TITUS
Kartlis Cxovreba IV: Vakhushti Bagrationi
Part No. 11
Previous part

Part: Acind.Kax.  
Page of ed.: 564  
Manuscript page: R_431 
Manuscript page: T_101 
Line of ed.: 1   აღმოჩენა და პყრობა აწინდელთა მეპატრონეთა
Line of ed.: 2   კახეთისათა


Section: 1  
Page of ed.: 564  
Line of ed.: 3        ხოლო განუდგნენ რა ო̃ჱ მეფესა გიორგის ქ{რისტე}სა ჩ̃უჲვ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 4     რ̃ნდ, და დავით დაიპყრა კახეთი. არამედ ამ დავითისასა, არა ვითარ\ცა
Line of ed.: 5     კახნი იტყჳან, სარწმუნო არს და საგონებელი ეგრეთ, რამეთუ
Line of ed.: 6     იყო ესე დავით ძე ალექსანდრესი ძისა დავითისა და ამან ალექსანდ\რემ
Line of ed.: 7     განჰყო ძენი თჳსნი: უხუცესსა ბაგრატს მისცა იმერეთი, მეო\რესა
Line of ed.: 8     გიორგის მისცა ქართლი, სომხითი და სამცხე-კლარჯეთი, მე\სამეს
Line of ed.: 9     ამ დავითს მისცა ჰერეთი და კახეთი. არამედ ამას ვიხილავთ
Line of ed.: 10     არა ესრეთ, რამეთუ ვინაჲთგან არა იყო ჩუეულება მეფეთა და უფ\როსღა
Line of ed.: 11     ბაგრატიონთა შინა, რათამცა განხეთქილება ექმნათ სამეფო\სა.
Line of ed.: 12     გარნა უფროს განუხეთქელობასა მცდელობდნენ და არცა რი\დებდნენ
Line of ed.: 13     სისხლთა, ვითარცა საჩინო არს, გარნა თუ ძეთა დასხმიდ\ნენ
Line of ed.: 14     არა მეფედ, არამედ ერისთავად და მორჩილად მეფეთა. და ვინა\ჲთგან
Line of ed.: 15     არცა ეგდენ დიდ არს, რათა დგეს წინაშე მტერთა სამ სამე\ფოდ.
Line of ed.: 16     მეორედ ვიუწყებთ ცხოვრებათა, გუჯრებთა და ქრონიკონებ\თაგან,
Line of ed.: 17     რამეთუ იყო ერთმეფობა ბრწყინვალის მეფის გიორგიდამ, ვი\დრე
Line of ed.: 18     ო̃ჱ მეფის გიორგისამდე, ვითარცა ჟამსა ბაგრატ მეფისასა,
Line of ed.: 19     მოსლვასა თემურისასა და ალექსანდრეს მცხეთის აღმაშენებელისა\სა;
Line of ed.: 20     რამეთუ არა ძალ-ედვათ ქმნად იგინი, რომელნი აღწერილ არი\ან
Line of ed.: 21     და სხუანიცა. მესამედ, არა იყო იგი ალექსანდრე მეფე ქართლი\სა
Line of ed.: 22     არცა ძე დავითისა, არამედ იყო ძე ბაგრატისა, მიქელ მეფის ძისა
Line of ed.: 23     იმერთასა, და არცა ესუა ამ ალექსანდრეს სამნი იგი ძენი, არამედ
Line of ed.: 24     მხოლ\\ოდ Manuscript page: B_234b  დიმიტრი, და ამ დიმიტრის ძე ბაგრატ განუდგა გიორგის
Line of ed.: 25     ო̃ჱ მეფესა, და უკეთუ მცხეთის აღმაშენებელის ალექსანდრეს ძენი
Line of ed.: 26     იყვნენ იგინი, არა ესუა ალექსანდრეს იგინი, არამედ ვახტანგ შემდ\გომად
Line of ed.: 27     მისა მეფე, ბ̃ გიორგი, ო̃ჱ მეფე, და მესამე დიმიტრი, რომე\ლი
Page of ed.: 565   Line of ed.: 1     წარავლინა წინაშე ყეენისა და პატივცემული მოუვლინა. ესენი
Line of ed.: 2     ყოველნი გუჯრითა და ქრონიკონებითა ესრეთ არიან. და კუალად
Line of ed.: 3     უკეთუ მის ზეითის ალექსანდრეს ძე იყოს დავით, მერ მოსწუდებიან
Line of ed.: 4     დავით, გიორგი და ალექსანდრე ავგიორგისამდე, ვინაჲთგან ვსცნობთ
Line of ed.: 5     ქრონიკონსა სიკუდილსა ალექსანდრესსა აეგიორგისაგან, რომელს
Line of ed.: 6     რიცხუს მოკლა, რამეთუ გარდაჴდნენ მის ალექსანდრედამ ავგიორგი\სამდე
Line of ed.: 7     წელნი რ̃კბ. მეოთხედ, რამეთუ მცხეთის აღმაშენებელის
Line of ed.: 8     ალექსანდრესი წარმოვაჩინეთ. გარნა ესეცა იუწყე, რამეთუ ამის წი\ნათთა
Line of ed.: 9     მეფეთა ჟამთა შინა, ანუ ცხოვრებათა, ანუ გუჯართა და ქრო\ნიკონებთა
Line of ed.: 10     შინა არა სადა ვიხილავთ კახთა მეპატრონეთა მოჴსენე\ბასა,
Line of ed.: 11     არათუ შემდგომად ალექსანდრე ო̃ვ მეფისა.

Line of ed.: 12        კუალად ვინამენი იტყჳან ძეთა აღსართანისათა ყოფად მათ.
Line of ed.: 13     არამედ ესე უმეტეს შეუმგზავსებელ არს თქმად. ვინაჲთგან აღსარ\თანის
Line of ed.: 14     ნათესავი მოსწყდა ჟამსავე დავით აღმ\\აშენებელისასა, Manuscript page: d_120a  ვითარ\ცა
Line of ed.: 15     ითქუა. მეორედ არა იქმნას გუარი ტ̃ჲგ წელსა, არა თუ იყოს
Line of ed.: 16     ჩინებული და დაადგრეს მოსაჴსენებელად, მესამედ, რამეთუ არა სა\დამე
Line of ed.: 17     ვიხილავთ კუალად მოჴსენებასა, ანუ ყოფნასა მათსა აღმაშენე\ბელიდამ
Line of ed.: 18     ო̃ჱ მეფის გიორგისამდე. ხოლო არამედ ბაგრატიონთა
Line of ed.: 19     ჩამომავლობა მათი ძალ-უცს ყოფად, ამისთჳს რამეთუ ჩუეულება
Line of ed.: 20     იყო საქართველოს ნათესავთაგან მაშინ, რამეთუ არა ვისმე იპატ\რონებდიან,
Line of ed.: 21     უკეთუ ჰყვათ მემკჳდრე მეფეთა ნათესავი. გარნა უკეთუ
Line of ed.: 22     განდგა გრიგოლი და მას ჟამსა შინა სხუანი არღარა ვინ იყო მეფეთა
Line of ed.: 23     ნათესავი. მეორედ, უკეთუ მონათესავეთაგანი მეფეთა არა იყოს
Line of ed.: 24     დავით, მასვე ჟამსა ვერ იკადრებდა მეფედ წოდებად და სწორყოფად
Line of ed.: 25     და ვერცა გუარობათა მეფეთასა, ვითარცა ათაბაგი, დადიანი და გუ\რიელი
Line of ed.: 26     და სხუანი. არამედ თუცა ესენიცა განდგნენ, გარნა არა მე\ფედ,
Line of ed.: 27     არამედ მთავრად, ვინაჲთგან გან\\მკჳდრებულნი Manuscript page: B_235a  აქუნდათ საე\რისთონი
Line of ed.: 28     თჳსნი პირველვე. გარნა ზნენი მათნი ჰფარვენ, ვინაჲთგან
Line of ed.: 29     არიან მესისხლენი მამა-ძმათა თჳსთა ცუდად და კეთილშემძლებელ\თა
Line of ed.: 30     წარჩინებულთა თჳსთა და სხუათა მიყოლითა და მინდობითა საქ\მეთა
Page of ed.: 566   Line of ed.: 1     თჳსთა განმართვენ და ჰყოფენ, და არა თჳთ თავით თჳსით.
Line of ed.: 2     რამეთუ არა სადა ცხოვრებასა შინა ვიხილავთ ესრეთთა ბაგრატი\ონთა
Line of ed.: 3     ტომსა. არამედ ვინაჲთგან ბნელი და უჩინო არს ცხოვრება და
Line of ed.: 4     ძნიად გამოსაკულეველი. გარნა რაოდენ შესაძლებელ არს გუჯრებთა,
Line of ed.: 5     სიგლებთა და ქრონიკონებთაგან წარმოვაჩინოთ, რამეთუ ესე დავით
Line of ed.: 6     ანუ არს ჰერთა და კახთა ერისთავთაგანი ერთი განდგომილი, ვი\თარცა
Line of ed.: 7     გრიგოლი მთავარი. არამედ ესე უღონოებს, ვინაჲთგან საგო\ნებელ
Line of ed.: 8     არს სხუათა ერისთავთა არა დამორჩილებად მისდა. ხოლო
Line of ed.: 9     უკეთუ გრიგოლისას იტყჳ, იგი იყო თჳთ კახეთის ერისთავი და და\იპყრა
Line of ed.: 10     კახეთი და არა ჰერეთი, რამეთუ არა ერჩდა ადარნასე. გარნა
Line of ed.: 11     ვსწერთ ჩუენ მეფის ალექსანდრეს მცხეთის აღმაშენებელის ძის დი\მიტრის
Line of ed.: 12     ძედ დავითს, რომელსა აქუნდა საერისთოდ ანუ საუფლის\წულოდ
Line of ed.: 13     (ვითარცა ჩუეულება არს საქართველოსი) კახეთს ანუ ჰე\რეთსა
Line of ed.: 14     შინა. ამისთჳს რამეთუ ალექსანდრეს მცხეთის აღმაშენებელს
Line of ed.: 15     არა ესუა ძე, თჳნიერ რომელი ზეით აღვსწერეთ, მოწმობითა მითვე
Line of ed.: 16     აღწერილითა და ამითი ბაგრატიონობა მისი და ჩამომავალთა მის\თა
Line of ed.: 17     დიმიტრისაგან და თჳნიერ მისა არა. და თუ ვის გნებავს უმეტეს
Line of ed.: 18     ამათგანი ანუ მოწმობითა სხუა იგულვეთ. ხოლო ჩუენი გამოკულე\ული
Line of ed.: 19     ქუემორე საჩინოდ არს.



Section: 2  
Page of ed.: 566  
Line of ed.: 20   ცხოვრება აწინდელთა მეპატრონეთა


Line of ed.: 21   ა̃. მეფე დავით, ე̃ წელი მეფა


Line of ed.: 22        ხოლო რაჟამს იძლია ო̃ჱ მეფე გიორგი ჩიხორს ბაგრატისაგან
Line of ed.: 23     და შემდგომად თავრიჟ გილაქის თემურისაგან, მერმე შეპყრობილ
Line of ed.: 24     იქმნა ყუარყუარე ათაბაგისაგან და დაიპყრა ქართლი ბაგრატ მეფე\მან
Line of ed.: 25     იმერთამან და იწყო .პყრობად კახეთისად. ამისთჳს შეიზრახნენ
Line of ed.: 26     მა\\შინ Manuscript page: B_235b  ჰერკახთა წარჩინებულნი და ერისთავნი და არა ინებეს მეფედ
Page of ed.: 567   Line of ed.: 1     Manuscript page: T_103  თჳსად ბაგრატ, ვინაჲთგან განდგნენ სხუანიცა და გამოირჩიეს მუნვე
Line of ed.: 2     მყოფი ერისთავთაგანი ანუ გამოკულეული ჩუენი ესე ო̃ვ მეფის
Line of ed.: 3     ალექსანდრეს ძის დიმიტრის ძე დავით და დასუეს, ვითარცა მეფე,
Line of ed.: 4     რათა აქუნდესთ თავისუფლება შლილობათა ამათ შინა. ხოლო ოდეს
Line of ed.: 5     განთავისუფლდა ო̃ჱ გიორგი მეფე, შეკრებული სპითა ათაბაგით\ურთ
Line of ed.: 6     მოვიდა დავითს ზედა.

Line of ed.: 7        მაშინ კუალად დაუტევეს ჰერ-კახთა დავით და მიერთუნენ
Line of ed.: 8     მეფესა გიორგის, და დაიპყრა მეფემან გიორგი ჰერ-კახნი. ხოლო
Line of ed.: 9     დავით ივლტოდა დედაწულით თჳსით დიდოეთს და დიდოთა შეიწ\ყნარეს
Line of ed.: 10     იგი და პატივ-სცეს კეთილად. მაშინ გიორგი მეფემან ვერღა\რა
Line of ed.: 11     ავნო დავითს მუნ, ვინაჲთგან აქუნდა შინაგანი განუსუენებლობა.
Line of ed.: 12     არამედ შემდგომად სიკუდილისა მეფისა გიორგისა ჩამოიყვანეს კუ\ალად
Line of ed.: 13     დავით დიდოეთიდამ ჰერ-კახთა და დასუეს უმეტეს მტკიცედ
Line of ed.: 14     მეფედ კახთა და იტყჳანცა, რამეთუ აკურთხეს ბოდბეს ქ{რისტ}ეს ჩ̃უჲთ,
Line of ed.: 15     ქარ{თულსა} რ̃ნზ. რამეთუ იხილეს განსუენება თჳსი ჰერ-კახთა ამის გამო,
Line of ed.: 16     ვინაჲთგან კოსტანტინე მეფესა აქუნდა მას ჟამსა დიდი განუსუენებ\ლობა.
Line of ed.: 17     არამედ კურთხევასა კოსტანტინესსა წარვიდნენ რომელნიმე
Line of ed.: 18     ეპისკოპოსნი და წარჩი\\ნებულნი Manuscript page: d_120b  ჰერ-კახთანი, და არცა უტევებდა
Line of ed.: 19     კოსტანტინე მეფე პყრობად დავითს მარტყოფს, საგურამოს, და ხე\რკსა,
Line of ed.: 20     და ვერ ბრძო დავით კოსტანტინეს, ვინაჲთგან ეშინოდა ერის\თავთა
Line of ed.: 21     თჳსთაგან, არამედ მცდელობდა განმკჳდრებასა ჰერ-კახთასა,
Line of ed.: 22     გარნა მცირედისა შემდგომად დასნეულდა ვითარებასა შინა და მო\კუდა
Line of ed.: 23     ქ{რისტე}სა ჩ̃უოა, ქარ{თულსა} რ̃ნთ.



Section: 3  
Page of ed.: 567  
Line of ed.: 24   ბ̃. მეფე გიორგი, კ̃ა წელი მეფა


Line of ed.: 25        შემდგომად დავითისა დაჯდა ძე მისი გიორგი მეფედ კახთა (ანუ
Line of ed.: 26     ვითარცა სხუანი იტყჳან ლევან) და ეკურთხა ბოდბეს. ხოლო ესე გი\ორგი,
Line of ed.: 27     ვინაჲთგან მცდელობდა მეფე კოსტანტინე ჰერ-კახთა ერის\თავთა
Line of ed.: 28     თანა კუალად შეერთებასა და ერთმეფობასა, ამისთჳს მიერ\თო
Line of ed.: 29     იმერთა მეფესა ბაგრატს და დაიპყრა სრულიად კახეთი. მაშინ
Page of ed.: 568   Line of ed.: 1     მოსპო ერისთავნი ჰერ-კახთა შინა და დასხნა მოურავნი დიდთა და
Line of ed.: 2     მცირეთა ადგილთა, ვითარცა არიან დღემდე: მოურავი ქისიყისა,
Line of ed.: 3     ელისენისა, წუქეთისა, დ\\იდოეთისა, Manuscript page: B_236a  თიანეთისა, ჭიაურისა, შილდა\ყუარელისა,
Line of ed.: 4     მარტყოფისა, გრემისა, პანკისისა და სხუანიცა, და გან\ჰყო
Line of ed.: 5     ოთხ სადროშოდ, ვითარცა აღვსწერეთ, და მისცა დროშანი
Line of ed.: 6     ეპისკოპოსთა, რათა არა განიმკჳდრონ მთავართა და დაიპყრან შე\უცვალებელად,
Line of ed.: 7     და ამით ერთგულ-ყვნა მრავალნი.

Line of ed.: 8        კუალად ჰყო ალავერდელი ეპისკოპოსად, რამეთუ იყო აქამომ\დე
Line of ed.: 9     ამბა და მონასტერი და მისცა სამწყსო და ხარისხი თავ კახთა
Line of ed.: 10     ეპისკოპოსთა. კუალად ჰყო გრემი ქალაქი და ტახტი ჰერ-კახთა და
Line of ed.: 11     შენობა დიდი. ამანვე მოსპო სახელი ჰერეთისა და იწოდა, ვითარცა
Line of ed.: 12     აღვსწერეთ, არა მისცა მთავართა ძალი, არამედ თჳთ დაიპყრა. გარ\ნა
Line of ed.: 13     თუ იწოდა თჳსთაგან Manuscript page: T_104  მეფედ. არამედ გარემონი თჳსნი კახ-ბატო\ნად
Line of ed.: 14     უწოდებდენ. ამათ არა მორჩილებდნენ თუშნი და ფშავ-ჴევსურ\ნი.
Line of ed.: 15     არამედ დიდოეთი ერთგულებისათჳს დავითისა ერთგულებდენ
Line of ed.: 16     ამათ და მსახურებდნენ.

Line of ed.: 17        ხოლო მოსლვასა უზუნ-ასან ყეენისასა, რა მოსრნეს ხერკი,
Line of ed.: 18     საგურამო, მარტყოფი და თიანეთი, ამან გიორგი უძღუნა ყეენსა
Line of ed.: 19     ძღუენი დიდი და ტყუენი ქალ-ყრმანი და აღუთქუა მორჩილება და
Line of ed.: 20     დაადგრა მშჳდობით. ხოლო შემდგომად ეზრახა გიორგის მეფე კოს\ტანტინე
Line of ed.: 21     მწეობასა სპარსთა და სარკინოზთა ზედა და არა ინება
Line of ed.: 22     გიორგიმ, რათა არა იქმნას კუალად შეერთება. მერმე მოსლვასა
Line of ed.: 23     იაყუფ ყეენისასა ეგო კუალად გიორგი მშჳდობით. გარნა მცდელობ\და
Line of ed.: 24     ურჩთა შეცულასა და თჳსთა ამაღლებასა. აღაშენა კახეთი და გა\ნავსნა,
Line of ed.: 25     ვინაჲთგან აქუნდა მშჳდობა: შემდგომად მოკუდა მეფე გი\ორგი
Line of ed.: 26     ქ{რისტ}ესა ჩუჟბ. ქარ{თულსა} რ̃პ.



Section: 4  
Page of ed.: 568  
Manuscript page: A_184 
Line of ed.: 27   გ̃. მეფე ალექსანდრე ა̃, ი̃თ მეფა


Line of ed.: 28        დაჯდა შემდგომად გიორგისა ძე მისი ალექსანდრე, მკურთხევი
Line of ed.: 29     ბოდბესვე მეფედ (ვინამენი იტყჳან ალავერდს). ესე ალექსანდრე იყო
Page of ed.: 569   Line of ed.: 1     შუენიერი, ჰაეროვანი, ახოვანი, მოისარ-მოასპარეზე, საჩინო და
Line of ed.: 2     უებრო, კეთილ-უბოროტო, მოწყალე, მშჳდი და მდაბალი. ამას ეს\ხნეს
Line of ed.: 3     ძენი: გიორგი და დიმიტრი. ესე დაზავდა მეფესა ქართლისასა
Line of ed.: 4     კოსტანტინეს და განაჩინეს საზღვარი აღწერილი და იყო მიერით
Line of ed.: 5     მშჳდობა და მეგობრობა ურთიერთთა.

Line of ed.: 6        ხოლო ჟამსა ალექსანდრესსა გამოჩნდა შაჰისმაილ, ძე შიხისა,
Line of ed.: 7     და აღიღო შაჰისმაილ ადრიბეჟანი და შირვანი ქ{რისტ}ესა ჩ̃ფ, ქარ, რ̃პჱ,
Line of ed.: 8     თათრულსა ქრონიკონს შ̃ზ. ამან ალექსანდრემ წარუვლინა შაჰის\მაილს
Line of ed.: 9     შირ\\ვანს Manuscript page: B_236b  ძე თჳსი დიმიტრი ძღუნითა დიდითა და ტყჳთა ქალ\ყრმითა
Line of ed.: 10     და მიუმცნო მორჩილება. ხოლო შაჰისმაილ პატივით შეიწ\ყნარა
Line of ed.: 11     და წარმოუვლინა დიმიტრი ნიჭითა და ზავითა მშჳდობისათა.

Line of ed.: 12        ამანვე ალექსანდრემ უმეტესად დაიმშჳდა კახეთი და მოიმტკიცა
Line of ed.: 13     თჳსად, აღაშენა და განავსო და მართვიდა კეთილად, არამედ ძე მი\სი
Line of ed.: 14     გიორგი იყო ბოროტ-მეშურნე და მესისხლე. გარნა ვერ იჩენდა
Line of ed.: 15     შიშითა მამისათა, გარნა ეტყოდა მამასა კირთებასა ქართლისასა და
Line of ed.: 16     გარემოსთა თჳსთა. ხოლო ალექსანდრე არცაღათუ ისმენდა და ას\წავებდა
Line of ed.: 17     ძესა სიმშჳდესა და უშფოთველობას, რამეთუ აქუს აღძრვა
Line of ed.: 18     დიდი რისხჳსა ღუთისა შფოთსა. არამედ გიორგი ამისი არა მსმენე\ლი
Line of ed.: 19     ეშურვა მეფობასა მამისასა, რათა ჰყოს წადიერება თჳსი. გარნა
Line of ed.: 20     იცა ჟამიცა მარჯუე საფურცლეს მდგომის მამისა ზედა უგრძნეუ\ლოსა
Line of ed.: 21     ძისაგან ესე ვითარისათჳს, მოკლა ღალატად გიორგიმ მამა
Line of ed.: 22     Manuscript page: T_105  თჳსი, მეფე Manuscript page: d_121a  ალექსანდრე და შეიპყრა ძმაცა თჳსი დიმიტრი, რათა
Line of ed.: 23     არა ივლტოდეს სპარსეთად, რამეთუ აქუნდა შური მიერ ჟამითგან,
Line of ed.: 24     რაჟამს წარავლინა მამამან თჳსმან წინაშე ყეენისა და აღმოჴადნა
Line of ed.: 25     მასცა თუალნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფია, ქარ{თულსა} რ̃ჟთ, და მიერ ჟამითგან უწოდეს
Line of ed.: 26     ავგიორგი.



Section: 5  
Page of ed.: 569  
Line of ed.: 27   დ̃. მეფე გიორგი, ბ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 28        და დაჯდა მამისა და ძმისა მკლველი ესე გიორგი მეფედ კახთა
Line of ed.: 29     და დაიპყრა კახეთი სრულიად. არამედ არათუ კმა იყო სიბოროტე იგი
Page of ed.: 570   Line of ed.: 1     და კუალად აღივსო შურითა და იწყო კირთებად დავით ქართველთა
Line of ed.: 2     მეფისა და რბევად და ოჴრებად შიდა ქართლისა მონათესავეთა და
Line of ed.: 3     ერთსჯულთა თჳსთა, ვითარცა აღვსწერეთ. ხოლო შემდგომად მოკ\ლეს
Line of ed.: 4     ავგიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფიგ, ქარ{თულსა} ს̃ა.



Section: 6  
Page of ed.: 570  
Line of ed.: 5   ე̃. დავით ქართლის მეფე, ზ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 6        მაშინ შთამოვიდა მეფე დავით კახეთს და დაიპყრა სრულიად
Line of ed.: 7     კახეთი. ხოლო ყრმა მცირე ძე ავგიორგისა შჳდის წლისა ოდენ დე\დით
Line of ed.: 8     თჳსით დამალა სალთხუცესმან ჩოლაყაშვილმან გარსევან (და
Line of ed.: 9     ჰყო ერთგულება დიდი) სახლსა თჳსსა და ზრდიდა მას. ხოლო დედა
Line of ed.: 10     მისი ცოლი ავ\\გიორგისა Manuscript page: B_237a  მეყვისი ნათესავი იყო გარსევანისა. ხოლო
Line of ed.: 11     შემდგომად ყრმისა ამის ლევანისა ყოფნა ეუწყა მეფესა დავითს და
Line of ed.: 12     ამისთჳს წარმოევლინა ბაგრატ ძმა თჳსი სპითა. ესე ჩამოვიდა კა\ხეთ,.
Line of ed.: 13     ამან დასდვა შიში დიდი და შეიფიცნა სრულიად არა ყოფისა
Line of ed.: 14     და უწყებისათჳს ლევანისა. არამედ გარსევან ჰყო მცბიერობა იგი,
Line of ed.: 15     რომელიცა აღვსწერეთ და მერმე გულპყრობილი ბაგრატ უკუნიქცა
Line of ed.: 16     ქართლსამე სპითურთ. ხოლო გარსევან წარიყვანა ლევან ციხესა
Line of ed.: 17     შინა ოჩანისასა. არამედ შემდგომად მოსლვისა შაჰისმაილ ყეენისასა
Line of ed.: 18     ქ{რისტე}სა ჩ̃ფიჱ, ქარ{თულსა} ს̃ვ გამოიყვანეს ლევან ოჩანის ციხიდამ ზემოურ\თა
Line of ed.: 19     კახთა და ჩამოიყვანეს კახეთს. მაშინ მიერთუნენ ყოველნი კახნი
Line of ed.: 20     და დაიპყრა ყოველი კახეთი.

Line of ed.: 21        ამისმან მცნობმან მეფემან დავით გარდმოვლო გომბორი სპითა
Line of ed.: 22     დიდითა. არამედ ვერ წინააღუდგა ლევან და შევიდა ციხესა შინა თავ\სა
Line of ed.: 23     მაღრანისასა, ამას მოადგა დავით მეფე და შეამჭირვა ფრიად. არა\მედ
Line of ed.: 24     ზაკვითა მთავარეპისკოპოზისათა განმაგრდა დედა ლევანისა
Line of ed.: 25     ციხესა შინა და უკუნიქცა დავით მეფე ქართლს ოსმალთა ზედა. მა\შინ
Line of ed.: 26     გამოვიდა ლევან ციხიდამ, შემოიკრიბნა კახნი და წარუვლინა
Line of ed.: 27     ფარულად კაცი გურიელს მამიას და მოითხოვა ასული მისი თინათინ
Line of ed.: 28     ცოლად და ითხოვა მწე-ყოფად მისგან: რამეთუ ჟამსა მას მეგობარ\ნი
Line of ed.: 29     იყვნენ Manuscript page: T_106  ათაბაგი და გურიელი. სოლო გურიელმან მოსცა ასული
Page of ed.: 571   Line of ed.: 1     ოვსი და აღუთქუა მწე-ყოფად, არამედ, მოსრნა რა ოსმალნი დავით
Line of ed.: 2     მეფემან შთამოვიდა კუალად კახეთს სპითურთ და მოადგა ლევანს
Line of ed.: 3     მაღაროს მყოფსა, რამეთუ მიერთუნენ დავითს ზემოურნი კახნიცა.
Line of ed.: 4     ეწყო მუნ ლევან სიმაგრით-გამო მცირითა სპითა, იძლია დავით მე\ფე
Line of ed.: 5     და წარვიდა ლტოლვილი ტფილისს. მაშინ ლევან შემოიკრიბნა
Line of ed.: 6     ყოველნი სრულიად კახნი, მივიდა ბოდბეს და ეკურთხა მეფედ ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 7     ჩ̃ფკ, ქარ{თულსა} ს̃ჱ.



Section: 7  
Page of ed.: 571  
Line of ed.: 8   ვ̃. მეფე ლევან ნ̃დ წელი მეფა


Line of ed.: 9        ხოლო დაჯდა ლევან კახთა მეფედ და დაიპყრა საზღვარი კახე\თისა.
Line of ed.: 10     მაშინ ესმა, რამეთუ ეძლო გურიელს დავით მეფისათჳს და
Line of ed.: 11     იდგა მუხრანს, წარვიდა სპითა ლევან მსწრაფლ და მივიდა მუხრანს.
Line of ed.: 12     არამედ გურიელი აიძულებდა და განაზრახებდა, რათა ჰყოს ზავი და
Line of ed.: 13     სიყუარული დავით მეფისა თანა, ვინაჲთგან დავით მეფე წადიერებდა
Line of ed.: 14     კუალად ბრძოლასა და შურ-გებასა გურიელ\\ისასა. Manuscript page: B_237b  სთნდა ესე ლევანს
Line of ed.: 15     და ეზრახნენ დავით მეფესა და მისცეს, რა იგი ინება, და ჰყვეს ზავი
Line of ed.: 16     განჩინებითა საზღვრისათა და მტერ-ყოფა მტერთა ზედა, და სიყუა\რული
Line of ed.: 17     მტკიცე, და შემდგომად ურთიერთთა ხილვისა წარვიდა გუ\რიელი
Line of ed.: 18     თჳსად. ხოლო ლევან მოვიდა კახეთს და წარავლინა მოყვა\ნებად
Line of ed.: 19     ცოლისა თჳსისა. არამედ ქალსა მას ეხილვა სიზმარსა შინა,
Line of ed.: 20     "რამეთუ წარგიყვანს დიდებული ვინმე ცოლად და მთასა ერთსა
Line of ed.: 21     იხილო მოგზაურმან შინდი თეთრი, მდგომარე შუენიერს ადგილს,
Line of ed.: 22     აღაშენე მუნ მას ზედა მონასტერი ღუთისმშობლისა". ხოლო წარ\მოყვანილი
Line of ed.: 23     მოიყვანეს რა შუამთას, გარდაჴდნენ განსუენებად და
Line of ed.: 24     სამჴრობად, მაშინ იხილა თინათინ შინდი იგი სიზმარხილული და
Line of ed.: 25     აღუთქუა აღშენება ტაძრისა, ვითარცა სმენოდა; მუნიდამ მოიყვა\ნეს
Line of ed.: 26     გრემს და ჰყო ქორწილი ჯეროვანი ლეონ.

Line of ed.: 27        ხოლო ამან ლეონ აშუელნა დავითს ქართ\\ველთ Manuscript page: d_121b  მეფესა სპანი
Page of ed.: 572   Line of ed.: 1     შაჰისმაილს ზედა. ამანვე ლევან იხილა სიზმრივ ხატი სიონისა ღუ\თისმშობელისა,
Line of ed.: 2     რომელი განძარცვა შაჰისმალ, რამეთუ არს ნათ\ლუხის
Line of ed.: 3     ჭალასა შინა, წარვიდა და ჰპოვა იგი და წარმოიღო და შეამ\კო
Line of ed.: 4     და წარავლინა კუალად ტფილისსვე სიონსა შინა.

Line of ed.: 5        ხოლო შემდგომად ლევანს უშვა ცოლმან თინათინ ძე ალექსან\დრე
Line of ed.: 6     ქ{რისტე}სა ჩ̃ფკზ, ქარ{თულსა} ს̃იე. შემდგომად კუალად უშვა ძე იესე, მერმე
Line of ed.: 7     განუტევა ცოლი თჳსი თინათინ ლევან, ნებითავე თინათინისათა, ვი\ნაჲთგან
Line of ed.: 8     იყო ლევან ფრიად მეძავი და არღარა ინება მეუღლეობა მის
Line of ed.: 9     თანა. მრისხანემან ამისსთჳს ლევან წარატანა ძენიცა თინათინს.

Line of ed.: 10        ხოლო თინათინ მოვიდა შუამთას და აღაშენა მონასტერი შინ\დსა
Line of ed.: 11     მას ზედა მზითვითა თჳსითა და დაუდგინა მოძღუართ-მოძღუარი
Line of ed.: 12     და შესწირნა დაბნები მოყიდულივე თჳსი და იყოფოდა მუნ
Line of ed.: 13     სიკუ/დიდმდე.

