TITUS
Qaramaniani
Part No. 21
Previous part

Chapter: (21) 
Page of ed.: 147 
Line of ed.: 10  აქა ყარამანისაგან და სხვა ფალავანთაგან
Line of ed.: 11 
შაფალი ფერის შემწედ მისლვა და ომთა
Line of ed.: 12 
ძლიერთა ამბავი


Line of ed.: 13       ოდეს შაფალი ფერიმ უშანგ ხელმწიფესა შემწეობა სთხოვა და
Line of ed.: 14    
ფერიანი სწრაფად გაგზავნა, ოთხმან თვემან გამოვლო და ამბავი
Line of ed.: 15    
ვერარა სცნა. შაფალო ფერიმ მისგან შემწეობისა სასო წარიკვეთა.
Line of ed.: 16    
მაშინ სირცხვილისათვის ციხეში მყოფმან ყოველმან სულმან თავსა
Line of ed.: 17    
თვისსა ზედან ხელი აიღეს და ნამუსისათვის ტკბილსა სულსა გასწირ\ვიდეს.
Line of ed.: 18    
საომრად აბჯარი მოიმზადეს და მტერსა ზედან ომსა ისწრა\ფოდეს.
Line of ed.: 19    
დღესა ერთსა ციხისა კარი განაღეს და გარეთა ლაშქართა
Line of ed.: 20    
ბრძოლა დაუწყეს. თუმცა ჯობნისა ღონესა ცდილობდნენ, მაგრამ
Line of ed.: 21    
გარეგანი დევთა ლაშქარნი უზომოდ გათამამებულ იყვნენ. სძლიეს
Line of ed.: 22    
დევთა ლაშქართა და ფერიანი ციხესავე შეაყენეს.

Line of ed.: 23       
შაფალი ფერიმ თვისთა დიდებულთა უთხრა: უშანგ ხელმწიფისა\გან
Line of ed.: 24    
რომელ შემწეობა ვითხოვეთ, მე მისგან მოხმარებისა იმედი
Line of ed.: 25    
მაქვსო. ერთსა კვირასა კვალად მოიჭირვეთ, თუმცა მეშველი
Line of ed.: 26    
არავინ მოგვივიდეს, მერმე აქვალი დევსა მე ხელთა მიმეცით და
Line of ed.: 27    
თქვენ დაემონენითო. ესე აქვალი დევი შაფალი ფერისა დიდად
Line of ed.: 28    
მოსისხლე იყო. წელიწადი ერთი გათავდა, რომელ დავარ ციხესა
Line of ed.: 29    
ადგა. დღესა ერთსა დევთა ლაშქართა უბრძანა: აწ წახდა სახელი
Line of ed.: 30    
ჭაბუკობისა თქვენისა! ესე სიმხნესა თქვენსა არა შვენისყე, რომე ესე
Line of ed.: 31    
ოდენსა ხანსა ციხე დავარისა ვერა აგიღიათო. ხვალე ანუ თავი ჩვენი
Line of ed.: 32    
მიწათა თანა გავასწოროთ და ანუ ციხე ესე ავიღოთო. ხვალე იერი\ში
Line of ed.: 33    
მივიტანოთ, ფერიათა ომისა ღონე აღარა აქვსთ, უთუოდ ადვი\ლად
Page of ed.: 148  Line of ed.: 1    
ავიღებთო. შაფალი ფერი ხელთა ვიგდოთ და ესე ჩვენი
Line of ed.: 2    
ჭირგარდახდილობა მას ვაზღვევინოთო.

Line of ed.: 3       
ესე ამბავი ციხეთა მყოფთა მიესმათ. შექმნეს გლოვა და ტირი\ლი,
Line of ed.: 4    
რომელი, თუ ვსთქვა, მათი ხმა ცად აღიწეოდა. მას ღამესა
Line of ed.: 5    
მალვით კაცი გამოუგზავნეს და აქვალი დევსა ესრეთ მოახსენეს:
Line of ed.: 6    
ჩვენ შაფალი ფერისა შევიპყრობთ და ხელთა მოგცემთ, თუ ჩვენ
Line of ed.: 7    
შეცოდებასა ჩვენსა მოგვიტევებო. რა აქვალი დევმან ესე მოისმინა,
Line of ed.: 8    
პასუხად უგო: ერთსაცა ცოცხალსა არა გარდაგარჩენო, ამისთვის,
Line of ed.: 9    
რომე ესე ოდენი ხანია ციხესა ვდგავარ, რად უწინვე არა მეხვეწე\ნითო.
Line of ed.: 10    
რაცა ძალ გედვასთ, ეცადენით, რომ თქვენსა დიაცსა და
Line of ed.: 11    
მამაცსა ერთობით მოვსრავო!

Line of ed.: 12       
რა დილა გათენდა, ერთობით დევნი დაემზადნენ და მძიმისა სა\ჭურჭელითა
Line of ed.: 13    
შეიჭურვნენ. თვით აქვილი დევმაცა შეუტივა და
Line of ed.: 14    
სხვანიცა ციხესა ზედან მივიდნენ. პირველად მის ციხისა ამგებელსა
Line of ed.: 15    
თილისმისა ხელოვნებითა აღეშენებინა ესრეთ, რომე, ვითა ქვა
Line of ed.: 16    
წისქვილისა, იგი ციხე ეგრეთ ბრუნვიდა წლითი წლამდინ, ბრუნვი\საგან
Line of ed.: 17    
არ დადგებოდა. ოდეს წელიწადი შესრულდებოდა, ერთსა
Line of ed.: 18    
დღესა აღარ იმოქმედებდა. ამა ციხისა ამბავი მან წყეულმან აქვა\ლი
Line of ed.: 19    
დევმან იცოდა. ერთსა წელიწადსა მისთვის გარე მოადგა და რა
Line of ed.: 20    
წელიწადი შესრულდა, ციხეცა ბრუნვისაგან დასცხრა. მას დღესა
Line of ed.: 21    
იერიში მიუტანა, თვით ციხისა კარისა სიახლოვესა მივიდა და ორ\მოცი
Line of ed.: 22    
ათასი ხვადი დევი ზღუდესა მიესია. ციხისა კარი ფოლადითა
Line of ed.: 23    
შექმნილი იყო. აქვალი დევმან მას კარსა ესეთი ძლიერი ლახტი
Line of ed.: 24    
ჰკრა, რომელ კარი და ზღუდე სრულობით შეიძრა.

Line of ed.: 25       
ამისი მხილველნი ფერიანი ტიროდეს და თავისაგან უიმედო
Line of ed.: 26    
იქნებოდეს. აქვალმა მეორე ლახტი კვალად ციხისა კარსა ჰკრა და
Line of ed.: 27    
ცალი მხარი კარისა შეაგდებინა. დევნი ციხესა შევიდნენ და ფერიანი
Line of ed.: 28    
საომრად წინ მიეგებნენ. შეექმნათ ომი ფიცხელი. მათთა ლახტისა
Line of ed.: 29    
და ხმალთა ცემისა ხმა ცად გაიწეოდა. ჩინებულნი ფერიანი შაფალი
Line of ed.: 30    
ფერისა წინაშე მივიდნენ შეკრებილნი და ესრეთ მოახსენეს: ჰე,
Line of ed.: 31    
შარიელო, ხედავ, ჩვენმან უბედურებამ ვითარ გამოუხსნელსა
Line of ed.: 32    
ბადესა დაგვაბაო?! წუხდა შაფალი ფერი, მაგრამ ღონესა ვერასა
Line of ed.: 33    
ეწეოდა. დევნი დათამამდნენ და ფერიათა ღონე მოაკლდებოდათ.
Line of ed.: 34    
მოსრვიდნენ დიაცთა და ჩჩვილთა ყრმათა, რომელ მათის გლოვისა
Line of ed.: 35    
და ტირილის ხმა შვიდსა ფარსანგსა ისმოდა. თუ ვსთქვა, მეორედ
Line of ed.: 36    
მოსვლამდე დღე და ჟამი იგი სიმწარისა მაშინ მათთვის მოიწია. შა\ფალი
Page of ed.: 149  Line of ed.: 1    
ფერის ესე ტირილი ესმოდა, მაგრამ ბრძოლისა ღონე აღარა
Line of ed.: 2    
ჰქონდა. თვისთა დიდებულთა უბრძანა: საქმე ჩვენი ღმერთზედან
Line of ed.: 3    
მივაგდოთ და რაცა მას ენებოს, იგი იქნასო. რა ესე თქვა, პირი მი\წასა
Line of ed.: 4    
დასდვა და მდუღარითა გულითა უფალსა ევედრებოდა. მისნი
Line of ed.: 5    
მხილველნი ფერიანი ტიროდეს და თვალთაგან სისხლისა ცრემლსა
Line of ed.: 6    
იდენდეს.

Line of ed.: 7       
რა ესენი ამა გლოვასა იყვნეს, მას ჟამად ყარამან მისისა ამხანა\გებითა
Line of ed.: 8    
დავარ ციხისა სიახლოვესა მოვიდა. ყარამანს ყურსა საზარე\ლი
Line of ed.: 9    
რამ ხმიანობა მიესმა. თანამხლებელთა ფერიათა უბრძანა: ესე რა
Line of ed.: 10    
ხმიანობა მოგვესმაო? მათ მოახსენეს: უთუოდ ეს ხმა აქვალი დევისა
Line of ed.: 11    
არისო. გავს, რომე ციხისათვის იერიში მოუტანიათო. ყარამან მიბ\რუნდა
Line of ed.: 12    
და სამან დევს უბრძანა: სამან, სწრაფად წადი და მის ციხისა
Line of ed.: 13    
ამბავი მალე მომიტანეო. მასვე წამსა სამან ჰაერსა აღფრინდა და
Line of ed.: 14    
ქარისაგან უმალვე წარვიდა. რა დავარ ციხესა მივიდა, ნახა, ციხესა
Line of ed.: 15    
მყოფნი ძნელსა შეჭირვებასა მიცემულან. ჩჩვილნი და დიაცნი მოს\რვილნი
Line of ed.: 16    
და ფერიანი საწყლად მტირალნი.

Line of ed.: 17       
რა ესე ესრეთ ნახა, სამან სწრაფად ყარამანთან მოვიდა. ეგრე
Line of ed.: 18    
მოახსენა: ფალავანო, თუ აწე მას ციხესა არ მიხვალ და არ შეეწე\ვი,
Line of ed.: 19    
უთუოდ მათი საქმე გათავდებაო. რა ბარამ ესე მოისმინა, დიდსა
Line of ed.: 20    
მწუხარებასა მიეცა და თვალთაგან ცრემლი მრავლად გარდმოადინა.
Line of ed.: 21    
ყარამანს მოახსენა: ჰე, ფალავანო, ნუღარა დაიყოვნებ, სწრაფად
Line of ed.: 22    
მოვეშველნეთ, რომე მათი საქმე ძნელსა ალაგსა მიწევნულაო. მასვე
Line of ed.: 23    
წამსა ყარამან და მასთან მყოფნი სწრაფად წარვიდნენ და დავარ ცი\ხესთანა
Line of ed.: 24    
მივიდნენ. ნახეს დევნი ციხესა შესულნი და მეციხოვნეთა
Line of ed.: 25    
საქმე გაჭირებული. თუცა ფერიანი ცოტაღა იბრძოდეს, მაგრამ დევ\თა
Line of ed.: 26    
ომისა გასწორება აღარა ძალედვათ. მათ დევთა შიგან ერთი დევი
Line of ed.: 27    
იხილეს, რომელსა ას ოცი წყრთა სიმაღლე ქონდა. თავი ღორსა უგ\ვანდა,
Line of ed.: 28    
ზურგი თევზსა, ფერხი ლომსა და პირი კამეჩსა. პირთაგან
Line of ed.: 29    
ცეცხლსა აწვიმებდა და ფერიათა უწყალოდ ხოცდა. ყარამან იკითხა:
Line of ed.: 30    
იგი ბილწი სახილველი ვინ იქნებისო? ერთმან ფერიამან მოახსენა:
Line of ed.: 31    
აქმალი დევი ის არისო. ყარამან სამანსა და სხვათა დევთა უბრძანა:
Line of ed.: 32    
ციხისა შუაგულობასა რომელ მაღალი ბორცვი ჩანს, მე მას ალაგსა
Line of ed.: 33    
მიმიყვანეთ. მუნითგან ერთსა ესეთსა საშინელსა ხმასა შევძახებ,
Line of ed.: 34    
რომე დევთა ბრძოლისაგან ხელი აიღონო. თქვენ სწრაფად გამობ\რუნდით
Line of ed.: 35    
და მას ჩემსა ხმასა იქ ნუ დაესწრებითო, თვარემ იგი ხმა
Line of ed.: 36    
თქვენცა გავნებსთ.

