TITUS
Baxtiar-Name
Part No. 22
Previous part

Chapter: (4)  
Line of ed.: 24  მოთხრობა საბირსა ზედა


Line of ed.: 25       იყო კაცი კეთილზნეოანი და ხასიათიანი, რომლისა
Line of ed.: 26    
სახელი საბირ. ჰყვანდა მას ცოლი და ორი ძეჲ და აგრეთ\ვე
Line of ed.: 27    
რაოდენიმე ოთხფეხი, რომელთაგანაც აქვნდა მას საც\ხოვრებელიად
Line of ed.: 28    
თჳსდა რაჲმე სარგებლობაჲ. გარნა ერთსა
Line of ed.: 29    
დღსა აღტყდა მას სოფელსა შინა შფოთი და ამბოხე\ბაჲ
Line of ed.: 30    
მოჰშთობისა გამო ერთის ჴელმწიფის მოსამსახურისა.
Line of ed.: 31    
ესმა რა ესე ჴელმწიფეს მის სოფლისა, მასვე წამსა შინა
Line of ed.: 32    
ბრძანა დაუყონებლივ აკლება და მოტაცება საქონელთა.
Line of ed.: 33    
მაშინ უთხრა მემცხედრემან თჳსმან საბირს: თუმცა ჴელ\მწიფემ
Page of ed.: 175   Line of ed.: 1    
ჰქმნა ძენი ჩვენნი საწყლად, გარნა ნუ ზიხარ, არა\მედ
Line of ed.: 2    
წარვედ და იწყე ტირილი და კვნესაი, რომლისა ღო\ნის
Line of ed.: 3    
ძიებითა იქმნება უკუნ-მოიქციო რაოდენიმე მათგანი.

Line of ed.: 4       
უპასუხა საბირმა:ჵ ჩემო განსვენებაო! ჰქმენ მოთ\მინებაჲ,
Line of ed.: 5    
ვიდრემდის იქმნას საქმეჲ კეთილ. თუმცა აწ გვექ\მნა
Line of ed.: 6    
მისგან უკანონოდ უსამართლობაჲ, გარნა უკუნ მიუღებს
Line of ed.: 7    
მას ჩვენი კეთილმოსამართლეჲ ჩვენსა ყოველსავე. ესმა რა
Line of ed.: 8    
ესე ერთსა ვისმე საბირისაგან, წარვიდა წინაშე ჴელმწიფი\სა
Line of ed.: 9    
და გამოუცხადა ყოველივე ნათქვამი მის საბირისა, რო\მელიცა
Line of ed.: 10    
ფრიად განრისხდა და უანბო თჳსთა ვეზირთა და
Line of ed.: 11    
უფროსთა კაცთა. და შემდგომად ბრძანა კვალად მისი და\რბევა
Line of ed.: 12    
ყოვლითა ქონებითა და საქონლითა და გაგდებაცა
Line of ed.: 13    
მისი სოფლიდგან თჳსის სახლობითურთ.

Line of ed.: 14       
მაშინ ესე საბირ იძლებულ განემგზავრა ერთსა მინ\დვრად,
Line of ed.: 15    
რომელსაცა შემოეყარნეს რა ავაზაკნი, უკუნ მიხა\დეს
Line of ed.: 16    
მას იგი ორი ძეჲცა და წარიყვანეს თჳსდა. გარნა გული
Line of ed.: 17    
დედისა მათისა საცსე მწუხარებითა კვალად ელოდა მათსა
Line of ed.: 18    
მობრუნებასა. გარნა მაშნცა ეუბნებოდა საბირ მემცხედ\რესა
Line of ed.: 19    
თჳსსა, რომელ ჯერ არს მოთმინებაჲ და მით გამგებე\ლობისადმი
Line of ed.: 20    
ღმრთისა მადლობისა ძღვნაჲ. და მუნიდგან გა\ნემგზავრნენ
Line of ed.: 21    
სხვის გზით, რომელთა ექმნათ მწუხარება
Line of ed.: 22    
ოდენ მთისა და თჳთ შეიქმნენ ვითარცა ბზეი, ხოლო სი\ცოცხლე
Line of ed.: 23    
შეექმნათ ვითარცა შხამი.

