TITUS
The Shatberd Codex
Part No. 306
Previous part

Text: Mokc._A  
Conversio Iberiae

(Versio A)



For the sake of easy collation, page numbers were added in accordance with the edition in
Ʒveli kartuli agiograpiuli liṭeraṭuris ʒeglebi,
c̣igni I (V-X ss.),
dasabeč̣dad moamzades
Il. Abulaʒem, N. Atanaelišvilma, N. Goguaʒem, L. Kaǯaiam,
C. Kurciḳiʒem, C. Č̣anḳievma da C. Ǯġamaiam,
Ilia Abulaʒis xelmʒġvanobita da redakciit /
Pamjatniki drevnegruzinskoj agiografičeskoj literatury,
kniga I (V-X vv.),
podgotovili k pečati
I. Abuladze, N. Atanelišvili, N. Goguadze, L. Kadžaja,
C. Kurcikidze, C. Čankieva i C. Džgamaja,
pod rukovodstvom i redakciej
I.V. Abuladze,
Tbilisi 1963,
pp. 81-163.




Page of ed.: 320  
Page of sec. ed.: 81 
Ms. page: 215v  
Line of ed.: 0  
მოქცევაჲ ქართლისაჲ
Chapter: 1  
Page of ed.: 320  
Line of ed.: 1  
[თავი ა̂]


Line of ed.: 2        პირველ* ოდეს ალექსანდრე მეფემან ნათესავნი იგი ლოთის შვილთანი წარიქცინა
Line of ed.: 3     და შეჴადნა იგინი კედარსა მას ქუეყანასა, იხილნა ნათესავნი სასტიკნი
Line of ed.: 4     ბუნ-თურქნი, მსხდომარენი მდინარესა ზედა მტკუარსა მიხუევით, ოთხ ქალაქად,
Line of ed.: 5     და დაბნები მათი: სარკინე-ქალაქი, კასპი, ურბნისი და ოძრაჴე, და ციხენი
Line of ed.: 6     მათნი: ციხჱ დიდი სარკინისაჲ, უფლის-ციხჱ კასპისა, ურბნისსა და ოძრაჴისაჲ.

Line of ed.: 7        დაუკჳრდა ალექსანდრეს და ცნა, რამეთუ იებოსელთა ნათესავნი იყვნეს
Line of ed.: 8     ყოველსა ჴორციელსა ჭამდეს და სამარე მათი არა იყო, მკუდარსა შეშჭამდეს.
Line of ed.: 9     და ვერ ეძლო ბრძოლაჲ მათი მეფესა და წარვიდა.
Line of ed.: 10     მაშინ მოვიდეს ნათესავნი მბრძოლნი, ქალდეველთაგან გამოსხმულნი, ჰონნი,
Line of ed.: 11     და ითხოვეს ბუნ-თურქთა უფლისაგან ქუეყანაჲ ხარკითა და დასხდეს იგინი
Line of ed.: 12     ზანავს.

Line of ed.: 13        და ეპყრა იგი, რომელ ხარკითა აქუნდა, ჰრქჳან მას ხერკი.

Line of ed.: 14        და შემდგომად რაოდენისა-მე ჟამისა მოვიდა ალექსანდრე, მეფჱ ყოვლისა
Line of ed.: 15     ქუეყანისაჲ, და დალეწნა სამნი ესე ქალაქნი და ციხენი, და ჰონთა დასცა
Line of ed.: 16     მახჳლი.

Line of ed.: 17        ხოლო სარკინესა ქალაქსა ებრძოლა ათერთმეტ თთუე და დადგა სარკინესა
Line of ed.: 18     დასავალით კერძო და დაასხა Ms. page: 216r   ვენაჴი და რუჲ გამოიღო ქსნით, და
Line of ed.: 19     დასხნა კაცნი მერუვენი დასტაგითა რუჲსაჲთა; და ჰრქჳან ადგილსა მას ნასტაგისი.

Line of ed.: 20        და მერმე გამოიღო სარკინე. თჳთ დაყარეს და მეოტ იქმნნეს. და თანა-ჰყვანდა
Line of ed.: 21     ალექსანდრეს მეფესა აზოჲ, ძჱ არიან-ქართლისა მეფისაჲ, და მას
Line of ed.: 22     მიუბოძა მცხეთაჲ საჯდომად და საზღვარი დაუდვა მას ჰერეთი, და ეგრის
Line of ed.: 23     წყალი, და სომხითი და მთაჲ ცროლისა[ჲ] და წარვიდა.

Line of ed.: 24        ხოლო ესე აზოჲ წარვიდა არ[ი]ან-ქართლად, მამისა თჳსისა და წარმოიყვანა
Line of ed.: 25     რვაჲ სახლი და ათნი სახლნი Page of sec. ed.: 82  მამა-მძუძეთანი, და დაჯდა ძუელ მცხეთას
Line of ed.: 26     და თანა-ჰყვანდეს კერპნი ღმრთად -- გაცი და გა.


Line of ed.: 27        ა̂. და ესე იყო პირველი მეფჱ მცხეთას შინა აზოჲ, ძჱ არიან-ქართველთა
Line of ed.: 28           მეფისაჲ, და მოკუდა.

Line of ed.: 29        ბ̂. და შემდგომად მისა დადგა ფარნავაზ. ამან აღმართა კერპი დიდი ცხჳ[რ]სა
Line of ed.: 30           ზედა, და დასდვა სახელი მისი არმაზი. და მოქმნა
Line of ed.: 31           ზღუდე წყლით კერძო, და ჰრქჳან არმაზ.