Page of ed.: 150 
Line of ed.: 1       
რა დევებსა ესე ესმათ, ერთი მეორესა შესცქეროდნენ. მაშინცა
Line of ed.: 2    
ყარამან თვისი ექვსფერხოვანის ნადირით ჰაერში აღიყვანეს და მას
Line of ed.: 3    
ბორცვსა ზედან დასვეს და თვით გამობრუნდნენ და სხვათა მათ ფა\ლავანთათანა
Line of ed.: 4    
მოვიდნენ. ბარამან რა მეციხოვნეთა ეგრეთ შეწუხება
Line of ed.: 5    
ნახა, დიდად შეეწყალა. საომარი აიღო იარაღი და მოიმარჯვა. ხე\ლები
Line of ed.: 6    
გვერდებსა შემოიხვია და ესრეთი ხმითა შესძახა, რომელ
Line of ed.: 7    
მსმენელთა ესრეთ ეგონათ, ცა ქვეყანასა დაეცაო. მისი მსმენელი
Line of ed.: 8    
დევთა ლაშქარი მრავალნი უცნობო იქმნენ და ციხით გარეთ გამო\ვიდნენ.
Line of ed.: 9    
აქვალი წოდებულმან დევმან იკითხა: ესე რა ამბავი იყო და
Line of ed.: 10    
ანუ ესე ხმა ვისგან მოვიდაო?

Line of ed.: 11       
რა მიმოიხედეს, ნახეს, ერთსა გორასა ერთი ახალმოწიფული ჭა\ბუკი
Line of ed.: 12    
დგას, რომე წინააღმდგომნი მისსა ჭვრეტასა ვერა გაუძლებ\დნენ.
Line of ed.: 13    
ერთი მეორესა კითხვიდნენ, ესე ვინააო, მაგრამ არცა ერთმან
Line of ed.: 14    
არა იცოდეს, თუ იგი ვინ იყო. ოდეს იგი ხმა შაფალი ფერიმ და მას\თანა
Line of ed.: 15    
მყოფმან ფერიებმან გაიგონეს, გაკვირვებულნი მისსა ამბავსა
Line of ed.: 16    
იკითხვიდეს. შაფალიმ თქვა: არა ვიცი, თუ ვინაა, მაგრამ ვგონებ,
Line of ed.: 17    
რომე ღმერთმან შემწედ ვინმე მოგვივლინაო. რა მიმოიხედეს, იხი\ლეს
Line of ed.: 18    
ბორცვსა ზედან კაცი ვინმე ექვსფერხოვანსა ნადირსა მჯდომი,
Line of ed.: 19    
რომელსა ორმოცდახუთი მწყრთა სიმაღლე ჰქონდა, მებრძოლთა ზა\რისა
Line of ed.: 20    
დამცემლად შუბსა დაბრჯენილი მიმოიხედვიდა. რა შაფალმან
Line of ed.: 21    
იგი დაინახა, თვისთა ჩინებულთა უბრძანა: ესე მდგომი, ჰგავს, მამა\ცი
Line of ed.: 22    
ვინმე უნდა იყოსო.

Line of ed.: 23       
ოდეს ყარამან თვისთანა მყოფთა შორით დგომა უბრძანა, რომე
Line of ed.: 24    
მისი ხმისა სმენითა არ შემცდარიყვნენ, სანამ და სხვაგან დევებმან
Line of ed.: 25    
ქადილში ჩამოართვეს და აღარა ახსოვდათ. რა ჟამსა ყარამანმან, მას
Line of ed.: 26    
ბორცვსა ზედან მდგომმან, მედგრად შესძახა, სამან ადამიანთა მო\ნათესავე
Line of ed.: 27    
და სხვანიცა მას თანა მყოფნი დევნი უცნობო იქმნენ.
Line of ed.: 28    
რა გონებასა მოვიდნენ, გარდანქეშანსა ჰკითხეს: ესე ხმა ყარამანისა
Line of ed.: 29    
იყოო? მან მიუგო: ჰე, მისიო. მათ დიდად გაუკვირდათ და ქება შეას\ხეს.
Line of ed.: 30    
ოდეს ყარამანისა საშინელი ხმა აქვალი დევსა სმენოდა, იგი
Line of ed.: 31    
დაბნედად მიწურვილიყო. რა ცნობადვე მოვიდა, იკითხა: ესე რა მოხ\და
Line of ed.: 32    
და ანუ რა ხმა იყოო? ერთმან მისმან მახლობელმან დევმან მოახ\სენა:
Line of ed.: 33    
ჰე, დევთა ხელმწიფეო, ესე ხმა მისგან მოვიდა, ამა გორასა
Line of ed.: 34    
რომე ადამიანი დგასო. რა აქვალიმ შეხედა, მანცა ყარამანს შეუტია
Line of ed.: 35    
და სხვათა დევთაცა შეტევება უბრძანა.

Line of ed.: 36       
რა ესე შეტევება ყარამანზედან გარდანქეშანმან იხილა, მათ
Page of ed.: 151  Line of ed.: 1    
ფალავანთა უთხრა: ჟამი არს მოხმარებისაო. იგინიცა სწრაფად წამო\ვიდნენ
Line of ed.: 2    
და დევთა ლაშქართა შიგან გაერივნეს. გარდანქეშანსა
Line of ed.: 3    
ალმასისა ნაჯახი ხელთა ეპყრა და რომელსაცა დევსა შემოჰკრევდა,
Line of ed.: 4    
ორად გაჰკვეთდა. ბარამს მძიმე ლახტი ეჭირა და ვისაც მოახვედ\რებდა,
Line of ed.: 5    
მიწათა თანა გაასწორებდა. ყათრანს ბასრი ხმალი მოეწვადა
Line of ed.: 6    
და რომელსაცა დევსა თავსა სცემდა, ორად გაჰკვეთდა. ერთი მეო\რესა
Line of ed.: 7    
უხმობდიან: კარ, მოკალ, შეკარ, შეიპყარ და ერთსაცა
Line of ed.: 8    
ცოცხალსა ნუღარ გადაარჩენო! დევნი და ფერიანი უჭვრეტდნენ და
Line of ed.: 9    
მათსა საქმესა გაჰკვირდებოდნენ. კვალად ცალსა მხარესა ხმამაღ\ლად
Line of ed.: 10    
ზახილი შეიქნა. სამან ადამიანთა მონათესავე, რადი დევი და
Line of ed.: 11    
ათნიცა მას თანა მყოფნი ხვადი დევები ხელთა გურზისა მქონელნი
Line of ed.: 12    
ჰაერით მოუხდნენ, პირთაგან ცეცხლსა აწვიმებდნენ და ესენიცა
Line of ed.: 13    
დევთა ლაშქართა მედგრად ებრძოდნენ. შაფალი ფერის გულსა
Line of ed.: 14    
შიგან ესე ამბავი დიდად სიხარულად აღითვალვოდა, მაგრამ ჯერეთ
Line of ed.: 15    
ესე არა იცოდა, თუ მისნი შემწენი ვინ გამოჩენილიყვნენ.

Line of ed.: 16       
მაშინ შვიდნი იგი ფერიანი მოვიდნენ, რომელნი უშანგ ხელმწი\ფესთანა
Line of ed.: 17    
გაეგზავნნა. მათ პირ-მიწა-გაერთებით სალამი მოახსენეს
Line of ed.: 18    
და მერმე ესრეთ ჰკადრეს: ჰე, შარიელო, ღვთისაგან,რომელ შეწევ\ნასა
Line of ed.: 19    
ითხოვდი, აწ ზე გარდამოსა განგებითა ესენი მეშველად შენდა
Line of ed.: 20    
მოვიდნენო. ყარამანისა, ბარამ ჯიბილისა, ყათრანისა და გარდანქე\შანისა
Line of ed.: 21    
სახელები და მათი ამბავი მოახსენა. მერმე მათ ათორმეტთა
Line of ed.: 22    
დევთა სახელები და ამბავი იკითხა, ყარამანს იგინი თილისმითგან
Line of ed.: 23    
ვითარ აღმოეყვანა და ანუ მამა და დედა შაფალისა ვითარ დაეხსნა.
Line of ed.: 24    
ყველა წვრილად მოახსენეს. რა თვის ძის ბარამის და დედ-მამათა
Line of ed.: 25    
თვისთა ამბავი სცნა, მეტითა სიხარულითა, თუ სთქვა, ხელსა დაემს\გავსა.
Line of ed.: 26    
მერმე თვისთა დიდებულთა უბრძანა რაჰინდისა, სარვიხურა\მანისა
Line of ed.: 27    
და თვისთა დედ-მამათა მის წინაშე მიყვანა. ჩინებულნი
Line of ed.: 28    
მსწრაფლად მოვიდნენ, წინა გამოუძღვნენ და შაფალისა სადგომსა
Line of ed.: 29    
მოიყვანეს. იგი წინა მიეგება, თაყვანის სცა და სიყვარულით მოი\კითხნა.
Line of ed.: 30    
დასხდნენ და თვისსა გარდასავალსა უბნობდნენ.

Line of ed.: 31       
მაშინ ბარამ ჯიბილი და გარდანქეშანი ფერიამან შაფალის წინა
Line of ed.: 32    
მოიყვანა. ბარამ მივიდა და მამასა თვისსა ხელსა აკოცა. შაფალიმ
Line of ed.: 33    
ვერ იცნა, თუ ძე თვისი ბარამ იყო. მერმე მოახსენეს: ძე შენი ბარამ
Line of ed.: 34    
საყვარელი ეგე არისო. შაფალი ფერიმ რა ესე გაიგონა, მეტსა სიხა\რულსა
Line of ed.: 35    
ვეღარ გაუძლო, დაბნდა და მიწასა გარდაიქცა. მონათა
Line of ed.: 36    
მკერდსა ვარდის წყალი აპკურეს და ცნობასა რა მოეგო, მაშინ
Page of ed.: 152  Line of ed.: 1    
გულსა მიიკრა და ეგრე უთხრა: ჰე, თვალთა ჩემთა ნათელო ბარამ!
Line of ed.: 2    
ნეტარძი ესე ამბავი სიზმარია თუ ცხადიო?! და ორთავე სიხარული\თა
Line of ed.: 3    
თვალთაგან ცრემლი სდიოდათ: მერმე გარდანქეშანი წარდგა და
Line of ed.: 4    
მოახსენა: უფალსა ვმადლობ, რომელ საწადელი თქვენი აღგისრულ\დათო.
Line of ed.: 5    
ნახვა და მუსაიბობა კმა არის, აწ გავიდეთ და ყარამანისა
Line of ed.: 6    
ბრძოლასა უყუროთო. ზე ადგნენ და ომისა საჭვრეტლად გარე
Line of ed.: 7    
გა/მოვიდნენ.