Line of ed.: 24       
ოდესცა მუნიდგან მოიწივნეს ბინდისა დროსა მახლო\ბლად
Line of ed.: 25    
ერთისა ქალაქისა, ესრეთ უთხრა მან საბირმა თჳსსა
Line of ed.: 26    
მემცხედრესა, რომელ არა ჯერ არს უფიქვრელად შესვლაი
Line of ed.: 27    
ამა ქალაქსა შინა. შენ აქა დასჯედ, ვიდრემდის ვართ უად\გილო,
Line of ed.: 28    
მე წარვალ ქალაქს და მოვიტან სანოვაგესა. გარნა
Line of ed.: 29    
დასჯდა რა იგი დედაკაცი მუნ, უეცრად მის ქალაქისა პი\რიდგან
Line of ed.: 30    
გამოვიდა ერთი ფრიად მკვეთრი ცხენოსანი ჯა\რისკაცი,
Line of ed.: 31    
რომელმანცა იხილა რა იგი მუნ მხოლოდ მჯდო\მარე,
Line of ed.: 32    
რომლისაცა გული განშორებისა გამო ძისა მოწყლულ
Line of ed.: 33    
იყო, მოეწონა მას პირველისავე ნახვითა და უთხრა: დე\დაკაცო
Line of ed.: 34    
კეთილ მყურებელო! იყავ ჩემთან, ვითარცა გული\თადი
Line of ed.: 35    
საყვარელი! უპასუხა მან დედაკაცმან: ძმაო! აქა
Page of ed.: 176   Line of ed.: 1    
დამსო მე ქმარმან ჩემმან. ქვევითი გამოვიარე ესე მინდორი
Line of ed.: 2    
და აწ დასუსტებული დავრჩი აქა, ამისათჳს სხვისა საქმეს\თან
Line of ed.: 3    
არა მაქვს მე საქმეი. მე აქ მოველი ქმარსა ჩემსა. გარ\ნა
Line of ed.: 4    
კვალად უთხრა მან ჯარისკაცმან: უკეთუ აღასრულებ
Line of ed.: 5    
ჩემსა თქმასა, მაშინ განათავისუფლებ სულსა შენსა ამა
Line of ed.: 6    
ჩემისა მკვეთრის ხმლისაგან, თორემ ამავ წამსა შინა
Line of ed.: 7    
მოგშთობ და ლეშსა შენსა ჰშთავფლავ ქვეყნად.

Line of ed.: 8       
და ესრეთ რა შეძრწუნდა იგი საწყალი შიშისაგან სიკ\ვდილისა
Line of ed.: 9    
და არცაღა ხედამდა თჳსსა ხსნასა, უთხრა:
Line of ed.: 10    
ძმაო! ვინადგან არა მაქვს მე შეძლებაჲ და ჰშთვარდნილ
Line of ed.: 11    
ვარ ჴელსა შინა ძაღლისა მსგავსად ნადირის ირმისა, ამის\თჳს
Line of ed.: 12    
ჰქმენ ერთსა წამსა მოთმინებაჲ ამა საქმესა შინა, ვი\დრემდის
Line of ed.: 13    
მოგახსენო მე ჩემი ვითარებაჲ. რომელმანცა შემ\დგომას
Line of ed.: 14    
დაცლისა მის კაცისაგან დასწერა მიწასა ზედა
Line of ed.: 15    
თჳსის შეწუხეულის და მწუხარის გულის სიტყვაჲ: სა\ბირ,
Line of ed.: 16    
უკუნ-იქცა ბედი შენი და არცა ვუწყი, ვითარ ხარ.
Line of ed.: 17    
და მეცა ვიქმენ აწ წარტაცებულ ერთს ქალაქელთაგან.
Line of ed.: 18    
შემდგომად ამისსა მან ჯარისკაცმან შემოისო რა ცხენსა,
Line of ed.: 19    
მიიყვანა საღამოსა ხანსა ქალაქსა შინა და რა შეიყვანა სა\ხლსა,
Line of ed.: 20    
დამალა მუნ და დააყენა ერთი კაცი ქესქიჩად ანუ
Line of ed.: 21    
ყა/რაულად.

