TITUS
Kalidasa, Kumarasambhava
Part No. 8
Sanga: 8
Metre: R
(ratʰoddʰatā)
Strophe: 1
Verse: ab
pāṇipīḍanavidʰer
anantaraṃ
śailarājaduhitur
haraṃ
prati
pāṇi-pīḍana-vidʰes
~
an-antaram
~ /
śaila-rāja-duhitur
haram
~
prati
Verse: cd
bʰāvasādʰvasaparigrahād
abʰūt
kāmadohadamanoharaṃ
vapuḥ
(Var
.:
... /
kāmadohadasukʰaṃ
manoharam
)
bʰāva-sādʰvasa-parigrahāt
~
abʰūt
/
kāma-dohada-manas=haram
~
vapus
~
(Var
.:
... /
kāma-dohada-sukʰam
~
manas=haram
)
Strophe: 2
Verse: ab
vyāhr̥tā
prativaco
na
sandadʰe
gantum
aicchad
avalambitāṃśukā
vyāhr̥tā
prativacas
~
na
sandadʰe
/
gantum
aicchat
~
avalambita=aṃśukā
Verse: cd
sevate
sma
śayanaṃ
parāṅmukʰī
sā
tatʰā
'pi
rataye
pinākinaḥ
sevate
sma
śayanam
~
parāk=mukʰī
/
sā
tatʰā
~api
rataye
pinākinas
~
Strophe: 3
Verse: ab
kaitavena
śayite
kutūhalāt
pārvatī
pratimukʰaṃ
nipātitam
kaitavena
śayite
kutūhalāt
/
pārvatī
prati-mukʰam
~
nipātitam
Verse: cd
cakṣur
unmiṣati
sasmitaṃ
priye
vidyudāhatam
iva
nyamīlayat
cakṣus
~
unmiṣati
sa-smitam
~
priye
/
vidyut=āhatam
iva
nyamīlayat
Strophe: 4
Verse: ab
nābʰideśanihitaḥ
sakampayā
śaṅkarasya
rurudʰe
tayā
karaḥ
nābʰi-deśa-nihitas
~
sa-kampayā
/
śaṅkarasya
rurudʰe
tayā
karas
~
Verse: cd
taddukūlam
atʰa
cābʰavat
svayaṃ
dūram
ucchvasitanīvibandʰanam
tad-dukūlam
atʰa
ca
~
abʰavat
svayam
~ /
dūram
ucchvasita-nīvi-bandʰanam
Strophe: 5
Verse: ab
evam
āli
nigr̥hītasādʰvasaṃ
śaṅkaro
rahasi
sevyatām
iti
evam
āli
nigr̥hīta-sādʰvasam
~ /
śaṅkaras
~
rahasi
sevyatām
iti
Verse: cd
sā
sakʰībʰir
upadiṣṭam
ākulā
nāsmarat
pramukʰavartini
priye
sā
sakʰībʰis
~
upadiṣṭam
ākulā
/
na
~
asmarat
pramukʰa-vartini
priye
Strophe: 6
Verse: ab
apy
avastuni
katʰāpravr̥ttaye
praśnatatparam
anaṅgaśāsanam
api
~
a-vastuni
katʰā-pravr̥ttaye
/
praśna-tad=param
an-aṅga-śāsanam
Verse: cd
vīkṣitena
parigr̥hya
pārvatī
mūrdʰakampam
ayam
uttaraṃ
dadau
vīkṣitena
parigr̥hya
pārvatī
/
mūrdʰa-kampam
ayam
uttaram
~
dadau
Strophe: 7
Verse: ab
śūlinaḥ
karataladvayena
sā
saṃnirudʰya
nayane
hr̥tāṃśukā
śūlinas
~
kara-tala-dvayena
sā
/
saṃnirudʰya
nayane
hr̥ta=aṃśukā
Verse: cd
tasya
paśyati
lalāṭalocane
mogʰayatnavidʰurā
rahasy
abʰūt
tasya
paśyati
lalāṭa-locane
/
mogʰa-yatna-vidʰurā
rahasi
~
abʰūt
Strophe: 8
Verse: ab
cumbaneṣv
adʰaradānavarjitaṃ
sannahastam
adayopagūhane
cumbaneṣu
~
adʰara-dāna-varjitam
~ /
sanna-hastam
a-daya=upagūhane
Verse: cd
kliṣṭamanmatʰam
api
priyaṃ
prabʰor
durlabʰapratikr̥taṃ
vadʰūratam
kliṣṭa-manmatʰam
api
priyam
~
prabʰos
~ /
durlabʰa-pratikr̥tam
~
vadʰū-ratam
Strophe: 9
Verse: ab
yan
mukʰagrahaṇam
akṣatādʰaraṃ
dattam
avraṇapadaṃ
nakʰaṃ
ca
yat
yat
~
mukʰa-grahaṇam
a-kṣata=ādʰaram
~ /
dattam
a-vraṇa-padam
~
nakʰam
~
ca
yat
Verse: cd
yad
rataṃ
ca
sadayaṃ
priyasya
tat
pārvatī
viṣahate
sma
netarat
yat
~
ratam
~
ca
sa-dayam
~
priyasya
tat
/
pārvatī
viṣahate
sma
na
~
itarat
Strophe: 10
Verse: ab
rātrivr̥ttam
anuyoktum
udyataṃ
sā
vibʰātasamaye
sakʰījanam
rātri-vr̥ttam
anuyoktum
udyatam
~ /
sā
vibʰāta-samaye
sakʰī-janam
Verse: cd
nākarod
apakutūhalaṃ
hriyā
śaṃsituṃ
ca
hr̥dayena
tatvare
na
~
akarot
~
apa-kutūhalam
~
hriyā
/
śaṃsitum
~
ca
hr̥dayena
tatvare
Strophe: 11
Verse: ab
darpaṇe
ca
paribʰogadarśinī
pr̥ṣṭʰataḥ
praṇayino
niṣeduṣaḥ
darpaṇe
ca
paribʰoga-darśinī
/
pr̥ṣṭʰatas
~
praṇayinas
~
niṣeduṣas
~
Verse: cd
prekṣya
bimbam
anubimbam
ātmanaḥ
kāni
kāni
na
cakāra
lajjayā
prekṣya
bimbam
anu-bimbam
ātmanas
~ /
kāni
kāni
na
cakāra
lajjayā
Strophe: 12
Verse: ab
nīlakaṇṭʰaparibʰuktayauvanāṃ
tāṃ
vilokya
jananī
samāśvasat
nīla-kaṇṭʰa-paribʰukta-yauvanām
~ /
tām
~
vilokya
jananī
samāśvasat
Verse: cd
bʰartr̥vallabʰatayā
hi
mānasīṃ
mātur
asyati
śucaṃ
vadʰūjanaḥ
bʰartr̥-vallabʰatayā
hi
mānasīm
~ /
mātur
asyati
śucam
~
vadʰū-janas
~
Strophe: 13
Verse: ab
vāsarāṇi
katicit
katʰañcana
stʰāṇunā
ratam
akāri
cānayā
(Var
.:
... / ...
padam
akāryata
priyā
)
vāsarāṇi
kati-cit
katʰam=cana
/
stʰāṇunā
ratam
akāri
ca
~
anayā
(Var
.:
... / ...