Line of ed.: 8       
ამჟამად ყარამან დევთა ლაშქართა მოუხდა და რისხვა ღვთისა მას
Line of ed.: 9    
ზედან დასცა. აქვალი დევმან თვისთა მახლობელთა უბრძანა: ესე
Line of ed.: 10    
ჭაბუკი ვინ უნდა იყოსო? მათ მოახსენეს: გაფრთხილდი, რომე ესე
Line of ed.: 11    
იგი არს, რომელმან სპანდიერბარი მოკლაო და მამა შენი შაბან-სარ
Line of ed.: 12    
ამასვე მოუკლავსო. რა ესე აქვალი დევმან მოისმინა, საზარლად
Line of ed.: 13    
ამოიოხრა და ესრე თქვა: ვაი, მამაო ჩემო შაბან-სარ! ამა ბილწისა
Line of ed.: 14    
ნაშობითა ხელითა ვითა მოკვდიო? რა ესე თქვა, მაღლად ზახილი
Line of ed.: 15    
შექმნა, პირით ცეცხლსა ყრა დაუწყო და ვეშაპსავით ბრდღვნიდა.
Line of ed.: 16    
ყარამანს შემოუტია და ეგრე შესძახა: ჰე, მიწათაგან ნაშობო, გამი\ფრთხილდი,
Line of ed.: 17    
რომე აწ მიწასთანა მინდა გაგასწორო! მერმე გავბრუნ\დე
Line of ed.: 18    
და მამისა ჩემისა სისხლისა ნაცვლად ქვეყანა სრულობით
Line of ed.: 19    
მოვა/ოხროო.

Line of ed.: 20       
რა ესე თქვა, გურზი შეიმაღლა, რომელი სიგრძით ასოცი წყრთა
Line of ed.: 21    
იყო და სიმძიმით ათას სამას ლიტრას მეტობდა. რა ყარამან მის
Line of ed.: 22    
ზედან მისული დევი ნახა, ფოლადისა შექმნილი ფარი თავსა დაი\ფარა,
Line of ed.: 23    
ამისი მხილველნი ყარამანისაგან უიმედო იქმნებოდნენ. გურზი
Line of ed.: 24    
ფარსა ესრეთ ძლიერად მოხვდა, რომელ მხეცსა, რომელსა ყარამან
Line of ed.: 25    
იჯდა, ფერხნი მიწათა დაეფლა. მის ნაკრავისა ხმა ხუთსა ფარსანგ\სა
Line of ed.: 26    
გაიგონებოდა. ფალავანი მტვერმან დაფარა და მის გამო აღარ
Line of ed.: 27    
იხილვებოდა. დევთა ლაშქარი უზომოდ ხარობდა და ყარამანის კე\თილისმყოფელნი
Line of ed.: 28    
მწუხარებასა გაამრავლებდეს. რა მტვერი გარდა\იყარა,
Line of ed.: 29    
ყარამან ვითა მთა, ეგრე უძრავად იდგა. მხილველთა ქება
Line of ed.: 30    
დიდ შეასხეს. აქვალი დევმან რა ფალავანი ეგრე უვნებლად იხილვა,
Line of ed.: 31    
ესრეთ განრისხდა, თუ ვსთქვა, მეტისა მრისხანებითა ხორცსა კბილი\თა
Line of ed.: 32    
იგლეჯდა. მეორე გურზი მოუქნია და ფალავანმან იგი მოქნეული
Line of ed.: 33    
გურზი აიცდინა. დევმან განრისხებულმან მესამე გურზი შეუმაღლა,
Line of ed.: 34    
ყარამან სწრაფად ფარი მიაშველა. დევმან ესრეთ მედგრად დაჰკრა,
Line of ed.: 35    
თუმცა იგი ნაკრავი მთასა ყაფისასა მოხვედროდა, ვგონებ, რომე
Line of ed.: 36    
იგიცა დაირღვეოდა, მაგრამ ფალავანი უვნებლად გარდაურჩა.

Page of ed.: 153 
Line of ed.: 1       
აწ რიგი ყარამანს ერგო. ბასრი ხმალი მოიწვადა და დევსა
Line of ed.: 2    
მესისხლედ მოუხდა. დევმან გურზი ხმალსა შეუფარა. ფალავანმან
Line of ed.: 3    
ესრეთ ძლიერი შემოკრა, რომე გურზი ორად გაკვეთა და ათორმეტ\თა
Line of ed.: 4    
ხელთაგან დევსა ერთი ხელი გააგდებინა. დევმან იგი ხელი
Line of ed.: 5    
მსწრაფლად აიღო, მას მოკვეთილსა მკლავსავე დაიდვა და ანაზდად
Line of ed.: 6    
აგრევე მოება. ფალავანმან რა ესე ნახა, დიდად გაკვირდა. კვალად
Line of ed.: 7    
მეორედ შემოჰკრა და ორი ხელი მოსწყვიტა და მიწასა დაეცა.
Line of ed.: 8    
დევმან აგრეცა.იგინი სწრაფად აიღო, ზედან მიიწყო და ორივე გაუმ\თელდა.
Line of ed.: 9    
ყარამან დიდად განრისხდა და გივი მარასის გურზი ბუდი\საგან
Line of ed.: 10    
ამოიღო. მისმან ბრწყინვალებამან ქვეყანა გაანათლა. რა მისი
Line of ed.: 11    
სხივი დევთა ლაშქართა მიადგა, შეფრთხნენ და ერთი-მეორესა ეცე\მოდნენ.
Line of ed.: 12    
ფალავანმან გურზი თავსა დაიბრუნა. მისი ბრუნვისაგან
Line of ed.: 13    
ხმა რამე საშინელი გამოხდა, რომე მის გურზისა ჩვეულება იგი იყო.

Line of ed.: 14       
რა აქვალი დევმან გურზი იგი დაინახა, თავისაგან უიმედო შეიქნა.
Line of ed.: 15    
ფალავანი მოუხდა და გურზი მედგრად მოუქნია. აქვალი დევმან
Line of ed.: 16    
შეიგნო, რომე მას ნაკრავსა ვერა დაუდგებოდა, ანაზდად გრძნება
Line of ed.: 17    
რამე იხმარა, ჰაერსა აღფრინდა და ეგრე წარვიდა. ყარამან შესძახა:
Line of ed.: 18    
წყეულო დევო, შენ ხელთა ჩემთაგან სადა მორჩები? ღვთისა სახელ\სა
Line of ed.: 19    
ვფიცავ, უკეთუ შვიდკეცსა დედამიწასა შთახვიდე და ანუ ზღვათა
Line of ed.: 20    
შიგან დაიმალო, მუნითგანცა გამოგიყვანო! ფალავანმა მაღლითა
Line of ed.: 21    
ხმითა შესძახა და დევთა ლაშქართა შიგან გაერია. ერთსა აიყვანდა
Line of ed.: 22    
და მეორესა შესტყორცნიდა და ორთავე მიწათა თანა გაასწორებდა.
Line of ed.: 23    
მაშინ დევებმან ერთობით შემოუტივეს და აქათგან ფალავანთაცა
Line of ed.: 24    
შეუტიეს. კარ, მოკალ, შეკარ, შეიპყარ! -- ერთი მეორესა უხმობდა.
Line of ed.: 25    
მას დღესა რისხვა ღვთისა დევთა ლაშქართა ზედან დაეცა. მრავალნი
Line of ed.: 26    
ამოსწყდნენ და მცირედნი გარდიხვეწნენ და შეპყრობილთა რიცხვსა
Line of ed.: 27    
ვინღა შეიგებდა.

Line of ed.: 28       
რა მცირე ხანი გამოხდა, შაფალი ფერი და მისნი დიდებულნი
Line of ed.: 29    
სრულად ჯავაირისა სამოსლითა მორთულნი მოვიდნენ. რა ყარამან
Line of ed.: 30    
იგინი ნახა, თვითცა გარდახდა და ქვეითად წინა მიეგება. შაფალიმ
Line of ed.: 31    
ყარამან გულსა მიიკრა და სიყვარულითა მოიკითხა. ეგრე არქვა: ჰე,
Line of ed.: 32    
სენთა ჩემთა მკურნალო და ქვეყანისა დამამშვიდებელო ფალავანო,
Line of ed.: 33    
აწ ბედნიერად ვხედავ თავსა ჩემსა, რომელ ხლება თქვენი მეღირსაო.
Line of ed.: 34    
ყარამანცა ტკბილად მოიკითხა. მერმე შაფალის დიდებულნი მო\ვიდნენ,
Line of ed.: 35    
ფალავანს ფერხთა მოეხვივნენ და საფერი ქება შეასხეს. რა
Line of ed.: 36    
მცირესა ხანსა მოიუბნეს, შესხდნენ და შაფალი ფერის სრასა მივი\დნენ
Page of ed.: 154  Line of ed.: 1    
ყარამანმან შაფალის ხელსა ხელი მოჰკიდა და აქვალ დევისა
Line of ed.: 2    
ტახტსა დასვა და თვით ტახტისა ძირსა დაჯდა. სამან ადამიანთა მო\ნათესავე
Line of ed.: 3    
და გარდანქეშანი გრძნეულთა უხუცესი წინა დაუდგნენ,
Line of ed.: 4    
ცალსა მხარესა რაჰინდ დაჯდა და ცალსა მხარესა ბამან-შა და
Line of ed.: 5    
აგრეთვე სხვანი თვის-თვისსა ადგილსა წესისაებრ დასხდნენ.

Line of ed.: 6       
შაფალი ფერი ყარამანს სამადლობელსა სიტყვასა ეუბნებოდა
Line of ed.: 7    
ესრეთ ვითა: რაცა შენ გულისტან ერამსა ვალი დასდე, გარდახდა
Line of ed.: 8    
ვისა ძალუძსო. ადამიანთაგან აქამომდე ესე გვარი სიკეთე სხვასა
Line of ed.: 9    
სხვაზედან არა უქნია, მუქაფა ამისი ღმერთმან შემოგზღოსო! მერმე
Line of ed.: 10    
ყათრანსა და გარდანქეშანსა მადლობა უბრძანა და ესეთი სამოსი
Line of ed.: 11    
უბოძა, თვითო და თვითო ერთის ქვეყნისა ხარაჯისა ფასი იყო.
Line of ed.: 12    
მერმე ათორმეტნი იგი ხვადნი დევნი მოიკითხა. რა ამათი საუბარი
Line of ed.: 13    
გაათავა, ბრძანა პყრობილთა დევთა მოყვანება. იგინი სწრაფად
Line of ed.: 14    
წინაშე მათსა წარმოადგინეს. მათ უბრძანა: დევნო, ჩვენს რჯულზედ
Line of ed.: 15    
და წესზედ მოდით, თუ თავისა თქვენისა მშვიდობა გინდათო. იგინი
Line of ed.: 16    
ფიცხლად დამორჩილდნენ და მათ რჯულსა და წესზედან მოვიდნენ.
Line of ed.: 17    
ფალავანმან ყარამან ალაილ წოდებული მათ უფროსად დაუდგინა.
Line of ed.: 18    
გაისმა ესე ამბავი გულისტან ერამისა ქვეყანასა და ესეცა ყოველთა
Line of ed.: 19    
ეუწყათ, ვითა ძე შაფალისა ბარამ ჩინეთისა ქვეყანასა წელსა ოცდა\ოთხსა
Line of ed.: 20    
რომელ ქვად ქმნილიყო, აწ მამასა მის თანა არისო. მოვიდნენ
Line of ed.: 21    
ერნი მის ქვეყანისანი და ძვირფასსა მოსართმევსა მოართმიდიან.

