TITUS
Kautiliya Arthasastra
Part No. 14
Previous part

Book: 5 
(Infliction of secret punishment)


Chapter: 1 

Sentence: 1    durgarāṣṭrayoḥ kaṇṭakaśodʰanam uktam //
   durga-rāṣṭrayoḥ kaṇṭaka-śodʰanam uktam //

Sentence: 2    rājarājyayor vakṣyāmaḥ //
   rāja-rājyayor vakṣyāmaḥ //

Sentence: 3    rājānam avagr̥hyopajīvinaḥ śatrusādʰāraṇā vā ye mukʰyās teṣu gūḍʰapuruṣapraṇidʰiḥ kr̥tyapakṣopagraho vā siddʰiḥ yatʰoktaṃ purastād, upajāpo 'pasarpo vā yatʰā pāragrāmike vakṣyāmaḥ //
   rājānam avagr̥hya+ upajīvinaḥ śatru-sādʰāraṇā vā ye mukʰyās teṣu gūḍʰa-puruṣa-praṇidʰiḥ kr̥tya-pakṣa-upagraho vā siddʰiḥ yatʰā-uktaṃ purastād, upajāpo+ apasarpo vā yatʰā pāragrāmike vakṣyāmaḥ //

Sentence: 4    rājyopagʰātinas tu vallabʰāḥ saṃhatā vā ye mukʰyāḥ prakāśam aśakyāḥ pratiṣeddʰuṃ dūṣyāḥ teṣu dʰarmarucir upāṃśudaṇḍaṃ prayuñjīta //
   rājya-upagʰātinas tu vallabʰāḥ saṃhatā vā ye mukʰyāḥ prakāśam aśakyāḥ pratiṣeddʰuṃ dūṣyāḥ teṣu dʰarma-rucir upāṃśu-daṇḍaṃ prayuñjīta //

Sentence: 5    dūṣyamahāmātrabʰrātaram asatkr̥taṃ sattrī protsāhya rājānaṃ darśayet //
   dūṣya-mahā-mātra-bʰrātaram asat-kr̥taṃ sattrī protsāhya rājānaṃ darśayet //

Sentence: 6    taṃ rājā dūṣyadravyopabʰogātisargeṇa dūṣye vikramayet //
   taṃ rājā dūṣya-dravya-upabʰoga-atisargeṇa dūṣye vikramayet //

Sentence: 7    śastreṇa rasena vā vikrāntaṃ tatraiva gʰātayed "bʰrātr̥gʰātako 'yam" iti //
   śastreṇa rasena vā vikrāntaṃ tatra+ eva gʰātayed "bʰrātr̥-gʰātako+ ayam" iti //

Sentence: 8    tena pāraśavaḥ paricārikāputraś ca vyākʰyātau //
   tena pāraśavaḥ paricārikā-putraś ca vyākʰyātau //

Sentence: 9    dūṣyaṃmahāmātraṃ vā sattriprotsāhito bʰrātā dāyaṃ yāceta //
   dūṣyaṃ-mahāmātraṃ vā sattri-protsāhito bʰrātā dāyaṃ yāceta //

Sentence: 10    taṃ dūṣyagr̥hapratidvāri rātrāv upaśayānam anyatra vā vasantaṃ tīkṣṇo hantā brūyād "hato 'yaṃ dāyakāmukaḥ" iti //
   taṃ dūṣya-gr̥ha-pratidvāri rātrāv upaśayānam anyatra vā vasantaṃ tīkṣṇo hantā brūyād "hato+ ayaṃ dāya-kāmukaḥ" iti //

Sentence: 11    tato hatapakṣam upagr̥hyetaraṃ nigr̥hṇīyāt //
   tato hata-pakṣam upagr̥hya+ itaraṃ nigr̥hṇīyāt //

Sentence: 12    dūṣyasamīpastʰā vā sattriṇo bʰrātaraṃ dāyaṃ yācamānaṃ gʰātena paribʰartsayeyuḥ //
   dūṣya-samīpastʰā vā sattriṇo bʰrātaraṃ dāyaṃ yācamānaṃ gʰātena paribʰartsayeyuḥ //