Line of ed.: 32        გ̂. და შემდგომად მისა დადგა მეფედ საურმაგ. ამან აღმართა კერპი
Line of ed.: 33           აჲნინა გზასა ზედა. და იწყო არმაზს შჱნებად.

Line of ed.: 34        დ̂. და მისა შემდგომად მეფობდა მირვან. და აღმართა დანინა გზასა
Line of ed.: 35           ზედა წინარე და აღაშენა არმაზი.

Page of ed.: 321  
Line of ed.: 1        ე̂. და მეფობდა ფარნაჯობ და აღმართა კერპი ზადენ მთასა ზედა.
Line of ed.: 2           და აღაშენა [ციხჱ].

Line of ed.: 3        ვ̂. და მეფობდა არს(ოკ) [და] * Ms. page: 216v   ქალაქსა ზღუდენი მოაქმნნა.

Line of ed.: 4        ზ̂. და მეფობდა არიკ, რომელმან შიდაციხე აღაშენა არმაზსა.

Line of ed.: 5        ჱ̂. და მეფობდა ბრატმან, რომელსა ზე მცხეთას ქალაქი დაეწყო.

Line of ed.: 6        თ̂. და მეფობდა მირეან. და მან აღაშენა მცხეთაჲ ქალაქი.

Line of ed.: 7        ი̂. და მეფობდა არსუკ, რომელმან კასპი შეიპყრა და უფლის-ციხე
Line of ed.: 8           განაგო.

Line of ed.: 9        ი̂ა. და მეფობდა როკ, რომელმან რაჲთურთით მცხეთაჲ გაიშორა.
Line of ed.: 10           და მეფობაჲ ორად გაიყო, ორნი მეფენი დასხდეს იმიერ და
Line of ed.: 11           ამიერ.

Line of ed.: 12        ი̂ბ. და მეფობდა ქარძამ არმაზს და მცხეთას -- ბრატმან. და ამათთა
Line of ed.: 13           ჟამთა ჰურიანი მოვიდეს მცხეთას და დასხდეს.

Line of ed.: 14        ი̂გ. და მეფობდა იმიერ ფარსმან და ამიერ კაოზ.

Line of ed.: 15        ი̂დ. და მეფობდა იმიერ არსოკ და ამიერ -- ამაზაერ.

Line of ed.: 16        ი̂ე. და მეფობდა იმიერ ამაზასპ და ამიერ -- დერუკ.

Line of ed.: 17        ი̂ვ. და მეფობდა იმიერ ფარსმან ქველი და ამიერ -- ფარსმან
Line of ed.: 18           ავაზ.

Line of ed.: 19        ი̂ზ. და მეფობდა იმიერ როკ და ამიერ -- მირდატ. და ამისა ზე
Line of ed.: 20           მოაკლდა არმაზი სამეუფოჲ და მცხეთას ოდენ იყო მეფობაჲ. Page of sec. ed.: 83 

Line of ed.: 21        ი̂ჱ. და მეფობდა ღადამი და(!) დღე კ̂.

Line of ed.: 22        ი̂თ. და ფარსმან,

Line of ed.: 23        კ̂. და ამაზასპ,

Line of ed.: 24        კ̂ა. და რევ მართალი.

Line of ed.: 25        კ̂ბ. ვაჩე .

Line of ed.: 26        კ̂გ. ბაკურ.

Line of ed.: 27        კ̂დ. მირდატ.

Line of ed.: 28        კ̂ე. ასფაგურ.

Line of ed.: 29        კ̂ვ. ლევ. მამაჲ მირეანისი.

Line of ed.: 30        კ̂ზ. [მირეან]

Line of ed.: 31        ესე ოცდარვანი (!) მეფენი ქართლს შინა წარმართნი.


Line of ed.: 32        და იყო დღეთა კოსტანტინე მეფისათა, ქრისტეს აღმაღლებითგან სამას და
Line of ed.: 33     მეათესა წელსა, იყო ღუაწლი ბრძოლისაჲ მტერთაგან და ფრიად ერეოდეს მეფესა
Line of ed.: 34     კოსტანტინეს, Ms. page: 217r   ძესა კოსტაჲსსა. და გულ-გდებულ იყო ურვათაგან
Line of ed.: 35     კოსტანტი კეისარი.

Line of ed.: 36        იყო ვინმე კაცი ეფესელი და წარმოთქუა წინაშე მეფისა, ვითარმედ:
Line of ed.: 37     "ქრისტეანენი იგი ჰრომნი და ყოველნი ჰინდონი და ვის-ცა ვის აქუს შჯული
Line of ed.: 38     იგი ახალი ქრისტეს წმიდისაჲ, ძელითა ჯუარისაჲთა და მისითა სასოვებითა
Line of ed.: 39     სძლევენ მტერთა ძლიერად".

Line of ed.: 40        მას ჟამსა აღიძრა მეფჱ გუნდებითა, და წარავლინა მოყვანებად ებისკოპოსთა
Line of ed.: 41     იერუსალჱმით, ანტიოქიაჲთ, ჰრომით და ალექსანდრიაჲთ და ნათელ-იღო
Line of ed.: 42     მან თავადმან და დედამან მისმან ბანაკითურთ.

Page of ed.: 322  
Line of ed.: 1        მით ჟამითგან მეათესა წელსა წარვიდა ჰელენე იერუსალჱმდ ძიებად პატიოსნისა
Line of ed.: 2     ჯუარისა. და მეათოთხმეტესა წელსა ივლტოდა დედაკაცი ვინმე მეფეთა
Line of ed.: 3     ევადაგი, სახელით რიფსიმე, რომლისა-მე მიზეზისათჳს დედა-მძუძითურთ.