Line of ed.: 14        ხოლო შემდგომად მისა მოიყვანა ლევან ცოლად ასული შამხ\ლისა
Line of ed.: 15     და იქორწინა მის თანა; და შემდგომად მიდგომილმან უშვნა
Line of ed.: 16     ოთხნი ძენი შემდგომად შემდგომადი: Manuscript page: T_107  გიორგი, ელიმურზა, ვახტანგ
Line of ed.: 17     და ხოსრო. ხოლო ესე ლევან მეფე, გიორგი და ბაგრატ მეფენი წარ\ვიდნენ
Line of ed.: 18     იერუსალიმს, ვითარცა აღვსწერეთ, და შემდგომად ოდეს მო\ვიდა
Line of ed.: 19     შაჰთამაზ და შემუსრა ტფილისი, უკუნ\\იქცა Manuscript page: B_238a  და დადგა ყარაბაღს,
Line of ed.: 20     მივიდა მუნ ლევან წინაშე შაჰთამაზის ქ{რისტე}სა ჩ̃ფლვ, ქარ{თულსა} ს̃კდ.

Line of ed.: 21        ამას პატივ-სცა შაჰთამაზ, ანიჭა და გამოუტევა თჳსადვე, არამედ
Line of ed.: 22     მპყრობელი შაქ-შირვანისა ასანბეგ მორჩილებდა შაჰთამაზს და გან\ზრახჳთა
Line of ed.: 23     ყეენისათა ეკირთებოდა კახეთს ასანბეგ, რამეთუ უკეთუ
Line of ed.: 24     ავნოს ლევანს, იქმნას მის მიერ ნიჭული ასანბეგ, ვინაჲთგან კახეთი
Line of ed.: 25     იყო ფრიად შენი და მაგარი. ამისი მხილველი ლევან ეზრახა მშჳდო\ბასა
Line of ed.: 26     და არა ინება მშჳდობა Manuscript page: R_441  ასანბეგ, ამისთჳს შემოიკრიბნა სპანი
Line of ed.: 27     ლევან და მიუჴდა შაქს, ეკუეთა ასანბეგ და ბრძოლასა ძლიერსა იძ\ლია
Line of ed.: 28     და ვერღარა გაუსწრა და მოკლეს ასანბეგ და მოსწყჳდნეს სპანი
Page of ed.: 573   Line of ed.: 1     მისნი, მოაოჴრა და მოსტყუევნა შაქი, აღიღო ალაფი დიდი და მო\ვიდა
Line of ed.: 2     გრემს ლევან.

Line of ed.: 3        არამედ ამას წინათთა კახთა მეფეთა არღარა მორჩილებდნენ
Line of ed.: 4     ფშავ-ჴევსურნი და თუშნი; და ამან ლევან დაიპყრნა არა ძალითა,
Line of ed.: 5     არამედ აღუთქუა, რათა ცხოვარნი მათნი უვნოდ მძოვარ იყვნენ კა\ხეთს,
Line of ed.: 6     და მისცა შეწირულობა ლაშას ჯუარსა თიანეთსა შინა, და მი\ერითგან
Line of ed.: 7     მოსცემდენ ლაშკარსა და ბეგარასა.

Line of ed.: 8        კუალად ოდეს დაიპყრა რუსთა მეფემან იოანე ყაზანი და აშტარ\ხანი
Line of ed.: 9     და თერგი და დასხნა ყაზახნი თერგს და თარღუს მცველნი
Line of ed.: 10     თჳსნი, ამან ლევან წარუვლინა და ითხოვა სპა მისი მცველად ციხე\თა
Line of ed.: 11     კახეთისათა. მან მოუვლინა და დაადგინნა რუსნი. არამედ გან\ძლიერდა
Line of ed.: 12     რა შაჰთამაზ, წარგზავნნა სპანი რუსნი რუსეთადვე და
Line of ed.: 13     აუწყა განძლიერება შაჰთამაზისა, რათა არა მოსწყდენ სპანი თქუ\ენნი
Line of ed.: 14     ქუეყანასა ჩემსა.

Line of ed.: 15        ხოლო შემდგომად მოტყუევნისა შაქისა ლევანისაგან ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 16     ჩ̃ფმზ, ქარ{თულსა} ს̃კე ეზრახნენ მეფე ლუარსაბ და მესხნი ლევანს მტერო\ბად
Line of ed.: 17     სპარსთა. მაშინ ლევანცა აღუთქუა ასანბეგის ყოფილისათჳს და
Line of ed.: 18     უწყეს სამთავე რბევა და ოჴრება ადრაბაგანსა მრავალთა ჟამთა.

Line of ed.: 19        ხოლო შირვანელთა დაისუეს ძე ასანბეგისა დავრიშ-მაჰმად, და
Line of ed.: 20     ესე არა დაემორჩილა შაჰთამაზს. არამედ განამაგრნა ციხენი და სი\მაგრენი,
Line of ed.: 21     და დაადგრა თჳსად. ამისა შემდგომად მოცალე შაჰთამაზ
Line of ed.: 22     მოვიდა ყარაბაღს სპითა და იწყეს საქართველოსათა მამრებად ციხე\სიმაგრეთა.
Line of ed.: 23     მხილველი შაჰთამაზ ეზრახა ფიცით ლევანს: "უკეთუ მო\რჩილ
Line of ed.: 24     მექმნე, იყო თავისუ\\ფალ Manuscript page: B_238b  ქუეყანით შენით უვნოდ და მოგანი\ჭო
Line of ed.: 25     ნიჭნიცა დიდნი". ამისმან მსმენელმან ლევან და მტერობისათჳს
Line of ed.: 26     დავრიშ-მაჰმადისა და ფიცისა და ქუეყანისა თჳსისა უვნებლობი\სათჳს
Line of ed.: 27     განუტევა სიყუარული საქართველოსათა და მივიდა ყარაბაღს
Page of ed.: 574   Line of ed.: 1     წინაშე ყეენისა. მან პატივ-სცა და ანიჭნა დიდნი. მერმე წარავლინა
Line of ed.: 2     ყეენმან სპანი შირვანს, ამათ დაესხა დავრიშ-მაჰმად და მოსწყჳდნა
Line of ed.: 3     სრულიად სპანი შაჰთამაზისანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფმჱ, ქარ, ს̃ლვ, თათრულს
Line of ed.: 4     შ̃ნე.

Line of ed.: 5        ესმა რა შაჰთამაზს, აღიმჴედრა და შევიდა შირვანს, ეზრახა
Line of ed.: 6     დავრიშ-მაჰმადს დამორჩილე\\ბასა Manuscript page: R_442  და მიუტეოს ყოველნი შეცოდება\ნი.
Line of ed.: 7     ხოლო მან არა ინება, არამედ დაესხა კუალად სპათა შაჰთამაზი\სათა
Line of ed.: 8     და იძლია მათგან დავრიშ-მაჰმად და ლტოლვი\\ლი Manuscript page: d_122a  შევიდა ცი\ხესა
Line of ed.: 9     შინა გულისტანს. მაშინ წარავლინნა სპანი და მეფე ლევან სპი\თა
Line of ed.: 10     თჳსითა ყეენმან მიდგომად გულისტანისად და ბრძოლად ძლიე\რად.
Line of ed.: 11     ხოლო მცირედისა შემჭირდა დავრიშ-მაჰმად და განივლტო ცი\ხიდამ.
Line of ed.: 12     მცნობი ლევან ეწია სპითა თჳსითა და მოკლა დავრიშ-მაჰმად
Line of ed.: 13     და მოსწყჳდნა მისთანანი და მოართუა თავი მისი შაჰთამაზს. ამის\თჳს
Line of ed.: 14     მიანიჭა ნიჭი დიდი ლევანს და გამოუტევა კახეთს: ხოლო შაჰ\თამაზ
Line of ed.: 15     დაიპყრა შირვანი და დასუა ბეგლარბეგი და სულტანნი თჳსნი
Line of ed.: 16     და განვიდა კუალად ყარაბაღს. მუნიდამ მისრულმან ადიდო ტფილი\სი,
Line of ed.: 17     ეზრახა ათაბაგსა, მოიმტკიცა იგიცა და წარვიდა სპარსეთად.

Line of ed.: 18        ხოლო ლევან მდიდარი და ქუეყანა-აღვსილი იყო მშჳდობით.
Line of ed.: 19     არამედ უკეთუ კავკასთა ლეკნი ლევანს არ მორჩილებდენ, გარნა
Line of ed.: 20     ვერცარას ჰყოფდენ სავნოს მისსა. გარნა თქმულ არს, რამეთუ ჟამ\სა
Line of ed.: 21     ლევანისასა მოუჴდა ლეკი ვინმე დაღისტნისა გაღმა მჴარს და წა\რიყვანა
Line of ed.: 22     ზროხა ერთი. ჰსცნა ესე ლევან, შემოიკრიბნა იდუმალ სპა\ნი
Line of ed.: 23     გაღმა მჴარსა შინა და წარვიდა ეტიკითა, ელო დღე და ღამე, მი\უჴდა
Line of ed.: 24     და შეიპყრა კაცი იგი დედაწულითა და ქონებითა, წარმოიყვანა
Line of ed.: 25     და მოვიდა მესამეს დღეს მუნავე და მოსწყჳდნა იგინი, რათა არა კა\დნიერ
Page of ed.: 575   Line of ed.: 1     იქმნენ სხუანი კუალად კირთებად კახეთისა. ამანვე ლევან მო\იყვანა
Line of ed.: 2     ლეკნი და დასხნა ფიფინეთს ზიდვად ყინულისად ზაფხულის
Line of ed.: 3     კავკასიდამ, რომელთაგან შეუდგა ბოროტი ქუემორე თქმულნი.

Line of ed.: 4        ხოლო შემდგომად მოვიდა Manuscript page: B_239a  კუალად შაჰთამაზ შირვანს და მი\ვიდა
Line of ed.: 5     წინაშე მისსა ლევან. და ამან შეიწყნარა პატივით, მერმე გამო\უტევა
Line of ed.: 6     ლევან და ძე მისი იესე წარიყვანა სამცხეს. არამედ უკუნ-იქცა
Line of ed.: 7     რა შაჰთამაზ წარმო.ევლინა იესეცა ლევანს ნიჭითა. ხოლო კუალად
Line of ed.: 8     მოსლვასა შაჰთამაზისასა სამცხეს და მოტყუევნასა ქართლისასა და\ადგრა
Line of ed.: 9     ლევან მშჳდობით ქუეყანითურთ.

Line of ed.: 10        კუალად მოკლეს რა ლუარსაბ მეფე, განიზრახა ლევან, რამეთუ
Line of ed.: 11     ოდეს მოვიდა შაჰთამაზ და არა მივიდა მისთანა და სიკუდილსა ლუ\არსაბისასა
Line of ed.: 12     მოსწყდნენ სპანი ყეენისანი უმრავლესნი, ესე არა მიზეზ\ჰყო
Line of ed.: 13     ყეენმან შურისგებად, ვინაჲთგან მზახლებულცა იყო სჳმონ მე\ფისად
Line of ed.: 14     და მიეცა ასული თჳსი შამხლის ქალის ნაშობი და კახეთიცა
Line of ed.: 15     ენება მისგან შობილისათჳს და არა Manuscript page: R_443  განტევებულის ძის ალექსანდ\რესათჳს.
Line of ed.: 16     ამ მიზეზთათჳს წარავლინა ძე თჳსი იესე წინაშე ყეე\ნისა
Line of ed.: 17     ძღუნითა და ტყჳთა ქალ-ყრმითა და აუწყა თჳსი არა რისა შე\ცოდება
Line of ed.: 18     ქ{რისტე}სა ჩ̃ფნჱ, ქარ{თულსა} ს̃მვ. ხოლო მეორესა წელსა აქორწინა
Line of ed.: 19     ასულსა თჳსსა ზედა მეფე სჳ\\მონ Manuscript page: A_186  და მისცა დიდითა მზითვითა. შემ\დგომად
Line of ed.: 20     წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჲა, ქარ{თულსა} ს̃მთ ეზრახა ლევანს სჳმონ მეფე,
Line of ed.: 21     რათა მწე-ეყოს განსხმად ქართლისაგან სპარსთა ზედა, არამედ ლე\ვან
Line of ed.: 22     სათნოთი ყეენისათი ვერ მყოფი ამისი. გარნა ძე მისი გიორგი
Line of ed.: 23     მივიდა სპითა ძეგუს სჳმონ მეფისა თანა. ამათ დაესხა შავერდი სულ\ტანი,
Line of ed.: 24     მოკლეს გიორგი და მოსწყჳდნეს კახნი და ნეშტნი მოვიდნენ
Line of ed.: 25     წინაშე ლეონისა.

Line of ed.: 26        მსმენელმან ლევან იგლოვა მწუხარემან მწარედ ძე თჳსი, რამე\თუ
Line of ed.: 27     ენება კახეთი მისთჳს. არამედ შემდგომად ამისა მეფობდა კუა\ლად
Line of ed.: 28     უშფოთველად და აღამაღლნა ძენი შამხლის ქალის ნაშობნი და
Page of ed.: 576   Line of ed.: 1     დაამდაბლა ალექსანდრე და მოუდგინნა ყოველნი კახნი მათ. ხოლო
Line of ed.: 2     ალექსანდრე იყო დედით თჳსით შუამთას დაბნებთა შინა. არამედ
Line of ed.: 3     სლვითა ყიზილბაშთა შინა კახთა ისწავეს წესნი მათნი, სმა, ჭამა,
Line of ed.: 4     განცხრომა და უშუერი კეკლუცობა, ტანთმოსა მათი. ამით დაუტე\ვებდენ
Line of ed.: 5     მცირედ მცირედ ზნეთა საქართველოსათა და შემოიღებდენ
Line of ed.: 6     სპარსთასა, გარნა უფროსად ალექსანდრეს და თეიმურაზის ჟამთა
Line of ed.: 7     შინა.

Line of ed.: 8        ხოლო შემდგომად ამისა მოკუდა ლევან მეფე სა\\ვსე Manuscript page: B_239b  სიბერითა
Line of ed.: 9     ქ{რისტე}სა ჩ̃ფოდ, ქარ{თულსა} ს̃ჲბ, და დაუტევა ქუეყანა სრულიად შენი. არამედ
Line of ed.: 10     შემდგომად მისსა დაიპყრა კახეთი ძემან მისმან ელიმურზამ, ხოს\რომ
Line of ed.: 11     და ვახტანგ.| ხოლო ალექსანდრემ შემოიკრიბნა ზემოურნი კახ\ნი,
Line of ed.: 12     მოვიდა და ეკურთხა ბოდბეს მეფედ. არამედ ამ ალექსანდრეს
Line of ed.: 13     პირველვე მოეყვანა ასული ბარძიმ ამილახორისა ცოლად და მო\ყურობდა
Line of ed.: 14     დაუთხანცა მეფე ქართლისა. ამათ ეზრახა შეწევნად ალექ\სანდრე
Line of ed.: 15     და ნებითა დაუთხანისათა მოვიდნენ ამილახორი ბარძიმ და
Line of ed.: 16     ქსნის ერისთავი ელიზბარ სპითა შემწედ.

Line of ed.: 17        ამისნი მხილველნი Manuscript page: d_122b  კახნი მრავალნი განივლტოდენ ელიმურ\ზისა
Line of ed.: 18     და ძმათა მისთაგან და მოერთოდნენ ალექსანდრეს. ხოლო მათ
Line of ed.: 19     მოიცეს ძალი შამხლისაგან და ლეკთაგან და ეწყუნენ თორღას ურ\თიერთს,
Line of ed.: 20     და ბრძოლასა ძლიერსა იძლივნენ ელიმურზა, ვახტანგ და
Line of ed.: 21     ხოსრო და მოსწყჳდნეს სამნივე ძმანი მუნ და მოსრნეს მათთანანი
Line of ed.: 22     სპანიცა და ალექსანდრემ დაიპყრა კახეთი ამასვე ქრონიკონსა.



Section: 8  
Page of ed.: 576  
Line of ed.: 23   ვ̃. მეფე ალექსანდრე ბ̃, ლ̃ბ წელი მეფა


Line of ed.: 24        დაჯდა ალექსანდრე მეფედ კახთა და დაიპყრა სრულიად კახეთი.
Line of ed.: 25     ხოლო ეს\\ხნეს Manuscript page: R_444  ძენი ოთხნი: დავით, გიორგი, ერეკლე და კოსტანტინე
Line of ed.: 26     და ნათესავი ალექსანდრესი ჰყვა დაუთხანს ცოლად. არამედ ძემან
Line of ed.: 27     მისმან ერეკლემ იკლო რაიმე და გაპარვით წარვიდა წინაშე სულტ\ნისა
Page of ed.: 577   Line of ed.: 1     სტამბოლს (იტყჳან სიამაყითა ძმისა თჳსისა დავითისაგან). ეს\მა
Line of ed.: 2     ესე შასთამაზს და ჰგონა განდგომა ალექსანდრესი, განრისხნა და
Line of ed.: 3     წარმოემართა კახეთსა ზედა, მოვიდა ყარაბაღს და მიუწოდა ალექ\სანდრეს.
Line of ed.: 4     მაშინ განიზრახა ალექსანდრემ: "თუ რაი ჰყოს". არამედ
Line of ed.: 5     ეტყოდა ჩოლაყასშვილი ოთარი კახთა ამისთჳს: "თქუენ იტჳრთეთ
Line of ed.: 6     რაოდენი სისხლი დაინთხეს და მე განმარინო კახეთი მოსრვისაგან".
Line of ed.: 7     მაშინ აღუთქუეს კახთა ფიცით. "ჩუენ მივაგოთ ქრისტესა სიტყუა
Line of ed.: 8     შენთჳს, ოდეს მოვიდეს განსჯად ცხოველთა და მკუდართა".

Line of ed.: 9        ხოლო ვინაჲთგან მომკუდარ იყო ქაიხოსრო ათაბაგი და ძენი
Line of ed.: 10     მისნი იყვნენ მცირენი და პატრონობდა დედისიმედი სამცხეს და უწ\ყოდა
Line of ed.: 11     გლისპობა მი\\სი Manuscript page: B_240a  ოთარმან, ამისთჳს მიუწერა: "რამეთუ ნებავს
Line of ed.: 12     ვარაზას სიკუდილი შენი და ძეთა შენთა და თავისად დაპყრობა სამ\ცხისა,
Line of ed.: 13     ამისთჳს მოჰყავს შასთამაზ, რათა მოსრნასცა ურჩნი თჳსნი,
Line of ed.: 14     რამეთუ თჳთცა უწყი რავდენგზის მოგაყივნა ბოროტად", ამისმან
Line of ed.: 15     მსმენელმან დედისიმედმან არღარა გამოიკითხა და მოკლა ვარაზა.
Line of ed.: 16     ხოლო მსმენელს შასთამაზს აღუძნდა სიკუდილი ვარაზასი, რამეთუ
Line of ed.: 17     იყო ცოლის ძმა, დაუტევა კახეთი, შევიდა და მოსწყჳდა სამცხე და
Line of ed.: 18     უმეტეს ოცხე ქ{რისტე}სა ჩ̃ფოდ, ქარ{თულსა} ს̃ჲბ და უკმოქცეულსა წარუვლინა
Line of ed.: 19     ალექსანდრემ ძე თჳსი კოსტანტინე ძღუნითა დიდითა და ტყჳთა და
Line of ed.: 20     აუწყა: "რამეთუ ძე ჩემი წარვიდა ურჩებითა ჩემითა და მე ვარ წი\ნაშე
Line of ed.: 21     შენსა უცოდველი". მაშინ დამცხრალმან მრისხანებისაგან შას\თამაზ
Line of ed.: 22     შეიწყნარა ძღუენი და ტყუენიცა და წარიყვანა კოსტანტინე
Line of ed.: 23     და წარვიდა სპარსეთად და დაუტევა კახეთი უვნოდ, და შემდგომად
Line of ed.: 24     შასთამაზის სიკუდილისაცა იყო ალექსანდრე მშჳდობით, რამეთუ
Line of ed.: 25     ჟამსა ამისსა ესრეთ შენ იყო კახეთი, ვითარ ძნიად სადამე იპოებო\და
Line of ed.: 26     სანადირონი და ალექსანდრე ფრიად მოყუარე იყო ნადირობისა,
Line of ed.: 27     რამეთუ იტყოდაცა: "ახ, ნეტარძი ოჴერ მექმნეს კახეთი, რათა მა\ქუნდეს
Line of ed.: 28     სანადირონი მრავლად", რომელიცა ექმნა ძის ძესა მისსა თეი\მურაზს,
Line of ed.: 29     არამედ ვერცაღა თუ იგი მოცალეობდა ნადირობად. გარნა
Line of ed.: 30     ალექსანდრესაცა ამ ჟამთა მოერთუა ბაზიერთაგან უცხოთა ფრინ\ველთა
Page of ed.: 578   Line of ed.: 1     მოსლვა ალონსა შინა. მსწრაფლ წარვიდა და იხილნა ფარშა\მანგნი,
Line of ed.: 2     ინება შეპყრობა მათი ცოცხალთა. არამედ არცა ერთმან მი\ხედა
Line of ed.: 3     ბაზმან, თჳნიერ წითლის ქორისა, და მით შეიპყრნა ყოველნი
Line of ed.: 4     რაოდენნიცა იყვნენ, მოიყვანნა გრემს და მოშენდნენ მათგან მრა\ვალნი.
Line of ed.: 5     გარნა დაუსახევდა კახეთს, ვითარცა არაკთა იგავთა შინა
Line of ed.: 6     ცხოვრისა მისლვა ყაპუზუნათა ქუეყანასა.



Section: 9  
Page of ed.: 578  
Line of ed.: 7   გამოსლვა ლალა ფაშისა


Line of ed.: 8        შემდგომად გამოვიდა რა ლალა-ფაშა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფოჱ, ქარ{თულსა} ს̃ჲე,
Line of ed.: 9     ტფილისიდამ ეზრახა ალექსანდრეს. ხოლო მან აღუთქუა მისლვა
Line of ed.: 10     მის თანა და წარჰყეესცა სპითა შირვანს, უკეთუ დაუტეოს კახეთი
Line of ed.: 11     უვნოდ. ამან მოსცა პირი მტკიცე და მიეგება სათისჭალას ალექსან\დრე
Line of ed.: 12     სპითა ლალა-ფაშას და წარუძღუა შირვანს. ხოლო ლალა-ფა\შამ
Line of ed.: 13     აღიღო შირვანი, შაქი, ურჩნი მოსრნა და აღაშენა ციხე ში\\რვანს, Manuscript page: B_240b 
Line of ed.: 14     შეაყენნა მცველნი თჳსნი და დასუა ფაშა. მერმე უკუმოიქცა, შემოვ\ლო
Line of ed.: 15     მტკურის პირი და მიჰყვა ალექსანდრე არაგუამდე, მერმე გამო\უტევა
Line of ed.: 16     ალექსანდრე და მოვიდა კახეთს მშჳდობით: ხოლო ლალა\ფაშა
Line of ed.: 17     დადგა მუხრანს და სჳმონ მეფეცა მოვიდა ტყუეობისაგან.

Line of ed.: 18        ამისთჳს ივლტოდა დაუთხან სტამბოლს და ლალა-ფაშაცა წარ\ვიდა
Line of ed.: 19     და დაიპყრა ქარ\\თლი Manuscript page: d_123a  სჳმონ. მერმე შურ-აგო ამილახორსა.
Line of ed.: 20     ამათმან უთმინომან ალექსანდრემ და დისა თჳსისა არა კეთილის\მნებებელმან
Line of ed.: 21     შემოიკრიბნა სპანი თჳსნი კახნი და უგრძნეულად და\ესხა
Line of ed.: 22     დიღვამს სჳმონს ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპ, ქარ{თულსა} ს̃ჲჱ. ხოლო სჳმონ ივლტოდა
Line of ed.: 23     Manuscript page: T_111  და შეუსია დასა თჳსსა და აიალაფა სიმდიდრე სჳმონისა და წარვიდა
Line of ed.: 24     გამაუპატიო დისა თჳსისა.

Line of ed.: 25        შემდგომად მცირედისა მოუჴდა სჳმონ ჭოტორს და ალექსან\დრეცა
Line of ed.: 26     ეკუეთა სპითა, იძლია ალექსანდრე უჯერო-ყოფისათჳს და
Page of ed.: 579   Line of ed.: 1     მოვიდა მარაროს, არამედ სჳმონ შეიპყრნა Manuscript page: A_187  კახნი და უყო რა იგი
Line of ed.: 2     აღვწერეთ. გარნა საგანძურნი ალექსანდრესნი არღარა წარმოსცნა.

Line of ed.: 3        ამავ ქრონიკონსა მოვიდა ძმა ალექსანდრესი იესე, რამეთუ არა
Line of ed.: 4     დაეტევა ქრისტე და გამოეშუა ყეენსა, არამედ შემდგომად მცირე\დისა
Line of ed.: 5     მოკუდა იესე.

Line of ed.: 6        ხოლო მოეყვანა ალექსანდრეს ძისა თჳსისა დავითისათჳს ცო\ლი
Line of ed.: 7     ასული აშოთანისა ქეთევან, და იყო აშოთან სანდო და გამზრა\ხი
Line of ed.: 8     სჳმონისა. ამან აშოთან ზავ-ჰყო და დაიზავნენ სჳმონ და ალექ\სანდრე
Line of ed.: 9     და შემდგომად იყო მათ შორის სიყუარული და ერთობა
Line of ed.: 10     დიდი.



Section: 10  
Page of ed.: 579  
Line of ed.: 11   შაჰბაზ გაჴელმწიფდა


Line of ed.: 12        ხოლო სპარსთა შეიპყრეს შახუდაბანდა და დასუეს შააბაზ ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 13     ჩ̃ფპზ, ქარ{თულსა} ს̃ოე, თათრულს შ̃ჟე, ძე შახუნდაბანდასი და მან იწყო
Line of ed.: 14     პყრობად ქუეყანათა. ხოლო მოითხოვა მანუჩარ დადიანმან ასული
Line of ed.: 15     ალექსანდრესი ნესტანდარეჯან და ალექსანდრემ მისცა ზითვითა
Line of ed.: 16     დიდითა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჟა, ქარ{თულსა} ს̃ოთ. არამედ შემდგომად შობისა ყრმისა
Line of ed.: 17     ლევანისა მოკუდა ნესტანდარეჯან. ხოლო ალექსანდრემ შემდგომად
Line of ed.: 18     წარმოიყვანა ყრმა იგი ლევან და ზრდიდა თჳთ. შემდგომად მოვიდა
Line of ed.: 19     შააბაზ დაპყრობად ერევნისა, ქ{რისტე}სა ჩ̃ქბ, ქარ{თულსა} ს̃ჟ, თათრულს
Line of ed.: 20     ჩ̃იბ. და მიუწოდა ალექსანდრეს სპითა თჳსითა. მაშინ წარსლვად
Line of ed.: 21     იყო ქართველთა მეფე გიორგიცა, შეკრბნენ ესენი და წარვიდნენ ზო\გად
Line of ed.: 22     ერთობისათჳს. ხოლო შააბაზ პატივ-სცა დიდად. არამედ შემდ\გომად
Line of ed.: 23     აღებისა ერევნისა მიუღო ალექსანდრეს კაკი და მის წილ მოს\ცა
Line of ed.: 24     შჳდასი თუმანი ყოველს წელს, კუალად მოსცა ნიჭი და გამოუ\ტევა
Line of ed.: 25     კახეთს.

Line of ed.: 26        ამ ჟამებთა მოეგზავნა იერუსალიმის პატრიაქსა და მოეთხოვა
Line of ed.: 27     საჴსრად ვალთა თჳსთათჳს ვეცხლნი. ესე აუწყა ალექსანდრემ კახ\თა
Line of ed.: 28     და მათ აღუთქუეს და დაადგინეს ალავერდელი მმა ოთარ ჩოლა\ყაშვილისა,
Line of ed.: 29     რათა შეკრიბოს და წარიღოს იერუსალიმს. ხოლო მან
Page of ed.: 580   Line of ed.: 1     შეკრიბა ხუთიათასი დრაჰკანი და წარვიდა. არამედ იყო დაჲ ალექ\სანდრესი,
Line of ed.: 2     რომელსა აღერჩია ენქრატისობა და სცხორებდა ალა\ვერდს.
Line of ed.: 3     გარნა ამას ფარულად თანაეყოფოდა ალავერდელი. ხოლო
Line of ed.: 4     ქალმან მან სცნა წარსლვა ალავერდელისა და მიდგომით ყოფა მი\სი,
Line of ed.: 5     აღუძნდა და მსწრაფლ მოსწია კაცი თჳსი და აუწყა ალავერდელ\სა.
Line of ed.: 6     არამედ ალავერდელი მიწურვილ იყო მისლვად, და სცნა რა ესე
Line of ed.: 7     უკმოიქცა, წარიპარა ქალი იგი და წარვიდა იმერეთს. ხოლო ოქრო
Line of ed.: 8     იგი წარმოუვლინეს ალექსანდრესვე და კრულ-ჰყო პატრიაქმან ალა\ვერდელი.
Line of ed.: 9     შემდგომად მიიყვანა ალექსანდრემ ბერი იგი, ვინაჲთგან
Line of ed.: 10     განკრეჭილ იყო და ექორწინა ქალი იგი, მისცნა მცირედნი მამულნი
Line of ed.: 11     და იყოფოდა მას შინა.

Line of ed.: 12        ხოლო ვინაჲთგან იყენენ სიყუარულსა მტკიცესა ალექსანდრე
Line of ed.: 13     და გიორგი მეფენი და გიორგი მეფე ძეთა ალექსანდრესთა უფროს
Line of ed.: 14     მონათესაობდა, ისტუმრნა გიორგი მეფემან დავით და გიორგი ძენი
Line of ed.: 15     ალექსანდრესნი ტფილისს. მისრულთა მოეგება და დაასადგურნა
Line of ed.: 16     ისნს, რომელ არს ავლაბარი და მარადღე ანადიმებდა, ანადირებ\და
Line of ed.: 17     და ასპარეზობდნენ. ხოლო დღესა ერთსა კუალად ნადიმსა ზედა
Line of ed.: 18     იწვია გიორგი მეფემან ტფილისს ესენი. მაშინ განეზრახა ზრახუა
Line of ed.: 19     ბოროტი გიორგის და არა ინება წარსლვა მიზეზითა ღჳნისწყენისა\\\თა, Manuscript page: R_447 
Line of ed.: 20     და წარვიდა დავით. ხოლო ესე დავით იყო ამაყი, ლაღი, მრის\ხანე
Line of ed.: 21     და სძულობდნენ კახნი. არამედ გიორგი იყო შუენიერ-ჰაეროვა\ნი,
Line of ed.: 22     უხჳ, მშჳდი და ტკბილი ყმათათჳს. მაშინ გიორგიმ ჰგონა სიმთ\ვრალე
Line of ed.: 23     დავითისა, ამისთჳს განაცსადა მანკიერება თჳსი და მიუწოდა
Line of ed.: 24     კახთა. შემოიფიცნა მოკლვად ძმისა თჳსისად და დაპყრობად კახე\თისად.
Line of ed.: 25     ესმა ესე ბარამ ჩოლაყაშვილსა, რომელი იყო ღ{ვ}თის მოშიში,
Line of ed.: 26     წარვიდა და აუწყა დავითს ნადიმსა ზედა მჯდომსა. მსმენელი დავით
Line of ed.: 27     მყის ადგა და წარმოვიდა და მოეიდა კარავსა გიორგისასა და იხილა
Line of ed.: 28     რამეთუ იჭურვოდა და მისთანანიცა. შერისხნა დავით გიორგის და
Line of ed.: 29     რქუა: "იჭურვი სიკუდიდ ჩემდა და აწ ვარ წინაშე შენსა და რაი
Page of ed.: 581   Line of ed.: 1     იგი ძალგიძს ჰყავ". შეიპყრა გიო\\რგი Manuscript page: B_241b  ძმა თჳსი დავით და მისთანა\ნი
Line of ed.: 2     ყოველნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქგ, ქარ{თულსა} ს̃ჟა, წარმოიყვანა და პატიმარ-ჰყო
Line of ed.: 3     თორღას ციხესა შინა და ათორმეტი ფუცებულნი გიორგისანი გარ\დმოჰყარნა
Line of ed.: 4     ჭოეთის ციხიდამ და სხუანი პატიმარ-ჰყვნა.