Sentence: 13    taṃ rātrau iti samānam //
   taṃ rātrau iti samānam //

Sentence: 14    dūṣyamahāmātrayor vā yaḥ putraḥ pituḥ pitā vā putrasya dārān adʰicarati, bʰrātā vā bʰrātuḥ, tayoḥ kāpaṭikamukʰaḥ kalahaḥ pūrveṇa vyākʰyātaḥ //
   dūṣya-mahā-mātrayor vā yaḥ putraḥ pituḥ pitā vā putrasya dārān adʰicarati, bʰrātā vā bʰrātuḥ, tayoḥ kāpaṭika-mukʰaḥ kalahaḥ pūrveṇa vyākʰyātaḥ //

Sentence: 15    dūṣyamahāmātraputram ātmasaṃbʰāvitaṃ vā sattrī "rājaputras tvam, śatrubʰayād iha nyasto 'si" ity upajapet //
   dūṣya-mahā-mātra-putram ātma-saṃbʰāvitaṃ vā sattrī "rāja-putras tvam, śatru-bʰayād iha nyasto+ asi" ity upajapet //

Sentence: 16    pratipannaṃ rājā rahasi pūjayet "prāptayauvarājyakālaṃ tvāṃ mahāmātrabʰayān nābʰiṣiñcāmi" iti //
   pratipannaṃ rājā rahasi pūjayet "prāpta-yauvarājya-kālaṃ tvāṃ mahā-mātra-bʰayān na+ abʰiṣiñcāmi" iti //

Sentence: 17    taṃ sattrī mahāmātravadʰe yojayet //
   taṃ sattrī mahā-mātra-vadʰe yojayet //

Sentence: 18    vikrāntaṃ tatraiva gʰātayet "pitr̥gʰātako 'yam" iti //
   vikrāntaṃ tatra+ eva gʰātayet "pitr̥-gʰātako+ ayam" iti //

Sentence: 19    bʰikṣukī vā dūṣyabʰāryāṃ sāṃvadanikībʰir auṣadʰībʰiḥ saṃvāsya rasenātisaṃdadʰyāt //
   bʰikṣukī vā dūṣya-bʰāryāṃ sāṃvadanikībʰir auṣadʰībʰiḥ saṃvāsya rasena+ atisaṃdadʰyāt //

Sentence: 20    ity āpyaprayogaḥ //
   ity āpya-prayogaḥ //

Sentence: 21    dūṣyamahāmātram aṭavīṃ paragrāmaṃ vā hantuṃ kāntāravyavahite vā deśe rāṣṭrapālam antapālaṃ vā stʰāpayituṃ nāgarastʰānaṃ vā kupitam avagrāhituṃ sārtʰātivāhyaṃ pratyante vā sa-pratyādeyam ādātuṃ pʰalgubalaṃ tīkṣṇayuktaṃ preṣayet //
   dūṣya-mahā-mātram aṭavīṃ para-grāmaṃ vā hantuṃ kāntāra-vyavahite vā deśe rāṣṭra-pālam anta-pālaṃ vā stʰāpayituṃ nāgara-stʰānaṃ vā kupitam avagrāhituṃ sārtʰa-ativāhyaṃ pratyante vā sa-pratyādeyam ādātuṃ pʰalgu-balaṃ tīkṣṇa-yuktaṃ preṣayet //

Sentence: 22    rātrau divā vā yuddʰe pravr̥tte tīkṣṇāḥ pratirodʰakavyañjanā vā hanyuḥ "abʰiyoge hataḥ" iti //
   rātrau divā vā yuddʰe pravr̥tte tīkṣṇāḥ pratirodʰaka-vyañjanā vā hanyuḥ "abʰiyoge hataḥ" iti //

Sentence: 23    yātrāvihāragato vā dūṣyamahāmātrān darśanāyāhvayet //
   yātrā-vihāra-gato vā dūṣya-mahā-mātrān darśanāya+ āhvayet //