Line of ed.: 22       
დამშვიდდა ქვეყანა გულისტან-ბაღი-ერამისა, ესრეთ აშენდა,
Line of ed.: 23    
ვითა პირველ ჟამად ყოფილიყო. დღესა ერთსა ყარამან უშანგ ხელ\მწიფესა
Line of ed.: 24    
წიგნი მისწერა. სამან ადამიანთა მონათესავე მოიხმო, იგი
Line of ed.: 25    
წიგნი ხელთა მისცა და ეგრე უბრძანა: ხელოვნებითა შენითა სწრა\ფად
Line of ed.: 26    
წადი, ესე წიგნი უშანგ ხელმწიფესა მიართვი და ჩვენი ამბავი
Line of ed.: 27    
ყველა მოახსენეო. მან წიგნი გამოუღო, მაშინვე გარდანქეშანი
Line of ed.: 28    
ზურგსა შეისვა და თვისითა გრძნებითა ესრეთ ფიცხლად წავიდა,
Line of ed.: 29    
რომ ერთს დღესა და ღამეს ინდოეთს მივიდნენ. უშანგ-ხელმწიფეს
Line of ed.: 30    
წიგნი მიართვეს, პირ-მიწა-გაერთებით თაყვანი სცეს და ხელმწი\ფობა
Line of ed.: 31    
უშანგისა დალოცეს. რა უშანგ ხელმწიფემ გარდანქეშანი
Line of ed.: 32    
იხილა და ყარამანის წიგნი წაიკითხა, უზომო სიხარულს მიეცა და
Line of ed.: 33    
ყველანი მათის ამბისა სმენითა მხიარულობდნენ. უშანგ-შამაც თავის
Line of ed.: 34    
მშვიდობით ყოფნის წიგნი მისწერა ფალავან ყარამანს და გარდანქე\შანი
Line of ed.: 35    
და საჰმანი ბაღი-ირამისაკენ გაისტუმრა.

Line of ed.: 36       
ერთსა დღესა ბარამ ჯიბილმან მამასა თვისსა დედისა თვისისა
Page of ed.: 155  Line of ed.: 1    
ამბავი ჰკითხა. შაფსუღი ფერიმ პასუხი არა მიუგო, თვალთა ცრემლი
Line of ed.: 2    
ხშირად გარდმოადინა ხელმიფარებულმან და ბამან-შამანც მრავალი
Line of ed.: 3    
იტირა. მაშინ ყარამან მოახსენა: ჰე, შარიელო! მე უშანგ ხელმწიფი\სათვის
Line of ed.: 4    
ესე პირობა მომიხსენებია, რომე დედა ბარამისა ტყვეობისა\გან
Line of ed.: 5    
უნდა გამოვიხსნაო, ანუ აქვალი დევი უნდა მოვაკვდინო და ანუ
Line of ed.: 6    
თავი ჩემი მისსა გზაზედან უნდა დავდვაო. მე ერთი ყოლაუზი მომე\ცით,
Line of ed.: 7    
რომე აქვალი დევისა სამყოფი მიჩვენოსო. რა ესე ესმათ, რაცა
Line of ed.: 8    
დევნი და ფერონი იყვნეს, ყველამ თავი ქვე დაჰკიდა და პასუხისა
Line of ed.: 9    
მოხსენება ვერავინ გაბედა.

Line of ed.: 10       
აწ ამბავი სამან დევისა მოგახსენოთ: ოდეს ყა\რამანმან
Line of ed.: 11    
აქვალი დევი დაამარცხა, სამანდოვან მათ უკან გამოსდგო\მოდა.
Line of ed.: 12    
მაშინ ფალავანმან იკითხა: სამანდოვან რა იქნაო? რა ამა საუ\ბარსა
Line of ed.: 13    
იყვნენ, სამან დევი შემოვიდა, ერთი დევი ხელშეკრული შე\მოიყვანა,
Line of ed.: 14    
რომელსა ასორმოცი მწყრთა სიმაღლე ჰქონდა. სამან დევ\მან
Line of ed.: 15    
ყარამანსა თაყვანის სცა, მივიდა და შაფალი ფერის ხელსა აკოცა.
Line of ed.: 16    
ფალავანმან უბრძანა: ჰე, გორაბო, ეგე პყრობილი ვინ არისო? მაშინ
Line of ed.: 17    
ფერიათა ერთხმად ღაღადყვეს: ეგე არს ქვეყნისა ჩვენის მაოხრებე\ლი,
Line of ed.: 18    
მაგისგანა შეძრწუნებულა ქალაქი ესე. ესე არს პაპა აქვალი დე\ვისა
Line of ed.: 19    
და მამა შაბან სარისა. სახელად იფრით ეწოდების და ქუი-ქა\ნანის
Line of ed.: 20    
ქვეყნის ხელმწიფეაო. ყოველსა ქვეყანასა ამისი შიში აქვს.
Line of ed.: 21    
წელიწადში ოთხი ათასსა ყმაწვილსა ვაჟსა თუ ქალსა დაატყვევებდა,
Line of ed.: 22    
ყოველნი ხელმწიფენი წლითი წლამდინ ტყვესა და საქონელსა უძღვ\ნიან
Line of ed.: 23    
და რომლისაც მირთმეულს ფეშქაშსა დაიწუნებდა, ქვეყანასა
Line of ed.: 24    
მისსა სრულობით მოაოხრებდაო.

Line of ed.: 25       
ყარამან რა ესე სიტყვა მოისმინა, სამანდოვანს უბრძანა: ეგე ვი\თა
Line of ed.: 26    
იგდე ხელთაო? სამანდოვან მოახსენა: ჰე, ფალავანო! ოდეს თქვენ
Line of ed.: 27    
აქვალი დევი დაამარცხეთ, მე მათ უკან გავეკიდე. რა ამან მე მნახა,
Line of ed.: 28    
მობრუნდა და ბრძოლა დამიწყო. ბედნიერობითა თქვენითა ვსძლიე,
Line of ed.: 29    
შევიპყარ და აჰა ესერა აქა მოვიყვანეო. მუნ მყოფთა ფერიათა სამან\დოვანს
Line of ed.: 30    
ქება დიდი შეასხეს. ყარამან მას დევსა უბრძანა: იფრით,
Line of ed.: 31    
არა იცი შენი ძისა ძე აქვალი სით წავიდაო? მან დევმან მაღლა
Line of ed.: 32    
აიხედა და მუნა მსხდომთა თვალი მოავლო. ნახა ყოველი გარიგებით
Line of ed.: 33    
მსხდომნი და ფალავანი ყარამან ახალად ულვაშაშლილი, შვენიერისა
Line of ed.: 34    
სახისა მქონებელი და მტერთა ზარისა დამცემი, ტახტსა წინა ზის,
Line of ed.: 35    
გვერდსა ფალავანნი უსხედან და წინა ათორმეტი ხვადი დევი გულ\ხელდაწყობილნი
Line of ed.: 36    
დგანან.

Page of ed.: 156 
Line of ed.: 1       
რა ესეთნი ფალავანნი, ვეშპისა მსგავსნი, ნახა, იფრით თავისა
Line of ed.: 2    
იმედი გარდაიწყვიტა. გულსა შინა თქვა: მტერიცა ჩემი ჩავარდეს
Line of ed.: 3    
ხელთა შინა ამათსაო. მერმე ყარამანს პასუხი მოახსენა: აქვალის
Line of ed.: 4    
ამბავსა რომე იკითხავ. ესრეთ გავიგონე. ოდეს აქათგან გაიქცა, ბე\ყარარისა
Line of ed.: 5    
ციხესა მისულიყო, შაფალის ცოლი და სხვაცა მრავალნი
Line of ed.: 6    
ტყვენი მას ციხესა ებნენ. იგინი გამოუყვანია, საქონელიცა წაუღია,
Line of ed.: 7    
ციხე იგი დაუცლია, ბროლი-აზამი გარდაუვლია და ჯამი ჯანუმის
Line of ed.: 8    
ქვეყანასა მისულა. მას ქვეყანასა ძმა ჰყავს, რომელსა სახელად ათარ
Line of ed.: 9    
ქვიან და მას თანა წასულაო. რა შაფალი ფერიმ ესე ამბავი მოის\მინა,
Line of ed.: 10    
საზარელი სულთქმა ღვიძლით აღმოახდინა და თვალთაგან
Line of ed.: 11    
უხვად ცრემლი გარდმოადინა.

Line of ed.: 12       
ყარამანმან რა იგი ესრეთ ნახა, უთხრა: ჰე, შაფალი, რასათვის
Line of ed.: 13    
ეგრე უიმედო იქმენიო? შაფალი ფერიმ პასუხად უგო: ჰე, ფალავა\ნო,
Line of ed.: 14    
ვითარ უიმედო არა ვიქმე, ორმოცი წელიწადია სიცოცხლისა
Line of ed.: 15    
ჩემისა სარჩევი დევთა პყრობილად ყავთ და ორი ძმაცა ჩემი მათთა
Line of ed.: 16    
ხელთა არისო. აქამდის მათის გამოხსნის იმედი მქონდა, ეგების
Line of ed.: 17    
გამოხსნილ იყვნენ. აწ ესრე უიმედო ვარ, რომე ამა სოფელს მათი
Line of ed.: 18    
ნახვა აღარ მომხვდების და მას საუკუნოსა თუ ვნახო. მას ალაგსა
Line of ed.: 19    
მისვლა არას დევსა და არას ფერიას არ ძალუძს, ამისთვის, რომე
Line of ed.: 20    
ქუი-ბროლისა სიგრძე და სივრცე არა შეიგებაო. და გზანი ძნელნი
Line of ed.: 21    
არიან, ესრეთ რომე ფერიათა ქვეყანისაგან ექვსისა წლისა სავალია
Line of ed.: 22    
და გზასა ზედან სულიერი არა იპოების, ამისთვის, რომე დღითა მზი\სა
Line of ed.: 23    
სიცხისაგან ცეცხლი დაეგზების და ღამე სიცივისაგან ყინვა შეიქ\ნების,
Line of ed.: 24    
რომელ სულიერთა მას მთასა გავლა არა ძალუძთო.

Line of ed.: 25       
რა ყარამან ესე მოისმინა, დევთა უბრძანა: ამა გზისა ამბავი
Line of ed.: 26    
სწორე თქვენ გეცოდინებათ და რაც იცოდეთ, თქვითო. სამანდოვან
Line of ed.: 27    
მოახსენა: ჰე, ფალავანო, პირველჟამად მე და ჩემმან ძმამან იგი
Line of ed.: 28    
მთა გარდავლეთ, მაგრამ შეჭირვება მრავალი გამოვიარეთო. აწ საპ\ყრობილესა
Line of ed.: 29    
შინა ჭირი მრავალი მინახავს. ესრეთ დავძაბუნებულვარ,
Line of ed.: 30    
არცა იგი ძალმიძს, რომელ მე გარდვიდე და ვერცა შენ გარდაგიტა\ნო.
Line of ed.: 31    
ფალავანმან ბრძანა: მაშ აქვალი დევმან ვითა გარდავლო? დევ\თა
Line of ed.: 32    
მოახსენეს: ქუი-ბროლზედან გარდასვლა ადვილია ხელოვნებითა,
Line of ed.: 33    
მაგრამ შენებრ ფალავანთა გარდაყვანა აქა მყოფთა არავის ძალგვიძ\სო.
Line of ed.: 34    
ყარამან ბრძანა: ჰე, დევნო და ფერიანო, მას მთაზედან გარდა\სვლა
Line of ed.: 35    
კაცთაგან შეუძლებელია, მაგრამ მე აქვალი დევზედან ხელსა
Line of ed.: 36    
არა ავიღებო, ამისთვის, რომე იგი ჩემგან დაკოდილი ნადირი არისო.
Page of ed.: 157  Line of ed.: 1    
თუმცა იგი არა ვიხელთე, უთუოდ მისი ჯავრი მომკლავს. აწ წავალ
Line of ed.: 2    
და რაცა განგებასა ეწადოს, იგი იქნასო.