padam
akāryata
priyā
)
Verse: cd
jñātamanmatʰarasā
śanaiḥ
śanaiḥ
sā
mumoca
ratiduḥkʰaśīlatām
jñāta-manmatʰa-rasā
śanais
~
śanais
~ /
sā
mumoca
rati-duḥkʰa-śīlatām
Strophe: 14
Verse: ab
sasvaje
priyam
uronipīḍitā
prārtʰitaṃ
mukʰam
anena
nāharat
sasvaje
priyam
uras=nipīḍitā
/
prārtʰitam
~
mukʰam
anena
na
~
aharat
Verse: cd
mekʰalāpraṇayalolatāṃ
gataṃ
hastam
asya
śitʰilaṃ
rurodʰa
sā
(Var
.:
mekʰalāpanayalolatāṃ
... /
)
mekʰalā-praṇaya-lolatām
~
gatam
~ /
hastam
asya
śitʰilam
~
rurodʰa
sā
(Var
.:
mekʰalā-panaya-lolatām
~ .../
)
Strophe: 15
Verse: ab
bʰāvasūcitam
adr̥ṣṭavipriyaṃ
cāṭumat
kṣaṇaviyogakātaram
bʰāva-sūcitam
a-dr̥ṣṭa-vipriyam
~ /
cāṭumat
kṣaṇa-viyoga-kātaram
Verse: cd
kaiścid
eva
divasais
tadā
tayoḥ
prema
rūḍʰam
itaretarāśrayam
(Var
.:
...
divasair
abʰūt
tayoḥ
/
)
kais=cit
~
eva
divasais
tadā
tayos
~ /
prema
rūḍʰam
itara=itara=āśrayam
(Var
.:
...
divasais
~
abʰūt
tayos
~ /
)
Strophe: 16
Verse: ab
taṃ
yatʰātmasadr̥śaṃ
varaṃ
vadʰūr
anvarajyata
varas
tatʰaiva
tām
tam
~
yatʰā
~
ātma-sa-dr̥śam
~
varam
~
vadʰūs
~ /
anvarajyata
varas
tatʰā
~
eva
tām
Verse: cd
sāgarād
anapagā
hi
jāhnavī
so
'pi
tanmukʰarasaikanirvr̥tiḥ
sāgarāt
~
an-apagā
hi
jāhnavī
/
sas
~
api
tad=mukʰa-rasa=eka-nirvr̥tis
~
Strophe: 17
Verse: ab
śiṣyatāṃ
nidʰuvanopadeśinaḥ
śaṅkarasya
rahasi
prapannayā
śiṣyatām
~
nidʰuvana=upadeśinas
~ /
śaṅkarasya
rahasi
prapannayā
Verse: cd
śikṣitaṃ
yuvatinaipuṇaṃ
tayā
yat
tad
eva
gurudakṣiṇīkr̥tam
śikṣitam
~
yuvati-naipuṇam
~
tayā
/
yat
tat
~
eva
guru-dakṣiṇī-kr̥tam
Strophe: 18
Verse: ab
daṣṭamuktam
adʰaroṣṭʰam
ambikā
vedanāvidʰutahastapallavā
daṣṭa-muktam
adʰara=oṣṭʰam
ambikā
/
vedanā-vidʰuta-hasta-pallavā
Verse: cd
śītalena
niravāpayat
kṣaṇaṃ
maulicandraśakalena
śūlinaḥ
śītalena
niravāpayat
kṣaṇam
~ /
mauli-candra-śakalena
śūlinas
~
Strophe: 19
Verse: ab
cumbanād
alakacūrṇadūṣitaṃ
śaṅkaro
'pi
nayanaṃ
lalāṭajam
cumbanāt
~
alaka-cūrṇa-dūṣitam
~ /
śaṅkaras
~
api
nayanam
~
lalāṭa-jam
Verse: cd
ucchvasatkamalagandʰaye
dadau
pārvatīvadanagandʰavāhine
ucchvasat-kamala-gandʰaye
dadau
/
pārvatī-vadana-gandʰa-vāhine
Strophe: 20
Verse: ab
evam
indriyasukʰasya
vartmanaḥ
sevanād
anugr̥hītamanmatʰaḥ
evam
indriya-sukʰasya
vartmanas
~ /
sevanāt
~
anugr̥hīta-manmatʰas
~
Verse: cd
śailarājabʰavane
sahomayā
māsamātram
avasad
vr̥ṣadʰvajaḥ
śaila-rāja-bʰavane
saha
~
umayā
/
māsa-mātram
avasat
~
vr̥ṣa-dʰvajas
~
Strophe: 21
Verse: ab
so
'numānya
himavantam
ātmabʰūr
ātmajāvirahaduḥkʰapīḍitam
sas
~
anumānya
himavantam
ātma-bʰūs
~ /
ātma-jā-viraha-duḥkʰa-pīḍitam
Verse: cd
tatra
tatra
vijahāra
saṃpatann
aprameyagatinā
kakudmatā
(Var
.:
saṃcarann
)
tatra
tatra
vijahāra
saṃpatan
~ /
a-prameya-gatinā
kakudmatā
(Var
.:
saṃcaran
~
)
Strophe: 22
Verse: ab
merum
etya
marudāśugokṣakaḥ
pārvatīstanapuraskr̥tān
kr̥tī
(Var
.:
...
marudāśuvāhanaḥ
/
)
(Var
.:
/ ...
-puraskr̥taḥ
...
)
merum
etya
marut=āśu-go=ukṣakas
~ /
pārvatī-stana-puras-kr̥tān
kr̥tī
(Var
.:
...
-vāhanas
~ /
)
(Var
.:
/ ...
-puras-kr̥taḥ
...
)
Verse: cd
hemapallavavibʰaṅgasaṃstarān
anvabʰūt
suratamardanakṣamān
(Var
.:
...
-saṃstarām
/
)
(Var
.:
/ ...
suratatatparaḥ
kṣapām
)
hema-pallava-vibʰaṅga-saṃstarān
/
anvabʰūt
su-rata-mardana-kṣamān
(Var
.:
... / ...
suratatatparas
~
kṣapām
)
Strophe: 23
Verse: ab
padmanābʰacaraṇāṅkitāśmasu
prāptavatsv
amr̥tavipruṣo
navāḥ
(Var
.:
padmanābʰavalayāṅkitāśmasu
/
)
padma-nābʰa-caraṇa=aṅkita=aśmasu
/
prāptavatsu
~
a-mr̥ta-vipruṣas
~
navās
~
(Var
.:
padma-nābʰa-valaya=aṅkita=aśmasu
/
)
Verse: cd
mandarasya
kaṭakeṣu
cāvasat
pārvatīvadanapadmaṣaṭpadaḥ
mandarasya
kaṭakeṣu
ca
~
avasat
/
pārvatī-vadana-padma-ṣaṭ-padas
~
Strophe: 24
Verse: ab
vāraṇadʰvanitabʰītayā
tayā
kaṇṭʰasaktagʰanabāhubandʰanaḥ
(Var
.:
rāvaṇadʰvanitabʰītayā
... /
)
(Var
.:
/
kaṇṭʰasaktamr̥dubāhubandʰanaḥ
)
vāraṇa-dʰvanita-bʰītayā
tayā
/
kaṇṭʰa-sakta-gʰana-bāhu-bandʰanas
~
(Var
.:
rāvaṇa-dʰvanita
- ... /
)
(Var
.:
/ ...