Line of ed.: 4        და იყო მის თანა ტყუე ერთი დედაკაცი შუენიერი, სახელით ნინო, რომლისა
Line of ed.: 5     საქმჱ მისი გამოიძია ჰელენე დედოფალმან. და იყო იგი ჰრომი მთავარი,
Line of ed.: 6     და თჳთ მოევლო გზაჲ თჳსი და ექმნნეს კურნებანი. და მოწევნულ იყო Page of sec. ed.: 84  საბერძნეთა
Line of ed.: 7     და ჰმოძღურიდა მთავარსა მას რიფსიმეს.

Line of ed.: 8        და ვითარცა წარმოივლტოდა რი[ფ]სიმე* ზღუად, გაჲ[ა]ნე და ნინო და
Line of ed.: 9     სხუანი ვინმე მათ თანა გამოვიდეს არეთა სომხით[ი]სათა, საყოფელსა თრდატ
Line of ed.: 10     მეფისასა. და იგინი იმარტჳლნეს მუნ.

Line of ed.: 11        ხოლო ნინო დაშთა და წარმოემართა მთათა კერძო Ms. page: 217v   ჩრდილოჲსათა
Line of ed.: 12     და მოვიდა მდინარესა მტკუარსა, მოჰყვა და მოვიდა მცხეთად, ქალაქსა დიდსა
Line of ed.: 13     მეფეთა საჯდომელსა. და იყო სამ წელ ეგრეთ. ილოცვიდა ფარულად ადგილსა
Line of ed.: 14     ერთსა შებურვილსა ბრძამლითა მაყულისაჲითა.

Line of ed.: 15        და შექმნა სახჱ ჯუარისაჲ, ნასხლევისაჲ და მუნ დაადგრა და ილოცვიდა. და
Line of ed.: 16     ადგილი იგი იყო ზღუდესა გარეგან. ხოლო მან მაყუალთა ადგილი არს ზემოჲსა
Line of ed.: 17     ეკლესიისა საკურთხევლისა ადგილი. [დ]ა* მეოთხესა წელსა იწყო თქუმად
Line of ed.: 18     ქრისტე ღმერთი და შჯული: "და [მე] ვპოვე ცთომასა შინა ჩრდილოჲსა ესე ქუეყანაჲ".
Line of ed.: 19     და მეექუსესა წელსა არწმუნა [ცოლსა] მეფისასა ნანას სენსა შინა მისსა
Line of ed.: 20     და მეშჳდესა წელსა მეფესა არწმუნა სა[ს]წაულითა ქრისტესმიერითა. და
Line of ed.: 21     მწრაფლ აღაშენა ეკლესიაჲ ქუემო[ჲ] სამოთხესა შინა. და სუეტი იგი იყო ძელისაჲ,
Line of ed.: 22     რომელი თჳთ აღემართა. Page of sec. ed.: 85 

Line of ed.: 23        და ვითარცა აღაშენეს ეკლესიაჲ, წარავლინა მოციქული და წიგნი ნინოჲსი
Line of ed.: 24     საბერძნეთა, მეფისა კოსტანტინესა თხოვად მღდელთა. ხოლო იგინი
Line of ed.: 25     მწრაფლ მიიწინეს. Page of sec. ed.: 86 

Line of ed.: 26        და მოსცა მეფემან იოვანე ეპისკოპოსი და ორნი მღდელნი და ერთი დიაკონი
Line of ed.: 27     და წიგნი ელენე დედოფლისაჲ და ხატი მაცხოვრისაჲ და ძელი ცხორებისაჲ
Line of ed.: 28     ნინოჲსთჳს.

Line of ed.: 29        და ვითარცა მოვიდეს, ნათელი მოიღო მირეან მეფემან და დედოფალმან და
Line of ed.: 30     ყოველმან სახლმან მათმან. ითხოვეს ხჱ, რაჲთა შექმნან ჯუარი**.
Line of ed.: 31     Page of sec. ms.: C_2r   და ძიება ყვეს ხუროთა, და პოვეს ხე ერთი, მდგომარე ბორც[უ]სა ზედა
Line of ed.: 32     კლდისასა, რომელსა ფურცელი მისი არაოდეს დასცჳოდა. და სულჰამოჲ იყო ხე იგი
Line of ed.: 33     და შუენიერი ფრიად, ვითარცა მადლითა ქრისტე შემოსილი. და ადგილი იგი ბორცჳ შეუვალი
Line of ed.: 34     იყო კლდისაგან. და უთხრეს მეფესა და ეპისკოპოსსა. ხოლო მეფემან წარგზავნა ძე თჳსი რევ
Line of ed.: 35     და მთავ[ა]რ\-დიაკ[ო]ნი, Page of sec. ms.: C_2v   იხილეს შუენიერად დგომაჲ ხისაჲ მის. ხოლო ფურცლოოდა ჟამთა
Line of ed.: 36     არისათა. და იტყოდა მთავარდიაკონი იგი მუჴლსა დავითისსა, ვითარმედ: "ესე ხე არს დანერგული
Line of ed.: 37     თანა წარს[ა]ვ[ა]ლსა კლდის[ა]სა ზეგარდამო[ჲ]თა ცუარითა მორწყული და
Line of ed.: 38     ფურცელნი მისნი არა დასცჳვენ უკუნისამდე".