Line of ed.: 3       
მაშინვე ბრძანა, წასვლისა თადარიკი იწყევითო. ერთი მოხუცე\ბული
Line of ed.: 4    
ფერია წარმოდგა და მოახსენა: ჰე, ფალავანო! კაცმან ქვეყნად
Line of ed.: 5    
რაცა საქმე მოინებოს, ადვილად არა უნდა დაიჭიროსო. ყარამან
Line of ed.: 6    
უბრძანა: ჰე, ფერიავ, შენ ამა გზისასა რასა იტყვიო? მან მოახსენა:
Line of ed.: 7    
შენ მას მთასა სიმურღი ფარმანა ბარყუშისაგან კიდე ვერავინ გარ\დაგიყვანსო.
Line of ed.: 8    
ფალავანმან ჰკითხა: იგი მფრინველი რომელსა ქვეყანა\სა
Line of ed.: 9    
იქნებისო? ფერიამან მოახსენა ჰეიათის მინდორსა მკვიდრობსო.
Line of ed.: 10    
ქვეყანა იგი მშვენიერი და არე კეთილი, მის მინდორსა შუაგულობა\სა
Line of ed.: 11    
მთა არის ბროლისა, რომელსა სახელად მცირეს მთასა ბროლისასა
Line of ed.: 12    
უწოდებენ. სიგრძე მისი ათი ათასი ფარსანგი აქვს და ეგრევე სიმა\ღლე
Line of ed.: 13    
და სიმრგვალე მისი ორმოცი ფარსანგი არის. მას მთასა ზედან
Line of ed.: 14    
ხე დგას ერთი, რომლისა ძირსა ათი ათასი მხედარი მოიჩრდილებს.
Line of ed.: 15    
ძირსა მისსა წყარო დის, რომელი ცხენოსანსა კაცსა მოიტაცებს და
Line of ed.: 16    
იგი მფრინველი მას ხესა ზედან ბუდობს. თვითცა დიდსა მთისაოდე\ნია
Line of ed.: 17    
და საზრდელი მისი ყოველთა დღეთა შინა ხუთი სპილოა. ენა
Line of ed.: 18    
ექვსრიგი იცის ესრეთ, რომე კაცი მისსა საუბარსა კარგად ისმენსო.
Line of ed.: 19    
იგი მფრინველი ადამისა ჟამისა ყოფილა და რჯულსა მისსა ზედა
Line of ed.: 20    
არის. მისგან კიდე ბროლი-აზამსა გარდამყვანი არავინააო.

Line of ed.: 21       
რა ესე ამბავი ყარამანს ესმა, დიდსა სიხარულსა მიეცა. მოყვას\თა
Line of ed.: 22    
თვისთა უბრძანა: ვირემდის მე უკმოვიქცე, ჩემად ნაცვლად სარ\ვიხურამანს
Line of ed.: 23    
მორჩილობდეთო. სამსა თვესა მელოდეთ და ღმერთსა
Line of ed.: 24    
შემავედრეთო. მაშინ შაფალი ფერი მოვიდა და ყარამანს ფერხთა
Line of ed.: 25    
მოეხვია და ეგრე მოახსენა: ჰე, ფალავანო, ესე ოდენი თქვენი ჩვენ\თვის
Line of ed.: 26    
გარჯა კმა არისო. ამა გასაჭირსა გზასა ნუღარა წახვალ, გზას
Line of ed.: 27    
ზედან არა წაგეკიდოს რაო. ფალავანმან უპასუხა: შაფალი, ოდეს მე
Line of ed.: 28    
უშანგ ხელმწიფესა გამოვეყარე, ესე პირობა აღუთქვი, რომელ დედა
Line of ed.: 29    
ბარამისა დევთა ხელისაგან უნდა გამოვიხსნაო. ვიდრემდის მოვიდო\დე,
Line of ed.: 30    
თქვენ ჩემთვის ილოცევდეთო.

Line of ed.: 31       
რა ესე სიტყვა დაასრულა, მასვე წამსა ზე ადგა, სამოცდაოთხი
Line of ed.: 32    
საომარი იარაღი მოიმარჯვა და მუნა მყოფთა გამოესალმა. რადი
Line of ed.: 33    
დევი მოიხმო, ეგრე უბრძანა: აწ გამოჩნდება სიმხნე და ხელოვნება
Line of ed.: 34    
შენი, რომე ფარმან ბარყუშისა სამყოფსა მიმიყვანო. მასვე წამსა
Line of ed.: 35    
დევმან ყარამან ზურგსა შეისვა და მის მფრინველისა მხარისაკენ
Line of ed.: 36    
გაემართნენ. სამსა დღესა ჰაერთა შინა იარა და მეოთხესა დღესა მის
Page of ed.: 158  Line of ed.: 1    
მთისა სიახლოესა მინდორსა გარდახდა. რადი დევსა უბრძანა: წადი
Line of ed.: 2    
და სპილო ერთი ინადირეო. იგი სწრაფად წავიდა და მის ალაგსა
Line of ed.: 3    
სიახლოესა სპილო დიდი მოკლა და ფალავნისა წინაშე მოიღო. ყარა\მან
Line of ed.: 4    
მას სპილოსა შიგანი გამოართვა და მას შიგან შევიდა. რადი
Line of ed.: 5    
დევსა დასტური მისცა. იგი ტირილითა გამოესალმა. რადი დევი
Line of ed.: 6    
წამოვიდა და ფალავანი სპილოსა მუცელსა შიგან დარჩა. მას ღამესა
Line of ed.: 7    
მუნ განისვენა.

Line of ed.: 8       
რა დილა გათენდა და ფრინველი ნადირთა შესაპყრობად ბუდით
Line of ed.: 9    
გამოვიდა, ჰაერით გარდმოხედა. იხილა მინდორსა შიგან სპილო
Line of ed.: 10    
მდებარე. მაშინ ფრთა ფრთასა შემოჰკრა და სპილოსა მოუხდა. მის
Line of ed.: 11    
ფრთისა ცემისაგან ესეთი საშინელი ქარი მოვიდა, რომე მცირე
Line of ed.: 12    
უკლდა, ფალავანსა ცნობა არა დაეფანტა. სპილოსა კლანჭი მოჰკრა,
Line of ed.: 13    
ზე აღიტაცა და თვისთა მართვეთა მოუტანა. იგი მუნ დაუდვა და
Line of ed.: 14    
თვით კვალად ნადირთა შესაპყრობლად წარვიდა. ფალავანი სპილოს
Line of ed.: 15    
მუცლითგან გამოვიდა. ნახა, მფრინველთა ბარტყნი მშვენიერნი,
Line of ed.: 16    
რომელ ფრთენი იაგუნდთა უგვანდათ და ნისკარტი ალმასსა. რა მი\მოიხედა,
Line of ed.: 17    
მის მთისა წვერზედან ცეცხლი ეგზებოდა ძლიერი, რომე
Line of ed.: 18    
ალი მისი ღრუბელთა შესწვდებოდა. მის ხისა მიდამოსა ეგე ოდენი
Line of ed.: 19    
სპილოთა და მარტორქათა ძვალი ეყარა, რომელ მეცნიერნი რიცხვსა
Line of ed.: 20    
ვერა შეიგებდნენ. ბარტყთა სპილოსა ჭამა დაუწყეს. მაშინ ფალავან\მან
Line of ed.: 21    
საგდებელი შეიხსნა, ხესა მოაბა, მას ზედან მოეკიდა და ძირსა
Line of ed.: 22    
შთამოვიდა. მას ალაგსა წყარო დიოდა, რომელი ედემითა მომდინა\რესა
Line of ed.: 23    
გვანდა. ფალავანი მივიდა და მას შიგან ჩაჯდა. ვიდრე მწუხრი\სა
Line of ed.: 24    
ჟამამდე მას შიგან იჯდა.

Line of ed.: 25       
რა მზე შთახდა, ესეთი სიცივე შეიქნა, რომე იგი წყალი და მთა
Line of ed.: 26    
სრულობით გაიყინა. რა ყარამან სიცივემან შეაწუხა, საგდებელი
Line of ed.: 27    
ხესა შესტყორცნა, მას ზედან მოაბა და თვით აგრევე ხესა გავიდა.
Line of ed.: 28    
იგი ბარტყნი მისგან არასა დაფრთხნენ. მას ღამესა მფრინველი ბუ\დესა
Line of ed.: 29    
თვისსა არა მოვიდა და რა დილა გათენდა, ხეთაგან ძირსვე ჩა\მოვიდა.
Line of ed.: 30    
რა მცირე ხანი გამოხდა, ბარტყთა მაღლა ხმიანობა დაიწყეს.
Line of ed.: 31    
რა ყარამან მაღლა აიხედნა, ნახა შავად ღრუბელი და მას შიგან ვე\შაპი
Line of ed.: 32    
საშინელი, რომელსა პირთაგან ცეცხლი მოსცვიოდა, თავი
Line of ed.: 33    
დიდსა მთასა უგვანდა და თვალთაგან სისხლი მოსწვეთდა და მის
Line of ed.: 34    
ბარტყებისა შესაჭმელად მოვიდოდა. რა ფალავანმან იგი დაინახა,
Line of ed.: 35    
ომისა სურვილით მოწადინემან ესეთი ხმა შესძახა, რომე ბროლი\აზამისა
Line of ed.: 36    
მთამან ზანზარი დაიწყო; ოდეს ვეშაპსა ესე საზარელი ხმა
Page of ed.: 159  Line of ed.: 1    
ესმა, დიდხან ქვეყნად იჭვრიტა და ვერა რა იხილა და აგრევე მართ\ვეთა
Line of ed.: 2    
შთასანთქმელად გაემართა. ფალავანმან ბედნიერსა მშვილდსა
Line of ed.: 3    
საბელი გარდააცვა და ვეშპისა საომრად ისარი მიიცა და მოემზადა.

Line of ed.: 4       
რა ბარტყთა შემწე მათი იხილეს, მცირე რამ იმედი მიეცათ. მაშინ
Line of ed.: 5    
ყარამან მეორედ მაღლა შესძახა. რა იგი ხმა ვეშაპსა ესმა, ნახა კაცი
Line of ed.: 6    
ვინმე ხეთა ძირსა მდგომარე. მასვე წამსა გულმესისხლედ მომართა.
Line of ed.: 7    
ფალავანმან ისარი სტყორცა, ვეშაპსა პირსა ეცა, ისარი სამად
Line of ed.: 8    
გატყდა და აგრევე ქვე ჩამოცვივდა. მეორე ისარი ესროლა, მკერდსა
Line of ed.: 9    
მოხვდა, იგიცა შეიმუსრა და ქვე შთამოვარდა. ყარამან ამა საქმესა
Line of ed.: 10    
მეტად გაჰკვირდა. მესამე ისარი მშვილდსა ააგო, ესრეთ მედგრად
Line of ed.: 11    
მოზიდა, რომე გოზა გოზაზე მიუწია. ვეშაპსა ისარი თვალსა მარჯ\ვენასა
Line of ed.: 12    
მოხვდა და კისერსა გავარდა. იგი სწრაფად ქვე ჩამოვარდა და
Line of ed.: 13    
მთისა ოდენი ვეშაპი ქვეყანასა დაეცა. აგრეთვე ზე ადგა და ფალა\ვანსა
Line of ed.: 14    
მომართა. მაშინ მეოთხე ისარი ააგო, გონიერად და წყნარად
Line of ed.: 15    
ესროლა. მარცხენასა თვალსა ჰკრა და ფრთამდინ ზედან დაესო. ვე\შაპი
Line of ed.: 16    
ორთავე თვალითა დაბრმავდა, მაგრამ ბოლოსა მიწასა ზედან
Line of ed.: 17    
ესეთსა დასცემდა, რომელ იგი ალაგი სრულობით შეიძროდის. მაშინ
Line of ed.: 18    
ყარამან ხმალმოწვდილი მიუხდა, ზურგსა სცა და ორად გაჰკვეთა.
Line of ed.: 19    
მიბრუნდა, ხმალი წყალზედან გარეცხა და აგრევე ქარქაშსა თვისსა
Line of ed.: 20    
მიაქცია.