-mr̥du-bāhu-bandʰanas
~
)
Verse: cd
ekapiṅgalagirau
jagadgurur
nirviveśa
viśadāḥ
śaśiprabʰāḥ
eka-piṅgala-girau
jagat=gurus
~ /
nirviveśa
viśadās
~
śaśi-prabʰās
~
Strophe: 25
Verse: ab
tasya
jātu
malayastʰalīrater
dʰūtacandanalataḥ
priyāklamam
tasya
jātu
malaya-stʰalī-rates
~ /
dʰūta-candana-latas
~
priyā-klamam
Verse: cd
ācacāma
salavaṅgakesaraś
cāṭukāra
iva
dakṣiṇānilaḥ
ācacāma
sa-lavaṅga-kesaras
~ /
cāṭu-kāras
~
iva
dakṣiṇa=anilas
~
Strophe: 26
Verse: ab
hematāmarasatāḍitapriyā
tatkarāmbuvinimīlitekṣaṇā
hema-tāmarasa-tāḍita-priyā
/
tad=kara=ambu-vinimīlita=īkṣaṇā
Verse: cd
kʰe
vyagāhata
taraṅgiṇīm
umā
mīnapaṅktipunaruktamekʰalā
kʰe
vyagāhata
taraṅgiṇīm
umā
/
mīna-paṅkti-punar-ukta-mekʰalā
Strophe: 27
Verse: ab
tāṃ
pulomatanayālakocitaiḥ
pārijātakusumaiḥ
prasādʰayan
tām
~
puloma-tanayā-alaka=ucitais
~ /
pārijāta-kusumais
~
prasādʰayan
Verse: cd
nandane
ciram
ayugmalocanaḥ
saspr̥haṃ
suravadʰūbʰir
īkṣitaḥ
nandane
ciram
a-yugma-locanas
~ /
sa-spr̥ham
~
sura-vadʰūbʰis
~
īkṣitas
~
Strophe: 28
Verse: ab
ity
abʰaumam
anubʰūya
śaṅkaraḥ
pārtʰivaṃ
ca
dayitāsakʰaḥ
sukʰam
(Var
.:
... / ...
vanitāsakʰaḥ
...
)
ity
a-bʰaumam
anubʰūya
śaṅkaras
~ /
pārtʰivam
~
ca
dayitā-sakʰas
~
sukʰam
(Var
.:
... / ...
vanitā-sakʰas
~ ...
)
Verse: cd
lohitāyati
kadācid
ātape
gandʰamādanagiriṃ
vyagāhata
(Var
.:
nyavartata
)
lohitāyati
kadā-cit
~
ātape
/
gandʰa-mādana-girim
~
vyagāhata
Strophe: 29
Verse: ab
tatra
kāñcanaśilātalāśrayo
netragamyam
avalokya
bʰāskaram
tatra
kāñcana-śilā-tala=āśrayas
~ /
netra-gamyam
avalokya
bʰās-karam
Verse: cd
dakṣiṇetarabʰujavyapāśrayāṃ
vyājahāra
sahadʰarmacāriṇīm
dakṣiṇa=itara-bʰuja-vyapāśrayām
~ /
vyājahāra
saha-dʰarma-cāriṇīm
Strophe: 30
Verse: ab
padmakāntim
aruṇatribʰāgayoḥ
saṃkramayya
tava
netrayor
iva
padma-kāntim
aruṇa-tri-bʰāgayos
~ /
saṃkramayya
tava
netrayos
~
iva
Verse: cd
saṃkṣaye
jagad
iva
prajeśvaraḥ
saṃharaty
ahar
asāv
aharpatiḥ
saṃkṣaye
jagat
~
iva
prajā=īśvaras
~ /
saṃharati
~
ahar
asau
~
ahar-patis
~
Strophe: 31
Verse: ab
sīkaravyatikaraṃ
marīcibʰir
dūrayaty
avanate
vivasvati
sīkara-vyatikaram
~
marīcibʰis
~ /
dūrayati
~
avanate
vivasvati
Verse: cd
indracāpapariveṣaśūnyatāṃ
nirjʰarās
tava
pitur
vrajanty
amī
indra-cāpa-pariveṣa-śūnyatām
~ /
nirjʰarās
tava
pitur
vrajanti
~
amī
Strophe: 32
Verse: ab
daṣṭatāmarasakesaratyajoḥ
krandator
viparivr̥ttakaṇṭʰayoḥ
daṣṭa-tāmarasa-kesara-tyajos
~ /
krandatos
~
viparivr̥tta-kaṇṭʰayos
~
Verse: cd
nigʰnayoḥ
sarasi
cakravākayor
alpam
antaram
analpatāṃ
gatam
nigʰnayos
~
sarasi
cakra-vākayos
~ /
alpam
antaram
an-alpatām
~
gatam
Strophe: 33
Verse: ab
stʰānam
āhnikam
apāsya
dantinaḥ
sallakīviṭapabʰaṅgavāsitam
stʰānam
āhnikam
apāsya
dantinas
~ /
sallakī-viṭapa-bʰaṅga-vāsitam
Verse: cd
āvibʰātacaraṇāya
gr̥hṇate
vāri
vāriruhabaddʰaṣaṭpadam
ā-vibʰāta-caraṇāya
gr̥hṇate
/
vāri
vāri-ruha-baddʰa-ṣaṭ-padam
Strophe: 34
Verse: ab
paśya
paścimadigantalambinā
nirmitaṃ
mitakatʰe
vivasvatā
paśya
paścima-dik=anta-lambinā
/
nirmitam
~
mita-katʰe
vivasvatā
Verse: cd
dīrgʰayā
pratimayā
sarombʰasāṃ
tāpanīyam
iva
setubandʰanam
dīrgʰayā
pratimayā
saras=ambʰasām
~ /
tāpanīyam
iva
setu-bandʰanam
Strophe: 35
Verse: ab
uttaranti
vinikīrya
palvalaṃ
gāḍʰapaṅkam
ativāhitātapāḥ
uttaranti
vinikīrya
palvalam
~ /
gāḍʰa-paṅkam
ati-vāhita=ātapās
~
Verse: cd
daṃṣṭriṇo
vanavarāhayūtʰapā
daṣṭabʰaṅgurabisāṅkurā
iva
daṃṣṭriṇas
~
vana-varāha-yūtʰa-pās
~ /
daṣṭa-bʰaṅgura-bisa=aṅkurās
~
iva
Strophe: 36
Verse: ab
eṣa
vr̥kṣaśikʰare
kr̥tāspado
jātarūparasagauramaṇḍalaḥ
eṣa
vr̥kṣa-śikʰare
kr̥ta=āspadas
~ /
jāta-rūpa-rasa-gaura-maṇḍalas
~
Verse: cd
hīyamānam
aharatyayātapaṃ
pīvaroru
pibatīva
barhiṇaḥ
hīyamānam