Line of ed.: 39     და უბრძანა ხუროთა მოკუეთაჲ ხისაჲ მის. და შექმნეს სახე პატიოსნისა ჯუარისა,
Line of ed.: 40     ვითარცა ასწავა მთავ[ა]რ-დიაკონმან, სამ გუამად შექმნნეს ხისა მის ტანის[ა]გან სამნი ჯუარნი
Line of ed.: 41     და აღმართნეს მცხეთას, (ვითარცა სწერია მცირესა მას მოკლედ აღწერილსა მას წიგნსა
Line of ed.: 42     ქართლისა მოქცევის[ა]სა, გრიგ[ო]ლი დიაკონისა მიერ აღწერილსა. და ერთი ჯუარი
Page of ed.: 323   Line of ed.: 1     აღმართა მირიან მეფემან მთასა ზედა მაღნარის[ა]სა, რომელსა ჰ[რ]ქჳან თხოთისა, და ერთი-იგი
Line of ed.: 2     -- მახლობელად პატიოსნისა ჯუარისა-ვე.

Line of ed.: 3     და წარავლინნა მირიან მეფემან და ითხოვნა საბერძნეთით ქვისა მთლელნი და კირით
Line of ed.: 4     ხურონი. და მოსცნა მეფემან და წარმოვიდეს ერუშეთს. და დადვეს საძირკუელი ეკლესიისა[ჲ].
Line of ed.: 5     და დაუტევეს ფერჴთა ფიცარნი Page of ed.: 87   მაცხოვრისანი უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესნი
Line of ed.: 1     და წარმოვიდეს მანგლისს და დადვეს საძირკუელი ეკლესიისა და დაუტევნეს სამსჭუალნი
Line of ed.: 2     და ესრეთ მოვიდეს მცხეთად.

Line of ed.: 3     და იწყო მეფემან შენებად ქვითა ეკლესიასა გარეუბნისასა. და ვითარცა ცნა მეფემან,
Line of ed.: 4     რამეთუ დადვეს საძირკუელი პირველ ერუშეთს და მანგლისსა და დაუტივნეს მუნ სასურვ[ე]ლნი
Line of ed.: 5     იგი ფიც[ა][ვ]რნი და სამსჭუალნი, აღივსო ურვითა და დააყენა საქმე მოსწრაფებისა,
Line of ed.: 6     ვიდრე არა ისწ[ა]ვა მთავარ-ებისკოპოსისაგ[ა]ნ, ვითარმედ: "შენ თანა არს ამ[ა]ს ქალაქსა
Line of ed.: 7     შინა სამოს[ე]ლი ქრისტესი ყოლად ზეგარდ[ა]მო ქსოვილი, რომელი ჯუარის მცუმელთა
Line of ed.: 8     მათ განიყვეს, და კუართი იგი ამათ იხუედრეს, ჩრდილოსა ამ[ა]ს ქალაქსა შინა დაფარეს,
Line of ed.: 9     და აწ შვილნი მათნი არიან, ვინ უწყის, თუ ადგილი-ცა იცოდენ. ხოლო ჟამი მისი მერმე არს,
Line of ed.: 10     ოდეს გამოჩნდეს დიდებით ქუეყანასა ზედა. ეგრ[ე]თვე ხალენი ელია[ჲ]სი აქ-ვე დამარხულ
Line of ed.: 11     არს.

Line of ed.: 12     და აღივსო სიხარულითა მეფე და მყის მოხადნ<ა> ყოველთა ჰურიათა და ჰკითხა, თუ:
Line of ed.: 13     "ნამდჳლვე?" და მათ აუარეს მართ[ა]ლი და არა უარ-ყვ[ე]ს. და თქუეს, ვითარმედ:
Line of ed.: 14     "აქეთ წარვიდეს ელიოზ მცხეთ[ე]ლი და ლონგინოზ კანისელი და თალენავ და მისაელ". და
Line of ed.: 15     კუართისა მის თქუეს წილით ხუედრებაჲ ამათი, ხოლო ადგილი იგი უარ-ყვეს. მაშინ განმხიარ[უ]ლდა
Line of ed.: 16     მირიან მეფე, რაჟამს ეუწყა, ვითარმედ: "პირველ მოწევნ[უ]ლ იყო კუართი
Line of ed.: 17     იგი ქრისტესი იერუსალჱმით მცხეთად". მადლობდა ღმერთსა და იტყოდა: "კურთხეულ
Line of ed.: 18     ხარ შენ, უფალო იესუ ქრისტე, ძეო ღმრთისა ცხოველისაო, რამეთუ შენ პირველ-ვე] Page of sec. ms.:   
Line of ed.: 24     Ms. page: 218r   Page of sec. ed.: 87  გინდა ცხორებაჲ ჩუენი და ჴსნაჲ ჩუენი ეშმაკისაგან და ადგილისა
Line of ed.: 25     მისგან ბნელისა, ოდეს-იგი სამოსელი შენი ებრაელთა მათ წარმოეც წმიდით
Line of ed.: 26     ქალაქით იერუსალჱმით უცხოთა ამათ ნათესავთა ქალაქად, რამეთუ ჯუარ-ცუმასა
Line of ed.: 27     შენსა ამას ქალაქსა მეფობდეს მამანი ჩუენნი".

Line of ed.: 28        და წარემართა მეფჱ და ყოველი ქართლი ქრისტეანობასა მოწრაფებითა Page of sec. ed.: 88 
Line of ed.: 29     დიდითა.