Line of ed.: 22       
ხოლო ოდეს საბირ უკუნ-მოიქცა წალაწიდგან და ვე\რღა
Line of ed.: 23    
ნახა ცოლი თჳსი, განკვირდა და მიმოეკვეთებოდა
Line of ed.: 24    
ყოველსა მხარესა. და შემდგომად ჰქოვა იგი დაწერილი
Line of ed.: 25    
ადგილსა ზედა. წარიკითხა რა, გარდმოუვიდა მას თვალე\ბიდგან
Line of ed.: 26    
ცრემლნი ლალის ფერნი. მაშინ მოვიდა მას ქალაქ\სა
Line of ed.: 27    
შინა და დასხდა ერთსა კუთხესა. გარნა მუნცა უბედუ\რებისამებრ
Line of ed.: 28    
მისისა ჴელმწიფე მის ქალაქისა ჰყრიდა საძირ\კველსა
Line of ed.: 29    
ერთისა თჳსისა სასახლისა, რომლისა მოსამსახუ\რენი
Line of ed.: 30    
დაინახამდენენ რა მიმავალსა გზასა ზედა, მასვე წამსა
Line of ed.: 31    
წარიყვანდნენ სამუშაოდ ტალახისა. ხოლო რომელსა კაც\სა
Line of ed.: 32    
აქვნდებოდა თეთრი, განაღავისუფლდებოდნენ, მისცემ\დნენ
Line of ed.: 33    
რა მათ რაოდენსამე. და ამა დროს იხილეს აგრეთვე
Line of ed.: 34    
საბირიც, მჯდომარე ერთსა კუთხესა, დაუჭირეს კისერი და
Line of ed.: 35    
მიათრევდნენ. და შთააბეს ტალახსა სამუშაოდ.

Page of ed.: 177  
Line of ed.: 1       
შემდგომად ამისსა იხილა ხსენებულმა ამა საბირმა,
Line of ed.: 2    
რომელ იყო მუნ აგრეთვე სხვაჲცა კაცი ჩაბმული სამუშა\ოდ,
Line of ed.: 3    
რომელიცა შეუძლებლობისა და უძლურებისა გამო
Line of ed.: 4    
თჳსისა ყოველთჳს სტიროდა გულის-მტკივნეულობით.
Line of ed.: 5    
მაშინ უთხრა მან საწყალმა საბირმან, რომელ: ჩემო მე\გობარო,
Line of ed.: 6    
ჯერ არს ყოვლისა კაცისადმი მოთმინებაჲ საქმე\სა
Line of ed.: 7    
შინა, ვინაიდგან მოთმინება კაცსა აღმოიყვანსა თჳთ სიბ\ნელისა
Line of ed.: 8    
და უფსკრულისა ჭიდგან და დასომს უეცრათ ჴელ\მწიფობისა
Line of ed.: 9    
ტახტსა ზედა, ამას რა იტყოდა საბირს, ესმა
Line of ed.: 10    
ჴელმწიფესა მის ქალაქისასა, რომელიცა ფრიად განრისხდა
Line of ed.: 11    
და შთააგდო იგი ჭასა შინა და უთხრა ესრეთ: იყავ შენ აქა
Line of ed.: 12    
ჭასა შინა, ვიდრემდის გერგოს შენ ერთსა დღსა დასჯდო\მა
Line of ed.: 13    
ჴელმწიფობისა ტახტსა ზედა.