ahar-atyaya=ātapam
~ /
pīvara=ūru
pibati
~
iva
barhiṇas
~
Strophe: 37
Verse: ab
pūrvabʰāgatimirapravr̥ttibʰir
vyaktapaṅkam
iva
jātam
ekataḥ
pūrva-bʰāga-timira-pravr̥ttibʰis
~ /
vyakta-paṅkam
iva
jātam
ekatas
~
Verse: cd
kʰaṃ
hr̥tātapajalaṃ
vivasvatā
bʰāti
kiñcid
iva
śeṣavat
saraḥ
kʰam
~
hr̥ta=ātapa-jalam
~
vivasvatā
/
bʰāti
kim=cit
~
iva
śeṣavat
saras
~
Strophe: 38
Verse: ab
āviśadbʰir
uṭajāṅgaṇaṃ
mr̥gair
mūlasekasarasaiś
ca
vr̥kṣakaiḥ
āviśadbʰis
~
uṭa-ja=aṅgaṇam
~
mr̥gais
~ /
mūla-seka-sarasais
~
ca
vr̥kṣakais
~
Verse: cd
āśramāḥ
praviśadagnidʰenavo
bibʰrati
śriyam
udīritāgnayaḥ
āśramās
~
praviśat=agni-dʰenavas
~ /
bibʰrati
śriyam
udīrita=agnayas
~
Strophe: 39
Verse: ab
baddʰakeśam
api
tiṣṭʰati
kṣaṇaṃ
sāvaśeṣavivaraṃ
kuśeśayam
baddʰa-keśam
api
tiṣṭʰati
kṣaṇam
~ /
sa=avaśeṣa-vivaram
~
kuśe-śayam
Verse: cd
ṣaṭpadāya
vasatiṃ
grahīṣyate
prītipūrvam
iva
dātum
antaram
ṣaṭ-padāya
vasatim
~
grahīṣyate
/
prīti-pūrvam
iva
dātum
antaram
Strophe: 40
Verse: ab
dūram
agraparimeyaraśminā
vāruṇī
dig
aruṇena
bʰānunā
(Var
.:
dūralagnaparimeyaraśminā
/
)
(Var
.:
dūramagna
- ... /
)
dūram
agra-parimeya-raśminā
/
vāruṇī
dik
~
aruṇena
bʰānunā
(Var
.:
dūra-lagna
- ... /
)
(Var
.:
dūra-magna
- ... /
)
Verse: cd
bʰāti
kesaravateva
maṇḍitā
bandʰujīvatilakena
kanyakā
bʰāti
kesaravatā
~
iva
maṇḍitā
/
bandʰu-jīva-tilakena
kanyakā
Strophe: 41
Verse: ab
sāmabʰiḥ
sahacarāḥ
sahasraśaḥ
syandanāśvahr̥dayaṅgamasvanaiḥ
sāmabʰis
~
saha-carās
~
sahasraśas
~ /
syandana=aśva-hr̥dayam=gama-svanais
~
Verse: cd
bʰānum
agniparikīrṇatejasaṃ
saṃstuvanti
kiraṇoṣmapāyinaḥ
bʰānum
agni-parikīrṇa-tejasam
~ /
saṃstuvanti
kiraṇa=uṣma-pāyinas
~
Strophe: 42
Verse: ab
so
'yam
ānataśirodʰarair
hayaiḥ
karṇacāmaravigʰaṭṭitekṣaṇaiḥ
sas
~
ayam
ānata-śiras=dʰarais
~
hayais
~ /
karṇa-cāmara-vigʰaṭṭita=īkṣaṇais
~
Verse: cd
astam
eti
yugabʰugnakesaraiḥ
sannidʰāya
divasaṃ
mahodadʰau
astam
eti
yuga-bʰugna-kesarais
~ /
sannidʰāya
divasam
~
maha=uda-dʰau
Strophe: 43
Verse: ab
kʰaṃ
prasuptam
iva
saṃstʰite
ravau
tejaso
mahata
īdr̥śī
gatiḥ
kʰam
~
prasuptam
iva
saṃstʰite
ravau
/
tejasas
~
mahatas
~
īdr̥śī
gatis
~
Verse: cd
tat
prakāśayati
yāvad
udgataṃ
mīlanāya
kʰalu
tāvataś
cyutam
(Var
.:
uttʰitaṃ
)
tat
prakāśayati
yāvat
~
udgatam
~ /
mīlanāya
kʰalu
tāvatas
~
cyutam
(Var
.:
uttʰitam
~
)
Strophe: 44
Verse: ab
saṃdʰyayāpy
anugataṃ
raver
vapur
vandyam
astaśikʰare
samarpitam
saṃdʰyayā
~
apy
anugatam
~
raves
~
vapus
~ /
vandyam
asta-śikʰare
samarpitam
Verse: cd
yena
pūrvam
udaye
puraskr̥tā
nānuyāsyati
katʰaṃ
tam
āpadi
(Var
.:
prāk
tatʰeyam
... /
)
yena
pūrvam
udaye
puras-kr̥tā
/
na
~
anuyāsyati
katʰam
~
tam
āpadi
?
(Var
.:
prāk
tatʰā
~
iyam
... /
)
Strophe: 45
Verse: ab
raktapītakapiśāḥ
payomucāṃ
koṭayaḥ
kuṭilakeśi
bʰānty
amūḥ
rakta-pīta-kapiśās
~
payas=mucām
~ /
koṭayas
~
kuṭila-keśi
bʰānti
~
amūs
~
Verse: cd
drakṣyasi
tvam
iti
saṃdʰyayānayā
vartikābʰir
iva
sādʰumaṇḍitāḥ
(Var
.:
...
sāṃdʰyavelayā
/
)
(Var
.:
/ ...
sādʰu
vartitāḥ
)
drakṣyasi
tvam
iti
saṃdʰyayā
~
anayā
/
vartikābʰis
~
iva
sādʰu-maṇḍitās
~
(Var
.:
...
sāṃdʰya-velayā
/
)
(Var
.:
/ ...
sādʰu
vartitās
~
)
Strophe: 46
Verse: ab
siṃhakesarasaṭāsu
bʰūbʰr̥tām
(bʰūbʰr̥tā)
pallavaprasaviṣu
drumeṣu
ca
siṃha-kesara-saṭāsu
bʰū-bʰr̥tām
~
(bʰū-bʰr̥tā)
/
pallava-prasaviṣu
drumeṣu
ca
Verse: cd
paśya
dʰātuśikʰareṣu
bʰānunā
(cātmanā)
saṃvibʰaktam
iva
sāṃdʰyam
ātapam
paśya
dʰātu-śikʰareṣu
bʰānunā
(ca
~
ātmanā)
/
saṃvibʰaktam
iva
sāṃdʰyam
ātapam
Strophe: 47
Verse: ab
pārṣṇimuktavasudʰās
tapasvinaḥ
pāvanāmbuvihitāñjalikriyāḥ
(Var
.:
... / ...
-racitāñjalikriyāḥ
)
pārṣṇi-mukta-vasu-dʰās
tapasvinas
~ /
pāvana=ambu-vihita=añjali-kriyās
~
(Var
.:
... / ...