Line of ed.: 30        მაშინ ნეტარმან მან დედაკაცმან ნინო თქუა: "კურთხეულ არს ღმერთი
Line of ed.: 31     და მამაჲ უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტჱსი, რომელმან მოავლინა სიტყუაჲ წმიდაჲ
Line of ed.: 32     მისი ცათა მაღალთაჲთ თჳთ ძლიერისაგან საყდრისა გარდამოსრული ქუეყანად
Line of ed.: 33     მდაბლად უეჭუელად შობად ჴორციელად თესლისაგან დავითისა დედაკაცისაგან
Line of ed.: 34     მარტოდ შობილისა წმიდისაგან და უბიწოჲსა, რომელი სათნო-ეყო
Line of ed.: 35     მას და ამით მიზეზითა ცხორებაჲ ჩუენი შექმნა და ყოველი ცასა ქუეშე მყოფი
Line of ed.: 36     განანათლა და უმეტეს მისა მიმართ მორწმუნენი აცხოვნნა, რამეთუ იშვა
Line of ed.: 37     ვითარცა კაცი, პატივ-ეცა ვითარცა ღმერთსა, ნათელ-იღო ვითარცა მსახურმან
Line of ed.: 38     ვინმე შჯულისამან წყლისა და მიწისაგან, ხოლო მამით და სულით წმიდით
Line of ed.: 39     ზეგარდამო იწამა და იდიდა, ჯუარს-ეცუა, დაეფლა და აღდგა, აჴდა მათ-ვე სიმაღლეთა
Line of ed.: 40     მამისა თანა და მომავალ არს დიდებითა, რომელსა შუენის გალობაჲ
Line of ed.: 41     ამენითა".

Line of ed.: 42        და ვითარცა ესე თქუა, წარიყვანა იაკობ მღდელი, საბერძნეთით მოსრული,
Line of ed.: 43     და ერის-თავი ერთი, წარვიდა და დადგა წობენს. და მოუწოდა მთეულთა,
Page of ed.: 324   Line of ed.: 1     ჭართალელთა Ms. page: 218v   და ფხოელთა, და წილკანელთა და უქადაგა სარწმუნოვებაჲ
Line of ed.: 2     ქრისტჱსი. ხოლო მათ განუყარეს თავი Page of sec. ed.: 89  და ერის-თავმან მცირედ წარჰმართა
Line of ed.: 3     მახჳლი და შიშით მოსცნეს კერპნი მათნი დალეწად. და გარდავიდა ერწუდ
Line of ed.: 4     და დადგა ჟალეთს, დაბასა ედემს, და ნათელ-სცა ერწუ-თიანელთა. და
Line of ed.: 5     ყუარელთა ესმა ესე და გარდაკრბეს თოშეთა, რომელნი უკუანაჲსკნელ იპოვნეს,
Line of ed.: 6     თრდატ მეფემან მოიყვანნა და მონათლნა.

Line of ed.: 7        და ნინო შთავიდა კხოეთა (!) და დადგა კაწარეთს და მონათლნა კხოელნი (!)
Line of ed.: 8     და სოჯნი ერითურთ მათით.

Line of ed.: 9        და გარდავიდა კახეთა და დადგა ქცელ-დაბას. და მოიყვანნა კახნი მთავარნი
Line of ed.: 10     და მონათლნა.

Line of ed.: 11        და დასნეულდა და წარმოემართა მცხეთად. და ვითარცა მოიწია კხოეთას (!),
Line of ed.: 12     დაბასა, რომელსა ჰრქჳან ბოდინი, ვერღარა ეძლო სლვად. და მო-ხოლო-ვიდეს
Line of ed.: 13     უჟარმით ქალაქით რევ, ძჱ მეფისაჲ, და სალომე, ცოლი მისი, და ასული მისი
Line of ed.: 14     და ზედა-ადგეს მოურნედ და მიუვლინეს მცხეთით მეფემან და ცოლმან
Line of ed.: 15     მისმან ნანა იოვანე მთავარ-ებისკოპოსი ხილვად და წარყვანებად. ხოლო მან არა
Line of ed.: 16     ინება, არამედ დაჰვედრა იაკობ მღდელი: "რაჲთა შემდგომად შენსა მან დაიპყრას
Line of ed.: 17     საყდარი". Page of sec. ed.: 90 

Line of ed.: 18        და მის წინაშე მისცა წიგნი იგი ელენე დედოფლისა მოწერილი, რომელი
Line of ed.: 19     მოეწერა ნინოჲსა, დედოფლობით და მოციქულად და მახარებელად შეემკო
Line of ed.: 20     Ms. page: 219r   და ძელი ცხორებისაჲ წარმოეცა დედოფლისა ნანაჲსა. და შეწირა
Line of ed.: 21     ჟამი იოვანე, და აზიარა ნინო ჴორცსა და სისხლსა ქრისტჱსსა. და წარიღო ესე
Line of ed.: 22     საგზლად სულისა.

Line of ed.: 23        და შეჰვედრა სული თჳსი ჴელთა ღმრთისათა ქართლად მოსლვითგან მეათხუთმეტესა
Line of ed.: 24     წელსა და ქრისტეს აღმაღლებითგან ტ̂ლჱ წელსა, დასაბამითგან
Line of ed.: 25     ჭ̂ყლჱ წელსა.

Line of ed.: 26        მაშინ შეიძრნეს ორნი ესე ქალაქნი -- მცხეთაჲ და უჟარმაჲ -- და ყოველი
Line of ed.: 27     ქართლი სიკუდილისა მისისათჳს. და მოვიდეს და დაჰმარხეს ძლევით შემოსილი
Line of ed.: 28     გუამი მისი, ადგილსა-ვე ზედა ბუდს, დაბასა კხოეთისასა (!). Page of sec. ed.: 91 
Line of ed.: 29     და წარვიდა მირეან მეფჱ და ყოველი ერი, რამეთუ იქმოდეს ზემოსა ეკლესიასა
Line of ed.: 30     ქვითა. და განიშორეს მეოთხესა წელსა. და მოკუდა მირეან მეფჱ
Line of ed.: 31     და დაეფლა საშუვალსა სუეტსა სამხრითსა ჩრდილოჲთ კერძო. და მას სუეტსა
Line of ed.: 32     შინა არს ნაწილი სუეტისა მის ცხოველისაჲ. და მეორესა წელსა მოკუდა ცოლი
Line of ed.: 33     მისი ნანა და დაეფლა დასავალით კერძო მას-ვე სუეტსა, სადა მირეან მეფჱ
Line of ed.: 34     დამარხულ იყო.