Sentence: 24    te gūḍʰaśastrais tīkṣṇaiḥ saha praviṣṭā madʰyamakakṣyāyām ātmavicayam antaḥpraveśanārtʰaṃ dadyuḥ //
   te gūḍʰa-śastrais tīkṣṇaiḥ saha praviṣṭā madʰyama-kakṣyāyām ātma-vicayam antaḥ-praveśana-artʰaṃ dadyuḥ //

Sentence: 25    tato dauvārikābʰigr̥hītās tīkṣṇāḥ "dūṣyaprayuktāḥ sma" iti brūyuḥ //
   tato dauvārika-abʰigr̥hītās tīkṣṇāḥ "dūṣya-prayuktāḥ sma" iti brūyuḥ //

Sentence: 26    te tadabʰivikʰyāpya dūṣyān hanyuḥ //
   te tad-abʰivikʰyāpya dūṣyān hanyuḥ //

Sentence: 27    tīkṣṇastʰāne cānye vadʰyāḥ //
   tīkṣṇa-stʰāne ca+ anye vadʰyāḥ //

Sentence: 28    bahirvihāragato vā dūṣyān āsannāvāsān pūjayet //
   bahir-vihāra-gato vā dūṣyān āsanna-āvāsān pūjayet //

Sentence: 29    teṣāṃ devīvyañjanā vā duḥstrī rātrāv āvāseṣu gr̥hyeteti samānaṃ pūrveṇa //
   teṣāṃ devī-vyañjanā vā duḥstrī rātrāv āvāseṣu gr̥hyeta+ iti samānaṃ pūrveṇa //

Sentence: 30    dūṣyamahāmātraṃ vā "sūdo bʰakṣakāro vā te śobʰanaḥ" iti stavena bʰakṣyabʰojyaṃ yāceta, bahir vā kvacid adʰvagataḥ pānīyam //
   dūṣya-mahā-mātraṃ vā "sūdo bʰakṣa-kāro vā te śobʰanaḥ" iti stavena bʰakṣya-bʰojyaṃ yāceta, bahir vā kvacid adʰva-gataḥ pānīyam //

Sentence: 31    tadubʰayaṃ rasena yojayitvā pratisvādane tāv evopayojayet //
   tad-ubʰayaṃ rasena yojayitvā pratisvādane tāv eva+ upayojayet //

Sentence: 32    tadabʰivikʰyāpya "rasadau" iti gʰātayet //
   tad-abʰivikʰyāpya "rasadau" iti gʰātayet //

Sentence: 33    abʰicāraśīlaṃ vā siddʰavyañjano "godʰākūrmakarkaṭakakūṭānāṃ lakṣaṇyānām anyatamaprāśanena manoratʰān avāpsyasi" iti grāhayet //
   abʰicāra-śīlaṃ vā siddʰa-vyañjano "godʰā-kūrma-karkaṭaka-kūṭānāṃ lakṣaṇyānām anyatama-prāśanena manoratʰān avāpsyasi" iti grāhayet //

Sentence: 34    pratipannaṃ karmaṇi rasena lohamusalair vā gʰātayet "karmavyāpadā hataḥ" iti //
   pratipannaṃ karmaṇi rasena loha-musalair vā gʰātayet "karma-vyāpadā hataḥ" iti //

Sentence: 35    cikitsakavyañjano vā daurātmikam asādʰyaṃ vā vyādʰiṃ dūṣyasya stʰāpayitvā bʰaiṣajyāhārayogeṣu rasenātisaṃdadʰyāt //
   cikitsaka-vyañjano vā daurātmikam asādʰyaṃ vā vyādʰiṃ dūṣyasya stʰāpayitvā bʰaiṣajya-āhāra-yogeṣu rasena+ atisaṃdadʰyāt //

Sentence: 36    sūdārālikavyañjanā vā praṇihitā dūṣyaṃ rasenātisaṃdadʰyuḥ //
   sūda-ārālika-vyañjanā vā praṇihitā dūṣyaṃ rasena+ atisaṃdadʰyuḥ //