-racita=añjali-kriyās
~
)
Verse: cd
brahma
gūḍʰam
abʰisaṃdʰyam
ādr̥tāḥ
śuddʰaye
vidʰivido
gr̥ṇanty
amī
brahma
gūḍʰam
abʰisaṃdʰyam
ādr̥tās
~ /
śuddʰaye
vidʰi-vidas
~
gr̥ṇanti
~
amī
Strophe: 48
Verse: ab
tat
muhūrtam
anumantum
arhasi
prastutāya
niyamāya
mām
api
tat
muhūrtam
anumantum
arhasi
/
prastutāya
niyamāya
mām
api
Verse: cd
tvāṃ
vinodanipuṇaḥ
sakʰījano
valguvādini
vinodayiṣyati
tvām
~
vinoda-nipuṇas
~
sakʰī-janas
~ /
valgu-vādini
vinodayiṣyati
Strophe: 49
Verse: ab
nirvibʰujya
daśanacchadaṃ
tato
vāci
bʰartur
avadʰīraṇāparā
nirvibʰujya
daśana=chadam
~
tatas
~ /
vāci
bʰartur
avadʰīraṇā-parā
Verse: cd
śailarājatanayā
samīpagām
ālalāpa
vijayām
ahetukam
śaila-rāja-tanayā
samīpa-gām
/
ālalāpa
vijayām
a-hetukam
Strophe: 50
Verse: ab
īśvaro
'pi
divasātyayocitaṃ
mantrapūrvam
anutastʰivān
vidʰim
īśvaras
~
api
divasa=atyaya=ucitam
~ /
mantra-pūrvam
anutastʰivān
vidʰim
Verse: cd
pārvatīm
avacanām
asūyayā
pratyupetya
punar
āha
sasmitam
pārvatīm
a-vacanām
asūyayā
/
pratyupetya
punar
āha
sa-smitam
Strophe: 51
Verse: ab
muñca
kopam
animittakopane
saṃdʰyayā
praṇamito
'smi
nānyayā
(Var
.:
nānyatʰā
)
muñca
kopam
a-nimitta-kopane
/
saṃdʰyayā
praṇamitas
~
asmi
na
~
anyayā
(Var
.:
... / ...
na
~
anyatʰā
)
Verse: cd
kiṃ
na
vetsi
sahadʰarmacāriṇaṃ
cakravākasamavr̥ttim
ātmanaḥ
kim
~
na
vetsi
saha-dʰarma-cāriṇam
~ /
cakra-vāka-sama-vr̥ttim
ātmanas
~
Strophe: 52
Verse: ab
nirmiteṣu
pitr̥ṣu
svayaṃbʰuvā
yā
tanuḥ
sutanu
pūrvam
ujjʰitā
nirmiteṣu
pitr̥ṣu
svayam=bʰuvā
/
yā
tanus
~
su-tanu
pūrvam
ujjʰitā
Verse: cd
seyam
astam
udayaṃ
ca
sevyate
tena
mānini
mamātra
gauravam
sā
~
iyam
astam
udayam
~
ca
sevyate
/
tena
mānini
mama
~
atra
gauravam
Strophe: 53
Verse: ab
tām
imāṃ
timiravr̥ddʰipīḍitāṃ
bʰūmilambam(lagnam)
iva
saṃprati
stʰitām
(Var
.:
...
-vr̥ttipīḍitāṃ
/
)
(Var
.:
/
bʰūmilagnam
...
)
tām
imām
~
timira-vr̥ddʰi-pīḍitām
~ /
bʰūmi-lambam
iva
saṃprati
stʰitām
(Var
.:
...
-vr̥tti-pīḍitām
~ /
)
(Var
.:
/
bʰūmi-lagnam
...
)
Verse: cd
ekatas
taṭatamālamālinīṃ
paśya
dʰāturasanimnagām
iva
ekatas
taṭa-tamāla-mālinīm
~ /
paśya
dʰātu-rasa-nimnagām
iva
Strophe: 54
Verse: ab
sāndʰyam
astamitaśeṣam
ātapaṃ
raktalekʰam
aparā
bibʰarti
dik
sāndʰyam
astam-ita-śeṣam
ātapam
~ /
rakta-lekʰam
aparā
bibʰarti
dik
Verse: cd
sāṃparāyavasudʰā
saśoṇitaṃ
maṇḍalāgram
iva
tiryagujjʰitam
(Var
.:
saṃparāyavasudʰā
... /
)
(Var
.:
/ ...
tiryaguttʰitam
)
sāṃparāya-vasu-dʰā
saśoṇitam
~ /
maṇḍala=agram
iva
tiryak=ujjʰitam
(Var
.:
saṃparāya
- ... /
)
(Var
.:
/ ...
tiryak=uttʰitam
)
Strophe: 55
Verse: ab
yāminīdivasasandʰisambʰave
tejasi
vyavahite
sumeruṇā
yāminī-divasa-sandʰi-sambʰave
/
tejasi
vyavahite
su-meruṇā
Verse: cd
etad
andʰatamasaṃ
niraṅkuśaṃ
dikṣu
dīrgʰanayane
vijr̥mbʰate
(Var
.:
nirargalaṃ
)
etat
~
andʰa-tamasam
~
niraṅkuśam
~ /
dikṣu
dīrgʰa-nayane
vijr̥mbʰate
(Var
.:
...
nirargalam
~ /
)
Strophe: 56
Verse: ab
nordʰvam
īkṣaṇagatir
na
cāpy
adʰo
nābʰito
na
purato
na
pr̥ṣṭʰataḥ
na
~
ūrdʰvam
īkṣaṇa-gatis
~
na
ca
~
api
~
adʰas
~ /
na
~
abʰitas
~
na
puratas
~
na
pr̥ṣṭʰatas
~
Verse: cd
loka
eṣa
timiraugʰaveṣṭito
garbʰavāsa
iva
vartate
niśi
(Var
.:
...
timirolbaveṣṭito
/
)
lokas
~
eṣa
timira=ogʰa-veṣṭitas
~ /
garbʰa-vāse
~
iva
vartate
niśi
(Var
.:
...
timira=ulba-veṣṭitas
~ /
)
Strophe: 57
Verse: ab
śuddʰam
āvilam
avastʰitaṃ
calaṃ
vakram
ārjavaguṇānvitaṃ
ca
yat
śuddʰam
āvilam
avastʰitam
~
calam
~ /
vakram
ārjava-guṇa=anvitam
~
ca
yat
Verse: cd
sarvam
eva
tamasā
samīkr̥taṃ
dʰiṅ
mahattvam
asatāṃ
hr̥tāntaram
(Var
.:
hatāntaram
)
sarvam
eva
tamasā
samī-kr̥tam
~ /
dʰik
~
mahattvam
asatām
~
hr̥ta=antaram
(Var
.:
... / ...
