
Verse: 289    k zemi najćeši, žno wułušćejo wjelewjesole zorna.
Verse: 290    A što do słomy! Z potačemi by so runaći móhła!
Verse: 291    Bóh nas zawěsće ze swojim žohnowanjom nimoměry
Verse: 292    žohnuje njedostojnych, nam kitajo před wšitkej škodu
Verse: 293    hona najpłódniše. -- Kak bě před třomi lětami wšitko
Verse: 294    drobnuške wo zornje zwostawalo wokoł nas, zo no poł jim
Verse: 295    kórca dawaše kopa najsylnišeje jara husto
Verse: 296    wjazby. Hdyž kročałku do dwora hlód potom wjelehruby
Verse: 297    pospěchuje, to nazhonići je najzrudnišo wěsće.
Verse: 298    Ach, potom su starosće we wutrobach wjelewulke
Verse: 299    hospodarjam wšěm ze statokom; nihdy na swěće čłowjek
Verse: 300    njemóže jich so dowobarać, samón spar jemu z wóčka
Verse: 301    drěja, z najžałostnišim jeho sonom wboheho budźo.
Verse: 302    Zrudoby po swjatoku 'ho do łoža wodźa, zo z nim so
Verse: 303    pozběhnyłe bychu na ranje ze schadźatym zaso słóncom
Verse: 304    na nowy bój. -- Njedaj tola do Serbow, božo najlěpši,
Verse: 305    njezbožu stupić! Budź nad honami nam ze smilnej ruku!
Verse: 306    Ach, tež lětsa po stronach ze žnjemi njej' mi najlěpje:
Verse: 307    Po brózdnika, kaž wěstaj, běch tydźenja z Michałom w horach:
Verse: 308    Ječmjeń so wšón wuwlakł ani njej', kaž nuchawki wowsy
Verse: 309    steja -- ze sywom přečakali su sej nalěto. Žita,
Verse: 310    załožene prawje rjenje, je zwjetša přewótre słónco
Verse: 311    přehnało. Na smahi do dźećeła tež z wozami jězdźić
Verse: 312    njetrjebaja: Štož wudawali njejsu, je jim nětko
Verse: 313    wšón doschnył. Wšak njewutraju mi to na pěskach pola
Verse: 314    jich štož na hlinach naše. Najrjeńše po niskim łuki,
Verse: 315    na kotrychž kopjeń na kopjenju bě mi za młode lěta,
Verse: 316    po cyłych smuhach su wupalene, zo chować b'dźe lědom
Verse: 317    kosa so při syčenju. Pak nad pšeńcami sym so dźiwał
Verse: 318    zróstnymi, zo no zeškodźało tola njeje jim słónco
Verse: 319    poslednje. -- Wo hubjenstwje pola nas wšak njewěmy ničo:
Verse: 320    Dźećeła hłójčkateho dźěn dodawać na swěće wšeho
Verse: 321    njemóžemy ani zeleneho, a budźe-li trochu
Verse: 322    nam z přimokowatym no, pojědźemy w prawym času
Verse: 323    na Hanišća. Kaž lěsy su wotawy na łukach samych
Verse: 324    po wysokim. Haj ze złotuškim porno druhim je to krajik
Verse: 325    naš, a na swěće naposledku šće mi w Serbach najkmańšo.
Verse: 326    Mje znajmjeńša by ze Serbow njenawabił do wěčcnosće
Verse: 327    na cuzbu čłowjek. Dźě nad Serbami je ze škitom mócnym
Verse: 328    bóh a ze stajnym žohnowanjom najhnadnišo čas wšón."
Verse: 329    Tak nan popowědał bě ze serbskeje 'mu to dobrej
Verse: 330    wutroby, wuchwalejo nade wšón kraj serbowski swój sej,
Verse: 331    na kotryž žohnowanje z njebjes rosuje bóh wšehomócny,
Verse: 332    kitajo lud tón ze spodźiwnym. Derjedostojny knježe,
Verse: 333    zwjeseliwši so wšón, ty nětk dźeše jim skřidlene słowa:
Verse: 334    "Po honach wjeselišich so wam hordźi wobrada boža
Verse: 335    z pychu najrjeńšej na hromadkach a w błyskatych popach.