Sentence: 37    ity upaniṣatpratiṣedʰaḥ //
   ity upaniṣat-pratiṣedʰaḥ //

Sentence: 38    ubʰayadūṣyapratiṣedʰas tu //
   ubʰaya-dūṣya-pratiṣedʰas tu //

Sentence: 39    yatra dūṣyaḥ pratiṣeddʰavyas tatra dūṣyam eva pʰalgubalatīkṣṇayuktaṃ preṣayet, gaccʰa, amuṣmin durge rāṣṭre vā sainyam uttʰāpaya hiraṇyaṃ vā, vallabʰād vā hiraṇyam āhāraya, vallabʰakanyāṃ vā prasahyānaya, durgasetuvaṇikpatʰaśūnyaniveśakʰanidravyahastivanakarmaṇām anyatamad vā kāraya rāṣṭrapālyam antapālyaṃ vā yaś ca tvā pratiṣedʰayen na vā te sāhāyyaṃ dadyāt sa bandʰavyaḥ syāt" iti //
   yatra dūṣyaḥ pratiṣeddʰavyas tatra dūṣyam eva pʰalgu-bala-tīkṣṇa-yuktaṃ preṣayet, gaccʰa, amuṣmin durge rāṣṭre vā sainyam uttʰāpaya hiraṇyaṃ vā, vallabʰād vā hiraṇyam āhāraya, vallabʰa-kanyāṃ vā prasahya+ ānaya, durga-setu-vaṇik-patʰa-śūnya-niveśa-kʰani-dravya-hasti-vana-karmaṇām anyatamad vā kāraya rāṣṭra-pālyam anta-pālyaṃ vā yaś ca tvā pratiṣedʰayen na vā te sāhāyyaṃ dadyāt sa bandʰavyaḥ syāt" iti //

Sentence: 40    tatʰaivetareṣāṃ preṣayed "amuṣyāvinayaḥ pratiṣeddʰavyaḥ" iti //
   tatʰaiva+ itareṣāṃ preṣayed "amuṣya+ avinayaḥ pratiṣeddʰavyaḥ" iti //

Sentence: 41    tam eteṣu kalahastʰāneṣu karmapratigʰāteṣu vā vivadamānaṃ tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā praccʰannaṃ hanyuḥ //
   tam eteṣu kalaha-stʰāneṣu karma-pratigʰāteṣu vā vivadamānaṃ tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā praccʰannaṃ hanyuḥ //

Sentence: 42    tena doṣeṇetare niyantavyāḥ //
   tena doṣeṇa+ itare niyantavyāḥ //

Sentence: 43    purāṇāṃ grāmāṇāṃ kulānāṃ vā dūṣyāṇāṃ sīmākṣetrakʰalaveśmamaryādāsu dravyopakaraṇasasyavāhanahiṃsāsu prekṣākr̥tyotsaveṣu vā samutpanne kalahe tīkṣṇair utpādite vā tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā brūyuḥ "evaṃ kriyante ye 'munā kalahāyante: iti //
   purāṇāṃ grāmāṇāṃ kulānāṃ vā dūṣyāṇāṃ sīmā-kṣetra-kʰala-veśma-maryādāsu dravya-upakaraṇa-sasya-vāhana-hiṃsāsu prekṣā-kr̥tya+ utsaveṣu vā samutpanne kalahe tīkṣṇair utpādite vā tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā brūyuḥ "evaṃ kriyante ye+ amunā kalahāyante: iti //

Sentence: 44    tena doṣeṇetare niyantavyāḥ //
   tena doṣeṇa+ itare niyantavyāḥ //

Sentence: 45    yeṣāṃ vā dūṣyāṇāṃ jātamūlāḥ kalahās teṣāṃ kṣetrakʰalaveśmāny ādīpayitvā bandʰusaṃbandʰiṣu vāhaneṣu vā tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā tatʰaiva brūyuḥ "amunā prayuktāḥ smaḥ" iti //
   yeṣāṃ vā dūṣyāṇāṃ jāta-mūlāḥ kalahās teṣāṃ kṣetra-kʰala-veśmāny ādīpayitvā bandʰu-saṃbandʰiṣu vāhaneṣu vā tīkṣṇāḥ śastraṃ pātayitvā tatʰaiva brūyuḥ "amunā prayuktāḥ smaḥ" iti //

Next part


This text is part of the TITUS edition of Kautiliya Arthasastra.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.