hata=antaram
)
Strophe: 58
Verse: ab
nūnam
unnamati
yajvanāṃ
patiḥ
śārvarasya
tamaso
niṣiddʰaye
nūnam
unnamati
yajvanām
~
patis
~ /
śārvarasya
tamasas
~
niṣiddʰaye
Verse: cd
puṇḍarīkamukʰi
pūrvadiṅmukʰaṃ
kaitakair
iva
rajobʰir
āvr̥tam
puṇḍarīka-mukʰi
pūrva-dik=mukʰam
~ /
kaitakais
~
iva
rajobʰis
~
āvr̥tam
Strophe: 59
Verse: ab
mandarāntaritamūrtinā
niśā
lakṣyate
śaśabʰr̥tā
satārakā
mandara=antarita-mūrtinā
niśā
/
lakṣyate
śaśa-bʰr̥tā
sa-tārakā
Verse: cd
tvaṃ
mayā
priyasakʰīsamāgatā
śroṣyateva
vacanāni
pr̥ṣṭʰataḥ
tvam
~
mayā
priya-sakʰī-samāgatā
/
śroṣyatā
~
iva
vacanāni
pr̥ṣṭʰatas
~
Strophe: 60
Verse: ab
ruddʰanirgamanam
ā
dinakṣayāt
pūrvadr̥ṣṭatanu
candrikāsmitā
(Var
.:
... /
pūrvadr̥ṣṭatanucandrikāsmitam
)
ruddʰa-nirgamanam
ā
dina-kṣayāt
/
pūrva-dr̥ṣṭa-tanu
candrikā-smitā
(Var
.:
... /
pūrva-dr̥ṣṭa-tanu-candrikā-smitam
)
Verse: cd
etad
udgirati
candramaṇḍalaṃ
dig
rahasyam
iva
rātricoditā
(Var
.:
...
rātricoditā
/
)
(Var
.:
/ ...
candramaṇḍalam
)
etat
~
udgirati
candra-maṇḍalam
~ /
dik
~
rahasyam
iva
rātri-coditā
(Var
.:
...
rātri-coditā
/
)
(Var
.:
/ ...
candra-maṇḍalam
)
Strophe: 61
Verse: ab
paśya
pakvapʰalinīpʰalatviṣā
bimbalāñchitaviyatsarombʰasā
paśya
pakva-pʰalinī-pʰala-tviṣā
/
bimba-lāñchita-viyat-saras=ambʰasā
Verse: cd
viprakr̥ṣṭavivaraṃ
himāṃśunā
cakravākamitʰunaṃ
viḍambyate
viprakr̥ṣṭa-vivaram
~
hima=aṃśunā
/
cakra-vāka-mitʰunam
~
viḍambyate
Strophe: 62
Verse: ab
śakyam
oṣadʰipater
navodayāḥ
karṇapūraracanākr̥te
tava
śakyam
oṣadʰi-pates
~
nava=udayās
~ /
karṇa-pūra-racanā-kr̥te
tava
Verse: cd
apragalbʰayavasūcikomalāś
chettum
agranakʰasampuṭaiḥ
karāḥ
a-pragalbʰa-yava-sūci-komalās
~ /
chettum
agra-nakʰa-sampuṭais
~
karās
~
Strophe: 63
Verse: ab
aṅgulībʰir
iva
keśasaṃcayaṃ
sannigr̥hya
timiraṃ
marīcibʰiḥ
aṅgulībʰis
~
iva
keśa-saṃcayam
~ /
sannigr̥hya
timiram
~
marīcibʰis
~
Verse: cd
kuḍmalīkr̥tasarojalocanaṃ
cumbatīva
rajanīmukʰaṃ
śaśī
kuḍmalī-kr̥ta-saras=ja-locanam
~ /
cumbati
~
iva
rajanī-mukʰam
~
śaśī
Strophe: 64
Verse: ab
paśya
pārvati
navenduraśmibʰiḥ
sāmibʰinnatimiraṃ
nabʰastalam
paśya
pārvati
nava=indu-raśmibʰis
~ /
sāmi-bʰinna-timiram
~
nabʰas-talam
Verse: cd
lakṣyate
dviradabʰogadūṣitaṃ
saṃprasīdad
iva
mānasaṃ
saraḥ
lakṣyate
dvi-rada-bʰoga-dūṣitam
~ /
saṃprasīdat
~
iva
mānasam
~
saras
~
Strophe: 65
Verse: ab
raktabʰāvam
apahāya
candramā
jāta
eṣa
pariśuddʰamaṇḍalaḥ
rakta-bʰāvam
apahāya
candra-mās
~ /
jātas
~
eṣas
~
pariśuddʰa-maṇḍalas
~
Verse: cd
vikriyā
na
kʰalu
kāladoṣajā
nirmalaprakr̥tiṣu
stʰirodayā
vikriyā
na
kʰalu
kāla-doṣa-jā
/
nirmala-prakr̥tiṣu
stʰira=udayā
Strophe: 66
Verse: ab
unnateṣu
śaśinaḥ
prabʰā
stʰitā
nimnasaṃśrayaparaṃ
niśātamaḥ
unnateṣu
śaśinas
~
prabʰā
stʰitā
/
nimna-saṃśraya-param
~
niśā-tamas
~
Verse: cd
nūnam
ātmasadr̥śī
prakalpitā
vedʰaseha
guṇadoṣayor
gatiḥ
(Var
.:
vedʰasaiva
)
nūnam
ātma-sa-dr̥śī
prakalpitā
/
vedʰasā
iha
guṇa-doṣayos
~
gatis
~
(Var
.:
eva
)
Strophe: 67
Verse: ab
candrapādajanitapravr̥ttibʰiś
candrakāntajalabindubʰir
giriḥ
candra-pāda-janita-pravr̥ttibʰis
~ /
candra-kānta-jala-bindubʰis
~
giris
~
Verse: cd
mekʰalātaruṣu
nidritān
amūn
bodʰayaty
asamaye
śikʰaṇḍinaḥ
mekʰalā-taruṣu
nidritān
amūn
/
bodʰayati
~
a-samaye
śikʰaṇḍinas
~
Strophe: 68
Verse: ab
kalpavr̥kṣaśikʰareṣu
saṃprati
praspʰuradbʰir
avikalpasundari
kalpa-vr̥kṣa-śikʰareṣu
saṃprati
/
praspʰuradbʰis
~
a-vikalpa-sundari
Verse: cd
hārayaṣṭigaṇanām
ivāṃśubʰiḥ
kartum
āgatakutūhalaḥ
śaśī
(Var
.:
udyatakutūhalaḥ
)
hāra-yaṣṭi-gaṇanām
iva
~
aṃśubʰis
~ /
kartum
āgata-kutūhalas
~
śaśī
(Var
.:
... / ...
udyata-kutūhalas
~ ...
)
Strophe: 69
Verse: ab
unnatāvanatabʰāgavattayā
candrikā
satimirā
girer
iyam
unnata=avanata-bʰāgavattayā
/
candrikā
sa-timirā
gires
~
iyam
Verse: cd
bʰaktibʰir
bahuvidʰābʰir
arpitā
bʰāti
bʰūtir
iva
mattadantinaḥ
(Var
.:
arpitābʰāti
)
bʰaktibʰis
~
bahu-vidʰābʰis
~
arpitā
/
bʰāti
bʰūtis
~
iva
matta-dantinas
~
(Var
.:
...
arpitā
~ /
ābʰāti
...