Section: 11  
Page of ed.: 581  
Line of ed.: 5   ვ̃. მეფე დავით ბ̃


Line of ed.: 6        არამედ ჰყო ბოროტი ესე დიდი და შეიმოკლნა დღენი, რამეთუ
Line of ed.: 7     მიუღო მამასა თჳსსა მეფობა და პატიმარ-ჰყო მამა თჳსი და მართ\ვიდა
Line of ed.: 8     თჳთ კახეთსა დამპყრობელი მისი. გარნა შემდგომად ექუსისა
Line of ed.: 9     თთჳსა მოკუდა დავით და გამოვიდა ალექსანდრე პყრობილებისაგან,
Line of ed.: 10     დაიპყრა კახეთი მანვე და გამოიყვანაცა ძე თჳსი პატიმრობისაგან,
Line of ed.: 11     რამეთუ არღარა ჰყვა ძე თჳნიერ გიორგისა. ხოლო დავითს დაშთა
Line of ed.: 12     ქეთევანის თანა ძე მხოლო თეიმურაზ და ზრდიდა მას პაპა ფუფუ\ნებით
Line of ed.: 13     დედისა თანა. არამედ ვინაჲთგან მოხუცებული იყო ალექსან\დრე,
Line of ed.: 14     ამისთჳს განიზრახა ქეთევან, რამეთუ "თუ მოკუდეს ალექსან\დრე,
Line of ed.: 15     დაიპყრას გიორგიმ კახეთი და შურ-აგოს ძესა ჩემსა". ამისთჳს
Line of ed.: 16     მოიყვანა ჩოლაყაშვილი შერმაზან, აფუცა და წარატანა ძე თჳსი და
Line of ed.: 17     წარგზავნა წინაშე შააბაზისა.

Line of ed.: 18        ხოლო შააბაზ კეთილად შეიწყნარა და პატივსა უყოფდა თეი\\მურაზს Manuscript page: T_113 
Line of ed.: 19     და ისწავებდა წიგნსა და ენასა სპარსთასა. არამედ შააბაზ
Line of ed.: 20     განიზრახა, ვინაჲთგან არს თეიმურაზ ჴელთა ჩემთა და კახეთი არს
Line of ed.: 21     უმკჳდრო თჳნიერ ორისა, იჴმია ხუანჯი, რათა მოსრნას იგინი, რა\მეთუ
Line of ed.: 22     ენება დამორჩილება ქართლ-კახეთისა და მაჰმადიანობა მათი.
Line of ed.: 23     მოიყვანა კოსტანტინე ძე ალექსანდრესი პირველ წარვლინებული,
Line of ed.: 24     რომელი იყო ფრიად მაჰმადიანი და შემყუარე სჯულთა მათთა. ეტ\ყოდა
Page of ed.: 582   Line of ed.: 1     შააბაზ: "მომკუდარ არს დავით ძმა შენი და არს მამა შენი მო\ხუცებული
Line of ed.: 2     და ძმა შენი გიორგი, აწ ვინაჲთგან ხარ შენ რჯულსა ჩემ\სა
Line of ed.: 3     მტკიცედ და მეფობისა ჩემისა სარწმუნო, მოგცნე სრულიად სპა\ნი
Line of ed.: 4     შირეანისანი შემწედ, ხალათი და ნიჭი მამისათჳს, წარვედ და
Line of ed.: 5     მოჰკალ ორნივე და შენ დაიპყარ კახეთი და ჰყავ მაჰმადიან". ხოლო
Line of ed.: 6     კოსტანტინემ აღუთქუა ყოფად ყოველნი და წარმოვიდა ნიჭითა და
Line of ed.: 7     დიდებითა დიდითა. არამედ ამასვე ჟამსა წარმოევლინა მანუჩარ და\დიანსა
Line of ed.: 8     წარჩინებული თჳსი, წარყვანებად ძისა თჳსისა ლევანისად;
Line of ed.: 9     შეწუხდა ალექსანდრე, გარნა წარუვლ\\ინა Manuscript page: B_242a  ნიჭითა დიდითა და მიიყ\ვანეს
Line of ed.: 10     დადიანისა თანა ლევან. ამავ ჟამსა მოერთო მახარებელი ძის
Line of ed.: 11     მოსლვისა, მხიარულმან შემოიკრიბნა სპანი და მიეგება ბაზარს მოს\რულს
Line of ed.: 12     კოსტანტინეს და იყო სიხარული და შუება დიდი ყოველთა\გან,
Line of ed.: 13     შთაიცვა ხალათი ყეენისა ალექსანდრემ და იხარებდა ძისა თანა.

Line of ed.: 14        ხოლო დღესა ერთსა ეტყოდა კოსტანტინე მამასა: "მაქუს სიტ\ყუა
Line of ed.: 15     თავისწინაობასა შინა ბრძანებული ყეენისა". ამისთჳს ალექსან\დრემ
Line of ed.: 16     უბრძანა ყოველთა კახთა განსლვა. გარნა დაშთნენ რუსთველი
Line of ed.: 17     და ძმა მისი აბელ მუნვე. მაშინ გამოვიდნენ პაემნით მობირებულნი
Line of ed.: 18     სპანი და მოურთნეს მახჳლნი და მოჰლეს მეფე ალექსანდრე და ძე
Line of ed.: 19     მისი გიორგი მისთანა და კუალად რუსთველი და აბელცა მათ თანა
Line of ed.: 20     ქ{რისტე}სა ჩ̃ქე, ქარ{თულსა} ს̃ჟგ.



Section: 12  
Page of ed.: 582  
Line of ed.: 21   ზ̃. მეფე კოსტანტინე


Manuscript page: A_188 
Line of ed.: 22        ხოლო იხილეს რა ესე ივლტოდნენ კოსტანტინესაგან კახნი
Line of ed.: 23     სრულიად, არამედ ეზრახა კოსტანტინე და აღუთქუა ნიჭი დიდი და
Line of ed.: 24     ზოგთა შიში ყეენისა გამო და მიერთმოდიან კახნი და იწყო დაპყ\რობა
Line of ed.: 25     კახეთისა. მერმე მოუგზავნა ქეთევანს, ცოლსა დავით ძმისა
Page of ed.: 583   Line of ed.: 1     თჳსისასა: "რამეთუ ჯერ არს სჯულსა მაჰმადისასა შერთვა რძლისა
Line of ed.: 2     და აწ მე დავიპყარ კახეთი ნებითა ყეენისათა, შემირთევ და იყავ კუ\ალადცა
Line of ed.: 3     დედოფალი და, უკეთუ არა ინებო, მე ძალით ვყო ესე". ამის
Line of ed.: 4     მსმენელსა ქეთევანს შეუძნდა ესე და ევედრა კახთა: "რათა შე\ეწიონ
Line of ed.: 5     არა-ყოფად ამისად და, უკეთუ არა, წარვიდეს სამშობლოსა
Line of ed.: 6     თჳსსა ქართლს". ამისთჳს კახნი შემოკრბნენ წინაშე ქეთევანისა და
Line of ed.: 7     ყვეს ფიცი და აღთქმა წინაშე ღ{ვ}თისა ამის არა-ყოფისათჳს.

Manuscript page: T_114 
Line of ed.: 8        ესმა ესე კოსტანტინეს და მომართა სპითა ბრძოლად. ეკუეთნენ
Line of ed.: 9     კახნი, ქეთევანისა თანა მყოფნი, და სძლეს კოსტანტინეს, მოკლეს
Line of ed.: 10     კოსტანტინე და მოსწყჳდნეს სპანი მისნი პირითა მახჳლისათა და მო\\\ვიდნენ Manuscript page: R_449 
Line of ed.: 11     კახნი გამარჯვებულნი წინაშე ქეთევანისა. მიერითგან განა\გებდა
Line of ed.: 12     კახეთს გრემს მყოფი ქეთევან Manuscript page: d_124a  დედოფლობით. ამანვე მოიღო
Line of ed.: 13     ალექსანდრე ძით გიორგით და დაფლა ალავერდს. ხოლო მიესმა შა\აბაზს
Line of ed.: 14     ყოველი ყოფილი კახეთისა, შეუძნდა და განიგულა განდგომი\ლება
Line of ed.: 15     კახთა და მკჳდრობა ქართველთა მეფისა. რათა არა Manuscript page: B_242b  დაიპყრას
Line of ed.: 16     მეფემან ქართლისამან ამისთვს მიუწოდა მყის თეიმურაზს და ეტ\ყოდა:
Line of ed.: 17     "ბოროტსა კოსტანტინეს მოუკლავს მამა და ძმა თჳსი, რო\მელი
Line of ed.: 18     წარვავლინე მშვიდობის ყოფად და ხილვად მამა-ძმისად. არა\მედ
Line of ed.: 19     აწ მისდაცა უგიათ პასუხი კახთა და მოუკლავთ იგიცა. აწ წარ\ვედ
Line of ed.: 20     შენ მოსწრაფედ, რათა არა შფოთი რაიმე იქმნას კახეთს მათ
Line of ed.: 21     შორის". მისცნა ნიჭნი დიდნი და წარმოავლინა (იხილე აქა ზაკულე\ბა
Line of ed.: 22     ბოროტი). ხოლო უცნობელად მოვიდა მალემსრბოლად ქისიყს
Line of ed.: 23     თეიმურაზ ყოვლითა თჳსითა მუნ მყოფითა კახით. ქისიყს ისტუმრა
Line of ed.: 24     გლეხმან ერთმან და უძღუნა ცხრა წულნი აკუნით, მუნიდამ აცნობა
Page of ed.: 584   Line of ed.: 1     დედასა თჳსსა ქეთევანს დედოფალსა მისლვა თჳსი. შემდგომად მი\ვიდა
Line of ed.: 2     გრემს და იყო სიხარული დიდი დედაშვილისაგან და ყოველთა
Line of ed.: 3     კახთა. მერმე მივიდა და ეკურთხა ბოდბეს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქე, ქარ{თულსა} ს̃ჟგ (მეფე
Line of ed.: 4     არჩილ იტყჳს მცხეთას, არა სარწმუნოდ).



Section: 13  
Page of ed.: 584  
Line of ed.: 5   ჱ̃. მეფე ბატონი თეიმურაზ ა̃ , ი̃ წელი მეფა


Line of ed.: 6        ხოლო დაჯდა მეფედ ბატონი თეიმურაზ. მაშინ იყო წლისა ი̃ვ
Line of ed.: 7     და განაგებდა კახეთსა. მერმე მოიყვანა ცოლი ასული მამია გურიე\ლისა
Line of ed.: 8     ანნა და ჰყო ქორწილი დიდებული თორღას. არამედ ვინაჲთგან
Line of ed.: 9     იყო კახეთი მორჭმული და შენობიანი, მარადის იშუებდა თეიმურაზ
Line of ed.: 10     და ნადირობდა და ნადიმობდა; ხოლო შემდგომად მიუდგა ცოლი მი\სი
Line of ed.: 11     და უშვა ძე ლევან; კუალად მიუდგა და უშვა ძე ალექსანდე. და
Line of ed.: 12     მოკუდა ანნა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქი, ქარ{თულსა} ს̃ჟჱ. ამისთჳს ჰყო თეიმურაზ მწუხა\რება
Line of ed.: 13     და გლოვა დიდი. ესე ესმა შააბაზს და ამისთჳს მიუწოდა თეი\\\მურაზს, Manuscript page: T_115 
Line of ed.: 14     რათა განაგდოს გლოვა და იხარებდეს მის თანა.

Line of ed.: 15        მაშინ თეიმურაზს სარწმუნოდ სჩნდა შააბაზ და წარვიდა მის
Line of ed.: 16     წინაშე შავით მოსილი. ხოლო პირველად დედისაგან წარგზავნილმან
Line of ed.: 17     შესძღუნა ძმა და ტყუენი შააბაზს თ\\ეიმურაზ, Manuscript page: B_243a  და აწ მისრულმან დაჲ
Line of ed.: 18     თჳსი და ტყუენი ქალ-ყრმანი წარჩინებულთა კახთა შვილნი. ხოლო
Line of ed.: 19     შააბაზ კეთილად შეიწყნარა და პატივ-სცა და ნიჭვიდა მრავალსა.
Line of ed.: 20     განძარცვა გლოვა, ანადიმებდა და ანადირებდა მარადღე. შემდგო\მად
Line of ed.: 21     ეტყოდა შააბაზ თეი\\მურაზს Manuscript page: R_450  საიდუმლოდ: "შეირთევ დაჲ ლუ\არსაბ
Line of ed.: 22     მეფისა და იქმენ ქჳსლ ჩემდა და მოყუარე მისი, რათა არღარა
Line of ed.: 23     იყოს თქუენ შორის შური". ამისთჳს თეიმურაზ მიუგო ვედრებით:
Line of ed.: 24     "რამეთუ არს პაპაის ასულისა ჩემისა ძის ძე და ესე არა ჯერ არს
Page of ed.: 585   Line of ed.: 1     რჯულსა ჩუენსა ყოფად". განრისხნა შააბაზ და აიძულებდა თეიმუ\რაზს
Line of ed.: 2     ყოფად ამისად. მაშინ ვინაჲთგან არღარა იყო სხუა ღონე დარ\თო
Line of ed.: 3     ამანცა ნება (ესე ჰყო შააბაზ, რამეთუ მიზეზობდა და რათა და\ამდაბლოს
Line of ed.: 4     და ნებისა თჳსისად ჰყოს, რათა შერიოს რჯულითა და
Line of ed.: 5     მერმე მაჰმადიან ჰყოს და კუალად იხილოს, თუ მისცეს ლუარსაბ დაჲ
Line of ed.: 6     თჳსი, რომელი არა წარუვლინა მას უხუცესი, არამედ უმრწემესი).

Line of ed.: 7        და კუალად მისწერა შააბაზ ლუარსაბ მეფესა, რათა მისცეს დაჲ
Line of ed.: 8     თჳსი თეიმურაზს. შემდგომად გამოუტევა თეიმურაზ ნიჭითა დიდი\თა,
Line of ed.: 9     მოვიდა კახეთს და მოითხოვა ხუარაშან. მაშინ მოსცა ლუარსაბ
Line of ed.: 10     დიდითა დიდებითა და ქმნა ქორწილი გრემს თეიმურაზ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქიბ,
Line of ed.: 11     ქარ{თულსა} ტ̃, და განაგებდა კახეთს ნებისაებრ.

Line of ed.: 12        არამედ უკეთუ მტერობდნენ ლეკნი, გარნა ვერ იკადრებდენ ცხა\დად
Line of ed.: 13     თჳნიერ პარვით. ამისთჳს წარავლინა თეიმურაზ ომანიშვილი
Line of ed.: 14     ქაიხოსრო, რამეთუ იყო იგი ახოვანი, შემმართებელი. ესე შევიდა
Line of ed.: 15     დაღისტანსა შინა და დადგა მთასა ზედა, უწყო რბევა, სრვა და ოჴ\რება,
Line of ed.: 16     და ვითარ ვერ წინააღუდგნენ, ითხოვა ბუკი თეიმურაზისაგან,
Line of ed.: 17     რამეთუ მოშიშარ იქმნებიან უფროსად. არამედ კახთა შეასმინეს ბა\ტონს
Line of ed.: 18     თეიმურაზს: "ნებავს კახეთი და მისთჳს ითხოვს ბუკსაცა".
Line of ed.: 19     ამისთჳს მოიყვანა ქაიხოსრო და მოჰკლა იგი ღალატად.

Line of ed.: 20        ამის მხილველთა კახთა რომელთამე იწყეს ქუეგამხედველობა
Line of ed.: 21     მეფისა. ხოლო შააბაზს მიერ ჟამითგან, ოდეს მოკლეს კახთა კოსტან\ტინე,
Line of ed.: 22     შურ აქუნდა და ვერ ჰპოვა ჟამი შურ-გებისა უცალოებითა ში\ნაგანითა,
Line of ed.: 23     ვინაჲთგან ეერ სრულ ექმნა ნება თჳსი. გარნა აწ ჰპოვა
Line of ed.: 24     Manuscript page: d_124b  მიზეზი, წარმოემართა და მოვიდა უცნობელად განჯას ქ{რისტე}სა ჩ̃ქიე,
Line of ed.: 25     ქარ{თულსა} ტ̃გ, თათრულსა ჩ̃კდ.



Section: 14  
Page of ed.: 585  
Line of ed.: 26   მოსლვა შააბაზისა


Line of ed.: 27        განჯიდამ მოუმ\\ცნო Manuscript page: B_243b  თეიმურაზს: "მე მივალ ბრძოლად ოსმალ\თა.
Line of ed.: 28     ამისთჳს აწ მომეც მძევლად ძე შენი, რათა არა ემწო ოსმალთა,
Page of ed.: 586   Line of ed.: 1     ვითარცა ჰყო პაპამან შენმან, და ვსცნა ამით ერთგულება ჩემი შენ\გან".
Line of ed.: 2     ესმა რა ესე თეიმურაზს, უცხოდ აღუჩნდა, რამეთუ არა იყო
Line of ed.: 3     ბრძოლა ოსმალთა, გარნა იცოდა მანკიერება მისი, რამეთუ იყო ესე
Line of ed.: 4     მიზეზი და შააბაზ იყო მცბიერი, Manuscript page: R_451  ხუანჯიანი, უნდო და მტერი ყო\ველთა
Line of ed.: 5     მემკჳდრეთა.

Line of ed.: 6        მაშინ თეიმურაზ ეზრახა კახთა და მათ ყოველთა განუზრახეს
Line of ed.: 7     წარვლინება ძისა. გარნა არა ინება თეიმურაზ. არამედ იძულებითა
Line of ed.: 8     კახთაგან წარუვლინა უმრწემესი ძე ალექსანდრე და წარატანაცა დე\და
Line of ed.: 9     თჳსი ქეთევან და ნოდარ ჯორჯაძე, ჰგონებდა პატივის ცემასა
Line of ed.: 10     დედისასა შააბაზისაგან, რათა ევედროსცა შეწყალებად და უკუნქცე\ვად.
Line of ed.: 11     ხოლო შააბაზ რა იხილნა იგინი, განრისხებულმან მოუთხრა
Line of ed.: 12     კუალად თეიმურაზს: "არათუ ვარ ძიძა და მზრდელი ძისა შენისა,
Line of ed.: 13     წარმომივლინე ძე შენი უხუცესი (რამეთუ ენება სრულიად ყოველ\თა
Line of ed.: 14     ჴელთგდებად), უკეთუ გნებავს ერთობა ჩემთანა, და მე ვსცე პა\ტივი
Line of ed.: 15     დედასა შენსა და უკუნ-ვიქცე". შეუძნდა ფრიად თეიმურაზს
Line of ed.: 16     და არღარა ლამოდა წარვლინებასა, ვინაჲთგან მოემცნო დედა\საცა
Line of ed.: 17     თჳსსა არა წარვლინებად მეორისა ძისა. არამედ კახნი აიძუ\ლებდნენ
Line of ed.: 18     და ეტყოდნენ, "არა ორგზის იყავა მისთანა, მოგცა ნიჭი
Line of ed.: 19     და პატივი დიდი, რად მოსწყუედ კახეთსა ერთისა ყრმისათჳს, ვინა\ჲთგან
Line of ed.: 20     უწყით, რამეთუ ავნებს არარასა". მაშინ უღონო ქმნილმან
Line of ed.: 21     თეიმურაზ წარუვლინა უხუცესიცა ძე თჳსი ლევან და წარატანა და\ვით
Line of ed.: 22     ასლანისშვილი. მერმე რა ჴელთ იგდო იგინი შააბაზ, აუწყა თეი\მურაზს:
Line of ed.: 23     "აწ ვსცან, რამეთუ ხარ ერთგული დიდი ჩემი, ვინაჲთგან
Line of ed.: 24     არა რიდე ძეთა შენთა ჩემთჳს, მოვედ შენცა და აღგავსო ნიჭითა და
Line of ed.: 25     განგიტეო ქუეყნითურთ მშჳდობით".

Line of ed.: 26        ამისი მსმენელი თეიმურაზ და კახნი იუწყებდენ ზაკუასა შააბა\ზისასა.
Line of ed.: 27     რამეთუ ნებავს მოსრვა მათი და მოოჴრება კახეთისა. ამის\თჳს
Line of ed.: 28     ეზრახა თეიმურაზ მეფესა ლუარსაბს, რათა შეეწიოს: "ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 29     სწადს მოოჴრება საქართველოსი. იხილე რამეთუ მტერი შენი
Page of ed.: 587   Line of ed.: 1     მოურავი არს მის თანა, რომელსა მოჰყავს ყეენი მტრად შენდაცა".
Line of ed.: 2     ხოლო ლუარსაბ მო\\სცა Manuscript page: B_244a  პირი მტკიცე და შემოიკრიბნა თეიმურაზ
Line of ed.: 3     სპანი კახთანი და გაავლო მუკუზნიდამ გაღმა მჴრამდე ჯებირი და
Line of ed.: 4     დადგა, ესმა შააბაზს მაგრება თეიმურაზისა, წარმოავლინა იდუმალ
Line of ed.: 5     სპანი და გარდმოადგინა ჟალეთს და თჳთ გამოვიდა მტკუარს და მო\მართა
Line of ed.: 6     კახეთს, შეპყრობილთ კახთა მწყემსთა ყიზილბაშთაგან მის\ცნა
Line of ed.: 7     ხალათნი და გამოუტევნა. იხილეს რა ესე კახთა ივლტოდნენ თე\იმურაზისაგან
Line of ed.: 8     და მიერთმოდნენ შააბაზს, და იგი ფრიად პატივს
Line of ed.: 9     უყოფდა და მისცემდა ბოძსა. ამისთჳს თეიმურაზ ვერღარა წინა\აღუდგა
Line of ed.: 10     და წარმოვიდა Manuscript page: R_452  დედაწულით. ხოლო მომავალმან იხილა
Line of ed.: 11     ჟალეთს სპანი ყიზილბაშთანი, ეკუეთა ძლიერად, სძლო და მოსწ\ყჳდნა
Line of ed.: 12     უმრავლესნი და სხუანი ივლტოდნენ, ადიდო ალაფი ყიზილ\ბაშთა
Line of ed.: 13     მათ და მოვიდა მუხრანს ლუარსაბ მეფისა თანა. ხოლო ლტო\ლვილნი
Line of ed.: 14     ყიზილბაშნი მივიდნენ წინაშე შაჰაბაზისა, განძჳნდა და წა\რმოემართა
Line of ed.: 15     ორთა მეფეთა ზედა. არამედ ესენი წარვიდნენ იმერეთს,
Line of ed.: 16     რამეთუ უკეთუ ენებათ მეფეთა ბრძოლა, გარნა არა ინებეს ქართვე\ლთა
Line of ed.: 17     და კახთა ბრძოლა შააბაზისა. ხოლო შააბაზ შემოვლო კახეთი,
Line of ed.: 18     ქართლი და დადგა გორს და იქმნა რა იგი აღვსწერეთ. გარნა უკუნ
Line of ed.: 19     იქცა რა, დაუტევა განმგედ კახეთისა ნოდარ ჯორჯაძე და დავით ას\\\ლანისშვილი, Manuscript page: T_117 
Line of ed.: 20     და თჳთ მისრულმან აშრაფს წარავლინნა დედა და ძე\ნი
Line of ed.: 21     თეიმურაზისანი შირაზს პატიმრად, რომელნი განჯიდამვე წარავ\ლინნა
Line of ed.: 22     აშრაფს. არამედ თეიმურაზ იყო იმერეთს პატივით გიორგი
Line of ed.: 23     მეფისაგან. გარნა შემდგომად სამისა თთჳსა წარუვლინეს ნოდარ და
Line of ed.: 24     დავით ბატონს თეიმურაზს კაცი და მიუთხრეს: "მოვედ და ეპატრო\ნე
Line of ed.: 25     კახეთს საბატონოსა შენსა".



Section: 15  
Page of ed.: 587  
Line of ed.: 26   მოვიდა თეიმურაზ კახეთს, ექუსი თთუე მეფა


Line of ed.: 27        წარმოსრულს იმერეთიდამ თეიმურაზს მოჰყვნენ თჳთ გიორგი
Line of ed.: 28     მეფე, ლევან დადიანი და მამია გურიელი არაგუამდე უვნებლობისა\თჳს
Line of ed.: 29     ქართველთასა და მუნ მოეგებნენ ყოველნი კახნი სრულიად.
Page of ed.: 588   Line of ed.: 1     ხოლო იმერთა მეფე და მთავარნი უკუნ-იქცნენ თჳსადვე და თეიმუ\რაზ
Line of ed.: 2     დაიპყრა კუალად კახეთი. ესე მიესმა შააბაზს, განრისხნა და
Line of ed.: 3     წარმოემართა სპითა ძლიერითა. არამედ წინარე წარმოავლინა ალი\ყულიხან
Line of ed.: 4     მსწრაფლად სპითა დიდითა შეკ\\რვად Manuscript page: d_125b  არაგჳს პირისა, რათა
Line of ed.: 5     არა ივლტოდეს თეიმურაზ კუალად იმერეთს.

Line of ed.: 6        სცნა თეიმურაზ მოსლვა ალი-ყულიხანის არაგუსა ზედა, შე\მოიკრიბნა
Line of ed.: 7     სპანი და Manuscript page: B_244b  დაესხა შუადღე წიწამურს ზეით და ძლიერითა
Line of ed.: 8     ბრძოლითა ივლტოდნენ ყიზილბაშნი და მოსრვიდნენ კახნი, რამე\თუ
Line of ed.: 9     მცირედნიღა გარდაეხუეწნენ და აღიღო ალაფი და საჭურველი და
Line of ed.: 10     საჭურჭლე მათი თეიმურაზ. არამედ ლტოლვილნი ყიზილბაშნი მი\ვიდნენ
Line of ed.: 11     წინაშე შააბაზისა. ხოლო იგი განძჳნდა, ვითარცა ვეშაპი და
Line of ed.: 12     წარმოვიდა მსწრაფლად მაშინ კახთა მგონებელთა, ვითარცა უყოთ
Line of ed.: 13     წინარე შააბაზ უვნებელობა და ბოძნი, მისთჳს არცა აწ ინებეს ბრძო\ლა
Line of ed.: 14     და მაგრება. ამით უღონო იქმნა თეიმურაზ, წარვიდა იმერეთსა\ვე,
Line of ed.: 15     გარნა განჰყვნენ მრავალნი დიდნი და მცირენი დედაწულითურთ.



Section: 16  
Page of ed.: 588  
Line of ed.: 16   ბ̃ მოსლვა შაჰაბაზისა


Line of ed.: 17        ხოლო შააბაზ მოვიდა კახეთს და მუნიდამ ტფილისს ქ{რისტ}ესა ჩ̃ქივ,
Line of ed.: 18     ქარ{თულსა} ტ̃დ, თათრულს ჩ̃კდ. ეზრახა ლეკთა: "რამეთუ მნებავს Manuscript page: R_453  მოწ\ყუედა
Line of ed.: 19     კახეთისა და რომელნი შემოვიდნენ თქუენ კერძთა მთათა ში\ნა,
Line of ed.: 20     თქუენ მოსრენით და ტყუე-ყვენით იგინი და აღგავსნე მეცა ნი\ჭითა".
Line of ed.: 21     მსმენელთა მათ სიხარულით აღუთქუეს.

Line of ed.: 22        მაშინ შააბაზ წარმოავლინა ტფილისიდამ სპანი დიდნი ხერკსა
Line of ed.: 23     და ერწო-თიანეთსა ზედა. ხოლო თჳთ ჩამოვიდა კახეთს, მოსრნა,
Line of ed.: 24     მოსტყუევნა, აჰყარნა და მოაოჴრნა, განძარცუნა ეკლესიანი, ხატნი
Line of ed.: 25     და ჯუარნი შემუსრნა და სამკაულნი მათნი ჰყო ხარჭათა თჳსთა
Line of ed.: 26     აღსამკობელად. გარნა ვიეთნიმე მორჩნენ ფშავს, ჴევსურეთს, თუ\შეთს
Page of ed.: 589   Line of ed.: 1     და სიმაგრეთა, კლდეთა, ტყეთა და მთათა შინა. არამედ ლეკ\თაცა
Line of ed.: 2     უყვეს ეგრეთ, ვითარცა აღუთქუეს შააბაზს.



Section: 17  
Page of ed.: 589  
Manuscript page: T_118 
Line of ed.: 3   ფეიქარ ხან კახთა


Line of ed.: 4        შემდგომად დაუტევა ფეიქარხან სპითა კახეთს და თჳთ წარვი\და
Line of ed.: 5     და წარიყვანნა აყრილნი კახნი ტყუედ და დასხნა რომელნიმე მა\ზანდარას,
Line of ed.: 6     ხუარასანს და ფერიას (რომელნი უძღოდენ ძეთა მისთა
Line of ed.: 7     ჯაზაირჩად), გარნა თეიმურაზის ყოფასა იმერეთს იქმნა სიყმილი
Line of ed.: 8     დიდი. შემჭირვებულმან თეიმურაზ წარავლინა კაცი წინაშე ხონთ\ქარისა
Line of ed.: 9     სტამბოლს და ითხოვა სადგური და შეწევნა მისგან. შემდგო\მად
Line of ed.: 10     მცირედ ამისა, ჩავიდა გურიას, ისტუმრა მამია გურიელმან და
Line of ed.: 11     პატივსა უყოფდა. ხოლო მუნ მოუვიდა წარგზავნილი სტამბოლიდამ
Line of ed.: 12     და აღეთქუა შუელა და მწე-ყოფა ხონთქარსა და მიებოძა გონია და
Line of ed.: 13     ახალციხის გარემოს რომელნიმე დაბნები.

Line of ed.: 14        მაშინ გურიულთა შთააგდეს შური მამია გურიელისა თანა, რა\მეთუ
Line of ed.: 15     ნებავს თეიმურაზს გურია, ვინაჲთგან მოსცა ხონთქარმანცა
Line of ed.: 16     გონია. ამ\\ისი Manuscript page: B_245a  მცნობი თეიმურაზ წარვიდა ახალციხეს მოცემულთა
Line of ed.: 17     დაბნებთა შინა და მუნ ისტუმრა ათაბაგმან მანუჩარ კეთილად. შემ\დგომად
Line of ed.: 18     განიზრახა წარსლვა სტამბოლს, ვინაჲთგან აღეთქუა ხონ\თქარს
Line of ed.: 19     შეწევნა და აუწყა ესე ათაბაგს. ხოლო ათაბაგმან მისცა ოლ\თისი,
Line of ed.: 20     მივიდა მუნ თეიმურაზ და დაუტევა დედოფალი ხუარაშან და
Line of ed.: 21     დედაწულნი კახთა ოლთისს და მოუდგინა ნოდარ სალთხუცესი და
Line of ed.: 22     თჳთ წარვიდა შჳდასითა კაცითა აღკაზმულითა ფრიად მდიდრად.
Line of ed.: 23     ესე ესმა შააბაზს და ჰგონა მწე-ყოფა სულტნისაგან ბატონის თეი\მურაზისა.
Line of ed.: 24     ამისთჳს მოიყვანნა ძენი თეიმურაზისანი ისპაანს და გა\\\მოასაჭურისნა Manuscript page: A_190 
Line of ed.: 25     ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკ, ქარ{თულსა} ტ̃ჱ (ალექსანდრე მოკუდა მით, ხო\ლო
Line of ed.: 26     ლევან იქმნა ხელ და ვიდოდა უპატიოდ, შემდგომად მოკუდა Manuscript page: R_454 
Line of ed.: 27     იგიცა).

Line of ed.: 28        კუალად უბრძანა შააბაზ ამირ-გუნახანს, ერევნის ბეგლარბეგს:
Line of ed.: 29     "წარვედ და დაესხი ოლთისს თეიმურაზის დედოფალს სპითა და წარ\მოგზავნე
Page of ed.: 590   Line of ed.: 1     წინაშე ჩემსა ტყუედ". მაშინ იყო ზამთარი, გასთხარა მთა
Line of ed.: 2     თოვლიანი ამირ-გუნახან. არამედ იხილა სიზმრივ დედოფალმან ხუ\არაშან,
Line of ed.: 3     რამეთუ დაესხნენ სპანი და იავარ-ჰყვეს იგი; მყის განიფრ\თხო
Line of ed.: 4     და შევიდა ციხესა შინა ყოვლითა თჳსითა და განამაგრა ციხე.
Line of ed.: 5     ხოლო განთიად დაესხა ამირ-გუნახან სპითა და, ვითარ ვერღარა
Line of ed.: 6     რაჲ ჰპოვა, უკუნ-იქცა და წარვიდა.