Line of ed.: 14       
გარნა საბირ კვალად მჯდომარე მას შინა, მისცემდა
Line of ed.: 15    
დიდებასა ღმერთსა. ხოლო ჰშთაუგდნებდნენ მას მხოლოდ
Line of ed.: 16    
პურსა და წყალსა, რათა არა მომკვდარ იყო. შემდგომად
Line of ed.: 17    
ამისა ერთსა დღსა გაიარა ჴელმწიფემ ჭისაკენ და ჰშთა\ძახა
Line of ed.: 18    
ზემოდამ საბირსა, რომელ: იყავ აქა, ვიდრემდის მო\ვიდეს
Line of ed.: 19    
დღე ბედნიერებისა შენისა, აღოგიყვანოს მუნიდგან
Line of ed.: 20    
და დაგსოს ტახტსა ზედა ჩემსა. გარნა განვიდა რა შემდ\გომად
Line of ed.: 21    
ამისსა სამი წელი, მოთმინებამან მოუპოვა მას სა\ბირს
Line of ed.: 22    
გჳრგჳნი და ტახტი ჴელმწიფობისა. ესრეთ, რომელ.
Line of ed.: 23    
წინარე ამისსა მოთხრობისა მას ხსენებულსა ჴელმწიფეს
Line of ed.: 24    
ჰყვანდა რა ერთი ძმაი, მოშთო იგი ფარულად და დაფლა
Line of ed.: 25    
ერთსა კუთხესა შინა.

Line of ed.: 26       
იფიქრეს ხალხთა, რომელ იგი ჰყავს უთუოდ ჴელმწი\ფეს
Line of ed.: 27    
შეპყრობილ, ხოლო ჴელმწიფემ მოშთო ძმა თჳსი გან\სვემებოსათჳს
Line of ed.: 28    
თჳსისა და მყუდროებისა. და გარდა ამისსა
Line of ed.: 29    
თჳთ ხალხნიცა ჰყვნა ნატრულ პურისა. გარნა შემდგომად
Line of ed.: 30    
ჰსცნეს ეს ყოველივე გარდახდომილებაჲ და უსმართლო\ბაჲ
Line of ed.: 31    
მის ჴელმწიფისა, რომელსაცა ყოველთჳს ითმენდნენ,
Line of ed.: 32    
არა იკადრეს მისგან და მისის უსამართლობისაგან გაგცევა,
Line of ed.: 33    
არამედ ჰქმნეს მისის სისხლის დანთხევის პირობაი, ხოლო
Line of ed.: 34    
სცნა რა ესრეთი განზრახვაი მათი ხსენებულმა ჴელმწი\ფემ,
Line of ed.: 35    
მაშინ ფარულად ივლტოდა მინდვრად, რომელსაცა
Line of ed.: 36    
თჳსის სიცუდობისაგან არა მისდევდა არცა ერთი უკანასკ\ნელი
Line of ed.: 37    
კაცი. და დაუტევა თჳსი მამული და ტახტი.

Page of ed.: 178  
Line of ed.: 1       
ოდესცა ესე ჴელმწიფე შიშისა გამო სიკვდილისა იქმნა
Line of ed.: 2    
ლტოლვილ, მაშინ უთხრეს შეკრებულთა კაცთა ანუ საზო\გადოობამ
Line of ed.: 3    
პირველთა და მეუფროსეთა კაცთა მდივნისათა,
Line of ed.: 4    
რომელ ჯერ არს ჩვენდა ყოლად ერთისა კეთილ-მოსამარ\თლისა
Line of ed.: 5    
ჴელმწიფისა, რომელმანცა არა უქმნას უსამართ\ლობაი
Line of ed.: 6    
საწყალსა და გლეხსა კაცსა. მიუგეს პასუხი უპატივ\ცემულესთა
Line of ed.: 7    
კაცთა, რომელ: ჴელმწიფე ჩვენი ჯერ არს,
Line of ed.: 8    
რათა იყოს იგი ვაჟკაცი ძმა ჴელმწიფისა, რომელიცა თჳთ
Line of ed.: 9    
ჴელმწიფემ განრისხდა რა, ჰშთააგდო ჭასა შინა, და აწ არ
Line of ed.: 10    
ვიცით, ვითარ არს გონიერი იგი.