Line of ed.: 21       
რა მზე ადგილსა თვისსა შთახდა, ფალავანი ხესავე აღვიდა.
Line of ed.: 22    
ბარტყნი მოვიდნენ და ყარამანს ფერხთა ეხვეოდნენ. ფალავანი გაჰ\კვირდა
Line of ed.: 23    
მათსა ეგრე ქცევასა. რა დილა გათენდა, ყარამან ძირსვე
Line of ed.: 24    
ჩამოვიდა და წყალსა შიგან ჩაჯდა. რა მცირედ ხანი გამოხდა,
Line of ed.: 25    
მფრინველი იგი ჰაერით მოვიდა. ესრედ დიდი იყო, რომელ ცა აღარა
Line of ed.: 26    
გამოჩნდებოდა. მისსა მნახველსა დევსაცა შიშით გული გაუსქდე\ბოდა.
Line of ed.: 27    
რა ბარტყნი უვნებლად დახვდნენ, დიდად გაჰკვირდა და
Line of ed.: 28    
ღმერთსა მადლობდა, ამისთვის, რომე მას ვეშაპსა მისი მართვენი
Line of ed.: 29    
კვლავაცა დაეჭამა. და ახლაცა მისი ეფიქრებოდა. ბარტყებმან შე\სძახეს:
Line of ed.: 30    
ჰე, ფრინველთა ხელმწიფეო, ქვე დახედე, ჩვენი მოსისხარი
Line of ed.: 31    
ვითა უპატიოდ გდიაო.

Line of ed.: 32       
ფრინველმან დახედა და ნახა, მთის ოდენი ვეშაპი ორად გაკვე\თილი
Line of ed.: 33    
მიწასა ზედან უპატიოდ ეგდო. გულსა შიგან დიდად იამა და
Line of ed.: 34    
ბარტყთა თვისთა ჰკითხა: ესე მტერი ჩვენი ვინ მოკლაო? მათ ამბავი
Line of ed.: 35    
მისი მოახსენეს და მკვლელი მისი ფალავანი აჩვენეს. მასვე წამსა
Line of ed.: 36    
ფრინველი ფალავანთან მივიდა და არაბულისა ენითა სალამი მოახ\სენა
Page of ed.: 160  Line of ed.: 1    
და ეგრე უთხრა: ჰე, სარდალო, ვინ ხარ შენ, რომე ჩემზედან
Line of ed.: 2    
ესე გვარი სიკეთე ქმენო? მე მუქაფა ამისი რა გმსახურო? ბრძანე,
Line of ed.: 3    
რაცა საწადელი შენი იყოს, აღგისრულდება და მე თავსა ჩემსა შენსა
Line of ed.: 4    
ერთგულობაზედან დავსდებო! ყარამან უპასუხა: ჰე, პატიოსანო
Line of ed.: 5    
მფრინველო, იმა ვეშაპისა აღსასრული მოწევნილ იყო და განგებითა
Line of ed.: 6    
ღვთისათა ხელთა ჩემთაგან მოკვდაო. მე ეგოდენი ვალდებულობა
Line of ed.: 7    
შენზედან არ მიქნია, მაგრამ მე ერთი ვედრება მაქვს წინაშე შენსა
Line of ed.: 8    
და მოიმედე ვარ, რომელ საწადი ჩემი აღმისრულო. მფრინველმან
Line of ed.: 9    
პასუხად უგო: ჯერ სტუმარი ხარ ჩემად წვეული, მცირესა ხანსა
Line of ed.: 10    
მომიცადე და რაცა განგებასა ღმრთისასა ეწადოს, იგი იქნასო.

Line of ed.: 11       
რა ესე თქვა, მასვე წამსა გაფრინდა, მრავალი ცოცხალი ფრინ\ველი
Line of ed.: 12    
შეიპყრა და ფალავნისა წინაშე მოიღო. ესეცა მოახსენა: ჰე,
Line of ed.: 13    
ფალავანო, მე ადამისა ტომთა საჭმლისა შემზადება არა ვიცი. შენ
Line of ed.: 14    
როგორც გენებოს, ეგრე შეექეცო. ყარამან მფრინველნი იგი მოტა\ნილნი
Line of ed.: 15    
გააკეთა, ბროლისა მთისა პირისპირ დააწყო. მისმან სიცხემან
Line of ed.: 16    
იგინი მწრაფლ შეწვა და ფალავანი მას ზედან შეექცა. მერმე მფრინ\ველმან
Line of ed.: 17    
ჰკითხა, რაცა სიტყვა გქონდეს, აწ მიბრძანეო. ყარამან თქვა:
Line of ed.: 18    
საწადი ჩემი ეს არისო, რომე აქვალი დევი გამომექცა, ბროლი \აზამის
Line of ed.: 19    
მთა გარდმოუვლია და ჯამი-ჯანუმას ქვეყანას მისულა. მე
Line of ed.: 20    
მას ალაგსა მიმიყვანეო.

Line of ed.: 21       
რა ესე სიტყვა მფრინველსა ესმა, დიდხანს საგონებელს იყო და
Line of ed.: 22    
მერმედ პასუხად ესე უგო: დიდად უშველებელი საქმე გიძებნია,
Line of ed.: 23    
მაგა ვაჭრობითა სარგებელი არა მოგხვდება. აწ თუ რჩევასა ჩემსა
Line of ed.: 24    
ისმენ, აგრევე ადამიანთა სამყოფსა წაგიყვანო. ყარამან უთხრა: ჰე,
Line of ed.: 25    
ფრინველთა ხელმწიფეო, აქათგან ადამიანთა სამყოფსა წაყვანასა
Line of ed.: 26    
არა დია დაგიმადლებო. ვედრება ჩემი ეს არის, აქვალი დევისა სიახ\ლოვესა
Line of ed.: 27    
მიმიყვანო, რომე შენგან კიდე ჩემი მას ალაგსა მიყვანა არა
Line of ed.: 28    
ვისსა ძალუძსო, თორემ ადამიანთა ქვეყანასა მიმყვანნი დევნი და
Line of ed.: 29    
ფერიანი მეცა მეშოვებიანო.

Line of ed.: 30       
რა ფრინველმან ესე საუბარი ისმინა, იგრძნა, რომე ფალავანსა
Line of ed.: 31    
გულოვნობისა ზოსტერი წელთა შეება და შიში გულსა მისსა არა
Line of ed.: 32    
იპოებოდა. მაშინ ფრინველმა პასუხად უგო: ჰე, ფალავანო, შაბაშ
Line of ed.: 33    
შენსა ეგეთსა მამაცობასა, რომელ აქვალისა ბრძოლა ეგრე გესწრა\ფებისო.
Line of ed.: 34    
აწ მეცა შენად სამსახურად წელთა ზოსტერსა მოვიმაგრე\ბო.
Line of ed.: 35    
ანუ მთასა მაღალსა ბრძოლისასა გარდაგიყვან და ანუ თავსა
Line of ed.: 36    
ჩემსა სამსახურსა შენსა ზედან მოვიკლავო. მასვე წამსა წასასვლე\ლად
Page of ed.: 161  Line of ed.: 1    
აემზადნენ. ვეშაპი იგი მოკლული ბარტყთა თვისთა საზრდოდ
Line of ed.: 2    
გაუჩინა. თვით შვიდისა დღისა საგზალი მოიმზადეს. მფრინველმან
Line of ed.: 3    
მარჯვენასა ფრთასა ყარამან შეისვა და მარცხენასა ფრთასა საგზა\ლი
Line of ed.: 4    
დაიწყო, ბარტყთა თვისთა გამოესალმა, ჰაერსა აღფრინდა და
Line of ed.: 5    
წარვიდა. სამი დღე და ღამე ვლეს, მეოთხესა დღესა მფრინველმან
Line of ed.: 6    
თავი ცასა მიაპყრა და, ვითა ისარი მშვილდთაგან ტყორცნილი, ეგრე
Line of ed.: 7    
მაღლად წარვიდა. მისთა ფრთეთა ქნევისაგან ესეთი ხმა გამოხდე\ბოდა,
Line of ed.: 8    
რომე მისთა მსმენელთა გულსა შიში ყოლე არა
Line of ed.: 9    
მოაკლდე/ბოდა.

Line of ed.: 10       
ყარამან რა ესრეთ ნახა, მფრინველსა ჰკითხა: ესრეთ მაღლა
Line of ed.: 11    
რისათვის წახველ და ანუ ესე სწრაფად ფრენა რისათვის მოუმატეო?
Line of ed.: 12    
მფრინველმან უთხრა: შენსა პირისპირ შეხედე და იხილე, რა ჩანსო?
Line of ed.: 13    
ოდეს ფალავანმან შეხედა, ნახა, ცეცხლი ერთი საკვირველი ეგ\ზებოდა,
Line of ed.: 14    
რომლისა ალი ცად აღწეულიყო. ესრედ ეგონა, აღმოსავა\ლით
Line of ed.: 15    
დასავლამდის სრულად ცეცხლი ეგზებაო. მფრინველსა ჰკითხა:
Line of ed.: 16    
ესე რა არისო? მან პასუხად უგო: ბროლი-აზამის მთა იგი არსო. და
Line of ed.: 17    
აქედამ მას ალაგალმდის შვიდის თვის სავალი არისო. თუ ესრეთ მაღ\ლა
Line of ed.: 18    
არა აღსრულ ვიყავ, მის ცეცხლისა შუაგულობასა მოვხვდებო\დით,
Line of ed.: 19    
და თუცა ათასი სული გვდგომოდა, ერთიცა აღარ
Line of ed.: 20    
შეგვრჩებო/დაო.

Line of ed.: 21       
დღესა მეხუთესა წესსავე ზედან თვისსა ფრინევდა, მაგრამ მხარ\თაგან
Line of ed.: 22    
ესეთი ოფლი სდიოდა, რომე მომდინარესა წყაროსა ეგვანე\ბოდა.
Line of ed.: 23    
ესრედ მაღლად აღსრულ იყვნენ, რომე ვარსკვლავთა თვისსა
Line of ed.: 24    
ალაგსა ახლოდ იხილვიდნენ. სპარსნი ესრედ იტყვიან: ანგელოზთა
Line of ed.: 25    
საუბარი ესმოდათო. მფრინველმან უთხრა: ჰე, ფალავანო, აწ ქუი
Line of ed.: 26    
ბროლის მთის სიახლოესა მივწეულვართო. დღისით მზის სიცხითა
Line of ed.: 27    
საკვირველი ცეცხლი დაეგზება და ღამით სიცივითა ყინულად იქნე\ბისო.
Line of ed.: 28    
თუ ამას ღამეს ეს მთა გარდავლევით, ყოველსა შეჭირვებასა
Line of ed.: 29    
მოვრჩებითო. და თუ აქეთვე დავრჩით, ღვთით საქმე დიდად გასაჭი\რად
Line of ed.: 30    
შეგვექნებისო. თუმცა მთა ყაფისა ზურგთა მეტვირთა, ვგო\ნებ
Line of ed.: 31    
იგიცა არა დამღალევდა, მაგრამ ჰე, ფალავანო, აწ შენითა ზიდ\ვითა
Line of ed.: 32    
დიდად უღონოდ ვიქმენო.