)
Strophe: 70
Verse: ab
etad
ucchvasitapītam
aindavaṃ
voḍʰum
akṣamam
iva
prabʰārasam
(Var
.:
soḍʰum
)
etat
~
ucchvasita-pītam
aindavam
~ /
voḍʰum
a-kṣamam
iva
prabʰā-rasam
Verse: cd
muktaṣaṭpadavirāvam
añjasā
bʰidyate
kumudam
ā
nibandʰanāt
mukta-ṣaṭ-pada-virāvam
añjasā
/
bʰidyate
kumudam
ā
nibandʰanāt
Strophe: 71
Verse: ab
paśya
kalpatarulambi
śuddʰayā
jyotsnayā
janitarūpasaṃśayam
paśya
kalpa-taru-lambi
śuddʰayā
/
jyotsnayā
janita-rūpa-saṃśayam
Verse: cd
mārute
calati
caṇḍi
kevalaṃ
vyajyate
viparivr̥ttam
aṃśukam
mārute
calati
caṇḍi
kevalam
~ /
vyajyate
viparivr̥ttam
aṃśukam
Strophe: 72
Verse: ab
śakyam
aṅgulibʰir
uddʰr̥tair
adʰaḥ
śākʰināṃ
patitapuṣpapeśalaiḥ
śakyam
aṅgulibʰis
~
uddʰr̥tais
~
adʰas
~ /
śākʰinām
~
patita-puṣpa-peśalais
~
Verse: cd
patrajarjaraśaśiprabʰālavair
ebʰir
utkacayituṃ
tavālakān
patra-jarjara-śaśi-prabʰā-lavais
~ /
ebʰis
~
utkacayitum
~
tava
~
alakān
Strophe: 73
Verse: ab
eṣa
cārumukʰi
yogatārayā
yujyate
taralabimbayā
śaśī
eṣa
cāru-mukʰi
yoga-tārayā
/
yujyate
tarala-bimbayā
śaśī
Verse: cd
sādʰvasād
upagataprakampayā
kanyayeva
navadīkṣayā
varaḥ
sādʰvasāt
~
upagata-prakampayā
/
kanyayā
~
iva
nava-dīkṣayā
varas
~
Strophe: 74
Verse: ab
pākabʰinnaśarakāṇḍagaurayor
ullasatpratikr̥tiprasannayoḥ
(Var
.:
-pradīptayoḥ
)
pāka-bʰinna-śara-kāṇḍa-gaurayos
~ /
ullasat-pratikr̥ti-prasannayos
~
(Var
.:
... / ...
-pradīptayos
~
)
Verse: cd
rohatīva
tava
gaṇḍalekʰayoś
candrabimbanihitākṣi
candrikā
rohati
~
iva
tava
gaṇḍa-lekʰayos
~ /
candra-bimba-nihita=akṣi
candrikā
Strophe: 75
Verse: ab
lohitārkamaṇibʰājanārpitaṃ
kalpavr̥kṣamadʰu
bibʰratī
svayam
lohita=arka-maṇi-bʰājana=arpitam
~ /
kalpa-vr̥kṣa-madʰu
bibʰratī
svayam
Verse: cd
tvām
iyaṃ
stʰitimatīm
upastʰitā
gandʰamādanavanādʰidevatā
tvām
iyam
~
stʰitimatīm
upastʰitā
/
gandʰa-mādana-vana=adʰidevatā
Strophe: 76
Verse: ab
ārdrakesarasugandʰi
te
mukʰaṃ
mattaraktanayanaṃ
svabʰāvataḥ
(Var
.:
... /
raktam
eva
nayanaṃ
...
)
ārdra-kesara-su-gandʰi
te
mukʰam
~ /
matta-rakta-nayanam
~
sva-bʰāvatas
~
(Var
.:
... /
raktam
eva
nayanam
~ ...
)
Verse: cd
atra
labdʰavasatir
guṇāntaraṃ
kiṃ
vilāsini
madaḥ
kariṣyati
(Var
.:
kaṃ
)
(Var
.:
... / ...
madʰuḥ
...
)
atra
labdʰa-vasatis
~
guṇa=antaram
~ /
kim
~
vilāsini
madas
~
kariṣyati
?
(Var
.:
kam
~
)
(Var
.:
... / ...
madʰus
~ ...
)
Strophe: 77
Verse: ab
mānyabʰaktir
atʰavā
sakʰījanaḥ
sevyatām
idam
anaṅgadīpanam
(Var
.:
... / ...
anaṅgadīpakam
)
mānya-bʰaktis
~
atʰa-vā
sakʰī-janas
~ /
sevyatām
idam
an-aṅga-dīpanam
(Var
.:
... / ...
an-aṅga-dīpakam
)
Verse: cd
ity
udāram
abʰidʰāya
śaṅkaras
tām
apāyayata
pānam
ambikām
ity
udāram
abʰidʰāya
śaṅkaras
/
tām
apāyayata
pānam
ambikām
Strophe: 78
Verse: ab
pārvatī
tadupayogasaṃbʰavāṃ
vikriyām
api
satāṃ
manoharām
(Var
.:
satīṃ
)
pārvatī
tad-upayoga-saṃbʰavām
~ /
vikriyām
api
satām
~
manas=harām
(Var
.:
satīm
~
)
Verse: cd
apratarkyavidʰiyoganirmitām
āmrateva
sahakāratāṃ
yayau
(Var
.:
...
-yogakāritām
/
)
a-pratarkya-vidʰi-yoga-nirmitām
/
āmratā
~
iva
saha-kāratām
~
yayau
(Var
.:
...
-yoga-kāritām
/
)
Strophe: 79
Verse: ab
tatkṣaṇaṃ
viparivartitahriyor
neṣyatoḥ
śayanam
iddʰarāgayoḥ
tad=kṣaṇam
~
viparivartita-hriyos
~ /
neṣyatos
~
śayanam
iddʰa-rāgayos
~
Verse: cd
sā
babʰūva
vaśavartinī
dvayoḥ
śūlinaḥ
suvadanā
madasya
ca
sā
babʰūva
vaśa-vartinī
dvayos
~ /
śūlinas
~
su-vadanā
madasya
ca
Strophe: 80
Verse: ab
gʰūrṇamānanayanaṃ
skʰalatkatʰaṃ
svedabindumad
akāraṇasmitam
gʰūrṇamāna-nayanam
~
skʰalat-katʰam
~ /
sveda-bindumat
~
a-kāraṇa-smitam
Verse: cd
ānanena
na
tu
tāvad
īśvaraś
cakṣuṣā
ciram
umāmukʰaṃ
papau
ānanena
na
tu
tāvat
~
īśvaras
~ /
cakṣuṣā
ciram
umā-mukʰam
~
papau
Strophe: 81
Verse: ab
tāṃ
vilambitapanīyamekʰalām
udvahañ
jagʰanabʰāradurvahām
tām
~
vilambi-tapanīya-mekʰalām
/
udvahan
~
jagʰana-bʰāra-durvahām
Verse: cd
dʰyānasaṃbʰr̥tavibʰūtibʰāsvaraṃ
praviśan
maṇiśilāgr̥haṃ
haraḥ
(Var
.:
...
-vibʰūtisaṃbʰr̥taṃ
/
)
dʰyāna-saṃbʰr̥ta-vibʰūti-bʰāsvaram
~ /
praviśan
maṇi-śilā-gr̥ham
~
haras
~
(Var
.:
...