Line of ed.: 11       
მაშინ ერთმა მათგანმან ჰსთქვა, რომელ: არს ერთი
Line of ed.: 12    
ვაჟკაცი სახლსა შინა ჴელმწიფისასა, რომელიცა შეპყრო\ბილ
Line of ed.: 13    
არს ჭასა შინა ესე რაოდენიმე წელი არს, რომლისა
Line of ed.: 14    
თანა აქვნდა ჴელმწიფეს ყოველთჳს უბნობაი, მოისმინეს
Line of ed.: 15    
რა ესე ხალხთა, გაიქცნენ მასტან და უთხრეს: შეპყრო\ბილო
Line of ed.: 16    
ამა ჭასა შინა, მოვედ და დასჯედ ამა ტახტსა ზედა
Line of ed.: 17    
ჴელმწიფობისასა. რომელმან თჳთცა მოსცა ჴმაჲ მათ ბნე\ლისა
Line of ed.: 18    
ჭიდგან. მაშინ ჰშთაუგდეს საბელი და აღმოიყვა\ნეს
Line of ed.: 19    
და დასვეს მხიარულობით ტახტსა ზედა ჴელმწიფობი\სასა
Line of ed.: 20    
და უძღვნეს მრავალი თვალი და მარგალიტი.

Line of ed.: 21       
ამა დროდგან განხდა ხმა მისი ყოველსა ქვეყანასა და
Line of ed.: 22    
უბანთა ზედა, რომელ არს ჴელმწიფე გამცემი და სამართ\ლიანი.
Line of ed.: 23    
თუმცა პირველი ჩვენი ჴელმწიფე იყო უსამართლო
Line of ed.: 24    
და მოჯაბრე, და უბრალოდ შეწუხებულთ მწუხარებისაგან
Line of ed.: 25    
იყო აგრეთვე უცნობელ, გარნა ვინადგან ესე ძმა მისი არს
Line of ed.: 26    
სულიერ, ამისათჳს ღმერთმან აღმოგვირჩია ჩვენ
Line of ed.: 27    
ჴელმწი/ფედ.

Line of ed.: 28       
ხოლო აქა მოისმინე, ვითარ იქმნა ესე
Line of ed.: 29    
საბირ კეთილ მოსამართლე ჴელმწიფედ
Line of ed.: 30    
შემდგომად თჳსისა აღმოყვანისა ჭიდ\გან:
Line of ed.: 31    
ამან განარჩივნა დაწვრილებით სიცრუე სამართლი\საგან,
Line of ed.: 32    
ამან დანაწესნა ესრეთნი რიგნი და კანონნი შორის
Line of ed.: 33    
გლეხთა, რომელ ყოველნი იქმნენ მისის ბრძანებისადმი
Line of ed.: 34    
მორჩილნი გულმხიარულებით. ხაზინანი განუყვნა მხედ\რობათა
Line of ed.: 35    
და ლაშქართა, დიდრონნი კაცნი ჰყვნა პატივსა და
Line of ed.: 36    
დიდებასა შინა, აღაშენნა საფლავნი იმანთა (ანუ სულიერ\თა)
Line of ed.: 37    
კაცთა), აღუშენნა მეჩითნი დარვიშთა (ანუ ბერთა),
Line of ed.: 38    
მისცნა თეთრნი და უჩნა ულუფა. არა ეძლო ვისმე მის
Line of ed.: 39    
დროსა შინა მოეხმარებინა უკანონოდ მამული სხვისა.