Line of ed.: 35        და დაჯდა მეფედ ბაკურ, ძჱ რევისი. და მოკუდა იოვანე ებისკოპოსი და
Line of ed.: 36     დაჯდა იაკობ, მღდელი იგი მუნით-ვე მოსრული, მთავარ-ეპისკოპოსად. და ოცდამესამესა
Line of ed.: 37     წელსა აღმართებითგან პატიოსნისა ჯუარისა შეუქმნა კუბაჲ რევ და
Line of ed.: 38     შეიქმნა საფლავი Ms. page: 219v   ქუემოსა ეკლესიასა.

Line of ed.: 39        და მოკუდ[ა] რევ და დაემარხა ცოლითურთ. და შემდგომად მისა, მეათესა
Line of ed.: 40     წელსა, ამან ბაკურ დაიწყო წილკნისა ეკლესიასა და განეშორა ოცდამეათხუთმეტესა
Line of ed.: 41     წელსა. და მოკუდა და დაეფლა ქუემოსა ეკლესიასა. და დაჯდა მეფედ
Page of ed.: 325   Line of ed.: 1     ძმაჲ მისი თრდატ. და მთავარ-ებისკოპოსი იყო ნერსე სომეხთა კათალიკოზისა
Line of ed.: 2     დიაკონი იობ. და მეფემან რუჲსთვისა რუჲ გამოიღო და ეკლესიისა საფუძველი
Line of ed.: 3     დადვა. და მის ზე-ვე ნეკრესს კახეთისასა ეკლესიაჲ აღიშენა განსრულებით.

Line of ed.: 4        და შემდგომად მისა დადგა ვარაზ-ბაკურ მეფედ. და მისა ზე-ვე სპარსთა
Line of ed.: 5     მეფისა მარზაპანნი შემოვიდეს Page of sec. ed.: 92  სივნიეთა და იგი ჴიდარდ უკუ-ჯდა. და
Line of ed.: 6     მთავარ-ებისკოპოსი იყო იგი-ვე იობ.

Line of ed.: 7        და მაშინ მოვიდა ქრამ ხუარ-ბორზარდ, სპარსთა მეფისა პიტიახში, ტფილისად
Line of ed.: 8     ქალაქად, ციხედ. და ქართლი მისსა ხარკსა შედგა, და სომხითი და სივნიეთი
Line of ed.: 9     და გუასპურაგანი. და მისა ზე აღაშენეს აზნაურთა წმიდაჲ იგი ეკლესიაჲ
Line of ed.: 10     მცხეთას და დაამოთაულეს დიდსა მას ეკლესიასა სოფლებითა და ქარდაგებითა (!)
Line of ed.: 11     ქართლს შინა.

Line of ed.: 12        და მისა შემდგომად მეფობდა ბაკურ, ძჱ თრდატისი. და მთავარ-ებისკოპოსი
Line of ed.: 13     იყო ელია. და ამან აღაშენა ეკლესიაჲ ბოლნის[ს] . და იმიერ განვიდა და
Line of ed.: 14     Ms. page: 220r   განაახლნა არმაზნი სპარსთა შიშისათჳს.

Line of ed.: 15        და მისა შემდგომად მეფობდა ფარსმან, დის-წული თრდატისი. და მთავარ-ებისკოპოსი
Line of ed.: 16     იყო სჳმეონ.

Line of ed.: 17        და მისა შემდგომად მეფობდა მირდატ. და ესე წარიყვანა პიტიახშმან ვარაშ
Line of ed.: 18     ბაღდადს და მუნ მოკუდა.

Line of ed.: 19        და მისა შემდგომად მეფობდა არჩილ, და მთავარ-ებისკოპოსი იყო იონა.
Line of ed.: 20     და მაშინ დაეცა ქუემოჲ ეკლესიაჲ. და იონა მოიცვალა გარეუბნისა ეკლესიასა
Line of ed.: 21     და სუეტი იგი ცხოველი თანა-წარმოიღო.

Line of ed.: 22        და მისა ზე აზნაურთა სტეფანე-წმიდაჲ აღაშენეს არაგუსა ზედა. და მოგუნი
Line of ed.: 23     მოგუეთას მოგობდეს ცეცხლისა მსახურებასა ზედა. და მის-ვე არჩილის
Line of ed.: 24     ზე ოთხნი მთავარ-ებისკოპოსნი გარდაიცვალნეს.

Line of ed.: 25        და მერმე მეფობდა მირდატ. და მთავარ-ებისკოპოსი იყო გლონოქორ. და
Line of ed.: 26     ესე მთავარ-ებისკოპოსი ერის-თვადცა იყო ბარაზბოდ პიტიახშისაგან ქართლს და
Line of ed.: 27     ჰერეთს. Page of sec. ed.: 93 

Line of ed.: 28        და მისა შემდგომად მეფობდა დიდი ვახტანგ გოლგასარი, და მთავარ-ებისკოპოსი
Line of ed.: 29     იყო იოველ. მაშინ წარიყვანეს ვახტანგ სპარსთა. და შემდგომად
Line of ed.: 30     რაოდენისა-მე ჟამისა მოიქცა, და მთავარ-ებისკოპოსი იყო მიქაელ. და მან
Line of ed.: 31     მიამთხვა ფერჴი პირსა მეფისასა ვახტანგს. ხოლო მეფემან წარავლინნა
Line of ed.: 32     მოციქულნი საბერძნეთა და ითხოვა მეფისაგან და პატრეაქისაგან კათალიკოზი. Ms. page: 220v  
Line of ed.: 33     ხოლო მან მოსცა პეტრე კათალიკოზი. და თანა ჰყვანდა
Line of ed.: 34     მას სამოველ მონაზონი, წმიდაჲ და ღირსი. და აღაშენა ქუემოჲ ეკლესიაჲ
Line of ed.: 35     ვახტანგ მეფემან და დასუა პეტრე კათალიკოზი. და ესე იყო ქართლის მოქცევითგან
Line of ed.: 36     რ̂ო წელსა. მეფენი გარდაცვალებულ იყვნეს ათნი, და მთავარ-ებისკოპოსნი
Line of ed.: 37     ათცამეტნი. ხოლო პირველი კათალიკოზი იყო პეტრე.