Line of ed.: 33       
რა მზისა შთასვლისა ჟამი მოახლოვდა, მაშინ სიცივისა ნიშანიცა
Line of ed.: 34    
გამოჩნდა. მფრინველმან უთხრა: ფალავანო, აბრამისა ლოცვა ილო\ცე
Line of ed.: 35    
და ღმერთსა ევედრე, რომ ამა სიცივისაგან დავიხსნათო. ყარამან
Line of ed.: 36    
გულმდუღარედ უფალსა შესტიროდა და აბრაამისა ლოცვასა ილო\ცევდა.
Page of ed.: 162  Line of ed.: 1    
რა სიცივემან ფალავანსა ძალი დაატანა, ფრთათა ქვეშე ამოჯ\და,
Line of ed.: 2    
ვირემდის გათენდებოდა. რა მეშვიდემან დღემან განვლო, მერვე\სა
Line of ed.: 3    
დღესა ბარყუშ წოდებული მფრინველი ერთსა მშვენიერსა მინ\დორსა
Line of ed.: 4    
გარდახდა და ვითა სნეული, ეგრე ღონემოშლილი ხეთა ძირსა
Line of ed.: 5    
დაეცა. რა მცირე ხანი მოისვენა, ყარამანსა უთხრა: ჰე, ფალავანო,
Line of ed.: 6    
ესე ალაგი ჯამი-ჯანუმას ქვეყანა არისო. ესე ათარ დევისა სამყოფია
Line of ed.: 7    
და აქვალ ათარისა ძმა არის და მისი მორიდება გვმართებსო.

Line of ed.: 8       
რა ფალავანმან იგი ადგილი ნახა, დიდად მოეწონა. მაშინ მფრინ\ველმან
Line of ed.: 9    
უთხრა: ფალავანო, აწ სიფრთხილისა ჟამია, აქა უბრალოდ
Line of ed.: 10    
სამყოფი ადგილი არა არისო. ყარამანმან უპასუხა: ვინათგან ჩემზე\დან
Line of ed.: 11    
ესე ოდენი სიკეთე ჰქენ, რომლისა გარდახდა არა ძალმიცსო, აწ
Line of ed.: 12    
სამი დღე აქა მომიცადე ჩემი სიცოცხლისა და სიკვდილისა ამბავი
Line of ed.: 13    
სცან და უკეთუ მე აქა მოვკვდე, ჩემი ამბავი გულისტამ-ერამში
Line of ed.: 14    
მიიტანე, რომე მათსა ლოცვასა შინა ჩემსა სულსა მოიგონებენო.
Line of ed.: 15    
ფრინველმან მას ალაგს მოცდა აღუთქვა. ერთმანეთსა გამოესალმნენ.
Line of ed.: 16    
ფალავანმან ჯაჭვისა კალთა წელსა ჩაირჭვა და ჯამი-ჯანუმის ციხი\საკენ
Line of ed.: 17    
გაემართა. მას დღესა და ღამესა ვლო და რა დილა გათენდა,
Line of ed.: 18    
შორით ერთი ცეცხლი დაინახა. დიდად შეწუხდა და თქვა: ვაი, თუმ\ცა
Line of ed.: 19    
გზა ესე ცეცხლმან შემიკრათ.

Line of ed.: 20       
რა ახლოს მოვიდა, ციხე იყო დიდი, სრულად ოქროთი ნაგები
Line of ed.: 21    
და რა მზე სხივსა მიჰფენდა, იგი ციხე შორიდან ცეცხლებრ იხილ\ვებოდა.
Line of ed.: 22    
მას ციხესა შინა მრავალთა დევთა ყრილობა იყო. მის ცი\ხისა
Line of ed.: 23    
მაღალსა ზღუდესა ზედან ოქროსა შექმნილი თილისმა ხელოვ\ნებითა
Line of ed.: 24    
შემზადებული მამალი იდგა, რომელი სიდიდით ზროხისა
Line of ed.: 25    
ოდენი იყო. ესე იყო ჩვეულება მისი, ოდეს შორიდგან მომავალსა
Line of ed.: 26    
ვისმე იხილავდა, მაღლად ხმიანობასა იწყებდის. და მაშიგან მყოფნი
Line of ed.: 27    
დევნი იგრძნებდნენ, რომე უცხო ვინმე მომავალი არისო. რა მან
Line of ed.: 28    
მამალმან ყარამან დაინახა, ფრთა ფრთასა შემოჰკრა და მაღლად ზა\ხილი
Line of ed.: 29    
იწყო.

Line of ed.: 30       
რა იგი ხმა დევთა მოესმათ, აქვალი დევმან დიდად გაიკვირვა,
Line of ed.: 31    
ეგრე თქვა: ამა ციხისა სიახლოესა კაცი ვინმე მოსრულაო?! ვაიმე,
Line of ed.: 32    
თუ ყარამან ჭაბუკი იყოსო! დევთა უპასუხეს: ვის ძალ ედვა ყარამა\ნისა
Line of ed.: 33    
აქა მოყვანაო?! აქვალმა უთხრა: დევნო, ესე იუწყეთ, არცა
Line of ed.: 34    
დევსა და არცა ფერიასა მისი აქა მოყვანა არა ძალუცსთო, მაგრამ
Line of ed.: 35    
არამცთუ ფარმან ბარყუშმან მოიყვანოსო. რა ესე გვარსა საუბარსა
Line of ed.: 36    
უბნობდნენ, აქვალს შიში ყოლე არა მოაკლდებოდა. მაშინ ბრძანა
Page of ed.: 163  Line of ed.: 1    
ქუი-ათეშისა და სხვათაცა დევთა ლაშქრისა მოწვევა. მათ ფიცხლად
Line of ed.: 2    
მოუწოდეს და საომრისა საჭურველითა აქვალის კარსა შეიყარნენ.
Line of ed.: 3    
თვით აქვალი დევი ასოცი წყრთის სიმაღლის მქონე იყო, ზე აღდგა
Line of ed.: 4    
და იგიცა საომრად შეეკაზმა. სპილოსა შეჯდა და ციხით გარეთ
Line of ed.: 5    
გამო/ვიდა.

Line of ed.: 6       
ყარამან ერთსა დიდსა ხესა ეფარა და მას ციხესა უჭვრეტდა.
Line of ed.: 7    
ნახა, რომელ ციხითგან ეგე ოდენი დევთა ლაშქარი გამოვიდა, რომე
Line of ed.: 8    
რიცხვი არ შეიგებოდა. მოვიდნენ და საომარსა მეიდანსა რაზმწყო\ბით
Line of ed.: 9    
დადგნენ. რა ფალავანმან მათი ეგრე წყობა ნახა, დიდად მოეწო\ნა
Line of ed.: 10    
და ჩქარითა სიარულითა მათკენ წამოვიდა. სპარსნი ესრედ
Line of ed.: 11    
იტყვიან: ორმოცი ათასი ცეცხლთა მფრქვეველნი დევნი იყვნენ და
Line of ed.: 12    
სხვათა რიცხვსა ვინ მისწვდებოდაო. ვინცა მათგანი გულისტამ\ერამსა
Line of ed.: 13    
ყოფილიყო და ყარამან ენახათ, იგინი სხვათა აცნობებდ\ნენ,
Line of ed.: 14    
ესე არს ყარამან ფალავანთა ფალავანიო! ფალავანი ყარამან
Line of ed.: 15    
ფოლადისა საჭურველითა შეჭურვილ იყო და გურზი იგი მანათობე\ლი
Line of ed.: 16    
ხელთა ეპყრა.

Line of ed.: 17       
მაშინ დევებმან ერთობით შეუტივეს და ფალავანმაცა გულუშიშ\რად
Line of ed.: 18    
მიმართა. აქვალისა ძმა იყო, რომელსა სახელად სურხავ ეწოდა.
Line of ed.: 19    
დევთაგან პირველად იგი მოვიდა საომრად და ყარამანს გურზი შეუ\მაღლა.
Line of ed.: 20    
რა დევთა ესე ნახეს, ესრეთ იტყოდნენ: ბრალია საწყალობე\ლი
Line of ed.: 21    
ესე ადამიანთა ტომი, რომე სურხავის ხელთაგან გათავდებისო.
Line of ed.: 22    
მადლია, რომე ცოცხალი შეიპყრას და ჩვენთანა მოიყვანოსო. ამის\მან
Line of ed.: 23    
მსმენელმან აქვალმა მათ დევთა პასუხად უგო: უკეთუ მაგა
Line of ed.: 24    
ფალავანსა სურხავი ცოცხალი გარდურჩა, ჩვენთვის საამო ამბავი
Line of ed.: 25    
იქნებისო, ამისთვის, რომე მაგა ფალავნისა ძალ-გული მე გამომიც\დიაო.
Line of ed.: 26    
დევები ერთმანეთსა ეტყოდნენ: იმა ადამიანსა აქვალის გული
Line of ed.: 27    
დაუჩაგრავს და ესე გვარსა სიტყვასა მისთვის იტყვისო!

Line of ed.: 28       
რა სურხავმან ყარამანს თავსა დასაკრავად გურზი მიუტანა,
Line of ed.: 29    
ფალავანმან ფარი თავსა იფარა. გურზი ფარსა მოხვდა და ყარამან მას
Line of ed.: 30    
ნაკრავსა უვნებლად გარდარჩა. რა სურხავმან ფალავანი ფეხსავე
Line of ed.: 31    
მდგომი იხილა, ესე საქმე დიდად ითაკილა. განრისხებულმან მეორე
Line of ed.: 32    
გურზი ესრეთ ძლიერად მოუქნია, რომე მას ნაკრავსა სულიერი ვინ\ღა
Line of ed.: 33    
მოურჩებოდა. ფალავანმან მსწრაფლად ფარი მიაგება, გურზი
Line of ed.: 34    
ფარსა მოხვდა და მათგან ესეთი ცეცხლი გამოხდა, რომელ ორნივე
Line of ed.: 35    
ცეცხლმან დაფარა. მაგრამ ფალავანსა არცა ეგრე ევნო რა. დევმან
Line of ed.: 36    
მესამე ლახტი სცა, მარა საწადელი თვისი არცა ეგრე აღუსრულდა.

Page of ed.: 164 
Line of ed.: 1       
აწ რიგი ყარამანს ერგო. ბასრსა ხმალსა თიღი ყამყამს ხელი მიჰ\ყო
Line of ed.: 2    
და საზარელითა ხმითა შესძახა. მისნი მსმენელნი დევნი დიდად
Line of ed.: 3    
გაოცდნენ და მრავალნი ცნობასა მიხდნენ. ფალავანმან მედგრად
Line of ed.: 4    
ხმალი დევსა შემოჰკრა, სურხავმან ფარი თავსა იფარა, მაგრამ საწყა\ლობელსს
Line of ed.: 5    
ვერცა რა მან არგო, ხმალი ფარსა მოხვდა, ორად გაკვეთა
Line of ed.: 6    
და დევიცა შუა გაიკვეთა. რა დევთა ესე ნახეს, გლოვისა და ვაებისა
Line of ed.: 7    
ხმასა გაამრავლებდნენ. მაშინ ერთი დევი მუქარით მოედანზედან
Line of ed.: 8    
გავიდა. ფალავანსა მიუხდა და თავსა ლახტი დაჰკრა. ყარამანს ვითამ\ცა
Line of ed.: 9    
არა სცემოდა რა, ეგრე არა შეიმჩნია. მანცა დევსა თვისი სწრა\ფად
Line of ed.: 10    
მკვეთი ხმალი შემოჰკრა და დევი ორად განკვეთა.