Page of ed.: 179  
Line of ed.: 1       
და ვსთქვათ მოკლედ: იწყო მშვიდობამან
Line of ed.: 2    
ჴელმწიფობად მისსა სამფლობელოსა შინა. ესრეთ განხდა
Line of ed.: 3    
რა ქვეყანასა ზედა კეთლ-სახელობა მისი, ყოველნი იქმ\ნენ
Line of ed.: 4    
მისდა გულითადი მოსამსახურედ. გარნა აქა ის\მინეთ
Line of ed.: 5    
სხვაჲცა მის საბირისა ვითარებაჲ.
Line of ed.: 6    
ოდეს იქმნა საბირ თჳსითა მოთმინებითა ჴელმწიფედ, მა\შინ
Line of ed.: 7    
განემგზავრა დიდებითა და საშინელებითა საბრძოლ\ველად
Line of ed.: 8    
მას ჴელმწიფესა ზედა, რომელმანცა ჰქმნა იგი პირ\ველ
Line of ed.: 9    
საწყლად და განხდა გარეთ თვისის ქალაქიდგან,
Line of ed.: 10    
ვითარცა ზემოცა მოგვიხსენებიეს.პირველთავე ბრძოლი\თა
Line of ed.: 11    
გარდმოაგდო თჳსის ტახტიდგან, რომელიცა დამარ\ცხებული
Line of ed.: 12    
შიშისა გამო თჳსისა მტერისა იქმნა მემეცხედრით\ურთ
Line of ed.: 13    
თჳსით ლტოლვილ, გარნა არცა ერთმა კაცმან უქმნა
Line of ed.: 14    
მას სავენეჲ.

Line of ed.: 15       
და მოვიდა უეცრად ქალაქსა შინა მასვე საბირ ჴელ\მწიფისასა.
Line of ed.: 16    
მაშნ მოაცსენა ერთმა ვინმე საბირს: ხელოვ\ნიანო
Line of ed.: 17    
ჴელმწიფევ! ერთი უცხო დიდკაცი მორსრულ არს
Line of ed.: 18    
რაოდენითამე მოსამსახურეთა სტუმრად თქვენთან, მაშნ
Line of ed.: 19    
ბრძანა ხელმწიფემ, რომელ: კეთლ არს! და ესრეთ შემო\იყვანეს
Line of ed.: 20    
იგი ქალაქსა შინა დიდებითა და იწყეს მისდა სამ\სახური
Line of ed.: 21    
მოსამსახურეთა მისთა. შემდგომად ამისსა მოიყ\ვანეს
Line of ed.: 22    
იგი წინაშე ჴელმწიფის საბირისაცა, რომელმანცა
Line of ed.: 23    
მას წამსა შინა ჰსცნა რა იგი მტრად თჳსდა, ბრძანა და\უყონებლივ
Line of ed.: 24    
წართმევად ცხენისა, ყოვლისა ქონებისა და
Line of ed.: 25    
განგდებად სახლობით მის ქალაქისგან, ესმათ რა ესე ვი\თარებაჲ
Line of ed.: 26    
მთავართა მისთა, აღრივნენ გულითა, გარნა მხო\ლოდ
Line of ed.: 27    
არა უწყოდნენ ესე სხვათა ხალხთა, ამასთანავე
Line of ed.: 28    
გასცა ბრძანება მან ჴელმწიფე საბირმა, რომელ ვისაცა
Line of ed.: 29    
ჰყვანდეს მშვენიერი გასასყიდნი მოსამსახურენი, მოიყ\ვანონ
Line of ed.: 30    
წინაშე თჳთ ჴელმწიფისა გამოსასყიდლად, ვინადგან
Line of ed.: 31    
არს გულითად მუშტარი და მოსურნე სყიდვისა.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Baxtiar-Name.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.