Line of ed.: 7        არამედ მას ჟამსა მუნ არა იყო ნოდარ; სცნა რა, შეიკრიბნა მუ\ნებურნი
Line of ed.: 8     და კახნი მისთანა მყოფნი, დევნა უყო ამირ-გუნახანს, მიე\წია,
Line of ed.: 9     მოსრნა სპანი მისნი, და ივლტოდა ამირ-გუნახან. აღიღო ალაფი
Line of ed.: 10     მათი და მოვიდა წინაშე დედოფლისა გამარჯუებული.

Line of ed.: 11        ხოლო თეიმურაზ, მისრული სტამბოლს, კეთილად შეიწყნარა
Line of ed.: 12     სულტანმან მუსტაფამ. შემდგომად სთხოვა შეწევნა, არამედ ხონთ\ქარს
Line of ed.: 13     აქუნდა ბრძოლა დასავლით, არღარა მოსცა სპანი, არამედ
Line of ed.: 14     ანიჭნა დიდ-დიდნი და გამოუტევა.

Line of ed.: 15        მას ჟამსა იყვნენ ანატოლსა შინა ჯალადნი მრავალნი და ესენი
Line of ed.: 16     უყოფდენ თეიმურაზს ბრძოლასა მრავალგზის, არამედ მარადის
Line of ed.: 17     მძლედ მოსწყჳდნა თეიმურაზ, რამეთუ დღესა ერთსა შჳდგზის ეკუ\ეთნენ
Line of ed.: 18     სხუადასხუანი. გარნა ყოველნი მოსრნა ძალითა Manuscript page: T_119  ზენათი, რა\მეთუ
Line of ed.: 19     ერთიცა კაცი არა დამკლე ექმნა თეიმურაზს და მოვიდა ოლ\თისს
Line of ed.: 20     მძლეველი. გარნა დახუდენ მუნცა ძლევა-შემოსილნი მშჳდო\ბით.
Line of ed.: 21     მერმე კუალად მოვიდა Manuscript page: B_243b  გონიას თეიმურაზ და იყოფოდა მუნ
Line of ed.: 22     წარსლვად რუსეთს შავის ზღჳთ.

Line of ed.: 23        ხოლო კახეთი იყო ხიზნვით და ფეიქარხან აშენებდა მოსაბრუნს
Line of ed.: 24     და ასახლებდა ელთა და მცდელობდა დამორჩილებასა და მონდობა\სა
Line of ed.: 25     კახთასა. გარნა რომელნიმე იყვნენ მისთანა. შემდგომად მოვიდა
Line of ed.: 26     მოურავი ყარჩიხანით ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკგ, ქარ{თულსა} ტ̃ია, და დადგნენ საფურც\ლეს
Line of ed.: 27     და მიუწოდეს კახთა, მისრულთა შეიყეანდენ მოვლებულს თე\ჯირსა
Page of ed.: 591   Line of ed.: 1     შინა წინაშე ხანისა, რეცა ხალათის მიცემად. არამედ მოჰ\კუეთდენ
Line of ed.: 2     მუნ თავსა და მოსწყჳდნეს მრავალნი. შემდგომად სცნეს
Line of ed.: 3     კახთა და იკრნეს ჴრმალნი, გამოვლნეს ბრძოლით და განერნეს, მერ\მე
Line of ed.: 4     მოკლეს ყარჩიხან მოურავმან და ზურაბ, მიუვლინეს თეიმურაზს,
Line of ed.: 5     რათა მოვიდეს და დაიპყრას კახეთი. ისმინა, წარმოვიდა და დაიპყრა
Line of ed.: 6     კახეთი.



Section: 18  
Page of ed.: 591  
Line of ed.: 7   მოსლვა თეიმურაზისა გონიადამ კახეთს.
Line of ed.: 8   ი̃ა წელი მეფა


Line of ed.: 9        ხოლო ქართველთა რა ვერღარა შეიპყრეს ფეიქარხან წაგურად
Line of ed.: 10     ლელა ბატონიშვილისად, Manuscript page: R_455  ამისთჳს სთხოვეს მოურავმან და ზურაბ
Line of ed.: 11     თეიმურაზს ასული თჳსი დარეჯან ცოლად ზურაბისათჳს. ამით გა\ნიგულა
Line of ed.: 12     თეიმურაზ დაპყრობა ქართლისა და მისცა ასული თჳსი ზუ\რაბს.
Line of ed.: 13     მერმე მოიყვანეს თეიმურაზ მეფედ ქართლს და ეპყრა
Line of ed.: 14     კახე/თიცა.

Line of ed.: 15        ესმა შააბაზს, წარმოავლინა ყორჩიბაში სპითა დიდითა, მოვიდა
Line of ed.: 16     და დაიბანაკა ალგეთსა ზედა და იქმნა ყოფილი, ვითარცა აღვწერეთ,
Line of ed.: 17     და შემდგომად მარაბდის ლტოლვისა წარვიდა თეიმურაზ იმერეთს
Line of ed.: 18     და კახეთი იყო თჳსად და შემდგომად წარსლვისა ყორჩიბაშის ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 19     კუალად კახეთს ბატონი თეიმურაზ და დაიპყრა კახეთი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 20     ჩ̃ქკდ, ქარ{თულსა} ტ̃იბ.

Line of ed.: 21        ამ ჟამთა კახთა მცირედ იწყეს შენობა და მოსახლობა, არამედ
Line of ed.: 22     კუალად მიესმა ესე ყოველი შააბაზს, განრისხნა და განძჳნდა, მიუ\წერა
Line of ed.: 23     შირაზის ბეგლარბეგსა, რათა გაამაჰმადიანოს დედა თეიმურა\ზისა
Line of ed.: 24     ქეთევან დედოფალი, და უკეთუ არა ჰყოს გმობა ქრისტესი,
Line of ed.: 25     მოკლას ტანჯვითა ფიცხელითა. და ამან მოკლა ქრისტესთჳს ტან\ჯვითა
Page of ed.: 592   Line of ed.: 1     ფერად-ფერადითა, ვითარცა მოგვითხრობს მეტაფრასი მისი
Line of ed.: 2     ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკდ, ქარ{თულსა} ტ̃იბ, სეკდენბერს ი̃ბ. ხოლო შთავარდა რა შური
Line of ed.: 3     მოურავ\\სა Manuscript page: T_120  და ზურაბსა შორის, მაშინ მოუწოდა ზურაბ ერისთავმან
Line of ed.: 4     ბატონს თეიმურაზს დაპყრობად ქართლისად და მივიდა დუშეთს.
Line of ed.: 5     არამედ მოვიდა მოურავიცა სპითა ძლიერითა და დიდითა. გარნა
Line of ed.: 6     იყო თეიმურაზისა თა\\ნა Manuscript page: B_246a  ზურაბ ერისთავი, ამილახვარი იოთამ და
Line of ed.: 7     კახნი მისნი. გარნა ბრძოლასა შინა აღასრულა თქმული თჳსი ედი\შერ,
Line of ed.: 8     რომელი ეტყოდა კახთა და სპათა: "ეცადენით სიკუდილსა მო\ურავისასა,
Line of ed.: 9     რამეთუ იგი აღაშფოთებს ყოველთა". მისრულმან ედი\შერ
Line of ed.: 10     ჰკრა შუბი მოურავსა და დალეწა მკერდსა მისსა ზედა. ხოლო
Line of ed.: 11     მოურავმან ჰკრა თავსა შიშუელსა და განუპო ჴრმლითა, მერმე მო\ვიდა
Line of ed.: 12     მოურავი, ჰკრა ბატონს თეიმურაზს ლახტი ბეჭსა ზედა, არღა\რა
Line of ed.: 13     დაადგრა და წარვიდა. არამედ სძლეს მოურავსა და ივლტოდა ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 14     ჩ̃ქკგ, ქარ{თულსა} ტ̃იდ. ამათ მოსრნეს და შეიპყრნეს მრავალნი, ხოლო
Line of ed.: 15     პყრობილთა დაჰკუეთნა ცხჳრნი და რომელთამე ყურნი ბატონმა
Line of ed.: 16     თეიმურაზ და განუტევნა. და თჳთ ჩავიდა და დაიპყრა ქართლი და გა\ნაგებდა
Line of ed.: 17     მწეობითა ზურაბისათა.



Section: 19  
Page of ed.: 592  
Line of ed.: 18   შასეფი. თათრულსა ქ{ორონი}კ{ო}ნს ჩ̃ლჱ.


Line of ed.: 19        ხოლო ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკჱ, ქარ ტ̃ივ, თათრულს ჩ̃ლჱ მოკუდა შააბაზ
Line of ed.: 20     და დაჯდა ძის წული მისი შასეფი. ამ ჟამად განდიდნა ზურაბ ერის\თავი
Line of ed.: 21     და არღარა მორ\\ჩილ Manuscript page: d_126a  ექმნა ბატონს თეიმურაზს. გამოიყვანა
Page of ed.: 593   Line of ed.: 1     სჳმონ მეფე ტფილისიდამ და თეიმურაზ ჩამოვიდა კახეთს და მცი\რედი\\სა Manuscript page: R_456 
Line of ed.: 2     ჟამისა მივიდა უფადარს წარსლვად წინაშე ყეენისა. არამედ
Line of ed.: 3     მოუწერა ზურაბს: "მე წარსრულ ვარ, გარნა ვსცნობ შემდგომსა
Line of ed.: 4     შენდა სჳმონისასა, რამეთუ არა ჯერ იყო განწირვა სიძისაგან სი\მამრისა".
Line of ed.: 5     შემდგომად მცირედთა დღეთა უფადარს მოართუეს თავი
Line of ed.: 6     სჳმონ მეფისა ზურაბის წარმოგზავნილი თეიმურაზს და კუალად
Line of ed.: 7     მიეწოდა დაპყრობად ქართლისა და მოეთხრა: "ვითარცა გაგწირვე\დი
Line of ed.: 8     უკუდავად". უკმოიქცა თეიმურაზ და დაიპყრა ქართლი.

Line of ed.: 9        ხოლო ვინაჲთგან არღარავინ ჰყვა მეტოქი და წინააღმდგომი
Line of ed.: 10     და უმრავლდებოდა სპანი ქართლ-კახეთისა პყრობითა, მოიჴსენა
Line of ed.: 11     შური წუქეთის სულთნისა, რამეთუ ოდეს აჰყარა შააბაზ კახეთი, მან
Line of ed.: 12     უბოროტესნი უყო კახთა და წარვიდა სპითა დიდითა. არამედ ალონ\სა
Line of ed.: 13     შინა მორბედსა ცხენსა ბატონის თეიმურაზისასა უბრკმა და შე\მუსრა
Line of ed.: 14     ბეჭი მისი. ამისთჳს მტკივნეული ვერღარა წარვიდა თჳთ.
Line of ed.: 15     გარნა წარავლინა ზურაბ ყოვლითა სპითა.

Line of ed.: 16        ესე მივიდა და დაესხა უგრძნეულოდ და გამა\\გრდა Manuscript page: B_246b  სულტანი
Line of ed.: 17     ძლიერად. მაშინ უბრძანა ზურაბ ყოველთა სპათა მკჳრცხლად შეჴ\დომად
Line of ed.: 18     სულტანისა და მათ მყის აღმასრულებელთა წარუხუნეს სი\მაგრენი,
Line of ed.: 19     მოჰკლეს სულთანი და მოსწყჳდნეს მისთანანი ყოველნი და
Line of ed.: 20     მოაოჴრნეს სანახებნი მისნი და წარმოვიდნენ გამარჯუებულნი ალა\ფითა
Line of ed.: 21     დიდითა და მოვიდნენ წინაშე თეიმურაზისა.

Line of ed.: 22        ამისა შემდგომად მოიჴსენა შური ზურაბ ერისთავისა ბატონმან
Line of ed.: 23     თეიმურაზ და საფურცლეს მდგომმან ღალატით მოკლა იგი, მერმე
Line of ed.: 24     შევიდა დუშეთს და წარმოიყვანა ასული თჳსი დარეჯან და დადგა
Line of ed.: 25     საფურცლესავე. ეზრახა მეფესა გიორგის იმერთასა, რათა შერთოს
Line of ed.: 26     ასული მისი დარეჯან ძესა მისსა ალექსანდრეს. სათნო იყო გიორგი
Line of ed.: 27     მეფემან და წა\\რმოუვლინა Manuscript page: A_191  ძე თჳსი ალექსანდრე. ესე მოვიდა სა\ფურცლეს,
Line of ed.: 28     აქორწინა ქინძარას მცირეს ეკლესიასა შინა და განუტე\ვა
Line of ed.: 29     მზითვითა დიდითა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკთ, ქარ{თულსა} ტ̃იზ.

Page of ed.: 594  
Manuscript page: T_121 
Line of ed.: 1        შემდგომად შეიკრიბნა სპანი ორთავე ქუეყანათა თეიმურაზ და
Line of ed.: 2     მიუჴდა ულუკოსორს, რამეთუ იგინი უჴდებოდნენ, აოჴრებდნენ და
Line of ed.: 3     სტყუენვიდნენ კახეთს, მოსწყჳდნა, მოსტყუევნნა და მოაოჴრნა და
Line of ed.: 4     მოვიდა გამარჯუებული. კუალად შეიკრიბნა სპანი ორნივე, წარვიდა
Line of ed.: 5     და მოსტყუევნა არაზს შიგნითი, ბარდა, ყარაბაღი, შამშადილო Manuscript page: R_457  და
Line of ed.: 6     ყაზახი, და მოვიდა ალაფითა და იავარითა დიდითა გამარჯუებული.

Line of ed.: 7        ხოლო იყო უნდილაძე დავით განჯის ბეგლარბეგი, ესე ერთგულ
Line of ed.: 8     და ნამსახურ იყო შააბაზისა. არამედ შაჰსეფიმ მიზეზითა ცუდითა
Line of ed.: 9     შეიპყრა ძმა მისი და მოკლა იგი და ძეთა მისთა აღმოჴადნა თუალნი.
Line of ed.: 10     შეშინდა ესე დავით და მოვიდა თეიმურაზისა თანა სპითა და დედა\წულითა
Line of ed.: 11     ყაჯარისათა. ხოლო თეიმურაზ შეიწყნარა და დაასადგურა
Line of ed.: 12     იორის პირსა ზედა. ესმა ესე შასეფის და მოითხოვა იგი ბატონის
Line of ed.: 13     თეიმურაზისაგან. გარნა მან არა მისცა, არამედ ევედრა, რათა შეიწ\ყალოს
Line of ed.: 14     და მიუტეოს შეცოდებანი. მსმენელი ამისი შასეფი განრის\ხნა,
Line of ed.: 15     მოუწოდა ხოსრო-მირზას, მისცა მას ქართლი და წარმოატანა
Line of ed.: 16     როსტომ-ხან სპასალარი და მოვიდნენ ხუნანს. ამისთჳს მოიყვანა
Line of ed.: 17     თეიმურაზ ბარათიანთ ცოლნი საფურცლეს, რათა არა მიერთნენ
Line of ed.: 18     როსტომს და ლამოდა ბრძოლასა. არამედ მას ღამესა განივლტვნენ
Line of ed.: 19     ბარათიანნი და მივიდნენ წინაშე როსტომისა. მაშინ ინება ბარათი\ანთა
Line of ed.: 20     ცოლთა დაჭრა Manuscript page: B_247a  ცხჳრპირთა თეიმურაზ. არამედ არა აუფლა
Line of ed.: 21     ხვარაშან დედოფალმან და წარვიდა იმერეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქლდ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 22     ტ̃კბ. თჳთ ბატონმან თეიმურაზ შთაუსწრა იმერეთს. ხოლო ეწივნენ
Line of ed.: 23     ხიზანთა სპანი ყიზილბაშნი, მოსწყჳდნეს და ტყუე-ჰყვნეს, უკუნ-იქ\ცნენ
Line of ed.: 24     და მივიდნენ ტფილისს.

Line of ed.: 25        ხოლო როსტომ დაიპყრა ქართლი, წარმოავლინეს სალიმხან და
Line of ed.: 26     დასუეს კახეთს, არამედ ვერ მიენდვნენ კახნი თჳთოთაგან კიდე და
Line of ed.: 27     იყოფოდა სალიმხან მოსაბრუნს. შემდგომად მოკლა როსტომ მეფე\მან
Line of ed.: 28     დათუნა ერისთავი. წარუგზავნა ზაალ ძმამან დათუნასმან ბატონს
Page of ed.: 595   Line of ed.: 1     თეიმურაზს ფიცი და აღ\\თქმა Manuscript page: d_126b  დიდი, რათა მოვიდეს და მეფედ ჰყოს
Line of ed.: 2     ქართლს. ესე ირწმუნა თეიმურაზ, წარმოსრულმან მოვლო დუა\ლეთსა
Line of ed.: 3     ზედა, რამეთუ ქართლს ვერღარა გამოვლიდა როსტომის გა\მო
Line of ed.: 4     და მოვიდა დუშეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქლვ, ქარ{თულსა} ტ̃კდ.



Section: 20  
Page of ed.: 595  
Line of ed.: 5   მოსლვა ბატონის თეიმურაზისა დუშეთს,
Line of ed.: 6   ი̃ბ წელი აწ მეფა


Line of ed.: 7        მაშინ იწყეს მტერობა როსტომისა და ვერა რაჲ ავნეს, მერმე
Line of ed.: 8     კუალად შეუჩინეს მოღალატენი და ვერცა რაჲ მით ავნეს, რამეთუ
Line of ed.: 9     აქუნდა ძალი დიდი ყეენისაგან და მორჩილებდენ ყიზილბაშნი. ამის\თჳს
Line of ed.: 10     დაუტევეს როსტომ და მოუჴდნენ სალიმხანს, მპყრობელსა კა\ხეთისასა,
Line of ed.: 11     მაშენებელსა მოსაბრუნსა შინა სასახლისასა. აგრძნა სა\ლიმხან
Line of ed.: 12     და ივლტოდა, არამედ მოსწყჳდ\\ნეს Manuscript page: T_122  სპანი მისნი და აღიღეს
Line of ed.: 13     იავარი მისი, მოიქცა Manuscript page: R_458  და დაიპყრა კახეთი, მოვიდა და დადგა კუა\ლად
Line of ed.: 14     დუშეთსვე და მცდელობდა მტერობასა როსტომისასა სამს წელს
Line of ed.: 15     დუშეთს მდგომი. არამედ განიგულა სიკუდილი ზაალისა და დაპყრო\ბა
Line of ed.: 16     არაგუ-ბაზალეთისა და განიზრახვიდა კახთა თანა: "თუ რომლის
Line of ed.: 17     ძლით ჰყოს ესე". უთხრეს ესე ზაალს და ფარულად მოასმინეს გან\ზრახუა
Line of ed.: 18     თეიმურაზისა. ამისთჳს იწყო ზაალ კრძალვა მისგან. ჰსცნა
Line of ed.: 19     ბატონმან თეიმურაზ უნდობლობა ზაალისა და წარმოვიდა და ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 20     კახეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქლთ, ქარ{თულსა} ტ̃კზ, და იწყეს უმეტეს აწ შენო\ბად
Line of ed.: 21     და მოსახლობად კახთა, რამეთუ ჩამოვიდოდნენ ხიზანნი და
Line of ed.: 22     და/ეშენებოდნენ.

Line of ed.: 23        ამ ჟამებთა წარუვლინა ყეენსა ბატონმან თეიმურაზ ძღუენი დი\დი
Line of ed.: 24     და ითხოვა შენდობა. ხოლო ყეენმან შეიწყნარა ძღუენი, და მოს\ცა
Line of ed.: 25     კახეთი თეიმურაზს და ხალათი და მოემცნო პირველისა შენდო\ბა
Line of ed.: 26     და აწ ერთგულად ყოფნა. და ესრეთ მრავალგზის წარუვლინებდა
Line of ed.: 27     ძღუენსა, ხოლო შასეფი ნიჭვიდა და სწყალობდა და დაზავდა მის თა\ნა.
Line of ed.: 28     არამედ იხილა ამით, რამეთუ აქუს მცირედი სიმშჳდე, განიზრახა
Page of ed.: 596   Line of ed.: 1     თეიმურაზ შესლვად დიდოეთს, რათა მოაქციოს კერპობისაგან და
Line of ed.: 2     ყოსცა გზა რუსეთისა და შეიწიოს იგინი. შემოკრებულითა კახითა
Line of ed.: 3     შეუჴდა და შემუსრნა რაოდენიმე კოშკნი და მოწუა დაბნები. არა\მედ
Line of ed.: 4     დიდოთა მოიმწნეს ლეკნი და დაუწყეს ბრძოლა ისრითა და სა\გორავებითა,
Line of ed.: 5     მოკლეს რუსთველი წინაშე მეფისა, და მასვე ჟამსა
Line of ed.: 6     ცხენი თეიმურაზისა, და მოსწყჳდნეს მრავალნი კახნი, ივლტოდნენ
Line of ed.: 7     და მოვიდა თეიმურაზ კახეთს მტირალი და მეტყუელი: "ვაი დარბა\ისელ
Line of ed.: 8     ეპისკოპოს მოწყუედილსა". ქ{რისტე}სა ჩ̃ქმ, ქარ{თულსა} ტ̃კჱ.

Line of ed.: 9        შემდგომად ამისა მიუწოდეს ბატონს თეიმურაზს კათალიკოზმან
Line of ed.: 10     ევდემოზ, ზაალ ერისთავმან, ამილახორმან და ნოდარ ციციშვილმან.
Line of ed.: 11     ხოლო მივიდა რა მუხრანს თეიმურაზ, გაემარჯვა როსტომს ნო\დარსა
Line of ed.: 12     ზედა, ამისთჳს უკუმოიქცა და მოვიდა კახეთსავე. მერმე კუ\ალად
Line of ed.: 13     მოემცნო კათალიკოზს ევდემოზს გაქცევისათჳს ნოდარისა:
Line of ed.: 14     "რად უკუნიქეც, აწ მოვედ და ჰყოცა რა იგი გნებავს". კუალად ირ\წმუნა
Line of ed.: 15     თეიმურაზ და მივიდა მუხრანს, მუნ მოერთო ზაალ ერისთა\ვიცა,
Line of ed.: 16     არამედ სცნეს, რამეთუ როსტომ შესრულ იყო ციხესა შინა
Line of ed.: 17     გორს და ამათ არა ძალ-ედვა გარმოდგომა მისი, ვინაჲთგან აქუნდა
Line of ed.: 18     ნიჯადი ყეენისაგან დიდი. ამისთჳს უკმოიქცა თეიმურაზ. არამედ
Line of ed.: 19     ავნო დიდი მუხრანის ბატონმან ვახტანგ და მოვიდა კახეთს.

Line of ed.: 20        ხოლო შემდგომად მოუჴდა როსტომ მეფე სპითა დიდითა მაღა\როს
Line of ed.: 21     Manuscript page: R_459  მყოფს მცირე-სპოსანს, თჳნიერ ქისიყელთაგან, ბატონს თეი\მურაზს
Line of ed.: 22     და შემოუსია სპანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქმგ, ქარ{თულსა} ტ̃ლა. მაშინ ეწყუნენ
Line of ed.: 23     სიმაგრით გამო კახნი და აოტნეს სპანი როსტომისანი და წარვიდა
Line of ed.: 24     როსტომ ტფილისს. ხოლო კახთა აღიღეს ალაფი და მოვიდნენ წი\ნაშე
Line of ed.: 25     თეიმურაზისა. გარნა ამითცა ვერცარა ავნეს როსტომს და ეგო
Line of ed.: 26     მტკიცედ. იხილა ესე ზაალ ერისთავმან და დამორჩილდა როსტომს.
Line of ed.: 27     ხოლო როსტომ წარავლინა ზაალ წინაშე ყეენისა და შემდგომად
Line of ed.: 28     მოსლვისა ზაალისა ისპაანიდან და მცირედისა შემდგომად შემოიკ\რიბნა
Line of ed.: 29     კუალად როსტომ სპანი ძლიერნი და წარმოემართა ბატონს
Line of ed.: 30     თეიმურაზსა ზედა.

Page of ed.: 597  
Line of ed.: 1        მაშინ იდგა თიანეთს თეიმურაზ, შემოიკრიბნა მანცა სპანი თჳს\ნი.
Line of ed.: 2     არამედ მტერ იყვნენ Manuscript page: T_123  რევაზ სალთხუცესი და ბიძინა სუფრაჯი
Line of ed.: 3     ჩოლაყაშვილნი, და არა ინება ბიძინამ მორჩილება რევაზისა, ვინა\ჲთგან
Line of ed.: 4     რევაზ თავ სპათა იყო: "უკეთუ სძლოს რევაზ იქმნების მიზე\ზი
Line of ed.: 5     ძლევისა". ამისთჳს აიძულებდა ბატონს თეიმურაზს ბიძინა: "რა\თა
Line of ed.: 6     წარავლინოს იგი ერწოს და მუნ ბრძ\\ოს Manuscript page: d_127a  მან, რამეთუ უკეთუ და\იპყრან
Line of ed.: 7     მათ ერწო, ვერცა ჩუენ დავმაგრდეთ თიანეთს", არა ენება
Line of ed.: 8     ესე Manuscript page: A_192  თეიმურაზს. გარნა იძულებულმან მისცა ნება, რათა არა იქმნეს
Line of ed.: 9     მუნ სპათა მისთა შორის შფოთი ბრძოლათა შინა და წარვიდა ბიძინა
Line of ed.: 10     ერწოს, და ამით განეყო სპანი თეიმურაზს. მაშინ მოვიდა ვახტანგ
Line of ed.: 11     მუხრანის ბატონი და ზაალ ერისთავი მისთანა უღლისს, ეწყო რევაზ
Line of ed.: 12     და იყო ბრძოლა ცემითა თოფთათა ძლიერი, ვიდრე უკუდრკენცა
Line of ed.: 13     იგინი. არამედ დაადგრა ვახტანგ მუხისა თანა ერთისა მცირითა სპი\თა,
Line of ed.: 14     მუნიდამ მოხუდა რევაზს თოფი და განვლო ზურგით კერძ. ესე
Line of ed.: 15     არა აგრძნა სპათა, გარნა განამაგრნა იგინი, მოვიდა და ამბორს უყო
Line of ed.: 16     ჴელსა ზედა თეიმურაზს, მერმე მივიდა და მოკუდა მუნვე.

Line of ed.: 17        იხილეს სპათა ჩუენთა და მოუძლურდებოდნენ. ხოლო იგინი
Line of ed.: 18     მოეტევნენ და ივლტოდნენ კახნი. და ჩამოვიდა ბატონი თეიმურაზ
Line of ed.: 19     შიგნით-კახეთს და ბიძინაცა უკუმოიქცა უქმად, მოუდგა როსტომ
Line of ed.: 20     თეიმურაზს. არამედ ამავეს დღესა ეწყუნენ მაღაროს ძესა თეიმურა\ზისასა
Line of ed.: 21     დავითს სპანი ყიზილბაშნი, მოგზავნილნი როსტომ მეფისა\გან,
Line of ed.: 22     იძლია მუნ დავითცა და მოკლეს იგი და სპანი მისთანანი მოსრ\ნეს
Line of ed.: 23     ქ{რისტე}სა ჩ̃ქმჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ლვ, თათრულს ქ{ორონი}კ{ო}ნს ჩ{ვე}ნჱ და მოადგნენ თე\იმურაზს
Line of ed.: 24     ორგნითვე.

Line of ed.: 25        ამისმან მხილველმან თეიმურაზ და უღონო ქმნილმან წარავ\ლინა
Line of ed.: 26     დედო\\ფალი Manuscript page: R_460  ხვარაშან ვედრებად როსტომისა თანა (რამეთუ
Line of ed.: 27     იყო ბიძის ძის ასული როსტომისა), მისრული შეიტკბო და პატივსცა
Line of ed.: 28     კეთილად და მოსცა საჩუქარი საკიდარნი და წარუძღუანა კათალი\კოზი
Line of ed.: 29     და განუტევა იმერეთს. მოეგება სიძე თჳსი ალექსანდრე და და\ასადგურა
Page of ed.: 598   Line of ed.: 1     პატივითა. მაშინ უთხრეს სიკუდილი ძისა თჳსისა დავი\თისა
Line of ed.: 2     თეიმურაზს, ჰყო გლოვა და მწუხარება დიდი.



Section: 21  
Page of ed.: 598  
Line of ed.: 3   როსტომ მეფემან თ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 4        ხოლო როსტომ დაიპყრა კახეთი და მისცა ზაალ ერისთავსა
Line of ed.: 5     ერწო-თიანეთი და ხერკი. არამედ კახნი უმეტეს იყვნენ თჳსად და
Line of ed.: 6     ზაალის თანა, ხოლო თეიმურაზ შემდგომად გლოვისა იწვია ლევან
Line of ed.: 7     დადიანმან (რამეთუ იყო პაპის ასულის წული ლევან თეიმურაზისა).
Line of ed.: 8     წარსლვისა არა მნებელსა თეიმურაზს განუზრახვიდა მეფე ალექსან\დრე,
Line of ed.: 9     რათა ჰყოს მათ შორისცა ზავი. ესე განიხილა თეიმურაზ თჳსად
Line of ed.: 10     უმჯობესად, რამეთუ უკეთუ შეაერთოს იგინი, მოიცეს მათგან ძალი.
Line of ed.: 11     ამისთჳს წარვიდა და მისრულსა მოეგება დადიანი ლევან, პატივ-სცა,
Line of ed.: 12     უმასპინძლა, ანადიმებდა და ანადირებდა, გარნა ჩუენებასა შინა სა\ჭურჭლე-საგანძურისასა
Line of ed.: 13     უძღუნა მსოლოდ სახტიანი. შემდგო\\მად Manuscript page: T_124 
Line of ed.: 14     ეტყოდა თეიმურაზ ლევანს ზავ-ყოფასა ალექსანდრესსა და Manuscript page: B_248b  განტე\ვებასა
Line of ed.: 15     მამუკასსა თავსმდებობითა თჳსითა. ესე ინება ლევან დადიან\მანცა,
Line of ed.: 16     არამედ შორად განკიდებულ ჰყო წუწკმან.

Line of ed.: 17        ამისი მხილველი თეიმურაზ წარმოვიდა და მოვიდა იმერეთსა\ვე.
Line of ed.: 18     მაშინ ალექსანდრე მეფემან სთხოვა ძის ძე გიორგი თეიმურაზს
Line of ed.: 19     შვილად თჳსად. მისცა ამან და ზრდიდა იგი მემკჳდრედ. არამედ შემ\დგომად
Line of ed.: 20     მცირედისა მოკუდა ყრმა იგი და იგლოვეს მწარედ ზოგად
Line of ed.: 21     მეფეთა.

Line of ed.: 22        ხოლო იყო მეფე თეიმურაზ იმერეთს წელსა შჳდსა და როსტომ
Line of ed.: 23     უმეტეს განძლიერდებოდა. ამისთჳს წარავლინა რუსეთს ძის ძე თჳსი
Line of ed.: 24     ნიკოლაოზ. ამას მისრულსა ჩერქეზს დაეცნენ მეკობრენი, მოსრნეს
Line of ed.: 25     მისთანანი და წარგუარნეს მჴევალნი. ხოლო ყრმა ნიკოლაოზ წარი\ტაცეს
Line of ed.: 26     ყმათა მისთა და მიიყვანეს თერგს, მერმე მიიყვანეს მოსკოვს.