Line of ed.: 38        და ამისა შემდგომად მეფობდა დაჩი უჟარმელი, და კათალიკოზი იყო Page of sec. ed.: 94  სამოველ
Line of ed.: 39     და მისა ზე ტფილისს კაცნი დასხდებოდეს, და (მარიამ)-წმიდაჲ ეკლესიაჲ
Line of ed.: 40     აღაშენეს. და კათალიკოზი იყო პეტრე.

Line of ed.: 41        და ამისა შემდგომად მეფობდა ბაკურ, ძჱ დაჩისი, და კათალიკოზი იყო
Line of ed.: 42     სამოველ.

Page of ed.: 326  
Line of ed.: 1        და მისა შემდგომად მეფობდა ფარსმან, და კათალიკოზი იყო თავფაჩაგ.
Line of ed.: 2     და მისა ზე-ვე ჩიმაგა ვ̂. და მისა ზე-ვე სპარსთა მეფობაჲ მცხეთად მოვიდა და
Line of ed.: 3     შეაშფოთა ქართლი და ქალაქნი და წარვიდა.

Line of ed.: 4        და მისა შემდგომად მეფობდა ფარსმან სხუაჲ, და კათალიკოზი იყო დასაბია,
Line of ed.: 5     მკჳდრი მცხეთელი. და აქაჲთგან ორთა სახლთა აღიღეს კათალიკოზობაჲ
Line of ed.: 6     მცხეთელთა მკჳდრთა. და მის-ვე მეფისა ზე კათალიკოზი იყო ევლალე.

Line of ed.: 7        მაშინ მოვიდა ნეტარი იოვანე ზედაზადენელი შუვამდინარით ასურეთისაჲთ
Line of ed.: 8     იგი და ათორმეტნი მოწაფენი მის თანა მოვიდეს*.

Line of ed.: 9        და მისა შემდგომად მეფობდა Ms. page: 221r   ბაკურ, და კათალიკოზი იყო მაკარი.
Line of ed.: 10     და მისა ზე-ვე ვარსქენ პიტიახში იყო. და შუშანიკ იწამა ცურტავს.

Line of ed.: 11        და მისა შემდგომად კათალიკოზი იყო სამოველ, და მერმე -- სიმონ-პეტრე.
Line of ed.: 12     და მის ბაკურის ზე-ვე დაესრულა მეფობაჲ ქართლისაჲ. Page of sec. ed.: 95 

Line of ed.: 13        მაშინ მცხეთაჲ ათხელდებოდა და ტფილისი ეშენებოდა, არმაზნი შემცირდებოდეს
Line of ed.: 14     და კალაჲ განდიდნებოდა.

Line of ed.: 15        სპარსნი უფლებდეს ქართლს და სომხითს და სივნიეთს და გუასპურაგანს;
Line of ed.: 16     და კათალიკოზი იყო სამოველ და ნელად-რე შეკრბა ქართლი. და განაჩინეს
Line of ed.: 17     ერის-თავად გუარამ და მერმე -- კურაპალატად-ცა. ამან დადვა საფუძველი პატიოსნისა
Line of ed.: 18     ჯუარისაჲ და ამას ზე-ვე იყო კათალიკოზი სამოელ-ვე სხუაჲ. და ტფილისისა
Line of ed.: 19     მკჳდრთა დიდსა ეკლესიასა დაიწყეს: ნახევარსა იქმოდა ყოველი ერი
Line of ed.: 20     და ნახევარსა ერის-თავნი; და კათალიკოზი იყო ბართლომე.

Line of ed.: 21        და მისა შემდგომად ერის-თვობდა სტეფანოზ, ძჱ მისი, ძმაჲ დემეტრესი,
Line of ed.: 22     და იქმოდა ეკლესიასა ჯუარისასა.

Line of ed.: 23        მაშინ ჩამოვლო ჰერაკლე მეფემან ბერძენთამან. და უჴმო ციხის-თავმან
Line of ed.: 24     კალაჲთ ტფილისისაჲთ მეფესა ჰერაკლეს ვაც-ბოტობით.

Line of ed.: 25        ხოლო მან ფერჴი დააპყრა და დანიელი მოიღო და მოიძია (სიტყუაჲ) ესე:
Line of ed.: 26     "მოვიდეს ვაცი იგი მზის დასავალისაჲ და შემუსრნეს რქანი ვერძისა მის მზის
Line of ed.: 27     აღმოსავალისანი"*. და მეფემან ჰრქუა: ,(უკუეთუ ჩემთჳს) Ms. page: 221v   ესრეთ
Line of ed.: 28     იყოს სიტყუაჲ, მე მიგაგო მისაგებელი შენი". და დაუტევა ჯიბღო ერის-თავი
Line of ed.: 29     ბრძოლად. Page of sec. ed.: 96  და თჳთ წარვიდა ბაღდადს ბრძოლად ხუასრო მეფისა.