-vibʰūti-saṃbʰr̥tam
~ /
)
Strophe: 82
Verse: ab
tatra
haṃsadʰavalottaracchadaṃ
jāhnavīpulinacārudarśanam
tatra
haṃsa-dʰavala=uttara=chadam
~ /
jāhnavī-pulina-cāru-darśanam
Verse: cd
adʰyaśeta
śayanaṃ
priyāsakʰaḥ
śāradābʰram
iva
rohiṇīpatiḥ
adʰyaśeta
śayanam
~
priyā-sakʰas
~ /
śārada=abʰram
iva
rohiṇī-patis
~
Strophe: 83
Verse: ab
kliṣṭakeśamavaluptacandanaṃ
vyatyayārpitanakʰaṃ
samatsaram
(Var
.:
kliṣṭacandramadayaiḥ
kacagrahair
/
)
(Var
.:
/
utpatʰārpitanakʰaṃ
...
)
kliṣṭa-keśam
avalupta-candanam
~ /
vyatyaya=arpita-nakʰam
~
sa-matsaram
(Var
.:
kliṣṭa-candram
a-dayais
~
kaca-grahais
~ /
)
(Var
.:
/
utpatʰa=arpita-nakʰam
~ ...
)
Verse: cd
tasya
tac
chiduramekʰalāguṇaṃ
pārvatīratam
abʰūn
na
tr̥ptaye
(Var
.:
... / ...
abʰūd
atr̥ptaye
)
tasya
tat
~
chidura-mekʰalā-guṇam
~ /
pārvatī-ratam
abʰūt
~
na
tr̥ptaye
(Var
.:
... / ...
a-tr̥ptaye
)
Strophe: 84
Verse: ab
kevalaṃ
priyatamādayālunā
jyotiṣām
avanatāsu
paṅktiṣu
kevalam
~
priyatamā-dayālunā
/
jyotiṣām
avanatāsu
paṅktiṣu
Verse: cd
tena
tatparigr̥hītavakṣasā
netramīlanakutūhalaṃ
kr̥tam
tena
tad=parigr̥hīta-vakṣasā
/
netra-mīlana-kutūhalam
~
kr̥tam
Strophe: 85
Verse: ab
sa
vyabudʰyata
budʰastavocitaḥ
śātakumbʰakamalākaraiḥ
samam
sa
vyabudʰyata
budʰa-stava=ucitas
~ /
śāta-kumbʰa-kamala=ākarais
~
samam
Verse: cd
mūrcchanāparigr̥hītakaiśikaiḥ
kinnarair
uṣasi
gītamaṅgalaḥ
mūrcchanā-parigr̥hīta-kaiśikais
~ /
kinnarais
~
uṣasi
gīta-maṅgalas
~
Strophe: 86
Verse: ab
tau
kṣaṇaṃ
śitʰilitopagūhanau
dampatī
calitamānasormayaḥ
(Var
.:
... / ...
racitamānasormayaḥ
)
tau
kṣaṇam
~
śitʰilita=upagūhanau
/
dam-patī
calita-mānasa=ūrmayas
~
(Var
.:
... / ...
racita-mānasa=ūrmayas
~
)
Verse: cd
padmabʰedapiśunāḥ
siṣevire
gandʰamādanavanāntamārutāḥ
(Var
.:
padmabʰedanipuṇāḥ
... /
)
padma-bʰeda-piśunās
~
siṣevire
/
gandʰa-mādana-vana=anta-mārutās
~
(Var
.:
padma-bʰeda-nipuṇās
~ ... /
)
Strophe: 87
Verse: ab
ūrumūlanakʰamārgarājibʰis
tatkṣaṇaṃ
hr̥tavilocano
haraḥ
ūru-mūla-nakʰa-mārga-rājibʰis
/
tad=kṣaṇam
~
hr̥ta-vilocanas
~
haras
~
Verse: cd
vāsasaḥ
praśitʰilasya
saṃyamaṃ
kurvatīṃ
priyatamām
avārayat
vāsasas
~
praśitʰilasya
saṃyamam
~ /
kurvatīm
~
priyatamām
avārayat
Strophe: 88
Verse: ab
sa
prajāgarakaṣāyalocanaṃ
gāḍʰadantapadatāḍitādʰaram
sa
prajāgara-kaṣāya-locanam
~ /
gāḍʰa-danta-pada-tāḍita=adʰaram
Verse: cd
ākulālakam
araṃsta
rāgavān
prekṣya
bʰinnatilakaṃ
priyāmukʰam
ākula=alakam
araṃsta
rāgavān
/
prekṣya
bʰinna-tilakam
~
priyā-mukʰam
Strophe: 89
Verse: ab
tena
bʰaṅgiviṣamottaracchadaṃ
madʰyapiṇḍitavisūtramekʰalam
tena
bʰaṅgi-viṣama=uttara=chadam
~ /
madʰya-piṇḍita-visūtra-mekʰalam
Verse: cd
nirmale
'pi
śayanaṃ
niśātyaye
nojjʰitaṃ
caraṇarāgalāñchitam
nirmale
~api
śayanam
~
niśā=atyaye
/
na
~
ujjʰitam
~
caraṇa-rāga-lāñchitam
Strophe: 90
Verse: ab
sa
priyāmukʰarasaṃ
divāniśaṃ
tarṣavr̥ddʰijananaṃ
siṣeviṣuḥ
(Var
.:
... /
harṣavr̥ddʰijananaṃ
...
)
sa
priyā-mukʰa-rasam
~
divā-niśam
~ /
tarṣa-vr̥ddʰi-jananam
~
siṣeviṣus
~
(Var
.:
... /
harṣa-vr̥ddʰi
- ...
)
Verse: cd
darśanapraṇayinām
adr̥śyatām
ājagāma
vijayāniveditaḥ
darśana-praṇayinām
a-dr̥śyatām
/
ājagāma
vijayā-niveditas
~
Metre: M
(mālinī)
Strophe: 91
Verse: a
samadivasaniśītʰaṃ
saṅginas
tatra
śambʰoḥ
sama-divasa-niśītʰam
~ /
saṅginas
tatra
śambʰos
~
Verse: b
śatam
agamad
r̥tūnāṃ
sārdʰam
ekā
niśeva
śatam
agamat
~
r̥tūnām
~ /
sa=ardʰam
ekā
niśā
~
iva
Verse: c
na
tu
suratasukʰeṣu
cchinnatr̥ṣṇo
babʰūva
(Var
.:
sa
)
(Var
.:
...
suratasukʰebʰyaś
chinnatr̥ṣṇo
...
)
na
tu
su-rata-sukʰeṣu
/
~chinna-tr̥ṣṇas
~
babʰūva
(Var
.:
...
su-rata-sukʰebʰyas
~ /
chinna-tr̥ṣṇas
~ ...
)
Verse: d
jvalana
iva
samudrāntargatas
tajjaleṣu
(Var
.:
tajjalaugʰaiḥ
)
jvalanas
~
iva
samudra=antar-gatas
tad=jaleṣu
(Var
.:
tad=jala=ogʰais
~
)
This text is part of the
TITUS
edition of
Kalidasa, Kumarasambhava
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.