Line of ed.: 27        ამისა შემდგომად იხილა თეიმურაზ, რამეთუ არღარა არს სხუა
Line of ed.: 28     ღონე, წარვიდა თჳთცა რუსეთს ვედრებად რუსთა ჴელმწიფისად,
Page of ed.: 599   Line of ed.: 1     რათა შეეწიოს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნვ, ქარ{თულსა} ტ̃მდ, და დაუტევა დედოფალი
Line of ed.: 2     დედაწულით იმერეთს, განვლო თჳთ რაჭა, დიგორი, ჩერ\ქეზი
Line of ed.: 3     და მივიდა თერგს, მერმე აშტარხანს, Manuscript page: R_461  მუნიდამ მოსკოვს, მის\რულსა
Line of ed.: 4     ჴელმწიფემ ალექსიმ პატივ-სცა მეფებრ და შეიწყნარა ვედ\რება
Line of ed.: 5     მისი. შემდგომად უბრძანა მიზეზი, რომელი არა იყო შეწევ\ნისა.
Line of ed.: 6     ამისი მსმენელი თეიმურაზ გამოეთხოვა, მან მოსცა ნიჭი დიდი
Line of ed.: 7     და წარმოვიდა. მოსრულს აშტარხანს უთხრეს სიკუდილი ძის ძისა
Line of ed.: 8     თჳსისა ლუარსაბისა, რომელი იყო შუენიერთ, კისკასი და სატრფო,
Line of ed.: 9     მწუხარედ გლოვისა. შემდგომად დაუტევა ნიკოლაოზ წინაშე ალექსი
Line of ed.: 10     ჴელმწიფისა მოსკოვს, თჳთ წარმოვიდა და მოვიდა იმერეთს ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 11     ჩ̃ქნთ ქარ{თულსა} ტ̃მზ და აქაცა დახუდა დედოფალი ხვარაშან მიცული\ლი.
Line of ed.: 12     იგლოვა უმეტეს მწუხარედ და იყოფოდა იმერეთს, ვინაჲთგან
Line of ed.: 13     Manuscript page: d_127b  ალექსანდრე მეფეცა მომკუდარ იყო.



Section: 22  
Page of ed.: 599  
Line of ed.: 14   სალიმხან


Line of ed.: 15        ხოლო კახეთს შემდგომად სიბერისათჳს როსტომისა დასუეს
Line of ed.: 16     სალიმხახ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნზ, ქარ{თულსა} ტ̃მე. არამედ ზაალსვე ეპყრნა ზემოთქმუ\ლნი
Line of ed.: 17     ქუეყანანი და კითხვითა მისითა მართვიდა სალიმხან კახეთსა.
Line of ed.: 18     ამან სალიმხან მოიყვანნა ელნი და დასხნა შიგნით და გარეთ-კახეთს
Line of ed.: 19     და დაიპყრეს ამათ ბახტრიანი, ალავერდი და განრყუნეს წმიდანი ეკ\ლესიანი,
Line of ed.: 20     რამეთუ იყვნენ არვე-მროწლეთა მათთა სადგურად და იყო
Line of ed.: 21     ჭირიცა დიდი მათგან კახეთსა შინა და ქურდთა ლეკთაგან. არამედ
Line of ed.: 22     სალიმხან ჯდა ყა\\რაღაჯს Manuscript page: B_249a  უზრუნველი კახთათჳს და განისუენებდა
Line of ed.: 23     უზრუნველი მტრის ვნებისაგან. ხოლო დღესა ერთსა მღუდელი ვინ\მე
Line of ed.: 24     მოვიდოდა შიგნით კახეთს, შეიპყრეს იგი თათართა და განხრწნეს
Line of ed.: 25     სოდომურითა და განუტევეს. შეიწრებული მღუდელი იგი Manuscript page: T_125  მოვიდა
Line of ed.: 26     წინაშე ზაალისა მეტყუელი ესრეთ: "შენდა რწმუნებულ არს
Line of ed.: 27     კახეთი კნინღა პყრობად, აწ შემამთხვიეს თათართა უჯერო, ამისთჳს
Line of ed.: 28     შენვე პასუხ-უგე ქრისტესა დღესა მას დიდსა განსჯისასა". ამისმან
Page of ed.: 600   Line of ed.: 1     მსმენელმან ზაალ ერისთავმან შემოიფიცა საყმონი თჳსნი და ფშავ\ჴევსურ-თუშნი,
Line of ed.: 2     და ბიძინა სუფრაჯი და ერისთავი კსნისა შალვა ძმით
Line of ed.: 3     ელიზბარ (რამეთუ სიძე იყო შალვა ზაალისა), შეკრიბნა ესე ყოველ\ნი,
Line of ed.: 4     წარუძღუანა ძე თჳსი და მიუჴდნენ პირველად ბახტრიანს, მოს\რნეს
Line of ed.: 5     და მოსწყვდნეს თათარნი, მერმე ალავერდს და შემდგომად
Line of ed.: 6     ყოველსა კახეთსა შინა მოსწყჳდნეს, რამეთუ არცაღათუ დაუტევეს
Line of ed.: 7     აკუანთა შინა მწოვარნი და განათავისუფლეს კახეთი. არამედ ყარა\ღაჯს
Line of ed.: 8     არღარა მივიდნენ, რამეთუ წარსრულ იყო სალიმხან და იჯდა
Line of ed.: 9     მუნ მურთუზალიხან და მოიქცნენ გამარჯუებულნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნთ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 10     ტ̃მზ.



Section: 23  
Page of ed.: 600  
Line of ed.: 11   მურთუზალიხან


Manuscript page: R_462 
Line of ed.: 12        ხოლო შემდგომად ზაალ ერისთვის სიკუდილისა შეშინდნენ
Line of ed.: 13     ბიძინა, შალვა ძმით ელიზბარით და არღარა მივიდნენ ვახტანგ მე\ფისა
Line of ed.: 14     თანა. არამედ შთავიდნენ მურთუზალიხანთან ყარაღაჯს. მაშინ
Line of ed.: 15     ხანმან შეიპყრნა იგინი და წარავლინა წინაშე ყეენისა. ხოლო ყეენ\მან
Line of ed.: 16     მისცნა იგინი მესისხლეთა, რომელნიცა მოსწყჳდნეს მათ ელნი
Line of ed.: 17     და მათ აწამეს იგინი ქრისტესთჳს, ვითარცა წერილ არს მეტაფრას\სა
Line of ed.: 18     მათსა. არამედ კახეთი თუცა ეპყრა მურთუზალიხანს, გარნა უფ\როს
Line of ed.: 19     მორჩილებდენ მეფესა ვახტანგს და იყვნენ წინაშე მისსა.

Line of ed.: 20        ხოლო შემდგომად ალექსანდრე იმერთა მეფისა დაშთა ბატონი
Line of ed.: 21     თეიმურაზ Manuscript page: A_193  ციხესა შინა სკანდას ფრიად უპოვარი და შთასლვასა
Line of ed.: 22     ვახტანგ მეფისასა იმერეთს ეზრახა თეიმურაზ ვახტანგს, რათა წა\რავლინოს
Line of ed.: 23     წინაშე ყეენისა და მივიდეს მის თანა. მან სიხარულით
Line of ed.: 24     აღუთქუა და მისრულსა თეიმურაზს პატივ-სცა ვახტანგ დიდად და
Line of ed.: 25     წარმოუძღუანა ამილახორი გივი და მოიყვანეს ტფილისს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲა,
Line of ed.: 26     ქარ{თულსა} ტ̃მთ.

Page of ed.: 601  
Line of ed.: 1        ხოლო მო-რა-იქცა ვახტანგ იმერეთიდამ, წარავლინა თეიმურაზ
Line of ed.: 2     ისპაანს და წარატანა გივი ამილახორი, მისრული თეიმურაზ პატი\ვით
Line of ed.: 3     შეიწყნარა ყეენმან შააბაზ და ანადიმებდა და ანადირებდა თჳსთა
Line of ed.: 4     თანა და ნიჭვიდა მრავალსა. დღესა ერთსა ეტყოდა თეიმურაზს შა\აბაზ,
Line of ed.: 5     რათა დაუტეოს ქრისტე. ხოლო თეიმურაზ არცაღა-თუ ისმინა.
Line of ed.: 6     კუალად ნადიმობასა შინა ეტყოდა ჭამასა ჴორცისას, რამეთუ იყო
Line of ed.: 7     მარხუა, არცა ესე ინება თეიმურაზ. გან\\რისხნა Manuscript page: B_249b  შააბაზ და შეაქცია
Line of ed.: 8     თასითა ღჳნო პირსა ზედა ჴელითა თჳსითა თეიმურაზს. იწყინა კად\რება
Line of ed.: 9     ესე თეიმურაზ. არამედ დამშჳდდა შააბაზ მეტყველი: "ჰკად\რებს
Line of ed.: 10     ძე მამასა უკადრსა, გარნა არა განრისხნების მამა". მეორეს
Line of ed.: 11     დღეს წარვიდა შააბაზ აშრაფს და თეიმურაზ წარავლინა Manuscript page: T_126  ასტარა\ბადს
Line of ed.: 12     პატიმრად.

Line of ed.: 13        ხოლო წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲბ, ქარ{თულსა} ტ̃ნ, მოვიდა ძის ძე თეიმურაზი\სა
Line of ed.: 14     დავითის ძე ნიკოლაოზ, რომელსა ეწოდა ერეკლე, თუშეთს, რამე\თუ
Line of ed.: 15     ამას ზრდიდა რუსთა ჴელმწიფე ალექსი, ვითარცა ძესა. გარნა
Line of ed.: 16     ზოგნი იტყჳან მოწოდებითა ზაალ ერისთვისათა, რათა ჰყოს მეფედ.
Line of ed.: 17     ხოლო სხუანი იტყჳან მოწოდებითა მამიდისა თჳსისა დარეჯანისა\თა,
Line of ed.: 18     რათა ჰყოს იმერთა მეფედ. ამას მიერთნენ კახნი.

Line of ed.: 19        ესე სცნა შანაოზ მეფემან და წარმოავლინა სპითა მუხრანის
Line of ed.: 20     ბატონისშვილი პაატა და ერისთავი ოთარი. ესენი მოვიდნენ ურიათ\უბანს.
Line of ed.: 21     ეწყო მუნ ერეკლე კახ-თუშითა და შემდგომად ბრძოლისა
Line of ed.: 22     იძლია ერეკლე და ლტოლვილი შევიდა თორღის ციხესა შინა. ხო\ლო
Line of ed.: 23     ქართველნი გაბრუნდნენ და აუწყეს შანაოზს. მან შემოიკრიბნა
Line of ed.: 24     სპანი და შთამოვიდა კახეთს და მოადგა ციხესა თორღისასა. მაშინ
Line of ed.: 25     შემჭირდნენ მეციხოვნენი, რამეთუ იყო დედით ერეკლე მუნ. ამისთჳს
Line of ed.: 26     ევედრა დედა ერეკლესი შანაოზ მეფესა, რათა მისცეს გზა და განუ\ტეოს:
Line of ed.: 27     მან უსმინა და განუტევა ფარულად და მივიდა კუალად თუ\შეთსვე.
Line of ed.: 28     ხოლო შანაოზ დაიპყრა კახეთი და წარვიდა ტფილისს ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 29     ჩ̃ქჲგ, ქარ{თულსა} ტ̃ნა. არამედ ერეკლე იმყოფოდა თუშეთს მწირობასა
Page of ed.: 602   Line of ed.: 1     შინა, ვერ წარმსლველი რუსეთს და ვერცა მდგომი მუნ. ხოლო მის\რული
Line of ed.: 2     ასტარაბადს ბატონი თეიმურაზ მასვე ზამთარსა გარდაიცვა\ლა
Line of ed.: 3     შემონაზონებული და სქემოსანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲგ, ქარ{თულსა} ტ̃ნა. შემდგო\მად
Line of ed.: 4     ევედრნენ ყეენსა კახნი მუნ მყოფნი, რათა წარმოიღონ გუამი
Line of ed.: 5     თეიმურაზისა კახეთს. ხოლო ვინაჲთგან მეფესა ვახტანგსაცა მოეთ\ხოვა
Line of ed.: 6     ყეენისათჳს, ამისთჳს ყეენმანცა ნება სცა, წარმოიღეს და მო\იღეს
Line of ed.: 7     ალავერდს. მაშინ შეკრბნენ კათალიკოს-ეპისკოპოზნი ქართლ\კახეთისანი
Line of ed.: 8     ბრძანებითა მეფისა ვახტანგისათა და დაფლეს ალავერდს
Line of ed.: 9     ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲდ, ქარ{თულსა} ტ̃იბ, თათრულს ქ{ორონი}კ{ო}ნს , ჩ̃ობ.



Section: 24  
Page of ed.: 602  
Line of ed.: 10   თ̃. მეფე არჩილ ი̃ა წელი მეფა


Line of ed.: 11        ხოლო ამასვე ქორონიკონსა მოსცა შააბაზ კახეთი ძესა ვახტანგ
Line of ed.: 12     მეფისასა არჩილს და მოვიდა დიდითა დიდებითა, მიეგებნენ ყოველ\ნი
Line of ed.: 13     წარჩინებულნი კახნი, დაჯდა Manuscript page: B_250a  მეფედ და დაიპყრა ყოველი საზ\ღვარი
Line of ed.: 14     კახეთისა.

Line of ed.: 15        ესე არჩილ იყო ახოვნებითა, შუენიერებითა, სიმჴნითა და ყოვ\ლითა
Line of ed.: 16     სამკვდრო-სანადიმო ზნითა სრული, რომლისა ისარი ი̃ბ მუ\ჭი
Line of ed.: 17     სიგრძითა, შემმართებელი, ძლიერი, ლაღი და ამაყი, მონადირე
Line of ed.: 18     და მოასპარეზე წარჩინებული და საღმრთოთი აღმატებული. ამან
Line of ed.: 19     განასხნა თათარნი ურჩნი თჳსნი და განაგებდა კეთილად. არამედ
Line of ed.: 20     მეორესა წელსა იწყო კირთება განზრახჳთა კახთათა ერეკლემ კა\ხეთისა.
Line of ed.: 21     მცნობელი შანაოზ მოვიდა ძისა თჳსისა თანა სპითა დიდი\თა
Line of ed.: 22     და დადგა აწყუერს. ხოლო ერეკლე ეერ წინააღმდეგი წარვიდა
Line of ed.: 23     კუალად თუშეთს და დასცხრა კირთებისაგან. იხილა ესე შანაოზ და
Line of ed.: 24     განუტევნა სპანი. ესე აცნობეს კახთა ერეკლეს და Manuscript page: T_127  მოუწოდეს თავს
Line of ed.: 25     დასხმად შაჰნაოზისად. ამისთჳს ერეკლემ შეიკრიბნა თუშნი და წარ\მოსრულს
Line of ed.: 26     მიირთუნენ კახნი, მომწეველნი მისნი და დაესხნენ ბნელ\სა
Line of ed.: 27     ღამესა შინა, და იქმნა რა იგი აღვწერეთ.

Page of ed.: 603  
Line of ed.: 1        არამედ ერეკლე წარიტაცეს თუშთა და მიიყვანეს კუალად თუ\შეთსვე.
Line of ed.: 2     მაშინ შაჰნაოზ შეაფიცნა სრულიად კახნი ძესა თჳსსა არ\ჩილს
Line of ed.: 3     და დაუტევა იგი კახეთს და თვთ წარვიდა ქართლს. ხოლო
Line of ed.: 4     ერეკლეს შესჭირდა მწირობა თუშეთს და წარვიდა კუალად რუსეთ\სვე
Line of ed.: 5     და არჩილ, მყოფი კახეთს, ნადირობდა და ნადიმობდა და შენდე\ბოდა
Line of ed.: 6     Manuscript page: R_464  კახეთი, ვინაჳთგან იყო სიმშჳდე და უმტრობა და ნიჭვიდა და
Line of ed.: 7     სწყალობდა ყეენი არჩილს, რამეთუ ვერცაღათუ ლეკნი იკადრებდნენ
Line of ed.: 8     ჴდომასა.

Line of ed.: 9        არამედ განმსუენეთა კახთა ეძჳნებოდათ თეიმურაზის ძის დავი\თის
Line of ed.: 10     ასულის ქეთევანის წინდად ყოფნა სამცხეს და საქმობითავე და\რეჯან
Line of ed.: 11     დედოფლისათა იხილეს არჩილ უცოლო, ეტყოდნენ სიკეკლუ\ცესა
Line of ed.: 12     და შუენიერებასა ქეთევანისასა, რათა შეირთოს ცოლად. მსმე\ნელი
Line of ed.: 13     არჩილ ეტრფიალა, და ევედრა მამასა. რათა მოგუაროს ცოლად
Line of ed.: 14     იგი, რამეთუ უმეტეს მკვდრად დავიპყრობ კახეთსა. შემდგომად დი\დისა
Line of ed.: 15     უარყოფისა შაჰნაოზ მეფემან წარავლინა ტფილისელი მაჭარი
Line of ed.: 16     და დაიჴსნა ქეთევან ც̃ თუმნად, მოიყვანა ტფილისს და უქმნა ქორ\წილი
Line of ed.: 17     დიდებული ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲზ, ქარ{თულსა} ტ̃ნე, შემდგომად მოიყვანა
Line of ed.: 18     კა/ხეთს.

Line of ed.: 19        ამან არჩილ ჰყო სასახლე თელავს და განაახლნა ეკლესიანი ყო\ველნი
Line of ed.: 20     კახეთისანი და დასხნა ეპისკოპოზნი, მატა სჯულსა და შენო\ბასა
Line of ed.: 21     ქუეყნისასა და იყო შუებასა და ნადირობა-ნადიმობასა, ზოგჯერ
Line of ed.: 22     მამისა თჳსისა თანა ქართლს და უმეტეს კახეთს.

Line of ed.: 23        ხოლო შემდგომად იწყეს ლეკთა ჭურმუტთა ავაზაკობით კირ\თება
Line of ed.: 24     გაღმა მჴართა და ელისენთა შინა, შეიკრიბნა Manuscript page: B_250b  არჩილ სპანი,
Line of ed.: 25     მოიყვანნა ქართველნი, წარავლინნა და მიუჴდნენ ჭურმუტს, შემუს\რნეს
Line of ed.: 26     სიმაგრენი, მოსწყჳდნეს, მოსტყუევნნეს და მოვიდნენ გამარ\ჯუებულნი.
Line of ed.: 27     ამისთჳს მარადის ემატებოდა და შენდებოდა კახეთი და
Line of ed.: 28     იყვნენ შეერთებულნი ქართველთა თანა ყოვლითურთ.

Line of ed.: 29        ხოლო შემდგომად უქმნა არჩილ ქორწილი ძმასა თჳსსა ლუარ\საბს
Line of ed.: 30     ლილოსა ზედა, რევაზ ერისთავის ასუ\\ლსა Manuscript page: d_128b  ზედა, არამედ მუნ
Line of ed.: 31     მოუღეს ჭარელთა ცხენით ყინული, შეიპყრნა და სტ\\ანჯნა Manuscript page: A_194  იგინი,
Page of ed.: 604   Line of ed.: 1     აჰკიდა კუალად ტჳრთად და მოაღებინა კუალად მუნიდამეც ტჳრ\თითავე
Line of ed.: 2     ყინული. ხოლო წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოდ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲბ მოვიდა ყე\ენისაგან
Line of ed.: 3     მოწოდებული რუსეთიდამ კუალად ერეკლე თუშეთს წარ\სლვად
Line of ed.: 4     წინაშე ყეენისა (რამეთუ მოკუდა შააბაზ რა, შიხალიხან გა\ნუზრახა
Line of ed.: 5     შაჰსულეიმანს მტერობითა ვახტანგ და არჩილ მეფისათა
Line of ed.: 6     მეტოქად მოყვანა ერეკლესი, რათა დაამდაბლონ გაძლიერებული
Line of ed.: 7     ვახტანგ), თუშეთიდამ მოიწვია არჩილ და ისტუმრა სიყუარულითა
Line of ed.: 8     დიდითა ერეკლე, ანადიმა, ანადირა მრავალდღე, მერმე უძღუნა და
Line of ed.: 9     წარატანა კახნი და წარავლინა ისპაანს.

Line of ed.: 10        ხოლო კახნი იყვნენ ამ ჟამებთა შუებასა, განცხრომასა, გან\სუენებასა
Line of ed.: 11     და მშჳდობასა შინა. Manuscript page: R_465  კუალად მოიჴსენეს ხუანჯი და ხრი\კი.
Line of ed.: 12     ეტყოდნენ არჩილს იმერეთის დაპყრობასა, ვითარცა ეპყრა პირ\ველ.
Line of ed.: 13     "რამეთუ სახელი არს დიდი შენდა, იყო რა ქრისტიანედ და მის\ცე
Line of ed.: 14     მოყუარესა სამკჳდრო თჳსი, რამეთუ რა სცნობს ყეენი დატევე\ბასა
Line of ed.: 15     შენგან კახეთისასა, მასვე ჟამსა მისცემს ერეკლეს და გამოუტე\ვებს
Line of ed.: 16     კახეთს".

Line of ed.: 17        ხოლო არჩილ Manuscript page: T_128  მოძულე მაჰმადიანთა და მოძულემან მაჰმადი\ანობისამან
Line of ed.: 18     სათნო იყო განზრახუა ესე და მოვიდა თიანეთს ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 19     ჩ̃ქოე, ქარი ტ̃ჲგ, უცნობელად მამისა თჳსისა. შემდგომად მუნიდამ
Line of ed.: 20     წარვიდა ახალციხეს, ევედრა მამა არა ყოფად ამისად, არამედ არა
Line of ed.: 21     უსმინა, ხოლო შემდგომად არჩილის წარსლვისა მორჩილებდნენ
Line of ed.: 22     კახნი შანაოზ მეფესა. არამედ ყეენი ეტყოდა დატევებასა ქრისტესსა
Line of ed.: 23     ერეკლეს და წარმოვლინებასა კახეთს. გარნა მან არა დაუტევა ქრის\ტე.
Line of ed.: 24     მერმე წარვიდა ჩოლაყაშვილი რევაზ წინაშე ყეენისა, იქმნა მაჰ\მადიან,
Line of ed.: 25     ამას მიათუალეს კახეთი და გამოუტევეს. არამედ ვინაჲთგან
Line of ed.: 26     არჩილ იწყო ქართლისა პყრობად და კუალად იყო ქართლს, განაზ\რახეს
Line of ed.: 27     ყეენსა, რათა Manuscript page: B_251a  არა მიერთნენ არჩილსვე კახნი. ამისთჳს წარ\მოავლინეს
Line of ed.: 28     ბეჟანხან, ესე მოვიდა და დაჯდა ყარაღაჯს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოზ,
Line of ed.: 29     ქარ{თულსა} ტ̃ჲვ.



Section: 25  
Page of ed.: 604  
Page of ed.: 605  
Line of ed.: 1   ბეჟან ხან, ვ̃ წელი იყო


Line of ed.: 2        მიერთუნენ ყოველნი კახნი. ამან ქმნა სასახლე სპარსთა რიგისა
Line of ed.: 3     ყარაღაჯს და უბრძანა კახთაცა მუნ სახლთა გებანი. ხოლო ჟამთა
Line of ed.: 4     ამათ მოშენებულ იყო კახეთი და მთავრობდნენ მთავარნი და არა
Line of ed.: 5     ნებისაებრ მისისა მსახურებდნენ ხანსა. იხილა რა სიამაყე ესე კახთა
Line of ed.: 6     ხანმან, იწყო მოწამლვით და რომელთამე ცხადად სიკუდილი. ამის\თჳს
Line of ed.: 7     კახთაცა იწყეს კრძალვა და ფრთხილობა.

Line of ed.: 8        ხოლო გიორგი მეფემან არა მნებებელმან ამისმან შემოუჩინა
Line of ed.: 9     კაცი ხანსა, ჰკრეს თოფი და მოსტეხეს მჴარი. არამედ დაეხწა სიკუ\დილსა.
Line of ed.: 10     მერმე წარმოუვლინა გიორგი მეფემან დოსტაქარი. მაშინ
Line of ed.: 11     ხანი იტყოდა: "უმჯობეს იყო არცა სიკუდილი და არცა კურნება",
Line of ed.: 12     ამისთჳს განბოროტებულმან ხანმან მისცა ნება და ძალი ლეკთა და
Line of ed.: 13     უწყეს კახეთს კირთება და ტყუევნა, არათუ ლაშკრით, არამედ
Line of ed.: 14     ავაზა/კობით.

Line of ed.: 15        კუალად აღაზავნა უმეტეს ჭარელნი და ელი ფადარი დასხმულნი
Line of ed.: 16     ხანთაგანვე, რამეთუ თუცა მოელიან კახნი ლეკთა ანუ თათართა შე\რისხვიდა
Line of ed.: 17     ხანი, ანუ მოაკუდინებდა ანუ მიაცემინის სისხლი, მეტ\ყუელი:
Line of ed.: 18     "რამეთუ არა ჯერ არს გაურთაგან მუსულმანის სიკუდილი
Line of ed.: 19     და თუცა მოჰკლიან თათართა კახი არა რაჲ ავნის, რამეთუ ესრეთ
Line of ed.: 20     ჯერ არს და იყო ამით Manuscript page: R_466  ჭირი დიდი. გარნა კახნი უდგნენ მაგრად და
Line of ed.: 21     სრვიდნენ სადა ვინ მოაჴელიან.

Page of ed.: 606  
Line of ed.: 1        ამ ჟამებთავე თაობდნენ კახეთს ჩოლაყაშვილი რევაზ, მოურა\ვი
Line of ed.: 2     ქისიყისა აბელ, მოურავი ელისენისა მერაბ და სხუანიცა, და გა\ნეგებოდა
Line of ed.: 3     ხანისაგან კახეთი ამათით. კუალად მოკუდის თუ ეპისკო\პოზი,
Line of ed.: 4     ამათითვე და ეპისკოპოზთაგან აღრჩევით მისცის ხანმან ეპის\კოპოზობა
Line of ed.: 5     და წარუვლინიან ქართლის კათალიკოზსა მცხეთას და
Line of ed.: 6     მან აკურთხის და გამოუტევის. ხოლო შემდგომად ვედრებითა კახ\თათა
Line of ed.: 7     და ნებითა ხანისათა წარმოავლინა ყეენმან სხუა ხანი და იგი
Line of ed.: 8     წარიყვანეს, ესე მოვიდა და დაჯდა ყარაღაჯს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპგ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 9     ტ̃ოა.



Section: 26  
Page of ed.: 606  
Manuscript page: T_129 
Line of ed.: 10   ხანი, ე̃ წელი იყო


Line of ed.: 11        არამედ ესეცა ვიდოდა კუალთა წინათთა ხანთათა. შემდგომად
Line of ed.: 12     ეზრახა გიორგი მეფე სამთა ამათ წარჩინებულთა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპჱ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 13     ტ̃ოვ, რათა ჰყონ ერთმთავრობა მის თანა, მოკლან ხანი და იავარ\ჰყონ
Line of ed.: 14     სიმდიდრე მისი. ხოლო Manuscript page: d_129a  კახთა ამისთჳს მისცეს პირი მტკიცე,
Line of ed.: 15     მგონებელთა, რამეთუ რაჟამს ჰყონ ესე, წამსვე წარმოავლენს ყეენი
Line of ed.: 16     ერეკლეს. არამედ განუდგა რა გიორგი მეფესა თამაზ სპასპეტ, ვერ\ღარა
Line of ed.: 17     მყოფელთა დაიდუმეს ესე. ამისმან მცნობელმან ხანმან იწყო
Line of ed.: 18     უფროს მტერობა კახთა. არამედ ესმა კუალად ყეენსა ვერ-თავსდება
Line of ed.: 19     კახთაგან ხანისა. ამისთჳს მისცა კახეთი განჯის ბეგლარბეგს აბაზ\ყულიხანს
Line of ed.: 20     და მოეიდა ესეცა ყარაღაჯს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ოვ.



Section: 27  
Page of ed.: 606  
Line of ed.: 21   აბაზ-ყულიხან, ვ̃ წელი იყო


Line of ed.: 22        ხოლო ესე აბაზ-ყულიხან იყო ფრიად მდიდარი, რამეთუ განჯა\ცა
Line of ed.: 23     ამასვე ეპყრა და ნიჭვიდა კახთა მრავალსა და მეგობრობდენ გი\ორგი
Line of ed.: 24     მეფე და აბაზ-ყულიხან. გარნა ეპყრა ერწოთიანეთი არაგჳს
Line of ed.: 25     ერისთავსავე.

Line of ed.: 26        ამისა შემდგომად მოვიდა ერეკლე მეფედ ქართლისად და ამას
Line of ed.: 27     ნებითა ხანისათა მიეგებნენ რომელნიმე კახნი ყაზახსა შინა, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 28     მიეცა ყეენსა თუშნი და ქისიყელნი ტალად ერეკლესათჳს და კა\ხეთი
Line of ed.: 29     სრულიად ეპყრა აბაზ-ყულიხანს. გარნა უსმენდა განდიდება\დამცირებასა
Page of ed.: 607   Line of ed.: 1     აბაზ-ყულიხან ერეკლე მეფესა კახთასა და ვიეთნიმე\ცა
Line of ed.: 2     იყვნენ წინაშე მისსა, და შენდებოდა კახეთი ქართლიდამ. არამედ
Line of ed.: 3     ლეკნი კუალადცა ეკირთებოდნენ მარადღე და, სადაცა შეხუდიან კახ\ნი,
Line of ed.: 4     მოსწყუედდენ.

Line of ed.: 5        შემდგომად ეზრახა მეფე გიორგი კოჟრიდამ კახთა, რათა ჰყონ
Line of ed.: 6     არჩილვე მეფედ. ამისთჳს კახთაცა მისცეს პირი მტკიცე და მოვიდ\ნენ
Line of ed.: 7     ქართველნი ნინოწმიდას დაპყრობად კახეთისად. არამედ დუშია
Line of ed.: 8     მოურავმან აოცნა რა იგინი, მისთჳს განადიდა იგი აბაზ-ყულიხან
Line of ed.: 9     და ჰყო თავ კახთა. ამისთჳს განვიდა სახლეულით თჳსით ჩოლაყა\შვილი
Line of ed.: 10     სახლთხუცესი რევაზ და რომელნიმე მიმდგომნი მისნი გი\ორგი
Line of ed.: 11     მეფისა თანა.

Line of ed.: 12        ამისა შემდგომად ეზრახა ერეკლე მეფე ბრძანებითა Manuscript page: R_467  ყეენისათა
Line of ed.: 13     აბაზ-ყულიხანს და მოვიდა ერეკლეცა ყარაღაჯს და დაასკუნეს წარ\თმა
Line of ed.: 14     ერწო-თიანეთისა, და ამა პირსა ზედა ერეკლე მეფე წარვიდა
Line of ed.: 15     კუალად ტფილისს. ხოლო აბაზ-ყულიხან წარავლინა კახნი და დაიპ\ყრეს
Line of ed.: 16     ერწო-თიანეთი და იქმნა რა იგი აღვსწერეთ.

Line of ed.: 17        შემდგომად მოვიდა აბაზ-ყულიხან კახითა და განჯის სპითა მე\შუელად
Line of ed.: 18     ერეკლე მეფისა თანა ჯუარს ბრძოლად გიორგი მეფისა.
Line of ed.: 19     არამედ ვერა რაჲსა ვნებისა შემდგომად გიორგი მეფისა მოვიდნენ
Line of ed.: 20     ერეკლე და აბაზ-ყულიხან ტფილისს. ხოლო მომკუდარ იყო შასუ\ლეიმან
Line of ed.: 21     და დაჯდა შასულ\\თან Manuscript page: T_129  უსეინ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟბ, ქარ{თულსა} ტ̃პ. ამას შე\ასმინა
Line of ed.: 22     ერეკლე მეფემან აბაზ-ყ\\ულიხან: Manuscript page: A_195  "რამეთუ მეგობრობს გიორ\გი
Line of ed.: 23     მეფესა და ამაგრებს და არცა ნებავს ბრძოლა მისი". მსმენელი
Line of ed.: 24     განრისხნა ყეენი და უბრძანა ერეკლე მეფესა პატიმარ-ყოფა აბაზ\ყულიხანისა,
Line of ed.: 25     წართმა ქონებათა და წარგზავნა წინაშე მისსა. ხოლო
Line of ed.: 26     ერეკლე მეფემან აღასრულა ბრმანებული. არამედ კახეთი დაშთა
Line of ed.: 27     უპატრონოდ და ვიეთნიმე იყვნენ წინაშე ერეკლე მეფისა, ვიეთნიმე
Line of ed.: 28     წინაშე გიორგი მეფისა და ვიეთნიმე თჳსად. გარნა უფროს მორჩი\ლებასა
Line of ed.: 29     შინა იყვნენ ერეკლე მეფისასა. ამ ჟამებთა წარვიდნენ თუშ\ნი
Line of ed.: 30     და რომელნიმე კახნი წინაშე ერეკლე მეფისა და მოსრნის ჭაპალას
Line of ed.: 31     სპათა გიორგი მეფისათა. ესენი კუალად აცნობა ერეკლე მეფემან
Line of ed.: 32     ყე/ენსა.