Line of ed.: 30        ხოლო ამან ჯიბღო მცირეთა დღეთა შემდგომად კალაჲ გამოიღო და ციხის-თავი
Line of ed.: 31     იგი შეიპყრა და პირი დრაჰკნითა აღუვსო. და მერმე მრთელსა ტყავი
Line of ed.: 32     გაჰჴადა და მეფესა უკუანა მისწია გარდბანს ვარაზ გრიგოლისსა შინა.

Line of ed.: 33        წარვიდა ჰერაკლე და შემუსრა ბაღდადი და შეიპყრა ხუასრო მეფჱ და
Line of ed.: 34     მოღებად სცა ძელი ცხორებისაჲ. და იწყო ბრძანებით შჱნებად იერუსალჱმსა
Line of ed.: 35     და მოდისტოს დასუა პატრეაქად. და წარმოვიდა აქაჲთ-ვე მეშჳდესა წელსა. და
Line of ed.: 36     ვიდრე მოსლვადმდე მისა ტფილისს სიონი განეშორა მკჳდრთა, ხოლო ჯუარისა
Line of ed.: 37     ეკლესიასა აკლდა-ღა. ამან ჰერაკლე ტფილისს და მცხეთას და უჟარმას
Line of ed.: 38     განავლინნა ქადაგნი, რაჲთა ყოველნი ქრისტეანენი ქალაქთა შინა ეკლესიათა
Line of ed.: 39     შინა შემოკრბენ და ყოველნი მოგუნი და ცეცხლისა მსახურნი ანუ მოინათლნენ
Line of ed.: 40     ანუ მოისრნენ.

Page of ed.: 327  
Line of ed.: 1        ხოლო მათ ნათლის-ღებაჲ არა ინებეს, ზაკუვით თანა-აღერინეს ქრისტეანეთა,
Line of ed.: 2     ვიდრემდის ყოველთა ზედა წარჰმართა მახჳლი და ეკლესიათა შინა მდინარენი
Line of ed.: 3     სისხლისანი* დიოდეს.

Line of ed.: 4        ხოლო ჰერაკლე განწმიდა შჯული ქრისტესი და წარვიდა. და ერის-თვობდა
Line of ed.: 5     იგი-ვე დიდი სტეფანოზ, და კათალიკოზი იყო ბართლომე მეორედ.

Line of ed.: 6        და შემდგომად ერის-თვობდა Ms. page: 222r   ადრნესე, და მისა ზე სამნი კათალიკოზნი
Line of ed.: 7     იცვალნეს: იოვანე, ბაბილა, თაბორ. Page of sec. ed.: 97 

Line of ed.: 8        და მისა შემდგომად ერის-თვობდა სტეფანოზ, ძჱ მისი და ამან განიშორა
Line of ed.: 9     ჯუარისა ეკლესიაჲ და დადვა კრებაჲ ჯუარს ჯუარობასა ერთ თთუე. და ტფილისს
Line of ed.: 10     დაჯდა სტეფანოზ, და კათალიკოზი იყო სამოველ. და მისა ზე-ვე -- ევნონ.

Line of ed.: 11        და ჰამბავი მოჴდა, ვითარმედ ბაღდადი აგარეანთა დაიპყრეს-ო და ამისთჳს
Line of ed.: 12     ბერძენთა ქუეყანაჲ ჯორსა აჰკიდეს და წარიღეს საბერძნეთა.

Line of ed.: 13        და მისა შემდგომად ერის-თვობდა გუარამ კურაპალატი ვ̂*, და გუარამ
Line of ed.: 14     ყრმაჲ ზ̂, და მერმე არშუშა კურაპალატი ჱ̂, და ვარაზ-ბაკურ აპაჲ პატრიკიოზი,
Line of ed.: 15     რომელმან გარბანელნი მოაქცინა თ̂, და მერმე ნერსე [ი̂], და ძენი
Line of ed.: 16     მისნი: ფილიპე ი̂ა, სტეფანოზ ი̂ბ, ადრნესე ი̂გ, გუარამ ი̂დ, და ბაკურეანი
Line of ed.: 17     ძჱ ბალდადისი (!) ი̂ე; და ძენი ადრნესესნი: სტეფანოზ ი̂ვ, და აშოტ კურაპალატი
Line of ed.: 18     ი̂ზ, და გუარამ [ი̂ჱ]. დიდნი ერის-თავნი ესთენ იყვნეს.

Line of ed.: 19        ხოლო კათალიკოზნი, რომელ ევნონისითგან მომართ იყვნეს: თავფაჩაგ
Line of ed.: 20     ა̂, ევლალე ბ̂, იოველ გ̂, სამოველ დ̂, გეორგი ე̂, კჳრიონ ვ̂,
Line of ed.: 21     იზიდბოზიდ ზ̂, თეოდორე ჱ̂, პეტრე თ̂. ესე. ცხრანი ცოლისანნი იყვნეს.

Line of ed.: 22        მერმე: მამა ა̂, იოვანე ბ̂, გრიგოლ გ̂, კლემენტოს დ̂, სარმეან
Line of ed.: 23     ე̂, თალელე ვ̂, სამოველ ზ̂, კჳრილე ჱ̂, გრიგოლ თ̂, სამოველ ი̂, გეორგი
Line of ed.: 24     ი̂ა, გაბრიელ ი̂ბ, ილარიონ ი̂გ, არსენი ი̂დ, ევსუქი ი̂ე, ბასილი ი̂ვ, მიქაელ
Line of ed.: 25     ი̂ზ, დავით ი̂ჱ, არსენი ი̂თ. Page of sec. ed.: 98 



Next part


This text is part of the TITUS edition of The Shatberd Codex.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 18.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.