Line of ed.: 11       
ესეგვარადვე თვითოდ ოთხმოცდაათნი დევნი საომრად გამოვი\დნენ
Line of ed.: 12    
და ყოველნივე ფალავნისა ხელითა დაიხოცნენ. რა ესრეთ თვი\თოდ
Line of ed.: 13    
ბრძოლითა ვერა გააწყვეს რა, მაშინ ერთობით დევთა შემოუ\ტიეს
Line of ed.: 14    
და ფალავანი შუა შეიგდეს. შეიქნა ომი ძლიერი, რომელ დევთა
Line of ed.: 15    
ყვირილისა ხმა ცად აღიწეოდა. ბოლოს იძლივნენ დევთა ლაშქარნი
Line of ed.: 16    
და ერთობით გაიქცნენ. ყარამან აქვალი დევსა შემოხვდა, მაღლითა
Line of ed.: 17    
ხმითა შესძახა და საომრად ზედან მიუხდა. დევმან შესძახა: ჰე, ადა\მიანთა
Line of ed.: 18    
ტომო, რად გაჩნდი მაჭირვებლად ჩვენდაო?! რა ესე უთხრა,
Line of ed.: 19    
გურზი თავსა დასაკრავად მიუტანა. ფალავანმან იგი მოქნეული
Line of ed.: 20    
ფარსა აატანინა, მეორეცა მოუქნია და იგიცა ფარსა მოხვდა. რა დევ\მან
Line of ed.: 21    
ფალავანი მის ორისა ნაკრავისა უვნებლად გარდარჩენილი ნახა,
Line of ed.: 22    
დიდად განრისხდა. მესამედ ესრეთ ძლიერად მოუქნია, თუმცა მთასა
Line of ed.: 23    
იალბუზისათვის დაეკრა, ვგონებ იგიცა დაირღვეოდა.

Line of ed.: 24       
რა ყარამან დევი ესრეთ გაფიცხებული ნახა, იგრძნა, რომე მას
Line of ed.: 25    
ნაკრავსა სულიერი ვერა გარდურჩებოდა. მაშინვე ვეფხსაებრ სიფი\ცხითა
Line of ed.: 26    
შორად გაუხლტა. გურზი მიწასა ესრედ ძლიერად მოხვდა,
Line of ed.: 27    
რომე მიწა გასქდა და გურზი შიგან დაეფლა. რა დევმან სამი ლახტი
Line of ed.: 28    
სცა, აწ რიგი ყარამანს ერგო. უეცრად ესეთი საშინელი ხმა შესძახა,
Line of ed.: 29    
რომე ყაფის მთისა დარღვევისა ხმასა გვანდა. ფალავანმან ღვთისა
Line of ed.: 30    
სახელი ახსენა, ორმოცი ადლი ზე შეხლტა და დევსა გურზი დასა\კრავად
Line of ed.: 31    
მიუტანა. დევმან თვისი გურზი შეუფარა, გურზი გურზსა
Line of ed.: 32    
მოხვდა და მათგან ესეთი ცეცხლი გამოხდა, რომელ მისი ალი ღრუ\ბელსა
Line of ed.: 33    
სწვდებოდა. მისი ხმა შვიდსა ფარსანგსა გაიგონეს. აქვალმა
Line of ed.: 34    
თვისი გურზი ვეღარ შეიმაგრა, ორივე გურზი თავსა ეცა და იგი
Line of ed.: 35    
ბილწი დევი საწყლად მოკვდა. მიწასა ზედან ესრეთ მედგრად დაე\ცა,
Line of ed.: 36    
რომე ქვეყანა შეძრა და წყეულმან აქვალი დევმან სული თვისი
Line of ed.: 37    
ჯოჯოხეთსა გაამგზავრა.

Page of ed.: 165 
Line of ed.: 1       
რა აქვალისა ძმამან ათარ დევმან ესე საზარელი საქმე იხილა,
Line of ed.: 2    
თვალთაგან ცრემლი გადმოსცვივდა და ესრეთ თქვა: ვაი, მუით დე\რიას
Line of ed.: 3    
ერნო და ფალავანნო, რა ჭაბუკობისა თქვენისა სახელი წახდა,
Line of ed.: 4    
რომელ ერთისა ადამის ტომთა მკლავისა ძალთა ვერა დაუდექითო.
Line of ed.: 5    
აწ დაიკარგა ნამუსი დევთა გვარისაო. ვინცა ამა ამბავსა ისმენს,
Line of ed.: 6    
შორსა მყოფნი ანუ ახლოსა, რასა იტყვიანო? ესე თქვა, მთისა
Line of ed.: 7    
ოდენსა გურზსა ხელი მიჰყო და ყარამანისაკენ წამოვიდა. მაშინ
Line of ed.: 8    
გაქცეულნი იგი დევთა ლაშქარნი მობრუნდნენ და ერთობით ფალა\ვანსა
Line of ed.: 9    
შემოუტიეს.

Line of ed.: 10       
რა მათგან ესრეთი შემოტევება იხილა, ფალავანმან მკლავები
Line of ed.: 11    
გვერდსა შემოიხვია, ესე,თი შეჰყვირა, რომელ დევთა ესრეთ ეგონათ,
Line of ed.: 12    
ცა ქვეყანასა დაეცაო. მაშინ ფალავანი დევთა შუაგულობასა შეიჭრა
Line of ed.: 13    
და ვიდრე მზისა დასავლამდის საკვირველსა ომსა იყვნენ. მრავალთა
Line of ed.: 14    
სახელოვანთა დევთა თავი მიწათა ზედან ეყარა. და მრავალნი დაკო\დილნი
Line of ed.: 15    
წყლულსა თვისსა ჩიოდნენ. ფარმან ბარყუშ წოდებული
Line of ed.: 16    
მფრინველი ყარამანისა საგონებელსა იყო. რა მისი ხმა მიესმა,
Line of ed.: 17    
ენება, რათა მისდა საშველად მოსულიყო, მაგრამ დევთა სიმრავლი\თა
Line of ed.: 18    
ფალავნისა შეწევნად მოსვლა ვეღარ გაბედა. მას ღამესა ამა
Line of ed.: 19    
საგონებელითა მას ალაგსა დაეძინა.

Line of ed.: 20       
აწ ამბავი ესე დაუტეოთ და მცირე რამ
Line of ed.: 21    
სხვა ამბავი მოვიღოთ: ოდეს ყარამანმან სამან ადამიანთა
Line of ed.: 22    
მონათესავე უშანგ ხელმწიფესა თანა წარავლინა, რა ყარამანისა
Line of ed.: 23    
წიგნი და ამბავი ხელმწიფესა უშანგს მოხსენდა, დიდსა სიხარულ\სა
Line of ed.: 24    
მიეცა. სამანს მრავალი საბოძვარი უბოძა და აგრევე ფალავანთანა
Line of ed.: 25    
გამოისტუმრა. რა სამან ადამიანთა მონათესავემან გულისტამ ერამსა
Line of ed.: 26    
მოაწია, ნახა ფალავანნი მუნა მყოფნი და ყარამან მათ შიგან ვერა
Line of ed.: 27    
იხილა. სწრაფად ამბავი მისი იკითხა. მათ მისი ამბავი ყოველი უამ\ბეს.
Line of ed.: 28    
მასვე წამსა ჰაერში აღფრინდა და ქარისა უსწრაფესად წარვი\და.
Line of ed.: 29    
ბროლი-აზამი გარდავლო და ჯამი-ჯანუმას ქვეყანასა მოვიდა.
Line of ed.: 30    
რომელსა ალაგსა ფარმან ბარყუშ მფრინველი ჯდა, მას თანა მოვი\და,
Line of ed.: 31    
იგინი ერთმანეთსა პირველვე იცნობდნენ. მათ მათი ამბავი ჰკი\თხეს
Line of ed.: 32    
და ფალავნისა ამბავი მფრინველმან ყველა უამბო. მასვე
Line of ed.: 33    
წამსა სამან ყარამანისაკენ წავიდა და მფრინველიცა უკან გაეკიდა.

Line of ed.: 34       
სამსა დღესა და ღამესა ფალავანი დევთა ებრძოდა ესრეთ მოუს\ვენებლივ,
Line of ed.: 35    
რომე არცა სასმელი და არცა საჭმელი არა ეხმია და დევ\თა
Line of ed.: 36    
მოწყვეტისაგან დიდად დაღალულიყო. რა სამანმან ფალავანი
Page of ed.: 166  Line of ed.: 1    
დევთა შუაგულობასა შეწყვდეული იხილა, ჯავრითა ცნობა დაეფან\ტა
Line of ed.: 2    
და ჰაერიდამ ქვე შთამოიჭრა და დევთა ბრძოლა დაუწყო. იქით
Line of ed.: 3    
ფარმან ბარყუშ მფრინველი ფრთისა ცემითა მრავალსა დევსა მოჰ\კლევდა.
Line of ed.: 4    
ფალავანმან იცნა, რომე ერთი სამან ადამიზად იყო და მე\ორე
Line of ed.: 5    
ფარმან ბარყუშ წოდებული მფრინველი. მათი მისვლა ყარა\მანს
Line of ed.: 6    
დიდად იამა. შეიქნა ომი ფიცხელი, მაგრამ დევთა ლაშქარნი
Line of ed.: 7    
არცა ეგრე გაიქცეოდნენ.

Line of ed.: 8       
ანაზდად მარჯვენისა მხრით ერთი შვენიერი ჭაბუკი დევთა მოუ\ხდა,
Line of ed.: 9    
თაჯი თავსა ეხურა. ორმოცდა ხუთი მწყრთა სიმაღლე ჰქონდა
Line of ed.: 10    
და თვალითა პატიოსნითა შემზადებული სამოსი ემოსა, ხმალი
Line of ed.: 11    
ხელთა ეპყრა და დევთა ლაშქართა უწყალოდ ხოცდა. მისნი მხილ\ველნი
Line of ed.: 12    
და აქათ ყარამანისგან ძალ-დატანებულნი დევნი გაიქცნენ და
Line of ed.: 13    
ციხესა მიმართეს. სამან და მფრინველი ყარამანთან მივიდნენ,
Line of ed.: 14    
დალოცეს და ქება შეასხეს. ფალავანმან პირველად სამან და მერმე
Line of ed.: 15    
მფრინველი მოიკითხა და კვალად ჰკითხა: იგი ახალ მოწიფული
Line of ed.: 16    
ჭაბუკი, რომე დევთა უწყალოდ ხოცს და ჩვენად შემწედ მოსულაო,
Line of ed.: 17    
იგი ვინააო? მათ მოახსენეს: ჰე, ფალავანო, ჩვენ მას ვერა ვიცნობ\თო.
Line of ed.: 18    
რა მცირე ხანი გამოხდა, მოვიდა იგი მათი მწე, რომელ იგინი
Line of ed.: 19    
მას ჯერეთ ვერა იცნობდნენ. ფალავანსა სალამი ჰკადრა და კეთილ\მოუბრისა
Line of ed.: 20    
ენითა ქება შეასხა. გულსა შინა თქვა: ამისა მებრძოლსა
Line of ed.: 21    
გული ვით არა დაუდნებაო. ფალავანმან ქებისა მადლი უბრძანა და
Line of ed.: 22    
პატივითა მოიკითხა. ხეთა ძირსა დასხდნენ და ტკბილ საუბრით
Line of ed.: 23    
შეექცნენ. მერმე ყარამან ჰკითხა: ჰე, პატიოსანო სარდალო, შენ ვინა
Line of ed.: 24    
ხარ, რომე ესეთსა ძნელსა დღესა მომეხმარეო? დაიწყო მან
Line of ed.: 25    
თვისთა ამბავთა თქმა.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Qaramaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.1.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.