Section: 28  
Page of ed.: 607  
Page of ed.: 608  
Line of ed.: 1   ქალბალი-ხან, ჱ̃ წელი იყო


Line of ed.: 2        ხოლო მან წარმოავლინა ქალბალი-ხან სარდლად და მისცა გან\ჯის
Line of ed.: 3     ბეგლარბეგობა და კახეთი და, მოვიდა რა იგი ყაზახსა შინა ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 4     ჩ̃ქჟე, ქარ{თულსა} ტ̃პგ, მუნ მიეგებნენ სრულიად კახნი შეკრებულნი სპითა,
Line of ed.: 5     მან პატივით შეიწყნარნა და წარიყვანნა სრულიად სპითა გიორგი
Line of ed.: 6     მეფესა ზედა და იქმნა რა იგი აღვსწერეთ.

Line of ed.: 7        ხოლო შემდგომად კლდეკარისაგან გიორგი მეფის წარსლვისა
Line of ed.: 8     ჩამოვიდნენ ტფილისს ერეკლე მეფე და ქალბალი-ხან. მაშინ ევედ\რნენ
Line of ed.: 9     კახნი, რათა ნება სცეს ჭარელთა ზედა და შემუსრონ იგინი, ვი\ნაჲთგან
Line of ed.: 10     იგინი უმეტესად მძლავრობდნენ ენისელს გაღმა მჴარსა
Line of ed.: 11     და იყვნენ მესადგურე ეტიკნი დაღისტნელთა და იყო ამათ მიერ ტყუ\ევნა,
Line of ed.: 12     ოჴრება და კლვანი კაცთა, მზირობით, ავაზაკობითა და პარ\ვითა,
Line of ed.: 13     შემდგომად არჩილ მეფისა ვიდრე აქამომდე. არამედ არა აუფ\ლებდა
Line of ed.: 14     ქალბალი-ხან აწ ყოფად ამისად. კუალად ერეკლე მეფეცა ეტ\ყოდა:
Line of ed.: 15     "გვაცადეთ, ვიდრე გიორგი მეფის ზამ-ყოფადმდე და მერმე
Line of ed.: 16     მოვიდე მეცა და უყოთ, ვითარცა გნებავთ". არამედ კახთა არა ინე\ბეს,
Line of ed.: 17     მეტყუელთა: "რად გვნებავს მათ ზედა მეშუელნი, ჩუენ გვეცით
Line of ed.: 18     ნება, რამეთუ არს კახეთი მათგან ოჴერ". მაიძულებელთა ნება Manuscript page: R_468  სცეს
Line of ed.: 19     და შეიკრიბნენ სრულიად კახნი და მივიდნენ ენისელსა Manuscript page: d_129b  შინა, ევედ\რნენ
Line of ed.: 20     ჭარელნი და აღუთქმიდენ მორჩილებასა და ხარკსა, რათა არა
Line of ed.: 21     მოსწყჳდონ. ესე არა ინებეს კახთა და შეუჴდნენ, ვერ წინააღუდგნენ
Line of ed.: 22     ჭარელნი და ამათ მოსწყჳდნნეს, მოსტყუევნნეს და შემუსრნეს სი\მაგრენი
Line of ed.: 23     მათნი და ნაალაფევნი, დადგნენ ჭარსა შინა, რამეთუ განეზ\რახათ
Line of ed.: 24     სამდღე მუნიდამ რბევა და ტყუევნა მარად დღე. არამედ გლეხ\თა
Line of ed.: 25     რა იხილეს ალაფი დიდი აღიტჳრთვნენ და წარმოვიდნენ. აღუძ\ნდათ
Line of ed.: 26     ესე მთავართა ფრიად, გარნა არღარა უსმინეს. ამის მხილველ\თა
Line of ed.: 27     ჭარელთა უწყეს თჳთოეულმან ცემა თოფთა, მოკლეს დუშია და
Line of ed.: 28     მრავალნი წარჩინებულნი, და ივლტოდნენ კახნი და მოსწყუედდნენ
Line of ed.: 29     ლეკნი, მერმე აღიღეს ალაფი თჳსი და უმეტესი კახთა, და კახნი მო\ვიდნენ
Line of ed.: 30     თჳს-თჳსად ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟე, ქარ{თულსა} ტ̃პგ.

Page of ed.: 609  
Line of ed.: 1        ესმა ესე ქალბალი-ხანს, განიხარა, ვინაჲთგან ენება დამდაბლე\ბა
Line of ed.: 2     კახთა. არამედ ერეკლე მეფე დამძიმდა ფრიად და ამისა შემდგო\მად
Line of ed.: 3     იწყეს უმეტესი კირთება, Manuscript page: T_131  ტყუევნა და რბევა კახეთისა ლეკთა.
Line of ed.: 4     ხოლო შთასლვასა ქალბალი-ხანისასა განჯას მარადის იყოფოდნენ
Line of ed.: 5     წარჩინებულნი კახნი მის წინაშე და ევედროდენცა შეწევნასა ლეკთა
Line of ed.: 6     ზედა. არამედ იგი უზრუნველ იყო, რამეთუ აძლევდნენ მას ხარკსა
Line of ed.: 7     და მორჩილებდენ, და კახთა ეტყოდა ტკბილად და ნიჭვიდა მრავალ\თა.
Line of ed.: 8     გარნა კახნი კუალად მჴნედ უდგნენ მარადის ლეკთა და მოსრულ\თა
Line of ed.: 9     მძლე-ექმნებოდიან და მოსრვიდიან, ვინაჲთგან ამ ჟამებთა აღივ\სებოდა
Line of ed.: 10     ქართლიდამ კაცით კახეთი და ადშენდებოდა მრავალნი უშენ\ნი
Line of ed.: 11     დაბნები და აგარაკები. გარნა ჟამთა ხანებთათა შემოჴდა უმეტეს
Line of ed.: 12     პირველისა ქცევა და ზნენი ყიზილბაშთა და დაუტევებდნენ ქარ\თულთა;
Line of ed.: 13     იწყეს კეკლუცობა, განცხრომა, მათებრ სმა-ჭამა, სიბილ\წე,
Line of ed.: 14     ტყჳს სყიდვა, მრუშება ვიდრე სოდომიადმდე, რამეთუ პატივი\სათჳს
Line of ed.: 15     და როქთათჳს იქმნებოდიან მაჰმადიან და მიიღებდიან ყეენი\საგან
Line of ed.: 16     როჭიკსა. გარნა თუ მარადის ბრძოლა-ჴდომათა შინა იყვნენ,
Line of ed.: 17     არამედ ჟამიცა აქუნდათ განსუენებისა ხანებთა გამო ქცეულებისათჳს
Line of ed.: 18     ეგრეთისა. შემდგომად ამისა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღგ, ქარ{თულსა} ტ̃ჟა, მისცა ყეენმან
Line of ed.: 19     ერეკლე მეფესა კახეთი და ყულარაღასობა თჳსი და გამოვიდა ტფი\ლისიდამ
Line of ed.: 20     მარტყოფს, მოიყვანა დედოფალი თჳსი ანნა, რამეთუ ესე
Line of ed.: 21     ანნა იყო, ოდეს ერეკლე მყოფობდა ისპაანს, მოითხოვა კახეთიდამ
Line of ed.: 22     ქალი და არავინ წარჩინებულთაგანმან ინება წარვლინება, რამეთუ
Line of ed.: 23     ჰგონებდენ ხარჭად. არამედ რომელი ვაჴსენეთ ალავერდელი, მისგან
Line of ed.: 24     იყო ჩოლაყაშვილი და მან წარუვლინა ასული თჳსი ანნა. ხოლო
Line of ed.: 25     ერეკლემ შვა მისგან ძე დავით და ასული ელენე და შემდგომად, რა
Page of ed.: 610   Line of ed.: 1     განუგრძდა ყოფა ისპაანს, უიმედომან წამოსვლისამან იქორწინა მუნ
Line of ed.: 2     მის თანა და, წარმოავლინეს რა ქართლს ერეკლე, ესე ანნა დაუტევა
Line of ed.: 3     მუნავე ძით და ასულით გამაჰმადიანებულნი ყოველნი ერეკლეს თანა
Line of ed.: 4     და დავითს უწოდეს იმამ-ყული და ელენეს ბანჯანუმ. ხოლო იმამ-ყუ\ლი
Line of ed.: 5     და მაჰმადყული იყვნენ საჭურისთა თანა ყეენისათა და მუნ იზრ\დებოდნენ.
Line of ed.: 6     შემდგომად ანნა და ასული ელენე წარმოუვლინეს
Line of ed.: 7     ქართლს და უშვა ერეკლეს ტფილისს ანნამ ძე თეიმურაზ.

Line of ed.: 8        ესენი დაუტევა კახეთს და მივიდა ტფილისვე და მერმე წარვიდა
Line of ed.: 9     ისპაანს. მისრული კეთილად შეიწყნარა ყეენმან. შემდგომად ევედრა
Line of ed.: 10     ერეკლე მეფე ყეენსა, რათა მისცეს ძესა მისსა დავითს კახეთი და გა\ნუტეოს,
Line of ed.: 11     რამეთუ სცნა თჳსი არღარა გამოტევება. უსმინა ყეენმან
Line of ed.: 12     და მისცა დავითს იმამ-ყულიხანს კახეთი და წარმოგზავნა ნიჭითა
Line of ed.: 13     დიდითა წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღგ, ქარ{თულსა} ტ̃ჟა, თათრულსა ჩ̃რიე.



Section: 29  
Page of ed.: 610  
Line of ed.: 14   ი̃. მეფე დავით გ̃, ი̃თ წელი მეფა


Line of ed.: 15        მოვიდა დავით იმამ-ყულიხან წლისა კ̃ე, დაჯდა ყარაღაჯს მე\ფედ
Line of ed.: 16     და დაიპყრა სრულიად კახეთი. არამედ იყო ესე დავით პირშუე\ნიერ-ჰაეროვანი,
Line of ed.: 17     ტანმცირე, არა ძლიერი და მიქცეული სრულიად
Line of ed.: 18     წესსა ზედა და სჯულსა მაჰმადისასა, რამეთუ არარაჲ სწამდა ქრის\ტეანეთა,
Line of ed.: 19     უმეცარი ზნეთა და სამჴედროთა საქართველოჲსათა. Manuscript page: d_130a  არა\მედ
Line of ed.: 20     წიგნნი და ენანი უწყოდა ორნივე წარჩინებულად. Manuscript page: T_132  ამან დაამ\შჳდა
Line of ed.: 21     ჭარი და აღუთქუეს მოცემა ხარკთა. გარნა იწყო ზნეთა ქარ\თლისათა
Line of ed.: 22     სწავლა, რამეთუ მოღობა ასპარეზი და მას შინა ასპარე\ზობდა
Line of ed.: 23     უხილაობისათჳს კაცთა და ნადიმობდა კახთა თანა. არამედ
Page of ed.: 611   Line of ed.: 1     თჳთ არა სმიდა ღჳნოსა მაჰმადიანობისათჳს, რამეთუ იყო, ვითარცა
Line of ed.: 2     სჯულისთავი მათი. გარნა სენიცა იყო მის თანა, რომელ აწყინებდა,
Line of ed.: 3     და ცოლიცა ესუა შამხლის გუარისა ისპაანს მამა-პაპით აღზრდილი,
Line of ed.: 4     ტომითაც მაჰმადიანი.

Line of ed.: 5        ხოლო ამას აზრახეს კახთა, რათა მოვლოს საზღვარი თჳსი და
Line of ed.: 6     მიიღოს მიხმულნი კახეთისა. სთნდა ესე კახთაგან და მოვლო ერწო\თიანეთი
Line of ed.: 7     და მივიდა ჯუარს, მუნიდამ განვიდა და იხილა მცხეთა. ხო\ლო
Line of ed.: 8     მცხეთას მოვიდა Manuscript page: R_470  ვახტანგ განმგებელი ქართლისა და დარბა\ზობდენ
Line of ed.: 9     ურთიერთს. ზავ-ჰყვეს ამათ სიყუარულსა ზედა, მერმე წარ\მოვიდა
Line of ed.: 10     ჯუარიდამ და მოვიდა მარტყოფს, მუნიდამ ყარაღაჯს.

Line of ed.: 11        ამ ჟამთა მოვიდა ამ\\ყრელი Manuscript page: A_196  ყეენისაგან, რომელნი შთამოსრულ
Line of ed.: 12     იყვნენ კახეთს ქართველნი, რათა მიაქციონ ქართლსავე. შეუძნდათ
Line of ed.: 13     ესე კახთა და ევედრნენ ყეენსა, არამედ არა უსმინათ, და წარმოავ\ლინეს
Line of ed.: 14     უმეტესი მძლე. ამან აჰყარნა სრულიად ჩამოსრულნი ქართლი\სა
Line of ed.: 15     აზნაურნი და გლეხნი, თჳნიერ რომელთა დაიჴსნეს თავნი ანუ მო\იყიდეს
Line of ed.: 16     თუ კახთა და მისცეს ქართველთავე.

Line of ed.: 17        არამედ ვინაჲთგან ლეკნი დაუცხრომელად მტერობდნენ და უმე\ტეს
Line of ed.: 18     ჭარელნი., განუზრახეს იმამ-ყულიხანს კახთა, რათა შემუსროს
Line of ed.: 19     ჭარი და დააცხროს ჭირი ესე კახეთისა, მერმე დაიპყრას საზღვარი
Line of ed.: 20     კახეთისა. მან უსმინა და შემოიკრიბნა სრულიად სპანი კახეთისანი
Line of ed.: 21     თუშ-ფშავ-ჴევსურთა, განვიდა და დადგა ვარდიანს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღვ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 22     ტ̃ჟდ, რათა მუნიდამ ბრძოს მარადისი მოერთუნენ მუნ ჭარელნი და
Line of ed.: 23     ევედრნენ მოუწყუედელობასა და მისცენ ხარკნი ნეშტნიცა და და\მორჩილდენ,
Line of ed.: 24     ვითარცა ნებავს.

Line of ed.: 25        ესე ინება იმამ-ყულიხან მათთა მაჰმადიან-ყოფისათჳს, არამედ
Line of ed.: 26     არა აუფლეს კახთა, ვინაჲთგან აქუნდა შური დიდი. მერმე შეუჴდნენ
Line of ed.: 27     ჩარდახს, მოსწყჳდნეს იგინი და გარემონი დაბნები მოწუეს ცეცხლი\თა
Line of ed.: 28     და მოსტყუევნნეს ვიდრე კავკასამდე და ვერვინ წინააღუდგათ.

Line of ed.: 29        არამედ ჭარელთა სამოც-ოდენ კაცთა იხილეს მეფე მცირედითა
Line of ed.: 30     სპითა, რომელსა უცემდენ ქოს-დაფდაფ-ბუკთა, მოეპარნენ და უწ\ყეს
Page of ed.: 612   Line of ed.: 1     ცემა თოფთა, მსინჯველთა თუ რაჲ ჰყონ, რამეთუ არა ვითარ
Line of ed.: 2     ჰგონებდენ ლტოლვასა, არამედ, ვინაჲთგან გამოუცდელ იყო იმამ\ყულიხან,
Line of ed.: 3     არა იპყრნა თჳსთა თანა სპანი რჩეულნი, გარნა უგვანნი,
Line of ed.: 4     და ამ ჟამსა ვერა რაჲსა მყოფელთა შექმნეს შფოთება და მათ უმე\ტეს
Line of ed.: 5     უწყეს ცემა თოფთა. ხოლო ამათ იწყეს ლტოლვა.

Line of ed.: 6        განრისხნა დავით და მცდელობდა ბრძოლასა. არამედ რა იხი\ლეს
Line of ed.: 7     თუშთა ლტოლვანი, გამოიტაცეს დავით და მოიყვანეს ყარა\ლაჯს.
Line of ed.: 8     ამისნი მსმენელნი ივლტოდენ კახნი.

Line of ed.: 9        მაშინ შემოერივნენ ლეკნი და სრვიდნენ უწყალოდ, მოკლნეს
Line of ed.: 10     მრავალნი წარჩინებულნი და უმრავლესნი გლეხნი და სხუანი ტყუე\ყვნეს,
Line of ed.: 11     აღიღეს სიმდიდრე იმამ-ყულიხანისა და ალაფი კახთა მრავა\ლი
Line of ed.: 12     და ამის მიერ განძლიერდნენ და ქმნეს სიმაგრე ჭარელთა. შემდ\გომად
Line of ed.: 13     გამოვიდნენ და დაიპყრნეს გარემონი თჳსნი და იწყეს უმეტე\სი
Line of ed.: 14     კი\\რთება, Manuscript page: R_471  რბევა, ტყუევნა, ოჴრება და კლვანი გადმა-მჴართა და
Line of ed.: 15     კახეთს განუსუენებლად.

Line of ed.: 16        ხოლო იმამ-ყულიხან სრულიად კახითურთ მწუხარემან აუწყა
Line of ed.: 17     ყეენსა და მან წარმოევლინა ნიჭი ნუგეშინის ცემისა. არამედ ლეკნი
Line of ed.: 18     თუცა მძლავრობდნენ, გარნა კახნიცა, სადა ვის მოუჴდიან ჴოცდენ
Line of ed.: 19     და მოსწყუედდენ, რამეთუ არა ძალ-ედვათ მინდორთა დამართება
Line of ed.: 20     კახთა ლეკსა. შემდგომად მოვიდა ყარაღაჯს კათალიკოზი დომენტი,
Line of ed.: 21     რამეთუ მიეცა ყეენსა მცხეთის შეწირულობა, რა იგი არს კახეთსა
Line of ed.: 22     შინა. პატივით მიიღო იმამ-ყულიხან და მისცა ყოველი ნებასა მისსა
Line of ed.: 23     და განუტევა. არამედ ლეკთა ოდესმე ზამ-ჰყვიან და ოდესმე იწყიან
Line of ed.: 24     მტერობა. გარნა შემდგომად დაიპყრეს ელისენი და იწყეს ლაშკრობა
Line of ed.: 25     და მოაოჴრნეს მრავალნი დაბნებნი, ესრეთ რამეთუ დაუტევა იმამ\ყულიხან
Line of ed.: 26     ყარაღაჯი და ჰყო სასახლე თჳსი თელავს და მანავს, და
Line of ed.: 27     იყოფოდა ზამთარს მუნ, ხოლო ზაფხულს მაღარ\\ოს. Manuscript page: d_130b  არამედ ნიჭვი\და
Line of ed.: 28     ყეენი და უვლინებდა ესეცა ტყუეთა კახთა წარჩინებულთა ძეთა
Page of ed.: 613   Line of ed.: 1     და ასულთა, და ითხოვდა შეწევნასა (არა თუ ამან დასდვა ტყუენი,
Line of ed.: 2     არამედ იყო გიორგისაგან და ლევანისაგან და უმეტეს ემატებოდა).

Line of ed.: 3        ხოლო იმამ-ყულიხანს უქეს აბანო ტფილისისა, არღარა რაჲ გა\მოიკითხა
Line of ed.: 4     და მივიდა უცნობელად ვახტანგისა. აგრძნა ვახტანგ და
Line of ed.: 5     წარმოუდგა კოჟრიდამ, უთხრეს ესე იმამ-ყულიხანს და წარმოვიდა
Line of ed.: 6     მსწრაფლად და, გარდაჴდა რა, მოვიდნენ მოციქულნიცა ვახტანგისა
Line of ed.: 7     და ამანაცა წარუვლინა ბოდიშით. არამედ, თუმცა მოსწეოდნენ, მის\ცემდწენ
Line of ed.: 8     სირცხჳლსა დიდსა. შემდგომად მოკუდა მეფე ერეკლე ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 9     ჩ̃ღი, ქარ{თულსა} ტ̃ჟჱ, ისპაანს.

Line of ed.: 10        ხოლო შემდგომად გლოვისა აღირჩია იმამ-ყულიხან წარსლვა
Line of ed.: 11     წინაშე ყეენისა ანუ მოიცეს ძალი ანუ ეგოს მუნ, რამეთუ უმჯობეს
Line of ed.: 12     სჩნდა მუნ ყოფა. ამისთჳს ევედრა ყეენსა, რათა მიუწოდოს. უსმინა
Line of ed.: 13     ყეენმან და მიუწოდა მესტუმრით. ხოლო წარსრული იწვია ვახტანგ
Line of ed.: 14     ტფილისს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღია, ქარ{თულსა} ტ̃ჟთ. პატივით ანადიმებდა და განუსუ\ენებდა,
Line of ed.: 15     იმძახლეს და მოსცა ვახტანგ ასული თჳსი თამარ ცოლად
Line of ed.: 16     თეიმურაზს, ძმასა დავითისასა (არამედ თეიმურაზს განატევებინეს
Line of ed.: 17     ასული ბაინდურ ერისთვისა სათნო-ჩენითა სამღუდელოთათა და
Line of ed.: 18     ჰყვეს ესრეთ. მერმე სიყუარულ-ერთობისყოფისა მოსცა ვახტანგ
Line of ed.: 19     საჩუქარი და წარვიდა იმამ-ყულიხან ისპაანს. არამედ თეიმურაზ და\უტევა
Line of ed.: 20     კახეთს განმგედ. გარნა იყო დედოფალი დედა მათი ანნა
Line of ed.: 21     მოქ/მედი.

Line of ed.: 22        ამ ჟამთა იწყეს გლეხთა მძლავრებისათჳს ლეკთა ლტოლვად
Line of ed.: 23     და Manuscript page: R_472  მისლვად ლეკთა თანა, რამეთუ იკლიან რაჲმე მეპატრონეთა
Line of ed.: 24     თჳსთაგან, და მუნ მისრულნი ეტიკობდნენ და დაესხმიან დაბნებთა,
Line of ed.: 25     არვე-მროწლეთა, კაცნი მოსრნიან, ტყუენი და საქონელნი წარიყვა\ნიან.
Line of ed.: 26     ხოლო კახნი ეწეოდნენ მდევრობით, ხან მათ სძლიან და ოდეს\მე
Line of ed.: 27     ამათ და იყო მარადღოვანი ესევითარი ჴდომა. გარნა დაზავდი\ანცა
Line of ed.: 28     და კუალად იწყიან უძჳრესნი ჴდომანი.

Line of ed.: 29        ამ ჟამთა წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიბ, ქარ{თულსა} უ̃ წარვიდა თეიმურაზ ტფი\ლისს
Line of ed.: 30     დიდებით, რამეთუ წარსლვად იყო ვახტანგ ისპაანს, იქორწინა
Page of ed.: 614   Line of ed.: 1     და დიდითა დიდებითა და ზითვითა მოიყვანა თამარ მანავს და ქმნა
Line of ed.: 2     კუალად ქორწილი ჯეროვანი.

Line of ed.: 3        შემდგომად იწყეს, ვითარცა წესი არს კახთა, კერპობა ერთმან\მეორისა
Line of ed.: 4     და მტერობა ურთიერთთა და არა განიხილვიდნენ რისხუ\ასა.
Line of ed.: 5     არამედ თჳთცა ამასვე ჰყოფდენ, რამეთუ განძლიერდნენ ლეკნი
Line of ed.: 6     ქურდობა-ავაზაკობით და აწ უმეტეს იწყეს ლაშკრით სლვა თჳთ
Line of ed.: 7     კახთაგანვე, ვითარცა ჰყო ქისიყის მოურავმან რევაზ, რამეთუ და\ასხა
Line of ed.: 8     ელისენთ მოურავს მერაბს სპანი ლეკთა. ხოლო მერაბ ივლტო\და
Line of ed.: 9     Manuscript page: T_134  სახლის ერდოდამ და წარიღეს ლეკთა ალაფი მისი. არამედ მე\რაბცა
Line of ed.: 10     უყო რევაზს ეგრეთვე. ამითი გაგულოვნდნენ ლეკნი და აოჴ\რებდნენ
Line of ed.: 11     ქუეყანათა. გარნა თუცა დაზავდიან კუალადცა იწყიან ლა\შკრობა
Line of ed.: 12     და აცნობებდიან კახნი უპირობასა. არამედ იგინი მოუთხ\რობდნენ
Line of ed.: 13     ჯეილთა ჰყვეს (ესე არს ყრმათა ჰყვეს). და უკეთუ კახნი
Line of ed.: 14     მძლე ექმნებოდიან, მოჰყვნიან იგინი, ესენი წაურთმევდნენ ნატყუე\ნავსა
Line of ed.: 15     და მისცემდიან. ამით მოუძლურდნენ კახნი და განძლიერდნენ
Line of ed.: 16     ლეკნი.

Line of ed.: 17        კუალად იყო ტურა რამაზაშვილი, ესე ავაზაკობდა ლეკთა შინა
Line of ed.: 18     და ავნებდა მათ. ამან მოიყვანა ნატყუენავი, განწყრა პაატა მანდა\ტურთ-უხუცესი
Line of ed.: 19     და დაადგინა კაცი, რათა მისცეს სრულიად. ხოლო
Line of ed.: 20     იგი ევედრა მცირედ დაცადებასა, რამეთუ ეშვა ცოლსა მისსა და მო\კუდებოდა.
Line of ed.: 21     არამედ არა ინება პაატამ მტერობითა. ამისთჳს განგუ\ლისებული
Line of ed.: 22     განვიდა ტურა ჭარსა შინა და იწყო მან თავობა ლეკთა
Line of ed.: 23     და კირთება ლაშკრობით კახეთს, ვინაჲთგან უწყოდა ადგილნი და
Line of ed.: 24     სიმაგრენი და მისავალ-წამოსავალნი. გარნა ეტიკობითა მისითა მრა\ვალგზის
Line of ed.: 25     სძლეს ჭარელთა. Manuscript page: A_197  მერმე კუალად მოუჴდა ტურა და წა\რუდგა
Line of ed.: 26     ამას პაატა მოთავედ კახთა, იხილა ტურამ, ივლტოდა და
Line of ed.: 27     მზირ-უყო სიმაგრეთა ტყეთასა და, რა Manuscript page: d_131a  მოვიდა სიმარჯუესა პაატა,
Line of ed.: 28     მიეტევა ტურა თოფთა ცემითა, ივლტოდნენ კახნი და ჩამოვარდნი\ლი
Line of ed.: 29     პაატა მოკლა ტურამ თჳსითა წიხლითა. ხოლო სხუანი მოსრნა
Line of ed.: 30     და წარვიდა ალაფითა.

Line of ed.: 31        არამედ იყვნენ დედოფალი და თეიმურაზ თელავს, მა\\ნავს Manuscript page: R_473  და
Page of ed.: 615   Line of ed.: 1     მაღაროს მჭმუნვარენი და თავობდა ალავერდელი ნიკოლაოზ, რომე\ლი
Line of ed.: 2     უჩნდათ დიდ-სათნოდ, რამეთუ იყო ფრიად ხუანჯიანი.

Line of ed.: 3        ხოლო იმამ-ყულიხან იყო ისპაანს წელსა ხუთსა წინაშე შაჰ\სულთან-უსეინისა
Line of ed.: 4     ვერა რაჲსა მყოფელი, თჳნიერ აცილებდნენ ვახ\ტანგს,
Line of ed.: 5     რათა იქმნეს მაჰმადიან. შემდგომად ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიე, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 6     უ̃გ წარმოავლინეს კახეთსვე და მოსრული ყაზახსა შინა ისტუმრა
Line of ed.: 7     იესემ ტფილისს, ანადირებდა და ანადიმებდა და განუსუენა, იმზახლ\ნენ
Line of ed.: 8     და მისცა ელენე დაჲ თჳსი ცოლად იესეს ბრძანებითა ყეენისათა;
Line of ed.: 9     შემდგომად მოსცა საჩუქარი და წარმოსრული მოვიდა თელავს.

Line of ed.: 10        მაშინ მისცა ქისიყის მოურაობა და კახთა სპათა თავობა ყიასა\ვეზირს.
Line of ed.: 11     ამან დააწყნარნა ლეკნი მცირე ჟამს, მერმე მანავს მყოფის
Line of ed.: 12     იმამ-ყულისხანისათჳს წარმოევლინა იესეს მენიშნენი, მანდატურთ\უხუცესი
Line of ed.: 13     ზურაბ, ავალიშვილი ზაზა და რევაზ ყაფლანისშვილი. მა\შინ
Line of ed.: 14     გამოვიდნენ ჭარელნი რბევად. ესე ესმა კახთა, წარვიდნენ და
Line of ed.: 15     წარჰყვნენ მენიშნენიცა; მისრულთა აოტნეს ლეკნი და მიჰყვნენ
Line of ed.: 16     წყუეტით კახნი. არამედ აოტნეს ლეკთა ერთკერძი და მოსწყჳდნეს.
Line of ed.: 17     მხილველნი სხუანი კახნიცა ივლტოდენ, მოჰყვნენ ლეკნი, მოკლეს
Line of ed.: 18     ელისეთ მოურავი მერაბ, ზაზა და რევაზ და კუალად სხუანი
Line of ed.: 19     წარჩინებულნი კახნი და გლეხნი მრავალნი, აღიღეს ალაფი და
Line of ed.: 20     წარ/ვიდნენ.

Line of ed.: 21        ამისთჳს კახნი შემჭირვებულნი განიზრახვიდენ თუ რაჲ ჰყონ;
Line of ed.: 22     ვინაჲთგან არავინ შეეწივნენ, განიგულეს ხრიკი განზრახჳთა ალა\ვერდელისათა
Line of ed.: 23     და დაასკუნეს, რათა მისცენ ეტიკი ლეკთა და უწყონ
Line of ed.: 24     ჴდომა და ოჴრება ქართლს, ყაზახს, შამშადილუს და ყარაბაღს და
Line of ed.: 25     შირვანს, რამეთუ მორჩების ამით ქუეყანა ჩუენი ოჴრებისაგან, და
Line of ed.: 26     მათ ქუეყანათა მრისხანედ უწყონ მტერობა ჭარელთა.

Line of ed.: 27        ამავ წელსა მოვიდა იესე მარტყოფს, ქმნა ქორწილი ქრისტია\ნულ-მაჰმადიანური,
Line of ed.: 28     წარიყვანა ელენე დიდებითა და წარვიდა ტფი\\\ლისს. Manuscript page: T_135 
Page of ed.: 616   Line of ed.: 1     შემდგომად მოტყუევნისა ხუნანისა ჭარელთაგან ითხოვა
Line of ed.: 2     იმამ-ყულიხან შეწევნა იესესაგან და მან წარმოუვლინა სპასპეტი
Line of ed.: 3     ლუარსაბ სპითა საბარათიანოთი. მოვიდნენ და დადგნენ მაღაროს
Line of ed.: 4     კახთა სპითურთ შესლვად ჭარს. მაშინ გამოვიდნენ ჭარელნი
Line of ed.: 5     მორ/ბევად.

Line of ed.: 6        მცნობნი ქართველნი და კახნი აღიჭურნენ და წარვიდნენ მათ
Line of ed.: 7     ზედა. არამედ ლეკთა მზირ-უყვეს და ესენი არღარა ლამოდნენ
Line of ed.: 8     ბრძოლასა. გარნა ვიეთთამე ჭაბუკთა ქართველთა და კახთა შეუტი\ვეს
Line of ed.: 9     და, ვითარ ვერღარა მოაქცივნეს, Manuscript page: R_474  მიჰყვნენ ესენიცა, რათა გა\ნუმაგრონ
Line of ed.: 10     ზურგი. ამისნი მხილველნი ლეკნი მცირენი მოეტევნენ მე\წინავეთა
Line of ed.: 11     და აოტნეს იგინი; ეცნენ ესენი დიდთა მათ რაზმთა, ვერ\ღარა
Line of ed.: 12     დაუდგნენ და ივლტოდნენ სრულიად, მიჰყვნენ ქისიყის ბო\ლომდე
Line of ed.: 13     და მოსრვიდნენ უწყალოდ. მერმე აღიღეს ალაფი დიდი და
Line of ed.: 14     წარვიდნენ. ხოლო ქართველნი მწუხარენი მივიდნენ ტფილისს.