Verse: 336    Złoćany kłós rjenjelicaty ze złoćanym so wam kłosom
Verse: 337    postrowja, nakładźeny wšón radostny do snopa hładkoh.
Verse: 338    Po směwatym so 'mu ličku najwjetša rozlěha radosć,
Verse: 339    hdyž wotběrajo za syckami naše holeča čestne
Verse: 340    do hromadki jón runaja ze serpom, ze spěwom serbskim.
Verse: 341    Hdźe ha luboznišich je mi žnjow nad serbowske po wšěm
Verse: 342    swěće, hdźež před kosu žnjencarjowej so pochila kłós a,
Verse: 343    z wjesołosću wšón rozhorjeny, z rjenjeklinčatym spěwom
Verse: 344    spěcha do popow kulowatych, ani hrozneho słowčka
Verse: 345    njesłyšawši? Wšak žnjencarjow we dźěłe, runjež najćešim,
Verse: 346    spěw wšěch rozwjesela z derjezmysleneje jim to hrudźe
Verse: 347    žórlaty. Ach, štó dodźakował by so bohu, zo Serbja
Verse: 348    do kemši, do swjateje šće su wěry mi za časy ćežke,
Verse: 349    zo su we wutrobach tola zachowali šće sej mysl wšu
Verse: 350    nabožensku, hdźež zahanjeja so na bójske wěcy
Verse: 351    ze złósćemi! Pak starosćiwšo tehodla jich tež kita
Verse: 352    bóh knjez na njebjesach. Jeho bróń bě po boku ludej
Verse: 353    serbowskemu, hdyž njepřećeljo jom hrožachu ze wšěch
Verse: 354    stron juž ze zahubu. Swojich Serbow bóh wšehomócny
Verse: 355    njewopušći nihdy nanihdy, mužitosć rosujo na nich
Verse: 356    rjekowsku. Pochowani žno su dawno do rowa zymnoh,
Verse: 357    do procha přewobroćeni, kiž wótřachu na Serbow bróń -- a
Verse: 358    nad Serbami šće słónco so chowa kaž za dawne časy.
Verse: 359    Njepodali su so Serbowje, bój přebědźiwši sławnje.
Verse: 360    Mróčna po łužiskich drje so njebjesach družachu, hrózby
Verse: 361    porodźejo, so ze strachom zastrozi mac erna Sprjewja,
Verse: 362    žałosćo ze Serbami, ji najlubšimi, šumješe smutna
Verse: 363    ze Serbow ze žołmu třepotatej. Tola mróčele čorne
Verse: 364    bóh zahna, nad Serbami po njebjesach wjelerjeńšu
Verse: 365    módrinu wupinajo. Kaž po morju stonajo, žołmy
Verse: 366    z wichorom roznjemdrjenym so ze złósću na kupu mału
Verse: 367    zaběhuja, kiž skałata ze zmohow po njebju žedźi,
Verse: 368    a ji, wo skaly zarjejiwši, rozłamane z ješćom,
Verse: 369    ze stonatym so zas do morja waleja bjez mocy, słabe.
Verse: 370    Tak tež hotowachu so mi na Serbow, na mału črjódku,
Verse: 371    njepřećeljo jara husto; pak njepřećelam nimoměry
Verse: 372    howrjatym wobaraše bóh, kitajo ze škitom mócnym.
Verse: 373    A kaž před žnjencarjom wjelewulki chila so zahon,
Verse: 374    tak tež njepřećeljo so sypachu ze swětłym mječom.
Verse: 375    Dobyćerski dźak do njebjes stupaše ze serbskich hrudźow.
Verse: 376    Wěrće mi tom: Dóńž ze serbskich hon pozběhać so k mróčnu
Verse: 377    modlitby njepřestanu, b'dźe na wěki bóh wšehomócny
Verse: 378    ze Serbami. Do wěčnosće jim njebjesa rosować budźa
Verse: 379    po honach žohnowanje. Bóh kitać před wšitkim złom b'dźe
Verse: 380    nastajnosći wšón serbowski kraj swojom serbskemu ludej."



Next part


This text is part of the TITUS edition of Bart-Cisinski, Nawozenja.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 29.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.