Line of ed.: 15        შემდგომად კუალად წარმოავლინა იესემ ამილახორი ავთანდილ
Line of ed.: 16     ზემო ქართლის სპით. ესენი მოვიდნენ და დადგნენ საგარეჯოს რაო\დენიმე
Line of ed.: 17     თთუე, მერმე წარვიდნენ უქმნი. არამედ კახეთი იყო მარადის
Line of ed.: 18     ჴდომა-ბრძოლასა შინა.

Line of ed.: 19        ხოლო წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღივ, ქარ{თულსა} უ̃დ მოკუდა გაზაფხულს დედო\ფალი
Line of ed.: 20     ანნა, მოვიდნენ იესე და ელენე მოტირლად პატარძეულს და
Line of ed.: 21     დაფლეს ანნა ალავერდს.

Line of ed.: 22        ამავ ქორონიკონს მოვიდა იესე ხიზნად თელავს. ესე ისტუმრა
Line of ed.: 23     პატივით და წარავლინა კაცი და ევედრა ყეენსა, რათა მიუწოდოს
Line of ed.: 24     იესეს წინაშე მისსა, და უკუნ-აქცივა ყულიცა ყეენისა, ბაქარისაგან
Line of ed.: 25     წამოვლინებული, ამისთჳს მოვიდა მორდარი ყეენისა და წარიყვანა
Line of ed.: 26     იესე, რამეთუ ვერღარა სიტყუა-უგო იმამ-ყულიხან და წარჰყვა ცო\ლიცა
Line of ed.: 27     თჳსი ელენე და წარატანა თეიმურაზ ლილომდე პატივისათჳს.

Line of ed.: 28        ამ ჟამთა მოადგნენ ლეკნი შილდა-ყუარელს. ხოლო განმაგრდნენ
Line of ed.: 29     მდაბიურნი და მოსრნეს მრავალნი ლეკნი, შემდგომად შემუსრნეს და
Line of ed.: 30     წარუხუნეს სიმაგრენი ლეკთა და გამოსწუნეს სულნი მრავალნი კოშ\კებთა
Line of ed.: 31     შინა, მოსტყუევნნეს Manuscript page: d_131b  და წარვიდნენ, არამედ ვერღარა მიუს\წრეს
Page of ed.: 617   Line of ed.: 1     კახთა მდევართა. მაშინ დაამტკიცეს განზრახუა ალავერდელი\სა
Line of ed.: 2     წინთქმული, მისცეს კახთა ეტიენი ჭარელთა, მივიდნენ და მოსწ\ყჳდნეს
Line of ed.: 3     ბოლნისები და თჳთ ზავ-ჰყვეს მათ თანა. კუალად ყარაბაღს,
Line of ed.: 4     შაქს, შირვანს მარადის არბევდნენ. მერმე წარვიდნენ და მოსტყუ\ევნეს
Line of ed.: 5     არდაველი და მოვიდნენ ალაფითა დიდითა.

Line of ed.: 6        შემდგომად შეიპყრა ყიასა ვეზირი იმამ-ყულიხან, წარუღო ქო\ნება
Line of ed.: 7     და პატიმარ-ჰყო პანკისს. არამედ განივლტო ყიასა და მივიდა
Line of ed.: 8     ტფილისს, შეიწყნარა ბაქარ, მისცა სასახლე მისი და არღარა მოსცა
Line of ed.: 9     იმამ-ყულიხანს. ამისთჳს იქმნა მათ შორის შური და დამართვიდნენ
Line of ed.: 10     წინაშე ყეენისა. ხოლო კახთა და ლეკთა ზავთა შორის, ამ ჟამთა
Line of ed.: 11     წარვიდნენ თუშნი, მოსრნეს რაოდენნიცა ჰპოვეს ლეკნი და მწყემ\სნი
Line of ed.: 12     და წარმოიღეს არვე დიდძალი, ეწივნენ ჭარელნიცა. არამედ
Line of ed.: 13     მოსრნეს თუშთავე და აოტნეს იგინიცა და მოვიდნენ მშჳდობით.
Line of ed.: 14     ამისთჳს მოგზავნეს ჭარელთა: "არს მშჳდობა ჩუენ შორის, რად
Line of ed.: 15     ჰყვეს თუშთა ესე". განრისხნა იმამ-ყულიხან და ბრძანა მიცემა მო\ნაღებისა.
Line of ed.: 16     ხოლო თუშთა არა ინებეს. კუალად წარავლინა მოურავი
Line of ed.: 17     მათი და არცა მას უსმინეს, ამჴედრდა თჳთ იმამ-ყულიხან და მივი\\\და Manuscript page: T_136 
Line of ed.: 18     და უბრძანა ცემა თოფთა, არამედ მათ რა იხილეს იმამ-ყულიხან,
Line of ed.: 19     შეაქციეს ზურგი და დადგნენ უსაჭურველონი და მსროლელთაცა
Line of ed.: 20     არღარა თუ იკადრეს მიხედვად. ამისთჳს შეიწყალა მეფემან და არ\ღარა
Line of ed.: 21     მოსრნა: გარნა წარუხუნა ნატყუენავნი და მისცა ლეკთა
Line of ed.: 22     არ/ვითურთ.

Line of ed.: 23        შემდგომად მოვიდა მეფე ვახტანგ საფურცლეს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღით,
Line of ed.: 24     ქარ{თულსა} უ̃ზ, დეკემბერს, რამეთუ ემცნო ყეენსა განგება საქმისა ლეკ\თასა
Line of ed.: 25     და მივიდა იმამ-ყულიხანცა საგურამოს და დადგა არაგჳს პირ\სა
Line of ed.: 26     ზედა. იხილეს ურთიერთი, განაახლეს სიყუარული და ჰქმნეს პი\რი,
Line of ed.: 27     და მოსცა სპანი ვახტანგ და წარვიდნენ თჳს-თჳსად. გაზაფხულს
Line of ed.: 28     წარმოავლინა ერასტი ყაფლანისშვილი სპითა საბარათიანოსათი,
Line of ed.: 29     მოვიდა და დადგა კარდანეხს, დაყვეს თთუე ოთხი. გარნა გამოვიდ\ნენ
Line of ed.: 30     ლეკნიცა და არა აბრძოლნეს კახთა. არამედ Manuscript page: A_198  შემდგომად წარ\ვიდნენ
Line of ed.: 31     უქმნი. კუალად ამავე ზამთარს წარმოავლინა ყეენმან შირ\ვანის
Line of ed.: 32     ბეგლარბეგი შემუსრვად ჭარისა. ამან მოუმცნო იმამ-ყული\ხანს,
Page of ed.: 618   Line of ed.: 1     ვითარ ჯერ არს მისლვა, რათა აუწყოს. არამედ განზრახჳთა
Line of ed.: 2     კახთათა არა რაჲ აუწყა და არცა მისცა ეტიქნი: "რამეთუ უკეთუ
Line of ed.: 3     ევნოს რაჲ, ჩუენ არარაჲ გვაბრალოს ყეენმან". ხოლო იგი მოვიდა
Line of ed.: 4     შაქს სპითა შირვანისათა. დღესა ერთსა დაესხნენ ჭარელნი, მოკლეს
Line of ed.: 5     ბეგლარბეგი და მოსწყჳდნეს სპანი მისნი და აღიღეს ალაფი და იავა\რი
Line of ed.: 6     ურიცხუნი, რამეთუ აქლემს ყიდდენ ჭარელნი ოთხ მილანთუნად.
Line of ed.: 7     ესე ესმა რა ყეენსა, მოუწერა ვახტანგს, რათა წარვიდეს და შემუს\როს
Line of ed.: 8     ჭარი.

Line of ed.: 9        მცნობნი კახნი წარვიდნენ, ეპისკოპოსნი და წარჩინებულნი, და
Line of ed.: 10     ევედრნენ ვახტანგ მეფესა, რათა ჰყოს ბრძანებული ყეენისა. მან
Line of ed.: 11     აღუთქუა და წარმოვიდა სპითა დიდითა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკა, ქარ{თულსა} უ̃თ, იან\ვარს.
Line of ed.: 12     ამასვე ღამეს მოვიდნენ ლეკნი ხაშმს, ვიდრე უჯარმამდე, უჯე\რო
Line of ed.: 13     ჰყვეს, რამეთუ არა აცნობეს ვახტანგს ესრეთ განმზრახთა, რა\მეთუ
Line of ed.: 14     უკეთუ ესენი მოსრას, დაშთების ჭარი უვნოდ, მგონეთა უკუნ\ქცევად.
Line of ed.: 15     კუალად განზრახჳთ მოიყვანეს ორმოცდახუთ დღე მაღა\როს,
Line of ed.: 16     რათა დასახლდნენ და მოშენდეს ქუეყანა და შემდგომად შევიდ\ნენ
Line of ed.: 17     ჭარს. ხოლო მაღაროდამ მოვიდა ხილვად იმამ-ყულიხანისად
Line of ed.: 18     ვახტანგ, რამეთუ სნეულებდა დავით და განიზრახეს რა იგი ჯერ
Line of ed.: 19     იყო. არამედ ეზრახნენ ვახტანგს ჭარელნიცა დამორჩილებად. გარნა
Line of ed.: 20     ბრძანებითავე ყეენისათა უკუნ-იქცა და იქმნა ჭმუნვა დიდი კახთა
Line of ed.: 21     შინა, რამეთუ აღიყრებოდიან და ჰყოფდენ ციხე-სიმაგრეთა და გა\მაგრდებოდიან
Line of ed.: 22     მათ შინა თელავს, ალავერდს, ლალისყურს, შილდა\ყუარელს,
Line of ed.: 23     გავაზს, ვეჯინს, საგარეჯოს, ხაშმს და სხუათა ადგილებთა
Line of ed.: 24     შინა და ოჴრდებოდა ქუეყანა რბევა-კირთებითა.

Line of ed.: 25        ხოლო ამ ვითარებასა შინა მოკუდა მეფე დავითცა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკბ,
Line of ed.: 26     ქარ{თულსა} უ̃ი, წარიღეს და დაფლეს ყუმს. მაშინ განიყვნენ პახნი, ზოგთ
Line of ed.: 27     ინებეს თეიმურაზ და ზოგთ მაჰმად-ყულიხან, გარნა მართვიდა თეი\მურაზ
Line of ed.: 28     სათნოთი იმამ-ყულიხანისა ცოლისათა კახეთს. ხოლო იმამ\\\ყულიხან Manuscript page: d_132a 
Line of ed.: 29     დაუტევნა ორნი ძენი მაჰმად-მირზა და ალი-მირზა და ასუ\ლი
Line of ed.: 30     ერთი.

Line of ed.: 31        ამ ჟამთა მოვიდნენ ლეკნი და მოსტყუევნეს თიანეთი; ამათ წარ\მოუდგა
Line of ed.: 32     თეიმურაზ კახითურთ და ლეკნი დადგნენ სიმაგრესა ერთსა,
Page of ed.: 619   Line of ed.: 1     და მისრულთა სრვიდენ მრავალთა, მოკლეს ხარჭაშნელი ფილიპე
Line of ed.: 2     ჩოლაყაშვილი. შემდგომად შეუჴდნენ კახნი, შემუსრეს სიმაგრე, მოს\რნეს
Line of ed.: 3     და მოსწყჳდნეს ლეკნი, რამეთუ Manuscript page: T_137  მცირედნიღა განერნენ. ხოლო
Line of ed.: 4     კახთა აღიღეს ნატყუენავი და მოვიდნენ გამარჯუებულნი. არამედ
Line of ed.: 5     კუალადცა მარადის იყო ესევითარი კირთება ლეკთაგან კახეთსა
Line of ed.: 6     შინა.



Section: 30  
Page of ed.: 619  
Line of ed.: 7   ი̃ა. მეფე კოსტანტინე ბ̃, ვ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 8        წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკგ, ქარ{თულსა} უ̃ია, წარმოავლინა ყეენმან მაჰმად\ყულიხან
Line of ed.: 9     ძე ერეკლე მეფისა, ნაშობი მჴევლისაგან, რომელსა ეწოდა
Line of ed.: 10     კოსტანტინე, მეფედ კახთა. ესე მოვიდა და დადგა ყაზახსა შინა, რა\მეთუ
Line of ed.: 11     მიეცა ყეენსა ერევანი, შამშადილო და ყაზახი და წარვიდნენ
Line of ed.: 12     კახნი წინაშე მისსა. ხოლო იყო ესე მაჰმად-ყულიხან ფრიად მაჰმა\დიანი,
Line of ed.: 13     ლაღი და ამაყი, მდიდარი და მესისხლე, რამეთუ არა რიდებ\და
Line of ed.: 14     მცირესა ზედა კაცთა სიკუდილსა.

Line of ed.: 15        ამისა შემდგომად მისცა მეფესა ვახტანგს ყეენმან სარდლობა
Line of ed.: 16     ადრიბეჟანისა. ამას წარმოევლინა ყაზახსა შინა ხანი, და ესე არა
Line of ed.: 17     უტევა მაჰმად-ყულიხან. არამედ აუწყა ვახტანგს: "რამეთუ მოცე\მულ
Line of ed.: 18     ჩემდა არს". მანცა ნება-სცა და მოუმცნო, რათა მისცეს სპანი.
Line of ed.: 19     ამისთჳს ჰყვეს პირი მტკიცე ორთავ, რათა შეკრბნენ ხუნანს, ზავისა
Line of ed.: 20     და სიმტკიცისათჳს. ხოლო მოვიდა რა ვახტანგ სპითა ხუნანს, წარე\მართა
Line of ed.: 21     მისლვად მაჰმად-ყულიხანცა; ამას მოგზაურს მოერთუა წიგ\ნი
Line of ed.: 22     იესესი და რომელთამე ქართველთა, რათა არა მივიდეს ვახტან\გისა
Line of ed.: 23     თანა: "რამეთუ გიდგებისო ღალატად სიკუდილსა", ამისთჳს
Line of ed.: 24     უკუნ-იქცა, განვლო მტკუარი, ყარაია ღამითვე და მივიდა საგარე\ჯოს.
Line of ed.: 25     მუნიდამ წარუვლინა თეიმურაზ კუალად ზავისთჳს, თჳთ ეზ\რახა
Line of ed.: 26     ლეკთა, დაიზავნა ჭარელნი და მოიყვანნა რაოდენნიმე, და იყ\ვნენ
Line of ed.: 27     წინაშე მისსა. მერმე მოვიდა თეიმურაზცა, რამეთუ ებრალა
Line of ed.: 28     ვახტანგს ტეხა პირისა და ემცნო აწცა კუალად ერთობისა პირი. არა\მედ
Page of ed.: 620   Line of ed.: 1     შემდგომად მოსრნეს გოგჯალულს ელთა რაოდენნიმე მებარ\გულნი
Line of ed.: 2     ქართველთანი და არცაღა წარუვლინა მაჰმად-ყულიხან სპა\ნი
Line of ed.: 3     ყაზახთა ვახტანგს.

Line of ed.: 4        ამისთჳს წარმოავლინნა სპანი ვახტანგ მეფემან ყაზახსა შინა.
Line of ed.: 5     ესე სცნა მაჰმად-ყულიხან და ამანცა წარავლინნა კახნი და ბრძოდ\ნენ
Line of ed.: 6     ყაზახს. კუალად მოიყვანა ლეკნი, წარუძღუანნა კახნი და მოსტ\ყუევნეს
Line of ed.: 7     სრულიად ლილოები.

Line of ed.: 8        ამისა შემდგომად მოსწყჳდნა ვახტანგ გოგჯალონი და წა\რიღეს
Line of ed.: 9     ქონება მაჰმად-ყულიხანისა ერევნიდამ მონაქონნი. ესე აღუძ\ნდა
Line of ed.: 10     მაჰმად-ყულიხანს და მისცა ჭარელთა ბანძი, მოიყვანნა იგინი
Line of ed.: 11     და წარუძღუანნა კახნი. ამათ განვლეს ყურყუთას ღამით და დილას
Line of ed.: 12     დაესხნენ წინწყაროს, მოსწყჳდნეს, მოსტყუევნნეს და წარმოიღეს
Line of ed.: 13     ჯოგიცა სამეფო, აღიღეს ალაფი დიდი, გამოვლეს ხუნანს მტკუარი
Line of ed.: 14     და მოვიდნენ. მერმე მოვიდნენ ბაქარ და იესე მცხეთას და არბევ\დიან
Line of ed.: 15     საგურამოს. ხოლო მაჰმად-ყულიხან წარავლინა თეიმურაზ და
Line of ed.: 16     აქუნდათ ბრძოლა მცირეხანს. შემდგომად ზავ-ჰყვეს მათ ნებითა
Line of ed.: 17     მაჰმად-ყულიხანისათა და წარიყვანეს თეიმურაზ და კახნი ეპისკო\პოსნი
Line of ed.: 18     და მთავარნი ტფილისს; მუნ უმეტეს ზავ-ჰყვეს და ფიცით
Line of ed.: 19     აღუთქუეს ვახტანგს არღარა ორგულება, არამედ სიმტკიცე სიყუა\რულსა
Line of ed.: 20     Manuscript page: T_138  ზედა და ერთობასა. მერმე ანადიმნა, ანადირნა, მისცათ
Line of ed.: 21     ნიჭნი და წარმოავლინნა და მოვიდნენ მაჰმად-ყულიხანისა თანა. გა\ნიხარა
Line of ed.: 22     ამანცა შემტკიცებისათჳს და მშჳდობისად. არამედ შლილო\ბათა
Line of ed.: 23     ამათ შინა დამართვიდიან ვახტანგ და მაჰმად-ყულიხან წინაშე
Line of ed.: 24     ყეენისა ურთიერთთა, რამეთუ აღიღეს ისპაანი და იყო შასთამაზ, ამან
Line of ed.: 25     განმზრახთა თჳსთაგან აღირჩია მაჰმად-ყულიხან და მოსცა ქართლი.

Line of ed.: 26        ამისთჳს შემოიკრიბნა მაჰმად-ყულიხან კახნი, თუ რაჲ ჰყოს,
Line of ed.: 27     რამეთუ ეტყოდა: "ფიცვართ და ვჰგონებ იმყოფის ამით შფოთი დი\დი.
Line of ed.: 28     აწ მნებავს, რათა წარუგზაენო რაყამი და ვაცნობო ვახტანგს
Line of ed.: 29     (ვითარცა ჰყო მანცა), ამითი იქმნას უმეტესი სიმტკიცე ჩუენ შორის,
Line of ed.: 30     მერმე ვაუწყოთ ყეენ\\სა Manuscript page: d_132b  ზოგად სიმტკიცე ჩუენი". არამედ კახთა მსმე\ნელთა
Line of ed.: 31     და უმეტეს ალავერდელმან უარჰყო ესენი, ჰგონებდენ დაპ\ყრობასა
Page of ed.: 621   Line of ed.: 1     ქართლისასა და მერმე ამითი შემუსრვასა ლეკთასა და გან\თავისუფლებასა
Line of ed.: 2     მათგან; უსმინა მაჰმად-ყულიხანცა და მივიდა და
Line of ed.: 3     დადგა ავლაბარს, და იქმნა რა იგი აღვსწერეთ. არამედ კახეთი იყო
Line of ed.: 4     მარადის ჴდომა-ტყუეობა-ოჴრებასა შინა ლეკთაგან.

Line of ed.: 5        ხოლო Manuscript page: A_199  შემდგომად შეპყრობისა მაჰმად-ყულიხანისა ოსმალ\თაგან
Line of ed.: 6     ტფილისს გამოივლტო ციხიდამ, გამოვლო მცხეთის ჴიდი და
Line of ed.: 7     მოვიდა მარტყოფს, აჰყარა მუნ სახლეული და დედაწული თჳსი და
Line of ed.: 8     მივიდა თელავს და ეზრახოდა ლეკთა და ოსმალთა ზავსა.

Line of ed.: 9        არამედ მოუჴდნენ ოსმალნი მარტყოფს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკგ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 10     უ̃ია, მოსწყჳდნეს, მოსტყუევნნეს, ხატნი და ჯუარნი შემუსრნეს,
Line of ed.: 11     მოსწუეს და მოაოჴრეს და წარვიდნენ ტფილისსვე. არამედ გაზაფ\ხულს
Line of ed.: 12     იყო ლაშკრობა ლეკთაგან ძლიერი, ჴდომანი, სრვანი, ტყუევ\ნანი,
Line of ed.: 13     ოჴრებანი დაუცადებელნი და იავარნი კახეთსა შინა. ამის მიერ
Line of ed.: 14     ვერღარა მდგომი მაჰმად-ყულიხან თელავს წარვიდა დედოფლით
Line of ed.: 15     და დედაწულით და წარჩინებულით თიანეთს. ამას მოუდგნენ ლეკ\ნიცა.
Line of ed.: 16     არამედ ვინაჲთგან არღარა იყო სხუა ღონე, ეზრახა მაჰმად\ყულიხან
Line of ed.: 17     ჭარელთა მეგობრობისა და კეთილისათჳს წინასა. მათ უს\მინეს,
Line of ed.: 18     მოვიდნენ და წარიყვანეს ქისიყს. ხოლო თეიმურაზ და უმე\ტესნი
Line of ed.: 19     კახნი დედაწულით და ეპისკოპოსებით მივიდნენ ანანურს
Line of ed.: 20     (არამედ რომელსა ეტჳრთა ნაწილი წმიდათა, უბრკმა ცხენსა მისსა
Line of ed.: 21     არაგუსა შინა და წარიღო ნაწილნი იგი და დაიკარგა ქეთევან დედო\ფლის
Line of ed.: 22     ნაწილითურთ).

Line of ed.: 23        ხოლო ლეკნი მოვიდნენ და მოადგნენ ანანურს. მაშინ განამაგ\რეს
Line of ed.: 24     კახთა ანანური და ვერ ავნეს ლეკთა და უკუნ-იქცნენ. გარნა დაშ\თა
Line of ed.: 25     თეიმურაზ ანანურს ცოლით და სახლეულით თჳსით, და კახნი
Line of ed.: 26     წარვიდენ წინაშე ვახტანგისა.

Line of ed.: 27        შემდგომად მცირედისა შეკრბნენ ჭარელნი მოსლვად ქისიყსა
Line of ed.: 28     ზედა. ესე იხილა მაჰმად-ყულიხან არა კეთილად თჳსად, ივლტოდა
Line of ed.: 29     და მოვიდა ქისიყს. მაშინ ჭარელნი შემოესივნენ დედოფალსა და
Line of ed.: 30     ქონებასა მისსა და ვერ მპოვნელნი მაჰმად-ყულიხანისა წარვიდნენ
Line of ed.: 31     ალაფითა თჳსად. მერმე წარმოიყვანა დედოფალიცა მაჰმად-ყული\ხან
Page of ed.: 622   Line of ed.: 1     და დადგა თელავს. მუნიდამ ეზრახა ჭარელთა: "სტუმარმონდო\ბილ
Line of ed.: 2     ვიყავ თქუენდა, არა ჯერ იყო ესე თქუენგან". ხოლო მათ პასუხ\უგეს,
Line of ed.: 3     რამეთუ უცნობელად ჩუენდა ჰყვეს ჯეილთა, გარნა ვსტანჯოთ
Line of ed.: 4     იგინი", გარნა მოსცეს რაიმე ნაალაფევნი და მოუთხრეს: "ჩუენ კუ\ალად
Line of ed.: 5     ვართ მეგობარნი შენნი მტკიცედვე". არამედ იყო მარადის
Line of ed.: 6     ლაშქრობა ლეკთაგან და ოჴრება კახეთსა შინა.

Manuscript page: T_139 
Line of ed.: 7        ხოლო წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკდ, ქარ{თულსა} უ̃იბ, იანვარს წარავლინა მაჰ\მად-ყულიხან
Line of ed.: 8     თეიმურაზ ბაქარისა თანა, ვინაჲთგან ეზრახოდნენ
Line of ed.: 9     ურთიერთს, და შემდგომად მივიდა თჳთცა მცხეთას, ყვეს პირი ერ\თობა-სიყუარულისა
Line of ed.: 10     და წარმოვიდა თელავსვე. ამისთჳს წარავლინა
Line of ed.: 11     სალთხუცესი საზუერელი მაჰმად-ყულიხან წინაშე ყეენისა და აცნო\ბა
Line of ed.: 12     ესე და მოითხოვა ნიჭნი საგანძურთა, რათა ბრძოდნენ ორნივე
Line of ed.: 13     ოსმალთა, უკეთუ შეეწიოს. ამისა შემდგომად წარვიდა კახთა და
Line of ed.: 14     ლეკთა სპითა ყაზახსა შინა.

Line of ed.: 15        ამისნი მცნობელნი ოსმალნი მოვიდნენ და დაესხნენ ხილხილას
Line of ed.: 16     მდგომს, ივლტოდა მაჰმად-ყულიხან და წარიღეს მისნი ყოველნი
Line of ed.: 17     ხარჭებითურთ ოსმალთა, ხოლო მაჰმად-ყულიხან მოვიდა განჯას
Line of ed.: 18     და განჯელთა არა შეუშუეს ქალაქსა შინა (რამეთუ იჯდა ძმისწული
Line of ed.: 19     მაჰმად-ყულიხანისა მაჰმად მირზა მის წილ, რამეთუ მიუხუნა რა
Line of ed.: 20     ერევანი, ყეენმან მოსცა მის წილ განჯა), ვინაჲთგან ეშინოდათ გან\ჯელთა
Line of ed.: 21     ოსმალთაგან. გარნა უძღუნეს დიდნი გარექალაქისა; მერმე
Line of ed.: 22     წარმოვიდა კახეთს. არამედ აქუნდა შიშიცა ლეკთაგან და ივლტოდა
Line of ed.: 23     ღამე მტკურის კიდესა ეტიკობითა ტურასითა და მოვიდა საგარე\ჯოს.
Line of ed.: 24     მაშინვე მოადგნენ ლეკნი და ვერღარისა მყოფელი განივლტო
Line of ed.: 25     ღამით და მივიდა თელავს და განამაგრა იგი.

Line of ed.: 26        ხოლო ლეკთა დაიპყრეს კახეთი, მაჰმადიან ჰყვნეს და დაუდგინ\ნეს
Line of ed.: 27     მოლანი მათნი დაბნებთა, ციხე-სიმაგრეთა შინა. არამედ შემდ\გომად
Line of ed.: 28     ვახტანგ მეფის წარსლვისა რუსეთს ეზრახნენ ქართველნი
Line of ed.: 29     მაჰმად-ყულიხანს, რათა მივიდეს სპითა კახეთისათა, განაძონ ოს\მალნი
Line of ed.: 30     და იყოს მეფედ მათდა. ესე ირწმუნა მაჰმად-ყულიხან და შე\მოიკრიბნა
Line of ed.: 31     კახნი, თუ\\შნი, Manuscript page: d_133a  ფშავნი და ჴევსურნი (და თეიმურაზ იყო
Page of ed.: 623   Line of ed.: 1     ანანურსავე) და წარვიდა და მივიდა მუხრანს, მუნ მოეგებნენ არა\გუ-კსნის
Line of ed.: 2     ერისთავნი. მერმე მივიდა თედოწმიდას და მუნ მოერთუ\ნენ
Line of ed.: 3     ზემოქართლ-საციციანონი სრულიად და იქმნა, ვითარცა
Line of ed.: 4     აღვს/წერეთ.

Line of ed.: 5        შემდგომად მუნით ლტოლვილი მოვიდა ახალგორს და მიიყვანა
Line of ed.: 6     დედოფალიცა თჳსი, რამეთუ ვერღარა შთავიდოდა კახეთს ლეკთა
Line of ed.: 7     გამო, ვინაჲთგან მათ დაიპყრეს. ხოლო მოვიდა საზუერელი და მო\ართუა
Line of ed.: 8     რომელიცა მოენიჭა ყეენსა ი̃გ-ათასოთხასი დრაჰკანი, და
Line of ed.: 9     წარაგო მაჰმად-ყულიხან მუნ მრავალნი, რამეთუ დაუძჳრეს ყოველ\ნი
Line of ed.: 10     საზრდელნი კსნის-ჴეველთა. ამისთჳს შემდგომად წარმოვიდა, რა\მეთუ
Line of ed.: 11     ვერღარა იტჳრთა უპატიურობა შან,მესაგან და მოვიდა ფშავს
Line of ed.: 12     და წარიყვანა ძმაცა თჳსი თეიმურაზ დედაწულითურთ, და იყოფე\ბოდნენ
Line of ed.: 13     მუნ წელსა ერთსა იწროებითა დიდითა. გარნა თუცა დაიპ\ყრნეს
Line of ed.: 14     ლეკთა კახეთი, არამედ იყვნენ მკრძალველნი და მოფრთხილე\ნი
Line of ed.: 15     მათგან კუალადცა. ამისთჳს შეკრბენ ჭარელნი და მოიყვანეს და\ღისტნელნიცა
Line of ed.: 16     და მოადგნენ თელავს სპანი დიდნი და ბრძოდეს კვი\რა
Line of ed.: 17     ერთი. მისჭირდათ თელაველთა და განწირნეს თავნი და გამო\ვიდნენ
Line of ed.: 18     განზრახჳთა ვისმე ხუცისათა, რომელი ეტყოდა ძლევასა
Line of ed.: 19     ლეკთა ზედა; ეკუეთნენ თელაველნი და მოსრნეს ბანაკნი მათნი,
Line of ed.: 20     აოტნეს და აღიღეს ალაფნი მათნი. ამის მხილველთა კახთა მოსრნეს
Line of ed.: 21     ყოველნი თჳსთა შინა მყოფნი ლეკნი და განთავისუფლდნენ და კუ\ალად
Line of ed.: 22     სიმაგრეთა შინა მყოფნი დაადგრნენ მტკიცედ.

Line of ed.: 23        მერმე მოუწოდეს მაჰმად-ყულიხანს, ჩამოვიდა და დაემორჩილ\ნენ
Line of ed.: 24     ყოველნი თელავსმყოფს. მაშინ ზავ-ჰყო მაჰმად-ყულიხან
Line of ed.: 25     ლეკთა თანა, ვინაჲთგან იხილეს მათცა მაგრობა კახთა Manuscript page: T_140  და ქართლი
Line of ed.: 26     უპატრონოდ და მდიდრად. ითხოვეს ყოლაუზი მაჰმად-ყულიხანისა\გან,
Line of ed.: 27     დაუტევეს კახეთი და ბრძოდენ ქართლსა მარადის.

Line of ed.: 28        გარნა არცაღა თუ კახეთი იყო მათგან მშჳდობით. ამისთჳს
Line of ed.: 29     ჰყვეს ციხე მაღაროს ქისიყელთა და შევიდნენ მას შინა. არამედ ქა\რთლისა
Line of ed.: 30     ნატყუენავის წილს მოსცემდნენ ლეკნი მაჰმად-ყულიხანს
Line of ed.: 31     ხუთისთავსა ეტიკობისათჳს და უწოდდა თავთა მათთა მეგობრად,
Line of ed.: 32     ძმად და მეყჳსად. ამისა შემდგომად მოუვლინეს ოსმალთა, რათა
Page of ed.: 624   Line of ed.: 1     ულაშქროს მათ ერისთავთა ზედა ქართლისათა. არამედ ვინაჲთგან
Line of ed.: 2     მტერ იყო მაჰმად-ყულიხან შანშესი უპატიოყოფისათჳს წინთქმულ\თა,
Line of ed.: 3     ამისთჳს შემოიკრიბნა სპანი კახთა და წარიყვანნა ნიჯადად ლე\კნი
Line of ed.: 4     მრავალნი, და მივიდა თიანეთს; და რა მოადგნენ ოსმალნი დუ\შეთს,
Line of ed.: 5     და ვერღარა დაუდგა Manuscript page: A_200  რევაზ ერისთავი და წარვიდა
Line of ed.: 6     მთიუ/ლეთს.

Line of ed.: 7        ხოლო მაჰმად-ყულიხან შევიდა ანანურს, გამოიღო ზარბაზნე\ბი
Line of ed.: 8     და წარმოგზავნა თელავს და დასუეს ერისთავად მუნ პაპუა ოს\მალთა.
Line of ed.: 9     მერმე მოვიდნენ ვანათს, შემდგომად ლიახუსა ზედა მუგუთს
Line of ed.: 10     და იქმნაცა, ვითარცა აღვსწერეთ. არამედ უკუმოიქცნენ რა მუნი\დამ,
Line of ed.: 11     ინებეს ოსმალთა ღალატით შეპყრობა მაჰმად-ყულიხანისა და
Line of ed.: 12     მიუწოდეს გორს. ამისი მცნობი მაჰმად-ყულიხან წარმოვიდა ღამით
Line of ed.: 13     და მოვიდა თელავს და იყოფოდა მუნ ზავითა ოსმალთა და ლეკთა
Line of ed.: 14     თანა.

Line of ed.: 15        კუალად ამისა შემდგომად წარმოვიდა უსუფ-ფაშა ხილვად
Line of ed.: 16     სულხავისად, რამეთუ მოსლვად იყო იგიცა ყარაღაჯს და მიუწოდა
Line of ed.: 17     მაჰმად-ყულიხანს უსუფ-ფაშამ, რათა დაუმტკიცოს ხონთქარისაგან\ცა
Line of ed.: 18     კახეთი და მივიდეს მის თანა და მწეცა ეყოს ლეკთა ზედა. ესე
Line of ed.: 19     არა ინება კოსტანტინემ წინათქმულთა ღალატობისათჳს მისლვა მის
Line of ed.: 20     თანა, არამედ ლტოლვა კუალად ფშავსავე. გარნა დაარწმუნებდა
Line of ed.: 21     ალავერდელი და თარხანი ლუარსაბ ფიცით, რამეთუ ესენი იყვნენ
Line of ed.: 22     შუამავალნი: "და უკეთუ არა მივიდეს მაჰმად-ყულიხან, მოვიდეს მუ\ნით
Line of ed.: 23     სულხავი და აქათ ოსმალნი და მოსრან კახეთი და მერმე ჴელთ
Line of ed.: 24     გიგდონ შენცა". ამისთჳს შემოიკრიბნა სპანი და მივიდა უსუფ ფაშას
Line of ed.: 25     თანა ბეჟანბაღს. მან პატივ-სცა და წარმოავლინა, რათა მზა ჰყოს
Line of ed.: 26     სპანი და მივიდეს კუალად. არამედ აღმჴედრდებოდა რა, განგვრიმა
Line of ed.: 27     მაჰმადბეგ მესაჭურჭლემან ისაყ-ფაშისამან და მოკლეს მაჰმად-ყუ\ლიხან
Line of ed.: 28     ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკთ, ქარ{თულსა} უ-იზ. მერმე მოეტევნენ ოსმალნი კახთა,
Line of ed.: 29     მოსწყჳდნეს და ტყუე-ყვნეს მრავალნი, შეიპყრეს ალავერდელიცა და
Line of ed.: 30     რევაზ ერისთავი, რომელიცა ლტოლვილი მაჰმად-ყულიხანისა თანა
Line of ed.: 31     იყო და წარ\\ჰკუეთნეს Manuscript page: d_133b  თავნი წინაშე უსუფ-ფაშისა, ეგრეთვე მაჰმად\ყულიხანს
Page of ed.: 625   Line of ed.: 1     და სხუათაცა მრავალთა, და წარუვლინეს ისაყ-ფაშას და
Line of ed.: 2     მან წარგზავნა წინაშე ხონთქარისა.

Line of ed.: 3        ხოლო უსუფ-ფაშა მივიდა სულხავისა თანა, იხილა იგი და პა\ტივ-სცა,
Line of ed.: 4     მერმე წარმოავლინა იგი შიგნით-კახეთსა შინა, თჳთ უკუნ\იქცა
Line of ed.: 5     და მივიდა ტფილისს. ხოლო სულხავი მოვიდა და მოადგა თე\ლავს,
Line of ed.: 6     გამოიყვანა ცოლშვილი მაჰმად-ყულიხანისა ნებითავე მა\თითა.
Line of ed.: 7     მერმე შემუსრა შილდა, ყუარელი და გავაზი, მოსრნა, მოსტ\ყუევნნა,
Line of ed.: 8     წარიყვანნა მრავალნი სულნი და წარვიდა თჳსადვე. ამათი
Line of ed.: 9     მხილველი თეიმურაზ წარვიდა ფშავს და იყოფებოდა მუნ.

Line of ed.: 10        შემდგომად ამისა მოვიდნენ ოსმალნი ყარაღაჯს, აღაშენეს ცი\ხე,
Line of ed.: 11     განამაგრეს ზარბაზნებითა და შეაყენნეს გუშაგნი, და სპანი და\უდგინნეს
Line of ed.: 12     და სხუანი წარვიდენ. ესე აღუძნდათ ჭარელთა და მრა\ვალგზის
Line of ed.: 13     Manuscript page: T_141  ეკირთებოდნენ. გარნა ვერა რაჲმე ავნეს. ამისთჳს შეიკ\რიბნენ
Line of ed.: 14     ჭარელნი, წარვიდნენ და მოსტყუევნნეს ბოლნისები. ამათ
Line of ed.: 15     წარმოუდგა ისაყ-ფაშა და მოეწიათ ყარაის ბოლოს მეწინავენი, გაბ\რუნდნენ
Line of ed.: 16     ლეკნი, ჰგონებდნენ სიმცირესა მათსა. მაშინ მეწინავენი
Line of ed.: 17     იგინი ივლტოდნენ. ამათ მოჰყვნენ ლეკნი და მიიყვანეს სისქესა შინა
Line of ed.: 18     ოსმალთასა, მოსრულთა მოეტევა ისაყ-ფაშა და მოსწყჳდნეს ურიც\ხუნი
Line of ed.: 19     ლეკნი, აოტნეს და მოყვნენ ჴოცითა და სრვითა დღე და ღამე
Line of ed.: 20     ალაზნადმდე, ვითარ მცირედნიღა გარდაეხუეწნენ, და უკუნ-იქცა
Line of ed.: 21     გამარჯუებული ისაყ-ფაშა ტფილისსვე. არამედ ჭარელთა მიერით\გან
Line of ed.: 22     ვერღარა იკადრეს რბევად და კირთებად და დაიპყრეს ყარაღაჯს
Line of ed.: 23     მდგომთა ოსმალთა ელიფადარი, ართმიდიან ხარკსა და
Line of ed.: 24     ალაშკრებ/დიან.

Line of ed.: 25        ხოლო თეიმურაზ იყო ფშავს ფრიად უპოვარი და მოინება წარ\სლვა
Line of ed.: 26     რუსეთს, არამედ არა უტევებდნენ კახნი. მერმე ჩამოიყვანეს
Line of ed.: 27     კუალად თელავსვე ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლა, ქარ{თულსა} უ̃ით.



Section: 31  
Page of ed.: 625  
Line of ed.: 28   ი̃ბ. თეიმურაზ ბ̃, ი̃გ წელი მეფა


Line of ed.: 29        მაშინ თეიმურაზ ეზრახა ისაყ-ფაშას უვნებელობისათჳს, რამე\თუ
Line of ed.: 30     ძესა მისსა უსუფ-ფაშას აქუნდა კახეთი მიცემული ხონთრისაგან,
Line of ed.: 31     გარნა სახელითა ოდენ და ვერა რის მოქმედებითა. ხოლო ისაყ-ფა\შამ
Page of ed.: 626   Line of ed.: 1     აღუთქუა უვნებელობა თეიმურაზს და მიუწოდა ტფილისს და
Line of ed.: 2     განზრახჳთა და იძულებითა ქახთათა მივიდა მის თანა ტფილისს.
Line of ed.: 3     მან კეთილად შეიწყნარა და წარმოავლინა კუალად კახეთსავე, რათა
Line of ed.: 4     დაადგრეს ერთგულებასა ზედა და იყოფებოდეს თელავს. არამედ იყო
Line of ed.: 5     კუალადცა კახეთი ესევითარსავე ბოროტებასა შინა და სიმაგრეთ
Line of ed.: 6     გამო მაგრდებოდიან ჟამითი-ჟამად. შემდგომად რა მოვიდა თამაზ\ხან
Line of ed.: 7     და აღიღო შირვანი, მერმე შეუჴდა კულმუხს და მუნიდამ გამარ\ჯუებული
Line of ed.: 8     მოადგა განჯას ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლდ, ქარ{თულსა} უ̃კბ.

Line of ed.: 9        ამისმან მცნობმან ისაყ-ფაშამ წარმოავლინა სპანი ოსმალთა და
Line of ed.: 10     მოვიდნენ ესენი ქისიყს. მაშინ შეითქუნენ კახნი აბელ მოურავისა
Line of ed.: 11     თანა და ღამით დაესხნენ ოსმალთა, მოსრნეს მრავალნი, აღიღეს
Line of ed.: 12     ალაფნი დიდძალნი და წარმოვიდნენ ღამითვე. ხოლო დილასა აღი\ყარნენ
Line of ed.: 13     ოსმალნი და წარვიდნენ მოსწრაფედ ტფილისს.

Line of ed.: 14        ამ ჟამთა წარმოავლინა თამაზხან განჯიდამ კაცი და მოითხოვა
Line of ed.: 15     ასული იმამ-ყულიხანისა, რამეთუ ძმაცა მისი მაჰმად-მირზა წარწყ\მდა
Line of ed.: 16     მის თანა ბრძოლასა შინა თოფალ-ფაშისასა და ამითი ჰგონეს
Line of ed.: 17     ამათ ნამსახურ-ყოფნა და წარუვლინეს ქალი იგი. ამისა შემდგომად
Line of ed.: 18     შემოიკრიბნა თეიმურაზ კახნი, ეპისკოპოსნი და წარჩინებულნი და
Line of ed.: 19     წარვიდა წინაშე თამაზხანისა. არამედ მოსრულსა თეიმურაზს და
Line of ed.: 20     კახთა არა წესისაებრ პატივ-სცა თამაზხან, გარნა მცირედითა
Line of ed.: 21     ნი/ჭითა.

Line of ed.: 22        ხოლო აღვსებასა მოვიდა დესპანი რუსთ ჴელმწიფისა მთავარი
Line of ed.: 23     სერგი გალიცინი მოსმენად წირვისად თეიმურაზისა თანა. რამეთუ
Line of ed.: 24     არა იყო სხუა ეკლესია მუნ თჳნიერ მისის კარვისა. ესე ისტუმრა თე\იმურაზ
Line of ed.: 25     და მერმე მანცა ისტუმრა, და მოუძღუნა თეიმურაზს არმა\ღანი
Line of ed.: 26     მუნებური. შემდგომად Manuscript page: T_142  მოსცა თამაზხან სპანი დიდნი და წარ\მოავლინა
Line of ed.: 27     შემუსრვად ჭარისად, ამის მცნობთა ოსმალთა დაუტევეს
Line of ed.: 28     ყარაღაჯის ციხე და ივლტოდნენ ტფილისს.

Line of ed.: 29        იხილეს ესე კახთა, მივიდნენ და შემუსრეს ციხე ყარაღაჯისა,
Line of ed.: 30     წარმოიღეს ზარბაზნები და რომელნიმე შემუსრნეს და დაუტევნეს.
Line of ed.: 31     მერმე შეკრბნენ და მიეგებნენ თეიმურაზს, შეუძღუნენ ყიზილბაშთა
Line of ed.: 32     ჭარსა შინა და შეუჴდნენ. არამედ გან\\მაგრდნენ Manuscript page: d_134a  და წინააღუდგნენ
Page of ed.: 627   Line of ed.: 1     ჭარელნი. Manuscript page: A_201  გარნა სძლეს ყიზილბაშთა და კახთა და მოსწყჳდნეს მრა\ვალნი,
Line of ed.: 2     შემუსრნეს კოშკნი და სიმაგრენი მათნი და მოსტყუევნნეს,
Line of ed.: 3     აღიღეს ალაფი დიდი და წარმოვიდნენ. ხოლო შემდგომად სძლო რა
Line of ed.: 4     ქოფრულსა თამაზხან, მიუწოდა თეიმურაზს ერევანს, წარვიდა თეი\მურაზ
Line of ed.: 5     და, მივიდა რა მცირეს ხანს უკან, შეიპყრა და წარმოგზავნა
Line of ed.: 6     ტფილისს, რათა მოიყვანოს ცოლიცა თჳსი თამარ მუნ. არამედ მო\ვიდა
Line of ed.: 7     რა ყურყუთას თეიმურაზ, გამოივლტო და მოვიდა თელავს და
Line of ed.: 8     მოვიდაცა ტფილისს თამაზხან. მერმე ესმა მოსლვა დარუბანდს თა\თარხანთა,
Line of ed.: 9     წარმოვიდა კახეთსა ზედა. ამისთჳს წარვიდა თეიმურაზ
Line of ed.: 10     ყოვლითა დედაწულითა თჳსითა ფშავს და თამაზხან მოვიდა კახეთს
Line of ed.: 11     და დაამშჳდა კახეთი. მერმე წარმოავლინა მარბიელად სპანი და აჰ\ყარნა
Line of ed.: 12     სულნი მრავალნი და სხუანი მოსრნეს. ხოლო ტყუენი წარ\გზავნა
Line of ed.: 13     ხორასანს და წარვიდა თჳთცა დარუბანდს, გარნა ავნეს დი\დი
Line of ed.: 14     სპათა თამაზხანისათა ჭარელთა.

Line of ed.: 15        არამედ წარყვანებულთა კახთა ტყუეთა რომელთამე ქართველ\თა
Line of ed.: 16     თანა იცეს ჟამი მარჯუე, მოსრნეს მტარვალნი თჳსნი, განთავი\სუფლდნენ
Line of ed.: 17     და მოვიდნენ კახეთსავე, და ქართველნი ქართლს და სხუ\ანი
Line of ed.: 18     რომელნიმე წარიყვანეს ხორასანსავე. ხოლო გაჴელმწიფდა რა
Line of ed.: 19     თამაზხან მუღამს, მერმე წარვიდა შანადირ ისპაანს, შთამოვიდა თე\იმურაზ
Line of ed.: 20     კახეთს და დაიპყრა კახეთი. მაშინ ეზრახა ხანი ტფილისისა
Line of ed.: 21     თეიმურაზს ფიცით, რათა მივიდეს მის თანა და ჰყონ ზავი და დაუმ\ტკიცოს
Line of ed.: 22     კახეთი ყეენისაგან და გამოუტეოს ნიჭითა უვნოდ. ესე კახთ
Line of ed.: 23     გამო ირწმუნა თეიმურაზ, წარვიდა და მივიდა გორს: ხოლო ხანმან
Line of ed.: 24     პირველ კეთილად შეიწყნარა, მერმე შეიპყრა ღალატად, და წარ\გზავნა
Line of ed.: 25     ქართველით პყრობილითურთ წინაშე შანადირისა ისპაანს ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 26     ჩ̃ღლზ, ქარ{თულსა} უ̃კე.

Line of ed.: 27        ხოლო მისრულსა შანადირ არა რაჲ ავნო, ვინაჲთგან ნებითა
Line of ed.: 28     თჳსითა მისრულ იყო და ღალატით შეეპყრა ხანსა. არამედ მისცნა
Line of ed.: 29     ნიჭნი მცირენი და წარიყვანა ყანდაარს. მუნ ყანდაარს ყოფასა შინა
Line of ed.: 30     სთხოვა თეიმურაზს შანადირ ძე და ასული, რათა მიიყვანოს იგინი
Line of ed.: 31     მის თანა და თეიმურაზ გამოუტევოს კახეთსავე. ესე აღუძნდა ფრიად
Line of ed.: 32     თეიმურაზს, გარნა არა რაჲ იყო სხუა ღონე მიყვანისაგან კიდე, მო\ავლინა
Page of ed.: 628   Line of ed.: 1     კაცი და წარიყვანა ერეკლე ძე თჳსი და ასული თჳსი ქეთევან.
Line of ed.: 2     ხოლო შანადირ წარიყვანა ერეკლე ინდოეთს და ქეთევან მისცა
Line of ed.: 3     ძმისწულსა თჳსსა ალი-ყულიხანს ცოლად და გამოუტევა თეიმურაზ
Line of ed.: 4     კახეთს.

Line of ed.: 5        არამედ ძე იმამ-ყულიხანისა ალი-მირზა, რომელი დაუტევა შა\ნადირ
Line of ed.: 6     ტფილისს, ვითამ ვალი, შთავარდა ამასა და ხანს შორის შუ\რი
Line of ed.: 7     დიდი, ვერღარა დადგა ტფილისს ალი-მირზა, წარმოვიდა და მო\ვიდა
Line of ed.: 8     კახეთს. ამან ალი-მირზამ ინება განზრახჳთა აბელ მოურავი\სათა
Line of ed.: 9     განდგომა ყეენისა და თჳთ დაპყრობა კახეთისა და ამისთჳს
Line of ed.: 10     ეზრახაცა თამარს, რათა ჰყონ ესე. არამედ თამარ არა ინება, რამეთუ
Line of ed.: 11     ვინაჲთგან იყვნენ ქმარი მისი თეიმურაზ და ძე მისი ერეკლე ყანდა\არს
Line of ed.: 12     წინაშე შანადირისა.

Manuscript page: T_143 
Line of ed.: 13        ესე აცნობა თამარ ქისიყელთა და თუშთა არა-ყოფად ამისა ეს\რეთ.
Line of ed.: 14     მაშინ იგინი მტკიცედ დაადგრენ ერთგულებასა ზედა თამარი\სასა
Line of ed.: 15     გივის ჩოლაყაშვილის მიერ და ამისთჳს მივიდა თამარცა ქისიყს.
Line of ed.: 16     ხოლო მათ რა იხილეს ესე ესრეთ ვერღარა რაი იკადრეს ქმნად, რა\მეთუ
Line of ed.: 17     ვინაჲთგან იქმნებოდა შფოთი დიდი და სისხლის დანთხევა
Line of ed.: 18     კახთა შორის, განიფანტნენ და წარვიდნენ თჳს-თჳსად. ამისთჳს
Line of ed.: 19     ალი-მირზა ვეღარ დამყოფელი კახეთსა შინა წარვიდა წინაშე შანა\დირისა
Line of ed.: 20     ყანდაარს და წარჰყვა ინდოეთს და მუნ მოკუდა.

Line of ed.: 21        ამის ქმნისა შემდგომად მოვიდა თეიმურაზცა კახეთს ყანდაარი\დამ
Line of ed.: 22     ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლთ, ქარ{თულსა} უ̃კვ, მოეცა შანადირს კახეთი, არამედ მორ\ჩილებასა
Line of ed.: 23     შინა ტფილისს მჯდომის ხანისასა. ხოლო შემდგომად წე\ლსა
Line of ed.: 24     ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლთ, ქარ{თულსა} უ̃კზ წარმოემართა სპასალარი ერანისა და
Line of ed.: 25     ძმა შაჰნადირისა, რომლისთჳსცა ერწმუნა ადრიბეჟანი, ვითარცა
Line of ed.: 26     მპყრობელად შემუსრვად ჭარისა. ამან მიუწოდა სპითა კახთათა თე\იმურაზს
Line of ed.: 27     და ქართველთაცა.

Line of ed.: 28        ხოლო თეიმურაზ წარვიდა მსწრაფლად სიხარულითა შეკრებუ\ლი
Line of ed.: 29     კახთა სპითა და მივიდა წინაშე სპასალარისა, შეუჴდნენ ჭარს,
Line of ed.: 30     მოსრნეს, მოსწყჳდნეს, მოსტყუევნნეს, მოაოჴრნეს და მოსწუნეს.
Line of ed.: 31     მერმე შევიდნენ პატარას ჭარსა შინა და მასცა ეგრეთვე უყვეს და
Page of ed.: 629   Line of ed.: 1     გამაგრებული კოშკები შემუსრნეს და მოაოჴრნეს ვიდრე კავკასამ\დე.
Line of ed.: 2     არამედ ვანეგულა სპასალარსა სამ დღე მუნ დგომა და ოჴრება და
Line of ed.: 3     რბევა მათი. გარნა რა იხილა მოსრვა მათი და წინააღმდგომი არ\ღარა
Line of ed.: 4     ვინმე მტრად, ამისთჳს არღა\\რა Manuscript page: d_134b  ინება მოცდა და ბრძანა წა\მოსლვა
Line of ed.: 5     სპათა. ამას უშლიდნენ ბეგლარბეგნი და ბეგნი, არამედ არა
Line of ed.: 6     ისმინა მათი და გამოუტევა სპანი და თჳთ მცირედითა კაცითა დაად\გრა
Line of ed.: 7     და მომავალი სპასალარი გარდაჴდა ღელოვანსა ერთსა ველსა ზე\და
Line of ed.: 8     შუენიერსა, რათა მოსწიოს ყალიონი და სუას ყავა. იხილეს მზირ\ყოფილთა
Line of ed.: 9     ლეკთა და სცნეს სპასალარობა მისი, შემოეპარნენ, ჰკრეს
Line of ed.: 10     თოფი და მოკლეს სპასალარი მუნვე, და მის თანა მყოფნი ივლტოდ\ნენ
Line of ed.: 11     მკჳრცხლად. ხოლო ჭარელნი შესხდენ ცხენთა მათთა, ეწივნენ
Line of ed.: 12     დიდთა მათ სპათა და სრვიდნენ უწყალოდ. კუალად მლტოლვარენი
Line of ed.: 13     ეცნენ სხუათა მათ სპათა ყიზილბაშთა და ივლტოდნენ სრულიად
Line of ed.: 14     ყოველნი. მოჰყვნენ ლეკნი და მოსწყუედდენ შეუწყალებლად. ვიდ\რე
Line of ed.: 15     ალაზნადმდე. მერმე აღიღეს სიმდიდრე სპასალარისა და ალაფი
Line of ed.: 16     სპათა და იავარი დიდძალი. არამედ კახნი და ქართველნი წარმოვიდ\ნენ
Line of ed.: 17     უვნოდ შოებულნიცა ყიზილბაშთა ალაფისა. გარნა კუალად ამით
Line of ed.: 18     ჭარელთა იწყეს მაგრება და განძლიერდნენ. ხოლო კახეთს იყო კუ\ალადცა
Line of ed.: 19     დაღისტნელთა ლეკთაგან ტყუევნა, კლვა და ოჴრებანი. და
Line of ed.: 20     მცდელობდნენ მათ ზედაცა კახნი სიმაგრით გამო წინააღდგომობასა,
Line of ed.: 21     ნაცვალგებასა. ხოლო მერმე, მორაიქცა შაჰნადირ ინდოეთიდამ, წა\რმოავლინა
Line of ed.: 22     ერეკლე ნიჭითა კახეთს, მოვიდა მშობელთა თჳსთა თანა
Line of ed.: 23     და განიხარეს სიხარულითა დიდითა და მოგუარეს ცოლად ასული
Line of ed.: 24     ვახტანგ ყაფლანისშვილისა. გარნა მიზეზითა რითამე განუტევა იგი
Line of ed.: 25     და მოიყვანა იმერეთიდამ ასული ზაალ ფხეიძისა და იქორწინა მის
Line of ed.: 26     თანა.

Line of ed.: 27        შემდგომად მოვიდა შაჰნადირ არდაველს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმა, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 28     უ̃კთ, მიუწოდა მუნ თეიმურაზს, მივიდა რა თეიმურაზ, მოსცა სპა\ნი
Line of ed.: 29     და წარმოა\\ვლინა Manuscript page: A_202  ჭარსა ზედა. ესენი შეუჴდნენ კუალად ჭარს, შე\მუსრნეს,
Line of ed.: 30     მოსწყჳდნეს კნინღა დაბოლოებამდე მათთა, წარმოიყვა\ნეს
Line of ed.: 31     ტყუენი მრავალნი, რომელნიცა და\\სხნა Manuscript page: T_144  შაჰნადირ დედანი ჭა\რელთა
Line of ed.: 32     როსკიპად სპათა შორის თჳსთა. ხოლო თეიმურაზ მოვიდა
Line of ed.: 33     კახეთს და იყოფებოდა თელავს. მერმე წარმოავლინა შაჰნადირ ქარ\თველნი
Page of ed.: 630   Line of ed.: 1     დარუბანდიდამ და მოსცა გივს ამილახორს ვექილობა. ეს
Line of ed.: 2     გივი ეზრახა თეიმურაზს, რათა უკუდგნენ შაჰნადირისაგან. არამედ
Line of ed.: 3     თეიმურაზ არა უსმინა ესე. ამისთჳს შეასმინა გივმან თეიმურაზ ტფი\ლისის
Line of ed.: 4     ხანსა, ვინაჲთგან მოსლვად იყო ხანი ლეკთა ზედა დაღისტან\სა
Line of ed.: 5     შინა და მიუწოდა თეიმურაზს, რათა წარუძღვეს იგი. არამედ არა
Line of ed.: 6     მივიდა მუნ თეიმურაზ, გარნა მიუთხრა: "ოდეს მოხვალ კახეთს, მა\შინ
Line of ed.: 7     მოვიდე". განრისხნა ამისთჳს ხანი და წარმოავლინა სპანი. ესე\ნი
Line of ed.: 8     მოვიდნენ და მოსტყუევნეს და მოსწყჳდნეს საგარეჯო. მერმე შე\ასმინაცა
Line of ed.: 9     შაჰნადირს ხანმან თეიმურაზ უკუდგომით ყოფა მისი. არა\მედ
Line of ed.: 10     თეიმურაზ შფოთისა ამისთჳს წარვიდა წინაშე შაჰნადირისა.
Line of ed.: 11     ხოლო შაჰნადირს რა ესმა უკუდგომა თეიმურაზისა, მიუწოდა წინა\შე
Line of ed.: 12     თჳსსა და მივიდა თეიმურაზცა დარუბანდს. მაშინ ვითარ სცნა
Line of ed.: 13     შაჰნადირ, რამეთუ მიწოდებისა მისისაგან პირველვე წარვიდა თეი\მურაზ
Line of ed.: 14     წინაშე მისსა, ამისთჳს პატივ-სცა და ანიჭნა ბოძნი. გარნა
Line of ed.: 15     მოუთხრა, რათა მოიყვანოს ცოლიცა თჳსი თამარ, შეუძნდა ფრიად
Line of ed.: 16     თეიმურაზს. გარნა არა იყოღა სხუა ღონე, მიიყვანა იგიცა დარუ\ბანდს.
Line of ed.: 17     ხოლო შაჰნადირ პატივ-სცა კეთილად და მიანიჭნა ნიჭნი და
Line of ed.: 18     წარმოავლინა კახეთსვე, წარმოვიდა, გამოვლო დაღისტანი უვნოდ
Line of ed.: 19     და მოვიდა თელავს. ამისა შემდგომად უბრძანა შაჰნადირ თეიმურაზს
Line of ed.: 20     მზა-ყოფა სპითა, რათა მოვიდეს მთით კავკასიიდამ დაღისტანს ზე\და
Line of ed.: 21     და გამოუტევა.

Line of ed.: 22        მაშინ შეჰკუეთეს ხარკი კახეთს, ვითარცა იყო ქართლსა შინა,
Line of ed.: 23     და დაადგინეს მით ხუთასნი ნოქარნი კახნივე და როქსა მისცემდნენ
Line of ed.: 24     ხარკთაგან კახთასა. არამედ მორჩილებასა და ბრძანებასა შინა იყვ\ნენ
Line of ed.: 25     ესე ნოქარნი თეიმურაზისასა. ხოლო შემდგომად უკუნ-იქცა რა
Line of ed.: 26     შაჰნადირ სპარსეთად, თეიმურაზ იყო კახეთს. მაშინ მოხედნა რის\ხუამან
Line of ed.: 27     და შეიძრა ქუეყანა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმბ, ქარ{თულსა} უ̃ლ, და დაირღუა და
Line of ed.: 28     შეიმუსრა ალავერდის ეკლესია, კუალად ციხე ხოდაშენისა. არამედ
Line of ed.: 29     ესეოდენს ძრვასა შინა არა რაი შეიმუსრა თჳნიერ მათთა. ხოლო
Line of ed.: 30     შემდგომად ბრძოლასა შაჰნადირისასა ბაღდადის კერძოდ ოსმალთა
Line of ed.: 31     ზედა მოსულს, უკუდგნენ რა შაჰნადირი\\საგან Manuscript page: d_135a  ასტარაბადი, შირაზი
Page of ed.: 631   Line of ed.: 1     და შამახია, არამედ შამახიელთა მოიყვანეს შეწევნითა ლეკთათა
Line of ed.: 2     შაჰსულთან უსეინის ძედ წოდებული ვინმე [რ{ომლ}ისათჳს პირველივე და\ეკუეთნეს
Line of ed.: 3     ცხჳრი და ყურნი ძესა შაჰნადირისასა] და დასუეს კეენად.

Line of ed.: 4        სცნა ესენი შაჰნადირ და წარმოავლინა ძე თჳსი სპითა. ამას მი\ეგებნენ
Line of ed.: 5     ლეკნი მტკუარს იქით, ეკუეთნენ სპარსნი და მოსრნეს სრუ\ლიად
Line of ed.: 6     ლეკნი, რამეთუ ვერვინ განერა მატყვიცა და დაიპყრა შამახია
Line of ed.: 7     ძემან შაჰნადირისამან, და ყეენის ძედ წოდებული იგი ივლტოდა და\ღისტანსა
Line of ed.: 8     შინა. ხ{ოლო} შ{ემდგომა}დ ამისა მოკლეს ყმათა მისთა ბეჟან ერისთავი
Line of ed.: 9     არაგჳსა, მერმე საერისთონი იგინი მოერთუნენ თეიმურაზს.

Line of ed.: 10        ესე ამცნო შაჰნადირს თეიმურაზ. მაშინ მოსცა თეიმურაზს სა\ერისთო
Line of ed.: 11     ესე და შევიდა თეიმურაზ მუნ მათ შინა.

Line of ed.: 12        მხილველი ამისი ამილახორი გივი ივლტოდა და თეიმურაზ მო\ადგა
Line of ed.: 13     ციხეთა მისთა კსანსა ზედა. ხოლო რევაზ ბიძაშვილმან გივისა\მან
Line of ed.: 14     მოსცნა ციხენი თეიმურაზს და თჳთ რევაზ ჩამოვიდა ყმითურთ
Line of ed.: 15     კახეთს. არამედ ვინაჲთგან უმეტესი ჭი\\რი Manuscript page: T_145  იყო ქართლს ყიზილბაშ\თაგან
Line of ed.: 16     და ლეკთაგან, ამისთჳს ჩამოვიდოდიან მრავალნი მთავარნი,
Line of ed.: 17     აზნაურნი და გლეხნი კახეთს და აღშენდებოდა დაბნები.

Line of ed.: 18        ამისა შემდგომად ყეენის შვილი იგი ლტოლვილი დაღისტანსა
Line of ed.: 19     შინა ვერღარა დაადგრა მუნ და წარმოვიდა კახეთსა ზედა, რათა მი\ვიდეს
Line of ed.: 20     ოსმალთა შინა. ესე შეაცთუნა ეტიკმან მისმან გზისაგან მისი\სა,
Line of ed.: 21     წარმოიყვანა და მოგუარა სამოც-ოდენ კაცითა თეიმურაზს ტინს
Line of ed.: 22     მდგომსა. ამან შეიპყრა იგი ყმითურთ და წარუძღუანა ძე თჳსი ერეკ\ლე
Line of ed.: 23     და წარავლინა შაჰნადირისა წინაშე.

Line of ed.: 24        ამისი მხილველი შანადირ მადლიერ იქმნა თეიმურაზისაგან
Line of ed.: 25     ფრიად, უწოდა დოვლათშარიქი და მოსცა ნიჭი დიდი. მერმე შემდ\გომად
Line of ed.: 26     უსუფ ახალციხის ფაშის მოსლვისა ქართლს შინა გორს და
Line of ed.: 27     არაგუსა ზედა ერეკლესაგან მოწყუედისა ოსმალთა და ყოფილისა,
Line of ed.: 28     რომელნიცა იგი აღვსწერენით ქართლსა ზედა, მოსცა შაჰნადირ თე\იმურაზს
Line of ed.: 29     ქართლი და ძესა მისსა ერეკლეს კახეთი. მაშინ მივიდა თე\იმურაზ
Line of ed.: 30     და დაჯდა ტფილისს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმდ, ქარ{თულსა} უ̃ლბ. ხოლო ძე თეი\მურაზისა
Line of ed.: 31     ერეკლე დაჯდა კახეთს.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba IV: Vakhushti Bagrationi.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.